Professional Documents
Culture Documents
Atma Siddhi Shastra Pravachan Guj TXT 008216 STD
Atma Siddhi Shastra Pravachan Guj TXT 008216 STD
Atma Siddhi Shastra Pravachan Guj TXT 008216 STD
’
]I sdŸguÌdve ay nm:
]I Aa„isiâ xaÏ pr
Ývcno
×
: Ýkaxk :
]I idgMbr jEn Sva|yay mHidr !^S!
song# (saEraÚ^)
Version History
Version Date Changes
Number
001 5 September 2004 First electronic version.
: muãk :
mgnlal jEn
Aijt muã`aly
song# (saEraÚ^)
(r)
Aa„isiâxaÏnI waØa srz hova KtaH tena wavo F`a gHwIr Ke. te=I Ôe ko{
&anIpuruØ äara tena ivSt<t A=È =ay to tena sU"m wavo Ýg! ={ mumuÙune ivxeØ ivxeØ
law$p nIvDe. mumuÙuAona pu~yodye Aavo yog iv. sH. 199p maH bNyo. te vØRna
catumaRsmaH, vItragdevna prm w›, vItrag dxRnna rhSy&, Sv$panuwvI, sHsarno
AHt jemne Ait ink!vteR Ke, ApUvR jemno vcnyog Ke, AaüyRkark jemno Ýwavna _dy
Ke, Anek vØÈ=I A|ya„no \o\ vhevDavI kai@yavaDmaH wvKedk &anno jeAo ÝcUr
Ýcar krI ræa Ke, te prmpUßy prm _pkarI, bazb/ïcarI, A|ya„&anI ]I
kanÒSvamInI rajko!maH iS=it htI. TyaH teAo]Ine ke!lak wa{Ao trf=I Aa„isiâ
xaÏ pr Ývcn krvanI ivnHtI =taH teAo]IAe k<pa krIne te ivnHtI SvIkarI. Ae rIte
Aa„isiâxaÏ pr ApUvR Ývcnono AarHw =yo.
sdŸguÌdevna ]Imuqe=I drroj svare Aek klak te Am<tÝvah vheto. Aa„isiânI
kDIAe kDInaH pDepD qolI qolIne temaH rhela sU"m gHwIr Aaxyone sdŸguÌdev AlaEikk
rIte ƒ› krta. drek ivØyne Anek pDqe=I K`Ine, Anek ¹ÚaHto Ane AnuwvgiwRt
Nyayo AapIne teno prma=R ATyHt ATyHt Sfu! krta. Òvne keva wav rhe Tyare Aa„anuH
AiStTv maNyuH khevay, keva wav rhe Tyare Aa„anuH inTyTv, kt<RTv, woÉt<Tv, moÙ,
moÙno _pay maNyaH khevay, keva keva wav rhe Tyare sMyGdxRn, smdixRta Aaid =yaH
khevay-vgere babto mnu*yna Òvn-ƒvharmaH bnta ÝsHgona daqla AapIne guÌdev
AevI SpÚ krta ke mumuÙune te te ivØynuH SpÚ sU"m &an ={ ApUvR A=È ¹iÚgocr =ay
Ane A\UrI iS=itmaH sHtoØ nih mantaH te ivxeØ ivxeØ puruØa=R krva Ýeray. Aa rIte,
Aa„isiâmaH rhelo je xaÏono in*kØR tene Anek Ýkare ivksavIne-ivStarIne, temaH rhela
ghn wavone sÇsrI étrI Ôy AevI Asrkark waØamaH SpÚ smÔvIne prm pUßy
sdŸguÌdeve Apar _pkar kyÈ, ]Imde dorelI moÙmagRnI suHdr $preqamaH sdŸguÌdeve AlaEikk
rHg pUyaR. Aa„isiâmaH ]Imde ropela A|ya„&annaH bIj 43 vØeR v<Ù$pe paHgyaÅ.
;prm k<pazu sdŸguÌdevna muq=I JreluH Aa Am<t Ôe puStka$# =ay to mumuÙu
Òvone kevuH mhalawnuH kar` =ay¦ Ôeke Anuwvna ÔerpUvRk nIkztI ñdywav=I
iwHÔyelI sdŸguÌdevnI va`I ÝTyÙ ]otane jevI ApUvR cmTk<itwrI Asr kre Ke tevI
Asr puStka$# va`InI n =ay, to p` ÝTyÙ sTsma-
(3)
gmno law kaym nih l{ xknar supa5 Òvne puStka$# va`I p` mha AalHbn$p
=ay.'-Aam F`a wa{AonI Ývcnone Ýkaixt krvanI wavna hova=I, Ane sdŸwaGye
b/ïcarIwa{ ]I gulabcHdÒ jEne sdŸguÌdevnI Ývcn\aramaH=I y=axi› je!luH bnI xke
Ae!luH lqI lI\eluH hova=I, te lqa`ne puStk$pe Ýkaixt krvano Ame in`Ry kyÈ. Aaj
te Ýkaxn mumuÙuAo pase mUktaH Amne hØR =ay Ke. Aa puStkmaH ko{ NyayivÌâ wav n
AavI Ôy tenI Ame kazÒ raqI Ke. jemna lqa` ivna Aa puStknuH AiStTv n hot te
wa{na Ame bhu %`I KIAe.
Anaidkaz=I mohaiG™maH bzI rhela Òvone Aa g/H= xItz smai\suqno pH=
btavo Ae AmarI wavna Ke. AamaH=I iwþ iwþ koi!na saE mumuÙuAone saE saEnI pa5ta
Anusar F`uH F`uH mzI rhe Aem Ke. smysar Aaid Anek mhan xaÏonaH gHwIr rhSyo,
vItragxasnnaH mUzwUt tÀvo, samaNy mnu*yne p` g/aæ =ay AevI ATyHt ATyHt
sugm xElI=I AamaH smÔvvamaH AaƒaH Ke. je mumuÙuAo te moÙdayk wavone ivcarxe, te
wavonI ]âa Aa„ana pyaRye pyaRymaH v`a{ Ôy TyaH su\I puruØa=R kyaR j krxe teAo
AnHt du:qna kar`wUt mohne KedI AnHt smai\suqne pamxe.
je@ sud p (]utpHcmI) ramÒ ma`ekcHd doxI-Ýmuq,
iv. sHvtŸ 1999 ]I id. jEn Sva|yaymHidr !^S!, song# (saEraÚ^)
(4)
te isâ Ke ma!e Aa xaÏne mha ivny=I vaHcI, teno AWyas krI temaH j`avela wavo
ij&asuAoAe potana &anmaH _tarva ma!e puruØa=R krvanI j$r Ke.
(p)
Aav<i¿ Sv. ]I Ko!alal nar`das ÔebaizyanI Sm<itmaH temna supu5o ]I mlukcHdwa{,
]I qImcHdwa{, ]I ihHmtwa{, ]I icmnwa{, t=a ]I mnsuqwa{ ÔebaizyaAe je
rkm puStk-Ýkaxn qate danmaH AapI Ke temaH=I Ýg! krvamaH Aave Ke. Sv. ]I
Ko!alalwa{ pU. SvamIÒ S=ankvasI sHÝdaymaH hta Tyar=I temna sain|ymaH rhI
ƒaQyan-va`Ino law leta hta. ]I smysarÒ Aaid xaÏonI t=a Aa„isiâxaÏnI
mUz ga=aAo temne yad hova=I teAo]I hmexa teno Sva|yay krta hta. temnuH AaquH ku!uHb
temnI Ýer`a=I kaymI invasS=an bnavIne song#maH ræuH Ke.
A|yaTmyogI ]I kanÒSvamI
no
sHiÙº pircy
·
prm pUßy A|ya„yogI ]I kanÒSvamIno xuw jNm iv. sH. 1946 na vExaq sud
bIj ne rivvarna idvse saEraÚ^na _mraza gammaH S=ankvasI jEn sHÝdaymaH =yo hto.
teAo]InaH matu]InuH nam _jmba{ Ane ipta]InuH nam motIcHdwa{ htuH. &aitAe teAo
dxa ]ImazI vi`k hta. bazvymaH teAo]Ina ivØe ko{ ÔeØIAe kæuH htuH ke Aa ko{
mhapuruØ =xe. bazp`=I j teAo]Ina muq pr vEraGynI saEMyta Ane ne5omaH buiâ ne
vIyRnuH tej deqatuH. teAo]IAe _mrazanI j inxazmaH AWyas kyÈ hto. Ôeke inxazmaH
temj jEnxazamaH teAo]I Ýay: Ý=m nHbr raqta to p` inxazmaH Apata ƒavhairk
&an=I temna ic¿ne sHtoØ =to nih Ane temne êDe êDe Aem ræa krtuH ke ;huH jenI
xo\maH KuH te Aa n=I.' ko{ ko{ var Aa du:q tIv/ta \ar` krtuH, Ane Aekvar to,
mata=I ivqU!a pDela bazknI jem, te baz mha„a stŸna ivyoge qUb rD–a hta.
nanI vymaH j mata-ipta kaz\mR pamva=I teAo]I AaÒivka A=eR temna
mo!awa{ quxalwa{ sa=e palejmaH calu dukanmaH ÔeDaya. \Ime \Ime dukan sarI ÔmI.
veparmaH temnuH vtRn Ýamai`k htuH. Aek var (lgwg 16 vØRnI vye) temne ko{ kar`e
vDodranI ko!RmaH jvuH pD–uH htuH. TyaH teAo]IAe Amldar smÙ sTy hkIkt SpÚta=I
j`avI dI\I htI. temna muq pr trvrtI inqalsta, indÈØta ne nIDrtanI Amldar
pr Kap pDI Ane tem`e khelI svR hkIkt qrI Ke Aem iv¬as Aavva=I bIÔ Aa\ar
ivna te svR hkIkt sHpU`Rp`e maNy raqI.
palejmaH teAo]I ko{ ko{ vqt na!k Ôeva jta, prHtu Aitxy AaüyRnI vat to
Ae Ke ke na!kmaH=I x<Hgairk Asr =vane bdle ko{ vEraGyÝerk ¹XynI êDI Asr te
mha„ane =tI Ane te ke!lay idvs su\I
(7)
rhetI. ko{ ko{ vqt to na!k Ôe{ne AaVya pKI AaqI rat vEraGynI \Un rhetI. Aek
var na!k Ôeya pKI ;ixvrm`I rmnar tuH, tuH hI devno dev' Ae lI!I=I x$ =tuH kaVy
tem`e bnaVyuH htuH. saHsairk rsnaH Ýbz inim¿one p` mhan Aa„aAo vEraGynaH inim¿
bnave Ke.
Aa rIte palejnI dukanmaH veparnuH kamkaj krtaH KtaH te mha„anuH mn veparmy
ke sHsarmy =yuH nhotuH. temno AHtƒaRpar to j¡do j hto. temna AHtrno Svawaivk
Jok hHmexa \mR Ane sTynI xo\ Ýit j rheto. _pa]ye ko{ sa\u Aave ke teAo te
sa\unI seva temj temnI sa=e \aimRk vataRlap ma!e doDI jta Ane F`o smy _pa]ye
gazta. \aimRk AWyas p` calu hto. temnuH \aimRk Òvn Ane srz AHt:kr` Ôe{ne
temna sHbH\IAo temne ;wgt' kheta. tem`e temna mo!awa{ quxalwa{ne SpÚ j`avI
dI\uH htuH ke ;maruH veivxaz krvanuH n=I¸ mara wav dIÙa levana Ke' quxalwa{Ae temne
F`uH smÔƒa ke-;wa{, tuH n pr`e to wle tarI [CKa¸ prHtu tuH dIÙa n le. tare dukane n
besvuH hoy to wle tuH Aaqo idvs \aimRk vaHcnmaH ne sa\uAona sHgmaH gaz, p`
dIÙanI vat n kr.' Aam F`uH smÔvva KtaH te mha„ana vEragI ic¿ne sHsarmaH
rhevanuH psHd pD–uH nih. dIÙa lI\a phelaH teAo]I ke!lay mihnaAo su\I Aa„a=±
guÌnI xo\ ma!e kai@yavaD, gujrat ne marvaDmaH Anek gamo fyaR, sa\uAone mZya p`
É–aHy mn @yuÅ nih. qrI vat to Ae htI ke pUvR wvnI A\UrI mUkelI sa\naAe Avtrela
te mha„a pote j guÌ =vane yoGy hta. Aaqre bo!ad sHÝdayna hIracHdÒ mharajna
ha=e dIÙa levanuH nÞI =yuH Ane sH. 1970 na magxr sud 9 ne rivvarne idvse
_mrazamaH mo!I \am\Um=I dIÙa mhoTsv =yo.
dIÙa l{ne turtj mharaj]IAe ¬etaHbr xaÏono sqt AWyas krva maHD–o¸ te
Ae!le su\I ke Aaharaid xarIirk AavXyktaAomaH vqt jto te p` temne q!kto.
lgwg Aaqo idvs _pa]yna ko{ AekaHt wagmaH AWyas krtaH teAo ÔevamaH Aavta.
carek vØRmaH lgwg b\aH ¬etaHbr xaÏo teAo ivcar- pUvRk vaHcI gya. teAo sHÝdaynI
rIt Ýma`e cair5 p` kDk pazta. =oDa j vqtmaH temnI Aa„ai=RtanI, &anippasanI
Ane _g/ cair5nI suvas kai@yavaDmaH fela{, temna guÌnI mharaj]I pr bhu k<pa htI.
mharaj]I Ý=m=I j tIv/ puruØa=± hta. ke!lIk vqt temne ko{ wivtƒta ÝTye
vl`vazI
(8)
Vyi› trf=I AevuH saHwzvano ÝsHg bnto ke ;gme tevuH AakruH cair5 pazIAe p` kevzI
wgvane Ôe AnHt wv dI@a hxe to temaH=I Aek p` wv F!vano n=I.' mharaj]I Aava
puruØa=R hIntanaH im+ya vcno saHqI xkta nih Ane bolI é@ta ke ;je puruØa=± Ke tena
AnHt wvo kevzI wgvane dI@a j n=I. jene puruØa=R waSyo Ke tena AnHt wv hoy j
nih, puruØa=±ne wviS=it Aaid kaH{ nDtuH n=I, tene paHce smvay AavI mZyaH Ke.'
;puruØa=R, puruØa=R ne puruØa=R' Ae mharaj]Ino ÒvnmH5 Ke.
dIÙanaH vØÈ drMyan mharaj]IAe ¬etaHbr xaÏono qUb mnnpUvRk AWyas kyÈ.
wgvtI sU5 teAo]IAe 17 var vaHCyuH Ke. drek kayR krtaH temnuH l"y sTyna xo\n Ýit
j rhetuH.
sH. 1978 maH ]I vIrxasnna _âarno, Anek mumuÙuAona mhan pu~yodyne sUcvto
Aek piv5 ÝsHg bnI gyo. ivi\nI ko{ \Ny pze ]ImdŸ wgvTk<HdkuHdacayR-ivrict ]I
smysar namno mhan g/H= mharaj]Ina hStkmzmaH Aaƒo. smysar vaHctaH j temna
hØRno par n ræo. jenI xo\maH teAo hta te temne mzI gyuH. ]I smysarÒmaH Am<tnaH
srovr KlkataH mharaj]Ina AHtrnyne ÔeyaH. Aek pKI Aek ga=a vaHctaH mharaj]IAe
FuH!Da wrI wrIne te Am<t pI\uH. g/H=ai\raj smysarÒAe mharaj]I pr ApUvR, AlaEikk,
Anupm _pkar kyÈ Ane temna Aa„anHdno par n ræo. mharaj]Ina AHtÒRvnmaH prm
piv5 pirvtRn =yuH, wUlI pDelI pir`itAe inj Fr deQyuH, _pyog-Jr`anaH vhe`
Am<tmy =yaH, ijne¬rdevna sunHdn guÌdevnI &ankza hve ApUvR rIte qIlva lagI.
sH. 1991 su\I mharaj]IAe S=ankvasI sHÝdaymaH rhI bo!ad, v#va`, AmrelI,
porbHdr, Ômngr, rajko! vgere gamomaH catumaRs kyaÅ Ane xeØ kazmaH seHkDo nana
mo!aH gamone pavn kyaÅ. kai@yavaDna hÔro ma`sone mharaj]Ina _pdex ÝTye bhuman
Ýg!–uH, AHtra„\mRno _>ot F`o =yo. je gammaH mharaj]InuH catumaRs hoy TyaH
bhargamnaH hÔro wa{-beno dxRna=eR jtaH Ane temnI Am<tva`Ino law letaH.
mharaj]I ¬etaHbr sHÝdaymaH ræa hova=I ƒaQyanmaH muQyTve ¬etaHbr xaÏo vaHcta
(Ôe ke KeLlaH vØÈmaH smysaraid p` swa vCce vaHcta hta) prHtu te xaÏomaH=I,
potanuH ñdy ApUvR hova=I, ANy ƒaQyataAo krtaH ÔudI j Ôtna ApUvR
(9)
isâaHto tarvta, ivvadnaH S=zone KeDta j nih. gme te Ai\kar teAo]I vaHce p` temaH
khelI hkIktone AHtrna wavo sa=e mÄ#vIne temaH=I Aeva AlaEikk Aa|yai„k Nyayo
ka#ta ke je É–aHy saHwzva n mZya hoy. ;je wave tI=Åkr namkmR bH\ay te wav p` hey
Ke...xrIrmaH rome rom tIv/ rog =va te du:q j n=I, du:qnuH Sv$p j¡duH Ke...ƒaQyan saHwzI
F`a Òvo bUJe to mne F`o law =ay Aem mannar ƒaQyata im+ya¹iÚ Ke...Aa du:qmaH
smta nih raquH to kmR bH\axe-Aeva wave smta raqvI te p` moÙmagR n=I...paHc
mhav/t p` ma5 pu~ybH\na kar` Ke.' Aava hÔro ApUvR Nyayo mharaj]I ƒaQyanmaH
ATyHt SpÚ rIte lokone smÔvta. drek ƒaQyanmaH mharaj]I sMyGdxRn pr ATyHt
ATyHt war mUkta. teAo]I Anekvar kheta ke-;xrIrnaH camDaH _trDIne qar KaH!nar
_pr p` Êo\ n kyÈ-AevaH ƒvhar cair5 Aa Òve AnHtvar paZyaH Ke, p` sMyGdxRn
Aek var p` Ýaº kyuÅR n=I. laqo ÒvonI ihHsana pap krtaH im+ya¹xRnnuH pap AnHtg`uH
Ke...smikt sheluH n=I. laqo kroDomaH ko{k ivrl Òvne j te hoy Ke. smikt Òv
potano in`Ry pote j krI xke Ke. smiktI Aaqa b/ïaHDna wavone pI gyo hoy Ke.
Aajkal to saE potpotana FrnuH smikt manI be@a Ke. smiktIne to moÙna AnHt
suqnI vangI Ýaº ={ hoy Ke. smiktInuH te suq, moÙna AnHtma wage hova KtaH,
AnHt Ke.' Anek rIte, Anek dlIlo=I, Anek Ýma`o=I, Anek ¹ÚaHto=I smiktnuH AdŸwut
mahaTMy teAo]I lokone @savta. mharaj]InI jEn\mR prnI AnNy ]âa, AaquH jgt n
mane to p` potanI maNytamaH pote Aekla !kI rhevanI temnI Ajb ¹#ta Ane
Anuwvna ÔerpUvRk nIkztI temnI NyaywrelI va`I wlwla naiStkone ivcarmaH naqI
detI Ane ke!lakne AaiStk bnavI detI. Ae kesrIisHhno isHhnad pa5 Òvona ñdyna
êDa`ne Spx± temna Aai„k vIyRne _Kazto. sTyna Ôere Aaqa jgtna AiwÝayo same
JUJta Ae A|ya„yogInI gjRna jem`e saHwzI hxe temna kanmaH hj¡ teno r`kar guHjto
hxe.
AavI AdŸwut ÝwavxazI Ane kLya`kair`I va`I Anek Òvone AakØeR Ae
Svawaivk Ke. sa\ar` rIte _pa]ymaH kam\H\a=I inv<¿ =yela v<â ma`so muQyTve Aave
Ke, prHtu kanÒ mharaj ßyaH p\are TyaH to yuvano, kezvayela ma`so, vkIlo, da›ro,
xaÏna AWyasIAo vgere=I _pa]y éwra{ jto,
(10)
mo!aH gamomaH mharaj]InuH VyaQyan Ýay: _pa]ymaH nih p` ko{ ivxaz jGyamaH raqvuH
pDtuH. idvse idvse temnI Qyait v\tI j g{. ƒaQyanmaH hÔro ma`so AavtaH,
AaspasnaH gamomaH=I p` ma`so AavtaH. Aagz jga mze Ae hetu=I seHkDo loko klak-
do#do# klak vhela AavIne besI jtaH. ko{k ij&asuAo ƒaQyanonI !UHkI nÇ\ krI leta.
je gammaH mharaj]I p\are te gammaH ]avkona Fre Fre \mRnI ccaR caltI Ane svR5
\mRnuH j vatavr` ÔmI rhetuH. xerIAomaH ]avkonaH !ozaH \mRnI vato krtaH njre pDtaH,
bpore ne saHj _pa]yna rSte jnsmudaynI ware Avr-jvr ræa krtI. _pa]ymaH
lgwg Aaqo idvs tÀv&an ccaRnI xItz lhrIAo KU!tI. ke!lak mumuÙuAonuH to vepar
\H\amaH ic¿ co!tuH nih ne mharaj]InI xItz KaHymaH F`oqro vqt gazta. Ae rIte
gamogam Anek supa5 Òvona ñdymaH mharaj]IAe stŸnI ÌicnaH bIj roPyaH.
mharaj]Ina ivyogmaH p` te mumuÙuAo mharaj]Ina bo\ ivcarta¸ wvw/m` kem !ze,
sMykŸTv kem Ýaº =ay tenI JHqna krta, ko{ var wegaH mzIne tÀvccaR krta,
mharaj]IAe khelaH puStko vaHcta-ivcarta.
S=ankvasI sa\uAomaH mharaj]InuH S=an AÔeD htuH. ;kanÒ mharaj xuH khe Ke'-
Ae Ô`va sa\u-sa|vIAo _Tsuk rhetaH, ke!lak sa\u-sa|vIAo mharaj]InaH ƒaQyannI
nÇ\ mumuÙu wa{-beno pase=I mezvI vaHcI letaH.
mharaj]IAe F`aH vØÈ su\I S=ankvasI sHÝdaymaH rhI Aa„\mRno qUb Ýcar
kyÈ Ane sa\u t=a ]avkone ivcarta krI mUkya.
mharaj]I sH. 1991 su\I S=ankvasI sHÝdaymaH ræa. prHtu AHtrHg Aa„amaH
vaStivk vStuSvwav Ane vaStivk ing/Å=magR F`a vqt=I sTy lagto hova=I
teAo]IAe yoGy smye saEraÚ^na song# namna nana gammaH TyaHna Aek g<hS=na qalI
mkanmaH sH. 1991 na cE5 sud 13 ne mHgzvarne idne ;pirvtRn' kyuÅ-S=ankvasI
sHÝdaynuH icî je muhpit teno Tyag kyÈ. sHÝday TyagnaraAone kevI kevI Anek mha
ivpi¿Ao pDe Ke, baz Òvo trf=I A&anne lI\e temna pr kevI AFi!t inHdanI JDIAo
vrse Ke, teno temne sHpU`R Qyal hto p` te nIDr ne inSp<h mha„aAe tenI kaH{ prva
krI nih. sHÝdayna hÔro ]avkona ñdymaH mharaj]I Ag/S=ane ibrajta hta te=I F`a
]avkoAe mharaj]Ine pirvtRn nih krva Anek Ýkare Ýemwave ivnƒa hta. prHtu jena
romerommaH vItragÝ`It y=a=R sNmagR ÝTye wi› éKztI
(11)
htI te mha„aAe ÝemwrI ivnv`InI Asr ñdymaH JIlI, ragmaH t`a{, stŸne kem gaE`
=va de? stŸ ÝTyenI prm wi›maH svR ÝkarnI ÝitkUztano wy ne AnukUztano rag
ATyHt gaE` ={ gya. jgt=I tdŸn inrpeÙp`e, hÔronI manvmednImaH gjRto isHh
stŸne qatr song#maH AekaHt S=zmaH j{ne be@o.
mharaj]IAe jemaH pirvtRn kyuÅ te mkan vsit=I Alg hova=I bhu xaHt htuH.
dUr=I Aavta ma`sno pgrv É–aHy=I sHwzato. =oDa mihnaAo su\I Aava injRn
S=zmaH ma5 (mharaj]Ina prm w›) Òv`lalÒ mharaj sa=e Ane ko{ dxRna=eR
Aavela be-car mumuÙuAo sa=e Sva|yay, &an-|yan vgeremaH lIn =yela mharaj]Ine
ÔetaH hÔronI manvmednI Sm<itgocr =tI Ane te ÔhojlalIne spRkaHczIvtŸ KoDnar
mha„anI isHhv<i¿, inSp<hta Ane inmaRnta Aagz ñdy nmI pDtuH.
je S=ankvasI sHÝday kanÒSvamIna nam=I gaErv leto te sHÝdaymaH
mharaj]Ina ;pirvtRn' =I ware qzwza! =ay Ae Svawaivk Ke. prHtu mharaj]I
1991 nI sal su\ImaH kai@yavaDmaH lgwg drek S=ankvasIna ñdymaH pesI gya hta.
mharaj]I paKz saEraÚ^ FeluH bNyuH htuH. te=I ;mharaj]IAe je kyuÅ hxe te smÒne j kyuÅ
hxe' Aem ivcarIne \Ime \Ime F`a loko t!S= ={ gya. ke!lak loko song#maH xuH cale
Ke te Ôeva Aavta, p` mharaj]InuH prm piv5 Òvn Ane ApUvR _pdex saHwzI teAo
@rI jta, tU!elo wi›no Ývah frIne vheva lagto. ko{ ko{ püa¿ap krta ke
;mharaj, Aapna ivØe tdŸn kiLpt vato saHwzI Ame AapnI F`I Aaxatna krI Ke,
F`aH kmR baH|ya Ke¸ Amne Ùma AapÔe.' Aa rIte jem jem mharaj]Ina piv5 _ßjvz
Òvn temj Aa|yai„k _pdex ivØe lokomaH vat felatI g{, tem tem v\are ne v\are
lokone mharaj]I ÝTye m|yS=ta =tI g{ Ane F`ane saHÝdaiyk mohne kar`e dba{
gyelI wi› pun: Ýg!tI g{. mumuÙu Ane buiâxazI vgRnI to mharaj]I ÝTye phelaHna
jevI j prm wi› rhI htI. Anek mumuÙuAona Òvna\ar kanÒSvamI song#maH j{ne
ræa, to mumuÙuAonaH ic¿ song# trf qeHcayaH. \Ime \Ime mumuÙuAonaH pUr song# trf
vheva laGyaH. saHÝdaiyk moh ATyHt duinRvar hova KtaH, stŸna A=± ÒvonI sHQya 5`e
kaze ATyHt ALp hova KtaH, saHÝdaiyk moh temj laEikk wyne KoDIne song# trf
vhetaH sTsHga=± jnonaH pUr idn-Ýitidn vegpUvRk v\taH j Ôy Ke.
(12)
pirvtRn kyaR pKI pU. mharaj]Ino muQy invas song#maH j Ke. mharaj]InI
hajrIne lI\e song# Aek tI=R\am jevuH bnI gyuH Ke. bhargam=I Anek mumuÙu wa{-beno
mharaj]Ina _pdexno law leva song# Aave Ke. dUr dexo=I F`a idgHbr jEno, pHiDto,
b/ïcarIAo vgere p` Aave Ke. bhargamna ma`sone jmva t=a étrva ma!e TyaH Aek
jEn Aiti=g<h Ke. ke!lak wa{Ao t=a beno TyaH Fr krIne kaym ræaH Ke. ke!lak
sTsHga=±Ao =oDa mihnaAo ma!e p` TyaH Fr krIne Avar-nvar rhe Ke. bhargamna
mumuÙuAona halmaH TyaH cazIsek Fr Ke. (ATyare 200 Fr Ke.)
pU. mharaj]IAe je mkanmaH pirvtRn kyuÅ te mkan nanuH htuH, te=I ßyare F`aH
ma`so ={ jtaH Tyare ƒaQyan vaHcvanI AgvD pDtI, pyuØ`maH to bIje S=ze
ƒaQyan vaHcva jvuH pDtuH. Aa rIte mkanmaH ma`sono smas nih =to hova=I w›oAe
sH. 1994 maH Aek mkan bH\aƒuH Ane tenuH nam —]I jEn Sva|yaymHidr˜ raQyuH.
mharaj]I halmaH TyaH rhe Ke. temnI sa=e Òv`lalÒ mharaj _praHt bIÔ be wi›vHt
sa\uAo sTsHga=eR ræa Ke. TyaH lgwg Aaqo idvs Sva|yay j caLya kre Ke. svare t=a
bpore \mÈpdex Apay Ke. bporna \mÈpdex pKI wi› =ay Ke. ra5e \mRccaR cale Ke.
\mÈpdexmaH t=a te isvayna vaHcnmaH TyaH wgvan kuHdkuHdacayRna xaÏo, prma„Ýkax,
tÀva=Rsar, goMm!sar, Ø!ŸqHDagm, pHca|yayI, pÍnHidpHcivHx-itka, ãƒsHg/h, moÙmagR
Ýkaxk, ]ImdŸ rajcHã vgere vgere puStko vHcay Ke. TyaH Aavnar mumuÙuno Aaqo idvs
\aimRk AanHdmaH psar ={ Ôy Ke.
prm pUßy A|ya„yogI guÌdevne smysarÒ ÝTye Aitxy wi› Ke te=I je
idvse Sva|yaymHidrnuH _dŸFa!n =yuH te j idvse Ae!le sH. 1994 na vExaq vd 8 ne
rivvarna roj Sva|yaymHidrmaH ]I smysarÒnI Ýit¤a krvamaH AavI Ke. ]I
smysarÒ Ýit¤ana mhoTsv pr bhargam=I lgwg 700 ma`so AaƒaH htaH.
mharaj]I smysarÒne _¿mo¿m xaÏ g`e Ke. smysarÒnI vat krtaH p` temne
Ait _Llas AavI Ôy Ke. smysarÒnI ÝTyek ga=a moÙ Aape AevI Ke Aem teAo]I khe
Ke. wgvan kuHdkuHdacayRnaH b\aH xaÏo pr temne ATyHt Ýem Ke. ;wgvan kuHdkuHdacayRdevno
Amara pr F`o _pkar Ke, Ame temna dasanudas KIAe' Aem teAo]I F`Ivar
wi›wIna AHtr=I khe Ke. ]ImdŸwgvTkuHdkuHdacayR mhaivdeh Ùe5maH svR& vItrag ]I
(13)
sImH\r wgvanna smvsr`maH gya hta Ane TyaH teAo]I Aa@ idvs ræa hta Ae ivØe
mharaj]Ine A`uma5 xHka n=I, teAo]I F`I var pokar krIne khe Ke: ;kLpna krxo
nih, na khexo nih. Ae vat Aem j Ke, mano to p` Aem j Ke, n mano top` Aem j Ke.
y=at+y vat Ke, AÙrx: sTy Ke, Ýma`isâ Ke.' ]I sImH\rÝwu ÝTye guÌdevne Apar
wi› Ke. ko{ ko{ vqt sImH\rna=na ivrhe prm wi›vHt guÌdevnaH ne5omaH=I A]unI
\ara vhe Ke.
vItragna prm w› guÌdev khe Ke ke-;jEn\mR Ae ko{ vaDo n=I, Ae to iv¬\mR
Ke. jEn\mRno mez ANy ko{ \mR sa=e Ke j nih. jEn\mRno ne ANy \mÈno smNvy
krvano ÝyTn rexmno ne kHtanno smNvy krvana ÝyTn jevo v<=a Ke.' idgHbr jEn\mR
j vaStivk jEn\mR Ke Ane AaHtirk tem j baæ idgHbrta ivna ko{ Òv moÙ pamI xke
nih Aem temnI ¹# maNyta Ke. teAo]InI marft smysar, Ývcnsar, pHca|yayI,
moÙmagR Ýkaxk vgere Anek idgHbr jEn\mRnaH xaÏono F`o F`o Ýcar saEraÚ^maH ={
ræo Ke. song#na ÝkaxnqatamaH=I gujratI smysarnI 2000 nklo Kpa{ ne turt
j qpI g{. te isvay, smysar gu!ko, smysar hirgIt, Anuwv Ýkax vgere F`aH
puStko TyaH KpayaH Ane saEraÚ^maH felayaH. te _praHt Aa„isiâxaÏnI hÔro Ýto TyaH=I
Ýkaixt ={ Ýcar pamI Ke. gujrat-kai@yavaDna A|ya„ÝemI mumuÙuAone gujratI
waØamaH Aa|yai„k saihTy sulw =yuH Ke. kai@yavaDmaH hÔro mumuÙuAo teno AWyas
krta =ya Ke. ke!lak gamomaH paHc dx pHdr mumuÙuAo wegaH ={ne guÌdev pase=I g/h`
krela rhSy Anusar smysaraid _¿m xaÏonuH inyimt vaHcn-mnn kre Ke. Aa rIte
prm pUßy guÌdevnI k<pa=I prm piv5 ]utam<tna \oirya saEraÚ^na gamegammaH vheva
laGya Ke. Anek supa5 Òvo Ae ÒvnodknuH pan krI k<ta=R =ay Ke.
prm pUßy mharaj]InuH muQy vjn smj` pr Ke. ;tme smÔe, smßya ivna b\uH
nkamuH Ke.' Aem teAo]I varHvar khe Ke. ;ko{ Aa„a-&anI ke A&anI-Aek prma`uma5ne
hlavvanuH sam+yR \ravto n=I, to pKI dehaidnI iÊya Aa„ana ha=maH k–aH=I hoy?
&anI ne A&anImaH Aakax-patazna AHtr jevDo mhan tfavt Ke, Ane te Ae Ke ke
A&anI prãƒno t=a rag-äeØno ktaR =ay Ke Ane &anI potane xuâ Anuwvto =ko
temno ktaR =to n=I. te kt<RTv KoDvano mha puruØa=R drek Òve krvano Ke. te kt<RTvbuiâ
&an ivna
(14)
KU!xe nih. ma!e tme &an kro. Aa teAo]Ina _pdexno Ý\an sUr Ke. ßyare ko{ ]otaAo
khe ke, ;Ýwu¦ Aap to mei!^knI ne Aem. Ae. nI vat kro Ko, Ame hj¡ AekiDyamaH KIAe,
Amne AekiDyanI vat sHwzavo. Tyare guÌdev khe Ke, ;Aa jEn\mRno AekDo j Ke. smj`
krvI te j x$Aat Ke. mei!^knI ne Aem. Ae. nI Ae!le ke ing/Å=dxanI ne vItragnI vato
AaFI Ke. Aa smj` kyeR j KU!ko Ke. Aek wve, be wve, paHc wve, ke AnHt wve Aa
smßye j moÙmagRnI x$Aat =vanI Ke.'
prm pUßy mharaj]Ina &anne sMykŸp`anI mhor to F`a vqt=I pDI htI. te
sMyG&an song#na ivxeØ inv<i¿vaza S=zmaH AdŸwut sU"mtane paMyuH. nvI nvI
&anxElI song#maH qUb qIlI. Am<tkzxmaH jem Am<t FozataH hoy tem guÌdevna prm
piv5 Am<tkzxSv$p Aa„amaH tI=Åkr devnaH vcnam<to qUb FozayaH-FUH!ayaH. Ae
FUH!ayelaH Am<t k<pazudev Anek mumuÙuAone pIrse Ke ne Nyal kre Ke. smysar, Ývcnsar,
inymsar, pHcaiStkay, AÚpahuD, prma„Ýkax, moÙmagR Ýkaxk vgere g/H=o pr Ývcn
krtaH guÌdevna xBde xBde Ae!lI ghnta sU"mta Ane nvInta nIkze Ke ke ]otajnona
_pyogne p` sU"m bnave Ke Ane iväanone AaüyRci› kre Ke. je AnHt AanHdmy
cEtNyFn dxa Ýaº krIne svR& tI=Åkrdeve xaÏo Ý$PyaH, te prm piv5 dxano su\aSyHdI
SvanuwUitSv$p piv5 AHx potana Aa„amaH Ýg! krIne sdŸguÌdev ivkist &anpyaRy
äara xaÏomaH rhelaH ghn rhSyo _kelI, mumuÙune smÔvI Apar _pkar krI ræa Ke. seHkDo
xaÏona AWyasI iväano p` guÌdevnI va`I saHwzI _Llas AavI jtaH khe Ke:
;guÌdev¦ ApUvR AapnaH vcnam<t Ke¸ tenuH ]v` krtaH Amne t<iº j =tI n=I. Aap gme
te vat smÔvo temaH=I Amne nvuH nvuH j Ô`vanuH mze Ke. nv tÀvnuH Sv$p ke _Tpad-
ƒy-\/aEƒnuH Sv$p, SyadŸvadnuH Sv$p ke sMykŸTvnuH Sv$p, inüy-ƒvharnuH Sv$p ke v/t-
inym-tpnuH Sv$p, _padan-inim¿nuH Sv$p ke sa|y-sa\nnuH Sv$p, ãƒanuyognuH Sv$p
ke cr`anuyognuH Sv$p, gu`S=annuH Sv$p ke ba\k-sa\kwavnuH Sv$p, muindxanuH Sv$p,
ke kevz&annuH Sv$p-je je ivØynuH Sv$p Aapna muqe Ame saHwzIAe KIAe temaH Amne
ApUvRwavo ¹iÚgocr =ay Ke. Ame xaÏomaH=I ka#ela A=È tdŸn #Ila, jD-cetnna
wezsezvaza, xuwne xuâmaH qtvnara, sHsarwavne poØnara, ivprIt Ane NyayivÌâ
(1p)
hta¸ Aapna Anuwvmuiãt ApUvR A=È !Hk`qar jeva-xuâ suv`R jeva, jD-cetnna
fDca krnara, xuw ne xuâno SpÚ ivwag krnara, moÙwavne j poØnara, sMykŸ Ane
Nyayyu› Ke. Aapna xBde xBde vItragdevnuH ñdy Ýg! =ay Ke¸ Ame vaÉ–e vaÉ–e
vItragdevnI ivra\na krta hta, AmaruH Aek vaÉ– p` sacuH nhotuH. xaÏmaH &an n=I,
&anpyaRymaH &an Ke-Ae vatno Amne hve saÙaTkar =ay Ke. xaÏoAe gayeluH je
sdŸguÌnuH mahaTMy te hve Amne smÔy Ke. xaÏonaH tazaH _FaDvanI cavI vItragdeve
sdŸguÌne sÇpI Ke. sdŸguÌno _pdex paMya ivna xaÏono _kel =vo ATyHt ATyHt ki@n
Ke.'
prm k<pazu guÌdevnuH &an jevuH Aga\ ne gHwIr Ke tevI j temnI ƒaQyanxElI
cmTk<itwrelI Ke. teAo]I khevanI vatne AevI SpÚta=I, iviv\ta=I, Anek sada
daqlaAo AapIne, xaÏIy xBdono AoKamaH AoKo Ýyog krIne smÔve Ke ke samaNy
mnu*yne p` te shela{=I smÔy Ke. ATyHt ghn ivØyne p` ATyHt sugm rIte
Ýitpaidt krvanI guÌdevmaH ivixÚ xi› Ke. vzI mharaj]InI ƒaQyanxElI Ae!lI
rsmy Ke ke jem spR morlI paKz muG\ bne Ke tem ]otaAo mH5muG\ bnI Ôy Ke. smy
É–aH psar ={ Ôy Ke tenuH wan p` rhetuH n=I. SpÚ Ane rsmy hova _praHt
mharaj]InuH Ývcn ]otaAomaH A|ya„no Ýem _Tpþ kre Ke. mharaj]I Ývcn krtaH
A|yaTmmaH Aeva tNmy ={ Ôy Ke, prmaTmdxa ÝTyenI AevI wi› temna muq pr deqay
Ke ke ]otaAone tenI Asr =ya ivna rhetI n=I. Aa|ya„nI ÒvHt mUitR guÌdevna dehna
A`uAe A`umaH=I Ô`e A|ya„rs nItre Ke. Ae A|ya„mUitRnI muqmuãa ne5o, va`I, ñdy
b\aH Aektar ={ A|ya„nI relHKel kre Ke Ane mumuÙuAonaH ñdyo Ae A|ya„rs=I
iwHÔ{ Ôy Ke.
guÌdevnuH ƒaQyan saHwzvuH Ae Aek Òvnno Lhavo Ke. temnuH ƒaQyan saHwZya
pKI ANy ƒaQyataAonaH ƒaQyanmaH rs pDto n=I. temnuH ƒaQyan saHwznarne Ae!luH
to SpÚ lage Ke ke ;Aa puruØ ko{ ÔudI Ôtno Ke, jgt=I Ae kH{k ÔudHu khe Ke, ApUvR khe
Ke. Aena k=n paKz ko{ Ajb ¹#ta ne Ôer Ke. AavuH É–aHy saHwZyuH n=I.'
mharaj]Ina ƒaQyanmaH=I Anek Òvo potpotanI pa5ta Anusar law mezvI Ôy Ke.
ke!lakne stŸ ÝTye Ìic Ôge Ke, ko{ ko{ne sTsmj`na AHkur fU!e Ke. Ane ko{ ivrl
ÒvonI to dxa j pl!a{ Ôy Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
(16)
Aho¦ AavuH AlaEikk piv5 AHtpRir`mn-kevz&anno AHx, Ane Aavo
Ýwavna_dy-tI=ÅkrTvno AHx, Ae beno suyog Aa kizkazmaH Ôe{ne romaHc =ay Ke.
mumuÙuAonaH mhapu~y hj¡ tpe Ke.
Aho¦ Ae prm Ýwavk A|ya„mUitRnI va`InI to xI vat, tenaH dxRn p`
mhapu~yna =ok _Kze Tyare Ýaº =ay Ke. Ae A|ya„yogInI smIpmaH sHsarnaH Aai\-
ƒai\-_pai\ frkI xktaH n=I. sHsartº Ýa`IAo TyaH prm iv]aHit pame Ke Ane sHsarna
du:qo ma5 kLpna=I j éwaH krelaH temne wasva maHDe Ke. je v<i¿Ao mha ÝyTne p`
dbatI n=I te guÌdevna saiþ|ymaH ivna ÝyTne xmI Ôy Ke Ae F`a F`a mumuÙuAono
Anuwv Ke. Aa„anuH inv<i¿my Sv$p, moÙnuH suq vgere wavonI je ]âa Anek dlIlo=I
=tI n=I te guÌdevna dxRnma5=I ={ Ôy Ke. guÌdevnaH &an ne cair5 mumuÙu pr mha
kLya`karI Asr kre Ke. qreqr kai@yavaDne AaHg`e xItz KaHyvazuH, vaHiKt fz denar
kLpv<Ù fZyuH Ke. kai@yavaDnaH mhawaGy qILyaH Ke.
hve, song#maH pirvtRn kyaR pKIna, mharaj]Ina Òvnv<¿aHt sa=e sHbH\ raqta
ke!lak ÝsHgo kazanuÊme sHÙepmaH Ôe{ j{Ae:-
song#=I bar ma{l dUr Aavela ]I x5uHßy tI=RnI ya5a krvanI F`a vqt=I
mharaj]InI wavna htI. te sH. 199p na poØ vd terxe pU`R ={. lgwg 200 w›o
siht mharaj]IAe te tI=RrajnI ya5a Ait _Tsah ne wi›pUvRk krI.
rajko!na ]avkona bhu Aag/hne lI\e sH. 199p maH mharaj]InuH rajko! p\arvuH
=yuH. TyaH dxek masnI iS=it drMyan mharaj]IAe smysar, Aa„isiâ Ane
pÍnHidpHcivHxit pr ApUvR Ývcno kyaÅ. guÌdevna Aagz v\ela &anpyaRyomaH=I
nIkzela jD-cetnnI vheHc`Ina, inüy-ƒvharnI sHi\na tem j bIÔ Anek ApUvR
Nyayo saHwzI rajko!na hÔro loko pavn =ya Ane Anek supa5 ÒvoAe pa5ta
Anusar Aa„law mezƒo. dx mas su\I ;AanHdkuHj' maH (mharaj]I étyaR hta te
S=anmaH) inxidn Aa|yai„k AanHdnuH vatavr` guHÒ ræuH.
rajko!=I paKa frta mharaj]I igirraj igrnar tI=RnI ya5a krva p\ayaR Ane
Ae piv5 nemigir _pr lgwg 300 w›o sa=e 5` idvs ræa.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
(17)
TyaH smvsr`na derasrÒmaH t=a idgHbr derasrÒmaH éKzelI wi›, Ae shÏam/vnmaH
ÔmI gyelI Stvnwi›nI \Un Ane Ae sm]e`InI paHcmI !UHke pU. guÌdev]I ;huH Aek, xuâ,
sda A$pI, &andxRnmy qre¦' vgere pdo prm A|ya„rsmaH trboz bnI gvravta
hta te vqte ÝsrI gyeluH xaHt Aa|yai„k vatavr`-Ae b\aHnaH \Ny Smr`o to
Òvnwr w›ona Smr`p! pr kotra{ rhexe.
rajko! jtaH t=a TyaH=I paKa frtaH prm pUßy guÌdev rStamaH AavtaH Anek gamomaH
vItragÝ`It sâmRno DHko vgaDta gya Ane Anek sTpa5ona k`Rp! qolta gya. gamegam
lokonI wi› guÌdev ÝTye éKzI pDtI htI Ane la@I, AmrelI vgere mo!aH gamomaH ATyHt
wƒ Svagt =yuH htuH. guÌdevno Ýwavna_dy Ôe{, je kaze tI=Åkrdev ivcrta hxe te
\mRkazmaH \mRnuH, wi›nuH, A|ya„nuH kevuH vatavr` fela{ rhetuH hxe teno ta¹x ictar
kLpnacÙu smÙ qDo =to.
sH. 1996 na vExaq masmaH guÌdevnaH puint pglaH frI song#maH =yaH.
TyarpKI turt j xe@ kaizdas raFvÒ jsa`Ina wi›vHt supu5oAe ]I
Sva|yaymHidr pase ]I sImH\rwgvannuH ijnmHidr bH\avva maHD–uH, temaH ]I
sImH\rwgvanna Ait wavvahI ÝitmaÒ _praHt ]I xaHitna= Aaid ANy wgvHtonaH
wavvahI ÝitmaÒnI Ýit¤a pHckLya`k ivi\pUvRk sH. 1997 na fag` sud bIjna
maHgilk idne ={. Ýit¤a mhoTsvmaH bhargamna lgwg 1p00 ma`soAe wag lI\o
hto. Ýit¤ana Aa@e idvs prm pUßy guÌdevna muqmaH=I wi›rswInI AlaEikk va`I
KU!tI htI. lokone p` F`o _Tsah hto. Ýit¤aidn phelaH =oDa idvse ]I sImH\r
wgvanna Ý=m dxRne prm pUßy guÌdevnI AaHqomaH=I AasuH væa htaH. sImH\r wgvan
mHidrmaH Ý=m p\ayaR Tyare guÌdevne wi›rsnI qumarI cDI g{ Ane Aaqo deh
wi›rsna mUtR Sv$p jevo xaHt xaHt inüeÚ wasva laGyo. guÌdev=I saÚaHg Ý`mn
={ gyuH Ane wi›rsmaH ATyHt Aekag/tane lI\e deh Aem ne Aem be-5` imin! su\I
inüeÚp`e pDI ræo, Aa wi›nuH AdŸwut ¹Xy, pase _welaH mumuÙuAo=I ÒrvI xkatuH
nhotuH¸ temnaH ne5omaH=I AaHsu _wrayaH Ane ic¿maH wi› éwra{, guÌdeve potana piv5
ha=e Ýit¤a p` wi›wavmaH Ô`e dehnuH wan wUlI gya hoy Aeva ApUvRwave krI htI.
Aa ijnmHidrmaH bporna ƒaQyan pKI drroj po`o klak wi› =ay Ke. wi›maH
prm pUßy guÌdev p` hajr rhe Ke. bpornuH Ývcn saHwztaH
(18)
AaTmana sU"m Sv$pna Ý`eta vItrag wgvHtnuH mahaTMy ñdymaH SfuyuÅ hoy Ke te=I
ÝvcnmaH=I é@I turt j ijnmHidrmaH wi› krtaH vItragdev ÝTye pa5 Òvone AdŸwut
wav _Ðse Ke. Aa rIte ijnmHidrmaH &an ne wi›na suHdr sumeznuH inim¿ bNyuH Ke.
]I ijnmHidr bH\aya pKI Aek vØeR =oDa mumuÙu wa{Ao äara ijnmHidr pase j ]I
smvsr` mHidr bH\ayuH. temaH ]I sImH\r wgvannaH Ait wavvahI ctumuRq ÝitmaÒ
ibraje Ke. suHdr Aa@ wUim, ko!, (muinAo, AaijRkaAo, devo, mnu*yo ityÅco vgerenI
swaAo siht) ]ImHDp, 5` pIi@ka, kmz, camr, K5, Axokv<Ù, ivmano vgerenI
xaÏo› ivi\=I temaH Ait AakØRk rcna Ke. muinAonI swamaH ]I sImH\r wgvan
same ATyHt wavpUvRk ha= ÔeDIne éwela ]ImdŸwgvTkuHdkuHdacayRnaH Ait saEMy muãavHt
ÝitmaÒ Ke. Ýit¤a-mhoTsv sH. 1998 na vExaq vd 6 na maHgilk idvse =yo hto Ane
te ÝsHg bhargam=I lgwg 2000 ma`so AaƒaH htaH. ]I smvsr`na dxRn krtaH,
]ImdŸ wgvTkuHdkuHdacayR svR& vItrag ]I sImH\r wgvanna smvsr`maH gya hta te
ÝsHg mumuÙunaH ne5o smÙ qDo =ay Ke Ane tenI sa=e sHkzayela Anek piv5 wavo
ñdymaH SfUrtaH mumuÙunuH ñdy wi› ne _Llas=I éKzI pDe Ke. ]I smvsr` mHidr =taH,
mumuÙuAone temna AHtrno Aek iÝytm ÝsHg ¹iÚgocr krvanuH inim¿ Ýaº =yuH Ke.
sH. 1998 na AØaD vd Aekmna roj ]I song#maH ]I guÌraje swa smÙ ]I
ÝvcnsarnuH vaHcn x$ kyuÅ htuH temaH=I &ey Ai\kar _pDtaH Anek vØÈmaH Ôeyel tena=I
p` ko{ AicHTy ne AaüyRkark guÌdevna AHtr Aa„amaH=I inmRz wav]ut &annI
pyaRymaH=I sU"m ne ghn Aevo ]utno \o\ vheva laGyo, te \o\ je`e Ô~yo hxe ne brabr
]v` kyÈ hxe tene Qyal hxe. bakI to xuH khI xkay?
]v` krtaH Aem =tuH htuH ke Aa te ko{ AaüyRkarI Aa„ivwUit ÔevanuH suwaGy
Ýaº =yuH¦ ke ko{ AicHTy ]utnI inmRz ]e`I ÔevanuH suwaGy Ýaº =yuH¦ qreqr
Aa„Sv$p v<iâ$p te \Ny ÝsHg sdayne ma!e ñdyna &anp! pr kotra{ rhexe ne frI
frI Aava Anek trehna suÝsHgo sHÝaPt =xe.
sH. 1998 na wadrva sud paHcmna roj song#maH ]I snatn jEn b/ïcyaR]m
S=apvamaH AaƒuH Ke. temaH 5` vØRno AWyasÊm raqvamaH Aaƒo Ke. dxek b/ïcarIAo
temaH ÔeDaya Ke. temaH ÔeDanar b/ïcarI TyaH 5` vØR su\I rhI drroj 5`ek klak inyt
krela \aimRk puStkonuH ixÙ` Ýaº kre Ke. te Ýaº
(19)
=yelaH ixÙ`ne AekaHtmaH Sva|yay äara ¹# kre Ke Ane mharaj]InaH Ývcno, wi›
vgeremaH wag le Ke¸ Aem Aaqo idvs \aimRk Ýv<i¿maH gaze Ke.
prm pUßy guÌdeve frIne paKa rajko!na ]avkona Aag/hne lI\e Ane
Ýwavna_dyne lI\e sH. 1999 na fag` sud paHcmna roj song#=I v#va` rSte
rajko! jva ma!e ivhar kyÈ Ke. Am<t vrsta mhameFnI jem rStamaH Aavta drek
gammaH guÌdev prma=R Am<tno \o\mar vrsad vrsavta Ôy Ke Ane Anek t<ØavHt
ÒvonI t<Øa iKpavta Ôy Ke. hÔro waGyvHt Òvo jEno ne jEnetro-Ae Am<tvØaRne JIlI
sHtuÚ =ay Ke. jEnetro p` guÌdevno Aa|yai„k _pdex saHwzI idHg ={ Ôy Ke.
jEndxRnmaH ma5 baæ iÊyanuH j Ýitpadn n=I p` temaH sU"m tÀv&an wrpUr wreluH Ke
Aem smjtaH temne jEndxRn ÝTye bhuman Ýg!e Ke. gamogam bazko, yuvano ne v<âomaH
jEno ne jEnetromaH mharaj]I Aa„ivcarnaH Ýbz AaHdolno felavtaH Ôy Ke Ane ;Aa
mÇFa mnu*ywvmaH Ôe Òve deh, va`I Ane mn=I pr Aeva prm tÀvnuH wan n kyu,Å tenI
Ìic p` n krI to Aa mnu*ywv in*fz Ke' Aem daHDI pI!Ine Ôher krta Ôy Ke.
Ae Am<tisHck yoigraj saEraÚ^nI bhar ivcyaR n=I. Ôe teAo]I ihNduStanmaH
ivcre to Aaqa wartvØRmaH \mRnI Ýwavna krI hÔro t<ØavHt ÒvonI t<Øa KIpavI xke
AevI AdŸwut xi› temnamaH deqay Ke.
AavI AdŸwut xi›na \rnar piv5a„a kanÒSvamI saEraÚ^nI mha ÝitwaxazI
ivwUit Ke. temna pircymaH Aavnar pr temna Ýitwayu› ƒi›Tvno Ýwav pD–a
ivna rheto n=I. teAo]I Anek sdŸgu`o=I AlHk<t Ke, temnI k<xag/ buiâ drek vStuna
hadRmaH étrI Ôy Ke. temnI Smr`xi› vØÈnI vatne iti=-var siht yad raqI xke Ke.
temnuH ñdy v«=Iye k@` ne kusum=Iye komz Ke. teAo]I Avgu` pase A`nm hova KtaH
shej gu` deqtaH nmI pDe Ke. bazb/ïcarI kanÒSvamI Aek A|ya„mSt Aa„anuwvI
puruØ Ke. A|ya„mStI temnI rgergmaH ƒapI g{ Ke, Aa„anuwv temna xBdexBdmaH Jzke
Ke. temna ¬ase ¬ase ;vItrag¦ vItrag¦ no r`kar é@e Ke. kanÒSvamI saEraÚ^nuH
AiätIy rTn Ke. saEraÚ^ kanÒSvamI=I gaErvvHt Ke. (1999 pKInuH pU. guÌdevnuH
mihmavHt \mRwavnav<iânuH v`Rn vaHcvuH hoy to, ;xasn Ýwav' name puStk vaHco.)
vExaq sud r, - ihHmtlal je@alal xah
iv. sH. 1999
(20)
]ImdŸ rajcHã
(5IÒ Aav<i¿, sH. 2033)
_pdex nÇ\ panuH 669
muHb{. kartk vd 11, 19p6
1p ]I stŸ ]ut.
1 ]I paHDv pura` Ý>uMncir5 11 ]I Ùp`sar
r ]I puruØa=Risiâ _pay 12 ]I liB\sar
3 ]I pÍnHidpHcivHxit 13 ]I i5loksar
4 ]I goMm!sar 14 ]I tÀvsar
p ]I rTnkrHD ]avkacar 1p ]I Ývcnsar
6 ]I Aa„anuxasn 16 ]I smysar
7 ]I moÙmagR Ýkaxk 17 ]I pHcaiStkay
8 ]I kaitRkeyanuÝeÙa 18 ]I AÚÝaw<t
9 ]I yog¹iÚ smuCcy 19 ]I prma„Ýkax
10 ]I iÊyakoØ 20 ]I ry`sar
Aaid Anek Ke. [iNãying/hna AWyas pUvkR Ae sT]ut sevva yoGy Ke. Ae fz
AlaEikk Ke. Am<t Ke.
bo\ vcn
108 SvムANy ムiwþ iwþ j¡Ao
109 Svãƒna rÙk Tvra=I =aAo
110 Svãƒna ƒapk Tvra=I =aAo
111 Svãƒna \ark Tvra=I =aAo
112 Svãƒna rmk Tvra=I =aAo
113 Svãƒna g/ahk Tvra=I =aAo
114 SvãƒnI rÙkta _pr lÙ raqo (do)
11p prãƒnI \arkta Tvra=I tÔe
116 prãƒnI rm`ta Tvra=I tÔe
117 prãƒnI g/ahkta Tvra=I tÔe
ivØyanuÊmi`ka
ª
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
’
]I sdŸguÌdve ay nm:
A|ya„yogI sTpurØ
u ]I kanÒSvamInaH
· · · · · · · · · ·
· ]I Aa„isiâ xaÏ pr ·
· · · Ývcno · · ·
· · ·
· · ·
· · ·
· · ·
·
·
ª
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
. ]I svR&devay nm:.
A|ya„yogI ]I kanÒSvamInaH
Aa„isiâxaÏ pr
Ý v c no
(ivÊm sHvtŸ 199p-96 rajko!maH Ývcno)
Aa ]I Aa„isiâxaÏ ]ImdŸ rajcHãe niDyadmaH iv. sH. 19p2 nI salmaH (Aaso
vd Aekme) lQyuH htuH. temaH pUvRwvna sHSkar siht potano Anuwv j`aƒo Ke. K pdno
temaH smavex =ay Ke, te K pd nIce mujb Ke:-
(1) Aa„a Ke. (te Nyay=I smÔƒuH Ke.)
(2) je Ke te hHmexa hoy Ke te=I inTy Ke.
(3) Svwave te &anno ktaR Ke. A&an=I rag-äeØno ktaR Ke.
(4) vStutaAe Svwavno wo›a Ke. A&an=I hØR-xokaidno wo›a Ke.
(p) moÙ Ke.
(6) moÙno _pay p` Ke.
AamaH F`a wvna sHSkar siht SvanuwvnI vat khI Ke.
]I Ae!le Aa„anI &anl"mI-kevz&an¸ tenuH Sv$p smßye &annuH cair5
(iS=rta) Ýg!Ine, &anna puruØa=R=I pU`R xuâ kevz&annI Ýaiº =ay Ke.
xaÏnI x$AatmaH ]I sdŸguÌ wgvHto ivny kre Ke :-
je Sv$p smßya ivna, paMyo du:q AnHt¸
smÔƒuH te pd nmuH, ]I sdŸguÌ wgvHt. 1.
Ý=m —stŸ˜ nam Aa„a, Ane tene smÔvnar guÌ te sdŸguÌ. Aeva sdŸguÌne
nmSkar krIne khe Ke ke huH Aek Aa„a j (Aa„anuH Sv$p j) Ô~ya ivna AnHt du:q
paMyo, Aek Aa„a Ô~ye svR j`a{ Ôy Ke.
;je Sv$p' Ae!le Aa„Sv$p. Aa„a pote ko` Ke te Ô~ya ivna b\I kza nkamI
Ke. te smßya ivna AnHt du:q paMyo Aem kæuH, p` Aem n kæuH ke Amuk iÊya ke Amuk
iv>a ivna rqD–o.
—Sv˜ Ae!le potanuH¸ potanuH $p te Sv$p. ÒvnuH Sv$p potanuH A$pI &an Ke.
jgtnaH ANy ãƒo jD Ae!le ke Acetn Ke, temaH=I pudŸglmaH v`R, gH\,
r) (wgvan ]I kuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
rs, SpxR Ke¸ Ane A$pI, indÈØ AanHdmUitR Aa„tÀv Ke. te A$pI vStu &an‐¹iÚ vDe
deqay Ke. Aa„a mn, va`I, deh v`R, gH\, rs=I inrazo Ke¸ pu~y, pap, rag, äeØ, ivkLp
ivnano Ke. AenuH je Sv$p Ke tene y=a=R Nyay vDe smßya ivna Anaid kaz=I AnHt du:q
paMyo. AamaH Aem AaƒuH ke sacuH tÀv smßya ivna, je Ôt Ke te Ô~ya ivna AnHt du:q
paMyo¸ p` Aem n AaƒuH ke b/ïcyR, v/t, tp, laEikk nIit AevuH bhar=I krvanuH kaH{ n kyuÅ
Ae!le du:q paMyo.
pUvR AnHtkazmaH inj Sv$p smßya ivna du:q paMyo Aem khetaH temaH giwRtp`e
Aem AaƒuH ke AnHtkaz=I huH inTy KuH, p` gya kazmaH Aa„ana suq=I (mara=I) AÔ`
hto, hve sacI smj` AapnI k<pa=I paMyo. Ý=m AnHt du:q pamIne AnHt kaz=I !kI
ræo hto, hve Aa„wan=I !kI ræo KuH.
Aa„a AnHt kaz=I Ke te k{ AvS=amaH !k–o? Awan vDe AnHt du:qne paMyo
Ane te AnHt du:qnI AvS=amaH !k–o. —AnHt˜ xBd, Aa„a behd‐Apar AanHdSv$p
Svawaivk tÀv Ke Aem sUcve Ke. te wUlIne, he gu̦ Ae AanHdnI AnHtI êFa{maH huH Anaid
kaz=I !k–o hto, Aa„a AnHt (behdtavazo) Ke, ma!e du:qno rs p` AnHto j wogve
Ke. ko{ khexe ke AnHtkazna du:q wegaH krIne AnHt du:q =yaH hxe p` tem n=I¸ Aek Aek
Ù`maH AnHt du:qnI vedna shn krI Ke.
Aa xaÏmaH ApUvR AhŸlad wyÈ Ke. ix*yne potanuH Sva\Inp`uH guÌgm=I smÔyuH
Ae!le potano &anSvwav behd‐Apirimt Ke teno _Llas Aaƒo Ke tenuH v`Rn kre Ke.
tuH xuH smßyo Ane xuH n=I smßyo, jDna sHyogmaH xuH rheluH Ke Ane pr=I j¡dap`uH‐
AsHgp`uH xuH, teno ivvek kem krvo teno ivcar kyÈ n=I te=I j AnHt du:q paMyo Ke.
AhÄ ]I sdŸguÌne nmSkar kyÈ Ke, temaH ivny Ke. inüy=I potana pU`R xuâ
Aa„ane nmSkar Ke¸ ƒvhar=I pote, _pkarIne (je kevz&anI wgvan ={ gya, jem`e
Aa„anuH Aivro\ Sv$p smÔƒuH Ke te prma„ane) AozqIne nmn kyuÅ Ke. ]I sdŸguÌ
wgvHt keva mihmavHt Ke te ivØe kæuH Ke ke:‐
guÌ goivHd donuH qDe, ikskuH laguH pay¸
bilharI guÌdevkI (je`e) Aatm idyo btay
prma„Sv$p cEtNy vItrag wgvan Ane &anI bþe smÙ deqay Ke TyaH ix*y
potanuH behd suqSv$p, Sva\In Sv$p smÔvnar sa\kdxamaH vtRta Aeva sdŸguÌne
nmSkar kre Ke. potano sa\kSvwav éFDyo AenI hÇxmaH potana
4) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
te Ùe5e tI=Åkr wgvannI vItrag dxa Ôe{ne mo!a [Nã, dev, mnu*y Aaid lzI
lzIne temne vHdn kre Ke Ane Anek layk Ýa`IAo Aa„&an pame Ke. ko{ in\Rn nIc
kuzmaH jNmelo Ýa`I p` Ýwuna dxRn krI, temnI va`I saHwzI, Nyay ivcarI, Aa„ana
piv5 Sva\In AanHdSv$pne smÒ le Ke.
moÙmagR vtRmanmaH bhu lop Ke-Aem kæuH temaH Aem kæuH ke te Aa Ùe5e vtRmanmaH
\oq$p n=I p` te pUveR hto Ane hve pKI hxe.
Aa„a pU`R Ke AevuH xuâ Sv$pnuH wan je kaze vteR te kaze wed n=I, ivkLp n=I.
Aa„&an =ya pKI pU`R =vamaH je ALp kaz bakI rhe Ke teno wave wed n=I¸ du:Øm
kazne te potana ma!e suØm kaz mane Ke.
_dayn raÔno Ai\kar Ke. temaH te wavna wave Ke ke Aho Ýwu¦ \Ny te gam,
ngr, sHtmuinAo ke ßyaH Aap ibraÔe Ko¦ AhÄ Aap p\aro to vHdna kruH, mo!o mhoTsv
kruH, Ane ApR`ta kruH. temne 5` _pvas =ya Ke Ane wavna wave Ke ke mara ngrna
bagmaH Ýwu p\are¸ \Ny \Ny Avtar¦ AhÄ raÔnI mumuÙuta tEyar Ke, AHtrHg p` tEyarI
={ Ke. kevz&an levanI pa5ta potamaH htI Ane inim¿$p svR& wgvannuH sheje
ivcrvuH =yuH. raÔna AsHQy ÝdexmaH inmRzta Ýg!Ine te j wve teno moÙ =vano Ke.
vItrag ko{ne Aa\In n=I, shj teno ivhar Ke. p` raÔnuH _padan tEyar =yuH Ke Ae!le
inim¿ mze j. AHtra„a raÔ _dayn kmÈdyne ÒtIne ÔG–o-é@–o Ane wavna wavI ke
mhavIr tI=Åkr Ýwu mara bagmaH p\are Ane huH Ýwuna cr`maH nmn kruH.
vItwy ngrIno raÔ Ýk<itna xuwaxuw _dyne &anbzvDe ÒtIne cEtNyÝwu pase
tEyar =yo Ke.
—i5kaz kevz&an ke je Aa„anuH sam+yR Ke te fa!o˜-Aem AHdrno puruØa=R ÔgtaH
icdanHd xuâ &anna w`kara é@–a ke pU`R Sv$pne paMye j KU!ko Ke. AavI wavna wave
Ke Ane puruØa=R fa!–o Ke Ane yoganuyog svR& wgvannuH potana raßymaH p\arvuH p`
=yuH. Aem potana wavne AnukUz inim¿ mZyuH. Ane potano sa\kSvwav p` éKZyo Ke.
pKI bakI xuH? te j wve kevz&an pamIne moÙ gya Ke.
]ImdŸ khe Ke ke, pUveR \mRkaz hto. Aa„\mRnI F`a Òvone v<iâ htI, p` vtRmanmaH
F`a wage moÙmagR lop Ke¸ KtaH smjnar ij&asu, mumuÙu pa5 Ke tene khe Ke ke tuH
moÙSv$p Ko, smÒne moÙ Ýg! ={ xke Ke. je ko{ Nyay=I Aa„anuH Sv$p jem Ke tem
smjxe te Aa loko¿r magR Aa„ano ivi\
6) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ivna Aeklo Vyvhar n=I. Aam je NyaymagR Ke teno Anaid=I A`AWyas Ke Ae!le
bIÔ=I loko sHtoØ manI be@a Ke Ane sHtoØ mannara p` Ýma`p5 AapI de Ke ke Aho¦
tme \m± Ko, sHvr, ÝitÊm`, _pvas, samaiyk kro Ko Ae!le paHcmuH gu`S=an vteR Ke.
p` &anI te qo!ane nih SvIkare. ko{ pEsavazano pu5 hoy, w`vanuH go@tuH n hoy KtaH
tene potana kuznI Aab$ qatr w`vuH pDe Ke. kxuH AavDtuH hoy nih p` ixÙko laHicya-
lowI mZya hoy Ae!le tene lowmaH naqIne pote _pla vgRna Ýma`p5 mezve. ixÙko
lowne vx ={ Ýma`p5 AaPye Ôy. vzI prIÙk p` Aeva hoy. p` ßyare ko{ vqt
saco NyayI prIÙk mze Tyare te tenI lalcne @okre marIne coQquH sHwzavI de Ke ke tuH je
w~yo Ke te b\uH qo!uH Ke, AekDane p` layk n=I. Aem b\aye smÒ levuH. moÙmageR
calnaranaH !ozaH n hoy, ko{ ivrla j hoy. KtaH b\aH ÒvomaH yoGyta-pa5ta pUrepUrI Ke
p` potana sam+yRno nkar krIne sacuH smjva n mage, Ìic Ane pircy n kre to pote
rqDvane SvtH5 Ke. n smÔy te=I inrax n =vuH p` sTy smjvanI suÌic krvI,
AWyas paDvo, pa5ta mezvvI, sacI mumuÙa (moÙnI [CKa) =ye sdŸguÌsmagm mze j.
(ta. 20-9-39)
Ý=m ga=amaH Aem khevayuH ke sHsarna bH\n riht maÌH xuâ Aa„pd je`e smÔƒuH,
A`smj`$p im+yaTv-jena=I AnHt du:q pamt Ae du:qnuH mUz je`e KedI naQyuH Aeva
sdŸguÌdevne nmSkar krIne pKI Aa bIÒ ga=amaH kæuH ke vtRmanmaH moÙmagRno bhu lop
Ke. moÙ to n=I, p` sacI ]âa Ane AivÌâ NyaynI smj`e smjvuH p` bhu dulw R
deqay Ke. te xa kar`e mÇFu-dulRw deqay Ke te khexe. loko je manI ræa Ke tena=I Ôudo
ApUvR Aa„&anno magR Ke. vtRmankazmaH loko Aa„\mRne ANy=a mane Ke AevI ê\I
maNyta F`anI Ke. tenaH kar`o hve khe Ke:-
ko{ iÊya-jD ={ ræa, xu*k &anmaH ko{¸
mane marg moÙno, kÌ`a _pje Ôe{. 3.
5IÒ ga=amaH khe Ke ke moÙno magR kem bhu lop ={ gyelo deqay Ke? kar` Ae Ke
ke loko mn, vcn, kayanI iÊyamaH \mR mane Ke. Aena=I moÙmagR mane Ke¸ p` Aa„a
&anSv$p A$pI Ke Ane Aa dehaidnI iÊya jD Ke. Aa„a pr=I Ôudo Ke, AenI Ìic ivna,
wan ivna AnHtkaz=I Aa„\mRna name bIj¡H kyuÅ Ke. AnHtvar ym, inym, jp, tp,
|yan pu*kz kyaR Ke. xuw pir`am
8) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kdI n =ay. loko mane Ke tena=I \mR ko{ AlaEikk vStu Ke, tene smjvano ÝyTn
m|yS=p`e krvo nih Ane AaH\zI ApR`ta=I, AoFsH&aAe ê\ane sTy manI levuH te
¹iÚno ivpyaRs Ke.
huH cEtNySv$pno ktaR KuH¸ Aek &anma5no ktaR-wo›a KuH¸ prãƒ, prwav, pu~y,
pap, rag, äeØno AktaR-Awo›a KuH. te wUlIne mn, va`I, dehaidnI iÊya huH kruH KuH, Aena
Aa\are \mR =xe-Aem mannara balcal Ae!le bazÊIDa krnara Ke, A&anI Ke.
mn, va`I, dehaid prma`uma5 jDnI iÊya A$pI &ata cEtNy krI xke nih, Aa„a
5`e kaze &an kre, ANy kH{ p` n kre.
svR& vItrag wgvane behd &an, AnHt vIyR Ýg!e KtaH Aek prma`u A=va ha=
p` te hlavI n xke. A&anI p` jDnI ko{ iÊya krI xke nih. b<. ãƒsHg/h ga.-8 nI
!IkamaH SpÚ Ke ke: ha= hlavvo Ae cEtNy krI xke nih. Tyare Aa„&an=I AÔ`-
A&anI khe ke jDnI iÊya Ame krIAe p` &an, dxRn, vItragta ke je Aa„ana gu` Ke te
Ame n krIAe. je ={ xke Ke te krvanI na paDe Ke Ae!le potano nkar kre Ke.
lokone bhar=I prnuH mahaTMy lage Ke. jDnI iÊya je cEtNyne ha= n=I te A&anI
Aiwman=I krvanI ha paDe Ke¸ vzI khe Ke ke kH{ krIAe to pamIAe. tena !ekamaH
&anikÊyaWyamŸ moÙ: Ae vak– !aHkI bole Ke ke bs Ame &an-iÊya sa=e krIAe KIAe¸ p`
cEtNynI xuH iÊya Ke tenI kaH{ qbr nih KtaH Aag/h raqe Ae AenI jDta Ke.
AnHt wvmaH rqDvanuH mUz kar` ivprIt maNyta Ke. jD iÊyamaH moÙmagR mane Ke
tene iÊyajD kæa.
bIÔe vgR xu*k &anIno Ke. SvCKHde ivvek ivna xaÏna xBdo \arI raqe ke Aa„a
isâ jevo Ke, AktaR-Awo›a Ke. p` Aena ivcar kre nhÄ Ane qalI pHiDta{nI vato
krI potane &anIp`uH Ke Aem mane. vzI AHtrHg vEraGy, _pxm nih, Êo\, man, maya,
low, mohwav !azvano puruØa=R nih, Axuw pir`amno Tyag nih¸ man, Apman, rag,
äeØnI AoKax nih Ane Aa„a vItrag Ke Aem khevuH Ae xuH yoGy Ke? teva Òvo
ivØywogmaH lolupta Ane t<*`apUvkR vteR Ke. tene Aa„a cEtNyÝwunI Ôg<i¿no Ýem n=I
Aadr n=I. ßyaH jra Apman =ay, inHda =ay ke ÝitkUlta Aave TyaH je smwav raqe
nih te`e Aa„ane Ô~yo n=I.
10) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
]I mhavIr Ýwu 12aa vØR KÍS= AvS=amaH ivcrta hta, Ae vqte temne Aeva
Ýa`I mZya ke je`e temne gazo dI\I Ke, _psgR dI\a Ke KtaH temne Ùma, bs Ùma¸ sama
ÒvnI AnukHpa Aave Ke ke Arere¦ AanuH xuH =xe? k–aH j{ne éwo rhexe? ko{ ivprIt
Aacr` krto hoy te &anI Ô`e KtaH \Irj raqe¸ ÝsHg Aave Tyare _pdex Aape. samo
ma`s xaHit=I saHwzva Aave Tyare j tenuH iht hoy te tene khe. p` jem, telna kDayamaH
tel ékztuH hoy temaH Daæa ma`so pa`I n naqe, kem ke pa`I Svwave xItz Ke KtaH
ékzta telmaH naqva=I wDko =ay Ke tem &anI suq-xaHitna data Ke KtaH te dubuRiânaH
ãƒ, Ùe5, kaz, wavno ivvek kre, tenI moh-dxa Ôe{ tenI yoGyta Anusar tene _pdex
Aape.
wgvan 5` &anna \`I hoy Ke. jNm smye t=a dIÙa ÝsHge [Não mhoTsv krva
Aave Ke KtaH temna ÝTye rag n=I Ane For _psgR krnara ÝTye äeØ n=I.
ÝÆ :- &anI papI Òvone @pko n Aape?
_¿r :- je A&anI Òvo wUHDa wav=I potana Aa„anI ihHsa krI ræa Ke tene &anI
rokI xke nih¸ kar` ke te ê\a pDva SvtH5 Ke.
paHDvo |yanmaH hta Tyare temne \g\gta lo#ana mug!, Fre`aH pheravvamaH AaƒaH
te=I Òv-kaya j¡da ={ gyaH KtaH _psgR krnara ÝTye ALp p` äeØ kyÈ n=I¸ ApUvR
smai\ Ýaº krIne moÙe gya Ke. &anInI piv5 &andxa baæ¹iÚ Òvone kZyamaH n Aave.
&anI khe Ke ke jgtna Òvo Aa„anI sHwaz nih krtaH rag, äeØ, [CKanI sHwaz kre Ke¸
vzI teAo Aa„anI Ìic krtaH Aa„ana name bIÔuH krI ræa Ke, Aem deqIne ]ImdŸ khe Ke
ke ;kÌ`a _pje Ôe{' Ae!le khe Ke ke _FaDa dIva _pr ptHigya FsI Aave tem jgtna
Òvo _NmageR FsI ræa Ke tenI dya Aave Ke.
]ImdŸno Aek p5 Ke ke ;Aa„anI Avg`na krnar inHdkone AenI wUlno Aorto
krvanuH !a`uH Aavva deÔe.' Ae vat Aaje ÝTyÙ deqay Ke, Aaje te inHdko temnI wi› kre
Ke. i5kaz NyaymagR &anIna ñdymaH Ke.
k{ rIte iÊyajD g`ay Ane k{ rIte xu*k&anI khevay? k{ rIte qo!I maNyta
Ane k{ ivi\Ae sacI maNyta te hve j`avxe.
baæ iÊyamaH racta, AHtweRd n kaH{¸
&anmagR inØe\ta, teh iÊyajD AaHih. 4.
je baæiÊya ma5maH j racI ræa Ke¸ lUgDaH, veØ, vaDa, baæ$i#=I =tI bihrHg
iÊya, mnna, ivkLp AaidmaH @Ik-A@Ik mane Ke, ko{ potanI maNyta mujb ƒvhar=I
iÊya krto hoy to @Ik, nihtr A@Ik-Aem baæiÊya je _dy
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
1r) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
j¸ vzI nG™ ingÅ/= muin hoy, Kõe-satme gu`S=anke vtRta hoy, Sv$piS=rta p` hoy,
baæ _dynI iÊyano Ôeg F`o n deqay top` 28 mUzgu` to hoy Ke. vzI ko{ muinne
baæ iÊyano-xuwyogno _dy v\are deqay top` teAo Ô`e Ke ke Aena=I mne gu` n=I.
Ae _dynI iÊya=I \mR n=I te _dykmRnuH SvamITv &anIne n=I te=I temne baæ _dynI
iÊyamaH racvap`uH hotuH n=I. kdI baæ AiS=rtano yog bnI Ôy teno &ata-saÙI rhe Ke
temaH wzto n=I te=I te _dykmRnI injRra =ay Ke. &anIne ßyaH su\I ivxeØp`e &anmaH
lInta$p cair5maH iS=rta n=I TyaH su\I xuw pir`am =ya ivna rheta n=I. &anI pote
_Tk<Ú puruØa=R v\are Ke temaH xuw ivkLpo ={ Ôy Ke te mnmaH sHbH\no rag wav Ke, tena
inim¿e _Tk<Ú pu~y sheje bH\a{ Ôy Ke KtaH te pu~y pir`amno t=a pu~ynaH fzno
&anIne Aadr n=I. je iÊya, [CKa (xuwivkLp) ={ Ôy Ke te kmR-wavne &anI Ô`e Ke
ke [CKa maro Svwav n=I. ;je mara SvwavnI Ôt n=I tena=I mne gu` n=I' Aem
wed&annI ivic5ta Ke (mihma Ke.)
jene xuâ t=a Axuâ xuH Ke, Tyag krva yoGy xuH Ke, Ane g/h` krva yoGy xuH Ke tenI
qbr n=I te mohI Òv potana Aa„ano nkar kre Ke. &ata &anma5 Ke Ae Aa„\mRno
te ivro\ krxe.
—&anmagR inØe\ta˜ &anmagR je inüy moÙmagR Ke tenI inHda krxe Ane khexe ke
Aa„a-Aa„a xuH kro Ko? Aeklo Aa„a kheva=I kaH{ moÙ =xe? ma!e Aap`e iÊya j
krvI Ôe{Ae, Ae &annI ma=aku! n Ôe{Ae. Aem iÊyajDna _pdexmaH AHtrHg &anSv$p
moÙmagRno ivro\ Ýg! deqaxe-A=aRtŸ saca NyaymagRno ivro\ deqaxe. sacI smj`maH
Ae!le vItrag magRmaH te ivro\ krnar Ke. Aa„a xuH krI xke Ane xuH n krI xke tenuH tene
wan n=I. te khe Ke ke kH{ krxuH to pamxuH, —kr`I par _tr`I¸˜ ma!e Aap`e xuw kr`I
krvI Ae \mR Ke, je Aa„anI vat kre Ke te b\a vatoiDya Ke. iÊya kyaR ivna n cale-Aem
AHdrmaH htuH te bharmaH AaƒuH temaH stŸno nkar Ke. AnHt &anI khI gya Ke ke jDnI iÊya
Aa„a kre nih, Ane mn, va`I, dehaid xuw yognI iÊya=I Aa„ane gu` n=I. Aa„a
prno ktaR n=I KtaH prno ktaR khevo te im+ya&an Ke, du*kmR Ke, pap Ke.
saca &anmagRno inØe\ krnara iÊyajDono A=R F`o ivxaz Ke.
F`uH xuH khevuH? jene sacuH suq, sacuH iht krvuH hoy te`e smjvuH pDxe ke baæiÊya to
_dykmRno yog Ke¸ te sheje ={ Ôy Ke. te prwav, xuwaxuwwav krva yoGy Ke, mara Ke,
huH kruH KuH, pu~yaid krva jevaH Ke Aem mane Ke, Aeno A=R Ae =yo ke huH pr=I pu~y-pap=I
Ôudo n=I je _dynI iÊya ={ Ôy Ke teno SvamI ={ Ôy
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
14) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
raqIne baæ ¹iÚ=I khe Ke ke mhavIr Ýwu t=a g`\ro p` _pvas, v/t, tp, Aaid dehnI
iÊya krta hta, p` teAo xuH krta hta teno y=a=R in`Ry =vo Ôe{Ae.
Ý=m to &anI wgvannuH Sv$p xuH Ane AHtrHg&aniÊya xuH tenI A&anIne kH{
qbr n=I. je jDnI iÊyamaH ÔeDavanuH Aiwman kre Ke tene svR& vItrage xuH kyuÅ tenI
qbr kem pDe? rag !azIne vItrag dxamaH iS=r =vano ivkLp &anIne Aave Ke, v/taid ke
_pvasno ivkLp AavI Ôy Ke p` te ko{ ivkLpno Aa„a ktaR n=I.
Aahar KoDvo, Aek Aasne besI jvuH, mnmaH ivkLp krva temaH t=a lUgDaHmaH,
haDkaHmaH \mR hxe? dehaidnI iÊyamaH, pu~ypir`ammaH \mR hxe? na¸ &anI puruØo mhan
piv5 dxa vDe &an|yanmaH lIn rhe Ke. baæ iÊyano xuw Ôeg shj hoy, rag F!taH
ragnaH baæ inim¿o KU!I Ôy. baæ ÔegnI iÊya inim¿ =tI j`ay Ke, te baæ iÊya
_pr jenuH lÙ Ke Aeva baæ¹iÚ Òvone baæ iÊyanuH mahaTMy Aave Ke, p` Aa„a xuH krI
xke Ane xuH n krI xke teno in`Ry n=I. ko{ p` Òv (Aa„a) dehaidnI iÊya krI xke
nih. jD pudŸglnaH g/h`-Tyag krI xke nih. rag KU!taH ragnuH inim¿ (baævStu) sheje
KU!I Ôy Ke, Tyag ={ Ôy Ke. jDnI iÊya A$pI &anFn Aa„a krI xke nih. —Tyag
kyȘ Ae inim¿ !zva sHbH\I _pcarnI ƒvharwaØa Ke. dehaid jDnI iÊya te ƒvhar\mR
p` n=I.
huH pU`R &anFn xuâ KuH-Aevo y=a=R in`Ry te inüy Ane puruØa=RnI nbza{$p ragne
&anbzna puruØa=R=I !azvo te ƒvhar¸ wed&an vDe puruØa=R krvo tenuH nam ƒvhar.
baæ¹iÚ Òvo Aa„ano ƒvhar dehaid, pu~yaid, jDnI iÊyamaH qtve Ke¸ kar` ke
AaqI ijHdgI AevI ê\I vatonaH JerI poØ` lI\aH Ke. qo!I maNytane ¹# krI hoy tene Aa
nG™ sTy saHwztaH nvuH lage Ane qzwza! =ay ke Arere¦ AmaruH kreluH b\uH pu~y jtuH
rhexe? Aevo potane wy =va=I &anmagRnI vatno inØe\ kre Ke. sacuH smjvano Avkax
leta n=I Aeva tÀvna äeØI jno potana AkØay, &anSv$pI Aa„ano inØe\ krI ræa
Ke¸ SvwavnI ihHsa kre Ke¸ kar` ke Svs¿ane pra\In mane Ke huH pu~yvazo, huH dehnI t=a
ragnI iÊyavazo, mne Aena=I \mR =ay, gu` =ay, prnuH kyuÅ =ay Aem mannara potana
Aa„ane jD jevo mane Ke. Aa„ane pr kre Ke Ane jDnI iÊya (prwav, pu~y pap,
ragaid) ne potanI kre Ke te=I temaH saca tÀvno nkar Aave Ke, Aeva Òvne saca tÀvnI
Ýaiº =ay nih A&anIne huH j maruH Aiht kruH KuH AevuH wan n=I. potanuH A&an te kaH{
bcav n=I.
baæ iÊyamaH jenuH racvuH Ke te mohI Òv Ke¸ te`e prムt=a prwav=I potanuH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
16) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
sHsarmaH moh vteR Ke Ane khe Ke ke Ame Aa„ane Ô`nara KIAe. vzI Aa„amaH
rag-äeØ n=I Aem vato krI SvCKHdI bnI potane @ge Ke.
lokone vaStivk pu~ytÀvnI Aozq n=I. A&anwave Òvo AnHtvar devgitmaH,
SvgRmaH j{ Aaƒa Ke¸ tenuH kar`, mnu*ywv !a`e xuwpir`am-pu~yiÊya krIne, mnvDe
kØayne Aeva mHd paDI dI\a Ke ke bharnI ALp p` AiS=rta deqay nih, AevuH baæ
cair5, v/taid pu~ypir`am _Tk<Ú xuwwave kyaR. jrap` Aiwman =va n dë AevuH mn
mjbUt (mÞm) raqIne ÔegnI iÊyamaH xuw pir`am kyaR Tyare devloknuH pu~y bH\ayuH¸
sa=e A&anwav hova=I Aa„ana gu`ono Fat krnar A=aRtŸ Sv$pmaH w/m`a krvamaH
inim¿$p mohnIy kmR p` baH\e Ke¸ Aem Anaidkaz=I bH\wavmaH Ane mohwavmaH j
Aa„a potane wULyo Ke. Aa„anI sacI smj` ivna vaStivk pu~y p` n=I. A&anIne
papanubH\I pu~y bH\ay Ke te wiv*ymaH potana Aa„ano Anadr krvamaH inim¿ Aapxe,
stŸnI Aaxatna krvamaH sa= Aapxe. ma!e Ý=m Aa„anuH Sv$p smÔe.
Ý=m to mumuÙunaH lÙ` Ôe{Ae. AHtrmaH vEraGy, _pxmwav v\aro to j sdŸgu`nuH
rhevuH (!kvuH) =ay¸ svR Ý=m tÀv smjvanI sacI Ìic äara mumuÙup`anI yoGy pa5ta
=ay Tyare ƒvhar=I Ý=m pgi=yuH khevay.
p` Aa je xu*k&anI khevay Ke tene to pa5tanI, mumuÙutanI vat p` dUr Ke. sacI
mumuÙuta$p gu`nI pa5ta Ane srlta ivna kdI buiâbz=I F`a xaÏo Ô`e te=I xuH te`e
Aa„anuH stŸsa\n Ýaº kyuÅ khevay? n khevay buiâno _FaD v\are hoy te _pr=I
Aa„&an hoy Aevo inym n=I.
ko{ Òv AekeiNãy yoinmaH=I sI\o mnu*ymaH AavI épje Ane vtRmanmaH tene
buiâno F`o ivkas deqay tenuH kar`, te Òve pUveR mHd kØay, xuw leXyana pir`am krela
Ke. Aa buiâno F`o _FaD te pUveR ÝarB\nI mUDI Ke. te Òv mo!o vkIl hoy, Aek klakna
hÔr $ipya kmato hoy KtaH te`e kH{ kyuÅ n=I. ê\I ¹iÚ vDe maNya kyuÅ ke Aa b\uH huH kruH
KuH, meH puruØa=R kyÈ te=I huH Aa b\uH w~yo, \n kmayo¸ p` vaStivk rIte sacI ¹iÚ=I
j¡Ao to, te`e pUvn R uH _dy AaveluH ÝarB\ A&anwave Ô~yuH Ke. &anmaH ê\o puruØa=R kyÈ Ke.
ko{ Òve pUvR wve xuw wav vDe &anavr`Iy kmRmaH mHd rs naQyo hoy te=I vtRmanmaH
&anno _FaD v\are deqay¸ hÔro puStko vaHcI Ôy, mo!o vkIl =ay, vDo Ý\an =ay,
Dok!rnI ivic5 kza Ô`e¸ KtaH te`e jDnI kH{ iÊya krI n=I, nvI xo\ krI n=I¸ ma5 te
ÝkarnuH ÝarB\ hova=I tem =yuH. meH Aane Aam kyuÅ Ae AhHkar te`e kyÈ Ke. Aem j ko{ \mR
sHbH\I F`aH
18) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
A&anI je kaH{ bole temaH AsTy hoy j. te Aek ga=a (}lok) boltaH 5`
Ýkarna doØ baH\e Ke :-
(1) te Aem mane Ke ke Aa waØa mara=I bolay Ke. Ae!le Ae jD rjk`onI
vgR`ane meH pir`mavI Ae Ýkarna AhH-mmkar sevI pap baH\e Ke.
(r) huH Aa waØa bolva \aruH Tyare bolI xkuH, n bolva \aruH to n boluH. vzI huH
saruH bolI Ô`uH KuH Ae Aaid Ýkare mankØay seve Ke tenuH pap baH\e Ke Ane Ae jD va`Ina
rjk`no ktaR t=a SvamI =ay Ke.
(3) Aa }lok bolva=I mne pu~ylaw =xe ma!e huH boluH KuH.
Aem Ae 5`emaH Ae doØ Aaƒo ke huH &ata nih p` te xBdo sHbH\I [CKa (rag)
Ane pu~yno ktaR KuH. Aano sar Aem Ke ke jene potana Aa„anuH Awan vteR Ke tene
Ô`vamaH,ivcarmaH Ane vtRnmaH wUl(AsTy) hoy j. kdI kØay mHd paDe, xaÏaWyas
krvana pir`am kre te vqte mn, vcn, kayana yogne xaÏvaHcn, wi› vgeremaH ÔeDe
Ane te sHbH\I xuwpir`am hoy to papanubH\I pu~y baH\e. pu~ytÀvna fznI [CKa n=I
Aem wle te kheto hoy p` Aa„&an=I AÔ` Òvo sday AsTynuH j sevn kre Ke. tena
vcnmaH p` nIcena 5` Ýkarna doØmaH=I Aek doØ hoy j:
(1) kar` ivpyaRs., (r) Sv$p ivpyaRs, (3) wedawed ivpyaRs, teno qulaso:-
(1) kar`maH wUl. huH prno ktaR KuH, huH prnuH kar` KuH, A=va prムmaruH kar`
Ke-Aem kar` ivpyaRs hoy.
(r) Sv$pmaH wUl. dehaidnI iÊyamaH Aa„anI iÊya manto hoy, deha„buiâ hoy-
Aem Sv$p ivpyaRs hoy.
(3) wedawed ivpyaRs-potane potana gu`=I wed$p manto hoy Ane pr=I jD
pudŸgl=I potane Awed$p manto hoy-te wedawed ivpyaRs.
tevo Òv {¬rne s<iÚktaR manto hoy, kaH potane prno ktaR mane, pr=I potanuH
&an =yuH mane-Ae Aaid Ýkare potana Sv$pne ivprItp`e manto hoy Ke, te=I te 2ˆ2µ4
khe to p` tenuH qo!uH Ke.
Aam 5` Ýkare doØ kæa Ke. \maR„a Òv Ke te xaÏpa@ krtaH t=a wi› krtaH
injRra kre Ke, Ane tene sheje pu~y bH\a{ Ôy Ke, kemke tena AiwÝaymaH Aagz kæa te
doØ hota n=I.
A&anI mohI Òv potane &anI mane Ke p` teAo rag, äeØ, ivØy, kØaynI ÌicmaH
vt± ræa Ke te=I tene xu*k&anI kæa Ke. p.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
20) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ivvek, sTsmagm ÝTye ruic, xm, sHveg, vEraGy, vgere gu`o Ôe{Ae. te Aa„&an
pamvanI Ý=m wUimka Ke.
mumuÙu AnukUztamaH rag Ane ÝitkUztamaH äeØ n =va de wUl=I ={ Ôy to turt
AHtrHgmaH smwav !kave, tÀvnI ruic v\are to sdŸguÌno _pdex, sdŸbo\ potana
Aa„amaH pir`am pame. jem Apa5 A=aRtŸ qarI jmInmaH bIj bzI Ôy tem Aa„amaH
im+ya AiwÝay, rag, äeØ, Êo\, man, maya, low, dehaidnI tIv/ Aasi› rhe to moÙmagR
pamI n xkay. vzI jene vEraGy n=I tene Aa„a Anaid AnHt Ke, xuâ Ke, AsHg Ke,
Sva\In Ke, Ae Nyay, ]âa AaƒaH n=I, tene tÀvnI ruic p` n=I. je`e paHc [iNãyona
ivØyonI mmta, lolupta F!aDI n=I Ane je sgvDtamaH jra AHtray pDe, Apman =ay,
ragnuH inim¿ mze Ae Aaid inim¿omaH Aaqo veca{ Ôy Ke tene piv5 Aa„a kem
smÔxe?
mohI Òvne Aa„&annI Ìic =ay j nih. Aa„&an ivna mnnI \ar`a vDe F`a
xaÏonuH Ô`p`uH kre top` te F`uH Ô`p`uH F`I _pai\$p Ke, AxaHitnuH kar` Ke.
_ßjvz AHt:kr` ivna AHtrHg manaid kØay patza paD–a ivna &anInuH Ane
&anInaH vcnonuH bhuman Aave nih, stŸno Aadr Aave nih¸ ßyaH Aa„&annI Ìic n=I
TyaH sHsarnI j Ìic hoy.
sacI mumuÙuta ivna, ic¿nI _ßjvzta ivna svR& vItragnaH vcno Ane saco
prma=R nih smÔy. sacI smj` A=eR sacI smj`maH jvanaH inim¿o je AHtrmaH
ragaid kØayno Tyag, vEraGy, _pxm, ivny, ivtragwi›, srzta, ivvek vgere sa\no
Ke p` te!la xuw ivkLp su\I AavIne A!kI Ôy to Aa„a=R cUkI Ôy. xuw pir`am
F`a kyaR Aem manIne sHtoØ kre ke meH F`uH kyuÅ to Ae brabr n=I. Aa„ana lÙ ivna,
ÝtIit ivna Ae`e Aa„ane hdvazo, prnI ApeÙavazo maNyo ma!e teno puruØa=R ê\o Ke.
sacI Aozqa` ivna kdI baæ Tyag kre Ane mane ke meH Tyag kyÈ, paHc mhav/tna xuw
pir`am$p pu~yiÊya äara marI [iNãyone ÒtI,-Aem Ae jDnI iÊya=I A=va
pu~ypir`am=I gu` mane, to wle mane, p` tene Aa„a sHbH\I kaH{ fz n=I.
kaiyk iÊya, ro!la n qava, kayno _TsgR, kaiyk b/ïcyR paln Ae!la ma5=I
kaH{ \mR n=I, mn, va`I, deh te kaH{ Aa„a n=I dehaidnI iÊya=I Ôe Aa„ane \mR =to
hoy, sHvr-injRra =taH hoy to vnSpit Aaidne p` \mR =ay. mui›ixlano p+=r
AekeiNãy Òv Ke te kaH{ ihHsaid krto deqato n=I, KtaH tene AnHk kØay, tIv/ ma@I leXya
Ke. lokone bharnuH mahaTMy deqay Ke. Ô`e Aa„amaH kaH{ mal (xi›) n hoy. AaqI
ijHdgI, dehaidnI, yognI iÊyamaH racnaraAoAe samaiyk, _pvas, v/t,
22) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
mohI im+ya sHtoØmaH mnne raÒ raqIne pu~yaid iÊya=I \mR manI ræo Ke, p` Aa„amaH
wy, xHka, AxaHit vteR Ke. ßyare mr`naH !a`aH Aavxe Tyare xHka, wy Ane AatR-raEã
|yan krxe, pStavo krxe ke wv harI gyo, hve _tara k–aH krxuH? mrIne k–aH jxuH? kale
xuH =xe? Aem sat wy Ane Aa@ md=I Ferayelo maruH xuH =xe tenI mUHJv`maH wav-mr`
kre Ke.
Aayu*yna KeDe p` ko{ Òv wUlne smje, stŸno Aadr kre, sacuH Ýayiüt kre Ane
smj`nI Ìic kre to [Ú Ke¸ meH Aaj lgI je maNyuH tena=I j¡do Aa„ano \mR Ke, ApUvR
Ke-Aem ivcar kre Ane mtag/h, pUvaRg/h KoDe top` _¿m Ke, ihtnuH kar` Ke.
Anaid kaz=I mohI Òvo \mRna name potanuH Aiht krI ræa Ke. jene A\mRmaH
\mRbuiâ Ke tene svR& vItragI wgvHtoAe inSp<h kÌ`a=I sdŸ_pdex AaPyo Ke. te Ô`Ine
j ]ImdŸ rajcHã khe Ke ke je lÙe, je wave rag, äeØ, mmta !ze AevI &aniÊyane Ý=m
AHtr Tyag-vEraGy vDe Avgaho¸ p` Tyag-vEraGy ma5=I Aa„&an n=I, kevz Tyag-
vEraGymaH A!ko nih.
AkØayI Sv$pne AkØayI ¹iÚ vDe smÔe, smjva ma!e Aagz v\o, y=a=R pa5ta mezvo.
Aa„a xuâ Ke, AivkarI Ke-Ae lÙe, &anvIyR (puruØa=R) forvva=I rag, äeØ, moh
!zI Ôy Ke.
huH &ayk KuH, &anma5 KuH, xuâ KuH Ae inüy¸ Ane AHxe AHxe Aa„iS=rta te teno
ƒvhar-Ae &annI iÊyano puruØa=R Ke. ma!e deh t=a pu~yaidnI iÊyana mmTvno Tyag krI,
xuâ Aa„ane xuâ pir`it vDe g/h` kro Aem je AnHt &anI wgvHto in:Sp<h kru`a=I
khI gya Ke tenI na n paDxo, stŸno Anadr n krxo.
stŸ puruØoAe khelaH wavvcno smÔe. im+ya AiwÝayno Tyag krI smÔe. mn,
va`I, deh, pu~y, pap, rag, äeØ=I iwþ AtIiNãy Aa„ane wUlIne loko baæiÊya=I ke
xuwpir`am-pu~ypir`am=I \mR mane Ke, p` temaH qreqr Aa„ano \mR n=I. tIv/ kØay
hoy to xuwwav p` n=I.
&anI puruØ Aem khe Ke ke xuwwavnI iÊya moÙmagR n=I to pKI Axuw wave
manaid kØayne poØ` AapnaraAo moÙmagR smIp k–aH=I hoy?
Òvo mane Ke ke Ame \mR krIAe KIAe, p` manaidkØay, rag, äeØ vgere Anek Ýkare
Anacar seve Ke Ane potanI Ôtne @ge Ke. kØay F!aD–a ivna pu~y n=I p` pap Ke. dehnI
iÊya=I pu~y n=I, xuw pir`am p` n=I, to pKI Aa„\mR k–aH=I hoy? n j hoy.
&anIno ivro\ krnara Òvo drek kaze hoy Ke. baæ¹iÚ Òvo sÇFamaH \mR btavI de
Ke. ]ImdŸ rajcHã jeva piv5 Aa„a Aa lokmaH hta Tyare temnI nÄda
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
24) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ke. Aa„&an hoy A=va Aa„&annI Ýaiºno puruØa=R hoy to AHtrHg Tyag, vEraGyaidnuH
sfzp`uH Ke. kØayaid mmta t=a dehaidnI Aasi›na Tyag ivna, ma5 dehaidnI iÊya
tpüyaR, _pvas vgere iÊya=I to pu~y p` n=I. rag, äeØ, man, maya, low, t<*`ano F!aDo,
sacuH smjvanI tIv/ ij&asa, srlp`uH Ae Aa„&annI ÝaiºmaH inim¿ =ay Ke.
jgtmaH be Ýkarna _NmadI Òvo Ke: (1) wUt ƒHtraid=I pkDayela Ane (2)
mohnIy kmRmaH Ýerayela. mohwavmaH Fela =yela \mRna name iÊyakaHD qUb kre. kayklex,
v/t, tp, b/ïcyR vgere jDnI iÊyanuH Aiwman kre p` te AaH\zI doD Ke-gaHDp` Ke. baæ
sa\n=I &an =tuH n=I te=I te ê\o puruØa=R Ke. wUt Ýetna kar`e gaHDp`no yog te
Ýk<itna inim¿nI _pai\ Ke. te pu~yna _dye !zI Ôy Ke, p` je mohwavmaH mSt, da$
pI\ela jeva Ke tene Aa„a kevo Ke? kevDo Ke? xuH krI xke Ke tenuH wan n=I¸ te AxaHit=I
du:qI Ke. te potana Aa„anI AnHtI Aaxatna wavihHsa krI ræa Ke. Aa mohwavno
Tyag =vo bhu muXkel Ke. dehaid jDnI iÊya marI krI =ay Ke, pu~y maraH Ke, pu~yaid=I \mR
=ay Ke vgere Anek ÝkarnI ê\I maNyta hoy Ke. teva baæ ¹iÚ mohI Òvono _Nmad
m!vo dulRw Ke, kar` ke tenI ê\I maNytane ko{p` pra`e KoDavI xke tem n=I.
wUtaivÚp`uH to ko{ mH5aid=I ke pu~yna yog=I !ze Ke p` Aa moh=I gaHDo =yelo Òv
ê\o pD–o p` Sva\In Ke¸ kemke tene ko{ pra`e smÔvI n xke. jene prma=eR iht-
AihtnI prIÙa n=I, kØay t=a AkØay, &an t=a A&anno ivvek n=I Aeva mohI
Òvone ko{ p` sm=R &anI smÔvI xke nih. Ae!le wgvane khel Ke ke A&an jevuH ko{
mha pap n=I. mohnIy=I gaHDa =yel ÒvonuH vedn mha AakruH Ke. AnHt du:qnuH kar` Ke,
Aem iÊyakaHDmaH racta Òvone kæuH ke A&anvx baæ iÊyakaHD=I \mR to n=I p` Ôe rag,
äeØ, mmta, Aasi›, Êo\, man, maya, low F!aD–a n=I to tene Aa iÊyakaHD inim¿e
pu~y p` n=I, v<=a kayaklex kre Ke.
AhÄ xu*k&anIne kæuH ke tare Aa„anI piv5 dxa Ôe{Ae Ke KtaH rag, äeØ, mohno
to F!aDo krto n=I¸ t<*`a, mmta F!aD–a ivna ma5 vato krnara Ko, saca Nyayne
smßya n=I, Aa„&anna name vato=I, mnna ivkLp=I sHtoØ manIne SvCKHdmaH A!k–a
Ko te=I wvsagrmaH DUbxo. jene sacuH iht krvuH Ke te`e x$AatmaH j mumuÙuta Ýaº krvI
Ôe{Ae, SvCKHd t=a manaidno Tyag krI saca AiwÝay A=eR kØay patza paDva
Ôe{Ae. inHda, Stuit, xata, Axataid drek ÝsHgmaH smwav Ôzvvano puruØa=R Ôe{Ae.
Aa Ý=m yoGyta ivna saca suqnI gH\ p` n=I. kar` n=I to kayR É–aH=I Ýg!e?
pa5ta ivna Ýwuta Ýg!e nih. vtRman pa5ta deqatI n=I to AaTm&an kyaH=I Ýg!e?
te kaH{k Aa„amaH ivcaro, AHxe p` piv5ta lavo.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
26) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
pu~ynI [CKa krto n=I, svR=I inmRmTvI Ke, Aeva mumuÙu \maR„a &anI (g<hS= hoy
A=va muin hoy) sa\kdxamaH hoy TyaH su\I tene ALp AiS=rta cair5 mohvx deqay
Ke. je kH{ mnna sHbH\=I ivkLpnI v<i¿ é@e teno tene Aadr n=I, vzI tene sHsar ÝTye
tIv/ vEraGy, _dasInta vteR Ke. ;huH AnHt xaHitmy &ayk KuH.' AevI maNyta pUvRk potana
indÈØ (shj) AanHdnI moj (SvSv$prm`ta) inrHtr Anuwvto hoy Ke te=I tene
ivkarI ÝlownnI inim¿ [Nãa`IAo, $psuHdrIAo llcave top` tene AHtrmaH i5kaz
Ùow n =ay Aevo shj AanHdno sHtoØ tene potamaH hoy Ke. bhar=I sHsarI vexmaH
g<hS=p`e rhevuH pDtuH hoy KtaH saHsairk ÝsHgone Jer jeva mane Ke. gUmDaH =yaH hoy tenI
dva n KU!ke kre tem Aaharpan, g<hvas vgere ÝsHgomaH te _dasInta=I vteR Ke.
Aagz je xu*k&anI Ane iÊyajD kæa temne SvCKHdta F`I Ke. mHd kØay-xuwwav
kone khevay tenuH p` wan n=I Ane mane ke Ame xuwmaH Ývt±Ae KIAe, mumuÙu KIAe¸ to
&anI khe Ke ke tevuH manvuH im+ya Ke.
jene paHc [iNãyna ivØyomaH suqbuiâ Ke tene mumuÙu n khIAe. baæ=I kdI pu~yaid
wog-samg/Ino yog n deqay te=I tuH tene Anas›-in:Sp<h mane to te im+ya Ke. tene
AHtrHgmaH sHsar sHbH\I Aadr pD–o Ke, paHc [iNãyna ivØyonI vasna Aƒ›p`e Ke,
tenuH tene wan n=I. ßyaH su\I sHsarna ko{ pda=RnI [CKa Ke TyaHsu\I tene 5` kazna
pda=RnI guºp`e [CKa Ke. miln vasna$p moh xuH n=I krto? ßyaH kamvasnano AiG™
bze Ke, TyaH kaÚ$p pu~ynaH inim¿o mztaH te Ai\k wwUkI é@xe¸ ma!e mumuÙup`uH kone
khevuH te smjvuH Ôe{Ae.
ko{ khe A=va mane ke Ame mmta riht KIAe, sHsar=I Anas› KIAe,
in*kamp`e dya, seva Aaid propkar krIAe KIAe, propkar vDe AmaruH kLya` =xe, to
temnI te vat prma=eR ÔU@I Ke. ;Aa„a xuH? tenuH lÙ =ya ivna, sacI ÝtIit =ya ivna te
Òvo nkama AhHkar, mmkar kre Ke. potane je ivØy sHbH\I rag Ke te ragnI Ìicne teAo
poØe Ke. te ragne \mR mane Ke huH ko` KuH? xuH manuH KuH? xuH kruH KuH? teno ivcar t=a in`Ry
krvanI \Irj t=a grj kone Ke? ko{ ij&asu Òv pUvaRg/h KoDIne tÀv pamvanI sacI
ij&asa=I Aagz v\e, AHtrHgmaH potana i5kazI Svwavno ivcar kre, maramaH Aa b\uH
xuH ={ ræuH Ke, xuH deqay Ke, Aa in$pai\k Svwav, xuw Ane Axuw dxa te xuH Ke teno
ivcar kre, AHtrHg pir`amno m|yS=p`e ivcar kre, Nyay=I ivvek kre ke gya kaze marI
AHtrHg wavna kevI htI, vtRmanmaH kem Ke, hve pKI kevI hxe Ane te in$pai\k manvI ke
_pai\vazI Ae sHbH\I êDo
28) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ivvekna ivcaro Aavta n=I. parka doØ nih ÔetaH potanaH AHtrHg pir`amone
m|yS=p`e, Ù`eÙ`e ÔevaH Ôe{Ae. potanaH ivcaro Ane vtRn pUveR kevaH htaH, vtRman kevaH Ke
Ane hve pKI kevaH rhexe te smjvanI t=a in`Ry krvanI jene kazÒ n=I te sdacar kem
pazI xkxe? te A|ya„xaÏno bo\ kem pcavI xkxe? kæuH Ke ke:- ;pa5 ivna vStu n
rhe' ma!e Ý=m pa5ta Ôe{Ae p` pKI Ae!le=I j A!kI Ane xuw pir`ammaH sHtoØa{
jnara prHpraAe A\ogitmaH Ôy Ke.
ko{ pUÔ-sTkar, low AaidmaH Aa„a=R cUkI Ôy Ke, vzI ko{ mane ke pu~y kyaÅ
hoy to saraH sa\n mze Ane pKI inraHte \mR =ay. p` Aa„anuH sa\n sday Aa„amaH
j hoy Ke. Aa„a xuâ piv5 &anma5 Ke, tenI sacI ]âa ivna baæ sa\nmaH ruic rhe Ke.
pu~yaid baæ jD sa\nnI ÌicmaH=I to jD fa!xe Ane Aa„a=R Avra{ jxe. jemaH
potana gu`nI gH\ n=I tena vDe mne gu` =xe, iht =xe Aem mannara cEtNySv$pmaH
kaH{ mal n=I Aem smje Ke¸ te ê\I maNytana kar`e tene saE sa\n bH\nnaH inim¿ =ay
Ke. baæ sa\nmaH xaHit n=I, \mR n=I. je \maR„a Ke tene kdI pUvR ÝarB\vxe nrkmaH-
wyHkr du:qmy (Ait sgvDtavaza) Ùe5maH jvuH pD–uH hoy top` TyaH tene du:q lagtuH
n=I¸ _l!uH te \maR„a Aa„anHd xaHitmaH rhe Ke. vtRmankaze ]ei`k mharaj phelI nrkmaH
Ke. Aek wv pUro krI wgvan tI=Åkr =vana Ke¸ TyaH temne F`I AgvDtana sHyog vteR
Ke, KtaH _dykmaRnusar du:qone wogvta n=I. pote &ananHd A$pI Aai„k shj AanHdmaH
AHxe iS=r Ke, ]âamaH to &ata saÙI ma5 Ke¸ temaH kdIp` AiG™$p Ait _*` pudŸgl t=a
AxatavednIyno yog pesI xke tem n=I. bhar=I gme teva ÝitkUz wyavh sHyog deqay
KtaH tenI Asr levI ke n levI te potane Aa\In Ke. Aa inim¿ mne [Ú Ke ke AinÚ Ke
Ae manvuH A&anwav Ke. ÝarB\vxe ALp AiS=rta ={ Ôy, tIv/ Axatano _dy deqay
temaH cEtNygu`ne hain n=I, p` temaH marap`uH S=ape, ragI-äeØI =ay to bH\nuH inim¿
bne Ke.
AHtrHg pir`am _pr bH\ Ane moÙno Aa\ar Ke. baæ inim¿ kaH{ kravtuH n=I¸
Aa lÙ raqIne Aa„Sv$pne smjvanI tEyarI krvI. Ý=m to ApUvR ij&asa=I AWyas,
AHtrHg vEraGy, ragaid kØayno F!aDo, SvCKHdno Tyag, potanI hI`pnuH deqvuH t=a
gu`Ina Ai\k gu`o ÝTye Ýmod, sHsarvasnano Tyag, dehaidnI Aasi›no F!aDo Ane
pU`R piv5tana lÙe sHymwav vDe Axuwacarno Tyag krvo t=a mta=R Aaid pÙpat
riht srl buiâvDe prma=RmagRmaH ÔeDavuH Ôe{Ae. iht-Aiht xuH teno ivvek Ôe{Ae.
_pr khela gu`o to Aa„&an paMya phelaH Ôe{Ae. Tyag-vEraGyne AHtrHgiÊya
30) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aa„&anÝaiºnI sacI ij&asa-_Tk<Ú ruic vDe Aa b\uH Aa„&anna lÙe, SvanuwvnI
Ýaiº A=eR Ke Aem inTy lÙmaH rhevuH Ôe{Ae.
Òv Aa„&an ivna prvStumaH ihtbuiâ manI be@o Ke te=I saE sa\n bH\n$p
=yaH Ke.
loko Aa„ana ƒvharnyne wUlIne AekaHt ƒvharawasne pkDI be@a Ke, baæ iÊyane
cair5 mane Ke. laEikknIit hoy p` Aena vDe Ame \m± KIAe Aem mHdkØaymaH sHtoØ manI
be@a Ke. p` Aa„a pU`R piv5 vItrag Ke, tenI piv5 xaHit Aa„amaH j Ke. teno Svwav
xuH? tenI Aozq n=I te=I Aa„amaH behd suq Ke tenuH vedn k–aH=I =ay? loko potanI
kLpnamaH A!ke Ke. &anIne A!kvuH =tuH n=I.
Aa„a AsHyogI, inmRz Ke. temaH prna inim¿no AHtrHg sHyog, _dykmR-rag,
äeØ, Êo\, man, maya, low, mmta AaidnI je xuw-Axuw ivkarI wavnI v<i¿ é@e Ke
teno &anwave nax krvo tene &annI iÊya$p ƒvhar kæo Ke. dehaid jDnI iÊyamaH
ƒvhar n=I. F`ane baæ TyagnuH mahaTMy deqay Ke, p` AFait kmRna _dye baæ vStuno
sHyog-ivyog =ay Ke. te baæ vStune huH lë, mUkuH, Tyag kruH Ae maNyta im+ya Ke, ko{p`
Òve inüye qreqr jD pda=È kdI g/æa n=I to pKI teno Tyag ={ j k–aH=I xke? g/æa
hoy to KoDI xkay. AFait kmRna _dyna inim¿=I pda=Èno sHg =vano hto nih Ae!le
ke tenI AHtray htI te=I sHyog =yo nih Ae!le ivyog vteR Ke. qrI rIte baæ sHyog
=vanuH inim¿ n htuH Ae!le tene Aevo ivkLp Aaƒo ke huH Tyag kruH KuH Ae _dywav Ke. bakI
&anI Aem n mane ke tuH jD vStuno Tyag kr¸ p` rag, äeØno Tyag krvanuH k=n Aave. huH
AkØayI KuH to AkØayI =aë Aeva puruØa=R vDe Tyag-vEraGyaid inim¿o bne. sdŸgu`o qIle
Ae!le sheje ivprIt inim¿o-ragnaH kar`o qsI Ôy¸ _pdexmaH inim¿naH vak–o Aave
teno Aaxy-gU#a=R smjvo Ôe{Ae. Aa„&an Ae!le sMyGbo\bIj, tene vavva A=eR
Ùe5ivxuiâ Ôe{Ae. AHtrHgmaH potana mohwavno, A=aRtŸ wUlno Tyag t=a AHtr vEraGy
krvano Ke tene baæ¹iÚ Òvo smjta n=I te=I mHdkØaymaH \mR mane Ke. A&an$pI paDo
xuw pir`am$pI taraH ãƒ-cair5$p Fas AnHtvar gzI gyo Ke te=I wv F!–o nih,
él!uH man v|yuH Ane sHsar v|yo. bhar=I paHc mhav/t Aaid iÊyana xuwpir`am kre
A=va F`aH xaÏo vaHce saHwze Ae!le mane ke Aho ho¦ Ame F`uH kyRuÅ, Ame F`o Tyag
vEraGy t=a smwav raQyo Ke¸ p` te b\a A&anpUvRk =ta _dywavne \mR maNyo te=I
potana AivkarI Aa„ano Anadr kyÈ Ke. A&anpUvRk Tyag, vEraGy, v/t, tp vgere
bazcal Ke. pu~y=I \mR =xe, xuw Ôeg=I sHvr =xe Aem xuw pir`ammaH sHtoØa{ Ôy
Ane
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
32) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kem rhe Ke? te papnI Ìic KoDI piv5 wgvan Aa„anI _Tk<Ú Ìic kro¸ milnta
!azvano ÝyTn kro. je Ke te pota=I smÔy Ke. drek Aa„a SvtH5 Ke.
ÝÆ :- sHsarmaH rhIne Aa„&an kem =ay?
_¿r :- dehaid sHyog te sHsar n=I, ma!e tena _prnuH lÙ KoDIne i5kazI
&aykSvwavnuH lÙ kre to g<hS=avS=amaH p` Aa„&an ={ xke Ke. g<hS=vexmaH
vtRmanmaH p` wgvTSv$p &anI Aa„aAo Ke jemna AHt:kr` Ait piv5 Ke. sacuH
smjvanI ij&asa v\e to Aa„bo\ pir`am paMya ivna rhe nhÄ. Aa„ana Aek
sekNDna AanHd sa=e 5` kazna [Nãlokna suq srqavo to p` Aa„&an tuLy nhÄ
Aave, Ae ApUvR vStutÀv pamvanI ivi\ vtRmanmaH p` Ke.
(ta. 23-9-39)
7 mI ga=a ivØe kale khevayuH. huH &ayk Aa„a xuâ, AivnaxI, ragriht KuH, inmRz,
AbH\ KuH-AevI ]âa, Anuwv Ane lÙ ivna mnna xuw pir`amvDe mHdkØay kre, Aekla
Tyag-vEraGymaH j k<tk<Typ`uH manIne sHtoØa{ Ôy Ae p` wvsagrmaH bUDe. A&anpUvRk
Tyag-vEraGy hova=I, prÒvne n marva te dya t=a pote manelaH AevaH paHc mhav/t Aaid
xuwpir`am Ae j k<ta=Rp`uH hoy tem mane Ke, p` Ae wav to ragwav Ke, mnnaH xuw
pir`am Ke Ae kmRwav=I Aa„ane gu` =xe Aem manvuH te vItragmagRnI Aasatna Ke.
jene qo!a magRnI pkD krvI n=I te`e stŸnI ij&asa v\arvI. stŸsmagmno yog =ya
ivna Aa„&an nih =ay.
Aa„a tdŸn AragI &ayk Ke, tenI pU`R piv5tanI y=a=R ]âa Ôe{Ae. i5kaz
Aa„ムAsHyogI Ke, pu~y, pap ragriht Ke Aeva wan ivna, lÙ ivna Tyag-
vEraGymaH A&anwavno Ane ê\I ¹iÚno sa= Ke, te=I huH TyagI KuH, huH cair5vazo KuH, Ae
Aaid Ýkare mn mnavvanaH wav =ay Ke Ane baæ Tyag=I riht ko{ \mR buiâvaza
g<hS= hoy teno itrSkar krvano wav kre Ke. tenHu kar` A&anwav Ke, pyaRy¹iÚ Ke.
Ame paHc mhav/t pazIAe KIAe te=I Amare cair5 Ke, p` Aa g<hS= ma5 &annI vato
kre Ke. &anI hoy to tene Tyag, v/t, cair5 vgere kem n=I? AmaramaH Ke-Aem jD kmRna
_dy=I potane Aozqave Ke. vzI Aag/h p` Aevo raqe ke Ame bazb/ïcarI KIAe, ko{
pr`Ine pKI b/ïcyR paze, Tyag kre to tenuH v/t Amara jevuH ho{ xke nih. vzI ke!lak
bIÔnuH suHdr muq t=a suHdr va`I n hoy A=va nIrogI xrIr n deqe to tene potana=I
hlka mane Ke, Ae pyaRy¹iÚ Òvo A&anI Ô`va. vzI jene teAo b/ïcyR mane Ke te mn,
va`I, dehnuH hoy Ke. b/ï Ae!le &anSv$p Aa„a-te kevo Ke tenuH y=a=R wan hotuH n=I to
pKI sacuH cair5
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
34) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
stŸpuruØne cr`e Ôy to tena b\a doØ !zvano ApUvR ÝsHg Aave. vzI potane smßya
ivna SvCKHde ijnAa&ana name pUveR v/t, cair5, b/ïcyR Aaid AnHtvar paZya p`
sMyGdxRn n =yuH. xuw-Axuw rag, mnna sHbH\no ivkLp toDIne vItragsmai\
(wavcair5) no AHx p` Ýg! n kyÈ. moÙmagRmaH to SvSv$pnI y=a=R Aozqa`
Ane pr\mR=I Sv\mRnI Ôuda{ Ô`Ine Aa„amaH ijndIÙa-ijndxa ÝTyÙ Ýg!vI Ôe{Ae.
AHtrmaH êDa`maH sHsarnI mI@ax, t<*`a Ane pu~yaid sgvDtanI (baæpda=RnI) Ìic
vteR Ke Ae doØne Ô`e, pKI doØ !azvano _pay ma5 Aa„&an Ke Aem smÒ Ý=m
Aa„&anno AWyas Ôe{Ae.
]ImdŸ rajcHãe pa5ta mezvva ivØe F`a Ýkare kæuH Ke:- temaH Aek Ýkare kæuH Ke ke
prma=RnI ÌicpUvRk -
(1) sHsar ÝTye _dasInta,
(2) ivØywog ÝTye Anasi›,
(3) dehaidnI mmtano F`o F!aDo,
(4) manaid kØayno F!aDo-Aa b\uH Ôe{Ae.
vzI bIÒ rIte kæuH Ke ke:-
(1) ivxazbuiâµpÙpatriht, AnekaNt Nyay¹iÚ,
(2) m|yS=taµ_dasInta, mmtano Awav.-Aa be dxRnmoh (im+yaTv) na
naxno _pay Ke,
(3) srltaµinmaRnp`uH, potana doØ deqI te !azva,
(4) ijteiNãyp`uH.
Aa be gu` cair5moh !azvano _pay Ke.
5IÔ Ýkare (1) xm (r) sHveg (3) inveRd (4) AnukMpa (p) potanI stŸ
Sv$p ÝTye ]âa, Ìic. xaÏmaH p` paHc kar`o kæaH Ke te nIce mujb Ke:-
(1) Ùyopxm Ae!le potanuH iht-Aiht smjvayoGy &anno _FaD (r)
kØaynI mHdta A=va ivxuiâ (3) dexna Ae!le stŸpuruØno _pdex, tÀvbo\, stŸpdno
_pdex (4) ÝayoGyliB\-mitnI inmRzta A=va pÙpatriht srl buiâ =va ma!e
pa5ta v\taH kmRnI iS=it AnuragnuH mHd =vuH (F!vuH), (p) kr`liB\ Ae!le cair5
gu`na pir`amnI ivxuiâ. pa5ta pamva ma!e y=a=R stŸpuruØno tÀv_pdex wav=I ]v`
krvo Ôe{Ae, ivcarIne mnn krvuH Ôe{Ae, je!la gu`o Ýg!aƒa tene Ai\k krI !kavI
raqva Ôe{Ae. b\a doØ (cair5na doØ) Aekdm !zta n=I p` AiwÝaymaH xIF/ b\a
doØ !azvanuH lÙ (huH AkØay KuH, xuâ KuH Ae) hovuH Ôe{Ae.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
36) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
AnerI Ke. stŸsmagm, guÌgm Ane y=a=R smj`no ivvek pUvaRg/h (mta=R,mana=R) KoD–a
ivna nih saHpDe, Aa„ane smjvanI sacI Ìic =ye stŸsa\n, stŸsmagm t=a sdŸguÌ AvXy
mze j. Ane te=I y=a=R ivvekmy Svwav Ôg<t rhe. 7.
hve Aa„a=±naH qas lÙ` khe Ke :-
ßyaH ßyaH je je yoGy Ke, thaH smjvuH teh¸
TyaH TyaH te te Aacre, Aa„a=± jn Aeh. 8
ßyaH ßyaH je je yoGy Ke te te y=aS=ane smjvuH¸ Ae!le ßyaH tÀv¹iÚ sHbH\I vat
(Nyay) hoy TyaH xuâãƒnI vat smje. je je ApeÙa (¹iÚ) =I je je NyaynuH Ýyojn hoy
TyaH tem j smje Ane ßyaH puruØa=RvDe rag-äeØ F!aDvanuH k=n hoy TyaH prma=Rhetu$p
ƒvhar y=ayoGy smje, AekaHt¹iÚ pkDI n raqe.
ÝÆ :- prma=eR Aa„a AkØayI kæo Ke, KtaH tmo ragäeØ Aaid baæ-AaWyHtr
pirg/h Tyag krvanuH kem kho Ko? &anma5 Aa„amaH bIÔuH kaH{ (_pai\ ma5) n=I, pUveR
AnHtvar kØaynI mHdta, Tyag, vEraGy, cair5 vgere kyuÅ KtaH te xuw pir`am=I
Aa„&an n =yuH Aem tme Aagz kæuH htuH ne?
_¿r :- pu~yvDe ke ÔegnI iÊyavDe AkØayI Aa„ane law n =ay. xuâwav ivna
\mR n=I¸ Aem xaÏmaH p` kæuH Ke.
ko{ AekaHt inüyk=n pkDIne prma=RwUt puruØa=Rriht =ay, mare rag-äeØ svR=a
n=I Aem mane Ane SvCKHdmaH vteR to hÒ mHdkØay, AHtr Tyag-vEraGy =ya ivna jxe
k–aH? nrk, ingod Aaid Axuw gitmaH jxe. &anIno _pdex Axuwpir`ammaH (papmaH)
jvano n hoy.
(Òv AekaHt pkDe Ke tenuH ¹ÚaNt:- ko{Ae kæuH ke pDIx to mrIx. Aa saHwznare
kÒyo maHD–o ke mrvanuH kem kæuH? qrI rIte to khenare tene pDto bcavva kæuH Ke, KtaH te
A\UÌH smje Ane AekaHt pkDe tene xuH =ay¦)
xaÏmaH moÙmagRnuH k=n hoy TyaH Aem j Aave Ke ke pu~ypir`am svR=a hoy
(Tyagva yoGy) Ke, paHc mhav/t Aaid svR xuw pir`am te Aas/v Ke. kmRwav Ke ma!e
KoDva yoGy Ke. p` hÒ je Òv prma=RtÀvne paMyo n=I, rag, äeØ, A&anwavmaH !k–o
Ke Ane mHd kØayno puruØa=R KoDIne SvCKHde AnacarmaH vteR Ke tene mumuÙup`uH p` sHwve
nih. vzI \maR„a sa\kne hÒ cair5nI A\Urax Ke, AiwÝaymaH ragaid AiS=rta svR=a
hey (Tyagva yoGy) mane Ke, p` vCce xuwpir`am Ane xuw inim¿ Aave j, Aa xuwno
inØe\ krI AxuwmaH vtRnar kH{ smßyo n=I. je mumuÙu-moÙmag± Ke te sa\kSvwavno
prma=RwUt ƒvhar Ae!le inüySv$pne lÙe
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
38) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
sHsarno Ýem Ke TyaH lgI saca prma=Rne AnukUz inim¿no Anadr (AnuTsah) raqe to
te mha A&anta Ke. ko{ AekaHt¹iÚ pkDIne dehaidna iÊyakaHDmaH A!k–a Ke, ko{ saca
inim¿ne inØe\vamaH-inHda krvamaH, ko{ mnnI \ar`amaH, kmRwavmaH A!k–a Ke, lokone
wUlavanaH S=an ßyaHTyaH F`a Ke. Anaid=I ê\I ¹iÚ, &annI (stŸSv$pnI) ivra\na
Ane sacI prIÙano Awav hova=I \mRFela Òvone @am@am ê\uH smÔvnarano yog
saHpDe Ke.
potanI sgvDta raqvI Ke. potanI inHda =ay Ae go@tuH n=I, to pKI supa5 muin
ke ko{ sa\m±wa{nI seva kem go@tI n=I, t=a vItrag\mRnI ÝwavnanI inHda =tI kem
go@e Ke? \mRnI Ìic hoy TyaH sHsarno ke dehaidno Axuw rag KoDva ma!e xuw pir`am
krvanI na paDI n=I, kar` ke stŸnI Ìic hoy tene ÝxSt rag =ya ivna rhexe nhĸ
KtaH te ragno rag n=I. prma=RmoÙmagRmaH xuwwavno (-pu~y pir`amno) inØe\ Ke¸
p` k–are? ke Aa„&an siht puruØa=R vDe AHtrHg AiwÝaymaH=I xuw-Axuw be_ ivkarI
wavono inØe\$p AbH\wav éwo raqe to. vzI \maR„ane A\UÌH cair5 Ke TyaH lgI
inüySv$pna lÙe \mRnI Ýwavnana wavo =ay Ke, p` xuw pir`am=I t=a dehnI
iÊya=I te \mR manto n=I¸ AkØayna lÙe tIv/kØay !azvano puruØa=R te AkØaymaH jva
ma!e inim¿ Ke tem Ô`e Ke, vzI ko{ inüySv$pna Anuwv ivna ma5 dev, guÌ, \mRnI
wi›, dehaidnI iÊya vgere ƒvhar\mRne j _padey mane, ÔegnI iÊya=I sa\n mane Ane
pu~ypir`ammaH roka{ Ôy to saco puruØa=R n=I. inüyna lÙ ivna mHd kØay te
vaStivk mHd kØay (Ae!le ÝxSt rag) n=I, KtaH jene Svanuwvdxa Ýaº ={ n=I tene
Aa xuwwav KoDI AxuwmaH jvuH Aem ko{ xaÏmaH kæuH n=I. dev, guÌ, \mR Ae 5`e
vItragSv$pmaH Ke. teno prma=R g/hIne SvtÀv sHbH\I Ìic v\are. sacuH smjvano
puruØa=R =taH xuw pir`amna ivkLp Ane xuw inim¿ p` sa=e Aave j. je teno inØe\ kre
Ane sHsarna Axuw ragaidmaH vteR tene pa5ta Ôe{tI n=I. Axuw Aacarno Aadr krIne
jxe k–aH? tene piv5 \mRnI ruic j n=I. p` dehaid sHsar raqvanI Ìic Ke. $a. 2p000
nuH mkan krvuH hoy to brabr ƒvS=a raqvana wav kre, vqtnI kazÒ raqe, Ôte
deqreq p` raqe, mj¡r vgere xuH kre Ke, kaHkrI sarI Ke ke nih, cUno cIk`o nih hoy to Aa
hÒro (mkan) vhelo pDI jxe, Aena paya mjbUt Ane êDa krva vgere kazÒ (Ìic)
raqe, p` mara stŸSv$pnI ]âana payanuH xuH? piv5 dev, guÌ, \mRnI wi› ke
ÝwavnamaH wi› vDe Aadr kyÈ n=I to mrIne k–aH _tara krxe? stŸ dev, stŸ guÌ, stŸ
\mRnI wi›-ÝwavnanaH inim¿o mezvva ÝTye AÌic raqnara AarHw-smarHwnaH
bhana btave Ke. p` potane Fer lG™ Aaid ÝsHgmaH te Ìic raqe Ke-teno A=R Ae Ke ke
temne wUHDa ragnI Ìic Ke. [Ú inim¿onI
40) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aa„ane Aozqo, prma=Rna lÙe ivØy-kØay F!aDo, &aykSvwavnI mo!a{ Ô`o Ane
\mRnI Ìic v\arvana inim¿e dev, guÌ, \mRnI wi›, Ýwavna kro. tIv/kØay F!aDI
mHdkØayno puruØa=R krva xuwno _pdex p` Aape. Aa„a=±ne ßyaH je inim¿ deqay teno
prma=R smÒ le Ke. ãƒSvwav=I xuâ, AbH\, inrpeÙ Ke tem j mane, AnekaHt
Nyay¹iÚne y=aS=ane smje, puruØa=Rne _=ape nih. puruØa=R hetu ƒvharno _pdex p`
prma=Rne lÙe Ýem=I saHwze, inTy Sva|yay, bar wavna, vaHcn, mnn, t=a stŸSv$pnI
wavna vDe rag, äeØ, Ýmad !azvano _pdex g/h` kre¸ huH AkØayI KuH, AsHyogI KuH,
pr\mR=I iwþ, AqHD &anma5 KuH¸ AemaH iS=r rheva ma!e vtRman AvS=amaH ragaid kØay
F!aDvano puruØa=R @e@ pU`R vItrag n =ay TyaH lgI rhe Ke.
car &anna SvamI g`\rdev t=a &anI \maR„aAo p` vItragdevno _pdex
saHwze Ke. _pdexmaH inim¿nI waØa Aave ke ragäeØ, Ýmadno nax kro, ALp p` Ýmad
kro nih. AiwÝaymaH Ô`e Ke ke prma=eR mara SvwavmaH rag-äeØ-Ýmad n=I p` hÒ
vtRman A\UrI AvS=a Ke te=I prlÙe milnta ={ Ôy Ke, Aem inüy Ane ƒvhar be_
Nyay \maR„a ßyaH jem F!e TyaH tem smje Ke. prma=Rne lÙe Aekne muQy Ane bIÔne gaE`
Aem y=aS=ane ivvek ivna puruØa=R ko` kre? b\I smj` potane j krvI pDxe.
gor pr`avI de p` sHsar clavI n de, tem ]IguÌ saca prma=RnI dxa btave p`
ko{ Òv AÒvne pir`mavI n xke. kar` ke xaÏmaH magR kæo Ke. mmR kæo n=I.
guÌgmno mihma potanI smj`maH _tarvo Ôe{Ae. prwavno Tyag, sHsar pirg/h=I
t=a dehaid ivØyo=I vEraGy Ae Tyag-vEraGyno puruØa=R prma=R lÙe =vo Ôe{Ae.
vItrag¹iÚnI ¹#ta ma!e AHtrHg &annI iS=rtano puruØa=R Ôe{Ae. temaH pa5ta Ane
sTsmagmnuH bz Ôe{Ae.
xaÏmaH Anek ApeÙa=I k=n hoy tene ko{ SvCKHdvDe smjva mage to smÒ xke
nih. je mta=± hoy, mana=± hoy te potana Aag/hne poØe, ê\I qtv`I kre Ane saca
prma=Rno t=a puruØa=Rno inØe\ kre.
mta=± Ae!le \mRna name pÙpatmaH rokayelo mane ke Aa j \mR saco Ke, Amaro
kuzprHprano \mR Ke te mara=I kem KoDay? Ae Ýkarna mta=± mtag/h ÔuAe Ke, Aa„a
Ôeta n=I.
vzI mana=±ne man go@e Ke (Ìce Ke), potanI hI`p Ane bIÔnI mo!p te deqI
xkto n=I, vzI F`a Òvo xaÏna xBdo \arI raqe Ke, p` &anInaH vcnono Aaxy Ane
prma=R n=I Ô`ta¸ ma5 potana sHÝdayno Aag/h raqe Ke. vzI ko{ne dev, guÌ, \mRnI
wi›, ijnxasnnI seva Aaid xuw ÝsHgmaH inim¿
4r) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
n=I ma!e Aap`e smwav raqvo-AevuH khenara dubRiu âAo saca inim¿nI Avg`na kre Ke.
\mRÝwavnamaH _dasIn rhevuH Ke Ane FrmaH, sHsarmaH nwavI raqvanI kazÒ krvI Ke Ae
ivprIt ¹iÚvazo Ke, Aene Aa„ano Aadr n=I, Ýem n=I ko{ khe ke dev, guÌ, \mR to
vItrag Ke, ma!e \mRna bhane rag n kray. te vat prma=eR sacI Ke. Frbar=I Ane xuw
ivkLp=I p` AekaHt @rI Ô¸ isâ wgvanne xasn kem calxe teno ivkLp n=I Aevo ={
Ô, to Ae ¹iÚ Ane vtRn moÙnuH kar` Ke, p` Ý=m wUimka tEyar kr.
isâwgvan Ane ivtragdxanI vato, vato krva ma!e n=I, p` @rva ma!e Ke.
tÀv¹iÚna y=a=R AiwÝayna wansiht je je ßyaH ßyaH yoGy Ke te te Nyayne y=a=R
smje Ane Aacre, mumuÙu Òvone \mR Ýwavna Aaid xuw ÝsHgomaH bhuman, ivny, wi›
Aaƒa ivna n rhe, ßyaH puruØa=RnuH Ýyojn Ke, &anInI Ae!le vItrag wgvannI Aa&anuH
Aara\n Ke TyaH nm/ta Ane ivvek hoy j.
je`e mtag/h=I AiwÝay baH|yo Ke te potane AnukUz yui› mze AevI vat Aave
TyaH FoDo ={ Ôy Ke.
jene sa\kSvwav _FD–o Ke te Òv y=aS=ane y=a=R Nyay ivcarIne smje Ke¸ Ane
AevuH smjvanI jene kamna Ke, je Aivro\ Nyay smjvano kamI Ke Ane je y=a=R Ke te
Aacrvano kamI Ke te Aa„a=± khevay.
]Imde kæuH Ke ke jgtna AiwÝay ÝTye Ôe{ne Òv ATyar su\I pda=Rno bo\
paMyo Ke p` te _pr lÙ n krtaH &anIna AiwÝay ÝTye Ôe{ne Aa„anuH lÙ kre to
Aa„\mR sheje pmay Ke.
huH kaH{k Ô`uH KuH, maramaH tulna„k xi› Ke, AevI DHfas vDe ke!lak Òvo
AnHt&anI mhapuruØo ={ gya temna AtIiNãy NyaynI tulna krta n=I. k–aH SvCKHd
poØay Ke te ÝTye dulRÙ kre Ke¸ Aene ApUvR loko¿rmagR kem smÔy? Ae ma!e sTpuruØnI
_pasna, ivny, sTsmagm krva j`aƒuH Ke.
ßyaH ßyaH smjvuH F! TyaH TyaH y=a=R smje Ane je je AacrvuH F!e te Aacre Ae!le ke
\maR„a &anIna mageR jene vtRvanI kamna Ke Ane sTpuruØo je smje Ke, Aacre Ke te j mare
smjvuH Ke, AacrvuH Ke tevI sacI ij&asa jene Ke te Aa„a=± Ke. 8
hve dev, guÌ, \mRnI wi› Ane saca sdŸguÌne sevva ivØe khe Ke. kar` ke Òv
AnHtvar baæ Tyag-vEraGymaH A!k–o Ke. Aa„anuH wan =yuH n=I, tenuH kar` y=a=R
ivvekno Ane tulna„k xi›no Awav Ke. Aadr`Iy xuH Ane Tyagva yoGy xuH te y=a=R
smjvano _pay ko` btave te hvenI ga=amaH khe Ke:-
46) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
krI, iÊya pazI, p` tena=I \mR n=I, ma!e Aap`e Aa„&an je qro moÙmagR Ke temaH
racvuH, Aem ma5 xBdonI \ar`a=I SvCKHdma race Ke.
je AiwÝay ma!e AnHtvar v/t, tp, iÊya kyaÅ Ane nv pUvRnuH A=ag &an kyuÅ
KtaH AaTmano je AtIiNãy AnHt puruØa=R Ke, tenI je Ôt Ke AenI Ýg! dxa =ya ivna
ma5 xaÏna vaHcn=I ke kuguÌna khela AiwÝay=I potano Aa„ano AiwÝay pl!I
gyo Ke Aem F`a loko mane Ke, tena _pr vjn n devuH Ôe{Ae. ]Imde kæuH Ke ke:- Òv
jgtna AiwÝay ÝTye Ôe{ne pda=Rno bo\ paMyo Ke, p` &anIna AiwÝay ÝTye Ôe{ne
Aa„pda=Rno bo\-Sv\mR paMyo n=I. ma!e &anInI Aa&a vDe Aa„a jem Ke tem j`ay Ke
to ßyaH jem yoGy Ke tem puruØa=R =ya ivna rhe nih. je vStunI ikHmt j`ay, grj
j`ay te vStunI Ýaiº gme te woge kre Ke, mohne vxe gme te woge [Ú vStu ma!e-bzta
FrmaH p` potana bazkne bcavva AiG™maH Jukave Ke, to Aa„a AnHtkazmaH AnHt
Ýkarna _>m=I Ýaº =yo n=I, AevuH prm Aa„tÀv jem Ke tem bese, Ìic =ay,
Aozqa` =ay to jgtnI b\I sgvDtano rag, mmta TyÒne tena AWyasnI Ýv<i¿
kem n =ay?
AnHt sam+yR vDe je pd Ýg!e Ke te mftmaH \ar`amaH Ýaº ={ jtuH hoy to b\ay
\mR pamI gya hoy. potane &anI g`avanuH jgtmaH man ræuH Ke, temaH j mI@ax Ke, teno
pÙ ræo Ke¸ p` ma5 ctura{nI vato=I \mR nih =ay.
ko{ inim¿ _pr vjn Aapto hoy ke AavuH inim¿ hoy to j \mR =ay, te p`
pUvaRg/hnI kLpna=I sacuH inim¿ je sTpuruØ Ke temnI Aozqa` ivna, sacI ij&asa
ivna baæ¹iÚ hova=I sacano inØe\ krxe Ane qo!ano Aadr krxe. ;ko{ _padannuH nam
l{, Ae, je tje inim¿-' Ae Aem sUcve Ke ke k=nma5 vato=I xaÏ&annI \ar`a=I
&anIp`uH manto hoy te p` Aa„&anne pamI xke nih.
hÒ Ý=m wUimkanI qbr n=I Ane AekaHt pkDI bese ke inüy=I Aa„a j
Aa„ano guÌ Ke Ane vtRmanmaH kuguÌ F`a hoy Ke¸ ma!e AHdr=I &an Ýg!xe Aem potanuH
mahaTMy v\arIne A|ya„g/H=o vaHce Ane jem tem in\aRr krI le ke pu~y=I bH\ Ke, pap=I
p` bH\ Ke. xaÏmaH kæuH Ke ke :- Aa„a prma=eR AbH\ Ke ma!e Aap`e bH\ n=I. bH\-moÙ
to kLpna Ke. Òvne Anaid=I je w/m =yo hto te w/m hve Aa„amaH n=I, Aem Aap`e
coÞs maNyuH Ke, vzI rag, äeØ, pu~y, pap Òvna n=I ma!e huH xuâ j KuH, p` wa{ re¦
tarI vtRman AvS=a ivØe tuH tne Ôe.
vzI ko{ kar` ivxeØ=I xaÏmaH dan, dyanuH ivxeØp`uH kæuH Ke¸ t=a dev, guÌ,
\mRnI wi› Aaid pu~ynaH pir`am kæaH Ke, tenuH Ýyojn, AHtr-Aaxy
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
48) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
pircy raqvano Ane temnI Aa&aAe vtRvano _pdex kyÈ Ke. sdŸguÌna smagm=I
manaid doØo !ze Ke Ane Ai\k AaTmiht =ay Ke. kdI Ùe5=I Aeklo pDI gyo hoy to p`
wav=I j¡do n pDe p` guÌAa&a ma=e cDavIne Aa&amaH vteR Ke. te Ô`e Ke ke mara=I
sdŸguÌ v\are AnuwvI Ke.
muQy magR, guÌgm Ane sdŸguÌno ivny Ke Ae vat sTy Ke. Aeno prma=R Aem Ke
ke :- y=a=R AaTm&anno AanHd je Sva\In Anuwv, Svwav t=a prwav=I j¡da{no
ivvek Ke te AtIiNãy Ke, shj Ke, pota=I Ôudo n pDe tevo Ke. jene AaTm&annuH lÙ vteR Ke
te sHsarna ko{ ANy \mRnI [CKa n kre, teno qo!o smNvy p` n kre. vItragno
y=a=R magR Ke tena=I ko{ ikHictŸ ivprIt khe te n mane, tem y=a=R magRno inØe\ p` n
kre. ko{ Aem mane ke gme teva \mRguÌ hoy p` tenamaH Ôe xaÏnuH Ô`p`uH hoy to tenI
pase=I \mR pamI xkay Ke to te wUl Ke. AaTmano Anuwv n hoy tene guÌ manI tena=I
kLya` =ay Aem manvuH te ijne¬r wgvannI Aa&anuH _T=apn Ke.
Jer qava=I Am<t n pmay. \maRTma qo!ane qo!uH khe Ke, AsTyne AsTy khe Ke¸ temaH
äeØ n=I. sakrnuH gzp` Ane AfI`nI kDvaxno je Svwav jem Ke tem khevay¸ ko{ne n
Ìce to tenI maNyta tene mubark. AnHt &anIno je y=a=R NyaymagR Ke tena=I ivÌâ hoy te
Ay=a=R Ke Aem smÒ levuH. je potana pÙno Tyag krI sdŸguÌna cr`ne seve te prma=Rne
pame Aem ]ImdŸ rajcNãe potanI shj dxamaH in*kar` kru`a=I kæuH Ke. (j¡Ao, ]ImdŸ
rajcHã g/H= wag 2 Ôe, Aav<i¿ p, AaTmisiâ ga=a 1 =I 10 su\InI fu!no!maH wrelo qHD p
mo. pa. 1 =I 16)
saca sdŸguÌ ivna ko{ AaTm&an Ýaº krI xke nih. ko{ khe ke gme teva guÌ hoy
p` te xaÏna Ô`kar hoy to tena=I AaTm&an =ay, p` Aem hoy nih. jene cÙu n=I
te AH\ bIÔ cÙu ivnana AH\ne dorI xke nih. jene cÙu doØriht inmRz Ke te j bIÔne
dorI xke. tem sTpuruØ hoy te j bIÔ Òvone \mR pamvamaH inim¿ =ay. caEwHgI Aem Ke
ke:-
(1) pote tyaR p` bIÔne n tare Ae!le ke potano &aykwav Ýg!avIne xIF/
kevz&an dxa paMya Ane wvaHt kyÈ p` bIÔ Òvne inim¿ n =ya. (jemke samaNy mUk
kevzI.)
(2) _pdexk pote te wve potana wvno AHt n krI xÉ–a p` bIÔ Òvo ]ota
(saHwznara) ij&asuAo, mumuÙuAo potana tIv/ puruØa=R vDe te j wve moÙ Ôy. AamaH
_pdexk A&anI hta Aem A=R =to n=I. loko mnmaNya A=R krIne khe ke kuguÌ=I p`
kLya` =ay, AevuH mannarne AaTmSv$pno mihma AaVyo n=I.
p0) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
jene prm Aadr Ke tene pa5tanI Ane ivnynI ÝtIt Ke. AamaH pra\Inta n=I, p` AnHt
AaTma=±AoAe SvIkarelo NyaymagR Ke. jene SvtH5 dxa qIlI Ke tenI ]âa Ane ApR`tamaH
behd suq Ke, ko{ khe ke Amne to AamaH pra\Inta jevuH lage Ke¸ stŸ smagm vgr AaTma
n éFDe to ÒvmaH sam+yR xuH? p` te ê\I ¹iÚ vDe ÔuAe Ke, potane magRnI qbr n=I,
Anaid=I tÀvno A`AWyas Ke, to te magR pamvanI sacI ivi\ je Ô`ta hoy tenI pase
jvuH pDe¸ potanI SvkiLpt maNytano Tyag krIne Amuk prIÙa Ane bakIno b\o iv¬as,
Ae rIte ]âamaH ApaR{ jvuH Ôe{Ae. jene smajmaH mo!uH =vuH Ke, Aagz v\vuH Ke te Ý=m
mabap ÝTye nanp`maH ivny raqe Ke¸ pKI inxazmaH w`va Ôy Ke TyaH p` iv¬as
raqIne w`e Ke Ane w`vamaH Ýem raqe Ke¸ tem sdŸguÌmaH p` ]âa raqI temno smagm
krvo Ôe{Ae, Ane pKI temno sdupdex ÝempUvkR saHwzI AaTmkLya` krvuH Ôe{Ae. ¹ÚaHt
_pr=I Ýyojn smÒ levanuH Ke ke-saca inim¿no Anadr te stŸ tÀvno Anadr Ke. Ý=m
je pote Aagz v|yo n=I, prma=R paMyo n=I, te`e sdŸguÌmaH iv¬as raqvo, prma=R
guÌgm to AHdr=I fa!xe p` puruØa=R v\taH [Ú inim¿ AaVya ivna nih rhe, potana
_padannI tEyarI-pa5ta =ye sdŸguÌ mze j. vzI ko{ khe ke AaTm&anI n hoy to p`
tena=I tray-teno A=RAe =yo ke sTpuruØ ivna j AaTm&an =ay, te`e potanI Ôtno
Anadr kyÈ Ke, kar` je Anaid iS=it inym Ke tene te smßyo n=I Ane te=I te`e potano
j Anadr kyÈ Ke.
je`e pUvRwvmaH puruØa=R vDe sdŸguÌno _pdex saHwzI &anna Aphr`ne !aZyuH Ke tene
vtRman wvmaH _pdex n mZyo hoy KtaH AHdr=I Sm<it Ôge, te AHdr=I wave saHwze Ke,
ivcar krtaH iS=r =ay Ke Ane ]e`I maHDIne kevz&an pame Ke¸ tene AxoCya kevzI khe Ke.
AaTmane SpxR krIne je wan =ay AevI ApUvR dexnaliB\ l{ne Òvo AaVya Ke, Ae!le
teva puruØone p` sTypuruØna inim¿nI vat nÞI ={.
sTpuruØna _pdex=I dexnaliB\ Ýaº ={ hoy Ae!le ke ÝTyÙ &anIno SvIkar =yo
hoy to j AaTm&an =ay Ae Anaid AnHt coÞs inym Ke. p` ko{ ij&asu AaTma=±
hoy tene vtRmanmaH ÝTyÙ sTpuruØno yog n hoy to paKuH h@vanuH n=I. pUveR kæa te doØ,
Aag/h !azI &anInaH vcno pr qUb ivcar krvo¸ kar` ke Òv AnHt kaz=I Ke, ma!e
AHdr ivcarmaH pDI AaTmana sam+yRne kezvvuH Ae!le je pUvR sHSkar hxe te AvXy Ôg<t
=xe. Ôe taramaH AaTmbz hxe, sacI ij&asa hxe to AvXy par paDxe, p` temaH sdŸguÌnuH
Ane sdŸguÌna ivnynuH muQyp`uH AaVyuH Ke. Aem AnekaHt Nyay=I je Sv$p Ke te Sv$pne
wgvan &anIAoAe jem Ke tem dxaRVyuH Ke. sTpuruØnaH vcnam<t Ane ÝTyÙ guÌgmnI
j$r n=I Aem n manvuH. vzI Aem n khevay
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
78) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
p` vtRman sHsar sHbH\I j lÙ, Ìic Ane Aadr raqI, A&anwave vteR Ke¸ te=I tene
ÒvnuH inTyp`uH wastuH n=I. Amuk qas qas gu`o hoy to j frI mnu*yp`uH mze Ae
vatnI qbr KtaH ANy=a Aacr` krI wv gumave Ke Ae p` AaüyR Ke. Aa„a xuH, &an
xuH, te xuH krI xke, xuH n krI xke? tenI kaH{ qbr nih, teva loko ]ei`k raÔnI vat
saHwzIne wDke Ke, A=va tena namnI Ao= l{ SvCKHd seve Ke. ]ei`k raÔ sHsarmaH,
raßymaH, raßyisHhasnmaH be@a n hta, p` Aa„amaH be@a hta. Aevo indÈØwav te xuH
hxe? teno kdI AWyas, pircy kyÈ Ke?
sacuH saHwzvanuH mze te`e ÌicpUvRk qUb FUH!vuH-mnn krvuH Ôe{Ae. Aa„&annI
Ýaiº=I AekavtarIp`uH kem Ýaº =ay te ivcarvuH. AekavtarIp`uH hovanuH kar` potana
Sv$pnI ]âanuH in:xHkp`uH htuH ]ei`kraÔne cair5maH AiS=rtano doØ hto, KtaH
AHtrHgmaH &annI behd ]âa ¹#tr htI¸ in:xHk sMykŸ AiwÝaynI hyatI htI. je sdŸguÌ
AaTm&annI iS=rtamaH satme-Kõe gu`S=anke vteR Ke, temaH Kõe gu`S=anke _pdexk ho{
xke. muQyp`e _pdexkp`uH Kõa gu`S=ankvt±ne ho{ xke.
Aagz ix*ye ÝÆ kyÈ hto ke Aeva sdŸguÌ Ane _pdexk muQyp`e kya gu`S=anke
ho{ xke Ane smdixRta xuH? Aeno _pr qulaso ={ gyo.
baæ¹iÚ loko smNvy krvamaH smwav mane Ke, te to mU#ta Ke. vaStivk
smwav Aa„&an ivna n=I j. qo!ane qo!o mt khevo te äeØ Ane sacane saco khevo
te rag Aem n=I. &anI smwavmaH vteR Ke, KtaH jem Ke tem Ô`e. khe, bo\e Ane _pdex
äara AsTy mt t=a im+yawavono inØe\ kre.
\maRTma AnHta ={ gya, teAo potanuH kam krI gya¸ AhÄ to \mÈpdexk saca
\mRguÌna lÙ`nI ƒaQya krvI Ke. sacuH lÙ` tene khIAe ke je indÈØ hoy, AitVyaiPt,
AVyaiPt Ane AsHwv Ae 5` doØ riht hoy. jem ke ÒvnuH lÙ` cetna. Aa gu` vDe
Òvne bIÔ ãƒwavo=I Ôudo SpÚ Ô`I xkay Ke.
Aa lÙ` doØ riht Ke Aem hve btavvamaH Aave Ke:-
(1) ÒvnuH lÙ` pU`R&an-kevz&an Ke, Aem khIAe to Aƒaiº doØ Aave, kar` ke
F`a Òvone ALp&an-ApU`R&an Ke.
(2) ÒvnuH lÙ` A$pI khIAe to Aitƒaiº doØ Aave, kar` ke A$pI bIÔH car
jD ãƒo p` Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
92) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
p` sacuH n=I. vzI loko mane ke Aap`e \mRxaÏo vaHcIAe, saHwzIAe to kan piv5
=ay, deh piv5 =ay-AevuH khenar p` pr=I Ôudap`ana ivvek ivna, Nyay smßya ivna
goz Ane qoz srqa g`I qIcDo kre Ke. saca-ÔU@ano ivvek n Ô`e, teno iv¬as ko`
kre? AiÊy xuH, &ata xuH, pu~ypap$p Aas/v xuH, Sva\Inta xuH, Aena wan ivna tenuH krvuH
b\uHye AaH\zI doD Ke. &anI A=va A&anI ko{ jDnI iÊya krI xke j nih. ma5 &an kre
kaH A&an kre Ae!le qo!I maNyta kre. te tenuH sam+yR Ke p` jDnI iÊya =vI temaH
AaTmanuH sam+yR n=I. te SvtH5 tÀv Ke. vzI sdŸguÌ Ane AsdŸguÌne Ae!le ke &anI
\maRTma Ane A&anI kugÌu veØ\arIne srqa manva te A&an Ke. stŸdev Ane AstŸdevne
srqa mane, te p` A&anI Ke, mUqaR Ke. stŸdev kone khIAe ke jemaH rag-äeØ, A&anno
AHx n=I, je svR& Ke, pU`R vItrag prma„a Ke.
loko je hi=yarvaza t=a ÏIsHgvazane dev mane Ke, te saca dev n=I¸ ragI dev
Ane indÈØ AragI devne srqa mannara mha AivvekI Ke, mU# Ke.
Fer =I laVya hoy temaH Aek $pIAawar kI!uH (kcro) AaVyuH hoy to tene qa{ jto
n=I, p` ka#I naqe Ke. tem piv5 AaTma AtIiNãy Ke, te AaTmano Vyvhar\mR, saca
dev, guÌ Ane saca \mR ÝTye Aadr, t=a kuguÌ, kudev, kuxaÏ Ane ku\mRnI Ôuda{,-Ae n
Ô`e te A&anI Ke.
je ko{ deh, mn, vcn t=a pu~yaidnI iÊya=I \mR mane Ke, sHvr-injRra mane Ke,
dehnI iÊyane cair5 mane Ke, te A&anI Ke. AaTm&an ivna \mR n=I. bIÔmaH \mR
mannara AaTmana saca gu`na inØe\k Ke. vzI \maRTma ku]utne ku]ut Ô`e, qo!a xaÏne
inØe\e Ane khe ke tena=I AaTm\mRne Aozqvano law nih =ay¸ stŸ\mRne stŸ\mR Ô`e,
bo\e Ane AstŸ\mRne AstŸ\mR Ô`e Ane inØe\e, sdŸguÌne sdŸguÌ Ô`e, bo\e¸ AsdŸguÌne
AsdŸguÌ Ô`e Ane inØe\e.
jenaH rag-äeØ, A&an svR=a !zI gyaH Ke Aeva vItrag ijne¬r svR&dev tI=Åkr
Aaidno Ý$pelo Nyay\mR-loko¿r magR AozQya ivna F`a loko \mR_pdexk ={ne b\a
\mRno smNvy kre Ke, kÔt Ane sÔt Ae!le laEikk magR Ane AlaEikk sNmagR$p ApUvR
\mRno smNvy kre Ke. Aem SvCKHde potanI mitkLpna=I svR& prma„ana Nyayne ALp&
Òvo bIÔ laEikk \mR sa=e srqave Ke. ÉyaH AaigyanuH tej Ane ÉyaH sUyRnuH tej? Aeno
smNvy krnara sUyRne #aHkva ÝyTn kre Ke¸ Ae b\a AaTm&an=I AÔ` Ke. sTyne sTy
Ane AsTyne AsTy
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
94) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Vyvharvcnne sacaH manI tena Aag/hmaH rokay Ane vItragne Aozqe nih tenI w/aHit
kem !ze?
Anek Nyay-ApeÙano sMykŸivcar jem Ke tem ÝTyÙ guÌgm ivna smÔy nih.
svR& vItrag wgvanne jeAo Aozqta n=I, xaÏnaH Ýma`, Nyay, AaxynI smj`
n=I, vItragna name SvCKHd poØe Ke, Aeva F`a Òvo Aa ga=ano ê\o A=R kre Ke Ane
khe Ke ke svR& wgvanno _pkar AozvIne (wUlIne) ]ImdŸne sdŸguÌ =vuH Ke, te=I pUÔva
ma!e lQyuH Ke. Aem khenara vItragne Ane temna xaÏvcnne AozQya ivna, sMykŸ
Aaxy smßya ivna ma5 bolbol kre Ke.
xaÏmaH to wgvane kæuH Ke ke- ;Ôe{ne calvuH,' p` TyaH k{ Ôtno rag Ane
inim¿ Ke t=a k=nno vaStivk A=R xuH Ke te smßya ivna qrI vatno nkar kre Ke¸ Ae
nkar$p Anadr hovanuH kar` Ae Ke ke te Sv$pne ANy=a mane Ke. dehaidknI iÊya,
calvanI iÊya, Òvne Aa\In n=I¸ svR prma`u t=a dehnI iÊya SvtH5 Ke. xuH svR&
wgvan n=I Ô`ta ke teAo ;Ôe{ne calvuH' Aevo _pdex kre?-Aem ke!lak ÝÆ kre Ke.
teAo Vyvhar waØano Aaxy smjta n=I Ane te kar`e be ãƒmaH Aektabuiâ kre Ke.
prnuH kaH{ krI xkay Ke Aem mannara Òvo vItragno _pkar Ô`ta j n=I-tem`e
prma=R Ô~yo n=I. Ôe{ne calvuH Aeno wav (Aaxy) Aem Ke ke caltI vqte AHtrHgmaH
Ýmad n krvo. dehnI iÊya te Òv=I ={ xktI n=I. vItragnaH vcnono Aaxy pote
Ô`to n=I Ane tena gu` gaya kre te saca Sv$pne Ô`I xke nih. ÝTyÙ sdŸguÌnI
_peÙa krnar, proÙ ijnno ma5 k=nmaH _pkar gaya kre Ke tene sacI vStu (tÀv) nI
kaH{ qbr j n=I.
mohI Òv khexe ke Aho, vItrage mha _pkar kyÈ Ke, wgvane bhu sarI vato krI
Ke, AaTmanI vato krI Ke. p` vItrag ko` hta? temnI Ôt xuH? kem =ya Ke? teno
Aaxy pote smÒ xke nih. vzI je svR&ne Ô`e Ke, Aa„Sv$pmaH iS=t Ke, Aeva ÝTyÙ
sdŸguÌ AaTmw/aHitna Kedk Ke¸ teno _pkar je n smje, smagm n kre, tene AaTm&annI
ÝaiPt n =ay. xaÏmaH inim¿=I vaÉyo Aave ke wa{¦ simit=I calvuH, b\a ÒvonI dya
pazvI, b/ïcyR pazvuH, ihHsa n krvI. Aem _pdexmaH Aave. ko{ p` Òvne n h`vo, pU`R
AihHsanuH paln krvuH te svR xaÏono sar Ke. teno sacI ¹iÚ=I Aem A=R Ke ke
im+yaTv=I-pu~ypap$p Aas/v=I AkØay Sv$pnI ihHsa n krvI. Ae!le AkØay lÙe
im+yaTv-ragaidkno Tyag krvo, prwavnuH \`Ip`uH n krvuH. huH dyavazo t=a
xuwragvazo p` n=I, dehaidnI iÊya riht kevz &ata j KuH¸-Aem Sva\Inp`e i5kazI
SvwavnI
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
96) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aa 11 mI ga=ano ê\o A=R kre Ke te brabr n=I. te to temna A&annI-ê\a
AiwÝaynI puiÚ Ke. vtRman sTpuruØnI Aozqa` Ane te ÝTyÙ sTpuruØno _pkar maNya
ivna tmo vItragno _pkar sacI rIte ga{ xko nih. ko{ khe ke svR& to AnHt&anvHt
vItrag hta¸ temna=I p` Ai\k _pkar KÍS= &anIno xa ma!e manvo?
teno jvab Aem Ke ke-Aap`ne AirhHtdevnI-svR&nI qbr (Aozq) n=I,
]IguÌ temne y=a=R Ô`e Ke Ane Aozqave Ke, te=I temno Ai\k _pkar Ke.
smysarmaH ]I Am<tcHã AacayR khe Ke ke AnHtkazna svR&oAe je Nyay=I kæuH Ke
temna vcnAaxyne Ame Aivro\p`e Svanuwv Ýma`=I khIxuH, AnHtkazmaH svR&o,
AirhHt wgvHto je magR khI gya Ke Ane 5`e kazna &anI wgvHtoAe je NyaymagR
Ý$Pyo Ke te j magR Ame khIxuH.
Òv sda &an$pe Ke, prma=R ivkar$pe ke deh$pe n=I. ihHsa A=va AihHsano wav
krI xke Ke p` prãVynI AvS=a pl!I xke nih, prnuH kaH{ krI xke nih. potana &ata
Sv$pne wUlI jvuH te ihHsa Ke. SvsNmuq &atap`a$pe iS=it te AihHsa Ke. wavihHsa n
krvI. rag, äeØ Ane Ýmad vDe ihHsa =ay Ke te j SvihHsa Ke. bIÔ ÒvnaH Òvn-mr` tena
kmaR\In Ke. Aa!lI srz vat p` F`a Òvo smjta n=I, Ane khe Ke ke bIÔ Òvone n
marvana xuw pir`am-xuwrag te j \mR Ke, p` ÒvonI dya pazvI te j svR \mÈno sar
Ke, p` temaH qas vat Ae!le Svdya to n AavI. kutkRvaza Aem khe Ke ke prnI dyamaH
Svdya AavI Ôy Ke, te vat tdŸn jU@I Ke. potane wUlIne prmaH A!ke te potana Sv$pnI
sav\anI kem krxe? ko{ khe ke mne iv¬Ýem Ke Ae!le svRne ma!e Agr hrko{na ma!e rag
Ke. Aeno saco A=R Ae Ke ke potane ragrihtp`uH go@tuH n=I, ragnI szHgtamaH bIÔ ma!e
A!kvuH te ÝTyÙ A&an Ke. huH dya kyaR j kruH Ae!le ke huH rag kyaR j kruH-Ae maNyta raqI
je prwavno \`I Ane ragno ktaR ={ne vItragnaH ga`aH gay Ke, wi› kre Ke, te
kØaynI wi› kre Ke, ragnuH bhuman kre Ke, te=I wavihHsa =ay Ke. maro AaTma j inTy
AkØayI, Aek isâ wgvan jevo Ke, maro Aeklo AaTma j Aragp`e Aadrva jevo Ke-
Aem temaH n AaVyuH.
loko Anaidkaz=I nGnsTy=I wDke Ke. je potana iht ma!e Ke, jemaH qreqr
&anSv$p AaTm\mRnI Ôzv`I Ke, tena=I loko Dre Ke, xHka kre Ke te A&an Ke.
vege cDela m<gla SvyH ixkarInI Ôz trf xHka ivna doDye Ôy Ke. tene
98) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
- Aem ]Imde kæuH Ke ke AaTmanuH in\an kem éFDe te xaÏmaH lQyuH Ke, p`
jDwavmaH=I AaTmane gotva Ôy to nih mze. xaÏmaH je inim¿naH vaÉ–o Ke tenI
paKz (Aaxy) je prma=R Ke te j saco Ke, ma!e Vyvharvcn paKz je prma=R hoy te
smÒ levo. xaÏmaH inüy Ane VyvharnaH bNne k=n hoy p` kya vcno, k{
ApeÙaAe, kem Ke te smj`nI kza ivna gme te!la xaÏo w~yo hoy, KtaH te im+ya Ke.
Òv AnHtvar nv pUvR w~yo Ane ijne¬rna vcn mujb dehnuH cair5 paZyuH, KtaH
AaTmgu`no Aek AHx p` n éFDyo.
proÙ ijne¬r svR& ipta vtRmanmaH n=I, ma!e temno varso mezvvanI rIt Ýaº
krva ma!e temnI Aozqa`vaza ÝTyÙ sdŸguÌno Aa]y krvo pDxe. pelo potana im5no
_pkar mane ke tme j mara iptanI mUDI (in\an) mne AapI, mne l"mIvazo kyÈ. (Ôeke
te to pu~yne l{ne mZyuH Ke, prHtu qandan hoy te ivvek kem wUle?)
Aagz Aavxe ke he sdŸgu̦ Aape j mne AaTma AaPyo. sa\kne-AaTma=±ne
Anaid im+yaTv w/aHitnuH xLy jena inim¿=I !ZyuH te Ôeke potana ÝyTn=I, smj`=I
!ZyuH Ke, KtaH inmaRnp`e sdŸguÌnuH bhuman kre Ke. AhÄ Aa ga=amaH Ae j khevuH Ke ke
AaTmw/aHitna Kedk ÝTyÙ sdŸguÌno smagm Ke Ane temaH proÙ ijne¬r krtaH mo!o
_pkar smay Ke. Aem je n Ô`e Ae!le ÝTyÙ prm _pkarIne n Ô`e Ane bhuman-Aadr
n kre tene sMykŸ AaTmanuH &an É–aH=I _pje? AhÄ —ége˜ xBd vapyÈ Ke. temaH Aem khe
Ke ke ßyaH ÝTyÙ sdŸguÌne AozqIne temnuH bhuman AaVyuH TyaH sMyGdxRnnuH bIj AaTmgu`
éFDe Ke, p` te boi\bIjna datano ApUvRp`e sHg n kre to proÙ ijne¬r kaH{ tene
_pkarI khevata n=I. ÝTyÙ sdŸguÌ p` _pkarI Tyare khevay ke ßyare pote puruØa=R vDe
pa5ta=I sdŸguÌne Aozqe. ragwavne maro manvo te j mha A&an Ke. dehne ÝitkUzta
={ne tena du:qe huH du:qI, Aem was hova=I bIÔna dehne ÝitkUzta =taH tenI dya qanarne
potane kHparI ={¸ Ae Arera!I krnare bIÔna dehna yogne dehaTmwave deqIne, potane
dehaTmbuiâ hova=I du:qp`uH potamaH qtvI lI\uH Ke. AaTm&an ivna Ù`e Ù`e &anmaH ê\I
qtv`I =ay Ke.
du:qnI VyaQya-moh Ae j du:q Ke. je!luH Sv$pnuH Asav\anp`uH te j du:q Ke Ane
sMykŸ]âa t=a Sv$pnuH sav\anp`uH Ae j suq Ke, ma!e je Òv bIÔna du:qe pote
dyavazo ={ gyo Ke te pote &ata-ãÚap`uH wUlIne dehaTmbuiâvazo ={ gyo Ke, te j mha
A&an Ke¸ te potana wavnI, AaTmanI ihHsa Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
100) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
mihma Aa`I je bo\bIj vaVyuH Ke teno pU`R iv¬as Ke ke Aa égela AHkuro falxe j.
AigyarmI ga=ano gulaH!=I A=R krIAe to Ae Ke ke-je`e ÝTyÙ sdŸguÌno Aa]y
kyÈ Ke, vzI mane Ke ke Aa j w/aHitna Kednar Ke, Aem Ô`Ine vItragnuH lÙ sdŸguÌ
smagme kyuÅ Ke, teno AaTmivcar Ýg! _dyne paMyo Ke, pame Ke Ane pamxe. proÙ
ijne¬r AnHt puruØa=R yu› hta, Ae!le temne puruØa=R krvano bakI n=I, p` puruØa=R
krnar vtRmankazno puruØa=R kre Ke, te svR&ne AozqIne je &anI potane sMykŸ puruØa=R
kre Ke, te &anI Aap`I wUl btave Ke, kar` ke potanI wUl sdŸguÌna smagm ivna bIÔ
btavI n xke. jene vtRman ÝTyÙ sdŸguÌ _pr iv¬as AaVyo Ke te, —puruØÝma`e
vcnÝma`˜ Ae isâaHtne SvIkare Ke Ane te=I tene in:xHk ]âa Ke ke AmaruH kayR puruØa=R
vDe in:xHkp`e fzvanuH Ke, p` jene ÝTyÙ \maRTma _pr iv¬as AaVyo nih, p` proÙ
ijnvcno _pr Aa\ar raQyo tene pra\Inp`uH Ane xHkap`uH mUzmaH j AaVyuH, kar` ke
potano puruØa=R fzvan Ke ke nih tenI qatrI potane n=I. ÝTyÙ sdŸguÌ potana inim¿e
ko{ne pravlHbI =va deta n=I. sTsmagmnuH ÝTyÙ fz sa\kne (mumuÙune) pota vDe
deqay Ke te=I xHka pDtI n=I.
inTynuH égvuH inTyp`e !kI rhe Ke. xuwwav-ivwavwav je AinTy Ke tenuH !kvuH
prne kar`e Ke. AaTm&an ivna Ay=a=R ivcarnuH égvuH =ay Ke, kar` ke te pr=I éGyo
Ke¸ te sdŸguÌna lÙe Ane Sva]yna wan=I ÔGyo n=I. huH mara=I j KuH, maruH pU`R pd
éFDe te mara=I j Ke, Aem pDkar ko` Aapxe?
- jene AHtrmaH sMykŸ Sfur`a ége tene bIje pUKva jvuH nih pDe. pa5ta, smj`,
guÌgm Ane sTsmagm ivna xaÏo vaHce, ivcare te v<=a Ke. SvCKHdmaH rhIne sa\kp`uH
mane, pKI |yan kre, AaHq bH\ kre to JolaH Aave, AaTmana ivkLp kre to ragno ktaR
={ ragmaH !ke Ane ragmaH pir`me. |yan kre to trHg ={ Aave, mnne iS=r kre to jD
jevo ={ Ôy, Aem b\uHAe ê\uH =ay. Aa SvCKHd !azva ma!e vtRman puruØa=RmaH iS=it jene
Ke Aeva sTpuruØ Ae j bzvan _pkarI inim¿ Ke. tenuH lÙ nih krtaH proÙ ijne¬rno
_pkar meH Ô~yo Ke AevuH manvuH te smj`nI wUl Ke.
ÝTyÙ sdŸguÌ j AaTmw/aHitna Kedk Ke. temne Ô`I, temnI ÝtIit=I t=a potanI
pa5ta=I bo\bIj ége Ke. sa\kno puruØa=R xuH? sa\kno Vyvhar xuH? te wUimkana
AHtrHg pir`am xuH? tena puruØa=Rno AHx p` Ô~ya ivna AnHt-
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
102) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
AnHtkazmaH je maNyuH Ke te Aa„ivcar n khevay, ApUvRta n khevay. &atanuH
ragriht je AragIp`uH Ke, Ae Sva\In tÀvSv$pne ragnI Ìic riht ={ne je ivcayuÅ
te j vaStivk Aa„ivcar Ke. ivcarvuH to mit&anno wed Ke. Avg/h Ae!le &anvDe
pda=Rno bo\ =vo, pKI [ha-teno ivcar, pKI Avay-in`Ry Ane \ar`a-coÞs \arI
raqvuH.
ku&anp`e &anno ƒapar prpda=R sHbH\I AnHtkaz=I kyÈ Ke, p` te prwavmaH
iS=tp`a$p wUl !azIne, ivprIt AiwÝay KoDIne xuâ Aa„tÀvno ivcar krvo te
Aa„ivcar Ke¸ ma!e pUveR ={ gyela AnHt puruØa=Rvaza ]ImdŸ wgvHto ko` hta, tenuH
vaStivk xuâ Aa„Sv$p Ane vIyR te xuH? AenI qbr ivna AenuH lÙ kyaR kre¸ Aena gu`
smßya ivna, sTsmagm ivna rag vDe vItragnaH ga`aH gaya kre p` ÝTyÙ sdŸguÌnuH
lÙ, pircy n kre to tene Aa„ivcar É–aH=I égxe? 11.
vtRman puruØa=RnuH ApUvRp`uH, Sv$piS=it jemne vteR Ke Aeva sdŸguÌna _pdex ivna
ijnSv$p smÔy nih Aem hve khe Ke:-
sdŸguÌna _pdex v`, smÔy n ijn$p¸
smßyav` _pkar xo? smßye ijnSv$p. 12
Ae isâaHt kæo teno hetu Ae Ke ke \maR„a &anIna _pdex ivna pU`R vItrag
Sv$pnuH xuâ Aa„Sv$p jem Ke tem smÔy nih.
sdŸguÌna _pdex ivna potana SvCKHde potanI mitkLpna=I, xaÏAa\are
AlaEikk prm Sv$pne jemtem \arI levuH Ane khevuH ke tI=Åkr wgvane AnHt _pkar
kyÈ Ke, Ame te vItrag ÝwunI Aa&a pazIAe KIAe, Aem kLpnamaH rag vDe proÙnuH
lÙ kre Ke, p` ÝTyÙ sdŸguÌnuH lÙ n=I¸ te=I ijnSv$p smßya ivna tuH mane ke
Ame smßya KIAe, Ae vcn doØvazuH Ke. smßya ivna _pkar kono? &anIAe kæuH Ke
kaH{ Ane tuH smje Ke kaH{. AnHt kaz=I A`smj`e taro Svkaz, prwavp`e-
A&anp`e caLyo Aaƒo Ke. ragne peda kre-raqe tene Aa„a kæo n=I. Aa„a
suqSv$p, AanHdmy, AkØaywave Ke. tenuH AnHt kazmaH Ô`p`uH =yuH n=I, Ae!le
A`smj`wave taro kaz gyo Ke, ma!e ÝTyÙ sdŸguÌ ivna taÌH Aa„Sv$p tara
SvCKHde nih !ze.
Anaid=I prpir`itno AWyas Ane deha|yas Ke Ae!le jene je go@e Ke (gme Ke)
te xaÏne, Nyayne, ]v`ne jem fave tem qtvI dexe¸ ma!e —sdŸguÌna
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
104) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
sacI ¹iÚ Ke. Aem saco Nyay smßya ivna loko mn, va`I, dehna xuw ragne j \mR
mane Ke.
Aa„ana xuâ Svwavne je Axuâ kre, te ragne xuw (_padey) kem khevay? F`a
Òvo smßya ivna xaÏna NyayivÌâ ê\a A=R kre Ke. pappir`am n krva, p`
pu~ypir`am to krva jeva Ke¸ xuwrag=I sHvr, injRra, \mR =ay, AnarHwIp`uH =ay, Aem
mane Ane khe ke Ame vItragnI Aa&a manIAe KIAe. Aem vItragna name ê\a ga`a
gay Ke Ae ragnI wi› kre Ke, mohwavne AÔ`p`e xuâwav manI bese Ke. AÔ`p`uH
Ae j wUl Ke. wUl Ae!le A&an, A&an te bcav n=I.
vItrag wgvHtoAe Aa„Sv$p Ýg! =vanI xuâ pair`aimk Svawaivk dxane
AnarHwI dxa Ae!le pu~y-pap riht xuwaxuw rag ivnanI xuâ pair`aimkdxa khI Ke.
Aam xaÏona Anek gU# A=R Nyaysiht smßya ivna saco _pkar kem =ay?
vItrage ;xuw' wavne te S=ane AnarHwI kæo Ke te A|ya„¹iÚ=I kæo Ke. tene
bdle loko vItragna name mftmaH sÇFuH l{ be@a Ke ke-xuwÔeg=I cair5 Ane injRra =ay
Ke. Aap`e TyagI KIAe, cair5vaza KIAe¸ p` Ae xuwrag É–aH=I _Tpþ =ay Ke tenI qbr
n=I, xuw pir`am te mnna sHbH\no rag Ke, te xuwrag-pu~ypir`am AaEdiyk wav Ke,
mohkmRnuH fz Ke, ivkarI wav Ke, Aa„ano wav n=I. tene smßya ivna te xuw ragne
pu~ypir`amne \mR mane, cair5 mane te ÝTyÙ im+yawav Ke.-Aam &anIguÌna Aa]ye
vItragnaH xaÏo smßya ivna Òvne xo _pkar =ay? Ae ma!e varHvar ]Imde kæuH Ke ke
SvCKHd, man Ane mtvazane Aa„Sv$pmaH iS=r =vanaH !a`aH (vqt) mztaH n=I. ma!e
ÝTyÙ sdŸguÌnuH mahaTMy kæuH Ke:
sdŸguÌna _pdex=I, smje ijnnuH $p,
to te pame ijndxa, ijn Ke Aa„Sv$p.
paMya xuâ Svwavne, Ke ijn te=I pUßy
smÔe ijnSvwav to, Aa„wanno gUHßy.
ma!e kæuH ke vItragSv$p xuH Ke Ane temnaH vcnno Aaxy xuH Ke te guÌ smIpe,
guÌgme smßya ivna xo _pkar =ay? ma!e sdŸguÌna _pdex=I je svR& pU`R vItrag ={
gya temnuH Sv$p smje te potana Sv$pnI dxane pame. kem ke xuâ Aa„p`uH Ae j ijnnuH
Sv$p Ke. xi›$pe to svR Òv isâ sman Ke, p`
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
106) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
p`e snatn be pda=È Ane tenuH hovap`uH AnaidAnHtp`e Ke. prlok Ke, sHyog-ivyog
p` Ke Ane te jD tÀv=I Ôudap`uH Ke. tem j moÙSv$p mu›dxa p` Ke. Ae bena
sHyoge Òv=I vtRman dxamaH wUl p` Ke. Ae ragI-äeØIp`uH prna inim¿e Ke. ko{ tÀv
potana kar`e Axuâ dxamaH n ho{ xke, ma!e ÒvmaH prna inim¿e Axuâ dxa Ke. loko
khe Ke ke bIÔuH tÀv n=I, w/aHit Ke, p` tem n=I¸ ma!e je xaÏmaH Òv, AÒv Aaid be
tÀvonuH y=a=Rp`uH hoy, svR& ijne¬rÝ`It AagmxaÏo hoy tene Ýmai`k manvaH.
vzI Aa lok, prlok Ke Ae!le ke Aa„a=I prwav$p ê\I maNytamaH !kvane kar`e
rag, äeØ, A&anmy jDwavna A|yvsayna kar`e ivic5 kmRfz wogvvanaH Anek
S=anko-prlokaidk Ke, punjRNm Ke Ane rag, äeØ, A&an riht xuâ dxa puruØa=R=I
Ýaº ={ xke Ke vgere Ýma` Ke. Aagz v\e to b\uH Ke, te jem Ke tem j`ay Ke.
je je Òvo SvCKHde xaÏ vaHce Ke te Òvo xaÏnI wUlv`ImaH wUle Ke. jenI
Aozqa` ma!e Aa ga=amaH khevayuH Ke ke ßyaH ÝTyÙ sdŸguÌno yog n hoy TyaH mumuÙu
Òve AevaH xaÏ vaHcva-ivcarva ke je svR&-vItrag Ae!le jena rag, äeØ, A&an
svR=a !zI gya Ke Ane sa\kdxamaH=I pU`R dxa paMya Ke teva puruØoAe Ý$pelaH hoy,
pda=R$pe jgtmaH Aa„a Ane jD Aaidna AiStTvnuH jemaH Aivro\ k=n hoy tevaH
xaÏono Aa\ar sdŸguÌnI gerhajrImaH levay Ke¸ KtaH ÝTyÙ sdŸguÌ Aagz xaÏonI
tulna n=I, xaÏnI Ai\ka{ n=I. Aek ix*y 1000 pananuH puStk htuH te vaHcto hto¸
ma5 do# lI!I vaHcvI bakI htI, TyaH ]IguÌAe tene bolaƒo. ix*ye jra \Ire=I
AnuTsahp`e jvab AaPyo ke Aa!luH pUÌH krIne AavuH KuH. tene vtRman cEtNymUitR xuH
law Aapxe tenuH mahaTMy n AaƒuH bs, Aa j potanI mo!I wUl, kar` ke ix*yne
Aevo wav Aaƒo ke AamaH=I kaH{ Ô`I lë. te wUlne vx ÝTyÙ cEtNy$p ]IguÌ
wgvan xuH law Aapxe tenuH lÙ n rhetaH tene do# lI!InuH lÙ rhI gyuH, te=I prma=eR
potana Sv$plawnI tene Asav\anI Ke. AÙrmaH=I &an n=I AavtuH AevuH wan hot
to ivlHb kyaR ivna hÇx=I trt j ;Ò Ýwu' khIne éwo =at. tem F`a Òvo,
stŸSv$p sTpuruØ je ÔgtI ßyot vtRman puruØa=Rvaza Ke temnuH, prm _pkarI lÙ
cUkIne pr inim¿maH A!ke Ane SvSv$pnI sav\anI, guÌAa&anI jvabdarInuH wan n
raqe to tene Aa„Sv$pnI pair`aimk dxanI Ýaiº kem =ay? ma!e sTpuruØno mihma,
wi›, ivny AaidnuH v`Rn xaÏomaH F`uH Aave Ke.
AhÄ to ÝTyÙ sTpuruØno Amuk kaz ivrh jene hoy te mumuÙuAe kya xaÏo
vaHcva te ivØy Ke. Aagz khevayuH Ke ke Aa„a stŸSv$p Aeklo Sva\In Ke, Ke
108) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
w/m`a =ay Ke, ma!e Apirpkv ivcarvazaAe to stŸ xaÏo j AvlokvaH. AhÄ supa5
Òvne xaÏo Aa\ar$p kæaH Ke, p` ÝTyÙ sdŸguÌno mihma ma=e cDave to te Aa\ar$p
Ke. AhÄ Aa\arnI vat krI te p` _pcar=I Ke. qrI rIte Aa\ar to |yey-Aaqo Aa„a
Ke ne tena trfnuH vl` Ke. sHsarnI [CKa-sHsarwav KoDIne inTy ivcar`a Ane
tÀvSv$pnuH mnn krva AhÄ kæuH Ke.
jeno Aa\ar maNyo tenI hI`p-Anadr kem =va de? sHsarno Ýem !azIne Ý=m
sHsar _pr je Ýem hto tena=I _Tk<Ú Ýem sTpuruØ ÝTye hovo Ôe{Ae. Ae Ýem (xuwrag)
p` Aadr`Iy n=I maNyo. [Ú inim¿, Òvna _padannuH vl` j`ave Ke. sdŸguÌ ÝTye
ñdymaH je _Tk<Ú Ýem, Aadr Ke te j inüy=I potana xuâ Aa„Sv$pno Ýem Ke. Ae kar`e
]I sdŸguÌ wgvHt t=a temna Nyay, A|ya„ Aaid Ýmai`k xaÏono Ýem Aa„a=±ne
hoy j. 13.
hve sTpuruØoAe in*kar` kÌ`a=I AekaNt Aa„ana j iht A=eR je stŸxaÏo rCyaH
Ke tene kem AvgahvaH te khe Ke. temaH F`o gHwIr A=R ræo Ke.
A=va sdŸguÌAe kæaH, je Avgahn kaj¸
te te inTy ivcarvaH, krI mtaHtr Tyaj. 14.
\maR„a sdŸguÌAe kæuH ke Amuk xaÏ vaHc, to tenuH F`uH mahaTMy AavvuH Ôe{Ae
Ane svR& wgvanna Nyayna êDa gHwIr rhSy wyaÅ Ke temaH êDa _trIne te smjvuH
Ôe{Ae. jem diryamaH motI leva ma`so êDa Avgahe Ke TyaH mgrmCK, maKlaH t=a
pa`InuH tofan shn krIne p` AHdr DUbkI mare Ke, tem xaÏna taTpyRne Avgahe Ke,
teno A=R Ae Ke ke prmaTma je svR& vItrag wgvHto, AacayR Ane g`\ro Aa„tÀv
ivØe xuH kheva mage Ke te potana &an vDe SvalHbn=I guÌAa&anuH y=a=Rp`uH smÒne,
êDa Nyayne gHwIrwave te ivcare Ke. ivro\I maNyta !azIne Ý=m j smjvanuH Ae Ke ke
Òv=I xuH ={ xke Ke Ane xuH n=I ={ xktuH, xuH ={ ræuH Ke Ane xuH mane Ke. pote drek
smye xuH Sv$pe Ke teno y=a=R in`Ry kyaR ivna xaÏo vaHce, saHwze Ane ;huH saruH kruH KuH'
Aem mane te b\uHy v<=a Ke. Aa„a Svgu`maH b\uHy krI xke Ke, prHtu sHsar, dehaid prvStu
ke prgu`maH (prma`umaH) ko{ Ýkare kH{ p` kdI n krI xke. Aa mha inym Ý=m
smjvo.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
110) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
je SvCKHd !azIne indÈØ vItrag wgvHtona wavvcnno Aaxy xuH Ke tene smje,
êDa`=I ivcare Ane AHdr=I saco Nyay ka#e ke svRÒvo xi›$pe ãƒSvwave ma5 xuâ Ke,
p` potanI vtRman AvS=a potanI wUlna kar`e miln Ke¸ te milnta Ane wUl riht
tdŸn xuâ Sv$pnI Ýaiº Òv y=a=R puruØa=R=I krI xke Ke. te Nyaye Aek vat p` y=a=Rp`e,
xaÏNyayne êDa`=I AvgahIne ivro\ !azIne Ôe Òv smje to b\ay Ýmai`k pDqaH$p
NyaynI sHi\ tene bestI Aavxe.
F`a Òvone suq Ane sTynI talavelI KtaH, inTy shj AanHdSv$pno Anuwv
n=I =to tenuH kar` ke temne Sv$pnI w/aHit Ke. te loko ivcayaR ivna goqI Ôy Ke. kaym
vaHcn calu raqe, p` te xBdno wava=R xuH Ke tenI qbr jene n pDe, KtaH haHkye raqe Ane
potana SvCKHdne @Ik mane, tene Sv$pnI w/aHit n !ze. vzI te sa\uvHdnano Aa]y krto
hoy, AanupUv± g`to hoy, ;nmo AirhHta`H' vgere goqI naqto hoy, p` ivcare nih ke
huH jenuH Smr` kÌH KuH tenuH xuH Sv$p Ke? tena=I mne xuH law =ay Ke? huH te ragmaH !É–o KuH
ke xuH? Aa tÀv xI rIte Ýg! ={ xke Ke? mne marI Ane prnI Aozqa` xI rIte Ke?
ApUvR vStu Ýaº krvanI k{ kza Ke? huH je krI ræo KuH, manI ræo KuH te sTy Ke ke kem?
teno ivcar ivvekpUvRk krtaH tene AavDe nih to te Aagz kem v\xe? iÊyane potanI
krva mage Ke teno inTy AWyas hova KtaH tenuH vtRmanmaH kaH{ fz AavtuH n=I, to tenuH
pKI fz kem Aavxe? Ae!luH loko ivcarta n=I.
loko ]âane \mR khe Ke p` ]âaSv$p to Aa„a Ke Ane teno ÝTyÙ vtRmanmaH
p` law ={ xke Ke. Ý=m bIÔuH kaH{ krIAe Ane pKI Aa„&an éFDe Aem n=I, ma!e kæuH
ke stŸ xaÏo inTy ivcarvaH, y=a=R Nyay=I AvgahvaH, p` k{ xrte ke:- ;krI mtaHtr
Tyaj' Ae!le SvCKHdno Tyag krIne, ivro\ !azIne smjva ma!e ivcarvaH. AevuH n hovuH
Ôe{Ae ke tena=I hain =ay ke SvCKHd poØay. tÀvno AWyas Anaid=I Òvne AÔ`p`e
Ke. teno y=a=R in`Ry krtaH var lage teno vaH\o n=I, p` qo!o in`Ry n ={ Ôy te
ivcarvuH Ane je sacuH Ke te smjvuH¸ p` K mihna ivcar krIne weHsnaH ixHgDamaH ma=uH
Falnar mUqR mnu*y jevuH n =vuH Ôe{Ae.
Aagz kæuH ke Aivro\ tÀvin$pk xaÏne y=a=R smÒne xaÏmaH Ývex krvo. huH
ko` KuH? maÌH Sv$p xuH Ke? t=a Aajsu\I je maNyuH Ke tena=I Ôudo pDI m|yS=p`e
Nyay¹iÚ=I ivcare to law =ay, p` kuz\mRne sa=Rk krvana
112) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aave to wed&an vDe !aze. AhÄ to jvabdarI naqIne kæuH Ke ke xaÏ vaHcvamaH tara b\a
kutkR, pUvaRg/hne !azIne SvCKHd, manaid riht =a to Aa„a=R pamI xkaxe. 5`e kazna
&anI Aem j khe Ke.
Aek sTpuruØ pase Aek vex\arI muin Aaƒa. tem`e _pdex saHwZyo Ane tene
ÌCyo, te=I kæuH ke mne Aapna cr`maH-Aa]ymaH raqo. ]IguÌAe xrt krI ke bar
mas su\I frIne ßyaH ßyaH tne man mZyuH hoy TyaH b\e khI Aav ke meH je _pdex
AaPyo hto te Ý$p`a qo!I htI. muin khe, ;Ae mara=I nih bne, bIÔuH gme te kho.'
guÌ khe ke, ;tarI b\I pUvR maNyta _pr mÄDa mUk, SvCKHd TyaGya ivna ke Aam kyaR
ivna laq vØR tpSya kr, gme tem kr top` bIÔe _pay n=I.' Tyare ãƒilHgI muin
khe ke, ;p` Aem kruH to É–aHyna n rhIAe. tem kho Ko tem kruH to je loko mne man
Aapta hta, te marI mXkrI krxe, ma!e maÌH kaH{k raqo.' ]IguÌ khe ke, ;prma=RmaH
kp! nih nwe. sTy to srz Ke, sulw Ke, tenI Ýaiº svR S=ze Ke. ma5 doØ tjva
pDxe, SvCKHd Ane ÝitbH\=I j moÙmagR A!k–o Ke. tare qo!uH sacvI raqvuH Ke ke
sacuH smjvuH Ke? wUl=I ha=maH sakrne bdle somlnI k!kI AavI Ôy, to wUlne
Ô~ya pKI tene ko` raqe? Daæa puruØ pase wUl=I Jer AavI gyuH, p` ßyare wUlne
Ô`e, Jerne Aa Jer j Ke Aem Ô`e, pKI teno Tyag krtaH var n lgaDe. loko xuH
khexe, maÌH man jtuH rhexe to? Aahar-pa`I nih mze to? vgerenI prva n kre.
ko{nI qo!I xrm n raqe.' ma!e j 1pmI ga=amaH SvCKHd Ae!le im+yaTv-mohwav
!azva khe Ke. 14.
roke Òv SvCKHd to, pame AvXy moÙ¸
paMya Aem AnHt Ke, waQyuH ijn indÈØ. 1p.
10 mI ga=amaH ]I guÌnaH lÙ` kæaH Ane 13 mI ga=amaH Òv-AÒv in$pk
\mRxaÏnaH lÙ` kæaH.
hve indÈØ devnuH lÙ` Aa ga=amaH kæuH Ke. jena rag, äeØ, A&an svR=a !zI gyaH
Ke Aeva vItragdev indÈØ prma„a Ke. te svR& vItragdeve svR Òvone iht ma!e kæuH Ke ke
Òv Anaid kaz=I potanI [CKa=I Ane potana Dhap`=I caLyo Ke, te=I du:qI =yo Ke,
p` potanI FelKa, SvCKHd, mt, Aag/h, man Aaid kØayne roke to AvXy SvtH5 pU`R
suq-shÔnHddxane pame. AivnaxI injpd-moÙdxane pame, kar` ke im+ya AiwÝayna
Tyag=I AnHt Òvo pU`R
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
114) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
krIne svR& wgvane je Sv$p kæuH te inj xuâSv$pne AozqIne teno Aa]y krtaH Òv
AvXy moÙdxane pame Ke. Ae rIte AnHt Òvo moÙdxane-pU`R piv5tane paMya Ke. Aem
AnHt&anI, i5kaz&anI svR wgvHtoAe kæuH Ke. AnHt&anI =ya, =ay Ke Ane =xe temno
Aek j AiwÝay Ke. teAo rag-äeØ, A&anno svR=a nax krIne indÈØ ijn =ya Ke.
kevz&anI prma„anuH k=n indÈØ Ke Ane teAo p` indÈØ Ke.
kdaip A&anI Òvo F`a Dhap`vaza hoy, mhabuiâvHt hoy, KtaH teno AiwÝay
DamaDoz hoy Ke, in:xHk n=I hoto. AinTy Ýk<itna inim¿=I =yelo wav AinTy Ke,
ma!e te A&anI puruØnuH k=n Ýamai`k Ane indÈØ hoy nih. te Òvo gme tevI go@v`=I
vato kre top` indÈØ hoy nih. Aek A&anIna Anek AiwÝay hoy Ke, AnHt &anIno
mt Aek j hoy Ke. —puruØ Ýma`e vcn Ýma`˜ kæuH Ke, ma!e sdŸguÌ smagmne j
Ýamai`k Aa]ywUt kæo Ke. 1p.
ÝTyÙ sdŸguÌyog=I, SvCKHd te rokay¸
ANy _pay kyaR =kI, Ýaye bm`o =ay. 16.
xaÏmaH Anek ApeÙa=I k=n Aave teno Ôe ko{ Òv SvCKHd=I AWyas kre to
AekaNt Aag/hne pkDIne te roka{ Ôy Ke. jene Aekla inüyno Aag/h (inüyawas)
besI gyo hoy Ke tene Aa„a Aeklo xuâ j Ke, AvS=a p` xuâ j Ke, te rag-äeØno huH
ktaR n=I vgere khe Ke, p` rag-äeØ, ivØy-kØay F!aDvano puruØa=R krto n=I. je
ragriht =vano ÝyTn n kre Ane SvCKHde ÝvteR Ke tene xu*k&anno rag v\I Ôy Ke Ane
puruØa=R krnara ÝTye tenI ¹iÚmaH ivro\ Aavxe ke Ae to ƒvhar Ke. Aam kre te to ktaR
={ Ôy Ane Aa„a to AktaR Ke, Aem k=nma5 te \ar`amaH raqe Ke.
AaTma=± to indÈØ &anbzvDe rag !azIne puruØa=R siht khe ke ãƒe huH i5kaz xuâ
j KuH. potano xuâ pyaRy _FaDtaH ke!lo bzvan puruØa=R Ôe{Ae Ke, te &anno ÝyTn !kavI
raqva ke!lo puruØa=R (vIyRbz) Ôe{Ae, tenuH SvCKHdI Ae!le xu*k&anIne wan hotuH n=I.
SvCKHd !azvano _pay sdŸguÌna Aa]ye hoy Ke, Ae!le potanI pa5ta=I _padan tEyar
krI sdŸguÌno smagm kre to Anaidno im+yawav-SvCKHd rokay Ke Ane pir`ame te
AaTma=± Òv Aa„&andxane pame Ke. vzI ko{ _padanne wUlIne inim¿ne pkDI raqe
Ae!le ƒvharvcnone pkDIne ƒvhar iÊyakaHDnuH iv\an jemaH hoy te j ma5 vaHce, ivcare
Ane iÊyajDTvmaH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
116) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aadr Ke TyaH AkØay AaTmano Anadr Ke, sacI ]âa to dUr j rhI Ôy Ke. &anIAe to
AragIp`ana lÙe piv5 &anbzvDe rag !azIne &anmaH &anp`e !kI rhevuH Aene j saco
Vyvhar kæo Ke. te wUlIne baæ ƒvharvcnne pkDe temaH nukxan kone? xaÏmaH Anek
ApeÙa=I k=n Aave tenuH Ýyojn n smje, Aaxy n smje Ane inim¿no Aag/h pkDe te
mU# Ke. xaÏmaH Anek hetu=I Òvone pa5ta pamvane _pkarna hetu$p stŸsa\nnuH lÙ
kraVyuH hoy Ke, p` teno A=R guÌgme n smje, sacuH Ýma` n ivcare to wUle. jeno
AiwÝay Aem =yo ke prpda=R mne nukxan krxe, ma!e huH Aene dUr kruH¸ ÏI deqIx to mne
rag =xe ma!e AaHqo foDuH, Aevo AiwÝay Ke, TyaH A&an Ke¸ tene jDtÀvnI p` Aozqa`
n=I. &anI \maRTmane bhar=I VyvharmaH p` ivvek rhe Ane sHsar ÝsHgmaH ke ko{p`
sHyog ÝsHgmaH Ùow n =ay. je`e inim¿ _pr =oDo p` Aa\ar raQyo Ke, tene potano
y=a=R iv¬as n=I. sdŸguÌno smagm KoDe to SvCKHdmaH @gay j Ke. ;te doØ raqva ma!e
bIÔ _pay kyaR =kI Ýay: te bm`o =ay.' je ivi\Ae SvCKHd !ze tena wan ivna bIÔ
F`a _pay kyaR=I SvCKHdnI puiÚ v\are =ay Ke. Ýaye Ae!le F`uH krIne SvCKHd v\e, p` je
mumuÙu sdŸguÌnI Aa&ane Aozqnaro, te mujb vtRnvazo Ke te ßyaH ßyaH je je yoGy hoy
TyaH y=aS=ane tem j smje Ke Ane ]IguÌna ivrhmaH p` guÌAa&a ma=e cDavIne vteR Ke¸
tene SvCKHd n=I. je`e sdŸguÌsmagm kyÈ n=I te xaÏa=R smßya ivna ivqvad éwo
krxe. xaÏmaH ]I iv>anHdÒ SvamIAe kæuH Ke: ko{ \mRno ANyay, ê\I Ý$p`a krto hoy
teno je y=axiÉt ivro\ n kre Ane saca Nyayne n S=ape te \m± n=I¸ pote \mRtÀv
smjto hoy to qo!ano ivro\ kre. \maR„a iS=r smai\maH hoy tena sHbH\I Aa vat
n=I p` je ALp& Ke Ane jene dehaidmaH ALprag hova=I qavapIvanI v<i¿ =tI hoy Ke,
tene Aevo xuw ivkLp Aaƒa ivna n rhe, kar` ke tene \mRSneh$p rag Ke. dev-guÌ-\mRno
rag jene vteR Ke tene \mRnI helna (hI`p) =tI Ôe{ne saco NyaymagR S=apvano ivkLp
Aaƒa ivna rhe nih. Aa ivØe xaÏmaH !UHkamaH lqa` hoy tene smßya ivna vaHcIne khe ke
xaÏmaH kæuH Ke ke \mRnI helna =tI hoy to bcav krvo. Aem kLpI Ôe SvCKHdI ix*y hoy
to AavaH xaÏo vaHcIne ko{ sa=e JFDo krI bese, sHFmaH ivqvad éwo kre, tene Nyay-
ivvek AavDe nih. je ivi\, je kza jene Ýaº Ke teno Aa]y kyaR ivna, SvCKHdI ßyaH-TyaH
ivqvad éwo krxe A=va qo!a A=Rne g/h` krxe. Ae ma!e ÝTyÙ sdŸguÌsmagm _pkarI
Ke Aem kæuH. Aa„\mRnI x$Aat Ae!le sMyGdxRnnI x$Aat¸ te A=eR hve smiktnuH lÙ`
khe Ke. 16.
118) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
tena=I iht mane, potanI vtRman AvS=a xuH kam kre Ke, &andxa te xuH Ke, tenuH lÙ
smßya ivna ÝmadmaH inraHte po#e Ke, tene puruØa=R te xuH Ane rag !azva$p &annuH
&anmaH !kvuH te xuH, tenI kaH{ qbr n=I. SvCKHd rokvanI kzanuH tene wan n=I, KtaH huH
Ô`uH KuH te j sacuH Ae maNytanI pkD hova=I ivØykØaynI AHtrHg Ýv<i¿ !ze nih¸
kar` ke sMyG&an ivna saco ivvek hoy nih Ane Ae=I dehaidnI sgvDta ÝTye rag
t=a ÝitkUzta ÝTye äeØ tene rhexe j. je tuCK pda=RmaH \Irj qo{ bese Ke Ane mane Ke
ke Ame Aa„anuH Sv$p Ô~yuH Ke, te`e SvCKHd po*yo Ke, ßyaH &atap`uH Ke TyaH prwav-
ragaidkØaymaH !kvuH =ay nih, Ane ßyaH im+yaAag/hnI pkD Ke TyaH indÈØ &atap`uH
hoy nih. ma!e kæuH Ke ke SvCKHd-mtag/h KoDIne sdŸguÌna lÙe vteR to prma=R Sv$pna
hetu-kar`$p smiktnI ÝaiPt =ay Ke jenuH lÙ sacesaca AaTma ÝTye hoy te Sv$pmaH
bIÒ kLpna n kre Ane ÝTyÙ sdŸguÌ Aa&aAe vteR. jem svza FDa _pr bIÔ Anek
FDa svza rhe tem AaTma=± supa5 Òvne b\uHAe svzuH =ay Ke, Ane SvCKHdI mana=±ne
ê\a FDanI jem AvzuH =ay Ke. ma!e sdŸguÌno smagm prm _pkarI Aa]ywUt kæo
Ke. 17.
manaidk x5u mha, injKHde n mray,
ÔtaH sdŸguÌxr`maH, ALp Ýyase Ôy. 18
mnu*yne man Ane mE=unsH&a v\are Ke. AaTma sday &anSv$p AinCKk Ke, tene
wUlIne Ýk<itjNy {CKamaH rokavuH tene sH&a khe Ke. man, sTkar, Êo\, maya, low Ae
Òvna mhax5u Ke, temaH mankØaynuH muQyp`uH Ke. ]Imde kæuH Ke ke Ôe mnu*ymaH man n
hot to moÙ j AhÄ hot, Ae!le manaid kØay Òvna mhax5u Ke, te potana SvCKHde n
!ze. \mRna bhane AnHtanubH\I man sevay Ke, te sdŸguÌxr`-Aa]y ivna n !ze
cÊvt± raÔ muin =ya hoy Ane xhermaH iwÙa A=eR AaVya hoy, caE!amaH éwa ræa hoy
Ane tenI j dasI tene @pko Aape Ane khe ke muinno Aacar n=I ke caE!amaH éwa rhevuH,
to muinne tena _pr jra p` roØ n =ay ke Aa maÌH Apman kre Ke, p` muin potanI
wUlne kbUl kre. AsTyno Aadr krnar potana i5kazI sTyno Anadr kre Ke. doØno
Aadr te potano j Anadr Ke. Ôe Aek bazk p` muinnI wUl deqaDe to muin te kbUl
kre.
Aa 18 mI ga=amaH cair5nI vat khI Ke. 17mI ga=amaH AaTm&anI sdŸguÌna
lÙ=I-Aa]y=I kar`smikt kæuH Ke, ke jena=I inüysmikt Ýg!vanuH Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
120) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
inim¿¸ pame nih isâTvne, rhe w/aHitmaH iS=t.' _padanno wav l{ne je iS=r =ay Ke,
tenI Aa vat n=I. vzI jenamaH laykat Ke te inmaRnp`e [Ú inim¿no Aadr kre Ke.
Aa„anI tEyarIvazane stŸnuH Ane stŸna inim¿nuH bhuman =ya ivna n rhe. ßyare ¹iÚnI
vat krvI hoy Tyare ApeÙaAe Aem p` khevay ke Aa„a=± puruØa=R tEyar =yo. pa5ta Ke
to shkarI inim¿o, sdŸguÌ smagm Aaid yog hoy j, p` te=I kaH{ inim¿=I gu`
éFDyo Aem n=I.
]I smysarmaH muQyp`e _padannI vat Ke. smysarmaH Aave Ke ke :-
—]ut, pirict, AnuwUt svRne, kamwogbH\nnI k=a¸ pr=I Ôuda AekTvnI, _pliB\
kevz sulw na.˜ Aem kæuH ke Òvone kamwogbH\nnI k=ano pircy Anaidkaz=I sulw
Ke, p` pr=I Ôudap`uH-inmRz xuâp`uH sulw n=I. in$pai\k pU`R xuâ Aa„tÀvnuH jene
&an Ke Aeva sTpuruØno pircy p` Aa Òve pUveR ko{var kyÈ n=I, sdŸguÌmuqe AaTmanI
vat p` saHwzI n=I, AemnI seva p` krI n=I Ae!le sTsmagm vDe stŸ Ane sdŸguÌno
Aa]y kyÈ n=I. Aem stŸnI dulRwta btavIne [Ú inim¿maH _pkarIp`uH S=ape Ke, te=I
kaH{ prma=Rne ba\ n=I. je Aa„ane sdŸguÌnuH bhuman Aave Ke te AaTmane @rvanuH @eka`uH-
AHtrivsamo ha= Aave Ke Ane teno ivny drek xaÏmaH gayo Ke coraxInI rqDpa!=I
tpayman =yela Òvone sdŸguÌno sTsmagm, AaTmanI xItzta =vamaH _Tk<Ú inim¿
Ke. xItzIwUt wavfUvaro ]I sdŸguÌ Ke ke je, AaTmane AnHt du:qaid bH\=I KU!vanI rIt
btave Ke Ane mu› dxanuH wan krave Ke. sMyG¹iÚne tIv/ Êo\, man, maya, low n hoy,
tene guÌk<pa=I Ane potanI pa5ta=I im+yamoh w/m`ano Awav =yo Ke, Ae!le pote
Ait inmaRnI, ivnyvHt =yo Ke potane ALp gu` éFDyo Ke, KtaH ]I sdŸguÌnuH mhaman
kre Ke. tÀv¹iÚAe huH Anaid AnHt pU`R KuH, p` hÒ mare AnHt puruØa=R Ýg!avvo bakI Ke.
Ae!le AvS=aAe A\Uro KuH Aem te Ô`e Ke¸ sTpuruØnI wi›maH potane t<` jevo ikHkr mane
Ke. temaH AnHtgu`nI prIÙa Ke, stŸno Aadr kre Ke, potane je pU`R piv5tanuH poØa`
AaVyuH teno Aadr kre Ke. ]Imd p` &anIno ke!lo b\o ivny kre Ke, mhaman kre Ke. teAo
khe Ke, —he ]I kuHdkuHdaid AacayȦ AapnaH vcnam<t Aa pamrne Sv$panusH\anmaH prm
_pkarI =yaH ma!e Aapno AnHt _pkar Ke.˜ Ae inmaRntamaH j sa\kno AkØaywav v\e
Ke. AemaH potanuH &anbz v\tuH deqay Ke. Ae puruØa=RnI sbza{ Ke. je stŸne AozqIne
sdŸguÌno ivny kre Ke, te prma=eR potano puruØa=R _paDe Ke. stŸ Ane stŸna sa\nnI vat
saHwztaH wi›wav=I romaHc qDa ={ Ôy Ke. inim¿ne jem Ke tem Ô`e Ke. potanuH tÀv
jem Ke tem
122) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
puruØa=R _paDva wi›wav=I khe Ke ke ]I kevz&anI wgvanne AnHt kÌ`a Ke. Aem
kæuH te _pcarvcn Ke. tem khevanuH Ýyojn Ae Ke ke temnaH wavvcnna inim¿e F`a
Òvone Aa„&annI Ýaiº =ay Ke. vzI bIÒ rIte temne AkØaykÌ`a Ke. potana
wavmaH doØ n=I Aavto tenuH kar` AnHtI Svdya Ke. te AkØaykÌ`a Ke, prm
vItragta Ke.
vzI ko{ prma=R wi›vx potano puruØa=R _paDtaH, nEgmnynI ¹iÚAe wUtkazmaH
wgvane je ivny kyÈ hto teno vtRmanmaH Aarop krIne khI xke Ane te rIte potano
wi›wav$p puruØa=R éKaze.
jem Ke tem ApeÙa je nih smje te wUl qaxe.
isâ wgvanmaH p` ingod AvS=a gaE`p`e Ke. Ae rIte wUt-pUvRnI ApeÙa
Ýyojnvx smjvI Ôe{Ae. inüy¹iÚAe —svR Òv Ke isâsm˜ Aem potana puruØa=Rna
_paD ma!e Svwav ApeÙa=I khevay. te jem Ke tem smÒne vtRman AvS=a Ýg!
puruØa=R$p Ke, tene sTya=Rp`e lÙmaH raqe to tenI ApeÙa sacI Ke.
Aa ga=ano isâaHt loko¿r ivnymagRmaH AkØaywavnI ¹iÚvDe inmaRnp`ano
mihma j`avvano Ke. te ApeÙaAe Aa inim¿nuH k=n Ke. teno prma=R _pr kæo tem
smÒ levo. bIÔuH kaH{ n smjvuH. smÒne jem Ke tem Ô`vanuH Ke. bakI xaÏmaH ko{
vatno Aaxy k{ ApeÙaAe Aave Ke te n smÔy to m|yS= rhevuH.
&anne pamelo ix*y sdŸguÌno ivny n cUke. teno Aaxy Aem Ke ke inivRkLp
dxamaH iS=t kevz&anIna &anmaH pUveR KÍS=dxamaH pote je ivny kyÈ hto te
AvS=anuH &an p` qse nih Ane idƒ|vin KU!e Tyare pUvR AvS=anI vat p` Aave.
ko{ [Nã, cÊvt± Aaid wgvan kevz&anIne pUKe to Ame Amara guÌno Ý=m Aam
ivny-ivvek krta hta, Aem p` va`IyogmaH Aave. gya kazmaH je ivny kyÈ hto
teno inØe\ n kyÈ te p` ivny Ke. &anIne AozqI teno ivny n kre to SvCKHd n
!ze.
AhÄ ]ImdŸne je khevuH Ke teno Aaxy Aevo levo ke je Òvone ivnynuH mahaTMy n
hoy teva Òvone éwa raqIne p` ko{ ApeÙaAe ivnynuH mahaTMy kæuH Ke.
vEyavCcno A=R seva Ke. Aeno A=R vItrag wgvannI potana AkØay-
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
124) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
jgt _pkar krva tEyar Ke, loko¿r magRnI kUHcI sdŸguÌAa]y=I smÔy Ke. te=I kæuH Ke
ke sulwboi\ Òv hoy te j Aa loko¿r ivny, ãƒe Ane wave jem Ke tem smÒne
potanuH kayR krI lexe.
logSsno pa@ —logSs _ßÔeygre˜ =I x$ =ay Ke. AemaH Aave Ke ke ;Aa$GgH
boihlawH.˜ (AkØay Sv$pnI Ôzv`I) Ae!le sMyGdxRn, &an, cair5nuH pamvuH te
boi\bIj Ke. pU`Rtane lÙe, injSv$pnI sav\anI vDe rag-riht &anmaH !kI rhIne, te
smta Aayu*ypyÅt inwavI raqI mr`!a`e te AqHD xuâ Sv$pnI Aara\na vDe
smai\mr` krvuH te saco ivnymagR Ke, te ]âa-&an-cair5ne AqHD \araAe nwave te
boi\ AqHDne pamIne pU`R kevz&an Ýg! kre Ke. vtRman kazmaH svR& tI=Åkr wgvanno
saÙatŸ ÝTyÙ yog n=I, te=I krIne kdac Aekad wv bakI rhe to tenuH wav=I AaHt$H n=I.
sdŸguÌno ivny Ae pra\Inta n=I. stŸno ivny Ae potanI shj SvtH5 dxano ivkas
Ke. dev-guÌ-\mR vItrag Ke, tena ivnymaH supa5 Òv puruØa=RvHt nmI pDe Ke, #zI pDe Ke,
Ane KõI wUimka su\I dev-guÌ-\mRnI wi› Sv$pAnusH\anna lÙe kre Ke. waØamaH
AhHp`anuH vcn p` n Aave. inim¿nI waØa ivny=I j Aave. Ae sa\knI nm/ta Ke,
gu` Ke. ;he Ýwu¦' nI Stuit Ke. temaH sdŸguÌnuH mahaTMy, man !azIne puruØa=R _paDva ma!e
kæuH Ke. KeLlI kDImaH Aave Ke ke:-
;pDI pDI tuj pdpHkje, frI frI maguH Aej¸
sdŸguÌ sHt Sv$p tuj, Ae ¹#ta krI dej.'
temaH potana puruØa=RnI Ai\k Ôg<it Ke, Sv$pnI ¹#ta Ke, dInta n=I, p`
puruØa=RnI sbza{ Ke. Aa AlaEikk ivny ko` smje? sulwboi\ Aara\k Aa„=± j
smje, mUz _padannI vat Aave, TyaH AekaHt pkDe Ane puruØa=R wUle, Ane inim¿nI vat
Aave TyaH mUzne wUle Ane inim¿ne pkDe. Aem SvCKHdI potana Sv$pnI sav\anI raqI
xke nih. A&anI potano gu` bgaDe Ane mane ke huH @Ik su\aruH KuH, p` \maR„a ivvekI Ke.
qro ivvekI hoy te potano puruØa=R brabr n épDe to bIÔno ke inim¿no vaHk n ka#e.
potanI nbza{ Ô`e Ane cair5gu` qIlvvano ÝyTn kre Ane khe ke \Ny sdŸgu̦
mara jNm-mr`no tme nax kyÈ. AapnI xItz KayamaH maÌH k<ta=Rp`uH Ke. he na=¦ Aape
j mne Aa„a AaPyo Ke, Aapno AnHt _pkar Ke¸ Aem inmaRnp`e &ankza=I potano
puruØa=R _paDe Ke. Aevo prma=RwUt ivnymagR ko{ sulwboi\
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
126) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ma!e tÀvno AWyas kro to jem Ke tem smÔxe. qo!ano Aadr =taH stŸno Anadr =ay
Ke, ma!e ivny krnarnI p` jvabdarI Ke. 21.
te ma!e khe Ke ke :-
hoy mumuÙu Òv te, smje Aeh ivcar¸
hoy mta=± Òv te, Avzo le in\aRr. 22
guÌ pase=I Aek saco Nyay smjnar su¹iÚ Òv AaqI ijHdgI temno _pkar n
wUle. Aa„anI piv5 dxano kamI-saca suqno kamI y=a=R ivvekvHt hoy Ke. te y=a=R
ivcarne smje Ke, p` je mta=± Òv hoy te teno Avzo in\aRr le Ke, A=va kaH to
tevo ivny ix*yaid pase krave Ke. AsdŸguÌne ivØe sdŸguÌnI w/aHit raqI ivnymagRno
Avzo in`Ry krI le Ke Ane mane Ke ke:- pote ¹# mumuÙu Ke, ivnyvHt Ke. Aem AsdŸguÌ
pase j{ne AsdŸguÌne ¹# kre Ke Ane inj mana=eR (potana sHtoØ ma!e) potana jevI
ê\I ]âavaza AsdŸguÌ pase khe Ke ke tme j \mRtI=Rne !kavI raqo Ko, Aap j saca
Ko, bIÔ Aam khe Ke ma!e qo!a Ke, Aem AstŸno Aadr krIne maHhomaHhe im+yaTvne,
SvCKHdne ¹# kre Ke. potane potanuH Aiht krvuH n=I, KtaH A&an Ae bcav n=I¸ ma!e
te AvXy wvjzi\maH bUDe Ke. Aeva Òvo Aa ivnymagRno du$pyogno krIne potanuH
Aiht kre Ke¸ iht-Aihtno jene ivvek Ke Aeva mumuÙu Òvo hoy te ßyaH ivny F!e TyaH
ivny kre, p` ko{ im+ya¹iÚno ivny n kre. teno A=R Aem n=I ke bIÔno Anadr
kre. ko{ mumuÙu Òv rStamaH caLyo jto hoy tene _pkarI supa5 \maR„a mze temno
Aekno j ivny kre Ane bIÔ sHsarA=± hoy teno ivny n kre. temaH teno Aivny
n=I. stŸnI Ìic ={ TyaH stŸno j Aadr hoy. potane ivØe bIÔ Aam \arxe to?
AevI xHka tene n hoy. ßyaH lgI pU`R vItragta, Sv$piS=rtamaH Aekag/ta ={ n=I,
TyaH lgI gu`vHt \maR„anuH bhuman kyaR ivna n rhe. sMyGdxRnnuH sa\n-[Úinim¿$p
sdŸguÌ, stŸdev, sTxaÏno ivny kre. kuguÌ, kudev, Ane kuxaÏno ivny n kre te kaH{
äeØ n=I.
kHjs
U a{, Ane krksr be_ wavmaH ke!lo AaHtro Ke? Aek ivvekpUvRk jem Ke tem
smÒne ivvek=I vteR Ke, Aek t<*`ane poØe Ke¸ tem ¹#ta Ane mtag/hmaH AaHtro Ke. ¹#ta
Ae!le sTSv$pnI in:xHk pkD Ke Ane mtag/h Ae!le marap`ana pÙnI buiâ Ke. temaH
äeØwavnI hyatI hoy Ke. _dar Ane _Da_ te be_ wavna AaxymaH jem fer hoy Ke tem
ivvekI ivnyvHt Ane AaH\zo ivny krnar Ae bþemaH fer Ke. pkD pkDmaH fer Ke. iblaDI
ëdrne pkDe Ane potana bCcaHne
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
128) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kamI, je Aagz khevayo te ivny Aaidno y=a=R ivcar, Ýmai`kp`e jem Ke tem smje Ke.
potanI pa5ta &anna ivvekvDe tEyar kre tene mUHJv` nih =taH, b\I mUHJv`no
in:sHdehp`e inkal ={ Ôy Ke. mare maruH pU`R sÀv, AivkarI &anFnSv$p, i5kaz
inmRz xuâ Aa„pd j Ôe{Ae Ke Aevo tene y=a=R inüy hoy Ke. pote rag Ane ragriht
injpdnI vheHc`ImaH mUHJay nih.
AhÄ 23 mI ga=a su\I je kæuH Ke teno y=a=R in`Ry mumuÙu j krI xke Ke. p` jene
xHka Ane mUHJv` Ke te smßyo j n=I. ma!e &anI khe Ke ke tmaramaH mumuÙuta hxe to Aa
N–aynuH y=a=Rp`uH j$r smÒ lexo. je smßyo n=I te coÞsp`e SvCKHd, manaid,
mtag/hmaH roka`o Ke. te wle potanI wUl n g`e p` te=I kaH{ te smßyo n khevay¸
kar` ke tene kaH to pu~ynI mI@ax rhI hoy Ke Agr to mtno, kuz\mRno Aag/h ke
manaidnI mI@ax Aaid hoy Ke. Aava Òvne Aa„a=R n smÔy, kar` ke tena ñdymaH
im+yaTvnuH xLy Ke. jem kUvamaH pa`I mI@uH Ane Aek j ÔtnuH Ke¸ p` te kUvana Aek =azamaH
kazIÒrInI po!lI naqI hoy to te =azamaH=I nIkztuH b\uH pa`I kDvuH j Aave Ane bIÔ
=azamaH sakrnI po!lI naqI hoy to b\uHy pa`I gZyuH-sakrna Svad vazuH Aave¸ Aem
Aa„a$pI kUvamaH mI@uH pa`I wyuÅ Ke, p` jena ñdy$pI =azamaH im+yaTv$pI kDvax,
mta=R, mana=R Ane SvCKHd wyaÅ Ke te Òv gme te!lo puruØa=R kre top` Aa„anI inrakuz
xaiNt, AkØayp`uH, shj AanHd-teno AHx p` tene n Aave. tenuH kar` Ae Ke ke tenI ]âa
Ane vtRn ivprItp`e pir`me Ke. tene ko{ wUl !azvanuH khe to te mane nih, él!o kuguÌ
pase j{ Aevo in`Ry kre ke je=I tenuH AvzuH j kayR =ay¸ tenI Ìic j tene tevuH vl` krave
Ke¸ im+yaTv ¹# =ay teva j AstŸ smagmno Ýem kre Ke. te=I te Avzo ivny smÒne
Aevo ê\o in\aRr krI bese Ke ke tene sacuH smjtaH ivro\ Aavxe. tevane dulRwboi\ kæa
Ke, kar` ke tene stŸnI prIÙa n=I¸ te saco ivny nih smje. ]I neimcHã isâaHt cÊvt±
khe Ke ke he ]Igu̦ Aapna cr`kmzna Ýtape huH sHsarno par pamI gyo KuH. j¡Ao¦ ke!lo
stŸno Aadr Ke¦ potamaH AnHtI pa5ta hova KtaH ]IguÌnuH bhuman kre Ke, guÌ ÝTye
dInta kre Ke. Ae j AnHtI sa\kxi› btave Ke, pU`R tÀvne phÇcI vzvanI \gx btave
Ke. dxRnsarmaH devsen AacayR khe Ke ke he pÍnHdI¦ he kuHdkuHdacayR Ýwu¦ tme Ôe saÙatŸ
sImH\r tI=Åkr wgvan pase j{ne Aa smysar pahuD (Sva„bo\ smyÝaw<t) n
laƒa hot to Amara jeva muinnuH xuH =at? Aapno AnHt _pkar Ke. Aap vDe j Ame
Aa„p`uH paMya KIAe. AemaH j sdŸguÌ Ane sdŸ\mRno ivny Ke. potano Aa„a Ôe
gu`v<iâmaH
130) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ko{ vcn puruØa=Rne nbzuH paDnar n hoy. ko{ Aem mane ke, Are re¦ Aa!lI êcI
wUimkavaza p` pDI Ôy Ke, to Aap`uH xuH =ay? AavaH mozaH Ao@aH lenaraAe pUveR mozap`uH
sevIne potana Sva\In tÀvne pra\In Ane wyvazuH maNyuH Ke. vItrag svR& ]I tI=Åkr
wgvannaH vcnono Aaxy b\a Òvona wavnI _ßjvzta A=e,R in:xHk SvwavnI v<iâ
=va ma!e hoy Ke. svR&nuH vcn in*pÙpatI hoy Ke. temnaH vcno smÒne svzo A=R levanI
jene Ìic n=I te ê\o wav pkDI le Ke¸ p` svR& wgvanno hetu svR Òvona iht ma!e hoy
Ke. pUveR tem`e AevI wavna krI htI ke svR Òvone Aa„\mR pmaDuH (Aeno giwRt wav Ae Ke
ke maro Aa„a xIF/ pU`R ={ ÔAo), Ae!le Aemna inim¿=I smvsr`maH je |vin KU!e Ke te
Aa„a=Rbo\k Ane prm ihtkarI j hoy Ke. xaÏmaH temnaH k=n g`\r AacayÈ !UHkI
waØamaH go@ve Ke, te sHÙepmaH j hoy. temno Aaxy Òvo smÒne puruØa=R lavIne
Aa„kLya` sa\e Aevo hoy Ke.
bIÒ vat Ae Ke ke Aek Aa„anI Ôt AevI Ke ke je kdI moÙe n Ôy. p` Ae
saHwztaH &anInuH vcn je wave Ane je rIt=I Ke te wave je Òv smje te AwvI hoy
nih. wgvannaH vak–=I to gu`nI v<iâ =vI Ôe{Ae p` teno Nyay n smjtaH je bhanaH
ka#e Ke ke Aam n hovuH Ôe{Ae, teno nkar krva$p potanI kLpna vDe khe ke teno A=R
Aam hovo Ôe{Ae vgere Anek bhanaH btavI prno doØ mannar-khenar tene Aa„a=R
n=I Ôe{to p` mta=R Ane ivqvad Ôe{Ae Ke. jene Aa„a=R Ôe{Ae Ke, te`e potano
SvCKHd, mtag/h KoDIne ]IguÌ xr`e jvuH Ôe{Ae. 23.
hve mta=±naH lÙ` in*pÙpatp`e khe Ke ke :-
baæ Tyag p` &an nhÄ, te mane guÌ sTy¸
A=va inj kuz\mRna, te guÌmaH j mmTv. 24.
jene sacuH &an n=I p` jeno baæTyag-vEraGy deqay tevane loko saca guÌ
mane Ke¸ kar` ke jgtna loko baæ¹iÚ=I Ôenar Ke. ko{ne qUb AakrI kÚiÊya deqay
to khe Aho¦ tp ke!la kre Ke¦ vÏ ke!laH AoKaH vapre Ke¦ vzI ko{ paxer xÄg=I
nwave to teno mihma lavI ga`aH gay. vzI ko{ nG™ hoy, ko{ tpela ptra _pr 5`
klak tpto hoy ke b/ïcyR jevuH ko{ne deqatuH hoy tene deqIne vah¦ vah¦ krI bese, Ane
ivny kyaR kre ke Aho¦ tme ware TyagI Ko. jgtmaH \mRne bhane ANy=a vtRnara be
vgR muQy Ke-ko{ xrIrbzvaza hoy te iÊyakaHD Ane kayklexmaH ÝvteR Ke Ane je
xrIrbzmaH mHd
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
132) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
jeAonI baæ¹iÚ Ke te baæna Tyag-vEraGyne S=Ul¹iÚAe deqe Ke Ane teno ivny,
nmSkar Aaid bhuman kre Ke. tenuH kar` Ae Ke ke pote dehaidnaH suq, sgvDta, Aasi›
F!aDI xkto n=I, Ae!le AevI sgvDta ivna baænuH cair5-kayklex deqe TyaH A\\ ={
pDe Ke¸ teva Òvne Aa„a prvStunaH g/h`-Tyag riht, inmRz, AbH\, behd &ata Ke te
kem besxe? je`e baæ Tyag-vEraGy _pr Aa„anI hd baH\I tene behd sam+yRSv$p
Aa„anI Aozq n=I, tene AHtrHg Tyag n=I. baæ ÔegnI iÊya deqay te _pr=I sacuH
lÙ` manvuH te doiØt lÙ` Ke. jene sacuH &an n=I Ae!le AHtr Tyag-vEraGy n=I tene
baæ TyagmaH A&anpUvRk, Aiwmansiht, im+ya Aag/hsiht kt<RTvbuiâ Ke. teno vEraGy
kevz äeØ$p va du:qgiwRt A=va mohgiwRt Ke, p` &angiwRt n=I. ragna Tyag$p
Tyag =yo n=I, p` tene baæ pda=R ke ÝsHgno Ôeg n hto, ÏI Aaid pirg/hnI AHtray
htI, te=I tene vtRmanmaH je Tyag jevo yog deqay Ke temaH tene kt<RTvwav Ke ne
&ataSvwavno itrSkar Ke.
(ta. 9-10-39 ga=a 24 calu)
jene potana sTSv$pnI Ìic n=I teva baæ¹iÚ Òvo baæ lÙ`ne j ÔuAe Ke.
temaH Aem p` AaƒuH ke Ý=m je Òvo sdŸguÌ sHbH\maH j wUle Ke te b\uHy wUle Ke. tenaH
kar` j`aƒaH.
sdŸguÌnaH lÙ`o Ý=m btaƒaH ke ]I sdŸguÌ j mumuÙu Aa„ane sacuH iht
smÔvI xke Ke¸ v/t, tp, \mR Ae xuH Ke, inüy-ƒvharnI sHi\ xuH Ke, pr=I j¡da{,
AekTvnI Ýaiº xuH Ke te sdŸguÌ y=a=Rp`e smÔvI xke Ke. stŸxaÏ t=a stŸdevnI
Aozqa` ]I sdŸguÌ krave Ke. AsdŸguÌAo stŸdev-guÌ-xaÏ Ane AHtrHg ivrit=I
ê\uH j btave Ke. AsdŸguÌno sHg krnar pote j Alayk Ke. mta=± Òvone Anaid=I
baæ vStuno tenI ¹iÚ mujb moh hoy Ke. te=I guÌnI Aozqa` baælÙ`=I kre Ke.
24 mI ga=amaH kæuH Ke ke —baæ Tyag p` &an nih, te mane guÌ sTy¸ A=va inj
kuz\mRna, te guÌmaH j mmTv.˜ jgtne AHtrnI prIÙa n=I, ma!e baæTyagmaH JUke Ke,
tene \mR mane Ke. jene AHtrHg Tyag n=I tene sMyGdxRn n=I Ane jene sacuH &an n=I
tene cair5 Ae!le &annI iS=rta p` n=I. &anrihtp`uH te kuguÌnuH Ane mta=±nuH
lÙ` Ke.
baæ¹iÚ Òv S=Ul pyaRyne deqe Ke, Ae!le ke, Aa TyagI Ke, b/ïcarI Ke, énaH pa`I
pIAe Ke, Aam tp kre Ke, muin Ke, Aem je bharnuH lÙ kre Ke. teAo Aa„ane wUle Ke. te
Òvo Aem mane Ke ke Aa guÌ saca Ke. ;A=va injkuz
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
134) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aa„amaH wyuÅ Ke tenI Aozq n=I¸ Ane 34 Aitxy vgere t=a sonana g#, Aa@
ÝaithayR, [NãonI seva vgere gaya kre¸ p` AHtrHgSv$p xuH tene AozQya ivna te
qreqr ragmaH roka`o Ke, ]I ijnnuH Sv$p AozQya ivna tenI b\I qtv`I ê\I Ke.
ijnpd te injpd Ke. ]I AirhHtne ãƒ-gu`-pyaRy=I y=a=Rp`e stŸsmagm vDe je Ô`e
te inüy=I potana j Sv$pne Ô`e Ke. ÝvcnsarnI 80 mI ga=amaH wgvan
kuHdkuHdacayR khe Ke ke:-
jo ja`aid ArhHt dVv¿gu`¿pßjy¿eihH .
so ja`id APpa`H moho qlu jaid tSs lyH .. 80..
(]I Ývcnsar A. 1)
je ko{ vItrag prma„anI pU`R xi›no ipHD Aa„a Ke¸ te jem Ke tem Ô`e Ke
Ae!le ke AqHD i5kazI, AnHt xi›=I Awed Aa„ãƒ, gu` Ane pyaRy yu› AhÅt
wgvanna xuâ Aa„ane y=a=Rp`e Ô`e Ke teno moh AvXy Ùy pamI Ôy Ke. Aa„a
AivnaxI, pU`R inmRz Ke, AiÊy Ane &anma5 Ke, pr=I Ôudo-AsHg Ke, Aem ijnpd Ô~yuH
te`e injpdne Ô~yuH Ke¸ te=I tenI w/aHit Ae!le dxRnmoh Ùy ={ Ôy Ke. kar`$pe te j vqte
mohno Awav Ke. ]ImdŸ kuHdkuHdacayR pote ivdeh Ùe5maH ]I sImH\r wgvan pase saÙatŸ gya
hta Ane Aa@ idvs su\I tI=Åkr svR& wgvannI va`I saHwzI htI, temaH Ùaiykwav-
AÝithtwavnuH v`Rn te vqte qUb caleluH, Ae!le Ae wavna w`kar ÝvcnsarmaH t=a
smysarmaH deqay Ke. svR&nuH Sv$p Ane Ae wav je`e Ô~yo teno moh Ae!le SvSv$pnI
w/aHitnuH kar` mohkmR AvXy !zI Ôy Ke-Ùy =ay Ke.
smysarmaH ]I kuHdkuHdacayRdev khe Ke ke ngrInuH v`Rn kyeR kaH{ te ngrInaH wUpnuH
v`Rn =yuH, gu`g/am =yaH-Aem n khevay¸ tem pu~yaid-xrIraid gu`nI Stuit kyeR kevzI
wgvanna gu`nI Stuit =tI n=I. tem j wgvanne je pu~yÝk<itno yog Ke tenuH j lÙ
krIne, temaH moh pamI, temaH je ko{ potanI buiâ rokI raqe Ane khe ke Aho¦ Amaro
kuz\mR kevo $Do Ke¦ wgvan cale Tyare devo senanaH kmz rce Ke, na!k kre Ke, Ae vgere
pu~ynI mI@ax trf jenuH lÙ Ke tenuH vl` tÀv w`I n rhetaH pu~y w`I rhe Ke.
vItragta sHbH\I ko{ Aa„anI vat krva mage to vCce vat naqe ke wgvanne AavaH
pu~y hoy ke 64 ÔeD camr ivHJay vgere vgere¸ Aem jene pu~ynI mI@ax Ke, pu~yno rag Ke,
tene potanuH wan n=I. AHtrHgSv$pnI vItragtane wUlIne pu~ynaH vqa` kre Ke. &anI
tene khe Ke ke tne tarI Ôt Ane svR&nuH Sv$p Ô`vanI Ìic n=I. je AacayaRid
\maR„aAoAe
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
138) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
sdŸguÌno yog bne top` te stŸno ivro\ krxe Ane kuguÌ pase potano Aag/h ¹# krva
jxe. potanI ¹iÚne xuH Ìce Ke, k{ baj¡ vl` rhe Ke. te Ô`vano _pyog rhevo Ôe{Ae
potanI wUl k–aH =ay Ke, te Ôeva éwo rhe to wUl kre nih.
(ta. 10-10-39)
Aa„ihtnuH wan n=I Aeva mta=±naH lÙ` khevay Ke. jene potana mtno Aag/h
n=I, AHtrmaH ku`p Ke, tene to sacuH smjvano Avkax Ke¸ p` jene qo!anI pkD Ke tene
stŸ smjvano Avkax n=I. 24-2p ga=a khI temaH ]âa Ane &annI wUl khI Ke.
AstŸ smagme jene guÌnI AozqmaH wUl Ke, tene stŸ dev, \mR Ane v/tmaH p` wUl Ke.
2p.
ÝTyÙ sdŸguÌ yogmaH, vteR ¹iÚ ivmuq¸
AsdŸguÌne ¹# kre, inj mana=eR muQy. 26.
AamaH ku¹iÚ Ane AsdŸguÌnI ¹#ta ivØe khe Ke. jem moÙno magR sMykŸ]âa, &an,
cair5 Ke¸ tena=I ê\o magR ku&an, ku]âa, Ane kucair5 Ke. xuw ragne \mR manI Òvo
ragaidmaH rokay Ke. vzI F`ay khe Ke ke AmaruH maneluH sacuH Ke. mta=± Òvne ÝTyÙ
sdŸguÌno k–arek yog mze Ane durag/hKedk Aivro\ va`I saHwzva mze, KtaH tena=I
AvzI rIte cale. ê\I ¹iÚvannuH AevuH lÙ` Ke ke sacuH saHwze tena=I ê\a{ kre j¸ n
kre to te ê\I ¹iÚvan nih. pUveR kæuH ke —je ijndeh Ýma` ne...˜ mta=±Ao nvtÀv
Ane iht-Aihtne smje nih¸ dehna Ýma`=I Aa„anuH Ýma` mape-srqave Ke te
AivkarI icdŸFn sa=e jDne srqave Ke. jenuH vIyR é\uH Ke, ê\I ¹iÚ Ke, tene mumuÙu
puruØa=±no yog bne KtaH ê\I ¹iÚvaza ê\o A=R kre. AHdrmaH nkar n kre to te ê\o
n khevay. jenI ¹iÚ AivkarI Aa„a=I ivprIt Ke tene stŸnI vat A`go@tI ={ pDxe.
\maR„a &anI hoy, smai\mr`nuH !a`uH hoy, te vqte kdI ƒai\=I Aa¿R|yan-AiS=rta
=ay, p` ko{ bIÔe &anI AavIne puruØa=RnI vat kre ke turt j tenuH vIyR Ôer=I fa!Ine
puruØa=R _paDIne potano wav _Tk<Ú-svzo krI le. im+ya¹iÚvazo sacI Ý$p`a-saco
Nyay saHwze TyaH kutkR Ane teno ivro\ kyaR ivna n rhe Ane _NmagRÝ$pk qo!a guÌ
hoy tenI pase j{ne potanI AstŸ vatne ¹# kre ke tme j saca Ko. bIÔ Aam khe Ke te
qo!uH Ke¸ khe ke Aap`e Aeva ¹# KIAe ke devna Dgaƒa n DgIAe, to pKI bIÔno xo
war? Aap`a ivro\I gme tem khe, p` Aap`e kem DgIAe? xaÏmaH stŸ]âa=I n
DgvanI vat Aave Ke,
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
140) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
te khe Ke ke Ôe{ne bolvuH-calvuH te _pyog, bIÔ Òvne n marva te \mR¸ Aa
_pyog Ae \mR, dya Ae \mR, Ôeya vgr ha=-pg n clavva, bIÔ Òvne n marva te
\mR, t=a Ôe{ne n calvuH Ane bIÔ ÒvnI ihHsa =ay te A\mR. Aem bIÔne ÔevanuH
kam kre tene _pyog manIAe KIAe Ae AmarI ¹# ]âa Ke. pappir`am n krvaH Ane
xuwrag krvo te j \mR Ke. je =ay te iÊya krIAe KIAe. kyaR ivna xuH pamIAe? Aa
dehnI iÊya Ae j cair5 Ke, te krtaH krtaH Aa„anaH dxRn-&an éFDe Ane dehriht =ye
dehnuH cair5 m!I Ôy¸ kar` ke isâ wgvanne deh n=I. Ae!le dehnuH cair5 n=I. ßyaH
lgI deh Ke TyaH lgI b\I dehnI iÊya krvI Ae j \mR Ke. bIj¡H ko{ khe to n manvuH Ae
AmarI ¹# ]âa Ke.
Aa b\uH Ôe{ne cHãann ÝwunI Stuit krtaH khe Ke :-
Aa`a sa|y ivna iÊya re, loke maNyo re \mR¸
dxRn-&an-cair5no re, mUz n Ô~yo mmR re.
gCK kdag/h sacve re, mane \mR Ýisâ¸
Aatmgu` AkØayta re, \mR n Ô`e xuâ re.
cHãannijn......
he vItrag prma„a¦ Aapno bo\elo vItrag-Aa„\mR tene loko ANy=a mane Ke.
Aap to vItrag Ko, AkØayI kÌ`avHt Ko.
tuj kÌ`a shu _pre re, srqI Ke mharay¸
p` Aivra\k Òvne re, kar` sfzuH =ay re.
cHãannijnÒ saHwzIAe Ardas.
he AivkarI tI=Åkr wgvan¦ tmarI in*kar` AivkarI kÌ`a-vItragwavnI
¹iÚ b\a Òvo ÝTye srqI Ke, p` he na=¦ taro indÈØ magR je`e ivra|yo n=I tene taro
sNmagR kar`$pe sfz =ay Ke, p` jene Aa„&annI ivra\na krI Ke tene taruH kar` kem
sfz =ay? AnHt w/m`ane Kedvana _pay$p saca moÙmagRne smÔvnarno yog mZyo
KtaH tenI ivra\na krnara ÒvonI ê\I ¹iÚ Ke. te=I teva mta=±ne kuguÌyogmaH puiÚ ræa
kre Ke. 26.
hve &anmaH wUlelanuH lÙ` khe Ke :-
devaid git wHgmaH, je smje ]ut&an¸
mane injmt veØno, Aag/h mui›indan. 27.
xaÏmaH car gitna wHg Aave Ke te y=a=R Ke. temaH devnuH t=a narkInuH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
142) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ane veØ, teno xuw rag t=a mnna sHbH\no xuw ivkLp temaH Aa„\mR n=I. kØaynI
tIv/ta !azIne xuw ragvDe AkØay¹iÚnI ma5 \ar`a kre A=va mHd kØay$p v/tna xuw
ivkLp kre te p` baæ veØ Ke. tena=I Aa„ane \mR =xe Aem manvuH te A&an Ke.
ragäeØriht inmRz &anSv$pnI pU`R dxanuH lÙ t=a tenI ]âa _pr jenI Aivro\ mI! Ke,
ma5 Aek AiÊy &ataibHb AragI, pU`R xuâ Aa„a j _padey Ke, bIÔno &an=I nkar Ke,
tene AnHt &anIAoAe sMyG&an Ae!le Aa„\mR kæo Ke. Aeva \maR„ane kdaictŸ &anno
_FaD Ai\k n hoy, gtagit ke gu`S=anna wed yad n hoy, KtaH _pr kæuH te wav]ut
sihtnuH sMykŸcair5 AHxe p` hoy j. Aem n manvuH ke Aa!lI iÊya=I j, Aa!la puStk-
xaÏaid Ô~ya pKI j Aa„&an =ay. Aa„\mR xuwivkLp=I pr Ke¸ KtaH smÔy tene
srl Ke, shj Ke. #ormaH Ane narkImaH p` Aa„&an =ay Ke. mnu*ywvmaH stŸpuruØ Ane
stŸno Aadr kyÈ hoy p` vCce ivra\na krI hoy, to tena fzmaH #or =ay, maKluH =ay
TyaH ÔitSmr` &an ke Avi\&an =taH Aa„&an ={ Ôy. tene nvtÀvna namnI qbr
n=I, p` Ae!luH Ô`e Ke ke Aa wav ihtkarI, AivkarI Ke, kluØta-AiS=rta=I j¡dI Ôtno
Ke. xaNt-Anakuz maruH Sv$p Ke, Ane Ae isvayna b\a wav pr Ke, Aem sHÙepmaH
wed&anno ivvek vteR Ke¸ p` Aa vat êDa _tyaR ivna F`ane AFrI pDe tevI Ke. Aagz
hve to b\uHy smÔy. ityÅcne p` Aek &anmy AkØaywav _pr AevI mI! rhe Ke ke Aa
xaiNt j maruH Sv$p Ke, bIj¡H nih¸ AemaH sHvr, injRra Aaid nve tÀvno sar sma{ Ôy
Ke, goqva pDta n=I¸ p` te=I Aem n=I khevuH ke xaÏo n Ô`vaH. jeAo sU5isâaHtna
xBdona Ô`p`amaH j Aa„&an mane Ke Ane te sHbH\I rag$p ivcar`amaH \mR manI teno
Aag/h, mtwed Ane potanuH sacuH, Aem qo!anI pkDne sacI manI, sacuH smjvanI na paDe
Ke teva mtag/hIAo stŸno Anadr kre Ke. te _pr kaka-w5IÔnuH Aek ¹ÚaHt Ke ke —hkDo
buro n KHDuH˜ parkuH qetr Ôe{ne be_ vade cD–a. w5IÔe khe ke AamaH 24 kzxI Ôr pakxe.
kako khe ke 2p kzxI. be_ne ={ ta`ata`. w5IÔe Ôerdar hto te kakanI KatI _pr cDI
be@o, kakanuH gzuH daByuH Ane kæuH ke maÌH man, Ane khe ke 24 kzxI. kako khe ke 2p kzxImaH
Aek buÌH AoKuH nih khuH. Aem parkuH Ô`p`uH je xaÏ&an tena xBdomaH ragvDe ivvade cDI
gya ke Aa maruH sacuH, p` NyaynI t=a AHtrHg pir`mnnI qbr n=I. xaÏmaH je Nyay
Ke teno sar Aa„&an Ke. rag-äeØ !azvanI vat htI tene bdle kØaymaH vteR Ke,
Ô`p`anuH Aiwman kre Ke, Ane qo!ano Aag/h raqe Ke. teAone &anna wULya mta=± kæa
Ke. 27.
144) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
tÀva=RsU5na ktaR ]I _maSvamI ]I kuHdkuHdacayRna ix*y hta. teAo khe Ke ke v/t
5` xLy riht hoy Ke. Ae 5` xLy maya, im+yaTv ne indan Ke¸ tena A=R AhÄ khevamaH
Aave Ke. te sU5 nIce Ýma`e Ke:-
in:xLyo v/tI .. 18.. (A|yay satmo.)
(1) mayaµkui!lta jena ñdymaH Ke tene sMygŸ v/t n hoy. ßyaH potana stŸno
Kz hoy TyaH sMygŸ ivrit n hoy.
(2) im+yaTvµpotanuH je Svwave hovap`uH Ke tena=I ivprItp`e manvuH, xuw
pir`am, pu~yaid jDnI iÊyanuH kt<RTv manvuH, ragwavne ÒvSvwav manvo [Tyaid prmaH
marap`anI w/aHit hoy-AiwÝaymaH wUl hoy, TyaH v/t n hoy.
(3) indanµinya`uH, vtRmanmaH ko{ dan, dya, v/t, b/ïcyaRid t=a tp AaidnI
iÊya=I prlokmaH pu~yaid fznI [CKa, êDa`maH p` pu~ynI mI@ax, dehnI sgvDtano
wav ALp AHxe p` pD–o Ke, tevuH xLy jene Ke te v/tI n hoy. ma!e khe Ke ke AHtrHg
v<i¿maH êDo étrIne Ôe to qro ke taro AivkarI, m|yS= Aa„Svwav k–aH rokayo Ke?
Aa 5` xLy riht huH Kë ke nih AenuH lÙ kr. taro SvCKHd tara=I n !ze to sdŸguÌ pase
Ô, Aem tene khe Ke.
vzI F`a Òvo xu*k&anmaH, tem j F`a iÊyakaHDmaH roka`a Ke. ko{ mane ke Ame
bar v/tnI copDI AadrI Ke, Ame v/tI KIAe. Aem dehnI iÊyane, _dyna xuw Ôegne \mR
mane Ke Ane Ame v/t\arI KIAe AevuH Aiwman \ar` kre Ke. kdI sdŸguÌno yog bne,
prma=Rna _pdexno yog bne top` lokomaH potanuH man, pUÔ, sTkaraid jtaH rhexe,
potane je loksH&anI mI@ax rhI Ke te t`a{ jxe, Aem Ô`Ine teAo prma=Rne g/h` krta
n=I Ane saca _pkarIne AozqI xkta n=I.
(ta. 11-10-39)
jene qo!anI pkD Ke tene saca vItragdev, sdŸguÌ Ane sâmRne smjvanI drkar
hotI n=I¸ te mta=± Òvo Ke, teAo guÌmaH wUlel Ke Ane sacaH &an t=a cair5maH p`
wUlel Ke. AHtrHg &annI iS=rta, pu~y-pap riht AragI-AkØay Sv$pnI sHwaz Ane
te &anma5p`e !kvuH te v/t Ke tenI temne qbr n=I, Ane xuw wavne v/tnuH Sv$p mane
Ke. te ma!e khe Ke ke:-
—læuH Sv$p n v<i¿nuH, g/æuH v/t Aiwman¸
g/he nhÄ prma=Rne leva laEikk man.˜
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
146) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
vat sacI Ke, p` Ame Amara sHÝday-vaDamaH Aeva manvHta ={ pD–a KIAe ke
_¿ravS=amaH Ôe AmarI ]âa fervIAe to lokomaH AmarI ÝtIit Ôy. Amara AnHt wvo
maHheno Aa wv wle v\are Ôy. tene &anI khe Ke ke im+yaman mUk to loko¿r tI=Åkrna
man mze —lhI wƒta mo!uH man, kv` Awƒ i5wuvn A`man.˜ \mRswamaH
kevz&anI Ýwu i5lokna= tI=Åkr wgvan svR&dev khe Ke ke Aa Òv wƒ Ke Ae!le ke Aa
Ýa`I layk Ke, supa5 Ke¸ Aevo Avaj Aaƒo tene jgtmaH tena=I bIj¡H [Ú man kyuH?
Ane wgvan muq=I nIkZyuH ke Aa Òv Apa5-Awƒ Ke, tene caEd b/ïaHDmaH mo!uH Apman
kyuH? tene jgt man Aape to p` xuH? tene sacuH suq to nih mze. p` AnHtkaz su\I
F`a wage ingodmaH rhevuH pDxe, kar` ke potana Aa„ãƒne te pu~y Aaid jDtanI
Aa\IntamaH hI`uH rheva deva mage Ke¸ stŸno Aadr y=a=R ÝtItp`e tene Aavto n=I. tene
&anI khe Ke ke tuH laEikk man mezvva qra prma=Rne g/hto n=I.
]Imde Ý=m ga=amaH j kæuH Ke ke Òv sacuH smßya ivna rqD–o Ke, p` iÊya
ivna rqD–o Aem n kæuH. rqDvanaH kar` be kæaH :-
(1) xu*k&an (2) iÊyajD. temaH mta=±na lÙ`maH je ƒvhar Aaid iÊyakaHDmaH
race Ke tene ivØe mta=± lÙ` ivwagmaH=I Aa paHc ga=a khI. hve xu*k&anInaH lÙ` khe
Ke. Ý=m be vat khI htI te lÙmaH raqIne iÊya jD ma!e khel ke :-
—baæiÊyamaH racta, AHtweRd n kaH{.˜
Ae koi!na mta=±na lÙ` ga=a 24 =I 28 su\ImaH kæaH. temaH kæuH ke AavaH Anek
kar`o=I vtRmanmaH moÙmagR bhu lop deqay Ke. tene potane ivvek n=I, A=va ê\o
ivvek Ke¸ baæ iÊyakaHDmaH \mR Ke, Aem kuguÌAe ¹# pkDaƒuH Ke, Ane pote pkD krI Ke. te
p` m|yS=p`e calvano Ane prma=R pamvano Avkax leto n=I. 28.
hve xu*k&anIne rag-äeØ, mmta, ivØy-kØayno F!aDo n=I AenI vat khe Ke :-
A=va inüyny g/he, ma5 xBdnI maHy¸
lope sdŸƒvharne, sa\nriht =ay. 29.
AekaHt inüy pÙne ¹# krIne, bs Aa j sacuH Ke, Aem Aekla inüy xBdne j
\arI raqI Aa„amaH bH\-moÙ, ragaid kH{ n=I Aem va`ImaH waqe Ke,
148) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
k–aH=I =ay. ma!e Ý=m SvCKHd-mtag/hno Tyag kyaR ivna je kaH{ krvamaH Aave Ke te
shu sa\n bH\n =ay Ke. AHtrHg kØay Ke tene Ô`va n mage Ane khe ke Ame |yan
krIAe KIAe, Ame Aa„a Ô~yo Ke¸ p` te vat qo!I Ke, kar` ke tarI tevI dxa deqatI
n=I.
xu*k&anI iÊyakaHDvaza-iÊyajD Aa„ano Anadr krIne mane Ke ke Ame Ô~yuH Ke te
sacuH Ke, p` ragmaH wzIne Ô~yuH te Ô~yuH n=I p` Aiwman kyuÅ Ke. Aap`e &ata-¹Úa
KIAe, ÔevuH Ane Ô`vuH Ae Aa„ano \mR Ke Aem bolo Ko, p` \Irj raqIne AivnaxI tÀv
xuH tenI ÝtIt to kro¦ AhÄ xu*k&anI ÝTye Aem khevuH Ke ke teH puruØa=Rno Tyag kyÈ Ke Ane
AxuwmaH !k–o Ko, phelaH ivØy-kØayaidno Ýem to AoKo kr¸ Ae to Ý=m wUimka Ke. tne
AHtrHgmaH t=a$p gu`nI ke SvanuwvnI kaH{ SpxRna ke vedn n=I Ane —lope sdŸƒvhar˜
Ae!le sdŸguÌ dev, Ane \mRno ivvek p` lope Ke.
xu*k&anI xaÏ vaHce Ane ÝÆ kre ke rag krvo te \mR n=I¸ ma!e dev-guÌ-xaÏ
Aaid to pr Ke. teno ivny-wi› krvanI j$r n=I¸ p` hÒ paHc [iNãyna ivØyomaH
tene rag wyÈ Ke, Axuw rag to tene krvo Ke¸ Ane ÝxSt ragmaH rhevuH n=I, Ae jxe
k–aH? vzI te khe Ke ke xaÏo pr Ke, jD Ke, tena=I ivkLp v\e¸ Aa„a to Aa„a=I j
Ýg!e. te |yan kre Ane khe Ke ke Amne Aa„ano AanHd Ke, p` tenI vat ÔU@I Ke. mn,
va`I, dehnI iÊya=I ke mnne iS=r krva=I Aa„a éFDto n=I, p` y=a=R guÌgme
&anaWyas=I j éFDe Ke, je xu*k&anI Ke tene to vEraGy p` nih Ýg!e Ane ÝwuTv p`
nih Ýg!e. SvCKHdna Ýtape ingodmaH jxe. Ae ma!e ]Imde varHvar kæuH Ke ke SvCKHd-
mtag/hno moh !azvo. AragIp`ana lÙe dev-guÌ-\mRno rag te vItragno Ýem Ke¸ te
svarnI sH|ya Ke, Ane ÏI-pu5aid t=a sHsarno Ýem te saHjnI sH|ya Ke. jene tenI Ìic
Ane Aadr Ke, te dev-guÌ-\mR-xaÏ Ane supa5 ÒvonI wi›, ivny, Aadr krvano
Avsr n gote¸ te to mha mU#tano kamI Ke, SvnI ihHsa krnaro Ke, xaÏo vaHcIne je
\arI lI\uH te \ar`a mftmaH jxe. wle Anek ApeÙana S=Ul Nyay Ô`to hoy p` saco
ƒvhar Ane &annI AHtrHgiS=rta$p puruØa=R n=I, to tenuH Ô`vuH im+ya Ke.
stŸsmagm Ane êDo AWyas kyaR ivna jemtem \ar`a krIne te man seve Ke. tene t=a
bIÔ mta=±ne &anI khe Ke ke Aekvar tuH jgtno das ={ Ô, man !aZya ivna tuH
jgtno guÌ =vane layk n=I. man riht smiktI \maR„ane j tI=Åkr namkmR Ane
jgtguÌ pd vre Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
1p0) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
mnu*ywv jto kre p` man n mUke. pote je maNyuH Ke ke Ame vHdnIy KIAe, cair5van
KIAe te to smjva jevuH hoy Ke. lokomaH AmaruH man F!I jxe Aem lokwy=I Ane
mtag/hnI pkD=I prma=R jto kre. v/t\arIp`uH n hoy Aeva g<hS= pase=I prma=R
pamvano yog jto kre Ke. ]ImdŸ rajcHãna vqtmaH p` Aem j bneluH. vtRmanmaH p`
ko{ Aeva Ke ke stŸno Aadr to n=I krta p` inHda krIne potanuH durag/hIp`uH ¹# kre Ke.
teAo khe Ke ke Ame ¹# ]âavaza KIAe. gaEtm jevI AmarI ]âa Ke¸ ko{na Dgaƒa n
DgIAe. &anI khe Ke ke, —terI ê\a{ wI bDI,˜ AnHta &anI tne smÔvva Aave, p` tuH
SvtH5 Ko, pra`e ko{ mnavI xke nih. mt Ane man mUk–a ivna smagm krva Ôy p`
äeØ !ze nih.
(ta. 12-10-39)
xu*k&anI ma5 xBdo \arI raqe, potane &anI mane, AHtrmaH kaH{ p` iS=rta
ivna vEraGy Ane stŸsa\nriht SvCKHde vteR, te ga=a 29 maH kæuH. hve 30 mI ga=amaH
khe Ke :-
&andxa pame nhÄ, sa\n dxa n kaH{¸
pame teno sHg je, te bUDe wvmaHih. 30.
Aek to sHtsHg Aaid sa\ndxa n=I, Ane shj &andxanI iS=rtano puruØa=R p`
n=I, ragaid ivØy-kØayno F!aDo p` n=I, Aeva Òvno jene sHg mze te p`
wvsagrmaH bUDe¸ kar` ke tene n mze Aa„&an ke n mze stŸsmagm Aaid sa\n.
AHtrvEraGy, ivØy-kØayaidno Tyag, dehaxi›no F!aDo vgere mumuÙutanaH sa\n riht je
SvCKHdmaH vteR Ke teno sHg krnar p` &andxa pame nih. je Aa„a smßyo n hoy t=a
stŸne smjvano Avkax raQyo n hoy, te sa\ar` tuCK ivØymaH p` Aals-vIls
Ane Aakuz-ƒakuz ={ jto hoy Ke. jene xrIrnI xata-suq-sgvDtanI Ìic Ke te &an
paMyo Aem khI xkay? te kdI xaÏna AlHkarI xBdone \arI raqe, mnne raÒ raqe, Ane
qo!o sHtoØ raqe, p` tene shj &andxanuH wan n=I¸ te=I teno sHg krnar p` bUDe,
kar` ke teva ÒvomaH sa\ndxa p` n=I Ane &andxa p` n=I. te khexe ke rag to ÒvnuH
Sv$p n=I, puruØa=R krvo te ƒvhar Ke¸ p` potamaH rag-äeØ, ivØy-kØayno F!aDo n=I
Ane vat kre pU`R tÀv¹iÚnI¦ te Ane teno sHg krnar be_ bUDe Ke. vzI potano pÙ Aevo
¹# kre ke sacuH smjvano Avkax p` raqe nih. 30.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
1p2) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
mha wUHDa ÊUr pir`am je`e kyaR Ke, dev-guÌ-\mRno je`e Aivny kyÈ Ke, je`e
potana cEtNyÝwu Aa„ano AnHto Anadr kyÈ Ke, je`e Aa„ane Ô`vanI Ìic krI
n=I, te mha Axuw pir`amna kar`e satmI narkImaH p` Ôy Ke¸ TyaH AnHtI vedna
wogvta AsHQyat Òvo hoy Ke. KtaH TyaH p` ko{ne Aa„&an =ay Ke, tenuH kar`
tI=Åkr wgvanno ßyare jNm =ay Tyare temnuH pu~y AevuH bzvan hoy Ke ke 5` lokmaH
AjvazaH =ay, b\a Òvone jra xaHit mze, te=I te narkIna Òvo ivcare Ke (temne
kuAvi\&an hoy Ke,) ke Aho¦ jena jNm=I Aap`ne xata Ane 5` lokmaH
AjvazuH¦...Aem ivcartaH pUvRna kH{ piv5 sHSkar yad AavI Ôy to Aa„&andxa pamI
Ôy Ke¸ Ae!le Aem nÞI =yuH ke baænI AgvDta-sgvDta Aa„&an Ýaº krvamaH ba\k
n=I.
jeAo kmRna sHyogno doØ ka#e Ke temne Aa„a Ôe{to n=I p` pu~y Ôe/{Ae Ke.
sHsarnI-dehaidnI teAone mI@ax Ke, te=I Aa„sa\nno puruØa=R krta n=I Ane &andxa
A=eR sTsmagmnI Ìic p` krta n=I. temne qbr n=I ke É–aH j{xuH? ko{ ha= Ôenaro,
g/hdoØ !aznaro ÔexI mze to tenI pase ke!lay mlava kre. sHsarna wy=I mhasm=R
cÊvt± raÔ p` sHsarna rag-äeØ-mohno Tyag krIne Avtar$p sHsarna gUmDano
Tyag krI gya. tI=Åkr jeva &anI p` sHsarna wv=I wy paMya, te sHsarna wv=I je
wy pamta n=I te ê\a{maH mha suw! Ke. teAo Ae mane Ke ke Ame Ô`IAe KIAe, AmarI
¹# ]âa AamaH j Ke. Aem pÙpat=I tenI buiâ ¹# ={ Ke, teAo mta=RmaH Ke. Ae mta=Rp`uH
potanI ê\a{=I-qo!I pkD=I raQyuH Ke. potane &anI mnavvana mannI temne mI@ax Ke.
Aa„&an ko{ ApUvR vStu Ke, tene pamvanI temnamaH laykat n=I, Ae!le te b\a
AnŸAi\karI Ke, Apa5 Ke. 31.
hve mta=±nuH smuCcy lÙ` khe Ke :-
nhÄ kØay _pxaHtta, nhÄ AHtr vEraGy¸
srzp`uH n m|yS=ta, Ae mta=± duwaRGy. 32
jena ñdymaH Êo\, man, maya Ane lowno F!aDo n=I, tevane ma!e ]ImdŸ Aek
p5maH khe Ke ke:- huH Ô`uH KuH, smÔuH KuH, Aeva ne Aeva bkŸmmaH kaz gazvo Ke ke sacuH iht xuH
te smjvuH Ke? te wave to AnHto kaz caLyo gyo, kaH{ sTpa5ta to deqatI n=I. to hve
tme xuH \ayuÅ Ke teno kaH{ ivcar kyÈ Ke?
AnHt kazmaH je n=I =yuH te ApUvR tÀvnI &andxa kevI piv5, indÈØ
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
1p4) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
lÙ`o khe Ke. te Aa„a=±naH lÙ`o Aa„ane Aƒaba\ suqnI samg/Ina hetu Ke. 33
(ta. 13-10-39)
hve Aa„a=±naH lÙ` khe Ke. te kevaH Ke? Aa„ana saca suqna hetu Ke. Ý=m
mta=±na lÙ`maH kæuH Ke ke je guÌmaH wULya te &an=I, v/t=I, \mR=I Ane dev=I wULya
Ke, kar` ke AsdŸguÌno Aa]y kyÈ. (jeno Aagu AaH\zo, tenuH k!k kUvamaH.)
Aa„a=±na lÙ`maH Ý=m suguÌno Aadr Ke, te=I AhÄ suguÌ=I x$Aat krI Ke. Òve
Ôe saca guÌno sHg kyÈ to tenuH b\uHy svzuH Ke, sugm Ke. drek Òvne sacuH suq Ôe{Ae
Ke. te=I potana SvCKHde _NmageR jta Òvone deqIne saco inivR¼n srz magR temne
]IguÌ btave Ke.
AaTm&an TyaH muinp`uH, te saca guÌ hoy¸
bakI kuzguÌ kLpna, Aa„a=± nhÄ Ôey. 34
huH ko`¦ Ae Ô~ya ivna Aa„a xuH Sv$pe Ke, k{ hdmaH Ke, xuH krI xke Ke? Aeno
ivvek jene n=I Aeva kuguÌne mumuÙu n mane. AhÄ Aa„&an Ý\an kæuH Ke. jgtnI
smj` JaJI hoy ke n hoy, wle ]ut&an =oDuH hoy, p` jene Aa„&an hoy Ane
Aa„anI shj AanHddxa-Sv$piS=it jene hoy te &anI Ke¸ TyaH muinp`uH hoy Ke. jene
saca magRnuH wan n=I te bIÔne magRdata =ay tem bne nhÄ. Ý=m kæuH htuH ke lÙ`o
in*pÙpatp`e khIx, te=I jem Ke tem AhÄ khevayuH Ke. Aam lUgDaHH raqe to muinp`uH,
Aam iÊya kre to muinp`uH vgere. Aem baæ lÙ`ne muinp`uH n=I kæuH, p` DaHDI pI!Ine
Ôher kyuÅ Ke ke Aa„&an TyaH muinp`uH Ke. bakI kuzguÌna marap`ana kiLpt Aag/h=I
Aa„&an n=I¸ Aevane guÌ manvanuH Ôeqm Aa„a=± krto n=I Aa„ana SvwavmaH
prnuH levuH-mUkvuH, vex, vaDo ke prma`unI iÊya AavtI n=I. jeva isâ wgvan Ke AevuH je
SvSv$p-inv<¿pd jena |yanmaH AaƒuH n=I, te-$p sMyGdxRn Ane sMyG&annI
iS=rta n=I te &anI n=I. ßyaH baæ-AWyHtr pirg/h riht nG™ idgMbr dxa hoy,
5` kØay riht iS=rta siht Aa„&an hoy TyaH muinp`uH hoy j¸ p` ßyaH Aa„&an
n hoy TyaH muinp`uH n j hoy. Ae &anInuH lÙ` indÈØp`e baH|yuH Ke. Aa„ana gu`
Aa„amaH j rhe, É–aHy bhar n hoy. yxkIitR namkmRno _dy hoy Ane kdI JaJa
mannara mZya, temaH Aa„\mR É–aH Aaƒo? AihHsa xuH? tenI qbr ivna khe Ame
jgtno _pkar krIAe KIAe, dya isvay bIÔe \mR n=I, ma!e b\a ÒvonI-bIÔnI dya
Aap`e pazvI. Ae
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
1p6) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
—Avgu` #aHk`kaj kruH, ijnmt iÊya,
n tÔuH Avgu` cal, AnaidnI je iÝya.˜
he vItrag¦ Ame AmarI ¹iÚne poØ` Aapnara guÌ pase=I smikt lI\uH, Ae!le
AmarI ¹iÚne gmtuH khenara kuguÌ Amne AnHtkaz mZya. Anaidno SvCKHd-tene
poØ` Aapnarana AiwÝay=I Ame smikt g/æuH htuH Ane AnekaHt A=aRtŸ
AnHt\mRSv$p je stŸSv$p AivnaxI xuâa„a Ke tene y=aivi\ nih Ô`taH gaDirya
ÝvahnI jem vgr ivcayeR AH\]âane \mR maNyo Ane maHhomaHhe potana KHde calnaraAe
si!Rifke! AaPyaH ke Aap`e j saca KIAe, p` jgtmaH manaid ma!e meH doØ n tßya.
kæuH Ke ke —Avgu` #aHk` kaj, kruH ijnmt iÊya¸ n tÔuH Avgu` cal, AnaidnI je
iÝya.˜ im+ya mtag/h t=a mana=eR iÊyakaHDmaH Òvo ÔU@a`uH nwavI raqe Ke. saca
Nyayne p` Kupave Ke. Aek wa{ kheta hta ke maHD maHD calta bzdne tme Aar marxo
to AazsI jxe¸ ma!e temne poØ` AapIne nwavo, p` bapana kUvamaH bUDI n
mray(doØ #aHkva=I gu` n v\e.)¸ sonanI KrI we!e baH\vane bdle pe!maH n mray.
kuz\mRne nwavva qatr vItragna name paqHD n poØay¸ Aem Aa„&an jene n=I
Aeva kuguÌAone wle bapdada kuzprHpranI $i#=I manta hoy, te=I Aap`e manva Aem
Aa„a=± manta n=I. Aa„a=± to y=a=R guÌnI prIÙa kre Ke. ßyaH wvk!I =vanI
vat n Aave, Aivro\ y=a=R Nyay n mze Ane khe ke pu~y kro, pKI terme gu`@a`e
Aa„a éFDxe¸ krIAe to pamIAe¸ Aem ÔU@a`uH nwavnarane Aa„a=± Òv guÌ mane
nih. temaH kaH{ äeØ n=I, p` ¹#ta Ke.
Aa„amaH moÙno _pay Ane moÙdxa Ke. xuwaxuw wav t=a im+yaTv to
bH\wav Ke. je wav=I AnHt kaz rqDvuH pD–uH te rqDvana bH\wave, loko¿r
moÙwav n j Ýg!e. pÙpat KoDIne Nyay smje to law =ay. jene Aa„anuH wan n=I
te moÙmagR kem btavI xke? AnHt AnHt kaz=I rqDtaH maHD mnu*y deh mZyo, temaH
wvKed =vano _pay n kre, to wv qovano wav AvXy TyaH Ke. F`a khe Ke ke xuH
krIAe? AnHt wv fyaÅ, wezo Aek wv v\are¸ p` saco \mR smjvanuH !a`uH AaƒuH
KtaH je n smje teno wv ƒ=R jxe. cetnwgvan je maÌH pd Ke tene wUlIne huH pu~y-
papmaH kaH racuH. Aeno tene ivcar n=I. AhÄnI Aab$ ke sonanI lgDI te prlokmaH
kam nih Aave Ane TyaH Ýwune sHwartaH p` du:q nih !ze. &annI je ivi\=I smj`
Ke, Aa„anI je Ôt Ke tenuH boi\bIj sa=e je l{ne gyo, smai\mr` krIne gyo, tene
wvno KeDo deqay Ke. te \maR„ane ijne¬r wgvanno laDkvayo lFunHdn kæo Ke. jene
rag, äeØ, A&anriht
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
1p8) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
k<tk<Ty &ata-ãÚa Ke, Aam j Ke, Aem rag=I Ôudo ={ne Ô~yuH¸ AnHt kazmaH ApUvRp`e
smÔyuH, potanI piv5ta=I Ô~yuH, KtaH layk ix*y &anI guÌ ÝTyeno Aadr n cUke, FDI
p` _pkar n wUle Ane khe ke Aapna cr`kmznI seva=I mne ApUvR &an Ýg!–uH, Aem
ivnypUvRk _pkar mane temaH potana gu`nuH mhaman Ke, je piv5 indÈØtanuH wan =yuH,
AnHtkazmaH baæ sa\n=I je tÀv n=I _FDyuH te guÌAa&anI Aara\na vDe ALpkazmaH
smÔyuH, te=I khe Ke ke \Ny Ke Ýwu¦ Aape mne Aa„a AaPyo, te=I tmara cr`a\In vtuÅ
KuH. AanHdFnÒ khe Ke ke:-
—inmRz gu`mi` roh` wU\ra, muinjn manshHs ijne¬r,
\Ny te ngrI, \Ny veza FDI, matipta kuz vHx ijne¬r.
\mR ijne¬r gaë rHg xuH.˜
\maR„a je kuzmaH AvtyaR te kuzne \Ny Ke¸ Aasnne \Ny, gam, ngr, dexne p`
\Ny. AaquH jgtŸ tara dxRn=I \Ny Ke. Aem khIne potano wav v\arI puruØa=R _paDe Ke.
potana wavnI qatr shj AanHd AavtaH jDmaH p` _pkar inÙepe Ke. potana gu`maH
AnHtI nm/ta Ane sMykŸ ivvek Ýg!–o Ke, te=I ßyaH deqe TyaH ]IguÌnI k<pa deqe Ke. jemna
_pdex=I potana Sv$pnI sHwaz kem krvI te rIt smÔ`I teva —ÝTyÙ sdŸguÌÝaiºno,
g`e prm _pkar.˜ SvCKHde xaÏ vaHcva bese, to xHka =ya j kre. xaÏaid=I je sma\an
=[ xkva yoGy n=I, te guÌ-smagme j`ay Ke. ]IguÌ ivna ma5 xaÏ=I j Ôe
Aa„&an =tuH hoy, to potano moÙ =vo Ôe{Ae. potamaH supa5 dxa Ýg!e Tyare xaÏ
_pkarI khevay. p` te=I Ý=m xaÏ n vaHcva Aem khevuH n=I. AhÄ to khevuH Ke ke rag-
äeØ, A&an tU!ya ivna vItragtanI sHi\ kem mze? xaÏmaH k{ ApeÙa, kya hetu,
Aaxy, Nyay Ke te ÝTyÙ sdŸguÌ ivna smÒ xkay nih. potana SvCKHde jemtem in\aRr
krI besI Ôy-roka{ Ôy to tenuH Aiht =ay. ma!e stŸsmagm Ane guÌgmnI j$iryat
khI Ke. —Òv Aek AqHD sHpU`R ムhova=I tenuH &ansam+yR sHpU`R Ke.˜ Aekek dehmaH rhelo
Aa„a SvtH5 pU`R &anI Ke. prna inim¿e vtRman AvS=amaH je _pai\ Ke te Aa Ôtna
puruØa=R=I !azI xkay Ke. potanuH pU`R sam+yR guÌ-Aa&a vDe smjva=I potanuH behd suq
potane Sva\In Ke, Aem Aek AHxe Ô~yuH te pUÌH kyaR ivna nih rhe je`e puruØa=R krI Ô~yo
Ke tene qbr pDe ke AenI mÇFp ke!lI Ke. te mhamULy-stŸpuruØna cr`rj seƒa ivna
smÔy nih¸ SvCKHde vaHctaH ê\uH kLpa{ Ôy Ke, SvCKHd Ane ÝitbH\ raQye Aa„&an
smÔy nih¸ p` y=a=R pa5tavDe, srz ic¿ ={ne, je guÌnaH
160) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ke ne? Aam mannarane hve khe Ke ke :-
Aek hoy 5` kazmaH, prmar=no pH=¸
Ýere te prma=Rne, te ƒvhar smHt. 36.
gme teva guÌ gme te ƒvhar btave tena=I moÙ ={ jxe Ae maNyta qo!I Ke Aem
AhÄ btave Ke. Aa„ano magR AtIiNãy-loko¿r Ke, wavngr gme te rSte gme te
sa\n=I j{ xkay tem lokomaH khevay Ke, p` wavngrnI idxa AvXy hovI Ôe{Ae. te
idxa-magRnuH &an Ôe{Ae, p` te n Ô`e Ane ivÌâ idxamaH Ôy, KtaH wavngr Ôë KuH
Aem mane¸ to je gam \ayuÅ Ke TyaH nih phÇcay, tem AHtrHg AkØaywavnI ]âa, &an
Ane iS=rtanuH lÙ, ivi\-inØe\ siht Ô~ya ivna, Aa loko¿r magR kem pmaxe? ma!e
vtRman &andxano puruØa=R je puruØne Ýaº Ke tena sHg vDe Aa„\mR pmay Ke. svR&-
vItragno Aivro\ Aa„\mR SyadŸvadSv$p magR Ke te Aek j moÙmagR Ke. te prma=Rno
pH= Aek j Ke. rag-äeØ Ane A&an riht kem =vay? Ae Ô`vano ApUvR moÙmagR ßyaH
TyaH n=I ke J! pkDI l{Ae, vtRmanmaH tenI Ýay: dulRwta Ke. AnekaNt¹iÚ=I, Nyay=I
ivro\ !azIne, vItrag ÝwuAe kæo te magR je smje tene j moÙmagR Ke. p` loko Aem
mane ke gme te veØ-mt hoy, p` Aa„ana name \mR =xe Ane Aap`I kLpna mujb fzxe¸
p` te qo!uH Ke. xuâ wavnI Ôitna Anuwv ivna jDwavna inim¿=I to jD fzxe¸ ma!e
svR&-vItrag ]I ijndeve khelo loko¿r magR smßye j AHtr=I KU!vano wav
(w`kar) Aavxe. moÙmagR to Aa„amaH Ke, te y=a=R stŸpuruØna Aa]y=I Ýaº =ay Ke,
smÔy Ke¸ p` loko prwav=I \mR mane Ke. prmaH ktaRbuiâ hova KtaH Anasi›=I kH{
dya, seva Aaid krIAe te Aap`o \mR Ke Aem mane Ke, Aeno A=R Aem =yo ke rag=I,
prwav=I, AkØay-AragI Aa„\mR éFDe, Aem te`e maNyuH, p` ivkar=I AivkarI tÀv
kdI p` éFDe nih. lokonI sacI maNyta raqva Ane pu~yaid xuw rag Tyagva khIAe to
wDke Ke, Are re¦ AmaruH kyuÅ kaH{ kamnuH nih? te kem KoDay? p` Aa to AevuH =yuH ke Ôe
Am<tmaH huH AavI Ôë to Jer qsI jxe, Ae!le ke huH xuâ Aa„amaH rhIx to Aa xuw
pir`am (je milnwav Ke te) Ae!le ke AmaraH pu~y éDI jxe. loko khe Ke-Amare krvuH
xuH? temne &anI khe Ke, ke tme &ata Ko to ivprIt AiwÝay KoDI &atap`uH smÒne
ragriht &anmaH !kvuH, bIÔuH kaH{ tmara=I =tuH j n=I¸ ma5 ku&an Ane rag-äeØ A=va
AragI wav Ane su&an Òv=I ={ xke Ke. pu~y to &anIne p` sheje bH\a{ Ôy Ke, p`
te pu~y A&anI baH\e Ke tena krtaH ÔudI ÔtnuH Ane AnHt-
162) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Sv$p Ke. je Aem khe ke Ame xuwwav vDe Ane iÊyakaHD vDe Aa„ane pamxuH, xuw pir`am
Ae j AkØaywav Ke, Arag Ke, te`e stŸne Ô~yuH n=I. saca dev, guÌ, \mRnI mnmaH
\arelI ]âa p` pu~ybH\nuH kar` Ke. xuw kr`I p` Òve AnHtvar krI Ke, p` xuH n=I
Ô~yuH te ivcarvanuH Ke. mUHJv` to qrI, kem ke Aekvar kæuH ke saca dev, guÌ, \mRnI ÝtIt
te smikt Ke Ane Aekvar kæuH ke te ma5 pu~ybH\n Ke¸ p` wavmaH-smj`maH AaHtro Ke.
sMykŸ AiwÝay _pr tÀvno Aa\ar Ke, ma!e tÀv smjvanI j$r Ke. Aagz kæuH htuH
ke:-
—SvCKHd mt Aag/h tÒ, vteR sdŸguÌ lÙ¸
smikt tene waiqyu,H kar` g`I ÝTyÙ.˜
je`e &anIna wavne Ô`Ine te &anI vItragnuH xuH khevuH Ke tena wavnuH lÙ kyuÅ Ke,
stŸne saHwZyuH Ke, &anIna ]Imuqe Aa„anI vat saHwzI Ke Ane potane ANtrmaH shj
vIyÈLlaswav Aaƒo Ke, tene maramaH Aa ivi\Ae pU`R =vanI yoGyta Ke, tevI AHdr=I ha
Aave Ke. —ÝTyÙ sdŸguÌ Ýaiºno g`e prm _pkar¸ 5`e yog AekTv=I vteR Aa&a\ar.˜
temnI Aa&aAe vtRvano Ae!le ke-vItragI puruØnI Aa&a Aara\vanuH j tenuH Aek lÙ Ke.
te prma=R Aaxy Ôzvvano puruØa=R kre Ke, Ae!le ke Aa„a pU`R k<tk<Ty, icdŸFn inmRz
&ata Ke, pu~ypap kØayriht AbH\ Ke, Aem guÌAa&a, vItragnI Aa&a sNmuq raqI
vtRman AvS=amaH ragnI v<i¿ne !azva$p potana AkØay-AsHg tÀvnI Ôzv`I krI
&atap`uH !kavI raqvano puruØa=R kre Ke. Ae j AnHt&anI wgvHto ={ gya temnI Aa&a
Ke, te ijnAa&ane \arI raqe to j rag-äeØmaH !kvuH n =ay, p` &anmaH !kvuH =ay, Aene
moÙmagR kæo Ke. te j 3p-36 dohamaH khevuH Ke. F`a loko raßyaid KoDI muin =ay Ke,
Amare sHsar Ôe{to n=I Ane wv p` Ôe{to n=I Aem mane Ke, KtaH tenI mUz
maNytamaH wUl hova=I tene Aa„anI y=a=R ]âa n=I. tene wave AnayR kæa Ke. jenuH
AnacarI vtRn Ke Ane je Aw"y Aahar kre Ke, tene lokmaH vaHka Ae!le AnayR khe Ke¸
p` je Aa„anI ÔitmaH vaHko Ke te wave AnayR Ke. tenuH kdI bhar=I b\uH $DuH deqatuH hoy,
p` tena AiwÝaymaH wUl Ke. potanI j¡da{ne smßya ivna ko{ dev, guÌ, xaÏ mne
tarI de, paHc mhav/t pazuH, xaÏaWyas kruH te pu~ypir`am moÙnuH kar` Ke, Aem mane te
im+ya¹iÚ Ke. dev, guÌ, \mR to AragI Ke, inim¿ Ke, p` tene smßya ivna _pkar xuH?
potano puruØa=R ÔGyo hoy to potana Aa„anI Ôg<it=I _pkarIno _pkar g`I xkay.
potana gu`nuH wan =yuH, temaH inim¿ne _pkarI g`Ine tenuH bhuman kyuÅ Ae AavI Ôy Ke¸
Ae j loko¿r ivny Ke p` je Aem mane ke
164) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
iS=rta krvano hoy Ke. te dehnI iÊya n=I. &anmaH @rvuH te &anna Aa\are Ke. Ae
ƒvhar prma=Rne Ýere Ke. Aa vat Ôe maNy n raqo to sMygŸmoÙmagR n=I. mn,
va`I, dehnI iÊya Ane xuw pir`am te ƒvhar p` n=I. AavI smj` te sMykŸ kUHcI
Ke. AnHtkazno AÔ~yo Aa„\mRno loko¿r magR bhu AFro pDe Ke. AaDuHAvzuH kaH{
nih, jem Ke tem smßye KU!ko Ke. AnHt kazmaH n smÔyuH, te vat kaH{ sa\ar` hxe?
F`a Òvo, mo!a wage je manI ræa Ke tena=I Aa smj` ÔudI ÔtnI Ke, stŸne
sHQyanI j$r n=I. ko{ khe ke ]Imde kæuH ke —Aek hoy 5` kazmaH prmar=no pH=,˜
p` kazne AnusrIne kaH{ ferfar kyÈ hoy to n cale? ]Imde potanI kLpna=I kæuH
n=I, p` AnHt &anIAoAe je kæuH Ke, te j kæuH Ke¸ temaH fer pDe nih. ha, vtRman
kazmaH Aa dehe moÙ n=I. puruØa=R AoKo krI xke¸ p` sMyGdxRnmaH AiwÝayfer hoy
nih. jevo AiwÝay svR& wgvanno Ke, Aevo j, Ae Ôtno AiwÝay co=I wUimkaAe
p` hoy Ke, ANy=a nih. laqo vØR phelaH p` goz, FI Ane lo!nI suqDI =tI Ane
Aaje p` tem j =ay Ke. kdI gzp`maH shej fer rhe p` FI, goz Ane lo! isvay
\Uz, pexab Ane retInI suqDI 5` kazmaH n kray-n =ay¸ tem AnHt kazmaH, AnHt
&anI wgvHto ={ gya, =ay Ke Ane =xe te b\aAe sMyGdxRn, sMyG&an,
sMykŸcair5my moÙmagR kæo Ke.
Aa„a AivnaxI, pU`R&anI, pr=I Ôudo¸ isâ wgvan jevo Ke-AevI in:xHk ]âa,
tenuH sMyG&an Ane Ae &anmaH !kI rhevuH, te ƒvhar Ae j loko¿r magR Ke. Aa kaze
prmavga# smikt n =ay, p` ¹#tr smikt =ay Ke. pU`R kevz&an n =ay, p` tena
bIjDaH te ÔtnaH j hoy. Aa kaze AekavtarIp`uH ={ xke Ke. sacuH &an, sacI ]âa Ane
ragriht inmRz &anmaH !kI rhevuH te cair5, te Aa„ano ƒvhar Ke. ragnI v<i¿ é@e
teno Awav krIne &anmaH !kI rhevuH te ƒvhar. dehnI iÊya ke xuw Ôeg te Aa„ano
ƒvhar n=I. jDnI iÊya te jDno ƒvhar Ke. te ivÔtIy ivkarI pyaRyne AivkarImaH n
qtvay. Aa tÀv smÒne besaDvuH pDxe. n bese to hzve hzve smÒne AHtrmaH _tarvuH,
p` bIÔuH maNye=I tÀv ANy=a =vanuH n=I. te=I Aa ga=amaH kæuH Ke ke :-
—Aek hoy 5` kazmaH, prmar=no pH=¸
Ýere te prma=Rne, te ƒvhar smHt.˜
je Ôtno inüy hoy te Ôtno ƒvhar hoy. Aa ƒvharmaH F`ane bhu go!azo
=ay Ke. jDwavne Aa„wav manI bese Ke, pu~y-papno wav te bH\wav
166) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
wUt ƒvhar hoy. AnHt &anIno Aek j Aaxy hoy Ke. 5`e kaze Aa„ane phÇcI
vzvano moÙmagR je svR& vItrag wgvHtoAe kæo te Aek j Ke. jene te pamvanI Ìic
Ke, sdŸguÌna smagmnI JHqna Ke tene te mZya ivna rhe nih. kdaip sdŸgÌu no yog n
bNyo to AHtr=I, pUvR sHSkar=I Ôte Aa„&an =ay, A=va to ÝTyÙ guÌno yog mze
Ane AHtrmaH Ae j pU`R prma=R=I q!k hoy tene Aavo magR mze j. magRne pamvanI rIt
Aek j hoy Ke.-Aem AHtrmaH ivcarvuH, p` _pr !pke nih. AnHt kazmaH ÒvoAe isânI
vato Ane ãƒ-gu`-pyaRynI \ar`a AnHtvar krI Ke p` te=I moÙmagR pmay nhÄ.
&anIAo moFuH khe Ke te puruØa=R _paDva khe Ke. jeno ê\o puruØa=R Ke, tene svzo krva khe
Ke. AhÄ to Aa„anuH iht krvuH Ke¸ ko{ sHsarno ƒvhar clavvanI vat n=I ke lavo J!
mnavI d{Ae. prma=R=I gUHc ékle to AnHtkaznuH rqDvuH !zI Ôy. te ma!e Ý=m ga=amaH
kæuH ke je smßya ivna wiv*ymaH AnHt du:qne pamt, te du:qnuH mUz je`e Ke>uH Aeva ]I
sdŸguÌ wgvanne nmSkar kruH KuH. prma=RmaH Ýere te vIyR AenI j ÔtnuH hoy,-Aem ivcarI,
AHtrmaH Aa!lI jvabdarI raqIne, Aa„a=± sdŸguÌne xo\e Ke. sdŸguÌyog xo\vano
puruØa=R potane Ke. guÌ mne tarI dexe Aem te n=I manto, te to pote stŸno Aadr krI ræo
Ke. jenamaH pa5ta Ke te smÒne sTsmagmnI wavna kre Ke. te AevI wavna kre Ke ke
Aho¦ Aeva ]I sTpuruØno yog, sTsmagm mne mze to b\uHy sma\an ={ Ôy. loko
_pai\ AzgI krI sHsarnI mI@ax KoDIne inv<i¿ le, to Aagz cale ne? Ý=m shelamaH
sHtoØ maNyo hoy Ane tena=I nvuH Aave to mUHJay, p` mumuÙune mUHJv` n =ay. sdŸguÌ
Ae!le stŸmaH mo!a. stŸ je AivnaxI, AivkarI, xuâ Aa„a Ke, tenI Ìicvazo saca
suqno kamI Ke¸ te tÀvne je Ô`e Ke Aeva ÝTyÙ ]I sTpuruØ-sdŸguÌne Aa„a=± xo\e Ke¸
temaH potanI Ìicno puruØa=R Ke, tene —kam Aek Aa„a=RnuH bIÔe nih mn rog.˜ sHsarnI
tene vasna n=I. stŸno ij&asu stŸ smIp j éwo Ke¸ stŸne pDqe je wav=I éwo Ke
tene Aa„a=R Ýg! =ay j. te Òv Aa„a=± Ke, te Ô`e Ke ke sTsmagmmaH bIÔuH kaH{
krvanuH n AaVyuH Ae!le ke pu~y, veØ, vaDo, lUgDaH, baæTyag Ae iÊyamagR, xu*k&anIp`uH,
mana=R ke mta=R AevuH kaH{ p` pr Ýyojn n AaƒuH. ma5 Aa„a=R, sMykŸprma=R pamvanI
tene AHtrqoj Ke¸ temaH bIÒ kLpna, cmTkar, mH5, tH5, h@yog, mnnI \ar`a, pu~y,
yog Aaid jDwavna AHxnI p` tene [CKa hotI n=I. je KuH te pamuH. pU`R xi›$p xuâ
AivnaxI KuH tevo =aë. tenI j ]âa-sMykŸAiwÝay, ragnI Ìic riht &an Ane te
&annI iS=rta-pU`R vItragtanI j tene kamna Ke. bIÔe jDwavno-pUÔvano mana=R
mta=R Aaid ko{ sHsarwavno rog mnmaH
168) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
AapI xke Aem manI grIbne p00 $pIAa Aape p` tenI pase rhevana n hoy to ko{
marIne lUH!Ine jxe. Are¦ pase pEso n hoy to Kev!e lUgDaHy ka#I jxe, ma=uH p` kapI Ôy.
jDna sHyog=I suq =ay, law =ay, Aem manvuH te j mo!uH A&an Ke. pr vStuno sHyog
[CKvo te _pai\ Ke¸ xrIr gme tevuH saruH deqatuH hoy p` te xenuH bneluH Ke te ÔuAo. saruH
deqatuH hoy KtaH ko{nuH =yuH n=I¸ FDImaH rog Aave Ke¸ p` jene xrIr _pr rag n=I,
pirg/hnI mmta n=I tene ko` lUH!e? ma!e dehriht =va ma!e t=a sacuH suq je AaƒuH te !ze
nih te ma!e xr`wUt SvtÀv smjvanI j$r Ke¸ p` jene hÒ parkuH krvuH Ke, krI xkto
n=I KtaH manvuH ke —huH prnuH krI xkuH,˜ te`e wgvanne p` tevo j _pai\vazo maNyo Ke.
potane Aeklap`uH go@tuH n=I, te=I prwvmaH Ane moÙmaH p` potana manela gje go@vI
de Ke. Aek wa{ kheta hta ke —nvro nqod vaze˜ p` nvro kone khevo Ane kamgro kone
khevo, tenI potane qbr n hoy, pKI potanI kLpnaAe go@vI de. jene potanuH pU`Rp`uH,
Sva\Inp`uH go@tuH n=I tene prnuH ktRƒ, dya, rag Aaid _pai\vazo prma„a Ôe{Ae Ke,
tene Aevo prma„a =vuH Ke. jenI jevI maNyta tenuH tevuH vtRn, Ane tevuH tenuH fz Aave j.
je`e potane pu~yvazo, prna Aa\arvazo maNyo Ke, tene jD falxe¸ tene bH\wavnI ]âa
Ke ma!e bH\ =xe. loko gme te kLpna=I go@to \mR mane. p` \mRmaH tevuH =ay tem n=I.
ma!e AhÄ ga=amaH kheluH Ke ke:-5`e kaze prma=R pamvano Aek j magR hoy. AkØayna lÙe
kØaynI mHdta, sHsar=I KU!karanI [CKa Ane pa5ta siht —wve qed, Ýa`I dya, TyaH
Aa„a=R invas.˜ Aa„a=±ne wv krvano wav n=I¸ p` AHtrvEraGy Ane moÙnI [CKa
=vamaH je sHsar ÝTye-wv ÝTye qed Ke, temaH rag-äeØna je AHx pDe Ke te ragna AHxne
p` raqvano wav n=I. Òve AnHtvar devna wv kyaŸ te wv p` cEtNy Ýwu ma=e
gUmDaH Ke. Ýwu cEtNy Am<tvelDI Ke ne pu~yÝk<it, dya Aaid ragwav krva jeva mane Ke,
te sHsarwav ivØnI velDI Ke. wgvan Aa„a Am<t-kuHw Ke. tene ma=e Axuicmy kUHDaH
xowtaH n=I. Aek p` wv krvo Aa„a=±ne go@to n=I Ae!le ke tene wvno wav n=I. —
wve qed, Ýa`I dya TyaH Aa„a=R invas˜ Aeno A=R Aem levo ke b\a _pr dya, b\a
Ýa`ImaH pote p` Ke, Ae!le pote pr=I Ôudo Ke, Aem potana AragI tÀvnI rÙa krvI.
potane b\a Òvo _pr smwav Ke KtaH tene \maR„ano-&anIno Aadr Ae!le stŸno Aadr
Ke, ko{ ÝTye äeØ n=I. b\a Òvo Aa„\mR pame, ko{ Ýa`Ine du:q n =ay AevI wavdya
Aa„a=±na mtmaH rhe Ke,
170) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ìicvazane n=I, kem ke tenI prai]t buiâ Ke¸ pu~ywav te wvno wav Ke, Ae!le dev,
mnu*yaid 5s pyaRyna wv qU!Ine ingod (in=inrHtr, go=wUim Ae!le AnHt wv,
d=devanuH jemaH S=an Ke te) yoinmaH AnHtkaz rhevuH pDe Ke. Aa„a cEtNy &anmUitR,
pU`R, AsHg, AbH\, AragI Ke, Sva\In Ke, in$pai\k suqSv$p Ke, AenI Aekvar
shj ha AavtaH y=a=R smj`nI shj dxa smÔy Ke. Aek Nyay smjtaH, bH\ Ane
moÙiS=it, tenaH kar`-kayR, lok, Òv, AÒv xuH Ke, te b\uHy jem Ke tem j`ay Ke¸ te
ApUvR tÀv SvCKHd vDe smÔtuH n=I, ma!e Aa„a=±Ae pa5ta vDe je ApeÙaAe prma=R
Ane ƒvhar kæo tene lÙmaH raqIne sdŸguÌAa&a Av\arvI. AhÄ Aem khevuH Ke ke jene
pu~ynI Ìic Ke-ragnI Ìic Ke tene wvno qed n=I, Ae!le ke wvno wav Ke, tene
ingodnI [CKa Ke. te Òv cEtNynI xi› harI Ôy Ke Ane te=I AnHta wvnI wÄsmaH
wyHkr yatnamaH AnHtkaz su\I pra\Inp`e rhe Ke. pu~y=I \mR =xe, prHpraAe moÙ
=xe Aem je`e wvnI [CKa krI te`e 5spyaRy KoDIne ingodmaH jvano wav kyÈ Ke¸
kar` ke indÈØ &atap`uH tene go@tuH n=I¸ Aeklap`uH-Sva\Inp`uH tene gmtuH n=I. AnHt
du:qna sHyognuH kar` bH\wav Ke. im+ya AiwÝay vDe j AnHt kaz Òvne ingodmaH
rhevuH pDe Ke. cEtNyxi› Ae!lI b\I ibDa{ Ôy Ke ke potanI hyatI bIÔ S=Uz
¹iÚvaza deqI n xke, tenuH ÒvTvp`uH p` Ô`I n xke, AevI F`I j hlkI pra\In
dxamaH AnHta wv krva pDe Ke. je`e prwavne potano maNyo Ane cEtNy wgvanna
y=a=R NyayonI na paDI te`e &atap`ano Anadr kyȸ te=I tene Aeva wvmaH rhevuH pDe
Ke ke ßyaH cEtNyxi› Ae!lI b\I F!I Ôy Ke ke sa\ar` Òvo tene AozqI p` xke
nih. Aa Nyay Ke. isâaHt p` Aem j Ke. te tena Òvp`e Aozqay AevuH baæ icî p`
harI Ôy Ke. AevuH ivk<tp`uH pu~ynI mI@ax rheva=I =ay Ke. jene kevz &atap`uH n=I
go@tuH, te cEtNyãƒnI Ait hInta kre Ke. te khe Ke ke Aa„a Aa„a xuH kro Ko? bs,
Ame to kH{ krIAe to pu~ynaH sa\n pamIAe Ane suqI ={Ae. AevI rIte Aa„anI vat
Ane svR&na NyaynI ccaR =tI hoy teno t=a Aa„ano &ata¹Úa, AiÊy,
AbH\Svwav Ke teno je Anadr kre Ke te _pr kæa Ýma`enI AvS=a pame Ke. pu~y
ivna \mR n=I. Aem prwavne potano je mane Ke t=a jene inim¿ ivna, wv ivna
xrIr ivna Ane xrIrnI sgvDta ivna go@tuH n=I tene ingodmaH jvuH j pDxe. jene
devna wv, pu~yna wv sara lagta hoy tene ingodno wv saro lage Ke. jem Ke tem
Nyay=I kæuH Ke. jene wvno wy n=I, wvna Awav$p wav, AbH\tÀv je`e Ô~yuH
n=I, tene nrk-ingod Ane AnHta kØayna wvnI [CKa Ke. ma!e &anI in*kar`
kÌ`a=I khI gya Ke ke —wve qed Ýa`I dya, TyaH Aa„a=R invas.˜
172) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
sHyogIwav Ae!le ke wvno wav m!aDva$p indÈØp`uH Ýaº kyaR ivna wavrog m!e nih.
jenamaH pa5ta ={ hoy tene Ýwutano yog mZya ivna n rhe. mnu*yÙe5maH svR& vItrag
wgvannI ko{ kaze gerhajrI hoy nih. jenamaH mumuÙuta-pa5ta sNmuq ={ tene _Tk<Ú
inim¿ mZya ivna n rhe. potanamaH pa5ta AavI Ae!le jgtmaH tene ma!e AnukUz
inim¿ tEyar hoy j Ke. ßyaH sHto muinAonaH !ozaH hoy, Am<tva`Ina \o\ vheta hoy,
Aeva mhan _Tk<Ú yog, jenI laykat Ke-tEyarI Ke tene mZya ivna rhe nih. prma=RtÀvne
pamva layk dxa Aaƒa ivna sdŸguÌno bo\ Aa„ane ivØe pir`am pame nih. je pu~ynI
[CKa kre Ke te pra\IntanI [CKa kre Ke, du:qnI [CKa kre Ke, wvnI [CKa kre Ke. cEtNy
&ata, Ke tene prnuH inim¿a\Inp`uH Anaid=I pircymaH Ke, bH\wav sulw Ke, temaH Ýem Ke
Ae!le stŸ Ane sdŸguÌno Ýem tene Aaƒo j n=I, p` hve b\a pUvaRg/h mUkIne svzo ={
wav=I khe ke kaH{ p` prnuH krvuH n=I, kaH{ p` Ôe{tuH n=I. Aem =ya ivna &annI ]âa
j AavtI n=I. loko khe Ke ke tme Ael. Ael. bI. nI êcI Ane JI`I vato kro Ke, p`
Ý=m kH{ ƒvhar to hovo Ôe{Ae ne? Ane pu~y krIAe to sa\n pamIAe ne? tena
jvabmaH 5`e kazna &anIAo khe Ke ke tmarI maNyta qo!I Ke, te KoDIne Aa smÔe. Aa
AekDanI j vat Ke, Aa„ana saca suqno _pay smjvanuH Ý=m pgi=yuH Ke. Ý=m sacuH
&an jem Ke tem Ô`vuH Ae j AekDo Ke. jene AHtrrog !Zyo tene wvw/m` !Zya ivna rhe
nih Ane jene AHtrrog !Zyo n=I teno wvrog !ze nih. 39
hve suivcar`a kem Ýg!e te khe Ke :-
Aave ßyaH AevI dxa, sdŸguÌbo\ suhay¸
te bo\e suivcar`a, TyaH Ýg!e suqday. 40
—pa5e Ýwuta Ýg!e˜-Ae Nyaye y=a=R mumuÙuta =ye kØaynI mHdta hoy j. &anI
puruØoAe sHmt krel je sMyGdxRn, &an Ane cair5 (ragriht, pu~yaid xuwwav ivnanI
&anma5dxa-&anSv$pmaH !kvuH te j cair5) Ae j moÙmagR Ke. AevuH jenHu lÙ Ke. teva
y=a=R tÀvna ij&asune stŸnI Ane sdŸguÌna yognI ij&asa =ye, sdŸguÌno bo\ te
layk ÒvmaH xowe. (1) moÙnI vat, (2) pHc-mhaivdehnI vato, (3) sa\kdxana
puruØa=Rna Nyay, (4) svR&na Nyay t=a (p) ingod Ane isânI iS=it te Apa5
Òvne Ìce nih. tenI pase A|ya„g/H= Aave to te \mRne p` lÔve Ane xaÏne p`
lÔve. ma!e kæuH Ke ke supa5 Òv yoGydxa Ýaº kre Tyare sdŸguÌbo\ xowe, @re. (A5e
\ar`a$p &an lI\uH Ke.) pKI
174) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
jene suivcar`anI yoGyta =ay tene K pd=I isâ Aeva Aa„Sv$pno ivcar
AHtrHgmaH ége¸ kem ke te suivcardxamaH stt Aa„tÀvnI ivcardxa rhe Ke. jene ApUvR
tÀvnuH mahaTMy AaƒuH n=I, Ae!le ke potana pU`R tÀvno mihma Aaƒo n=I tenamaH
suivcardxa k–aH=I hoy? sMyG&an tene kem =ay? pUveR AnHt kazmaH Aa„ana name
bIÔuH kyuÅ Ke, wvmaH rqDvano wav kyÈ Ke¸ te im+ya&an xuH Ane sMyG&an xuH te
suivcar`a ivna xI rIte smÔy? Aa„a xuH Ke, tenI wlI ivcar`a =ye AvXy potana
xuâ Aa„pdnuH &an Ýg!e Ke. loko khe Ke ke kH{ krIAe to =ay¸ p` Aa„a potanI
&aniÊya isvay bIÔuH kxuHAe krI xke Ke ke kem teno in`Ry to kro¦ Ý=m pu~y krIAe ke
kH{ krIAe Aem khe Ke, p` prnuH kaH{ kyuÅ =ay Ke ke kem te to ivcaro¦ Òv ma5
im+ya&an A=va su&an krI xke Ke, p` prnuH kaH{ krI xkto n=I¸ te=I &anIAe to
&aniÊya (&annI iÊya) krva kæuH Ke, sHsarbuiâ=I A!kIne ma5 moÙSv$pnI
suivcar`a krvamaH AnHtuH krvanuH AaƒuH. potana tÀvnI jene qbr n=I tene vStumaH
suq-sa\nnI buiâ Ke. tÀvnI ÝtIit ivna Aaqo wv v/t, tp, guÌnI seva, baæ
cair5 paze, K-K mihna _pvas krIne mrI Ôy, KtaH Aa„anuH AHxe p` wan =tuH
n=I. mn, va`I, deh=I riht, pu~yaid-dehaidnI iÊya riht, AiÊy &atap`anI ]âa
baæ¹iÚ Òvne ÌctI n=I. Aa„&an ma!e ktRƒ je &aniÊya-&ankza tene j krvanuH
AnHt&anIAe kæuH Ke. Aaid, m|y Ane AHtmaH Ý=m wUimka=I KeLlI wUimka su\I &an j
krvanuH Ke. dehaidnI iÊyane Ane v/t, tpne \mR manIne Aa„ano gu` éFDxe Aem manvuH
Ae mha im+yaTv Ke.
Ýk<itna inim¿e =to AaEpai\k wav te pu~ypir`am Ke, te AinTy Ke, pu~y-pap
to hdvazaH Ke. je Aa„ane inim¿na Aa]yvazo mane tene Sva\Inp`anI ]âa n=I. huH
Anaid-AnHt KuH, AevI ¹# ]âa =ya ivna ko{ khe ke Amne wvno wy Ke, to te vat
ÔU@I Ke. ßyaH inim¿a\Inp`uH Ke TyaH AnHt nrk-ingodna wav wyaR Ke. potane smÔy
nih te kaH{ bcav n=I.
ßyaH Aa„anI sacI ij&asa Ke Ane K pd=I Aa„pd isâ Ke, tenI suivcardxa
ßyaH Ýg!e TyaH sdŸguÌbo\ xowe Ke. Aa„ano y=a=R bo\ =va=I, &annI iS=rta$p
cair5 vDe mohno Ùy =ay Ke Ane potanuH Aƒaba\ ixvsuq Ýg!e Ke. Aa„a=± ivcare ke
huH j AivnaxI behd suqSv$p KuH¸ phelaH huH j A&anwave rag-äeØ, pu~y-papno
w/aiNtp`e ktaR hto Ane hve huH prno AktaR KuH¸ prna inim¿riht &an, dxRn Ane
Aa„anI rm`ta$p cair5maH iS=t rhI, ragriht &anmaH
Please inform us of any errors on rajesh.shah@totalise.co.uk
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
176) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
hve suivcar`a Ýg!e te ma!e Aa„anaH K pd guÌ-ix*yna sHvad$pe Aa xaÏmaH
khevamaH AaƒaH Ke Aem khe Ke :-
épje te suivcar`a, moÙmagR smÔy¸
guÌ-ix*y sHvad=I, waquH Ø!Ÿpd AaHhI. 42
Aa K pdno y=a=R ivcar smÔye i5kaz Aivro\ moÙmagR smÔy Ke, pa5ta
ivna Ane tÀv pamvanI tEyarI ivna potana KHde &anIna Nyayo smÔy nih, p` ]I
sdŸguÌna Aa]y vDe Ane potanI pa5ta vDe ivcar kre to sMyGdxRn xuH, lokomaH \mRna
name F`a mtwedo Ke tenuH kar` xuH, Aa„ano loko¿rmagR xuH vgere smÔy. suivcardxa=I
stt ivcar kre to 5`e lok Ane 5`e kazna b\a Nyay jem Ke tem smÔy. mumuÙune
mUHJv` n =ay. AivkarI xaNt, prna inim¿ ivnanI shj &ataxi› te huH Ane Ýk<itna
inim¿e =tuH bIÔuH b\uHAe pr Ke Aem SvtÀvne t=a prtÀvne jem Ke tem te Ô`e. Anek
veØ, vaDana mtag/h tene !zI Ôy Ke, qo!I maNyta !zI Ôy Ke. sMyG]âa Ane
im+ya]âana ivcar, sMyG&an Ane im+ya&anna ivcar, sMykŸcair5 Ane
im+yacair5na ivcar y=a=Rp`e te kre Ke. dya, pu~y, dehaidnI iÊya$p baæ jDjint
ƒvhar Ae b\ano wed&an siht ivcar potanI inmRzta ma!e kre Ke, hve Aa ivcar`ana
Aa]ye sMyGdxRn, &an Ane sMyG&anmaH iS=r =va$p &annI rm`ta$p cair5my
moÙmagR smÔy Ke. te AhÄ guÌ-ix*yna sHvad$pe khevaxe. ix*y Aa„a=± Ke, te ]IguÌne
lÙe vtRvano kamI Ke. ix*y pote É–aH A!k–o Ke te ]IguÌ smje Ke. saca ihtno kamI
suivint ix*y, guÌ pase tÀv smjva Aaƒo, te smßya ivna paKo jvano n=I. tÀvne
pamvanI tEyarIvaza layk Ýa`I j guÌ pase Aave Ke. prdexI raÔ Ane kexI wgvanno
sHvad Aave Ke¸ temaH prdexI raÔ saco ij&asu Ke, qo!anI pkD raqva magto n=I, te=I
brabr FD besaDva ma!e AaxHka krIne pUKe Ke Ane khe Ke ke tme kho Ko te vat sacI lage
Ke¸ p` te xI rIte Ke te smÔvo. kexI mharaj car &anna F`I hta Ane prdexI raÔ
Aa„ane manto n hto. Aa„ane Ô`va F`a ÝÆo ij&asa=I te`e pUK–a hta. Aa raÔ
prdexImaH=I SvdexI =va guÌsNmuq Aaƒo Ke. Ý=m khe Ke ke huH qreqr khuH KuH ke Ame
AmarI 5` pe#I=I manIAe KIAe ke Aa„a n=I, ma!e AmarI maNyta Amne sacI lage Ke¸
te qo!I hoy to smÔvo. ]I kexI SvamI khe Ke, ke tuH lohvai`ya jevo mUqR Ke raÔAe
pUKyuH ke he Ýwu¦ Ae lohvai`yo kevo hto te kho, Ae!le huH marI mUqaR{ _pr ivcar krIx.
kexI SvamIAe kæuH ke he rajnŸ¦ ke!lak vi`ko jHglmaH jta hta.
178) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
srlp`e Nyay=I gujratI waØamaH AavI rIte bIje É–aHy k=n n=I. ]ImdŸ rajcNãe b\a
ivro\ !azIne Aa„ane SpÚ btaƒo Ke. tÀvnI tEyarIvaza je srl ij&asu hxe te smÒ
lexe. Ý=m pd ;Aa„a Ke,' bIÔuH pd ;te inTy Ke,' Aem nÞI krave Ke¸ ;Ke' te stŸ Ke.
stŸp`e !knaro &anp`e j pir`me Ke. pr inim¿nI shay ivnano i5kaz &anp`e &ata
SvtH5 Ke.
F`a Òvo Aa„ane SvtH5 inTy tÀv manta n=I, p` naxvHt mane Ke. vzI ko{
Aa„ane AekaNt inTy kU!S= mane Ke. p` tem manvamaH F`a ivro\ Aave Ke, te ivØe
Aagz khexe. Aa„a Ke te prp`e n=I, AivnaxI &anipHD Ke, Ke te Svt:isâ Ke. hoy teno
kdI p` nax =ay nih. je vStu n hoy te kdI nvIn _Tpþ =ay nih. jene potanuH inTyTv
wase Ke tene Ùi`k sHsar dehaidno moh Ùy ={ Ôy Ke. pr pda=Rne Ùi`k maNya pKI te
AinTyna sHyog=I suq =ay-AevuH A&an, AevI maNyta ke temaH moh pamvanI buiâ =ay
nih.
F`a mane Ke ke kH{ seva krIAe, b\anaH xrIr saraH rhe, sHsar saro rhe, AevI
ƒvS=a Ame krIAe¸ p` Aem AinTyne raqI devanuH ktaRp`uH manvuH te A&anwav Ke¸
kar` ke b\a sHsarI Òvona deh kmRÝarB\na kar`e sara ke qrab =ay Ke. temne bIÔ
ko{ vDe kmRfz épjtuH n=I. sar suqno _pay Aa„anI Aozqa`maH Ke, suq baæ
pda=RmaH n=I. ]ImdŸ khe Ke ke Aa K bolnI suivcar`a Ýg!e tene wlI ivcar`a khevay.
Aa„anI vat y=a=Rp`e smßye du:qma5nI kLpna éwI nih rhe. jgtnuH kyuÅ ko{na=I
=yuH n=I¸ AnHt &anIAo potana Aa„anuH sacuH iht krI gya Ke. jra Aagz v\o to
qbr pDxe ke 5`lok, 5` kazno par sMyG&an vDe pamI xkay Ke. &an te b\I mUHJv`
!azvano _pay Ke.
5Ij¡H pd ;Aa„a ktaR Ke,' Ae!le ke kmR to AinTy Ke, jD Ke Ane Aa„a A$pI
&an Ke, cEtNy Ke. Ýk<it jD, $pI, mUitRk pda=R Ke te SvtH5¸ KU!aH AnHt prma`uAo Ke, te
p` i5kaz stŸ Ke. te jD-pudŸgl Ane A$pI Aa„ano sHyogsHbH\ Ývah$pe Anaid=I Ke.
te jD kmÈ rag-äeØnuH inim¿ pamIne nva Aavr`$pe AekÙe5e bH\ay Ke¸ te Ùe5e rhelaH
ÔunaH kmÈ ÊmeÊme qre Ke Ane nvaH bH\ayaH kre Ke. ßyaH lgI Òv A&andxamaH Ke, TyaH lgI
nvaH kmRbH\n =yaH kre Ke. Ae kmRno ktaR Òvne khevo te _pcar¹iÚ=I-FIna FDanI jem Ke,
bakI sacI ¹iÚ=I jD-pudŸglnI iÊyane Aa„a krto n=I, p` Òv A&andxamaH ÔunaH
kmRna _dynI sa=e ÔeDa{ rag-äeØ kre Tyare te rag-äeØna inim¿e nvaH kmR AekÙe5e
180) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
sacI vat ßyaH, TyaH kane pDtI n=I, ma!e potanI Ôte pÙpat riht Òve mnn krvanuH Ke
ke Aa„anuH Sv$p xuH Ke? potanI Sv-ApeiÙt ¹iÚAe potanuH ktRƒ xuH? Ane potane
wUlva$p rag-äeØ Ane im+ya AiwÝay te xuH? te ma!e sTy Ane AsTy be_ne Ô`va
pDxe. wUl Ke tene !azvano puruØa=R krvo pDxe. ko{ khe Ke ke Aa„a AktaR Ke, 5`e kaz
xuâ j Ke, ma5 w/aiNt htI, ma!e Aap`e kaH{ krvanuH rhetuH n=I. AavI rIte nIclI wUimka
p` paMya ivna AekaHt xuâ mane to puruØa=R krvap`uH rhe nih. je ko{ puruØa=R riht
inüyvaÉ– bole Ke, te sHsar v\are Ke. vtRman AvS=amaH milnta Ke, te=I puruØa=R
krvano bakI Ke¸ tem ApeÙa smßya ivna AekaHt levuH nih. Aa„a inj cEtNy&ankayRno
ktaR Ke, prnuH kayR krva kdI sm=R n=I¸ p` A&anp`e rag-äeØ kre, kluiØtta kre,
&anmaH AiS=rta kre, prvStumaH moh pame, to sHsarmaH rqDvuH pDe. ko{ Òvne AktaR
mane Ke, tenI same AhÄ ktaRp`uH S=aPyuH Ke.
co=uH pd- ;Aa„a wo›a Ke.' inüy=I potana inmRz &anno j wo›a Ke, p`
Sva\In kevz &ataSvwav=I KU!Ine pravlHbI =va=I, A&anwave rag-äeØ, suq-du:qno
wo›a Axuâ inüyny=I Ke. Òvne SvnuH wokt<Tv Ke. potane je [Ú hoy te pota=I ANy
n hoy¸ te i5kaz potane Aa\In hoy, te pota=I dUr n hoy p` shj hoy, Aek$p hoy.
je vStuSv$p potamaH xi›p`e Ke te ÝaºnI Ýaiº krvI te j [ÚÝaiº Ke.
K pdnI ivcar`a ivØe AhÄ khevamaH Aave Ke:- Aa„a Ke je`e saÌH krvuH hoy te`e
;Ke' tenuH saÌH krvuH Ke ke je ;n=I' tenuH? je potanuH hoy tenuH j pote krI xke Ke, to saÌH
krvuH Ke konuH? Ane teno _pay xuH? tenaH xHka-sma\an pUvkR Òv y=a=R ivcar Ane in`Ry
kre to sacuH Ýma` smÒ xke. jgtna loko AaEiFk rIte AH\]âa=I ha paDe Ke ke-Aa„a Ke,
kar` ke svR& wgvan khI gya Ke¸ p` te kevo Ke, kevDo Ke, tenI qbr to temne hotI
n=I¸ te=I temnI ha sacI ha n=I. jene y=a=R smjva ma!e qrI ij&asa =ay Ke te smÒ
xke Ke. prdexI raÔno Ai\kar Aave Ke. temaH AavI rIte xHka kre Ke ke he Ýwu¦ Ame 5`
pe#I=I Aa„a n=I Aem manta Aaƒa KIAe, to Aa„a kevI rIte Ke te btavo. TyaH
smjvanI ij&asa Ke. vzI ÊmeÊme Aekag/ta=I Anek ÝÆo AevI rIte pUKya ke raÔ prdexI
hto te SvdexI ={ saca suqnI ÝaiºmaH _>mvHt =yo¸ te hve fkt Aek wv krIne moÙ jxe.
ÝÆ krnare Ý=m=I j tEyarI krI raqI hoy Ke ke huH kya kar`o=I xHka kruH KuH Ane tenI
dlIlomaH mare xuH khevuH Ke. pKI potanaH kar`onI &anInaH kar`o sa=e srqam`I kre Ke Ane
potanI
182) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ôy Ke¸ AevI Anek qo!I maNytanuH Aa K pdmaH inrakr` ={ Ôy Ke. K pdna p5maH
p` Aa qulaso Ke.
paHcmuH pd-Aa„a=I pU`R piv5 dxa te moÙ Ke. Òv pra\Inta Ane Aavr`=I
pU`Rp`e mu› ={ xke Ke ke kem? Aena jvabmaH kæuH Ke ke Ôe svR=a mu›p`uH n hoy to
puruØa=R krIne ko{ mu› ={ xke nih, Ane puruØa=R krvanuH in*fz =ay. ke!lak mane Ke ke
Aa„a Aavr`=I KU!I xkto n=I. AenI same jvab Ke ke moÙ Ke. Aagz yui›=I
smjnar ix*yna ÝÆo Aavxe ke jgtmaH F`a mtvaza khe Ke ke moÙ Ke, to Amare É–o
mt saco manvo? Aem =oDa ÝÆmaH F`uH smÒ levanI pa5tavaza ij&asu ix*yne, guÌ
p` SpÚ Nyay-Ýma`=I Aa„anuH y=a=R Sv$p Anek Ýkare smÔve Ke, kar` ke ix*y
stŸnI sNmuq =yo Ke, p` ê\uH mannar khe Ke ke tme Aam kho Ko Ane bIÔ Aam khe
Ke¸ kaH{ smÔtuH n=I. potane sacuH smjvanI xi› n=I, ma!e vCce bIÔuH naqe Ke, teva
ÒvoAe kdI Aek pase ha paDI to bIÔ pase p` ha j khexe¸ kar` ke saca-qo!a
NyaynI tene smj n=I teAone stŸnI kaH{ pDI n=I. sHsarna ƒvharno ÝsHg hoy to
brabr smÒ le. saca suqnI ÔtnI jene qbr n=I tene ÝÆ pUKtaH n AavDe, tem j
Aa vat xa Aaxy=I Aave Ke te smÒ p` n xke. tene je ko{ \mÈpdexk mze tene khe ke
—sTy vcn¦˜ kar` ke teAo _pr be@a Ke, TyagI deqay Ke, ma!e Aap`a=I Ai\k Ke¸
te=I Aap`e tenuH khevuH manvuH JI`I vatmaH Aap`ne kaH{ smÔy nih, kH{ pu~ynI-
wi›nI vat AavtI hoy to @Ik, Aem potane ßyaH Ìce TyaH lÙ kre, p` iht xuH Ke te
Ô`va n mage. potane $ipya Vyaje mUkva hoy to pirÙa kre ke Aa @eka`e Vyaje mUkvamaH
$ipyanI slamtI Ke. $ipya to Ùi`k vStu Ke¸ p` AnHtkazmaH nih smÔyeluH ApUvR
tÀv smjvanaH _¿m Ane mÇFera !a`aH Aave TyaH je Ìic n kre, sacuH smjvano ÝyTn
n kre, tene moÙSvwav go@to n=I, p` wvw/m` go@e Ke. paHcmuH pd ;moÙ Ke' Aem
kæuH.
KõuH pd-moÙno _pay p` Ke. Òvone AnHtkaz=I moÙno _pay smÔyo n=I,
kemke prma=RwUt ƒvhar kone khevo Ane Aprma=RwUt Ae!le sHsarmaH rqDavnar-
inim¿ai]t ƒvhar kone khevo, g/h` krva yoGy xuH Ane Tyag krva yoGy xuH, tenI kaH{
qbr temne n=I. namma5 \mRne mane Ke Ane khe Ke ke calo \mR krIAe, Aap`e to saÌH
krvuH Ke. p` &anI puruØoAe moÙno _pay to su\mR kæo Ke. hve su\mR Ane ku\mR xuH Ke tenI
qbr n pDe, xuwrag-xuwÔegne sHvr, injRra Ane \mR mane, moÙmagR mane¸ moÙna
_paynI maNytamaH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
184) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
bharnuH kyuÅ Aa„a=I kH{ =tuH n=I, Aa„a ma5 A&anp`e prvStumaH kt<RTvwav krI xke¸
baæna ko{ _pay=I Aa„tÀv smÔy nih. te ma!e kæuH ke ;Aek hoy 5` kazmaH
prmar=no pH=' Aek Aa„anI j Ôtno _pay smßye Aa„ano _FaD =ay. F`aH xaÏo
vaHcIne F`I \ar`a kre A=va xuw iÊya kre p` te=I Aa„a sHbH\I fz n=I. bIÔ gme te
_pay kre te rqDvana _pay Ke. _pay Ane _pey, sa\n Ane sa|y, kar` Ane kayR Aek
j ÔitmaH=I Ôe{xe. te ma!e y=a=R sTsmagm vDe Aa„ane Ô`Ine ragriht Aa„amaH !kI
rhevuH te moÙno _pay Ke. saEne moÙ Ôe{Ae Ke, ko{ moÙnI vatmaH na paDe tem n=I. p`
sHsar=I Ìic KoDIne stŸno Aadr kyÈ n=I, to stŸnI Ìic ivna kem smÔy? AhÄ Aem
khevanuH Ke ke Aa„a Ke¸ Ke te prp`e n=I, Svp`e Ke Aem nÞI kyuÅ, p` kya _pay=I tenuH
Ýg! =vuH Ke, teno sMykŸÝkare jene in`Ry =yo n=I tene je in`Ry kravnara mZya Ke, te
wv v\e te Ôtna mZya Ke. jemaH baæ sa\n=I, pu~yaid inim¿=I Aa„ane gu` =xe Aevo
Aaxy Aavto hoy, TyaH bH\wav Ke, wv krvana wav Ke. AbH\wave AbH\ tÀv éFDe,
ma!e sacuH suqsacuH tÀv smjva=I Aa„&an Ýg!e te smÔvva &anIAe indÈØ magR kæo
Ke. 43.
Aa K pd prma=R smÔvva kæaH Ke Aem hve khe Ke :-
Ø!ŸS=ank sHÙepmaH, ØDŸdxRn p` teh¸
smÔvva prma=Rne, kæaH &anIAe Aeh. 44
K Ýkare ivcar krva=I, K dxRn je Aekek pÙna Aa\are \mR mane Ke, tenI ApeÙa
p` ijnwgvanna AnekaHt \mRmaH sma{ Ôy Ke. prma=R smjva ma!e &anI puruØoAe K
pd kæaH Ke, tenuH kar` Ae ke bIÔ AekaHt pÙ=I wUl =va n pame. ko{ Aa„ane AktaR khe
Ke, ko{ Awo›a khe Ke, to ko{ moÙ n=I Aem mane Ke, ko{ Aa„ane AekaHt inTy mane
Ke, ko{ AekaHt AinTy mane Ke¸ teno ivro\ !azIne, Aa K Ýkar SyadŸvad k=n=I,
sapeÙta=I jem Ke tem smÔve Ke¸ p` Aek pÙ g/h` kre te wUle Ke. AanHdFnÒ khe Ke ke,
K dxRno=I jeno pÙ l{ne boluH te te vqa`e. Aek khe Ke ke Aa„a n=I, Tyare &anI tenI
vat Aek ApeÙa=I sacI @rave Ke ke-Aa„a prvStup`e n=I, prp`e n=I, rag-äeØ, pu~y-
pap, mn-va`I-dehnI iÊya krvap`e n=I. Aem KAe pÙne ApeÙa=I mHDn krI,
ApeÙaAomaH hkar-nkar smje to b\a ÝÆona JFDa m!I Ôy. Aa„ane ko{ AekaHt
inTy-kU!S= mane to sHsarAvS=a pl!Ine moÙAvS=a krI xke nih¸ Êo\dxa pl!Ine
Ùma-smtamy dxane \arI xke nih¸ puruØa=R ={ xke nih.
186) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
dehe Aa„kLya` sa\I moÙe jxe. \ok moÙmagR calxe Ane laqo mnu*y moÙe jxe. svR&
prma„a saÙatŸ vtRmanmaH p` ivdehÙe5e ibraje Ke. svR&p`uH Ke Ae nÞI krva mage to
smÔy tem Ke. Aagz v\Ine smj`=I ÔuAo to b\uHy Ke. moÙmagR calu j Ke. K mihna
Ane Aa@ smymaH 608 Òv moÙe Ôy Ane sU"mingodS=anmaH AnHt Òvraix Ke temaH=I
K mihna Ane Aa@ smymaH 608 Òvo bhar AavI bIÔ xrIro \ar` kre Ke¸ KtaH
AnHtkaze p` sHsarmaH=I AnHtme wage p` Òvo F!vana n=I. mnu*yÙe5maH gwRj
mnu*yonI _Tk<Ú sHQya 29 nvDanI Ane jFNy sHQya 29 satDanI Ke. temaH=I K mihna
Ane Aa@ smymaH 608 Òvo moÙ Ôy Ke. te Òvo SvyH potana puruØa=R=I j moÙne sa\e
Ke, KtaH temne [Ú inim¿nuH bhuman j$r hoy Ke. tI=Åkraidne magRna deqaDnar kæa Ke.
Aeva Òvo khe Ke ke:- he svR& wgvan¦ Aape \mRtI=R ÝvtaRvI moÙmagR smÔƒo Ke¸ Aem
stŸnuH bhuman kre Ke, je je Aa„aAo sacI tEyarI kre Ke temne &anI _pkarI inim¿
khevay Ke, p` te &anIne [CKa n=I, top` pUveR bH\ayel tI=ÅkrnamkmRÝk<itna kar`e
temnI va`I \mRswamaH idƒ|vin$pe KU!e Ke ne tÀvne smjvanI tEyarIvaza hÔro Òvo
Aa„kLya` pame Ke. je smje Ke te pame Ke.
A5e Aa ix*y Aevo ivcarvan Ke ke y=a=R xHka _@ave Ke Ane &anIna wavvcnno
Aaxy smje Ke¸ n smÔy to frI pUKe Ke. lokone Frbar, ÏI, pU5 Ane \n AaidmaH=I
inv<i¿ mze Tyare tÀvno ivcar Aave ne¦ AaqI ijHdgI sHsarna Ýyojn A=eR ka#I, p`
wvno Awav =ay tenuH kaH{ kyuÅ? Aa vat AevI #b=I _paDI Ke ke saHwznarana QyalmaH
Aave ke AavI xHka krnaraAo potanuH [Ú kem =ay te ma!e ivcardxamaH kaz gaze, Ane
teva ij&asu, je ApUvR kayR AnHtkazmaH n =yuH te ALpkazmaH mezve.
p` je loko khe Ke ke Amne xHka =tI n=I, gme tevo moÙ hoy, Aap`e kaH{ Ô`vuH
n=I...temne stŸ ij&asa épDI n=I, ÝÆ krtaHy AavDe nih, te=I ÝÆ pUKvamaH p`
mUHJv` =ay.
jem bH\ mkanmaH kcro F`o pD–o hoy Ke. tenaH bar`aH éFDtaH j AHdr pvn pese
Ke Ane pDelo kcro éDva lage Ke, Ae!le teva Frvazane bIÔnI xrm lage Ke ke meH
bar`uH n _FaDyuH hot to saÌH htuH, p` Ôe JaDu l{ne vazIne saf krnar ko{ mze Ane
tene Aozqe ke Aana=I maro kcro nIkze tem Ke Ane ka#va mage to teno kcro rhe nih¸
p` mt-mtaHtrna Aag/hvazaH
188) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ivny p` raqe, be\Dk ÝÆ p` pUKe Ane smjvanI \Irj p` raqe¸ je ivcar`a=I
potane xHka pDI Ke tena kar`onI tene qbr Ke Ane potane smjvanuH xuH tÀv Ke tenI p`
tene qbr Ke. 44.
hve Aa„ana hovap`a$p Ý=m pdnI xHka kre Ke. guÌ khe Ke temaH tene xHka
AavtI n=I, p` vStuSv$p smjva A=eR ij&asa=I AaxHka kre Ke. jene. tÀvno in`Ry
n=I tem j smjva ma!e AaxHka p` =tI n=I tenI AhÄ vat n=I, tem je smÒne
xma{ gya Ke tenI AhÄ vat n=I¸ p` vcla vgRvaza ke jene sma\an krvap`uH Ke tene
AaxHka =ay Ke.
prdexI raÔne Aa„a n=I Aem xHka htI, p` smjvano kamI hto, to yoGy
wUimka =taH sdŸguÌ mZya. AhÄ ix*y p` te prdexI raÔ jevI j Ý=m xHka kre Ke:-
n=I ¹iÚmaH Aavto, n=I j`atuH $p¸
bIÔe p` Anuwv nhÄ, te=I n ÒvSv$p. 4p
phelo j ÝÆ kre Ke ke ]Igu̦ mne Aa„a ¹iÚmaH Aavto n=I, Ae nkarmaH j
hkarno w`kar Ke. samo ij&asu Ae!lI tEyarIvazo hoy Ke ke mare AevI dlIl krvI ke
je=I guÌ pase=I pakuH smÔ{ Ôy. te guÌne khe Ke ke h=ezImaH AamzuH deqay Aem deqaDo
Ane tenaH kar`o j`avo pvn jem SpxR=I j`ay Ke tem Aa„anuH lÙ` xuH Ke te j`avo.
wle SpxaRid=I ke $p=I n deqay p` bIÔ ko{ Anuwv=I to j`avo. FuvD sUyRne deqI n
xke p` tap pDe Ke teno Anuwv to tene ={ xke Ke, tem Aa AaTma AnuwvgMy to =vo
Ôe{Ae¸ Aem kar`o rÔu kyaÅ Ane j`aƒuH ke Aa kar`o ivcarIne meH muÉ–aH Ke. ¹iÚmaH
deqato n=I te kar`no jvab Aavxe ke $pvaza pda=R hoy te deqay.
Aa„a to tena=I Ôudo A$pI &ayk Ke Ane te=I paHce [iNãyo Ane mn=I pr Ke,
Ôudo Ke Ane potanuH vedn krnaro Ae!le ke Anuwv krnaro Ke. Aem NyaynI yui›=I
j`avxe. 4p.
hve Aa„a nih hovanI xHkanuH bIÔuH kar` rj¡ kre Ke :-
A=va deh j Aatma, A=va [iNãy Ýa`¸
im+ya Ôudo manvo, nhÄ ÔuduH AeH\a`. 46.
ix*y khe Ke :- huH to khuH KuH ke Aa„a n=I, p` kdI hoy to Aa deh Ae
190) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
AHtrnI w/aiNt !azvano ÝsHg mZyo. ma!e ]ImdŸnuH khevuH Ke ke ÝÆ krnare ÝÆ krtaH xHkane
gopvvI nih Ane ivnysiht be\Dk SpÚp`e ÝÆo pUKI potane AevI [Ú suqÝaiºno-
moÙno _pay smÒ levo. vzI ÝÆo kevI rIte pUKva te _pr F`o ivcar krvo Ôe{Ae.
Aagz khI tevI suivcardxa p` Ý=m hovI Ôe{Ae. AhÄ ix*ynuH khevuH Ke ke gu̦ Amne
to deh, [iNãy Ane Aa„a Aek j lage Ke. kar` ke Aena=I j b\a ivØyonuH Ô`vuH =ay
Ke. deh Ane [iNãyona inim¿omaH qamI Aave Ae!le ke xrIrmaH lkva =taH ke!lIk [iNãyonuH
kam A!kI pDe Ke, Aem deh Ane [iNãyo=I Aa„anI j¡da{nuH lÙ` j`atuH n=I, Aevo
ivcar krIne te bþena j¡dap`anuH AeH\a` Ae!le sacuH lÙ` kyuH te btavo. Aa ix*ynI
ij&asav<i¿ btave Ke. Aa„anI ÝtIit kem =ay, tenI smj` kem krI xkay, te Ô`vanI
Ìic loko krta p` n=I, to tene ÝÆo kem krva Ane xuH Ô`vuH tenI Ìic k–aH=I =ay?
46.
hve xHkakar 5IÔe ÝÆ kre Ke. xHkakarnuH ñdy tÀv smjvanI \gx btave Ke:-
vzI Ôe Aa„a hoy to, j`ay te nhÄ kem?
j`ay Ôe te hoy to, F! p! Aaid jem. 47.
he gu̦ Ôe Aa„a hoy to te kem n j`ay? hoy te n j`ay te kem bne? ix*ye
AevI dlIl mUkI. je n j`ay te vStu hoy j nih. Ae Amaro pÙ Ke Aem j`aƒuH. jem
FDo, vÏaid njre deqay Ke tem Aa„a j`ay to Ame manIAe. AagznI ga=amaH potanI
xHka !azva ma!e ij&asa dxaRve Ke. 47
hve Aa ga=amaH ix*y potanI xHka !zI Ôy Aeva sdupay smjvanI mag`I kre
Ke:-
ma!e Ke nhÄ Aa„a, im+ya moÙ_pay¸
Ae AHtr xHkat`o, smÔvo sdupay. 48.
Ý=m xHkamaH j moÙnI xHka kre Ke Ane khe Ke ke ßyaH Aa„a j n=I T–aH teno
moÙno _pay kem ho{ xke? ix*y Ô`e Ke ke guÌ Ke te moÙno _pay btavnara Ke. jem
inxazna mhetaÒ laEikk &an Aapnara Ke, tem Aa ]IguÌ p` loko¿r &an btavnara
Ke. vtRmannI ¹iÚvaza Aek wa{ kheta hta ke xuH ApasramaH j{ne besIAe to j kLya`
=ay? nvra ={ne je n deqay Aeva Aa„anI kLpna krvI? kaH{ seva-propkar krva
nih? xuH nvra =va=I j
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
192) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
smjva Aaƒo KuH. stŸ 5` kazmaH n fre tevo AHdr=I w`kar Aave Ke. stŸnI jene
ij&asa Ke tene stŸnI \gx ke!lI hoy Ke¦ te khe Ke ke mara AHtrmaH Aa kar`=I Aag
lage Ke, ma!e stŸ hoy te smÔvo. smjnar Aavo hovo Ôe{Ae, Amuk ivcar`a Ane
y=a=R hetupUvRknI dlIl krIne pote Ôte teno in`Ry krI xke tevo hovo Ôe{Ae. ÝÆ
pUKva=I maruH man nih rhe Aevo AhÄ ix*yne wav n=I, p` marI xHka !zxe AenuH tene
lÙ Ke. 48
hve ]IguÌ _prna ÝÆono jvab Aape Ke, temaH Aa ga=amaH 4p mI ga=ano jvab
Ke :-
waSyo deha|yas=I, Aa„a deh sman,
p` te bþe iwþ Ke, Ýg! lÙ`e wan. 49
ix*ye Ý=m xHkamaH, ¹iÚmaH Aa„a n=I Aavto, tenuH kH{ $p deqatuH n=I, tem j
AnuwvmaH Aavto n=I-Ae 5` vat khI¸ temaH Aem AaƒuH ke je AnHt AnHt deho \ar`
kyaR, te sHÔegomaH inim¿maH j marI hyatI Ke. Aem deha|yasna lÙ`e ÒvnuH lÙ` maNyuH
Ke. xrIrmaH jra pIDa =ay to mne pIDa ={, wUq lage to mne wUq lagI, ÏIno deh
hoy to huH ÏI, vEXyno deh to huH vEXy, bazkp`e deh deqay to huH bazk, pxuno deh \ar`
kyÈ to huH pxuH, Aem mane Ke. vzI vtRmanmaH covIse klaknI dehnI je iÊya =ay Ke, te
mara=I j =ay Ke, AevuH lÙ hova=I deh Ane AaTma Aek j Ke Aem nÞI ={ gyuH Ke.
loko khe Ke ke Aap`e kaH{ saÌH krIAe, p` Òve AnHt kaz=I prna lÙe inj\mR maNyo
Ke, Òve potanI j¡da{ Ô`I n=I¸ y=a=Rp`e Ôe ÒvnuH sacuH lÙ` Ô~yuH hot to sHsarmaH
rqDvuH n pDt, jNm-mr` _pai\ hot nih. jD Ane cetn be pda=È Ke¸ b\ay
Acetn-AÒv pda=È=I ÒvnuH ÔuduH lÙ` cetna Ke. tenuH inTyp`uH, iwþp`uH jem Ke tem
pUveR ko{ var Òve Ô~yuH n=I. mnna xuw ivkLp p` ÒvnuH lÙ` n=I. pUveR prna lÙe
t=a inim¿na Aa]ye Aa„ano \mR maNyo hto te wUlne Òve kdI Ô`I n=I. Aa„a
sa=e Ývahe Anaidkaz=I Aa@ kmRnI JI`I \UznuH Aavr` Ke. jUnaH Aavr` !ze Ke Ane
Òvna rag-äeØ Ane A&annuH inim¿ pamI nvaH Aavr`$p jDkmR AekÙe5e Aave Ke. te
jDdehmaH kt<RTv-mmTv Ane ragne kar`e sHsarnI _pai\ Ke. tena=I Òv jNm-mr` kre
Ke. te mane Ke ke huH dehne @Ik raqIx nih to vheluH mr` =xe¸ Aam kruH, Aam lë, Aam
mUkuH Ane Aam raquH to @Ik rhexe. vzI Dok!re Aam dva n krI, ma-bape brabr marI
Ôzv`I
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
194) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aa„a Ane deh Ane bþe Ôuda Ke Ane tenuH Ýg! lÙ`e wan =ay Ke, te khuH KuH. Aa„a
Aeklo &ata Ke, dehaid=I iwþ Ke. ÒvnuH lÙ` &an Ke. &anmaH xaiNt Ke. jgtmaH AnHt
Òv ムKe. te Aekek SvtH5 Ke. pda=R Aozqva ma!enI ivi\ xaÏmaH khI Ke ke ny,
inÙep, lÙ` Ane Ýma` vDe Anek pda=ÈmaH=I Aek pda=Rne j¡do tarvIne Ô`I xkay Ke.
te lÙ` indÈØ hovuH Ôe{Ae. drek Ù`e tenI s¿amaH ƒapIne rhevuH Ôe{Ae. Aa„a &ayk ma5
Ke, Ae!le Ô`vuH te tenuH lÙ` Ke. &an te tenuH kmR Ke. pda=Rno bo\ krnar, je Ô~yuH tenI
Sm<it raqnar pda=R te Òv Ke. cetna, &an, bo\, smj` Ae sH&ano \ark Aekek Aa„a
Ke. cetna tenuH lÙ` Ke. Ae gu` i5kaz ÒvmaH j rhe Ke, te bIÔ ãƒmaH n=I. Ait sU"m
dehmaH Òv Ôy Ae!le ke ingodmaH-b!a!a, kHdmUzmaH, vnSpitmaH Ôy, TyaH p` suq-du:qnI
lag`I$p cetna j ÒvnuH lÙ` Ke¸ ma!e jD$pe, jDna lÙ`$pe Aa„a kdI =to n=I.
be_naH j¡da j¡daH lÙ` Ýg! smj`maH Aave Ke. ix*y khe Ke ke Aa„a k–aHy deqato n=I,
Tyare guÌ khe Ke ke ÝTyÙ Ýg! lÙ`=I j`ay Ke.
ko{ khe Ke ke dehna du:q=I Aa„ane du:q =ay Ke, p` te qÌH n=I. barImaH AaHgzI
dbay Ke Ane raD naqe Ke, te AaHgzI dba`I tenuH du:q n=I, p` deh ÝTyenI _Tk<Ú mmtane
lI\e te raD Ke. ko{ tIv/ vedna=I Òv Asa|y (bewan) ={ Ôy, te=I tene du:q n=I Aem
n=I¸ Aƒ›p`e AnHtI vedna Ke. je du:qne mnäara Ýg!p`e Ô`I xkto hto te &an bU@uH
={ gyuH. tene du:q n=I Aem khenar &annI xi› F!aDvamaH suq mannara Ke. Ae temnI
ê\I maNyta Ke. klorofomR suHFaDtI vezaAe &an _pr AnHtuH Aavr` Aave Ke, te=I
FelKa$p &anmaH du:qnI Asr deqatI n=I. Asa|yp`uH Aem sUcve Ke ke Aitvedna Ke.
vzI Ôe dehnI ƒai\=I du:q =tuH hoy to \maR„a &anIne dehnI ƒai\nuH du:q =vuH Ôe{Ae p`
tem bntuH n=I, ma!e inym n ræo.
Anaid kaz=I lokone Aa„anuH sacuH lÙ` smÔyuH n=I. Aa„anuH lÙ` &an Ke
Ane jD pudŸglnuH lÙ` gzvuH, mzvuH, halvuH, calvuH, sDvuH, pDvuH, AvS=aHtr =vuH te Ke.
cEtNy wgvan Aa„a kevz &anma5 Ke, AivnaxI Ke, A$pI Ke, stŸ$p _Tpad-ƒy-
\/aEƒ siht ムKe. &an te lÙ` Ane Aa„a tenuH l"y Ke. pudŸgl prma`uH ãƒomaH &anno
AHxma5 n=I, Aevo i5kaz inym Ke. dehaid AÒv vStumaH je kH{ iÊya =tI deqay Ke te
SvtH5 te te jD pda=Èna Aa\are Ke. te jem Ke tem y=a=R Ô`vuH hoy to Ý=m Aa„&an
mezvvuH pDxe.
jeno &anSvwav Ke temaH Aek AHx p` _`p n hoy, jenuH lÙ` &an
196) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
inim¿ Ke. AaHqne deqnar Aa„a AaHq vDe kem j`ay? vzI [iNãyo Aa„a=I pr Ke
Ae!le te prvStu Ô`vamaH inim¿ =ay p` Aa„ane Ô`vamaH kem inim¿ =ay? kemke
él!o [iNãyo Aaidno te Ôenar Ke. S=Uz-sU"m bþene te Ô`e Ke¸ pe!na m|ymaH kaH{ =tuH
hoy tene baæ [iNãy to Ô`tI n=I, KtaH Ô`nar sI\I rIte Ô`I le Ke. kannI AHdr
pIDa =ay Ke, tem j mgjmaH kaH{ vedna =ay Ke, to tene Aa„a SpÚ Ô`e Ke. baæ
[iNãyna inim¿ ivna sU"m rit-Aritne p` Òv Ô`e Ke. dehaid prma`umaH je kaH{
ivic5 iS=it =ay tenI b\I AvS=ane szHgp`e Ô`nar Òv tena=I Ôudo Ke. mara
AaHtrDanI AHdr kH{k Ke, JaDo bH\a{ gyo Ke, KatImaH kf deqay Ke, Ae k{ [iNãy=I
Ô~yuH? AevI Anek Ýk<itAonI vednane t=a du:q$p Aakuztane ÝTyÙp`e Ô`nar
Ô`narp`e j !kI rhe Ke, Êo\aid t=a vednanuH Sv$p frI Ôy top` pote szHg rhIne
Ô`e Ke. Ae _pr=I nÞI =ay Ke ke huH to rhuH Ane Aa _pa\IAo !zI ÔAo.-Aem ÝTyÙ
j¡dI ÔtnuH inTy smj`sH&a\ark lÙ`, deh-[iNãy=I j¡duH deqay Ke. ÝÆ pUKnare dlIl=I
ÝÆ mUk–o hto. tenuH y=a=R sma\an kravnar dlIl mzI.
hve ix*yna ÝÆo p` ivcarpUvRkna Aavxe Ane tena jvabo mztaH ivro\riht
KAe pd=I svaÅgp`uH smÔxe. te ivØe Aagz Aavxe ke-
—Ø!ŸpdnaH Ø!Ÿ ÝÆ teH, pUK–a krI ivcar¸
te pdnI svaÅgta, moÙmagR in\aRr.˜
je ivi\Ae magR kæo Ke te magR hoy to prma=Rhetu sa\e Ane sa|y je [Úpd
(mui›pd) te lhe. pKI khexe ke svR Òv sday isâ prma„asm (xi›$pe) Ke, p` je
potanuH y=a=Rp`uH smje te isâ =ay.
mo!a ivxaz smuãne tem j AnHt-AnHt Aakaxne Ô`naro p` tuH j Ke. pUveR
kazcÊna ãƒ, Ùe5, kaz, wav AnHt-AnHt pl!I gyaH top` tuH to te sHyogone
Smr`maH raqnaro hj¡ inTy éwo Ke. dehmaH ALp p` pIDa =ay Ke ke !ze Ke tenI tne
qbr pDe Ke, dehne qbr pDtI n=I. ma!e wgvan Aa„a paHce [iNãyone Ô`naro Ke,
Aeno ivcar krIne mn Ane paHc [iNãyo=I j¡do ={ne Aa„p`e Aa„ane ivcarI Ôe
Ane iS=r =a, to tuH taro behd suqmy, piv5, &ananHdSvwav tara=I Ýg!
AnuwvIx.
ko{ khe Ke ke hm`aH maÌH mn brabr kam krtuH n=I. ÔuAo¦ mn to deqatuH n=I,
KtaH mnnI qbr pDI, Ae btave Ke ke Òv mn=I Ôudo saÙI Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
198) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aekek [iNãy Aekek ivØyne Ô`e Ke Aem Aa ga=amaH kæuH Ke te inim¿=I _pcar=I
kæuH Ke, paHce [iNãyoAe g/h` krela ivØyne Ô`e Ke te Aa„a Ke. deh pD–o rhe Ke, te=I p`
khevay Ke ke Ô`nar caLyo gyo¸ Aem [iNãy=I Aa„ane j`aƒo. Aa Aa„isiâmaH ko{
ApUvR F!na Ke. smjnar Ane smÔvnarnI xElI F`I j srl Ane SpÚ Ke. ivcarvan
Òv J! smÒ Ôy tevI Ke. ix*y p` ctur Ke. te khexe ke gu̦ tmoAe kheluH huH smßyo KuH.
Aa hkIkt nIcenI ga=amaH khI Ke:-
—Aa„ana AiStTvna, Aape kæa Ýkar¸
sHwv teno =ay Ke, AHtr kyeR ivcar.˜
ix*y sMykŸÝkare in`Ry krto Ôy Ke, p` lokone ivcar-mnnno kaH{ pircy
n=I, Ane AHtrna ivcar=I Ô`vano puruØa=R krta n=I. sHsarna ÝsHgnI vat hoy to
je-je krvuH F!e te-te kre¸ p` AamaH AHtr=I ivcar krIne mezv`I kre nih, ko{ Ôtno
in`Ry kre nih Ane ha paDe ke ;tme kho Ko Ae!le Aa„a Aevo hxe.' Ôte ÝÆ krIne
in`Ry krvo Ôe{Ae. Aa ix*y to khe Ke ke meH marI smj`nI \ar`a=I ivcar pUvRk in`Ry
kyÈ Ke, ma!e huH pa5 KuH. Aape kæuH te huH smßyo KuH. p2
hve ivxeØ sma\annaH kar`o khe Ke :-
deh n Ô`e tehne, Ô`e n [iNãy Ýa`¸
Aa„anI s¿avDe, teh ÝvteR Ô`. p3
AhÄ Aa„ane samaNy rIte isâ krvo Ke¸ ma!e inim¿=I Aozqave Ke.
deh, [iNãyo, ¬aso¬as t=a Ýa`o p` Aa„ane Ô`ta n=I. dehne qbr n=I ke
AaHq vgere Aa S=ane Ke. Aa„a prma=eR AsHg Ke¸ &ata Ke¸ p` pUvR kmR, dehaidnI iÊya
Ane mn, va`I, dehna yogna AvlHbn=I AHdr kHpn =ay Ke. ßyaH lgI deh Ke, TyaH lgI
AoKI-Ai\k ¬aso¬as AaidnI iÊya j`ay Ke. Aa„a dehmaH=I jtaH, kamR` xrIr Aa
dehmaH=I KU!Ine Òv sa=e-Òv ßyaH bIÔe deh \ar` kre TyaH Ôy Ke. Aa kamR` xrIr
AitsU"m \Uzno ipHD Ke. te Òv=I ßyare KU!I Ôy Ke Tyare Òv sHpU`R xuâ Ane mu› =ay
Ke. Aa„a ¬as leto n=I¸ te to jD rjk`onI iÊya pUvRÝarB\ mujb =ya kre Ke. Òvne
m<TyuH vqte ¬aso¬as mHd pDe Ke A=va ¬as épDe Ke, te _pr=I F`a Daæa ma`so smÒ
200) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
b\I AvS=ane Ô`naro te-te b\I AvS=a$pe =to n=I, te te AvS=a ƒtIt =ye p`
jenuH hovap`uH Ke Ane te AvS=ane je Ô`e Ke Aevo Ýg! Sv$p cEtNymy pote Ô~ya j kre
Ke, Aevo jeno Svwav Ýg! Ke. xIt Ane _*` SpxR, v`R, gH\ Ane rs Aaid sHyogne
Ô`nar te tena jevo n=I, te te vStu$pe n=I, ma5 sda &ata¹Úa saÙI, &ayk j, te
ÒvnI inxanI sday vteR Ke. ko{ idvs Ô`vana lÙ`=I te j¡do =to n=I. Aa„anuH
Ýg! lÙ` &an Ke. cetnagu` &an$p Ke, te inxanI sday ÒvnuH indÈØ lÙ` Ke. Aa
Ýg! lÙ` Aitƒaiº, Aƒaiº Ane AsHwv Ae 5`e doØo riht Ke. Aa=I Aem nÞI =yuH
ke Ô`vuH te Aa„anuH lÙ` Ke¸ Ae!le prnuH kH{ krvuH, mn, va`I, dehaid pu~y-pap rag-
äeØnI iÊya krvI, te ÒvnuH lÙ` n=I. Ae inbaR\ hetu=I cetnalÙ`e isâ Ke. AekeiNãy
ingod dxamaH nana sU"m Òvne p` cetnalÙ` Ke. temaH p` kevz&an xi›$pe Ke¸
AhRNt Ane isâ wgvanne kevz&an Ýg!-ƒ›p`e Ke. 46 mI ga=amaH kæuH htuH ke —
im+ya j¡do manvo, nhÄ j¡duH AeH\a`˜ AhÄ ivxeØp`e j¡duH icî tena _¿r$pe j`aƒuH Ke.
p4
hve 47 mI ga=amaH ÝÆ hto ke F!, p!, jem ÝTyÙ njre deqay Ke, tem Aa„a
deqato hoy to manIAe. te ma!e khe Ke ke :-
F! p! Aaid Ô` tuH, te=I tene man¸
Ô`narne man nih, kihye kevuH &an? pp
he wa{¦ F!, p!, r=aidno Ô`k to tuH j Ke, p` Ô`naÌH cEtNytÀv inTy Ke, tene
tuH man nih, Ae taÌH Ô`p`uH kevuH? Ô`narne mane nih Ane je prvStu Ke tene Ô`naro,
mannaro tuH kevo Ko tenuH wan n=I Ae taÌH &an te kevuH khevuH? F!, p!, r=aid Ke te j`ay
Ke. kdac te sNmuq n hoy, KtaH Smr`=I p` Ô~ya j kre Ke. te potane kem Ô`to n=I?
je je vStune te Ô`e Ke te Ô`naro baæ vStu=I j¡do Ke. loko AoFsH&a=I Aa„a Ke Aem
bIÔna kheva=I ha paDe Ke¸ p` pote xHka krIne te kem Ke, kevDo Ke, kevo Ke teno ivcar krIne
kdI ÝÆ p` pUKI xkta n=I, Ô`va j magta n=I, Aena krta je ivcar krIne ÝÆ pUKe
Ke, te yoGy Ke. qrI rIte Aa b\a F!, p!, Aaid jD pda=R je deqay Ke TyaH p` _FaD$p
&an deqay Ke ne temaH &anna ivØyo j`ay Ke. &anmaH j Sv-pr j`ay Ke. potana
&annI Ù`e Ù`e =tI AvS=amaH prpda=R sheje j`ay Ke. Aevo Aa„ano Sv-prÝkaxk
shj &anSvwav Ke. loko tÀvnI Ìic kre Ane ivcar, mnn kre to b\uHy smÔy tem Ke¸
ko` Ô`e xuH hxe? AevI inraxamaH=I loko bhar nIkzta n=I, Ane buiâna tkR=I ÝÆ
lavta n=I. pp
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
202) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Svxi› siht inTy Ke to tene inim¿e xuH AaPyuH? Aavo rag hoy, inim¿o hoy ma!e
Aa„amaH vItrag\mR hoy Aem n=I. ma!e inim¿, ƒvhar ke iÊyakaHD=I Aa„ane law Ke
Aem n=I.
ÝÆ :- mnu*ywv moÙnuH kar` n=I? inim¿ to Ke ne?
_¿r :- Nyay smÔe, dehnI mmta raQye moÙ =ay ke mmta KoD–e moÙ =ay?
dehaidnI iÊya Ane deh te huH nih Aem prムAne tenI mmtano inro\ kyÈ Tyare inim¿ne
ƒvhar=I kar` khevayuH, p` deh=I \mR =to n=I. Ôe deh=I \mR =to hoy to b\ane \mR
=vo Ôe{Ae. ma!e dehnI iÊya=I ke inim¿na Aa\are Aa„ane gu` =ay Aem manvuH te mha
A&an Ke. ko{ khe Ke ke —xrIrma>H qlu \mRsa\nmŸ'-AavuH mannara Ane bolnara Ke te
b\a naiStk Ke. temne Aa„Sv$pnI qbr j n=I. temnI bol`ImaH p` doØ Ke. jDne
Aa„a mannara Ke, kar` ke Aane raquH Aevo wav Aaƒo, p` dehaid _pai\ne n raquH Aem
n AaƒuH. mUz ]âamaH j ê\a{ Ke. inmÈhta äara dehnuH mmTv Kede, [iNãyaidna ivØyo
sHbH\Ino rag Kede, to AragIp`a=I law =ay. prinim¿=I Aa„ane gu` =to hoy to
b\ane =vo Ôe{Ae. ßyaH inim¿ _pr ke kmR _pr vjn Aave TyaH saco puruØa=R ho{ xke
nih.
je!le AHxe mn, [iNãy, dehaidnuH AvlHbn tU!e, te!lo \mR =ay. jDna AvlHbn=I
Aa„ane gu` =ay Aem je`e prai]t kLya` maNyuH Ke tenI maNyta tdŸn ê\I Ke. deh
raqvana wave \mR n =ay. xrIrmaH rog =ay te vqte nbza{=I rag-äeØ ={ Ôy Ae
ÔudI vat Ke, p` rag-äeØ krva pDe Aevo wav jene Ke te`e deh Ane Aa„a be_ Ôuda
Ô~ya j n=I. paHc vrs v\are ÒvuH to huH \mR |yan v\are krI xkuH Ae ¹iÚ j im+ya Ke.
Aa„a AivnaxI, &ataãÚa, inmRz, isâsman Ke. tenI ]âa =vI te ApUvtR a Ke¸ kH{ vato
n=I. je`e puruØa=R kyÈ Ke te &andxa Ô`e Ke. dehnI Ane bharnI AgvDta ke sgvDta
_pr Aa„\mR sa\vano Aa\ar n=I. Ae ivØe F`Ivar khevayuH Ke. \maR„ane xrIrmaH
mharog Aaid ƒai\ hoy KtaH \maR„a &an-|yanmaH mSt rhe Ke. vednIy kmRno kdI tIv/
_dy hoy, kdI muq=I raD nIkzI Ôy, KtaH AHtrmaH smta Ke, xaHt smai\ Ke. Aa„aAe
k–aH raD naqI Ke? dehno \mR dehmaH vteR Ke. Ae \maR„a smai\mr` krIne Aek-be wve
mu› =ay Ke. sntkumar cÊvt±ne satso vØR su\I ko#nI AvS=a xrIrmaH rhI htI. Ý=m
mha$pvHt hta. pKI K qHDnuH raßy tÒ jHglmaH |yan krta hta. pUveR baH\el
AxatavednIyna ÝarB\kmRno _dy wogvvano hto. te dxa satso vØR rhI. temnI xaHit
Ôe{ne temnI pase dev vE>
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
_¿r :- Òve Anaidkaz=I prne potanuH maNyuH Ke. Ý=m xuâ AvS=ap`e hto Aem
n=I¸ Anaid=I bH\AvS=a Ke. ãƒSvwave, xi›$pe drek Aa„a xuâ Ke, inmRz Ke, p`
wUlvazI A&anavS=ap`e rag-äeØ-moh-mmtano ktaR =ay Ke, te potana &anmaH ê\I
maNyta kre Ke. prmaH marap`anI buiâ krI Ke, te kar`e A&an$p ={ne sHsarmaH rqDvuH
Anaidkaz=I Ke, temaH pote sday Aevo ne Aevo inTy Ke, xi›$pe xuâ j Ke.
ko{na xrIrmaH ƒa\I n hoy Ane du:q n deqay AevI rIte mrI Ôy, te=I te
\maR„a hto Aem n=I. ko{ mha im+yaTvI-A&anI hova KtaH jray du:q deqay nih AevI
rIte mrI Ôy Ke. mr` vqte Axata n hoy KtaH mha wUHDa wav hoy Ane mrIne nrke
Ôy Ke, kar` ke AHdrmaH AnHtuH AatR|yan kyaR j krto hoy Ke, mha mmta=I wrelo Ke.
ko{ bhar=I xaHt deqato hoy, p` jenI ¹iÚ ê\I Ke, A&anwav Ke, tene kaH{ \m± n
khevay.
204) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
vednIyno _dy hoy, mrtI vqte Asa|y jevuH deqay, KatI wra{ Ôy Tyare p` te
to Ô`e ke prma`uno yog Aem j hoy. &ata AanHdmaH JUlto, Sv$piS=itmaH j
!kto, xaHit Ane AanHdmaH deh KoDe, te j wve te moÙe Ôy, A=va Aek-be wv pKI
Ôy. dehna du:qe huH du:qI, Ane dehnI sgvDtaAe huH suqI, dehnI AnukUztaAe \mR ke
\mRsa\n =ay, Aem manvuH te mha w/m`a Ke. dxRnmoh im+yaTv Ke. xrIr inrogI
hoy to \mRsa\n saÌH =ay, AevI maNyta im+ya¹iÚ Ke. temne Aa„anI ]âa j
n=I. muq=I khe ke deh maro n=I, Ae naxvHt Ke, huH to AivnaxI KuH p` AiwÝaymaH
jene deha„buiâ Ke, tenI waØa Ane wav KUpa rhexe nih. ma!e saraH inim¿ hoy,
bharnI mnmanI sgvD hoy to \mRsa\n @Ik =ay, Ae im+yamaNyta ka#I naqvI
Ane tÀv jem Ke tem smjvano puruØa=R krvo. p6.
206) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
prma`u pudŸgl p` SvtH5 jD pda=R Ke, te=I Òv cEtNynuH i5kaz j¡dap`uH Ke¸ Aem
be_ ãƒnuH j¡dap`uH-äetwav Ke te kdI Aekwav =ay nih. p7.
48 mI ga=amaH kæuH htuH ke Aa„a j n=I to moÙ k–aH=I hoy? teno KeLlo jvab
khe Ke ke :-
Aa„anI xHka kre, Aa„a pote Aap¸
xHkano krnar te, Acrj Aeh Amap. p8.
ivcar krIne smjvane nvra =ay, ivcarpUvRk ÝÆ kre to smÔy ne? tÀv xuH
Ke, vStuSvwavnI ÝtIit kem =ay, tenI rIt smjva mage to smÔy. Ô`va ma!e ÝÆ
kem krva te ma!e p` ivcar-mnn Ôe{Ae. potanI tEyarI ivna ko{ mft AapI xke tem
n=I. pa5ta ivna vStu naqxo xemaH? ma!e Ý=m ivcardxa kezvvI Ôe{Ae. qreqr
j¡Ao to pote j sa\n Ane potanI pU`R xuâta te sa|ydxa Ke, Ae!le prma=eR Aa„a
pote sa|y Ke, temaH Ývex kre to ivcar, mnn, sTsmagm AWyas Ane ]v` Aene
sa\n khevay Ke.
Ý=m Aa smj` krvanI Ke. smjva ma!e ivcar-mH=n kre Ane AHtrnI xHka kre
ke —Ae AHtr xHka t`o, smÔvo sdupay˜ Ane smjvane \Iro =ay, to tene smÔvnar
inim¿ _pkarI =ay. tEyarI potanI Ôe{Ae. AhÄ khe Ke ke Ô`naro pote szHg éwo Ke.
tene xHka pDe Ke ke huH KuH ke nih? jem AorDamaH ko{ne Ôeva mokLyo Ane kæuH ke te AorDamaH
ko` ko` Ke te Ôe{ Aavo. AavIne te jvab Aape Ke ke TyaH ko{ n=I. xe@e frI=I kæuH ke
mare ko{nuH kam Ke, Tyare nokre frIne jvab AaPyo ke TyaH ko{ n=I. ko{ n=I AevuH nÞI
ko`e kyuÅ? pote xHka kre Ane xHkano krnar tene j wazto n=I Ae nva{nI vat Ke. Aek
guÌAe ix*yne kæuH ke, ko{ n waze tem Aa $ipAanI =elI Ke tene da!je. ix*y gyo Ane
da!I Aaƒo, AavIne guÌne khe Ke ke meH ko{ n waze tem te vStu da!I Ke. guÌ khe ko{ne
tenI qbr n=I ne? _¿r:- na. guÌ khe-tne wUlIne da!vanuH meH k–are kæuH htuH? Aem
Aa„a drek Ù`e saÙIp`e hyat Ke, KtaH te pote n=I Aem manvuH te ke!lI nva{nI-
AcrjnI vat Ke. Aa„a Ke tem F`a Òvo manta hoy Ke p` te kevo Ke, kevo n=I tenI
kaH{ ÝtIit temne n=I. teAo khe Ke ke Aap`e to A&anI KIAe, Aap`ne kaH{ AavDe nih.
mÇ-ma=uH ha= n Aave. p` wa{ re¦ Ae vat nÞI krI tenI qbr kone pDe? prno in`Ry
pote kre Ane khe ke Aa„ano in`Ry ={ xkto n=I, p` m|yS=p`e, \Irj=I êDI
ivcar`a kre to potane Aa„a j`ay tem Ke. pote to Ôgto AnHt&anI Ke. te Svwavne
_FaDI xke Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
208) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
hve AhÄ ix*y bIÒ xHka rÔu kre Ke :-
bIÒ xHka =ay TyaH, Aa„a nih Aivnax¸
dehyog=I épje, dehivyoge nax. 60.
Aagz Aavxe ke AaTmtÀvna in`Ry ma!e t=a stŸnI ÝaiPt ma!e qÌH AaEØ\,
ivcar Ane |yan Ke. F`a Òvo ÝÆ pUKtaH Ackay Ke Ane xHkanuH sma\an krta n=I.
;AmarI ikHmt AoKI AHkaxe,' Aeva manmaH rhI pUKI xkta n=I, tem ivcar p` krta
n=I. p` AhÄ to ]IguÌ khexe ke :-
—Ø!Ÿ pdna Ø!ŸÝÆ te pUKya krI ivcar,
te pdnI svaÅgta, moÙmagR in\aRr.˜
AhÄ to Êmbâ ivcar`a=I ÝÆo kyaR Ke. Ae _pr=I ÝÆkar keva hova Ôe{Ae te
smjvanuH Ke. AhÄ ix*ynI xHka Ke ke jem FiDyaz Aaid sHcanI go@v`I =taH te calva
maHDe Ke, tem Aa„a dehna sHyoge épje Ane dehna nax=I nax =to hoy to? 5`e kaz
—Aa„a˜ pda=R rheto hoy Aem mne j`atuH n=I.
F`I vStuAo wegI =va=I da$ namna pda=RmaH madkta =ay Ke¸ tem F`a jD pda=È
wega =va=I sHyogI rsayn trIke AaTma ={ jto hoy to? Aem dlIlo krIne potanI
xHka guÌ pase Ôher krI sma\annI mag`I kre Ke. 60
hve ix*y —inTyta˜ nI xHkanaH bIÔ kar`o j`ave Ke:-
A=va vStu Ùi`k Ke, Ù`e Ù`e pl!ay¸
Ae Anuwv=I p` nih, AaTma inTy j`ay. 61.
AaTma Ke Aem to Ame manIAe¸ deh [iNãyo=I Ôudo Ke, Ô`naro Ke, Ae tmarI vat
sacI¸ p` dehno nax =ya pKI ko{ Òv mne kheva Aavto n=I ke
—Ame KIAe.˜ vzI Ù`e Ù`e xuwaxuwwav-{CKa Aaid pir`am ={ne nax pame Ke. ko{
var tIv/ low, ko{ var _darta, ko{ var Êo\, ko{ var Ùma Aem vStu bdla{ nax
={ Ôy Ke, te=I vStu inTy lagtI n=I, p` _Tpi¿ Ane ly =ya j kre Ke. Aa baEâ
dxRnnI maNyta Ke, p` Ae pÙ AekaHtI Ke. ijne¬r wgvan svR& &an=I khe Ke te yuiÉt,
Nyay Ane Anuwv=I isâ Ke. Aa„a inTy !kto bdlay Ke. ãƒe inTy Ke Ane pyaRye
pl!ay Ke, Ae Nyay Aagz Aavxe. AhÄ ix*y khe Ke ke gu` vqte Aa„a bIÔe Ane doØ
vqte bIÔe, Êo\ vqte bIÔe Ane
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
210) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
cetnnI ko{ AvS=a =vI Ôe{Ae p` Aayu*y pUÌH =ye dehna ko{ AHgmaH ÒvTv deqatuH
n=I. Ô`nar gya pKI xrIrne Kedo, kapo, maro KtaH ko{ temaH Ô`nar nih hova=I
dehne qbr pDtI n=I. xrIrne Ýhar krvamaH Aave Ane xrIr ÝTye rag n hoy to
Aa„ane kH{ du:q =tuH n=I¸ jem AakaxmaH Ýhar kro to Aakaxne kaH{ du:q =tuH n=I tem
ßyare dehmaH cetn Aa„a hoy Tyare te xrIrnI mmta, rag-äeØ kre to Òvne du:qnI
lag`I =ay Ke. Òv jD S=Uz $pI pda=ÈmaH wzI gyo n=I wzI gyo hoy to m<Tyu pKI
dehmaH ÒvTv j`avuH Ôe{Ae. baE\ dxRnnI maNyta Ke ke vStu naxvan Ke¸ p` AhÄ to Aem
khevuH Ke ke jene AaTma AivnaxI Ke AevI y=a=R ]âa n=I te baEâ j Ke, im+ya¹iÚ Ke. jene
baæ pda=R _pr rit-Arit =tI hoy, Ane pu5, ÏI, l"mIno nax =yo Aem deqataH xok
=ay Ke Ane sHyoge hØR pame Ke te A&anI Ke, baEâ Ke. AhÄ to ix*y smÒne ÝÆ kre Ke
tene guÌ y=a=R Nyay=I smÔve Ke ke tuH Aem khIx ke dehna sHyog=I ÒvnI _Tpi¿ =ay
Ane deh naxe Òvno nax =ay, to te ko`e Ô~yuH? te Anuwv kone =yo? ma!e deh phelaH
p` je hto Ane deh pKI p` je Ke te Anuwv Sv$p Aa„a inTy Ke, Ô`naro Ke¸ te
inTy Ô`k Ke, épjvuH Ane nax pamvuH Ae bene lÙmaH lenaro inTy \/uv Ke. gya masnI
vat Aa masmaH yad rhe Ke Ane Aek mas pKI idvazI pvR Aavxe tenI qbr Ke. Aa
wUtkaz Ane wiv*ykaz Aem be_ pUvR Ane püat kazno Aek sekNDmaH in`Ry krnar
inTy Ke. te Sm<itno Anuwv !kavI raqe Ke. drek Ù`e Ane pze i5kazp`uH btave Ke.
prma`unI iÊya to Ême Ême =ay Ke Ane &an to Ù`maH F`aH kazno ivcarSmr` krI xke
Ke. be vØRnuH bazk p` Aek var AiG™=I daJe to te AiGnne frI ADva=I Dre Ke Ane Smr`
!kavI raqe Ke. ma!e Ô`vuH te Aa„ano inTy Svwav Ke. jeno je Svwav te sday !kI rhe.
jD pda=R Aek sU"m prma`u Ke, te p` i5kaz tenI s¿amaH !kI rhenaro inTy Ke. je
hyatIvazo pda=R Ke te ko{ kaze n hoy tem n bne. —Aek smy te saE smy, wed AvS=a
Ôe{.˜ inTy Aeva pda=RnI Ù`e Ù`e AvS=a bdlay Ke p` vStu trIke te !kI xke Ke. to
jenuH cEtNy lÙ` Ke, je lÙ` jD pda=RmaH n=I te SvtH5p`e kem n !kI rhe? ma!e ]IguÌ
khe Ke ke ÒvnI AvS=a hØR, xok, rit, Arit, dya, Ùma Ane Êo\p`e j`ay Ke, p` tene
Ô`naro inTy !kto Ke, \/uv Ke. AanHdFnÒ khe Ke ke:-
—iS=rta Aek smymaH @a`e épje iv`se tbihH,
_l! pl! \/uv s¿a raqe ya hm sunIihH n kbihH.
Ab\u n!nagrkI baÒ.˜
214) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
jD vStumaH=I ÒvnI _Tpi¿ =tI n=I Ane cetn=I jDnI _Tpi¿ =tI n=I. AeknuH
lÙ` ANy$pe =ay Aevo Anuwv ko{ Òvne Éyare p` (5` kazmaH) =ay AevuH bntuH
n=I.
jD v`R, gH\, rs, SpxRnI AvS=ane \ar` kre Ke Ane tena sHyog=I =yel S=Uz
ipHD [iNãyo äara deqay Ke p` te äara Aa„a Ô`I xkto n=I. sHyogo pl!e Ke, Anekp`uH
\ar` kre Ke, p` Aa„a inTy, AivnaxI, &ayk Ke, je Ke teno nax =ay nih. je s¿a
cEtNymUitR Ke Ane je s¿a jD$p Ke, tenuH AiStTv pl!Ine ANy=a-ANys¿a$pe =vuH ko{
Ýkare sHwvtuH n=I. 6p
hve Aa„a AsHyogI hova=I wiv*ymaH p` inTy rhe Ke Aem btave Ke :-
ko{ sHyogo=I nih, jenI _Tpi¿ =ay¸
nax n teno ko{maH, te=I inTy sday. 66
AaTma AnuTpNn, Aimln Ane Anaid-AnHt Ke¸ te=I te inTy Ke, tenI _Tpi¿
ko{ p` jD prma`uAona sHyog=I =ay nih. punjRNmnI qatrI ivØe spRnuH ¹ÚaHt
Aavxe. bIÔ Anek lÙ` Ýg! pUvR jNmnI saibtI Aape Ke. F`ane pUvR jNmna
susHSkarnuH Smr` =ay Ke. ]ImdŸ rajcHãe nanI ëmrmaH kaƒ kæuH htuH ke ;lFuvy=I
AdŸwut =yo tÀv&anno bo\, Ae j sUcve Aem ke git-Aagit kaH xo\?' hve tÀv
xo\va jvuH pDe tem n=I ke wvw/m` krvo pDe tem n=I. pUvR wvna ApUvR sHSkar Ôg<t
=ya te=I Ô~yuH ke Aa lo#no \Þo pUvR ÝyTnno Ke. Aa„vIyRno _FaD Ae wUtkaznI j
sHi\ btave Ke.
\mR|yanna car ÝkarmaH p` inTytano ivcar Ke. AhÄ \mR|yanna car ÝkarnuH
Sv$p khevamaH Aave Ke. (1) vItrag Aa&aivcar-sa\kdxano ivcar. huH vtRman ke!lI
wUimkamaH KuH, (2) ba\ktano ivcar iv¼™ ke!luH bakI Ke te Ane du:qnaH kar`ono ivcar,
(3) ivpakivcar-kmR_dyjNy kØaywavnI AiS=rta !azvano ivcar, (4)
sHS=anivcar-kmÈdynI s¿ano Éyare nax =xe Ane mara xuâ Aa„ãƒnuH Ýg! inravr`
sHS=an keva puruØa=R=I Ýg! =xe. xuâ _pyognI Aak<it siht AguÌlFu gu`nI
SvwavA=RpyaRy Ane SvwavƒHjnpyaRyno SvyHiS=r xuâ Aakar Éyare Ýg!xe teno
ivcar te inTytano ivcar Ke. Aa prma=R \mR|yanno ivcar Ke.
(ta. 23-10-39)
60mI ga=ano _¿r 66maH cale Ke ke ko{ p` sHyog=I Aa„a _TpNn n
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
216) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Êo\aid Ýk<itnuH Ai\kp`uH spaRidk ÒvomaH Ai\k j`ay Ke. nano sap hoy p`
temaH vIyRnI F`I _g/ta hoy Ke. fUHfaDa marIne bIÔne wy _pÔve Aeva Êo\, manaid
Ýk<itnuH ivxeØp`uH Ke¸ te`e vtRmanmaH to Êo\no AWyas kyÈ n=I. spRnaH bCcaH jNme Ke ke
trt j tene tenI mata marI naqe Ke, KtaH temaH=I ko{ bCcuH qsI Ôy Ke. tene vtRmanmaH
tena mata-iptaAe kH{ ixqvaDyuH n=I, p` pUvR jNmna sHSkar=I Êo\aid Ýk<itnuH tene
ivxeØp`uH deqay Ke.
Ùi5ykuznuH nanuH bazk hoy KtaH tenI AaHqmaH Ane Ýk<itmaH mannI mo!a{ vgere
sHSkar v\are deqay Ke¸ tem F`a Ýkare Ôeva=I pUvR jNmna sHSkar deqay Ke. lokone
bharnI S=Uz vStuno F`o Ýem Ke te=I tenuH Ô`p`uH krvuH hoy to var lage nih. p` —huH
ko` Ane ÉyaH=I =yo? xuH Sv$p Ke maÌH qÌH?˜ Aeno Nyay=I in`Ry krvanI grj n=I,
te=I sacuH smßya ivna AnHtkaz rqDvanuH éwuH Ke. wvno wav !aZyo n=I TyaH lgI
inraHte êF kem Aave? bIÔnI ha Ae ha paDI de ke Aa„a hxe kar` ke b\a khe Ke¸ p`
ßyaH su\I Ôte y=a=R in`Ry kyÈ n=I TyaH su\I ko{ Aevo kuyuiÉtvazo mzxe to ê\e rSte
l{ jxe. potanI s¿a xuH, xiÉt xuH, Sva\Inta xuH, i5kazp`uH Ane pU`R Sva\In suqSv$p
xuH, Aeno in`Ry krvanI ivi\ Ô`vano ÝyTn kyaR ivna stŸnI Ìic ivna puruØa=R ÉyaH=I
krxe?
AhÄ to inTyta isâ krvI Ke. spRne ivØe jNm=I Êo\Ip`uH deqay Ke Ane kbUtrmaH
bIÔ ÒvnI ihHsa n krvI AevI Ýk<it ÔevamaH Aave Ke. qa!lamaH maHkD prsevana
inim¿=I =ay Ke, A=va sagnaH lakDamaH=I sheje épje Ke. tene pkDvanI ceÚa krIAe to
te dUr qsI Ôy Ke, wy pame Ke¸ wysH&anuH Ai\kp`uH pUvR jNmna sHSkar Ke.
Fe!aHne paKz=I ko{ kape KtaH tene du:q j`atuH n=I, p` Fas qa\a kre Ke. te tena pUvR
jNmnI Ýk<itna sHSkar Ke. ko{ sasu-vhune kijyo =taH Gyasle! KaH!Ine bze Ke, te mannI
qatr AnHt pIDa she p` raD n naqe¸ ko{ne cank cDe Ke Tyare ê\a{nI _g/ta kre Ke.
vai`ya, Ùi5y Ane b/aï` Aaid ÔitmaH p` Amuk ÔtnI Ýk<itna sHSkaro j`ay Ke¸ tem
F`a Nyay=I pUvR jNmnI inTyta isâ =ay Ke. ko{ Òvne bIÔ Òvna deh ÝTye F`o Ýem
ÔevamaH Aave Ke. vzI ko{ne bIÔ ÝTye äeØ-vEr rhe Ke. jgtmaH F`a ÒvomaH=I qas Aekad
Òv sa=e Ýem, Aekad Òv sa=e vEr AevI ivic5ta kem deqay Ke? te p` pUvR jNmna sHSkar
Ke. ]Ik<*`-vasudev Ane temna wa{]I bzdevne _Tk<Ú Ýem hto. Aem pUvR jNmna Anek
Aava bzvan sHSkar ÝTyÙ deqay Ke¸
218) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ÔevamaH Aave Ke Aena pu5o vEraGyvHt bazp`a=I j`ay Ke te kem bne? pUvR jNmna
b/ïcyR Ane vEraGyna susHSkaro l{ne te Òvo Aave Ke te pUvR jNmnI qatrI Aape Ke.
tem j pUvRna Aa„&anna sHSkar siht, b/ïcyRna Ýemvaza, prm smtavHt pu5o hoy
Ke te pUvRna bzvan sHSkar Ke. ]ImdŸ p` khe Ke ke Ame pUvR jNmna AaTm&annI-stŸ
Sv$pnI Aara\nanuH bz l{ne AaVya KIAe Ane Aek wv pKI AaTmanI pU`R xuâ
piv5 dxa Ýg! krxuH. Ae w`kara nanI ëmrmaH ÉyaH=I Aaƒa? sozme vØeR kæuH ke huH
siCcdanHd xuâ Sv$pI Aa„a KuH. lokomaH khevt Ke ke =ore kezaH paÉyaH. mata-ipta
sa\ar` hoy Ane nIc kuz jevo yog hoy, KtaH ko{ pu5I ke pu5 nanp`=I mha piv5
susHSkarvazaH deqay Ke.
temaH p` caEwHgI smjvI. (1) mata-ipta qandan _¿m kuzna hoy Ane tena
pu5o ƒiwcarI Ane nIc kayRÝsHgmaH vtRta j`ay, (2) sara mata-iptana sara pu5o
p` hoy, (3) mata-ipta duÚ hoy Ane pu5o sara gu`ona \ark hoy, (4) Ane duÚ
mata-iptana duÚ pu5o p` pake¸ p` AhÄ to prm piv5 vItragI pu5rTno kem pake Ke
tenuH ¹ÚaHt Aitmu›muinnuH Ke. temnI ëmr nv vØRnI Ke. muinne Ôeya Ane AHtrmaH kH{ kH{
ApUvR wavnI éimR _Llse Ke. muinne AamH5` krI ÝempUvRk Fer Aahar leva teDI Aave Ke.
Aaharivi\ =ya pKI teAo mata pase=I rÔ mage Ke. mata tena êDa gHwIr ÝÆo=I
ivcarmaH pDI Ôy Ke. matana ÝÆona _¿rmaH khe Ke ke huH pUveR hto, p` Éya wvmaH, ko`
hto tenI qbr n=I. mare hve wvw/m` n hoy. wvnaH kar`o meH seƒaH te huH Ô`uH KuH. pUvR
wve pu~y-papnaH kar`o seƒaH Ke tena kar`e Aa wvkrvo pD–o Ke. huH n=I Ô`to ke Aa
dehnI iS=it Éyare Ane Éya Ùe5e KU!xe wan Ke ke Aa„a deh riht inTy Ke. huH Ô`uH KuH ke
Aa„a AsHyogI Sva\In tÀv Ke. tene ivnaxI pda=Rno sHg n Ôe{Ae. potane prwav=I
Ane wv=I muÉt =vanI Ae!le SvtÀvmaH @rvanI JHqna lagI Ke. mata mne rÔ Aapo
to huH muin sa=e Ôë. Aa„a prÝsHg ivnano Ane rag ivnano Ke. inmRz xaNt Ke AevuH
AHtrmaH êDuH êDuH mnn ÉyaH=I AaƒuH, ke je=I bazvymaH Aa„&andxa Ýaº krIne pKI
kevz&an paMya. Ae ÒvnI inTyta Ke Aem j`ave Ke.
vzI ko{ mata-ipta Êo\I hoy Ke, to teno pu5 bhu smtavazo deqay Ke. te
Aa„ana gu`o pUveR=I l{ne Aaƒo Ke. ÉyaHy=I Aavelo Aa„a matana _drmaH 9 mas rhe
Ke te=I tenI _Tpi¿ ={ n=I¸ p` jD pudŸglono sHg/h ={ne dehipHD bne Ke. tena inim¿e
Òv deh\arI khevay Ke.
Êo\, man, maya, low, rag-äeØ, mmta te doØ, Ane smta, Ùma, dya, xaHit
220) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ane AHdrmaH inHda kre Ke. tene laq vat sacI khevamaH Aave KtaH n bese Ane stŸno
Anadr kre¸ Ane ko{ ko{ Òvne sacI vat trt j AHtrmaH besI Ôy Ke Ane tenuH
bhuman p` kre Ke Ane stŸno ivvek, ivny Ù`maH Ôg<t kre Ke. Aa rIte F`a Ýkare pUvR
sHSkarna fz Ke. dehaid pu~y-papna sHyog te AaTmanuH kayR n=I p` pUvR jNmnI
vasnanuH fz Ke. —huNnro kro hÔr, waGy iv` n mze koDI.˜ qandan pEsavazana
pu5one wIq magvI pDe Ke Ane iwqarI \nvan ={ Ôy Ke. Ae _pr=I pUvR-kmR Ane
ÒvnI inTyta sheje isâ =ay Ke. 67
—A=va vStu Ùi`k Ke, Ù`e Ù`e pl!ay¸
Ae Anuwv=I p` nih, AaTma inTy j`ay.˜
Ae ga=ano Aa KeLlI 5` ga=amaH _¿r Ke ke-
Aa„a ãƒe inTy Ke, pyaRye pl!ay¸
bazaid vy 5~ynuH, &an Aekne =ay. 68
ix*ynI xHka Ke ke FDImaH {CKa, FDImaH AinCKa Aem v<i¿no pl!o =ya kre Ke ma!e
Aa„a AinTy Ke. AhÄ _¿r Ke ke Aa„a ムKe, te sday !kIne AvS=ap`e bdLya kre Ke
te=I _Tpad-ƒy Ane \/aEƒta siht stŸ Ke. Ù`e Ù`e tenI smj`nI-&annI AvS=a
pl!aya kre Ke. te pyaRy Ù`e Ù`e bdlay Ke Ane te te AvS=ane \ar` krnar s¿avan
vStu inTy Ke. bazk pUvRna sHSkarno _FaD l{ne AaVyo Ke, p` hÒ te xiÉtna
_pyognI Ýg!ta ={ n=I. Ý=m te bazk Aek AaHkDo Ô`I xÉto n=I, pKI mei!^k, bI.
Ae, Ael. Ael. bI. vgere pir`amnuH Ô`p`uH =ay Ke temaH Ô`naro szHg b\aH vØÈ=I teno
te j Ke, Ae!le ke Ù`Ù`vt± AvS=aAone bdlto KtaH pote !kto Ke. &anaid wav-
pir`am inTy ãƒp`anI hyatI raqIne =ay Ke.
!knaro !kIne bdlay Ke. jem smuã pl!ato n=I p` ma5 moÔH pl!ay Ke¸ Aem
AaTma stŸ ムKe, vStu$pe inTy Ke. te potana wavaHtrp`e =to inTy Ke. pote AvS=aAe
pl!ato !kI rhe Ke. bazk AvS=a htI Tyare potane bazk manto hto, yuvan =yo Tyare
yuvan, Ane v<âavS=amaH v<â j`ayo. pUvR AvS=a to nax pamI, p` te pl!narne
Ô`nar to inTy ræo. te 5`e AvS=amaH inTyp`ano wed n =yo. Aa@ vØRnI vat 60
vØeR yad rhe Ke. AhÄ dehna inim¿=I vat krI Ke. dehaid sHyog=I riht Aa„a pote stŸ$p
ムKe. —ãvtIit ãƒH˜ je potana gu` pyaRyone ãve Ke te ムKe. xiÉt$pe je &an, suq,
xaHit, Aaid gu` Ke tene Aa„a nvI nvI AvS=ap`e bdlave Ke. te 5` kaznI AvS=ane
222) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
KuH.' je S=ane je Nyayno hetu hoy te khevay. svR& wgvannI va`InuH bhuman \maRTma
kre te=I kaH{ va`Ina prma`uAone pir`mavva te cetnnuH kayR ={ jtuH n=I. AhÄ to
waØa-vcnna Ù`e Ù`e =ta Vyaparne szHg Ô`naro kevz Ùi`k n=I, inTy Ke, Aem
btaVyuH Ke. Ý=mnI AvS=a pl!I Ane nax ={, wUtkaz$p ={¸ p` tenI Sm<it$pe
Ô`naro saÙI, te !knaro AaTma sday inTy Ke. wgvan AaTmane ko{ tdŸn inTy
mane Ke. Ôe AekaHt kU!S= Apir`amI hoy, to te puruØa=R krI xke nih¸ rag !azIne
AragI ={ xke nih, Êo\ !azIne Ùma t=a sHsarnI mlIn AvS=a pl!avIne inmRz
inrupai\k, piv5 AvS=a ={ xke nih¸ p` njre Ôe{Ae KIAe ke AvS=aAe ÒvnuH
pl!vuH Ane ãƒe inTyp`e !kI rhevuH Aem inTy-AinTyp`uH Ke. ãƒna AivnaxI Svwave
ÒvTvp`uH inTy Ke Ane bdltI AvS=aAe AinTy Ke, p` svR=a nax pamva yoGy
n=I. 69
y=a=R Anuwv=I Aa„ana inTyp`ano in`Ry krvanuH hve khe Ke :-
Éyare ko{ vStuno, kevz hoy n nax¸
cetn pame nax to, kemaH wze tpas. 70
khe Ke ke :- tuH tarI tpas kr, ke tuH xemaH wzI Ôy tevo, Ane nax pame tevo Ko?
je hoy teno svR=a bdla{ne nax ={ xke nih. Ôe cEtNyvStuno nax =ay to te k{
vStumaH wzI Ôy, tenI tpas kr. jgtmaH K ãƒo stŸ Ke, AivnaxI Ke. Òv, pudŸgl,
\maRiStkay, A\maRiStkay, Aakax Ane kaz Ae KAe ÔitnI vStuno ko{ kaze nax =to
n=I. lakDuH bzIne raq$p =ay, raqnI ma!I =ay, ma!ImaH=I pT=r =ay, Aem prma`unI
AvS=a bdla{ne Ane pyaRy \ar` kre, p` vStu potanI hyatI-stŸp`uH ko{ kaze KoDe
nih. cetnnI ko{ AvS=a pudŸgl$pe prma`unI AvS=a$pe =va yoGy Ke ke kem, tenI
tpas kr. je cEtNymUitR, &ata, A$pI Ke, tenuH stŸ vStup`uH pl!Ine jD$pIp`uH pamI jtuH
hoy to tenI tpas kr. jem \UzmaH=I FDanI _Tpit =ay, vzI jem FDanuH fU!vuH Ane kkDanuH
épjvuH =ay, vzI tenI JI`I \Uz-rjk` bnI Ôy, t=a suv`RnaH Anek Fre`aH bne, Anek
Aakarp`uH pame, p` suv`Rp`ano Awav =to n=I, tem Aa„a 84 laq dehS=an-
yoinmaH AvS=aNtr =to j`ay Ke. Aa„anI A&andxa- ragdxane puruØa=R vDe pl!avIne
AragI, indoØR, prma„dxa ={ xke Ke, p` temaH xuH potanuH vStuTv nax pame Ke? je
AaTmamaH htuH te =yuH Ke. jgtmaH=I Aek prma`u p` F!I Ôy nih. Ùe5maH nana-mo!ap`uH
deqay Ke te tenI Anekp`e =AelI halt Ke, p` teno kevz nax ={ xkva yoGy n=I.
F`a Òvo vStunuH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
224) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kre, @pko Aape te p` ix*yna waGynI vat Ke. jem mata potana bazkne @pko Aape to
teno DHq-qed bazkne =to n=I, Aem guÌ-ix*ynuH Ô`vuH, AhÄ ix*y gya kaznI xHkanuH
Aalocn kre Ke. ix*ye je in`Ry kyÈ tene wUlI Ôy tem n=I. Ae Ýma`e Aekek NyaynI
ciDyatI dlIl yuiÉt=I mUkvamaH stŸ Sv$pnI puiÚ krvano hetu Ke. Ae hetu, te kar` Ane
tenuH fz =va$p kayR tene smjvano ix*yno ÝyTn Ke. ma!e jene potanuH sacuH iht krvuH Ke
te`e ÝÆ kem krva, kem ivcar krvo Ane kem smjvuH tenI tEyarI raqvI Ane smjvano
puruØa=R krvo. 70
ktaR pd sHbH\I ix*ynI AaxHka
hve Òv kmRno ktaR kevI rIte Ke te smjva ma!e ix*y xHka rÔU kre Ke :-
ktaR Òv n kmRno, kmR j ktaR kmR¸
A=va shj Svwav kaH, kmR Òvno \mR. 71
lokone Aa ktaRkmRmaH F`I mUHJv` Ke. Òvne kmRno ktaR khevamaH xuH doØ Aave Ke
t=a k{ ¹iÚAe ktaR khevamaH Aave Ke teno qulaso Aagz Aavxe. Aa y=a=R smÔye F`o
_kel =ay Ke Ane b\I mUHJv` !zI Ôy Ke.
AhÄ ix*y khe Ke ke he gu̦ Aa„a kmRno ktaR n=I. kmRno ktaR kmR lage Ke Òv to
A$pI Ke, te $pI pda=RnuH kayR kem krI xke?
_¿r :- ktaRnuH [Ú te kmR. Aa„anuH kmR A=va kayR 5` Ýkare Ke. Aek to Aa„ano
Svwav-SvlÙ` &an Ke. te &anmaH suq Ke. Aem Ìic ={ te &annI Ìicvazo &anmaH
tNmy ={ne &aniÊya-Ô`vuH, deqvuH kre Ke. bIÔuH kaH{ krto n=I. potanuH kt<RTv potana
&angu`nI AvS=amaH Ke.
(doho)
—ktaR pir`amI ãƒ, kmR$p pir`am¸
iÊya pyaRykI fernI, vStu Aek 5y nam.˜
(smysar na!k.)
ktaR tene khIAe je SvtH5p`e potanuH kayR kre, ktaRnuH [Ú te kmR, ktaR vDe je kayR =yuH
te tenuH kmR Ke. &anmaH &annuH kayR Ke Aem poØ` (Ìic) =yuH to te [Ú kmR =yuH.
(1) &anInuH [Ú kayR-&an Ae!le potanuH sacuH iht.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
226) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
AavI _pa\I xa ma!e krvI pDe? mne to AaTma AktaR j lage Ke. kmR to AnaidnuH caLyuH
Aave Ke, tenuH kayR AenI meze =ya kre Ke, A=va AaTmanI {CKa ivna shj =ya kre Ke.
Aam Anek ÝkarnuH ix*yne mH=n Ke, Anek ivcar`a=I potane sacuH AHtrHg sma\an krvuH
Ke. te`e smj`ne lÙe dlIl pUvRk ÝÆ rÔu kyaR Ke. AhÄ ix*y khe Ke ke Ae pu~y, pap, mn,
va`I, deh, rag, äeØ vgere Ôe ÒvnuH kayR hoy to te ÒvnuH @re Ane tem krtaH temaH=I Òv
Éyarey p` inv<¿ n =ay.
(Aa ÝÆkar keva ivcar krIne in`Ry mage Ke? lokone jem tem mnmaNyuH, bIÔnuH
kheluH \arI levuH Ke, p` potanI Ôtna mnnpUvRk sacuH xuH te smjvanI ij&asa bhu km
Ke.) 71.
hve ix*y Aa„ana AbH\p`anaH bIÔH kar`o rÔU kre Ke :-
Aa„a sda AsHg ne, kre Ýk<it bH\¸
A=va {¬r Ýer`a, te=I Òv AbH\. 72
Aa„a ヹiÚAe sda xuâ Ke. vtRman AvS=aAe p` xuâ Ke. Aevo Aek
(sdaixvno) mt Ke. qro AiwÝay Ae Ke ke Aa„a ãƒe sday ixv$p Ke qro, p` ßyare
vtRman miln _pai\ne puruØa=R vDe !aze Tyare moÙdxa (ixv$pdxa) Ýg!e. sdaixv
mtvaza AekaHt inüyawasI Ke. vtRman ragdxano ƒvhar=I p` Òv ktaR n=I Aem
manIAe, to pKI Aa sHsar kono? AhÄ bIÒ xHkamaHj khevuH Ke ke ktaRnuH [Ú te kmR Ke Ane
Aa kmRnI _pai\ Òvne go@tI n=I. ma!e Aa s<iÚ Aaid kmR t=a dehaidnuH kayR krvanI
Ýer`a {¬r kre Ke¸ Ane {¬reCKa=I te kmR =taH hova=I, Òv te kmR=I AbH\ Ke, pu~y-pap
Aap`e ha= n=I, {¬rnI mrÒ hoy to pu~y krave, {¬rnI {CKa hoy to pap krave
Ane {¬rnI {CKa hoy to moÙ krave¸ Aa Ýma`e ix*ye xHka krI, teno qulaso hve pKI
Aavxe, p` AhÄ !UHkamaH teno qulaso krvamaH Aave Ke. Ôe Aem hoy to AaTmane ha= kaH{
n ræuH, te to pra\In =yo. {¬r to pote j cEtNy wgvan Ô`naro Ke, tene wUlIne
{¬rne _pai\vazo manvo te v<=a vcn Ke. je Òv rag-äeØ, A&an Ane {CKa riht
=yo te {¬r Ke. tene _pai\vazo manvo te mha A&an Ke.
ix*y khe Ke ke Aa„a sday piv5 Ke, AbH\ Ke¸ Ane rÔegu`, tmogu` sÀvgu` Ae
Ýk<itno bH\ AenI meze =ya kre Ke. tem n hoy to Òvne kmR krvanI Ýer`a {¬r kre Ke
ma!e {¬rnI {CKa mujb bH\-moÙ =ay Ke. (p`
228) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
sHcaln ko` kre? shj xuâ &aykSvwavne wUlIne rag-äeØ huH KuH Aem Òv A&anp`e
mnn n kre to pudŸglkmRno-Aavr`no bH\ kem =ay? Ôe ÒvnI tdŸn xuâdxa hoy to
inim¿-nEimi¿kp`uH Ae!le bH\p`uH n sHwve. xuâ inüy ¹iÚ=I Aa„a xuâ icdanHd &ata
Ke, pu~y-pap, xuw-Axuw kmR riht Ke. tenuH indÈØ lÙ` &atap`uH Ke, te wUlIne ragaid
krva jeva Ke, huH rag-äeØ$p KuH, Aa huH Ane Aa maruH Aem prvStumaH mmta ko` kre Ke?
A=va tevuH mnn ko` kre Ke? jenamaH ivcarvanI xiÉt Ke, Ô`p`uH Ke te Sv$pne
wUlIne jD pda=RmaH rag äara A!ke, p` jDvStuno Svwav kaH{ rag-äeØ$p =va=I
Ýer`a krnar n=I. Òvna &anne Aavr` =vamaH inim¿¸ ãÚaxiÉtne rokvamaH inim¿¸
Òvne w/aiNt =vamaH inim¿ Ae vgere Ýkarna Aa@ kmR Ke. teno _dy te jDnI AvS=a
Ke, &an tene Ô`e Ke, p` tenuH ma5 &an nih krtaH temaH Òv marap`anI w/aiNt kre Ke.
jem inmRz AirsamaH tenI same rhela kolsa, mz, sonanaH Fre`aH vgere deqay, temaH
ArIsano doØ n=I, tem Aa„ane vStuAone Ô`vamaH doØ n=I. AaTma cEtNy &ata Ke,
xaHt, AivkarI, vItrag Ke¸ p` te potanuH indÈØ &atap`uH wUlIne vtRman AvS=amaH
xuw-Axuw rag kre Ke, prmaH [Ú-AinÚp`anI kLpna Ane rag-äeØ äara mnn kre
Ke. Aem A&anp`e prwav$p mnn kre Ke, te=I te rag-äeØnuH inim¿ pamIne nvIn
rjk`o-Aavr`no bH\ =ay Ke. jDmaH mnn krvanI xiÉt n=I. ÒvmaH Ýer`a Ae!le
mn$p icdawas Ke, tena inim¿e jD kmRno bH\ =ay Ke, rag-äeØ, {CKa Òv kre Ke¸ Aa
@Ik Ke, Aa A@Ik Ke, Aa meH kyuÅ, Aa maruH kmR Ke. vgere rag-äeØmy ivkarI pir`am
krnar Òv Ke. wUlnaro ÉyaHy wUl krIne prwavmaH mohwav vDe A!k–o Ke, te=I
xuwaxuw wavmaH-ivkarmaH mnn krva laGyo ke meH AanuH wluH kyuÅ, maruH Aa Òve @Ik kyuÅ,
Aa Òve maruH AinÚ kyuÅ vgere AatR|yan rag-äeØ vDe Òv prvStumaH A!k–o. te wavnuH
inim¿ pamIne, jD vStumaH yoGyta Ke te=I te Òv sa=e AavIne Aek Ùe5e bH\ay Ke¸
ragna kar`e ragnI iÊya, jD prma`uAona kar`e mn va`I, dehnI iÊya =tI deqay Ke.
AaTma &anmaH j rokay Ane huH pu~yvazo-ragvazo vgere Anek suq-du:qnI kLpnamaH
n rokay to jDkmR kem cÇ!e¦ Òvna rag-äeØ$p wavkmRna inim¿e jDkmR Aave Ke Ane
te=I Òvne jD kmRnuH ktaRp`uH _pcar=I khevay Ke. Aa„anI {CKa Ane cHcz pir`amnI
v<i¿ ivna rjk`-JI`I \Uz kem cÇ!e? ÒvmaH rag-äeØnI cIkax hoy to \Uz AavIne
cÇ!e, Òvna mUz Svwav-ãƒSvwavmaH cIkax n=I, p` huH cIkaxvazo KuH. AevI Òv
maNyta kre Ke, A&an kre Ke, tevI ÒvnI vEwaivk xiÉtnI yoGyta=I rag$p-Axuâ
AvS=a ÒvmaH =ay Ke. tenuH inim¿ pamIne nvaH kmR shj Ýera{ne Aave Ke. tevI yoGyta
232) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kruH KuH A=va pr maruH kre Ke. prvStumaH marap`anI Ane ktaRp`anI maNyta Òv
A&anwave krI xke Ke, p` prnuH kayR krI xkto n=I¸ ma5 ragvDe iviv\ kLpnamaH race
Ke, p` jDnI iÊya krI xkto j n=I. sU"mp`e ivcare to &an isvay Òv kH{ krI xkto
n=I.
F`a loko pUKe Ke ke Amare xuH krvuH? teno _¿r-wed&an krIne &anma5 SvwavmaH
rhevuH te Aa„anuH kayR Ke, \mR Ke te krvuH, &an\mR drek Ù`e vteR Ke, =ay Ke, ma!e &anmaH
!kIne &an krvuH. ko{ ko{ne kaH{ AapI xke, le, mUke, ke bolvuH, calvuH Ae ko{ iÊya
Aa„a=I =tI n=I¸ p` huH kruH KuH. mara vDe =ay Ke, Aem AstŸ kLpna Òv kre Ke. bhar=I
huH kH{ kruH to mne gu` =ay Aem manvuH te im+yaTv Ke. jene \mR maNyo te Ôe qreqr \mR
hoy to Éyare p` te wav KU!I xke nih. xuwrag, dyano wav, {CKa, pu~y pir`am vgere
Òvno inj Svwav n=I. Aa„&an pamIne puruØa=R vDe jeAo moÙdxa Ýaº kre Ke, temne
{CKa, rag Aaid kH{ kmR rhetuH n=I. xuw ragaid prai]t kmR Ke Ane cetnnuH Sva\In
&ankmR Ke.
AaTma kem ktaR Ke, kem AktaR Ke, Ae!luH y=a=R Ô`o to AnHtkaze nih. Ýg!eluH
ApUvR tÀv Ýg!avvano te _pay Ke¸ injpdnI smj` to prm suq ÝaPt krvano y=a=R
_pay Ke. lokone Anaid=I jDwavna kt<RTvnI maNyta AevI ¹# pkDvazI ={ g{ Ke ke
ko{ te=I bIÔuH kaH{ khe to mane nih¸ kar` ke pUvRe pra\IntamaH @Ik maNyuH Ke. jene @Ik
maNyuH, potanuH ktRVy maNyuH te maNytane kem KoDe? huH bIÔne suqI krI xkuH, bIÔno _pkar
krI xkuH KuH, huH prnuH kayR krI xkuH KuH, Ae maNyta mhapap Ke. kar` ke te AnHto A&anwav
Ke. jene pu~yno _dy hoy tena pr sama Òvne _pkar krvanI {CKa-rag Aaƒa ivna rhe
j nih. taruH kmR tene teH kH{ AaPyuH n=I. Ôe prnuH ={ xktuH hoy to je!luH krva tuH \are
te!luH =vuH Ôe{Ae p` tem =tuH n=I. ko{ khe ke huH AekekuH prnuH kayR marI \ar`a mujb krI
xkuH KuH AavuH je Aiwman te A&an Ke. dehaidnI iÊya huH krI xkuH KuH, dan AapI xkuH KuH, huH
seva kruH KuH, dya pazuH KuH, Ae A&anInuH Aiwman qreqr v<=a Ke. vaStivk to Aem Ke ke
jene, ßyaH=I je vqte, jeva Ýkare ƒvhar=I inim¿ =vanuH hoy te vqte =ya ivna rhe
nih¸ Ane n =vanuH hoy to {CKa F`I kre top` kayR n =ay. saca tÀvnaH kar`-kayR
Ô~ya ivna, tÀvna wan ivna, mhamohne vx ={ huH bIÔne suqI kruH, du:qI kruH, huH
ÒvaDI xkuH, huH marI xkuH, AavI maNytamaH je Òv hÇx raqe Ke Ane hrqna hDka kre Ke
Ane temaH \mR mane Ke. te A&anI Ke. &atano \mR xuH, huH xeno ktaR KuH, maruH Sv$p xuH, Aa„a
xuH kayR krI xke Ke teno \Irj raqI kdI
234) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
mane Ke Ane je ÝarB\nuH kayR bne Ke temaH @Ik-A@IknI kLpna vDe kt<RTv, mmTvbuiâ
kre Ke.
AnHt kmRprma`u pudŸglonuH na!k ={ ræuH Ke. xuw-Axuw pu~y-papnI v<i¿=I
épje Ke¸ temaH kt<RTv, mmTv szHg !kavIne pote potana &anmaH ê\o pD–o hova=I
jDna rsne vede Ke Ane A&anwave rag-äeØno ktaR Ane suq-du:qnI pra\Intano
woÉta =ay Ke.
AHtrHg FaitkmR je moh Ke te sU"m rjk`o-\Uz Ke, tena _dymaH ÔeDataH A&anI
Òvne [Ú-AinÚnI v<i¿ é@e Ke¸ te mara SvwavmaH=I nIkze Ke. Aem manI prvStumaH
marap`anI w/aiNtne lI\e Aam kruH to @Ik, Aam kruH to dya pzay, vgere Anek wUlvazI
maNyta krIne A&andxamaH Òv !É–o Ke. je kayR jDnI AvS=amaH =ay Ke temaH potano
Ai\kar manI potanI Axuâta ÔzvI raqvI te sHsar Ke.
—je Sv$p smßya ivna, paMyo du:q AnHt¸
smÔVyuH te pd nmuH, ]I sdŸguÌ wgvHt.˜
jgtna Òvo suqna kamI Ke, ko{ne du:q Ôe{tuH n=I, Ae!le Ý=m w`kar mUÉyo ke
du:q Ôe{tuH n=I KtaH kem Aave Ke? to khe ke potana Sv$pnI y=a=R smj`na Awave
du:q Aave Ke, p` Aem n kæuH ke Amuk pu~y, Amuk dehaidnI iÊya, xuwrag vgere n kyuÅ
te=I du:q AaVyuH. ÒvnuH kmR-kayR to &anmy Ke, &an=I te iwþ n=I. vzI temaH kæuH Ke ke
pote Anaid AnHt Ke, potane wULyo te=I ê\o pD–o Ane AnHt du:qne paMyo Ane hÔu Ôe
nih smje to wiv*ykazmaH p` AnHt du:qne pamxe. te du:qnuH mUz jemna bo\nI Ke>uH
Aeva ]I sdŸguÌ wgvHtne nmuH KuH. sacI smj` Ae j Òv ma5nuH kayR Ke. jevuH Sv$pnuH
&an lÙ` Ke tevuH tene nih mantaH ANy=ap`ano SvIkar kyÈ. te wUl kem !azvI, te
rItnI lokone qbr pDtI n=I. lokone laEikk _pdex Ôe{to hoy to tevI inxazo F`I Ke¸
TyaH khe Ke ke kH{k kro, siÊy kayR kro, Aam krvuH Ôe{Ae vgere vgere. tenI vahvah
bolnara p` F`a hoy Ke, kar` ke Ae rIte shelamaH \mR maNyo Ke¸ teAone m|yS=p`e
sacuH tÀv smjvuH n=I. dehaidnI iÊyane potanI manvano Anaid=I AWyas Ke, te=I kH{k
kruH, pu~y kruH, dya kruH to mne suq =ay¸ Aem kH{k {CKa kruH, ivkar kruH, temaH=I kH{ gu`
=xe Aem mane Ke. xuwaxuw ragwav=I AragIp`uH Ae!le ke ivwav=I injgu`$p Svwav
_FaDva mage Ke p` tem bne nih. ko{ ko{ vqte kt<RTvbuiâmaH
236) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
rqDavnar {¬r @yȸ guno krnar tuH Ane !aznar {¬r¸ p` Aem ho{ xke nih. ma!e je
ivi\Ae magR Ke te smje to j magR smÔy. 76
hve {¬rnuH qÌH Sv$p khe Ke :-
ktaR {¬r ko{ nih, {¬r xuâ Svwav¸
A=va Ýerk te g~ye, {¬r doØ Ýwav. 77
Ýg! dxamaH p` jeno Svwav pU`R xuâ =yo Ke, jeAo rag-äeØ, {CKa, _pai\ riht
Ke, KeLlamaH KeLlI pU`R dxa, &ata-ãÚa saÙISvwav jene Ýg! =yo Ke tene kH{ krvanuH
bakI rhe nih. Ôe kH{ krvuH bakI rhe to ƒakuzta rhe Ane jene ƒakuzta hoy tene {¬r
khevay nih. Ôe {¬rne kH{ krvuH rhe to te {¬r n khevay. Aa„ano Svwav Aevo
AguÌlFu Ke ke pU`R xuâta Ýg!I Ôy pKI tene v\vap`uH rhe nih. pU`R xuâta behd-
AmyaRidt Ke. Aa„a ßyare svR kmR klHk _pai\=I muÉt =ay Tyare temaH kaH{ Axuâtano
AHx rhe nih. Aevo pU`R xuâ Aa„Svwav jene Ýg! =yo Ke te {¬r Ke. tene jgt
_pai\no ktaR ke {CKavazo khevo te doØp`uH Ke. vStuno Svwav AguÌlFu Ke, AguÌ Ae!le
pU`Rta ={, pKI te pU`R xuâtanI myaRda KoDIne v\I n Ôy¸ AlFu Ae!le sHsaravS=amaH
&angu`ne F`uH Aavr` AavI Ôy Ane cetnaxi› qUb F!I Ôy, top` ALp&anno
_FaD (lFu&an) to ko{ kaze !ze nih. jenI pU`R k<tk<Ty dxa ={ Ane AvS=aAe xuâ
prma„a =ya te {¬r Ke. te jgtna ÒvonuH kaH{ kre nih, s<iÚnuH ko{ kayR kre nih, krave
nih. Òvone rag-äeØnI Ýer`a kre Aevo Aarop {¬r _pr naqvo te {¬rne doØvazo
manva jevuH =yuH. jene SvtH5 saco puruØa=R krvo n=I te kH{ kH{ kLpna krI bese Ke Ane
prai]tp`a=I moÙsa\n mane Ke, A=va kH{ krtaH moÙ ={ jxe Aem mane Ke, p` tem
n=I. pote j potano {¬r Ke, Aem potanuH y=a=R Sv$p sTsmagm vDe Ô`vamaH Aave to
potanI Ôtna puruØa=R vDe ragno Awav =va$p &andxanI kezv`I Ane &annI
iS=rta$p sa\n-iÊya=I [Ú suqnI Ýaiº =ay Ke.
(ta. 28-10-39)
(77mI ga=a ivØe ]ImdŸ rajcHã Aav<i¿ p mI wa. bIÔe-AaTmisiâxaÏ panuH
37, 38, 39 maH Ôe{ levuH.)
72 mI ga=ano _¿r 76, 77mI ga=amaH kæo ke doØ krnar to pote Axuâ Aa„a
Ke¸ pote potane wUlI prvStune inim¿ bnave Ke. Ae rIte A&anIne
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
238) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
meH kyaÅ, mn, va`I, dehnaH kayÈ huH kruH, dya, seva kruH Aem A&anI Òv mane Ke. rag, äeØ,
Êo\, man, maya vgere icHtvna t=a g/h`, Ag/h`na ivkLp kre Ke ne @Ik-A@Ik mane Ke.
jD vStunuH g/h` Aa„a krto n=I KtaH A&andxamaH Òv mane Ke ke huH prvStunaH
g/h`Tyag kruH KuH¸ Ae maNyta ê\I Ke. potana &anmaH ê\I maNyta krnar Òv pote
SvtH5 Ke. Ùma, dya, Êo\aid wave Òv Ôe ÝvtRto n=I to jDno sHg tene ko{ rIte =to
n=I. Êo\ n kre to pote Êo\I =to n=I. pUveR ragaidkna inim¿e bH\aAela xuw-Axuw
kmRno ÒvnI sa=e sHyog, sHbH\ Ke. Òv pote Ýk<itna _dymaH ÔeDay to nva rag-äeØ
=ay Ke Ane te=I nvuH kmRbH\n =ay Ke. deh\arIp`e potana Apra\=I Òvne rqDvuH =ay
Ke, AxaHit =ay Ke te Òvne potanI wUlnuH fz Ke. prvStumaH [Ú-AinÚp`uH A&anI mane
Ke, te=I bH\n =ay Ke¸ p` sMyG¹iÚ \maR„ane jD Ane cetnnuH j¡dap`uH-SvtH5p`uH SpÚ
j`ay Ke¸ te Ô`e Ke ke huH xuâ KuH, AivnaxI KuH, ragaid pu~y-pap t=a dehaidno ktaR n=I,
teno SvamI n=I¸ Aem AsHg, inmRz, vItrag¹iÚna wan vDe te mane Ke ke maramaH Ane
isâ prma„amaH prma=eR kaH{ tfavt n=I. huH indÈØ, vItrag &ata¹Úa KuH, AevI indÈØ
¹iÚ hova=I &anIne Aa„tÀvnuH szHg-\araÝvahI &an vteR Ke¸ potanI jra nbza{ne
lI\e ragaidknI ALp AiS=rta Aave Ke¸ p` ragaidknI {CKa Ane Ìic tene nih hova=I
tÀv¹iÚ=I Aa„anuH te kayR n=I. Aa„a prno to ktaR n=I p` ragaidknoy ktaR \m±
Òv prma=eR n=I, kar` ke tene vItrag¹iÚ Ke. puruØa=RnI nbza{=I marI vtRman
AvS=a miln Ke, te doØ Ke, Aem Ô`to hova=I potano sTy puruØa=R v\are Ke. huH prma=eR
indÈØ KuH, Aem ivcarI AiS=rta=I =ta ragaidkno p` Tyag kre Ke. ragaidkno Tyag
krvo Ae!le rag riht potana &anmaH @rvuH-!kvuH, te ktaRnuH \mRkayR Ke, p` pu~y-pap,
xuwaxuw wav te \mR n=I. \mR to SvCK, Aoipt, inmRz Ke. te sMyGdxRnnuH bz AevuH Ke
ke im+yaTv sHbH\I ko{ doØne _TpNn =va de nih. ma!e sMyG&anI _pai\wavno ktaR n=I
p` &ata Ke. puruØa=RnI nbza{ne lI\e AiS=r =va=I vtRmanmaH ALp bH\ =ay Ke, tene
¹iÚnI ApeÙaAe bH\ g~yo n=I. huH inmRz indÈØ, Sva\In tÀv KuH, prnuH ktRƒ mare
Aa\In n=I, huH &aykma5, &anno ktaR KuH. Aem AiwÝay pl!I gyo Ae!le i5kaz xuâ
Svwavno ¹# AiwÝay =yo. Aevo ¹# AiwÝay =taH jD Ýk<itnuH Ôer wase nih¸ AnHt
sHsarw/m`anuH kar` je im+yawav te !zI gyo, Ae!le hve ALpkaz sHsarmaH rhevuH =ay.
Ôe tIv/ &andxanI iS=rtano puruØa=R kre to xIF/ mui› =ay Ane mHd hoy to =oDo v\are
kaz lage. Aa„anuH wan =taH ANt:ÊoDaÊoDI sagrnI kmRiS=it rhe Ke, p` Ai\k bH\n
=ay nih. \maR„ane sHsarÝsHgmaH rhevuH =ay KtaH temne &anI
240) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ýwu pd jpe, muiÉt khaHse hoy?˜ he na=¦ mne tarÔe, tuH maro Aa\ar Ke, tuH jgtnuH
pal`poØ` krnar Ko vgere ÝkarnI wiÉt=I kLya`nI {CKa kre Ke¸ p` kLya` xuH Ane
kem =ay tenI qbr to n=I, te=I fÉt te ragnI wiÉt kre Ke.
ÝÆ :- lokmaH {¬rk<pa ivØe khevay Ke ne?
_¿r :- pu~ynaH rjk`o ÔeganuÔeg _dymaH Aave Tyare Òv kLpna kre Ke ke {¬rnI
k<pa ={ tene vStutÀvnuH wan n=I. te ê\I qtv`I kre Ke Ane {¬r jgtno ktaR Ke vgere
Anek ÝkarnI kLpna éwI kre Ke. qrI rIte b\a Aa„a SvtH5 Ke. cEtNymUitR Aa„anI
y=a=R ]âa, &an Ane Anuwv pota=I j =ay Ke, jNm-mr`, suq-du:q, rag-äeØ, Ane
im+ya maNyta p` pota=I j =ay Ke, potana &angu`nI ê\a{ A=va svza{ bIÔe krI
xke nih. bIÔe krI xke to ÒvtÀvno Awav manvano ÝsHg Aave. doØ krvo te Òvno
Svawaivk \mR n=I p` pyaRy \mR Ke. [Ú-AinÚp`anI maNyta pote j kre Ke, huH Aam
kruH, huH Aam n kruH, Aem mane Ke¸ p` kayR to te te vStumaH te te vStuna kar`e =vanuH hoy
Tyare =ay Ke¸ KtaH vCce potanuH ktaRp`uH Ane marap`uH S=apn kre Ke. teAone vStunuH wan
n=I. vStutÀvnI ]âa n=I. teAo mane Ke ke huH bIÔne suqI kruH, du:qI krI xkuH, _pkar krI
dë, raqI dë.
vzI mane Ke ke devnI manta krIAe to @Ik ={ jxe, t=a Aa Ýma`e VyvS=a
raqIAe to suqI ={Ae¸ Aa ma`se Aam krI dI\uH, Aena=I mne suq =xe, Ae vgere kLpna
vDe Ane pra\In maNyta vDe, prvStumaH suqbuiâna {CKk teAo rhe Ke. pu~y ivna
bharna sHyog n mze, Ae!lI ]âa jene n hoy tene Aa„ano Anuwv kem bne? ko{var
pu~yaidno yog hoy Tyare _plk ¹iÚ=I potanuH \ayuÅ =ay Ke Aem mane, Ane ßyare pu~yna
Aeva Ýkarna sHyog n hoy Ane potanuH mn maNyuH =tuH n hoy Tyare bIÔne-dev, {¬r
Aaid ƒiÉtne kLpIne maHg`I kre Ke ke he dev¦ he na=¦ AmaruH wluH krÔe, tme Ana=na
na= Ko vgere vgere Aap`e wegaH ={ne Ýa=Rna krIAe to {¬r du:q dUr krxe Aem F`a
mane Ke¸ p` AaTma pote j xuâ, AivkarI suq, AanHd=I wrpUr Ke. tene AozqIne temaH
@re to b\aH du:q !zI Ôy Ke¸ KtaH pote sTSv$p AaTmane wUlIne potane Avgu` kre, te
wUlnuH fz pote wogve¸ Ane mane ke {¬raid AmaruH du:q hrxe, Amare wogvvuH nih pDe,
p` te maNyta ê\I Ke. qrI rIte to A&anwavno ktaR pote j Ke. {¬rp`uH to Aa„ano
xuâ Svwav Ke¸ te {CKa riht Ane deh riht hoy Ke.
242) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ko{ ApUvR ivcardxa, mumuÙuta Ôe{Ae¸ teno kaH{ ivcar, mnn nih Ane loksH&aAe AaEiFk
maNytamaH AaH\zI doD kre¦ sacuH xuH? iht-AihtxuH? tenI prIÙa kre nih Ane mane ke
Amne \mR =xe, p` tem bne nhÄ ke!lak khe Ke:-—he wgvan, maÌH sUz l{ leÔe, maraH
pap !azÔe.˜ p` &anI khe Ke ke du:q Ane doØ !aznaro tuH pote j Ko. &anI khe Ke ke
wgvan to Aa„anI &anma5 xuâ AvS=a Ke, AtIiNãy AanHdmy &annI mUitR Ke. ma!e
tenI ]âa kr Ane pu~y-pap ragaid riht, mn, va`I, dehnI iÊya riht, inim¿na Aa]y
riht &an kr. te &anmaH @rvuH, &anmaH !kvuH, Ae j taÌH ktRƒ Ke. Tyare im+ya¹iÚ khe Ke ke
Aem n =ay, mara=I Ae kem bne? bIÔuH kaH{ krvanuH kho. Tyare &anI khe Ke ke Òv=I bIÔuH
kaH{ ={ xktuH n=I. je ={ xke Ke te khevay Ke, nvuH khevatuH n=I. AaTma jDnI iÊya krto
n=I, tenuH te kmR n=I. Òv &ata Ke Ane &atanuH kayR &an Ke, pKI sMykŸ kre ke im+ya kre.
]I yogINãdev khe Ke ke-
—jNm mr` pote kre, wog wogve Aap,
dugRit ixvpd Aap le, ¹#\arI Ae Kap.˜
Aem pote j A&anvDe Axuâ inüynye rag-äeØ, pu~y-papno ktaR Ke. Ae inim¿
_pcarnI ¹iÚAe, ƒvhar¹iÚAe kmRno ktaR t=a Axuâ inüyny=I suq-du:qno Òv
woÉta Ke. huH ragaid riht¸ kmÈpai\=I mu› KuH, kevz &ataãÚa vItrag KuH AevI y=a=R
]âa, &an Ane &annI iS=rtana puruØa=R vDe ixvpd kmRklHk _pai\ riht xuâ Aa„pd
Òv pote j Ýaº kre Ke¸ p` ßyaH lgI SvtH5p`e tÀvSv$p Òve Ô~yuH n=I TyaH lgI Òv
gme te!la xaÏo Ô`to hoy KtaH te naiStk Ke. pote khe ke Aa„a Aavo Ke, p` bIÔ
F`a Ýkare tena Awav$p-Anadr$p tenI maNyta Ke. ßyaH Aek AHx p` ê\I maNytano
Aadr Ke TyaH \mR n=I. ko{ Aek rIte-Aek ¹iÚ=I sacuH manto hoy, p` bIÔ F`a Ýkare
bIÒ (ANy=a) maNyta hova=I teno AiwÝay svR=a im+ya Ke.
{¬rna ktaRp`anI mImaHsa ma!e ]ImdŸ khe Ke ke Ýer`aid \mÈvDe gu`-Avgu`no
ktaR Òv n=I, p` {¬r Ke, Aem maNyuH te`e {¬rnuH ktaRp`uH maNyuH¸ pKI ÒvnuH AiStTv
to ræuH nih. Ôe ÒvnI Sva\Inta-hyatI Ke to pUvR kmR p` Ke. tena _dymaH pote ÔeDay Ke
te=I vtRman gu`-doØ, suq-du:qaid p` Ke. ÝTyÙ miln AvS=a deqay Ke KtaH tuH Aem
mane ke AaTmamaH kH{ j n=I Ane {¬rnI Ýer`a=I Aa b\uH =ay Ke, to Ae maNyta jU@I
Ke. Ôe {¬rÝer`a=I gu`-Avgu` =ta hoy to ÒvtÀvno Awav Aave Ke¸ kar` ke
ÒvnI s¿amaH
244) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
AaTmano w`kar Ôher kyÈ Ke. temnuH Òvncir5 F`uH êcuH htuH. Aa„isiâmaH F`uH êDuH
êDuH A|ya„tÀvnuH rhSy wyuÅ Ke. temaH Aigyar Ai\kar=I ivvecn Ke. Ý=mnI 33
ga=amaH wUimka baH\I Ke. ;Aa„a ktaR Ke,' te Kõo Ai\kar vtRmanmaH cale Ke. 10ma
Ai\karmaH ix*yne bo\bIjnI Ýaiº =ay Ke Ane te wave wvw/m`no Awav deqay Ke,
te=I ApUvR vIyÈLlasvDe potanuH behd suq potana Aa„a ivØe ix*yne wase Ke. potanamaH
indÈØ gu`nI _ßjvztano AHx Ýg!taH, sTpuruØnuH bhuman kre Ke ke Aho¦ Aho¦ ]I
sdŸgu̦ Aape j Aa„a AaPyo. ]I sdŸguÌnuH bhuman te prma=eR potanuH j bhuman Ke. Aa
AaTmisiâxaÏ Aa„a=± Òvone F`a _pkarnuH kar` hova=I tenuH bhuman krvuH Ôe{Ae.
waØa p` AevI shelI Ke ke baz-gopaz, wa{Ao-bheno b\ay smÒ xke tem Ke. Aa K
pd=I isâ Ke AevuH Aa„Sv$p te &anIne wavvcnne AHgIkar kyeR shjmaH Ýg!e Ke.
Aagz Aavxe ke-
—Ôit veØno wed nih, kæo magR Ôe hoy¸
sa\e te mui› lhe, AemaH wed n koy.˜
p` kæo magR ke jene AnHt &anIAe Ô`elo-manelo Ke te Aa„ano loko¿rmagR
5`e kaze Aek j hoy Ke. te prmpd inj Aa„Sv$p pamvano _pay Aa Aa„isiâmaH Ke.
smjnarnI tEyarI Ôe{Ae Ane te ma!e SvCKHdno Tyag krva kæuH Ke. SvCKHd Ae!le
dxRnmoh-je ê\I maNyta khevay Ke. im+yaTv-mohne ]Imde —ivwav˜ xBd=I
Aozqavel Ke..
—koi! vØRnuH SvPn p`, Ôg/t =taH xmay¸
tem ivwav Anaidno, &an =taH dUr =ay.˜
je prvStumaH AekTvbuiâ Ke, potana sTSv$pmaH je Anaid=I w/m`a Ke Ane
prwavne potano maNyo Ke te ivwav Ke, te im+yaTv khevay Ke. te mhan x5u Aa„anuH
Aiht krnar Ke, te potanI ê\I maNyta Ke. Aa„a pu~y-pap, ragaid riht Ke, mn,
va`I, dehnI iÊya riht Ke, KtaH temaH ktR<Tvbuiâ, mmTv, suqbuiâ krvI te im+yadxRnxLy
Ke. !UHkamaH im+yaTvnuH lÙ` Aa Ke ke xuw-Axuw ivkLp Aaid prwavne potana manva¸
&an isvay kH{ p` potanuH manvuH te dxRnmoh-im+yaTv Ke. Ae wUl !azvanI ivi\ Aek
j Ke Ane te Ae Ke ke:- AaTmtÀv jem Ke tem smßye ivwav !ze Ke. AH\arane sUpDaH=I ke
saHbela=I qseDva mage to AH\aruH !ze nih. kagz _pr xahI, leq` vDe —laq m`
AiG™˜ lqo to te Aek AiG™na ki`ya je!luH p` kayR AapI xke nih, tem ßyaH su\I
Aa„tÀvne
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
246) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
AavI Ôy Ke. xuw pir`am, v/t, Tyag, vEraGy b\uHy, tenI dxana Ýma`maH Aave Ke, p`
pu~y-xuw pir`am te prma=eR \mR n=I, \mRnuH kar` p` n=I. AaTm xaHitna lawnuH kar`
sacI smj` Ke. temaH prm _pkarI [Ú inim¿ Aa Aa„isiâxaÏ Ke. tenuH bhuman
krvanI qas j$r Ke. sHsarmaH je mh¿a mna{ Ke te ragwavne pl!avIne sTpuruØne
AozqIne te ÝTye bhuman krva jevuH Ke. stŸnuH-stŸsa\nnuH bhuman temaH potanuH kLya` Ke.
Ý=m ga=amaH maHgizk kyuÅ Ke.
—je Sv$p smßya ivna, paMyo du:q AnHt¸
smÔVyuH te pd nmuH, ]I sdŸguÌ wgvHtre.
gu`vHta &anI Am<t vrSyare pHcmkazmaH.˜
i5lokna= svR& wgvanna k=nnuH Aa Ý=m ga=amaH rhSy Ke. Am<tSv$p
wgvan Aa„ano ApUvR wav-A|ya„ Am<trs ]Imde 19p2 nI salmaH vrsaƒo. pU`R
kevz&an _pr mI! maHDIne Aa Aa„isiâ lqI Ke, te AevI rIte ke —je Sv$p potanuH Ke te
smßya ivna paMyo du:q AnHt¸ smÔVyuH te pd nmuH ]I sdŸguÌ wgvHt. gu`vHta
&anI...Am<t vrSyare pHcmkazmaHÒ˜ jgtna Ýa`I suqne {CKe Ke, p` suqno _pay
smjta n=I. kayRne {CKe Ane prma=R kar`ne n seve to sa|ynI isiâ ÉyaH=I =ay?
vStutÀvnI y=a=R ]âa ivna suq ÉyaH=I =ay? smßya ivna pote je je sa\n kre
Ke te te bH\n$p =ay Ke. _pai\na kar`=I in$pai\k tÀv kem Ýg!e? khe Ke ke he
wgvan¦ he guÌdev¦ huH AnHt du:q paMyo, kar` ke maruH Sv$p jem Ke tem huH smßyo nih.
temaH Aem AaƒuH ke du:qmyp`e huH n=I¸ du:q=I huH Ôudo KuH¸ vzI huH pote AnHt du:q paMyo tem
kæuH, temaH potanI wUl Ane AnHtkaznI potanI hyatI manI prmaH suqbuiânI maNyta
vDe huH AnHtdu:q paMyo, p` ßyare sdŸguÌÝsad=I huH smßyo Tyare AnHt du:qnuH mUz KedayuH,
ma!e Aapne huH nmSkar kruH KuH. Ae ga=amaH Ý=m j be kar` kæaH ke marI smj` ivna
AnHt du:q paMyo, Ane smÔVyuH te pd, te ]I sdŸgu̸ Aem stŸ Ane stŸ sa\nne
AozqIne inim¿nuH bhuman =ay. Ae j loko¿r ivny Ane ApU`R gu`mihma Ke¸ tenI
5`e kaz mÇFp Ke.
pHcmkazmaH AnHt wvw/m`ne !azIne Aek wve moÙ pmay Aevo Aa ApUvR yog
Ke. ]ImdŸ p` AekavtarI ={ gya, je smje te =ay. y=a=R in`Ry kre to wv rhe nih.
prvStune pr Ô`e, potanuH Sv$p AHtr ivcar=I jem Ke tem
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
248) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
loko¿rmagR Aakro to qro p` Ae ;AinyÎ gamI`H' je rSte épD–o, te Aa„anI
inTytana bIj ivksavIne pU`R =vana lÙe AÝitht wave épD–o Ke, AtIiNãy
&an$pI sa\n pU`R piv5 kevz&an$pI kayR AvXy laƒe j rhexe.˜ ]Imde je bIjDaH
vaƒaH Ke tenuH fz hal Aave Ke. te=I F`a pa5 Òvo xaHit-smai\na wavvDe Aa„bz
mezve Ke. Aa Aa„isiâ mumuÙuna ñdynI Am<t velDI Ke. 142mI ga=amaH qas
Ýer`adayI wavvcn Ke.
—deh KtaH jenI dxa, vteR dehatIt,
te &anInaH cr`maH, ho vHdn Agi`t re...
gu`vHta &anI Am<t vrSyare pHcm kazmaH.˜
huH pU`R piv5 &ayk j KuH, AsHg KuH, Ae inüy Ane sMyGdxRn-&ancair5 Ae
sa\n Ae!le ke pU`Rtane lÙe iS=rtano puruØa=R te j prma=Rhetu ƒvhar Ke. deh Ke, KtaH
dehatIt dxa Ae!le Sv$piS=it jene vteR Ke, Aeva &anI puruØne —ho vHdn Agi`t¸˜
Ae!le behd Apirimt Aa„Svwav-pU`R sa|y trf, mara |yeyna lÙ trf maruH bhuman
Agi`t ho. AamaH ]ImdŸ pote AÝitht wav btave Ke. —sa|y˜ Ae!le Aa„a isâ
wgvan jevo Ke. logSsna pa@maH Aave Ke ke, —isâa isiâ mm idsHtu.˜ he isâ
wgvan¦ mne maruH pU`R piv5 pd Aapo. vzI —Aa$GgH boihlawH˜ ixv$p
inrogwavboi\ Aapo. vai`yahoy te pU`R suqne j mage, p` te ÔtnuH kar` mezvvuH
Ôe{Ae. lokone to bhar=I pu~yaid iÊya-kÚ=I \mR Ôe{Ae Ke, p` AevuH to pUveR AnHtvar
kyuÅ, Aa kaze p` Ôe ko{ Aa \mR smje to tenuH fz mze tem Ke. Aa KeLlI ga=amaH mha
mHgz$p Aevo ApUvR wav _paDe Ke ke vCce iv¼™ n Aave. je wave pU`R tÀvno AHx Ýg!–o
te wave pU`R kevz&an, xuâa„tÀv Ýg!vanuH Ke. Ae pU`RtÀvnI mI! raqIne Aa mhamHgz
kyuÅ Ke. Aeva &anI sTpuruØono Ýwav je je mumuÙu SvIkare tene Aa Aa„isiâxaÏ prm
kLya`nuH kar` Ke.
(ta. 30-10-39)
—ktaR {¬r ko nih, {¬r xuâ Svwav¸
A=va Ýerk te g~ye, {¬r doØ Ýwav.˜
temaH Ôe {¬r ktaR hoy to ÒvnuH AiStTv @rtuH n=I, kar`ke gu` ke Avgu`
Òvk<t n @yÈ to Òv namno pda=R n ræo, p` tem n=I. ma!e {¬r ktaR n=I t=a {¬r
Ýerk p` n=I, p` Aa„a pote j potana &angu`no gu`p`e A=va Avgu`p`e ktaR Ke
Ane tem j yoGy Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
2p0) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ragaidk _pai\ j`ay Ke te huH n=I, maro Svwav n=I, te`e im+ya maNyta$p wUl
puruØa=R siht !azI Ke, te=I te khe Ke ke huH pU`R xuâ KuH. Aa AiwÝay Ane vtRman puruØa=R
krvo bakI Ke Aem be_ ¹iÚne jem Ke tem smje to moÙmagR Ke.
Ôe Aa„a sda AsHg j hoy Agr kmR AenI meze =taH j hoy to potane
puruØa=R krvano rheto n=I, p` cHczta-AiS=rta to deqay Ke, KtaH n mane to tene
ê\o puruØa=R to hoy Ke. sHsarI Òvone be Ýkarno puruØa=R hoy Ke, kaH to ê\o Ane
kaH to svzo. Aa„a pote &anp`e Ke, te=I &anmaH wUlp`uH ke AwUlp`uH krI xke Ke.
te wUle Tyare ãƒkmRno _dy vgere inim¿ Ke. te wUlnuH inim¿ pamI nvIn kmR Aave
Ke¸ Ae!le inim¿p`e, ƒvhar=I Òvne kmRnuH ktaRp`uH khevay Ke¸ p` inüy=I
(qreqr) to Aa„a jDnI AvS=ano ktaR n=I. A&anI Òv potane inim¿ktaR mane
Ke ke te btavva ƒvhar=I (FIno FDo Ae ¹ÚaHte) kmRno ktaR Òvne khevamaH Aave Ke.
wUlvazI AvS=ano te Aa„a ktaR qro p` jD rjk`onI AvS=ano ktaR ko{
Aa„a n=I¸ kar` ke prma`u p` stŸ ムKe, te p` inTy vStu Ke. te jDnI
AvS=anuH drek Ù`e hovap`uH tena=I Ke. Ôe tenI AvS=ano ktaR inüy=I (qreqr)
Òv Ke, Aem khIAe to jDvStup`ano Awav Aave. jD vStu Ke Ane tenI te te
vqtnI AvS=a =va$pe tenI i5kaz xi› inTy Ke¸ KtaH Ôe Aem manIAe ke teno ktaR
Òv Ke, to Ae inymno wHg =ay Ke. jenamaH je xiÉt n hoy te bIÔuH ko{ AapI xke
nih. Ane Ôe tenamaH xiÉt hoy to Òve jDne xuH AaPyuH? xuH kyuÅ? ma!e Aa„a pote
inüy=I (qreqr) jD vStuno ktaR n=I. ma5 ÒvnI Axuâ AvS=a kmR =vamaH
inim¿ Ke. te Axuâta ÒvmaH Ke. jDne hlavvamaH to maro ha= n=I j, Aem
prãƒmaH maÌH ktaRp`uH n=I j Aem manva=I sMyG&anI Ane SvtH5 =vay Ke, p`
lokone bhar=I S=Uz pda=RnI ¹iÚ Ke, te=I Aa b\uH xuH Ke te smÔtuH n=I. Sva\In
tÀvnuH mnn kyaR ivna, Ìic ivna kem smÔy? jD Ane Aa„a j¡da Ke. te i5kaz
j¡da Ke Ane saE saEmaH Sva\In Ke¸ KtaH maNyta$pe prnuH ktaRp`uH, pra\Intap`uH
mnayuH Ke. drek ãƒnI Ù`Ù`vt± AvS=a sday tena vDe =ay Ke. Ôe jDmaH
Sva\Inp`e pir`mvanI xiÉt n hoy Ane Òv teno ktaR =ay Ane mn, va`I, dehnI
iÊya krI xkto hoy to jem {¬r ktaR Ke Aem manva=I Òvno Awav Aavto hto,
tem Òvne kmRno ktaR manva=I jD vStuno Awav @re¸ kar` ke Aevo inym Ke ke ;je
hoy te =ay, n hoy te nvuH n =ay.' te=I je xi› jDmaH n hoy te nvI n =ay. KtaH
Òvne jDkmRno prma=eR ktaR manIAe to jD vStu AvStu @re, ma!e jDnI AvS=ano
ktaR Òv n=I, Òvna ivkarIwavnuH temaH inim¿p`uH Ke Ae sTy Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
2p2) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ãƒkmRnuH inim¿p`uH @re Ke. hve ÝÆ =ay Ke ke Ôe Òvne kmRnuH kt<RTv hoy to te teno
Svwav =yo, Ane vStuno je \mR @re teno Éyare p` nax =ay nih, Ane te=I kmRnuH
ktaRp`uH iwNn paDI xkay nih, jem AiG™nI _*`ta A=va Ýkax. _¿r:- AiG™ Ane
_*`tanI mafk Òvne kmRnuH ktaRp`uH n=I, kar` ke sHbH\ be Ýkare hoy Ke¸ Aek sHyogI
sHbH\-jem Ý=m be pda=R Ôuda hoy Ane pKI weza =ay, vzI KU!a ={ xke te sHyogIsHbH\
Ke. bIÔe tadaTMysHbH\-AiGn Ane _*`ta A=va Ýkaxno tadaTMysHbH\ Ke, te Ôudo pDI
xke nih. Òv Ane kmRno tevo sHbH\ n=I p` sHyogIsHbH\ Ke, ma!e kmRnuH ktR<Tv te Òvno
shj Svwav n=I.
(ta. 31-10-39)
AaTma ktaR Ke ke n=I Ae babtmaH lokone F`o w/m Ke. loko SvCKHde xaÏ vaHce
Ane smßya ivna Aek pÙne g/h` kre. Aaxy ke Nyay smßya ivna AekaHt ta`I Ôy
Ke. ÉyaH wUl =ay Ke te potane smÔtuH n=I Ane smjvanI Ìic p` n=I. ÒvnuH kayR xuH
Ke, Òvne gu`=I kam Ke ke doØ=I kam Ke teno in`Ry krta n=I. k{ ¹iÚ=I, k{ vat,
ke!lI hde (myaRdap`e) sacI Ke AenI prIÙa krta n=I Ane gme tevI kLpnavDe Sv$pno
in\aRr krI le Ke. suq Ôe{Ae Ke KtaH suq =tuH n=I, ma!e teno saco _pay smjvano
bakI Ke Aem nÞI krvuH Ôe{Ae Ane sdŸguÌ pase j{ne tÀvivcarne Anusrta ÝÆo
pUKva Ôe{Ae. ]Imde Aa xaÏmaH AevI F!na krI Ke ke je Aavo ivcarvan ix*y hoy
tene Aava ÝÆ _dŸwve Ke. ix*y pUKe Ke ke he gu̦ Aa„ane kmRno ktaR kho to te teno
Svwav ={ Ôy Ke, kar` ke ktaRnuH [Ú te kmR, te ktaR=I ÔuduH hoy nih. Aam yuiÉt=I
ÝÆ krnar ivcark Ôe{Ae. loko AH\]âamaH pD–a Ke Ane bole Ke ke &anIAe Ô~yuH hoy
te sacuH¸ p` &anI ko` khevay tenuH Sv$p Ô~ya ivna tme konuH kheluH sacuH Ke Aem kho
Ko?
AevI AH\]âa to dUr rho, p` nv pUvR je!luH &an kH@S= kyuÅ hoy to te p` sacuH
&an n=I¸ ma!e sacuH smjvanI j$r Ke. loko sacuH smjva A=eR xHka krIne kH{ pUKta
n=I. sHsar=I inv<i¿ l{ne, tÀvnuH mnn kre to kH{ _T=an =ay. AhÄ ix*ye kæuH ke Ôe
Òvno \mR, kmR krvano j hoy to jem AiG™no \mR Ýkax Ane _*`ta Ke tem Òvno te
gu` @re Ane te=I tenI inv<i¿ ={ xke nih¸ A=va {¬r ktaR hoy top` Òve kH{
krvanuH rhe nih¸ A=va Òv AsHg hoy top` tene kH{ _pai\ rhe nih. vzI kmR AenI
meze =taH hoy top` temaH Òvno ha= rheto n=I¸ ma!e ktaRp`uH Òvne xI rIte Ke, te —
smÔvo
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
2p4) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
KtaH tenI ceÚa krvanI xuw-Axuw v<i¿ deqay Ke te maro \mR n=I. pr inim¿no Aa]y
pote kre Ke te doØ=I muÉt ={ne indÈØ &anma5p`e KuH Aem wan ={ xke Ke. A&an=I
rag-äeØnI AvS=ano Ane kmRno Òv ktaR Ke, Ae _pcar¹iÚ=I kæuH Ke. jene saco ivcar
hoy te bIÒ ¹iÚ=I y=a=Rtano ivcar smje ke Ae wUl krvI j pDe Aevo Svwav maro
n=I. mara=I iwNn vStumaH ktR<Tv, mmTv mnayuH Ke te wUl Ke Ane te !azva yoGy Ke. wUl
!aznaro wUlSv$p n=I p` indÈØ suqSv$p Ke. suq AHtrmaH Ke, Ae wUlIne Òv rag-
äeØ$p =ay, to kmR Aave Ke. ko{ khe ke jDkmR vStu n=I to te w/aiNt j Ke. Aa„a sa=e
j Aa@ kmRnI vgR`a Aavr`$pe Ke. te p` stŸ vStu Ke, jD Ke. te inim¿maH xuw-
Axuwno ragI Aa„a 5aHsI ¹iÚ kre Ke, prvStumaH Anek kLpna kre Ke Ane temaH kt<RTv,
mmTv S=ape Ke. pote &ata j Ke KtaH te cUkIne prmaH suq-du:qnI buiâ kre to pote te
vtRman Aek AvS=amaH wUlno ktaR =ay Ke. ßyaH lgI wUl krIne prvStumaH A!ke Ke TyaH
lgI wUlnI maNytano ktaR khevay Ke.
pote doØ Ane du:qno ktaR Ke. AevuH pyaRy¹iÚvDe maNyuH Ke. te maNytanI wUl !aze,
prvStumaH [Ú-AinÚ manI A!ke nih Ane potanuH y=a=Rp`uH szHg Ô`e to potano
inTy &anSvwav Ke temaH wUl n=I, p` Òv Ae &ata¹Úa, saÙIp`uH wUle Ane pu~y, pap,
ragaidk, dehaidnI iÊya marI Ke Aem mane Ane wUlvazI AvS=a n !aze TyaH lgI A&an
Ke. vtRman AvS=amaH wUl Ke, p` i5kazI ãƒSvwavmaH wUl n=I wUl Ae Svwav n=I,
p` doØvazI maNyta Ke. be_ ¹iÚ smjva jevI Ke. sHsar¹iÚ te S=Uz pyaRy¹iÚ Ke. te to
vʹiÚ$p A&anwav Ke, potano i5kazI ãƒSvwav doØ ke du:q$p n=I. pu~y, pap,
ragaidk huH-Ae Qyal$p doØ !azIne potana AsHg Sv$pnuH wan krIne te wUlvazI ¹iÚ
!azI-pl!avI xkay Ke.
i5kazI &anSv$p ¹iÚ cUkIne prvStumaH suq-du:qp`uH maNyuH Ke, te maNyta
vtRman AvS=a pUrtI j Ke. te wUl Aek Ù`maH (smyma5maH) !zI xkva yoGy Ke. Ôe
wUl Svwav hoy to !zI xke nih. F`a Òvo mane Ke ke xuwaxuw wavnuH AmaÌH SvamITv
Ke, vgere kt<TR vp`uH potane ivØe mane Ke. tene wle qbr n hoy, top` Aem mantaH
xuwaxuw wav Òvno Svwav @re, Ae mo!o doØ Aave. A&anne lI\e qtv`ImaH tenI mo!I
wUl =ay Ke, teno ivcar te`e krvo F!e Ke. potane n smÔy to AaTm&anI puruØ pase
j{ne ÝÆ pUKva Ane teAo je khe te ivcarvuH, p` je AekaHt ¹iÚmaH rokay Ke tene sacuH
Sv$p smÔtuH n=I. ÝÆkarnuH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
2p6) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
krIne p` Ôe AaTmane kmRnuH ktaRp`uH maNyta$pe n hoy to _pdexk AaidnuH ]v`
ivcar, &an Aaid smjvano hetu rheto n=I. jem m<gjzmaH jzbuiâ te w/m Ke, teno
prma=R smjvo Ôe{Ae. m<gjzmaH Ôe pa`I hoy to xItzta AavvI Ôe{Ae. te
baÔu=I pvn Aavto hoy Ane te S=an su\I phÇcI Ôy KtaH xItzta n AavI to
te`e pa`InuH sacuH lÙ` n Ô~yuH. mUqR hri`yaH jznuH xItz lÙ` n Ô`e Ane AaH\zI
doD kre. Aem n ivcare ke 5` 5` ga_ doDIne !aH!Iya du:qva Aaƒa KtaH pa`I kem n
Aave? te vStutÀvnI sacI Aozq ivna, tena name bharnI iÊya, pu~y-pap pir`am,
dehaidnuH tp F`I F`I var krva KtaH hÒ kH{ gu` deqato n=I te=I tene xHka Ane
AHtrŸÙow Ke¸ t=a &anIAe Ô~yuH hxe te qruH Aem tene sHdeh rhe Ke. potane in:sHdehta
n=I. te=I AHtrmaH xHka rhe Ke ke ko` Ô`e xuH hxe? #aHÉya kmRnI kone qbr pDe Aap`e
to kH{ pu~yaid iÊya krIAe to \mRnuH fz pamxuH, hzve hzve fz Aavxe¸ p` Aem n
hoy. kar` seve Ane tenuH AHx p` n deqay to te qo!o magR Ke. \mR to potano
Svwav Ke. AhÄ vtRmanmaH xaHit, AtIiNãysuqnI smta n deqay to pKI wiv*ymaH
ÉyaH=I deqaxe? sacuH &an =ye vtRmanmaH behd suq-smtanI xItzta AHxe deqavI
Ôe{Ae. fz ÝTyÙ vtRmanmaH n deqay to pKI wiv*ymaH deqaxe ÉyaH=I? ma!e tÀv
ivØe F`uH smjvanuH-ivcarvanuH Ke ke wUl ÉyaH =ay Ke? qtv`ImaH xuH wUl Ke te
Ô`vano Ane Ô`Ine wUl !azvano puruØa=R krvo Ôe{Ae. jene sacuH suq Ôe{tuH hoy
te`e Ôte ÝyTn krvo pDxe.
(ta. 1-11-39. ga=a 77mI cale Ke.)
AaTma A&anp`e rag-äeØno ktaR Ke. Ôe w/mp`e p` A&an$p Êo\, man, maya,
lowno ktaR n hoy to te svR=a AktaR j hoy¸ to pKI tene _pdex, ]v`, mnn krvanuH
ÉyaH ræuH? je wUl$pe maNyta krI htI, te wUl kbUle to te wUl riht ={ xkay Ke. wUl
maro Svwav n=I. AaTma rag-äeØ riht tdŸn inmRz xaNtSv$p Ke, Aem ヹiÚvDe,
pyaRybuiânI wUl !aze, to sMygŸny- (sacI ¹iÚ) vDe A&annI inv<i¿ ={ xkva yoGy
Ke. i5kazI inTy xuâ ãƒSvwav Ane vtRman ivwav A=va Aek AvS=a smßye Ýma`
&an =ay Ke. NyaypÙnuH prSpr sapeÙp`uH Ô`e to rag-äeØ !azIne &anmaH xaiNt smta
!kavI xke Ke. saca AiwÝay=I AvS=anI xuiâ ={ xke Ke. svzI ¹iÚ ivna-sapeÙvad
ivna, AekaHt pÙpat¹iÚ te doØvan ¹iÚ Ke. A&anp`e Aa„a rag-äeØno ktaR =ay Ke Ane
&anwave doØ Ane wUl !azI xke Ke. &anSvwave &anno ktaR p` Aa„a j Ke. Ae &annI
iS=rtano puruØa=R te j prma=Rhetu ƒvhar Ke. sMyG]âa, sMyG&an, sMykŸcair5my
Awed rTn5y Ae moÙmagR Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
2p8) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
jDnI iÊya deqay Ke te AaTmane Aa\In n=I. jDe jDnuH kayR kyuÅ, temaH mohI Òve
marap`uH maNyuH. AnHta prma`unI iÊya to prma`uAomaH SvtH5p`e =ay Ke. tenI iÊya je
Ýkare je vqte =vanI hoy Ke te tena _padanna Aa\are =ay Ke. te vqte sama ragI
Òvne inim¿ khevay Ke. {CKa te _pai\ Ke¸ te ÒvnuH kayR n=I. ¹ÚaHt:- Aa vÏ te
AnHt prma`uno ipHD Ke. temaH hlvanI yoGyta n hoy to tene bIÔ pda=È kem hlavI
xke? Aek sU"mmaH sU"m prma`u te bIÔ prma`une Aa\In n=I. te prma`umaH v`R, gH\,
rs Ke Ane SpxRnI cIkax Ke, tena kar`e temaH bH\Svwav Ke, te=I AnHt prma`u wezaH
={ne S=Uz ipHD pota=I bne Ke. jgtna A&anIAone sHyogmaH Aektabuiâ hova=I temaH
w/m =ay Ke ke meH AanI iÊya krI. Aem manto =ko potana &anmaH &anmaH tena
krvap`ana ivwavnuH S=apn kre Ke. Ôe vÏmaH hlvanuH sam+yR n hoy to kudrtI inym
Ke ke, jenamaH je xiÉt n hoy temaH nvIn _Tpadkp`uH ko{ AapI xke nih Ane je je
pda=RmaH te te Ýkare pl!vanI xi› hoy to bIÔAe tene xuH AaPyuH? ko{ mane ke huH
inim¿ =aë KuH, Ae vat p` ÔU@I Ke. ÔeganuÔeg ko{ ko{ vqte {CKa Ane dehaidnI ke
vÏaidnI te mujbnI iÊya =tI ÔevamaH Aave Ke. S=Uz ¹iÚAe ko{ vqt \ayuÅ =tuH hoy
tem lage Ke¸ p` te AnHt prma`una smUhomaH te vqte te $pe =vano Svwav Ke, te
AnHt prma`uAona smUhne pl!vano Ane ÒvnI {CKane F`Ivar ÔeganuÔeg deqay Ke.
Ae rIte F`e wage jDnI iÊyane Ane ÒvnI {CKane inim¿-nEimi¿k sHbH\ Ke, p`
AekbIÔnuH kt<RTvp`uH n=I. te jDnI iÊya vqte, kdI AHtrnI {CKano yog p` deqay
Ane leva-mUkvanI iÊya p` ÔeganuÔeg =tI deqay, TyaH im+ya ¹iÚ vDe Òv w/aiNtmaH
pDe Ke.
Ôe Òv jD AaidnI iÊya krI xkto hoy to lkva =ay Tyare AHg ke bIÔ jDne
kem hlavI xkto n=I? Ôe jDnI iÊya Òv krI xkto hoy to ßyare ßyare te dehaidnI
iÊya krva mage Tyare Tyare krI xke, p` tem =tuH n=I. vzI tHdurSt ma`s p` {CKa
mujb kayR krI xkto n=I. KÄk, bgasuH, xrIrnI Anek ceÚa \ayaR=I ivprIt Ane
A`go@tI F`Ivar ={ Ôy Ke. ma!e dehaidnI iÊya, jDnI iÊya mara krva=I =ay Ke
Aem manvuH Ae mha pap Ke. dehaidna jD \mR Ane potano cEtNy\mR be_ sday Ôuda
Ane SvtH5 hova KtaH je jDnuH ktaRp`uH mane Ke te AaTmane manto n=I, ma!e te
wavihHsa krnaro papI Ke. laqo-kroDo manvI je mane Ke tena=I Ame bIÔuH khIAe
KIAe. Aa Nyay smßya ivna prma=RtÀv smÒ xkaxe nih. Aa vat i5kaz
&anIAoAe sMmt (maNy) krelI Ke. Aa vat Nyay, yuiÉt, Aagm Ane Anuwv=I isâ
Ke. Aa„anuH &an ivna bIj¡H kaH{ p` kt<RTv n=I. &an ko{ smye Ô`vamaH A!ke nih,
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
260) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kyu,Å Aem jDnI iÊyano SvamI =nar Òv, wgvan AiÊy &ata Aa„a _pr bH\n$p
pra\IntanaH Aavr` naqe Ke. &ata-¹Úa-saÙIp`uH wUlIne jDwavno Aadr kre Ke te j
&anwavno Anadr Ke. Aa SpÚ Nyay p` moh=I AH\ =yelane nih smÔy.
i5kazI AkØay Svwavna Aa]y vDe wUlne wUl Ô`e, Ane _pai\$p ke
pra\Inta$p huH n=I Aem Òv svzo pDe, sMygŸ AiwÝaynI sHwaz kre, ÝTyek
vStutÀvna SvtH5p`ane kar`e be_ ãƒnaH lÙ` j¡daH Ke, kayR ÔudaH Ke-Aem y=a=Rp`e
Ô`e, mane to j smwavmaH-smtaSv$pmaH &ata-ãÚap`e, indÈØp`e rhI xkay Ke
Ane te j Aaqa jgtne _pkarI inim¿ Ke. stne smßya ivna _pkar xuH =ay? sacuH
&an =ya pKI \maRTmane pUvRno yog Ane xuwragnI v<i¿ hoy TyaH lgI dya-danna
ivkLp Aave Ke, Ane kayR ={ Ôy Ke. samanaH pu~y Ýma`e tena dehaidnI iÊya tenI
yoGyta Ýma`e =ya ivna nih rhe. \maRTma te dehaid, ragaid t=a pu~ynI iÊyano p`
ktaR t=a SvamI =to n=I. ma5 Ô`e Ke ke te prãƒnuH kayR SvtH5 tena _padanne
Aa\In Ke. Aa„a A$pI &anSv$p Ke te dehaid, vÏaidno ktaR hoy to tenI iÊya
ßyare krva mage Tyare krI xke, p` tem =tuH n=I. vStuno inym smÔe, ke ktaR tene
khIAe ke je smye krva \are Tyare krI xke. cetnnuH &an kmR Ke. &an isvay bIÔuH kaH{
kayR ={xktuH n=I. sday Ô~ya j kre AevuH &anlÙ` Ae j Aa„anuH kmR Aa„amaH j
Ke. i5kaz coÞs inym Ke ke Aek ãƒnI iÊya bIÔuH ムkrI xke nih. ko{ dehnuH kMpn
=ay Ke, Anek Ýkare A`go@tI iÊya ={ Ôy Ke. to tem krvanI {CKa n=I KtaH
dehaidnI iÊya je =va yoGy hoy te =ay Ke. hve Aa _pr=I ko{ khe ke to xuH Ame
papiÊya krIAe? Aa„a teno AktaR Ke? papno ivkLp Aave to? _¿r:- Amuk gu`
Ýg!–o Ae!le rag-äeØnI tIqax Ane wUHDaH kayR krvaH pDe AevaH kmRno _dy j n hoy,
{CKa p` n hoy. jene maHs n qavuH Aevo ¹# in`Ry Ke tene maHs qavanI {CKa j n
=ay. tevI waØa Ane inim¿ p` n hoy. jene b/ïcyR$p dxa ={ tene ÏIsmagmnI
{CKa n =ay b/ïcyR v/tnuH paln hoy te ÔudI vat Ke p` ko{ deh=I ÏIna dehne n
ADvano inym raqe Ane mane ke mara=I te jDno sHyog KU!I xÉyo Ke, huH jDne TyagI
xkuH KuH, huH deh=I b/ïcyR pazuH KuH to te mannar mha VyiwcarI Ke. huH jDnI iÊya krI
xkuH, lë-mUkuH Aem prnaH g/h`-Tyag krvap`anuH im+ya Aiwman KoDye KU!ko Ke
AaTmana FrnI sacI vat jene n bese tene jDwav Ane mU#ta go@e Ke, pra\IntanI
Ìic Ke. jDnI iÊya mara=I =ay Aem mane te Aa„Sv$pno &ayktano mo!o ivra\k
Ke, Svno ihHsk Ke. bhar=I AihHsa pazto hoy, paHc mhav/t pazto hoy, KtaH
tÀv&anmaH mha
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
262) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
&anmaH !kvuH te j cair5 Ke. mn, va`I, dehnI iÊyamaH \mR manI pu~yaidmaH A!kvuH A&an
vDe =tuH htuH tene ivwav Ô`Ine Ae maro \mR n=I, Aem te _pai\=I j¡do pDIne inmRz
]âa-&anäara &ataãÚa-saÙIp`e !É–o, Ae!le ivkarno ktaR n =yo p` potana indÈØ
&anno ktaR =yo.
Svwav Ae!le kevz &anmy AaTm\mR tenuH Ô`vuH. temaH pu~yaid t=a dehaidnuH ktR<Tv
ke SvamITv ÉyaH AaƒuH? jra m|yS=p`e ivcaro. potana AiwÝaynI qtv`ImaH-
sHwazmaH ÉyaH wUl =ay Ke tene êDa`=I ivcaro. je Sv$p stŸ$p Ke, Sva\In Ke tene
ANy=a manvuH te xuH mhan Apra\ n=I? SvihHsa n=I? prne potanuH manvuH te mhapap
Ke. im+yaTv Ke, huH pr=I iwNn &ata KuH te &an, Ane &anno wroso krvo te ]âa j prm
dulRw Ke. &anmaH @yaR ivna &annI ]âa =ay nih. Aa„amaH !kya ivna xaiNt =ay nih.
pu~yaid wav to mohkmRnI sHtit Ke, _pai\ Ke, tena=I xaiNt kem =ay? hzve hzve
Nyayne tarvvo Ôe{Ae ke suqnuH-xaHitnuH s¿aS=z ÉyaH Ke? Ôe prmaH suq hoy to
btavo¦ ko{ khe ke sHsarmaH rhIne &an n =ay, p` Ame khIAe KIAe ke sHsarwav=I
riht gme TyaH &anI ={ xkay Ke, temaH ko{ na paDe Aem n=I. AaTma in$pai\k Sva\In
tÀv Ke, Aem in`Ry krnar potana indÈØ &anno ktaR =yo Tyare to Ý=m wUimka
sMyGdxRn je jEnno AekDo j Ke te khevay. cetn Ôe injwanmaH Ke to te sMyGdxRn Ke,
te ko{ doØ ke du:qnuH kar` n=I¸ pu~y, pap, ragaidmaH tene !kvuH hotuH n=I. je`e
prma=RSv$p Ô`I potanamaH &atap`uH maNyuH Ke te laEikkmaH khevataH saraH kayÈne p`
potanaH n mane. ma5 &an maruH. maramaH kyuÅ =ay Ke. Aem &anmaH Ôg<t rhe Ke,
SvaTmivcar kre, &anne j Ô`e Ae j \mR Ke dehnI iÊya tenI yoGyta mujb =ya kre,
pu~yaid ke dehaidnI ko{ iÊyano ktaR temj SvamI =to n=I. &an prnuH kH{ kre nih, Aeva
&anne potanuH manvuH te &annI ]âanuH ktaRp`uH Ke. &an krvuH te &anno ktaR, &anmaH !kvuH
te cair5no ktaR Ke¸ &an, dxRn, suq, vIyR, ]âa, Ane rag riht &anmaH Aekag/ta krva
jevI Ke. &an Ane &anmaH Ôg<itno ÝyTn krva$p prma=RwUt ƒvhar te b\uH &an=I
iwNn hoy nih. AaTmano Vyvhar$p puruØa=R pu~yaid, ragaid, dehaidmaH hoy nih.
loko¿r-prma=R magRmaH &atanI &an$pe j karva{ Ke, prnI A=va pu~y-papnI
karva{ n=I, AevuH wan te Ý=m pgi=yuH Ke. Aa Nyayne ivxazta=I smßya ivna
ragaidk _pai\=I riht ={ xkay nih. vStuno pU`R Svwav jem Ke tem manvanuH kæuH Ke.
potanuH kmR-kayR &anmaH Ke Aem n mane, Ane pu~y-pap maraH Ke, meH kyaÅ, maruH ktRƒ Ke, huH
prnuH Aam krI dë, raquH, lë, mUkuH, bIÔne suqI
264) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aem xBdo Ýma`e A=R n =ay. vItragne rag n=I, te ko{ pr Ýsþ =ta n=I, p` pote
vItragne AozqIne jevuH temnuH xuâ Sv$p Ke tevuH j maÌH Ke, te lÙe AHdr=I puruØa=R
_paDIne potana cetnnI Ýsþta kre Ke Ane je wgvHto ={ gya temnaH gu`g/am kre Ke.
xBdomaH inim¿nI waØa Aave te to stŸnuH bhuman Ke, p` ko{ xBdne vzgIne khe ke
xaÏmaH wgvannI wi› krvanuH kæuH Ke tena=I gu` =ay, p` xBdovDe A=R krva Ôy
to xBdo=I mez n bese, vzI —@a`H sHpaiv_ kaMma`H˜ teno A=R xuH =yo? he wgvan
tme moÙS=anna kamI Ko, to xuH te vItragI puruØne [CKa hxe? tem n=I, p` sa\kne
A\Urax Ke, te=I potana prma=Rne sHbo\e Ke, Ane potane pU`R =vanI kamna Ke, te=I
sm=RnuH nam le Ke. dev, guÌ, \mR vItrag Ke, te pU`R stŸSv$p Ke. temnuH bhuman krva
ma!e te ÝTye prm _pkarIp`ano Aarop krI Stuit kre Ke, sa=e wan Ke¸ xuw ivkLpne
ko{ Aadr`Iy mane to im+yaTv Ke. vItragtano Ýem te ragno Ýem n=I, ragno Aadr
n=I. Ôe ragno rag raqe to te vItragno Aadr n=I. vItragI puruØo ={ gya temna
gu`nuH bhuman ko` krI xke? temne y=a=Rp`e AozqIne pu~y-pap-ragaidkna rogriht
AaroGymy vItragtanuH posa` jemne =yuH hoy te¸ kem ke te potano Aragwav _paDe Ke.
vItrag wgvHtonI vItragtane AozqIne temaH _pkarIp`anuH Aarop` kre Ke¸ Ane
wgvHtonuH je bhuman kre Ke te prma=eR potana gu`nuH bhuman Ke. xaÏmaH to inim¿na
j xBdo muQyp`e Aave.
Ø!ŸAavXyk Aaid iÊyano xuwrag nIclI dxamaH hoy Ke. &anIne te hey buiâ=I Ke,
]âamaH Ý=m=I j tene bH\nnuH kayR mane Ke. pote tIv/ kØay !azvano puruØa=R kre Ke. sa=e
xuwÔegnI iÊya p` je inim¿$p j`ay Ke tene Ô`e Ke ke te kayR maruH n=I¸ tena=I mne
gu` n=I. ivnynI waØa Aave ke ;he wgvan¦ mne isâpd Aapo' to dehriht isâ
wgvan ko{ne kaH{ AapI xke? nih j. p` smjnar smÒne potano puruØa=R _KazIne
khe Ke ke huH isâ jevo KuH, je!luH isâpd te!lo huH, je kayR isâ wgvanmaH F!e te mne F!e.
Aavo in`Ry Ý=m wUimkamaH Ôe{xe. vItrag Ane vItragtana inim¿nuH bhuman hoy¸
waØamaH ivny nm/ta j hoy, Aiwman n hoy. ma!e bol`ImaH ƒvharwaØa Aave, &anI
p` lokwaØamaH bole, p` AHtrmaH qtv`I Ke ke huH isâ jevo KuH, prno AktaR KuH,
&ataãÚa j KuH, &an maruH kmR Ke. —cetn Ôe inj wanmaH, ktaR Aap Svwav,˜ Ae!le
potana in$pai\k SvwavnuH Aa„amaH ktaRp`uH Ke, Aevo y=a=R in`Ry =yo, to pKI
pu~yaid, dehaid prãƒnaH ko{ kayRne potanaH kem mane? je potane ha= n=I, je kayR pota=I
=taH n=I KtaH, jem dorDImaH spRnI kLpna krvI te im+ya Ke, tem prna kayRmaH potanuH
ktRƒ Ke te maNyta
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
266) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kayR n=I tena=I \mR kem =ay? Sv$pmaH &annI iS=rta Ae j \mR Ke, \mRnI iÊya Ke.
pu~yaid iÊya te pr Ke, tena=I cetnne gu` n=I. &annI ÝtIit, &annI iS=rta te j
&atanuH kmR (kayR) Ke. prnuH kayR, pu~y-pap xuw-Axuw wav t=a dehaidnuH kayR maruH
manvuH te w/m Ke, A&an Ke. ko{ khe ke tme to inüynI vat kro Ko, p` inüy Ae!le
sacuH Ane ƒvhar Ae!le qo!uH. ƒvhar Ae!le wed, _pcar, _plk S=Uz ¹iÚ Ke. te qo!ane
potanuH manvuH Ane temaH @Ik manvuH Ae!le Aem =yuH ke &atap`uH te @Ik nih. &anI Ô`e Ke ke
huH sday AtIiNãy, A$pI, AsHg, &anma5 KuH, ko{ Òv prnuH kayR krI xke nih¸ maÌH kayR
t=a mara gu`-doØ bIÔ ko{ kre nih, huH bIÔnuH kruH nih¸ AevuH wan n=I Ane pote prmaH
suq mane, ragnI iÊyane ktRƒ mane tene \m± kem khIAe? jem qandan pu5 inj Fr KoDI
veXyane Fer n Ôy, tem &ata pu~y-papno ktaR n =ay, A&anI ktaR =ay to Ait tuCK
AevI pra\Intane pame. tem je isâ wgvanno suÔt pu5 ={ne sukayR-indÈØ &atap`uH
kre-&an kre, je je sHyog Aave tene Ô`e, p` temaH kt<RTv-mmTv n mane, tem j n [CKe
te j prmpd pame. potanuH isâpd te AragIp`uH Ke, te wane &anFrmaH !kIne &annI
iS=rta vDe potanuH isâpd sa\e, Ane te j Aek potanuH ktRƒ mane tene sMyG¹iÚ khIAe¸
te j \m± Ke. loko khe Ke ke fla`uH to bhuH saÌH, Aam kyuÅ te @Ik, Aa`e Aa!luH pu~y kyuÅ te
saÌH, p` prma=eR Aa„a isvay ko{ saÌH n=I, Aa b\a AiwÝayo &anIna khevay Ke. te
ivna Ù`e-Ù`e cetnno Fat =ay Ke, &atap`uH wUlIne bH\maH Avray Ke, tenuH fz
AnHtkazmaH paKo mnu*y nih =ay, mU# ={ jxe, ma!e Ý=m smÔe. sacuH Ke te jvanuH n=I
&an =taH j sHsarna sHyog KU!I Ôy Aevo inym n=I. Aa„ane AozqIne b\a ivro\ne
!azIne jem Ke tem indÈØ tÀvno in`Ry kyaR pKI Sv$pmaH iS=rta =vane var lage Ke,
ALp xuw-Axuw bH\ p` ={ Ôy. sMyG&an =yuH ke trt j b\a rag-äeØ !zI Ôy ke
sHsar KU!I Ôy tem n=I. p` sacI ¹iÚna wanmaH je ragaidk ={ Ôy Ke, teno ktaR
(\`I) &anI =to n=I te=I injRra ={ Ôy Ke. &anI =ya pKI pu~y-ragaidno ÝsHg
={ Ôy Ke p` te jD pda=RmaH potanI karva{ manto n=I. Aa dehnI iÊya ßyaH-ßyaH
ßyare-ßyare =vanI Ke TyaH TyaH Tyare Tyare =xe¸ p` Aiwman kre Ane mane ke meH seva
krI, dan kyuÅ, Aane suqI kyaR vgere prvStumaH @Ik A@Ikp`anI buiâ, [CKa Ane tenI
ALp p` Ìic Ke te im+ya¹iÚ Ke. Nyay smÔe to Aa gU# tÀv SpÚ smÔy tem Ke.
loko mane ke Ame Aam goqI raqIAe, Anas›p`e prnuH kayR krIAe Ane pu~yaid xuw
\mRkayR krIAe, Ae =ay
268) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kHpnp`uH n=I. vtRman deh\arIAonuH hlvuH-clvuH =ay Ke, t=a ÝdexonuH kHpvuH =ay Ke KtaH
teno Aa„a prma=eR to inTy \/uv AkHp Ke. tenuH ¹ÚaHt:- jem FH!I _pr be@elI maqI to
iS=r Ke KtaH Aek Ùe5=I bIÔ Ùe5e frtI hoy tem deqay Ke p` FH!InI iÊya tena=I =tI
n=I. tem Aa„a prne krto n=I, clavto n=I, p` potanI dxamaH iÊya kre Ke. ijn-
ÝvcnmaH vedaNtaidk jevo AiÊy Aa„a kæo n=I. vedaNtaidk to Axuâ AvS=amaH
inim¿nI Asr levanI ÒvnI yoGyta p` manta n=I. jEndxRnmaH AivÌâ Nyay=I
khe Ke ke Òvno Svwav prmaH AiÊy Ke, p` A&andxamaH rag-äeØmaH ÔeDavanI
ApeÙaAe (rag$p nEimi¿k yoGyta=I) siÊy Ke. b\a Òvo prmaH AiÊy Ke. mu›dxamaH
p` Òvne prnuH AiÊyp`uH Ke, p` te potana AnHt &anbzna, behd suqgu`na shj
AanHdno ktaR Ke Ane potana j &an-AanHdno wo›a Ke. Aekek sU"m kazmaH (Aek j
smymaH) potana &anaid AnHtgu`onuH pl!vap`uH Ke te siÊyp`uH Ke. Ôe TyaH Òv kU!S=
rhe, tdŸn AiÊy ={ Ôy, to bIÒ Ù`no AanHd Òv kem l{ xke? potana Aa\are
potana AnHta svRgu`omaH Aek j smymaH _Tpad, ƒy Ane \/uvp`uH Ke, te=I drek ãƒmaH
Sva\Inta Ke. sHsaraviS=t Òv p` Êo\dxa pl!avI xaHtdxa \ar` krIne Ùma$pe
pir`mI xke Ke.
5`e kaze b\a Òvo prnI iÊya=I riht Ke, p` A&anI Òvo potane wUlIne prmaH
kt<RTv-mmTv Aaid Aiwman$p maNyta kre Ke. Ôe krva \are to Òv Aek j smymaH
Avgu` !azIne sdŸgu`$p &annuH kayR krI xke Ke, inTy &ananHdna lÙe rag-äeØ, Êo\aid
doØ !azIne AragI gu` _Tpþ krI xke Ke. isâ wgvanmaH rag, [CKa ke _pai\ nih
hova=I TyaH ragne !azvap`uH n=I, te=I TyaH potana kevz&anna Anuwv=I =to AanHd,
potana behd AÙy AnHt &an-AanHdgu`maH !kIne bdle Ke, Ae j vStuSvwavnuH
siÊyp`uH Ke. Òv kevz inmRz &anÝvah$p Svwavno ktaR Ke, Ae!le ke pU`Rdxa Ýg! =taH
svR ragaid _pai\ riht xuâtamaH potana pU`R xuâ &angu`nI AvS=ano ktaR Ke. Ae rIte
mu›dxamaH potana SvwavnuH ktaRp`uH Ke. prma`unuH ke ragaid ko{ kayRnuH inüy=I (sacI
¹iÚ=I) Òvne ktaRp`uH n=I. nEimi¿kp`uH p` n=I. ktaR tene khIAe ke je SvtH5p`e
potanamaH rhIne kayR kre.
—ktaR pir`amI drv, kmR$p pir`am¸
iÊya pyaRykI fernI, vStu Aek 5y nam.˜
Aek j ãƒmaH Sva\Inp`e potanuH j ktaR, iÊya Ane kmRp`uH Aek j smymaH hoy Ke.
Avgu`Ino Avgu`wav, gu`Ino gu`wav, te tenI drek smyvt±
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
270) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
TyaH kHpvuH n=I. Aa ga=amaH be vat isâ krI Ke ke Aa„a prno ktaR n=I p` Svwavno
ktaR Ke, Ae!le potana gu`maH potanuH siÊyp`uH Ke, pir`mn p` Ke. bIÒ vat Ae khI ke
Ôe ÒvmaH rag-äeØ Ane wUl krvanI yoGyta j n hoy, Avgu`p`e pir`mvanI yoGyta
j n hoy to tene ko{ pudŸglprma`u inim¿ n ={ xke. p` ÒvmaH cair5 namno gu`
Ke, temaH vEwaivkp`a=I prinim¿no Aa]y krva=I xuw ke Axuw$p =vanI yoGyta Ke
(Svwav n=I). jem ¬et Sfi!kmaH yoGyta Ke te=I _pr lal pu*p mUko to te lal$pe
deqay, tem Òv ßyaHlgI mohkmRna _dymaH ÔeDay Ke, TyaHlgI potanI AvS=amaH rag$p
AiS=rta =ay Ke Ane ßyare te _pai\maH n=I ÔeDato Tyare potanuH nEimi¿kp`uH m!I jtaH
Ane potanamaH &atap`e !kI rhetaH kmÈpai\ !zI Ôy Ke. lokone potanI ÔtnuH mnn
n=I, tem j potanuH SvtH5 Aa„ムkevuH Ke, potanI yoGyta Ane Svwav xuH Ke, teno
AHtrmaH ivcar Ane in`Ry krta n=I.
vzI ko{ mane Ke ke Aa„a potanuH kaH{ n kre kem ke te to AiÊy Ke, Ae!le
Aap`e kaH{ krvanuH rhetuH n=I, to Ae vat sacI n=I. prnuH kaH{ p` kayR Òv krI
xkto n=I. potanI rag-äeØ-kØay$p AvS=a Ke te !azI kluiØt Ane AiS=r AvS=a
n =va devI teno ivcar k–arey kyÈ? rag-äeØmaH n ÔeDavano puruØa=R Òv krI xke Ke,
puruØa=RmaH sav\an rhevuH te j ktRƒ Ke. dehaidnI iÊya, xuw ivkLp te kaH{ ƒvhar$p
puruØa=R n=I. ragriht potana &anmaH !kI rhevanI Ôg<it raqvI te sa\kSvwav Ke,
temaH F`uH kayR krvanuH AaƒuH, te j \mR Ke. potana Sv$pnI sav\anI raqvamaH behd
puruØa=RnI j$r Ke. Ane te potana=I ={ xke Ke. potanamaH AnHt sam+yR Ke, pote
Ýg! krva mage to ko{ na paDe tem n=I, ma!e te AtIiNãy &anbzne smÔe. b\a
Aa„a &annuH bz krI xke Ke. te sday Sva\Inp`e krI xkay Ke, te to krvuH n=I¸ Ane
je ÔegnI iÊya, _dykmRnI AvS=a ke je potane ha= n=I, p` pra\In Ke, te krvano
wav krvo Ae to qreqr nva{nI vat Ke. Aa sacI smj` jEnno AekDo j Ke.
Aa„ano sTy puruØa=R Ke te ƒvhar Ke, te kem Ke te smßya ivna loko vato kre Ke ke
(vedaNt Ane saHQyaidnI jem) tme puruØa=R _DaDo Ko, AekaNt inüynI vat kro Ko¸
p` tem n=I. khe Ke ke kaH{ iÊyakaHD ke dehnI iÊya krvanuH tme n=I kheta te=I puruØa=R
_DaDI do Ko¸ Ame kH{ pu~yaid krIAe to \mR =ay, Aa„a Aa„a Aem vato kyeR \mR
=ay? j¡Ao¦ xaÏmaH lQyuH Ke ke —&aniÊyaWyaH moÙ:˜ ma!e dehnI iÊya Ane xaÏonuH
Ô`p`uH Ae be_ mzIne moÙmagR =ay Ke. Aam bþene jDmaH qtƒuH hve teno Nyay
smÔe. dehnI iÊya to jD Ke. mnna ivkLp te xuwaxuw rag Ke¸ te ragäara xaÏna
Ô`p`anI ivcar`a tene &an mane Ke, Ane
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
272) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
injSvwavmaH pir`mva$p siÊyta=I inj SvwavdxanuH ktaRp`uH-=vap`uH xuâ Aa„ane
Ke. mu›dxamaH kevz xuâ Sv\mR Òvne hova=I AekTvp`e &anma5p`e !kIne te pl!e Ke.
te=I injgu`maH-Svs¿amaH siÊy khetaH doØ n=I. je-je ivcar=I (je Nyay¹iÚvDe)
siÊyta-AiÊytanuH ÒvãƒmaH in$p` kyuÅ Ke, te te Nyayna ivcarvDe prma=Rne g/hIne
smjvuH. pir`mn (pyaRy) ApeÙaAe siÊyta Ane ãƒe stŸp`e AiÊyta hovamaH ko{ doØ
n=I.
(ta. 4-11-39. ga=a 78 mI cale Ke.)
ÒvnuH prma=eR xuH ktaRp`uH Ke te khevuH Ke. lokone bhar=I je krvuH Axk– Ke te @Ik
lage p` potana SvwavnuH krvuH @Ik n lage Aem ivprItta Ke. je Sva\In ={ne sday
kyaR kre te ktaR. krnar je kayR kre te Aeklo SvtH5 rhIne kre, ko{nI s¿amaH rhIne n kre.
Aa„a dehmaH rheluH Aek SvtH5 tÀv Ke. tenI sa=e je Aa@ kmRnI JI`I \Uz Ke te p` SvtH5
Ane AnHt pudŸglprma`uAo Ke¸ te Aa„a=I ATyHt iwþ Ke. Aa„amaH injgu` &an,
dxRn, suq, vIyR Aaid potamaH pir`Mya kre Ke, Ae!le ke te AvS=a$p =ay Ke. je cetnaid
gu`o inTy Ke, Sv-Svwav Ke¸ tenuH kayR xuH Ke te smjvanI j$r Ke. je =ay Ke te potanuH
kayR Ke ke nih, te kem =ay Ke, te n Ô`e TyaH lgI rqDvanI wUl, doØ, du:q !ze nih Ane
A&an vDe ragaidno ktaR =va=I kmRno sHbH\ =ay. huH &anno indÈØ &atap`e ktaR KuH,
Aem manI temaH !kI rhe to temaH ragp`uH n hova=I kmR !zI Ôy Ke. ßyaH lgI Òve potanuH
suq Ô~yuH n=I, TyaH lgI paHc [iNãy Ane paHc [iNãyna ivØyomaH suqbuiâ tene ræa kre
Ke Ane rag-äeØ, ivØy-suq maraH Ke Aem mane Ke¸ p` wan =yuH ke huH to &an j KuH, Aa
rag-äeØ krnaro huH nih, maro \mR nih, Aem inTy &atana AnuwvvDe AaEpai\k wavno
Aadr !azIne potana xuâ &an$pe =yo, te potana Svwavno ktaR =yo. potana
Svwavno ktaR =yo Ae!le j prno ktaR KuH Aevo w/m m!I prno AktaR =yo. Aa b\uH
smjvuH AFÌH pDe Ke, kem ke lokone tÀvnuH mnn n=I Ane je prvStu=I kLpnavDe mnayuH
Ke te wUl kem !azvI teno ivcar krta n=I. sHsarnI gUHco _kelva ma!e F`uHAe mH=n kre
Ke, p` AnHtkaznuH wvw/m` !azvano _pay je potanuH prm iht teno ivcar ke in`Ry
krvanI Ìic n=I. Anaid=I pra\IntamaH @Ik mnayuH Ke, Ae!le KU!karanI vatno pircy
krvanuH posa` n=I.
bharnI sgvDtamaH Ìic Ke TyaH lgI AsHyogI in$pai\k tÀvnI Ìic kem =ay?
cetn Ôe potana &anmaH n=I !kto to potanI wUlno ktaR Ke, p` kaH{ jD Aaidno ktaR
n=I. A&anIAo wUl$p maNyta=I A&andxa$p kayR kre Ke Ane
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
274) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ane AvS=ayI Awed Ke. te Awed ¹iÚ=I wed$p kayR krvap`uH n=I. pU`R Svwav
_FD–o Ke TyaH bey ApeÙa=I siÊyp`uH Ane AiÊyp`uH Ke te khe Ke. Aa„a potana
Sv$pe tNmyp`e pir`me Ke¸ gu`I Aa„a potana &angu`nI AvS=amaH drek Ù`e
pir`me Ke Ane szHg Awed$p !kI rhe Ke. te=I prma=Rnye tdŸn Awed¹iÚ=I (pda=R
Ane tenI AvS=ane wed$p n g`vI te ¹iÚ=I) to TyaH siÊy AevuH ivxeØ` Aa„ane
AapI xkay nih, wed$p pir`mvuH =tuH n=I. te=I ヹiÚAe to (Awed ¹iÚ=I)
Aa„ãƒnuH AiÊyp`uH Ke. injSvwavmaH pir`mva$p Anuwv AanHdmaH lIn$p AnHt
suqna wogv!ap`e ãƒnI AvS=anuH pl!vap`uH Ke, te=I injSvwavnuH ktaRp`uH Ke.
lokoAe Aa„isiâ F`I var vaHcI hxe, p` temaH êDuH Avgahn kyuÅ n=I. Òv AaHqno
ivØy n=I, p` iht-Aihtno in`Ry krnar AnuwvSv$p Ke. tene jevo Ke tevo
smjvo pDxe. Awed ¹iÚ=I isâ wgvanmaH Ane Aa Aa„ãƒmaH wed n=I. potanI
AvS=amaH pir`mvuH. te ko{na kar`e n=I, p` 5`e kaznI AvS=ano-AnHt suqno
wogv!o teAo Aek j smymaH krI xke nih. drek AvS=ano Anuwv iwþ iwþ Ke,
AvS=a iwþ iwþ Ke. gu`nI AvS=ano Aek smy te bIÔe smy n=I. drek Ù`e
&annuH !kIne bdlvuH =ay Ke, te=I wed-Awedp`uH, siÊy-AiÊyp`uH Ke tem khevamaH kaH{
doØ n=I, AvS=anuH =vuH te siÊy Ane AvS=anuH ãƒmaH wzI jvuH te AiÊy. rag riht
AvS=anuH i5kazI ãƒmaH wzI jvuH te Awedp`e Ke. AamaH Sva\In Aa„ãƒna F`a
Nyay Ke. A&anI mane Ke ke huH ragaid$p KuH. Ae qo!I maNyta$p A&anno te Òv ktaR
Ke. te tenuH siÊyp`uH Ke, p` ha=pg hlavva te siÊyp`uH n=I. &anI prnuH kt<RTv
SvIkarto n=I te=I AiÊy, Ane huH mara &anmaH &atap`e &anne Ô`uH KuH te &an$p
pir`mvuH te &annuH siÊyp`uH Ke. jem vStutÀv Ke tem smjvanuH Ane in`Ry krvanuH
potane Ke. Anek Nyay=I vStutÀvnuH Sva\Inp`uH khevamaH Aave Ke, te Ôte smje to
b\a ÝÆono inkal AavI Ôy Ke.
(ta. p-11-39)
drek Aa„a &anSv$pe Anaid AnHt Ke, SvtH5 Ke. huH rag-äeØno ktaR, Ae maÌH kmR
Ae A&anwave maNyuH htuH, p` huH &anSvwavmaH j vtuÅ KuH, Aem &anmaH Ô`naro
prinim¿maH Êo\, man ke vasnano ktaR kem =ay? huH Sva\In &ata KuH, suq maÌH Sv$p
Ke, Aem jene in`Ry =yo te prmaH suqbuiâ kem kre? A&anI Aem mane Ke ke huH pu~yaidno
ktaR KuH. Ae ê\I maNytamaH AnHt du:qmaH rqDvanuH kar` Ke, te=I te A&anno ktaR Ke.
prpir`it-prwavmaH !kva$p A&anno ktaR huH KuH Ae wUl !azIne &ata injwavno ktaR
=ay Ke. wUl Ae maÌH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
276) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
rIte AapI xke? (AhÄ inim¿nuH &an kravva jDkmR kæuH Ke¸ qreqr to A&anwave Òv
pote j doØ-du:q$p ivkarno, wavkmRno ktaR =ay Ke.) je!la ragaidwav Òve kyaR te!luH
j kayR$p fz jD kem Aape? mare Aane fz AapvuH Ke AevI buiâ AÒv jDne k–aH Ke?
ix*ye F`o ivcar krIne Aa ÝÆ pUK–o Ke. 79
hve bIÔe ÝÆ pUKI Ae vatne nÞI kravva mage Ke, ke ko{ guno kre tenI ixÙa
Aapnar {¬r hoy to Ae ƒvS=a bne, p` Aem manvamaH mo!o doØ Aave Ke. te ÝÆ hve
ix*y rjU kre Ke :-
fzdata {¬r g~ye, wo›ap`uH s\ay¸
Aem kæuH {¬rt`uH¸ {¬rp`uH j Ôy. 80
ix*ye kæuH ke :- jD AenI meze kayR krI xke nih, ma!e vCce {¬rne naqvo Ôe{Ae,
p` Aem manvamaH mne F`o ivro\ lage Ke¸ kem ke Aem kæe {¬rnuH indÈØp`uH, {¬rp`uH
j Ôy Ke. Aa!lo Nyay smjvanI buiâ ix*ymaH hve Ýg!I Ke ke ragaid riht {¬r to
Aevo m|yS= hovo Ôe{Ae ke ko{na kayRmaH pDe nih. Aa!luH to ix*yne nÞI ={ gyuH ke
jgtnI Falmel A=va [CKa krvavazo {¬r isâ =to n=I. Ôe {¬r xuâ j hoy, prnuH
kaH{ krI xkto j n hoy, rag Ane [CKa p` n kre to jgtno ko{ inyamk, inyHta,
ƒvS=apk n rhe Ane xuw- Axuw kmR wogvvana ko{ S=ank p` n rhe. to pKI
pu~y-papnuH fz wogvvap`uH rhe nih. Aa tenI xHka Ke.
hve xuâ prma„a Aeva {¬rno ivcar krIAe to {¬r Ae!le pU`R xuâ Svwav Ke,
te prno AktaR Ke, p` Ôe A&anwave jevuH Òv mane Ke tevuH Ôe {¬r krto hoy to tene
{¬r khI xkay nih. ko{nuH kayR krvanI [CKa kre to tene _pai\vazo Ane deh\arI
manvo pDe. jD AaidnaH kayÈ krvamaH ko{ Daæo ƒvS=apk vCce naqIAe to te jD Ane
ÒvnI brabr deqreq raqe, kayR kre Ane b\ane fznI vheHc`I krI Aape Aem mnay, p`
tevo saco Ane Daæo manvamaH to mo!o ivro\ Aave Ke. kar` ke temaH {¬r-prma„a
vItrag kone khevo te Ý=m nÞI krvuH pDxe. je loko pU`R xuâ prma„a {¬rne jgtnaH
kayÈnaH fzdata trIke SvIkare Ke tene potanuH Sv$p xuH Ke tenI qbr j n=I. mare [Ú krvuH
Ke te [ÚnI pU`Rta kem ho{ xke, tenI qbr ivna loko khe ke Ame Aa„ane prma„a jevo
manIAe KIAe to tenI vat jU@I Ke, p` tenI ¹iÚAe A&anp`e te sacI mane Ke. je [Ú,
Abai\t Ane Aisâ sa|yne phÇcvuH Ke tene y=a=Rp`e AozqIne tenI pU`Rtana lÙe
x$Aat krvI Ôe{Ae. Aa„ana pU`R xuâ Sv$pno
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
278) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
&ata Ô`e temaH prnuH krvap`uH hoy nih¸ rag, [CKa Ane mn, va`I dehnI ke baænI ko{
iÊya @Ik Ke, huH krI xkuH Aem manvuH te im+ya Ke.
{¬r Ae!le prma„a, mo!o mihmavHt, deh riht, rag-[CKa vasna=I riht
vItrag, indÈØ Ke.
81 mI ga=amaH ix*y khexe ke Aa jgtnI ƒvS=a inymbâ caLya kre Ke, te
ƒvS=ano ktaR {¬r n hoy to tenI ƒvS=a n rhe. Òv pu~y-pap kre Ane tenuH fz
Aapnar {¬r n hoy to te fz wogvvanaH S=ank p` @re nih, ma!e jD Ýk<itnaH kayÈ
krnaro Òv je!lo gu`doØ kre tenuH te!la j Ýma`maH fz denaro {¬r manvo Ôe{Ae.
Aeva AiwÝay prTve y=a=R ivcar Aagz khIxuH. Ý=m Òve A&anp`e ê\I ¹iÚAe maNyuH
htuH ke meH pu~y-pap, ragaid kyaÅ p` je Ù`e Ô~yuH ke doØ Ane du:q maro Svwav n=I, Aem
te wUlnI maNyta !azI ke Aa„a rag-äeØno ktaR n=I. Ôe wUl krvano Svwav hoy to
KU!I xke nih, ma!e potanamaH doØ krvanI yoGyta htI te wUl !aztaH SvyH gu`$p ræo.
je potana xaHt AivkarI gu`no wogvnar Ke tene ivkarI Aeva pu~y-papno wo›a kem
khevay? pote prne n kre ke n wogve, ma5 &anmaH in$pai\k AanHd-xaHitne kre, wogve.
je sHsar=I mu›, dehaid _pai\ riht {¬r te prnI _pai\maH kem pDe? Aa„ano \mR je
pu~y-pap ragriht Ke, te wUlIne te ivÌâ AaEØai\k \mRne potano maNyo te=I A\m±
=yo. Aa„a ma5 &ata Ke tene wUlIne bIj¡H kaH{ kt<RTv mane to te`e potane Anadr kyÈ Ke
Ane pra\Intano Aadr kyÈ Ke. Òv ßyare potanuH Sva\In &atap`uH b\a ivro\one
!azIne jem Ke tem smje Tyare prno-pu~y-pap ragaid _pai\no ktaR potane manto m!e,
KtaH Amuk kazsu\I dya-dan-pu~yaidna ivkLp Ane iÊya, _dy mujb ={ Ôy¸ te
krvanI [CKa p` é@e, Ane kayR p` ={ Ôy KtaH te kayRne potanuH manto n=I, temaH
prma=R manto n=I, Aena=I gu` manto n=I. A&anIAo mane Ke ke Ame Anas›p`e
krIAe KIAe, Ame kraƒuH, Ame Aa @Ik kyuÅ Aem pu~yaid-prwav kravtaH mI@ax vede Ke teAo
Aa„SvwavnI AnHtI ihHsa kre Ke, &atap`ano Anadr krva=I hve pKIna wve AvXy
mU# =vana Ke. loko khe Ke ke Ame Aa„ane brabr manIAe KIAe, in:xHk KIAe, AmarI
]âa sacI Ke¸ p` doØ xuH Ke, potana AiwÝaynI qtv`ImaH k–aH wUl Ke, te teAo Ô`ta
n=I, ma!e te ê\a in:xHk Ke. Aa„a &an ivna kaH{ krto n=I, rag riht Ke, Sva\In Ke.
potanI xaHit-AanHdno ktaR Ke AevuH jene y=a=Rp`e wan n=I, teAo j$r A&anvDe
ragaidkna ktaR Ke, teAo Ab/ïcarI Ke, ihHsk Ke. loko
280) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
te $p maNyta Ane te Ôtna Sva\In puruØa=RnuH AHxe p` kar` potana ivØe lavvuH pDxe
AamaH kaH{ mn, va`I, dehno puruØa=R n=I ke {¬r kH{ krI de tem n=I. je F`a F`a Ýkare
bIj¡H mane Ke, Aa„amaH pu~y-papmy ivkarI kayRnI qtv`I kre Ke te doDIne dugRitmaH Ôy
Ke. ko{ bhar=I pu~yaidna Ôeg=I potanI ¹iÚvDe AnukUz wazto hoy, Ane manto hoy
ke Ame bIÔnI dya pazIAe KIAe¸ b/ïcyR¸ sTy vgere laEikk nIit pazIAe KIAe¸ p` je
Aa„Sv$pna AwanvDe bIÔ=I saÌH manI ræo Ke te potana Svwavno Fat krI ræo
Ke. prma=eR pu~ywav p` _pai\ Ke, bH\wav Ke. loko baæ ¹iÚna ê\a bzvDe
mohwavnI mStIna =ngna!maH Aem mane Ke ke Aa„a Aavo pu~yvazo Ke, tene &anI khe
Ke ke wa{ re¦ éwo rhe, kH{k ivcar¦ tuH jena=I gu` mane Ke te to bH\wav Ke, ivkarI-
AaEpai\k wav Ke.
ÝÆ :- to xuH Aa„&an =ay te`e pu~y, danaid xuwkayR n krvaH?
_¿r :- ko{Ae dehaidnaH ke prÒvnaH kayR kyaÅ j n=I, ma5 te sHbH\I Aiwman j
kyuÅ Ke. &anIne rag ={ Ôy Ke, p` teAo AhHp`uH krta n=I. &anI g<hS= hoy TyaH lgI
tevo xuwrag ={ Ôy, KtaH tene te ktRƒ manta n=I.
Aa„a &ataãÚa Ke, te &anmaH !kIne &atap`e &anne Ô~ya j kre te tenuH inTy kayR
Ke. pote Sva\In Sv$p Ke, jgtno saÙI Ke. jeva kevz&anI prma„a jgtna saÙI Ke
teva j svR Òva„a potana moÙSvwavmaH Sva\Inp`e iS=t =vanI xi› \rave Ke. ko{
Òv bIÔnuH su\arI ke bgaDI xkto n=I. p` ma5 Ô`e Ke¸ saÙIne Falmel krvanI n
hoy.
loko sHsarnI _pai\no F`o F`o ivcar kre Ke, p` potanuH Sva\In tÀv xuH Ke,
teno ivcar krta n=I. je`e {¬r bIÔne fz Aapnaro, jgtnI ƒvS=a raqvavazo ke
_pai\vazo maNyo Ke te`e potanuH Sv$p pra\In _pai\vazuH Ane ragvazuH maNyuH Ke.
kar` ke je Òv {¬r-prma„a =ay, te`e te te _pai\vazaH kayR krva Ôe{Ae. Ôe {¬r
kmRnaH fzne Aape Aem g`IAe to TyaH xuâta Ae!le {¬rnuH AE¬yR j rhetuH n=I. jgtna
Òvo pu~y-pap kre tene fz deva Aaid _pai\maH ÝvtRta {¬rne dehaid Anek Ýkarno sHg
=vo sHwve Ke¸ Ane te=I y=a=R xuâtano wHg =ay Ke. kdI Aem manI l{Ae ke {¬r Aek
j Ke, te b\uH kre Ke, ivcar krIAe to temaH p` doØ Aave Ke. mu› Òvo b\a vItrag Ke.
prwav Aaidna ktaR n=I. te prwav Aaidna ktaR =ay to tene sHsarnI Ane
ragIp`anI Ýaiº =ay. temj {¬r prne fz deva Aaid $p iÊyamaH ÝvteR to tene p`
prwav Aaidna ktaRp`ana doØno ÝsHg Aave¸ te=I to tenuH {¬rp`uH j _CKedva jevI
iS=it =ay.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
282) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
vazo KuH, ktaR KuH, ro!la, dehaidno wo›a KuH, p` AevuH manva=I kaH{ tenuH kayR ={ xktuH
n=I p` pote kyuÅ AevI kLpna kre Ke. Aa„ano Ai\kar xuH te potane smjvuH pDxe,
bol`ImaH bole, p` AHdr &anwavnuH wasn xI rIte Ke te ivcaro to malum pDxe ke prnuH
kayR ko{ Òv krI xkto n=I, KtaH p` huH pu~y-pap rag-äeØ kruH KuH Aem je ko{ mane Ane
prno ktaR =ay te`e jDnI iÊya krvano Ai\kar n hova KtaH SvIkayÈ g`ay¸ p` te to
rqDvano _pay Ke. Aem ne Aem AnHtkaz vITyo, p` potanuH pU`R Sva\In tÀv jem Ke
tem tenI ÝtIt krI nih, Ane teno _Tsah p` Aaƒo nih. loko tÀv&anna ivcar ivna
laEikk nIit, dan, pu~y, vgeremaH \mR mane Ke, p` jene sTy Sv$pnuH wan n=I te wle
hÔro xaÏno Ô`nar hoy, top` te prma=eR papI Ke, Ane wle nv vØRno bazk hoy
KtaH AHtrmaH jene ktaRp`anuH Aiwman KU!I gyuH hoy, Ane rag-äeØ _pai\ riht huH inmRz
Aa„a KuH Aem Sv-sNmuq ={ maNyuH hoy Ane prnuH SvamITv SvIkayuÅ n hoy, to saco
Nyay tena ñdymaH be@o hova=I te mha piv5 Ke¸ kar` ke temaH SvtH5tanaH bIjDaH Ke. pU`R
&an isvay jD AaidnuH ko{ kayR potanuH manto n=I, ktaR =to n=I. Ae &atanI
smj`nI bilharI Ke. cEtNyno Svwav Ô`vuH Ke, temaH krvuH k–aH AaƒuH? AnHt &anIAo
Aem khI gya Ke ke taro to &an gu` Ke, pu~y-pap-ragaid taro Svwav n=I, dehaid
prnI iÊya krvano taro Ai\kar n=I, Ae!le krI xkto n=I¸ ma!e huH prnuH kruH, krI xkuH
Aem manIx nih. Ae vat Nyay=I y=a=Rp`e jene AHtrmaH be@I Ke tene rag-äeØ-_pai\my
dxamaH rqDvanuH n rhe.
AhÄ ix*yne xHka krvanuH kar` Ae Ke ke Ôe {¬rne prne fz denaro vgere Ýkare
manuH to marI pU`Rtane bad (ivro\) Aave Ke, kar` ke drek Aa„a Ôit ApeÙaAe srqa
{¬r Ke, je kmRnI _pai\=I riht ={ pU`R prma„a =ay te rag-äeØ-[CKa riht Ae!le ke
ivkLp riht hova Ôe{Ae. ma!e {¬rne vItragI &ata wgvan @ravvo Ane vzI tene
jgtna ÝpHcvazo manvo Ae ÝTyÙ ivro\ Ke. jEn dxRnmaH j pU`R xuâ prma„anI isiâ
y=a=Rp`e Ke. deh\arIp`e p` svR&dxa-pU`R vItragta ho{ xke Ke, tenaH Anek Ýma` Ke,
te y=a=R yui›, Aagm Ane Svanuwv=I isâ Ke, coÞs Ke, AnHt &anIAo je khe Ke te j
AhÄ khevay Ke. wle kroDonI sHQya AstŸne mageR hoy te=I kaH{ stŸ hI`uH n ={ Ôy,
stŸne sHQyanI j$r n=I. stŸne mannar vgR sday =oDo j hoy, KtaH stŸ magR sday !kI
rhexe. Aekek Aa„a Svwave pU`R prma„a Ke Ane SvtH5 Ke. vtRman dxamaH pU`R Sv$pnuH
wan krI Ae Ôtna puruØa=R vDe pU`R {¬r ={ xke Ke, tene jgtnuH kH{ krvanuH bakI rhetuH
n=I, frI sHsarmaH
284) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
piv5 {¬r _pr jgt AaqanI karva{no Aarop naqtaH {¬rp`amaH ivro\ Aavxe.
{¬rne vItrag, in$pai\k khevo Ane vzI dya krnar, [CKavazo, fzdevavazo khevo te
ivro\$p Ke. kroDo mane Ke te _pr n j¡Ao. fla`o bhu buiâvazo Ke ma!e tenuH sacuH Ke Aem
nih.
sHsarmaH Aa„&an =ya pKI rag-äeØno svR=a Awav krIne je {¬r =ay
tenamaH rag ke [CKap`uH kem sHwve? m|yS=p`e ivcaro to b\uHy smÔy tem Ke. je
ALp puruØa=R vDe ALp rag p` =va n de, te pU`R prma„dxa pU`R puruØa=R =ye =oDo
F`o p` rag kem =va de? te ivcaro, rag ivnana Ane AiS=rta ivnana {¬rne
jgtnI _pai\vazo manvo te to sHsarmaH deh\arI &anI krtaH p` F`I hInta khevay.
lokone tÀvnI prIÙa ivna bhar=I mna{ gyuH Ke ke jgtmaH mo!a =ay te bIÔnuH wluH
kem n kre? Ôe lokone suqI n raqe to Aevo prma„a Amare Ôe{to n=I. Aek wa{
kheta hta ke {¬r to Ame Aene khIAe ke b\ane je Ôe{Ae te suq Aape. pKI tene kæuH
htuH ke Aa maNyta je ko{ raqe te 5`kazmaH suqI n =ay. potane sacuH tÀv smÔyuH
n=I, te=I pote {¬rne p` rag-[CKavazo mane Ke. Aem jgtmaH lokoAe AavI ke Aana
jevI bIÒ maNyta vDe ;{¬r' namnI jgtktaR, inyHta, ƒvS=apk ƒi› Ke AevI
kLpna éwI krel Ke.
AhÄ ix*y potana xuâ Aa„a prTve j Nyay smjva mage Ke ke Ôe Aavo {¬r
hoy to xuH ivro\ Aave? Aem khI teno Nyay smjva mage Ke¸ p` qrI rIte to Sva\In
Aa„anuH pU`R xuâ Sv$p kevuH ho{ xke te vatne nÞI krva mage Ke¸ Ae!le ke vaStivk
Nyay=I indÈØp`uH, pU`R Sva\In {¬rtÀv nÞI krva mage Ke. b\a Aa„a xi›Sv$pe
prma„a Ke tenI ]âa Ane te Ôtna puruØa=R vDe pU`R prma„a ={ xke Ke. ma!e {¬rnuH
Sv$p y=a=R kevuH hovuH Ôe{Ae teno Nyay smÔve Ke. {¬rne kH{ krvap`uH @ravIAe to je
mu› Òvo Ke tena krtaH p` Aa jgtnI ƒvS=a krnar {¬rnuH hInTv =yuH, Ae=I to
{¬rp`ano _CKed krva jevuH =yuH. jgtna loko bIj¡H mane te=I bIj¡H n =ay. Aa loko¿r
magRnI Ae!le ke ApUvR Aa„tÀvnI y=a=R ÝtIit =vI mha dulRw Ke. vStuiS=it smÔe.
frIne Aavo vqt nih mze. Aa„anI y=a=R vat ßyaHTyaH saHwzva mztI n=I. AnHt
wvmaH je n smÔyuH te ApUvR tÀv smjvanaH ApUvR !a`aH Ke. mnu*yp`uH AnHtvar paMya
KtaH Aa vat kem n smÔ`I? Ae _pr=I ivcaro ke je AnHt kazmaH n smÔyuH te
smj` kH{k mÇFI hxe. jenuH ivSmr` Anaid kaz=I caLyuH Aave Ke teno pircy krvamaH
=oDo kaz gazvo pDe
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
286) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kamI Ke. je vat (Aa„Sv$pno saco Nyay) AnHt &anI svR& vItrag prma„a khI
gya Ke te j vat ]ImdŸ rajcHã p` khI gya Ke. va`I vDe Aa„anuH v`Rn pUrepUruH kem
=ay? teAoAe kæuH Ke ke:-
—je Sv$p ]I svR&e dI@uH &anmaH, khI xÉ–a nih p` te ]I wgvan Ôe¸ teh
Sv$pne ANyva`I te xuH khe?˜ AnHt &anbz=I Aekek Aa„a pU`R Ke. SvtH5 Ke tenuH
v`Rn va`I=I xuH khevuH? smjnar AHtr=I teno Aaxy-prma=R smÒ le. —teh Sv$pne
ANyva`I te xuH khe? Anuwvgocr ma5 ræuH te &an Ôe¸ ApUvR Avsr Aevo k–are
Aavxe?˜ svR& prma„a n ho{ xke AevI xHkavaza je Òvo Ke tene Aa„anI Aek p`
sacI vat AHtrmaH besvI k@` Ke. AnHt &anIAo je Sv$pne potana Anuwv=I khI gya
Ke teno Aaxy-êDuH rhSy smjnara ko{ ivrla j waGyxazI hoy Ke. je pa5 hoy te
smÒ le. &anI to potanuH kayR pUÌH krI potanamaH sma{ gya. ko{ ko{ne pra`e smÔvI
de ke moÙ AapI de Aem n=I. Aem Ôe =tuH hoy to bIÔe tene nrkmaH \kelI de. tene je ko{
khe tenuH sacuH j manvuH pDe to tenuH ÒvムSva\In n ræuH, bIÔne Aa\In =yuH¸ p` tem
n=I. drek Òv Sva\In Ke. ê\o pD–o p` Òv Sva\In Ke, svzo pD–o p` &andxamaH
SvtH5 Ke. AhÄ khevuH Ke ke sHsarI Òv-A&anI Òv =oDo rag-pu~y-pap kre tene Aek
dehmaH rhevanuH kayR =ay tene bH\vazo khevo, Ane {¬r AnHt dehonuH kayR kre, fz Aape tene
mu› Ane xuâ khevo te kem bne? ma!e {¬rne pu~y-papnaH fzno devavazo manvo te
sHsarI Òvo krtaH p` Ai\k _pai\vazo manva brabr Ke. lokone tÀvnI ivcar`ano
Avkax levo n=I, te=I, kH{ kH{ maNyta \arI le Ke¸ p` y=a=R ivcar krvo Ôe{Ae.
ivro\ riht tÀv ßyaH su\I n smÔy TyaH su\I ragriht =vano puruØa=R ={ xke nih.
jene potanamaH kH{ mal (sam+yR) j`ato n=I te ;{¬r fz Aapnar Ke' AevI kLpna
éwI kre Ke.
(ta. 7-11-39. 80 mI ga=a cale Ke.)
Aa„a Ane {¬rno sman \mR Ke te ivØena ÝÆmaH kale Aem khevayuH ke sHsarI Òv
Aek deh mze Ae!laH pu~y-pap kre KtaH bH\vazo Ane {¬r F`a dehnaH kayR kre, fz Aape
KtaH mu› khevo, xuâ khevo te ÝTyÙ ivro\ Ke.
vzI Òv krtaH {¬rnuH sam+yR ivxeØ manIAe top` ivro\ Aave Ke. {¬r Ae!le
jena Aa„anI xi›no pU`Rp`e ivkas =yo hoy te. lokonI smj`maH F`o fer Ke.
jgtno F`o vgR {¬rne ktaR Ane fzdata mane Ke. Aek mane tem bIÔe mane, AevI
pra\In maNyta=I clavI le Ke. je Òv mu› =ay tene
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
288) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kmRfzdatap`uH ko` kre? te=I kmRfzdatap`uH manIAe to pU`R xuâ prma„Svwav Aeva
{¬rp`ane _=apva jevuH =ay.
jgtmaH svR Òvo xi›Ae {¬r Ke¸ temaH=I puruØa=RvDe Axuâta !azIne je!la
je!la {¬r =ya te b\ane AnHt&an, AnHtdxRn, AnHtsuq Ane AnHtvIyR vgere gu`o
Ýg!ela Ke. tdŸn inrakuz-xaHt, xa¬t, Sva\In, AsHgdxa Ýg!I hoy temne _pai\vaza
manva te Nyay n=I. Aavo xuâ indÈØ Aa„a drek Òv xi›p`e Ke Aem Ý=m manvuH
pDxe. Aa„anuH je y=a=R Sv$p Ke tenI ko{ kaze p` A&anI ÒvoAe ha paDI n=I, Ae!le
ke sTy Sv$pnI na paDvamaH AnHtkaz vITyo Ke. Aek sekND p` dehatItp`uH
AsHg&aykp`uH manIne iS=r =vanuH Sva\In &anbz kbULyuH n=I Ae!le ke &anSvwavmaH
@yÈ n=I, tene moÙSv$pnI behd, AtIiNãy AanHd$p xaHit maramaH Ke Aevo
in$pai\ktano Qyal kem Aave? Ae Òvone pU`aRnHd shjSv$p kem smÔy? je Òv
potana AnHt sam+yRnI-xa¬t Sva\IntanI ha paDe Ane huH Sva\In pU`R {¬r jevo j KuH
Aevo AiwÝay nÞI krvanI \IrjnuH ApUvR &anbz lave, t=a AHt:tÀvnI pU`Rtane pamI
xkuH, AevI marI mu›dxa tdŸn Sva\Inp`e ho{ xke Ke Aem ha paDe te wiv*ymaH pote mu›
={ xke. ko{ khe ke hm`aH kH{ ÝTyÙ =ay nih p` wiv*ymaH AanHd wogvxuH, to tevuH hoy
nih. huH pU`R j KuH, Aavo j KuH, Aem shj SvwavnI ha paDe Ane AHdr=I teno ivcar lave
ke he svR&¦ he Ýwu¦ jevo tuH Aevo huH KuH, Ane huH pU`R ={ xkuH KuH, Aem potanI Ôtne tenI
sa=e srqave to pote p` tevo ={ Ôy. AnHt kaz=I potane é`o, hI`o Ane ivkarI
maNyo hto. Ane {¬rne p` w/mbuiâ=I _pai\vazo maNyo hto, te wUlvazI maNyta
!azIne Òve xuâ prma„anI Aozqa` y=a=Rp`e krI ke huH Ane prma„a Svwave srqa
KIAe, tenI shj ha AavI ke Aa Aam j Ke¸ te {¬rnI y=a=R Ýwutano in`Ry krnar
hova=I pote Ýwu ={ jvano Ke. tenI saÙI Ane te Ôtno AtIiNãy AanHd vtRmanmaH p`
ALp AHxe AnuwvmaH AavI xke Ke.
loko bhar=I bIj¡H manI bese Ke, p` Aa sacI vat smßya ivna gme te!laH v/t,
tp, cair5 paze, pu~y kre KtaH saE sa\n bH\n$p =ay Ke. potanI ê\I maNyta mujb
\mR mane Ke, xaÏ vaHce top` potanI SvCKHd kLpna Ýma`e Aa„anuH Ae!le pU`R mu› xuâ
prma„anuH Sv$p kLpe Ke. je pu~yaid prpircy=I \mR manto hoy Ke te kaH to {¬rne
jgtnI ƒvS=ano ktaR manto hoy Ke Agr to pu~y=I \mR manto hoy Ke, Ae!le ke pu~y
krIx to prHpraAe maro moÙ =xe, Aem mannara ê\a mageR Ke. mara cEtNymaH pU`R xuâ
Aa„\mR
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
290) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
wgvan Aa„a tenI Aozqa` to krvI n=I. bH\nwav=I mne gu` =xe Aem manvuH Ae
im+yawav Ke. Anaid=I potanuH Sv$p j ivprItp`e mnayuH Ke. SvwavnI wUl te \mRnI
wUl, \mRnI wUl te AstŸno Aadr, Ae!le sHsar Ane sHsarnaH kayÈno Ýem Ke. te AvzI
maNytane smÒne !aZya ivna sacuH iht kem smÔy? xrIrnI ƒvS=a Aam raqIAe to
vaH\o n Aave, Ame Aane Aam kyu,Å Ame sHsarne Aam su\arI xkIAe, Ame j Aam krI
xkIAe kem ke Ame smajsu\ark KIAe. vgere prnaH kayÈ Ô`e mara=I j =taH hoy, Aem je
Aiwman krIne hrqay Ke tene ko{ saca tÀvna SvwavnI vat kre to J! n Ìce.
]Imde kæuH Ke ke, Òve jgtna AiwÝayo _pr=I pda=Rno in`Ry kyÈ Ke, p` &anIne
AozqIne temna AiwÝay _pr=I Aekvar p` Aa„ano in`Ry kyÈ n=I. je dehnuH kayR Ke
tene Aa„anuH kayR manvuH te mha A&an Ke. tenaH kar`o Aagz F`Ivar khevayaH Ke. 80
AhÄ xHkakar êDa`=I ivcar krIne tkR kre Ke ke :--
{¬r isâ =ya ivna, jgt inym nhÄ hoy¸
pKI xuwaxuw kmRna, woGyS=an nhÄ koy. 81.
Aevo fzdata {¬r nÞI n =ay to jgtno ko{ inym n rhe, Ane pu~y-papnaH
fz wogvvanaH S=ank p` n @re, to pKI Òvne kmRnHu wokt<Tv
k–aH ræuH? Aa Ýma`e xHka pDe Ke ma!e tena sdupaynI mag`I kre Ke. 81.
(ta. 8-11-39)
kmRno wo›a Òv n=I, te xHkanuH sma\an hve AhÄ x$ =ay Ke. Òvne potanI
wUl=I krela A|yvsay=I kmRnuH wo›ap`uH Ke, Aem btavva sdŸguÌ khe Ke ke:-
wavkmR inj kLpna, ma!e cetn$p¸
ÒvvIyRnI SfUr`a, g/h` kre jD\Up. 8r.
ÝÆ :- wavkmR Ae xuH Ke?
_¿r :- Aa„a xuâ &ananHd Ke tene wUlIne rag-äeØno ivkar maro Ke Aem manvuH,
rag$p rhevuH te wavkmR Ke. Aa„anI ivkarI AvS=a$p wUlnuH inim¿ pamIne kmRrj cÇH!e
te ãƒkmR Ke¸ Ae rIte ãƒkmRnuH inim¿ Òvna rag-äeØ Ke. Òvna rag-äeØ te Axuâ
AvS=a¹iÚAe ÒvnuH wavkmR Ke. Aa@ kmÈ to JI`I \Uz Ke, te inim¿ Ke. AhÄ Aem khevuH
Ke ke Ôe Òv tdŸn AsHg
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
292) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
vcn Ke. ÒvnuH vIyR &anmaH AiS=r =ay Ke. 79 mI ga=amaH AaxHka htI ke —xuH smje
jDkmR ke fz pir`amI hoy.˜ fzno denaro =ay tene Òv kem wogve Ke te smÔve Ke. wUl
Ane Aavr`nI Ôt j¡dI Ke¸ wUl =vI te cetnano ivkar Ke, Ane Aavr`nuH jvuH Ane
AavvuH, gzvuH Ane mzvuH Ae pudŸglno Svwav Ke. pudŸglno bH\Svwav Ke, Òvno mu›
Svwav Ke. pudŸglnI drek AvS=a tena _padanna kar`e SvtH5p`e =ay Ke, KtaH ÒvnuH
inim¿p`uH Ke, Òv potanI xuâ s¿ano AÔ` =yo =ko pu~y-pap, ragaid dehaidno ktaR
=ay Ke, tena lÙ`ne (gu`ne) potano gu` mane Ke, tenuH kayR potanuH mane Ke. rag äara
Òv man kre Ke, Tyare sU"m jD rjk`o tenuH inim¿ pamIne SvyH bH\p`uH pame Ke. jDna
rjk`ono j+=o ÔUnaH kmR s¿amaH rhelaH Ke tenI sa=e bH\$p =ay Ke. ÒvnI je!lI rag-
äeØ$p A&andxanI wUl =ay te!la j Ýma`maH nvI kmR-rj AavIne cÇ!I Ôy Ke. jem
sUyRnuH inim¿ pamIne meF (vadz) rHgberHgI kacbIp`e-meF\nuØp`e pir`mI Ôy Ke, tem
Òv rag$p huH KuH Aem mane Ane potana &anmaH AiS=r =ay Tyare kmR =vanI
yoGytavaza rjk`o SvyH AavIne bH\a{ Ôy Ke, Aevo &anmaH SvtH5 inim¿-nEimi¿k
sHbH\ Ke, p` ko{ ko{na kayRno ktaR n=I. 8r
hve wo›ap`uH j`avtaH khe Ke ke :-
Jer su\a smje nih, Òv qay fz =ay¸
Aem xuwaxuw kmRnuH, wo›ap`uH j`ay. 83
sado Ane shelo daqlo jgtne J! g/aæ =ay Aevo AavI smÔƒuH Ke. Jer Ane
Am<t, AfI` Ane meva-mI@a{ Ae to jD pda=R Ke. te pote smjta n=I ke Ame qanarne
m<Tyu A=va dIFaRyu AapIAe. p` teno Svwav Aevo j Ke ke tene g/h` krnarne tenuH fz
=ay Ke, tem ÒvmaH xuw-Axuw kmR p` AenI meze pir`mIne fz sNmuq ={ Ôy Ke, te
vqte Òv mane Ke ke meH Svad lI\o. Òw to $pI jD Ke, cetn A$pI Ke. v`R, gH\, rs,
SpxR te pudŸglna gu` Ke. pudŸglno mI@o Svad Ô`taH, cetn wgvan Svad$p ={ jto
n=I. kDvax-Jer qataH Jermy ={ jto n=I, KtaH A&anI mane Ke ke meH qa\uH, meH wogƒuH,
Aem potana &anmaH suq-du:q wogvvanI maNyta kLpe Ke. Òv prne wogve Ke Ae
inim¿nI _pcarnI waØa Ke. jem nano dIkro lakDIno FoDo krIne calvana rStamaH
rmt krto hoy tene teno bap khe ke taro FoDo dUr raq, to Kokro smÒ Ôy Ke ke Aa
lakDI mara ipta mne dUr krvanuH khe Ke, tem iptana k=nno Aaxk bazk smÒ Ôy Ke.
p` Ôe ipta tene coQquH sHwzavI de ke tarI lakDIne magRmaH=I
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
294) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
p` tena Svwave j tenuH pir`mn =ay Ke. kaza pT=rno !ukDo mo#amaH mUko to te kaH{ Aogze
nih, p` AfI`no A=va sakrno gaHgDo muqmaH Aogze Ke, kem ke Aogzvano teno Svwav
Ke. tem xuw-Axuw kmR tena wave Ýg! deqay Ke. tene Òv rag-äeØp`e Ô`e Ke Tyare
ƒvharwaØamaH tenuH wo›ap`uH khevay Ke. jDnI AvS=ane Òv Ô`naro Ke Ane pu~y-pap
j`ava yoGy Ke. AevI prSpr inim¿ nEimi¿k yoGyta Ke, te=I Òvne A&anp`e krela kmRnuH
ƒvhare wo›ap`uH khevay Ke.
(ta. 9-11-39)
jD pda=Rne qbr n=I ke mare Aane fz AapvuH Ke. jem sakr Ane AfI` drek
potpotanuH fz Aape, tem pUvRna kmR je s¿amaH rhelaH Ke te vtRmanmaH Ýg! =ye A&anI
rag-äeØpUvRk Ô`e Ke Ane &anI ragriht Ô`e Ke. A&anIne kmRna bH\wavno Aadr
hova=I pUveR wUl=I prpda=RmaH A&anwave rag-äeØpUvkR mmTvbuiâ krelI te=I kmRbH\
=yelo te y=akaze fze Ke, jem Jer qay Ane tenuH fz dehmaH deqay Ke tem. 83
hve khe Ke ke A&an maNytamaH kmRwavno Aadr hova=I sHsarI Òvone tenaH fz$pe
Anek ÝkarnI ivic5ta deqay Ke.
Aek raHk ne Aek n<p, Ae Aaid je wed¸
kar` ivna n kayR te, Ae j xuwaxuw ve>. 84
ko{ Òv jNm=I in\Rn, du:qI, ko{ Òv jNm=I s\n, suqI¸ ko{ Òv jNm=I
rogI, ko{ nIrogI Ae Aaid kmRfznI ivic5ta Ke, te vStuno Svwav Ke. sUyRnI [CKa
n=I ke meFvadzmaH meF\nu*y deqay p` y=akaze tem =vuH sHwve Ke, temaH ko{nI karva{
n=I¸ tem {¬r ko{ne raHk ke ko{ne raÔ kre Ke tem deqatuH n=I. mo#amaH Anajno koizyo
naQyo te Anajne qbr n=I ke mare Amuk !ka lohIp`e =vuH, Amuk !ka maHs, vIyR, mz,
mel, haDkap`e =vuH, KtaH tenI yoGytap`e pir`mI Ôy Ke. koizyamaH maqI Aave Aene
paHc imin!maH él!I =ay, él!I krvanI [CKa n=I KtaH AHdr dehmaH qzwza! =ay Ke
Ane él!I =ay Ke. kho tene xuH {¬r fz AapvanI iÊya krto hxe? sU"m¹iÚ=I jD
Ýk<i¿no ivic5 mihma ivcarxo to tenuH fz, teno ÝsHg, tena b\a gu`, tenuH gzvuH,
mzvuH te teno j Svwav Ke, KtaH te ÝTye je Òv Ìic kre Ke tene tena fzno ÝsHg Aave
Ke¸ p` {¬r fz deva Aave Aem n=I. vzI Ôe ê\a{ Òv n j kre to xuwaxuw kmR
bzaTkare
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
296) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ý=m kæuH ke rag-äeØ, pu~y-pap maraH AevI w/aiNtnI kLpna=I kmR AenI meze
pkDay Ke, te=I _pcar=I kæuH ke Òv kmRne g/h` kre Ke Ane wogve Ke. te fzna wogv!a
ivØe, ;Jer su\a smje nih, Òv qay fz =ay,' Aem khIne hve khe Ke ke fzdata {¬rnI
AemaH kaH{ j$r n=I. jem Am<t Ane Jer tevI rIte xuw-Axuw kmR p` tena Svwave
pir`me Ke. Jer Ane Am<t fz d{ne in:sTv =ay Ke tem kmRnuH fz AavtaH te in:sTv =ay
Ke. loko khe Ke ke lakDuH bzI gyuH¸ p` ivcartaH j`ay Ke ke lakDano ipHD je prma`uno
j+=o hto, te AiG™maH bzI raqp`e =yo, temaH ko{p` rjk`no nax =yo n=I, p`
AvS=a bdlI Ke¸ sU"m rjk`p`e te jgtmaH rhe Ke.
xrIrnuH mr` Ane Aayu*y kmRnaH rjk`one inim¿-nEimi¿k sHbH\ Ke, te rjk`o
pu~y-papp`e ÒvnI wUlna kar`e pkDa`a hta. te Aayu*ykmRnI iS=it Ýma`e xrIrnuH
!kvuH =ay Ke. \aro ke Aa dehne pcas vrs !kvuH hoy to tena kar`e Aahar Aaid sHyogo
mzI j rhe Ke. Aayu*ykmRnI iS=it pUrI =taH, dehna rjk`o bzI-sDIne KU!aH prma`u$pe
gme TyaH mzI Ôy Ke. je hoy teno nax =ay nih. Ane je n hoy te nvuH _Tpþ =ay nih.
je hoy te !ze nih. p` !kIne pl!aya kre Ke¸ p` svR=a tenuH AiStTv !ze nih. lakDane
bzI jvamaH {¬rnI j$r n=I. vaHsna Fsara=I vnmaH AiG™ =ay Ke Ane te=I F`aH Ýa`I
Ane JaDono nax =ay Ke, p` te prma`unI AvS=a ma!Ip`e to rhe Ke¸ temaH {¬rne
krvap`uH ke fz Aapvap`uH hotuH n=I. $nuH 2p m`nuH \okDuH jldI szgI Ôy, p` Ýes
krelI pakI gaHsDI szgI jtaH var lage, tem ko{ kmRmaH fznI Ai\k xi›, to ko{maH
=oDI xi› hoy Ke. ko{maH F`o kaz, to ko{maH =oDo kaz te xi› rhe Ke vgere smjvuH.
AHgU@amaH qIlInuH drd =ay temaH pIDanuH Ùe5 =oDuH, rjk` =oDa, p` tenI vedna F`I¸ tem je
je kmRno Svwav Ke, te te tevI rIte tenuH fz AapIne KU!aH pDI Ôy Ke¸ jem sakrno gaHgDo
mo#amaH mUk–o, pKI gzIne tenaH rjk`o KU!aH pDI Ôy Ke tem. sakrno gaHgDo kH{
AfI`p`e Svad n Aape, tem pap$p buiâvDe bH\ayelaH kmR papp`e j wogvvaH pDe, p`
te b\aH iS=itvazaH Ke Ae!le tenI iS=it pUrI =taH te KU!I Ôy Ke. pUvRwve Axuw pir`am
je papnaH krelaH tenuH fz vtRmanmaH deqay Ke. tenI ko{ na paDe ke mare Ae n Ôe{Ae, p`
mne pu~yfz Ôe{Ae, te to bne nih. pUvRwve je Axuw pir`am krel tenuH fz AavtaH teno
nkar kre-AÌic kre, te potanI hyatIno nkar kre Ke. kem ke pUveR huH nhoto, meH pap kyaR j
n=I Aem te mane Ke, te=I potana AaTmanI j na paDe Ke. p` huH pUveR hto. Aa marI wUlnuH
fz Ke, Ae wUl maro Svwav n=I, pu~y-papvazo huH n=I Aem manI rag=I riht,
kluiØt-
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
298) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Svwave é|vRgmn =ay Ke, te prma=R$p xuâgit Ke. Ae!le ke sHsar sHbH\ KU!Ine
mu›dxamaH pU`R xuâ isâdxamaH jvuH rhevuH =ay Ke. vItrag wavne xuâwavnI ApeÙaAe
_Tk<Ú xuw pir`am p` khI xkay Ke.
(ta. 10-11-39)
Aa„a Anaid AnHt Ke. tenI A&an$p AvS=a hoy Tyare rag$p, pu~y-pap$p
Anek ivkar$pe temaH wHg =ay Ke. pu~yna Aek j Ýkarna pir`am hota n=I, p` AsHQy
Ýkarna Ke¸ tem j papna A|yvsay p` AsHQy Ýkarna Ke, te AqHD ÒvãVynI ivxeØ
AvS=a Ke¸ te j vqte AÒv ãVynI AnHt xi›$p AsHQy AvS=aAo pu~y-papna
sHyogp`e (yoGy ãƒ-Ùe5-kaz-wavmaH) =ay Ke. Òv Svwave AqHD, pU`R xuâ, Sva\In
tÀv Ke¸ te wUtkazmaH indÈØ &anSvwavp`e mu› n hto, p` bH\ayelo j hto, pu~y-
pap$p AvS=amaH Anek Ùe5maH k–aHk !k–o Ke, Aeno ivcar krtaH nÞI =ay Ke ke pu~y-
pap, dehaidnI iÊyamaH ragp`e ÔeDa{ne dev, mnu*y, nark, ityÅcna wv pUveR AnHt var
Òvo kyaR Ke. jevo ivkar kre tevI AvS=anI yoGytanaH S=an Ane te ÔtmaH pudŸglãƒne
wogvva yoGy S=ankono sHyog =vo j Ôe{Ae, Ae!le ke Òv A&anwave jDkmRno ktaR
inim¿p`e =yo, te AvS=ane wogvvanuH S=an p` Ôe{Ae. te S=ank car git Ke. dev,
mnu*y, ityÅc (pxu Aaid) Ane nrk Aem car gitnI Axuâ pyaRymaH pu~y-pap$p
sHyognaH S=anno wogv!o =ay Ke. tene wogvva layk S=anmaH jvuH pDe Ke¸ Ae fz
AapvanI xi› SvyH pudŸglmaH Ke.
cEtNyno Svwav xuâ Ke, p` potane wUlIne prvStumaH suq, sgvDtanI buiâ kre
Ke, prSvwavmaH potanI hyatI mane Ke¸ te=I car gitna wvna wav=I jNm-mr`
krvaH pDe Ke, Aek dehnI AvS=a KoDIne bIÔ dehmaH jvuH =ay Ke. xuw-Axuw Ae!le
Axuâwav Òv kre Tyare te ÔtnI kmRrj SvyH AavIne cÇ!e Ke, Ane yoGykaze tenuH fz
wogvva ma!e tevaH S=ane Òvne jvanuH =ay Ke. Aa„a Sva\In Ke, é|vRgamI Svwav Ke,
KtaH potanuH Sva\Inp`uH, indÈØp`uH Ô~yuH n=I Ane prvStumaH suqbuiâ rhI Ke. TyaH su\I
prvxp`uH Ke¸ Ane te=I wvw/m`maH Aa„ane rqDvuH =ay Ke, temaH {¬r kH{ ktaR ke
fzdata n=I. Òv smSt ragaid _pai\=I ßyare mu› =ay Ke Tyare xa¬t, Sva\In
suqdxamaH SvyH isâ wgvan =taH isâixla name Aa@mI p<+vI _pr rhe Ke. te Ùe5maH rhe
Ke tem khevuH te ƒvhar Ke, inüy=I to xuâ Aa„a potana Aa„ana xuâ ÝdexmaH j rhe Ke.
AnHt&an, AnHtdxRn, AnHtsuq, AnHtvIyR Ae SvctuÚy Ýg! =taH cEtNy AanHdmUitR
pU`R kevz&anSvwavp`e potamaH rhe Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
300) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ityÅc-pxunI git _Tpþ =ay Ke, te m|ym gitna pe!amaH smay Ke. Òvna pir`am te
j muQyp`e to git Ke¸ temaH jD kmR inim¿ Ke te=I _Tk<Ú xuw ãƒnuH _|vRgmn, _Tk<Ú
Axuw ãƒnuH A\ogmn, Ane xuw-Axuw im]ãƒnI m|ymgit-Aem ãƒno ivxeØ
Svwav Ke¸ te bH\S=ano Ke Ane tenaH Aa lok-prlok Aaid wogvvanaH S=anko Ke.
xuw-Axuw Ane im] (m|ym) Ýkarna wav Ae 5`e kØaywav Ke, tena=I Aa„ane
kaH{ gu` n=I. Òv potana xuâ Svwavne wUlIne prvStumaH suqbuiâ kre Ke¸ ktaR-
wo›ap`anI kLpna kre Ke Ae!le j pu~y-pap wogvvanaH-wvw/m`naH S=an Ke, te
nÞI =ay Ke.
ke!lak khe Ke ke nrkgit Aa lok=I j¡dI n ho{ xke. to teno _¿r Aem Ke, ke je
Òv mha wUHDa du*k<Tyo kre Ke, papkayÈ krva vqte pote sama Òvone xuH du:q =ay Ke te
ÔevanI \Irj raqto n=I, Ane potane sgvD =ay tevI Aek pÙnI duÚ buiâmaH Aekag/
=ay Ke. tene teva ÊUr pir`amonuH fz-AaHtra ivnanI AnHt AgvDta wogvvanaH S=an
Aa lokmaH nrkgit A\olokmaH Ke, Aem F`a Nyay=I nÞI =ay Ke. _Tk<Ú xuw
pir`amnuH fz SvgR, m|ym xuw pir`amnuH fz mnu*ygit Ane m|ym Axuw wavnuH
fz ityÅcgit Ke. xuw Ane Axuw wav be_ prma=eR Axuâ wav Ke. Aa„a je!le AHxe
prwavnI Axuâta=I j¡do pDe, te!le AHxe _pai\ (kmRbH\n) =I mu› =ay Ke. svR=a
Axuâta=I ke AiS=rta=I j¡do =ye svR=a mu›-xuâ =ay Ke. car gitnI Axuâ pyaRymaH
ÒvonuH rqDvuH =ay Ke, te te ÒvnI xuâ AvS=a n=I¸ p` A&anwave Òv mane Ke ke huH
mnu*y, huH ÏI, huH v<â, huH dev, huH pxu, huH narkI KuH Aem coraxI laq ÒvyoinmaH
AnHtkaz=I wUlp`e Òve pirw/m` kyuÅ Ke. temaH im] pir`am =va to bhu mÇFa Ke,
kar` ke AnHt ÒvraixmaH=I ma5 sHQyat Òvone m|ym pir`am hoy Ke. mnu*ynI
sHQya 5`e kaz sHQyatI Ke, myaRidt Ke. mnu*ywv mÇFo hovanuH kar` xuwaxuw im]
pir`am=I ƒvhare Òv mnu*y =ay Ke, mnu*ygit te mnu*ywvne yoGy ãƒ, Ùe5, kaz
Ane wavnI wUimkano sHyog Aape Ke. xuw-Axuw Ane im] riht Aeklo xuâ Svwav
te moÙ, Ane xuâ Svwavno Anadr te ingod, TyaH AnHt kaz b!a!a, skrkHd, kHdmUz
AaidmaH rhevuH pDe Ke. stŸno Anadr Ae!le mU#Tvno Aadr Ke, Ane tenuH fz te ingodgit
Ke. Aa„a xuâ &ata AsHg Ke Ae vat je Òvne n go@e Ane kH{ prnuH krvanuH hovuH
Ôe{Ae, Ae krIAe to pamIAe, kH{ pu~y hoy to \mR =ay, AevuH kH{k krvano wav Ae
&atap`ano AnuTsah Ane Anadr Ke. &atano je _Tk<Ú nkar Ke tenuH fz ingod Ke. TyaH
AnHtI cEtNyxi› Avra{ Ôy Ke, &anSvwavnI mha AaxatnanuH fz te AnHtkaz
ingodp`uH Ke. Axuw pir`am te Axuwgit, TyaH p` sHym n=I. xuw pir`am te
xuwgit,
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
302) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
=vuH Ke, te=I potano kaz vItrag wgvHtona bhumanmaH gaze Ke Ane potano puruØa=R
_paDe Ke.
mnu*ypyaRyna kaznI iS=it _Tk<Ú 5` pLynI Ke, Ane jFNy AHtmuRhUtRnI Ke.
nrkgitmaH _Tk<Ú 33 sagropm Ane jFNy dx hÔr vØR¸ devmaH p` Aayu*y iS=it nrk
Ýma`e Ke.
xuwaxuw wav te j sHsarw/m`$p wavgit. wav Ae!le wvvuH-=vuH to drek smye
Ke. sHsarmaH rqDnar Ýa`Ina je je xuwaxuw pir`am Ke te j muQyp`e git Ke. _Tk<Ú
xuw ãƒnuH é|vRgmn temaH srltanI hzvax rhelI Ke, _Tk<Ú ê\a{vaza ãƒnuH
A\ogmn temaH lo#anI jem warekm±p`uH Ke Ane m|ym pir`amvaza Òvne mnu*ywv Ke.
Aem 5`e lokmaH wogvvanaH AsHQyat S=ank Ke. ãƒ, Ùe5, kaz, wav=I pudŸglãƒ
SvtH5p`e pir`me Ke, temaH ko{ jgtktaR {¬rnI j$r n=I. drek vStuno Svwav Ke ke
vStu !kIne bdlay Ke. Òv AnHtkaz=I Ke¸ ;Ke' te Aajsu\I Ae AsHQyat Ùe5na
wogv!amaH !k–o Ke, Ane 5`e lokmaH wvw/m` kyuÅ Ke. Aa„a inTy n=I Aem khenar
5` lok n=I, prwv n=I, tem j tene wogvvanaH ko{ bIÔH Ùe5 n=I Aem mane Ke.
prlok k–aHy deqato n=I, ko{Ae sHdexa n mokLya, Aem ke!lak khe Ke¸ p` &anI ÝTyÙ
Ýma` AapIne khe Ke ke tuH Kone¦ k–aHy Ko ke nih? ßyaH Ko, TyaH jeva wavmaH taÌH ÔeDa`
Ke Aeva wavne wogvvanuH S=an 5` lokmaH qas qas ãƒ, Ùe5, kaz, wav Ke. he
ix*y¦ jD-cetnna Svwav iwþ hova KtaH, tena sHyog-ivyogna sU"m Svwav, git,
Ôit, vedaidna sU"m A|yvsay vgere kar`ona kayR$p (fz$p) wogvvanaH S=an
AsHQyataH Ke. Ke te vtRmanmaH p` Ke. wav]ut&anäara 5`e lokmaH Aam j Ke Aem
AnuwvgMy =ay Ke. sMyG&an Ae!le jem Ke tem Aa„ano Svwav Ô`I levo. dxRn
Ae!le deqvuH te. cEtNyxi›no svR wavne Ô`vano Svwav Ke te Aa„ano gu` Aa„a=I
iwþ n=I. Aa„a pU`R xuâ shj &anSvwavI Ke Aem Sva\In tÀvnI shj ÝtIt ={ te
j sMyGdxRn Ke.
Aa„a shj Sv$p Ke Aem goq`I krva=I &an Ýg!e tem n=I. p` Aa„tÀvno
Svwav jem Ke tem ivcarI, y=a=R in\aRr-Anuwv krva=I smÔy tem Ke, Ô`nar=I
j`ay Ke. jem potanuH xuâ Aa„Sv$p pota=I j`ay Ke tem prvStunaH ãƒ, Ùe5, kaz,
wav, iS=it p` jem Ke tem smÔy Ke. lohcuHbkno pT=r lo#ane j qeHce p` suv`Rne
nih qeHce Aevo teno Svwav Ke. SvtH5 jD rjk`maH gzvuH, mzvuH, qeHca{ jvuH vgere
SvtH5 xi› Ke, temaH {¬rne _pai\ krvanI j$r n=I. vStuma5 SvtH5p`e tena
SvwavmaH pl!aya kre Ke. Òvo
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
304) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aga_ temnI matane vHdn krva [Não Aave Ke Ane te g<hvasmaH \n\aNy-rTnaid=I
wHDar wraya kre Ke, [Não i5xla mata pase AavIne Stuit kre Ke ke he mata¦ \Ny
rTnkuiÙ\air`I, Aapne \Ny Ke¦ AapnI kuqe i5lokIna= Ýwuno jNm =vano Ke, jemna
inim¿e F`a ÒvonuH kLya` =vanuH Ke.
matanI seva krva ma!e devIAo Aave Ke. ko{ mane ke {¬r AavIne jgtnaH du:q
!azva ma!e Avtar \ar` kre Ke tem n=I. p` pUveR mnu*ywvmaH Aa„Sv$pnI
Aara\navDe moÙpd pamvanI yoGyta Ýaº krIne, te Òv 5` &an l{ne matana _drmaH
Aave Ke¸ te vqte moÙnuH mHDz éwuH =ay Ke. kar` ke _¿m, piv5 Aa„anuH je Ùe5e
Aavagmn =ay TyaH te prm [Ú inim¿ pamvane waGyxazI Òvo p` F`a pake Ke. Aeva
prm _pkarI svR& wgvHt ]I mhavIr ÝwunI invaR`iti=no prm kLya`k idvs Aaje
Ke. sa\k \maR„a potanI wi›no wav _KazIne khe Ke ke \Ny Ke¦ Aaje devo p`
wgvanna kLya`kno _Tsv éjvI ræa Ke. nHdI¬r äIpmaH tI=Åkr wgvHtonI xa¬t
ÝitmaÒ Ke. TyaH [Não, devdevIAo AavIne Aa@ idvs su\I Ýwu vItragnaH gu`g/am Ane
mhoTsv kre Ke. jgt temnuH Ane temna prm mHgizk kLya`knuH nam saHwzva=I p`
mha waGyxazI =ay Ke, Ane potane \Ny mane Ke, AirhHta`H, wgvHta`H, Aem namma5
wav=I saHwze tenuH kLya` ={ Ôy Ke. Ae!le ke je AirhHt vItrag wgvanne Ô`e Ke
Ane temnuH mnn kre Ke tenuH AvXy kLya` =ay Ke.
wgvan ]I mhavIr devno jNmkLya`k cE5 sud 13 ne idvse =yo teno _Tsv =ay
Ke. [Não mo!o _Tsv kre Ke. teAo matanI p` Stuit kre Ke ke he mata¦ jgtne mhan
_pkarnuH [Ú inim¿ Aeva tI=Åkr wgvannI jNmda5I jneta¦ tne \Ny Ke¦ sa\k
Aa„ane wgvannuH nam Ane kLya`kno mihma saHwztaH romaHc qDa =ay Ke, wi›=I
AahŸlad pame Ke, Ane potane prm pUßy [Úno Ait Aadr Aave Ke, Ae!le sHsarno
Aadr !zI Ôy Ke, wvno Awav =vano ÝsHg Aave Ke. kartk vdI dxm tp kLya`k
(dIÙa) Ke, te vqte dev-[Não tpkLya`k éjve Ke, Ane nHdI¬r äIpmaH p` mo!o _Tsv
kre Ke. wgvan sHsar=I inv<¿ ={ne nG™ ing/Å=pd-muinp`uH \ar` kre Ke. te vqte sI\uH
satmuH gu`S=ank Ýg!e Ke. Ýwu dIiÙt ={ne |yanmaH iS=r =ay Ke ke turt 7mI wUimka-
AÝm¿dxa pame Ke, Ane TyaH j co=uH mn:pyRy&an Ýg!e Ke. rag Ane ragnuH inim¿ !ZyuH
ke sa=e j &annI inmRzta _ßjvzta Ýg! ={. &an|yannI iS=rta, [CKainro\ tp
AevI AÝm¿-Ým¿dxamaH, saDabar vØR su\I wgvan mSt ræa Ke. %j¡vailka ndI
iknare xamlI v<Ù pase wgvan inmRz &annI
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
306) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Sv$pnI wavnana bzvDe, kazno AaHtro ka#I naqe Ke, pU`R pdnI Ýaiºno wav
éKazIne pU`R stŸnuH bhuman kre Ke.
potane indÈØ pU`R xuâ wavnI Ìic Ke, te=I prm _Llist ={ne ÝwunaH ga`aH
gay Ke, Ae to sa\k Aa„anuH Òvn Ke. Aaje 2466 muH vIr invaR` vØR bese Ke. Ae
covIxma mhavIr ÝwuAe smvsr`maH-\mRswamaH loko¿r Aeva moÙmagRnI Ôherat
krI Ke ke svR Òvo Svwave pU`R Sva\In Ke¸ Aeva moÙ magRna data AkØay kÌ`avDe
jgtne prm kLya`no pH= khI gya Ke, te Aivro\I NyaymagR AnHt tI=Åkr
wgvanoAe i5kaz kæo Ke. svR Òvone prm kLya` Sv$p Aa„\mR pmaDvanI ivxaz
wavnano pirpak =taH, tI=Åkr wgvan jgtark, i5lokna na= =ya, teAo \mRswamaH
khI gya ke AnHt Òv t=a AÒv Ke¸ Ane Aekek Aa„a pU`R SvtH5 Ane svR&SvwavI
Ke, AqHDanHd, &ayk pU`R xuâ Svwave Ke, Sva\In Ke. Aekek dehmaH rhelo Aekek Aa„a
AqHD piv5 Ane pU`R xuâ Ke. jeva pU`R prma„a Ýg! {¬r Ke, teva j xi›-Svwave
svR Òvo svRgu`sHpþ Ke. Ae SvtH5tano je SvIkar kre Ke te Òvo, ko{p` Ùe5maH
caregitmaH potanuH pU`R xuâ tÀv AivnaxI, inrakuz, xaHit Ane AanHd=I pU`R Ke, tenuH
y=a=R wan krI xke Ke¸ Òvnmu›dxa AHxe Anuwve Ke. p` ivdehmu› moÙ Svwav
Ae!le ke mu›dxa to Aek mnu*ydehmaH j =ay Ke, Ane Aa„wanna sHSkar p` Ý=m
mnu*ymaH j ={ xke Ke. svR& wgvane \mRswamaH svR Sva\In Ke tevI pU`R SvtH5tanI
Ôherat krI Ke. temnaH paHc kLya`k, devdeveNão p` Ait hÇx=I éjve Ke, Ane in*kar`
kÌ`ano svÈTk<Ú mihma jgtna Òvone Ôher kre Ke ke Ôgo re Ôgo¦ te Ýwu Aaje
moÙe gya. Aha¦ te pU`R piv5dxanuH Smr` =taH \maRTma ivxeØ-ivxeØ Ôg<itno puruØa=R
_paDIne Sv$pnaH ga`aH gay Ke. svR& Ýwuno _Tk<ÚmaH _Tk<Ú Svkaz-pyaRy pU`R =yo te
idn idvazI Ke. te idvse devoAe rTnona dIva Ýg!avI _Tsv kyÈ hto te idn=I idvazI
khevay Ke. sHsarpyaRyno AHt Ane xuâ pyaRynI _Tpi¿ te ;said AnHt AnHt smai\
suqmaH, AnHt dxRn &an AnHt siht Ôe..' Aeva prm Ýwavk svR& wgvanno
mhoTsv Ke, —vIr ijne¬r gaë rHgxuH, wHg m pDxo ho ÝIt ijne¬r˜ he vIr prmaTma¦
pU`R vItrag Sv$pnI iS=rtamaH rag ke pu~y-papna ivkLp=I wHg m pDxo. Ae j pU`R
sTSv$pno Aadr Ke, mihma Ke.
vItrag Ýwuna piv5 invaR`Sv$p isvay bIÔmaH Aadrno AHx p` n hÔe. Aek
pU`R vItragpd Ae j maruH prmpd Ke¸ Ae prmpdnI Ýaiºno _Tsv, pU`R
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
310) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
pai``o bhu˜ AH\kar$p A&anrai5 jgt _pr frI vzI Ke, teno _ßjvz _>ot krnar
jgtmaH ko` hxe? gaEtm SvamI khe Ke ke Are kexI¦ Aevo ko{ inmRz wanu éGyo Ke ke
svR Òvona AHtrHgmaH (ñdyp!maH) &an$pI Ýkax äara Am<t\arano Ývex =taH te
ÒvonuH prm kLya` =ay Ke. tI=Åkr wgvanna idƒ|vin vDe Aa„anI SvtH5tanI
Ôherat$p vItragnaH idƒ vcnono \o\ KU!taH, Anek pa5 (layk) ÒvnaH ñdykmz
ivkasne pamI Ôy Ke.
kexI SvamI :- Aevo te riv khetaH suÝwatwanu kevo hxe, ke je jgtnaH
A&anAH\karne !azIne A&an-moh AH\karmaH du:qI =taH Òvone Aa„\mRno Ýkax
deqaDxe? teno _¿r:- vtRmanmaH jem wgvan mhavIr =ya tem wiv*ymaH p` tI=Åkr
=vana Ke. te wgvan svR&$p wanu _dyman Ýg!p`e coraxI hÔr vØR pKI Aa Ùe5e
=xe. jeno sHsar nax ={ gyo Ke, dxRnmohaid kmRno Ùy =yo Ke, bakInaH ALp
ÝarB\kmRne Ùy krva ma!e coraxI hÔr vØR pUra =ye ]I ]ei`k raÔno Aa„a
jgtna A&an AH\karno nax krva, hvenI covIxImaH mha AE¬yRvHt phelaH tI=Åkr
svR& wgvan =xe. Aa wrtÙe5maH Ýwakr svR& wgvan =vanI laykatvazo te
Aa„a 5` &an sa=e l{ne Aavxe. gwRmaH Aaƒa Aga_ K mihna=I SvgRmaH=I devI,
kumairkaAo AavIne tI=Åkrna matanI seva krxe Ane ção AavIne Stuit krxe ke-\Ny
mata, AapnI kUqe tI=Åkr wgvanno Aa„a Aavxe, Ane =oDa vqt pKI ing/Å= muin
={ne suÝwat kevz&an-Aa„anI pU`R AE¬yRdxa Ýg! krxe Ane temna inim¿=I
hÔro, laqo Aa„a=± Òvo Aa„\mR pamxe ma!e Aapne \Ny Ke¦ AhÄ suÝwat
kevz&annuH mha mHgzgIt AacayR prme¤I gay Ke. wgvan pÍnHdI AacayR nGn
idgHbr ing/Å= muin hta, AaTm|yanmaH mSt hta. Am<tmy A|yaTmrsmaH klm
bozIne Aa prm mHgizk suÝwat }loknI rcna krI Ke. ]I Am<tcHãacayeR suÝwat$p
mHgznI Aa„QyaitmaH kzxp`e rcna krI Ke. ]ImdŸ rajcHãe 16 me vØeR pu*pmaza _pr
mHgz kzx mUÉyo Ke. AhÄ pÍnHdI AacayR wgvane p` mHgz kæuH ke, rai5no AH\kar
!ztaH Ane Ýwat =taH cÙu éFDe Ke, tem A&an AH\karno nax krnar riv$p
sMyGdxRn-&anmy ne5ovDe Ýwat =yuH Ke. ]ImdŸ p` khe Ke ke —ko!I vØRnuH SvPn p`
Ôg<t =taH xmay, tem ivwav Anaidno &an =taH dur =ay.˜ je AnHtkaz=I moh$pI
inãamaH sUtela hta te ÔGya, jemna sMyGdxRn-sMyG&an$p AHtŸrcÙuAo qUlI gyaH
Ane jeAo AaTmSv$pnI iS=rtamaH Aekag/ Sv$piS=t Ke Aeva muin¬rone nmSkar kruH
KuH. Aa rivvar, nvuH vØR Ane Ýwakrno _>ot-tene prma=RSv$pmaH F!avIAe to Aeno
A=R Ae Ke ke, xuâ Aa„Sv$p suÝwat (kevz&an) nI wavnavazane Aa tÀvnuH
bIjDuH Ýg!–uH Ke¸ te
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
312) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
riv Aeva suÝwat-kevz&anSv$p i5lokna= wgvanne huH nmSkar kruH KuH. Aevo
snatn inym Ke ke i5lokna= tI=Åkr wgvan pUvR wv=I tEyarI l{ne AaVya Ke, temna
inim¿=I F`a ÒvonuH kLya` =vanuH Ke, te=I temno jNm =taH j 5`e lokmaH AjvazaH
=ay Ke, Ane b\aH Ýa`Ine be FDI xata (suq) =ay Ke. nrkvasI du:qI Òvone p` AnHt
du:qnI vedna !zIne be FDI xaHit =ay Ke, te=I kÌ`awHDar i5lokna= Aeva _pkarIp`ana
ibÌdnuH Aarop` temne krvamaH Aave Ke. svR du:q=I riht jene =vuH hoy, te`e temnI
AkØay (ragriht) Sv$piS=t kÌ`ane Ô`Ine, manIne, tenuH Anucr` krvuH, —svR&no
\mR sux`R Ô`I, Aara|y¦ Aara|y¦ Ýwav Aa`I¸ Ana= AekaHt sna= =axe, Aena ivna
ko{ n baæ Shaxe.˜ svR& prma„ano iv¬as kr Ane Ae sman taruH potanuH Sva\In
Sv$p Ke tenI seva kr, prwav, rag-äeØ, Êo\, man, maya, low, pu~y-pap, svR _pai\
riht =vano _pay Aek svR& vItragÝ`It Aa„\mR Ke. indÈØ Aa„\mR tene khIAe ke
jemaH rag-äeØ, pu~y-papnI xuw-Axuw v<i¿ p` Avkax n pame, Aevo xuâ
vItragSvwav te j injpd Ane in$pai\k xaHit Ke te mne Ýg! ho. pa¬RÝwunI StuitmaH
khe Ke ke:-
—_pxm rs vrse re, Ýwu tara nynmaH¸
ñdykmzmaH dya AnHt éwray Ôe.˜
he vItrag¦ he icdanHdmUitR¦ he k<pana=¦ svR&dev¦ meH Aapne AozQya Ke, te=I huH
AapnI k<pane pa5 KuH. meH AapnI AkØay kÌ`ane manI Ke. svR _pai\ riht xuâ
Aa„pdno y=a=R in`Ry krI, sHsarna wav KoDIne je vItragSvwavne xr`e gya te, he
na=¦ tmara jeva pU`R xuâ ={ jvana.
je`e Ý=m=I j AaTmSv$pnI ]âa, &an Ane vItragSv$pnI wavna wavI n=I,
sHsar=I vEraGy kyÈ n=I, stŸnuH ]v`-mnn kyuÅ n=I, te=I FDp`maH sTSv$pnI Ìic
nih =ay. jene jenI Ìic temaH tene vayda n hoy.
ÝÆ :- je bhu papI Òv hoy tene vtRmanmaH fz kem n mze?
_¿r :- Ae Òv du:qI =ay AevI äeØwavna sßjn n kre. mrelane pa!u n mray,
papI _pr p` dya hoy. Ae Òvne mha mU#ta Ke te Ôe{Ae &anI m|yS= rhe Ke, Ane
Ô`e Ke ke te Òv tena wav=I j wyvx du:qI du:qI j Ke, te=I te ÝTye temne kÌ`a
Aave Ke.
—so ëdr marIne iblaDI pa!e be@I,˜ Ae k=n AhÄ prma=RmaH F!e nih.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
314) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ane Axuw wav te nrkaid git Ke, kar`ke je wavno Òv ktaR =ay, te wogvvanaH te
git Ane Ýk<itnI AvS=anaH woGyS=ano caEd b/ïaHDmaH Ke.
—te te woGy ivxeØnaH, S=ank ãƒSvwav¸
ghn vat Ke ix*y Aa, khI sHÙepe sav˜
prma`unI S=Uz-sU"m AvS=a pudŸglnuH AicHTy sam+yR, t=a ÒvnuH AicHTy vIyR-
Aaidno AhÄ F`o ivcar smay Ke. lohcuHbk pT=r Ane lo#uH Ae be_ jD-Acetn Ke KtaH
te SvyH kayR kre Ke. tem pudŸglne Anek Ýkare ivcarIAe to pudŸglmaH SvyH wokt<Tv xi›
Ke. ÒvmaH p` AsHQyat Ýkarna xuw-Axuw pir`am$p A|yvsay =ay Ke. Aa„ana
vIyRnuH je xuw-Axuw kmRnI AvS=amaH ÔeDavuH =ay Ke te wUlp`e wogvvanI yoGyta Ane
Sva\In AivkarI pir`am, be_no ivcar kro to malum pDxe ke Òv Ane AÒv ãƒnuH
sam+yR saE saEnI s¿amaH Ke. jDmaH p` Anek AicHTy xi› Ke. Aek j Ôtna prma`umaH
Ù`varmaH v`R, gH\, rs, SpxR bdla{ Ôy Ke. jem dU\maH=I dhÄ, dhÄmaH=I FI. dU\ bgDI
Ôy Ke te bgDI jvanI tenamaH xiÉt Ke¸ AevI rIte j drek pudŸglmaH gzvuH, mzvuH, sDvuH,
pDvuH, git$p =vuH Aevo jDno Svwav Ke. Aek prma`u Aek smy ma5maH lokna KeDa=I
git krIne caEd raÔulok Ýma`e xIF/ SvyH j{ xke Ke. drek pda=RmaH pr=I Ôudap`anI
shj xi› Ke, te tenI s¿amaH !kIne bdle Ke. temaH {¬r kH{ wogvave Ae vat sHwvtI
n=I. 86
hvenI ga=amaH ix*y khe Ke ke Aape ktaR-wo›ap`uH je Ýkare kæuH, te vatno AHtr=I
ivcar krtaH tenuH y=a=Rp`uH smÔy Ke. p` AaTma ktaR-wo›a @yoR to pKI te pu~ypapna
xuw-Axuw pir`amvaza bH\=I inv<¿ =va yoGy rheto n=I.
te xHkanI ga=a hve khe Ke :-
ktaR woÉta Òv ho, p` teno nih moÙ¸
vITyo kaz AnHt p`, vtRman Ke doØ. 87
hve ix*ymaH ivvekbuiâ v\e Ke. ha paDto khe Ke ke AapnI khelI dlIl Ane maro
wav mze Ke. Ae!le Aa„a Ke, inTy Ke, ktaR Ane woÉta je Ýkare Ke te Ô~yuH, p` teno
moÙ kem =ay te j`atuH n=I. kar` ke kmR krva$p doØ vtRmanmaH vteR Ke, te=I wase Ke ke
xuw-Axuw pir`am maraH, Ane huH teno ktaR, Aem [Ú-AinÚp`uH vtRmanmaH vteR Ke to
wiv*ymaH te wUl kem !zxe? teno _¿r guÌ Aape Ke ke:- teH Ô~yuH ke vtRman pUrtI j wUl
Ke, te wUl riht tuH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
316) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
cetnnI AvS=ana doØ=I =taH xuwaxuw kmRpd Ô~yaH, Ane sa=e tem p` Ô~yuH, ke
meH xuw-Axuw pir`am kyaÅ Ane te=I te =yaH. p` tenuH fz SvgR-nrkaid wogvvap`uH Ke.
te xuwaxuw wav doØ Ke, te=I inv<¿ ={ xkay Ke. huH &ata-ãÚa, saÙI j KuH, prma`u,
pu~yaid, dehaidnI iÊya krvI te maro \mR n=I¸ huH &ata KuH, &ayk &an isvay kre xuH? huH
&an KuH te=I temaH !kvano puruØa=R ={ xke Ke. A&anwave huH prno ktaR-woÉta KuH, Aem
kLpna krI prmaH suqbuiâ meH manI htI, te &annI wUl AvS=a meH krI htI. te wUl-
AvS=a pl!avIne AwUl$p &andxa huH j krI xkuH.
Êo\ !azIne jem Ùma ={ xke Ke, tem je huH kruH, huH dyavazo, pu~yvazo, huH bIÔne
bcavuH, suqI-du:qI kruH vgere rag$p prwavmaH !kva$p im+yawav, Ane prmaH suqbuiânI
kLpna huH krto, te AstŸ kLpna=I huH inv<¿ ={ xkuH KuH, huH pu~y-pap, ragaid inmRz xuâ
Svwave KuH, Aem y=a=Rp`e Ô`vuH te Sva\Inp`uH Ke. mara Sv$pnI Sva\IntamaH pr
Ýk<itnI _pai\ n=I, pu~y-pap meH kyaÅ, meH wogƒaH tem maNyuH htuH, te Ýk<itnI Asrne
l{ne maramaH _pai\, é`p, hInta Ane ragI-äeØIp`uH htuH tena=I gulaH! marI Ae!le Ô~yuH
ke maro Svwav prwavp`e n=I, p` inmRz xuâ AiÊy &ataSv$p Ke, pr=I svR=a
inv<¿Sv$p inrpeÙ Ke. Aem pu~y-pap=I Ùi`k AvS=amaH tuH wzva yoGy n=I.
pu~ypap$p wav krva=I kmRbH\ =ay Ke te tenuH sfzp`uH Ke. tena=I ivprIt xuâwav
krva=I xuwaxuw wavnI inv<i¿ p` sfz Ke. ma!e inv<i¿$p moÙ Ke, Aem he ivcÙ`¦ tuH
Ô`. ix*ynI laykat kevI hoy, stŸSv$pno ij&asu ix*y kevo Ôe{Ae, pa5tanI wUimka
kem v\e te AhÄ ÔevanuH Ke. phela car ÝÆna _¿r Ô~ya temaH ix*yne xHka n=I, te=I ]I
guÌ khe Ke ke inv<i¿ ={ xke Ke, inv<i¿no puruØa=R krI xkay Ke, ma!e he ctur ix*y¦ te tuH
Ô`.
he gaEtm¦ tarI xuâ SvwavwUt sMyG¹iÚ tne Ýaº Ke, Ane pU`R kevz&anl"mI-
xuâa„Sv$p AvS=a tarI smIp vse Ke, ma!e tne je ÝxSt ragnI ALp AiS=rta Ke te
Ýmad p` KoD. kevz&an levamaH-pU`R prma„dxa levamaH smy ma5no Ýmad n kr¸
kar` ke te pd tara=I dUr n=I. tem ]ImdŸ A5e ix*yne khe Ke-he ivcÙ`¦ tuH Ô`. Aem
pote j ix*yp`ano Aarop krIne suHdr F!na krI Ke. ix*yne khe Ke ke tuH Ô` ke Aa rIt=I
moÙ Ke, ma!e tuH xIF/ j prwav=I, xuwaxuw bH\wav=I inv<¿ =a. —inv<i¿ xIF/mev \arI
te Ýv<i¿ baz tuH.˜ huH pU`R, xuâ, k<tk<Ty &ayk KuH Ae AiwÝay siht pU`Rtane lÙe,
vtRman AvS=amaH=I ragna wagnI AiS=rtane puruØa=RnI iS=rtavDe !az. Aem rag
!aztaH baæ Ane AaWyHtr pirg/h !zI Ôy Ke. bharnuH kaH{ krvanuH Aa„ane
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
318) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
to te ê\I ¹iÚ Ae!le im+ya¹iÚ Ke. moh, mmTv, rag !azvano puruØa=R kre to ragnuH
inim¿ KU!I Ôy Ke. saca AiwÝay siht ragno Tyag Ae j saco Tyag Ke. AHtrayno
_dy hoy tene Tyag mane, Ane khe ke Ame cair5van KIAe, TyagI KIAe. AevI vat A5e
n=I. AhÄ to y=a=R AaTmanaH ]âa, &an Ane &annI iS=rtavDe ragno Tyag =ay te
krva kæuH Ke.
(ta. 14-11-39)
ga=a 89maH kæuH ke jeva xuwaxuw wav Òv kre Ke tevuH tenuH fz =ay Ke¸ pu~y-
papna wav n kre, SvsNmuqta kre, to te inv<i¿nI sfzta Ke-inv<i¿Sv$p moÙ Ke.
Aem he ivcÙ`¦ tuH Ô`. AhÄ AevI ApUvR F!na krI Ke ke ix*y je!luH smßyo te=I paKo
n fre, Ane AÝithtwave pU`Rne pUÌH paDe¸ AevI Êmbâ xElI Aa xaÏmaH krI Ke. ix*y
pote car pdne y=a=Rp`e potana AHtrnI tEyarI=I AevI rIte smßyo Ke, ke frIne temaH
xHka-sHdeh ke wUl tene n Aave. 89
hve 87-88mI ga=ano _¿r 90 mI ga=amaH khe Ke :-
vITyo kaz AnHt te, kmR xuwaxuw wav¸
teh xuwaxuw KedtaH, épje moÙSvwav. 90.
kmR siht AnHtkaz vITyo, te xuwaxuw kmR ÝTyenI ÒvnI AasiÉtne lI\e vITyo.
&atap`uH wUlIne _pai\maH Òv A!k–o, Ane te=I _pai\$p =yo¸ p` huH to xuwaxuw wav
riht &anFn KuH. maramaH prvStuno \mR xI rIte sHwve? huH Aeno Ane Ae mara Aeva
bH\wavmaH AnHtkaz vITyo. p` tena=I _dasIn ={ ma5 &atap`e rheva=I xuwaxuw
wav Keday Ke¸ Ane te=I moÙSvwav Ýg! =ay Ke. dehmaH AekÙe5e &anno Vyapar Ane te
&annI Ù`e Ù`e =tI AvS=a Ane te j Ù`e, te j Ùe5e pUvR kmR=I xuwaxuw AvS=anI
Ýg!dxa épje Ke. te rag, hØR, xok Aaid miln pir`am Ýk<itno AaEpai\kwav Ke, temaH
je ÝIit=I A!kvuH =ay Ke te wUl Ke¸ ma!e te wUl !azI xuwaxuw rag=I iwNn &ata-ãÚa
Òv rhe to te sheje inv<¿ =ay Ke. wUl$p dxa Aa Òve krI Ke te wUl inmRz &atap`e
!az, to taÌH Sv$p moÙSv$p j Ke. &atap`amaH !kI rheva$p puruØa=R=I Ýg! moÙdxa-
pU`R piv5ta ={ xke Ke. y=a=R AiwÝay bH\a{ gyo ke xuwaxuw AaEpai\k kayR wlaH
n=I, Ae maro Svwav n=I. Aem potanI pU`R xuâtane Ô`va=I Ane manva=I,
AbH\pir`ame bH\-AvS=a !ze Ke Ane in$pai\kta Ýg!e Ke. 90
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
320) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
tÀvSvwavmaH sHdeh Aave Ke, Ane ko{ p` kLpnavDe ANy=a mane Ke. potanI xuâ
AvS=ano drek Ù`e Òvne wogv!o Ke, Aevo vStuno shj Svwav Ke. ko{ khe ke TyaH to
kH{ wogvatuH j n=I, to te mt qo!o Ke. KÍS= AvS=amaH p` &anI puruØ potano
shj Aa„anHd AsHgp`e Anuwve Ke. Aa to jene pU`R piv5 xuâ inravr` dxa Ýg!
vteR Ke, tene prmaH-AnHtmaH wzI jvuH kem bne? ma!e TyaH to AnHt suq Ke, Aem he ix*y,
tuH man. 91
moÙna _paynuH KõuH pd. ix*y xHka kre Ke ke:- moÙ to b\ay khe Ke, p` tena
_payna sa\nmaH ivro\ F`a Ke. AnHt kazno AÔ~yo te loko¿rmagR Ke, Ane loko
Anek Ýkare tena _pay btave Ke. ko{ mane ke dehaid iÊya=I moÙ mze, ko{ mane ke
Ô`va=I mze, ko{ pu~y=I mze Aem khe Ke. Aem Anek mta=±Ao potpotanuH k=n khe Ke,
te=I mne p` xHka =ay Ke. te xHkanaH kar`o ix*y rÔu kre Ke. ix*ynI xHka-
hoy kdaip moÙpd, nhÄ Aivro\ _pay¸
kmÈ kaz AnHtnaH, xa=I Ke>aH Ôy? 92
wvwIÌ ix*yno AHdrna kazÔno pokar Ke, ke Aivro\ _pay ha= n Aave to
y=at+y saco _pay smßya ivna kmRbH\=I kem KU!I xkay? vzI AnHtkaznaH kmÈ Ke,
te ALp Aayu*yvaza mnu*ydeh=I kem Ke>aH Ôy? ix*yno _Tsah smj` siht v|yo Ke, ke
moÙno sdupay smÔvo.
hve ix*y moÙnI ha paDe Ke Ane tIv/ ij&asa sa=e _Tsah deqaDe Ke. te ApUvR
loko¿rmagRnI sacI ivi\ smjva mage Ke Ane j`ave Ke ke y=at+y, Aivro\,
prma=RwUt saco moÙno _pay smÔvo.
car Ýkarna ]ota kæa Ke :-
(1) ArIsa jeva-je je Nyay vÉta khe te Nyayne turt smÒ le.
(2) \ÔnI pUHKDI jeva-ke je gme tevI \mRnI ivprIt vat saHwze to tenI p` ha
paDe, b\ane vHdn kre, sTy-AsTynI prIÙa jemne n=I, ko{ Ôtno Aivro\I in`Ry
krvanI m|yS=buiâ n=I, prIÙa krvanI tulna„kbuiâ j n=I.
(3) fU!ela FDa jeva ke-te saHwze p` g/h` kre nih.
(4) =orna kaH!a jeva-ke je kaH!a vaHka hova=I te _pr vÏ sukava naqo to keme
krI J! nIkze nih. teva kutkRvadI Ane ê\a{ krnara. sacI vat saHwze TyaH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
322) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
—je Sv$p smßya ivna paMyo du:q AnHt˜ Aem smj`nI j qamI Ke. jene wUl !azvI
Ke te tEyar ={ne sdŸguÌ smIpe Ôy to wUl !zI Ôy. Aa paHcma AaranI vat Ke. ix*ye
Aeva ÝkarnI xHka mUkI Ke ke mt-dxRnna Aag/hI F`a Ke, teAo Anek _pay khe Ke. vzI
AnHtkaz=I Ývah$p kmÈ prHpraAe bH\n$pe calu rhe to tena=I kem KU!ay? he na=¦
co=a AaramaH to F`aH mo!aH Aayu*y htaH Ane saÙatŸ svR& Ýwu tI=Åkr wgvanno yog
hto¸ p` Aa kaze ALp Aayu*y Ke Ane saÙatŸ tI=Åkr wgvanno ivyog Ke, temaH Aa
kmRnaH xuwaxuw bH\n kevI rIte Ke>aH Ôy? sHsarmaH p` ko{ne vaH\o pD–o hoy to Daæa
puruØo tenuH sma\an krI buiâpUvRk Nyay Aape Ke, Ane smÔve Ke. tem Aa cEtNyno
in$pai\k xuâ \mR Ane AaEpai\k wUl$p AvS=ano JgDo sdŸguÌ pase firyad krva=I
!ze Ke. 92
ix*y xHkana kar`o rjU kre Ke :-
A=va mt dxRn F`aH, khe _pay Anek¸
temaH mt saco k–o, bne n Aeh ivvek. 93
ix*y im+ya\mR, mta=R, mana=R=I =akIne, paKo frIne sdŸguÌ sNmuq Aaƒo Ke.
wvno wy Ô~yo Ke, te=I hve tIv/ ij&asa btave Ke ke he na=¦ he Ýwu¦ maramaH
ivvekxiÉt n=I, p` smjvano kamI KuH. sa\ar` mumuÙu beno-bazko vgere moÙnI
AiwlaØa \re, p` tene ê\aH poØ` mzva=I muHJa{ Ôy Ke ke hve Amare xuH krvuH? ko{
iÊya=I moÙ mane Ke, ko{ puruØa=R n krvo pDe Aem shelamaH moÙ mane Ke, ko{ saca
magRna vl`maH hoy tene A!kavnar p` F`a mze Ke. vzI khe ke Amaro kuz\mR Ke te kem
KoDay? Aem sHyog ¹iÚvaza iv¼™ne ÔuAe Ke, AHtray deqnarne AHtray deqay Ke¸ p` je
svR bH\nne Ôuda Ô`I, AaEpai\k Ô`I te samuH Ôeto n=I Ane je sTSv$pno qojk =ay
Ke tene sTsmagm mze Ke. je wave AnHtkaz gaZyo te bH\wave AaEpai\k wave AbH\
in$pai\k xuâ tÀv kem Ýg!e? pote Ôe xaHitna mageR Ôy to suq-xaHit$p fz kem n
mze? ma!e pa5ta Ane stŸsmagmnI j$r Ke. potane magRnI qbr n hoy, Ane nano
bazk Ô`nar hoy to tene pUKvuH pDe. wavngr=I Daæa nagrne isâpur jvuH Ke, sa@
vØRna AnuwvI Ke, sHsarna Daæa Ke, \oza vaz Ane \ozI mUKovaza, SvCK kpDaHvaza,
pcIs laqnI mUDIvaza Ke. Aeva ds j`aH gaDamaH be@a Ke p` magRmaH wUla pD–a Ke.
duinAana F`a Daæa hoy p` je magRnuH wan potane n=I, b\uHy man KoDIne te magRna
Ô`karne pUKe to magR ha= Aave, n pUKe to rqD–a kre. ¹ÚaHt-Aek pHiDt vha`maH besIne
dirya rSte jto hto. te`e
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
324) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
pote [Ú-AinÚ kLpna krIne nahk Aiwman kre Ke ke huH kruH KuH, Aem &ata SvtH5 cEtNy
m!Ine jD jevo potane kre Ke-mane Ke. jDwavnI maNyta kre Ke, te=I AnHt &anIAo khe
Ke ke &an isvay bIj¡H kaH{ p` kayR potane Aa\are =ay Ke-Aem je mane A=va te kayR
potanuH Ke Aem je mane te Svno ihHsk Ke, SvyH Apra\I Ke.
&anIne pu~ypir`am =ay Ke p` tene sHsarqate g`e Ke. pu~ypir`amno Aadr
te mohkmRno Aadr Ke. sacI qtv`I kem krvI te smj` n hova=I Aa vtRman
kazmaH stŸSv$p=I ivprIt maNyta mannaro mo!o vgR Ke. Ô`vuH temaH prnuH krvuH
Aeva wavno Avkax j n=I, KtaH mane ke meH xuw pir`am kyaÅ. hve ivcaro ke
mohkmRne Anusrva=I xuw-Axuw pu~y-papaid kayRnI {CKa =ay Ke tene je @Ik mane
Ke, tena=I gu` mane Ke, te A&anI Ke. AaTmanuH in$pai\k xaHit lÙ` Ke, tene wUlIne
je pu~yno Aadr kre Ke-@Ik mane Ke tene KoDva yoGy te kem mane? —ktaRnuH [Ú te
kmR.˜ Òv jene vhaluH mane tene KoDva kem mage? ma!e je tÀvSv$p-&anSvwav=I
AÔ` Ke, te A&an siht baæ iÊya krI papanubH\I pu~y baH\e, dev =ay, Ae!le wUtDuH
={ne pKI ksa{no bokDo =ay, Agr ksa{ =ay Ane pKI nrkmaH Ôy. sa\ar` rIte
Aa vat caltI n=I, mo!e wage jnsmUh je mane Ke tena=I Aa bIj¡H Ke¸ Aa vat
S=Uzbuiâ Òvone besaDvI k@` pDe tem Ke. stŸno nkar krnara F`a Ke, top`
vItrag svR&na xasnnI jyvHt Ýwa Ke. saca \mRne !kvuH Ke, te=I ]ImdŸ rajcHã
jeva piv5 Aa„a p` paHcma Aarana KeDa su\I rhexe. sa\ar` lokone (baæ¹iÚ
Òvone) n Ìce tevI Aa vat Ke. vtRman lokona ivprIt AiwÝay=I tdŸn j¡duH Ke,
Aeva Aa snatn sTyne, nGn sTyne Ôher krIAe KIAe. jene sacuH iht-sacuH suq
Ôe{tuH hoy te`e Aivro\I NyaymagRne smjvo pDxe.
je ko{ khe ke jDnI iÊya cetn kre Ke, Aene huH krI xkuH, Aena=I @Ik =xe, vgere
jD vStuna kayRne potanaH mane Ke, potanuH ktRVy mane Ke Ane pu~y, dya Aaid ragne
moÙmagR mane Ke te potana &anne Aavre Ke, #aHke Ke, kar` ke tene indÈØ &atap`uH n=I
go@tuH. lokone saruH =vuH Ke-saruH krvuH n=I. vStuSvwav xuH Ke teno jray ivvek lavIne
mnn krta n=I. FaitkmR xuH Ane kØaypir`am te xuH, Ane mHdkØay Ae!le xuw
pir`am te xuH t=a te kem =ay Ke tenI kaH{ p` qbr n=I. potana Svgu`no Fat kem
=ay Ke te ivcarIne Ôeta n=I. je &annuH ktRVy Ke tene wUlIne jDnuH ktRVy potanamaH
qtve Ke Ane tene @Ik mane Ke, Ae ivkarI wavne \mR mane Ke. je wavne krva jeva Ane
@Ik mane Ke te wav ko` Ke, duXmn Ke ke sßjn Ke? teno ivcar kdI kyÈ Ke? ÝÆ:- to
pKI
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
326) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aaid ivkLp Ane iÊya ={ Ôy Ke. jena inim¿e je prnI iÊya =vanI Ke te =ay j Ke.
&anI teno y=a=R ivvek kre Ke, Ane A&anI v<=a Aiwman kre Ke. Svwav Ane ivwavne
wed&an vDe Ô`e to smÔy ke ivwav te maruH iht$p kayR n=I. Òvne AHtrna sU"m
pir`amne Ô`vano ÝyTn krvanI Ìic n=I p` bharnuH bIj¡H krvanI Ìic Ke, te=I
Aaj su\I sacuH vStutÀv smÔyuH n=I. ]ei`k raÔAe tena raßymaH ihHsa-ktlqanaH bH\
kraƒaH, te=I te Aem mane ke meH bH\ kraƒaH, meH Òvone bcaƒaH¸ p` te to Ô`e Ke ke sama
Òvone pu~yno _dy hto, Tyare tevuH ÔeganuÔeg kayR bnI gyuH. lokomaH ƒvharwaØa=I
khevay ke raÔAe ihHsa bH\ kravI, p` raÔAe to ma5 &an kyuÅ Ke. te vqte potanI
wUimkane yoGy xuwrag hto, tene te Ô`e Ke. xuw {CKa =ay tene @Ik mane, potanI mane,
krva jevI mane te &an n khevay. \maR„ane pu~yno Aadr n hoy, KtaH pu~y-pir`am
={ Ôy qraH, p` tene te sHFre nih¸ ivkLp huH nih, pu~y huH nih, pu~ynuH fz p` huH nih,
huH isâ wgvan jevo xuâ KuH, pu~y ivnano-rag ivnano KuH, Aem te mane Ke¸ KtaH
nbza{vx xuwrag ={ Ôy Ke¸ p` je!le AHxe ragne toDe Ke te!le AHxe injRra =ay Ke
Ane je xuw wav rhe Ke, te xuwwavna kar`e loko¿r pu~y bH\a{ Ôy Ke prma`unI iÊya
je Ýkare =vanI hoy tene AnukUz {CKa, t=a dehnI iÊya ={ Ôy Ke p` temaH &anIne Ýem
n=I, AhHbuiâ n=I, jene prwavnI-_pai\nI {CKa n=I, tene j mo!aH _Tk<Ú pu~y bH\a{
Ôy Ke, p` jene pu~ynI Ane jDnI iÊyanI mI@ax Ke, t=a &atap`anuH wan n=I tene
loko¿r pu~y p` bH\ata n=I. A&anI mane Ke ke meH pu~y kyu,Å meH seva krI, prnI dya,
rÙa huH kruH KuH t=a maramaH prna kar`e bH\n =yuH. me jD kmÈne baH|ya¸ Aem Aek tÀvmaH
bep`uH te mane Ke. tenI te hÇx kre Ke, Ane &atap`uH wUlIne prwavna ktaRp`amaH te _Tsah
deqaDe Ke. Aa mha ivprIt ¹iÚ Ke, te potana wavnI ihHsa krnarI Ke, prnuH kH{ kruH to
=ay, Ane n kruH to n =ay Ae p` mha Aiwman Ke.
tÀv Ane puruØa=Rne smßya ivna ke!lak Òvo x*k&an-mnnI kLpnane &an mane
Ke. teAo mHdkØay=I dUr ={, tIv/ kØay-pappir`ammaH vteR Ke Ane AekaNt pkDIne
puruØa=Rne _=ape Ke. Aem ko{ xu*k&anmaH vteR Ke to ko{ iÊya-jDTvmaH vteR Ke. be_ne
ragnI Ìic Ke.
vzI ko{ khe Ke ke Ame &an Ane iÊya be_ krIAe KIAe, p` tÀv AtÀvnuH wan
temne hotuH n=I. Òv Ôe y=a=R smje to vStuno Svwav svR& wgvan khe Ke tevo j Ke¸
bIj¡H Sv$p 5` kazmaH n=I Ae!le ke AaTma &an isvay bIÔuH kaH{ p` kre nih, Aevo
i5kazI inym Ke Aem tena Ô`vamaH Aave. Òv
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
328) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ke je =ay te n=I krvuH, Ane n =ay te krvuH Ke. pr=I suq =ay, @Ik =ay AevI je ê\I
maNyta Ke teno Tyag krvanI j$r Ke. Aa smj`=I y=a=R tÀv jem Ke tem smÔy Ke,
Ane svR _pai\-pra\Inta !azIne in$pai\k xaHit vtRmanmaH deqay Ke A&anI F`a
kÚ=I mHdkØay krI ALp pu~y baH\e Ke¸ tena=I bIÒ ÔtnaH loko¿r êcaH pu~y
mHdkØayna inim¿=I &anI sMyG¹iÚne sheje AinCKa=I bH\a{ Ôy Ke.
Aa„a to AbH\ Ke, szHg &anma5 &ata j Ke, tenI Aekvar ha to lavo¦ huH pU`R
xuâ, AbH\, &anma5 KuH, &an isvay kaH{ p` maruH ktRƒ n=I, dya, rag, pu~y-papnaH
pir`am krva Ae maro Svwav n=I, ne bH\wav Ke, maro to AivkarI AbH\ xuâ Svwav
Ke, Aeva Aa tÀvne maNya ivna je kH{ krxe te b\uH él!uH krxe Ane bH\n krxe. je tÀv
jem Ke tem n manvuH, n Ô`vuH Ane SvCKHde temaH kLpna krvI te ê\I maNyta Ke. ]ImdŸ
Aek p5maH lqe Ke, ke AnHtkaz=I je tÀv n smÔyuH tene y=a=R Nyay-Ýma`=I svzuH
smjtaH var lage teno vaH\o nih, p` ê\uH smÔy to hain Ke. sacuH xuH tene m|yS=p`e
smjvano pircy krvo te p` prma=RnuH kar` Ke. Aa„anuH Sv$p xuH Ke te smjvuH Ae j
qruH ktRƒ Ke.
pu~yaid ke dehaid jDnaH kayR krvanuH Aiwman qruH ktRVy n=I. loko khe Ke ke,
AavuH manva=I-krva=I to pu~y vgere éDI jxe, ma!e Aap`e to Aa pu~yaid kro, dan,
tp, xIl krva=I prHpraAe moÙ =ay, ma!e Aap`e inüynuH kam n=I. inüy Ae!le
sTy. je stŸSv$pna puruØa=RnI na paDe Ke, te nrkmaH npuHsk =xe, kar` ke potano
puruØa=R jDnI iÊyamaH qtve Ke, Ane potane mal ivnano pra\In mane Ke, je kayR
potanuH n=I tene ktRƒ mane Ke Ane Ame sHsarnI VyvS=a raqI d{Ae, Ame xrIr
vgerene brabr raqIAe, vgere vgere jDwavno ktaR ={ne, bDkmdar bnIne
&atap`ano nkar kre Ke. te jDnaH ktRVy huH kruH KuH, Aena=I marI sgvD jzva{ rhe Ke
ma!e AanuH Aam j krI xkuH, vgere Anek ÝkarnuH AhHp`uH \arto Ane &anne nkarto te
AaTmanuH vIyR harI Ôy Ke, Ane prHpraAe AvXy narkIno npuHsk =ay Ke. Nyay smÔe
ke AaTma sda A$pI &anmUitR Ke, tenI iÊya &anma5 Ae!le &ata-¹Úa-saÙIp`anI Ke.
te wUlIne pu~yvazo, ragvazo, prmaH ktaR-woÉtap`e jDnI iÊya krnaro vgere
prwavvazo manvo te xuH cEtNynI Aaxatna-Avg`na n=I? Ke. ivcaro to SpÚ
smÔxe ke prnuH krvuH, wogvvuH, levuH, mUkvuH AevI xuw-Axuw kLpna j Òv krI xke Ke,
p` prnuH kaH{ krI xkto n=I. Òv kaH kre &an, Ane kaH kre A&an, Ae!le ke &anmaH j
pote ê\I A=va svzI qtv`I krI xke. Ô`vuH ma5 cetnnuH kayR Ke. Aa Nyay
smÔy
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
330) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
sMyGdxRn =ya pKI pu~ynI Ôt p` bdla{ Ôy Ke. kevz&an =taH tI=Åkr
wgvanna dehna prma`u p` bdla{ Ôy Ke, Ae!le ke prm AaEdairk Sfi!k jeva
prma`uno deh bnI rhe Ke. tI=Åkr namkmRna jevaH _Tk<Ú pu~y &anI \maRTmane j bH\ay
Ke. A&anIne AevaH pu~y p` n bH\ay. tI=Åkr wgvan sHsarmaH g<hS=vexmaH hoy Tyare
temne Aahar hoy p` inhar n hoy, Ane svR& vItrag =ya pKI Aahar, inhar,
t<Øa, wUq, inãa, prsevo vgere A#ar doØ n hoy. Aa vatno tÀv=I AÔ` lokone
iv¬as Aavvo k@` Ke. Aa„&an =ya pKI AmUk wUimkaAe xrIrnI Ôt j ÔudI ={
Ôy Ke. cEtNy wgvan ÔGyo, ke tenaH pu~yno par j n rhe. vItrag wgvanna
Aa„anI to xI vat? temna dehno p` ApUvR mihma Ke. wgvan tI=Åkrno deh prm
AaEdairk _ßjvz Sfi!k jevo ={ Ôy Ke. jenaH waGy hoy teva layk Òv wgvan
smIp Ôy, Ane temna dehne deqe¸ TyaH pote potana sat wvne deqe, to pKI
wgvanna cEtNyne deqe tena waGynI to xI vat krvI? lokone bharnI vato _pr
v\are lÙ rhe Ke, p` AaTmtÀvno mihma xuH tenuH lÙ n=I. je vStuSvwav i5kaz
isâ Ke tenuH y=a=R mnn =vuH Ôe{Ae. kazdoØ=I lokonI mnov<i¿ne ê\aH poØ` mzelaH
Ke, te=I sacuH tÀv-AtIiNãy Aa„Sv$p kevuH ho{ xke, te Sv$p smjvano Avkax
n=I mZyo, F`ane mHUJv` =ay Ke ke Amare xuH sacuH manvuH? JverI hoy te kacna
#glamaH=I hIranI prIÙa krvamaH n mUHJay, tem mumuÙu hoy te tÀvnI prIÙa krvamaH
n mUHJay. 93
AhÄ tEyar =yelo ix*y pUKe Ke :- Ýwu¦ k{ ÔitmaH moÙ =ay, te vgere
babtomaH jgtmaH F`I vato =ay Ke¸ ma!e temaH=I qruH xuH Ke te smÔvo. Ae wavnI
ga=a hve Aave Ke:-
kyI ÔitmaH moÙ Ke, kya veØmaH moÙ¸
Aeno inüy na bne, F`a wed Ae doØ. 94.
b/aï` khe Ame êca, Ùi5y khe Ame êca, Aem potana kuz\mR=I kLya` mane Ke.
b/aï` Aaid Ôit potane moÙna Ai\karI mane Ke, p` b/ï AaTmanuH Sv$p Ke tene je
smje, Ane &anSv$pmaH iS=r rhe, te &anI SvyH b/aï` Ke. hÔro vex Ane hÔro mt-
mtaHtr ix*ye Ô~ya Ke, Ane mt-mtaHtr ke pÙ Aaid F`ano Qyal hova=I te mt-
mtaHtr ke pÙomaH xuH doØ Ke, te sdŸguÌ wgvan smÔve to pota=I smÔy tem Ke. Aem
ix*yne qatrI hova=I Aa AaxHka rÔU krI Ke. ga=a 93maH ivvek krvanI wavna Ke Ane
Aa ga=a
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
332) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
frI xHka =tI n=I. hve AaTmanI piv5 dxa Ýg! krvano Aivro\ _pay huH smÔuH to
sdŸwaGyno _dy _dy =ay. A5e ;_dy' ;_dy' be var xBd Ke. te paHc _¿rna
sma\an=I =yelI moÙpdnI ij&asanuH tIv/p`uH dxaRve Ke. Aa to brabr ivcar krIne
tEyar =yo Ke, p` lokone ;pUveR huH hto ke kem?' ;ktaR-woÉta xuH?' Aeno ivcar p`
Aavto n=I. sHsarna Ýem=I KU!Ine nvra =ay, Tyare teno ivcar Aave ne¦ Aa„a=±
ij&asu-mumuÙu, keva hova Ôe{Ae te smjvuH Ôe{Ae. ko{ iÊya=I, ko{ pUÔ=I, ko{ seva=I,
ko{ {¬r Ke tenI wi›=I,-Aem pu~y=I Ae!le bH\n Ane bH\wav=I moÙsa\n mane Ke,
p` te to sHsarmaH rqDvana hetuAo Ke. ivkarIwav=I KU!va ma!e AbH\wav, xuwaxuw
ragriht xuâwav hovo Ôe{Ae. SvtH5ta qIlvvI te moÙno _pay Ke. te Sva\In
mhasuqSv$pnI pU`R piv5dxano _pay huH smj¡H Ae!le ke sMyGdxRn Ane sMyG&annI
rm`ta$p cair5 te AtIiNãy Aa„Svwav Ke, tene Aivro\p`e Ýg! krvanI rIt
smÔuH to sdŸwaGyno _dy _dy =ay. ix*y khe Ke ke guÌdev¦ Aape smÔƒuH ma!e —huH
smÔuH˜ Aem potana _padannI teyarI btave Ke. 96
sdŸguÌ sma\an
ix*ynI tEyarI Ôe{ne ]IguÌ sma\an kre Ke :-
paHce _¿rnI ={, Aa„a ivØe ÝtIt¸
=axe moÙ_paynI, shj ÝtIt Ae rIt. 97
ix*ye paHc pdnI xHka ka#I naqI Tyare ]IguÌ khe Ke ke, —tuH khe Ke te tarI
vatno huH p` SvIkar kruH KuH, tuH layk Ko,˜ Aem &anI puruØe SvIkar kyÈ. —paHce
_¿rnI tara Aa„ane ivØe ÝtIt ={ Ke, to moÙna _paynI p` Ae j rIte tne
shjmaH ÝtIt =xe.˜ A5e —=xe˜ Ane —shj˜ Ae be xBdno Aa„a ivØe (mn ivØe
nih) AHdr=I pDkar AaVyo Ke. AnHt kazmaH je nhotuH be@uH, te ApUvR tÀv smÔyuH Ke.
te=I guÌ khe Ke ke tne shjmaH moÙnI Ýaiº =xe, Aem ]IguÌne p` Ýmod Aave Ke. Òv
A&anwave ragaidno, pu~yaid xuwaxuw wavno ktaR-woÉta Ke, Ane saca &anwave
(cetn Ôe inj wanmaH ktaRAap Svwav) prno AktaR Ane Sv$piS=itmaH &anno
ktaR-woÉta Ke, temaH pu~yaid sa\nnI shay n=I. pu~y Ke te prvStu Ke, hdvazuH Ke,
_pai\tÀv Ke, Ane Aa„a to cEtNy wgvan in$pai\k Sva\In tÀv Ke. mnnI
\ar`a=I F`aH xaÏo, Aigyar AHg Ane nv pUvR w~yo Ane K kaynI dyana
xuwpir`am, paHc mhav/t Aaid pu~ypir`am pUveR AnHtvar Òve kyaR. p` te bH\wave
AbH\ tÀv
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
334) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
manva te j A&an Ke, kar` ke je xuw-Axuw pir`am =ay Ke te mohkmRjNywav Ke,
AaEpai\k miln wavo Ke. tene potana, ke @Ik manva Ane temaH @rvuH te A&an Ke.
cetnTv Ane kmRTv be_ j¡da Ke. je xuw-Axuw ragaid$p wav =ay Ke te ivkar Ke.
Òve temaH potanuH iht manvuH, tene potano gu` manvo t=a temaH hÇx=I !kvuH, te
im+yaTvwav Ke. tmare AxuwmaH-pappir`ammaH n=I !kvuH, to xuw Ôegno sa= to
ræa j krxe, p` xuw Ane Axuw be_ Axuâ wav Ke te=I temaH sday heybuiâ Ôe{Ae.
tena=I gu` n=I, KtaH te vCce Aave Ke. Ae xuw-Axuw wav mohkmRmaH ÔeDava=I =tI
AvS=a Ke. Ae kmRwav cEtNyna Frno Ke ke mohkmRjint Ke te nÞI kro.
mohkmRÝk<itna AnHt pudŸgl prma`uAo Ke. temaH ÔeDava=I Ae wav =ay Ke. te=I te
mohjint kayR Ke. kmR Ae!le kayR, tene xaÏmaH ;kmRÝk<it' AevI sH&a AapI Ke¸ AnHta
rjk`onI te $pe =vanI yoGyta Ke. temaH Ùow pamI te inim¿maH ÔeDanar ragI Òv Ke.
inim¿nI Asr levI te gu` n=I. ko{ tÀv Svwave ivkarI doiØt ho{ xke nih. sonuH
sona=I miln n =ay, tem Aa„ano gu` kaH{ doØnuH kar` n =ay. gu`vDe pu~y-
papno bH\ n =ay, p` potanI &ata¹ÚaxiÉt wUlIne pu~ynI ÌicmaH Òv !Éyo Ke,
TyaH su\I bH\ Ke. je pu~y-papnuH bH\n =yuH te rag-äeØ$p A&anna kar`e =yuH Ke¸ ma!e
kmRwav te bH\wav Ke, tena=I mu› =vano AbH\wav te injwav Ke, tenI ha lavo¸
te=I AhÄ khe Ke ke kmRwavne potano kevI rIte mnayo Ke, te wUlne smÒne te wUlno
Tyag kro.
sMyG¹iÚ te j vItrag¹iÚ Ke, AbH\¹iÚ Ke. szHg AbH\tÀv kdI p` baæwave
Ýg!e nih. baænuH krvuH to ko{na Aa\are n=I. baænaH ktRƒo =vaH ke n =vaH te Òvne
Aa\are n=I. xuw pir`amnI {CKa kre Ane tevuH kayR =vuH hoy to =ay Ane n p` =ay.
dehaid prãƒnaH kayÈ je kaze je Ùe5e =vaH yoGy hoy te Ùe5e Ane te kaze =ay j. baænI
iÊya _pr Òvna wavno Aa\ar n=I. samanuH ÒvvuH Ane mrvuH te tena potana
Aayu*ykmRnI iS=it _pr Aa\are raqe Ke. ke!lak baæ iÊyana Aa\are pu~y-pap mane Ke
p` tem n=I. ko{ Òvne bcavvo, ro!la Aapva, sa\u isvay ko{ne dan devuH te b\uH pap
Ke Aem Aek pH= mane Ke, p` te wUl Ke, kar` ke Ae b\o pu~ywav Ke. te pH= to dyana je
pu~ypir`am =ay tene pap mane Ke. Aek ma`sne prÒvne bcavvana wav hoy, KtaH te
Òv mrI Ôy to tene pap n=I, xuw ke Axuw pir`am potane =ya, te pir`am=I potane
xuw ke Axuw bH\ Ke. vzI ke!lak lokone bharnI iÊya krvanuH btave Ke, Ane ke!lak
pu~ypir`amne pap khe Ke, vzI ko{ pu~y=I \mR =ay Aem mnave Ke, prHtu te qruH n=I.
sar Aem Ke ke xuwaxuw pir`am kmR-
336) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
nax =ay Ke. AamaH kaH{ bhar=I krvanuH n AaVyuH ke Aa!luH pu~y kro, prnI dya pazo ke
jDnI iÊyanuH Aiwman kro. bIÔ _pay=I, bIÒ Ôt=I kdaip AtIiNãy cEtNy Aa„a
Ýg!e nih. saca &anna AiwÝay ivna A&an !ze nih. AH\arane ka#va ma!e sUpDaH-
saHbela kam Aave nih. xrIrnI iÊya=I, ke rÔehr` Ane lUgDaHHne Aam ferve, tem ferve,
Ôe{ne cale, te=I kaH{ Aa„a cEtNyÝwu inmRz =ay Ke, ke tena=I injRra =ay tem manvuH
te im+ya Ke. bH\wavmaH !Éyo Ke TyaH lgI AHxe p` sacI injRra n =ay. ko{ khe Ke ke Aa
terma gu`S=annI vat Ke, p` tem n=I, Aa to co=a gu`S=annI vat Ke. saco
AiwÝay =ye AHtrmaH w/m-wUl n rhe. A&an !zvuH Ane &an =vuH te Aek j smye Ke.
kmRwav xuH Ke, Ane &anSvwav xuH Ke tene y=a=R ivi\ siht Ô`vanI Ý=m j$r Ke. te
Ô`e te j jEn Ke. AekDamaH AekDo hoy to Aa Ke. Aa smßye j KU!ko Ke, Aa kaH{ bI. Ae.
, Ael. Ael. bI. nI vat n=I. je loko¿r magRnI ivi\ Ôe{Ae te ivi\ smßya ivna
bhar=I bIÔ _pay kre to AtIiNãy cEtNywgvanne AHxe p` gu` =ay tem n=I.
Sva\Inp`uH kem Ke, tene te ivi\Ae Ô`o to gu` Ýg!e. loko khe Ke ke Ame SvtH5 KIAe,
Amara vDIlo \mRFela Ane $i#vadI Ke, dev, guÌ, \mRne ko` Aozqe Ke? Ame AmaruH \ayuÅ
krI xkIAe KIAe¸ Aem prai\ntane Sva\Inta mane Ke, p` rag-äeØ$p kluiØttamaH !kIne
baæ Aacr`ne SvtH5ta manvI te _âta{ Ke-SvCKHdta Ke. SvnuH tH5 to sacI ]âavDe
je Sv$p jem Ke tem Ô`Ine, cEtNySvwav$p xaHitmaH &anp`e @rvuH-!kvuH te Ke. ßyaH lgI
inim¿a\In v<i¿ Ke, TyaH lgI prmaH-pu~yaid baæ sa\nmaH suqbuiâ Ke, te Anaidno
bH\wav Ke. ma!e Ý=m smÔƒuH Ke ke Anaidno Ývah$p sHsarpyaRy kem Ke? Ane btaƒuH
Ke ke kmRwav Ke te tarI ê\I maNyta Ke, Ane moÙwav te pu~y, pap, rag, dya, dan vgere
prwav=I tdŸn iwNn, inj AaTmSv$pmaH iS=it krvI-&anmaH &atap`e !kI rhevuH te Ke.
Aem bH\wav Ane AbH\wavnuH &an krvuH. Aa smßya ivna bIÔ ko{ _pay=I moÙ n
=ay Aem p` kæuH.
(ta. 17-11-39)
98mI ga=amaH moÙna _paynI !UHkamaH vat khI Ke. te smj`maH jgtna Òvone
F`a vaH\a Ke. kmRwav te A&an Ke, Ane potana &anSvwavmaH vsvuH te moÙwav Ke.
&an=I A&anAH\karno nax =ay Ke, te ivØe kale khevayuH. 98
hve Éya wave bH\ Ane Éya wave AbH\dxa =ay te khe Ke :-
je je kar` bH\naH, teh bH\no pH=¸
te kar` Kedk dxa, moÙ-pH= wvAHt. 99
338) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
smÔe. tI=Åkr-namkmR sMyG&annI piv5 wUimka ivna bH\ay nih. je ragwav=I te
bH\a{ Ôy Ke, te p` bH\wav Ke. Ôe tene _padey mane, to tene &anI kem khIAe? dehaidnI
iÊya=I bH\ n=I, dehaidnI iÊya to jDnI Ke, p` pote jeva xuwaxuw wav-bH\wav kre te
bH\no pH= Ke, Ane Ae AaEpai\kwav-bH\wavne KedvanI dxa$p je Aa„anI xuâ AvS=a
Ke te j muiÉtpH= Ke-wvno AHt Ke.
k<*`, nIl, kapot, teÔu, pÍ Ane xuÉl Ae K ÔtnI leXyana Axuw Ane xuw
pir`am te kmRwav Ke. tene Òv potana mane, temaH A!ke te A&anwav Ke, te bH\wavne
!azva pDta n=I, p` pote sMyGdxRnna bz=I potana xuâwavmaH iS=r rhe, SvsNmuq
&atap`e &anmaH !kI rhe, to te bH\wav !zela j Ke, inj xiÉtna bz Anusar te
_TpNn =ta n=I tenuH nam Tyag Ke. SvwavnI AiSt te j smye prwav-bH\wavnI
naiSt Ke.
xuÉl leXya to AwvI Òvne p` hoy Ke ke jeno ko{ idvs moÙ =vano n=I. te
Òvne p` mnna éjza pir`am =ay Ke, Ae wav p` mohwav Ke. te éjza pir`amne
AxuwnI ApeÙaAe xuw kæa, te p` mHdkØay Ke, te bH\wav Ke. bH\na kar`one moÙnuH
sa\n mane te AnHta &anIno ivra\k Ke, AnHta &anI=I ivÌâwav Ke, cEtNyno Anadr
Ke. AakDanaH AakoilyaHna bIjnuH poØ` kre to kaH{ AaHbo n fze. je bH\na pir`am Ke te
xuw ho ke Axuw ho, dyana, ihHsana ke g/h` Tyagna-Ae b\a bH\wav Ke. te bH\kar`one
Kede tevI to Aek Aa„&andxa Ke. te sMyGdxRn, sMyG&an Ane ragriht &annI
iS=rta$p cair5 AHxe Ýg! =taH bH\wav AiwÝay=I svR=a !zI Ôy Ke. te wUimkamaH
ALp rag=I F`uH pu~y bH\a{ Ôy Ke. temaH tI=Åkrpd-cÊvt±pd to sheje bH\a{ Ôy Ke.
¹iÚmaH te jDwavno pUrepUro, inØe\ Ke, te j sacI ¹iÚ Ke. 98 mI ga=amaH moÙ Ai\karnI
wUimka baH\I Ke. ga=a 99 maH kæuH ke je wave Aa„anI ]âa te wave bH\ nih, Ane je
wave ê\I ]âa te wave sday bH\ Ke. 99
hve ivxeØ qulaso kre Ke :-
ragäeØ A&an Ae, muQy kmRnI g/H=¸
=ay inv<i¿ jeh=I, te j moÙno pH=. 100
rag-äeØ xuwaxuw wavmaH marap`anI AekTvbuiâ Ae kmRnI muQy gaH@ Ke¸ A&an
!Zye gaE`maH ALp rag-äeØ rhe Ke, te AnHt sHsarnuH kar` n=I. Ae!le temaH dxRnmoh$p
ê\I ]âa, ê\uH &an Ane im+yacair5 n=I. 4-p-6 gu`S=ane
340) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
te moÙmagR Ke. AaTma pU`R xuâ k<tk<Ty isâ sman Ke, AivnaxI cEtNymy Ae!le pU`R
&anFnSvwave tenuH drek smye hovap`uH Ke. Sva\In pU`R &ata¹ÚaSvwavno SvIkar krvo
ke Aam j Ke AevI pU`R xuânI ¹iÚ =ye j pU`Rne phÇcI vzvano puruØa=R épDe Ke. Sva\In
AsHyogI pU`R xuâ Sv$pnI ]âa te inüy A=va sa|y, Ane temaH !kI rheva$p iS=rta,
puruØa=R te sa\n A=va ƒvhar Ke. Aem inüy Ane ƒvhar$p AnekaNt Aa„amaH j Ke.
svR ivwav Ane dehaid sHyogna Aawas=I riht Ae!le svR prsHyog Ane prwav=I
riht, pr=I naiSt$p Ane kevz Ae!le xuâ Aa„a, tene AozqIne temaH j ÝvRtRvuH te
moÙmagR Ke.
ÝÆ :- saiÀvk v<i¿ to @Ikne
_¿r :- Aa„anaH sMyk]âa, &an Ane iS=rta ivna je kH{ saiÀvk wav-
xuwrag hoy te kmRwav Ke, _pai\ Ke, bH\wav Ke, Ane tene cetnno manvo te SvyH mha
Apra\ Ke. te _pai\ to gUmDaH Ke. jem lohInuH pÌ =ay Ke tem cetnno miln-ivkarIwav
te gUmDaH Ke. tene @Ik manvaH te A&anwav Ke. AnHt &anIno Aek j mt Ke ke pU`Rtane
lÙe x$Aat kr. Aa„a jevo, jevDo Ke tenI behdtane Ô~ya ivna, pu~yaid wavnI hd
baH\Ine puruØa=R _paDe to Axuâta =xe. prma`u-pudŸglmaH &anno AHxma5 n=I, Ane
jDp`uH pU`R Ke. cetnmaH &anno AHx ko{ kaze AoKo n=I, pU`R &anFn Ke, te=I prno
_pai\wav temaH Ývex pamto n=I.
]ImdŸ wgvan kuHdkuHdacayR mharaj AaTmSv$pnI \UnmaH Kõe-satme gu`S=ane
ing/Å=dxamaH JUlta hta, te vqte A|ya„$pI rsmaH klm bozIne, prma=R vcno$p
smysarnI KõI ga=amaH nIce mujb lqe Ke ke :-
`iv hoid APpm¿o ` pm¿o ja`Ao du jo wavo .
OvH w`Hit suâH `aAo jo so _ so cev .. 3..
je &aykwav Ke te AÝm¿ p` n=I Ane Ým¿ p` n=I-Ae rIte &ayk
ãƒSvwave &ayk j Ke¸ te j &ayk huH xuâ KuH. Ým¿ Ae!le Sv$pno AnuTsah Ane
AÝm¿ Ae!le Sv$pno _Tsah, Ae bNnemaH prinim¿nI ApeÙa Aave Ke. Ým¿maH kmRna
sdŸwav$p t=a AÝm¿maH kmRna Awav$p, Aem bNnemaH prinim¿nI ApeÙa Aave Ke.
&aykwav AÝm¿ p` n=I Ane Ým¿ p` n=I, ma!e prai]t Ae!le pr AaEpai\kwav
temaH Ývex pamto n=I. ƒvharivi\na Ae wHg mara AqHD &anSv$pmaH n=I¸ Aa
maNytanuH nam ヹiÚ, sMyG¹iÚ ke tÀv-
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
342) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
pU`RnI Ìic, pU`RnuH &an Ane pU`RnuH vl` Ae!le ke &atap`amaH !kI rhevuH te j moÙnuH
sa\n Ke. bhar=I ko{ kH{k bIÔuH krvanuH khe to tena=I (bH\wav=I) muÉtdxa n=I.
sa|y Ane sa\k be_ vat Aa ga=amaH lI\I Ke. huH &ayk pU`R xuâ KuH, svaRwas riht KuH-
Ae y=a=R lÙ =ye, pU`Rne phÇcI vzvano puruØa=R épDe Ke. je wave potanI pU`R
Sva\Intano SvIkar kyÈ, potano behd-Apirimt Svwav Ô~yo te wav AnHt kmRno
nax krnar Ke. 101
hve mohnIy kmR muQy Ke Aem j`ave Ke :-
kmR AnHt ÝkarnaH, temaH muQye Aa@¸
temaH muQye mohnIy h`ay¸ te khuH pa@. 102
cEtNytÀvnuH sam+yR to ÔuAo ke te Aek j smymaH ivwavpyaRyne h`e Ke. ;jem
ko{ Aek imya`ane Ae!le bzvan ÊUr corne pkDva F`a polIsonI njr pDe Ke, tem Aek
gu`na Aek pyaRyne rokva AnHt prma`une weguH =vuH pDe Ke, AevuH cEtNynuH sam+yR Ke,' tem
KtaH p` Òvna drek gu`nI xiÉt i5kaz inmRz rhe Ke¸ ma5 vtRman Ýg! AvS=amaH j
wUl Ke. AnHta kmRdzne (ivwavne) !azvanuH bz Aek smynI AvS=amaH Ke. te wUlne
(AvS=ane) Aek smymaH pl!avIne wUlno nax krI xke AevuH pU`R bz Ýwu cEtNymaH Ke.
kmR AnHt ÝkarnaH Ke, tene kheva bese to par Aave nih, p` tena muQy &anavr`Iy Aaid
Aa@ Ýkar =ay Ke, temaH muQy to mohnIykmR Ke. te mohnIykmR je wave h`ay teno pa@
hve khexe.
(ta. 18-11-39)
101 mI ga=amaH kæuH ke ivkar-ivwav ivnano xuâ AsHg Aa„a Ke AevI ]âa
ivna tenuH sa\n Ýg!e nih. je kmRklHknI milnta Ke tena=I muÉt =vano ÝyTn-_pay
pota=I =ay, ma!e Ý=m Aivro\ tÀvno SvIkar =vo Ôe{Ae. —je=I kevz pamIAe˜
A=aRtŸ xuâ SvwavnI ]âa vDe j Aa„Sv$pnI Ýaiº =ay Ke. 102 mI ga=amaH AnHt
ÝkarnaH kmR Ke, tena muQy Aa@ Ýkar Ke Ane temaH p` muQy mohnIykmR Ke, te kem h`ay
te hve khexe. lokone AHtrHg ivØynI vat smjvanI bhu k@` Ane JI`I pDe Ke, kar` ke
temaH Ìic n=I. sHsarna F`a DaæaAo p` Aa„anI vat Aave temaH mUHJa{ne TyaH ê\uH
qtve Ke. Aa@ kmRmaH=I Aekek kmRna AnHt Ýkar Ke, tenI rcna xuH Ke, Ane Aa„anuH
xuâp`uH xuH Ke teno tene ivcar p` Aavto n=I. Aa@ kmRnaH lÙ`nuH yuiÉtsr v`Rn Ô`vuH
hoy te`e tÀva=RsU5, goMm!sar vgere xaÏo=I Ô`I levuH.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
344) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ôy Ke. huH AanHdmUitR KuH, kevz &ata-ãÚa, isâ sman KuH, Ae stŸSvwavno Anuwv
krIne, pU`RtanI ÝtIt krI, Ane xuw-Axuw kØaywav=I Ôudo ræo, Ae ÝtIit j mohno
Awav krIne Ýg! ={ Ke. p` &anna _FaD=I laqo xaÏ kdac w`I Ôy, KtaH tene
AtIiNãy SvanuwvnI piv5 dxa Ae!le ke indÈØ ¹iÚ n =ay, Ane tem n =ay TyaH su\I
tenuH bIÔuH b\uH SvyH Apra\$p Ke. ko{ne bharnI iÊyano yog F`o hoy, bzvIyRno _FaD
F`o hoy, inwRy deqato hoy, wala=I vÄ\I naqe KtaH wy n kre, top` te xrIraidnuH
bz, kaH{ sacI ]âa-sMyGdxRnnuH kar` n=I. ko{ F`a kÚ=I tp kre, F`a pirØh shn
kre tena=I p` sMyGdxRn-Aa„&an Ýg! n =ay, p` je ]âagu` Ke tene jem Ke tem
AozqIne huH &ananHd pU`R xuâ Sva\In KuH, AemaH j marI xaHit Ane maro AanHd wyÈ Ke.
Ae ÔtnuH vedn Ae sMyk ]âagu` vDe Ýg!e Ke. moh !azva=I sacuH suq-Aa„&andxa
Ýg!e Ke. bharnI F`I sgvDta hoy, xata vednIyno _dy hoy to \mR =ay tem p` n=I.
Aayu*y laHbu hoy to \mR =ay Aem n=I.
xrIrmaH rog n hoy to \mR =ay Ane xrIrmaH xiÉt F`I hoy, to j Aa„&an
ke \mRsa\n ={ xke tem p` n=I. \maR„a in\Rn, rogI n j hoy tem p` n=I. AhÄ
to khevuH Ke ke, moÙno _pay ko{ bharnI sa=e A!kva$p sHbH\ raqto n=I. sacI
ÝtIitmaH ivro\$p inim¿ ma5 dxRnmohkmR Ke. p` qro wavmoh to potana Sv$pnI
Asav\anI Ke. ko{ khe ke mohnIykmR magR Aape to \mR =ay p` tem n=I, kar` ke
\mR to Aa„gu`nI AHtrHg piv5tano puruØa=R krva=I _FDe Ke. vzI namkmRnI Ýk<it,
suHdr waØa, yx-kIitR vgere xuw kmRno yog hoy to j moÙsa\n Ýg!e tem p` n=I.
Axuw namkmRno yog hoy, nIc go5 hoy top` Aa„&an ={ xke Ke. jDkmR ÒvnI
piv5 dxa Ýg! n =va de tem n=I. Aa@ kmRmaH=I ma5 Aek mohkmR j Òvne wUl
krvamaH inim¿ Ke. Ae mohwav je bH\no pH= Ke tene h~ye j moÙno _pay =ay.
AkØaywave Ane sacI ÝtIit=I moÙwav-AbH\¹iÚ potavDe j =ay Ke, ma!e te
AaEpai\kwav Ane _pai\nuH inim¿ kem h`ay, tenI ivi\ hve pKInI ga=amaH Aavxe.
taDv<Ù F`uH mo!uH Ke, KtaH tenI Aek ForI nsmaH Amuk S=ane Aek soy naqo to te AaquH
taDv<Ù suka{ Ôy Ke, kar` ke je S=anmaH Ked paDIne soye Ývex kyÈ Ke, te Ked=I te
v<Ùne poØ` mzvano magR A!kI gyo, tem Aa sHsarv<Ù Anaid sHtit$p Ke, temaH
mohkmRne brabr AozqIne, te _pr Ôe sacI ]âana puruØa=RnI soy naqe to
im+yadxRn, im+ya&an Ane rag-äeØ$p im+yacair5no sHsarmagR $H\a{ Ôy Ke. v<Ùne
mUz=I _qeDIAe to tenaH paHdDaH DazIAo ÉyaH su\I nvpLlivt lIlaH rhe? ALpkazmaH
suka{ Ôy Ke. mo!uH lakDuH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
346) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
AaTmpda=R Ke tevo tene Ô`vo, Ane tene tevo manvo te sMyGdxRn Ke, Ane temaH ragriht
&atap`e !kvuH-@rvuH te sMykŸcair5 Ke. te j moÙmagR Ke. te j sHsar=I mu› =vano _pay
Ke. Aa AcUk _pay Ke. je im+ya maNytaAe potane h~yo hto, te j im+ya AiwÝayne
sMygŸ AiwÝay vDe h~yo. im+ya ÝvtRn$p cair5mohna ragaidk pir`am Ke te
AiS=rta Ke, tena ÝitpÙI vItragwavnI iS=rtana xuâ pir`am Ke te vDe cair5mohno
Ùy =ay Ke. &anSvwavnI Ae!le ke vItragtanI &ataãÚa-saÙISvwavnI rm`ta te
_pay Ke. Aa moÙna _paynI rIt Ke¸ Aa wave j AHtmuhR tU m R aH kevz&an Ýg!e Ke. Aa
AcUk _pay Ke. AamaH 5`e kaz bIÔe mt ke pH= n=I. AamaH AmUk vex, sHÝday ke iÊya
krvanuH n AaVyuH, p` smjvanuH Ane smj`nI iS=rta Ae be _pay kæa. bharnuH kH{
krvuH Aem n AaƒuH. Aa„a Aam j Ke AevI saca Anuwv siht ÝtIit te dxRnmohne !aze
Ke. Ane rag-äeØ, rit, Arit, wy, xok, Êo\, man, maya, low vgere AiS=rtane Ae!le
cair5mohne !aznar vItragwavnI iS=rta Ke. te iS=rtane (Svawaivk dxane) ro\k
Êo\, man, maya, low, haSy, rit, Arit, wy, xok, dugHKa Ke te rag-äeØ$p AiS=rtanuH
inim¿ cair5mohnIykmR Ke. tena _dymaH ÔeDava=I wavkmR-icdŸivkar Òv kre Ke. te
cair5mohno nax krnar vItragwav Ke. dxRnmohno nax krnar Sva„bo\
(sMyGdxRn) Ke¸ Aa tena AcUk _pay Ke. jem Ýkax =va=I AH\kar nax pame Ke. te teno
AcUk _pay Ke, tem bo\ Ane ivtragta, AnuÊme dxRnmohnIy Ane cair5mohnIy$p
AH\kar !azvamaH Ýkax$p Ke. ma!e te teno AcUk _pay Ke. je wave Avgu` =yo tena
ÝitpÙI sdŸgu`=I te doØ !ze Ke. ê\I ]âaim+yadxRn jevuH ko{ mhapap n=I. pU`Rtana
Aa]ye xuâ Sv$pno bo\ =ay Ke. te pU`Rtane phÇcI vzvano puruØa=R lave Ke. AnHt&an,
AnHtdxRn, AnHtsuq, AnHtvIyR, Sva\Inp`e xiÉt$pe Ke, Aem Anuwv kyÈ Ane
pU`RtanuH wan =yuH, te j smye pU`R iS=rta =tI n=I, p` vCce ALpkaz sa\kdxa Ke TyaH
sTy puruØa=R krvo bakI rhe Ke, Sv$pmaH Aekag/ rhevano puruØa=R te moÙmagR Ke. AHxe AHxe
iS=rta v\arIne rag !azvano ÝyTn Ke tene ƒvhar kæo Ke. ƒvhar Ane inüy bNne
Aa„amaH j hoy, p` dehaid baæ sa\nmaH hoy nih. Aa AHtrHg AtIiNãy Aa„Sv$pnI
vat Ke. potana FrnI, potanI ÔtnI vat Ke, temaH ko{ mt-sHÝdayna Aag/hnI vat
n=I, p` AnHt &anIAona FrnI vat Ke. 103
(ta. 19-11-39)
hve doØ tena ÝitpÙI gu`=I h`ay Ke Aem khe Ke :-
kmRbH\ Êo\aid=I, h`e Ùmaidk teh¸
ÝTyÙ Anuwv svRne, AemaH xo sHdeh? 104
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
348) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
(p) paHcmI ÙmanuH Sv$p hve khevamaH Aave Ke-AaTma AivnaxI Ke, AbH\,
inmRz, &ata j Ke, temaH xuw pir`amnuH krvuH p` n=I. p` pote jevo Ke tevo potane
Ô`Ine manIne temaH @rvuH te vItrag Aa&a Ke, Ane te \mR Ke. Aa paHcmI Ùma-te
Êo\maH nih nmvuH, Êo\ne Ô`narne Ô`vo Aevo shj behd AkØay ÙmaSv$p
injSvwav Ke. je wav !ze Ke te gu` n=I ma!e wediv&an äara Aa„Sv$pmaH rhevuH te
shj Ùma Ke.
Ùmana xuw ivkLpno huH ktaR-woÉta-SvamI n=I, Aem smÒne SvnI Ùma kre to
te Sv$pnI sav\anI ={, xaÏmaH xuwwavnI vat Aave ke srzta raqvI, Ùma krvI,
teno A=R Aem smjvo ke xuw pir`amna ivkLp hoy p` te inTy shj Svwavno Ùma
gu` n=I.
\mR|yanmaH car Ýkar Aave Ke, temaH —Aa&ano ivcar˜ Aevo Aek Ýkar Ke. teno
A=R —sa\kSvwav˜ =ay Ke. Aa&a Ae!le ko{ bIÔnuH dba` nih, Aa&a Ae!le ragriht
Aa„Sv$pnI Aara\na Ke. vItragnI Aa&a sacI Ae!le temaH rag, äeØ ke pu~y nih,
kØay nih, AoKuH-A\UÌH, ke ivkarIp`uH nih, pU`R vItrag &ayk ma5 Aek$p SvwavnI
ÝtIit, lÙ Ane temaH !kvuH te \mR Ke, te vItragnI Aa&a Ke. huH srlta raquH, Ùma kruH
Aem Ù`Ù`na ragna wHg$p ivkLp, te inTy &ayktÀvne law nih kre, Ae
pu~ypir`am Ke, bH\wav Ke, tena=I AbH\ AragI tÀvne law n =ay.
kmRnI Ao=e Êo\, man, maya, low =xe te=I mare sHsarmaH rqDvuH pDxe, Aem
rqDvano-bH\avano wy Ke, p` inTy inwRy vStuSv$pnuH wan n=I te=I te xuwragne
\mR mane Ke. te mohjNy xuwpir`am vDe, bH\n Ane wynI Ao= raqIne srlta, Ùma
\ar` kre Ke. ko{ p` inim¿nI Ao=e shn kruH Ae Aaxy A&anwav Ke. Ý=m xuwaxuw
kØay=I iwNn Aeva kØay$p potano in`Ry Òve krvo Ôe{Ae, Axuw wav to dUr rho,
p` xuw wav kre te p` pu~ybH\nuH kar` Ke, &anI tene Ô`e ke Ae bH\ t=a bH\wav @Ik
n=I¸ p` AbH\p`uH @Ik Ke. Aem pU`R vItrag¹iÚ pUvRkno ÝyTn (&anmaH AivnaxI
ÙmanuH lÙ) te shj Ùma Ke. huH bH\nvazo KuH Aem mane Ane tene !azva mage Aem n bne.
huH bH\n nih, bH\wav nih, Aem ragaidk kØaywavne AkØaywav=I h`e Ke, Ae!le
SvwavnI iS=rta=I ragaid doØ Ane kmRbH\ !ze Ke. Aa babtmaH sMyG¹iÚ \maR„ane
sHdeh hoynih. loko mane Ke ke:- calo, Aap`e cair5vaza-v/t\arI ={Ae. Ùma krIAe,
kmRbH\ Ane doØ !azIAe, p` Aem xuw pir`am Ae!le ke bH\wav=I sHvr-injRra =ay
nih KtaH mane to im+yaTv Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
3p0) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kre Ke ke Ùma=I Êo\ Ane sHtoØ=I low rokI xkay Ke, Ae prma=R lÙmaH raqIne doØ
!azvano AiwÝay AhÄ kæo Ke. doØ !aztaH-!aztaH bakI rhe te xuâ Sva\In SvtÀv
Ke. inmaRnp`a=I man rokI xkay Ke. huH bIÔ=I mo!o KuH, Aem pr inim¿na Aa]y=I
potane gu`vazo manvo te A&an Ke. potanuH Sva\Inp`uH, indÈØp`uH, !kavIne,
vItragtano ivny kre te gu` Ke. stŸdev, sdŸguÌ, sâmR to vItrag Ke. potane
vItragtanuH bhuman Ke, teno ivny krvo te ƒvhar Ke, prma=eR te potano ivny Ke.
Sv Aa\are rhenar inmaRnI Ke, kar` Ae SvÔt Ke. prpda=Rno Aa]y potamaH ApU`Rta
Ke, kuzmd Ôitmd Aaid prne Sv mane Ke te potanI Sva\In, xuâ cEtNyÔtne wUle Ke.
jene xuâ cEtNynI ÔtnuH man Ke tene pr=I inmaRnp`uH Ke. stnuH bhuman krva=I dev,
guÌ, xaÏ$p inim¿nuH p` bhuman sa=e AavI Ôy Ke. te inmaRnta gu` Ke. injgu`nuH
je bhuman Ke te pra]y n=I.
xrIrnuH bz Ae pudŸgl rjk`nuH bz Ke. te jD bzne AaTmanuH bz je n=I manto
te xaHit=I xaHitmaH !kI xke Ke. maruH ku!uHb mo!uH, huH F`a pEsavazo, raßyvazo KuH-Aem je
mane Ke te to jD=I mo!o =va mage Ke. pu~y=I, $p=I ke iv>a=I Aem pr inim¿=I potano
mihma je j`ave Ke te smuã pase KIp \re Ke. Òv pote behd-AnHt&anSv$p Ke, tene
wUlIne je tene é`o, hI`o, ivkarI mane Ane khe ke huH Aano, Ae maraH-Ae A&an Ke. ko{
car K mihna ro!la KoDyanuH Aiwman kre Ke, Ae Aaid ktRƒne iht mane. Ke, te
Ana„& Ke-mU# Ke. &anI-tÀv¹iÚvHt Aa„a potane Sva\In, AsHg, pU`R &ananHdmy
piv5 Ane pr vStunI ApeÙa riht mane Ke.
Òvne ko{ pu~ypd=I law mane te A&anI Ke. &anI \maR„a mane ke huH mara=I
Sva\In KuH, pU`RtanI ]âa=I je gu` AHxe Ýg!–o Ke te pU`Rta laƒa vgr rhe j nih.
piv5 isâpd maramaH xiÉtp`e Ke, Aem je`e y=a=R maNyuH Ke, Ô~yuH Ke te pr=I inmaRnI
=ay Ke. Ane te j pU`R piv5 pdno Aara\k Ke. vItragnI Aa&ano te j Aara\k Ke Ane
te=I pU`RtanI Ìic, Aadr Ane SvIkar=I te pU`R =vano puruØa=R kre Ke. huH pU`R KuH AevI ]âa
(ÝtIt) hova KtaH hÒ pU`R vItragtamaH iS=r =vano puruØa=R bakI Ke te puruØa=R
ƒvhar Ke. Ù`eÙ`e ragno wav je Ýg! =ay Ke tene &anI &anvDe Ô`e Ke. &anI Ô`e Ke
ke rit, Arit, Ýem qed Ae maro Svwav n=I. Aa„a rHcma5 idlgIrIvazo n=I, kØay
Ane nokØayna _dywav=I pr Ke. huH pU`R piv5 KuH Ae saca AiwÝay äara rag-äeØ
A&an !azI xkay Ke. b\a Avgu`onI Aa„gu` äara inv<i¿ =ay Ke. AbH\wave sMygŸ
AiwÝayvDe b\a kmRbH\nuH A!kvuH =ay Ke. AhÄ
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
3p2) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
saco \mR rokiDyo hoy. AhÄ ko{ khe ke Aa„anI JI`I vatonI Amne kaH{ qbr pDe nih
ma!e hm`aH kaH{ pu~yaid krIAe to prlokmaH kH{ fz mze. Aap`ne \mR prlokmaH fzxe,
teno A=R prma=eR Aem =yo ke Ý=m kmRwav (bH\wav) krIAe to moÙwav Ýg!xe, Ae!le
ke Jer Am<t =xe. saco magR AH\]âamaH Aave nih.
loko khe Ke ke Ae Agm, Agocr, AtIiNãy tÀv Ke, te hm`aH kaH{ smÔy nih,
terme gu`S=ane &anIne qbr pDe, Aap`e hm`aH kH{k krIAe to tenuH fz prwvmaH kH{
=ay¸ p` lo#anI KrIne sra` _pr Fsnaro karIgr Ù`e Ù`e ÝTyÙ ÔuAe Ke, ke Aa
xÏ ke!luH éjzuH =yuH, ke!lo ka! éqDyo, Ane ke!lo bakI ræo. Aem tenI 5`e
AvS=ane Aek Ù`maH Ô`e Ke¸ tem Aa„\mR Ke te rokiDyo Ke. ATyare sHtoØ n =yo to
pKI prÙe5nI pra\IntamaH law É–aH=I =xe? kar`o qo!aH seve tenuH kayR sacuH É–aH=I
Aavxe? sâmR to rokiDyo j hoy. Aa„ano \mR rokiDyo Ke¸ A\mR p` rokiDyo Ke¸
kar` ke cEtNynI Sva\Inta=I KU!Ine¸ hox=I pra\IntamaH-prwavmaH _Tsah lave Ke.
te=I ]Imde kæuH Ke ke —Ù` Ù` wyHkr wavmr`e kaH Aho racI rho¦' ivkarI wav hoy
TyaH &an Avray Ke, Ane wavihHsa =ay Ke. tene Ôeva ma!e je \Iro =to n=I te
Avgu`maH !É–o Ke. Ae rIte A\mR p` ÝTyÙ Ke, rokiDyo Ke. prwavmaH (xuwaxuw
wavmaH) !kvuH pra\Inta Ke, tenuH fz AxaHit Ke, du:q Ke, pu~y te AFaitkmRno yog
deqaDe Ke¸ tena=I cEtNyne kaH{ law n=I, KtaH law mane te A&anI Ke. potana Sva\In
tÀvne wUlIne AxaHitno wav kyÈ hto. te AxaHitna vqte FaitkmR bH\ay Ke, te
FaitkmRnuH fz Svgu`ne FatvanuH =ay Ke, te coÞs Ke. ApUvR Aa„\mRnI je`e sacI ]âa
krI, Ane jene gu` Ýg!yo, tene pKI bIÔne pUKva jvuH n pDe. maramaH Aa doØ A=va
gu` hxe ke kem AevI xHka tene n =ay¸ p` ÝTyÙ Anuwv=I potanuH Sv$p n ÔuAe, n
Ô`e Ane bhar=I mane ke Amne sHtoØ Ke, Ame in:sHdeh KIAe, Ae rIte ê\a{ ne svza{
mane to tene ko` na paDe?
Aa„a AsHyogI, Sva\In vStu Ke. Aa„a &anno ktaR-wo›a Ke, prno ktaR-
wo›a n=I, tem j prne Aa\are !É–o p` n=I¸ fkt ê\I maNyta krI Ke. nrk-SvgRmaH
suq-du:qna sHyogvaza Ùe5maH, pra\Inp`e, potanI wUlna kar`e Ôy Ke, TyaH p`
potana SvÙe5maH !É–o Ke. A&anI mane Ke ke huH nrkmaH KuH, huH AnHtI _g/ AiG™na du:qmaH
KuH, te`e prvStumaH potanI hyatI manI Ke. huH SvgRmaH KuH, [Nã KuH, pu~yna suqne wogvuH KuH,
Aem mane te`e p` prvStumaH potanI
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
3p4) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
(ta. 20-11-39)
KAe pd 104 ga=a su\ImaH kæaH tene b\a Ýkare smÒne —kæo magR Aa˜ g/hIne
t=a mt-dxRn Ane AiS=rta$p ragaid ivkLp KoDIne, sacI ÝtIitmaH je wUl n =va de,
te y=a=R Aa„a=Rtane sa\xe, Ane tehna ALp jNm Ô`va. Aa sacuH hxe ke Aa, je hoy
te qÌH &anI Ô`e, Aap`ne kaH{ qbr pDe nih AevI l=Dp=DnI vat AhÄ n=I. indÈØ
svÈTk<Ú Aa„\mRne laEikk \mRnI sa=e smNvy kre, tene vItragnI Aa&a mane Ane go!a
vaze Ae cale nih. ma!e mtdxRnna im+yaAag/hne KoDIne, je A5e kæo te magRne sa\xe
tena wv ALp Ô`va. je pHdr wv kæa Ke te vItragdxa Aara\k cair5=I kæa Ke.
Sv$pacr` Ae!le Aara\na.
]âa to AqHD Ke p` jevI pU`R xuâ Sv$pnI ]âa ={ tevI hÒ iS=rta n ={
hoy, Ane m|ym Aara\na=I jeno ÝyTn m|ym hoy tene pU`R iS=rtanI wavna=I
AqHD Aara\na pHdr wv su\I rhe, to pU`Rtane pame. sMyGdxRn vmI n Ôy Ane sa=e
cair5nI rm`ta hoy tene v\umaH v\u pHdr wve moÙ =ay. sMyGdxRn Ae!le Aa„wan,
Ae AevI ApUvR Ôg<itmy ivvekdxa Ke ke te wav cair5gu`-Sv$piS=rta laƒa ivna
n rhe. Aa„ano cair5gu` Aa„a=I iwNn n hoy. jem goz=I gzp` ÔuduH n=I, tem
Aa„anuH y=a=R wan =yuH tene rag Ane rjk`no ki`yo (prwavno AHx) maramaH n=I,
Aem &anmaH AivkarI AanHdnuH shj pir`mn =ay Ke. te &andxa vDe y=aQyatcair5
Ýaº =ay Ke. AhÄ pHdr wv kæa Ke te cair5 siht smjva. Kõa=I dsma gu`S=an
su\I A\UÌH cair5 Ke, Kõe gu`S=ane pU`R cair5 n=I. pU`R cair5 n=I TyaH Aayu*y pUÌH
=ay to, cair5 KU!Ine co=uH gu`S=an AavI Ôy Ke, Ae jrI sU"m Nyayno ivØy Ke ke
Aek vqt Aa„wan =ya pKI te gme TyaH Ôy, p` te bIj kaym rhe Ke. —sHt bIj
pl!e nih, Ôe Ôug Ôy AnHt, êc-nIc Fr Avtre toy sHtko sHt,˜ Ae Nyay lagu
pDe Ke. Aa K pd=I svaÅg Aa„Sv$p je Ýkare kæuH Ke teno AHtr ivcar kyaR pKI jene
potanI ÝtIit AavI Ke tene ALp jNm Ô`va. SvsNmuq =va=I &anmaH wed ke
ivkLpno Awav ={ne gu`I Ane gu` Aek$pe pir`me, Tyare piv5 Sv$pno Ýg!
Anuwv =ay Ke.
xi›$pe je pU`R pd Ke, tenI ]âa Ane Ôg<it=I xuâtanI Ôtno Anuwv Ýg!–o
temaH prvStuno Aa]y kem hoy? pote AqHD &ayk cEtNyßyot wgvan Ôgto Ô`e ke
maramaH bH\ n=I, ragno AHx n=I, Aem pr=I Ôudo rhIne &anmaH !kI rhe te cair5dxa-
moÙmagR Ke. pU`R vItragdxamaH iS=rta kyeR pU`R cair5
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
3p6) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
&an AqHD&anmaH vteR Ke¸ Aa„a=eR Aa K pdno ivcar krnarne Awed Aa„Sv$pna
y=a=R &an=I KAe pdno svaÅg in`Ry =ay Ke. isâpd sHbo\k Aeva saca &anno
in`Ry krnar, K pdna suivcar$pI AHkura, he ix*y¦ tara Aa„ãƒmaH=I fu!ya, Ane teH
te j AHtr ivcar krIne pUKya Ke. Aa ga=amaH AevI rIte F!na krI Ke ke Aa„a AnHt Ke
Ane te SvtH5 Ke, Ane kevz&anIna &anmaH jevuH pU`R xuâ Aa„ムKe tevuH Aa K pd=I
AhÄ sa|y Ane sa\n$pe isâ kyuÅ Ke. SyadŸvad=I Aa„anuH AekTv xuH Ke Ane te kem
pmay te isâ kyuÅ Ke, te=I teno y=avtŸ ivcar Ane in\aRr =yo te moÙmagR Ke. ko{ Aek
pÙno Aag/h kre to te im+ya Ke. 104 ga=a su\ImaH K pdnI svaÅgtano in`Ry btaƒo,
AnekaNt vItragmagR kho ke svaÅgta kho, bNneno A=R Aek j Ke. ãVySvwave Òv
AiÊy Ke, pyaRye potana j kayR=I siÊy Ke, pr ma!e AiÊy Ke. Aem ktaR-AktaR,
wo›a-Awo›a, moÙ, moÙno _pay, inTyp`uH-AinTyp`uH vgere Aa„amaH kem F!e Ke te
Aa KAe pd=I isâ kyuÅ Ke. Ôe ko{ AamaH=I Aekp` AekaNte (Aivcar=I) _=ape to
moÙmagR isâ =to n=I. y=a=R Sv$pnI ]âa ivna je Òv _NmagR=I sHtoØa{ Ôy te je
kH{ kre Ke te b\uHy ê\uH kre Ke. tenaH v/t, tp, pu~yaid ƒvhar (naminÙepe teno
Aawasma5-k=nma5 \mR) kmRwav$p A&an siht Ke. Aa K pdmaH j b\uH
vItragdxRn sma{ Ôy Ke. 106
hve mui› ko` mezve te btave Ke :-
Ôit veØno wed nih, kæo magR Ôe hoy¸
sa\e te mui› lhe, AemaH wed n koy. 107
Aa K pdnI svaÅgta=I Aa„pda=R-vStuSv$p SvyHisâ Ke. temaH y=a=R ÝtIt,
lÙ, Ane ragriht Sv$pacr`$p AqHD Svanuwv hoy te mui›pd pame¸ Ae!le ke
AnekaHt, loko¿r Aa„\mR, svR& Ýwuno magR A5e kæo te j Ke baænaH ilHg, veØna
wed, êcTv-nIcTvno wed prma=RtÀvmaH n=I¸ kar` ke vItragdxanI sa\k wUimkamaH
ANy=a baæacr` ilHg hoy nih¸ jevuH ijnagmmaH kæuH Ke tevuH j hoy. Ôit-veØna
ivkLpno wed vItragmagRmaH n=I. je vStuSv$pnI y=a=R ÝtIit kre Ane Nyay smje tene
êc-nIcp`ano, ke saHÝdaiyk vex vgereno ÝÆ n rhe. te sHbH\e je Sv$p Ane inüy-
ƒvharnI ßyaH jevI myaRda Ke TyaH tene te rIte Ô`e Aevo Sv-pr Ýkaxk sMyG&anno
Svwav Ke. te hey-_padeyne smje Ke, Ane ßyaH ßyaH je je yoGy Ke tene y=aS=ane, ivvek=I
jem F!e tem ãƒ, Ùe5, kaz, wav Ae care Ýkare Ô`e Ke. Nyay magRmaH je shj moÙmagR-
sa\kdxa A5e khI Ke, tenI wUimka Ýma`e paHc mhav/t vgere baæv/tna xuw ivkLp Aave
te p` baæ
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
3p8) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ke, Aem AiwÝaymaH y=a=Rp`e prne jtuH kyuÅ Ke. Ane ing/Å= muinpd-pU`R vItrag-
cair5nI wavna wave Ke. AinCKk hova=I pUvR ÝarB\kmRnI injRra =ay Ke. p` jene
Aa„&an n=I Ane baæ=I bIÔnI ceÚa ÔevI Ke, rag Ane pu~ymaH moÙno _pay mane
Ke, tene AiwÝaynuH wan nih hova=I, Aa„a ragriht pr=I Ôudo Ke te Nyay nhÄ
smÔy. xaÏ saHwzxe to potanI ¹iÚ mujb te qtvxe potane AHtrHg kØay ke!la
F!–a Ke tenI saÙI ko` Aape? kØay maro n=I Aem Aa„ana lÙe kØay patza paDya
ivna mumuÙuta-Aa„ai=Rta hoy nhÄ. rag, äeØ, t<*`a, low, mmTv jene jray KoDva n=I,
KtaH Aaqa moÙnI vat krvI Ke Ane bIÔna doØ Ôeva Ke, te Òvo SvCKHdI Ke. jene y=a=R
pa5ta Ýg! krI Ke. tena jNm ALp hoy Ke, te Aa„a=±nI piv5 dxa kevI hxe te
ivcaro. ko{ khe kØaynI _pxaHtta pKI =xe, Aap`e hm`aH moÙnI vat krone¦ p` Ý=m
wUimka to tEyar kro¦ sHsarmaH dehaidmaH suqbuiâ KoDI manaid kØayno F!aDo kyÈ ivna
AHtr vEraGy hoy nih, ê\a Òvo A|ya„xaÏ SvCKHde vaHcIne potanI ¹iÚAe tene
qtvxe. te ê\uH vetray temaH kaH{ &anIno doØ n=I. A5e ;pa5e Ýwuta Ýg!e' Ae ma!e
y=a=R mumuÙutanaH lÙ`o khel Ke ke Êo\aid kØay jena patza pD–a Ke, ma5 Aa„ane ivØe
moÙ isvay bIÒ ko{ [CKa n=I, sHsarna wog ÝTye _dasInta vteR Ke, Ane [Nãna suq
p` Jerna Pyala jeva Ô`e Ke tene pa5ta khevay. p` pu~yno wv saro AevI jenI t<*`a
Ke, tene AnHt wv krvano wav êDa`maH Ke. Aa„anI piv5 dxa te ApUvR indÈØta Ke,
te kaH{ vato n=I.
ko{ inüyawasI bole Ke ke:- —pu~ynaH fz to jD pda=Rno gu` Ke. Aa„amaH tenuH
ktaR-wo›ap`uH n=I, te ivØyo kH{ bH\nuH kar` n=I¸ ma!e teno Tyag krvano äeØ n
krvo, Aap`e to &ata KIAe tene wogvvamaH Aa„ane doØ n=I, pUvRna wogavzI kmRno
_dy Ke, je =ay Ke te _dy Ke, _dyne ko` rokI xke?˜ teAo puruØa=RhIn ={ SvCKHdna
vaÉ–o bole Ke. Ae Ýma`e inüyawasmaH vteR te A&anI Ke. \maR„ane puruØa=RnI
nbza{=I ALp kØay ke sHsarÝsHgno yog hoy te j¡dI vat Ke. temaH lex p` AhHTv-
mmTvbuiâ \maR„ane hotI n=I, p` inTy&an cetnanuH j SvamITv vteR Ke. cEtNynI
Ôg<itna wanmaH \maR„ane cÊvt± pd AaƒaH hoy KtaH, _krDe fUl Ane ivÚa jem srqaH
mane Ke tem, cÊvt± pd ke bIÔH sHsarIpdne te tuCK mane Ke, pU`R vItragpdnI wavna
wave Ke. potane ivØyo ÝTye Ait _dasInta Ke, KtaH bhar=I sHsar, ƒapar, Aaid yog
deqay p` te ivcare Ke ke Aa Ù`e Aa rag !zI Ôy to Ù`var sHsarmaH éwuH rhevuH n=I,
AevI sHsar=I _dasInta vteR Ke. tene svR Ýa`I ÝTye AkØaykÌ`abuiâ vteR Ke¸ teva Òvne
moÙa=± khIAe. ga=a 38 maH Ýa`I
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
360) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
(ta. 21-11-39)
Aa„a prma=eR pU`R xuâ, Sva\In, AsHg tÀv Ke. tenI KeLlamaH KeLlI pU`R
piv5tanuH nam moÙ Ke mumuÙu Òvne Ý=m xm, sHveg Aaid gu`o, kØaynuH patzap`uH Ane
sHsar ÝTye _dasInta hovaH Ôe{Ae. pu~yaid ko{ p` prvStunI [CKa-pra\Inta
Aa„amaH n=I. mare maruH pU`R Sva\In Sv$p j Ôe{Ae. bIÔuH nih, AevI tenI wavna hoy
Ke. SvgRnI, pu~ynI, [Nã ke cÊvt±naH suqnI [CKa hoy to moÙnI ruic n=I. ma!e Ý=m
Aa gu`onI pa5ta Ôe{Ae. kæuH Ke ke Ý=m Ôe kØay-mmta F!aDe nih to tdŸn mu›, xuâ,
AsHg Aeva Aa„anI ;ma5 moÙ AiwlaØa' n=I. Aa„a=±ne prnI kaH{ [CKa n hoy. te
AevI wavna wave ke, maro Svwav pU`R xuâ xi›$pe Ke, te Ýg! kruH temaH vCce kH{
_pai\no SvIkar n Ôe{Ae. bIÔ ma!e wluH krva éwo rhuH AevI xuw mnnI buiâ p` n
Ôe{Ae, AevI ma5 moÙ AiwlaØmaH parkuH kaH{ krvuH g/hvuH-KoDvuH AavtuH n=I, kemke huH
bIÔnuH kaH{ krI xkuH tevuH maÌH Sv$p n=I.
ÝÆ :- tI=Åkr wgvan =nar Aa„aAe AevI wavna kem krI ke —svR Òv kruH
xasnrsI, AevI wav dya mn _lsI.˜
_¿r :- —huH b\a Òvone Aa„\mR pmaDuH˜ Ae vcn paKz potano xuâ Sv$pno
ivkas =vanI ¹iÚ Ke. temaH bharna inim¿no _pcar Ke. huH prne Aam krI dë AevI
[CKane ko{ @Ik manta hoy to teno A=R Aem =ay Ke ke ßyaH su\I prÒvo \mR n pame
TyaH su\I huH mara Sv$pmaH iS=r n =aë, piv5 n =aë, Ae!le mare maro moÙ n krvo
Aem =yuH. Aeva AiwÝaymaH moÙ krvanI Ìic É–aH AavI? potane je pU`RnI Ìic Ke,
temaH var lage-kaz Ôy tevI wavna n hoy. —ruic AnuyayI vIyR.˜ ko{ vStunuH
posa` AaƒuH pKI vaydo krvo ke te hm`aH n mezvuH, jtuH kruH Aem n j bne. —ma5 moÙ
Aiwlaؘ temaH ragnI v<i¿no xuwwav p` hoy Ke, KtaH ßyaH su\I iS=r dxa pU`R n=I
TyaH lgI huH bIÔne \mR pmaDvamaH inim¿ =aë, Aho Aavo _¿m \mR jgtna Òvo
smÒ Ôy to @Ik vgere xuw ivkLp AavI Ôy, p` te AiS=rta Ke, doØ Ke, teno Aadr
prma=RmaH kem hoy? ;pU`R =aë' Ae pU`R vItragdxano Ýem te SvwavnI pU`RtanI
AiwlaØa (AiSt$pe) Ke, Ane —wve qed˜ te Aaqa sHsar ÝTye Aruic, _dasInta Ke
Ae!le SvtÀvmaH prnI naiSt Ke. temaH Amuk xuw pir`am kruH, pu~yno wav kruH Aevo
wav n Aaƒo. jra p` xuw-Axuw v<i¿ Aave teno p` nkar Ke, Aadr n=I. KtaH
cair5maH ivxeØ iS=rta n=I TyaH lgI te ÝxStrag dev-guÌ-\mRna Sv$p-
(vItragSv$p) nuH bhuman kre Ke, p` temaH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
362) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
pa5e Ýwuta Ýg!e j, te ÔtnI pa5tanI qatrI potane ivro\ riht =vI Ôe{Ae. sa\n
n mze temaH potano vaHk Ke. mumuÙu ÒvnuH _padan (pa5ta) tEyar =ay temaH sheje AevuH
pu~y bH\ay ke te loko¿r pu~ynaH inim¿, saÙatŸ sTpuruØ tI=Åkr wgvan vgere
sTsmagmnaH inim¿o, Ane sdŸbo\nuH ]v` mZya ivna n rhe. je`e sHsarne pUH@ dI\I tene
Aaqo lok _pkarI inim¿ Ke. ij&asune potanuH sdŸbo\$p AaquH xuâ Sv$p xuH Ke, Ane
teno xuH _pay Ke, tenuH j Aek lÙ Ke, te=I tene sdŸguÌ-yog mze j.
Aagz kæa teva Aa„a=± sulÙ`van Òvne, sdŸguÌno je _pdex Ýaº =ay Ke tene
stŸ ]v` khevay Ke. te sdŸguÌno _pdex =taH potane AHtrmaH bese ke Aa„anuH vaStivk
Sv$p Aam j Ke, Aevo in:sHdeh w`kar Aave Ke, tene Aƒ›p`e kar` Ýg! =ay Ke,
Ane ¹# Ìic v\e Ke, tene —vteR AHtrxo\˜ Aeva Aa„Sv$pno Aadr =ay Ke. pU`R piv5
Sva\In stŸ xuH, Aeva Aek j lÙne vzgIne te AHtrnI xo\maH vteR Ke, Ane te=I Aa
cEtNymUitR piv5 &anSv$p je in$pai\k tÀv Ke, tenuH wan te mumuÙu AvXy pame Ke. AhÄ
suivcar`a Ae!le Aa„bo\nuH mnn tene sa\n kæuH Ke. sMyGdxRnnuH sa\n xuH te —vteR
AHtr xo\˜ Ae pdmaH mUkI dI\uH Ke. AhÄ bhar=I sa\n kæuH n=I. bhar=I to inim¿
AaquH jgt tara wav mujb tEyar Ke. sTpuruØno _pdex layk Aa„ane j hoy Ke. drek
Aa„a pU`R piv5 &ataãÚa cEtNyma5 Ke, temaH parkuH krvanuH Aave nih. ma!e Aa„ane
Aozq, Aa„amaH Aa„anI ]âa kr, Ae vcnno Aaxy xuH Ke tenuH y=a=R mnn kre to
smÔy ke maro Aa„a pr=I iwþ indÈØ xaHt Ke, piv5 &ananHdmy AivnaxI Ke Ane te
Aem j Ke, AevI Afr ]âa$p sMykŸ ÝtIit tene =ay Ke Ae!le ke pU`Rtane lÙe vtRmanmaH
sTy puruØa=RnI x$Aat =ay Ke. jene ij&asa ne pa5ta Ke, tene sdŸguÌ inim¿ AvXy mze
j. ix*yne potano indÈØ gu` potanI sacI smj`=I Ýg!–o Ke, KtaH te \maR„a ix*y,
Ait inmaRnI ={ne ]IguÌnuH bhuman kre Ke. Ane khe Ke ke-Ýwu¦ he na=¦ he sdŸgu̦ Aape
j mne Òvtdan AaPyuH, Aape Aaqo Aa„a AaPyo, Aem ivny kre Ke. te prma=eR potano
ivny Ke, AqHD stŸno Aadr Ke. potana gu`nuH bhuman =taH pote sdŸguÌne ApR`ta kre
Ke, Ane inmaRnta Ýg! kre Ke, te j gu`InuH (Aa„anuH) mahaTMy Ke. 109
hve xuâ (sacuH) smikt ko` pame te khe Ke :-
mt dxRn Aag/h tÒ, vteR sdŸguÌ lÙ¸
lhe xuâ smikt te, jemaH wed n pÙ. 110
364) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ýma`e Aagz v\tI Ôy Ke. jenI ÝtIit Ke, tenuH lÙ Ke Ane Ae AqHD &an-Ývah vDe
Sv$p pir`itmaH rhevuH te j Aa„\mR Ke. AhÄ —v<i¿ vhe inj wavmaH prma=eR smikt˜
kæuH Ke, top` te pU`R cair5 siht prmavga# smikt n=I. sMyGdxRnmaH wed-wHg
n=I, p` cair5 vgere gu` Ýg! =vanI ¹iÚAe, smiktna be A=va 5` Ýkar khI
xkay Ke :- (1) kar`$p nEgmnye _pcar=I smikt, (2) inüysmikt (3) prm
Avga# smikt. 17mI ga=amaH —SvCKHd mt Aag/h tÒ, vteR sdŸguÌ lÙ, smikt tene
waiqyuH, kar` g`I ÝTyÙ tene kar`$p _pcar=I ƒvharsmikt kæuH Ke. kem ke
inüysmiktnuH kar` Ke, Ane Aa 109-110 ga=amaH kæuH Ke te inüysmikt Ke Ae!le
xuâ sMyGdxRn Ke. AnHt&an, AnHtdxRn, AnHtsuq Ane AnHtvIyR Ae gu`o pU`R Ýg!e
tevI vItragdxa Ýg! n =ay, TyaH su\I prm Avga# smikt n khevay. smiktna wed
paDya te=I kaH{ ÝtIitmaH fer n=I, wed n=I. jevo Aa„a svR& vItrag wgvanna
&anmaH Ke, Aevo j pU`R xuâ Sva\In potane maNyo Ke, ma!e ÝtIitmaH AaHtro n=I¸ p`
gu`o je pU`Rp`e Ýg!–a n=I Ae ApeÙaAe fer paDyo Ke. xaÏmaH kevz&anIna sMykŸTvne
prm Avga# sMyGdxRn 13 me gu`S=ane kæuH Ke, kar` ke TyaH bIÔ 5`e gu`o pUra éFDI
Ôy Ke. 4 =a gu`S=ane je Ùaiyk smikt kæuH Ke te p` isâ wgvan jevuH j inmRz
inüy sMyGdxRn Ke. te Ýg!–a pKI te paKo n pDe Ae ¹iÚAe tene Ùaiyk kæuH Ke. je dxa
éFDI temaH Ae!le ke Aa„-ÝtIitna wanmaH iv¼™ AavvanuH n=I, Ane paKo pDvano
n=I. Aa„a AqHD tÀv Ke¸ tenuH vaStivk Sv$p AhÄ ÝtIitmaH AaƒuH Ke, te pU`RnI
ÝtIit AqHDp`e vteR Ke. pU`R xuâ AvS=a hÒ Ýg!I n=I p` pr=I j¡dap`anuH potane
wan =yuH Ke. 111
hve smiktnI inmRz v\tI jtI \ara=I kmRna inim¿=I =ta im+yawas, Ae!le ke
ivkLp !azI vItragdxa Ýg!e Ke Aem kæuH Ke :-
v\Rman smikt ={, !aze im+yawas¸
_dy =ay cair5no, vItragpd vas. 112
te smiktnI v\tI jtI \ara=I haSy, xok, rit, Arit, ragaid je kH{ ivkarI
AvS=a Ke tene Ane pUveR w/aHitp`e kmRbH\n kyuÅ htuH tene &annI iS=rta vDe !aze Ke.
Svwavsmai\maH Ae!le ke shjSv$piS=rtamaH !kvuH, Aeva shj cair5no _dy =ay Ke.
wgvan Aa„a shj pU`R&an Sv$p Ke, tenuH y=a=R wan =yuH Ae!le kmRne !azuH Aevo
ivkLp p` SvamIp`e n rhe. potana shj SvwavmaH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
368) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
A&anmaH ê\o hto, te SvyH sTsmagm vDe Ôg<t =yo. ko{ saco ij&asu Aa„a=± wUl
!azva tEyar =ay, tene sTpuruØno yog AvXy =ay Ke. bhar=I yog n mze to AHdr=I
y=a=R sma\an Ôge, Ane te=I prvStumaH je suqbuiâ =tI htI te !ze Ke, Ane
Aivro\p`e Svanuwv =ay Ke. —AaropIt suqw/m !Zyo waSyo Aƒaba\.˜ rqDvamaH-
A&anmaH AnHtkaz vITyo, p` te wUl !azvamaH AnHtkaz Ôe{Ae to SvwavnI ikHmt
xI? Aek j smymaH Aa„wan =ay Ke, p` tenuH fz Ô`taH AsHQyata smynI var lage
Ke, tenuH kar` KÍS=p`uH Ke. pU`R Sv$p jevuH Ke tevuH Ô~yuH, maNyuH te sa=e j pU`Rtane lÙe
x$Aat =ay Ke. vtRmanmaH sa\kSvwavp`e xuâtano AHx pU`RmaH=I éFDyo te pU`Rne
phÇcI vzvano ÝyTn (puruØa=R) vteR Ke-=ay Ke. ßyare Aa„a potanI xuâa„pir`itne
Aek j smymaH &anmaH pkDI xke Tyare, te j smye kevz&an Ae!le pU`R xuâ svR&dxa
Ýg! =ay Ke. Aa„a Anaid AnHt Ke, temaH drek smye potanuH Sva\In behd sam+yR Ke. te
Aek j smymaH pirpU`R Ke, Ane i5kaz stŸ Ke. vtRman AvS=amaH potanI xuâtamaH iS=r
={ne pU`R Sv$pnuH lÙ kyuÅ, Tyare prna sHbH\ riht in$pai\k vStuSv$pnI ]âa ={.
te=I AnHtkazmaH je wUl$p bH\wavmaH !knaruH &an wvhetu =tuH htuH, te &an Aek smy
ma5maH pl!Ine mui›nuH kar` =ay Ke. je wave AnHt sHsarna bIjno nax =ay Ke, te j
wave moÙ dxanI _Tpi¿ =ay Ke. te wediv&an vDe AnaidnuH A&an pl!I puruØa=RnI
iS=rta=I, potana behd AanHdSv$pnI Sva\Intano SvIkar krtuH &an szHg AbH\wav
Ýg! kre Ke.
inrpeÙ moÙSvwavnI ¹iÚ Ýg! krva=I pU`R piv5 k<tk<Ty in:xHk Aa„\mRnuH
ApUvR rhSy smÔy Ke. 114
hve AhÄ piv5 AkØaywav (Aa„\mRnI sacI AihHsa) je AnHt &anIAona
ñdyno mmR Ke te khe Ke :-
KU!e deha|yas to, nih ktaR tuH kmR¸
nih wo›a tuH tehno, Ae j \mRno mmR. 11p
xuwaxuw rag t=a dehaidmaH Aektano Anuwv te sHsar Ane tena=I mu› =va
i5kazI inmRz &ayk Sv$pmaH Aektano Anuwv te \mR A=aRtŸ moÙmagR Ke.
&anSv$pmaH deh, mn, va`I, kmR Ane nokmRno Aek$pe was =vo te deha|yas Ke.
mnnI AHdr ÔeDa` krva=I xuw-Axuw pir`am je =ay, te p` Aek Nyaye deh Ke. pu~y-
pap, hØR-xok =ay tenuH kamR` xrIr kar` Ke. temaH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
370) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
sa\ar` Òvone in`Ry krvamaH F`I mUHJv` pDe Ke¸ p` teAo mnn kre to
F`I srz waØa=I Aa Aa„isiâmaH êDuH rhSy mUkyuH Ke. saca &annI smj` ivna
dev, guÌ, xaÏno _pkar =ay nih. gujratI waØamaH tÀvnuH êDuH rhSy Aa xaÏmaH
Ôher kyuÅ Ke. je vat je Aaxy=I khevamaH AavI Ke te Aaxy smjva=I kLya` Ke.
bakI xBdo vaHcI jnara F`a Ke, Aekla xBdo vaHcI jnaranuH kLya` ={ xktuH n=I.
p` tenuH mnn Ane sacI smj` krva=I kLya` =ay Ke. jene sacI smj`nI Ìic
Ke, te`e &anI puruØoAe je Ýkare Aa„ane kæo Ke te j Ýkare, Aa Aa„isiâmaH
Aa„ane kæo Ke, teno iv¬as krvo, Ane stŸsmagmvDe teno inTy AWyas krvo.
Aa„amaH xuâ &an isvay prma`u ma5no sHbH\ n=I¸ tuH inTy moÙSv$p Ko, te=I
jevo Ko tevo =a, Aem Aa 11p mI ga=amaH kæuH Ke. je potana sTSv$pne smßyo te
_pkarIno prm _pkar =yo Ke Aem khI, _pkarInuH bhuman-ivny kre Ke. je potana
Sv$pne smßyo te`e dev-guÌ-\mRne SvIkayaR Ke. te j stŸnuH bhuman Ke. dev, guÌ Ane
\mR Ae 5`e sTSv$p vItrag Ke, indÈØ Ke, teno Aadr Ae!le sHsarno Aadr nih,
prpda=Rno pircy nih. Aek gu` Ýg!taH b\a gu`o AHxe AHxe sa=e Ýg!e Ke, Ane
kevz&an =ye pirpU`R =ay Ke. pU`R piv5 vItragSv$p svR& wgvHt prma„a
khevay Ke. jem Ke tem Aa„a Ane jD, Svwav ivwav, kØay-AkØay, ktaR-AktaR,
siÊy-AiÊy, wo›a-Awo›a, inTy-AinTy, vgere Anek \mR Ô`I inTy&an
vStuno j Aa]y krvano Ke. pUvaRprivro\ riht in`Ry =vo Ôe{Ae. loko
sHsarmaH=I kH{k inv<i¿ l{ne Sv-prno ivcar kre Tyare smÔyne¦ lokone tenuH
mnn j n=I. AnHt suqSv$pne pamvanI sacI ij&asa Ane tÀv ivcar kyaR ivna
pa5ta p` É–aH=I Aave? AhÄ to ]Imde in:sHdeh tÀvne Ôher kyuÅ Ke, ke prnI mmta
KoD, tÀvno AWyas kr, Ane kevz injSvwavne j Ô` xuwaxuw Aas/v sHsar,
dehaidmaH kt<RTv-mmTv$p deha|yas KoDe to j AsHyogI Sva\In pU`R&anFn Sv$pnI
]âa-Anuwväara xuâ icdanHd Aa„\mRne pame. 11p, 16, 17, 18 Ae car ga=aAo
rhSypU`R Ke, bhu êcI Ke. 11p
Òv pote j moÙSv$p Ke Aem AhÄ khe Ke :-
Ae j \mR=I moÙ Ke, tuH Ko moÙ Sv$p¸
AnHt dxRn &an tuH, Aƒaba\ Sv$p. 116
Aava wanvDe je Òv potane moÙSv$p smje Ke tene moÙ =ay Ke. moÙ to
AvS=a Ke, ムAqHD Ke. sa\k Ane sa|y Ae!le ke kar` Ane kayR Svs¿amaH
Sva\Inp`e Ke. Aa„amaH moÙ xi›$pe Anaid AnHt Ke. ヹiÚAe sHsaravS=a
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
372) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
sa\kwav Ane moÙ$p sa|y jem Ke tem AhÄ btaƒaH Ke, kH{ gopƒuH n=I. ko{ k=n
ma5 \arI raqe Ane gu` n =ay to temaH &anIno doØ n=I.
(ta. 23-11-39)
Aa„a &anSv$p Ke, temaH prnuH ktaR-kmRp`uH n=I. ma5 potana &anmaH iS=rta-
AiS=rta ={ xke Ke, pote inTy inwRySv$p Ke, KtaH qo!I g`trI krIne wy ke rag
_pÔve Ke, te potanI wUl Ke¸ prvStuno doØ n=I. Aa ga=amaH tuH j moÙSv$p Ko Aem
kæuH. 116
Aa„ano Svwav xuH Ke te ga=amaH btavI, te Svwavno je ivcar kre te j xuâta
pame Aem j`ave Ke.
xuâ buâ cEtNyFn, SvyH ßyoit suq\am¸
bIÔuH khIAe ke!luH? kr ivcar to pam. 117
Aa„a Aek ム(pda=R) Ke, teno cEtNySvwav Ke, tenI y=a=R ÝtIit
(sMyGdxRn) =ye pU`RnuH kar` Ýg! =ay Ke, te sa\kSvwav pU`Rtane lÙe AHxe éFDIne
pU`R ={ Ôy Ke. te SvyH buâ Ke, te ãƒSvwav Kek te Ùe5=I AsHQyat Ýdexa„k xuâ
cEtNyFn Ke. kaz=I potana xuâ pyaRyna pir`mn$p Ane wav=I AnHt &anaidgu`
Sv$p Ke¸ te=I dehaid svR prãƒo=I j¡do Ke. —dehaid˜ maH pu~y pap$p xuw-Axuwwav
(ragaidk ivkar), Aa@ kmRÝk<it t=a smSt prムjD prma`u, te b\uHy Acetn pr
smÒ levuH. vStuSvwavmaH xuw-Axuw ivkLp n=I, prma`u ma5nI _pai\ n=I.
Aa„a prpda=RmaH ko{ Ýkare wzto n=I, Ane prvStu Aa„amaH wzI jtI n=I.
prma=R ¹iÚ=I Ae!le ke sacI ¹iÚ=I Aa„a xuâ j Ke. pa`Ino Svwav xItz Ke, tene
AiG™ _pr mUko top` temaH drek Ù`e AiG™ne bUJavvano Svwav Ke. wgvan Aa„a
piv5 &atap`uH wUlIne pu~y-papvazo KuH Aem manI, ivkarI AvS=avazo ={,
xuwaxuw _pai\$p pyaRyno potamaH SvIkar kre te ê\I maNyta Ke. te wUlne Aek j
smymaH !azIne potane AsHg, AwUlSv$p Ô`e, mane Ane &atana &anmaH @re, to te
_pai\$p wUl-AvS=ano ASvIkar ={ Ôy Ke, Ane ivwav=I KU!vuH shjp`e =ay Ke¸
te cEtNynI Ôt=I =ay Ke.
AH\aruH !azvano _pay Aek Ýkax j Ke, bIÔ _pay=I AH\aruH !ze nih. tem A&an
dUr krvano _pay Aek sacuH &an j Ke. te=I kæuH Ke ke —KU!e deha|yas to, nih ktaR tuH kmR,
nih wo›a tuH tehno, Ae j \mR no mmR.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
374) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
[Ú-AinÚ manI sHyog Ane ivkar trf=I potanuH AiStTv deqe Ke te=I tene wy Ke, xHka
Ke, prmaH @Ikbuiâ Ke, inim¿a\In v<i¿ Ke¸ ヹiÚvaza &anIne AsHg pU`R
&anFnSvwavnI ÝtIt Ke, te=I SvyH inwRy Ke, temaH Aek AHx p` wy ke xHkano Ývex
n=I. cEtNySv$pne AozqavtaH paHc gu`vack ivxeØ` Aa ga=amaH Ke, te vaCy$p pda=R
cEtNyFn wgvan Aa„a Ke. Fn Ae!le inibD, k@` Ke temaH prvStuno Ývex n=I.
SvctuÚy=I AiSt$p Ane prctuÚy=I naiSt$p sda potana ixvSv$p &ayk
SvwavmaH Òv iS=t Ke. vtRman pyaRymaH potanI wUlne kar`e Axuâ Ke te prma=R¹iÚmaH
gaE` Ke. A5e paHc bolmaH cEtNyãƒnaH ãƒ, Ùe5, kaz, wav F!e Ke. xuâ Òvムte
cEtNynuH AqHD SvÙe5 Ke, te AnHt suqin\an Ke, Sv$panuwv vDe behd suq-AanHd Aek
Aek smymaH Ke, te behd xi› i5kaz Ke. te SvyHßyoit Ae!le potamaH Ýkax$p Ke. For
rai5na AH\karmaH p` AH\karna prma`une Ô`e Ke, Ae!le pote SvyHßyoit Ke¸ ko{ p`
tene ÝkaxtuH n=I. Svwave j tuH Aoipt, xoiwt, ÝkaxSv$p Ko, taro &anÝkax Ýg!
=vamaH ko{ mddnI j$r n=I.
ÝÆ :- ;Aa„a Aavo j Ke' Aem Aozqavnar ÝTyÙ sdŸguÌ sTpuruØno yog mze
to te magR deqaDene?
_¿r :- sTpuruØne Aozqnar to pote Ke, Ôg<tSv$p Ke, te kona=I Ô`e Ke?
teno in`Ry kro. shu ko{ pota vDe Ô`e Ke, pr=I ko{ Ô`tuH n=I. jene stŸ Sv$p
Ô`vanI sacI ij&asa Ke tene sTsmagmno yog =ay j. je pa5ta mezve tene kaH to
pUvR sHSkarnuH Smr` ={ &anI puruØno yog yad Aave, Ane kaH to bhar=I sdŸguÌ ÝTyÙ
_pkarI inim¿ =ay. te rIte Aozqnar _pkarIno _pkar wUle nih. stŸ Ane sdŸguÌnuH
bhuman kre, Ane tene _pkarI mane, p` sdŸguÌne AozQya ivna, smßya ivna xo
_pkar =ay? b\a Òv Anek vqt saÙatŸ svR& pase j{ne dehna, pu~yna @a@na dxRn
krI Aaƒa Ke. khevt Ke ke —kevzI Aagz rhI gyo koro.˜ Aeva kevz&anßyoitSv$p
cEtNy wgvan, vItrag svR& prma„a ÝTyÙ mZyaH KtaH tene wav=I n Ôeya p`
deh=I Ôeya. wgvannI va`I wav=I n saHwzI p` xBd saHwZya. Aem ßyaH su\I
&anIne AozQya n=I TyaH su\I tene kH{ Svgu`no law n=I. ma!e tEyarI pa5ta,
prIÙaxi› potanI Ôe{Ae. Aagz khevayuH Ke ke mumuÙu stŸ Ane sdŸguÌnI Aozq
krvamaH mUHJay nih.
paHcmo bol :- tuH suq\am pU`R AanHdmy, Ae!le ke Aƒaba\ suqnuH \am Ke. te
ixvsuqmaH-in$pai\k AanHdmaH rHcma5 _pai\-ba\a n=I. jem c`amaH be gu` Ke: kaca
c`amaH Svad wyÈ Ke¸ p` AÝg! hova=I Svad n Aape, Ae!le
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
376) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ko{ _pay n=I. je Svwav Ke tenuH &an, Ane te &annI iÊya kr to moÙ pam. moÙ Aek
AvS=a Ke, je isâdxa xi›$pe Ke te Ýg! krI Aa ixvSv$p prm suqne pamIx. te
Ôtna stŸ sa\n=I tuH te pdne pamIx. Ai\k xuH khevuH? =oDuH kæuH F`uH krIne manje¸ Aem
tara Svwav=I vat Ke, Aene F`a Ýkar=I khI Ke. pU`Rtana lÙe pU`m R aH @rvano ÝyTn kr
Ae sa\n kæuH. 117
_pr kæo te in`Ry sveR &anIne Ke Aem khI ivØy pUro kre Ke :-
inüy sveR &anIno, AavI A5 smay¸
\rI maEnta Aem khI, shjsmai\maHy. 118
Ae prmpdÝaiºno _pay Ane _pey, sa\n Ane sa|y jem kæaH Ke tem Ô`e Ane
AHdr @re to, Aa Aa„wgvanne svR doØ t=a Axuâ yognuH $H\n =taH AyogIdxa ={
Ôy Ke, tevo in`Ry Ý=m Aave Ke. Aa NyaymaH (wavmaH) AnHt &anIno inüy sHÙepmaH
sHkelayo Ke. svR &anIAono Aivro\ in`Ry A5e AavIne smay Ke. je je in`Ry kæa te
b\a Aa„\mRne AnulÙIne kæa Ke. AnHt &anIno Aekmt (AiwÝay) Ke Ane Aek
A&anI Òvna AnHt mt Ke. A&anIAona b\a mt im+ya hoy Ke. im+yaTvkmR-mohkmRna
AnHt prma`una ivic5 rsmaH ÔeDava=I AsHQyat Ýkarna A|yvsay épje Ke. temaH
A&anI Òv potana AiwÝayne AnHt Ýkare qHDqHD kre Ke. vStuSv$p i5kaz Aek$p
&ayk j Ke. shj SvwavmaH ivprItta, mzmel, doØ ke Ashjp`uH n=I. Aa ga=amaH khe
Ke ke svR &anIno inüy A5e AavIne smay Ke, Aem khIne sdŸguÌ shj smai\maH iS=r
=ya, va`IyognuH A!kvuH =yuH. huH bIÔne smÔvuH te ivkLp _pxmI Ôy Ke, Ane sdŸguÌ
Sv$piS=t =ay Ke. Ae Ýma`e teAo shj smai\maH lIn =ya. vcnvgR`ana prma`unI
yoGyta htI te!laH vcn nIkZyaH. temaH ]IguÌAe kaH{ kyuÅ n=I. svR&dev tI=Åkr
wgvannI prm kLya`k va`InaH rjk`o SvyH te $pe pir`mI Ôy Ke. svR& AirhHt
wgvanna yogbznuH inim¿ pamIne sheje idƒva`I KU!e Ke, Ane tena inim¿=I laqo
tEyar =yela pa5 ÒvonuH kLya` =ay Ke. temnI va`I p` shj Aave Ane shj A!kI
Ôy Ke. 118
hve ix*yne bo\bIjnI ÝaiºmaH ApUvR Sv$pno AaLhad =ay Ke, tenuH AHtrnuH Foln
va`IyogmaH deqaDe Ke. temaH ix*yna SvwavnI qIlv! =ay Ke. pU`R sa|ynI Aozqa`
={ Ae!le, jem bIj Ýg! =yuH te bIjmaH=I AHkura fU!Ine v<Ù =ay Ke tem —pU`Rtane lÙe
x$Aat =taH vtRmanmaH pU`R Svwav _pr mI! maHDIne, puruØa=R siht AHtrna vednna
w`kar Ôher kre Ke :-
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
378) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ktaR-wo›a kmRno, ivwav vteR ßyaHy¸
v<i¿ vhI injwavmaH, =yo AktaR TyaHy. 121
ivwav-im+yaTv vteR Ke TyaH muQyp`e Axuâinüynye ivkarIwavnuH ktaRp`uH
wo›ap`uH Òvne Ke. TyaH mn, va`I, deh, pu~y-pap-ragaid, prmaH AhHTv, mmTv, kt<RTv,
wokt<Tv maNytap`e vteR Ke, p` Ae ê\I maNytane i5kazI inwRy AwUl Svwavna
wanvDe !azI, Ae!le ke xuâa„Sv$pmaH v<i¿ vhI te=I Òv AktaR =yo. bhar=I kH{ kruH to
mne gu` =xe, pu~y=I, rag=I ke iÊya=I mne iht =xe, Ae Aaid Anek Ýkare je prvStumaH
suqbuiâ htI te wUl Ô`I, y=a=R Sv$pnuH wan =taH, Sv$psNmuq v<i¿ ={ Ae!le te
prno AktaR =yo. ix*yne Aa„&an- (bo\cIj) Ýg! =taH potano Anuwv k=n vDe
khe Ke. —waSyuH inj Sv$p te xuâ cetna$p¸ Ajr Amr AivnaxI ne dehatIt Sv$p.˜
im+yadxRnxLy, pu~y-pap ragaid, dehaid ÝTye AhHTv, mmTv, Ane ktaRwo›ap`uH Ke tene
ivwav khe Ke. p` —v<i¿ vhI injwavmaH, =yo AktaR TyaHy˜ Ae rIte ivwav !ze Ke.
A&anne kar` _pyog prwavmaH vheto hto te _pyog bdlavIne, potana shj
xuâSv$pmaH pir`maƒo, te _pyog prno saÙatŸ AktaR Ke. 121
hve ix*y potanuH inivRkLp Sv$p j`ave Ke :-
A=va inj pir`am je, xuâ cetna$p¸
ktaR-wo›a tehno, inivRkLp Sv$p. 122
A&anwave prwavno dehaid t=a xuwaxuw _pai\wavno ktaR-wo›a =to hto, te
Sva\Inp`e, AwUlSvwave-AbH\wave prno AktaR =yo. AvS=amaH prwavna ktaR-
wo›a$p A&anvDe wUl$p maNyta krI htI te AwUlp`e Svwavna &atap`e !azI¸ Ae
rIte potana shj Sv$pno inivRkLpp`e ktaR-wo›a Òv =yo, Aa„amaH j Awednye
Anaid AnHt ktaR-wo›ap`uH Ke. p` pote potana stŸ Sv$pne wUlIne, prno ktaR-
wo›a maNyo hto te=I ê\I ]âa, ê\uH &an Ane é\uH cair5 htuH. Ae rIte Òv rag-
äeØno ktaR Ane suq-du:q$p kLpnano wo›a =to hto, p` ßyare —waSyuH injSv$p te
xuâ cetna$p˜ Ae!le ke Aa„anI y=a=R ÝtIit (sMyGdxRn) Ane sMyG&an =taH pU`R
k<tk<Ty, in$pai\k potanuH Sv$p jevuH htuH tevuH j Ô~yuH. te Awed Sv$pmaH prnuH kaH{
krvanuH Ane wogvvanuH n=I¸ je kH{ krva ke wogvvanuH Ke te SvÔitnuH j Ke. te
inralHbn shj SvwavnuH kayR Ke. &annI (&ataxi›nI) inmRztamaH =vuH. krvuH, rmvuH,
!kvuH, @rvuH, te &aniÊyanuH krvuH Ke. te AvS=a (pyaRy)
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
380) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Aa„a Ô`e. Fa`ImaH muinna dehna rjk` pIla`a temaH muinne kaH{ du:q n=I. du:q to
mohwavmaH Ke. ]ei`k mharaÔ nrkmaH Ke, TyaH te du:q wogvta n=I, p` potana
Aa„anI xaHit Anuwve Ke.
]Imde kæuH Ke ke :- —Ý=m deh¹iÚ htI te=I waSyo deh, (dehmaH xuwaxuw rag t=a
prãƒo smÒ levaH) hve ¹iÚ ={ Aa„amaH gyo deh=I neh (Ýem).˜ Ý=m dehnI dxamaH
ferfar =ye, Ae!le ke rog =ye, pote dehna wavp`e ktaR-wo›a =to hto, te Axuâ cetnanuH
Aekag/p`uH KU!yuH, TyaH xuw-Axuw ragaid$p Axuâ pir`am=I KU!Ine xuâ cetnano ktaR-
wo›a =yo. Aa sMyGdxRnnuH lÙ` Ke. smiktInuH Sv$p Ke, AamaH bIÔuH kH{ krvanuH n
AaƒuH. tem Aa kaH{ êcamaH êcI vat n=I, p` jEndxRn-moÙmagRno AekDamaH AekDo Ke.
Aa isvay bIÔuH manvuH te im+ya manvuH Ke. 122.
ix*y svR& vItrag wgvanno khelo moÙmagR smßyo teno Ýmod kre Ke Ane khe
Ke ke :-
moÙ kæo injxuâta, te pame te pH=,
smÔƒo sHÙepmaH, skz magR ing/Å=. 123
sdŸguÌ ÝTye ix*y khe Ke ke:- Aa„anI pU`R xuâta Ae!le tenI KeLlamaH KeLlI pU`R
piv5 dxa siht, y=a=R Sv$p Aape !UHkamaH sar$pe smÔƒuH, te Sv$pnI smj`, ÝtIit
Ane tenuH sa\n 5`e Awed$p Aa„a j Ke. Aa„a AanHdFn xuâ &ataãÚa Ke, temaH pu~y,
pap, rag, mz, mel AaidnI iÊya n=I. im+ya AiwÝay riht Aa„anI pU`R k<tk<Ty
moÙSvwavnI ÝtIt (]âa)-tenuH nam sMyGdxRn Ke. smSt prãƒ=I iwþ, Sva\In,
piv5, &ayk Aaqo Aa„a-tenuH &an Ane te &anmaH !kI rhevuH, @rvuH, Aekag/ =vuH, te
cair5¸ AenuH nam v/t-pCcqa` Ke, Aa„\mR Ke, sHvr Ke, ÝitÊm` Ke, Ae ivna \mR n=I.
Ae isvay b\aH cair5 Aaid baæ Ke, pr Ke, kmRwav Ke, bH\wav Ke, huH ko` KuH tenI
Aozqa` n=I, to xemaH vteR? SvwavmaH vtRvuH te v/t khevay. SvSv$pnuH AivÌâ wan
n=I te vteR É–aH? wan ivna jDwavmaH-bH\ÝsHgmaH vteR. xuâtanI ]âa, xuâtanuH &an
Ane vtRn Ae j moÙmagR Ke. Aavo ing/Å= svR& wgvan tI=Åkr prma„ano Ý$pelo
magR, he guÌdev¦ Aape sHÙpe maH smÔƒo, Aa isvay tI=Åkr vItragno bIÔe magR n=I.
vItragnI Aa&ana name je ko{ &an isvay bIÔuH khe te kmRwav, bH\wav, A&anwav
manvo. 5`ekaze AnHt &anIno Aek j mt Ke. jemaH rag-äeØ ke A&an n=I Aevo ing/=Å
vItrag svR&no magR 5`ekaze Aek j hoy.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
382) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ix*y AhÄ ]I sdŸguÌ wgvanno _pkar dxaRve Ke :-
Aho¦ Aho¦ ]I sdŸguÌ, kÌ`aisH\u Apar¸
Aa pamr pr Ýwu kyÈ, Aho¦ Aho¦ _pkar. 124
;gu`vHta &anI Am<t vrSyare pHcm kazmaH' ...............
AnHtvar vItragnI Aa&a Ane ing/Å=\mRna name ivprIt magRnuH sevn kyu,Å te
wUl indÈØ-AwUlSvwavna wanvDe !azva=I ApUvR Aa„&an Ýg! =yuH Ke. AamaH car
car var ;Aho' Aave Ke. AtIiNãy AanHdam<tna sagr pHcm kazmaH éKZya. Aho¦
AaüyR¦ Aho¦¦
potana puruØa=Rne _paDva, SvCKHdno Tyag krI, ix*y ApaR{ Ôy Ke, te
ApR`tamaH j loko¿r ivnyno ApUvR mihma Ke. te layk ix*y Ke. te khe Ke ke he¦ prm
k<pazu sdŸguÌdev¦ Aho¦ kÌ`ana Apar smuã Sv$p Aa„l"mIvHt Aap ÝwuAe Aa pamr
pr AaüyRkarI prm _pkar kyÈ Ke. te mnna pir`am äara tmaro _pkar huH kem ga{
xkuH? va`I=I p` ke!luH khI xkuH? ma5 ivkLp riht SvwavmaH @rI Ôë, sma{ Ôë, Ae j
k<tk<Tyta Ke. he ]Igu̦ AapnI Apar isH\u sman in*kar` AkØay kÌ`a Ke. maramaH
AnHtgu`I pamrta deqay Ke, p` te pamrta sa=e AnHtgu`nuH wan Ke, Ane behd vIyRno
_paD Ke, puruØa=R Ke.
kÌ`ana be Ýkar Ke. Aek ÝxSt ivkLp temaH p` AiS=rta=I KU!Ine inivRkLp
iS=rtano w`kar Ke, Ane bIÔe Ýkar pU`R vItragSv$p AirhHt prma„a, tI=ÅkrAaid
svR&dev jemne AkØaykru`a Ke. potano puruØa=R _paDva ma!e _pkarIne AozqI temaH
_pkarIp`uH AaropI xkay Ke, temaH stŸnuH bhuman Ke. ]ImdŸno sMyGdxRn ma!e p5 Ke ke he
svÈTk<Ú suqna hetuwUt sMyGdxRn¦ tne ATyHt wi›=I nmSkar ho. —he ]I kuHdkuHdaid
AacayȦ tmaraH vcno p` Sv$panusH\anne ivØe Aa pamrne prm _pkarwUt =yaH Ke te
ma!e huH tmne Aitxy wi›=I nmSkar kruH KuH.˜ temaH AnHtgu`no t=a prm _pkarIne
AozqIne stŸnuH bhuman lavI potanI pamrta (inmaRnta) v`RvI Ke. sdŸguÌne Aho¦
Aho¦ be var kæuH Ke Ane _pkarmaH be vqt ;Aho' xBd Ke te ApUvR AaüyR kæuH. jem
in\Rnne ko{ laq $ipya AapI de to tene kevo hØR =ay? te to ivkarIwav Ke. p` AhÄ
to AtIiNãy inrakuz AanHd Ke. _pkar smjnar _pkarInuH bhuman kre Ke, tem potana
gu`no Aadr Ke. gu` Ýg!–o Ae!le inmaRnta Ýg!I. SvCKHd !azIne Sva\Inta Ýg!I
Ae!le guÌwi›nuH mhaman éKZya vgr n rhe¸ Ane ]IguÌno _pkar p` gay j. gu`
to potamaH=I Ýg! krvano Ke, p` KÍS= ALp& hoy
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
384) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
tem vItrag _pr potana wavno Aarop krIne va`ImaH je F!e te b\uHy khevay. puruØa=R
_paDto inim¿maH _pcar krIne potano ivny-wi›wav _paDe Ke. \maR„a AHtrmaH
ivvek smÒne tI=Åkr, sdŸguÌdev Aaid vItrag sTpuruØonuH bhuman kre Ke. dev, guÌ, \mR
stŸSv$p Ke, indÈØ vItrag Ke. stŸno Aadr te potana [Ú gu`no Aadr Ke. Ae 5`e
vItragSv$p Ke. vItragnI wi› ÝxSt rag Ke, KtaH te ragno rag n=I. ko{ p`
rag svR=a hey (Tyagva yoGy) mane Ke, KtaH ßyaH lgI A\UrI sa\kdxa Ke, TyaH lgI
ÝxSt rag ={ Ôy Ke. sMyG&anno Aevo mihma Ke ke 5`lok tene AnukUz Ke,
stŸSv$pna sa\kne ko{ vStu ba\k n=I.
ix*yne saca Sv$pnI-bo\bIjnI Ýaiº ={ te=I sdŸguÌnuH mhaman kre Ke.
inmaRnta äara puruØa=RnuH vIyR _Llse Ke, Ane Sv$pwi›maH sdŸguÌne j kLya`karI khe Ke.
nmo+=u`H StuitmaH Aave Ke ke he Ýwu¦ Aap ;Òvdya`H' Ko, Aape j mne Òv AaPyo, Aem
potana gu`no Aarop krIne, sdŸguÌne AnHt _pkarna krvavaza khe Ke. iS=rtanuH
bhumanp`uH Ae pU`R Sv$pnI iS=rtano Ýem Ke. mne AnHt kazmaH Aa„ap`anuH wan n
htuH te Aape j y=at+y btaƒuH, huH jD j hto te jDta pl!avIne Aape j mne ÒvTv-—
Aa„a˜ AaPyo. huH mne wUlIne pu~y-pap-ragaidmaH marap`anI kLpna krIne prvStumaH
cetn\mR manto hto, te wUl !azIne Aa„ane Aevo Ô~yo ke huH to xuâ, buâ, cEtNyFn KuH,
Sva\In KuH, Aem sMyG&an =yuH, te AapnI kru`ana Ýtape Ke.
;huH' Aa„a bNyo ma!e Aap j —Òvdya`H˜ Ko. iS=rta-rm`ta siht, pU`R
Sv$pnI mI! maHDI sdŸguÌna xr`maH éwo rhI, ivkLp toDIne AaqI pU`R iS=rtane
wavto, rucvto, SpxRto, ix*y kevz&anna w`kar deqe Ke¸ Ane khe Ke ke Aapna
cr`a\In vtu,Å Ae!le ke jevuH Sv$p Ke tevI ]âa, &an Ane &annI Aekag/ta$p
Svcair5maH rm`ta kruH. tmara cr`kmzmaH vtuÅ Ae _pcar Ke, p` _pkarIno Anhd
_pkar Aaƒa ivna rhe nih. te=I ix*y AnHt gu`na ini\ sdŸguÌ pase potanuH dInTv khe
Ke, sa=e AnHt xi›nuH wan Ke. p` jene cEtNy wgvan Aa„a kevo Ke, kevDo Ke tenI
Aozq n=I, Ane khe ke Ame Aa„a KIAe, Aem Amne qbr nih hoy? Aevo qo!o davo
kre Ke te Aa„ane name mn, vcn, kay Ae!le ke yognI iÊyamaH xuwpir`ammaH \mR manIne
sHtoØa{ gya hoy Ke. tene sacuH smjvano Avkax rheto n=I. te wi› kre Ke top`
ragnI kØaynI wi› kre Ke. wan ivna wi› konI? AhÄ ix*y smÒne AHdr=I ivvek,
Ôg<it siht sdŸguÌno (stŸno) ivny kre Ke. he na=¦ Aape j Aa„a AaPyo. pote Ô~yuH
ke Aek prma`u ma5 maruH n=I, Ae!le mn, vcn, kaya Aaid dehwav=I riht ={ne AapnI
Aa&amaH vtuÅ, prma„ano sevk prma„a jevo j hoy,
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
386) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
yoGytana kar`e htI, te wUl Ù`maH pl!Ine pU`R isâdxa Ýg! ={ xke Ke. pU`Rtane lÙe
sa\kSvwav jene éFDyo te hve AHtrcair5nI wavna kre Ke, ke huH mara &an-dxRn-
Sv$pcair5maH lIn =aë. temaH Aem p` AaƒuH ke maramaH prnuH Aekp` ktRƒ n=I, KtaH
ko{ mane to te im+ya Ke. huH sama Òvne suqI krI xkuH, meH prnI dya pazI, pzavI, meH
dehaid iÊya$p cair5 paZyuH Ae maNyta im+ya Ke¸ temaH \mR n=I, cair5 n=I. kØay
patzo paDe to pu~y Ke. \m±Òv cair5nI wavna vDe iS=rta v\are Ke. jeva svR&
vItrag wgvan Ke, Ane temnuH jevuH inmRz cair5 Ke, tevuH j maÌH y=aQyatcair5 xIF/
Ýg! =aAo, Aem puruØa=R _paDIne stŸno ivny kre Ke. he na=¦ Aape j Aa„a AaPyo¦ he
Ýwu¦ Aapno _pkar Amap Ke. te smje Ke ke ko{ ko{na pyaRyne letuH detHu n=I, kar` ke
Aa„a SvyH Sva\In tÀv Ke, te inrpeÙ Ane kØay riht Ke, inivRkLp Ke. mnna ivkLp
Ane va`Iäara sdŸguÌno ivny xI rIte kruH? bs¦ @rI Ôë Ae Aek lÙ Ke, Ae pU`R
cair5nI wavna Ke. 127
_psHhar
hve _psHhar kre Ke :-
dxRn Ø!e xmay Ke, Aa Ø!Ÿ S=ank maHih¸
ivcartaH ivStar=I, sHxy rhe n kaH{. 128
K bolnI pIi@ka _paDI Tyare kæuH htuH ke —Ø!Ÿ S=ank sHÙepmaH, Ø!ŸdxRn p` teh,
smÔva prma=Rne kæaH &anIAe Aeh˜ tem K bolnuH Sv$p pUÌH =taH Aa ga=a khevamaH
AavI Ke. Ae K pd=I Ø!ŸdxRnnuH Sv$p pU`R xuH, AqHD kevuH hovuH Ôe{Ae, AekaHt Ane ivro\
kem Ke, Ae p` smÔƒuH Ke. tene ivcarva=I kH{ xHka rhe nih. Òv in:sHdeh =yo Ae!le
in:sHdeh tÀvnI ÝtIt, iS=rta sa=e l{ne _pD–o Ke. Aa„ane pr=I j¡do Sva\Inp`e
jem Ke tem Ô~yo te`e svR& vItrag prma„ane Ô~ya. jeva prma„a pU`R xuâ Ke tevo
j huH KuH,-Aem b\aH pDqaH=I in`Ry kyaR pKI xHka n pDe. je baÔuno pvn fre te baÔu
\Ô fyaR kre, tem loko saca-qo!ano in`Ry kyaR vgr —Ò mharaj¦˜ krIne ßyaH-TyaH
ApR`ta kyaR kre Ke¸ smNvy krIne ivnyim+yaTvne poØ` Aape Ke. tene saco in`Ry É–
aH=I =ay? qrI prIÙa ivna bhar=I j \mR mnayo Ke, Ane te=I —saE sa\n bH\n
=yaH.˜ AnHt kazmaH je kH{ kyuÅ te b\uHy mftmaH gyuH¸ p` Aa ÔtnI ivi\ siht,
AHtrtÀvnI prIÙa krIne Aa kæo te magR ivØe, Aivro\p`e ivcar kre to temaH kH{ p`
sHxy rhe nih.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
388) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ke. temaH (1) muQy ikr` Aa ga=amaH khel in:xHikt gu` Ke. Aa„a Ane isâ prma„amaH
xi›p`e ikHictŸ wed n=I. behd &anxi›no ipHD, Ajr, Amr, pU`R k<tk<Ty Ke. smSt
ivro\-doØ riht AsHg pU`R piv5 huH KuH AevI in:sHdeh ÝtIit pU`Rtane phÇcI vzvana
puruØa=R siht vteR Ke, te j &annI iÊya Ke. potana in:sHdeh AiwÝaymaH wUl, wy, xHka
n pDe te in:xHikt gu` Ke. (2) in:kaHiÙt gu`nuH ikr` AevuH Ke ke mo!aH pu~ypd-[Nã,
cÊvt±, tI=Åkrna pu~y p` sMyG¹iÚ [CKe nih. Aek pU`R xuâ maruH Aa„pd Ke te Ýg!
=aAo te j tenI wavna Ke. (3) inivRicikTsa gu`nuH ikr` AevuH Ke ke, potana piv5
&ataSvwavnI AÌic n =va de, Ane rag-äeØ-A&an=I bcave te vEdp`uH
(&anicikTsa) Ke, (4) AmU#Tv gu`nuH ikr` AevuH Ke ke xuw-Axuw pir`amnI v<i¿ é@e
tenI vheHc`ImaH-wed&anmaH n mUHJay, ke Aa te maro gu` Ke ke prwav Ke, kØay Ke ke
AkØay Ke, Aem Svwav-prwavne brabr Ô`e¸ Ô`vamaH mUHJay nih, wUle nih. (p)
_pgUhn gu`nuH ikr` AevuH Ke ke doØne !aze Ane gu`maH v<iâ kre. (6) Sv$pnI iS=rta$p
iS=itkr` gu`nuH ikr` AevuH Ke ke, rag-äeØ$p AiS=rtane !aze Ane potane AqHD
xaiNtSv$pmaH j iS=r raqe (7) vaTsLygu`nuH ikr` AevuH Ke ke, pU`R SvwavnI Ìic
hova=I pU`R vItragta-xuâ prma„pdno Ýem Ke, temaH sHsarmaH Ýem mudŸl n=I, gaEvTs
sman Sv$pnI sacI ÝIit Ke. (8) Ýwavna gu`nuH ikr` AevuH Ke ke smSt Ýkare (b\aH
pDqaH=I) potana xuâ Sv$pmaH sav\anI raqvanI wavna, cair5gu`nI qIlv! krIne
Svgu`no _>ot kre Ke. &aykSvwav jyvHt vtÈ, ivjyvHt ho¦ Aevo puruØa=R _paDIne
Aa„\mRnI Ýwavna AevI krvI ke kevz&anna sHdexa Aave, ÔtnI Ôg<itna ApUvR
w`kar Aave ke hve wv n=I. 128
Aa„w/aHit sm rog nih, sdŸguÌ vE> suÔ`¸
guÌ Aa&a sm p+y nih, AaEØ\ ivcar |yan. 129
AaglI ga=amaH Aa@ gu` siht in:sHdehp`uH Aa„amaH kevI rIte Ke te kæuH. A5e
tena=I ivprIt Aa„w/aHit (sHxy = w/m`a) rhevI, tena jevo ko{ mo!o gHwIr rog
n=I, Aem j`aƒuH. vStuno je shj Svwav Ke tenI ÝtIit nih, Ane bhar=I kH{ kro to
sHvr injRra =xe Aem baæ iÊya=I Aa„\mR manI, cEtNy _pr gUmDaHnI v<iâ krIne Òv
raÒ =ay Ke. p` AevI ê\I maNytane &anI wgvHto im+yadxRnxLy khe Ke, b\aH papo
krtaH te Ait F`uH mhapap Ke, SvyH Apra\ Ke, SvihHsa Ke, s¿r pap te cair5na doØ Ke,
Ane Aa im+yadxRnxLy te mUz papnI jD Ke, te dxRnmoh Ke. ]Imde kæuH Ke ke-—jem jem
mitALpta, Ane moh _>ot, tem tem wvxHkna Apa5 AHtr ßyot,˜ Ae y=a=R Ke. ko`
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
390) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏvaza
vcno=I AHtrHg ivcar, Sva|yay, y=a=R tÀvmnn-te ivcar |yan$pI AaEØ\ Ke.
wediv&an$p ivvek te p+y Ke¸ kar` ke smj`vDe stŸno SvIkar pote kyÈ Tyare guÌAa&a
smßyo Aem khevay, smj` Anusar ruic-stŸnI ruic krnarne &anno ivvek hoy Ke,
tene ihtmaH Ýv<i¿ Ane AihtmaH inv<i¿ =ay j. huH pr=I Ôudo, pU`R k<tk<Ty, pr=I AiÊy,
i5kaz pU`R xuâ iS=r, AqHD &ayk SvwavmaH !É–o KuH. prma=R$p huH xuâ Aeklo _padey
KuH. pu~y-pap-ragaid ivkLp dehaidnI iÊya b\aH prムhey Ke, mara Sva\In tÀvmaH
ko{naH g/h`-Tyag n=I, Aevo huH inrpeÙ xuâ &ayk KuH, Aem AbH\¹iÚno ivvek te sacuH
&an-p+y Ke¸ te &anna Aacr`vDe Sv$p iS=rta$p |yan, mnn Ae AaEØ\ Ke, te j
ixvsuqno _pay Ke. stŸ Ane stŸno Aa]y Ae j muQy _pay khIne lokone qo!I
maNyta$p SvCKHd !azvano _pay btaƒo Ke.
(sHvtŸ 1996 kartk sud 1p smai\mHidr, rajko!)
Aaje ]ImdŸ rajcHãno jNmidvs Ke. Aajno idvs rivvar prm mHgizk Ke, Ane
pUi`Rma Ke. ]ImdŸnI jyHit Ke. bIÔuH, hÔro vØR=I jUno je êcamaH êco g/H=ai\raj —
\vz˜ Ø!Ÿq~D Aagm jenaH dxRn krva hÔro loko jta hta, Ane jemaH snatn
jEn\mRnuH rhSy Ke, te xaÏna Aaje AanHdinketnmaH dxRn =yaH. temaH Ý=m —is☠lQyuH
Ke. smysarmaH p` rivvar Aaƒa hto. smysarna dxRn p` rivvare =ya hta¸ vzI
smysarÒnI S=apna p` rivvare ={ Ke.
]ImdŸna dehna smagmmaH F`a Aaƒa hxe, p` temna sTsmagmmaH ko{k ivrla
j hxe. AhÄ Ý=m mHgizk khIAe.
—Aho¦ ]I stŸpuruØke vcnam<tH jgihtkrmŸ,
muãa A$ stŸsmagm sUtI cetna Ôg<tkrmŸ.˜
sHÝdayno Aag/h KoDI m|yS=p`e saHwzvuH te ihtnI vat Ke. ]ImdŸna smagmmaH
F`a Aavela. temaH Aek wa{ sHÝdayna vl`vaza Ane mUitRpUÔna ivro\I hta, p` kH{k
srz hta. temna guÌ t=a bIÔAo ]ImdŸnI inHda krta hta. te saHwztaH j temne
AHdr=I (naiwmaH=I) nad Aaƒo ke Are¦ tme Ae piv5 puruØnI inHda krxo nih, meH
temne Aekvar lÄbDImaH Ôeya hta, mha vEraGyvHt hta, qreqr \mRnI mUitR hta. Ae
stŸpuruØ Ke. AenI inHda n krxo. Ô`e êDa`maH paravar ddR =tuH hoy Aevo Avaj
shj Aaƒo, tem`e kæuH ke Ae mhadevne imyaH sa=e srqavxo nih. AenI
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
392) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
—Aho¦ ]I sTpuruØke vcnam<tH jgihtkrH.˜ sTpuruØ-sdŸguÌnuH jene lÙ =yuH tene
sdŸguÌ Ane temnI _pkarI va`InuH bhuman vteR Ke¸ te=I te khe Ke ke jgtnuH iht Ae ApUvR
va`I=I j Ke¸ bIÔe ko{ sNmagRno _pay n=I. je Òve AHtrmaH wavvcnno êDe=I Aadr
kyÈ, tene j sTpuruØ mZya Ýma` Ke. dehnaH dxRn to AnHt var =yaH, p` je dxRn=I
sTpuruØnI ÝtIit =ay te j dxRn qÌH Ke, tene j sTpuruØ t=a temnaH vcnam<tnuH sfzp`uH
Ke. sTpuruØnI mãa kevI Ke? ivna boLye saEMyta vItragtane j btavI rhI Ke¸ jeAo prm
_pxmrswrI vEraGymUitR Ke. AHdr=I Svwav Ýg!–o Ae!le dehnI muãa p` tevI j Ýg!e.
je muãana AHtrwave dxRn =taH Aa„anuH dxRn Ýg!e Ae Ôtno wav kevo ApUvR hxe, k{
Ôtno hxe te smjvuH.
tI=Åkr wgvanno deh prm AaEdairk, Sfi!k rTn jevo ={ Ôy Ke, Ane nÒk=I
temnaH dxRn krnarne ÔitSmr`&an =ay Ke¸ Ane sat wv deqay Ke. te Ýwuna
jNmidvsne mha kLya`k khevay Ke. jene 5` lokna na=nuH ibrud Ke, temno prm
kLya`k jNm-_Tsv [Não kre Ke, Ane 5`lokmaH AjvazaH =ay Ke. be FDI narkIna du:qI
Òvone p` xata épje Ke. tem je`e Aa pHcmkazmaH stŸ \mRnI Ôherat krI, Ane pote
AnHt wvno KeDo ka#I, Aek j wv bakI rhe tevI piv5 dxa Aa„ane ivØe Ýg! krI teva
piv5 puruØnuH Ait Ait bhuman =vuH Ôe{Ae. temna jNm-idvsnI Aaje jyHit Ke, \Ny
Ke temne¦ huH coÞs khuH KuH ke gujrat-kai@yavaDmaH (saEraÚ^maH) vtRmankazmaH mumuÙu
Òvona prm _pkarI hoy to te ]ImdŸ rajcHã Ke. gujratI waØamaH Aa„isiâ lqIne
jEnxasnnI xowa v\arI Ke. Aa kazmaH temna jeva mhtŸ puruØ meH Ôeya n=I. temna Aekek
vcnmaH êDuH rhSy Ke. te sTsmagm ivna smÔy tem n=I. tem`e Aek j muQy vat krI
Ke ke Aa„anI Aozqa` ivna gme tem kro p` wv nih F!e. Aa„ane smßya ivna ko{
kaze KU!ko n=I. Aaje, kale, laq, ÊoD vØeR ke te=I vhela-moDa p` Aa tÀv smßye-]âye
j KU!ko Ke. ]ImdŸnuH Òvn smjva ma!e mtag/h=I-durag/h=I dUr rhI, Ae piv5 Òvnne
m|yS=p`e ÔevuH Ôe{Ae, &anInI ivxaz ¹iÚna Nyay=I ivcarvuH Ôe{Ae. temnI waØamaH
ApUvR wav wyaR Ke, temaH vEraGy, _pxm, ivvek, sTsmagm b\uH Ke. bazk=I maHDIne
Aa|yai„k sTSv$pnI praka¤ane phÇcela, êDa êDa Nyay, gHwIr A=R temna lqa`maH
Ke. ƒvharnIit=I l{ne pU`R xuâta-kevz&an su\Ina w`kar temaH Ke, ko{ &anbzna
ApUvRyoge Ae lqaya Ke. temna AHtrmaH vItrag xasnnI Ýwavna =ay, snatn,
jEn\mR jyvHt vte,R Aem inim¿ =vanI êDa`maH wavna htI¸ p` te kaze mtag/hInaH
!ozaH F`aH htaH, Ane g<hS=veØ hova=I temnI pase jvamaH Ane prma=R pamvamaH,
baæ¹iÚ Òvone potana pÙno Aag/h iv¼™$p =yo Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
394) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
lgI potanI tEyarI n hoy TyaH lgI saÙatŸ svR& wgvannaH dxRn ke va`I=I p` xo
_pkar =ay? be_no srqo Ôeg =ay Ae!le ke-sTpuruØ Ane layk Òvno Ôeg =ay, to
j law =ay p` potane gu` n =ay temaH &anI puruØno ke ANy ko{no doØ n=I. ßyaH
lgI sTpuruØnI Aozq Òvne ={ n=I TyaH lgI te`e dehnaH dxRn kyaÅ Ke, jD pudŸglnaH
dxRn kyaÅ Ke. tenuH kar` potanI j wUl Ke, SvCKHd Ke. sTsmagmnuH bzvan
_pkarIp`uH qUbqUb kæuH Ke. temna p5omaH Ôexo to qas xBdo Aagz stŸ ÝTyy
lgaDelo deqaxe¸ jemke stŸk=a, stŸ\mR, stŸxaÏ, sdŸg/H=, sdŸvtRn, stŸ]ut, sdŸivcar,
sTpu~y, sNmagR, sTpuruØ, stŸdev, sdŸguÌ, sTsmagm Ane sdŸguÌna Aa]ynuH
y=a=Rp`uH j`aƒuH Ke, SvCKHd Tyag Ane guÌAa&a vgere vaHcIne ko{ mane ke AamaH
pra\Inta jevuH deqay Ke, to tem n=I. stŸno wava=R smje to temaH pra\Inta ke bIÔe
ko{ ivro\ nih Aave. sTsmagm xuH kam kre Ke te sHbH\e khevamaH Aave Ke ke: —igrtI
v<i¿ iS=r rqHe, dxRn ma5se indÈØ hE.˜-xuwaxuw vDe ragaid pir`itmaH A&anp`e
A!kvuH =tuH tene !aze Aevo sTsmagmno mihma Ke. te=I ÒvSvwavnI Ôg<itmaH inül
rhI potanuH sMyGdxRn indÈØp`e-in:xHkp`e !kavI raqe Ke. dehaid svR prãƒnI iÊya=I
pote j¡do rhIne Òv potana tdŸn xuâ Svwavne Ô`e Ke. prãƒ=I pote AsHg Ke, Aem
puruØa=RvDe wan =taH indÈØ Aa„\mR Ýg!e Ke. pDtI v<i¿ne SvwavmaH !kavI raqe te
—\mR˜ Ke, A\ogitmaH Ae!le prwavmaH (ivwavmaH, ÝmadmaH) jva n de Ane
SvwavmaH iS=r raqe te \mR.
—ApUvR Svwav ke Ýerk, skz sdŸgu` koØ hEH.˜ sTSv$p (sTsmagm) maH !kavIne
sa\kSvwavne pU`R kre Aeva puruØa=RmaH sdŸguÌ Ýerk Ke Ane te skz sdŸgu`no Anupm
wHDar Ke. SvSv$pnI ÝtIit ¹#, ¹#tr =taH Ai\k puruØa=R _paDIne ivxeØ sa\kp`uH Òv
Ýg! kre Ke, Ane satmuH gu`S=an Ýaº kre Ke¸ ke je pU`Rp`e vItrag inivRkLpp`anuH kar`
Ke¸ AHte AyogI Svwavne (cair5nI pU`Rtane) Ýg! krnar Ke. pU`R y=aQyat cair5
Ýg! ={ —AnHt Aƒaba\ Sv$pmeH iS=it kravnhar hE.˜ Aem gu`]e`Ino Êm j`avI,
AÝm¿dxa (muinp`uH) Ýaº =ya pKI, Sv$pmaH iS=r rhI, inivRkLp vItragdxa sa\e,
pKI barmuH ÙI`moh Ane KeLle AyogIdxa Ýaº krI KeLlamaH KeLlI pU`R piv5dxa-
moÙavS=a Ke. te rIte —AnHt Aƒaba\ Sv$pmaH iS=it kravnhar hE.˜ Aem sTpuruØna
sTsmagmnuH y=a=Rp`uH j`aƒuH. inivRkLp AanHdFn pU`R behd suqSvwav Ýg! krvanuH
sTsmagm kar` Ke. |yey$p je pU`R piv5 isâ Sv$p Ke tenuH kar` AyogI Svwav Ke,
Ane tenuH kar` sTsmagm Ke.
ivkasnI Êmbâ ]e`I lI\I Ke. Ý=m ;dxRn ma5=I indÈØ' te sMyGdxRn
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
396) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kaH{ g/h`-TyagnI vat n=I, ma5 je ê\uH maNyuH Ke te wUlne !azvI. Aem sdŸguÌ
Aa&avDe SvCKHd !azI xkay Ke¸ ma!e &anInaH vcnam<t Ane sTsmagm _pkarI Ke.
sTsmagm vDe ijnvcnno _pdex, tÀvnuH ]v`, mnn, icHtvn, g/h` kre to Òvno
ivwav !zI Ôy Ke. rag-äeØaid _pai\ ke pu~y-papnI gH\ rhetI n=I, svR ivwavno
rec ={ Ôy Ke. ma!e Aek Aa„ane Aivro\p`e Ô`vo Ae AnHt&anInI va`Ino sar Ke.
xBd paKzno vaCy-prma=R xuH Ke te guÌAa&a ivna smÔy tem n=I, ma!e —guÌAa&a
sm p+y nih˜ Aem kæuH Ke. sdŸguÌno khevano mhan Aaxy xuH Ke te smjvanI tIv/ ne
sacI ij&asa Ôe{Ae. ruic ivna (posa` ivna) kam =ay nih. jem drdI hoy tene vE>
khe ke tuH bas@ idvs laHF` kre to j taro rog m!e¸ drdI ÒvvanI AaxaAe vE>naH vcn
_pr iv¬as raqI bas@ idvsnI laHF` kre Ke¸ p` posa` ivna (Ìic ivna) Ôe Aek
!Hk qava n mze, ca-pa`InI sgvD n =ay to AatR|yan klex kre Ke. ÒvvanI
Ìicvazo Òv pUrepUrI ihHmt raqIne lHFn Aadre top` kdaip rog n !ze, p` Aa
guÌAa&a AevuH p+y Ke ke tena sevn=I inrogta coÞs =ay Ke j. ÝTyÙ potane teno
Anuwv =ay Ke. jene sdŸguÌ ÝTye Ýem =yo tene gu`nI ÝtIt Ane bhuman =ay j.
sdŸguÌnI va`I jNm-jra-mr`no nax krI wvno wUko _DaDI de Ke. wvno AHt kre Ke,
xa¬tpdne Ýg! kre Ke. Aeva suÔ` vE> te ]I stŸguÌ Ke. sdŸivcar Ane |yan Ae
AaEØ\ Ke. Svawaivk inmRz, pU`R piv5Sv$p Aa„a Ane shÔnHd-inrakuz, in$pai\k,
Acz, xaHitSv$p, shj AanHdmy AevuH j Aa„pd Ke. laEikk AanHd$p xata nih, p`
behd suq Sva\In xa¬t Anakuz AanHd Ke. AanHdno kHd-AanHdFn Aaid Apar nam-
gu`e krI siht Aeva stŸdev svR& vItrag prma„a Ke, ne sdŸ\mRSv$pdxRk sdŸguÌno
_pkar paravar Ke.
dan car Ýkare Ke- (1) Aahar, (2) AaEØ\, (3) Awydan, (4) &andan. temaH
&andan sdŸguÌ j AapI xke. y=a=Rp`e jNm-mr`nI ƒai\ rihtnuH moÙpd t=a prm
kLya`Sv$p sdŸ\mR Ke. tene deqaDnar sdŸguÌ Ke. kroDo $pIAa hoy p` te jDvStu &an
Aape nih. Aa inüy\mRmaH sTpuruØno Aa„a j bIÔ Aa„ane _pkarI inim¿ =ay.
sdŸguÌ stŸne Aozqavnar Ke, ma!e _pkarIne Ý=m Aozqva Ôe{Ae. Ae j Òvndata Ke.
AwydanmaH to kdI Aek Òvne tme bhar=I rÙ` AaPyuH p` te mrIne to sHsarmaH
rqDvano Ke, tenuH kH{ kLya` n =yuH. p` —ÝvcnAHjn Ôe sdŸguÌ kre, deqe prm
in\an.˜ Aa„anI pU`R Sva\In AnHtxi›ne Ýg! deqaDI de Aeva Ae sdŸgÌu pote sdŸdev
Ane sâmR Ae!le Aa„\mRnuH Sv$p deqaDe Ke. te guÌno mihma
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
398) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Ane Svwave isâ SvyH Aa„amaH ivStar Ke. A5e je Ýkare ]I sdŸguÌnuH mahaTMy khevamaH
Aave Ke temaH jray Aitxyoi› n=I. Aa„anuH y=a=R Sv$p smÔye, je je vStuiS=it Ke
te smÔy, temaH ivro\ n Aave. \maR„a (sa\k) guÌwi› ivxeØp`e kre Ke, kem ke temne
hÒ ÝxSt rag Ke. te ragnI idxa bdlavI Ke. stŸnI ÝIit Aagz AstŸne wUHsI naQyuH
Ke, ¹iÚmaH sHsarno Awav vteR Ke, ma5 moÙmagRmaH Ýya` Ke, sHsarno (wvno)
Avkax n=I, Aevo sa\kwav pU`Rtana lÙe _KazIne khe Ke ke —i5kaz jyvHt vtÈ ]I
sdŸguÌrajne nmSkar hE.˜ potano vItragwav jyvHt vtaRvIne gya Ke. xasnne nwvuH
Ke ma!e Aeva puruØo pake j, Ane tene Aozqnara p` Ôge j. paHcma Aarana KeDa su\I
&anIno sdŸwav Ke, ma!e j i5kaz jyvHt vteR Ke. sHsarmaH lqay Ke ke —icrHÒvI ho,˜
tenuH icrHÒvp`uH to dehna inim¿e Ke, p` Aa AivnaxI cEtNy inTymaH=I ÔGyo Aevo
injSv$p Aa„ano stŸ\mR te iv¬maH jyvHt vteR Ke. —i5kaz jyvHt vtÈ ]I guÌrajne
nmSkar hE. Ý`muH pd te vr te jy te.˜ Aem —Ý`mI ]I guÌrajke pd, Aap-priht
kar`H, jyvHt ]I ijnrajva`I kruH tas _Ccar`H.˜
—wvwIt wivk je w`e,
wave su`e smje ]âe.˜
stŸ]utno AWyas kre, gay, wavna kre, saHwze smje Ane mane tenuH fz
sMyGdxRn Ke. jevuH xuâ Aa„Sv$p prma=eR Ke tevHu manvuH Ae sMyGdxRn Ke. sMyGdxRn,
sMyG&an Ane sMykŸcair5nI Awedta (Aekta) lhI, potana xuâ SvwavmaH pU`R
iS=rta sa\Ine Òv injpdne pame Ke. ]ImdŸna puStkmaH F`I A=RsUck gHwIrta wrI Ke,
temaH ;Ýaye' ;muQyp`e' vgere xBdo Ke. tenI ApeÙa sa\ar` Òvne n smÔy tevuH p`
ko{ @eka`e Aave Ke. ma!e sTsmagm=I vaHcvuH ivcarvuH. ]I kuHdkuHd AacayRk<t ;pHcaiStkay'
!UHkI waØamaH, AdŸwut wav g/hIne ]I rajcHãÒAe sU"mbuiâ=I lQyuH Ke, ãƒsHg/hnI
ga=ano A=R p` lI\o Ke. Aem mhan AacayÈno Anuwv pote potanI nÇ\maH !pkavI
lI\el Ke, Ane vaHcnarne sugm pDe AevI rcna bnI Ke, KtaH temnI va`ImaH Ae!luH b\uH
gU#p`uH Ke ke temaH ;Ýaye' Ae!le ;k=HictŸ' (-sapeÙp`e) smjvanuH F`uH hoy Ke. te
smjva ma!e m|yS=ta Ane ivxazbuiâ Ôe{Ae, Ôe Aagz-paKznI sHi\, ApeÙa mezƒa
ivna ko{ vaHce to wavmaH sHi\ tU!I Ôy Ane srqo mez bese nih. ma!e sTsmagme
vaHcva-ivcarva wlam` Ke. ]Imde to mnu*y ÒvnmaH potanuH suk<Ty kyuÅ Ane Aa„anI
AqHD smai\ l{ne gya Ke, tem je ko{ mumuÙu potana
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
400) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ivxazbuiâ, m|yS=ta, srzta, ijteiNãyp`uH Ae gu`o Ôe{Ae. iht-AihtnI prIÙa krtaH
xIqvuH pDe. sHtnI prIÙa =ye stŸno Aadr =ay, Ane to j \maR„ano _pkar smÒ
xkay. Ane Tyare potana gu`nuH bhuman Aave. vtRmanmaH j ApUvR xaiNt Ýg!e, ko{ne
pUKva jvuH n pDe. .. [it ..
(ta. 27-11-39, rajko!-AanHdinketn)
129mI ga=a cale Ke. teno wav Ae Ke ke:- sdŸguÌnI Aa&a, teno ivcar Ane
y=a=R Sv$pnuH |yan Ae jem Ke tem sevn kre to AHtrmaH moÙSvwav xi›$pe Ke te Ýg!
=ay. 129
hve sTy puruØa=R krvanuH khe Ke :-
Ôe [CKo prma=R to, kro sTy puruØa=R¸
wviS=it Aaid nam l{, Kedo nih Aa„a=R. 130
Aa„ano prm A=R Ae!le saco prma=R [CKta ho to saco puruØa=R kro, saco
puruØa=R Aa„a Ôte kre to =ay tem Ke¸ ko{na AaxIvaRd=I kLya` n=I. pr inim¿ mne
rag-äeØ krave ke gu` krave tem p` n=I. Ôe qreqr prma=Rne [CKta ho to cetnnI
Ôtno y=a=R puruØa=R lavo. Ae puruØa=R j SvÔitno vItragI ƒvhar Ke¸ temaH pu~y-
papna xuw-Axuw pir`amnI gH\ n=I. ma5 SvsNmuq &anna puruØa=Rne j &anIAoAe
prma=RwUt ƒvhar kæo Ke. te puruØa=R vDe j Aa„anI piv5 AanHddxa qIle Ke, ma!e
Aevo AdŸwut puruØa=R kro. te kaH{ mn, va`I, dehnI iÊyamaH n=I. sTy puruØa=R Aa„ane
Aa\In Ke. &anmaH &annuH kam krvuH Ke. baænuH kaH{ krvuH Ae cetnnuH kayR n=I. Aa„a
sday icdŸFn &anma5 Ke. A$pI &an j ÒvnuH inüy xrIr Ke, teno ÝyTn &anmaH j
v\e Ke, tenuH sa\n &anmaH Ke. sdŸva`I, stŸxaÏ, sdŸwi› vDe Ae!le ke sdŸva`I äara
khel xuâa„ana mnn. icHtvn vDe svR ivro\ riht sacI ]âa ={ xke Ke. &anmaH j
iS=rta$p cair5 Ke. loko xuw pir`amne \mR mane Ke p` te ÔU@I vat Ke. pUveR wUlwave
jevo ê\o wav kyÈ hto tevo j svzo ={, sTsmagmna !cmaH Aave to, svzo
puruØa=R je Aa„amaH Ke, te Ýg! krI xkay Ke. ]ImdŸ khe Ke ke Aa„anuH sacuH suq-
Svraßy Ôe{tuH hoy to tara Aa„anI AHdrno puruØa=R kr. kevz inrupai\k xuâ
Aa„tÀv Ke temaH &an, AanHd isvay kH{ n=I. te Sva\Intano SvIkar te sacI ]âa
Ke. tenuH pr=I Ôudap`anuH &an Ane rag-äeØ riht ]âa-&anpUvRknuH vtRn (cair5) te
saca &an=I =ay Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
402) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
inim¿ Aai]t A!k–a Ke te Òvo ma5 vato kre Ke. puruØa=R krvanI buiâ krta n=I.
—wgvane dI@uH hxe tem =xe, temna &anmaH je!la wv dI@a hxe te!laH ãƒ, Ùe5, kaz,
wav, wvw/m` =ya ivna moÙ nih =ay, je vqte kazliB\ pakxe te vqte sMyGdxRn
=xe,˜ Aem wavmaH Ane k=nmaH inim¿a\Inta raqI puruØa=R _DaDe Ke. puruØa=R riht ={
ãƒanuyognI vato kre to te inüyawasI Ke. jene kevz&anIno iv¬as =yo tene care
pDqe sman ÝtIit Ôe{Ae, Ane te`e j kevz&anIAe dI@uH Aeno SvIkar kyÈ Ke. je`e
kevz&anIne maNya Ke tene ragnI Ìic, ktaRp`a$p A&an hoy nih, tene AevI ê\I ]âa
p` n hoy ke kevzI wgvane mara wv dI@a Ke ma!e hve huH puruØa=R n kruH, puruØa=R tenI meze
Ôgxe, Aem mane to te im+ya¹iÚ Ke. ]Imde kæuH Ke ke:- —wviS=it Aaid nam l{ Kedo
nih Aa„a=R.˜ vzI kæuH Ke ke :-
—je nv vaD ivxuâ=I, \re ixyz suqdayI¸
wv teno lv pKI rhe, tÀvvcn Ae wa{.˜
ko{ khe Ke ke AnHt var nv vaDe b/ïcyR paZyuH p` kaH{ iht =yuH nih, p` te
im+ya maNyta Ke. AhÄ to puruØa=R siht sMyG&an Ane b/ïcyRnI vat Ke. sMyGdxRn
siht &anbzno puruØa=R ßyaH vteR Ke TyaH b/ïcyRno gu` Ýg!e j. Aem &anI potana
_padanna pU`R sam+yRnuH bz potanI xi›maH j¡Ae Ke. Tyare A&anI _padanne wUlIne
AnHt kaznaH kmR kem tU!e, Ae Aaid prai]tbuiâ vDe inim¿a\In rhI, puruØa=R riht ={
Aa„a=Rne Kede Ke. kazmÄ# p=ra p` tU!I Ôy Ke, to Ae jD Ýk<itnaH mDdaHno xuH war Ke
ke cetnne te A!kavI xke? gme tevo _dy Aave te &anmaH deqay. jem ArIsamaH lXkr
deqay tem &anmaH pudŸglna v`aRid ke ragaidno vex deqay, temaH rag-äeØ xa ma!e =ay?
lokone ê\I maNytanaH poØ` bhu mzelaH Ke te=I ßyaH-TyaH pra\Intane j deqe Ke, AnHt
xi›vaza pU`R cEtNywgvanno mihma deqta n=I. ATyare p` \mRkaz Ke. kaz to jD
pda=R Ke, p` Aek deh krIne moÙe j{ xkay Aevo \mRkaz (Svkaz-Svwav-pir`am)
Aa kaze p` Ke. lokone ê\I g`trI=I kam krvuH Ke, p` teno mez 5`kazmaH bese tem
n=I. puruØa=R krvo nih ne vato krvI ke &anI Ô`e, Aap`a=I kaH{ in`Ry n =ay¸
kevz&an =ay Tyare j`ay. Aam xHkamaH rhI ê\o in`Ry krva=I Aa„&an n =ay¸
p` &anI \maR„a puruØa=R vDe tevo y=a=R in`Ry pUvaRpr ivro\ riht krI xke Ke, Ane
Aek-be wvmaH moÙdxa potane ivØe Ýg! =vanI Ke Aem in:sHdeh tÀvmaH=I in:sHdeh
saÙI lave Ke. Aa„a same Ôenarne jD\mR same ÔevanuH rhetuH n=I. kmRno gme tevo _dy
Aave p`
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
404) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Amne kaH{ qbr n pDe, Aem kmRno pokar krnara potane j wUlIne vat kre Ke. kmRno
pokar mo!o Ane Aa„amaH kaH{ mal nih Aem teAo mane Ke. p` sTy puruØa=R _pr
AavIne gulaH! mare ke huH mo!o Ane maramaH AnHt kevz&an xi› Ke, behd xi›=I drek
smye wyÈ pD–o KuH, Sva\In KuH, kmR jD te &anIne kem roke? hm`aH huH Svwav Ýg! krIx
AevI jene ÝtIit n=I tene puruØa=R hoy nih. &anI b\uH jyvHt deqe Ke. laq m` qD
(Fas) hoy, temaH AiG™ xBd laq var bole ke AnHt m` AiG™ naquH KuH-Aem kagzmaH
lqo, vaHco to Fas bze nih, p` sacI AiG™no ki`yo naHqo to bze. tem Aa„a jevo
svR& wgvane pU`R xuâ kæo Ke tenI ÝtIt potanI ÔtnI qatrI=I Aave to puruØa=R kam
kem n kre? puruØa=R to &anmaH Ke, mn, [iNãy, kaya, ivkLp, xBdaidmaH puruØa=R n=I. Aa
j x$Aatno AekDo Ke. Aa„a xuâ Ke, Sva\In Ke, AsHg Ke, AbH\ Ke, Aa vatnI ha
paDvI lokone k@` pDe Ke. bH\vazo, é`o, hI`o, ivkarI manvo Ke Ane je ÔtnI ivi\no
puruØa=R Ôe{Ae te krvo n=I. &anavr`aidkmR AenI meze !ze to xi› Ýg! =ay, AevuH
inim¿a\Inp`uH manIne AHtr&anna puruØa=RhIn =nara Ane Aa„ane bH\vazo ke ivkarI
mannara im+ya¹iÚ Ke. xuâ Aa„anI ]âa Ane puruØa=R sa=e j hoy, tenI va`I p`
puruØa=RhIn n hoy. jene prma=RSv$pnI ÝaiºnI ]âa Ke tenamaH kevo ivvek Ôe{Ae? &anI
pote inTy pU`R&ananHdna lÙe inwRy, in:xHk hoy Ke.
svR& wgvanno w› hoy tene wvnI xHka n hoy. dev, guÌ, \mR to vItrag Ke,
indÈØ Ke, temnI ]âa krI svR&ne AozQya tene wvnI xHka hoy nih. y=a=R ]âa pKI
pU`R cair5 =taH kdI var lage, jldI rag-äeØ$p AiS=rta n !azI xke, p` tene
puruØa=Rno inØe\ hoy nih. Ane wvnI xHka hoy nih. i5lokna= svR& wgvan daHDI
pI!Ine khe Ke ke svR Aa„a isâsm xuâ Ke, tenI jene ]âa ={ tene pota=I in:sHdeh qatrI
=ay Ke, kevz&anIne pUKva jvuH n pDe, potanI pyaRy _FaDva sa\kSvwavno puruØa=R
pU`Rne lÙmaH l{ne épDe Ke, temaH xHka n rhe. tene wgvannI inüywi› hoy Ke. je`e
wgvannI inüywi› krI tene wv hoy nih. jene wvnI xHka Ke te im+ya¹iÚ Ke. p`
Aa kaH{ \ar`a krvanI vato n=I, goQye par paDe tem n=I, Ae ÔtnI pa5ta=I gu`
Ýg!e Ke, te \maR„a ßyaH ßyaH j¡Ae Ke TyaH svzuH ÔuAe Ke, Ane te=I &anIno mihma Ane
puruØa=R deqe Ke. te pra\Intano AHx deqto n=I, te=I khe Ke ke mezap kro nih Ane
Aa„a=Rne Kedo nih. logSsnaH pa@maH —isâaisiâ mm idsHtuH˜ Aave Ke TyaH pU`R isâpdnI
maHg`I kre Ke. Òvo pUÌH mzvanuH bole p` wavmaH wasn im+ya hoy te xuH mage Ke tenI
tene qbr n=I. ÌicmaH go@tuH mage Ke,
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
406) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
jene saco puruØa=R krvo n=I p` ma5 inüyna k=nne \arI raqvuH Ke tene kLya` =tuH
n=I, ma!e Ý=m j huH xuâ KuH Ae lÙe vEraGy siht ivØy-kØayno F!aDo krvo. dehnI
Aasi› F!aDIne stŸxaÏnuH vaHcn, ]v`, mnn Ane sTsmagm krvo. Êo\aid kØay
t=a dehaidnI mmtano kaH{ F!aDo n kre, to Aaqo Aa„a pr=I j¡do t<*`a-ragriht Ke
AenI ]âa, Ìic kem =xe? ko{Ae ]ImdŸ _pr lqeluH ke:- huH prma„a KuH. teno jvab AaPyo
ke:- svR ÒvnuH prma„p`uH Ke AemaH sHxy n=I, to pKI tme potane prma„Sv$p mano
to te vat AsTy n=I¸ p` ßyaH su\I te Sv$p y=at+y Ýg!e nih TyaH su\I mumuÙu-
ij&asu rhevuH te v\are saÌH Ke Ane te rSte y=a=R prma„p`uH Ýg!e Ke.
je AHtrmaH kØay hoy tene Aozqe nih, ÝmadmaH sHtoØ mane, Ane potane &anI
mane te SvyH Apra\I Ke. AnHt var nih Ýg!eluH AevuH ApUvR Aa„wan =ye, pU`R Sv$pnI
]âa, ivvek Ane puruØa=R sa=e rhe Ke. AHtrHgmaH AkØay suqSvwav AnuwvvamaH rag-
äeØ kØayno AHx p` nih palve. \maR„ane pU`Rtane phÇcI vzvano puruØa=R Ýg! =yo
Ke, te=I kØaynI v<i¿ne brabr AozqI le Ke, Ane tene !aze Ke. Aa„anuH &an =yuH temaH
ivvek hoy j. AHdrmaH cEtNynI xaHt AivkarI dxa Ýg!I tene rag-äeØ ke ivØy-kØaymaH
Ìic kem hoy? ma!e SvCKHdIne khe Ke ke Ôe tne sacI ]âa hoy to puruØa=R =ya ivna rhe
nih. stŸnI ]âa =taH iht-Aihtno ivvek sa=e j hoy, te=I sHsarno rag !azIne piv5
dev, guÌ, \mR, stŸdev t=a stŸ smagmnuH bhuman, ivny, wi›, Aadr p` =va j
Ôe{Ae. stŸsa\nno Aadr temaH potanuH bhuman Ke, jene stŸno Ýem Ke tene sHsarno Ýem
hoto n=I¸ tene sacaH inim¿ _pr sheje Ýem rhe j. Aho¦ sTsmagmno mihma¦ Aem
wi› _wravIne dev, guÌ, \mR, stŸxaÏo vgere saca inim¿onuH bhuman kre Ke, Ane
ivvek=I jem Ke tem Ô`e Ke. p` je isâ sman Aa„a Ke, Aem k=nma5 mane Ke p` Ae
Ôtno puruØa=R krto n=I tene vItragnI wi›maH Ýem Aavto n=I. dan, Ýwavna
AaidmaH AarHwno doØ lage Aem je khe Ke te sa\kwav AozqI xkto n=I. tene deha|yas
vteR Ke, te=I tene Aa„anI ÝtIt n=I. stŸ Sv$pnI jene Aozq Ke tene stŸ sa\nno
inØe\ hoy nih, p` bhuman hoy. g<hS= \maR„a hoy te dev-guÌvHdn, pUÔ, wi› vgere
saca AiwÝay siht mihma lavI kre Ke, p` je Òvo inüyawasI Ke tene stŸ sa\nnI
ruic nih =ay. dev-guÌ kaH{ AapI de tem n=I, te to pr Ke, Ae b\aH sa\no bazÒvo ma!e
Ke, Aap`e tenuH Ýyojn n=I, Aem sTsmagm, guÌwi› Aaid sacaH sa\nnI _peÙa
krva=I puruØa=RhIn Ane ÝmadI ={ F`a Òvo SvCKHde papmaH ÝvteR Ke. ma!e tem n =vuH
Ôe{Ae.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
408) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
huH Aa„a pr=I inrazo, AbH\, xuâ KuH, rag-äeØ, pu~y-pap, Aaid svR _pai\ riht KuH Ae
inüy¸ Ane tenI y=a=R ÝtIit siht Sv$p&anmaH ragriht !kvuH te ƒvhar Ke. ragne
(xuwpir`amne) potano mane, krva jevo mane, te potane bH\vazo mane Ke, tene pr=I
Ôudap`anI ]âa n=I. bH\ saro mane to KU!ap`ano puruØa=R lavxe É–aH=I? ma!e Ý=m
ivprItta riht saca AiwÝaynI j$r Ke. Aa„a inTy Sva\In Ke, Abâ, ASp<Ú,
AsHyu› Ke, temaH prinim¿no bH\, SpxR ke mzmel n=I, AevI y=a=R ÝtIit Ae j
ijne¬r wgvanna mhasU5no AekDo Ke. Ae Sv$p smßya ivna jray \mR n=I¸
sTpuruØnI Aozq n=I, te=I tene sTsmagmno law p` n=I. 131
inüy Ane ƒvhar bNne sa=e hoy Ke Aem hve khe Ke :-
ny inüy AekaNt=I, AamaH n=I khel¸
AekaNte ƒvhar nih, bNne sa=e rhel. 132
A5e AekaHt inüyk=n kæuH n=I. Aa„a AbH\ tÀv Ke, pu~y-pap Aaid
xuwpir`am p` Aa„amaH n=I. Aa„a tdŸn xuâ, AsHg, inrpeÙ Ke¸-Ae prma=Rk=n
y=a=R Ke, p` te AekaHt É–are khevay Ke ke tenI y=a=R ]âa Ane puruØa=R n hoy Tyare. Aa
vat xu*k&anInaH lÙ`maH khI Ke. Aa xaÏmaH AekaHt ƒvharpÙ p` kæo n=I. Aa„ana
lÙ ivna kØay F!aDe Aene ƒvhar kæo n=I. tem j Aa„anuH lÙ krvuH Ane kØay n
F!aDvo Aem p` kæuH n=I. p` inüyne AvlHibt sÔtIy (cetnno) SvavlHbI
ƒvhar kæo Ke, te prma=Rhetu ƒvhar Ke. huH pU`R xuâ Ae inüy, Ane te AkØay xuâtamaH
rag !azIne iS=r =vano puruØa=R te ƒvhar Ke. te inüy Ane ƒvhar bNne Aa„amaH F!e
Ke p` baæ nih. huH ragriht vItragI KuH, ragno AHx mara SvwavmaH n=I, huH xi›p`e
isâ wgvan KuH, Ae ¹iÚ siht &anmaH puruØa=R hoy tene dev, guÌ, \mRnI wi›, sdŸguÌno
ivny, bhuman krvano xuw ivkLp KÍS=p`amaH Aave j¸ te smÒne Ôg<it siht sacI
wi› kre Ke. p` jene xuâ Sv$pnI y=a=R ]âa n=I, te kdac wi› kre top` paKz tene
ivvek hoy j nih. rag$p wi›=I te gu` manto hoy Ke, te xuw ragne puruØa=R mane Ke.
saca ivvekna wan ivna vItragnI wi› n=I, p` ragnI wi› Ke. pu~y baH\e p`
injRra n =ay, Ane wv p` n F!e.
ÝÆ :- Ý=m xuH krvuH?
_¿r :- sacI smj` Ane stŸxaÏnuH mnn, vaHcn, ivcar, xuâtana lÙe
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
410) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
p` Ôe inüy AiwÝay Ae!le sacI ]âa (xuâ Sv$p) nI Aozq n hoy Ane AekaHt
ƒvharno pÙ kre to ma5 pu~y baH\e¸ te A&anpUvRk pu~y hova=I papanubH\I pu~y Ke, te=I
Aek p` wv n F!e, te AekaHt bH\p`uH sa\e Ke. ma!e jem Ke tem y=a=R tÀvno in`Ry ßyaH
su\I n=I =yo TyaH su\I Ù`eÙ`e A&annuH mhapap sa=e j Ke, ma!e sacI ¹iÚ Ane teno
ƒvhar smÔe. ;Ýere te prma=Rne te ƒvhar smHt¸' huH xuâ KuH Ae inüy, Ane rag !azIne
iS=r =va$p puruØa=RnI rm`ta krvI te ƒvhar Ke. te bNne sa=e Ke, ko{ AekaNt ta`Ine
pÙ kre to kayR n =ay. Aa„a Svwave pU`R xuâ Ke Ane sa\vanuH bakI Ke, Ae bey
ApeÙa¹iÚne jem Ke tem smjvI. jem dhÄne vlovIne maq` ka#va vqte dorIna be KeDa
Ke, temaH Aekne qeHce Tyare bIÒ baj¡H #IluH mUke to dhÄmaH=I maq` nIkze. bNne KeDa ta`I
raqe A=va KoDI de top` maq` n nIkze. tem huH icdanHd xuâ KuH, AevI ]âa TyaH
inüyny, Ane tene pHhocI vzva ma!e &anbzno puruØa=R TyaH ƒvharny. Aem inüynuH
k=n Aave Tyare ƒvhar gaE` kre, Ane ƒvharnuH k=n Aave Tyare inüy lÙmaH raqe¸
Aem bNne ny ÝyojnwUt Ke. ßyaH sa\kSvwav Ke TyaH dev, guÌ, \mRnI wi› vgere vCce
Aave Ke, te rag Ke Aem smje Ke, p` je sHsar trf rag hto te ragnI idxa sMyG¹iÚ
bdlave Ke. 132.
hve AhÄ inüy Ane ƒvhar jena qo!a Ke te smÔve Ke :-
gCKmtnI je kLpna, te nih sdŸƒvhar¸
wan nhÄ inj$pnuH, te inüy nhÄ sar. 133
gCKmtnI kLpna te kaH{ sdŸƒvhar n=I¸ p` Aa„a=±na lÙ` kæaH Ke te dxa
Ane moÙ-_paymaH ij&asunaH lÙ` kæaH Ke te sdŸƒvhar Ke. ga=a 38 t=a 108 maH kæaH
tevaH mumuÙunaH lÙ` Ane ij&asunaH lÙ` Ke. Aek moÙ isvay tene kaH{ Ôe{tuH n=I, wve
qed = wv n=I Ôe{to¸ AHtrdya = invERrbuiâ$p inj AnukMpa, te khIAe ij&as, Ane
TyaH Aa„a=R invas Ke. TyaH Êo\, man, maya, lownuH qÌH patzap`uH Ke. Aek Aa„a=R j
tene Ôe{Ae Ke.
AnHt kazmaH ApUvRta n Ýg!I te ApUvRwav kevo hxe, tenI Ýaiº kem =ay AenI j
sacI ij&asa Ôe{Ae. ;Aa$GgH boihlawH' xuâ cEtNymaH sday AaroGyta Ke, Ae wan
=ya pKI Aek prma`uH p` nvo bH\ay te rog Ke. kH{ [CKa n=I, ma5 potanI pU`RtanuH
lÙ Ke te=I je kH{ pu~y bH\ay ke pap bH\ay te gUmDaH Ke. smiktI Aem mane Ke ke pu~y-
papna wav be_ bH\nwav Ke. maÌH Sv$p tena=I smSt Ýkare iwNn Ke, inmRz pU`R
piv5 Ke. AevI y=a=R ]âa te
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
412) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
Vyvhar Ke. te puruØa=R$p ƒvhar te moÙmagR Ke Ane ;wan nhÄ inj$pnuH te inüy
nih sar.' Ae!le xuw-Axuw mnna sU"m pir`am te Aa„ano gu` n=I. mn va`I,
dehnI iÊya, ivkLp, rag-äeØ, kmR, nokmR-AenI sa=e Aa„\mRno sHbH\ n=I, Svai]t
inüy wediv&an sa=e moÙmagR$p \mRno sHbH\ Ke. pu~y=I \mR n=I p` bH\ Ke.
ragnI iÊya ke dehaid jDnI iÊyano ktaR Aa„a n=I. Aem KtaH je ko{ bIj¡H mane te
ê\I ]âa Ke, im+yadxRnxLy Ke. Aa„ane bH\nvazo manvo te prma=R n=I p`
im+yaTv Ke. Aa„a Ane isâ prma„amaH Ôitp`e-Svwave smanta Ke. je!la gu`
prma„amaH Ke te!la j drek Aa„amaH Ke, Ôe bH\Svwav hoy, ragäeØ cetnna Frna
hoy to te !ze nih, p` puruØa=R vDe te !azI xkay Ke, ma!e Aa„a Svwave AbH\ Ke.
smSt prãƒona sHg=I Ôudo, prna kar`-kayR=I Ôudo Ke, pU`R xuâ AsHg Ke, jD
Svwavno AHx p` ko{ kaze cetnmaH n=I. AavI be ne be car jevI vat-tenI ko` na
paDI xke?
Aa„a prno ktaR-woÉta n=I p` &anno ktaR-woÉta Ke¸ jDno \`I cetn ={
xkto n=I. Aa vat F`a Nyay=I F`Ivar SpÚ ={ Ke. AhÄ ko{ pUKe ke vtRmanmaH to
bH\ayelo-Axuâ Ke ne? to teno _¿r Ke ke-na. ãƒSvwav kdI bH\vazo ke ivkarI ho{ xke
nih. je ko{ Aa„ane bH\nvazo ke _pai\vazo mane Ke tene sacI ]âa n=I. bH\ to
vtRman ma5 Aek smynI AvS=a$p yoGyta Ke, te kaH{ Svwav n=I, SvwavmaH kaH{
pesI gyuH n=I. Aa„a Ane Aas/vo vCce wed&an xuH? te ivcare to smÔy. jevo deh SpÚ
deqay Ke tevo AaTma jene SpÚ deqato n=I, AnuwvmaH Ôudo-AsHg wasto n=I, huH pr=I
Ôudo, AsHg, xuâ Aa„a, rjk` ma5=I Ôudo KuH tenuH jene lÙ p` n=I Ane deha|yas vteR
Ke tene SvPnamaH p` \mRnI gH\ n=I. huH rjk`, dehaid, rag-äeØ vgere prãƒ=I KU!o
AbH\ KuH AevuH tene smÔyuH n=I, to pKI sacuH suq ÉyaH=I =ay? jene prmiht krvuH hoy
tene qUb stŸsmagm Ane vEraGy v\arvo. p` &an-vEraGynaH jene kaH{ @eka`aH n=I,
ivØy-kØaymaH AasiÉt Ke, deha|yas vteR Ke, Ane sTsmagm Aaid sa\n paMya ivna
k=nma5 inüy pokayaR kre ke —Aa„a xuâ Ke˜ te inüyawasI Ke. jrIk AgvDtano
ÝsHg Aave TyaH AxaHit-klex deqay, xrIrnI sgvDtanI F`I mmta hoy, Aeva
deha|yasmaH vtRta Òvone sHsar-dehaidmaH suqbuiâ hova=I isâaHtbo\ Ane A|ya„xaÏ
sarwUt =taH n=I. teva Òv Aa„a svR=I Ôudo Ke, jD mn-[iNãy=I Ôudo Ke, Aem vato
kre, p` ßyaH xrIrne kH{ AgvDta j`ay TyaH Aalsivls =ay Ke, mUHJa{ Ôy Ke. p`
wa{ re¦ tuH kheto hto ne ke huH pr=I-deh=I Ôudo KuH? xaÏ&annI Ao= l{ne je`e dehaidnI
mmta F!aDI n=I,
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
414) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
te=I AlaEikk Svwav Ane Ýk<itno yog Aeva mzI gya Ke ke F`a F`a Nyay Aave Ke.
baæ¹iÚ=I Ôenarne smjvuH k@` pDe tem Ke.
saca ij&asunaH ñdyomaH stŸnuH bhuman Ke. kaz Aevo saro Aaƒo ke smysar Ane
sa=e rheluH yogbz, pUvRna bzvan sHSkaro Ane saÙatŸ svR& wgvannI Aa&a siht
sTpdnI Ý$p`a jem Ke tem khevay Ke, te in:xHkp`e smÔe. AhÄ=I hve bIÔuH fre tem n=I.
5`e kazna &anIne je khevuH Ke te j prma=RnI Ý$p`a Ke. samaNy buiâ=I n smÔy to
m|yS=p`e ivcar krÔe. na n paDxo, saÙI Ôe{Ae to te Aa„amaH Ke. AnHtxi› drek
smye sHpU`R wrI pDI Ke. ]I Am<tcHãacayR khe Ke ke, cEtNy wgvan Aa„a j tarI rÙa
krxe, ma!e tene deq, Ae ivna bIÔuH ko{ shayk n=I. potanI tEyarI jevI hoy tevuH inim¿
hoy. p` Aa b\I vato sHÝdayna Aag/hvazane nih bese. jene inim¿=I (inim¿a\In
¹iÚ=I) vat be@I hoy tene Aem lage ke Aa te xuH vat kre Ke? AavuH manxuH to loko gaHDa
khexe. p` ha, vat sacI, sHsarna gaHDa qra¦ kar` ke A5e sHsarna wvw/m`na naxnI
vat Ke. moÙmagRmaH to _pai\no Awav =ay, vItragdxa Ýg! =ay, vItrag svR&
wgvan tI=Åkr Ýwuna pH=maH i5kaz Aek j Nyay hoy. vtRmanmaH pHcmhaivdeh Ùe5maH
muin\mR ing/Å=-nG™ dxamaH j ÝvteR Ke. laqo sHt-muinAonaH !ozaH mhavEraGvHt
vItragdxa sa\e Ke. \Ny te _Tk<Ú \mRkaz¦ Ae mhaivdeh Ùe5, saÙatŸ ]I tI=Åkr
wgvan, Ae mihmanI xI vat¦ TyaH sday ing/Å=magR Ke. 5`ekaz Aek j Ýkarno
moÙmagR Ke, muindxamaH tdŸn nG™vex hoy Ke. ing/Å=\mR jyvHt vteR Ke. Ae vat Anekvar
khI Ke. ßyaH saco pH= hoy TyaH Aek j mt hoy. Ae!le ]Imde kæuH Ke ke gCKmtnI kLpna
KoDIne Aa„amaH Aavo, Ae!le tdŸn in*pirg/h vItragno \mR Ane vex xuH ho{ xke te
potanI meze smÔxe. te vex-ilHgaid ƒvhar Ke p` tena=I moÙ n=I. Aa„amaH
moÙavS=a Ke te j Ýg!e Ke, te=I ÝaºnI Ýaiº =ay Ke.
(ta. 28-11-39)
Aa ga=amaH inüy-ƒvharnI sHi\ Ke. gCKmtnI kLpna te kH{ sdŸƒvhar n=I.
deha|yas vteR, ivØy-kØayno F!aDo nih, AHtrvEraGy nih Ane inüyk=n saHwzIne
SvCKHdmaH ÝvteR te inüy n=I, sarwUt n=I. p` AnHt &anI svR& vItrag wgvHtoAe
khelo Aa„\mR te j i5kaz jyvHt Ke. 133.
AnHt &anIAoAe Ý$pelo \mR jyvHt Ke Aem AhÄ khe Ke :-
Aagz &anI ={ gya, vtRmanmaH hoy¸
=axe kaz wiv*ymaH, magRwed nih koy. 134
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
416) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
svR Òv Ke isâsm, je smje te =ay¸
sdŸguÌAa&a ijndxa, inim¿ kar`maHy. 13p
—je smje˜ temaH dxRnmohno nax Aave Ke. —te =ay˜ temaH cair5mohno Ùy t=a
svR kmRno nax kæo Ke. jem sonuH Aek j ÔtnuH Ke, p` lal, pIza, lIla Aaid rHgvazaH
kpDaH t=a mnu*y, pxu, pÙI, dev vgerenaH ic5ovazaH kpDaH tena _pr lpe!I lI\aH hoy tene
Aa mnu*yna AakarvazuH sonuH, devna AakarvazuH sonuH, pxu-pÙIna AakarvazuH sonuH, Aem
_pcar=I khevay. p` AHdr sonuH szHg ÔuAo to Aek j ÔtnuH Ke, temaH fer n=I. tem Aa
sHsarmaH mnu*y, dev, narkI, ityÅc Aaid git namkmRna sHyoge xrIrna Aakar _pr=I
_pcare khevay ke Aa mnu*yno Òv, Aa devno Òv, Aa narkIno Òv, Aa ityÅcno Òv,
p` qrI rIte (inüye) Ôit ApeÙaAe tmam sman Ke. deh dI@ drek Aa„a SvtH5 Ke,
Aa„ano deh A$pI &anFn Ke. xi›$pe b\a Òvo isâ prma„a sman Ke. Ôe Aa dehmaH
rhelo Aa„a xi›p`e pU`R xuâ n hoy to wediv&anna bz vDe te mu› (isâ) ={ xke
nih. je n hoy te nvuH n =ay te isâaHt Ke. ma!e xi›p`e pU`R prma„a jevuH drek ÒvnuH
sam+yR Ke.
;je smje te =ay'-xuâtane Ô`e, mane, Anuwve Ane te Ôtno puruØa=R kre to SvyH
xuâta Ýg! =ay. AwvI Òvo p` xi›p`e isâ prma„a sman Ke, KtaH tene
vtRmandxamaH sday hInta Ae ÝkarnI Ke ke, tene Aa„\mR n Ýg!e, moÙ n =ay. drek
Aa„ano vaStivk Svwav pU`R xuâ, AsHQyatÝdexI, kevz&anSv$p, AanHdFn Ke,
cEtNyFn Ke, AivnaxI, AanHdmUitR Ke. Ke te sday Ke¸ te Sva\In puruØa=R=I Ýg! =ay Ke. —
Aatm prmatm ivØe, xi› ƒi› gu`wed, nihtr _wy sman Ke, kr inüy tj qed.˜
SvwavmaH kH{ fer deqato hoy to rag, äeØ, moh Ane pu~y-pap$p sHsardxana kar`e Ke¸
Aa„a ãƒSvwave, xi›Ae, lÙ`e sman Ke, sHQyaAe j¡da SvtH5 Ke.
AwvI ÒvnuH ¹ÚaHt:- suv`RpaØa`maH be Ôt Aave Ke: knkpaØa` Ane
AH\paØa`¸ temaH AH\paØa`maH suv`Rrj AevI ¹# lepayelI Ke ke, temaH gme tevo AiG™
Aaidno Ýyog krvamaH Aave KtaH xuâ suv`R j¡duH n pDe¸ tenI raq ={ Ôy.
AH\paØa`maH=I sonuH ÔuduH paDva mage top` ÔuduH pDe nih. KtaH temaH suv`Rp`uH Ke¸ tem
AwvI Aa„amaH moÙSvwav-isâTv Ke p` Ae AH\paØa`vtŸ AÝg! Ke¸ teno Aa„\mR
kdI Ýg!e nih. Aa„amaH Ane prma„amaH Ôit Svwave fer n=I. AeknI AvS=a isâ
sman qIle Ke, Tyare AeknI xuâ AvS=a n qIle
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
418) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
ny=I isâ j Ke. te saHwznar wav=I éKzIne vtRmanmaH j huH pU`R KuH Ae lÙe potamaH
iS=r ={ xuâ pyaRy _FaDIne y=a=R in`Ry lave ke, huH i5kaz Aavo j KuH. ;je smye te
=ay' Aa svRƒapk sU5 Ke. je layk hoy te smje, smje Ae!le xuâ pyaRyne _FaDe
(pU`Rtane lÙe sa\k-Svwav Ýg! kre). ãƒSvwav inTy xuâ Ke, temaH xuâ isâ AvS=a
xiÉt$pe AnaidnI Ke, nvI n=I. isâ sman te shj xiÉt Ke,-Ae rIte Ýg! Ô`e Ane
_pay smje tene Ýg! =ay Ke. —te =ay˜ temaH _padannuH sam+yR kæuH, temaH inim¿kar`
sdŸguÌnI Aa&a Ke, sdŸguÌAe khel vItragdxano ivcar krvo te &anbzno puruØa=R Ke.
Aem be kar`o kæaH. Aek mUz kar` Ane bIÔuH sHyogp`e bihrHg kar`. jene AqHD stŸ
sa\n injxi› inüykar` hoy tene sdŸguÌ, stŸdev, stŸxaÏ inim¿-sa\n hoy Ke.
sacI ¹iÚ siht puruØa=R hoy Tyare te inim¿ khevay. jem dU\ mUzkar` Ae!le te tenI
shj _padan xiÉt Ke¸ tena Aa\are mavo bnvanI temaH Svawaivk xi› Ke. te j yoGy
smye SvyH mava$pe pir`me Ke, pa`Ino wag bzI Ôy Ke. Aem isâ =vanuH mUzkar` to
ÒvムSvyH Ke. tenuH kar` SvtH5 xiÉt$pe Ke. isâpd$p pyaRy Ke¸ tene VyÉt krva$pI
kayR potana Aa\are Ke. tenI yoGytano puruØa=R Òve kyÈ Ae!le te Ôtno ƒvhar Ane
sTsmagm Aaid inim¿ hoy j hoy.
Aa ga=amaH F`a Nyay Ke. temaH Aem p` AaVyuH ke:- AnHt Òvo Ke, Aek n=I¸ b\a
ÒvomaH Sva\Inp`e behd sama+yR Ke, b\amaH srqI xiÉt xiÉt Ke. smjnar wƒ kæa,
nih smjnar Awƒ kæa, sdŸguÌ kæa, moÙmagR kæo, ijnAa&avItragdxano ivcar
cair5 kæuH. Aem F`a Nyay smay Ke, KtaH F`uH khevanuH rhI Ôy Ke. ÒvonaH pu~y je Ýkare
hoy tevo va`Ino yog hoy. hve ivhar krvanuH nÒkmaH hova=I !UHkamaH khevuH pDe Ke. Aa
b\a Nyayo _pr F`o F`o ivcar krÔe, moÙno magR je A5e F`a idvs=I khevay Ke te
j svR& vItragno ing/Å=magR Ke. Ae 5`ekaze Aek j magR Ke, inüy-ƒvharnI
sHi\vazo te magR Ke. b\I baÔunaH NyaynaH pDqaH je mezvI le tene sacuH smÔy Ke, Ane
te smjvanI xi› bazgopaz b\a ÒvomaH Ke.
sHsar AnHtkaz rhexe, ma!e sacuH tÀv nih smjnara Òvo p` Ke. drek Aa„amaH
behd xiÉt Ke, p` ßyare te je!lI Ýg! krva mage Tyare te!lI Ýg! =ay Ke. puruØa=R äara
jevI pa5ta tEyar kre TyaH _ict inim¿ p` hoy Ke, teno ivvek Ane ivcar krnara p`
hoy Ke. AnHt Òv sHsar=I muÉt, isâ prma„aSvtH5 Ke Ane AnHt Òv isâ =xe.
sMykŸ]âa, &an, stŸsmagm, sHymaid, moÙmagR vtRmanmaH p` Ke, Aem F`a Nyay Aa
ga=amaH mnn krva
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
420) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
je!le AHxe xuâwav éFDyo te!le AHxe inim¿nuH AvlHbn KU!I Ôy Ke. TyaH nIceno isâaHt
lagu pDe Ke:- —_padanno wav l{ Ae je tje inim¿. pame te isâTvne, n rhe sHsarmaH
iS=t.˜ p` ßyaH lgI SvwavmaH iS=r =yo n=I TyaH lgI inmaRnp`e inim¿no _pkar
SvIkare Ke, wiÉt-Sva|yay vgere kre Ke. p` ko{ puruØa=R kyaR ivna huH isâ prma„a KuH,
AevuH nam l{ne sacaH inim¿no Anadr kre, SvCKHde mane ke Ae b\a pr Ke, tena=I mne
Ýyojn n=I, te stŸ sa\nne dUr kre Ke, te=I te potana Sv$pnI Aaxatna kre Ke. inim¿
hoy Ke p` inim¿ne Aai]t _padan n=I, Aem hova KtaH, Ô`va KtaH smiktI \maR„a
teno ivvek smje Ke, Ane smÒne tenuH bhuman kre Ke, kar` ke te _pkarI Ke. _padan pote
Sva\In Ke, KtaH gu`I gu`vHt inim¿no SvIkar kre Ke. _padanno A=R :- _pµsmIp,
Aadanµg/hvuH. je smIp kar`=I kayRne g/hay te _padan Ke. gu` Ýg!–o temaH inim¿nuH
bhuman Aaƒa ivna n rhe. inim¿ kH{ bIÔ ãƒne gu` Ýg!avI de nih. Ôe Aem hoy to
&anI pase b\a Òvo \mR pamI Ôy, p` tem =tuH n=I, ßyare stŸnI smj` Ane
smj`nuH kayR Aave Tyare sdŸguÌ inim¿kar` khevay Ke.
mumuÙu potana _padanne Ôg<t krIne _pkar SvIkare Tyare inim¿ khevay Ke. jem
ma!ImaH FDo =vanI mUz xiÉt Ane yoGyta Ke, ßyare ma!Ip`uH pl!Ine FDap`e je yoGyta
htI te Ýg!I Tyare kuHwar tenuH inim¿ khevay. inim¿=I Ôge nih p` pote tEyarI kre to
inim¿ hoy j. _padanxiÉt Svs¿amaH Sva\In Ke. pote ßyare Ýg! krva mage Tyare
inim¿ mZya ivna rhe nih, te _padannI mh¿a Ke. Aa„a je Ýkare-jevo =va mage-xuâ
A=va Axuâ, Tyare mUz _padanxiÉtne inim¿kar` mZya ivna rhe nih. te=I j
cEtNynI AnHt xiÉtnuH Sva\Inp`uH &anIAe kæuH Ke. jenamaH pa5ta AavI Ke, tene
sTsa\n mZya ivna n rhe, Aevo inim¿ nEimi¿k yog hoy Ke, xuâ ]âa =taH ragno
AHx p` _padey n=I Aem je smje tene pu~yna xuw ivkLpnI {CKa p` n=I. KtaH Axuâ
AvS=a Ke te=I AkØay¹iÚAe !azvano puruØa=R kre Ke. ÝxSt rag Ke te=I stŸ Ane
stŸsmagmnuH bhuman rhe Ke. sHsarno rag !azIne stŸdev, guÌ, \mR, xaÏaidnI wiÉtno
xuwwav TyaH rhe Ke. vItrag n=I TyaH lgI pU`Rtana lÙe ivny-ivvek Aaƒa ivna rhe
nih. te rIte sdŸguÌAa&a, stŸsmagm t=a ivtragwiÉt, Sva|yay Aaid Aa„sa\na
inim¿kar` Ke. Aa„ana gu` &an-dxRnaid _padankar` Ke, Aem xaÏmaH kæuH Ke. te=I
namma5 _padan l{ne, je ko{ te inim¿ne sdŸgÌu Aa&a, ijndxane tjxe te prma=Rne-
isâp`ane nih pame Ane w/aHitmaH (sHdehmaH) vtRxe. Sv$pmaH Ýmad (AnuTsah) raqva=I
sacaH inim¿ mZya KtaH
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
422) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
SvwavnI AHdr iS=rta-vItragdxa v\tI Ôy, tem tem inim¿nuH AvlHbn,
ijnAa&ana ivkLp p` KU!I Ôy Ke. Ý=m je xuw ivkLp puruØa=R sa=e hto te ivkLp
ßyaH tU!yo TyaH inim¿nuH &an rhI Ôy Ke, Ane AÝm¿sHymwavmaH |yata, |yan, |yey
Aekakar$p xuâtamaH lIn ={ Ôy Ke. AevI dxa ßyaH lgI n=I TyaH lgI sdguÌno ivny,
ijnAa&ano ivcar vgere xuw ivkLp rhe Ke. p` ßyaH Ae inim¿no Aadr n=I TyaH
injgu`nI Aaxatna vteR Ke. ma!e jene sacuH iht krvuH Ke teva mumuÙu Aa„aAoAe Ý=m
sHsarno rag !azI, ragnI idxa bdlavvI Ôe{Ae. AkØay Sv$p Ke, temaH jvanI
¹iÚsiht te [Ú inim¿no ivny hoy, ßyaH lgI sHsarno rag hto TyaH lgI
AaFaitkmRno yog p` Aevo hto ke ivØy-kØayna sHyogo j hta. p` ßyare ¹iÚ bdlI,
Aa„a xuâ Ke, AsHg Ke, t<*`a-mmta riht Ke AevuH lÙ =yuH Tyare ragnI idxa stŸ Ane
stŸsa\no w`I ([Ú inim¿ trf) vze Ke, Ane bharna sHyogo p` prma=R deqaDe teva
j mze Ke.
baæno yog AnukUz n hoy to AHdrmaH wav=I AnukUzta krI le. prnI iÊya
Òvne Aa\are n=I, KtaH jem pUveR A&anne lI\e rag-äeØ Aeva seƒa ke tene ê\a puruØa=RmaH
bharna sHyogo AnukUz inim¿ =ya Aem deqay Ke¸ tem stŸna lÙe svza puruØa=RmaH
(smj`maH) gu`nI xi› v\arva inim¿ AnukUz deqay Ke.
inim¿no SvIkar to potane krvano Ke, inim¿ bzjbrI=I ÉyaH khe Ke ke tme rag
kro, A=va vItrag =aAo. Òv pote j potane wUlIne inim¿no Aa]y l{ne rag-äeØI
=ay Ke, svza puruØa=RmaH (&anmaH) vteR to rag !azIne injRra =ay. \maR„ana ha=maH
xaÏnaH pana Aave temaH=I pote kaH{ mezvto n=I, p` potana &anmaH inim¿ sHbH\InuH
&an kre Ke. &anIne b\aH inim¿o gu`maH _pkarI =ay. ragnI dxa bdltaH rjk`nI idxa
bdlI Aem ÔeganuÔeg baæna sHyogo _pkarI =ay, Aevo shj inim¿-nEimi¿k sHbH\
Ke. p` huH Aam kruH KuH ma!e Aam =ay Ke, ha= pg clavuH KuH ma!e cale Ke Aem n=I,
inim¿-nEimi¿k sHbH\ SvtH5ta btave Ke. ragnI idxa bdltaH dev-guÌ-\mRnI wiÉt,
xaÏvaHcn, ]v`, Sva|yay vgere hoy Ke, te=I \maR„ane prma`u Ane ÝarB\ bdla{
Ôy Ke. baæna sHyogo p` AnukUz hoy. Sva\In rmt b\I cEtNymaH j Ke. wgvan
Aa„a rag vDe ke &an vDe kaH{ jDnI iÊya kre Aem kdI sHwvtuH n=I.
ßyaH puruØa=R Ýg!–o TyaH FaitkmR to pl!I Ôy Ke. nokmRnI iÊya p` F`a wage
ÔeganuÔeg xuw ÔegmaH hoy Ke. kdaip bharnI srqa{ n deqay to AHdrmaH (wavmaH)
srqa{ hoy j, Ane sTsmagm, sTsa\n, prma=Rne pamvanaH je sacaH inim¿-
guÌAa&a paln, stŸxaÏno ivny, bhuman t=a gu`wi›
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
424) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
—_padanno wav l{ Ae je tje inim¿,
pame te isâTvne, n rhe sHsarmaH iS=t.˜
inim¿no ivkLp tU!I Ôy Ane SvwavmaH-inivRkLp dxamaH iS=r ={ Ôy TyaH
xuw ivkLpno p` Avkax n=I. 136
(ta. 29-11-39)
je &annI ma5 vato kre Ke te &anIna (potana) ãohI Ke Aem khe Ke :-
muq=I &an k=e Ane, AHtr KU!yo n moh:
te pamr Ýa`I kre, ma5 &anIno ãoh. 137
_padannuH ma5 nam l{ je dev, guÌ, \mRno ivny KoDI puruØa=Rriht ={ SvCKHdmaH
vteR Ke, te bH\p`uH pamIne w/aHitmaH vTyaR kre Ke. te xaHit nih pame, tem sTsa\n p` nih
pame.
muq=I inüynaH vaÉyo khe ke-Aa„a AvS=aAe p` AsHg muÉt, xuâ j Ke, Ane
AHtr=I potane moh KU!yo n=I, prpda=RmaH suqbuiâ rhe Ke, xuwaxuw wav, ivØy-kØay,
ragaidne potana mane Ke tene AHtrmaH w/m`a !zI n=I, te pamr Ýa`I ma5 &anIno ãoh
kre Ke. puruØa=RhIn ={ne saca magR=I ÝitkUz rhIne potane &anI khevravvanI kamnaAe
saca &anI puruØno ãoh kre Ke. Ae!le ke inüy=I potano j mha Apra\ kre Ke. potamaH
ke!luH sam+yR Ke tenuH wan nih hova=I &anIno ãoh kre Ke-&anIno ãoh Ae!le potana j
Aa„ano AnHto ãoh te kre Ke.
jene AaTm&andxa vteR Ke tene ko{no ãoh Aavto n=I. kevz moÙaiwlaØa vteR
Ke. xuâa„a isvay bIÔuH kaH{ tene Ôe{tuH n=I. [Nã, cÊI Aaid pu~ypd tene n=I Ôe{taH,
Aa j Ù`e muÉt ={ Ôë AevI wavna wave Ke¸ Ane guÌno ivny, sTpuruØnI wiÉt
t=a ijnAa&amaH puruØa=Rsiht vteR Ke. p` jene saca inim¿maH hÇx n=I te Aem khe
Ke ke Ame Amara _padan=I b\uH krI l{xuH. AHtrmaH iS=rta =ya ivna (inivRkLp
vItrag =ya ivna) je saca dev, guÌ, \mRnI wiÉt, ivny, Sva|yay vgereno Anadr
kre Ke te papI Ýa`I Ke, SvyH Apra\I Ke, ijnxasnno vErI Ke. ]Imde b\I rIte jem Ke
tem vtRman ÒvonI mnodxa Ôe{ne, SvCKHde Ane ÝitbH\ !azvana AmoF _pay, je
xaÏmaH gU# gHwIrp`e hta, tene shelI rIte gujratI ga=amaH mUÉya Ke te=I F`o F`o
_pkar Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
426) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
sTy, Tyag, vEraGy, Ý=m ;ic¿maH' te gu`o kæa hta, AhÄ —F!maH˜ kæa Ke. baæ=I
Tyag-vEraGy deqay Ae to AFaitkmRnI Ýk<itno _dy Ke, AHdrmaH puruØa=R siht Tyag-
vEraGy hoy te qraH Tyag-vEraGy Ke.
mumuÙu AaTmane ·papI ÝTye dya vteR Ke, kar` ke te Òvo wavImaH dugRitmaH nrk-
ingodmaH jxe. te=I teno vclo kaz ka#I naqo to, vtRmanmaH j tene wyHkr narkInaH
du:q wogvta Ôe{ne &anIne tenI AnukMpa Aave Ke. Are¦ tara Aa„anuH xuH =xe? taraH
du:q deqnarne dya Aavxe. mumuÙune AHtrmaH dya hoy, papI deqay te ÝTye äeØ n hoy.
AHtrmaH A\Irj =vI n Ôe{Ae. ;smta' Ae!le AHtrmaH Ùow n =vo Ôe{Ae.
AnukUztano rag Ane ÝitkUztano äeØ &anIne AHtrmaH n=I. lÙ xaHitSvwavnuH Ke, tenI
sHwaz raqe Ke. ko{ AgvDta deva Aave, pote indÈØ hoy KtaH ko{ Apyx Aaid Axuw
namkmRna _dy=I Aa dehnuH Apman kre tene du:q n g`e, te svR ÝTye Ùma Ke, &anIne
doعiÚ j n=I. potana doØ !azva nih Ane parka doØ Ôeva Ae mha doØ Ke. sTy Ae!le
Aa„a, tene pamva ma!e jene ƒvharsTy p` n hoy, t=a stŸnuH vl` p` n hoy te
tdŸn indÈØ prm sTynI ÝtIt, lÙ Ane Anuwv kem krI xkxe?
\mRna name Aek jU@a`uH nwavva ma!e laq jU@a`aH F`a Òvo éwa kre Ke. Ane te
rIte AnHt A\mRnI prHpra v\are Ke. p` jene AHtrmaH stŸno Aadr Ke tene VyvharsTy,
Ýmai`ktano Aadr hoy j. Tyag Ae!le Aasi›nI AoKax, rag-äeØ Ane kusHgno Tyag
=taH puruØa=R siht vEraGydxa (sHsar=I _dasInta) hoy j¸ ApUvRp`e sMykŸTv$pI kayR
Ýg! kre to Aa b\aH lÙ`o kar` Ke. ko{ khe ke Ame F`uH kyuÅ, Aaqo idvs Amare xuH
krvuH? p` te sacuH n=I. mumuÙuna ñdymaH sday Aava gu`o Ôg<t hoy. huH AxrIrI
&anma5 KuH tenI shj sHwazno puruØa=R kyaR j kre.
F`a loko idn-rat AstŸ-smagmno rag Ane temaH inim¿ vepar-\H\a AaidmaH
racI rhe Ke Ane Aekad klaknI inv<i¿ l{ xaÏ vaHce Ane sHware ke huH Aa„a KuH, p`
te=I xuH? Aa„\mRnI ruicvazane szHg &an Ane potanI xaiNtnI sHwaz shj wave
sttŸ rhevI Ôe{Ae. Fr\H\ana AstŸ ragnI idxa bdlI stŸ-
· xuâ inüyny=I sHsarI Òv p` isâ prma„a jeva j Ke, papI n=I¸ p` vtRmanmaH
pyaRynuH &an kravva ma!e goMm!sar ÒvkaHD ga. 622maH sMykŸTv t=a sMykŸv/t siht
Òvne pu~yÒv kæa Ke Ane tena=I ivprIt A=aRtŸ im+ya¹iÚne papÒv kæa Ke.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
428) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
kamR` xrIr$pe Aek AakaxÙe5maH Aa AaTma pase AavI gya. Òve deh Ane suHdr deqata
devna wv vgerene wla Ô`Ine deQya Ke, wogƒa Ke, Ane temaH suq-du:qnI im+ya kLpna
krIne tene potana maNya Ke. temaH cEtNygu` n=I, xuwaxuwwav Axuicmy Ke, cEtNynI
xaHitna yog Aagz Ae b\a pu~y-papna sHyogo, dehaid prãƒ, svR pudŸgl te Ae@vtŸ Ke,
Axuicmy Ke¸ teno sHg krva=I prai\nta Ke, _pai\ Ke, du:q Ke. pu~y ho ke pap ho-be_
bH\n Ke.
&anI \maRTma AaTm&an vDe sHsar=I Ae!le ke pu~y-pap=I vEraGy pamIne sdŸbo\-
cHãodynuH pan kre Ke, Ane smSt xuw-Axuw wav !azIne tena=I mu› =ay Ke, inrakuz
xaHit-Anhd AanHdne wogve Ke &anI pu~yne hey smje Ke, Tyare A&anI tene Aadr`Iy
mane Ke. ma!e te Axuicmy vStu, pudŸglno ivkar Ô`Ine sHsarnI mohdxane he wVy Òvo¦
KoDo, AnHta &anIAo p` Ae j khe Ke. teno _pay Aa„anI sacI smj` Ke, ko{ bIÔe
_pay n=I.
—ApUvR Avsr˜ kaƒmaH kæuH Ke ke —rjk` ke iriâ vEmaink devnI, sveR maNya
pudŸgl Aek Svwav Ôe.˜ Aem mumuÙu Aa„a=± pu~yne p` n {CKe. sDelo kazo ¬an hoy,
tena xrIrmaH Anek {yz Ane mzmel wyaR hoy tena _pr äeØ ke Glain n kre¸ Ane
[Nãa`I jevaH suHdr $pvazI ÏIAo deqay temaH rag n kre. te bNnemaH rag-äeØ ke
AHtrÙow n =ay. Ae be_ srqaH Ke, Aek j Ôtna jD prma`unI rcna Ke. Ù`maH te
sDela kUtrana rjk`o gulabna fUlnI sugH\$pe ={ Ôy Ke. ma!e he cetn¦ tarI prm
suHdrtano mihma wUlIne (Anadr krIne) Axuicmy pudŸglprma`umaH moh kem kre Ke?
AaTma pU`R &anFn piv5 Ke tene pu~ynaH sa\nvazo manvo, tena=I suq manvo te wUl
Ke, wgvanno wÉt ÝIit=I pu~y$p melne kem {CKe? &anI \maR„a prwavnI _pai\ne
{CKe nih¸ KtaH pUvRÝarB\na yoge bhar=I iÊya deqay p` temaH tene ruic n=I. cÊvt±
jeva \maRTmane hÔro ÏI, raßy vgereno yog bhar=I deqay KtaH te mha vEraGyvHt Ke¸
sHsar=I KU!vano _pay kre Ke. jem kcrana _krDa _pr ivÚa ke gulabna #gla srqa
Ke, tem &anI AHtrmaH te skz jgtne Ae@vtŸ mane Ke, Ane moÙmagRmaH vteR Ke. smSt
jgt je`e Ae@vtŸ Ô~yuH Ke te vmeluH kem qay? rjk`ona sHyogo AnHtvar AaTmÝdexe
AavI gya KtaH te tara =ya n=I, te to &ey ma5 Ke. sHsarna Òvo AekaHt du:qe krIne
bzI jzI ræa Ke. Aa wyHkr sHsarno 5as (wvno wy) jena kazÔmaH laGyo Ke tene
sHsarnuH prma`u ma5 kem go@e? AinTy Aevo sHsar kevz du:qmy Ke. du:q prna kar`e
n=I, p` potamaH wUlvazI maNyta$p potanuH A&an Ae j du:q (sHsar) Ke. sHsar
SvPn sman Ke¸ te
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
430) (wgvan]IkuHdkuHd-khanjEnxaÏmaza
tp Ke. Aa&a Ae j Amaro \mR-Ae _¿m vat jgtna Òvo ma!e teAoAe khI Ke. p` Ae
Aa&a kevI Ke te Ô~ya ivna te Aa&a lagu pDtI n=I, ma!e vacknI paKz vaCy xuH Ke te
smjvanI mhent Ôte krvI Ôe{Ae.
AeklI va`Ine n ivcaro, p` vItrag ÝwunuH xuH khevuH Ke te wav ivcaro. svR&
vItragnI va`I, wavvcn, vaCy xuH Ke teno êDa`=I in`Ry kro to sacI ]âa-
sMyGdxRn Ýg! =vanuH j¸ ma!e AhÄ kæuH Ke ke-—S=ank paHc ivcarIne, Kõe vteR jeh, pame
S=ank paHcmuH, AemaH nih sHdeh.˜ b\uH potanI _pr naQyuH Ke, Ane kæuH Ke ke je
inüyrTn5ymaH vteR te j AnHt suqSv$p moÙpdne pame. Ôte ivcarI Ôe¸ tuH j in`Ry
krIne AHtrmaH=I saÙI lav, in:sHdeh Ôtno in`Ry lav. Sv$pin`Ry-sMyGdxRn =taH —
Kõe vteR jeh˜ Ae!le ke je ko{ paHc S=ankne ivcarIne moÙ _paymaH (sMyGdxRn-&an-
cair5maH) vteR te sa\kwav Ke, —je vteR te pame.˜ saca dev, guÌnI ÝtIt, ]I AirhHte je
magR btaƒo te magR xuH Ke, te manI (SvIkarI), smÒne temaH Aa„a=± sa\ke pote vtRvanuH
Ke, pote j magR kapvano Ke.
rag riht xuâ SvctuÚymaH (Svãƒ, SvÙe5, Svkaz, SvwavmaH) iS=t Aa„a
jevo Ke tevo Aivro\ ivi\=I btaƒo, p` je y=a=R ivcarpUvRk sMyGdxRn-&an-
cair5Sv$p moÙmagRmaH Aivro\p`e vtRxe te xuâ Aa„ane pamxe. —Aek hoy 5` kazmaH
prmar=no pH=, Ýere te prma=Rne te ƒvhar smHt.˜ je Ôtno inüy-prma=R Ke te j
Ôtno puruØa=R$p ƒvhar te j moÙmagR Ke. 5`e kazna &anIAoAe je in:sHdehmagR
btaVyo Ke te in:sHdehta=I moÙmagRmaH je vteR te prma=Rne pame Ke. 141
hve AHitm mHgz khe Ke :-
deh KtaH jenI dxa, vteR dehatIt¸
te &anIna cr`maH, ho vHdn Agi`t. 142
;Agi`t' xBd khIne mha mHgizk kyuÅ Ke. KeLlo Ane _Tk<Ú deh KtaH svR&
vItragdevnI AHtrdxa pU`R xuâ Ke, te=I te dehatIt Ke. nIclI wUimkamaH sMyGdxRn hoy
TyaH AHtrHg AiwÝay=I &andxa vteR Ke. sMyGdxRn =taH Aek Nyaye (wavI nEgm ny=I)
moÙ =yo Aem p` khI xkay. pU`R xuâ AsHg Aa„tÀv kevuH, kevDuH, kem Ýaº =ay, ke!luH
bakI te b\uH QyalmaH AavI gyuH, pUvR ÝarB\yog=I jene deh vteR Ke, p` te deh=I AtIt
Ae!le wavkmR, ãƒkmR t=a
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
smaPt