Filipino 8 LAS Quarter 3

8
FILIPINO
IKATLONG MARKAHAN
MGA GAWAING PAGKATUTO

SA FILIPINO
1
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION II – CAGAYAN VALLEY
COPYRIGHT PAGE
MGA GAWAING PAGKATUTO SA FILIPINO
(Grade 8)
Copyright © 2020
DEPARTMENT OF EDUCATION
Regional Office No. 02 (Cagayan Valley)
Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
“No copy of this material shall subsist in any work of the Government of the Philippines. However,
prior approval of the government agency or office wherein the work is created shall be necessary
for exploitation of such work for profit.”
This material has been developed for the implementation of K to 12 Curriculum through the
Curriculum and Learning Management Division (CLMD). It can be reproduced for educational
purposes and the source must be acknowledged. Derivatives of the work including creating an
edited version, an enhancement of supplementary work are permitted provided all original works
are acknowledged and the copyright is attributed. No work may be derived from this material for
commercial purposes and profit.
Consultants:
Regional Director : BENJAMIN D. PARAGAS, PhD., CESO IV, DepEd R02
Assistant Regional Director : JESSIE L. AMIN, EdD, CESO V, DepEd R02
Schools Division Superintendent : REYNANTE Z. CALIGUIRAN, PhD
Asst. Schools Division Superintendent : MARITES LLANES, PhD
Chief Education Supervisor, CLMD : OCTAVIO V. CABASAG, PhD
Chief Education Supervisor, CID : ESTELA S. CABARO, PhD
Development Team
Writers :JUMEL R. LADIA, MELBERT L. DUMAGUING,RICHARD JULIUS G. PASCUAL,
RAMONA JANE P. CLEOFAS, MARIVIE T. VILORIA, PINKY B. TABBU,
VILMA C. NARAG, Cagayan National High School, JOHN ROGER T. PASION,
MARITES Q. SAPEDA,Linao National High School, GRACE P. MACAPIA, Gosi
National High School, MARY ANN M. SIATREZ, GRACE B. LUMABAS,
Tugueagarao West High School, MARILYN M. BAGUNU, Cataggaman National
High School,
Content Editor: : JUN-JUN R. RAMOS, MARK-JOHN R. PRESTOZA, ROMANO C. SALAZAR,
LUZVIMINDA T. PASION, VILMA C. NARAG, VICKY N. ADDATU,
JUMEL R. LADIA. Cagayan National High School
Language Editor : JUN-JUN R. RAMOS, MARK-JOHN R. PRESTOZA, ROMANO C. SALAZAR,
LUZVIMINDA T. PASION, VILMA C. NARAG, VICKY N. ADDATU,
JUMEL R. LADIA, SUSAN B. LAGAT, Cagayan National High School
Illustrators : MIA KRISTEL PARUNGAO, DEVIN LEIY CANCEJO, CNHS
Layout Artists : SUSAN B. LAGAT, Cagayan National High School
Focal Persons : VISSIA ASUNCION, Education Program Supervisor- FILIPINO
JESSICA T. CASTANEDA, Division LRMDS Coordinator
ROMEL COSTALES, Education Program Supervisor, CLMD, DepEd RO2
RIZALINO G. CARONAN, Education Program Supervisor,LRMDS, DepEd RO2
Printed by: DepEd Regional Office No. 02

______________________________________________
Regional Center, Carig Sur, Tuguegarao City
Address: Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500

Telephone Nos.: (078) 304-3855; (078) 396-9728
2
Email Address: region2@deped.gov.ph Website: region2.deped.gov.ph
TALAAN NG NILALAMAN
Kompetensi Pahina
Blg.
*Naihahambing ang tekstong binasa sa iba pang teksto batay sa:paksa,
 5-14
layon, tono, pananaw, paraan ng pagkakasulat, pagbuo ng salita, pagbuo
ng talata, pagbuo ngpangungusap
*Nabibigyang-kahulugan ang mga lingo/termino na ginagamit sa 
15-21
mundo ng multimedia
*Naiuulat nang maayos at mabisa ang nalikom na datos sa

Pananaliksik  22-28
*Nagagamit ang iba’t ibang estratehiya sa pangangalap ng mga

ideya sa pagsulat ng balita, komentaryo, at iba pa  29-35
*Nagagamit sa iba’t ibang sitwasyon ang mga salitang ginagamit sa

impormal na komunikasyon (balbal, kolokyal, banyaga)  36-41
*Napag-iiba ang katotohanan (facts) sa hinuha (inferences),

opinyon at personal na interpretasyon ng kausap  42-50
*Naiisa-isa ang mga positibo at negatibong pahayag

 51-58
*Naiuugnay ang balitang napanood sa balitang napakinggan
 59-66
*Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang ginagamit sa radio
broadcasting  67-75
*Naisusulat nang wasto ang isang dokumentaryong panradyo

 76-87
*Nagagamit ang mga angkop na ekspresyon sa paghahayag ng konsepto

ng pananaw (ayon, batay, sang-ayon sa, sa akala, iba pa)  88-94
*Nahihinuha ang paksa, layon at tono ng akdang nabasa  95-103
*Natutukoy ang mga tamang salita sa pagbuo ng isang puzzle na

may kaugnayan sa paksa  104-114
*Nasusuri ang isang programang napanood sa telebisyon ayon

sa itinakdang mga pamantayan  115-125
*Naipahahayag sa lohikal na paraan ang mga pananaw at

katuwiran  126-137
*Nagagamit nang wasto ang mga ekspresyong hudyat ng

 138-151
kaugnayang lohikal (dahilan-bunga, paraan-resulta)
*Nailalahad ang sariling bayas o pagkiling tungkol sa interes at
 152-164
pananaw ng nagsasalita
*Nasusuri ang napanood na pelikula batay sa: Paksa/tema, layon, gamit
 165-172
ng mga salita, mga tauhan
4
*Nabibigyang kahulugan ang mga salitang ginagamit sa mundo ng
 173-180
pelikula
*Naihahayag ang sariling pananaw tungkol sa mahahalagang
 181-188
isyung mahihinuha sa napanood na pelikula
* Nagagamit ang kahusayang gramatikal (may tamang bantas, baybay,
magkakaugnay na pangungusap/ talata sa pagsulat ng isang suring-  189-199
pelikula
*Nasusuri ang mga hakbang sa pagbuo ng isang kampanyang panlipunan
 200-209
ayon sa binasang mga impormasyon
*Naipaliliwanag ang mga salitang angkop na gamitin sa pagbuo
 210-219
ng isang kampanyang panlipunan
*Nakasusulat ng isang malinaw na social awareness campaign tungkol sa
isang paksa na maisasagawa sa tulong ng multimedia  220-225
*Nagagamit ang angkop na mga komunikatibong pahayag sa pagbuo ng

isang social awareness campaign  226-234
5
FILIPINO 8
Pangalan: ___________________________________ Lebel: _________________
Seksiyon: ___________________________________ Petsa: _________________
GAWAING PAGKATUTO
Kontemporaryong Panitikan Tungo sa Kultura
at Panitikang Popular
Panimula (Susing Konsepto)
Ang pagbabasa ng pahayagan at komiks ay karaniwang libangan ng mga Pilipino.

Ang pagkahumaling nila sa pagbabasa ng mga ito ay depende sa uri ng babasahing higit
nilang kinagigiliwan , depende rin sa abot ng kanilang karunungan, uri ng hanapbuhay,
estado sa buhay at pamayanang kinabibilangan. Samakatwid, ang lahat ng ito na tinangkilik
ng masa ay maituturing na panitikang popular.
Masasabing nagpatuloy ang tradisyunal na panitikan sa kabila ng modernisasyong dulot

ng pag-unlad ng teknolohiya. Marahil, nagkakaroon lamang ito ng bagong mukha. Kapansin-
pansin sa kasalukuyan na ang kawilihan ng kabataan na mga babasahin gaya ng
komiks,magasin, at dagling katha ay nauulit lamang ang paksa at tema mula sa mga akda sa
tradisyunal na uri ng panitikan. Kung susuriin,naiiba lamang sa estilo,pamamaraan at
kaalamang teknikal ang panitikang popular. Narito ang maikling paliwanag para sa mga
popular na babasahing laganap ngayon sa bansa.
Pahayagan
Ang pahayagan, diyaryo o peryodiko ay isang uri ng paglilimbag na naglalaman ng balita o
impormasyon at patalastas. Kadalasan naimprenta ito sa mababang halaga. Maaari itong ilathala
nang araw-araw o kaya’y lingguhan. Malaki ang ginagampanang papel ng mga balita sa ating pang-
araw-araw na buhay. Hindi ito mamamatay at bahagi na ng ating kultura.
Komiks
Ang komiks ay isang grapikong midyum na kung saan ang mga salita at larawan ay
ginagamit upang ihatid ang isang salaysay o kuwento. Maaaring maglaman ang komiks ng
kaunting diyalogo sapagkat binubuo ito ng isa o higit pang mga larawan, na maaaring
maglarawan o maghambing ng pagkakaiba ng teksto upang makaapekto nang higit na may
lalim. Bagaman palagiang paksang katatawanan ang komiks, sa kasaysayan, lumawak na ang
sakop ng anyo ng sining na ito na kinabibilangan ng mga uri (genre) hinahangaan ang mga
artistang tuklasin ang kanilang sariling ekspresyon. Sinasabing ang komiks ay inilarawan
bilang isang makulay at popular na babasahing nagbibigay-aliw sa mambabasa, nagturo ng
iba’t ibang kaalaman at nagsulong ng kulturang Pilipino.
Magasin
Ang magasin ay isa ring uri na babasahing popular na kinahuhumalingan ng mga Pilipino
dahil sa aliw na hatid nito at mga impormasyong makukuha rito. Hindi mawawala ang
Liwayway kung ang pag-uusapan ay ang paglaganap ng magasin sa Pilipinas.Naglalaman ito
6
ng mga maikling kuwento at mga nobela na nagging instrumento upang umunlad ang
kamalayan ng marami sa kulturang Pilipino.
Dagli
Ang dagli ay isang anyong pampanitikan na maituturing ba maikling muwento na lumaganap
sa Pilipinas noong unang dekada ng pananakop ng mga Amerikano.Hindi tiyak ang angkop
na haba nito subali’t dapat na hindi ito umabot sa haba ng isang maikling kuwento.
Kasanayang Pampagkatuto at Koda
Naihahambing ang tekstong binasa sa iba pang teksto batay sa: - paksa - layon - tono -
pananaw - paraan ng pagkakasulat - pagbuo ng salita - pagbuo ng pangungusap - pagbuo ng
talata (F8PB-IIIa-c-29)
Alamin Natin!
Damdamin (emotion) – tumutukoy sa saloobing nalilikha ng mambabasa sa teksto. Ito ay

maaaring tuwa, lungkot, galit, poot, takot, paghanga, pag-ibig o humaling, pagnanais,
pagkagulat, pagtataka, pag-asa, kawalang pag-asa, katapangan, pangamba, pagkainis,
pagkayamot, at iba pang emosyon o damdamin.
Tono (tone) – tumutukoy sa saloobin ng may-akda sa paksang kanyang isinulat. May mga
may-akda na nagagawang magaan ang paglalahad sa isang seryosong paksa. Ang tono ay
maaaring mapagbiro o mapanudyo, masaya o malungkot, seryoso at satiriko.
Layunin (objective) – tumutukoy sa kung ano ang nais mangyari ng isang manunulat o awtor
sa kanyang mambabasa. Ito ay maaaring manghikayat, mang-impluwensiya, mangaral,
magtanggol, mang-aliw, manlibang, magbigay ng impormasyon, magbahagi ng isang
paniniwala o prinsipyo, magturo ng kabutihang asal at iba pa. ang isang teksto ay maaaring
may dalawa o higit pang layunin depende sa hangarin ng manunulat.
Pananaw (point of view) – ito ay tinatawag ding punto de vista. Sa maluwag na pagtuturing,
masasabing ito ay paraan ng pagtanaw ng manunulat sa kanyang akda. Gayunman, sa
pagtalakay ng anomang akda o teksto, ito ang sumasagot sa tanong na “Sino ang nagsusulat o
nagkukuwento?”
Sa pamamagitan ng pananaw, nakikilala ng mambabasa ang nilikha ng naglalahad at ng
pangyayaring inilalahad, at kung gaano ang nalalaman ng naglalahad. Ang pananaw na
gagamitin sa teksto o akda ay nakadaragdag ng kawilihan sa pag-unawa nito.
Ang pananaw ng awtor ay makikita sa pamamagitan ng mga panghalip na ginamit sa teksto.
Unang panauhang pananaw – ako, ko, akin, atin, natin, tayo, kami
Ikalawang panauhang pananaw (tagamasid) – ikaw, mo, ka, iyo, kanila, kita, kayo, inyo,
ninyo
Ikatlong panauhang pananaw – siya, niya, kanya, sila, nila, kanila
7
Gawain 1
Panuto: Suriin ang teksto at sagutin ang mga sumusunod na tanong.
Responsableng Paggamit ng Social Media

Anton Pascual
Mga Kapanalig, sa bilis ng daloy ng balita at impormasyon ngayon sa internet at social

media, nagagawa pa ba nating alamin kung saan galing ang mga ito?
Noong 2016, tinatayang mahigit 54 milyong Pilipino (o kalahati ng ating populasyon)

ang gumagamit ng internet. Ang paggamit ng social media, katulad ng Facebook, ang
sinasabing pangunahing ginagawa ng mga may access sa internet, sa computer man o sa
kanilang smartphone. Sa katunayan, tayong mga Pilipino raw ang pinakababád sa Facebook:
ang isang karaniwang Pilipinong may access sa internet ay nakauubos ng halos apat na oras
sa Facebook sa loob lamang ng isang araw!
Hindi na nga maikakaila ang lawak at dami ng naabot ng social media at ang papel nito
sa pagpapadaloy ng impormasyon at balita sa panahon natin ngayon. Isang patunay ang
impluwensya ng social media noong nakaraang eleksyon sa ating bansa at maging sa
Amerika. Naging tulay ang Facebook at ibang social media platforms gaya ng Twitter sa
pagpapalaganap ng mga impormasyong nais kumbinsihin ang mga tao na paniwalaan ang
agenda, plataporma, at mga plano ng mga kandidato.
Tinaguriang “fake news” ang mga balitang gawa-gawa lamang at ipinakakalat sa

internet ng mga tinatawag na trolls. Maliban sa panloloko sa mga tao, ang paglaganap ng
“fake news” ay umabot sa paggamit ng masasakit na salita laban sa kapwa dahil na rin sa
pagbabaluktot sa katotohanan. At kahit matagal nang tapos ang eleksyon, laganap pa rin ang
fake news at patuloy ang mga trolls sa paninira sa mga kritiko ng kanilang kandidato. Bahagi
na nga ang fake news sa paghubog ng opinyon ng publiko.
Upang maiwasang lumalâ pa ang paglaganap ng mga pekeng impormasyon, may isang
senador na nagpanukalang panagutin ang mga namumuno sa mga kumpanya ng mga social
media platforms na hinahayaang kumalat ang mga fake news. Samantala, inihain naman ng
isang senador na imbestigahan ang mga trolls na responsable sa pagpapalaganap ng mga
mapanlinlang at mapanirang impormasyon.
Mga kapanalig, may batas man o wala, tayo mismo ay makatutulong na ituwid ang mga
maling impormasyon sa social media kung responsable ang paggamit natin ng mga ito. Bago
tayo mag-share o mag-like ng nababasa natin sa Facebook, alamin muna natin kung saan
nagmula ang mga ito. Kung hindi tayo mag-iingat, nagiging tulay tayo sa pagpapakalat ng
kasinungalingan at hindi lamang tayo ang mapapahamak; madadamay din ang mga taong
8
pinadalhan natin ng pekeng balita. Gaya ng mga itinuturo sa atin ng Catholic social teaching,
ang paggamit ng media—kasama na ang social media—ay dapat na nakaugat sa layuning
itaguyod ang kabutihan ng ating kapwa, ang kanilang halaga at dignidad. Hindi natin ito
nagagawa kung pinapatulan nating lumaganap ang mga fake news at kung nakikisali tayo sa
paninira sa iba, lalo na kung wala namang malinaw na basehan.
Mga kapanalig, mahalaga ang tamang impormasyon sa pagpapalago at pagpapatibay ng

demokrasya. Kung may impormasyon tayong hawak, nakakalahok tayo sa mga usaping
hinaharap ng ating bayan. Kaya’t mahalagang sa harap ng maraming mapagkukunan natin ng
impormasyon at ng iba’t ibang pananaw, nagagawa nating kilatisin ang mga batayan ng ating
mga nababasa sa social media, nang sa gayon, ang tunay na katotohanan ang ating
naibabahagi.
Ayon nga kay Pope Francis, hindi nakasalalay sa teknolohiya ang pagiging tunay o
totoo ng ating komunikasyon, ng ating pakikipag-ugnayan sa iba. Tunay ang komunikasyong
nagmumula sa ating mga puso at sa wastong paggamit natin sa mga kaparaanang mayroon
tayo—kasama na nga rito ang social media.
Akses mula sa https://www.veritas846.ph/responsableng-paggamit-ng-social-media/
1. Ibigay ang paksa ng binasang teksto.

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Batay sa teksto, ano ang layuning nais iparating ng may –akda sa mga mambabasa?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Mula sa binasang teksto, anong tono ang nangingibabaw hinggil ditto?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Bilang isa sa mga kabataan, ibigay ang sariling pananaw sa huling bahagi ng talata ng
binasang akda.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
9
Gawain 2
Panuto: Ibigay ang kahalagahan ng pagbabasa ng panitikang popular (pahayagan,

komiks, magasin).
Bakit kailangang magbasa ng panitikang popular?
PAHAYAGAN
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
KOMIKS
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
__________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
PAHAYAGAN
_____________________________________________________________
____________________________________________________________
_____________________________________________________________
____________________________________________________________
__________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
________________________________
10
Gawain 3
Panuto: Basahin nang mabuti ang artikulo. Ihambing ito sa binasang teksto ayon sa mga
sumusunod (Paksa, tono, layon). Gamitin ang venn diagram sa ibaba.
Online classes magiging mahirap para sa mga batang may special needs'
ABS-CBN News
Posted at Jun 14 2020 07:00 PM

Guro sa isang public school si Luiza Geli pero full-time mommy din siya sa 7 taong gulang
na anak na may autism.
Naniniwala si Geli na malaking bagay sa development ng bata ang pakikisalamuha sa mga

kaklase kaya ipinasok niya sa regular na eskuwelahan ang anak noong isang taon.
Pero ngayong natigil na ang pagpasok sa mga paaralan dahil sa coronavirus pandemic,
umaasa si Geli na makaka-adjust ang anak sa online classes.
"Sa tingin ko, makaka-catch up po siya dahil kahit TV, mahilig din siya manood," ani Geli.
Sa pasukan ay gagamit ng mga online platform, printed at digital module, telebisyon at radyo
ang mga paaralan para maihatid ang mga lesson sa mga bata.
Pero para sa ibang children with special needs, mahalaga umano ang pakikisalamuha sa iba.
"Malaking bagay po na kasama nila 'yong mga kaedad nila o ka-level nila sa pag-aaral kasi po
ang mga bata they also learn from others," ani Geli.
Sa isinagawang pulong ng iba-ibang eksperto sa sektor ng edukasyon, lumabas na nasa 10

porsiyento ng populasyon ng mga estudyante ang may special needs.
"Too many kids with special needs might not participate fully in online learning," ani Ericson
Perez, founder ng One World School.
"These kids are going to suffer. They'll regress with their skills and most especially they’ll
lose opportunities to interact with their classmates," ani Perez.
Madalas ding mapag-usapan ang isyu ng mabagal na internet sa Pilipinas o kakulangan ng

gadgets.
Sa ngayon, lahat ay nakaantabay pa sa ipatutupad na mas epektibong sistema para ituloy ang
pag-aaral sa mga kabataan.
Akses mula sa https://news.abs-cbn.com/news/06/14/20/online-classes
11
PAANO NAGKAKAIBA AYON SA:
__________________ Paksa _____________________

__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ Layon _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ Paraan ng pagkakasulat _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
Pagbuo ng salita
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ Pagbuo ng pangungusap _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
__________________ Pagbuo ng talata _____________________
__________________ _____________________
__________________ _____________________
_____
12
Gawain 4
Panuto: Ibigay ang kahalagahan ng panitikang popular sa sarili,sa pamilya at sa lipunan.
Panitikang Popular
KAHALAGAHAN
SARILI PAMILYA LIPUNAN
_____________________ _____________________ _____________________

_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________ _____________________ ________
_____________________ _____________________
_____________________
_____________________ _____________________
_____________________
_____________________ _____________________
_____________________
_____________________ _____________________
_____________________
_____________________ _____________________
_____________________
_____________________ _____________________ 13
_____________________
_____________________ _____________________
_____________________
__ __
________________
Gawain 5
Panuto: Paano nakaaapekto ang ang pagbabasa ng panitikang popular sa mga kabataan?
14
Rubrics sa Pagbibigay ng Puntos
Nilalaman (45%)
Kaugnayan sa Tema (30%)
Paggamit ng Salita (25%)
Kabuuan (100%)
REPLEKSYON
Panuto: Dugtungan ang mga sumusunod na pahayag.
Sa aking palagay, ang kaibahan ng panitikang popular sa tradisyonal na uri ng panitikan

ay_________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Para sa akin, ang pagbabago sa panitikang popular ay bunsod ng
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Nalalaman ko na kailangang basahin ang panitikang popular dahil
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Mga Sanggunian
A. Aklat
Guimarie,Aida M. Pinagyamang Wika at Pantikan Batayang Aklat sa Filipino 8 ( 2018)
Vibal Group,Inc. Vibal 1253 G. Araneta cor Maria Clara St,. Quezon City
B. Websayt
https://www.veritas846.ph/responsableng-paggamit-ng-social-media/
https://news.abs-cbn.com/news/06/14/20/online-classes-magiging-mahirap-para-sa-mga-
batang-may-special-needs
15
FILIPINO 8
Pangalan: ________________________________________ Lebel: _________________
Seksiyon: ________________________________________ Petsa: _________________
GAWAING PAGKATUTO
Kontemporaryong Panitikan Tungo sa Kultura
at Panitikang Popular
Madalas ka bang gumagamit ng social media? Usong – uso ngayon sa mga kabataan
ang paggamit ng facebook, tweeter, instagram, at wattpad. Magandang maunawaan ng
marami pang bagay ang dapat tandaan kapag gagamitin natin ito. Sabi nga ng madalas nating
marinig,” Think before you click”.
Sa panahon ngayon, maraming sites sa internet ang kadalasan na naaccess ng mga
kabataan. Sa isang klik lamang ay maaari ka nang mapabilang sa isa o sa lahat ng mga ito.
Maraming kabataan na ginagawa ang mga social networking sites na ito bilang libangan.
Maraming mga bagong salita ang nagsisilabasan sa social media. Karamihan pa rin sa
atin ang hindi nakakaalam sa mga kahulugan nito. Naririto ang mga ilang termino na
kadalasang nababasa natin sa mundo ng multi media.

Nabibigyang-kahulugan ang mga lingo/termino na ginagamit sa mundo ng multi-media
(F8PT-IIIa-c-29)
Mga Termino
Social Media ay isang daan upang makipagkaibigan sa isang taokahit hindi mo siya nakikita.
Ito ay may malaking kontribusyon din sakomunikasyon sa mga taong nasa malayong lugar.
Social NetworkingSites ay modernong paraan ngayong

pakikipagkaibigan ng iba’t ibang tao sa mundo dahil sa ito ay mas
hightech,mas madali, at higit sa lahat, mas mabilis. Ito ang tulay sa atin paramakamusta ang
mga taong malalayo sa atin, magkaroon ng mga bagongkakilala at kaibigan.Ang isang
makabagong ideyang na nag- aalok sa ating pagkakataong makipag – ugnayan sa isang
malawak na sansinukob na tao,mga taong marahil ay bago para sa atin.
Instagram Isa sa mga hottest Mobile Apps ngayong taon at araw- araw ay parami ng parami
ang mg active users. Isa rin itong tulay samodernong pakikipagkaibigan. Dito, makikita ang
kinahiligan o interes samga larawang pinopost.
16
Gawain 1 Crossword Puzzle
Panuto: Hanapin at bilugan ang mga salitang ginagamit sa multimedia . Isulat sa nakalaang
espasyo ang nabilugang salita.
J O G O O G L E D U
W M A R S A T I O N
E T E L E P H O N E
B T W E E T S E N T
S B L I S S U R L A
I Y D C O V I D I G
T O O P A N D M N C
E U L I N K P O T V
S T E F A N S S E T
R U R B L A S H R I
O N L I N E I A N K
N B J A N E T S E T
W E B P A G E G T O
S G N C A R R Y O K
1.____________________ 6. ____________________
2.____________________ 7. ____________________
3.____________________ 8. ____________________
4.____________________ 9. ____________________
5.____________________ 10.____________________
17
Gawain 2
Panuto: Piliin sa kahon ang kahulugan ng mga tinutukoy sa pahayag. Isulat ang sagot sa
patlang bago ang bilang.
Twitter You tube Emoji

Hashtag
Tiktok Blog Facebook Messenger
Apps
_____________1. Ito ay isang online news at social networking service kung saan ang mga
user ay nag-iinterak gamit ang mga mensaheng tinatawag na "tweet"
_____________2. Ito ay isang social-platform ng maikling video na pinaaandar ng musika.
Maging sayaw man ito, malayang estilo o pagganap, hinihikayat ang mga
tagalikha na hayaan ang kanilang imahinasyon na mamayagpag at maging
malaya sa paghayag.
_____________3. Ito ay isang app na dina download sa phone na nagpapangasiwa rin
nang Facebook, upang makapagbigay nang mensahe sa kausap nito, ito rin
ay bersyon nang Facebook upang maging madali ang pag uusap nang
bawat isa.
_____________4. Ito ay ang modernong pamamaraan ng pagsusulat kung saan nagbibigay ng
impormasyon sa pamamagitan ng internet sa mukha ng mga artikulo na
may iba't- ibang mga partikular na paksa.
_____________5.Ito ay isang website na nagbabahagi ng mga bidyo at nagbibigay-daan
para sa mga tagagagamit o user nito na mag-upload, makita, at ibahagi ang
mga bidyo clip. Ang mga bidyo na ito ay maaaring husgahan; ang dami ng
husga at ng mga nakanood ay parehong nakalathala.
______________6.Ito ay isang salita o pariralang walang puwang na pinangungunahan ng
simbolo ng hash ( # ). Ito ay isang uri ng metadata tag. Ginagamit ito
madalas sa mga websayt na pang-social network o microblogging.
______________7. Ito ay ang simbolong mayroon at walang ekspresyon, ito ay nauugnay
sa mukha, walang emosyon, walang reaksyon.
18
Gawain 3
Basahin nang mabuti ang talata tungkol sa social media.
Ano nga ba ang naidudulot ng social media sa mga kabataan?

Ni: Cedrick Diaz
Maraming tao ang nahuhumaling sa social media lalong lalo na ang mga kabataan. Sa
panahon ngayon madali na lang makakuha ng mga impormasyon gamit ang social media.
Maaaring isa ito sa mga dahilan kung bakit mas bumababa ang bilang ng mga kabataan na
pumupunta sa silid-aklatan upang mangalap ng impormasyon.
Ang social media ay may maganda at hindi maganda epekto sa mga kabataan. Ang
kagandahan dito madaling magkaroon ng komunikasyon sa ating pamilya gamit ang
Facebook internet, madali na lang makakuha ng impormasyon at hindi na kailangan pang
pumunta sa iba pang lugar upang mangalap ng makukuhang detalye. Ngunit sa kabila nito
hindi pa rin maiiwasan ang masamang dulot para sa mga kabataan. Halimbawa na lang ay ang
cyber bullying sa mga kabataan at ang talamak ngayon na cybersex na naglalayong halayin
ang mga kabataan gamit ang social media, may iba rin na ginagamit ito upang manloko o
manggamit sa kabataan.
Wala namang masama sa paggamit ng social media, atin lamang limitahan ang paggamit nito
dahil ang sobra ay nakakasama. Para naman sa kabataan; maging alerto at mapagmasid sa
mga nagaganap sa inyo kapaligiran huwag basta na lang maniwala sa mga sinasabi, inaalok, o
kaya naman ay ibinibigay sa inyo. Isang kasiguraduhan lamang upang walang mapahamak na
kabataan sa atin.
Panuto: Magtala ng mga salitang may kaugnayan sa social media?
Social media
19
Gawain 4
Panuto:Bumuo ng isang talata tungkol sa paggamit ng social media. Gawing batayan ang
mga salitang nasa loob ng kahon mula sa gawain 2.
Rubriks para sa pagtataya ng talata.
Kraytirya Napakahusay Mahusay Nalilinang Nagsisimula

10 puntos 7 puntos 5 puntos 3 puntos
Nilalaman
Presentasyon
Organisasyon
Baybay ng mga
salita/gramatika
20
Gawain 5
Sa iyong palagay, paano binabago ng mga terminong nakalahad mula sa itaas sa gawain 1 ang
iyong pagkatao at sa lipunang iyong ginagalawan? Maglahad ng mga patunay.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Repleksyon:
Ngayo’y naunawaan ko
na_________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Nabago ang aking paniniwala sa

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
21
Mga Sanggunian
A. Aklat

B. Website
https://dict.emojiall.com/fil/emoji
https://tl.wikipedia.org/wiki/Hashtag
https://tl.wikipedia.org/wiki/Blogger
https://tl.wikipedia.org/wiki/Facebook_Messenger
https://tl.wikipedia.org/wiki/Tiktok
ttps://www.academia.edu/35901401
https://web.facebook.com/notes/stem-makakalikasan/ano-nga-ba-ang-naidudulot-ng-
social-media-sa-mga-kabataan/159697374832868/?_rdc=1&_rdr
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
Google
Tiktok
Internet
URL
Online
Webpage
Online
Website
Tweet
Google
Gawain 2
1.Twitter
2.Tiktok
3.Facebook Messenger
4.Blog
5.You tube
6.Hashtag
7. Emoji
22
FILIPINO 8
Pangalan: ________________________________________Lebel: _________________
Seksiyon: ________________________________________Petsa: _________________
GAWAING PAGKATUTO
Kontemporaryong Panitikan Tungo sa Kultura at Panitikang Popular

Ang pananaliksik ay ang proseso ng pangangalap ng mga totoong impormasyon na
humahantong sa kaalaman. Isinasagawa ito sa pamamagitan ng paggamit ng kung ano ang
nalalaman o napag-alaman na. Matatanggap ang karagdagang kaalaman sa pamamagitan ng
pagpapatunay ng mga panukala (teoriya) o mga pamamaraan (o sistema), at sa pagsubok sa
mas mainam na pagpapaliwanag ng mga napapansin o obserbasyon. Isang prosesong
mapagsuri, sistematiko o maparaan, organisado o nakaayos, at walang-kinikilingan
(obhetibo). Nararapat na masagot ng prosesong ito ang isang katanungan o hipotesis. Sa
ganitong paraan, dapat itong nakapagpapataas o nakapagdaragdag ng kaalaman hinggil sa
isang hindi nakikilalang bagay na ibig mapag-alaman pa ng mga mamamayan.
Bukod sa pagbibigay tugon sa mga katanungan, isa pang layunin ng pananaliksik ang
makahanap ng solusyon sa isang problema o suliranin. Karaniwang naghahanap ang
isang mananaliksik ng mga kaalaman mula sa mga aklatan upang malaman kung ano ang
mga napag-alaman hinggil sa isang bagay, kabilang ang mga maaaring nakalimutan nang
kaalaman.
Kabilang sa mga pangunahing gawain sa pagsasaliksik ang mga sumusunod: pagsusukat o
pagsusuri ng mga kaganapan o kababalaghan, paghahambing ng nakuhang mga resulta, at ang
pag-unawa o pagpapaliwanag ng mga resulta ayon sa mga pangkasalukuyang kaalaman
kabilang ang mga nakapagbabagong sangkap, na maaaring makaimpluwensiya sa resulta.
Naiuulat nang maayos at mabisa ang nalikom na datos sa pananaliksik (F8PS IIIa-c-30)
23
Gawain 1
Panuto: Sa pamamagitan ng pananaliksik gamit ang mga aklat o internet ay iyong alamin ang
mga positibo at negatibong epekto ng paggamit ng social media o teknolohiya sa buhay ng
mga kabataan. Gamit ang mga organizer ay ilahad nang maayos ang iyong kasagutan sa
bawat katanungan na makikita sa ibaba nito.
Paggamit ng Social media o Teknolohiya sa

Buhay ng mga Kabataan.
Mga Positibong Mga Negatibong

Epekto Epekto
________________ _______________
________________ _______________
________________ _______________
________________ _______________
________________ _______________
________________ _______________
________________ PAGGAMIT _______________
________________ NG _______________
________________ _______________
________________ SOCIAL MEDIA _______________
________________ _______________
________________ ___
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________ 24
_______________
________________
_______________
________________
_______________
________________
_______________
Gawain 2
Panuto:Magbigay ng mga paraan o hakbang na maaari mong gawin para malutas ang mga
negatibong epekto ng paggamit ng social media o teknolohiya sa buhay ng mga kabataan?
Mga paraan o hakbang na maaari mong gawin para malutas ang mga negatibong epekto ng
paggamit ng social media o teknolohiya sa buhay ng mga kabataan?
___________________________ __________________________
___________________________ __________________________
___________________________ __________________________
___________________________ __________________________
____________ ________
Gawain 3
Paano mo magagamit ang mabubuting epekto ng paggamit ng social media sa paglulunsad
ng mga pagbabago sa buhay ng mga kabataan at maging sa ating lipuan?
Paano mo magagamit ang mabubuting

epekto ng paggamit ng social media sa
paglulunsad ng mga pagbabago sa
buhay ng mga kabataan at maging sa
ating lipuan?
25
Gawain 4
Magbigay ng mga bagay na gagawin mo upang maging kapaki- pakinabang ang lahat ng
paggamit ng social media sa iyong buhay lalo na sa iyong pagtatagumpay?
Mga bagay na gagawin mo upang maging

kapaki- pakinabang ang lahat ng paggamit ng
social media sa iyong buhay lalo na sa iyong
pagtatagumpay?
26
Labis na paggamit ng gadgets, ano ang epekto sa mga bata?
ABS-CBN News
July 23,2019
Naging trending kamakailan sa social media ang post ng isang nanay tungkol sa pangingisay
ng kanyang anak dahil umano sa labis na paggamit ng gadgets.
Ayon naman kay Dr. Mark Reysio-Cruz, isang developmental pediatrician, hindi direktang
sanhi ng pangingisay ang paggamit ng mga gadget. "As the doctor mentioned, wala naman
talagang direct evidence. Although, there are seizures na nati-trigger ng sa ilaw, iyong
blinking lights. These gadgets emit din radiation, so di pa natin talagang naaaral iyang mga
ganyan, but certainly, we have to be vigilant," ani Reysio-Cruz.
Hindi pa man napatutunayan kung nakapagdudulot ng pangingisay ang labis na paggamit ng

gadgets, mayroon namang ibang pag-aaral tungkol sa iba pang epekto nito sa mga bata.
Isa rito ang maaaring epekto sa kakayahan ng batang makitungo sa kapwa.Maaari ring ma-
delay ang pagpapaunlad sa memorya at sa kakayahang magplano at mag-focus ng bata. Dulot
ito ng kawalan ng panahon na matuto pa ng ibang bagay.
"Ang brain development ng bata early on, napakabilis. As the child is growing, kailangan ng
stimulation, and the main one would be environmental. Environment would include touch,
social human interaction, movement, nature. 'Yon ang nawawala pag nagga-gadget sila,"
ayon kay Reysio-Cruz.
Maaari rin maapektuhan ang kakayahang makipag-usap at maging bihasa sa paggamit ng

wika."Hindi na nga nagsasalita, tapos nanonood pa sila ng mga hindi nagsasalita rin, lalong di
nasi-stimulate 'yong language nila, so it results in delays."
Dahil din hindi na aktibo sa paglalaro o paggawa ng iba pang physical activities, nagiging
sobra sa timbang ang bata.
Ayon sa doktor, inilabas sa isang pag-aaral na 30% ng mga madalas gumamit ng mga gadget
ang nagiging 'obese' o sobra sa timbang. Kalaunan, maaari itong magdulot ng stroke, high
blood, o heart attack.
Kapag naman hinayaang gamitin ang gadget habang nasa higaan o nasa kuwarto kung gabi,
madalas na nababawasan ang oras ng tulog o tuluyan nang hindi nakatutulog ang bata.
Inirerekomenda naman ng American Academy of Pediatrics na huwag ipagamit ang mga

gadget sa mga batang may edad 0-2 years old. Maaari namang ipagamit ito sa mga edad 3-5
nang hanggang isang oras kada araw. Hanggang dalawang oras naman kada araw para sa mga
edad 6 hanggang 18.
Payo ni Reysio-Cruz, kapag inalis ang gadget mula sa bata, mainam na bigyan ng ibang
aktibidad na ipapalit dito, tulad ng paglalaro ng sports o kaya nama'y hikayatin ang batang
magbasa at matuto sa sining gaya ng pagguhit o pagpinta. Makatutulong din ito sa kalusugan
at sa pagpapaunlad ng pag-iisip ng bata.
https://news.abs-cbn.com/life/07/23/17/labis-na-paggamit-ng-gadgets-ano-ang-epekto-sa-
mga-bata
27
Gawain 5
Ilahad ang iyong pananaw kung paano maiiwasan ang maling paggamit ng
social media.
28
Repleksyon:
Panuto: Kumpletuhin ang mga sumusunod na pahayag:
Ang aking karanasan sa paggamit ng social media ay

__________________________________________________________
__________________________________________________________
Nakakatulong ang social media sa akin dahil

__________________________________________________________
__________________________________________________________
Gagamitin ko ang social media sa
__________________________________________________________
__________________________________________________________
Maiiwasan ko paggamit sa social media sa pamamagitan ng
__________________________________________________________
__________________________________________________________
Napatunayan kong ang social media ay

__________________________________________________________
__________________________________________________________
Mga Sanggunian
A. Aklat

B. Website
https://news.abs-cbn.com/life/07/23/17/labis-na-paggamit-ng-gadgets-ano-ang-epekto-sa-mga-bata
https://tl.wikipedia.org/wiki/Pananaliksik
29
FILIPINO 8
Pangalan: _________________________________________Lebel: _________________
Seksiyon: _________________________________________Petsa: _________________
GAWAING PAGKATUTO
Kontemporaryong Panitikan Tungo sa Kultura at Panitikang Popular

Ang pagbabasa ng pahayagan, komiks magasin at iba ay karaniwang libangan ng mga
Pilipino. Ang pagkahumaling nila sa pagbabasa ng mga ito ay depende sa uri ng babasahing
higit nilang kinagigiliwan, depende rin sa abot ng kanilang karunungan, uri ng hanapbuhay,
estado sa buhay at pamayanang kinabibilangan.
Masasabing nagpatuloy ang tradisyon sa panitikan sa kabila ng modernisasyon sa
pamamagitan ng pagpasok ng teknolohiya. Marahil, nagkaroon lamang ito ng bagong mukha.
Kapansin-pansin sa kasalukuyan na ang kinawiwilihan ng kabataan na mga babasahin gaya
ng komiks, magasin, at dagling katha ay nauulit lamang ang paksa at tema sa mga akda sa
tradisyunal na uri ng panitikan. Kung susuriin, nagkakaiba lamang sa estilo, pamamaraan at
kaalamang teknikal ang panitikang popular.
Bakit nagkaroon ng transpormasyon mula sa tradisyunal na panitikang Pilipino tungo
sa panitikang popular? Bakit kailangang basahin ang mga babasahing popular?
Nagagamit ang iba’t ibang estratehiya sa pangangalap ng mga ideya sa pagsulat ng balita,
komentaryo, at iba pa ( F8PU-IIIa-c-30 )
Gawain 1
Panuto: Maghanap ng isang video sa internet tungkol sa pangyayaring nagaganap sa ating
bansa sa kasalukuyan. Iugnay ito sa balitang pagbubukas ng pasukan.
Ulat ukol sa pagbubukas ng pasukan Video ukol sa pambansang kaganapan.
https://www.youtube.com/watch?v=E6mZpDrdkCU
Tema ng balitang nabasa Tema ng video na napanood
30
Gawain 2
Panuto: Batay sa nakalap na impormasyon mula sa balitang nabasa at napanood, ibigay ang
pagkakaiba at pagkakatulad nito.
Kaibahan Pagkakatulad Kaibahan
Alamin Natin!
MGA POPULAR NA BABASAHIN AT IBA’T IBANG ESTRATEHIYA NG PANGANGALAP NG

IMPORMASYON SA PAGSUSULAT NITO
MGA POPULAR NA BABASAHIN Pahayagan Komiks Magasin Kontemporaneong Dagli
Sa pagsusulat ng anumang babasahin, napakahalaga ang pagkakaroon ng sapat na

kaaalaman hinggil sa paksa o isyung isusulat.Narito ang ilang paraan o estratehiya upang
maging maayos at hitik sa impormasyon ang susulating popular na babasahin:
PAGBABASA AT PANANALIKSIK Magagawa ito sa pamamagitan ng pagkonsulta sa mga libro

at iba pang mga materyales
OBSERBASYON Magagawa ito sa pamamagitan ng pagmamasid sa mga bagay-bagay, tao o

pangkat, pangyayari, at mga katangian na kaugnay ng paksa
PAKIKIPANAYAM O INTERBYU Magagawa ito sa pamamagitan ng pakikipagpanayam sa mga

taong malaki ang karanasan at awtoridad sa paksang hinahanapan ng impormasyon
31
PAGTATANONG O QUESTIONING Magagawa ito sa pamamagitan ng paglalatag ng mga
katanungang nais masagutan hinggil sa paksa
PAGSULAT NG JOURNAL Magagawa ito sa pamamagitan ng pagtatala ng mga

mahalagang pangyayari upang hindi makalimutan
BRAINSTORMING Magagawa ito sa pamamagitan ng pangangalap ng opinyon at katwiran
ng ibang tao
PAGSASARBEY Magagawa ito sa pamamagitan ng pagpapasagot ng isang questionnaire sa
isang grupo ng mga respondent
SOUNDING-OUT FRIENDS Magagawa ito sa pamamagitan ng isa-isang paglapit sa mga
kaibigan, kapitbahay, o kasama sa trabaho para sa isang impormal na talakayan hinggil sa
paksa
IMERSIYON Magagawa ito sa pamamagitan ng sadyang paglalagay sa saril sa isang
karanasan o pakikisalamuha sa isang grupo ng tao
EEKSPERIMENTO Magagawa ito sa pamamagitan ng pagsubok ng isang bagay bago
sumulat ng akda
INDIBIDWAL NA GAWAIN: Ngayon ay mararanasan mong sumulat ng isang komentaryo
o balita tungkol sa kalagayan ng information technology sa ating bansa o tungkol sa mga
isyung may kinalaman sa social media network. Gamitin mo ang iyong mga natutunang mga
estratehiya sa pangangalap ng impormasyon para makabuo ng isang babasahin.
SUNDIN ANG FORMAT NA ITO: Paksa Estratehiyang gagamitin Impormasyong nakalap
Impormasyong nakalap Estratehiyang gagamitin Impormasyong nakalapHALIMBAWA:
Pinoy Slang (Mga Patok na Salita Ngayong Taon) Pagbabasa at pananaliksik Ayon sa GMA
news online, maraming salita ang nabuo at naging bukambibig ng kabataan Ang mga bagong
salita ay nagmula daw sa social media Obserbasyon Halimbawa sa mga salitang ginamit ay
pabebe, bae, beast mode at iba pa.
32
Gawain 3
Panuto: Magsulat ng balita tungkol sa pandemyang COVID-19.
33
Gawain 4
Panuto: Mula sa gawain 3. Punan ang mga sumusunod na datos.
Mga kakailanganing Datos o impormasyon
Paraang ginamit sa pangangalap ng impormasyon
Gawain 5
Panuto: Magbigay ng halimbawa ng mga pahayagan (tabloid o broadsheet) na iyong nabasa
na o binabasa. Ipaliwanag ang bahaging iyong sinusubaybayan.
34
Rubriks sa Pagsulat ng Balita
Nilalaman 45%
Kaugnayan sa Tema 30%
Paggamit ng Salita 25%
KABUUAN 100%
Pangwakas
Panuto: Isulat ang iyong reflection sa mga gawain mo ngayon.
35
Mga Sanggunian
A. Aklat

B. Website
https://www.slideshare.net/JonalynTaborada/ibat-ibang-estratehiya-ng-pangangalap-ng-
impormasyon
36
FILIPINO 8
Pangalan: ___________________________________________Lebel: __________
Seksiyon: ___________________________________________Petsa: ___________
GAWAING PAGKATUTO
Antas ng Wika
Ang antas ng wika ay ang iba't ibang pamamaraan ng pagsasalita. Ito ay napakahalaga nang
sa gayon ay magkaroon ng lubusang pagkakaintindihan ng mga tao. Ang antas ng wika ay
ginagamit ng iba't ibang klase, antas o lebel ng tao sa kani-kanilang pang-araw-araw na
buhay. Sa pamamagitan nito ay maaari nating sabihin ang ating niloloob, nais, ideya , at
suhestiyon ng sa gayon ay patuloy na umunlad at sumulong hindi lang ang buong ekonomiya
kundi magmula sa bawat isa.
Sa pag-usbong ng modernong teknolohiya at mga bagong paraan ng komunikasyon tulad ng
text messaging at social media,hindi maiiwasan na may mga salitang ginagamit na hindi alam
ng nakararami. Nagkakaroon ng mga pagbabago ng ating wika lalo na sa mga kabataan
ngayon. Maraming bagong salita ang nagsisilabasan na kung saan ginagamit na ngayon. Dito
na pumapasok ang antas ng wika na nabibilang sa pormal at impormal na wika.
Ang antas ng wika ang naging batayan ng pakikipag-ugnayan at pakikipagtalastasan para sa
ikauunawa at pagkakaintindihan ng sangkatauhan. Kapag wala ang wika mawawalan ng
gawain ang sangkatauhan. Ginagamit ang wika sa pakikipagkalakalan, diplomatikong
pamamaraan ng bawat pamahalaan at pakikipagpalitan ng kaalaman sa agham, industriya at
teknolohiya. Bilang pakikipagtalastasan ang wika ay ginagamit sa pagtungo,
paghahanapbuhay at paninirahan sa ibang bansa.
Nagagamit sa iba’t ibang sitwasyon ang mga salitang ginagamit sa impormal na

komunikasyon (balbal, kolokyal, banyaga) F8WG-IIIa-c-30
Alamin Natin:
Antas ng Wika
Impormal - antas ng wika na karaniwan, palasak, pang araw-araw, madalas gamitin sa
pakikipag-usap at pakikipagtalastasan. Mga uri ng impormal
1. Lalawiganin - ginagamit ng mga tao sa isang partikular na pook o lalawigan,
makikilala ito sa kakaibang tono o punto.
Halimbawa: Papanaw ka na? (Aalis ka na?) "Ala ay" - Batangas. "Wen manong" -
Ilocos "Labi, Tiyang" - Pangasinan
Nakain ka na? (Kumain ka na?)
Buang! (Baliw!)
37
2. Kolokyal - pang araw-araw na salita, maaaring may kagaspangan nang kaunti.Ito
pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang titik sa salita. .
Halimbawa: Nasan, pa`no, sa 'kin, kelan
Meron ka bang dala?
3. Balbal - mga salitang nahango lamang sa pagbabago o pag-usod ng panahon, mga
salitang nabuklat sa lansangan.
Halimbawa: Chicks (dalagang bata pa) epal, iskapo, istokwa, haybol, lespu
Pormal - antas ng wika na istandard, kinikilala, at ginagamit ng nakararami.
1. Pambansa - salitang ginagamit sa pagsulat ng aklat at ginagamit din ng pamahalaan.
Halimbawa: asawa, anak, tahanan
2. Pampanitikan o panretorika - ginagamit ng mga manunulat. Ang mga salita ay
malalim, makulay at masining.
Halimbawa: Kahati sa buhay
Bunga ng pag-ibig
Pusod ng pagmamahalan
Gawain 1
Panuto: Ilahad ang iyong reaksyon hinggil sa mga sumusunod na sitwasyon. Gamitin ang di-
pormal na komunikasyon.
1. May dumating na kamag-anak na galing sa Tsina. Ano ang magiging reaksyon mo sa

kabila ng talamak na isyu ngayon hinggil sa pandemya. (Lalawiganin)
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. May bago kang followers sa tiktok. Gusto mong maging palagay ang loob mo sa
kanya kaya kinaibigan mo siya. (balbal)
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Nalaman mong nagpositibo sa Covid-19 ang iyong kaibigan. Paano mo siya

kakausapin? (kolokyal)
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
38
Gawain 2
Panuto: Gawing di –pormal ang mga sumusunod na pangungusap. Ang unang bilang ay
sinagot upang maging gabay.
1. Pormal: Ibig ko sanang makipagkilala at malaman ang pangalan mo.
Di – Pormal:
Hellow pedeng makipagkilala, ano name mo?
2. Pormal: Dumalo tayo sa kasayahan sa bahay nila. Maraming magagandang dilag

doon.
Di – Pormal:
3. Pormal: Mahusay ang pagkakaganap nila bilang magsing-irog sa dulang

pantanghalan.
Di – Pormal:
4. Pormal: Ayaw ko muna siyang kausapin. Wala pa siya sa wastong pag-iisip.
Di – Pormal:
5. Pormal: Parang walang ano mang nangyari,hindi man lamang natigatig ang kanyang
kaibigan.
Di – Pormal:
39
Gawain 3
Panuto: Palitan ng pormal na antas ng wika ang mga pahayag na nasalungguhitan. Itala sa
loob ng talahanayan.
Gud pm(1) sa mga tagapakinig ng programa ngayong gabi. Marami tayong Pagchi-
chikahan (2) tungkol sa mga nakaka badtrip(3) na isyu sa ating gobyerno. Hassle(4) talaga
ang mga pangyayaring ito sa pag-unlad ng bansa. Ang ilang pulitiko ay bonggang-
bonggang(5.) nilulustay ang kaban ng bayan.
1.
2.
3.
4.
5.
Gawain 4
Panuto: Piliin ang mga impormal na salitang ginamit sa pangungusap at ibigay ang katumbas
nito sa pormal na antas.
1. Maraming parak ang dumalo sa brigada ekswela.
SALITA KATUMBAS
2. Nasan na ang pinahahanap ko sa iyo?
SALITA KATUMBAS
3. Laging nagagalit si ermat kapag nagtatambay ako sa daan.
SALITA KATUMBAS
40
4. Nilinis nila ang kuwarto at pininturahan ng kulay asul.
SALITA KATUMBAS
5. Tinanong ni Allan si Rhea ukol sa panliligaw niya rito ang sagot nito ay ambot saimo.
SALITA KATUMBAS
Gawain 5
Panuto: Palitan ang mga nasalungguhitang salita ng pormal o di-pormal na antas ng wika.
______1. Bilang maybahay responsibilidad mo na gampanan ang pagiging mabuting ina at

asawa.
______2. Ang paaralan ang nagsisilbing pangalawang tahanan ng mga mag-aaral.
______3. Bad trip madalas na marinig sa usapan ng magkakaibigan.
______4. Nakasusulasok ang amoy sa may estero at kanal.
______5. Biniyayaan ng apat na supling ang mag-asawang Edgar at Anna.
______6. Si Yuan ay kilala sa pagiging jologs.
______7. Ang perang pinag-ipunan niya ay ginamit niya sa kanyang pag-aaral.
______8. Pumasok ka dire sa loob ng bahay.
______9. Meron siyang nakitang anino sa gilid ng daan.
______10. Namatay ang bana niya noong nakaraang lingo.
41
Repleksyon:
Pagkatapos ng aralin…
Natutunan ko na ang
_______________________________________
___-
_______________________________________
___
Gusto kong
_______________________________________
_______________________________________
______
Sanggunian:
A. Aklat

https//news.abs-cbn.com
42
FILIPINO 8
Pangalan: ________________________________ Lebel: _____________
Seksyon: _________________________________ Petsa: _____________
GAWAING PAGKATUTO
Katotohanan, Hinuha, Opinyon at Personal na Interpretasyon
Panimula (Suring Konsepto)

May dalawang paraan ng komunikasyon, ang pasulat at pasalita. Ang maayos na
komunikasyon ay susi sa pagkakaroon ng matiwasay na ugnayan ng bawat isa. Sa
pamamagitan nito ay nakakakalap tayo ng mga impormasyong nais nating malaman.
Sa panahon ngayon, napakaraming paraan ng pakikipagkomunikasyon. Nariyan ang
magasin, dyaryo, telebisyon, radyo at ang patok na patok at kinagigiliwan ng mga kabataan,
ang social media tulad ng facebook at twitter.
Ngunit lahat ba ng impormasyong naririnig at nababasa ay kailangang paniwalaan?
Paano natin matutukoy ang pagkakaiba ng mga pahayag na makatotohanan, sa hinuha,
opinyon at personal na interpretasyon? Ating alamin kung ano ang pagkakaiba ng kato
tohanan, hinuha, opinyon at personal na interpretasyon.
Ang Katotohanan ay mga pahayag na may kongkretong ebidensiya. Ito ay isang

pahayag na nagsasaad ng ideya o pangyayaring napatutunayan at tanggap ng lahat na totoo
at hindi mapapasubalian kahit sa ibang lugar. Ito ay hindi nagbabago at maaaring patunayan
ang pagkamatotohanan nito sa ibang sanggunian tulad ng babasahin at mga taong nakasaksi
nito. (Bumacas, Divina E.)
Sa mga pahayag na makatotohanan, ginagamit ang sumusunod na pananda tulad ng:

ayon, batay sa, alinsunod sa, pinatutunayan ni, mula kay, sang-ayon sa, tinutukoy ng,
mababasa sa…
Halimbawa: Batay sa aklat ng Ibong Adarna, si Don Juan ang bunsong anak ni Haring
Fernando
Ang Hinuha ay pahayag na inaakalang mangyayari batay sa isang sitwasyon o

kondisyon. Ito ay tumutukoy sa konklusyon ng tao sa isang pangyayari o obserbasyon. Ang
paghihinuha ay kasanayan sa pag-iisip ng mga preliminary na ideya na nagpapahayag ng mga
pala-palagay batay sa pahiwatig. Ito ay tinatawag ding imperensiya. (Wikipedia)
43
Sa paghihinuha, epektibo ang pagpapahayag kung gagamitin ang mga panandang:
siguro, marahil, baka, waring, tila, maaaring…
Ang Opinyon ay isang pananaw ng isang tao o pangkat na maaaring totoo pero
puwedeng pasubalian ng iba. (Bumacas, Divina E.)
Haimbawa: Baka uulan mamaya dahil makulimlim ang ulap.

Sa mga pahayag na opinyon ay maaaring gumamit ng sumusunod na pananda tulad ng:
sa aking palagay, sa tingin ko, sa nakikita ko, sa pakiwari ko, kung ako ang tatanungin,
para sa akin, sa ganang akin…
Halimbawa: Kung ako ang tatanungin, mas magiging mabilis ang pag-asenso kung
Ang Personal na Interpretasyon naman ay batay sa sariling kaisipan o pananaw

lamang. Ito ay tumutukoy sa sariling pagkaunawa o pagkakaintindi sa isang bagay,
pangyayari, lengwahe o iba pa. (slideshare.com)
marunong kang makinig sa payo ng iba.
Halimbawa: Hindi siya nakapagtapos dahil hindi siya nakinig sa payo ng kanyang
magulang.
Narito ang mga gawain upang malinang ang kakayahan sa pagtukoy ng Katotohanan,
Hinuha, Opinyon at Personal na Interpretasyon.
Napag-iiba ang katotohanan (facts) sa hinuha (inferences), opinyon at personal na
interpretasyon ng kausap (F8PN-IIId-e-29)
Gawain 1: Tukuyin Mo
Panuto: Basahin ang sumusunod na pangungusap. Tukuyin kung ang pahayag ay
Katotohanan, Opinyon, Hinuha, o Personal na Interpretasyon. Gamitin ang
sumusunod na kataga na nakasulat sa ibaba para sa inyong kasagutan.
KT =Katotohanan OP =Opinyon
HH =Hinuha PI= Personal na Interpretasyon
_____1. Alinsunod sa Bayanihan to Heal as One Act, ipinagbabawal ang paglabas at paggala
ng mga kabataan edad 20 pababa sa mga lugar na nasa ilalim ng Community
Quarantine.
_____2. Hindi nakarating sa ibang pamilya ang ayuda, siguro ay hindi napili nang mabuti ang
mga dapat na mabigyan nito.
_____3. Hindi makatarungan ang pagpili sa mga pamilyang dapat tumanggap ng ayuda mula
sa Social Amelioration Program (SAP) ng pamahalaan.
44
_____4. Para sa akin, tama lang na hindi muna payagan ang paggala sa mall upang maiwasan
ang pagkalat ng virus.
_____5. Tila magkakagulo ang mga residente dahil hindi lahat ay mabibigyan ng relief goods.
_____6. Ayon kay Pangulong Duterte, ang kaligtasan ng mga mag-aaral ay mahalaga.
_____7. Dapat parusahan ang lahat ng mga nagkakasala.
_____8. Mababasa sa Biblya na ang Diyos ang lumikha ng mundo.
_____9. Kung ako ang tatanungin, sapat ang ginagawa ng pamahalaan upang masugpo ang
COVID-19.
_____10. Siguro ay mayaman ang kanyang pamilya dahil malaki ang kanilang bahay.
_____11. Kung patuloy na hindi makapapasok sa trabaho ang mga tao, maaaring tumaas ang
bilang ng krimen sa bansa.
_____12. Sa ngayon, hindi nakatutulong sa bansa ang pagpoprotesta laban sa pamahalaan.
_____13. Batay sa Republic Act No. 11469, maaaring kasuhan ang sinumang lumabag sa
pamahalaan kaugnay sa pagsugpo ng pandemiyang COVID-19.
_____14. Ang pagpayag sa mga OFW na bumalik sa bansa ay hindi makaaapekto sa pagdami
ng kaso ng COVID-19.
_____15. Marahil ay mas darami ang bilang ng magpopositibo sa COVID kung hindi tayo
mag-iingat.
Gawain 2: Suriin Mo
Panuto: Tukuyin kung alin sa mga sumusunod na pangungusap ang tumutukoy sa nakalahad
na pananaw. Titik lamang ang isulat.
Halimbawa:
A _ Personal na Interpretasyon
A. Ang taong laging umaasa sa iba ay walang mararating sa buhay.
B. Sa tingin ko ay mahirap ang kanilang pagsusulit sapagkat marami ang bumagsak.
_____1. Hinuha
A. Ayon sa mga eksperto, hindi madaling sugpuin ang kumakalat na virus sa ating
bansa.
B. Masayang umuwi ang kanyang ama, siguro ay nakatanggap siya ng ayuda.
_____2. Opinyon
A. Ayon sa DepEd, maraming paraan upang maipagpatuloy ang pag-aaral ng mga
kabataan.
B. Kung ako ang tatanungin, mas maiiwasan ang madalas na paglabas ng mga tao
kung mayroong nakatakdang araw ang bawat barangay upang bumili ng
kanilang kakailanganin.
45
_____3. Katotohanan
A. Ang Pilipinas ay kabilang sa Third World Country.
B. Palagay ko magiging mas maayos ang pamahalaan kung lahat ay makiisa.
_____4. Personal na Interpretasyon
A. Si Corazon Aquino ang unang babaeng pangulo ng Pilipinas.
B. Walang mawawala sa iyo kung ikaw ay susunod sa batas.
Gawain 3: Ikahon Mo
Panuto: Basahin ang diyalogo sa ibaba. Suriin ang mga pangungusap na nakasulat nang
mariin kung alin ang nagpapahayag ng Katotohanan, Opinyon, Hinuha, o Personal na
Interpretasyon. Isulat ang pangungusap sa loob ng angkop na kahon na hugis ra
Komentaryong Panradyo Kaugnay Ng Freedom of Information Bill (FOI)
Announcer: Mula sa Bulwagang Pambalitaan ng DZYX, narito ang inyong

pinagkakatiwalaang mamamahayag sina Roel Magpantay at Macky Francia at
ito ang Kaboses Mo.
Roel: Magandang umaga sa inyong lahat!
Macky: Magandang umaga partner!
Roel: Partner, talaga namang mainit na isyu ngayon yang Freedom of Information Bill na
hindi maipasa-pasa sa Senado.
Macky: Oo nga partner. Naku, sabi nga ng iba, kung ang FOI ay Freedom of Income eh
malamang nagkukumahog pa ang mga politiko na ipasa iyan kahit pa
nakapikit!
Roel: Sinabi mo pa, partner!
Macky: Ano ba talaga yang FOI na ‘yan partner?
Roel: Sang-ayon sa seksyon 6 ng Panukalang batas na ito eh bibigyan ng kalayaan
ang publiko na makita at masuri ang mga opisyal na transaksiyon ng mga
ahensya ng gobyerno.
Macky: Naku! Delikado naman pala ‘yan! Eh di magdiriwang na ang mga tsismosa at
pakialamero sa Pilipinas. Isyu dito, isyu doon na naman yan! Demanda dito,
demanda doon!
Roel: Eh ano naman ang masama, partner? Sa ganang akin, hindi ba’t dapat naman
talaga na walang itinatago ‘yang mga politikong ‘yan dahil sila ay ibinoto at
nagsisilbi sa bayan.
Macky: Sa isang banda kasi partner maaring maging “threat” daw yan sa mahahalagang
desisyon ng lahat ng ahensya ng pamahalaan.
Roel: Sa tingin ko partner eh makatutulong pa nga yan dahil magiging mas maingat
sila sa pagdedesisyon at matatakot ang mga corrupt na opisyal.
Macky: Eh pano yan partner? Ayon kay Quezon Representative Lorenzo Tañada III,
‘pag hindi pa naipasa ang FOI bago mag- Pasko eh mukhang tuluyan na itong
maibabasura.
Roel: Naku! Naloko na!
Hinalaw at isinulat nina Cyrus Magpantay at Maricar Francia mula sa:
http://politikangpinoy.wordpress.com/2012/09/
46
KATOTOHANAN
HINUHA
OPINYON
PERSONAL NA
INTERPRETASYON
47
Gawain 4: Patunayan Mo
Panuto: Magtala ng isang patunay kung bakit ang sumusunod na pahayag ay katotohanan,
opinyon, hinuha at personal na interpretrasyon
Halimbawa:
Katotohanan: Mababasa sa aklat na ang pambansang bayani ng Pilipinas ay si Jose
Rizal.
Patunay: *Mababasa sa aklat
* Si Jose Rizal ay tinaguriang pambansang bayani ng Pilipinas.
1. Opinyon: Kung ako ang tatanungin, mas maganda ang Pilipinas kumpara sa
ibang bansa.
Patunay: _________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
2. Hinuha: Tila uulan mamaya sapagkat makulimlim ang ulap.

Patunay: _________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
3. Katotohanan: Ayon sa DOH, isa ang social distancing sa mga paraan upang
maiwasan ang mabilis na pagkalat ng virus.
Patunay: _________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
4. Personal na Interpretasyon: Mahirap magmahal ng gwapo/maganda.

Patunay: _________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
48
Gawain 5: Iulat Mo!
Panuto: Ikaw ay inatasan ng iyong guro na mag-ulat tungkol sa napapanahong isyu. Pumili
ng isa at iulat ang katotohanan, hinuha, opinyon, at personal na interprestasyon sa napiling
isyu.
A. COVID-19
B. Sistema ng Edukasyon sa panahong New Normal
RUBRIC SA PAGBIBIGAY NG PUNTOS

(para sa Gawain 5: Iulat Mo)
Napakahusay Mahusay Katamtamang Husay

(10) (9-8) (7-6)
Nilalaman Natalakay lahat ang May ilang detalye Maraming detalye ang
mahahalagang ang hindi natalakay hindi natalakay
detalye sa paksa
Napakalinaw ang
Malinaw ang Di gaanong malinaw at
Pagkakalahad/ pagsasalita at maayos
pagsasalita ngunit di di rin gaanong maayos
Pagkakaulat ang pagkakalahad gaanong maayos ang ang pagkakalahad
pagkakalahad
Pagkamalikhain Napakamalikhain ang Hindi gaanong Hindi malikhain ang
pamamaraan ng malikhain ang pamamaraan ng
paglalahad ng detalye pamamaraan ng paglalahad ng detalye
sa ulat paglalahad ng sa ulat
detalye sa ulat
Repleksyon
Para sa akin, mahalagang matutunan ang pagkakaiba ng mga pahayag na Katotohanan,

Hinuha, Opinyon at Personal na Interpretasyon dahil …
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
______________________________________________________________________
49
Mga Sanggunian
A. Aklat
Baisa-Julian, Aileen G, del Rosario, Mary Grace G., & Lontoc, Nestor S.(2015). Pinagyamang
Pluma 8. Quezon City: Phoenix Publishing House Inc.
Ambat, Alma C.,et.al.(2015). Panitikang Pandaigdig, Unang Edisyon. Pasig City: Vibal Group
Inc.
B. Internet
Magpantay, Cyrus at Francia, Maricar, Komentaryong Panradyo kaugnay ng Freedom of
Information (FOI), http://politikangpinoy.wordpress.com/2012/09/
Bumacas, Divina E., Pagkilala sa mga opinion o katotohanan- LinkedIn SlideShare,
https://www.slideshare.net.../pagkilala-sa-mga-opinyon-o-katotohanan
Brooksjen301, 2020, Ano ang pagkakaiba ng personl na interpretasyon, hinuha…,

https://brainly.ph/question/2529704
Susi sa Pagwawasto
Gawain1:
1. KT 6. KT 11. HH
2. HH 7. PI 12. PI
3. PI 8. KT 13. KT
4. OP 9. OP 14. PI
5. HH 10. HH 15. HH
Gawain 2:
1. B 3. A
2. B 4. B
Gawain 3:
KATOTOHANAN:
* Sang-ayon sa seksyon 6 ng Panukalang batas na ito eh bibigyan ng kalayaan ang publiko
na makita at masuri ang mga opisyal na transaksiyon ng mga ahensya ng gobyerno.
* Ayon kay Quezon Representative Lorenzo Tañada III, ‘pag hindi pa naipasa ang FOI bago
mag- Pasko eh mukhang tuluyan na itong maibabasura.
HINUHA:
* Maaring maging “threat” daw yan sa mahahalagang desisyon ng lahat ng ahensya ng
pamahalaan.
50
OPINYON:
* Sa ganang akin, hindi ba’t dapat naman talaga na walang itinatago ‘yang mga politikong
‘yan dahil sila ay ibinoto at nagsisilbi sa bayan.
* Sa tingin ko partner eh makatutulong pa nga yan dahil magiging mas maingat sila sa
pagdedesisyon at matatakot ang mga corrupt na opisyal.
PERSONAL NA INTERPETASYON:
*Naku! Delikado naman pala ‘yan!
* Kung ang FOI ay Freedom Of Income eh malamang nagkukumahog pa ang mga politiko na
ipasa iyan kahit pa nakapikit!
Gawain 4:
Magkakaroon ng iba’t ibang kasagutan sa gawain kaya ang pagbibigay puntos sa
gawaing ito ay depende sa sagot ng mag-aaral at gayundin sa pagwawasto ng guro.
Gawain 5:
Ang naibigay na rubric ang magiging basehan ng guro sa pagbibigay ng puntos sa
mga mag-aaral.
51
FILIPINO 8
Pangalan: __________________________________ Lebel: _____________
Seksyon: ___________________________________ Petsa: _____________
GAWAING PAGKATUTO
MGA POSITIBO AT NEGATIBONG PAHAYAG
Ang positibong pahayag ay mga salitang naglalaman ng mga magagandang

pahayag o mabubuting pahayag. Karaniwang ito ay nagdudulot ng mabuting epekto sa
nakaririnig nito. Karaniwan natin itong ginagamit upang magbigay ng magandang
komento tungkol sa isang bagay, tao, o pangyayari. Ang mga ginagamit na salitang
panglarawan ay pawang mga positibo lamang. Madalas din itong inuugnay sa positibong
damdamin ng nagsasalita. (mmalagarto, https://brainly.ph/question/2472918)
Halimabawa;
1. Napakahusay mong sumayaw!
2. Hindi kita pababayaan, anoman ang mangyari.
3. Alam kong malalagpasan mo rin ang mga pagsubok sa iyong buhay.
Samantala, ang negatibong pahayag naman ay kabaligtaran ng positibong pahayag. Ang

negatibong pahayag ay tumutukoy sa mga salitang naglalaman ng hindi maganda o hindi
mabuting pahayag. Kadalasan, ang uri ng pahayag na ito ay maaaring sanhi ng hindi
magandang karanasan o pangyayari at kadalasang nagbubunga ng kaguluhan, kalungkutan,
hindi pagkakaunawaan, at iba pang hindi magandang epekto.
Halimbawa;
1. Sinungaling ka kasi kaya walang naniniwala sa iyo.
2. Napakayabang ng taong iyan!
3. Wala kang mararating sa buhay.
Naiisa-isa ang mga positibo at negatibong pahayag. (F8PB-IIId-e-30)
52
Panuto: Suriin ang mga pahayag na nakasulat nang mariin. Tukuyin kung ito ay positibo at
iguhit ang (+) at (–) naman kung ang pahayag ay negatibo. Isulat ang sagot sa patlang bago
ang bilang.
Isukli Ko Man Sa iyo Ang Bulag na Pag-ibig Ko
(Mula sa Bombo Radyo Philippines)
Sinulat ni: Gil Lopez Gregorio Sr
(Piling Bahagi)
Amelia: /Galit/... Anong ibig mong sabihin sa pagdala mo sa akin sa Doktor?...
Rommel: /Mangha/ Amelia... Bakit?.... _____(1). Ayaw mo bang gumaling ka?.... Gusto mo
bang habangbuhay kang naririyan sa wheelchair mo?....
Amelia: /Firmly/....Oo... dahil gusto ko...
Rommel: Amelia?...
Amelia: /Tearfully/.... Dahil galit ako sa mundo... _____(2).galit ako sa lahat ng mga
pangyayaring ito sa aking buhay.... galit ako saiyo.... dahil ipinamumukha mo sa akin na
ako ay isang inutil at walang silbi!...
Rommel: /Apologetically/... No... hindi yan ang nasa isip mo, Amelia... _____(3). ang gusto
ko ay gumaling ka... mag-enjoy sa buhay mo... hindi yung palagi ka lang naririto sa loob ng
malaking bahay na ito... gusto kong makita rin kitang naglalakad... kasama ko...
Amelia: /Sobbing/... Rommel...
Rommel: /Apologetically/... I’m sorry, Amelia... hindi ko...
Amelia: Sige na... iwanan mo na muna ako, Rommel... gusto kong mapag-isa....
Music Bridge
Rommel: Aling Tacing... huwag nyo hong pababayaan si Amelia... babalik din ako sa
linggong darating...
Tacing: Eh Senyorito... huwag ho kayong mag-aalala... hindi ko naman pinapabayaan si
Senyorita Amelia eh...
Rommel: /Smiles/... Salamat... sige ho... aalis na ako...
Tacing: Sige ho, Senyorito...
SFX: Car starts and running then fades out
Tacing: Hay naku.... ang akala ko... _____(4).hindi mahal ni Senyorito si Senyorita
Amelia... kung sabagay... dating masaya naman talaga sila eh... kaya lang, nang madisgrasya
si Senyorita.... naging malungkutin na dahil na rin sa pagkalumpo niya... /Sighs/.... Kung
sabagay.... mayaman naman si Senyorita eh... kahit na anong gusto niya... magagawa niya...
makapagtrabaho na nga...
Music Bridge
Tacing: Samahan ko kayo sa Doktor?... Bakit ho, Senyorita?....

Amelia: Tacing...huwag ka nang maraming tanong.... basta magbihis ka at samahan mo ako...
Tacing: Sandali lang ho ako, Senyorita...
Amelia: Dalian mo lang... baka mahuli tayo sa appointment ko...
Tacing: /Atsom/ Opo, Senyorita...
Amelia: /Self/... _____(5).Kailangang makalakad akong muli... paano kong
masusubaybayan ang mga kalokohan ni Rommel.... nakakabuwelo siyang magloko...
53
Tacing: /Fading in/... Ayos na ho, Senyorita... tayo na po...
Amelia: Halika na, Tacing.... pakitulak mo na lang ang wheelchair ko....
http://mgakuwentongpagibig.blogspot.com/2006/11/isukli-ko-man-sa-iyo-ang-bulag-na-pag-
ibig-ko.html?m=1
Gawain 2: Magsuri Ka
Panuto: Suriin ang positibo at negatibong pahayag mula sa iba’t ibang dulang panradyo.
Buuin ang salita sa ibaba sa pamamagitan ng pagsagot sa bawat bilang. Titik
lamang ang isulat sa nakalaang patlang. Ang unang bilang ay ginawa para sa
inyong basehan.
E _____ _____ K _____ _____ _____ _____ _____ D
1 2 3 4 5 6 7 8
1. POSTIBONG PAHAYAG mula sa dulang (Itakwil Man Ako Ng Langit)
E. “Anak… kailangang patawarin mo na siya… nakikita kong mahal na mahal ka niya.”
F. “Wala akong nararamdamang pag-big para sa iyo dito sa loob ng aking puso.”
2. NEGATIBONG PAHAYAG (Minsan lang kitang mamahalin)
D. “Dahil nabulag ka sa karangyaang taglay mo.”
L. “Minahal at inibig kita dahil sa ikaw ay ikaw!...”
3. POSITIBONG PAHAYAG (Itakwil Man Ako Ng Langit)
O. “Kapag hindi pa ako niyan lulubayan sa kasusunod sa akin… mapipilitan akong
isumbong siya sa mga magulang niya.”
U. “Matutulungan kita tungkol sa nangyayari sa iyo… basta ba lakasan mo ang loob mo.”
4. NEGATIBONG PAHAYAG (Isukli Ko Man Sa iyo Ang Bulag na Pag-ibig Ko)
E. “Alam mo naman... simula lang ng kupkupin mo ako... ang lahat ay ginagawa ko para
sa iyo... para mapaligaya ka...”
A. “Sinungaling!.... Paano mo mamahalin ang isang lumpong katulad ko... walang silbi...
walang pakinabang...”
5. POSITIBONG PAHAYAG (Minsan lang kitang mamahalin)
L. “Subalit minahal at inibig kita dahil sa ikaw ay ikaw!...”
W. “Pare... ang hirap-hirap ng kalagayan ko...para akong nasa gitna ng nag-uumpugang
bato eh.”
6. POSITIBONG PAHAYAG (Isukli Ko Man Sa iyo Ang Bulag na Pag-ibig Ko)
I. “Matagal na akong nakakalakad at nagpapasalamat ako sa kaibigan mong doktor na
siyang tumulong sa akin...”
U. “A-anong ibig sabihin nito, Amelia?... Bakit naririto nang lahat ng gamit ko sa labas?”
7. NEGATIBONG PAHAYAG (Itakwil Man Ako Ng Langit)
54
T. “Okey.. ikaw na lang ang bahala sa kanya… at alam ko namang hindi mo siya
sasaktan…”
D. “Kaya lang hindi kaya ng puso ko ang ginawa nyang pagtataksil sa akin …”
8. POSITIBONG PAHAYAG (Minsan lang kitang mamahalin)
A. “Pare... huwag kang malungkot... sigurado akong magbabago rin si Liza...”
O. “No offense... gusto ko lang sabihin saiyo... na bahay ko ito... at ayaw kong inuutusan
ako ng kahit na sino... naintindihan mo?... kahit na ikaw... so, excuse me...”
Gawain 3: Suri Mo, Guhit Mo

Panuto: Tukuyin kung positibo o negatibo ang mga sumusunod na pahayag. Iguhit ang
kung ang pahayag ay POSITIBO, at kung ang pahayag ay NEGATIBO. Isulat ang sagot
sa patlang.
Halimbawa:
__ ___A. “Hindi ko sagot ang pambayad mo ng ospital kapag naaksidente ka!”

__ ___B. “Tumutulong siya sa ating negosyo.
1. _____A. “Magsusumikap ako nang husto para sa ating magiging anak.”
_____B. “Pasaway kang babae ka!”
2. _____A. “Huwag nga kayong manisi, aksidente iyon!”
_____B. “Sapat na sa akin ang mahalin mo ako.”
3. _____A. “Ayan na nga ba ang sinasabi ko…sobrang tigas kasi ng ulo mo, babae ka!”
_____B. “Mabilis ka ngang matuto at masipag ka.”
4. _____A. “Paano na kami ng mga bata ngayong wala ka na?..”
_____B. “Pangako ko sa iyo, gagaling ako!”
5. _____A. “Maraming himalang ginawa ang Diyos sa aming mag-iina at kailan man ay hindi
niya kami pinabayaan.”
6. _____A. “Ang sipag mo namang magtrabaho kapitbahay!”
_____B. “Ayan ka na naman, magsama kayong mag-ama, parehong matigas ang ulo!”
7. _____A. “Puwes, ako hindi natutuwa sa pangingialam mo…”
_____B. “Huwag kang mag-alala gagaling din ako…”
(Mula sa dulang panradyong Tanikalang Lagot)
55
Gawain 4: Itala Mo
Panuto: Magbigay ng isang positibo at isang negatibong pahayag kaugnay sa sumusunod na
paksa. Ang unang bilang ay ginawa bilang batayan.
A. Paggamit ng Internet sa pag-aaral
1. Nalilinang ang kakayahan sa paggamit ng kompyuter na isa sa mga

POSITIBO
kakayahang dapat malinang sa ika-21 siglo.
1. Hindi sigurado kung tama ang mga impormasyong nakuha sa internet
NEGATIBO
na kaugnay sa aralin.
B. Kaalaman sa paggamit ng makabagong teknolohiya tulad ng kompyuter at

cellphone/smartphone
POSITIBO
1.
NEGATIBO
1.
C. COVID-19
POSITIBO
1.
NEGATIBO
1.
56
Gawain 5: Narinig Mo, Isulat Mo
Panuto: Makinig ng balitang lokal o pambansa mula sa radyo o sa telebisyon. Magtala ng
tig-limang (5) positibo at negatibong balita sa napakinggan o napanood. Isulat ang
pinagkunan ng balita pagkatapos ng pahayag. May halimbawa sa ibaba bilang inyong
batayan.
POSITIBONG BALITA NEGATIBONG BALITA
Halimbawa: Halimbawa:
3 supporters ng NPA, boluntaryong Smartphone at halos P100,000.00
sumuko sa pamahalaan sa Isabela – natangay mula sabahay ng isang konsehal. –
BOMBO RADYO TUGUEGARAO GMA 24 ORAS
POSITIBONG BALITA NEGATIBONG BALITA

1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.
57
Repleksyon
Natutunan kong mahalaga ang kaalaman sa pagtukoy ng positibo at

negatibong pahayag sapagkat…
Mga Sanggunian
A. Aklat
Baisa-Julian, Aileen G, del Rosario, Mary Grace G., & Lontoc, Nestor S.(2015).
Pinagyamang Pluma 8. Quezon City: Phoenix Publishing House Inc.
B. Internet
Gregorio Gil Lopez Sr, Isukli Ko Man Saiyo Ang Bulag na Pag-ibig Ko, Bombo Radyo
Philippines, http://mgakuwentongpagibig.blogspot.com/2006/11/isukli-ko-man-sa-iyo-ang-
bulag-na-pag-ibig-ko.html?m=1
Gregorio Gil Lopez Sr, Itakwil Man Ako Ng Langit, Bombo Radyo Philippines,
http://mgakuwentongpagibig.blogspot.com/2004/12/itakwil-man-ako-ng-langit.html?m=1
Gregorio Gil Lopez Sr, Minsan lang kitang mamahalin, Bombo Radyo Philippines,
http://mgakuwentongpagibig.blogspot.com/2004/11/minsan-lang-kitang-
mamahalin.html?m=1
Mmalagarto, 2019, Positibong Pahayag, https://brainly.ph/question/2472918
https://www.bing.com/images/search?view=detailV2&ccid=uEWLu2bM&id=AD4AB658E4
7F34729D93F3276154960CFB1F48D1&thid=OIP.uEWLu2bM57Nzwtje9Bi6agHaF8&medi
aurl=https%3a%2f%2fwww.clker.com%2fcliparts%2f6%2fw%2fx%2fR%2fM%2fN%2fope
n-book-outline
58
Susi sa Pagwawasto
1. - 3. + 5. +
2. - 4. –
Gawain 2: Magsuri Ka
E D U K A L I D A D
1 2 3 4 5 6 7 8
Gawain 3: Suri Mo, Guhit Mo
1. A. __ ___ B. ___ ___ 5. A. __ ___ B. ___ ___
2. A. __ ___ B. ___ ___ 6. A. __ ___ B. ___ ___
3. A. __ ___ B. ___ ___ 7. A. __ ___ B. ___ ___
4. A. __ ___ B. ___ ___
Gawain 4: Itala Mo
Magkakaroon ng iba’t ibang kasagutan ang mga mag-aaral. Nakadepende sa guro ang
pagwawasto sa gawaing ito.
Gawain 5: Narinig Mo, Isulat Mo

Magkakaroon ng iba’t ibang kasagutan ang mga mag-aaral. Nakadepende sa guro ang
pagwawasto sa gawaing ito.
59
FILIPINO 8
Pangalan: ____________________________________ Lebel: ____________________
Seksiyon: ____________________________________ Petsa: ____________________
GAWAING PAGKATUTO
PAG-UUGNAY NG BALITANG NAPANOOD
SA BALITANG NAPAKINGGAN

Ang radyo ay ikalawa sa pinakaginagamit at pinagkakatiwalaang pinagkukunan ng
impormasyon sa Pilipinas. Noong 2013, tinatayang dalawang ikatlong bahagi (2/3) ng
populasyon ng bansa ang nakikinig sa radyo, na may 41.4 porsiyento ng tagapakinig sa isang
linggo, ayon sa Phillipine Statistics Authority. Nananatili rin itong pinakalaganap na media na
nakaaabot kahit na sa pinakaliblib na lugar sa bansa.
Functional Literacy, Education and Mass Media Survey, PSA,2013.
Isa sa pinakalaganap na libangan ng mga Pilipino sa kasalukuyan ay ang pakikikinig
ng radyo. Ayon nga sa marami, ito ay nagsisilbing kasalo na nila sa kanilang almusal,
tanghalian, at hapunan. Tila hindi kumpleto ang kanilang araw kung wala ito. Ang radyo ay
itinuturing na “go-anywhere medium” ng pamamahayag sapagkat ito ay naririnig ng mga tao
kahit may ginagawa, habang naglalakad, nagbibiyahe, nagmamaneho, nagtatrabaho o
namimili.
Aileen Baisa-Julian, Mary Grace G. del Rosario,

Nestor S. Lontoc, Pinagyamang Pluma Quezon Avenue, Quezon City: Phoenix Publishing
House,Inc, 2015, 367-368.
Kasanayang Pampagkatuto at koda

Naiuugnay ang balitang napanood sa balitang napakinggan-(F8PD-IIId-e-30)
60
Gawain 1-Tukuyin Mo!
Panuto: Manood ng balita sa “24 oras” sa GMA7 at makinig ng balita sa radio. Ilahad ang
pagkakaiba at pagkakatulad ng mga ito sa pamamagitan ng Venn Diagram.
“24 oras” Radyo
Pagkakatulad
Pagkakaiba Pagkakaiba
61
Gawain 2-Paborito ko ito!
Panuto: Sagutin ang mga katanungan sa ibaba batay sa pinakapaborito mong
balita/programang napanood sa telebisyon at balita/programang nakikinggan sa radyo.
Paborito ko sa telebisyon: Paborito ko sa radyo:
______________________________ _________________________________
Mga katanungan:
1. Bakit ito ang pinakapaborito mong programa?
_____________________________________________________________________
_________________________________________________________________.
2. Ano ang kaugnayan sa isa’t isa ng mga balitang ito?

_____________________________________________________________________
_________________________________________________________________.
3. Ano ang iyong naging realisasyon at tumatak sa iyong isipan pagkapanood at

pagkarinig sa mga programang ito?
_____________________________________________________________________
_________________________________________________________________.
4. Ibigay ang kahalagahan ng panonood ng telebisyon at pakikinig ng radyo sa pang-

araw-araw nating pamumuhay.
_____________________________________________________________________
_________________________________________________________________.
Gawain 3- Ibalita Mo
62
Panuto: Gumawa ng maikling balita tungkol sa isang pangyayari sa inyong lugar. Sagutin
ang mga sumusunod na tanong upang makabuo ng isang balita.
____________________________________________________
Pamagat ng Balita
ANO?___________________________________________________________________
SINO?___________________________________________________________________
SAAN?__________________________________________________________________
KAILAN?________________________________________________________________
BAKIT?__________________________________________________________________
PAANO?_________________________________________________________________
63
Gawain 4-Paghambingin Mo!
Panuto: Kumuha ng parehong paksa ng balita sa radyo at telebisyon. Paghambingin ang mga
ito batay sa mga sumusunod:
PANRADYO PANTELEBISYON
1. Nilalaman
2. Pagkakabuo
3. Paraan ng
Pagkakalahad
64
Gawain 5-Isulat Mo
Panuto: Sumulat ng maikling talata kung paano nakaaapekto sa iyo ang mga balitang
napanonood at balitang napakikinggan tungkol sa pandemyang Covid 19.
-POSITIBO
COVID-19
-NEGATIBO
Rubrik sa Pagpupuntos
Gawain 1-VENN DIAGRAM
Pamantayan 10 9-8 7-6 Marka
Pagkakatulad Nakapaglahad Nakapaglahad ng isa Walang nailahad na
ng 3- o higit o dalawang pagkakatulad
pang pagkakatulad
pagkakatulad
Pagkakaiba Nakapaglahad Nakapaglahad ng isa Walang nailahad na
ng 3- o higit o dalawang pagkakaiba
pang pagkakaiba
pagkakaiba
Organisasyon Ginamit ng Ginamit ng malinaw Hindi ginamit ng
maayos at ngunit hindi maayos maayos at malinaw
malinaw ang ang venn diagram ang venn diagram
venn diagram
Kabuuang Marka
65
Gawain 4-Paghahambing
10 9-8 7-6 Marka
Nilalaman Naipapahayag Naipapahayag Naipapahayag
nang kumpleto nang may ilang subalit marami
at malinaw ang kakulangan at ang kakulangan
detalye hindi gaanong at may kalabuan
malinaw ang ang detalye
detalye
Pagkakabuo Magkakaugnay Magkakaugnay Hindi
at organisado subalit hindi magkakaugnay
ang detalye gaanong at hindi
oranisado ang organisado ang
detalye detalye
Paraan ng Malinaw at Malinaw subalit Hindi malinaw
Paglalahad maayos ang hindi gaanong at hindi maayos
pagkakalahad maayos ang ang
pagkakalahad pagkakalahad
Kabuuang Marka
Gawain 5-Talata
Pamantayan 10 9-8 7-6 Marka
Nilalaman May pokus o Hindi Walang pag-
tuon ang masyadong uugnay-ugnay
ideyang nais angkop ang sa mga
ipabatid pag-uugnay- pangungusap
ugnay sa mga
pangungusap
Presentasyon Maayos na Hindi gaanong Hindi maayos
nailahad ang maayos na na nailahad ang
talata nailahad ang talata
talata
Organisasyon Malinaw ang May bahaging Maraming
ng mga ideya daloy ng di-gaanong bahagi ang
paglalahad ng malinaw hindi malinaw
kaisipan ang paglalahad
ng kaisipan
Kabuuang Marka
66
Repleksyon:
Ang mga mahahalagang aral ang natutunan ko sa pakikinig sa radyo at telebisyon ay..
*RADYO* *TELEBISYON*
MAHAHALAGANG ARAL: MAHAHALAGANG ARAL:
_________________ __________________
_________________ __________________
_________________ __________________
_________________ __________________
_________________ __________________
_________________ __________________
_________________ __________________
_________________ __________________
_________________ __________________
_________________ __________________
Mga Sanggunian _
A. Aklat
Baisa-Julian, Ailene G., del Rosario Mary Grace G, & Lontoc, Nestor S (2015). Pinagyamang
Puma. Quezon Avenue, Quezon City: Phoenix Publishing House,Inc
B. Internet
Functional Literacy, Education and Mass Media Survey, PSA (2013)
https://clipart-library.com/open-book-template.html
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1-Ang naibigay na rubrik ang magiging basehan ng guro sa pabibigay ng puntos sa
mga mag-aaral.
Gawain 2-Magkakaroon ng iba’t ibang kasagutan ang mga mag-aaral. Nakadepende sa guro
ang pagwawasto sa gawaing ito.
mga mag-aaral.
mga mag-aaral.
67
FILIPINO 8
Pangalan: ___________________________________ Lebel: _____________
Seksyon: ___________________________________ Petsa: _____________
GAWAING PAGKATUTO
MGA SALITANG GINAGAMIT SA RADIO BROADCASTING

Ang Radio Broadcasting ay isang pamamaraan ng pagsasahimpapawid ng mga
impormasyon o balita sa pamamagitan ng paggamit ng mga waves sa pamamagitan ng
paggamit ng radyo. Ang layunin nito ay ang pagpapalaganap ng impormasyon sa mas
nakakaraming tagapakinig. ( https://brainly.ph/question/506060)
Sa araling ito ay ating aalamin kung ano-ano nga ba ang mga terminolohiya o salitang
ginagamit sa radio broadcasting. Ilan sa mga salitang ito ay nakatala sa ibaba.
*Airwaves- ang midyum na dinadaanan ng signal ng radyo o telebisyon na kilala ring
spectrum
*AM- nangangahulugang amplitude modulation; tumutukoy sa standard radio band
*Amplifier- kakayahang baguhin ang lakas ng tunog
*Announcer- ang taong naririnig sa radyo na may trabahong magbasa ng script o mga
anunsyo
*Band- lawak na naaabot ng pagbobroadcast
*Broadcast Media- paghahatid ng impormasyon audio o visual man, sa pamamagitan ng
midyang pangmasa tulad ng radyo, telebisyon, internet o iba pang bagay sa tulong ng network
*Clutter- lubhang maraming bilang ng patalastas o iba pang element na hindi kasama sa
mismong programa na sunod-sunod na pinatutugtog
*FM- nangangahulugang frequency modulation, isang paraan ng paglalagay ng datos sa isang
alternative current (AC) wave sa pag-iiba-iba sa frequency wave na iyon
*FM talk- format na pinagsama ang musika ng FM at ang usapan ng mga Disc Jockey o DJ.
Ito rin ay may paksang pang-aliwan, gaya ng mga buhay ng mga artista at mang-aawit.
*News and talk- ito ang format na nakatuon sa pagbabalita o talakayang panradyo o
kombinasyon ng dalawa
*Playlist- opisyal na talaan ng mga kantang patutugtugin ng isang estasyon sa takdang araw o
lingo
*Queue- ang hanay ng mga patalastas na pinagsunod-sunod at nakatakdang patugtugin sa
break ng programa
*Radio Script- isang isinulat na material na naglalaman ng mga salitang kilos(pandiwa) at di
pandiwang kilos na kailangan sa programa. Nakalagay rito kung ano ang gagawin, sasabihin
at kung kailan at paano. (Ortiz, Allan A)
*Sign On- ang oras na ang estasyon ng radyo ay magsisimula sa pagbobroadcast nito
*Voice Over- isang teknik pamproduksyon na pinagsasalita ang isang tao ng maaaring live o
nirekord
https://quizlet.com/246496132/mahahalagang-termino-sa-radio-broadcasting-flash-cards/
https://brainly.ph/question/479452
68
Nabibigyang- kahulugan ang mga salitang ginagamit sa radio broadcasting (F8PT-IIId-e-30)
Gawain 1: Hanapin Mo
Panuto: Hanapin sa loob ng kahon at bilugan ang mga salitang ginagamit sa radio
broadcasting na tinalakay sa panimula. Isulat sa bawat numero ang mga salitang mahahanap.
Ang halimbawa ay ginawa bilang inyong basehan.
V Q A L P L A Y R R
O U U C L U T T E R
I N H E A M F T C E
C L G P Y M M N N I
E K Q N L S T N U F
O A U O I A A A O I
V T E N S S L W N L
E M U G T A K R N P
R S E V A W R I A M
A V B A N D A A B A
Halimbawa: 1. Voice Over

1. 6.
2. 7.
3. 8.
4. 9.
5. 10.
69
Panuto: Ibigay ang salitang tinutukoy kaugnay sa mga salitang ginagamit sa radio
broadcasting. Isulat sa loob ng maliit na kahon ang sagot.
* Opisyal na talaan ng mga kantang patutugtugin ng isang estasyon sa takdang araw o

Linggo.
* Tumutukoy sa paghahatid ng impormasyon audio o visual man, sa pamamagitan ng
midyang pangmasa tulad ng radyo, telebisyon, internet o iba pang bagay sa tulong ng
network.
* Tawag sa isang paraan ng paglalagay ng datos sa isang alternative current (AC) wave sa
pag-iiba-iba sa frequency wave na iyon.
* Format na nakatuon sa pagbabalita o talakayang panradyo o kombinasyon ng dalawa.
* Isinulat na material na naglalaman ng mga salitang kilos(pandiwa) at di pandiwang kilos
na kailangan sa programa.
Halimbawa:
* Ang oras na ang estasyon ng radyo ay magsisimula na sa pagbobroadcast.
Opisyal na talaan ng mga kantang patutugtugin ng
PLAYLIST isang estasyon sa takdang araw o linggo.
70
Gawain 3: Krusigrama
Panuto: Basahin ang talaan ng kahulugan sa kolum na PAHALANG at PABABA. Gamitin
ang letrang nasa krusigrama bilang palatandaan upang matukoy ang salita.
1 2 6 3
P B F A
7 4
A R V
8
S
9
R
5
F
10
A R
PABABA
1. Opisyal na talaan ng mga kantang patutugtugin ng isang estasyon sa takdang araw.
2. Lawak na naaabot ng pagbobrodcast.
3. Ang midyum na dinadaanan ng signal ng radyo o telebisyon na kilala ring spectrum.
4. Isang teknik pamproduksyon na pinagsasalita ang isang tao ng maaaring live o nirekord.
5. Nangangahulugang frequency modulation, isang paraan ng paglalagay ng datos sa isang
alternative current (AC) wave sa pag-iiba-iba sa frequency wave na iyon.
PAHALANG
6. Format na pinagsama ang musika ng FM at ang usapan ng mga Disc Jockey o DJ. Ito rin
ay may paksang pang-aliwan, gaya ng mga buhay ng mga artista at mang-aawit.
7. Ang taong naririnig sa radyo na may trabahong magbasa ng script o mga anunsyo.
8. Ang oras na ang estasyon ng radyo ay magsisimula sa pagbobroadcast nito.
9. Daglat (abbreviation); isang isinulat na material na naglalaman ng mga salitang
kilos(pandiwa) at di pandiwang kilos na kailangan sa programa. Nakalagay rito kung ano ang
gagawin, sasabihin at kung kailan at paano.
10. Kakayahang baguhin ang lakas ng tunog.
71
Gawain 4: Magsaliksik Ka
Panuto: Gamit ang internet/ diksyunaryo, hanapin at isulat ang kahulugan ng mga salitang
ginagamit sa radio broadcasting na nakasulat sa ibaba.
1. Analog 1. Simulcast
_____________________________ _____________________________
_____________________________ _____________________________
_____________________________ _____________________________
3.Sound byte 4. Transmitter

_____________________________ _____________________________
_____________________________ _____________________________
_____________________________ _____________________________
5. Mixing
_____________________________
_____________________________
_____________________________
Gawain 5: Buoin Mo
Panuto: Gumawa ng DIY o “Do It Yourself” na mini dictionary. Isulat dito ang mga salitang
ginagamit sa radio broadcasting. Narito ang paraan kung paano ito gagawin.
1. Sa paggawa ng mini dictionary, gamitin ang mga salita at kahulugan nito sa
tinalakay sa Panimula (Suring Konsepto)
2. Gumamit ng letter size o short bondpaper. Hatiin ito ng pahalang o crosswise.
Pagkatapos hatiin ang bondpaper, tupiin ito sa gitna (lengthwise) para magmukhang
mini dictionary.
*Tatlong hating crosswise na bondpaper lamang ang gagamitin sa kabuuan.
3. Ang unang pahina ay para sa inyong cover page. Dahil ito ay sariling gawang
diksyunaro, mag-isip kung paano pagagandahin at gagawin ang unang pahina.
Maaaring gumamit ng colored bondpaper para sa cover page at back page.
72
4. Dalawang salitang ginagamit sa radio broadcasting ang laman ng bawat pahina sa
gagawing diksyunaryo.
*Back to back ang pagsusulat
5. Isaalang-alang ang wastong pagkasunod-sunod ng salita (alphabetically arranged)
sa paggawa ng DIY mini dictionary.
6. Tulad ng unang pahina, kayo rin ang bahalang mag-isip kung paano pagagandahin
at ano ang ilalagay sa huling pahina o back page ng inyong gagawin.
RUBRIC SA PAGBIBIGAY NG PUNTOS

(DIY Mini Dictionary)
Napakahusay Mahusay Katamtamang
Husay
(10) (9-8)
(7-6)
PAGKAMALIKHAIN Napakamalikhain Malikhain ang Di gaanong
ang pagkakagawa pagkakagawa malikhain ang
pagkakagawa
KALINISAN at Napakalinis ang Malinis ang Di gaaanong malinis
KAAYUSAN pagkakasulat at pagkakasulat at gayundin ang
napakaayos ang maayos ang pagkakagawa nito
pagkakagawa pagkakagawa
KAWASTUHAN Kompleto at wasto Kompleto ang Hindi kompleto ang
ang nilalaman at nilalaman at tama nilalaman, hindi
tama ang ang pagkasunod- maayos ang
pagkasunod-sunod sunod ng mga salita. pagkasunod-sunod
ng mga salita. Ngunit hindi at hindi rin nasunod
nasunod ang lahat ang hakbang sa
Nasunod lahat ng
ng hakbang sa paggawa
hakbang sa paggawa
paggawa
ng mini diksyunaryo
73
Repleksyon
Ang natutunan ko sa araling ito ay…
Mga Sanggunian
Ortiz, Allan A., Radio Broadcast Scriptwriting and Broadcasting,
slideshare.net/allanortiz/radio-broadcast-2
Ejiaa, Mahahalagang Termino sa Radio Broadcasting,
https://quizlet.com/246496132/mahahalagang-termino-sa-radio-broadcasting-flash-cards/
Salcedo05, Ano ang ibig sabihin ng broadcast media, 2016,https://brainly.ph/question/479452
jlbdiaz0715, https://brainly.ph/question/506060
https://www.bing.com/images/search?view=detailV2&ccid=PntKlKCn&id=DC9B493874A4
141681C0C6926FC70F2A2369C566&thid=OIP.PntKlKCn3MGRiY9zup7ipQHaEz&mediau
rl
https://www.bing.com/images/search?view=detailV2&ccid=f%2f%2bkZ2Lp&id=A20D52E9
0937670793949BF4AD7B12DA638A905C&thid=OIP.f_-kZ2LpTA
3CCxu9E7dXQHaHa&mediaurl
74
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1: Hanapin Mo
V Q A L P L A Y R R
O U U C L U T T E R
I N H E A M F T C E
C L G P Y M M N N I
E K Q N L S T N U F
O A U O I A A A O I
V T E N S S L W N L
E M U G T A K R N P
R S E V A W R I A M
A V B A N D A A B A
1. AM 6. FM talk
2. Amplifier 7. Playlist
3. Band 8. Queue
4. Clutter 9. Sign On
5. Announcer 10. Airwaves
Tumutukoy sa paghahatid ng
BROADCAST impormasyon audio o visual man, sa
pamamagitan ng midyang pangmasa
tulad ng radyo, telebisyon, internet o
iba pang
Tawag bagay
isang sa tulong
paraan ng network.
ng paglalagay ng
FM datos sa isang alternative current (AC)
wave sa pag-iiba-iba sa frequency
wave na iyon.
Format na nakatuon sa pagbabalita o
NEWS AND talakayang panradyo o kombinasyon
TALK ng dalawa.
Isinulat na material na naglalaman ng
RADIO SCRIPT mga salitang kilos(pandiwa) at di
pandiwang kilos na kailangan sa
programa.
Ang oras na ang estasyon ng radyo ay
SIGN ON magsisimula sa pagbroboadcast nito.
75
Gawain 3: Krusigrama
1 2 6 3
P B F M T A L K
L A I
7 4
A N N O U N C E R V
Y D W O
L A I
I V C
8
S I G N O N E E
9
T R S O
V
5
F E
10
A M P L I F I E R
Gawain 4: Magsaliksik Ka
1. Analog- isang uri ng waveform signal na diretso o tuwid ( o iba pang magkaugnay na
kahulugan)
2. Simulcast- ang pagbobroadcast ng iisang programa sadalawa o higit pang estasyon ( o iba
pang magkaugnay na kahulugan)
3. Sound byte- kapirasong boses ng isang tao na kinuha mula sa isang interbyu na isinasama
sa isang balita ( o iba pang magkaugnay na kahulugan
4. Transmitter- ang pinanggagalingan o tagalikha ng signal sa isang transmission medium
( o iba pang magkaugnay na kahulugan)
5. Mixing- ito ang pagtitimpla at pagtiyak ng tamang balance ng tunog, lakas, ganda, at iba
pang katangian ng mga elementong pinatutugtog sa radyo
( o iba pang magkaugnay na kahulugan)
Gawain 5: Buoin Mo
Ang naibigay na rubric ang magiging basehan ng guro sa pagbibigay ng puntos sa mga mag -
aaral.
76
FILIPINO 8
Pangalan: ________________________________ Lebel: ____________________
Seksiyon: _________________________________Petsa: ____________________
GAWAING PAGKATUTO
PAGGAWA NG KOMENTARYONG PANRADYO
Ang komentaryong panradyo ayon kay Elena Botkin-Levy, Koordineytor, ZUMIX
Radio ay ang pagbibigay ng oportunidad sa kabataan na maipahayag ang kanilang mga
opinyon at saloobin kaugnay sa isang napapanahong isyu, o sa isang isyung kanilang
napiling talakayin at pagtuunan ng pansin. Ang pagbibigay opinyon ay makatutulong nang
malaki upang ang kabataan ay higit na maging epektibong tagapagsalita. Ayon pa rin sa
kanya, ang unang hakbang upang makagawa ng isang mahusay at epektibong
komentaryong panradyo ay ang pagkakaroon ng malawak na kaalaman sa pagsulat ng isang
sanaysay na naglalahad ng opinyon o pananaw.
Bago makasulat ng isang Dokumentaryong Panradyo, narito ang mga dapat tandaan:
1. Magsaliksik ng impormasyon.
2. Huwag kalimutang banggitin ang mga personalidad na binanggit sa mga detalye
upang ipakita ang kredibilidad ng iyong isinulat.
3. Magkaroon ng malinaw na pagpapasiya sa paksa.
Panitikang Pilipino 8. Filipino Modyul para sa Mag-aaral, Kagawaran ng Edukasyon,
FEP Printing Corporation, 2016, 147-148.
Pormat ng Iskrip
May sinusunod na pormat ang iskrip na panradyo. Narito ang mga tuntuning dapat ninyong
sundin kapag kayo ay susulat ng iskrip na panradyo.
1. Gumamit ng maliit na letra sa pagsulat ng diyalogo.

2. Isulat sa malalaking titik ang musika, epektong pantunog at ang emosyonal na
reaksiyon ng mga tauhan.
3. Guhitan ang SFX (sound effects) at MSC (music)
4. Hindi lamang ipinakikita ang paggamit ng musika at epektong pantunog kundi
kailangan ding ipakita kung paano gagamitin ang mga ito. Halimbawa, kailangang
naka-FADE UNDER ang musika habang nagsasalita ang isang tauhan.
5. Kailangang may dalawang espasyo (double space) pagkatapos ng bawat linya sa iskrip
kapag minakinilya o kinompyuter.
6. Lagyan ng numero ang bawat linya. Ilagay ang numero sa kaliwang bahagi bago ang
unang salita ng linya upang maging madali ang pagwawasto kapag nagrerekording.
Aileen Baisa-Julian, Mary Grace G. del Rosario, Nestor S. Lontoc, Pinagyamang Pluma Quezon
Avenue, Quezon City: Phoenix Publishing House,Inc, 2015, 386.
77
Halimbawa ng Komentaryong Panradyo
KOMENTARYONG PANRADYO KAUGNAY NG FREEDOM OF INFORMATION

BILL
Announcer: Mula sa Bulwagang Pambalitaan ng DZYX, narito ang inyong

pinagkakatiwalaang mamahayag na sina Roel Magpantay at Macky Francia at ito ang
Kaboses Mo.
Roel: Magandang umaga sa inyong lahat!
Macky: Magandang umaga partner!
Roel: Partner, talaga namang mainit na isyu ngayon yang Freedom of Information Bill
na hindi maipasa-pasa sa Senado.
Macky: Oo nga partner. Naku, sabi nga ng iba, kung ang FOI ay Freedom of Income eh
malamang nagkukumahog pa ang mga politiko na ipasa iyan kahit pa nakapikit!
Roel: Sinabi mo pa, partner!
Macky: Ano ba talaga yang FOI na ‘yan partner?
Roel: Sang-ayon sa seksyon 6 ng Panukalang Batas na ito eh bibigyan ng kalayaan ang
publiko na makita at masuri ang mga opisyal na transaksiyon ng mga ahensiya ng
gobyerno.
Macky: Naku! Delikado naman pala ‘yan! Eh di magdiriwang na ang mga tsismoso at
pakialamero sa Pilipinas. Isyo dito, isyu doon na naman yan! Demanda dito,
demanda doon!
Roel: Eh ano naman ang masama partner? Sa ganang akin, hindi ba’t dapat naman
talaga na walang itinatago ‘yang mga politikong ‘yan dahil sila ay ibinoto at
nagsilbi sa bayan.
Macky: Sa isang banda kasi partner maaaring maging threat daw yan sa mahahalagang
desisyon ng lahat ng ahensya ng pamahalaan.
Roel: Sa tingin ko partner eh makatutulong pa nga yan dahil magiging mas maingat sila
sa pagdedesisyon at matatakot ang mga corrupt na opisyal.
Macky: Eh paao yan partner? Ayon kay Quezon Representative Lorenzo Tanada III,
78
(may kulang
“Pag hindi pa naipasa ang FOI bago mag-Pasko eh mukhang tuluyan na

itong maibabasura.”
Roel: Naku! Naloko na!
Hinalaw at Isinulat nina Cyrus Magpantay at Maricar Francia mula

sa: http://politikangpinoy.wordpress.com/2012/09/
79
Naisusulat nang wasto ang isang dokumentaryong panradyo-(F8PU-IIId-e-31)
Gawain 1-Unawain Mo
Panuto: Basahin at unawain ang teksto sa ibaba. Punan ang mga patlang upang mabuo ang
iskrip.
Ang pagdami ng bilang ng mga nagtatrabahong bata o child workers ay indikasyon na lumala
na ang kahirapan sa ating bansa. Sa bawat sulok ng ating bayan, hindi natin maikakaila na
talagang marami ang nakakaranas ng kahirapan sa buhay. Sa murang edad ng mga bata ay
nagbabanat na sila ng buto upang kumita ng pera na ipinangtutustos sa pangangailangan ng
kanilang pamilya. Marami din naman ang mga batas na nagbabawal sa child labor. Ngunit
bakit marami pa rin ang bilang ng mga batang naghahanap buhay? Dalawa lang ang dahilan
kaya dumarami ang bilang ng mga Child Laborers, unang una ay ang kahirapan sa buhay at
ang ikalawa naman ang kawalan ng trabaho ng kanilang mga magulang. Bakit nga ba sa
dinami-rami ng matatandang hindi nagtatrabaho, bakit ang mga bata pa ang kailangan na
maghanap-buhay? Na dapat ang mga batang ito ay nasa loob ng paaralan upang mag-aral,
upang maabot ang kanilang mga pangarap sa buhay at upang magkaroon ng maayos at
magandang kinabukasan. Ang kanilang mga magulang ang dapat na ngtatrabaho upang
mastustusan ang mga pangangailangan ng kanilang mga anak. At responsibilidad din nila na
pangalagaan at mabigyan ng masaganang buhay ang kanilang mga anak. Ang mga batang ito
ay kayod kalabaw. Sila ay makikita natin sa mga pabrika, sa construction sites, sa quarry, sa
dagat, sa bahay, sa palengke, sa mga tindahan, taniman at sa mga tambakan ng basura.
Mayroon ding mga bata ang nagtatrabaho sa mga minahan at minsan ay nasasangkot din sila
sa isyu ng droga.
Ayon sa surbey ang bilang nga mga batang lalaki ay 93.75% at ang bilang naman ng mga
batang babae ay 6.25%. Ito ay nakababahala at nakaaalarma dahil kung minsan
napakadelikado ng kanilang mga napapasukang trabaho. At kung minsan napipilitan pa silang
mapalayo sa kanilang mga pamilya. Ayon naman sa Article 3 of the International Labor
Organization (ILO) Convention No.182 ang pinakamasamang uri ng Child Labor ay ang
pagpasok sa prostitusyon, child trafficking, drug trafficking at slavery. Kung mabibigyan lang
sana ng ating gobyerno ang kanilang mga magulang ng maayos na trabaho hindi sana
makakaranas ng pagtatrabaho sa murang edad ang kanilang mga anak. Dahil din sa
pagtatrabaho nila sa murang edad pati ang kanilang kalusugan ay naaapektuhan na rin. Isang
beses na lamang sa isang araw sila nakakain. Humihina ang kanilang mga katawan at
nakararanas ng pagkapayat. Ayon sa National Statistics Office (NSO) sa kasalukuyan ay 5.5
million ang mga batang nagtatrabaho na nasa edad na 5 hanggang 17.
Paano nga ba maititigil ang child labor at ano ang dapat nating gawin? Sa mensahe ni
Kalihim Judy M. Taguiwalo ng Department of Social Work and Development (DSWD)
sinabi niyang upang matuldukan ang “Child Labor” ay kailangan ang komprehensibo at
magkatuwang na aksyon para matulungan ang mga magulang ng mga batang napipilitang
magtrabaho para makatulong madagdagan ang kita ng kani-kanilang pamilya kahit pa man
mapanganib ang trabahog susuungin. Aniya, “Mayroon nang ginagawa ang pamahalaan ipang
ang mga magulang ng mga batang manggagawa ay mabigyan ng matatag na trabaho at ang
mga gawaing ito ay kailangan ng karagdagang programa na makatutulong naman sa mga
batang manggagawa.” Sa tulong ng mga programang ipinapatupad ng ating gobyerno sana
80
nga ay tuluyan ng matuldukan nito ang isyu ng child labor at sa halip ay makapasok at
makapag-aral na sila ng maayos. Sana ay mabigyan na sila ng kalayaang maging masaya sa
buhay, habang sila ay bata pa.
Host: Pag-uusapan po ngayong araw ang tungkol sa mga batang nagtatrabaho sa murang edad
o ang tinatawag na child labor
Tao 1: Isang mapagpalang umaga po sa ating lahat, kaya’t atin ng simulan ang
balitaktakan sa araw na ito.
Ano-ano nga ba ang dahilan kung bakit dumarami ang bilang ng mga Child Laborers?
Tao 2: _____________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Tao 1: Tumpak! Ang kanilang mga magulang ang dapat na nagtatrabaho upang matustusan
ang pangangailangan ng kanilang mga anak. Responsibilidad nilang pangalagaan
at mabigyan ng masaganang buhay ang kanilang mga anak. Ngunit saan na nga ba
ang mga batang ito? Sila ay kayod kalabaw.
Tao 2:_____________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Tao 1: Ayon sa survey, ang bilang ng mga batang lalaking nagtatarabao sa ngyon ay 93.75%
at ang bilang naman ng mga babae ay 6.25%. Hindi ba ito ay nakakaalarma?
Tao 2: _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Tao 1: Ayon sa Artikulo 3 ng International Labour Organization (ILO) Convention No.
182 ano-ano ang itinuturing na pinakamasamang uri ng Child Labor?
Tao 2: _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Tao 1: Partner, papaano nga ba matitigil ang child labor at ano-ano ang mga dapat gawin
para masolusyonan ito?
Tao 2: _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
81
Gawain 2-Tukuyin Mo
Panuto: Sagutin ang mga tanong batay sa tekstong binasa. Piliin ang titik ng wastong sagot.
1. Tungkol saan ang paksa ng tekstong binasa?
A. Droga B. Kahirapan C. Karahasan D. Child Labor
2. Ano ang layunin ng tekstong binasa?

A. Manghusga B. Mangaral C. Magpahiwatig D. Magpaliwanag
3. Ano ang aral na iyong napulot sa akdang binasa?

A. Habang buhay, may pag-asa.
B. Kung anong itinanim, siya ring aanihin.
C. Huwag ipagkait ang karapatan ng isang bata.
D. Huwag husgahan ang tao sa kaniyang panlabas na anyo.
4. Paano mabibigyan ng solusyon ang child labor?

A. Huwag maging tamad
B. Huwag pagtrabahuhin ang mga bata.
C. Gumawa ng paraan ang pamahalaan upang mabigyan ng trabaho ang mga
mahihirap na pamilya
D. Sikapin ng mga magulang na magtrabaho at magsikap upang maibigay ang
pangangailangan ng kaniyang mga anak
5. Bilang isang mag-aaral ano ang iyong napagtanto pagkatapos mong mabasa ang
teksto?
A. Galit at poot dahil hinahayaan silang magtrabaho.
B. Takot para sa mga batang maagang nagtatrabaho.
C. Masaya dahil sa murang edad nakakapagtrabaho na.
D. Lungkot at awa para sa mga batang maagang nagtatrabaho.
82
Gawain 3-Isulat Mo
Panuto: Ibigay ang mahahalagang kaisipang nakapaloob sa akda at ipaliwanag kung ito’y
Makatotohanan o di-makatotohanan.
Makatotohanan
KAISIPAN 1 ___________________________
___________________________
____________________
____________________
____________________ Di-Makatotohanan
___________________________
___________________________
Makatotohanan
KAISIPAN 1 ___________________________
___________________________
____________________
____________________
____________________
Di-Makatotohanan
___________________________
___________________________
83
Gawain 4-Larawan Mo, Ido-Q Mo!
Panuto: Magsaliksik at gumupit ng isang larawan sa inyong lugar na maaaring gawan ng
dokyumentaryong panradyo.
(Idikit ang larawan dito)
DOKYUMENTARYONG PANRADYO
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
84
Gawain 5. Larawan Ko, Ibalita Mo
Panuto: Batay sa mga larawan, sumulat ng isang maikling dokyumentaryo kung paano
makaaapekto ang pagdagsa ng mga tao sa mga lugar na ito sa pagtaas ng kaso ng Covid-19.
DOKYUMENTARYONG PANRADYO
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
85
Gawain 4
10 9-8 7-6 Marka
Nilalaman Naitala lahat May ilang Maraming
ang detalye ang detalye ang
mahahalagang hindi natalakay hindi natalakay
detalye
Pagkakabuo Malikhain ang Hindi gaanong Hindi malikhain
pagkakabuo ng malikhain ang ang pagkakabuo
mga detalye pagkakabuo ng ng mga detalye
mga detalye
Paraan ng Malinaw at Malinaw ang Di gaanong
Paglalahad maayos ang pagsasalita malinaw at di
pagkakalahad ngunit di rin gaanong
gaanong maayos ang
maayos ang pagkakalahad
pagkakalahad
Kabuuang Marka
Gawain 5
Mga Pamantayan Puntos Marka
Akma sa mga larawan ang 5
naisulat
Nakagamit ng wastong 5
ekspresyon sa pagpapahayag
ng konsepto o pananaw
Nagamit ng maayos ang 5
mga dapat isaalang-alang sa
pagsusulat ng
dokyumentaryong panradyo
Malinaw at makatotohanan 5
ang naisulat
Kabuuang Puntos 20
5-Napakahusay 2-Di-mahusay
4-Mahusay 1-Nangangailangan ng pag-unlad
3-Katamtaman
86
Repleksyon
Napagtanto ko na ang
pagsusulat ng iskrip
ng isang
dokumentaryong
panradyo ay…
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
________________
Mga Sanggunian
A. Aklat
Ambat, Alma C., et al,. (2015) Pasig City: Vibal Group, Inc., Panitikang Pandaigdig, Unang
Edisyon
Magpantay, Cyrus at Francia, Maricar, Komentaryong Panradyo kaugnay ng Freedom of
Information (FOI), http://politikangpinoy.wordpress.com/2012/09
Panitikang Pilipino 8 . Filipino Modyul para sa Mag-aaral (2016) Kagawaran ng Edukasyon,
FEP Printing Corporation.
B.Internet
Façade-Picture of Tuguegarao Cathedral, Tuguegarao City. https://www/tripadvisor.com
Robinsonson Land open 50th mall. https://www.bworldonline.com/robinsons-landopens-50th-
mall/
https://pinasbalita.org/social-distancing-tila-hindi-nasunod-sa-balintawak-market-quezon-
city/
https://childlabor2017.wordpress.com
87
https://webstockreview.net/explore/body-clipart-simple-human/
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
1. Una ay ang kahirapan sa buhay at ang ikalawa naman ang kawalan ng trabaho ng
kanilang mga magulang.
2. Sila ay makikita natin sa mga pabrika, sa construction sites, sa quarry, sa dagat , sa
bahay, sa palengke, sa mga tindahan, taniman at sa mga tambakan ng basura.
Mayroon ding mga bata ang nagtatrabaho sa mga minahan at minsan ay nasasangkot
din sila sa isyu ng droga.
3. Ito ay nakababahala at nakaaalarma dahil kung minsan napakadelikado ng kanilang
mga napapasukang trabaho. At kung minsan napipilitan pa silang mapalayo sa
kanilang mga pamilya.
4. Pagpasok sa prostitusyon, child trafficking, drug trafficking at slavery.
5. Sa mensahe ni Kalihim Judy M. Taguiwalo ng Department of Social Work and
Development (DSWD) sinabi niyang upang matuldukan ang “Child Labor” ay
kailangan ang komprehensibo at magkatuwang na aksyon para matulungan ang mga
magulang ng mga batang napipilitang magtrabaho para makatulong madagdagan ang
kita ng kani-kanilang pamilya kahit pa man mapanganib ang trabahog susuungin
Gawain 2
1. D 2. D 3. C 4. D 5. D
mga mag-aaral.
mga mag-aaral.
88
FILIPINO 8
Pangalan: ________________________________ Lebel: ____________________
Seksiyon: _________________________________Petsa: ____________________
GAWAING PAGKATUTO
MGA EKSPRESYON SA PAGPAPAHAYAG NG KONSEPTO NG
PANANAW
Ekspresyon sa Pagpapahayag ng Konsepto ng Pananaw
Sa pagbibigay ng konsepto o pananaw ay maaaring banggitin o magpahayag batay sa
sariling damdamin, paniniwala, ideya, kaisipan o karanasan maging ng ibang tao. Ang
ganitong pahayag ay makikilala sa paraan ng pagkakalahad ng nagsasalita o sumusulat.
Narito ang ilan pang dagdag na kaalaman upang maunawaan kung ano ang tinatawag na
Konsepto ng Pananaw.
1. May mga ekspresyong nagpapahayag ng pananaw. Kabilang dito ang ayon/

batay/ para/ sang-ayon sa/kay, ganoon din sa paniniwala/ pananaw/ akala ko/ ni/ ng,
at iba pa. Inihuhudyat ng mga ekspresyong ito ang iniisip, sinasabi, o
pinaniniwalaan ng isang tao. Tulad nito:
Halimbawa:
a. Ayon/ Batay/ Sang-ayon sa 1987 Konstitusyon ng Pilipinas, ang Filipino ang

pambansang wika at isa sa mga opisyal na wika ng komunikasyon at sistema ng
edukasyon.
b. Sa paniniwala/ akala/ pananaw/ paningin/ tingin/ palagay ni/ ng Pangulong

Quezon, mas mabuti ang mala-impiyernong bansa na pinamamahalaan ng mga
Pilipino kaysa makalangit na Pilipinas na pinamumunuan ng mga dayuhan.
c. Inaakala/ Pinaniniwalaan/ Iniisip kong hindi makabubuti kanino man ang

kanilang plano.
89
d. Sa ganang akin/ Sa tingin/ akala/ palagay ko, wala nang gaganda pa sa lugar na ito.
2. May mga ekspresyong nagpapahiwatig ng pagbabago o pag-iiba ng paksa at/ o

pananaw, tulad ng sumusunod na halimbawa. Gayon man, mapapansing di tulad ng naunang
mga halimbawa na tumitiyak kung sino ang pinagmumulan ng pananaw, nagpapahiwatig
lamang ng pangkalahatang pananaw.
Halimbawa:
a. Sa isang banda/ Sa kabilang dako, mabuti na rin sigurong nangyari iyon upang
matauhan ang mga nagtutulog-tulugan.
b. Samantala, makabubuti sigurong magpahinga ka muna para makapag-isip ka nang
husto.
Panitikang Pilipino 8. Filipino Modyul para sa Mag-aaral, Kagawaran ng

Edukasyon, FEP Printing Corporation, 2016, 1501-151.

Nagagamit ang mga angkop na ekspresyon sa pagpapahayag ng konsepto ng pananaw (ayon,
batay, sang-ayon sa, sa akala, iba pa). (F8WG-IIId-e-31)
Gawain 1-Ekspresyon ko, Hanapin Mo!
Panuto: Basahin ang talata sa ibaba at salungguhitan ang mga ginamit na ekspresyong
nagpapahayag ng konsepto ng pananaw.
A. Sa aking pananaw, ang edukasyon ay kailangan ng ating kabataan sapagkat ito ang
kanilang magiging sandata sa buhay tungo sa kanilang magandang kinabukasan.
Samantala, may mga kabataan pa ring makikitang hindi pinapahalagahan ang kanilang
pag-aaral, mas inaatupag ang paglalakuwatsa at pagkalulong sa makabagong mga
teknolohiya kaysa unahin ang kanilang pag-aaral. Sa kabilang dako, marami pa rin
namang mga mag-aaral ang mapapansing kahit salat man sa buhay ay nagpupursigi pa
ring makapasok sa paaralan at makapagtapos ng kanilang pag-aaral.
B. Ang eksportasyon ng mga kalakal ay may malaking naitutulong sa pagpasok ng
salaping dayuhan o dolyar sa bansa sapagkat kailangan ng isang bansa ang dolyar
upang ang napagbilhan ay ibibili naman ng kalakal na hindi lokal na naipoprodyus.
Ang pagbili ng kalakal ng isang bansa mula sa ibang bansa gaya ng langis at mga
kaugnay na produkto ay tinatawag na pag-aangkat o import. Sa isang banda,
masasabing mahalaga ang ganitong hakbangin para sa isang maunlad na bansa.
C. Ayon sa isang magulang na Pranses, “patuloy siyang magpoprotesta laban sa
panukalang batas tungkol sa pagiging legal ng kasal ng dalawang taong
nagmamahalan na may parehong kasarian.” Sa ganang kaniya, mahalagang ipaglaban
at ipabatid sa mamamayan “ang kahalagahan ng pamilya.” Kaugnay nito, isa sa
pinakamalaking protesta laban sa “same-sex marriage” ay naganap nang magsama-
sama ang mamamayan mula sa iba’t ibang probinsiya ng Pransiya. Ang panukalang
batas na ito ay nagbunsod ng samo’t saring karahasan sa bansang Pransiya. Naghatid
din ito ng ingay sa iba pang bansa.
90
Gawain 2-Suriin Mo
Panuto: Batay sa talatang nasa itaas, suriin kung ang mga ekspresyong ginamit ay (A)
nagpapahayag ng pananaw o (B) nagpapahiwatig ng pagbabago o pag-iiba ng paksa o
pananaw. Lagyan ng tsek kung saan ito nabibilang.
Ekspresyong ginamit A. Nagpapahayag ng B. Nagpapahiwatig ng
pananaw pagbabago o pag-iiba
ng paksa
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Gawain 3-Buoin Mo
Panuto: Bumuo ng sariling pangungusap gamit ang mga ekspresyon sa pagpapahayag ng
konsepto ng pananaw at ng paksa o salitang binanggit sa bawat bilang (2 puntos bawat
bilang)
Halimbawa: Ekspresyon sa pagpapahayag ng konsepto ng pananaw: Sa palagay ko
Salita: Kahirapan
Pangungusap: Sa palagay ko, ang kahirapan ay isa sa mga dahilan
kung kaya’t marami ang hindi nakakapag-aaral.
1. Sa paniniwala ko+Online learning

Pangungusap: _________________________________________________________
2. Ayon kay+Pangulong Rodrigo Duterte
Pangungusap: _________________________________________________________
3. Pinaniniwalaan kong+Krimen
Pangungusap: _________________________________________________________
4. Sa tingin ko+labis na paggamit ng makabagong teknolohiya
Pangungusap: _________________________________________________________
5. Sa ganang akin+ Covid 19
Pangungusap:_____________________________________________
91
Gawain 4: Ipahayag Mo
Panuto: Batay sa mga larawan tungkol sa isyu ng Covid-19, ibigay ang iyong pananaw ukol
dito. Gamitin ang mga ekspresyon sa pagpapahayag ng konsepto ng pananaw. Magbigay ng
tatlo hanggang limang pangungusap lamang.
92
Gawain 5: Pananaw Mo, I-post Mo!
Panuto: Ikaw ay bibigyan ng pagkakataon upang mag-post ng status mo sa facebook gamit
ang mga angkop na ekspresyon sa pagpapahayag ng konsepto ng pananaw tungkol sa paraan
ng pag-aaral sa panahon ng New Normal.
Facebook
What’s on your mind?
____________________________________
Dito ilalagay ang inyong sagot
Gawain 4
10 9-8 7-6 Marka
Nilalaman Naitala lahat May ilang Maraming
ang detalye ang detalye ang
mahahalagang hindi natalakay hindi natalakay
detalye
Pagkakabuo Malikhain ang Hindi gaanong Hindi malikhain
pagkakabuo ng malikhain ang ang pagkakabuo
mga detalye pagkakabuo ng ng mga detalye
mga detalye
Paraan ng Malinaw at Malinaw ang Di gaanong
Paglalahad maayos ang pagsasalita malinaw at di
pagkakalahad ngunit di rin gaanong
gaanong maayos ang
maayos ang pagkakalahad
pagkakalahad
Kabuuang Marka
93
Gawain 5
Pamantayan 15-14 13-12 11-10 Marka
Nilalaman Ang nilalaman ay Ang nilalaman ay Ang nilalaman ay
may sapat na may kaunting walang kaugnayan
kaugnayan sa kaugnayan sa sa paksa
paksa paksa
Paraan ng Gumamit ng Gumamit ng Hindi gumamit ng
paglalahad sapat na mga kaunti lamang sa angkop na
angkop na mga angkop na ekspresyon sa
ekspresyon sa ekspresyon sa pagpapahayag ng
pagpapahayag ng pagpapahayag ng konsepto ng
konsepto ng konsepto ng pananaw
pananaw pananaw
Organisasyon Malinaw at Malinaw ngunit Hindi malinaw at
ng mga ideya impormatibo ang hindi hindi impormatibo
mga ideya impormatibo ang ang ideya
ideya
Kabuuang Marka
Repleksyon:
Ang kahalagahan ng pag-aaral sa wastong paggamit ng ekspresyon sa pagpapahayag ng
konsepto ng pananaw ay…
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
________________
94
Mga Sanggunian
A. Aklat
Panitikang Pilipino 8 . Filipino Modyul para sa Mag-aaral (2016) Kagawaran ng Edukasyon,
FEP Printing Corporation.
Filipino Modyul parasa Mag-aaral 10. (2015) Kagawaran ng Edukasyon, FEP Printing
Corporation.
B.Internet
http://www.google.com.ph
Crayon and Pencil:Large Pattern. https://www.google.com/
https://clipart-library.com/open-book-template.html
https://favouritehub.com/ppe-kit-india/
https://www.shutterstock.com/search/dexamethason
Social Distancing. https://m.timesofindia.com/
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
1. Talata A-Sa aking pananaw 2.Talata A-Samantala
3. Talata A-Sa kabilang dako 4.Talata B-Sa isang banda
5. Talata C-Ayon sa 6. Talata C-Sa ganang
Gawain 2
Ekspresyong ginamit A. Nagpapahayag B. Nagpapahiwatig ng pagbabago
ng pananaw o pag-iiba ng paksa
1. Talata A-Sa aking
pananaw
2. Talata A-Samantala
3. Talata A-Sa
kabilang dako
4. Talata B-Sa isang
banda
5. Talata C-Ayon sa
6. Talata C-Sa ganang
Gawain 4 at 5 -Ang naibigay na rubrik ang magiging basehan ng guro sa pabibigay ng puntos
sa mga mag-aaral.
95
FILIPINO 8
Pangalan: ________________________________ Lebel: ___________
Seksyon: _________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
TELEBISYON BILANG POPULAR NA MIDYUM NG
KOMUNIKASYON
Hindi maikakailang bahagi na ng kulturang Pilipino ang sama-samang panonood ng

pamilya ng telebisyon araw-araw. Sino ba naman ang hindi mawiwiling panoorin ang mga
palabas tulad ng Eat Bulaga, Maalaala mo Kaya, Rated K, Kapuso Mo, Jessica Soho at iba pa.
Ang mga ito ay naging bahagi na ng buhay ng mga Pilipino.
Itinuturing na isa sa mga pangunahing midyum ng telekomunikasyon ang telebisyon

sa Pilipinas. Taong 1953 noong unang naitayo sa bansa ang kauna-unahang estasyon ng
telebisyon sa pangunguna ni James Lidenberg na tinaguriang “Ama ng Telebisyon sa
Pilipinas” na siyang may-ari ng Bolinao Electronics Corporation na kinalaunan ay nakilala sa
pangalang Alto Broadcasting System o ABS.
Sa araling ito matutunghayan ang paghihinuha sa paksa, layon at tono sa akda na
napapanood sa programa sa telebisyon.
Ang paksa ay tumutukoy sa isyu o kaisipang tinatalakay sa isang akda o panoorin.
Halimbawa nito ay Pagpapahalaga sa Karapatan at Tungkulin ng mga Bata, o kaya ay
Pagbabawal sa Pananakit o Paggamit ng Corporal Punishment.
Ang layon ay tumutukoy naman sa pangunahing layunin kung bakit naisulat, maiulat
o pinanood ang isang akda. Halimbawa ay upang mapagbuti ang kalidad ng edukasyon,
upang mabigyang halaga o pansin ang lahat ng karapatan ng mga batang Pilipino.
Ang tono naman ay tumutukoy sa damdaming higit na nangingibabaw sa isang akda o
panoorin. Halimbawa nito ay natutuwa, nagagalit, natatakot, nalulungkot, nanghihinayan,
nasasaktan at iba pa.

Nahihinuha ang paksa, layon at tono ng akdang binasa. (F8PB-IIIe-f-31)
96
Gawain 1 Ibigay Mo Na!
Panuto: Basahin ang dagli at ibigay ang paksa, tono at layon nito.
“Kuwatro Siyentos”
Isang hapon, papauwi ako galing sa konstraksiyon na pinagtatrabahuhan ko tuwing

wala akong pasok sa eskuwela. Bagong sahod. Limandaan na tig-iisandaan na malutong at
amoy bangko pa. Naisipan kong dumaan sa isang restwaran para bilhan ng pansit ang
nanay.
Nang biglang may sumitsit sa’kin. “Boy, Baka gusto mo yung babaeng naka-asul.
Maganda ‘di ba? Kaka-debut lang nyan.” Sabi sa’kin ng isang babae na sa tantsa ko’y mga
kwarenta y singko hanggang singkuwenta anyos na ang edad. “Ay hindi po. Estudyante
lang po ako. “Kuwatro siyentos lang hijo, ikaw na ang bahala kahit iuwi mo pa ‘yan.
Perstaym lang yan ni Baby kailangang kailangan lang daw talaga sabi sa’kin ng nanay nya.
”Hindi ko alam kung anong isasagot ko. Si Baby. Lumapit siya sa akin at binulungan niya
‘ko, hinding hindi ko makakalimutan ang tagpong iyon ng aking buhay. “Sasama ako
sa’yo kahit saan mo gusto. Parang awa mo na, ser.” Agad kong dinukot ang aking pitaka at
kinuha ang pera. Ibinigay ko iyon sa babaeng bugaw at niyaya ko na si Baby na umalis sa
lugar na iyon. Walang araw na hindi ko naaalala ang parteng iyon ng buhay ko. Si Baby,
inosente, biktima ng sistema. Sa ngayon, hindi ang malaki kong bahay, magagarang
sasakyan at milyun-milyong pera ang itinuturing kong kayamanan. Si Baby, na simula
nang ako’y nangangarap pa lang, ay kasama ko na. Si Baby, Ang ilaw ng tahanan. Ang
reyna ng aking pamilya.
https://juanbautistastories.com/reads/mga-dagli/
Paksa
Layon
Tono
97
Gawain 2. Basa Ko Tukoy Ko!
Panuto: Basahin ang maikling talata tungkol sa isang dokyumentryong pang telebisyon ng
GMA 7, at Reporter’s Notebook nina Mackie Pulido at Jiggy Manicad.
Ang Batang Magtatanso at Batang Magbabayuko
Sina Joanna Marie,10 taong gulang at Andrew, 6 na taong gulang ay

itinampok sa Reporter’s Notebook na ini-ere noong Marso 2013. Sila ay mga batang sa
halip na nag-aaral ay naghahanapbuhay sa pamamagitan ng paghahanap ng piraso ng kable
sa basurahan bunga ng kahirapan. Ang mga ito ay kanilang sinusunog upang makuha ang
tanso. Bagamat pumuputok ang kableng kanilang sinunog ay hindi kinakitaan ng takot ang
batang si Joanna dahil ayon sa kanya ay gagawin niya ang lahat upang maibigay ang
pangangailangan ng kanyang inang biyuda. Ang ganitong gawain ay tinatawag na extreme
risk o isa sa pinakaanganib na child labor sa buong mundo ayon sa Maplecroft.
Samantala, noong buwan ng Agosto ng nasabi ring taon ay isa pang
dokumentaryong kahawig ng mga batang magtatanso ang ipinalabas sa Reporter’s
Notebook, ito ay ang mga Batang Magbabayuko. Sila ay mga batang naghahanap ng mga
malalaking susong tinatawag na bayuko sa kabundukan sa halip na nag-aaral o pumapasok
sa paaralan. Sila ay sina John Paul, Ronald, Gaspar at Enteng mga batang taga Daraitan,
Tanay, Rizal. Halos maghapon silang naghahanap ng bayuko sa bundok kaya’t
pinagbabaon na sila ng pagkain ng kanilang mga magulang. Ito ay kanilang ibinebenta ng
tatlong piso hanggang limampiso bawat isa kung saan ay kumikita sila ng tatlumpu
hanggang isandaang piso sa isang araw.
Panuto: Batay sa binasang talata, ibigay kung ano ang paksa, layon at tono nito.
Tungkol saan ang binasang talata?

Ibigay ang paksa nito?
Ano ang layunin ng akda/May-akda
Ibigay ang tono ng binasang talata.
98
Gawain 3 Punan mo ako!
Panuto: Panoorin ang programang pantelebisyon na “I Witness…. Na pinamagatang “Mga
Agta ng Penablanca dokumentaryo ni Kara David noong Oktubre 17,
2014.Pagkatapos ay ilahad ang sagot sa graphic organizer.
https://www.youtube.com/watch?v=vAzqVVZNRqM
99
Gawain 4 Damhin mo!
Panuto: Pakinggan at panoorin ang music video na “To Heal as One” at dugtungan ang
pahayag sa pamamagitan ng pagsulat ng maikling talata ayon sa paksa, layon at tono ng
awitin. (https://www.youtube.com/watch?v=CKf2xNwFqC0)
Ang paksa ng awitin ay…______________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ang layunin ng awitin ay…____________________________________________________

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ang damdaming nanaig sa akin matapos mapakinggan ang awitin ay…__________________

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
100
Gawain 5 Post Mo, Comment Mo!
Panuto: Gumawa ng sariling komentaryo tungkol sa COVID 19.
Layunin sa pagpo-post tungkol sa COVID 19
Damdamin hinggil sa COVID 19

Pamantayan
101
Gawain 4: Damhin mo!
Napakahusay Mahusay Kaylangan

Di-gaanong
pang
Pamantayan Mahusay Marka
Pagbutihan
(5) (4) (3)
(2)
Paglalahad Malinaw na Malinaw Di- gaanong Hindi malinaw
ng kaisipan malinaw ang ang malinaw ang ang kaisipang
paglalahad ng paglalahad paglalahad ng inilahad
kaisipan ng kaisipan kaisipan
Kaugnayan Napakahusay Naiugnay Hindi gaanong Walang
ng kaisipan ang pag- ang naiuugnay ang kaugnayan ang
sa akdang uugnay ng kaisipan sa kaisipan sa kaisipan sa
nabasa kaisipan sa akdang akdang nabasa akdang nabasa
akdang nabasa nabasa
Organisasyon Napakaayos at May isang Hindi gaanong May kaguluhan
ng mga organisado ideya na organisado ang ang mga ideya
ideya. ang mga ideya hindi mga ideya
angkop sa
paksang
tinatalakay.
Kabuuang Puntos
Interpretasyon:
Napakahusay – 15 puntos Mahusay - 10 puntos Paghusayin pa – 5 puntos
Gawain 5 Post Mo, Comment Mo!

Kailangan
Di-gaanong
Napakahusay Mahusay pang Mar
Pamantayan Mahusay
Pagbutihan ka
(5) (4)
(3)
(2)
Orihinali- Ang Mahusay dahil hindi May kaunting Hindi malinaw

komentaryo na masyadong paghahalintul at masyado
dad
ginawa ay karaniwan o madalas ad sa mga nang gasgas
naaayon sa mangyari ang karaniwang ang konsepto
makabago at konsepto sa konsepto ng sa komentaryo
natatanging komentaryo komentaryo
paksa
Organisasyo Mahusay ang May lohikal ang Hindi Walang
n organisasyon organisasyon ngunit gaanong nakitang
102
at pagkasunud- hindi masyadong maayos ang pangyayari na
sunod ng mga mabisa ang organisasyon angkop sa
pangyayari sa pagkasunud-sunod ng mga ideya komentaryo
komentaryo ng mga pangyayari
Pagkamalik- Kaakit-akit at Maganda at at Napakasimpl Walang
kawili-wili ang organisado ang mga e ng mga nakitang
hain
mga pigura na pigura na ipinakita pigura na kaayusan ng
ipinakita sa sa post ipinakita sa mga pigura sa
post post ginawang post
Kabuuang Puntos
Interpretasyon:
Napakahusay – 15 puntos Mahusay - 10 puntos Paghusayin pa – 5 puntos
Repleksyon
Pagkatapos kong mapag-aralan ang hinggil sa aralin.
Nalibang ako sa Nais kong matuto lalo pa

Nalaman ko na _______________________ sa___________________
_______________________ _______________________ _____________________
_______________________ _______________________ _____________________
_______________________ _______________________
_______________________ _____________________
_______________________
_______________________ _____________________
_
__________
Kaya bibigyan ko ng ___________________________ maging sinuman

____________________
upang mabigyan ng halaga ang mga panoorin sa telebisyon.
103
Mga Sanggunian
A. Aklat
Enrijo,Willita A.et.al (2013) Panitikang Fiipino, Modyul Para sa Mag-aaral . Quezon
City: Book Media Press Inc.
Julian, Ailene,B. et. al,.(2015). Pinagyamang Pluma 8. Quezon City: Phoenix

Publishing House Inc.,
B. Internet
https://www.youtube.com/watch?v=CKf2xNwFqC0
https://www.pinterest.ph/pin/305189312246544576/
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1: Ibigay Mo Na!

(Maaring magkakaiba ang sagot)
Gawain 2: Basa Ko, Tukoy Ko!
Gawain 3
Gawain 4-5
(Gamitin ang Pamantayan sa Pagpupuntos)
104
FILIPINO 8
Pangalan: _____________________________________ Lebel: _______________
Seksyon: ______________________________________ Petsa: _______________
GAWAING PAGKATUTO
TELEBISYON BILANG POPULAR NA MIDYUM NG
KOMUNIKASYON
Isa sa mahalagang midyum sa larangan ng broadcast media ang telebisyon. Hindi

maikakailang bahagi na ng buhay ng bawat Pilipino ang telebisyon. Naging bahagi at
sinasabing kasama nga sa “daily routine” ng mga Pilipino ang panonood ng mga palabas sa
telebisyon simula sa paggising sa umaga sa mga “morning show” hanggang sa oras na bago
matulog sa mga “prime time” na panoorin kabilang na ang mga teleserye o telenobela, balita
at mga dokumentaryong pantelebisyon.
Saglit mang nahinto ang pamamayagpag ng telebisyon noong panahon ng Batas

Militar, sumibol naman ang mas matapang na anyo ng balita at talakayan sa makabuluhang
gampanin ng telebisyon bilang midyum sa paghahatid ng mahahalagang kaganapan sa bawat
sulok ng bansa sa pamamagitan ng dokumentaryong pantelebisyon.
Tatalakayin natin ang pagtukoy sa mga salita sa pagbuo ng isang crossword puzzle na
may kaugnayan sa paksa. Ang mga salitang nakapaloob dito ay mga salitang makikita o
matatagpuan sa mga akdang nabasa o mga napanood. Ang crossword ay ginagamit upang
malibang at makapagbigay ng kasiyahan sa pagsagot ng mga kaisipan ng akdang nabasa. Sa
paggawa at pagbuo ng crossword puzzle, gumawa ng mga listahan ng mga salitang nais
gamitin sa puzzle at ayusin ito nang pahalang at pababa.

Natutukoy ang mga tamang salita sa pagbuo ng isang crossword puzzle na may
kaugnayan sa paksa ( F8PT-IIIe-f-31)
105
Gawain 1 Hanap Mo, Ngalan Ko!
Panuto: Mula sa mga ginulong letra, hanapin ang mga tauhan ng isang panoorin sa telebisyon
na pinamagatang Engkantadia.
L K A H L A A H I A
S I O E B E M L O I
B A R D O N I N E D
O M I E M I H S P A
E M P N O M A M A T
L H A G O R N D T N
M R S A P C H N A A
Q H A D A M Y A M C
Z T O N P D C Y L N
E N C A N T A D I E
106
Gawain 2. 2PICS 1 WORD
Panuto: Ibigay ang pangunahing konseptong ipinahahayag ng dalawang larawan.
Halimbawa:
P A N D E M Y A
1. A K A
P N O
2.
107
3. M S T G S N
4. B T
5. Y D
6. Y N N
108
7. A T
8. U S
9. N N K K
109
Gawain 3 Gulong ng Letra
Panuto: Bumuo ng tatlong salita mula sa ginulong mga letra.
L
B A Halimbawa:
A. _BALITA______
B. _LATA________
I A
C. _BALA________
o t
1.
u
A. ______________
e
a n B. ______________ A R
m C. ______________
o
y k D
P
I U 2.
L A. ______________
L B. ______________
C. ______________
K
A
E
P
A A
3.
T P L S A. ______________
E B. ______________
A C. ______________
S
A
110
Gawain 4 Punan Mo!
Panuto: Basahing mabuti ang buod ng pelikulang pinamagatang “Anak” at pagkatapos punan
ang bawat kahon ng mga nawawalang titik upang mabuo ang kaisipang inilahad.
Ang Anak ay isang pelikula noong 2000 na handog ng Star Cinema para sa mga
OFW (Overseas Filipino Workers) sa iba't ibang dako ng mundo. Sa
natatanging pelikula na ito na sumikat sa takilya at kumita ng mahigit 110 milyon piso ay
pinagbibidahan nina Vilma Santos at Claudine Baretto. Noong 2000, ang pelikulang ito
ang pinakatanyag na pelikula sa kasaysayan ng pelikula sa industriyang Pilipino dahil sa
laki ng binatak nito sa takilya.
Ang istorya ay tungkol kay Josie (Vilma Santos), isang ina na nagtatrabaho sa
Hong Kong bilang domestic worker. Ginawa niya ito upang makapagpadala ng pera sa
mga anak niya upang matustusan ang kanilang pangangailangan. Binanggit niya na
ginagawa niya ito para mabigyan ng magandang kinabukasan ang kanyang mga anak.
Bagama't siya ay malayo sa kanila, tiniis nya ang mga pasakit ng kanyang amo at ang
kanyang pagnanais na makasama ang kanyang mga anak sa kanilang paglaki.
Pagkaraan ng ilang taon ay nakauwi na rin siya dahil sa pagpapasyang hindi na
pagtatrabaho sa Hong Kong at siya ay magnenegosyo na lamang. Sa kanyang pagbabalik,
hinarap niya ang matabang na pagsalubong ng mga anak. Si Daday (Sheila Mae Alvero),
ang bunso, ay hindi siya kilala, si Michael (Baron Geisler) ay mahiyain at walang kimi at
si Carla (Claudine Barretto), na hindi man lang siya ginagalang at iniitsa-pwera lamang.
Lahat ng hirap ay tiniis niya upang makuha man lamang ang atensiyon ng mga anak at sa
mga araw na lumilipas ay nakikilala niya ang kanyang mga anak. Nakita niya ang mga
bisyo at karanasan ni Carla ang pag-aaral, paninigarilyo, paglalagay ng tattoo, paghihithit
ng rugby, panlalalake at paglalaglag ng bata. At marami pang problema ang kanyang
kinaharap, ang pagkawala ng iskolarship ni Michael na siya pa namang pinakamatalino sa
kanyang mga anak, iniwan siya ng isa sa mga kasosyo niya dahil nagastos nito ang perang
ibabahagi sana niya.
Si Josie ay nagkaroon ng maraming pagkukulang. Isa siyang masamang ehemplo
katulad ng anak niyang si Carla. Ang kanyang paglaki ng walang inang gumagabay sa
kanyang tabi ang nagtaboy sa kaniya para magrebelde, ngunit sa kanilang alitang iyon,
naintindihan rin ni Carla ang pagmamahal ni Josie sa kanila bagama't malayo siya sa
kanilang tabi. At mula sa pangyayaring iyon ay nagbalik-loob si Carla sa kanyang ina at
nagpakatino na siya bilang anak at nakatatandang kapatid na siyang gagabay sa mga bata
niyang kapatid sa muling pag-alis ng ina.
https://www.slideshare.net/sophiamarieverdeflor/suring-pelikula-anak
111
1. Ito ay katumbas na kahulugan ng OFW.
O R E S F L P O W K R
2. Naging trabaho ng pangunahing tauhan sa HongKong.
O R S W K R
3.Katumbas ng salitang “pasakit”
P G A H P
4. Ito ang ginawa ng pangunahing tauhan noong bumalik na sa Pilipinas.
M N O Y
5. Kasingkahulugan ng salitang matustusan
M T G N
6. Kasingkahulugan ng salitang “ehemplo”
O E O
7. Dahilan ng pagkasira ng buhay ni Carla.
B S O
112
Gawain 5 Huli Ka!
Panuto: Sagutin ang crossword puzzle na may kaugnayan sa pinanood na episode sa Kapuso
Mo, Jessica Soho. (https://youtu.be /ont-Zl3sVnA)
1.
2. T
3. S 4. K
7.
6.
5. N 8.
9.
10. A
Pababa:
1. Kasingkahulugan ng gusto
4. kasama ni Kenneth sa bahay
6. salitang-ugat ng kumakalam
7. dahilan kung bakit nawalan ng trabaho ang ina ni Kenneth
8. estado ng buhay ng batang si Kenneth
Pahalang:
1. Salitang-ugat ng pagbebenta
2. Kasingkahulugan ng nabibiyak
5 isa sa mga katangian ni Kenneth
9. nararamdaman ni Kenneth dahil sa kanilang kalagayan
10. bagay na nais ibenta ni Kenneth
113
Nalaman ko na
____________________________________
Repleksyon ____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
_____________
Nalibang ako sa
Pagkatapos kong mapag-aralan
_______________________________________
ang hinggil sa aralin.
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_____________________________________
Nais kong matuto sa
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
Mga Sanggunian
A. Aklat
Enrijo, Willita A.et.al (2013) Panitikang Fiipino, Modyul Para sa Mag-aaral . Quezon
City: Book Media Press Inc.
Julian, Ailene, B. et. al,.(2015). Pinagyamang Pluma 8. Quezon City: Phoenix

Publishing House Inc.,
B. Internet
Jessica Soho June 7, 2020, https://youtube /ont-Zl3sVnA

https://sg.search.yahoo.com/yhs/search?hspart=blp&hsimp=yhs-
default&type=hmp_106_727_0&p=images+of+scienticfic+research&rnd
https://www.slideshare.net/sophiamarieverdeflor/suring-pelikula-anak
114
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1: Huli Ka!
1. Lireo 2. Adamya 3. Sapiro 4.Hathoria 5. Minea

6. Mata 7. Hagorn 8. Emre 9. Encantadia 10. Amihan
Gawain 2: 2Pics 1 Word

1. Bakuna
2.Pangulo
3. Imbestigasyon
4. Batas
5. Ayuda
6. Bayanihan
7. Edukasyon
8.Pananaliksik
Gawain 3: Gulong ng Letra

1. Dokumentaryo, dokumento,radyo, komento
2. Pelikula,pila,pula
3. Patalastas, talas, patas
4. Pandemya, maya, pana
Gawain 4 Punan Mo!

1. Overseas Filipino Worker
2. Domestic Worker
3. Pagpapahirap
4. Magnenegosyo
5. Matugunan
6 Modelo
7. Bisyo
Gawain 5 Huli Ka!

1. Nais
2. Benta
3. Nasasaktan
4. Kapatid
5. Matalino
6. Kalam
7. Pandemya
8. Mahirap
9. Umiiyak
10. Medalya
115
FILIPINO 8
Pangalan: _________________________________ Lebel: _________________________

Seksyon: _________________________________ Petsa: _________________________
GAWAING PAGKATUTO
DOKUMENTARYONG PANTELEBISYON
Anumang bagay na ating napakikinggan, nakikita at napanonood ay may malaking
impluwensiya sa ating isipan, gawi, kilos at maging sa ating pananaw sa buhay. Kumbinsido
ka ba sa pahayag ko? Marahil, oo ang iyong sagot lalo na kung ang mga napapanood ninyo ay
makabuluhan at may kaugnayan sa ating pang-araw-araw na buhay. Ilan sa mga ito ay ang
dokumentaryong pantelebisyong ating napapanood. Ang dokumentaryong pantelebisyon ay
isa lamang sa mga halimbawa ng Panitikang Popular.
Ngayon ang tanong ko sa iyo, mahilig ka bang manood ng mga programa sa

telebisyon? Ano-ano ang mga paborito mong palabas na lagi mong inaantabayan? Lahat tayo
ay may kanya-kanyang kinagigiliwang panooring programa. Ang “Prima Donnas,” “Ang
Probinsiyano,” “Daig Kayo ng Lola Ko,” “Wansapanataym,” “24 ORAS,” “On the Wings of
Love,” “Ika-6 na Utos” at iba pa ay ilan lang sa mga kinahuhumalingang panoorin ng
nakararami.
Maraming mga Pilipino ang mahilig manood para magpalipas ng oras. Sa gawaing ito
ay masusuri ang mga dokumentaryong pantelebisyon na layuning maitatak sa isipan ng bawat
isa ang mga aral na mapupulot dito.

Nasusuri ang isang programang napanood sa telebisyon ayon sa itinakdang mga
pamantayan (F8PD-IIIe-f-31)
116
Gawain 1. TELEHAYAG!
Panuto: Basahin at sagutin ang mga katanungan. Isulat ang sagot sa patlang.
ALAM MO BA…
… ang kahulugan ng telebisyon?

Ang TELEBISYON ay midyum ng telekomunikasyon na naghahatid ng mga
gumagalaw na imahe na maaring monochrome o colored, mayroon o walang tunog. Ang
radyo at telebisyon ay ilan sa mga paraan ng paghahatid ng mga impormasyon sa mga
mamamayan.
Ngayon, telebisyon na ang pinakaimpluwensiyang pinanggalingan ng entertainment sa

Pilipinas. Ayon sa isang sarbey ng AGB Nielsen, telebisyon ang pangunahing pinagmumulan
ng mga balita. May mahigit na 437 istasyon na rin ang umeere sa bansa na kasama sa
Kapisanan ng mga Broadcaster ng Pilipinas (KBP) na karamihang pagmamay-ari ng tatlong
pinakamalaking network sa Pilipinas, GMA, ABS-CBN at TV5.
Saglit lamang natigil ang pamamayagpag ng telebisyon noong panahon ng paghahari

ng Batas Militar. Sinasabing nang matapos ang yugto ng diktaturya ay sumilang ang isang uri
ng pagpapahayag na maituturing na higit na liberal at mapusok. Ito ang dokumentaryong
pantelebisyon. Ito ay isang programang naglalahad ng mga katotohanan at impormasyon
tungkol sa isang isyu o problemang panlipunan, political o historical. Nilalayong maghatid ng
komprehensibo at estratehikong proyekto na sumasalamin sa katotohanan ng buhay at
tumatalakay sa kultura at pamumuhay sa lipunan upang makapagbigay-aral o makagawa ng
isang pangrekord na kasaysayan. Malaki ang nagagawang impluwensiya nito sa isipan, ugali
at pananaw lalo na sa mga kabataan.
Kilala sa larangan ng dokumentaryong pantelebisyon ay mga batikang mamamahayag

na sina Sandra Aguinaldo, Kara David, Howie Severino, Jay Taruc, Atom Araullo, Jessica
Soho at iba pa. At ang mga tanyag na dokumentarong pantelebisyon sa bansa- Reporter’s
Notebook, I-Witness, Reel Time, Motorcycle Diaries, Krusada, Investigative Documentaries at
iba pa.
117
1. Bakit itinuturing na isang midyum ng telekomunikasyon ang telebisyon?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Bakit itinuturing na pinakaimpluwensiya sa larangan ng entertainment ang telebisyon?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Ano ang dokumentaryong pantelebisyon?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Para sa inyo, ano ang mahalagang gampanin ng telebisyon sa paggawa ng dokumentaryong
pantelebisyon?
5. Kung bibigyan ka ng pagkakataong sumulat ng sarili mong dokumentaryo, anong paksa o

isyu ang iyong isusulat? Bakit?
Paksa/Isyu BAKIT?
118
Gawain 2. SUBUKIN NATIN!
Panuto: Isulat ang WOW kung ang larawan ay isang halimbawa ng dokumentaryong
pantelebisyon at PANES naman kung hindi. Isulat ang sagot sa patlang.
1 .____________________
2. ____________________
3. ___________________
4. ___________________
5. ___________________
119
Gawain 3. Magandang Balita!!!
Panuto: Basahin ang isang dokumentaryong pantelebisyong na itinampok ni Sandra
Aguinaldo ng I-Witness. Punan ang bawat patlang ayon sa balangkas.
“BOY PUSIT”
Madaling araw pa lang sa Sitio Paradahan sa Masbate ay makikita nang nagbabanat

na ng buto ang mga bata. Araw-araw nilalayag ang laot, bitbit ang lambat at kanilang
pangarap na maiahon sa kahirapan ang pamilya.
Nakilala ni Sandra sina Jameson, Estoy at Jason. Mga batang tagtag na ang mga
katawan sa pagtatrabaho at panghuhuli ng pusit. Kasama ng mga bata sina Mang Antonio at
Mang Jomar sa paglaot. Gamit ang googles at fins na gawa sa kahoy, nilangoy at sinisid ng
mga bata ang malawak na dagat. Ang trabahong ito ay talagang nakakahingal at
nakakapagod kung tutuusin. Paghampas at pagbato ang tanging paraan upang mahuli at
makulong sa lambat ang mga pusit. Sa loob minsan ng isang araw, dalawampung beses
silang sumisisid upang manghuli ng mga pusit at ang pahinga ay magsisimula ng ala-una ng
hapon upang mananghalian. Ngunit sa buong araw na iyon, ang kinikita ng mga bata ay
kulang pa para sa pangtustos sa mga gastusin.
Sa pagpasok sa eskwelahan, tinatahak ng mga bata ang daan papunta sa

malayong paaralan habang nagkakatuwaan sa paglalakad sa matataas ng mga damo.
Habang nasa daan, nalaman ni Sandra na Grade 6 pa lang ang mga bata. Ayon kay Mr.
Melchor Rojas, ang guro ng mga bata, minsan lang halos pumasok ang ibang estudyante
kung nagtatrabaho ang mga ito sa pagpupusit o panahon ng pag-aani. Nakakalungkot man
isipin ngunit iilan lang ang makakapagtapos sa elementarya. Mula rin sa bibig ng kanilang
mga magulang, ay baka hindi nila makaya pang pag-aralin ang mga bata.
Mula sa isang simpleng kwentuhan, pangarap nila Jameson at Estoy na mag-aral ng

hayskul sa Mandaon, at maging seaman naman para kay Estoy. Sa hagupit ng kahirapan sa
kapalaran ng mga musmos na mga batang ito ay nababakas ang pangarap na makapagtapos
at umasenso sa buhay. Ngunit ang dagat ay muli pa ring maghihintay sa kanila mula sa
gabing ipikit nila ang kanilang mga mata.
A. Pamagat I-Witness “Boy Pusit”, a documentary by Sandra Aguinaldo (full episode)

___________________________________________________________________________
https://www.youtube.com/watch?v=3w_A1nmpqrA
B. Dokumentarista (Mamamahayag)
__________________________________________________________________________
C. Mga Kinapanayam
_________________________________________________________________________________
120
D. Kalagayan/Suliranin ng Kinapanayam
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
E. Solusyong o Hakbang na Ginawa sa Suliranin
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
F. Sino sa kinapanayam ang iyong hinangaan sa dokumentaryo? Bakit?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
F. Aral na naikintal sa Isipan habang sinusuri ang dokumentaryo”
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________.
121
Gawain 4. Halina’t manood!
Panuto: Panoorin ang isang dokumentaryong pantelebisyon gamit ang link
https://www.youtube.com/watch?v=UyInDEOo9Vk. Ibigay ang mga detalyeng
hinihingi gamit ang graphic organizer. Sumulat ng paliwanag tungkol sa
pagsusuring ginawa.
Pamagat ng Dokumentaryo
_______________________________________________________________
____
Programa at Estasyon kung saan ito napanood

___________________________________________________________
Petsa ng Pagkakagawa o pagpapalabas sa telebisyon

______________________________________________________________
Dokumentarista (Mamamahayag)
_______________________________________________________________
Isyung Tinalakay
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Sariling Kongklusyon at Reaksyon:

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
122
Gawing gabay ang pamantayan sa ibaba sa pagsasagawa ng iyong pagsusuri.
Pamantayan Laang Aking

Puntos Puntos
Komprehensibo, mapanuri at masusing pinag-aaralan at 5
sumasalamin sa katotohanan ng buhay ang dokumenatryo
Nakainpluwensiya sa isip at damdamin ng sinumang 5
makapanood
Nakapaghahatid ng tiyak at totoong impormasyon sa napanood 5
Naisaalang-alang ang mga teknikal na element ng 5
dokumentaryo
KABUUAN 20
Pagpapaliwanag sa ginawang pagsusuri:
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Gawain 5. Challenge Accepted!

Panuto: Mula sa napanood na dokumentaryong pantelebisyon sa Gawain 4, ilahad
ang mensaheng nais ipabatid nito sa pamamagitan ng islogan.
123
PAMANTAYAN
BATAYAN Napakahusay (5) Mahusay (4) Katamtaman (3)
Nilalaman Lubos ang Mahusay ang Di-gaanong mahusay
kahusayan sa pagkakalantad ng ang pagkakalantad ng
pagkalahad ng mensahe at mahusay ang mensahe
mensahe. konsepto.
Napakahusay ang
konsepto
Pagmalikhain at Lubos na Nakakapanghikayat sa Nakapanghiyag ngunit
Orihinalidad nakakapanghikayat at madla may ilan bahagi ang
sariling gawa. nakopya
Kaangkupan sa Napakaangkop ang May kaangkupan ang Kaunti ang kaugnayan
Paksa ginawa ginawa sa paksa
Kalinisan Napakalinis ag Malinis ang pagkabuu Di-gaanong malinis
pagkabuo ang pagkabuo
KABUUAN
Repleksyon:
Kapag nanonood ako ng Iniisip kong
dokumentaryong __________________________________________
pantelebisyon________ __________________________________________
___________________ __________________________________________
___________________ __________________________________________
___________________ __________________________________________
___________________ ________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________
124
SANGGUNUAN:
A. AKLAT
Baysa-Julian, Aileen et.al. “Pinagyamang Pluma: Ikalawang Edisyon”. Phoenix
Publishing House Inc.,: Quezon City. 2017. pp.387-400,404-405
Filipino Grade 8 Modyul para sa Sariling Pagkatuto ng Filipino “Module 3:
Repleksyon ng Kasalukuyan…Tungo sa Kinabukasan” pp 62,76-83.
Villaverde, Sharon A. “Daluyan:Modyul sa Filipino-Grade 8 (Salig sa Kurikulum ng
K-12)”.Jimczyville Publication:Malabon City. pp. 271-284.
B. WEBSITE
GMA News Online. “Kwento ng mga batikang Dokumentarista tampok ng I-

Witness”.https://www.gmanetwork.com/news/publicaffairs/iwitness/443825/k
uwento-ng-mga-batikang-dokumentarista-tampok-sa-i-witness/story/
Filipino Matuto. ”Dokumentaryong Pantelebisyon”.

https://filipinomatuto.wordpress.com/tag/dokyumentaryong-pantelebisyon/
Lmgflip.point”MemeTemplateslmgflip.https://www.google.com/search?q=man+pointi
ng+himself+meme&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=NLu9RrZeIrQcFM%2
52CcRe9Y6EldygbeM%252C_&vet=1&usg=AI4_-kT-
dXXPLon_TUFrpzGF7CXqYywOqA&sa=X&ved=2ahUKEwinwqb8kLHqAh
Wbd94KHXxDDQQ9QEwA3oECAoQIw&biw=1440&bih=740#imgrc=NLu9
RrZeIrQcFM
Pinterest. Premium Thinking man with question mark
illustration.https://www.google.com/search?source=univ&tbm=isch&q=illustr
ation+a+man+thinking&sa=X&ved=2ahUKEwjb86DHj7HqAhXXZt4KHZnH
BOsQ7Al6BAgKECw&biw=1440&bih=789#imgrc=j93bAxLTC0dMSM
Telebisyon:Wikepedia-isang malayang depinisyon.
https://tl.wikipedia.org/wiki/Telebisyon Telebisyon sa Pilipinas/Media
Ownership. https://philippines.mom-rsf.org/fil/media/telebisyon/
125
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1. Dahil ito ay naghahatid ng mga gumagalaw ng imahe na maaring monochrome o
colored.
2. Dahil ito ay pinanggagalingan ng entertainment at pinagkukunan ng mga balita.
3. Isang programang naglalahad ng mga katotohanan at impormasyon tungkol sa isang
isyu o problemang panlipunan.
4. Maaaring magkakaiba-iba ang sagot ng mga bata.
Gawain 2
1. WOW
2. WOW
3. PANES
4. WOW
5. WOW
Gawain 3
1. Boy Pusit
2. Sandra Aguinaldo
3. Jameson, Estoy, Jayson, Mang Antonio, at Mr. Melchor Rojas
4. Kahirapan, Edukasyon
5. Manguha ng pusit para sa panustos sa mga gastusin.
6.
• Hindi hadlang ang kahirapan para makamit ang minimithing buhay at
edukasyon.
• Lahat ay may kalayaang mangarap para sa hinaharap.
Gawain 4
1. Tira-tirang pagkain o Pagpag
2. Reporter’s Notebook/GMA Public Affairs
3. Enero 10, 2020
4. Maki Pulido
5. Kahirapan , Kalusugan at Kapaligiran
6. Maaaring magkakaiba ang sagot.
Gawain 5
1. Maaring magkakaiba ang output mula sa apat na pagpipilian.
126
FILIPINO 8
Pangalan: ______________________________________ Lebel: _______________________

Seksyon: ______________________________________ Petsa: _______________________
GAWAING PAGKATUTO
PAGPAPAHAYAG SA PARAANG LOHIKAL
May kapasidad ka bang makipagtalastasan nang naiiba sa ibang tao. Ito ang iyong
kasangkapan sa pakikisalamuha. Anumang naihahayag mo ay repleksyon ng iyong pagkatao.
Naniniwala ka ba sa pahayag na ito? Tama! dahil anumang nabibitawang salita ay produkto
ng inyong nararamdaman, naiisip, pinaniniwalaan at kaugalian.
Alam nating kaya mong magpahayag ngunit ikaw ay nahihiya. Tama ba? Takot ka na
baka mali ang iyong sasabihin lalo na ang iyong gramatika at paraan ng pagbigkas.
Tayo ay mahilig makihalubilo kaya nararapat lamang na magpahayag ka. Sa mga
simpleng pahayag ka muna magsimula hanggang sa maging eksperto ka. Tiyaking ang mga
bubuoing pahayag ay magkakaugnay ang kaisipan. Sa ganitong paraan, nakapagbibigay tayo
ng lohikal na pagkakabuo ng kaisipan sa tulong ng ating mga karanasan.
Sa akademikong gawain tulad ng pagsulat, pagsalita, paglarawan ay nangangailangan
ng kritikal, masusi at lohikal na pag-iisip upang mailahad ang mga pananaw at katwiran.
ALAM NIYO BA…

Ang LOHIKAL ay ang pangangatwiran na ginagamit upang maabot ang katapusang
pangungusap (konklusyon) mula sa hanay ng mga palagay. Sa mas pormal na kahulugan,
isang pag-aaral ng mga palagay ang lohika—ang proseso kung saan nalilikha ang mga bagong
pahayag mula sa mga napatunayan ng mga pahayag.
Mahalaga ang pagsiyasat sa pagkakaroon ng batayan sa hakahaka, kasama ang mga
iba't ibang posibleng kahulugan ng pagkakaroon ng batayan at praktikal na kondisyon sa
kanyang kapasyahan.
May mga konseptong higit na makahulugan kapag pinag-uugnay-ugnay o
pinagsasama-sama. Ilan sa mga halimbawa ng konsepto nagpapahayag ng relasyon o
kaugnayang lohikal ay dahilan at bunga, paraan at resulta at kondisyon at bunga. Kaya sa
pagbibigay-diin sa mga pananaw at kaisipan ay mahalagang gagamitan natin sa paraang
lokihal ang anumang mga pahayag .

Naipahahayag sa lohikal na paraan ang mga pananaw at katwiran (F8PS-IIIe-f-32)
127
Gawain 1. DOKS-TO-SURI
Panuto: Basahin ang dokumentaryong pantelebisyon na itinampok ni Kara David sa I-
Witness. Sagutin ang mga tanong.
DISKARTENG BATA
Taong 2011 ay pinagdedebatehan na ng mga mambabatas ang pagbaba ng “Age of

Social Responsibility” sa siyam na taon mula kinse. Fast forward ngayong 2019, muli na
namang mainit ang parehong isyu. Apat na na menor de edad ang maagang nasangkot sa
masasamang gawain. Una isang katorse anyos na si “JM”-isang batang hamog. Mula
Davao, iniwan siya ng kanyang mga magulang sa Maynila…naging laman ng lansangan at
napilitang dumiskarte sa maling paraan. Pero ilang linggo lang mula nang umere ang
dokumentaryo, namatay si “JM” nang masagasaan siya habang dumidiskarte sa kalsada.
Hinanap ang kaibigan ni “JM” na si “Roy”. Nahanap niya ito sa Makati City Jail. Walong
taon na ang nagdaan pero hindi nakuhang iwan ni “Roy” ang iligal na gawain. Kapwa
silang iniwan ng mga magulang kaya sila nagging palaboy sa daan.
At tila nauulit lang ang isyung kinaharap ng ilang kabataan ngayon. Estudyante sa
elementarya ang katorse anyos na si “Dodong” at dose anyos naman si “Jocelyn.” Pero
pagkalabas ng eskuwela, imbis na umuwi, diretso ang dalawa sa pagdiskarte sa lansangan.
Sa murang edad, bihasa na sila sa pagnanakaw at pandurukot. Gaya niya, hindi raw bisyo
ang nagtutulak kay “Nognog” na gumawa ng masama. Ginagawa niya ang pagnanakaw
para may baon siya, may maiabot na pambaon sa nakababata niyang mga kapatid at
pambili ng bigas. Bago dahil sa DSWD ay may karahasang nararanasan ni “Dodong” sa
mga kapulisan. Kung hindi piniptpit ang kamay gamit ang kanilang baril ay iniipit ang
mga bala ng baril sa kanilang kamay saka pipigain. Kahit ganito ang laging karanasan ni
“Dodong’ ay labas-pasok pa rin siya sa kulungan. Sa siyam na magkakapatid si “Dodong”
ang tumatayong ama. Ayon kay dodong dumidiskarte siya hindi para sa kanya kundi para
sa kanila (mga kapatid) Samantalang ang mga magulang ni “Jocelyn”, walang kaalam-
alam sa ginagawang pagdidiskarte ng bata. Ang kanyang ama at kuya ay nakulong sa
pagnanakaw. Siya ang sidekick ni “Dodong”. Iniisip ni “Dodong” na kung si “JM” ay
hindi nakatakas sa marahas na kalsada at si “Roy” ay kumakain ng pag-asa, paano na kaya
siya? Gayunpaman, hindi nakakalimutan ni “Dodong” ang halaga ng dukasyon Kaya sa
edad na katorse ay Grade two pa rin siya dahil sa pabalik-balik sa eskwelahan. Pahinto-
hinto sa pag-aaral at dahil sa kahirapan ng buhay. Sa mga batang ligaw, Isang kahig Isang
tuka ay napipilitang dumiskarte para makapasok sa paaralan.
Ang tanong sila ba ay itinuturing na kriminal, Ang sagot ng iba oo, ang ilan ay
hindi. Sabi ng Director ng DSWD Rosalia Orosay ay hindi dahil sila lamang ay biktima ng
sitwasyon, at misguided mula sa mga magulang. “Kaya hangga’t may sadlak sa kahirapan.
Hangga’t may nanaig nakultura ng karahasan. Hahanap at hahanap ang mga bata ng
kalinga at pag-aaruga. At kapag natagpuan niya ito sa kalye, matuto siyang dumiskarte”
mula sa huling pahayag ni Kara David.
128
1. Ano ang isyung itinampok ni Kara David sa I-Witness?
______________________________________________________________________
2. Bakit tinawag na mga batang hamog sina JM at ROY?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Ano-anong mga isyung panlipunan ang nakapaloob sa dokumentaryo?

____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Kung ikaw si Dodong, nanaisin mo bang dumiskarte para sa iyong sarili at sa pamilya
sa balakyot na paraan. Bakit? Pangatwiranan
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
5. Solusyon na nga ba ang pagbaba ng edad ng “Age of Social Responsibility” para

mabawasan ang mga kabataang gumagawa ng krimen? Bakit oo, bakit hindi.
Pangatwiranan ang iyong sagot.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
B. Panuto: Ibigay ang sariling kaisipan at pananaw sa mga sumusunod na pahayag.
“Sa mga batang ligaw, Isang kahig Isang tuka ay

napipilitang dumiskarte para makapasok sa paaralan”
1.____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________.
129
… pagkalabas ng eskuwela, imbis na umuwi, diretso ang
dalawa sa pagdiskarte sa lansangan…
2.____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
____________________________________________________________.
Si “JM” ay hindi nakatakas sa marahas na kalsada at si

“Roy” ay kumakain ng pag-asa, paano na kaya siya?
3.____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________.
Kung hindi piniptpit ang kamay gamit ang kanilang baril

ay iniipit ang mga bala ng baril sa kanilang kamay saka
\
pipigain.
4.____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________.
“Kaya hangga’t may sadlak sa kahirapan. Hangga’t may

nanaig nakultura ng karahasan. Hahanap at hahanap ang
mga bata ng kalinga at pag-aaruga. At kapag natagpuan
niya ito sa kalye, matuto siyang dumiskarte”
5.____________________________________________________________________
._____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________.
130
Gawain 2. SANHI at BUNGA
Panuto: Sa Dokumentaryong “Diskarteng Bata”, ilahad ang mga ekpresyong hudyat sa
lohikal na paraan gamit ang fishbone.
pppppppppppppppsaSASANH
USA SANHI
SANHI
1 2 3
1 2
BUNGA pppppppppppppppsaSASANH
USA
SANHI
Gawain 3. Ihayag mo!
Panuto: Ipahayag sa lohikal na paraan ang mga mga kaisipan, pananaw at katwiran ng mga
dokumentarista tungkol sa mga pangyayaring itinampok sa dokumentaryong
pantelebisyon.
1. Alkansya ni Kara David
Wala siyang tigil sa kapaguran. Sa kabila ng lahat ng

kanyang ginagawa, barya-barya lang ang kanyang
kinikita na inilalagay niya sa kanyang alkansya.
Palibhasa ay malaki ang pagnanais niyang makaipon ng
sapat na halaga para sa kaniyang pag-aaral kaya kahit
barya lamang ang kapalit ng lahat ng kanyang
paghihirap, pinagtitiisan niya
131
Sagot
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Gamo-gamo sa Dilim ni Kara David
Humanga ako sa dedikasyon ng mga guro at

higit sa lahat sa mga kabataan ng mga taga- Little
Baguio dahil bagama’t kulong sila sa rehas ng
kahirapan at bulag sa dilim ng kanilang landas ay
patuloy silang nagsusumikap, nangangarap at
lumalaban upang maging mas maliwanag ang
kanilang kinabukasan.
Sagot
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________
132
Pamantayan sa pagmamarka
Kraytirya Napakahusay Mahusay Nalilinang Puntos

(5 puntos) (4 puntos) (3 puntos) Ko!
Nilalaman Kumpleto at Kumpleto ang nilalaman May ilang kakulangan
Komprehensibo ang talata/sulat. Wasto ang sa nilalaman ng
nilalaman ng lahat ng talata/sulat. May ilang
sulat/talata. Wasto ang impormasyon maling impormasyon
lahat ng sa nabanggit.
impormasyon
Presentasyon Malikahing nailahad ang Maayos na nailahad Hindi gaanong
nilalaman angtalata/sulat. maayos na nailahad
ngtalata/sulat. Maayos angsulat/talata. Hind
Nauunawaan ang
ang daloy .Nauunawaan i gaanong
nilalaman.
ang nilalaman talata/sulat nauunawaan ang
nilalaman.
Organisasyon Organisado, malinaw, Malinaw at maayosang Maayos ang
simple at may tamang presentasyonng mga presentasyon ng mga
pagkakasunud-sunod ideya pangyayari at ideya.
angpresentasyon ideya sasulat. Malinaw ang May bahaging di-
sa talata/sulat. Malinaw daloy ng paglalahad gaanong malinaw.
ang daloy at organisado ng kaisipan.
ang paglalahad ng
kaisipan
Paggamit ng Malinaw, maayos at tama Tama ang baybay ng Maayos ang

Wika at ang baybay ng mga mga salita, pagbabaybay ng
Mekaniks salita, mga salita subalit
At pagbabantas.
may kaunting
At pagbabantas. Maayos ang
kamalian sa grammar at
Maayos ang pagkakasulat
pagbabantas. Hindi
pagkakasulat
gaanong maayos ang
pagkakasulat
Kabuuang
Puntos
= 20
133
Gawain 4. PIC-KONEK
Panuto: Ibigay ang kaisipang nakapaloob sa mga larawan sa lohikal na paraan. Gamitin ang
mga ekpresyong hudyat sa pagpapahayag.
PAGKALULONG SA ONLINE GAMING EDUKASYON
SAGOT:
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
134
Gawain 5. e-Balita Mo!
Panuto: Bumuo ng balita gamit ang mga ekspresyong hudyat sa lohikal na pagpapahayag ng
pananaw.
“PAG-AARAL SA NEW NORMAL: ISANG HAMON

PARA SA MGA GURO AT MAG-AARAL”
SAGOT:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_________________________________________________________________
send
click
135
Refleksyon:
Nauunawaan ko na ang
lohikal na pananaw ay
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________
_____________________ Ang mga gawaing naihanda ay
__________________
____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
_____________________________________________
______________________
136
Mga Sanggunian
A. Aklat
Baysa-Julian, Aileen et.al. “Pinagyamang Pluma: Ikalawang Edisyon”.
Phoenix Publishing House Inc.,: Quezon City. 2017. pp.405-406
Cabrera, Lucila del Mundo at De Asis, Belen Zabala.” Effective Speech
Communication for Filipinos”. Philippine Copyright 2008. Booklore
Publishing Corporation.:Sta. Cruz, Manila. pp 3-5.
Repleksyon ng Kasalukuyan…Tungo sa Kinabukasan” pp 62,76-83
Mortera, Melvin O. at Allam, Arsenia S. Retorika: Gabay sa Masining na
Pagpapahayag. Anvil Publishing, Inc.:Mandaluyong City. Pahina 3-9.
B. Website
Imahe ng mga pangunahing Larawan sa Pilipinas
https://www.google.com/search?q=pangunahing+suliranin+ng+pilipinas&oq=pan
gunahing+suliranin&aqs=chrome.5.69i57j0l7.10334j1j4&sourceid=chrome&ie=
UTF-8
Kara David. Diskarteng Bata. I-
Witnesshttps://www.google.com/search?q=2019+anak+sa+kalye+ni+kara+david&
oq=2019+anak+sa+kalye+ni+kara+david&aqs=chrome..69i57.15195j0j4&source
id=chrome&ie=UTF-8
Konseptong May Kaugnayang Lohikal
https://www.slideshare.net/may212015/konseptong-may-kaugnayang-lohikal
Pencil MAsct Cartoon Thumb Up Isolated Stock VEntor. Copyright: © Libuz
77Dreamstime.com. Information extracted from IPTC Photo Meta data/
https://www.google.com/search?q=pencil+thumbs+up&tbm=isch&source=iu&ic
tx=1&fir=gjVCES4iPhnRHM%252CsXydulmwFbJhxM%252C_&vet=1&usg=AI4_-
kRWd1mCUe4bQJBi30PgC32qwkuwTA&sa=X&ved=2ahUKEwjisPqvk7HqAhVRfd4
KHQOeCQkQ9QEwAXoECAkQHg&biw=1440&bih=740#imgrc=gjVCES4iPhnRHM
137
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1. Ang pagbaba ng “Age of Social Responsibility”
2. Dahil sila ang mga laman sa lansangan at napipilitang dumiskarte sa maling paraan.
3. Karahasan, Pagnanakaw , Kahirapan at Kalagayang Pampamilya
B.
2. Maaaring magkakaiba-iba ang sagot ng mga bata..
Gawain 2
Sanhi Bunga
1. Pagnanakaw 1. Nasagasaan sa Kalsada
2. Pagdurukot 2. Nasagasaan sa Kalsada
3. Kahirapan sa buhay 3. Hindi naipalibing nang maayos
4. Pagkahuli ng pulis
5. Pagkakulong
6. Pahinto-hinto sa pag-aaral
Gawain 3
Gawain 4
Gawain 5
138
FILIPINO 8
Pangalan: _______________________________ Lebel: _____________________

Seksiyon :________________________________ Petsa: _____________________
GAWAING PAGKATUTO
EKSPRESYONG HUDYAT NG KAUGNAYANG LOHIKAL

Mga mag-aaral, minsan ba ay nabanggit ninyo ang mga pahayag na ito? “Maam, sorry
na-late ako”, ”Tol, wala akong assignment, patulong”, “Bagsak ako sa Math”, “Hindi
pumapasok ang lektyur ni Maam sa utak ko”, at “Bawi ako next time mam”. Kung hindi pa,
imposible, kung oo nagiging totoo ka sa sarili mo.
Sa komunikasyon, madalas tayong naglalahad ng mga sanhi at bunga dahil
ipinapakita na may dahilan ang bawat kaganapang ito. Gumagawa rin ng kaparaanan upang
makita ang anumang resulta nito. Bawat kaganapan ay nababakas natin kung ano ang
problema. Pero “Change is Coming” ika ni Pangulong Rodrigo Duterte. Iyan ang pangako
niya mula sa kanyang pangangampanya hanggang sa kanyang panunungkulan. Sa dinami-
daming mga kaganapan o isyu sa mundo sa iba’t ibang larangan- politikal, sosyal, ispiritual,
edukasyon, kalusugan maging pinansiyal ay hindi tayo tumitigil sa pag-iisip ng mga paraan
kung paano ito masolusyonan.
Bawat pangyayari ay may dahilan at bawat pamamaraan ay makamit ang mga resulta.
Nakahandang harapin ang anumang resulta, maging negatibo man o positibo ito. Sa gawaing
ito masusuri at magagamit nang wasto ang mga ekspresyong hudyat ng kaugnayang lohikal
upang mas lalo pang mahasa ang kasanayang komunikatibo ng bawat isa.

Nagagamit nang wasto ang mga ekspresyong hudyat ng kaugnayang lohikal (dahilan-
bunga, paraan-resulta) (F8WG-IIIe-F-32)
139
ATING ALAMIN
Mga Ekspresyong Hudyat ng Kaugnayang Lohikal
SANHI BUNGA PARAAN RESULTA
• •P •
K Nagpapakita
inagmulan o inalabasan ng kung paano nakuha ang resulta
dahilan ng isang pangyayaring • Ang pang-
pangyayari o sa dulot nito o sa ugnay na sa ay karaniwang
ingles ay ingles ay ginagamit sa ganitong pahayag.
tinatawag na tinatawag na
“Cause” “Effect” Halimbawa:
•
• Ang mga pangatnig
na ginagamit upang makita ang 1. Nanagana ang
ugnayan ng sahi at bunga ay sapagkat, kanyang buhay sa tulong ng
pagkat, kaya, palibhasa, dahil/sa, mayayamang kaibigan.
kasi, kung, bunga, at nang.
• 2. Sa
• Halimbawa:” pagtitiyaga sa trabaho,
• naipromote siya bilang
1. Galit si Nanay Presidente ng kumpanya.
dahil mababa ang marka ni Digong
sa Ingles.
2. Nagsikap akong Paraan: Tulong ng mayayamang
nag-aaral kaya gumanda ang aking kaibigan
buhay
Pang-ugnay sa
• Sanhi : Resulta: Nanagana ang kanyang
Galit si Nanay buhay
• Pangatnig :
dahil
Bunga : mababa ang marka ni Paraan : Pagtitiyaga sa trabaho
Digong sa Ingles
Pang-ugnay sa
Sanhi : Nagsisikap akong mag-aral Resulta: naipromote siya
• Pangatnig : bilang Presidente ng
kaya kanilang kumpanya
Bunga : gumanda ang aking buhay
140
Gawain 1. Pagyamanin Natin!
Panuto: Isulat sa kahon ang ugnayang lohikal ng pangungusap. Salungguhitan ang
ekspresyong hudyat na ginamit.
Halimbawa:
Pangungusap: Kung hindi sana matigas ang iyong ulo mo ay maibibigay lahat ng iyong
kahilingan.
Sagot: Sanhi at Kung hindi sana matigas ang iyong ulo mo ay maibibigay lahat ng iyong
bunga kahilingan
1. Karapat-dapat siyang parangalan dahil sa kanyang

kabayanihan.
2. Uhaw na uhaw si Fine kaya uminom siya ng maraming

tubig.
3. Sa matiyagang pag-aantay nalaman niya ang resulta

ng DNA Test nilang mag-ama
4. Nahangaan nang maraming netizen sa ipinakitang

kabayanihan ng mga frontliners sa mga tinamaan ng
COVID-19.
5. Tumaas lahat ng mga presyo ng gulay dulot ng pandemya
6. Maraming natanggap na regalo si Kenneth kasi

kaarawan niya.
7. Maganda ang sayaw ng mga bata kaya hinangaan ng

mga magulang na nanonood.
8. Nakaipon si Xyna ng maraming pera sa pagtitinda lamang
sa Online Selling.
9. Napundar si Skyler ng maraming lupa at sasakyan sa

tulong ng kanyang mga magulang sa Amerika.
10. Nakatuklas na ng gamot sa dengue sa puspusang pag-

eeksperimento ng mga eksperto.
141
Gawain 2.
Panuto:
A. Isulat ang maaring bunga ng mga sumusunod na sanhi o vice versa gamit ang mga
ekspresyong hudyat ng kaugnayang lohikal.
1.
Nagkaroon
Nagkaroonng sakit sa baga
ng sakit si Onnick
sa baga si
Onnick
Nakalimutangmagsuot
Nakalimutang magsuot ng
ng face
facemask
mask
2.
Masikipna
Masikip naang
ang lumang
lumang sapatos
sapatosnini
3. Happy
Happy
4.
Nais niyang magkaroon ng bagong
sasakyan
5. Nalipasan ng gutom si Julyn.
142
B. Isulat ang maaring resulta ng mga sumusunod na paraan o vice versa.
Sa kasipagan niyang magtrabaho

1.
2.
Sa masusing pag-iimbestiga sa kaso
Nakatuklas ang DOH ng gamot sa

3.
COVID-19
4.
Nakatapos siya ng isa pang kurso
5.
Nasaksak niya ang kanyang mister
143
Gawain 3. Bagyuhang -Utak
Panuto: Gamit ang semantic webbing ibigay ang sanhi o bunga/paraan at resulta ang ilang
isyu sa lipunan.
KAHIRAPAN
KAWALAN
NG
EDUKASYON
144
Gawain 4. DUGTUNGAN TAYO!
Panuto: Dugtungan ang mga parirala gamit ang mga ekspresyong hudyat ng lohikal.
Mahimbing ang tulog ni Muning _________________________________________

1.
___________________________________________________________
______
2.
_______________________________________________________kaya mataas ang
matrikula sa mga pribadong paaralan sa syudad Tuguegarao
3.
Sa pagkalat ng mga masasamang- loob _______________________________________
4.
Nagkaaberya ang makina ________________________________________
___________________________________________________________
______
Matindi ang pangangailangan ng mga mag-anak

5
_____________________________________________________________
__
___________________________________________________________
______
145
Naging matagumapay ang paglabas ni Baby Covid
6
_____________________________________________________________
__
___________________________________________________________
______
Nagka-amnesia si Xyna sa naganap na aksidente
7. _____________________________________________________________
__
___________________________________________________________
______
8. Nagbabad siya sa harap ng kaniyang laptop

_____________________________________________________________
__
___________________________________________________________
______
9. _____________________________________________________________
napagtagumpayan niyang idepesa ang kanyang proyekto.
___________________________________________________________
______
10. Madalang ang kanyang pagtawag sa kaniyang pamilya

_____________________________________________________________
___________________________________________________________
______
146
Gawain 5. Magandang Balita!!!
Panuto: Basahin ang artikulo at ibigay ang hiningi ng bawat bilang.
Isa sa mga sanhi na inihayag nila sa kanilang artikulo ay ang

pagkakaroon ng mga kabataan ng napakaraming gawain bago sila pumasok sa
paaralan. Dahil na rin ang iilan ay karaniwang may kanya-kanyang trabaho,
mahirap para sa kanila na humabol sa tamang oras dahil sa iba pang
responsibilidad na nakapatong sa kanilang mga buhay, maaari ring may mga
nakasanayan ring silang mga gawain bago pumasok sa paaralan na nagiging balakid sa
kanilang pagiging maagap. Ilan sa mga gawaing ito ay ang labis napangangalaga sa
katawan o hind kaya ay ang pagkain nang mabagal ng almusal. Ito ay
nangangahulugan na ang pagkilos ng mabagal ng iilang mga kabataan ay isa ring
aspetong sanhi ng pagiging late ng mga mag-aaral.
Ayon naman kay Gina A. Torres (2016), ang kawalan ng gana ng mga
ka ba taa n sa m ga a kt i bi da d sa kl ase a y i sa ri ng m ala king salik kung bakit
sila ay nagpapahuli. Ang kawalan rin ng interes sa asignatura at pagtuturo ng guro
ay isa rin sa mga sanhi ng pagiging late ng estudyante. Dahil dito, mas pinipili ng
iba na maglibang muna at ipagsawalang bahala ang oras ng klase na kailangan nilang
pasukan. Inilahad din nila Sprick and Daniels (2010) na ang kawalan ng paninindigan
ng eskwelahan sa mga kaparusahan at mga polisiya ay isa rin sa mga dahilan kung
bakit hindi napagtutuunan ng pansin ang mga kabataan sa kanilang pagiging huli
o wala sa tamang oras. Dahil ang ilang guro ay hindi na pinapansin ang suliraning
ito, nasasanay ang ilan na palaging maging huli at hindi na bigyang pansin ang
kahalagahan ng oras sapaaralan. Isa pang dahilan ay ang hindi pagbibigay halaga sa
mga estudyante na laging maaga sa mga paaralan. Ang pilosopi ya rin na
“wala rin namang ma wawala kung magiging late ka” ay isa rin sa mga sanhi ng
problemang ito dahil na rin sa pag-iisip ng mga kabataan na hindi rin naman sila
mahuhuli sa mga leksyon dahil sa wala naming mga importanteng gawain ang
kanilang makakaligtaan.
Ayon kay Stacy Zeiger (2009), kung magpapatuloy ang ganitong gawain,
maaari itong magre sulta ng pagba ba ng mga grado ng mag-aaral sa mga
klase at magresulta sa pagiging drop-out niya sa paaralan o di kaya ay ang
pagkakaroon niya ng suspension para pumasok. Maaari ring humantong ang
problemang ito sa iba pangk a p a r u s a h a n n a m a a a r i n g m a k a s a m a s a
k a l a g a y a n n g m g a e s t u d y a n t e . I t o a y nangangahulugan lamang na ang
suliraning ito ay maaaring magpaalis sa estudyante sapaaralan at mawalan ng
pagkakataon para matuto. Higit pa rito, ayon sa artikulo nila Nakpodia and
Dafiaghor (2011), ang pagiging huli ng ibang mga estudyante ay maaari ring
makagulo sa pokus ng ilang mga mag-aaral sa leksyon. Dahil sa pagdating ng isang
mag-aaral ng huli, maaagaw nito ang pa nsi n ng kla se kung saa n m a ka ka gul o
n g dal oy ng akti bi dad ng sa a signa tura ng itinuturo. Ito ay nagpapatunay na
ang isyung ito ay nakakaapekto hindi lamang sa sarili kundi pati na rin sa mga taong
nakapaligid sa isang indibidwal.
“Pang mga sanhi na inihayag nila sa kanilang artikulo”

https://www.coursehero.com/file/p6r14e
147
1. Ibigay ang sanhi at bunga ng ng pagkahuli sa klase ng mga mag-
aaral.
SANHI BUNGA
2. Magbigay ng ilang paraan upang matugunan problema sa pagkahuli sa klase at ano ang
inaasahan mong resulta nito.
PARAAN RESULTA
148
Repleksyon:
Panuto: Buuin ang mga parirala upang mabuo ang diwa ng pahayag.
1. Ang bawat gawaing nailatag ay

_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
______________________________________________
Napagtanto ko sa araling na
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________
149
Mga Sanggunian:
Aklat
Publishing House Inc.,: Quezon City. 2017. pp.401-405
Repleksyon ng Kasalukuyan…Tungo sa Kinabukasan” pp 84-90
Website
Course Hero. Mga Iba Pang Sanhi na inihayag nila sa kanilang
artikulo.https://www.coursehero.com/file/p6r14ee/pang-mga-sanhi-na-
inihayag-nila-sa-kanilang-artikulo-ay-ang-pagkakaroon-ng-mga/
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1. Sanhi at Bunga – dahil sa
2. Sanhi at Bunga – kaya
3. Paraan at Resulta – sa
5. Sanhi at Bunga – dahil sa
6. Sanhi at Bunga – kasi
7. Sanhi at Bunga – kaya
Gawain 2
A.
1. Dahil sa paninigarilyo ( maaaring may iba pang kasagutan)
2. Kaya nahawaan ng COVID-19 ( maaaring may iba pang kasagutan)
3. Kaya bumili ng bago ( maaaring may iba pang kasagutan)
4. Kaya siya nag-iipon ng pera ( maaaring may iba pang kasagutan)
B.
1. Nakapundar ng tatlong malalaking bahay (maaaring may iba pang kasagutan)
2. Natuklasan kung sino ang maysala (maaaring may iba pang kasagutan)
3. Sa ibat-ibang experimentong ginawa. (maaaring may iba pang kasagutan)
4. Kasipagan at pasensiya niyang mag-aral. (maaaring may iba pang kasagutan)
5. kerida siya. (maaaring may iba pang kasagutan)
150
Gawain 3
KAHIRAPAN
Sanhi
1. Kawalan ng trabaho
2. Malabis na paggagastos
3. Nalulong sa bisyo
4. Korapsyon
5. Disenyo ng ekonomiya
6. Lubog sa Utang
7. Kakulangan sa Edukasyon
Paraan at Resulta
1. Reporma sa Ekonomiya
2. Repormang Elektoral
3. Edukasyon
KAWALAN NG EDUKASYON
1. Kahirapan
2. Maagang pag-aasawa
3. Kawalan ng interes
4. Katamaran
5. Kakulangan sa pasilidad
6. Kakulangan sa kagamitan ng mga batang mahihirap
Paraan at Resulta
1. Pagpapatayo ng maraming silid aralan
2. Paglaan ng mga kagamitan ng mga mag-aaral lalo sa mga mahihirap
3. Magbigay ng iskolarship sa mga mahihirap ngunit matatalinong mag-aaral
Gawain 4
1. Kaya hindi napansin na dumating ang daga. ( maaaring may iba pang kasagutan)
2. Maraming nagsilipat sa mga pampublikong paaralan.( maaaring may iba pang
kasagutan)
3. Nagkukulong na lang ang mga maykaya sa buhay (maaaring may iba pang kasagutan)
4. Sa layo ng kanilang nilakbay (maaaring may iba pang kasagutan)
5. Kaya kailangang magtulong-tulong lahat (maaaring may iba pang kasagutan)
6. Dahil sa tulong ng mapagpasensiyang mga doctor (maaaring may iba pang kasagutan)
7. Bunga nito ay takot na siya sa lahat ng aksidente (maaaring may iba pang kasagutan)
8. Tuloy sumakit ang kanyang mata (maaaring may iba pang kasagutan)
9. Sa masalimuot na preparasyong inihanda niya (maaaring may iba pang kasagutan)
10. Dahil sa dami ng trabahong naiatang sa kanya (maaaring may iba pang kasagutan)
151
Gawain 5
PAGKAHULI SA KLASE NG MAG-AARAL
Sanhi Bunga
1. Napakaraming gawain bago pumasok 1. Mahirap humabol sa tamang oras
2. May nakasanayang Gawain bago pumasok 2. Balakid sa pagiging maagap
3. Labis na pangangalaga sa katawan 3. Mabagal ang pagkilos
4. Kawalan ng gana sa mga aktibidad 4. Pagsasawalang bahala sa aktibidad
5. Walang interes sa asignatura 5. Ayaw ng pumasok/drop out
6. Walang interes sa guro 6. Walang ganang pumasok
7. Kawalang ng paninidigan sa mga polisiya 7. Hindi takot ang mga bata na mahuli
8. Malayo ang bahay sa paaralan 8. Mahirap habulin ang takdang oras
PARAAN
1. Maglaan ng oras sa paggawa ng gawaing bahay para makapasok ng maaga
2. Gawing kaaya-aya ang pagtuturo
3. Itakda ang polisiya sa mga mag-aaral tungkol sa pagkahuli sa klase
RESULTA
1. Mabawasan ang bilang ng drop-outs sa bansa
2. Magkakaroon ng interes ng mga mag-aral
3. Tataas ang mga grado ng mga mag-aara
152
FILIPINO 8
Pangalan: ____________________________________ Lebel: _____________________
Seksiyon :_____________________________________ Petsa: _____________________
GAWAING PAGKATUTO
PAGLALAHAD SA PAGKILING O BIAS

Magandang araw muli sa iyo, kaibigan. Kung naging kapaki-pakinabang ang nakaraan
mong aralin, tiyak na magugustuhan mo muli ang araling inihanda ko para sa iyo.
Bukod sa panonood ng telebisyon ay isang libangan din ang panonood ng pelikula.
Marahil ay marami ka nang pelikulang napanood. Kaya mo bang ibahagi ito sa iyong mga
kaibigan at pag-usapan ang mga ito? Hindi maiiwasang ito ang magiging dahilan ng pagtatalo
lalo na kung may isyu na pinag-uusapan. Hindi rin maiiwasan kung minsan ang pagkakaroon
ng hindi pagkakaunawaan. Ito ay batay na rin sa paraan ng pagkakasabi ng mga pahayag.
Nagiging malinaw din ang paghahatid ng komunikasyon kung marunong tayong mangatwiran
at magpaliwanag sa maayos na paraan sa mga pagkakataong salungat sa ating paniniwala at
paninindigan ang ipinaglalaban ng ating kausap.
Huwag kang mag-alala, sa modyul na ito ay lilinangin ang iyong kakayanang
maglahad ng pagkiling batay sa iyong sariling pananaw o paniniwala sa isyung inilalahad sa
isang pagsusuring pampelikula. Ngayong alam mo na ang araling iyong pag-aaralan, natitiyak
kong sabik na sabik ka nang simulan ang mga gawaing aking inihanda

Nailalahad ang bias o pagkiling tungkol sa interes at pananaw ng nagsasalita. (F8PN-
IIIg-h-31)
ALAM NIYO BA NA…
..hindi maikakaila na may mga taong nakagawian na nilang pumabor

o pumili ng mga impormasyon na kumukumpirma o nagpapatunay ng
kanilang paniniwala o pananaw. Ang epekto nito ay mas malakas para sa mga
punong-puno ng emosyon sa mga isyu at sa malalim na mga paniniwala.
Samantala, sa mga may limitadong kakayahan at gamit lamang ng wishful
thinking ay malalamangan. Sa bandang huli, hindi pagkakasundo ang naging
sukdulan.
153
KAALAMANG PANGWIKA…
Pagtukoy sa Pagkiling (Bias)
➢ Ang paglalahad ay dapat balanse.

➢ Kailangang ilahad ang kabutihan at ang hindi kabutihan ng isang bagay
Halimbawa:
1. Maraming nagaganap na paglabag sa karapatang pantao, pang-aabuso, at
pagpatay. Ang administrasyong Aquino ay walang nagawa para mapigilan ito.
2. Maraming Pilipino ang nagpupunta sa US; ito ay dahil sa mas maginhawa ang
pamumuhay roon kaysa sa ibang bansa
Ating Pansinin:
# Sa unang pahayag, inilalahad ang paglaganap ng karahasan sa Pilipinas dahil

walang magawa ang administrasyong Aquino.
# Sa ikalawang pahayag, inilahad ang kabutihan sa pagpunta ng mga Pilipino sa

US.
Isaalang –alang sa pagbibigay ng pagkiling dapat ang unang pahayag ay balanse sa

huling pahayag
154
Gawain 1. Alamin Natin ang Iyong mga Natutuhan!
Panuto: Basahin at suriing mabuti ang mga pahayag. Iguhit ang kung ang pahayag ay
may pagkiling o bias at kung hindi sa kahon.
1. “Hindi masamang madapa paminsan-minsan, basta siguraduhin

mong babangon ka kahit walang mag-abot na tulong ng iba.”
2. Maraming mga namamatay sa kaso ng droga. Ang administrasyon

ay nahihirapan na ring magpamudmod ng tulong sa mga
naapektuhan dito.
3. Maraming mga mapagkakatiwalaang pinagmumulan ng mga balita.

Ang mga dokumentarista ay malayang nailalahad ang kanilang mga
pahayag sa anumang oras.
4. Hindi natitiyak kung ang pinagmumulan ng mga balita ay may

pagkiling. Maaaring gamitin ang Media Bias upang maintidihan
kung may pagkiling ang mga ito.
5. Hindi siya dapat pagkatiwalaan dahil isa siyang dayuhan. Yamang

hindi pa alam ang kanilang pinaggalingang lugar.
Nakuha lahat ang tamang sagot? Magaling! Maari ka nang

magpatuloy sa susunod na gawain!
155
Basahin Natin!
Coco: Isang pagsusuri ni Jake N. Casiple

Pagsusuri ng Pelikula
Pamagat ng Pelikula: • COCO: “A Family Mystery”
Direktor: • Lee Unkrich at Adrian Molina
Prodyuser: • Darla K. Anderson
Pangunahing Tauhan:
• Miguel Rivera (Anthony Gonzalez) – Protagonistang karakter sa
pelikula. – Isang 12 anyos na batang lalake na
nangangarap na maging isang sikat na musikero
kagaya ng kanyang iniidolong si Ernesto Dela Cruz.
• Ernesto Dela Cruz (Benjamin Bratt) – Antogonistang karakter sa

pelikula. – Isang sikat na mang-aawit at musikero na
may magandang karisma. – Naging kaibigan ni
Hector noong kabataan pa nila.
• Mama Coco (Ana Ofelia Murguia) – Asawa ni Julio at ina ng lola ni

Miguel na si Elena. – Nakaupo sa wheelchair at
bahagya na lamang kung lumipat. Dahil sa kanyang
katandaan ay nakakalimot na siya sa iba niyang mga
pamilya. – Ang paboritong kalaro ni Miguel.
• Hector (Gael Garcia Bernal) – Ama ni Mama Coco– Nananatiling

nananahanan sa lupain ng mga patay dahil hindi
makatawid sa Land of the Living. – Tumulong kay
Miguel sa paghahanap kay Ernesto Dela Cruz.
156
Buod ng Pelikula
Nagmula sa angkan ng mga musikero ang pamilya ng batang si Miguel Rivera
(Anthony Gonzalez).Si Miguel ay isang batang mahilig sa musika kung saan ang
kanyang pamilya ay mahigpit na ipinagbabawal ang ganitong bagay dahil sa isang
pangyayari. Ngunit ito rin ang naging rason ng pagkasira ng kanilang pamilya kung
kaya't simula noon ay tuluyan na nilang kinalimutan ang musika. Subalit para kay
Miguel, hindi ito naging dahilan upang talikuran nito ang pangarap niyang tumugtog
katulad ng idolo niyang si Ernesto Dela Cruz ( Benjamin Bratt). Siya ay nagkaroon ng
hindi inaasahang paglalakbay sa lupain ng mga patay upang patunayan ang kanyang
galing sa musika at abutin ang kanyang nais na maging isang sikat na musikero kagaya
ng kanyang iniidolong si Ernesto De la Cruz.
Gayunpaman, ang kanyang hindi sinasadyang paglalakbay sa lupain ng mga patay

ang siyang naging daan upang hanapin ang kanyang iniidolong si Ernesto De la Cruz at
tuklasin ang natatagong misteryo sa likod kanyang pamilya sa tulong ni Hector. Ngunit
sa pambihirang pagkakataon, nang tangkaing kunin ni Miguel ang gitara ni Ernesto sa
puntod nito upang hiramin para sa sasalihan niyang patimpalak ay bigla siyang naging
espiritu. Dito niya makikilala ang mga yumao na niyang angkan. Upang makabalik sa
mundo ng mga buhay ay kinakailangan ni Miguel na makakuha ng basbas mula sa
yumao nitong kapamilya.
Madali lang sana itong gawin ngunit ang kaniyang Mama Imelda (Alanna
Ubach) ay nagbigay ng kundisyon na makakabalik lamang siya kapag tuluyan na niyang
talikuran ang pagkahumaling sa musika. Hindi ito tinanggap ni Miguel bagkus ay
sinubukan na lang nitong hanapin si Ernesto dela Cruz, na pinaghihinalaan niya na
kaniyang lolo, upang hingin ang basbas nito. Sa kabila ng mga dinanas ni Miguel, sa
huli ay nagbunga ito. Naiuwi niya ang gitara ng kanyang iniidolong si Ernesto dela
Cruz. Muli siyang naging tao at bumalik sa mundo ng mga tao. Doon, ikinuwento niya
ang kanyang naging karanasan.
157
Pangkalahatang impresyon sa Pelikula
• Musika –
Orihinal ang pagkakagawa ng mga musika at may kaugnayan ang emosyong ipinapadama
ng kanta sa emosyon ng bawat eksena. Halimbawa ang “Remember Me” na para sa anak
niyang si Coco. Ang “Proud Corazon” na isang kanta para sa pamilya. Angkop ang mga
musikang ginamit sa pelikulang ito. Masasabi ko na talagang pinag-isipan ng husto ang
bawat musika kung paano ito ibabagay sa bawat tagpo.
• Sinematograpiya
Walang sayang at walang tapon ang pagkakagamit sa sining ng sinematograpiya. Mula
simula hanggang wakas ay makikita naman talagang klaro ang mga imahe at magaling
ang pagkuha ng mga angulo. Tama ang pagkakatimpla ng mga kulay na ginamit para
iangkop sa bawat daloy ng palabas. Halimbawa ay ang larawang ito. Makikita na hindi
masyadong maliwanag ang ilaw sa likod at malabo ang imahe. Samantalang ang pokus ay
nasa mukha ng tauhan kung saan ito yung mas binigyang diin para ipakita ang emosyong
nais ipahiwatig kaya’t malinaw at maliwanag.
• Banghay ng mga Pangyayari

Sa kabuuan, ang banghay ng palabas ay maayos at hindi naging mahirap unawain kung
paano naging konektado ang bawat pangyayari. Humihila ito ng interes ng mga manood
upang mas lalo itong subaybayan kung ano ang susunod na mangyayari. Halimbawa, sa
mga larawang ito ay nakilala ni Miguel na si Hector ang kanyang totoong great great
grandfather at hindi si Ernesto. Ito ang mas nagpaganda sa banghay ng pelikula, ang
pagkakaroon ng twist sa nahuhuling bahagi nito.
• Dayalogo
Walang mga bulgar na salita ang binigkas sa mga diyalogo ng bawat tauhan sa buong
takbo ng pelikula. Bagay na kailangang sundin ng pelikula dahil nga rated G din naman
ito. May kaunting halo ng lingguwaheng mehikano. Sa eksenang ito na makikita sa
larawan, kahit na galit na galit si Hector kay Ernesto pagkatapos ng ginawa niyang
pagtatraidor ay hindi nakitaan si Hector ng pagmumura at mga masasamang salita na
kanyang sinasabi kay Ernesto. Bagkus, idinaan niya lamang ito sa matinding galit.
• Teknikal na Aspekto
Ito ang isa sa mga elementong nagpaganda sa pelikula at humatak ng atensyon ng mga
manonood. Sa simula, gamit na gamit ang paglapat ng visual effects. Mas lalo ka pang
mapapamangha sa kaligatnaan ng pelikula dahil sa mga umiilaw na talulot ng Marigold na
ginawa pang tulay na siyang daan na dumudugtong ng dalawang magkaibang mundo
(Land of the living and Land of the dead).  Sa bahaging ito ng pelikula ako nagulat, sa
158
biglang paglipad ng mga talulot ng Marigold kasabay ng pagkuskos ng gitara. Sa una,
napasabi ako na iyon ay isang apoy ngunit hindi. Kaya nakakabilib talaga ang mga special
effects na ginamit sobrang nakakaaliw panoorin.
Gawain 2. PICTURE ANALYSIS

Panuto: Pag-aralan ang mga larawan na nasa ibaba. Pansinin kung ano ang kaugnayan nila sa
isat-isa. Isulat ang iyong sagot sa kahon.
SAGOT:
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
159
Gawain 3.DOKYU-ISYU…
Panuto: Mula sa mga napanood sa telebisyon o pelikula. Magtala ng mga isyung panlipunan
na nangangailangan ng sagot gamit ang Bubble Map. Pagkatapos, iugnay ito sa
mga isyung panlipunan na nakapaloob sa pelikulang “COCO (2017). Anong
masasabi mo sa ugnayang ito? Ilagay ang sagot sa kahon.
ISYUNG
PANLIPUNAN
SAGOT…
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______
160
Gawain 4. SURI KO- PALAGAY MO…
Panuto: Batay sa pelikulang “COCO (2017)”, may mga isyung nakakatawag pansin kaya
subukang magbigay ng sariling pagkiling sa mga paniniwala mula sa pelikula. Ang
unang bilang ay magsilbing batayan ng iyong sagot.
Nakapupukaw ng interes ng Gusto nila ang pelikula lalo

mga manonood ang kung may kaugnayan sa
magandang pelikula kanilang buhay
1.
Sa mgamabigyan
Upang manonood,
katwiran
kinakailangang marunong
ang lahat ng mga aspekto sa
silang magrebyu o magsuri
pagsusuri ng pelikula,
sa mga pinapanood nilang
kinakailangang panoorin
pelikula.
muna mula sa simula
hanggang wakas.
2. Nakikita sa pelikula, na mas

nagingibabaw ang pangarap
kaysa sa mga paniniwalang
nakamulatan ng tao.
3. Ang pananalita o dayalogo ng

mga tauhan sa pelikula ay
kinakailangang angkop sa
mga nanonood.
4.
Ang pananalita o dayalogo
Sa mga manonood,
ng mga tauhan sa pelikula
kinakailangang marunong
ay kinakailangang angkop
silang magrebyu o magsuri sa
sa mga nanonood.
mga pinapanood nilang
pelikula.
Nakakapukaw ng interes ng
5. mga manonood ang
magandang pelikula
161
Gawain 5. IN/OUTSIDE –THE-BOX
Panuto: Mula sa ginawang pagsusuri ni Jake N. Casiple sa pelikulang “COCO (2017)”,
ibigay ang plus points, minus points at interesting points sa ginawang pagsusuri
gamit ang PMI(Plus,Minus,Interesting).
PLUS POINTS
MINUS POINTS
IN
TR
ES
TI
NG
PO
IN
TS
162
Repleksyon:
Panuto: Buuin ang mga parirala upang mabuo ang diwa ng pahayag.
Ang paglalahad ng pagkiling o bias ay

_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_
Napagtanto ko sa araling ito na bawat gawain ay

_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_____________________________
163
Mga Sanggunian
Aklat
Publishing House Inc.,: Quezon City. 2017. pp.409-418
Repleksyon ng Kasalukuyan…Tungo sa Kinabukasan” pp 94-123
Website
Coco (2017) Review | Anatomy of a Movie - YouTube
https://www.youtube.com/watch?v=KAd1UmRVHIA
Girl In Suit Clipart
https://www.google.com/search?source=univ&tbm=isch&q=woman+pointi
ng+finger+cartoon&sa=X&ved=2ahUKEwj0p5ahl7HqAhWHfXAKHQKYC-
cQ7Al6BAgKECY&biw=1440&bih=740#imgrc=Jxi9Tg1tI1-
1ZM&imgdii=eAnJltJ13Mu-IM
Pagsusuri ng Impormasyon - eSkwela Naga City
https://eskwelanaga.files.wordpress.com/2011/02/pagsusuri-ng-
impormasyon.pdf
Thumbs Up Smiley Face Emoji-Free vector graphic on
Pixiabay.https://www.google.com/search?q=emoji+thumbs+up&tbm=isch&
sa=X&ved=2ahUKEwjhuiFlrHqAhXHE4gKHeY8C18Q7AkoAXoECAwQCw&biw
=1440&bih=740#imgrc=2iGQ77i_hYR29M
164
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1.
2.
3.
4.
5.
Gawain 2
Gawain 3
1. Kalidad ng Edukasyon
2. Korupsyon
3. Karahasan
4. Kahirapan
5. Ekonomiya
6. Ang masasabi ko ay _____________________( Maaaring magkakaiba-iba ang sagot
ng mga bata.)
Gawain 4
Gawain 5.
165
FILIPINO 8
Pangalan: ___________________ Lebel: ___________

Seksiyon: ___________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
PELIKULA
Sa panahong nanatili ang karamihan sa loob ng tahanan ay hindi natin maiiwasang
makaramdam ng pagkabagot kung kaya’t hahanap tayo ng mapagkakaabalahan para
malibang. Marami sa ating mga Pilipino ay sadyang mahilig sa panonood ng pelikula.
Patunay lamang na tayong mga Pilipino ay hindi nagpapahuli sa mga Kulturang Popular.
Kahit ang karamihan sa ati’y hirap sa buhay, pilit pa rin tayong gumagawa ng paraan upang
masubaybayan lamang ang mga paborito nating programa.
Mayroong iba’t ibang pamantayan ang mga tao sa pagpili ng panonooring pelikula at
kadalasan sa panonood ay kasama ang pamilya. Kung kaya’t maingat na isinaalang-alang ng
mga prodyuser ang mga mahahalagang sangkap sa paggawa ng pelikula.
Simulan natin ang pagpapaunlad ng inyong kaalaman sa tulong ng mga gawaing

nakahanda. Sa bahaging ito ng gawaing pampagkatuto ay bibigyan natin ng pansin ang papel
na ginagampanan ng telebisyon sa pagbabago ng anyo ng panitikan at kung paanong ang ating
napapanood ay magkakaroon ng malaking bisa sa ating kamalayan sa mga mahahalagang
kaganapan sa lipunang ating kinagagalawan. Upang higit na lumalim ang inyong pang-unawa
sa araling ito, subukin nating linangin ang inyong imahinasyon sa tulong ng mga gawaing
nakahanda para sa inyo.
Nasusuri ang napanood na pelikula batay sa paksa/tema, layon, gamit ng mga salita at mga
tauhan. (F8PB-IIIg-h-32)
166
Gawain 1
Panuto: Bilang isang anak, ipakilala ang iyong sarili sa pamamagitan ng pagpapakahulugan
gamit ang akrostik.
A. Basahin at unawain ang buod ng pelikula na hinango sa pelikulang ANAK. Alamin

natin kung paano pinaantig ng pelikulang ito ang damdamin ng mga manonood. Kung
nais mo naman mapanood ang pelikula, kung ikaw ay may internet sa inyong bahay
maari mong puntahan ang site na:
https://web.facebook.com/watch/?ref=search&v=1262543747100433&external_log_i
d=2ae5d2664f55f32580d572b1dd669bea&q=pelikulang+anak+ni+vilma+santos
ANAK
sa direksyon ni Rory B. Quintos
Ito ay pelikula tungkol kay Josie (Vilma Santos), isang ina na nagtatrabaho sa Hong Kong
bilang domestic worker. Ginawa niya ito upang makapagpadala ng pera sa mga anak upang
matustusan ang kanilang pangangailangan. Binanggit niya na ginagawa ito para mabigyan ng
magandang kinabukasan ang mga anak. Bagama't siya ay malayo sa kanila, tiniis niya ang mga
pasakit ng kanyang amo at ang kanyang pagnanais na makasama ang kanyang mga anak sa
kanilang paglaki,
Pagkaraan ng ilang taon ay nakauwi na rin siya dahil sa pagpapasyang hindi na magtatrabaho
sa Hong Kong at siya ay magnenegosyo na lamang. Sa kanyang pagbabalik, hinarap niya ang
matabang na pagsalubong ng mga anak. Si Daday (Sheila Mae Alvero), ang bunso, ay hindi
siya kilala, si Michael (Baron Geisler) ay mahiyain at walang kimi at si Carla (Claudine
Barretto), na hindi man lang siya ginagalang at iniitsa-pwera lamang. Lahat ng hirap ay tiniis
niya upang makuha lamang ang atensiyon ng mga anak at sa mga araw na lumilipas ay
nakikilala niya ang kanyang mga anak. Nakita niya ang mga bisyo at karanasan ni Carla: ang
pag-aaral, paninigarilyo, paglalagay ng tattoo, paghihithit ng rugby, panlalalake at
pagpapalaglagl ng bata. At marami pang problema ang kanyang kinaharap; ang pagkawala ng
iskolarship ni Michael na siya pa namang pinakamatalino sa kanyang mga anak. Iniwan siya ng
isa sa mga kasosyo niya dahil nagastos nito ang perang ibabahagi sana niya.
Si Josie ay nagkaroon ng maraming pagkukulang bilang isang ina kaya gayun na lamang ang
galit na nararamdaman ni Carla. Ang kanyang paglaki ng walang inang gumagabay sa kanyang
167
tabi ang nagtaboy sa kaniya para magrebelde, ngunit sa kanilang alitang iyon, naintindihan rin
ni Carla ang pagmamahal ni Josie sa kanila bagama't malayo siya sa kanilang tabi. At mula sa
pangyayaring iyon ay nagbalik-loob si Carla sa kanyang ina at nagpakatino na siya bilang anak
at nakatatandang kapatid na siyang gagabay sa mga bata niyang kapatid sa muling pag-alis ng
ina.
Gawain 2
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong batay sa pelikulang napanood (Anak).
1. Ano ang paksa ng pelikula?
2. Makatotohanan ba ang pagganap ng mga tauhan? Patunayan.
3. Sa iyong palagay, masasalamin ba sa pelikula ang gawi o asal at pananalita ng pamilyang

Pilipino sa kasaluyang panahon? Pangatwiranan.
4. Ano ang damdaming nangingibabaw sa iyo pagkatapos mapanood ang pelikula?
5. Ano ang layunin ng direktor sa paglikha ng ganitong klaseng pelikula?
168
Talambuhay ni Rory B. Quintos
Si G. Rory B. Quintos ay isang kilalang mahusay na direktor at manunulat ng pelikula. Siya

ay nagtapos sa Pamantasan ng Pilipinas Diliman Campus at nagpakadalubhasa sa larangan ng
broadcasting. Nagsimula siyang namayagpag sa larangan ng telebisyon bilang katulong sa
produksyon (assistant production) at tagapamahala sa produksyon (production manager)
hanggang sa naging dalubhasa sa larangan ng pagdidirehe o direktor ng pelikula. Ipinanganak
sa Lungsod ng Maynila noong Oktubre-31, 1962 at may edad na 57 taong gulang. Dahil sa
kanyang di matatawarang husay sa larangan ng pagdidirehe, siya ay nagkamit ng mga
sumusunod ng karangalan:
1. Famas Award Nominee 2016 sa Pelikulang “Crazy Beautiful You”
2. Famas Award Nominee 2006 (Best Director) sa Pelikulang “Dubai”
3. Famas Award Nominee 2006 (Best Director) sa Pelikulang “ Kailangan Kita”
4. Famas Award Nominee 2001 (Best Director) sa Pelikulang “Anak”
5. FAP Award Best Director Nominee 2006
6. Gawad Urian Award Nominee 2003 bilang Pinakamahusay na Direksyon sa
Pelikulang “Kailangan Kita”
7. Star Award Nominee Movie Director 2006 sa Pelikulang “Dubai”
Gawain3
Panuto: Kilalanin ang direktor ng pelikula sa tulong ng character profile.
A. Personal na Impormasyon
Pangalan:_______________________________Alyas:_________________________________
Kasarian:_______________________________ Edad:_________________________________
Araw ng Kapanganakan:_________________________________________________________
Lugar ng Kapanganakan:_________________________________________________________
Tirahan:______________________________________________________________________
Kursong Natapos:______________________________________________________________
B. Impormasyon sa Pagdidirehe
A.Pinakamataas na Karangalang Natamo sa Pagdidirehe:________________________________

B.Pamagat ng pelikulang maituturing na Obra
maestra:_______________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
C. Pamagat ng pelikulang idinerehe na nagkamit ng pinakamataas na
karangalan:_____________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Gawain
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
__
___________________________________________________________________________
169
Gawain 4
Panuto: Gamit ang graphic organizer sa ibaba, itala ang mga maaring dahilan ng
pangingibang bansa ni Josie sa pelikula.
170
Gawain 5
Panuto: Pagkatapos mong mabasa ang buod ng istorya, ilahad ang mga positibo at negatibong
pangyayari na naganap sa pelikula.
Positibo Negatibo
171
Repleksyon
Panuto: Bilang pangwakas na gawain, gamit ang mga graphic organizer sa ibaba, itala ang
kasagutan sa loob ng kahon.
172
Mga Sanggunian
A. Aklat
Ailene Julian-Baisa, Mary Grace del Rosario & Nestor S. Lontoc-Dayag. (20015).
Pinagyamang Pluma 8 para sa Mataas na Paaralan. Lungsod ng Quezon City: Phonix
Publishing House Inc.
Jane K. Lartec, Mary Ann T. Domalanta, Jenefer C. Tiongcon, Thelma T. Dalay-on. (2008).
Mahalika II Wika at Panitikan ng Bayang Malaya. Antipolo City: DJCE Enterprises.
Eufrecita G. Antonio, Erlinda M. Ramos, Noralyn Lava, Dolores Gonzales. (2012). Tudla III.
E Rodriguez Avenue Quezon City: Sta. Teresa Publications, Inc.
B. Website
“ Pelikulang Anak ni Vilma Santos”

https://web.facebook.com/watch/?ref=search&v=1262543747100433&external_log_id=2ae
5d2664f55f32580d572b1dd669bea&q=pelikulang+anak+ni+vilma+santos
http//+/.wikipedia.org/wiki/pelikula
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
Magkakaiba ang sagot ng mga mag-aaral
Gawain 2
Gawain 3
Gawain 4
Gawain 5
173
FILIPINO 8
Pangalan: ___________________ Lebel: ___________
Seksiyon: ___________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Sangkap sa Pagsusuri ng Pelikula
Panimula (SusingKonsepto)
Isa sa pamantayan sa pagpili ng papanooring pelikula ang kagandahan sa pagganap o

pag-arte ng artista. Ang magagandang dayalogo ang nagpapaangat sa pelikula sapagkat
nakakapukaw ito sa damdamin ng mga manonood. Kapagka mahusay ang manunulat ng
iskrip, motibasyon ito upang panoorin ang isang pelikula.
Kinakailangan din na ang musikang nakapaloob sa kwento ay angkop para sa

pagdaragdag ng bigat ng emosyon sa mga manonood upang maramdaman ang mensaheng
nais ipabatid. Sa pamamagitan nito, lalong nabubuhay ang damdaming lumulutang na nais
maipakita sa pelikula.

Naibibigyang-kahulugan ang mga salitang ginagamit sa mundo ng pelikula. (F8PT-IIIg-h-
32)
KAALAMANG PANGWIKA
Sangkap sa Pagsusuri ng Pelikula

1. Buod ng pelikula – ang kabuuang bahagi ng istorya. Piling mga eksenang magkakaugnay.
Pinaikling ulat ng buong pelikula.
2. Direksyon – ang pamamaraan ng direktor kung paano niya patatakbuhin ang istorya. Sa
kamay ng direktor nakasalalay ang bisa at ganda ng pelikula sa kubuuan.
3. Disenyong pamproduksyon –isa sa pinakamahalagang bahagi ng pelikula na dapat

pagyamanin ng direktor. Dito nakikilala ang kahusayan ng desayner lalo na kung marunong
siyang maghanap ng paraan upang maging tugma at akma ang lahat para sa isang pelikula.
Ang kaganapan noong panahon ng digmaan ay di dapat kakitaan ng mga modernong
kasuotan.
4. Sinematograpiya – ang labo at linaw ng pelikula ay nakikita sa kagalingan ng isang

sinematograper. Siya ang nagbibigay ng anggulo ng mga tagpo o eksena.
5. Makatotohanang pagganap ng mga tauhan – nangangailangan ng masusing pagsusuri

ang pagkilala sa mga tauhan ng pelikula. Ang pagganap ng isang artista ay kinakailangang
may kaugnayan sa katauhan ng kanyang papel na ginagampanan.
174
6. Kaugnayan ng istorya sa kasalukuyan at aral na mapupulot mula rito.Naaangkop ba
sa kasalukuyan ang istorya? Mahalaga ang paghahambing ng pelikula sa kasalukuyan upang
makita ang pagkakatulad/pagkakaiba.Bawat pelikula ay may taglay na aral na nais ibahagi sa
manonood.
7. Ang paglapat ng tunog – lubhang makabuluhan ang tunog sa pelikula. Isipin mo na

lamang kung ang pinapanood mo ay di kailanman makakilala ng damdamin tulad ng putukan,
tilaok ng manok, bagsak ng anumang bagay, at bigat ng suntukan.
8. Ang paglalapat ng musika – nabubuhay ng isang musika ang eksenang malungkot, galit,
takot at hinagpis. Ito ang kadalasang dahilan kung bakit naaapektuhan ang manonood ng
pelikula. Nariyang paglabas ng tao mula sa sinehan ay mugto ang mata, masayang-masaya,
galit na galit at iba pa. Ang paglalapat ng musika ay nakatutulong para lalong umangat ang
bigat at gaan ng eksena.
9. Ang editing ng pelikula – sa paggawa ng pelikula, ang mga editor ang siyang
nagdudugtung-dugtong ng eksena, mula sa mga negatibong nagamit sa shooting ng pelikula.
Ang daloy ng palabas ay napakahalaga sapagkat dito nabubuhay ang istorya.
10. Skrinpley ng pelikula-“Para kang bukas na karinderya sa lahat ng oras sa gustong

kumain.” “Asawa ka lang, ako’y anak . . . hindi napapalitan at di nababayaran.”
“Bakit ba parang di tayo magkakilala . . . Asawa mo ako, hindi asong dadaan-daanan
lamang.”
GAWAIN 1
Panuto: Sagutin ang mga Tanong:
1. Paano ipinakita ng direktor ang kanyang husay sa pagdidirehe sa pelikulang “Anak”?
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
2. Agad bang napalutang ng direktor ang mensahe ng palabas? Ipaliwanag.

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
3. Sino-sino ang akor at aktres na labis mong hinangaan sa pag-arte? Bakit?

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
4. Paano nalapatan ng direktor ang tunay na biswal ng mahalagang tagpuan sa palabas?

Patunayan.
__________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
175
Gawain 2
Panuto: Punan ng letra ang krosword puzzle upang mabuo ang hinihinging kasagutan kaugnay
sa elemento at bahagi ng pelikula.
Pahalang
1. Angkop na angkop ang mga kasuotan ng bawat tauhan sa panahon ng mga
pangyayari kung kailan naganap ang istorya.
2. Lubhang makabuluhan sa pelikula. Dapat na maging akma sa bawat eksena at
di-dapat nahuhuli sa kilos, galaw, maging sa damdaming nais ipakahulugan sa
bawat eksena.
3. Sa mga tagpong may mangyayaring di maganda, kaagad na maririnig ang mga
musikang nakapagpapataas ng damdamin tulad ng takot, pagnanasa at
pakikipaglaban
4. May mga eksenang kapag nag-uusap ang dalawang tao, lumalabo ang kamera
sa kausap at lumilinaw naman sa nagsasalita.
5. Ito ang kaugnayan ng mga pangyayari sa kuwento. Mahigit pa sa sunud-sunod
na pagkaka-ayos na balangkas ng mga pangyayari.
Pababa
6. Ang sinasabing pinakamaigting na bahagi ng istorya.
7. Ang paglalaban / pagtatagisan ng bida at kontrabida
8. Ang pinakahuling bahagi ng kuwento sa bahaging ito’y nasolusyunan na ang
mga problema.
9. Tawag sa pinagganapan ng kuwento.
10. Ang iniinugan ng istorya. Sa pamamagitan nito’y nagkakaroon ng ideya ang
manonood kung paano tatakbo ang mga kaganapan.
176
GAWAIN 3
Panuto: Tukuyin ang pagkakasunod-sunod ng banghay ng pelikula. Gamit ang numero
1-5, ilagay ang sagot sa espayong nakalaan para sa kasagutan.
177
Gawain 4
Panuto: Ibigay ang kahalagahan ng pelikula sa buhay ng mga tao sa lipunan. Isulat ang mga
sagot sa loob ng kahon.
178
Gawain 5
Panuto: Suriin ang pagkakalapat ng kahusayang teknikal sa pelikulang “Anak”. Isulat sa loob
ng parihaba.
ANAK
Kahusayang Teknikal
Pagdidirehe Pagganap ng artista Sinematograpiya
179
Repleksyon
Panuto: Pagkatapos mong mapanood ang pelikula, bilang pangwakas na gawain sagutin ang
mga tanong na nakatala sa ibaba. |
Ano-anong kulturang Pilipino ang inilarawan

dito?_______________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
Paano mo mapapahalagahan ang kulturang nabanggit?

Ipaliwanag._______________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Mga Sanggunian
A. Aklat
B. Website

https://web.facebook.com/watch/?ref=search&v=1262543747100433&external_log_id=2ae
5d2664f55f32580d572b1dd669bea&q=pelikulang+anak+ni+vilma+santos
180
Susi sa Pagwawasto
Gawain 2 Gawain 4
1. Disenyong Pamproduksyon 6. Kasukdulan 1. 2

2. Tunog 7. Tunggalian 2. 3
3. Musika 8. Wakas 3. 1
4. Sinematograpiya 9. Tagpuan 4. 5
5. Banghay 10. Paksa 5. 4
181
FILIPINO 8
Pangalan: ___________________ Lebel: ___________
Seksiyon: _____________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
PELIKULA
Malaking bahagi sa mga prodyuser ng pelikula ang pagbibigay ng pananaw ng mga

manonood kaugnay sa mga tinangkilik na pelikula. Maging ito man ay tungkol sa sining ng
pagdidirehe na kung saan ito ay nagbibigay interpretasyon at pagpapakahulugan ng direktor
sa pagdaragdag sa kagandahan ng isang panoorin o di kaya’y sa sining ng pag-arte kung saan
ipinakikita ng isang aktor o aktres ang kanyang buong husay sa pagganap sa mahahalagang
papel na gagampanan sa isang pelikula at maging sa ang paglalapat ng biswal na tagpuan sa
isang pelikula na kinakailangang mapaniwala ang mga manonood sa bawat tagpo ng istorya.
Sa bahaging ito ng gawaing pagkatuto, masusubok ang iyong kahusayan sa pagpapahayag ng

sariling pananaw tungkol sa mahahalagang isyu mahihinuha sa mundo ng pelikula.

Naihahayag ang sariling pananaw tungkol sa mahahalagang isyung mahihinuha sa napanood
na pelikula ng pelikula. (F8PD-IIIg-h-32)
Gawain 1
Panuto: Gamit ang emoticons, isulat ang kung wasto ang pahayag na isinasaad sa bawat
bilang at kung mali. Ilagay ang sagot bago ang bilang.
______ 1. Masasabing makatotohanan ang naging pagganap ng mga artista kung naipahayag
nila ang emosyon, kilos at pagsasalita ng tauhang kanilang ginagampanan.
______2. Mabisa ang isang pelikula kung iba’t ibang mensahe ang nakuha ng manonood sa
kanilang napanood.
______3. Ang pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa kuwento ay nagpapatunay lamang

na maayos ang pagkakabuo nito.
______4. Mahalagang maging detalyado mula sa kaliit-liitang bagay ang lahat ng mga
pangyayari upang maunawaan ng mga manonood ang takbo ng istorya.
______5. Sa pamagat pa lamang ay magkakaroon ka na ng ideya kung ano ang paksa ng

pelikula.
______6. Sa isang pelikula, kailangang mapaniwala ang mga manonood sa bawat tagpo ng
istorya.
182
______7. Ang iskrip na ginagamit sa pagdidirehe ng isang direktor, ay malaking tulong ang
mga hudyat sa pagbibigay-diin sa bawat linya ng mga aktor at aktres.
______8. Ang pag-arte ay isang larangan ng sining sa pagsasatao ng tagaganap sa mga

aksyon sa pelikula.
______9. Hindi maituturing na dula ang isang pagtatanghal kung hindi ito napanood ng ibang
tao.
______10. Ang mga manonood ang hahatol sa ikatatagumpay ng isang pelikula.
Gawain 2
Panuto: Muli mong sagutin ang inihandang gawain upang mapalawak pang lalo ang iyong
kaalaman. Hanapin sa Hanay B ang tinutukoy ng nasa Hanay A. Letra lamang
Hanay A Hanay B
____1. Ilaw, tunog, mikropono A. Paksa
____2. Papel na gagampanan B. Aspetong Teknikal
____3. Daloy ng kwento C.Mensahe ng Pelikula
____4. Pagsisikap D.Karakter
____5.“Lahat ay napagtatagumpayan buhay.” E. Eksena
____6. Paglalahad ng sariling pananaw tungkol F. Implikasyon

sa napanood.
____7. Isa sa pinakamahalagang bahagi ng dula G. Kagamitan/ Props

na dapat pagyamanin ng direktor.
____8. Ito ay katumbas ng pagbibihis ng mukha H. Disenyong Pamproduksyon

sa pelikula na gumagamit ng mga bagay o
kagamitan bilang pandagdag sa atraksyon
ng mga manonood.
____9. Ito ay tumutukoy sa ayos ng J. Musikal Iskoring

pagkasunod-sunod ng mga pangyayari
____10. Kaangkupan ng paggamit ng musika K. Banghay

at tunog sa pelikula.
183
Gawain 3
Panuto: Muli nating balikan ang eksena sa pelikulang “Anak”. Ano ang nais bigyan ng tuon
nito? Isulat ang sagot sa nakalaang sagutan.
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
__________________
_____________________________________________________________
______
_____________________________________________________________
______
_____________________________________________________________
______
_____________________________________________________________
______
_____________________________________________________________
______
_____________________________________________________________
______
_____________________________________________________________
______
_____________________________________________________________
______
_____________________________________________________________ 184
______
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
Gawain 4
Panuto:
Itala sa loob ng kahon ang sagot sa mga sumusunod ng katanungan :
Makatwiran ba ang simula, gitna at wakas ng pelikula sa

pagganap ng karakter sa kanilang eksena? Bakit mo nasabi?
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
Kung mabibigyan ka ng pagkakataong baguhin ang wakas

ng pelikula paano mo ito iibahin?
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
185
Gawain 5
Panuto: Batay sa binasang buod ng pelikula tinitiyak kong mayroong isang senaryo na
naibigan mo at tumatak sa iyong isipan. Pumili ng isang eksenang naibigan mo at ipaliwanag
kung tungkol saan ang eksenang ito. Pagkatapos, ibigay ang aral na naikintal sa isip mo.
Isulat ang iyong sagot sa nakalaang espasyo.
Eksena 1 Eksena 2
Eksena 3
Eksena 5
186
Ang eksenang tumatak sa isip at puso ko ay
____________dahil_________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ang eksenang ito ay tungkol

sa_________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Pagkatapos mabasa at mapanood ang tungkol sa pelikula natutunan ko

na_________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Rubriks
Pagtataya sa pagbuo ng dayalogo batay sa sumusunod na pamantayan.

• Kaangkupan----------------------------------------5 puntos
• Istilo--------------------------------------------------5 puntos
• Gamit ng Bantas-----------------------------------5 puntos
Kabuuan=15 pts
187
Repleksyon:
Pagtuunan ng pansin ang kasabihang nakalimbag sa ibaba. Bilang pag-unawa sa ating aralin
ay ipaliwanag at patunayan ang kahulugan ng pahayag na ito.
Mga Sanggunian
A. Aklat
188
B. Website
https://web.facebook.com/watch/?ref=search&v=1262543747100433&external_log_id=2ae5
d2664f55f32580d572b1dd669bea&q=pelikulang+anak+ni+vilma+santos
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1 Gawain 2
1. 1. B
2.D
2.
3.E
3. 4.A
5.C
4.
6.F
5. 7.H
8.G
6.
9.K
7. 10.J
8.
9.
10 .
189
FILIPINO 8
Pangalan: ___________________ Lebel: ___________
Seksiyon: _____________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
PAGGAMIT NG KAHUSAYANG GRAMATIKAL

Ang mga bantas ay mga simbolo na ginagamit sa pagsulat ng iskrip sa isang pelikula
upang higit na malinaw ang mensaheng nais ipabatid ng akda dahil ito ay nagpapakita ng
kayarian at kaayusan ng nakasulat na mga pahayag. Ang mga panuntunan ng pagbabantas ay
pabago-bago ayon sa wika, lokasyon, rehistro, panahon at oras. Sa pagpapalitan ng dayalogo
ng mga tauhan sa isang pelikula ay kinakailangang sumunod sa panuntunan sa tamang
paggamit ng bantas. Upang matukoy ang tagpuan ng aksyon, maituon ang atensiyon sa
pamamagitan ng pagbibigay diin sa natatanging damdamin ng tauhang nagpapahayag at higit
sa lahat ay upang maipabatid ang kalagayan o kondisyon (mood) na nanatili sa tauhang
nagsasalita.
Nagagamit ang kahusayang gramatikal (may bantas, magkakaugnay na pangungusap/ talata

sa pagsulat ng isang suring pelikula. (F8WG-IIIg-h-33)
Uri at Tamang Paggamit ng mga Bantas

• Tuldok (.) -ginagamit ang bantas na .sa katapusan ng pangungusap na pasalaysay at
pautos.
Hal. Carla, maghugas ka nga ng plato anak.
• Tandang Pananong (?)- ginagamit ang tandang panong sa katapusan ng mga
pangungusap ng nagtatanong at sa bahaging may pag-aalinlangan na inilalagay sa
mga loob ng panaklong.
Hal.Bakit mo kami iniwan?
• Tandang Padamdam (!)- ginagamit sa hulihan ng mga kataga o parirala na nagsasaad
ng masidhing damdamin katulad ng pagkagalit, pagsigaw, pagkalungkot at labis na
pagkatuwa.
Hal. Lumayo ka na dito! Sana hindi ka na lang umuwi!
• Kuwit (,) - ginagamit ito sa paghihiwalay ng isang sinipi. Ito rin ay ginanagamit sa
paghihiwalay ng mga salita at lipon ng mga salitang magkakauri.
Hal.Unang ginisa ang bawang, sibuyas at luya.
Tandaan: Ginagamit rin ang kuwit sa mga pahayag pagkatapos ng Oo at Hindi.
190
Hal.Oo, anak mo ako.
• Gitling (-) –ginagamit sa loob ng mga salitang-ugat o mahigit sa isang pantig ng
salitang-ugat.
Hal.masayang-masaya
-ginagamit din ang gitling kung ang unlapi ay nagtatapos sa katinig at ang
salitang nilapian ay nagtatapos sa patinig.
Hal.Magaling mang-uto ang babae.
(Kapag hindi nilagyan ng gitling ang mang-uto ay magiging “manguto” mag-iiba ang
kahulugan ng salita)
191
Gawain 1
Panuto: Batay sa mga piling pahayag ng mga tauhan sa loob ng akda, suriin kung anong
damdamin ang ibig ipakahulugan ng mga sumusunod na pahayag.
1. “Ang laki-laki mo na anak! Akalain mo bang lalaki ka ng ganyang kaganda? Ang liit-liit
mo lang noon, halika nga! Kwentuhan mo naman ako anak.”
A. Paghanga B. Pagkasaya C. Pagkasabik D. Pagkalungkot
2. " Ano ba tong sinasabi ko? Ano ba talagang gusto kong sabihin siguro ang talagang gusto
kong sabihin ay… mas malaking mawawala sa amin kung iiwan mo kami. "
A.Pagdududa B. Pagkalito C. Pagkatakot D. Pagtatanong
3. "Nay, tama na po! Ate, respetuhin mo naman si nanay bilang isang ina!"
A. Pagkagalit B.Pagkabahala C.Pagkalungkot D. Pagmamalasakit
4. "Pasensya ka na ha! Siguro hindi ko lang talaga kilala ang sarili ko kung sino ako. Ang
alam ko lang lumaki ako na walang umaakay sa akin. Yung walang nanay na nagsasabing
magaling ako at espesyal ako. "
A.Pagsisisi B. Pagkatakot C. Panunumbat D.Pagkalungkot
5. " Sana umalis ka na lang ulit. Sana huwag na huwag ka ng babalik! "
A.Pagkagalit B. Pagkatakot C. Pagdaramdam D. Pagkalungkot
6. "Sana naisip mo rin Carla na hindi madali sa isang ina ang mawalay sa kanilang mga anak.
Kung ayaw mo akong maging ina, mas lalong ayaw rin kitang maging anak."
A.Pagkagalit B. Pagkatakot C. Panunumbat D. Panghihinayang
7."Nay, kamusta ka na? Sana maramdaman ko rin ang higpit ng yakap mo. Miss na miss na
kita."
A.Pagkalito B. Pagdududa C. Pagkalungkot D. Pangungulila
8. "Bakit kaya ang lalake kapag nabigyan ang pamilya niya ng bahay, pagkain at damit agad
sasabihin ng mga tao, Aba! Mahusay siyang ama! pero kapag babae ka kahit ibinigay mo na
nga lahat sa mga anak mo, kasama pa pati buong puso’t kaluluwa mo parang hindi pa rin
sapat na tawagin kang mabuting ina?"
A. Pagkalito B. Pagkabahala C. Pagdaramdam D. Pagwawalang-kibo
9. Huwag na huwag mong sasabihin sa akin na alam mo kung ano ang totoo para sa amin.
A.Pagdududa B. Pagtatanong
Dahil wala kayong alam! AnoC.bang
Pagkabahala
alam mo? D.
Si Panunumbat
Daday lumaki iyan na walang kinikilalang
ina.
A.Pagkagalit B. Pagkatakot C. Panunumbat D. Panghihinayang
10. "Nay, sana pagbukas mo sa liham na ito mapapangiti kita sa simpleng paraan man lang.
Gusto kong sabihin sa iyo at sa buong mundo na kayong mga OFW, ang tunay na bayani"
A. Nagagalak B. Namamangha C. Nagmamalaki D. Nagmamalasakit
192
Gawain 2
Panuto: Ang mga larawang makikita sa loob ng kahon ay ilan lamang sa mga eksenang
tumatak sa puso ng mga manonood matapos panoorin ang pelikulang “Anak”. Batay sa mga
diyalogo ng mga tauhan sa bawat eksena, punan ng tamang bantas ang mga pahayag.
193
Gawain 3
Panuto: Isulat ang angkop na pangungusap na dapat sabihin ng mga tauhan na nasa larawan
kaugnay sa kasalukuyang isyu sa hinaharap ng ating bansa at ilagay ang wastong bantas.
Tauha1:____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Tauhan2:___________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Tauhan3:___________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Tauhan4:___________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Tauhan5:___________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
194
Nanay:_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Mag-aaral 1:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Mag-aaral 2:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
195
Gawain 4
Panuto: Gamit ang speech balloon. Magbigay ng halimbawa ng pelikulang napanood at isulat
ang diyalogong tumatak sa iyong isipan batay sa pelikulang pinanood pagkatapos, ipaliwanag
kung bakit ito ang napili.
Pamagat ng Pelikula
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
196
Gawain 5
Panuto: Batay sa larawang nasa sa loob ng lobo. Bumuo ng mga diyalogo gamit ang iba’t
ibang uri ng bantas.
1.
2.
197
3.
4.
6.
5.
198
Rubriks
Pagtataya sa pagbuo ng dayalogo batay sa sumusunod na pamantayan.
• Kaangkupan----------------------------------------5 puntos
• Istilo--------------------------------------------------5 puntos
• Gamit ng Bantas-----------------------------------5 puntos
Kabuuan=15 pts
Repleksyon:
Panuto: Kompletuhin ang pahayag upang mabuo ang diwa na nais ipabatid.
Sa tulong ng mga gawaing inihanda, natutunan ko na…______________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________.
Mga Sanggunian
Aklat
Website

https://web.facebook.com/watch/?ref=search&v=1262543747100433&external_log_id=2ae5
d2664f55f32580d572b1dd669bea&q=pelikulang+anak+ni+vilma+santos
199
Susi sa Pagwawasto
Gawain 3 Gawain 4
1. ! 9. ! 1. C 6. C
2. ? 10. ! 2. B 7. D
3. ? 11. ? 3. A 8. C
4. . 12. , 4. A 9. C
5. . 13. ? 5. A 10.C
6. ! 14. .
7. ? 15. .
8. .
200
FILIPINO 8
Pangalan: ____________________________________Baitang: _____
Seksiyon: _____________________________________Petsa: ______
GAWAING PAGKATUTO
KAMPANYA TUNGKOL SA KAMALAYANG PANLIPUNAN

Isa sa kakayahang malinang sa mga mag-aaral ay ang kakayahang makibahagi sa
mga usaping pambansa o mga napapanahong isyu. Mahalaga na maipabatid nila ang kanilang
mga panig. Isa sa paraan ng pagbabahagi ng kanilang panig ay ang pagbuo ng kampanya
tungo sa kamalayang panlipunan (social awareness campaign).
Matutunan sa araling ito ang mga hakbang sa pagbuo ng kampanya tungo sa
kamalayang panlipunan bilang paghahanda sa pagbuo ng sariling social awareness campaign
kaya mahalagang mabigyan ng kabatiran ang mga kabataan sa mga napapanahong isyu.
Sa mundo ng teknolohiya nagiging maalam na ang mga kabataan sa mga isyung

pambansa na nagiging dahilan na sila na ngayon ay aktibong nakikilahok sa usapin.
Kasanayang Pagkatuto at Koda

Nasusuri ang mga hakbang sa pagbuo ng isang kompanyang panlipunan ayon
sa binasang imporamasyon (FB8PB-IIIi-j-33).
201
Gawain 1
Panuto: Suriin ang mga hakbang sa pagbuo ng kampanyang panlipunan.
Lagyan ng tsek (/) kung may kaugnayan sa pagbuo ng kampanya at ekis (X) kung
walang kaugnayan.
Mga Hakbang sa Pagbuo ng Social Awareness Campaign
1. Pumili ng isang napapanahong 2. Tukuyin kung sino ang

isyung nais mong gawan ng isang grupo/pangkat na mga tao ang
social awareness campaign. nais mong makabasa, makarinig,
makakita o makapanood ng
kampanyang iyong gagawin.
3. Magsaliksik ng mahahalagang 4. Alamin kung anong pamamaraan

datos o impormasyon hinggil sa ang iyong gagamitin sa pagsasagawa
isyu o paksang iyong nais ng iyong kompanya. Maaaring print
bigyang-pansin upang media, social media, video
magkaroon ng sapat at malawak technology at iba pa. Sa
na kaalaman dito. kasalukuyang panahon, tiyak na
papatok sa masa ang social media.
5. Magsagawa nang mahusay na

pagpaplano kung paano
maisasakatuparan ang pagbuo ng
kampanya.
202
______1. Kailangang gumamit ng mga matatalinghagang salita upang mahikayat ang mga
mambabasa o tagapakinig.
______2. Walang sapat na oras ang kakailanganin sa paggawa ng social awareness
campaign.
______3. Dapat isaalang-alang kung sino ang mga magsisilbing mambabasa o tagapakinig.
______4. Gamitin ang social media upang mas mapabilis ang pagbibigay ng impormasyon at
mahikayat ang mga mambabasa.
______5. Kailangan ng makalumang isyu upang mas makilahok at maganyak ang
nakararami.
______6. Kailangang bigyan pansin kung ano ang magiging isyu/paksa na dapat tatalakayin.
______7. Upang mas maging malinaw at tiyak ang mga impormasyon kailangan magsaliksik
hinggil sa paksa.
______8. Pagplanuhang mabuti upang lalong malinaw at maayos ang daloy nito.
______9. Pukawin ang pansin ng mga mambabasa o tagapakinig sa pamamagitan ng
pagbibigay ng mga premyo sa mga katanungan.
______10. Gumamit ng mga salitang balbal para sa mas mabilis na pang-unawa.
Gawain 2
Panuto: Ayusin sa wastong pagkasunod-sunod ang mga hakbang sa pagbuo ng kampanyang
panlipunan. Lagyan ng numerong 1-5. Isulat ang sagot sa patlang.
____ Alamin kung anong pamamaraan ang iyong gagamitin sa pagsasagawa.
ng iyong kompanya.
____Pumili ng isang napapanahong isyung nais mong gawan ng isang social awareness campaign.
_____Magsagawa nang mahusay na pagpaplano kung paano maisasakatuparan ang pagbuo

ng kampanya.
_____Tukuyin kung sino ang grupo/pangkat na mga tao ang nais mong
makabasa, makarinig, makakita o makapanuod ng kampanyang iyong gagawin.
_____Magsaliksik ng mahahalagang datos o impormasyon hinggil sa isyu o paksang iyong

nais bigyang-pansin upang magkaroon ng sapat at malawak na kaalaman dito.
203
Gawain 3
Panuto: Tukuyin kung alin sa mga hakbang ng kampanyang panlipunan kung sa
kabilang ang mga pahayag. Iguhit ang angkop na smiley bilang tugon sa mga katanungan.
😎-Pagpili ng napapanahong isyu.

😍-Pagtukoy kung sino ang tagapakinig.
😄-Pagsaliksik ng mga datos.
🙂-Paggamit ng social media bilang medium.
😉-Pagpaplano para sa paggawa ng kampanyang panlipunan.
______1. Tukuyin kung anong midyum ang gagamitin sa pagbatid ng kampanyang

panlipunan.
______2. Pumili ng isang paksang napapanahon upang mahikayat at makuha ang atensyon
ng mga tagabasa.
______3. Gamitin ang tulong ng social media upang mapabilis ang pagbibigay ng mga
impormasyon.
______4. Kailangang malaman kung sino ang kausap at kung ano ang magiging layunin
sa paggawa ng social awareness campaign.
______5. Alamin kung anong kampanyang panlipunan ang kailangan ng komyunidad.
Kung ito ba ay makatutulong sa nakararami o hindi?
______6. Makibahagi sa mga pinuno ng isang komyunidad upang malaman kung anong
istratehiya ang gagamitin.
______7. Isiping mabuti kung ano ang magiging paksa at kung ano ang magiging epekto
nito sa tagapakinig o mambabasa.
______8. Dapat tiyak, detalyado at pinag-aralang mabuti ang mga impormasyon upang
maging malinaw at hindi makabuo ng maling ideya.
______9. Hikayatin ang mga kabataan sa pagpapalaganap ng kampanyang panlipunan
gamit ang kanilang social media accounts.
______10. Magtanong sa mga taong may sapat at malawak na kaalaman tungkol sa paksa
upang makakuha ng mga mahahalagang impormasyon na kakailanganin sa
isang social awareness campaign.
Gawain 4
Panuto: Basahin ang teksto at sagutin ang mga katanungan. Isulat ang titik ng wastong
sagot sa patlang.
Sa loob ng silid-aralan nagpaplano ang mga magkakagrupo sa Filipino dahil
nais nilang gumawa ng isang kampanya tungkol sa pangangalaga ng kalikasan. Napili
nila ang paksang ito sapagkat nakararanas na tayo ng matinding init, matinding
pagbaha at nakakalbo na ang ilang kabundukan.
Nagsaliksik sila at hinango nila ang kampanyang ito sa documentary film na ginawa
ng dating Pangalawang Pangulo ng Estados Unidos na si Al Gore na pinamagatang
An Incovenient Truth.
204
Ayon sa dokumentaryong ito, maaaring sundin ng mga tao ang mga
sumusunod na hakbang para mabawasan ang pagbuga ng mga greenhouse gas sa
atmospera at sa gayon ay maibaba ang antas ng pag-init ng mundo.
1. Gumamit ng compact fluorescent light (FCL) at iba pang kagamitan o

kasangkapang energy-efficient.
2. Isara ang mga ilaw at kasangkapang hindi ginagamit.
3. I-recycle ang mga bagay na maaari pang gamitin.
4. Kung maaari ay maglakad o magbisikleta para marating ang destinasyon.
5. Kung malayo ang pupuntahan gumamit ng isang uri ng transportasyong
pangmasa sa halip na magmaneho ng sariling sasakyan.
6. Gumamit ng mga renewable na pinagkukunan ng enerhiya katulad ng
biofuel at solar wind, geothermal at hydropower
7. Magtanim ng maraming puno dahil ang mga ito ay humihigop ng carbon
dioxide.
Gagamitin nila ang social media tulad ng pagpo-post sa facebook, twitter at instagram upang maikalat
ang mga hakbang na ito sa mga mag-aaral sekondarya upang mahikayat silang makibahagi sa
pangangalaga ng kalikasan at nang mailigtas ang tuluyang pagkasira ng kalikasan.
_______1. Tungkol saan ang gagawing kampanya ng mga magkakagrupo?

a. Pagpapatupad ng batas.
b. Tungkol sa buhay ni Al Gore.
c. Mga pananaw tungkol sa kabuhayan.
d. Mga hakbang sa pangangalaga ng kalikasan.
______2. Sino ang hihikayatin ng grupo?
a. Mga opisyal ng pamahalaan.
b. Mga mag-aaral sa sekondarya.
c. Mga mag-aaral sa elementarya.
d. Mga matatanda sa kanilang komyunidad.
______3. Paano nakakuha ng mga impormasyon ang mga magkakaibigan tungkol sa kanilang
paksa?
a. Nagbasa-basa sila ng mga libro.
b. Nag-imbento sila ng mga impormasyon.
c. Nangalap sila ng impormasyon sa pamamagitan ng internet.
d. Nangalap sila ng mga impormasyon sa tulong ng documentary film.
______4. Paano makatulong ang social media sa pagbibigay ng mga impormasyon?
a. Pagpapakita ng mga larawan.
b. Paglagay ng mga awitin na nakapukaw sa kanilang atensyon.
c. Paglagay ng kanilang sariling saloobin o ideya tungkol sa mga nangyayari.
d. Sa pamamagitan ng pag-post sa facebook at pag-update ng status maging
sa Instagram.
205
______5. Ano ang nais mangyari ng mga magkakagrupo?
a. Mabawasan ang mga tao.
b. Magtanim ng maraming puno.
c. Mabawasan ang greenhouse gas sa atmospera
d. Gawin ang mga hakbang para sa ikabubuti ng nakararami.
______6. Paano nagplano ang mga magkakagrupo tungkol sa kanilang gagawing kampanya?
a. Tinawag sila ng mga eksperto para magplano.

b. Sila ay nag-usap-usap sa pamamagitaan ng messenger.
c. Nagkaraoon sila ng pagtitipon sa loob ng kanilang bahay.
d. Nagplano sila sa loob ng kanilang silid-aralan upang malinaw at maayos
ang kanilang pag-uusap.
______7. Bakit tungkol sa pangangalaga ng kalikasan ang kanilang napiling paksa?
a. Sila ay mga tagapagtaguyod ng inang kalikasan.
b. Ayaw nilang pag-usapan ang tungkol sa ibang bagay.
c. Mas mabuti kung iyon na lamang ang kanilang pag-uusapan.
d. Nakararanas na tayo ng matinding init, pagbaha at pagkalbo ng kagubatan.
______8. Tinukoy ba nila ang kanilang mga hihikayatin sa kampanya?
a. Hindi, dahil kulang sila sa pagpaplano.
b. Hindi, dahil nagkaroon sila agad ng maraming gawain.
c. Oo, ito ay galing sa kanilang mga mamamayan upang mas maraming
taong makisali sa kampanya.
d. Oo, ito ay mula sa mga mag-aaral ng sekondarya dahil nais nilang
makibahagi sila sa pangangalaga ng kalikasan
______9. Paano inilahad ng mga mag-aaral ang kanilang saloobin tungkol sa pangangalaga
sa inang kalikasan?
a. Kailangan magtanim ng puno.
b. Iwasan ang pagputol ng mga puno.
c. Nagbigay siya ng mga dapat gawin at iwasan.
d. Sundin ang mga hakbang sa pangangalaga sa kalikasan.
______10. Ano ang dapat na isaalang-alang kapag gagawa ng isang social awareness
campaign?
a. Huwag pakinggan ang mungkahi ng iba.
b. Iwasan ang mga tanong tungkol sa paksa.
c. Magkaroon ng malawak na kaalaman tungkol sa isyu.
d. Limitahan ang oras para sa pagpaplano upang mas maging epktibo ang
gawain.
206
Gawain 5
Panuto: Batay sa nabasang teksto, gumawa ng sariling hakbang sa pangangalaga ng
kalikasan. Isulat sa kahon ang sagot.
207
Repleksiyon
Panuto: Dugtungan ang mga pahayag batay sa paksang tinalakay. Itala ang iyong
natutuhan ukol sa Kampanyang Panlipunan o Social Awareness Campaign gamit ang
quotable quotes.
Nalaman kong….
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
____
Napagtatnto kong….
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
____
Kaya naman….
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
____
208
Sangguinan
A. Aklat
• Baisa-Julian, A.(2017). Pinagyamang Pluma 8. Quezon City: Phoenix
Publishing
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
1. X 6. /
2. X 7. /
3. / 8. /
4. / 9. X
5. X 10. X
Gawain 2
4 Alamin kung anong pamamaraan ang iyong gagamitin sa pagsasagawa

ng iyong kompanya.
1 Pumili ng isang napapanahong isyung nais mong gawan ng isang social
awareness campaign.
5 Magsagawa ng mahusay na mahusay na pagplaplano kung paano

maisasakatuparan ang pagbuo ng kampanya.
2 Tukuying kung sino ang grupo/pangkat na mga tao ang nais mong
makabasa, makarinig, makakita o makapanuod ng kampanyang
iyong
3 Magsaliksik
gagawin.ng mahahalgang datos o impormasyon hinggil sa isyu o
paksang iyong nais bigyang-pansin upang magkaroon ng sapat at
malawak
Gawain 3 na kaalaman ditto.
1. 🙂 6. 😉
2. 😎 7. 😉
3. 🙂 8. 😄
4. 😍 9. 🙂
5. 😉 10. 😄
Gawain 4
1. A 8. A
2. C 9. D
3. D
4. D
5. C
6. D
7. D
209
Gawain 5
• Maaaring magkakaiba ng sagot/Gamitin ang rubric.
RUBRIC SA PAGSUSURI
PAMANTAYAN 5 3 1
TEMA Ang mga ideya ay May ugnayayan May ideya subalit
magkakakugna- ang mga ideya at kulang at
ugnay. Naipamalas hindi gaanong bahagyang
ng mahusay ang naipamalas ang konektado lamang.
namamayaning damdamin
damdamin.
NILALAMAN Naisusulat ang Naisulat ang Hindi naisulat ang

katawan ayon sa katawan ayon sa katawan ayon sa
mga suportang isang ideya lamang paksang dapat
ideya na tumutugon na tumutugon sa talakayain.
sa kabuuan batay sa isyung tinatalakay.
isyung tinatalakay.
ESTRAKTURA O Lahat ng linya ay Halos ang mga Hindi organisado

PAGKAKABUO maayos na pinili at linya ay hindi ang pagkakagawa
organisado ang magkakatugma, at hindi pinili ang
pagkakagawa. hindi organisado mga salita.
ang pagkakagawa.
209
FILIPINO 8
Pangalan: ____________________________________Lebel: _____
Seksiyon: _____________________________________Petsa: ______
GAWAING PAGKATUTO
KAMPANYA TUNGKOL SA KAMALAYANG PANLIPUNAN

Ang pagbuo ng kampanyang panlipunan ay maituturing na pampublikong
komunikasyon dahil nagpapalawak ito ng kaalaman sa pamamagitan ng pagbibigay
impormasyon sa publiko.
Bukod dito, pinipili ang mga salitang ginagamit na angkop sa pagbuo ng kampanyang
panlipunan. Inaayos din ang tamang pagkasunod-sunod ng mga kaisipang ipinahahayag sa
pagbuo ng kampanyang panlipunan dito pumapasok ang sinasabing angkop na mga
komunikatibong pahayag
May iba’t iba paraan upang maging mabisa at makatawag-pansin sa publiko ang isang
kampanya.
1. Paggamit ng salawikain o kasabihan.
Halimbawa:
• Kung ano ang itatanim ay siya ring aanihin.
• Kapag makitid ang kumot, matuto kang mamaluktot.
2. Paggamit ng iba’t ibang anyo ng pangungusap (Paturol, Pasalaysay, Pautos,

Padamdam at Patanong):
A. Paturol/Pasalaysay-Ang uri ng pangungusap na ito ay naglalahad ng katotohanan
o pangyayari. Kadalasan, ang paturol na pangungusap ay nagtatapos sa tuldok (.)
Halimbawa:
• Si Rodrigo Duterte ang pangulo ng Pilipinas.
• Tuwing ika-12 ng Hunyo ipinagdiriwang ang Araw ng Kalayaan.
B. Pautos O Pakiusap- uri ng pangungusap na ginagamit sa pagpapagawa o

pakikiusap na ipagawa ang isang bagay. Gumagamit ng bantas na tuldok (.)
Halimbawa:
• Magbasa ka ng mga aralin para sa pagsusulit mo bukas.
• Manood ka ng balita tungkol sa kumakalat na virus.
210
C. Padamdam – uri ng pangungusap na ginagamit sa pagpapahayag ng matinding
damdamin sa pagpapahayag ng matinding damdamin tulad ng tuwa, galit, gulat, poot,
sakit at iba pa. Gumagamit ito ng bantas na tandang padamdam (!)
• Bilisan mo! Umuulan na!
• Diyos ko! Ang taas ng baha!
D. Patanong – uri ng pangungusap na pagsasaad ng isang tanong at ginagamit sa sa
pagtatanong. Gumagamiit ito ng bantas na tandang pananong (?)
• Anu-ano ang mga magagandang tanawin ditto sa Pilipinas?
• Bakit mahalaga ang pag-aaral?
https://www.myph.com.ph/2011/09/uri-ng-pangungusap-ayon-sa-gamit.html#.Xv0osygzbIU
Kasanayang Pagkatuto at Koda

Naipaliliwanag ang mga salitang angkop na gamitin sa pagbuo ng isang kampanyang
panlipunan. (F8PT-IIIi-j33)
Gawain 1
Panuto: Ayusin ang mga salita upang mabuo ang mga kaisipan. Isulat ang sagot sa loob bilog
at bumuo ng mga pangungusap gamit ang mga salita. Isulat ang sagot sa patlang.
Halimbawa:
Kahirapan, Pagbagsak ng ekonomiya,Pandemya
Pagbagsak
Pandemya Kahirapan
ng
ekonomiya
Nakaranas ng kahirapan sang buong mundo dahil sa pagbagsak ng ekonomiya dulot ng pandemya.
1. Bullying,Pisikal na Kaanyuan,Mental na kapasidad.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
211
2. Susi ng tagumpay, Edukasyon, Kayamang hindi mananakaw
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________
3. Pag-ibig, Baliw, Nakakakilig
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________
3. Kabataan, Kinabukasan, Pag-asa ng bayan
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________
4. Paniniwala, Pananampalataya, Pagdadasal
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
212
Gawain 2
Panuto: Ayusin ang mga letra sa loob ng kahon upang mabuo ang salitang
tinutukoy sa bawat pahayag. Isulat ang sagot sa patlang.
_________________1. N I A K A L P A R G I
Ingatan ang kalikasan sapagkat ito ay kaloob ng Poong Maykapal. Huwag

hayaang sirain ninuman, bagkus magtulungan para sa malinis at maayos na
kapaligiran.
_______________2. N A G A K H A N A D
Ang tunay na kagandahan ay hindi nakikita sa pisikal na kaanyuhan. Nakikita sa

kagandanhang loob na pinapakita mo sa iyong kapwa, bukas palad at handang
tumulong.
________________3. M A K A Y A N A N
Ang tunay na kayaman ng isang magulang ay hindi sa materyal na bagay, kundi

sa kaniyang mga anak na nakikitang nagtatagumpay sa bawat pagsubok na
nalalampasan.
_______________4. N A D A I L K A K A
Ang Diyos ay matapat sa tao; may substansya ng katapatan, kaya’t ang Kanyang
salita ay palaging napapagkatiwalaan. Higit pa, ang Kanyang mga pagkilos ay
walang kapintasan at hindi mapag-aalinlanganan.
________________5. G A P M A H A M A L
Ang mga mata ay bulag at ang mga tenga ay bingi kapag puso ang naghahari sa
bawat tao sa daigdig. Pantay-pantay tayong lahat. Lahat tayo ay may
karapatang umibig at ibigin.
213
Gawain 3
Panuto: Ibigay ang sariling reaksyon sa mga pahayag tungkol sa mga isyung panlipunan sa
pamamagitan ng estratehiyang Post ko, Comment mo!
1. Post ko… Comment mo…

Kabataan pag-asa ng bayan, _________________________
_________________________
Sulong Edukasyon
_________________________
_________________________
2. Comment mo…
Post ko…
Pamilya ay pahalagahan, _________________________
_________________________
Kasama sa anumang _________________________
digmaan. _________________________
3. Comment mo…
Post ko…
Droga ay iwasan, _________________________
_________________________
Edukasyon ay pahalagahan. _________________________
_________________________
4. Post ko… Comment mo…

Kalusugan ay ingatan _________________________
Upang Covid 19 ay di ka _________________________
madapuan . _________________________
_________________________
Post ko… Comment mo…

5. Reduce _________________________
_________________________
Re-use
_________________________
Recycle _________________________
214
Gawain 4
Panuto: Batay sa mga larawan, piliin ang mga angkop na salita upang maipahayag nang
malinaw ang kampanya. Isulat ang sagot sa patlang.
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_________
1. Kabataan Maglaro Maghirap Magsaya
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
_
2. Bayani Tagapagligtas Kaaway Kasama
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
____
3. Komunikasyon Kadiliman Tulay Instrumento
215
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
________________________________
4. Pamilya Pagmamahal Sandalan Kaaway
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
_________________________
5. Edukasyon Kaunlaran Tagumpay Pasakit
216
GAWAIN 5
Panuto: Basahin ang mga datos at bumuo ng rekomandasyon gamit ang angkop na mga
salita. Isulat ang sagot sa kahon.
Halimbawa:
Pagkasira ng kalikasan.
Datos:
1. Pagputol ng mga punong kahoy.
2. Pagsunog ng mga plastic at dahon.
Rekomendasyon:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Sakit na COVID.
Datos:
1. Nagkakaroon ng malubhang sakit sa paghinga na may sintomas tulad ng lagnat, ubo,

paghihingalo at pagiging hirap sa paghinga.
2. Ang iba naman sintomas ay pagkasakit sa tiyan kasali na ang pagtatae at

pagkahilo/pagsusuka.
Rekomendasyon:
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
217
____________________________________________
Repleksyon
Panuto: Pagkatapos ng talakayan tungkol sa kampanyang panlipunan o social
awareness campaign. Itala kung paano nakatutulong ito sa iyo bilang isang anak at mag-
aaral.
Anak
Mag-aaral
Sangguinan
A. Internet
1. “Mga Bata” http://thequotesmaster.com/2018/09/80-heart-touching-slogans-
child-labour/
2. “Bayani” https://www.philstar.com/opinion/2020/04/09/2006443/editorial-
new-heroes
3. “Social Media”
https://www.martechvibe.com/insights/staff-articles/top-4-social-media-
campaigns-in-the-middle-east/
4. “Pamilya”
https://www.alamy.com/family-parents-and-childrens-cartoons-in-black-and-
white-image260444449.html
5. “Silid-Aralan”
https://www.anetd.com/mass-notification/how-our-devices-help/
Susi ng Pagwawasto
Gawain 1
• Pisikal na Kaanyuan+Mental na kapasidad= Bullying,
• Susi ng tagumpay+ Kayamang hindi mananakaw=Edukasyon
• Baliw+Nakakakilig=Pag-ibig
• Kinabukasan+Pag-asa ng bayan= Kabataan
• Paniniwala+Pagdadasal=Pananampalataya
218
Gawain 2
1. Kapaligiran
2. Kagandahan
3. Kayamanan
4. Kadakilaan
5. Pagmamahal
Gawain 3
• Maaring magkakaiba ng sagot/Gamitin ang rubric.
Gawain 4
1. Kabataan, maglaro, magsaya
2. Bayani, taga-pagligtas, kasama
3. Komunikasyon, tulay, instrument
4. Pamilya, pagmamahal, sandalan
5. Edukasyon, kaunlaran, tagumpay
Gawain 5
• Maaring magkakaiba ng sagot/Gamitin ang rubric.
RUBRIC SA PAGSUSURI
PAMANTAYAN 5 3 1
TEMA Ang mga ideya ay May ugnayayan May ideya subalit
magkakakugna- ang mga ideya at kulang at
ugnay. Naipamalas hindi gaanong bahagyang
ng mahusay ang naipamalas ang konektado lamang.
namamayaning damdamin
damdamin.
NILALAMAN Naisusulat ang Naisulat ang Hindi naisulat ang

katawan ayon sa katawan ayon sa katawan ayon sa
mga suportang isang ideya lamang paksang dapat
ideya na tumutugon na tumutugon sa talakayain.
sa kabuuan batay sa isyung tinatalakay.
isyung tinatalakay.
ESTRAKTURA Lahat ng linya ay Halos ang mga Hindi organisado

O maayos na pinili at linya ay hindi ang pagkakagawa
PAGKAKABUO organisado ang magkakatugma, at hindi pinili ang
pagkakagawa. hindi organisado mga salita.
ang pagkakagawa.
219
FILIPINO 8
Pangalan: _______________________________ Lebel: ___________

Seksiyon: ________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
PAGBUO NG KAMPANYA TUNGKOL SA KAMALAYANG
PANLIPUNAN SA TULONG NG MULTIMEDIA

Sa lumalawak na sakop ng teknolohiya, ang mga impormasyon ay malayang
naibabahagi at nababasa ng sinoman. Bilang isang mamamayan, isa sa mahalagang tungkulin
natin sa lipunan ay magkaroon ng kamalayan sa mga nangyayari sa ating paligid.
Sa tulong ng mga kaalamang ito, natututo ang bawat isa na ,magmasid, makilahok at
magbigay ng panig at opinyon sa usapin na mahalagang sangkap sa pagbuo ng isang
kampanya tungo sa kamalayang panlipunan (social awareness campaign).
Ang mabubuuong kampanya tungo sa kamalayang panlipunan ay maaring ilalathala
gamit ang multimedia upang mapabilis ang pagbabahagi ng kaisipan. Ang mga halimbawa ng
multimedia ay text, imahe, tunog,video at animation.
Kasanayang Pampagkatuto
Nakasusulat ang isang malinaw na social awareness campaign tungkol sa isang paksa
na maisasagawa sa tulong ng multimedia (F8PU-IIIi-j-34)
Gawain 1
Panuto: Punan ng wastong sagot ang grapikong paglalarawan ng datos na isinumite ng
Department of Health (DOH) noong Hunyo 3, sa bilang ng kaso ng COVID -19. Isulat ang
sagot sa patlang.
Ayon sa report ng Department of Health (DOH) nakapagtala ng 19,748 na kaso

ng COVID-19 sa Pilipinas nitong Hunyo 3,2020, 4:00 pm. Nadagdagan ng 751 na
bagong kumpirmadong kaso na may kabuuang 19,748. Nadagdagan din ng walong
kaso ang namatay na may kabuuang 960 at 90 na gumaling naman ang naidagdag
sa kabuuang bilang na 4,153 na gumaling.
220
Hunyo (1.)_____, 2020, (2.)______PM
COVID-(3.)_______
(4.) ________________________(Lugar)
KUMPIRMADONG KASO
(5.) _______________________Kabuuang bilang
(6.) _______________________Naidagdag
NAMATAY GUMALING
(7.) ___________ Kabuuan (9.)_________ Kabuuang
(8)___________Naidagdag (10) _________ Naidagdag
Gawain 2
Panuto: Batay sa datos sa gawain 1, piliin ang mga kaisipang nakapaloob dito. Lagyan
ng tsek (/) kung makikita ito sa nabasang datos at ekis (X) kung hindi.
_____1. Mahalaga ang araw-araw na pagpapalabas ng Department of Health (DOH) ng

mga bagong ulat sa kaso ng COVID-19
______2.Mas marami ang bilang ng mga gumagaling kaysa namamatay.
______3. Tumataas ang bilang ng mga kaso araw-araw.
______4. Kakaunti lamang ang naidagdag sa kaso ng namatay.
______5. Tanging ang DOH lang ang may kakayahang magbigay ng ulat sa kumpirmadong
kaso ng COVID-19 sa Pilipinas.
_____6. Araw-araw na naglalabas ng datos ang DOH para sa kabatiran ng mga
mamamayan.
_____7. May naidagdag na mahigit sa pitong daan na bagong kumpirmadong kaso.
_____8. Nawawalan ng disiplina ang mga Pilipino kaya tumaas ang bilang ng kaso ng
COVID-19.
_____9.Nadagdagan ng siyam ang kaso ng kumpirmadong namatay dahil sa COVID-19.
_____10. Ang may pinakamaraming kumpirmadong kaso ay matatagpuan sa NCR.
Gawain 3
Panuto: Bumuo ng isang social awareness campaign sa pamamagitan ng Islogan.Batay
sa larawan. gamitin ang mga susing salitang nakapaloob sa kahon upang mabuo ang inyong
Islogan. Isulat ang sagot sa kahon.
Ang Islogan ay isang maikling mensahe na nakakaantig ng damdamin at madalas

nagdudulot ng matagal na impresyon o leksyon sa mambabasa.Ito ay may tugma sa
huling pantig ng mga parirala
221
Larawan 1 Larawan 2 Larawan 3
____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________
____________________ ____________________ ____________________
____________________
____________________
Halimbawa: Disiplina ang kailangan para malabanan ang pandemiyang kinatatakutan
____________________
____________________
_____
Halimbawa Mga susing salita: Mga susing salita:

Mga susing salita: Mga susing 1. sabon 1. social
1. face mask salita: 2. dalawampung distancing
2. proteksyon 1. pandemya segundo 2. isang metro
3. gamitin 2. kinatatakutan 3. tubig 3. isakatuparan
4. ugaliin 3. disiplina 4. paghuhugas 4. layo
5. sarili 4. kailangan 5. makaiwas 5. kaligtasan
5. malabanan
222
Gawain 4
Panuto: Batay sa Gawain 3, punan ng tamang kasipan ang talahanayan. Isulat ang
tamang sagot sa patlang.
Paksa Sino ang kinakausap? Katauhang nais

hubugin
Halimbawa COVID-19 Mamayang Pilipino Pagkakaroon ng
disiplina
Larawan 1 1. 2. 3.
Larawan 2 4. 5. 6.
Larawan 3 7. 8. 9.
Gawain 5
Panuto: Punan ng tamang sagot ang mga patlang upang mabuo ang pahayag na dapat
isaisip sa pagbuo ng isang social awareness campaign.Piliin ang mga sagot sa kahon.
Pagpipilian: magsaliksik malikhain makatotohanan

kongkretong bigyang-diin
1. Sa pagbuo ng isang kampanya tungo sa kamalayang panlipunan, kailangang maging
__________________ upang ito’y maging kapani-paniwala.

2. Magbigay ng mga ________________ halimbawa upang mahikayat ang mga makakakita
ng ginawang social awareness campaign.
3. Sikaping maging _______________ sa paggawa ng kampanya.

4. Kailangang _______________ ng mga datos upang hindi magkamali sa mga
mahahalagang kaisipang mabubuo.
5. Maging tiyak sa puntong nais ___________________.
223
Repleksiyon
Matapos mapag-aralan ang kampanya tungo sa kamalayang panlipunan gamit ang
multimedia, buuin ang pangungusap.Isulat ang sagot sa patlang.
Nalaman kong ang Napatunayan ko na Naniniwala akong sa

multimedia kaming mga paggawa ng social
__________________ kabataan___________ awareness
__________________ ___________________ campaign__________
__________________ ___________________ ___________________
______ ___ ___________________
____
Pamanatayan sa Pagmamarka sa Islogan:

Pamantayan Larawan A Larawan B Larawan C
Istruktura
5- Nagamit ang limang susing salita
4- Nagamit ang apat na susing salita
3- Nagamit ang tatlong susing salita
2- Nagamit ang dalwang susing salita
Organisasyon
5- Malinaw at makapukaw interes ang inilahad
na kaaisipan
4-Malinaw ngunit bahagyang makapukaw ng interes
3- Bahagyang malinaw at bahagyang makapukaw ng
interes
Malikhain
5- Malinaw at maayos ang pagkakalahad ng kaisipan
4- Malinaw subalit hondi gaanong maaayos ang
pagkakalahad ng kaisipan.
3- Hindi malinaw at hindi maayos ang pagkakalahad
ng kaisipan
Iskor
224
12
1. Paggamit ng facemask
2. Mga taong lumalabas
3. Pang-iingat
4. Paghuhugas ng kamay
5. Mamamayang Pilipino
6. Kalinisan sa katawan
7. Social Distancing
8. Mamamayang Pilipino
9. Disiplina sa sarili
Gawain 5
1. makatotohanan
2. kongkretong
3. malikhain
4. magsaliksik
5. bigyang diin
225
FILIPINO 8
Pangalan: _______________________________Lebel:____________
Seksyon: _______________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
PAGBUO NG KAMPANYA TUNGKOL SA KAMALAYANG
PANLIPUNAN GAMIT ANG KOMUNIKATIBONG PAGPAPAHAYAG

Isa sa mahalagang gampanin ng teknolohiya sa buhay ng mga mag-aaral ay
pagkakaroon nila ng kaalaman tungkol sa napapanahong isyu na magiging gabay nila upang
magkaroon ng kaalaman sa mga nangyayari sa kanilang paligid.
Ito ang magiging dahilan upang matutunan nilang ipahayag ang kanilang saloobin sa
isang partikular na napapanahong paksa upang maiparinig ang kanilang panig o saloobin na
mahalaga sa pagbuo ng isang kampanya tungo sa kamalayang panlipunan (social awareness
campaign).
Sa pagbubuo ng kampanya, magagamit ang komunikatibong pagpapahayag tulad ng
mga sumusunod:
1. Pagtanggap,Pagsang-ayon- tunay,talaga,totoo,sadya,tama
2. Pagtanggi,Pagsalungat- hindi,hindi totoo,May mali,Salungat
3. Pagpapatotoo,Pagpapatibay-Ayon sa/kay,Batay sa/kay, Alinsunod sa/kay
4. Pag-aalinlangan- Maaari, Sakali,Marahil,Baka
Kasanayang Pampagkatuto
Nagagamit ang angkop na mga komunikatibong pahayag sa pagbuo ng isang
social awareness campaign. (F8WG-IIIi-34).
Gawain 1
Panuto : Hanapin ang mga salitang makatulong sa pagbuo ng isang social awareness
campaign tungkol sa paksang “No Homework Bill”.Lagyan ng tsek ((/) ang patlang ng
inyong sagot.
__Social
media
226
Gawain 2
Panuto : Ayusin ayon sa pagkasunod-sunod ang mga kaisipang inilahad upang
makabuo ng isang malinaw na kampanya tungkol sa “No Homework Bill”.Isulat ang sagot sa
flow chart.
A. Layon din ng naturang panukalang batas na hindi na pag-uuwiin ng mga libro ang
mga bata para maiwasan umano nila ang pagbubuhat ng mga mabibigat na gamit
mula eskuwela pauwi sa kanilang mga bahay.
B. Bukod pa rito, mawawalan ng interes sa pag-aaral ang mga bata at magkakaroon ng
maraming oras sa pagrerelaks at matutuuon ang kanilang pansin sa social media at
onlines games
C. Naghain si Quezon City Rep. Alfred Vargas ng isang panukala, ang House Bill
3883 upang magkaroon ng kalidad na oras ang mga mag-aaral sa piling ng kanilang
mga magulang.
D. Ang naturang house bill ay naglalayong limitahan o itigil ang pamimigay ng
takdang-aralin sa mga bata tuwing araw ng Sabado at Linggo.
E. Maraming mga guro ang nangamba dahil nabanggit sa panukala na ang
sinumang guro na mapatunayang nagbibigay ng takdang aralin ay may
karampatang maparusahan, ito ay ang pagbabayad ng 50,000 piso.
227
Gawain 3
Panuto: Batay sa mga pahayag, bumuo ng mga kampanya tungo sa kamalayang
panlipunan gamit ang komunikatibong pagpapahayag.Isulat ang sagot sa kahon.
Hal. Layon din ng naturang panukalang batas na hindi na pag-uuwiin ng mga libro ang
mga bata para maiwasan umano nila ang pagbubuhat ng mga mabibigat na gamit
mula eskuwela pauwi sa kanilang mga bahay.
(Pagsang-ayon)Tunay na gagaan ang buhay ng mga mag-aaral kapag hindi na

sila magbubuhat ng mga mabibigat na gamit mula eskwela.
1. Mawawalan ng interes sa pag-aaral ang mga bata at magkakaroon ng

onlines games
(Pagtanggi) Hindi totoong_________________________________________

_____________________________________________________________
2. Naghain si Quezon City Rep. Alfred Vargas ng isang panukala, ang House Bill
3883 upang magkaroon ng kalidad na oras ang mga mag-aaral sa piling ng
kanilang mga magulang.
(Pagpapatotoo) Ayon kay_______________________________________

_____________________________________________________________
228
3. Maraming mga guro ang nangamba dahil nabanggit sa panukala na ang
sinumang guro na mapatunayang nagbibigay ng takdang aralin ay may
karampatang kaparusahan, ito ay ang pagbabayad ng 50,000 piso.
(Pagsalungat) Hindi sumasang-ayon__________________________________
_________________________________________________________________
4. Layon din ng naturang panukalang batas na hindi na pag-uuwiin ng mga

libro ang mga bata para maiwasan umano nila ang pagbubuhat ng mga
mabibigat na gamit mula eskuwela pauwi sa kanilang mga bahay.
(Pagsang-ayon) Tunay na ________________________________________

________________________________________________________________
5 Ang naturang house bill ay naglalayong limitahan o itigil ang pamimigay ng

takdang- aralin sa mga bata tuwing araw ng Sabado at Linggo.
(Pagpapatibay) Batay sa, ________________________________________

_______________________________________________________________
229
Gawain 4
Panuto: Ibigay ang sariling pananaw sa mga pahayag.Tukuyin kung ano ang
mangyayari sa mga pahayag at isulat ang sagot sa patlang.
Kapag Nagbibigay ng
Kung
magkakaroon takdang aralin
maisabatas
ng kalidad na ang guro
ang House bill
oras sa pamilya anumang
3883
araw.
1.maaaring____ 2.talagang_____ 3. kaya tama

______________ ______________ na____________
______________ ______________ ______________
______________ ______________ ______________
______________ ______________ ______________
____ _ ______________
_
Pagmumulta ng
Hindi iuuwi ng guro kapag
mga mag-aaral nahuling nagbigay
ang kanilang ng takdang aralin
aklat sa bahay
5. hindi ito
4. tunay na
______________
____________
______________
______________
______________
______________
________
______________
___
230
Gawain 5.
Panuto: Bumuo ng isang social awareness campaign na magtatanggol sa mga gurong
nagbibigay ng takdang aralin gamit ang mga komunikatibong pagpapahayag. Isulat ang sagot
sa kahon.
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
Pamantayan sa Pagmamarka
Pamantayan 5 4 3 Marka
Nilalaman Naipapahayag Naipapahayag Naipapahayag
nang kumpleto nang may ilang subalit marami
at malinaw ang kakulangan at ang kakulangan
konsepto. hindi gaanong at may kalabuan
malinaw na ang konsepto
konsepto.
Organisasyon Magkakaugnay Magkakaugnay Hindi
at organisado subalit hindi magkakaugnay
ang konsepto gaanong at hindi
organisado ang organisado ang
konsepto konsepto
Pagkamalikhain Malinaw at Malinaw subalit Hindi malinaw
maayos ang hindi gaanong at hindi maayos
pagkakalahad ng maayos ang ang
ginawang pagkakalahad ng pagkakalahad ng
kampanya ginawang ginawang
kampanya kampanya
231
Repleksyon
Matapos mong matutunan ang tungkol sa social awareness campaign gamit ang
komunikatibong pagpapahayag, mahalaga bang makibahagi ang mga kabataan sa usapin
tungkol sa mga napapanahong isyu?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
Mga _________________________________________________________________________
Sanggunian
A. Aklat
Baisa-Julian,A.(2017),Pinagyamang Pluma 8. Quezon City:Phoenix
B.Internet
Gamoso, Rolando S.(2019),“No Homewrok Policy Bill”, http://rondabalita.news/no-

homework-
policy-bill-delikado-para-sa-mga-guro-at-bat
Susing Sagot
Gawain 1 1-10 /
Gawain 2
1. C 2. D 3. A 4. E 5. B
232
Gawain 3 ( Maaaring tanggapin ang ibang sagot)
1. Talagang mawawalan ng interes sa pag-aaral ang mga bata at magkakaroon ng
onlines games
2. Ayon kay Quezon City Rep. Alfred Vargas, inihain niya ang panukalang House Bill
883 upang magkaroon ng kalidad na oras ang mga mag-aaral sa piling ng kanilang
mga magulang.
3. Hindi sumasang-ayon ang maraming mga guro dahil nabanggit sa panukala na ang
sinumang guro na mapatunayang nagbibigay ng takdang aralin ay may karampatang
kaparusahan, ito ay ang pagbabayad ng 50,000 piso.
4. Tunay na layunin din ng naturang panukalang batas na hindi na pag-uuwiin ng mga
libro ang mga bata para maiwasan umano nila ang pagbubuhat ng mga
mabibigat na gamit mula eskuwela pauwi sa kanilang mga bahay.
5. Batay sa, naturang house bill ay naglalayong limitahan o itigil ang pamimigay ng
takdang- aralin sa mga bata tuwing araw ng Sabado at Linggo.
Gawain 3
1. Kung maisabatas ang House bill 3883 maaaring matutuwa ang mga mag-aaral.
2. Kapag magkakaroon ng kalidad na oras sa pamilya talagang mapagtutuunan na ng pansin
ng mga magulang ang kanilang mga anak.
3. Nagbibigay ng takdang aralin ang guro anumang araw. kaya tama na gawin ito ng
mga mag-aaral.
4. Hindi iuuwi ng mga mag-aaral ang kanilang aklat sa bahay tunay na ikatutuwa ito ng mga
mag-aaral.
5. Pagmumulta ng guro kapag nahuling nagbigay ng takdang aralin hindi ito makatarungan
sa kanilang panig.
Gawain 5. Markahan ang kanilang gawa batay sa pamantayan
233
Susi sa Pagwawasto
Gawain 3
1.Magandang Gabi
2.Pag-uusap
3.Nakakagalit
4.Sagabal
5.Sobra/Grabe
Gawain 4
1.Parak-pulis
2.Nasan-Nasaan
3.Ermat-nanay
4.Kuwarto-kwarto
5.Ambot sa imo – Ewan ko sa iyo
Gawain 5
1. Ilaw ng tahanan
2. Eskwelahan
3. Nakakagalit
4. Kadiri/Nakakasuka
5. anak
6. kwela g
7. datung
8. dito
9. Mayroon
10. asawa
234

Filipino 8 LAS Quarter 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Filipino 8 LAS Quarter 3

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Filipino 8 LAS Quarter 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

8

MGA GAWAING PAGKATUTO

Printed by: DepEd Regional Office No. 02

Address: Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500

*Naiuulat nang maayos at mabisa ang nalikom na datos sa

*Nagagamit ang iba’t ibang estratehiya sa pangangalap ng mga

*Nagagamit sa iba’t ibang sitwasyon ang mga salitang ginagamit sa

*Napag-iiba ang katotohanan (facts) sa hinuha (inferences),

*Naiisa-isa ang mga positibo at negatibong pahayag

*Naisusulat nang wasto ang isang dokumentaryong panradyo

*Nagagamit ang mga angkop na ekspresyon sa paghahayag ng konsepto

*Nahihinuha ang paksa, layon at tono ng akdang nabasa  95-103

*Natutukoy ang mga tamang salita sa pagbuo ng isang puzzle na

*Nasusuri ang isang programang napanood sa telebisyon ayon

*Naipahahayag sa lohikal na paraan ang mga pananaw at

*Nagagamit nang wasto ang mga ekspresyong hudyat ng

*Nagagamit ang angkop na mga komunikatibong pahayag sa pagbuo ng

Seksiyon: ___________________________________ Petsa: _________________

Panimula (Susing Konsepto)

Ang pagbabasa ng pahayagan at komiks ay karaniwang libangan ng mga Pilipino.

Masasabing nagpatuloy ang tradisyunal na panitikan sa kabila ng modernisasyong dulot

Kasanayang Pampagkatuto at Koda

Damdamin (emotion) – tumutukoy sa saloobing nalilikha ng mambabasa sa teksto. Ito ay

Responsableng Paggamit ng Social Media

Mga Kapanalig, sa bilis ng daloy ng balita at impormasyon ngayon sa internet at social

Noong 2016, tinatayang mahigit 54 milyong Pilipino (o kalahati ng ating populasyon)

Tinaguriang “fake news” ang mga balitang gawa-gawa lamang at ipinakakalat sa

Mga kapanalig, mahalaga ang tamang impormasyon sa pagpapalago at pagpapatibay ng

Akses mula sa https://www.veritas846.ph/responsableng-paggamit-ng-social-media/

1. Ibigay ang paksa ng binasang teksto.

3. Mula sa binasang teksto, anong tono ang nangingibabaw hinggil ditto?

Panuto: Ibigay ang kahalagahan ng pagbabasa ng panitikang popular (pahayagan,

Bakit kailangang magbasa ng panitikang popular?

Posted at Jun 14 2020 07:00 PM

Naniniwala si Geli na malaking bagay sa development ng bata ang pakikisalamuha sa mga

Sa isinagawang pulong ng iba-ibang eksperto sa sektor ng edukasyon, lumabas na nasa 10

Madalas ding mapag-usapan ang isyu ng mabagal na internet sa Pilipinas o kakulangan ng

Akses mula sa https://news.abs-cbn.com/news/06/14/20/online-classes

__________________ Paksa _____________________

SARILI PAMILYA LIPUNAN

_____________________ _____________________ _____________________

Panuto: Dugtungan ang mga sumusunod na pahayag.

Sa aking palagay, ang kaibahan ng panitikang popular sa tradisyonal na uri ng panitikan

Kasanayang Pampagkatuto at Koda

Social NetworkingSites ay modernong paraan ngayong

Twitter You tube Emoji

Ano nga ba ang naidudulot ng social media sa mga kabataan?

Panuto: Magtala ng mga salitang may kaugnayan sa social media?

Rubriks para sa pagtataya ng talata.

Kraytirya Napakahusay Mahusay Nalilinang Nagsisimula

Nabago ang aking paniniwala sa

Guimarie,Aida M. Pinagyamang Wika at Pantikan Batayang Aklat sa Filipino 8 ( 2018)

Seksiyon: ________________________________________Petsa: _________________

Panimula (Susing Konsepto)

Paggamit ng Social media o Teknolohiya sa

Mga Positibong Mga Negatibong

Paano mo magagamit ang mabubuting

Mga bagay na gagawin mo upang maging

Hindi pa man napatutunayan kung nakapagdudulot ng pangingisay ang labis na paggamit ng

Seksiyon: ___________________ Petsa: _

Paksa ___

___________ _ ___________

Seksiyon: ________________________Petsa: _

_A. “Hindi ko sagot ang pambayad mo ng ospital kapag naaksidente ka!”

1. A. _ B. _ _ 5. A. _ B. _ _