r

.\
nhd"t,9 {LluZq, hA4t,D?"lP+ ooi+"qg0
BulchiinsaMootummaaNaannoo Oromiyaatti
fT.0tuh dcan hs fA@ u.fl+ Ad?+ (te
Biiroo Pabliik Sarviisii fi Misooma Qabeenya Namaa
&?d,t(h&n hnq)
The Oromia National Regional Government
Bureau of Public Service and Human Resource Development
Finfinnee (Addis Ababa)

t-akkl*tctRef No [zer' t
l t' Gz*3 I ol' ' 768
Bulchiinsa Mootuirmaa Naannoo Oromiyaatti
Manneen Hojii Sadarkaa Naannoo Hundaaf
Finfinnee
w*:ii*ntee Pabiliik sarviisii fi Misooma Qabeenya Namaa Godinaalee20'f
MagaalotaaL9',f
waajjiraalee Pabiliik sarviisii {i Misooma Qabeenya Namaa Bulchiinsa
Bakka Jiranitti

Dhimmi:

Naannoo Oromiyaa sadarkaa adda

Raawwiin hoggansa qabeenyaa Namaa Manneen F{ojii Mootummaa
hoggansa qabeenya namaa ifa tahe'
addaa inatti argaman keessatti gaggeeffamu qajeelfama raawwii
ulaagaalee dorgommii
qindoomina qabuu fi bifa wal-fakkaatuun akka gaggeeffamu, akkasumas
hoggansa qabeenya flamaa gahumsaa fi
bobbaa,iinsa qabeeny a fiarrraa mijaa'aafi madaalawaa taasisuun
qabeenya rlam?f- caalmaatti si'ataa fi bu'a
dandeettii irratti hundaa'e ijaaruu h tajaajiloota hoggansa
qabeessa taasisuun barbaachisaa waan tu'."r Biiroon Pabliik Sarviisii
fi Misooma Qabeenya Namaa
Oromiyaa Lakk' 2l5l20ll
Oromiyaa akkaataa aangoo Labsii Hojjettoota Mootummaa Naannoo
Raawwii Hoggnasa
keewwata l6(4),25(3t fi g7Q) inatti ibsameen kennameefiin Qajeelfama
Naannichaa kana baaseera'
Qabeenya Namaa Manneen Hojii Motummaa

Kanaafuu, qajeelfamicha qophaa,e fuula xarayaa gaggeessituu kanaan kan isiniif ergine
-{o
oolchitan, akkasumas qaamolee isin
ta,uusaa ibsaa, awaataatumaalee qu3."1fur*[f,uuui t ojiina akka
jala jiran hunda akka gahu taasisuudhaan hojiirra oolmaa qajeelfamichaa irratti hordoffii
fi deeggarsa
barbaachis aa a&ataasiftan cimsinee ni beeksifna. *p^ffi.f.,h*. -
Nagaa $a;;iin

:.;5T:i#ft,:;
tH"ffi:s;'$rs$r!'
o WaajjiraPirezidaantiiBulchiinsa ' 'fln.h Atlo.t\-,.\ '..A(.
Finfinnee
?0,::,'::'':|Y
. Waajjira Hogganaa BPSMAN tiif
a Waajjira Hogganaa fi I/G Damee Hoggansaa Qabeenya Namaa tiif
o Waajjira I/A Hoggarnal fi I/G/Damee Ijaarsa Dandeettii fi Bulchiinsa
Gaarii tiif
O Daarektooreetii Mana Hojii keenya Hundaaf
BPSMON

:
,, :I::= :::::
'"'""'':
HoossanaaBiirooSiivilSarvisiirigms.'0ll5l5.8l-25l/A,iHt "'."" ".- ;;
h@t'cttc$ A&
thcoterr{uLh.lcnnri'irJ: ui',a@t+rlcrl.L "- --: ,, ",*T^}f"i:l,t^1il .'r11,*
rrl! I " ' -l.t
l/A'/HosganaafiI/csaganlaaleeljaarsaDandeettiifiButchiinsa.caarii....0ll5l550TlFks'..0115159251
'wEEsiss ii ic6f$T 4qAhr' ,rn+4Ac ttcs tll,t'
ia n"C p,r ?hW 1,1r1't
 "%

;.

&

;.

&

Bulchiinsa Mootu mmaaNaannoo Orom iyaatti, ;"

Biiroo Pabiliik sarvisii fi Mis ooma

eabeenya
Namaa j:

j.

Qaj eel f ama Raawwii Hogg ansa eabeenya N amaa

Manneen Hojii Moo tummaa Naannoo oromiyaa Lakk.
1,5/ 2012
&-

.,.

Sadaasar 20'1.2 Jb

,.:

Finfinnee
{
'i

'i'

3.

A,kk air ar
Y .'r- ).r c
l{ 1r'rq,r'r 'lr'l
I',. L IT A
r

Qajenlfama Iaklc I 5 / 20 12

Qajeelfama Raawwii Hoggansa Qabenya Namaa Manneen Hojii Mootummaa Naannoo

Oromiyaa Murteessuuf Bahe

Hojimaatahoggansa qabeenya flamaa manneert hojii mootummaa naannichaa keessa iiranbifa

wal-fa&aatuun hogganuaf, beekumsaa ft dandeettri isaanli haala sirrii ta'een fayyadamuu
dandeessisu diriirsuuf ,

Sirna hoggansa qabeenya namaa hammayya'aa fi bu'aa qabeessa ta'e dirlitsuuf adeemsaalee
rakkoo qabaniifr armaan dura addabahanfurmaata itti kennuufi raawwii hoggansa qabeenya
namaahaalaqabatamaaamma jiruwaliinwalsimsiisuunbu'aqabeessagochttuf ,

fuIanneen Hojii Moofiimmaa Naannoo Oromiyaa sadarkaa adda addaa irtatti atgaman
qaleelf.ama kanaan gargaaramuun raawwii hoggansa qabeenya namaa fi kenna talaailla
deeggarsaa adda addaa haala if.a tahe, qindoomin a qabuu fi bifa wal-f.ah,kaatuun hojiirta al<ka

oolchan taasisuuf,

Manneen Hojii Mootummaa Naannoo Oromiyaa keessatti qajeelfama "Mala qabxiin Hojii
Madaaluu fi Sadarkeessuu hojii irra oolchuuf adeemsi duraan tttre j$liramee waan jiruuf
raawwii dhimmoota hoggansa qabeenya namaa keessatti rakkinni akka hin uumamnee fr
hojimaata haar aa m4aaw aa ta' e dirltr suuf.,

LJlaagaaleewwaan dorgommit bobbaatinsi qabeenya namaa hammayaa'aa, mliaa'aa fi

madaalawaa taasisuu fi hoggansa qabeenya tTamaa gahumsaa fi dandeettii furatti hvndaa'e
tlaartru fi biirichi tajaajlloota hooggansa qabeenya fiatnaa caalmaatti dhaqqabamaa, si'ataa fi
ba' a qabeessa taasisuudhaaf.l

Akkaataa Labsii Ftrojjettoota Mootummaa Naannoo Oromiyaa La?.k. 215/2011 keewwata

1 6 (4), 25 (3) tl 97 (2) irr altr ibsameen qaleelf ama kanaltr aant baaseer a.

Ku|aaToldro
Waliigala
1. \ sta,Duree Gabaabaa
Qajeelfamni "Qajeolfarna Raawwii Hoggansa Qabd,enya Namaa Manneen Hojii
kun
Mootummaa Naannoo Oromiyaa Iaklc 1 5 / 2OT2" jedhamee waamamttu ni danda'a,
2. Hiil@
Attaataan jechichaa hiika biraa h,an kennisiisuuf yoo ta'e
keessaatti:-
7)
(I.absit" jechuun Labsi Hojettoota Mootummaa Naannoo
.s {if }
dha. EW*

iil?,
*,ffii1:1fl::;
tl,it'l'
r.. t1
un".*'i;1 "tr,.u.!\r{
.'i,'-s,t
tl,,*tXrii,"C"t*'*u
Ii,l,.]I,'i's*r*n
t)"rr!'c v
I
I

2) "Hfietaa Mootttmmaan jechuun Mana Hojii Mootummaa naannichaa keessatti nama

dhaabbataan qaxarameedha.Haata'umaleerkanneenkanatti aananhin dabalatu:
(a) Itti Aantoota Hooggantootaa Biiroolee, Itti Aantootaa Komishinarootaa fi kanneen
sadarkaa walfakkaatuu fi isaa ol ta'anl
(b) Miseen sota Caffee, Manneen Maree Aanaa, Magaalaa fr Gandaa;
(c) Miseensota Mana Maree Bulchiinsaa Mootummaa Naannichaa fr manneen marri
bulchiinsaa sadarkaa adda addaa irrattt argaman;
(d) Abbootii Seeraa fi Abbootii Nangaa Naannrchaa;
(e) Miseensota Poolisii Naannichaa ft
(f) Hojjettoota seerubiraatiinlabsichakeessatti ah,kahinharrtmatamne taasifaman.
3) aHoyetaa Yeroo" jechtun flama mana hojii mootummaa keessatti gita hojli amala itti
fufiinsa hin qabne yookiin haalli yoo dirqisiisu gita hojli dhaabbataa irrattr yeroof
qaxarameehoj jetuudha.Ta'uskanneenarmaangadtihindabalatu:
(a) Hojj etto ota kaff.altiin guyy aan kaff alamaafli hojjetan,
. (b) Namoota manneen hojii mootummaa keessatti shaakala ogummaaf. yookiin leenjii
t:t
'',i ,,
, .;.
'. .,,, tgochaaf ramadaman,
'r .(-c)'.Namoota
i_/ \/ {; r I "' 1 11 1 11 | 1': 'i1t I
.;
.J . (9)1i\amoota hojii
noJu daldala dnLluntaa
i-. ',,,, ',,
yookiin
dhttunfaa yooKlll1 rttr
rttr gaafatamLlmmaa Ogut],].maa
SaalatamLlmmaa isaanitiin
ogurnm^a lsaanltll11
., a,." ,r_-r." ., ."-,. ..

.: ., .". i \

i,i, ::-.i.._
!,: .i..-ir r:.
'. .,
:, .t '.- \':
;',,',,
t" 'i.'.i';,lrt
ti--.i:11'
"-1.
-'.-ijl,t -:^hqijstan;
.:'hqjjgtan;
\ n'
Ir

: 'r
'i-..'.
,.!?J r'.1) i,.,t
'i.t, ,; ' :',.,,.; j$"b...gi{es sota sababa beekumsa addaa fi dandeettli qabaniin yeroo hojii idilee isaanitiin
-J,l^!'!?

*''.'l ' ''i'

,' "'ir9 ^c,# mana hojii mootummaa waliin wahigaltee taasisuun kaffalamaafii hojjetan.
g'1
'\:.,, ,i,rrqed
-i' |l':iffiiiroo"
r-. ,,off^
jechuun Biiroo Pabliik Sarviisii fi Misooma Qabeenya Namaa Mooturnmaa
Biyyooleessa Naannoo O r omiy aati.
5) 4\ ana Hojii MootummaaD jechuun of-danda'ee Labsiidhaan ytn Darnbiidhaan kan
hundeeffamee fi gautttmmaan guutuutti yookiin gar-tokkeen baajata mootummaan
ramaduunkanbuluManaHojiiMootummaaNaannooOromiyaa jechuudha.
(Daayreel<tr,era Hogganw
6) Qabeenya Namaa fi \1aarca Dandeettti/Dwsa Garcn
Hoggansa QabeenyaNantaaD jechuan Manneen hojii yookiin Puuliiwwan sadarkaan
jiran keessatti, jalqabaa hanga dhumaattr Ogeessotaa fi hojjettoota hojiilee hoggansa
qabeenyanamaaraawwatankangaggeessuyookiinqindeessudha.
7) "Daaytrenl<toorcetin jechuun Mala Qabxiin Madaaluu fi Sadarkeessuu Hojiitiin
Manneen Hojii SadarkaaNaannoo jfuan keessatti hojiiwwan jalqabaahanga dhumaatti
kanneen raawwatan tuutaogeessotaa fi hojjettootaa qabachaunkaayyoowwaan mana
hojii galmaa'an gahuuf kan gurmaa'edha.
8) "Gare,en jechuun mala qabxlin madaaluu fi sadarkeessuu hojiitiin manneen hojii
sadarkaanaannoofrnaannoo gad jirankeessatti hojiiwwan jalqabaahangaO^u u6Ay it
 kanneen raawwatan tvuta ogeessotaa fi hojjettootaa qabachuunkaayyoov{waan matTa
hojli galmaa'an gahuuf kan gwmaa'edha.
9)
(Dandeettii Barbaap,lisaa" jechuun gita hojii tokkoof
sadarkaa barnootaa, gosa
b ar no otaa ft muuxamnoo hoj ii isa xiqqaa gaaf atamu jechuudha.

10) "Sadafl<aa BarnootaaD jechuun Yuunivarsiitiiwwaan, Koolleejjoota, Manneen

Barnootaa Teekiniikaa fi Ogammaa Addaa fi Manneen Barnootaa Mootummaa,
Dhuutfaa fi Uummataa yookiin beekamtli qaama mootummaa aangoo qabuu irraa
sagattaa gurya% fagoo, Bannaa yookiin adeemsa beekamtii qabuuttin barnoota
kennamabarachuudhaanragaabarnootaaargameedha.
1 1)
ttGosa Barurcrltaa2 jechuun Yuunivarsiitiiwwaan, Koolleejjoota, Manneen Barnootaa

Teekiniikaa fi Ogummaa Addaa h Manneen Barnootaa Mootummaa, Dhuunfaa fr

Uummataa yookiin beekamtii qaama mootummaa aarlgoo qabuu iruaa sagantaa
gttryaa, fagoo, gannaa yookiin adeemsa beekamtti qabuutlin barnoota kennamu
bar achuudhaan ar game r agaa lbsudha.
12) ((Foo'annooD jechuun adeemsa mana hojii tokko keessatti gita hojiibanaa jfua ircatti
qaxaraan, jijjiirraa, rumaddii caasaa yookiin guddina sadarkaatiin ramaduudhaaf
iyyattoota gahumsa qaban calaluu fi dorgomtoota fllannoof affeeruu jechuudha.
13) aFilannooD jechuun adeemsa mana hojii tokko keessatti gita hojii banaa jiru irratti
iyyaattoota gahumsa qaban qaxaraan yookiin jijjiirraan yookiin ramaddli caasaan
yookiin guddina sadarlaan ramadamuuf kanneen iyyata dhiyeeffatan keessaa
dorgomsii s anli fllatamu j echaudha.
74) nPrllnbtn jechuun Manneen hojii mootummaa sadarl<aa naannoo gadi jfuan
giddugaleessaan tajaallloota hoggansa qabeenya namaa iddoo Lruaa argatan
jechuudha.
15) aHojii Nladaalurt fi Sadarkeessuu' jechuun ulaagaalee hojiiwwan madaahtuf
dandeessisanittr fayyadamuudhaan hojiiwwan madaalanii bu'uura qabxti wahigalaa
ar gatanlin sadarkaan kaa' tu jechuudha.
16) "Mwdama, jechuun Hooggantoota yookiin Ifti Gaafatamtoota Manneen hojii
MootummaaNaannichaa keessatti qaama aangoo qabuun gitahojii muudamaaf adda
jfu u iru atti r amadamanii kan hojjetan jechuudha.
b ahee
(Eeggataao jechuun
17) hojjetaan sadarkaa gita hojli irratti ramadame sadarkaa fi gosa
barnootaatiin guutee muuxannoon hojii waggaa tokko fi isaa gadyoo
muuxannoo hojii hanqate sanaafi g*ututtt mindaa ji'aa gita hojii
kaff alamaafii kan r amadamu jechuudha.
18) (Shallaggii" jechuunhojjetaan sadarkaa gita hojii irratti ra
qabuun waan hin guunneef baajata ka'umsa sadarkaa gita hoj

Akhanaa

'mlill,_'l:"11ii,,I
" ;;'#;ii*f,tffir)aruc*
 hit'isuudhaan sadarkaa guatuu danda'u iruatti mindaa argachuu maht kaffaluu
jechuudha.
19) aJiyiu,:raan
jechuanhojjetaatokko gitahojiitokko furaagaragitahojlibiroo sadarkaa
fi mindaa w alqixa ta' etti j ijj iruun r amaduu jechuudha.
20) 'lilSiilrraa Keessaa" jechuun mana hojii tokko keessatti hojjetaa tokko gita hojii tokko
gitahojiibiroo sadarkaawalqixata'etti jijjiiruun ramaduu jechuudha.
furaa gata
21) "JrJJiJftaa}Jaa" jechuunhojjetaaMootumma tokko manahojii tokko furaa garamana
hojii bfuaatti gita hojii tokko iruaa gara gita hojii biroo sad,arkaa fr mindaa walqrxa
taletti gurmaa'insa sadarkaa bulchiinsaa kamiiyyuu keessatti jljjiru:urn ramaduu
jechuudha
22) aJrglkraa ErgTwaD jechuun jijjiirraa yeroo waggaa tokkoo hin hojii
caalleef mana
ergisuu fi ergiifatuu gidduutti fedhii hojjetaa irratti hundaa,ee kan raawwatamu
jechuudha.
23) .Grtddina sadaflraa" iechuun hojjetaa mootummaa tokko sadarkaa hojii qabatee jiru
fura gara sadarkaa hojii ol karaataretti gaddisuudha.
24) "Rar0naddii" je,chuunhojjetaa mootummaa tokko gitaafi mindaawalfakkaatu yookiin
gitaafimrndaa olka'aa ta'e yookiin walligalteehojjetaatlin sad,arkaa gadi aanaairratti
r amaduun hojj ec hiisu udha.
25) 4\ Ladaa" jechuunkaffaltlika'umsa gitahojlitokkoof mttrtaa,e, dabalayeroo yerootti
kennamuu fi iddoo hojiitti ar1amuun hojii hojjetameef kaffaltii dhuma ji,aatti
raawwatamu jechuudha.
26) t'Hogg;anaa ol'aataaD jechuun mana hojii mootummaa naannichaa sadarkaa
sadarkaan jitan ol'aantvmmaadhaan kan gaggeessu yookiin Itti Aantota isaa
jechuudha.
(t
27 ) Sitna" Mirkanees saa Gahrmrsaa, jechuun hojjetaan mootummaa tokko yookiin namni
haaraa qaxaramv gita hojli irrattr ramadame yookiin qaxarame furatti gahamsa
qab aachuu is aa sir na ittiin mirka nail uudha.
28) *Mirkaneessa Galrulnrrsg ogtnnlarra* jechuun hojjettoota /eebbifamtoota gosa
kamiiniyyuv qormaata mirkaneessa ga'umsaa fudhatanit darbuudhaan
gahumsa isaanli kan mirkaneeff atan jechuudha.
:q$:'ffi
ff*"${l-"-'
f,i.':,' -:.
,'..*-
! J.; :. ..r..r- . .. .
Bahinsaan jechuun gosa barnoota qormaatni bahinsaa barbaachisuuf
j;,r.
lji i
!;
i/-lr !.i',
.

/1t ;-,:'!;',
:_;rijhaabbilee
barnootaa olaanoo yookiin qaama qormaata kennuuf aangoo qabu irraa
iii I ,i ijt{r}li; rag aa mttkaa'u isaa agarsirsudha.

\i:rln,. ,.."*#) '|Irls* Yaalaa" jechuun waraqaa ragaa biyya keessatti dhaabbata fayryaa
'+,l'tl"^ 'i'';," mootummaas ta'ee kan dhuunfaa abbaa taayrtaa
aangoa qabuun hayyamni
 kennarneefiin yookiin biyya alaa irraa kan argame yoo ta'e sirrummaan isaa abbaa
taayttaa aangoo qabuun kan mirkanaa' e jechuudha.
2 Ibsa Koorniyaa

Qaleelfamakana keess atti jechi koorniyaa dhiiraattin ibsame dubartlis fi dabaLata.

A Daangaa Raawwatiinsaa

Qajeelf amni kun kann een armaan gadli irr atti kan r aavrw atams ta' a:
1) Mana Hojii Mootwmmaa h Hojjetaa mootrtmmaa jedhamee Labsichaa fi qaleelfama
kanaan kanneen hiikni kennameefi
2) Tumaan keewwata kana keewwata xiqqaa I jiraatus, qajeelfamni kun dhtmmoota
labsicha kutaa sadaffaa jalatti ilaalaman misooma qabeenya namaa dhaabbilee
misooma mootummaa kees sa j ir an irr attis r aaww atiinsa ni qab aata.

" Kutaa l.ama

Aa4goo fi Hojii lvlanneenHojii Mootummaa fiHandwffama IGreewwanii
Klute.aKqqaaTold<o
Aangoo fi Hojii Manneen Hojii Mootummaa
5. Aangoo IManneen Hojii
1) Manneen Hojii Mootummaa Naannoo Oromiyaa sadarkaa raanfioo hundi of-
danda'aniilabsli, danbii fi qqeelfama irrattihundaa'uudhaan foo'annoo fi filannoo kan
al<ka qaxaru, jtljiirraa, ramaddii fi
guddinaa sadarkaa hojjettootaa caasaa isaanli
sadarkaan jirukeessattiniraawwatural<karaawwatamunitaasisu.
2) Keewwata kana keewwata xiqqaa 1, jalatti kan tumamee al<lc'tma jirutti ta'ee,
dameewwan (Giddugaleessotni) Puulii iruaa tajaajila argatanii fi Seektaroonni
Godinaa, Aanaalee fi BulchiinsaMagaalotaaimmoo gamapuulliwwan Godinaa, Aanaa
fi Bulchiinsota Magaalaa Giddugaleessaa, Ol-aanaa fi Muummee tajaajila irraa
argataniin labsii, danbii fi qajeelfama furatti hundaa'uudhaan foo'annoo fi filannoo
hojj ettoota a ni r aaww atu.
6. lManneen Hojid Sadarl<aa Naannoo
1) Manneen Hojii Sadarl<aa Naannoo h,aroora tarsiimoo fi waggaa qabeenya namaa
caasaalee isaanli sadarkaan jira hunda dabalatee hanqina qabeenya namaa jfuu adda
baasattli kurmaana jalqabaa bara karcofichaa keessafti Biiroo Pabillk Sarviisii fi
Misooma Qabeenya Namaatiif dhiyeessuun fura eegama.
2) Manneen hojii sadarkaa naanrLoo karoorahoggansa qabeenya namaa e

qaatna karoora godhatanri booda wiirtuu mirkaneessa gahumsa

waliin ta'uudhan fo'annoo fi filannoo ogeessota kan gaggeessan&',:a;
//-,)
;. "'
ll,lsn
/{rq ^,,_.-a,
y";G rr*T:t i:T;::," ' ffi
"ffi':,'l*g:t;:'l[
t

3) Fo2annoo fi filannoonbarabqataa tokkoo keessatti yeroo lama qofa kan gaggeeff.amu

ta'a.
a) Fedhii humnaa rbmaa caasaalee isaa sadarkaan jiran hunda addaabaasuun qaxaruLrn
ogeessoota sadarkaa barnootaa digirii jalqabaa fi isaa ol qaban kan gaggeeff.amu
manneen hoiti s adarkaa naanno o iit an qof.aan ta' a.
S) Manni hojli sadarkaa naannoo jiru damee irraa gara dameetti, giddugala ffraa Sara
giddugalatti yookiin godina furaa gara godina biraatti iijjiirraa taasifamu dorgommii
ircatlthundaa'uun caasaalee isaa keessatti jijjlirraa keessaa kan taawwatu tda.
6) Bulchiinsa magaalotaa itf- waamamni isaani manneen hoiii sadarkaa naannoof ta'e,
jrljifuaa Bulchiinsa Magaalaa furaa gara Bulchiinsa Magaalatti taasifatrut dorgommii
irratti hundaa'uun caasaalee isaanii keessatti jtljiirraa keessaa kan raawwatan ta'a.
Z) Hojjettoota haaraa bara karoorichaa keessatti foo'aannoo fi filannoon ramadamanlif
a?,ka barbaachisvmmaa isaattr leenjii yookiin hubannoo hojiin wal barsiisuu
kennuudhaaniddoo ramaddiiisaaniitti ergamanli hojii akka eegalan ni taasisu.
7 . Manneen hoji Sadartxaa Godinaa, Bulchiinsa \ttugrulotaa
1) Manneen Hojii'sadarkaaGodinaarBulchiinsa Magaalota muummee hOl'aanaakaraota
tarsiimoo ft waggaa qabeenya namaa irratti hundaa'uun t'aroota qabeenya lamaa
isaanii manneenhojii aanaalee frkutaa magaalotaa isaanli dabalatee qopheessuudhaan
adda baasanti maanaalimanth mana hojii isaaniititn erga mirkaneessisanii booda
kurmaana jalqabaa bara karoorichaa keessatti Manneen hojii sadatkaa naannoo itti
waamamanii fi Waajjira Pabilik Sarviisii fi Misooma Qabeenya namaa sadatkaa
isaaniitti ar gamuuf dhiyeessuu n iruaa eeyama.
Z) Foo,annoo filannoon gitoota hojii sadarkaa barnoota dipiloomaa yookiin sadarkaa
fi
walfatkaataa qaban irrutti Bulchiinsa Magaalaa Muummee yookiin Olaanaa yookiin
s dinaatti yookiin magaalaatti puuliiwwa n tajaalilo ota ho ggansa qab eeny a
adarkaa G o

namaa irraa argataniin tilee, qormaataaf garuu gam gidduugala mirkanneessa

gahtmsaa ogummaatti kan etgamu til a.
B) Gitoota hojli sadarkaa barnootaa dipiloomaa gadi yookiin qalamaa gaaf.atan kanneen
ah,ka waardiyyaa, qulqulleessituu, ergamtuu fi kkf irratti qaxartiin kan gaggeeffamu
puuliiwwa n sadarkaa Godinaalee yookiin Bulchiinsa Magaalotaatti ta' ee, qotmaataaf
gidduugalamirkanneessagahumsaaogummaattiergaunhinbatbaachiistt.
n hojii Sadarkaa Godinaa, Bulchiinsa Magaalota muummee fi O|'aanaa
tgabeenya namaa isaaniitiin ogeessota sadarkaa taannootti
karoora
nii isaanii ergamarl iddoo hojiitti ni ramadu, ragaalee qaxareabatbaachisaa
hisuudhaanniqabaturqaamotadhimmiilaaluuf niergu"
 5) Hojiin gorsuu fi deeggarsa kennuu Daayireektoorcetii/Garee Hooggansa Qabeenya
Namaa Sadarkaa Naannootti jiruu fi Puulii Sadarlaa Godinaa fi Bulchiinsa Magaalaa
muummee fi
olaataa al<kama eeggametti ta'ee, hojjetaan mana hojichaa keessaa
guddachuu danda'u kan hin jirre yoo ta'e, gosni bobba'tinsaa kan murtaa'u murtee
manajimatli mana hojii b oW a' iinsi akka r aaww atamuuf gaaf. ateen ta' a.
6) Manneen hojii qaxara yookiin jijjifuraa osoo hin raawwattin dura dhimmoota atmaan
gadiitti tarr eeff aman qulqulleessuu qabu.
(a) Hojjettootni turtii barnoota idilee,leenjii irraa deebi'an yookiin adabbri naamlTsaa
xttmmrtranli sadarkaa duraatti deebii'uu danda' an kan hin jirre ta'uu isaa,
(b) Hojjettootni Sababa gurmaa'insa Caasaa fr sababa adda addaatiin mindaa qabat
qabatanli sadarkaa furaa gadi bu'anli, gitni hojii sadarkaa wal-qrxa ta'e waan
dhabameef mindaa qaban qabatanii gita hojli irraa turan irraa gita hojii o1 ka'aa

yookiin shal laggii n h ojj ettoonn i qaxar aman kan hinj irre ta' uu isaa, yookiin
(c) Hojjettootni gosa barnoota qabantin alatti ramadamanii iiran gitni hoiii banaan
gosabarnoota isaaniikan affeera yoo ta'ee fi sadarkaa gitahoiti qabatanli ifuanlin
wal-qrxa ta'e kan hin jirre yoo ta'ee, qaxaruii h jijjiirraaf beeksifni a?,kabahu ni
taasifama.
8. lManneenHoji Sadarkaa Mnaalee fi Bulchiin w. lvlagaalaa Olaanaa Gadi llran
1) Manneen Hojii Sadarkaa aanaalee fi Butchiinsa Magaalaa Ol'aanaa gadi ifuankatooru
waggaahoggansa qabeenya namaa caasaalee isaanli sadarkaa gandaa fi manneenhoili
aanaalee fi bulchiinsa magaalotaa qopheessuudhaan maanaaiimantli rnana hojii
isaaniitiin erga mirkaneessisanii booda kurmaana jalqabaa bara karooichaa keessatti
Manneen hojli sadarkaa godinaa itti waamamanii fi Waajiira Pabilik Sarviisii fi
Misooma Qabeenyarlamaa sadarkaa isaaniitti argamuuf dhiyeessuunirra eeSama.
2) eaxarriin sadarkaa Aanaalee fi nulchiinsaa Magaalaa sadarkaa olaanaa gadi jfuan
irratti gaggeeffamu hin jiru.
S) Jtljiiruaa keessaa ganda irraa gara gatdafii, wiirtuu furaa gara wiirtuutti yookiin
buuf.ataircaagarabuuf ataatti jijjiiruaakeessaadorgommiidhaankantaawwatanta'a.
4) Jljjirraa alaa mana hojii mootummaa tokkoo irraa gara mana hojii mootvmmaa bitaa
aani,chaa keessaa jfuanitti puuliiwwan talaajlloota hoggansa qabeerlya rLamaa itraa
argatantin kan raawwatamu ta'ee, gitoota hojli qormaataa barbaachlisuuf qofa gata

gidduugalamirkanneessagahumsaaogummaattikanergamuta'a.
S) Manneen hojii mootummaa sadarkaa aanaalee fi bulchiinsa magaalotaa olaanaa gadi
jiran keessatti guddinni sadarkaa puuhiwwan taiaailloota hoggansa
irraa argataniin kan raawwatamu tdee, qormaataaf. gatuu
mirkanneessagahumsaao1ummaattikanergamuta'a.
i. .

i .t ..-

, r. , flrt ea r'-]'-.
I ttt' ,;r !)d,rrreo
I .t'I
It " ""
tl;. ' '
u
'11
Saro ""ri
,

Kutaaxiqqaalama
Hrmdeeffanlr-koree
9. Handeeffama Koree Foo'annoo fi Filannoo
1) Koreen foo'annoo fi filannoo miseensa nama shan/S/ ofkeessaa qabu qajeelfama
kanaanhundeeffameera.
2) Barti tajaalila miseensota koree wa4gaa lama caaluu hin qabu. Ta,us, miseensotabara
talaajila isaanii xumuran yeroo tokkoof irua deebl'anti filachuudhaan ahJrla hojjatan
ramaduun ni danda'ama.
3) Miseensootni Koreen foo'annoo fi filannoo manalimantti manneen hojii sad,arkaa
kamiiyyuu irr a jfu aniinii fi filannoo hojjatto otaatrin kan hundeeff aman td u.
10. Hundeeff.ama koree foo'annoo fi filannoo manneenhojii sadarkaanaannoo jiraniif:

1) Koree manalimantti mana hojiitiin kanbal<kabu'an .. walifti qabaa fi miseensa

tokko (tokko dubarni b, uu qabdi),
Z)Hoiieftoota mana hojichaatiin kan fllataman Hojjettoota lama.... miseensa (tokko
dubartrita'tu qabdi).
3) Daayitektoreetii ,H oggansa Qabeenya Namaa fi llaarsa Dandeettii irraa kan bal<ka buru
tokko miseensaafiBarreessaatiluunkangurmaarlttala.
l.l.Manneen Hojii Puuliiwwan Sadarkaa Godinaa, Bulchiinsa Magaalaa fi Aanaa liran irraa
talaajila argatan
1) Koree manajimantii waajjiira Bulchiinsaa/Kantribaa yoo?,rin Waajjira pSMeN,tiin
kan b ald<a bu' u nama tokko. . . . .... Walitti qab aa.
2) Garee hoggansa Qabeenya Namaa Puuliwwanii iruaa kan bald<a bu,u nama
tokko...... Miseensaa fi Barreessaa.
3) Koree manalimantii mana hojii gitni hojii duwwaa ittt argamuttn kan bay,ka buru
nama tokko Miseensa.
4) Hojjettoota marlneen hojii puulicha irraa talaajtla argataniin kan filataman
hojjettootni Lama...... miseensa (tokko dubartii ta,uu qabdi).
l. 2 . Mannee n Hoj ii S adarkaa G o dinaa B ulc hiinsa Magaalaa fi Aanaattt puuhin ala
r liran
Manneen hoj ii kun of - danda' anii Koree kan hundeessan ta' a. Haaluma kanaan:
1) Koree manajimanttimanahojichaaninkanbaldcabu'unamalama... Walitti qabaafi
miseensaa (tokko dabafii ta, uu qabdi),
2) Garce hoggansa QabeenyaNamaa namnitokko... rreessaa,
3) Hojjettoota mana hojichaatiin kan fila
(tokko drfuartii ta'uu qabdi).

ffi
A

,;}
1, 3" lJlaagaalee Filannoo Miseensota Koree
Miseensootnikoreeulaagaaleearmaangadiittitarreef f amanguutuuqabu.
1) Amalaafinaamusagaarli kanqabuufi mana hojichaa fi holletaabiratti fudhatama
kan qabu;
2) Loogli irraabilasakan tde, iccitii hojichi barbaaduu eeglukan danda'u;
3) HojjatootaWaajjirichaaljawalqixata'eennillaala jedhameekanifi amanamu.
4) Hojjetaa dhaabbataafiManahojichaa keessatti wa*Baalamaa fr sanaa ol kan tajaajile;
5) Labsii, Dambii fr Qajeelfamoota hojjettoota Mootummaa irrattt httbannoo gahaa kan
qabu;
6) Ar aada adda addaa s ammuv namaa ado ochu ir r aa bilisa kan ta2 e,
7) Koree keessatti hojjachuuf kaka'umsa kan qabuu fi waliigalteedhaan hojjachuu kan
danda'uta'uu qaba.
74.Aangoo fi Hojii Koree ioo'annoo fi Filannoo
Korichi aargoo fi hoj ii armaar gadii ni qab aata;

1) Koree Manaalimantiimana hojiitiin foo'annoo fi filannoon al<ka gaggeeff.amltmurtaa'u

isaa mirkaneeff achuu qab a.
2) Sagantaa foo'annoo fi
filannoo hoggansa qabeenya namaa qopheessuudhaan mana
hojichaatiif dhiyeesse e erga mirkanaa'eboodafoo'annoo fi filannoo ni gaggeessa;
3) Adeemsi foo'annoo fi filannoo haala iftoomina fi ittigaafatamummaa qabuun al<ka
raawwatamunitaasisa;
4) Dorgommi i gahums a irr atti hundaa' ee ni gaggees saal
5) Ragaaleen dorgomtootaa gama Hooggansa Qabeenya Namaatiin gxmaa'ee alr*ia
dhiyaatuuf ni tr.aasisa; sirrummaa isaa ni sakatta'a1
6) Ragaan dorgomaa ifa hin taane yookiin shakkisiisaa ta'e yeroo qltunnamv karaa
hoggansa Qabeenya namaattin akka qulqullaa'u ni taasisa; barbaachisaa ta'ee yoo
argame dorgoman qaamaan dhiyaatee lbsa atka kennuu nitaasisa-
7) Al<kaataa ulaagaa dorgommiitiin waldorgomsiisee kan qabxili caalmaa qabu ni filata;
filannoon dorgomtootaa yammuv xumvram:u- yaada murtee hoogganaa yookiin
rttigaaf atamaamanahojichaatiif dhiyeesseenimrrkaneessisal
8) Adeemsa raawwii foo'annoo fi frlannoo keessatti rakkoolee qurlnaman, furmaata
kennamee fi kan humnaan ol ta'an furaltt gabaasa yeroo yeroon hoogganaa yookiin
ittigaaf atamaamanaho jichaatrif nidhiyeessa;
9) Dhimmootaa fi murteewwan foo'annoo fi filannoo rlaallatan kamiyyuu hanga
mirkanaa'aniiibsamanittiiccitiinniqabata.

Akkanaa 10
Yaa'iqon'il;;;,,
Yaa'iqob llnrqg rrrae
$;rkL a tltl
tt. t-i ',. , .,.,r, u
i,lJlii '"r''.']-::::,
i,uri,,"' sarvi'sii
U,..ltre9
'r'lree
I

10)Walitti qabaanrbarueessaan yookiin miseensi koree kaadhimaamata'eeyoo dhiyaate,

walitti butinsa faaytdaa, fira dhiigaa yookiin firooma fuudhaa fi heerumaa kan qabu
yoo ta'e dursee mana hojii beeksisusdhaanyercodhaaf koree keessaa nika'a.
15.Aangoo fiGahee Hojii Walitti QabaaKoree
Walitti qabaan koree aan9oo fr gaheehojii armaan gadlini qabaata:
1) Foo'annoo fi filannoo dorgomtootaa yeroo saganteeffame keessatti hanga
xttmur amutti koric ha ni qindee ss a, ni hoo ggana;
2) Koricha ba?,kabu'uudhaan walgahii fi marli dhimma foo'annoo fi filannoo irratti ni
hirmaata, gaaffri dhiy aatuuf b ni kenna;
sa b arb aachisaa ta' e

3) Miseensa koree jidduuttr Baraagafltmaan yaadaa yoo jiraate furmaata kennuudhaan

al<ka w alirgalamu ni taasisal

4) Adeemsa raawwii irratti yeroo yeroodhaan hoogganaa yookiin ittigaafatamaa mana

hojichaatiif gab aasa ni dhiyeessa.
16.Aangoo fi Gahee Hojii Bameessaa Koree
1) Qaboo yaa'iiwalgahiikoree Buryaaguyyaadhaanadeemsifamuniqabata; miseensonni
al<ka trrattt mallatteessan ni taasisa; ofeegannoo fi icciitiidhaan ni qabatal
2) Galmee dhimmoota adda addaatiif barbaachisaa ta'an banuudhaan ni gurmeessa;
y ammuu b arb aadamu ni dhiyeessa ;
3) Gabaasa raawwii qindeessee ni qabata;taJaEilabarreeffama adda addaa ni kenna.
17. lttt W aanranta Koree
Itti w aamamni Korichaa:
1) Manneen hojii sadarkaa naarlnoo) dameewwanii fi giddugaleessa hogganaa yookiin
ittrgaaf atamaa mana hojichaatiif ;
2) Manneen hojii sadarlaa Godinaa, Magaalaa yookiin Aanaa Puulii talaajllaa iruaa
argatan jalatti itti gaafatamaa Waajjira Bulchtinsaa, ittigaafatamaa Waajjira l(antilff,aa
yookiin ittigaafatamaaWaajjiraPablliksarviisii fi Misooma QabeenyaNamaatiif;
3) Manneen hojii sadarkaa Godinaa, Magaalaa yookiin ala jran
ittrgaaf atamaa mana hojichaatltf ta' a.
KutaaSadii
Foo'annoo fi Filannoo
l
18. Qajeeltoo Bulaura t'

1) Foo'annoo fi filannoon beekumsa, dandeettir, gah mtootaa

karaa gidduugala godhateen gaggeeffamu qaba.
2) Adeemsa foo'annoo fi filannoo qabeenya ntaadhaan,
kornayaadhaan, ilaalcha siyaasaan, faayidaadhaan, sabummhadhaan,
t
1

IL
 naannltmmaadhaan (Godinaan, Aanaan, Gandaan fi kkf) yookiin haala biraatiin
dorgomtootahaala addaan hin qoodneen raawwatamuu qaba.
1, 9. lJaala Raawwii Foo'annoo fi Filaruroo Qab*nya Namaa
Foo'annoo fi Filannoo Qabeenya Namaa gaSgeessuun dura hojiilee raawwatamvu qaban:
1) Manneen hojii mootummaa kamiyyuu gita hojii tokko hojjetaadhaan qabsiisuu kan
danda'amu ald<aataa labsicha keewwata 1.1 keewwata xiqqaa 3 ircatti ibsameenii fi
qabxillee ttti aananii dhiyaatan keessaa yoo darbe qofa ta'a.
(a) karoora qabeenya namaa bara tarsiimoo fi waggaa mana hojichaa bu'uura
gochuudhaan,
(b) Hanqinni qabeenya namaa jirachuu isaa xinxalli hojii gahaa fr gadi fageenya qabu
gaggeeff amee yoo mirkaanaa' e,
(c) Manni hojlichaa tooftaalee ho ggansa hoj ii kanneen:
i. Hojii dabalataatiin hojjachiisuu y aaluu,
ii. T alaajila lammummaatrin gar gaaramuvn )
iii. Jr11lfuraa keessaatiin yookiin
iv. Jijjiirraa alaatrin
v. Jtljiiwaa Ergif.annaa fi
vi. Toofraalee armaan olitti ibsamaniin hojii hojjechiisuu kan hin danda'amlinli fi
gitni hojichaa banaa ta'ee turuun isaa milkaa'iina raawvii hojii mana hoiichaa
irratti dhibbaa guddaakan qaqqabsiisu ta'uun isaa yoo mirkanaa'e qofa qaxara
r aaww achuttn kan danda' amu ta' a.
(d) Qaxarci mana hojii tokko keessatti gaggeeffamu seensaa fi bahinsa qabeenya
namaa haala w al-madaaleen ta' uu qaba.
(e) Giddugala Mirlaneessaa Gahumsa siivil sarvaantii akka Naannoo Oromiyaatti
hundaa'u gahumsa waliigalaa fi gahumsa addaa tokkoo tokkoo gitoota hojiif
barbaachisu siivil sawaantri mirkaneessu diriirfamu hordofuun gahumsi isaa yoo
mirkanaa'ee fi qorumsa qophaa'u sadarkaabarbaadamuun yoo darbe qofa ta'a.
(f) Dubartootaa fi qaama miidhamtootaaf. dursihaala kennamuu danda'tun ta'a.
2) Foo')annoo fi fllaannoo barslisota, ogeessota fayyaa, ogeessotaa fayyaa beeyrladaa,
hojjettoota misoomaa fi wiirtuu kenniinsa tajaajlla iddoo tokkoo llaalchisee sfuna
gahumsa qabu fibu'aa qabeessa ta'ee qaamota dhimmi ilaalatu waliin kan diriirfamu
til e r aaww rin isaa gama mana hoj ii dhim mi ilaallataun kan r aaww atamtt ta) a.

Ahkanaa
Y*ort'! '"*
Ifilf:": i'T';'i""'*
r'*,i1r
-Itr;5r.{1'
gka ^i,,*,,'
r.r,''
r It '
t\irrott ,ii )lrr.
\tI\.*-.1
' L2
l)Lr,')ilt"
|-

KataaXiqqaaToklro
eaxaruHojiettootalvlootnntrrraa
20 . Haala Raawwii eaxaru Hojiettoota Mootummaa
Katoora foo'annoo fi filannoo bara karcorichaaf
mirkanaa,e irrattt hundaa,uudhaan
iyyattoota dorgommiif ar<kaataa armaan gadiinin
affeeramuu qabu:
1) Gitoota hojii banaa irratti beeksisa qaxaraa ifa ta'e baasuudhaan tooftaalee
fi gaazeexxawwaniin, marsariitii manahojii fi miidiyaa
sabqunnamtii eleektrooniksii
hawaasattin, poottaalii, gabatee beeksisaa hanga
caasaa mana hojichaa aanaajirutti
yookiin bah'ka uummatni ittr walgahuu fi iddoowwaan
biroo uummani bal,inaan itti
socho'an jedhamanli tllmaamanitti beeksisa dhaqqabamaa
tarettt maxxansuun
kaadhimaamtoota dorgommi if aff eeruu qabu.
2) Keewwata kana keewwatni xiqqaa 1 jalattt kan
tumame jiraatusrrakkoon humnaa olii
yoo quunname tooftaalee hundattt walfaana fayyad,amuun
kadhimamtootaa affeeruuf
kan hin ditqamne ta'ee, al<kaataa gita hojii bahu irratti
hund,aaruudhaan tooftaalee
beeksisni ittrinbahu sadli gadi ta,auhin qabu.
3) Qabiyyeen beeksisa qaxaraa glta hojii
banaa ta'e irratti bahu qajeelfama kana unka
miilteeffame irratf- ibsameen tilut qaba.
27 .Yeroo Beeksisni eaxaraa Bahee eilleensarra Turu
1) Beeksisni qaxataa bahee qilleensa irra
kan turu guyyo ota hojii walittr aanaanii jiran
kudhan (t}),f ta,a.
2) Guyyaan beeksisni qaxaraa bahe tokko
iedhamee kan lal<kaawamv guwaabeeksisni
qllleensarra oolee jalqabee ta,a.
3) Guwaa beeksisni bahee futaa eegalee guyyoota
hojii walitt i aananlijiran keessafti yeroo
hojii mootummaa galmeenni adeemsi fama.
4) rwattoonni qaamaan ar}amuun) ragaa namatti
erguun, bakka buraadhaan, faaksii
yookiin limeeliidhaan er gurun galmaa, uu ni dand,a,
a.
2 2. Sirua fu udhinsaIlyannoo
Daayreel<rtooreetiin/Gareen Hooggansa
Qabeenya Namaa Manneen hojii sadarkaa
naannoo fi puulii
ulliwwaan sadarkaa Godinaa, fi Aanaatti jiran yammuu
Bulchiinsa Magaalaa
fuudhan kanneen atmaan gadii mirkaneeffachuu qabu:
iyyattootaa waggaa kudha saddeeti (1S) fi isaa ol
..1 :; \': i" ta,uu tsaa waraqaa ragaa
, dk'a'lootaa qab aachuu,
kanaan duta"iddoo biraattr
vLLqeLLL kan qaxaramanii lLOJllffA jiran yO(
hojlirra JffAn
#fpr"*i
5-5 ir,St
P :..i l.
L\SLL 14.^'.:LL.LIIltlItll yoo ta,e raawwfi
naamusa gaarii qabaachuu isaanii ragaa mirkanees
*9..1,t, su qabaachuu;
' ., ,'-] i' ti-C ' u' . 1'
tr. '; )',i., r,.,-.t1 .t:_,
.
1'
sirrli ta'uu
; l.i,".-,.:;,ri ",.r,r{ isaanii orjinaala waliin mirkaneessuu;
 4) Unka iyyannoo hoj ii sirriitti guutamuu rsaa mirkaneessuu;
5) Iyyattootni sababa hanqina naamusaatiin kan hojttraa gaggeeffaman yoo ta'e, guyyaa
gaggeeffaman irraa kaasee waggaa shanii fi sanaa ol kan tilan tilau isaa ragaa rbsu

dhiyeefachuuisaaniil
6) Armaan olitti keewwaata xiqqaa 3 jalatti kan lbsame akkuma jirutti ta'ee, sababa
hanqina taamusatlin sadarkaa irraa gadi bu'uun hojjettootni adabamafi ragaa yeroo
adabbiiisaanrixumuuruuisaaniiibsudhiyeef f achuul
7') Malaammaltamrnaan, dirqisiisanii gudeeduun, amantaa hir'isuun, hanna yookiin
yatkadogongorsuu(gowomslu)raawwachuunManaMurtiiaangooqabuunkanittr
murtaa'ee adabameyoo ta'e ragaamoggaafamamaqaa gaarii qabaachuuisaaniiragaa
agarsiisu;
8) Iyyattootni yeroo. galmee ragaawwaan walligalaa barbaachisan dhiyeeffachuu fi
ragaawwaan dhiyeeffatan sirrii ta'uu rsaa mirkaneessuun bu'uura daangaa yetoo
ni galmeessa. Yeroo qormaarlni kennamu Sarutt
beeksisa furatti ibsameen iyyattoota
taadhimaamtoonni faaksiidhaan yookiin limeeliidhaan galmaa'an ragaa otqinaala
qabataniiqaamaanargamtiltisaaniimirkaneessuu.
9) Manneen hojii sadarkaa naannoo qaxara sadarkaa naannootti gaggeeff.ama llaalchisee
Waajjiraleen Pabliik Sarviisii fi Misooma Qabeenya Namaa Godinaalee fi Bulchiinsa
Magaalotaa Muummee ft Olaanaa iyyattoota galmeessanii akka erganiif aarSoo bakka
ba'iinsaa kennuu ti danda'u.
Ig)Waajjiraleen sadarkaa Godinaa qaxara sadarkaa Godinaattt gaggeeffamu ilaalchisee
Waajjfualeen Pabliik Sarviisii fi Misooma Qabeenya Namaa aanaalee fi tsulchiinsa
Magaalotaa sadarkaa Aanaa iyyattoota galmeessanii a?,ka erganlif aanSoo bal&a
bu'iinsaa kennuu nt danda'u.
l.I)Qaamni iyyannoo fuudhe ragaa fi galmeen iyyattootaa sadarkaa sadarkaan Sasseessan
gvryaa galmeessuun xumurame iruaa eegalee guyyoota walitti aanan torba (7)
keessatti qaama ilaallatuuf dhiyeessuu qabu.
Z\.HaalaFoo'annooYaadhinwmtootaa
1) Gitoota hojii dippiloomaa fi dippiloomaan walqtxaa fi sanaa ol gaafatan irratti gitoota
hojii qormaatabarrceffamaa gaafataniif, dorgommiin yeroo gaggeef.amu dorgomtoota
gahumsa qaban argachuuf. manneetT hojii gita hojii tokkoof iyyattootahanga jaatamaa
(60) kallattiidhuun qormaataaf atka dhiyaatanni taasisu. Lakkoofsi namoota gitahoiii
tokkoof galmaa'ani jaatamaa (60) ol yoo ta'e iyyattoota qabxli giddugaleessa ittiin
eebbrfamatt, ragaa kenna taiaajila lammummaa, kun ta'ua baannaan
adda baasvurL namoonni jaatamni (60) gtddugala mirkaneessa gah
qormaataaf akka dhiy aatan m taasifama. I
lr
-*E
y'rc,.l\

ffi),:,I":^^
yr"'rf,:"; i I ^1*]",,,^" v .rrrcQ

u"ll,i*;1' i*"'""
l.,l*,
7_

2) Gitootni hojii banaan tokkoo ol walfal<l<aataa tdanii dippiloomaa fi dipplloomaa

walqrxaa fi sanaa ol ta'an gaafatan irratti
qaxaraaf kan bahan yoo ta,er lakkoofsi
namoota gita hojii tokkoon tokkootiif galmaa'an giddugaleessan afurtamaa (40) fi isaa
gadi yoo ta'an namoota galmaa'an kallatttidhaan giddugaleessa mirkaneessa gahumsa
ogttmmaa qormaataaf al<ka dhiyaatan ni taasifama. Namoonni galmaaran
giddugaleessaan afurtamaa o1 yoo ta'an tokkoon tokkoon gita hojiitiif qabxii
giddugaleessa ittiin eebbifaman, ragaa kenna talaajtla lammummaa, kun taruu
baannaan namoonni afurtamni carraadhaan adda bahanii qormaatichaaf kan
dhiyaatanta'a.
3) Manneen Hojii Sadarkaa Naannoo, Puuliwwan fi puuliin ala jiran itti waamamni
isaanli manneen hojli sadarkaa naannoof ta'e kamliyytu gitoota hojli dippiloomaa
gadi gaafatan irratti gitoota hojii qormaatabarueeffamaa gaafataniif hojjetaa qaxaruuf
beeksisa yeroo baasan lakkoofsi kaadhimamtoota galmaa'aanii hanga nama shantama
(50)tti yoo ta'e kallatttidhaan qormaata barreeffamaaf al<ka dhiyaatan ni taasisu.
Namooni galmaa'an shantamaa (SO) ol yoo tdan kenna tajaalila lammummaa
giddugaleessa godhachuudhaan kan dhiyaatan keessaa shantamni carraadhaan adda
bahanii qormaataaf kan dhiyaatan ta)a.
4) Gitooni hojli banaan walfatkaataa dipplloomaa gadi ta'an tokkoo ol qaxaruiif kan
bahan yoo ta'e, lakkoofsi namoota gita hojii tokkoon tokkootiif galmaaran
grddugaleessan soddomaa ti soddomaa gadi yoo tilan namoota galmaaran
kallatnidhaan qormaataaf a?,ka dhiyaatan ni taasifama. Namoonni galmaa,an
giddugaleessaan soddomaa ol yoo talan tol<koon tokkoon gita hojiitiif kenna tajaayla
lammummaa giddugaleessa godhachuudhaan namoonni soddomni carraadhaan add,a
bahanii qormaataaf kan dhiy aatan ta, a.
5) Qaama mlidhamtoota kan tilan ulaagaalee d,andeettti kan gurfian yoo ta)ee
kallatttidhaan ulaagaa calallli tokko malee qormaatattt kan dhiyaatan ta)ee,
qotmaataaf kan dhiyaatan qaxara haaraa raawwachuuf yeroo tokko qofaaf ta, a.
6) Keewwata kana keewwata xiqqaa 5 jalatti kan bsame al<l<uma jirutti ta,ee, qaama

-{icotufrl,aai;1 miidhamtoonni mana hojii mootummaa keessatti qaxaramarLii tajaajllaa jiran yeroo
ii"'' i:, :,,.,,'. 1;;or; ffaaf dorgommiif kan dhiyaatan yoo tile al<l<uma dorgomaa kamiiyyru
S.$;t,i,,:,i?.;?i
i -_- A"'i:i calallti keessa darbuun irraa eegama.

rri m*h;xt
\WEl
hojli b anaa fu r atti dorgomtoo ta qormaataaf c alallli gaggeeff ameen adda b ahan

z)i
1|4 \;- * , sa'aatii fi
iddoo qoramaataa beeksisa ifa ta'e baasuudhaan tooftaalee
a vz J' nnamtii eleektrooniksii fi gaazeexxawwantin, marsafiitti mana hojii fi mlidiyaa
'aasatiin, poortaalli, gabatee beeksisaa hanga caasaa mana hojichaa
@lffiS aanaajirutti
yookiin bal<ka uummatni itti walgahuu fr tddoowwaan biroo uummait bal,inaan itti
a

socho'an ledhamanli tilmaamanitti beeksisa dhaqabamaa ta'etti maxxansuun

kaadhimaamtoota beeksisuu qabu.Innis tooftaalee beeksisaa jiran keessa yoo xiqqaate
sadittif ayyadamurtnbeeksisuundirqamata'a.
24 . lJLaagaalee Dorgomrnii Qaxaraa fi Dhimmoota Biroo Ytanaan W alqabatan
tJlaagaalee Dorgommii :

l)lJlaagaaleen dorgommii qormaata gochaa, barreeffamaa fi afgaaffridhaan o/o 100

keessaa kan kennamu ta' a.

2) Gitoota hojii qormaata gochaa hin Gaafanne qormaata baarreeff.amaa gaafatuwf

qormaatabarreeffamaaa/o 70 fi qormaata Afgaaffii % 30 keessaakankennamuta'a.
(a) Qormaata mirkaneessa gahumsa wabigalaa (General Competency Assessement\ o/o 40
giddugalamirkaneessaagahumsaankanqophaa'uuf t
(b) Qormaata gahumsa ogummaa gitoota hojiin kan walqabaatu $ob Related Compentency
Assessement) o/o3O keessaa manahojii qaxaraa raawwatuwkan qophaa'u tdee qormaatni
isaa giddugala mirkaneessaa gahumsa siviil sarvaanttittikanketnamrtuta'a.
o/o 60, qormaatabarreeffamaa
3) Gitoota hojii qormaata gochaa gaafatanirf qormaata gochaa
olo
25 fr qormaata afgaaffrttltf o/o 15 keessaa kankennamata'a.
o/o50 fi isaa ol yoo argatee qofa
4) Qabxii qormaataabarueeffamaa fi gochaa giddugaleessan
gita hojli dorgomee irrattt kan darbuu ta' a .
5) Dorgomaan tokko mo'ataa ta'uuf bu'uura ulaagaalee armaan olitti tatteeffamanlin
ida'ama qabxii waliigalaatttn qabxii o/o 50 ft isaa ol fiduutu irraa eegama.
6)Gitoota hojii Digirii jalqabaa ft isaa ol gaafatat irratti dorgomtootni tlaagaalee
dandeetttiwwan barbaachisoo isa xiqqaadhaa ol ragaa qabatanii kan dhiyaatan yoo
jiraatan ragaarL dhiyaate qabxli dabalataa hin argamsiisuuf yookiin sadarkaan
b ar nootaa ft b arri tajaajilaa li€,n f ayy adan galmeedhaaf qofaadha.
7\Dubafiii waliin dorgomtuuf. dursamee qabxiin 3 kan kennamu ta'ee, ida'amti
dhrfua
qabxiiwaliigalaa dhiirawaliin walqixayoo tde dursi dubartiif ni kennama.
8) Keewwata kana keewwata xiqqaa 6 jalatti kan ibsame a?'kuma jirutti ta'ee,
dorgomtooni koorniyaa walf.al<kaataa tdan qabxli walligalaa qixxee yoo ftdan gita
hojjichaa waliin walqunnamtii lrr.rllattlitiin sadarlaa barnoota ol'aanaa kan qabuuf
dursi ni kennama.
9) Keewwatakanakeewwata xiqqaa7 jalatti atkaataafitmameen qabxiinwalqrxata'eyoo
fidan muuxannoo hojii qabaatanrikan dorgoman yoo ta'e gitahojiichaaf muuxannoo
kallattiigitahojichaabarbaaduunlancaalmaaqabuuf dursinikennama.
10)Keewwata kana keewwata xtqqaa 8 jalatti al<kaataa tumameen qabxii
fidan muuxannoo barbaachisaa ta)e kan qabuu fi hin qabnee osoo hi

tajaajilaatnnkan caalmaa qabauf dursi ni kennama.

Y .z' iqw)W*aJtazA lx
Yeati a n aa

B rlka Hu'ar I./Aan:a tl,r,rgs,rral

lJiiroo fi I//Gaaf.trinrel [arurl
Dh/Siviil Sarviuii
I1)Keewwata kana keewwata xiqqaa I jalatti al<kaataa tumameen qabxii walqixa yoo
fidan carraadhaan al.Irla adda bahaan ni taasifama. Ta.us fayyadamtoota carraa kanaa
taluukan danda)an yeroo dorgommiif galmaa'an ragaakan qabsiifatanyoo dhiyaatan
qofaadha.
7Z\Gitootni hojii unka duukaa deemtuu qaleelfama kana waliin miilteeffame irratti
bsaman qormaata gochaakanbarbaadan tilrun isaa atkuma jfuuttr ta'eergitoota hojii
kanneeniin alatti qormaata gochaa Lsaan barbaachisa jedhamee kan it+d amanamu
yeroo qunnaman, qormaata gochaa kan barbaachisu tduu isaa adda baasuun
murteessisuuf manahojii sadarkaa naannoo dhimmi llaaluuf kan dhiyaatu tda.
ll)Qabxiin qormaata gocha,a fi barreeffamaa yool<tin barreeffamaa qofa dorgommii itti
aanuufkan affeeruu:
(a) Gita hoj ii tokko of qormaata b arrceffamaa kan gaaf atuuf tarttiba qabxii ol' aanaa kan
galmeessisan keessaa hanga dorgomaa lcrfihanli (10) yookiin qabxii ol'aanaa L<an

galmeessisan hedduun kan hin jiraanne yoo ta'e qabxii 35/70 fi sanaa ol yoo
galmeessise qormaata afgaafhitiif dhiyaachuu ni danda'a. Gitoota hojii dabalataaf
giddugaleessaan dor gomaan j aha (6) af gaaffiin kan dhiy aatu til a.
b) cita hojii tokkoof qormaata barreeffamaa fi gochaa kan gaafatuuf immoo tartiiba
qabxii ol'aanaa kan galmeessisan keessaa hanga dorgomaa kudhanii (10) yookiin
qabxii ol'aanaa kan galmeessisan hedduttn kan hin jiraanne yoo tile ida)amni
qotmaatabarceeffamaa fi gochaatiin qabxii 42.5/55 fr sanaa ol yoo ta'e dorgomaan
kamiiyyuu qormaata afgaaffti fudhachuu ni danda'a. Gitoota hojli dabalataaf
giddugaleessaan dor gomaan j aha (6) af gaaff iin kan dhiy aatu ta, a.
(c) Dorgomaan tokko qormaata afgaaffii hanga hin fudhanettr qabxiin isaa ol'aanaa
ta'ulleehin fllatamu,
'1.4)Dandeettiiwwaan barbaachisoo hanga guutanii
argamanitti qaarna miidhamtoonni
beeksisa qaxara bahe furatti ulaagaa calallli malee alcka dorgomaan kan taasifamu
ta'ee-
(a) Qaamni mlidhaamaa kanneen biroo waliin dorgomuuf dursamee qabxrin 4 kan
kennamuaf. ta'ee, ida'amni qabxii walligalaa o/o 50 oI ta'ee dorgomtoota kanneen
iroo waliin walqixayoo tile dursi qaama mridhaaf nikennama.
miidhamtooni qabxli o/o 50 fi sanaa ol galmeessisanii kanneen qaama
hin taane waliin qabxli walqixa hdan tokkoo o1 yoo talan qaarma
dubaftlrtaateef dursi ni kennama.
kana keewwata xiqqaa (a) fi (b) jalatti kan ibsame akkuma jlruttr ta'ee,
miidhamtoonni sadarkaabarnootaa digirri fr sanaa ol qaban:

t7
 Guutummaan gnutuutti ijaan argt;rv kan hin dandeenye, dhagaruu kan hin
dandeenyee fi teessoo naarlnawaa itta taa'anii deeggarsa nama biraattin
iddoodha iddootti kan socho' an gitoota hoj ii digiri i fr sanaa ol gaafatu irrath
dandeettiiwwaan barbaachisoo guutanii hanga argamnitti kallatttidhaan
qaxaruun r amaddiin ni kennamaaf .
b. Guutummaan guututn ljaan argstt kan hin dandeenye, dhaga,uu kan hin
dandeenyee fi teessoo naannawaa irra taa'anii deeggarca nama bfuaattin
iddoodha garu iddootti socho'an koorniyaa adda addaa qaban yoo ta,e dursi
dub artootaaf ni kennama.

Qaama rniidhamtoonni fayyadamoo qaxaramuun ramaddii kallattli ta, an

koorniyaa walfakaatoo ta'an lamaa fi sanaa ol yoo ta,anii fi qabxli walqixa
yoo galmeessisan c arr aadhaan moo, ataan kan adda bahu ta, a.

Ta'vs, fayyadamtoota ramaddli kallatni caruaan kan kennamuuf altokko

qofaaf tara.
1 an moofitmmaa kamirry\ru mana hojii hojjec haa jfuu keessatti seera qaxarutiin
5) Hojjeta

dorgomee qaxaramuu hin dandaru.

16)Keewwata kana keewwata tiqqaa 74 jalatti kan lbsame jiraatus, beeksiifni qaxaraa
osoo hin bahiin ji'a jaha (6) dura hojjetaan mootumm aa waraqaa qalqullinaa seera
qabeessaharkaa qabukamtiyyru mana hojii itti hojjechaa ture keessatti deebiree seera
qaxar aa hodofuudhaan dor gomee qaxar amuu ni d,and,a, a.
25 . llala nt ShaflaEgidhaan eaxar aman
Ho[i ettoon
1) Gitoota hojii sadarkaa barnoota digirii jalqabaa fi sanaa oI gaafatan furati qaxara
taawwatamuuf beeksisni yoo xiqqaate yeroo tokkoof baheen dorgomtootm sadarkaa
batnootaa digirii jalqabaa fi sana ol qaban dorgomaan gwutee argamu yoo dhabame,
beeksisa yeroo lammaffaa bahuun ogeessota haaraa muuxannoo hojii hin qabne
affeeruun shallaggiidhaan qaxaruun ka'umsa mindaa sadarkaa barnoota isaanittin
walgitu kaffaluun hojjechiisuun ni danda'ama. Haata'u malee, gitoota hojii ogeessa
olaanaa 0V) fi isaa olta'e irratti shallagglin qaxarvunhin dandaa'amlt.
2) Hojjettootni shallagiidhaan qaxaraman faayrdaa sadarkaa gita hojii shallaglidhaan
irtattt qaxaraman kan argatan qajeelfama guddina sadarkaa hordofuudhaan
hojjettoota biroo mana hojichaa keessa jiran waliin walqixa dorgomanii yoo mortan
qofaadha.
26. Qormaatafilannoo
1) Qormaatonni qaxaraalan qophaa'an ragaalee koree fo'annoo fi filan
dhiyaatebu'uurreef achuungiddugalleessamirkaneessagahumsa
al<ka naannootti hund aa'tLLLn ta'a.

18

Akk"naa

ilil*lm-#;iu.,*eu
 2) Qotmaanni kennamus dhimmoota armaan gadii giddugaleessa godhachuu qaba:
(a) Gahamsaa fi dandeettii walligalaa pabliik sawaantii tokko irraa
barbaadamu kan
blu'uureffate;
(b) Gahee hojii fi ittigaafatamummaa gita hojjichaa haala barbaadamuun akka
bahaaniif beekumsa, dandeettri fi gahumsa gitahojichaaf barbaachisu dorgomtoota
madaaluuf kan dandeessisu;
(c) Fedhii jijjiitamaa, aadaa fikaka'umsa hojii dorgomtoo taa
madaaluukandandessisu;
(d) DorSomtoota gita hojli walfal<kaatu irratlt iyyatan hundaafuuyeroo
walfal<kaataa fr
w alqrxa ta2e keessa ttr kan kennamu ta, u:u; fi
(e') Bu'aan qormaataa giddugaleessa mirkaneessa gahumsa
ogummaa gabatee beeksisaa
giddugaleessichaa maxxanfamee guyyoota sadi (S) walim aanan kan
turu tdee,
gayyootakudhan (10) walitti aanan keessatti qaama gaafateef dhiyaachuu qaba.
27 . Bu' aa Qotanaataa Ibsuu

1) Koreen foo'annoo fi filannoo bu'aa qormaataa giddugaleessa irratti hundaaruudhaan

af gaaffli gaggeessuu qab a.

2\ Koteenbu'aa qormaataa dorgomtoota filatamanrhin frlatamnee fi eeggataa taran add,a

b aasuudhaan y aada mu rtii walii n hoogganaa yooki in itttgaafatamaa mana hojichaatrif
dhiyeessuu qaba.
3) Bu')aa qotmaataa hoogganaa yookiin itti gaafatamaan mana hojichaatrin yoo
mirkanaa'e toofr.aalee beeksisaa sadii (3) gadi hin taanettt fayyadamuun atkaataa
tarttlba qabxii walligalaa bu'aa qormaataa argataniin kanneen fllataman, hin
fllataminee fi eeggataa ta'an tarreessuudhaan akkabeeksifamu ni tara-
4) Dorgomaan komii qabu yoo jiraate akkaataa sirna keessummeessa komii qaleelfama
kanaan ibsameen kan keessu mmeeffama ta, a.
28. D or gomaa FrTata;me G aru
Hojittt Bobbaasaa
Dorgomtootnifllatamankan hojitti bobba'anmanneenhojii sad,arkaaNaannoo jiranitti yoo
taze, gama Daayirektoreetii Hooggansa
Qabeenya namaa fr ljaarsa Dandeettri mana
hoiichaanin t*a. Sadarkaa Godinaa, Aanaa fi Bulchiin sa Magaalaatti gama puuliiwwan
dhimmillaallafirun manneen hojii dhimmiilaallatutti ergamanli hojiitti katbobba,anta,a.
Yeroo Yaalii
filatameef qaama komii keessummeessuun hundaile dhorkaan ramaddh yoo
alath 'guyyuu hoogganaa yookiin ittigaafatamaa mana hojichaatiin
ee irraa eegalee xalayaan qaxara yaarii hojjetaa frlatameef kennamuufii

qaxara yeroo yaaliitrin kan turan j|'a jahaaf (6)f taree madaalliin raawwii
kan guutamuaf ja'a sadi sadlintara.
3) Yeroo qaxara yaalii qabxiin ba'aa raawwii hojii ji'a sadi sadiin guutamu kan yeroo
lamaa giddagaleessaan giddugaleessaa fi sanaa ol ta'een hojjeftootni xumuran al<lcuma
qaxara yeroo yaalii xumuraniin gabaasa qaama isaan hojjechiisu irraa dhiyaatuirratti
handaa'uudhaan gama marla hojii ilaallatuun guryaa shan (5) keessatti xalayaan
qaxara dhaabbii qophaa' e aL<ka kennamuuf ni taasif.ama.
4) Keewwata kana keewwata xiqqaa 2 fL 3 jalatti kan tumame a?,lanma jiruttt ta'ee,
hojjetaan qaxara yaalii irra jirubu'aan madaallli raawwii hojii yeroon guutamee yoo
kennamuufii baate ittigaafatamaan dhimmi llaalu gaafatamuun isaa al<l<uma
eeggamutti ta'ee, ji'a tokko keessatti kan guutamtuf ta'a. Ta'us bt'aa madaallii
raawwli hojii yeroon isaa irca darbee guutameen hojjetaa hojii furaa gaSgeessuun hin
danda'amu.
5) keewwata kana keewwata xiqqaa 3 fi 4 jalatti kan tumame al<kuma jirutti ta'ee, manni
hojii hojjettcha hojjisiisu madaallli bu'aa raawwii hojii yeroon guutee
Daayreel<ttooreetii/Garee Hoggansa Qabeenya Namaatiif dfuqama dhiyeessuu kan
qabu yoo ta'u, daayreekitooreetiin yookiin Gareen Hooggansa Qabeenya Namaas
madaalliinbu'aa raawwti hojii hojjettootaa qaxarayaalii irra jfuanri yeroon guutamee
ergamttla isaa hordofuuf dirqamaa fi ittigaafatamummaa ni qabaatu.
6) Keewwata kana keewwata xiqqaa 5 jalatti kan ibsame jiraatas, hojjettootni madaallii
bu'aa raawwii hojit qaxara yeroo yaalii qabxli giddagaleessaa fi sanaa olititn erga
xummuranii booda xalayaan dhaabbii osoo hin kennaminiif mana hojii birootti
ramadaman yoo jfuaatan manni hojii akka haaruattt ittt ramadaman yookiin isaan
simate ragaakuusaa isaanii keessa jiru sakatta'ee xalayaa dhaabbli nikennaaf.. Kuniis
daaytreekitoreetii yookiin garce hooggansa qabeenyanamaatlikanraawwatamutda.
7) Hojjettootni yeroo qaxara yaalii ji'a laha (6) keessatti bt'aan raawwannaa hojii tsaanii
gtddugaleessa gadi yoo ta'e dabaLataan yeroo qaxara yaalii isaanli j|'a sadi (3)t ald<a

dheeratu ni taasifama. Bu'aa raawwannaan hojii ji'a sagalaffaa (gtraa) yeroo

jalqabamu hojjattchi akka ofsirreessu xalayaan akeekkachisaa kennamuufii qaba.
Manni hojjichaa kan itti amanu yoo ta'e garaleenjiitti erguu ni danda'a.
8) Atkataa armaan olifti keewwata xtqqaa 7 jalatti ibsameen qaxaramtoota hordoffii fi
deeggarsi barbaachisu taasif.ameefii yeroo dabalataan kennameef keessatti ba'aan
raawwannaa hojlt isaanii giddugaleessaa fi isaa ol yoo hin taane yeroon yaahi
dabalataan isaanlif kennameef al<7anma xumurameen xalayaan hojitfuraa
gaggeeff amuu ni kennamaaf .

9) Bu'aan raawwannaa hojli hojjettootaa osoo hin guutamiin yeroon yaalicha,a yoo darbe . .

gaafatamuun qaama dhimmi ilaallatuu akkuma eegametti ta'ee,kan jl'a jahaa yeroo
r')
ffio,lkk^f'.:
,,11]ffii*' ffi :::-.::" ff ;"';
:
[tr*;m'ffiJl'u",ec
 tokkoon guutrtudhaanxalayaanqaxaradhaabblini kennamaaf.Madaalliin ji'a jahaas
(6) yoo guutamuuftibaate ak<kahojjetaa dhaabbataattt, ni galmaila.
I0)Hojjettoota qaxara yaalii haala quubsaa ta'2een raawwatan yeroo itti qaxaraman iruaa
eegalee hojjettoota dhaabataamootummaata'vunisaaniini galmaa'a.Kanumas manni
hojii dhimmi llaalu garagalchaan Biiroo Pabiliik Sarviisii Fi Misooma Qabeenya Namaa
Oromiyaaf icaasaaBiirichaasadarkaan jirubeeksisuuqaba.
ll)Hoiiataan mana hojii tokko keessatti dorgomee eeggatummaadhaan galmaa'e galmeen
eeggatummaa isaa yeroo w aggaa tokkoof kan turu ta, a.
'L.Z)Manneen Hojii gitaa hojii
duraan dorgommiin irratti taasifame waliin wal-fak,kaatu
banan yeroo argamu hojjattoota mana hojichaa keessaa gita hojichaa irrattr
guddachuu yookiin jljjiirramuu danda'an kan hin jirre ta'vun yoo mirkanaa,e
dorgomtoota galmee eeggafiimmaa keessa jiran keessaa walduraa dwbaa qaphxii
eeggattootaatiin fllatanii sadarkaa fi waamama gita hojii walsimu irrattt qaxaruun ni
danda'ama.
l,S)Xalayaan dhaabbii hojjettoota bu'aa madaallli raawwli hojli giddugaleessaa fi sanaa
oliin xumuranlif kennamu guryaa qaxaraman furaa kaasee kan jedhu ta'uu qaba.

KutaaXiqqaalaffia,
Raawwii Jiii iiirraa Hofjettoota Mootummaa
30. JillirrraaKeessaa
1) Manni hojii mootummaa tokko hojii isaaf barbaachisaa tilee yoo argame, qaleelfama

kana irratti hundaa'uudhaan hojjataa mootummaa told<o mana hojichaa keessatti

sadarkaa gita hojli ft mindaa wal-fair,kaatu irratti yookiin batka hojii tokko irraa gara
bal<ka hojii kan biraatti jijjliruudhaanhojjechiisuu ni danda,a.

2) Keewwata kana keewwata xLqqaa (1) iruam kan tumame jiraatus, hqjenchaas tdee
mana hoiichaa irratti mlidhaa frduu danda'a jedhamee yoo amanamee hojjetaa
mootummaa tokko mindaan isaa osoo hinhir'ifamin yeroo waggaa tokko hin caalleef
jijjliruun hojj echisuu n ni danda' ama.
3) Hojjetaan mootummaa sababa rakkoo fayyummaa yookiin gaa'tlattin gita hojii qabate
irratti yookiin bal<kahojjetaa jiru irrattrhollachuu kan hin dandeenye ta'uu isaa ragaa
yaalaa yookiin ragaafuudhaaheerumaa seeraa qabeessatiletrinyoo mirkanaa'e:
::i7:'.'
,1u1. itni hojri banaa sadarkaa walfakkaattr itti ramadamu danda'u yoo jiraate
rkaa fi mindaa qab ateery yookiin

f, &'O
.rkaan gita hojii banaa walfakkaatu kan hin jirre yoo ta'ee fi hojjatichi
';', *
i..-r.C kaa gadi aanaa irratti hojjechtal hayyamamaa yoo ta'e sadarkaa gadi aaylaa
" .r(
. . ."i,
.,": -/-,
' 1''/'f
2L
 irratti mindaan qabateen gara gita hojii yookiin
jijjiirama.
(c) Keewwata kana keewwatni xiqqaa (b) akkuma jfuutti ta'ee, hojjatichi sadarkaa fi
mindaa gadiaanaa irratti hojjechuuf hayyamamaa yoo ta'e sadarkaa fi mindaa isaa
hir'if.amee garu g,ita hojii yookiinbatka hojii isaaf mrlaa'uutit ni jljjiirama.
4) Gitni hojii hojjetaamootummaa tokkoo kan haqame yoo ta'e:
(a) Mana hojii isaa keessatti gara gita hojli sadarkaa walfal<kaataa qabuutti ni
jrljituama.
(b) Hojjetichihayyamamayoo ta'ee fr manahojichaa keessaa gitni hojii walf.al<kaataa
kan hh jirree yoo ta'ee mindaa qabateen gita hojii sadarkaa gadi aanaa qabu
irratf.ni jijjiirama.
31,.Ji11itlr,,:aa Naa
1) Manni hojii mootummaa tokko hojridhaaf barbaachisaa ta'ee yoo ar}amee fi manni
hojii hojjetaa gadi lakkisu xalayaa deeggarsaa kan kennuuf yoo ta'e, hojjetaa
mootummaa tokko sadarkaa gita hojii fi mindaa walqixa ta'e irratti qaleelfama
hordofuun dorgomsisee jijjiruun Biirichaa fi caasaa isaa sadarkaan jfuan beeksiisuu
qaba.
2) Keewwata kana keewwata xiqqaa I jalatti kan tumame al<ktrma jirutti ta'ee,
barbaachisltmmaa hojiif yoo ifti amaname manni hojii mootummaa tokko manneen
hojii miti mootummaa yookiin waldaalee hawaasaa furaa hojjetaa ulaagaalee gitni
hqichaa gaafatu guutu waliigaltee Biirichaattin jijjiirraa alaattin fudhatee hojjechisuu
danda'a.
3) Manneen hojii mootummaa Naannoo Oromiyaa, manneen hojii naannoolee biroo,
Bulchiinsa magaalaa Finfinnee, Dirree Dawwaa fi manneen hojii mootummaa
lederulaa yoo waliigalan, al<kasumas Biirichaaf dhiyaatee yoo mirkanaa'e hojjataa
mootummaa tokko naannoo biroo ft manneen hojii mootummaa federalaa Lrraa gata
manneen hojii Mootummaa Naannoo Oromiyaattr sadarkaa fi mindaa walqixa ta'e
iw atttj dj iiree hojjechiisuu ni danda' a.
4) Manneen Hojii MootummaaNaannoo Oromiyaairraa garaManneen Hojii Naannoolee
Biroo, Bulchiinsa Magaalaa Finfinnee, Dirree Dawwaa yookiin Manneen Hojii
Mootummaa Federalaattt gaaffiin jijjifuaa yoo dhiyaateefi Biirichi yoo mirkaneesse
hojjetaa mootummaa tokko Naannoo Orcmiyaa furaa gara naannoolee birootti
jijjiramee hojjechuu ni danda'a.
5) Hojjetaan mootummaa sadarkaa gita hojri walfal<kaataa rratti
dorgomlidhaan yoo frlatame sirna jijjiiraatiin atka ramadamu ni
6) Abbaa warraa fr haadha warraa walitti fiduuf jecha:

{siffimn
Yaa r@ "-- llrrrrp.,{,lrlH
"ttu'*'
kk .ir rlu ce I' i/ t:". "....,
.* ,,.,r*cg
Bort U.,tfre.f
Biilooti rt'..i"1-111,i1,
I
sarvirEii
buZsru'
 (a) Sababa gaa'ilaan hojjettootni jtJjiirraaf galmaa'an lamaa ft isaa ol yoo ta,an
jijjifur aan gaggeeff amu dorgomm iidhaan ta, a.
(b) uqjetaa mootumm aa tohko sadarkaa fi mindaa walfal<kaataa irratti j4jiiruudhaan
hojjachiisuun ni danda' ama.
(c) Keewwata kana keewwata xiqqaa b) jalatti kan tumamee atkuma jiruttr taree,
sadarkaa fimindaan walfal<kaataan yoo hin argamne ammoo wahigaltee
hojjetichaan sadarkaa gadi aanaa furatti jijjiiruudhaan hojjachiisuun ni
danda'ama.
7) Keewwaata kana keewwata xiqqaa 5 irralti kan tumame al<ktma eeggamettr taree,
bu'uura keewwata kanaattin hojjataan jijjiiramu, sadarkaa gita hojii duraan qabatee fi
sababa bara tajaallla isaatrin mindaa fi mirgoonni biroo argachaa fi;rre jalaa hin
hir'ifamu.
32.JiylnrraaErgjsaa
1) Manni hojii mootummaa kamiyyuu hojiidhaaf barbaachisaa ta'ee yoo argame mana
hojii mootummaa naannoo yookiin dhaabbilee misoomaa mootummaa yookiin
dhaabbilee miti'mootummaa irraa hojjataa tokko yeroo waggaa tokko hin caalleef
beeksisa ifa ta'e baase dorgommii furattr hundaa'uun ergisaanjijjiiree hojjechiisuu ni
danda'a.
2) Manni hojii mootummaa er1t\ ergifatuu fi hojjatichi yoo wahigalan, hojjataan
mootummaa mana hojii mootummaa biraa yookiin mana hojii mootummaa naannoo
yookiin dhaabbilee misoomaa mootummaa yookiin dhaabbllee miti mootummaayeroo
w a88aa tokko hin c aalleef er gisaan j ijj iiramee al<ka hojj etu taasi suun ni dandal ama.
3) Br.l') uur a keeww ata kana keeww ata xiqqaa ( 1 ) fi (Z) tii n hojjataan er gisaan jijjrfu ame:
(a) Mindaa fi faaydaan isaa kamiyyuu sababa
iqiiirichaatiin osoo irraa hin hfufamiin,
mana hoj ii ergisaan j ijj iiree hojj ec hiisuu n ni r aaww atamaaf .
(b) Bu'aan madaallii raawwiihojii mana hojii jijjiirraa ergisaan fudhatee hojjechiisuun
guutamee mana hojii hojjeticha ergiseef ni darba.

;4;i,i'fffi Ii naamusaa kan raawwate yoo ta'e, manni hojii ergisaan fudhate tarueeffama
waliin mana hojii ergiseef ni beeksisa; manni hojii ergisees dhimmicha
tee tarkaanfn b arb aachrs aa ta1 e ni fudhata.
,
Affeeruu
r- -; \FiYrgr /
\i.k*r "<-"1) hojii mootvmmaa kamiiyyru hanqina qabeenya namaa isa qunnamu al<kaataa
' ".
.,,',rt*'..1+d. n,r,r. rl,h tarsiimoo fi waggaa qabeenya namaa isaa bu'uurreefachuun gitoota hojii
":'-,g{pCI"1"'1l o
jiijiraan guuttamu qabuirratti beeksisa baasuun dorgomtoota affeeruu qaba.
2) Jijjiirraan waggaatti yeroo lama kan gaggeeffamu ta'ee, innis kurmaana tokkoffaa fi
lafimaana sadaffaa keessaa ta'uu qaba
. r ..
23''
L-

qaieelfama kana ke'ewwata 20 keewwata

3) Haalli raawwtibeeksisa ii11ifutaa avkaataa
atamt ta' a'
xtqqaa 1 fi 2 itt attt tumameen kan t aaww
unka qajeelfama kana furatti
4) Qabiyyeen beeksis a iiiiifuraa (keessaa,al aa fr ergisaa)
miilteffame guutuu qaba'
34. Yeroo Beelaifni J iyiirrraaBatree Qilleensarr a Tttnr
walitti aananii ifuam
hojii
1) iiijifutaa
Beeksis ni keessaas ta'ee kan alaa bahu guyyoota

kudhan (1 O)'f kan tvra ta' a'

beeksiisichi bahee
2) Gttyyaabeelsisni bahe tokko iedhamee kan lat'ligtawamt| Suwaa
qilleenssar t a olee t aasee ta' a'
oolee eegalee guyyoota hojii walitti aananii
3) Gayyaa beeksisni bahee qilleensarraa
jiran keess atti galmeenni adeemstfama'
35 . lJlaagaalee Dorgommii !'fiitrua B arreeffanw Gutafii
Dorgommiinirliircaagosootahundaajechuunkeessaa,alaafrergisaaalaagaaleeatvnaarL
gadiitiin kan t aaww atatnv ta' a'
l) Lllaa1aalee Dorgommii Keessaa
(a)Bu,aaMadaa||iiRaawwiiHojtiBu,aairrattiXiyy'eefate30%,
(b) ataa barueeffamaa yookiin gochaa 40o/o'
Qorma
(c) Muuxannoo hoj ii kallattii 25o/o

(d) Qulqul hna Ka,nsaa 5o/o

2) Keewwa takanakeewwata xiqqaa

I tafiriba qttbee @) ialatti awaataa ibsameen ba'aan
qubee (c) ialatri t'att lbsame vlaagaan
madaallii hojii 0.3'n, akkasum as tartifua
dorgommiimuuxannoohojii|<a||atttinkanbarbaachtisuafia|-kal|attlinkan
barbaachisllosoohtnjedhamnetajaaj||liwaggaatokkoo0.5g5,nbaat'ateeqabxtin
qabiinsa qulqrillina l<uiusaa arfirnoo al<kaataa
argame kan qabama ta'ee, haalli
qajee|famakanakeewwata3T(8)ja|atttibsameenkanraawwatamutda.
qabxn 5o% fr sanaa ol fiduuttt irraa
3\ Hoiietaan dorgomm li irjifutaa tnod atv yoo xiqqaate
eeSarna.

36 . Ulaagnlee lil:rrma Naa fr Er giszr. W alqabatart

"l.OOo/o
1) Qormaat a keessa

(a) Gitoota Hojii Qorm aatabarueeff'amaayookiin Gochaa:

i. Bt'aaMadaalliiRaawwii Hojii 30%
ii. QormaataBarceeffamaa
yookiin gochaa 40o/o

iii. Muuxannoo Hojii l@llattii 25o/o

iv.Qulqullina Kuusaa 5o/o

(b) Gitoota Hojii Qorm aata Gochaa Gaafatan:
i. Qormaata Gochaa 4Oo/o

,* l.';-ffiil
Yaa
n,, -"
l','';r:i :,jj
uo're€
uto-1ii"ii:"t3Yil,
'-;r*,"til Sarvirlii
 ii. Bu'aaMadaallli Raawwii Hojii 2Oo/o

iii. Muuxannoo Hojii Kallattii ZOo/o

iv. QormaataBarueeffamaa "LOo/o

v. Qormaata Afaanli 7Oo/o

2) Bu'uura ulaagaaleewwaan keewwata xiqqaa l(a fi b) jalam tumameen moo)atan yoo

xiqqaate qabxii qormaataa ftbu'aa madaallii raawwii hojiitiin SOo/o ft isaa ol fiduutu
irra jiraata.
3) Manneen hojii mootummaa yeroo jillirraa konkoolaachistootaa raawwatan Abbaan
Taaytaa Geejlbaa qormaata a?,ka isaaniif baasu taasisaun, Abbaan Taaytrchaa
hojiimaata mataa isaattr fayyadamee qabxii kennu fudhachuu qabu.
4) Bu'2aan qormaata barueeffama qofaa yookiin qormaata gochaa fi barreeffamaa,
qormaata itti
aanuuf kan isaan affeeru yoo tde dorgomaan kamiiyyru qormaata
af aanli fudhachuun dirqama ta, a.

5) Dandeetttiwwaan barbaachisoo isa xiqqaa gita hojii tokko irratti

dorgomuuf
gaafatamuun olitti iyyattootni sadarkaa barnootaa dhiyeeffatan yoo jiraatan ragaan
sadatkaa batnootaa dhiyaate qabxii dabalataa hin argamsiisuuf yookiin sadarkaan
barnootichaa kan fayyadu galmee qofaaf ta, a.
6) Tarkaanfilee Deeggarsa Addaa Dubartootaaf kennamaniin dubartootni dhrfua waliin
yeroo dorgoman qormaataan dura qabxiin sadi (3) kennuun akktma eegametti ta,ee,
drtbattootni dhiira waliin qabxiiwalqixata'e yoo frdan dursi dubartootaaf nikennama"
7) Qaama miidhamtootaaf qormaataan dura qabxiin afur @) kankennamuuf ta,a.Tarus
dubartootni dubartoota waliin dhiiri dhiira waliin qofa dorgomanri qabxiiwal-qixa yoo
fidaan mdataanhaala keewwata 24(1.3) jalattt ibsameen addakanbahu ta)a.
8) Gitoota hojii qormaanni gochaabarbaachisukanneen duuka deemtuu qajeelfamakana
futatti ibsaman al<l<uma jiruttr tilee, gitoota hojii ibsaman kanaan kan wal-fay,kaatan
yeroo qttnnaman qotmaata gochaa kan barbaachisu ta'uu fi hin barbaachisne taruu
isaa mutteessuu kan qabu mana hojii sadarkaa naannoo jiraniif gaaffiin dhiyaatee
murtee kan atgatata'a.
9) Gitni hojii yoo dacha'e yookiin manni hojii yoo cufameen alattihojjetaam qaxarayaalii
irra jitumana hojiitti qaxarame irraa gara manahojiibiratti jrljiruamuuhin danda,u.
1o)Ho"jj vaayirasli HIV/AIDS waliin jfuachua LSaa ragaa mirkaneessu dhiyeessee
iwwaan barbaachisoo guutee yoo argame hojjettoota jrjjiiruaa gaafatan
u dura jljjirraan ni kennamaaf . Dorgomtootni lamaafi isaa olyoo taranhaala
maatii qabaniin duraa duubaan dursi kennama. Kanneen maatli qaban
qaama miidhamtooni yoo jiraatan dursi dorgomtoota qaama midhamtootaaf nr
t
 kennama. Qaama miidhaamtoota keessa korniyaa adda addaa kan qabu yoo jiraate
dursidorgomtootaqaamamlidhamtootadubafi oolrranif nikennama.
11)Keewwata kana keewwata xiqqaa (10) jalam hojjettootni jijjircaa gaafatan kan
hin
jirre yoo ta'ehoijettoota rakkoo fayyaatiinragaarakkoo fayyummaa qabaachuuisaanii
mirkanneessu mallattoo Boordii Halomootaattin mirkanaa,e dhiyeessaniif dursi ni
ketnama. Haaluma kanaan.
(a) Hoiiettoota ra4aa fayyumaa dhiyeessan keessa qaama mlidhamtooni
yoo
jitaatandursidorgomtootaqaamamiidhamtootaaf nikennama.
(b) Hojjettoota qaama miidhamtoota korniyaa adda addaa qaban
yoo ta)e ammoo
dlurr si dubartootaaf ni kennama.

(c) Ragaan fayyummaa dhiyaatu hojjetaan sababa dhibee kanaan

iddoo amma
hojjechaa jiruttt hojjechuu kan hin dandeenye ta'uu isaa sirritti kan ibsu
ta'uutu futa iiraata. Ragaan fayyummaakenname waggaa tokko kanhin caalle
yookiin kan haar omf ame ta, uu qaba.

KutaaKqqaasadi
GuddinaSadaflKaa,
3 7. Ra^awwii Guddrna Sadarl<aa Hojjettoota IMootummaa
1) Manneen hojii mootummaakamiyyuu guddina sadarlcta kennuuf karoorahoggansa
qabeenyanamaawaggaakeessafi ikaroofi achuundfu qamadha.
2) Kaayyoon kenniinsa guddina sadarkaa al<kaataalabsichaafufiaalamaffaakutaa
xiqqaa
lama keewwata Z4'trin kaayyoowwan kanneen armaan gaditti lbsaman giddugaleessa
godhachuun hojlfu r aa oolu qab a.
(a) Hojiin hojjetaa gahumsa qabuun ah,ka raawwatamu dandeesisuu,
(b) Bu' aa r aawwii hojii mana hojichaa foolryeessuu fi
(c) Hojjeta a jajjabeessuufii dha.
3\ Haala kenniinsa guddina sadarkaa al<kaataa lab sicha keewwata Z S irr attiibsameen:
@) Hojjetaan mootummaa kamiyyuu guddina sadarkaaf dorgomuuf rugaa
mirkaneef f an aa gahumsaa o gammaa dhiy eeff achuu qab a.
(b) Hojjetaan mootummaa yeroo yaalli isaa xumure, raawwii qajeelfama
gaddina
sadarkaa keessatti haalawwaan dorgomuuf isa dhoorku yoo jfuaataniin ala innis
bu'a madaallli raawwri hojiitiin walakkaa gadi yoo qabatee yookiin adabbii
naamusaatiin yoo dhorkameen alatti guddina sadarkaa gita hojii banaa manni
hojichaa b aasuu irr atti iyy achuudhaan dorgomuu ni d,and,a, a.
4) lyyattoota dorgommi if affeeruu:

lqwu -*
Yaa
\an'e grrrgp,rrr,{s
B,l.*, tlu'aa I/ --.. lr..!rre€
irJ fi'L=t'-lii'-L u'
trreo
"Ou7i"T
t Sarviusri
I

(a) Gitni hojlibanaa kamiiyyuu guddina sadarkaatrinkan guutamu beeksisa guddina

sadarkaa dorgommiif if atti b ahuun ta, a.
(b) Beeksisni guddina sadarkaa kan bahu ald<aatuma barbaachisummaa isaatti
manneen hqii damee irra jfuanri fi mana hojii beelaisa guddina sadarkaa baasu
kee ssatti gab atee beeksisaa kee ssaatrin ta, a.

5) Qabiyyeen beeksisa gfidina sadarkaa al<kaataa unka qajeelf.ama kana irrattl

mllteeff amee jfuuun ta' a.
6) Yeroo beeksifni guddinaa sadarkaa qillee nsarr a turu:
(a) Beeksisni gaddina sadarkaa qilleensarra kan turu guyyoota hojii walitti aananti
jirankudhan (10) ta'a.
(b) Guyyaa Beeksisni guddina sadarkaa qllleensa irra oolee jalqabee guyyoota hojii
walitti aananii jiran kan keewwata kana keewwata xiqqaa 6(a) irratti ibsaman
keessatti galmeen kan r aaww atamu ta, a.
(c) Guwaan beeksisni bahe tokko jedhamee kan lal<kaawwaamu guryaa qllleensarua
oolee kaaseeta'a.
7) Haala Raawwii G almee D or gomtootaa
Daayreekrtooreetiin hoggansa qabeenya namaa, gareen yookiin puuliin Misooma
QabeenyaNamaa:
(a) lyyattootni yeroo galmee ragaalee fi
ulaagaawwan beeksisa irratti bsaman
guutachuuf isirriita'uisaanlimirkaneessuu,
(b) Iyyattootni erga qaxaramanii yookiin guddina sadarkaa argatanii waggaa tokko
guutuu isaanii mirkanee ssuu,
(c) Iyyatoonni soorama bahauf turtii yeroo ji'a sadii ol kan qaban ta,uu isaanii
mirkaneessu,
(d) Hojjettoota hayyama seera qabeessa ta'een, ergrfannaadhaan gara mana hojii biroo
yookiin sababa hojii mootummaatrin kanneen hin jirre affeeruun akka beekaan
taasisuufi manni hojii kaadhimamtoota galmeessee gttryaa qormaatni kennamu
qaamaan a?,ka ar gaman haala mij eessuu,
(e) Hojjettoota sababa bu'aa madaallii raawwii hojii yookiin adabbii naamusaatiin
guddina sadarkaa irr aa kanneen dhorkaman adda b aasuun daangaa yeroo beeksisa
nratti ibsameen iyyattoota ni galmeessa.
kenniinsa Qabxiiwwan Dorgommii:
madaallli r aawwli hojii qabxti = 40o/o
raawwii hojii marsaa
qabaachuuqaba.
Bu' aan r aawwli hojii ar game O . 4' n b aayy' atee qab ama.

27
iii. Hojjetaantokko dorgommii guddina sadarkaairratti dorgomuuf bu'aanraawwii
hojii isaa giddugaleessa fi sanaa ol ta'uu qaba.
&) Qulqullina Kuusaa Qabxii= 5o/o

i. Hojjettootni adabblin rLaamusa cimaa ittr mrxtaa'ee sadarkaa fr mindaa irraa

gadi bu'e hanga adabbii itti murtaa'e xumuranitti dorgommii guddina
sadarkaattif dhiy aachuu hin danda' an.
ii. Adabbii naamvsaa salphaa yoo ta'e, gvryaa adabbichi murtaa'ee furaa kaasee
hangawaggaalama (Z) fi
iii. Adabbii naamusaa cimaa yoo ta'e, g.Waa adabbichi mvrtaa'ee itraa kaasee
hangawa&Baa shani (5) ta'a.
iv. Haala Qabxiin Qulqullina kuusaatiif itti kennamu:
Lalft TarkaartfriNaamusaafftdhatame Qabxii Qabxti
hf ifama Kennamu
7 Adabbii hanga mindaa ji'a sadri ta'u kan 4 I

adabame
2 Adabbii mindaa hanga WWaa kudha shan 3 2
(15) gahu;

") Adabbri of - ee ganno o b ar r e eff amaa 2 3

4 O f - ee gannoo af anii b aru eeffamaan taa' e 1 4

3 Rikardiin adabbii tokkollee kan l-rra hrn o 5

jirre

(c) Qormaata gahumsa rnadaaluuf. dandeessisu qabxii= 55o/o

i. Gitootni hojii qormaata gochaa fi barreeff.amaa gaafatan yookiin qotmaata
b arrceff.amaa qofa gaaf atan haala artnaan gadiinin kan r aaww atamu
tru) a.
.

l.Gitoota hojii qormaata gochaa fi barreeffamaa gaaf.atan yoo ta'e, qotmaata

gochaaf qabxli 40% keessaa fr qormaatabarreeffamaaf qabxii 157o keessaa kan
kennamu ta'a.
2. Gitoota hojii qormaata gochaa hin gaafanne yoo ta'e, qormaata barteeffamaa
qabxri 55 % keessa a kan kennamu ta' a.

ii. Keewwata ?,ana keewwata xiqqaa ttl fi 2n 'tiin dorgomtootni qormaata gochaa fr
barueeffamaas ta' ee, qormaata barreeff.ama fudhatan dorgommicha moo' achurtf
qabxti qormaataatlin 50o/o fi
fiduutu ffraa eegama.
sanaa ol

(d) Ulaagaalee dorgommii taa'aniin dorgomaan moolata ta'u qabxii

fr sanaa ol frduutu furaa eegama. Ta'us sababa qabxii
dhabuuttin kaadhimamaaan dorgommiin ala taasifame '.

ssrrYirsii
bil1""*
 guddina sadarl<rchaa irra deebi'ee kan baasu yoo ta'e dorgommii furaa hin
dhorkamu.
3 8. Ye roo fr haala kaff altri hojjetaa guddina ar gatee:
1) Hojjetaa guddina sadarkaa argateef kaffaltiiin mindaa kan heruegamuuf guyyaa
guddinni sadarkaa mirkanaa'e furaa eegalee tara.
2) Hoiietaan gtddina sadarkaa argate tokko mindaan argataa jiru mindaa ka,umsa gita
hojichaa waliin walqixa yookiin sana.a ol yoo ta'e guddina sadarl<rchaakennluftin ala
f aaydaa dab alataa hin ar gafit.

KataaXrqqaa /f,r:r
HaalaRaawwii Ran:r'ddii
39. Haala RamaddiiYeroo Gr;rlmaa'in a fi CaaeffanniJiiiiiramuu
Haalli rumaddii yeroo gurmailinsii fi caaseffamni mana hojii mootummaa yoo jijjiiramu
r amaddiin ir r adeebiidhaan a?'kaataa ar maan gadlitiin kan r aaww atamu til a:
1) Hojjetaan mootummaa kamiyyuu ulaagaalee dandeetttiwwan barbaachlisoo isa xtqqaa
gitni hojichaa gaafatu kallattiin guutuu isaa fi qormaata beefuimsaa, dandeettii fi
ilaalcha hojii giddugaleessa godhatee mirkaneessa gahumsa ogummaa qophaaru
darbuuqaba.
2) Ulaagalee r amaddii caasaa:
(a) Bu' aa Madaallii raawwli hojli SS o/o,
&) Qormaataabarreeffamaa yookiin gochaa 4Oo/o

(c) Qulqullinalanusaa 5 o/o

40.Yeroo gifiri hojii dachdu yookiin marmt hojii- oufama haala rumaddirn hoyettootaa ittr
gaggeeffama
Ald<aataa Labsicha keewwata 30 (2) jalattr tumameen hojjetaan mootummaa, manni hojii
isaa yoo cufame yookiin humni namaa, hanga barbaadamuu o1 yoo jiraate yookiin gitni
hojii yoo haqamee fi Biirichi ramaddicha yemm:uu murteessu yookiin mootummaadhaan
yoo ajajame:
1) Hojjettootni gitoota hojii dachilan irra turan mana hojiichaa keessatti gitoota hojii
dacha'an wajjin walqixa ta'an fi dandeettii barbaachisu waliin wal-simu irrattt ni

sadarkaa manneen hojii Naannootti ramaddii hin argatin manneen hojii

hojrchaatti akka ramadaman ni taasifamrt. sadarkaa Godinaaree fi
Bulchiinsa Magaalotaatti gama Puulii dhimmi llaaluutiin seektaroota gitni
keessatti ar gamani isaan aff eerutti akka r amadaman ni taasifamL.
 3) Manni hojii tokko guutumaan gaututti yommuu cufam.u-, hojjattootni mana hoiichaa
keessatti hojjachaa turan sadarkaa Godinaa, Aanaa ft Magaalaatti
gama waaiiita

Bulchiinsaa yookiin Kantlbaa fi Waaljira pabiliik sarviisii fi misooma

qabeenya

narnaatlin, sadarkaaNaannootti immoo BamaBtirichaatiin manneen hojii biraa

keessatti

al<ka ramadaman ni taasif.ama.

4\ Manneen hojii sadarkaa Godinaa, Aanaa fi Magaalaa irtatti gitni hojii irratti
bakki
ramadaman yoo dhabame damee mana hojii sadarkaa Naannootti erguudhaan
barbaadamee ramaddli ald<a argatan taasisuun ni danda'ama.
5) banaa argaman gitoota hojii hojjettoonni irra turanli gadi yoo ta'an,
Gitootni hojii
walligaltee barueeff.amaan hoiiettoota irraa fuudhudhaan mindaa duraan
argachaa
Gita
taran qabatanii sadarkaagita hojii gadi'aanaairratti al<katamadamannitaastfama'
yoo
hojichaa furatt-t mrndaan daraan argatan mindaa fiixee glta hojichaa ka,n darbuu
tal e, mindaan dur aan argatan ni kanfalamaaf '
yoo ta'e,
6) Filannoowwan arrnaarolitti xuqaman hojii irra oolchuunkanhin danda'amne
qajeelfamni biraa Mootumm aa irraa kennamu yoo iiraate malee, Biitichaa waliin
marirachuudhaan seera jiru furattt hundaa'ee hojii irtaa al<ka gaggeeffaman
ni

taasifama.
4l.Gitoota Hojii lwa Deebi,anree Foo56ra'e wraltt ltaala Hoijettootni Itti Pan1Edarwa

Dandaa'an
1) Gitootni hojii gara sadarkaa ol-aanaatti yommuu fooyya'an hojjettootni gita hoiichaa
irua taran ulaagaalee dandeettiiwwan barbaachisu kan guutan ta'uun isaanii yoo
mirkanaare dorgommii tokko malee ka'umsa mindaa sadatkaa ol-ka'e al<ka
atgatan ni

taasif.ama.
Z) Caasaan mana hqichaa jtljiircamee atka haaruattt k'an gatmaa'e yoo tde, hojjettootni
rnana hojichaa sadarkaa fi gosa barnootaa fi muuxannoo hojii gitootni hoiichaa
batbaaduguatanhundidorgommiidhaannitamadamu.
S) tJlaagaleen kenniinsa qabxtin dorgommti atkaataa qajeelfama kana keewwata 39(2)
jalattr ibsameen kan t aaww atarnu tal a'

4) Hojjetto otni ulaagaalee dandeettiiwwan barbaachisaa gitni hoiichaa gaafatu hunda

giticha
gautantimuuxannoon hojii hanga waSSaatokkoo gahu qoftikanhafu yoo ta)e,
ka'umsa
eeggatummaadhaan qabatanri al<ka turan taasisuudhaan atkama grtutaniin
mindaa gita hoiichaa al<ka argatan ni taasif.ama. Muuxannoon hojii ..r4!gh9i-iCt'"ut
barbaachisrrji,atokkoi11eeosoohinhtr,atilnguutuuqabu,
5) Hojjetaan sababa gurmaa'insa caasaatin sadarkaa fr mindaa ol'aflry4a *ralti rarnadat'flq
"

waggaa tokko osoo hin eegin beeksisa guddina sadatkaa,:,bd,u,' trattl Sawaa'ee

dorsomuu ni danda'a
Srisq-

-ffi:ZF
O 30
30
l9-.?= Kq$ffi
i\:{t-,. t:i' ., ,;l
".:
tttti*-,1-*,iii,ii
n^^.mm^^u
$a|,ka ftlr'au l.l \ln u il t'tu'l ,trl;l ',i-,!', -"
Bii$o fi l,'t 'r ,l ' l .lrl4r il,.rr;;'F'- -'*-*. t't"''-
nh/Siviil Servrsri
 6) Caasaa sababa gurmaa'insa addaa tazeen jijjirrame irrattihaallibarbaachisummaa isaa
ilaalamee qajeelfamni biraa ramaddii hojjettootaa yeroo sanaaf qof.a fayyadu Biirichi
baasuuni danda'a.
4z.HaaJA Muudarioota lvlootuntnaa Mrulrtdama Waa Yrdan Yookiin lilatarrfiota Uvnnataa
Bara Hqii Isaanii Xumuran lltt Pa nadarnan
1) Muudamtootni yookiin frlatamtooni waggaa sadii fi sanaa o1 yeroo ta'eef mindaa
mutdamaa argachaa tajaallla kennanii sababa dhlbeettinrral<l<rna dhuunfaatiin yookiin
murtee mootummaattin muudama irraaka'an yookiin barahojli isaanii xltmttran mana
hojii isaanii duraanlitti yookiin manahojii garabfuaattr sadarkaan fi gosa barnootaa ft
muuxannoo hojii kallattiin qaban ilaalamee batka guutau danda'anitti ald<a
r amadaman ni taasifama.
2) Keewwata kana keewwatni xtqqaa '1. a?.ktma jirutti ta'ee, muudamtootni yookiin
fllatamtooni duraanhojjetaa mootummaahin turre yoo ta'e gitahojlibanaabaajataa
qabu, sadarkaa fi gosa barnootaa fi muuxannoo hojii kallattri qabanlin al<ka
qaxaramanii fi ka'umsa mindaa sadarkaa gita hojii irratti qaxaraman a1rJrra argatan ni
taasif.ama.

3) A?-kaataa keewwata kana keewwata xiqqaa 1 ti 2 irrattt tumameen walitti aansanti

muudamaa fr frlatamaa ummataa wa4gaa sadii gadi kan talaqlle yoo ta'e, sadarkaa
muudamaa yookiin frlatamuun dura turanitti deebl'uun mindaa muadamaa yookiin
ftlatamummaan duta argachaa tutan kan kaff.alamuuf ta'ee, yeroo turmaata
muudamaa yookiin fllatamaan kana keessattt fooyya'insi iskeelii mindaa hojjettoota
mo otummaatiif al<ka w aliigalaatti taasif ame y oo jir aate sir r aa' ee ni kaff alamaaf..
43.l1ala Hojjettoonni Hqi Addaan kutan Hojiitti Deehi'aa danddarfi fi hin dandennye
1 ) Hojjetaa hojiitti deebi' uu danda'u;
(a) Hojjetaan mootummaa dhimma hsmna isaatlin ol ta'een (dhtbeedhaan, ral<7ona
maatii isaa irra ga'een, sababa dhimma mana hojii isaatiin wal hrn qabanneen
adabblidhaan mana sirreessaa turee fi kan kana falrkaataniin) hojii irraa addaan
bahee ture jl'ajaha keessatti hojiitti deebt'uuf yoo iyyate, haalahumnaa o1 ta'een hojii
iruaa hafuu isaaf ragaa qwbsaa ft amaansiisaa ta'e yoo dhiyeeffate mannt hojichaa
hoj iitti deebisuu qab a.
 i. Adabbiiyookiin shakkii yatkaan walqabatrru yoo ta'e Mana Mutttchaa, Poolisii,
Mana Sirreessaa yookiin qaama qabt furaa ragaa amanslisaa fi seera
^an1oo
qabeessa ta) e dhty eeff achuu qaba.

ii. Rakkina dhibeen walqabate yoo ta'e, waraqaa ragaa yaalaa dhaabbata fayyaa
b eeh,amtii qabu irt aa dhiy eeff achtu qab a'

iii. Rakkina maattitiin yoo ta'e, Bulchiinsa Gandaa, Magaalaa, Aanaa, Mana Murtii
Hawaassmmaa Gandaa yookiin qaama biraa seera qabeessa ta)e ittaa tagaa
amansiisaa ta' e dhiYeeffachuu ft
iv. Ragaalee qutbsaa biroo dhimmoota humnaa ol ta'aniin hoili tttaa ittt hafu
an dhiYeeff achau qabu.
danda'
(d) Hojjeta a moofiimmaa ji'oota jaha booda, hoiiataa yeroo ji'a tokko booda hoiit trraa
gaggeessuu dhaan bakka isaattr hojjetaa biraa guddina sadarkaan, qaxaraan
yookiin

jrjjlfu aadhaan r amadachuun ni danda' ama.

(e) Keewwata kana keewwata xiqqaa (d) ialatti kan tumamee akkuma iirutti ta'ee,

hojjetaanmootumm aa jt'a jahaanboodattihojiitti deebi'uuf yoo iyyate mannihoiichaa

dhimma isaa qulqulleessuudh aan gita hojli banaa irua ttran yookiin kan biraa wal-
fatkaatu yoo jfuaatee ft manni hojichaa fedhii yoo qabaatee fi Biirichi yoo waliigale
hojiitti deebisuu ni danda'a.
(0 Hojjetaan dhimma hojii mootummaa wajjin walqabateen qaama aanSoo qabuun
himatamee Mana Murtii idilee aarlgoo jalqabaa qabum dhiyaatee bilisa yoo bahe
yookiin ofiyyannoodhaan yookiin murtii li:fraataan murtiin balleessummaa fi
adabbiin itti mwtaa,e haqamee bilisa yoo bahe, mindaan irraa dhaabbatee yeroo
turrnaataakana keess attt argachuumaht eegameefrihojiitti a?,ka deebi'unitaasifama.
2) Hoiietaa Hojiitti Deebi'uu Hin Dandeenye:
(a) Hojjetaan mootummaa yalcka malaammaltummaa, amantaa hir'isuu, hannaa fi
gowwoomsuu, dirqisiisee gudeeduu yookiin saalqunnamtii umrii malee taawwatee
kan ittr rnurtail ee ft Mana Murtii aanSo o qabuun kan hin mo ggaaff.amne,
(b') Hoietaa fedhii isaattin hojii gadi dhiisuuf ryyataan gaafate yookiin waraqaa

qulqullinaa (krlliraansii) fudhatee hojii irtaa addaanbahee ft

(c) Hojjeta a sababa qurtbsaa, arnansiisaa fi seera qabeessa hin taaneen l<tlifuaansii osoo
hinfudhatiin hojii gad-lakkiseefiragaa qwtbsaata'e dhiyeeffachuuhindandeenye.

-,;,frfiXlt$t uur*eQ
32
 Kutaa lfilr
Hayyanw Adda Addaa
44. Hayyama Bqonnaa W agg;aa
1) Kaayyoon hayyamaboqonnaawaggaahojjetaan mootummaayeroo murtaa'eef boqotee
tajaaltla hojii isa irraa eeggamu miirahaaromeen al<ka itti fufu dandeesisuufidha"
2) Boqonnaanwaggaa tokko keessatti ketnamuinnixiqqaan guyyootahojli 20 (digdama)
u, inni gaddaan Suyyoo ta hojii 3 0 (soddom a) dha.
y oo ta'

3) TajaaJilli marla hojii mootummaa biraa keessatti kenname mana hojii haaraa ttti
qaxar am% r amadamee yookiin itti jqjiiru ame keessatti ni qab ama.
4) Hojjatichi mana hojii mootummaa, dhaabbllee dhuunfaa yookiin miti mootummaa
beekamtri qabu garubiraa keessatti daraankanhrnhojjannee fr qaxaramaahaaraayoo
tile hanga jr'a 1,1 (kudha tokko) talaalilutti hayyama boqonnaa waggaa argachuuf
mirgahinqabu.
s) Keewwata kana keewwataxiqqaa 4 irrattikantumamee al<l<umajirutti ta'eerboqonnaa
fuudhaa fr heerumaa, gaddaa, dhul<latbaa yookiin kan kana fal<kaataniif qajeelfama
fu r attt hundaa' uudhaan hayy amni ni kennamaaf .
6) Hayy amni bo qonnaan w aggaa ta1 aallla irr atti hundaa' e al<kaataa or neeLa armaan gadii
fur atti lbsameen ni kennama.
I^akk. BaraTajaajilaa Guyyoota Hojii Boqonnaan
Waggaadhaan W aggaa kees satti kennamu
1 1 20
2 2 21
J 3 22
4 4 23
5 5 24
6 6 25
7 7 26
8 8 27
9 I 29
10 Waggaa 1.0 fi sanaa ol 30

$jetaan tokko yeroo leenjii gabaabaaf jechuun yeroo leenjii jl'a I ftkanaa gadi jiranlif
hojii idilee rsaa dhaaba,hayyamniboqonnaawa1gaa m qabamaaf .
n yeroo leenjii yookiin barnoota dheeraaf jl'a I fi kanaa ol jiranlif deemu
leenjii yookiin barnoota irra ture hayyama boqonnaa wag4aa keessatti hin
uuf. Kunis kan ta'u manabarnootichaa irraa yeroo yeroodhaanboqonnaawaan

33
4 5 . Ylanf alfu Bqqonnaa W aggaa
1) Ald<aataa labsichaa keewwata 37 keewwata xiqqaa 3 irrattr tumameen boqonnaan
waggaa maallaqaan hin jijjifuamu. Kun jiraatu illee tajaajilli hojjatichaa yoo dhaabbate
boqonnaan sababa httmna o1 ta'een l<uufame Bara mindaa hojjanchi argatutti
jtJjliruudhaanal<kakanf alamuuf nitaasif ama.
2) tlolletaan mootumm aa b o qonnaa w a4gaa kuuf achuu hin danda' u. T a' uus:
(c) Dhimma humna oI ta'7een boqonnaa wa*gaa hojjettootaa kuusuu kan danda'u. mana
hojii hojjetaa hojjisiis u qofaadha.
(d) Boqonnaa waggaa kuufame keessaa kan bara baajata tokko gara baajata waggaa
lamaff.aatti mallattoo itti gaafatamaa olaanaa mana hojlichaa llaallatuun darbuu ni
danda'a. Bara baajata grraa ftss554tti gantu, hojjaticha boqonnaa waffiaa al<ka argafit
taasiisuun dtrqama.
(e) Boqonnaa waggaa bara baEata 3tr*tti darbe keessaa walal<kaan isaa gara qarshiitti
akd<a jijjirramuuf. hojjataan hojii fura osoo jiru gaafachtu ni danda'a.
(flManni hojichaa sababa baa5fina hojiitiin boqonnaa wag4aa kuuf.amee kennuu yoo
dadhabeboqonnaabarabaajataalamattil<uuf amekeessaahoj jatichiyoogaaf aterdurrca
baajata qabsiisuun boqonnaabarabaajatabfuaatti darbee keessaa lanwaggaa tokkoo
isa duraa qofti qarchiitti jijjiiramee kennamuufi ni damda'a.
3) Hollataan tokko hojli gadi lakkisuuf yoo gaafate yeroo akeekkachlisaa ji'a tokkoo
keessatti boqonnaan bara baajataa sana keessatti qabu kennamuufli qaba. Haa ta'u
malee, kanaan alatti kan kuufamee kan bara baalataa darbe lama yoo jiraate qof.a
qarshiitti jqjifu amee kaf alamuu ni danda' a.
4) Keewwata kana keewwata xiqqaa 3 irratti kan tumamee al<kuma jirutti ta'ee, manni
hojii aangoo akeekkachiisa hojii gadi lakkisuu kennameef hanga jl'a sadlitti dheeressuuf
aangoo waan qabuuf hojjatichi kana keessatti fayyadamaa al<ka ta'uu taasisuu ni
danda' a. Boqonnaa bara baalataa ittiin hollatamaa jiru garuu hojjatichi fudhachw waan
qabuuf garuqarchiitn jij jLfu rameehinkennamuuf .

5) Hojjataan marLa hojii tokko furaa gara mana hojii biraatti jijjiirraa alaattin deemu
boqonnaa waggaa kuufamee qabu keessaa Bara mana hojii jijjiirameet+a fudhatee kan
deemuu danda' u kan bar a baajataa tokko qof a ta' a.
6) Guyyaa hojii BoqonrLaa waggaa, haala kenniinsa heeyyama boqonnaan waggaq Haala
boqonnaa waggaa dabarsuu fi haala ruawwti heeyyama boqonnaa wa4gaa hin
fudhatamne itti raavrwatamuilaalchisee atkaataalabsichaa keewwata 38r 39r 40 fi 41,
irratti tumameen alatti boqonnaan wa4gaa kuufamee yoo arga
raawwatame manneen hojii kamiyyrr kan itti gaafatamanta'u. : ,l
,,,!:

ffi/F ^:''
34
,, -l

r l,-:; ;
^,'rrffi^1":"|
a.l +"'
st'.."i i ,...r,t.,rr,n', U,,.red
liiiroo tt .]i'1,1-t",rt
s-*"*'i su
hilld.,nn
 4 6. llayyan:.a Dhult<ubaa
Alr,kaataa labsichaa keewwata 43'tti, hojjetaan mootummaa tokko sababa dhibeetiin
hqjachuu yoo dadhabee ft kanaafis rugaa mana yaalaaogeessa fayyaa rugicha kennuuf
aan9oo qabu irraa yoo dhiyeeffate guyyaa dhuld<ubichi jalqabe irraa kaasee hayyamni
dhul<kubaaseeraantaa'enikennamaaf .HaalumaKanaan:
1,) Al<kaataa labsichaa keewwata 36tti, hojjetaan mootummaa yeroo qaxara yaalii isaa
xumure tokko sababa dhibeetiin hojjachau yoo dadhabee fi kanaafrs ragaa mana yaalaa
seera qabeessa ta)e yoo dhiyeeffate guyyaa dhukkttbichi jalqabe irraa kaasee wagga.a
tokko keessatti yeroo jl'oota 8 (saddeet) )waggaa afur keessatti jiroota 72 (kudhalama)
hin caalleef hayyamni dhul<lafuaa nikennamaaf .
2) Alr'kaataa keewwata kana keewwata xiqqaa 1 jalatti ibsameen hayyamni dhul<l<rtbichaa
walittt aansudhaan yookiin yeroo adda addaa lian kenname yoo ta'ee, jalqaba sababa
dhul<krtbaatiin yeroo hojii idilee dhaabe irraa eegalee waggaa afur keessatti mindaan
ji'oota 6(1ahaa) guutuu, ji')oota 2 (lama)f walald<aa kaffaluudhaan fi jl'oota 4 (afur)f
ammoomindaamaleeheeyyamnidhu?.kttbaanikennama.
3) Yeroo kana keessatti yoo fayyuu baate, heeyyarna kennuun waan hin danda)amneef
gaaffrin ragaa quubsaa wajjin Bitrichaaf dhiyaatee yoo mirkanaa'e hojii furaa akka
ni taasifama.
geggeeff amu

4) Hojietaan mootummaa yeroo yaahi isaa hin xumuriin yoo dhukkubsate, hayyamni
dhul<l<ub aa r agaan y aalaa itti dhty aatu mindaa ji' a 7 w allin ni kenna maaf .

5) Kan hojjetaa yeroo haala waadaa mana hojichaa wajjin walligalamuun kan
taawwatamuta'a.
6) Hojjetaan mootumm aa kamiiyyrtu yoo dhukkubsate :

(a) Sababni humnaa ol ta'e yoo isa muudate irraa l<an hafe, hanga danda'ametti
dhukkubsa chuu is aa hatattamaan mana hoj iitiif beeksi suu qab a.
(b) Guyyoota 3'f walitti aansee yookiin bara baalataa to?,ko keessatti guyyoota 6 oliif
sababa dhuld<ltbaatiin hojlirraa kan hafe yoo tile, dhul<7<tbsachuu isaattif ragaa
y aalaa dhiyeeff achrm qab a.
7) Hojjetaan mootummaa qaxara yeroo yaalli isaa xumure boqonnaa waggaa irua osoo
fl-ryu yoo dhukkubsate, ragaa yaalaa dhukkubsachuu isaa mirkaneessu yoo dhiyeesse
nwaggaa isaa addaan citee hayyamni dhukkubaa mkennamaaf "

rffi"l';i 1 Keewwata kana keewwata xrqqaa 7 jalatti ibsameen boqonnaan wa88aa

.S-"'nt:.'i;Ti ture, hayyamni dhukkuba isaa al<kuma xulnurameen akka itti fufu ni

efi'W
$],"'t*'4.v4i,.,'?r,J-
'ff"1,''s4{., f'4.';.,;
r agaa mana y aalaa dhryaatu haala fayy aa hojjetichaa fi hayy arua dhul<kubaa
515 a1\'
ti'{l:1' rne ibsuu qaba.
Wr'v,,]"ana/ Rooi*-lni
N3P Reso-urce-
35
-

4T.Hayyama Gaddaa
1) Hojjetaa mootummaa kamiyyu abbaa warraa yookiin haadha warraa, ijoollee, firooma
dhiigaa ykn firooma gailelaa hanga sadarkaa lamaffaattt lal<kaa'amu yoo ta'e gaddaaf
heeyyamni gury aa hoj ii sadii (3) mindaan ittt kaf f alamu ni kennamaaf
2) Gadda hiriyyaa dhiyoof hayyamti guwaa hojii tokko (1) bara baalataa tokko keessatti
hayyamni gaddaa guyyoota hojii jahaa (6) hin caalle kan mindaan itti kaffalamu ni
kennamaaf..
4 8. tlayyama Dhimma Dhwmfaattrf Kennamu
i) Gaa'elaaf (Fuudhaa fi Heerumaaf) hayyaama Buryaa hojii sadii (3) fi
2) Qorumsaaf hayyamni guyyaa hojii tokko (1) bara baajataa tokko keessatti hayyamni
qorumsaa guyyoota hojli jahaa (6) hin caallee mrndaa waliin nikennamaaf .
49 . Hayyanw Addaa Mindaa Waliin Kennamu
Hojjetaan rnootumma a kamiyyuu:
1) Mana Murtii yookiin qaamota biroo aan$oon kennameef irr aa w aamichi yoo dhiy aateef.
dhimmi itti w aamame yeroo fudhatuuf ,
2) Filannoo ummataa wallin dhimma walqabateen yoo ta'e, yeroo filannoon fudhatuuf.
hayyamni addaa mindaa waliin nikennamaaf .

50. Halryama Addaa NfirLdaaMalee Kennamu

1) Hojjetaan rnootummaa sababa gahaa ta'2 een hayyama addaa mindaan itti hin kaffalamne
yoo gaafatee fi faayrdaa mana hojichaa karua hin miinen hoggansa mana hojichaattin
dhiyaate Biirichi yoo mirkaneesse yeroo waggaa tokko hin caalleef hayyamamuufii ni
dandda.
2) Hojjetaan mootummaa filannoo ummata furatti dorgomaa ta'ee yoo dhiyaate yeroo
sochii filannoo itti gaggeeffamuu fi yeroo filannoon itti gaggeeffarnuhayyamni mindaa
malee akka kennamuuf nitaasifama.
3) Keewwata kana lal<koofsa 1 fi 2 jalatti kan tumame jfuaatus, hojjetichi hayyamni addaa
mindaa malee al<ka kennamuaf kan gaafate sababa piroojektii mana hojii mootummaa
ilaallatu iruatt:, ramadamuu isaatrin yookiin hiriyaan gaa'ila isaa hojii misiyoonii
dipiloomaasiitiif biyya alaatti ramadamuu isaatiin yoo ta'e, piroojektiichi yookiin hojiin
misiyoonii diplloomaasiiharrgaxvmuramuttthayyamni addaa kennamuuflini danda'a.
ST.HayyamaDa'umsa
1) Hojjettuun mootummaa ulfa taate:
(a) Qorannoo fayyaa ulfa isheetlin wal-qabate taasisuuf al<kaataa
hayyamni mindaan itti kanfalamu ni kennamaaf .
(b) Da'umsaan duraboqonnaa al<l<a taasiftu ogeessi fayyaa
itti kanfalamu ni kennamaaf .

h (' - "'
AkkaFlF
ee{Iccolf 'I-filddaBaa'1^
1
Y
/ tan' ll'utqu'tlteB
tJ,xx. hrr'aa |
lJorrrl'6
Biiroo [i 1i GaaIat .tlrd '
Dh/Siviil furvi'rsii
I

2) Keewwata kana keewwata xiqqaa I jalatti hayyamni tumame al<ka hayyama

dhukktb aatti hi n la?*kaa' amu.
3) Hojjethrun mootummaa ulfa taate yeroon da'umsa ishee yoo gahu Euryaa nan daha
jettee ttlmaamteen dura guyyoota walitti aanan 30 (soddoma) haryama da'umsaan
duraa, akkasumas guryaa deesse irraa eegalee guyyoota walitti aanan gO(sagaltama),
walumaagalatti hayyamni da'umsaa guryoota walittt aanan 120 (dhibba tokkoo fi
digdama) mindaan ltn kaffalamu ni kennamaaf .
4) Hojj ethrun mootumm aa al<kaataa keeww ata kana keeww ata xiqqaa " 3n j alatti hayy amwi
da'umsa duraa kennameef osoo hin xumuramiin dataa yoo deesserhayyamni da'umsaa
osoo itti hin f.ayyadamiin ni taasifama.
hafe erga deesse e booda ah,ka ittt fayyadamtu
5) Hojjettuun mootummaa hayyama da'umsa duraa fudhattee osoo hin da'lin yoo jalaa
dhume hanga gltryaa deessutti guyyootni hojii isheen boqonnaa irca turtu hayyama
boqonnaa waggaa baru baalattchaa irraa yoo?Jin hayyama boqonnaa waggaa kan htn
qabneyoota'e immoo hayyamaboqonnaawaggaabaraittt aanu keessaabal<kaba'aaf.
6) Hojjettuun mootummaa a?.kaataa keewwata kana keewwata xiqqaa 3 jalatti hayyama
da'umsaa murteeff.ame erga xumurte booda yoo dhukkubsattee fi hayyamni dabalataa
kan ishee barbaachisu tiluu isaa ogeessaa fayyaatiin yoo mirkataa'e, a(<kaataalabsicha
keewwata aTL)trin fi qajeelfama kana keewwata 51(2) jalattr lbsamanirn hayyama
dhut-kub aa fudhachuu n i dandeessi.
7) Hojjethrun mootummaa ulfa jr'a jahaa (6) Suutte kamiyyuu, hayyama da'umsa duraa
osoo hin fudhatiin dursee ulfi yoo irraa bahe, ra4aa yaalaa kana mirkaneessu yoo
dhiyeeffattehayyamni da'umsaboodaguyyoota walitti aanaan 60 ni kennamaaf .
8) Hayyama ulfi yoo irraabaherhayyamni da'umsa
da'umsaa duraa erga fudhatteebooda
duraa fudhatte addaan citee, alckaataa keewwata kana keewwata xiqqaa 3 jalattt
tumameen hayyamm da' umsaan boodaa guyyoota walitti aanaan 90 ni kennamaaf "

9) Hojjettuun mootummaa yeroo ulfaa jr'a 3 hanga 6 keessatti ulft irraa bahu muudate
hayyamniguyyoota walitti aanan 30 mindaanittikaffalamuwallin ni kennamaaf -
1O)Hojjetaan mootum maa kamriyyuu haati manaa isaa yoo deessu hayyamni mindaan itti
lamu guyyaan hojii 1 0 (kudhan) ni kennamaaf .

Kutaa Shan
6..
r J ,' I
iiHojii,AangarGaheeHojii,ltttGaaf atamlurnnlaaf iDfu qarua
Itl4. i;
-; i!) \-,,
\Jf*- Qaamolee Adda Addaa
re'^--
sz.Q,11 Manneen Hojii Mootummaa Sadafl<aa Adda Addaa
W+H;+. -
i Puulii Waajjira Pabliik Sarvisii fi Misooma Qabe*e-1Va Namaa fi Puulii
Bulchiinsa Godinaa/kantilbaa, Aanaa fi Bulchiinsa Magaalaa irtaa tajaalila
37
 deeggarcaa al<ka argatan ramadaman hundi dhimma hoggansa qabeenya namaa
ilaalchisee karoora humna namaa isaanli dursanir puulii tajaaltla ahka isaanii kennu
ramadameef waliin ni qopheessu.
2) Puuliin Waajjira Pabliik Sarviisii fi Misooma QabeenyaNamaa fi Bulchiinsaa/kantribaa
grdduugaleesurttmaan dhimma qaxar% jijjiirraa, guddina sadarkaa, dhimma sooramaa ft
hqii furaa addaan bahu fi dhimmoota hooggansa qabeenya namaa kan bitoo aWaataa
qajeelfamaa fi.karooraatlin ni raawwatu, ni murteessu, latusaa dhuunfaahojjettootaa fi
ragaaleebfuaabarbaachisaata'angurmeessanii ni qabatu. Sektarootni kanis dhimmoota
hooggansa qabeenya namaa ofii raawwatanWaajjiralee gidduugaleessumrnaan talaajlla
rrraa argataniif gabaasuu qabu.
3) Manneen hojii mootummaa sadarkaa hunda irratti ar4aman tagaan humna namaa

gidduugaleessummaan qindeeff.amee qabamuun raawwli hojiif murteessaa waarL ta'eef,

puulii Waajjira Pabiliik Sarviisii fi Misooma Qabeenya Namaa fi Puulii Waaffua
Bulchiinsa /kantiibaa Godinaa, Aanaa fi Bulchiinsa Magaalaa talaaiila
gidduugaleessummaan kennaan irratti dabaluudhaan ra4aa humna namaa sektaroota
GodinaarBulchiinsa Magaalaafi Aanaa guutummaattt qindeessanii ni qabaaturBiitichaa
ft qaamotabiroo dhimmi llaaluuf ni dabarsu.
4) Sektarootni sadarl<aa adda addaa furattt argaman hundi yeroo yeroodhaan tagaahumna
namaa isaanii btirichaa fi caasaa isaa gadii sadarkaa isaaniitti argamuuf dabatsuuf
dfuqama ni qabu.
5) Waajjirri Bulchiinsa Godinaa fr Aanaa akkasumas sektarootni sadarkaa Godinaa,
Bulchiinsa Magaalaa fr
Aanaatli argaman dhimmoota Hoggansa Qabeenya Namaa
raawwatanii fi ragaalee qabeenya namaa barbaachisaa ta'an yeroo yetoodhaan
qindeessanri Waaljira Pabliik Sarviisii fi Misooma Qabeenya Namaa sadarkaa isaaniitti
argamuuf gabaasuufi yeroo ragaa gaafatamanitti dhiyeessuuf dirqamani qabaatu.
6) Seektarootnihojjetaan hojii Hoggansa Qabeenya Namaa isaanii ramadamee fi hojiin of
danda'anii xumuruu danda'anii adda bahee qajeelfama kana keessatti ibsame al<l<uma
jirutti ta'ee, dhimmoota kaan garuu gidduugaleessa tajaaiila akka isaanii kennu
tamadame waliin ta'uudhaan kan raawwatan ta'a. Dhimmoota ofii taawwatanis
Waajjfua grdduugaleessummaan tajaajila ald<a isaanii kennu ramadameef ni gabaasu,
ofiifis qindeessanii ni qabaatu.
7) Manneen hojir sadarkaa naannoottt argamanhundi tokkoon tokkoon isaanii piroofayilii
hojjettootaa fi ragaalee Hoggansa Qabeenya Namaa damee rnarla hojii isaanii Naannoo
irraakaasee hanga Aanaa yookiin Gandaatti iitu qindeessanii

Yeroo y er oo dhaan qaamota r agaa b arb aadaniifi s ni gab aasu.

38

r*"'l};li':":;
B;#fi,)*,l',,'",y usrt*Fd
 8) Sektaroonnii sadar?,aa Aanaa, Godinaa fi Bulchiinsa Magaalaattr argamanhundi yeroo
yercodhaan dhimmoota Hogansa Qabeenya Namaa ilaallatan Waajjira
gidduugaleesslrlumaan tajaajlla isanii kennuu fi Damee Mana Hojii isaanii sadarkaa
Naannootti argamuuf gabaasuu yookiin al<kaataabarbaachislrmmaa isaattin ragaayeroo
gaafatamu deebii kennuuf dirqamani qabu.
9) Hojiilee dhimmoota Hoggansa Qabeenya Namaa keessaa hojiin gurmaa'insa caasaa)
ramaddii gitoota hojii, ramaddii gita hojli fura deebii fi dabalata humna namaa ilaalu
manneen hojli sadarl<aa Naannoo irra jfuan qofaan qoratamee dhiyaachuu kan qabu
ta'ee, manneen hojii sadarkaa naannoo qorannoo kana yeroo gaggeessan atkaataa
barbaachisummaa isaattt Dameewwan mana hojii isaanii sadarkaa adda addaattr
fi kan dhimmi ilaalu hir maachisuvn r aaww atamuu qab a.
ar gamanri
IO)Hojjettotni hojiilee tajaajila deeggarcaa kanneen ald<a; Qulqulleessituu, Ergamhtu,
Konkolaachisaa, Waardiyyaa, Ogeessa hojii hoggansa qabeenya namaa fi ?,kf irrattt
sektaroota adda addaa keessatti ramadaman itti waamamni isaanii mana hojii yookiin
seektara keessatti ramadamanii tajaallla kennaniif ta'ee raawvmin hojii isaaniitis
b al<kuma r amadamanri taj aa1lla kennaa jir anitti kan madaalamu ta, a.
1 1)Keewwatakana kewwata xiqqaa 11 jalattikan tumamee akkuma jinfiti ta,eerhollettotni
mana hojii tokkoo oliif talaalila deeggarsaa akka kennan ramaddman manni hojii itti
waamamu qaban Waaljira ramaddii kennaniifiin kan murtadu ta'ee, sektaroota
kaaniifrs haaluma ramaadli kennameefiin tajaajilabarbaachisu kan kennan tala. Manni
hojii itti gaafatamumma kana fudhatus meeshaaleen hojiif barbaachisu akka guutama ni
taasisa, raawwii isaaniis ni hordofa.
53. Gahee Hojii fi lttt Gaalatamvnwtaa Daayirektoreetii Hooggansa Qabe,enyaNamaafi ljawsa
Dandeetttisadafl<aa"Naannoo
Daaytrektoreetii Hoogg ansa Qabeenya Nama a fi llaarsa Dandeettli Sadarkaa Naannoo akka
wahigalaattthojiileearmaangadittitarreef f amanniraawwata.
1) Ragaalee yookiin piroofayilii hojjettootaa fi odeeffannoo hoggansa qabeenya namaa
dameewwan mana hojii isaa hundaa guutumaatti qindeessee qabachuun hojii
b arb aadamuuf a?,ka oolu ni taasisa.

.. _ ,r.2)-"*\uroora qabeenyanamaa seektarichaa qindeessuudhaan ni qopheessa,

(1'-- sjtafriirDaayirektoreetii fi kutaalee hojii mana hojichaa fi dameelee mana hojii
ir r atti hundaa' uudhaan a?'kaataa kar o or aatli n fo' annoo fi filannoo w aggaa
deeggarca b arb aachisaa ta) e ni kenna,
caasaa seektarichaa Naannoo hanga Gandaatti jiru qorachuun
ii n fooyya' insa b arb aac h i su qaama ho o ggansaatii f n i dh iye es sa,
 S) Faaidaatee fi hayyama adda addaa hojjettootni argachau qaban hordofuun al<kaataa
qaleelf.amaam ni raaww ata,

6) eajeelfamaa fi uunka madaallli hojii daayirektoreetii fi l<tttaalee hojitiif nt' raabsa,

raawwii isaa nihordofa, deeggarsa teekinikaa fi ogammaa nikenna.
Z) Gahumsa qabeenya namaa manahojichaa fi dameelee marTa hojii seektatichaa cimsuuf
kan gargaaran leenjiiwwan gagabaaboo fi dheeraa al<kaataa karoota hoggansa
qabeenyanamaaqophaa'tunah,kahojlitrraoolunitaasisarbu'aaleenjiinixiinxala.
8) Hojjettoota sababa adda addaatiin hojii gadi-lakkisanti gara hojiitti deebT'uubarbaadan
haala qajeelf.amajiruutiin ni keessummeessa.
g) Hordoffii fi to'annoo yeroo hojii hojjettootaa gaSgeessuu rkanneen seeraar alahoiir trraa
hafan yookiin harca'ina fi hojii irraa hafrnsa hojjettootaa duukaa bulurun al<kaataa
qajeelfama jiruun tarkaanflin barbaachisaan a?ka irratti fudhatamu ittr gaafatamaa

marla hojichaaf dhiyeessuu, raawwii isaa hotdofuu,

I0)Hordoffii naaamusa hojjettoota mana hojichaa taasisuu, hoijetaan dhimma naamvsaa
truatti ral<kJlna qabu jiraanrTaan ittr gaafatatnaa mana hqichaa waliin ta'uadhaan
himatni ak,ka irrattibanamu ni taasisu/tarkaanflin rLaamvsaa a?'ka iruatti fudhaatamu
taasisuu, murteen kennamu hojii irr a ooluu isaa hor dofuu,
1 1) D himma sooroma hojj ettoota ak<kaataa qa1 eelfama j iruun ni t aaww ata.

Sl.Gahee Hojii fi ltttGaafatarnttnrnaaGiddagaLenssoota TajniilaDeegg;arcaa (Puulii)

Gareen Hoggansa Qabeenya Namaa Sadarkaa Godinaa, Bulchinsa Magalootaa, Aanaaleettr
seektaroonni fi giddugaleessonni tajaallla deeggarsaa bulchiinsa qabeenya namaa sadarkaa
Godinaalee, Bulchiinsa Magaalotaa fi Aatraalee al<ka wahigalaattt hojilee armaan gadifi
taweeffaman ni t aaww atu.
Karoora hoggansa qabeenya namaa sekteroota adda bahanli qajeelfaman pualicha
1)
jalattr ramadamaniif walitti qabuun ni qindeessu, ni qopheessu,
Z)Fedhti qabeenya namaa garcewwan hojii mana hojichaa fi dameelee mana hojii
seektarichaa furatti hunda'udhaan atkaataa karooratiin fo'annoo fi filannoo wa\*aa
keessattitaasif am:ui;uf deeggarsabarbaachisaatahenikennu,
3) Faayidaalee ft hayyama adda addaa hojjettootni argachuu qaban hordofuun a(<kaataa

qaleelfamaan ni raaw atu,

4) Kuusaa hojjettootaa fi ragaalee istaatistiksii humna namaa seekteroota adda bahanir
isaanii ramadamanii ni gurmeessu, ni hamma)D/eessu, qaama dhiryLjlaaluuf nt

gabaasu,

5) Qajeelfama madaallii hojii Gatee fi seekterootaaf ni raabsu,

hubannoon gahaan a?'ka argamu nitaasisu, raawwii isaa nt
40

t,.ffi^ffin$l1;Jll-
hrt{t'lrlP"
t
li. ,.,,,.,..
tlilru ii-r' t'""&*'ili,
D$rrrt'E
 6) Gahumsa qabeenya namaa Waajjirichaa fi sektarootaa cimsuuf kan gargaaran
leenjiiwwan gaggabaaboo fi dheeraa al<kaataa karoora hoggansa qabeenya namaa
qophaa'uun atkahojiifura oolu ni taasisurburaa leenjii ni xiinxalu,
7)Harca'ina fi hojli irraa hafrnsa hojjettootaa duukaa bu'uun sfureefama barbaachtsu
taasisuu, hordoffii naamusa hojjettootaa taasisuudhaan kanneen ral<Pjna qaban
jiraannaan itti gaafatamaa mana hojii dhimmi rlaalu waliin ta'uudhaan himatni ald<a
itrattt banamu ni taasisu /tarkaanfrin naamusa a?,ka irrattr fudhaatamu gochuu,
murteen kennamu hojli irr a ooluu isaa ni hor dofu,
8) Hojjettoota sababa adda addaatiin hojii gad-lakkisan gara hojiitti deebi,uubtarbad,an
akkaataaqaleelf ama jiruutiinnikeessummeessu,
9)Pamaddii filatamtoota uummataa fi muadamtoota muudama iruaa ka'anii qaleelfama
kanaa iruattt hundaa'uun ni raawwatu,
1 0) D himm a soor ama hojjetootaa al<kaataa qaj aaelfama jir uun ni r aaww atu,
I1)ogessoota hojii
hoggansa qabeenya namaa seekteroota adda addaa keessatti
r amadamaniif qaje elfama hojli ke nnuun waliin ni hojj etu.

5 5. Aangoo fi Drrqama Hoggansa Manneen Hojii

1) Hooggantootni yookiin lttigaafatamtootni manneen hojii sadarkaa hunda iruatti

at*aman qajeelfama kana irrattr hojjettootni httbannoo al<ka argatanii fi hojii irra
oolmaa qaleelfamichaaf deeggrsaa fi hordoffii barbaachisu taasisuun irraa eegama.
2) Daayrektoreetii/Dursaan Garce Hoggansa Qabeenya Namaa fi ljaarsa dandeettti
yookiin misooma qabeenya rLamaa manneenhojii sadarkaa adda add,aairratti argaman
bobba'insa qabeenya namaa al<kaataa qaleelfama kanaatiin hordofee qrrlqullinaan
r aaww atamuu isaa mirkanees suun iru aa eegama.

3) Biiroon Maallaqaa frWalta'insaDinagdee fi caasaaleen isaa sadarkaa adda addaa irratti

ar\aman kaffalnin mindaa taasifam:u akkaataa labsichaa fi qaleelfama kana keessatti
ibsameen qofa raawwatamuu isaa mirkaneessuudhaan qulqullina hojichaaf tumsa
gochuun irraa eegama.
4) Raawwii qaleelfamahoggansa qabeenya namaa yookiin misooma qabeenyaa kamiyyru
irratti dhimmoota ibsabarbaadan yool<rin ifa hin taane irratti Biirichi yookiin caasaan
isaa sadarkaa adda addaa irralti ar1amu gaaffii dhiyaataniif ibsa barbaachisaa tde ni

Hoyetaa
IR*n",
tlojjetiian Mootumm aa kamryyuu al<ka walligalatti mfugaa fi dirqama labsii Hojjettoota
flmmaa Naannoo Oromiyaa fi qajeelfanrahooggansa qabeenya namaa kennameef
ru fi hojiirra oolchuuf dirqama qaba.

4t
 Z) Hojjetaan kamiyyuu ragaan dhiyeeffatan qvlqulluu fi dhtgaa rrattikanhundaa'e ta'uu
waan qabauf ragaa barumsaa fi muuxannoo hojii sobaa dhiyeessuun ya?,kaan kan
nama gaaf.achisu ta' u isaa beekuun of - eegannoo taasisuu qabu.
3) Hojjetaart mana hojii kamiyyru kanneen ragaa barumsaa fi muxannoo hojii sobaa
dhiyeessudhaan faayrdaa hin mallee argachuuf yaalu jiraachu isaa yoo beekee qaama
llaaluuf. eeruu kennuuf dirqama qaba.

KataaJaha
IJrwr&nffaanra trbree fi Sirna trGessummeessaa Komii
5 7, Hrtndeeffama Koree Ibmii Qulqulleessaa
Koreen komii qulqulleessaabaayyina miseensota sadi ofkeessaa qabu sadarkaa Manneen
Hojii Naannoo, Dameewwan, Giddugaleessaa, Godinaa, Magaalaa fr Aanaattt qaieelfama
kanaanhundeef f ameera.
58. Miseensota koree komii qulqulleess aa sadarkaa naannoo, dameewwanii fi giddugaleessaa:

1) Koree manaajimantiimanahqichaattinl<anbakkabu'unamatokko..... Walitti Qabaa;

2) Hojjettootaankanfllatamannamootalama dubafiii) ........Miseensota1
(tokko
S) QabeenyaNamaa irraakanbatkabu'u nama tokko. .. sagalee maleeBatteessaa.

Sg.Miseensota koree komii qulqulleessaa manneen hojii puulii sadarkaa bulchiinsa godinaa,
magaalaafi aanaa:
1) Puulii Bulchiinsa yoo ta'e koree manaalimantiiwaaljiraBulchitnsa yookiin l(u";ntiibaa fr

Puulii Pabliik Sarviisii fi Misooma Qabeenya Namaa yoo ta'e koree manaajimantti
Waajjira Pabliik Sarviisii fi Misooma Qabeenyaa Namaatiin kan bal<ka bu'u nama
tokko........W / qabaa;
2) Hojjettoota manneen hojii puulicha trtaa taiaajlla argatan handaan kan frlataman
nama lama (tokko dub artri) Miseensal

Puulii QabeenyaNamaaruaakanbakkabu'unamatokko....SagaleemaleeBatteessaa.
3)
60. Miseensota koree komii qulqulleessaa manneen hojii sadarkaa godinaa, magaalaa ft aanaa
puuliin alajiranii:
1.) Koree manaalimantiimanahojichaatiinkanbal&abu'unama tokko...........W/Qabaa;
2) Hojjettootaankanfilatarnannamoota lama (tokko dtfuartii) ....Miseensa;
3) Qabeenya Namaa irraa kanbatkabu'u nama tokko ..... . sagalee malee Batteessaa.

61. Itti Waamama Koree I6mii Qulqulleessaa

Itti w aamamni Koree Komii qulqulleessaa:
1) Manneen hojii sadarkaa naannoo, dameewwanii fi gidduga
ittigaafatamaa mana hoiichaatiif;

42
y^rliqoob Taadilasaa Akkanee
,, rl""'iiu;u. !It'rrr I 't"'.ls-lii
UattrC
Ut.""" ,t I {
'hi l2t"'lrrea.
Sarvruu
ffhrsiviil
L

2) Manneen hojii sadarkaa Godinaa, Magaalaa yookiin Aanaa Puulii tajaajilaa irraa
argatan jalatti itttgaafatamaa W aaljira Bulchiins aa, ittrgaafatamaa Waalliraa Kantilbaa
yookiin ittigaafatamaaWaajjiraPaabliik Sarviisii fi Misooma Qabeenya Namaatiifl
3) Manneen hojii sadarkaa Godinaa, Magaalaa yookiin Aanaa Puuliin ala jiran
itttgaaf atamaa mana hojichaattif ta' a.

62. tJlaagaalee Fitannoo Miseensota Koree Komii Qulqulleessaa

Misee n sootni koree ulaagaalee armaan gadiitti taru eeff.aman gnufiiu qabu.
1) Amalaa fi naamusa gaarii kan qabuu ft mana hojrchaa ft hojjetaa bfuath fudhatama kan
qabu;
2) Loogiiirraabllasakanta)e, iccitii hojichi barbaadua eeguu kan danda'u;
3) HojjatootaWaajjirichaatlawalqixata'eenniilaala jedhamee kan itti amanamu.
4) HojjetaadhaabbataafiManahojichaa keessatti wa4gaalamaa fi sanaa ol kan tajaajlle;
5) Labsii, Dambli ft Qaleelfamoota hojjettoota Mootummaa irratti hubannoo gahaa kan
qabu;
6) Araada adda addaa sammuu namaa adoochurrraabilisakanta'e,
7) Koree keessatti 'hojjachuuf kal<a'umsa kan qabuu fr walligalteedhaan hqjachuu kan
danda'uta'uu qaba.
63.Aangoo fi Hojii Koree Komii Qulqulleessaa
Koreen Komii Qulqulleessaa komiiwwan itti aanaan waliin walqabatee hojjetaan
mootummaa dhiyeessu qulqulleess ee yaada murtee dhiyeessuuf aangoo qaba:
1) Hiikkaa seerotaa fi qaleelfamoota yookiin raawwiil
2) HaalaeeSumsa mirgootaa fi faaydaalee;
3) Haalawwan fayyumm aa fi nageenya naannoo hojii;
4) Kenniinsa sadarkaa fi ramaddli hojii;
5) Madaallii raawwii hojii;
6) Dhibb aaww an seer aan ala itti gaaf atamaa hojlinin r aaww atamul
7) T arkaanfiiwwan naamvsaa salphaa fudhatamanl
S) Dhimmoot a biroo haalaww an hojir tlaallatan.
9) Akkaataa qaleelfama kana keessatti ibsameen guryaa komiin dhiyaate irraa eegalee

adeemsa hordofame) ra4aa dhiyaatuu fi seera jfuv walbira qabuan ni

qulqulleessuun yaada murtii waliin hoogganaa yookiin ittigaafatamaa

diyeessuun ni mirkaneessisal murtii kenname qaama'komii dhiyeesse
ni beeksisa;
murtii ke n name ir r atti komii qabuuf gar agalcha mur ttt m kennaa.
43
64 . Adeemsa Komiin ltli Dhiy aafim fi Itti Keessummaa'u
1) Hojjetaan mootummaa lamiyyuu raawvni seerotaa hoggansa qabeenya namaa iruattr
komii yoo qabaate komii isaa Koree Komii qulqulleessaa manahojichaa yookiin Puulii
keessattidhaabbatetttdhiyeef f ateemurteeargachuudhaaf mfu ganiqabaata.
2\ tlojjetaan mootummaa manneen hojii sadarkaa kamiyyuu irua jfuu keessatti ruawvlii
seerotaa hoggansa qabeenya namaa iruatti komii qabu iyyata isaa guwaa beeksifame
yookiin beekee irraa eegalee guyyaa torba keessatti koree komii qulqulleessaattif.
baru eeff amaan dhiy eeff achuu ni danda' a;
3) Keewwata kana keewwata xiqqaa 2 irratti kan tumame jiraatuyyuu, hojjetaan sababa
humnaa oliitiin daangaa yeroo kaa'ame keessatti komii isaa dhiyeeffachuu kan hin
dandeenye yoo ta'e guryaa beeksifame ircaa eegalee guyyoota hojii lcvdhan keessatti
komii isaa dhiyeeffachuu ni danda'a.
4) Koreen komii guWaa komiin barreeffamaan dhiyaateef irraa eegalee guyyoota hojii
torba keessatti qulqulleessee yaada murtii waliin hoogganaa yookiin ittigaaf.atamaa
mana hojichaatiif dhiyeessuu qab a.
5) Hoogganaan yool<rin ittigaafatamaan yaada murtii koree irraa dhiyaateef ilaalee
guyyoota hojii shan keessatti murtii kennuu qaba.
6) Manni hojii murtii ittigaafatamaa mana hojichaa furaa kenname guryaa hojii sadii
keessatti qaama komii dhiyeesseef barueeffamaan kennuu qaba.
7) Murtii kenname irratti qaamni komii qabu yoo jiraate komiin isaa kan ilaalamu
hojjetichi hojjetaa manneen hojii sadarkaa Aanaa, Bulchiinsa Magaalaa yool<tin
Godimaayoo ta'e yeroo tokkoof Waajjira Pabliik Sarviisii fi Misooma Qabeenya Namaa
Aanaa, Bulchiinsa Magaalaa yookiin Godinaatti wal duraa daubaan iddoo hojjetichi
hojj etutti qor atamee murtii ar gachuu qab a.
8) Hojjetaan sadarkaa kamittuu murtii kenname iruattt komii qabu gtryyaa murtrchi
kenname irraa eegalee guyyootaa 30 keessatti Mana Murtii Bulchiinsaa Hojjettoota
Mootumm aa Naannichaatti of iyyannoo dhiyeeffachuu ni danda' a.
9) Hoietaan Murtii Manni Murtii Bulchiinsaa Hojjettoota mootummaa naannichaa kenne
dogongoru seeraa qaba kan jedht yoo ta'e, of iyyannoo isaa Mana Murtii Waliigala
Or omiy aattr dhtyeeff achuu ni danda' a.

e
,,,miiy,,:
f;rSH#, narusr'
" n,.*lT
44
I

KutaaTorba
PagaaYaalaa
6 5 . Haala Ragaan Y aalaa Itti trGnnamuu D andd a
1) Waraqaa ragaa yaalaa kennuu kan danda'an dhaabbtlee fayyaa Mootummaa yookiin
dhuunf aaqaamadhimmiilaaluirraabeekamtiiqabanqof ata,a.
2) Hojjetaan Mootummaa sababa dh:lf,eenin hojii Mootummaa furaa kan hafe yoo ta'e,
dhaabblllee fayyaa armaan gadittt ibsaman irraa ragaa yaalaa dhiyeeffachuu qaba.
(a) Dhaabbilee Fayyaa Mootumm aa (l<rliniika irraa hanga hospitaalaatti jiran)
,
(b)Hospitaalootadhuunf aabeekamtiiMootummaaqaban,
(c) Kiliniikota dhuunfaa addaa fi kiliniikota dhuunfaa ol'aanaa mootummaa irraa
b eekamtii qab an irr aa r agaa hayy ama y aalaa dhiy eeff achuu ni danda' a.
66. Ragn Y aalaa Dhiyeeffachuu

1 ) D himmoota r agaan y aalaa akka ittt dhiy aafi dirqi siisan :

(a) Hojjetaan mootummaa kamiyyuu sababa dhibeetiin walitti aansudhaan guyyoota

hojii sadiif walumaagalatti waggaa keesattt guyyoota jahaa ol ta'nitf hojii irraa yoo
hafe r agaa y aalaa dhiy eeff achuu qab a.
(b) Keewwata kana keewwata xiqqaa (a) irratti
tan ibsamee jiraafit illee, hojjatichi
dhibamee mana yaalaa kan hin dhaqiin yoo to'e, kanuma dursee yookiin
yeroodhaan mana hojii isaa yoo beeksise yeroon sababa dhlbeetiin hojii irraa hafe
kun boqonnaa wa4gaa qabu irraa al<ka shallagamuuf ni taasifama. Boqonnaa kan
hin qabne yoo ta)e, boqonnaa waggaa bara baajata itti aanu furaa alrka
shallagamuuf taasisuun ni danda' ama.
(c) Hojjetaan tokko mana hojii isaa osoo hin beeksisin hojliirraa dhabamuunhojiiirraa
ald<abadeeltrlal<kaa'ama.
(d) Hojjeta an dhimma humnaa ol tileen hojiirraa hafuu isaatiif ragaayoo dhiyee ffatee
ftragaan dhiyaatu hojjatrchi ratkjna isa qunname mana hojichaa beeksisuu
dadhabuu isaa lrctn hin mirkaneessine ta'ee yoo argame yookiin haala qajeelfama
kanaattin ragaaleen yaalaa Dhaabbiilee Fayyaa beekamtti qaban irraa kan hin
,, dhryaanne yoo ta'2anrra9aanyookiin iyyatni dhiyaatu fudhatamahin qabu"
jjetaan mootummaa to?,ko haala humnaa ol tdeen dhukkubsatee hojii irraa
%'1i';
p$ :
,: u hojli isaatiif beeksisuu yoo hin dandeenyee fi xnana yaalaa illee
isaatrif. mana
uu hin dandeenye yeroo dhukkuba irraa fooyya'ee gara hojiitti deebr'u ragaan
r:o
W
s#'
Es
,'1
ti.i!
.,

fudhatama kan argatu ta'ee yoo argame keewwata kana keeyrwata xiqqaa
1I Q a
@ l]r.
\;."1
\{,.
' 1 .4. \/a\,
'- . 1' tt1 ib sameen kan t aww atamu tat a.

%
,''-l ';''"'j'
\.'-..1i,,4t

45
2) Ra gaale e y aalaa mana hoj i iti i f dhry aachuu qab an:
(a) Hojjetaan sababa dhibeetiin hojri traa hafe amma danda'ametti ragaa yaal,aa dafee
nlana hojii isaatti dhiyeeffachuu qaba.
(b) Ra1aaleenyaalaa dhiyaatan guyyoota hojii walitti aanan fi guyyoota hojiin ala talan
Sanbata, Drlbataa ft Ayyaana W aggaa wajj in walitti qabamee kan lal<ka' amu ta' a.
(c) RaSaaleen yaalaa dhiyaatan mallattoo rtti gaafatamaa olaanaa mana yaalichaa
yookiin r agaa y aalaa kennuuf aangoo qabuun mirkanaa' uu qab a.
(d) Hojjetaan sababa dhibeetiin hojir rruaa dhabarne, humnaa ol yoo ta'e malee, hojii
irratti ar9amuu al<kahrn dandeenye mana hojii isaatti beeksisuu qaba.
3) Dhaabbrleen Fayyaa Mootummaa, Hospitaalhi dhuunfaa fi Kiliniikonnr dhuunfaa
hojjetaa mootumr-naa tajaajlla yaalaa kennaniitiif haala kenniinsa sadarkaa tajaajlla
isaanii eegeen hayyarnaboqonnaayaalaa kennuu nidnada'u. Al<kaataakanaan".
(a) Keellootni Fayyaa Mootummaa yookiin kiliniikota xtxtqqaa hojjetaa Mootummaa
dhaabbata fayyaa isaaniitti tajaajlla yaalaa argateef boqonnaa kennuun
barbaachrsaa tilee yoo ar1ame, hanga guwaa 3(sadiitti) hayryama kennuu ni
danda'u. Yaalatnaaf boqonnaa gara btraa kennuun barbaachrsaa ta'ee yoo argame
dhaabbatichi ibsa amanshsaa ta'e itti kennuudhaan hayyanta guyyoota 3(sadii)
dabalataan kennuu ni danda'a. Ta'us hayyamni kennamu gosa yaalaa dhaabbilee
fayyaa kanaan kennamaniin ol ta'u$ hin qabu. Ragaaleen yaalaa kiliniikota
xrxiqqa a dhuunf aa ir r aa dhiy aatan f udhatama hin qab an.
(b) Buufatootni Fayyaa Mootummaa yookiin Kiliniikonni giddu-galeessa dhuunfaa
ta' an hojjetaa mootummaa dhaabbiilee isaaniitti tajaajlla f ayy aa ar gateef bo qonnaa
kennuun barbaachisaa ta'ee yoo argame hanga guwaa 10 (kudhaniitti) hayyama
bo qonnaa y aalaa kennuu m danda' u. Y aalanttchaaf. b oqonnaa gar a br aa kennuun
barbaachisaa ta'ee yoo argame ibsa quubsaa ta'e ittr kennuudhaan Bttryoota 5
(Shanii0 boqonnaa duraan laatameef irratti dabaluudhaan walumaagalattr
guyyoota 15 (kudha shaniifl hayyama kennuu nidanda'u.
(c) Yaalamichi guyyoota 75 keessatti kan hin fayyine yoo ta'e, yaalli ol'aanaa fi
hayyamaboqonnaa garabraatlif garaHospttaalaa Rifeeralaattr ergamttu qaba.
(d) Halyamni dhul<kubaa Buafata Fayyaatlin kennamu fudhatama kan argatu
Buufatni Fayychaa Qondaala Eegumsa Fayyaakan qabu yookiin Narsii "Bsc" tiin
eebbifame kan qabu yookiin haaloma kan qabu ta'ee, yaalamaan ogeeyyii
caqasaman keessaa yoo xiqqaate tokkoon hordoffiin godhaweefii mallattoo
ogeesichaatiin yoo ntirkanaa'edha. Ragaan ogee
kennanru fudhatanta hrn qabu.

46
v,,'iq?u-r
a.,r tlrraS
t*t"; lffi;,:':.'
...,rrra lJirtttet
D u I *FE
'' ;',illliiX"
;i^.J'lli,
r

(e) Kiliniikota dhuunfaa addaa yookiin olaanaa kan ta'an hanga guyyoota l,S (kudha
shan)tti hayyama kennuu ni danda'u. Yaalamaan kanaan fayyuu yoo baate, ibsa
qwtbsaa ta'e itti kennuudhaan guyyoota 10 (kudhan) dabaluudhaan
walumagalattihanga guyyoota 25 (digdami shan)fti hayyama dhul&ubaa kennuu
nidandilu.
(f) Hospitaalotni dhuunfaan tajaajila yaalaa hojjetaa mootummaaf kennaniif
boqonnaa kennuun barbaachisaa tilee yoo argame hanga guyyoota 15 (l<udha
shan)tti hayyama kennuu ni danda'u. Yaalamaatti yoo itti fooyya'tu baate, ibsa
qutbsaa ta'e itti kennuudhaan guyyoota 15 (l<udha shan) dabaluudhaan
walumaagalatti hanga guyyoota 30 (soddomaa)tti hayyama kennuu ni danda,u.
Hayyamni kennamu fudhatama kan argatu ogeessa mallattoo ispeeshaalistii
yookiinyaalaahospitaalichaattinyoomirkanaareqof adha.
(g) Hospitaalootni Mootammaa tajaalila yaalaa hojjetaaf kennameef boqonnaa
kennuun barbaachisaa ta'ee yoo ar3amq yeroo tokkoon yookiin walitti
aansudhaan hanga jl'a lamaattr hayyama kennuu ni danda'u. Yaalamaan yeroo
kana keessatti yoo fayyuubaate dhimmicha akaakuudhaanlbsuudhaan dabalataan
ji'a tokko hayyamuu ni danda,u. Ji,oota B(sadi) keessatti hojjatichi fayyee hojiitti
deebi'uu yoo dadhabe, Hospitaala addaa ta'etti yookiin boordii hal<rimotaatti al<ka
er gamu taasif amuu qab a.
(h) Hojjatichihayyama Barabiraa dabalataan kan isa barbaachisu ta'uu isaa Boordiin
hahiimotaa yoo itti amane hospitaalota ilaallafiiun talaajila waldhaansaa d,abalataa
akka argatu taasisuu yookiin haala biraa barbaachisaa tileen ragaa kennuu ni
danda'a.Raawwannaanisaahayyamayaalaawajjinwal-simuuqaba.
4) W ar aqaa r agaa fayy aa dhiy eeff achuu

(a) Hojjetaan mootummaa haaraa qaxaramu. waraqaa ragaa haala fayyummaa isaa
ibsu hospitaala mootummaa yookiin dhuunfaa furaa dhiyeeffachuu qaba. Ta,us
qorannoon kun dhibee HIV/AIDS hin dabalatu.
b) nojjetaan mootvmmaa tokko umrlin isaa sooramaaf erga gaheenbooda tajaajila
isaa dheereessuun waytta barbaachisu akkaataa labsichaa Lakk. 275/2}ll

l-;li:"'uu isaa kan ibsu wataqaa ragaa fayyummaa tsaa ibsu hospi taala mootlf,mmaa
ij.r,'
'-J '.,' ii-
, ,;,t . ybokii n dhuunfaa iruaa dhiyeeffachuu qaba.
mootummaa tokko dhimma hojii isaatiin walqabateen ragaa fayyummaa
dhiyeessuun barbaachiisa ta'ee yoo argamuu fi mana hojii isaatiin yeroo

47
 gaafatarruT qoratamee wataqaa ragaa fayytmmaa isaa
ibsu dhiyeeffachuun

dirqama.
67 . Ragaalee yaalaa fi fayyaa fudhatatna qabann fi hin qabne

gatan"
1) Rayaaleen f. ayy aa kamiyyuu fadhatama kan ar

(a) chaapp aa mata dutee fi miilj alee dhaabb ata Eegumsa F ayytchaa,
(b) Maqaa yaa\amichaa hanga akaakayyuutti, gayyaa yaalamuuf
itti dhryaate' gosa
qubee ft
yaalaa gaggeeffame, hayyama yaalaan kenname yoo ifuaate barreeffarcra
lakkoofsaa n adda b ahee,
yaalaa kenne,
(c) Maqaaft ma|lattoo itti gaafatamaa mafia yaalaa fi ogeessa tajaali|a
guutuu ta'ee yoo
(d) Lakkoofsi pirotokoolii fi gawaantagichr itti kenname ibsamee
dhiYaate qofadha.
2\ Ragaaleen yaalaa ft fayyaa qaieelfama kana keessatti hin ibsamiin manneen hojii
Mootummaa kee s satti fudhatama hin qab aatv'

68. Itti Gaafatama mfiMa Qaana Ragaa Y aalaa lGnnuu fi Mirkaneessuu

1) Ogeeyyiin fayyaa tagaalee fayyaa dhrtunfaanis ta'ee gareedhaan kennaniif kan itti

gaafatamantila"
sirrii hin taane kennuun seetaarkan nama
2") Naamusa ogumm aatiin ala tagaalee fayyaa
gaafachltsuta'a.
3)Ittigaafatamtootnidhaabb|||eeEegumsaFayyaa,ragaa|eefayyaadhaabbitleeisaanti
iruaa kennamrtuf itttgaafatamamrnaa waar qabaniif sirna
hordoffii diriirfachuudhaam

hordof f iicimaagochuunkanisaattirtaaeegamuudt.a'
4) Manneen hojii mootumm aa qulqullina ragaalee fayyaa hojjettoota itraa
dhiyaatuaf
manni hojichaa yoo
mirkaneessua qabu. Dhugumm aa ragaalee osoo hin mirkaneessin
fvdhateatkamanahojiittiseeraankanitttgaafatamuta,a.
69 .Yaalaz fiHayyana Lvliidhaayookiin dfufue
sababaHojiitiin Dhufuuf Kennamu

1)Hojjetaamootummaasababahojiitiinmiidhaayookiindhibeeltragaheefbaasit
keessatti kennaman mana
tajaajlloota yaalaaf. barbaachisan kan armaan gadti biyya
hojii isaatiin ni uwwifama'
(a)Baasiiwwanyaalaawaliigalaaf taddaaakkasumasyaalabaqaqsanrihodhuu;
(b) Baasiiwwan hospitaal aa fr qorichaal
(c) Baasiiwwa n geqjlbaa;
(d)Baasiiwwaannam-tolcheeqaarnanafiraabal<kabu'uu
dab alataa kamiyyru ft w al' aansa laf ee'

48
r

2) Hojjetaa mootummaa miidhaa yookiin dhibee qaamaa irra gahe bu,uura keewwata
kanaa keewwata xiqqaa Ltlin, tajaajilli yaalaa dhaabbata dhuunfaattt akka kennamu
kan taasifamu tajaajilli dhaabbata fayyaa mootummaatti kennamuu kan hin
danda'amne yoo ta'e qofa dha.
3) Holletaan mootummaa kamiiyyuu sababa hojiitiin miidhaa yookiin dhlbee irra gahe
hangi miidhaa yookiin dhlbee isaa ilaalamee bu'uura ragaan yaalaa ibsuun fayyee
hanga Sara hojiitti deebl'uutti yookiin sababa miidhaa yookiin dhibeetiin
dhaabbiidhaan hojiachw kan hin dandeenye tiluu isaa ragaa yaalaatrin hanga
mirkanaa'uuttrhayyamnidhukl<ttbaamindaaguutuuwaliinnikennamaaf .

4) Hojjetaan mootummaa dhaabblidhaan hojjachuu kan hin dandeenye tiluu isaa ragaa
yaalaatiin yoo mirkanaile, a?,kaataa Labsii lakk. 215/2071 keewwata 6o,tiin
faayidaaleen tumaman ni eegamuuf .
5) Hojjatichi yaala isaa sirnaam yoo hordofuu baate yookiin alaja ogeessa fayyaatiin
kennameef hordofuu dhabuu isaatiin yaalii isaa kan harkise yoo tde, buruura
keewwata kana keewwata xiqqaa (1) fi (2)nin yaalii fi hayyamni kennamuuf irraa
dhaabbata.
6) Manni hojii hojjetichi keessat tr hojjechaa jiru ragaa fi nagahee hojjetaa mlidhaayookiin
dhibeen muudate irraa
dhiyaatee dhagummaa isaa mirkanneeffachuun kanfaltii
qajeelf amaankanaanhayyamameeraawwachuuqaba.

Kutaa Saddeet
\\mtaabe Adda Addaa
70.\\maalee Adda Addaa
1) Qaxara manneen hojri sadarkaa naannootti gaggeeffama ilaalchisee beeksisa bahu
bu'uura gochuun galmeen iyyattootaa gama Waajjiralee Pabliik Sarviisii fi Misooma
Qabeenya Namaa Godinaa fi Bulchiin sa Magaalaa Muummee fi Olaanaa irratti
gaggeessuun mantneen hojii gaafataniif kan ergan ta, a.
2) Qaxara sadarkaa Godinaaleelti gaggeeffamu ilaalchisee beeksisa bahu baruura
gochuun galmeen iyyattootaa Bama Waajjiralee Pablilk Sarviisii fi Misooma
eabeenya
Namaa Aanaa fi Bulchiinsa Magaalaa sadarkaa Aanaa ta'aniin gaggeeffamee puulii
ksisa baaseef kan ergamuta)a.
sadarkaa Bulchiinsa Magaalaa Muummee fi Olaanaatti gaggeeffamu ilaalchisee
bahubu'uura gochuun galmeen iyyattootaa gama Waajjiralee Fabliik Sarviisii
ma Qabeenya Namaa Bulchiinsa magaalaatlin gaggeeffamee puuliiwwan
baasanrif kan er gantu td a.

49
 4) Hoogganaan mana hojii yookiin hojjetaan dhimma qaleelfama kana gufachiisu
r aaww atee ar Bante seer aan kan gaaf atanrt ta' a.

5) Hojiirra oolma qajeelfama kanaa sadarkaa Naannoottt ol-aantumfiaan Blirichaan kan

hordofamu ta'ee, sadarkaa Bulchinsa Magaalaa, Godinaalee fi Aanaaleetti Waajjfuaalee
Pabiliik sarviisii fi misooma qabeenya namaatiin ta'a.
6) Raawwii foo'annoo fi filannoo fi Hooggansa Qabeenya Namaa Naannichaa sadarkaa
hundatti jiru Labsii [-akk. 275/2011 fi labsichahojnrra oolchuuf qajeelfama raawwii
Hoggansa qabeenya nanlaa bahee fi Danbii Mana Maree Bulchiinsa Mootummaa
Naannoo Ororlliyaatlinbahu hordofee kan hojii trra ooluta'a.
7) Hiikoo qajeelfantchaa watti barbaachisuuf gaaffii dhryaatu trratti hundaa'uun
Biirichi deebii ni kenna, raawwii qaleelfanichaani hordofa.
71. Seerota raawwatrinsa hin qabne
Dhirnnrootm qajeelfatna kanaan walitti bu'an nlanneen hojii Siivil Sarviisii Naannichaa
hunda keessatti raawwatiinsa hin qabaatan.
T2.Qajeelfamni Kun Yeroo Hojiirra ltti Oolu
Qajeelfamni kun guyyaaHoogganaaBririchaatiin mallatteeffamee bahii ta'e irraa eegalee
hojiirra kan oolu ta'a.
tsiqilaaHwrisaa/YhD/
Hogganaa Biiroo Pabliik Sanrisii fi Misooma Qabeenya Namaa Ororniyaa

Finfinnee
Sadaasa 71 ,barahOl|

,,,.ffir1.:*''lil$::t,
,';;J"; r)'"':Pe
i;'JS,I,

50
 Uunkaalee Adda Addaa Qajeelfama Kana Raawwachisuuf Milteeffaman

1. Uunkaa Beeksisa Qaxaraa ..... 01

2. Uunkaa Xalayaa Qaxara Yeroo Yaalii ........02
3, Uunkaa Xalayaa Qaxara Dhaabbii .,.. 03
4. Uunkaa Beeksisa Guddina Sadarkaa ..,....,.04
5. Uunkaa Bu'aa Qormaata Guddina Sadarkaa lttiin Kennamu ... .......... 05
6. UunkaaXalayaaHojjetaaGuddinaSadarkaaArgateefKennamu .,.,,".06
7. Uunkaa Qormaata Ramaddii Hojjettoota Yeroo Gurmaa'insi fi Caaseffamni Mana Hojii
Jijjiiramu .,...,. 07
8. Uunkaa Xalayaa Ramaddii Hojjetaa Sababa Gurmaa'insa Caasaa Haaraa Mana

Hojichaattiin Ramadameef Kennamu ...... . .,. ,... 08

9. Uunkaa Xalayaa Beeksisa Jijjiirraa Keessaa ,....... 09

10. Uunkaa Bu'aa Qormaata Jijjiirraa Keessaa .......,. 10
11. Uunkaa Qabxiin WaldorgommiiJijjiirraa AIaa fi Ergisaa lttiin Kennamu .,, ...........11
12, Uunkaa Xalayaa Jijjiirraa Keessaa ...........12
13, Uunkaa Xalayaa Jijjiirraa Alaa/Manni Hojii Gadi Lakkisu Barreessuu ,.,.,..., 13
14. Uunkaa Xalayaalijjiirraa Alaa/ Mana Hojii Fudhatu ,.,... ....... 14

15. Uunkaa Waraqaa Qulqullinaa Hojjetaa Jijjiirraa Alaatiin Deemuuf Kennamu ,.,.... 15

16. Uunkaa Hojjetaan Mootummaa Komii lttiin Dhiyeeffatu. ...,.... 10

17. Uunkaa Koree Komii Keessummeessaan Yaada Murtee lttiin Kennuu .,.... .........,.17
18. Uunkaa Waamichaa Beeksisa Hojjetaa Hojiirra Badeef Bahu

a) Beeksisa Waamichaa Duraa (1ffaa) .,,..... 18

b)Beeksisa Waamichaa Lammaffaa (2ffaa) ,. ,.,... ,.. 19

19. Uunkaa Xalayaa Hojiirraa lttiin Gaggeeffaman ......20

yaa"iqoob
M
il1, i',ll:;::^^
,I,,ino ttr"' lii.i"t,"'^-.
^1tl: u"t"Pe
utootilrt,n'ul sarvirsrr
 Uunkaa 01

Beeksisa Qaxara
Qabiyyee
Beeksisichaa
Guyyaa Beeksisichi itti ba'e
Maqaa Waajjira /manahoj iil qaxaruu
Waamama Gita Hojii
Koodii Gita Hojii
Lakk. Eenyummaa grta hojichaa
Sadarkaa fi Mindaa gita hoiichaa

Uunkaa Beeksisa Qaxaraa

/-ss I
IEs
l6g-
nfif t.JlY;
v ^.., ,r{E -:.
tt fr:,1",:i::;
uaru€t
't"..'"; l-^,,i"t'**
"'oo,''i-] riroi:r s*'i'"ii K*;
 Uunkaa 02
Xalayaa Qaxara yeroo yaalii
I
Qabiyyee Guyyaa fi Lakkoofsa Xalayichaa,
t Maqaa Ho.jjetichaa hanga Akaakayyuuft
Xalayichaa I
i,
uulyaa, Jl'a, bara itti qaxaraman,
I
I ]aal.ama gita hojii ini qaxaraman,
Koodii gita hojii itti qaxaraman,
I Lakkoofsa gita hojii Itti qaxaraman,
t Sadarkaa gita hojii itti qaxaraman
a Mindaa ji'aa,
I Maqaa fi Mallattoo l/Gaafatamtichaa,
t
Itti gaafaiamummaa,
Chaappaa mata duree,
a
Chaappaa Geengoo,
I
Kan Biroo

Lakk.
Guyyaa

Obbo/Aaddee
Bakka Jiranitti tiif

Dhimmi:-Qaxara yeroo yaalii ila&

Manni hojii keenya hoiii barbaaddota
bara baasuun isaa ni beeka*u.
- - wardorgomsiisee qaxaruuf Deel
"Ersvr6vrrrDrrDEs qaxaruur beeksisa suwaa

Haaluma
-
,kanaan, isinis dorgommiidhaan
'u'rruudal caalaa
clara? kan argattan waan ta,eef,
=..=-- bara !<an
irraa eegalee Waamama gita hojii-------l__lli9oaii guyyaa
sita hoiii____-_-___
ta'uudhaan ji,aan hojjetaa mana hojii keenyaa
ear.I
qaxaramuu keessan isin beeksifnal / isiniif kaffalamaa yaalii ji,u ju;uitiit
NagaaWajjin
Mallattoo
MaqaaI/Gaafatamaa
Itti Gaafatamummaa
Chaappaa Geengoo
G.G.
tiif
ti if
riif
riif
Bakka jiranitti

Akkanaa
Yaa"iqooh tfl1:'li [l,r,rg!g rr'
+:r

rr , 14tl aa ll n' '.. u'rrrt'c

"r,
i1t1'*j-t51,11
",,r,,.J'rillil"* Sa$tuir
 Uunkaa 03
Xalayaa Qaxaara Dhaabbii

Qabiyyee Xalayichaa
. Guyyaafi Lakkoofsa,
. Maqaa Hojjetichaa hanga akaakayyuutti,
r Guyyaa, jr'aa fi bara dhaabbii itti ta'an,
. Waamama gita hojii,
. Koodii gita hojii,
. Sadarkaa Gita Hojii
. Lakkoofsa eenyummaa gitahojii dhaabbiidhaan itti qaxaraman,
. Mindaa ji'aa,
. Maqaa fi Mallattoo llGaafatarrrtichaa,
. Sadarkaa llGaafatamummaa UGaafatarfiichaa
. ChaappaaMata duree
. ChaappaaGeengoo

Uunkaa Xalayaa Qaxara Dhaabbii

Lakk.
Guyyaa

Obbo/Aaddee tiif
Bakka Jiranitti

Dhimmi: -Oaxara Dhaabbii Ilaala.

Guyyaa _ bara irraa eegalee yeroo yaalii ji'a jahaaf qaxaramuu keessan xarayaa guyyaa
bara _ Lakk. tiin kan isiniif ibsame ta'uu isaa ni yaadatama.

Maqaa VGaafatamtichaa
VGaafatamummaa
Mallattoo Geengoo
G,G
riif
tiif
riif
tiif
tiif
Bakka Jiranitti
li..s.'e h."r $)
,i.I

*$ {t,\
f,st$^,."s,ry"-"' r (.r.

M,",
ri ?() \{t)
! ,.";i!
yao.iqooh Tyld::i; ii-***.,,,., titlWd f :rr:
/ st..s -i"irii
-t'
E.F ,cjl;
- ili

ri
1r
'J. tt' x
'r
.,'-*.rr*"u
's*"t"'i
l)aruoe
.1
'
.t*:.,ul*-,,.' u*rto#
u"""ufl7iivur qn:"a
i*r:"..^
enis e*q *;{/
'+ -T {rirl Nt-lrariono\.
rri,r'
1.!: ./ "
 Uunkaa 04
Beeksisa Guddina Sadarkaa

Lakk.
Guyyaa
Qabiyyee
Xalayichaa . Guyyaa beeksisni itti bahe
. Waamama gita hojichaa,
. Koodii Gita hojii,
. Lakkoofsa eenyummaa gita hojichaa,
. Sadarkaa fi Mindaa gita hojichaa,
. Sadarkaa baruumsaa gitni hojichaa gaafatu,
. Muuxannoo hojii barbaadamu,
. Ogummaa addaa lyoo |Lraatel,
. Guyyaa fi bakka galmee,
. Wantoota biroo barbaachisan.

Lakk.
Guyyaa

Beeksisa Guddina Sadarkaa

Biiroo/waajj irri
_ iddoowwan/iddoo banaa jiran/jiru irratti hojjetoota guddina
sadarkaati in wal -dorgoms i isee ramaduu barbaada.
1. Gita hojii Banaa/Duwwdhaaf:-
l.l Waamama gita hojii
1.2 Koodii gita hojii
1.3 Lakkoofsaeenyummaa gita hojii
1.4 Sadarkaa
2 Mindaa ji'aa
3 Sadarkaa barumsaa barbaaddamu
4 Gosa barnootaa barbaadamu
5 Muuxannoo hojii kallattiin barbaaddamu
6 Ogummaa addaa
7 koorniyaa
8 Guyyaa galmee guyyaa iruaa hanga guyyaa bara
9 Iddoogalmee Biiroolakk.
Hojjetaan Biirichaa/waajjirichaa durd..ttii*n barbaadaman guutu
kamiyyuu kan galmaa'uu
danda'u ta'u isaa ni beeksifna.

Maqaa Mana hoj ichaa/W aajjirichaa

Chaappaa Geengoo

itd\
?t$OV
c\\
. o
c.l *r,
+ :!.t liil
.''./ ,-.= q)5 jJil
Yaa'icr,mb t:i{lT'l lil:::
c! C
, ', =JC
't '' '' ii't1'aa | / '\nn
a otos Plpo
'
" ir..*""it lJ'':rtec
! \'a''iat'r'ri'r.
rrr" rSiviil Sarvusrr l'li*""''";i
L

Uunkaa 05
Uunkaa Bu'aan Qormaata Guddina Sadarkaa lttiin Kennamu

Lakk, Maqaa Bu'aa qabxii dorgommii guddina sadarke Sadarkaa

Dorgomtootaa gaafatu irratti:-

lbsa
Qormaata Bu'aa Madallii Qulqullina lda'ama 100%
barreeffamaa 55% RaawwiiHojii kuusaa 5%
40Yo

Lakk. Maqaa Bu'aa qabxiidorgommii guddina saO

Sadarkaa lbsa
Dorgomtootaa irratti:-
Qormaata Bu'aa Madalli Qormaata lda'ama'100%
Gochaa 40% RaawwiiHojii barreeffamaa
40% 1SYo

Yaada Murtee koree

Maqaa walitti qabaa koree.

Maqaa fi mallattoo miseensota koree
Maqaa Mallattoo
1

2.
3,
4.

Itti Gaafatamaa murtii kenne / mirkaneesse:

Maqaa-- %

Itti gaafatamummaa
Mallattoo_
Guyyaa
Bara---..--.-

Akkana*
Vo"'icoob Ta'atld'saa :
i, .'.',, I I Ar.r :a Il'r'r"Y 'r'"
t',,,r,'o'ti'[ ('aututrlrraa U"trr"'u
" "' ",'oTituijl sarvirsii
 Uunkaa 06
Xalayaa Hojjetaa Guddina Sadarkaa Argateef Kennamu

Lakk,-
Guyyaa

Obbo/Aaddee tiif

Dhimmi:. Guddina SadarKaa keessan llaala

Manni hojii keenya hojjettoota keessaa wal-dorgomsiisee guddisuuf beeksisa guyyaa

baasuun isaani beekama,
_ bara _
Haaluma kanaan, lsin ulaagaalee dandeettiiwwan barbaachisoo guuttanii dorgomuudhaan qabxii
caalmaa
argattanii waan dabartaniif Ji'a --- guyyaa -:- Bara --- irraa eegalee Waamama Gita Hojii
-:- Koodii Gita Hojii Lakk, Eenyummaa Gita Hojii sadarkaa :_:__-__ tiin
galmaa'ee kan beekkamu irratti ramadamuun mindaa ji'aa amma isiniif
kaffalamaa jiru qarshii
-c"------:-) irratti qarshiin:---:(-*--:-----) ida'amee mindaa ji'aa qarshii --- (-----
-)argachaa akka hojjettan ibsaa, tajaajila isin irraa eeggamu kaka'umsa hojii ol-aanaa, qulqullinaa
fi
amanamummaan akka raawwattan ni beeksifna.

NagaaWajjin

G/G
Biiroo Pabliik sarviisiifi Misooma eabeenya Namaa oromiyaatiif.
!jiroo Maallaqaa fi Walta'insa Dinagdee Oromiyaatiit,
Finfinnee
Daayirektoreetii HQN fi ljaarsa Dandeettii Biiroo Keenyaatiif.

Waajjira PS fi MQN...-.|if (Godina, Magaalaa, Aanaa)

waajjira Maallaqaa fiwalta'insa Dinagdee ..............tiif (Godina, Magaalaa, Aanaa)

i,
,,..ffi,'iiilTf
t' ', i:l{{'1;5
l)*ltrt'c
', ,t ; ,,,,,,.,rrrroo
" "'o'ro/'*iil Sarvrisii
r

Uunkaa 07

Uunka Ramaddii Hojjettootaa Yeroo Gurmaa'insifi Caaseffamni Mana Hojii Jijjiiramu

Lakk Maqaa Dorgomtootaa Bu'aa qabxii dorgommii ramaddii caasaa 100% Sadarkaa

Qormaata Bu'aa Madallii Qulqullina lda'ama

Barreeffamaa RaawwiiHojii55% kuusaa 5% lbsa

ykn Gochaa 40%

Yaada Murtee koree

Maqaa fl mallattoo walitti qabaa koree

Maqaa fi mallattoo miseensota koree

Maqaa Mallattoo
.1

l,

2.

3.

4.

Itti Gaafatamaa murtii kennee mirkaneesse:

Maqaa

Itti gaafatamummaa

Mallattoo

Guyyaa-
Bara-

Y"r"iqoob. riiit:T fi:T;::,.

l' *t'r'"; Uirluets
,r
t"''"bo/";u-r,,trrtamaa
sarvi'isii
 Uunkaa 08

Xalayaa Ramaddii Hojjetaa sababa Gurmaa'insa caasaa Haaraa Mana Hojichaatiin Ramadameef
kennamu

Obbo/ Aadde ,................-.----..-.-.tiif

Qorannoofi Gurmaa'insa Caasaa Mana Hojii keenyaa Haaraa gaggeeffame bu'uura gochuun akkaataa

Qajeelfama guyyaa *---Lakk,,. .,. .tiin BPSMQNO irraa darbe keessatti ibsameen ulaagaalee
dandeettiiwwan barbaachisoo guuttanii dorgomuudhaan qabxii caalmaa argachuudhaan dabartaniittu.

Haaluma kanaan, lsin Ji'a --- guyyaa --* Bara--- irraa eegalee waamama Gita Hojii--
Koodii Gita Hojii:- Lakk" Eenyummaa Gita Hojii:- Sadarkaa----,----tiin galmaa'ee kan
beekkamu inatti ramadamuun mindaa ji'aa amma isiniif kaffalamaa jiru qarshii --(------------
-)irratti qarshiin --:--(----*----) ida'amee mindaa ji'aa --- (--------:-----, argachaa akka
hojjettan ibsaa, tajaajila isin irraa eeggamu kaka'umsa hojii ol-aanaa, qulqullinaa fi amanamummaan
akka
raawwattan ni beeksifna,

NagaaWajjin

G/G

Biiroo Pabliik sarviisiifi Misooma eabeenya Namaa oromiyaatiif.

Biiroo Maallaqaa fi Walta'insa Dinagdee Oromiyaatiif.
Finfinnee

HQN fi ljaarsa Dandeertii Biiroo Keenyaatiif.

::I"Or"etii
Waajjira PS fi MQN......tiif (Godina, Magaalaa,Aanaa)

Maallaqaa fi Walta'insa Dinagdee-tiif (Godina, Magaataa,Aanaa)

:ll:ra

,
ffil
v*.r11|.1il11,1':; frl.! :,i:
:
n ["r'lre*
u-"*riiiiifi"#il1
 Uunkaa 09
Beeksisa Jijjiirraa Keessaa

a Guyyaa fi Lakkoofsa,
Qabiyyee a Waamama Gita Hojichaa,
Beeksisichaa a Koodii gita hojichaa,
o Lakk. Eenyummaa Gita Hojichaa,
o Sadarkaa Gita Hojichaa,
a Mindaa ji'aa,
a Sadarkaa Barnootaa.
a Gosa Barnootaa fi,
a Muuxannoo Hojii Barbaaddamu,
a Ogummaa addaa/ y oo jiraatel,
a Kan biroo.

Lakk.
Guyyaa

Dhimmi: -Beeksisa Jijj iirraa Keessaa

Manni hojii gita ho.iii banaa/duwwaa irratti

hojj ettoota kees saa j ijj iinee hojj echi suu barbaad,a.

Kanaafuu. hojjetaan mana hojichaa dandeettiiwwan barbaaddaman guutu

guyyaa
bara =--- irraa eegalee Biiroo Lakk. tti dhivaachrrdhuu,
galmaa'uu ni danda'a.
. Waamama Gita Hojichaa
. Koodii Gita hojichaa
o Lakk" Eenyummaa Gita Hojichaa
o Sadarkaa Gita Hojichaa
. Sadarkaa Barnootaa
. Gosa Barnootaa
o Muuxannoo Hojii kallattiin
. Ogummaa addaa
. koorniyaa
Maqaa Mana Hojichaa

Mallattoo ti Chaappaa Geengoo

ffiti'|H,i"..

"
M
Yaa'iqmb Taaililasaa
Akkanca
,, ', 1,",'-ri,,l^. | / Aan'a Il'r'rg
tirr,* Ii l"(,orrf';r:rrtal.
1'rr"ta
L)"tttt'c
#ti:';'r:lji+
tT ;';r
'**u,'.

Dh/Siviif Servtrsu o'

i\r*"2,, * * oq ljl'{dl,i"
 Uunkaa 10
Uunkaa bu'aa qormaata jijjiirraa keessaa

Lakk. Maqaa Dorgomtootaa Bu'aa qabxii dorgommii jijjiirraa keessaa 1Q!% Sadarkaa
Qormaata Bu'aa Muuxannoo Qulqullina lda'ama
Barreeffamaa Madallii Hojiikallattii kuusaa 5% lbsa
ykn Gochaa Raawwil 25%
40o/o Hoiii30%

Yaada Mudee koree

Maqaa fi mallattoo walittiqabaa koree.

Maqaa fi mallattoo miseensota koree
Maqaa Mallattoo
1.
2.
3.
4.

Itti Gaafatamaa murtii kennee mirkaneesse:

Itti oaafatamummaa
Mallattoo
Guyyaa
Bara-

Yaa'iqoob Taaddasaa
,: rIr P,rrttl I/'\.an-a
lJrrrooti l r'l'aaf atamaa
Dh/Siviil Sarvirsii
t-
l'

Uunkaa 11

Uunkaa Qabxiin Wal-dorgommii Jijjiirraa alaa fi ergisaa ltti Kennamu

1. Maqaa mana hojichaa

2. Waamama gita hojii
3. Koodii gita hojii
4. Lakk. Eenyummaa gita hojii
5. Sadarkaa oita hoiii
6. Mindaa ka'Lrmsaa-
7. Bakka hojii
8. Guyyaa ji'a-baraa beeksisichi itti bahe
9. Guyyaa ji'a-bara qorumsiitti kenname

Lakk Maqaa Bu'aa qabxii dorgommii jijjiinaa alaa fi ergisaa Gita hojii Qormaata barreeffamaa qofa Sadarkaa
Dorqomtootaa qaafatu irratti:-
Qormaata Bu'aa Madallii MuuxannooHoji Qulqullina lda'ama lbsa
barreeffamaa 40% RaawwiiHojii ikallattii25% kuusaa 5% 1 00%

30%

Lakk, Maqaa Bu'aa qabxii dorgommiijijjiirraa alaa fi ergisaa Gita hojii Qormaata Gochaa gaafatu Sadarka
Dorqomtootaa irratti:- a
Qormaata Bu'aa Madalli Muuxannoo Qormaata Qormaata lda'ama lbsa
Gochaa 40% RaawwiiHojii Hojiikallattii barreeffam Af-gaaffii 100%
20Yo 20Yo aa10% 1jYo

Yaada Muftee koree

Maqaa walitti qabaa koree

Maqaa fi mallattoo miseensota koree
Maqaa Mallattoo
1.
2.
3.
4.

Itti Gaafatamaa muftii kenne / mirkaneesse:

gaafatamummaa_
Itti
Mallattoo_
Guyyaa-
Bara

tr*,^liqooh
I
i{rt
.
tfllllli ft::;;l;'
:lP
II / lrrl a
r"c
rl
0,.,,,,i' i,' i, ;rili.li, u a t'|

ilii* .,.i,'
s,a$rtusii
 Uunkaa 12

Xalayaa Jijjiirraa Keessaa

a Guyyaa fi Lakkoofsa,
a Maqaa Hojjetichaa hanga Akaakayyrutti,
a Waamama Gita Hojichaa,
a Koodii gita hojichaa,
a Lakk. Eenyummaa gita Hojichaa,
a Sadarkaa Gita Hojichaa,
a Mindaa ji'aa,
a Guyyaa, Ji'aa fi bara itti jijjiiraman,
a Chappaa mata duree fi giingoo,
a Maqaa fi Mallaffoo UGaafatamichaa,
a S adarkaa VGaafatamummaa I I G aafatamichaa,

a Qaamolee garagalchiin godhamuuf,

a Kan biroo.

Uunkaa Xalavaa Jijjiirraa Keessaa

Dhimmi: -Jijj iirraa Keessaa Ilaala.

Manni hojii keenya hojjetoota jijjiimaa keessaatiin wal-dorgomsisee ramaduudhaaf beeksisa

bara Lakk. _'n bahe niyaadatama.

Kanaafuu, dorgommii taasifameen isin qabxii caalaa argachuun kan filatamtan waan ta'eef,
guyyaa bara _ inaa eegalee Koodii gita hojii--------- Lakk" Eenlummaa gita hojii---
------ sadarkaa _ Mindaa ji'aa armaan dura isiniif kaffalamaa ture qarshii
mana hojii keenyaa taatznii akka hojjettan kan ramadamtan ta'u
keessan ni beeksifna.

Nagaa Wajjin
Mallattoo
Maqaa VGaafatamichaa
VGaafatamummaa

Chaappaa Geengoo

Yaaliqoob Taaddasaa Ahknnaa

lr ilrr'aa Ii Aan.* 1-lo,rg;4 1,,r,
ljuroo fi I t,aafatanlaa Udrree
I\L/Q!--!!!o-,.r..
 Uunkaa 13

a Guyyaafi Lakkoofsa,
a Mana Hojii fudhatu,
a Maqaa guutuu hojjetichaa,
a Waamamaa fi sadarkaa gita hojii
Qabiyyee a Mindaa ji' aa hojjetichaa,
Xalayichaa a Yeroo dabala mindaa itii argatan,
a Bu'aa madaallii raawwii hojii hojjetichaa,
a Sadarkaa fi gosa baruumsaa hojjetichaa,
a Muuxannoo hojii hojjetichaa,
o Kan biroo

Uunkaa Xalavaa Jijjiirraa Alaa

Lakk"
Guyyaa

Biiroo/Waajjira tiif
Bakka Jirutti
Dhimmi:-Walii-galtee Jilifu .

Miiltoo mana hojii keenyaa kan ta'an Obbo /Aaddee ..jijjiirraan fudhattanii
hojjechiisuuf kan barbaaddan ta'uu keessan ibsuudhaan gaaffiin xalayaa guyyaa------Lakk.---------
-----tiin barreeffamee dhiyaateen kan nu ga'e yoo ta'u, hojjetichis gara mana hojii keessaniitti
jijjiiramanii hojjechuuf akka hayyamamuuf iyyata guyyaa bara _ barreeffameen nu
gaafataniiru.
Kanaafuu:
I Waamama gita hojii hojjetichaa
2 Sadarkaa gita hojii hojjetichaa
3 Mindaa ji'aa hojjetichaa
4 Sadarkaa baruumsaa hojjetichaa
5 Bara tajaajila hojjetichaa ta'u isaa ibsaa, hojjeticha kan fudhattan yoo
ta'e, jijjiiricha irraffi kan walii-gallu (morrnii hin qabne) ta'u keenya ni beeksifna.
NagaaWajjin
Mallattoo
Maqaa l/Gaafatamichaa
I/Gaafatamummaa
Chaappaa Geengoo

G.G.
Obbo /Aaddee tiif
BakkaJiranitti

iF\a
%\ir
d'. 1

1L',1
",.
i ,,.j ii
',> .-'
iG'.t

"'-
Akkanan
'-ilr:,'--f / ,\ a,rra !lo,g3;'irraa
ii $ $i*Ft
aaj -1,
r (r)' t+ !1.
t:
Uburee t ".{,1i
iir,rilo ii l' t'lalatauraa ;i ,id Ji'
bnZsiri:r Sarviisii
 Uunkaa 14

Xalayaa Walii-qaltee Jijiirraa Alaa/Mana Hoiii Fudhatu

. Guyyaa fi Lakkoofsa,
. Maqaa Guutuu Hojjetichaa,
r Kan Hojjatichi Itti Ramadaman,
Qabiyyee o Waamama Gita Hojichaa,
Xalayichaa o Koodii Gita Hojichaa
o Lakk. Eenyummaa Gita Hojichaa,
o Sadarkaa Gita Hojichaa,
o Mindaa ji'aa Qarshiin,
o Kan Biroo

Uunkaa Xalayaa Jijjiirraa Alaa

Lakk.
Guyyaa

Biiroo/Waajjira tiif
Bakka Jiranitti

Dhimmi:-Waliigaltee Jiiiiirraa Ilaala.

Waa' ee j ijj iirraa Obbo/Aaddee ilaalchisee xalay aa gu5/aa

bara Lakk. 'n barreessuun keessaan ni beekama.

Lakk.Eenlummaa Sadarkaa mindaa ji'aa ear.

Kanaafuu, hojjeticha
kafalaafii gochuudhaan kan hojjechiifnu waan ta'eef, hojjetichaaf
waraqaa qulqullinaa/kiliiraansii/ kennitaniifi akka nuuf ergitan gaafachaa, galmee dhuunfaa
isaaniis teessoo keenyaan akka nuuf ergamu ni hubachiifna.

Nagaa Wajjin
Mallatto
Maqaa AGaafatamichaa
VGaafatamummaa
Chaappaa Geengoo

G.G.
Obbo/Addee tiif
BakkaJiranitti
tiif
tiif
tiif
BakkaJiranitti

tl."'lqoob Taadilasaa Alkanas

ir.,r'62 I,/ \rt1 's Hooggutta:'t
lJiiltlPt
tj.rruo ti I 't'aui't::nraa.
rlh /Siviil Sprviusu
 Uunka 15
Waraqaa qulqullinaa (kiliraansii) hoiietaa iijiiirraa alaatiin deemuuf kennamu

Lakk
Guyyaa,,,

y:::i:::lI:::T.::ty-::l:::.1-::::.:,..ii[',

Dhimmi isaa :- Waraqaa Qu,lqu ll i naa (Kil iraansi i) kenn u u I Iaala

Obbo/Aadde------tiif Waraqaa Qulqullinaa (Kiliraansii) kennineefii

Miiltoo mana hojii keenyaa kan ta'an
akka isiniif erginu xalayaa guyyaa -----Lakk....,.,,..tiin barreeffameen gaafachuun keessan ni
yaadatama,

Haaluma kanaan:-
1,Bara dhaloota isaanii guyyaa,..,,,ji'a ...,.Bara.,...,
2.Baraqaxara isaanii guyyaa..,..,ji'a,.,..Bara,,...,
3, Haala Qaxaraa Dhaabbiidhaan.
4, Waamama gita hojiirra jiran,,.
5. Koodii gita hojiirra jiran,..
6, Sadarkaa gita hojiirra jiran..,
7. Mindaa ji'aa argachaa jiran qarshii.,,
8, Sadarkaa Barnootaa isaanii
9, Gosa Barnootaa,..
10. Lakkoofsa Sooramaa isaanii...
1 1 . Tarkaanfiin Naamusaa irratti fudhatame yoo jiraate,,.

12. Sababa hojii itti gadi lakkisan.,. ,., ,..

13. Boqonnaa Waggaa qaban,,.
14, Mindaan kan kaffalameef hanga guyyaa,,,ji'a bara,,, ,,tti yoo ta'u,Waraqaa Qulqullinaa
(Kiliraansii) isaanii kana kennineefii kuusaa dhuunfaa isaanii fuula..,(.., .......,) qabate waliin kan
isiniif ergine ta'uu keenya ni beeksisna.

NagaaWajjin

G/G
BPSMQN 0romiyaatiif
Finfinnee
Biiroo/ Waajjira MWD ---tiif

Y"n'iclooh T Ahkanaa
-
1,,r.o,, [ /.r_:rn.a llrxrggrrrtae
r:irr0o ti l t'r''Iatamaa U&lues
DhlSiviil Sarvircii
I

Uttrfl<aa 16
Uvrllrc.a HoSletaan Mootrtrrurlaa Komii Ittiin Dhiye eff atu
Qabiwee lryatrchaa
o Mana hojii/koree komii keessummeessaa dhimmicha ilaaluaf aangoo qabu

o Komii isaa gabaabinaan

Labsli/danbli/ qajeelfama cabe jechuun komii iruatti dhiyeeffatu

o Waan akka murtaa,uuf barbaadu

o T arreeffama ragaa barreeffamaa yoolotn namaa

i.
2.
3.

Nagaa Wajjin

Maqaa gautau fi, mallattcn iyyataa

f,fN
Yaa'iqoob Taaddasaa Akkanaa
Ni#
'tj
'/ F$ g
,' llrr'aa I /Arn"z [{or.lt1r1ii1aa {
f,d,f,
\ }r!
Uuroo {i lit,irafalirrrail lJ"llrt'1 -S:{' .-z,i rJ
Dh/Siviil Sarvilsii ,t,s:"q:"; ;':'
rort#'l'/,'
:_ 1r'
 Uunkaa 17

Uunkaa Koree Komii Keessummeessaa Yaada Murtee lttiin Kennuu

Qabiyvee Yaada Murtee Koree

. Guyyaa fi iddoo komiin itti qoratamu,

. Maqaa miseensota koree argamanii

1. WalittiQabaa

2. Miseensa

3, Miseensa

4. Barreessaa Sagalee Hin Qabne

Walgahii isaaniif sababa ka'umsa ta'ee

. Komii Dhiyaatee Gabaabinaan fi Ragaa

. Komii Dhiyaatee lrratti Deebii Manni Hojii Kennee Gabaabinaan

. Xiinxala fi Yaada Murtee Koree

. Murtee Hogganaa yookiin ltti Gaafatamaa Mana hojichaa

a Chaappaa geengoo fi xalayaa gaggeessituun hojjetaa komateef murtiin dhumaa kennamuu qaba.

a Qaama murtichaatti hin quufneef galmeen garagalchi komii qaama aangoo qabuuf barreeffamaan

kennamuu qaba,

Y ,"'iq"oh
,,,, Teadrlasaa Akkanaa
| .,,,, l{*rX*,,,r,
.
" "*;;,)dr;i'i*Tffi d:;,;;'
 Uunkaa 18
Waamichaa Hoijetaa Hoiii irraa badeef

Beeksisa Waamicha Duraa (1rraa

a Maqaa Guutuu Hojjetichaa,

a Guyyaa fi Lakkoofsahaqarnaafi haxaa'ama hin qabne
a Guyaa itti hafe,
Qabiyyee a Guyyaa isa dhumaa tagaanitti dhiyaatu,
Beeksisichaa a Kutaa hojii, Lakk. Biiroo Ragaa itti dhiyeeffatu'

Guyyaa
Lakk.

Obbo/Aaddee tiif
Bakka Jiranitti

Akkuma mata duree irratti ibsametti, guyyaa ji'a-baru eegalee hojii

hojii irratti hin argaminiif
-qabeessa guyyaa
idilee keessan iffatti hin argamne. Wian-tanata'eef,
ragaa seera
,ubuUu hojii inatti hin argainneef -Hooggu"tu ta'e -irraa hanga gulyaa
qabachuudhan
kutaa Qabeenya Namaa Biiroo Lakk'
-Ji'a--bara tti-1ti
akka dhiyaattan isin beeksifna'

Nagaa Wajjin

Mallattoo

Maqaa VGaafatamichaa
VGaafatamummaa
CaappaaGeengoo

*ffiy*i,r,
,,"'''"O[rrr.r* *'*U
 Uunkaa 19

Beeksisa Waamicha Lammaffaa (2naa)

a Yeroo Waamichaa,
a Maqaa Guutuu Hojj etichaa,
a Guyyaa fi Lakkoofsahaqamaa fi haxaa'ama hin qabne,
a Guyyaa itti hafe,
Qabiyyee o Guyyaa fi Lakkoofsa waamichi lnaa itti bahe,
Beeksisichaa a Gu1ryaa isa dhuma ragaan itti dhiyaatu,
a Kutaa Hojii fr Lakk. Biiroo Ragaan Itti dhiyaatu,
a Tarkaanfii fudhatamu.

Uunkaa Beeksisa Waamicha 2tr"

Lakk.
Guyyaa

ObbolAaddee tiif
Dakka Jiranitti

Dhimmi: -BeeksisaWaamicha 2ffuullaala.

Akkuma mata duree irratti ibsametti, guryaa iraa eegalee hojii idilee
keessan irratti argamuu dhabuu keessaniif beeksisni gulyaa _bara bahuun isaa ni
beekama.

Haa ta'u malee, gulyoota holii irratti, hin argamrnrrt ragaa seera qabeessaa qabachuudhaan hanga
guyyaa bara tti dhiyaachuu hin dandeenye.

Kanaafuu, gulyoota hojii inatti hin argaminiif rugaa seera qabeessa ta'e qabachuudhan hanga
guyyaa__ji'a_bara _tti kutaa Hooggansa Qabeenya Namaa fi Ijaarsa Dandeettii Biiroo
Lakk. _tti akka dhiyaaffan yeroo isa dhumaatiif irra deebinee isin beeksisaa, daangaa yeroo
ibsamee keessatti, ragaa keessan qabattanii kan hin dhiyaanne yoo ta'e beeksisa dabalataa malee hojii
keessan irraa akka gaggeeffamtan kan taasifamu ta'u isaa ni beeksifna.

NagaaWajjin

Mallattoo
Maqaa UGaafatamichaa
VGaafatamummaa

Chaappaa Geengoo

Yaa'iqoob Taaddasaa AL.kanaa

r.,. ttr.,r a l{ooggarrab
,.r'rrutr i ,:ilat:maa l)aruee
tlhlSiviil Sarviisii
 Uunkaa-20

Uunkaa Xalavaa Hoiiirraa lttiin Gaqqeeffaman

Lakk"
Guyyaa

Obbo/Aaddee tiif
Bakka Jiranitti

Dhimmi : -Hoj ii Mo otummaa Irraa Gag geeffamuu Keessan Ilaala.

Akkuma mata duree irratti ibsamefti, _ guyyaa bara _ irraa eegalee hojii idilee keessan
irratti argamuu dhabuu keessaniif beeksisa yeroo dura llt'uul- guryaa bara Lakk.
_'n bahee fi beeksisa yeroo lammaffaa(2fu") guwaa bara bahe
ni beekama. -
-'n
Haa ta'u malee, akkaataa beeksisootaatti guyyoota hojii irratti hin argaminiif -l-akk.
ragaa qabattanii dhiyaachu
dadhabuu keessaniif _ guyyaa _ bara _ irraa eegalee hojii Mootummaa irraa gaggeeffamuu
keessan isin beeksisna.

Nagaa Wajjin
Mallattoo

Maqaa VGaafatamichaa
I/Gaafatamummaa

Chaappaa Geengoo

" t ' |:t;ltraa Uarneo

"'''Do/t'o"' saflirsii