Νίκος Εγγονόπουλος

Ο Νίκος Εγγονόπουλος
του Παναγιώτου ήταν
Έλληνας καθηγητής του
Ε.Μ. Πολυτεχνείου,
ζωγράφος, σκηνογράφος
και ποιητής. Θεωρείται
ένας από τους μείζονες
εκπροσώπους της γενιάς
του '30, ενώ αποτέλεσε
και έναν από τους κύριους
εκφραστές του
υπερρεαλιστικού
κινήματος στην Ελλάδα. Το
έργο του περιλαμβάνει
ακόμα μεταφράσεις,
κριτικές μελέτες και
δοκίμια.
 Γεννήθηκε τον Οκτώβριο
του 1907 στην Αθήνα και
πραγματοποίησε τις
βασικές του σπουδές
εσωτερικός σε Λύκειο του
Παρισιού. Το 1927
υπηρέτησε τη στρατιωτική
του θητεία και μετά την
απόλυσή του εργάστηκε
ως μεταφραστής σε
τράπεζα και γραφέας στο
Πανεπιστήμιο, ενώ το 1930
διορίστηκε στο Υπουργείο
Δημοσίων Έργων ως
σχεδιαστής στη Διεύθυνση
Σχεδίων Πόλεων.
 Το 1932 γράφτηκε στην
Σχολή Καλών Τεχνών, όπου
μαθήτευσε κοντά στον
Κωνσταντίνο Παρθένη, ενώ
παράλληλα
παρακολουθούσε μαθήματα
βυζαντινής τέχνης στο
εργαστήριο των Φώτη
Κόντογλου και Α.
Ξυγγόπουλου, μαζί με το
Γιάννη Τσαρούχη. Έκανε
ελεύθερες σπουδές σε
Παρίσι, Βιέννη, Μόναχο και
Ιταλία. Δίδαξε στη Σχολή
Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π.,
ζωγραφική, ιστορία της
τέχνης και σκηνογραφία από
το 1938, διαδοχικά ως
επιμελητής, έκτακτος,
μόνιμος και τακτικός
καθηγητής
 Την ίδια περίοδο γνωρίστηκε με άλλους σημαντικούς
καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο
Γιάννης Μόραλης και ο Τζόρτζιο ντε Κίρικο. Σε όλο το
διάστημα των σπουδών ζωγραφικής ο Εγγονόπουλος
παρέμεινε στη θέση του στο Υπουργείο και το 1934
τοποθετήθηκε στην Τοπογραφική Υπηρεσία, όπου μετά
από έξι χρόνια μονιμοποιήθηκε με το βαθμό του
Σχεδιαστή Α΄ Τάξεως.
Τα πρώτα δείγματα της
ζωγραφικής του
παρουσιάστηκαν το 1938
στην Έκθεση Τέχνη της
Νεοελληνικής Παραδόσεως
και αποτελούσαν έργα που
απεικόνιζαν παλαιά σπίτια
της Δυτικής Μακεδονίας.
Την ίδια χρονιά
σημειώθηκε και η είσοδός
του στα ελληνικά
γράμματα, αρχικά με τη
δημοσίευση μεταφράσεων
σε ποιήματα του Τριστάν
Τζαρά και λίγο αργότερα,
τον Ιούνιο του 1938, με την
κυκλοφορία της πρώτης
του ποιητικής συλλογής με
τον τίτλο Μην ομιλείτε
χωρεις τον οδηγό.
 Μερικά από τα ποιήματά του…
• Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν (1938, 1966, 1977)
• Τα κλειδοκύμβαλα της σιωπής (1939, 1966, 1977)
• 7 Ποιήματα, εκδ. Ίκαρος, (1944, 1999, ISBN 960-7721-45-4
• Στην κοιλάδα με τους ροδώνες, εκδ. Ίκαρος, 1978, ISBN 960-7233-03-4
• Μπολιβάρ, ένα ελληνικό ποίημα, (1944, 1962, 1968, και 1978 εκδ. Ίκαρος,
ISBN 960-7233-38-7
• Ελευσίς (1948, 1977)
• Η επιστροφή των πουλιών (1946, 1977)
• Στη κοιλάδα με τους ροδώνες (1978)
• Το μέτρον: ο άνθρωπος. Πέντε ποιήματα και δέκα πίνακες, εκδ. Ύψιλον
(2005)
• Μυθολογία = Mythology, μετάφραση David Connolly, Ύψιλον (2006)
• Ωραίος σαν Έλληνας = The Beauty of a Greek: Poems : Ποιήματα,
ανθολόγηση και μετάφραση David Connolly, εκδ. Ύψιλον (2007)
 Τα βάσανα της Αγάπης
καθώς ανέμισαν
τα μαλλάκια της
έτσι μπροστά στα μάτια
μου
λες και σαν ξαφνικά να ξύπνησα
και για πρώτη φορά
την είδα
- και την επρόσεξα -
την ωραία
νεαρή
κόρη
Τα βάσανα της Αγάπης
με συνεκίνησε
η αρμονία
των κινήσεών της
η ραδινότης των μελών
του κορμιού της
η γοητεία του βλέμματός
της
η απαλή στρογγυλάδα
των μαστών της
η όλη χάρη τέλος
που ανεδίδετο
από το
κομψό
ολόδροσο
πλάσμα
Τα βάσανα της Αγάπης
κι' αμέσως σκέφτηκα
- και "φιλοσόφησα" -
ο νους μου πήγε
στον αγαθό εκείνον
που μπορεί κάποτε
- μα είμαι βέβαιος -
να υποφέρη
μαρτυρικά
να δυστυχήση
σα θα φαντάζεται
πως έχει σκέψη
κι' έχει ψυχή
το τρυφερό
το αιθέριο
το
πλασματάκι
 Τα βάσανα της Αγάπης
και να ματώνη η καρδιά του
ν' απελπίζεται
ως θ' αποδίδη
έστω και
κόκκο νου
στ' ολότελα
άδειο
μικρό
κρανίο
Το ποίημα μιλάει για τα βάσανα της αγάπης. Ο
ποιητής περιγράφει με ωραίο τρόπο μια κοπέλα
και υπερτονίζει τα ωραία της χαρακτηριστικά.
Ουσιαστικά θέλει να μας πει μέσα από το
ποίημά του πως είναι βασανιστικό το να
αντιστέκεσαι σε μια τέτοιου είδους γυναίκα και
έτσι περιγράφει τα βάσανα της αγάπης.
Ο Νίκος Εγγονόπουλος εκτός από ποιητής ήταν
και πολύ σπουδαίος ζωγράφος. Να μερικά από
τα έργα του :
 ΤΕΛΟΣ
Επιμέλεια : Κωνσταντίνα Βασιλάκου
Ελπίδα Ψαρούλη

Τάξη : Γ1’
Έτος : 2012-2013
Μάθημα : Λογοτεχνικά Κείμενα