Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθήματος

Μάθημα: ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ (Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ)

Περίοδοι ανά Εβδομάδα: 4

Ψηφίδα 1: Βασικές Αρχές και Εφαρμογές Γραφιστικού Σχεδιασμού

1. Επίπεδο (EQF): 4

2. Διάρκεια Διδασκαλίας: 104

3. Προαπαιτούμενες Γνώσεις:
Ο/Η μαθητής/μαθήτρια προτού ξεκινήσει το μάθημα Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)
πρέπει να μπορεί να:
• εκτελεί απλές αριθμητικές πράξεις,
• χρησιμοποιεί τα βασικά σχεδιαστικά όργανα, μέσα και υλικά,
• κατέχει απλές σχεδιαστικές δεξιότητες,
• εφαρμόζει απλές τεχνικές αναζήτησης πληροφοριών,
• χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό υπολογιστή για τη συγγραφή κειμένων και για
την πρόσβαση στο διαδίκτυο για την αναζήτηση πληροφοριών.

4. Σκοπός:
Να εξοικειώσει τους μαθητές και τις μαθήτριες με την οπτική γλώσσα του γραφιστικού
σχεδιασμού, ώστε να αναπτύξουν γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για τη δημιουργία
γραφιστικών συνθέσεων και την επίλυση γραφιστικών εφαρμογών (λογότυπο, αφίσα, βιβλίο).

Σελίδα: 1
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

5. Στόχοι:
1. Απόκτηση Γνώσης για:
(α) τη Γραφιστική ως Οπτική Επικοινωνία,
(β) τις Γραφικές τέχνες ως Εφαρμοσμένη Τέχνη / Design,
(γ) τα στοιχεία της σύνθεσης στον γραφιστικό σχεδιασμό,
(δ) την τυπογραφία/γραμματογραφία, τον τυπογραφικό σχεδιασμό και την
εκφραστική δυνατότητα των τυπογραφικών στοιχείων,
(ε) τον σχεδιασμό βασικών γραφιστικών εφαρμογών (λογότυπο, αφίσα, βιβλίο).

2. Απόκτηση Δεξιότητας για:

(α) την ορθή χρήση των βασικών σχεδιαστικών οργάνων, μέσων και υλικών,
(β) τον πειραματισμό με ποικίλα υλικά για τη δημιουργία γραφιστικών συνθέσεων,
(γ) την επίλυση γραφιστικών προβλημάτων τα οποία αφορούν τα στοιχεία της
σύνθεσης στον γραφιστικό σχεδιασμό,
(δ) την εφαρμογή της γλώσσας του γραφιστικού σχεδιασμού στην επίλυση βασικών
γραφιστικών εφαρμογών (λογότυπο, αφίσα, βιβλίο).

3. Απόκτηση Ικανότητας για:

(α) την εφαρμογή ορθών στρατηγικών επίλυσης γραφιστικού προβλήματος,
(β) την αποτελεσματική συνεργασία κατά την ομαδική εργασία, αναλαμβάνοντας
ευθύνη,
(γ) την αυτόνομη εφαρμογή της γλώσσας του γραφιστικού σχεδιασμού για τη
δημιουργία γραφιστικών συνθέσεων και την επίλυση γραφιστικών εφαρμογών
(λογότυπο, αφίσα, βιβλίο).

Σελίδα: 2
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

6. Απαραίτητος Εξοπλισμός:
i Αίθουσα Διδασκαλίας:
• Θρανία μεγέθους 160x70cm (για χαρτί μεγέθους Α2)
• Ντουλάπια φύλαξης εποπτικού υλικού και βιβλίων
• Ντουλάπια φύλαξης εργασιών και υλικών των μαθητών/μαθητριών
• Καρέκλες με εργονομικά καθίσματα
• Συμβατικός πίνακας μαρκαδόρου
• Εξοπλισμός προβολής διαφανειών με H/Y και video projector
• Ηλεκτρονικός υπολογιστής με σύνδεση στο διαδίκτυο
• Ραφιέρα και συρταριέρες
• Έπιπλο με διαχωριστικές θήκες για portfolio/φακέλους
• Προθήκες για την έκθεση έργων
• Βιβλιοθήκη για τα βιβλία και άλλο έντυπο υλικό
• Πινακίδες σχεδίασης
• Πινακίδες (στους τοίχους) προβολής έργων των μαθητών/μαθητριών
• Δύο λεκάνες με συνεχή παροχή ζεστού και κρύου νερού
• Αποθήκη για ασφαλή φύλαξη των μέσων, των υλικών και των έργων των
μαθητών/μαθητριών

ii Εποπτικά μέσα και υλικά

• Παρουσιάσεις, δείγματα εργασιών, βάσεις δεδομένων
• Έντυπα, βιβλία, portfolio
• Εκπαιδευτικά φιλμάκια, εκπαιδευτικά παιχνίδια

iii Εργαστηριακός εξοπλισμός

• Ψηφιακή κάμερα και βιντεοκάμερα
• Βιντεοπροβολέας
• Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές (κατάλληλοι για τα σχεδιαστικά προγράμματα),
ελάχιστος αριθμός 12: Σύνδεση στο διαδίκτυο, λογισμικά της Adobe
• Έγχρωμος εκτυπωτής Α4 (Laser Printer, 1200x1200 dpi Min)
• Έγχρωμος εκτυπωτής Α3 (Printer, 1200x1200 dpi Min)
• Ψηφιακός σαρωτής A3 (Scanner, 600x600 dpi)
• Φωτοτυπική μηχανή A3
• Γραφίδες & Ταμπλέτες σχεδίασης με άμεση λειτουργία σε Windows και Mac
OS (π.χ. Wacom Tablets CTL-4100WL, Bluetooth model, μέγεθος ταμπλέτας
20x16 cm) ελάχιστος αριθμός 12
• 3D Printer
• Φορητό πτυσσόμενο φωτογραφικό κουτί (FOSITAN Light Tent 20"x 20"/50
50cm Brightness Adjustable Portable Folding Photo Studio Box Hook & Loop
Table Top Photography Lighting Kit with Bright LEDs 5 Colors Backdrops)
• Λογισμικό (Adobe-Photoshop, Illustrator, InDesign, WordPress Platform)
• Φωτοτράπεζες A3, ελάχιστος αριθμός 12
Σελίδα: 3
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

iv Υλικά εργαστηρίου
• Ριζόχαρτο (tracing paper) μεγέθους A4 και Α3
• Κοπίδια, ψαλίδια και γόμες
• Πλάκες κοπής, ρίγες, τρίγωνα και διαβήτες
• Μαύρα μολύβια ΗB, B, 2Β και χρωματιστά μολύβια
• Χρωματιστά πενάκια
• Μαύρα πενάκια και μαύροι χοντροί μαρκαδόροι
• Χαρτότελλες και διαφανείς κολλητικές ταινίες
• Τετράδια σχεδίασης/ιδεών (sketchbook)
• Φάκελοι Α3 και Α2
• Τέμπερες, μελάνια, πινέλα και παλέτες
• Άσπρο και χρωματιστό χαρτί Α4, Α3 και Α2,100gr και 200gr

v Υλικά μαθητών/μαθητριών
• Μαύρα μολύβια ΗΒ, 2Β
• ξύστρα, σβηστήρι
• χρωματιστά μολύβια (σετ 12 ή 24 χρώματα)
• μαρκαδόρους (σετ 12 ή 24 χρώματα)
• μαύρα πενάκια 0,3mm και 0,5mm, 0,7mm, χοντρό μαύρο μαρκαδόρο
• ψαλίδι, γόμα stick, μαχαιράκι (κοπίδι), χαρτότελλα, ρίγα, τρίγωνα, διαβήτη
• διαφανές χαρτί (tracing paper 90gr, block A4)
• φάιλ Α4 για τα φυλλάδια, προσχέδια και δείγματα (60 θήκες)
• φάκελος εργασιών (portfolio Α3 - 20 θήκες) για προστασία, αποθήκευση και
παρουσίαση

7. Χώρος:
• Αίθουσα Διδασκαλίας
• Εργαστήριο Γραφικών Τεχνών

Σελίδα: 4
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

8. Αναμενόμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα

Γνώσεις Δεξιότητες Ικανότητες

Ενότητα 1: Η Γραφιστική ως Οπτική Επικοινωνία

2Θ, 2Ε (4)

Γ1.1.1. Ορίζει τους κανόνες ασφάλειας και υγείας Δ1.1.1. Εφαρμόζει τους κανόνες ασφάλειας και υγείας Ι1.1.1. Χειρίζεται διάφορα
που διέπουν τη λειτουργία του εργαστηρίου στο εργαστήριο Γραφικών Τεχνών κατά τη σχεδίαση. σχεδιαστικά όργανα, υλικά και
Γραφικών Τεχνών. Δ1.1.2. Αξιολογεί τους τομείς και τα επαγγέλματα του μέσα σχεδίασης.
Γ1.1.2. Αντιλαμβάνεται τις Γραφικές Τέχνες ως μία κλάδου των Γραφικών Τεχνών. Ι1.1.2. Σχεδιάζει σύνθεση με
μορφή Οπτικής Επικοινωνίας μέσα από την οπτική Δ1.1.3. Συλλέγει προϊόντα γραφιστικού σχεδιασμού. κολάζ από γράμματα και
μορφοποίηση μηνύματος με κείμενο και εικόνα, και Δ1.1.4. Πειραματίζεται με υλικά και μέσα σχεδίασης για εικόνα.
ως μία μορφή Εφαρμοσμένης Τέχνης / Design. τη δημιουργική διερεύνηση σχεδιαστικής πρότασης.
Γ1.1.3. Διακρίνει τους τομείς των Γραφικών Τεχνών
και τη σύνδεσή τους με την αγορά εργασίας.
Γ1.1.4. Ονομάζει τα στάδια του σχεδιασμού και
αναγνωρίζει τη σημαντικότητα της πορείας
σχεδιασμού στην αποτελεσματική οπτικοποίηση
ιδεών με τη χρήση κειμένου και εικόνας.

Σελίδα: 5
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

Γνώσεις Δεξιότητες Ικανότητες

Ενότητα 2: Η Σύνθεση και τα Στοιχεία της σύνθεσης στον Γραφιστικό Σχεδιασμό

4Θ, 8Ε (12)

Γ1.2.1. Ονομάζει τα στοιχεία της σύνθεσης στον Δ1.2.1. Σχεδιάζει ανεικονικές συνθέσεις με γραμμές και 1.2.1. Σχεδιάζει αυτόνομα
γραφιστικό σχεδιασμό: σημείο, γραμμή, σχήμα, σχήματα, χρησιμοποιώντας μαύρο πενάκι και ανεικονικές συνθέσεις με
χρώμα, εικόνα, τυπογραφικά στοιχεία, χρωματιστό πενάκι. γραμμές, σχήματα, χρώμα, και
θετικός/αρνητικός χώρος. Δ1.2.2. Εφαρμόζει σε σχεδιαστική εργασία τους τη σχέση θετικού/αρνητικού
Γ1.2.2. Ορίζει τα είδη γραμμών και τον συμβολισμό τρόπους απλοποίησης εικόνας σε σύνθεση, χώρου.
τους στον γραφιστικό σχεδιασμό. συνδυάζοντας δημιουργικά απλοποιημένες εικόνες με Ι1.2.2. Σχεδιάζει αυτόνομα
Γ1.2.3. Ορίζει τα είδη σχημάτων (γεωμετρικά και ανεικονικά στοιχεία. συνθέσεις με απλοποίηση
οργανικά), τον συμβολισμό τους στον γραφιστικό εικόνας και ανεικονικά στοιχεία.
σχεδιασμό, και τις σχέσεις σχημάτων με τομή και
επικάλυψη σε ανεικονική σύνθεση.
Γ1.2.4. Ορίζει τις χρωματικές ομάδες και τις
ιδιότητες των χρωμάτων.
Γ1.2.5. Αναγνωρίζει την εικόνα ως κύριο στοιχείο
του γραφιστικού σχεδιασμού και αναφέρει είδη
εικόνας.
Γ1.2.6. Περιγράφει τρόπους απλοποίησης εικόνας.
Γ1.2.7. Αναγνωρίζει τα τυπογραφικά στοιχεία ως
κύριο στοιχείο του γραφιστικού σχεδιασμού.
Γ1.2.8. Αναγνωρίζει τον θετικό/αρνητικό χώρο ως
κύριο στοιχείο του γραφιστικού σχεδιασμού.

Σελίδα: 6
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

Γνώσεις Δεξιότητες Ικανότητες

Ενότητα 3: Τα τυπογραφικά στοιχεία / Τυπογραφία / Γραμματογραφία / Τυπογραφικός σχεδιασμός

4Θ, 16Ε (20)

Γ1.3.1. Αναγνωρίζει την αναγκαιότητα της
γραφής για τον άνθρωπο και τη γέννησή της
από εικόνες (εικονογράμματα / ιδεογράμματα).
Γ1.3.2. Ορίζει τα σημαντικότερα
προαλφαβητικά συστήματα γραφής στην
Ανατολή και στον ελλαδικό χώρο.
Γ.1.3.3. Περιγράφει την εξέλιξη των
σημαντικότερων αλφαβητικών συστημάτων
γραφής.
Γ1.3.4. Αναγνωρίζει τη συμβολή του
Γουτεμβέργιου στην εφεύρεση της
τυπογραφίας.
Γ1.3.5. Ορίζει τι είναι το τυπογραφικό στοιχείο και
περιγράφει τα τυπογραφικά στοιχεία ως φόρμα και
αντιφόρμα.
Γ1.3.6. Ονομάζει τα κοινά χαρακτηριστικά των
τυπογραφικών στοιχείων.
Γ1.3.7. Περιγράφει τι είναι γραμματοσειρά και
ονομάζει τις κατηγορίες γραμματοσειρών.
Γ1.3.8. Ορίζει τι είναι οικογένεια γραμματοσειράς
και αναγνωρίζει οπτικά τις παραλλαγές στους
τύπους της βασικής γραμματοσειράς, που
αποτελούν μια οικογένεια γραμματοσειράς.
Γ1.3.9. Ονομάζει τη μονάδα μέτρησης των
τυπογραφικών στοιχείων.
Δ1.3.1. Ταξινομεί οπτικά δείγματα προαλφαβητικών Ι1.3.1. Εφαρμόζει ορθές
συστημάτων γραφής στην Ανατολή και στον ελλαδικό στρατηγικές ανάπτυξης
χώρο. εικαστικής μελέτης πάνω στην
Δ1.3.2. Κατατάσσει τα σημαντικότερα αλφαβητικά εξέλιξη της γραφής.
συστήματα γραφής με βάση την πορεία εξέλιξής τους. Ι1.3.2. Σχεδιάζει συνθέσεις με
Δ1.3.3. Πειραματίζεται με ποικίλα υλικά και εκφραστικά τη χρήση εικονογραμμάτων και
μέσα σχεδίασης για τη δημιουργία εικαστικής μελέτης σημείων των προαλφαβητικών
πάνω στην εξέλιξη της γραφής. συστημάτων γραφής με
Δ1.3.4. Πειραματίζεται με την φόρμα και αντιφόρμα (τον συνδυασμό τεχνικών.
θετικό και αρνητικό χώρο) των τυπογραφικών στοιχείων Ι1.3.3. Αξιολογεί την κατηγορία
σε συνθέσεις. της γραμματοσειράς και την
Δ1.3.5. Αναγνωρίζει οπτικά τα κοινά χαρακτηριστικά των οικογένεια γραμματοσειράς
τυπογραφικών στοιχείων. κρίνοντας το αποτέλεσμα.
Δ1.3.6. Ταξινομεί γράμματα ανάλογα με την κατηγορία Ι1.3.4. Συνδυάζει
γραμματοσειράς τους. αποτελεσματικά τυπογραφικά
στοιχεία ως σχήματα, στον
Δ1.3.7. Αντιστοιχεί γράμματα ανάλογα με τις
σχεδιαστικό χώρο.
παραλλαγές στους βασικούς τύπους της βασικής
γραμματοσειράς, που αποτελούν μια οικογένεια Ι1.3.5. Σχεδιάζει αυτόνομα και
γραμματοσειράς. παρουσιάζει δημιουργικές
τυπογραφικές συνθέσεις που
Δ1.3.8. Αναγνωρίζει οπτικά τους τέσσερις τρόπους
διερευνούν τη φόρμα των
στοίχισης του κειμένου.
τυπογραφικών στοιχείων με
Δ1.3.9. Διερευνά τη φόρμα των τυπογραφικών στοιχείων σχεδιαστικούς χειρισμούς με τη
σε συνθέσεις με τα γράμματα ως σχήματα χρήση ποικίλων υλικών και
χρησιμοποιώντας τους σχεδιαστικούς χειρισμούς σύνθετων τεχνικών.
επανάληψη, περιστροφή, καθρέφτισμα, επικάλυψη, τομή.
Δ1.3.10. Διερευνά τη φόρμα των τυπογραφικών

Σελίδα: 7
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

Γ1.3.10. Διατυπώνει σχεδιαστικούς χειρισμούς με στοιχείων σε συνθέσεις με συνδυασμό δύο γραμμάτων Ι1.3.6. Προτείνει τις
τα γράμματα ως σχήματα σε επανάληψη, σε ενιαίο σύνολο (μονόγραμμα), και με συνδυασμό καταλληλότερες
περιστροφή, καθρέφτισμα, επικάλυψη, τομή. γράμματος και απλοποιημένης εικόνας σε ενιαίο σύνολο γραμματοσειρές για την
Γ1.3.11. Περιγράφει τον τρόπο συνδυασμού με μερική αλλοίωση του γράμματος. απόδοση του νοήματος μίας
γράμματος και απλοποιημένης εικόνας σε ενιαίο Δ1.3.11. Εφαρμόζει τυπογραφικούς χειρισμούς για τη λέξης.
σύνολο (με μερική αλλοίωση του γράμματος). μεταφορά μηνύματος. Ι1.3.7. Συνθέτει με
Γ1.3.12. Αναγνωρίζει ότι τα τυπογραφικά στοιχεία Δ1.3.12. Επιλέγει ορθούς χρωματικούς συμβολισμούς αποτελεσματικό τρόπο
έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν μηνύματα με στα τυπογραφικά στοιχεία για τη μεταφορά νοήματος. ενδιαφέρουσες λύσεις
τυπογραφικούς χειρισμούς. Δ1.3.13. Διερευνά την εκφραστική δυνατότητα των τυπογραφικού σχεδιασμού,
Γ1.3.13. Περιγράφει τον συμβολισμό των τυπογραφικών στοιχείων να μεταφέρουν νόημα και λαμβάνοντας υπόψη τον
χρωμάτων των τυπογραφικών στοιχείων για τη πειραματίζεται με την σχεδιαστική απόδοση νοήματος συμβολισμό των γραμμάτων
μεταφορά νοήματος. λέξης με τη χρήση τυπογραφικών χειρισμών, με τον και των χρωμάτων.
Γ1.3.14. Περιγράφει τη διαδικασία απεικόνισης συνδυασμό γραμμάτων με απλοποιημένη εικόνα (με Ι1.3.8. Σχεδιάζει αυτόνομα και
ιδέας μέσα από τον συνδυασμό ενός μερική αλλοίωση του γράμματος), και με συνδυασμό παρουσιάζει δημιουργικές
γραμμάτων και εικαστικών στοιχείων. τυπογραφικές συνθέσεις που
γράμματος με απλοποιημένη εικόνα, με μερική
διερευνούν την εκφραστική
αλλοίωση του γράμματος.
δυνατότητα των τυπογραφικών
στοιχείων να μεταφέρουν
νόημα με τυπογραφικούς
χειρισμούς σε συνδυασμό με
απλοποιημένη εικόνα /
εικαστικά στοιχεία.

Σελίδα: 8
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

Γνώσεις Δεξιότητες Ικανότητες

Ενότητα 4: Λογότυπο
4Θ, 12Ε (16)

Γ1.4.1. Ορίζει τι είναι λογότυπο. Δ1.4.1. Κατατάσσει τις κατηγορίες λογοτύπων. Ι1.4.1. Σχεδιάζει αυτόνομα την
Γ1.4.2. Δηλώνει τι συνθέτει ένα λογότυπο. Δ1.4.2. Παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά ενός φόρμα του σήματος-συμβόλου
Γ1.4.3. Αναγνωρίζει το λογότυπο ως στοιχείο της επιτυχημένου λογοτύπου. ενός λογοτύπου και τη
οπτικής ταυτότητας. Δ1.4.3. Πειραματίζεται με προσεγγίσεις στον σχεδιασμό συνδυάζει με την επωνυμία της
της απλοποιημένης φόρμας του σήματος-συμβόλου ενός εταιρείας.
Γ1.4.4. Κατονομάζει τις κατηγορίες λογοτύπων.
λογοτύπου. Ι1.4.2. Αναπτύσσει λύσεις στον
Γ1.4.5. Αναφέρει τα χαρακτηριστικά ενός
σχεδιασμό λογοτύπου.
επιτυχημένου λογοτύπου.
Γ1.4.6. Εξηγεί τις προσεγγίσεις στον σχεδιασμό
της απλοποιημένης φόρμας του σήματος-
συμβόλου ενός λογοτύπου.
Γ1.4.7. Αναφέρει εφαρμογές του λογοτύπου.

Σελίδα: 9
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)
Γνώσεις
Ενότητα 5: Διαφήμιση - Αφίσα
8Θ, 28Ε (36)
Γ1.5.1. Περιγράφει την ιστορική εξέλιξη της
έντυπης διαφήμισης.
Γ1.5.2. Αναφέρει μορφές της διαφήμισης.
Γ1.5.3. Κατονομάζει τα είδη/κατηγορίες της
έντυπης διαφήμισης-αφίσας.
Γ1.5.4. Εντοπίζει τα συνθετικά στοιχεία και την
ιεράρχησή τους στην έντυπη διαφήμιση-αφίσα.
Γ1.5.5. Εξηγεί τις Αρχές Σύνθεσης της
αξονικότητας, ισορροπίας, ρυθμού/επανάληψης,
έμφασης και την εφαρμογή τους στον σχεδιασμό
διαφήμισης-αφίσας.
Γ1.5.6. Διακρίνει επιλογές στη χρήση των
τυπογραφικών στοιχείων και της εικόνας στη
διαφήμιση-αφίσα.
Δεξιότητες Ικανότητες
Δ1.5.1. Αναγνωρίζει οπτικά την κατηγορία στην οποία Ι1.5.1. Αναλύει τη χρήση των
ανήκουν έντυπες διαφημίσεις-αφίσες. Αρχών Σύνθεσης στη δομή της
Δ1.5.2. Αντιστοιχεί τα συνθετικά στοιχεία σε έντυπες σύνθεσης στην έντυπη
διαφημίσεις-αφίσες. διαφήμιση-αφίσα.
Δ1.5.3. Εντοπίζει τις Αρχές Σύνθεσης της αξονικότητας, Ι1.5.2. Σχεδιάζει αυτόνομα
ισορροπίας, ρυθμού/επανάληψης και έμφασης στη δομή διαφήμιση-αφίσα με τη χρήση
έντυπων διαφημίσεων-αφισών. τυπογραφικών στοιχείων,
Δ1.5.4. Εφαρμόζει ιεράρχηση συνθετικών στοιχείων στον εικόνων και ανεικονικών
σχεδιασμό διαφήμισης-αφίσας. στοιχείων, με βάση τις Αρχές
Δ1.5.5. Πειραματίζεται με τον σχεδιασμό διαφήμισης- Σύνθεσης.
αφίσας με τη χρήση τυπογραφικών στοιχείων, εικόνων
και ανεικονικών στοιχείων, με βάση τις Αρχές Σύνθεσης.
Σελίδα: 10
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

Γνώσεις Δεξιότητες Ικανότητες

Ενότητα 6: Βιβλίο
2Θ, 14Ε (16)

Γ1.6.1. Περιγράφει τι είναι το βιβλίο αναλύοντας Δ1.6.1. Διακρίνει τα μέρη στη δομή του βιβλίου. Ι1.6.1. Σχεδιάζει ορθά το
την ιστορική του εξέλιξη. εξώφυλλο, το οπισθόφυλλο
Δ1.6.2. Διακρίνει οπτικά ένα σελιδοποιημένο
Γ1.6.2. Ονομάζει τα τέσσερα βασικά μέρη στη και τη ράχη βιβλίου με βάση
εκτυπωτικό φύλλο στη βιβλιοδεσία.
δόμηση ενός βιβλίου. τις Αρχές Σύνθεσης.
Γ1.6.3. Ονομάζει τα εξωτερικά μέρη του βιβλίου. Δ1.6.3. Υπολογίζει τα μεγέθη του χαρτιού βάσει της
σειράς Α-0.
Γ1.6.4. Ονομάζει τα μέρη του εξωφύλλου του
βιβλίου. Δ1.6.4. Πειραματίζεται με το σχήμα του εξωφύλλου του
Γ1.6.5. Ορίζει τι είναι βιβλιοδεσία. βιβλίου.
Γ1.6.6. Αναφέρει τον αριθμό σελίδων που Δ1.6.5. Σχεδιάζει εξώφυλλο βιβλίου.
προκύπτουν από το δίπλωμα εκτυπωτικού
φύλλου.
Γ1.6.7. Περιγράφει τις παραμέτρους του χαρτιού
στη βιβλιοδεσία ως προς το βάρος και το μέγεθος
βάσει της σειράς Α-0.
Γ1.6.8. Ονομάζει τα τρία βασικά σχήματα που
μπορεί να πάρει το βιβλίο.
Γ1.6.9. Περιγράφει πειραματικές προσεγγίσεις
στον σχεδιασμό του εξωφύλλου βιβλίου.

Σελίδα: 11
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

9. Οδηγίες προς τους/τις εκπαιδευτές/εκπαιδεύτριες

Το περιεχόμενο του μαθήματος αποτελείται από θεωρητικό και εργαστηριακό μέρος.

Δίνει τη δυνατότητα στους/στις μαθητές/μαθήτριες να διερευνήσουν και να αναπτύξουν
ποικίλες ιδέες μέσα από πολλαπλές πηγές και να πειραματιστούν με μέσα, υλικά και
τεχνικές.

Συγκεκριμένα, οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να αναπτύξουν δεξιότητες:

• χρήσης των στοιχείων σύνθεσης σε σχεδιαστικές εργασίες,
• χρήσης μέσων, υλικών και τεχνικών,
• χρήσης των τυπογραφικών χειρισμών και της εικόνας για τη μεταφορά νοήματος
σε γραφιστικές συνθέσεις,
• χρήσης της οπτικής γλώσσας του γραφιστικού σχεδιασμού για την επίλυση
γραφιστικών εφαρμογών (λογότυπο, αφίσα, βιβλίο),
• κριτικής ανάλυσης των εργασιών τους αλλά και των
συμμαθητών/συμμαθητριών τους.

Οι μέθοδοι διδασκαλίας που αναμένεται να εφαρμοστούν είναι:

(α) Πρόσωπο με πρόσωπο εκπαίδευση

Ο/Η εκπαιδευτής/εκπαιδεύτρια αφού ελέγξει κατά πόσο οι μαθητές/μαθήτριες
έχουν αφομοιώσει το περιεχόμενο του προηγούμενου μαθήματος με
προφορικές ερωτήσεις, τους επεξηγεί τα αναμενόμενα μαθησιακά
αποτελέσματα του νέου μαθήματος, τους επιδεικνύει τα σχετικά εποπτικά
μέσα και ακολούθως τους παρουσιάζει το αντικείμενο του μαθήματος.
Τόσο κατά τη διάρκεια, όσο και στο τέλος του μαθήματος, ο/η εκπαιδευτής/
εκπαιδεύτρια ελέγχει τον βαθμό αφομοίωσης του συγκεκριμένου
αντικειμένου από τους/τις μαθητές/μαθήτριες, χρησιμοποιώντας προφορικές
ερωτήσεις και φύλλα εργασίας/ασκήσεις.

(β) Εργαστηριακές ασκήσεις

Για την υλοποίηση των εργαστηριακών ασκήσεων, οι μαθητές/μαθήτριες θα
ακολουθούν την προκαθορισμένη πορεία εργασίας της άσκησης.

Για τη διδασκαλία του μαθήματος, ο/η εκπαιδευτής/εκπαιδεύτρια εφαρμόζει τις

διαδικασίες μάθησης που αναφέρονται παρακάτω.
(α) Ενεργοποίηση των μαθητών/μαθητριών με παροχή κινήτρων, προσέλκυση
του ενδιαφέροντος με εντοπισμό και διερεύνηση γραφιστικών προβλημάτων
και στη δημιουργική τους λύση, εφαρμόζοντας ποικίλες μεθόδους όπως π.χ.:
ιδεοθύελλα/καταιγισμός ιδεών, χρήση διαλόγου, ανάθεση ρόλων,

Σελίδα: 12
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

συνεργατική μάθηση, διαφοροποίηση διδασκαλίας-μάθησης, διαθεματική

προσέγγιση, μάθηση μέσω project κ.ά.
(β) Ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας ώστε να καταστήσει τους/τις
μαθητές/μαθήτριες κριτικούς ακροατές-ομιλητές, οι οποίοι θα έχουν την
ικανότητα να δομούν τη σκέψη και να αναπτύσσουν τον λόγο τους κατά την
παρουσίαση εργασιών. Επιπρόσθετα, αναμένεται ότι θα αναπτυχθεί
συζήτηση για τα έργα τους και αυτά των συμμαθητών/συμμαθητριών τους
κατά την παρουσίαση της διαδικασίας και του τελικού αποτελέσματος των
σχεδιαστικών ασκήσεων/εργασιών.

(γ) Διέγερση του ενδιαφέροντος των μαθητών και δημιουργία της κατάλληλης
μαθησιακής ατμόσφαιρας χρησιμοποιώντας τις τεχνολογίες πληροφορικής
και επικοινωνιών για την αναζήτηση πληροφοριών από το διαδίκτυο, με
απώτερο στόχο την επίλυση συγκεκριμένων γραφιστικών προβλημάτων,
όπως π.χ. μέσα από το δημιουργικό παιγνίδι, την προβολή βίντεο, την
παρουσίαση πολυμεσικών παρουσιάσεων κ.ά.

(δ) Σύνδεση της Γραφιστικής με τη ζωή και το άμεσο περιβάλλον. Επισκέψεις σε

μουσεία, εικαστικές εκθέσεις, βιβλιοθήκες, τυπογραφεία, στούντιο, κ.ά.
Γνωριμία με το έργο σύγχρονων Κυπρίων και ξένων καλλιτεχνών.
Συστήνεται επίσης η ανάπτυξη δραστηριοτήτων μέσα από εκπαιδευτικές
επισκέψεις σε επαγγελµατικά εργαστήρια Καλών και Εφαρµοσµένων Τεχνών
και η οργάνωση διαλέξεων από ειδικούς (μετά από έγκριση από τη
Διεύθυνση).

(ε) Αλληλεπίδραση των μαθητών/μαθητριών με σεβασμό στη διαφορετικότητα,

για λήψη αποφάσεων και εμπλοκή σε ποικίλες εικαστικές δράσεις.

Σημειώνεται επίσης, ότι μέσα από τις διαδικασίες μάθησης θα πρέπει οι

μαθητές/μαθήτριες να αναπτύξουν μια σειρά εγκάρσιων δεξιοτήτων και βασικών
ικανοτήτων, μεταξύ των οποίων είναι, η ψηφιακή ικανότητα, η επιχειρηματικότητα, η
κριτική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων, η ομαδική εργασία και η εκμάθηση μέσω της
μάθησης κ.ά. Τονίζεται ότι, ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να αξιοποιεί και να
παρουσιάζει τα έργα των µαθητών/μαθητριών µε τη διοργάνωση εκθέσεων εντός και
εκτός της σχολικής μονάδας σε συνεννόηση με τον Συντονιστή της Ειδικότητας και την
έγκριση της Διεύθυνσης, για την εμπλοκή των μαθητών και μαθητριών στη διαδικασία.

Σελίδα: 13
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

Οργάνωση της Εκπαιδευτικής Διαδικασίας

Κατά την προετοιμασία διδασκαλίας λαμβάνονται υπόψη:

• Οι πυρηνικές γνώσεις και δεξιότητες,
• Οι προαπαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες,
• Οι δραστηριότητες οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν.

Μετά τη διαγνωστική αξιολόγηση στις προαπαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες γίνεται

ανάθεση εργασιών, σύμφωνα με την ετοιμότητα των μαθητών/μαθητριών:

1. Ανάθεση σχεδιαστικών ασκήσεων - Συμμετοχή στο εργαστήριο

Προτείνεται οι μαθητές/μαθήτριες να πραγματοποιούν ένα σημαντικό αριθμό
σχεδιαστικών εργαστηριακών ασκήσεων, ώστε να αποκτήσουν τις απαιτούμενες
δεξιότητες/ικανότητες της κάθε ενότητας. Οι προτεινόμενες εργασίες επιλέγονται
βάσει των μαθησιακών αποτελεσμάτων της κάθε ενότητας και σύμφωνα με τις
οδηγίες του Πλαισίου Αναλυτικού Προγράμματος.
Επιπλέον, συστήνεται η καθημερινή δημιουργική εργασία και συμμετοχή στο
εργαστήριο για την έγκαιρη ολοκλήρωση των σχεδιαστικών ασκήσεων που
αναπτύσσονται σε κάθε ενότητα. Οι σχεδιαστικές ασκήσεις θα αξιολογούνται ανά
στάδιο αποπεράτωσης. Ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται και στην παρουσίαση της
σχεδιαστικής άσκησης, αλλά και στην εποικοδομητική κριτική.

2. Χρήση τετραδίου σχεδίασης/ιδεών (sketchbook)

Προτείνεται η χρήση τετραδίου σχεδίασης/ιδεών (sketchbook) για την ανάπτυξη
ιδεών, φύλαξη δεδομένων, αναστοχασμό και αυτοαξιολόγηση. Περαιτέρω,
αναμένεται η ανάπτυξη φακέλου εργασιών (portfolio). Η χρήση των παραπάνω,
βοηθά στη συνολική εκτίμηση της δημιουργικής εργασίας των μαθητών/
μαθητριών για τη διατύπωση εύστοχων σημάνσεων, με σκοπό τη βελτίωση.

3. Εργασία ατομική ή σε ομάδες μικτής ικανότητας

Ανάθεση μικρής διάρκειας εργασίας στην τάξη, είτε ατομικά, είτε σε ομάδες
μαθητών/μαθητριών, με σκοπό τη διερεύνηση ενός θέματος, τα προβλήματα που
προκύπτουν και τους τρόπους επίλυσής τους. Κατά την ομαδική εργασία μπορεί
να ανατεθεί και διαφορετικό θέμα εργασίας. Να δίνεται η δυνατότητα επιλογής
του περιεχομένου, στη βάση οδηγιών από τον/τη διδάσκοντα/διδάσκουσα.

4. Ανάθεση κατ’ οίκον εργασίας

Προτείνεται οι μαθητές/μαθήτριες να πραγματοποιούν κατ’ οίκον εργασία για τη
βελτίωση της επίδοσής τους, η οποία να είναι διαβαθμισμένη και να
ανταποκρίνεται στις ικανότητές τους, ώστε να συμβάλει αποτελεσματικά στην
εμπέδωση και εφαρμογή όσων έχουν διδαχθεί.

Σελίδα: 14
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

5. Ανάθεση δημιουργικής εργασίας/μελέτης (project)

Ανάθεση ατομικής ή ομαδικής δημιουργικής εργασίας/μελέτης (project) ώστε να
αποκτήσουν τις απαιτούμενες δεξιότητες/ικανότητες. Οι προτεινόμενες εργασίες
επιλέγονται βάσει των μαθησιακών αποτελεσμάτων της κάθε ενότητας.
Η ατομική ή ομαδική δημιουργική εργασία μελέτη/project, ανάλογα με το
περιεχόμενο μπορεί να είναι:
• Τύπου έκθεσης (Report Project): έκθεση γνώσης λαμβάνοντας υπόψη
σχετική βιβλιογραφία,
• Τύπου επίδειξης (Demonstration Project): περιλαμβάνει επιπρόσθετα και
υλικά ή κατασκευές,
• Τύπου έρευνας (Research Project): εμπλέκει την επιστημονική
διερεύνηση σε Γραφιστικά προβλήματα ή νέες καταστάσεις.
Η ατομική ή ομαδική μελέτη/project (δημιουργική εργασία) θα πρέπει να
ακολουθεί τα στάδια ανάπτυξης ερευνητικής εργασίας, να μελετά το θέμα από
διαφορετικές οπτικές γωνίες, να δίνει λύσεις σε συγκεκριμένα γραφιστικά
προβλήματα ή καταστάσεις και να είναι δημιουργική και πρωτότυπη.

6. Δραστηριότητες διάκρισης εκτός αίθουσας διδασκαλίας

Δραστηριότητες διάκρισης εκτός αίθουσας διδασκαλίας που σχετίζονται με το
συγκεκριμένο μάθημα, όπως π.χ. συμμετοχή σε διαγωνισμούς Γραφιστικής και
Οπτικής Επικοινωνίας και δράσεις ή/και εθελοντική εργασία στο πλαίσιο του
μαθήματος.

Σελίδα: 15
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

10. Βιβλιογραφία

Βασική:
Αλατσίδου Ε., Γεωργιάδου Ε., Ματζάρη Μ. (2008). Γραμματογραφία.
Αθήνα: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων/ΟΕΔΒ.
Βασιλείου Σ. (2003). Ιστορία του Ντιζάιν. Λευκωσία: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου,
Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων
Βιθυνός Μ. (2017). Ιστορία των Γραφικών Τεχνών.
Αθήνα: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων/ITYE, Διόφαντος
Γκούβη Κ., Δημητριάδου Λ., Καμπά Ι., Τσαμασλίδου Β. (2002).
Γραφιστικές Εφαρμογές ΙΙ. Αθήνα: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και
Θρησκευμάτων/ΟΕΔΒ.
Ζουμπουνέλη-Ροδοπούλου Μ., Παπασταμούλης Κ., Χρυσοβέργης Δ. (2008).
Γραφιστικές Εφαρμογές Ι. Αθήνα: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και
Θρησκευμάτων/ΟΕΔΒ.
Σιαπκίδης Ν., Τροβά Β. (2005). Αρχές Σύνθεσης. Αθήνα: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας
και Θρησκευμάτων/ΟΕΔΒ.

Συμπληρωματική:
Ambrose G., Harris P. (2010). Basics Design: Design Thinking. Bloomsbury Publishing
Ambrose G., Harris P. (2005). Basics Design: Format. AVA Publishing SA.
Ambrose G., Harris P. (2005). Basics Design: Layout. AVA Publishing SA.
Ambrose G., Harris P. (2005). Basics Design: Typography. AVA Publishing SA.
Ambrose G., Harris P. (2005). Basics Design: Image. AVA Publishing SA.
Ambrose G., Harris P. (2005). Basics Design: Colour. AVA Publishing SA.
Απέργη Ο., Μπιτζένης Δ., (2013). Τεχνολογία των Εκτυπώσεων Β΄ τάξη 1ου κύκλου.
Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο / Διόφαντος.
Δημητρίου-Χατζηχρίστου Χ. (2011). Οργάνωση και κατασκευή διαθεματικών εργασιών
με τη μέθοδο project: Εφαρμογές για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια
Εκπαίδευση. Λευκωσία: Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, Παιδαγωγικό
Ινστιτούτο.
Μπέσης Σ. (1996). Γραμματογραφία. Αθήνα: Ίων
Φαντάρος Γ., (2005). Τεχνολογία Γραφικών Τεχνών.
Λευκωσία: ΥΑΠ Τεχνικής Εκπαίδευσης.

Σελίδα: 16
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

11. Αξιολόγηση

Αξιολόγηση (Διαγνωστική)
Η Διαγνωστική Αξιολόγηση επικεντρώνεται στη συγκέντρωση και αξιολόγηση των
απαιτούμενων πληροφοριών, οι οποίες θα προσδιορίζουν τις προαπαιτούμενες
γνώσεις και δεξιότητες των μαθητών/μαθητριών. Θα πραγματοποιείται κατά την έναρξη
των μαθημάτων της εκπαιδευτικής περιόδου. Σκοπό έχει τη διαπίστωση του επιπέδου
στο οποίο βρίσκονται οι μαθητές/μαθήτριες καθώς και των δυσκολιών μάθησης –τυχόν
ελλείψεων– ώστε να τους παρασχεθεί πρόσθετη διδακτική στήριξη.

Αξιολόγηση (Διαμορφωτική)
Η Διαμορφωτική Αξιολόγηση θα πρέπει να πραγματοποιείται κατά την εξέλιξη του
μαθήματος. Θα πρέπει να γίνεται μέσα από δραστηριότητες και ποικίλες δοκιμασίες των
μαθητών και μαθητριών και να αποσκοπεί στον έλεγχο της πορείας του μαθήματος για
να διαπιστωθούν οι αδυναμίες και τα αίτια που τις προκαλούν, ώστε να παρθούν
διορθωτικά μέτρα. Να δίνεται έμφαση στη διαμορφωτική αξιολόγηση και στο ατομικό
δελτίο προόδου. Δημιουργείται, έτσι, για κάθε μαθητή/μαθήτρια Φάκελος Ατομικών
Δελτίων Προόδου, τα οποία συγκεντρωτικά δείχνουν την πορεία του/της
μαθητή/μαθήτριας, τις εκπαιδευτικές παρεμβάσεις για την πρόοδό του/της, καθώς και τη
συνολική βελτίωσή του/της, ανά τετράμηνο. Ο/Η κάθε μαθητής/μαθήτρια κατά τη
διαμορφωτική αξιολόγηση συγκρίνεται με τον εαυτό του, ώστε μέσα από τα Ατομικά
Δελτία Προόδου να διαφαίνεται η τεκμηριωμένη αποτίμηση της προόδου του/της.

Αξιολόγηση (Τελική)
Η Τελική Αξιολόγηση πραγματοποιείται στο τέλος μίας ενότητας ή χρονικής περιόδου
και χρησιμοποιείται για να ελέγξει και να πιστοποιήσει, τι επιτεύχθηκε.
Η Τελική Αξιολόγηση αποσκοπεί στην εκτίμηση της επίδοσης των μαθητών/μαθητριών
για βαθμολόγηση και πιστοποίηση της ψηφίδας.

Ο Φάκελος εργασιών (Portfolio)

Ο φάκελος εργασιών (portfolio) θα πρέπει να περιέχει δείγματα έργων
μαθητών/μαθητριών για την τρέχουσα σχολική περίοδο.
• Αποτελεί μία ισχυρή εκτίμηση της προόδου του/της μαθητή/μαθήτριας και του
δημιουργικού έργου που έχει παραγάγει, για την επίτευξη συγκεκριμένων
μαθησιακών αποτελεσμάτων, ανά τετράμηνο.
• Δίνει την ευκαιρία στον/στη μαθητή/μαθήτρια να αναπτύξει τον επικοινωνιακό του
λόγο μέσα από την παρουσίαση του δημιουργικού του έργου.
• Δίνει τη δυνατότητα στον/στην εκπαιδευτικό να αξιολογήσει τον/τη μαθητή/μαθήτρια
όσον αφορά τη δημιουργικότητα, την ανάπτυξη αισθητικής, την ανάπτυξη δεξιοτήτων
επίλυσης γραφιστικών προβλημάτων, τη χρήση της κριτικής ανάλυσης κ.ά.

Σελίδα: 17
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

Κριτήρια Αξιολόγησης:

Περιεχόμενο Ύλης ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Ε1. A1.1: Γραπτή άσκηση

Η Γραφιστική όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
ως Οπτική Επικοινωνία (α) Αναφέρει τι είναι οι Γραφικές Τέχνες.
(β) Ονομάζει τους τομείς και τα προϊόντα των Γραφικών
Τεχνών.

Α1.2: Πρακτική άσκηση/εργασία

όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Συλλέγει προϊόντα γραφιστικού σχεδιασμού.
(β) Πειραματίζεται με υλικά και μέσα σχεδίασης για τη
δημιουργική διερεύνηση σχεδιαστικής πρότασης.
(γ) Σχεδιάζει σύνθεση με κολάζ από γράμματα και εικόνα.

Α1.3: Αξιολόγηση στη βάση τετραδίου σχεδίασης/ιδεών

(sketchbook) και φακέλου εργασιών (portfolio).
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αξιοποίηση του φακέλου
εργασιών (portfolio), κατά την αξιολόγηση. Σε αυτό θα
περιλαμβάνονται όλες οι σχεδιαστικές ασκήσεις.

Ε2. A2.1: Γραπτή εξέταση

Η Σύνθεση όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
και τα Στοιχεία (α) Ονομάζει τα στοιχεία της σύνθεσης στον γραφιστικό
της Σύνθεσης στον σχεδιασμό (σημείο, γραμμή, σχήμα, χρώμα, εικόνα,
Γραφιστικό Σχεδιασμό τυπογραφικά στοιχεία, θετικός/αρνητικός χώρος).
(β) Ορίζει τα είδη γραμμών (οριζόντια, κάθετη,
πλάγια/διαγώνια, καμπύλη, τεθλασμένη) και σχημάτων
(γεωμετρικά, οργανικά) και τον συμβολισμό τους.
(γ) Ορίζει τις σχέσεις σχημάτων τομή και επικάλυψη.
(δ) Ορίζει τις χρωματικές ομάδες (βασικά/πρωτεύοντα,
δευτερεύοντα, αντίθετα/συμπληρωματικά, θερμά, ψυχρά
χρώματα) και τις ιδιότητες των χρωμάτων
(τόνος/φωτεινότητα, απόχρωση, ένταση).
(ε) Αναφέρει είδη εικόνας στον γραφιστικό σχεδιασμό
(φωτογραφία, εικονογράφηση, απλοποιημένη/
σχηματοποιημένη εικόνα, τυπογραφική, ανεικονική).
(στ) Περιγράφει τι είναι ο θετικός/αρνητικός χώρος σε μία
σύνθεση.

Σελίδα: 18
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

A2.2: Πρακτική άσκηση/εργασία

όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Σχεδιάζει ανεικονικές συνθέσεις με γραμμές, σχήματα,
χρώμα και τη σχέση θετικού/αρνητικού χώρου,
χρησιμοποιώντας μαύρο πενάκι και χρωματιστό πενάκι.
(β) Εφαρμόζει σε σχεδιαστική εργασία τους τρόπους
απλοποίησης εικόνας σε σύνθεση, συνδυάζοντας
δημιουργικά απλοποιημένες εικόνες με ανεικονικά
στοιχεία.

A2.3: Παρουσίαση
όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Παρουσιάζει ανεικονικές συνθέσεις με γραμμές και
σχήματα και συνθέσεις που συνδυάζουν δημιουργικά
απλοποιημένες εικόνες με ανεικονικά στοιχεία.

Α2.4: Αξιολόγηση στη βάση τετραδίου σχεδίασης/ιδεών

(sketchbook) και φακέλου εργασιών (portfolio).
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αξιοποίηση του φακέλου
εργασιών (portfolio), κατά την αξιολόγηση. Σε αυτό θα
περιλαμβάνονται όλες οι σχεδιαστικές ασκήσεις.

Ε3. A3.1: Γραπτή εξέταση

Τα τυπογραφικά στοιχεία όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
Τυπογραφία / (α) Ορίζει τα σημαντικότερα προαλφαβητικά συστήματα
Γραμματογραφία / γραφής στην Ανατολή και στον ελλαδικό χώρο.
Τυπογραφικός (β) Ταξινομεί οπτικά δείγματα προαλφαβητικών
σχεδιασμός συστημάτων γραφής στην Ανατολή (Σουμερική
σφηνοειδής γραφή, Αιγυπτιακή ιερογλυφική γραφή, Στήλη
της Ροζέτας, Κινεζική γραφή) και στον ελλαδικό χώρο
(Κρητική ιερογλυφική γραφή, Δίσκος της Φαιστού,
Γραμμική Α΄, Γραμμική Β΄, Κυπριακή γραφή).
(γ) Περιγράφει την εξέλιξη της γραφής, από τα
εικονογράμματα στο αλφάβητο.
(δ) Περιγράφει την εξέλιξη των σημαντικότερων
αλφαβητικών συστημάτων γραφής.
(ε) Αναγνωρίζει τη συμβολή του Γουτεμβέργιου στην
εφεύρεση της τυπογραφίας, την εξάπλωση της γνώσης και
στην εξέλιξη της γραφιστικής.
(στ) Ορίζει τι είναι τυπογραφικό στοιχείο, ονομάζει τα κοινά
χαρακτηριστικά των τυπογραφικών στοιχείων και τα
αναγνωρίζει οπτικά (γραμμή βάσης, γραμμή-κ, ύψος-κ,
γραμμή κεφαλαίων, ύψος κεφαλαίων, ανιούσα κοντυλιά,
κατιούσα κοντυλιά, κοίλο μέρος, ακρεμόνας/πατούρα/
απόληξη/προεξοχή).

Σελίδα: 19
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

(ζ) Ονομάζει τη μονάδα μέτρησης των τυπογραφικών

στοιχείων.
(η) Περιγράφει τι είναι γραμματοσειρά, ονομάζει τις
κατηγορίες γραμματοσειρών (με προεξοχές, χωρίς
προεξοχές, καλλιγραφικά, χειρόγραφα) και ταξινομεί
γράμματα ανάλογα με την κατηγορία γραμματοσειράς.
(θ) Ορίζει τι είναι οικογένεια γραμματοσειράς.
(ι) Αναγνωρίζει οπτικά τις παραλλαγές στους τύπους της
βασικής γραμματοσειράς, που αποτελούν μια οικογένεια
γραμματοσειράς (παραλλαγές στους τύπους της
γραμματοσειράς ως προς το πάχος, πλάτος, κλίση,
περιγραμμικά, σκιασμένα).
(κ) Αναγνωρίζει οπτικά τους τέσσερις τρόπους στοίχισης
του κειμένου (αριστερή στοίχιση, δεξιά στοίχιση, πλήρης
στοίχιση, κεντραρισμένη στοίχιση).
(λ) Αναγνωρίζει ότι τα τυπογραφικά στοιχεία έχουν τη
δυνατότητα να μεταφέρουν μηνύματα με τυπογραφικούς
χειρισμούς (την κατάλληλη επιλογή γραμματοσειράς, τον
τύπο γραμμάτων, μέγεθος, επανάληψη, περιστροφή,
καθρέφτισμα, αλλοίωση, τοποθέτηση/διαστήματα,
αφαίρεση/προσθήκη τυπογραφικών στοιχείων, έξυπνη
χρήση θετικού/αρνητικού χώρου).

A3.2: Πρακτική άσκηση/εργασία

όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Πειραματίζεται με την φόρμα και αντιφόρμα (τον θετικό
και αρνητικό χώρο) των τυπογραφικών στοιχείων σε
συνθέσεις μέσα σε τετράγωνα πλαίσια, χρησιμοποιώντας
μαύρο πενάκι και την τεχνική του κολάζ.
(β) Σχεδιάζει συνθέσεις με τα γράμματα ως σχήματα
χρησιμοποιώντας σχεδιαστικούς χειρισμούς (επανάληψη,
περιστροφή, καθρέφτισμα, επικάλυψη, τομή).
(γ) Σχεδιάζει συνθέσεις με συνδυασμός δύο γραμμάτων σε
ενιαίο σύνολο (μονόγραμμα) και με συνδυασμό γράμματος
και απλοποιημένης εικόνας σε ενιαίο σύνολο με μερική
αλλοίωση/παραμόρφωση του γράμματος.
(δ) Σχεδιάζει δημιουργικές τυπογραφικές συνθέσεις που
διερευνούν την εκφραστική δυνατότητα των τυπογραφικών
στοιχείων να μεταφέρουν το νόημα μιας λέξης με
τυπογραφικούς χειρισμούς σε συνδυασμό με
απλοποιημένη εικόνα / εικαστικά στοιχεία.

A3.3: Παρουσίαση
όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Παρουσιάζει τυπογραφικές συνθέσεις που διερευνούν
τη φόρμα/αντιφόρμα των τυπογραφικών στοιχείων, τα
γράμματα ως σχήματα με τυπογραφικούς χειρισμούς, τον
συνδυασμό δύο γραμμάτων (μονόγραμμα), τον

Σελίδα: 20
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

συνδυασμό γράμματος (με μερική αλλοίωση του) με

απλοποιημένη εικόνα σε ενιαίο σύνολο,
και την εκφραστική δυνατότητα των
γραμμάτων να μεταφέρουν το νόημα λέξης με
τυπογραφικούς χειρισμούς σε συνδυασμό με
απλοποιημένη εικόνα και εικαστικά στοιχεία.

Α3.4: Αξιολόγηση στη βάση τετραδίου σχεδίασης/ιδεών

(sketchbook) και φακέλου εργασιών (portfolio).
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αξιοποίηση του φακέλου
εργασιών (portfolio), κατά την αξιολόγηση. Σε αυτό θα
περιλαμβάνονται όλες οι σχεδιαστικές ασκήσεις.

Ε4. A4.1: Γραπτή εξέταση

Λογότυπο όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Ορίζει τι είναι λογότυπο.
(β) Δηλώνει τι συνθέτει ένα λογότυπο.
(γ) Ονομάζει τις κατηγορίες λογοτύπων (τυπογραφικό,
σήμα/σύμβολο, συνδυασμός).
(δ) Αναφέρει τα χαρακτηριστικά ενός επιτυχημένου
λογοτύπου.
(ε) Αναφέρει εφαρμογές του λογοτύπου.

A4.2: Πρακτική άσκηση/εργασία

όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Κατατάσσει τις κατηγορίες λογοτύπων (τυπογραφικό,
σήμα/σύμβολο, συνδυασμός).
(β) Πειραματίζεται με προσεγγίσεις στον σχεδιασμό της
απλοποιημένης φόρμας του σήματος-συμβόλου ενός
λογοτύπου.
(γ) Σχεδιάζει την φόρμα του σήματος-συμβόλου ενός
λογοτύπου και τη συνδυάζει με την επωνυμία της
εταιρείας.
(δ) Αναπτύσσει λύσεις στον σχεδιασμό λογοτύπου.

A4.3: Παρουσίαση
όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Παρουσιάζει λύσεις στον σχεδιασμό λογοτύπου.

Α4.4: Αξιολόγηση στη βάση τετραδίου σχεδίασης/ιδεών

(sketchbook) και φακέλου εργασιών (portfolio).
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αξιοποίηση του φακέλου
εργασιών (portfolio), κατά την αξιολόγηση. Σε αυτό θα
περιλαμβάνονται όλες οι σχεδιαστικές ασκήσεις.

Σελίδα: 21
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

Ε5. A5.1: Γραπτή εξέταση

Διαφήμιση-Αφίσα όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Αναφέρει μορφές της διαφήμισης (έντυπη, τηλεοπτική,
ραδιοφωνική, υπαίθρια, άμεση/ταχυδρομική, ψηφιακή).
(β) Κατονομάζει τα είδη/κατηγορίες της έντυπης
διαφήμισης-αφίσας (προϊοντική/ καταναλωτική,
κοινωνική/πολιτιστική, πολιτική) και τα αναγνωρίζει οπτικά.
(γ) Εντοπίζει τα συνθετικά στοιχεία (επικεφαλίδα/τίτλος,
κείμενο, σλόγκαν, εικόνα/εικονογράφηση, λογότυπα) και
την ιεράρχησή τους στην έντυπη διαφήμιση-αφίσα.
(δ) Εξηγεί τις Αρχές Σύνθεσης (αξονικότητα, ισορροπία,
ρυθμός/επανάληψη, έμφαση) στη δομή της σύνθεσης της
διαφήμισης-αφίσας.

A5.2: Πρακτική άσκηση/εργασία

όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Αντιστοιχεί τα συνθετικά στοιχεία σε έντυπες
διαφημίσεις-αφίσες (επικεφαλίδα/τίτλος, κείμενο, σλόγκαν,
εικόνα/εικονογράφηση, λογότυπα).
(β) Εντοπίζει τις Αρχές Σύνθεσης στη δομή έντυπων
διαφημίσεων-αφισών, όπως τα είδη της κυρίαρχης
αξονικότητας (κάθετη, οριζόντια, διαγώνια, κυκλική), τον
άξονα της χρυσής τομής, το είδος της ισορροπίας
(συμμετρική, ασύμμετρη), την επανάληψη στοιχείων που
κτίζουν ρυθμό, την έμφαση (με το μέγεθος ή με το χρώμα).
(γ) Πειραματίζεται με τον σχεδιασμό διαφήμισης-αφίσας με
τη χρήση τυπογραφικών στοιχείων, εικόνων και
ανεικονικών στοιχείων, με βάση τις Αρχές Σύνθεσης.
(δ) Σχεδιάζει διαφήμιση-αφίσα με τη χρήση τυπογραφικών
στοιχείων, εικόνων και ανεικονικών στοιχείων, με βάση τις
Αρχές Σύνθεσης.

A5.3: Παρουσίαση
όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Παρουσιάζει τον σχεδιασμό διαφήμισης-αφίσας με τη
χρήση τυπογραφικών στοιχείων, εικόνων και ανεικονικών
στοιχείων, με βάση τις Αρχές Σύνθεσης.

Α5.4: Αξιολόγηση στη βάση τετραδίου σχεδίασης/ιδεών

(sketchbook) και φακέλου εργασιών (portfolio).
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αξιοποίηση του φακέλου
εργασιών (portfolio), κατά την αξιολόγηση. Σε αυτό θα
περιλαμβάνονται όλες οι σχεδιαστικές ασκήσεις.

Σελίδα: 22
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

Ε6. A6.1: Γραπτή εξέταση

Βιβλίο όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Ονομάζει τα τέσσερα βασικά μέρη στη δόμηση ενός
βιβλίου (πρωτοσέλιδα, κυρίως μέρος, επικουρικά,
εξωτερικά).
(β) Ονομάζει τα εξωτερικά μέρη του βιβλίου (εξώφυλλο,
κουβερτούρα/περικάλυμμα).
(γ) Ονομάζει τα μέρη του εξωφύλλου του βιβλίου
(εξώφυλλο, οπισθόφυλλο, ράχη).
(δ) Ορίζει τι είναι βιβλιοδεσία.
(ε) Αναφέρει τον αριθμό σελίδων που προκύπτουν
από το δίπλωμα εκτυπωτικού φύλλου.
(στ) Περιγράφει τις παραμέτρους του χαρτιού στη
βιβλιοδεσία ως προς το βάρος και το μέγεθος βάσει της
σειράς Α-0.
(ζ) Ονομάζει τα τρία βασικά σχήματα που μπορεί να πάρει
το βιβλίο (όρθιο, τετράγωνο, οριζόντιο).

A6.2: Πρακτική άσκηση/εργασία

όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Διακρίνει τα μέρη στη δομή του βιβλίου.
(β) Διακρίνει οπτικά ένα σελιδοποιημένο εκτυπωτικό
φύλλο στη βιβλιοδεσία.
(γ) Υπολογίζει τα μεγέθη του χαρτιού βάσει
της σειράς Α-0.
(δ) Πειραματίζεται με το σχήμα του εξωφύλλου του
βιβλίου.
(ε) Πειραματίζεται και σχεδιάζει το εξώφυλλο βιβλίου με
βάση τις Αρχές Σύνθεσης.

A6.3: Παρουσίαση
όπου ο/η μαθητής/μαθήτρια αναμένεται να:
(α) Παρουσιάζει τον σχεδιασμό εξωφύλλου βιβλίου.

Α6.4: Αξιολόγηση στη βάση τετραδίου σχεδίασης/ιδεών

(sketchbook) και φακέλου εργασιών (portfolio).
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αξιοποίηση του φακέλου
εργασιών (portfolio), κατά την αξιολόγηση. Σε αυτό θα
περιλαμβάνονται όλες οι σχεδιαστικές ασκήσεις.

Σελίδα: 23
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

Κριτήρια Αξιολόγησης Τα ερωτήματα των γραπτών εξετάσεων βαθμολογούνται

Βαρύτητα – Επίδοση ως προς την ορθότητα, την πληρότητα και την ακρίβεια
των απαντήσεων του εξεταζόμενου.

Το περιεχόμενο των πρακτικών ασκήσεων και της

τελικής δημιουργικής σχεδιαστικής εργασίας
βαθμολογείται ως προς την:
(α) ορθότητα (ορθή χρήση των οργάνων, μέσων, υλικών),
(β) πληρότητα (ολοκλήρωση όλων των μερών της
άσκησης),
(γ) ποιότητα (ποιότητα, ακρίβεια και καθαρότητα στο τελικό
αποτέλεσμα της σύνθεσης),
(δ) οργάνωση (πρωτοτυπία στην τοποθέτηση στοιχείων
σύνθεσης στον σχεδιαστικό χώρο).

Τα κριτήρια αυτά και η βαθμολογική τους αξία πρέπει να

γνωστοποιούνται εκ των προτέρων.

Δίνεται έμφαση • Συμμετοχή στην καθημερινή δημιουργική εργασία

στα ακόλουθα στην τάξη, για την έγκαιρη ολοκλήρωση των
σχεδιαστικών ασκήσεων/εργασιών που
αναπτύσσονται σε κάθε ενότητα, μέσα στο τετράδιο
σχεδίασης/ιδεών (sketchbook). Οι σχεδιαστικές
ασκήσεις/εργασίες θα αξιολογούνται ανά στάδιο
αποπεράτωσης.
• Παρουσίαση της σχεδιομελέτης αλλά και
εποικοδομητική κριτική.
• Συμμετοχή σε ομαδικές εργασίες και μελέτες για την
καλλιέργεια ερευνητικού πνεύματος.
• Οργάνωση του τετραδίου σχεδίασης/ιδεών
(sketchbook) μεγέθους Α4 και του φακέλου εργασιών
(portfolio) που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια του
σχολικού έτους, με σκοπό την πολύπλευρη εκτίμηση
της συνολικής δημιουργικής εργασίας των
μαθητών/μαθητριών, για τη διατύπωση εύστοχων
σημάνσεων, με σκοπό τη βελτίωση.
• Διερευνητικές εργασίες και δημιουργικές σχεδιαστικές
εργασίες (κατ΄οίκον εργασία) που ανατίθενται με
σκοπό τη διερεύνηση ενός θέματος, για την
περαιτέρω εξάσκησή του μαθητή/μαθήτριας.

Επιπλέον λαμβάνεται υπόψη η παρακολούθηση και

αποτίμηση της αποτελεσματικής συμμετοχής του/της
μαθητή/μαθήτριας στο καθημερινό μάθημα,
η πρόοδος που επιτυγχάνει στην επίλυση των
ασκήσεων στην τάξη, οι απαντήσεις σε προφορικές
ερωτήσεις, η ανταπόκριση στην κατ΄οίκον εργασία με
έμφαση στη διαδικασία της μάθησης, καθώς και η
αξιολόγηση των σχεδιαστικών, δημιουργικών και

Σελίδα: 24
Μάθημα: Γραφιστικές Εφαρμογές (Γ΄ Λυκείου)

ερευνητικών εργασιών. Συστήνεται η αξιολόγηση να

γίνεται μέσα από πολλαπλές πηγές και με διαφορετικά
κριτήρια αξιολόγησης και εργαλεία.

Τα παραπάνω κριτήρια καθώς και η βαθμολογική

τους αξία πρέπει να είναι από πριν γνωστά στους
μαθητές/μαθήτριες.
Επιπλέον, οι εργαστηριακές ασκήσεις αξιολογούνται
καθημερινά κατά τη διάρκεια του τετραμήνου,
καθώς επίσης και από γραπτή εξέταση – δοκίμιο
αξιολόγησης ανά τετράμηνο.

Εργάζεται σύμφωνα με Εφαρμόζει τους κανόνες ασφάλειας και υγείας

τους ισχύοντες κανόνες
και κανονισμούς
ασφάλειας και υγείας
στο εργαστήριο Γραφικών Τεχνών.
Αναγνωρίζει τους πιθανούς κινδύνους από τη χρήση των
μέσων και υλικών και εργάζεται εφαρμόζοντας όλα τα
ενδεικνυόμενα μέτρα ασφάλειας στο εργαστήριο.

Τηρεί τα Ολοκληρώνει γραπτή εξέταση μέσα στο χρονικό πλαίσιο

χρονοδιαγράμματα που έχει καθορίσει ο εκπαιδευτής.

Εκτελεί πρακτικές σχεδιαστικές ασκήσεις μέσα στο

χρονικό πλαίσιο που έχει καθορίσει ο εκπαιδευτής.

Εκτελεί δημιουργικές σχεδιαστικές εργασίες μέσα στο

χρονικό πλαίσιο που έχει καθορίσει ο εκπαιδευτής.

12. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ - ΒΑΡΥΤΗΤΑ – ΕΠΙΔΟΣΗ

1. Πλαίσιο μάθησης του/της μαθητή/μαθήτριας ανά τετράμηνο

Λαμβάνονται υπόψη τα κριτήρια αξιολόγησης/βαρύτητα, τα οποία
παρουσιάζονται στο πλαίσιο μάθησης του/της μαθητή/μαθήτριας, ανά
τετράμηνο.

2. Διαμόρφωση δοκιμίων αξιολόγησης

Ο/Η εκπαιδευτικός, στο πλαίσιο των αναμενόμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων
τα οποία παρουσιάζονται ανά ενότητα, στο Αναλυτικό Πρόγραμμα (βλ. σημείο 8)
και στη βάση των ωρών θεωρίας (Θ) και Εργαστηρίου (Ε) που προτείνονται για
την επίτευξή τους, διαμορφώνει τα θέματα γραπτών εργασιών, των
εργαστηριακών ασκήσεων και των ερωτήσεων που θα θέσει στους/στις
μαθητές/μαθήτριες.

Σελίδα: 25