1

Formulekaart VWO wiskunde B

Vergelijkingen

−b+ D −b− D
ax 2 + bx + c = 0 x= of x = a ≠ 0, D > 0
2a 2a
met D = b − 4ac
2

xn = c x = c1/ n = n c x > 0, c > 0, n > 0

log a ln a
gx = a x = g log a = = a > 0, g > 0, g ≠ 1
log g ln g
g
log x = b x = gb x > 0, g > 0, g ≠ 1

ex = a x = ln a a>0

ln x = b x = eb x>0

Machten en logaritmen

1
a −n = a>0
an
a1/ n =na a>0,n>0

a p i a q = a p+q a>0
a p : a q = a p / a q = a p −q a>0
(a p ) q = a pq a>0
(ab) = a b
p p p
a, b > 0

p
log a
g
log a = p
g > 0; g ≠ 1; a > 0; p > 0, p ≠ 1
log g
g
log a + g log b = g log ab g > 0; g ≠ 1; a > 0; b > 0
⎛a⎞
g
log a − g log b = g log ⎜ ⎟ g > 0; g ≠ 1; a > 0; b > 0
⎝b⎠
g
log ( a p ) = p g log a g > 0; g ≠ 1; a > 0

Binomium van Newton

n
⎛n ⎞ ⎛n ⎞ n!
(a + b )n = ∑ ⎜ k ⎟a k
b n −k met ⎜ ⎟ =
k =0 ⎝ ⎠ ⎝ k ⎠ k !(n − k )!
 2

Differentiëren en integreren
functie afgeleide

somregel f ( x) + g ( x) f ' ( x) + g ' ( x)

constante maal f c f ( x) c f '( x)

productregel f ( x) g ( x) f '( x ) g ( x ) + f ( x ) g '( x )

f ( x) f '( x) g ( x) − f ( x) g '( x)
quotiëntregel
g ( x) g ( x) 2
df df dg
kettingregel f ( g ( x) ) f ' ( g ( x) ) g '( x) of =
dx dg dx
dy dy du
x u y f '( x) = y ' u ' of =
dx du dx
Differentiëren van standaardfuncties Primitiveren van standaardfuncties

f (x ) f ' ( x) f (x ) F ( x ) = ∫ f ( x ) dx
c 0
1 n +1
x n
n x n −1 xn x + c (n ≠ –1)
n +1
gx g x ln( g ) (g > 0) 1 x
gx g +c
ex ex ln g
1 ex ex + c
g (g > 0, g ≠ 1)
log x x ln( g ) 1
ln x + c
1 x
ln x ln x x ln( x ) − x + c
x
cos x 1
sin x g
log x ( x ln( x) − x ) + c
cos x − sin x ln( g )
1 sin x − cos x + c
tan x = 1 + tan 2 x cos x
cos 2 x sin x + c

Lineaire benadering (raaklijn) van f in (p, q): y = f ' ( p ) ⋅ ( x − p ) + q

Inhoud van het omwentelingslichaam dat ontstaat door de grafiek van de functie f op het interval [a,b] om de x-
as te wentelen:
a
I = π ∫ f ( x ) 2 dx
b

Lengte van de grafiek van f op het interval [a,b]:

a
L = ∫ 1 + f '( x) 2 dx
b
 3

Goniometrische formules
cos 2 t + sin 2 t = 1 sin( −t ) = − sin t sin( 12 π − t ) = cos t sin(π − t ) = sin t
sin t
tan t = cos( −t ) = cos t cos( 12 π − t ) = sin t cos(π − t ) = − cos t
cos t

sin 2t = 2 sin t cos t cos 2t = cos 2 t − sin 2 t = 2 cos 2 t − 1 = 1 − 2 sin 2 t

⎛t +u ⎞ ⎛ t −u ⎞
sin(t + u ) = sin t cos u + cos t sin u sin t + sin u = 2 sin ⎜ ⎟ cos ⎜ ⎟
⎝ 2 ⎠ ⎝ 2 ⎠
⎛t −u ⎞ ⎛t +u ⎞
sin(t − u ) = sin t cos u − cos t sin u sin t − sin u = 2 sin ⎜ ⎟ cos ⎜ ⎟
⎝ 2 ⎠ ⎝ 2 ⎠
⎛t +u ⎞ ⎛t −u ⎞
cos(t + u ) = cos t cos u − sin t sin u cos t + cos u = 2 cos ⎜ ⎟ cos ⎜ ⎟
⎝ 2 ⎠ ⎝ 2 ⎠
⎛t +u ⎞ ⎛t −u ⎞
cos(t − u ) = cos t cos u + sin t sin u cos t − cos u = −2 sin ⎜ ⎟ sin ⎜ ⎟
⎝ 2 ⎠ ⎝ 2 ⎠

Somformules voor rijen

Rekenkundige rij:
Voor de som S van de rekenkundige rij u1 = a, u2 = a + v, u3 = a + 2v, … , un = a + (n – 1)v geldt:

n
eerste term + laatste term 1
S = ∑ uk = n = 2 n(u1 + un)
k =1 2

Meetkundige rij:
Voor de som S van de meetkundige rij a, ar, ar2, ar3, … arn-1 geldt:

n −1
eerstvolgende term − eerste term ar n − a r n −1
S = ∑ ar k = = =a (r ≠ 1)
k =0 r −1 r −1 r −1
∞
a
∑ ar
k =0
k
=
1− r
( r < 1)

Verbanden
Lineair verband b is de beginwaarde en
H = b + a·t a is de helling of richtingscoëfficiënt

Exponentieel verband b is de beginwaarde en

H = b·gt g is de groeifactor

Harmonische trilling d is de evenwichtsstand, (c, d ) is het beginpunt

2π
H = d + a·sin b(t – c ) is de periode, a is de amplitude en a > 0; b > 0
b
 5

Bewegingen in het vlak

Als (x (t ), y(t )) de positie in het Oxy-vlak geeft van een bewegend punt op het tijdstip t, dan wordt de
snelheidsvector op het tijdstip t gegeven door (x '(t ), y '(t )) .
De (scalaire) snelheid van het punt op het tijdstip t wordt gegeven door

v (t ) = x '(t )2 + y '(t )2

en de lengte van de afgelegde weg tussen de tijdstippen t = a en t = b door

b b

∫ v (t )dt = ∫ x '(t ) + y '(t ) dt

2 2

a a

Eenparige cirkelbeweging met middelpunt (m, n), straal r en hoeksnelheid ω :

⎧ x (t ) = m + r cos ω (t − t 0 )
⎨
⎩y (t ) = n + r sin ω (t − t 0 )

Harmonische trilling met evenwichtsstand c, amplitude A en periode T:

⎛ 2π ⎞
h (t ) = c + A sin ⎜ (t − t0 ) ⎟
⎝T ⎠

Continue dynamische modellen

Exponentiële groei of verval:
dy
differentiaalvergelijking: = cy
dt
oplossingen: y(t ) = y(t0 )e c (t −t0 )

Logistische groei:

dy
differentiaalvergelijking: = c y (M − y ) met M > 0
dt
My(t 0 )
oplossingen: y(t ) =
y(t0 ) + (M − y(t 0 ))e −cM (t −t0 )

Limieten
sin x ax −1
lim =1 lim = ln a (a > 0)
x →0 x x →0 x

x
xp ⎛ a⎞
lim =0 (a > 1) lim ⎜1 + ⎟ = e a
x →0 a x x⎠
x →0
⎝
 6

Lijnen en cirkels in het vlak

Lijn door (p, q) met richtingscoëfficiënt m: y = q + m(x − p )

Voor twee lijnen 1 en 2 met richtingscoëfficiënten m1 en m2 geldt: 1 ⊥ 2 ⇔ m1m2 = −1

Vergelijking van de cirkel met middelpunt (m, n) en straal r: (x − m )2 + (y − n )2 = r 2

Omtrek cirkel: 2π r ; lengte boog met middelpuntshoek α (rad): α r

1 2
Oppervlakte cirkel: πr 2 ; opp. sector met middelpuntshoek α (rad): αr
2

Driehoeken
Stelling van Pythagoras: Als driehoek ABC een rechte hoek in C heeft, dan geldt: a 2 + b2 = c 2

Omgekeerde stelling van Pythagoras: Als in driehoek ABC geldt a 2 + b 2 = c 2 dan is hoek C recht.

Cosinusregel: In elke driehoek ABC geldt: c 2 = a 2 + b 2 − 2ab cos γ

a b c
Sinusregel: In elke driehoek ABC geldt: = =
sin α sin β sin γ