Анализа на романот “Процес” од Франц Кафка

Франц Кафка (1883 – 1924) се смета за еден од најголемите и најзначајните

писатели на дваесеттиот век. Во неговите дела се спојуваат елементи од
реалното и фантазијата, а неговите протагонисти се осамени и изолирани
ликови кои се наоѓаат во бизарни и надреални ситуации, опфатени од
социјално-бирократските сили, соочени со отуѓувањето, вината,
егзистенцијата и апсурдот. „Кафкијански“ е терминот под кој се подразбира
специфичноста на неговото творештво и ликовите што ги создал. Најголемиот
дел од неговите дела се објавени постхумно зашто сметал дека не се доволно
вредни. Неговото уникатно дело продолжува да ги предизвикува критичарите,
а обидите за негова класификација завршуваат без успех. Тој се смета за дел
од модернизмот – претставник на експресионизмот, на егзистенцијализмот,
предвесник на постмодерната. Кафка е роден во Прага во средноимотно
еврејско семејство, семејство на германски говорители. Во Прага го завршил
своето образование станувајќи доктор по правни науки. Се вработил во
осигурителна компанија, и тогаш почнал да пишува. Работата ја сметал за
потреба да се преживее, а негова страст станала литературата жалејќи што
нема доволно време за целосно да ѝ се посвети. Кафка ги напишал романите
„Процес“, „Замок“ и „Америка“, збирката кратки раскази „Градењето на
кинескиот ѕид“ и расказите „Метаморфози“. Кафка, преку алегорична слика на
судски процес, ни ја претставува бесмислата на живеењето, апсурдноста на
секојдневието, изгубеноста на човекот во современото општество.

Композицијата на романот е изградена според класичниот принцип: на

почетокот започнува заплетот (Јозеф К. се буди од сон, известување за апсење
и испрашување во собата на Фраулеин Бустнер), потоа дејството се развива (и
оди многу бавно , судејќи според фактот дека првата молба до судскиот
адвокат Гулд пишуваше неколку месеци), по што дојде кулминацијата
(одбивањето на Јозеф од услугите на адвокатот и слушањето на него на
длабоко филозофската парабола „Пред законот“), проследено со неочекувано,
на прв поглед, но подготвено од целиот тек на нарацијата, логично
разобличување (носење на извршување на смртната казна). За она што беше
казнет, Јозеф К. не признава дури и кога е убиен „како куче“ - со нож во срцето.
 Со овој крај на романот “Процес” може да се надоврземе и со крајот на
романот “Странецот”, тука се случува еден преплет, односно пронаоѓаме
многу сличности помеѓу Мерсо и Јозеф но и разлики. Ликот на Мерсо е
претставен како човек на кој се му е сеедно во животот, нема аспирации,
мотивација, желба за живот и за него човековиот живот е безвреден и сеедно
му е како ќе живее бидејќи така и ќе мора да умре, Мерсо и Јозеф се тесно
поврзани со тоа што и двата лика се рамнодушни, не ги сфаќаат работите
сериозно и не се трудат да кажат нешто во нивна одбрана и се мирни и
повлечени, но , главната поврзаност е што на крајот и двата лика доаѓаат до
сознание дека немаат избор и нивната пресуда е дефинитвна и конечна, дали
заслужена или сепак не..