ΕΛΛΗΝΙΚΟ

ΑΝΟΙΚΤΟ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ

ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ

ΑΠΟ ΤΟΙΧΟΠΟΙΙΑ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΣΥΝΘΕΤΩΝ
ΥΛΙΚΩΝ ΑΝΟΡΓΑΝΗΣ ΒΑΣΗΣ

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΉ ΕΡΓΑΣΙΑ

Από
ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ ΜΑΡΙΝΑ
Επιβλέπουσες Καθηγήτριες
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΦΑΒΒΑΤΑ ΜΑΡΙΑ

ΙΟΥΛΙΟΣ 2019
ΑΘΗΝΑ

1
Περιεχόμενα
Πρόλογος
Κεφάλαιο 1ο
Εισαγωγή
Κεφάλαιο 2ο
2.1. Πολεοδομική ιστορία των Αθηνών από 1833 έως αρχές 20ου αιώνα.
2.2.Οικιστική Ανάπτυξη των Αθηνών.
2.3. Τύποι αστικής κατοικίας από τοιχοποιία από 1834 έως το 1940.
1834. Αρχιτεκτονική-Τυπολογία
1840-1850. Αρχιτεκτονική-Τυπολογία
1850-1890. Πρώιμος κλασικισμός.
1850-1865. Αρχιτεκτονική-Τυπολογία
1870. Αρχιτεκτονική-Τυπολογία
1880-1920. Ώριμος κλασικισμός. Υλικά κατασκευής-Βλάβες
1880-1910. Αρχιτεκτονική-Τυπολογία
1920-1940. Νεοκλασικά. Υλικά κατασκευής-Βλάβες

2.4. Περιοχή των Εξαρχείων

2.4.1. Σημαντικά κτίρια της περιοχής των Εξαρχείων
2.4.2. Ανάπτυξη- Κάτοικοι.
2.4.3. Απομείναντες τύποι σπιτιών από τοιχοποιία στα Εξάρχεια Παθολογία

2.5. Παρουσίαση του υπό εξέταση κτιρίου στην περιοχή των Εξαρχείων.
2.5.1. Μορφολογία και χαρακτηριστικά κτιρίου.
2.5.2. Γεωμετρικά στοιχεία του κτιρίου.

Κεφάλαιο 3ο
Κατασκευές από Τοιχοποιία.
3.1 Κατηγορίες τοιχοποιιών

2
3.2. Παθολογία των κατασκευών από φέρουσα τοιχοποιία
3.3. Αστοχίες κατασκευής.
3.4. Φορτίσεις στην Φέρουσα Τοιχοποιία
3.4.1. Φορτίσεις εντός επιπέδου (θλίψη - διάτμηση- Κάμψη εντός επιπέδου)
3.4.1.1. Αξονική Θλίψη - Θλιπτική αντοχή της τοιχοποιίας
3.4.1.2. Διατμητική αντοχή της τοιχοποιίας (fνκ)
3.4.1.3. Εφελκυστική αντοχή τοιχοποιίας εντός επιπέδου (fd ).
3.4.2. Φορτίσεις εκτός επιπέδου
3.4.2.1. Μήκος Λυγισμού. Λυγηρότητα- Εκκεντρότητα
3.4.2.2. Εφελκυστική Καμπτική αντοχή εκτός επιπέδου (fwt)
3.4.3. Συντελεστής υλικού γm
3.4.4. Παραμορφωσιακά- Ελαστικά Χαρακτηριστικά της Τοιχοποιίας
3.4.4.1. Μέτρο Ελαστικότητας (Ε).
3.4.4.2. Λόγος Poisson (v)
3.4.4.3. Μέτρο διάτμησης (G).
3.4.5. Υπολογισμός εντατικών μεγεθών (δρώσες δυνάμεις στην τοιχοποιία)
3.4.6. Έλεγχοι
3.4.6.1. Έλεγχος ασφαλείας σε κατακόρυφα φορτία. Σύνθλιψη.
3.4.6.2. Έλεγχος ασφαλείας σε τέμνουσα άοπλης τοιχοποιίας.
3.4.6.3. Έλεγχος ασφαλείας σε κάμψη με ορθή δύναμη άοπλης τοιχοποιίας.

3.5. Κριτήρια αρχές επεμβάσεων και ενισχύσεων και στάδια δομικής

αποκατάστασης.
3.6. Επεμβάσεις Επισκευής, Ενίσχυσης, Ανακατασκευής.
3.7. Συγκρίσεις μορφών επέμβασης.
3.8. Εφαρμογή στο υπό εξέταση κτίριο
3.8.1. Μηχανικά και ελαστικά χαρακτηριστικά κατασκευής
3.8.2. Φορτία Κατασκευής
3.8.3.Ανάλυση κτιρίου – Παραδοχές -Έλεγχοι

3
 3.8.4. Προτάσεις ενισχύσεων αποκαταστάσεων με τις συμβατικές μεθόδους.

Κεφάλαιο 4ο
Ανάλυση των ιδιοτήτων των νέων υλικών που είναι συμβατά με τη λιθοδομή
και σύγκριση με τα υπάρχοντα προς χρήση υλικά.

4.1. Fiber Reinforced Polymers (FRP) ή Ινοπλισμένα Πολυμερή (ΙΟΠ).

4.2. Textile Reinforced Mortars (TRM) ή Ινοπλεγματα σε Ανόργανη Μήτρα
(ΙΑΜ).
4.2.1.Κονίαμα TRM. Διάγραμμα Τάσεων Παραμορφώσεων.
4.2.2.Τοιχοποιία. Διάγραμμα Τάσεων Παραμορφώσεων.
4.2.3.Α. Ενίσχυση τοιχοποιίας για την εντός επιπέδου φόρτιση.
4.2.3.Α.Ι. Αστοχία λόγω Κάμψης εντός επιπέδου.
4.2.3.Α.Ι.α Αστοχία της τοιχοποιίας σε επίπεδο.
4.2.3.Α.Ι.β Αστοχία του TRM (ΙΑΜ) σε επίπεδο.
4.2.3.Α.ΙΙ Αστοχία λόγω Διάτμησης εντός επιπέδου.
4.2.3.Β. Ενίσχυση τοιχοποιίας για την εκτός επιπέδου φόρτιση.
4.2.3.Β.Ι Λυγισμός / Ανατροπή με εκτός επιπέδου φόρτιση.
4.2.3.Β.ΙΙ Κάμψη ως προς τον οριζόντιο άξονα, εκτός επιπέδου φόρτιση.
4.2.3.B.II.α Αστοχία της τοιχοποιίας με δράσεις εκτός επίπεδου.
4.2.3.B.II.β Αστοχία του TRM με δράσεις εκτός επίπεδου.
4.2.3.Β.ΙΙΙ Κάμψη ως προς τον κατακόρυφο άξονα, εκτός επίπεδου φόρτιση.

4.3. Εφαρμογή νέων μεθόδων στην υπό μελέτη κατασκευή

Κεφάλαιο 5ο
5.1. Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και του κόστους των προτάσεων
5.2. Τεχνοοικονομική σύγκριση βάσει της αποτελεσματικότητας και του
κόστους των προτάσεων
5.3. Συμπεράσματα.
Βιβλιογραφία

4
Πρόλογος

Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια της λήψης του Μεταπτυχιακού Διπλώματος
στην Διαχείριση Τεχνικών Έργων του ΕΑΠ. Αντικείμενο της εργασίας είναι η διερεύνηση
μεθόδων αποκατάστασης κτιρίων από Φέρουσα τοιχοποιία στο κέντρο της Αθήνας, με σύγχρονα
υλικά ανόργανης βάσης με τα πλεονεκτήματά τους σε σχέση με τα υλικά και τις μεθόδους
αποκατάστασης που επικρατούν σήμερα.
Επιβλέπουσα της εργασίας διατέλεσε η Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πατρών στον
Τομέα των Δομικών Υλικών, την οποία θα ήθελα να ευχαριστήσω για την ανάθεση ενός τόσο
ενδιαφέροντος θέματος.

5
Κεφάλαιο 1ο
Εισαγωγή
Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια της λήψης του Μεταπτυχιακού Διπλώματος
στην Διαχείριση Τεχνικών Έργων του ΕΑΠ. Αντικείμενο της εργασίας είναι η διερεύνηση
μεθόδων αποκατάστασης κτιρίων από Φέρουσα τοιχοποιία στο κέντρο της Αθήνας, με σύγχρονα
υλικά ανόργανης βάσης.
Τα κτίρια από φέρουσα τοιχοποιία αν και μειονεκτούν πλέον σε αριθμό από αυτά που είναι
κατασκευασμένα από οπλισμένο σκυρόδεμα, δεν παύουν να έχουν ένα σημαντικό αριθμό ανά
περιοχές της Ελλάδας. Αποτελούν τμήμα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και να είναι ηθικό
και τεχνικό καθήκον των μηχανικών, να τα διατηρήσουμε το δυνατόν αναλλοίωτα, στην αρχική
τους μορφή, τόσο στα δομικά όσο και στα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά τους, αλλά ταυτόχρονα
να τα αναβαθμίζουμε και να τα ενισχύουμε κάνοντάς τα ασφαλή και λειτουργικά.
Στο 2ο κεφάλαιο, γίνεται μία αναλυτική παράθεση των αρχιτεκτονικών στοιχείων δόμησης
των κτιρίων από τοιχοποιία σε κεντρική περιοχή της Αθήνας, τα Εξάρχεια. Σκοπός είναι να γίνουν
αντιληπτοί οι κανόνες δόμησης που διαμορφώνονταν ανάλογα την χρονική περίοδο, λαμβάνοντας
υπόψη την εκάστοτε κοινωνική, πολιτική, μορφωτική αλλά και οικονομική κατάσταση που
επικρατούσε. Έτσι κατασκευάζονταν ή επισκευάζονταν ανά εποχές κτίρια με κοινά
χαρακτηριστικά τόσο σε υλικά κατασκευής αλλά και σε γεωμετρικά στοιχεία, με συγκεκριμένους
μηχανισμούς λειτουργίας. Αυτό σε συνδυασμό με την σημερινή αποτύπωση των βλαβών ανά
κτίριο βοηθάει στην ευκολότερη επισήμανση των τρωτών τους στοιχείων και κατ΄ επέκταση
γίνεται ορθότερη η λήψη των αποφάσεων σχετικά με την επισκευή ή ενίσχυσή τους. Στο ίδιο
κεφάλαιο γίνεται επίσης η παρουσίαση ενός κτιρίου με τα τυπικά μορφολογικά στοιχεία των
κτιρίων της περιοχής.
Στο 3ο κεφάλαιο, αναλύονται τα μηχανικά χαρακτηριστικά της φέρουσας τοιχοποιίας από
λιθοδομή και η παθολογία των αντίστοιχων κτιρίων. Παρουσιάζονται οι μέθοδοι επισκευής των
τοπικών και μικρότερης έκτασης βλαβών με υλικά και τεχνοτροπίες που υπάρχουν σήμερα
(αρμολογήματα, συρραφές, χρήση ελκυστήρων κτλ). Στη συνέχεια, γίνεται έκθεση των μεθόδων
της ενίσχυσης των κτιρίων από φέρουσα τοιχοποιία, όπως επικρατούν σήμερα, με κύριο υλικό το
σκυρόδεμα. Αυτές είναι η δημιουργία οριζοντίων και κατακόρυφων διαζωμάτων στη στέψη των
τοίχων ή σε ενδιάμεσες στάθμες, η πλήρης αντικατάσταση δαπέδων ή οροφών από πλάκες
σκυροδέματος και η κατασκευή μανδυών σκυροδέματος. Γίνεται πρόταση κάποιων από αυτών
των ενισχύσεων στο κτίριο της περιοχής, με την επισήμανση της αλλαγής του στατικού
συστήματος της αρχικής κατασκευής και της πλήρης αλλοίωσης των μηχανικών αλλά και
αρχιτεκτονικών στοιχείων της.
Στο 4ο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα νέα υλικά αποκατάστασης με ανόργανη βάση, που
είναι συμβατά με τα υλικά των κτιρίων από λιθοδομή. Παρατίθενται οι τρόποι χρήσης τους
ανάλογα με την παθολογία της τοιχοποιίας και προτάσεις επέμβασης στα δομικά στοιχεία για
καλύτερο τεχνικό και αισθητικό αποτέλεσμα. Γίνεται πρόταση εφαρμογής με τα υλικά αυτά στην
κατασκευή που έχει αναλυθεί.

6
 Τέλος εξάγονται συμπεράσματα και γίνεται τεχνοοικονομική σύγκριση βάσει της
ποιοτικής ανάλυσης, της ευκολίας εφαρμογής και του κόστους των προτάσεων ενίσχυσης τόσο
από σκυρόδεμα όσο και από τα νέα υλικά, και του αισθητικού αποτελέσματος.

7
Κεφάλαιο 2ο
2.1. Πολεοδομική ιστορία των Αθηνών από 1833 έως αρχές 20ου αιώνα.
Τα στοιχεία όλα που παρατίθενται στο παρόν κεφάλαιο έχουν αντληθεί και μεταφέρονται
αυτοτελώς ή τμηματικά στην παρούσα εργασία από τις εργασίες του Μπίρη Γ. Μάνου, «Μισός
αιώνας Αθηναϊκής Αρχιτεκτονικής 1875-1925», Αθήνα 1987, του Καρύδη Ν. Δημήτρη, «Τα Επτά
Βιβλία της Πολεοδομίας», Αθήνα2008, της Καραντώνη Β. Φιλίτσα, «Κατασκευές από
Τοιχοποιία, Σχεδιασμός και Επισκευές», Αθήνα 2004, και του Θανόπουλου Ε. Νικόλαου, «Τα
Αθηναϊκά Μνημειακά Κτίρια του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα με διερεύνηση της
κατασκευαστικής και στατικής μεθοδολογίας (1834-1916)», Αθήνα 2007.
Κατασκευές από Τοιχοποιία σε περιοχές της Αθήνας από το 1834 μέχρι το 1920.
Με την άφιξη του Βαυαρού πρίγκηπα Όθωνα (1833-1862) στο νεοσύστατο ελληνικό
κράτος, έκανε πραγματικότητα την θέληση του πατέρα του Λουδοβίκου Ι. να γίνει η Αθήνα
πρωτεύουσα της χώρας, ώστε να την επαναφέρει σε μια μεγαλειώδη αναβίωση αντάξια του
περίφημου ιστορικού και πνευματικού παρελθόντος. Εκείνη την περίοδο η Αθήνα ήταν ένας
μικρός οικισμός που αριθμούσε περίπου 4000 έως 6000 κατοίκους κυρίως βοσκούς και μία άθλια
οικιστικά κατάσταση με ημικατεστραμένα σπίτια και ανύπαρκτούς δρόμους αποτέλεσμα του
απελευθερωτικού αγώνα. Η απόφαση όμως επικυρώθηκε με την υπογραφή του βασιλικού
διατάγματος στις 29 Απριλίου του 1833. (Μπίρης Μ. 1987)
Ο Όθωνας διόρισε, τον εμπνευσμένο αρχιτέκτονα Κλεάνθη Σταμάτη (1802-1862) και τον
Eduard Schaubert, διευθυντές του Οικοδομικού Τμήματος οι οποίοι άρχισαν το 1831 να
συντάσσουν του πρώτο πολεοδομικό σχέδιο των Αθηνών το οποίο εγκρίθηκε το 1833, το οποίο
θα ικανοποιούσε ένα μελλοντικό πληθυσμό των 40.000 κατοίκων. Η σύνθεση στηριζόταν σε ένα
ισοσκελές τρίγωνο με κορυφή την σημερινή πλατεία Ομονοίας όπου είχαν τοποθετηθεί τα
ανάκτορα και το Διοικητικό κέντρο, με σκοπό την άμεση οπτική επαφή με την Ακρόπολη που
βρισκόταν στο πέρας της νοητής ευθείας που σχημάτιζε η Αιόλου. Η μία πλευρά του ήταν η οδός
Σταδίου που στόχευε στο Παναθηναϊκό Στάδιο και η άλλη η Πειραιώς. Βάση του τριγώνου ήταν
η οδός Ερμού, όπου με τις οδούς Αιόλου Ευριπίδου, Σωκράτους ορίζανε το εμπορικό κέντρο. Στην
σημερινή τοποθεσία του Συντάγματος είχε τοποθετηθεί Πνευματικό κέντρο με Βιβλιοθήκη
Ακαδημία και Μητρόπολη. Υπήρχε πρόβλεψη ακόμα για στρατώνες, Χρηματιστήριο Τελωνείο,

8
ενώ τα σφαγεία και ελαιοτριβεία τοποθετούνταν εκτός αστικού ιστού.(εικ. 1) (Καρύδης 2008)

Εικ.1 Σχέδιο Αθήνας Κλεάνθη-Schaubert 1833

Ένα χρόνο μετά, το 1834 αποφασίστηκε η τροποποίηση του πολεοδομικού σχεδίου των
Αθηνών από τον αρχιτέκτονα και βασιλικό μυστικοσύμβουλο Leo Von Klenze καθώς το αρχικό
δέχθηκε μία γενική κατακραυγή από θιγόμενα μικροσυμφέροντα των ισχυρών ιδιοκτητών των
ρυμοτομούμενων οικοπέδων. Το νέο σχέδιο αποτελούσε μία διατύπωση μιας ρυμοτομίας που θα
ελαχιστοποιούσε τα κόστη των αποζημιώσεων. Οι αλλαγές αφορούσαν το δομημένο τμήμα, με
αλλαγές χάραξης οδών και σε χωροθέτηση δημοσίων κτισμάτων. Η σημαντικότερη μεταβολή
ήταν αυτή της νέας θέσης των Ανακτόρων. Αυτές οι μετατροπές περιόριζαν την μεγαλόπνοη
κλίμακα του αρχικού σχεδιασμού σε μία κοντόφθαλμη πρακτική. (εικ. 2) (Καρύδης 2008)

Εικ.2 Σχέδιο Αθήνας Leo Von Klenze 1834

9
 Η τελική θέση των ανακτόρων επιλέχθηκε με τη μέθοδο, της τοποθέτησης ωμού κρέατος
σε υποψήφιες περιοχές της Αθήνας (Ομόνοια, Σύνταγμα, Κεραμεικός) ενώ η τελική επιλογή θα
γινόταν με βάση την καλύτερη κατάσταση που θα είχε το αντίστοιχο κομμάτι μετά από ένα
συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Είναι κατανοητό ότι οι αποστάσεις ήταν αρκετά μικρές για να
υπάρχει σημαντική διαφορά στο κλίμα. Το μόνο που άλλαζε ήταν τα συμφέροντα.

2.2.Οικιστική Ανάπτυξη των Αθηνών. (Μπίρης Μ. 1987)

Ενδεικτικά η οικιστική ανάπτυξη των Αθηνών τα επόμενα χρόνια είχε ως εξής :
Α. Προύχοντες επαρχίας/Μεγαλοαστοί: Γειτνίαση με τα ανάκτορα.
Β. Γηγενείς : Πλάκα, Ψυρρή, Καλαμιώτη, Άρειος Πάγος.
Γ. Κεντρικός Τομέας : Αθηνάς , Αιόλου, Ερμού, Ευριπίδου αλλοίωση της αρχικής χρήσης
μετατροπή σε εμπορικά.
Δ. Φτωχογειτονιές : Ρέμα Βάθειας, Κεραμεικός, Γκάζι, αυθαίρετες εγκαταστάσεις δυτικής
πλευράς του Λυκαβητού ή τον Ιλισσό.
Δ. Εύποροι μεσοαστοί : Νεάπολη, Πλατεία Αμερικής-επέκταση της οδού Πατησίων
Ε. Μισθοσυντήρητοι Επαγγελματίες Τεχνίτες: Μεταξουργείο, Εξάρχεια.
ΣΤ. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή : Κυψέλη, Αττική, Πατήσια, Αμπελόκηποι, Καισαριανή,
Ζωγράφος, Υμηττός.

2.3. Τύποι αστικής κατοικίας από τοιχοποιία από 1834 έως το 1940.
Η ανάλυση που ακολουθεί έχει αντληθεί από δύο διαφορετικές πηγές. Από την μελέτη
εμβάθυνσης της εσωτερικής και εξωτερικής αρχιτεκτονικής των Αθηναϊκών κτιρίων του Μάνου
Μπίρη που την αναπτύσσει στην εργασία του «Μισός αιώνας Αθηναϊκής Αρχιτεκτονικής 1875-
1925», (1987) και από τον συνοπτικό διαχωρισμό με βάση τα υλικά κατασκευής και τους τύπους
των βλαβών ανά περιόδους που παρουσιάζονται στις λιθόκτιστες κατασκευές που παρουσιάζει
στο βιβλίο της «Κατασκευές από Τοιχοποιία» η καθηγήτρια Φιλίτσα Καραντώνη (2004).
Ακολουθώντας το δυνατόν μία χρονολογική σειρά των εναλλαγών καθώς δεν υπήρξε ποτέ
κάποιος σαφής διαχωρισμός των τυπολογικών στοιχείων των κτιρίων παρατίθενται τα παρακάτω.
1834. Αρχιτεκτονική-Τυπολογία: Με την εγκατάσταση του Όθωνα στην Αθήνα δεν υπήρχαν
παρά καταστραμμένα και κάποια χαμηλής οικιστικής αξίας σπίτια. Τα πρώτα σπίτια που
χτίστηκαν κύριο στόχο είχαν να εξυπηρετήσουν βασικές ανάγκες μερικές κάμαρες και
υποτυπώδεις κοινόχρηστους χώρους. (Μπίρης Μ. 1987)
1900. : Αρχές 19ου αιώνα και πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση. Χτίζονται τα σπίτια με βάση
αρχαιότερο τύπο αλλά πολύ τροποποιημένο, «ανοιχτός τύπος κάτοψης», με παράταξη των
δωματίων στο βάθος της αυλής, μπροστά τους έχουν ανοιχτό διάδρομο με κυκλικές καμάρες που
στηρίζονται σε κίονες, λίθινη ανοιχτή σκάλα που οδηγεί στο δεύτερο πάτωμα όπου αντίστοιχα
ακολουθεί την διάταξη του ισογείου. Ο διάδρομος του δεύτερου ορόφου κλείνει τα μεταγενέστερα
χρόνια δημιουργώντας το χαγιάτι. Η αυλή απομονώνεται από το δρόμο με ψηλό μαντότοιχο.

10
Αρχικά τα σπίτια ήταν μονοκατοικίες κατά την οθωνική όμως περίοδο στεγάζονται δύο ή και τρείς
οικογένειες. Τυπικό παράδειγμα που σώζεται μέχρι και σήμερα το σπίτι στην οδό Ανδριανού 96-
Πλάκα (εικ.3). (Μπίρης Μ. 1987)

Εικ.3. Ανοιχτός τύπος Κάτοψης. 1Κάτοψη-2Όψη (Σχέδια Μάνος Μπίρης)

Την ίδια περίοδο τα ρυμοτομικά σχέδια επιτρέπουν στα οικόπεδα να έχουν μικρή πρόσοψη στο
δρόμο 5-7 μέτρα και εκτείνονται στο βάθος του οικοπέδου. Τότε ακολουθείται η ίδια «ανοιχτή
διάταξη» με προσαρμογές. Δηλαδή υπάρχει ένα αρχικό τμήμα που αναπτύσσεται στο δρόμο και
το υπόλοιπο στο βάθος του οικοπέδου με τα ελεύθερα ανοίγματα στην ανατολή ή τη μεσημβρία
και ο ένας τοίχος ακουμπάει στη μεσοτοιχία του διπλανού σπιτιού. Σχηματίζεται κάτοψη τύπου
Γ. Η είσοδος είναι στο πλαϊνό τμήμα του οικοπέδου, υπάρχει στενό πέρασμα που οδηγεί στην
αυλή και από εκεί με εξωτερικές λίθινες σκάλες υπάρχει πρόσβαση στον δεύτερο όροφο που έχει
και χαγιάτι. Παράδειγμα οικία στην οδό Αισχύλου 54 (εικ.4). (Μπίρης Μ. 1987)

Εικ. 4. Ανοιχτός τύπος Κάτοψης. (Σχέδια Μάνος Μπίρης)

Στα μέσα του 19ου αιώνα συνυπάρχουν ο «ανοιχτός τύπος» που προαναφέραμε αλλά και ο
«κλειστός τύπος» σπιτιού όπου εξωτερικά σχηματίζεται ένας κυβικός όγκος ενώ εσωτερικά το
ισόγειο κατώι είναι όλοι οι βοηθητικοί χώροι και οι κύριοι βρίσκονταν στον υπερυψωμένο όροφο.
Η σύνδεση των δύο ορόφων γινόταν με εσωτερική σκάλα. Αυτός ο τύπος κατοικίας έδινε μικρή
δυνατότητα σε αυτόνομες κατοικίες, για αυτό περιορίζονταν μόνο σε μονοκατοικίες. (Μπίρης Μ.
1987)
Μετά το 1940. Νεώτερα. Υλικά κατασκευής-Βλάβες: Μεταπολεμικά κτίρια. Κατασκευάζονταν
με σκελετό είτε από οπλισμένο σκυρόδεμα είτε από τοιχοποιία. Τα κτίρια από τοιχοποιία δεν
έχουν ξεκάθαρο ρυθμό και χρήση υλικών λόγω της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης. Έτσι
κατασκευάζονται από λιθοδομή είτε από μπατική οπτοπλινθοδομή και έχουν δάπεδα και στέγη
11
από σκυρόδεμα. Πρόκειται για μικτές κατασκευές με τους φέροντες τοίχους περιμετρικά και στο
εσωτερικό τους να υπάρχουν δοκοί και υποστυλώματα από οπλισμένο σκυρόδεμα. Συνήθως έχουν
δύο ορόφους μέσου ύψους 3 μέτρων. Οι τοίχοι έχουν δύο ή και τρία οριζόντια διαζώματα. Λόγω
της συμμετρικής κατασκευής των κτιρίων αυτών οι βλάβες από σεισμό περιορίζονται εντός του
επιπέδου των τοίχων, εκδηλώνονται με λοξές ρηγματώσεις και είναι συνήθως εύκολη η επισκευή
τους.(Καραντώνη Φιλίτσα 2004)
1840-1850. Αρχιτεκτονική-Τυπολογία: Η επίδραση των Βαυαρών ήταν σημαντική γιατί
μετέβαλε το αρχικό σχήμα των κατοικιών σε μια πιο ορθολογική κατανομή χώρων και σε πιο
συμμετρικές όψεις. Το κύριο σώμα του κτίσματος έχει διώροφη διάταξη πάνω στην οικοδομική
γραμμή και σε όλο το πλάτος του οικοπέδου. Δημιουργούνται επίσημες όψεις προς τον δρόμο με
τα ανοίγματα να τοποθετούνται ρυθμικά σε ίσες αποστάσεις. Η είσοδος τοποθετείται στο κέντρο
της όψης η οποία πλέον είναι φαρδιά και διαμπερής. Οι εσωτερικοί χώροι διατάσσονται
συμμετρικοί ως προς τον κεντρικό άξονα. Τα κλιμακοστάσια γίνονται εσωτερικά καθώς και οι
κοινόχρηστοι χώροι. Προς το βάθος της αυλής και κατά μήκος των μεσοτοιχιών εκτείνονται
διώροφες προεκτάσεις έτσι ώστε το σύνολο του κτιρίου να έχει το σχήμα Π. εικ5. (Μπίρης Μ.
1987)

Εικ. 5. Διώροφο με κεντρική είσοδο και ενδεικτικές κατόψεις για μονοκατοικία και διπλοκατοικία
(Σχέδια Μάνος Μπίρης)
1850-1890. Πρώιμος κλασικισμός. Υλικά κατασκευής-Βλάβες: Στην περίοδο αυτή τα κτίρια
κατασκευάζονται από αργολιθοδομή ή ωμοπλινθοδομή, με οριζόντια διάρθρωση, με αετωματική
στέψη των τοίχων. Το ύψος των ορόφων ξεπερνά τα 5 μέτρα. Η κάτοψη των τοίχων είναι σχεδόν
συμμετρική και ο ανώτερος όροφος έχει μόνο περιμετρικά φέροντες τοίχους που στηρίζουν την
ξύλινη κεραμοσκεπή στέγη με βυζαντινά κεραμίδια. Οι εσωτερικοί διαχωριστικοί τοίχοι είναι
ξυλόπηκτοι (τσατμάδες). Τα δάπεδα είναι από ξύλο, ελαφριάς κατασκευής. Οι εξώστες είναι
ξύλινοι και στηρίζονται σε σιδερένια φουρούσια. Συνήθεις βλάβες είναι η λοξή ρηγμάτωση των
πεσσών του ισογείου που συνεχίζει μέχρι και τη στέψη. Στις γωνίες των ανοιγμάτων του ανώτερου
ορόφου αναπτύσσονται κατακόρυφες ρωγμές και στις γωνίες των τοίχων κατακόρυφες ρωγμές
αποκόλλησης. Επίσης συνήθως υπάρχει κατάρρευση τμήματος ή ολόκληρου του αετώματος
(εικ.6).(Καραντώνη Φιλίτσα 2004)

12
Εικ. 6. Βλάβες σε κατοικία πρώιμου κλασικισμού (Εικ. Καραντώνη Φ. )
1850-1865. Αρχιτεκτονική-Τυπολογία: Οι όγκοι είναι κυβικοί με συμπαγή χαρακτήρα.
Διαχωρίζονται οριζόντια σε βάση, μεσαίο ή κύριο μέρος και στέψη με το απέριττο κλασσικό
θριγκό (ορολογία ρυθμού). Κατόψεις συμμετρικές με αναλογίες γενικής διάρθρωσης χώρων. Στα
σπίτια των πιο ευκατάστατων Αθηναίων οι εσωτερικοί χώροι διατάσσονται συμμετρικά γύρω από
μία ευρύχωρη αίθουσα υποδοχής με το κλιμακοστάσιο να έχει άμεση επικοινωνία. Το πρόβλημα
της επικοινωνίας των διαφόρων κύριων χώρων με τους κοινόχρηστους, τους βοηθητικούς, τα
κλιμακοστάσια την πόρτα της αυλής, αντιμετωπίζονται τώρα με πρακτικές μεθόδους από τους
επώνυμους και ανώνυμους αρχιτέκτονες της εποχής. Κατακόρυφα οι όψεις χωρίζονται σε τρία
τμήματα με το μεσαίο να προεξέχει. Τα μέγαρα των πλουσίων αποτελούν υπόδειγμα προς μίμηση
για τα σπίτια των μεσοαστών τα οποία αποτελούν οικονομικές παραλλαγές αυτών. (Μπίρης Μ.
1987)
Στα σπίτια των μεσοαστών επικρατούν δύο τάσεις οι οποίες διατυπώθηκαν ανάλογα με το μέγεθος
την ποιότητα ή το είδος της κατοικίας καθώς και με το σχήμα του εκάστοτε οικοπέδου. Έτσι
έχουμε α)την διάταξη των δωματίων γύρω από την αυλή σε διάταξη Γ η οποία εφαρμόζεται στα
στενομέτωπα οικόπεδα του κέντρου και σπανιότερα η διάταξη Π, και β) μικτές συνθέσεις
μεγαλύτερων κατοικιών (πολυκατοικιών) με χαρακτηριστικό την διάταξη των ανεξάρτητων
εισόδων για κάθε διαμέρισμα. (Μπίρης Μ. 1987)
1870. Αρχιτεκτονική-Τυπολογία: Οι τυπολογικές μεταλλαγές δεν διαδέχονταν η μία την άλλη
ξεκάθαρα αλλά συνυπήρχαν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ο «ανοιχτός τύπος» κάτοψης
εγκαταλείπεται τελείως ως μη εξυπηρετικός στις νέες ανάγκες που διαμορφώθηκαν. Τα σπίτια
στο κέντρο πλέον είναι διώροφα ή ημιτριώροφα. Οι ισόγειες μονοκατοικίες επαυξήθηκαν με ένα
όροφο ακόμα και έγινε αναγκαία η χρήση ενός προθαλάμου ώστε να τοποθετηθεί και το
κλιμακοστάσιο. Η θύρα μέχρι τώρα τοποθετούνταν αξονικά κεντρικά δημιουργώντας
προβλήματα όπως η διάσπαση της ενότητας των χώρων του ισογείου και η μη ύπαρξη αυτόνομης
διέλευσης στο διαμέρισμα του ορόφου. Για το λόγο αυτό υιοθετήθηκε η λύση της πόρτας στη
πλαϊνή πλευρά της πρόσοψης, μετατρέποντας τις κατοικίες σε διπλοκατοικίες. Στα δε στενόμακρα
οικόπεδα του κέντρο χρησιμοποιούνταν και για πρόσβαση προς την αυλή. Η ανάγκη αυτή του

13
Αθηναϊκού σπιτιού είχε και αντίστοιχες επιπτώσεις στην κατανομή των εξωτερικών ανοιγμάτων.
Διαμορφώνονταν τρία έως πέντε κατακόρυφοι άξονες ανοιγμάτων. Προκειμένου πάντα να
διατηρείται η συμμετρία στην σύνθεση των στοιχείων της όψης, δημιουργούνταν τυφλά
ανοίγματα. (Μπίρης Μ. 1987)
Εσωτερικά η οριστική διαμόρφωση των σπιτιών στις δύο πρώτες δεκαετίες του Γεωργίου Α
(1863-1913), χαρακτηριζόταν από την σχεδόν τετραγωνική κάτοψη. Ένας διαμήκης διάδρομος
που ουσιαστικά χώριζε το σπίτι στα δύο με δεξιά και αριστερά δύο μεγάλα δωμάτια και στο βάθος
ανοίγονταν η πόρτα προς την αυλή. Συχνά ενώνονταν τα δύο δωμάτια της μίας πλευράς με φαρδιά
τετράφυλλη πόρτα ώστε να δημιουργείται ένας ενιαίος χώρος υποδοχής. Όπως αναφέραμε αυτή
η κάτοψη αποτελούσε την «συνοπτική» παραλλαγή των μεγάρων όπου η μεγάλη αίθουσα
υποδοχής διαμορφωνόταν σαν ένα επίμηκες χολ. Υπήρχε μία επιμονή στα ημιυπαίθρια περάσματα
(στεγασμένες διαβάσεις). Η ανάγκη για στέγαση απαραίτητων βοηθητικών λειτουργιών επέβαλλε
μία προσθήκη έξω από το βασικό περίγραμμα του σπιτιού, προς τη πλευρά του ακάλυπτου χώρου.
Ένα τυπικό δείγμα της εποχής είναι και η παρακάτω διπλοκατοικία στην γωνία Ιπποκράτους και
Διδότου (εκ. 7). (Μπίρης Μ. 1987)

Εικ. 7. Διώροφο του 1870 με δύο οροφοδιαμερίσματα που ακολουθεί τα τυπικά στοιχεία της εποχής
(Σχέδια Μάνος Μπίρης)
Την ίδια περίοδο έχουμε και την πολύ αξιόλογη κατασκευή της οικίας Κουτσογιάννη από τον
Κάλκο Π. στις οδούς Δεληγιώργη και Αγησιλάου. Χτίστηκε λίγο πριν το 1870, πρόκειται για
πολυκατοικία που διέθετε πέντε διαμερίσματα με ανεξάρτητες εισόδους. Εξωτερικά εκφράζει την
πλέον αντιπροσωπευτική αντίληψη του ώριμου Αθηναϊκού κλασικισμού και στο εσωτερικό του
ακολουθεί τις επιταγές της εποχής μελετημένο σε ένα απόλυτο πρακτικό πνεύμα. (Εικ. 8)(Μπίρης
Μ. 1987)

14
Εικ. 8. Οικία Κουτσογιάννη του 1870 με πέντε διαμερίσματα που ακολουθεί τα τυπικά στοιχεία της
εποχής (Σχέδια Μάνος Μπίρης)
1880-1920. Ώριμος κλασικισμός. Υλικά κατασκευής-Βλάβες: Κτίρια από αργολιθοδομή
βασικά στο ισόγειο και οι ανώτεροι τοίχοι από οπτοπλινθοδομή και σκαφωτά τούβλα. Συνήθως
υπάρχει υπόγειο. Το ύψος των ορόφων είναι από 3.8 έως 4,5 μέτρα ύψος. Έχουν κατακόρυφη
διάρθρωση. Οι πεσσοί έχουν μικρό ύψος και συνδέονται μεταξύ τους μόνο στα ανώφλια. Οι ποδιές
των παραθύρων διαμορφώνονται εκ των υστέρων με μπατική οπτοπλινθοδομή. Τα πατώματα και
οι στέγες είναι ξύλινα. Οι εξώστες είναι μαρμάρινες πλάκες σε μαρμάρινα φουρούσια και προς το
τέλος της περιόδου σκυρόδεμα οπλισμένο που στηρίζεται σε σιδερένια φουρούσια. Οι εσωτερικοί
διαχωριστικοί τοίχοι είναι ξυλόπηκτοι (τσατμάδες). Οι βλάβες που εκδηλώνονται είναι οι
διαγώνιες ρωγμές που περιορίζονται συνήθως στους πεσσούς του κάθε ορόφου. Τα ανώφλια των
ανώτερων και κατώτερων ορόφων παρουσιάζουν κατακόρυφη ρηγμάτωση και οι ποδιές των
παραθύρων αποκολλώνται από τους πεσσούς (εικ.9). (Καραντώνη Φιλίτσα 2004)

15
Εικ. 9. Βλάβες σε κατοικία ώριμου κλασικισμού (Εικ. Καραντώνη Φ. )
1880-1910. Αρχιτεκτονική-Τυπολογία: Οι στεγαστικές ανάγκες είναι πολύ μεγάλες και πλέον
χτίζονται τα σπίτια το ένα δίπλα στο άλλο δημιουργώντας ένα «συνεχές» σύστημα. Τα σπίτια
φτάνουν τους τρεις πλήρεις ορόφους ή κτίζονται με ημιυπόγειο και δύο ορόφους. Έτσι,
προέκυπταν δύο ή τρία ανεξάρτητα οροφοδιαμερίσματα. Ο ώριμος Αθηναϊκός κλασικισμός, στην
εξωτερική διάπλαση των σπιτιών, δηλαδή ο συντηρητικός χαρακτήρας και η αυστηρή
γεωμετρικότητα, εκφράζεται έντονα μέχρι αυτή τη δεκαετία. Μόνο που πλέον, αρχίζει να
διαφαίνεται η κάμψη της και η επίδραση άλλων στιλιστικών ρευμάτων. Χρησιμοποιούνται τα
ρυθμολογικά στοιχεία του κλασικισμού αλλά αποφεύγεται ο διακοσμητικός φόρτος ώστε το
τελικό αποτέλεσμα να διακρίνεται για το αυστηρό και αξιοπρεπές ύφος του.
Είναι η περίοδος κατά την οποία διαμορφώνεται πλήρως ο ρυθμός της Αθηναϊκής πολυκατοικίας
του 19ου αιώνα. Ταυτόχρονα στη φάση αυτή αναπαράγεται με ταχύ ρυθμό στις κεντρικότερες
περιοχές της πρωτεύουσας ένας σύνθετος κτιριακός τύπος διπλοκατοικίας. Τα σπίτια είναι
ενταγμένα στο «συνεχές σύστημα». Με ανάπτυγμα προσόψεως με πέντε άξονες ανοιγμάτων σε
10 έως 12,5 μέτρα πρόσοψης. Η απόλυτα συμμετρική σύνθεση συγκροτείται από δύο πλάγιες
εισόδους για την ανεξάρτητη εξυπηρέτηση των οροφοδιαμερισμάτων οι οποίες αντιστοιχούν
στους ακραίους άξονες. Το μεσαίο τμήμα προβάλει με ελαφρά προεξοχή από τα πλάγια και
επιστέφεται με αέτωμα σε κλασικές αναλογίες. Η μορφολογική οργάνωση της όψης
υπογραμμίζεται με τον μεγάλο κεντρικό εξώστη του ορόφου, την πλαστική πλαισίωση των
ανοιγμάτων, την επίστεψη των εξώθυρων με πλήρη θρίγκο και αέτωμα. Εσωτερικά η φυσιολογική
προσαρμογή των αναγκών στις διαμορφωμένες από την προηγούμενη περίοδο επιταγές του
κλασικισμού δίνουν τις παρακάτω λειτουργικές λύσεις. Οι δύο εξώθυρες λειτουργούν η μία ως
κύρια είσοδος του ισόγειου διαμερίσματος και η άλλη οδηγεί στο κλιμακοστάσιο και στην αυλή.
Η οργάνωση των δωματίων γίνεται γύρω από ένα κεντρικό διάδρομο. Επαναλαμβάνεται η ένωση
δύο δωματίων με συνεχόμενη πόρτα για την δημιουργία επίσημου χώρου, ο οποίος κατά κανόνα
επικοινωνούσε με το μπαλκόνι της πρόσοψης. Τυπικό παράδειγμα είναι η διπλοκατοικία στην οδό
Φυλής 48 με ανεξάρτητες εισόδους (εικ 10). Επίσης μία παραλλαγή αυτής της διαμόρφωσης, με

16
ανεξάρτητες εισόδους, είναι στην οδό Παλαιολόγου 25(εικ. 11). Στα στενομέτωπα οικόπεδα του
κέντρου χρησιμοποιείται μια είσοδος με κατάλληλες διαμορφώσεις όπως η κατοικία στην οδό
Κολοκυνθούς 45 (εικ.12). Τέλος ένα τυπικό παράδειγμα πολυκατοικίας με τρεις ορόφους και
διαφορετικές εισόδους είναι το κτίριο στην οδό Ασκληπιού 22 όπου εδώ είναι εμφανής η μεγάλη
απώλεια των εκμεταλλεύσιμων χώρων του ισογείου, ενώ οι πλάγιοι ακάλυπτοι εξαφανίζονται για
να προκύψουν οι μικροί φωταγωγοί στα όμορα οικόπεδα (εικ. 13) (Μπίρης Μ. 1987)

Εικ. 10. Διώροφο του 1885 με δύο οροφοδιαμερίσματα και ανεξάρτητες εισόδους που ακολουθεί τα
τυπικά στοιχεία της εποχής (Σχέδια Μάνος Μπίρης)

Εικ. 11. Διώροφο του 1900 με δύο οροφοδιαμερίσματα και ανεξάρτητες εισόδους που ακολουθεί τα
τυπικά στοιχεία της εποχής (Σχέδια Μάνος Μπίρης)

17
Εικ. 12. Διώροφο του 1900 με δύο οροφοδιαμερίσματα μία είσοδο λόγω στενότητας πρόσοψης, που
ακολουθεί τα τυπικά στοιχεία της εποχής (Σχέδια Μάνος Μπίρης)

Εικ. 13. Τριώροφο του 1900 με τρία οροφοδιαμερίσματα και ανεξάρτητες εισόδους που ακολουθεί
τα τυπικά στοιχεία της εποχής (Σχέδια Μάνος Μπίρης)
1920-1940. Νεοκλασικά. Υλικά κατασκευής-Βλάβες: Κτίρια μικτής κατασκευής με
διαφορετικό στατικό σύστημα αλλά ακολουθούν την αρχιτεκτονική του κλασικιστικού ρεύματος
στην Ελλάδα. Έχουν κατακόρυφα στοιχεία από τοιχοποιία αλλά και από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Τα δάπεδά τους είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα. Ο διαφορετικός σκελετός δίνει δυνατότητα
ασύμμετρων κατόψεων και καθ’ ύψος των κτιρίων. Οι φέροντες τοίχοι περιορίζονται μόνο στην
περίμετρο και το υλικό τους είναι κυρίως διάτρητα τούβλα και σπανιότερα λίθοι. Υπάρχει
περιμετρικό διάζωμα από σκυρόδεμα στη στάθμη των ανωφλίων ή στην στέψη των τοίχων. Οι
διαχωριστικοί τοίχοι είναι από διάτρητα τούβλα. Η στέγη μπορεί να είναι είτε κεραμοσκεπής είτε
να δημιουργούνται βατές ταράτσες. Οι βλάβες εκδηλώνονται σε ένα συνήθως όροφο και είναι
διαφορετικής έντασης και έκτασης. Έτσι αν εκδηλωθούν στον ανώτερο όροφο είναι μικρής
έντασης καμπτικές και περιορίζονται στις γωνίες των ανωφλίων και αν υπάρχουν ασυμμετρίες
τότε συγκεντρώνονται εκεί. Αν οι βλάβες εκδηλωθούν στο ισόγειο τότε είναι πολύ σοβαρές και
εκδηλώνονται με έντονη διατμητική αστοχία των πεσσών έως ολική καταστροφή. Αυτό συμβαίνει

18
λόγω της χρήσης του σκελετού από σκυρόδεμα το πάχος των φερόντων τοίχων είναι πολύ
μειωμένο με αποτέλεσμα την μεγαλύτερη σεισμική επιβάρυνση.(Καραντώνη Φιλίτσα 2004)

2.4. Περιοχή των Εξαρχείων

Γεωγραφικά/ Τοποθεσία.
Τα Εξάρχεια βρίσκονται κεντρικά στην πόλη των Αθηνών. Όρια θεωρούνται οι οδοί Ακαδημίας,
Χαριλάου Τρικούπη, Πατησίων και Αλεξάνδρας. Αναπτύσσεται στους πρόποδες του λόφου του
Στρέφη. Στην Βόρεια πλευρά είναι το πεδίον του Άρεως, νοτιοανατολικά ο λόφος του Λυκαβητού
και το Κολωνάκι ενώ δυτικά βρίσκεται η πλατεία Ομονοίας και βρίσκεται πολύ κοντά στην
περιοχή του Συντάγματος.
Πολεοδομικά.
Μία από τις πρωιμότερες οικήσεις έξω από το εγκεκριμένο σχέδιο πέρα από την Πανεπιστημίου
και την Ακαδημίας στην Δυτική πλευρά του Λυκαβητού ήταν το Προάστειο, τμήμα του οποίου
θα αποτελέσουν η Νεάπολη και τα Εξάρχεια. Κάτοικοί του ήταν οι τεχνίτες της νέας πρωτεύουσας
από την Κάρπαθο , την Άνδρο, την Σκόπελο και την Τήνο, όπου έχτιζαν τυχαία και αυθαίρετα τα
σπίτια τους δημιουργώντας στενούς ακανόνιστους δρόμους. Η περιοχή εντάχθηκε στο σχέδιο το
1847 και ενσωματώθηκε στον αστικό χαρακτήρα της πόλης. (Καρύδης Δ. 2008)
Στα πρώτα χρόνια του Γεωργίου Α΄ και μετέπειτα έως το τέλος του 19ου αιώνα διαδοχικά
εντάσσονταν στο σχέδιο οι περιοχές προς την Λεωφόρο Αλεξάνδρας και ονομάστηκε η περιοχή
γύρω από το άλσος του Αγ. Νικολάου, στο λόφο του Στρέφη, Πευκάκια ενώ το τμήμα προς το
Πολυτεχνείο Εξάρχεια από τον Έξαρχο - παντοπώλη της περιοχής. Εκεί έχουμε την κατάτμηση
της γης σε μικρά οικόπεδα με πρόσωπο στο δρόμο 8-10 μέτρα ή και μικρότερα εξάμετρα και
βάθος 12-15. Αυτή η κατάτμηση σχημάτισε και τον οικιστικό χαρακτήρα της περιοχής των
Εξαρχείων σε οικόπεδα όπου χτίστηκαν τα τυπικά μονόροφα και διώροφα αστικά κτίσματα των
Αθηνών. Στο τμήμα από την Ακαδημίας έως περίπου την Βαλτετσίου τα σπίτια είναι μικρά
μονόροφα ή διόροφα της περιόδου 1870 έως 1880. Στην περιοχή μέχρι την Βουλγαροκτόνου τα
σπίτια χτίζονται κυρίως μέχρι τις αρχές του 1900. Ενώ κοντά στην λεωφόρο Αλεξάνδρας
αργότερα την δεύτερη και τρίτη δεκαετία του 1900. (Μπίρης Μ. 1987)
2.4.1. Σημαντικά κτίρια της περιοχής των Εξαρχείων
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Η ανάγκη της συγκέντρωσης και φύλαξης των αρχαιοτήτων είχε απασχολήσει πολύ έντονα τους
Αθηναίους από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Για το λόγο αυτό ο Καποδίστριας από το 1829 είχε
ιδρύσει το πρώτο Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αίγινα στο κτίριο του Ορφανοτροφείου. Όταν
όμως επιλέχθηκε και έγινε η Αθήνα πρωτεύουσα έγινε επιτακτική η ανάγκη δημιουργίας
κεντρικού αρχαιολογικού μουσείου. Από τα μέσα του 1830 με αρχή τον Όθωνα όπου ανέθεσε
χωρίς αποτέλεσμα την εκπόνηση σχεδίων του μουσείου. Στην συνέχεια υπήρξε μία πολυετή και
διαδοχική εναλλαγή απόψεων για την επιλογή τοποθεσίας και των σχεδίων με οικονομικά κυρίως
κριτήρια. Αποφασιστική υπήρξε η δωρεά του οικοπέδου 62 στρεμμάτων, στη θέση που βρίσκεται
σήμερα το Μουσείο, από την Ελένη Τοσίτσα στις 17 Μαρτίου του 1866. Στις 3 Οκτωβρίου του

19
1866 ξεκίνησε να κτίζεται το κτίριο σύμφωνα με τα σχέδια του Ludwind Lange, τροποποιημένα
από τον Παναγή Κάλκο. Το 1888 αναλαμβάνει την επιβλεψη και τροποποιεί τα σχέδια ο Ernst
Ziller. Το 1889 το κτίριο αποπερατώνεται, ενώ από το 1888 με πρωτοβουλία του Χαρ. Τρικούπη,
καθορίστηκε η ονομασία του «Εθνικόν Αρχαιολογικόν Μουσείον». Το μουσείο φιλοξενεί πολλές
αρχαιότητες όμως η μεγάλη πυκνότητά τους κάνει επιτακτική την ανάγκη για την επέκταση του
ακόμα και το 1947 μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο του 1940. Την τελική του μορφή την παίρνει
το 1988 οπότε και αποκαθίστανται πλήρως οι όψεις του κτιρίου.(εικ14) (Θανόπουλος Ν. 2007)

Εικ. 14. Πρόσοψη Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου

Πολυτεχνείο.
Το έργο χρηματοδοτήθηκε αρχικά από δωρεές των Νικολάου Στουρνάρη και Μιχαήλ Τοσίτσα, με
διαθήκη να χτιστεί «εν λαμπρόν Πολυτεχνείον», οι οποίοι απεβίωσαν πριν την έναρξη της
ανέγερσής του. Το 1858 η Ελένη Τοσίτσα αγοράζει το οικόπεδο και ανατίθεται το σχέδιο στον
Λύσανδρο Καυτατζόγλου το 1860. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1862 από τις αρχικές δωρεές και το
1873 με δωρεά από τον Γεώργιο Αβέρωφ υπό τον όρο να ονομαστεί το Πολυτεχνείο Μετσόβιον .
Το κεντρικό κτίριο Αβέρωφ ολοκληρώνονται το 1876, όπου και εγκαταστάθηκαν οι σχολές του
Πολυτεχνείου στις πτέρυγές του. Ολοκληρώνονται επίσης τα κτίρια της Πρυτανίας και των Καλών
Τεχνών. Το κτίριο του Μηχανουργείου στην οδό Μπουμπουλίνας αποπερατώνεται το 1880, ενώ
το 1920 ολοκληρώνεται στην οδό Στουρνάρη το κτίριο Γκίνη και το 1953-1957 τα Νέα Κτίρια
στην οδό Μπουμπουλίνας και Τοσίτσα(εικ.15) (Θανόπουλος Ν. 2007).

20
Εικ. 15. Πρόσοψη Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου
2.4.2. Ανάπτυξη- Κάτοικοι.
Η απόκτηση γης και ιδιοκτησίας ήταν για τους κατοίκους της πρωτεύουσας σκοπός ζωής. Τα
Εξάρχεια αναπτύχθηκαν ταχύρρυθμα το 1880, 1890 διότι ήταν σχετικά πιο οικονομική η αγορά
των οικοπέδων σε εκείνες τις περιοχές σε σχέση με το γειτονικό Κολωνάκι ή την λεωφόρο
Κηφισίας και γιατί ήταν πολύ κοντά τα κτίρια του Πανεπιστημίου και του Πολυτεχνείου.
Νοικιάζονταν στην περιοχή πάρα πολλά δωμάτια σε φοιτητές αλλά και σε μεσαίες οικογένειες.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το 1885 το Πανεπιστήμιο αριθμεί 2400 φοιτητές ενώ το 1900 έχουμε 10
φοιτητές ανά 10.000 κατοίκους, το υψηλότερο δηλαδή ποσοστό στην Ευρώπη το οποίο φανέρωνε
την κλίμακα της σπουδαστικής κίνησης στην πρωτεύουσα, και την προτίμηση της ελληνικής
οικογένειας για τα γράμματα. Στις αρχές του 20ου αιώνα τα Εξάρχεια συγκροτούσαν έναν ιδιαίτερο
χαρακτήρα, περιλαμβάναν χώρους εμπορίου, ψυχαγωγίας , θεάτρου και χώρους διανόησης.
Χαρακτηρίζονται ως «κοιτίδα καλλιτεχνών του 19ου και αρχών 20ού αιώνα»(Μπίρης Μ. 1987).
Ο πληθυσμός που τα αποτελούσε ήταν ο κύριος κορμός της μεσαίας και αστικής τάξης
(μισθοσυντήρητοι και επαγγελματίες) που εγκαταστάθηκαν από το Μεταξουργείο στην Νεάπολη
και κυρίως στα πυκνοκατοικημένα Εξάρχεια την δεκαετία 1880-1890. Η ριζική αλλαγή της
περιοχής μαζί με άλλες στο κέντρο της Αθήνας, έγινε μετά τη μικρασιατική καταστροφή του 1920,
όπου ο τότε πληθυσμός της Αθήνας σχεδόν διπλασιάστηκε και αυτό είχε σοβαρές επιπτώσεις στο
σύνολο του οικισμού. Υπήρξε μία μικτή δομή λειτουργιών, ριζικές αλλαγές χρήσεων (εμπόριο,
μεταποίηση, έντονη κυκλοφορία) κάτι που οδήγησε στην οριστική υποβάθμιση των περιοχών,
μαζί και των Εξαρχείων. Τέλος η ταυτόχρονη πολλή μεγάλη ανάγκη στέγασης οδήγησε τελικά
πολλές περιοχές να αλλοιώσουν την δομή τους με την κατεδάφιση πολλών διόροφων σπιτιών με
το σύστημα της αντιπαροχής (Μπίρης Μ. 1987)

21
2.4.3. Απομείναντες τύποι σπιτιών από τοιχοποιία στα Εξάρχεια Παθολογία
Τα Εξάρχεια επιλέχθηκαν σαν περιοχή για περαιτέρω μελέτη και διερεύνηση των κτισμάτων από
τοιχοποιία. Όπως έχουμε προαναφέρει ήταν μια πυκνοκατοικημένη περιοχή με τα πρώτα
αυθαίρετα να χτίζονται το 1847 και μέχρι το τέλος της όψιμης νεοκλασικής περιόδου περίπου το
1920, η περιοχή να έχει ενταχθεί στο σχέδιο πόλης, να είναι χτισμένο το μεγαλύτερο τμήμα της
με το «συνεχές» σύστημα δόμησης και λίγα χρόνια αργότερα τα κτίρια από τοιχοποιία να
γκρεμίζονται ώστε να χτιστούν στην θέση τους με το σύστημα της αντιπαροχής σύγχρονες
πολυκατοικίες από οπλισμένο σκυρόδεμα. Η διαδικασία αυτή διήρκησε αρκετά χρόνια ώστε
σήμερα να έχουν απομείνει στην συγκεκριμένη περιοχή περίπου 200 κτίρια από τοιχοποιία
χτισμένα βάσει μορφολογικών χαρακτηριστικών μέχρι περίπου το 1920(Μικρασιατική
Καταστροφή). Από αυτά σήμερα έχουν συντηρηθεί, αποκατασταθεί και επαναχρησιμοποιηθεί τα
151, ενώ τα υπόλοιπα 43 έχουν εγκαταλειφθεί, ακατοίκητα, με λιγότερες ή σοβαρότερες βλάβες
έως και ολική κατάρρευση. Στην περιοχή υπάρχουν ακόμα 15 βλαβέντα κτίρια μικτής
κατασκευής δηλαδή η κατασκευή τους χρονολογείται μετά το 1920.
Η απογραφή των βλαβέντων κτιρίων έδωσε τα παρακάτω στοιχεία:
43 κτίρια έχουν ελαφριές, σοβαρές, πολύ σοβαρές βλάβες έως και κατάρρευση.
Όροφοι
4 ισόγεια κτίρια
17 είναι ισόγεια με έναν επιπλέον όροφο (διόροφα)
22 πολυκατοικίες, δηλαδή είτε ημιυπόγεια ή ισόγεια με δύο ή τρεις ορόφους.
Σοβάδες εξωτερικοί όψεις κτιρίων
5 κτίρια είχαν ελαφρές ρηγματώσεις
3 κτίρια είχαν λίγες πιο σοβαρές ρηγματώσεις ή μερική αποκόλληση σοβάδων
11 κτίρια είχαν σοβαρές αποκολλήσεις / εμφανείς ρηγματώσεις
24 κτίρια πάρα πολλές και σοβαρές αποκολλήσεις.
Στέγες
10 Υπάρχει στέγη σε καλή κατάσταση
15 Βλάβες στη στέγη σοβαρές ή πολύ σοβαρές
16 Ολική κατάρρευση στέγης.
2 Εμπρησμός
Ιδιαίτερα στοιχεία
21 Εξώστες με μαρμάρινα φουρούσια

22
8 Εξώστες με φουρούσια από σκυρόδεμα
2 κτίρια με εξώστες με φουρούσια και από σκυρόδεμα και από μάρμαρο.
12 κτίρια δεν είχαν καθόλου εξώστες
Κατά την απογραφή των παραπάνω κτιρίων, έγιναν οι παρακάτω παρατηρήσεις:
Εκτός από τα δύο κτίρια που είχαν καεί οι βλάβες των περισσοτέρων σπιτιών έχουν
εμφανώς προέλθει από εγκατάλειψη. Σχεδόν σε όλα τα σοβαρά βλαβέντα κτίρια η καταστροφή
έχει ξεκινήσει αρχικά από τις σοβαρές βλάβες στη στέγη έχοντας μερικώς ή ολοσχερώς επιτρέψει
και την εμφάνιση βλαβών εσωτερικά στα κτίρια.
Οι περιμετρικοί φέροντες τοίχοι δεν έχουν διαγώνιες σοβαρές ρηγματώσεις που να
οδηγούν σε κατάρρευση. Οι βλάβες τους περιορίζονται σε ελαφρές ρηγματώσεις με αποκολλήσεις
σοβάδων που οφείλονται στην κακή συντήρηση και όχι σε σεισμό.
Η ομαδοποίηση των βλαβών και η επισήμανση της συχνής επανάληψη κάποιων από
αυτών, δίνει μία περαιτέρω δυνατότητα ανάπτυξης τυποποιημένων μεθόδων επισκευής και
αποκατάστασης.

2.5. Παρουσίαση του υπό εξέταση κτιρίου στην περιοχή των Εξαρχείων.
2.5.1. Μορφολογία και χαρακτηριστικά κτιρίου.
Το κτίριο που μελετάται στην παρούσα εργασία βρίσκεται στην οδό Δερβενίων 52 στα
Εξάρχεια. Κατασκευάστηκε βάσει συμβολαίων το 1889. Οι ιδιοκτήτες ήταν και είναι ιδιώτες. Το
κτίριο επιλέχθηκε χωρίς να έχει ιδιαίτερα μνημειακά χαρακτηριστικά αλλά επειδή είναι ένα
κλασσικό τυπικό κτίριο που έχει κοινά μορφολογικά χαρακτηριστικά με την πλειοψηφία των
υπόλοιπων κτιρίων της περιοχής τα οποία κτίστηκαν από την μεσαία αστική τάξη της εποχής.
Σήμερα όπως και πολλά από τα εναπομείναντα κτίρια της ίδιας περιόδου έχει ανακηρυχθεί
διατηρητέο βάσει ΦΕΚ. Τα αρχικά αρχιτεκτονικά σχέδια δεν σώζονται. Η σημερινή κατάσταση
του κτιρίου με τις διάφορες φθορές που έχει υποστεί έχουν αποκαλύψει πολλά δομικά του
στοιχεία, με κάποιες επεμβάσεις ενίσχυσης που έχουν γίνει περίπου στην δεκαετία του 1920, τα
οποία χρειάζονται να αποκατασταθούν στην αρχική τους μορφή σύμφωνα με τις διατάξεις περί
διατηρητέων.
Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για ένα κτίριο από φέρουσα αργολιθοδομή, με ισόγειο στην
στάθμη του εδάφους και δύο υπερκείμενους ορόφους με τελική απόληξη την ξύλινη στέγη.
Ακολουθεί το «συνεχές» σύστημα της ρυμοτόμησης με τις δύο πλαϊνές πλευρές του κτιρίου να
είναι μεσοτοιχίες με τα διπλανά κτίρια. Η κάτοψή του είναι σχεδόν τετραγωνική με πρόσοψη
10,00μ περίπου στην οδό Δερβενίων. Στην πρόσοψη του κτιρίου σύμφωνα με τις τάσεις τις εποχής
έχει τηρηθεί μία αυστηρή γεωμετρικότητα χωρίς ιδιαίτερο διακοσμητικό φόρτο πέρα των
μαρμάρινων φουρουσιών του εξώστη στον δεύτερο όροφο, ενώ στον πρώτο μετά από επεμβάσεις
ενίσχυσης σε παρελθόντα χρόνο ο εξώστης είναι από σκυρόδεμα. Στην πρόσοψη συμμετρικά
τοποθετούνται τα παράθυρα αλλά και δύο πλάγιες ανεξάρτητες θύρες. Η μία αποτελεί την είσοδο
του ισογείου ενώ η άλλη οδηγεί στον διάδρομο του κλιμακοστασίου για τα δύο ανεξάρτητα
οροφοδιαμερίσματα και την αυλή στο πίσω μέρος του οικοπέδου όπου με μαντρότοιχους

23
χωρίζεται από τις πίσω αυλές των παρακείμενων οικοπέδων. Στην πίσω όψη της αυλής τα
ανοίγματα δεν είναι συμμετρικά τοποθετημένα, κάτι που επέφερε και σημαντικές βλάβες στον
συγκεκριμένο τοίχο.

Αυστηρά συμμετρική πρόσοψη κτιρίου Μη συμμετρική όψη αυλής

Εσωτερικά στα διαμερίσματα ακολουθείται επίσης η συμμετρική διάταξη των δωματίων
γύρω από ένα κεντρικό διάδρομο, ενώ έχουμε την ένωση δύο δωματίων με συνεχόμενη πόρτα για
την δημιουργία επίσημων χώρων, οι οποίοι επικοινωνούν με τα μπαλκόνια της πρόσοψης. Ένα
άλλο χαρακτηριστικό της εποχής είναι και η ύπαρξη του πλαϊνού φωταγωγού εφαπτόμενου στην
μία μεσοτοιχία όπου καταλήγει σε άνοιγμα της στέγης καλυμμένο με τζάμι.

Κάτοψη στέγης

24
 Κάτοψη ισογείου Κάτοψη α΄ ορόφου

Κάτοψη β΄ορόφου Τομή

Οι περιμετρικοί τοίχοι όπως επίσης και ο ενδιάμεσος κεντρικός, παράλληλος στις όψεις
του κτιρίου που στηρίζονται οι δοκοί της στέψης της ξύλινης στέγης, είναι κατασκευασμένοι από
αργολιθοδομή μειούμενου πάχους από 0,68μ έως 0,50μ. Οι υπόλοιποι τοίχοι του κτιρίου είναι από
ξυλόπλεκτη τοιχοποιία, μπαγδαδότοιχοι με ξύλινους ορθοστάτες με αμφίπλευρα καρφωτούς
λεπτούς ξύλινους πηχίσκους και πεταχτό επίχρισμα. Το ύψος του ισόγειου είναι 2,85μ, του 1 ου
ορόφου 3,50μ και του 2ου περίπου στα 4,00μ. Τα δάπεδα αποτελούνται από διπλή στρώση ξύλινων
σανίδων σε απλή παράθεση (ραμποτέ) καρφωμένες επί ισχυρών ξύλινων δοκών ανά 0,40μ. Οι
δοκοί στηρίζονται στους φέροντες τοίχους σε εσοχές που έχουν δημιουργηθεί με περιμετρικό

25
ξύλινο πήχη (στρωτήρας). Οι δοκοί δεν είναι εμφανείς γιατί στο κάτω πέλμα τους, υπάρχει
καρφωμένο ένα ελαφρό ταβάνωμα από λεπτό μη φέρον σανίδωμα επιχρισμένο. Οι δοκοί της
στέγης έχουν τοποθετηθεί στην στέψη των φερόντων τοίχων. (ΟΑΣΠ)

Έδραση πατώματος σε τοιχοποιία μέσω

στρωτήρων (ΕΑΠ 2004)

2.5.2. Γεωμετρικά στοιχεία του κτιρίου.

Τα γεωμετρικά στοιχεία του κτιρίου παρατίθενται στον ακόλουθο πίνακα για να προσδιοριστεί το
ενεργό ύψος ενός τοίχου που είναι ταυτόσημο με το μήκος λυγισμού ενός θλιβόμενου στοιχείου
και να διακριθεί είτε ελεύθερος σε τρεις πλευρές είτε πακτωμένος σε δύο ή τέσσερις πλευρές όταν
υπάρχουν δύσκαμπτα πατώματα. Γενικά όταν ένας τοίχος έχει άνοιγμα με ύψος μεγαλύτερο του
¼ του ύψους του ορόφου ή πλάτος μεγαλύτερο του ¼ του μήκους του τοίχου ή με συνολική
επιφάνεια μεγαλύτερη του 1/10 της επιφάνειας του τοίχου τότε για τον προσδιορισμό του ενεργού
ύψους θεωρείται ο τοίχος ελεύθερος προς το άνοιγμα αυτό.

Στοιχεία Ύψος Μήκος Πάχος Ανοίγματα

Τοίχων
m m m Είδος Πλήθος Διαστάσεις
Ισόγειο τεμ Π(m) * Υ(m)
Τ1 Κύρια όψη 2,85 10,40 0,65 Θύρες 2 1,20*2,50
Παράθυρα 2 1,20*1,70
Τ2 Πίσω όψη 2,85 10,45 0,70 Θύρες 1 0,95*2,30
1 0,60*2,30
Παράθυρα 1 1,15*1,70
1 0,40*0,90
1 0,80*0,90
Τ3 Αρ. Μεσοτοιχία 2,85 11,40 0,50 - - -
Τ4 Δεξιά Μεσοτοιχία 2,85 11,60 0,40 - - -
Τ5 Ενδιάμεση ΦΤ 2,85 6,75 0,70 Θύρες 1 0,90*2,30

Ά όροφος
Τ1 Κύρια όψη 3,70 10,40 0,65 Θύρες 2 1,40*3,05
Παράθυρα 2 1,25*2,25
Τ2 Πίσω όψη 3,70 10,45 0,65 Θύρες 1 0,90*2,90
Παράθυρα 2 1,15*2,35
Τ3 Αρ. Μεσοτοιχία 3,70 11,40 0,50 - - -
Τ4 Δεξιά Μεσοτοιχία 3,70 11,60 0,40 - - -
Τ5 Ενδιάμεση ΦΤ 3,70 6,75 0,65 Θύρες 1 1,40*2,30
1 0,90*2,30

26
Β΄ όροφος
Τ1 Κύρια όψη 4,00 10,40 0,65 Θύρες 2 1,40*3,15
Παράθυρα 2 1,25*2,45
Τ2 Πίσω όψη 3,55 10,45 0,65 Παράθυρα 2 1,15*2,15
2 0,85*1,15
Τ3 Αρ. Μεσοτοιχία 3,55 6,20 0,50 - - -
4,00 5,20 0,50 - - -
Τ4 Δεξιά Μεσοτοιχία 3,55 6,20 0,40 - - -
4,00 5,20 0,40 - - -
Τ5 Ενδιάμεση ΦΤ 4,00 6,75 0,55 Θύρες 1 1,40*2,30
Παράθυρα 1 0,95*2,30

27
Κεφάλαιο 3ο
Κατασκευές από Τοιχοποιία.
3.1 Κατηγορίες τοιχοποιιών
Οι τύποι τοιχοποιιών που εμφανίζονται συχνότερα σε κτίρια από φέρουσα τοιχοποιία είναι
ι)είτε από φυσικούς λίθους (λιθοδομές), ιι)είτε από τεχνητά λιθοσώματα (πλινθοδομές), ιιι) είτε
από χυτές τοιχοποιίες κυρίως φρουριακών ή οχυρωματικών έργων κατά την Ρωμαϊκή κυρίως
περίοδο, ιν)είτε από ξυλόπληκτη τοιχοποιία (τσασμάς). Στην περιοχή των Αθηνών η πλέον
διαδεδομένη μορφή δόμησης των φερόντων τοίχων ήταν η πρώτη, της λιθοδομής, ενώ σε
ενδιάμεσους μη φέροντες τοίχους χρησιμοποιούνταν οι πλινθοδομές και οι τσασμάδες.
(Καραντώνη 2004).
Ο πρώτος τύπος τοιχοποιίας, αυτός των λιθοδομών, είναι αυτός που απαντάται σε
κατασκευές στην περιοχή των Αθηνών και σε αυτές θα αναφερθούμε.
Οι λιθοδομές, γενικά, ανάλογα με το κονίαμα σύνδεσης και την επεξεργασία που έχουν
υποστεί διακρίνονται α)σε ξηρολιθοδομές, β)σε αργόλιθοδομες με ακατέργαστους ή ελαφρά
κατεργασμένους λίθους, γ)σε ημιλαξευμένες λιθοδομές με λίθους που έχουν υποστεί
ημιεπεξεργασία, δ)σε λαξευμένες λιθοδομές με πλήρως κατεργασμένους λίθους, ε)σε
κροκαλολιθοδομές από λίθους λείας επιφάνειας στρογγυλευμένης μορφής όπου αφθονούν σε
περιοχές με ποτάμια και στ)σε πλακολιθοδομές από λίθους με πλακοειδή μορφή από σχιστολιθικά
πετρώματα σε περιοχές όπως το Πήλιο. (Καραντώνη 2004). Στην εργασία αυτή δεν θα γίνει
αναφορά στις δύο τελευταίες κατηγορίες (ε) και (στ) καθώς τα είδη αυτά δεν απαντώνται στην
περιοχή μελέτης.
α) Οι ξηρολιθοδομές-ξερολιθιές είναι οι λιθοδομές από ακατέργαστους φυσικούς λίθους,
όπου δεν χρησιμοποιείται ενδιάμεσο συνδετικό κονίαμα. Με αυτή τη μέθοδο κατασκευάζονται
μικρές πρόχειρες κατασκευές όπως τοίχοι περίφραξης οικοπέδων, μικροί αποθηκευτικοί χώροι
κυρίως σε αγροτικές περιοχές και τοίχοι αναβαθμίδων σε ορεινές τοποθεσίες προκειμένου να
διαφεύγει ομαλά το νερό των καλλιεργήσιμων εδαφών. (Καραντώνη 2004).
β) Οι αργόλιθοδομές κατασκευάζονται από ακατέργαστους ή ελαφρά κατεργασμένους
φυσικούς λίθους με ενδιάμεσο κονίαμα. Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν στην κατασκευή κάθε
είδους δομήματος, λόγω του χαμηλότερου κόστους έναντι των άλλων ειδών, μέχρι την εμφάνιση
του οπλισμένου σκυροδέματος. Τα στοιχεία της λιθοδομής τοιχοσώματα και συνδετικό κονίαμα
πρέπει να ακολουθούν κάποιους βασικούς κανόνες τέχνης για την σωστή δόμηση τοιχοποιιών.
(Καραντώνη 2004).
Οι τοιχοποιίες των αργολιθοδομών χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες ι) των ακανόνιστων, ιι) με
διακεκομμένες και εναλλασσόμενες στρώσεις, ιιι) με κυκλώπεια διαμόρφωση συμπλεγμάτων
λίθων, ιν) με μωσαϊκή διαμόρφωση. (ΕΑΠ 2004).

28
 ι) λιθοδομή ακανόνιστη ιι) λιθοδομή με εναλλασσόμενες στρώσεις

ιιι) λιθοδομή κυκλώπειας διαμόρφωσης ιν) λιθοδομή μωσαικής διαμόρφωσης

Τοιχοσώματα. Το μέγεθος και το σχήμα των λίθων που χρησιμοποιείται ποικίλει, αλλά πάντοτε
πρέπει να ακολουθούνται κάποιοι κανόνες επιλογής λίθων και τρόπος τοποθέτησής τους, για την
ορθή δόμηση αυτών των τοίχων. Έτσι πρέπει:
i)οι πλευρές των λίθων να είναι ομαλές και το δυνατόν επίπεδες για την ομοιόμορφη κατανομή
των τάσεων στο τοιχόσωμα,
ii) οι επιφάνειες να είναι τραχείες καθαρές και απαλλαγμένες από σαθρά υλικά,
iii) οι λίθοι να εδράζονται με όλη την έδρα τους να επιτυγχάνεται καλή προσαρμογή κατά μήκος
και κατά το πάχος του τοίχου,
iv) η επιθυμητή αναλογία διαστάσεων ύψος:πλάτος:μήκος να είναι 1:2:3 ή 1:2:3.5, να
εξασφαλίζεται η αλληλεμπλοκή των λίθων για να μην σχηματίζεται συνεχής κατακόρυφος αρμός,
οι κατακόρυφοι αρμοί πρέπει να είναι οδοντωτοί,
v) Οι πολύ μεγάλοι λίθοι είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθούν από τους τεχνίτες και οι πολύ μικρές
απαιτούν περισσότερες εργατοώρες, αυξάνοντας το κόστος του έργου. Οι επιθυμητές διαστάσεις
λίθων θεωρούνται για το ύψος :0.10-0.25m, πλάτος:0.15-0.30m και για το μήκος : 0.30-0.40m.
Με αυτές τις διαστάσεις επιτυγχάνεται ελάχιστο πάχος τοίχου 0.40m.
vi) πρέπει να εξασφαλίζεται η αλληλεμπλοκή των λίθων, με την εναλλάξ τοποθέτηση των
δρομικών και μπατικών λίθων, ώστε οι κατακόρυφοι αρμοί να είναι οδοντωτοί και να μην
σχηματίζεται συνεχής κατακόρυφος αρμός. Οι μπατικοί λίθοι (λίθοι με το μήκος τους κατά το
πάχους του τοίχου) να αντιπροσωπεύουν το 10% της κατακόρυφης επιφάνειας της λιθοδομής.

29
vii) σε αποστάσεις 1μ έως 1.5μ πρέπει να τοποθετούνται μεγαλύτεροι των μπατικών λίθων
υπερμπατικοί ή διάτονες όπου θα χρησιμεύσουν στην συγκράτηση των κατακόρυφων στρώσεων
και εξασφαλίζουν την μονολιθικότητα του τοίχου. Η μονολιθικότητα του τοίχου είναι εξαιρετικά
σημαντική κυρίως στην περίπτωση οριζόντιας δύναμης εκτός επιπέδου (πχ σεισμός).
Εξασφαλίζεται επίσης με την ταυτόχρονη ύπαρξη της κατακόρυφης δύναμης Ν στην κορυφή του
τοίχου, σε περίπτωση ισχυρής οριζόντιας καταπόνησης.
viii) Η διαμόρφωση των γωνιών πρέπει να γίνεται με μεγάλα ημιλαξευμένα τοιχοσώματα,
αγκωνάρια ή ακρογωνιαίους λίθους. (Καραντώνη 2004).
Ο Θ. Τάσιος στην Διημερίδα για τις φέρουσες τοιχοποιίες του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών
το 2000, παρέθεσε τον παρακάτω πίνακα σε όψεις και τομές της διασύνδεσης και αλληλεμπλοκής
των τοιχοσωμάτων κατατάσσοντάς τις στις κατηγορίες καλή Α, μέτρια Β και ανεπαρκής Γ.
(Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)

Μορφές διασύνδεσης τοιχοποιίας.(Θ.

Τάσιος Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)
Κονίαμα. Αρχικά τα κονιάματα ήταν από μείγμα ασβέστη και χώμα ή κεραμικών θραυσμάτων ή
ηφαιστειακής τέφρας. Το χώμα αντικαταστάθηκε με άμμο και στο μείγμα προστέθηκε τσιμέντο
για την αύξηση της αντοχής του. Η άσβεστος εξασφαλίζει το εργάσιμο και η άμμος είναι φθηνό
συμπληρωματικό υλικό. Το κονίαμα που χρησιμοποιείται για την κατασκευή των φερόντων
αργολιθοδομών πρέπει :

30
i) να είναι τσιμεντοκονίαμα ή ασβεστοτσιμεντοκονίαμα 1:2:3, δηλαδή με 1 μέρος τσιμέντο, 2 μέρη
άσβεστο και 3 μέρη άμμο. Για την ανάμειξη πρέπει επίσης να υπάρχει και μία ποσότητα νερού
τόση ώστε να αναμειγνύονται τα υλικά χωρίς να υπάρχει καθίζηση και να διαφεύγει το κονίαμα
από τα πλάγια της τοιχοποιίας, αλλά ταυτόχρονα να επιτρέπει την ομοιόμορφη εξάπλωση του
υλικού.
ii) να είναι ισχυρό και να μην ξεπερνάει την αντοχή των τοιχοσωμάτων. Η θλιπτική του αντοχή
πρέπει να είναι τουλάχιστον 2.5 MPa δηλαδή Μ2.5 κατά το EC6.
iii)Το κονίαμα πρέπει να περιβάλλει τον λίθο σε όλες τις πλευρές του εκτός της όψης.
iv) η διαμόρφωση των αρμών σε ανεπίχριστες λιθοδομές είναι πολύ σημαντική για να αποφευχθεί
η εισροή της υγρασίας στο σώμα του τοίχου. Έτσι πρέπει οι αρμοί να μην εξέχουν αλλά ούτε και
να εισέχουν της επιφάνειας των λίθων και να είναι λείοι ώστε να γίνεται εύκολα η απορροή του
νερού.
v) οι αρμοί σε επιφάνειες που θα επιχριστούν πρέπει να διαμορφώνονται επιμελώς χωρίς να
φτάνουν μέχρι την επιφάνεια των λίθων ώστε το επίχρισμα να εισχωρήσει στον αρμό και να
συνδεθεί ισχυρά με τον τοίχο.
vi) ο λόγος του ύψους στου αρμού σε σχέση με το ύψος του τοιχοσώματος πρέπει να είναι το
δυνατόν μικρό γιατί διαφορετικά μειώνεται η αντοχή της τοιχοποιίας. (Καραντώνη 2004).
γ) Οι ημιλαξευμένες λιθοδομές είναι η κατηγορία εκείνη όπου χρησιμοποιούνται
λιγότερο σκληροί λίθοι, επεξεργάζονται οι έδρες τους ώστε να έχουν σχήμα περίπου
παραλληλεπιπέδου. Το αποτέλεσμα που δίνουν είναι μια τοιχοποιία με λεπτούς αρμούς. Το
αισθητικό αποτέλεσμα που δίνουν είναι αρκετά ικανοποιητικό και δεν επιχρίονται. Οι κανόνες
που ακολουθούνται για τα τοιχοσώματα και τα κονιάματα είναι ίδιοι με αυτούς των
αργολιθοδομών.(Καραντώνη 2004).

Ημιλαξευμένη λιθοδομή (ΕΑΠ2004)

δ)Τέλος οι λαξευμένες λιθοδομές είναι αυτές που οι λίθοι είναι πλήρως κατεργασμένοι
από όλες τις πλευρές ώστε να επιτευχθεί η τέλεια επαφή των τοιχοσωμάτων. Κατακόρυφα
επιτυγχάνεται η συμπεριφορά της λιθοδομής ως ολόσωμης ενώ για τις οριζόντιες συνδέσεις
χρησιμοποιούνται μεταλλικοί συνδέσμοι σε κατάλληλες εγκοπές. Λόγω του μεγάλου κόστος
επεξεργασίας χρησιμοποιούνται συνήθως στην κατασκευή πολύ σημαντικών μνημείων. Στα
νεότερα χρόνια στα αθηναϊκά κτίρια χρησιμοποιείται μόνο στις ορατές βάσεις των κτιρίων και
στις γωνίες. (Καραντώνη 2004).

31
3.2. Παθολογία των κατασκευών από φέρουσα τοιχοποιία
Η τρωτότητα της κατασκευής των φερουσών τοιχοποιιών εξαρτάται είτε παράγοντες που
σχετίζονται:
• με την εξ αρχής κατασκευή της τοιχοποιίας όπως: ι)η κακή ποιότητα των υλικών δόμησης
ιι) η κακή ποιότητα του κτισίματος, ιιι) η κακή σύλληψη και κακός αρχικός σχεδιασμός,
ιν) η απουσία της συντήρησης, ν) προσθήκη κατ΄ επέκταση και καθ΄ ύψος στοιχείων χωρίς
μελέτη,
• με το χρόνο όπως: ι)την φυσική γήρανση των υλικών με την ταυτόχρονη χαλάρωση των
δεσμών και της συνάφειας, ιι) με την συσσώρευση βλαβών από δράσεις στην διάρκεια της
ζωής της κατασκευής, ιιι) από ατελείς και λανθασμένες επεμβάσεις
• λόγω περιβαλλοντικών συνθηκών όπως :ι) η ατμοσφαιρική ρύπανση, ιι) η αιολική
διάβρωση, ιιι) διάβρωση λόγω βροχής, ιν)δράσεις υγρασίας στο εσωτερικό της
τοιχοποιίας,
• οι βασικότεροι όλων όμως των παραγόντων είναι ι) η καθίζηση του εδάφους θεμελίωσης
και ιι) ο σεισμός. (Μίλτων Δημοσθένους 2009)
• Έλλειψη διαφραγμάτων – διαζωμάτων.
Ένας βασικός παράγοντας για την εξασφάλιση της επιτυχημένης απόκρισης της
κατασκευής έναντι κυρίως του σεισμού είναι η ύπαρξη οριζοντίων διαφραγμάτων. Η
διαφραγματική λειτουργία της κατασκευής επιτυγχάνεται με την εξασφάλιση δύσκαμπτων
οριζοντίων στοιχείων, όπως είναι τα πατώματα ή η στέγη. Τα πατώματα όπως και οι στέγες
στις φέρουσες λιθοδομές είναι κατά κύριο λόγο ξύλινα, εύκαμπτα μη επιτρέποντας την
ισότροπη διαφραγματική λειτουργία και την διανομή της σεισμικής ενέργειας ομοιόμορφα
στις υποκείμενες τοιχοποιίες. Για αυτό το λόγο προτιμάται η αντικατάσταση των ξύλινων
πατωμάτων με αυτά από οπλισμένο σκυρόδεμα ή στο επίπεδο της στέγης ή των δαπέδων
περιμετρικά στους τοίχους η κατασκευή διαζωμάτων. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η
ύπαρξη διαφραγματικής λειτουργίας η οποία εξασφαλίζει ίση μετακίνηση σε όλο το
επίπεδο του ορόφου, κάτι που μειώνει την ένταση στην κατασκευή επειδή οι εντάσεις
στους κάθετους τοίχους μεταφέρονται μέσω των δαπέδων αντί των σημείων σύνδεσης
μεταξύ των τοίχων. Επιπλέον, η ύπαρξη διαφράγματος δεν επιτρέπει την καμπτική
παραμόρφωση του τοίχου ως προβόλου.

(α) (β) (γ)

Παραμόρφωση τοιχοποιίας: (α) χωρίς διάζωμα ή πλάκα σκυροδέματος, (β) με πλάκα σκυροδέματος
και (γ) με διάζωμα. (Καραντώνη 2004).
Όλοι οι παραπάνω παράγοντες αναπτύσσουν φορτίσεις στην τοιχοποιία και συμβάλουν
μεμονωμένα ή σε συνδυασμό στην πρόκληση αστοχιών της τοιχοποιίας είτε εντός είτε εκτός
επιπέδου.
32
3.3. Αστοχίες κατασκευής.
Βάσει των διαφόρων παραγόντων-καταπονήσεων που συμβάλουν στην τρωτότητα των
κατασκευών από φέρουσα τοιχοποιία και αναφέρθηκαν στην παρ3.2. δημιουργούνται οι
μηχανισμοί αστοχίας και αναπτύσσονται φορτίσεις σε αυτή, προκύπτοντας η αντοχή της
τοιχοποιίας είτε σε θλίψη, είτε σε διάτμηση, είτε σε εφελκυσμό, είτε σε συνδυασμούς δράσεων.
Όταν όμως οι καταπονήσεις υπερβούν την αντοχή της τοιχοποιίας έχουμε την ψαθυρή θραύση με
απρόβλεπτες συνέπειες που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στην κατάρρευση.
Σε διημερίδα για επεμβάσεις σε παλαιά κτίρια από τοιχοποιία που πραγματοποιήθηκε στην
Αθήνα το 2000 από τον Σύλλογο Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος, αναλύθηκε από τον Θ. Τάσιο
ο μηχανισμός ρηγματώσεως των τοιχωμάτων κάτω από διάφορες φορτίσεις οι οποίες
παρατίθενται παρακάτω.

1. Πλήρως διατμητική δράση τοιχώματος. Πλήρες διάφραγμα. (Τάσιος, Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)
Σεισμική ώθηση προς τα αριστερά, ανάπτυξη αδρανειακών δυνάμεων προς τα δεξιά. Η
στέγη στηρίζεται ομοιόμορφα περιμετρικά στη στέψη του τοίχου. Μεταβίβαση των αδρανειακών
δυνάμεων της στέγης μέσω των διατμητικών τάσεων τ που αναπτύσσονται στην έδραση της
στέγης επί του τοίχου. Ο τοίχος Τ λειτουργεί σαν ορθογώνιος δίσκος δεχόμενος τις διατμητικές
δυνάμεις σε δύο παράλληλες πλευρές, με αποτέλεσμα την παραγωγή εφελκυστικών ρηγματώσεων
ρ1-ρ1 σε γωνία 45° περίπου. Στη συνέχεια η αντίφορη δράση του σεισμού ενεργεί σε δύο
αποχωρισμένα τμήματα τριγωνικής πλέον μορφής Τ΄ και αναπτύσσονται οι ρωγμές ρ2 με γωνία
90° από τις ρ1.

33
2. Στέγη πλημμελώς στερεωμένη κατ’ αποστάσεις (Τάσιος, Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)
Σεισμική ώθηση προς τα αριστερά, ανάπτυξη αδρανειακών δυνάμεων προς τα δεξιά.
Μεταβίβαση των δυνάμεων της στέγης μεμονωμένα στην θέση έδρασης των εγκάρσιων ζευκτών.
Ο τοίχος Τ λειτουργεί σαν ορθογώνιος δίσκος δεχόμενος στην στέψη μεμονωμένες δυνάμεις και
στην βάση κατανεμημένες διατμητικές.Κατα μήκος της στάθμης 1-1 αναπτύσσονται ορθές τάσεις
σχ, εφελκυστικών προς τα δεξιά μεταβαλλόμενες βαθμιαία προς τα αριστερά σε θλιπτικές. Η
παρουσία των ισχυρών κατακόρυφων θλιπτικών τάσεων κάτω από τα ζευκτά εμποδίζει την
ρηγμάτωση στην περιοχή στηρίξεως των ζευκτών. Οι ρηγματώσεις π0π εμφανίζονται αμέσως
μετά το 1ο από δεξιά ζευκτό όπου παράγονται ισχυρές οριζόντιες εφελκυστικές δυνάμεις σχ ενώ
οι κατακόρυφες σψ μηδενίζονται.

3. Κάμψη εγκάρσιου τοίχου. (Τάσιος, Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)

Σεισμική ώθηση προς τα αριστερά, ανάπτυξη αδρανειακών δυνάμεων προς τα δεξιά.
Κάμψη τοιχώματος Τψ λόγω της ενέργειας των δυνάμεων αδρανείας που οφείλονται στην ίδια
του την μάζα. Ο τοίχος Τ λειτουργεί σαν τριέρειστη πλάκα με εμφάνιση κατακόρυφων
ρηγματώσεων ρ1-ρ1 στο μέσο περίπου στην περιοχή των ισχυρών θετικών ροπών. Συγκράτηση

34
του Τψ που τείνει να αποκολληθεί από τις εφελκυστικές δυνάμεις που προκαλούνται από τους
τοίχους Τχ. Λόγω του τελευταίου αναπτύσσονται οι ρωγμές ρ2-ρ2, στην σύνδεση των Τχ,Τψ.

4. Ισχυρά κατακόρυφος συνιστώσα(Τάσιος, Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)

Δράση κατακόρυφης σεισμικής συνιστώσας προς τα άνω με ανάπτυξη αντίφορων
αδρανειακών δυνάμεων. Λόγω του διαφορετικού μέτρου ελαστικότητας Ε στα διάφορα τμήματα
του τοίχου (οι γωνίες είναι ισχυρότερα δομημένες, άρα μεγαλύτερο Ε, από ότι το μέσο του τοίχου),
αναπτύσσονται ισχυρές διατμητικές τάσεις και εγκάρσιες εφελκυστικές τάσεις διάρρηξης στην
τομή 1-1. Εμφάνιση στις γωνίες των κατακόρυφων τοίχων οι ρωγμές ρ1-ρ1. Επίσης εμφάνιση και
δευτερευόντων κατακόρυφων ρωγμών ρ2-ρ2πάνω από τα υπέρθυρα και ανοίγματα, που
οφείλονται στην κάμψη του τοίχου κατά την κατακόρυφη έννοια.

5. Τοπική καθίζηση εδάφους. (Τάσιος, Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)

Σεισμικής ώθηση προς τα αριστερά, ανάπτυξη αδρανειακών δυνάμεων προς τα δεξιά.
Εξισορρόπηση των δυνάμεων αυτών από τις οριζόντιες δυνάμεις του εδάφους (αναίρεση της
οριζόντιας συνιστώσας) και κατακόρυφων δυνάμεων από το έδαφος που αναιρούν την
δημιουργούμενη ροπή. Υπέρβαση της ανοχής του εδάφους στην κάτω δεξιά γωνία και υποχώρηση
εδάφους. Ανάπτυξη αντίφορων διατμητικών τάσεων συνέπεια καθίζησης, λόγω όμως της ισχυρής
θλιπτικής κατακόρυφης τάση σg εμφανίζονται οι ρωγμές ρ1-ρ1, όπως στον κύκλο του Mohr.

35
6. Μεσαία καθίζηση άνευ σεισμού. (Τάσιος, Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)
Λόγω καθίζησης του εδάφους στο μέσο του τοίχου, αναπτύσσεται κάμψη ως υψίκορμης
δοκού. Δημιουργία διαγώνιων ρωγμών ρ1-ρ1 και ελαφρές οριζόντιες ρ2-ρ2. Ενδέχεται αν
εμφανιστούν μικρές ζημιές ρ3-ρ3 λόγω υπέρβασης της αντοχής σε εφελκυσμού του καμπτόμενου
τοίχου.

7. Διόγκωση εδάφους άνευ σεισμού. (Τάσιος, Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)

Λόγω διόγκωσης του εδάφους στο μέσο του τοίχου, αναπτύσσεται κάμψη ως υψίκορμης
δοκού. Δημιουργία διαγώνιων ρωγμών ρ1-ρ1 και ελαφρές οριζόντιες ρ2-ρ2. Ενδέχεται αν
εμφανιστούν μικρές ζημιές ρ3-ρ3 λόγω υπέρβασης της αντοχής σε εφελκυσμού του καμπτόμενου
τοίχου.

36
8.α Έδαφος μερικώς ολισθηρό από την αριστερή πλευρά του τοίχου. (Τάσιος, Διημερίδα
ΣΠΜΕ 2000)
Δράση της σεισμικής ώθησης προς τα αριστερά, ανάπτυξη αδρανειακών δυνάμεων προς
τα δεξιά. Εξισορρόπηση των δυνάμεων αυτών από τις δυνάμεις του εδάφους που
συγκεντρώνονται στην κάτω δεξιά γωνία (με το αριστερό τμήμα να είναι ολισθηρό). Ο τοίχος που
συμπεριφέρεται σαν δίσκος βρίσκεται υπό θλίψη και δεν υπάρχουν εμφανείς ρωγμές.

8.β. Έδαφος μερικώς ολισθηρό από την δεξιά πλευρά του τοίχου. (Τάσιος, Διημερίδα ΣΠΜΕ
2000)
Ανάπτυξη των δυνάμεων όπως προηγουμένως. Εξισορρόπηση των δυνάμεων αυτών από
τις δυνάμεις του εδάφους που συγκεντρώνονται στην κάτω αριστερά γωνία (με το δεξιό τμήμα να
είναι ολισθηρό). Ο τοίχος που συμπεριφέρεται σαν δίσκος καταπονείται σε εφελκυσμό,
δημιουργούνται κατακόρυφες ρωγμές μετά το τέλος της περιοχής του ολισθηρού εδάφους.

37
 Μία συνοπτική αποτύπωση των διαφόρων αστοχιών που αναλύθηκαν πριν, με υπέρβαση
των αντοχών είτε από συνήθη φορτία είτε από φορτία σεισμού και διαφορικής καθίζησης
φαίνονται στα παρακάτω σχήματα, από την εργασία του Κάρλου Κυριάκου το 2005.

Συνήθεις αστοχίες τοιχοποιίας (Earthquake-Resistant Construction of Adobe Buildings, March 2003)

(Κάρλος,2005)

Παραμόρφωση και ρηγμάτωση κτηρίου χωρίς οριζόντια διαφράγματα από φέρουσα τοιχοποιία κατά
τηδιάρκεια της σεισμικής δράσης (Proffesor Kuldeep S. Virdi, PhD DIC CEng FICE FlStructE,
Director, Engineering Structures Research Centre City University, London) (Κάρλος,2005).

38
Συνοπτικά παρατίθεται ο παρακάτω πίνακας με τις κατηγορίες των ρωγμών, την μορφολογικά και
οι αιτίες πρόκλησής τους, από την εργασία της Αποστολίδη Ευτυχίας το 2010.

Κατηγορίες ρωγμών, η μορφολογία τους και τα αίτια πρόκλησής τους (Αποστολίδη Ε. 2010)

39
3.4. Φορτίσεις στην Φέρουσα Τοιχοποιία
Οι φορτίσεις διακρίνονται σε εντός και εκτός επιπέδου.
3.4.1. Φορτίσεις εντός επιπέδου (Θλίψη -Διάτμηση- Κάμψη εντός επιπέδου)
3.4.1.1. Αξονική Θλίψη - Θλιπτική αντοχή της τοιχοποιίας
(Καραντώνη 2004). Όταν η τοιχοποιία υπόκειται σε αξονική θλίψη υπό τα συνήθη φορτία,
απουσία σεισμού, η θλιπτική αντοχή της προσδιορίζεται ως συνάρτηση της θλιπτικής αντοχής των
τοιχοσωμάτων και του κονιάματος. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την θλιπτική αντοχή είναι:
i. Η επίδραση του υλικού και του πάχους του αρμού. Οι ελαστικές ιδιότητες του υλικού του
αρμού είναι κρίσιμο υλικό της αντοχής της τοιχοποιίας. Από έρευνες που έχουν γίνει
(Θεωρία του Francis, με συνδιαμό των πειραματικών αποτελεσμάτων του Hendry),
συμπεραίνεται ότι: α)η αντοχή της τοιχοποιίας μειώνεται όσο το πάχος του αρμού
αυξάνεται και β)η αντοχή μίας τοιχοποιίας από φυσικούς λίθους πλησιάζει αυτή των
τοιχοσωμάτων.
ii. Επίδραση του ύψους του τοιχοσώματος. Όσο το ύψος του τοιχοσώματος αυξάνεται τόσο
μειώνεται η αντοχή της τοιχοποιίας.
Θεωρία Francis, προτείνει για σχέση αντοχής τοίχου προς την αντοχή τοιχοχώματος από
της σχέση : (Καραντώνη 2004)
fwc / fbc = [1/ Λ]
όπου Λ =1+ [α*(νm - β* νb) / λ* (1+αβ - νm - αβ* νb)]
με α=tm/tb : λόγος πάχος αρμού προς ύψος λιθοσώματος
β= Em/Eb : λόγος του μέτρου ελαστικότητας του κονιάματος προς το αντίστοιχο του
τοιχοσώματος.
λ= fbt / fbc : λόγος της εφελκυστικής προς την θλιπτική αντοχή τοιχοσώματος.
ν = 0,50 – 0,10 * 4√(fc) : Συντελεστής Poisson
fc : θλιπτική αντοχή υλικού (κονίαμα ή τοιχοποιία) του οποίου ο ν ζητείται.

iii. Η επίδραση της διαπλοκής των λιθοσωμάτων. Τοίχοι με πυρήνα από μικρές πέτρες και
άφθονο ασβεστοκονίαμα έχουν μικρότερη αντοχή από καλοδομημένους συμπαγείς
τοίχους. Από έρευνες έχει αποδειχθεί ότι η συνολική αντοχή του δίστρωτου τοίχου ήταν
περίπου το 70 % της αντοχής δύο τοίχων μίας στρώσης από το ίδιο υλικό. Η οριακή αντοχή
ίδιου πάχους τοίχου με σωστή διαπλοκή τοιχοσωμάτων, χωρίς δηλαδή να δημιουργείται
κατά το πάχος του τοίχου κατακόρυφος αρμός συνεχής ή διακοπτόμενος, ήταν πολύ
μεγαλύτερη από ότι σε αντίθετη περίπτωση.
iv. Η επίδραση της ποιότητας κατασκευής. Λόγω του ότι η τοιχοποιία δεν είναι τυποποιημένο
υλικό η αντοχή της εξαρτάται από πάρα πολλούς αστάθμητους παράγοντες και ποικίλει.
Σύμφωνα με τον EC6 για να συμπεριληφθεί αυτή η αστάθεια στον υπολογισμό της αντοχής
χρησιμοποιείται ο συντελεστής ασφαλείας γm ο οποίος ποικίλει. (Καραντώνη 2004).

Η αστοχία λόγω ομοιόμορφου θλιπτικού φορτίου χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη ρωγμών
στα λιθοσώματα με διεύθυνση παράλληλη με αυτή της φόρτισης. (ΕΑΠ 2004).

40
Υπολογισμός θλιπτικής αντοχής της τοιχοποιίας από φυσικούς λίθους.
Για τον προσδιορισμό των μηχανικών χαρακτηριστικών της Τοιχοποιίας πρέπει να
σημειωθεί ότι η τοιχοποιία θεωρείται έντονα ανισότροπο υλικό που είναι ισχυρό στη θλίψη,
ικανοποιητικό στη διάτμηση και αδύναμο στον εφελκυσμό. Ο προσδιορισμός των μηχανικών
ιδιοτήτων είναι δυσχερής και εργαστηριακοί προσδιορισμοί συγκρίνονται με προτεινόμενες
θεωρητικές σχέσεις, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν και αποκλίσεις από τις πραγματικές κατασκευές
καθώς δεν έχουμε τις ίδιες συνθήκες στην κατασκευή.
(Καραντώνη 2004)Καθορισμός θλιπτικής αντοχής άοπλης τοιχοποιίας, όπως παρατίθενται από
μελέτη των Τάσιου-Χρονόπουλου (1987) και ορίζονται στον EC6.
Θλιπτικής αντοχής της τοιχοποιίας ημιεμπειρική σχέση (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987):

fwc= [ (2/3)* √fbc - α + β* fmc ] (3.4.1)

όπου:
fwc : Θλιπτική αντοχή τοιχοποιίας. Είναι η αντοχή της τοιχοποιίας υπό θλιπτικό φορτίο χωρίς τον
υπολογισμό της εκκεντρότητας της φόρτισης, της λυγηρότητας του δοκιμίου και των συνθηκών
παρεμπόδισης της παραμόρφωσης που επιφέρει η συσκευή ελέγχου. (Καραντώνη 2004)
fbc : Μέση Θλιπτική αντοχή ορισμένου αριθμού τοιχοσωμάτων. Για φυσικά ασβεστολιθικά
πετρώματα είναι περίπου fbc =70Mpa.
fmc : Μέση Θλιπτική αντοχή Κονιάματος. Είναι η μέση θλιπτική αντοχή 28 ημερών ορισμένου
αριθμού δοκιμίων από κονίαμα.
α : μειωτικός συντελεστής
• 0,5 για λιθοδομές, λαξευτή λιθοδομή
• 2,5 για κροκάλες και για αργολιθοδομή
• 0 για τεχνητούς λίθους
β : Συντελεστής που λαμβάνει υπόψην την συνεισφορά του κονιάματος στην αντοχή της
τοιχοποιίας και είναι
• 0,5 για λιθοδομές, λόγω ότι είναι σημαντικότερη επιρροή σε τοιχοποιίες από λιθοδομή
και
• 0,1 για οπτοπλινθοδομή.

41
Θλιπτική αντοχή άοπλης τοιχοποιίας κατά τον ΕC 6(Καραντώνη 2004)
Για της λιθοδομές επιτρέπεται μόνο κονίαμα γενικής χρήσης.
Σύμφωνα με τον EC6 η χαρακτηριστική θλιπτική αντοχή fwk της άοπλης τοιχοποιίας λιθοδομής,
από κονίαμα γενικής χρήσης, αν δεν υπολογίζεται πειραματικά είναι:

fwk=K*fb0,70 * fm0,30 (3.4.3)

Όπου:
fwk : Χαρακτηριστική θλιπτική αντοχή τοιχοποιίας, έχει πιθανότητα να υποσκελιστεί 5%.
Για τον προσδιορισμό της χαρακτηριστικής θλιπτικής αντοχής τοιχοποιίας από μικρό
αριθμό δοκιμίων (ελάχιστο τρία) να λαμβάνεται η μικρότερη τιμή από τις θλιπτικές
αντοχές ή η μέση τιμή των δοκιμίων διαιρούμενη με το 1,2, δηλαδή:
fwk =min [min (fwc1, fwc2, fwc3) , (fwc1+ fwc2+ fwc3) /(3*1,2)]
fb : Ανηγμένη αντοχή των τοιχωμάτων. Είναι η θλιπτική αντοχή των τοιχοσωμάτων
μετατρεπόμενη σε ισοδύναμο τοιχόσωμα διαστάσεων 100mm πλάτος και 100mm ύψος. Για
κονίαμα γενικής χρήσης η τιμή δεν είναι μεγαλύτερη του 75 MPa.
Ισχύει fb= δ* fbc (Καραντώνη 2004). (3.4.4)
Όπου fbc :Μέση Θλιπτική αντοχή τοιχοσωμάτων.
δ :Συντελεστής αναγωγής συναρτήσει του ύψους και της ελάχιστης από τις άλλες
δύο διαστάσεις του που δίνεται από πίνακα. Για τις λαξευμένες φυσικές πέτρες με
κονίαμα γενικής χρήσης δ=0,50.
fm : Μέση θλιπτική αντοχή του συνδετικού κονιάματος (fmc). Δεν θα ληφθεί μεγαλύτερη από
20 MPa ούτε μεγαλύτερη από 2fb για κονίαμα γενικής χρήσης, δηλαδήfm ≤ min (20MPa,2fb )
K : Συντελεστής εξαρτώμενος από τον τύπο των τοιχοσωμάτων, όπου χωρίς κατακόρυφους
αρμούς ισούται με Κ= 0,50.
3.4.1.2. Διατμητική αντοχή της τοιχοποιίας εντός επιπέδου (fνκ)
Διατμητική αντοχή
Αποτέλεσμα της φόρτισης λόγω σεισμού εντός του επιπέδου της τοιχοποιίας είναι η
ανάπτυξη διατμητικών τάσεων, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε αστοχία λόγω ολίσθησης
αποκόλλησης των αρμών σε οριζόντιο επίπεδο και συμβαίνει όταν οι αρμοί έχουν μικρή
διατμητική αντοχή και όταν τα φορτία είναι μικρού μεγέθους. (ΕΑΠ2004) Οι φέροντες τοίχοι
μπορεί να αναλάβουν επιπλέον των κατακόρυφων φορτίων τα οποία εκτός από θλιπτική και
καμπτική ένταση δημιουργούν και τέμνουσες δυνάμεις. Δημιουργούνται τάσεις λόγω ορθών
δυνάμεων, των τεμνουσών και των τυχών ροπών. (Καραντώνη 2004) Η σχέση που υιοθετείται για
τον συνδυασμό της θλιπτικής τάσης σn και της διατμητικής τάσης παράλληλα στους αρμούς είναι
τύπου Coulomb :

42
 τ=το +μσn (3.4.5)
όπου το είναι η διατμητική αντοχή για σn=0 και
μ είναι ο συντελεστής τριβής.
Το κατακόρυφο θλιπτικό φορτίο με οριζόντια φόρτιση σε παράλληλο επίπεδο του τοίχου.
Όταν υπάρχει αυτός συνδυασμός δράσεων τότε η τοιχοποιία αστοχεί εντός επιπέδου με τους εξής
τρόπους: i)διατμητική ολίσθηση μέσω των αρμών του κονιάματος, ii)Διατμητική αστοχία ή
διαγώνια εφελκυστική ρηγμάτωση και iii) εντός επιπέδου καμπτική αστοχία ή θλιπτική αστοχία
λόγω τέμνουσας. (Ξύδη Άρτεμις 2015)

Διατμητική ολίσθηση - Διατμητική αστοχία - Καμπτική αστοχία εντός επιπέδου. (Τάσιος 1992)
i) Διατμητική ολίσθηση. /αστοχία αρμού (Περιοχή Ι). Σε αυτή την περίπτωση η αστοχία
πραγματοποιείται με σχετική ολίσθηση των λιθοσωμάτων κατά μήκος των οριζοντίων αρμών
χωρίς αστοχία των τοιχοσωμάτων, ενώ οι ρωγμές που εμφανίζονται είναι παράλληλες στους
αρμούς. (Ξύδη Άρτεμις 2015) Η διατμητική αντοχή εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την
ύπαρξη της θλιπτικής δύναμης και κατ’ επέκταση από την αλληλεπίδραση ορθών και διατμητικών
τάσεων. Από πειραματικά δεδομένα που παρατίθενται από διαγράμματα των Hamid and Drysale
1980-81, δείχνουν ότι για θλιπτικές τάσεις μέχρι το 40% της θλιπτικής αντοχής η διατμητική
αντοχή αυξάνεται περίπου αναλογικά με την θλιπτική τάση, ενώ για μεγαλύτερες τιμές της
θλιπτικής τάσης η αστοχία οφείλεται σε εγκάρσια διάρρηξη αντί για διάτμηση.(ΕΑΠ 2004)
ii) Διατμητική αστοχία./ αστοχία πλίνθων (Περιοχή ΙΙ). Χαρακτηρίζεται από διαγώνιες ρωγμές
που διαπερνούν τα τοιχοσώματα ή τους αρμούς είτε και τα δυο, ανάλογα με το μέγεθος του
θλιπτικού φορτίου. Ο μηχανισμός αστοχίας οφείλεται στις κύριες εφελκυστικές τάσεις που έχουν
υπερβεί την εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας λόγω των αυξανόμενων επιβαλλόμενων
μετατοπίσεων. Η αστοχία μπορεί να συμβεί συνδυαστικά με τη διατμητική ολίσθηση. Οι τιμές
των ορθών τάσεων είναι σημαντικές ενώ σημαντικής τάξης μεγέθους είναι και οι διατμητικές.
(Ξύδη Άρτεμις 2015)
iii) Καμπτική αστοχία εντός επιπέδου. (Περιοχή ΙΙΙ). Oι ορθές τάσεις είναι σημαντικές και η
αστοχία επέρχεται στην βάση του τοίχου εξαιτίας της υπέρβασης της θλιπτικής αντοχής στο άκρο
του τοίχου. Οι ρωγμές που σχηματίζονται στο άκρο του τοίχου λόγω θλιπτικής αστοχίας, είναι
οριζόντιες στην βάση του τοίχου. Της θλιπτικής αστοχίας στο άκρο θα έχει προηγηθεί
εφελκυστική αστοχία στο άλλο άκρο της βάσης. (Ξύδη Αρτεμις 2015)

43
Υπολογισμός διατμητικής αντοχής της τοιχοποιίας από φυσικούς λίθους.
Διατμητική αντοχής της τοιχοποιίας fwν ημιεμπειρική σχέση (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987):

fwν= fwν,0 + μ*σο , όπου (3.4. 6)

fwν : Διατμητική αντοχή τοιχοποιίας.

fwν,0 : Συνοχή μεταξύ λιθοσώματος και κονιάματος, η οποία μπορεί να λαμβάνεται ίση με 2/3 fmt.
fmt :εφελκυστική αντοχή του κονιάματος.
σο : είναι η κατακόρυφη θλιπτική τάση στην τοιχοποιία. Για μικρές τιμές περιοχή Ι (διατμητική
ολίσθηση, περιοχή ΙΙ λοξή ρηγμάτωση εμφανίζεται συνήθως σε πεσσούς μεταξύ ανοιγμάτων και
περιοχή ΙΙΙ αστοχία καμπτικού τύπου που προηγείται της διατμητικής αστοχίας.
μ : είναι ο συντελεστής τριβής κατά μήκος της διεπιφάνειας κονιάματος-λιθοσώματος
μ=0,20÷0,80 πρακτικώς (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987) ή μ=0,50(±20%, για σο=0,125fwc (±15%))
(fwc:Θλιπτική αντοχή τοιχοποιίας). (ΕΑΠ 2004) (3.4.7)

Διατμητική αντοχή της τοιχοποιίας fνk EC6 (ΕΑΠ 2004):

Σύμφωνα με τον EC6 η διατμητική αντοχή της τοιχοποιίας (fνκ), μπορεί να υπολογιστεί
από δοκιμές ή από την αξιολόγηση αποτελεσματων αυτής με την διατμητική αντοχή που
αναπτύσσεται ανάμεσα στα λιθοσώματα και στο κονίαμα fνko καθώς και από την επιβαλλόμενη
θλιπτική τάση σχεδιασμού σd. (ΕΑΠ 2004)
Ελλείψει πειραματικών αποτελεσμάτων και για τοιχοποιίες με κονίαμα γενικής και
πλήρως γεμισμένους αρμούς μπορεί να θεωρηθεί ότι χαρακτηριστική διατμητική αντοχή δίνεται
από τις παρακάτω τιμές EC6: (ΕΑΠ 2004)

fvk=0,70 min[ (fvko+0,40 σd) , max (0,065* fb, fvko) , fvk,lim ] (3.4.8)

Όπου:
fvk : Χαρακτηριστική διατμητική αντοχή τοιχοποιίας εντός επιπέδου
fvko : Διατμητική αντοχή για μηδενική θλιπτική τάση. Βάσει πίνακα EC6 για φυσικούς
λίθους με κονίαμα από Μ2,5 έως Μ9 είναι 0,15MPa.
σd :επιβαλλόμενη θλιπτική τάση σχεδιασμού. Ισχύει ότι και για σο.
fb : Ανηγμένη θλιπτική αντοχή των τοιχωμάτων για διεύθυνση εφαρμογής του φορτίου
κάθετα στους αρμούς. Για κονίαμα γενικής χρήσης η τιμή δεν είναι μεγαλύτερη του 75 MPa.
fvk,lim : Οριακή τιμή διατμητικής αντοχής. Βάσει πίνακα EC6 για φυσικούς λίθους με κονίαμα
από Μ2,5 έως Μ9 είναι 1,00MPa.
Για τοιχοποιία με μερικώς γεμισμένους αρμούς και γειτονικές όψεις λιθοσωμάτων σε
επαφή βάσει EC6 είναι :

44
fvk=0,70 min[ (0,50fvko+0,40 σd) , max (0,045* fb, fvko) , 0,70*fvk,lim ] (3.4.9)

3.4.1.3. Εφελκυστική αντοχή τοιχοποιίας εντός επιπέδου (fwt ).

Υπολογισμός εφελκυσμού εντός επιπέδου.
Αποτέλεσμα της σεισμικής δράσης εντός του επιπέδου της τοιχοποιίας (περ.γ καμπτική
αστοχία) είναι η ανάπτυξη των εφελκυστικών τάσεων σε τυχαία διεύθυνση ως προς τους
οριζόντιους αρμούς. Η αστοχία σε εφελκυσμό προκαλείται: ι) κάθετα στους οριζόντιους αρμούς
λόγω αποκόλλησης των λιθοσωμάτων και του κονιάματος σε έναν από τους οριζόντιους αρμούς,
ιι) παράλληλα στους οριζόντιους αρμούς προκαλείται είτε λόγω αποκόλλησης των κατακόρυφων
αρμών και εφελκυστικής τάσης λιθοσωμάτων ανά δεύτερη στρώση, είτε λόγω αποκόλλησης
εναλλάξ κατακορύφων και οριζοντίων αρμών, ιιι) με λοξή διεύθυνση των τάσεων ως προς τους
αρμούς έχουμε αστοχία με ρηγμάτωση κατά μήκος πολλών αρμών ή και διαμέσου των
λιθοσωμάτων.(ΕΑΠ 2004)
Οι παράγοντες που επηρεάζουν την εφελκυστική αντοχή εντός επιπέδου είναι ι)η γωνία θ
της διεύθυνσης της κύριας εφελκυστικής τάσης σε σχέση με τους οριζόντιους αρμούς, η οποία
μεγιστοποιείται για θ από 0° έως 45°, ιι) η ποιότητα του κονιάματος, καθώς αυξανόμενης της
αντοχής του κονιάματος αυξάνεται και η εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας, ιιι) η εφελκυστική
αντοχή των λιθοσωμάτων κυρίως όταν το επίπεδο θραύσης τα διαπερνά. (ΕΑΠ 2004)
Για την εκτίμηση της εφελκυστικής αντοχής της τοιχοποιίας εντός επιπέδου
χρησιμοποιείται η δοκιμή του διαγώνιου εφελκυσμού και υπολογίζεται από τη σχέση:
fd= 0,707 P / A 3.4.10
Όπου:
fd : εφελκυστική αντοχή τοιχοποιίας εντός επιπέδου σε MPa.
P : είναι το φορτίο που εφαρμόζεται κατά την διάρρηξη του ρομβοειδούς τοιχίσκου.
A : είναι το εμβαδόν της μέσης επιφάνειας κατά μήκος των οριζοντίων και κατακορύφων
αρμών. (ΕΑΠ 2004)

Διαγώνια Δοκιμή Εφελκυσμού. (ΕΑΠ 2004)

45
Οριζόντιος εφελκυσμός F παράλληλα στους αρμούς, fwt 0 (θ= 0°) (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)
Ανάλογα της αντοχής των λιθοσωμάτων έχουμε στον οριζόντιο εφελκυσμό με την F να έχει (θ=0°)
με τους αρμούς της τοιχοποιίας στο επίπεδό της: ι)την περίπτωση νέας ρωγμής παράλληλα στους
αρμούς του κονιάματος, ιι) νέας ρωγμής που διαπερνά τα λιθοσώματα. (ΕΑΠ 2004)
Ολίσθηση. Στην πρώτη περίπτωση η εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας fwt,Α0 όταν
υπάρχει διάτμηση με ολίσθηση κατά μήκος των αρμών θ= 0° , και όταν η ρωγμή από εφελκυσμό
διαπερνά μόνο τους αρμούς είναι:. (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)

α) εμφάνιση νέας ρωγμής στους αρμούς του

κονιάματος -Ολίσθηση (Τάσιος-Χρονόπουλος
1987)

fwt,Α0* (2*tb+tm) ≈ (1/γRd )* [λ* fmt *(2*tb+tm) + fwv* lb ] ≤ 2* λ* fmt 3.4.11

Όπου:
fwt,Α0 : Εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας σε οριζόντιο εφελκυσμό θ=0° , όταν η ρωγμή
λόγω εφελκυσμό διαπερνά μόνο τους αρμούς.
fwv : Αντοχή της τοιχοποιίας σε διάτμηση με ολίσθηση κατά μήκος των αρμών
1/γRd : 0,80 Συντελεστής που λαμβάνει υπόψη οι αβεβαιότητες κατά την εκτίμηση της
εφελκυστικής αντοχής του κονιάματος και της διατμητικής αντοχής της τοιχοποιίας.
λ* fmt : αντοχή της συνάφειας μεταξύ του κονιάματος και λιθοσώματος εκφρασμένη
ως ποσοστό της εφελκυστικής αντοχής του κονιάματος
fmt : Εφελκυστική αντοχή του κονιάματος
λ : 0,70 έως 0,90 ανάλογα με τις συνθήκες συντήρησης της τοιχοποιίας. Όταν δεν είναι
γνωστές λαμβάνονται συντηρητικές τιμές του λ.
tb : ύψος λιθοσωμάτων
lb : Πλάτος λιθοσωμάτων
tm : πάχος αρμών
Θραύση. Στην δεύτερη περίπτωση, η εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας fwt,Β0 σε
οριζόντιο εφελκυσμό θ=0° , όταν η ρωγμή λόγω εφελκυσμού διαπερνά τους αρμούς και τα
λιθοσώματα, είναι: (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)

46
 β) εμφάνιση νέας ρωγμής η οποία διαπερνά τα
λιθοσώματα- Θραύση (Τάσιος-Χρονόπουλος
1987)

fwt,Β0* (2*tb+2*tm) ≈ (1/γRd )* [λ* fmt *( tb+2*tm) + tb *fbt ] ≤ 2* λ* fmt 3.4.12

Όπου:
fbt : Εφελκυστική αντοχή των λιθοσωμάτων

Κατακόρυφος εφελκυσμός διεύθυνση F κάθετα στους αρμούς, fwt90 (θ= 90°) (Τάσιος-
Χρονόπουλος 1987)
Όταν πρόκειται για κατακόρυφο εφελκυσμό F έχει θ=90° εντός επιπέδου με την
τοιχοποιία, η εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας fwt90 δίνεται σαν συνάρτηση εφελκυστικής
αντοχής κονιάματος fmt:

Κατακόρυφος εφελκυσμός διεύθυνση F κάθετα

στους αρμούς, εντός επιπέδου (Τάσιος-
Χρονόπουλος 1987)

fwt90 = α* fmt Τάσιος-Χρονόπουλος 1987 3.4.13

Όπου:
α : 0,55, όταν η θλιπτική αντοχή του κονιάματος είναι fmc ⸕ έως 0,75 όταν fmc ⸔
fmt : εφελκυστική αντοχή κονιάματος

47
Εφελκυσμός υπό τυχαία γωνία (θ°) της διεύθυνσης F σε σχέση με τους αρμούς, fwtθ (Τάσιος-
Χρονόπουλος 1987)
Όταν πρόκειται για εφελκυσμό F υπό τυχαία γωνία θ, η εφελκυστική αντοχή της
τοιχοποιίας fwtθ δίνεται σαν συνάρτηση της θλιπτικής αντοχής της τοιχοποιίας fwc :

Εφελκυσμός υπό τυχαία γωνία (θ°) της διεύθυνσης F σε σχέση με τους αρμούς, εντός επιπέδου
fwtθ (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)

fwtθ = Κ* fwc Τάσιος-Χρονόπουλος 1987 3.4.14

Όπου:
Κ : Πρακτικά ισούται 1/30 για πλινθοδομή και 1/15 για λιθοδομή.
fwc : θλιπτικής αντοχής της τοιχοποιίας.

48
3.4.2. Φορτίσεις εκτός επιπέδου
3.4.2.1. Μήκος Λυγισμού. Λυγηρότητα- Εκκεντρότητα
Μήκος Λυγισμού τοίχου. Ενεργό ύψος τοίχου (hef) (Καραντώνη 2004)
Τα γεωμετρικά στοιχεία του κτιρίου προσδιορίζουν το ενεργό ύψος ενός τοίχου που είναι
ταυτόσημο με το μήκος λυγισμού ενός θλιβόμενου στοιχείου και να διακριθεί είτε ελεύθερος σε
τρεις πλευρές είτε πακτωμένος σε δύο ή τέσσερις πλευρές όταν υπάρχουν δύσκαμπτα πατώματα.
Γενικά όταν ένας τοίχος έχει άνοιγμα με ύψος μεγαλύτερο του ¼ του ύψους του ορόφου ή πλάτος
μεγαλύτερο του ¼ του μήκους του τοίχου ή με συνολική επιφάνεια μεγαλύτερη του 1/10 της
επιφάνειας του τοίχου τότε για τον προσδιορισμό του ενεργού ύψους θεωρείται ο τοίχος ελεύθερος
προς το άνοιγμα αυτό.
Το ενεργό ύψος του τοίχου hef υπολογίζεται από τη σχέση :

hef = ρn*h 3.4.15

όπου
h : καθαρό ύψος ορόφου
ρn : μειωτικός συντελεστής εξαρτώμενος των συνθηκών που υπάρχουν στα άκρα του τοίχου.
Αμφιέρειστοι τοίχοι. Για τοίχους μεταξύ δύο εδράσεων ( άνω και κάτω με δύο ελεύθερες παρειές).
ρn =ρ2= 1,00. Για τοίχους μεταξύ ξύλινων πατωμάτων ή στέγης που εκτείνονται
εκατέρωθεν του τοίχου στο ίδιο επίπεδο ή μεταξύ ξύλινου πατώματος που δεν συνεχίζει
εκατέρωθεν του τοίχου αλλά εδράζεται τουλάχιστον στα 2/3 του πάχους του τοίχου και
όχι λιγότερο από 85mm.
Τριέρειστοι τοίχοι. Για τοίχους με πάκτωση άνω και κάτω και ένα εγκάρσιο τοίχο σε μία παρειά.
Αν L≥15t τότε θεωρείται ο τοίχος πακτωμένος μόνο πάνω κάτω. Διαφορετικά:
ρn =ρ3= ρ2*[1+(ρ2*h/3*L)2] για h≤3,5 L ή
ρn =ρ3= 1,5*L/h για h>3,5 L
h: ύψος τοίχου και
L:απόσταση από το ελεύθερο άκρο του τοίχου μέχρι τον άξονα του εγκάρσιου τοίχου
Τετραέρειστοι τοίχοι. Για τοίχους με πάκτωση άνω και κάτω και δύο εγκάρσιους τοίχους στις
παρειές. Αν L≥30t τότε θεωρείται ο τοίχος πακτωμένος μόνο πάνω κάτω. Διαφορετικά:
ρn =ρ4= ρ2*[1+(ρ2*h/L)2] για h≤ L ή
ρn =ρ3= 1,5*L/h για h>L
h: ύψος τοίχου και
L:απόσταση μεταξύ των αξόνων των εγκαρσίων τοίχων.
Ενεργό πάχος τοίχου (tef) EC6 ή (bw,eff) (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)
Το ενεργό πάχος του τοίχου bw,eff , τοίχου πάχους bw, ισούται με
Για πλήρεις τοίχους με διαμπερή τοιχοσώματα:

49
bw,eff = tef = bw 3.4.16a

για μικτούς τοίχους με ανεξάρτητη δόμηση παρειών , παρειές [t1 και t2 ]

bw,eff = tef = 3√(t13 +t23 ) παρειές [t1 και t2 ] (Καραντώνη 2004) 3.4.16b

Λυγηρότητα (λ) EC6

Χρησιμοποιείται στον σχεδιασμό άοπλης τοιχοποιίας ως κριτήριο επιλογής t. (Στυλιανίδης 2007)

λ= hef / tef >27 3.4.17

Εκκεντρότητες
1)Εκκεντρότητα στην κορυφή ή βάση τοίχου (et), EC6

et= Md/Nd +ehi +ea ≥ 0,05t 3.4.18

t : πάχος του τοίχου

Md : Ροπή σχεδιασμού στην κορυφή ή τη βάση του τοίχου από την εκκεντρότητα
Nd : Κατακόρυφο φορτίο σχεδιασμού στην υπόψη διατομή
ehi : εκκεντρότητα εξαιτίας των τυχόν οριζοντίων φορτίων (πχ άνεμος)
ea : τυχηματική εκκεντρότητα που ισούται με ea = hef / 450
2)Εκκεντρότητα στην μέση του τοίχου (em), EC6

em= Mm/Nm+ehm ±ea +ek ≥ 0,05t 3.4.19

Mm : Ροπή σχεδιασμού στο μέσο του τοίχου όπως προκύπτει από το διάγραμμα ροπών
Nm : Κατακόρυφο φορτίο σχεδιασμού στο μέσο του τοίχου
ehm : εκκεντρότητα εξαιτίας των τυχόν οριζοντίων φορτίων στο μέσο του τοίχου (πχ άνεμος)
ek : εκκεντρότητα λόγω ερπυσμού που για φυσικούς λίθους είναι ίση με μηδέν.
3)Εκκεντρότητα εκτός επιπέδου (eM) για τον υπολογισμό του Md(ροπή φορτίων των δαπέδων -
στέγης). (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)
Η εκκεντρότητα eΜ των κατακόρυφων φορτίων (λόγω ξύλινου δαπέδου ή στέγης) ως προς την
μέση του πάχους του τοίχου t (ή bw) έχουμε: 3.4.20.
Ακραίους τοίχους με L : eΜ = 5% * L
Μεσαίοι τοίχοι, με L1 και L2 με μη συνεχή δάπεδα eΜ = 5% *( L2-L1) , L2>L1
Μεσαίοι τοίχοι, με L1 και L2 με συνεχή δάπεδα eΜ = 5% *( L2-L1) , L2>L1

50
3.4.2.2. Εφελκυστική Καμπτική αντοχή (fwt)
Η εφελκυστική όπως η διαμητική αντοχή της τοιχοποιίας εξαρτάται από την συνεργασία
του κονιάματος και των τοιχοσωμάτων, καθώς και η σύνθεση του κονιάματος ή το είδος του
τοιχοσώματος. Εφελκυόμενες περιοχές στις λιθοδομές μπορεί να δημιουργηθούν είτε λόγω της
εκκεντρότητας των κατακορύφων φορτίων εντός ή εκτός του επιπέδου τους, είτε λόγω των
οριζοντίων δυνάμεων εγκάρσιων στο επίπεδο που μπορεί να προέρχονται από τον άνεμο, από
ωθήσεις γαιών ή από σεισμικές δράσεις. Άρα μεγαλύτερη σημασία έχει ο προσδιορισμός της
καμπτικής εφελκυστικής αντοχής της τοιχοποιίας και όχι καθαρά της της εφελκυστικής.
(Καραντώνη 2004)

ι)κατακόρυφο θλιπτικό φορτίο με οριζόντια φόρτιση σε κάθετο επίπεδο του τοίχου, ιι)κάμψη μπορεί
ως προς τον οριζόντιο άξονα με επίπεδο θραύσης παράλληλο προς τους οριζόντιους αρμούς, ιιι)
κάμψη ως προς τον κατακόρυφο άξονα με επίπεδο θραύσης κάθετο προς τους οριζόντιους αρμούς
Καθαρά Εφελκυστική Αντοχής της τοιχοποιίας fwt (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987):
Σύμφωνα με τον Τάσιο-Χρονόπουλο (1986) η καθαρά εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας
fwt, εξαρτάται μόνο από την θλιπτική αντοχή του κονιάματος (fmc ) και προτείνονται οι παρακάτω
σχέσεις ανάλογα αν είναι οριζόντιος εφελκυσμός θ= 0°, ή όταν είναι κατακόρυφος εφελκυσμός
θ= 90°.
Γενικά ισχύει για τοιχοποιίες χαμηλής αντοχής:

fwt0=λ*fmc/10 , όπου 3.4.21

fwt0: η καθαρά εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας για φόρτιση τοίχου με δυνάμεις F εκτός
επιπέδου, με επίπεδο αστοχίας παράλληλα στους αρμούς δηλαδή για οριζόντια ρηγμάτωση.
fmc : θλιπτική αντοχή κονιάματος και
λ: έχει τιμές 0,90 για ΜΙ και τιμή 0,70 για ΜΙΙ.

fwt90=2*λ*fmc/10 3.4.22

fwt90: η καθαρά εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας για φόρτιση τοίχου με δυνάμεις F εκτός
επιπέδου, με επίπεδο αστοχίας κάθετα στους αρμούς δηλαδή για κατακόρυφη ρηγμάτωση.

51
Xαρακτηριστική εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας fwt,k (Καραντώνη 2004)

fwt,k = 0,05÷ 0,09 fwk 3.4.23

fwt,k : Xαρακτηριστική εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας,
fwk : Εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας,

Καμπτική Εφελκυστική Αντοχή της τοιχοποιίας κατά τον EC6 (Καραντώνη 2004)/(ΕΑΠ 2004):
Κατά τον EC6 τόσο η καμπτική εφελκυστική αντοχή Ffwt0/fwt90 όσο και η καθαρά εφελκυστική
fwt, πρέπει να προσδιορίζονται πειραματικά, σύμφωνα με πρότυπες δοκιμές. Στην περίπτωση
όμως που δεν διεξάγονται δοκιμές και δεν υπάρχουν διαθέσιμα πειραματικά αποτελέσματα
ακολουθούνται τα παρακάτω.
Η καμπτική εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας ή η αντοχή σε εφελκυσμό από κάμψη εκφράζεται
κατά τον ΕC6, με το γράμμα F ως (ΕΑΠ 2004):

Ffxt0/fxt90 : Καμπτική εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας, κατά τον EC6. 3.4.24

fxt0 : Χαρακτηριστική καμπτική αντοχή σε MΡa παράλληλα στους αρμούς

fxt90 : Χαρακτηριστική καμπτική αντοχή σε MΡa κάθετα στους αρμούς
Η καμπτική εφελκυστική αντοχή για κάμψη σε επίπεδο παράλληλο στους αρμούς fxt0έχει
αποδειχθεί μεγαλύτερη 2 έως 5 φορές από όση για κάμψη κάθετα σε αυτούς fwt90 .
Σύμφωνα με τον EC6 πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν και οι δύο περιπτώσεις κάμψης
παράλληλα και κάθετα στους αρμούς. Η καμπτική εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας πρέπει να
προσδιορίζεται πειραματικά. Στην περίπτωση όμως που δεν διεξάγονται δοκιμές και δεν υπάρχουν
διαθέσιμα πειραματικά αποτελέσματα, οι χαρακτηριστικές καμπτικές αντοχές fwt0 και fwt90
λαμβάνονται από πίνακες.
Έτσι για τις λιθοδομές με κονίαμα γενικής χρήσης κατά τον EC6 έχουμε: (Καραντώνη 2004)
Τοιχόσωμα Κονίαμα γενικής χρήσης
fm<5 MPa fm≥5 MPa
Λαξευμένη φυσική πέτρα με κονίαμα fxt (MPa) παράλληλα στους αρμούς
0
γενικής χρήσης 0,05 0,10
fxt (MPa) κάθετα στους αρμούς
90

0,20 0,40

52
3.4.3. Συντελεστής υλικού γm
Ο συντελεστής ασφαλείας υλικού γm (τοιχοποιίας), χρησιμοποιείται όπως έχει αναφερθεί
για να ληφθεί υπόψιν και η ποιότητα της κατασκευής. Για να προσδιοριστεί η τιμή του γm
ορίζονται 5 κατηγορίες δόμησης (επίπεδα ποιότητας) και 2 κατηγορίες ελέγχου της παραγωγής
λιθοσωμάτων.
Κατηγορίες ελέγχου παραγωγής λιθοσωμάτων :
Κατηγορία Ι : όταν προμηθεύονται λιθοσώματα καθορισμένης θλιπτικής αντοχής εφαρμόζονται
σύστημα ελέγχου που αποδεικνύει ότι υπάρχει μικρότερη πιθανότητα του 5% να υποσκελιστεί η
μέση θλιπτική αντοχή κάθε παρτίδας λιθοσωμάτων.
Κατηγορία ΙΙ : όταν η μέση θλιπτική αντοχή των λιθοσωμάτων είναι η επιθυμητή αλλά δεν
εξασφαλίζεται η επιπλέον συνθήκη της κατηγορίας Ι.
Τα φυσικά λιθοσώματα ανήκουν στην Κατηγορία ΙΙ και έτσι σε συνδυασμό με τις κατηγορίες
δόμησης το γm καθορίζεται για τα φυσικά λιθοσώματα:
Υλικό γm
Κατηγορία ελέγχου δόμησης
Κατηγορία ΙΙ με οποιοδήποτε 1 2 3 4 5
κονίαμα 2.00 2.20 2.50 2.70 2.70

Η κατηγορία ελέγχου δόμησης:

Η κατηγορία ελέγχου δόμησης διαβαθμίζεται από την 1, να αντιστοιχεί στην πλήρη και αδιάκοπη
επίβλεψη μηχανικού καθ΄ όλη της διάρκεια της κατασκευής και ταυτόχρονα την πλήρη εφαρμογή
όλων των κανονισμών και περιορισμών, έως την 5 που αντιστοιχεί στην τακτική επίβλεψη από
μηχανικό της κατασκευής χωρίς όμως να εκπληρώνονται άλλοι παράγοντες ελέγχου.
Σχεδιασμός.
Για τον σχεδιασμό κατά τον EC6, χρησιμοποιούνται οι σχέσεις :
fwd= fwk /γm. , η θλιπτική αντοχή σχεδιασμού fwd της τοιχοποιίας 3.4.25

fvd= fvk /γm. , η διατμητική αντοχή σχεδιασμού fνd της τοιχοποιίας 3.4.26

fxd0= fxt0 /γm. : Χαρακτηριστική καμπτική αντοχή σχεδιασμού παράλληλα στους αρμούς, για
φόρτιση εκτός επιπέδου 3.4.27

fxd90= fxt90 /γm. : Χαρακτηριστική καμπτική αντοχή σχεδιασμού κάθετα στους αρμούς, για
φόρτιση εκτός επιπέδου 3.4.28

53
3.4.4. Παραμορφωσιακά- Ελαστικά Χαρακτηριστικά της Τοιχοποιίας(Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)
3.4.4.1. Μέτρο Ελαστικότητας (Ε).
Με βάση την θλιπτική αντοχή fwc , που υπολογίζεται από τις παραπάνω σχέσεις προκύπτει
το μέτρο ελαστικότητας της τοιχοποιίας και ο λόγος Poisson, μεγέθη τα οποία δηλώνουν την
παραμόρφωση που μπορεί να υποστεί ένα υλικό. Η τοιχοποιία ως ψαθυρό υλικό δεν μπορεί να
υποστεί μεγάλες παραμορφώσεις και έτσι το μέτρο ελαστικότητας έχει χαμηλές τιμές:
Το μέτρο ελαστικότητας Ε προκύπτει με βάση την εξίσωση: (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)

Ε= α * fwc 3.4.29

α: Σύμφωνα με τον EC6 ο συντελεστής α=1000 αλλά όταν χρησιμοποιείται σε υπολογισμούς

σχετικούς με τις οριακές καταστάσεις λειτουργικότητας (πχ εκτίμηση βελών κάμψης ) μειώνεται
κατά 40% δηλαδή τότε α=600 (ΕΑΠ 2004)
3.4.4.2. Λόγος Poisson (v)
Ο λόγος Poisson ν της τοιχοποιίας δίνεται από την εμπειρική σχέση (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987):

ν= 0,50 – 0,1 * (fwc)1/4 3.4.30

3.4.4.3. Μέτρο διάτμησης (G).

Το μέτρο διάτμησης G είναι συνάρτηση των δύο προηγούμενων σχέσεων και δίνεται από τη σχέση
(Τάσιος-Χρονόπουλος 1987):

G= E/ (2*(1+ν)) ή περίπου G= 0,40 Ε (ΕΑΠ2004) 3.4.31

54
3.4.5. Υπολογισμός εντατικών μεγεθών (δρώσες δυνάμεις στην τοιχοποιία)
Μέθοδος των πεσσών
Ανάλυση
Η ανάλυση των κτιρίων από τοιχοποιία γίνεται είτε από την μέθοδο των πεπερασμένων
στοιχείων είτε από την προσεγγιστική μέθοδο των πεσσών είτε από άλλες μεθόδους.
Η μέθοδος των πεπερασμένων στοιχείων για την ανάλυση των κτιρίων από τοιχοποιία
παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα και ένα βασικό μειονέκτημα. Το κυριότερο πλεονέκτημα είναι
ότι με την επιλογή των κατάλληλων πεπερασμένων στοιχείων προβλέπεται ακριβώς η σεισμική
απόκριση της κατασκευής, ο τρόπος απεικόνισής της είναι σαφής και κατευθύνει στην επίλυση
τυχόν προβλημάτων. Το μειονέκτημα είναι ότι τα αποτελέσματα δεν αναφέρονται σε μεμονωμένα
στοιχεία πεσσούς ή ανώφλια, αλλά σε πεπερασμένα στοιχεία με αποτέλεσμα να μη μπορεί να γίνει
απευθείας η εφαρμογή των ελέγχων που αναπτύσσονται παρακάτω και χρειάζεται να γίνει
ολοκλήρωση των τιμών τους στο μήκος ελέγχου τοίχου ή πεσσών. Έτσι χρησιμοποιείται συνήθως
κάποιο κριτήριο αστοχίας, όπως η σύγκριση των κυρίων εφελκυστικών τάσεων με την
εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας. (Καραντώνη 2004)
Παραδοχές
Κατά την επίλυση με την προσεγγιστική μέθοδο των πεσσών έχουμε τις παρακάτω
παραδοχές:
1. Η υπόθεση του κατακόρυφου προβόλου πακτωμένου στη βάση μπορεί να εφαρμοστεί μόνο
όταν απλοί φέροντες τοίχοι συνδέονται στο ίδιο επίπεδο μέσω ευκάμπτων πατωμάτων. (R.W.
Clough and J. Penzien)
2. Η καλύτερη προσέγγιση της πραγματικής λειτουργίας φερόντων τοίχων με ανοίγματα
επιτυγχάνεται είτε θεωρώντας τους τοίχους με ανοίγματα είτε ως συζευγμένα τοιχώματα. Στον
Ελλαδικό χώρο χρησιμοποιείται η προσεγγιστική μέθοδος με την θεώρηση των τοίχων με
ανοίγματα.
3. Στους φέροντες τοίχους με ανοίγματα δεν ισχύει η υπόθεση του κατακόρυφου διατμητικού
προβόλου.
4. Αν από την επίδραση των οριζοντίων φορτίων αστοχήσει πρώτα η δοκός σύζευξης των
τοιχωμάτων ( ανώφλια) τότε οι τοίχοι συμπεριφέρονται σαν πρόβολοι.
5. Οι πεσσοί του κατωτέρου ορόφου θεωρούνται πλήρως πακτωμένοι στην βάση τους και μερικώς
πακτωμένοι στο ανώτερο άκρο τους. Ο βαθμός πάκτωσης εξαρτάται από την δυσκαμψία των
υπολοίπων μελών που συντρέχουν στην κορυφή του πεσσού του ισογείου μέσα στο επίπεδό του.
Η δυσκαμψία αυτή υπολογίζεται με την θεώρηση πακτωσης των μελών αυτών στο άλλο άκρο
τους.
6. Οι πεσσοί των υπολοίπων ορόφων είναι μερικώς πακτωμένοι και στα δύο άκρα τους.

55
7. Η συνολική τέμνουσα δύναμη κατανέμεται μόνο στους φέροντες τοίχους οι οποίοι είναι
παράλληλοι στην διεύθυνσή της. Επομένως οι τοίχοι δεν θεωρούνται ότι καταπονούνται από
δυνάμεις κάθετα στο επίπεδό τους. (Καραντώνη 2004)
8. Για την κατανομή των τεμνουσών δυνάμεων Vi και των ροπώνMi, κάθε ορόφου i, από σεισμό
σε τοίχους παράλληλα της διεύθυνσής της, γίνεται είτε ανάλογα τη δυσκαμψία είτε ανάλογα την
επιφάνεια τους. Η δυσκαμψία ενός τοίχου με τη μέθοδο που προτείνεται από τον Κοσμόπουλο το
1969 που αναπτύσσεται στο βιβλίο της Καραντώνη Φ. 2004, είναι ευλογη όταν τα πατώματα είναι
πολύ δύσκαμπτα ώστε να λειτουργούν ως άκαμπτα διαφράγματα. Είναι όμως εξαιρετικά
αμφίβολο ότι ακόμα και η πυκνή διαδοκίδωση των ξυλοδοκών των δαπέδων σε κτίρια με ξύλινα
δάπεδα επιτρέπει την θεώρηση των πατωμάτων σαν δύσκαμπτα. Ελλείψει μιας εξίσου
εναλλακτικής πρακτικής παραδοχής, η παραδοχή αυτή γίνεται συχνά ασχέτως της δυσκαμψίας
των πατωμάτων. Εναλλακτικά όμως μπορεί να αγνοηθεί πλήρως η δυσκαμψία των πατωμάτων
και η συνολική τέμνουσα Vi του ορόφου i να κατανεμηθεί ανάλογα με τη μάζα του κάθε πεσσού
δηλαδή να ισχύσει:

Vp = Φ(Τ) * Μρ 3.4.32

Όπου:
Vp: η τέμνουσα κάθε πεσσού
Μρ : Ταλαντούμενη μάζα του πεσσού
Φ(Τ) : η τιμή της φασματικής επιτάχυνσης σχεδιασμού

Φ(Τ)= γ1*Α*η*θ*βο /q 3.4.33

Α: Μέγιστη οριζόντια σεισμική επιτάχυσνη A=αg, α:ανάλογα της Ζώνης σεισμικής

επικινδυνότητας, γ:συντελεστής ανάλογα της κατηγορίας σπουδαιότητας κτιρίου, Τ1,Τ2 ανάλογα
της Κατηγορίας εδαφών, q: Μέγιστη τιμή συντελεστή σεισμικής συμπεριφοράς, Συντελεστής
θεμελίωσης θ, Τιμή η: διορθωτικός συντελεστής απόσβεσης
Οι ροπές των άκρων υπολογίζονται από τη σχέση:

Μu =λ*Vp *hp 3.4.34

Mo=(1-λ) *Vp*hp 3.4.35

Όπου:
Mu : Ροπή του κάτω άκρου του πεσσού
Mο : Ροπή του άνω άκρου του πεσσού
Vp: η τέμνουσα κάθε πεσσού
hp : ύψος πεσσού

56
λ : Συντελεστής που ισούται με τον λόγο της απόστασης του σημείου μηδενισμού των ροπών από
το κάτω άκρο προς το ύψος του πεσσού και δίνεται από την προσεγγιστική σχέση:
λ=(ko+2)/ (ko+ku+4), με :

ko =(Ji/hpi)/ Σ(Jo/Lo)

ku= (Ji/hpi) / Σ(Ju/Lu)

ko, ku : Συντελεστές δυσκαμψίας άνω και κάτω άκρου
Ji : Ροπή αδρανείας πεσσού i ως προς κεντροβαρικό άξονα κάθετο στο επίπεδό του
hpi : ύψος του πεσσού
Jo , Ju: Ροπή αδρανείας κάθε άλλης συντρέχουσας δοκού και πεσσού στο άνω και κάτω άκρο του
πεσσού αντιστοίχως, ως προς κεντροβαρικό άξονα κάθετο στο επίπεδό του.
Lo, Lu : Μήκος κάθε άλλης συντρέχουσας δοκού και πεσσού στο άνω και κάτω άκρο του πεσσού
αντιστοίχως, ως προς κεντροβαρικό άξονα κάθετο στο επίπεδό του.
3.4.6. Έλεγχοι
Μέγιστες επιτρεπόμενες αποκλίσεις που λαμβάνονται υπόψη στον EC6. (Στυλιανίδης 2007)
Κατακορυφότητα : Το ελάχιστο από 20mm στο ύψος ενός ορόφου ή 50mm εντός του συνολικού
ύψους του κτιρίου.
Κατακόρυφη ευθυγράμμιση: Η μέγιστη οριζόντια απόσταση μεταξύ των αξόνων δύο τοίχων πάνω
και κάτω από ένα δάπεδο να είναι λιγότερο από 20mm.
Ευθυγράμμιση : 5mm ανά μέτρο με μέγιστη τιμή 20mm για 10μ.

57
3.4.6.1. Έλεγχος ασφαλείας σε κατακόρυφα φορτία. Σύνθλιψη.
Nsd≤ NRd
Όπου
Nsd: κατακόρυφες δρώσες δυνάμεις στην κατασκευή

NRd= Φι *t*fk/γm 3.4.36

τιμή σχεδιασμού κατακόρυφου φορτίου ανά μονάδα μήκους του τοίχου.

Φi = 1-2*(e/t) 3.4.37
e : εκκεντρότητα στη κορυφή, βάση ή μέση του τοίχου
t : πάχος τοίχου
fk : Χαρακτηριστική θλιπτική αντοχή τοιχοποιίας
γm : συντελεστής ασφαλείας υλικού
3.4.6.2. Έλεγχος ασφαλείας σε τέμνουσα άοπλης τοιχοποιίας.
Vsd≤ VRd
Όπου
Vsd: δρώσες διατμητικές δυνάμεις στην κατασκευή

VRd= fνk *t*lc/γm 3.4.38

τιμή σχεδιασμού αντίστασης σε τέμνουσα. Όταν h≤L

t : πάχος τοίχου
fνk : Χαρακτηριστική διατμητική αντοχή τοιχοποιίας
γm : συντελεστής ασφαλείας υλικού
lc : Το μήκος της θλιβομένης ζώνης του τοίχου με την παραδοχή της τριγωνικής κατανομής ορθών
τάσεων σd, που δημιουργούν οι Md,Nd και ταυτόχρονα η ρηγματωμένη λόγω εφελκυσμού
περιοχή δεν αντιστέκεται σε τέμνουσα.

(α)Όλη η διατομή σε θλίψη (β) Διατομή με ρηγματωμένη ζώνη (ΣτυλιανίδηςΤΕΕ)

58
Προσδιορισμός lc
γ = Md/Nd * L . Ανηγμένη εκκεντρότητα
Αν γ≤ 1/6 τότε lc = L. Δεν υπάρχει ρηγματωμένη ζώνη. Και όλη η διατομή είναι σε θλίψη.
Αν γ≥1/6 τότε lc <L. Υπάρχει ρηγματωμένη ζώνη. Και η διατομή που είναι σε θλίψη βρίσκεται
από τη σχέση: Md=Nd * (L/2-lc/3) →γ *Nd * L = Nd * (L/2-lc/3) → lc= 3*(0,50-γ)*L 3.4.39
3.4.6.3. Έλεγχος ασφαλείας σε κάμψη με ορθή δύναμη άοπλης τοιχοποιίας.
Αν και λόγω της μικρής εφελκυστικης αντοχής της τοιχοποιίας που πρακτικά λαμβάνεται μηδέν,
η άοπλη τοιχοποιία δεν μπορεί να επιδείξει καμπτική αντοχή, αλλά έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να
αναλάβει ροπές τόσο εντός όσο και εκτός του επιπέδου της. Έτσι σε κάθε επίπεδο πρέπει να ισχύει:
Μsd≤ ΜRd
Όπου
Μsd: δρώσες καμπτικές ροπές στην κατασκευή

Ισορροπία τοίχου στην οριακή κατάσταση ρηγμάτωσης (Στυλιανίδης ΤΕΕ)

Η ροπή αντοχής άοπλου τοίχου είναι:

ΜRd= (σd* t*L2 /2)* (1-(σd/ fd)) Ροπή αντοχής εντός επιπέδου 3.4.40

ΜRd= (σd* t2*L /2)* (1-(σd/ fd)) Ροπή αντοχής εκτός επιπέδου 3.4.41

σd : Ορθή θλιπτική τάση στον τοίχο (εντός επιπέδου σd=Nd/t*L)

t : πάχος τοίχου
fd : Τιμή σχεδιασμού θλιπτικής αντοχής (fd=fk/γm)
fk : Χαρακτηριστική θλιπτική αντοχή τοιχοποιίας
γm : συντελεστής ασφαλείας υλικού
Αστοχία λόγω κάμψης ενός τοίχου θα επέλθει με την θλίψη του περισσότερου θλιβομένου άκρου,
αφού πρώτα έχει αστοχήσει με ρηγμάτωση το περισσότερο εφελκυομένο άκρο.

59
3.5. Κριτήρια, Αρχές επεμβάσεων και ενισχύσεων και στάδια δομικής
αποκατάστασης. (Μ. Δημοσθένους 2009)
Στις φέρουσες τοιχοποιίες ορισμένα κριτήρια και αρχές επεμβάσεων έχουν πολύ μεγάλη
σημασία και πρέπει να υπάρχει σωστή συνεκτίμηση για την επιλογή των κατάλληλων τεχνικών.
(Μ. Δημοσθένους 2009)
Τα κριτήρια επεμβάσεων επιγραμματικά είναι: ι)διάκριση κτιρίου σε μνημείο, διατηρητέο,
απλή κατασκευή και εφαρμογή νομικού πλαισίου κατά περίπτωση, ιι)αναστρεψιμότητα των
επεμβάσεων, ιιι) συμβατότητα υφιστάμενων και νέων υλικών, ιιι) ανθεκτικότητα σε διάρκεια των
νέων επεμβάσεων, ιν) το οικονομικό κόστος της επέμβασης και της μελλοντικής συντήρησης, ν)ο
χρόνος εκτέλεσης των εργασιών, νι)το κοινωνικό και ψυχολογικό κόστος, νιι) δυνατότητα
επαρκούς και ευσταθούς υποστύλωσης. (Μ. Δημοσθένους 2009)
Οι αρχές επεμβάσεων που πρέπει να ακολουθούνται είναι: ι) ενδεχόμενη μείωση του
βάρους στοιχείων με την αφαίρεση ή αντικατάσταση διακοσμητικών στοιχείων, ιι) εξασφάλιση
στοιχείων εξωστών, ιιι) αναδόμηση ανοιγμάτων κοντά σε γωνίες του κτιρίου, ιν) ενδεχόμενη
προσθήκη τοίχου σε κατάλληλη θέση με σκοπό την διάρθρωση έντονης εκκεντρότητας μεταξύ
κέντρου βάρους και κέντρου στροφής του κτιρίου, ν) είναι σκόπιμη η σύνδεση διασταυρούμενων
ή απέναντι τοίχων αγκύρωση διαφραγμάτων κτλ., νι) βελτίωση της διαφραγματικής λειτουργίας
και δυσκαμψίας των πατωμάτων. (Μ. Δημοσθένους 2009)
Ανάλογα με την σπουδαιότητα του κτιρίου, τις τεχνοοικονομικές δυνατότητες και την
κρίση του μηχανικού θα πρέπει να γίνονται οι παρακάτω ενέργειες: ι) προσωρινή υποστύλωση, ιι)
αποτύπωση των φθορών, ιιι)επιτόπου μη καταστροφικές έρευνες για την κατασκευή τα υλικά και
τη μεταβολή των ρωγμών, ιν)γεωτεχνικές έρευνες θεμελίωσης, ν)εργαστηριακές έρευνες,
νι)ανάλυση και διαστασιολόγηση του κτιρίου στην υφιστάμενη κατάσταση, νιι) εκτίμηση της
απομένουσας φέρουσας ικανότητας, νιιι)σχήμα επεμβάσεων, ιx)εκ νέου επαναδιαστασιολόγηση,
x) σχέδια περιγραφές προδιαγραφές. (Μ. Δημοσθένους 2009)
Σύμφωνα με τον Θ. Τάσιο στη Διημερίδα του ΣΠΜΕ το 2000, ανέφερε την διαβάθμιση ή
και την σειρά των τύπων επεμβάσεων, για τις φέρουσες τοιχοποιίες. Έτσι έχουμε:
1. Καθόλου
2. Μείωση μαζών
3. Περιορισμός χρήσεως
4. Τροποποίηση δομικού συστήματος
5. Προσθήκη νέων δομικών στοιχείων
6. Τοπική ή γενική τροποποίηση υφιστάμενων δομικών στοιχείων.
7. Πλήρης αντικατάσταση βλαμμένων ή ανεπαρκών στοιχείων
8. Ακαμπτοποίηση μη-φέροντων στοιχείων.
9. Τεχνητή ανακατανομή εντάσεως
10. Προσθήκη αποσβεστήρων
11. Σεισμική μόνωση
12. Μερική ή ολική κατεδάφιση.

60
3.6. Επεμβάσεις Επισκευής, Ενίσχυσης, Ανακατασκευής.
Η επέμβαση σε φέρουσα τοιχοποιία αποτελεί ιδιαίτερα σύνθετη διαδικασία, η οποία
οριοθετείται μεταξύ επιστήμης και τέχνης. Με τον όρο επέμβαση αναφερόμαστε σε επισκευή,
ενίσχυση ή ανακατασκευή. Επισκευή είναι η επαναφορά των βλαβέντων στοιχείων στην αρχική
τους (προ βλάβης) κατάσταση. Ενίσχυση ορίζεται η αναβάθμιση των μηχανικών
χαρακτηριστικών, συνηθέστερα η αύξηση της αντοχής (φέρουσα ικανότητα). Ανακατασκευή
είναι η κατασκευή (συνήθως κατόπιν καθαίρεσης) νέων δομικών στοιχείων ή τμημάτων αυτών
στην θέση των παλαιών. (ΕΑΠ 2004)
3.6.1. Επισκευές. (ΕΑΠ 2004)
3.6.1.1. Βαθύ αρμολόγημα. (ΕΑΠ 2004)
Εφαρμόζεται στην μία ή συνηθέστερα και στις δύο όψεις τις τοιχοποιίας με σχετικά μικρό
πάχος μέχρι 400mm, και με σχετικά ελαφριές βλάβες. Η τεχνική περιλαμβάνει: ι)αφαίρεση
παλαιού επιχρίσματος, ιι)βαθύ ξύσιμο των αρμών σε βάθος τουλάχιστον ίσο με το πάχος τους,
ιιι)πιθανή διεύρυνση αρμών με τοπική θραύση των λιθοσωμάτων, ιν)Πλύσιμο με νερό υπό πίεση,
ν)εισαγωγή νέου κονιάματος με ψιλό μιστρί βαθιά στους αρμούς, νι) εξωτερικό αρμολόγημα,
νιι)τελικό επίχρισμα αν είναι απαραίτητο. (ΕΑΠ 2004)
Αν δεν υπάρχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις είναι προτεινόμενη η χρήση ισχυρού
τσιμεντοκονιάματος (1:2, τσιμέντο:άμμος). Συνίσταται όμως η χρήση συμβατών κονιαμάτων με
τα παλαιά μετά από ανάλυση χημική. (ΕΑΠ 2004)

Βαθύ Αρμολόγημα: α) όψη, β)

τομή (ΕΑΠ 2004)
Μέσω αυτής της μεθόδου βελτιώνεται σημαντικά η συμπεριφορά της τοιχοποιίας, εφόσον:
ι)θα αντικατασταθεί μεγάλο μέρος του παλαιού από νέο μεγάλης αντοχής κονίαμα, ιι)η εφαρμογή
της μεθόδου θα γίνει και στις δύο πλευρές της τοιχοποιίας, ιιι) η τοιχοποιία θα έχει μόνο ελαφρές
βλάβες. (ΕΑΠ 2004)
Μετά την εφαρμογή η θλιπτική αντοχή της τοιχοποιίας εκτιμάται από την σχέση:

fwc=(1/γRd )* ζ * fwc,0

Όπου:
fwc : Θλιπτική αντοχή της τοιχοποιίας μετά το αρμολόγημα
fwc,0 : Θλιπτική αντοχή της τοιχοποιίας πριν το αρμολόγημα

61
1/γRd : Συντελεστής που λαμβάνει υπόψη την απομείωση της αντοχής των παλαιών
λιθοδομών καθώς και αβεβαιότητες για την αποτίμηση της αντοχής τους. Η τιμή 0,80, αντιστοιχεί
σε τοιχοποιία καλά δομημένη και σε καλή κατάσταση. Η κατώτερη τιμή είναι 0,60.
ζ= (1+ω ) * (όγκος νέου κονιάματος/συνολικός όγκος κονιάματος), εμπειρικός συντελεστής
ω : εμπειρικός συντελεστής, μέσω του οποίου λαμβάνεται υπόψη η αποτελεσματικότητα
του αρμολογήματος. Για τις λιθοδομές παίρνει τιμές ω=4-8 και για οπτοπλινθοδομή ω=1-2.
3.6.1.2. Συρραφή των ρωγμών. (ΕΑΠ 2004)
Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται όταν στην λιθοδομή όταν έχουμε περιοχές όπου υπάρχουν
περίπου κατακόρυφες μεγάλες ρωγμές. Η συρραφή μπορεί να γίνει με: ι) τζινέτια ή ελάσματα
συρραφής αφού προηγουμένως αφαιρεθούν τα λιθοσώματα σε απόσταση 500mm γύρω από τις
ρωγμές, τα οποία αντικαθίστανται από ισχυρό τσιμεντοκονίαμα, ιι) με τοιχοσώματα συρραφής ή
οπλισμένο σκυρόδεμα, με εφαρμογή όπως παραπάνω. Η δεύτερη περίπτωση εφαρμόζεται όταν
υπάρχουν μεμονωμένες κατακόρυφες μεγάλες ρωγμές. (ΕΑΠ 2004)

Συρραφή ρωγμών με τζινέτια ή ελάσματα Συρραφή ρωγμών με τοιχοσώματα(ΣΠΜΕ2000)

(ΕΑΠ2004)
Σε γωνίες ή διασταυρώσεις τοίχων η συρραφή των ρωγμών γίνεται ι) με προσθήκη
λιθοσωμάτων, αφού έχει γίνει κατάλληλη προεργασία αφαίρεσης λίθων από κάθε τοίχο και
αντικατάσταση με νέο κολυμπητό σε κονίαμα, ιι) με προσθήκη τζινετιών ή ελασμάτων ανάμεσα
σε διαδοχικές στρώσεις λιθοσωμάτων, το οποίο είναι δύσκολο να εφαρμοστεί στις λιθοδομές λόγω
των ασαφών οριζοντίων αρμών, ιιι) με χύτευση υποστυλώματος, αφού έχει προηγηθεί καθαίρεση
γωνιακής λιθοδομής. (ΕΑΠ 2004)

(α) (β) (γ)

α)Λιθοσυρραφή, β) συρραφή με έλασμα, γ) χύτευση υποστυλώματος (ΕΑΠ 2004)

62
 Αυτές οι μέθοδοι δεν θεωρείται ότι συμβάλουν στην αντοχή λόγω ανεπαρκούς αγκύρωσης.
Έτσι η αντοχή της τοιχοποιίας σε οριζόντιο εφελκυσμό υπαγορεύεται από τα μηχανικά
χαρακτηριστικά των υπαρχόντων υλικών, δηλαδή εν μέρη από την συνάφεια μεταξύ κονιάματος
και λιθοσώματος και εν μέρη την αντοχή της τοιχοποιίας σε διάτμηση.
3.6.1.3. Σφράγιση των ρωγμών. (ΕΑΠ 2004)
Η μέθοδος είναι αποδοτική για πάχη τοιχοποιίας μέχρι 400mm και εφαρμόζεται όταν το
άνοιγμα της ρωγμής δεν υπερβαίνει τα 10 mm περίπου. Μέσω αυτής της τεχνικής μπορεί να
επιτευχθεί η προ της βλάβης αντοχής της τοιχοποιίας όχι όμως και η αύξησή της. Η αποδοτικότητα
εξαρτάται από τον βαθμό πλήρωσης της ρωγμής. Είναι γενικά δύσκολο να δοθούν νέοι κανόνες
αναδιαστασιολόγησης. (ΕΑΠ 2004). Η μέγιστη ικανότητα έναντι θλίψης ή διάτμησης μπορεί να
δοθεί από τον τύπο:

Rw= Rw,res +α * (Rw,0 - Rw,res )

Όπου:
Rw,res =υ Rw,0 : Απομένουσα αντοχή του τοίχου.
Rw,0 : Αρχική προ των βλαβών αντοχή του τοίχου
υ : Συντελεστής ικανότητας (≤1,0)
• υ=0,80 για ελαφρές βλάβες, μεμονωμένες ρωγμές (≤5mm)
• υ=0,70 για σοβαρές βλάβες, πολλές μικρορωγμές (≤2,5mm)
• υ=0,60 για βαριές βλάβες, έντονη ρηγμάτωση (≤10mm)
α : Βαθμός επισκευής(≤1,0)
3.6.1.4. Ενέματα σε ρωγμές. (ΕΑΠ 2004)
Για πάχη τοιχοποιίας άνω των 400mm και για πλάτος ρωγμών έως 10 mm περίπου,
χρησιμοποιείται η μέθοδος των ενεμάτων. Τα ενέματα που χρησιμοποιούνται είναι είτε
τσιμεντένεματα είτε ρητένεματα. Τα τσιμεντενέματα αποτελούνται από τσιμέντο, νερό, λίγο
ασβέστη για εργασιμότητα, λεπτόκοκκα υλικά όπως ποζολάνες για σταθερότητα, άμμος στην
περίπτωση μεγάλων ρωγμών και ενδεχομένως υπρρευστοποιητικό για επιπλέον εργασιμότητα. Οι
αναλογίες προκύπτουν ανά περίπτωση βλάβης βάσει δοκιμαστικών εφαρμογών. Τα ρητινέματα
αποτελούνται από εποξειδική ρητίνη δύο συστατικών και άμμο. Συγκριτικά τα ρητινέματα έχουν
ι)μεγαλύτερη ενεσιμότητα, ιι)μεγαλύτερες αντοχές, ιιι)καλύτερη πρόσφυση και ιν)αμελητέα
συστολή. Αλλά σε σχέση με τα τσιμεντενέματα έχουν ι)μεγαλύτερο κόστος, ιι)κακή συμπεριφορά
σε υψηλές θερμοκρασίες, ιιι)κακή πρόσφυση σε υγρές ή σκονισμένες επιφάνειες,
ιν)ασυμβατότητα με υλικά παλαιάς τοιχοποιίας. (ΕΑΠ 2004)
Η διαδικασία που ακολουθείται είναι: ι)καθαίρεση επιχρίσματος γύρω από τις ρωγμές και
διεύρυνση αυτών, ιι)διάνοιξη οπών κατά μήκος των ρωγμών και εγκατάσταση σωλήνων σε αυτές,
ιιι)καθάρισμα ρωγμών με άφθονο νερό υπό πίεση, ιν)προσωρινή σφράγιση της ρωγμής με
τσιμεντοκονίαμα ή εποξειδική ρητίνη ταχείας πήξεως, νι) διάχυση του ενέματος μέσω των οπών
από κάτω προς τα πάνω, με μέγιστο ύψος 1μ ανά μέρα λόγω υδροστατικής πίεσης. (ΕΑΠ 2004)

63
 Εφαρμογή ενεμάτων
(Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)

Μέσω αυτής της μεθόδου θεωρείται ότι αποκαθίστανται τα αρχικά χαρακτηριστικά της
τοιχοποιίας. Έτσι αυτό εκφράζεται μέσω του τύπου των ρωγμών όπου α=1 : (ΕΑΠ 2004)

Rw= Rw,0

3.6.1.5. Ελκυστήρες. (ΕΑΠ 2004)

Ο υπολογισμός της έντασης γίνεται με την παραδοχή της πλήρους αποσύνδεσης των
τοίχων από τους εγκάρσιους προς αυτούς αλλά κα από τα πατώματα και τη στέγη και οι χαλύβδινοι
ελκυστήρες καλούνται να αναλάβουν πλήρως τη δράση του σεισμού καθέτως στο επίπεδο του
τοίχου. Για τον λόγο αυτό υπολογίζονται με σημαντικά μικρότερη τάση από το όριο διαρροής
τους. (ΕΑΠ 2004).
Οι ελκυστήρες υπόκεινται σε χαλάρωση με την πάροδο του χρόνου και απαιτείται
σημαντικός έλεγχος. Είναι τεχνική εύκολα αναστρέψιμη και συνυπάρχει με άλλες τεχνικές.

Εφαρμογή
οριζόντιων και κατακόρυφων ελκυστήρων σε Τοποθέτηση ελκυστήρων σε παρειές φέρουσας
φέρουσα τοιχοποιία. (ΕΑΠ 2004) τοιχοποιίας (Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)

64
3.6.1.6. Επικόλληση σύνθετων υλικών .
Η μέθοδος αυτή θα αναπτυχθεί σε ξεχωριστό κεφάλαιο.
3.6.2. Ενισχύσεις. (ΕΑΠ 2004)
3.6.2.1. Ομογενοποίηση μάζας. (ΕΑΠ 2004)
Η μέθοδος αυτή επιτυγχάνεται με την εισαγωγή τσιμεντενέματος, όπως στην περίπτωση
των ενεμάτων σε ρωγμές, στο σύνολο της τοιχοποιίας για πλήρωση μεγαλύτερων κενών, με την
όσο δυνατόν ευρύτερη διείσδυση του ενέματος. Έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα, σημαντική
αύξηση της θλιπτικής αντοχής, σε τρίστρωτες τοιχοποιίες και σε αργολιθοδομές με μεγάλο
ποσοστό κονιάματος χαμηλής ποιότητας.
Για τον υπολογισμό της τελικής θλιπτικής αντοχής της αργολιθοδομής τα πειραματικά
αποτελέσματα των Tomazevic & Sheppard (1982) , Tomazevic & Apil (1993), Bettio et al. (1993),
έδωσαν την ακόλουθη εμπειρική σχέση:

fwc,s = fwc,o [1+ 0,013 * (100 * Ggr / G0) 3]

Όπου:
fwc,s : θλιπτική αντοχή της τοιχοποιίας μετά την επέμβαση
fwc,o : θλιπτική αντοχή της τοιχοποιίας πριν την επέμβαση
Ggr : Όγκος του ενέματος που εισάγεται σε τοιχοποιία όγκου G0
3.6.2.2. Οπλισμένο επίχρισμα. (ΕΑΠ 2004)
Μια εργασία παραπλήσια του αρμολογήματος είναι αυτή του οπλισμένου επιχρίσματος.
Εφαρμόζεται σε τοίχους μέχρι 400mm με σχετικά μικρό βαθμό βλάβης. Κατατάσσεται όμως στην
κατηγορία των ενισχύσεων διότι αυξάνει την καμπτική και διατμητική αντοχή της τοιχοποιίας. Η
εφαρμογή της τεχνικής είναι είτε αυτοδύναμη είτε σε συνδυασμό με άλλες τεχνικές όπως το
σφράγισμα ή η συρραφή των ρωγμών. (ΕΑΠ 2004)
Η εφαρμογή της τεχνικής είναι: ι)απομάκρυνση σπασμένων λίθων και πλύσιμο των αρμών
σε αρκετό βάθος, ιι)πλύσιμο αρμών με νερό υπό πίεση, ιιι)διάταξη οπλισμού, ιν)αγκύρωση
οπλισμού μέσω κατάλληλων φωλιών, ν) εφαρμογή ισχυρού τσιμεντοκονιάματος (πεταχτό ή
πατητό), ή εκτοξευμένου σκυροδέματος σε πάχος 30-50mm. (ΕΑΠ 2004)
Σαν μειονέκτημα πρέπει να αναφερθεί η υγρασία που εγκλωβίζεται μεταξύ του κονιάματος
και της τοιχοποιίας. Επίσης εκτός από χάλυβα για οπλισμό μπορεί να χρησιμοποιηθούν και
ινοπλισμένα ή άοπλα πολυμερή.

65
 Όπλισμένο Επίχρισμα: α) όψη και β) Τομή
(ΕΑΠ 2004)
Υπολογισμός Φέρουσας ικανότητας έναντι θλίψης
Προκύπτει ως άθροισμα της συμβολής της τοιχοποιίας, του σκυροδέματος και του
κατακόρυφου οπλισμού (ΕΑΠ 2004)

ΝRdολ= (1/γRd)* [Aw* fwd +k*(Ac*fcd+ Asy*fyd )]

Όπου:
(1/γRd) : 0,80 Συντελεστής που εκφράζει τις αβεβαιότητες του προσομοιώματος .
K : 1ή 2 για μονόπλευρο ή αμφίπλευρο μανδύα αντιστοίχως
Aw : Το εμβαδόν της διατομής του τοίχου
fwd : η τιμή σχεδιασμού της θλιπτικής αντοχής της τοιχοποιίας
(Ac*fcd+ Asy*fyd ) : η φέρουσα ικανότητα του μανδύα έναντι θλίψης.
Υπολογισμός Αντοχής έναντι τέμνουσας
Η φέρουσα ικανότητα προκύπτει ως άθροισμα της φέρουσας ικανότητας των
επιχρισμάτων, των μανδυών, της ρηγματωμένης τοιχοποιίας καταλλήλως διορθωμένων ώστε να
ληφθεί υπόψη η μη ταυτόχρονη αστοχία των επί μέρους στοιχείων καθώς και οι μεγάλες
αβεβαιότητες του προσομοιώματος. (ΕΑΠ 2004)

fwoverall= (1/γRd)* [k*fc+ fwf ]

Όπου:
(1/γRd) : 0,80 Συντελεστής που εκφράζει τις αβεβαιότητες του προσομοιώματος .
k : 1ή 2 για μονόπλευρο ή αμφίπλευρο μανδύα αντιστοίχως
fwf : η τελική αντοχή της τοιχοποιίας σε διάτμηση
fc=ρ*(2/3)*fyd : η συμμετοχή του οπλισμού στην ανάληψη της τέμνουσας
ρ=ρν=ρh :Ο οριζόντιος και ο κατακόρυφος οπλισμός του επιχρίσματος ή του μανδύα.
Υπολογίζονται έτσι ώστε ο κάθε ένας από τους δύο οπλισμούς να αναλαμβάνει το σύνολο της
τέμνουσας που αντιστοιχεί στον οπλισμό.

66
2/3 : Μειωτικός συντελεστής που χρησιμεύει για να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η
τοιχοποιία αστοχεί για μικρότερη τιμή γωνιακής παραμόρφωσης του τοίχου από εκείνη η οποία
προκαλεί διαρροή οπλισμού.
Σύμφωνα με τα πειραματικά αποτελέσματα του Tomazevic 2004 για οπλισμένους τοίχους
με λόγο ύψος προς μήκος μεγαλύτερου από 1,00, με την παραδοχή ότι στην ανάληψη των
διατμητικών δυνάμεων συμμετέχει μόνο ο οπλισμός και αγνοείται η συνεισφορά της τοιχοποιίας
θεωρώντας ότι έχει ρηγματωθεί, η διατμητική αντοχή του κατακόρυφου και οριζόντιου οπλισμού
είναι ίσος:

Vu= 0,20* Asv* fyd+ 0,90*Ash*fyd

Όπου:
Asv : Διατομή κατακόρυφου οπλισμού.
Ash : Διατομή οριζόντιου οπλισμού.

3.6.2.3. Κατασκευή μανδύα σκυροδέματος. (ΕΑΠ 2004)

Όταν οι βλάβες στην τοιχοποιία είναι σημαντικές και εκτεταμένες εφαρμόζεται η τεχνική
των αμφίπλευρων μανδυών οπλισμένου σκυροδέματος. Μπορεί να είναι εκτοξευμένο για πάχος
μανδύα 5 έως 7 εκ και έγχυτο για πάχος τουλάχιστον 10εκ. Σε μικρού πάχους τοιχοδομών ο
μανδύας μπορεί να είναι μονόπλευρος. (ΕΑΠ 2004)
Με την εφαρμογή του μανδύα οπλισμένου σκυροδέματος έχουμε σημαντική αύξηση στις
καμπτικές, διατμητικές και εφελκυστικές αντοχές της τοιχοδομής.
Τα στάδια της εφαρμογής τους είναι: ι)προσεκτική και συστηματική αφαίρεση όλων των
επιχρισμάτων, ιι)αφαίρεση του κονιάματος σε όσο δυνατόν μεγαλύτερο βάθος μέσα στους
αρμούς, ιιι)δημιουργία μονόπλευρων ή διαμπερών φωλεών, ιν)πλύσιμο με νερό υπό πίεση,
ν)στερέωση σχάρας οπλισμών (συνήθως Φ8/250) και των οπλισμών στις φωλιές, νι)εφαρμογή
έγχυτου ή εκτοξευμένου σκυροδέματος. (ΕΑΠ 2004)

Τοποθέτηση αμφίπλευρου μανδύα οπλισμένου σκυροδέματος.

(Διημερίδα ΣΠΜΕ 2000)
Το πάχος μπορεί να μεταβάλλεται στα διάφορα στοιχεία της τοιχοδομής ανάλογα με τις
βλάβες τους, πχ μπορεί να υπάρξει τοπική ενίσχυση μανδυών με αύξηση πάχους σε υπέρθυρα ή
πεσσούς που παρουσιάζουν σημαντικότερες βλάβες από το σύνολο. Επίσης οι μανδύες μπορεί να
είναι μόνο τοπικοί σε στοιχεία που είναι πιο βλαμμένα, πχ γωνίες τοίχων, ανοίγματα κτλ.(ΕΑΠ 2004)

67
 Σημαντικά μειονεκτήματα της μεθόδου αυτής είναι: ι)αλλοίωση της φυσιογνωμίας των
κτιρίων με την αύξηση των διαστάσεων κυρίως του πάχους των τοίχων, ιι)προσθήκη βάρους της
κατασκευής και ενδεχόμενη απαίτηση ενίσχυσης της θεμελίωσης, ιιι) μη αναστρέψιμη ενέργεια.
Για τον υπολογισμό των αντοχών ακολουθείται η διαδικασία των υπολογισμών του
οπλισμένου επιχρίσματος. (ΕΑΠ 2004)
3.6.2.4. Κατασκευή διαζωμάτων. (ΕΑΠ 2004)
Όπως αναφέρθηκε η ύπαρξη διαζωμάτων είναι απαραίτητη για την δυσκαμπτοποίηση των
τοίχων, την ομοιόμορφη μεταφορά των σεισμικών δυνάμεων αλλά και των φορτίων του εκάστοτε
ορόφου ή στέγης, στα κατακόρυφα στοιχεία που στην προκειμένη περίπτωση είναι οι φέρουσες
τοιχοποιίες. Η κατασκευή νέων διαζωμάτων απαιτεί υποστύλωση κατασκευής και κατασκευή
τμηματικά σε δύο μισά κατά την έννοια του πάχους της τοιχοποιίας. Σε συνεχές κενό στην στέγη
τα διαζώματα κατασκευάζονται χωρίς να ανασύρεται η στέγη αλλά με προστασία των αμειβόντων
έναντι υγρασίας.

Κατασκευή νέων διαζωμάτων

τμηματικά σε δύο μισά κατά την
έννοια του πάχους της
τοιχοποιίας (ΕΑΠ 2004)

Κατασκευή νέων διαζωμάτων

τμηματικά σε συνεχές κενό στην
στέγη. (ΕΑΠ 2004)

3.6.2.5. Ριζοπλισμοί.
Οι ριζοπλισμοί εφαρμόζονται συνήθως σε παλιές λιθοδομές μεγάλου πάχους για την
βελτίωση της μάζας τοπικές ενισχύσεις ή και καθολική ενίσχυση των πεσσών , φατνωμάτων κτλ.
Επιτυγχανεται μερικώς η αύξηση της θλιπτικής αντοχής και σημαντική αύξηση της διατμητικής
αντοχής της τοιχοποιίας ανάλογα με την πυκνότητα τοποθέτησης και διάμετρο των ριζοπλισμών.
(Μίλτων Δημοσθένους 2009)

68
 Με την μέθοδο αυτή έχουμε: ι)διάτρηση οπών, ιι)εισαγωγή ράβδων οπλισμού, ιιι)πλήρωση
των οπών με κονίαμα (μη συρρικνούμενο τσιμεντοκονίαμα ή πολυμερικό), ώστε να δημιουργείται
δίκτυο οπλισμών για την βελτίωση των μηχανικών ιδιοτήτων της τοιχοποιίας. (ΕΑΠ 2004)
Μειονεκτήματα μεθόδου: ι)αλλοίωση της δομής της τοιχοποιίας με τρόπο μη
αναστρέψιμο, ιι)πιθανή διάβρωση του χάλυβα που μπορεί να οδηγήσει σε διόγκωση και διάρρηξη.
Για το λόγο αυτό συνίσταται χρήση ανοξείδωτου χάλυβα ή μη μεταλλικών ράβδων οπλισμού.
(ΕΑΠ 2004)

Ριζοοπλισμοί α)τομή, β)όψη. (ΕΑΠ 2004) Ριζοοπλισμοί λεπτομέρεια

(ΣΠΜΕ2000)
3.6.2.6. Επεμβάσεις στη θεμελίωση. (ΕΑΠ 2004)
Οι επεμβάσεις στην θεμελίωση απαιτούνται όπου υπάρχουν βλάβες τοίχων από διαφορική
καθίζηση εδάφους και όταν αυξάνεται το βάρος της κατασκευής λόγω των επεμβάσεων που
γίνονται, πχ μανδύες σκυροδέματος. Έτσι οι επεμβάσεις που γίνονται είναι: ι)ενίσχυση εδάφους
με ενέσεις, όταν τα εδάφη είναι μεγάλης διαπερατότητας ή σε ρηγματωμένους βράχους,
ιι)υποθεμελίωση με στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος, είτε ενίσχυση με «ντουλάπια», είτε
αύξηση θεμελίωσης με «χαλινούς», είτε με προστασία έναντι ολίσθησης , είτε με ενίσχυση
θεμελίων με μανδύα σκυροδέματος, ιιι)υποθεμελίωση μέσω συμβατικών πασσάλων,
ιν)κατασκευή ριζοπασσάλων.

Υποθεμελίωση με:
α)ενίσχυση θεμελίωσης με «ντουλάπια», β)ενίσχυση θεμελίωσης με «χαλινούς», γ) προστασία έναντι
ολίσθησης, δ)ενίσχυση θεμελίων με μανδύα σκυροδέματος. (ΕΑΠ 2004)

69
3.6.3. Ανακατασκευή
3.6.3.1. Τοπική ανακατασκευή.
Η καθαίρεση και τοπική ανακατασκευή εφαρμόζεται σε περιπτώσεις όπου υπάρχει τοπική
εκτροπή μίας ή και δύο πλευρών τοίχου από την κατακόρυφο ή κατάρρευση τμημάτων τοίχων.
Στην περίπτωση της εκτροπής των δύο παρειών από την κατακόρυφο απαιτείται καθαίρεση και
ανακατασκυή τοίχου σε μεγάλο πλάτος. Στην περίπτωση του μονόπλευρου φουσκώματος, που
οφείλεται στην έλλειψη των διάτονων ή μπατικών λίθων σύνδεσης των παρειών, υπάρχουν δύο
περιπτώσεις. Αν η κατακόρυφη παρειά είναι στέρεη τότε ανακατασκευάζεται η βλαμμένη με την
μέριμνα της τοποθέτησης διάτονων λίθων και άφθονου κονιάματος. Αν δεν είναι σταθερή
ανακατασκευάζεται το σύνολο του τοίχου. (Καραντώνη 2004)

(α) (β)
(α) Αμφίπλευρο φούσκωμα τοίχου, (β) μονόπλευρο φούσκωμα τοίχου (Καραντώνη 2004)

Η συμβατότητα των υλικών δεν ισχύει μόνο για τα κονιάματα αλλά και για τα λιθοσώματα
και το σημαντικότερο όλων είναι να γίνεται σχολαστικός καθαρισμός των διεπιφανειών και σωστή
αλληλεμπλοκή των νέων και παλαιών λιθοσωμάτων. Επίσης μπορεί τμήματα των λιθοδομών όπως
γωνίες να είναι δυνατόν να κατασκευάζονται από οπλισμένο σκυρόδεμα. (ΕΑΠ 2004)

Ανακατασκευή γωνίας φέρουσας τοιχοποιίας με έγχυτο σκυρόδεμα (ΕΑΠ 2004)

70
3.7. Συγκρίσεις μορφών επέμβασης (ΕΑΠ 2004)
Από τα αποτελέσματα μελέτης που παρατίθενται στο βιβλίο του ΕΑΠ από μελέτη των
Καραντώνη & Φαρδής 1992, μέσω πεπερασμένων στοιχείων εξήχθησαν τα παρακάτω
αποτελέσματα:
1. Οι αμφίπλευροι μανδύες μειώνουν τις εφελκυστικές τάσεις κατά μέσο όρο 50% και κατά
65% σε έντονα καταπονούμενες περιοχές.
2. Οι μονόπλευροι μανδύες μειώνουν τις εφελκυστικές τάσεις κατά μέσο όρο 30% και κατά
50% σε έντονα καταπονούμενες περιοχές.
3. Η βελτίωση της διαφραγματικής λειτουργίας σε συνδυασμό με την κατασκευή
διαζώματος μειώνει τις εφελκυστικές τάσεις κατά μέσο όρο 35% και κατά 50% σε έντονα
καταπονούμενες περιοχές.
4. Η συνεισφορά των κατακόρυφων διαζωμάτων σε διασταυρώσεις τοίχων ακόμα και αν
αυτά συνδυάζονται με πλάκες ή διάζωμα σκυροδέματος είναι πολύ μικρή.
5. Μεμονωμένα η κατακόρυφη προένταση και η οριζόντια προένταση έχουν από μόνες τους
μικρή αποτελεσματικότητα.
6. Η ελαφρά προένταση (10% της θλιπτική αντοχής) με τους ελκυστήρες σε οριζόντια και
κατακόρυφη διάταξη είναι εξίσου αποτελεσματική με την κατασκευή πλακών
σκυροδέματος και διαζώματος στην στέψη των τοίχων.
7. Η κατακόρυφη προένταση σε συνδυασμό με διαζώματα στην στέψη των τοίχων όπου
ι)αγκυρώνονται καλύτερα οι τένοντες και ιι)παραλαμβάνει τις οριζόντιες εφελκυστικές
τάσεις λόγω κάμψης εκτός επιπέδου. Η αποτελεσματικότητα αυτού του συνδυασμού
ξεπερνάει αυτή που αντιστοιχεί σε περίπτωση κατασκευής πλακών σκυροδέματος ή
διαζωμάτων ή μονόπλευρων μανδυών.

71
3.8. Εφαρμογή στο υπό εξέταση κτίριο
3.8.1. Μηχανικά και ελαστικά χαρακτηριστικά κατασκευής
Στο κτίριο το οποίο εξετάζεται δεν έχει γίνει λήψη δοκιμίων ή διεξαγωγή επί τόπου
δοκιμών για τον προσδιορισμό των μηχανικών χαρακτηριστικών. Οι αντιπροσωπευτικές τιμές
τόσο της λιθοδομής όσο και του κονιάματος αντλούνται από την βιβλιογραφία. Πρόκειται για
ημιλαξευμένη λιθοδομή. Οι μηχανικές αντοχές θα προσδιοριστούν βάσει των παραπάνω
εξισώσεων. Έτσι έχουμε:
Ι) η Θλιπτική αντοχή της τοιχοποιίας, fwc, σύμφωνα με τη σχέση του Τάσιου 1986 να είναι:
fwc= [ (2/3)* √fbc - α + β* fmc]→ fwc=2,83MPa
ΙΙ) Η Χαρακτηριστική Θλιπτική αντοχή άοπλης τοιχοποιίας fwk κατά τον ΕC 6 είναι :
→
fwk=K*fb0,70 * fm0,30 fwk = 7,89 Mpa
ΙΙΙ) Η θλιπτική αντοχή σχεδιασμού fwd της τοιχοποιίας κατά τον EC6, είναι:
fwd= fwk /γm. → fwd= 3,156 Mpa
ΙV) Διατμητική αντοχής της τοιχοποιίας fwν εντός επιπέδου (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)/(ΕΑΠ 2004):
fwν= fwν,0 + μ*σο → fwν = 0,44 Mpa, με
V) Χαρακτηριστική Διατμητική αντοχής της τοιχοποιίας fνk EC6 (ΕΑΠ 2004):
fvk=0,70 min[ (fvko+0,40 σd) , max (0,065* fb, fvko) , fvk,lim ]
Για 0 ≤σd ≤2,125 Mpa τότε fvk=0,70 *(0,15 ÷ 1,00) Mpa → fvk=0,105 Mpa ÷ 0.70 Mpa
Για 2,125 Mpa ≤σd τότε fvk= 0.70 Mpa

VΙ)Εφελκυσμός υπό τυχαία γωνία της διεύθυνσης της F με τους αρμούς της τοιχοδομής, (θ°)
fwtθ (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)
Για εφελκυσμό υπό τυχαία γωνία θ, η εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας fwtθ ισούται με :
fwtθ = Κ* fwc → fwtθ= 0,188Mpa, Τάσιος-Χρονόπουλος 1987

VΙΙ) Καθαρά Εφελκυστική Αντοχής της τοιχοποιίας fwt (Τάσιος-Χρονόπ. 1987):

Κατακόρυφος εφελκυσμός, παράλληλα στους αρμούς, fwt0 (θ=0°) (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)
Για τοιχοποιίες χαμηλής αντοχής οριζόντιος εφελκυσμός θ= 0°, για οριζόντια ρηγμάτωση, δηλαδή
επίπεδο αστοχίας παράλληλα στους αρμούς:
fwt0=λ*fmc/10 → fwt0= 0,175 Mpa, με

72
Κατακόρυφος εφελκυσμός, κάθετα στους αρμούς, fwt90 (θ=90°) (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)
Για τοιχοποιίες χαμηλής αντοχής κατακόρυφος εφελκυσμός θ= 90°, για ρηγμάτωση κάθετα στους
αρμούς, δηλαδή επίπεδο αστοχίας κάθετα στους αρμούς:
fwt90=2* fwt0 → fwt90= 0,35Mpa

VΙΙΙ) Καμπτική Εφελκυστική Αντοχή της τοιχοποιίας Ffwt0/fwt90 κατά τον EC6 Καραντώνη
2004)/(ΕΑΠ 2004):

Η Καμπτική εφελκυστική αντοχή της τοιχοποιίας σε MΡa, κατά τον EC6, είναι: (ΕΑΠ 2004)
Ffxt0/fxt90 = F0,05/0,20
Βάσει πίνακα και για λαξευμένη φυσική πέτρα με κονίαμα γενικής χρήσης fm<5 MPa
fxt0 = 0,05Mpa , Χαρακτηριστική καμπτική αντοχή σε MΡa παράλληλα στους αρμούς
fxt90 = 0,20Mpa , Χαρακτηριστική καμπτική αντοχή σε MΡa κάθετα στους αρμούς

ΙΧ) Μέτρο Ελαστικότητας (Ε),

Ι) Το μέτρο ελαστικότητας Ε και σύμφωνα με την εξίσωση του (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)
Ε= α * fwc→ Ε = 2830 MPa

Χ) Λόγος Poisson (v)

ΙΙ) ο λόγος Poisson ν της τοιχοποιίας δίνεται από την εμπειρική σχέση (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987):
ν= 0,50 – 0,1 * (fwc)1/4 → ν=0,37 MPa

ΧΙ) Μέτρο διάτμησης (G), (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987)

ΙΙΙ) Το μέτρο διάτμησης G είναι συνάρτηση των δύο προηγούμενων σχέσεων και δίνεται από τη
σχέση (Τάσιος-Χρονόπουλος 1987):
G= E/ (2*(1+ν)) = → G = 1032 MPa
ή περίπου G= 0,40 Ε → G = 1132 MPa (ΕΑΠ2004)

73
3.8.2. Φορτία Κατασκευής
Α) Συνήθεις Συνδυασμοί με κατακόρυφα Μόνιμα G - Κινητά φορτία Q.
Η κατασκευή έχει τη στέγη τα ξύλινα δάπεδα και τους διαχωριστικούς τοίχους που δεν ξεπερνούν
τα 10εκ.
Δομικό Στοιχείο Μόνιμα φορτία Ίδιο Βάρος G Κινητά Φορτία Q (KPa)
(ΚPa ή KN/m2)
Στέγη 1,30 -
Ξύλινα Δάπεδα 1,20 2,20
Το ίδιο βάρος των ξυλόπηκτων τοίχων συμπεριλαμβάνεται στα φορτία των δαπέδων.
Το ειδικό βάρος της λιθοδομής είναι γ=21KN/m3
Β) Σεισμικός συνδυασμός
Οι σεισμικές φορτίσεις σύμφωνα με ΕΑΚ 2000 :
Φ(Τ)= γ1*Α*η*θ*βο /q= 1,00*0,16g*1,07*0,90*2,50/1,00=0,385g
Δ. Αθηναίων Ζώνη ΙΙ, Ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας α=0,16, Μέγιστη οριζόντια σεισμική
επιτάχυνση A=0,16g, Κατηγορία σπουδαιότητας Σ2 άρα γ=1,00, Κατηγορία εδαφών Β άρα
Τ1=0,15 sec και Τ2=0,60sec, Μέγιστη τιμή συντελεστή σεισμικής συμπεριφοράς q=1,00 άοπλη
τοιχοποιία χωρίς διαζώματα (Καραντώνη Φ. 2004), Συντελεστής θεμελίωσης θ=0.90,
Συντελεστής φασματικής επιτάχυνσης βο=2,50, Τιμή ποσοστού απόσβεσης ζ<5 =τοιχοποιία
διαζωματική, διορθωτικός συντελεστής απόσβεσης η=(7/(2+ζ))1/2 ≥0,70 άρα η=1,07 με ζ=4.

3.8.3.Ανάλυση κτιρίου – Παραδοχές -Έλεγχοι

Στατικό Σύστημα επίλυσης
Σύμφωνα με την διατριβή της Σταυρέλη Δήμητρας το 2014 με θέμα «Σύγκριση μεθόδων
αποτίμησης κτηρίου από ΦΤ με EC6, EC8 και προσεγγιστική μέθοδο ΟΑΣΠ», προτείνει σαν
μοντέλο διαχωρισμού πεσσών - ανωφλίων με τις λιγότερες ανεπάρκειες και τους λιγότερο ελλιπείς
ελέγχους, ότι οι πεσσοί πρέπει να χωρίζονται ανάλογα με τα όρια των ανοιγμάτων καθ΄ ύψος σε
άνω, κάτω και μέσο τμήμα, και τα ανώφλια να χωρίζονται ιδανικά στη μέση, εδώ θα έχουμε κατά
μήκος του ανοίγματος σε άνω και κάτω τμήμα.
Επίσης για λόγους χρόνου αναλύεται μόνο ο ένας τοίχος της μπροστινής όψης με ανοίγματα
(αποτυπώνονται με Χ).

74
Στην εκτός επιπέδου φόρτιση θα έχουμε:
σd (KN/m2) Εντός Επιπέδου/ Εκτός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0 2,16 2,16 2,16 2,16 2,16 2,16 2,16 2,16 2,16 0,60
4,00

0,85 26,26 26,26 26,26 26,26 26,26 26,26 26,26 26,26 26,26
0 26,26 26,26 26,26 26,26 26,26 0,60
3,15/2 70,92 X 70,92 X 70,92 X 70,92 X 70,92
3,15 115,57 115,57 115,57 115,57 115,57
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0 111,60 111,60 111,60 111,60 111,60 111,60 111,60 111,60 111,60 0,65
0,95 138,53 138,53 138,53 138,53 138,53 138,53 138,53 138,53 138,53
4,00

0 138,53 138,53 138,53 138,53 138,53 0,65

3,05/2 181,76 X 181,76 X 181,76 X 181,76 X 181,76
3,05 225,00 225,00 225,00 225,00 225,00
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
0 229,92 229,92 229,92 229,92 229,92 229,92 229,92 229,92 229,92 0,65
0,65 248,34 248,34 248,34 248,34 248,34 248,34 248,34 248,34 248,34
3,15

0 248,34 248,34 248,34 248,34 248,34 0,65

2,5/2 283,78 X 283,78 X 283,78 X 283,78 X 283,78
2,5 319,22 319,22 319,22 319,22 319,22

Εκκεντρότητα λόγω στέγης ή δαπέδων μόνο από τη μία πλευρά eM=t/6

Μsd/L (KNm/m) / Xωρίς ανεμο w Εκτός επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 0,60
4,00

0,85 -0,06 -0,06 -0,06 -0,06 -0,06 -0,06 -0,06 -0,06 -0,06
0 -0,06 -0,06 -0,06 -0,06 -0,06 0,60
3,15/2 0,10 X 0,10 X 0,10 X 0,10 X 0,10
3,15 0,13 0,13 0,13 0,13 0,13
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
-0,22 -0,22 -0,22 -0,22 -0,22 -0,22 -0,22 -0,22 -0,22 0,65
4,00

0,95 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13
0 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 -0,13 0,65
3,05/2 0,22 X 0,22 X 0,22 X 0,22 X 0,22
3,05 0,35 0,35 0,35 0,35 0,35
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,65
0,65 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07
3,15

0 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,65

2,5/2 0,14 X 0,14 X 0,14 X 0,14 X 0,14
2,5 0,35 0,35 0,35 0,35 0,35

75
 Εκκεντρότητα
et=Md/Nd+ehi+ea = Md/Nd+0+ (hef/450)> 0.05t hef=h
em=Md/Nd+ehi+ea+ek = Md/Nd+0+ (hef/450)+0> 0.05t Εκτός επιπέδου
Η Η/L α+β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0 -0,0981 -0,0981 -0,0981 -0,0981 -0,0981 -0,0981 -0,0981 -0,0981 -0,0981 0,60
4,00

0,85 -0,0016 -0,0016 -0,0016 -0,0016 -0,0016 -0,0016 -0,0016 -0,0016 -0,0016
0 0,0035 0,0035 0,0035 0,0035 0,0035 0,60
3,15/2 0,0094 X 0,0094 X 0,0094 X 0,0094 X 0,0094
3,15 0,0089 0,0089 0,0089 0,0089 0,0089
Η Η/L α 0,6500 1,2500 1,1500 1,3000 1,6000 1,3000 1,4000 1,2500 0,4500 t
-0,0009 -0,0009 -0,0009 -0,0009 -0,0009 -0,0009 -0,0009 -0,0009 -0,0009 0,65
4,00

0,95 0,0006 0,0006 0,0006 0,0006 0,0006 0,0006 0,0006 0,0006 0,0006
0 0,0053 0,0053 0,0053 0,0053 0,0053 0,65
3,05/2 0,0086 X 0,0086 X 0,0086 X 0,0086 X 0,0086
3,05 0,0091 0,0091 0,0091 0,0091 0,0091
L ισογ 0,5500 1,3500 1,1500 1,3000 1,6000 1,3000 1,4000 1,2000 0,3500
0 0,0014 0,0014 0,0014 0,0014 0,0014 0,0014 0,0014 0,0014 0,0014 0,65
3,15

0,65 0,0019 0,0019 0,0019 0,0019 0,0019 0,0019 0,0019 0,0019 0,0019
0 0,0060 0,0060 0,0060 0,0060 0,0060 0,65
2,5/2 0,0063 X 0,0063 X 0,0063 X 0,0063 X 0,0063
2,5 0,0072 0,0072 0,0072 0,0072 0,0072

Mειωτικοί Συντελεστές
Φι =1-2*e/t hef=h
Φm =πίνακες Εκτός επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 0,60
0,85 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00
0 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 0,60
3,15/2 0,89 X 0,89 X 0,89 X 0,89 X 0,89 λ=hef/tef=3,15/0,6=5,25
3,15 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 0,65
4,00

0,95 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00
0 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 0,65
3,05/2 0,90 X 0,90 X 0,90 X 0,90 X 0,90 λ=hef/tef=3,05/0,65=4,69
3,05 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
0 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 0,65
3,15

0,65 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00
0 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 0,65
2,5/2 0,90 X 0,90 X 0,90 X 0,90 X 0,90 λ=hef/tef=2,50/0,65=3,84
2,5 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00

76
NRd= Φι,m *t* fd (KN/m) Εκτός επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44 0,60
0,85 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44
4,00

0 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44 0,60

3,15/2 674,12 X 674,12 X 674,12 X 674,12 X 674,12
3,15 757,44 757,44 757,44 757,44 757,44
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 0,65
4,00

0,95 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56
0 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 0,65
3,05/2 738,50 X 738,50 X 738,50 X 738,50 X 738,50
3,05 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
0 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 0,65
3,15

0,65 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56
0 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56 0,65
2,5/2 738,50 X 738,50 X 738,50 X 738,50 X 738,50
2,5 820,56 820,56 820,56 820,56 820,56

Έλεγχος ασφάλειας σε κατακόρυφα φορτία ΝRd>Nsd Εκτός Επιπέδου

Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60
0,85 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
4,00

0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60

3,15/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
3,15 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
0,95 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
4,00

0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65

3,05/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
3,05 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
0,65 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
3,15

0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65

2,5/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
2,5 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί

77
Mud=σd*t²*L *(1-σd/fd)/2 (KNm) Εκτός Επιπέδου

Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0 0,25 0,49 0,45 0,50 0,62 0,50 0,54 0,49 0,17 0,60
0,85 3,01 5,79 5,32 6,02 7,41 6,02 6,48 5,79 2,08
4,00

0 3,01 5,32 7,41 6,48 2,08 0,60

3,15/2 7,83 X 13,86 X 19,28 X 16,87 X 5,42
3,15 12,28 21,73 30,24 26,46 8,50
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
13,97 26,86 24,71 27,94 34,39 27,94 30,09 26,86 9,67 0,65
4,00

0,95 16,93 32,57 29,96 33,87 41,68 33,87 36,47 32,57 11,72
0 16,93 29,96 41,68 36,47 11,72 0,65
3,05/2 21,36 X 37,80 X 52,59 X 46,02 X 14,79
3,05 25,39 44,92 62,49 54,68 17,58
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
0 21,85 53,63 45,68 51,64 63,56 51,64 55,61 47,67 13,90 0,65
0,65 23,18 56,89 48,46 54,78 67,43 54,78 59,00 50,57 14,75
3,15

0 23,18 48,46 67,43 59,00 14,75 0,65

2,5/2 25,56 X 53,44 X 74,36 X 65,06 X 16,27
2,5 27,71 57,94 80,61 70,54 17,63

Εκκεντρότητα λόγω στέγης ή δαπέδων μόνο από τη μία πλευρά

Μsd(eM) (KNm) /Xωρίς ανεμο w Εκτός επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 -0,08 -0,16 -0,15 -0,17 -0,21 -0,17 -0,18 -0,16 -0,06 0,60
0,85 -0,04 -0,07 -0,06 -0,07 -0,09 -0,07 -0,08 -0,07 -0,02
0 -0,04 -0,06 -0,09 -0,08 -0,02 0,60
3,15/2 0,07 X 0,12 X 0,16 X 0,14 X 0,05
3,15 0,01 0,15 0,21 0,18 0,06
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
-0,14 -0,27 -0,25 -0,28 -0,35 -0,28 -0,30 -0,27 -0,10 0,65
4,00

0,95 -0,09 -0,17 -0,15 -0,17 -0,21 -0,17 -0,19 -0,17 -0,06
0 -0,09 -0,15 -0,21 -0,19 -0,06 0,65
3,05/2 0,14 X 0,25 X 0,35 X 0,30 X 0,10
3,05 0,05 0,40 0,55 0,49 0,16
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,65
0,65 0,04 0,10 0,08 0,09 0,12 0,09 0,10 0,09 0,03
3,15

0 0,04 0,08 0,12 0,10 0,03 0,65

2,5/2 0,08 X 0,16 X 0,22 X 0,19 X 0,05
2,5 0,03 0,40 0,55 0,49 0,12

78
Vsd KN/m3 ανά στοιχείο (KN) Εντός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0,85 2,68 5,15 4,74 5,36 6,60 5,36 5,77 5,15 1,86 0,60
0
3,15 9,93 17,57 24,45 21,39 6,88 0,60
3,15/2 X X X X
0
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0,95 3,25 6,24 5,74 6,49 7,99 6,49 6,99 6,24 2,25 0,65
0
3,05 10,42 18,43 25,65 22,44 7,21 0,65
3,05/2 X X X X
0
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
3,15

0,65 1,88 4,61 3,93 4,44 5,47 4,44 4,78 4,10 1,20 0,65
0
2,5 7,23 15,11 21,02 18,39 4,60 0,65
2,5/2 X X X X
0

Μsd (V) (KNm) Εντός Επιπέδου

Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,60
0,85 2,28 4,38 4,03 4,56 5,61 4,56 4,91 4,38 1,58
0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,60
3,15/2 0,00 X 0,00 X 0,00 X 0,00 X 0,00
3,15 31,29 55,35 77,01 67,39 21,66
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,65
0,95 3,08 5,93 5,45 6,17 7,59 6,17 6,64 5,93 2,13
0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,65
3,05/2 0,00 X 0,00 X 0,00 X 0,00 X 0,00
4,00

3,05 31,78 56,22 78,22 68,44 22,00

L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35 t
0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,65
3,15

0,65 1,22 3,00 2,55 2,89 3,55 2,89 3,11 2,66 0,78
0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,65
2,5/2 0,00 X 0,00 X 0,00 X 0,00 X 0,00
2,5 18,06 37,77 52,55 45,98 11,50

79
Μsd (V) +Msd (eM) = Msd(T) (KNm) Εκτός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00
0 -0,08 -0,16 -0,15 -0,17 -0,21 -0,17 -0,18 -0,16 -0,06 0,60
0,85 2,24 4,31 3,97 4,48 5,52 4,48 4,83 4,31 1,55
0 -0,04 -0,06 -0,09 -0,08 -0,02 0,60
3,15/2 0,07 X 0,12 X 0,16 X 0,14 X 0,05
3,15 31,30 55,50 77,22 67,57 21,72
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

-0,14 -0,27 -0,25 -0,28 -0,35 -0,28 -0,30 -0,27 -0,10 0,65
0,95 3,00 5,76 5,30 5,99 7,37 5,99 6,45 5,76 2,07
0 -0,09 -0,15 -0,21 -0,19 -0,06 0,65
3,05/2 0,14 X 0,25 X 0,35 X 0,30 X 0,10
3,05 31,83 56,62 78,77 68,93 22,16
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35 t
3,15

0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,65
0,65 2,26 2,32 2,30 2,31 2,34 2,31 2,32 2,31 2,25
0 0,04 0,08 0,12 0,10 0,03 0,65
2,5/2 0,08 X 0,16 X 0,22 X 0,19 X 0,05
2,5 18,09 38,17 53,11 46,47 11,62

Έλεγχος Κάμψης με ορθή δύναμη Μud>Msd (T)=Msd(eM)+Msd(V) Εκτός επιπέδου

Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60
0,85 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60
3,15/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
3,15 Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε.
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
0,95 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
3,05/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
3,05 Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε.
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
3,15

0 0,65
0,65 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
2,5/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
2,5 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί

80
Στην εντός επιπέδου φόρτιση θα έχουμε:
Vi *hi/ Wi (KN/m2) Εντός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0,85 53,92 28,04 30,48 26,96 21,91 26,96 25,03 28,04 77,89 0,60
0
3,15 740,52 418,56 300,84 343,81 1069,65 0,60
3,15/2 X X X X
4,00

0
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0,95 67,35 35,02 38,07 33,68 27,36 33,68 31,27 35,02 97,29 0,65
0
3,05 694,25 392,40 282,04 322,33 1002,81 0,65
3,05/2 X X X X
0
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
0,65 37,26 15,18 17,82 15,77 12,81 15,77 14,64 17,08 58,56 0,65
0
3,15

2,5 551,25 263,64 189,49 216,56 866,25 0,65

2,5/2 X X X X
0

Έλεγχος βάσης σΑ =-σdκ+Vd*hi/Wι (KN/m2)> 0 Αστοχία εφελκυόμενου άκρου

Επιπλέον σΑ=-σdκ+Vd*hi/Wι (KN/m2) που χρειάζεται για να αντέξει. Εντός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0 0,60
0,85 27,66 1,77 4,21 0,70 - 0,70 - 1,77 51,62
4,00

0 0,60
3,15/2 X X X X
3,15 624,96 302,99 185,27 228,25 954,08
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0,65
4,00

0,95 - - - - - - - - -
0 0,65
3,05/2 X X X X
3,05 469,26 167,41 57,04 97,33 777,81
L
0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
ισογ
0 0,65
0,65 - - - - - - - - -
3,15

0 0,65
2,5/2 X X X X
2,5 232,03 - - - 547,03

81
Έλεγχος βάσης σΒ (KN/m2) .
σΒ=-σdκ-Vd*hi/Wι (KN/m2)> fk/γm Αστοχία θλιβομένου άκρου
fk/γm = 3,156 Mpa/2,50=3156KN/m2/2,50= 1262,4 (KN/m2) Εντός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0 0,60
0,85 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
4,00

0 0,60
3,15/2 X X X X
3,15 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0 0,65
4,00

0,95 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 0,65
3,05/2 X X X X
3,05 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
L
0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
ισογ
0 0,65
0,65 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
3,15

0 0,65
2,5/2 X X X X
2,5 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί

γ= Μsd/Νsd *L ≤1/6 τότε Lc=L, όλη η διατομή σε θλίψη και L-Lc μήκος ρηγμάτωσης Εντός Επιπ.
Η/L
0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45
Η α+β t
4,00

0 Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L 0,60
0,85 Lc Lc Lc Lc Lc=L Lc Lc=L Lc Lc
0 Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L 0,60
3,15/2 Lc=L X Lc=L X Lc=L X Lc=L X Lc=L
3,15 Lc Lc Lc Lc Lc
Η Η/L α 0,650 1,250 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,250 0,450 t
Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L 0,65
4,00

0,95 Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L
0 Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L 0,65
3,05/2 Lc=L X Lc=L X Lc=L X Lc=L X Lc=L
3,05 Lc Lc Lc Lc Lc
L ισογ 0,550 1,350 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,200 0,350
0 Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L 0,65
0,65 Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L
3,15

0 Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L Lc=L 0,65

2,5/2 Lc=L X Lc=L X Lc=L X Lc=L X Lc=L
2,5 Lc Lc=L Lc=L Lc=L Lc

82
VRd' (KN) Εντός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 0,159 0,305 0,281 0,317 0,390 0,317 0,342 0,305 0,110 0,60
0,85 1,650 3,195 2,938 3,324 4,092 3,324 3,580 3,195 1,135
0 1,662 2,941 4,092 3,580 1,151 0,60
3,15/2 4,449 X 7,871 X 10,951 X 9,582 X 3,080
3,15 7,171 12,746 17,762 15,533 4,942
Η Η/L α 0,650 1,250 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,250 0,450 t
7,569 14,556 13,392 15,139 18,632 15,139 16,303 14,556 5,240 0,65
4,00

0,95 9,390 18,076 16,629 18,799 23,114 18,780 20,224 18,058 6,501
0 9,390 16,613 23,114 20,224 6,501 0,65
3,05/2 12,313 X 21,784 X 30,308 X 26,519 X 8,524
3,05 15,209 26,938 37,494 32,802 10,547
L ισογ 0,550 1,350 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,200 0,350
0 13,173 32,333 27,543 31,135 38,321 31,135 33,531 28,740 8,383 0,65
0,65 14,227 34,920 29,747 33,627 41,387 33,627 36,214 31,040 9,053
3,15

0 14,227 29,747 41,387 36,214 9,053 0,65

2,5/2 16,254 X 33,985 X 47,284 X 41,373 X 10,343
2,5 18,273 38,223 53,181 46,533 11,622

Έλεγχος Τέμνουσας VRd' >Vsd Εντός Επιπέδου

Η/L
0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45
Η α+β t
4,00

0 Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. 0,60
0,85 Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε.
0 Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. 0,60
3,15/2 Δ.Ε. X Δ.Ε. X Δ.Ε. X Δ.Ε. X Δ.Ε.
3,15 Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε.
Η Η/L α 0,650 1,250 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,250 0,450 t
Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
4,00

0,65
0,95 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. Δ.Ε. 0,65
3,05/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
3,05 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
L ισογ 0,550 1,350 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,200 0,350
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
3,15

0,65 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
2,5/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
2,5 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί

83
Mud ' =σd΄*t*L2 *(1-σd΄/fd)/2 (KNm), (KN/m2)
Εντός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 0,27 1,01 0,86 1,10 1,66 1,10 1,27 1,01 0,13 0,60
0,85 6,72 12,47 11,07 13,21 19,75 13,21 15,12 12,47 -18,93
0 3,26 10,20 19,75 15,12 1,56 0,60
3,15/2 8,48 X 26,56 X 51,41 X 39,36 X 4,07
3,15 -9,06 -190,91 240,93 -34474,36 -2,31
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,25 0,45 t
0 13,97 51,66 43,73 55,88 84,64 55,88 64,80 51,66 6,70 0,65
4,00

0,95 16,934 47,123 40,178 50,804 102,61 67,74 78,56 62,63 8,12
0 16,93 53,01 102,61 78,56 8,12 0,65
3,05/2 21,36 X 66,88 X 129,45 X 99,11 X 10,24
3,05 -3726,99 110,29 170,62 141,29 12,17
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,20 0,35
0 18,49 111,38 80,82 103,28 156,45 103,28 119,78 88,00 7,49 0,65
0,65 19,61 118,16 85,74 109,57 165,97 109,57 127,07 93,36 7,94
3,15

0 19,61 85,74 165,97 127,07 7,94 0,65

2,5/2 21,63 X 94,55 X 183,03 X 140,13 X 8,76
2,5 29,72 102,51 198,43 151,92 -68,01

Έλεγχος Κάμψης με ορθή δύναμη Μud' >Msd(V) Εντός Επιπέδου

Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60
0,85 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Δ.Ε.
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60
3,15/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
3,15 Δ.Ε. Δ.Ε. Επαρκεί Δ.Ε. Δ.Ε.
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,25 0,45 t
Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
4,00

0,65
0,95 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
3,05/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
3,05 Δ.Ε. Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Δ.Ε.
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,20 0,35
Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
3,15

0 0,65
0,65 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
2,5/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
2,5 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Δ.Ε.

84
3.8.4. Προτάσεις ενισχύσεων αποκαταστάσεων με τις συμβατικές μεθόδους.
Ι. Βαθύ αρμολόγημα
Αντικαθιστούμε περίπου το 30% του αρχικού κονιάματος και η θλιπτική αντοχή της τοιχοποιίας
εκτιμάται από την σχέση:
fwc : Θλιπτική αντοχή της τοιχοποιίας μετά το αρμολόγημα
fwc,0 = fwc=2,83MPa, Θλιπτική αντοχή της τοιχοποιίας πριν το αρμολόγημα
fwc=(1/γRd )* ζ * fwc,0 = 0,60* 2,80* fwc,0 = 1,70 fwc,0 αύξηση
H Φέρουσα ικανότητα έναντι θλίψης είναι ανάλογη της θλιπτικής αντοχής της τοιχοποιίας έτσι
και αυτή αυξάνεται στο ίδιο ποσοστό.
Ανάλογα και στην χαρακτηριστική αντοχή της τοιχοποιίας έχουμε :
fwk=(1/γRd )* ζ * fwk,0 = 0,60* 2,80* fwk,0 = 1,70 fwk,0 αύξηση κατά 70%
Επέμβαση Νέο Αρμολόγημα Mud=σd΄*t*L2 *(1-σd΄/fd)/2 (KNm) Εντός Επιπέδου
fd΄=1,70* fd=1,70 * fk/γm =1,70* 3,156 Mpa/2,50=2146,08(KN/m2)
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 T
0 0,27 1,01 0,86 1,10 1,66 1,10 1,27 1,01 0,13 0,60
4,00

0,85 6,85 12,58 11,18 13,33 19,92 13,33 15,25 12,58 26,91
0 3,29 10,29 19,92 15,25 1,58 0,60
3,15/2 8,69 X 27,21 X 52,67 X 40,32 X 4,17
3,15 -8,87 -173,03 325,91 -18037,63 -2,28
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,25 0,45 t
14,53 53,72 45,47 58,11 88,02 58,11 67,39 53,72 6,96 0,65
0,95 17,79 48,81 41,63 52,61 107,82 71,18 82,55 65,81 8,53
4,00

0 17,79 55,70 107,82 82,55 8,53 0,65

3,05/2 22,84 X 71,51 X 138,42 X 105,98 X 10,95
3,05 -2489,54 128,29 188,63 158,42 13,26
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,20 0,35
0 20,18 121,59 88,23 112,75 170,80 112,75 130,77 96,07 8,17 0,65
3,15

0,65 21,59 130,08 94,39 120,62 182,71 120,62 139,89 102,78 8,74
0 21,59 94,39 182,71 139,89 8,74 0,65
2,5/2 24,21 X 105,84 X 204,89 X 156,87 X 9,80
2,5 37,78 116,80 226,09 173,10 -3,45

85
Επέμβαση Νέο Αρμολόγημα
Έλεγχος Κάμψης με ορθή δύναμη Μud>Msd Εντός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60
0,85 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60
3,15/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
3,15 Δ.Ε. Δ.Ε. Επαρκεί Δ.Ε. Δ.Ε.
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,25 0,45 t
Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
4,00

0,65
0,95 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
3,05/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
3,05 Δ.Ε. Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Δ.Ε.
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,20 0,35
Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
3,15

0 0,65
0,65 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
2,5/2 Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί X Επαρκεί
2,5 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Δ.Ε.

86
ΙΙ. Προένταση με κατακόρυφους ελκυστήρες και οριζόντιο διάζωμα στη στέψη
Το αδρανειακό φορτίο λόγω σεισμού όπως αναλύθηκε σύμφωνα με ΕΑΚ 2000 :
Φ(Τ)= γ1*Α*η*θ*βο /q= 1,00*0,16g*1,07*0,90*2,50/1,00=0,385g
Δ. Αθηναίων Ζώνη ΙΙ, Ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας α=0,16, Μέγιστη οριζόντια σεισμική
επιτάχυνση A=0,16g, Κατηγορία σπουδαιότητας Σ2 άρα γ=1,00, Κατηγορία εδαφών Β άρα
Τ1=0,15 sec και Τ2=0,60sec, Μέγιστη τιμή συντελεστή σεισμικής συμπεριφοράς q=1,00 άοπλη
τοιχοποιία χωρίς διαζώματα (Καραντώνη Φ. 2004), Συντελεστής θεμελίωσης θ=0.90,
Συντελεστής φασματικής επιτάχυνσης βο=2,50, Τιμή ποσοστού απόσβεσης ζ<5 =τοιχοποιία
διαζωματική, διορθωτικός συντελεστής απόσβεσης η=(7/(2+ζ))1/2 ≥0,70 άρα η=1,07 με ζ=4.
Το ίδιο βάρος του τοίχου ανά μέτρο ύψους είναι :Ι.Β.=γ*ti*Li /g
Άρα το συμβατικό σεισμικό φορτίο ανά μέτρο ύψους είναι:
Vsd/Η ανά στοιχείο (KN/μ ύψους) Εκτός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45
4,00

0,85 3,15 6,06 5,58 6,31 7,76 6,31 6,79 6,06 2,18 0,60
0
3,15 3,15 5,58 7,76 6,79 2,18 0,60
3,15/2 X X X X
0
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0,95 3,42 6,57 6,04 6,83 8,41 6,83 7,36 6,57 2,36 0,65
0
4,00

3,05 3,42 6,04 8,41 7,36 2,36 0,65

3,05/2 X X X X
0
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
3,15

0,65 2,89 7,09 6,04 6,83 8,41 6,83 7,36 6,31 1,84 0,65
0
2,5 2,89 6,04 8,41 7,36 1,84 0,65
2,5/2 X X X X
0

Η μέγιστη τάση για ένα ελκυστήρα S220 είναι με το όριο διαρροής στο 50%.
50% * fyk/γ= 50% *220.000(ΚN/m2)/1,15= 95650KN/m2= 0,09565KN/mm2
Τοποθετούνται ανά ζεύγη οι ελκυστήρες σε κάθε πλευρά ανά πεσσό, με την παραδοχή ότι
αναλαμβάνουν την αντίστοιχη σεισμική φόρτιση εξ ολοκλήρου.

87
 Εντός
Fe= (Vsd/Η) * (H)/ n (KN) Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45
4,00

0,85 6,31 11,16 15,52 13,58 4,37 0,60

0
3,15 0,60
3,15/2 X X X X
0
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0,95 6,83 12,09 16,82 14,71 4,73 0,65

0
3,05 0,65
3,05/2 X X X X
0
L
0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
ισογ
3,15

0,65 5,78 12,09 16,82 14,71 3,68 0,65

0
2,5 0,65
2,5/2 X X X X
0

Απαιτούμενη Διατομή ελκυστήρων Α (mm2) Εντός Επ.

Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45
4,00

0,85 65,93 116,65 162,29 142,01 45,64 0,60

0
3,15 0,60
3,15/2 X X X X
0
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
0,95 71,43 126,37 175,82 153,84 49,45 0,65
4,00

0
3,05 0,65
3,05/2 X X X X
0
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
3,15

0,65 47,59 99,51 138,46 121,15 30,29 0,65

0
2,5 0,65
2,5/2 X X X X
0

Για να ικανοποιηθεί η απαιτούμενη διατομή χρειάζεται S220, Φ15.

88
III. Αμφίπλευροι Μανδύες.
Με την ενίσχυση της άοπλης τοιχοδομής με οπλισμένους μανδύες έχουμε την αύξηση της
φέρουσας ικανότητας
Υπολογισμός Φέρουσας ικανότητας έναντι θλίψης
Προκύπτει ως άθροισμα της συμβολής της τοιχοποιίας, του σκυροδέματος και του
κατακόρυφου οπλισμού (ΕΑΠ 2004)
Έστω ότι η επιπλέον αξονική δύναμη που απαιτείται στην διατομή είναι Νrd=9,5Mpa.
Εφαρμόζουμε την παρακάτω σχέση για 1μέτρο μήκους τοίχου πάχους t1=0,60m, με fwd= 3,156
Mpa, για πάχος αμφίπλευρου μανδύα t2=200mm C20/25με γ=1,50, για να βρεθεί ο απαιτούμενος
κατακόρυφος οπλισμός S400 και γ=1,15.
ΝRdολ= (1/γRd)* [Aw* fwd +k*(Ac*fcd+ Asy*fyd )]→
9500KN/m2= 0,80*(1,00m* 0,60m *3156KN/m2 + 2* (1,00m* 0,20m* (20.000/1,50)KN/m2+
Α*(400000/1,15) KN/m2→
11850KN/m2= 1893,60KN/m2 + 5333,33ΚN/m2+ 695652,2*ΑKN/m2 → A=0,006682m2/m
Δηλαδή Α= 0,003341m2/m ανά πλευρά τοίχου και μέσα/έξω Φ15/10 (35,32cm2/m)

Υπολογισμός Αντοχής έναντι τέμνουσας

Η φέρουσα ικανότητα προκύπτει ως άθροισμα της φέρουσας ικανότητας των
επιχρισμάτων, των μανδυών, της ρηγματωμένης τοιχοποιίας έτσι ώστε όλες οι δυνάμεις να
παραλαμβάνονται από τον οπλισμό και όχι από την τοιχοποιία. . (ΕΑΠ 2004)
Θεωρούμε στην προκειμένη περίπτωση ότι στην ανάληψη των διατμητικών δυνάμεων συμμετέχει
μόνο ο οπλισμός και αγνοείται η συνεισφορά της τοιχοποιίας θεωρώντας ότι έχει ρηγματωθεί.
Έτσι σύμφωνα με τα πειραματικά αποτελέσματα του Tomazevic 2004 για οπλισμένους τοίχους
με λόγο ύψος προς μήκος μεγαλύτερου από 1,00 η διατμητική αντοχή που παραλαμβάνει ο
οπλισμός είναι ίσος με :
Vu= 0,20* Asv* fyd+ 0,90*Ash*fyd=
Asv =0,006682m2/m [2* Φ15/10 (35,32cm2/m)] Διατομή κατακόρυφου οπλισμού.
Αν δεν τοποθετηθεί καθόλου οριζόντιος οπλισμός τότε βάσει της παραπάνω σχέσης επαρκεί ο
οπλισμός για διάτμηση.
Vu= 0,20* Asv* fyd+ 0,90*Ash*fyd=
= 0,20*0,006682m2/m *(400000/1,15)KN/m2 + 0 =464,80KN

89
VRd(ΟΣ)=0,20* Asv* fyd+ 0,90*Ash*fyd= 464,80KN Εντός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0,85 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 0,60
0
3,15 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 0,60
3,15/2 X X X X
0
Η Η/L α 0,650 1,250 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,250 0,450 t
4,00

0,95 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 0,65
0
3,05 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 0,65
3,05/2 X X X X
0
L ισογ 0,550 1,350 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,200 0,350
3,15

0,65 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 0,65
0
2,5 464,800 464,800 464,800 464,800 464,800 0,65
2,5/2 X X X X
0

Έλεγχος Τέμνουσας VRd(ΟΣ)>Vsd Εντός Επιπέδου

Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60
0,85
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60
3,15/2 X X X X
3,15
Η Η/L α 0,650 1,250 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,250 0,450 t
Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
4,00

0,65
0,95
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
3,05/2 X X X X
3,05
L ισογ 0,550 1,350 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,200 0,350
Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
3,15

0 0,65
0,65
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
2,5/2 X X X X
2,5

90
Υπολογισμός Κάμψης εντός επιπέδου τοίχου (Καραντώνη 2004)
Για τον υπολογισμό της αντοχής σε κάμψη εκτός επιπέδου του ομοιόμορφα κατανεμημένου
οπλισμού, οι Paulay & Pristley (1996), προτείνουν την παρακάτω σχέση:
MRd= (Nd+As*fyd) *(d-α/2)
ΜRd(ΟΣ): Ροπή αντοχής οπλισμένου τοίχου εκτός επιπέδου
Nd :Το κατακόρυφο φορτίο σχεδιασμού
As : Διατομή Χάλυβα
fyd : Αντοχή σχεδιασμού χάλυβα οπλισμού
d : t/2 -p
t : πάχος τοίχου
p : βάθος αρμού όψης τοίχου , συνήθως ρ=0.
α=(Nd+As*fyd)/0,85*fwd*b
fwd: θλιπτική αντοχή σχεδιασμού τοιχοποιίας
b: πλάτος διατομής που λειτουργεί σε θλίψη, με b= min (xAs, 3tt)
xAs : απόσταση των ράβδων
tt : πάχος τοιχοσώματος

91
Κεφάλαιο 4ο
Ανάλυση των ιδιοτήτων των νέων υλικών που είναι συμβατά με τη
λιθοδομή και σύγκριση με τα υπάρχοντα προς χρήση υλικά.

4.1. Fiber Reinforced Polymers (FRP) ή Ινοπλισμένα Πολυμερή (ΙΟΠ)

Παρουσίαση υλικού στον τομέα του Ω.Σ.
Κάθε υλικό που χρησιμοποιείται στις κατασκευές έχει κάποια πλεονεκτήματα που
μπορούν να καλύψει κάποιες κατασκευαστικές απαιτήσεις, αλλά έχει και μειονεκτήματα που
πρέπει να συνεκτιμηθούν σε κάθε επιλογή. Σαν λύση σε αυτό το πρόβλημα υιοθετείται αυτή των
σύνθετων υλικών όπου ο συνδυασμός των πλεονεκτημάτων δύο η περισσοτέρων υλικών δίνουν
ένα αξιόλογο αποτέλεσμα. Η χρήση των σύνθετων υλικών στην κατασκευή είναι κάτι που
χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια, όπως η χρήση του Ο.Σ., στο οποίο γίνεται η χρήση των
πλεονεκτημάτων του χάλυβα και του σκυροδέματος, δίνονταν ένα αξιόπιστο αποτέλεσμα και ένα
υλικό ευρέως χρησιμοποιούμενο. (Δρίτσος ΤΕΕ 2006)
Τις τελευταίες δεκαετίες από την Ιαπωνία έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται στις
κατασκευές σύνθετα υλικά από ίνες υψηλής εφελκυστικής αντοχής εμποτισμένες με
«θερμοσκληρυνόμενη ρητίνη» της οποίας τα χαρακτηριστικά δεν είναι ευαίσθητα σε
θερμοκρασίες κάτω των 60°C. ΟΙ ίνες των περισσότερων υλικών έχουν μεγαλύτερη αντοχή και
ατένεια από ότι το αρχικό μαζικό υλικό. Η μικρή διάμετρος των ινών σε σχέση με το μήκος τους
επιτρέπει αποτελεσματικότερη ενεργοποίηση των ικανοτήτων του υλικού και μεγαλύτερη
ικανότητα μεταφοράς φορτίων, αν χρησιμοποιηθεί και ένα υλικό εμβάπτισης που θα επιτρέπει την
συνεργασία των ινών. Αυτά τα υλικά έχουν εξαιρετικά υψηλή εφελκυστική αντοχή και είναι
γνωστά ως Fiber Reinforced Polymers (FRP) ή Ινοπλισμένα Πολυμερή (ΙΟΠ). (Δρίτσος ΤΕΕ
2006)
Τα σύνθετα υλικά αποτελούνται από συνεχείς ίνες άνθρακα πολύ μικρή διάμετρο της
τάξεως των 5-25mm, γυαλιού και αραμιδίου (κέβλαρ) σε συνδυασμό με εποξειδική ρητίνη και
διατίθενται σε μορφή σχετικά δύσκαμπτων λωρίδων (πάχους περίπου1mm) ή ευκάμπτων
υφασμάτων (πάχους περίπου 0,10-0,4mm). Τα βασικά χαρακτηριστικά τους είναι ι)η εξαιρετικά
μεγάλη εφελκυστική αντοχή, ιι)το χαμηλό τους βάρος περίπου το ¼ του χάλυβα ιιι)η
ανθεκτικότητά τους σε διάρκεια που είναι εξαιρετικά καλή για τον άνθρακα και μέτρια-καλή για
το γυαλί, ιν)χαρακτηρίζεται από εξαιρετική ευκολία, ευελιξία και ταχύτητα εφαρμογής, ν) αύξηση
της αντοχής και της παραμορφωσιμότητας των στοιχείων του κτιρίου χωρίς να μεταβάλλεται η
γεωμετρία και η δυσκαμψία τους, (Τριανταφύλλου 2000&2016) νι)υψηλή αντοχή σε διάβρωση
και νιι)δεν επηρεάζονται από τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία. (Δρίτσος ΤΕΕ 2006)
Στον πίνακα που ακολουθεί (Δρίτσος ΤΕΕ 2006) φαίνεται η σύγκριση των υλικών αυτών
σε σχέση με τον χάλυβα και κυρίως το πολύ μικρό βάρος και η μικρή παραμόρφωση αστοχίας των
σύνθετων υλικών σε σχέση με τον χάλυβα. Επίσης στις περιπτώσεις υψηλού και πολύ υψηλού
μέτρου ελαστικότητας οι παραμορφώσεις αστοχίας είναι πολύ μικρές.

92
 Τυπικές ιδιότητες σύνθετων υλικών. (Δρίτσος ΤΕΕ 2006)
Υπάρχουν όμως για αυτά τα υλικά πολύ σημαντικά μειονεκτήματα όπως είναι: ι)η
παντελής έλλειψη ολκιμότητάς τους, ιι)η αμφισβητούμενη ανθεκτικότητά τους σε διάρκεια λόγω
του ότι είναι ευαίσθητα σε ορισμένες περιβαλλοντικές δράσεις όπως η υπεριώδης ακτινοβολία, οι
αυξομειώσεις θερμοκρασίας και η δράση των χημικών, ιιι) η χαμηλή αντίστασή τους σε μέτριες
και υψηλές θερμοκρασίες, ιν) όταν τα υλικά βρίσκονται σε μόνιμη τάση η εφελκυστική τους
αντοχή μειώνεται σημαντικά, ν) το υψηλό τους κόστος σε σχέση με τον χάλυβα που δεν μπορεί
να τα κάνει ανταγωνιστικά και νι) η έλλειψη σαφών προδιαγραφών. (Δρίτσος ΤΕΕ 2006)
Επιπλέον πρέπει να επισημανθεί ότι η εφαρμογή των FRP μπορεί να ανασταλεί σε
παρεμβάσεις ιστορικών κτιρίων τοιχοποιίας λόγω της μη αναστρεψιμότητάς τους και της μη
συμβατότητάς τους. (Τριανταφύλλου 2016)
Τρεις κύριοι τύποι σύνθετων υλικών είναι ι)ράβδοι ή πλέγματα ως οπλισμός σε στοιχεία
Ο.Σ. στις νέες κατασκευές, ιι) τένοντες προέντασης, ιιι) υφάσματα ή ελάσματα για ενίσχυση
στοιχείων σε υφιστάμενες κατασκευές, κυρίως από Ο.Σ.. Η τελευταία κατηγορία από ινοπλισμένα
πολυμερή (ΙΟΠ) με την μορφή υφασμάτων ή ελασμάτων λόγω των μειονεκτημάτων, έχει
περιορισμένη εφαρμογή καλύπτοντας συνήθως αδυναμίες μεμονωμένων στοιχείων σε καμία όμως
περίπτωση δεν χρησιμοποιούνται για αντισεισμική ενίσχυση του συνόλου της κατασκευής.
(Δρίτσος ΤΕΕ 2006)
Υπάρχουν γενικοί κανόνες που διέπουν την εφαρμογή των σύνθετων υλικών που είναι:
ι)απαιτείται επιμελημένη προετοιμασία της επιφάνειας όπου πρόκειται να γίνει η επικόλληση των
συνθέτων υλικών (αφαίρεση χαλαρών τμημάτων, πλήρωση των ρωγμών κτλ) ώστε να
εξασφαλιστεί ένα «υγειές υπόστρωμα, ιι)κατά την εφαρμογή της επικόλλησης των εύκαμπτων
υφασμάτων πρέπει να γίνει έτσι ώστε οι ίνες να έχουν την μεγαλύτερη τάνυση, ιιι)για την ανάλυση
των πρόσθετων εντατικών μεγεθών(ροπή κάμψης, τέμνουσα, αξονική δύναμη) τα σύνθετα υλικά
δρουν ως εφελκυόμενος οπλισμός παραλαμβάνοντας δυνάμεις μόνο κατά την διεύθυνση των ινών,
ιν)αν χρησιμοποιούνται εύκαμπτα υφάσματα οι υπολογισμοί θα πρέπει να γίνονται βάσει της

93
ονομαστικής διατομής των υφασμάτων και όχι του τελειωμένου σύνθετου υλικού, λόγω της
σχετικής αβεβαιότητας ως προς τον βαθμό εμποτισμού της ρητίνης(η οποία εφαρμόζεται επί
τόπου), ν) στην οριακή κατάσταση της φέρουσας ικανότητας ο οπλισμός ενίσχυσης (σύνθετων
υλικών) δεν διαρρέει όπως ο χάλυβας αλλά παραμορφώνεται ελαστικά, φθάνοντας σε μεγάλη
παραμόρφωση (ανηγμένη μήκυνση). Η παραμόρφωση αυτή εξαρτάται από την ικανότητα του
υποστρώματος (σκυρόδεμα ή τοιχοποιία) να μεταφέρει (μέσω διάτμησης) τις εφελκυστικές
δυνάμεις που αναπτύσσονται στα σύνθετα υλικά και είναι κατά κανόνα, μικρότερη από την
μέγιστη εφελκυστική παραμόρφωση (θραύσης) των σύνθετων υλικών, (εfu), νι) η καλή αγκύρωση
των οπλισμών ενίσχυσης είναι απαραίτητα προϋπόθεση για την εξασφάλιση της ικανότητας
ανάληψης σημαντικών δυνάμεων από τα σύνθετα υλικά, νιι) ο βαθμός ενίσχυσης στοιχείου (πχ
σε κάμψη) θα πρέπει να περιορίζεται έτσι ώστε σε περίπτωση «αστοχίας» (πχ από πυρκαγιά) των
οπλισμών ενίσχυσης, το στοιχείο να αναλαμβάνει ασφαλώς τουλάχιστον τα μόνιμα φορτία.
(Τριανταφύλλου 2000)
Τυπική διαδικασία τρόπου εφαρμογής σε στοιχεία Ο.Σ. : ι)απομάκρυνση επιδερμικής
στρώσης σκυροδέματος και εξομάλυνση επιφάνειας, ιι) εξομάλυνση τυχόν γωνιών με λείανση για
να έχουν καμπυλότητα ακτίνας περίπου 50mm, ιιι) διαβροχή επιφάνειας έως 4%, ιν) η επιφάνεια
εμποτίζεται με αραιό διάλυμα εποξειδικής ρητίνης και επαλείφεται με παχύρευστο συγκολλητικό
υλικό πχ εποξειδικός στόκος, ν) μετά την σκλήρυνση του στόκου η επιφάνεια λειαίνεται για να
μην υπάρχει ανωμαλία άνω του 1mm, νι) η επιφάνεια επαλείφεται με εποξειδική ρητίνη πάχους 1
- 2 mm, νιι) τοποθετείται το φύλλο του σύνθετου υλικού με ομοιόμορφη πίεση χωρίς να
δημιουργηθούν φυσαλίδες αέρα, νιιι) μετά από μία ώρα αφαιρείται το προστατευτικό κάλυμμα
του φύλλου και οι ίνες επαλέιφονται εκ νέου με ρητίνη, ιx) αν προβλέπεται τοποθέτηση πλέον του
ενός φύλλου η διαδικασία επαναλαμβάνεται και x) μπορεί να χρησιμοποιηθεί πεταχτό
τσιμεντοκονίαμα για την προστασία των υλικών κυρίως από πυρκαγιά. (Δρίτσος ΤΕΕ 2006)
Κατά την εφαρμογή των υλικών αυτών έχουμε την μέθοδο των «κλειστών» ενισχύσεων
όπου έχουμε την περιμετρική συνέχεια του στοιχείου ενίσχυσης μέσω της υπερκάλυψης των δύο
άκρων κατά 150mm. Σε αυτή την περίπτωση η αποτελεσματικότητα της ενίσχυσης είναι
αξιοσημείωτη. Στην περίπτωση όμως των «ανοιχτών» ενισχύσεων όπου η αγκύρωση των άκρων
εξασφαλίζεται μόνο με πρόσφυση συγκολλητικής κόλλας, οι καμπτικές και διατμητκές ενισχύσεις
είναι προβληματικές. (Δρίτσος ΤΕΕ 2006)
Στον τομέα της φέρουσας τοιχοποιίας δεν είναι ευρέως διαδεδομένη η μέθοδος των ΙΟΠ
λόγω ορισμένων προβλημάτων που σχετίζονται κυρίως στην χρήση των ρητινών και
συγκεκριμένα : ι) της ασυμβατότητας των υλικών που αποτελούν τα ΙΟΠ με αυτά της φέρουσας
τοιχοποιίας, ιι) της δυσκολίας εφαρμογής αυτών των υλικών σε επιφάνειες με ανωμαλίες και
μεγάλη τραχύτητα, ιιι) η απομείωση της αντοχής των πολυμερών σε υψηλές θερμοκρασίες, ιν) το
υψηλό κόστος και ν) ο περιορισμός της ικανότητας της «αναπνοής» των δομικών στοιχείων που
καλύπτονται από μανδύες ΙΟΠ. (Παπαν.-Τριαντ.-Κάρλος-Παπαθ. ΤΕΕ. 2006)
Μία πρώτη λύση στο παραπάνω πρόβλημα των ρητινών θα ήταν η αντικατάστασή τους με
μήτρα από άλλο πολύ λεπτόκοκκο υλικό ανόργανης σύστασης όπως τύπου κονιάματος με βάση
το τσιμέντο ή υδραυλικό ασβέστη. Τα ινοπλέγματα ινών σε ανόργανη μήτρα IAM -(textile
reinforced mortars -TRM) (Παπαν.-Τριαντ.-Κάρλος-Παπαθ. ΤΕΕ. 2006)

94
4.2. Textile Reinforced Mortars (TRM) ή Ινοπλεγματα σε Ανόργανη Μήτρα
(ΙΑΜ)
Τα Ινοπλεγματα σε Ανόργανη Μήτρα (ΙΑΜ), έχουν την μορφή μανδύα. Το κονίαμα που
χρησιμοποιείται λειτουργεί και σαν μήτρα εξασφαλίζοντας την συνεργασία ινών – μήτρας αλλά
και επίσης σαν συγκολλητικό υλικό μεταξύ του πλέγματος ενίσχυσης και του υποστρώματος
(λιθοδομή. )Στην εργασία των Παπανικολαου- Τριανταφύλλου- Κάρλος και Παπαθανασίου
(ΤΕΕ.2006), εφαρμόστηκαν πειραματικά αυτοί οι μανδύες ΙΑΜ σε τοιχίσκους οπτοπλινθοδομής,
με την μορφή ι)διατμητικού τοίχου, ιι) στοιχείων τύπου πεσσού και ιιι)στοιχεία τύπου υπέρθυρου
σύμφωνα με την παρακάτω εικόνα. Στην συνέχεια ελέγχθηκαν σε συνθήκες ανακυκλιζόμενης
φόρτισης σε ι) εντός επιπέδου κάμψη με την παράλληλη επιβολή αξονικού φορτίου, ιι) εκτός
επιπέδου κάμψη και ιιι) σε εντός επιπέδου διάτμηση με ή δίχως την παράλληλη επιβολή αξονικού
φορτίου, με παράμετρο προς διερεύνηση των αριθμό των στρώσεων και την σύγκριση ΙΟΠ και
ΙΑΜ με ίδια σύνθεση ινών και διαφορετικά ως προς το συνδετικό υλικό των ινών. (Παπαν.-
Τριαντ.-Κάρλος-Παπαθ. ΤΕΕ. 2006)

Δοκίμια τοίχων με την μορφή α)διατμητικού τοίχου, β) στοιχείων τύπου πεσσού και γ)στοιχεία τύπου
υπέρθυρου (Παπαν.-Τριαντ.-Κάρλος-Παπαθ. ΤΕΕ. 2006)

Τα συμπεράσματα που παρήχθησαν συγκρίνοντας τα ινοπλέγματα ΙΟΠ και ΙΑΜ στην

περίπτωση φόρτισης εντός επιπέδου ότι:
• Σε όρους αύξησης της αντοχής η αποδοτικότητα των ΙΑΜ ήταν ίση με το 65-70% σε σχέση
με αυτή των ΙΟΠ.
• Σε όρους αύξησης της παραμόρφωσης η αποδοτικότητα των ΙΑΜ ήταν μεγαλύτερη :
ι) κατά 15-30% στην περίπτωση των διατμητικών τοιχωμάτων
ιι) κατά 135% για την περίπτωση στοιχείων δοκού – υποστυλώματος (πεσσού)
ιιι) κατά 350% στην περίπτωση τύπου δοκού (υπέυθυρου)
Υπήρξε αύξηση της αντοχής με την αύξηση των στρώσεων και του αξονικού φορτίου
τόσο για τις περιπτώσεις των ΙΑΜ όσο και των ΙΟΠ, με ταυτόχρονη μείωση της
παραμορφωσιμότητας των στοιχείων. (Παπαν.-Τριαντ.-Κάρλος-Παπαθ. ΤΕΕ. 2006)
Στην περίπτωση της φόρτισης εκτός επιπέδου στα στοιχεία πεσσού και υπέυθυρου η
ενίσχυση με ΙΑΜ αποδείχθηκε περισσότερο αποδοτική σε σχέση με τους μανδύες ΙΟΠ. (Παπαν.-
Τριαντ.-Κάρλος-Παπαθ. ΤΕΕ. 2006)

95
 Σύμφωνα με την έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί και παρατίθεται το βιβλίο «Textile fibre
composites in civil engineering», 2016 από τον Α. Τριανταφύλλου, έχει αποδειχθεί ότι η χρήση
ανοιχτών υφασμάτων με συνεχόμενα φύλλα ινών επιτρέπουν την δημιουργία λεπτότερων
στρώσεων ΤRM (ΙΑΜ). To σύνθετο υλικό TRM (ΙΑΜ) αποτελείται από : ι)ένα ύφασμα (textile)
κατασκευασμένο από μακρές υφαντές, ή πλεκτές ή και μη υφαντές ίνες από υλικά όπως βασάλτη,
αραμίδιο, γυαλί ή άνθρακα (textile fibres), μαζί με ιι) το ανόργανο κονίαμα από τσιμεντοειδή
λεπτόκοκκα υλικά (matrix). Η πυκνότητα το πάχος και η απόσταση των ινών του πλέγματος
μπορεί να ελέγχεται ανεξάρτητα και σε κάθε κατεύθυνση και επηρεάζει ι) τα μηχανικά
χαρακτηριστικά του σύνθετου υλικού TRM (ΙΑΜ) και ιι) τον βαθμό διείσδυσης της μήτρας μέσα
από το υφαντό πλέγμα. Οι ίνες παρέχουν ικανότητα εφελκυσμού και ακαμψία ενώ το κονίαμα
(μήτρα) εξασφαλίζει την κατανομή του φορτίου μεταξύ των ινών και προστατεύει τις ίνες από το
περιβάλλον. Η σύνθετη δράση των ινών-μήτρας (κονιάματος) επιτυγχάνεται μέσω μίας μηχανικής
διασύνδεσης η οποία βασίζεται στον εμποτισμό των ινών κοντά στην επιφάνεια των ρολοϊνών σε
περίπτωση που τα υφάσματα δεν είναι επικαλυμμένα. Κατά συνέπεια οι συνθήκες μεταξύ των
ινών και μήτρας δεν είναι τέλειες και η ανάπτυξη σχετικής ολίσθησης είναι δυνατή.
(Τριανταφύλλου 2016)
Δεσμοί
Ι) Κλώνοι. Δεσμός μεταξύ των ινών των κλώνων των ινοπλεγματων. Τα ινοπλέγματα
αποτελούνται από χιλιάδες ίνες και μόνο το εξωτερικό στρώμα των ινών ενός κλώνου μπορεί να
προσκολληθεί στο ανόργανο κονίαμα (μήτρα). Αυτό σημαίνει ότι οι υπόλοιπες εσωτερικές ίνες
που έρχονται σε επαφή μπορούν να γλιστρήσουν εύκολα (ολίσθηση) σε χαμηλή τριβή μεταξύ των
ινών. Το αποτέλεσμα είναι να εμφανίζονται ρωγμές στην μήτρα χωρίς ομοιόμορφη παραμόρφωση
του κλώνου. Ένας τρόπος στην βελτίωση του δεσμού των εσωτερικών ινών με τις εξωτερικές
είναι ο εμποτισμός του σύνθετου υλικού με εποξικές ρητίνες, όπου αγκυρώνονται οι εσωτερικές
ίνες και αποφεύγεται η εύκολη αποκόλλησή τους ενώ δημιουργείται ένα σκληρό σύνθετο υλικό.
Αστοχία (d).
ΙΙ) Υφάσματα. Τα υφάσματα των ινοπλεγμάτων αντιμετωπίζονται σαν ευθύγραμμες ίνες
(κλώνοι) μεγάλου μήκους στο σύνθετο υλικό ΙΑΜ. Οι δεσμοί των μεμονωμένων νημάτων, ο
αριθμός των ενώσεων των κλώνων (πλέξη), η διάμετρος των κλώνων, καθορίζουν πυκνότητα του
υφάσματος και κατά συνέπεια την εισχώρηση της μήτρας στον κλώνο των ινών, που μαζί με τις
ιδιότητες των υλικών του νήματος, και τη γεωμετρία του υφάσματος, προσανατολισμός των ινών
σε σχέση με τις εφαρμοζόμενες φορτίσεις, επηρεάζουν την αντοχή του τελικού σύνθετου υλικού.
ΙΙΙ) Υφάσματα-Μήτρα. Δεσμός μεταξύ των υφασμάτων των ινοπλεγμάτων και της μήτρας του
κονιάματος. Είναι πολύ σημαντικός αφού καθορίζει την αντοχή και την πλαστιμότητα του τελικού
σύνθετου υλικού TRM (ΙΑΜ), ο αδύνατος δεσμός θα οδηγήσει σε ένα όλκιμο υλικό ενώ ο ισχυρός
σε ένα ψαθυρό και εύθραυστο υλικό. Καθορίζεται βασικά από την εισχώρηση της μήτρας στον
κλώνο των ινών για να αναπτυχθεί σωστά ο μηχανισμός της συνάφειας, και να μην υπάρξει ο
διαχωρισμός των εσωτερικών και εξωτερικών ινών, με τις πρώτες να έχουν απευθείας δεσμό με
τη μήτρα και τις δεύτερες όχι. Στην περίπτωση αυτή εκτός από τον εμποτισμό με εποξικές ρητίνες
βοηθάει και η προένταση των κλώνων. Αστοχία (c).

96
ΙV) TRM (ΙΑΜ)-Υπόστρωμα. Η συνάφεια του σύνθετου υλικού με το υπόστρωμα εξαρτάται
από την αντοχή του υποστρώματος (αστοχία (a)), τα χαρακτηριστικά του σύνθετου υλικού και το
μήκος της επικόλλησης. Η αστοχία λόγω αποκόλλησης (αστοχία b) συνήθως προηγείται από την
θραύση των ινών στα σύνθετα υλικά (αστοχία d). Η δύναμη που απαιτείται για την αποκόλληση
αυξάνεται με το μήκος της επικόλλησης μέχρι να φτάσει ένα οριακό μήκος από το οποίο και μετά
η δύναμη αποκόλλησης παραμένει αμετάβλητη. (Δαμίγου 2011)
Η μορφή των αστοχιών παρατίθενται από το revew Kouris L.A.- Triantafillou Th. «State-of-the-
art on strengthening of mansory structures with textile reinforced mortar TRM», ELSEVIER 2018.

Αστοχίες δεσμών :a) σπάσιμο Φέρουσας τοιχοποιίας, b) ολίσθηση TRM- Φέρουσας τοιχοποιίας,
c) ολίσθηση ινοπλέγματος -μήτρας d) σπάσιμο ινοπλέγματος.

Στην ανθεκτικότητα του σύνθετου υλικού TRM (ΙΑΜ) επιδρούν πολλοί παράγοντες : ι)ο
χρόνος και συνθήκες περιβάλλοντος, ιι)η παραμονή σε όξινο ή αλκαλικό περιβάλλον, ιιι) η
περίπτωση φωτιάς, ιν)οι υψηλές θερμοκρασίες, ν)η υγρασία, νι) η υπεριώδης ακτινοβολία, νιι) η
γαλβανική διάβρωση, ιx)η κόπωση, x)η κρούση. (Δαμίγου 2011)
Η εφαρμογή του TRM (ΙΑΜ) είναι παρόμοια με του FRP(ΙΟΠ). Η διαδικασία
εφαρμογής που ακολουθείται είναι: ι) βουρτσίζονται και καθαρίζονται τα προεξέχοντα στοιχεία
όπως είναι τα ακανόνιστα στοιχεία λίθων ή το κονίαμα στις αρθρώσεις, ιι) αφαιρείται η σκόνη και
κάθε χαλαρό σωματίδιο με πίεση αέρα, ιιι) διαβροχή της τοιχοποιίας για την εφαρμογή του
κονιάματος (μήτρας) σε λίγα χιλιοστά (3 έως 4mm) ιν) τοποθέτηση μίγματος μήτρας στην
επιφάνεια ν)τοποθέτηση ινών με το χέρι και ελαφριά πίεση μέσα στο κονίαμα νι)επαναλαμβάνεται
η διαδικασία σε περίπτωση που έχει προβλεφθεί πλέον της μίας στρώσης TRM (ΙΑΜ), νιι) τέλος
εφαρμόζεται πάνω από το τελευταίο στρώμα το κονίαμα χρησιμοποιώντας μία λεία σπάτουλα.
(Τριανταφύλλου 2016)
Το TRM (ΙΑΜ), σε μονοαξονική θλίψη δεν συμπεριφέρεται ως ένα γραμμικό ελαστικό
υλικό όπως το FRP (ΙΟΠ). Αρχικά το υλικό συμπεριφέρεται ως ένα γραμμικό ελαστικό υλικό
αλλά μετά το κονίαμα αστοχεί δίνοντας κάποιες ρωγμές και όταν οι ρωγμές σταθεροποιηθούν οι
ίνες τεντώνονται μεταφέροντας τα φορτία μέχρι να σπάσουν. Ο πρωταρχικός ρόλος του TRM
(ΙΑΜ) είναι να ενισχυθούν οι δομές της τοιχοποιίας όπου μεταφέρονται οι πιέσεις εφελκυσμού
και δεν πρέπει να υπολογίζονται για την μεταφορά καταπονήσεως συμπίεσης, δηλαδή αυξάνουν
την ακαμψία των μελών και την δύναμή τους.
Η εφαρμογή που θα μπορούσε να έχει το TRM (ΙΑΜ) σε φέρουσες τοιχοποιίες είναι:
για φορτίσεις εκτός επιπέδου: ι) για την ενίσχυση περιοχών λόγω κλίσης που κινδυνεύουν να
αστοχήσουν λόγω ανατροπής, ιι) στην ενίσχυση των τοίχων με φόρτιση κάθετα στο επίπεδό
τους, δηλαδή για την εκτός επιπέδου κάμψη.
για φορτίσεις εντός επιπέδου : ι)στην σύνδεση μεταξύ των κατακόρυφων τοιχωμάτων, ή μεταξύ
97
των θόλων και της βάσης τους, ιι) στην ενίσχυση της δυσκαμψίας στα επίπεδα των δαπέδων ή
της στέγης, ιιι)στον περιορισμό του πλάτους των ρωγμών, ιν) στην ενίσχυση των πεσσών και
στα υπέρθυρα στην εντός επιπέδου κάμψη, ν) στην ενίσχυση των στοιχείων τύπου διατμητικού
τοιχώματος ή τύπου δοκού στην εντός επιπέδου διάτμηση. (Τριανταφύλλου 2016)
Ένας σοβαρός περιορισμός πριν την ενίσχυση της τοιχοποιίας με TRM (ΙΑΜ) είναι η
επισκευή της με κατάλληλες τεχνικές όπως ενέματα προκειμένου να εξασφαλιστεί η κατανομή
των φορτίων μεταξύ του TRM (ΙΑΜ) και της τοιχοποιίας. Επίσης προκειμένου να μην
υποβαθμιστεί ο δεσμός μεταξύ του TRM (ΙΑΜ) και της τοιχοποιίας κατά την διάρκεια της ζωής
της τοιχοποιίας λόγω σεισμικών φορτίων είναι απαραίτητα η σωστή αγκύρωση των ινοπλεγμάτων
πάνω στην τοιχοποιία.
Γενικές αρχές ασφάλειας (Τριανταφύλλου 2016)
Οι τοιχοποιίες που ενισχύονται με TRM πρέπει να έχουν τιμές σχεδιασμού Rd τουλάχιστον ίσες
με τις δυνάμεις λόγω φορτίσεων ή συνδυασμούς αυτών Ed δηλ:

Rd ≥ Ed 4.1

Για οποιαδήποτε γενική ιδιότητα Χ του TRM η τιμή σχεδιασμού Χd εκφράζεται ως:

Χd = (1/ γm )* Xk 4.2

Όπου
Xk : Χαρακτηριστική Τιμή υλικού
γm≈1,5 =γt: Συντελεστής ασφαλείας που καλύπτει τις αβεβαιότητες λόγω μη ύπαρξης επαρκών
πειραματικών δεδομένων.
Άρα η τιμή σχεδιασμού Rd εκφράζεται ως:

Rd= (1/ γRd )* R (Xd,i , αd,i ) 4.3

Όπου
Xd,i : Οι τιμές σχεδιασμού των υλικών
αd,i : Οι ονομαστικές τιμές των υλικών που αναφέρονται στα γεωμετρικά χαρακτηριστικά
γRd : Συντελεστής ασφαλείας που καλύπτει τις αβεβαιότητες:
• γRd ≈1,0 για κάμψη και για συνδυασμένη κάμψη με αξονικό φορτίο
• γRd ≈1,2 για διατμηση
• γRd ≈1,1 για εφελκυσμό

98
4.2.1.TRM. Διάγραμμα Τάσεων Παραμορφώσεων (Κουρής-Τριανταφυλλου 2019 )
Όταν το TRM υπόκεινται σε μονοαξονική θλίψη, από έρευνες που έχουν γίνει, εκφράζεται
μέσω της ιδανικής τριγραμμικής καμπύλης τάσης-παραμόρφωσης (Διάγραμμα τάσεων -
παραμορφώσεων TRM). Οι μηχανισμοί αστοχίας του TRM διακρίνονται σε: ι)υπερβολικές
ρωγμές μήτρας (κονιάματος) λόγω εφελκυσμού, ιι) είτε με αποκόλληση/ολίσθηση του TRM με
την τοιχοποιία, ιιι)είτε αποκόλληση/ολίσθηση του ινοπλέγματος στο κονίαμα της μήτρας λόγω
διάτμησης, ιν)είτε ρήξη του TRM λόγω θλίψης, ν)παραμόρφωση του TRM. Περισσότερες έρευνες
έδειξαν ότι η ολίσθηση του ινοπλέγματος στην μήτρα ήταν περισσότερο πιθανό να συμβεί από
την αποκόλληση του TRM από την τοιχοποιία. Στα ινοπλέγματα άνθρακα με τσιμεντοειδή
κονιάματα η ελάχιστη αντοχή σε καταπόνηση πλησιάζει αυτή του ινοπλέγματος. (Κουρής-
Τριανταφυλλου 2019 )
Το μέγιστο όριο παραμόρφωσης του TRM εtlim λαμβάνεται ίσος με τη μικρότερη ποσοτικά
τιμή, είτε της τελικής παραμόρφωσης του TRM εtu, είτε με την παραμόρφωση λόγω αποκόλλησης
εtb.(0,30%), δηλαδή εtlim = min (εtu, εtb). (Κουρής-Τριανταφυλλου 2019 )

Διάγραμμα τάσεων παραμορφώσεων

TRM(Κουρής-Τριανταφυλλου 2019)

Η καμπύλη τάσης-παραμόρφωσης ενός δοκιμίου ΙΑΜ (TRM) σε μονοαξονικό εφελκυσμό,

αποτελείται από τρία σκέλη το Ι, το ΙΙa , IIb και το σημείο ΙΙΙ. O συντελεστής ασφαλείας γt=1,5
χρησιμοποιείται και στις τάσεις και στις παραμορφώσεις για τις αβεβαιότητες λόγω έλλειψης
πειραματικών δεδομένων. (Κουρής-Τριανταφυλλου 2019 )
Στο πρώτο σκέλος Ι η παραμόρφωση αυξάνεται αναλογικά του φορτίου ακολουθώντας το
μέτρο ελαστικότητας της ανόργανης μήτρας, με ισοδύναμη δυσκαμψία. (Δαμίγου 2011 )
Επιγραμματικά: (Κουρής-Τριανταφυλλου 2019 ):
ι) δεν έχει συμβεί κάποια ρήξη στο TRM
ιι) η παραμόρφωση είναι 0 ≤ εt ≤ εt0 ,
ιιι) οι τάσεις που ασκούνται είναι 0 ≤ σt ≤ σt,tr,k/γt
ιν) η κλίση του διαγράμματος δίνει το μέτρο ελαστικότητας του TRM Eu

Eu= Et+Emor*(tj/tt), 4.4

όπου Emor: μέτρο ελαστικότητας κονιάματος TRM, Et : μέτρο ελαστικότητας ινοπλέγματος

TRM, tj : πάχος κονιάματος TRM, tt : πάχος ινοπλέγματος TRM

99
εt0 : Παραμόρφωση του TRM στο τέλος του σκέλους Ι, και αρχή του σκέλους ΙΙα όπου αρχίζουν
οι ρωγμές στο κονίαμα του TRM.
Στο δεύτερο σκέλος ΙΙa, η τάση του στοιχείου γίνεται ίση με την εφελκυστική αντοχή της
ανόργανης μήτρας – κονίαμα και τότε αρχίζουν οι πρώτες ρωγμές, η τάση αυτή αναλαμβάνεται
από το πλέγμα των ινών αλλιώς θα αστοχήσει το σύνθετο υλικό. Όσο αυξάνεται το φορτίο τόσο
αυξάνεται το πλήθος των ρωγμών και το εύρος τους, οι οποίες καθορίζονται από τα
χαρακτηριστικά της ενίσχυσης και απ΄ την συνάφεια ινών- μήτρας. Συνεχίζοντας την αύξηση του
φορτίου παρατηρείται μείωση του ρυθμού αύξησης των ρωγμών και σταδιακά η σταθεροποίησή
τους (Δαμίγου 2011 ). Επιγραμματικά: (Κουρής-Τριανταφυλλου 2019 ):
ι) Πολλαπλές ρωγμές στο κονίαμα του TRM από εt0 έως εt1
ιι) η παραμόρφωση είναι εt0 ≤ εt ≤ εt1= εt0 *(Εu / Εt )
ιιι) οι τάσεις που ασκούνται είναι σt = σt,tr,k/γt,
σt,tr,k : Χαρακτηριστική τάση TRM με πολλαπλές ρωγμές.
ιν) το μέτρο ελαστικότητας Ε= Εu * (εt0/ εt)
Στο σκέλος IIb, συνεχίζεται η αύξηση του φορτίου αλλά παρατηρείται μείωση του ρυθμού
αύξησης των ρωγμών και σταδιακά η σταθεροποίησή τους. Καμία παραπάνω ρωγμή δεν
δημιουργείται ενώ η ανάληψη των εφελκυστικών δυνάμεων γίνεται αποκλειστικά από τα
ινοπλέγματα. Το μέτρο ελαστικότητας σε αυτή την φάση είναι κατά 10%-30% μικρότερο απ΄ ότι
των ινών ενίσχυσης ενώ το αναμενόμενο ήταν να ήταν ίδιο. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει πρόωρη
θραύση των ινών. (Δαμίγου 2011 ). Επιγραμματικά: (Κουρής-Τριανταφυλλου 2019 ):
ι) Πολλαπλές ρωγμές στο TRM και τοπική αποκόλληση
ιι) η παραμόρφωση είναι εt1 ≤ εt ≤ εtud = εt,uk/γt ,
εtud :: αστοχία ΤRM σχεδιασμού
ιιι) οι τάσεις που ασκούνται είναι σt,tr,k/γt ≤ σt ≤ ft,k/γt
ιν) η κλίση του διαγράμματος δίνει το μέτρο ελαστικότητας Εt
ν) το μέτρο ελαστικότητας Ε= Εt = ft,k /εt,uk, ,
όπου ft,k : Χαρακτηριστική αντοχή αστοχίας ινοπλέγματος TRM
εt,uk, : Χαρακτηριστική τιμή παραμόρφωσης λόγω αστοχίας ινοπλέγμαστος TRM
Θέση IIΙ, είναι ουσιαστικά ένα σημείο στην καμπύλη της τάσης-παραμόρφωσης, αυτό της
θραύσης. Λόγω των υλικών των ινών, τα οποία δεν εμφανίζουν πλαστιμότητα, η θραύση τους
επέρχεται απότομα μετά από την γραμμικά ελαστική συμπεριφορά τους. (Δαμίγου 2011 ).
εt,lim, : Μέγιστη παραμόρφωση λόγω αστοχίας TRM (κονιάματος ή ινοπλέγματος)
Οι παράγοντες που επηρεάζουν την καμπύλη τάσεων-παραμορφώσεων, μετά από έρευνες
που έχουν γίνει σε πανεπιστήμια (Aachen Univ. Germany, Dresden Univ.) και ερευνητικά
προγράμματα, και παρατίθενται στην εργασία της Δαμίγου Δ. 2011, είναι : ι)το υλικό των ινών,
όπου μετά το Ι στάδιο και την εμφάνιση της πρώτης ρωγμής εξαρτάται η καμπύλη από το μέτρο
ελαστικότητας ων ινών (Ε ινών άνθρακα,≈3*Ε ινών γυαλιού), ιι) η διάμετρος των κλώνων των
ινών, η αύξηση της διαμέτρου οδηγεί στην μείωση της αντοχής του φορτίου, ιιι) ο λόγος
ενίσχυσης, ποσοστό των ινών στο σύνθετο υλικό ελάχιστη για τις ίνες γυαλιού πολύ μικρή αυξηση

100
για τις ίνες από άνθρακα, ιν) ο προσανατολισμός των κλώνων έχει μεγάλη επιρροή στον
προσδιορισμό του φορτίου αντοχής, η βέλτιστη εκμετάλλευση των ινών είναι όταν έχουν
διεύθυνση παράλληλη στις κύριες τάσεις ενώ φτάνει στο 50% της αντοχής του για 45° γωνία, ν)ο
εμποτισμός των ινών, όπου όσο μεγαλύτερος είναι τόσο καλύτερος είναι και ο δεσμός που
δημιουργείται και γίνεται πιο ομοιόμορφη κατανομή των τάσεων στις ίνες, ταυτόχρονα όμως
χρειάζεται και προσοχή γιατί μειώνεται και η πλαστικότητα των κλώνων και το υλικό παύει να
λειτουργεί σαν πλέγμα ινών, νι) τα χαρακτηριστικά της ανόργανης μήτρας με το μέτρο
ελαστικότητά της να επηρεάζει το σκέλος Ι του διαγράμματος, νιι)η διαδικασία παραγωγής των
ινοπλεγμάτων και ο τρόπος πλέξης τους έχει πολλές παραλλαγές και ανάλογα επηρεάζει και την
αντοχή και συμπεριφορά του στοιχείου, νιι) η εφαρμογή του σταθερού φορτίου (ερπυσμός) για
μεγάλο χρονικό διάστημα δεν μπορεί να παραληφθεί καθώς επηρεάζει την αντοχή του
στοιχείου.(Δαμίγου 2011 ).
4.2.2.Τοιχοποιία. Διάγραμμα Τάσεων Παραμορφώσεων
Η άοπλη τοιχοποιία, λόγω της ψαθυρής συμπεριφοράς της, έχει πολύ χαμηλή εφελκυστική
αντοχή και για το λόγο αυτό κατά τον σχεδιασμό μπορεί να αμεληθεί. Η διατμητική αντοχή της
τοιχοποιίας εξαρτάται από το αξονικό φορτίο που εφαρμόζεται στην τοιχοποιία και από την
συνοχή λόγω τριβής των υλικών που την αποτελούν. (Τριανταφύλλου 2016)
Σε ενισχυμένους τοίχους με TRM εφαρμόζονται κατακόρυφο θλιπτικό φορτίο με αξονική
δύναμη. Οι αστοχίες εντός επιπέδου είναι της διάτμησης και της κάμψης εντός επιπέδου. Οι λεπτοί
τοίχοι αστοχούν πρώτα λόγω κάμψης ενώ οι κοντόχοντροι λόγω διάτμησης. Ένας άλλος
μηχανισμός αστοχίας που αρχικά θα συμβεί είναι της τοπικής ή ολικής αποκόλλησης. Για τον
λόγο αυτό η δύναμη της συγκόλλησης περιορίζει την αντοχή σε κάμψη και διάτμηση. Η συνήθης
πρακτική σχεδίασης είναι αυτής του διαχωρισμού της κάμψης από την διάτμηση παρόλο που οι
μηχανισμοί είναι παρόμοιοι. Οι συντελεστές ασφαλείας για κάμψη εντός επιπέδου είναι γm=1,0
και για διάτμηση είναι γm=1,2. (Τριανταφύλλου 2016)
Το διάγραμμα τάσεων-παραμόρφωσης της τοιχοποιίας υπό θλίψη παρουσιάζεται στο
παρακάτω διάγραμμα. Μέχρι να υπάρξουν επαρκή δεδομένα πειραματικά θεωρείται ότι η τελική
παραμόρφωση θα ισούται με εmu=0,35% και εm1=0,20%.

Διάγραμμα τάσεων παραμορφώσεων

τοιχοποιίας Τριανταφύλλου 2016

Οι χαρακτηριστικές τιμές της τοιχοποιίας είναι : ι)fmk: για κατακόρυφη συμπίεση,

ιι)fmkh: για οριζόντια συμπίεση, θεωρείται λόγω έλλειψης πειραματικών δεδομένων ότι
fmkh=50%fmk, ιιι)fvk : για διάτμηση. (Τριανταφύλλου 2016)

101
4.2.3.Α. Ενίσχυση τοιχοποιίας για την εντός επιπέδου φόρτιση.(Κουρής-Τριανταφυλλου 2019)
Σε ενισχυμένους τοίχους με TRM (ΙΑΜ), που υπόκεινται σε δράσεις εντός επιπέδου,
θλιπτικό φορτίο με αξονική φόρτιση, η αστοχία εμφανίζεται από κάμψη ή διάτμηση. Στους
λεπτούς τοίχους υπερισχύει η αστοχία λόγω κάμψης και σε κοντόχοντρους λόγω διάτμησης. Ένας
άλλος μηχανισμός αστοχίας είναι η αποκόλληση, για το λόγο αυτό η δύναμη της συγκόλλησης
περιορίζει την αντοχή σε κάμψη και διάτμηση. Η αστοχία της κάμψης στην ενισχυμένη τοιχοποιία
παρουσιάζεται με ρωγμές ή σπάσιμο της τοιχοποιίας στη βάση και με, ή, με ρήξη ή με αποδόμηση
του TRM. Η ρήξη των ινοπλεγμέτων μπορεί να προηγηθεί των ρωγμών της μήτρας αν δεν επαρκεί
το μήκος αγκύρωσης. Παρόλο που οι ρωγμές λόγω αστοχίας σε κάμψη και διάτμηση εντός
επιπέδου είναι παρόμοιες πρέπει για να αναλυθεί ο μηχανισμός να διαχωριστούν σε: ΑΙ)αστοχία
λόγω κάμψης σε επίπεδο με: ΑΙα)αστοχία στη βάση της τοιχοποιίας, ΑΙβ) αστοχία του TRM
(ΙΑΜ) με ρήξη ή με αποδόμηση του, ΑΙΙ) αστοχία λόγω διάτμησης. (Κουρής-Τριανταφυλλου
2019 )
Η ενίσχυση της τοιχοποιίας με TRM (ΙΑΜ) φαίνεται στα παρακάτω σχήματα με ενίσχυση
είτε μόνο των τμημάτων που έχουν υψηλότερη φόρτιση ή του συνόλου της τοιχοποιίας ή σε ζώνης
μεγάλης φόρτισης όπως είναι τα υπέρθυρα. (Τριανταφύλλου 2016)

Ενίσχυση της τοιχοποιίας με TRM (ΙΑΜ) (α) με

ενίσχυση μόνο των τμημάτων που έχουν
υψηλότερη φόρτιση (β)του συνόλου της
τοιχοποιίας (Τριανταφύλλου 2016)

Ενίσχυση της τοιχοποιίας με TRM (ΙΑΜ) στα

υπέρθυρα. (Τριανταφύλλου 2016)

4.2.3.Α.Ι Αστοχία λόγω Κάμψης σε επίπεδο(Κουρής-Τριανταφυλλου 2019 )

Η ικανότητα της κάμψης MRd μίας ενισχυμένης τοιχοποιίας με TRM υπολογίζεται από το
παρακάτω σχήμα. Η ζητούμενη ποσότητα TRM (ΙΑΜ) υπολογίζεται βάσει: ι)των μηχανικών
χαρακτηριστικών της τοιχοποιίας, ιι)του ινοπλέγματος TRM (ΙΑΜ), ιιι)τις γεωμετρικές
διαστάσεις της τοιχοποιίας (μήκος L, πάχοςd) και ιν)της αξονικής δύναμης ΝΕd.

102
 Ανάλυση τάσεων και
δυνάμεων ενισχυμένου τοίχου
με TRM, με κάμψη σε επίπεδο.
(Κουρής-Τριανταφυλλου
2019 )

Η αστοχία λόγω κάμψης καθορίζεται, ανάλογα της μικρότερης τιμής, είτε: ι)από την
αστοχία της τοιχοποιίας όταν η παραμόρφωση αντιστοιχεί σε εm=εmu , είτε ιι)από την αστοχία σε
εφελκυσμό του TRM (ΙΑΜ) όταν εtlim = min (εtu, εtb),. [Αστοχία λόγω κάμψης = min (εm, εtlim)].
Τα δοκίμια εξαρτώνται από τα τρία χαρακτηριστικά ι)της τοιχοποιίας, ιι)του ινοπλέγματος,
ιιι)της μήτρας του ινοπλέγματος-κονιάματος. Η επιφάνεια του TRM (ΙΑΜ) (At), που συμμετέχει
στον υπολογισμό της κάμψης είναι ίση με

At = tt * L* n , όπου 4.5

tt :πάχος του TRM (ΙΑΜ) σε κάθε πλευρά της τοιχοποιίας

L :μήκος της τοιχοποιίας που εφαρμόζεται το TRM (ΙΑΜ)
n :αριθμός στρώσεων πλέγματος ενίσχυσης σε κάθε πλευρά του τοίχου.
Στην περίπτωση τοιχοποιίας που καλύπτεται πλήρως με TRM (ΙΑΜ), και λαμβάνοντας
υπόψην την παραδοχή της πλήρους παραβολικής πλαστικής παραμόρφωσης της τοιχοποιίας με
εmu=0,35% και εm1=0,20%, εκτός αν υπάρχουν πειραματικά αποτελέσματα. Η σχέση μεταξύ
της θλιπτικής δύναμης της τοιχοποιίας Fc, της έντασης του TRM (ΙΑΜ) Ft και της αξονικής
δύναμης NΕd είναι: (Κουρής-Τριανταφυλλου 2019 )

Fc =Ft + NΕd 4.6

Fc= k1* fmd * x * d , όπου 4.7

k1 : Συντελεστής
fmd : Αντοχή της τοιχοποιίας
x :βάθος ζώνης συμπίεσης του TRM, d : πάχος της τοιχοποίας

Ft= (L-x) * At * σtd / 2* L , όπου 4.8

L : Μήκος που εφαρμόζεται το TRM

At : Επιφάνεια του TRM που συμμετέχει στον υπολογισμό της κάμψης
x :βάθος ζώνης συμπίεσης του TRM

103
σtd : μέγιστη τάση του TRM
Από τις σχέσεις [4.6], [4.7], [4.8], προσδιορίζεται ο ουδέτερος άξονας (ξ)

ξ= x / L = (ΝEd +0,5 * σtd * At) / (k1 * fmd * d* L+ 0,5 * σtd * At) 4.9

Στην τελευταία σχέση έχουμε δύο αγνώστους : ι)την μέγιστη εφελκυστική τάση του TRM σtd≤
ftd και ιι)τον συντελεστή k1. Την ίδια ώρα από το σχέδιο προκύπτει η ισότητα:

εt = εm (L- x) /x = εm * ( L -ξ) /ξ 4.10

Από τις δύο τελευταίες σχέσεις μπορεί να προσδιοριστεί το βάθος x για συγκεκριμένη φόρτιση
NΕd και ΜΕd.
Ισορροπία (bal). (Κουρής-Τριανταφυλλου 2019 )
Η ισοδύναμη μηχανική αναλογία ω1, που οφείλεται στην ενίσχυση του TRM προσδιορίζεται ως:

ω1= (Αt * εmu *E) / (L* d* fmd) 4.11

όπου Ε = μέτρο ελαστικότητας του TRM όπως ορίζεται από το διάγραμμα τάσης-παραμόρφωσης.
Η σχέση παρουσιάζει την βέλτιστη ανάπτυξη του TRM για την ισορροπία της αστοχίας της
τοιχοποιίας σε θραύση εm=εmu και του ινοπλέγματος εt =εtlim = min (εtu, εtb). Ο ουδέτερος άξονας
ισορροπίας ξbal είναι ίσος με :

ξbal = xbal / L = εmu / (εtlim +εmu) 4.12

Όταν έχουμε xbal τότε η θλιπτικής δύναμης της τοιχοποιίας Fcbal, της έντασης του TRM
(ΙΑΜ) Ftbal και της αξονικής δύναμης NΕd είναι Fc bal =Ft bal + NΕd
Όταν έχουμε Fc bal < Ft bal + NΕd , η αξονική δύναμη NΕd είναι θετική στην ανισότητα
και τότε έχουμε καμπτική αστοχία στη βάση της τοιχοποιίας.
Όταν έχουμε Fc bal >Ft bal + NΕd , τότε έχουμε καμπτική αστοχία στο ινόπλεγμα TRM
είτε από θραύση είτε από αποδόμηση.
Η ομαλοποιημένη αντίσταση ροπής της διατομής είναι όταν μRd = γRd* MRd/(d*L2*fmd), η οποία
εκτιμάται όταν έχουμε ισορροπία στην διατομή, με γRd = 1.

γRd* MRd = Fc * (L/2 – K2* x) + Ft * (L/6+ x/3). 4.13

4.2.3.Α.Ι.α Αστοχία λόγω Κάμψης σε επίπεδο με αστοχία στη βάση της τοιχοποιίας(Κουρής-
Τριανταφυλλου 2019 )
Είναι η περίπτωση όπου η τοιχοποιία αστοχεί πρώτα από το TRM, δηλαδή εm=εmu.. Ο
ουδέτερος άξονας (ξ) ισούται με :

ξ= [1/( 2* (k1- ωt/2))] * [ uEd- ωt + √(u2 Ed + 2ωt * (k1- uEd))] 4.14

όπου uEd =ΝRd/(d*L*fmd), διότι εm=εmu και σtd = fmd

104
Η ομαλοποιημένη αντίσταση ροπής είναι

μRd = [(1/12)* ωt * (1-ξ)2 * (1+2*ξ)/ξ] + [(l/2) * k1 *ξ *(l -2* k2*ξ)] 4.15

MRd = μRd /γRd 4.16

4.2.3.Α.Ι.β Αστοχία του TRM (ΙΑΜ) σε επίπεδο με ρήξη ή με αποκόλλησή του. (Κουρής-
Τριανταφυλλου 2019 )
Είναι η περίπτωση όπου αστοχεί πρώτα το TRM από τη τοιχοποιία, δηλαδή εtlim = min (εtu,
εtb).. Ο ουδέτερος άξονας (ξ) ισούται με :

ξ= [uEd + (ωt *(1- ξbal)/ ξbal)] / [k1 + (ωt *(1- ξbal)/ ξbal)] 4.17

όπου uEd =ΝRd/(d*l*fmd), διότι εm=εmu και σtd = fmd

Η ομαλοποιημένη αντίσταση ροπής είναι

μRd = [(l/12)*ωt*(1-ξ)*(l+2*ξ) *(1-ξbal)/ ξbal)] + [(l/2) * k1 *ξ *(l -2* k2*ξ)] 4.18

MRd = μRd /γRd 4.19

Για αυτή την τελευταία περίπτωση όπου για την τοιχοποιία ισχύει εm<εmu (=0,35%), οι
συντελεστές k1 και k2 παίρνουν τις παρακάτω τιμές:
Όταν εm≤0,002
k1 =1000 εm*(0,5 – (1000/12) εm) και k2 =(8-1000 εm)/ (4* (6-1000 εm) )
Όταν 0,002≤εm≤0,0035
k1 =1 – (2/3000* εm) και k2 =[(1000 εm)* (3000 εm-4)+2]/ [(2000 εm)* (3000 εm-2)]
4.2.3.Α.ΙΙ Αστοχία λόγω διάτμησης εντός επιπέδου (Κουρής-Τριανταφυλλου 2019 )
Η διατμητική αντίσταση του ενισχυμένου με TRM τοίχου (VRd) εκτιμάται από το
άθροισμα της διατμητικής αντίστασης της τοιχοποιίας (VRd,m) και από την διατμητική αντίσταση
του TRM (VRd,t) στην μέγιστη τιμή (VRd,max) που αντιστοιχεί στην θλίψη του ινοπλέγματος.
Η τοιχοποιία μπορεί να αστοχήσει με διαγώνιες ρωγμές ή διατμητική ολίσθηση. Για
ινοπλέγματα με δύο ορθογώνιες κατευθύνσεις, η διατμητική αντίσταση του TRM (VRd,t), μπορεί
να εκτιμηθεί από τις παρακάτω σχέσεις χρησιμοποιώντας το EC6 με γRd=1,2. Έτσι έχουμε:

VRd = (1/ γRd)*min [ (VRd,m+ VRd,t), VRd,max] 4.20

VRd,m = fud*d*L 4.21

VRd,t =0,90* L*(n*tt)* ftd 4.22

VRd,max / d*L = 2MPa 4.23

105
Όπου
tt : πάχος TRM
n: αριθμός στρώσεων ινοπλέγματος
fud: Διατμητική δύναμη σχεδιασμού της τοιχοποιίας
ftd: Διατμητική δύναμη σχεδιασμού του TRM

106
4.2.3.Β. Ενίσχυση τοιχοποιίας για την εκτός επιπέδου φόρτιση (Τριανταφύλλου 2016)
Οι εκτός επιπέδου φορτίσεις μπορούν να αναπτυχθούν ως: Β.Ι)λυγισμός/ανατροπή, όταν
η τοιχοποιία έχει ελεύθερα άκρα όπως είναι οι τοίχοι που στηρίζονται οι κεραμοσκεπές ή
τοιχοποιίες που έχουν πολλαπλές ρηγματώσεις και δεν έχουν επαρκή αριθμό διάτονων λίθων για
να είναι μονολιθικοί, Β.ΙΙ)κάμψη ως προς τον οριζόντιο άξονα με επίπεδο θραύσης παράλληλο
προς τους οριζόντιους αρμούς, όταν οι κορυφή και η βάση της τοιχοποιίας είναι πακτωμένες,
Β.ΙΙΙ)κάμψη ως προς τον κατακόρυφο άξονα με επίπεδο θραύσης κάθετο προς τους οριζόντιους
αρμούς, όταν έχουμε μεγάλου μήκους τοιχοποιίες.
4.2.3.Β.ΙΛυγισμός / Ανατροπή (Τριανταφύλλου 2016)
Για την αποφυγή της περίπτωσης της ανατροπής οι ζώνες TRM τοποθετούνται περιμετρικά στην
ζώνη της στέψης της άοπλης τοιχοποιίας όπως στη παρακάτω εικόνα

a)Κατάρρευση από ανατροπή

τοιχοποιίας, b) Τοποθέτηση
ζώνης ενίσχυσης για αποφυγή
ανατροπής. (Τριανταφύλλου
2016)

Ο υπολογισμός των δυνάμεων, για την περίπτωση της ανατροπής, γίνεται βάσει του σχήματος:

Ανατροπή. Δυνάμεις που εφαρμόζονται στην

τοιχοποιία (Τριανταφύλλου 2016)
Όπου:
h :Συνολικό ύψος τοίχου
t :Πάχος τοίχου
d : απόσταση από την βάση του τοίχου έως το κέντρο της ζώνης TRM
Pd :Ίδιο Βάρος τοίχου

107
Nd :Αξονική κατακόρυφη δύναμη που δρα στην στέψη του τοίχου
Η ολική κατακόρυφη δύναμη είναι Ned= Nd+Pd
Qd :Οριζόντια αντίδραση λόγω σεισμικών δυνάμεων.
Ισχύει Qd =α* Ρd , όπου α *g είναι η μέγιστη επιτάχυνση στη βάση του τοίχου.
Td :Δύναμη που ασκείται στο επάνω τμήμα του τοίχου λόγω ζώνης TRM
Ο υπολογισμός της δύναμης Td μπορεί να γίνει μέσω της ισορροπίας των δυνάμεων και είναι:

Td= (1/2d) * (Qd*h-Nd*t-Pd*t) 4.24

Για τον σχεδιασμό κατά της ανατροπής πρέπει να επαληθεύεται η σχέση

Td ≤ 2*TRd =2* At*ftd 4.25

Όπου
At :είναι η περιοχή εφαρμογής της ζώνης TRM
ftd : για πλήρως τυλιγμένης δομής είναι η μέγιστη τιμή σχεδιασμού σε εφελκυσμό της της
ζώνης TRM, η οποία θα αποτύχει σε ρήξη εφελκυσμού
ftbd : για ανοιχτά συστήματα είναι η μέγιστη τιμή σχεδιασμού σε εφελκυσμό της της ζώνης
TRM, η οποία θα αποτύχει σε διαρρο’η τότε ftd= ftbd

4.2.3.Β.ΙΙ Κάμψη ως προς τον οριζόντιο άξονα με επίπεδο θραύσης παράλληλο προς τους
οριζόντιους αρμούς. (Τριανταφύλλου 2016)
Για την αστοχία του τοίχου σε επίπεδο παράλληλο στους οριζόντιους αρμούς χωρίζεται η
τοιχοποιία σε δύο τμήματα το ανώτερο και το κατώτερο, αντίστοιχα πάνω και κάτω από την
γραμμή ρήξης. Η ενίσχυση της τοιχοποιίας με TRM γίνεται όπως στο παρακάτω σχήμα στην
επιφάνεια της τοιχοποιίας.

a)Αστοχία σε κάμψη ως προς τον οριζόντιο

άξονα με επίπεδο θραύσης παράλληλο προς
τους οριζόντιους αρμούς τοιχοποιίας, b)
Τοποθέτηση ενίσχυσης για αποφυγή αστοχίας.
(Τριανταφύλλου 2016)

108
Η ρήξη γίνεται στο σημείο Β όπου η τοιχοποιία σπάει και δημιουργείται μοχλός. Ο υπολογισμός
των δυνάμεων, για την περίπτωση της αστοχίας σε κάμψη ως προς τον οριζόντιο άξονα, γίνεται
βάσει του σχήματος:

Αστοχία σε κάμψη ως προς τον οριζόντιο άξονα

με επίπεδο θραύσης παράλληλο προς τους
οριζόντιους αρμούς τοιχοποιίας Δυνάμεις που
εφαρμόζονται στην τοιχοποιία
(Τριανταφύλλου 2016)
Όπου:
h :Συνολικό ύψος τοίχου, hu :ύψος άνω τμήματος, hl :ύψος κάτω τμήματος
t :Πάχος τοίχου
Pd :Ίδιο Βάρος τοίχου συνολικό, Pud :βάρος άνω τμήματος, Pld :βάρος κάτω τμήματος
Nd :Αξονική κατακόρυφη δύναμη που δρα στην στέψη του τοίχου
Qd :Οριζόντια αντίδραση λόγω σεισμικών δυνάμεων στο σημείο Β
Qud :σεισμική αντίδραση άνω τμήματος, Qld :σεισμική αντίδραση κάτω τμήματος
Ηcd :Οριζόντια αντίδραση στο C είναι ίση με

Hcd=[(2*Qd+Qld)*hl+Qud*(2*h-hu)-(Nd+Pud+Pld)*t]/(2*h) 4.26

Στο σημείο Β όπου η τοιχοποιία σπάει, τοποθετείται η ζώνη TRM, σε αυτό το σημείο
αναπτύσσονται αξονική δύναμη ΝΕd και Ροπή Κάμψης ΜΕd ίσες με:

NEd= Nd+ Pud 4.27

MEd = Hcd*hu -Qud *(hu/2) 4.28

Η καμπτική αντοχή της τοιχοποιίας επαληθεύεται από τη σχέση :

MEd ≤ MRd 4.29

H καμπτική αντοχή της ενισχυμένης τοιχοποιίας MRd υπολογίζεται με βάση το παρακάτω σχήμα.

109
 Αστοχία σε κάμψη ως προς τον
οριζόντιο άξονα με επίπεδο θραύσης
παράλληλο προς τους οριζόντιους
αρμούς τοιχοποιίας. Ανάλυση
τάσεων σε ενισχυμένη τοιχοποιία.
(Τριανταφύλλου 2016)

Είναι συνάρτηση της ενίσχυσης TRM, του πάχους t και του πλάτους L της τοιχοποιίας και
εξαρτάται από την αξονική δύναμη NEd.. Η αστοχία συμβαίνει όταν αστοχεί πρώτα, είτε η
τοιχοποιία σε θλίψη, όταν επιτευχθεί για την τοιχοποιία ε=εmu, είτε όταν για το ινόπλεγμα TRM
επιτευχθεί εtlim= min (εtu, εtb) όπου εtu = εtuk /γm . Στην περίπτωση τοιχοποιίας λαμβάνεται υπόψην
η παραδοχή της πλήρους παραβολικής πλαστικής παραμόρφωσης της τοιχοποιίας με εmu=0,35%
και εm1=0,20%, εκτός αν υπάρχουν πειραματικά αποτελέσματα και για την περίπτωση του TRM
λαμβάνεται υπόψη η παραδοχή ότι η μήτρα έχει διαρρηχθεί στα στάδια ΙΙa και IIb.
(Τριανταφύλλου 2016)
Η εξίσωση ισορροπίας είναι:

Fc =Ft + NΕd , όπου 4.30

Fc :η θλιπτική δύναμη της τοιχοποιίας,

Ft : η θλιπτική δύναμη του TRM (ΙΑΜ)
NΕd :η αξονική δύναμη

Fc= k1* fmd * x * L , όπου 4.31

k1 : Συντελεστής
fmd : Αντοχή της τοιχοποιίας
x :βάθος ζώνης συμπίεσης του TRM
L : μήκος της τοιχοποιίας

Ft= At * σtd , όπου 4.32

At : Επιφάνεια του TRM που συμμετέχει στον υπολογισμό της κάμψης

At = tt * L, όπου 4.33

tτ : Πάχος του TRM

L : Μήκος που εφαρμόζεται το TRM
σtd : μέγιστη τάση του TRM

110
σtd = Ε* εt, όπου 4.34

Ε : Μέτρο ελαστικότητας του TRM

εt :παραμόρφωση του TRM

εt = εm * (t-x) /x ≤ εtlim = min (εtu, εtb). 4.35

4.2.3.B.II.α Αστοχία της τοιχοποιίας με δράσεις εκτός επίπεδου(Τριανταφύλλου 2016)

Είναι η περίπτωση όπου η τοιχοποιία αστοχεί πρώτα από το TRM, δηλαδή εm=εmu και εt <εtlim .
ξ :ουδέτερος άξονας (ξ) ισούται με

ξ= x/t = [-ωt + (NEd/L*t* fmd) + [(ωt - NEd/L*t* fmd )2 +4*k1*ωt]1/2 ] / 2*k1 4.36

x :βάθος ζώνης συμπίεσης του TRM

t : Πάχος της τοιχοποιίας

ωt = At* εmu*E / L*t*fmd 4.37

MRd/ (L*t2 * fmd) = (1/γRd) * [( (1-ξ) * ωt/2*ξ ) + ( k1* ξ * ( 1-2*k2* ξ)/2)] 4.38

k1 = 0,80
k2 = 0,40
γRd = 1,00 για κάμψη
4.2.3.B.II.β Αστοχία του TRM με δράσεις εκτός επίπεδου(Τριανταφύλλου 2016)
Είναι η περίπτωση αστοχεί πρώτα το TRM από τη τοιχοποιία, δηλαδή για την τοιχοποιία ισχύει
ότι εm<εmu και για το TRM ισχύει εt = εtlim, όπου εtlim= min (εtu, εtb) και εtu = εtuk /γm .
Οι σχέσεις διαμορφώνονται ως:

ξ= x/t = (1/ k1) * [ωt* εtlim/ εmu + NEd/L*t* fmd] 4.39

ωt = At* εmu*E / L*t*fmd 4.40

MRd/ (L*t2 * fmd) = (1/γRd) * [(ωt* εtlim/2* εmu) + (k1*ξ*(1-2*k2*ξ)/2) ] 4.41

Οι συντελεστές k1 και k2 παίρνουν τις παρακάτω τιμές:

Όταν εm≤0,002
k1 =1000 εm*(0,5 – (1000/12) εm) και k2 =(8-1000 εm)/ (4* (6-1000 εm) )
Όταν 0,002≤εm≤0,0035
k1 =1 – (2/3000* εm) και k2 =[(1000 εm)* (3000 εm-4)+2]/ [(2000 εm)* (3000 εm-2)]
Όταν για την τοιχοποιία ισχύει εm= εtlim *ξ/(1-ξ) ≤ 0,35%(=εmu )

111
4.2.3.Β.ΙΙΙ Κάμψη ως προς τον κατακόρυφο άξονα με επίπεδο θραύσης κάθετο προς τους
οριζόντιους αρμούς, εκτός επίπεδου φόρτιση. (Τριανταφύλλου 2016)
Στην περίπτωση της οριζόντιας θλιπτικής δύναμης η καμπτική αντοχή της τοιχοποιίας MEd
οφείλεται: ι) είτε σε σεισμικά φορτία, ιι)είτε σε φορτία λόγω ανέμου, ιιι) είτε σε οριζόντια φορτία
που οφείλονται σε κατασκευαστικές ατέλειες της κατασκευής. Η καμπτική ικανότητα της
τοιχοποιίας επαληθεύεται από τη σχέση :

MEd ≤ MRd 4.42

H καμπτική αντοχή της ενισχυμένης τοιχοποιίας MRd ανταποκρίνεται σε λωρίδα που το πλάτος
της υπολογίζεται με βάση το τελευταίο σχήμα της προηγούμενης ανάλυσης, σε συνάρτηση των
μηχανικών χαρακτηριστικών της τοιχοποιίας και του TRM, του πάχους t και του πλάτους L της
τοιχοποιίας. H καμπτική αντοχή της ενισχυμένης τοιχοποιίας MRd υπολογίζεται ανά περίπτωση
όταν:
ΝΕd=0
Όπου fmd να αντικατασταθεί από το fmdh και
Όπου πλάτος L να αντικατασταθεί από το ύψος Η της τοιχοποιίας.
Πρέπει να σημειωθεί ότι αν δεν υπάρχει περεταίρω λεπτομερή ανάλυση, η οριζόντια δύναμη λόγω
της ύπαρξης των εγκάρσιων τοίχων μπορεί να θεωρηθεί μηδέν ΝΕd=0. Η αστοχία συμβαίνει
όταν αστοχεί πρώτα, είτε η τοιχοποιία σε θλίψη, όταν επιτευχθεί για την τοιχοποιία ε=εmu, είτε
όταν για το ινόπλεγμα TRM επιτευχθεί εtlim= min (εtu, εtb) όπου εtu = εtuk /γm . Στην περίπτωση
τοιχοποιίας λαμβάνεται υπόψην η παραδοχή της πλήρους παραβολικής πλαστικής παραμόρφωσης
της τοιχοποιίας με εmu=0,35% και εm1=0,20%, εκτός αν υπάρχουν πειραματικά αποτελέσματα
και για την περίπτωση του TRM λαμβάνεται υπόψη η παραδοχή ότι η μήτρα έχει διαρρηχθεί στα
στάδια ΙΙa και IIb.

112
4.3. Εφαρμογή νέων μεθόδων στην υπό μελέτη κατασκευή
Πρόταση IV Εφαρμογή ΤRM
Εντός επιπέδου
Θεωρείται στην ενισχυμένη τοιχοποιία ότι η ενίσχυση TRM αναλαμβάνει τις δυνάμεις και της
ροπές μετά την διατμητική και καμπτική αστοχία της τοιχοποιίας. Θεωρούμε ότι γίνεται εφαρμογή
TRM με χαρακτηριστικά όπως στα πειραματικά δεδομένα που εμφανίζονται στην εργασία του
Κουρή Λ.A. και Τριανταφύλλου Α. «Design Methods for Strengthening Mansory Buildings Using
Textile Reinforced Mortar», ASCHE 2019.
URM
fmd= 3,156MPa
Em= 2,83GPa
Θεωρούμε ότι uEd=0% →ΝEd=0 KN
TRM – Mortar
tj= 4mm= 0,004m
fmortar= 31,36Mpa
Emortar= 5,300 Gpa
TRM – Textile
tt= n*t= 1*0,047mm=0,047 *10-3m
ft= 3,350GPa
Et= 225Gpa
TRM At/L=n*tt= 2* 0,047* 10-3m = 0,094* 10-3m2/m
TRM Eu= Et+Emor*(tj/tt) = 225Gpa+5,3Gpa*(0,004m/0,047 *10-3m)=676 GPa
URM+ΤRM :
deff=d+n*tj*(Emor/Em)≈d+n*tj*(fmor/fm) =0,60m+2*0,004m*(31,36Mpa/3,156Mpa)= 0,680m
Επίλυση
URM εm=εmu=0,0035 H τοιχοποιία έχει αστοχήσει.
TRM Θέση ΙΙΙ : εtud=ft/Et =3,35GPa/225GPa=0,0149
Έστω ότι εtud = εtlim= 0,0149
TRM Τέλος Ι/Αρχή ΙΙα : εto =0,002 και

113
 σt,tr,d= εto* Eu= 0,002 * 676GPa→σt,tr,d= 1352Mpa
ξbal= emu/( εtlim+ emu) = 0,0035/(0,0035+0,0149) → ξbal=0,19 =xbal/L
URM Fcbal=k1*fm* (xbal/L)*deff= 0,80*3156KN/m2 * 0,19* 0,68m→ Fcbal= 326,20 KN/m
k1=1-(2/3000εm) →k1 ≈0,80 , για εm=εmu=0,0035
TRM σtd= ft = 3,35GPa
Ft=( ½)* Αt * σtd * (1-ξ)/ξ= 0,50* 0,094* 10-3m2/m * 3350*103KN/m2 * (1-0,19)/0,19→
→ Ft=671 KN/m > Fcbal= 326,20 KN/m Άρα ισχύει ότι συνθλίβεται η τοιχοποιία.
Περιοχή ΙΙβ: Έστω ότι Ε=Εt= 225 GPa
ωt=(At*/L*deff)*(εmu*E/fmd)→
→ ωt= (L* 0,094* 10-3m2 /L*0,680m) * (0,0035*225000Mpa/3,156MPa) → ωt=0,034
ξ2= [1/(2*k1-ωt)]*[uEd- ωt+(uEd2+2* ωt*k1-uEd)1/2] → ξ2=0,127
εt=εmu*(1-ξ)/ξ=0,0035*(1-0,127)/0,127=0,024
σt=εt*Εt= 0,024*225000Mpa → σt=5413Mpa>σt,tr,d= 1352Mpa Άρα ισχύει ότι Ε=Εt
μRd= [(ωt/12)*(1-ξ2)2*(1-2ξ2)/ξ2]+[(1/2)*k1* ξ2*(1-2k2ξ2)]→
→μRd= [(0,034/12)*(1-0,127)2*(1-2*0,127)/ 0,127]+[(1/2)*0,80* 0,127*(1-2*0,40*0,127)]→
→μRd=0,066
k2 =[(1000 εm)* (3000 εm-4)+2]/ [(2000 εm)* (3000 εm-2)] → k2 ≈0,40, για εm=εmu=0,0035
MRd= μRd * deff*L2* fmd= L2*0,066* 0,68m*3156KN/m2 = L2*141,64KNm
VRd=4* MRd/L = 4* L2*141,64KN/m/L= L*566,56 KNm

114
MRd(TRM) KNm Εντός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0,85 0,60
0 59,84 221,31 187,32 239,37 362,60 184,13 198,30 177,05 63,74
3,15 0,60
3,15/2 X X X X
0 59,84 187,32 362,60 277,61 28,68
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,25 0,45 t
4,00

0,95 0,65
0 59,84 221,31 187,32 239,37 362,60 184,13 198,30 177,05 63,74
3,05 0,65
3,05/2 X X X X
0 59,84 187,32 362,60 277,61 28,68
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,20 0,35
3,15

0,65 0,65
0 42,85 258,14 187,32 239,37 362,60 184,13 198,30 169,97 49,57
2,5 0,65
2,5/2 X X X X
0 42,85 187,32 362,60 277,61 17,35

Έλεγχος Κάμψης με ορθή δύναμη ΜRd(TRM) >Msd=Vi*hi=(KNm) Εντός Επιπέδου

Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 0,60
0,85 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 0,60
3,15/2 X X X X
3,15 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,25 0,45 t
0,65
0,95 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 0,65
3,05/2 X X X X
4,00

3,05 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί

L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,30 1,60 1,30 1,40 1,20 0,35
3,15

0 0,65
0,65 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 0,65
2,5/2 X X X X
2,5 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί

115
VRd(ΤRM) KN Εντός Επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0,85 368,264 708,200 651,544 736,528 906,496 736,528 793,184 708,200 254,952 0,60
0
3,15 368,264 651,544 906,496 793,184 254,952 0,60
3,15/2 X X X X
0
Η Η/L α 0,650 1,250 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,250 0,450 t
4,00

0,95 368,264 708,200 651,544 736,528 906,496 736,528 793,184 708,200 254,952 0,65
0
3,05 368,264 651,544 906,496 793,184 254,952 0,65
3,05/2 X X X X
0
L ισογ 0,550 1,350 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,200 0,350
3,15

0,65 311,608 764,856 651,544 736,528 906,496 736,528 793,184 679,872 198,296 0,65
0
2,5 311,608 651,544 906,496 793,184 198,296 0,65
2,5/2 X X X X
0

Έλεγχος Τέμνουσας VRd(TRM)>Vsd Εντός Επιπέδου

Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60
0,85
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,60
3,15/2 X X X X
3,15
Η Η/L α 0,650 1,250 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,250 0,450 t
Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
4,00

0,65
0,95
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
3,05/2 X X X X
3,05
L ισογ 0,550 1,350 1,150 1,300 1,600 1,300 1,400 1,200 0,350
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
0,65
0 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί 0,65
3,15

2,5/2 X X X X
2,5

116
Εκτός επιπέδου
TRM At = l* tt= l*0,047* 10-3m →At /l= 0,047*10-3m2/m
TRM Eu= Et+Emor*(tj/tt) = 225Gpa+5,3Gpa*(0,004m/0,047 *10-3m)=676 GPa
URM+ΤRM :
deff=d+n*tj*(Emor/Em)≈d+n*tj*(fmor/fm) =0,60m+2*0,004m*(31,36Mpa/3,156Mpa)= 0,680m
Επίλυση
URM εm=εmu=0,0035 H τοιχοποιία έχει αστοχήσει.
TRM Θέση ΙΙΙ : εtlim =ft/Et =3,35GPa/225GPa=0,0149
TRM Τέλος Ι/Αρχή ΙΙα : εt =0,003 και
σt,tr,d= εt* Eu= 0,003 * 676GPa→σt,tr,d= 2028Mpa
ξbal= emu/( εtlim+ emu) = 0,0035/(0,0035+0,0149) → ξbal=0,19
xbal= ξbal*deff=0,19*0,680m=0,1292
URM Fcbal=k1*fmd* xbal*deff= 0,80*3156KN/m2 * 0,1292m* 0,68m→ Fcbal= 221,81 KN
k1=1-(2/3000εm) →k1 ≈0,80 , για εm=εmu=0,0035
TRM σt= ft = 3,35GPa
Ft= Αt * σt= l* 0,047*10-3m2* 3350*103KN/m2 → Ft=l* 157,45 KN > Fcbal= 221,81 KN
Άρα για να ισχύει ότι συνθλίβεται η τοιχοποιία πρέπει το l > 1,41m
Περιοχή ΙΙβ: Έστω ότι Ε=Εt= 225 GPa
ωt=(At*/l*deff)*(εmu*E/fmd)→
→ ωt= (l* 0,047*10-3m2 /l*0,680m) * (0,0035*225000Mpa/3,156MPa) → ωt=0,017
ξ2= [1/(2*k1)]*[uEd- ωt+((uEd-ωt)2+4*k1*ωt)1/2] → ξ2=0,135
εt=εmu*(d-x)/x=0,0035*(0,680-0,1292)/ 0,1292=0,015
σt=εt*Εt= 0,015*225000Mpa → σt=3375Mpa> σt,tr,d= 2028Mpa Άρα ισχύει ότι Ε=Εt
μRd= (1/2)*[(ωt*(1-ξ2)/ξ2]+[k1* ξ2*(1-2k2ξ2)]→ μRd= 0,102
k2 =[(1000 εm)* (3000 εm-4)+2]/ [(2000 εm)* (3000 εm-2)] → k2 ≈0,40, για εm=εmu=0,0035
MRd= μRd * deff2*l* fmd= l*0,102 0,682m*3156KN/m2 = l*148,85KNm
VRd=4* MRd/L = 4* l*148,85KN /l= 595,40 KN
Άρα το TRM καλύπτει τις εκτός επιπέδου φορτίσεις.

117
 MRd Nm Εκτός επιπέδου
Η Η/L β 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0 0,60
0,85 96,75 186,06 171,18 193,51 238,16 193,51 208,39 186,06 66,98
0 0,60
3,15/2 X X X X
3,15 96,75 171,18 238,16 208,39 66,98
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0,65
0,95 96,75 186,06 171,18 193,51 238,16 193,51 208,39 186,06 66,98
0 0,65
3,05/2 X X X X
3,05 96,75 171,18 238,16 208,39 66,98
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35 t
3,15

0 0,65
0,65 81,87 200,95 171,18 193,51 238,16 193,51 208,39 178,62 52,10
0 0,65
2,5/2 X X X X
2,5 81,87 171,18 238,16 208,39 52,10

Έλεγχος Κάμψης με ορθή δύναμη ΜRd(TRM)>Msd (T)=Msd(eM)+Msd(V) Εκτός επιπέδου

Η/L
0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45
Η α+β t
4,00

0 0,60
0,85 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 0,60
3,15/2 X X X X
3,15 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
Η Η/L α 0,65 1,25 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,25 0,45 t
4,00

0,65
0,95 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 0,65
3,05/2 X X X X
3,05 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
L ισογ 0,55 1,35 1,15 1,3 1,6 1,3 1,4 1,2 0,35
0 0,65
0,65 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί
0 0,65
3,15

2,5/2 X X X X
2,5 Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί Επαρκεί

Χρειάζεται να γίνει και έλεγχος συγκόλλησης.

118
Κεφάλαιο 5ο
5.1. Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και του κόστους των προτάσεων
Οι προτάσεις που παρατέθηκαν παραπάνω αξιολογούνται σύμφωνα με τα ποιοτικά, χρονικά
χαρακτηριστικά και σύμφωνα με το κόστος τους. Έτσι έχουμε:
Αξιολόγηση Πρότασης Ι. (Βαθύ αρμολόγημα)
Ποιότητα. Η μέθοδος αυτή είναι απλής επέμβασης χωρίς να παρέχει στην προκειμένη περίπτωση
ενίσχυση αποκατάστασης της ΦΤ. Είναι αναστρέψιμη μέθοδος. Παρέχει ένα εξαιρετικό αισθητικό
αποτέλεσμα, ειδικά στις περιπτώσεις της ανεπίχριστης τοιχοποιίας. Τα υλικά που
χρησιμοποιούνται είναι συμβατά με τα υλικά της ΦΤ.
Χρόνος. Είναι χρονοβόρα διαδικασία και απαιτείται τεχνίτης με σχετική εμπειρία για να κάνει την
τόσο την εργασία καθαρισμού των επιχρισμάτων όσο και την εργασία του αρμολογήματος.
Κόστος. Τα υλικά για την εφαρμογή είναι ευρέως διαδεδομένα στην αγορά. Δεν απαιτούνται
ειδικευμένα συνεργεία, χρειάζονται όμως αρκετές εργατοώρες για την εφαρμογή της μεθόδου.
Αξιολόγηση Πρότασης ΙΙ. (Προένταση με κατακόρυφους ελκυστήρες και οριζόντιο διάζωμα στη
στέψη )
Ποιότητα. Η μέθοδος αυτή είναι ενίσχυσης της κατασκευής. Το τελικό αποτέλεσμα σύμφωνα με
την μελέτη σύγκρισης μεθόδων ενίσχυσης των Καραντώνη & Φαρδής 1992 είναι εξίσου
αποτελεσματικό με την κατασκευή πλακών από οπλισμένο σκυρόδεμα ή διαζωμάτων. Θέλει
ιδιαίτερη προσοχή να ελέγχονται σε βάθος χρόνου οι ελκυστήρες για τυχόν χαλάρωση. Απαιτεί
την κατασκευή οριζοντίων διαζωμάτων στην στέψη των πλακών για αγκύρωση και την διάνοιξη
περιμετρικών αυλάκων 0,10*0,005m (Καραντώνη 2004). Είναι αναστρέψιμη μέθοδος. Το
αισθητικό αποτέλεσμα είναι αρκετά καλό αφού οι επεμβάσεις στο κτίριο δεν είναι εκτεταμένες.
Χρόνος. Ο χρόνος εφαρμογής είναι σχετικά καλός και είναι σχετικά εύκολη διαδικασία, αφού δεν
απαιτεί πέρα της κατασκευής των διαζωμάτων και των αυλάκων περεταίρω διαδικασίες.
Κόστος. Θεωρείται από τους φθηνότερους τρόπους ενίσχυσης. Τα υλικά είναι ευρέως διαθέσιμα
στην αγορά. Τα συνεργεία τοποθέτησης και τάνισης των τενόντων πρέπει να είναι έμπειρα κάτι
που αυξάνει λίγο το κοστολόγιο
Αξιολόγηση Πρότασης III. (Αμφίπλευροι Μανδύες.)
Ποιότητα. Η μέθοδος αυτή είναι ενίσχυσης της κατασκευής. Το τελικό αποτέλεσμα παρέχει την
πλήρη ενίσχυση της ΦΤ. Συνοδεύεται από κατασκευή δαπέδων και πλάκας από Ο.Σ. Το τελικό
αποτέλεσμα είναι η πλήρης αλλοίωση της ΦΤ, αφού είναι μια μη αναστρέψιμη μέθοδος.
Αλλοιώνει πλήρως και τα μηχανικά χαρακτηριστικά της , διότι θεωρείται τοιχίο από ΟΣ με
πλήρωση τοιχοποιίας. Τα προγράμματα επίλυσης το προτείνουν σαν κύρια και βασική λύση. Το
αισθητικό αποτέλεσμα είναι κακό αφού οι επεμβάσεις οδηγούν σε αύξηση των γεωμετρικών
διαστάσεων των τοίχων, άρα και μείωσης των λειτουργικών χώρων, με επακόλουθη αύξηση του
συνολικού βάρους της κατασκευής.

119
Χρόνος. Είναι χρονοβόρα διαδικασία, διότι απαιτεί την καθαίρεση των επιχρισμάτων των ΦΤ, την
διάνοιξη διαμπερών οπών στους τοίχους για τη συνεργασία των μανδυών στις δύο πλευρές του
τοίχου και διάνοιξη φωλεών για την αγκύρωση κάθε μανδύα στον τοίχο και θεμελίου.
Κόστος. Θεωρείται από τους ακριβότερους τρόπους ενίσχυσης. Τα υλικά είναι διαθέσιμα στην
αγορά. Τα συνεργεία τοποθέτησης πρέπει να είναι εξειδικευμένα κάτι που αυξάνει το κοστολόγιο
Αξιολόγηση Πρότασης IV (Εφαρμογή ΤRM)
Ποιότητα. Η μέθοδος αυτή είναι ενίσχυσης της κατασκευής. Το τελικό αποτέλεσμα παρέχει την
πλήρη ενίσχυση της ΦΤ. Είναι μία πλήρως αναστρέψιμη μέθοδος. Δεν είναι διαδεδομένες οι
μεθοδολογίες επίλυσης και τα τυπολόγια. Διατηρεί σε πολύ σημαντικό βαθμό την αρχική μορφή
της ΦΤ με τα τεχνικά χαρακτηριστικά της. Τα υλικά είναι απόλυτα συμβατά με αυτά της ΦΤ.
Επιτρέπει την τοπική επέμβαση στην κατασκευή.
Χρόνος. Αναλογικά της αποτελεσματικότητας της επέμβασης είναι εξαιρετικά εύκολη και
γρήγορη η διαδικασία τοποθέτησης τους, με την προϋπόθεση ότι έχει γίνει νωρίτερα η διαδικασία
επεξεργασίας της τοιχοποιίας, απομάκρυνση σαθρών επιχρισμάτων και αποκατάστασης τυχόν
ρωγμών.
Κόστος. Θεωρείται από τους πιο ακριβούς τρόπους ενίσχυσης, για τον λόγο ότι τα υλικά είναι δεν
είναι ευρέως διαθέσιμα στην αγορά. Τα συνεργεία τοποθέτησης πρέπει να είναι εξειδικευμένα
κάτι που αυξάνει αρκετά το κοστολόγιο.

5.2. Τεχνοοικονομική σύγκριση βάσει της αποτελεσματικότητας και του

κόστους των προτάσεων
Για την αξιολόγηση των παραπάνω προτάσεων επέμβασης στο υπό εξέταση κτίριο, τέθηκαν
κάποια απλά κριτήρια ποιότητας, χρόνου και κόστους όπου βαθμολογήθηκαν, προκειμένου να
εξάγουμε κάποιο ποσοτικό αποτέλεσμα για τις τέσσερις προτάσεις ενίσχυσης/ αποκατάστασης,
για να γίνει μία περεταίρω σύγκριση. Έτσι έχουμε:
Βαθμονόμηση
1=Εύκολη /Καλή ,
2=Μέτρια,
3=Δύσκολη/ Κακή
Ποιότητα (κριτήρια)
Ευκολία επίλυσης / Μεθοδολογία /τυπολόγιο για μηχανικούς/ Διαθέσιμα προγράμματα
Αποτελεσματικότητα επέμβσης
Αναστρεψιμότητα επέμβασης / Συμβατότητα των υλικών

120
Αισθητικό και λειτουργικό αποτέλεσμα
Χρόνος (κριτήρια)
Ταχύτητα και ευκολία εφαρμογής της κάθε πρότασης
Κόστος (κριτήρια)
Συνεργεία εξειδικευμένα: Το κόστος αυξάνεται με την απαίτηση εξειδικευμένου προσωπικού
Διαθεσιμότητα Συνεργείων εξειδικευμένων: Το κόστος μειώνεται, λόγω ανταγωνισμού, όσο
περισσότερα συνεργεία υπάρχουν.
Διαθεσιμότητα υλικών: Το κόστος μειώνεται, όσο πιο ευρέως διαδεδομένα είναι τα υλικά.
Η πινακοποίηση των αποτελεσμάτων είναι :
Πρόταση Ι. ΙΙ. ΙΙΙ. IV.
Βαθύ Προένταση με Αμφίπλευροι Εφαρμογή
αρμολόγημα κατακόρυφους Μανδύες με ΤRM
ελκυστήρες πλάκες ΟΣ
Ποιότητα
Ευκολία επίλυσης / 1 2 2 3
μεθοδολογία
Αποτελεσματικότητα 3 2 1 1
Αναστρεψιμότητα 1 1 3 1
επέμβασης
Αισθητικό αποτέλεσμα 1 2 3 2
Χρόνος
Ευκολία και ταχύτητα 2 3 3 1
εφαρμογής
Κόστος
Έμπειρα Συνεργεία 2 3 3 3
Διαθεσιμότητα συνεργείων 1 2 2 3
Διαθεσιμότητα υλικών 1 2 2 3

Σύνολο 12 17 19 17

121
5.3. Συμπεράσματα
Αν λάβουμε υπόψη το σύνολο της βαθμολογίας και εξαιρέσουμε την πρώτη πρόταση του
αρμολογήματος που δεν αποτελεί πρόταση αποκατάστασης, βλέπουμε ότι οι υπόλοιπες μέθοδοι
είναι πολύ κοντά η μία με την άλλη, αλλά υπάρχουν οι εξής παρατηρήσεις:
1) Παρόλο που η μέθοδος με τους μανδύες ΟΣ έχει εφαρμογή πολλά χρόνια τώρα σε σχέση με
την εφαρμογή του TRM, κάτι που βοηθάει στη μείωση του κόστους της λύσης συνολικά, τα
ποιοτικά και χρονικά αποτελέσματα που δίνει δεν είναι τα επιθυμητά.

2) Σε αντίθεση η λύσεις τόσο των τενόντων όσο και της χρήσης του TRM δίνουν σαφώς
καλύτερα ποιοτικά αποτελέσματα από το ΟΣ αλλά διαφέρουν μεταξύ τους στις άλλες δύο
κατηγορίες του χρόνου και κόστους.

3) Το TRM υπερισχύει όλων στα χρονικά κριτήρια αφού η εφαρμογή του είναι εξαιρετικά
εύκολη, με βασικές απαιτήσεις προεργασίας όπως πρέπει να γίνουν σε όλες τις λύσεις.

4) Το TRM υστερεί σημαντικά στο κόστος αφού σα νέο υλικό και μεθοδολογία δεν έχει ούτε
ευρεία κυκλοφορία υλικών ούτε και μεγάλο αριθμό εξειδικευμένων συνεργείων, ενώ είναι
σημαντικό ότι δεν προτιμάται σαν λύση από τους μηχανικούς λόγω ελλιπούς ενημέρωσης.

122
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία (Κεφαλαίου 2):
Μπίρης Γ. Μάνος, «Μισός αιώνας Αθηναϊκής Αρχιτεκτονικής 1875-1925», Αθήνα 1987
Καρύδης Ν. Δημήτρης, «Τα Επτά Βιβλία της Πολεοδομίας», Αθήνα2008
Καραντώνη Β. Φιλίτσα, «Κατασκευές από Τοιχοποιία, Σχεδιασμός και Επισκευές», Αθήνα 2004
Θανόπουλος Ε. Νικόλαος, «Τα Αθηναϊκά Μνημειακά Κτίρια του 19ου και των αρχών του 20ου
αιώνα με διερεύνηση της κατασκευαστικής και στατικής μεθοδολογίας (1834-1916)», Αθήνα
2007.
Βιβλιογραφία (Κεφαλαίου 3):
Καραντώνη Β. Φιλίτσα, «Κατασκευές από Τοιχοποιία, Σχεδιασμός και Επισκευές», Αθήνα 2004
Ξύδη Άρτεμις, «Εφαρμογή ανελαστικού μαθηματικού προσομοιώματος βλάβης στοιχείων
τοιχοποιίας σε υπό κλίμακα κτίρια τοιχοποιίας υποβαλλόμενα σε σεισμικές διεγέρσεις τράπεζας»,
Διατριβή, Πάτρα 2015.
Βέρρας Δ., Βιτζηλαίου Ε., Τριανταφυλλου Α., «Αποτίμηση σεισμικών βλαβών, επισκευές και
ενισχύσεις παραδοσιακών και μνημειακών κτιρίων», ΕΑΠ, Πάτρα 2004.
Μίλτων A. Δημοσθένους, «Μέθοδοι και υλικά αποκατάστασης και ενίσχυσης διατηρητέων
κτιρίων από φέρουσα τοιχοποιία», ΤΕΕ/ΤΚΜ, 2009.
Κάρλος Κυριάκος, «Ενίσχυση φέρουσας τοιχοποιίας για εντός επιπέδου φόρτιση με σύνθετα
υλικά ανόργανης μήτρας και με ράβδους σύνθετων υλικών σε εγκοπές», Διατριβή, Πάτρα 2005.
Αποστολίδη Ευτυχία, «Αποτίμηση σεισμικής ικανότητας κτιρίων από φέρουσα τοιχοποιία τριών
στρώσεων πριν και μετά από ενισχυτικές παρεμβάσεις», Διατριβή, Πάτρα 2010.
Σταυρέλη Ν. Δήμητρα, «Σύγκριση μεθόδων σεισμικής αποτίμησης κτιρίου από φέρουσα
τοιχοποιία με EC6, EC8 & Προσεγγιστική Μέθοδο ΟΑΣΠ», Διατριβή, Πάτρα 2014.
Διημερίδα «Επεμβάσεις σε παλαιά κτίρια από τοιχοποιία», Αθήνα το 2000, Σύλλογος Πολιτικών
Μηχανικών Ελλάδος.
Τάσιος-Χρονόπουλος, «Επισκευές -Ενισχύσεις», ΤΕΕ, 1987
Ιγνατάκης Χ. – Στυλιανίδης Κ., «Κατασκευές από φέρουσα τοιχοποιία, Κανονισμός-Βλάβες -
Αποκαταστάσεις», ΤΕΕ

Βιβλιογραφία (Κεφαλαίου 4):

Σ.Η. Δρίτσος, «Τα σύνθετα υλικά στις κατασκευές», 15ο Συνέδριο Σκυροδέματος ΤΕΕ 2006.
Θ.Χ. Τριανταφύλλου, «Ενισχύσεις κατασκευών με σύνθετα υλικά», Ημερίδα ΤΕΕ 2000.

123
Triantafillou Th., «Textile fibre composites in civil engineering», Woodhead Publishing 2016.
Παπανικολάου Κ.- Τριανταφύλλου Α.-Κάρλος Κ.-ΠαπαθανασίουΜ. «Νέα γενιά σύνθετων
υλικών ανόργανης μήτρας TRM για την ενίσχυση της φέρουσας τοιχοποιίας», 15ο Συνέδριο
Σκυροδέματος ΤΕΕ 2006.
Δαμίγου Δανάη, «Χρήση ινοπλεγμάτων ανόργανης μήτρας στις κατασκευές», Διατριβή
μεταπτυχιακού διπλώματος, Πάτρα 2011.
Kouris L.A.- Triantafillou Th. «Design Methods for Strengthening Mansory Buildings Using
Textile Reinforced Mortar», ASCHE 2019.
Kouris L.A.- Triantafillou Th. «State-of-the-art on strengthening of mansory structures with textile
reinforced mortar TRM», ELSEVIER 2018.

124