Professional Documents
Culture Documents
Pananaliksik Format
Pananaliksik Format
Rehiyon III
Dibisyon ng Lungson ng San Fernando (P)
INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGY HIGH SCHOOL
Sindalan, City of San Fernando (P)
DEPARTAMENTO NG SENIOR HIGH SCHOOL
1
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon III
Dibisyon ng Lungson ng San Fernando (P)
INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGY HIGH SCHOOL
Sindalan, City of San Fernando (P)
DEPARTAMENTO NG SENIOR HIGH SCHOOL
Inihanda nina:
Cayanan, Ken Kheimver C.
David, Chloue D.
De Guzman, Alissa G.
Morales, Vaughn Ludwig C.
Paras, Kenah Kelaiah N.
Sanidad, Chelsea Gwyneth E.
Isinumite kay:
Gng. ROSALINA S. MOLINES
Guro
1
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon III
Dibisyon ng Lungson ng San Fernando (P)
INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGY HIGH SCHOOL
Sindalan, City of San Fernando (P)
DEPARTAMENTO NG SENIOR HIGH SCHOOL
PASASALAMAT
Ginagamit ng mga mananaliksik ang pagkakataong ito upang ipahayag ang
kanilang taos-pusong pasasalamat sa lahat ng tumulong at nag-ambag sa tagumpay ng
pag-aaral na ito.
Nais din ng mga mananaliksik na ipahayag ang kanilang pasasalamat kay Gng.
Rosalina S. Molines, ang kanilang guro sa asignaturang Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t
Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik sa kaniyang pangangasiwa at suporta. Nais din
siyang pasalamatan dahil hindi niya ipinagkait ang kaniyang kaalaman at buong puso
niyang ibinahagi ito sa mga mananaliksik. Isang malaking karangalan na magtrabaho sa
kaniyang pangangasiwa.
1
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon III
Dibisyon ng Lungson ng San Fernando (P)
INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGY HIGH SCHOOL
Sindalan, City of San Fernando (P)
DEPARTAMENTO NG SENIOR HIGH SCHOOL
TALAAN NG NILALAMAN
PANIMULANG PAHINA ......................................................................................................
PAMAGAT PAHINA ………………………………………………………….…………………………………………..
PASASALAMAT ………………………………………………………………………………………………………….…
TALAAN NG NILALAMAN ..................................................................................................
APENDIKS
Apendiks A…………………………………………………………………………………………………………
Apendiks B………………………………………………………………………………………………………
Apendiks C………………………………………………………………………………………………………
Apendiks D………………………………………………………………………………………………………
1
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon III
Dibisyon ng Lungson ng San Fernando (P)
INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGY HIGH SCHOOL
Sindalan, City of San Fernando (P)
DEPARTAMENTO NG SENIOR HIGH SCHOOL
KABANATA I
INTRODUKSYON AT KAUGNAYAN NA PAG-AARAL AT LITERATURA
Introduksyon
Ang mga Pilipino ay kilala sa pagiging relihiyoso. Ito ay nakikita sa dami ng mga
relihiyong malayang kinaaaniban ng bawat mamamayan sa bansang Pilipinas sapagkat
malaking impluwensiya ang ibinibigay ng relihiyon sa pang-araw-araw na pamumuhay ng
mga Pilipino. Sa gitna ng mga pagsubok at hirap sa buhay ay nananatiling matatag ang
kanilang pananampalataya. Sumasalamin ang ispiritwalidad ng mga Pilipino sa iba't ibang
nakagawian na nila sa kanilang relihiyon, lalo na sa relihiyong Romano Katoliko. Sinasabing
80% ng kasakuluyang populasyon ng bansa ay mananampalatayang Romano Katoliko.
Hindi maitatanggi ang bilis ng paglaganap ng Katolisismo simula nang dumating ang mga
Espanyol sa Pilipinas sa pangunguna ni Ferdinand Magellan noong 1521, isang dahilan
kung bakit tuluyan nang nakaangkla ang Pilipinas bilang natatanging Katolikong bansa sa
Asya. Pinapahalagahan nila si Hesus bilang kanilang Tagapagligtas. Naniniwala sila na si
Hesus ang magliligtas sa mundo at magiging tulay upang malampasan ang bawat problem
na maaaring kaharapin sa buhay. Matatag na pananampalataya ang bumubuhay sa mga
Pilipino upang kumapit na mayroong pag-asa. Isa sa mga patunay ng pagkakaroon ng
mahigpit na pagyakap ng mga Pilipino sa Katolisismo ay ang mga heritage church na
matatagpuan sa Pampanga. Sa kadahilanang ito, binansagan ang mga Kapampangan na
hindi lamang mahusay sa pagluluto, kundi pati na rin sa pagkakaroon ng masidhing
pagpapahalaga sa kultura-pananampalatayang iniwan ng kanilang mga ninuno.
Sa mga relihiyosong aktibidades ng mga Katolikong Kapampangan,
pangkaraniwan na ang regular na pagsisimba tuwing araw ng Linggo, ang pagdalo sa
simbahan ay isa sa mga pinakamahalagang bagay sa buong linggo ng mga Katoliko. Ito ay
patungkol sa pakikibahagi sa sakramento, pagkadama ng pagiging kabilang, pagsuporta sa
isa’t isa at pagbuo ng isang komunidad ng pananampalataya sa kaharian ng Diyos.
Kabilang sa mga aktibidades ang pagdiriwang ng iba’t ibang kapistahang alay sa mga
patron at pagsama sa prusisyon. Ang isa pang tanyag na penitensya ay ang pagpasan ng
krus. Ang mga deboto mula sa San Fernando, Angeles at iba pang bayan ay nagpapasan ng
kanilang krus bilang paggaya sa paglalakbay ni Hesukristo sa Kalbaryo. Sa San Fernando,
ang mga matatapang o ang mayroong taimtim na panata ay ipinapako ng apat hanggang
limang pulgadang pako sa krus at nananatiling nakapako nang 5 hanggang 10 minuto. Ang
senakulong nagsasadula ng pagdurusa, kamatayan at muling pagkabuhay ni Kristo ay
madalas itanghal tuwing Semana Santa sa mga simbahan o plaza ng bayan.
BALANGKAS KONSEPTWAL
Ang layunin ng pananaliksik na ito ay malaman kung ano ang naging epekto ng
pandemya sa pananampalataya ng mga Katolikong Kapampangan sa Barangay Calulut na
may edad 60-70. Ang balangkas na ito ay ginamitan ng input-process-output. Inilahad sa
input frame ang mga kwalipikado sa pagtugon sa aming gagawin na panayam sa mga
Kapampangang Katoliko na nakatira sa Barangay Calulut, Lungsod ng San Fernando,
Pampanga na edad 60-70. Sila ang napili ng mga mananaliksik na respondente dahil mas
marami silang karanasan ukol sa mga bagay na may kinalaman sa relihiyon at
pananampalataya. Sa process frame naman ay inilalahad ang mga hakbang na aming
gagawin upang makakuha ng datos at impormasyon sa pananaliksik na isasagawa,
kabilang dito ang pagbuog ng mga posibleng katanungan, interbyu at ang dokumentasyon.
Saklaw naman ng output frame ang mga datos na nakalap ukol sa mga naging epekto ng
pandemya sa pananampalataya ng mga Katolikong Kapampangan sa Barangay Calulut na
edad 60-70.
Pagtatalakay sa Suliranin
Subalit, mula nang kumalat ang sakit na COVID-19 sa bansang Pilipinas at maging
sa probinsya ng Pampanga ay pinayuhan ang mga mamamayan na limitahan ang kanilang
pag-alis sa tirahan upang mapigilan ang paglaganap ng sakit. Ito'y nagdulot ng malaking
epekto partikular na sa mga nakatatanda sapagkat sila ay madaling kapitan ng virus at mas
mataas na kaso ng pagkamatay kumpara sa ibang mga pangkat ng edad. Nahadlangan din
ang kanilang pagdalo sa simbahan upang manampalataya at gayundin para sa mga
gawaing panrelihiyon na kinakailangang haligi para sa kanilang buhay ispiritwal at higit na
mahalaga sa panahong ito.
Sa kabila ng problemang ito, may mga mamamayang nais pa ring ipagpatuloy ang
kanilang pananampalataya kung kaya’t sila ay humanap ng mga alternatibong paraan
upang maisagawa pa rin ito kahit sila’y nasa loob ng bahay lamang. Iilan sa mga
alternatibong ito ay ang pagdarasal sa kanilang tirahan at pagdalo ng mga online mass.
Pinakinabangan ng mga mamamayan ang pagiging lantad ng henerasyong ito sa mga
social media upang magsagawa ng pagpupulong at ilaganap ang salita ng Diyos. Kabilang
na rin sa mga alternatibong ito ay ang pagrorosaryo. Mayroon ding nagdarasal ng
sampung Ave Maria araw-araw sa kanilang tahanan upang humingi ng patnubay kaugnay
ng pinagdaraanang krisis pang-kalusugan at pang-ekonomiya ng ating bansa.
Layunin ng Pag-aaral
Nais ng mga mananaliksik na magkaroon ng impormasyon kung paano at ano-ano
ang mga naging dulot ng pandemya sa buhay pananampalataya ng mga Katolikong
Kapampangan—partikular ang mga Katolikong Kapampangan sa Barangay Calulut na edad
60-70 kung paano hinadlangan ng pandemya ang kanilang debosyon sa Poong Maykapal.
Maliban sa mga ito, layunin din ng mga mananaliksik na makamit ang mga sumusunod:
Haypotesis
Kahalagahan ng Pag-aaral
Ang pananaliksik na ito ay inilalahad ang kahalagahan ng pag-aaral ayon sa mga
sumusunod:
Sa Komunidad ng Barangay Calulut.
Ang pag-aaral na ito ay magsisilbing mahalagang impormasyon para sa Komunidad
ng Barangay Calulut ukol sa problemang binagay ng Pandemya sa pananampalataya ng
bawat isa at gabay nila sa masusing paghahanap ng solusyon para sa problemang ito.
Sa Simbahan.
Ang pag-aaral na ito ay makakatulong sa simbahan ng San Vicente Ferrer Parish
Church sa Barangay Calulut na malaman ang naging epekto ng pandemya sa buhay
pananampalataya ng mga residente dito. Makakatulong ito upang makagawa ng paraan
ang simbahan para mapanumbalik at mapanatili ang pananampalataya hindi lamang ng
mga residenteng may edad 60-70 kundi sa lahat ng mananampalataya.
Mamamayang Pilipino.
KABANATA II
METODOLOHIYA
Disenyo ng Pananaliksik
Ang disenyo ng pananaliksik na isinagawa ay kwantitatibo. Ang gagamitin na uri ng
pananaliksik ay penomenolohiya upang makuha ang kinakailangan na impormasyon at
datos mula sa mga respondente. Akma ang uri na ito dahil naglalayon ang mga
mananaliksik na suriin ang epekto ng nakaraang pandemya sa Buhay Pananampalataya ng
mga Katolikong Kapampangan sa Barangay Calulut na may Edad 60-70.
Mga Respondente
Ang mga respondenteng napili ng mga mananaliksik ay ang mga Katolikong
Kapampangan sa Barangay Calulut, San Fernando, Pampanga na edad 60-70 taong gulang.
Sila ang mga napiling respondente sa kadahilanang mas marami silang karanasan tungkol
sa aspetong relihiyon kumpara sa mga kabataan. Isinasaalang-alang ng mga mananaliksik
ang naging karanasan ng mga matatandang edad 60-70 noong naisakatuparan ang
"Community Quarantine" kung saan sila'y mahigpit na pinagbabawalang lumabas. Ang
kanilang mga naging karanasan sa panahong iyon ay magagamit bilang datos sa pag-aaral
ng epekto ng pandemya sa kanilang buhay pananampalataya. Sa Barangay Calulut
matatagpuan ang San Vicente Ferrer Parish, isang malaking simbahan na dinadaluhan ng
mga residente doon, kaya ito ang napiling lugar ng mga mananaliksik. Kaya naman, akma
lamang na ang mga respondente ng pananaliksik ay ang mga residente na naninirahan sa
nasabing lugar.
Instrumento ng Pananaliksik
Lumikha ang mga mananaliksik ng isang sarbey o talatanungan upang mangalap ng
nararapat na datos para sa aral ng mga mananaliksik tungkol sa Epekto ng Pandemya sa
Pananampalataya ng mga Katolikong Kapampangan na Edad 60-70 sa Barangay Calulut.
Ang mga tanong ay nakapokus sa mga karanasan ng mga respondente sa kanilang buhay
ispiritwal.
Upang makasigurado ang mga mananaliksik na magiging makabuluhan ang
kanilang ginawang pag-aaral. Humanap din ang mga mananaliksik ng iba pang
impormasyon gamit ang hanguang sekondarya katulad ng aming konseptong papel at mga
artikulo. Kumuha rin ang mga mananaliksik ng impormasyon mula sa mga iba’t ibang
hanguang elektroniko. Sa pamamagitan ng internet kumuha ang mga mananaliksik ng mga
datos na kakailanganin para sa pagsasaayos ng kanilang pag-aaral.
KABANATA III
RESULTA AT DISKUSYON
20%
10%
4
3 3 3
5% 5% 5% 5% 5%
2
1 1 1 1 1
60 61 62 63 65 66 67 68 69 70
Grap 1
labinlimang porsyento (15%) ang may edad na 61 sa aming mga nakapanayam. Dalawa (2)
naman o sampung porsyento (10%) ng aming mga nakapanayam ang may edad na 62.
Tatlo (3) o labinlimang porsyento (15%) ulit ang mga nakapanayam ng mga mananaliksik
na may edad na 63. Samantalang may tig-iisa (1) o tig-limang porsyentong (5%)
nakapanayam ang mga mananaliksik na may edad 65, 66, 67, 68 at 69. Apat (4) naman o
dalampung porsyento (20%) sa mga nakapanayam ng mga mananaliksik ang may edad na
70. Sa kabuuan, masasabi natin na batay sa mga impormasyon na nakuha ng mga
mananaliksik, pinakamababa ang bilang ng mga respondenteng may edad na 65, 66, 67,
68 at 69. Tig-iisa (1) lamang ang respondente sa bawat edad na nabanggit. May dalawa
(2) o namang respondente ang may edad na 62. May tatlo (3) namang respondente ang
may edad na 60, at tatlo (3) din ang bilang ng mga respondente na aming nakapanayam
na may edad na 61 at 62. Pinakamadami naman ang may edad na 70 sa mga
nakapanayam ng mga mananaliksik, apat (4) ang mga respondenteng may edad na 70.
Makikita rito na maraming matatandang edad 70 ang sumagot sa aming sarbey.
Grap 2
Sa grap na ito, makikita kung gaano kadalas dumalo sa mga gawaing ispiritwal bago
magpandemya ang mga respondenteng nainterbryu. Pito (7) o tatlumpu’t limang
porsyento (35%) ang madalang lamang dumalo samantala, lima (5) o dalawampu’t limang
porsyento (25%) ang madalas dumalo sa mga gawaing ispiritwal. Nakakuha naman ng
parehas na porsyento ang Madalas na madalas at hindi kailanman ng tatlo (3) o
sampungpu’t limang (15%); samakatuwid, ang dalawa (2) o sampung porsyento (10%) ang
tumugon ng katamtaman lamang. Batay sa mga nakalap na kasagutan, makikita natin na
karamihan sa mga Katolikong Kapampangan na Edad 60-70 sa Barangay Calulut ay hindi
gaanong nakakalahok sa mga gawaing pananambahan bago ang pandemya. Mayroon pa
rin namang iilan ang dumadalo sa mga gawaing ispiritwal ng mga Katoliko.
Pagro-rosaryo 10 50%
Grap 3
Grap 4
Lubos na Sumasang-
ayon
6; 30%
7; 35%
Sumasang-ayon
Neutral
2; 10%
3; 15% Hindi Sumasang-ayon
2; 10%
Lubos na Hindi
Sumasang-ayon
Grap 5
Grap 6
Grap 7
KABANATA IV
KONGKLUSYON AT REKOMENDASYON
Kongklusyon
Batay sa mga resulta ng mga nakalap na datos, makikita na halos karamihan sa
mga Katolikong Kapampangan edad 60-70 sa Barangay Calulut ay hindi nakaranas ng
pagbabago sa kanilang buhay-ispirtwal kung ipagkukumpara ang kalagayan nila bago mag-
pandemya at ngayong nakakaranas tayo ng pandemya. Makikita na lamang ang bilang ng
mga matatandang madalang lang makibahagi sa mga gawaing pang-ispiritwal.
Bagaman nagkaroon ng mga restriksyon sa pananambahan sa kasagsagan ng
pandemya, pinagpatuloy nila ang kanilang mga nakagawian na gawain nakaugnay sa
kanilang buhay ispiritwal kagaya ng pananalangin. Tugon din ng karamihan sakanila ay
hindi naging hadlang ang pandemya sa kanilang buhay-ispiritwal. Pinapatunayan nito na
tama ang aming hypothesis na hindi hadlang ang pandemya sa kanilang buhay
pananampalataya.
Rekomendasyon
Ang mga sumusunod ay mga rekomendasyon bunga ng mga natuklasan sa pag-
aaral:
Para sa pamahalaan, maglinang ng mas inklusibong paglilingkod at isaalang-alang
ang mga pangangailangan ng mga matatanda sa paggawa o pagpapatibay ng
kanilang pananampalataya upang hindi ito manghina.
Para sa simbahan, hikayatin ng San Vicente Ferrer Parish ang mga taga-Calulut na
dumalo sa mga gawaing panambahan na kanilang isinasagawa upang makibahagi
ang mga tao at mapanumbalik ang kanilang pananampalataya.
Para sa mga mamamayan, hikayatin ang mga nanghina ang pananampalataya na
makibahagi sa mga gawaing pang-ispiritwal upang mapanumbalik ang kanilang
pananampalataya. Hikayatin ang mga mataas ang pananampalataya na
ipagpatuloy ang kanilang ginagawa.
TALASANGGUNIAN
Durmuş, M., Öztürk, Z. (2022). The Effect of COVID-19 Outbreak on Older Adults'
Hopelessness, Loneliness and Spiritual Well-Being in Turkey. J Relig Health 61,
851–
865. https://doi.org/10.1007/s10943-021-01494-1
Dr Monica Short. (2022). Locking down their faith: Four senior citizens explore spirituality
during isolation. https://news.csu.edu.au/opinion/locking-down-their-faith-four-
senior-citizens-explore-spirituality-during-isolation
Patricia M., Jolanta K. (2021).In a year of pandemic, religious life finds pain,
purpose and hope. https://www.globalsistersreport.org/coronavirus/year-pandemic-
religious-life-finds-pain-purpose-and-hope
Patricia M., Jolanta K. (2021).In a year of pandemic, religious life finds pain,
purpose and hope. https://www.globalsistersreport.org/coronavirus/year-pandemic-
religious-life-finds-pain-purpose-and-hope
Dela, J., De, C., Santiago, L., School -Vermosa, Z., & Manarang, O. (2020). Ang
Pagbungkal sa Konseptong Relihiyon sa Talasalitaan ni Bergaño bilang Pagtutulay sa
Kultura-Pananampalataya ng mga Kapampangan sa Ika-18 Siglo. IX, 33–79.
https://philarchive.org/archive/CRUAPS-2
Malone, J., & Dadswell, A. (2018). The Role of Religion, Spirituality and/or Belief in
Positive Ageing for Older Adults. Geriatrics, 3(2), 28.
https://doi.org/10.3390/geriatrics3020028
APENDIKS A
Liham para sa mga Respondente
Mapagpalang araw!
Lubos na gumagalang,
– Mga Mananaliksik
APENDIKS B
Sarbey-Kwestyuneyr
Direksyon: Basahin nang maigi ang mga tanong. Punan ng angkop na impormasyon o
datos at piliin lamang ang naaangkop na kasagutan batay sa iyong pansariling karanasan.
2. Edad: _____________________
o Lubos na sumasang-ayon
o Sumasang-ayon
o Neutral
o Hindi sumasang-ayon
o Lubos na hindi sumasang-ayon
7. Ano ang alternatibong paraan na ginagawa upang hindi manghina ang iyong
pananampalataya?
APENDIKS C
Kompyutasyon ng mga Datos sa mga Talahanayan
Bilang ng mga Sumagot na Respondente
%= x 100
Kabuonng mga Sumagot na Respondente
5
Madalas: x 100 = 25%
20
2
Katamtaman lamang: x 100 = 10%
20
7
Madalang: x 100 = 35%
20
3
Hindi kailanman: x 100 = 15%
20
Grapiko 3: Ang mga Kaugalian at Kagawian na Isinagawa ng mga Katoliko Bago ang
Pandemya
13
Regular na pagsisimba tuwing araw ng Linggo: x 100 = 65%
20
10
Pagrorosaryo: x 100 = 50%
20
7
Pagdarasal ng sampung Ave Maria: x 100 = 35%
20
12
Pagsama sa prusisyon: x 100 = 60%
20
12
Pagdiriwang ng iba’t ibang kapistahang alay sa mga patron: x 100 = 60%
20
1
Pagpipinitensya tuwing Semana Santa: x 100 = 5%
20
5
Pagkumpleto ng Simbang Gabi: x 100 = 25%
20
1
Katamtaman lamang: x 100 = 5%
20
10
Madalang: x 100 = 50%
20
2
Hindi kailanman: x 100 = 10%
20
Grapiko 6: Ang mga Alternatibong Paraan na Ginawa Upang Hindi Manghina ang
Pananampalataya
10
Pagdalo ng mga online mass: x 100 = 50%
20
19
Pananalangin sa bahay: x 100 = 95%
20
9
Pagrorosaryo sa bahay: x 100 = 45%
20
7
Pagbabasa ng Bibliya sa bahay: x 100 = 35%
20
APENDIKS D
Bio-Data
EDUCATIONAL BACKGROUND
SECONDARY
Senior High School: Information and Communication Technology High School
(2021 - Present)
Junior High school: Information and Communication Technology High School
(2017 - 2021)
PRIMARY
Sindalan Elementary School
(2011 – 2017)
PERSONAL DATA
EDUCATIONAL BACKGROUND
SECONDARY
PERSONAL DATA
EDUCATIONAL BACKGROUND
SECONDARY
Senior High School: Information and Communication Technology High School
(2021 - Present)
Junior High school: Information and Communication Technology High School
(2017 - 2021)
PRIMARY
San Antonio Elementary School
(2011 – 2017)
PERSONAL DATA
EDUCATIONAL BACKGROUND
SECONDARY
Senior High School: Information and Communication Technology High School
(2021 - Present)
Junior High school: Information and Communication Technology High School
(2017 - 2021)
PRIMARY
Asian Montessori Center
(2011 – 2017)
PERSONAL DATA
EDUCATIONAL BACKGROUND
SECONDARY
Senior High School: Information and Communication Technology High School
(2021 - Present)
Junior High school: Information and Communication Technology High School
(2017 - 2021)
PRIMARY
Asian Montessori Center
(2011 – 2017)
PERSONAL DATA
EDUCATIONAL BACKGROUND
SECONDARY
Senior High School: Information and Communication Technology High School
(2021 - Present)
Junior High school: Information and Communication Technology High School
(2017 - 2021)
PRIMARY
Sindalan Elementary School
(2011 – 2017)
PERSONAL DATA