Shiva Lilamruta

Adhyaay 01
अ्याय पहिला
रीगणशाय नम: ॥ री सर्व्य नम: ॥ रीगु ्य नम: ॥ रीसांबसदाशशवाय नम: ॥
ॐ नम जी शशवा अपररशमता ॥ आहद अनाहद मायातीता ॥ पूणर

ण ्मानंदशा्वता ॥ िरं बताता
जग्गरु ॥१॥
्य ततमणय्व पा पुराणपु षा ॥ अनाहदशस्दा आनंदवनववलासा ॥ मायाचरचाळका अववनाशा ॥

अनंतवषा जग्पत ॥२॥
जय जय वव पाषा पंचवदना ॥ कमाण्यषा शु््चत्या ॥ वव्वंभरा कमणम चकगिना ॥ मन जदिना

मनम िन ज ॥३॥
भ्तव्लभ तंू हिमनगजामात ॥ भालल चन नीलरीव उमानाथ ॥ म्तक ं ्व्न

ुण ी ववराजजत ॥
जाततसुमनिारवत जी ॥४॥
पषषरथविय रिपुरांतक ॥ यषपततशमि ितापाकण ॥ दषमखवव्वंसक मग

ृ ांक ॥ तन्कलंक तव म्तक ं
॥५॥
ववशाळ भाळ कपूरण ग र ॥ काक लभषक तनजभ्तरषणा ॥ वव्वासाषी भ्मलपन ॥ भयम चन

भविारक ज ॥६॥
ज सगणज्थ्यंतकारण ॥ रिशूलपाणी शादण ल

ु चमणवसन ॥ ्कंदतात सुिा्यवदन ॥ मायावववपनदिन ज
॥७॥
ज सजचचदानंद तनमणळ॥ शशव शांत ञानघन अचळ ॥ ज भानक

ु हितज अढळ ॥ सवणकाळ ्यापक
ज ॥८॥
सकलकशलमलदिन क्मषम चन ॥ अनंतर्मांडनायक जगरषण ॥ प जतातमनरं जन ॥

जननमरणनाशक ज ॥९॥
कमल व कमलावर ॥ दशशतमुख दशशतकर ॥ दशशतनि सुर भूसुर ॥ अि राि ्याती जया
॥१०॥
भव भवांतक भवानीवर ॥ ्मशानवासी गगरां अग चर ॥ ज ्व्न

ुण ीतीरवविार ॥ वव्व्वर काशीराज
ज ॥११॥
्य मिरण ्यालभूषण ॥ ज गजदमन अं्कमदण न ॥ ॐकारमिाबल्वर आनंदघन ॥ मदगवणभंजन

अज अजजत ज ॥१२॥
अशमतगर्भ तनगमागमनत
ु ॥ ज हदगंबर अवयवरहित ॥ उ्जतयनी मिाकाळ कालातीत ॥ ्मरण
कृतांतभय नाशी ॥१३॥
Adhyaay 01 sanatanaudiobooks.blogspot.in
Adhyaay 01
दरु रतकाननव्वानर ॥ ज तनजजनगच्तचक र चंर ॥ वणप

ु वरमि्पापिर ॥ घु्ण्वर सनातन ज
॥१४॥
ज उमा दयपंजक र ॥ ज तनजजन दया्जरमर ॥ त स मनाथ शशशशखर ॥ स रा्रदशवविार ज

॥१५॥
करवल चन क णासमर
ु ॥ राषभूषण रावतार ॥ भीम भयानक भीमाशंकर ॥ तपा पार नाि ं
्याचया ॥१६॥
नागदमन नागभूषण ॥ नागं रकंु डल नागचमणपरर्ान ॥ ्य ततशलंग नागनाथ नागरषण ॥

नागाननजनक ज ॥१७॥
वि
ृ ररशिज
ु नकवरदायक ॥ बाणव्लभ पंचबाणांतक ॥ भवर गव्य रिपरु िारक ॥ वजनाथ अ्य त
ु
ज ॥१८॥
रिनयन रिगुणातीत ॥ रितापशमन रिवव्भदरहित ॥ ्यंबकराज रिद षानलशांत ॥ क णाकर

बलािक ज ॥१९॥
कामशसं्ुरववदारककंठीरव ॥ जगदानंदकंद कृपाणणव ॥ हिमनगवासी िमवती्व ॥ हिमकदार अशभनव

ज ॥२०॥
पंचमक
ु ु ि मायामलिरण ॥ तनशशहदन गाती आ्नाय गुण ॥ नाि ं जया आहद म्य अवसान ॥
मज्लकाजन
ुण रीशलवास ॥२१॥
ज शराररजनकांतकवियकर ॥ भूजासंतापिरण ज ड तन कर ॥ जथ तत्ठत अि राि ॥ राम्वर

जग्गु ॥२२॥
ऐशसया शशवा सवो्तमा ॥ अज अजजत र्मानंद्ामा ॥ तझ

ु ा वणाणवया महिमा ॥ तनगमागमां
अत्यण ॥२३॥
र्मानंद ्िण री्र ॥ तव गुणाणणव अगा् थ र ॥ तथं बुज्द गच्त तकण प िणार ॥ न पावती
पार त्वतां ॥२४॥
कनकाहरसहित महदनीचं वजन ॥ करावया ताजवा आणूं क ठून ॥ ्य म सांठव संपूणण ॥ ऐसं
सांठवण क ठून आणंू ॥२५॥
महदनीवसनाचं जळ आणण शसकता ॥ क ण्या मापे म जूं आतां ॥ िकाशावया आहद्या ॥ द प

सरता कवीं ि य ॥२६॥
्ररिीचं क तन पि ॥ कु्र क्जल जलग् मषीपाि ॥ सुररम

ु लखणी ववगचि ॥ क तन शलि त
कंजक्या ॥२७॥
ति तथं राहिल ति्थ ॥ तर आतां कवीं क ं रंथ ॥ जर तंू मनीं ्ररसी यथाथण ॥ तर काय
एक न ि य ॥२८॥
Adhyaay 01
्ववतीयचा ककश र इंद ु ॥ ्यासी जीणणदशी वािती द नबं्ु ॥ तस तुझ गुण क णाशसं्ु ॥ वणीतसं
अ्पमती ॥२९॥
स्यवती दयर्नमराळ ॥ भद त गला तव गुणतनराळ ॥ अंत नकळगच समूळ ॥ त ि ति्थ

राहिला ॥३०॥
तथं मी मंदमतत ककं कर ॥ कवीं रमूं शकं मि मांबर ॥ पर आ्मसाथणक करावया साचार ॥ तव
गुणाणणवीं मीन झालं ॥३१॥
ऐस श्द ऐकतां साचार ॥ त षला दाषायणीवर ॥ ्िण शशवशललामत

ृ रंथ पररकर ॥ आरं भी रस
भर न मी ॥३२॥
जसा घ तन शशशच
ू ा िात ॥ अषरं शलिवी पंडडत ॥ तस तव मख
ु ं मम गण
ु सम्त ॥ सरु स अ्यंत
ब लवीन मी ॥ ३३॥
र तीं ्िावं साव्गच्त ॥ ्कं्पुराणीं ब शलला रीशुकतात ॥ अगा् शशवल लामत

ृ रंथ ॥
र्म ्तरखंड जं ॥३४॥
नशमषारणयीं श नकाहदक सुमती ॥ सूताितत ि्न कररती ॥ तूं गचदाकाशींचा र हिणीपतत ॥ कर ं

तजृ तत रवणचक रां ॥३५॥
तुवां बिुत पुराणं सुरस ॥ रीवव्णल

ु ला वणणण्या ववशष ॥ अगा् महिमा आसपास ॥ दशावतार
वणणणल ॥३६॥
भारत रामायण भागवत ॥ ऐकतां रवण झाल ततृ त ॥ पर शशवल लामत

ृ अ त
ु ॥ रवण्वारं िाशन
क ं ॥३७॥
यावर वद्यासशश्य सत
ू ॥ ्िण ऐका आतां दऊतन गच्त ॥ शशवचररि परमा त
ु ॥ रवणं
पातकपवणत जळती ॥३८॥
आयुरार ्य ऐ्वयण अपार ॥ संततत संपज्त ञानववचार ॥ रवणमािं दणार ॥ रीशंकर तनजांग ॥३९॥
सकळ तीथणरतांच फळ ॥ मिामखांच रय कवळ ॥ दणार शशवचररि तनमणळ ॥ रवणं कशलमल

नासती ॥४०॥
सकल यञामाजी जपयञ थ र ॥ ्िणाल जपावा क णता मंि ॥ तर मंिराज शशवषडषर ॥

बीजसहित जपावा ॥४१॥
दज
ु ा मंि शशवपंचाषर ॥ द ि ंच फळ एकगच साचार ॥ उतरती संसाराणणवपार ॥ र्माहदसुरऋषी िागच
जपती ॥४२॥
दाररर द:
ु ख भय श क ॥ काम र ् ्वं्व पातक ॥ इत्
ु यांसि संिारक ॥ शशवतारक मंि ज
॥४३॥
Adhyaay 01
तु्ि प्ु ि ्तृ तकारण ॥ मुतनतनजणरांसी िागच क्याण ॥ कताण मंिराज संपुणण ॥ अगा् महिमा न
वणणव ॥४४॥
नवरिांत वासरमणण थ र ॥ तसा मंिात शशवपंचाषर ॥ कमल व कमलावर ॥ अि राि िागच जपती
॥४५॥
शा्िांमाजी वदांत ॥ तीथाणमाजी ियाग अ त

ु ॥ मिा्मशान षिांत ॥ मंिराज तसा िा ॥४६॥
शा्िांमाजी पाशुपत ॥ दवांमाजी कलासनाथ ॥ कनकाद जसा पवणतांत ॥ मंि पंचाषर तवीं िा
॥४७॥
कवळ परमत्व गच्माि ॥ परर्म िं गच तारक मंि ॥ तीथणरतांच संभार ॥ ओवाळूतन िाकाव
॥४८॥
िा मंि आ्म िातताची खाणी ॥ कव्यमागीचा िकाशतरणी ॥ अवव्याकाननदािक र्मा्नी ॥

सनकाहदक ञातन िागच जपती ॥४९॥
्िी शूर आहदक नी ॥ िागच जप मु्य चिूं वणी ॥ गि

ृ ्थ र्मचार आहदक नी ॥ हदवसरजनीं
जपावा ॥५०॥
जारत
ु ीं ्वतनी यतां जातां ॥ उभं असतां तनरा कररतां ॥ कायाण जातां ब लतां भांडता ॥ सवणदाि
जपावा ॥५१॥
शशवमंि्वतनपंचानन ॥ कणी आकणणणतां द षावारण ॥ उभगच सांडती िाण ॥ न लागतां षण भ्म

ि ती ॥५२॥
्यास मातक
ृ ाववग् आसन ॥ न लाग जपावा िीतीक न ॥ शशव शशव उचचाररतां पूणण ॥ शंकर
यऊतन पढ
ु ं उभा ॥५३॥
अखंड जपती ज िा मंि ॥ ्यांसी तनजांग रषी रिनि ॥ आपु्या अंगाची साउल कर पंचचर ॥
अि राि रषी तयां ॥५४॥
मंि जपकांलागन
ु ी ॥ शशव ्िण मी तुमचा ऋणी ॥ पर त मंि गु मुखंक नी ॥ घइंज आ्ीं
वव्ीन ॥५५॥
गु करावा म्
ु यवणण ॥ भज्तवरा्यहद्यञान ॥ सवणञ उदार दयाळू पण
ू ण ॥ या गच्िक न मंडडत
ज ॥५६॥
शमतभाषणी शांत दांत ॥ अंगी अमातन्व अदं शभ्व ॥ अहिंसक अततववरर्त ॥ त गच गु करावा
॥५७॥
वणाणनां रा्मण गु : ॥ ि ं वदवचनं तन्ाण ॥ िा ्यापास तन मंि चचा ॥ क तन ्यावा िीतीनं

॥५८॥
Adhyaay 01
जर आपणासी ठाउका मंि ॥ तर गु मुखं ्यावा तन्ाणर ॥ उगागच जप त अववचार ॥ तर

तन्फळ जाणणज ॥५९॥
कामर ्मदय् ु त ॥ ज कां िाणी गु ववरहित ॥ ्यानी ञान कगथलं बिुत ॥ पर ्यांच मुख न
पिावं ॥६०॥
वदशा्िं श ्ून ॥ जर झालं अपर षञान ॥ कर संतांशीं चचाण पूणण ॥ तर गु ववण तरना ॥६१॥
एक ्िणती ्वतनी आ्िांत ॥ मंि सांगगतला भगवंतं ॥ आदरं सांग ल कांत ॥ पर त गु ववण
तरना ॥६२॥
ि्यष यऊतनयां दव सांगगतला जर गु्यभाव ॥ तर त न तरगच ्वयमव ॥ गु सी शरण न

ररघतां ॥६३॥
म जीबं्नाववण गायिीमंि ॥ जप त र्ि अपववि ॥ वराववण विाणडी समर ॥ काय ्यथण शमळ नी
॥६४॥
त वाचक झाला बिुवस ॥ पर ्याच न चुकती गभणवास ॥ ्िण तन सांिदायय्

ु त गु स ॥ शरण
जावं तन्ाणर ॥६५॥
जर गु कला भलता एक ॥ पर पव
ू स
ण ि
ं दाय नस ठाऊक ॥ जस गभां्ासी स्यम ॥ वणण्य्त
्व प न कळगच ॥६६॥
अस ्या मंिाच पुर्चरण ॥ उ्तम षिी करावं पूणण ॥ काशी कु षि नशमषारणय ॥ ग कणणषि
आहदक तन ॥६७॥
शशववव्णष
ु ि सुगम ॥ पववि ्थळीं जपावा सिम ॥ तर यगचववषयीं पुरातन उ्तम ॥ कथा सांगन
त ऐका ॥६८॥
रवणी पठणीं तनज्यास ॥ आदरं ्रावा हदवसंहदवस ॥ आनुम दन दता कथस ॥ सवण पापास षय
ि य ॥६९॥
रवण मनन तनज्यास ॥ ्ररतां साषा्कार ि य सरस ॥ र्म्न मागण्न तामस ॥ पावन सवण
ि ती ॥७०॥
तर मथरु ानाम नगर ॥ यादवंशी परमपववि ॥ दाशािणनामं राजंर ॥ अतत उदार सल

ु षणी ॥७१॥
सवण राज दती करभार ॥ कर ज ड तन नशमती वारं वार ॥ ्यांचया मुगुिर्नाककरणं साचार ॥ िपदं
्याचीं उजळल ं ॥७२॥
मुगुिघषणणंक नी ॥ ककरणं पडल ं हदसती चरणीं ॥ जणं स्तावसन पस नी ॥ पालाणणल कंु शभनी ि
॥७३॥
उभाररला यश ्वज ॥ जवीं शर्काळींचा ्ववजराज ॥ सकल िजा आणण ्ववज ॥ गचंततती क्याण
जयाचं ॥७४॥
Adhyaay 01
जसा शु्द्ववतीयचा हिमांश ॥ तवीं ऐ्वयण चढ ववशष ॥ ज दब

ु जुण ्द दासीस ॥ ्पशण न कर
कालियीं ॥७५॥
स्दजु ्द्मणप्नीसीं रत ॥ ्व पाशीं तुशळज रमानाथ ॥ दानश्िं सम्त ॥ याचकांच दारर्य

तनवहिलं ॥७६॥
भभ
ृ ुजांवर जामद््य ॥ समरांगणी जवीं िळया्न ॥ ठाण न चळ रणींिून ॥ कुठारघायं भू ि जसा
॥७७॥
चतद
ु ण श वव्या च स्ि कळा ॥ आकळी जवीं करतळींचा आंवळा ॥ जणं दानमघं तनवहिला ॥
दारर्य्ुर ळा याचकांचा ॥७८॥
ब लणं अतत म्रु ॥ मघ गजं जवीं गंभीर ॥ िजाजनांच गच्तमयरू ॥ न्ृ य कररती ्वानंद ॥७९॥
्याचा समाशसं्ु दख तन अ त
ु ॥ जलशसं्ु ि य भयभीत ॥ तन्चळ अंबार च
ं ा रुव स्य ॥ वचन
तवीं न चळगच ॥८०॥
्याची कांता पवती सती ॥ काशीराजकुमार नाम कलावती ॥ जजचं ्व प वणी सर्वती ॥
वव्ववदनंक तनयां ॥८१॥
ज लावणयसागर च
ं ी लिर ॥ खंजनाषी रबंबा्र ॥ मद
ृ भ
ु ावषणी वपक्वर ॥ िं सगमना िररम्या
॥८२॥
शशशवदना भुजंगवणी ॥ अलंकारां श भा जजची तनु आणी ॥ दशन झळकती जवीं हिरखाणी ॥
ब लतां सदनी िकाश पडं ॥८३॥
सकलकलातनपुण ॥ यालागी कलावती नाम पूणण ॥ जं स दयणवरागर ंच र्न ॥ ज तन्ान

चातय
ु भ
ण म
ू ीचं ॥८४॥
आंगीचा सुवास न माय सदनांत ॥ जजचं मुखा्ज दखतां नप

ृ नाथ ॥ निशमशलंद ं जी घाल त ॥ ्णी
पाितां न पुरगच ॥८५॥
नूतन आणणल पणन

ूण ॥ मनशसजं आकवषणल रायाचं मन ॥ ब लावूं पाठववलं िीतीक न ॥ पर त न
यगच िागथणतां ॥८६॥
्व परंग
ु ारजाळं पस न ॥ आकवषणला नप
ु मानसमीन ॥ यालागीं दशािणराजा उठ न ॥ आपणगच गला
ततजपाशीं ॥८७॥
्िण रुंगारव्ल शुभांगी ॥ मम तनुवष

ृ ासी आशलंगीं ॥ उ्तम पुिफळ िसवसी जगीं ॥ अ्यानंद
सवांदखतां ॥८८॥
तंव त रुंगारसर वरमराळीं ॥ब ल सुिा्यवदना व्िाळी ॥ ्िण ्यां उपाशसला शशशम ळी ॥

सवणकाळ रत्थ असं ॥८९॥
Adhyaay 01
ज री र गग्ि अ्यंत ॥ गशभणणी ककं वा ऋत्

ु नात ॥ अभु्त अथवा रत्थ ॥ व्
ृ द अश्त न
भ गावी ॥९०॥
्िीपु षं िषणयु्तं ॥ असावीं त ण पवंत ॥ अ्िभ गं क तन यु्त ॥ गचंतार्त नसावीं ॥९१॥
पवणकाळ रतहदन तनरसन

ू ॥ उ्तमकाळी षरस अ्न भषून ॥ मग ललना भ गावी िीतीक न ॥
राजलषण स्य ि ॥९२॥
राव काममदं म्त िचंड ॥ रततभरं पसर तन द दं ड ॥ अशलंगन दतां बळं िचंड ॥ शर र ्याच
प ळल ॥९३॥
ल िागणला ततत अ्यंत ॥ तसी कलावतीची तनू प ळत ॥ नप

ृ वगळा ि ऊतन पुसत ॥ कसा व्ृ तांत
सांग िा ॥९४॥
रंग
ृ रसदनाववलाशसनी ॥ मम दयानंदवग्णनी ॥ सकळ संशय िाकुनी ॥ मुळींिूनी ग ्ि सांग ॥९५॥
्िण ि राजचरमुकुिावतंस ॥ र ्ं भरं नद ं मानस ॥ माझा गु ्वामी दव

ु ाणस ॥ अनसय
ु ा्मज
मिाराज ॥९६॥
्या गु न परम पववि ॥ मज द ्ला शशवपंचाषर मंि ॥ त जपतां अि राि ॥ परमपावन पन

ु ीत
मी ॥९७॥
ममांग शीतळ अ्यंत ॥ तव कलवर पापसंयु्त ॥ अग्यागमन कलं ववचाररहित ॥ अभ्य तततक
ु ं
भषषलं ॥९८॥
मज रीगु दयंक न ॥ राजंरा आिं रिकाळञान ॥ तज

ु जप तप शशवाचणन ॥ घडलं नाि ं सवणथा
॥९९॥
घडलं नाि ं गु सवन ॥ पढ

ु ं रा्यांतीं नरक दा ण ॥ ऐकतां राव अनत
ु ापंक न ॥ स्गहदत जािला
॥१००॥
्िण कलावती गुणगंभीर ॥ त शशवमंि मज दई आदरं ॥ ्याचतन जपं सवणिं ॥ मि्पापं भ्म
ि ती ॥१॥
ती ्िण ि भभ
ृ ुजंर ॥ मज सांगावया नाि ं अग्कार ॥ मी व्लभा तूं िाण्वर ॥ गु तन्ाणर तूं
माझा ॥२॥
तर यादवकुळीं गु वशस्ठ ॥ गगणमुतन मिाजाज र्ठ ॥ ज ञातनयांमाजी हद्यमुकुि ॥ वव्या

वरर्ठ तयाची ॥३॥
जस वरर्ठ वामदव ञानी ॥ तसाच मिाराज गगणमुनी ॥ ्यासी नप

ृ र्ठा शरण जाऊनी ॥ शशवद षा
घइंज ॥४॥
मग कलावतीसहित भप
ू ाळ ॥ गगाणरमीं पातला त्काळ ॥ सा्िांग नमतू न करकमळ ॥ ज डूतन उभा
ठाकला ॥५॥
Adhyaay 01
अ्िभावं दािूतन दयीं ॥ ्िण शशवद षा मज दई ॥ ्िणतू न पुढती लाग पायीं ॥ शमती नाि
भावाथाण ॥६॥
यावर त गगणमुनी ॥ कृतांतभगगनीतीरा यऊनी ॥ पुणयवष

ृ ातळी बस नी ॥ ्नान करवी यमन
ु चं
॥७॥
उभयतांनी क तन ्नान ॥ यथासांग कलं शशवपज

ू न ॥ यावर हद्य र्नं आणन
ू ॥ अशभषक कला
गु सी ॥८॥
हद्याभरणं हद्य व्िं ॥ गु पुजजला नप

ृ आदरं ॥ गु दषषणसी भांडार ॥ दाशािणरायं समवपणल
॥९॥
तनम
ु न्नंसी उदार ॥ गगणचरणीं लाग नप
ृ वर ॥ अस तन गु सी वंगचती ज पामर ॥ त दा ण तनरय
भ गगती ॥११०॥
रीगु च घर ं आपदा ॥ आपण भ गी सवण संपदा ॥ कचं ञान ्या मततमंदा ॥ गु र्मानंदा न भज
ज ॥११॥
एक ्िणती तनुमन्न ॥ नाशशवंत गु सी काय अपन

ूण ॥ परम चांडाळ ्याचं शठञान ॥ कदा
वदन न पािावं ॥१२॥
ग्क् वव्या ग्क् ञान ॥ ग्क् वरा्यसा्न ॥ चतुवेद शा्िं आला पढून ॥ ग्क् पठण तयाचं
॥१३॥
जसा खरप्ृ ठईवर चंदन ॥ षरसीं दवी ्यथण कफ न ॥ जवीं मापं तंदल
ु म जन
ू ॥ इकडून ततकड
ततकड िाककती ॥१४॥
घाणा इषुरस गाळी ॥ इतर सववती रसन्िाळी ॥ क ं पािांत शकणरा सांठववल ॥ पर ग डी न कळ

तया ॥१५॥
अस त अभाववक खळ ॥ तसा न्ि त दाशािणनप

ृ ाळ ॥ ष डश पचारं तनमणळ ॥ पूजन कलं गु चं
॥१६॥
उभा ठाकला कर ज डून ॥ मग त गगे दयी ् न ॥ म्तक ं ि्त ठवन

ू ॥ शशवषडषर मंि सांग
॥१७॥
दयाआकाशभुवनीं ॥ उगवला तनजब ्तरणी ॥ अञानतम तच षणी ॥ तनरसतू न नवल जािलं

॥१८॥
अ तु मंिाचं महिमान ॥ रायागचया शर राम्न

ू ॥ क ्यवग् काक तनघ न ॥ पळत झाल त्वां
॥१९॥
ककती एकांच पष जळाल ॥ चरफडडतगच बािर आल ॥ अवघगच भ्म ि ऊतन गल ॥ सं्या नाि ं
तयांत ॥१२०॥
Adhyaay 01
जसा ककं गचत ् पडतां कृशान ॥ द्् ि य कंिकवन ॥ तस काक गल जळ न ॥ दख तन राव नवल
कर ॥२१॥
गु सी नमूतन पुस नप
ृ ॥ काक कंच तनघाल अमूप ॥ माझं झालं हद्य प ॥ तनजणरािूतन आगळं
॥२२॥
गु ्िण ऐक साषपं ॥ अनंत ज्मींची मिापाप ॥ बािर तनघाल ं काका पं ॥ शशवमंििताप भ्म
झाल ॥२३॥
तन्पाप झाला नप
ृ वर ॥ गु ्तवन कर वारं वार ॥ ््य पंचाषर मंि ॥ तूं ्न ्य गु पंचाषर
॥२४॥
पंचभत
ु ांची झाडणी क न ॥ साव् कलं मजलागन
ू ॥ चार दि तनरसन
ू ॥ कल पावन गु राया
॥२५॥
पंचवीस त्वांचा मळ ॥ ्यांत सांपडलं बिुत काळ ॥ र ् महिषासुर सबळ ॥ कामवताळ ्ुस्ुसी
॥२६॥
आशा मनशा त्ृ णा क्पना ॥ रांतत भुल इचछा वासना ॥ या जणखणी यषषणी नाना ॥ वविं बीत
मज ि ्या ॥२७॥
ऐसा िा अवघा मायामळ ॥ तव

ु ां तनरसला ता्काळ ॥ ््य पंचाषर मंि तनमणळ ॥ गु दयाळ
््य तूं ॥२८॥
सि्िज्मपयंत ॥ मज ञान झालं सम्त ॥ पापं जळाल असं्यात ॥ काक प दणखल ं ्यां
॥२९॥
सव
ु णण्तय अभ्यभषक ॥ सरु ापान गु त्पक ॥ परदारागमन गु तनंदक ॥ ऐसीं नाना मि्पापं
॥१३०॥
ग ि्या र्मि्या ्मणल पक ॥ ्िीि्या गु ि्या र्मछळक ॥ परतनंदा पशहु िंसक ॥ वजृ ्तिारक
अग्य्िीगमन ॥३१॥
शमिर ि गु र ि ॥ वव्वद ि वदर ि ॥ िासादभद शलंगभद पाि ं ॥ पंज्तभद िररिरभद ॥३२॥
ञानच र प्
ु तकच र पषषघातक ॥ पाखांडमतत शम्यावादक ॥ भदबजु ्द र्िमागण्थापक ॥
्िीलंपिदरु ाचार ॥३३॥
कृत्न परर्यापिारक ॥ कमणर्ि तीथणमहिमाउचछदक ॥ बक्यानी गु छळक ॥ माति

ृ तक
वपति
ृ ्या ॥३४॥
दब
ु ल
ण घातक
ु कमणमागण्न ॥ द नि्यार पािती पशू्य ॥ तण
ृ दािक पीडडती स्जन ॥ ग िव्
भगगनीव् ॥३५॥
Adhyaay 01
क्या ववरय ग ववरय ॥ ियववरय रसववरय ॥ रामदािक आ्मि्या पािं ॥ रूणि्य मिापापं
॥३६॥
ि ं मिापापं सांगगतल ं षुरपापं नाि ं गणणल ं ॥ इतुक ं काक पं तनघाल ं ॥ भ्म झाल ं ि्यष
॥३७॥
कांि गांठी पुणय ि तं परम ॥ ्िण तन नरदि पावलं उ्तम ॥ गु ितापं तरलं तन:सीम ॥ काय
महिमा ब लू आतां ॥३८॥
गु ्तवन क तन अपार ॥ रामासी आला दाशािण नप

ृ वर ॥ सवं कलावती परमचतुर ॥ कला उ्दार
रायाचा ॥३९॥
जपतां शशवमंि तनमणळ ॥ रा्य व्णमान झालं सकळ ॥ अवषणणद ष द्ु काळ ॥ दशांततू न पळाल
॥१४०॥
व््य आणण र ग म्ृ य ॥ नाि च

ं क ठं दशांत ॥ अशलंगगतां कलावतीसी नप
ृ नाथ ॥ शशीऐसी शीतल
वाि ॥४१॥
शशव भजनीं लाववल सकळ जन ॥ घर घर ं ि त शशवक तणन ॥ राशभषक शशवपूजन ॥ रा्मणभ जन

यथाववग् ॥४२॥
दाशािणरायाचं आ्यान ॥ ज शलहिती ऐकती कररती पठण ॥ िीतीक तन रंथरषण ॥ अनुम दन दती
ज ॥४३॥
सुफळ ्यांचा संसार ॥ ्यांसी तनजांग रषी रीशंकर ॥ ््य ््य तगच नर ॥ शशवमहिमा वणणणती
ज ॥४४॥
पढ
ु ं कथा सरु स सार ॥ अमअ
ृ तािूतन रशसक फार ॥ ऐक त पंडडत चतरु ॥ गु भ्त िमळ ञानी ज
॥४५॥
पूणण र्मानंद शूळपाणी ॥ री्रमुख तनशम्त क नी ॥ त गच ब लवीत ववचार नी ॥ पिावं मनीं

तन्ाणरं ॥४६॥
री्रवरद पांडुरं ग ॥ तणं शशर ्ररलं शशवशलंग ॥ पूणर

ण ्मानंद अभंग ॥ न्ि ववरं ग कालियी
॥४७॥
शशवल लामत
ृ रंथ िचंड ॥ ्कंदपुराण र्म ्तरखंड ॥ पररस त स्जन अखंड ॥ िथम ्याय ग ड
िा ॥१४८॥
इततरी िथम ्याय: समातत: ॥
॥ रीसांबसदाशशवापणणम्तु ॥
Adhyaay 02
अ्याय दस
ु रा
रीगणशाय नमः॥
जथं स्वदा शश््मरण ॥ तथं भु्तत मु्तत स्वक्याण ॥ नाना संकटं व््नं दा ण ॥ न बाधती
कालरयी ॥१॥
संकतं अथ्ा हा्यंक न ॥ भल्या शमसं घड शश््मरण ॥ न कळतां पररसासी ल ह जाण ॥

संघटतां सु्णव करी क ं ॥२॥
न कळतां राशशलं अमत

ृ ॥ परी अमर करी क ं यथाथव ॥ औषधी नणतां भषित ॥ परी र ग स्य
हरी क ं ॥३॥
श्ु कतण
ृ प्वत अ त
ु ॥ नणतां बाळक अक्मात ॥ अ्नन्फुशलंग टाक त ॥ परी भ्म यथाथव करी
क ं ॥४॥
तस न कळतां घड शश््मरण ॥ परी सकळ द षां ह य दहन ॥ अथ्ा व्न दं क न ॥ शश््मरण

घड कां ॥५॥
ह कां ्यथव हांका फ डडती ॥ शश् शश् नामं आरडती ॥ अर कां ह उग न राहती ॥ हरहर गजवती
्ळ ्ळां ॥६॥
शश्नामाचा कररती क ्हाळ ॥ माझं उठव्लं कपाळ ॥ शश् शश् ्हणतां ्ळ ्ळ ॥ काय यतं
यां्या हाता ॥७॥
ऐसी हळणा करी िणिणीं ॥ परी उमा््लभनाम य ्दनीं ॥ पुरक्यानामंक नी ॥ शश््मरण

घड कां ॥८॥
महारीतीनं कररतां शश््मरण ॥ आदरं कररतां शश््यान ॥ शश््् प मानन

ू ी रा्मण ॥ संतपवण
करी सदां ॥९॥
ऐसी शश्ीं आ्डी धरी ॥ ्याहीमाजी आली शश्रारी ॥ उप्ास जागरण करी ॥ ह य ब हरी
मह्पापा ॥१०॥
त दद्शीं बब््दळं घऊन ॥ यथासांग घडलं शश्ाचवन ॥ तरी सह्रज्मींच पाप संपूणव ॥ भ्म
ह ऊन जाईल ॥११॥
नन्य बब््दळं शश्ासी ्ाहत ॥ ्याए्ढा नाहीं पु्य्ंत ॥ त तरल हं न्ल न्ह स्य ॥
्या्या दशवनं बहुत तरती ॥१२॥
रातःकाळी घतां शश्दशवन ॥ याशमनीचं पाप जाय जळ न ॥ पू्ज

व ्मींचं द ष गहन ॥ मा्या्हीं
दशवन घतां नुरती ॥१३॥
Adhyaay 02
सायंकाळीं शश् पाहतां सरम ॥ स्तज्मींचं पाप ह य भ्म ॥ शश्रारीचा मदहमा परम ॥ शषही
्णूव शकना ॥१४॥
कवपलाष्ठी अधोदय संरमण ॥ मह दय गज्छाया रहण ॥ इतक

ु ही प्वकाळ ओं्ाळून ॥
शश्रारी् न टाका्ं ॥१५॥
शश्रारी आधींचच पु्यदद्स ॥ ्याही्री पूजन जागरण व्शष ॥ बरकाळपज

ू ा आणण रघ ष ॥
्या्या पु्यासी पार नाहीं ॥१६॥
्शस्ठ व्््ाशमरादद मुनी््र ॥ सुरगण गंध्व कक्नर ॥ शसध चारण व््याधर ॥ शश्राबररत
कररताती ॥१७॥
यदथी सरु स कथा बहुत ॥ श नकाददकां सांग सत

ू ॥ ती र तीं ऐका्ी सा्चच्त ॥ अ्यादरं क ननयां
॥१८॥
तरी मासांमाजी माघमास ॥ ्याचा ्यास मदहमा ्णं व्शष ॥ ्याहीमाजी कृ्णचतद
ु व शीस ॥
मु्य शश्राबर जाणणज ॥१९॥
व्ं्यादर्ासी एक ्याध ॥ मग
ृ पषिघातक परमननवष्द ॥ महाननदव य दहंसक ननषाद ॥ कल अपराध
बहु तणं ॥२०॥
धनु्यबाण घऊनन करीं ॥ पारधीसी चाशलला दरु ाचारी ॥ पाश ्ागुरा किसी धरी ॥ क्च लत
हररत्णव ॥२१॥
करीं ग धांगशु लराण ॥ आणणकही हातीं श्रसामुरी घऊन ॥ काननीं जातां शश््थान ॥ श भायमान
दणिलं ॥२२॥
तं् त शश्रारीचा ददन ॥ यारा आली चहुंकडून ॥ शश्मंददर रंग

ु ा न ॥ श भा आणणली कलासींची
॥२३॥
शुधरजततगट्णव ॥ द्ालय झळक श भायमान ॥ गगनचबुं बत ््ज पूणव ॥ र्नजडडत कळस

तळपताती ॥२४॥
म्यं मणणमय शश्शलंग ॥ भतत पूजा कररती सांग ॥ अशभषकधारा अभंग ॥ व्र धररती रघ षं
॥२५॥
एक टाळ मद
ृ ं ग घऊन ॥ सरम कररती शश्क तवन ॥ र त करटाळी ्ाज्न
ू ॥ हरहरश्दं घ ष
कररती ॥२६॥
नाना पररमळर्यसु्ास ॥ तणं दशददशा दम

ु दशु म्या व्शष ॥ लि दीपांच रकाश ॥ जलजघ ष
घंटार् ॥२७॥
शशशमि
ु ा गजवती भरी ॥ ्यांचा नाद न माय अंबरी ॥ ए्ं चतवु ्वध ्ा्यं नानापरी ॥ भतत
्ाजव्ती आनंद ॥२८॥
Adhyaay 02
त तथं ्याध पातला ॥ सम र व्ल क स्व स हळा ॥ एक मुहूतव उभा ठाकला ॥ हांसत ब शलला
व्न द ॥२९॥
ह मूरि
् अ्घ जन ॥ यथं र्य काय ्यथव नास न ॥ आंत दगड बाहरी पाषाण ॥ द्पण यथं
कचं ॥३०॥
उ्तम अ्न सांडून ॥ ्यथव कां कररती उप षण ॥ ऐशसया च्टा करीत तथून ॥ काननारती जातस
॥३१॥
ल क नामं गजवती ्ारं ्ार ॥ आपणदह व्न दं ्हण शश् हर हर ॥ सहज स्य घालूनन शश्मंददर
॥ घ र कांतार र्शला ॥३२॥
्ाचसी लागला त चच ्ध ॥ व्न दं ब ल शश् शश् श्द ॥ नामरतापं द ष अगाध ॥ झडत स्व
चाशलल ॥३३॥
घ रांदर सव्तां ्न ॥ नाढळतीच जी् लघद

ु ा ण ॥ तं ् णददन्धच
ू ं सदन ॥ ्ासरमणण र्शला
॥३४॥
ननशा र्तवली सबळ ॥ क ं र्मांडकरं डा भरलं काजळ ॥ क ं व्शाळ कृ्णकंबळ ॥ मंडप काय
उभाररला ॥३५॥
व्गतध्ा ज्ीं काशमनी ॥ त्ीं न श भ कदा याशमनी ॥ जरी मंडडत ददस उडुगणीं ॥ परी पनतहीन
रजनी त ॥३६॥
जसा पंडडत गशलया सभंतन

ू ॥ मूिव ज्पती पािंडञान ॥ ज्ीं अ्ता जातां सह्रककरण ॥ उडुगणं
मागं झळकती ॥३७॥
अस ऐसी ननशा दाटली सब

ु ध ॥ अ्घा ्ळ उप्ासी ननषाद ॥ तं एक सर ्र अगाध ॥ ृ्टीं
दणिलं श चधतां ॥३८॥
अनक संप्ती सभानयसदनीं ॥ त्ीं सर ्री श भती कुमुददनी ॥ तटीं बब्््ि

ृ गगनीं ॥
श भायमान पसरला ॥३९॥
य गर्ट कमवभूमीसी पा्ती जनन ॥ त्ीं बब््डहाशळया गगनींहून ॥ भूमीस लाग्या यऊन ॥
माजी रव्शशशककरण न ददस ॥४०॥
्यांत तम दाटलं दा ण ॥ माजी बस्या ्याध जाऊन ॥ शरासनीं शर ला्ून ॥ कानाडी ओढ न

सा्ज लिी ॥४१॥
ृ्टीं बब््दळं दाटलीं बहुत ॥ तीं दषिणह्तं िड

ु नन टाक त ॥ त तथं प जह्तं ्थावपत ॥
शश्शलंग दद्य ह तं ॥४२॥
्या्री बब््दळं पडत ॥ तणं संत षला अपणावनाथ ॥ ्याधासी उप्ास जागरण घडत ॥ सायास न
कररतां अनायासं ॥४३॥
Adhyaay 02
्ाचसी शश्नामाचा चाळा ॥ हर हर ्हण ्ळ ्ळां ॥ पापिय ह त चाशलला ॥ पूजन ्मरण स्व
घडलं ॥४४॥
एक याम झाशलया रजनी ॥ तं जलपानालागीं एक हररणी ॥ आली तथं त गशभवणी ॥ परम सुकुमार
तज््ी ॥४५॥
्याध नतणं लषिला द ु न ॥ कृतांत्त परम दा ण ॥ आकणव ओदढला बाण ॥ दि नन हररणी

ब लतस ॥४६॥
्हण महापु षा अ्यायाव्ण ॥ कां मज्री लाव्ला बाण ॥ मी त् हररणी आह गशभवण ॥ ्ध

तु्ां न करा्ा ॥४७॥
उदरांत गभव स्
ू म अञान ॥ ्चधतां द ष तज
ु दा ण ॥ एक रथभरी जी् ्चधतां सान ॥ तरी एक
ब्त ्चधयला ॥४८॥
शत ब्त ्चधतां एक ॥ ्ष
ृ भह्यचं पातक ॥ शत ्ष
ृ भ तं ग ह्या दि ॥ घडली शा्र ्दतस
॥४९॥
शत ग ह्यचं पातक पूणव ॥ एक ्नघतां ह य रा्मण ॥ शत र्मह्यचं पातक जाण ॥ एक ्री

्चधशलया ॥५०॥
शत ््रयांहूनन अचधक ॥ एक गु ह्यचं पातक ॥ ्याहूनन शतगुणी दि ॥ एक गशभवणी व्चधशलया

॥५१॥
तरी अ्याय नसतां य अ्सरीं ॥ मज माररसी कां ्नांतरी ॥ ्याध ्हण कुटुंब घरी ॥ उप्ासी
्ाट पहात ॥५२॥
मीही आ्ज ननराहार ॥ अ्न नाहींच अणम

ु ार ॥ परी मग
ृ ी ह ऊनन संद
ु र ॥ ग ्टी ््सी शा्रीं्या
॥५३॥
मज आ्चयव ्ाटतं प टीं ॥ नराऐशा सांगसी ग ्टी ॥ तुज दि ननयां ृ्टीं ॥ दया दयीं उपजतस
॥५४॥
पू्ं तुं ह तीस क ण ॥ तुज ए्ढं ञान क ठून ॥ तूं व्शाळनरी प ला््य ॥ स्व ्तवमान मज
सांग ॥५५॥
मग
ृ ी ्हण त अ्सरीं ॥ पू्ी मंथन कररतां िीरसागरीं ॥ चतुदवश र्न कादढलीं सुरासुरीं ॥
महारय्नंक ननयां ॥५६॥
्यांमाजी मी रं भा चतुर ॥ मज दि नन भुलती सुर्र ॥ नाना तपं आचर नन अपार ॥ तप््ी

पा्ती आ्हांतं ॥५७॥
्यां नयनकटािजाळं पस न ॥ बांचधल ननजवरांचं मनमीन ॥ माणझया अंगस्

ु ासा ्धन
ू ॥ मनु नरमर
धां्ती ॥५८॥
Adhyaay 02
माझ गायन ऐका्या सुरंग ॥ सुधापानीं धां्ती कुरं ग ॥ मी भ गीं ््गीच दद्य भ ग ॥ ्् पं न
मानी क णासी ॥५९॥
मद अंगी चढला बहुत ॥ शश्भजन टाककलं सम्त ॥ शश्रारी स म्ार रद षरत ॥ शश्ाचवन
सांडडलं ्यां ॥६०॥
स ड ननयां सुधापान ॥ क ं लागलं म्यराशन ॥ दहर्यनामा द्य दा ण ॥ सुर स ड नन रतल

्यांसी ॥६१॥
ऐसा ल टला काळ अपार ॥ मग

ृ यसी गला त असुर ॥ ्या द्ु टासंग अपणाव्र ॥ भजनपज
ू न
व्सरलं ॥६२॥
मनासी ऐसं ्ाटलं पण

ू व ॥ असरु गला मग
ृ यलागन
ू ॥ इतत
ु यांत ्या्ं शश्दशवन ॥ ्हण नन गलं
कलासा ॥६३॥
मज दितां दहमनगजामात ॥ परम ि भ नन शाप दत ॥ तूं परम पावपणी यथाथव ॥ मग

ृ ी हई
म्ृ युल क ं ॥६४॥
तु्या स्या द घीजणी॥ ्या ह तील तज

ु स्ं हररणी ॥ दहर्य असुर माणझय भजनीं ॥ असा्ध
स्वदा ॥६५॥
त ही मग
ृ ह ऊनन स्य ॥ त्
ु हांसींचच ह ईल रत ॥ ऐक ्याधा सा्चच्त ॥ मग ्यां शश् राचथवला
॥६६॥
ह पंच्दना व् पािा ॥ स््चदानंदा कमावधिां॥ दिमिदळणा स्ावसािा ॥ उ:शाप दं आ्हांतं

॥६७॥
भ ळा चर्ती दयाळ ॥ उःशाप ्दला पयःफनध्ल ॥ ््ादश ्षे भरतां ता्काळ ॥ पा्ाल
माणझया पदातं ॥६८॥
मग आ्हीं मग
ृ य नी ॥ ज्मलं य कमवअ्नीं ॥ मी गशभवणी आहं हररणी ॥ रसत
ू काळ समीप अस
॥६९॥
तरी मी आप्
ु या ्््थळा जाऊन ॥ स््र यतं गभव ठ्ून ॥ मग तूं सुिं घई राण ॥ स्य ्चन
हं माझं ॥७०॥
ऐसी मग
ृ ी ब शलली सा्चच्त ॥ ्या्री त ्याध काय ब लत ॥ तूं ग ड ब लसी यथाथव ॥ परी
व्््ास मज न ्ाट ॥७१॥
नानापरी अस्य ब ल न ॥ करा्ं शरीराचं संरिण ॥ हं राणीमारासी आह ञान ॥ तरी तूं शपथ
्दं आतां ॥७२॥
मह्पापं उ्चा न ॥ शपथ ्दं यथाथव पण

ू व ॥ या्री त हररणी दीन्दन ॥ ्ाहत आण ऐका त
॥७३॥
Adhyaay 02
रा्मणकुळीं उपज न ॥ ज न करी ्दशा्र्ययन ॥ स्यश च््जवत सं्याहीन ॥ माझ शशरीं

पातक तं ॥७४॥
एक ्दव्रय करीती पूणव ॥ कृत्न परपीडक ना्ड भजन ॥ एक दानासी कररती व््न ॥ गु
ननंदार्ण एक कररती ॥७५॥
रमा्राउमा्रांची ननंदा ॥ ्या पापाची मज ह य आपदा ॥ दान ददधलं जं र्म्द

ं ृ ा ॥ दहर नी घती
माघारं ॥७६॥
एक यनतननंदा कररती ॥ एक शा्रं पहाती ््त ननशमवती ॥ नाना र्टमागव आचरती ॥ ््धमव
आपुला सांड ननयां ॥७७॥
द्ायला माजी जाऊनी ॥ हररकथापरु ाणर्णीं ॥ ज बसती व्डा घउनी ॥ त क डी ह ती पावपय

॥७८॥
ज द्ळांत कररती ्रीसंभ ग ॥ क ं ्रीरतारांसी कररती व्य ग ॥ त नपस

ुं क ह ऊनन अभानय ॥
उपजती या ज्मीं ॥७९॥
्मवकमे ननंदा करीत ॥ त जगपुरीषभिक काग ह त ॥ शश्यांसी व््या अस नन न सांगत ॥ त

वपंगळा ह त ननधावरं ॥८०॥
अनचु चत रनतरह रा्मण घती ॥ ्याननशम्तं गंडमाळा ह ती ॥ परिरीं्या गाई ्ळूनन आणणती ॥
त अ्पायष
ु ी ह ती या ज्मीं ॥८१॥
ज राजा करी रजापीडण ॥ त या ज्मीं ्यार कां सपव ह य दा ण ॥ ्थ

ृ ा करी साधुछळण ॥
नन्ंश पूणव ह य ्याचा ॥८२॥
््रया रतनम करीत ॥ रतारासी अ्हरीत ॥ धनधा्य अस नन ्ंचचत ॥ ्या ्ाघळ

ु ा ह ती या
ज्मीं ॥८३॥
पु ष कु प ्हण ननयां ्याचगती ॥ ्या या ज्मीं बालव्ध्ा ह ती ॥ तथंही जारकमव कररती ॥

मग ्या ह ती ्ारांगना ॥८४॥
्या रतारासी ननभव््सवती ॥ ्या दासी ककं ्ा कुलटा ह ती ॥ स्क ््ामीचा र ह कररती ॥ त
ज्मा यती ््ाना्या ॥८५॥
स्कापासनू न स्ा घऊन ॥ ्याचं न द ज ्तन ॥ त अ्यंत शभकारी ह ऊन ॥ दार दारी दहंडतस
॥८६॥
्रीपु ष गुज ब लतां ॥ ज जाऊनन ऐक त््तां ॥ ्याची ्री दरु ा् दहंडतां ॥ अ्न न शमळ
तयातं ॥८७॥
ज जारणमारण कररती ॥ त भत
ू रत वपशाच ह ती ॥ यती उप्ासं पीडडती ॥ ्यांत द्ु काळ
ज्म्री ॥८८॥
Adhyaay 02
्री रज््ला ह ऊनी ॥ गह

ृ ीं ्ा्रं ज पावपणी ॥ पू्ज
व चधरीं पडती पतनीं ॥ ्या गह
ृ ी द्
वपतग
ृ ण न यती ॥८९॥
ज द्ा्या दीपांचं त त नती ॥ त या ज्मीं ननपुबरक ह ती ॥ ्या रांचधतां अ्न च र नी भषिती

॥ ्या माजावरी ह ती या ज्मीं ॥९०॥
रा्मणांसी कद्न घालून ॥ आपण भषिती षरसपत्ान ॥ ्यांच गभव पडती गळ न ॥ आपशु लया
कमव्शं ॥९१॥
ज मातावप्यांसी शशण्ीत ॥ त य ज्मी मकवट ह त ॥ सासु््शुरा ्नष

ु ा गां्जत ॥ तरी बाळक
न ्ांच नतयचं ॥९२॥
मग
ृ ी ्हण ्याधालागन
ू ॥ जरी मी न य परत न ॥ तरी हीं मह्पापं संपण
ू व ॥ मा्या माथां बस त
॥९३॥
ह शम्या ग ्ट ह य साचार ॥ तरी घड शश्पज

ू चा अपहार ॥ ऐसी शपथ ऐकतां ननधावर ॥ ्याध
शंकला मानसी ॥९४॥
्हण पनतरत जाई आतां ॥ स््र यई ननशा सरतां ॥ हररणी ्हण शश्पदासी त््तां ॥ पु्य्ंता
जाशील ॥९५॥
उदकपान क नन ्गीं ॥ ननजारमा गली कुरं गी ॥ इकड ्यार दषिणभागी ॥ टाक बब््दळ
िड
ु ू ननयां ॥९६॥
द न रहर झाली याशमनी ॥ ्व्तीय पूजा शश्ं मानन

ु ी ॥ अधवपाप जळालं मुळींहुनी ॥ स्तज्मींचं
तध्ां ॥९७॥
नामीं आ्ड जडली पण

ू व ॥ ्याध करी शश््मरण ॥ मग
ृ ीमि
ु ं ऐककलं नन पण ॥ सहज जागरण
घडलं तया ॥९८॥
तं दस
ु री हररणी अक्मात ॥ पातली तथं तष
ृ ारांत ॥ ्याध बाण ओढीतां ््ररत ॥ क णा भाक
हररणी त ॥९९॥
्हण ्याधा ऐक य समयी ॥ मज कामानळं पीडीलं पाहीं ॥ पतीसी भ ग दऊनन ल्लाही ॥

परत नन यतं स््र ॥१००॥
्याध आ्चयव करी मनांत ॥ ्हण शपथ ब ल नन जाई ््ररत ॥ ध्य तुमच जीव््् ॥ स्व
शा्राथव ठाउका ॥१॥
चापी तडाग सर ्र ॥ ज पनतत म डी द्ागार ॥ गु ननंदक म्यपानी दरु ाचार ॥ तीं पापं समर
म्तक ं मा्या ॥२॥
महािबरय आपण ्हणव्त ॥ समरांगणी मागं पळत ॥ ््ृ ्त हरी सीमा ल दटत ॥ रंथ ननंददत
महापु षांच ॥३॥
Adhyaay 02
्दशा्रांची ननंदा करी ॥ संतभततांसी ््ष धरी ॥ हररहर चरररं अ्हरी ॥ माझ शशरीं तीं पापं
॥४॥
धनधा्य अस नन पाहीं ॥ पतीलागीं शशण्ी ्हण नाहीं ॥ पनत सांड नन ननज परगह
ृ ी ॥ तीं पाप
माणझया माथां ॥५॥
पुर ्नष
ु ा स्मागव ्तवता ॥ ्यांसी ्यथवची गा्जती ज नं पाहं तां ॥ त कु प ह ती त््तां ॥
दहंडता शभिा न शमळचच ॥६॥
बंधुबध
ं ु ज ्र कररती ॥ त या ज्मीं म््य ह ती ॥ गु चं उणं ज पाहती ॥ ्यांची संप््त दनध
ह य ॥७॥
ज मागव्थांचीं ््र हररती ॥ त अनतशर

ू रत््रं पांघरती ॥ आ्ही तप््ी ्हण ननया अनाचार
कररती ॥ त घुल ह ती म काट ॥८॥
दासी ््ामीची स्ा न करी ॥ ती य ज्मी ह य मगरी ॥ ज क्याव्रय करी ॥ दहंसक य नी

ननपज त ॥९॥
्री रताराची स्ा करीत ॥ तीस ज ्यथवचच गां्जत ॥ ्याचा गह

ृ भंग ह त ॥ ज्मज्मांतरी न
सट
ु ॥११०॥
रा्मण करी रसव्रय ॥ घतां दतां म्यपी ह य ॥ ज र्म्द

ं ृ ा अपमाननताह ॥ त ह य
र्मरािस ॥११॥
एकं उपकार कला ॥ ज न्ट नाठ्ी ्याला ॥ त कृत्न जंत झाला ॥ पू्क
व मे जाणणज ॥१२॥
व्र रा्दीं ज्न

ु ी ॥ ्रीभ ग करी त ददनीं ॥ त ््ानसुकरय नीं ॥ उपजल नन:संशय ॥१३॥
्य्हारी दहांत बस न ॥ ि टी साि दई गजोन ॥ प्

ू ज
व नरक ं पा्ती पतन ॥ अस्य साि
दतांचच ॥१४॥
द घी ््रया क न ॥ एक चंच रािी ज मन ॥ त ग चचड ह य जाण ॥ सारमय शरीरी ॥१५॥
पू्ज
व ्मीं कंडी उदक ॥ ्याचा मळमूरननर ध दि ॥ कररतां साधुननंदा आ््यक ॥ स््र दं त भनन
ह ती ॥१६॥
द्ालयीं करी भ जन ॥ तरी य ज्मी ह य िीण ॥ प्

ृ ्ीपंतीची ननंदा कररतां जाण ॥ उदरीं
मंदा्नन ह य पं ॥१७॥
रहणसमयीं करी भ जन ॥ ्यासी वप्तर ग ह दा ण ॥ परबाळं व्क परदश नऊन ॥ तरी स्ांगीं
कु्ठ भर ॥१८॥
जी ्री करी गभवपातन ॥ तीउपज ्ं्या ह ऊन ॥ द्ालय टाक पाड न ॥ तरी अंगभंग ह य ्याचा
॥१९॥
Adhyaay 02
अपराधाव्ण ्रीसी गां्जताह ॥ ्याचं य ज्मीं एक अंग जाय ॥ रा्मणाचं अ्न हररती पावपय
॥ ्यांचा ्ंश न ्ाढ कधीं ॥१२०॥
गु संत माता वपता ॥ ्यांसी ह य ज ननभव््सवता ॥ तरी ्ाचा जाय त््तां ॥ अडिळ ब लतां
िणािणां ॥२१॥
ज रा्मणांसी दं ड भारी ॥ ्यासी ्याचधनतडका लागती शरीरीं ॥ ज संतासीं ्ादव््ाद करी ॥

दीघव दं त ह ती ्याच ॥२२॥
द्््ारींच त ्र ॥ अ्््थादद ्ि
ृ साचार ॥ त डडतां पांगळ
ु ह य ननधावर ॥ शभिा न शमळ दहंडातां
॥२३॥
ज सत
ू का्न भषित ॥ ्याच उदरीं नाना र ग ह त ॥ आपणचच पररमळर्य भ गी सम्त ॥ तरी
दग
ु ध
ं ी स्य स्ांगी ॥२४॥
रा्मणाचं ऋण न दतां ॥ तरी बाळपणीं म्ृ यु पा् वपता ॥ जल्ि

ृ ा्छाया म डडतां ॥ तरी एकही
्थळ न शमळ ्यातं ॥२५॥
रा्मणासी आशा ला्ून ॥ चाळ्ी नदी कदा दान ॥ त य ज्मीं अ्न अ्न ॥ करीत दहंड
घर घरीं ॥२६॥
ज पुर््ं ष करीत ॥ आणण दररदरयाचं लनन म डडत ॥ तरी ्रीसी सल राह प टांत ॥ ्ं्या
नन््चत संसारी ॥२७॥
जण रा्मण बांचधल ननरहून ॥ ्यासी सांडसं त डी सुयन

व द
ं न ॥ ज नायक कथारंथ पा्न ॥ बचधर
ह य ज्म ज्मी ॥२८॥
ज पीडी मातावपतयांस ॥ ्याचा स्वदा ह ई कायवनाश ॥ एकासी भज ननंदी स्व द्ांस ॥ तरी
एकचच पुर ह य ्यासी ॥२९॥
ज चांडाळ ग ्ध करी ॥ ्यासी शमळ ककवश नारी ॥ ्ष

ृ भ ्चधतां ननधावरीं ॥ शतमूिव पुर ह य
्यासी ॥१३०॥
उदकतण
ृ ंव्ण पशु मारीत ॥ तरी मुतयाचच रजा ह ती सम्त ॥ ज पनतरतसी भ गूं इ््छत ॥ तरी
कु प नारी ककवशा शमळ ॥३१॥
ज पारधी बहु जी् संहारी ॥ त फंपरा ह य संसारी ॥ गु चा ्याग ज चांडाळ करी ॥ त

उपजतांचच म्ृ यु पा् ॥३२॥
नन्य अथ्ा रव््रीं मुत र्ीसम र ॥ ्याच बाळपणीं दं त भनन कश शुर ॥ ज मत

ृ बाळासाठीं
दती ननधावर॥ ्यांस हांसता ननपबु रक ह य ॥३३॥
हररणी ्हण ्याधालागन

ू ॥ मी स््र यतं पतीसी भ ग दऊन ॥ न यं तरी हीं पापं संपण
ू व ॥
मा्या माथां बस त पं ॥३४॥
Adhyaay 02
्याध मनांत शंक न ॥ ्हण ध्य ध्य तुमचं ञान ॥ स््र यई गह

ृ ासी जाऊन ॥ स्य संपूणव
सांभाळी ॥३५॥
जलपान क नन ्गीं ॥ आरम गली त कुरं गी ॥ तं मग

ृ राज तचच रसंगीं ॥ जलपानाथव पातला
॥३६॥
्याधं ओदढला बाण ॥ तं मग

ृ ब ल दीन्दन ॥ ्हण मा्या ््रया पनतरता सगुण ॥ ्यांसी
पुस न यतं मी ॥३७॥
शपथ ऐकं ््ररत ॥ क तवन कररती रमळ भतत ॥ त कथारं ग म डडतां नन्ंश ह त ॥ तं पाप स्य
मम माथां ॥३८॥
र्मकमव ्द तत ॥ शर
ु ननजांग आचरत ॥ त अधम नरक ं पडत ॥ परधमव आचरतां ॥३९॥
तीथवयारसी व््नं करी ॥ ्ाटपाडी ््र र्य हरी ॥ तरी स्ांगी रण अघ रीं ॥ नरक ं पड
क्पपयंत ॥१४०॥
शा्रक शीं नाहीं रमाण ॥ कूटकव्ता करी िुर लिून ॥ हररती रा्मणांचा मान ॥ तरी संतान
तयांच न ्ाढ ॥४१॥
हररददनीं शश्ददनी उप षण ॥ व्चधयत

ु त न करी ््ादशी पण
ू व ॥ तरी ह्त पाद िीण ॥ ह ती
्याच ननधावरं ॥४२॥
एक शश्हरीरनतमा फ डडती ॥ एक भग् ततां व््नं कररती ॥ एक शश्मदहमा उ्छददती ॥ नरसीं

ह ती क टक त ॥४३॥
मातर
ृ ही ्यासी ्याधी भर ॥ वपतर
ृ ही वपशाच व्चर ॥ गु र ही ता्काळ मर ॥ भूतरतगणीं व्चर
त ॥४४॥
व्र आहार बहुत जव्ती ॥ ्यांसी ज हांस दम

ु त
व ी ॥ ्याच मुिीं अह चरर ग नन््च ती॥ न
स डती ज्म्री ॥४५॥
एक ग व्रय कररती ॥ एक क्याव्रय अ्जवती ॥ त नर माजावर म्त ह ती ॥ बाळं भषिती

आपुलीं ॥४६॥
ज क्या भचगनी अशभलाषी ॥ कामृ्टीं ्याहाळी पनतरतसी ॥ रमहर ग ह य ्यासी ॥ क ं िडा

गु्यांत दाटत ॥४७॥
रासादभंग शलंगभंग करी ॥ द्ांचीं उपकरणं अलंकार च री ॥ द्रनत्ठा अ्हरी ॥ पंडुर ग ह य

॥४८॥
एक शमरर ह व्््ासघात कररती ॥ मातवृ पतह

ृ ्या गु सी संकटी पाडडती ॥ र्म्ध ग ्ध न
्ाररती ॥ अंगी साम्यव अस ननयां ॥४९॥
Adhyaay 02
रा्मण बस् नन बाहरी ॥ उ्तमा्न जव्ती गह

ृ ांतरी ॥ स ययांची राथवना करी ॥ संरहणी प टशूळ
ह ती तयां ॥१५०॥
एक कमवर्ट पंचयञ न कररती ॥ एक रा्मणांची सदनं जाशळती ॥ एक दीनासी मागी नागव्ती

॥ एक संतांचा कररती अपमान ॥५१॥
एक कररती गु छळाण ॥ एक ्हणती पाहं याचं लिण ॥ नाना द ष आर वपती अञान ॥ ्यांच
संतान न ्ाढ ॥५२॥
ज सदा वपतद
ृ ष करी ॥ ज र्म्द
ं ृ ासी अ्हरी ॥ शश्क तवन ऐकतां रास अंतरी ॥ तरी वपत्
ृ ीयव
न्ह त ॥५३॥
शश्क तवनीं न्ह सादर ॥ तरी कणवमळ

ू र ग ननधावर ॥ नस्याचच ग ्टी ज्प अपार ॥ ज ददव रु ह य
ननधावरं ॥५४॥
शश्क तवन ककं ्ा पुराण र्ण ॥ तथं शयन करीतां सपव ह य दा ण ॥ एक अव््ादक छळक जाण
॥ त वपशाचय नी पा्ती ॥५५॥
एकां द्ाचवनीं ्ीट यत ॥ रा्मण पूजा्या कंटाळत ॥ तीथवरसाद अ्हरीत ॥ ्यां्या आंिड
ु ती
अंगशशरा ॥५६॥
मग
ृ ्हण ऐसीं पापं अपार ॥ मम म्तक ं ह ईल परम भार ॥ मग पारधई ्हण स््र ॥ जाई
्््थाना मग
ृ ्याव ॥५७॥
्याध शश्नामं गजं त िणीं ॥ कंठ स्गददत अरु नयनीं ॥ मागुती बब््दळं िड
ु नी ॥ शश्ा्री
टाक तस ॥५८॥
चं रहरां्या पज
ू ा चारी ॥ संपण
ू व झा्या शश्जागरीं ॥ स्तज्मींचीं पापं ननधावरीं ॥ मळ
ु ींहूनी भ्म
झालीं ॥५९॥
तं प्
ू दव दशा मुि रिाशळत ॥ सुपणावरज उदय पा्त ॥ आरतत्णव श भा ददसत ॥ तंचच कंु कुम
राचीचं ॥१६०॥
तं नतसरी मग
ृ ी आली अक्मात ॥ ्याध दणिला कृतांत्त ॥ ्हण मा ं नक मज यथार्थ ॥
बाळासी ्तन दऊनन यतं मी ॥६१॥
्याध अ्यंत हषवभररत ॥ ्हण ही काय ब लल शा्राथव ॥ त ऐका्या ्हणत ॥ शपथ क नन

जाय तूं ॥६२॥
या्री मग
ृ ी ्हण ्याधा ऐक ॥ ज तण
ृ दाहक रामदाहक ॥ ग रा्मणांचं कंडी उदक ॥ ियर ग
्यासी न स डी ॥६३॥
रा्मणांची सदनं हररती दि ॥ ्यांच प्

ू ज
व र र्ीं पडती नन:शंक ॥ मातप
ृ र
ु ां बबघडती एक ॥
्रीपु षां व्घड पाडडती ॥६४॥
Adhyaay 02
द्रा्मण दि न ॥ िालती न कररती कदा मान ॥ ननंदीती ब लती कठ र ्चन ॥ यम कर चरण

छदी तयांच ॥६५॥
पर््तु च रा्या दि ॥ अिंड लाव्ला असं रंि ॥ साधुस्मानं मानी दःु ि ॥ ्यासी
नरर गनतडका न स डडती ॥६६॥
पु्तकच र त मुक ह ती ॥ र्नच रांच नर जाती ॥ अ्यंत ग्ी त मदहष ह ती ॥ पारधी नन््चती
्यनपिी ॥६७॥
भततांची ज ननंदा करीत ॥ ्याच मुिीं दग

ु ध
ं ी घाणणत ॥ ज मातावपतयांसी ताडडत ॥ लुला ह त
यालागीं ॥६८॥
ज अ्यंत कृपण ॥ धन न ्ं ची अणर

ु माण ॥ त महाभज
ु ंग ह ऊन ॥ धस
ु धस
ु ीत बस तथं ॥६९॥
शभिसी यती््र आला ॥ त जणं ररता द्डडला ॥ शश् ्या्री जाण क पला ॥ संतती संप्ती
दनध ह य ॥१७०॥
रा्मण बसला पारा्री ॥ उठ्ूनन घातला बाहरी ॥ ्याहूननयां दरु ाचारी ॥ दस

ु रा क णी नसचच
॥७१॥
ऐसा धमावधमव ऐक न ॥ पारधी स्गद ब ल ्चन ॥ ्््थळा जाई जलपान क ननयां ॥ बाळांसी
्तन दऊन यई ॥७२॥
ऐसं ऐक नन मग
ृ ी ल्ला्या ॥ गली जलराशन क ननयां ॥ बाळं ्तनी ला्नू नयां ॥ त्ृ त कलीं
नतयनं ॥७३॥
्डील झाली रसत

ू ॥ दस
ु री पतीची कामना पुर्ीत ॥ मग
ृ राज ्हण आतां ््ररत ॥ जाऊं चला
्याधापासी ॥७४॥
मग
ृ पाडसांसदहत स्वही ॥ ्याधापासीं आलीं ल्लाहीं ॥ मग
ृ ्हण त समयी ॥ आधीं मज ्धीं
पारचधया ॥७५॥
मग
ृ ी ्हण हा न्ह व्धी ॥ आ्हीं जाऊं पती्या आधी ॥ पाडस ्हणती बरशु्दी ॥ आ्हांसी
्धीं पारचधया ॥७६॥
्यांची ्चनं ऐकतां त िणी ॥ ्याध स्गद झाला मनीं ॥ अरध

ु ारा ल ट्या नयनीं ॥ लाग
चरणीं तयां्या ॥७७॥
्हण ध्य ्जणं माझं झालं ॥ तुमचनन मुिं नन पण ऐककलं ॥ बहुतां ज्मींजं पाप जळालं ॥
पा्न कलं शरीर ॥७८॥
माता वपता गु द् ॥ त्
ु हीच आतां माझ स्व ॥ कचा संसार शम्या ्ा् ॥ पुरकलर स्व लटकं
॥७९॥
्याध ब ल रमक न ॥ आतां कधीं मी शश्पद पा्न ॥ तं अक्मात आलं व्मान ॥ शश्गण
बसल ्या्री ॥१८०॥
Adhyaay 02
पंच्दन दशभज
ु ॥ ्यारांबर नसल महाराज ॥ अ्बत
ु तयांच तज ॥ ददतचरामाजी न समाय
॥८१॥
दद्य ्ा्यं ्ाजव्ती कक्नर ॥ आलाप कररती व््याधर ॥ दद्य सुमनांच संभार ॥ सुरगण ््यं
्षवती ॥८२॥
मग
ृ पा्लीं दद्य शरीर ॥ ्याध करी सा्टांग नम्कार ॥ मुिं ्हण जयजय शश् हर हर ॥ तं
शरीरभा् पालटला ॥८३॥
पररसीं झगडतां ल ह ह य सु्णव ॥ तस ्याध झाला दशभुज पंच्दन ॥ शश्गणीं बहुत राथन
ूव ॥
दद्य व्मानीं बसव्ला ॥८४॥
मग
ृ ं पा्लीं दद्य शरीर ॥ तींही व्मानी आ ढलीं समर ॥ ्याधाची ्तनु त ्ारं ्ार ॥ कररती
सुरगण स्वही॥८५॥
्याध नला शश्पदारती ॥ तारामंडळी मग

ृ राहती ॥ अ्यावप गगनीं झळकती ॥ जन पाहती स्व
ड ळां ॥८६॥
स्य्ती दयर्निाणी ॥ रसभररत ब शलला शलंगपुराणीं ॥ तं स्जन ऐक त ददनरजनीं ॥

र्मानंदक ननयां ॥८७॥
ध्य तं शश्राबररत ॥ र्णं पातक दनध ह त ॥ ज हं पठण कररती सा्चच्त ॥ ध्य पु्य्ंत
नर तचच ॥८८॥
स्जन र त ननजवर स्य ॥ राशन कर त शश्लीलामत

ृ ॥ ननंदक असुर कुतककव बहुत ॥ ्यांसी
रा्त कचं हं ॥८९॥
कलासनाथ र्मानंद ॥ तयांच पदक्हार सग

ु ंध ॥ तथं रीधर अभंग ष्पद ॥ ं जी घालीत
शश्नामं ॥१९०॥
शश्लीलामत
ृ रंथ रचंड ॥ ्कंदपुराण र्म ्तरिंड पररस त स्जन अिंड ॥ ्व्तीया्याय ग ड
हा ॥१९१॥
॥ रीसांबसदाशश्ापवणम्तु ॥
Adhyaay 03
अ्याय तिसरा
रीगणशाय नमः ॥
जय जय शशव मंगलधामा ॥ तनजजन दयआरामा ॥ चराचरफलांकििरम

ु ा ॥ नामाअनामािीि िं ॥१॥
इंददरावरभगगनीमनरं जना ॥ षडा्यजनिा शफरी्वजदहना ॥ र्मानंदा भालल चना ॥ भवभंजना

रिपुरांििा ॥२॥
ह शशव स्य जाि वामघ रा ॥ ि्पु षा ईशान ई्वरा ॥ अधधनारीनट्वरा ॥ गगररजारं गा गगरीशा
॥३॥
गंगाधरा भ गगभषणा ॥ सवध्यापिा अंधिमदध ना ॥ परमािीिा तनरं जना ॥ गुणियववरदहि िं ॥४॥
ह पय:फनधवल जग्जीवना ॥ ्वविीया्यायीं िृपा ि न ॥ अगाध सरु स आ्यान ॥

शशवरारिमदहमा वणधववला ॥५॥
यावरी िसा िथची रचना ॥ वदवीं पंचमि

ु ु ट पंचानना ॥ श निाददिां मुतनजनां ॥ सि सांग
नशमषारणयीं ॥६॥
इ्वािुवंशीं महाराज ॥ शमिसहनामं भभुज ॥ वदशा्िसंप्न सिज ॥ दस

ु रा रिड जा प्
ृ वीवरी ॥७॥
पि
ृ नावसनंि न ॥ घािलं उवीसी पालाण ॥ रिापसयध उगवला पर्ण ॥ शिभ
ु गणं मावळलीं ॥८॥
ि एिदां मग
ृ या्याजंि न ॥ तनघाला धुरंधर चम घऊन ॥ घ रांदर रवशला वववपन ॥ िं सावजं
चहं िडन ऊठलीं ॥९॥
्यार वि
ृ रीस वनिसरी ॥ मग
ृ मग
ृ ी वनग वानर वानरी ॥ शशिजिि
ुं ां्या हारी ॥ संहारीि
नप
ृ वर ॥१०॥
चािि मयर िदि ॥ ि्िरीिुरं ग जवाददरिडालि ॥ निुल राजहं स चरवाि ॥ पषी ्वापदं धांविी
॥११॥
नप
ृ माररल जीव िहुवस ॥ ्यांि एि माररला राषस ॥ महाभयानि िामस ॥ गिराण ह ऊतन
पडडयला ॥१२॥
्याचा िंधु परम दा ण ॥ ि लषषिा झाला दरु न ॥ मनीं िाप्य ि्पन ॥ ्हण सड घईन
िंधचा ॥१३॥
शमिसह पािला ्वनगरास ॥ असुरं धररला मानववष ॥ िृ्णवसनव््टि ववशष ॥ दवी ्िंधीं
घऊतनयां ॥१४॥
नप
ृ ासी भटला यऊन ॥ ्हण मी सपशा्िीं परम तनपण
ु ॥ अ्न शािा सव
ु ास िरीन ॥ दख न
सुरनर भलिी ॥१५॥
Adhyaay 03
रायं ठववला पािसदनीं ॥ ्यावरी वपितृ िथी लषुनी ॥ गु वशस्ठ घरालागुनी ॥ नप

ृ र्ठं आणणला
॥१६॥
भ जना आला अ्जजनंदन ॥ ि राषसं िाप्य्म न ॥ शािांि नरमांस शशजवन ॥ ऋषीस

आणन वादिलं ॥१७॥
रििालञानी वशस्ठमुनी ॥ सिळ ऋषींमाजी शशर मणी ॥ िाप्य सिळ जाणन

ु ी ॥ शमिसह
शावपला ॥१८॥
्हण िं वनीं ह ई राषस ॥ जथं आहार न शमळ तन:शष ॥ मी रा्मण मज नरमांस ॥ वादिलं
िसं पावपया ॥१९॥
राव ्हण मी नणं सवधथा ॥ ि लावा सपशा्िीं जाणिा ॥ िंव ि पळाला षण न लगिां ॥
गु्ि पं वना आपु्या ॥२०॥
राव ि पला दा ण ॥ ्हण मज शावपल िाय िारण ॥ मीही िुज शापीन ्हण य ॥ उदि िरीं
घिलं ॥२१॥
िंव रायाची पटराणी ॥ मदयंिी नामं पुणयखाणी ॥ पं िवळ लावणयहररणी ॥ चािुयध उपम जवीं
शारदा ॥२२॥
मदयंिी ्हण राया ॥ दरृ्टीं पाहं ववचा तनयां ॥ शश्यं गु सी शापावया ॥ अगधिार नाहीं सवधथा
॥२३॥
गु सी शाप दिां तनधाधरीं ॥ आपण नरि भ गाव ि्पवरी ॥ राव ्हण चिुर सुंदरी ॥ ि ललीस
साच िं ॥२४॥
्हण हं उदि खालीं टािं जरी ॥ िरी पीि न वपि द्ध ह य धररिी ॥ मग आप्
ु यागच रपदांवरी
॥ जल टािी शमिसह ॥२५॥
िं जानुपयधि चरण ॥ दग ्ध झालं िृ्णवणध ॥ िु्ठ भरला मग िथन ॥ ि्माषपाद नाम ्यांचं
॥२६॥
वशस्ठं जाण तन व्ृ िांि ॥ रायासी उ:शाप दि ॥ ्हण ्वादशवषी ह सील मु्ि ॥ यसी ्व्थाना
आप्
ु या ॥२७॥
गु पावला अंिधाधन ॥ मग ि्माषपाद राषस ह ऊन ॥ षुधारांि तनशशददनी ॥ वनीं भषी जीव

सवध ॥२८॥
परम भयानि असुर ॥ ववशाळ दह िपाळी शंदरु ॥ ववराळ वदन िाहर शुर ॥ दं िदािा वािशलया
॥२९॥
जीव भषषल आसमास ॥ वनीं दहंडिां ि राषस ॥ एि रा्मणिुमर ड ळस ॥ ्वादश वषी दणखला
॥३०॥
Adhyaay 03
सवे ्याची ललना गचमणी ॥ द घं रीडिी ि िुिं वनीं ॥ िंव ि रा्मणपुि राषसं ध नी ॥
भषावया शसध झाला ॥३१॥
िंव ्याची वध िािुळिी यि ॥ अर िं शमिसह राजा पुणयवंि ॥ ग रा्मणरतिपाळि स्य ॥

माझा िांि मा ं नि ॥३२॥
गडिडां ल ळ सुंदरी ॥ ि णाभािी पदर पसरी ॥ सवगच जाऊतन चरण धरीं ॥ स डी झडिरी पति
माझा ॥३३॥
पिीस भषं नि राजंरा ॥ मह्पाप घऊं नि एिसरा ॥ ्वगधमागध िरी चिुरा ॥ िसा पावसी
अंििाळीं ॥३४॥
ऐसी ि णा भाकििा िाशमनी ॥ तनदध य भषषला िच षणीं ॥ अ््थपंजर टािनी ॥ तियपि

ु ं ददधला
॥३५॥
िंव िी दःु ख ि नी ॥ आर शं िपाळ वपटी धरणीं ॥ म्ृ ्ििा घऊतन घाली वदनी ॥ ि ण वनीं
सांवरी िीिं ॥३६॥
मग तिनं शाप दीधला रायािं ॥ ज अल ट ववगधहररहरािं ॥ ्हण दमयंिी संगसुरि ॥ राण जाईल
िगच षणीं ॥३७॥
ि ण एि ्िीचा संगस हळा ॥ िज

ु न घड र चांडाळा ॥ ऐसा शाप वद तन ि वळां ॥ ि्या ग ळा
अ््थ पिी्या ॥३८॥
िा्िाळ रवशली अ्नी ॥ इिड ्वादशवषी शापमु्ि ह ऊनी ॥ राव ्वनगरा यऊनी ॥ विधमान
सांग ््ियशीं ॥३९॥
यरी िपाळ वपटी आर शं ि न ॥ ्हण झालं वंशखंडन ॥ पिीसी ्हण र्मचयध ध न ॥ राण
आपुला रषीं िां ॥४०॥
अतनवार अ्यंि मन ॥ न िरी ि ण ््ियशीं संभाषण ॥ खददरांगाराची सज आजपासन ॥ झाली

िुजलागी जाण पां ॥४१॥
परम िळमळी राजंर ॥ जसा सांपळा िंडडला ्यार ॥ िीं महाभुजंगाच दं ि समर ॥ पाड तन
गा डी दीन िरी ॥४२॥
िीं नाशसिीं वसण घालन ॥ महावष

ृ भ िररिी दीन ॥ िीं वनीं तनरं िुश वारण ॥ ध तन षीण
िररिी मग ॥४३॥
िसा ि्पाषपद भप ॥ ह ऊतन रादहला दीन प ॥ पुिं रिाशावया िळदीप आपण धमधशा्ि पाहािस
॥४४॥
िथीच पाह तन रमाण ॥ वशस्ठं मदयंिीस भ ग दऊन ॥ अम घ वीयध पडिां पणध ॥ दद्य पि
ु
जाहला ॥४५॥
Adhyaay 03
िणं पि
ु ं वंश चाशलला ॥ अस ि राव मग
ृ यस तनघाला ॥ यथारणय िथा गह
ृ वाट नप
ृ ाला ॥ भ ग
्य्जल सवधही ॥४६॥
मनांि मन जवविार उठि ॥ ववविांिुशं िामइभ आव ि ॥ ्हण ्िीस वध्य मज म्ृ यु ॥ िं

िमध सहसा न िरावं ॥४७॥
आपुली िमधगिी गहन ॥ रा्िन ववगचि दा ण ॥ दवावरी िाय ि ल ठवन ॥ भ ग्याववण न

सुटगच ॥४८॥
ऐसा राव उदासयु्ि ॥ वनीं दहंडिा मागं पहाि ॥ िं वपशाच भयानि अ्यंि ॥ रायापाठ ं उभं
सदा ॥४९॥
दं प्य पवी माररलीं ॥ िी र्मह्या पाठ सी लागली ॥ राजा िीथे दहंडिा सिळीं ॥ परी िदािाळीं
न स डी ॥५०॥
न स डी ्व्नीं जागि
ृ ींि ॥ महाववराळ दांि िरिरां खाि ॥ रायं रिं िलीं िहुि ॥ दान दि
िहुसाल ॥५१॥
ऐसा दहंडिां राव भागला ॥ शमथुलानगरासमीप आला ॥ वनरी दखिां आनंदला ॥ परी र्मह्या
पाठ सी उभी ॥५२॥
वष
ृ लागल िहुि ॥ आरवष
ृ फळभारं ड लि ॥ प फळी रािांजन ववरा्जि ॥ िळी नारळी खजुरध रया
॥५३॥
चंपि जाई जुई मालिी ॥ म गर पु्नागराज शवंिी ॥ मलयागर िृ्णागर जािी ॥ जपा िरवीर
ि ववदार ॥५४॥
वड वपंपळ औदं ि
ु र ॥ पाररजािि ििुळ दवदार ॥ िवप्थ रि्व अंजीर ॥ अजुन
ध वपचम
ु द
ं िदं ि ि
॥५५॥
ऐशसया वनामाजी नप
ृ िी ॥ षणएि पावला ववरांिी ॥ परी ि पाठ सीं पापमिी ॥ र्मह्या उभी
अस ॥५६॥
िं उगवला भा्यवासरमणी ॥ िीं तनधान ज ड रं िालागुनी ॥ िीं षुगधिापि

ु ं उचंिळ नी ॥ षीर््ध
जसा पािला ॥५७॥
िीं मरतियां्या मुखांि ॥ अि्माि घािलं अमि

ृ ॥ िीं गचंिार्िासी रा्ि ॥ गचंिामणी जाहला
॥५८॥
िसा िापशसयांमाजी मुिुटमणीं ॥ शश्यमांदी सव घऊनी ॥ महाराज िप्वी ग िममुनी ॥ िय

्थानीं पािला ॥५९॥
रायं घािलं ल टांगण ॥ दाटला अ्टभावंि न ॥ उभा ठािला िर ज डन ॥ िरी ्िवन रीिीनं
॥६०॥
Adhyaay 03
सहज ह िां संिदशधन ॥ पापं संहारिी संपणध ॥ िं ववल किसी जरी िृपा ि न ॥ िरी रं ि
सह्िनयन ह य ॥६१॥
यावरी ि महाराज ग िम ॥ ि्माषपादा पुस िुशलषम ॥ रा्य रा्रज रजा अमा्य परम ॥
सख
ु ंि न नांदिी िीं ॥६२॥
रा्मण षरिय व्य शर ॥ ्वधमध आचरिी िीं समर ॥ पशु सवि पुि िलि ॥ सम्ि सुख प
आहि िीं ॥६३॥
राव ्हण आपुल िृपि न ॥ सम्ि आहि षमि्याण ॥ परं िु आलासी वाटिं द ु न ॥ आनंदघन
ददसि सी ॥६४॥
ि्
ु या दशधनं मज वाट स्वर ॥ र्मह्या दर ह ईल समर ॥ मग पवधिमध आपल
ु ं द्
ु िर ॥
ऋषीरिी तनवददलं ॥६५॥
ग िम ्हण परम पववि ॥ भिलास ग िणधषि ॥ िथतन मी आल अपार ॥ मदहमा िथींचा न

वणधवं ॥६६॥
ॐिार पं िलासनाथ ॥ भवानीसदहि िथं नांदि ॥ सुर असुर कि्नर सववि ॥ अधधमािापीठ जं
॥६७॥
्या ग िणंच शशवदशधन ॥ र्माददिां दल

ु भ
ध जाण ॥ िथं इंददरसदहि जनादध न ॥ िप गहन आचरि
॥६८॥
ि दटसयाधची रभा ॥ मड
ृ ानीसदहि शशव उभा ॥ िव्यगभीचा पणध गाभा ॥ िथींची श भा न वणधव
॥६९॥
इंर सनिाददि र्मपि

ु ॥ िथंगच व्िी अह राि ॥ जथींच पाषाण ि वर ॥ समर तनजधर अविरल
॥७०॥
स्यविी दयर्न ॥ जथं िरी अनु्ठान ॥ वशस्ठ भग

ृ जामद््य ॥ ग िणधषिीं सदा वसिी ॥७१॥
पहावया मड
ृ ानीनायि ॥ मंडपघसणी ह िस दख ॥ नारद िि
ुं गायि ॥ जथं गािी शशवलीला
॥७२॥
ग िणाधभ विं समर ॥ उभ अखंड दवांच भार ॥ मख

ु ं गजधिी शशवहरहर ॥ आनंद थ र ह िस ॥७३॥
ऋवष िररिी वदघ ष ॥ अ्टनातयिांचं न्ृ य ववशष ॥ कि्नरगंधवध गायि सुरस ॥ ि षवविी
महशािं ॥७४॥
िं अति उ्िम ्थान ॥ िज मय रिाश गहन ॥ नाना वष

ृ लागल सघन ॥ िलासभुवन र्यष
॥७५॥
शर
ु शसंहासन लखलणखि ॥ चारी ्वारं मणणमयखगचि ॥ ऐराविा ि अमरनाथ ॥ पवध्वारी
ति्ठिस ॥७६॥
Adhyaay 03
दषषणस रषी सयधनद

ं न ॥ प््चमसी वा णीरमण ॥ उ्िरसी वरवण ॥ राणशमि शशवाचा ॥७७॥
िपरध ग र भवानीसदहि घवघवीि िजं ववरा्जि ॥ भिलास साषाि माहर संिसाधिांचं ॥७८॥
्या मिंच िराव ्यान ॥ ्याभ विं महाशस्दीचं पजन ॥ ्याभंविं िा्यायनी आवरण ॥
अ्टभरव प्जज ॥७९॥
्वादश शमि एिादश र ॥ िथंगच वसिी अह राि ॥ अ्टवसु दद्पाळ समर ॥ ज ड तन िर उभ

िथं ॥८०॥
अ्टशस््द नवतनगध िर ज डनी ॥ अखंड आरागधति वपनािपाणी ॥ रायास ्हण ग िममन

ु ी ॥
मीही वसिं सदा िथं ॥८१॥
वरिड षिीं लष व षं जाण ॥ िप आचरला तनवाधण ॥ ग िणी एिददन ॥ ह य रस्न सदाशशव

॥८२॥
अमावा्या संरांति स मवार ॥ रद ष पवधिाळ शशववासर ॥ समुर्नान िररिां समर ॥ फळ ह य

सिळ िीथाधचं ॥८३॥
रावण िंु भिणध रिशभषण ॥ याहीं पवी िल िथं अन्ु ठान ॥ िं तनवाधणशलंग दशानन जाण ॥
िलासाहतन आणणलं ॥८४॥
गणशं ्थावपलं िं शलंग ॥ ऋवष ्हणिी सिािं िथा सांग ॥ ऐिावया लीला सुरंग ॥ रवण वाट
पाहिी ॥८५॥
यावरी सि व्िा तनपण

ु ॥ रावणमािसी ििसी अशभधान ॥ िी तन्य शलंगपजनाववण जाण ॥
उदि राशन न िरीच ॥८६॥
पंचधा्यांचं वप्ट ि न ॥ शलंग िरी िामना ध न ॥ ्हावं रावणाचं ि्याण ॥ जय संपणध रा्ि
्हावा ॥८७॥
शरं तिचं शलंग नऊन ॥ समुरीं टाकिलं ्वषंि न ॥ ्यालागी रािंददन ॥ रावणमािा अ्न न घ
॥८८॥
रावण ्हणं मािलागन ॥ मी मु्य आ्मशलंग आणणिं जाऊन ॥ िलासारिी ्ववपंचवदन ॥ जािा
झाला साषपं ॥८९॥
िप आचरला दा ण ॥ ज चि:
ु ष््टिलारवीण ॥ जणं वदांची खंड ि न ॥ सारासार तनवडडलं
॥९०॥
चि:
ु दध शवव्यापारं गि ॥ शशवासी आवड अ्यंि ॥ दशमख
ु ं गायन अ ि
ु ॥ िलं ्याणं ्वामीपि
ु ं
॥९१॥
Adhyaay 03
आपुलं शशर छदतन ्वह्िं ॥ शशरां्या िंिी ि तन ्वरयु्ि ॥ दशमुख गाि रमभररि ॥
उमानाथ संि ष जणं ॥९२॥
राग उपराग भायाधसदहि ॥ म्छध ना शरीर िंवपि ॥ स्ि्वर िाल संगीि ॥ शा्िरमाण गािस
॥९३॥
ग्यप्यरचना नाना िळा ॥ गीि रिंध अखंड नाममाळा ॥ गािां रीिीनं शशवशलला ॥ शंभु ि षला
अ ि
ु ॥९४॥
्हण रस्न झालं दशमुखा ॥ इ््छि माग िुज वरय जं िां ॥ दशि्वयनयन ्हण िामांििा
॥ आ्मशलंग मज दई ॥९५॥
या रिभव
ु नांि ज संद
ु र ॥ ऐसी ललना दई सि
ु ु मार ॥ ऐिन संि षला िपरध ग र ॥ भ ळा
उदारचरविी ॥९६॥
ि दट चंरसयाधची रभा पणध ॥ ऐसं शलंग िांदिलं दयांिन ॥ िीं र्मानंदरस मुर न ॥ दद्य शलंग
ओतिलं ॥९७॥
सह्ि िालसयध न पविी सरी ॥ ऐसी रभा पडली दशददशांिरीं ॥ ददधलं रावणाच िरीं ॥ जं
अि्यध र्माददिां ॥९८॥
जं मुतनजनांचं ्यय ्यान ॥ जं सनिाददिांचं दविाचधन ॥ वद शा्ि पुराण ॥ दद्यशलंग वणणधिी

॥९९॥
जं रिगुणािीि परर्म ॥ जं अर अ्जि अनाम ॥ स््चदानंद तनवाधणधाम ॥ य गी आराम पाविी

जथं ॥१००॥
अनंि र्मांड ववगचिं ॥ जणं रगचलीं इ्छामािं ॥ ्यािारणं भांडिी वदशा्िं ॥ िं दद्य शलंग
पुरािन ॥१॥
िं शलंग रावण हािीं घऊन ॥ ्हण ह रिल चन रिद षशमन ॥ लावणयसागरींचं तनधान ॥
रिभुवनसद
ुं र ललना द ॥२॥
जी अपणेची अपररतिमा ॥ ऐसी दई मज सवो्िमा ॥ स््चदानंद पणधर्मा ॥ नामाअनामािीि िं

॥३॥
शशव ्हण इची रतिमा ववशष ॥ तनमध न शि ववधीश ॥ भ ळा चरविीं महश ॥ ्हण हगच नई
अपणाध िं ॥४॥
रावणं अव्य ्हण नी ॥ ्िंधीं घिली ्िंदजननी ॥ दद्यशलंग हािीं घऊनी ॥ लंिानाथ चाशलला
॥५॥
दषषणपंथं जािां स्वर ॥ गजि्जल सिळ सरु वर ॥ गजानन ्िंद वीरभर ॥ नंददि्वर
िळमळिी ॥६॥
Adhyaay 03
्हणिी ह सदाशशव रिनयन ॥ हं िसं िुझं उदारपण ॥ भवानी िसलासी दऊन ॥ पंचवदन हांसिस
॥७॥
्हण तियचा िवारी विंु ठनाथ ॥ ि धांवल आिां ्नहभररि ॥ इिड भवानी ्िवन िरीि ॥ ह
प जिांि धांव वगीं ॥८॥
वाररजनयना इंददरावरा ॥ तनगमागमवं्या सुहा्यवरा ॥ ह नीलपय धरगािा ॥ धांव वगीं स डवी

मज ॥९॥
ह मधुिटभनरिमुरभंजना ॥ ह दशाविारधरा पीिवसना ॥ ह मदनांििमानसरं जना ॥ जनादध ना

जग्गु ॥११०॥
ह ि दटमन जिाि रीधर ॥ असरु मदध न परम उदार ॥ ऐसं ्िवन ऐििां सवे्वर ॥ ववर पं आडवा
आला ॥११॥
्हण ध्य ध्य ्ववपंचवदना ॥ ि ठं शमळववली ऐसी ललना ॥ दशमुख ्हण ह अपणाध ॥
सदाशशवं ददधली ॥१२॥
ववर ्हण खालीं उि न ॥ ्याहाळतन पाहं इचं वदन ॥ रावण पाहं िव ि िुलषण ॥ अ्यंि
िु प दणखली ॥१३॥
भंवयांस आंठ अमंगळ पणध ॥ वध

ृ गाल िसल दं िहीन ॥ गदगदां ववर हांस दखन ॥ टाि तन
रावण चाशलला ॥१४॥
मग रमाधवं िय ्थळीं ॥ ्थावपली मािा भरिाळी ॥ इिड असुर शशवाजवळी ॥ ्हण ्िी
अमंगळ िसी ददधली ॥१५॥
शशव ्हण स्य वचन ॥ ि िज

ु नाट प ि टाळीण ॥ अनंि र्मांड दावन ॥ सवंगच लपवील
ि्विां ॥१६॥
मग रीधरं आंगींची मळी िािन ॥ ्वह्िं तनशमधली पसंप्न ॥ मयासराच उदरीं जाण ॥ उ्प्न
झाली िगच प ॥१७॥
ति्या ्व पाची रिी ॥ नाहीं नाहीं रिजगिीं अंगी्या सुवासं धांविी ॥ िारवयचरं रीिीनं ॥१८॥
तिचं नाम मंद दरी ॥ तिची रिीमा नाहीं उवीवरी ॥ ववंशातिनिाच च्वरीं ॥ पटमदहषी पतिरिा
॥१९॥
मयासुर िरील ि्यादान ॥ वरी एि श््ि दईल आंदण ॥ स्िि टी मंिाचं गहन ॥ साम्यध अस
्जयमाजी ॥१२०॥
ि तनवाधण सांगािीण श््ि ॥ िज

ु रा्ि ह ईल लंिापिी ॥ महाशिवरी तनवाधणीं िी ॥ ररावी ्वां
स्य प ॥२१॥
Adhyaay 03
ऐसं ऐििागच रावण ॥ परिला शलंग घऊन ॥ पवध्थळासी आला जाण ॥ िं गजानन गाई राखी
॥२२॥
गजाननाचं ्िवन ॥ दव िररिी िर ज डन ॥ ्हणिी दद्यशलंग स डवन ॥ ्थापी अषयीं गणपिी

॥२३॥
ऐसा दवीं रागथधला एिदं ि ॥ िंव रावणासी मि लागलं िहुि ॥ पुिं पाऊल न घालवि ॥ चरफडीि
मिभरं ॥२४॥
भमीवरी शलंग न ठवावं ॥ ऐसं पवी सांगीिलं उमाधवं ॥ हािीं घऊतन लघुशि
ं सी िसावं ॥ हही िमध
अनगु चि ॥२५॥
िंव ि शस््दि्
ु दींचा दािा ॥ ववरवषं गाई राणखिां ॥ ्यासी लंिानाथ ्हण ि्विां ॥ शलंग हािीं
धरीं ह ॥२६॥
ववर ्हण लंिापिी ॥ मा्या गाई रान रानी पळिी ॥ ि्

ु या मुिशंिसी वळ कििी ॥ लागल हं न
िळ मज ॥२७॥
रावण ्हण न लगिां षण ॥ यिं मिशंिा ि न ॥ ववर ्हण िीन वळां िांहीन ॥ न यसी िरी
शलंग टािीन भमीवरी ॥२८॥
अव्य ्हण लंिापिी ॥ शलंग दि ववरा्या हािीं ॥ दर जाऊतन एिांिषषिीं ॥ लघुशंिस िसला
॥२९॥
अगाध गजमुखाचं चररि ॥ ज साषाि अविरला इंददरावर ॥ शशवउपासना िरावया पववि ॥ जाहला
पुि शंभचा ॥१३०॥
अस रावणासी मिाच पर ॥ ल टल न सांवरिी अतनवार ॥ एि घदटिा ल टिां इभवर ॥ हांि

फ डी गजोनी ॥३१॥
मा्या गाई ग्या दरी ॥ हं आपलं शलंग घं िरीं ॥ रावण न ि लगच तनधाधरीं ॥ ह्िसंििं थांि
्हण ॥३२॥
दस
ु री घदटिा झाली पणध ॥ हांि फ डी गजानन ॥ एवं घदटिा झा्या िीन ॥ िदावप रावण न
उठगच ॥३३॥
जसं पाखंडडयाचं िुमि ॥ न सरगच वाररिां पंडडि ॥ िसं रावणाचं मि न सर स्य ॥ पुनः एिदं ि
हांि फ डी ॥३४॥
राषसा आपुलं शलंग सांभाळीं ॥ ्हण तन ठववलं भमंडळीं ॥ अषय ्थावपलं िदािाळीं ॥ र्माददिां
उपटना ॥३५॥
प्
ृ वीसदहि अभंग ॥ एिगच झालं दद्य शलंग ॥ रावण धांवं सवग ॥ अश च अपववि र धभरं
॥३६॥
Adhyaay 03
शलंग उपदटिां डळमळी िंु शभनी ॥ महािळं दशमुख पाह उपट नी ॥ परी न उपड ियालागन
ु ी ॥
अखंड अभंग जाहलं ॥३७॥
गु्ि जाहला गजानन ॥ गाई प्

ृ वींि जािी लप न ॥ रावणं एि गाईचा िणध ॥ धांव तनयां धररयला
॥३८॥
ि ही न उपड ियालागन ॥ मग िथंगच िलं शलंगपजन ॥ ग िणधमहािळ्वर िथन ॥ नाम जाण

पडडयलं ॥३९॥
रावणमािा िथं यऊन ॥ ि तन्य िरी शशवपजन ॥ आददशलंग हं जाण न ॥ िररिी अचधन सुरऋषी
॥१४०॥
रावण िंु भिणध रिभीषण ॥ िथंच िररिी अन्ु ठान ॥ ्या्या िळं ि न ॥ दव ्जंकिल रावणं
॥४१॥
मयासर मंद दरी आणण श््ि ॥ दिा झाला रावणारिी ॥ लष पुि नाि गणिी ॥ सवा लष जयाचं
॥४२॥
इंर्जिाऐसा पुि ॥ अ्टादशाष दहणी वा्यभार ॥ जथीं्या अनु्ठानं अपार ॥ रावण पावला संप्िी
॥४३॥
ग िम ्हण राज ्िमा ॥ ऐसा ग िणीचा थ र मदहमा ॥ वणध न शि मघवा र्मा ॥ यणं आ्हां
िथतन जाहलं ॥४४॥
शमथुल्वरा्या यागािारणं ॥ आ्ही यि असिां ्वरनं ॥ अ ि

ु एि विधल िुजिारणं॥ िथा िगच
सांगि ॥४५॥
एि वष
ृ ्यर ध ववशाळ ॥ ्याखाली आ्ही िसलं सिळ ॥ िं एि चांडाळीण अमंगळ ॥ अति
अपववि दणखली ॥४६॥
सवधर गव््टि पणध ॥ ज्मांध गशलििु्ठ भरलं जाण ॥ किड पडल सवांगी व ्रण ॥ दग
ु ध
ं ी उठली
चहं िड ॥४७॥
र्िवपिी भर न ॥ ह्िपाद ि टं गली झड न ॥ परम िु््चि िुलषणा ॥ िचं अ्न उदि तियिं
॥४८॥
दं िहीन िणधहीन ॥ गभीच तियच गल ल चन ॥ िणध नाशसि झड न ॥ किड पडल िुचिगु चि ॥४९॥
अंगींचं चमध गलं झड न ॥ व्ि पडलं गळ न ॥ धुळींि ल ळ चांडाळीण ॥ पाप पवीचं भ गीि
॥१५०॥
तिचा मरणिाळ जवळी आला जाण ॥ वरिं पादहलं आ्हीं ववल िन ॥ िं शशवं धाडडलं दद्य
ववमान ॥ तियलागीं ्यावया ॥५१॥
Adhyaay 03
दशभज
ु पंचवदन ॥ शशवदि िसल च घ जण ॥ ि दटसयधिज ववराजमान ॥ रभा शशशसमान एिाची
॥५२॥
ि णी अ््निजं ववराजि ॥ भालचंर श शभवंि ॥ दद्य ववमान लखलणखि ॥ वा्यं वाजिी चिवु वधध
॥५३॥
अ्टनातयिा न्ृ य िररिी ॥ कि्नर गंधवध शशवलीला गािी ॥ ग िम ्हण ऐिं नप

ृ िी ॥ मग
ियांरिी पशसलं ॥५४॥
हं दद्य ववमान घऊन ॥ ि णाचं ि ं जािां उधरण ॥ ि ्हणि तिय चांडाळणीलागन ॥ शशवं
आणं पाठववलं तनजपद ॥५५॥
मग ्यां ियांसी पशु सलं ॥ इणं पवी िाय िप िलं ॥ मग ि शशवदि ि शलल ॥ पवधज्मींचा
व्ृ िांि ॥५६॥
पवी ििय नामा रा्मण ॥ ्याची ि्या सुशमिा जाण ॥ आप्

ु या संदयधगवेि न ॥ ि णासही
मानीना ॥५७॥
ही िाळपणीं ववधवा झाली ॥ िा णयमदं ्वधमध ववसरली ॥ जारिमध ि ं लागली ॥ िापं

शशिवव्या नायि ॥५८॥
िं ह जाहली गर दर ॥ ल ि तनंदा िररिी समर ॥ मग िापं िश ध तन स्वर ॥ िाहर घािलं

इयसी ॥५९॥
मग ही दहंडिां दशांिर ॥ ि णी एि सभा्य शुर ॥ ्याणं इिं ्िी ि न स्वर ॥ समर र्य
ओवपलं ॥१६०॥
िथं अप्यं झालीं िहुि ॥ ही अ्यंि म्यमांसी रि ॥ प्ु ट जाहली िहुि ॥ घणणधि ल चन
उघडीना ॥६१॥
शुर घव तन दासीदास ॥ गला षिीं िृवषिमाधस ॥ ह षुगधंि आठवतन मांसास ॥ श्ि घव तन

चाशलली ॥६२॥
म्यं माजली नुघडी ल चन ॥ हा ि्िगच आह ्हण न ॥ ग व्साच िंठ जाण ॥ पावपणी सुरी
घालीिस ॥६३॥
िं अटाहासं ओरडि ॥ गाई हं िर तन अनथध िरीि ॥ इण िंठ छद तन गह

ृ ांि ॥ व्स नलं ्वरनं
॥६४॥
ड ळ उघडतन पाह पावपणी ॥ मग ग व्स ओळणखलं ि षणीं ॥ ि्हा तिणं शशव शशव उ्चा नी ॥
्हण िरणी न िळिां िली ॥६५॥
मग अधधव्समांस भषन ॥ उरलं टािी िाहर नऊन ॥ ल िांि उठववलं पणध ॥ ग व्स माररलं
्यारानं ॥६६॥
Adhyaay 03
्यावरी ही िाळं म्ृ यु पावि ॥ िं यऊतनयां यमदि ॥ इयसी नलं मारीि ॥ जागचिी िहुि
तनदध यपणं ॥६७॥
िंु भीपािीं घाशलिी ॥ अशसपिवनीं दहंडवविी ॥ ि्िभमीवरी ल ळवविी ॥ ्िंभ िवटाळवविी ि्ि ज
िां ॥६८॥
गचिगु्िासी पुस सयधनद

ं न ॥ इचं िांही आह िीं नाहीं पुणय ॥ ि ्हण शशवनाम उ्चा न ॥
ग व्सवध इणं िला ॥६९॥
मग यमं ददधलं ल टन ॥ चांडाळय नींि पावली जनन ॥ गभांध िु्चल िुलषण ॥ वव्ठामिं भरली
सदा ॥१७०॥
्वानाचं उ््छ्ट भषी जाण ॥ िंव मायिापं गलीं मर न ॥ मग ही हािीं िाठ घऊन ॥ गांव गांवीं
दहंडिस ॥७१॥
िं शशवराि पवधिाळ लषन ॥ ग िणधषिापति संपणध ॥ यािा चाशलली घ ष गहन ॥ नानाववध

वा्यांचा ह िस ॥७२॥
शशवनामाचा घ ष अपार ॥ शशवभ्ि िररिी वारं वार ॥ ्यां्या संगं ही दरु ाचार ॥ चांडाळीही
चाशलली ॥७३॥
ग िणधषिा गली चांडाळी ॥ पडली भरिाळी्या दवळाजवळी ॥ ्हण मज अ्न ्यावं य वळीं ॥
िहुि पावपणी मी आहं ॥७४॥
हांिा फ डीि हाि पस न ॥ िं रदषषणा िररिी भ्िजन ॥ एिं रि्वपि नऊन ॥ तिच हािीं
घािलं ॥७५॥
िं रिदळ चांचप न पाहि ॥ मख

ु ीं घालावयाची नाहीं व्ि ॥ ्हण तन रागं शभरिावीि ॥ िं पडि
शशवशलंगावरी ॥७६॥
शशवरािीस उप षण ॥ रि्वदळ घडल शशवपजन ॥ शशवभ्िांसवं जागरण ॥ घडलं संपणध चांडाळीस

॥७७॥
शशवनामं गजधिी जन ॥ हही िरीि िसंगच ्मरण ॥ िी ही वडाखालीं यऊन ॥ पडली आह चांडाळी
॥७८॥
ऐसा तिचा पवधव्ृ िांि ॥ ग िमं सांगगिला सम्ि ॥ मग िी दद्य दह पाव तन िसि ॥
शशवववमानीं िधवां ॥७९॥
आपुलं पवधिमध आठवन ॥ ि ं लागली शशव्मरण ॥ मग शशवगणीं नऊन ॥ शशवपदीं ्थावपली

॥१८०॥
ग िम ्हण ऐि राया सादर ॥ िं ग िणाधरति जाई स्वर ॥ शशवरािीस पावधिीपरम्वर ॥

रिदळं ि तन अचीं िां ॥८१॥
Adhyaay 03
ऐसं ि ल तन ग िम मुनी ॥ गला जनिा्या यागालागन

ु ी ॥ ि्माषपाद िच षणीं ॥ ग िणधषिीं
पािला ॥८२॥
शशवरािीस दद्य शलंग ॥ शमिसहरायं प्जलं सांग ॥ अंिरी सरम अनुराग ॥ उमारं ग संि षला
॥८३॥
र्मह्यचं पािि ववशष ॥ जाऊतन राव झाला तनदोष ॥ िं िलासाहतन आददपु ष ॥ पाठवीि
दद्य ववमान ॥८४॥
ववमानीं िसल शशवगण ॥ परम िज्वी ददी्यमान ॥ अनंि ववजांच रस वपळ न ॥ मिी ओति्या
वाटिं ॥८५॥
अनंि वा्यं गजधिी एि वळां ॥ िणं रं गसरु ं ग दाटला ॥ दद्यसम

ु नां्या माळा ॥ वषधिी व तन
वंद
ृ ारि ॥८६॥
शमि ्रसह दद्य दह पाव न ॥ झाला दशभज

ु पंचानन ॥ इंरचंराददपदं ओलांडन ॥ नला शमरवि
शशवपदा ॥८७॥
स पिा मु््ि पाव न ॥ शशव पीं शमळाला आनंदघन ॥ ध्य शशवरारिरि पावन ॥ ध्य ग िणध
शशवमंददर ॥८८॥
ग िम ऋवष परम ध्य ॥ िणं इतिहास सांगगिला पावन ॥ ध्य र ि िु्हीं स्जन ॥ रवणीं
सादर िसलां ॥८९॥
मानससर वरव््टि ॥ मराळ जस ववराजीि ॥ िीं तनधानाभंवि सम्ि ॥ साधि जस िसिी

॥१९०॥
िरी पंडडि ि्
ु ही चिरु ॥ िम
ु च अवधान दद्यालंिार ॥ दव तन ग रवा रीधर ॥ र्मानंदि तनयां
॥९१॥
रीम ीमािटववलासा ॥ र्मानंदा आददपु षा ॥ रीधरवरदा िलासववलासा ॥ िथारस वदवीं पुिं

॥९२॥
रीशशवलीलामि
ृ रंथ रचंड ॥ ्िंदपुराण र्म ्िरखंड ॥ पररस ि स््न अखंड ॥ ितृ िया्याय
ग ड हा ॥१९३॥
॥ रीसांिसदाशशवापधणम्िु ॥
Adhyaay 04
अ्याय चवथा
धराधरं रनंदिनीमानससर वर ॥ मराळ उिार क्परू ग र ॥ अग्य गुण अ्ार ॥ तुझ व्णूती सवूिा
॥१॥
न कळ जयाचं मपळ म्य अवसान ॥ आ्णचच सवूकताू कारण ॥ क ठं रगटल जयांचं आगमन ॥
ठाई न ्ड र्मादिकां ॥२॥
जाण नन भकतांच मानस ॥ तथंचच रगट जग्ननवास ॥ यचववषयीं सपतं इनतहास ॥ श नकादिकांरनत
सांचगतला ॥३॥
ककरातिशींचा राजा ववमशून ॥ ्रम रता्ी शरभ

ु ंजन ॥ मग
ृ या करीत दहंसक िा ण ॥ म्यमांसी
रत सिा ॥४॥
चतव
ु णाू्या ्ररया भ गीत ॥ ननिू य अधमंचच वतूत ॥ ्री शशवभजनीं अस रत ॥ ववधीनं ्प्जत
नन्य शशवासी ॥५॥
्याच ्ररयचं नाम कुमु्वती ॥ ्रम चतुर गुणवती ॥ ्तीरनत ्ुस एकांतीं ॥ का््यरीती
टाक ननयां ॥६॥
्हण शशवरत आचरतां बहुवस ॥ शशवरारर स मवार रि ष ॥ गीत न्ृ य रवयं कररतां ववशष ॥
शशवलीलामत
ृ व्णूतां ॥७॥
ि षही घडती त्
ु हां्ासन
प ॥ इकड शशवभजनीं सावधान ॥ मग त राजा ववमशून ॥ वतूमान सांग
्ुरातन ्ं ॥८॥
मी ्व
प ी ्ं्ानाम नगरीं ॥ सारमय ह तं संि
ु री ॥ तं माघ व्य चति
ु ू शी शशवरारीं ॥
शशवमंदिरासम र आलं ॥९॥
शशव्पजा ्ादहली समरत ॥ ्वारीं उभ ह त राजित

प ॥ नतंहीं िं ड माररतां ्वररत ॥ स्य ्ळत
रिषिणा करीं ॥१०॥
आणीक आलं ्रत नी ॥ बशलव्ंड रा्त ह ईल ्हण नी ॥ मागुती िाटाववतां ्यांनी ॥ रिषिणा
क्या शशवसिना ॥११॥
मागुती बसलं यऊन ॥ तंव नतंहीं र धं माररला बाण ॥ ्यां शशवशलंग ्ुढं लिपन ॥ तथंचच राण
स डडला ॥१२॥
्या ्ु्यकमेक न ॥ आतां राजिह ्ावलं जाण ॥ ्री ्वानाच ि्ु ट गुण ॥ नाना ि ष आचरं
॥१३॥
Adhyaay 04
कुमु्वती ्हण तु्हांसी ्पवञ

ू ान ॥ तरी मी क ण ह तं सांगा मजलागपन ॥ मग त ब ल ववमशून
॥ कं् ती ह तीस ्व
प ी तपं ॥१४॥
मांस व्ंड नता मुखीं ध न ॥ ्ाठी लागला ्िी ्यन ॥ शशवालयास रिषिणा तीन ॥ क न
बसलीस शशखरीं ॥१५॥
तपं रमलीस अ्यंत ॥ तुज ्यन्िी मारीत ॥ शशवसिनासम र शरीर ्डत ॥ ती राणी स्य
झालीसं तपं ॥१६॥
मग कुमु्वती ्हण रायास ॥ तपं ररकालञानी ्ु्य्ु ष ॥ तु्ही आ्ही जाऊं क ्या जनमास ॥
सांगा समरत व्ृ तांत हा ॥१७॥
यावरी त राव ्हण ॥ ऐकं मग

ृ नर इभगमन ॥ शसंधि
ु शीचा न्
ृ इंिव
ु िन ॥ ह ईन ्दु ढशलय जनमीं
मी ॥१८॥
तपं जयानामं राजकनया ह सी ॥ मजलागीं राजस वररसी ॥ नतसर जनमीं स रा्रराव नमंसी ॥ ह ईन
स्य गुणसररत ॥१९॥
तपं कशलंगकनया ह ऊन ॥ मज वररसी स्य जाण ॥ च थ जनमीं गांधारराव ह ईन ॥ तपं मागधकनया

ह ऊन वररसी मज ॥२०॥
्ांचव जनमी अवंतीराज ॥ िाशाहूकनया तपं ्ावसी मज ॥ सहाव जनमीं आनतू्नत सहज ॥ तपं
ययानतकनया गुणवती ॥२१॥
सातव जनमीं ्ां्यराजा ह ईन ॥ तुं ् राजकनया वसुमती ्पणू ॥ तथं मी बहुत ्याती क न ॥
शरु िं डीन शशवरता्ं ॥२२॥
महाधमू वाढवीत ॥ जनम जनमीं शशवभजन करीन ॥ मग ्या जनमीं ्र

ु ास राजय िऊन ॥ त्ास
जाईन महावना ॥२३॥
शरण ररघन अगरतीस ॥ शविीिा घऊनन ननिोष ॥ शुभविन तुजसमवत कलास ॥ ्ि ्ावन
ननधाूरं ॥२४॥
सपत ्हण श नकादिकांरती ॥ नततक

ु ही जनम घव नन त भप्ती ॥ र्मव्ता ह ऊनन अंती ॥ अिय
शशव्ि ्ावला ॥२५॥
ऐसा शशवभजनाचा मदहमा ॥ वणपू न शक रदु हण सुरामा ॥ विशाररांसी सीमा ॥ न कळ जयाची

वणाूवया ॥२६॥
ऐकपनन शशवगुणकीतून ॥ स्गि न ह य जयाचं मन ॥ अरुधारा नयन ॥ जयाच किा न वाहती

॥२७॥
चधक् ्याचं ्जणं चधककमू ॥ चध्वव्या चधवधमू ॥ त वांच नन काय अधम ॥ िरु ा्मा ्यथू संसारी
॥२८॥
Adhyaay 04
ऐक शशवभजनाची थ री ॥ उजजनयनीनामं महानगरी ॥ राव चंरसन राजय करी ॥ नयायनीतीक ननयां

॥२९॥
जय नतशलंग महाकाळ्वर ॥ ्याच भजनीं रत न्

ृ वर ॥ शमर एक नाम म्णभर ॥ राणसखा रायाचा
॥३०॥
शमर चतुर आ्ण ्ववर ॥ िशशक सवूञ ियासागर ॥ शश्य भाववक आ्ण उिार ॥ ्व
प स
ू ुकृत रा्त
ह य ॥३१॥
गदृ हणी सुंिर आ्ण ्नतरता ॥ ्ुर भकत आ्ण सभावयता ॥ ्य्ु ्नन आ्ण सुरस वकता ॥ ह य
ववशष सुकृत ॥३२॥
दि्य दहरा आ्ण ्ररस ॥ मक

ु ताफळ सढ
ु ाळ सरु स ॥ व्ता ञानी गु त चच ववशष ॥ हं अ्व
प ू
ररभुवनीं ॥३३॥
ऐसा त राव चंरसन ॥ शमर म्णभर अनत सुजाण ॥ तणं एक म्ण दिधला आण न ॥ चंडककरण
िस
ु रा ॥३४॥
अ्टधांतुंचा ह तां र्शू ॥ ह य चामीकर बावनकस ॥ स्ू्यारतरकरवास ॥ रा्रांत नस ्याकररतां

॥३५॥
्या म्याचं ह तां िशून ॥ सवू र ग जाती भरम ह ऊन ॥ िशु भूि श क अवषूण ॥ िारर्य नाहीं
नगरांत ॥३६॥
त कंठी बांचधतां रकाशवंत ॥ राव दिस जसा ्ु हपत ॥ समरांगणी जय अ त

ु ॥ न य अ्यश
कालरयीं ॥३७॥
ज करावया यती वर ॥ त आ्णचच ह ती राणशमर ॥ आयरु वय ऐ्वयू अ्ार ॥ चढत चाशललं

न्
ृ ाचं ॥३८॥
भप् त सवूगुणी वरर्ठ ॥ कीं शशवभजनी गंगचा ल ट ॥ कीं वववकभावर्नांचा मुकुट ॥ समुर
सुभट चातुयाूचा ॥३९॥
कीं वरावयसर वरींचा मराळ ॥ कीं शांनतउ्यानींचा त्रवी ननमूळ ॥ कीं ञानामत
ृ ाचा ववशाळ ॥
कप्चच काय उचंबळला ॥४०॥
ऐ्वयू वाढतां रबळ ॥ ्वष कररती ््

ृ वीच भप्ाळ ॥ म्ण मागं ्ाठववती सकळ ॥ र्धाू बळं
वाढववती ॥४१॥
बहुतांशस अस्य झालं ॥ अवनीच भपभुज एकवटल ॥ अ्ार िळ घव नन आल ॥ वदढलं नगर रायाचं
॥॥४२॥
इंदिरावर कमलिलनयन ॥ ्याच कंठी क रतभ

ु जाण ॥ कीं मड
प ानीवरम ळी र दहणीरमण ॥
रकाशघन मणी तसा ॥४३॥
Adhyaay 04
त मणी आ्हांशस ि ्वररत ॥ ्हण नन न्

ृ ांनीं ्ाठववल ित
प ॥ मग राव ववचारी मनांत ॥ कसा
अनथू ओढवला ॥४४॥
थ र वरतच
पं संरहण ॥ तंचच अनथाूशस कारण ॥ जयाकारणं जं भपषण ॥ तंचच वविष
प ण ् ह य ॥४५॥
अनत ् अनतधन ॥ अनतवव्या अनतरीनत ्ण

प ू ॥ अनतभ ग अनतभष
प ण ॥ वव्नाशस कारण तं चच ह य
॥४६॥
ब ल राव चंरसन ॥ मणी जरी ्यावा यांलागन

प ॥ तरी जाईल िार्ण ॥ युध िा ण न करव
॥४७॥
आतां रवामी महाकाळ्वर ॥ क णाशसंधु क्परू ग र ॥ ज िीनरिण जगिध

ु ार ॥ वर्ंजर भकतांसी
॥४८॥
्यासी शरण जाऊं य अवसरीं ॥ ज भकताकाजकवारी ॥ ज रर्ुरांतक दहमनगकुमारी ॥ राणव्लभ

जगिा्मा ॥४९॥
्पजासामरी शसध क न ॥ शशवमंदिरीं बसला जाऊन ॥ सकळ चचंता स डपन ॥ ववचधयुकत ्पजन
आरं शभलं ॥५०॥
बाहर सना घऊनन रधान ॥ यध

ु कररती शशव रम न ॥ महायंराच नगराव न ॥ मार ह ती अननवार
॥५१॥
सवू चचंता स डपनन चंरसन ॥ चंरचपड आराधी रीतीक न ॥ करी र तशमचरत ्यंबक्ज
प न ॥
मानस्यान यथाववचध ॥५२॥
बाहर झुंजती ््
ृ वीच भप्ाळ ॥ ्री चचंतारदहत भप्नत रमळ ॥ िव्वारी वा्यांचा क्ल ळ ॥
चतवु वूध वा्यं वाजताती ॥५३॥
राव करीत महा्ज

प न ॥ ् रजन ववल ककती शमळ न ॥ ्यांत एक ग ्गदृ हणी ्नतहीन ॥ कुमार
कडडय घऊन ्ातली ॥५४॥
सहा वषाूचा बाळ ॥ राजा कररतां ्पजा कररतां ्ाह सकळ ॥ ननरख ननयां वाढवळ ॥ ग ्गदृ हणी
आली घरा ॥५५॥
कुमार कडखालता उत न ॥ आ्ण करी गह

ृ ींच कारण ॥ शजारी उ्वसतण
ृ सिन ॥ बाळ जाऊन
बसला तथं ॥५६॥
शलंगाकृनत ्ाषाण ्ाहपन ॥ मनृ तकची वदिका क न ॥ दि्य शशवरनतमा मांडपन ॥ करी रथा्ना
रीतीनं ॥५७॥
क णी िज
ु ं नाहीं तथ ॥ लघ्
ु ाषाण आण नन ्वररत ॥ ् ासनीं ्पजा यथाथू ॥ ्ाषाणचच वाह
रीतीनं ॥५८॥
Adhyaay 04
राज्ज
प ा मनांत आठवपन ॥ ्िाथूमाराववषयीं वाह ्ाषाण ॥ धप् िी् नव्य ्पणू ॥ तणंचचक नन
करीतस ॥५९॥
आरू तण
ृ ्ु्् सुवासहीन ॥ तं चच वाह आवडीक न ॥ नाहीं ठाउकं मंर ्यान आसन ॥ रमभावं
्ज
प ीतस ॥६०॥
्ररमळर्यं कंचीं जवळी ॥ शशवावरी म्ृ ्तका उधळी ॥ म्ृ ्तकाचच घऊनन करकमळीं ॥ ्ु््ांजळ
ु ी
समव्ूत ॥६१॥
एवं रायाऐसं कलं ्पजन ॥ मग मानस्ज

प ा कर ज डपन ॥ ्यान करी नर झांकपन ॥ शंकरी मन ृढ
जडलं ॥६२॥
मातंनं रवयं्ाक क न ॥ य बा करीं ्र

ु ा भ जन ॥ बहुवळां हांक फ ड न ॥ ्ाचाररतां निी
र्यु्तर ॥६३॥
्हण नन बाहर यव नन ्ाह ॥ तंव शपनयगह

ृ ीं बसला आह ॥ ्हण अभूका मांडडलं काय ॥ चाल
भ जना झडकरी ॥६४॥
्री निी र्य्ु तर ॥ मातनं र ध क नन स्वर ॥ ्याचं शलंग आ्ण ्पजा समर ॥ ननरखनु नयां
झग
ु ाररलीं ॥६५॥
चाल भ जना ्वररत ॥ ्हण नन हरतकीं ध नन व ढीत ॥ बाळ नत ्र उघड नन ्ाहत ॥ तंव
शशव्पजा वविाररली ॥६६॥
अहा शशव शशव ्हण न ॥ घत विः:रथळ बडवन

प ॥ िःु खं ्डला मप््ाू यऊन ॥ ्हण राण िईन
मी आतां ॥६७॥
गशलरिानं िऊन ॥ माता जाऊनन करी भ जन ॥ जीणूवरर ्ांघ न ॥ तण

ृ सज ्हुडली ॥६८॥
इकड ्पजा भंगली ्हणन

प ॥ बाळ रड शशवनाम घऊन ॥ तंव ियाळ उमारमण ॥ अ त
ु नवल ्
कलं ॥६९॥
तण
ृ गह
ृ ह तं जं जंजरू ॥ झालं र्नखचचत शशवमंदिर ॥ दहयांच रतंभ वरी शशखर ॥ नानार्नांच
कळस झळकती ॥७०॥
चारी ्वारं र्नखचचत ॥ म्यं म्णमय दि्यशलंग ववरा्जत ॥ चंररभहपनन अशमत ॥ रभा
जय नतशलंगाची ॥७१॥
नर उघड नन बाळ ्हात ॥ तंव राज ्चारं ्पजा दिसत ॥ शसध कर नन ठववली समरत ॥ बाळ
नाचत र्मानंिं ॥७२॥
यथासांग महा्पजन ॥ बाळं कलं रीतीकर न ॥ ष डश ्चारं ्पजा सम्न

ुू ॥ ्ु््ांजळ
ु ी वाहतस ॥७३॥
शशवनामावळी उ्चारीत ॥ बाळ कीतूनरं गी नाचत ॥ शशव ्हण माग ्वररत ॥ रसनन झालं
बाळका र ॥७४॥
Adhyaay 04
बाळक ्हण त वळीं ॥ मम मातनं तुझी ्ज

प ा भंचगली ॥ त अनयाय ् टांत घालीं ॥ चंरम ळी
अव्य ्हण ॥७५॥
मातशस िशूना आ्णतं यथ ॥ ्हण नन गला आ्ुल गह

ृ ांत ॥ तंव तं ि्खलं र्नखचचत ॥ माता
ननदररत दि्यमंचकीं ॥७६॥
्दहलं रव ् ्ालटपन ॥ झाली त नारी ् ीण ॥ सवाूलक

ं ारं क न श भायमान ्हुडली ॥७७॥
तीस बाळकं जागं क न ॥ ्हण चाल घई शशविशून ॥ तंव ती ्ाह चहपंकड ववल कपन ॥ अ त
ु
करणी शशवाची ॥७८॥
ियीं ध नन ृढ बाळ ॥ शशवालया आली ता्काळ ॥ ्हण धनय तपं शशव ियाळ ॥ धनय बाळ
भकत हा ॥७९॥
ग ्िारा गली राजगह

ृ ा धांवन
प ॥ चंरसना सांग वतूमान ॥ राव वगं आला रीतीक न ॥ धरी चरण
बाळकाच ॥८०॥
शंकराची अ त
ु करणी ॥ राव आ्चयू क नन ्ाह नयनीं ॥ नागररकजनां्या रणी ॥ धांवती बाळा
्हावया ॥८१॥
दिगंतरीं गाजली हांक अहुत ॥ बाळकासी ्ावला उमानाथ ॥ अवंतीनगरा यती धांवत ॥ जन अ्ार
्हावया ॥८२॥
चंरसन रायारती ॥ न्
ृ अवूनीच सांग नन ्ाठववती ॥ धनय धनय तुझी भकती ॥ चगररजावर रसनन
तत
प ं ॥८३॥
आ्ही टाकपनन ्वष िव

ु ाूसना ॥ तु्या भटीसी यऊं चंरसना ॥ त बाळ ्ाहपं नयना ॥ कलासराणा
रसनन जयासी ॥८४॥
ऐसं ऐकतां चंरसन ॥ रधानासमत बाहर यऊन ॥ सकळ रायांसी भटपन ॥ आला शमरवत घऊनी
॥८५॥
अवंतीनगरींची रचना ॥ ्ाहतां आ्चयू वाट मना ॥ स्त्ुरींत र्ठ जाणा ॥ उजजनयनी नाम
नतयचं ॥८६॥
राज सकळ कर ज डपन ॥ शशवमंदिरा्ढ

ु घाशलती ल टांगण ॥ ्या बाळकासी वंिन
प ॥ आ्चयू कररती
सवूही ॥८७॥
्हणती जं शशव रसनन ॥ तं तण

ृ कुटी ह य सुवणूसिन ॥ शरु त ्पणू शमर ह ऊन ॥ व ळं गती
सवूरवं ॥८८॥
गह
ृ ीं्या िासी शसधी ह ऊन ॥ न मागतां ्ुरववती इ्््लं ्पणू ॥ आंगणींच वि
ृ क््त ह ऊन ॥
क्््लं फळ िती त ॥८९॥
Adhyaay 04
मुका ह ईल ्ंडडत ॥ ्ांगुळ ्वना्ढ

ु ं धांवत ॥ जनमांध र्नं ्ारखीत ॥ मपढ अ्यंत ह य वकता
॥९०॥
रं कभणंगा भावय ्रम ॥ त चच ह ईल सावूभ म ॥ न कररतां सायास िग

ु म
ू ॥ चचंताम्ण यत हाता
॥९१॥
ररभुवनभरी कीनतू ह य ॥ राज समर वंदिती ्ाय ॥ जथं जथं खणपं जाय ॥ तथं तथं ननधान
सां्डता ॥९२॥
अ्यास न कररतां बहुवस ॥ सां्ड विांचा सारांश ॥ सकळ कळा यती हातास ॥ उमाववलास भट
ज्हां ॥९३॥
ग व्नत ्हणं ग रिबाळा ॥ ्यासी ग वाहन रसनन झाला ॥ ग ववर रनत्ाळीं रनहाळा ॥ धनय
न्
ृ राज चंरसन ॥९४॥
यारा िाटली बहुत ॥ सवू राज आ्चयू करीत ॥ तं तथं रगटला हनुमत
ं ॥ वायुसत
ु अंजनीवरय ज
॥९५॥
ज राघवचरणारववंिरमर ॥ भपगभूर्नमानससंता्हर ॥ वर
ृ ाररशरज
ु नकनगर ॥ िहन मिनिमन ज
॥९६॥
र णाचळ ््ाटण ॥ ऊशमूलाजीवनराण रिण ॥ ्वजरतंभीं बस न ॥ ्ाळी तत

ृ ीयनंिन ्थ
ृ चा ॥९७॥
ऐसा रगटतां मा ती ॥ समरत ि णी्ाळ चरणीं लागती ॥ राघववरयकर बाळारती ॥ ियीं ध नन

उ्िशी ॥९८॥
शशव्ंचािरी मंर ॥ उ्िशीत सािात र ॥ नयास मातक

ृ ा ्यानरकार ॥ रि ष स मवार रत सांग
॥९९॥
हनुमत
ं ं मरतकीं ठववला हात ॥ झाला चतुिशूवव्यावंत ॥ चतःु ष््टकळा आकळीत ॥ जसा आमलक
हरतकीं ॥१००॥
्याचं नाम रीकर ॥ ठववता झाला वायक

ु ु मर ॥ सकळ राव कररती जयजयकार ॥ ्ु््ं सुरवर
वषूती ॥१॥
यावरी अंजनी िया्जशमशलंि ॥ रीकरास ्हण तज

ु ह आनंि ॥ तझ
ु आठव व्ढीस नंि ॥ जनमल
ग ्राज ग कुळीं ॥२॥
्याचा ्ुर ्ीतवसन ॥ ह इल रीकृ्ण कंसिमन ॥ शशशु्ालांतक क रवमिू न ॥ ्ांडव्ाळक ग ववंि

॥३॥
रीहरी्या अनंत अवतार्ंकती ॥ मागं झा्या ्ुढंही ह ती ॥ जवीं ज्माळच मणी ्रत नी यती ॥
अवतार्रथती तसीच ॥४॥
Adhyaay 04
कीं संव्सर मास नतचथ वार ॥ तच ्रतती वारं वार ॥ तसा अवतार धरी रीधर ॥ रीकरास्य जाण
्ां ॥५॥
ऐसं हररकुळभपषण ब लपन ॥ ्ावला तथंचच अंतधाून ॥ सवू भपभुज ्हणती धनय धनय ॥ सभावय्ण
रीकराचं ॥६॥
जयाचा रीगु हनुमत

ं ॥ ्यासी काय नयन
प ्िाथू ॥ रीकर चंरसन न्
ृ नाथ ॥ ब ळवीत सवू भप्ांत
॥७॥
वररं भपषणं िऊनी ॥ ब ळववल ्ावल रवरथानीं ॥ मग स मवार रि ष रीतीक नी ॥ रीकर चंरसन
आचरती ॥८॥
शशवरारीउ्साह कररती ॥ याचकांच आतू ्रु ववती ॥ शशवलीलामत

ृ रवण कररती ॥ अंती शशव्िारती
्ावल ॥९॥
हा अ्याय कररतां ्ठण ॥ संतनत सं्््त आय्ु यवधून ॥ शशवाचूनी रत जयाचं मन ॥ वव्नं
भीनत तयासी ॥११०॥
ृ रंथवासरमणी ॥ िख नन ववकासती सजजनकमशळणी ॥ जीवशशव चरवाकं ि नी ॥ ऐकया
यती रीतीनं ॥११॥
ननंिक िज
ु न
ू अभकत ॥ त अंधारी ल्ती दिवांभात ॥ शशवननंिकांसी वकंु ठनाथ ॥ महानरकांत नऊनन
घाली ॥१२॥
वव्णनु नंिक ज अ्ववर ॥ ्यांसी कंु भी्ाकीं घाली ररनर ॥ एवं हररहरननंिकांसी सपय्
ू ुर ॥
नानारकारं जाच करी ॥१३॥
र्मानंिा यनतवयाू ॥ रीभकतकलासाचळननवाशसया ॥ रीधरवरिा मड

ृ ानीवरया ॥ तझ
ु ी लीला विवीं तंप
॥१४॥
ृ रंथ रचंड ॥ रकंि्ुराण र्म ्तरखंड ॥ ्ररस त सजजन अखंड ॥ चतथ
ु ाू्याय ग ड
हा ॥११५॥
॥ रीसांबसिाशशवा्ूणमरतु ॥
Adhyaay 05
अ्याय पाचवा
सदाशशव अषरं चारी ॥ सदा उ्चारी ्याची वखरी ॥ ज नन्य शशवाचचन करी ॥ त उधरी बहुतां
जीवा ॥१॥
बहुत राय्चच्तांच नन्ाचर ॥ शा्रव्त कररती ववचार ॥ परी ज शशवनामं शुध साचार ॥ कासया
इतर सा्नं ्यां ॥२॥
नामाचा महहमा परमा्गत ॥ ्यावरी रद षरत आचरत ॥ ्यासी सवचशस््द रा्त ह त ॥ स्य
स्य ररवाचा ॥३॥
त्ु टि प्ु टि ्नृ त आयटु यव्चन ॥ संतनत संप््त हद्यञान ॥ पाहहज नतंहीं रद षरत पण
ू च ॥
यथासांग करावं ॥४॥
रद षरत भावं आचररतां ॥ या जनमीं रचीत पहावी त्वतां ॥ दारर्य आणण मह््वथा ॥ ननःशष
पळती ष्मासांत ॥५॥
एकसंव्सरं ह य ञान ॥ ्वादशवषी महभा्य पूणच ॥ हं ज अस्य मानील ्यासवचन ॥ ्यासी

बं्न कलपांतवरी ॥६॥
्याचा गु लहिकाच जाण ॥ ्याची दांशभक भ््त लहिकंच ञान ॥ उमावललभचरणीं ्याच मन ॥
्याहुनन पावन क णी नाहीं ॥७॥
म्ृ यु गंडांतर दा ण ॥ रद षरतं जाती ननरस न ॥ यववषयीं इनतहास जाण ॥ सूत सांग श नकां
॥८॥
ववदभचदशींचा भभ
ू ज
ु ॥ स्यरथ नामं तजःपंज
ु ॥ सवच्मचरत परारमी सहज ॥ बंदीजन वणणचती सदा
॥९॥
बहु हदवस रा्य करीत ॥ परी शशवभजनीं नाहीं रत ॥ ्यावरी शालवदशींचा नप

ृ नाथ ॥ बळं आला
चालूननयां ॥१०॥
आणीक ्याच आ्त ॥ ष णीपाल सा्य झाल बहुत ॥ स्त हदवसपयंत ॥ यध

ु अभत
ु जाहलं
॥११॥
हा एकला त बहुत ॥ समरभूमीसी स्यरत ॥ ्ारातीथी पावला म्ृ यु ॥ शरु नगरांत रवशल ॥१२॥
राजप्नी गर दर राजस ॥ पूणच झाल नव मास ॥ एकलीच पायीं पळतां वनास ॥ थ र अनथच
ओढवला ॥१३॥
परम सुकुमार लाव्यहररणी ॥ कंिक सरांि तती चरणीं ॥ मु््च ना यऊनन पड ्रणीं ॥ उठ नन
पाह मागं पढ
ु ं ॥१४॥
Adhyaay 05
शरु ्ररतील अक्मात ॥ ्हण नन पुढती उठ नन पळत ॥ ककं वा त वव्युललता किरत ॥ अवनीवरी
वाितस ॥१५॥
व्रं अलंकारमंडडत ॥ हहयाचऐस दं त झळकत ॥ ्जचा मुखंद ु दखतां रनतकांत ॥ तनमय ह व नन न्ृ य
करी ॥१६॥
पहा कमाचची गती गहन ॥ ्ज्या अंगुटठी न पड सूयकच करण ॥ त गर दर हहंड वववपन ॥ मग
ृ नरी
गजगाशमनी ॥१७॥
वनीं हहंड महासती ॥ जवीं नषरायाची दमयंती ॥ क ं शभलली पं हमवती ॥ द्

ु तरवनी तसी हहंड
॥१८॥
कमचनदी्या रवाही जाण ॥ पडली तीस काढील क ण ॥ अस एका वष

ृ ाखाली यऊन ॥ परम
्याकुळ पडडयली ॥१९॥
शतांचीं शतं दासी ॥ ओळं गती सदव ्जयपासीं ॥ इंदम

ु ती नाम ्जयसी ॥ त भूमीवरी ल ळत ॥२०॥
चहुंकड पाह दीनवदनीं ॥ ्ज्हा मुख वाळलं न शमळ पाणी ॥ तं रसूत झाली त चच षणीं ॥ हद्य
पुर जनमला ॥२१॥
तष
ृ नं तळमळी अ्यंत ॥ क ण उदक दईल तथ ॥ बाळ िाकूनन उठत बसत ॥ गली एका सर वरा
॥२२॥
उदकांत रवशली तच षणीं ॥ अंजळ

ु ी भ नन घततं पाणी ॥ तंव राहं नली ओढ नन ॥ ववदा नी
भषषली ॥२३॥
घ र कमांचं ववंदान ॥ वनीं एकला रड राजनंदन ॥ तंव उमानामक ववरप्नी जाण ॥ ववगंत्वा
पातली ॥२४॥
माता वपता बं्ु पाहीं ॥ नतयलागीं क णी नाहीं ॥ एका वषाचचा पुर तीसही ॥ कडडय घव नन आली
तथं ॥२५॥
तं नाहीं कलं नाल््दन ॥ ऐसं बाळ उमा दख न ॥ ्हण आहा र ऐसं पुरर्न ॥ क णीं िाककलं
द्
ु तर वनीं ॥२६॥
्हण क ण याती क ण वणच ॥ मी कसं नऊं उचलन

ू ॥ जावं जरी िाकून ॥ वक
ृ ्यार भषषतील
क ं ॥२७॥
्तनी दािूनी िुिला पानहा ॥ नरीं ढाळीत अरज

ु ीवना ॥ बाळ पुढं घऊनी त ललना ॥ मुखकमळीं
्तन लावी ॥२८॥
संशयसम्
ु ीं पडली वलहाळ ॥ ्हण नऊ क ं नक बाळ ॥ तंव त कृपाळु पयःिन्वल ॥ यनत प
् नन पातला ॥२९॥
Adhyaay 05
उमलागीं ्हण ररपुरारी ॥ बाळ नई संशय न ्री ॥ महभा्य तुझं सुंदरी ॥ षररयराजपुर तज
ु
सांपडला ॥३०॥
क णासी न सांग ह मात ॥ समान पाळीं द घ सुत ॥ भणंगासी परीस ह य रा्त ॥ तसं तु जाहलं
॥३१॥
अक्मात नन्ी ज डत ॥ क ं चचंतामणण पढ

ु ं यऊनन पडत ॥ क ं मत
ृ ा्या मुखांत ॥ पड अमत
ृ
पूवद
च ्तं ॥३२॥
ऐसं ब ल नन ररपुरारी ॥ गु्त झाला त अवसरीं ॥ मग द घ पुर घव नन त नारी ॥ दशरामांतरीं

हहंडत ॥३३॥
र्मपर
ु ाचं नाम शचु चरत ॥ राजपर
ु ाचं नाम ठववल ्मचग्ु त ॥ घर घरी शभषा मागत ॥ कडडय खांदी
घऊननंया ॥३४॥
ल क पुसतां उमा सांगत ॥ माझ प िीच द घ सुत ॥ ऐसी हहंडत हहंडत ॥ एकचरनगरा पातली
॥३५॥
घर घरी शभषा मागत ॥ तं शशवालय दणखलं अक्मात ॥ आंत ्ववज दािल बहुत ॥ शांडडलय
्यांत म्
ु य ऋवष ॥३६॥
शशवारा्ना कररती ववच्यु्त ॥ तं उमा आली शशवालयांत ॥ षण एक पूजा ववल क त ॥ तं

शांडडलय ऋषी ब शलला ॥३७॥
अहा कमच कसं गहन ॥ हा राजपुर हहंड दीन ह ऊन ॥ कसं ववचचर रा्तन ॥ उमा वचन ऐकती
झाली ॥३८॥
ऋषीच चरण उमा ्रीत ॥ ्हण याचा सांगा पव

ू व
च ्ृ तांत ॥ ररकालञानी महासमथच ॥
भूतभववटयञान त्
ु हां ॥३९॥
याचीं माता वपता क ण ॥ आहत क ं पावलीं मरण ॥ यावरी शांडडलय सांग वतचमान ॥ याचा वपता
जाण स्यरथ ॥४०॥
त पवू ी ह ता नप
ृ जाण ॥ रद षसमयीं करी शशवाचचन ॥ तं शरु आल चहूंकड न ॥ नगर ्याचं
वहढलं ॥४१॥
शरच
ू ी गजबज ऐकून ॥ उहठला तसीच पूजा सांड न ॥ तंव र्ान आला पुढं ्ांव न ॥ शरु ्र नन
आणणल ॥४२॥
्यांचा शशर््द क न ॥ पूजा पूणच न कररतां उनम्तपणं ॥ तसाच जाऊनन करी भ जन ॥ नाहीं
्मरण ववषयां्ा ॥४३॥
्याकररतां या जनमीं जाण ॥ स्यरथ अलपायष

ु ी ह ऊन ॥ अलपवयांत गला मर न ॥ ्हण नन पज
ू न
न स डावं ॥४४॥
Adhyaay 05
या्या मातनं सवत माररली ॥ ती जळीं वववशी झाली ॥ पूवव

च रं व ढ नन नली ॥ र ् भषषली
ववदा नी ॥४५॥
हा राजपुर ्मचगु्त ॥ यानं कांहीच कलं नाहीं शशवरत ॥ ्हण नन मातावपतारहहत ॥ अर्यांत
पडडयला ॥४६॥
याकररतां रद षकाळीं ॥ अ्यग ्र पूजावा इंदम

ु ळी ॥ पूजन सांडुनन कदाकाळीं ॥ सवचथाही न उठावं
॥४७॥
भवानीसी बसवूनन कलासनाथ ॥ रद षकाळी पुढं न्ृ य करीत ॥ वा्दवी वीणा वाजवीत ॥ वणु
पु हूत वाजवीतस ॥४८॥
अंबज
ु संभवताल सांवरी ॥ भागचवी गातस म्रु ्वरीं ॥ मद
ृ ं ग वाजवी म्क
ु िभारी ॥ न्ृ यगती
पाहूननयां ॥४९॥
यषपनत शशवराणशमर ॥ ह्त ज ड नन उभा सम र ॥ यषगण गं्वच ककननर ॥ सुरासुर उभ असती

॥५०॥
ऐसा रद षकाळींचा महहमा ॥ अग चर ननगमागमां ॥ मग काय ब ल उमा ॥ मम पुर दरर्ी कां

झाला ॥५१॥
तु्या पुरं रनतरह बहुत ॥ पव

ू ी घतल दटु ि अशमत ॥ दान कलं नाहीं ककं चचत ॥ शशवाचचन न करी
कदा ॥५२॥
पराननं ्ज्हा द्् यथाथच ॥ दटु ि रनतरहं द्् ह्त ॥ ्रीअशभलाषं नर द्् ह त ॥ मंरासी
सामथयच मग कचं ॥५३॥
मग उमनं पर
ु द नही ॥ घातल ऋषीच चरणीं ॥ तणं पंचाषर मंर उपदशन
ु ी ॥ रद षरत उपदशशलं
॥५४॥
पषरद ष शननरद ष ॥ महहमा वणणचला अनतववशष ॥ ननराहार असावं रय दशीस ॥ हदवसा स्कमच
आचरावं ॥५५॥
तीन घहिका झाशलया रजनी ॥ रद षपूजा आरं भावी रीतीक नी ॥ ग मयं भूमी सारवूनी ॥ हद्यमंडप
उभाररज ॥५६॥
चचरववचचर ववतान ॥ कदच ळी्तंभ इषुदंडक न ॥ मंडप क ज श भायमान ॥ रं गमाळा नानापरी ॥५७॥
शुभ व्र नसावं आपण ॥ शुभ गं् सुवाससुमन ॥ मग शशवशलंग ्थापन

ू ॥ पूजा करावी
ववच्यु्त ॥५८॥
राणायाम क न दखा ॥ अंतबाच्य नयास मातक

ृ ा ॥ दषषणभागीं पूजावं मुरांतका ॥ स्यभागीं अ््न
त ॥५९॥
Adhyaay 05
वीरभ् गजानन ॥ अटिमहाशस््द अटिभरव पूणच ॥ अटिहद्पालपूजन ॥ स्तावरणीं शशवपज

ू ा
॥६०॥
यथासांग शशव्यान ॥ मग करावं पूजन ॥ राज पचारं सवच समपून

च ॥ करावं ्तवन शशवाचं ॥६१॥
जयजय ग रीनाथ ननमचळ ॥ जय जय क हिचं् सश

ु ीतळ ॥ स््चदानंदघन अढळ ॥ पण
ू र
च ्म
सनातन ॥६२॥
ऐसं रद षरत ऐकवून ॥ बाळ उपदशशल द घजण ॥ मग त एकमनंक न ॥ राहत झाल एकचर ं
॥६३॥
चार महहनपयंत ॥ द घही आचरतीरद षरत ॥ गु वचन यथाथच ॥ शशवपज

ू न कररती प ॥६४॥
शशवपज
ू ा न ्यावी सवचथा ॥ न ्याव रसादतीथाच ॥ शतर्मह्यांचं पाप माथां ॥ ह य सांगता
शांडडलय ॥६५॥
सवच पापांहूनन पाप थ र ॥ शशवपज

ू चा अपहार ॥ अस त द घ ककश र ॥ सदा सादर ॥ शशवभजनीं
॥६६॥
र्मपुर शुचचरत ॥ एकला नदीतीरीं र डत ॥ दरडी ढांसळतां अक्मात ॥ ्व ्यघि सांपडला ॥६७॥
घरासी आला घऊन ॥ माता संत षली दख न ॥ ्हण रद षरताचा महहमा जाण ॥ ऐचवयच चढत
चाशललं ॥६८॥
राजपुरास ्हण त समयीं ॥ अ्च ््यववभाग घई ॥ थ ्हण सहसाही ॥ ववभाग न घई अरजा

॥६९॥
या अवनींतील ्न ॥ आमच
ु ं चच आह संपूणच ॥ अस त द घ शशव्यान शशव्मरण ॥ न ववसरती
कदाही ॥७०॥
यावरी एकदां द घजण ॥ गल वनववहारालागून ॥ तं गं्वचकनया यऊन ॥ र डतां ृटिीं दणखलया

॥७१॥
द घपाहती द ु नी ॥ परम सुंदर लाव्यखाणी ॥ शुचचरत ्हण राजपुरालागन

ु ी ॥ परदारा नयनी न
पहा्या ॥७२॥
दशचन हरती चच्त ॥ ्पशचनं बळ वीयच हरीत ॥ क हिलयदं भसय्

ु त ॥ महाअनथचकाररणी ॥७३॥
र्मसत
ु ासी तथं ठऊन ॥ राजपुर चाशलला सुलषण ॥ ्व प सुंदर मनमथाहून ॥ आकणचनयन
क मलांग ॥७४॥
जवळी यव नन पाहात ॥ तंव मु्य नानयका ववरा्जत ॥ अंशुमती नामं वव्यात ॥ गं्वचकनया
पनिनी ॥७५॥
Adhyaay 05
क ्ववणनामा गं्वचपती ॥ ्याची कनया अंशुमती ॥ वपता पुस महषारती ॥ ह कनया अपूच क णातं
॥७६॥
मग ब ल हहमनगजामात ॥ ्मचगु्त स्यरथाचा सुत ॥ त माझा परम भ्त ॥ ्यासी दई

अंशम
ु ती ॥७७॥
ह पूवीचं शशववचन ॥ अस यावरी अंशुमती पाह दरु न ॥ नयाहाळीत राजनंदन ॥ वाि पंचबाण
दस
ु रा ॥७८॥
षीरशसं्त
ूं र हहणीरमण ॥ काय आला कलंक ्ुव न ॥ तसं राजपुराचं वदन ॥ अंशुमती नयाहाळी
॥७९॥
ब््तसलषण संय्
ु त ॥ अजानब
ु ाहू चापशरमंडडत ॥ ववशाळ वषः्थळ चालत ॥ कररनायक ॥
्यापरी ॥८०॥
ऐसा त गुणा्य दखनू न ्वररत ॥ अंशुमती सखयांरनत सांगत ॥ त्

ु ही द्
ु या वनारनत जाऊनन
सम्त ॥ सुमनं आणावी सुवासं ॥८१॥
अवचय ्हण नन ्या ललना ॥ जा्या झालया आणणका वना ॥ अंशुमती एकली जाणा ॥ राजपुरा
खण
ु ावीत ॥८२॥
भू हपललव पस न ॥ एकांती घातलं आसन ॥ वरी वष

ृ डाहाशळया भदन
ू ॥ भूमीवरी पसररलया ॥८३॥
अस तथं बसला यऊन ॥ राजपुर सुहा्यवदन ॥ ववशाळ भाळ आकणचनयन ॥ आर्त ओटठ
सुकुमार ॥८४॥
मंजुळभावषणी नरकिाषबाणीं ॥ ववंच्ली त लाव्यहररणी ॥ मन जमू््च ना सांव नी ॥ वतचमान पुस

तयातं ॥८५॥
रुंगारसह वरा तुजपासीं ॥ मी वास करीन राजहं सी ॥ दखतां तव वदन हद्यशशी ॥ मम

मानसचक र न्ृ य करी ॥८६॥
तव मुखा्ज दखतां आनंद ॥ झंपावती मम नरशमशलंद ॥ क ं तव वचन गजचता अंबद

ु ॥ मम
चच्तशशखी न्ृ य करी ॥८७॥
कववगु ं हुनन तज ववशाळ ॥ आ्मकंठीची काहढली म्

ु तािळमाळ ॥ कंठी सद
ू ली त्काळ ॥ चरणीं
भाळ ठवीत ॥८८॥
्हण मी कायावाचामनंक न ॥ तुझी ललना झालं पूणच ॥ यावरी ्मचगु्त वचन ॥ काय ब लता
जाहला ॥८९॥
मी जनकजननीववरहहत ॥ रा्यरटठ दरर्ी अ्यंत ॥ तव वप्यासी कळतां मात ॥ घड कसं

वरानन ॥९०॥
Adhyaay 05
यावरी ्हण अंशुमती ॥ तीन हदवसां यईन या ्थळारती ॥ त्

ु हीं यावं शीरगती ॥ ल्नशस््द
सा्ावया ॥९१॥
ऐसं ब लन
ू त चातुयरच ाशी ॥ वगं आली वपतयापाशीं ॥ झालं वतचमान सांग ्यासी ॥ त परम
मानसी संत षला ॥९२॥
राजपुर गला परत न ॥ बं्र

ु ती सांग सवच वतचमान ॥ शांडडलयगु चं वचन ्म न ॥ ्हणती रसाद
पूणच ्याचा हा ॥९३॥
गु चरणीं ्याचं मन ॥ ्यासी ऐचवयाचसी काय नयन

ू ॥ काळम्ृ युभयापासन
ू ॥ सवचदा रषी दशशक
त ॥९४॥
यावरी त द घ बं्ु यऊन ॥ मातसी सांगती वतचमान ॥ यरी ्हण ्नय ्न ्य शशवभजन ॥ िळ
दत चाशललं ॥९५॥
यावरी नतसर हदवशीं ॥ द घही गल ्या वनासी ॥ गं्वचराज सहपररवारं सी ॥ सवच सामरी घऊनन
आला ॥९६॥
ृटिी दखतां जामात ॥ गं्वच आनंदसम्

ु ीं प हत ॥ ्र सना सुखासन ्वररत ॥ ्ाडूनन उमा
आणववली ॥९७॥
यावरी यथासांग लग ्न ॥ चारी हदवस पूणच ॥ क णी एक पदाथच नयन

ू ॥ पडडला नाहीं त्वां ॥९८॥
्वगी्या हद्य व्तु अम शलक सतज ॥ ववहहणीस दत गं्वचराज ॥ लष रथ दहा सह्र गज ॥

तजःपुंज एक लष वाजी ॥९९॥
एक लष दास दासी ॥ अषय क श र्नराशी ॥ अषय भात दत श््तसी ॥ हद्य चाप बहुसाल
॥१००॥
अपार सना संग दत ॥ एक सनापनतगं्वच बशळवंत ॥ उमा द घां पुरांसववत ॥ मान दव नन

ब लववली ॥१॥
सुखासना ढ अंशुमती ॥ पतीसवं चालली शीरगती ॥ कनकवरपाणी पुढं ्ांवती ॥ वाहनासवं

्जय्या ॥२॥
चतवु वच् वा्यांच गजर ॥ चतरु ं ग चाशलला दळभार ॥ यऊनन वहढलं ववदभचनगर ॥ स्यरथ वपतयांचं
॥३॥
नगरदग
ु ाचव नन अपार ॥ उलहाियंराचा ह त भडडगार ॥ परीगं्वाचचं बळ िार ॥ घतलं नगर षणा्े
॥४॥
जणं पूवी वपता माररला जाण ॥ ्याचं नाम दम

ु ष
च ण
च ॥ त ्जताचच ् नन जाण ॥ आपला क न
स डडला ॥५॥
दश दशींच रजाजन ॥ ्ांवती करभार घऊन ॥ उ्तम मुहूतच पाहू ॥ शसंहासना ढ जाहला ॥६॥
Adhyaay 05
माता उमा बं् शुचचरत ॥ ्यांसमवत रा्य करीत ॥ दहा सह्र वषेपयंत ॥ यशवंत रा्य कलं
॥७॥
शांडडलय गु आणन
ू ॥ शतपि अवपचलं ्न ॥ र्नाशभषक क न ॥ अलंकार व्र दी्लीं ॥८॥
दशु भचष जळश ष अवषचण ॥ आच् ्याच् वव्य मरण ॥ दःु ख श क कलह वव्न ॥ रा्यांतनू न
पळालीं ॥९॥
रजा भूदव दायाद ॥ दती रायासी आशशवाचद ॥ क णासही नाहीं खद ॥ सदा आनंद घर घरी ॥१०॥
ऐसा अंशुमती समवत ॥ ्मचगु्त रा्य करीत ॥ य वरा्य शुचचरतातं दत ॥ पाररप्य सवच करी
॥११॥
ऐसं दहा सह्र वषे रा्य क न ॥ सद

ु ्तपर
ु ासी रा्य दऊन ॥ चचंनततां मनीं उमा्वचरण ॥
हद्य ववमान ्ाडडलं ॥१२॥
हद्य दह पाव नन नप
ृ ती ॥ माताबं्ुसमवत अंशुमती ॥ शशवाववमानीं बसती ॥ करीत ्तनु त शशवाची
॥१३॥
कलासपदासी जाऊन ॥ जगदा्मा शशव ववल कून ॥ जयजयकार क न ॥ ल िांगण घाशलती ॥१४॥
दीनबं्ु जगननाथ ॥ पनततपावन कृपावंत ॥ दयीं ् नी सम्त ॥ अषयपदीं ्थावपलीं ॥१५॥
हं ्मचगु्तांचं आ्यान ॥ कररती रवण पठण ॥ लखन रषण अनुम दन ॥ तरी पंचवदन रषी तयां
॥१६॥
सकळ पापां ह य षय ॥ जथं जाय तथं ववजय ॥ ्न्ानयव्ृ ्द ह य ॥ ऋण जाय ननरसुनी ॥१७॥
रद षमहहमा अभत
ु ॥ ज आचरती ऐकूनन रंथ ॥ तथं कचं दारर् म्ृ य ॥ स्यस्य ररवाचा ॥१८॥
्या्या घरीं शशवलीलामत

ृ रंथ ॥ ्याची शशव पाठी राखीत ॥ सदा हहंड उमाकांत ॥ अंती शशवपद
रा्त तया ॥१९॥
हा रंथ आरवष
ृ सुरस ॥ पिरचनािळं आलीं पाडास ॥ कुतकचवादी ज वायस ॥ मख
ु र ग ्यांस
नावड ॥१२०॥
जयजय र्मानंदा वव पषा ॥ री्रवरद सवचसाषा ॥ दटु िकमचम चका कमाच्यषा ॥ न यसी लषा
ननगमागमा ॥२१॥
ृ रंथ रचंड ॥ ्कंदपुराण र्म ्तरखंड ॥ पररस त स्जन अखंड ॥ पंचम ्याय ग ड
हा ॥१२२॥
इनत पंचम ऽ्यायः ॥५॥
॥रीसांबसदाशशवापचणम्तु ॥
Adhyaay 06
अ्याय सहावा
रीगणशाय नम: ॥
जय जय मदनांतक मनम हना ॥ मदम्सरकाननदहना ॥ ह भवभयपाशननकं तना भवानीरं जना

भयहारका ॥१॥
हहमाहिजामाता गंगाधरा ॥ ससंधुरवदनजनका कपुरग रा ॥ प नाभमनरं जना रिपुरहरा ॥ रिद षशमना

रिभुवनशा ॥२॥
नीलरीवा सुहा्यवदना ॥ नंदीवहना अंधकमदना ॥ गजांतका दषरतद

ु लना ॥ दानवदमना दयाननध
॥३॥
असमतभ्तरियकरा ॥ ताहिकांतकप्
ू य रितापहरा ॥ तझ
ु गण
ु वणाुवया दशशतवरा ॥ श््त
न्हचि सवुथा ॥४॥
नन्य शांत ननरवुक्प ननरं जना ॥ आशा पाशमरहहत रवर्त पूणाु ॥ ननजभ्तपाशरवम िना ॥
ज्ममरणम िक ज ॥५॥
ज रवषय कामनाय्
ु त ॥ तज
ु ्वामी अन्य भजत ॥ ्यांसी पुररवसी रवषयपदाथु ॥ ज ज इ्छित
सवुही ॥६॥
सकामासी कामना पुरवन

ु ॥ तुं ननज्यानीं लारवसी मन ॥ त परम रवर्त ह ऊन ॥ पद ननवाुण
पावती ॥७॥
स मवार सशवरािी िद ष ॥ आिरतां तरल असं्य ्िीपु ष ॥ यिरवषयीं कथा ननदोष ॥ सूत सांग
श नकाहदकां ॥८॥
आयाुवतु दश परवि ॥ तथींिा चििवमाु नाम नपवर ॥ जस पव

ु ी नल हरर्िंि ॥ तसा प्
ु यशील
ितापी ॥९॥
जसा जनक रषी बाळ ्नहाळ ॥ तसा ग रविपाळक नपाळ ॥ द्ु ि दज

ु न
ु शिु खळ ॥ ्यांसी काळ
दं डावया ॥१०॥
िय्नारवषयीं जसा भगीरथ ॥ बळास उपसमज वायुसत

ु ॥ समगभूमीस भागुव अ्जत ॥
रवर िना्मज दानारवषयीं ॥११॥
सशव आणण रीधर ॥ ्यांछया भ््तसी त्पर ॥ ्यास झाल बहुत पुि ॥ रपतयात्
ु य ितापी ॥१२॥
बहुत नवस कररतां पिवदन ॥ एक क्या झाली शुभानना ॥ सुल िना नषधअंगना ॥ उपमस
नतछया न पुसती ॥१३॥
तारकाररजनकशिरु िया ॥ विाररशिज

ु नकजाया ॥ उपमा दतां ्रवजराजभायाु ॥ बहुत वािती हळुवि
॥१४॥
Adhyaay 06
त अपर िनतम भागुवीिी ॥ उपमा साज हमवतीिी ॥ क ं िहु हणजाया पुिी समिािी ॥ उपमा साि
्यावी तीतं ॥१५॥
कलंकरहहत र हहणीधव ॥ तसा मुखशसश असभनव ॥ िल ्यस दयु गाळूनन सवु ॥ ओनतली वाि
कमल व ॥१६॥
नतछया ज्मकाळीं ्रवज सवु ॥ जातक वणणुती असभनव ॥ चििवमाु रायासी अपूवु ॥ सुख वािलं
बहुतचि ॥१७॥
एक ्रवज व ल स्य वाणी ॥ ही ह ईल प्वीिी ्वासमणी ॥ दहा सह्ि वषे कासमनी ॥ रा्य
करील अवनीिं ॥१८॥
ऐकतां त षला राव बहुत ॥ ्रवजांस धन व्िं अलंकार दत ्याणं जं मागीतलं त उरवीत ॥ नाहीं
नदीं न ्हणचि ॥१९॥
नतिं नाम सीमंनतनी ॥ सीमा ्व पािी झाली तथन

ू ी ॥ लाव्यगंगा िातुयख
ु ाणी ॥ शारदऐसी
जाणणज ॥२०॥
राव संत षं कंदला बहुत ॥ तं अमतांत रवषरबंद ु पडत ॥ तसा एक पंडडत ॥ भरव्याथु ब सलला
॥२१॥
िवदाव वषी सीमंनतनीसी ॥ वध्य यईल नन्ियसी ॥ ऐसं ऐकतां राव मानसीं ॥ उ्रव्न बहुत
जाहला ॥२२॥
वाि वर पडडलं अंगावरी ॥ क ं स दासमनी क सळली सशरीं ॥ ककं वा कासळजी घातली सुरी ॥ तसं
झालं रायासी ॥२३॥
पढ
ु ती ब ल त रा्मण ॥ राया सशवदयंक न ॥ ह ईल स भा्यवधुन ॥ स्य स्य रिवािा ॥२४॥
रवि सदना गल सवग ॥ रायासी लागला चिंतार ग ॥ तंव ती शुभांगी उ्वग ॥ रहहत उपवर
जाहली ॥२५॥
सकळकळािवीण ॥ िातय
ु ख
ु ाणीिं हद्य र्न ॥ नतिं ऐकतां सु्वर गायन ॥ धररती म न क ककळा
॥२६॥
अंगीिा सव
ु ास पाहून ॥ क्तरू ीमग घती रान ॥ रपतयास आवड िाणांहून ॥ पाहतां नयन न धाती
॥२७॥
वदन पाहूनन रनतपनत ल््जत ॥ कहि दख नन हरर वदन न दाखवीत ॥ गमन दख नन लपत ॥
मराळ मानससर वरीं ॥२८॥
षण एक िाल गजगती ॥ दख नन शंकला कररपती ॥ कुरळ कश दख नन रमरपं््त ॥ ं जी

घासलती सव
ु ासा ॥२९॥
Adhyaay 06
कमळ मग मीन खंजन ॥ ल््जत दख नन ्जि नयन ॥ वणीिी आकती पाहून ॥ भुजंग रववरी
दडाल ॥३०॥
या वषाव नन ्या वषीं दख ॥ शुक पळती पाहतां नाससक ॥ रबंबफळं अनत सुरख ॥ ल््जत
अधर दखतां ॥३१॥
प्वदाडडंबबीज सुरंग बहुत ॥ ्यांस लाजरवती ्जि दं त ॥ कुि दख नन कमंडलु शंककत ॥ ्व प

अ त
ु वणूु ककती ॥३२॥
तनि
ु ा सुवास अ्यंत ॥ जाय दशय जनपयुत ॥ सूयि
ु भासम कांनत भासत ॥ शसशसम मन रमा
॥३३॥
झाली असतां उपवर ॥ नतछया पन णीस्या संद

ु र ॥ कक्नरक्या मन हर ॥ गायन कररती
नतजपासीं ॥३४॥
्यांछया मुखकर नी वाताु ऐक सीमंनतनी ॥ ितद

ु ु शवषी आपणालागन
ु ी ॥ वध्य कचथलं ऋषीनं ॥३५॥
परम संताप पावली त समयीं ॥ याञव््यािी ्िी मियी ॥ नति पाय ध नन लवलाहीं ॥ पुस
स्गद ह व ननयां ॥३६॥
स भा्यवधुरत ॥ माय क णतं सांग ्वररत ॥ क णतं पज

ू ंू दवत ॥ क ण्या गु सी शरण जाऊं
॥३७॥
सांगीतला सकळ व्तांत ॥ िवदाव वषी वध्य यथाथु ॥ मग मियी ब लत ॥ धरीं रत स मवार
॥३८॥
सांग सशवमंि पंिाषरी ॥ तांरिक करया सवु रुत करी ॥ ननशी झासलया पूजावा रििरारी ॥
ष डश पिार सिम ॥३९॥
्हण तज
ु द:ु ख झालं जरी िा्त ॥ तरी न स डीं हं रत ॥ रा्मणभ जन दं प्य बहुत ॥ पूजीं
माय अ्यादरं ॥४०॥
पडडल द:
ु खाि पवुत ॥ तरी िाकंू नक हं रत ॥ उबग न धरीं मनांत ॥ ब ल न ठवीं रतातं ॥४१॥
्यावरी नषधराज नळ जाण ॥ ्यािा पुि इंिसन ॥ ्यािा तनय चििानंद सुजाण ॥ कवळ मदन
दस
ू रा ॥४२॥
ितःु ष््िकळायु्त । जसा रपतामह नळ रव्यात ॥ सवुलषणी हदस मंडडत ॥ चििांगद तसाचि
॥४३॥
कंु सभनी श चधली समर ॥ परी ्याहूनन नाही सुंदर ॥ त तीस य ्जला वर ॥ राशी नषि पाहूनी
॥४४॥
इकड सीमंनतनी आिर रत ॥ सांचगत्याहूनन रवशष करीत ॥ आठ हदवसा अकरा शत ॥ दं प्य

पूजीत व्िालंकार ॥४५॥
Adhyaay 06
आणीकही रा्मणभ जन ॥ आ्या अनतथा दत अ्न ॥ सांग करी सशवपज

ू न जागरण स मननशी
॥४६॥
पंिसूिी सशवसलंग ॥ मणणमय सशवसदन सुरंग ॥ क णी एक ्यन

ू िसंग ॥ न घड सीमंनतनीपासन
ू ी
॥४७॥
सशवास असभषककता पापसंहार ॥ सशवपज

ू न सारा्य अपार ॥ गंधाषता माला पररकर ॥
स भा्यवधुन ्याकररता ॥४८॥
सशवापढ
ु धूप जासळता बहुवस ॥ तण आंग ह य सुवास ॥ दीप िालरवता वंश ॥ वधुमान ह य प
॥४९॥
आणीकही दीपािा गण
ु ॥ कांनत रवशष आय्ु यवधुन ॥ नव्य भा्य पण
ू ु ॥ वधुमान ल्मी ह य
॥५०॥
तांबूलदान यथाथु ॥ ससध िारी पु षाथु ॥ नम्कार आर ्य ह त ॥ िदषषण रम नास ॥५१॥
जप साध महाससधी ॥ ह महवन ह य क शवधी ॥ क तुन कररता कपाननधी ॥ सांग ठाक पुढ उभा
॥५२॥
्यान ह य महाञान ॥ रवण आचध्याचधहरण ॥ न्य कररता ज्ममरण ॥ घज

ू ि
ु ी दरू करीतस
॥५३॥
तंतरवतंत घन सु्वर ॥ सशविी्यर्थ कररता वा्य समर ॥ तण कंठ सुरस क नतु अपार ॥
र्नदान नि हद्य ह ती ॥५४॥
एवं सवु अलंकार वाहता ॥ सवांठाई जयलाभ त््वता ॥ रा्मणभ जन कररता ॥ वणणुल सवु िा्त
ह य ॥५५॥
मियीन पूवी रत ॥ सीमंनतनीसी सांचगतल सम्त ॥ ्याहूनन त रवशष आिरत ॥ सशव प्ू जत
आदर ॥५६॥
्यावरी नषधािा पाि ॥ चििांगदनाम गुणगंभीर ॥ ्यासी आण ननया सादर ॥ सीमंनतनी दीधली
॥५७॥
िारी हदवसपयंत ॥ स हळा झाला ज अ त

ु ॥ त वणणुता रंथ यथाथु ॥ पसरल समि
ु ाऐसा ॥५८॥
सह्ि अबद
ु धन जाणा ॥ राय हदधल वरदषषणा ॥ व्ि अलंकार नवर्ना ॥ गणना क ण न
करव ॥५९॥
अ्वशाळा गजशाळा ॥ र्नखचित यान रवशाळा ॥ चििशाळा न्यशाळा ॥ आंदण हदधल जामाता
॥६०॥
Adhyaay 06
िारी हदवसपयंत ॥ िारी वणु कल त्त ॥ रविा दषषणा हदधली अपररसमत ॥ नता ्रवज कंिाळती
॥६१॥
आरमा धन नता रा्मण ॥ वािस िाककती न नवव ्हणन

ू ॥ यािका मुखी हचि विन ॥ पुर पुर
ककती ्याव ॥६२॥
रायािा औदायुकशान ॥ दारर्यरान िाककल जाळून ॥ दरु ाशा द्ु कंिकवन ॥ द्ध झाल मुळीहूनी
॥६३॥
धनमघ वषुता अपार ॥ दारर्यधुर ळा बसला समर ॥ यािकत््ततुणांकुर ॥ िविवीत रव ढल

॥६४॥
अस नषधपरु ींि जन ॥ पाहाती सीमंनतनीि वदन ॥ इंदक

ु ळा ष डश चि न ॥ ्रवज ओनतल ब्तीस
॥६५॥
कलंक काढूनन ननःशष ॥ ्रवजसंधी भर्या राजस ॥ मुखींि ननघता ्वास छ्वास ॥ सुगंधराज
त चि वाि ॥६६॥
जलजमुखी जलजकंठ ॥ जलजमाला तज वरर्ठ ॥ जलजननंबपि क नन एकवि ॥ ओवाळुनी

िाककती शसशमख
ु ा ॥६७॥
अस साड झासलया पूणु ॥ नषधदशा गला इंिसन ॥ सकळ वहाुडी अनहु दन ॥ संदयु वणणुती
सीमंनतनीि ॥६८॥
रवजयादशमी दीपावळी लषून ॥ जामात राहरवला मानक न ॥ ककतीएक हदवस घतला ठवून ॥
चििवमाुराजंि ॥६९॥
जसा रीरं ग आणण इंहदरा ॥ तसा ज डा हदस सा्जरा ॥ नाना उपिार वधव
ू रा ॥ समय चित करी
बहू ॥७०॥
क ण एक हदवसी चििांगद ॥ सव घऊनन सवकवद

ं ॥ धुरंधर सना अगाध ॥ जात मगयलागुनी
॥७१॥
वनी खळता रमला फार ॥ धमु आला त्त शरीर ॥ जाण नन न का सुंदर ॥ यमन
ु ाड ही घातली
॥७२॥
्यात मु्य सवक घऊन ॥ बसला चििांगद गुणननधान ॥ आवल आवसलती िहूंकडून ॥ क तुक
भाषण कररताती ॥७३॥
कतांतभचगनीि उदक ॥ क्णवणु भयानक ॥ ्या उदकािा अंत स्यक ॥ कधी क णी न घतला
॥७४॥
त िभंजन सि
ु ला अ्बत
ु ॥ न का तथ डळमळीत ॥ आवल आर श ब लत ॥ न का बड
ु ाली
्हण ननया ॥७५॥
Adhyaay 06
भयभीत झाल सम्त ॥ न का बुडाली अक्मात ॥ एकचि वतुला आकांत ॥ नाही अंत महाश्दा
॥७६॥
तीरी सना ह ती अपार ॥ नतछया दःु खासस नाही पार ॥ चििांगदाि पाहठराख वीर ॥ आकांत कररती
एकसर ॥७७॥
सवक धावती हाक फ डीत ॥ चििव्याुसी जाणरवती मात ॥ राव वषः्थळ बडवीत ॥ िरणी धावत
यमुनातीरी ॥७८॥
सशरवकमाजी बस नी ॥ मातसमवत सीमंनतनी ॥ धावत आली ति षणी ॥ पडती धरणी सवुही

॥७९॥
दःु खाणुवी पडली एकसरी ॥ तथ क णासी क ण सावरी ॥ सीमंनतनी पडली अवनीवरी ॥ रपता सावरी
नतयसी ॥ ॥८०॥
माता धाव नन उठाउठी ॥ क्यछया गळा घाली समठी ॥ श क करी तण स्िी ॥ आकांत एकचि
वतुला ॥८१॥
सीमंरिनीिा श क ऐक नी ॥ डळमळू लागली कंु सभनी ॥ महदनीवसनाि पाणी ॥ त्त झाल एकसर
॥८२॥
पशु पषी वनिर सम्त ॥ वष गुल ्म लता पवुत ॥ ्यांसही श क अ्यंत ॥ सीमंनतनीसी पाहता
॥८३॥
श क मूछिु ना यऊनी ॥ ननि््ित पडली सीमंनतनी ॥ त इंिसनासहहत गहहणी ॥ आली वाताु

ऐक ननया ॥८४॥
अवघी झाली एकि ॥ दःु खाणुवािा न लाग पार ॥ ्नष

ु त दख नन ्वशरु ॥ श का्नीन कवसळला
॥८५॥
चििांगदािी माता पडली षषती ॥ नति नाम लाव्यवती ॥ सकळ ््िया सावररती ॥ नाही समती
श कासी ॥८६॥
म््तका घव नन ह्तक ॥ लाव्यवती घाली मुखी ॥ ्हण गहन पूवक

ु मु क ॥ श क झाला यथाथु
॥८७॥
माझा एकुलता एक बाळ ॥ चििांगद परम ्नहाळ ॥ पूवप

ु ापाि ह फळ ॥ कासलंदी काळ झाली
आ्हा ॥८८॥
माझी अंधािी काठी पाही ॥ क ण बुडरवली यमन

ु ाड ही ॥ मज अनाथािी गाठी पाही ॥ क ण
स डडली ननदु य ॥८९॥
माझा दावा ग राजहं स ॥ क ण नल ग माझ पाडस ॥ माझा चििांगद ड ळस ॥ क ण ि न नला

ग ॥९०॥
Adhyaay 06
्हण ्या पूवी काय कल ॥ िद षरत म्यि िाककल ॥ क सशवरािीस अ्न घतल ॥ क
रतम डडल स मवार ॥९१॥
क रमाधव उमाधव ॥ यात कला भदभाव ॥ क हररहरक तुनग रव ॥ कथारं ग उछिहदला ॥९२॥
क पं््तभद कला ननःशष ॥ क संतमहंता लारवला द ष ॥ क परधनािा असभलाष ॥ कला पव

ू ी
्या वाि ॥९३॥
क दान दत ्हणवून ॥ रा्मणासी िाळरवल बहुत हदन ॥ क दाता दता दान ॥ कल रव्न ्या
पूवी ॥९४॥
क णाछया मुखींिा घास काहढला ॥ क गु ि ह पूवी मज घडला ॥ क पािी रा्मण बसला ॥ त

बाहर घातला उठवन
ू ी ॥९५॥
क कुरं गीपाडसा रवघडरवल ॥ क पररराजकािनत ननंहदल ॥ तरी ऐस ननधान गल ॥ ्याि द षा्तव

वाि ॥९६॥
अस िधानवगी साव नी ॥ सहपररवार चििवमाु सीमंनतनी ॥ ्वनगरासी नव नी ॥ ननजसदनी

राहरवली ॥९७॥
इंिसन लाव्यवती ॥ श क संत्त नगरा जाती ॥ तव दायाद यऊनन पापमती ॥ रा्य सवु घतल
॥९८॥
मग इंिसन लाव्यवती ॥ दशांतरा पळ नन जाती ॥ तथ ननही शिु ध न आणणती ॥ बंदी घासलती

ृढ त्हा ॥९९॥
इकड सीमंनतनी रत ॥ न स डी अ्यादर करीत ॥ एकादशशत दं प्य ॥ पज

ू ी संय्
ु त रवधीन
॥१००॥
सवुही भ ग वजनूु न जाण ॥ यासमनीहदनी नन्य करी सशव्मरण ॥ तीन वषे झाली पूणु ॥ यावरी
वतुमान ऐका पुढ ॥१॥
इकड चििांगद यमन

ु त बुडाला ॥ नागक्यांनी पाताळी नला ॥ नागभुवनीिी पाहता लीला ॥ ति्थ
झाला राजपुि ॥२॥
हद्य नारी दणख्या नाचगणी ॥ पन नी ह््तनी चिरिणी ॥ शंणखनी अनतितरु भासमनी ॥ सव

ु ास
अंगी ्याचिया ॥३॥
्यांछया पदनखी ननरं तर ॥ गुंजारव कररती रमर ॥ ्यांिा दखता वदनिंि ॥ तप्वीिक र वधल
॥४॥
नवर्नांि खड ॥ पसरल तथ िहुकड ॥ ्वगुसुखाहूनन आवड ॥ पाताळभुवन पाहता ॥५॥
तषक नागराज िससध ॥ ्यापढ

ु उभा कला चििांगद ॥ सा्िांग नमीत स्गद ॥ ह व नन ्तनु त
करीतस ॥६॥
Adhyaay 06
ननभुय तथ राजसत
ु ॥ तषक वतुमान पुसत ॥ ज ज वतुल सम्त ॥ कल रुत चििांगद ॥७॥
मागुती नागराज झाला ब लता ॥ त्

ु ही क ्या दवतासी भजता ॥ यावरी सशवमहहमा त््वता ॥
झाला वणणुता चििांगद ॥८॥
िकनत पु ष द घजण ॥ ननसमुली इछिामाि जण ॥ अनंत र्मांड िीतीन ॥ रचियली हळामाि ॥९॥
इछिा परतता जाण ॥ अनंत र्मांड िाक म डून ॥ िकनतपु षात ह ती लीन ॥ पंिभूत
त््वांसहहत ॥११०॥
मग द घ एकिीती ॥ आहदपु षांमाजी सामावती ॥ त सदासशव नन््िती ॥ आ्ही भजत तयात

॥११॥
्याछया मायपासन
ू ॥ झाल ह रिमनू तु रिगण
ु ॥ ्या स््वांशक न ॥ रव्णु जण ननसमुला ॥१२॥
रजांश कल रवरं िीस ॥ तमांश ि तामस ॥ त सशव परु ाणपु ष ॥ आ्ही भजत सवुदा ॥१३॥
पाताळ अंतररष दशहदशा रिभुवन ॥ पंित््व सररता महदनीवसुन ॥ भ्म ल ्ि अ्िधातु ्यापन
ू
॥ उरला त सशव भजत आ्ही ॥१४॥
अ्िादश वन्पनत सवु बीज ॥ आकारा आली सहज ॥ ्यारपल जण कलासराज ॥ ्याि उपासक
आ्ही अस ॥१५॥
्याि नि सूयु जाण ॥ र हहणीवर ्याि मन ॥ रमारमण ्याि अंतःकरण ॥ बरु ध िहु हण जयािी
॥१६॥
अहं कार ्यािा ि ॥ पाणी जयाि पुरंदर ॥ कतांत दाढा तीर ॥ रवरािपु ष सवुही ज ॥१७॥
एवं ्जतुक दवतािर ॥ त सशवाि अवयव समर ॥ एकादश ि ्वादश समि ॥ उभ ्यापढ
ु कर
ज डूनी ॥१८॥
ऐस ्याि गुण अपार ॥ मी काय वणूु मानव पामर ॥ ्याछया दासांि दास ककं कर ॥ आ्ही अस
क्यपा्मजा ॥१९॥
ऐस विन ऐकूनन सतज ॥ परम संत षला दं दशक

ू राज ॥ षमासलंगन दऊनन कित
ु नज
ु ॥ नाना
क तुक दाखवी तया ॥१२०॥
्हण दवास ज दल
ु भ
ु व्त ॥ त यथ आह सम्त ॥ तू मज आवडसी बहुत ॥ राहाव ्व्थ
मजपासी ॥२१॥
चििांगद ्हण महाराजा ॥ सशवकणुभष

ू णा सतजा ॥ जननीजनकांसी वध माझा ॥ एवढाि मी प िी
तयांछया ॥२२॥
ि दा वषांिी सीमंनतनी ॥ गुणननधान लाव्यखाणी ॥ िाण दईल त ननतंबीनी ॥ ब लता नयनी अरु
आल ॥२३॥
Adhyaay 06
मातारप्यांि िरण ॥ खंती वाित कधी पाहीन ॥ माझी माता मजरवण क्िी जाण ॥ निी िाण
उरला अस ॥२४॥
तरी मज घालवी नऊन ॥ ्हण नन धररल नागं िाि िरण ॥ तषक ह ऊनन िस्न ॥ दत अपार
व्तत
ु ॥२५॥
्हण ्वादशसह्ि नागांि बळ ॥ हदधल तुज ह ईल सुफळ ॥ तसाचि झाला ता्काळ ॥ चििांगद
वीर त ॥२६॥
तु करशील ज्हा ्मरण त्हा तुज संकिी पावन ॥ मन वग वा आणन

ू ॥ चिंतामणी सव दीधला
॥२७॥
दल
ु भ
ु र्न भम
ू ंडळी ॥ दत अम्
ू य तजागळी ॥ पवुताकार म ि बांचधली ॥ सशरी हदधली राषसाछया
॥२८॥
दत हद्य व्ि अलंकार ॥ सव एक हदधला फणणवर ॥ मन वग यमन

ु ातीर ॥ रमनू न बाहर ननघाला
॥२९॥
झाल तीन संव्सर ॥ िहूकड पाह राजपुि ॥ ति समयी सीमंनतनी ्नानासी स्वर ॥ कासलंदीतीरा
पातली ॥१३०॥
एकाकड एक पाहती ॥ आ्ियु वाि ओळख न दती ॥ हद्यर्नमंडडत नपती ॥ चििांगद हदसतस
॥३१॥
फणणम्तक ि
ं ी मु्त सतज रवशष ॥ भुजपयंत ड ल अवतंस ॥ गजमु्तांछया माळा राजस ॥ गळा
श भती जयाछया ॥३२॥
पािा जड्या कहिमखलवरी ॥ तण हहरवी झाली धररिी ॥ मग पशु धावती एकसरी ॥ नव तण

वाढल ्हणनू नया ॥३३॥
मु्ताफळ दख नन तजाळ ॥ धावतचि यती मराळ ॥ दख नन आर्त र्नांि ढाळ ॥ क र धावती

भषावया ॥३४॥
अंगी हद्यिंदनसुगध
ं ॥ दख नन धावती समसलंद ॥ दशहदशा ्यारप्या सुबध ॥ राणदवता त्त
ह ती ॥३५॥
रव््मत झाली सीमंनतनी ॥ रमिर पडली रविार मनी ॥ चििांगदही ति्थ ह ऊनी ॥ षणषणा
्याहाळीत ॥३६॥
कंठभूषणरहहत मंगळसूि ॥ हररिाकंु कुमरवरहहत वर ॥ अंजनरवव्जुत नि ॥ राजपि

ु पाहातस ॥३७॥
्याहासळता ति्थ ्व पासी ॥ वािती रं भा उवुशी दासी ॥ कुिकमंडलु यासी ॥ उपमा नाही
्यावया ॥३८॥
Adhyaay 06
त्तिामीकरवणु ड ळस ॥ चिंिारांत अंग झाल कश ॥ क िंिकळा राजस ॥ रहणकाळी झाक ळती

॥३९॥
मग नतयपाशी यऊन ॥ पुस साषप वतुमान ॥ ्हण तू आहस क णािी क ण ॥ मुळापासून सवु
सांग ॥१४०॥
मग आपु्या ज्मापासन
ू ॥ सांचगतल िररि संपूणु ब लता आसुव नयन ॥ भ ननया िासलल ॥४१॥
अरुधारा रवती खाल्या ॥ लारव्या पय धरसलंगास गळ्या ॥ दं त ्जयि ब लता ॥ नषिांऐस

लखलखती ॥४२॥
सीमंनतनीछया स्या ितुर ॥ राजपुिा सांगती समािार ॥ तीन वषे झाली इिा रतार ॥ बुडाला यथ
यमन
ु ाजळी ॥४३॥
इिी सासू्वशुर द नी ॥ शिन

ूं ी घातली बंहदखानी ॥ ह शुभांगी लाव्यखाणी ॥ ऐसी गती इयिी
॥४४॥
कंठ दािला स्गहदत ॥ चििांनद खाली पाहात ॥ आर्तरखांककत नि ॥ व्ि पुशीत वळ वळा
॥४५॥
सीमंनतनी स्यांस सांग खण

ू ॥ क ण क ठील पस
ु ा वतुमान ॥ स्या पस
ु ती वळ वळा ॥४६॥
त ्हण आ्ही ससध पु ष ॥ जात चिंनतसलया ठायास ॥ षण ्वगु षण पाताळास गमन आमुि
रिल क ॥४७॥
कळत भूतभरव्यवतुमान ॥ मग सीमंनतनीस हाती ध न ॥ कानी सांग अमतविन ॥ रतार तुझा

्जवंत अस ॥४८॥
आ्ज तीन हदवसा भिवीन ॥ लहिक न्ह कदारप जाण ॥ रीसदासशवािी आण ॥ अस्य न्ह
क्पांती ॥४९॥
स भा्यगंग िातय
ु रु वलाससनी ॥ तुझ ऐ्वयु िढल यथन
ू ी ॥ परी ही ग ्ि क णालागूनी ॥
हदवसियिगिवू नक ॥१५०॥
ऐस सांग नन परम्नह ॥ यरी ि रृ्िी मुख पाह ॥ ्हण वाित चििांगद ह य ॥ ऐस काय घडू
शक ॥५१॥
म्यु पावला त यईल कसा ॥ मग आठवी भवानी महशा ॥ क णाकरा पुराणपु षा ॥ न कळ

लीला अग्य तुझी ॥५२॥
हा परपु ष जरी असता ॥ तरी मज का हाती धररता ॥ ्नह उपजला माणझया चि्ता ॥ परम
आ्त वाितस ॥५३॥
काय िाशनू न आला अमत ॥ क काळ चगळ नन उगासळया स्य ॥ ह मदनांतक षडा्यतात ॥ तझ
ु
कत्ु व न कळ मज ॥५४॥
Adhyaay 06
जग््नवासा ह करशील स्य ॥ तरी अकरा लष पूजीन दं प्य ॥ नतत्याि वाती यथाथु ॥
रब्वदळ अपीन ॥५५॥
यावरी ब ल राजपुि ॥ सुकुमार सदनासी जाई स्वर ॥ तुझी सासू आणण ्वशुर ॥ ्यासी सांगू
जात आता ॥५६॥
तुमिा पुि यत ्हण न ॥ शुभ समािार ्यास सांगन ॥ यरी क नन हा्यवदन ॥ ननजसदनािनत
गली ॥५७॥
स्या ब लती आण वाहून ॥ तुझा रतार ह य पूणु ॥ ऐसा पु ष आह क ण ॥ तझ

ु ा हात ध शक
॥५८॥
तझ
ु ी विन ऐकून ॥ ्याछया निी आल जीवन ॥ सीमंनतनी ्हण वतुमान ॥ फ डू नका ग उ्या
रहा ॥५९॥
सीमंतीनीछया मुखकमळी ॥ स भा्यकळा हदसू लागली ॥ सुखासना ढ सदना कली ॥ क ठ काही न

ब ल ॥१६०॥
मन वगाछया वा वरी ्वररत ॥ आ ढला सीमंनतनीकांत ॥ ननजनगराबाहर उपवनात ॥ जाऊननया

उतरला ॥६१॥
नाग मनु्यवष ध न ॥ शिस

ूं सांग वतुमान ॥ ्वादशसह्ि नागांि बळ घऊन ॥ चििांगद आला
अस ॥६२॥
त्
ु ही कस वािाल स्य ॥ तव त सम्त झाल भयभीत ॥ य ्हण इंिसन लाव्यवती यथाथु ॥
ससंहासनी ्थापा वगी ॥६३॥
मग नाग जाऊन ॥ मातारपतयांसी सांग वतुमान ॥ ्यासी आनंद झाला पण

ू ु ॥ रिभव
ु नत न समाय
॥६४॥
त शिु ह व नन शरणागत ॥ उभयतांसी ससंहासनी ्थापीत ॥ दायाद कर ज ड नन सम्त ॥ ्हणती

आ्हा रषा सवु्व ॥६५॥
मग सवु दळभार ससध क न ॥ भिीस ननघाला इंिसन ॥ वा्यनाद संपूणु ॥ भूमंडळ डळमळी
॥६६॥
माता रपता दख न ॥ सिम धाव चििांगद सुजाण ॥ ध नन रपतयाि िरण ॥ षमासलंगनी समसळला
॥६७॥
मग लाव्यवती धावत चििांगदाछया गळा समठी घालीत ॥ जसा क स्यसी रघन

ु ाथ ॥
ितद
ु ु शवषांनत
ं र ॥६८॥
हारपल र्न सापडल ॥ क ज्मांधासी नि आल ॥ क िाण जाता पडल ॥ मख

ु ामाजी अमत
॥६९॥
Adhyaay 06
करभार घऊनन अमूप ॥ धावती दश दशींि भूप ॥ प रजनांि भार समीप ॥ यऊननया भिती ॥१७०॥
हनुमत
ं आणणला चगररि ण ॥ जवी उठरवला ऊसमुलारमण ॥ आनंदमय झाल रिभुवन ॥ तसचि पूणु
प झाल ॥७१॥
मातारपतयांसमवत ॥ चििांगद िासलला समरवत ॥ नषधपरु सम्त ॥ रंगाररल तधवा ॥७२॥
चििव्याुसी सांगावया समािार ॥ धावताती सवकभार ॥ महा्वारी यता सािार ॥ मात फुिली
िहूकड ॥७३॥
िार जाऊनन रायास वंहदत ॥ उठा जी तुमि आल जामात ॥ राव गजब्जला धावत ॥ नयनी
ल ित आनंदारु ॥७४॥
कंठ झाला स्गहदत ॥ र मांि अंगी उभ ठाकत ॥ समािार आणणला ्यांसस आसलंचगत ॥ धनव्ि
दत सीमहूनन ॥७५॥
अपार भ नन रथ ॥ शकुरा नगरा वािीत ॥ मंगळतुर अ त

ु ॥ वाज लागली एकसर ॥७६॥
घावल अपार भसुर ॥ राय क श दारवल समर ॥ आवड नततुक धन ्याव स्वर ॥ सुखासी पार
नाही मा्या ॥७७॥
जय जय सशव उमानाथ ॥ ्हण नन राव उडत नाित ॥ उपायन घऊनन धावत ॥ िजाजन नगरीि
॥७८॥
सीमंनतनीसी ब लावन
ू ॥ हद्य अलंकार लववन
ू ॥ जयजयकार क न ॥ मंगळसूि बांचधल ॥७९॥
हद्य कंु कुम निी अंजन ॥ हररिा सुमनहार िंदन ॥ स भा्य लवरवती जाण ॥ िय दशगुणी रवड
दती ॥१८०॥
एक रंगार सावररती ॥ एक रपकपाि पढ

ु कररती ॥ नगरीछया नारी धावती ॥ सीमंनतनीसी पाहावया
॥८१॥
माता धावती स्गहदत ॥ सीमंनतनीस रदयी धरीत ॥ माय तुझा स भा्यसमि

ु ॥ असंभा्य
उिंबळला ॥८२॥
ऐ्वयुिम
ु गला तुिून ॥ पढ
ु ती रव ढला भदीत गगन ॥ तुझी स भा्यगंगा भ न ॥ अषय िासलली
उतरना ॥८३॥
ध्य ध्य स मवाररत ॥ अकरा लष पू्जली दं प्य ॥ ्जतवन करावयास जामात ॥ ब लावू
धाडडल ्वरन ॥८४॥
मातारपतयासमवत ॥ चििांगद नगरा यत ॥ चििवमाु नपनत ्वररत ॥ साम रा यत तयासी ॥८५॥
जामाताछया कंठी ॥ धाव नन ्वशुर घातली समठी ॥ र्मानंद भरली स्िी ॥ पु्पव्िी कररती दव
॥८६॥
Adhyaay 06
नगरामाजी आणणली समरवत ॥ पन

ु ःरववाह कला अ त
ु ॥ मग एकांती चििांगद नपनाथ ॥ ब लावीत
सीमंनतनीस ॥८७॥
पाताळींि अलंकार अ त
ु ॥ सीमंनतनीलागी लववीत ॥ नवर्निभा फाकली असमत ॥ पाहता ति्थ
नारी नर ॥८८॥
पातळींिा सुगंधराज ननगत

ु ी ॥ आ्मह्त लववी सीमंनतनीिती ॥ नाना व्तु अपूवु षषती ॥
्वशुरालागी दीध्या ॥८९॥
सासू्वशुरांछया िरणी ॥ म्तक ठवी सीमंनतनी ॥ माय तुझा स भा्य दचध उिंबळ नी ॥ भरला
अस बहुकाळ ॥१९०॥
पि
ु सीमंनतनीसहहत ॥ इंिसन नषधपरु ा जात ॥ अवनीि राज समळ नन सम्त ॥ िि दत चििांगदा
॥९१॥
सम्त रा्यकारभार समपून

ु ॥ तपासी गला इंिसन ॥ तथ क ननया सशवािुन ॥ सशवपदासी पावला
॥९२॥
आठ पुि रपतयासमान ॥ सीमंनतनीसी झाल जाण ॥ दहा सह्ि वषे ननरवु्न ॥ रा्य कल
नषधपरु ी ॥९३॥
जसा रपतामह नळराज ॥ परम पु्य्ल क तजःपज

ुं ॥ तसाि चििांगद भूभुज ॥ ्यायनीती वतुतस
॥९४॥
सशवरारि स मवार िद षरत ॥ सीमंनतनी िढत करीत ॥ नतिी ्यानत अ त

ु ॥ सूत सांग
श नकाहदका ॥९५॥
सीमंनतनी आ्यन सरु स ॥ ऐकता स भा्यवधुन ््ियांस ॥ अंतरला रतार बहुत हदवस ॥ त
भिल परत नन ॥९६॥
रवगतधवा ऐकती ॥ ्या ज्मांतरी हद्य रतार पावती ॥ सशविरणी धरावी िीती ॥ स मवार रत
न स डाव ॥९७॥
ऐस ऐकता आ्यान ॥ अंतरला पुि भिल मागुतन ॥ आयुरार ्य ऐ्वयु पूणु ॥ ह य ञान रव्या
बहु ॥९८॥
गंडांतर म्यु ननरस नन जाय ॥ गतधन िा्त शिप

ु राजय ॥ रवण पठण सवु कायु ॥ पाव ससधी
यणचि ॥९९॥
सीमंनतनीआ्यान ियाग पूणु ॥ भ््तमाघमासी कररता ्नान ॥ रिरवध द ष जाती जळ न ॥

सशवपद िा्त शविी ॥२००॥
सीमंनतनीआ्यान सध
ु ारस ॥ िाशन कररती स्जनरिदश ॥ ननंदक असरु तामस ॥ अहं कारम्य
सरवती ॥१॥
Adhyaay 06
अपणाुरदयाररवंदसमसलंद ॥ रीधर्वामी पूणु र्मानंद ॥ अभंग अषय अभद ॥ न िळ ढळ कदाही

॥२॥
रीसशवलीलामत रंथ ििंड ॥ ्कंदपुराण र्म ्तरखंड ॥ पररस त स्जन अखंड ॥ ष्ठ ्याय ग ड
हा ॥२०३॥
॥ रीसांबसदासशवापुणम्तु ॥
Adhyaay 07
अ्याय सातवा
जय जय किश रचंरशखरा ॥ उवीघरं रनंदिनीवरा ॥ भुजंगभूषणा स्तिरनरा ॥ लीला ववचचरा तझु िया
॥१॥
भानि
ु दितज अपररममता ॥ वव्व्यापिा वव्वनाथा ॥ रमाधवविया भूताचधपत अनंता ॥ अमत
ू म
त त
ू ात
वव्वपत ॥२॥
परमानंिा पंचवरा ॥ परा्परा पंचिशनरा ॥ परमपावना पयःफनगारा ॥ परममंगला परर्मा ॥३॥
मंि्ममतविन ियाळा ॥ ष्ठा्यायी अतततनमतळा ॥ सीमंततनीआ्यानलीळा ॥ मनहाळा तू विलासी

॥४॥
रीधरमुख तनमम्त ि न ॥ तचू च विलासी आपुल गुण ॥ ्यास प सूतास मथापन

ू ॥ रमसि पुराण
सांगववसी ॥५॥
ऐस ऐिता ियाळ ॥ विता िाला रीग पाळ ॥ वविभतनगरी एि सुशीळ ॥ विममर नाम ्ववज ह ता
॥६॥
त विशामर संप्न ॥ ्याचा ममर सारमवत नाम रा्मण ॥ विममरास पर

ु सगण
ु ॥ सम
ु धा नाम
जाहला ॥७॥
सारमवतसत
ु स मवंत ॥ उभयतांच ममर्व अ्यंत ॥ िशरंथी ञान बहुत ॥ मुख ्गत पुराण ॥८॥
संदहता पि रम अरण रा्मण ॥ छं ि तनघंि मशषा जाण ॥ ्य ततष ि्प ्यािरण ॥ तन ्त

पूणत िशरंथी ॥९॥
ऐसा वव्या्यास िररता ॥ ष डश वष िाली त््वता ॥ ि घांच वपत ्हणती आता ॥ भिा नप
ृ नाथ
विभातसी ॥१०॥
वव्या िावूतन अ त
ु ॥ मळवाव र्य बहुत ॥ मग वधू पाहूतन यथाथत ॥ ल्न ि तुमची ॥११॥
यावरी त ऋवषपुर ॥ वविभतरायासी भिल स्वर ॥ वव्याधनाच भांडार ॥ उघड तन िाववती नप

ृ र्ठा
॥१२॥
वव्या पाहता त षला राव ॥ परी ववन ि मांडडला अमभनव ॥ ्हण मी एि सांगन भाव ॥ धरा
त्
ु ही ि घही ॥१३॥
नषधपुरीचा नप
ृ नाथ ॥ ्याची प्नी सीमंततनी वव्यात ॥ म्ृ यज
ुं यमड
ृ ानीिी्यथत ॥ िं प्यपज
ू ा िरी
बहू ॥१४॥
तरी त्ु ही एि पु ष एि तनतंबबनी ॥ ह व तन जाव य षणी ॥ दि्य अलंिार बहुत धनी ॥ पूजील
त्
ु हािारण ॥१५॥
Adhyaay 07
तथ तन याव परत न ॥ मग मीही िईन यथ्ि धन ॥ मातावपतागु नप

ृ वचन ॥ ििा अमा्य ि
नय ॥१६॥
तव ब लती ि घ किश र ॥ ह अनुचचत िमत तनं्य फार ॥ पु षास मरी िखता साचार ॥ सचल
मनान िराव ॥१७॥
पु षासी नारीवष िखता ॥ पाहणार जाती अधःपाता ॥ वष घणारही त््वता ॥ ज्म ज्मी मरी
ह य ॥१८॥
हही पररी िमत अनचु चत ॥ तसचच शामर ब लत ॥ ्याहीवरी आ्ही वव्यावंत ॥ धम अममत मळवू
॥१९॥
आमच
ु ी वव्याल्मी सतज ॥ त षवू अवनीच भभ
ू ज
ु ॥ आमच
ु नमतू न चरणांबज
ु ॥ धन िती
िाथतूत नया ॥२०॥
पंडडतांची वव्या माय स्गण

ु ी ॥ वव्या अिाळी फळिातयनी ॥ वव्या िामधनु सांडुनी ॥ तनं्य
िमत न ि ििा ॥२१॥
मातावप्यांहूतन वव्या आगळी ॥ संििी िवासी िततपाळी ॥ प्

ृ वीच िभु सिळी ॥ िख ्या ज डडती
िर ॥२२॥
वव्याहीन त पाषाण िख ॥ ्जताची मत

ृ त शतमूरख
् ॥ ्याच न पाहाव मुख ॥ जननी ्यथत
रमववली ॥२३॥
राव ्हण ि घांलागन

ु ी ॥ माि मा्य िराव एवढ वचन ॥ परम संिि पडल ्हणन
ू ॥ अव्य
्हणती तधवा ॥२४॥
राय वमर अलंिार आणन

ू ॥ एिासी मरीवष िऊन ॥ स मवारी याममनीमाजी जाण ॥ पज
ू ासमयी
पातल ॥२५॥
ज सिळ िमिांची ई्वरी ॥ ्जची िततमा नाही िंु मभनीवरी ॥ जीस िख तन न्ृ य िरी ॥ पंचशर
वितीन ॥२६॥
रं भा उवतशी चातय
ु ख
त ाणी ॥ परी ल्जा पावती जीस िख नी ॥ रणि
ु ा जानिी रीिृ्णभचगनी ॥
उपमा श भ ्जयसी ॥२७॥
ततण ह िं प्य िख नी ॥ िृततम पाहूतन हास मनी ॥ परी भावाथत ध तन चातय

ु ख
त ाणी ॥ हरभवानी
्हण तन पू्जत ॥२८॥
अलंिार वमर यथ्ि धन ॥ षरस अ्न ित भ जन ॥ मशवग री ्हण न ॥ नममिार ि तन

ब ळवी ॥२९॥
जाता रामपंथ लषूनी ॥ पढ

ु रतार माग िाममनी ॥ नाना वविार च्िा भाषणी ॥ बहुत ब ल
तयासी ॥३०॥
Adhyaay 07
्हण आह ह एिांतवन ॥ वष
ृ लागल तनबबड सघन ॥ मी िामानळि न ॥ गल आहाळून िाणपतत
॥३१॥
तू वषोतन सुरतमघ ॥ शीतळ िरी ममांग ॥ मी तनतंबबनी िाल अभंग ॥ जवळी पाह यऊतनया
॥३२॥
त ्हण िा च्िा िररसी ववशष ॥ फडी वमर ह य पु ष ॥ ववन ि िररसी आसमास ॥ हासती
ल ि मागीच ॥३३॥
तव त िाम ह व तन मू््छत त ॥ मदिनीवरी अंग िािीत ॥ ्हण िाणनाथा धाव ्वररत ॥ िरी
शांत िाम्वरात ॥३४॥
तव त परत तन आला सवग ॥ ्हण ह नसत िाय मांडडल संग ॥ त्

ु ही आ्ही गु बंधू तनःसंग
॥ र्मचारी वव्याथी ॥३५॥
यरी ्हण ब लसी िाय ॥ माि अवयव चाचप तन पाह ॥ गल पु ष्व लवलाह ॥ भ गी यथ मज
आता ॥३६॥
हाती ध तन तयासी ॥ आडमाग नल एिांतासी ॥ वष

ृ गल गगनासी ॥ प्लव भम
ू ीसी पसरल
॥३७॥
साल तमाल िविार ॥ आर ििं बादि त वर ॥ ्या वनी नऊतन स्वर ॥ ्हण शंिा सांडी सवतही
॥३८॥
मी मरी तू रतार तनधातर ॥ नाही यथ िस

ु रा ववचार ॥ य ्हण ह न घड साचार ॥ त्
ु ही आ्ही
गु बंधू ॥३९॥
शामर पढलासी सिळ ॥ ्याच िाय हचच फळ ॥ पररसाधन सि

ु ृ त ॥ तनमतळ ववचार ि तन पाह
पा ॥४०॥
आधीच मरी वरी ता ्य ॥ परम तनलत्ज एिांतवन ॥ ममठी घाली गळा धावन
ू ॥ ित चुंबन
बळचच ॥४१॥
घऊतनया ्याचा हात ॥ ्हण पाह ह पय धर िमंडलव

ु त ॥ तव त झिडिा तन माग सारीत ॥
नसता अनथत ि नि ॥४२॥
ध्य ध्य त पु ष जनी ॥ परय वषता एिांतवनी ॥ सभा्य सधन त णी ॥ िाचथतता मन चळना
॥४३॥
व्ृ तीस न्ह वविार ॥ तरी त नर िवळ शंिर ॥ ्यापासी तीथ समर ॥ यव तन राहती सवसी
॥४४॥
जनरदहत घ र वनी ॥ र्यघि िझखला नयनी ॥ िखता जाय व संड नी ॥ तरी त शंिर तनधातर
॥४५॥
Adhyaay 07
स्यवचनी स्िमी रत ॥ तनगमागमवव्या मुख ्गत ॥ इतुि आस तन गवतरदहत ॥ तरी त शंिर

तनधातर ॥४६॥
आपणा िखता वमत िाढूनी ॥ तनंिि ववंचधती वा्बाणी ॥ परी खिरदहत आनंि मनी ॥ तरी त
शंिर तनधातर ॥४७॥
िस
ु ररयाच िूिि ष गुण ॥ िख ऐि जरी अनुदित ॥ परी त मुखास नाणी गमलया िाण ॥ तरी त
शंिर तनधातर ॥४८॥
न दिस मरीपु षभान ॥ गु प पाह चराचर संपूणत ॥ न सांग आपुल सुिृत तप िान ॥ तरी त
शंिर तनधातर ॥४९॥
पल मख
ू त हा पंडडत ॥ तनवडू नण समान पाहत ॥ िीततत वाढवावी नावड मनात ॥ तरी त शंिर
तनधातर ॥५०॥
अ्यामसल न ममरवी ल िात ॥ मश्य िराव हा नाहीच हत ॥ ि णाचा संग नावड आवड एिांत ॥
तरी त शंिर तनधातर ॥५१॥
ववर तन ग्या चच्तव्ृ ती ॥ समाधी अखंड गली रांती ॥ अथत बुडामलया नाही खंती ॥ तरी त
शंिर तनधातर ॥५२॥
रीधर ्हण ऐस पु ष ॥ त र्मानंि परमहं स ॥ ्यां्या पायीं्या पािि

ु ा तनःशष ॥ ह ऊतन राहाव
सवतिा ॥५३॥
विममरपुर साधु परम ॥ धयतशमर तनवि तन िाम ॥ ्हण रामास चला जाऊ उ्तम ॥ ववचार ि
या ग ्िीचा ॥५४॥
ऐस ब ल तन सारमवतपर
ु ॥ मरी प सिना आझणला स्वर ॥ रत
ु िला समाचार ॥ गतिताथत
वततला ज ॥५५॥
सारमवत मांडडला अनथत ॥ रायाजवळी आला वष

ृ ःमथळ बडवीत ॥ ्हण िज
ु न
त ा तव
ु ा िला घात ॥
ह्या िरीन तुजवरी ॥५६॥
विशामरसंप्न ॥ यवढाचच पुर मजलागुन ॥ अर तुवा तनवंश िला पूणत ॥ िाळ विन िाल तुि
॥५७॥
वविभत अध गतमख ु पाहात ॥ ्हण िृबरम िवी िाल स्य ॥ मशवमाया परम अ त
ु ॥ अघदित
ित्त ृ व ततयच ॥५८॥
राय ममळवतू न सवत रा्मण ॥ ्हण सतज िरा अन्ु ठान ॥ ्याव यामस पु ष्व आणन
ू ॥ तरीच
ध्य ह ईन मी ॥५९॥
ववि ्हणती ह ई्वरी िळा ॥ आमच

ु तन न पालि भप
ू ाळा ॥ त्हा वविभतराव तय वळा ॥
आराचधता िाला िवीत ॥६०॥
Adhyaay 07
हवन मांडडल िध
ु रत ॥ राव स्तदिन तनराहार ॥ िवी िस्न िाली ्हण माग वर ॥ मग ब ल
वविभत त ॥६१॥
्हण हा स मवंत मरीवष ॥ यासी पुनः िरी पु ष ॥ िवी ्हण ही ग ्ि तनःशष ॥ न घड सहसा
िालरयी ॥६२॥
तनःसीम पततरता सीमंततनी ॥ परम भ्त स्गुणखाणी ॥ ततच ित्त ृ व मािनी ॥ न म डव

सहसाही ॥६३॥
या सारमवतासी दि्य नंिन ॥ ह ईल स्य विपरायण ॥ ईस सुमधा वर जाण ॥ ल्न ि तन

िईज ॥६४॥
िवी्या आञव न ॥ ्यासीच दिधल ल्न ि न ॥ अंबबिच वचन जाण ॥ पर

ु जाहला ॥
सारमवता ॥६५॥
ध्य सीमंततनीची मशवभ्ती ॥ उपमा नाही बरजगती ॥ ्जच ित्त ृ व हमवंती ॥ म डू न शि

सवतथा ॥६६॥
सूत ्हण ऐिा सावधान ॥ अवंतीनगरी एि रा्मण ॥ अ्यंत ववषयी नाम मिन ॥
रंग
ृ ारसग
ु ंधमा्यविय ॥६७॥
वपंगलानाम व्या वव्यात ॥ ततसी िाला सिा रत ॥ सांडूतन र्मिमत सममत ॥ मातावपता
्याचगली ॥६८॥
धमतप्नी िािूतन िरु ाचारी ॥ तत्याच घरी वास िरी ॥ म्यमांसरत अह रारी ॥ िामिित मी ल ळत
॥६९॥
िरावया जगिध
ु ार ॥ आपणचच अवतरला शंिर ॥ ऋषभनाम य गी्वर ॥ ह व तन ववचरत महीवरी
॥७०॥
आपुल ज ज तनवातणभ्त ॥ ्यांची िःु ख संिि तनवारीत ॥ वपंगल्या सिना अिममात ॥

पूवप
त ु्यामतव पातला ॥७१॥
त मशवय गींर ृ्िी िख न ॥ ि घदह धावती धररती चरण ॥ ष डश पचारि न ॥ सिम ह ऊन

प्ू जती ॥७२॥
शु्ि सुप्व ्मन्ध ववि्ध ॥ चतवु वतध अ्न उ्तम मवाि ॥ भ जन िऊतन बहुववध ॥ अलंिार
वमर िीधली ॥७३॥
ि तनया दि्य शज ॥ तनजववला त मशवय गीराज ॥ तळहात मदित ती ि घ चरणांबज

ु ॥
सुपणातरजउिय ह य त ॥७४॥
एि तनशी रम तन जाण ॥ मशवय गी पावला अंतधातन ॥ ि घ ्हणती उमारमण ॥ िऊतन िशतन

गला आ्हा ॥७५॥
Adhyaay 07
मग वपंगला आझण मिन ॥ िालांतरी पावली मरण ॥ परी गाठीस ह त पूवप

त ्
ु य ॥ मशवय गीपज
ू नाच
॥७६॥
िाशाहतिशीचा नप
ृ ती ॥ वरबाहूनाम ववशषिीती ॥ ्याची पटराणी नाम सुमती ॥ जवी िमयंती
नळाची ॥७७॥
त मिननाम रा्मण ॥ तत्या गभी रादहला जाऊन ॥ सीमंततनी्या प िी ि्यारत ्न ॥ वपंगला

व्या ज्मली ॥७८॥
िीतततमामलनी ततच नाव ॥ पुढ िथा ऐिा अमभनव ॥ इिड सुमतीच प िी भूिव ॥ असता ववचचर
वततल ॥७९॥
तत्या सवती ह ्या अपार ॥ ही पटराणी ईस ह ईल पर

ु ॥ ्याही तीस ववष िध
ु रत ॥ गमभतणी
असता घातल ॥८०॥
तीस त्िाळ ्हावा म्ृ यु ॥ परी ल ग लागला िाली िसूत ॥ ववष अंगावरी फुिल बहुत ॥
बाळिासदहत जननी्या ॥८१॥
षत पडली िाल रण ॥ र्त पू गळ रारंदिन ॥ राय बहुत व्य आणन

ू ॥ औषध िता बर न ह
॥८२॥
रारंदिवस रड बाळ ॥ सुमती राणी श ि वव्हळ ॥ म्ृ युही न ह ्यथा सबळ ॥ बरी न्हचच सवतथा
॥८३॥
लि सिा िरी िन ॥ रायासी तनरा न लाग रारंदिन ॥ िंिाळला मग रथावरी घालन

ू ॥ घर
िाननी स डडली ॥८४॥
जथ मन्ु याच नाही िशतन ॥ वसती ्यार सपत िा ण ॥ सम

ु ता बाळि िड घऊन ॥ स्यअपस्य
दहंडतस ॥८५॥
िंिि पाषाण तती चरणी ॥ मू्छात यऊतन पड धरणी ॥ आरंि रड परी न ममळ पाणी ॥
रणि तन अंग ततडि ॥८६॥
्हण जगिा््या िलासपती ॥ जग्वं्या र्मानंिमत

ू ी ॥ भ्तवरपंजरा तुिी िीती ॥ सिा गाती
तनगमागम ॥८७॥
जय जय बरि षशमना बरनरा ॥ जगिं िुरिंिा पंचव्रा ॥ अज अ्जता पयःफनगारा ॥ ज्मयारा

चुिवी िा ॥८८॥
अनादिमसधा अपररममता ॥ मायाचरचालिा स्गुणभररता ॥ वव्व्यापिा गुणातीता ॥ धाव आता

जग्गुर ॥८९॥
ऐसा धावा िररता सम

ु ती ॥ तव वनी मसंह ्यार गजतती ॥ परम भयभीत ह ऊतन चच्ती ॥
बाळासदहत षषती पड ॥९०॥
Adhyaay 07
रावणाररतनय नऊन ॥ वनी सांडडल उवीगभतर्न ॥ िी वीरसनमनुषा घ र िानन ॥ पततववय ग सवी

जस ॥९१॥
सुमताची ि णा ऐिून ॥ पशु पषी िररती िन ॥ धरणी पडता मू्छात यऊन ॥ वष

ृ पषी छाया
िररताती ॥९२॥
चंचू भ तनया जळ ॥ बाळावरी मशंवपत वळ वळ ॥ एिी मधुर रस आण तन मनहाळ ॥ मुखी

घाल तन त षववती ॥९३॥
वनगाई मवपु्छि तन ॥ वारा घामलत रषषती रजनी ॥ अस यावरी ज राजप्नी ॥ दहंडता अपव
ू त
वततल ॥९४॥
त वष
ृ भभार वझणि घव नी ॥ पंथ जाता िख नयनी ॥ ्याचचया संगि नी ॥ व्यनगरा पातली
॥९५॥
तथील अचधपतत व्य साचार ॥ ्याच नाव प ािर ॥ परम सभा्य उिार ॥ रषि नाना वमतच
ूं ा
॥९६॥
तण सुमतीस वततमान ॥ पुमसल तू ि ठील ि ण ॥ ततण ज वततल मुळीहून ॥ रत

ु िल तयात
॥९७॥
त ऐिूतन प ािर ॥ ्याच अरुधारा रवती नर ॥ ्वास ््वास िािूतन घ र ॥ ्हण गत थ र

िमातची ॥९८॥
वरबाहूची पटराणी ॥ पततरता अवनीची मवाममणी ॥ अनाथापरी दहंड वनी ॥ िीनविन आली यथ
॥९९॥
मग प ािर ्हण सम
ु ती ॥ तू मािी धमति्या तन््चती ॥ शजारी घर िऊतन अह राती ॥ परामशत
िरी ततयचा ॥१००॥
बहुत व्य आणन

ू ॥ िता िाला रसायन ॥ िल बहुत िय्न ॥ परी ्याधी न राहचच ॥१॥
सुमती ्हण ताता ॥ रीशंिर व्य न ह ता ॥ िवणासही ह ्यथा ॥ बरी न ह य ि्पांती ॥२॥
अस पढ
ु ्यथा ह ता िठीण ॥ गला राजपुराचा िाण ॥ सुमती श ि िरी िीनविन ॥ ्हण र्न
गल माि ॥३॥
प ािर शांतवी बहुता रीती ॥ नगरजन ममळाल सभ वती ॥ त तनशांती उगवला गभमती ॥ तवी
मशवय गी आला तथ ॥४॥
जस िब
ु ळ
त ाच सिन श धीत ॥ चचंतामझण य अिममात ॥ िी षुधन िाण जात ॥ त षीरा्धध पढ
ु
धावव्नला ॥५॥
Adhyaay 07
प ािर धररल चरण ॥ पू्जला दि्यासनी बसवन

ू ॥ ्यावरी सुमतीितत दि्य तन पण ॥ मशवय गी
सांगता िाला ॥६॥
्हण व्स सुमती ऐि ॥ िा ह रडसी िररसी श ि ॥ तुि पूवज

त ्मीच पतत पुर जनि ॥ ि ठ
आहत सांग पा ॥७॥
आलीस च यातयशी लष य नी कफरत ॥ तथींच मवजन स यर आ्त ॥ आल ि ठून गल ि ठ ्वररत

॥ सांग मजपाशी व्ृ तांत हा ॥८॥
तू नाना य नी कफरसी ॥ पुढही किती फर घसी ॥ ि णाच पुर तू िा रडसी ॥ पाह मानसी
ववचा नी ॥९॥
शरीर धराव ्या ्या वणी ॥ ्या ्या िुळामभमान नाचती िाणी ॥ परी आपण उ्प्न ि ठूनी ॥
त ववचा नी न पाहती ॥११०॥
्वा पुर आझणला ि ठून ॥ ि ्या मथळा गला म्ृ यु पाव न ॥ तू आझण ह अवघ जन ॥ जातील
ि ठ िव्या िहा ॥११॥
आ्मा मशव शा्वत ॥ शरीर षणभंगुर नाशवंत ॥ तरी तू श ि िररसी ्यथत ॥ ववचा तन मनी पाह
पा ॥१२॥
आ्मा अववनाशी शा्वत ॥ त न्ह ि णाचा बंधु सुत ॥ शरीरिारण श ि िररसी ्यथत ॥ तरी
पडल ित तुजपढ
ु ॥१३॥
जळी उठती तरं ग अपार ॥ सवचु फुिती षणभंगुर ॥ मग

ृ जळचच मम्या समर ॥ तरी बुडबुडस्य
िसनी ॥१४॥
चचरीं्या वष
ृ छाय बसला ि ण ॥ चचरा्नीन ि णाच जामळल सिन ॥ तथ गंगा मलदहली सदहतमीन
॥ ि ण वाह तन गला तथ ॥१५॥
वं्यासुत र्य आणन

ू ॥ भी्मि्या मा तीस िऊन ॥ गंधवत नगरीच वहातडी आणन
ू ॥ ल्न ि ण
लाववल ॥१६॥
वायातचा मंडप मशवन

ू ॥ मसिताि र बांचधला आवळून ॥ शु््तिारजताच पार ि न ॥ खपु्प ि णी
भररयल ॥१७॥
िासवीच घालन
ू घत
ृ ॥ मग
ृ जळीच मीन पाजळती प त ॥ त चरणी नूपुर बांध तन नाचत ॥ ज्मांध
पाहत बसल ॥१८॥
अदहिणंची िंु डल दहर नी ॥ चचरींच च र आल घव नी ॥ हा िपंच लदििा मुळीहूनी ॥ त साच

िसा जाणावा ॥१९॥
मळ
ु ीच लिि अशा्वत ॥ ्याचा श ि िरण ्यथत ॥ िशत च उ्यान सममत ॥ शरीर ह उ वल
॥१२०॥
Adhyaay 07
सिळ र गाच भांडार ॥ िृममिीििांच माहर ॥ िी पापाचा समुर ॥ िी अंबर रांतीच ॥२१॥
मूर ्ल्म मांस र्त ॥ अमथींची म ळी चमतव््ित ॥ मातचा वविाळ वपतरृ त ॥ अपववर अस्य
मुळीच ह ॥२२॥
ऐस ह शरीर अपववर ॥ त पशम

ु र
ू िाल पववर ॥ षुर मध
ू ज
त छदिल समर ॥ इति
ु तन पावन िवी
ह य ॥२३॥
शरण न जाती िमशिाितत ॥ तरी िसतन िाणी तरती ॥ ि्पि िी फर घती ॥ मु्त ह ती िधी
ह ॥२४॥
सुमती तू सांग स्वर ॥ ति

ु ज्म ज्मीच ि ठ आहत रतार ॥ अवघा हा मायापूर ॥ सावध
स्वर ह ई िा ॥२५॥
जयाच ह सिळ लण ॥ मागता िता ला्जरवाण ॥ तनघ

ु र बांचधल बरगुण ॥ पाच वास आण तनया
॥२६॥
याचा भरवसा नाही जाण ॥ िधवा लागल न िळ अ्न ॥ िी ह िाल वमर जीणत ॥ ऋणानुबंध
तव तग ॥२७॥
मम्या जस मग
ृ जळ ॥ िी मव्नीच रा्य दढसाळ ॥ अहा िाणी पापी सिळ ॥ धन धा्य पर
ु
इ््छती ॥२८॥
गंगमाजी िा्ठ ममळती ॥ एिवि ह ती मागुती बबघडती ॥ तसी मरीपु ष ब मलजती ॥ खळ मुळीच
अस्य हा ॥२९॥
वष
ृ ापरी पषी यती ॥ कितीएि बसती कितीएि जाती ॥ आझण्या त वरी बसती ॥ अप्य तसी
जाण पा ॥१३०॥
पचथि वष
ृ ातळी बसत ॥ उ्ण सरमलया उठूतन जात ॥ स यर बंधू आ्त ॥ तसचच जाण तनधातर
॥३१॥
मायामय िपंचवष
ृ ी ॥ जीव मशव बसल ि न पषी ॥ मशव समाधान सवतसाषी ॥ जीव भषी
ववषयफळ ॥३२॥
ती भषषताचच भल
ु तन गला ॥ आपण आपणासी ववसरला ॥ ऐसा अपररममत जीव रमला ॥
ज्ममरण भ गीतस ॥३३॥
्यामाजी एखािा पु्यवंत ॥ स्गु सी शरण ररघत ॥ मग त मशव ह व तन भजत ॥ मशवालागी

अ्यािर ॥३४॥
ऐस ऐिता दि्य तन पण ॥ प ािर सुमती उठ न ॥ अ्िभाव िाि न ॥ वंदिती चरण तयाच

॥३५॥
Adhyaay 07
्हणती एवढ तुि ञान ॥ िाय न िररसी इ्छि न ॥ तू साषात उमारमण ॥ भ्तरषणा
धावलासी ॥३६॥
मग म्ृ युंजयमंर राजय गी ॥ सुमतीस सांग मशवय गी ॥ मंरन

ू भमम लाववता अंगी ॥ ्यथारदहत
जाहली त ॥३७॥
रं भा उवतशीहून वदहल ॥ दि्य शरीर ततच िाल ॥ म्ृ यज

ुं यमंर भमम चचचतल ॥ बाळ उदठल त्िाळ
॥३८॥
रण्यथा जाव तन सिळ ॥ ब्तीसलषणी िाला बाळ ॥ मग मशव्यान उपासना तनमतळ ॥

सुमतीबाळ उपिमशल ॥३९॥
पररस िगडता पण
ू त ॥ ल ह त्िाळ ह य सव
ु णत ॥ तसी ि घ दि्य प जाण ॥ ह ती िाली त
िाळी ॥१४०॥
आ्चयत िरी प ािर ॥ ्हण ध्य ध्य गु मंर ॥ िाळ म्ृ यभ

ु य अपार ॥ ्यापासूतन रषी
गु नाथ ॥४१॥
गु चरणी रत ह ती सिा ॥ ्यासी िची भवभयआपिा ॥ धनधा्यांसी नाही मयातिा ॥ भि खिा

वाररल ॥४२॥
बाळ चरणावरी घाल नी ॥ सुमती लाग सिम चरणी ॥ ्हण स्गु तुजव नी ॥ शरीर सांडण ह
माि ॥४३॥
या शरीरा्या पािि
ु ा ि न ॥ तुझिया दि्यचरणी लववीन ॥ तरी मी न्ह उ्तीणत ॥ उपिार तुि
गु मत
ू ी ॥४४॥
मग मशवय गी ब लत ॥ आयरु ार ्य ऐ्वयत अ त

ु ॥ तझु िया पर
ु ासी ह ईल िा्त ॥ रा्य प्
ृ वीच
िरील हा ॥४५॥
बरभुवनभरी ह ईल िीततत ॥ तनजरा्य पावल पढ

ु ती ॥ भरायु नाम तन््चती ॥ याच ठववल मी
जाण ॥४६॥
थ र ह य भरायु बाळ ॥ तववरी रमी यथचच िाळ ॥ म्ृ यज

ुं यमंरजप बरिाळ ॥ तन्ठा ध तन
िरीत जा ॥४७॥
हा राजपुर तन््चत ॥ ल िांशी िगि निी मात ॥ हा ह ईल वव्यावंत ॥ चतुःप््ििळािवीण

॥४८॥
ऐस मशवय गी ब ल न ॥ पावला तथचच अंतधातन ॥ गु पिांबज

ु आठवन
ू ॥ सुमती स्गि षणषणा
॥४९॥
प ािरासी सख
ु अ्यंत ॥ सन
ु य पर
ु ाहूतन बहुत ॥ भरायु ्यासी आवडत ॥ सिा परु वीत लाड ्याचा
॥१५०॥
Adhyaay 07
प ािर आपुली संप््त वचन

ू ॥ ि घांच िल मखलाबंधन ॥ ि घांसी भूषण समान ॥ िल संप्न
विशामरी ॥५१॥
्वािश वषांचा िाला बाळ ॥ धीर गंभीर परम सुशीळ ॥ मात्या सवसी सिािाळ ॥ जवळी
तत्ठत सािर ॥५२॥
पिरी पूवस
त ि
ु ृ ताच पवतत ॥ मशवय गी िगिला अिममात ॥ सुमती भरायु धावत ॥ पाय िाडीत
मु्तिशी ॥५३॥
नयन िि चरणषालन ॥ िशवसन पुमसल पूणत ॥ ज सुगंधभररत जाण ॥ मनह तचच लाववल ॥५४॥
वारं वार िररती ििषषणा ॥ िािती अ्िभावि न ॥ ष डश पचारी पूजन ॥ स हळा िररती अपार
॥५५॥
मतवन िरीतस त्हा सुमती ॥ िसािि न मी पुरवंती ॥ यावरी भरायूसी नीतत ॥ मशवय गी
मशिवीतस ॥५६॥
रुततममतृ त पुराण ्त पाही ॥ धमतनीती वततत जाई ॥ मातावपतागु पायी ॥ तन्ठा अस ि सवतिा
॥५७॥
ग भि
ू विजापाळण ॥ सवातभत
ू ी पहावा उमारमण ॥ वणातरममवधमातचरण ॥ सहसादह न सांडाव ॥५८॥
ववचार ि्यावाचूतनया ॥ सहसा न िरावी आनकरया ॥ माग पढ

ु पाह तनया ॥ शधि ब लावा
िुशल्व ॥५९॥
िाळ ि ण ममर किती ॥ ि ण ्वषी शरू किती ॥ आय िाय खचत किती ॥ पाहाव चच्ती
ववचा तनया ॥१६०॥
माि बळ किती िाय श्ती ॥ आपल

ु सवि िस वततती ॥ यश िी अपयश िती ॥ पहाव चच्ती
ववचा नी ॥६१॥
अततथी िव ममर ॥ मवामी वि अ््नह र ॥ पशु िृवष धन वव्या सवतर ॥ ्यावा समाचार
षणाषणा ॥६२॥
लि भायात अरर िास ॥ सिन गह

ृ वातात र गववशष ॥ यथ उपषा िररता तनःशष ॥ हातन षणात
ह त प ॥६३॥
्या पंथ गल वव्व्जन ॥ आपण जाव त चच पंथ लषून ॥ मातावपतायतततनंिा जाण ॥ िाणांतीही
न िरावी ॥६४॥
व्विवसमयी अततथी ॥ आमलया ्यासी न पुसावी याती ॥ अ्नवमर सवातभूती ॥ ्याव िी्यथत
मशवाचचया ॥६५॥
पर पिार िरावा पण
ू त ॥ परपीडा न िरावी जाण ॥ िराव ग रा्मणरषण ॥ स्य सज
ु ाण ्हणती
तया ॥६६॥
Adhyaay 07
तनंिा वाि िाि न ॥ सवतिा िीज मशवममरण ॥ तचच ्हणाव म न ॥ मशवसवन तप थ र ॥६७॥
परिारा आझण परधन ॥ ह न पहाव जवी वमन ॥ िराव शामररवण ॥ मशवपज

ू न यथाववचध ॥६८॥
मनान ह म जपा्ययन ॥ पंचयञ ग वविसवन ॥ रवण मनन तनज्यास पूणत ॥ अनालमय िरावी
॥६९॥
सुरत तनरा भ जन ॥ यथ असाव िमाण ॥ िान स्िमत अ्यास रवण ॥ आळस यथ न िरावा
॥१७०॥
िाम पूणत धमतप्नीसी ॥ तनवषध जाण पररय वषतसी ॥ र ध िं डाव शरस

ू ी ॥ साधवु विांसी नममज
सिा ॥७१॥
्ववषयांसी धरावा मि ॥ संतभ्तांसी नरता अभि ॥ संसारररपस

ू ी म्सर िमस्ध ॥ असाव
तनमत्सर सवातभूती ॥७२॥
िज
ु न
त ासी िं भ िाववज ॥ भ्याच पिरज वंदिज ॥ अहं िार प्
ृ वी ्जंकिज ॥ तनरहंिार ्ववजांसी
॥७३॥
वाचा सावध मशवममरणी ॥ पाणीसाथति िानि नी ॥ पाि पावन िवालययारागमनी ॥ तन्य

मशव्यानी बसाव ॥७४॥
पुराणरवणी र त ्र सािर ॥ ्वचा संत आमलंगनी पववर ॥ साथति मशव्यानी नर ॥ ्ज्हन मत र

वणातव ॥७५॥
मशवतनमात्यवास घईज राणी ॥ य रीती इंदरय लावावी भजनी ॥ िीन अनाथ अञान िख नी ॥
तयावरी िृपा िीज ॥७६॥
ई्वरी िम संतांसी मरी ॥ िवाच ्वषी ्यांची उपषा िरी ॥ य्

ु ततनरा य्
ु ताहारी ॥ मग
ृ या िरी
परम नीतीन ॥७७॥
अततवव्या अततमरी ॥ अततपु्य अततममत

ृ ी ॥ उ्साह धयत िान धत
ृ ी ॥ वधतमान असावी ॥७८॥
आपुल वव्त आयु्य गह

ृ ््छर ॥ मथुन औषध सुिृत मंर ॥ िान मान अपमान ही सवतर ॥ गु्त
असावी जाझणज ॥७९॥
न्ि पाखंडी शठ धत
ू त ॥ वपशन
ु तमिर जार पततत ॥ चंचळ िपिी ना्मति अनत
ृ ॥ रा्य सभसी
नसाव ॥१८०॥
तनंिि मशवभ्तउ्छिि ॥ म्यपानी गु त्पि ॥ मागतपीडि िृत्न धमतल पि ॥ ्यांच िशतन न

्हाव ॥८१॥
िारा धन आझण पुर ॥ यांसी आस्त नसाव अणम

ु ार ॥ अमल्तपण संसार ॥ िर तन आस्त
असाव ॥८२॥
Adhyaay 07
बंधु स यर ्वशुर मवजन ॥ यांसी मनह असावा साधारण ॥ भलता ववषय िख न ॥ आस््त तथ
न िरावी ॥८३॥
िराव राषधारण ॥ ममतिी िंठी िं डी िरभूषण ॥ गमलया िाण मशवपज

ू न ॥ सवतथाही न सांडाव
॥८४॥
मशविवच सवांगी ॥ लऊ मशिवी मशवय गी ॥ भमम चचचतता रणरं गी ॥ शमरामरबाधा न ह य ॥८५॥
िाळम्ृ युभयापासन
ू ॥ रषी म्ृ यज
ुं यऔपासन ॥ आततायी मागत्न र्म्न ॥ यांसी जीव माराव
॥८६॥
स मवाररत मशवरार िि ष ॥ ववचधयु्त आचराव ववशष ॥ मशवहररिीततन तनिोष ॥ सवत सांडूतन

ऐिाव ॥८७॥
महापवत िुय ग राधदिनी ॥ ्यतीपत वघतृ त संरमणी ॥ न िवतातव मथुनी ॥ रहणी भ जन न

िराव ॥८८॥
स्पारी िता िान ॥ ह य ऐ्वयत वधतमान ॥ अपारी िान िारर्य पूणत ॥ शामरिमाण जाझणज
॥८९॥
वि शामर परु ाण िीततन ॥ गु रा्मणमख

ु िराव रवण ॥ िान दिध्याच पाळण ॥ िररता प्
ु य
बरगुण ह य ॥१९०॥
अपू्याच पूजन ॥ पू्य ्याचा अपमान ॥ तथ भय िमु भतष मरण ॥ ह त जाण ववचार ॥९१॥
महाड ही उडी घालण ॥ महापु षासी ववरह िरण ॥ बळवंतासी मपधात बांधण ॥ ही ्वार अनथातची
॥९२॥
िान श भ सिा हमत ॥ िंिणमदु रिा भार सममत ॥ रवणी िंु डल िाय ्यथत ॥ रवणसाथति
रवणचच ॥९३॥
्याची वाचा रसवंती भायात पवती सती ॥ औिायत गुण संप्ती ॥ सफल जीवव्व तयाच ॥९४॥
िईन अथवा नाही स्य ॥ ह वाचमस असाव रत ॥ वव्यापार यती अममत ॥ स्य; िान ्या
िीज ॥९५॥
ववप््तिाळी धयत धरी ॥ वािी जयवंत वखरी ॥ यध

ु माजी परारम िरी ॥ याचिांसी प्ृ ठी न
िाववज ॥९६॥
रा्मणममरपुरांसमवत ॥ तचच भ जन उ्तम यथाथत ॥ गजतुरंगासदहत पंथ ॥ चालण तचच र्ठ

ह य ॥९७॥
्या मलंगाच नाही पूजन ॥ तथ सांषप पूजा िरावी जाऊन ॥ अनाथितसंमिार जाण ॥ िरण ्या
प्
ु यासी पार नाही ॥९८॥
Adhyaay 07
र्म्वषाएवढ ववशष ॥ मारि नाही ििा ववष ॥ स्यमागम रारंदिवस ॥ तु्छ सुधारस ्यापढ
ु
॥९९॥
िताप न ्हाव संत्त ॥ परस ्य हषतभररत ॥ स्वातात ऐिता सुख अ्यंत ॥ त चच भ्त मशवाचा
॥२००॥
पाषाण नाम र्न ्यथत ॥ चार र्न आहत प्

ृ वीत ॥ अ्न उिि सुभावषत ॥ औिायत र्न च थ प
॥१॥
वमत ि णाच न ब लाव ॥ स ्तांच आशीवाति ्याव ॥ भा्याभा्य यत मवभाव ॥ मवधमत रुव न
ढळावा ॥२॥
पव
ू वत वर धी ववशष ॥ ्याचा न धरावा वव्वास ॥ गमभतणी पाळी गभातस ॥ तवी िजा पाळी िा ॥३॥
गु आझण सिामशव ॥ यासी न िरावा भिभाव ॥ भा्यवव्या गवत सवत ॥ स ड तन ्यावा जाण पा
॥४॥
नराची श भा मव प पूणत ॥ मव पाच स्गुण आभरण ॥ गुणाच अलंिार ञान ॥ ञानाच भूषण
षमा शांती ॥५॥
िुलशील वव्याधन ॥ रा्य तप प य वन ॥ या अ्िमिि न ॥ मन भल

ु न ्याव ॥६॥
ऐसा नानापरी मशवय गी ॥ ब चधता िाला भरायूलागी ॥ ह नीतत ऐिता जगी ॥ सािड न पड
सवतथा ॥७॥
सातवा अ्याय चगरीिलास ॥ यावरी वामत्य िरी उमाववलास ॥ पारायणििषषना िररती ववशष ॥
तनिोष यश ज ड तया ॥८॥
िी हा अ्याय दहमाचळ ॥ भ््तभवानी ि्या व्हाळ ॥ तीसी वर तन पयःफनधवल ॥ ्वशरु गह

ृ ी
रादहला ॥९॥
पुढील अ्यायी िथा सुरस ॥ मशवय गी िया िरील भरायूस ॥ र्मानंि तनमशदिवस ॥ रवण
िर त वव्व्जन ॥२१०॥
भवगजवविारि मग
ृ ं र ॥ रीधरवरि आनंअसमुर ॥ त मशव र्मानंि यतींर ॥ ज स्गु जगिा्मा
॥११॥
मशवलीलामत
ृ रंथ िचंड ॥ मिंिपुराण र्म ्तरखंड ॥ पररस त स्जन अखंड ॥ स्तमाऽ्याय
ग ड हा ॥२१२॥
इतत स्तम ऽ्यायः ॥७॥
॥रीसांबसिामशवापतणममतु ॥ शुभं भवतु ॥
Adhyaay 08
अ्याय आठवा
जय जय शशव र्मानंदमूती ॥ वदवं्य तू भ ळाचरवती ॥ शशवय गी प भरायूरती ॥ अगाध नीती

रगटववली ॥१॥
तुझिया बळ वव्व्यापका ॥ सूत सांग श नकाददका ॥ भरायूसी शशवकवच दखा ॥ रीगु न

शशकववल ॥२॥
मतृ यज
ुं यमंर उततम व सवांगी च्चिल भ्म ॥ राषधारण सरम ॥ करी भरायु बाळ त ॥३॥
एक शंख उततम दत ॥ ्या्या नाद शरु ह ती मूच्छि त ॥ ख्ग ददधल अ त

ु ॥ ररभव
ु नात ऐस
नाही की ॥४॥
त श्र शरत
ू दाववता न्न ॥ जाती एकदाच भ्म ह ऊन ॥ ्वादश सह्रइभबळ गहन ॥
ततकाळ ददधल कृपन ॥५॥
दण शशवाच अ त
ु ॥ ्हण ह ई ऐ्वयिवत
ं ॥ आयुरार ्य वव्यात ॥ सवि रायात र्ठ तू ॥६॥
्चरकाल ववजयी ह ऊनी ॥ संत ष प पाळी मददनी ॥ नन्कामदानक नी ॥ माजल ररभव

ु नी
कीनतिघ ष ॥७॥
भा्यल्मी अस तव सदनी ॥ भूतका ्यल्मी रदयभवनी ॥ दानल्मी यव नी ॥ करकमळी राह

सदा ॥८॥
सवांगी अस ल्मीस ्य ॥ द दं डी वीरल्मी उततम ॥ ददगंतरी ककनति परम ॥ सविदाही वस तुिी

॥९॥
शरल
ु ्मी ख्गारी वस ॥ सारा्यल्मी सदा अस ॥ वव्याल्मी ववलस ॥ सविदाही तज
ु पाशी
॥१०॥
ऐस शशवय गी ब ल न ॥ तथ्च पावला अंतधािन ॥ भरायु सुमती गु चरण ॥ सविदाही न ववसंबती

॥११॥
इकड भरायूचा वपता नन ती ॥ दशाणिदशींचा नप

ृ ती ॥ वरबहु महामती ॥ शरू तयावरी पातल ॥१२॥
मगधदशा्धपनत हमरथ ॥ तण दश नागववला सम्त ॥ धनधा्य ह नन नत ॥ सवि करीत ग हरण

॥१३॥
च्रया पु ष धर नन सम्त ॥ बळ नऊनन बंदी घाशलत ॥ मु्य राजराम वच्टत ॥ बाहर ननघत
वरबाहू ॥१४॥
युध िाल दशददनपयंत ॥ हा एकला शरू बहुत ॥ तयासी धर ननया चजत ॥ रथी बां्धती आकषोनी
॥१५॥
Adhyaay 08
वरबाहूच अमातय धर न ॥ तही चालववल बांध न ॥ सवि राम रजा लुटून ॥ राजच्रया धररय्या
॥१६॥
ऐस हर नन सम्त ॥ घव नन चाशलला हमरथ ॥ वरबाहू स्चवासदहत ॥ माग पुढ पाहतस ॥१७॥
पर
ु ना बंधु आ्हास ॥ क ण कवारी या समयास ॥ आ्ही पहावी कवणाची आस ॥ स डवील क ण
दःु खाणिवी ॥१८॥
त समाचार कळला भरायूसी ॥ की शरु नती वपतयासी ॥ गु ्मरण क नन मानसी ॥ अंगी कनच
लईल ॥१९॥
मतृ यज
ुं यमंर परम ॥ सवांगी च्चिल भ्म ॥ शंख ख्ग घऊनी उततम ॥ मातलागी नम्कारी
॥२०॥
्हण मात शरू बहुत ॥ राम ह नन वपतयास नत ॥ तरी मी गु दास तुिा सुत ॥ संहारीन
सम्तात ॥२१॥
मात तु्या सुकृतक न ॥ कृतांत समरी करीन चूणि ॥ प्

ृ वीच राज चजत्च ध न ॥ आणीन
तुझिया दशिना ॥२२॥
ननदोष यशाचा ्वज ॥ उभवीन आज तजःपंज

ु ॥ शरतकाळींचा ्ववजराज ॥ स ्वळ जसा श भत
॥२३॥
प ाकरपुर सुनय वीर ॥ सव घतला सतवर ॥ सपािचा मग काढी ववनतापुर ॥ तस द घ धावती

॥२४॥
इभ आह क णत कांतारी ॥ श धीत धावती द घ कसरी ॥ क जनकजच कवारी ॥ लहु कुश पुर जस

॥२५॥
पायी रशमती भूमी सतवर ॥ श भती धाकुट वय ककश र ॥ जवळी दख नन शरच

ूं भार ॥ शसंहनाद
गचजि्नल ॥२६॥
्हणनत उभ रहा र त्कर सम्त ॥ वरबाहुऐसी दद्य व्त ॥ च र नन नता तवररत ॥ शशषा लावू
त्
ु हात ॥२७॥
त्करांसी ह्च शशषा जाण ॥ छदाव कणि नाशसक कर चरण ॥ एवढा अ्याय क न ॥ कस वाचन
ू
जाल त्
ु ही ॥२८॥
अवघ माघारी जव पाहती ॥ तव द घ ककश र धावती ॥ ्हणती एक रमापती एक उमापती ॥ यती

ननजभ्तकवार ॥२९॥
एक मग
ृ ांक एक शमर ॥ वशस्ठ एक वव्वाशमर ॥ एक वासक
ु ी एक भ गींर ॥ तवी द घ भासती
॥३०॥
Adhyaay 08
असं्यत स डडती बाण ॥ जशा धारा वषे धन ॥ वीर झखशळल संपूणि ॥ मयूराऐस दीसनत ॥३१॥
परतल शरच
ूं भार ॥ वषिती श्रा्र समर ॥ वा्य वाजती भयंकर ॥ तण ददशा ्यावप्या ॥३२॥
त जलज वाजववला अ त
ु ॥ धाक उवी डळमशळत ॥ पाताळी फझणनाथ ॥ सावरीत कंु शभनीत ॥३३॥
ददशा कंद्या सम्त ॥ दद्गज थरथरा कापत ॥ शरु पडडल मचू ्छि त ॥ ररत रथ धावती ॥३४॥
तयातील दद्य रथ घव नन द नी ॥ द घ आ ढल त्च षणी ॥ चापी बाण लावन

ू ी ॥ स डडती
रलयवव्य्
ु वत ॥३५॥
वरबाहूच वीर बहुत ॥ भारासमवत गजरथ ॥ भरायुभ वत शमळत ॥ कवारी आपला ्हणवूनी ॥३६॥
वा्य वाजवनू नया दळ ॥ भरायूभ वत शमळाल सकळ ॥ ्हणती हा कवारी या वळ ॥ आला न कळ

क ठ नी ॥३७॥
पादठराखा दख नन समथि ॥ वीरांस बळ चढल अ त

ु ॥ हमरथाची सना बहुत ॥ संहाररली त काळी
॥३८॥
वरबाहूसदहत रधान ॥ रथी बां्धल पाहती द ु न ॥ ्हणती ररपुरारर मुरारर द घ जण ॥ ककश रवष
पातल ॥३९॥
एका गु न शशकववल पण
ू ि ॥ ददस द घांची वव्या समान ॥ तयात म्
ु य राजनंदन ॥ दख नन ्नह
वाटत ॥४०॥
क ण आहत न कळ सतय ॥ मज वाटती परम आ्त ॥ रदयी ध नन यथाथि ॥ ्याव चुंबन

आवाडीन ॥४१॥
मांडडल घ रांदर रण ॥ र्तपूर चाशलल जाण ॥ वरबाहु द ु न ॥ रधानासदहत पाहतस ॥४२॥
अननवार भरायच
ू ा मार ॥ शरु कल त्हा जजिर ॥ समरभम
ू ी माजली थ र ॥ बाण अंबर कंदल
॥४३॥
ऐस दख नन हमरथ ॥ ल टला त्हा कृतांतवत ॥ द घांसी युध अ त

ु ॥ चार घदटका जाहल ॥४४॥
शरू थरथरा कापत ॥ ्हणती भीम की हनुमंत ॥ ककं वा आला रवतीनाथ ॥ मुसळ नांगर घऊनी
॥४५॥
शरच
ू ा दख नी उतकषि बहुत ॥ भरायन
ू शशवय ्गदतत ॥ ख्ग कादढल तज अ त
ु ॥
सह्रमातंडासमान ॥४६॥
काळा्नीची चज्हा कराळ ॥ की रळयववजांचा मळ ॥ की काळसपािची गरळ ॥ तवी ख्ग

िळकतस ॥४७॥
त श्र िळकता तजाळ ॥ मागधदळ भ्म िाल सकळ ॥ माग ह ता हमरथ ततकाळ ॥ समाचार
रत
ु जाहला ॥४८॥
Adhyaay 08
की काळश्र घता हाती ॥ दखतां्च दळ संहाररती ॥ मग पळू लागला पवनगती ॥ उर्या

दळासमवत ॥४९॥
रधानांसह वरबाहूसी टाकून ॥ पळती शरु घतल रान ॥ त भरायन

ू दख न ॥ धररला धावन
ू हमरथ
॥५०॥
धररल त ृढ कशी ॥ ओढूनन पाडडला भूमीसी ॥ लततारहार दता रदयदशी ॥ अशध

ु ओकीत
भडभडा ॥५१॥
रथी बां्धला आकषन

ूि ॥ मंरररधानांसदहत जाण ॥ खरु मुखशर घऊन ॥ पाच पाट कादढल ॥५२॥
अधिखाड अधिशमशी भाद न ॥ माघार चालवी संपूणि ॥ राजच्रया अपार क श धन ॥ घत दहर न

तधवा ॥५३॥
दश नागववला ह ता सकळ ॥ व्तुमार आणवव्या ततकाळ ॥ ग मार परतववला सकळ ॥ जथींचा

तथ ्थावपला ॥५४॥
अमातयासमवत वपता ॥ स डवूनन पायी ठववला माथा ॥ वरबाहु ह य ब लता ॥ तयाजकड पाहूनी
॥५५॥
नयनी ल ट्या अरध

ु ारा ॥ तू क ण आहस सांग कुमारा ॥ मज अपयशसमर
ु ातनू न तवरा ॥ कादढल
उडी घालूनी ॥५६॥
जळत शरर
ु ावा्नीत ॥ वषिलासी जलद अ त
ु ॥ मज वाट तू कलासनाथ ॥ बाळवष आलासी ॥५७॥
की वाट वकंु ठनायक ॥ प धररली बाळकांची क तुक ॥ की सह्राष यण एक ॥ कल धावण

वाटतस ॥५८॥
सकळ राजच्रया धाव न ॥ उतररती मख

ु ाव नन ननंबल ण ॥ ्हणती बाळा तज
ु व न ॥ जाऊ
ओवाळून सविही ॥५९॥
भरायु ्हण नगरात ॥ चला शरु घव नन सम्त ॥ बंदी घालनू न रषा बहुत ॥ परम यतन कर ननया
॥६०॥
नगरात वपता नऊनी ॥ बसववला दद्य शसंहासनी ॥ जयवा्यांचा ्वनी ॥ अपार वाज लागला
॥६१॥
नगर रंग
ृ ाररल एकसरा ॥ रथी भ नन वाटती शकिरा ॥ नगरजन धावती तवरा ॥ वरबाहूसी भटावया
॥६२॥
वरबाहु ्हण स्गद ह ऊन ॥ जण मज स डववल धावन

ू ॥ तया कवाररयाच चरण धरा जाऊन य
वळा ॥६३॥
Adhyaay 08
भरायु ्हण वपतयालागून ॥ शरस

ू करा बहुत जतन ॥ तीन ददवसां मी यईन ॥ परत नन जाणा
त्
ु हापासी ॥६४॥
मी आह क णाचा क ण ॥ कळल सकळ वतिमान ॥ ऐस ब ल नन द घजण ॥ रथा ढ प िाल ॥६५॥
मन वगक न ॥ यऊन वंददल मातच चरण ॥ मग नतण क नन ननंबल ण ॥ सख

ु ाव पण
ू ि प ाकर
॥६६॥
अस यावरी शशवय गी दयाघन ॥ ्चरांगदसीमंनतनीसी भट न ॥ ज्मादार्य वतिमान ॥ तयासी सांग

भरायूच ॥६७॥
वपता स डवूनन पु षाथि ॥ कला त ऐककली की सम्त ॥ तरी त तु्ही करावा जामात ॥
कीनतिमाशलनी दऊननया ॥६८॥
ऐकता ऐसा मधुर शब ्द ॥ सीमंनतनी आझण ्चरांगद ॥ ृढ धररती चरणारववंद ॥ पूचजती मग

ष डश पचार ॥६९॥
्हणती तुि वचन रमाण ॥ वर आणावा आता्च आह ल्न ॥ मग दळभार वाहन पाठवून ॥
ददधली व्यनगरारती ॥७०॥
सन
ु यपर
ु ासदहत समर ॥ नाना संपचतत घऊन अपार ॥ ल्नासी चाशलला प ाकर ॥ वा्य अपार
वाचजती ॥७१॥
भरायु बसला सुखासनी ॥ तसीच माता शशरबकायानी ॥ ्चरांगद साम रा यव नी ॥ घव नन गला

शमरवीत ॥७२॥
वर पाहूनन जन तट्थ ॥ ्हणती कायसा यापढ

ु रनतनाथ ॥ प्
ृ वीच राज सम्त ॥ आणववल
ल्नासी ॥७३॥
तयात वरबाहु सहपररवार ॥ ल्नालागी पातला तवर ॥ वराकड पाह सादर ॥ तव त कवारी
ओळझखला ॥७४॥
पाय तयाच धरावया धावव्नला ॥ भरायन

ु वर्यावरी धररला ॥ आशलंगन दता वळ वळा ॥ कंठ
दाटल उभयतांच ॥७५॥
नयनी चाशल्या ववमलांबध

ु ारा ॥ अशभषक कररती यरयरा ॥ मग वरबाहु पस
ु वरा ॥ दश ति
ु ा
कवण सांग ॥७६॥
फडी संशय तततवता ॥ सांग कवण माता वपता ॥ ग र राम गु आता ॥ सवि सांग मजरती ॥७७॥
्चरांगद एकांती नउन ॥ सां्गतल सा्यंत वतिमान ॥ हा शशवय ्गयाचा मदहमा पण

ू ि ॥ उपासना
शशवाची ॥७८॥
अनंत प्
ु य क ्यनक
ु टी ॥ त शशवय ्गयाची ह य भटी ॥ त साषात धज
ू ट
ि ी तयाच चररर जाण ह
॥७९॥
Adhyaay 08
मग त सुमती पटराणी ॥ भटववली एकांती नऊनी ॥ वरबाहु खालत पाहूनी ॥ दन करी तधवा
॥८०॥
्हण ऐसीननधान वरर्ठ ॥ ्या घ र वनी टाककली न्ट ॥ मजएवढ अ्यायी क ठ ॥ प्

ृ वी
श ्धता नसल ॥८१॥
सुमती मागील दःु ख अ त

ु ॥ आठवनू न रड स्गददत ॥ ्हण शशवय गी गु नाथ ॥ तण कृताथि कल
आ्हा ॥८२॥
मग सीमंनतनी ्चरांगद ॥ उभयतांचा क नन ऐ्यवाद ॥ वरबाहु ब ल स्गद ॥ ध्य सुमती राणी

तू ॥८३॥
रबंदच
ू ा शसंधु क न ॥ मज तवा दाववला आण न ॥ सषिप कनकारीहून ॥ र्ठ कला गण
ु सररत
॥८४॥
तवा मािा कला उ्गार मज अभा्यासी कचा पुर ॥ ह रा्य तुि्च समर ॥ सुतासदहत तवा
दीधल ॥८५॥
ऐस ब ल नन तवररत ॥ वरबाहु बाहर यत ॥ भरायु धाव नन स्गददत ॥ सा्टांग नशमत वपतयात

॥८६॥
वरबाहु दत आशलंगन ॥ जवी भटती शशव आझण षडानन ॥ की वाच्पनत आझण कचननधान ॥
संजीवनी सा्धता आशलंगी ॥८७॥
म्तक अवराणनू न िडकरी ॥ सरम बस्ला अंकावरी ॥ कानतिमाशलनी ्नष

ु ा सुंदरी ॥ दषषणांकी
बसववली ॥८८॥
तव राज सम्त आ्चयि कररती ॥ ध्य वरबाहु नप

ृ ती ॥ मग प ाकर सन
ु य यारती ॥ भरायु
भटवी वपतयात ॥८९॥
गगनी न समाय र्मानंद ॥ ऐसा िाला सकळा म द ॥ मग चारी ददवस सानंद ॥ यथासांग ल्न
िाल ॥९०॥
आंदण ददधल अपार ॥ द न लष वाजी अयत

ु कंु जर ॥ दास दासी भांडार ॥ भ नन र्य ददधल
॥९१॥
सव घऊनन कीनतिमाशलनी ॥ प ाकरासदहत जनकजननी ॥ ननजनगर त्च षणी ॥ जात िाल तधवा
॥९२॥
गगनगभी न समाय हररख ॥ ऐस मातावपतयांसी िाल सुख ॥ पटराणी सुमती दख ॥ कल आधीन

सवि नत्या ॥९३॥
मग सकळ शरु स ड न ॥ रनतवषी करभार नमन

ू ॥ क नन आपणाआधीन ॥ जीवदान दीधल तया
॥९४॥
Adhyaay 08
भरायु ऐसा पुर रा्त ॥ ह य अस्या पु्य बहुत ॥ तरी ज्म ज्मी दहमनगजामात ॥ पूचजला
असल रमभर ॥९५॥
्री पनतरता चतुर सुंदर ॥ पुर पंडडत सभा्य पववर ॥ गु सविञ उदार थ र ॥ पूवद
ि तत रा्त
ह य ॥९६॥
मग तया भरायवू री छर ॥ वरबाहु उभवूनन सतवर ॥ ्री सुमतीसदहत तप अपार ॥ दहमकदारी

कररता िाला ॥९७॥
कररता शशवआराधन ॥ ररकाळ्य नतशलंगाच पूजन ॥ माग भरायु बहुत ददन ॥ रा्य करीत प्
ृ वीच
॥९८॥
शशवकवच भ्मधारण ॥ राषमदहमा अपार पण

ू ि ॥ ध्य गु शशवय गी सज
ु ाण ॥ शश्य भरायु
ध्य त ॥९९॥
अस भरायु नप
ृ नाथ ॥ कीनतिमाशलनीसमवत ॥ चाशलला वनववहाराथि ॥ अवल कीत वन्रयत ॥१००॥
छाया सघन शीतळ ॥ पाट वाहती जळ ननमिळ ॥ तथ बसता सूयम

ि ंडळ ॥ वरी कदावप ददसना ॥१॥
नारळी कळी प फळी रातांजन ॥ मलयागर सुवास चंदन ॥ अश कवष

ृ खजूरि ी सघन ॥ आंब जांभळी
झखरझणया ॥२॥
वट वपंपळ कडव ननंब ॥ डाशळंब सवरी मंदार कदं ब ॥ अंजीर औदं ब

ु र पाररभर नभ ॥ भदीत गल
गगनमागे ॥३॥
चंपक म गर जाई जुई ॥ मालती शवंती बकुळ ठायी ठायी ॥ शतपर जपा अगच्तवष
ृ पाही ॥
व्ट नन वरी चाशलल ॥४॥
कनकवली नागवली पररकर ॥ प वळवली नाना लता सव

ु ासकर ॥ राष्वीप राषत संद
ु र ॥
जायफळी ड लती फळभार ॥५॥
बदक चातक मयूर ॥ क्तरू ीमग

ृ जवादी माजािर ॥ चरवाक नकुळ मराळ पररकर ॥ सर वरतीरी
रीडती ॥६॥
अस तया वनात ॥ कीनतिमाशलनीसमवत ॥ रीडत असता अक्मात ॥ एक अपूवि वतिल ॥७॥
दरू वरी भरायु ववल कीत ॥ त ्री पु ष यती धावत ॥ ऊ्वि कर ननया ह्त ॥ दीघि्वर ब भाती
॥८॥
पाठी लागला महा्यार ॥ आर श ब भात ववर ॥ ्हण नप

ृ ा ्री पनतरता थ र ॥ माग सुकुमार
रादहली ॥९॥
गजबज नन धावव्नला नप
ृ ॥ शर लावूनन ओदढल चाप ॥ तव त ्यार काळ प ॥ च्रयसी नत
ध ननया ॥११०॥
Adhyaay 08
राय शर स डडल बहुत ॥ परी त न गणी तसा्च जात ॥ ववजूऐस शर अ त

ु ॥ अंगी भदल
तया्या ॥११॥
्गररकंदर ओलांडून ॥ ्यार गला ्रीस घऊन ॥ ववर रायापुढ यऊन ॥ श क करी आर श ॥१२॥
अहा ललन तज
ु ववण ॥ गह
ृ वाटत महा अर्य ॥ रायास ्हण रा्मण ॥ ्धक् षररयपण ्धक्
चजण ॥१३॥
तुज दखता सतय ॥ मा्या ्रीन कला आकांत ॥ अहा कांत पडल ्यारमुखांत ॥ स डवी मज
यापासूनी ॥१४॥
तुजही हाका फ डड्या बहुत ॥ धाव धाव ह जगतीनाथ ॥ ्धक् तुिी श्र सम्त ॥ ख्ग ्यथि
गु न दीधल ॥१५॥
्वादशसह्र नागांच बळ ॥ ्धक् मंर अ्रजाळ ॥ षतापास नन स डवी ततकाळ ॥ शरणागता रषी
त ्च पा्थिव ॥१६॥
्धक् आरम ्धक् राम ॥ जथ नाही सतसमागम ॥ ्धक् र ता ्धक् व्ता ॥ सरम नाही ककतिन
शशवाच ॥१७॥
्धक् संपचतत ्धक् संतती ॥ ्ववज न रषी न भज उमापती ॥ त ्धक् नारी पापमती ॥ पनतरता
ज न्ह ॥१८॥
मातावपतयांसी शशणवीत ॥ ्धक् पुर वाचला ्यथि ॥ ्धक् शश्य ज गु भ्त ॥ न्ह्च मतवादी
प ॥१९॥
गु ची िाक नन पदवी ॥ आपुला मदहमा ववशश शमरवी ॥ ्धक् पा्थिव ज न स डवी ॥ संकटी राण
गशलया ॥१२०॥
भरायु ब ल उ्वव्न ॥ मी तु इनछल दईन । करी पढ

ु ती उततम ल्न ॥ अथवा रा्य दान घ
माि ॥२१॥
ववर ्हण कासया ल्न ॥ ्रीहीनास कासया धन ॥ ज्मांधासी दपिण ॥ ्यथि काय दाऊनी ॥२२॥
मूढासी कासया उततम रंथ ॥ त णासी सं्यास दण ह अनु्चत ॥ जरन कवशळला अतयंत ॥ तयाच
ल्न ्यथि जस ॥२३॥
तष
ृ ारांतासी पाचजल धत
ृ ॥ षुधातुरासी माळा गंधाषत ॥ ्चंतातुरापढ
ु ्यथि ॥ गायन नतृ य कासया
॥२४॥
यालागी नलग तुि रा्य धन ॥ द मािी ्री आण न ॥ राव ्हण जा कीनतिमाशलनी घव न ॥

ददधली ्या तुजरती ॥२५॥
रायाच सततव पाह रा्मण ॥ ्हण द कीनतिमाशलनी मज दान ॥ माि तप म पविताहून ॥ उं च अस

न सर कधी ॥२६॥
Adhyaay 08
मी पापासी भीत नाही जाण ॥ अं्गकाररल तुि ्रीरतन ॥ सागरी ढकुळ पडल यऊन ॥ तरी सागर
काय डहुळल ॥२७॥
धुळीन न मळ आकाश तसा मी सदा ननदोष ॥ राव ्हण ह अपयश ॥ थ र आल मजवरी ॥२८॥
माि बळ गल तज षणा ॥ ्यार नली ववरललना ॥ आता ्री दव नन रा्मणा ॥ अच्नका्ठ

भषीन मी ॥२९॥
ववरापढ
ु संक्प क नी ॥ दान ददधली कीनतिमाशलनी ॥ ववर गु्त िाला त्च षणी ॥ राय अच्न
चतववला ॥१३०॥
्वाळा चाशल्या आकाशपंथ ॥ मग ्नान कल नप

ृ नाथ ॥ भ्म च्चिल सवांगात ॥ राषधारण प
कल ॥३१॥
आठवनू न गु चरण ॥ शशवमंर शशव्यान ॥ रदषषणा क नन तीन ॥ अच्नकंु डाभ वतया ॥३२॥
जय जय शंकर उमारं गा ॥ मदनांतका भ्तभवभंगा ॥ वव्व्यापका आरा्यशलंगा ॥ नई वग

तुजपाशी ॥३३॥
उडी टाक जाता त वळी ॥ असंभा्य चतला ्वाळामाळी ॥ तव तयामधन

ू कपालम ली ॥
अपणेसदहत रकटला ॥३४॥
दशभज
ु पंचवदन ॥ कपूरि ग र पंचदशनयन ॥ पंचववंशनततततवाहून ॥ पंचभत
ू ावगळा ज ॥३५॥
भरायूस रदयी ध नन सतवर ॥ ्हण सखया इच्छत माग वर ॥ तुिी भच्त ननवािण थ र ॥
दख नन रकट िाल मी ॥३६॥
भरायु ब ल स्गददत ॥ ्हण ववर्री आणन

ू द तवररत ॥ त ऐक नन हाशस्नला गजमुखतात ॥
ववर त मीच िाल ह त ॥३७॥
्यारही मीच ह ऊन ॥ गल भवानीस घऊन ॥ तुिी भच्त पहावया ननवािण ॥ द घही आ्ही
रगटल ॥३८॥
तुिी ह घ कीनतिमाशलनी ॥ ्हण नन उभी कली त्च षणी ॥ दव सुमन वषिती गगनी ॥ राव चरणी
लागतस ॥३९॥
शशव ्हण र गण
ु वंता ॥ अपषषत वर माग आता ॥ य ्हण वरबाहु वपता ॥ सम
ु ती माता
महासती ॥१४०॥
प ाकर गुणवंत ॥ कलासी ्यावा ्रीसमवत ॥ इतु्यांसी ठाव यथाथि ॥ तज

ु समीप दईज ॥४१॥
तुझिया पा्विभागी सकळ ॥ अस त ्वमी अषयी अढळ ॥ यावरी ब ल पयःफनधवल ॥

कीनतिमाशलनी तू माग आता ॥४२॥
Adhyaay 08
ती ्हण माता सीमंनतनी ॥ वपता ्चरांगद पु्यखाणी ॥ तुजसमीप राह त अनुददनी ॥ शूळपाणी
तथा्तु ्हण ॥४३॥
त्
ु ही उभयतानी मा्गतल ॥ त ्या सवि ददधल ॥ माि ्चतत गुंतल ॥ तु्हापासी सविदा ॥४४॥
मग कीनतिमाशलनीसमवत ॥ दहा सह्र वषेपयंत ॥ भरायु राजा रा्य करीत ॥ हरर्चंरासाररख

॥४५॥
मग तयावरी सकळी ॥ दद्यदह अवघी िाली ॥ दद्य ववमानी कपालम ली ॥ नता िाला संननध
॥४६॥
्चरांगद सीमंनतनी ॥ वरबाहु सुमती राणी ॥ अवघी ववमाना ढ ह व नी ॥ पावली शशवपद शा्वत
॥४७॥
्रीपुरांसमवत प ाकर ॥ भरायु कीनतिमाशलनी सुकुमार ॥ तयासी ववमान धाडूनन रीशंकर ॥ आप्
ु या
्व पी मळववल ॥४८॥
ह भरायुआ्यान ॥ परम यशदायक आयु्यवधिन ॥ ऐकता शलदहता जाण ॥ ववजय क्याण सविदा
॥४९॥
ह आ्यान ज ्हणत ॥ त सविदा वादी अयवंत ॥ ववजय धयि अतयंत ॥ कीनतिवत

ं सवांठायी
॥१५०॥
भरायुआ्यान पु्य आगळ ॥ पद रचना ही रब्वदळ ॥ उमाव्लभा वाहती भावबळ ॥ त तरती

संसारी ॥५१॥
भरायुआ्यान कलास्गरी ॥ ज का पारायण रदषषणा करी ॥ तयाचा बंद त ड नन मदनारी ॥

नन्पाप करी सविदा ॥५२॥
र्मानंदा सुखदायका ॥ रीधरवरदा कलासनायका ॥ भ्तकामक्परम

ु गजांतका ॥ न यसी तकाि
ननगमागमा ॥५३॥
ृ रंथ रचंड ॥ ्कंदपुराण र्म ततरखंड ॥ पररस त र त अखंड ॥ अ्टमा्याय ग ड हा
॥१५४॥
॥रीसांबसदाशशवापिणम्त॥
ु
Adhyaay 09
अ्याय नववा
जथ शशवनामघ ष ननरं तर ॥ तथ कच ज्ममरणसंसार ॥ नतही कशिकाि जजंककला समर ॥

शशवशशवछं दक ननया ॥१॥
पाप जिावया ननजचचती ॥ शशवनामी आह ्याची आस्ती ॥ ्यासी नाही पुनराव्ृ ती ॥ त कवि
शशव प ॥२॥
जस राणणयाच चचत ्त ॥ ववषयी गुंतल अ्यंत ॥ तस शशवनामी ह ता रत ॥ तरी बंधन कच तया

॥३॥
धन इ्छा ध नन चच्ती ॥ धना्याची कररती ्तत

ु ी ॥ तस शशवनामी रवततती ॥ तरी ज्ममरण
कच तया ॥४॥
राजभांडारीच धन ॥ साधावया कररती य्न ॥ तस शशवचरणी जडल मन ॥ तरी संकट वव्न कच

तया ॥५॥
ध्य त शशव्यानी रत ॥ यचचववषयी कथा अभत

ु ॥ नशमषार्यी सांगत ॥ सूत श नकाददकांरती
॥६॥
वामदव नाम महाञानी ॥ शशव्यानी रत ववचर काननी ॥ एकाकी ननमातय शांत दांत जनी ॥
रिववधभदरदहत ज ॥७॥
ददशा जयाच अंबर ॥ भ्मचचचतत ददगंबर ॥ ननराहार ननरं तर ॥ एकलाचच दहंडतस ॥८॥
काय कराव क ठ जाव ॥ काय घव नन काय ्यजाव ॥ ववचव शशवमय आघव ॥ खद म ह भद नाही
॥९॥
अर ध वरा्य इंदियदमन ॥ षमा दया कृपा समान ॥ ननलोभ दाता भय श क मान ॥ कािियी न
धरीच ॥१०॥
गह
ृ ाप्यदारावजजतत ॥ क णी एक परररह नाही स्य ॥ कायावाचामन दं डय्
ु त ॥ म नी न ब ल
इतरांसी ॥११॥
ञानचरा शशव्मरण ॥ ्याववण नणचच भाषण ॥ या नाव ब शलज म न ॥ भदाभदरदहत ज ॥१२॥
सवां्या अनुरहा्तव ॥ त ्व प धर नन ववचर शशव ॥ जडजीव तारावया सवत ॥ ववचर स्ृ टी

्वइ्छ ॥१३॥
कायातकायत सा नन कारण ॥ आ्म्व पी पावला समाधान ॥ दहियरदहत ववचधननषधहीन ॥

रवजृ ्तननवजृ ्तवगिा ॥१४॥
Adhyaay 09
ननरं कुश ज ननःसंग ॥ जसा र्मार्यी ववचर मातंग ॥ तयाची रीती अभंग ॥ वदशा्ि वणणतती
॥१५॥
त ्व पी सदा समाचध्थ ॥ गगन तही अंगासी तत ॥ ्हणनू न तही परत सारीत ॥

हतृ
ु ्टांतवजजतत ज ॥१६॥
तण तजाच दाहक्व जाशिल ॥ उवीच कदठण्व म डडल ॥ चंचल्व दहर नन घतल ॥ रभंजनाच
तण प ॥१७॥
आित ्व ननरस न ॥ धुव नन शुध कल जीवन ॥ एवं वपंडर्मांड जािून ॥ भ्म अंगी चचचतल ॥१८॥
ऐसा त अमूतातमत
ू त ॥ कवि शुर की जडभरत ॥ क चार्यी ववचरत ॥ सवतही दखत शशव प ॥१९॥
त एक र्मराषस धावत ॥ महाभयानक शरीर अभत

ु ॥ कपािी शंदरू जज्हा लिलिीत ॥
भयानक मुखाबाहरी ॥२०॥
खददरांगार तस नि ॥ बहुत जीव भषषल अपररशमत ॥ षुचधत तवृ षत पापी कुपाि ॥ अक्मात
पातला ॥२१॥
महादहंसक सवतभषक ॥ तण वामदव दणखला पु्यचल क ॥ धाव ननया एकाएक ॥ कंठी घालीत शमठी
्या्या ॥२२॥
ल ह पररसासी झगटता पूणत ॥ त्काि ह य दद्य सुवणत ॥ तवी ्या्या अंग्पशक न ॥ मनत
पालटली तयाची ॥२३॥
वामदवांगीच भ्म ॥ ्या्या अंगी लागल उ्तम ॥ स््ववजृ ्त झाली परम ॥ असुरभाव पालटला
॥२४॥
आप्
ु या अंगी झगट न ॥ उधररला वपशशताशन ॥ ह ्यासी नाहीच भान ॥ समाचध्थ सवतदा ॥२५॥
नण सुखदःु ख शीत ्ण ॥ ल क ननंददती की वंददती पूणत ॥ शरीरी भ ग की र ग दा ण ॥ हही नण

कदा त ॥२६॥
मी दहंडत दशी की ववदशी ॥ हही ्मरण नाही ्यासी ॥ त र्मानंद स ्यराशी ॥ ववचधननषधी
्पशना ॥२७॥
ऐसा त य गींि ननःसीम ॥ ्या्या अंग्पश पाप झाली भ्म ॥ दद्य प ह व नन सरम ॥ चरणी
लागला तया्या ॥२८॥
सह्ि ज्मीच झाल ञान ॥ ्यासी आठव झाला संपूणत ॥ मानससर वरी उदकपान ॥ कररता काक
हं स ह य ॥२९॥
की हाटकनदीतीरी दख ॥ पडता पाषाण का्ठाददक ॥ दद्य कातत्वर ह य सुरख ॥ तवी राषस प

झाला ॥३०॥
Adhyaay 09
की कररता सुधारसपान ॥ तथ सहजचच आल दवपण ॥ की शशशककरण्पशक न ॥ िव जसा

चंिकांत ॥३१॥
की रवव उगवता ननःशष ॥ ननशा सर रगट रकाश ॥ तसा उधरला राषस ॥ ्तवन करी तयाच
॥३२॥
्हण गु वयात ऐक पूणत ॥ मी तव दशतन झाल पावन ॥ तुजसी कररता संभाषण ॥ वाटत पावन
शशवपदा ॥३३॥
मज सह्िज्मीच झाल ञान ॥ परी पंचवीस ज्मांपासून ॥ पाप घडली जी दा ण ॥ ती अनर

ु म
सांगत ॥३४॥
पव
ू ी मी राजा दज
ु य
त ॥ य वनमद अनत ननदत य ॥ परम दरु ाचारी ह य ॥ रा्मण रजा पीडीत ॥३५॥
रजसी ननत करी मार ॥ आवड तसा ववचार ्व्छाचार ॥ वद पुराण शा्ि ॥ कस आह मी नण
॥३६॥
्व्नीही नण कदा धमत ॥ र्मह्यादद पाप कली परम ॥ नारी अपव

ू त आणनू न उ्तम ॥ नन्य
नूतन भ गी मी ॥३७॥
ऐशा ज्िया असं्य भ गन

ू ॥ बंदी घालनू न कल रषण ॥ सवत दश धंड
ु न॥ ज्िया नत
ू न आणवी
॥३८॥
एकदा भ ग दऊन ॥ दस
ु यातन नतच न पाहाव वदन ॥ ्या बंदी रडती आरंदन
ू ॥ शाप दती
मजलागी ॥३९॥
ववर पिाल रा्यांतन

ू ॥ पटण राम खटक जाण ॥ इतुकीही धुंड न ॥ ज्िया ध न आणण्या
॥४०॥
भ चग्या तीन शत ्ववजनारी ॥ चार शत षरियकुमारी ॥ वचयज्िया सुंदरी ॥ दहा शत भ चग्या

॥४१॥
शूिां्या सह्ि ललना ॥ चांडालनारी चार शत जाणा ॥ ्यावरी अपववि मांगक्या ॥ सह्ि एक
भ चग्या ॥४२॥
चमतकक्या पांच शत ॥ रजकां्या चार शत गणणत ॥ वारांगना असं्यात ॥ शमती नाही तयात
॥४३॥
पांच शत महाररणी ॥ नततु्याच वष

ृ ली ननतंरबनी ॥ यांवग्या क ण गणी ॥ इतर वणत अ्टादश
॥४४॥
इतु्या काशमनी भ गून ॥ त्ृ त न्ह कदा मन ॥ नन्य करी म्यपान ॥ अभ्य नततुक भषषल
॥४५॥
Adhyaay 09
ऐस भ चगता पापभ ग ॥ मज लागला षयर ग ॥ म्ृ यु पावल सवग ॥ कृतांतदत

ू धर नन नती
॥४६॥
यमपुरीच दःु ख अपार ॥ भ चगल ्यां अनत दस

ु ्तर ॥ त्ततारभूमी तीवर ॥ मजलागी चालववल
॥४७॥
ल ह्तंभ त्त क न ॥ ्यासी नऊनन दवववती आशलंगन ॥ माझ घ र कमत जाणन

ू ॥ अशसपिवनी
दहंडववती ॥४८॥
कढईत तल झाल त्त ॥ ्यांत नऊनन बुडवीत ॥ तंडी घाशलती नरक मूत ॥ पाप बहुत जाण नी
॥४९॥
महाषार कटुरस आण नी ॥ मख
ु ी घाशलती पासल पाड नी ॥ ती्ण चंचच
ू गर
ृ यव नी ॥ नि
फ डडती एकसर ॥५०॥
कंु भीपािी घाल नन शशजववती कणी त्त ल हदं ड दडवपती ॥ अहा तथींची जाचणी ककती ॥ सांग
आतां गु वयात ॥५१॥
तथ र्तकंु ड रतकंु ड दा ण ॥ ्यांत पचववती कक्यक ददन ॥ मांस त डडती सांडसक न ॥ वरी
शशंवपती षार दक ॥५२॥
जज्हा नाशसक आणण कणत ॥ ती्ण श्ि टाककती छदन

ू ॥ ह्त पाद खंडून ॥ प ट फाडडती रूर
श्ि ॥५३॥
अंगाचा कादढती भाता ॥ त्त श्ि र ववती माथा ॥ शशचन छदन

ू गुद्वारी अवचचता ॥ त्त
अगतिा घाशलती ॥५४॥
सवांगासी दटपयात लावन

ू ॥ सवं चच कररती पाशबंधन ॥ प्ृ ठीकड वाकवन
ू ॥ चरणी रीवा बांचधती
॥५५॥
ब टी ब टी सुया र वून ॥ पाषाण वष

ृ ण कररती चूणत ॥ ह्तपायी आणन
ू ॥ पाषाणबडी घाशलती
॥५६॥
सह्ि वष न लग अंत ॥ ऐशशया नरकी बुडवीत ॥ एक यव नन पाडडती दांत ॥ पाश घाशलती

रीवसी ॥५७॥
आपली वव्ठामूि ॥ बिच भषववती यमदत

ू ॥ सवचच अंगाच तुकड पाडीत ॥ द ष अशमत जाण नी
॥५८॥
चयामशबलचवान लावून ॥ चरचरा टाककती फाडून ॥ एक शशराज्थ कादढती ओढून॥ एक मांस

उकररती ॥५९॥
ल हागतिा उ्ण तीर ॥ प्ृ ठी रदयी कररती मार ॥ उखिी घाल नन स्वर ॥ ल हत्तमस
ु ि चचचती
॥६०॥
Adhyaay 09
ती्चण औषधींच रस आणणती ॥ नाशसक्वार आत ओनतती ॥ सवचच वजृ चचककूपी टाककती ॥ बहुत
ववप्ती भ चग्या ॥६१॥
्यांच ववष परम दध

ु रत ॥ ऐस अंगासी डसववती ववखार ॥ अज्नशशका लाव नन स्वर ॥ ह शरीर
भाजजल ॥६२॥
अंतररष अशसधार बसवून ॥ पायी बांचधती जड पाषाण ॥ सवं चच पवततावरी नऊन ॥ ढकलनू न दती
ननदत यपण ॥६३॥
आतडी काढून ननजचचती ॥ ्याची ्याजकड न भषववती ॥ ऊ्वत नव नन टांगती ॥ आपदटती र धभर
॥६४॥
ल हकंटकी उभ क न ॥ कररती इंगिांच आंथ ण ॥ म्तकी घालनू नया पाषाण ॥ फ ड नन टाककती

म्तक ॥६५॥
ल हचणक क नन त्त ॥ खा खा ्हण नन दत

ू मारीत ॥ ओ्ठ धर नन फाडीत ॥ त्त स्या
नाकी ख ववती ॥६६॥
उफराट टांगून ॥ रीवसी बांध नन थ र पाषाण ॥ रीस्याराददक आण न ॥ ववदाररती ्यांहाती ॥६७॥
गजपदाखाली चण
ू त ॥ करववती त्तनीरराशन ॥ अ्टांग कवततन
ू ॥ वगिाली टाककती ॥६८॥
भयानक भूत भडसाववती ॥ शलंग छदनू न खा ्हणती ॥ सांध ठायी ठायी म डडती ॥ ती्ण
श्िक ननया ॥६९॥
भूमीत र व ननया शरीर ॥ कररती बहुत शरमार ॥ सवं चच शूि परम तीर ॥ ्यावरी पालथ घाशलती
॥७०॥
वरी माररती मस
ु िघाय ॥ मग पाषाण बांध नन लवलाह ॥ नरकवापीत टाककती पाह ॥ अंत न लाग
उतरता ॥७१॥
काचा शशस यांचा रस क न ॥ बिचच करववती राशन ॥ तथ जात नाही कदा राण ॥ यातना
दा ण भ चगता ॥७२॥
ऐशा तीन सह्ि वषपयंत ॥ नरकयातना भ चग्या बहुत ॥ ्यावरी मज ढकल नन दत ॥

्यारज्म पावल ॥७३॥
दस
ु र ज्मी झाल अजगर ॥ नतसर ज्मी वक
ृ भयंकर ॥ च थ ज्मी सूकर ॥ सरडा झाल पाचवा
॥७४॥
सहाव ज्मी सारमय सबि ॥ सातव ज्मी रग

ृ ाल ॥ आठ्यान गवय ववशाि ॥ गु वयात मी
झाल ॥७५॥
नवव ज्मी मर्कट रशसध ॥ दहाव ज्मी झाल गदत भ ननवषध ॥ ्यावरी नकुि मग वायस ववववध
॥ तराव ज्मी बक झाल ॥७६॥
Adhyaay 09
च दाव ज्मी वनकु्कुट ॥ ्यावरी गीध झाल पावप्ट ॥ मग माजातरय नी द्ु ट ॥ मंडूक ्यावरी
जाण पा ॥७७॥
अठराव ज्मी झाल कूमत ॥ ्यावरी म््य झाल दग

ु म
त ॥ सवचच पावल मूषकज्म ॥ उलूक
्यावरी झाल मी ॥७८॥
बाववसाव ज्मी वन्ववरद ॥ ्यावरी उ्रज्म रशसध ॥ मग दरु ा्मा ननषाद ॥ आतां राषस
ज्मल ॥७९॥
सह्िज्मीच ञान ॥ झाल ्वामी मज पूणत ॥ तव दशतना्या रतापक न ॥ पावन झाल ्वाशमया
॥८०॥
गंगा्नान जि पाप ॥ अरिनंदन हरर ताप ॥ सरु त द्य अमप

ू ॥ हरीत दशतनक ननया ॥८१॥
पाप ताप आणण द्य ॥ संतसमागम जाय जिून ॥ यावरी वामदव य गींि वचन ॥ ब लता झाला
तधवा ॥८२॥
एक ववर ह ता महा अमंगि ॥ शूि ज्ियसी रतला बहुत काि ॥ नत्या रतार साधूनन वि ॥
जीव माररल ्ववजात ॥८३॥
रामाबाहर टाककल रत ॥ क णी सं्कार न करीत ॥ त यमदत

ू ी नला मारीत ॥ जाच बहुत
भ गीतस ॥८४॥
इकड शशवसदन उ्तम ॥ ्यापढ

ु पडडल अस भ्म ॥ महाशशवरारिददवशी सरम ॥ भ्त पूजना
बसल ॥८५॥
्या भ्मात चवान सवग ॥ यऊनन बसल पाह शशवशलंग ॥ भ्मचचचतत ्याच अंग ॥ जात मग
्वरन ॥८६॥
पडडल ह त ववररत ॥ ्यावरी गल अक्मात ॥ कुणपास भ्म लागत ॥ पापरदहत झाला त

॥८७॥
त यमदत
ू ी नरकातूनन कादढला ॥ शशवदत
ू ी ववमानी वादहला ॥ कलासास जाव नन रादहला ॥ संहाररला
पापसमूग ॥८८॥
ऐस ह पववि शशवभष
ू ण ॥ ्याच न वणतव मदहमान ॥ राषस पस
ु कर ज डून ॥ भ्ममदहमा सांगा
कसा ॥८९॥
भ्म क णत उ्तम ॥ शशवभ्ती लावाव कसा नम ॥ यावरी वामदव उ्तम ॥ चररि सांग शशवाच
॥९०॥
मंदरचगरी परमपववि ॥ उं च य जन अकरा सह्ि ॥ ्यावरी एकदा रिनि ॥ दवासदहत पातला

॥९१॥
Adhyaay 09
यषगण गंधवत कक्नर ॥ चारण वपशाच गु्यक समर ॥ दव उपदव पववि ॥ महशा व्टूनन बसल
॥९२॥
म ्गण वपतग
ृ ण सम्त ॥ एकादश ि ्वादशादद्य ॥ अ्ट वसु अ्ट भरव स्य ॥ अ्ट
दद्पाि पातल ॥९३॥
अ्ययंशी सह्ि ऋषीचवर ॥ साठ सह्ि वालणख्य र्मपुि ॥ पातािनाग प्

ृ वीच नप
ृ वर ॥
शंकरा वज्टत बसल ॥९४॥
वव्णु ववचध पुरंदर ॥ शशव्यान पाहती समर ॥ भूतांच मि अपार ॥ मंदराचिी शमिाल ॥९५॥
शसंधुरवदन वीरभिकुमार ॥ साठ क टी गण समर ॥ पढ

ु ववराज नंददकचवर ॥ दस
ु रा मांदार शुर
ददस ॥९६॥
तथ आल सन्कुमार ॥ सा्टांग क नन नम्कार ॥ ्तवन क नन अपार ॥ ववभूनतधारणववधी

पुसती ॥९७॥
यावरी ब ल जाचवनीि ॥ ववभूनत जाण तचच ननमति ॥ शुध क नन ग मयग ि ॥

मजृ ्तकाकणववरदहत ॥९८॥
त वािवनू न उ्तम ॥ मग कराव ्यांच भ्म ॥ शध

ु ववभनू त मग परम ॥ शशवगायिीन मंरिज
॥९९॥
आधी अंगु्ठ लाववज ऊ्वत ॥ मग म्तकाभ वत वज्टज शुध ॥ तजतनी न लाववज ननवषध ॥
कननज्ठका वगिी करी ॥१००॥
द ब टांनी लाववज भािी ॥ अंगु्ठ म्यरखा तजागिी ॥ तस रिपुंरधारण चंिम िी ॥ सन्कुमारा

सांगत ॥१॥
तजतनी न लाववता सवांगी ववभूती ॥ रिब टी लाववज ननजचचती ॥ यण मह्पाप भ्म ह ती ॥

शशवभष
ू णरसाद ॥२॥
अग्यागमन सुरापान ॥ र्मह्या ग ह्या अभ्यभषणा ॥ मह्पापांच पवतत जाण ॥ भ्मचचतन

भ्म ह ती ॥३॥
ऐसा भ्माचा मदहमा वामदव ॥ र्मराषसा सांग सवत ॥ ववमान आल अपव

ू त ॥ दद्य प असरु
झाला ॥४॥
कलासारनत जाऊन ॥ रादहला शशव प ह ऊन ॥ वामदव प्

ृ वीपयतटन ॥ ्व्छ करीत चाशलला ॥५॥
स्संगाचा मदहमा थ र ॥ वामदवासंग तरला असुर ॥ भ्मलपन भािनि ॥ सदा सुरस्न भ्तांसी
॥६॥
मंि तीथत ्ववज दव ॥ गु यञ ्य नतषी औषधी सवत ॥ यथ जसा धररती भाव ॥ शसवध तसी
तयांसी ॥७॥
Adhyaay 09
पांचाि दशी नप
ृ नाथ ॥ नाम जयाच शसंहकत ॥ जसा शरनंदन की तत
ृ ीय सुत ॥ पथ
ृ ादवीचा
पु षाथी ॥८॥
मग
ृ यस गला त भूपाि ॥ माग चालत धुरंधर दि ॥ शबरांचही मि ॥ बहुसाल ननघती तयासव
॥९॥
वन वनी दहंडता भूपािक ॥ शबर एक परम भाववक ॥ भ्न शशवालय एक ॥ गला ्यात ननषाद त
॥११०॥
उ्मि नन पडल दद्य शलंग ॥ पंचसूिी रमणी़ अभंग ॥ शसंहकतरायात सवग ॥ दाववता झाला
तधवा ॥११॥
राजा ्हण शलंग चांगल ॥ परीपादहज भाव पजू जल ॥ उगचच दवाचतन मांडडल ॥ दं भक नन ल कककी
॥१२॥
ल कककी शमरवावया थ रपण ॥ रनतमा ठवव्या स ्वि क न ॥ जवी कांसार मांडडल दक

ु ान ॥
रनतमाववरय करावया ॥१३॥
रा्मणवष घव नन शुध ॥ याित दहंडती जस मंद ॥ की मागत्न वाटत साधुशसध ॥ वष ध नन

बसल ॥१४॥
कािनमी साधुवष ध न ॥ वाटत बसला करावया वव्न ॥ एवं भावववण दवताचतन ॥ ्यथत काय
दांशभक ॥१५॥
शबरासी ्हण नप
ृ स्तम ॥ तज
ु ह शलंग सांपडल उ्तम ॥ ननषाद ्हण पूजनरम ॥ कसा आह
सांग पा ॥१६॥
ववन द ब ल नप
ृ वर ॥ पज
ू च आहत बहुत रकार ॥ परी चचताभ्म पववि ॥ नन्य नत
ू न आणाव
॥१७॥
चचताभ्माववण ॥ नव्य क नय समपतण ॥ हचच मु्य वमत जाण ॥ शवलषण नन्ठच ॥१८॥
नप
ृ वचन माननू न यथाथत ॥ शबर शलंग घरा आणीत ॥ शबरीस सांग व्ृ तांत ॥ हषतभररत त झाली
॥१९॥
सम
ु ह
ु ू त शशवशलंग ्थापन
ू ॥ द घ पजू जती एकनन्ठक न ॥ चचताभ्म नन्य नत
ू न ॥ आणणती
मिवन
ू साषप ॥१२०॥
एकाती ह ताचच सुंदरी ॥ नव्य आणीत झडकरी ॥ उभयता ज ड्या करी ॥ शशव्तवनी सादर
॥२१॥
ऐस नन्य कररता पूजन ॥ ल टल कक्यक ददन ॥ ्यांची नन्ठा पहावया पूणत ॥ कल नवल
पंचवदन ॥२२॥
Adhyaay 09
ऐस एकदा घड नन आल ॥ चचताभ्म क ठ न शमि ॥ शबर बहुत श चधल ॥ अपार रशमल भूमंडि

॥२३॥
परत नन सदनासी यत ॥ शबरीस सांग व्ृ तांत ॥ तही झाली चचंतारांत ॥ ्हण पज
ू न कवी ह य
॥२४॥
कल शशवपज
ू न उ्तम ॥ परी न शमिता चचताभ्म ॥ त शबर भ्तराज परम ॥ नव्य शशवासी
अपीना ॥२५॥
शशवदीषा परम कठीण ॥ नन्ठा पाह उमारमण ॥ शबरी ्हण वरयालागन

ू ॥ मी आपुल भ्म
कररत आता ॥२६॥
पाकसदनी बस न ॥ लाव नन घत आता अ्न ॥ त चचताभ्म चचन

ूत ॥ सांबपज
ू न कराव ॥२७॥
मग शुचचभत
ूत ह व नी शबरी ॥ शशव्यान ्मरण करी ॥ अज्न लाव नी झडकरी ॥ भ्म करी
कलवर ॥२८॥
शबर घव नन त भ्म ॥ चची सदाशशवासी सरम ॥ परी नव्य आणावया उ्तम ॥ दस

ु र क णी
नसचच ॥२९॥
भ िा चरवती उदार ॥ तारावया धयत पाह शंकर ॥ आसन घाल नन शबर ॥ परम सादर शशवाचतनी
॥१३०॥
शबरी उ्तम पाक क न ॥ नन्य यत नव्य घव न ॥ शबर एकाती क न ॥ पव

ू ात्यास ब लावीत
॥३१॥
एकाती ह तांचच सदाशशवा ॥ िट

ु ी न वाजता नव्य दावावा ॥ ववलंब ह ता महादवा ॥ ष भ अ्यंत
प ह य ॥३२॥
सवत अ्याय षमा करी शंकर ॥ परी नव्यासी ह ता उशीर ॥ ष भ नन जात रीशंकर ॥ उशीर
अणम
ु ाि स सना ॥३३॥
शबर आनंदमय शशवाचतनी ॥ ज्ियन शरीर जाशिल ह नाठव मनी ॥ ्हण ललन नव्य आणी ॥
तव पाठीसी उभी घव ननया ॥३४॥
रं भा उवतशी मनका संद

ु री ॥ ्यांहूनन दद्य प झाली शबरी ॥ चतवु वतध नव्य करी ॥ दत पती्या
तधवा ॥३५॥
नव्य अपनूत न शबर ॥ पूजा झाली ष डश पचार ॥ द घ ज ड ननया कर ॥ ्तवन करी शशवाच ॥३६॥
जय जय अनंतर्मांडनायका ॥ जय जय शशव मायाचरचालका ॥ दज

ु न
त दमना मदनांदका ॥
भवहारका भवानीपत ॥३७॥
पज
ू न झाल संपण
ू त ॥ शबर पाह ्िी ववल कून ॥ अलंकारमंडडत स्गण
ु ॥ आपणही शशव प जाहला
॥३८॥
Adhyaay 09
एक नीलकंठ वगिा क न ॥ शशवभ्त शशवसमान ॥ तव आल दद्य ववमान ॥ वा्य अपार

वाजती ॥३९॥
यत दद्यसुमनांच पररमि ॥ आचचयत करी शसंहकतनप

ृ ाि ॥ ववमानी बसवनू न त्काि ॥ शशवपद
पावली द घही ॥१४०॥
राव ्हण ववन दक न ॥ ्यां सांचगतल चचताभ्मपज

ू न ॥ परी ध्य शबराच ननवातण ॥ उधार नन
गला कलासा ॥४१॥
ध्य त शबरी काशमनी ॥ दह समवपतला शशवाचतनी ॥ एवं एकनन्ठ दणख्यावांच नी ॥ वपनाकपाणी

रस्न न्ह ॥४२॥
शसंहकतासी लागला त चच छं द ॥ सवतदा शशवभजनाचा वध ॥ शशवलीलामत

ृ रशसध ॥ रवण करी
सवतदा ॥४३॥
शशवरािी रद ष स मवार ॥ रत आचर रीती नप

ृ वर ॥ शशवरी्यथत उदार ॥ धन वाटी स्पािी ॥४४॥
ऐस कररता शशवभजन ॥ शसंहकत शशव प ह व न ॥ शशवपदी रादहला जाव न ॥ ध्य भजन नन्ठच
॥४५॥
ृ मंडपी सरु वाडली ॥ चढत जात रीधरवा्व्ली ॥ अहिबहि पसरली ॥
र्मानंदक ननया ॥४६॥
त छाया सघन अ्यंत ॥ तथ बस त शशवभ्त ॥ रमिाषफि प्व बहुत ॥ सदा सव त आदर

॥४७॥
रीधरवरदा र्मानंदा ॥ मड
ृ ानीरदया्जशमशलंदा ॥ कव्यपददायक अभदा ॥ लीला अगाध ब लवी पुढ
॥४८॥
ृ रंथ रचंड ॥ ्कंदपुराण र्म ्तरखंड ॥ पररस त स्जन अखंड ॥ नवमा्याय ग ड
हा ॥१४९॥
इनत नवम ऽ्यायः ॥९॥
॥रीसांबसदाशशवापतणम्त॥
ु
Adhyaay 10
अ्याय दहावा
कामगजववदारकपंचानना ॥ र धजलदवव्वंसरभंजना ॥ मदतमहारकाचंडककरणा ॥ चंरशखरा

वष
ृ भ्वजा ॥१॥
म्सरदध
ु रध ावववपनदहना ॥ दं भनग्छदका सह्रनयना ॥ अहंकार अंधकारसुरमदध ना ॥ धमधवधधना
भालनरा ॥२॥
आनंदकलासनगववहारा ॥ ननगमागमवं्या सुहा्यवरा ॥ दषमखदलना आनंदसमर

ु ा ॥ र्मानंदा
दयाननध ॥३॥
नवामा्यायाच अंती ॥ उधररला शबर ससंहकतनप

ृ ती ॥ यावरी सत
ू श नकाददकांरती ॥ नसमषार्यी
सांगत ॥४॥
आनतधदशी वा्त्य करीत ॥ एक ्ववज नाम दवरथ ॥ वदा्ययनी शा्ररत ॥ पंडडत आणण वंशज
ह य ॥५॥
्याची क्या चातय

ु ख
ध ाणी ॥ शारदा नाम कमलनयनी ॥ जजच ्व प दख नी ॥ जन ह ती तट्थ
॥६॥
तव त झाली ्वादशवषी ॥ वप्यान ल्न क नन संरमसी ॥ प नाभ्ववजासी ॥ दता झाला

ववधधयु्त ॥७॥
त ही परम अधीत रा्मण ॥ सभा्य आणण वदसंप्न ॥ जयाची वव्या पाह न ॥ राज ह ती
तट्थ ॥८॥
ल्नस हळा जाहसलयावरी ॥ काही ददवस ह ता ्वशरु घरी ॥ सायंकाळी नदीतीरी ॥ सं्यावंदनासी त
गला ॥९॥
परत न यता अंधार ॥ पायास झंबला दध

ु रध ववखार ॥ तथच पडडल कलवर ॥ नगरात हाक जाहली
॥१०॥
मातावप्यासमवत ॥ शारदा धाव नन आली तथ ॥ गतराण दख नन राणनाथ ॥ शरीर घालीत

धरणीवरी ॥११॥
्हण वव्याधनाच सतज ॥ आजज बुडाल माझ जहाज ॥ व स पडली सज ॥ ब ल गुज क णासी
॥१२॥
माझ बुडाल भांडार ॥ सपध प वरी पडला त्कर ॥ द्ध झाली आभरण समर ॥ ्हण नन टाकी
त ड ननया ॥१३॥
Adhyaay 10
दख नन शारदची क णा ॥ अरु आल जनांधचया नयना ॥ ्हणती अहा पशप

ु त भालल चना ॥ ह
आता करील काय ॥१४॥
मग ्या ववराच क नन दहन ॥ माता वपता बंधु आ्तजन ॥ शारदशी संग घऊन ॥ सदनारनत गल
त ॥१५॥
कक्यक ददवस झासलयावरी ॥ घरची कायाधस गली बाहरी ॥ शारदा एकली मंददरी ॥ तव एक अपूवध
वतधल ॥१६॥
नरव
ु नाम ऋषी्वर ॥ वध
ृ तप्वी गल नर ॥ सश्य हाती धर नन पववर ॥ सदना आला शारद्या
॥१७॥
शारदा आसन दऊनन स्वर ॥ पज

ू न कर नन करी नम्कार ॥ नरव
ु ्हण स भा्य वाढ अपार ॥
ह तुज पुर वदव्ता ॥१८॥
ववरास न ददस कवळ अंध ॥ अम घ वदला आशीवाधद ॥ हास नन शारदा करी खद ॥ श क करी
दःु खभर ॥१९॥
्हण ह अघदटत घड कवी पूणध ॥ सांधगतल पूवव

ध तधमान ॥ नरव
ु ्हण माझ वचन ॥ अस्य न ह
कलपांती ॥२०॥
माझ जज्हबाहर आल ॥ त माघार न सर कदाकाळ ॥ माझ तपानु्ठान वगळ ॥ अघदटत तधच

घडवीन ॥२१॥
घरची बाह नन आली ्वररत ॥ माता वपता बंधु सम्त ॥ समूळ कळला व्ृ तांत ॥ ्हणती
ववपरीत कवी घड ॥२२॥
ऋषीचा आशीवाधद अम घ पववर ॥ षण रं काचा करी सह्रनर ॥ शाप न लागता षणमार ॥

कुळासदहत संहारीत ॥२३॥
शापबळधच ववशष ॥ सपध कला राजा नहुष ॥ यादवकुळ ननःशष ॥ भ्म झाल र्मशाप ॥२४॥
रा्मणी ष भ नन ननधाधरी ॥ शुराची संपज्त घातली सागरी ॥ र्मशाप मुरारी ॥ अंबऋषीच ज्म
घत ॥२५॥
ववधधहररहर धच्ती ॥ र्मशापाच भय वाहती ॥ ववरशाप राव पररषषती ॥ भ्म झाला षणाधे
॥२६॥
जमद्नीचा र ध परम ॥ च घ पुर कल भ्म ॥ ज्रया असता पांडुराजस्तम ॥ भ ग नाही सवधदा

॥२७॥
ववरशापाची नवलगती ॥ साठ सह्र सागर जळती ॥ कुबरपुर वष

ृ ह ती ॥ नारदशापकर ननया
॥२८॥
Adhyaay 10
कृ्णासदहत यादवकुळ ॥ र्मशाप भ्म झाल सकळ ॥ दं डकाऐसा नप

ृ ाळ ॥ षणमार द्ध कला
॥२९॥
र्मशाप परम ृढ ॥ नग
ृ राज कला सरड ॥ धराधरशरु बळरचंड ॥ सह्रभग ्या अंगी ॥३०॥
षयर गी कला अररनंदन ॥ मददनीवसनाच कल आचमन ॥ शाप दव नन सय

ू न
ध ंदन ॥ दासीपर
ु कला
प ॥३१॥
पाषाणाच कररती दव ॥ रं काचही कररती राव ॥ मंराषता टाककता नवपललव ॥ क र्या का्ठा
फुटल की ॥३२॥
रा्मण थ र ररजगती ॥ ह र्मांड म ड नन पु्हा घडती ॥ यावरी नरुव नतयरती ॥ ब लता झाला
त ऐका ॥३३॥
्हण ऐक शारद यथाथध ॥ तू धरी उमामहशरत ॥ षडषरमंर ववधधयु्त ॥ नन्य जप करावा ॥३४॥
्हण या रताच फळ ह य पूणध ॥ तववरी मी यथधच राहीन ॥ मग ्या्या अंगणात मठ क न ॥

राहाता झाला नरव
ु त ॥३५॥
्हण रताचा आरं भ रमसी ॥ करावा जाण चरमासी ॥ अथवा मागधशीषेसी ॥ शु्लपषी करावा
॥३६॥
पाह नन सुमुहूतध स मवर ॥ अ्टमी चतद

ु ध शी पररकर ॥ पूजावा उमामह्वर ॥ एक संव्सर नमसी
॥३७॥
गु वचन शारदा ऐक न ॥ तसधच करी न पड ्यन

ू ॥ नधव
ु गु पासन
ू ॥ षडषर मंर घतला ॥३८॥
दद्य सशवमंददर क न ॥ वरी ददधल शुर ववतान ॥ चारी ्तंभ श भायमान ॥ नानाफळ श भताती
॥३९॥
अ्टगंध सुवाससुमन ॥ भूमी श धूनन रं गमाळा आ्तरण ॥ ष डशवणध यंर करण ॥ अ्टदळ
तयामाजी ॥४०॥
तयामाजी चतद
ु ध ळ ॥ ्यावरी घाल नन तांदळ
ू ॥ वरी घट ्थापनू न अढळ ॥ श भा बहुत आणणज
॥४१॥
उमामहशरनतमा द ्ही ॥ ्थावपज सव

ु णाध्या कर नी ॥ मग एकनन्ठा ध नन ॥ ष डश पचारी
पूजजज ॥४२॥
यथासांग रा्मणसंतपधण ॥ सुवाससनी पूजजज रीतीक न ॥ षरस चतुववधध अ्न ॥ ्याव भ जन

त्ृ तीवरी ॥४३॥
पुराणरवण कीतधन ॥ यणधच कराव जागरण ॥ गु वचनी वव्वास पूणध ॥ ध नन वतधण सवधदा ॥४४॥
कंु ददव
ु ण
ध कवळ ॥ कपूरध ग र पयःफनधवल ॥ ्य नतमधय शर
ु तजाळ ॥ रजतवणध ननमधळ ज ॥४५॥
Adhyaay 10
सूयक
ध दटसम तज ववरजजत ॥ शुर आभरणी भूवषत ॥ जगदानंदकंद गुणातीत ॥ ्वधन
ुध ी ववराजजत
म्तकी ॥४६॥
शुरजटामुकुटमंडडत ॥ सपध मणणय्

ु त ववराजजत ॥ ककश रचंर भाळी समरवत ॥ भ्मचधचधत शुर ददस
॥४७॥
उ्मीसलत भालल चन ॥ कयूरांगद शुर वीरकंकण ॥ मुंडमाळा श भायमान ॥ ददसती ल चन सूयेदव

ु त
॥४८॥
दद्यग डपाचूहूनन वरर्ठ ॥ ववराजमान ददसनीलकंठ ॥ दशभज

ु आयुध सघट ॥ झळकती
रळयचपळऐसी ॥४९॥
खटवांग ररशळ
ू कपाल डम ॥ अंकुश पाश घंटा नागध ॥ वपनाक पाशप
ु त कमलतजाका ॥
शुरवणध आयुध ॥५०॥
शुर तज्वी शादध ल

ू चमधवसन ॥ शुर ्फदटकवणध गजाजजन ॥ मणणमय शुर ससंहासन ॥ नाना र्न
ववराजजत ॥५१॥
कलासधगरी शुरवणध ॥ वरी मंडप शुर सह्रय जन ॥ ्तंभववरदहत सह्रककरण ॥ गगनी जवी
रकाश प ॥५२॥
ऐरावताहूनन ववशाळ शुर ॥ पुढ श भ नंददक्वर ॥ मणणमय कंु डल सुंदर ॥ शष तषक झळकती
॥५३॥
र्मानंदसुख मुर न ॥ ओनतल सशव्व प सगुण आता भवानीच ्यान ॥ शारदा ्यानी आणीत
॥५४॥
बाला त्वंगी संद

ु र ॥ ववराजमान चंरशखर ॥ चतभ
ु ज
ुध पाशांकुशधर ॥ गदाप य्
ु त ज ॥५५॥
सुरत सुमनमाळायु्त ॥ मजललकाबकुळमळी ववराजजत ॥ इभमु्तावतंस ड लत ॥ श भा अ त

ु कण
वणी ॥५६॥
हररम्या भुजंगवणी ॥ जलजवदना आकणधनयनी ॥ ्वादशादद्यश भा जघनी ॥ कांचीवरी झळकतस

॥५७॥
माग ज्रया वणणधलया बहुत ॥ ननःसीम पलषणय्

ु त ॥ ओवाळूनन टाका्या सम्त ॥ जज्या
पादांगु्ठाव नी ॥५८॥
क दटम्मथश भा साजजरी ॥ ररभव

ु नजननी ररपुरसद
ुं री ॥ र्मांड फ ड ननया वरी ॥ आंगींचा सुवास
धावत ॥५९॥
पदमर
ु ा जथ उमटती ॥ तथ आर्तकमळ उगवती ॥ ्ववजपं्तीचा रं ग पडता षषती ॥ खड ह ती
दद्यमणण ॥६०॥
Adhyaay 10
या र्मांडमंडपात दख ॥ ऐस ्व प नाही आणणक ॥ शसश समर ्ववमुख ॥ जज्या तज श भती

॥६१॥
ववधधशरादद बाळ अञान ॥ ्नह ननजगभी करी पाळण ॥ सम्त ररभुवनलाव्य ॥ ओनतल ्व प
दवीच ॥६२॥
ववशाल ताटक रभा घन ॥ ओनतली शसशसमरतज गाळून ॥ गंड्थळी रभा पूणध ॥ पडली झळक
अ्यंत ॥६३॥
रबंबाधर अनतरर्त ॥ नाससकींच वरी ड लता मु्त ॥ रवाळधच कवळ भासत ॥ तज असमत न
वणधव ॥६४॥
नरांजनरभा पडली म्
ु तसशरी ॥ त गंज
ु ऐस ददस षणभरी ॥ जग्माता हा्य करी ॥ त रं ग ददस
शुर मागुती ॥६५॥
ओळीन बसलया हं सपं्ती ॥ तस ्ववज हासता झळकती ॥ मु्तशुरवणध मागुती ॥ हमवतीच

झळकती ॥६६॥
दं तपं्ती शुर अ्यंत ॥ अधररभन आर्त भासत ॥ डासळंबबीज प्व श भत ॥ षणक तस दीसती
॥६७॥
कंठीच मु्ताहार संपूणध ॥ ददसती इंरनीळासमान ॥ ्यामलांगरभा ददी्यमान ॥ मु्तामाजी रबंबली

॥६८॥
कमंडलु तज्वी सुंदर ॥ तवी वव्वजनननच पय धर ॥ कुमार आणण इभवर ॥ ्यातील अमत
ृ
रासशती ॥६९॥
रळयचपळा गाळ नन समर ॥ रं गववल वाट दवीच अंबर ॥ म्

ु तालग कंचक
ु ी रभाकर ॥ बाहुभष
ू ण
झळकती ॥७०॥
इंरनीलकीलवणी ॥ लीलावषधाररणी ॥ भ्तानुरहकाररणी ॥ रलय वपणी आददमाता ॥७१॥
आददपु षाची ञानकळा ॥ घडी म डी र्मांडमाळा ॥ जजच ्व प पाहता ड ळा ॥ जा्वनीळा धणी

न पुर ॥७२॥
कृज्तकापंज
ु झळक गगनी ॥ तस जलजघ स ड लती कणी ॥ अ णसं्यारागा उण आणी ॥
कंु कुमरखा आर्तपण ॥७३॥
वव्वरलयी सशव सगुणपण ॥ टाक नन ह ता त्काळ ननगुण

ध ॥ परी नतच स भा्य गहन ॥
ताटं ककंु कुममदहमा हा ॥७४॥
द न वळा वररल कपूरध ग रा ॥ भवानीन लाववला कपाळी रबजवरा ॥ तांबूलरखांककतवदनचंरा ॥ अपार

कवी वणणधती ॥७५॥
Adhyaay 10
रयागी ररवणी जसी ॥ अंबची वणी श भ तसी ॥ कृ्णवणध कुरळ नन्चयसी ॥ आदद्यनंददनी ह य
त ॥७६॥
शुर हार गुंकफला दद्यसुमनी ॥ तधच र्मांडाव नन ्वधुन

ध ी ॥ माजी आर्तपु्प ददसती नयनी ॥
प जनंददनी ॥ ग्ु त त ॥७७॥
मूदराखडी म्छक्छादद अलंकार ॥ ह रयागी तळपती जलचर ॥ कशारी गु्छ ववशाळ थ र ॥

सागराकार श भती ॥७८॥
काय र्मांड गुंकफली सकळ ॥ तधच ड लत म हनमाळ ॥ जीवसशव द ्ही तजाळ ॥ आवर नन धररल
द न पषी ॥७९॥
अषय स भा्य न्ह खंडन ॥ ्हणन

ू वरचड
ू मंडडत कर जाण ॥ दशांगळ
ु ी मदु रका बंधु जनादध न ॥
दशावतार नटलास ॥८०॥
पायी नुपुर पंजण ॥ गजधता सशव समाधध ववस न ॥ पाह मुखचंर सावधान ॥ नरचक र कर ननया
॥८१॥
भ्त ज का एकनन्ठ ॥ पायी द लहार ज डवी अनव

ु ट ॥ ऐस ्व प वरर्ठ ॥ शारदा ्यात
र्मानंद ॥८२॥
ऐस एक संव्सरपयंत ॥ आचरली उमामह्वररत ॥ नरव

ु उ्यापन करववत ॥ यथाववधधरमाण
॥८३॥
अकरा शत दं प्य ॥ व्र अलंकारदषषणाय्

ु त ॥ पूज नन शारदा हषधभररत ॥ तव रवव अ्त पावला
॥८४॥
जप ्यान कीतधन करीत ॥ शारदा गु जवळी बसत ॥ अधधयासमनी झासलया अक्मात ॥ भवानी
तथ रगटली ॥८५॥
असंभा्य तज दख नी ॥ नरुवासी नर आल तधच षणी ॥ नरव

ु शारदा लागती चरणी ॥
रमभावक ननया ॥८६॥
दवीच कररती ्तवन ॥ उभ ठाकती कर ज डून ॥ परी ्या द घांवाचन

ू ॥ आणणक क णी न दखती
॥८७॥
जय जय भवानी जगदं ब ॥ मूळरकृनतरणव्वयंभ ॥ र्मानंदपददानयनी सवाधरंभ ॥ धच्ववलाससनी तू

माय ॥८८॥
धराधरं रनंददनी ॥ स भा्यसररत हरं बजननी ॥ भ्तरदयारववंदधच्मयखाणी ॥ वदपुराणी वं्य तू

॥८९॥
तणु झय कृप ननज्चती ॥ गभांधासी नर यती ॥ माग सांडूनन पवनगती ॥ पांगळ

ु धावती कृप त्
ु या
॥९०॥
Adhyaay 10
मुक ह तील वाचाळ ॥ मूखध पंडडत ह य ता्काळ ॥ र्न ह ती ससकताहरळ ॥ गारा ह ती धचंतामणी
॥९१॥
भवभयहारक भवानी ॥ भ्तपाळक मन लहाससनी ॥ वदमात ्ववजजनरं जनी ॥ वधल ्यानी

र्माददक ॥९२॥
ररपुरसद
ुं री ररभव
ु नजननी ॥ द षरयहारक ररतापशमनी ॥ ररकाळ ज सादर तव ्यानी ॥
ररदहववरदहत त ॥९३॥
सशवमानससर वरमरासळक ॥ जय जय ववञानचंपककसळक ॥ सकळ ऐ्वयधकलयाणदायक ॥

सवध्यापक मड
ृ ानी ॥९४॥
ऐस ऐकता सर
ु स्न ॥ दवी ्हण माग वरदान ॥ नरव
ु व्ृ तांत मळ
ु ींहून ॥ शारदचा सांधगतला
॥९५॥
मम मुखांतूनन वचन आल ॥ त अंब पादहज स्य कल ॥ तव

ु ा जरी मनी धररल ॥ तरर काय एक
न कररसी ॥९६॥
यावरी सशवजाया ब ल वचना ॥ ह शारदा पूवी शुभानना ॥ रववडदशी ववरक्या ॥ नाम भासमनी
इयच ॥९७॥
इ्या रतारासी ज्रया द घीजणी ॥ ही धाकुटी वरया मद

ृ भ
ु ावषणी ॥ इण वर वश कर नी ॥ वडील
कासमनी ववघडववली ॥९८॥
शजारी एक जार ह ता ॥ त ईस बहुत ददवस जपत असता ॥ एकांत पाह न इ्या हाता ॥ धररता
झाला दब
ु वुध ध ॥९९॥
इण नर कर नन आर्त ॥ णझटकाववला त जार पनतत ॥ मग त ह व नन खदय्

ु त ॥ गह
ृ ासी गला
दरु ा्मा ॥१००॥
इच ्यासी लागल ्यान ॥ सुरतआसलंगन आठवन

ू ॥ इ्या ्यासक न ॥ त जार म्ृ यु पावला
॥१॥
ईस ववधवा ह ्हणन
ू ॥ इ्या सवतीन शावपल दा ण ॥ मग तीही पावली मरण ॥ इ्या
दःु खक ननया ॥२॥
मग हही काळ म्ृ यु पावली ॥ तधच शारदा ह ज्मली ॥ पूवी्या जार ईस वररली ॥ य ज्मी
जाण ननधाधर ॥३॥
त धच प नाभ रा्मण ॥ गला इसी दावा साधून ॥ इचा पूवज

ध ्मींचा रतार जाण ॥ रववडदशी आह
आता ॥४॥
तीनशसाठ य जन ॥ यथ नन दरू आह रा्मण ॥ ्रीहीन इच ्व प आठवन

ू ॥ तळमळीत सवधदा
॥५॥
Adhyaay 10
त ईस ्व्नाम्य नन्य यव न ॥ भ ग दईल रीतीक न ॥ जागत

ृ ीहूनन ववशष जाण ॥ सुख ह ईल
इयत ॥६॥
ऐस ल टता बहुत ददवस ॥ पुर एक ह ईल शारदस ॥ शारदानंदन नाम तयास ॥ ल की वव्यात

जाण पा ॥७॥
ईस नन्य भ गी ह ईल ज हररख ॥ तसाच ववर पावल सुख ॥ ्व्नानंद ववशष दख ॥ तजृ ्त

ह ईल ननधाधर ॥८॥
ऐस तयासी साग न ॥ अंबा पावली अंतधाधन ॥ ्यावरी शारदा नन्य ्व्न ॥ दखती झाली तसधच
॥९॥
तव ती झाली गर दर ॥ जन ननंदा कररतीसमर ॥ दीर भाव सासू ्वशरु ॥ आ्त स यर सवध आल

॥११०॥
दवीच करण अघदटत ॥ खदखदा जन हासत ॥ ्हणती ह कवी घड ववपरीत ॥ अंबा ईस भटली
कधी ॥११॥
एक ्हणती कणध नाससक छदन

ू ॥ बाहर घाला खरार हण क न ॥ त आकाशवाणी ब ल गजोन ॥
स्य गभध शारदचा ॥१२॥
जन परम अमंगळ ॥ ्हणती ह कापटयवाणी सकळ ॥ ्यात एक वध

ृ ह ता पु्यशीळ ॥ वदता
झाला त ऐका ॥१३॥
ई्वरी मायच अग्य चररर ॥ अघदटत घडवी ननधाधर ॥ ्तंभववण धररल अंबर ॥ कंु सभनी तर
जळावरी ॥१४॥
रहगण भगण ववधु समर ॥ यास आह क णाचा आधार ॥ सवधदही ्यापक परम्वर ॥ परी श धधता
ठायी न पड ॥१५॥
पर्पर पंचभत
ू ांसी वर ॥ ती एक प चालती क तक
ु थ र ॥ जननीगभी जीव समर ॥ रषषत कसा
पहा ह ॥१६॥
काय एक न करी जग्नाथ ॥ राजा पूवी यूपकत ॥ ्याच जळी पडल रत ॥ त जळ रासशत व्या
एक ॥१७॥
नततक
ु नन झाली त गसभधणी ॥ पुर रसवली उ्तमगुणी ॥ ववभांडकाच रत जळी पड नी ॥ त जळ
हररणी राशीत ॥१८॥
त धच झाला ऋवषरंग
ृ ी ॥ तण ्याती कली दशरथयागी ॥ स रा्रराजा ्पशधता कर मग
ृ ी ॥ दद्य
पुर रसवली ॥१९॥
स्यवती म््यगभधसंभत
ू ॥ त म््य राजपर
ु ह त ॥ मदहषासरु द्य ॥ मदहषीगभी ज्मला
॥१२०॥
Adhyaay 10
कक्यक ऋवष क णावंत ॥ वचनमार गभध राहत ॥ रवतीरमण ज्मत ॥ र दहणीप टी कसा पा
॥२१॥
सांबाच प टी मुसळ झाल ॥ त क णी कस घातल ॥ कंु तीप टी पांडव ज्मल ॥ पाच दवांसमागम
॥२२॥
ऐस ब लती वध
ृ जन ॥ तरी ननंदा कररती दज
ु न
ध ॥ मागुती दववाणी झाली पूणध ॥ ऐका वचन मूखध
ह ॥२३॥
शारदस क णी अस्य ्हणती ॥ तरी जज्हा धचर नी ककड पडती ॥ ऐस ऐकता साज््वक सुमती ॥
स्य स्य ्हणती ररवाचा ॥२४॥
कक्यक दज
ु न
ध प्
ु हा ब लत ॥ ह सवधही कापटय अस्य ॥ त जज्हा धचर नन अक्मात ॥ ककड
गळ लागल ॥२५॥
ह दख नन सवध जन ॥ शारदसी घासलती ल टांगण ॥ ्हणती मात तू सत ्य पूणध ॥

जाणकीरणक
ु सारखी ॥२६॥
मग तीस पुर झाला सतज ॥ ल क ्हणती शारदा्मज ॥ वाढत जसा ्ववजराज ॥

शध
ु ्ववतीयपासन
ु ी ॥२७॥
उपनयन झासलया पूणध ॥ आठव वषी वदा्ययन ॥ चारी वद षटशा्र जाण ॥ मुख ्गत पुराण
॥२८॥
नवरहात जसा वासरमणी ॥ तवी पंडडतात अरगणी ॥ जण अनु्ठान वपनाकपाणी ॥ रस्न कला
सवध्व ॥२९॥
यावरी शारदा पर
ु समवत ॥ लषूनन सशवरारररत अ त
ु ॥ ग कणधषरारनत जात ॥ यारा बहुत समळाली
॥१३०॥
त रववडदशींचा रा्मण ॥ त ही आला यारलागून ॥ पर्पर पाहून ॥ क्टी ह ती अंतरी ॥३१॥
पर्परा कळली खण
ू ॥ पूवी दवी ब सलली वचन ॥ उमामह्वर रताच पु्य ॥ अधध दई पतीसी
॥३२॥
पर
ु दई ्याचा ्यास ॥ तू ्यापासी राह चार मास ॥ समागम न करी ननःशष ॥ सशवपदासी
पावसी ॥३३॥
मग सशवराररयारा क न ॥ रतारासी कल नमन ॥ ्हण हा ्या आपुला नंदन ॥ ्हण नन करी

दीधला ॥३४॥
उमामह्वररत ॥ ्याच अधधपु्य दत ॥ मग शारदा सव जात ॥ रववडदशारनत त्हा ॥३५॥
शारदा रत्थ पण
ू ध ॥ द ु न पतीच घ दशधन ॥ वव्यात झाला शारदानंदन ॥ महापंडडत प्
ृ वीवरी
॥३६॥
Adhyaay 10
तप आचरला अपार ॥ मातवृ पतभ

ृ जनी सादर ॥ माता भवानी वपता शंकर ॥ हधच भावना तयाची
॥३७॥
ज न करी जनकजननीच भजन ॥ धधक् ्याच तप ञान ॥ धधक् वव्या धधक् थ रपण ॥ धधक्
भा्य तयाच ॥३८॥
घरी साठवी ज्रयच ग त ॥ आणण मायबापा सशणवीत ॥ अ्न नदी बाहर घालीत ॥ श्दबाण रदय
भदी ॥३९॥
त जरी पढला षटशा्र ॥ परी अनासमकाहूनन अपववर ॥ ्याच न पहाव वर ॥ ववटाळ कदान
्हावा ॥१४०॥
य्यवप झाला ्पशध जाण ॥ तरी कराव सचल ्नान ॥ महाद षी त कृत्न ॥ यम दा ण गांजीत
॥४१॥
यावरी शारदचा रतार ॥ महातप्वी य गी्वर ॥ शरीर ठव नन परर ॥ पावला त सशवपदा ॥४२॥
शारदाही धचंतूनन मदनदहन ॥ करी ववधधयु्त सहगमन ॥ पतीसमवत कलासभुवन ॥ पाव न सुख
रादहली ॥४३॥
सशवलीलामत
ृ सरु स पण
ू ध ॥ ककं वा ह दद्य रसायन ॥ भवर गी सववता जाण ॥ आर ्य ह ऊन सशव
ह ती ॥४४॥
ज म्ृ यन
ू कवसळल सहज ॥ ्यांसी नावड हा रसराज ॥ ्यांची सुकृत तजःपज
ुं ॥ तधच अधधकारी
यथींच ॥४५॥
र्मानंद रीधर ॥ र तया ववनवी ज ड नन कर ॥ सशवलीलारुत ननजधर ॥ त्

ु ही सवा आदर ॥४६॥
पढ
ु ील अ्यायी सरु स कथा ॥ पावन ह य र ता व्ता ॥ मड
ृ ानीसदहत सशव त््वता ॥ पाठीराखी
सवाधथी ॥४७॥
सशवलीलामत
ृ रंथ रचंड ॥ ्कंदपुराण र्म ्तरखंड ॥ पररस त स्जन अखंड ॥ दशमा्याय ग ड
हा ॥१४८॥
इनत दशम ऽ्यायः समा्तः ॥१०॥
॥रीसांबसदासशवापधणम्त॥
ु
Adhyaay 11
अ्याय अकरावा
ध्य ध्य तचि जन ॥ ज शशवभजनी परायण ॥ सदा शशवलीलामत

ृ रवण ॥ अिचन सदा शशवाि
॥१॥
सूत ्हण श नकाददकांरतत ॥ ज राषधारण भ्म िचिचती ॥ तयां्या पु्यास नाही शमती ॥
रिजगती तचि ध्य ॥२॥
ज सह्ि राष करी धारण ॥ तयासी वंददती शरादद सुरगण ॥ त शंकरचि तयाि दशचन ॥ घता
तरती जीव बहू ॥३॥
अथवा ष डश ष डश दं डी जाण ॥ बांधाव राष सल

ु षण ॥ शशखमाजी एक बांधावा पण
ू च ॥
शशव्व प ्हणवन
ु ी ॥४॥
तयावर तन कररता ्नान ॥ तरी रिवणी्नान क्यासमान ॥ अस ्वादश ्वादश मनगटी पूणच ॥
राष बांचधज आदर ॥५॥
कंठी बांधाव बततीस ॥ म्तकाभ वत ि वीस ॥ सहा सहा कणी पु्य ववशष ॥ बांचधता तनदोष
सवचदा ॥६॥
अ्ट ततरशत माळ ॥ सवचदा असावी गळा ॥ एकमुखी राष आगळा ॥ पजू जता भा्य ववशष ॥७॥
पंिमुख ष्मुख अ्टमुख ॥ ितुदचशमुख ल्मीकारक ॥ सकळ मंि सुफळ दख ॥ राषजप तनतय
कररता ॥८॥
तनतय राषपज
ू न ॥ तरी कल जाणणज शशवािचन ॥ राषमदहमा परम पावन ॥ इततहास ऐका
यववषयी ॥९॥
का्मीर दशींिा नप
ृ पावन ॥ नामाशभधान भरसन ॥ वववकसंपन ्न रधान ॥ परम ितुर पंडडत
॥१०॥
रजा दायाद भुसुर ॥ ध्य ्हणती त चि राज्वर ॥ लाि न घ ्याय करी सािार ॥ अमातय थ र
त चि प ॥११॥
संद
ु र पततरता मद
ृ भ
ु ावषणी ॥ पव
ू द
च तत ऐसी लाचधज काशमनी ॥ सत
ु सभाग वव्वान गण
ु ी ॥ ववशष
सुकृत पाववज ॥१२॥
गु कृपावंत सवचञ थ र ॥ शश्य रञावंत गु भ्त उदार ॥ व्ता षमाशील शा्िञ सुरस फार ॥
ववशष सुकृत लादहज ॥१३॥
र ता सरम ितुर सावधान ॥ यजमान साषपी उदार पण

ू च ॥ काया आर ्य सुंदर कुलीन ॥ पूवस
च क
ु ृत
रा्त ह य ॥१४॥
Adhyaay 11
अस त भरसन आणण रधान ॥ बहुत कररता अनु्ठान ॥ द घांसी झाल नंदन ॥ शशवभ्त
उपजतांचि ॥१५॥
राजपुि नाम सुधमच ॥ रधानातमज तारक नाम ॥ द घ शशवभ्त तनःसीम ॥ सावधान शशव्यानी
॥१६॥
बाळ ह ऊतन सदा रमळ ॥ अनुराग चितती वरा्यशीळ ॥ ल कककसंग रुव अमंगळ ॥ तयांिी संगती
नावड तया ॥१७॥
पंिवषी द घ कुमर ॥ लवववती व्ि अलंकार ॥ गजमु्तमाळा मन हर ॥ नाना रकार लवववती

॥१८॥
तव त बाळ द घजण ॥ सवाचलंकारउपाधी टाकून ॥ कररती राष धारण ॥ भ्म िचिचती सवांगी
॥१९॥
आवड सवचदा एकांत ॥ रवण कररती शशवलीलामत

ृ ॥ ब लती शशवनामावळी सतय ॥ पाहाण शशवपज
ू ा
सवचदा ॥२०॥
आ्ियच कररती राव रधान ॥ यासी का नावाड व्िभष

ू ण ॥ कररती राषभ्मधारण ॥ सदा
्मरण शशवाि ॥२१॥
ववभतू त पुस तन राष कादिती ॥ मागुती व्ि भूषण लवववती ॥ त सवचि रा्मणांसी अवपचती ॥
घती मागुती शशवदीषा ॥२२॥
शशषा कररता बहुत ॥ परी त न सांडडती आपुल रत ॥ राव रधान चिंतार्त ॥ ्हणती कराव
काय आता ॥२३॥
त उगवला सक
ु ृ तशमि ॥ घरासी आला पराशर ॥ सव वज्टत ऋषींि भार ॥ अपर सय
ू च तज्वी
॥२४॥
ज कृ्ण्वपायनािा जतनता ॥ रिकाळञानी रततसजृ ्टकताच ॥ ज वशस्ठािा नातू तततवता ॥

राषससि जण कल ॥२५॥
जवी मनु्य वागती अपार ॥ तसचि पूवी ह त रजनीिर ॥ त वपतक

ृ वार समर ॥ जाशळल सि
क तनया ॥२६॥
जनमजय सपचसि कल ॥ त आज्तक म्यचि राहववल ॥ पराशरासी पुल्तीन राचथचल ॥ मग

वािल रावणाददक ॥२७॥
ववरं िीस दटावूतन षणमाि ॥ रततसजृ ्ट कली वव्वाशमि ॥ तवी वपतक

ृ वार पराशर ॥ वादी जजचर प
कल ॥२८॥
त सांगावी समळ
ू कथा ॥ तरी वव्तार ह ईल रंथा ॥ यालागी ्वतनताथच ब शलला आता ॥ कळल
पादहज तनधाचर ॥२९॥
Adhyaay 11
ऐसा महाराज पराशर ॥ ्यािा नातू ह य शुक य गींर ॥ त भरसनािा कुळगु तनधाचर ॥ घरा
आला जाण नी ॥३०॥
राव रधान साम र धावती ॥ सा्टांग नमतू न घरासी आणणती ॥ ष डश पिारी पूजजती ॥ भाव चितती
ववशष ॥३१॥
सम्ता व्ि भूषण दऊन ॥ राव ववनवी कर ज डून ॥ ्हण द घ कुमर रािंददन ॥ ्यान कररती
शशवाि ॥३२॥
नावडती व्ि अलंकार ॥ राषभ्मावरी सदा भर ॥ वरा्यशील अणम

ु ाि ॥ भाषण न कररती
क णासी ॥३३॥
इंदरयभ गावरी नाही भर ॥ नावड राजववलास अणम

ु ाि ॥ गजवाजजयानी समर ॥ आ िाव आवडना
॥३४॥
पुि ह कस रा्य कररती ॥ ह आ्हांसी गूि पडल चितती ॥ मग त द घ कुमर आण तन गु रती

॥ दाखववल भरसन ॥३५॥
गु न पादहल ृ्टीसी ॥ जस शमि आणण शशी ॥ तस तज्वी उपमा तयांसी ॥ नाही क ठ श चधता
॥३६॥
यावरी ब ल शज्तसत
ु ॥ ्हण ह का झाल शशवभ्त ॥ यांिी पूवक
च था सम्त ॥ ऐक तुज सांगत
॥३७॥
पूवी का्मीर दशात उततम ॥ महापटण नंदरराम ॥ तथील वारांगना मन रम ॥ महानंदा नाम
ततयि ॥३८॥
तया रामीिा त चि भप
ू ॥ प्
ृ वीमाजी तनःसीम ्व प ॥ लशलताकृतत पाह तन कंदपच ॥ त्मय
ह व तन नतृ य करी ॥३९॥
जसा उगवला पूणि

च र
ं ॥ तस ततजवरी ववराज छि ॥ रतनखचित यान अपार ॥ भा्या पार नाही
तत्या ॥४०॥
रतनमय दं डयु्त ॥ िामर जीवरी सदा िळत ॥ मणणमय पादक

ु ा रतनखचित ॥ िरणी जज्या सवचदा
॥४१॥
ववचिि वसन दद्य सुवास ॥ दहर्मयरतनपयंतक राजस ॥ िंररज्मसम रकाश ॥ श्या जजिी
अशभनव ॥४२॥
दद्याभरणी संयु्त ॥ अंगी सुगंध ववराजजत ॥ ग मदहषीणख्लार बहुत ॥ वाजी गज घरी बहुवस
॥४३॥
दास दासी अपार ॥ घरी माता सभा्य सह दर ॥ जजि गायन ऐकता कक्नर ॥ तट्थ ह ती
क ककळा ॥४४॥
Adhyaay 11
जज्या नतृ याि क श्य दख न ॥ सकळ नप

ृ ड लववती मान ॥ ततिा भ गकाम इ्छून ॥ भूप
सभा्य यती घरा ॥४५॥
व्या अस न पततरता ॥ नशमला ज पु ष तततवता ॥ तयािा ददवस न सरता ॥ इंरासही व्य न्ह
॥४६॥
परम शशवभ्त वव्यात ॥ दानशील उदार बहुत ॥ स मवार रद षरत ॥ शशवराि करी नमसी ॥४७॥
अ्नछि सदा िालवीत ॥ तनतय लषरिदळ शशव पजू जत ॥ रा्मणह्त अभत

ु ॥ अशभषक करवी
शशवासी ॥४८॥
यािक मनी ज ज इ्छीत ॥ त त महानंदा पुरवीत ॥ क दट शलंग करवीत ॥ रावणमासी अतयादर

॥४९॥
ऐक भरसना सावधान ॥ कु्कुट मकचट पाशळल रीतीक न ॥ तयां्या गळा राष बांध न ॥ नािू
शशकववल क तुक ॥५०॥
आपुल ज का नतृ यागार ॥ तथ शशवशलंग ्थावपल सुंदर ॥ कु्कुट मकचट तयासम र ॥ तथंचि बांधी
रीतीन ॥५१॥
करी शशवलीलामत
ृ परु ाणरवण ॥ तही ऐकती द घजण ॥ सवंचि महानंदा करी गायन ॥ नतृ य करी
शशवापि
ु ॥५२॥
महानंदा तयांसी स डून ॥ नतृ य करवी क तक

ु क न ॥ तयां्या गळा कपाळी जाण ॥ ववभतू त ििी
्वह्त ॥५३॥
एवं तत्या संगतीक न ॥ तयांसही घडतस शशवभजन ॥ अस तति सततव पाहावयालाग न ॥

सदाशशव पातला ॥५४॥
स दागरािा वष धररला ॥ महानंद्या सदना आला ॥ तयाि ्व प दख तन त अबला ॥ त्मय

झाली तधवा ॥५५॥
पूजा कर तन ्वह्तकी ॥ तयासी बसववल रतनमंिकी ॥ त प्

ृ वीम लाि ह्तकी ॥ कंकण तया्या
दणखल ॥५६॥
दखता गली त्मय ह ऊन ॥ ्हण ्वगीिी व्तु वाट पण

ू च ॥ वव्वक्याचन तनशमचली जाण ॥
मानवी कततच ृ व ह न्ह ॥५७॥
स दागर त कािून ॥ तत्या ह्तकी घातल कंकण ॥ यरी ह व तन आनंदघन ॥ नम करी तयासी
॥५८॥
प्
ृ वीि म ल ह कंकण ॥ मीदह बततीस लषणी पतिण ॥ तीन ददवस संपूणच ॥ दासी तुमिी झाल
मी ॥५९॥
Adhyaay 11
तयासी त मानल ॥ सवं चि तयान दद्यशलंग कादिल ॥ सूयर

च भहूतन आगळ ॥ तज वणणचल नवजाय
॥६०॥
शलंग दख तन त वळी ॥ महानंदा त्मय झाली ॥ ्हण जय जय िंरम ळी ॥ ्हण नी वंदी शलंगात
॥६१॥
्हण या शलंगा्या रभव नी ॥ क दट कंकण टाकावी ओवाळूनी ॥ स दागर ्हण महानंदलागन

ू ी ॥
शलंग ठवी जतन ह ॥६२॥
्हण या शलंगापाशी माझा राण ॥ भंगल की गल द्ध ह ऊन ॥ तरी मी अज्नरवश करीन ॥

महाकठीण रत माझ ॥६३॥
यरीन अव्य ्हण न ॥ ठववल नतृ यागारी नऊन ॥ मग द घ कररती शयन ॥ रतनखचित मंिकी
॥६४॥
तति कस आह सततव ॥ धयच पाह सदाशशव ॥ भ्त तारावया अशभनव ॥ क तुकिररि दाखवी
॥६५॥
तया्या आञक न ॥ नतृ यशाळस लागला अ्न ॥ जन धाव लागल िहूकड न ॥ एकचि हांक
जाहली ॥६६॥
तीस सावध करी मदनारी ॥ ्हण अज्न लागला ऊठ लवकरी ॥ यरी उठली घाबरी ॥ तव
वातातमज ितला ॥६७॥
तशामाजी उडी घालन

ू ॥ कंठपाश तयांि कािून ॥ कु्कुट मकचट ददधल स डून ॥ गल पळ न
वनारती ॥६८॥
नतृ यशाळा भ्म झाली समर ॥ मग शांत झाला स्तकर ॥ यावरी पस

ु स दागर ॥ महानंदरतत
तधवा ॥६९॥
माझ दद्यशलंग आह की जतन ॥ महानंदा घाबरी ऐक न ॥ वषः्थळ घत बडवन

ू ॥ ्हण
दद्यशलंग द्ध झाल ॥७०॥
स दागर ब ल विन ॥ नमािा आजज दस

ु रा ददन ॥ मी आपुला दत राण ॥ शलंगाकारण तुजवरी
॥७१॥
मग रििरण ितववला ॥ आकाशपंथ जाती ्वाळा ॥ स दागर शसध झाला ॥ समीप आला कंु डा्या
॥७२॥
अततलाघवी उमारं ग ॥ ज भ्तजनभवभंग ॥ उडी घातली सवग ॥ ॐनमःशशवाय ्हणवन

ु ी ॥७३॥
ऐस दखता महानंदा ॥ ब लाववल सवच र्मवद

ं ृ ा ॥ लुटववली सवच संपदा ॥ क शसमवत सवचही ॥७४॥
अ्वशाळा गजशाळा संपण

ू च ॥ सवच संपजततसदहत करी गह
ृ दान ॥ महानंदन ्नान क न ॥ भ्म
अंगी िचिचल ॥७५॥
Adhyaay 11
राष सवांगी लऊन ॥ रदयी चिंततल शशव्यान ॥ हर हर शशव ्हणवन

ू ॥ उडी तनःशंक घातली
॥७६॥
सूयरच बंब तनघ उदयािळी ॥ तसा रगटला कपाळम ळी ॥ दशभज

ु पंिवदन िंरम ळी ॥ संकटी पाळी
भ्तांत ॥७७॥
माथा जटांिा भार ॥ तत

ृ ीयनिी व्वानर ॥ शशरी झुळझुळ वाह नीर ॥ भयंकर महाज गी ॥७८॥
िंरकळा तयाि शशरी ॥ नीळकंठ खटवांगधारी ॥ भ्म िचिचल शरीरी ॥ गजिमच पांघुरला ॥७९॥
नसलास ्या्ांबर ॥ गळा मनु्यमुंडाि हार ॥ सवांग वज्टत फणणवर ॥ दशभज

ु ा शमरववती ॥८०॥
वरिवरी कंदक
ु झलीत ॥ तवी दहा भुजा पसर नी अक्मात ॥ महानंदसी झलूतन धरीत ॥
रदयकमली परमातमा ॥८१॥
्हण जाहल मी सुरस्न ॥ महानंद माग वरदान ॥ ती ्हण ह नगर उध न ॥ ववमानी बसवी
दयाळा ॥८२॥
माताबंधूसमवत ॥ महानंदा ववमानी बसत ॥ दद्य प पाव तन तवररत ॥ नगरासमवत िालली ॥८३॥
पावली सकळ शशवपदी ॥ जथ नाही आचध्याधी ॥ षुधातष

ृ ाववरदहत रिशुधी ॥ भदबवु ध किी तथ
॥८४॥
नाही काम र ध ्वं्व दःु ख ॥ मद मतसर नाही तनःशंक ॥ जथींि ग ड उदक ॥ अमत
ृ ाहूतन
क दटगुण ॥८५॥
जथ सुरत ं िी वन अपार ॥ सुरभींिी बहुत णख्लार ॥ चिंतामणींिी धवलागार ॥ भ्ताकारण

तनशमचली ॥८६॥
जथ व सणता ब लती शशवदास ॥ त त रा्त ह य तयास ॥ शशवपद सवचदा अववनाश ॥ महानंदा

तथ पावली ॥८७॥
ह कथा परम सुरस ॥ पराशर सांग भरसनास ॥ ्हण ह कुमर द घ तनःशष ॥ कु्कुट मकचट
पूवंि ॥८८॥
कंठी राषधारण ॥ भाळी ववभूतत ििून

च ॥ तयाचि पूवप
च ्
ु यक न ॥ सुधमच तारक उपजल ॥८९॥
ह पिु रा्य करतील तनदोष ॥ बततीस लषणी ड ळस ॥ शशवभजनी लाववती बहुतांस ॥ उधररतील
त्
ु हांत ॥९०॥
अमातयसदहत भरसन ॥ गु सी घाली ल टांगण ॥ ्हण इतक

ु न मी ध्य ॥ सुपुि उदरी ज्मल
॥९१॥
भरसन ब लत पुिती ॥ ह रा्य ककती वष कररती ॥ आयु्यरमाण ककती ॥ सांगा यथाथच गु वयाच
॥९२॥
Adhyaay 11
बहुत कररता नवस ॥ एविाचि पुि आ्हांस ॥ परम वरयकर राजस ॥ राणांहूतन आवड बहु ॥९३॥
तुम्या आगमनक न ॥ ्वामी मज समाधान ॥ तरी या पुिाि आयु्यरमाण ॥ सांगा ्वामी मज

तततवता ॥९४॥
ऋवष ्हण मी सतय ब लन दख ॥ परी त्

ु हांसी ऐकता वाटल दःु ख ॥ ह सभा सकशळक ॥
दःु खाणचवी पडल प ॥९५॥
रतययसृश ब लाव विन ॥ ना तरी आंगास यत मूखप

च ण ॥ त्
ु हा वाटल ववषाहून ॥ ववशष ऐसी त
ग ्टी ॥९६॥
भरसन ्हण सतय विन ॥ ब लावया न करावा अनमान ॥ तरी तु्या पुिासी बारा वष पूणच ॥
झाली असता जाणपा ॥९७॥
आजपास तन सातव ददवशी ॥ मतृ यु पावल या समयासी ॥ राव ऐकता धरणीसी ॥ मू्छाच यऊतन
पडडयला ॥९८॥
अमातयासदहत तया ्थानी ॥ दःु खा्नीत गल आहाळ नी ॥ अंतःपुरी सकळ काशमनी ॥ आकांत
कररती आर श ॥९९॥
क तनया हाहाकार ॥ वषः्थळ वपटी नप

ृ वर ॥ मग रायासी पराशर ॥ सावध कर तन ग ्ट सांग
॥१००॥
नप
ृ र्ठा न स डी धीर ॥ ऐक एक सांगत वविार ॥ ज पंिभत
ू न्हती समर ॥ शशशशमि न्हत
त ॥१॥
न्हता मायामय ववकार ॥ कवळ र्ममय सािार ॥ तथ झाल ्फुरणजागर ॥ अहं र्म
्हण तनया ॥२॥
त ्वतन माया सतय ॥ तथ तन जाहल महततततव ॥ मग रिववध अहं कार ह त ॥ शशवइ्छक तनया
॥३॥
सततवांश तनशमचला पीतवसन ॥ रजांश सजृ ्टकताच रदु हण ॥ तमांश र पररपूणच ॥ सगचज्थतयंत
करववता ॥४॥
ववधीसी ्हण सजृ ्ट रिी पण

ू च ॥ य ्हण मज नाही ञान ॥ मग शशव तयालागन
ू ॥ िारी वद
उपदशशल ॥५॥
िहू वदांि सार पूणच ॥ त हा रा्याय परम पावन ॥ तयाहूतन ववशष गु्य ञान ॥ भुवनियी
असना ॥६॥
बहुत करी हा जतन ॥ तयाहूतन आणणक थ र नाही साधन ॥ हा रा्याय शशव प ्हणन
ू ॥
रीशंकर ्वय ब ल ॥७॥
Adhyaay 11
ज रा्याय ऐकती पिती ॥ तयां्या दशचन जीव उधरती ॥ मग कमल भव एकांती ॥ स्तपुिा
सांग र हा ॥८॥
मग सांरदाय ऋषीपास न ॥ भूतली आला अ्याय जाण ॥ थ र जप तप ञान ॥ तयाहूतन अ्य

नसचि ॥९॥
ज हा अ्याय जप संपूणच ॥ तयाितन दशचन तीथ पावन ॥ ्वगीि दव दशचन ॥ तयाि घऊ

इज्छती ॥११०॥
जप तप शशवािचन ॥ याहूतन थ र नाही जाण ॥ रमदहमा अगाध पूणच ॥ ककती ्हण तन वणाचवा
॥११॥
रमदहमा वािला फार ॥ ओस पडडल भानप

ु ि
ु नगर ॥ पाश स ड तन यमककं कर ॥ ररत दहंड लागल
॥१२॥
मग यम ववचधलागी पुस न ॥ अभज्तकृतया तनशमचली दा ण ॥ ततण कुतकचवादी भदी लषून ॥

तयां्या रदयी संिरली ॥१३॥
तयांसी मतसर वािववला ववशष ॥ वाट करावा शशव्वष ॥ तण त जाव तन यमपुरीस महानरकी पडल
सदा ॥१४॥
यम सांग दत
ु ांरती ॥ शशव्वषी ज पापमती ॥ त अ्पायुषी ह ती ॥ नाना रीती जािणी करा ॥१५॥
शशव थ र वव्णु लहान ॥ हरर ववशष हर ग ण ॥ ऐस ्हणती ज तयालागन

ू ॥ आण तन नरकी
घालाव ॥१६॥
रा्याय नावड ्यासी ॥ कंु भीपाकी घालाव तयासी ॥ रान्ु ठान आयु्यासी ॥ ववृ ध ह य तनधाचर
॥१७॥
याकररता भरसन अवधारी ॥ अयत

ु रावतचन करी ॥ शशवावरी अशभषकधार धरी ॥ मतृ यु दरू ी ह य
साि ॥१८॥
अथवा शतघट ्थापन

ू ॥ दद्यवष
ृ ांि प्लव आणन
ू ॥ र उदक अशभमंिन
ू ॥ अशभवषंिन पुिा करी
॥१९॥
तनतय दहा सह्ि आवतचन पण

ू च ॥ ष णीपाळा करी स्तददन ॥ राय धररल ृि िरण ॥ स्गद
ह व तन ब लत ॥१२०॥
सकळऋवषरतनमंडडतपदक ॥ ्वामी तू तयात मु्य नायक ॥ काळ मतृ यु भय श क ॥ गु रषी

तयांपासतू न ॥२१॥
तरी तवा आिायचतव कराव पण

ू च ॥ तज
ु सव ज आहत रा्मण ॥ आणीक सांगती त ब लावून ॥
आताचि आणणत आरं भी ॥२२॥
Adhyaay 11
मग सह्ि ववर ब लावन

ू ॥ ्यांिी रानु्ठानी भज्त पूणच ॥ ्यास्यानय्
ु त पिून ॥ गु पासून
ज आल ॥२३॥
परदारा आणण परधन ॥ ्यांिी वमनाहूतन नीि पूणच ॥ ववर्त सुशील गशलया राण ॥ द्ु ट रततरह
न घती ॥२४॥
ज शापानुरहसमथच ॥ साम्यो िाल न दती शमिरथ ॥ ककं वा साषात उमानाथ ॥ पुि आण तन उभा
कररती ॥२५॥
ऐस लषणयु्त रा्मण ॥ बसला ्यासवपता घऊन ॥ सह्ि घट मांडून ॥ अशभमंि तन ्थावपल

॥२६॥
्वधुन
च ीि सशलल भरल पण
ू च ॥ तयांत आरप्लव घालन
ू ॥ रघ ष गजजच्नल रा्मण ॥ अन्ु ठान
दद्य मांडडल ॥२७॥
शा्िसं्या झाल ददवस ॥ सातव ददवशी म्या्नी आला िंडांश ॥ मतृ युसमय यता धरणीस ॥
बाळ मूज्छच त पडडयला ॥२८॥
एक मुहूतच तनिज्टत ॥ िलनवलन रादहल सम्त ॥ परम घाबरला नप

ृ नाथ ॥ गु दत नाभीकारा
॥२९॥
र दक शशंपन
ू ॥ सावध कला राजनंदन ॥ तयासी पुसती वतचमान ॥ वतचल तचि सांगत ॥१३०॥
एक काळपु ष भयानक थ र ॥ ऊ्वच जटा कपाळी शंदरू ॥ ववराळ दािा भयंकर ॥ नि

खाददरांगासारख ॥३१॥
त मज घऊतन जात असता ॥ ि घ पु ष धाव तन आल तततवता ॥ पंिवदन दशभज

ु तयांिी
सा्यता ॥ कमळभवांडी दज
ु ी नस ॥३२॥
त तज जस गभ्ती ॥ ददगंततम संहाररती ॥ भ्म अंगी ्या्ांबर ददसती ॥ दश ह्ती आयुध

॥३३॥
त महाराज यऊन ॥ मज स डववल त ड तन बंधन ॥ तया काळपु षासी ध न ॥ करीत ताडण गल त

॥३४॥
ऐस पि
ु मख
ु ीि ऐकता उततर ॥ भरसन करी जयजयकार ॥ रा्मणांसी घाली नम्कार ॥ आनंदारु
निी आल ॥३५॥
अंगी र मांि दाटल ॥ मग ववरिरणी गडबडा ल ळ ॥ शशवनाम गजचत तय वळ ॥ दव सुमन वषचती

॥३६॥
अनक वा्यांि गजर ॥ डंक गज अव्यात थ र ॥ मुख्वयांिी महासु्वर ॥ मद

ृ ं गवा्य गजचती
॥३७॥
Adhyaay 11
अनक वा्यांि गजर ॥ शशवलीला गाती अपार ॥ रंग

ृ भंग
ृ काहाळ थ र ॥ सनया अपार वाजती
॥३८॥
िंरानना धडकती भरी ॥ नाद न माय नभ दरी ॥ अस भरसन यावरी ववचधयु्त ह म करीतस
॥३९॥
षरस अ्न श शभवंत ॥ अलंकार दद्य व्ि दत ॥ अम शलक व्तु अभत

ु ॥ आण तन अपी
रा्मणांसी ॥१४०॥
दषषणलागी भांडार ॥ मु्त कली राजंर ॥ ्हण आवड तततुक भरा एकसर ॥ माग पि
ु पाहू नका
॥४१॥
सवच यािक कल त्ृ त ॥ परु परु हचि ऐककली मात ॥ धनभार झाला बहुत ॥ ्हण तन सांडडती
ठायी ठायी ॥४२॥
रा्मण दती मंिाषता ॥ ववजय क्याण ह तणु झया सुता ॥ ऐसा अतत आनंद ह त असता ॥ त
अभत
ु वतचल ॥४३॥
वसंत यत सुगंधवनी ॥ की काशीषिावरी ्वधन

ुच ी ॥ की ्वत तपल मड
ृ ानी ॥ रमण शलंग अजजचि
॥४४॥
की तनदवासी सापड चिंतामणी ॥ की षुचधतापि

ु षीराजधध य धावन
ू ी ॥ तसा कमल भवनंदन त षणी
॥ नारदमुनी पातला ॥४५॥
वा्मीक सतयवतीनंदन ॥ औततानपादीकयाधर

ु दयरतन ॥ ह शश्य ्याि रिभुवनी जाण ॥ वं्य ज
का सवांत ॥४६॥
ज ितःु षज्टकळारवीण तनमचळ ॥ ितद

ु च श वव्या करतळामळ ॥ ्याि ्व प पाहता कवळ ॥
नारायण दस
ु रा की ॥४७॥
ह कमळभवांड म ड नी ॥ पुनःसजृ ्ट करणार मागुतनी ॥ अ्याय ववल ककता नयनी ॥ दं ड ताडील

शराददका ॥४८॥
त नारद दख तन तचि षणी ॥ कंु डांततू न मूततचमत

ं तनघ अ्नी ॥ दषषणज्न गाहचपतय आहवनी ॥
उभ ठाकल दखता ॥४९॥
पराशरादद सकळ रा्मण ॥ रधानासदहत भरसन ॥ धाव तन धररती िरण ॥ र्मानंद उिंबळल
॥१५०॥
दद्य गंध दद्य सुमनी ॥ ष डश पिार पूजजला नारदमन

ु ी ॥ राव उभा ठाक कर ज ड नी ॥ ्हण
्वामी अतींदरयर्टा तू ॥५१॥
रिभव
ु नी गमन सवच तझ
ु ॥ काही दणखल सांग अपव
ू च ॥ नारद ्हण मागी यता शशव ॥ दत
ू िघ
दणखल ॥५२॥
Adhyaay 11
दशभज
ु पंिवदन ॥ ततही मतृ यु नला बांध न ॥ तु्या पुिाि िुकववल मरण ॥ रानु्ठान ध्य
कल ॥५३॥
तव पुिरषणाथच त वळा ॥ शशव वीरभरमु्य पाठववला ॥ मज दखता मतृ यूसी पुसू लागला ॥
शशवसत
ु ऐका त ॥५४॥
तू क णा्या आञव न ॥ आणीत ह तासी भरसननंदन ॥ तयासी दहा सह्ि वष पूणच ॥ आयु्य
अस तन्िय ॥५५॥
त सावचभ म ह ईल तततवता ॥ रमदहम तज

ु ठाऊक अ्ता ॥ शशवमयाचदा उ्लंघतू न तततवता ॥
कसा आणीत ह तासी ॥५६॥
मग चििग्ु ता पस
ु सय
ू न
च ंदन ॥ परिका पादहली वािन
ू ॥ तव ्वादशवषी मतृ यचु ि्ह ॥ गंडांतर थ र
ह त ॥५७॥
त महतपु्य तनरसतू न सहज ॥ दहा सह्ि वष कराव रा्य ॥ मग त सूयन

च द
ं न महाराज ॥
्वापराध क्टी बहू ॥५८॥
मग उभा ठाकूतन कृतांत ॥ कर ज ड तन ्तवन करीत ॥ ह अपणाचधव दहमनगजामात ॥ अपराध न

कळत घडला हा ॥५९॥
ऐस नारद सांगता त षणी ॥ राय पायावरी घातली ल ळणी ॥ आणीक सह्ि र क नी ॥

मह तसाह करीतस ॥१६०॥
शत र कररता तनःशष ॥ शतायुषी ह य त पु ष ॥ हा अ्याय पिता तनदोष ॥ त शशव प याचि

दही ॥६१॥
त यथचि झाला म्
ु त ॥ तया्या तीथ तरती बहुत ॥ अस यावरी र्मसत
ु ॥ अंतधाचन पावला
॥६२॥
आनंदमय शज्तनंदन ॥ राय शतपि धन दऊन ॥ त षववला गु संपूणच ॥ ऋषींसदहत जाता झाला
॥६३॥
ह भरसन आ्यान ज पुिती ॥ तयासी ह य आयु्य संतती ॥ तयांसी काळ न बाध अंती ॥ वंद तन
नती शशवपदा ॥६४॥
दशशत कवपलादान ॥ ऐकता पिता घड पु्य ॥ कल असल अभ्यभषण ॥ सुरापान र्महतया

॥६५॥
एवं महापापपवचत तततवता ॥ भ्म ह ती रवण कररता ॥ हा अ्याय रिकाळ वाचिता ॥ गंडांतर दरू
ह ती ॥६६॥
यावरी कशलयग
ु ी तनःशष ॥ शशवकीतचनािा मदहमा ववशष ॥ आय्ु यहीन ल कांस ॥ अन्ु ठान हचि
तनधाचर ॥६७॥
Adhyaay 11
मग त राव भरसन ॥ सुधमच पुिासी रा्य दऊन ॥ यव

ु रा्य तारकालागन
ू ॥ दता झाला त काळी
॥६८॥
मग रधानासमवग राव जाणा ॥ जाता झाला तप वना ॥ शशवअनु्ठान रा्याना ॥ कररता महा र
त षला ॥६९॥
ववमानी बसवतू न तवररत ॥ राव रधान नल शमरववत ॥ ववचधल की वकंु ठी वास बहुत ॥ ्व्छक तन
रादहल ॥१७०॥
शवटी शशवपदासी पावन

ू ॥ रादहल शशव प ह ऊन ॥ हा अकरावा अ्याय जाण ॥ ्व प एकादश
रांि ॥७१॥
हा अ्याय कररता रवण ॥ एकादश र समाधान ॥ की हा क्परम

ु संपण
ू च ॥ इज्छल फळ दणार
॥७२॥
मतृ यज
ुं यजप रानु्ठन ॥ तयासी न बाधी रहपीडा वव्न ॥ वपशािबाधा र ग दा ण ॥ न बाधीि
सवचथाही ॥७३॥
यथ ज मानील अवव्वास ॥ त ह ईल अ्पायुषी तामस ॥ ह तनंदी त िांडाळ तनःशष ॥ तयािा

ववटाळ न ्हावा ॥७४॥
तयासी रसव तन वांझ झाली माता ॥ तयािी संगती न धरावी तततवता ॥ तयासी संभाषण कररता ॥
महापातक जाणणज ॥७५॥
त आप्
ु या गह
ृ ासी न आणाव ॥ आपण तयां्या सदनासी न जाव ॥ त तयजाव जीवभाव ॥ जवी
सुशील दहंसकगह
ृ ॥७६॥
ज रतयष भषषत ववष ॥ ज मख

ू च बसती तयाि पं्तीस ॥ तयांसी मतृ यु आला या ग ्टीस ॥ संदह
काही असना ॥७७॥
अस सवचभाव तनज्ित ॥ अखंड पहाव शशवलीलामत

ृ ॥ ह न घड तरी तवररत ॥ हा अ्याय तरी
वािावा ॥७८॥
या अ्यायाि कररता अनु्ठान ॥ तयासी तनतय र क्याि पु्य ॥ तयाि घरी अनदु दन ॥
र्मानंद रगटल ॥७९॥
अपणाचरदयाधजशमशलंद ॥ रीधर्वामी त र्मानंद ॥ ज जगदानंदमळ

ू कंद ॥ अभंग न ववट
कालियी ॥१८०॥
ृ रंथ रिंड ॥ ्कंदपुराण र्म ततरखंड ॥ पररस त स्जन अखंड ॥ एकादशा्याय ग ड
हा ॥१८१॥
इतत एकादश ऽ्यायः समा्तः ॥११॥
॥रीसांबसदाशशवापचणम्त॥
ु
Adhyaay 12
अ्याय बारावा
रा्मण षरिय व्य शूरवणण ॥ र्मचारी गह

ृ ्थ वानर्थ पूणण ॥ ्िी बाल वध
ृ त ण ॥ सवी
शशवकीतणन कराव ॥१॥
शशव्मरण नावड अणम

ु ाि ॥ त अ्यंजाहूनन अपववि ॥ त लइला व्ि अलंकार ॥ जवी रत
रंग
ृ ाररल ॥२॥
तण भषषल ज अ्न ॥ जस पशु भषषती यथ्ट तण

ृ ॥ जस मयूराअंगी नयन ॥ तसचच नि
तयाच ॥३॥
व्मीकनिरवत कणण ॥ रम
ु शाखावत ह्त चरण ॥ ्याची जननी ्यथण जाण ॥ ववऊनी वांझ जाहली
॥४॥
ज शशवभजनाववण ॥ त जाव समुरांत बुड न ॥ अथवा भ्म कर वडवा्न ॥ का सपण डंख

तयासी ॥५॥
तरी रवणी धरावी आवडी ॥ जसी वपपीशलका गुळासी न स डी ॥ अधण तुट परी न काढी ॥ मुख
तथनू न सवणदा ॥६॥
की चुकला बहुत ददवस सुत ॥ तवढाचच प टी रीनतवंत ॥ ्याची शुभवाताण ऐकता अक्मात ॥
धावती जवी मातावपता ॥७॥
अमत
ृ ाहूनन राड ॥ ग ्टी लागती कणाणसी ग ड ॥ तस कथारवणी ्याच न पुर क ड ॥ सवण टाक नन
जाईज ॥८॥
गावासी गला राणनाथ ॥ वरया पनतरता वाट पाहात ॥ त पि आल अक्मात ॥ धाव रवण
करावया ॥९॥
ननधणनासी सापड धन ॥ की ज्मांधासी आल नयन ॥ की तष

ृ न जाता राण ॥ शीतळ जीवन
शमळाल ॥१०॥
ऐस ऐकावया कथा पुराण ॥ धावाव सवण काम टाकून ॥ चचंता ननरा दरू क न ॥ रवणी सादर
बसाव ॥११॥
व्ता पंडडत चातय

ु ख
ण ाणी ॥ नमावा त स्गु ्हण नी ॥ की हा शंकरचच मानूनी ॥ धररज पूजनी
आदर ॥१२॥
सुरभी्या ्तनांतनू न अवधारा ॥ सुटती जशा सुधारसधारा ॥ तसा व्ता वदता शशवचररिा ॥
कणण्वार राशशज ॥१३॥
Adhyaay 12
व्ता र्ठ मानावा अ्यंत ॥ न पुसाव भलत पाखंडमत ॥ नसत कुतकण घव नन चच्त ॥ न
शशणवाव सवणथा ॥१४॥
न कळ तरी पुसाव आदर ॥ सांगल त रवण कराव सादर ॥ उगच िशळता पामर ॥ तरी त
वपशाचज्म पावती ॥१५॥
व््यासी िशळता अवधारा ॥ तरी द ष घड ्या नरा ॥ पुराणणकावगळ नम्कारा ॥ न कराव सभत
क णासी ॥१६॥
म्यचच टाकूनन कथारवण ॥ उगाचच गव जाय उठ न ॥ तरी अ्पायष

ु ी जाण ॥ संसारी आपदा बहु
भ गी ॥१७॥
कुदटल खळ पापी धत
ू ण ॥ त म्
ु य र ता न करावा यथाथण ॥ द्ु ध वपता सवांगी प्ु ट ह त ॥ परी
नव्वररता ववषवत त ॥१८॥
तसा रवणी बस न ॥ कुतकण घव नन करी कथाखंडण ॥ ्याच ्यथण गल रवण ॥ नरकासी कारण
पुढ कल ॥१९॥
कथत न ब लाव इतर ॥ मन कराव एकार ॥ कथची फलरुनत साचार ॥ तरीच पावती बसता ॥२०॥
व्ि अलंकार दषषणासदहत ॥ व्ता पज

ू ावा रीती अ्यंत ॥ धन दता क श बहुत ॥ भर आपल
ु ा
ननधाणर ॥२१॥
र्न दता बहुत ॥ नि ह ती रकाशवंत ॥ अलंकार रनत्ठा अ्यंत ॥ र तयांची वाढतस ॥२२॥
एवं पूजजता ष डश पचार ॥ तण तु्टमान ह य उमावर ॥ ज ज पदाथण अपाणव साचार ॥ ्यांच

क दटगुण रा्त ह ती ॥२३॥
्यासी कदा नाही दररर ॥ शवटी ्वपदा नईल भालचंर ॥ कुथसी यता पाउल टाकी ननधाणर ॥
पापसंहार पद पदी ॥२४॥
म्तकी उ्णीष घालनू न ऐकती ॥ तरी ज्मांतरी बाळपषी ह ती ॥ ्हणाल उ्णीष कादढता नय
सभरती ॥ तरी मु्य प्लव स डावा ॥२५॥
ज ववडा घव नी ऐकती ॥ तरी यमककं कर ्यांसी जाचचती ॥ नाना यातना भ गववती ॥ मूळ
्यासवचन रमाण ह ॥२६॥
एक बसती उगचच रवणी ॥ ननरा म डावी बहुत रकारक नी ॥ अंतर स्गद निी याव पाणी ॥ मग
ननरा कची ्पशल ॥२७॥
वरी जीवन काय ्यथण लावन

ू ॥ जस एकांती र्य आपुल पूणण ॥ तथ घडता जागरण ॥ ननरा न य
राणणया ॥२८॥
ननरा लागली दा ण ॥ तरी उभ ठाकाव कर ज डून ॥ ननरा न य त उपाय क न ॥ म्

ु य रवण
कराव ॥२९॥
Adhyaay 12
व््याहूनन उं च आसन त््वता ॥ तथ न बसाव ध नन अहंता ॥ ह न माननती त काग त््वता ॥

जगपुरीष भषषती ॥३०॥
ज बसती वीरासन घालन

ू ॥ त ह ती वष
ृ अजन
ुण ॥ पाय पसररती ्यांसी सूयन
ण ंदन॥ शु्कका्ठ
झ डी बळ ॥३१॥
ज सांगताही न ऐकती ॥ बळचच जठा घालूनन बसती ॥ ्यांसी यमदत

ू बांध नन नती ॥ नऊनन
टाककती नरककंु डी ॥३२॥
ज रवणी ननज दाटून ॥ त उपज अजगर ह ऊन ॥ बस नम्कार कशलयावाचून ॥ वंशवष

ृ हय
त ॥३३॥
कथत ब ल भल्या ग ्टी ॥ त मंडूक ह य सदा वटवटी ॥ हष टाशळया न वाजवी हटी ॥ ह य

क्टी संसारी ॥३४॥
ज शशवकीतणन हळशसती ॥ त शतज्मी सारमय ह ती ॥ द ु ्तर ब लती ननज्चती ॥ ज्मायती

सर्या्या ॥३५॥
ज रवणी न ह ती सादर ॥ त अ्य ज्मी ह ती सूकर ॥ ज इ्िददती शशवचररि ॥ त वक

ृ य नी
पावती ॥३६॥
व््यासी दता आसन ॥ शशवसज्नध बस जाव न ॥ व्ि दता अ्न ॥ रा्त ह य तयात ॥३७॥
कररता कथापुराणरवण ॥ भज्त वरा्य य आंगी पूणण ॥ यदथी कथा सुगम जाण ॥ जण अनत
ु ाप
उपज मनी ॥३८॥
दषषणकड राम एक अमंगळ ॥ ्याच नाव मुळीच बा्कळ ॥ सवणधमणवववजजणत कवळ ॥ ्िीपु ष
जारकमी ॥३९॥
धमण नाहीच अणम

ु ाि ॥ अनाचारी परम अपववि ॥ जपतपवववजजणत अज्नह ि ॥ वदशा्ि कच तथ
॥४०॥
वद आणण शा्ि ॥ ह ववराच उभय नि ॥ एक नाही तरी साचार ॥ एकाष तयासी ब शलज ॥४१॥
वदशा्ि उभयहीन ॥ त कवळ अंधचच जाण ॥ अस ्या नगरीच ल क संपूणण ॥ सवणलषणी

अपववि ॥४२॥
त्कर चाहाड आणण जार ॥ म्यपी मागण्न दरु ाचार ॥ मातावपतयांचा र ह करणार ॥ एवं
सवणद षयु्त ज ॥४३॥
्या रामींचा एक ववर ॥ नाम तयांच ववदरु ॥ व्यसी रत अह राि ॥ कामकदण मी ल ळत ॥४४॥
्याची ्िी बहुला नाम ॥ तीही जाररणी अपववि परम ॥ एक जारासी असता सकाम ॥ रतार
जप नन धररयली ॥४५॥
Adhyaay 12
जार पळाला स्वर ॥ तीस रतार ददधला मार ॥ यथ्ट ल्ता मुज्टरहार ॥ दता ब ल काय त
॥४६॥
्हण तू झालासी जार ॥ मीही तचच कररत ननरं तर ॥ मग ब ल त ववर ववदरु ॥ तुवा र्य अपार
शमळववल ॥४७॥
त र्य द मजलागून ॥ मी दईन वारांगनसी नऊन ॥ ती ्हण मी दऊ क ठून ॥ ऐकता मारी

पुढती त ॥४८॥
मग नतच अलंकार दहर नी घत ॥ घरची सवण संपज्त नता ॥ त वारांगनसी दत ॥ तही समपी
जारात ॥४९॥
ऐस द घही पाप आचरत ॥ त ववदरु ववर पावला म्ृ यु ॥ यमदत

ू ी नला मारीत ॥ बहुत जाचचती
तयात ॥५०॥
कंु भीपाकादद परम दःु ख ॥ भ गूननया त शतमख

ू ण ॥ मग ववं्याचळा्या दरीत दख ॥ भयानक
वपशाच जाहला ॥५१॥
आळवपळ आंगासी दत ॥ दहंड षुधातष

ृ ापीडडत ॥ र्तवणण अंग ्याच सम्त ॥ जवी शंदरू चचचणला
॥५२॥
वष
ृ ासी घत टांगन
ू ॥ सवंचच हात दत कफर वन ॥ र्तवपती भर न ॥ सवांग ्याच नासल ॥५३॥
कंटकवन परम दध
ु रण ॥ न शमळ कदा फळमळ
ू आहार ॥ आप्
ु या पापाच भ ग समर ॥ भ गी ववदरु
ववर त ॥५४॥
इकड बहुला धवरदहत ॥ एक ह ता नतयसी सुत ॥ त क णापास नन झाला ्वररत ॥ त ्मरण नाही
नतयसी ॥५५॥
तव आल शशवरारिपवण ॥ ग कणणयािसी चाशलल सवण ॥ नानावा्य वाजती अशभनव ॥ ्वज पताका

शमरववती ॥५६॥
शशवनाम गजणती दास ॥ वारं वार कररती घ ष ॥ कचा उरल पापलश ॥ सवणदा ननदोष सवण जन
॥५७॥
्यां्या संगती बहुला ननघत ॥ सव घव नन धाकटा सत

ु ॥ ग कणणषि दणखल प्
ु यवंत ॥ झाल
पुनीत सवण जन ॥५८॥
बहुलन ्नान क न ॥ घतल महाबळ्चराच दशणन ॥ पुराणरवणी बसली यऊन ॥ त नन पण

ननघाल ॥५९॥
जी वननता जारीण ॥ तीस यमदत

ू नती धर न ॥ ल हपररघ त्त क न ॥ ्मरगह
ृ ामाजी घाशलती
॥६०॥
Adhyaay 12
ऐस बहुला ऐक नी ॥ भयभीत झाली तचच षणी ॥ अनत

ु ाप अंगी भर नी ॥ रड लागली अटाहास
॥६१॥
मग पुराणणकासी सम्त ॥ आपुला सांग व्ृ तांत ॥ झाल ज ज पापाच पवणत ॥ त ननजमुख
उ्चारी ॥६२॥
अंतकाळी यमककं कर ॥ ताडण कररतील मज अपार ॥ त वळी मज क ण स डववणार ॥ दःु ख अपार

स सू ककती ॥६३॥
्वामी माझ कापत शरीर ॥ काय क सांगा ववचार ॥ गळा पाश घालूनन यमककं कर ॥ कररती मार
त्तशा्ि ॥६४॥
नानापरी ववटं रबती ॥ अशसपिवनी दहंडववती ॥ उफराट बांध नन टांचगती ॥ नरककंु डी अध मख

ु ॥६५॥
तारभूमी तापवन
ू ॥ ्यावरी ल ळववती नऊन ॥ ती्ण श्ि आण न ॥ प टामाजी ख ववती ॥६६॥
ती्ण धूर क न ॥ वरी टांचगती नऊन ॥ भूमीत मज र वून ॥ त्तशर मार कररती ॥६७॥
त्तशळ
ू ावरी घाशलती ॥ पायी चंडशशळा बांचधती ॥ महानरकी बुडववती ॥ स डवी क ण तथूनी ॥६८॥
बहुलसी ग ड न लाग अन ्न ॥ दःु ख रड रािंददन ॥ ्हण मी क णासी जाऊ शरण ॥ आरय ध

क णाचा ॥६९॥
क ्या नरकी पडन जाऊन ॥ मग ्या रा्मणाच धरी चरण ॥ स्गु मज तारी यथून ॥ आल
शरण अन्य मी ॥७०॥
मग गु पंचाषर मंि ॥ सांग बहुलरनत स्वर ॥ शशवलीलामत

ृ सुरस फार ॥ रवणी करवी
शशव्वारी ॥७१॥
मग नतण सवण रंथ ॥ गु मख

ु ऐककला रमय्
ु त ॥ रवणभज्त अव्यात ॥ र्ठ ऐस जाणणज
॥७२॥
स्संग ह य ननःसंग ॥ ननःसंग ननमोह सहज मग ॥ ननमोह्व ननज्चत उ्वग ॥ कचा मग तयासी
॥७३॥
बहुला झाली परम पववि ॥ शशवनाम जप अह राि ॥ द ष न उर नतळमाि ॥ शुचचभूत

ण सवणदा ॥७४॥
त्याचा जाय बरु सा ॥ मग त सहजचच ह य आरसा ॥ की ल ह लागता पररसा ॥ चामीकर

सहजचच ॥७५॥
की अ्नीत का्ठ पडल ॥ मग सहजचच अज्नमय झाल ॥ गंगसी व हळ शमळाल ॥ गंगाजळ

सहजचच ॥७६॥
जप कररता पाप जाय ननःशष ॥ ञानाहूनन ्यान ववशष ॥ रवणाहूनन मननास ॥ सतजता सहजचच
॥७७॥
Adhyaay 12
मननाहूनन ननदद्यास ॥ ्याहूनन साषा्कार समरस ॥ मग त शशव प ननदोष ॥ संशय नाही

सवणथा ॥७८॥
बहुला ननदोष ह ऊन ॥ रवण झाली सवणपावन ॥ जज्हन क लागली शशवकीतणन ॥ मग कच बंधन

नतयसी ॥७९॥
रवण थ र पावन ह त ॥ रवण याचच ज्मी मु्त ॥ नलग तीथाणटण रम बहुत ॥ रवण साथणक
सवणही ॥८०॥
्यासी न शमळ स्समागम रवण ॥ ्याण क जाव तीथाणटण ॥ नलग अ्टांगय गसाधन ॥ कराव
रवण अ्यादर ॥८१॥
य ग याग रत साधन ॥ नलग काहीच कराव जाण ॥ नववव्या भज्त पण

ू ण ॥ रवणचच हाता यतस
॥८२॥
चारी वणण चारी आरम ॥ रवणचच पावन परम ॥ अस बहुलसी संतसमागम ॥ सवांहूनन थ र वाट
॥८३॥
गु ची सवा अखंड करी ॥ ्यावरी रादहली ग कणणषिी ॥ जटाव्कलाजजनधारी ॥ तीथी करी

नन्य्नान ॥८४॥
सवांगी भ्मलपन ॥ करी पु्य राषधारण ॥ सवण रा्त स ड ननया जाण ॥ गु सवा कली नतण
॥८५॥
नन्य ग कणणशलंगाच दशणन ॥ ग कणणषि पु्यपावन ॥ तथींचा मदहमा ववशष पूणण ॥ तत

ृ ीया्यायी
वणणणला ॥८६॥
्वयानतकीनतणपजु ्टवधणन ॥ बहुलन नत्ही दह जाळून ॥ तचच भ्म अंगी चचून

ण ॥ झालीपावन
शशव पी ॥८७॥
शंकर ववमान धाडडल त काळी ॥ बहुला शशवपदारती नली ॥ एवढी पापीण उधररली ॥ चतुदणश ल क
नवल कररती ॥८८॥
सदाशशवापढ
ु जाऊन ॥ बहुलन कल बहुत ्तवन ॥ मग अंबची ्तनु त कररता पावन ॥ झाली
रस्न दहमनगक्या ॥८९॥
्हण इज्ित वर माग ्वररत ॥ यरी ्हण पनत पडला अध गतीत ॥ क ठ आह न कळ ननज्चत
॥ पावन कर नन आणी यथ ॥९०॥
मग त रिजग्जननी ॥ अंतरी पाह ववचा नन ॥ त ववं्याचळी वपशाच ह ऊनी ॥ रडत दहंड

पावप्ट ॥९१॥
मग बहुलसी ्हण भवानी ॥ जाई सव तब

ंु र घऊनी ॥ पतीस आणी ववं्यारीहूनी ॥ रवण करवी
शशवकथा ॥९२॥
Adhyaay 12
मग गली ववं्याचळा ॥ तव वपशाच न्न दणखला ॥ धर नन वष

ृ ासी बांचधला ॥ तुंबर बळ कर ननया
॥९३॥
मग व्लकी काढून ॥ स्त्वर मळवन

ू ॥ आरं शभल शशवकीतणन ॥ ऐकता पशुपषी उधरती ॥९४॥
शशवकीतणनरसराज ॥ तव
ु र मािा दता सतज ॥ सावध झाला ववदरु ्ववज ॥ ्हण मज स डा आता
॥९५॥
मग स डडताचच धाव न ॥ धररल तव

ुं राच चरण ॥ ्हण ्वामी ध्य ध्य ॥ कल पावन पावपयात
॥९६॥
ज्ियसी ्हण ध्य तू साचार ॥ कला माझा आजज उधार ॥ मग तुवर शशवपंचाक् षर ॥ ्यासी मंि
उपदशशला ॥९७॥
्याचा कररता जप ॥ तव ववमान आल सतज प ॥ ववदरु झाला दद्य प ॥ ्िीसदहत ववमानी

बसला ॥९८॥
आणणली शशवापाशी शमरवत ॥ द घही शशवचरणी लागत ॥ लवण जळी ववरत ॥ तसी शमळत
शशव पी ॥९९॥
जळी ववराली जळगार नभी नाद ववर स्वर ॥ तसी बहुला आणण ववदरु ॥ शशव्व प जाहली
॥१००॥
्य ती शमळाली कपूरण ी ॥ गंगा सामावली सागरी ॥ र्म्व पी ननधाणरी ॥ ववराली ऐ्य ह ऊननया
॥१॥
शशवमंि शशवकथारवण ॥ शशवदीषा राषधारण ॥ भ्मलपन उधर न ॥ गली ककती सं्या नाही
॥२॥
भ्मांतनू न ननघाला भ्मासुर ॥ शशवर ही परम पामर ॥ ्याचा कसा कला उधार ॥ त चररि सांग
कस ॥३॥
ह शशवपुराणी कथा सुरस ॥ र ती ऐकावी सावकाश ॥ कलासी असता महश ॥ रद षकाळी एकदा
॥४॥
भ्म ्वकरी घऊन ॥ आंगी चचाण उमारमण ॥ तव एक खडा लागला त शशव जाण ॥ भम
ू ीवरी
ठववला ॥५॥
नवल शशवाच चररि ॥ तथचच उ्प्न झाला असुर ॥ नाम ठववल भ्मासूर ॥ उभा सदा कर
ज डूनी ॥६॥
्हण वष
ृ भ्वजा सदाशशवा ॥ मज काही सांचगज सवा ॥ शंभु ्हण मज नन्य यधवा ॥ चचताभ्म
आण नन दइज ॥७॥
Adhyaay 12
नन्य नत
ू न आणी भ्म ॥ हीच सवा करी उ्तम ॥ ऐसी आञा ह ता परम ॥ भ्मासुर संत षला
॥८॥
कमणभूमीस नन्य यव न ॥ वसुंधरा श धी संपूणण ॥ ज शशवभ्तपरायण ॥ शलंगाचणन घडल ्यासी

॥९॥
शशवरािी स मवार रद ष ॥ सदा ऐक शशवकीतणन सुरस ॥ ्याचचच भ्म भवानीश ॥ अंगीकारी आदर
॥११०॥
ज का भ्त अभद रमळ ॥ ्यां्या मुंडांची करी माळ ॥ ्मशानी वरा्य वाढ रबळ ॥ ्हण नन
दयाळ राह तथ ॥११॥
ल क ्मशानाहूनन घरा यती ॥ वरा्य जाय ववषयी जड रीती ॥ ्हण नन उमाव्लभ व्ती ॥ कली
महा्मशानी ॥१२॥
पंचभत
ू त््वांसदहत ॥ वपंडर्मांड जाळ नन सम्त ॥ सवण ननरसूनन ज उरत ॥ ्वा्मसुख भ्म
तचच ॥१३॥
तचच र्मानंदसुख स ््वळ ॥ त भ्म चची दयाळ ॥ त अमूतम

ण त
ू ण कृपाळ ॥ ष्ववकाररदहत ज
॥१४॥
अज्त जायत वधणत ववपररणमत ॥ अपषीयत ननधन ष्ववकार सम्त ॥ शशव परर्म शा्वत ॥
ववकाररदहत ननववणकार ज ॥१५॥
ज षडगुण्वयणसप
ं ्न ॥ यशःरीकीनतणववञान ॥ औदायण वरा्य संपूणण ॥ ऐस क ठ असना ॥१६॥
आणणक ष्चच्ह मंडडत ॥ ती ऐका सवणञ पंडडत ॥ कत्ण ृ व ननयंत्ृ व भ ्त्ृ व ॥ ववभ्ु व साषष्व
सवणञ्व प ॥१७॥
या चच्ही मंडडत शुध ॥ शंकर पररपूणण र्मानंद ॥ मायाचरचाळक शुध ॥ रिववधभदरदहत ज

॥१८॥
भ्तरषणाथण सगुण ॥ शंभु झाला चत्यघन ॥ तण भ्मासुर ननमन

ूण ॥ धाडडला भ्म आणावया
॥१९॥
ऐस नन्य आणणता चचताभ्म ॥ असरु मातला मद परम ॥ ग रा्मण दख मन्ु य उ्तम ॥

्हण संहा ननया टाकू ह ॥१२०॥
ह संहा ननया सकळ ॥ असरु ारा्य कराव सबळ ॥ जाऊननया ननजणरमंडळ ॥ शर कमल व जजंकाव
॥२१॥
वव्णु आणण धूजट

ण ी ॥ हही संहाराव शवटी ॥ रिभुवन जजंकक्यापाठी ॥ मीच इंर ह ईन ॥२२॥
ऐसी मनी बांध नी गाठी ॥ कलासा गला त कपटी ॥ ्हण ऐकत स धज

ू ट
ण ी ॥ भ्म स्ृ टी न शमळ
क ठ ॥२३॥
Adhyaay 12
चार लष मनु्य य नी पाह ॥ नन्य सवा लष घडाम ड ह य ॥ श चधली सवण अवनी ह ॥ परी
भ्म शुध न शमळचच ॥२४॥
ऐसी कपटभज्त दावी परम ॥ ्हण माझा टळत नन्यनम ॥ तुज अपाणव चचताभ्म ॥ तरी एक
वमण सग
ु म अस ॥२५॥
्हण हरा पंचवदना ॥ वव पाषा रिपुर्िदना ॥ उमाव्लभा नागभूषणा ॥ वररदान द मात ॥२६॥
मज दई एक वर ॥ ्या्या माथा ठवीन कर ॥ त भ्म ्हावा ननधाणर ॥ कायण फार साध यण

॥२७॥
्हण नन ल टांगण घाशलत ॥ इतक

ु माझ चालवी रत ॥ नन्कपट शशव भ ळानाथ ॥ वर ्यावया
शसध झाला ॥२८॥
मग ब ल दहमनगराजकुमारी ॥ हा न्ट परम दरु ाचारी ॥ यासी वर दता धररिी ॥ भ्म करील
ननधाणर ॥२९॥
महाश्द करावयाची ह स ॥ त पातला फा्गुनमास ॥ आधीच वाटपा्या च रास ॥ ननर प ददधला

भूभुज ॥१३०॥
आधीच जारकमी रत ॥ ्यासी रभ्ु व ददधल ्िीरा्यात ॥ की म्यवपयासी दावीत ॥ शसंदीवन

साषप ॥३१॥
मकणटासी म्यपान ॥ ्यात झाल वजृ ्चकदं शन ॥ ्याहीवरी भूत संचरल दा ण ॥ मग अ्य ्य
वत जवी ॥३२॥
यालागी हा तामसी असुर ॥ यास न ्यावा कदावप वर ॥ षडा्य गजा्य वीरभर ॥ नंददक्वर
हचच सांग ॥३३॥
परम भ ळा शंकर ॥ आमच लक भ्मासुर ॥ यासी ्यावा अग्य वर ॥ त अ्यि रहाटी न

करीच ॥३४॥
्हण बाळका तुज ददधला वर ॥ ऐस ऐकतचच असुर ॥ उड नाच आनंद थ र ॥ रिभुवनामाजी न

समाय ॥३५॥
म्ृ यल
ु कासी आला स्वर ॥ मग करीत चाशलला संहार ॥ संत भक् त ग ववर ॥ श धन
ू भ्म
करीतस ॥३६॥
म्तकी ह्त ठववता त्काळ ॥ भ्म ह य न लग वळ ॥ ऋवषचर श धूनन सकळ ॥ भ्म करी
एकदांचच ॥३७॥
िप्न दश श धीत ॥ चमूसदहत भूभुज सम्त ॥ भ्म करी षणात थ र अनथण ओढवला ॥३८॥
Adhyaay 12
कुटुंबासदहत रा्मण ॥ चगररवववरी बसती लप न ॥ प्

ृ वी उ्वस संपूणण ॥ बाहर क ण न कफरचच
॥३९॥
जसा ्यनपषी अक्मात ॥ पषी धर न संहारीत ॥ तसा अंतररष यव नन ्वररत ॥ म्तकी

ह्त्पशण करी ॥१४०॥
महाय धा रणपंडडत समरी जजंकी कृतांत ॥ परी भ्मासरु ापुढ बलहत ॥ काहीच न चल यु्ती ्या
॥४१॥
जसा पाखांडी खळ त्वता ॥ त नावर बहुता पंडडता ॥ तसी ्या असुरापढ

ु पाहता ॥ न चल युज्त
कवणाची ॥४२॥
असरु कररत नन्य संहार ॥ शशवासी न कळ समाचार ॥ भ्म नऊनन द स्वर ॥ महानर ह य
तथ ॥४३॥
सवचच य म्ृ युल का ॥ मनी धररला ऐसा आवाका ॥ रिदशांसदहत शचीनायका ॥ भ्म कराव यावरी
॥४४॥
मग कमल व कमलाकर ॥ शवटी भ्म करावा गंगाधर ॥ उमा रिभुवनांत सुंदर ॥ दहर नन ्यावी
वध
ृ ाची ॥४५॥
प्
ृ वी पडली उ्वस ॥ शमळा्या रजा ऋवष आसमास ॥ सवांच भय पावल मानस ॥ पु हुतास
शरण आल ॥४६॥
मग मघवा सकळांसदहत ॥ प जारनत गाहाणण सांगत ॥ त ्हण षीराज्धजामात ॥ ्यास सांगू

चला आता ॥४७॥
अषज नाम इंदरयञान ॥ त ्यान कल आधी दमन ॥ ्हण नन अध षज नाम ्यालागन

ू ॥
अतींदरयर्टा त ॥४८॥
ऐसा ज अध षज ॥ जवळी कला वकंु ठराज ॥ गाहाणण सांगती रजा ्ववज ॥ भ्मासुराच सम्त
॥४९॥
मग सम्तासदहत नारायण ॥ शशवाजवळी सांग वतणमान ॥ भ्मासुर जाळून ॥ भ्म कल सवणही

॥५०॥
उरल आ्ही सम्त ॥ इत्

ु यांचाही करील अंत ॥ सदाशशवा तुझाही रांत बरा न ददस आ्हांत
॥५१॥
हमवती करी जतन ॥ ऐक नन हासला भालल चन ॥ ्हण भ्मासुरासी मरण ॥ जवळ आल यावरी
॥५२॥
त्
ु ही जाव ्व्थाना स्वर ॥ ऐस ब ल ज कपूरण ग र ॥ त अक्मात आला असरु ॥ भ्म घऊन
तधवा ॥५३॥
Adhyaay 12
आपुल गाहाणण आणणल यथ ॥ शमळाल त दणखल सम्त ॥ असुर मान तुकावीत ॥ सर्याऐसी
तयांवरी ॥५४॥
्हण ज आल यथ ॥ उ्या भ्म करीन सम्त ॥ मग र ध ब ल उमानाथ ॥ भ्मासुरासी तधवा

॥५५॥
अर तू अधम असुर ॥ कला प्

ृ वीचा संहार ॥ तुज आ्ही ददधला वर ॥ पररणाम ्याचा बरा कला
॥५६॥
असुर र ध ब ल त समयी ॥ तुझी सुंदर दारा मज दई ॥ नातरी तव म्तकी लवलादह ॥ ह्त

आताचच ठववत ॥५७॥
भवानी उठ नन गली सदनात ॥ असरु रीवा तक

ु ावीत ॥ शशवा्या माथा ठव नन ह्त ॥ तज
ु नईन
षणाध ॥५८॥
शशवम्तकी ठवावया कर ॥ वग धावव्नला भ्मासुर ॥ रजा आणण ऋषी्वर ॥ पळू लागल

दशददशा ॥५९॥
ज भ्तजनभवभंग ॥ मायालाघवी उमारं ग ॥ पळता झाला सवग ॥ घ रांदर वन घतल ॥१६०॥
पाठी लागला भ्मासरु ॥ ्हण ज गा्या उभा धरी धीर ॥ आजज तझ

ु ा करीन संहार ॥ रषा लावीन
अंगासी ॥६१॥
वदशा्िा न कळ पार ॥ मायाचरचाळक अग चर ॥ ्यासी पामर भ्मसुर ॥ धरीन ्हण ननजबळ

॥६२॥
ज र्माददक दवांच ्यान ॥ सनकाददकांच दवताचणन ॥ ्यासी भ्मासुर आपण ॥ धरीन ्हण
पु षाथ ॥६३॥
्यासी वाट धरीन मी आता ॥ ददस जवळी परी नाट प सवणथा ॥ ऐसा क दटवष धावता ॥ न लग
हाता सव्वर ॥६४॥
उणपुर श्द ब लत ॥ श्दा नातुड चगररजाकांत ॥ तकण कुतकण कररता बहुत ॥ हाक फ डडता नातुड
॥६५॥
वदशा्िांचा तकण चाचर ॥ घ ककता शा्िञ झाल ्हातार ॥ सकळ वव्या घता एकसर ॥
मदनांतक नाट प ॥६६॥
ज रमळ शुध भाववक ॥ ्यांचा ववकला कलासनायक ॥ उमसदहत ्यांच घरी दख ॥ वास करी
सवणदा ॥६७॥
तप बल वव्या धन ॥ या बळ ध ्हणता त मूखण पण

ू ण ॥ क्पक दट ज्ममरण ॥ कफरता
गणणत न ह य ॥६८॥
Adhyaay 12
अस अहं कार भ्मासुर ॥ धावता नाट प शंकर ॥ इकड भवानी इंददरावर बंधु आपुला ्तवी त्हा
॥६९॥
्हण कमल वजनका कमलनयना ॥ कमलनाभा मुरमदण ना ॥ कमलधारका कमलशयना ॥

कमलाभरणा कमलावरया ॥१७०॥
जग्वं्या जग््यापका ॥ जनजराज्मम चका ॥ जनादण ना जगरषका ॥ जगदध

ु ारा जलाज्धशयना
॥७१॥
ऐस ऐकता माधव म दहनी प धर नन अशभनव ॥ शशवमनरं जना कशवा ॥ आडवा आला असुरात
॥७२॥
शशव ्यर ध ह ऊनन दख ॥ द ु न पाहता झाला क तक

ु ॥ म दहनी दखता असरु ननःशंक ॥ भल
ु नन
गला तधवा ॥७३॥
ववमानी पहाती सम्त दव ॥ ्हणती ह कच प अशभनव ॥ अ्टनानयकांच भरव ॥ चरणांगु्ठी न

तुळचच ॥७४॥
न्ृ य करीत म दहनी ॥ असुर त्मय झाला दख नी ॥ ्हण ललन तुजव नी ॥ कमला अपणाण
ओवाशळज ॥७५॥
तुझ दखत वदन ॥ वाट ओवाळूनन सांडावा राण ॥ तुवा नयनकटाषबाणक न ॥ मनमग
ृ माझा
ववंचधला ॥७६॥
तुझ पदकमळ जथ उमटल ॥ तथ सुवास ्यावया वसंत ल ळ ॥ तव

ु ा पसर नन रंग
ृ ारजाळ ॥
आकशळल चच्तमीना ॥७७॥
मज माळ घाली स्वर ॥ तझ

ु दा्य करीन ननरं तर ॥ मायावषधारी मरु हर ॥ हा्यवदन ब लतस
॥७८॥
्हण मी तुज वरीन ्वररत पल त ्यर धत ददसत ॥ माझ ्यात आह आरा्य दवत ॥ नवस
तथ कला ्या ॥७९॥
ल्नाआधी पनतसदहत ॥ तथ कराव गायन न्ृ य ॥ परी मी जथ ठवीन ह्त ॥ तव

ु ा तथचच ठवावा
॥१८०॥
मी ज दावीन हावभाव ॥ तूही तसच दावी सवण ॥ तथ अणम

ु ाि उण पडता दव ॥ ष भल मग
तुजवरी ॥८१॥
महाखडतर माझ दवत ॥ सकळ र्मांड जाळील षणात ॥ असुर नतयसी अव्य ्हणत ॥ सांगसी
तसा वतन मी ॥८२॥
ऐसा भल
ु वनू न तयासी ॥ आणणला त वट्िायसी ॥ मग नमनू न दवतासी ॥ आरं भी न्ृ य म दहनी
॥८३॥
Adhyaay 12
म दहनी न्ृ य करीत ॥ अ्टनानयका तट्थ पाहत ॥ कक्नर गंधवण तथ ॥ गायन ऐकता भुलल
॥८४॥
दव सवण ष्पद ह ऊनी ॥ सुवासा नत्या वधन

ू ी ॥ गु्त प गुंजारव कररती वनी ॥ परर त काशमनी
क णानणव ॥८५॥
नतच सु्वर ऐकता गायन ॥ ववचधकुरं ग गला भुल न ॥ कंु शभनी स डूनन करावया रवण ॥ करत
ू नय
यऊ पाह ॥८६॥
म दहनी जथ ठवी ह्त ॥ असुरही तसच करीत ॥ आपुल म्तकी ठवीत ॥ आ्मकर म दहनी
॥८७॥
मग असरु ही शशरी हात ॥ ठववता भ्म झाला तथ ॥ म दहनी प ्यागनू न भगवंत ॥ चतभ
ु ज
ुण
जाहला ॥८८॥
वट प स ड नन दख ॥ रगट झाला तथ मदनांतक ॥ हररहर भटल झाल एक ॥ दव वषणती

सुमनमाळा ॥८९॥
म दहनी प ज्हा धररल ॥ पाह नन शशवाच वीयण रवल ॥ भूमीवरी पडता अ्टभाग झाल ॥ अ्टभरव
अवतार त ॥१९०॥
अशसतांग चंड र ध ॥ उ्म्त कपाल भीषण रशसध ॥ संहारभरव आठवा सुशसध ॥ अंशावतार
शशवाच ॥९१॥
भ्मासुर वचधला ह मात ॥ रगटता िल ्य आनंदभररत ॥ ह्त धर नन रमाउमानाथ ॥ यत झाल

कलासा ॥९२॥
अंरबका ता्काळ रगट न ॥ करी हररहरात वंदन ॥ द नी मनू तण बसवन

ू ॥ करी पज
ू न हमवती ॥९३॥
हररहर नारायण नागभष

ू ण ॥ शशव सीताव्लभ नाम सगुण ॥ पंचवदन प्नगशयन ॥ कपूरण ग र
कमल ववपता ॥९४॥
वपनाकपाणण पीतांबरधर ॥ नीलकंठ नीरदवणणशरीर ॥ वद

ं ृ ारकपनत वंद
ृ ावनासी मधुहर ॥ ग वाहन हर
ग ववंद ॥९५॥
चंरशखर शंखचरधर ॥ वव्वनाथ वव्वंभर ॥ कपालनि कमनीयगाि ॥ लीला ववचचि द घांची ॥९६॥
मुरहर मायामल ्लहर ॥ ्यालभूषण म हहताण रीधर ॥ अंधक मदण न अघबकहर ॥ असुरमदण न द घही
॥९७॥
शसध्वर शसंधुजावर ॥ ननःसार ननरहंकार ॥ नगतनयावर नंदककश र ॥ ईशान ई्वर इंददरापती ॥९८॥
षारवणणतनु षीराज्धशयन ॥ एक र्माददवं्य एक र्मानंदपूणण ॥ ्या द घांसी पज

ू न ॥ आनंदमय
जगदं बा ॥९९॥
Adhyaay 12
आता र त सावधान ॥ पुढ सुरसकथा अमत

ृ ाहून ॥ वीरभरज्म शशवपावणतील्न ॥ आणण
षडाननज्म अस ॥२००॥
ृ रंथ शसंह्थ ॥ ग तणमी ्वधन
ु ी भट यत ॥ या अ्यायी कलासवकंु ठनाथ ॥ एक ठायी
शमळाल ॥१॥
तरी ्या शसंह्थी भाववक जन ॥ रंथग तमी कररती ्नान ॥ अथणजीवनी बुडी दव न ॥ अघमषणणी
ननम्न ज ॥२॥
रीधर्वामी र्मानंद ॥ सुखावला तथचच रशसध ॥ जथ नाही भदाभद ॥ अषय अभंग सवणदा ॥३॥
ृ रंथ रचंड ॥ ्कंदपुराण र्म ्तरखंड ॥ पररस त र तअखंड ॥ ्वादशा्याय ग ड हा
॥२०४॥
इनत ्वादश ऽ्यायः ॥१२॥
॥रीसांबसदाशशवापणणम्त॥
ु
Adhyaay 13
अ्याय तरावा
ज स्गु र्मानंद ॥ अपणाारदया्जममम द

ं ॥ ्मरारर गजा्यजनक रमसध ॥ चरणारववंद नमू
्याच ॥१॥
्कंदपुराणी सूत ॥ श नकाददकांरतत सांगत ॥ रत युगी अ त

ु ॥ कथा एक वता ी ॥२॥
दषरजापतत पववर ॥ आरं मिता झा ा महासर ॥ तनंद तन ्वामी ररनर ॥ सवा तनजार ब ावव
॥३॥
जगदा्मा सदामशव ॥ जयासी वंददती प ज रमाधव ॥ आ्नाय आणण वासव ॥ ्तववती ्यासी
सवादा ॥४॥
मशवमदहमा नण तन अ त
ु ॥ ददवसतनशी दष तनंदीत ॥ नरमुंडमाळा अपववर बहुत ॥ गळा घाम त
कसा हा ॥५॥
करी ओ गजचमा रावरण ॥ न कंटाळ दग

ु ध
ं ीन मन ॥ मिषा माग नरकपाळ घऊन ॥ वस
्मशानी सवादा ॥६॥
चचताि्म अंगी चचचा ॥ ववखार ठायी ठायी व्टट ॥ रटट तततक

ु अंचगकारर ॥ सव पाळ
िूतांच ॥७॥
अिर तततक
ु अंचगकारर ॥ यासी क ण ्हणती ि ॥ ्यासी ज य ्य नाही ब म ॥ त
दद्ह यण सवा्व ॥८॥
यासी दव ्हण क ण ॥ र ध संत्त अनदु दन ॥ तत

ृ ीय नरी रळया्न ॥ वाट ररिुवन जाळी
॥९॥
म्तकी वाह सदा पाणी ॥ नाचत जाऊन तनजकीतानी ॥ ि्त दखता नयनी ॥ बस अवघ दव तन
॥१०॥
द्यांसी दव तनया वर ॥ यणचच माजवव अपार ॥ न कळ यासी हान थ र ॥ वाहन ढ र तयाच

॥११॥
मशवतनंदा करावया कारण ॥ एकदा दष ग ा क ासा ागन

ू ॥ मशव नाही ददध अ्य्ु थान ॥ तण
दःु ख ष ि ा ॥१२॥
ऐसा दष मशवासी तनंदी ॥ यञी न पज

ू ी वविाग नदी ॥ पुर ी आयुटयाची अवघी ॥ तरीच ह बुवध
उपज ी ॥१३॥
मशविजन न करी ज पततत ॥ ्यावरी वव्न पडती असं्यात ॥ याग जप तप दान ्यथा ॥
उमानाथ नावड जया ॥१४॥
Adhyaay 13
जण तनंदद ा मशवदयाळ ॥ परम तनदा य त दज

ु न
ा खळ ॥ मनुटयांमाजी त चांडाळ ॥ ्याचा ववटाळ
न ्हावा ॥१५॥
अस दषक्या दाषायणी ॥ क ासी वाट पाह िवानी ॥ ्हण याग मांडड ा वपतस
ृ दनी ॥ मज
ब ावू नय का ॥१६॥
अपणाा ्हण ररनरा ॥ मी जाईन वप्या्या सरा ॥ तण सवा क्या पंचवरा ॥ स्मानसी
ब ावव्या ॥१७॥
मज ववसर ा काय ्हण तन ॥ तरी मी तथवरी जाईन ॥ यावरी ब िा चन ॥ मड

ृ ानीरतत
तधवा ॥१८॥
्हण मग
ृ चन ऐक ग री ॥ प जजनकसह दरी ॥ ाव्यामत
ृ सररत अवधारी ॥ कदाही तथ न जाव
॥१९॥
तव वपता तनंदक कुदट ॥ मम ्वषी दज

ु न
ा खळ ॥ तू जाताचच ता्काळ ॥ अपमानी शुिानन
॥२०॥
्या्या अंतरी नाही रीती ॥ ्याच वदन न पहाव क्पांती ॥ ऐस ्यंबक ब अंरबकरती ॥ नारद
तथ पात ा ॥२१॥
्हण वपतस
ृ दना जावया ागन
ू ॥ न पहावा कदाही मान ॥ नंदीवरी आ ढ न ॥ दाषायणी चाम ी
॥२२॥
सव घत िूतगण ॥ मन वग पात ी दषसदन ॥ तव मंडप श िायमान ॥ ऋषी सुरवरी िर ा अस

॥२३॥
आपु ा्या प्
ू य्थानी ॥ दव बसवव स्मानक नी ॥ एक सदामशव वगळा क नी ॥ पज
ू ी ऋवष
सुरवर ॥२४॥
जसा उडुगणात ममरव अररसुत ॥ तसा दष म्य ववराजत ॥ मशव्वषी परम अि्त ॥ कंु डी
टाकीत अवदान ॥२५॥
िवानी जवळी आ ी त वळ ॥ दख तन सुरवर आनंद ॥ परी दषाच धुर ड ळ िर ॥ क्यकड न

पाहचच ॥२६॥
नंददव तन उत नी ॥ वपतयासमीप आ ी िवानी ॥ दष मुख मुरड नी ॥ घा ी रंथी रूमंडळा ॥२७॥
जग्माता गुणतनधान ॥ ्याहाळूतन पाह वपतव

ृ चन ॥ ्हण धुर िर नयन ॥ ्हण तन न पाह
मजकड ॥२८॥
सकळ िचगनींचा स्मान बहुत ॥ दाषायणी त्हा दखत ॥ जननीकड वव कीत ॥ तही न पाह
ततयत ॥२९॥
मनात दष िावीत ॥ ईस क ण ब ावव यथ ॥ क्या आणण जामात ॥ ृटटी मज नावडती ॥३०॥
Adhyaay 13
आददमाया रवण वपणी ॥ अनंतर्मांडांची ्वाममणी ॥ ततचा अपमान दख तन ॥ ्या सकळ

सुरवर ॥३१॥
्हणती दष िु ा यथाथा ॥ ह र्मांड जाळी तनममषांत ॥ अपमान दख तन उमा तथ ॥ र ध

संत्त जाह ी ॥३२॥
रळयवीज प्
ृ वीवरी पडत ॥ तसी उडी घात ी कंु डात ॥ उवीमंडळ डळमळत ॥ ह य कंवपत ि गींर
॥३३॥
वकंु ठ क ास डळमळी ॥ कमळिवांडी हाक वाज ी ॥ कृतांत काप चळचळी ॥ ्हण बुडा ी स्ृ टट
आता ॥३४॥
हाक घव नी मशवगण ॥ ग मशवापाशी धाव न ॥ सांगती सवा वतामान ॥ ज ज जाह दषगह

ृ ी
॥३५॥
ऐकता ष ि ा उमाकांत ॥ जवी महारळयींचा कृतांत ॥ हाक दव तन अ त

ु ॥ जटा आपटीत आवश
॥३६॥
त अक्मात वीरिर ॥ रगट ा तथ रळय र ॥ वाट र या््न आणण ्वादश ममर ॥ एकर
ह व तन रगट ॥३७॥
वाट ्याचचया तजांत ॥ चंरसूया बुचक्या दत ॥ आकाश अस आसुडत ॥ सडा ह त नषरांचा

॥३८॥
कंु मिनी बुडा ी दख ॥ चतुदाश की गाज ी हाक ॥ दषगह

ृ ी ब ाहक ॥ र्तवषााव करीतस ॥३९॥
अवचचत उक ी षषती ॥ ददवसा ददवािीत ब िाती ॥ दषअंगीची सवा श्ती ॥ तनघ नी ग ी

तधवा ॥४०॥
इकड वीरिर मशव्तवन ॥ कर तन तनघा ा र धायमान ॥ एकवीस प दळ घऊन ॥ मन वग

धांवव्न ा ॥४१॥
साठ क दट गण घऊन ॥ मागूतन धांवव्न ा अपणााजीवन ॥ पुढ मशवपुर धाव न ॥ ्याती क ी

दषयागी ॥४२॥
वारणचर असंिा्य ॥ ्यावरी एक ा ट कंठीरव ॥ की ववनायक घत ी धाव ॥ अपार अही

पाह नी ॥४३॥
आ ा दख तन वीरिर ॥ पळ ाग दव समर ॥ अवदान सांड तन स्वर ॥ ऋ््वज पळा

तथ तनया ॥४४॥
आकांत ा रर क ॥ रळयकाळींचा पावक ॥ दम

ु दमु म ा र्मांडग ळक ॥ शरादददव कापती ॥४५॥
Adhyaay 13
एक म मूर िय ववस्जाती ॥ ध र गळा ी नणती षषती ॥ कु्कुट प र दहणीपती ॥ पळता झा ा

तधवा ॥४६॥
मशखी ह व तनया मशखी ॥ पळता झा ा एकाएकी ॥ यम आपु ्व प झाकी ॥ बकवष घव तनया

॥४७॥
नऋ्यपतत ह य काक ॥ शशक ह य रसनायक ॥ कप त ह व तनया अका ॥ पळता झा ा तधवा

॥४८॥
कीर ह व तन वर
ृ ारी ॥ पळता िय वाट अंतरी ॥ नाना पषष प झडकरी ॥ नवरह पळा ॥४९॥
ममंचधयावरी वीज पडत ॥ दषावरी तवी अक्मात ॥ महावीर मशवसत

ु ॥ वीरिर पात ा ॥५०॥
ष्बाहु वीर ददी्यमान ॥ अमस ता खटक धनटु य बाण ॥ ररशळ

ू डम श िायमान ॥ सायध
ु ऐसा
रगट ा ॥५१॥
पूषाच पाडड दात ॥ िगदवाच नर फ डीत ॥ खांड ममशा उपडीत ॥ ऋ््वजां्या तधवा ॥५२॥
चरणी ध तन आपदट ॥ बहुतांच चरण म डड ॥ कक्यकांच राण ग ॥ वीरिर दखता ॥५३॥
मागूतन पात ा शंकर ॥ तण दषपत

ृ ना मारर ी स्वर ॥ कंु डमंडप समर ॥ वव्वंसूतन जामळ ा
॥५४॥
दख तनया वव पाष ॥ ियिीत झा ा दष ॥ प ज आणण सह्राष ॥ पूवीच तथ तन पळा ॥५५॥
वीरिर ्हण शतमूखाा दषा ॥ ्वा तनंदद कस वव पाषा ॥ तज

ु ावीन आता मशषा ॥
मशव्ववषया पाह पा ॥५६॥
वव्यु्राय अमस ता तीर ॥ ऊ्वाह्त महावीर ॥ छददता झा ा दषमशर ॥ रळय थ र जाह ा

॥५७॥
दषमशर गगनी उसळ ॥ वीरिर पायातळी रगडड ॥ मग उमाधवापाशी त वळ ॥ दव पात

चहूकड नी ॥५८॥
सकळ सुरांसदहत कमळासन ॥ करीत उमाव् िाच ्तवन ॥ ्हण वष

ृ ि्वजा कृपा क न ॥
दषा ागी उठवी ॥५९॥
संत ष तन कपूरा ग र ॥ ्हण आण तन ावा दषाच मशर ॥ परी त नदी वीरिर ॥ पायातळी रगडड
॥६०॥
्हण मशव्वषी दरु ाचार ॥ ्याचा करीन ऐसा संहार ॥ ज मशवनाम न घ अपववर ॥ ्ज्हा छदीन
तयाची ॥६१॥
ज न करी मशवाचान ॥ ्याच ह्त चरण छदीन ॥ ज न पाह मशव्थान ॥ ्याच नयन फ डीन
मी ॥६२॥
Adhyaay 13
ववटणु थ र मशव हान ॥ हर ववशष ववटणु सान ॥ ऐस ्हण ज खळ दज

ु न
ा ॥ संहारीन तयात
॥६३॥
सवाथा नदी मी दषमशर ॥ काय कररती ववचधहररहर ॥ मग मषमशर स्वर ॥ दषा ागी ावव
॥६४॥
सजीव कर तनया दष ॥ तीथााटन ग ा वव पाष ॥ ्वादश वषे तनरपष ॥ सवीत वन उपवन ॥६५॥
महा्मशान ज आनंदवन ॥ तथ शंकर रादह ा यऊन ॥ मग सह्र वषे संपूणा ॥ तपासनी बस ा

॥६६॥
पुढ दहमाच ाच उदरी ॥ अवतर ी ररपुरसद

ुं री ॥ मशवआराधना तन्य करी ॥ दहमाचळी सवादा ॥६७॥
दहमनगाची ्री मनका ॥ तीस पर

ु झा ा मनाकपवात दखा ॥ पावाती क्या जगदं रबका ॥
आददमाया अवतर ी ॥६८॥
र्मांडमंडपामाझारी ॥ ्जची रततमा नाही दस

ू री ॥ कमळज्मा वर
ृ ारी ॥ ्यांसही दज
ु ी करवना
॥६९॥
ततच ्व प पहावया ॥ यती सुर िुसुर ममळ तनया ॥ ्जच ्व प वणाावया ॥ सह्रवदना श््त
न्ह ॥७०॥
मग
ृ मीन क्हार खंजन ॥ कुरवंडी कराव नरांव न ॥ अटटनातयकांच संदया पूणा ॥ चरणांगुटठी न
तुळ ्ज्या ॥७१॥
आकणानर तनमाळ मुखा्ज ॥ दख तन ््जत ह य ्ववजराज ॥ कंठीरव दख तन ्जचा माज ॥

मुख न दावी मनुटया ॥७२॥
परम सक
ु ु मार घन्यामवणी ॥ ओतत ी इंरनीळ गाळुनी ॥ दं ततज पडता मददनी ॥ पाषाण महामणी
प ह ती ॥७३॥
आददमाया रणव वपणी ॥ त झा ी दहमनगनंददनी ॥ अनंतश्तींची ्वाममणी ॥ वदपुराणी वं्य ज

॥७४॥
क ्यानक
ु टी मीनकतन ॥ सांडणी करावी नखांव न ॥ आंगींचा सुवास संपूणा ॥ र्मांड फ ड न वरी
जाय ॥७५॥
र्मादददव मुळीहूनी ॥ गिी पाळी बाळ तत्ही ॥ ब ता रकाश पड सदनी ॥ तनराळवणी क म ांगी
॥७६॥
सहज ब ता षषती ॥ वाट र्नराशी ववखरु ती ॥ पदमर

ु ा जथ उमटती ॥ कमळ उठती दद्य तथ
॥७७॥
्या सव
ु ासासी वध तन वसंत ॥ ि वता गडबडा ळत ॥ कवळ कनक ता अ त
ु ॥ क ासाहुनी
उतर ी ॥७८॥
Adhyaay 13
नंदीसदहत ररपुरारी ॥ यव तन दहमाचळी तप करी ॥ मशवदशाना झडकरी ॥ दहमनग यता जाह ा

॥७९॥
घा तनया टांगण ॥ करीत त्हा बहुत ्तवन ॥ यावरी पावाती यऊन ॥ करीत िजन मशवाच
॥८०॥
साठ सह्र ाव्यखाणी ॥ सव सव सणखया जशा पत णी ॥ तयांसदहत गजा्यजननी ॥ सवा

करी मशवाची ॥८१॥
्वारी सुरिीपुर रषण ॥ ्यान्थ सदा पंचवदन ॥ ावव पंचदश चन ॥ सदा तनम्न ्व पी
॥८२॥
तारकासरु ाच पर
ु ततघजण ॥ तारकाष वव्य्
ु मा ी कम चन ॥ ततही घ र तप आचर न ॥
उमारमण अचचा ा ॥८३॥
सह्रदळकमळक न ॥ ररवगा प्ू जती ररनयन ॥ सह्रांत एक ्यन

ू ॥ कमळ झा एकदा ॥८४॥
ततघही काढूतन नरकमळ ॥ मशवाचान कररत झा ॥ मागुती एक ्यन

ू आ ॥ मग ्वमशरकमळ
अवपा ी ॥८५॥
रस्न ह व तन ररनर ॥ ततघ उठवव तारकापर

ु ॥ ततघांसी दीध अपषषत वर ॥ झा अतनवार
ररिुवनी ॥८६॥
ततघांसी चतुमुख
ा रस्न ह ऊतन ॥ ररपुर ददध ी अंतररषगमनी ॥ दद्य सह्र वषे पाहता श ध नी
॥ तनममषाधे एक ह ती ॥८७॥
इतु्यात ज धनुधरा ॥ मारी ्य साधुतन शर ॥ ररपुरांसदहत संहार ॥ तुमचा करी तनधाार

॥८८॥
यावरी ्या ततघाजणी ॥ ररिुवन रामस बळक नी ॥ दव पळवव ्व्थानाहूनी ॥ पीडड ी धरणी
बहु पाप ॥८९॥
मग दव ऋवष सकळ ममळ न ॥ वकंु ठपतीस ग शरण ॥ ग ड्वज सवांसी घऊन ॥ मशवापाशी
पात ा ॥९०॥
कररता अ त
ु ्तवन ॥ परम संत ष ा पंचवदन ॥ ्हण मी झा रस्न ॥ मागा वरदान अपषषत
॥९१॥
्हणती ररपुर पीडड बहुत ॥ दव ऋवष झा पद्यत

ु ॥ मशव ्हण पादहज रथ ॥
ररपुरमदा नाकारण ॥९२॥
तव दव ब ती सम्त ॥ आ्ही सज तन दत दद्य रथ ॥ मग कंु मिनी ्यंदन ह त ॥ चर

तन््चत शमशममर ॥९३॥
Adhyaay 13
मंदरचगरी अष ह त ॥ ्तंि झा चारी पु षाथा ॥ चारी वद तुरंग बळवंत ॥ मूततामंत प झा

॥९४॥
सारथी ववचधह त स्वर ॥ ावव शा्रांच वा्द र ॥ पुराण तटबंध साचार ॥ उपपुराण णखळ बहु
॥९५॥
कनकादर धनुटय थ र ॥ धनु्याा ह त ि गींर ॥ वकंु ठीचा सुकुमार ॥ झा ा शर तज्वी ॥९६॥
रथी चढता उमानाथ ॥ रसातळी चाम ा रथ ॥ क णासी न उपड तन््चत ॥ मग नंदी काढीत
रंग
ृ ान ॥९७॥
मग ्यंदनी एक चरण ॥ दज
ु ा नंदीवरी ठवून ॥ अपार यध
ु क न ॥ ररपुरदळ संहारर ी ॥९८॥
ह ता यध
ु ाच घनचर ॥ वीरिर संहारर असरु ॥ परर अमत
ृ कंु ड समर ॥ द्यांकए असती प ॥९९॥
अमत
ृ मशंवपता अममत ॥ सजीव ह ती सवचच द्य ॥ मशव मघा्र घा तू न सम्त ॥ अमत
ृ कंु ड
बुडवव ी ॥१००॥
अंतराळी ररपुर रमती ॥ ष साधी मड

ृ ानीपती ॥ दद्य सह्र वषे झा ी यचच रीती ॥ न ागती
पाती कदावप ॥१॥
आंगी ट ा धमापरू ॥ त ह िीमरथ गंगा थ र ॥ नरींच ज रबंद ु पडता अपार ॥ राष तथ

जाह ॥२॥
द्य््रया पततरता थ र ॥ तण असुरांसी जय अपार ॥ मग ब ध प रीकरधर ॥ द्य््रयांत

रवश ा ॥३॥
वदबा्य अपववर ॥ रगट क चावााकशा्र ॥ पततरताधमा म ड तन समर ॥ ्यमिचारकमे करवव ी

॥४॥
तण द्यांसी झा अक्याण ॥ तव इकड मशव ्य साधन

ू ॥ धनुटयी य ्ज ा ववटणब
ु ाण ॥
पाशुपता्र ्थापन
ु ी ॥५॥
उगव सह्र मातंड ॥ तस अ्र चाम रचंड ॥ की उिारर ा का दं ड ॥ संहारावया वव्वात

॥६॥
की रळया्नीची मशखा सबळ ॥ की कृतांताची ्ज्हा तजाळ ॥ की त रळयमघांती ॥ म्

ु य
चपळा तनवडड ी ॥७॥
की स्तक टीमंरतज पाही ॥ एकवट ्या अ्राठायी ॥ दव द्य ियिीत रदयी ॥ ्हणती
क्पा्त मांडड ा ॥८॥
्याससदहत जप तन मंर ॥ स ड तन ददध दद्या्र ॥ नवखंडधरणी आणण अंबर ॥ तडाड त

काळी ॥९॥
Adhyaay 13
सह्र ववजा कडकडती ॥ तसी धावव्न ी अ्रश्ती ॥ िय ्यावप ा सररतापती ॥ आंग टाकू
पहाती दद्गज ॥११०॥
दव ववमान पळववती ॥ चगरीकंदरी असुर दडती ॥ एक मू्छा ना यव तन पडती ॥ उठती ना मागुत

॥११॥
्या अ्र न ागता षण ॥ ररपुर टाकक ी जाळून ॥ ्यात तत

ृ ीय नरींचा रळया्न ॥ सा्य
झा ा तयात ॥१२॥
ती्ही राम सनसदहत ॥ ररपुर ि्म झा ी तथ ॥ दव मशव्तवन करीत ॥ चरण धरीत सरम
॥१३॥
्यावरी ररपरु वपता तारकासरु ॥ तण रळय मांडड ा थ र ॥ दव पळवव समर ॥ चंर सय

ू ा ध तन
न ॥१४॥
िागीरथी आदद गंगा पववर ॥ ध तन नत तारकासुर ॥ दवांगना समर ॥ दासी कर तन ठवव्या

॥१५॥
र्मा ववटणु शचीवर ॥ कररती एकांती ववचार ॥ ्हणती मशव उमा करावी एकर ॥ ह ई पुर
ष्मख
ु ॥१६॥
्याच ह्त मर तारकासुर ॥ मग ब ावतू न पंचशर ॥ ्हणती तुवा जाव तन स्वर ॥

मशवपावातीऐ्य करी ॥१७॥
दहमाचळी तप करी ्य मकश ॥ म्मथा तू िु वी तयास ॥ मग रतीसदहत कुसुमश ॥ मशवाजवळी

पात ा ॥१८॥
पावाती्या ्व पात ॥ रती ज्हा रवशत ॥ वसंत वन सम्त ॥ रंग

ृ ारर तधवा ॥१९॥
मशवा्या मानसी सतज ॥ रवश ा शफरी्वज ॥ पाखर कररती बहु गजबज ॥ मशव्यान ववषवपती
॥१२०॥
त पषी हाकावया नंददक्वर ॥ ग ा ह ता त्हा दरू ॥ त पावाती ह व तन कामातुर ॥ पाठीसी उिी

म्मथा्या ॥२१॥
मशव उघडड नयन ॥ त पढ

ु दणख ा मीनकतन ॥ ्हण मा्या तपासी क वव्न ॥ मग
िा चन उघडड ा ॥२२॥
तनघा ा रळयव्वानर ॥ ि्म क ा कुसुमशर ॥ फा्गुनी प णणामा साचार ॥ काम जामळ ा त

ददनी ॥२३॥
मशवदत
ू िूतगण ॥ महाश्द हाक दऊन ॥ ्मरगह
ृ श्द उ्चा न ॥ नानापरी उपहामसती ॥२४॥
मशवाची आञा तपासन

ू ॥ फा्गन
ु मासी हुताशनी क न ॥ ज ह रत न पाळी पण
ू ा ॥ अवदसा जाण
्या बाधी ॥२५॥
Adhyaay 13
ऐसा संहा न पंचशर ॥ ववचार क तन पंचवर ॥ त्काळ उठ तन कपूरा ग र ॥ ग ा क ाससदनासी

॥२६॥
रती श क करी बहुत ॥ मग समाधान करी तनजारनाथ ॥ ्हण कृटणावतारी तुझा कांत ॥
््मणीउदरी अवतर ॥२७॥
कम ासन क्यसी ि चगता ॥ कंदपाासी शाप ददध ा ह ता ॥ की मशवृटटीन त््वता ॥ ि्म

ह सी कामा तू ॥२८॥
अस इकड दहमनगकुमारी ॥ मशवरा्ती ागी तप करी ॥ स्तऋवष राचथाती ररपुरारी ॥ वरी क्या
दहमनगाची ॥२९॥
पावाती तप करी ज वनी ॥ मशव तथ ग ा बटुवष ध तन ॥ गायना्या छं दक नी ॥ पस

ु
िवानीरतत त्हा ॥१३०॥
कासया तप कररसी यथ ॥ यरी ्हण ज क ासनाथ ॥ पतत ्हावा एतदथा ॥ आचर तप यथ मी

॥३१॥
बटु ब त अवसरी ॥ तू तव दहमनगराजकुमारी ॥ शंकर कवळ मिकारी ॥ महार धी दा ण ॥३२॥
ओ गजचमा रावरण ॥ शादा ू चमा नस ा सपािष

ू ण ॥ वसवव महा्मशान ॥ ित
ू गण सि वत
॥३३॥
तरी ववटणु वव ासी सगुण ॥ ्यासी वरी तू ऐक वचन ॥ तुजय ्य पंचवदन ॥ वर न्ह सवाथा
॥३४॥
ऐकता ष ि ी जग्माता ॥ ्हण मशवतनंदका ह य परता ॥ वदन न दाखवी मागुता ॥ परम खळा
्ववषया ॥३५॥
मशवतनंदक ज दरु ाचार ॥ ्याचा ववटाळ न ्हावा साचार ॥ तज

ु मशषा करीन तनधाार ॥ ववर
्हण तन रादह ॥३६॥
दख तन दग
ु ेचा तनधाार ॥ ्व प रगट करी कपूरा ग र ॥ पावातीन क न जयजयकार ॥ चरण ृढ
धररय ॥३७॥
मशव ्हण त समयी ॥ रस्न झा माग व ाही ॥ अंरबका ्हण ठाव दई ॥ अधांगी त्
ु या
जगदा््या ॥३८॥
अव्य ्हण तन ररपुरारी ॥ क ासासी ग ा त अवसरी ॥ वपतस

ृ दना झडकरी ॥ ग ी त्हा जगदं बा
॥३९॥
मग स्तऋवष त वळ ॥ मशव दहमाचळा पाठवव ॥ दहमनग त आदर पू्ज ॥

ष डश पचारक तनया ॥१४०॥
Adhyaay 13
अ ं धतीन यऊन ॥ िवानी पादह ी अव कून ॥ ्हण मशव आणण िवानी पूणा ॥ ज डा ह य तनधाार
॥४१॥
म्मथसंव्सर चरमासी ॥ ्न नमम शुध अटटमीसी ॥ तन्चय क तन स्तऋवष ॥ ्व्थानासी

पात ॥४२॥
कधी ह ई मशवग री ्न ॥ इ््छती र्मंरादद सुरगण ॥ तारकासुराचा त राण ॥ मशवपुर घई

कधी ॥४३॥
इकड नंदीसी पाठवतू न त वळ ॥ सवा दव मशव ब ावव ॥ घव तन ररदशांच पाळ ॥ पाकशासन

पात ा ॥४४॥
इंददरसदहत इंददरावर ॥ साववरीसदहत चतव

ु र
ा ॥ अ्यायशी सह्र ऋषी्वर ॥ मशटयांसदहत तनघा
॥४५॥
मसध चारण गु्यक ॥ वपतग

ृ ण म ्गण वसअ
ु टटक ॥ एकादश र ्वादशाका ॥ यषनायक पात ा
॥४६॥
आप्
ु या ा वाहनी बस न ॥ नवरह अटटनातयका आददक न ॥ कक्नर गंधवा सवाही ॥४७॥
एवं सवांसदहत शंकर ॥ दहमाच ासी आ ा स्वर ॥ नगं र यव तन सम र ॥ पज

ू तन नत सकळात
॥४८॥
दशसह्र य जन मंडप ॥ उिवव ा ्याच तज अमूप ॥ सुवणासदन ददी्य ॥ जानवशासी दीध ी

॥४९॥
मशव्व प पाहता सम्त ॥ वहााडी ह ती वव््मत ॥ एक ्हणती वध

ृ बहुत ॥ पुराणपु ष अनादद
॥१५०॥
हा आह कवळ तनगुण
ा ॥ नवरी ्व प अतत सगुण ॥ अस दवकरततटठा क न ॥ मूळ आ ा
दहमादर ॥५१॥
आ्यंत अवघ सादह्य ॥ कम व ्वय करीत ॥ नवतनधी अटट महामसधी राबत ॥ ्यन
ू तथ
नस काही ॥५२॥
अस नवरा ममरवीत ॥ न ा आप्

ु या मंडपात ॥ मधप
ु काादद पज
ू ाववचध सम्त ॥ दहमाचळ करीतस
॥५३॥
्नघदटका आ ी जवळी ॥ तव त रंग

ृ ारसर वरमराळी ॥ बाहर आणण ी दहमनगबाळी ॥ उिी क ी
पटाआड ॥५४॥
्नघदटका पाह ददनपती ॥ मंगळाटटक ्हण बह

ृ ्पती ॥ ॐप्
ु याह तन््चती ॥ कम ासन
्हणतस ॥५५॥
अस यथाववचध संपूणा द घा झा पाणणरहण ॥ ह मासी कररतत रदषषण ॥ मशवश्ती तधवा ॥५६॥
Adhyaay 13
इतुक याषञक झा सवाही ॥ परी न वरी क णी दणख ी नाही ॥ रदषषणा कररता त समयी ॥
पदनख दणख ववधीन ॥५७॥
काम ्यावप ा सूयज

ा ामात ॥ पटपटा वीयारबंधु पडत ॥ साठीसह्र वा णख्य तथ ॥ ज्म षण
न ागता ॥५८॥
अ्याय दख तन थ र ॥ मदनांतक क प ा अतनवार ॥ र्मयाच पाचव मशर ॥ छदन

ू टाकक तधवा
॥५९॥
झा ा एकचच हाहाकार ॥ ्यावरी वकंु ठीचा सुकुमार ॥ समाधान करी अपार ॥ चतव
ु र
ा नाम तपासुनी
॥१६०॥
अस यथाववचध स हळ ॥ चारी ददवस संपण

ू ा जाह ॥ सकळ दव ग रवव ॥ व्रा ंकारी दहमनग
॥६१॥
सव पावाती घऊनी ॥ क ासा आ ा शू पाणी ॥ यावरी सवा दव ममळ नी ॥ राचथात झा वव्वनाथा

॥६२॥
खट
ुं ी वव्वाची उ्प्ती ॥ म्मथ उठवी उमापती ॥ मग त मीन्वज पुढती ॥ अनंग कर तन
जीववव ा ॥६३॥
अंधकपुर तारकासुर ॥ तण पळवव दव समर ॥ मशवासी ह ई कधी पुर ॥ दव समर वांतछती

॥६४॥
चारी युगपयंत ॥ मशव उमा एकांती रमत ॥ परी न ह वीयापात ॥ न्ह सुत याकररता ॥६५॥
त तारकासुर क ा आकांत ॥ ्वगा जामळ सम्त ॥ दव ना ध तन नत ॥ दासी बहुत प

क्या ॥६६॥
दव मशवासी शरण जाती ॥ तव ती द घ एकांती रमती ॥ दव ऋवष बाहर ततटठती ॥ रवश क णा

न्हचच ॥६७॥
मग अ््न आत पाठवव ा ॥ अतीतवष तण धरर ा ॥ त तत

ृ ीय नरी मशवा्या रादह ा ॥ दवी
पाठवव ा ममर ्हण नी ॥६८॥
हाक फ ड तन मिषा मागत ॥ मशव पावातीस आञावपत ॥ माझ वीया धर तन अ त

ु ॥ मिषा दई
अतीतात ॥६९॥
मग अम घ वीया ध न ॥ अ्नीसी दत अंरबका आण न ॥ सांड जथ वीया जाण ॥ रतकूप झा ा

त ॥१७०॥
त चच पारा परम चंचळ ॥ न धरव वीया क णा हाती तजाळ अस कृशानन वीया त्काळ ॥ राशन
क तधवा ॥७१॥
Adhyaay 13
अ््न झा ा गर दर ॥ परम ््जत दहंडत कांतार ॥ त साही कृ््तका परम सुंदर ॥ ऋवषप््या
दणख्या ॥७२॥
्या गंगत ्नान क नी ॥ तापत बस्या साहीजणी ॥ तव अ्नीन गिा काढूतन ॥ प टात घात ा
साहीं्या ॥७३॥
साहीजणी झा्या गमिाणी ॥ परम आ्चया कररती मनी ॥ मग ्जन गिा काढूतन ॥ साहीजणींनी
्याचग ा ॥७४॥
साहींच र्त एक झा ॥ दद्य शरीर त्काळ घड ॥ सहा मुख ह्त श ि ॥ ्वादश सरळ
तज्वी ॥७५॥
कातताक मासी कृ््तकाय गी ॥ कुमार ज्म ा महाय गी ॥ मयरू वाहन ि्म अंगी ॥ उपामसत
मशवात ॥७६॥
मशव तनजपुर जाण नी ॥ नव तन ावव ा अपणाा्तनी ॥ स्त वषे मड

ृ ानी ॥ ा न पा न करी
्याच ॥७७॥
दवांसी सांग व्वानर ॥ मशवासी झा ा ्कंद पुर ॥ ऐकता दव समर ॥ तारकावरी चाम ॥७८॥
सना जयाची बहा्तर अष दहणी ॥ ्याच नगर वदढती सध

ु ापानी ॥ पत
ृ नसदहत तच षणी ॥
तारकासुर बाहर तनघ ॥७९॥
इंर ्वामीकातताकापासी जाऊन ॥ सना पतत्व ददध संपूणा ॥ दद्यरथी बसवन

ू ॥ अमिषकक ा
कुमार ॥१८०॥
इकड तारका सुर सुधापानी ॥ युध कररती झ टधरणी ॥ दव रासवव द्यांनी ॥ आ पळ तन

कुमाराकड ॥८१॥
्कंदापढ
ु कर ज डून ॥ दव कररती अपार ्तवन ॥ रषी तारकासुरापासन
ू ॥ मशवनंदन त ष ा
॥८२॥
दवांचा व्ृ तांत जाण तन सकळ ॥ कुमार धरर प ववशाळ ॥ त तारकासुर धावव्न ा रबळ ॥
मशवकुमार षुनी ॥८३॥
तहतीस क टी सरु वत ॥ उि ्वामीच पाठी िार ॥ तारकाअंगी बळ अपार ॥ दशसह्र कंु जरांच
॥८४॥
तारकासुर अतनवार ॥ वषे सायकांच संिार ॥ ्वामीच पाठीसी सुर ॥ पती स्वर जाऊनी ॥८५॥
षूतनया पाकशासन ॥ तारक श््त ददध ी स डून ॥ रळयचपळसी माग टाकून ॥ मन वग चा ी

॥८६॥
ियिीत शर ह ऊन ॥ करी हरर्मरण कर ज डून ॥ ्हण ह इंददरामानसरं जन ॥ तनवारी यव तन

श््त ह ॥८७॥
Adhyaay 13
र्मानंदा वव्व्यापका ॥ दशावतारचरररचाळका ॥ मधुमुरनरकांतका ॥ तनवारी रळयश्ती ह ॥८८॥
वकंु ठीहूतन य गमाया ॥ हरीन धाडड ी व ा्या ॥ ततण त श्ती परत तनया ॥ एकीकड पाडड ी
॥८९॥
यावरी तारक बाणांच परू ॥ ्वामीवरी स डड अपार ॥ मख

ु पसर तन मशवकुमार ॥ तततक
ु चगमळता
जाह ा ॥१९०॥
नाना श्र अ्रश्ती ॥ तारक स डड्या अतनवारगती ॥ तततु्या चगमळ्या सहज््थती ॥

शा्रसं्यावदनान ॥९१॥
क्पांत रासमान ॥ ियानक ददस मयूरवाहन ॥ तारक र्मा्र ददध स डून ॥ तही चगळी
अव ीळ ॥९२॥
्जतकु श्रमंर तनवााण ॥ तततक

ु ररीतस चहूकडून ॥ रळयकाळासम मशवनंदन ॥ चगळी षण न
ागता ॥९३॥
मग तनःश्त ्र तारकासुर ॥ ्यंदनाहूतन उतर ा स्वर ॥ ्वामीवरी धाव अतनवार ॥

स दाममनीसाररखा ॥९४॥
ऐस दख तन षडानन ॥ कृतांता ऐसी हाक दऊन ॥ रथाखा ी उत न ॥ म् यध

ु आरं मि ॥९५॥
स्तददवसपयंत ॥ युध झा परम अ त

ु ॥ तारकासुर अ्यंत ॥ जजार क ा आपट नी ॥९६॥
पायी धर तन अव ी ा ॥ चराकार ि वंडड ा ॥ मग धरणीवरी आपदट ा ॥ चूणा झा ा मध

ृ टवत
॥९७॥
तनघ तनया ग ा राण ॥ दं द

ु ि
ु ी वाजवी शचीरमण ॥ पुटप वषाती सुरगण ॥ कर ज ड नी ्ततु त
कररती ॥९८॥
मारर ा ज्हा तारकासुर ॥ त्हा सात वषााचा मशवकुमार ॥ मग सनापतत्व समर ॥ इंर ्यासी
दीध ॥९९॥
तारकासुराच नगर ॥ इंर ुदट समर ॥ दव््रया स डवव्या स्वर ॥ सवा दव मु्त झा
॥२००॥
ाग ा त्हा जयवा्यांचा घ ष ॥ कुमार ग ा वाराणसीस ॥ नमतू न मशवमड

ृ ातनस ॥ सख
ु अपार
दीध ॥१॥
मग झा म जीबंधन ॥ सवा तीथे करी षडानन ॥ मग कपाटी बस ा जाऊन ॥ अनुटठान करी सुख
॥२॥
षडाननास िवानी ्हणत ॥ र्मचया क आजपयंत ॥ आता ्री क तन यथाथा ॥ गह

ृ ्थारम
करी की ॥३॥
Adhyaay 13
षडानन ्हण अंबरती ॥ सांग ््रया कशा असती ॥ ्या दणख्या नाहीत तन््चती ॥ कसी
आकृतत सांग मज ॥४॥
अपणाा ्हण सुकुमारा ॥ मजसारर्या ््रया सवारा ॥ ऐकता हास आ कुमारा ॥ काय उ्तरा
ब त ॥५॥
तुजसारर्या ््रया जरी ॥ तज

ु समान मज तनधाारी ॥ तु्या वचनासी मातर
ु ी ॥ अंतर पड नदी
मी ॥६॥
ऐस कुमार ब न ॥ महाकपाटात जाय पळ न ॥ मग त जग्माता आपण ॥ ध धावव्न ी

तयात ॥७॥
नाट प कुमार त षणी ॥ अंबा दःु ख पड धरणी ॥ ज ररिव

ु नपतीची राणी ॥ वदपरु ाणी वं्य ज
॥८॥
अर तू कुमारा दावी वदना ॥ आ ा मा्या ्तनासी पा्हा ॥ क णासी पाजू षडानना ॥ तनजवदना
दाखवी ॥९॥
घई तुझ दध
ू णी ॥ ्हण तन कुमार वमी त षणी ॥ ब त्हा शापवाणी ॥ र धक तन कुमार त
॥२१०॥
माझ दशाना जी ्री यई ॥ ती स्तज्म ववधवा ह ई ॥ ्वामीदशाना पु ष यई ॥ कातताक

मासी कृ््तकाय गी ॥११॥
त ज्म सिा्य ॥ ह ई धना्य वदपारं ग ॥ अनाममक ह अथवा मातंग ॥ दशान ाि समानचच

॥१२॥
ऋवष ववनववती सम्त ॥ िवानी तज

ु ागी तळमळत ॥ िट तन यई ्वररत ॥ वाराणसीस जाऊनी
॥१३॥
मग ्वामी आनंदवना जाऊनी ॥ आनंदवव ी मशविवानी ॥ उियतांच समाधान क नी ॥ मागुती

ग ा पूवा ्थळा ॥१४॥
्कंदपुराणी कथा सूत ॥ श नकाददकांरतत सांगत ॥ ऐकता वव्न सम्त ॥ षणमार द्ध ह ती
॥१५॥
अपणाा्दया्जममम दं ा ॥ रीधरवरदा र्मानंदा ॥ पूणर

ा ्मा अनाददमसधा ॥ आनंदकंदा जग्गु
॥१६॥
मशव ी ामत
ृ रंथ रचंड ॥ ्कंदपुराण र्म ्तरखंड ॥ पररस त स्जन अखंड ॥ रय दश ्याय ग ड
हा ॥२१७॥
॥इतत रय दश ऽ्यायः समा्तः ॥
॥रीसांबसदामशवापाणम्त॥
ु
Adhyaay 14
अ्याय च दावा
भ्मासुरहरणा भालल चना ॥ भागगववरदा भ्मलपना ॥ भ्तव्सला भवभयहरणा ॥ भदातीता

भत
ू ाधिपत ॥१॥
भवानीवरा भ्ततारका ॥ भ धगभूषणा भूतपालका ॥ भाववकरषका भवभयहारका ॥ भ्तरषका

भवश षणा ॥२॥
रितापशमना रिद षहारका ॥ रिगुणातीता रिपुरांतका ॥ रिभुवनजनका ्यंबका ॥ ियीरषका

रिकांडव्या ॥३॥
त्
ु या कृपाबळ सम्त ॥ िय दश अ्यायपयंत ॥ कधिल शशवलीलामत
ृ ॥ आता कळसा्याय
च दावा ॥४॥
तरा्या अ्यायी शशवग रील्न ॥ सांधगतल ्वामीका्तगकाच जनन ॥ यावरी श नकाददकालागून ॥

सूत सांग नशमषार्यी ॥५॥
शसंहावल कन त््वता ॥ पररसा गजा्यषडा्यांची किा ॥ द घही िाकुट असत ॥ जगदं बा खळवी
रीतीन ॥६॥
गजतुंडा ओसंगा घऊन ॥ वव्वजननी दत ्तनपान ॥ शुंडादं डक न ॥ द्ु ि ओढीत गजा्य ॥७॥
अंब्या प्ृ ठीवरी रीती ॥ शुंडा फिरवीत गणपती ॥ शुंडत पाय साठव्ू न ष्मुखारती ॥ ब लतस
तिवा ॥८॥
्हण ह घई का अमत
ृ ॥ र्माददका ज अरा्त ॥ ्कंद ब ल र ियु्त ॥ उ््ि्ट तुझ न घ
मी ॥९॥
षडानन ्हण चराचरजननी ॥ लंबनाशसक मजलागन

ू ी ॥ उ््ि्ट द्ु ि दत पाह ल चनी ॥ सांग
मड
ृ ानी काही यात ॥१०॥
शुंडसी ि ्नया खाल ॥ पाडू काय य वळ ॥ मात याच नाशसक ववशाळ आगळ ॥ का ह ऐस कल
तुवा ॥११॥
इंर चंर शमि ्नजगर व म्ू तग रसवलीस मन हर ॥ परी हा लंबनाशसक कणग ि र ॥ दं त एक बाहर
ददसतस ॥१२॥
ऐसा का रसवलीस बाळ ॥ ऐकता हास पयःिनिवल ॥ िरािरं रनंददनी व्हाळ ॥ ्तसीही हा्य
नाट प ॥१३॥
्कंद ्हण जननी पाही ॥ यासी उतरी मज ्तनपान दई ॥ मग जगदं बन लवलाही ॥ वव्नशा
खाली बसववल ॥१४॥
Adhyaay 14
ष्मुख आडवा घव नी ॥ ्तन जी घाली ्या्या वदनी ॥ पाचही मुख आरंद नी ॥ रड लागली
तिवा ॥१५॥
त दख ्न गणनाि ॥ प ट िर ्न गदगदा हासत ॥ ्हण अंब तुझा हा कसा सुत ॥ हाक ि डीत
आर श ॥१६॥
एक ्तन घातला याच वदनी ॥ आणीक पाच आणसी क ठूनी ॥ ऐस ऐकत वपनाकपाणी ॥ काय
हास ्न ब लत ॥१७॥
काय ्हणत गजवदन ॥ ऐसा का रसवलीस नंदन ॥ यावरी अपणाग सुहा्यवदन ॥ र्तउ्तर दतस
॥१८॥
्हण हा त्
ु हांसाररखा झाला नंदन ॥ त्
ु ही पंचमख
ु हा ष्मख
ु पण
ू ग ॥ ऐकता हासला रिनयन ॥
पुि पाह न सुखाव ॥१९॥
यावरी ष्मुख आणण गणपती ॥ लीलक तक

ु द घ रीडती ॥ ववन द कलह कररती ॥ अंतरी रीती
अखंड ॥२०॥
द घही रडता ऐक नी ॥ िाव नी आली जग्ियजननी ॥ वरतुंडासी रदयी िर नी ॥ ्हण बाळका

काय झाल ॥२१॥
तव त ्हण ्कंद यव न ॥ अंब िररल माझ कणग ॥ ब शलला एक कठीण वचन ॥ तुझ नयन
सान का र ॥२२॥
जगदं बा मग हास न ॥ अ््नसंभत

ू ार्त ब ल वचन ॥ गजवदनासी कठीण भाषण ॥ ऐस कस
ब ललासी ॥२३॥
्कंद ्हण तजगनी उचल न ॥ यण म ्जल माझ ्वादश नयन ॥ यावरी हमवती हास न ॥
एकदं तार्त ब लत ॥२४॥
्हण ह तुव अनुधचत कल ॥ कुमाराच नयन का म ्जल ॥ यावरी नागानन ब ल ॥ ऐक मात

अ्याय याचा ॥२५॥
माझी शुंडा लंबायमान ॥ यण म ्जली चवंग घालन

ू ॥ अ्याय हा ि र रिभुवनाहून ॥ करी ताडण
अंब यासी ॥२६॥
यावरी ्वामी का्तगक ब लत ॥ अंब यण माझ म ्जल ह्त ॥ यावरी कररमुख ब लत ॥

मनाकभधगनी ऐक पा ॥२७॥
याचा अ्याय एक सांगन ॥ ऐकता तू यासी कररसील ताडण ॥ नगा्मजा आणण रिल चन ॥
साविान ह ऊन ऐकती ॥२८॥
इभमख
ु ्हण भडसावन
ू ॥ मज ब शलला हा न साहव वचन ॥ तझ
ु प ट का ि र पण
ू ग ॥ म दक बहू
भषषल ॥२९॥
Adhyaay 14
ऐस ऐकता मड
ृ ानी ॥ द घांसी रदयी िरी रीतीक नी ॥ द घांसी वरयव्तु दऊनी ॥ समजाववल
तिवा ॥३०॥
यावरी मदनांतक पाह ॥ शसंहासनी बसला आनंदमय ॥ जगदं बा मुखाकड पाह ॥ हा्यवदन क ्नया
॥३१॥
यावरी वव पाष ब लत ॥ का ह हा्य आल अक्मात ॥ यावरी िल ्यमाता ्हणत ॥ नवल एक

ददसतस ॥३२॥
तुम्या जटामुकुटात ॥ ललनाकृ्त काय ददसत ॥ तुमची करणी अ त

ु ॥ प जरबड जा समजना
॥३३॥
कलासप्त ्हण इभगमन ॥ हररम्य मग

ृ शावकनयन ॥ म्तकी जळ िररल वरानन ॥ रबंबािर
वपक्वर ॥३४॥
यावरी चातय
ु स
ग र वरमराळी ॥ हरं बजननी ्हण कपाळमाळी ॥ जळांतरी ्िीच वदन य वळी ॥ ददसत
मज भालनिा ॥३५॥
यावरी ब ल कलासराज ॥ ववरम

ु ािर मुख न्ह त वाररज ॥ श भायमान सतज ॥ टवटववत ददसतस
॥३६॥
यावरी सजलजलदवनाग ॥ ्कंदमाता ्हण पंचदशनयना ॥ कुरळकश ्यारचमगवसना ॥ कृ्णवणग

ददसताती ॥३७॥
यावरी ब ल पंचवदन ॥ कमळी शमशलंद घ सुगंि बस न ॥ नसतधच पुससी िं द घव न ॥

रमारमणसह दरी ॥३८॥
यावरी ब ल भज
ु ंगरिवणी ॥ कमळासी भ वया का खटवांगपाणी ॥ तम
ु ्या मायची ववधचि करणी ॥
आ्नाय रुती नणती ॥३९॥
यावरी ब ल दहमनगजामात ॥ रुकटया न्ह पाह ्वररत ॥ सशलललहरी तळपत ॥ ृ््ट तरळली
तुणझ का ह ॥४०॥
यावरी सकळ रमादांची ्वाशमनी ॥ ब ल कंबुकंठी कमंडलु्तनी ॥ ्हण करवासम नि वपनाकपाणी

॥ का ह ददसती आकणग त ॥४१॥
यावरी शिरी्वजदहन ब लत ॥ कमळाभ वत नीर बहुत ॥ नि न्हत मीन तळपत ॥ हं सगमन

्नरखी बर ॥४२॥
ज अनंतगुणपररपूणग व्हाळ ॥ रिपुरहरसुंदरी ब ल रमळ ॥ ्हण राजीवा ्तनयुगळ

ु ॥ कमंडलुऐस
ददसती का ॥४३॥
यावरी ब ल रिशळ
ू पाणी ॥ ऐक वसि
ु ािरनंददनी ॥ त ्तन न्हती द ्ही ॥ ववल क ्न पाह बर
॥४४॥
Adhyaay 14
गंगाहगदाच द ्ही तीरी ॥ चरवाक बसली सा्जरी ॥ दग

ु ाग ्हण मदनारी ॥ बहुत सादह्य पुरवीतसा
॥४५॥
एकाच अनक क न ॥ दाववल ह रिभुवन ॥ तुमच म नधच िराव चरण ॥ ब लता अरमाण न
्हणाव ॥४६॥
मग मांडू्नया साररपाट ॥ खळती दाषायणी नीळकंठ ॥ जयांच खळ ऐकता वरर्ठ ॥ भ्त ह ती

रिजगती ॥४७॥
द घ खळता आनंदघन ॥ त आला कमल वनंदन ॥ र्मवीणा वाजवन

ू ॥ करी ्तवन अपार
॥४८॥
मग षण एक ्व्ि ह ऊनी ॥ खळ ववल की नारदमन

ु ी ॥ ्हण पण क्यावाचन
ू ी ॥ रं ग न य
खळात ॥४९॥
द घांसी मानल त बहुत ॥ मग पण क ्नया खळत ॥ ्जंकील ्यासी एक व्त ॥ आपुली ्यावी
्निागर हा ॥५०॥
ज रिम डाव तधच षणी ॥ ्जंकीती झाली मनकानंददनी ॥ ्यारांबर घतल दहर नी ॥ नारदमन
ु ी
हासतस ॥५१॥
दज
ु ाही डाव ्जंफकता भवानी ॥ घतल गजचमग दहर नी ॥ एकामाग एक तधच षणी ॥ दहाही आयुि
घतली ॥५२॥
ज त डाव ्जंकी भवानी ॥ सवग भूषण घतली दहर नी ॥ शवटी क पीनही सांड नी ॥ शंकर झाला
ददगंबर ॥५३॥
सरु शभपि
ु ्जंफकला ॥ त ही दवीन आपल
ु ा कला ॥ नारद गदगदा हाशस्नला ॥ काय ब शलला शशवासी
॥५४॥
्हण ्िीन ्जंफकल पण क न ॥ गला तुझा मदहमा पूणग ॥ स्ृ ्ट अवघी मायािीन ॥ तू ्नगुण
ग
्नराकार ॥५५॥
चराचर आह मायािीन ॥ तज
ु इण ददिल सगुणपण ॥ यरवी तू अ्य्त पूणग ॥ तज
ु क ण पुसत
ह त ॥५६॥
एवं तू मायािीन झालासी पण

ू ग ॥ आता भ्तांसी कस दाववसी वदन ॥ ऐस ऐकता भालल चन ॥
गला सून घ र वना ॥५७॥
इतुक कृ्य क न ॥ गला ति्ू न र्मनंदन ॥ शंकर सवगसंग टाकून ॥ ्नरं जनी वास कला ॥५८॥
श धिता न पड क णासी ठायी ॥ य गी ्याती सवगदा रदयी ॥ न कळ मूळार क ठ काही ॥ जा्त

कुळ नसधच ॥५९॥
नाम पगुणातीत ॥ ग िवणग आरमववरदहत ॥ चहू दहांसीअतीत ॥ क णा अंत न कळधच ॥६०॥
Adhyaay 14
अस जगदं बा स्या घऊ्नया ॥ वनासी चाशलली श िावया ॥ धगररकंदरी मठ गुहा श ि्ू नया ॥
भागली बहुत जगदं बा ॥६१॥
सवगही तीिे श धिली सवग ॥ बहुतांसी पुशसला ्याचा मागग ॥ ज श धिता अ्टांगय ग ॥ य धगया
ठायी पड ना ॥६२॥
पंचा््नसािन िूरपान ॥ जटािारी न्न म न ॥ एकी सदा झाफकल नयन ॥ एक गगन ववल फकती
॥६३॥
एक उभधच ्नरं तर ॥ एक घती वायूचा आहार ॥ ्यांसही पुसता रीशंकर ॥ क ठ आह न ब लती

॥६४॥
एक कररती सदा यञ ॥ कररती दहंसा बशलदान ॥ परी तही िरु ड ळ भ न ॥ क्टी ह ती सवगदा
॥६५॥
एक च स्ट कळा दाववती ॥ एक च दा वव्या शमरववती ॥ एक वादवववाद ्नगत

ु ी ॥ कररता बहुत
भागल ॥६६॥
एक सांगती पुराण ॥ एक नाचती उ्या घऊन ॥ ल कांसी सांगती उपदशञान ॥ परी उमारमण
दरु ावला ॥६७॥
एक नाशशती कुश म्ृ ्तका उदक ॥ ्हणती आ्ही इतक

ु ्न पावन दख ॥ ्यांसही पुसता
कलासनायक ॥ न पड ठायी त््वता ॥६८॥
ज आददमाया वव्वजननी ॥ अनंतश्तींची ्वाशमनी ॥ त रमली नाना सािनी ॥ इतरांची कहाणी

काय ति ॥६९॥
ठायी पडावया शशव्व प ॥ षीरा्धिजाप्त करी तप ॥ मघवा रदु हण कररती साषप ॥ ्नशशददनी
याधचलागी ॥७०॥
ऋ्वद ्िावपत कमग ॥ यजव

ु ेद ब ल ञान ्नःसीम ॥ उपासनामागग उ्तम ॥ अिवगण ्िावपतस
॥७१॥
सामवद सांग गायन ॥ ्यायशा्िी भद गहन ॥ ्हणती ई्वर समिग जीव सान ॥ ्याच पद न
पावती त ॥७२॥
मीमांसक ्िावपती कमगमागग ॥ सां्य ररु्तपु षववभाग ॥ पातंजली सांगती य ग ॥ शधदववभाग

्याकरणी ॥७३॥
सवग ्नरसू्न उरल उ्तम ॥ वदांती ्हणती तधच र्म ॥ त शशव र्मानंद परम ॥ वदशा्िा
अग्य ज ॥७४॥
्या शशवाच नाम घव नी ॥ जगदं बा बाह घ र वनी ॥ सकळ अशभमान टाकूनी ॥ व्लभा मी शरण
तत
ू ॥७५॥
Adhyaay 14
सकळ त््व श धिता साचार ॥ शवटी ह य साषा्कार ॥ तसा दहमाचळी रिपुरहर ॥ ववल फकला
जगदं बन ॥७६॥
त ्वा्ममुखी झाला त्लीन ॥ झाफकल असती पंचदश नयन ॥ दवी ्हण ्वशुरगह
ृ ी यऊन ॥
रदहवास कला अस ॥७७॥
अपणाग मनी ववचारी ॥ याधच प जवळी जाऊ जरी ॥ तरी मजवरी य अवसरी ॥ र िायमान ह ईल
॥७८॥
मग शभ्लीचा वष ि न ॥ मयूरवप्िांच कल वसन ॥ अनुपम वष ि न ॥ मुरहरभधगनी चाशलली

॥७९॥
अनंतकमळभवांडमाळा ॥ रिभव
ु नसद
ंु री गंि
ु ी हळा ॥ ्तन ्मरहर म दहला ॥ न्ृ यगायनक ्नया
॥८०॥
अनंत श्ती भ व्या ववरा्जती ॥ ववमानी अ्टना्यका त्मय ह ती ॥ फक्नर गंिवग आ्चयग
कररती ॥ गायनरीती ऐकू्नया ॥८१॥
वरभाव वनचर ववसरती ॥ आहार ्य्जला त्मय ह ती ॥ न्यांच जलरवाह खट

ुं ती ॥ पषी
ववसरती दहभाव ॥८२॥
्न्चळ झाला पवन ॥ वविक

ु ु रं ग गला वि न ॥ कंु शभनीभार सांड न ॥ िणणप्त वरी यऊ पाह
॥८३॥
आंगीचा सुटला दद्य आम द ॥ दव पाहती ह व ्न षटपद ॥ न्ृ य कररता भाव ववववि ॥ दावी
नाना रकारींच ॥८४॥
शीतल्व दाहक्व सांडून ॥ वाट ताटं क झाल वविच

ु ंडफकरण ॥ दवललना ्हणती ओवाळून ॥
इजव न जाव सम्ती ॥८५॥
आददजननीच अपार लाघव ॥ नणती शरादद कमल व ॥ दद्य दहरखाणींच वभव ॥ दं ततज
झाफकल ॥८६॥
दं तपं्तींचा झळकता रं ग ॥ खड त दहर ह ती सुरंग ॥ तनूचा सुगंि अभंग ॥ नभ भद्ू न वरी जाय
॥८७॥
पदमर
ु ा जि उमटत ॥ सुवासकमळ ति उगवत ॥ जिीं्या परागासी वि ्न वसंत ॥ रदषषणा करी
रीतीन ॥८८॥
अनंतवव्यु्लताक्ल ळ ॥ तस ्व पतज ्नमगळ ॥ नि उघड ्न जा्वनीळ ॥ पाहता झाला तिवा

॥८९॥
पायी पंजण नप
ू रु णझण
ु ती ॥ ्यांत षुरघंटा रसाळ गजगती ॥ करींची कंकण झण्कारती ॥
न्ृ यगतीसरसीच ॥९०॥
Adhyaay 14
भूलताचाप चढवन
ू ी ॥ कामशिु ववंधिला नयनकटाषबाणी ॥ मनकुरं ग पाडडला िरणी ॥ सुरवरा करणी
न कळधच ॥९१॥
दद्य ्व प ववल फकता पूणग ॥ पंचबाण ्यावपला पंचवदन ॥ तप ्यान ववस न व्ृ तांत पुस
्तयत ॥९२॥
्हण तू नारी क ठील क ण ॥ कामानळ शांतवी वषो्न घन ॥ तुझ ्व पलाव्य ॥ रिभुवनी ऐस

दज
ु नाही ॥९३॥
तुझा वदन इंदवु वल कून ॥ चक र झाल माझ नयन ॥ आता वरी मजलागून ॥ तुजअिीन मी झाल
॥९४॥
यावरी ब ल शभ््लणी ॥ उमऐसी ललना टाकूनी ॥ का बसलासी घ र वनी ॥ कलासभव

ु न
्यज ्नया ॥९५॥
मी त परनारी ्न््चत ॥ न वरी न घड कदा सुरत ॥ तव

ु ा मन ्जंफकल नाही यिािग ॥ तरी
तप्वी कसा तू ॥९६॥
यावरी ब ल वपनाकपाणी ॥ मी दग
ु ेवरी आल स नी ॥ ्तच मुख न पाह परत नी ॥ नाम ्व्नी
न घधच ॥९७॥
यावरी शभ््लणी ब लत ॥ प्त माझा राधग्ट अ्यंत ॥ ह रिभव

ु न जाळील षणात ॥ अणम
ु ाि
ग ्ट कळताधच ॥९८॥
यावरीब ल जग्नाि ॥ ती बहुकाळाची कदठण अ्यंत ॥ दषयागी उडी घालीत ॥ र ि अ त

ु
्तयचा ॥९९॥
पढ
ु गली पवगताच प टी ॥ मागत
ु ी ्तसी वरी मी िज
ू ट
ग ी ॥ परी ती क टाळीण म ठी ॥ अ्तकपटी
मी जाण ॥१००॥
शभ््लणी ्हण ऐफकल कानी ॥ तू कपटी आहस ्तजहूनी ॥ शशरी ठववली ्विुन
ग ी ॥ भ ळी भवानी
अ्यंत ॥१॥
दग
ु ेऐसी पटराणी ॥ टाकू्न का दहंडसी वनी ॥ परललना दख ्न नयनी ॥ गळा यव ्न पड पाहसी
॥२॥
मागुती ब ल कलासनाि ॥ षणात स्ृ टी घडाम ड करीत ॥ शुंभ्नशुंभादद द्य ॥ यु क ्न मददग ल

्तण ॥३॥
ती जरी यि आली िाव न ॥ उदं ड रािगना कली पूणग ॥ तरी मी नव जाय परत न ॥ कलासासी
्न्चय ॥४॥
्तसी न करी संभाषण ॥ तधू च वरी मी झाल तज

ु आिीन ॥ ्जकड नशील ्तकड यईन ॥
वचनािीन तु्या मी ॥५॥
Adhyaay 14
यावरी ब ल ग रटी ॥ भवानी बसली तु्या पाठी ॥ द न वळा वररला िूजट

ग ी ॥ ्तची ग्त ह कली
॥६॥
मग माझा पाड काय तुज ॥ क्हा टाक ्न जाशील न कळ मज ॥ ्यूती पण खळता सहज ॥
तझ
ु ्वांधच हारववल ॥७॥
न ब लधच मदनदहन ॥ शभ््लणी मागुती करी नत

ृ ्य गायन ॥ मग उदठला पंचदशनयन ॥ ्तसी
आशलंगन ्यावया ॥८॥
अंबा चाशलली स्वर ॥ दीघगशधद ब ल रिपुहर ॥ मुखशशी दावी सुंदर ॥ भाक घई प माझी ॥९॥
तू मज माळ घाली यऊन ॥ मी न जाय तज

ु टाक न ॥ मग जगदं बा ब ल हास न ॥ याव भुवना
माणझया ॥११०॥
मग मी तुमची ह ईन काशमनी ॥ अव्य ब ल खटवांगपाणी ॥ मदनांतक वि नी ॥ कलासासी नला

तिवा ॥११॥
शसंहासनी बसवून ॥ ष डश पचार कल पूजन ॥ दवीन ृढ िररल चरण ॥ कंठी माळ घातली ॥१२॥
दवी आपुल ्व प रगट करी ॥ तट्ि पाह रिपुरारी ॥ मग हासती पर्परी ॥ एकमका पाह नी
॥१३॥
शशव ्हण ि्य भवानी ्वांधच आणणल मज समजाव नी ॥ सूत श नकाददकांलाग नी ॥ किा सांग
ववधचि ॥१४॥
करी वीणा घऊ्न र्मसत

ु ॥ शशवाजवळी आला अक्मात ॥ ्हण ह वव्वंभरा वव्वनाि ॥ तुझ
भ्त दणखल बहू ॥१५॥
परी कां्तनगरी धरयाळ ॥ िीर गंभीर उदार सश

ु ीळ ॥ कीतीन भरल दद्मंडळ ॥ सा्््वक कवळ
षमावंत ॥१६॥
तण घातल अ्नसि ॥ झाली वषे दहा सह्ि ॥ इ्िाभ जन दान पववि ॥ अतीतार्त दतस
॥१७॥
अवनी ज अग्य व्त ॥ भ जनी मागीतली अक्मात ॥ ती रय्न आण ्न पुरवीत ॥ शशवभ्त

ि र त ॥१८॥
ऐस नारद सांगता वतगमान ॥ ्या्या गह

ृ ार्त पंचवदन ॥ कु्चळ अतीतवष ि न ॥ यता झाला
त समयी ॥१९॥
आंगणी उभा ठाकला यऊन ॥ परम क पी जवी दावा्न ॥ द्ु ट वचन ब ल कदठण ॥ पही संपूणग
कु्चळधच ॥१२०॥
Adhyaay 14
्हण मज दई इ्िा भ जन ॥ नातरी जात स््व घव न ॥ धरयाळ चांगुणा यव न ॥ पाय िररती

स ाव ॥२१॥
आण ्न बसववला आसनी ॥ ्याची र िवचन स सूनी ॥ ष डश पचार पूजा कर नी ॥ कर ज ड ्न

ठाकती पढ
ु ॥२२॥
मागा ्वामी इ्िाभ जन ॥ य ्हण नरमांस दई आण न ॥ तू च र हर आणणसी ि न ॥ ्याच

मांस न घ मी ॥२३॥
ि ्न माझा उ श ॥ ववकत आणणसील मनु्य ॥ त न घ मी ्नःशष ॥ स्य स्य रिवाचा ॥२४॥
चांगुणा ्हण कर ज डून ॥ मी आपुल मांस दत करी भ जन ॥ धरयाळ ्हण मानल पूणग ॥ माझ
मांस दत मी ॥२५॥
य ्हण त्
ु ही पववि त््वता ॥ परी सवग याचकांच मातावपता ॥ तु्हा द घांसी भषषता ॥
अ्नसि खंडल ॥२६॥
तरी तुमचा एकुलता एक ्नहाळ ॥ पांच वषांचा धचलया बाळ ॥ ब्तीसलषणी व्हाळ ॥ त मज
दई भ जना ॥२७॥
ऐस ऐकता वचन ॥ मायाम हजाळ दरू क न ॥ ्हणती अव्य जा घव न ॥ मग सदाशशव ब लत

॥२८॥
मी काय आह वक
ृ ्यार रीस ॥ भषू तव पुिाच मांस ॥ उबग न मान्ू न ववशष ॥ पचव्ू न घाली
मज आता ॥२९॥
मायाम ह ि न ॥ क णी करील जरी दन ॥ तरी मी जाईन उठ न ॥ स््व घव ्न तुमच ॥१३०॥
अव्य ्हण ्न प्तरता ॥ उभी ठाक ्न बाह ्नजसत

ु ा ॥ ्हण बाळा धचलया गण
ु वंता ॥ खळावया
क ठ गलासी ॥३१॥
तुजलागी ख ळं बला अतीत ॥ बाळा माया यई िावत ॥ ऐस ऐकता अक्मात ॥ बाळ आला िाव नी
॥३२॥
अतीतासी क ्न नमन ॥ मातावपतयांच िरी चरण ॥ माता ्हण तुझ वपशशतदान ॥ अतीत मागत
राजसा ॥३३॥
बाळ ब ल ्नहक न ॥ हा दह ्या कला शशवापगण ॥ अतीत ह ता त्ृ त पूणग ॥ उमारमण संत षल
॥३४॥
ऐस ऐकता झडकरी ॥ बाळ घतला कडडयवरी ॥ पाकशाळभीतरी ॥ घव ्न गली विावया ॥३५॥
धचलयासी चुंबन दऊन ॥ रदयी िररला रीतीक न ॥ बाळ ्हण पढ

ु ती यईन ॥ त्
ु या उदरा
जननीय ॥३६॥
Adhyaay 14
मायाजाळ सवग स डून ॥ मन कल वराहू्न कदठण ॥ धचलयाच शशर िदन

ू ॥ कादढल मांस आंगीच
॥३७॥
आपणांसी पुि नाही ्हण ्नया ॥ शशरकमळ ठववल पहावया ॥ शरीराचा पाक क ्नया ॥ उठवी
भ जना अतीतात ॥३८॥
अतींदरयर्टा रीशंकर ॥ अनंत र्मांडाचा समाचार ॥ सवग ठाऊक सूििार ॥ कळल शशर ठववल त
॥३९॥
उठ ्न चाशलला ता्काळ ॥ िावती चांगुणा धरयाळ ॥ य ्हण कळल सकळ ॥ शशरकमळ ठववल
॥१४०॥
सवग गािांत शशर रिान ॥ तधच कस ठववल वंचन

ू ॥ तव ती द घ िररती चरण ॥ तही पचवन
ू
घाशलत ॥४१॥
ष भ न िरावा अंतरी ॥ नणतपण चुकल जरी ॥ तरी सवगञा तू षमा करी ॥ स््व आमुच राखाव
॥४२॥
मग बसला आसनी यऊन ॥ ्हण शशर यई बाहर घऊन ॥ उखळात घाल्ू न कांडण ॥ मजदखता
करी आता ॥४३॥
अरु आशलया तु्या नयनी ॥ की क्टी झाशलया अंतःकरणी ॥ तरी पुि गला स््वासी हानी ॥
क न जाईन तुम्या ॥४४॥
अव्य ्हण नप
ृ ललना ॥ शशर आण ्न करी कांडणा ॥ स््व पाह कलासराणा ॥ अंतरी स्गद
ह ऊनी ॥४५॥
्नजस््वाच उखळ ॥ िररल ियागच करी मस

ु ळ ॥ कांडीत बसली व्हाळ ॥ ्निागर अचळ ि ्नया
॥४६॥
अतीत ्हण परम मंगळ ॥ गीत गाय रशसक सुढाळ ॥ खंती कररता पयःिनिवल ॥ दरु ावल जाण
पा ॥४७॥
त स ावसर वरववलाशसनी ॥ क मलरदय नप

ृ काशमनी ॥ की ्न्चळ गंगा भ नी ॥ जात मयागदा
ि ्नया ॥४८॥
्तच पाहता ्नजवदन ॥ काळवंडला र दहणीरमण ॥ मग

ृ शावाषी गुण्निान ॥ उपमा नाही ्व पात
॥४९॥
्हण क मलांगा बाळा सुकुमारा ॥ सुलषणा सुशाला नप

ृ फकश रा ॥ सुहा्यवरा राजीवनिा यव ्न
उदरा ि्य कल ॥१५०॥
तू सक
ु ु मार परम गण
ु वंता ॥ माझ ्न्ठुर घाव लागती मािा ॥ तज
ु ववण परदशी आता ॥ दब
ु शळ
भणंग झाल मी ॥५१॥
Adhyaay 14
कुचकमंडली अ्तसद
ुं रा ॥ कंु चकीबाहर िुट्या द्ु ििारा ॥ की भूशमशलंगासी एकसरा ॥ गळ्या
लावव्या ्तयन ॥५२॥
्हण अतीत जव ्न अविारी ॥ जाऊ द राज्वाराबाहरी ॥ दह ्यागीन य अवसरी ॥ यावरी िीर

न िरव प ॥५३॥
कलासपंि लषून ॥ सखया एकला जात सी मज टाकून ॥ तुझ संगती मी यईन ॥ उभा राह
षणभरी ॥५४॥
तू म ष्वीपाच कण भ न ॥ जासी कलासराजपठ लषून ॥ तुझ संगती मी उ रन ॥ मज टाकू्न

जाऊ नक ॥५५॥
उदकाववन जसा मीन ॥ तसी मी ता्हया तज

ु ववण ॥ माझ रदय ्नदग य कठीण ॥ ल कात वदन
कवी दावू ॥५६॥
तुझी माउली शम ्हणता ॥ लाज वाट र गुणवंता ॥ तव

ु ा आपुली सािगकता ॥ क ्न गलासी
शशवपदा ॥५७॥
ह रिभुवन श धिता सकळ ॥ तज

ु ऐसा न ददस बाळ ॥ मग त पचव्ू न ता्काळ ॥ उठा ्हण
अतीतात ॥५८॥
अतीत ्हण अवनीपती ॥ उठा तु्ही यजमान माझ पं्ती ॥ ऐस ऐकता धरयाळनप
ृ ती ॥ झाला
धच्ती संक धचत ॥५९॥
चांगुणा ्हण नप
ृ नािा ॥ स््व राखाव स्वर आता ॥ वव्मुख जाऊ न ्याव अतीता ॥ मनी
धचंता न िरावी ॥१६०॥
नव मास वादहला ्या उदरात ॥ त्

ु हासी जड न्ह च रहरात ॥ प टींचा प टी घाशलता सत
ु ॥ धचंता
काय नप
ृ र्ठा ॥६१॥
राव बसला पं्तीसी ॥ ताट वाढ ्न आणणल वगसी ॥ अतीत ्हण चांगुणसी ॥ तह
ु ी यई सवग
॥६२॥
अव्य ्हण ्न झडकरी ॥ यव ्न बसली नप

ृ सद
ुं री ॥ यावरी अतीत ्हण तुम्या मंददरी ॥ अ्न
न ्याव सवगिा ॥६३॥
्नपरु िकांच न पहाव वदन ॥ मग ति क ण घईल अ्न ॥ दीपववण शू्य सदन ॥ पुिाववण तवी
त्
ु ही ॥६४॥
नाशसकवाच ्न वदन ॥ की वष
ृ जसा िळाववण ॥ की बुबळ
ु ाववण जस नयन ॥ शू्य सदन तुमच
तवी ॥६५॥
तव ती ब ल स्गददत ॥ एक ह ता त अवपगला सत
ु ॥ चांगण
ु ा ्हण गल स््व ॥ अतीत वव्मख
ु
जाईल आता ॥६६॥
Adhyaay 14
एक बाळ त ददिला भ जनासी ॥ आता महाराजा स््व फकती पाहासी ॥ ऐस ब लता चांगुणसी ॥
अ त
ु गदहवर दाटला ॥६७॥
्हण स््वही बुडाल सकळ ॥ वि

ृ ा गल माझ बाळ ॥ मग कंठ म कळा क ्न त ्नहाळ ॥ हाक
ि डी चांगण
ु ा ॥६८॥
नयनी चाशल्या रमारि

ु ारा ॥ ्हण अहा शशव कपूरग ग रा ॥ दीघग्वर बाह उमावरा ॥ पाव स्वरी
या आकांती ॥६९॥
अहा झाल वंशखंडण ॥ न दख पढ

ु ती पुिवदन ॥ ऐस ऐकता अतीताच नयन ॥ रव लागल रमभर
॥१७०॥
बाहर िुटली मात ॥ वळसा ह त नगरांत ॥ ल क दःु ख वष्िळ वपटीत ॥ राजफकश र आठवन
ू ी
॥७१॥
ववमानी दाटल सुरवर ॥ ्हणती ि्य प्तरता स््विीर ॥ ईस रस्न ह व ्न रीशंकर ॥ काय
दईल त न कळधच ॥७२॥
अतीत ्हण चांगुणसी ॥ ज वरय असल तुझ मानसी ॥ त मजसी माग स्गुणराशी ॥ यावरी सती
काय ब ल ॥७३॥
मज ्नपरु िक ्हणतील ल क ॥ हा िुव ्न काढी कलंक ॥ ऐस ऐकता कलासनायक ॥ ब लवी ्हण

पुिासी ॥७४॥
स्य मानू्न अतीतवचना ॥ दीघग हाका ि डीत चांगुणा ॥ ्हण धचलया गुण्निाना ॥ यई ्नहाळ
िाव नी ॥७५॥
अतीत तज
ु ववण न घ रास ॥ क ठ गंत
ु लासी खळावयास ॥ माझ ता्ह तू पाडस ॥ स््व राख
यव ्नया ॥७६॥
तू न यसी जरी िाव न ॥ तरी माझा जाऊ पाह राण ॥ दशददशा ववल कून ॥ चांगुणा पाह तिवा
॥७७॥
मागुती हाक ि डी व्हाळ ॥ त जस उगव शमिमंडळ ॥ तसा िावतधच आला बाळ ॥ पाह धरयाळ
्नहभर ॥७८॥
अतीत्व प टाकून ॥ शशवरगटला ्नज प पूणग ॥ दशह्त पंचवचन ॥ दीन ारण जग्गु ॥७९॥
धचलया शशव रदयी िररला ॥ ्नजअंकावरी बसववला ॥ धरयाळचांगुणा त वळा ॥ पायावरी ल ळती
॥१८०॥
सुरवर सुमन वषगती अपार ॥ दं द

ु शु भनाद कंदल अंबर ॥ आनंदमय झाल नगर ॥ िावती ल क
पहावया ॥८१॥
Adhyaay 14
शशव आणववल दद्य ववमान ॥ धरयाळचांगुणा दद्य प ह ऊन ॥ धचलयासी शसंहासनी ्िापन

ू ॥
िि िररल तयावरी ॥८२॥
सधचवांसी ्नरव ्न राजयभार ॥ ववमानी बसली सत ्वर ॥ ्नजपदी जगद ु ार ॥ रीशंकर ्िापी तया
॥८३॥
कां्तनगरी स ्य अगाि ॥ रिभव

ु नी न माय आनंद ॥ रीिर्वामी त र्मानंद ॥ अभंग न ववट
कालियी ॥८४॥
ृ रंि ॥ झाला चतद
ु ग श अ्यायपयंत ॥ च दा भुवनांच सार यिािग ॥ च दा अ्याय
्नशमगल ॥८५॥
की च दा वव्यांच सार ॥ च दा गाठींचा अनंत पररकर ॥ की च दा पद ्नरं तर ॥ गयावजगन घड ह

॥८६॥
की चतद
ु ग श र्नांचा रकाश ॥ यिंधच झाला एकरस ॥ की च दा चर ्नःशष ॥ वरय च दाही ल कांत
॥८७॥
की च दा कांड वद ॥ की च दा क हळी र्य रशस ॥ की च दा क ठ्या शु ॥ शशवमंददर ्नशमगल

॥८८॥
रवण पठण लखन ॥ ्नदद्यास अनुम दन ॥ परम रीती कररता रंिरषण ॥ िल समान सवांसी
॥८९॥
इतु्यांशी शशव ह ऊ्न माउली ॥ करील ्नजांगाची साउली ॥ आयुरार ्य ऐ्वयग सकळी ॥
रंिरवण रा्त ह य ॥१९०॥
आधि ्याधि जाय ्नरस न ॥ वं्याही पाव पि

ु संतान ॥ रामा गला बहुत ददन ॥ वपता बंिु भटल
॥९१॥
घरी संप््त दाट बहुत ॥ ऋणम चन ह य ्वररत ॥ षिष

ु य यिािग ॥ दषषणमुख वाधचता ॥९२॥
शत आवतगन कररता भ््तय्

ु त ॥ प टी ह य शशवभ्त सुत ॥ जया्या घरी असल हा रंि ॥
वपशाच भूत न ररघ ति ॥९३॥
रिमास कररता ्न्य आवतगन ॥ सवग संकट जाती ्नरस न ॥ भाव रचीत पहावी वाच न ॥ नाही
कारण अभाववकांच ॥९४॥
स मवारी रंि पुजून ॥ अिवा रद षकाळ शशवरारि लषून ॥ शुधचभत

ूग ह ऊ्न कराव शयन ॥ ्व्नी
रगट न शशव सांग ॥९५॥
ज ज पडल संकट ॥ त त ्नवारील नीलकंठ ॥ च दा अ्यायांच िळ वरर्ठ ॥ वगळाल शलदहल

अस ॥९६॥
Adhyaay 14
रिमा्यायी मंगलाचरण ॥ दाशाहगरायाच आ्यान ॥ कलावतीन प्त उ ररला पूणग ॥ हधच किन
्निागर ॥९७॥
्ववतीया्यायी ्न पण ॥ शशवरारिकमगववपाककिन ॥ ्तसयागत ग तम किा सांग न ॥ क्पाषपाद

उ ररला ॥९८॥
च ्यात महाकाळशलंगाचगन ॥ ग पबाळ गला उ न ॥ पाच्यात उमन पुि पाळून ॥ राजयी

्िावपला शशवरसाद ॥९९॥
सहावा अ्याय अ्तरशसक ॥ सीमं्तनी आ्यान पु्यकारक ॥ सातवा आठवा सुरस क तक

ु
भरायुरायाच किन प ॥२००॥
नवमात वामदवाच आ्यान सरु स ॥ दज

ु य
ग राजा झाला राषस ॥ ज्मदःु ख कधिली बहुवस ॥
अ्तसुरस अ्याय त ॥१॥
दहा्यात शारदा आ्यान ॥ अकरा्यात राषमदहमा पण

ू ग ॥ महानंदा गली उ र न ॥ भरसन राव
तरला ॥२॥
बारा्यात ववदरु बहुला ार ॥ वव्णन

ू मददग ला भ्मासूर ॥ तरा्या अ्यायात समर ॥ शशवग रीवववाह
प ॥३॥
च दा्यात शशवअपणागववन द ॥ ग री शभ््लणी झाली रशस ॥ पुढ धरयाळचररि अगाि ॥ च दावा

अ्याय संपूणग हा ॥४॥
रीिर्वामी र्मानंद ॥ आनंदसांरदाय परम अगाि ॥ षीरसागरी ग ववंद ॥ आिी उपदशी

कमल वा ॥५॥
तिन
ू ी अरिऋवष रशस ॥ पढ
ु पण
ू र
ग ्म द्तािय अगाि ॥ ्यापास्ू न सदानंद ॥ रामानंद यती
ति ्न ॥६॥
ति ्न अमलानंद गंभीर ॥ मग र्मानंद उदार ॥ ्यावरी क्याणी राहणार ॥ सहजानंद यतींर प

॥७॥
ति्ू न पूणागनद
ं यती शु्ि ॥ ्यापासाव वपतामह द्तानंद ॥ वपता त धच स्गु रशस ॥ र्मानंद
यतींर ज ॥८॥
पंढरीहून चारी य जन दरू ी ॥ नऋ्यक णी नाझर नगरी ॥ तिील दशलखक ्निागरी ॥ पूवागरमी
र्मानंद ॥९॥
पुढ पंढरीसी यऊन ॥ कल ति सं्यासरहण ॥ तिंच समाधि्ि ह ऊन ॥ अषय व्ती कली प

॥२१०॥
त र्मानंद माझा वपता ॥ सावविी नाम माझी माता ॥ वंद्ू न ्या उभयता ॥ शशवलीलामत
ृ रंि
संपववला ॥११॥
Adhyaay 14
शक स ळाश चाळीस ॥ ववलंबीनाम संव्सरास ॥ शु प णणगमा िा्गन

ु मास ॥ रवववारी रंि
संपववला ॥१२॥
र्मकमंडलू्या तीरी ॥ ्वादशमती नाम नगरी ॥ आ्यंत रंि ्निागरी ॥ तिधच झाला जाणणज
॥१३॥
ृ रंि आ्यंत ॥ चतद
ु ग श अ्यायापयंत ॥ जय जय शंकर उमानाि ॥ तज
ु री्यिग ह
का सदा ॥१४॥
अपणागजीवना कपूरग ग रा ॥ र्मानंदा जगद ु ारा ॥ रीिररदयाधजरमरा ॥ अषय अभंगा दया्नि

॥१५॥
ृ रंि रचंड ॥ ्कंदपरु ाण र्म ्तर खंड ॥ सदा पररस त सजजन अखंड ॥
चतद
ु ग शा्याय ग ड हा ॥२१६॥
अ्याय ॥१४॥ ओ्या एकंदर सं्य ॥२,४५२॥
॥रीसांबसदाशशवापगणम्त॥
ु
॥शुभं भवतु॥
॥इ्त रीशशवलीलामत
ृ समा्त॥
Adhyaay 15
अ्याय पंधरावा
जयजयरीगंगाधरा ॥ रिशूळपाणी पंचवरा ॥ अधधनारीनट्वरा ॥ रीशंकरा नीलकंठा ॥१॥
भ्म धलना रिनयना ॥ कपरूध ग रा नागभष

ू णा ॥ गजा्यजनका ॥ ग रीरमणा ॥ भ्तव्सला
दयाननध ॥२॥
तू आददम्यांतरदित ॥ अज अ्यय मायातीत ॥ वव्व्यापका वव्वनाथ ॥ वव्वंभर जग्गुर ॥३॥
तू नामगुणातीत असून ॥ ्व्छ मायसी आरयून ॥ नाना प नानाभभधान ॥ रीडाथध ि सी सवशा

॥४॥
स््व रज तम ि गण
ु िय ॥ तचू च नटलासी ननःसंशय ॥ ््थर चरा्मक भत
ू मय ॥ तरप
ू चच आि
बा ॥५॥
तू रहमांड आददकारण ॥ वव्वसूि तव अधीन ॥ जस िालववसी ्व्छक न ॥ तस संपूणध नाचत

॥६॥
तुझिया इ्छवाचुनी ॥ कािींच न ि जीवांचनी ॥ ऐस जाण नन अंतःकरणी ॥ तज

ु शरण ररघती ज
॥७॥
तया भ्तांसी तू शंकर ॥ पूणध काम कर नन साचार ॥ भवा्धीतनू न नऊनन पार ॥ ्वपदी ््थर
्थावपसी ॥८॥
ऐसा तुिा अ त
ु मदिमा ॥ नकळ ्याची कवणा सीमा ॥ ्िण नन कवळ पररहमा ॥ शरण आल
अस पा ॥९॥
तरी दया्ध मज पामरा ॥ ्याव भवा््धपलपारा ॥ तज

ु वाचनू न क ण दातारा ॥ अनाथासी उधरील
॥१०॥
अस आता बिु ववनवणी ॥ आधी पुरवी मनाची धणी ॥ ्वरण

ु राकृतवाणी ॥ कीज ऐसी अस जी
॥११॥
तुझिया कृप भशवलीलाम ृ ॥ चवदा अ्याय वझणधल यथाथध ॥ वद्यास ्कंदपुराणात ॥ रहम ्तरखंडी
कचथल ज ॥१२॥
परी मा्या मनाची त्ृ ती ॥ जािली नािी बा पशुपती ॥ ्िण नन आझणक रदयी ्फूती ॥ दऊनन
कथा वणाधवी पा ॥१३॥
तू शंकर ि ता रस्न ॥ िाता यत सवध रिभुवन ॥ मिाराज तू भ्तालागन

ू ॥ वररदान त षववसी
॥१४॥
Adhyaay 15
तुज रीशंकरा समान ॥ वरदाना श्त नस क ण ॥ ति

ु दख नन उदारपण ॥ रहमा वव्णि
ू ी लाजती
॥१५॥
काय वणाधवी उदारता ॥ र्यष आपुली सुंदर कांता ॥ दऊननया रावणभ्ता ॥ आ्मभलंग व वपलसी
॥१६॥
तवीच द्यंर रिपुर ॥ तारक आझण भ्मासुर ॥ इ्यादद ्वभ्तालागी अपार ॥ अननवार वर
दद्िसी ॥१७॥
तू अ्यंत भ ळा भगवान ॥ कपटदि कररता तव सवन ॥ दऊनन इ््छत वरदान ॥ आनंदववसी

सवका ॥१८॥
अस ऐका र त सवध ॥ ऐसा कररता ्या भशव्तव ॥ रदयी रगट नन दयाणधव ॥ ्फूनतध दत उ्तम
॥१९॥
अर हया कभलयुगामािारी पाखंडी मात नन प्

ृ वीवरी ॥ रनु त ्मनृ त पुरण ्त सारी ॥ कम बुडववत
जािल ॥२०॥
जनमत त आगळ ॥ सवध भूमंडळी पसरल ॥ तण य ग वणध सगळ ॥ भूल नन गल साचार ॥२१॥
त दख नन ्या स्वर ॥ त्मतखंडनालागी भव

ू र ॥ शंकरनाम अनत संद
ु र ॥ ज अवतार धररयला
॥२२॥
त माि अ त
ु चररि ॥ आधुननकांसी न कळ पववि ॥ तरी तू राकृत भाष ववचचि ॥ वणधन करी
रीधरा ॥२३॥
ऐसी भशव कली ररणा ॥ ्िण नन पुराणाथधवववरणी ॥ एकीकड ठवनू न जणा ॥ जग्गु चररि वझणधत
॥२४॥
तरी सवध तु्िी र त संत ॥ सावध एकीकड ठवूनन जाणा ॥ जग्गु कथा ऐकता सम्त ॥
पापपवधत भंगती ॥२५॥
क्पारं भी कमळासन ॥ पररहमा्या आञन ॥ मिदाददकां्या य गान ॥ िी सवध स्ृ टी रचचयली

॥२६॥
इय्या क्याणालागन
ू ॥ सवधमागधदशधक पण
ू ध ॥ ऋ्यजःु साम अथवधण ॥ ि चार वद जािल ॥२७॥
परी ्या वदांच अथधराशी ॥ ्प्ट न ि ता सवांसी ॥ ्िण नन परमा््या्या मानसी ॥ कृपासमर
ु
उचंबळला ॥२८॥
मग त ्प्ट ्िावयालागन
ु ी ॥ पाझण्यादद प अवतर नी ॥ ्याकरणादद ष्शा्ि िणी ॥ कररता
जािला परमा्मा ॥२९॥
आझण म्वादद ्मत

ृ ी ॥ कररता िाला त ववंशती ॥ तद्यास सवध जगती ॥ र्ु यथध जाणू लागल
॥३०॥
Adhyaay 15
पुढ कभलयुग ि ता रा्त ॥ भूमंडळ मानव सम्त ॥ अ्पायु मंदमती अ्यंत ॥ ऐस जाण ि तील
॥३१॥
आझण रुती ्मनृ त शा्ि कवळ ॥ गगनापरी अ्यंत ववशाळ ॥ ्िण नन ्यांचा मानवा सकळ ॥
अ्यास न ि कदापी ॥३२॥
तण त सवध अनत अञानी ॥ आझण स्मागधर्ट ि ऊनी ज्ममरणादद तीर दःु खांनी ॥ तडफडतील
नन्चय ॥३३॥
ऐस पूवी नारायण ॥ जाणन

ु ी मग दयारध पण ॥ कभलजनां्या उधाराकारण ॥ ्यासावतार धररयला
॥३४॥
आझण ्या ्यास प चांग ॥ चारी वदांच क नन ववभाग ॥ वदाथधदशधक ऐस सवग ॥ मिाभारत
रचचयल ॥३५॥
आझण वव्णु भशव नारद प ॥ माकंडय भागवत राहम ॥ अ््न भवव्य वराि कूमध ॥ म््य भलंग
रहमववतध ॥३६॥
्कंद वामन आझण ग ड ॥ तवीच अठराव रहमांड ॥ ऐसी अ्टादश पुराण रचंड ॥ ल क धाराथध
रचचयली ॥३७॥
मग मददनी एकक राहमण ॥ ्यासकृत ववभागातन

ू ॥ यथामती एकक भागालागून ॥ अ्यासू
लागल आनंद ॥३८॥
आझण इनतिास पुराण ऐकून ॥ स्माग चालू लागल संपूणध ॥ परी पुढ कली्या य गक न ॥ संकट
दा ण पातल ॥३९॥
वदशा्ि परु ाण ननंदनू न ॥ तयांचा दरू चच ्याग क नन ॥ पाखंड ब धमत ननभशददनी ॥ वतूध लागल
सकभळक ॥४०॥
राहमण षरिय व्य शुर ॥ ल म ववल म आझण संकर ॥ हया सवध जातींच नारी नर ॥ अधम वतूध
लागल ॥४१॥
सकळ मददनीव ती ॥ ब धधमध पसरला अती ॥ दव रामदवतांरती भजू लागल जनशा्ि ॥४२॥
वदशा्ि परु ाण सम्त ॥ अनदु दनी चालली ल पत ॥ रनु त्मनृ त परु ाण ्त पंथ ॥ बिुतक प ल पल
॥४३॥
अि र त त्
ु िी कराल र्न ॥ ऐस ्िावया काय कारण ॥ तरी मंडनभमर नामक न ॥ एक जन
उ वला ॥४४॥
त कवळ बुधीचा सागर ॥ दवगु परी व्ता चतुर ॥ जया्या वव्यची साचार ॥ सरी न पाव
शक
ु िी ॥४५॥
Adhyaay 15
तण ्वय अनत दा ण ॥ क ननया प अनु्ठान ॥ सर्वती आझण कृशान ॥ रस्न क न घतल

॥४६॥
अ्नीमाजी िवन क नी ॥ क््पल काढी कंु डांतुनी ॥ याचकजनांची इ्छा िणी ॥ त्ृ त करी सवधदा
॥४७॥
जसा पूवी रावणसत

ु ॥ मिापरारमी इंर्जत ॥ िवन कर नी अ्वांसदित ॥ रथ कादढता जािला
॥४८॥
तसा त मंडनभमचरत अ्या ॥ अ्नीत िवन क ननया ॥ ्यातनू न वपतांबराददक व्तु चया काढीतस
यथ्छ ॥४९॥
वव्या पािता अनत रबळ ॥ िुंकार सय

ू ाधभस उभा करील ॥ अ्य त
ु साम्यध कवळ ॥ सांगता वाच
न वदव ॥५०॥
शा्िी पुराझणक पंडडत ॥ अ्याचा माननती धाक बिुत ॥ वादवववाद कररता सम्त ॥ खंडडत ि त
त्षणी ॥५१॥
्वय नवी शा्ि क नी ॥ पंडडता ्जंकी तयांचनी ॥ क णी न दटकती सभा्थानी ॥ मुखा गवसणी
घालीत ॥५२॥
म ठ म ठ पंडडत सगळ ॥ वादवववाद कररता थकल ॥ सकळ स्ृ टीत ्जंककल ॥ आप्
ु या शा्िी
अ्यान ॥५३॥
रुनत्म्ृ यु्त सधमधमागध ॥ अधमध ऐस दावनू न सवग ॥ आपुली शा्ि सवधि सांग ॥ ्थापन कली
द्ु टान ॥५४॥
आझण चारी वणध अठरा याती ॥ यांची मती र्टावनू न अती ॥ रामदवत आप्
ु या िाती ॥ आप्
ु या
शा्ि ्थावपली ॥५५॥
पूवध शा्ि पडली एकीकड ॥ जन ्वशा्ि कल उघड ॥ तया अ्या्या साम्याधपुढ ॥ चककत िाल
सवधिी ॥५६॥
आझण आमुचा धमध नािी उ्तम ॥ जनधमध िा बिु सुगम ॥ ऐस ्िण नन सवध जन परम ॥ अंतरी
झख्न जािल ॥५७॥
मग वदशा्ि पुराण स ्वळ ॥ याभस टाकूनन त्काळ ॥ चारी वणध अठरा यानत सकळ ॥ चालवू
लागल जनधमध ॥५८॥
अि ्या मंडनभमरालागून ॥ अस सर्वती सुरस्न ॥ ्िण नन ्या्या ्ज्िारी बस न ॥

ब भल्या वचना स्य करी ॥५९॥
आझण सदा ि ऊनन अंककत ॥ तया अ्या्या घरी राबत ॥ म्यपान क नन सतत ॥ अनाचार
वाढवी त ॥६०॥
Adhyaay 15
नन्य रातःकाळी उठ न ॥ म्याचा एक घट मांडून ॥ तथ सर्वतीची पूजा क न ॥ नव्य अपी

म्याचा ॥६१॥
ऐसा त अ्या रिकाळ जाणा ॥ सर्वती्या क नन पूजना ॥ रसाद ्िण नन म्यपाना ॥ करीतस
यथ्ट ॥६२॥
नािी आचार ना ववचार ॥ कमधर्ट पाखंडी थ र ॥ आपुला शा्िघमध साचार ॥ सवध ्थळी
्थापीतस ॥६३॥
सवध जनांसी भश्य क न ॥ ्वय तयांचा गु ि ऊन ॥ रनु त्म्ृ य्

ु त धमध संपूणध ॥ आचर नदी
कवणासी ॥६४॥
ऐसा अनथध कररता फार ॥ भम

ू ीसी ि ऊनन अनत भार ॥ रािंददवस ती अननवार ॥ दःु खारु टाकू
लागली ॥६५॥
दव राहमण साधुसत
ं ॥ दःु ख प ळती अि रात ॥ कािी काळ ि व्ृ त सम्त ॥ रत
ु जािल
शंकरासी ॥६६॥
त्िा त शंकर वपनाकपाणी ॥ अ्यंत क पावव्ट ि ऊनन ॥ ्िण सवध कमधमागध बुडवुनी ॥ वतधती
की जनधम ॥६७॥
सकळिी भूमंडळावर ॥ जनधमाधचा िाला की रसार ॥ तरी आता मी अवतर नी शंकर ॥ जनधमाध
उ्छददत ॥६८॥
ऐस क प ब ल नन भशव ॥ ज अनाथनाथ कृपाणधव ॥ पुराणपु ष मिादव ॥ भालल चन जगदा्मा

॥६९॥
ज अनंत रहमांडनायक ॥ भ्मासरु वरदायक ॥ रिशळ

ू पाणी मदनांतक ॥ चंरशखर उमापती ॥७०॥
तण त्काळ मददनीवर ॥ उ्तरदशी ननमधळ षि ॥ तथ ववरकुळामाजी स्वर ॥ घतला अवतार

नर प ॥७१॥
त्िा समुरवसनलागन
ु ॥ परमानंद िाला संपूणध ॥ दश ददशांतर रस्न ॥ दव संपण
ू ध िषधल ॥७२॥
मंद सुगंध शीतळ ॥ वािू लागला त अननळ ॥ वापी कूप न्यांच जळ ॥ िाल ननमधळ त्षणी
॥७३॥
ऐसी शुभ चच्ि अपार ॥ ि ऊ लागली प्

ृ वीवरी ॥ मुनी जाणन
ू ी समाचार ॥ ननमधळ षिी पातल
॥७४॥
आझण जाऊननया ववरसदनी ॥ बाळजातक वतधवूनी ॥ शंकराचायध ऐस त्षणी ॥ नाम ठववत जािल
॥७५॥
आता हया नामासी काय कारण ॥ तरी शं ्िणज सक

ु ्याण ॥ कृञू धातच
ृ ा अथध करण ॥ आझण
आचायध ्िणज स्गु ॥७६॥
Adhyaay 15
ऐसा िा तीन श्दांचा अथध ॥ आझण िा सदप

ु दश यथाथध ॥ सवध ल कांच क्याण सतत ॥ करणार
असा नन्चय ॥७७॥
अथवा शंकर छदावया ॥ अवतरला अस ्िण ननया ॥ शंकराचायध ऐस तया ॥ नाम ठववत जािल
॥७८॥
अस ऐसा त कपूरध ग र ॥ वददक मागध ्थापावया स्वर ॥ शंकराचायध नाम भूवर ॥ ननमधळषिी
अवतरला ॥७९॥
पुढ िाल उपनयन ॥ सकळ वव्या अ्यासन

ू ॥ अ्प वयांतचच सं्यासरिण ॥ कररता िाला
मातआ
ृ ञ ॥८०॥
मग सव घऊनन भश्यमंडळी ॥ तीथधयािाथध भम

ू ंडळी ॥ कफरता जनमताची आगळी रव्ृ ्त दझखली
सवधि ॥८१॥
दश दशींच ननझखलजन ॥ शंकराचायांचा करीत अपमान ॥ सकळ जनांच लागल ्यान ॥

जनशा्िाकड पा ॥८२॥
अस ऐस कफरता मददनीसी ॥ आचायध पातल क ्िापुरासी ॥ मग भश्यांसदित एक ददवशी ॥

रामात चाभलल भभषाथध ॥८३॥
घर घरी भभषा याचचत ॥ यऊनन कांसारा्या आळीत ॥ तयांजवळी भभषा मागत ॥ त िसू लागल
जन त ॥८४॥
आझण ्िणती भभषा कची यथ ॥ काचरस आि कढईत ॥ पादिज तरी िा सम्त भभषलागी
समवपधत ॥८५॥
त ्वामी ्िणती कासारारती ॥ तम

ु ची आि जनयाती ॥ तरी अ्य भभषा न घऊ नन््चती ॥
कांचरसचच आ्िां ्या ॥८६॥
ऐस तयारती सांगुनी ॥ ्वामी ्िणती भश्यांलागन

ु ी ॥ त्
ु िी ्वि्तां्या ओंजळी क नी ॥
कांचरस राभशज ॥८७॥
ऐस ्वामीच ऐकूनन वचन ॥ भभव नी सकळ भश्यजन ॥ ्िणती वाचल तरी यासमान ॥ बिुत
गु संपाद ू ॥८८॥
िा र्यष त्त काचरस ॥ ्पशधता म्ृ यु यईल आ्िांस ॥ ्याच ्याणचच ्याव ववष ॥ आ्िा
नलग सवा िी ॥८९॥
ऐस ब लन
ू भश्यजन ॥ पळू लागल सवध तथून ॥ मग ्वामी ्वय ओंजळ क न ॥ ्िणती ओता
कांचरस ॥९०॥
अि पव
ू ी समर
ु मंथनकाळी ॥ काळकूटववष ्वाळामाळी ॥ रगटला तया यऊनन जवळी ॥ ्वय
राभशता िाला ज ॥९१॥
Adhyaay 15
त चच त शंकराचायध भगवान ॥ तयाभस काय कांचरस कदठण ॥ क्पांती्या कृशानूलागन

ू ॥ चगळील
जाण षणाध ॥९२॥
अस मग त द्ु ट कांसार ॥ त त्त कांचरस रखर ॥ आचायां्या ओंजळीत स्वर ॥ ओनतत

िाल भभषसी ॥९३॥
जया रसाचा रबंद ु त््वता ॥ भूमीवर पडला असता ॥ जळ नन जाईल भूमी सम्ता ॥ ऐसा त्त
अ्यंत ॥९४॥
परी त जग्गु भगवान ॥ अनत शीतळ मधुर जीवन ॥ ्याव तस ्या रसा त्षण ॥ राभशता
िाला साचार ॥९५॥
ऐस तयाच पािूनन सािस ॥ कांसारांच दचकल मानस ॥ ्िणती िा प परु ाणपु ष ॥ धमध्थापनाथध
अवतरला ॥९६॥
अि पािता ्या रसारती ॥ आमुच नि गरगरा कफरती ॥ त रस ्याला ्वय ननगुती ॥ ध्य
मूती शंकराचायध ॥९७॥
ऐस सवध कांसारी ब लून ॥ घट धररल ्वामीच चरण ॥ मग शंकराचायध तथन

ू ॥ जनरामासी पातल
॥९८॥
आझण ्वकीय भश्यमुखसी ॥ ननर वपल मंडनभमरासी ॥ की तु्िी भटूनन आ्िांसी ॥ शा्ि वववाद
की्जय ॥९९॥
वादी सम्त शा्िवभव ॥ आ्िालागी ्वा ्जंकाव ॥ अथवा आ्िी पराभवाव ॥ सधमध शा्ि
त्
ु िांसी ॥१००॥
ऐसा शंकराचायांचा ननर प ॥ ऐकूनन त मिागवधकूप ॥ मंडनभमर आगळ अमप

ू ॥ ब लता िाला
अभभमान ॥१॥
अर आजपयंत बिु पंडडत ॥ वादाथध आल मी मी ्िणत ॥ परर त ्या ्जंककल सम्त ॥

आम्या जनशा्िसी ॥२॥
आता िा यऊनन सं्यासी ॥ सांग न पाठववत आ्िांसी ॥ तरी मी आ्ज ्जंकीन यासी ॥
सर्वती्या रसाद ॥३॥
ऐस गव ब ल वचन ॥ सर्वतीच क नन ्यान ॥ त मंडनभमर जग्गु लागुन ॥ जाऊनन भटला

ता्काळ ॥४॥
त द घिी तज्वी मिापु ष ॥ कवळ जस चंर चंडांश ॥ द घांचिी परारम ववशष ॥ समसमान
ननधाधर ॥५॥
द घिी ब लती एकमकांसी ॥ सभा करावी आजच ददवशी ॥ वदशा्िाची ्वमख

ु सी ॥ चचाध ्िावी
सवव्तर ॥६॥
Adhyaay 15
पूवप
ध ष उ्तरपष कर न ॥ अथध वववरावा संपूणध ॥ ्यासी नथध न ि य पूणध ॥ तयाच शा्ि भम्या
प ॥७॥
आझण ज पराजय पावल ॥ तधमध वव्वंसनू न सकळ ॥ रंथिी तयाच ता्काळ ॥ बुडवनू नया टाकाव
॥८॥
ऐस द घिी रनतञा ब लन
ु ी ॥ बसल म्य पडदा लावन
ु ी ॥ सवध जातींच ल क त्षणी ॥ सभलागुनी
पातल ॥९॥
त मंडनभमर पड्याआंत शंकराचायाधसी नकळत ॥ म्यघट ठवूनन तयात ॥ सर्वती ्थापनू न

पू्जली ॥११०॥
त तया म्या्या घटांतनू न ॥ सर्वती ब ल अ्यालागन

ु ी ॥ आता मी शंकराचायाधभस िणी ॥
शा्िमत वव्वंभसत ॥११॥
तू मा्या माग बसन

ू ॥ चम्कार पाि संपूणध ॥ मी तज
ु आि सुरस्न ॥ वचन स्य करीन पाि
॥१२॥
ऐभसय रकार सुंदर ॥ सर्वतीचा ऐकूनन वर ॥ त मिापंडडत मंडनभमर ॥ समाधान पावला ॥१३॥
मग पड्याआतन
ू ॥ शंकराचायाधसी ब ल वचन ॥ क णता वद आरं भन
ू ॥ अथध क सांग पा ॥१४॥
त शंकराचायध ब लत ॥ चारी वद करी समा्त ॥ ज ज मी पुसन यथाथध ॥ त त मजसी सांगाव

॥१५॥
ठायी ठायी अथध पुसन ॥ ्याच कराव समाधान ॥ न सांगता पदवीपासून ॥ र्ट करीन षणमाि
॥१६॥
मग ्याच आचायधभावषता ॥ मा्य क नन त त््वता ॥ सर्वतीभस ्िण ि माता ॥ ब ल आता

स्वरी ॥१७॥
त रीशंकराचायाधरती ॥ ब लू लागली सर्वती ॥ परी शंकराचायां्या चच्ती ॥ जन ब लत ऐसच

॥१८॥
्िण नन आचायध ब लल ॥ अ्या ऋ्वद आरं भी य वळ ॥ तव सर्वतीन मुख कादढल ॥ घटातनू न

बािरी ॥१९॥
रथम ऋ्वद ऋचांसदित ॥ सर्वती चालली ब लत ॥ ठायी ठायी आचायध पुसत ॥ अथधकूट तधवा
॥१२०॥
परी ्या्या मुखापासून ॥ चार वद िाल उ्प्न ॥ ्या रहमयाच त क्यार्न ॥ न अडखळ
क ठची ॥२१॥
Adhyaay 15
शंकराचायध ज ज पुसत ॥ ्याच त्षणी ती उ्तर दत ॥ अस ऐसा ऋ्वद सम्त ॥ समा्त

जाणा जािला ॥२२॥
परी सर्वती ्िणत वद ॥ िा आचायी नण नन भद ॥ आता ब ल र यजव

ु द ॥ ऐस अ्यासी
सांचगतल ॥२३॥
त ्वामींच ऐकूनन भावषत ॥ सर्वती पड्याआत ॥ यजव

ु दालागी ्वररत ॥ आरं भभती जािली
॥२४॥
अ्खभलत श्द उमटती ॥ शंकराचायध अर्थ पुसती ॥ परी कुशल्व ती सर्वती ॥ करी समाधान
त्काळ ॥२५॥
आचायांचा न चाल उपाव ॥ क ठच न ि य पाडाव ॥ मग अंतरी एक उपाय ॥ ऐसा ्यांनी य ्जला

॥२६॥
पूवी ऋ्वद जािला ॥ आता यजुवद अस चालला ॥ तरी यासी ऋ्वदातील भला ॥ पन
ु रपी र्न
की्जय ॥२७॥
ऐसा क ननया नन्चय ॥ अ्यासी ब लती आचायध अर तू सांरत ननःसंशय ॥ यजुवद ब लत सी

॥२८॥
परी ऋ्वदामाजी दख ॥ शंका रादिली अस एक ॥ तरी ती ऋचा ब लनू न स्यक ॥ अथध सांग
पुनरवप ॥२९॥
ऐशा ्वामी्या र्नाला ॥ ऐकून ्त्धली रहमबाळा ॥ पव

ू ी ऋ्वद सर्व ्िझणतला ॥ परी नतसी
्याचा आठव नस ॥१३०॥
अि सर्वतीचा ऐसा मागध ॥ की वद शा्ि परु ाण सांग ॥ आरं भापास नन ्प्ट सवग ॥ संपण
ू दध ि
्िण पा ॥३१॥
परी पुढ पुढ ्िणत असता ॥ म्यच पुभशल पूवो्त अथाध ॥ तरी नतयसी पूवो्त सवधथा ॥ ्मरत
नस कािीच ॥३२॥
्िण नन अंतरी गडबड न ॥ ्त्ध ि तस त्षण ॥ ि नतयच वमध कठीण ॥ ठाउक नस क णासी
॥३३॥
परी शंकराचायध चतुर ॥ अंतरी कररती ववचार ॥ ऐस वद साथध साचार ॥ रहमांडी क ण ब लणार
॥३४॥
रहमा आझण सर्वती ॥ िी माि ब लतील नन््चती ॥ या द घांवाचूनन जगती ॥ नस क णी समथध

॥३५॥
हया अ्या्या बापाचन ॥ ऐस न ि वद ब लण ॥ मग हया षु्लक पामराचन ॥ क ठ ननया

ब लवल ॥३६॥
Adhyaay 15
तरी यथ कािी तरी ॥ कपट आि ननधाधरी ॥ ऐस जाण ननया अंतरी ॥ अ्यालागी ब लत ॥३७॥
अर आता उगा रादिलासी ॥ मग र्नासी का न ्तररसी ॥ त त अ्या गडबड नन मानसी ॥ ्िण

अनथध ओढवला ॥३८॥
द न चार वळा ्वामींनी ॥ र््नल अस अ्यालागन

ु ी ॥ परी त अ्यंत भय पाव नी ॥ कािीच
वाणी ब लना ॥३९॥
मग शंकराचायध उठ न ॥ पािाती पडदा उघड न ॥ त तथ म्यघटांतन

ू ॥ मुख बािर आल अस
॥१४०॥
त पािता िी सर्वती ि य ॥ ऐसा अंतरी क नन नन्चय ॥ जग्गु शंकराचायध ॥ क प संत्त

जािल ॥४१॥
मग सकळ पडद फाडून ॥ भशरी घातला दं ड दा ण ॥ तथ त म्यघट फुट न ॥ चण

ू ध त्षणी
जािला ॥४२॥
आझण ्िणती ि दरु ाचाररणी ॥ जनालागी रस्न ि उनी ॥ वदशा्िचचाध रािंददनी ॥ चांडाभळणी
कररतस ॥४३॥
ति
ु न पिाव जाररणी मख
ु ॥ ्या्या प टी ज्मलीस दख ॥ ्या रहमयासीच तू ननःशंक ॥
अंगभ ग दसी ननलध्ज ॥४४॥
ऐसी तू मिापावपणी ॥ हया जनासी वश ि ऊनी ॥ जनशा्ि ्थापावयालागन

ु ी ॥ सवधदा रत िालीस
॥४५॥
हया द्ु ट पाखांड मतासी ॥ आरय दऊनन अिननधशी ॥ अठरा याती चार वणाधसी ॥ एकंकार कलास
॥४६॥
जनी िाल ल क समर ॥ िा तूचच कलासी वणधसंकर ॥ वदशा्ि पुराण पररकर ॥ एकीकड रादिली
॥४७॥
या जनाची शा्ि संपूणध ॥ तुवा ्यांचा धर नन अभभमान जनमत रगटवन

ू ॥ ल का पाखंडी घातलस
॥४८॥
त्
ु या आरय हया द्ु ट ्वमत ॥ प्
ृ वीवरील रामदवत ॥ ्थापनू नया ्वकीय ि्त ॥ र्ट कली
सवधिी ॥४९॥
ऐसा त्
ु याय ग सगळा अ्यनथध ओढवला ॥ त ्या कलासी ऐककला ॥ ्िण नन घतला अवतार
॥१५०॥
तू अनाचार कलाभस अ्यंत ॥ तरी सदा राि नीच मुखात ॥ अ्यंजाददकां्या गि

ृ ी सतत ॥ वास
ि व मम शाप ॥५१॥
Adhyaay 15
ऐस रीती सर्वतीरती ॥ शंकर्वामी शाप दती ॥ मग ती क प नी सर्वती ॥ ्वामीरती ब लत

॥५२॥
तू त धमध ्थापावयासी ॥ साषात ् शंकर अवतरलासी ॥ तरी तुजा दि कीटकदशी ॥ पडल जाण
म्वचन ॥५३॥
ऐस ्वामीस शापन
ू ॥ सर्वती गु्त िाली त्षण ॥ मग ्वामीच ध नन चरण ॥ मंडनभमर
ल ळत ॥५४॥
परी शंकराचायी त्षणी ॥ जनशा्िां्या म टा बांधुनन ॥ अनत अगाध समुरजीवनी ॥ नऊननया

बुडवव्या ॥५५॥
्यांतनू न एक अमरक श ॥ सवोपय गी अस ववशष ॥ ्िण नन ्या माि रंथास ॥ शंकराचायी रषषल
॥५६॥
अस ऐस जनशा्िांसी ॥ वव्वंसनू नया षणाधसी ॥ मग जवळ पाचा नन जनांसी ॥ ्वामी तयासी

ब लत ॥५७॥
अि िी रामदवत सम्त ॥ आित खरी जन्थावपत ॥ परी ्यात त्

ु िी सतत ॥ भजत जाव
्वधम ॥५८॥
जन ्थावपली ्िण नी ॥ संशय कािी न धरावा मनी ॥ आपुला धमध आपणालागन

ु ी ॥ दवापाशी
काय अस ॥५९॥
ऐस ्वामी सकळ ल का ॥ सांगती त्िा अ्या दखा ॥ ्वामीचरणी ्वकीय म्तका ॥ ठवूननया
ववनवीत ॥१६०॥
्िण ्वामी जनमत संपण

ू ध ॥ त्
ु िी टाककल उ्छदन
ू ॥ परी कृप जनाच अभभधान ॥ ककं चचत ् तरी
रषाव ॥६१॥
ऐसी ऐकता दीनवाणी ॥ कृपा उपज नन ्वामी्या मनी ॥ रामदवतां्या स््नधानी ॥ जनाचा धंडा
्थावपला ॥६२॥
जथ जथ रामदवत ॥ तथ जनांचा धंडा वसत ॥ रामदवतासंग ्यारत ॥ रनतददनी प्ू जती ॥६३॥
अस मग ्वामी तज रशी ॥ आञावपती सकळ जनांसी ॥ की आप्

ु या जानतधमसी ॥ पव
ू ीरमाण
वताधव ॥६४॥
जरी अधम वताधल क णी ॥ तरी दं डीन ऐस ब लनु न ॥ वदशा्ि पुराण त्षणी ॥ रगट कली साचार
॥६५॥
मग सकळिी राहमण ॥ क लागल वदशा्िा्ययन ॥ आझण अ्य जनिी संपूणध ॥ वतूध लागल
्वधम ॥६६॥
Adhyaay 15
ऐस शंकराचाय दयाळ ॥ आपु्या उ्तम बवु धबळ ॥ जनांच पाखंडमत आगळ ॥ वव्वंभसल सवधिी
॥६७॥
रुनत्म्ृ यु्त धमध पररकर ॥ सवधि ्थावपला प्

ृ वीवर ॥ तवीच अ्वताचा साचार ॥ मागध सवांसी
दाववला ॥६८॥
एवं मिाराज शंकर ॥ भ्तव्सल कपूरध ग र ॥ अवतर ननया भूमीवर ॥ भूभार िररता जािला ॥६९॥
अि शंकराची लीला अगाध ॥ ज भ्तव्सल ्वानंदकंद ॥ सवका ता ननया ववशद ॥ ननजपदासी

नतस ॥१७०॥
काय वणाधव ्याच चररत ॥ ज दीन अनाथ स ्त ॥ भशव पंचाषरी षडाषरी जपत ॥ तया तारीत
रसाद ॥७१॥
दाशािधराव आझण कलावती ॥ बिुला ववदरु पापमती ॥ तिी भशवपंचाषर ननगत

ु ी ॥ अषय गती पावल
॥७२॥
शबर कवळ ननषाद ॥ भशवकृप तरला ि रभसध ॥ भ्म िालली त ायाध शुध ॥ पुनरवप दि रगटली
॥७३॥
रीभशवय चगन ॥ सम
ु नत भरायू कारण ॥ भशवकवचा्या उपदशान ॥ पावन कली साचार ॥७४॥
मियी्या उपदशक नी ॥ भशवरत आचरता सीमंनतनी ॥ यमुनत पनत बुडाला अस नी आला वाच नी
भशवकृप ॥७५॥
पराशर ऋषीन आपण ॥ राभभषकक न ॥ राजपुिाचा म्ृ यु टाळून ॥ तयाभस रा्यी ्थावपल ॥७६॥
ऐस भशवकवच र ॥ षडाषरी पंचाषरी इ्यादद मंि ॥ सवोधारक आित पववि ॥ परी अभ्ता काय
त ॥७७॥
जरी गगधमुननसाररख स्गु ॥ दाशािधरायापरी भश्य थ ॥ भाववक असतील तरी उधा ॥ ि ईल

जाण नन्चय ॥७८॥
जरी भरायूसमान भश्यजन ॥ भशवय चगयापरी गु सुजाण ॥ तरी र्यष भशव रगट न ॥ नईल
भश्या कलासा ॥७९॥
कभलयग
ु ामाजी गु मिं त ॥ एक अड्याभस तीन भमळत ॥ परी स्गु सम अ्य त
ु ॥ साम्यध तथ
कच पा ॥१८०॥
र्याची इ्छा ध नन मनी ॥ कवळ भश्यजनांभस भंदन

ु ी ॥ मंितंि फुंक नी कानी ॥ ्यथध साधना
लाववती ॥८१॥
भश्यिी अभाववक दज
ु न
ध ॥ गु च पािाती सदा ्यून ॥ ्िण नन द घा नरक दा ण ॥ रा्त ि य
शवटी ॥८२॥
Adhyaay 15
आतांच गु भश्य सकभळक ॥ कवळ र्याच चगराइक ॥ दाशािाधददकांपरी त एक ॥ भश्य न ददस

कभलयुगी ॥८३॥
स्गु त भश्यां्या धना ॥ नरकासम माननती जाणा ॥ स््छ्यदि तनुमनधना ॥ अवपधतात

गु पायी ॥८४॥
्िण नन तरल त दाशािाधददक ॥ नातरी तच मंि सकभळक ॥ परी ि आतांचच जन मूखध ॥ र्यल भ
भुलल प ॥८५॥
अि कृतयुगामाजी पािता ॥ अ््थगत राण ि ता ॥ ज्िा अ्थी पडती सवधथा ॥ त्िा राण
जातस ॥८६॥
्िण नन त पयंत साधन ॥ कररत बसती अर्यी जाऊन ॥ ितायग

ु ी त चमधगत राण ॥ चमध िडता
म्ृ यु ि य ॥८७॥
्वापारी राण नाडीगत ॥ नाडी सुकती त वाचत ॥ ऐस पव

ू ी आयु्य बिुत ॥ ि त सकळ मानवा
॥८८॥
आझण लष अयतु सि्ि वष ॥ ऐसी त्िा ि ती आयु्य ॥ ्िण नन सकळ बिुत वष ॥ अनु्ठान
आचरत ॥८९॥
आझण ऐस तप कररत ॥ की जण अंगी वा ळ वाढत ॥ मग रस्न ि ऊनन भगवंत ॥ आप्

ु या नत
पदासी ॥१९०॥
आता त अ्नमय राण ॥ अ्नाववण स्वर मरण ॥ आझण आयु्य तदि अपूणध ॥ न ि साधन
कािीच ॥९१॥
दिाचा नािी भरवसा ॥ क ण ददवस यईल कसा ॥ ्िण नन साषा्जगदीशा ॥ अंतरी दया उ वली
॥९२॥
आझण औटघदटकात पूणध ॥ परम्वररा्ती ि ऊन ॥ म षाभस जाव उधर न ॥ ऐसा मागध कादढला
॥९३॥
त मागध ्िणाल कवण ॥ तरी स्गु सी जाव शरण ॥ यावीण म षलाभालागन

ू ॥ इतर साधन
नसचच ॥९४॥
आता स्गु त कसा असावा ॥ सदा आनंद त्मनी वसावा ॥ वामदव गगध शुक ककं वा ॥
पराशरापरी साचा ॥९५॥
भश्यिी असाव भाववक ॥ गु च मानावा ई्वर एक ॥ ऐस घडता ि सकभळक ॥ जन तरतील

कभलयुगी ॥९६॥
रीधर ्िण र तयासी ॥ ्या मंिी तरल मिाऋषी ॥ तचच ि मंि त्

ु िांसी ॥ रकाभशत कल पा
॥९७॥
Adhyaay 15
्या मंि भरायु तरला ॥ जण दाशािधराव उधरला ॥ आझण ज मंि सुमनत राणीला ॥ भशवय चगय
ददधला अस ॥९८॥
्या मंि बिुला उधरली ॥ ववदरु पावला भशवपदकमळी ॥ आझण रतारासदित तरली ॥ सीमंनतनी
्या मंि ॥९९॥
तचच षडाषर पंचाषरी र ॥ म्ृ युंजय भशवकवच पववि ॥ इ्यादद सकळदि मंि ॥ या रंथात
कचथयल ॥२००॥
परी र त त्
ु िी ्िणाल जरी ॥ तचच मंि असता ननधाधरी ॥ नतिी सांरत पूवी्या परी ॥ का न
उधरती जन ि ॥१॥
तरर जपक्याधच मन ॥ शध
ु असल तरी त्षण ॥ पव
ू ीरमाण तयाभस गण
ु ॥ यईल जाण नन्चय
॥२॥
यालागी ववशध
ु भावसी ॥ जपाव या भशवमंिासी ॥ आझण सवांनीिी अिननधशी ॥ भशवलीलामत
ृ ासी
ऐककज ॥३॥
आप्
ु या रपंचालागुनी ॥ सावध जस अिननधशी ॥ तस जरी भशव्मरणी ॥ तरी मग उण कायस
॥४॥
कभलयुगीं्या जनांकारण ॥ शंकराचायध हया अभभधान ॥ अवतार घऊननया भशवान ॥ जनमत बुडववल
॥५॥
ऐसा सधमधरनतपालक ॥ ज शंभु अपधणाधनायक ॥ तयाच ्मरण कररता सकभळक ॥ भवभय ननरस
प ॥६॥
आप्
ु या कायाधत रािंददन ॥ गंत
ु ल असती ज का जन ॥ त अभागी आय्ु य सर न ॥ पावती ननधन
अक्मात ॥७॥
ज कक्यक रपंची गुंतल ॥ भशव्यान क ववसरल ॥ ज्माभस आल तसचच गल ॥ त ज्मल मल

सारखच ॥८॥
ज ज्म नन कािी करीत नािी ॥ त शवटी जाव नन यमाच गिी ॥ तथ ज्म नन नरकड िी ॥ अनक
भ ग भ चगत ॥९॥
आझण पन
ु रवप नाना य नीत ॥ ज्म नन अनंत दःु ख भ चगत ॥ एवं संसत
ृ ी्या आवतांत ॥ बुचकळत
सवधदा ॥२१०॥
्िण नन सांगत सवाधलागुन ॥ भशवचरणी भाव धर न ॥ कररता भशवलीलामत

ृ पान ॥ ज्ममरण
खंडल ॥११॥
भशव्मरणक्याध जनांसी ॥ भशव नत म षपदासी ॥ राहमणादद सवध जातींसी ॥ भशव्मरण तारक

॥१२॥
Adhyaay 15
परी राहमण आप्

ु या कमाधत ॥ बसती बिुत रंथ घ ककत ॥ आझण रपंची ि ऊनन रत ॥ भशव्मरण
ववसरल ॥१३॥
व्य त आपु्या ्यविारसी ॥ र्याची दण

ु ाई इ्छूनन मानसी ॥ तागडी धररत अिननधशी ॥
भशव्मरण मग कच ॥१४॥
आझण षरिय त संपूणध ॥ नाना श्ि सांभाळून ॥ सदा यध

ु इ््छती ्िण न ॥ भशव्मरण ववसरल
॥१५॥
कुण्यासी नादि घरदार ॥ नन्य नत

ू न संसार ॥ भूभमसवा कररती ननरं तर ॥ मग भशव्मरण कच
तया ॥१६॥
स नार सत
ु ार कासार ॥ कररती आपल
ु ्यविार ॥ रपंची गंत
ु ल ननरं तर ॥ मग भशव्मरण क ठूनी
॥१७॥
ऐशा सकळिी याती ॥ आपापु्या ्यविारी गुंतती ॥ ज्ममरणा्या आव्ृ ती ॥ न सुटती साचार
॥१८॥
पुनः पन
ु ः ज्ममरण ॥ च यांशी लष य नी भ गण ॥ परी तयां्या पररिाराकारण ॥ भशवनाममत
ृ
यथाथध ॥१९॥
यालागी भशवलीलामत
ृ रंथ ॥ पापी जन धारक नन््चत ॥ यात ज रवण पठण कररत ॥ त जन
ि त भशव प ॥२२०॥
एक मंडळामािारी ॥ ्िणज बचाळीस ददनाभीतरी ॥ सदाभशवमत

ू ी ्याऊनन अंतरी ॥ सात आवतधन
कररती ज ॥२१॥
तया रीग रीरमण ॥ र्यष दऊननया दशधन ॥ सकळ कामना कररत पण

ू ध ॥ ऐसा मदिमा रंथाचा
॥२२॥
रावणमासी स मवारी ॥ एक एक आवतधन ज करी ॥ रीशंकर तयाच घरी ॥ वास कररत सवधदा
॥२३॥
रीशंकर िाभलया रस्न ॥ जगी तयासी काय ्यून ॥ जसी कामधनु भमळता संपूणध ॥ मन रथ पूणध
ि तात ॥२४॥
जरी पादिज शंभूची कृपा ॥ तरी िा आि मागध स पा ॥ करीत पंचाषरादद मंि जपा ॥ भशवलीलामत
ृ
वाचाव ॥२५॥
शननरद षी भशवरािीददनी ॥ तीन आवतधन कररता त्षणी ॥ सवध बंधमु्त ि ऊनी ॥ इ््छला पदाथध
लाधत ॥२६॥
आता शकल र ्यांच मन ॥ रीभशवमंिा्या जपक न ॥ जसी दाशािाध्या अंगातन

ू ॥ पाप ननघाली
काक प ॥२७॥
Adhyaay 15
तवी पंचाषरी मंिाचा जप ॥ आ्िी करीत असता अमूप ॥ काक प आमुच पाप ॥ गल का न
ददस प ॥२८॥
तरी र तजन ि ऐका ऐसी अंतरी न धरा शंका ॥ ्कंदपुराणी ्याज का ॥ भलदिल तचच ि
कचथलस ॥२९॥
यालागी ि अस्य ्िणता ॥ ्ज्िसी कीटक पडतील त््वता ॥ दाशािाधपरी भाव वतधता ॥ पाप
भ्म ि तील ॥२३०॥
चवदा अ्यायाभीतरी ज ॥ मंि कचथल ऋषी्वरी ॥ नतिी नन्पाप ि ऊनन स्वरी ॥ बिुत जन
उधररल ॥३१॥
भशवकवच भरायब
ु ाळ ॥ भशवमंि शारदा ननमधळ ॥ राजपि
ु ाचा आलला काळ ॥ रावतधन परतला
॥३२॥
शबर्िी भ्म िाली ॥ परी ती नव्यापधणा्या वळी ॥ अ्नपाि घऊनन पतीजवळी ॥ उभी रादिली
पूवव
ध त ॥३३॥
बिुला ती कवळ पातकी ॥ प्चा्ताप गली ्वगधल की ॥ ववदरु रतार ि ता नरकी ॥ त िी तथ

आणववला ॥३४॥
वामदव रहमराषसास ॥ ग तम क्माषपादरायास ॥ रीभशव चरयाळ चांगुणस ॥ आझण चचलयास

उधररल ॥३५॥
दाशािधराव आझण कलावती ॥ भशवमंि पावली मु्ती ॥ ्याध तरला अर्यपंथी ॥ कीतधनरवणमािच
॥३६॥
ग रष बाळ अञान ॥ त दि तरला भशवमंिक न ॥ मंिांत मंि र्ठ ि द न ॥ पंचाषरी आझण

षडाषरी ॥३७॥
भशवकवच मिामंिासदित ॥ म्ृ यज

ुं यभ्ममंि वव्यात ॥ रावतधन चचताभ्मपत
ू ॥ आझण भशवदशधन
उ्तम ॥३८॥
हयांची मािा््य संपुणध ॥ चवदा अ्यायात वणन

ूध ॥ हया पंधरा्या अ्यायी आ्यान ॥ जग्गु च
कचथयल ॥३९॥
्कंदारनत शंकर सांगत ॥ ज हया मंिाभस मुख ब लत ॥ तया मी र्यष उमानाथ ॥ दशधन दत
रीतीन ॥२४०॥
ज भशवलीलसी पठण करी ॥ तयाभस रस्न चगररकुमारी ॥ आझण मीदि तयासी अि रािी ॥ न
ववसंब नन्चय ॥४१॥
ऐस रीचगररजानाथ ॥ कचथत जािल ्कंदारत ॥ ्िण नन मीदि तसचच यथ ॥ वझणधयल अस पा

॥४२॥
Adhyaay 15
मी आपु्या पदरींच कािी ॥ उगाच वणधन कल नािी र तजनी रदयाठायी ॥ ववक्प कािी न धरावा
॥४३॥
भशवलीलच चवदा अ्याय ॥ िा पंधरावा क ठील काय ॥ ऐसा मनी ववक्प ि य ॥ तरी सांगत
ऐककज ॥४४॥
्या भशव भ्त ताररल अपार ॥ आझण ्याचा भशवलीलामत

ृ रंथ पववि ॥ ्याणच हया कभलयुगी
अवतार ॥ धमध्थापनाथध घतला ॥४५॥
भशवमदिमा अगाध ॥ सकळदि कीज रभसध ॥ ्िण नन पंधरावा अ्याय शुध ॥ भशवाञन वझणधला
॥४६॥
पव
ू य
ध ग
ु ी जी लीला वतधली ॥ ती चवदा अ्यायी वझणधली ॥ कभलयग
ु ी रीचंरम ळी ॥ शंकराचायध
अवतरल ॥४७॥
तचच सवव्तर कथन ॥ या पंधरा्यात कल पूणध ॥ र ती रवणाथध रािंददन ॥ सादर असाव साचार
॥४८॥
ि पंधरा अ्याय संपूणध ॥ नन्य कराव रवण पठण ॥ अथवा सात पारायण ॥ अ्यादर करावी
॥४९॥
म्य मांस भषून ॥ न कराव रंथपठण ॥ की ्नान क्यावाचन

ू ॥ पारायण न कराव ॥२५०॥
रज्वल्या रवणी ॥ न पडावा िा मंिभशर मणी ॥ की अभ्य भषण भषूनी ॥ भशव नय या

रंथा ॥५१॥
आझण ज द्ु ट दज
ु न
ध ॥ अवव्वासू ननंदक मिान ॥ तया्या रवणी जाण ॥ न घालावा सवधथा
॥५२॥
रज्वला ््ियांसमान ॥ दरु ज

् न ननंदकांच मन ॥ कवळ अशध
ु असत ्िण न ॥ रंथरवणा य ्य
न्ि ॥५३॥
हया रंथा्या पठणक न ॥ इ््छल सवध रा्त ि ऊन ॥ गडांतर र ग म्ृ यु पाप ऋण ॥ दाररर
संकट ननरसती ॥५४॥
अ्ट कु्ठादद र ग ननरसती ॥ रंख

ृ ळादद बंधन तट
ु ती ॥ आय्ु यवधधन धन संतती ॥ अखंडडत ि य
पा ॥५५॥
आझण त्ु ्ट पु््ट सायु्यसदन ॥ पठणमाि लाधत पूणध ॥ या्या नन्य पारायणासमान ॥ पु्य
नािी दस
ु र ॥५६॥
पंधरा अ्याय रंथ सकळ ॥ जरी नन्य नम न वाचवल ॥ तरी बचाळीस ओ्या स ्वळ ॥
भ््तभाव वाचा्या ॥५७॥
Adhyaay 15
नन्य रभाती ्नान क न ॥ बचाळीस ओ्या वाचचता पूणध ॥ सवध भशवलीलामत

ृ पठण ॥ क्याच
पु्य ि ईल ॥५८॥
भशवलीलामत
ृ रंथ ववशष ॥ पंधरा अ्याय बिु सुरस ॥ ्यांतील ननवड नन सारांश ॥ बचाळीस
ओ्या कादढ्या ॥५९॥
आता बचाळीस ओ्या क ण्या ॥ तरी सांगत ऐका्या ्या ॥ रवणमाि सकळ र ्या ॥
्वगधरा्ती नन्चय ॥२६०॥
(नन्यपाठा्या बचाळीस ओ्या ॥ ॐ नम जी भशवा अपररभमता ॥ आदद अनादद मायातीता ॥ पूणध

रहमानंदा शा्वता ॥ िरं बताता जग्गु ॥६१॥
्य नतमधय्व पा परु ाणपु षा ॥ अनाददभसधा आनंदवनववलासा ॥ मायाचरचाळका अववनाशा ॥

अनंतवषा जग्पत ॥६२॥
जयजय वव पाषा पंचवदना ॥ कमाध्यषा शुध चत्या ॥ मन जदमना मनम िना ॥ कमधम चका
वव्वंभरा ॥६३॥
जथ सवधदा भशव्मरण ॥ तथ भु््त मु््त आनंद क्याण ॥ नाना संकट वव्न दा ण ॥ न

बाचधती कालियी ॥६४॥
संकत अथवा िा्यक न ॥ भल्या भमष घड भशव्मरण ॥ न कळता पररस ल िालागुन ॥

िगडता सुवणध करीतस ॥६५॥
न कळत राभशता अमत

ृ ॥ अमर काया ि य यथाथध ॥ औषध नणता भषषता ॥ परी र ग िर
त्काळ ॥६६॥
जय जय मंगलधामा ॥ ननजजनतारक आ्मारामा ॥ चराचरफलांककत क्परम

ु ा ॥ नामा अनामा
अतीता ॥६७॥
दिमाचलसुतामनरं जना ॥ ्कंदजनका शफरी्वजादिना ॥ रहमानंदा भालल चना ॥ भवभंजना

मि्वरा ॥६८॥
ि भशवा वामदवा अघ रा त्पु षा ईशाना ई्वरा ॥ अधधनारीनट्वरा ॥ चग जारं गा चगरीशा ॥६९॥
धराधरं रमानससर वरी ॥ तू शध

ु मराळ रीडसी ननधाधरी ॥ तव अपार गण
ु ासी पर परी ॥ सवधदा
वझणधती आ्नाय ॥२७०॥
नकळ तुि आददम्यावसान ॥ आपणचच सवध कताध कारण ॥ क ठ रगटशी याच अनुमान ॥ ठायी
न पड रहमाददका ॥७१॥
जाण नन भ्तांच मानस ॥ तथंचच रगटशी जग््नवास ॥ सवधकाळ भ्तकायाधस ्वांग उडी घाभलसी
॥७२॥
Adhyaay 15
सदाभशव िी अषर चारी ॥ सदा उ्चारी ्याची वखरी ॥ त परमपावन संसारी ॥ ि ऊनन तारी
इतरांत ॥७३॥
बिुत शा्िव्त नर ॥ राय््च्तांच कररता ववचार ॥ परी भशवनाम एक पववि ॥ सवध राय््चता
आगळ ॥७४॥
नामाचा मदिमा अ त
ु ॥ ्यावरी रद षरत आचरत ॥ ्यांसी सवध भसवध रा्त ि त ॥ स्य स्य
रिवाचा ॥७५॥
जयजयाजी पंचवदना ॥ मिा पापरम

ु ननकं ृ तना ॥ मदम्सरकाननदिना ॥ ननरं जना भविारका ॥७६॥
दिमादरजामाता गंगाधरा ॥ सुिा्यवदना कपूरध ग रा ॥ प नाभमनरं जना रिनिा ॥ रिद षशमना

रिभव
ु नशा ॥७७॥
नीलरीवा अदिभूषणा ॥ नंददवािना अंधकमदध ना ॥ दषरजापनत मखभंजना ॥ दानवदमना दयाननध

॥७८॥
जय जय ककश र चंरशखरा ॥ उवीधरं रनंददनीवरा ॥ रिपरु मदध ना कलासवविारा ॥ त्

ु या लीला ववचचि
॥७९॥
क दट भानत
ु जा अपररभमता ॥ वव्व्यापका वव्वनाथा ॥ समाचधवरया भत
ु ाददनाथा ॥ मत
ू ाधमत
ू ाध
ियीमत
ू ॥२८०॥
परमानंदा परमपवविा ॥ परा्परा पंचदशनिा ॥ पशुपत पयःफनगािा ॥ परममंगला पररहमा ॥८१॥
जय जय रीरहमानंदमत
ू ी ॥ तू वदवं्य भ ळा चरवती ॥ भशवय गी प भरायर
ू ती ॥ अगाध नीती
कचथलीस ॥८२॥
जय जय भ्म ्दभू लतांगा ॥ य चग्यया भ्तभवभंगा ॥ सकळजनरआरा्यभलंगा ॥ नई वगी

तुजपाशी ॥८३॥
जथ नािी भशवाच नाम ॥ त चधक् राम चधक् आरम ॥ चधक् रिपुर उ्तम ॥ आझण दानधमाध
चध्कार ॥८४॥
जथ भशवनामाचा उ्चार ॥ तथ कचा ज्मम्ृ युसंसार ॥ ्यांसी भशव भशव छं द ननरं तर ॥ ्यांिी
्जंककल कभळकाळा ॥५॥
जयाची भशवनामी भ्ती ॥ तयाची सवध पाप जळती ॥ आझण चुक पुनराव्ृ ती ॥ त कवळ भशव प
॥८६॥
जस राझणयांच चच्त ॥ ववषयी गुंत अि रात ॥ तस भशवनामी जरी लागत ॥ तरी मग बंधन कच
॥८७॥
कामगजववदारकपंचानना ॥ र धजलदवव्वंसरभंजना ॥ ल भांधकार चंडककरणा ॥ धमधवधधना दशभज

ु ा
॥८८॥
Adhyaay 15
म्सरवववपनकृशाना ॥ दं भनगभंदका सि्िनयना ॥ ल भमिासागरश षणा ॥ अग््य मिामुननवयाध

॥८९॥
आनंदकलासवविारा ॥ ननगमागमवं्या दीन धारा ॥ ं डमालांककतशरीरा ॥ रहमानंदा दयाननध ॥२९०॥
ध्य ध्य तचच जन ॥ ज भशवभजनी परायण ॥ सदा भशवलीलामत

ृ पठण ॥ ककं वा रवण कररती
प ॥९१॥
सूत सांग श नकांरनत ॥ ज भ्म राष धारण कररती ॥ ्यां्या पु्यासी नािी गणती ॥ रिजगती
ध्य त ॥९२॥
ज कररती राष धारण ॥ ्यांसी वंददती शररदु िण ॥ कवळ तयांच घता दशधन ॥ तरती जन
त्काळ ॥९३॥
राहमणादद चार वणध ॥ रहमचयाधदद आरमी संपूणध ॥ ्िी बाल वध

ृ आझण त ण ॥ यािी भशवकीतधन
कराव ॥९४॥
भशवकीतधन नावड अणम

ु ाि ॥ त अं्यजािूनन अपववि ॥ लइल नाना व्िालंकार ॥ तरी त कवळ
रतचच ॥९५॥
जरी भषषती भम्टा्न ॥ तरी त कवळ पशस

ू मान ॥ मयरू ांगीच ्यथध नयन ॥ तस नि तयांच
॥९६॥
भशव भशव ्िणता वाच ॥ मूळ न राि पापाच ॥ ऐस मािा््य शंकराच ॥ ननगमागम वझणधती
॥९७॥
ज जगदा्मा सदाभशव ॥ ्याभस वंददती कमल व ॥ गजा्य इं्र माधव ॥ आझण नारदादद
य गींर ॥९८॥
ज जग्गु रहमानंद ॥ अपणाधरदया्जभमभलंद ॥ शुध चत्य जगदाददकंद ॥ वव्वंभर दया्धी

॥९९॥
ज पंचमुख दशनयन ॥ भागधववरद भ्तजीवन ॥ अघ र भ्मासुरमदध न ॥ भदातीत भूतपती ॥३००॥
त तू ्वजनभरकारक ॥ संकटी रषषसी भ ्या भाववका ॥ ऐसी कीनतध अल भलका ॥ गाजतस

रहमांडी ॥१॥
्िण नन भाव तुजलागून ॥ शरण ररघाल अस मी दीन ॥ तरी या संकटातून ॥ काढूनन पूणध संरषी
॥२॥ (ओ्या बचाळीस समा्त ॥)
रहमानंद ्िण रीधर ॥ हया बचाळीस ओ्या समर ॥ भशवलीलामत

ृ ाच ि य सार ॥ र ती ननरं तर
पररसा्या ॥३॥
Adhyaay 15
सकळ भशवलीलामत
ृ ाच ॥ आझण हया बचाळीस ओ्यांच ॥ रवण पठण क्याच ॥ फळ अस समान
॥४॥
जवी इषुरस गाळुनी ॥ शकधरा कादढज ्यांतन

ु ी ॥ तवीच ि भशवलीलतुनी ॥ सार कादढल स्जनाथध
॥५॥
क णी ्यविारी गुंतत ॥ ्िण नन वाचवना सवध रंथ ॥ कक्यक त आळस कररत ॥ रंथ वव्तत
ृ
्िण ननया ॥६॥
ि जाण ननया अंतरात ॥ शंकरआञ नन्य पठणाथध ॥ रीभशवलील्या सारभूत ॥ ऐशा हया ओ्या
रचचय्या ॥७॥
भ ळा चरवती उदार ॥ भ्तव्सल कपूरध ग र ॥ तारावया जन समर ॥ नाना उपाय कररतस ॥८॥
त दीनांचा कनवाळू ॥ नानारीती करीत सांभाळू ॥ परी ि दज

ु न
ध कृत्न कवळू ॥ मुख नामिी न
घती पा ॥९॥
भशवनाम मुखी असाव ्िण न ॥ साधुसत

ं कररती य्न ॥ परी ि सवध अनत मूखध जन ॥ रपंची
गुंत न पडताती ॥३१०॥
तरझणउदयापासन
ू ॥ अ्तमानापयंत अनदु दन ॥ ननंदावाद मख
ु ातन
ू ॥ परी भशवनाम न यचच ॥११॥
यालागी स्जनालागुनी ॥ ववनववत उभय ि्त ज ड नी ॥ भशवलीलामत

ृ पठणक नी ॥ म ष ज डुनी
घईज ॥१२॥
नन्य सम्त न ि पठण ॥ तरी बचाळीस ओ्या संपूणध ॥ वाचचता शुधभाव क न ॥ मन रथ पूणध
ि तील ॥१३॥
पंचाषरी षडाषरी म्ृ यज

ंु य ॥ इ्यादद मंि जपता दद्य ॥ काशीवव्व्वराच दशधन भ्य ॥ घतल
ऐस ि तस ॥१४॥
रीवव्व्वरा्या मुखांतील ॥ ि मंि आित सकळ ॥ ्िण नन त जा्वनीळ ॥ र्यष ि य

जपक्याध ॥१५॥
आता शवटी मी रीधर ॥ र तयांरती ज डूनन कर ॥ ववनंनत करत िी सादर ॥ अंतरामाजी ठवावी
॥१६॥
पंचाषरी षडाषरी र ॥ भशवकवच म्ृ युंजयादद मंि ॥ भशवलीलामत

ृ ामाजी पववि ॥ आित जाणा
ननधाधर ॥१७॥
यालागी िा उ्तम रंथ ॥ कदावप न ्यावा दज

ु न
ध ारत ॥ तथावप दणार तरी नन््चत ॥ इतक गुहय
राखाव ॥१८॥
िा पंधरावा अ्याय संपण

ू ध ॥ आझण मंि न ्याव ननंदकालागन
ू ॥ एवढ रीधर ि्त ज डून ॥
र तयांरती मागत ॥१९॥
Adhyaay 15
िा भशवलीलामत
ृ रंथ ॥ रीम््कंदपुराणांतगधत ॥ रहम ्तरखंडीचा अथध ॥ अस यथाथध सवधिी ॥३२०॥
्कंदपुरानी ्यास नारायण ॥ जस कचथल सं्कृत भाषन ॥ आझण नभमषार्यी सूतान ॥ जस

ऋषींसी कचथल प ॥२१॥
तस ि राकृत भाषत सम्त ॥ पंधरा अ्याय भशवलीलामत

ृ ॥ रचचल यण रीवव्वनाथ ॥ अस
रीत सवधदा ॥२२॥
जस शंकर कणी कचथल ॥ तस पिी अस भलदिल ॥ ्यूनाचधक य्यवप जािल ॥ तरी द ष नस

मजवरी ॥२३॥
जय जय भशवा कपूरध ग रा ॥ रहमानंद जगदध

ु ारा ॥ रीधररदयारववंद रमरा ॥ अषय अभंगा दयाननध
॥२४॥
भशवलीलामत
ृ रंथ रचंड ॥ रसभररत जवी इषुदंड ॥ संत स्जन पररस त अखंड ॥ पंचदश ्याय
ग ड िा ॥३२५॥
समा्त ॥
॥रीसांबसदाभशवापधणम्त॥
ु

Shiva Lilamruta

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Shiva Lilamruta

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Adhyaay 01

रीगणशाय नम: ॥ री सर्व्य नम: ॥ रीगु ्य नम: ॥ रीसांबसदाशशवाय नम: ॥

ॐ नम जी शशवा अपररशमता ॥ आहद अनाहद मायातीता ॥ पूणर

्य ततमणय्व पा पुराणपु षा ॥ अनाहदशस्दा आनंदवनववलासा ॥ मायाचरचाळका अववनाशा ॥

जय जय वव पाषा पंचवदना ॥ कमाण्यषा शु््चत्या ॥ वव्वंभरा कमणम चकगिना ॥ मन जदिना

भ्तव्लभ तंू हिमनगजामात ॥ भालल चन नीलरीव उमानाथ ॥ म्तक ं ्व्न

पषषरथविय रिपुरांतक ॥ यषपततशमि ितापाकण ॥ दषमखवव्वंसक मग

ववशाळ भाळ कपूरण ग र ॥ काक लभषक तनजभ्तरषणा ॥ वव्वासाषी भ्मलपन ॥ भयम चन

ज सगणज्थ्यंतकारण ॥ रिशूलपाणी शादण ल

ज सजचचदानंद तनमणळ॥ शशव शांत ञानघन अचळ ॥ ज भानक

सकलकशलमलदिन क्मषम चन ॥ अनंतर्मांडनायक जगरषण ॥ प जतातमनरं जन ॥

भव भवांतक भवानीवर ॥ ्मशानवासी गगरां अग चर ॥ ज ्व्न

्य मिरण ्यालभूषण ॥ ज गजदमन अं्कमदण न ॥ ॐकारमिाबल्वर आनंदघन ॥ मदगवणभंजन

दरु रतकाननव्वानर ॥ ज तनजजनगच्तचक र चंर ॥ वणप

ज उमा दयपंजक र ॥ ज तनजजन दया्जरमर ॥ त स मनाथ शशशशखर ॥ स रा्रदशवविार ज

नागदमन नागभूषण ॥ नागं रकंु डल नागचमणपरर्ान ॥ ्य ततशलंग नागनाथ नागरषण ॥

रिनयन रिगुणातीत ॥ रितापशमन रिवव्भदरहित ॥ ्यंबकराज रिद षानलशांत ॥ क णाकर

कामशसं्ुरववदारककंठीरव ॥ जगदानंदकंद कृपाणणव ॥ हिमनगवासी िमवती्व ॥ हिमकदार अशभनव

ज शराररजनकांतकवियकर ॥ भूजासंतापिरण ज ड तन कर ॥ जथ तत्ठत अि राि ॥ राम्वर

ऐशसया शशवा सवो्तमा ॥ अज अजजत र्मानंद्ामा ॥ तझ

महदनीवसनाचं जळ आणण शसकता ॥ क ण्या मापे म जूं आतां ॥ िकाशावया आहद्या ॥ द प

्ररिीचं क तन पि ॥ कु्र क्जल जलग् मषीपाि ॥ सुररम

स्यवती दयर्नमराळ ॥ भद त गला तव गुणतनराळ ॥ अंत नकळगच समूळ ॥ त ि ति्थ

ऐस श्द ऐकतां साचार ॥ त षला दाषायणीवर ॥ ्िण शशवशललामत

र तीं ्िावं साव्गच्त ॥ ्कं्पुराणीं ब शलला रीशुकतात ॥ अगा् शशवल लामत

नशमषारणयीं श नकाहदक सुमती ॥ सूताितत ि्न कररती ॥ तूं गचदाकाशींचा र हिणीपतत ॥ कर ं

तुवां बिुत पुराणं सुरस ॥ रीवव्णल

भारत रामायण भागवत ॥ ऐकतां रवण झाल ततृ त ॥ पर शशवल लामत

सकळ तीथणरतांच फळ ॥ मिामखांच रय कवळ ॥ दणार शशवचररि तनमणळ ॥ रवणं कशलमल

सकल यञामाजी जपयञ थ र ॥ ्िणाल जपावा क णता मंि ॥ तर मंिराज शशवषडषर ॥

शा्िांमाजी वदांत ॥ तीथाणमाजी ियाग अ त

िा मंि आ्म िातताची खाणी ॥ कव्यमागीचा िकाशतरणी ॥ अवव्याकाननदािक र्मा्नी ॥

्िी शूर आहदक नी ॥ िागच जप मु्य चिूं वणी ॥ गि

शशवमंि्वतनपंचानन ॥ कणी आकणणणतां द षावारण ॥ उभगच सांडती िाण ॥ न लागतां षण भ्म

वणाणनां रा्मण गु : ॥ ि ं वदवचनं तन्ाण ॥ िा ्यापास तन मंि चचा ॥ क तन ्यावा िीतीनं

जर आपणासी ठाउका मंि ॥ तर गु मुखं ्यावा तन्ाणर ॥ उगागच जप त अववचार ॥ तर

ि्यष यऊतनयां दव सांगगतला जर गु्यभाव ॥ तर त न तरगच ्वयमव ॥ गु सी शरण न

त वाचक झाला बिुवस ॥ पर ्याच न चुकती गभणवास ॥ ्िण तन सांिदायय्

तर मथरु ानाम नगर ॥ यादवंशी परमपववि ॥ दाशािणनामं राजंर ॥ अतत उदार सल

जसा शु्द्ववतीयचा हिमांश ॥ तवीं ऐ्वयण चढ ववशष ॥ ज दब

स्दजु ्द्मणप्नीसीं रत ॥ ्व पाशीं तुशळज रमानाथ ॥ दानश्िं सम्त ॥ याचकांच दारर्य

सकलकलातनपुण ॥ यालागी कलावती नाम पूणण ॥ जं स दयणवरागर ंच र्न ॥ ज तन्ान

आंगीचा सुवास न माय सदनांत ॥ जजचं मुखा्ज दखतां नप

नूतन आणणल पणन

्िण रुंगारव्ल शुभांगी ॥ मम तनुवष

तंव त रुंगारसर वरमराळीं ॥ब ल सुिा्यवदना व्िाळी ॥ ्िण ्यां उपाशसला शशशम ळी ॥

ज री र गग्ि अ्यंत ॥ गशभणणी ककं वा ऋत्

्िीपु षं िषणयु्तं ॥ असावीं त ण पवंत ॥ अ्िभ गं क तन यु्त ॥ गचंतार्त नसावीं ॥९१॥

पवणकाळ रतहदन तनरसन

ल िागणला ततत अ्यंत ॥ तसी कलावतीची तनू प ळत ॥ नप

्िण ि राजचरमुकुिावतंस ॥ र ्ं भरं नद ं मानस ॥ माझा गु ्वामी दव

्या गु न परम पववि ॥ मज द ्ला शशवपंचाषर मंि ॥ त जपतां अि राि ॥ परमपावन पन

मज रीगु दयंक न ॥ राजंरा आिं रिकाळञान ॥ तज

घडलं नाि ं गु सवन ॥ पढ

तर यादवकुळीं गु वशस्ठ ॥ गगणमुतन मिाजाज र्ठ ॥ ज ञातनयांमाजी हद्यमुकुि ॥ वव्या

जस वरर्ठ वामदव ञानी ॥ तसाच मिाराज गगणमुनी ॥ ्यासी नप

यावर त गगणमुनी ॥ कृतांतभगगनीतीरा यऊनी ॥ पुणयवष

उभयतांनी क तन ्नान ॥ यथासांग कलं शशवपज

हद्याभरणं हद्य व्िं ॥ गु पुजजला नप

एक ्िणती तनुमन्न ॥ नाशशवंत गु सी काय अपन

घाणा इषुरस गाळी ॥ इतर सववती रसन्िाळी ॥ क ं पािांत शकणरा सांठववल ॥ पर ग डी न कळ

अस त अभाववक खळ ॥ तसा न्ि त दाशािणनप

उभा ठाकला कर ज डून ॥ मग त गगे दयी ् न ॥ म्तक ं ि्त ठवन

दयाआकाशभुवनीं ॥ उगवला तनजब ्तरणी ॥ अञानतम तच षणी ॥ तनरसतू न नवल जािलं