Intifady

Intifada I

W wyniku wojny sześciodniowej 1967 Izrael zajął Zachodni Brzeg Jordanu i Strefę Gazy. W

Strefie Gazy żyło 381 tys., a na Zachodnim Brzegu Jordanu około 586 tys. Arabów, którzy od
tego momentu zostali poddani wojskowej administracji Izraela. Izraelczycy starali się
przestrzegać czterech głównych zasad:

1. ograniczenie bezpośredniej obecności wojskowej,

2. nieinterweniowanie i normalizacja życia codziennego,
3. poprawa standardów życia,
4. dążenie do otworzenia mostów na rzece Jordan.
Wprowadzanie tych zasad w życie leżało w interesie lokalnej społeczności arabskiej, a pomimo to
wśród Palestyńczyków narastało poczucie frustracji. Uważali oni, że znajdują się pod izraelską
okupacją i o wszystkie niepowodzenia oskarżali Izrael. Niewątpliwie korzenie tego sięgały
okresu pierwszej wojny izraelsko-arabskiej 1948 i licznych masakr Arabów dokonanych przez
żydowskie oddziały. Zniszczono wówczas około 500 arabskich wiosek, a 750 tys.
Palestyńczyków uciekło z kraju[5].
Od 1964 przeciwko Izraelowi rozpoczęła walkę Organizacja Wyzwolenia Palestyny, która
uważała siebie za oficjalnego przedstawiciela interesów narodu palestyńskiego. W
następstwie wojny libańskiej w 1982 siły OWP musiały opuścić Liban. Od tego momentu główna
kwatera Jasira Arafata znajdowała się w Libii. Stamtąd kierowano licznymi zamachami w Izraelu i
większością ataków na cele izraelskie na świecie. Pomimo to Palestyńczycy odczuwali, że
poparcie dla ich walki z Izraelem nieustannie słabnie. Potwierdzeniem tego mógł być przebieg IV
Nadzwyczajnego Szczytu Ligi Arabskiej w Ammanie (8-12 listopada 1987). Obrady
skoncentrowały się głównie na wojnie iracko-irańskiej, odsuwając problem palestyński na dalszy
plan[6]. Rodziło to poczucie rosnącego niezadowolenia i pogłębiającą się frustrację
Palestyńczyków.
Palestyńczycy i ich zwolennicy twierdzą, że intifada była odpowiedzią na „brutalny ucisk” ze
strony Izraela, który rzekomo obejmował zabójstwa, masowe aresztowania, rozbiórki domów,
deportacje itp.[7], jednak w rzeczywistości przed wybuchem palestyńskiego powstania rzadko
dochodziło do podobnych wydarzeń. Do tego momentu Izraelczycy uważali rozbiórkę domów za
niewyobrażalną karę i nie stosowano takich represji (od czasu wojny o niepodległość 1948). Po
wybuchu intifady, gdy OWP zaczęła wypłacać odszkodowania pokrzywdzonym palestyńskim
rodzinom, rozbiórki domów „zostały uznane za kolejny bodziec pobudzający opór” [8].
Palestyńczycy czuli się opuszczeni przez swoich arabskich sojuszników. Wielu Palestyńczyków
było zgorzkniałych i nie chciało pogodzić się z perspektywą życia jako obywatele drugiej klasy,
pozbawieni większości praw politycznych. Czynnik społecznego niezadowolenia był tak duży, że
wystarczyła niewielka iskra do wybuchu powstania. Oddalenie przywódców OWP z łatwością
mogli wykorzystać duchowi przywódcy muzułmańscy, którzy coraz aktywniej działali w Strefie
Gazy. W 1987 członkowie radykalnej islamskiej organizacji Hamas założyli w Gazie Centrum
Islamskie. Stało się ono siedzibą młodych muzułmanów, którzy byli gotowi poświęcić swoje życie
za wiarę. Kierujący przebiegiem wydarzeń, Hamas - w odróżnieniu od świeckiego OWP -
kategorycznie odrzucał możliwość jakichkolwiek rozmów pokojowych z Izraelem, uznając walkę
zbrojną za sposób realizacji głównego celu, jakim było wyzwolenie całej Palestyny z okupacji
izraelskiej. 9 grudnia 1987 wybuchły palestyńskie zamieszki w obozie uchodźców Dżabalija
(około 60 tys. mieszkańców) w Strefie Gazy. W następnych dniach zamieszki objęły swoim
zasięgiem całą Strefę Gazy oraz Zachodni Brzeg Jordanu. Rozpoczęło się palestyńskie
powstanie intifada, której celem było wywalczenie prawa do proklamowania
niepodległego państwa Palestyna.
Początkowo starcia palestyńsko-izraelskie wybuchały bardzo spontanicznie i przebiegały
całkowicie chaotycznie. Młodzi Palestyńczycy zazwyczaj atakowali kamieniami izraelskich
policjantów, którym na pomoc przybywali żołnierze. Jednak z czasem Palestyńczycy zmienili
taktykę działania, wykorzystując do atakowania butelki zapalające i granaty ręczne. Bardzo
często zza pleców rzucających kamieniami dzieci strzelali terroryści palestyńscy. Żołnierze
izraelscy odpowiadali ogniem na ostrzał i wówczas ofiarą padały najczęściej dzieci. Stawało się
to tematem reportaży, które pozyskiwały Palestyńczykom poparcie Zachodu. Arabskie wioski,
miejscowości i obozy uchodźców zostały otoczone barykadami, za którymi ukrywali się młodzi
bojownicy atakujący kamieniami izraelskie patrole wojskowe. Mieszkańcy osiedli mogli się
cieszyć poczuciem względnej wolności, której nie naruszała obecność żołnierzy izraelskich.
Działaniami palestyńskimi starali się kierować muzułmańscy przywódcy duchowi, wywodzący się
z Centrum Islamskiego przy Uniwersytecie w Gazie. Jako zbrojne ramię wystąpił wówczas po raz
pierwszy Hamas. Wsparcie zapewniali dysydenci OWP i radykalne organizacje islamskie
działające poza granicami kraju.
Początkowo żołnierze izraelscy tłumili zamieszki pałkami[9]. Ówczesny minister obrony Icchak
Rabin w styczniu 1988 zachęcał żołnierzy i policjantów do łamania kości Palestyńczyków. Mówił
on: „pierwszym priorytetem sił bezpieczeństwa ma być stanięcie na przeszkodzie agresywnym
demonstracjom z siłą, mocą i ciosami ... Damy jasno do zrozumienia, gdzie przebiegają
terytoria”[10]. Izraelscy żołnierze stosowali także gumowe kule, które zmniejszały liczbę ofiar.
Latem 1988 izraelskie władze podjęły decyzję o zamknięciu wszystkich arabskich szkół w Strefie
Gazy i na Zachodnim Brzegu Jordanu. Uczyniono tak, aby stłumić intifadę, jednak budzi to duże
wątpliwości, gdyż palestyńskie dzieci nie będąc na lekcjach w szkołach wychodziły na ulice i
dawały się wciągnąć w demonstracje oraz zamieszki. Decyzja o zamknięciu szkół miała
obowiązywać aż do odwołania.

Intifada II
Intifada Al-Aksa (hebr. ‫אינתיפאדת אל אקצה‬, arab. ‫)انتفاضة األقصى‬
– intifada Palestyńczyków przeciwko izraelskim władzom, a także konflikty wewnątrz ruchu
palestyńskiego między fundamentalistycznymi ugrupowaniami muzułmańskimi (Hamas) a
zwolennikami ruchu narodowowyzwoleńczego kierowanego przez Jasera Arafata[1]. Powstanie
rozpoczęło się 28 września 2000 roku sprowokowane wizytą ministra turystyki Izraela
(późniejszego premiera) Ariela Szarona na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie. Arabskie
zamieszki wybuchły w Jerozolimie i szybko rozprzestrzeniły się na Zachodni Brzeg i Strefę Gazy.
Najczęściej podawana data zakończenia drugiej intifady to 8 lutego 2005 roku, gdy odbył się
szczyt w Szarm el-Szejk. Wtedy premier Szaron wraz z Mahmudem Abbasem, następcą
zmarłego w listopadzie 2004 roku Arafata, zawarli porozumienie dotyczące zakończenia konfliktu
Palestyńczyków z władzą izraelską[2][3].
Arabskie słowo intifada jest powszechnie tłumaczone jako bunt, powstanie[4][a]. Dodanie w nazwie
powstania dodatkowego słowa „Al-Aksa” wskazuje na wyraźny związek tej intifady z meczetem
Al-Aksa. Wielu Palestyńczyków uważa, że intifada jest narodowowyzwoleńczą walką
z okupacją izraelską, jednak Izraelczycy postrzegają ją jako walkę terrorystyczną.
Druga intifada bywa także nazywana przez Izraelczyków wojną Oslo (hebr. ‫)מלחמת אוסלו‬, gdyż
wielu z nich uważa, że jest to skutek błędnych decyzji izraelskich polityków, którzy uczynili zbyt
duże ustępstwa względem Palestyńczyków podczas zawierania porozumienia w Oslo w 1993
roku[5]. Jeszcze inni Izraelczycy nazywają ją wojną Arafata, od nazwiska palestyńskiego
przywódcy Jasira Arafata, którego wszystkie strony konfliktu obciążały winą za niepowodzenie
procesu pokojowego zapoczątkowanego w Oslo.

 Ta intifada miała wiele operacji były to m.in. Operacja ‘’mur obronny’’ ‘’zamknieta droga’’
 ‘’najpierw gaza i betlejem’; ‘’wysunieta straz’’,’’goraca zima’’ Plan szarona ‘’operacja ;;tecza;;
 I operacja’’ dnia pokuty’’