KULUÇKA MAKİNESİ KULLANIM TALİMATI

⦁ Kuluçka makinasını koliden çıkardıktan sonra içerisinde çıkan su şişesi ve

enerji kablosunu dışarı çıkarınız.
⦁ Makine içerisinde bulunan viyollerin yerlerine oturmuş olduğundan,
çevirme motoru ve viyollerin arasında çevirmeye yardımcı olan küçük
aparatın takılı olduğundan emin olunuz.
⦁ Kapağı kapatınız ve ön panoda bulunan elektrik girişine enerji kablosunu
bağlayınız. Enerji kablosunu prize takınca Makinanız çalışmaya
başlayacaktır.
⦁ Makine çalışmaya başladığında fan ve resistansın çalışıp çalışmadığını
kontrol ediniz.
⦁ Kuluçka makinesinin alt sepetinde bulunan delikten su kanallarına
makinanın yanında gelen sivri uçlu su şişesi ile bir ölçek oda sıcaklığındaki
suyu yavaş yavaş sıçratmadan makinaya koyun.
⦁ Makinaya herhangi bir ayar yapmadan 2-3 saat boş olarak çalıştırın. Bu
sürenin sonunda ısı ve nem gerekli olan değerlere ulaşmış olacaktır.
⦁ Kapağı açarak Hızlı bir şekilde yumurtaların sivri ucu aşağıya gelecek
şekilde viyollere yerleştiriniz.
⦁ Viyollerin üzerinde bulunan çevirme motoru kablosunu ve var ise fan
kablosunu kapağın altında bulunan ilgili soketlere takınız ve kapağı kapatınız.
Bu süreçte ısı ve nemin düştüğünü göreceksiniz. Kapağı kapattıktan kısa bir
süre sonra bu değerler tekrar normale dönecektir.
⦁ Nem göstergesini düzenli olarak kontrol ediniz. Gerekli değerin altına
düşmesi durumunda azar azar su ilave ediniz. Bu işlem Günlük veya iki
günde bir olur.
⦁ Alt sepette ve kapakta bulunan deliklerin açık olmasına dikkat ediniz.
⦁ Makinayı koyduğunuz yerin zeminle temasının olmamasına, bulunduğu
yerin oda sıcaklığında olmasına, toz ve esinti alan yer olmamasına dikkat
ediniz.
⦁ Kutuda çıkan Köpüğü asla atmayınız. Soğuk havalarda mutlaka köpüğün
içinde çalıştırınız.
⦁ Gelişim süreci boyunca kapağı açmayınız.
⦁ Çıkım süreci geldiğinde kapağı açarak yumurtakarı viyolden çıkarıp alt
ızgaranın üzerine diziniz.
⦁ Civcivlerin yumurta kabuklarını daha kolay kırmaları için nem çok
önemlidir. Civcivler yumurtadan çıkmaya başladığında kapağı asla açık
bırakmayınız. Nemi artırmak için su ilavesi yapabilirsiniz. Yumurta
kabuklarının kurumasına neden olur ve civcivler yumurtayı kıramaz ve ölürler.
⦁ Çıkan civcivler 48 saat makine içinde bekleyebilir. Açlık ve susuzluk
hissetmezler.
⦁ Makine ayarlarıyla kesinlikle oynamayınız. İhtiyaç halinde teknik
servisimizle irtibata geçiniz.
⦁ Her çıkım sonrası makinayı mutlaka temizleyerek en az 2 gün
havalandırınız. Kimyasal temizlik malzemesi kullanmayınız. Sirkeli su ile
dezenfekte ediniz.

Sıcaklık ayarı:
1. “SET” düğmesine basınız.
2. “+” veya “-” İstenilen sıcaklığı seçiniz.
3. Çıkmak için bir kez daha “SET” düğmesine kısa basınız.

Sıcaklık alarmı parametre ayarları: (AL ve AH)

Sıcaklık alarm ayarını 1 derecenin üzerinde ya da altında çalması için fabrika
ayarlıdır. Bu yeterli ve bu ayarlarda herhangi bir değişiklik yapmanız
gerekmez.
1. Düşük sıcaklık alarm parametre ayarı.
2. 3 saniye “SET” düğmesini basılı tutunuz.
3. Sıcaklık “AL” ekranda görünene dek “+” veya “-” basınız.
4. “SET” düğmesine kısa basarak değerin içine giriniz.
5. “+” veya “-” istediğiniz alt alarmı ayarlayın ve bir üst menü ye dönmek
için “SET” düğmesine kısa basınız.Yüksek sıcaklık alarmı parametre ayarı:

Parametre ayarı: (AH)

⦁ 3 saniye “SET” düğmesini basılı tutunuz.
⦁ Sıcaklık “AH” ekranda görünene dek “+” veya “-” basınız.
⦁ “SET” düğmesine kısa basınız.
⦁ “+” veya “-” istediğiniz üst alarmı ayarlayın ve bir üst menü ye dönmek için
“SET” düğmesine kısa basınız.

Nem alarmı parametre ayarları: (AS)

Nem alarmı %45 nem de fabrika ayarlındadır. Eğer bu değer yeterli değil ise
ve alttaki ayar sistemi ile nem değerini gelişimde %55-60’e yükseltmeniz
gerekmektedir.
⦁ Düşük nem alarm parametre ayarı. (AS)
⦁ 3 saniye “SET” düğmesini basılı tutunuz.
⦁ Sıcaklık “AS” ekranda görünene dek “+” veya “-” basınız.
⦁ “SET” düğmesine basınız.
⦁ “+” veya “-” istediğiniz alt alarmı ayarlayın ve bir üst menü ye dönmek için
“SET” düğmesine kısa basınız.

Sıcaklık ölçümleme okuma sensöru: (CA)

Termometre doğru okuma “0” derece olarak ayarlanır. Eğer sıcaklık kalibre
okuma harici termometre kullanarak yanlış olduğunu tespit ettiyseniz, altta
verilen bilgilere göre ayarlayınız.
1. Sıcaklık ölçümü sensorü kalibrasyonu.
2. 3 saniye “SET” düğmesini basılı tutunuz.
3. Sıcaklık “CA” ekranda görünene dek “+” veya “-” basınız.
4. “SET” düğmesine basınız.
5. Doğru ölçüm ayarlamak için “+” veya “-” basınız. Kuluçka Makinesi ısısı
çok düşük veya yüksek ise, ayarı harici termometre kullanarak okumaları
arasında fark olduğunda CA dan kalibre edilmeli. Kuluçka makinesi sıcaklık
okuması için, yüksek ve normal değeri (belirten “+” ve “-“) ile ayarlanmalıdır.
Kalibrasyonu ayarlayın ve bir üst menü ye dönmek için “SET” düğmesine kısa
basınız.

Sıcaklık üst ve alt limit seti. (HS ve LS)

HS – (Yüksek Ayar) ve LS – (Düşük Ayar). Kuluçka sıcaklık ayarı istenen
sıcaklık ayarının ayar aralığı sınırını ayarlamak HS 38,0 olarak ayarlanır ve
LS 36,5 olarak ayarlanırsa, tavsiye edilen sıcaklık ise 37,2 arası 37,8
değişmektedir, bu yüzden bile minimum sıcaklık 36,5 ile sınırlı olacaktır.
Yüksek ayar 37,5 sınırına gider.

Isıtma ünitesi: (HD ve HÜ)

Parametre HD (011) ve HU (018), fabrika tarafından ayarlıdır ve kullanıcı
tarafından değiştirilmesine gerek yoktur. HD – Varsayılan ayar 11 derecedir.
1~80 derece aralığı istenilen sıcaklık ayarına (kuluçka sıcaklık ayarı)
ayarlanabilir. İstenilen dereceye getirmek için ısıtıcı güç kontrolü ile devreye
alabilirsiniz. HU – Varsayılan ayar 18 derecedir. 1~90 derece aralığı istenilen
sıcaklık ayarına (kuluçka sıcaklık ayarı) ayarlanabilir. İstenilen dereceye
getirmek için ısıtıcı güç kontrolü ile devreye alabilirsiniz.

Yumurta ve kuluçka hijyeni:

Uygun hijyen iyi kuluçka sonuçlarını elde etmektedir. Kötü hijyen ise ilk 10
gün içinde civcivlerin ölümüne neden olur. Sadece temiz yumurtaları kuluçka
makinesi yerleştiriniz. Kirli yumurta ideal ısı ve nem koşullarında hastalıkların
potansiyel taşıyıcılarıdır. Eğer, kirli yumurta varsa (dezenfektanlar uygundur)
kuluçkaya üreticisi tarafından önerilen bir oranda Dezenfektan içeren ılık su
(34-37derece) yıkayın ve kâğıt havlu kullanarak yıkadıktan sonra hızlı bir
şekilde yumurtaları kurutunuz.

Soğuk suda yumurtayı yıkamayınız ve 4 dakikadan fazla su altında

tutmayınız. Fazla su altında tutmanız doğurganlığı etkiler ve yumurta kabuğu
ile bakteriyel penetrasyona teşvik eder.
Yumurtayı hijyeninde diğer yardımcı yıkama ürünlerde tavsiye edilir. Uygun
bir fümigan (her bir uygulama için uygun miktarlarda için Tablo 1 ‘e bakınız),
formalin (hacim ile), 1.5 parça potasyum permanganat (Condy’s kristaller) 1
parçası karıştırılmasıyla yapılmıştır ve formaldehit gazı vardır. Kuluçka
katlarına bir tabak kimyasallar yerleştirin. İlk yemeğin içine şekerli su
yerleştirin ve sonra bunun üzerine formalin dökün. Hızlı şekilde kuluçkanın
kapağını kapattınız. Doğru tütsülemek için, doğru sıcaklık ve nem ile normal
makineyi çalıştırın. 20 dakika sonra kapağı açınız ve bir kaç dakika için
makineyi havalandırın.
Sağlıklı stok:
Bazı hastalıklar yumurta yoluyla bulaşabilir, sadece sağlıklı bir sürüden
yumurta kullanınız. Yumurta bulaşıcı hastalıklar ise salmonella enfeksiyonları,
tavuk tifo ve Mycoplasma gallisepticum en fazla görünmektedir. Hastalığı ile
enfekte kuşlar tarafından atılmıştır yumurtalar doğurganlıkta başarısız olabilir.
Bazı kuşlar kuluçka sırasında ölebilir ve ölüm taşıyıcıları olarak hareket
edebilirler ve sağlıklı civcivleri enfekte edebilirler. Kaynağı belli olmayan
yumurtaları kuluçka makinesinde kullanmayınız, aksi durumda diğer
yumurtalarda riske edilir.

Önemli notlar:
Kuluçka makinesini 3 saat çalıştırdıktan sonra belirtmiş olduğumuz değerlere
ancak ulaşacaktır. Isı hızlı şekilde normal değerlere ulaşır, fakat nem değeri
daha geç önerilen orana ulaşır. Kuluçka Makinesini oda sıcaklığı ortamda
kullanın ve doğrudan beton veya ısıyı çekecek zemine koymayınız. Önerimiz
ise makineyi koli içerisinde koruyan beyaz köpüğün içerisine yerleştirmeniz ve
hava deliği ile su ilave deliklerinin hizasında kalemle delik delmenizdir.
Elektrik kesintilerinde ise Kuluçka Makinesini invertör ile beslemek veya
kapağını 2 cm aralayacak şekilde bir parça yerleştirmeniz ve battaniye ile
sıcaklığı koruyunuz. Bu işlem yaklaşık 4-5 saat yumurtaları koruyacaktır.
Ayrıca çıkıma 3-4 gün kala nem ayarını en az %65-70’e çıkarmanız civcivlerin
kolay çıkmasını sağlayacaktır.
KULUÇKA MAKİNESİNDE BAŞARILI
ÇIKIM
İlk olarak kuluçka makinesine koyulacak yumurtaları seçerken, yumurtaların döllü
olmasına dikkat etmek gerekir. Ayrıca embriyo gelişimi sırasında, embriyoların
sağlıklı olarak gelişimlerinin sağlanması için gereken şartların eksiksiz yerine
getirilmesi gerekmektedir. Bütün bunlar sağlandıktan sonra geriye kalan en önemli
unsur civcivlerin sağlam ve sağlıklı bir şekilde zamanında yumurtadan
çıkabilmelerinin sağlanmasıdır. Kuluçka makinesi ile çıkım yapılarak başarılı sonuç
elde etmek için gerekli olan beş ana unsur vardır. Bunlar ilk olarak kuluçka
temizliği, kuluçka sıcaklığı, kuluçka nemi, kuluçka havalandırma ve kuluçka çevirme
sistemidir. Kuluçka makinesi her kullanımdan önce iyice temizlenmeli ve
sterilizasyonu sağlanmalıdır.

Ayrıca kuluçka makinasının bulunduğu ortam direkt güneş almamalı, hava

cereyanından uzak olmalı ve aynı zamanda temiz hava bulunan bir yerde olmalıdır.
Kuluçka makinasının çok yakınında herhangi bir ısıtıcı yada soğutucu
bulunmamalıdır. Tavuk, ördek, hindi gibi kümes hayvanlarının yumurtalarının
kuluçkaları için gereken ısı ve nem arasında çok küçük farklılıklar vardır.
Embriyoların yumurta kabuğuna yapışıp kalmaması için kuluçka makinasında
çevirmenin de çok büyük önemi vardır.

Yumurtalar kuluçka makinasına yerleştirilmeden 1 gün önce kuluçka makinası

çalıştırılmalı ve yumurtalar için gerekli değerler sağlanmadan yumurtalar makineye
dizilmemelidir. Gerekli değerler sağlandığında yumurtalar kuluçka makinasına
dizildikten sonra ilk olarak ısının düştüğü görülür. Ama biraz zaman geçtikten sonra
sıcaklık derecesinin tekrardan normale döndüğü görülür. Kuluçka makinalarının
içinde havalandırma sisteminin olması şarttır. Kuluçka makinalarının içinde hava
nemliliği sağlanmazsa havalandırma ile birlikte yumurtalarda sıvı kaybı
çoğalır. Kuluçka makinalarında havalandırma olmazsa ise içerde zehirli gazların
birikmesine yol açılır ve embriyoların gelişimleri ölümle sonuçlanır. Ayrıca kuluçka
makinası içerisindeki nem oranına da son derece dikkat etmek gerekir.
Çünkü Kuluçka makinalarının içinde nem oranı yetersiz olunca yumurtada
gerçekleşen sıvı kaybı normalden daha fazla olur. Bunun sonucunda ise
yumurtanın geniş ucunda bulunan hava boşluğu olması gerekenden daha fazla
büyür. Bunun sonucunda ise civcivler yumurta içinde sıkışır ve yumurtadan
çıkamazlar.

Tam tersi durumlarda yani fazla nem sonucunda ise yumurta içerisindeki hava
boşluğu küçük kalır. Civcivler ilk hareketlerini sağlıklı yapamazlar. Çünkü civcivler
ilk olarak kafalarıyla hava boşluğu zarını delerek hava alırlar ve yumurtayı oradan
delerler. Eğer yeterli boşluk yoksa içerde boğularak ölürler. Makine içi nem oranı
çıkım süreci başladığı günden itibaren daha da yükseltilmelidir.

KULUÇKA HAKKINDA
BİLGİLENDİRMELER
Kuluçka, kanatlı hayvanların nesillerini devam ettirebilmek için
gerçekleştirdikleri doğal süreçtir. Kuluçka doğal kuluçka ve yapay kuluçka
olmak üzere 2 bölüme ayrılır.

Doğal kuluçka kanatlı hayvanların doğaları gereği doğal olarak

gerçekleştirdikleri kuluçkadır. Yapay kuluçka ise makine ile gerçekleştirilen
kuluçkadır. Kuluçkalık yumurtalar için gerekli olan ısı, nem, havalandırma ve
çevrilme işlemlerini gerçekleştirerek kuluçka işlemini gerçekleştirmeye yapay
kuluçka adı verilir. Yapay kuluçka kuluçka makineleri kullanımı ile
gerçekleştirilir. Kuluçka makineleri masa tipi makineler, dolap tipi makineler
ve oda tipi makineler olmak üzere 3 bölüme ayrılırlar.

Kanatlı hayvanlarda kuluçka süreleri ise

aşağıdaki gibidir:

• Tavuk 21 gün

• Hindi 28 gün

• Ördek 28 gün

• Kaz 31 gün

• Sülün 23 gün

• Güvercin 17 gün
 • Devekuşu 47 gün

• Bıldırcın 15 gün

KULUÇKA MAKİNESİ ARIZALARI

Kuluçka makinesi arızaları nasıl giderilir.

Çağan makina tarafından satışı yapılan kuluçka makinesi bir yıl üretici firma
garantisi bulunmaktadır. satın almış olduğunuz kuluçka makinesi firmamız
tarafından çalıştırılıp testleri tamamlanarak tüketiciye gönderilmektedir. kuluçka
makinesi garantisi müşteri ürününü teslim aldıktan sonra başlar ve bir yıl üretici
firma garantisi devam eder. Garanti kapsamında bulunan kuluçka makinesi her
hangi bir arıza durumunda şirketimizin teknik destek bölümünden bizlere
ulaşabilirsiniz ve makine ile alakalı her konuda yardım alabilirsiniz. Makinenin
kullanım prosedürüne uygun kullanılmadığı taktirde ürününüz garanti dışı kalır.

Makinenizin bu tarz durumlara durumlara maruz kalmaması için için her hangi bir
arıza durumunda lütfen bizlere ulaşarak teknik destek alın. Kuluçka
makinesi kullanıcı kaynaklı düşürülmesi yada bulunduğu konumun düzgün olmadığı
taktirde devrilerek zarar görmesi gibi doğacak arızalardan firmamız sorumlu değildir
ve garanti dışı kalır. Cihazdan kaynaklı arızalar durumunda cihazınıza her hangi bir
müdahale bulunmadan arıza ile alakalı konuyu yetkili servisimize intikal ettirmeniz
önerilir arızayı destek almadan kendi çabalarınızla gidermeye çalışırsanız ve
makinenin teknik servis bölümümüz dışında sökülmesi daha çok problemlere yol
açabilir ve makineniz garanti dışı kalır.
Kuluçka makinesi fan arızaları hobi amaçlı kuluçka makinelerinde tek kat ve çift kat
olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Tek katlı hobi amaçlı kuluçka makinesi çeşitleri
24 lük 36 lık, 48 lik, 56 lık olarak ayırabiliriz. Çift katlı kuluçka makineleri 72 lik, 96
lık ve 112 lik olarak ayırabiliriz. tek katlı kuluçka makinesinde 1 adet fan bulunur
kapak kısmında bu fanlar ekseriyet olarak 12 cm ebatlarındadır iki farklı fan grubu
bulunmaktadır sargı ve balatalı olmak üzere sargı fanlarda ses biraz daha fazladır
ve arıza yapması daha fazladır. Balatalı fanlar ise sessiz ve uzun ömürlüdür.

İki katlı kuluçka makinelerinde ise 2 adet fan bulunmaktadır bu fanların biri üst
kapakta diğeride orta katın alt kısmınında yer alır kapakta bulunan fan 12 cm lik
ebatındadır bu fanın görevi kapak üzerinde bulunan ısıtıcıya hava üfleyerek kuluçka
makinesi içini ısıtma yapar bunları rüzgar yönleri üst kapağa doğru olması gerekir
fan rüzgarı üst kapakta bulunan ısıtıcıya doğru üflemesi gerekmektedir fan
bağlantısını gerçekleştiriken yönüne iyi dikkat edilmesi gerekir ters bağlanan fan
havayı direk olarak yumurta üzerine üflerse makina geç ısınmasına ve yumurtaları
kurutmasına neden olur. Orta bölmedeki fan ise 8 cm liktir yukarıda ısınan havayı
alt tabana iletir.

Kuluçka makinesi üst fanı soketlidir bu fanı çıkarmak için makinenin ön panel
üzerinde bulunan 8 adet vida sökülür paneli dikkatli bir şekilde yukarı doğru
kaldırılarak kanallarından çıkarılır fana giden kabloyu takip ederek bağlantı yerleri
bulunur kabloların geçtiği delik sıcak silikonla izole edilmiştir kabloara zarar
vermeden bu silikon temizlenir arızalı fanı yerinden sökerek çıkarınız yeni fanı
yerine vidalayınız panele bağlantısını gerçekleştiriniz kuluçka makinesini çalıştırıp
kontrol edin fan sorunsuz çalıştığında işlem başarılı demektir. En önemli nokta
kabloların geçtiği deliği tekrar sıcak silikonla kablolara zarar vermeden izole
edilmesi kerekmektedir izole edilmediği taktirde makinenin panelinede nem
geleceğinden dolayı paneliniz arızalanır o yüzden iyi izole edildiğinden emin olun.
Bu uygulamalar kuluçka makinesi garanti süresi bittiyse uygulanmalıdır. Garanti
kapsamında yapılan bu tür uygulamalar makinenizin garanti dışı kalmasına neden
olur.

Kuluçka makinesi ısıtıcı arızaları kuluçka makinesi ısıtıcıları iki tip olarak
gelmektedir biri kablo rezistans diğeri demir boru şeklinde rezistan olarak farklılıklar
göstermektedir. Kablo rezisdanslar daha sağlıklı herhangi bir paslanma yapmadığı
için fakat Kuluçka makinesi içini daha geç ısıtmaktadır. Demir olan rezistanslar
makine içerisinde oluşan nem ve buharlaşmadan dolayı paslanma yapabilmektedir
demir rezistans kablo rezistansa göre makineyi daha çabuk ısıtmaktadır son
zamanlarda kuluçka makinesinde kablo rezidans kullanımı oldukça yaygındır
makinenizin modeline göre üst kapaktaki ısıtıcı sabitleme aparatlarını kontrol
ederek makinenize uygun rezistans alınmalıdır.

Uygun rezistans alındıysa mantaj işlemine geçelim hobi amaçlı alınan kuluçka
makinesi üst kapağında bulunan kontrol panelini dikkatli bir şekilde sökünüz ve
yuvasından dışarı çıkarınız rezistansa giden kobloları takip ederek işaretleyiniz
koblaların keçtiği delikte bulunan sıcak silikonu kablolara zarar vermeden çıkarınız
arızalı olan rezistansı sökünüz ve yerine yeni rezistansı uygun şekilde monte ediniz
kablo uçlarını panel üzerinde bulunan yerlerine monte ediniz bazı resiztanslar
soketli bazıları ise panel üzerine mote edilmektedir ekseriyet olarak piyasada
bulunan kuluçka makinelerinde panel kartına monte edilmektedir buna dikkat edin
ve doğru rezistansı temin ettiğinizden emin olun. Rezistansı monte ettikten sonra
koblo geçiş deliğini tekrar sıcak silikon tabancasıyla kablolara zarar vermeden izole
ediniz. İşlem bu kadar basit Eğer kuluçka makinesi garanti süresi devam alınan
firmadan teknik destek isteyiniz aksi taktirde makineniz garanti dışı kalır.
Kuluçka makinesi panel arızaları Kuluçka makinenizin panelinde hiç bir ışık
yanmıyor ve gösteregeler görünmüyor oluşabilecek arızalar.
1) Panelde bulunan sigorta atmıştır.
2) Kontrol paneli Kartına elektrik veren trafo yanmış olabilir.
3) Kontrol kartı yanmış olabilir.
4) Kontrol paneli üzerindeki kablolar gevşemiş olabilir.
Bu nedenler ötürü paneliniz çalışmayabilir yapmanız gereken üst kapak üzerinde
bulunan kontrol panelini dikkatli bi şekilde sökün öncelikle kobloları kontrol edin
kabloların bağlantı yerlerinde gevşeme varmı eğer gevşeme varsa uygun bir
tornavida yardımıyla sıkıştırın. Tek koblo üzerinde ortalama 4 cm uzunluğunda
serçe parmağı kalınlığında siyah bir parça bulunur bu parça iki ucundan tutup
çevirerek ikiye ayrılır içerisinde ortası cam iki kenarı metal olan bir sigorta yer alır
sigortayı ışıga tutarak içerisinden geçen ince bir telde kopukluk olup olmadığını
kontrol edin kopukluk varsa şayet sigorta yanmıştır yenisiyle değiştilmelidir sigortayı
her hangi bir elektronik parça satan yerlerden temin edebilirsiniz firmamız
tarafından satılan kuluçka makinelerinde sigortanın yedeği verilmektedir.

Sigortayı kontol ettiniz herhangi bir kıntı yok kuluçka makinesi hala çalışmıyorsa
panele güç veren trafoya bakılmalıdır trofa kablolarının terlerini karıştımamak için
kobloya ve soket yerine işaret konmalıdır ardından trofonun kablolarını söktükten
sonra trofoyu inceleyiniz plastiklerinde veya sargı üzerindeki bantda erime
meydana geldiyse trafonunz yanmış demektir trafonun değişmesi gerekir trafoyu
yanınıza alarak aynı değerlere sahip bir trafo elektirk ve elektonik malzemeleri
satan bir firmadan 15 ila 20 tl arası bir fiyata temin edebilirsiniz.Trafoyu kontrol
ettiniz herhangi bir arıza sözkonusu değil ise sıkıntı panelden kaynaklıdır elektrik
akımının dengesiz gelmesi sonucu kart üzerinde bulunan diyotlarda veya drinçlerde
yanmış olabilir ve kuluçka makinesini almış olduğunuz firmadan makineneizin
modeline göre panel kartı alarak kartınızı değiştirin sorununuz çözüme ulaşacaktır.
Tabi bütün bu işlemleri kuluçka makinesi garanti süresi bittiyse yapılmalıdır.
Garantisi bitmemeiş kuluçka makinelerinde yapılan bu tür uygulamalar garanti dışı
kalmasına neden olur.

Kuluçka makinesi viyolü dönmüyarsa oluşabilecek nedenler ve arızalar

1 ) Viyol matoru ucunda bulunan plastik aparat çukurunda aşınmalar ve sıyrılmalar
olabilir.
2 ) Viyol çevirme motoruna giden kablo veya soketlerde gevşeme olabilir.
3 ) Viyol motoru yanmış olabilir.
Yukarıda belirtilen nedenlerden ötürü kuluçka makinesi viyolü dönmüyor olabilir
viyol motoru ucundaki plastik parçayı kantrol ediniz eğer parçada aşınma veya
sıyırma gibi arızaları sert metal yapıştırıcısı ile motora sabitliyebilirsiniz.bu işlemi
yaparken viyolü dışarıya alarak yapılması daha uygun olacaktır makine içerisinde
yapılan yapıştıma uygulamaları hızlı ve sert yapıtırıcının sertleştirme maddesi
yumurtalara zarar verebilir o yüzden bu işlemin dışarıda yapılması daha uygun
olacaktır. Viyol motoruna giden bağlantı kablosunu ve soketini kontrol ediniz eğer
kablo soketinde sağa sola çok fazla oynuyor ise soket kanalında bulunan uçlarda
gevşeme olabilir küşük bir kargaburun pense ile sıkıştırabilirsiniz. Bütün bu işlemleri
yaptınız hala viyol motorunuz çalışmıyorsa kuluçka makinesini almış olduğunuz
firmadan viyol motoru temin ederek arızayı giderebilirsiniz.

Kuluçka makinesine konulan yumurtaların civciv

çıkım oranlarını yükseltme
Kuluçka makinesi ne konulan her yumurtadan civciv çıkmak zorundadır diye bir
kaide yok. Bu olayın belli başlı nedenleri vardır. Kuluçka makinesi ne konulan
ortalama her 100 yumurtadan çıkan civciv adedine çıkım randımanı denir. Kuluçka
makinesi çıkım randımanın yüksek olabilmesi için bazı kurallar ve şartların bir araya
gelmesi gerekmektedir. Bu kurallar ve şartlar kümesteki sürüden başlar, civciv
oluşarak çıkıncaya kadar gecen süreyi kapsar. Kuluçka makinesine girecek
yumurtalar döllü 55-65 gr arasında düzgün biçimli olmalıdır. Kabuğu çatlak, pürüzlü,
yıkanmış ve bir haftayı geçmeyecek şekilde olmamalıdır.

Öncelikle şunu unutmayalım kuluçka makinesine konan bütün yumurtalar döllü

değildir her ne kadar yumurta döl kontrolü sağlayan çihazlarla, lambalarla baksanız
dahi illaki gözden kaçan ayrıntılar olucaktır. Dölsüz yumurta nispeti % 8 ila 15
arasında değişir. Mevsimler ve yemler damızlık tavuklarda döllülüğü tetikleyen
unsurlardır. Kuluçka makinesi ne konan dölsüz yumurtalardan civciv çıkmaz. Bu
durum döllü olan yumurtalarında bazılarında görülebilir. Bu hadiseye yumurta
içindeki ölümler sebeb olur. Yumurta içindeki ölümler iki grupta incelenir.

1-Yumurtayla Alakalı İç Sebepler

2-Kuluçka Makinesine Bağlı Dış Sebepler

Yumurtayla alakalı iç sebepler. Daha ziyade 3 ila 5 inci günlerde ve 17 ila 20 nci
günlerde vuku bulmaktadır. Damızlık yumurtalar kuluçka makinesi ne konmadan
önce 3 ila 7 gün 20ºC üzerinde muhafaza edilmiş ise yumurta içinde embriyoda
oluşum başlamış demektir. Bu yumurtalar makineye konunca daha yüksek ısıda ilk
civciv nüveleri ölür. Yumurta içinde kan halkası teşekkül eder. Kuluçkanın ilk
devresinde yumurta içinde civciv teşekkül ettikten sonra hemen ölmesinde damızlık
tavukların yetersiz beslenme veya kullanılan yemde vitamin noksanlığının etkisi
vardır. Damızlık tavuklar bulaşıcı hastalık geçirmiş iseler ilk civciv nüveleri ölür.
Kuluçka Makinesine Bağlı Dış Sebepler. Burada ölümler 3.ve 4. günler ile 16. ve
20. günler arasındadır.

Civcivler kabuğu delmeden ölürlerse

1.Vantilasyon azlığı
2.Isı derecesinin yanlış ayarlanması
3.Çevirmenin tam yapılmaması
4.Termostat veya ısıtıcıların bozulması
Civcivler kabuğu deldikten sonra ölürse
1.Kuluçka dönemi nem azlığı
2.Kuluçka dönemi ısı azlığı
3.Kısa zamanda ısının çok yükselmesi

Civcivler kabuğa yapışıp çıkamadıklarında

1.Rutubetin azlığı

İri ve yumuşak vücutlu civciv çıkması ve çıkmanın gecikmesi

1.Isı derecesinin düşük olması
2.Havalandırmanın azlığı

Yumuşak olan ölü civcivler, göbek iltihaplanması

1.Dezenfekte ve fumigasyonun yetersiz olması

Civcivlerin erken çıkması ve düzensiz çıkması

1.Isının çok yüksek olması

Aksak bacaklı topal ve çapraz gagalı civcivler

1.Kalıtsal
2.Yemde zehirli maddenin bulunması en önemli sebeplerdir.

Kuluçka Makinesi Ayarları

Kuluçka makinesi ayarları kuluçkalık döllü bir yumurtanın canlı varlık haline
dönüşümünde en etkili faktör ısıdır. Makinenin ısıtılma sistemi ne olursa olsun
değişmeyen ve uyulması gereken tek esas, ortalama ısının düzenli olarak
yumurtadaki embriyoya iletilmesidir. İletilecek ortalama ısı tavuk yumurtası için
37,7ºC’dir. Normalin üstündeki yüksek ısı 38,7ºC, normalin altındaki ısı 35ºC olarak
kabul edilir. Bu durumlarda uzun süre kalan yumurtalarda embriyo ölümleri fazla
olur.
Kuluçkanın en nazik devresi embriyonun en genç ve körpe devreleridir. Bu
devredeki yüksek ısı çok tehlikelidir.

Sıcaklığın etkisi aşağıdaki faktörlere bağlı olarak ayarlama yapılır

1. Yumurta büyüklüğü
2. Kabuk kalitesi
3. Genetik faktörler
4. Kuluçkaya konan yumurtaların bekleme zamanı
5. Depolanma süresi
6. Gelişim dönemlerindeki havanın nemi
7. Embriyonik gelişme her biri farklı bir sıcaklığa ihtiyaç duyan 3 safhaya
ayrılabilir
 8. Yumurta yumurtlanmadan önceki sıcaklık
9. Gelişim dönemindeki sıcaklık
10. Çıkış dönemindeki sıcaklık
Kuluçka makinesi nem Belirli mevsimlerde, gece ve gündüz gibi zamanlarda
değişen sıcaklıklarda havada bulunan belirli bir miktardaki sudur. Doğal kuluçkada
kanatlı altındaki yumurtada bu olay yaratıcı tarafından düzenlenir, ancak kuluçka
makinelerdeki ortamın çok farklı olması nemin düzenlemesini mecbur
bırakmaktadır. Yumurtada ki suyun fazla buharlaşması civcivin normalden küçük
olmasına; yeterli bir hızda buharlaşmadığında da civcivin normalden büyük
olmasına neden olur. Her iki durumda da embriyo zarar görür. Makinelerde sıcak
hava bir akım yaptığından yumurta yüzeylerini yalayarak geçerken yumurta
bünyesindeki suyu buharlaştırarak emer ve yumurtaların kurumasına yol açar.
Dokularda azalmış olan su embriyonun ölümüne neden olur. Makinelerde yumurta
bünyesindeki suyun buharlaşmasına meydan vermemek için makine içindeki
ısınmış kuru havanın su ile nemini yükseltilip homojen halde dağılmasını sağlamak
gerekir. Tavuklar için gelişim bölümünde % 50-55 bağıl nemin olması istenir. Çıkış
devresinde bu nem % 65-70 bağıl nem seviyesine çıkarılmış olması gerekir.

Kuluçka Makinesi Yumurtaların çevrilmesi en temel prensiplerden birisidir.

Çevirmenin kuluçka üzerine olumlu etkileri aşağıdaki gibidir:

• Çevirmek suretiyle yumurta yüzeyindeki ısı farkı giderilir.

• Embriyonun ilk gelişme döneminde ruşeym torbasının (disk) daha
sonralarında embriyonik zarların kabuk zarlarına veya bu zarların birbirlerine
yapışmaları önlenir.
• Döllü yumurtaların yaklaşık %25' inde kuluçkaya konulduklarında ruşeym
ekseni yanlış durumda bulunmaktadır. Bu hatalar çevrilme ile düzeltilir.
• Yumurtada oluşan civciv, kuluçkanın 12-13'üncü gününe kadar yumurtanın
büyük çapına dik olarak bulunur. Bundan sonraki gelişmede büyük çapına
paralel bir doğrultu alır, kafası hava boşluğu tarafına döner. Aksi halde
ölümüne neden olur. Bu olay çevrilme ile sağlanır.
Kuluçka makinesi havalandırma : Makineler her ne şekil ve tipte yapılmış olursa
olsun kuluçkanın ve kuluçka makinelerinin temel prensiplerinden biride
havalandırmadır. Bütün canlılar gibi kuluçkaya konulmuş ve yumurta içinde
gelişmekte olan embriyonunda taze havaya ihtiyacı vardır. Kuluçka makinelerinin
havalandırılması, embriyonun gelişmesine lüzumlu havadaki oksijen ile beraber,
embriyonun solunumu sonucu oluşan karbondioksitin zararlı duruma gelmemesi
için gereklidir. Solunum bir gaz değişimidir, yumurta kabuğundaki gözenekler ile bu
gaz değişimini yumurtadaki hava boşluğu ve allantois yapar. Havalandırmada
güvence sınırı 1000 kısım havada 3 kısım karbondioksittir. Türlere göre kuluçka
süreleri farlılıklar arz eder. Aşağıdaki tabloda ekonomik değeri olan çiftlik
hayvanlarından bazılarının kuluçka süreleri ve gereken ısı ve nem ihtiyaçları
verilmiştir.
Kanatlı Kuluçka Süresi Gelişim Çıkım Gelişim Nemi Çıkım Nemi
Cinsi (Gün) sıcaklığı Sıcaklığı (%) (%)
Tavuk 21 37,8 37,5 % 55-60 % 65-70
Hindi 28 37,6 37,2 % 55-60 % 65-70
Bıldırcın 17 37,7 37,5 % 55-60 % 65-70
Keklik 24 37,7 37,2 % 55-60 % 65-70
Sülün 24 37,7 37,5 % 60-65 % 70-75
Ördek 28 37,8 37,2 % 55-60 % 70-75
Kaz 30 - 32 37,7 37,5 % 55-60 % 65-70
Tavus Kuşu 28 37,5 37,2 % 55-60 % 70-75
Deve kuşu 42 36,2 35,7 % 22-25 % 30-50

KULUÇKALIK YUMURTA
İlk olarak dikkat edilmesi gereken en önemli unsur kuluçka makinesi için döllü
yumurta seçimidir. Yumurtaların kuluçka makinesi yerleştirilmesi için
toplanacak olan yumurta veren tavukların en az 10-12 gün öncesinden
horozla çiftleşmekte olması gereklidir. Döllülük oranını artırmak için ise
sürüdeki horoz sayısının beş tavuğa bir horoz denk gelecek şekilde olması
gerekir. Horozlar ise sağlıklı ve genç olmalıdır. Tavuklar horozlardan büyük
olmamalıdır. Ayrıca tavuklar da genç olmalıdır. Hiç gün ışığı almayan üretim
çiftliklerinde yılın her zamanı ışıklandırmanın gerektiği gibi ayarlanmasıyla
tavukların döllü yumurta verebilmeleri sağlanmaktadır. Sağlıklı ortamlarda
yetişen, dengeli ve gerekli madde eksikliği olmayan tavukların yumurtaları
kuluçka işlemi için oldukça uygundur. Seçilecek yumurta büyüklüğü tavuğun
cinsine göre o cinsin standartlarına uygun olmalıdır. Normal boyutlardan
büyük yada küçük, pürüzlü, şekli bozuk ve çok ince yada çok kalın kabuklu
yumurta seçilmemesi gerekmektedir. Kuluçka makinesine konulacak
yumurtaların temiz olması gerekmektedir.

Bunun için kirli yumurtalar yıkanmadan kuru bir şekilde temizlenmelidir.

Yumurta kabuğunun yüzeyinde bulunan koruyucu tabakayı yok etmemek için
temizleme işlemi dikkatle yapılmalıdır. Aksi halde koruyucu tabakanın yok
olmasına neden olunabilir ve bu şekilde zararlı bakterilerin yumurtanın içine
girebilmeleri kolaylaştırılmış olur. Yumurtaların depolanacağı ortam
sıcaklığının 12-13 derece arasında bir sıcaklığa ve %75 oranında neme sahip
olması gerekir. Kuluçka makinesi ne konulacak yumurtaların depolanacağı
süre içerisinde sivri uçlarının aşağıda olması gerekmektedir. Yumurtaların her
gün düzenli olarak çevrilmeleri gerekmektedir. Yumurtalardan alınacak verimi
yükseltmek için yumurtaların maksimum 7 gün bekletilmiş olması gerekir.
Çünkü daha fazla bekletilmeleri halinde kuluçka randımanı düşecektir.
Depolanan bu yumurtaların kuluçka makinesına yerleştirilmeden önce 20-25
derece sıcaklık değerlerine sahip odalarda bekletilerek oda sıcaklığına
getirilmeleri sağlanmalıdır.

Kuluçka makinasında yüksek sıcaklık etkileri

Kuluçka makinesi kullanımında özellikle yüksek yumurta kabuk sıcaklığında oransal
kalp ağırlığı azalmakta ve sonuç itibari ile zayıf kalp damar gelişimine bağlı olarak
Ascites gibi metabolik rahatsızlıkları artabilmektedir. Mevcut çalışma, yüksek
yüksek yumurta sıcaklığının civciv kalitesi kuluçka makinesi çıkım sonrası
performans ve üretimin ileriki dönemlerinde Ascites yoğunluğuna olan etkilerini
incelemektedir.

Testlerde yumurtalar kuluçka makinesi içinde 7 ci gününden itibaren normal

(37,7°C) ve yüksek (38,9°C) yumurta kabuk sıcaklığına maruz bırakılmıştır. Çıkım
sonrası civcivler yumurta kabuk sıcaklığı kaynakları dikkate alınarak farklı
bölmelere konulmuş ve büyüme dönemi boyunca normal ve soğuk koşullara tabii
tutulmuşlardır. Kuluçka makinesi randımanı, civciv kalitesi, canlı ağırlık, fonksiyonel
rezidüel kapasite, toplam ölüm oranı, ascitese bağlı ölüm oranı, kesimhane
özellikleri ve ascitese duyarlılık bakımından 6. Hafta gözlenerek değerlendirme
yapılmıştır.

Kalp ağırlığının dışında yumurta kabuk sıcaklıkları ve embrio büyüme sıcaklığı

arasında bir yakınlık Görülmemektedir. Değişik kabuk sıcaklıkları arasındaki
kuluçka verimi birbirine yakın olmakla birlikte, 2.kalite civciv oranı, yüksek kabuk
sıcaklığına sahip grupta % 0,7 daha fazla olmuştur. Yüksek yumurta kabuk
sıcaklığının normal yumurta kabuk sıcaklığına göre yumurta sarısından ayrı net
vücut ağırlığı 3.0g daha az ve kalp ağırlığı ise % 26 daha düşük bulunmuştur.

Yüksek yumurta kabuk sıcaklığı sonrası canlı ağırlık artışı daha az gerçekleşmiştir.
Bununla birlikte, göğüs eti oranı yüksek yumurta kabuk sıcaklığı grupta %1 daha
yüksek gerçekleşmiştir. Farklı kabuk sıcaklık değerlerinde fonksiyonel rezidüel
kapasite ile ilgili fark çıkmamıştır. Yüksek yumurta kabuk sıcaklığı verilen diğer
grupta, normale göre toplam ölüm oranı %4,1, ascitese bağlı ölüm oranı ise % 3,8
daha fazla gerçekleşmiştir. Kalbin sağ tarafının toplam ağırlığa göre oranı dikkate
alındığında yüksek kabuk sıcaklığında normale göre %1,1 daha fazla bulunmuştur.

Sonuç olarak kuluçka makinesi içinde 7 ci gününden itibaren yüksek yumurta kabuk
sıcaklığının değerine sahip grupta civciv kalitesi ve broiler performansı azalmış ama
göğüs eti oranı artmıştır. Bunun neticesinde yüksek yüksek yumurta kabuk
sıcaklığı değerinde, muhtemelen çıkımdaki zayıf kalp olgunlaşmasına bağlı olarak
Ascites sıklığı artmıştır.

Bu durum sonucunda yüksek ısıya maruz kalan yumurtadan çıkan civcilerin

gelişimini inceledik kuluçka makinası ayarları ısı ve nem ayarları embrio gelişimini
etkilediği gibi çıkan civcivler üzeridede bir çok etkisi olmakta. Kuluçkalık yumurta
seçimini düzgün yaptıktan sonra kuluçka makinası ayarları şöyle yapılmalıdır ısı
37.7 ila 37.8 dereceleri gelişim için tam yeterli ısı dereceleridir.

KULUÇKA MAKİNESİNDE NEMİN

ÖNEMİ
Otomatik kuluçka makinası ile yumurta çıkımı yapmak için gerekli faktörlerden biri
de nemdir. Kuluçka süresinde nem oranına dikkat edilmesi ve yumurtalar için
gerekli değerlerde olduğuna emin olunması gereklidir. Kuluçka makinesi içindeki
nem oranı yetersizliğinin yumurta içerisinde sıvı kaybına neden olacağı ve bu
sebepten dolayı civcivler zayıf kalacağı için çıkım zorlaşacaktır. Bu durumun aksine
kuluçka makinesi içindeki nem düzeyi yüksek olduğunda ise yumurta içindeki fazla
nemin emilmesini sağlayan hava boşluğu küçüleceği için çıkım anında civcivlerinin
yumurtaları kırmaları zorlaşacaktır. Bu sebepten dolayı sorunlu bir çıkım
gerçekleşecektir.

Kuluçkadan iyi randıman alabilmek için nem düzeyinin belirlenen değerlerde

olması gerekir. Tavuk, bıldırcın, keklik, ördek, kaz ve hindi gibi kanatlılar için gelişim
süreci boyunca gerekli olan nem miktarı %50-60 civarındadır. Çıkım sürecinde ise
nem oranları tavuklar için %70-80, bıldırcınlar için %65-85, keklikler için %80-85,
ördekler için %70-80, kazlar için %85-95, hindiler için ise %70-80 civarındadır.

Kuluçka makinesi içerisindeki nem düzeyine istenilen değerde tutabilmek için

nem nozülleri kullanılabilir. Kuluçka makinesi içindeki nem oranını iyi ayarlamak
çıkış randımanını ciddi olarak etkiler.

Kuluçka makinesi yumurta gelişim

Kuluçka makinesi yumrta gelişim. Tavuk yumurtasında ilk olarak bilinmesi gereken
şey tavuk yumurtalarının kuluçka sürelerinin 21 gün oluşudur. Yine de bazen bu
süre 2 gün erken veya 2 gün geç sonlanabilir. Kuluçka için de 1 gün 24 saat olarak
kabul edilir. Yani kuluçkada ilk gün yumurtaları yerleştirdiğiniz andan itibaren geçen
ilk 4 saattir. Kuluçka makinesine konulacak yumurtaların temiz ve hasar görmemiş
olmasına dikkat ediniz. Mümkün olduğu kadar kuluçka öncesi dönemi kısa tutunuz
ve yumurtaları fazla bekletmeyiniz. Çünkü yumurtalar bekletildikçe kuluçka
süresinde içinde embriyo oluşması zorlaşır. Kargo veya başka şekilde farklı bir
yerden gelen yumurtaları makineye dizmeden önce 24 saat bekletmeye dikkat
ediniz. Çünkü bu süreçte yumurtalar çok sallanmış olabileceği için dinlenmesine ve
içindekilerin oturmasına izin verilmelidir. Böyle yumurtalar esnekliklerini kaybederler
ve genelde hava boşlukları zarar görür. Yumurtaları kuluçka makinesine koymadan
önce makineyi çalıştırın ve makine içindeki nem ve sıcaklığın istenilen derecelere
gelmiş olduğundan emin olun.
Yumurtalardaki doğal döl oranı nadiren %100 civarında olur. Mevsim, yumurtaların
durumu ve yumurta cinsine göre bu oran %55-%95 arasında farklılık gösterir. Daha
önce de bahsettiğimiz gibi kargo veya başka yollarla bir yerden başka bir yere
getirilen yumurtalardaki döl oranı yaklaşık olarak %50 ‘ye düşer. Kuluçka süresinin
yaklaşık 7-9 gün sonrasında yumurtalarda embriyo gelişimi olup olmadığı kontrol
edilebilir. Eğer gerek duyulursa 10. Günden sonra içinde oluşum olmayan
yumurtalar makineden çıkartılabilir.
Yumurta kuluçka makinesine konulduktan kısa bir süre sonra geniş tarafta kabuğun
altında küçük bir hava kabarcığı oluşur. Yumurtayla hava boşluğunu birbirinden
ayıran bir zar ileri geri hareket ederek embriyoyu basınçtan korur. Dışardaki hava
kuru oldukça yani nem azaldıkça yumurta içinde daha fazla sıvı tüketimi gerçekleşir
ve hava kabarcığı büyür. Doğru nem oranı hava kabarcığının fazla büyümesini
engelleyerek gerekli sıvıların tüketilmesini ve embriyonun yumurta içerisinde
gerektiği kadar büyümesini sağlar.
Doğru nem miktarı kuluçka sonunda daha çok önem kazanır. Normal şartlarda
hava kabarcığının civcivin gagasının zara ulaşabileceği kadar ve nefes almasını
sağlayacak kadar büyümüş olmasıdır. Eğer nem oranı çok yüksek olursa civciv
hava kabarcığını delebilir ve fazla sıvıda boğulabilir. Öte yandan nem oranı düşük
olursa hava kabarcığı büyük olur ve civciv zar içinde büzüşüp kalabilir ve zarı delip
yumurtadan çıkamayabilir.

Yumurtaları makineye dizerken sivri uçlarının aşağıya gelecek şekilde dizilmesine

dikkat ediniz. Yumurtaların çevrilme işlemi de kuluçka süresi boyunca çok yüksek
öneme sahiptir. Çevirme işleminin kuluçka süresinin son 3 gününe kadar
yapıldığından emin olunuz. Eğer çevirme işlemi yapılmazsa embriyo zara yapışıp
kalabilir ve bu da kuluçkadan istenilen verimin alınmasını engeller.

Civcivler yumurtadan çıktıktan sonra hemen makineden dışarı çıkarmayınız.

Makine için de kurumalarına dikkat ediniz. Yumurtadan yeni çıkan civcivler 3 güne
kadar yem ve su ihtiyacı hissetmezler. Civcivleri makineden çıkardıktan sonra
gerekli olan ortam sıcaklığını sağlamış olduğunuzdan emin olunuz. Çok fazla yem
ve su vermemeye dikkat ediniz. Yumurtadan yeni çıkan civcivlerin suyun içine
düşüp boğulma ihtimallerini göz ardı etmeyiniz. Bunu engellemek için gerekli
önlemleri alınız.

Yeterli derecede ışıkla yumurtaların içlerini görebilirsiniz. Kabuğun kalınlığı ve

yumurta boyutu yumurta içinin net görünüp görünmemesini etkiler.
aşağıda kuluçka için uygun olmayan yumurtalara örnek olarak gösterilebilecek bir
yumurta vardır. Bu şekilde gözenekli yumurtalar kuluçka için uygun değildir.
yumurtaları makineye koyduktan 28 saat sonrasında yumurtalar aşağıdaki şekilde
olur. Eğer yumurtaları açıp içine bir mikroskop yardımıyla bakacak olursanız
civcivin kafasının ve sinirlerinin oluşmuş olduğunu görmüş olursunuz. Ayrıca somit
denilen mezodermal hücrelerin oluşmuş olduğu da gözlemlenir.

52. Saatte yumurtalara yakından bakacak olursanız yumurtanın ortasından

kanlanmanın başlamış olduğunu görürsünüz. Kalp atmaya başlamıştır .
bu durumu aşağıdaki fotoğrafta daha net görebilirsiniz.

76. Saatte embriyo oluşmakla kalmayıp büyümeye başlar. Ayrıca göz

renklenmeye başlar.
100. saatte embriyo daha belirgin bir hal alır.

damarları görebilirsiniz artık.

5. günde gaga oluşumu başlar ve civcivin gözü siyahlaşmıştır

7. günde tüylerin çıkacağı gözenekleri görebilirsiniz

8. gün 9. Gun

10 Gun 11 . Gun

12 Gun 13 Günde ayaklaın oluşmaya başladığını görebilirsiniz.

14. günde yumurtanın tamamen dolmuştur ve sadece küçük bir boşluk kalmıştır

15. gün
16. günde ayakları net bir şekilde görebilirsiniz.

17 Gun
18. günden sonra çıkımlar başlar. Çıkım bitmeden makinenin kapağını
açmamaya dikkat ediniz.

KULUÇKA SÜRECİNDE DİKKAT

EDİLMESİ GEREKENLER
Kuluçka dönemi gelişim ve çıkım dönemi olmak üzere iki bölüme ayrılır. Bu
süreçler boyunca uyulması ve dikkat edilmesi gereken dört temel konu vardır.
Bunlar; ısı, nem, havalandırma ve yumurtaların düzenli olarak çevrilmesi
işlemleridir.

Döllü yumurtaların civcive dönüşmesi için gerekli olan en önemli özellik ısıdır.
Yumurtaların içindeki embriyoların civcive dönüşmesi için gerekli olan ortalama
ısının düzenli olarak yumurtalara iletilmesi gerekir. Yumurta cinslerine göre gerekli
olan sıcaklıklar değişkenlik göstermektedir. Kuluçka dönemi boyunca en hassas
dönem embriyonun yeni oluşmaya başladığı evredir. Bu dönemdeki yüksek sıcaklık
embriyolara zarar verir.

Kuluçka makinesi ile yumurta çıkımı için gerekli faktörlerden biri de nemdir.
Kuluçka süresince nem oranının belirlenen miktarlarda olması gerekmektedir. Nem
ile birlikte kuluçka makinelerinde havalandırma sisteminin de olması gerekmektedir.
Kuluçka makinası içinde nemlilik özelliği sağlanmazsa havalandırma yumurtalarda
fazla miktarda sıvı kaybına yol açacağı için kuluçka dönemi boyunca veya kuluçka
dönemi sonunda istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir. Gelişim süreci boyunca
makinede yetersiz nem olması yumurtalardaki sıvı kaybını yükseltir. Çıkım
zamanında ise yetersiz nem civcivler üzerinde olumsu etkiler yaparak, onların ilk
hareketlerini sağlıksız yapmalarına neden olur. Normal bir kuluçka dönemi sonunda
civcivin ilk olarak hava boşluğunu delerek havayı oradan alması ve sonra kabuğu
delmesi gerekir. Eğer yeterli boşluk olmazsa civcivler yumurta içinde boğulur.
Gelişim süreci boyunca nemin yüksek tutularak yumurta kabuklarının
yumuşatılması ve dolayısıyla kolay kırılması sağlanmalıdır.

Kuluçka makineleri nde havalandırma sisteminin düzenli bir şekilde çalışması

gerekmektedir. Kuluçkaya konulmuş yumurtaların ve yumurtaların içinde bulunan
embriyoların taze havaya ihtiyaçları vardır. Embriyodaki havalandırma işlemini
kabuktaki gözenekler sağlar.

Yumurtaların çevrilmesi de kuluçka dönemi boyunca dikkat edilmesi gereken

hususlardandır. Çevirme işlemi embriyonun ilk gelişim döneminde diske, sonraki
dönemlerde ise embriyonik zarların kabuktaki zare veya bu zarların birbirine
yapışmaması için son derece önem taşımaktadır.

CİVCİV BAKIMI
Kuluçka makinası nda Yumurtadan yeni çıkan civcivlerin yaşayacakları ortam çok
önemlidir. Kuluçka sonrası sağlıklı bir ortam sağlanmaması halinde civcivler
büyümeyebilir yada sağlıksız bir civciv olabilir. Kuluçka da sağlıklı çıkan civcivler bir
kaç ay içerisinde tavuk yada horoz halini alacaktır. Bu civcivlerin bakımı endüstriyel
yada çiftlik amaçlı bakım ve evde bakım olmak üzere ikiye ayırmak mümkündür.
Evde bakım ise daha çok hobi amaçlı olarak yapılır ve çiftçiler yada tavuk
endüstrisinde çalışanlar tarafından ticari amaçlı yapılır. Endrüstriyel yada çiftçilik
amaçlı civciv bakımında civcivlerin yerleştirileceği kümesler önceden temizlenmeli,
badana yapılmalı ve gerekli dezenfekte işlemleri uygulanmalıdır. Bu işlemlerden
sonra kümes içerisini civcivlerin yaşayabilmesi için gerekli olan şartları sağlamak
için kümes içi sıcaklığının çok iyi ayarlanması gerekmektedir. Civcivler kümese
gelmeden bir gün önce kümes 32-35 derece sıcaklığa sahip olacak şekilde
ayarlanmalıdır. Bu sıcaklık ilk 1 hafta süresince bu şekilde tutulmalıdır. Daha sonra
ise her hafta 3’er derece azaltılmalıdır. Ama sıcaklık azaltma işlemi ortam sıcaklığı
21 dereceye gelene kadar devam etmelidir. Ayrıca sıcaklıklar 15 derecenin altına
kesinlikle düşürülmemelidir.

Civcivler büyüdükçe civcivler için gerekli olan havalandırma sistemi ayarlanmalı ve

ortam kesinlikle cereyandan uzak olmalıdır. Kuluçkadan çıkan civcivler yemek
yemeyi birkaç gün içerisinde öğrenirler. Civcivlere verilecek olan yem taze olmalı ve
azar azar verilmelidir. Civcivlerin su ihtiyaçları yem vermeden önce
karşılanmalıdır. Kuluçka da çıkan civcivlere ilk zamanlarda bol bol temiz su
içirilmelidir. Ayrıca civcivlerin yedikleri yemlerin protein ağırlıklı olmalıdır.
Civcivler evde beslenecekse yapılması gerekenler daha basittir. Civcivler için
hazırlanan kolinin altı muhakkak sağlam olmalıdır. İlk günlerde verilecek yemlerin
ince çekilmiş olması çok önemlidir. Ayrıca civcivler kesinlikle susuz
bırakılmamalıdır. Eğer böyle birşey olmuşsa civcivler yüksek sesle öteceğinden
dolayı istekleri karşılanmalıdır. Civcivler yeni doğduklarında sık sık ele alıp onları
sevmek civcivler için tehlikeli olacaktır. Dışarıya çıkarma imkanı varsa civcivler
mutlaka dışarıya çıkarılmalıdır.

KULUÇKA MAKİNESİNDE BILIDIRCIN ÜRETİMİ

Bıldırcınlar 20-25 cm uzunluklarında, kısa kuyruklu kuşlardır sülüngiller
familyasına ait olan kuşlardır. Ağırlıkları 120-150- gram civarındadır. Yapıları
nedeniyle tavukgillerin içinde yer alırlar. Bıldırcınlar küçük boylu olmalarına
rağmen hızlı hareket edebilen hayvanlardır. Genellikle yumurta üretmek için
yetiştiriciliği yapılır. İyi şartlarda bir bıldırcından 200-300 yumurta alınabilir.
Ayrıca 2 aylık oldukları zaman yumurta verimleri başlar.Yumurta ağırlıkları 9-
12 gram arasında değişir. Bıldırcınlar 5-6 haftalık oldukları zaman kesim
çağına gelirler. Üretimleri kuluçka makinasına döllü yumurta konularak
gerçekleştirilir. Makineye konulacak yumurtaların döllülük oranlarının yüksek
olması gerekir. Bunun için kafeslerde her bir erkek bıldırcın için 2 veya 3 tane
dişi bıldırcın bulundurulmalıdır. Bu şekilde yumurtaların döllülük oranları
artırılabilir. Kuluçka makinesine yerleştirilecek yumurtalar özenle seçilmelidir.
Bu işlem için diğer kanatlı türlerinde de geçerli olan temiz, şekli düzgün,
normal büyüklükte ve kabuğu pürüzsüz yumurtalar seçilmelidir. Kuluçka
makinesi ne yerleştirilen bıldırcın yumurtalarında 7. günde foliküllerden tüyler
çıktığı gözlemlenmiştir.

Kuluçkanın 14. gününde ise yumurta içerisindeki sarı tamamen

tükenir.Bıldırcın yumurtaları için kuluçka süresi 17-18 gündür. Civciv çıkımları
genellikle 17. günde başlar ve 1-2 gün içerisinde tamamlanır. Yumurtadan
çıkan civcivleri kuluçka makinasından çıkarmadan önce tüylerinin kuruması
sağlanmalıdır. Kuluçka süresi boyunca diğer kanatlıların kuluçkasında olduğu
gibi bıldırcın yumurtalarının da çevrilmesi gereklidir. Bıldırcın yavruları için
gerekli olan ortam sıcaklığı ilk başlarda 35-36 derece civarında tutulmalıdır.
Daha sonra her hafta 3'er derece düşürülmelidir. Bıldırcınlar için en uygun
çevre ısısı 20-25 derece arasındaki sıcaklıklardır. Sıcaklık düşürme işlemi 22
derecenin altına inmemelidir. Bıldırcın yavruları için en kritik dönem ilk 15
gündür. Bu süre içerisinde gerçekleşecek ölümleri engellemek için yavruların
bakım ve beslenmelerine son derece dikkat edilmesi gerekmektedir. Ayrıca
bıldırcınlar bir arada yaşayacakları zaman birbirlerini gagalamalarını önlemek
amacıyla gaga kesimi yapılmalıdır.
Kuluçka Makinesi Sonrası Civcivlerin Bağışıklık
Sistemini Güçlendirme
Kanatlılarda bağışıklık sistemi embriyonik dönemde gelişmeye
başlar ve bütün bir yaşam boyunca devam eder. Bu gelişim bütün
canlılarda olduğu gibi beslenmeden direkt olarak etkilenir.

Özellikle kuluçka makinesi çıkış sonrası ilk dönemlerde yumurta

sarı kesesi anadan gelen antikorları sağlamasına rağmen tam
olarak bu mekanizmayı destekleyememektedir. Bu nedenle bu
gelişimi etkileyen ve dışarıdan yemle sağlanan optimum besin
maddelerinin mümkün olduğunca erken hayvana verilmesinde yarar
vardır. Ancak modern kanatlı üretimindeki gelişmelere paralel
olarak civcivler yeme ve suya erken ulaştırılamamaktadır. Bu
durumda hayvanın öncelikle performansı ve buna bağlı olarak da
bağışıklık sistemi gelişimini olumsuz etkilediği yönünde bildirişler
mevcuttur. Bu çalışmaların ışığı altında kanatlılarda kuluçka sonrası
dönemde erken beslemenin ve bazı yeni besleme uygulamalarının
(in ovo) bağışıklık sistemi gelişimi üzerine yararları olabileceğinden
bu yönde çalışmalar artırılmalıdır.

Kuluçka makinesikanatlı üretiminde damızlık hayvanlar, üretim sürüleri

ve kuluçkanın ayrılmasıyla birlikte kuluçka makinesi çıkış sonrası
civcivlerin yeme ve suya ulaşma süreleri uzamıştır. Bu süre kuluçka
makinesinde geçen süre ile kümese yerleşim arasında geçen
zamana göre değişir. Ayrıca taşıma araçları, kuluçkahanenin
kümeslere olan mesafesi ve kuluçka makinesi uygulamalarına da
bağlıdır. Üreticiler kuluçkadan çıkış sonrası aşılama, cinsiyet tayini
vb. gibi işlemlerin yeme ve suya ulaşmayı geciktirdiği ve bu
işlemlerin hayvanların performansı ile yaşama güçleri üzerinde
olumsuz bir etkisinin olduğunun farkındadırlar ve bu etkileri
azaltmak için tedbir almaya çalışırlar. Ana sorun, civcivlerin
kuluçkahanelerde genellikle yemlenmemeleri ve hatta bütün bir gün
boyunca tutulmaları, ayrıca taşınma esnasında da yemlenmelerinin
söz konusu olmamasıdır. Üreticiler bu süre boyunca yemlenmeye
ihtiyaç olmadığını düşünürler.

Çünkü geleneksel bir hüküm olarak yumurta sarı kesesinin

hayvanları canlı tutacağı ve besleyeceği kabul görmüştür. Bu
geçerli bir hükümdür, ancak modern kanatlı üretiminde tamamıyla
geçerli değildir. Aksine kuluçkadan çıkanların hayatta kalması;
besin maddesi olarak yumurta sarısının kullanımının yanında diğer
yem kaynağının varlığına da gerçekten bağlı olabilir.

Civcivler kuluçka dönemi süresince yumurta sarısından beslenir ve

yumurta sarı kesesi kalıntısı anadan gelen antikorların ana
kaynağıdır. Bu antikorların etkin olabilmesi için, sadece yumurta
kesesinden kan dolaşımına girmekle kalmamalı, aynı zamanda
özellikle mikro organizmaların vücuda en rahat nüfus ettikleri yer
olan mukozal dokular gibi saldırıya açık alanlara yayılabilmelidir.
Civcivler ne kadar erken yem tüketmeye başlarlarsa, bağırsak
hareketlerinin artmasıyla beraber yumurta sarı kesesi içeriği yüksek
oranda sindirim kanalına geçer ve metabolizmanın da
hızlanmasıyla yararlanımı artar.

Kuluçkadan yeni çıkan civcivlerin bağışıklık sistemi gelişimi üzerine

ağızdan beslenmenin ciddi etkisini açıklayan üç mekanizma
bildirilmektedir. Bunlardan birincisi; erken besleme sınırlı kalan
substratları civcive sağlayabilir, ikincisi; erken yemleme hormonların
veya diğer bağışıklık sistemi destekleyici maddelerin endojen olarak
bulunma seviyelerini etkileyebilir ve üçüncü olarak da sindirim
sistemindeki antijen varlığı primer bağışıklık hücrelerinin özellikle de
B lenfositlerin tam farklılaşmasını tetiklemek için gerekli olabilir. Bu
hücrelerin tam farklılaşması sekal tonsiller veya germinal merkezler
gibi ikincil bağışıklık yapılarının gelişimi için de önemlidir
Kanatlıların bağışıklık sisteminin bir kısmı kuluçka döneminde
gelişir. Primer bağışıklık organları olan Thimus ve Bursa fabrikus’da
lenfosid hücreler mevcuttur. Thimus’a lenfositlerin hareketi embriyo
döneminin 6. gününden başlayarak birçok şekilde oluşur. Bu
hücreler Thimus’a geçer ve periferal dokularda çoğalırlar.
Thymositler (thimus gözesi) CD3+ dür (kanatlı homoloğu) ve
embriyonik dönem süresince CD4 veya CD8 (T hücreleri)
antijenlerini geliştirirler. Ancak bağırsak gibi periferal organlarda
CD4 ve CD8 antijenlerinin gelişimi kuluçka sonrası oluşur. Dalak,
sekal tonsiller, Meckel’s diverticulum, Harderian bezi ve sindirim
kanalının dağınık lenfosid dokuları gibi ikincil bağışıklık sistemi
organları kuluçka döneminde henüz tamamlanmamıştır ve bu
organların gelişimi öncelikle Thimus ve Bursa’nın gelişimine
bağlıdır. Benzer olarak lamina propria ile sindirim kanalının epitel
hücrelerinde ve diğer ikincil bağışıklık sistemi organlarında T
hücreleri vardır fakat onların kuluçka makinesi sonrası belli bir
döneme kadar sitotoksik kapasiteleri gelişmez. İkincil tepkilerini
artırma yeteneğini IgG ve IgA sirkulasyonu veya germinal
merkezlerin varlığı belirlediği için broyler civcivlerinin kuluçka
sonrası yaşamlarının 1–4 haftaları arasında görünmeye başlar.

Önemli Besin Maddeleri ve Bağışıklık Sistemi Üzerinde Etkileri

Amino asitlerden metiyonin; öncelikle mısır ve soya küspesinden
oluşan broyler rasyonlarında sınırlandırıcıdır. Bu yüzden, toplam
kükürtlü amino asitler (TSAA) ticari broyler rasyonlarında birinci
derecede sınırlayıcı amino asit ihtiyacını belirtir. Yapılan bir
araştırmada metiyoninin selullar ve humoral bağışıklık için önemli
olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca rasyonda % 0.13’den % 0.38’e kadar
değişen oranlarda kolin düzeyinin bağışıklık üzerine önemli bir etkisi
bulunmazken, sistein amino asidinin sellular ve humoral bağışıklık
üzerine metiyonin % 70 -84 oranında etkili olduğu bildirilmiştir.
Klasing ve Barnes civcivlerde immunolojik stress üzerine
metiyoninin etkisini araştırdıkları çalışmada, metiyonince yetersiz
beslenen civcivler metiyonin ihtiyacının belirlendiği immunolojik
stress süresince optimum düzeyin altında interlökin (IL)-1 üretimine
sahip olmuşlardır. Üstelik Swain ve Johri lökosit göçü
inhibasyonunu optimize etmek için broyler civcivlerin ihtiyaç
duyduğu metiyonin seviyesinin büyümeyi iyileştirmek için duyulan
ihtiyaçdan daha yüksek olduğunu belirlemişlerdir.

Betain hücrelerin osmatik dengesinin sağlanması ve metil

metabolizmasında yer alan bir amino asit türevidir. Son zamanlarda
yapılan bir çalışmada; Eimeria acervulina’yla enfekte edilmiş
civcivlerde bağışıklık ve bağırsak fonksiyonu üzerine betainin etkisi
incelenmiştir. Rasyon betain seviyesinin artmasıyla, kontrol
grubuyla karşılaştırıldığında, civcivlerde koksidiyal mücadele
süresince kanda ve korunmuş bir villus yüksekliğiyle sonuçlanan
bağırsak epitelyumunda betain konsantrasyonu artış göstermiştir.
Monositlerin ve makrofajların sırasıyla kemotaxis ve nitrik asiti açığa
çıkarmalarını betain ayrıca geliştirmiştir. Tsiagbe ve ark. tarafından
daha önce yapılan çalışmada % 0.60 metiyonin içeren rasyona
betain ilavesi (rasyonun % 0.121) humoral ve sellular bağışıklıkda
herhangi bir gelişme göstermemiştir. Broyler civcivlerin bağışıklığı
üzerine betainin etkisini değerlendirmek için daha fazla çalışmanın
yapılmasına ihtiyaç vardır. Bakteriler, koksidialar veya virus gibi
zararlılarla bulaşık bağırsağa sahip hayvanlarda sindirim kanalı
sağlığını betain etkilediği için, özellikle sindirim kanalı sağlığına
olumlu etkisi olan antibiyotiklerin kullanılmasını azaltacağından
dolayı çalışmalar bu alanda artırılmalıdır.