Chapter_5: Mass Movement

‫ لغزش زمین‬:‫فصل پنجم‬

‫‪Chapter_5: Mass Movement‬‬

‫فهرست‬
‫‪ ‬مقدمه‬
‫‪ ‬عوامل مؤثر در بی ثباتی یک سطح مایل‬
‫‪ ‬آنواع لغزش یا زمین‬
‫‪ ‬عواقب و نتایج لغزش زمین‬
‫‪ ‬جلوگیری ممکنه از لغزش زمین‬
‫‪ ‬لغزش زمین در افغانستان‬
‫‪ ‬تمرین‬
‫‪Chapter_5: Mass Movement‬‬
‫فکتورهای مأثر در بی ثباتی یک سطح مایل‬
‫(‪)Factors Influencing Slope Instability‬‬
‫‪ ‬اساساً‪ ،‬لغزش زمین (‪ )Mass Movement or Mass Wasting‬زمان واقع می شود که قوه‬
‫کشش جاذبه زمین باالی قوه مقاومت اصطکاک (‪ )Frictional force‬غالب گردد‪.‬‬
‫‪ ‬قوه کشش روی سطح مایل‪ :‬عبارت از قوه است که سبب لغزش یک وزن باالی یک سطح مایل گردد‪.‬‬
‫قوه کشش روی سطح مایل وابسته به دو عوامل مهم که عبارت از کتله مواد و زاویه سطح مایل می‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ ‬قوه که قوه کشش روی سطح مایل را خنثی میسازد عبارت از اصطکاک (‪ )Friction‬و قوه کشش‬
‫(جذب) بین مواد جامد (‪ )Shear strength‬می باشد‪ .‬زمانیکه قوه کشش روی سطح مایل از قوه‬
‫اصطکاک یا قوه کشش بین مواد زیاد گردد سبب لغزش زمین می شود‪.‬‬
‫‪ ‬بنا ًء‪ ،‬عوامل که قوه کشش را می افزاید عبارت از کاهش در مقاومت اصطکاک ویا کاهش در قوه‬
‫کشش (جذب) بین مواد می باشد که زمینه را برای وقوع لغزش مهیا می سازد و برعکس آن‪.‬‬
‫‪ ‬تطبیق اوصول فزیکی ساده میتواند امور کلیدی برای کاهش خطرات و آفات لغزش زمین محسوب‬
‫گردد‪.‬‬
‫‪Chapter_5: Mass Movement‬‬
‫فکتورهای مأثر در بی ثباتی یک سطح مایل (‪)Factors Influencing Slope Stability‬‬

‫تأثیرات سطح مایل و مواد ترکیب کننده آن‬

‫لً ثابت و محکم می باشد اگر عمود هم واقع شده باشد اما فکتورهای مانند‬
‫‪ ‬طبقات احجار سخت کام ً‬
‫فرسایش‪ ،‬ایجاد درزها و شکستها در طبقات سبب تضعیف و شکست سطح مایل می شود‪ .‬سطح‬
‫مشترک (‪ )Bedding plane‬بین طبقات احجار راسبه ضعیف و شکننده می باشد که شکست و لغزش‬
‫در امتداد سطوح ‪ Bedding plane‬صورت می گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬سطوح مایل توسط تخریب و فرسایش طبیعی آب ویا یخ ممکن زاویه میل بیشتر وسطح مایل بی ثبات‬
‫می گردد‪ .‬آبهای جاری زیر طبقات احجار و یا خاک را تخریب کرده طبقات بی ثبات گردیده لغزیده و‬
‫یا پایین می افتد‪ .‬تخریب و یا فرسایش قسمت های تحتانی طبقات یکی از فکتورهای کومکی خوب‬
‫برای لغزش زمین در سواحل و در امتداد جریان دریاها در بین دره ها می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬حرکات بطی تکتونیکی در یک متدت طوالنی سبب تغیر زاویه میلن طبقات و سبب میلن سطوح‬
‫طبقاتی در احجار راسبه گردیده شیب طبقات را بیشتر می سازد‪ .‬این یکی از فکتورهای مهم در سلسله‬
‫جبال جوان و فعال می باشد مانند الپس و یا سلسله کوه های ساحلی کالفرنیا‪.‬‬
‫‪ ‬ازدیاد سطح میلن طبقات توسط حرکات تکتونیکی سبب لغزش طبقات آحجار (‪ )Rockslide‬می‬
‫گردد‪ .‬در سویزرلند در سال ‪ 1806‬قریه گلدان توسط کنده سنگ به اندازه ‪ 2‬کیلومتر طول‪300 ،‬متر‬
‫عرض و بین ‪ 60‬الی ‪ 100‬متر ضخامت پوشیده شد‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫فکتورهای مأثر در بی ثبات کردن یک سطح مایل‬
‫تأثیرات سطح مایل و مواد ترکیب کننده آن‬
‫‪ ‬با افزایش زاویه میل سطح مایل قوه کشش افزیش می یابد و امکان لغزش سطح مایل باال میرود‪.‬‬
‫‪ ‬زاویه میل یک سطح مایل نظر به نوع مواد تفاوت دارد‪:‬‬
‫‪ ‬زاویه میل مواد لشم و مدور کمتر بوده ولی مواد درشت‪ ،‬چسپناک و یا مواد نامنظم میتواند سطح‬
‫مایل با زاویه کلن را بسازد‪.‬‬
‫الً میل بشتر را می سازد و مواد خورد دانه دارای زاویه میل کوچک می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬مواد کلن دانه معمو ً‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫تأثیرات سطح مایل و مواد ترکیب کننده آن‬
‫• ‪ :Angle of Repose‬عبارت از بزرگرین زاویه سطح مایل مواد است که سطح مایل در آن ثابت‬
‫باقی مانده و لغزش نمی کند اما اگر زاویه میل از آن بیشتر گردد سطح مایل بطرف پایین لغزش می‬
‫کند‪.‬‬
‫زاویه ‪ Angle of Repose‬مواد مختلف باهم متفاوت اند‪ Angle of Repose .‬مواد لشم و مدور‬ ‫•‬
‫کوچک می باشد اما زاویه میل ‪ Repose‬مواد درشت‪ ،‬چسپنده ویا نامنظم کلن می باشد‪ ،‬طوری که‬
‫در شکل ذیل دیده می شود‪.‬‬
‫الً‬
‫الً میتواند میل به زاویه بزرگ (میل تند) را بسازد و توده مواد خورد دانه معمو ً‬
‫مواد کلن دانه معمو ً‬ ‫•‬
‫میل به زاویه کوچک می سازد‪.‬‬

‫سطوح یا ساحات مایل میتواند توسط‬ ‫•‬

‫فرسایش طبیعی مانند آب و یخ شیب دار‬
‫زاویه شیب توده مواد خورد‬ ‫گردد‪ .‬فرسایش قسمت های تحتانی‬
‫دانه و مدور کوچک می باشد‬
‫طبقات سنگ ویا خاک سبب برداشتن‬
‫قسمت های کومک کننده زیررین مواد‬
‫گردیده سرانجام سبب ریختن و یا لغزش‬
‫تودهًموادًکلنًدانهًوًغیرًمنظمً‬ ‫قسمت فوقانی می شود‪.‬‬
‫شیبًباًزاویهًبزرگًراًمیًسازد‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫عوامل لغزش سطح مایل و مواد ترکیب کننده آن‬
‫تأثیرات آب (‪)Effects of Fluid‬‬

‫‪ ‬تراکم آب در ساحه یا یک سطح مایل سبب باالرفتن فشار در طبقات تحت اآلرضی‬
‫گردیده که سبب پیشرفت لغزش زمین می شود‪.‬‬
‫‪ ‬تراکم زیاد آب در خاکهای مشبوع باعث ازدیاد وزن قسمت های باالیی گردیده در‬
‫واقع قوه کشش بطرف پایین سطح افزایش می یابد‪.‬‬
‫‪ ‬نفوذ آب در امتداد سطح طبقه یی احجار راسبه باعث کاهش قوه کشش سطح مایل‬
‫گردیده که امکان وقوع لغزش را بیشتر می سازد‪.‬‬
‫‪ :Frost Wedging ‬تبدیل آب به یخ و برعکس آن داخل مسامات و درزهای طبقات‬
‫احجارسبب انقباض و انبساط طبقات گردیده باعث شکست و لغزش آنها می گردد‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫تأثیرات آب (‪)Effects of Fluid‬‬

‫‪Angle of repose‬‬

‫ناپداری در خاک منبسط شونده سبب تخریب قوی‬

‫سرک گردیده است (نزدیک مرز کولورادو امریکا)‬

‫لغزش زمین در اول جون ‪.)Laguna Beach, CA ( 2005‬‬

‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫تأثیرات آب (‪)Effects of Fluid‬‬

‫در نتیجه بارش قوی دو روز پی در پی سبب لغزش طبقات خورده سنگها ( ‪ )Debris flows‬در دیمنگ‬
‫واشنتون گردید‪ .‬همین توفان سبب لغزش زمین اظافه از ‪ 1500‬محل گردید‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫تأثیرات پوشش نباتی (‪)Effects of Vegetation‬‬

‫ریشه نباتات بلخصوص ریشه درختان و گیاهان یک‬

‫شبکه قوی بهم بسته را می سازد که از لغزش و جرایان‬
‫مواد سست و غیر مستحکم جلوگیری می کند‪ .‬همچان‬
‫تراکم نباتات باالی یک سطح مایل سبب سنگین شدن ان‬
‫می شود‪ ،‬اگر شبکه ریشه نباتات ضعیف و وزن قسمت‬
‫فوقانی سطح مایل ناشی از تراکم زیاد گردد در این‬
‫صورت سبب لغزش زمین می گردد‪.‬‬
‫اگر نباتات و جنگلت یک سطح مایل توسط آتش برداشته‬
‫شود این نوع سطح مایل بسیار زیاد مواجه به لغزش می‬
‫شود‪ .‬این افات در این اواخر تحقیق و بررسی گردیه‬
‫است‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫زلزله (‪)Earthquakes‬‬

‫الً سبب لغزش (‪)Landslides‬‬ ‫‪ ‬زلزله معمو ً‬

‫ساحات شیب دار و طبقات که زاویه میلن‬
‫آنها زیاد باشد می شود‪ .‬امواج زلزله از میان‬
‫طبقات احجار گذشت سبب تولید فشار در‬
‫داخل طبقات شده و بآلخره سبب درز و‬
‫شکستگی در آنها می گردد‪ .‬همچنان لرزش‬
‫زمین سبب بیجایی و درز در طبقات احجار‬
‫شده که در نتیجه قوه اصطکاک بین آنها کم‬
‫شده لغزش می کند‪.‬‬
‫‪ ‬زلزله داخل و نزدیک بستر بحر سبب‬
‫لغزشها و شکست های تحت البحری میشود‪.‬‬

‫یکیًازًزلزلهًهایًمهلکًسالً‪ 1970‬درًپیروً‬
‫سببًوقوعًلغزشًزمینًگردید‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫زلزله (‪)Earthquakes‬‬

‫لغزش در ‪ Highway‬پن‬
‫امریکا واقع در جنوب‬
‫‪ Ropango‬السوادور در در‬
‫نتیجه یک زلزله با شدت ‪7-6‬‬
‫در جنوری سال ‪.2001‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫‪Quick Clays‬‬
‫خاک بنام خاک سریع یا حساس (‪ )Quick or Sensitive clay‬سبب وقوع بعضی از حوادث لغزش زمین‬
‫در آالسکا‪ ،‬کالیفورنیا‪ ،‬قسمت از اروپای شمالی و بعضی جاهای دیگر شده است‪ .‬خاک حساس یا سریع در‬
‫عرض البلد های قطب جنوب بسیار زیاد معمول است‪.‬‬
‫عمل اسیاب و پودر کردن حرکت کتله ای عظیم یخچالها‬
‫پودر سنگ را تولید می کند که قطر دانه های آن کمتر از‬
‫‪ 0.02‬میلی متر می باشد‪ .‬زمانیکه این مواد بسیار خورد‬
‫دانه در یک محیط بحری ترسب نماید وبعدًا ً این ترسبات‬
‫توسط حرکات تکتونیکی باالتر از سطح بحر صعود‬
‫نماید که محتوی آب شور می باشد‪ .‬سودیم کلوراید آب‬
‫داخل مسامات این خاک به حیث چسپ عمل کرده که‬
‫ذرات خاک را باهم می چسبانند‪ .‬سرانجام‪ ،‬موقعیکه آب‬
‫شرین در خاک نفوذ کند نمکیات انرا شسته و یک‬
‫ساختمان ظریف‪ ،‬مانند النه زنبور عسل را بجا میگذارد‪.‬‬
‫زمانیکه تکانهای امواج زلزله این ساختمان را ویران‬
‫سازد مقاومت این خاک (‪ )Quick clay‬به اندازه ‪20‬‬
‫الی ‪ 30‬بار کاهش یافته به خاک خورد دانه مشابه ریگ‬
‫بادی (‪ )Quicksand‬تبدیل شده و بسیار زیاد مساعد به‬
‫لغزش می باشد‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫انواع لغزش زمین (‪)Types of Mass Wasting‬‬
‫• در یک دید کلی نشست زمین (‪ )Land subsidence‬هم یک نوع از لغزش زمین‬
‫می باشد زیرا تحت قوه جاذبه زمین صورت می گیرد‪ .‬نشست زمین ( ‪Land‬‬
‫‪ )subsidence‬عبارت از حرکت زمین بطرف پایین بوده که در نتیجه استخراج تیل‬
‫یا آبهای زیرزمینی صورت می گیرد‪.‬‬
‫• زمانیکه حرکت مواد روی یک سطح مایل بسیار آهسته حتی ذره به ذره صورت‬
‫گیرد این نوع حرکت را بنام خزش (‪ )creep‬یاد می کند‪.‬‬
‫• ‪ Soilfluction‬حرکت آهسته خاک تر (نمدار) باالی مواد غیر قابل نفوذ را گویند‪.‬‬
‫• لغزش زمین (‪ )Landslide‬براساس نوع مواد و حرکت مواد میتوان تقسیم بندی‬
‫کرد‪:‬‬
‫• حرکت مواد لغزش کننده بین مواد غیرمستحکم نسبتًا ً خورد دانه (مانند خاک و‬
‫برف) تا مواد بزرگ دانه و کتله های بزرگ سنگ طبقه بندی شده میتواند‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫انواع لغزش زمین (‪)Types of Mass Movement‬‬
‫• ‪Falls‬عبارت از افت حرکت آزاد مواد بوده‬
‫که حرکت مواد در تماس با سطح صورت‬
‫نمی گیرد‪ .‬مانند افتادن احجار (‪)Rockfalls‬‬
‫طبقات فوقانی درنتیجه ضعیف شدن و‬
‫خوردشدن طبقات تحتانی توسط فرسایش‬
‫صورت می گیرد‪.‬‬
‫الً در مسیر خط ساحلی‬‫• ‪ Rockfalls‬معمو ً‬
‫صورت می گیرد زمانیکه امواج آب قسمت‬
‫تحتانی ساحل را تخریب و یا تعمیر سرک دو‬
‫طرف خود را عمود قطع کند در آن افت‬
‫سنگها معموال می باشد‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫انواع لغزش زمین (‪)Types of Mass Movement‬‬
‫افت و لغزش )‪:(Slumps and Slides‬‬
‫در لغزش (‪ )Slide‬نسبتًا ً یک کتله چسپنده‪،‬‬
‫متحکم و جامد از احجار و یا خاک روی‬
‫یک سطح صاف و مشخص بطرف پایین‬
‫لغزش و یا حرکت می کند‪ .‬در لغزش‬
‫الً‬
‫طبقات سنگها (‪ )Rockslides‬معمو ً‬
‫حرکت طبقات در امتداد یک سطح شکست‬
‫و یا سطح طبقه بندی ( ‪)Bedding plane‬‬
‫در احجار راسبه صورت می گیرد‪ .‬سطح‬
‫بین دو طبقه در احجار راسبه توسط عوامل‬
‫تخریب و فراسایش از بین رفته راه را‬
‫برای لغزش طبقات مساعد می سازد‪.‬‬

‫شکل‪ :‬لغزش طبقات گرانیت در امتداد یک سطح شکست بسیار تند‬

‫در کوه های راکی کلورادو‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫انواع لغزش زمین (‪)Types of Mass Movement‬‬
‫‪Flows and Avalanches‬‬
‫در لغزش نوع ‪ Flow‬کتله از مواد غیر مستحکم مخلوط از‬
‫مواد مختلف دانه بشکل غیر منظم بطور جریان مایعات‬
‫حرکت میکند‪.‬‬
‫لغزش بشکل حرکت یک مایع مواد غیر مستحکم بسیار‬
‫معمول است‪ .‬این نوع لغزش تنها در طبقات خاک صورت‬
‫‪Recent earthflows in grassland, Gilroy, California.‬‬
‫نمی گیرد جریان یا حرکت توده از برف‪ ،‬جریان‬
‫‪ pyroclastic‬نیز یک نوع از ‪ Flow‬می باشد‪.‬‬
‫لغزش یا جریان حرکت طبقات خاک روی یک سطح مایل را‬
‫‪( Earthflows‬خاک نسبتًا ً خشک) و یا ‪( Mudflows‬خاک‬
‫مشبوع با آب) می نامند که جریان ‪ Lahars‬اولکانها نیز‬
‫شامل این نوع لغزش یا حرکت مواد می باشد‪.‬‬
‫بطور کل جریان خاک‪ ،‬سنگها‪ ،‬درختان و دیگر مواد در‬
‫حرکت یکجا را ‪ Debris avalanche‬ویا ‪Debris flow‬‬
‫‪Puget Peak debris avalanche following‬‬
‫(توده مشبوع به آب) می نامند‪.‬‬
‫‪1964 earthquake, Alaska.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫انواع لغزش زمین (‪)Types of Mass Movement‬‬
‫انواع لغزش زمین (‪)Types of Mass Movement‬‬
‫حرکت مواد به حیث حرکت نا منظم مواد‬
‫یک کتله جامد و متراکم غیر مستحکم‬
‫‪Soil fall‬‬ ‫حرکت یا لغزش افت ‪Rockfall‬‬
‫آزاد‬
‫سرعت‪ :‬زیاد‬ ‫سرعت‪ :‬سریع‬
‫‪Flows‬‬ ‫‪Slides:‬‬ ‫لغزش در تماس با‬
‫سطح تحتانی‬
‫‪Snow avalanche‬‬ ‫‪Rockslide‬‬
‫‪Debris avalanche‬‬ ‫)‪Slump (soil‬‬
‫‪Debris flow‬‬ ‫سرعت‪ :‬زیاد و بسیار‬
‫متغیر‬
‫‪Earthflow‬‬
‫‪Mudflow‬‬
‫‪Lahar‬‬
‫سرعت‪ :‬با سرعت‬
Chapter_4: Mass Movement
)Types of Mass Movement( ‫انواع لغزش زمین‬
Falls ) Rock-falls(
Chapter_4: Mass Movement
)Types of Mass Movement( ‫انواع لغزش زمین‬

Slump and flow

Earth flow
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬

‫نتایج لغزش زمین (‪)Consequences of Mass Movements‬‬

‫• زلزله سبب وقوع لغزش زمین (‪ )Landslides‬می شود و لغزش زمین ممکن سبب‬
‫یک سیلب شود‪ .‬بطور مثال‪:‬‬
‫• جریان آب میتواند دو جناح خود را تخریب نموده زاویه میلن جناحین بیشتر گردیده‬
‫که در نتیجه یک دامنه ناپایدار را بوجود می آید‪.‬‬
‫• جناحین دریا در نتیجه ازدیاد‬
‫زاویه میلن ممکن بطرف دریا‬
‫(جریان آب) لغزیده مجرای دریا‬
‫را مسدود ساخته که منجر به‬
‫تشکیل ذخیره طبیعی آب می‬
‫شود‪ .‬بنا ًء‪ ،‬ساحه اطراف چنین‬
‫بند بنابر صعود سطح آب برای‬
‫اسکان ناممکن می شود‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫نتایج لغزش زمین (‪)Consequences of Mass Movements‬‬
‫تأثیر فعالیت های بشری‬
‫‪ ‬فعالیت های بشری خطر وقوع لغزش زمین را افزایش میدهد‪.‬‬
‫‪ ‬تعداد زیاد از کارهای ساختمانی ساحه را بیش از حد مایل می سازد‪.‬‬
‫‪ ‬برش یا برداشت طبقات برای ساختن یک سرک‬
‫(‪ )Highway‬در یک سطح مایل سبب بی ثباتی آن‬
‫می شود‪.‬‬
‫‪ ‬استخراج معادن باز (‪ )Open-pit‬سبب بی ثباتی‬
‫ساحه می شود‪.‬‬
‫‪ ‬آعمار ساختمانها در یک دامنه با میل تند خطر‬
‫لغزش را افزایش میدهد‪.‬‬
‫‪ ‬برداشت خاک یا تخیریب قسمت های تحتانی یک‬
‫سطح مایل سبب لغزش قسمت های فوقانی آن می‬
‫شود‪.‬‬
‫شکلًتمامًتأثیراًبشریًرویًیکًسطحًمایلًراًتشریحًمیًکند‬ ‫‪ ‬ازدیاد ‪ shear stress‬روی یک سطح مایل‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫نتایج لغزش زمین (‪)Consequences of Mass Movements‬‬

‫تأثیر فعالیت های بشری‬

‫• آب بتدریج از آبیاری نباتات‪ ،‬تانک‬
‫فاضل آب و حتی حوض آب بازی به‬
‫داخل خاک نفوذ کرده سبب نمناک‬
‫شدن (ترشدن) طبقات تحتانی گردیده‬
‫مساعد به لغزش می شود‪.‬‬
‫• کودهای جدید ساختمانی فعالیت های‬
‫ساختمانی را در ساحات مایل بی‬
‫ثبات محدود کرده است‪.‬‬

‫ساحهًمایلًبیًثباتًدرًهمهًمسوًوًالیبً‬
‫شیزوکایًجاپان‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫نتایج لغزش زمین (‪)Consequences of Mass Movements‬‬
‫پرابلم های لغزش زمین در ساحل وینزویال‬
‫جریانات سطحی در ساحه مایل با شیب تند سبب تشکیل‬
‫سیلب شدید در همان دره گردید سیلب توده از مواد‬
‫مختلف را سرازیر کرد که سبب مسدود شدن مجرای آب‬
‫گردید و غیره مشکلت گردیه است‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫‪Consequences of Mass Movements‬‬
‫لغزش و جریان خاک (‪ )Slump and flow‬در کالیفورنیا در‬
‫سال ‪ 1985‬سبب ویرانی ساختمانها توسط قسمت پیشروی ان‬
‫گردید ده سال بعد قسمتی از لغزش قبلی دوباره متحرک گردید‬
‫که بعد از یک بارش شدید قسمت جلویی آن منجر به حرکت کرد‬
‫و سبب قتل ‪ 10‬نفر گردید‪.‬‬

‫‪Slump and flow, 1995‬‬

‫‪Slump and flow, 1985‬‬

‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫طروق ممکن جلوگیری وقوع لغزش زمین‬

‫• نخست اجتناب و دوری از ساحات که با حوادث خطرات حوادث طبیعی مواجه باشد مانند ساحات که‬
‫الً زیرا‬
‫لغزش زمین در ان زیاد واقع می شود‪ ،‬زون شکست جیولوجیکی‪ ،‬ساحه دو طرف دریا که معمو ً‬
‫سیلب می شو (‪ )Floodplains‬و غیر‪.‬‬
‫• تراکم نفوس سبب می شود که شهر در ساحات ناآمن (ساحات مواجه به حوادث طبیعی) انکشاف کند‪.‬‬
‫• تقویت ساحات مایل و شیب دار (‪ )Slope Stabilization‬میتواند از خطر لغزش زمین جلوگیری کرد‪.‬‬

‫تقویت ساحات شیب دار(‪)Slope Stabilization‬‬

‫کاهش زاویه میلن ساحه‪ .‬گذاشت یا نصب کردن مواد تقویت کننده در قسمت پیشروی ساحه یا طبقه‬ ‫‪.1‬‬
‫که لغزش در آن رونما شده باشد‪.‬‬
‫کاهش وزن قسمت های فوقانی یک ساحه شیب دار (سطح مایل) توسط براداشتن خاک و یا سنگهای‬ ‫‪.2‬‬
‫قسمت های فوقانی آن سطح مایل‪ .‬ازدیاد وزن قسمت باالیی یک سطح مایل سبب ازادیاد فشار برشی‬
‫(‪ )Shearing stress‬می شود‪ ،‬ازدیاد فشار برشی سبب لغزش یک دامنه می شود‪.‬‬
‫غرص کردن درختان در یک دامنه از شکست یا لغزش آن جلوگیری می کند‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫‪Slope Stabilization‬‬ ‫طروق ممکن جلوگیری از وقوع لغزش سطح مایل‬
‫بعضی از موارید جلوگیری از لغزش سطح مایل در اشکال‬
‫نشان داده شده است‪.‬‬
‫(‪ )A‬دیوار محافظتی آهنی بروی سطح مایل که سرک از‬
‫لعزش و افتادن سنگها در آمان باشد (هوای‪ -‬امریکا)‪.‬‬
‫(‪ )B‬پناگاه باالی سرکها و یا خط ریل جهت تغیر مسیر برف‬
‫کوچ‪ ،‬لغزش طبقات خاک و سنگها‪.‬‬
‫(‪ )C‬مثال از ساختمان برای جلوگیری برف کوچ در راکیس‬
‫کانادا‪ ،‬پارک ملی کانادا‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫طروق ممکن جلوگیری از وقوع لغزش سطح مایل‬
‫‪Slope Stabilization‬‬
‫‪Before‬‬
‫اثبات یک دامنه یا سطح مایل توسط کاهش میل آن و برداشتن‬
‫مواد ناپایدار در امتداد جناح قطع شده سرک‪.‬‬
‫(‪ )A‬قبل از برداشتن وزن مایل بطرف سرک‪ .‬این طبقات مایل‬
‫بطرف سرک به تدریج در نتیجه فرسایش و نفوذ آب در آن‬
‫بطرف سرک لغزش می کند‪.‬‬ ‫‪After‬‬

‫(‪ )B‬بعد از برداشتن مواد زاویه میلن و وزن طبقات باالیی کم‬
‫شده از لغزش بطور کل جلوگیری می شود‪.‬‬
‫(‪ )C‬قطح دو جناح سرک نزدیک دیور و برداشتن وزن‬
‫(طبقات) باالیی بشکل زینه سبب کاهش وزن و زاویه میلن‬
‫می شود که در نتیجه از لغزش جلوگیری بعمل آمده است‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫طروق ممکن جلوگیری از وقوع لغزش سطح مایل‬

‫‪Slope Stabilization‬‬

‫کشت نباتات در سطح مایل برای اثبات از لغزش‪:‬‬

‫(‪ )A‬دیوارهای کانکریتی محافظتی نصب در یک سطح مایل جهت‬
‫جلوگیری از لغزش سنگ‪ ،‬خاک و ریگ ( ‪Pacific Palisades‬‬
‫‪.)area, California‬‬
‫(‪ )B‬ساخامان محافظت دامنه (‪.)Lake Tahoe, Nevada‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫طروق ممکن جلوگیری از وقوع لغزش سطح مایل‬

‫‪Slope Stabilization‬‬

‫تخته های (صفحه) کانکریت بروی سطح میلن در دامنه روبلی دره‬
‫راک کریک مونتانا اما این تخته های کانکریتی مفید نیست زیرا‬
‫شکست و لغزش در آن رونما گردیده است‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫طروق ممکن جلوگیری از وقوع لغزش سطح مایل‬

‫‪Slope Stabilization‬‬

‫موجودیت و تراکم آب در دامنه مایل رول مهم در بی‬ ‫•‬

‫ثباتی آن دارد بنا ًًء برای جلوگیری و کاهش خطر‬
‫لغزش و جریان توده خاک و احجار روی سطح مایل‬
‫الزم است ابهای زیرزمینی و سطحی از ساحه بیرون‬
‫گردد‪.‬‬
‫چاه های زیزمینی جهت استخراج و بیرون راندن آب‬ ‫•‬
‫زیرزمینی از ساحه باید حفر گردد‪.‬‬
‫طورکه در شکل نشان داده شده است آب توسط یک‬ ‫•‬
‫تونل افقی از دامنه استخراج می گردد‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫طروق ممکن جلوگیری از وقوع لغزش سطح مایل‬

‫‪Slope Stabilization‬‬

‫نصب میخ های کانکریتی ویا آهنی در سطح مایل جهت‬ ‫•‬
‫جلوگیری از لغزش‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫شناسایی خطر (‪)Recognizing the Hazards‬‬
‫لغزش یا حرکت در طبقات احجار ارتباط دارد به‬
‫خصوصیات آقلیمی ساحه‪ ،‬توپوگرافی‪ ،‬جیولوجی مجزا از‬
‫فعالیت های بشری‪ .‬لغزش زمین طبیعتًا ً در ساحات که‬
‫بوقوع می پوندد تکرار می شود‪.‬‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫شناسایی خطر (‪)Recognizing the Hazards‬‬

‫(‪ )A‬مایل شدن تنه درختان نتیجه حرکت بطی لغزش‬ ‫•‬
‫(‪ )Creep‬بوده طوریکه در شکل دیده می شود ( ‪Bryce‬‬
‫‪.)Canyon National Park‬‬
‫(‪ )B‬دیگر نشانهای لغزش بطی‪ :‬کج شدن تمام آشیای‬ ‫•‬
‫سطحی اعم از درختان‪ ،‬سنگها باالی قبرستانها‪ ،‬پایه های‬
‫مخابرات‪ ،‬دیوارها و غیره‬
‫‪Chapter_4: Mass Movement‬‬
‫هشدار قبل از وقوع (‪)Landslide Warnings‬‬
‫‪ ‬نصب سیستم هشدار قبل از وقوع ( ‪ )Early warning system‬در ساحه لغزش در آن رونما شده‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ ‬تغیر مسیر اظافی آب باران‬
‫‪ ‬اندازه گیری فشار آبهای زیرزمینی (‪ )Pore pressure‬در ساحه لغزش‬
‫‪ ‬نظارت بارش )‪(Rainfall monitoring‬‬
‫‪ ‬آگاهی عامه )‪(Public awareness‬‬
 Exercises
Chapter_4: Mass Movement

Exercise
Angle Of Repose  Rock Flour
Debris Avalanche  Sensitive Clay
Debris Flow  Shearing Stress
Fall  Shear Strength
Flow  Slide
Landslide  Slump
Mass Movement
Mass Wasting
Quick Clay
Rockfall