ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΛΠ22

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ΕΡΓΑΣΙΑ 1η

ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΚΑΤΣΙΚΑ

Α.Μ. 136664

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΤΜΗΜΑ: ΗΛΕ48

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Θ.Ε.: ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ....................................................................................................σελ. 3

1ο Κεφάλαιο: Η τριμερής διαίρεση της ψυχής……….…………………..σελ. 4-6

2ο Κεφάλαιο: Η έννοια της δικαιοσύνης……………….………………....σελ. 7-9

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.....................................................................................σελ. 10

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..........................................................................................σελ. 11

2
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

H Πολιτεία είναι ένα από τα πιο γνωστά έργα του Πλάτωνα. Εδώ ο
φιλόσοφος, παρόλο που δεν παρουσιάζεται αυτοπροσώπως, αλλά διά στόματος
Σωκράτη, με επιχειρήματα και προτάσεις εκθέτει και αναλύει με επιχειρήματα τις
απόψεις του για τον ορισμό της δικαιοσύνης, δημιουργώντας μια φανταστική και
ιδανική πολιτεία1.

Στο πρώτο μέρος της παρούσας εργασίας, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε

τον τριμερή διαχωρισμό της ψυχής και πως ο Πλάτωνας τον αντιλαμβάνεται, ενώ στο
δεύτερο μέρος θα ασχοληθούμε με την έννοια της δικαιοσύνης και τον τρόπο με τον
οποίο αποτελεί το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στη λειτουργία της ψυχής και της
πολιτείας.

1
Δήμας Π., 2000, σελ. 123.

3
Η ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

Σύμφωνα με τη θεωρία του Πλάτωνα υπάρχουν δύο κόσμοι. Ο κόσμος των

«αισθήσεων» και ο κόσμος των «ιδεών»2. Ο κόσμος των αισθήσεων, είναι
ευμετάβλητος, παρορμητικός και ατελής, γεγονός που τον καθιστά ιδιαίτερα
ελκυστικό στην ανθρώπινη κοινωνία3. Επίσης οι ιδέες είναι αυτόνομες, αναλλοίωτες
και αιώνιες οντότητες, οι οποίες μπορούν να γίνουν αντιληπτές μέσω της νόησης 4. Η
ψυχή είναι η έδρα της νόησης, η οποία προηγείται του σώματος και αποτελεί την
έδρα των αισθήσεων5. Έτσι λοιπόν συμπεραίνουμε, ότι αφού με τη βοήθεια της
νόησης μπορούμε να αναζητήσουμε τις ιδέες, οι οποίες είναι ανώτερες των
αισθήσεων, η ψυχή είναι σπουδαιότερη του σώματος, γιατί μόνο μέσα απ’ αυτήν
μπορούμε να κατανοήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τη φύση του ανθρώπου.
Ο φιλόσοφος πίστευε ότι η ψυχή είναι αθάνατη, ενώ το σώμα θνητό 6 και κάθε
άνθρωπος ταυτίζεται αποκλειστικά με την ψυχή του 7. Η λογική είναι αυτή που μας
διαφοροποιεί από τους άλλους οργανισμούς από τη γέννηση του ανθρώπου έως και
σήμερα. Τα ένστικτα θα ήταν αχαλίνωτα εάν ο μοχλός της σκέψης δε λειτουργούσε,
αφού αυτός κατορθώνει να είναι τροχοπέδη στην άμετρη ικανοποίηση τους 8. Ο
Πλάτωνας μέσα από το αξιομνημόνευτο και μοναδικό έργο του εκθειάζει τη
σημαντική θέση που κατέχει η παιδεία. Είναι ο ρυθμιστής του ηθικού περιβάλλοντος
μέσα στο οποίο θα γεννηθεί και θα καρποφορήσει η κάθε μεμονωμένη ανθρώπινη
οντότητα που θα οδηγήσει ολοταχώς σε μία συλλογική άνθηση. Δεν αρκείται στην
εξέταση θεμάτων που άπτονται μόνο στο εγώ αλλά στο εμείς, αφού πιστεύει ότι μέσα
από αυτήν την πολυδαίδαλη διαδρομή μπορούμε να οδηγηθούμε στην προσωπική και
κατ’ επέκταση κοινωνική ευδαιμονία. Είναι μία συμπαγής σχέση αφού και οι δύο
συνιστώσες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες9.
Ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία», πέρα από την αντίθεση μεταξύ σώματος και
ψυχής θα εμβαθύνει σε μία νέα διάκριση. Στην αντιπαράθεση των μερών της ίδιας
της ψυχής. Υποστηρίζει, ότι ενώ όλοι έχουν ψυχή, σκέψεις, απόψεις και

2
Δήμας Π., 2000, σελ. 149.
3
Κάλφας Β., 2006, σελ. 123-126.
4
Δήμας Π., 2000, σελ. 148.
5
ό.π., σελ. 149.
6
ό.π., σελ. 149-150.
7
ό.π., σελ. 150.
8
ό.π., σελ. 150.
9
Δήμας Π., 2000 σελ. 150.

4
συναισθήματα, λίγοι είναι αυτοί τελικά που θα φτάσουν το στόχο· τη νόηση10. Η
ανθρώπινη ψυχή είναι μια περίπλοκη χημική ένωση που στον πυρήνα της
συνυπάρχουν άπειρα δεδομένα και αντιδράσεις του εσωτερικού κόσμου κάθε
ανθρώπου11. Τα μέρη που απαρτίζουν την ψυχή είναι το «λογιστικόν», το
«θυμοειδές» και το «επιθυμητικόν»12. Ο φιλόσοφος στην προσπάθειά του να συνδέσει
την ψυχή με το σώμα θα χαρίσει και στις τρεις ψυχικές ενότητες αντίστοιχα
αριθμητικά σωματικά πεδία.
Έτσι το λογιστικόν μέρος, που είναι και το σπουδαιότερο μέρος της ψυχής, η θέση
του βρίσκεται στο σημείο όπου μπορεί να εποπτεύει εξ’ ολοκλήρου τον άνθρωπο και
να αποτελεί την πνευματική του πυξίδα13. Είναι ο θεμέλιος λίθος του εγκεφάλου και
χαρακτηρίζεται ως το κεφάλι της ψυχής. Διαθέτει ηγεμονικό ρόλο, φροντίζει και
«κυβερνά» την ψυχή με σύνεση και σοφία14 (441e). Έλκεται από την ηδονή της
γνώσης και της διανοητικής ενασχόλησης15 (581d-581e).
Το θυμοειδές είναι το δεύτερο μέρος της ψυχής και η έδρα του είναι η καρδιά και το
συναίσθημα16(581b). Ο προσανατολισμός του τείνει προς την τιμή και ικανοποιείται
με οτιδήποτε επιφέρει την επίτευξη και περιφρούρηση του αρχικού μας στόχου 17. Το
θυμοειδές θεωρείται σύμμαχος του λογιστικού18 (440e). Το τρίτο και τελευταίο μέρος
της ψυχής είναι το επιθυμητικόν, το οποίο προσανατολίζεται προς την κάλυψη των
αναγκών και σωματικών απολαύσεων (φαγητό, νερό, σωματικές ηδονές) 19 (580e-
581a). Και οι τρεις συνιστώσες δυνάμεις βρίσκονται σε ένα πεδίο συνεχών
αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων με στόχο την υπεροχή του ενός έναντι των
υπολοίπων20. Το λογιστικόν είναι αυτό που ξεχωρίζει, καλύπτεται από μακροχρόνιες
ηδονές και ευχαριστήσεις και μας δείχνει το δρόμο της συνεχούς ικανοποίησης του
οργανισμού21(581c). Σε αντίθεση το θυμοειδές και το επιθυμητόν, αποσκοπούν την
άμεση ικανοποίηση των αναγκών τους, που πολλές φορές μπορούν να έρθουν σε
αντίθεση με το όφελος όλου του οργανισμού22.
10
ό.π., σελ. 150.
11
Κάλφας Β., 2006, σελ. 123-126.
12
Vegetti M., 2003, σελ. 171.
13
Bormann K., 2006, σελ. 189.
14
Annas J., 2006, 162.
15
Δήμας Π., 2000, σελ. 151.
16
Vegetti M., 2003, σελ. 171.
17
Δήμας Π., 2000, σελ. 151.
18
Bormann K., 2006, σελ. 190.
19
ό.π., σελ. 190.
20
Κάλφας Β., 2006, σελ. 123-126.
21
Δήμας Π., 2000, σελ. 151.
22
ό.π., σελ. 152.

5
 Ο Πλάτωνας στο χωρίο 439b-c μας παρουσιάζει ένα χαρακτηριστικό
παράδειγμα για να γίνει κατανοητή η αντίθεση μεταξύ φρόνησης και ηδονής, δηλαδή
λογιστικού και επιθυμητικού. Μας αναφέρει, ότι ενώ κάποιες φορές διψάμε και
έχουμε τη δυνατότητα να πιούμε, παρόλα ταύτα δεν το κάνουμε. Εδώ λοιπόν και
σύμφωνα με την αρχή της αντίφασης, ένα μέρος του εαυτού μας θέλει και παράλληλα
οπισθοχωρεί με αποτέλεσμα να αρνείται στην ικανοποίηση της επιθυμίας (437b).
Υπάρχουν δηλαδή δύο αντίρροπες δυνάμεις που προσπαθεί η μία (επιθυμία) να
υπερισχύσει της άλλης (αντίστασης)23. Συγχρόνως στα χωρία (588c-589d)
παρουσιάζεται μία σκηνή προκειμένου να αναδείξει την εσωτερική διαμάχη που
συντελείται μεταξύ των τριών μερών της ψυχής του ανθρώπου. Στη μάχη αυτή
πρωταγωνιστούν το λογιστικόν μέρος με τη μορφή ενός ανθρώπου, το θυμοειδές ως
ένα λιοντάρι και το επιθυμητικόν σαν ένα θηρίο με πολλά κεφάλια. Αν το λιοντάρι 24
μαζί με το θηρίο αποκτήσουν θέση ισχύος και εναντιωθούν στο λογιστικόν, τότε θα
οδηγήσουν τον άνθρωπο σε μια άχαρη και ανούσια ζωή όπου θα κυριαρχούν τα πάθη
και οι επιθυμίες και πιθανόν να εναντιώνονται και μεταξύ τους. Αν όμως το
λογιστικόν (άνθρωπος) καταφέρει να υποτάξει το επιθυμητικόν με την υποστήριξη του
θυμοειδές, τότε θα καταφέρει να τιθασεύσει τις επιθυμίες του και να χαρεί σε άμετρο
βαθμό την ψυχική του ισορροπία (589a-589b).
Παρόλα αυτά ο Πλάτωνας πίστευε, ότι όταν οι επιθυμίες και τα θέλω του
επιθυμητικού και του θυμοειδούς καθοδηγούνται σωστά από το ηγεμονικό λογιστικόν
έχουμε την επίτευξη του στόχου μας, δηλαδή την άρτια ζωή και την κατάκτηση της
ευδαιμονίας25 (586d-587a). Ο φιλόσοφος παρομοιάζει την ψυχή μας με ένα άρμα που
έχει δύο άλογα. Ο ηνίοχος είναι το λογιστικόν μέρος και τα δύο άλογα αποτελούν το
θυμοειδές και το επιθυμητικόν. Αν τα άλογα υπακούν τον ηνίοχο, όταν χρειάζεται,
τότε η ψυχή βρίσκεται σε αρμονία26.

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

Ο Πλάτωνας είναι ένας από τους υπέρμαχους φιλοσόφους, πιθανόν και ο

κορυφαίος που πιστεύει, ότι η ανθρώπινη ψυχολογία συνδέεται άμεσα με τη
23
Δήμας Π., 2000, σελ. 151.
24
Το λιοντάρι συμβολίζει την εσωτερική μάχη που γίνεται μέσα μας.
25
Κάλφας Β., 2006, σελ. 123-126.
26
Borman K., 2006, σελ. 191.

6
διαμόρφωση του κράτους27. Παρομοιάζει την ψυχή του ανθρώπου με μία ιδανική
πολιτεία, η οποία θέτει ως βασικό στόχο της την ευδαιμονία. Η πολιτεία σύμφωνα με
τον Πλάτωνα αποτελεί τον τρόπο οργάνωσης της ζωής των ανθρώπων. Για το λόγο
αυτό οι θεωρίες που σχετίζονται με τη δομή της πολιτείας λαμβάνουν πάντα υπόψη
την ψυχοσύνθεση των ατόμων28. Επεκτείνει την ψυχή στο μέγεθος της πόλης,
προκειμένου να την παρατηρήσει, αναλύσει και να καταλήξει σε συμπεράσματα.
Παρατηρεί τι επικρατεί στο κράτος προκειμένου να ερμηνεύσει την ανθρώπινη ψυχή.
Αυτό που ψάχνουμε να φέρουμε στο φως είναι η δικαιοσύνη. Ο κεντρικός άξονας
έρευνας δε συνίσταται στο είδος και τη μορφή που θα έχει στους κόλπους της
δημόσιας σφαίρας αλλά ποια δικαιοσύνη θα κριθεί αψεγάδιαστη 29. Δημιουργεί μια
πρότυπη πολιτεία, την οποία επιχειρεί να τη φτιάξει διανοητικά και μάλιστα με τα
πρότυπα της ψυχής. Ξεκινά τους μοχλούς έρευνας για τη δικαιοσύνη μέσα σε μια
τέλεια πολιτεία η οποία απαρτίζεται από τρεις τάξεις: τους «παραγωγούς», τους
«φύλακες» και τους «κυβερνήτες»30. ΄Εχοντας ως δεδομένο μια ιδανική πολιτεία
θεωρούμε, ότι κάθε τάξη και όλες μαζί λειτουργούν φυσιολογικά και αρμονικά
προκειμένου να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι τρεις αυτές τάξεις
αντιπροσωπεύουν τα τρία μέρη της ψυχής του κάθε ανθρώπου. ΄Ετσι ο τρόπος με τον
οποίο ο κάθε πολίτης εντάσσεται σε μία τάξη συνδέεται άρρηκτα με τις ιδιότητες του
κυρίαρχου μέρους της ψυχής του. Το βασικό κριτήριο με βάση το οποίο
ταξινομούνται, είναι το είδος των κινήτρων που τα κατευθύνουν 31. Συγκεκριμένα
στους παραγωγούς κυριαρχεί το επιθυμητικόν μέρος της ψυχής τους, στους
«φύλακες» το θυμοειδές και στους «κυβερνήτες» το λογιστικόν32. Ο τρόπος ζωής
κάθε ανθρώπου καθορίζεται από ποιο μέρος θα επικρατήσει έναντι των άλλων. ΄Ετσι,
όταν έχουμε υπερίσχυση του λογιστικού μέρους θα έχουμε σοφούς και δίκαιους
ανθρώπους, όταν υπάρχει επικράτηση του θυμοειδούς θα έχουμε θαρραλέους, ενώ
τέλος με την υπεροχή του επιθυμητικού θα έχουμε ανεπτυγμένη την αρετή της
εγκράτειας, της δυνατότητας δηλαδή του ελέγχου, σε επιτρεπτά όρια, των επιθυμιών
των ανθρώπων33. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα αυτός ο τριμερής διαχωρισμός είναι
υπεύθυνος για τη διαίρεση της κοινωνίας σε στρώματα και το ρόλο που θα

27
Δήμας Π., 2000, σελ. 152.
28
ό.π., σελ. 152.
29
ό.π., σελ. 153.
30
ό.π., σελ. 153.
31
ό.π., σελ. 153.
32
ό.π., σελ. 153.
33
Vegetti M., 2003, σελ. 171.

7
διαδραματίσουν προκειμένου να πετύχουμε την αρτιότερη και αρμονική λειτουργία
της εξ’ ορισμού ιδανικής πολιτείας. Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι τη διακυβέρνηση της
πόλης αναλαμβάνουν οι σοφοί και δίκαιοι, την ασφάλεια θα την αναλάβουν οι
τολμηροί και θαρραλέοι ενώ ότι έχει σχέση με το εμπόριο, τις προμήθειες και τις
χειρωνακτικές εργασίες θα είναι υπόλογοι οι σώφρονες 34. Όταν κάθε τάξη διαθέτει
τη δική της αρετή τότε υπάρχει και δικαιοσύνη 35. Φυσικά θα πρέπει να αναφέρουμε
ότι την αρετή της σωφροσύνης είναι απαραίτητο να τη διαθέτουν όλες οι τάξεις.
Από το την άρρηκτη αλληλεπίδραση της ψυχής και της πόλης ο Πλάτωνας
φέρνει στο φως, από πλευράς ηθικής, μια ηχηρή διαπίστωση. Μια πολιτεία μπορεί να
διακατέχεται από δικαιοσύνη (441d) όταν την διοικούν σοφοί κυβερνήτες με την
συγκατάβαση των θαρραλέων πολεμιστών και την υπογραφή των παραγωγών36.
Η βασική έννοια της δικαιοσύνης έχει τα θεμέλια της στην ακριβοδίκαιη κατοχή των
υλικών αγαθών κάθε ανθρώπου. Αν αυτό καταστρατηγηθεί τότε οδηγούμαστε στη
δίνη της πλεονεξίας (438c-438e). Η προσωπική δύναμη δεν έχει στεγανά. Είναι ο
κινητήριος μοχλός που οδηγεί την κοινωνική μηχανή σε ένα πλαίσιο γενικότερης
επιτυχίας και έτσι η δικαιοσύνη γίνεται κτήμα της συλλογικής αρετής. Ενώνει ψυχικά
τους ανθρώπους τους δείχνει το φως του δρόμου, ώστε να φτάσουν στην χαρά την
ηρεμία την ψυχική και ηθική τους ισορροπία, είτε ως οντότητες είτε ως κοινωνικό
σύνολο (442c)37. Ο Πλάτωνας συνεχίζει το διάβα του στη λεωφόρο της σκέψης του.
Δε σταματά να αναζητά, να ανακαλύπτει, να ψάχνει, να διαπιστώνει, Ο ίδιος ο
άνθρωπος κρύβει μέσα του τη δικαιοσύνη. Είναι σάρκα του αναπόσπαστου κομμάτι
της ζωής του που θα τον ακολουθεί για πάντα. Δε στέκεται σε ανθρώπινες
αντιδράσεις και ενέργειες αλλά προχωρά. Τονίζει τη σπουδαιότητα της παιδείας αφού
δίκαια πιστεύει, ότι έχει τη δύναμη να εμφυσήσει και να διαμορφώσει την ηθική
πλευρά του ανθρώπου38.
Δικαιοσύνη λοιπόν είναι μία σκάλα δύναμης στην οποία η εξουσία που
απορρέει κρύβεται και διαχειρίζεται στα πλαίσια μιας μικρής μερίδας κοινής
αποδοχής που ως βασικό και πρωταρχικό στόχο έχει το συλλογικό όφελος (442c).
Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής γιατί δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις

34
ό.π., σελ. 171
35
Δήμας Π., 2000, σελ. 154.
36
Vegetti M., 2003, σελ. 172.
37
Κάλφας Β., 2006, σελ. 123-126.

38
Δήμας Π., 2000, σελ. 153.

8
για το σκαρφάλωμα της πυραμίδας που οδηγεί κατευθείαν στην ατομική και κατ’
επέκταση συλλογική πνευματική εξύψωση.39.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η «Πολιτεία» είναι το πιο γνωστό έργο του Πλάτωνα. Δε θα ήταν υπερβολή

να πούμε ότι αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια στην παγκόσμια φιλοσοφία.
Είναι ένα συναρπαστικό έργο που θέτει βασικά και ουσιώδη ερωτήματα που
σχετίζονται με τη ζωή. Την προσωπική μας πορεία, την επαφή μας με τους άλλους
και συγχρόνως την αναζήτηση και απόκτηση της ευδαιμονίας. Επιπρόσθετα η
«Πολιτεία» είναι ένας διάλογος που με επιδέξιο τρόπο οι συμμετέχοντες συζητούν για
39
Vegetti M., 2003, σελ. 172.

9
τη μεγαλύτερη απ’ όλες αρετή, τη δικαιοσύνη. Σύμφωνα με την πλατωνική αντίληψη
υπάρχει μια τεράστια αναλογία μεταξύ της ανθρώπινης ψυχής και της πολιτείας. Ο
φιλόσοφος εστιάζει στην εσωτερική ισορροπία και ενότητα της πόλης,
υποστηρίζοντας ότι όπως η πολιτεία χωρίζεται και οργανώνεται σε κατηγορίες με
συγκεκριμένες αρμοδιότητες μέσα στην πόλη, έτσι και στην ανθρώπινη ψυχή,
επικρατεί μία τριμερής διάκριση σύμφωνα με την οποία το κάθε τμήμα της ψυχής
αναλαμβάνει ένα συγκεκριμένο ρόλο για την καλύτερη λειτουργία του.
Συνοψίζοντας, η δικαιοσύνη για τον Πλάτωνα είναι η αρχή και το τέλος της
πνευματικής ζωής. Αποτελεί το οξυγόνο που πρέπει να έχει κάθε οργανισμός εάν
θέλει να κρατηθεί ζωντανός και υγιής. Το οικοδόμημα της κοινωνίας στηρίζεται σ’
αυτήν την αρετή που είναι συνυφασμένη με το ψυχικό μας κόσμο. Οι αρετές της
πολιτείας είναι και πρέπει να παραμείνουν συνοδοιπόροι με εκείνες της ψυχής.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Annas J., «Εισαγωγή στην Πολιτεία του Πλάτωνα», μετάφραση Χ. Γραμμένου,

επιμέλεια Χ. Ζαφειρόπουλος – Π. Μπουρλάκης, Εκδόσεις Καλέντης, Αθήνα, 2006,
σελ. 159-195 και 396-398.

10
Vegetti M., «Ιστορία της αρχαίας Φιλοσοφίας», μετάφραση, επιστημονική επιμέλεια
Γ.Α. Δημητρακόπουλος, Εκδοτικός οίκος Π. Τραυλός, Αθήνα 2003 (2000), σελ. 167-
173.

Bormann K. «Πλάτων», μετάφραση Ι.Γ. Καλογεράκος, Ινστιτούτο του Βιβλίου – Α.

Καρδαμίτσα, Αθήνα 2006, σελ. 187-198.

Δήμας Π., «Η φιλοσοφία του Πλάτωνα», στο Ελληνική Φιλοσοφία και Επιστήμη: από
την αρχαιότητα έως τον 20ό αιώνα. Τόμος Α΄: Η Ελληνική Φιλοσοφία από την
Αρχαιότητα έως τον 20ό αιώνα. Πάτρα, 2000, σελ. 148-156.

Κάλφας Β. «Ο Πλάτων και η φιλοσοφική ακαδημία: Ο ρόλος της ψυχής και του
έρωτα», στο: Β. Κάλφας & Γ. Ζωγραφίδης, Αρχαίοι ΄Ελληνες φιλόσοφοι, Ινστιτούτο
Νεοελληνικών Σπουδών , Θεσσαλονίκη 2006, σελ. 123-126.
https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/filosofia/
page_047.html

Πλάτων, Πολιτεία. Μετάφραση Ι. Γρυπάρης, Αθήνα.

https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/index.html?
start=5&author_id=199

11
12