Chemia – alkohole

Alkohole to związki organiczne, pochodne alkinów, których jeden wodór (H) został zastąpiony grupą
OH.

Wzór ogólny alkoholi

R – OH

grupa węglowodorowa grupa wodorotlenko

𝐶𝑛 𝐻2𝑛+2 = hydroksylowa

np. metan 𝐶𝐻4 -----> 𝐶𝐻3 𝑂𝐻 metanol

Nazwy alkoholi tworzy się dodając do nazwy alkanu, końcówkę -ol.

Właściwości alkoholi:

→ rozpuszczalne w wodzie
→ palne
→ bezbarwne
→ ciecze
→ lotne
→ mogą być toksyczne [metanol]
→ dobre rozpuszczalniki organiczne
→ mają charakterystyczny zapach.

Reakcja spalania

2𝐶𝐻3 𝑂𝐻  +  3𝑂2  ------> 2𝐶𝑂2 + 4𝐻2 𝑂

𝐶𝐻3 𝑂𝐻 + 𝑂2 ------> 𝐶𝑂 + 2𝐻2 𝑂

2𝐶𝐻3 𝑂𝐻 + 𝑂2 ------> 2𝐶 + 4𝐻2 𝑂

𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 + 3𝑂2 ------> 2𝐶𝑂2 + 3𝐻2 𝑂

𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 + 2𝑂2 ------> 2𝐶𝑂 + 3𝐻2 𝑂

𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 + 𝑂2 ------> 2𝐶 + 3𝐻2 𝑂

Alkohole tworzą szereg homologiczny.

 wzór wzór wzór wzór
nazwa sumaryczn strukturalny półstrukturalny grupowy
y

metanol 𝐶𝐻3 𝑂𝐻 𝐶𝐻3 − 𝑂𝐻 −

etanol 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 𝐶𝐻3 − 𝐶𝐻2 − 𝑂𝐻 −

propanol 𝐶3 𝐻7 𝑂𝐻 𝐶𝐻3 − 𝐶𝐻2 − 𝐶𝐻2 − 𝑂𝐻 𝐶𝐻3 (𝐶𝐻2 )2 − 𝑂𝐻

butanol 𝐶4 𝐻9 𝑂𝐻 𝐶𝐻3 − 𝐶𝐻2 − 𝐶𝐻2 − 𝐶𝐻2 𝐶𝐻3 (𝐶𝐻2 )3 − 𝑂𝐻

−𝑂𝐻

pentanol 𝐶5 𝐻11 𝑂𝐻 𝐶𝐻3 − 𝐶𝐻2 − 𝐶𝐻2 − 𝐶𝐻2 𝐶𝐻3 (𝐶𝐻2 )4 − 𝑂𝐻

−𝐶𝐻2 − 𝑂𝐻

Zastosowanie alkoholi:

→ perfumeria
→ medycyna
→ przemysł techniczny (rozpuszczalniki)
→ przemysł spożywczy

Podział alkoholi:

➢ Jednowodorotlenowe (monohydrosylowe) np. metan, etan

➢ Wielowodorotlenowe (polihydroksylowe) np. gliceryna

Nazwy:

− alkohol trójwodorotlenowy
− giceryna
− gricerol
 − Propanotriol

Wzór sumaryczny gliceryny: 𝐶3 𝐻8 𝑂3

Zastosowanie gliceryny:

 kosmetyka
 medycyna
 przemysł spożywczy
 materiały wybuchowe

Właściwości gliceryny:

• ciecz
• oleista
• rozpuszczalna w wodzie
• higroskopijna (pochłania wodę z otoczenia)
• bezbarwna
• palna