HME Bartkowiak Skrypt Kęsika

Przez Rafała Kęsika sporządzone  czwartek, 30 stycznia 2020
Przez studentów latami wielbione
HME - Notateczki z książki prof. Bartkowiaka
Jeśli coś pogrubię, znaczy że to ważne.
Jeśli coś napiszę kursywą, to próbuję coś wyjaśnić i nie trzeba tego kuć.
Czasami napiszę coś małą czcionką, by pomóc ci wykuć jakieś nazwisko ekonomisty przy
wykorzystaniu mojej mnemotechniki.
Notatki sporządziłem wg. pdfa książki z 2003 roku. Rozdziały, które zawarłem:
- 2.4, 4. 6. 8.-21. Trochę też 22.

- Te rozdziały obowiązywały w 2020 roku u Bartkowiaka.
Enjoy!
1
Ekonomia Klasyczna
Adam Smith 1776 (ten sam rok co deklaracja niepodległości USA)
1. Natura ludzka - homo economicus
• egoizm
• racjonalność działania
• skłonność do wymiany
2. Czynnik ludzki napędza system ekonomiczny
3. egozim -> rynek (ręka) -> powszechny dobrobyt
4. Role Państwa
• obrona zewnętrzna (armia)
• obrona przed nieuczciwością współobywateli (policja, sądy)
• dobra publiczne ułatwiające handel tj. transport (działalność gospodarcza)
2
Czynniki wytwórcze wg. klasyków
- Ziemia
- Praca
- Kapitał (narzędzia)
Prawo Rynków Saya 

(Nazwisko skojarz z ang. say -powiedzieć. Say said what the most important market rule is.)
- Podaż tworzy popyt sama na siebie. A więc Q S = Q D. Jak?
• Z pracy, kapitału i ziemii powstaje 1)Produkt ; 2)Wynagrodzenie Pracy,

kapitału i ziemii (czyli płaca, zysk i renta gruntowa). Za ten hajs kupujemy
produkty, więc tworzymy popyt. Podaż tworzy popyt na siebie.
- Wg. tego prawa występuje pełne wykorzystanie czynników wytwórczych i nie

mogą istnieć kryzysy, nadprodukcje itp.
- Mocna forma prawa rynków

- jest równowaga mikro- i makroekonomiczna
- Słaba forma prawa rynków
- jest równowaga tylko makroekonomiczna. (W mikro może być nierówność.)
- Prawo Rynków Saya zakwestionowali pierwsi: Sismondi i Malthus
Czynniki wzrostu produktu — wymyślił Adam Smith
1. Zatrudnienie produkcyjne — czyli takie przetwarzające przyrodę. Usługi nie.
2. Produktywność pracy — specjalizacja
3. Akumulacja — tworzenie kapitału
3
Tworzenie Kapitału — Prawo Turgota (nie jestem pewien tego bo

brakuje strony w pdf.) 
Nazwisko skojarz tak — Tur+Gott (zwierze i bóg po niem.=boski tur). To prawo jest troche jak
Bóg dla tych klasyków, bo mówi o kapitale. A ci klasycy mieli bzika na punkcie kapitału i hajsu.
Q = T + C + S
Produkt wydajemy na: Tax, Consumption, Savings - podatki, komsumpcję i

oszczędności.
Oszczędzamy, bo oczekujemy, że dzięki temu za rok będziemy mieli więcej

hajsu na konsumpcję. Oszczędzanie to odroczenie konsumpcji w czasie.
Oszczędności = Inwestycje. Oba zależą od stopy procentowej.
S -> I Oszczędności tworzą inwestycje. A więc S = I
QS = Qkons + Qinwestycyjne
| | |
| | S <— To + S=I To prawo tugota chyba
| | |
QD = C +I
Teraz zrób se przerwę na herbatkę, ziomeczku. Dobrnąłeś do końca

pierwszej części :)
Ciekawostka:
Kiedyś byłem se na Woodstocku i było bardzo fajnie. Piliśmy z obozem dużo wódki i

szaleliśmy. Chodziłem na fajne koncerty i gubiłem się w nocy w lesie, szukając
namiotu. Romeo i Julia mieli dredy i dużo fajnych znajomych. Jeden grał na djembe
i wyglądał jak słowiański szaman. Jeden punk nas poczęstował kociołkiem
panoramixa. Fajny był koncert Hey i Arahja w ich wykonaniu. A pociąg był
najfajniejszy.
4
Ekonomia klasyczna: Teoria Pieniądza

1. wg. klasyków nie ma pieniądza spekulacyjnego. Jest tylko transakcyjny.
Keynesiści myślą, że jest i taki i taki.
David Hume - Zasada Neutralności Pieniądza (1752)
- „Pieniądz nie oddziałuje na proces tworzenia produktu. Jest wobec tego

neutralny.”
• Smith to od niego przyjął i się nie zagłębiał
• Say zagłębił się i zaakceptował neutralność pieniądza i wykorzystał do

swojego Prawa Rynków. Ricardo potem to rozwinął.
• Thornton, też klasyk krytykował to i był za Nieneutralnością pieniądza. 

Thorn+Ton = thorn=kolce ton=tona =>dużo kolców przekuło bańkę o neutralności pieniądza.
Podwazył poglądy klasyków. Ale nikt mu nie wierzył. Dopiero Keynes przyznał mu rację wiele lat
później.
• Klasycy wierzyli w neutralność pieniądza i prawo rynków saya, więc nie

stworzyli teorii cyklów koniukturalnych. Myśleli, że wszystko
się równoważy i jest stałe. Leszcze.
PRZERWA NA KAWKĘ.
Ciekawostka z mojego życia: Umiem surfować. Jeździłem już pare razy do

Baleal w Portugalii z zajebistą ekipą CzyliSurf. To są zajebiste ziomale.
Polecam każdemu. Najlepszy sport na świecie. W Baleal były wieczorki
poetyckie, wieczorki pijackie, wieczorki na plaży, na oceanie, na klifach.
Wieczorki w beach barze, wieczorki kradnięcia palm i tańczenia na ulicy.
5
Szkoła Historyczna
- Jest to Szkoła Niemiecka
- zakłada, że z wydarzeń można jedynie stworzyć opis i czekac na nowe wydarzenia.  

Nie da się stworzyć z nich żadnej Teorii Ekonomii, jak twierdziła szkoła teoretyczna. 
A to chyba dlatego, że zachowania ludzkie się ciągle zmieniają. Więc zmienia się i
ekonomia. Nie ma stałych praw.
• z tego względu szkoła historyczna stworzyła po prostu historię gospodarcza. nic wiecej

xd
- Smith, John Stuart Mill, Marks

stosowali szkołę historyczną. 
• Dialektyka Hegla twierdziła,

że każde dzieje
mają swoją tezę, która potem
jest podważana i zmienia
dzieje. Triada Heglowska to,
że najpierw jest Teza, potem
ktoś zaczyna
ją kwestionować Antytezą, a
potem przychodzi nowa
epoka Syntezy. Wpłynęło to
na Marksa też.
Rozwój Szkoły Historycznej:
- Friedrich List, Niemiec, był za

protekcjonizmem. Sprzeciwiał
się Leseferyzmowi. Wyjechał
do USA i tam też stworzył
protekcjonizm.
- Schmoller kontynuował
szkołę Lista. 
Wszedł w Spór o Metodę z
ekonomistą austrackim  
Carl Menger. Metoda
historyczna vs teoretyczna. 
 
6
- Niemiecka szkoła zawsze była historyczna, a w sumie kraj świetnie się rozwijał.  

To znaczy, że:
1. Teoria ekonomii nie ma wielkiego wpływu na gospodarkę.
2. Nie ma jednej dobrej teorii dla każdej sytuacji
3. Protekcjonizm bywa skuteczniejszy niż Leseferyzm.
Przerwa obiadowa.
Byłem kiedyś na autostopowym tripie do Berlina i po Polsce z Patrykiem. Fajnie

było. Nigdy nie zapomnę tego wjazdu na autostradę na zachód od Poznania xD 
Trzech łysoli nas wzięło na stopa i powiedzieli, że mamy farta, że na nich trafiliśmy,
bo mogliby nas kropnąć w tej wsi. na wjeździe na autostrade siedzielismy z 8
godzin. zapisaliśmy słupy nawet „rafał Kęsik byłem tu xd” napisałem historie
naszych 8 godzin mordęgi w tym samym miejscu. chcielismy juz namiot rozstawiac.
na szczescie uratowal nas Arczi Ariwaderczi Avicii zwany Areczkiem. Prawie nas
zabił. Wyjebał nas chuj wie gdzie w Berlinie o 4.00 i dojeżdżaliśmy z godzinę na
Zoologischen Gaarten, gdzie był nasz tani hostel z polakami pijakami.
7
Nurt Klasyczno-neoklasyczny
Ekonomia Klasyczna
Ekonomia Neoklasyczna - trwa ze sto lat, do Wielkiego Kryzysu lat 30’
Nowa Ekonomia Klasyczna — po II Wojnie Światowej.
CECHY:
1. Podejście realne, a nie pieniężne. (neutralność pieniądza)
2. Podejście równowagowe — idealnym stanem gospodarki jest równowaga.

Prawo Turgota dla rynku kapitału, prawo Saya dla rynku dóbr. W
neoklasycznej dojdzie jeszcze równowaga sfery pieniężnej i rynku pracy
3. Rozbudowana teoria mikroekonomiczna — różnorodne podejścia.

Niestety nurt ten nie ma za to rozbudowanej teorii makroekonomicznej.
4. Gospodarka rynkowa najsprawniejszą, ostateczną formą

gospodarowania — Obecnie to hejtowany pogląd.
Rozwój ekonomii neoklasycznej
1. Rewolucja marginalistyczna
2. Synteza neoklasyczna — teoria równowagi ogólnej i równowag cząstkowych
3. Ekonomia Dobrobytu
4. Ilościowa Teoria Pieniądza
Po 2 latach od Ilościowej Teorii Pieniądza wybuchł Wielki Kryzys i dominację

przejęła Szkoła Keynesowska.
Potem odrodziła się Nowa Ekonomia Klasyczna:
• Monetaryzm
• Neoklasyczna teoria wzrostu gospodarczego
• Hipoteza racjonalnych oczekiwań (monetaryzm II generacji)
8
Szkoły w ekonomii okresu rewolucji marginalistycznej
1. Szkoła Austriacka — zwana też psychologiczną. Carl Menger. (Potem

Schumpeter, Hayek)
2. Szkołą Manchesterska — Jevons
3. Szkoła Lozańska — zwana szkołą matematyczną. Walras (Potem też troche

Pareto)
Potem dorobek Mengera, Jevonsa i Walrasa rozwinie Marshall, założyciel szkoły

Cambridge. On będzie neoklasykiem. Jego uczeń Pigou też.
Przerwa na napisanie smsa do rodziców, że ich Kochamy.
Zrobiłem też kiedyś skrypt do Ekonomii Międzynarodowej u dr. Biskupa. To

był zarąbisty wykład i niesamowicie ciężki do zdania. Skrypt robiliśmy razem z
Olafem. Nie znaliśmy się kompletnie. Potem razem pojechaliśmy na Woodstock,
imprezowaliśmy i potem się okazało, że to my razem robiliśmy ten skrypt. on był
złotem, pamiętam xD kisłem z niego strasznie. Wciąż gdzieś jest na grupie.
Olaf jest wikingiem z krwi i kości.
9
Rewolucja Marginalistyczna
SĄ TO NARODZINY MIKROEKONOMII
UJĘCIE STATYCZNE - graniczne. ostatnia zmiana.
Prekursorzy to: Cournot, Dupuit i Walras. i Gossen
— Kur + Dupel = cournot i dupuit. Walras - wall. Gossen - Go ssę.
W tym rozdziale będzie o I prawie Gossena, II prawie Gossena, Teorii Procentu,

Teorii imputacji, Teorii pracy Jevonsa
Teoria wartości w neoklasycznej. Użyteczność
1. Człowiek ma nieograniczone potrzeby i ograniczone środki
2. Celem jest maksymalizacja użyteczności
Dobra konsumpcyjne. 
Relacja człowiek <-> dobra konsumpcyjne Prawa Gossena
I Prawo Gossena: 
przy konsumpcji 1 dobra -
Malejąca Krańcowa
Użyteczność
P = Umarginalna
Nadwyżka konsumenta
II Prawo Gossena — Konsumpcja wielu dóbr. Wyrównywanie się użyteczności

krańcowych. Np. ostatnia złotówka wydana na mercedesa daje tyle utyli co ostatnia
złotówka wydana na bochenek chleba.
10
Dobra kapitałowe — Teoria Procentu, Imputacji i kosztu alternat.

użyteczność dobra kapitałowego (inwestycyjnego) = 0
Więc cena też powinna = 0
Ale Cenę Dobra Kapitałowego imputuje się przez cenę dobra konsumpcyjnego,
którego wytworzeniu ono służy.
Mamy alternatywę. Albo konsumuję teraz mniej, albo więcej kiedyś.
Wynagrodzeniem za wyrzeczenia się bieżącej konsumpcji jest Procent.
Bawerk - nazwisko autora teorii procentu
Dobro Pracy — teoria podaży pracy Jevonsa
1. Każdy człowiek jest zarówno:
• Producentem (pracuje) — Malejąca użyteczność krańcowa pracy
• Konsumentem (wydaje) — Malejąca użyteczność krańcowa płacy
x
x
Równowagę osiągamy gdy krańcowa użytecznośc płacy jest równa krańcowemu

cierpieniu z pracy.
11
Synteza Neoklasyczna
- Były dwie syntezy neoklasyczne. Teoria Równowagi Ogólnej i Teoria Równowag

Cząstkowych.
Teoria Równowagi Ogólnej Walrasa
1. Gospodarstwa domowe dążą do maksymalizacji konsumpcji, czyli płacy. 

w − > m a x . Dają pracę
2. Firmy maksymalizują zysk. Biorą pracę za hajs.
−Q D oznacza tak naprawdę Q S
12
Wg. Walrasa to Mechanizm Aukcjonatora ustala równowagę.
1. Wszyscy zgłaszają swoje popyty na pracę i produkty.
2. aukcjonator z tego ustala cenę
3. wszyscy się zastanawiają czy na pewno im odpowiada. Jeśli to nie równowaga,

to część się zniechęci. Zmienia się popyt
4. Ustalana jest nowa cena. Załóżmy, że ona okazuje się równowagą już.
5. Mamy równowagę ogólną :) Dokonujemy wymiany pracy i produktów.
Na wszystkich rynkach mamy równowagę tego typu wg. Walrasa.  

Rynek jest cenotwórcą
Szkoła Cambridge
Marshall założył. Jego uczniem był Pigou.
W tej samej szkole potem byli też Keynes i Hicks. Keynes krytyczny wobec
klasyczno-neoklasycznej. Hicks krytyczny wobec Keynesa. Dużo różnorodności.
13
Metoda Marshalla. Teoria równowag cząstkotkowych
On zrobił tylko analizę mikro. Dużo używał stwierdzenia ceteris paribus.  

Dla niego była jedna zmienna, a reszta stała. Walras wszystko uznawał zmienne.
(Walras miał więcej racji, no bo wszystko na siebie oddziałuje lol)
Rozpowszechnił Elastyczność Funkcji
MODEL RYNKU
Marshall złączył podażowe

podejście klasyków i popytowe
marginalistów odnośnie ceny.
Wykazał, żę żadna z teorii nie

jest w pełni poprawna. Jedna
jest dla drugiej czynnikiem
ograniczającym.
14
Dalszy rozwój mikroekonomii. 

Ekonomia Dobrobytu
Twórca - Marshall, bo mówił dużo o nadwyżce konsumenta
Wg. ekonomii klasycznej i marginalistycznej to racjonalne gospodarowanie prowadzi do

dobrobytu społecznego. Ekonomia Dobrobytu jest innego zdania.
Są dwie koncepcje:
1. Optimum Pareto
2. Zasada Kompensacji Barone
Obie te koncepcje są obok siebie i przeciwstawne. Dowodzą błędów

klasycznego i marginalistycznego podejścia.
Kompromisem będzie Teoria Dóbr Publicznych Pigou. wg. niego część dóbr
konsumpcyjnych ma być publiczna, poza rynkiem.
Teoria dobrobytu Marshalla
Marshall
Rozszerzył nadwyżkę konsumenta na

nadwyżkę konsumentów! Wszystkich!
Jest też nadwyżka producentów
Dobrobyt to suma nadwyżki konsumentów i

producentów
15
Optimum Pareto — dobrobyt

indywidualny
• Optimum Pareto występuje, gdy

nie można polepszyć
czyjegoś położenia, nie
pogarszając położenia innej
osoby.
• E1 jest początkowym punktem.
• Z niego można poleprzyć

użyteczność obu, jeśli znajdą się na
prostej CC’ — Krzywej kontraktu
• Krzywa kontraktu to zbiór punktów

optimum pareto. Wyznacza
się poprzez połączenie punktów
styczności obu krzywych
obojęntości.
• Ale wymiana odbędzie się tylko w jednym punkcie optymalnym.
Zasada kompensacji Barone
• Może być tak, że dla jednego użyteczność się pogorszy, ale jak się zsumuje
obu, to użyteczność łączna wzrosła.
• Jest też tak, że krańcowa użyteczność bogatego jest zawsze mniejsza niż
biednego. 1 chlebek jest dla niego mniej wart niż dla biedaka.
16
• Barone więc twierdzi: Walić bogatego, bo łącznie będzie społeczeństwo

szczęśliwsze. Zasada ta implikuje konieczność redystrybucji gospodarczej.
Teoria Dobrobytu Pigou
- jeśli rynek czasami jest zawodny w tworzeniu dobrobytu społecznego, to państwo

powinno ingerować tworząc dobra publiczne.
- Po prostu niektóre dobra nie zostaną dostarczone przez mechanizm rynkowy.
Nie mam nowej ciekawostki. Nie chce mi się już wspominać…
17
Neoklasyczna Teoria Pieniądza (Ilościowa)
Fisher i Pigou - twórcami
- Hume - neutralność pieniądza (inspiracja)
- Fisher - Teoria Pieniądza
- Pigou - Równanie Cambridge
Zasada Neutralności Pieniądza
David Hume
Po pierwsze gospodarka ma dwie sfery: realną i pieniężną
Po drugie, zwiększenie ilości pieniądza w gospodarce nie zwiększa ilości produktu
Ale zmniejszenie zasobu pieniądza zmniejszy produkt!  

( o ile nie jest uzasadnione wcześniejszym spadkiem pruduktu )
Ilościowa Teoria Pieniądza Fishera
Równanie wymiany (Fishera)
Mv = pQ M - Ilość pieniądza M = const 

v - prędkość obrotu pieniądza v = const
p - cena
18
Q - produkt Q = const
Podejście Pigou - równanie cambridge
Pigou rozwinął równanie wymiany Fishera
Stwierdził, że Podaż Pieniądza nie jest po prostu dawana od tak jako stała
przez państwo. Zapotrzebowanie na pieniądz jest tworzone przez sektor
prywatny i państwo ma zapewnić taką ilość. Więc równanie cambridge:
1
M = kpQ, dla k =
( dodatkowo uzupełnił prawo saya. Q S generuje

popyt na pieniądz L. L=M M przekształca się w
zakupy. M->Q D)
19
Ekonomia Veblenowska - podejście instytucjonalne
- Nie tylko czynniki ekonomiczne wpływają na dobrobyt.
Veblen krytykował wszystich. Klasyków za statyczność, Marsków za

rewolucjonizm i zbytni dynamizm. Veblen czerpał z teorii ewolucji. Uważał, że
społeczności ludzkie też powoli się zmieniają, ewoluują. Więc połączył
podejścia klasyków i marksistów. Smith + Marks + Darwin = podejście
insytucjonalne.
Cechy ludzi wg. Veblena: 
• Instynkt przetrwania
• Instynkt dobre (dobrej roboty + ciekawości) - instytucje technolog.
• Instynkt złe (rywalizacji + nienasycenia) —instytucje finansowe
Instytucje ceremonialne (np. finansowe) najpierws wspierają technologiczne,

ale potem są próżniacze. jest kryzys i powstają nowe.  
Konsumpcja na pokaz jest przejawem złego instynktu.
20
Ekonomia nieklasyczna - podejście nierównowagowe
- Hansen - nieformalny twórca.
- Dotychczas, w ekonomii klasyczno-neoklasycznej było przekonanie o

tendencji do równowagi. Prawo Saya, Neutralność Pieniądza. Q D = Q S 
- Ekonomia nieklasyczna to po prostu wszyscy, co uważają, że gospodarka

może być w nierównowadze. Keynesiści, Schumpeter.. Q D = / = Q S
1. Teoria cyklu koniunkturalnego — Juglar
inne chyba nieistotne i bardzo techniczne…
21
Ekonomia Schumpeterowska
- długookresowe, dynamiczne podejście. Duży wpływ czynników

przyrodniczych na gospodarkę.
Teoria Innowacji i Przedsiębiorcy Schumpetera
• Niesamowicie ważni są Wynalazcy i Przywódcy. Pierwsi tworzą

innowacje, drudzy je wprowadzają w praktykę.
• Innowacje to zarówno technologie, produkty, metody finansowania i inne
• Przedsiębiorca to ten, co tworzy innowacje. To nie zawód, a czasowo

wykonywana czynność. Potem imitatorzy wykorzystują to doświadczenie.
Teoria cyklu koniunkrutalnego Schumpetera
1. Boom — pojawiają
się przedsiębiorcy.
Wdrażają innowacje. 
 
Potrzeba Inwestycji I na
stworzenie nowego
Kapitału K, który jest
bardziej produktywny
niż stary.  
 
RYSUNEK poglądowy—>
2. Recesja
3. Depresja — gospodarka
przechodzi do nowej
równowagi. stara została
zachwiana przez boom.
4. Ożywienie gospodarcze — przerodzi się w nowy boom potem.
Przedsiębiorcy innowatorzy pojawiają się grupami i sporadycznie. Stąd cykliczność.
Częstotliwość Cyklów gospodarczych jest zmienna. Niestała.
22
Gospodarka jest stale wytrącana z równowagi przez nieregularne innowacje.
Gospodarka balansuje wokół równowagi.  

Nazywa to Przebywaniem w Sąsiedztwie.  
(Wicksell to nazwie sąsiedztwem stopy procentowej)
Wg. Schumpetera równowaga jest stanem incydentalnym. Klasycy mówili

odwrotnie.
Schumpeter wykorzystał teorię długich cyklów Kondratiewa i średnich Juglara.
Uważał też, że wraz z osiągnięciem dużego dobrobytu, gospodarka utraci swój cel.
Gospodarka pół rynkowa-pół państwowa zacznie wygasać, bo osiągnie cele.
Teoria ewolucyjna Nelsona i Wintera (chyba nieistotna teoria)
- mutacje to innowacje, walka o byt to walka konkurencyjna, selekcja naturalna -

selekcja przez mechanizm zysku.
23
Wczesna krytyka ekonomii KlasycznoNeoklasycznej

Wielki Kryzys 1929 — klasycy się tego nie spodziewali ze swoją równowagą
kapitału Turgota, prawem rynku Saya i zasadą neutralności pieniądza.
• więc jedni rozwijali myśl marksistowską, bo przecież ZSRR dobrze

funkcjonowało przez kryzys. DAWAĆ MI TU GOSPODARKE
CENTRALNIE PLANOWANĄ!!! GRRR - mówili.
• inni byli bardziej łagodni. Mniej radykalni. Oto: Keynes.
Teoria niedostatecznego popytu — Myrdal i Kalecki
1. Jasne, że ex post jest równowaga Q D = Q S.
2. Ale Ex ante często jest nierówność. Q D < Q S = > Q S m aleje
• wartość większa zazwyczaj się dopasowuje do mniejszej. Dochodzi do

niewykorzystania zdolności produkcyjnych i powstaje strata potencjału,
która w kolejnych latach się kumuluje. Stąd są wahania koniunkturalne. 
Państwo powinno zareagować.
24
Teoria konkurencji niedoskonałej
Jeśli ceny są sobie nierówne, to kiedyś Wallras by powiedziął, że mechanizm

aukcjonatora to przywróci i zrówna.
Chamberlin i Robinson są odmiennego zdania. Oni uważają, że czasami to

przedsiębiorstwa ustalają ceny. Ceny są regulowane i nazywa się je lepkimi.
(To, że ceny są regulowane oznacza, że nie są ustalane przez enigmatyczny

rynek, ale przez podmioty gospodarcze. Są lepkie, bo reagują z opóźnieniem
na zmiany popytu i podaży)
Trzy przypadki cen regulowanych:
1. Ceny Monopolowe — na rynku z przedsiębiorstwem o sile

monopolistycznej. Monopol narzuca podaż.
2. Płace Regulowane — na rynku pracy zdominowanym przez związki

zawodowe. Związki narzucają podaż pracy, wymuszają płace min.
3. Ceny i Płace regulowane — rynek niezdominowany przez żadną ze

stron. Ceny i płace są wolnokonkurencyjne, ale nie są giętkie! bo
są dwustronnie regulowane!
Doskonałą konkurencja nie istnieje. Istnieje konkurencja niedoskonała, lub

monopolistyczna.
Siłą i polityka monopolu wg. Lernera (Lerner - niem. nauczyciel)
p − MC
Lerner wymyślił Stopień monopolizacji rynku u=
p
p - cena ; MC - koszt krańcowy ; u = stopień monopolizacji
Monopol chce dokonać usztywnienia popytu, żeby stopień monopolizacji

wzrósł i mogli zwiększać cenę i zmniejszać produkt (bo to zwiększa zysk).  
Do tego potrzeba 2 warunków: brak bliskich substytutów ; bariery wejścia.
25
Ekonomia Gospodarki Nierynkowej
Debata Kapitalizm—Socjalizm 1920-1944
Różnice:
• prywatne występowanie kapitału, czyli zysk kapitalisty jako czynnik

napędzający wzrost gospodarczy
26
• suwerenność konsumentów w podejmowaniu decyzji o pracy i

konsumpcji.
• ceny rynkowe / obrachunkowe
1. Walka Mises - Lange
- Mises mówi, że bez rynku nie można ustalić ceny równowagi.
- Lange, że Hola hola! przeciez planista metodą prób i błędów może.
2. Ripostuje Hayek
• Przecież nawet jak to możliwe, to i tak planista nie ma takich mocy

obliczeniowych dużych…
3. Kantorowicz za to masakruje tak:
• Oczywiście że ma! Szach mat ateisto! oto metoda matematycznego

wyznaczenia cen obrachunkowych: …
Druga część walki:
Hayek: ziomuś, każdy cep wie, że cena = użyteczność krańcowa. Żeby

planista poznał cenę, musi znać użyczności każdego człowieka w kraju. Jak
je pozna, to wykona taką samą robotę co rynek i wyjdzie mu cena rynkowa.
więc po co ten debil planista, skoro i tak rynek nam to powie? lol
A jeśli nie potrafi poznać wszystkich cech ludzi, to narzuci jakąś cenę i

naruszy suwerenność konsumenta. każe mu np. kupować mniej.
—Ale to troche argument inwalida wg. Bartkowiaka, bo:
Ekonomia Keynesowska — Teoria Popytu i Produktu
1. Każdy chce konsumować jak najwięcej. Q − > ma x = > C − > ma x
27
2. Q=C+S => gdy wzrasta Q, wzrastają też oszczędności! — Keynesowska

funkcja oszczędności S=Q-C
S
3. s - skłonność do oszczędzania s=
Q
Wg. Keynesa niepewne jest, że S = I
Więc pochwala przede wszystkim wydawanie konsumpcyjne, bo zwiększy Q.
A S nie jest pewne, że się przekształci w I.
Krzyż Keynesowski. Mnożnik
Krzyż stworzył
Hansen.
- Popyt tworzy
Konsumpcja
autonomiczna C,
Konsumpcja
zależna od
produktu cQ,
Inwestycje I i
wydatki rządowe
G
• kons.
autonomiczna
istnieje tylko w
krótkim okresie
z
zgromadzonych wcześniej produktów.
- Podaż to konsumpcyjne i inwestycyjne dobra 

Q* to równowaga, ale poniżej maksymalnego. Oznacza bezrobocie.
nieoptymalne. Państwo winno zwiększyć wydatki G, by usunąć lukę.
Interwencjonizm.
- Zwiększenie G uruchamia MNOŻNIK — zwiększone Q zwiększa Zatrudnienie. To

znaczy, że więcej ludzi zarabia Płacę. I tę płacę wydaje na produkty. zwiększa
popyt. Popyt zwiększa się mnożnikowo. A to zwiększa Produkt! Wooohoo! Stonks
28
Przykład:
— Ej Chłopaki, patrzcie co wymyśliłem!
Zabieracie ludziom 100zł. Potem sprzedajecie im to 100zł i gospodarka

zapierdala jak pojebana.
Zajebiste, co nie? Nazwałem to Mnożnikiem.
~ Keynes w 6. klasie na majmie.
29
Ekonomia Keynesowska — Model

Makroekonomiczny
Teoria pieniądza Keynesa
Keynes oczywiście zanegował zasadę neutralności pieniądza
Część pieniądza jest transakcyjna, jest neutralna,
ale część jest spekulacyjna, nieneutralna. jest wycofywana z rynku.
Oznacza to, że podaż pieniądza może wpływać na ilość produktu.
L-popyt na pieniądz
Podobnie, popyt na pieniądz spekulacyjny wpływa na stopę procentową, ona

na inwestycje, a one na produkt. Występuje też silna wymiana między
popytem transakcyjnym, a spekulacyjnym, więc nie ma równości i stabilności
pieniądza. Dochodzi do zachwiania rynku, więc prawo Saya nie obowiązuje.
Kryzys wskazał, że miał racje.
Model IS-LM — Hicksa (nie wiem czy to trzeba)
Hicks chciał zaorać Keyensa przez model IS-LM. Okazało się, że tylko go wsparł i
teraz jego model jest nazywany Keynesowskim modelem makroekonomicznym. xD
IS - krzywa ukazująca wszystkie przypadki, gdy Inwestycje = Oszczędności
LM - krzywa ukazująca przypadki, gdy Popyt pieniężny = podaży.
30
Model IS-LM pokazywał punkt równowagi, gdzie rynek kapitału odzwierciedla

rynek pieniężny E: IS=LM.
Krzywa IS:
założenie, że jeśli r wzrasta, to I spada I =f(r) 

i jeśli r wzrasta, to S wzrasta + jeśli Y wzrasta, S wzrasta S=f(r, Y) 
i I=S I=S
r rośnie —> popyt I maleje (i S rośnie)—> S musi zmaleć (bo I=S) —>  
zmaleje i Y.
Krzywa LM:
L_sp — popyt spekulacyjny na pieniądz —- tr - transakcyjny
przy wzroście r — spada Lsp. więc wymieniany jest na Ltr. Wzrost Ltr
zwiększa Y.
31
Krótkookresowa krzywa Phillipsa
NS − N
wzrost płac powoduje spadek bezrobocia. u =  
NS
bezr = podaż-zatrudnienie/podaż
/\ dobra koniunktura zwiększa N D
Wg. keynesistów, wzrost ceny

powoduje wzrost produktu (dla
niepełnego wykorzystania czynnikow
produkcji). więc wzrost podaży
pieniądza zwiększy produkt. A to
zmniejszy bezrobocie.
To przy założeniu niepełnego

wykorzystania czynników
wytwórczych. Gdyby było pełne, wg.
rówania Cambridge, wzrost M
powoduje inflację.
32
Keynesowska Teoria Dynamiki Gospodarczej
Dotychczas ekonomia keynesowska dotyczyła krótkiego okresu dekoniunktury. Ale

potem Hansen i Harrod, tworząc ekonomię postkeynesowską, określili długi
okres — teorię wzrostu gospodarczego keynesowską
Teoria stagnacji sekularnej Hansena
Ludzie więcej
oszczędzają,
niż inwestują,
więc jest
niedobór.
(okazało się
nieprawdziwe,
ale cóż..)
Model Harroda-Domara
1. stan równowagi jest incydentalny. Typowa jest nierównowaga.
2. Domar analizował Inwestycje. Wg. niego Inwestycje powodują 2 efekty.
• efekt podażowy — wzrost Q S wynikający z poziomu inwestycji I
• efekt popytowy — wzrost Q D wynikający ze wzrostu inwestycji ∆I
ΔI ΔQ S
• Jak się je przyrówna, to wychodzi = b*s b=
I I
33
- więc wzrost produktu wynikający z inwestycji i wzrostu inwestycji

jest nierównomierny. raz ∆I jest mniejsze, raz większe, bo nie może
rosnąć w nieskończoność. Tempo wzrostu więc jest chaotyczne i
nierównowagowe.
raz efekt popytowy przedyższa podażowy, wtedy nierównowaga inflacyjna
raz podażowy przewyższy popytowy i mamy nierównowagę deflacyjną.
równowaga by była, gdyby efekty były równe. Potrzeba by stałego,

nieskończonego wzrostu inwestycji.
Harrod i Domara dostrzegli, że wzrost S powoduje wzrost I i wzrost Q!!
szkoda, że ich model wykorzystuje tylko inwestycje (czyli wzorst kapitału) xd.
Zapomina o innych czyninkach takich jak rozwój technologiczny, siły
roboczej.
Model Samuelsona-Hicksa = Model Mnożnika-Akceleratora
Mnożnik to popytowy efekt inwestycji z modelu Harroda-Domara
Akcelerator to podażowy efekt inwestycji.
Żeby uchomić mechanizm mnożnika-akceleratora, trzeba pierwotnej

inwestycji autonomicznej. Wtedy już się samo napędza.?
34
D
Iaut wzrastają —> mnożnik zwiększa Qkons—> 
akcelerator zwiększa Inwestycje indukowane
Q ma granice górną i dolną.
- Dolna wynika z inwestycji autonomicznych, które są niezależnie

od oczekiwań koniunktury.
- Górna wynika z ograniczeń czynników wytwórczych. Mają maxa.
Jak jest na dole, przy minimalnej wartości, potrzeba impulsu

inwestycji autonomicznej. np. nowa technologia wytwórcza.
35
Milton Friedman i monetaryzm
1. Teoria Pieniądza
• W równaniu Fishera prędkość obrotu pieniądza nie jest stałą, ale

funkcją. + Q zamieniono na Qper, czyli dochod permanentny 
2. Teoria dochodu permanentnego
Człowiek Oblicza
sobie dochód
permanentny (średnią)
i tyle wydaje.
Dochód bieżący ofc

może być mniejszy,
większy w krótkim
okresie.
Nierówności społeczne
się pogłębiają
Ponieważ ludzie tak

mądże zarządzają
własnym dochodem,
nie potrzeba państwa.
Państwo tylko do polityki pieniężnej.
3. Teoria Wielkości naturalnych
• wzrost M powoduje wzrost cen i płac

nominalnych. ale cen bardziej. Więc płace
realne maleją.
• Wzrasta zatrudnienie, spada bezrobocie,

wzrasta Q. Związki chcą zwiększyć płace,
więc wzrasta bezrobocie.
36
Model wzrostu Solowa
37
SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ:
1. Natura ludzka wg. Smitha
2. Role państwa wg. Smitha
3. Czynniki wzrostu produktu Smitha
4. Prawo Rynków Saya
5. Prawo Turgota
6. Teoria Pieniądza wg. Klasyków
7. Zasada Neutralności Pieniądza
8. Kto pierwszy zanegował Neutralność Pieniądza?
9. Szkoła Historyczna - co to + przedstawiciele
10. Spór o Metodę — kto i z jakich byli szkół i czego dotyczył
11. Cechy nurtu Klasyczno-Neoklasycznego
12. Szkoły okresu rewolucji marginalistycznej
13. Teoria Wartości w ekonomii neoklasycznej
14. I Prawo Gossena - dobra konsumpcyjne
15. II Prawo Gossena
16. Teoria Procentu, Imputacji i kosztu alternatywnego — Bawerk (dobra kap)
17. Teoria Podaży Pracy — Jevonsa
18. Synteza Neoklasyczna 
19. Teoria Równowagi Ogólnej
20. Teoria Równowag Cząstkowych
21. Mechanizm Aukcjonatora
22. Teoria Dobrobytu Marshalla
23. Optimum Pareto
24. Zasada Kompensacji Barone
25. Teoria Dóbr Publicznych
26. Neoklasyczna Teoria Pieniądza — ilościowa
1. neutralnosc pieniadza
2. ilościowa teoria pieniądza
3. Równanie Cambridge
27. Ekonomia Veblenowska — podejście ….
28. Cechy ludzi wg. Veblena
29. Teoria Cyklu Koniunkturalnego —
30. Ekonomia Schumpeterowska
1. Teoria Innowacji i przedsiębiorcy Schumpetera
2. Teoria cyklu koniunkturalnego Schumpetera
3. Teoria ewolucyjna 
31. Wczesna krytyka ekonomii Klasyczno-Neoklasycznej
32. Teoria niedostatecznego popytu — autorzy i co to, jak działa
33. Teoria Konkurencji Niedoskonałej — kto i co
34. Siła i polityka monopolu wg. Lernera
35. Ekonomia Gospodaki nierynkowej
1. Walka kapitalizm-socjalizm
36. Ekonomia Keynesowska — dlaczego keynes woli Konsumpcję od Oszczędności
37. Krzyż Keynesowski
38. Teoria Pieniądza Keynesa
39. Model IS-LM
40. Krótkookresowa Krzywa Phillipsa
41. Keynesowska Teoria Dynamiki Gospodarczej
1. Teoria Stagnacji Sekularnej — Hansen
2. Model Harroda-Domara
38
42. Model Samuelsona-Hicksa
43. Milton Friedman 3 reguły/teorie jego ekonomii
44. Model Solowa
Good Luck!
39

HME Bartkowiak Skrypt Kęsika

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

HME Bartkowiak Skrypt Kęsika

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Przez Rafała Kęsika sporządzone czwartek, 30 stycznia 2020

Przez studentów latami wielbione

HME - Notateczki z książki prof. Bartkowiaka

Jeśli coś pogrubię, znaczy że to ważne.

- 2.4, 4. 6. 8.-21. Trochę też 22.

Adam Smith 1776 (ten sam rok co deklaracja niepodległości USA)

1. Natura ludzka - homo economicus

2. Czynnik ludzki napędza system ekonomiczny

3. egozim -> rynek (ręka) -> powszechny dobrobyt

• obrona zewnętrzna (armia)

• obrona przed nieuczciwością współobywateli (policja, sądy)

• dobra publiczne ułatwiające handel tj. transport (działalność gospodarcza)

Czynniki wytwórcze wg. klasyków

Prawo Rynków Saya

- Podaż tworzy popyt sama na siebie. A więc Q S = Q D. Jak?

• Z pracy, kapitału i ziemii powstaje 1)Produkt ; 2)Wynagrodzenie Pracy,

- Wg. tego prawa występuje pełne wykorzystanie czynników wytwórczych i nie

- Mocna forma prawa rynków

- Słaba forma prawa rynków

- jest równowaga tylko makroekonomiczna. (W mikro może być nierówność.)

- Prawo Rynków Saya zakwestionowali pierwsi: Sismondi i Malthus

Czynniki wzrostu produktu — wymyślił Adam Smith

1. Zatrudnienie produkcyjne — czyli takie przetwarzające przyrodę. Usługi nie.

2. Produktywność pracy — specjalizacja

3. Akumulacja — tworzenie kapitału

Tworzenie Kapitału — Prawo Turgota (nie jestem pewien tego bo

Produkt wydajemy na: Tax, Consumption, Savings - podatki, komsumpcję i

Oszczędzamy, bo oczekujemy, że dzięki temu za rok będziemy mieli więcej

S -> I Oszczędności tworzą inwestycje. A więc S = I

Teraz zrób se przerwę na herbatkę, ziomeczku. Dobrnąłeś do końca

Kiedyś byłem se na Woodstocku i było bardzo fajnie. Piliśmy z obozem dużo wódki i

Ekonomia klasyczna: Teoria Pieniądza

David Hume - Zasada Neutralności Pieniądza (1752)

- „Pieniądz nie oddziałuje na proces tworzenia produktu. Jest wobec tego

• Smith to od niego przyjął i się nie zagłębiał

• Say zagłębił się i zaakceptował neutralność pieniądza i wykorzystał do

• Thornton, też klasyk krytykował to i był za Nieneutralnością pieniądza.

• Klasycy wierzyli w neutralność pieniądza i prawo rynków saya, więc nie

Ciekawostka z mojego życia: Umiem surfować. Jeździłem już pare razy do

- zakłada, że z wydarzeń można jedynie stworzyć opis i czekac na nowe wydarzenia.

• z tego względu szkoła historyczna stworzyła po prostu historię gospodarcza. nic wiecej

- Smith, John Stuart Mill, Marks

• Dialektyka Hegla twierdziła,

Rozwój Szkoły Historycznej:

- Friedrich List, Niemiec, był za

- Niemiecka szkoła zawsze była historyczna, a w sumie kraj świetnie się rozwijał.

1. Teoria ekonomii nie ma wielkiego wpływu na gospodarkę.

2. Nie ma jednej dobrej teorii dla każdej sytuacji

3. Protekcjonizm bywa skuteczniejszy niż Leseferyzm.

Byłem kiedyś na autostopowym tripie do Berlina i po Polsce z Patrykiem. Fajnie

Ekonomia Neoklasyczna - trwa ze sto lat, do Wielkiego Kryzysu lat 30’

Nowa Ekonomia Klasyczna — po II Wojnie Światowej.

1. Podejście realne, a nie pieniężne. (neutralność pieniądza)

2. Podejście równowagowe — idealnym stanem gospodarki jest równowaga.

3. Rozbudowana teoria mikroekonomiczna — różnorodne podejścia.

4. Gospodarka rynkowa najsprawniejszą, ostateczną formą

Rozwój ekonomii neoklasycznej

2. Synteza neoklasyczna — teoria równowagi ogólnej i równowag cząstkowych

4. Ilościowa Teoria Pieniądza

Po 2 latach od Ilościowej Teorii Pieniądza wybuchł Wielki Kryzys i dominację

Potem odrodziła się Nowa Ekonomia Klasyczna:

• Neoklasyczna teoria wzrostu gospodarczego

• Hipoteza racjonalnych oczekiwań (monetaryzm II generacji)

Szkoły w ekonomii okresu rewolucji marginalistycznej

Przez Rafała Kęsika sporządzone  czwartek, 30 stycznia 2020

Prawo Rynków Saya 

• Thornton, też klasyk krytykował to i był za Nieneutralnością pieniądza. 

- zakłada, że z wydarzeń można jedynie stworzyć opis i czekac na nowe wydarzenia.  

- Niemiecka szkoła zawsze była historyczna, a w sumie kraj świetnie się rozwijał.  

1. Gospodarstwa domowe dążą do maksymalizacji konsumpcji, czyli płacy. 

Na wszystkich rynkach mamy równowagę tego typu wg. Walrasa.  

On zrobił tylko analizę mikro. Dużo używał stwierdzenia ceteris paribus.  

Dalszy rozwój mikroekonomii. 