HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG

CƠ SỞ TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-------------------------------

BÁO CÁO MÔN HỌC

ĐỀ TÀI: NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN TÌNH TRẠNG BẠO

LỰC MẠNG Ở HỌC SINH THPT TẠI VIỆT NAM

GIẢNG VIÊN: ĐỖ VĂN VIỆT EM

Môn: Phương pháp luận Nghiên cứu khoa học
Sinh viên: Trần Thị Mỹ Linh
Lớp: D19CQPU01-N
MSSV: N19DCPT032

Năm học: 2021-2022

 LỜI CẢM ƠN
Thông qua quá trình thực hiện báo cáo, cũng như trong suốt quá trình học đã giúp
em học tập và trau dồi thêm nhiều kỹ năng như tìm hiểu, phân tích vấn đề; tìm kiếm
tài liệu; kĩ năng đặt câu hỏi để hiểu rõ bản chất đề tài nghiên cứu, từ đó đưa ra các
câu trả lời phù hợp cho đề tài của mình. Ngoài ra còn là kĩ năng tư duy, khảo sát,
thống kê và làm việc nhóm. Đây chắc chắn là những kiến thức bổ ích sẽ giúp em rất
nhiều trong những môn học sắp tới, đồ án tốt nghiệp và cả những dự án khác sau tốt
nghiệp.

Em xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến thầy Đỗ Văn Việt Em đã nhiệt tình giảng dạy
và giúp em có được nhiều kiến thức bổ ích. Em xin hứa sẽ cố gắng vận dụng thật tốt
những gì đã học được vào những trường hợp thực tế sau này.
Phần 1: Mở dầu:

1. Lí do nghiên cứu:

Sự phát triển của mạng xã hội có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của toàn xã hội
trong những năm gần đây. Bên cạnh rất nhiều tiện ích mà mạng xã hội mang lại
cho người dùng như: thông tin nhanh, khối lượng thông tin phong phú được cập
nhật liên tục, có nhiều tiện ích về giải trí… còn có một khía cạnh khá quan trọng,
làm thay đổi mạnh mẽ hình thức giao tiếp giữa những cá nhân, các nhóm, và các
quốc gia với nhau, đó chính là khả năng kết nối. Như vậy, mạng xã hội đã trở
thành một phương tiện phổ biến với những tính năng đa dạng cho phép người
dùng kết nối, chia sẻ, tiếp nhận thông tin một cách nhanh chóng, hiệu quả.

Trong nhiều nhóm đối tượng khác nhau, học sinh THPT là một trong những
nhóm có nhu cầu sử dụng mạng xã hội nhiều nhất và điều đó cũng khiến các
hoạt động của họ (học tập, quan hệ gia đình, quan hệ bạn bè, hoạt động xã hội và
làm việc,…) cũng chịu ảnh hưởng sâu sắc ngược trở lại từ chính mạng xã hội.

Trong đó hậu quả lớn nhất phải kể đến BẠO LỰC MẠNG đang diễn ra ngày
càng phổ biến tại Việt Nam. Một người em của tác giả hiện đang là học sinh lớp
11 tại một trường THPT đã từng rơi vào cảnh bị bạo lực mạng. Tuy sự việc đã
được phát hiện kịp thời và xử lí nhưng đến hiện tại em vẫn không xóa được vết
thương tinh thần đó.

Vì những lý do trên, tác giả đã quyết định lựa chọn “Nguyên nhân dẫn đến tình
trạng bạo lực mạng ở học sinh THPT tại Việt Nam” làm đề tài luận án của mình.
Với tên đề tài xác định rõ mục đích, nhiệm vụ, phạm vi nghiên cứu, tác giả sẽ sử
dụng các kết quả xử lý dữ liệu thu thập được từ điều tra, khảo sát thực tế cùng
những kết quả nghiên cứu chuyên ngành và liên ngành có liên quan khác để cố
gắng giải quyết vấn đề nghiên cứu.
2. Lịch sử nghiên cứu:
2.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ở nước ngoài:
(1) Sameer Hinduja, Ph.D.;Justin W. Patchin, Ph.D.
Tiến sĩ Sameer Hinduja là Giáo sư tại Trường Tội phạm học và Tư pháp
Hình sự tại Đại học Florida Atlantic và Đồng Giám đốc Trung tâm
Nghiên cứu Đe doạ Trực tuyến. Anh ấy được quốc tế công nhận nhờ
công trình đột phá về các chủ đề bắt nạt trên mạng và sử dụng phương
tiện truyền thông xã hội an toàn: Trauma, Bullying, and Cyberbullying;
Cyberbullying: Identification, Prevention, and Response 2021 Edition
2.2. Lịch sử nghiên cứu trong nước:
(1)Trần Văn Công* , Nguyễn Phương Hồng Ngọc, Ngô Thùy Dương,
Nguyễn Thị Thắm Trường Đại học Giáo dục, ĐHQGHN, 144 Xuân
Thủy, Cầy Giấy, Hà Nội, Việt Nam Chiến lược ứng phó của học sinh với
bắt nạt trực tuyến. Bài viết đề cập tới một nghiên cứu nhằm tìm hiểu mối
quan hệ giữa bắt nạt trực tuyến và cách ứng phó của học sinh trung học
khi các em bị bắt nạt trực tuyến. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên
cứu Giáo dục, Tập 31, Số 3 (2015) 11-24
(2) Mai Thị Mai Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý học và Giáo dục học,
Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam BẠO LỰC TINH THẦN TỪ MẶT
TRÁI CỦA MẠNG XÃ HỘI Bài viết này bàn về thực trạng, hậu quả,
nguyên nhân của bạo lực tinh thần nhìn từ mặt trái của các trang mạng
xã hội, từ đó đề xuất một số giải pháp hạn chế tình trạng đó, góp một
tiếng nói vào việc giảm thiểu vấn nạn bạo lực học đường hiện nay.
3. Mục tiêu nghiên cứu:
3.1.Mục đích: Tìm hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng bạo lực mạng, đánh
giá thực trạng tại Việt Nam, đề xuất các biện pháp phòng chống bạo lực
mạng.
 3.2. Nhiệm vụ:
(1) Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo lực mạng ở học sinh THPT
tại Việt Nam?
(2) Xác định những hậu quả của bạo lực mạng?
(3) Đề xuất các biện pháp phòng chống bạo lực mạng ?
4. Phạm vi nghiên cứu:
4.1. Đối tượng nghiên cứu: Nguyên nhân
4.2.Khách thể nghiên cứu: tình trạng bạo lực mạng
4.3.Giới hạn nghiên cứu: ở học sinh THPT tại Việt Nam
5. Mẫu khảo sát:
 Đối tượng khảo sát: học sinh khối THPT và các sinh viên đã trải qua khối
THPT tại Việt Nam.
 Số lượng câu hỏi dự kiến: 6 câu.
 Phương pháp: điền form trắc nghiệm.
6. Vấn đề khoa học:
 Nhiệm vụ 1:
o Bạo lực mạng là gì?
o Tại sao lại có tình trạng bạo lực mạng?
 Nhiệm vụ 2:
o Tác hại của bạo lực mạng là gì?
 Nhiệm vụ 3:
o Pháp luật Việt Nam đã quy định gì về phòng chống bạo lực mạng?
o Có những biện pháp gì để phòng chống bạo lực mạng ?
7. Luận điểm khoa học
(1) Luận điểm 1: Bạo lực mạng (cyber bullying) là một hình thức bắt nạt, quấy rối
thông qua phương tiện điện tử bao gồm đăng tin đồn, đe dọa công kích cá
 nhân, quấy rối, tung thông tin cá nhân và cả dùng từ ngữ thù ghét dán nhãn
cho đối tượng. Nguyên nhân khiến bạo lực mạng ngày càng phổ biến là do: Sự
ra đời của internet và các nền tảng mạng xã hội; Do không sợ bị phát hiện;
Thể hiện bản thân; Đạt được lợi ích, mục đích của bản thân; Hành vi ‘trả đũa’;
Thể hiện quyền lực; Mua vui; Nhân cách khác trên mạng
(2) Luận điểm 2: Bạo lực mạng để lại hậu quả vô cùng nghiêm trọng cả về thể
chất, cảm xúc lẫn tinh thần , thậm chí là dẫn đến tự tử.
(3) Luận điểm 3: Pháp luật Việt Nam đã có các quy định xử phạt cả về hành
chính lẫn hình sự về các hành vi bạo lực mạng. vì vậy khi là nạn nhân việc
trình báo là chìa khóa để giải quyết vấn đề này, ngoài ra còn các biện pháp
trước mắt: Chặn tài khoản, báo cáo bài viết; Không trả lời bất kỳ tin nhắn
hoặc văn bản nào được gửi bởi những kẻ bắt nạt, đe dọa; Không biến mình
thành đồng phạm bằng cách chuyển tiếp tin nhắn mang tính chất đe dọa, bắt
nạt cho những đứa trẻ khác; Lưu và in tất cả tin nhắn để làm bằng chứng.
8. Phương pháp chứng minh:
 Thu thập thông tin
 Nghiên cứu từ tài liệu
 Khảo sát

Phần 2: Cơ sở lí luận/ biện luận:

1. Luận điểm 1: Bạo lực mạng (cyber bullying) là một hình thức bắt nạt, quấy rối
thông qua phương tiện điện tử bao gồm đăng tin đồn, đe dọa công kích cá nhân,
quấy rối, tung thông tin cá nhân và cả dùng từ ngữ thù ghét dán nhãn cho đối
tượng. Nguyên nhân khiến bạo lực mạng ngày càng phổ biến là do: Sự ra đời của
internet và các nền tảng mạng xã hội; Do không sợ bị phát hiện; Thể hiện bản
thân; Đạt được lợi ích, mục đích của bản thân; Hành vi ‘trả đũa’; Thể hiện quyền
lực; Mua vui; Nhân cách khác trên mạng.
1.1.Thực trạng bạo lực mạng hiện nay:

Giáo sư Nguyễn Thị Hoàng Yến – tư vấn trong nước của UNESCO thông tin,
theo khảo sát của UNESCO năm 2015, về vấn đề bạo lực học đường trên cơ
sở giới tại 6 tỉnh/thành phố của Việt Nam, với sự tham gia của gần 3700
người (bao gồm cả lãnh đạo nhà trường, giáo viên, phụ huynh, học sinh),
trong đó có 2636 học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông tham gia
khảo sát.

Kết quả cho thấy:  41% em nam và 28% em nữ gặp phải các vấn đề về bạo lực
thể chất trong nhà trường; 32% em nam và 25% em nữ gặp phải các vấn đề về
bạo lực lời nói; 33% các em nam và 39% các em nữ bị bạo lực xã hội; Cuối
cùng 7% các em nam và 45% các em nữ gặp phải các vấn đề về bạo lực thông
qua mạng xã hội và các thiết bị di động.[1]

Kết quả khảo sát ý kiến của UNICEF: New York, Hà Nội, 4 tháng 9 năm 2019
– 1/3 thanh thiếu niên ở 30 quốc gia cho biết họ đã từng là nạn nhân bị bắt nạt
trên mạng, trong đó 20% cho biết đã từng bỏ học vì bị bắt nạt trên mạng và
bạo lực – theo kết quả từ cuộc khảo sát ý kiến do UNICEF và Đại diện Đặc
biệt của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc về Bạo lực đối với trẻ em công bố hôm
nay. Cũng theo khảo sát này, 21% thanh thiếu niên Việt Nam tham gia khảo
sát cho biết họ là nạn nhân của bắt nạt trên mạng và hầu hết (75%) đều không
biết về đường dây nóng hoặc các dịch vụ có thể giúp họ nếu bị bắt nạt hoặc bị
bạo lực trên mạng.

Khảo sát ý kiến qua tin nhắn ẩn danh thông qua U-Report- một công cụ tăng
cường sự tham gia của thanh thiếu niên, gần ba phần tư thanh thiếu niên cho
biết mạng xã hội như Facebook, Instagram, Snapchat và Twitter là những nền
tảng phổ biến nhất xảy ra bắt nạt trên mạng.[2]
1.2.Tại sao bạo lực mạng lại ngày càng phổ biến:

Tại sao bắt nạt trên mạng lại là một vấn đề lớn?

Vì các công cụ giao tiếp trực tuyến đã trở thành một phần phổ biến và thiết
yếu trong cuộc sống của giới trẻ, nên không có gì ngạc nhiên khi một số sẽ sử
dụng thiết bị, ứng dụng và nền tảng để gây độc hại hoặc đe dọa người khác.
Thực tế là thanh thiếu niên được kết nối liên tục với công nghệ có nghĩa là họ
dễ bị trở thành nạn nhân (và có thể hành động theo những xung động ác ý đối
với người khác) suốt ngày đêm. Và vì một số người trưởng thành chậm phản
ứng với đe dọa trực tuyến, nhiều người cảm thấy rằng hành động của họ có ít
hoặc không có hậu quả.

Bắt nạt trên mạng so với bắt nạt truyền thống?

Mặc dù thường giống nhau về hình thức , nhưng bạo mạng và bắt nạt có
nhiều điểm khác . Với bạo lực mạng, các nạn nhân có thể không biết ai đang
nhắm mục tiêu họ hoặc tại sao. Kẻ bắt nạt có thể che giấu danh tính của mình
bằng cách sử dụng các tài khoản ẩn danh và biệt danh. Thứ hai, những hành
động gây tổn thương của những người bắt nạt trên mạng có thể dễ dàng lan
truyền hơn; có nghĩa là, một số lượng lớn người (ở trường, trong khu phố,
trong thành phố, trên thế giới!) có thể hùa theo, hoặc cập nhật sự việc nhanh
chóng chỉ với thao tác bấm phím đơn giản hoặc thao tác trên màn hình cảm
ứng. Do đó, có vẻ như nhóm các nạn nhân, kẻ bắt nạt và nhân chứng / người
ngoài cuộc tiềm năng là vô hạn. Thứ ba, việc sử dụng công nghệ sẽ trở nên tàn
nhẫn hơn vì bạo lực mạng có thể được thực hiện từ một vị trí xa và kẻ bắt nạt
không cần phải thấy phản ứng tức thì của nạn nhân. Trên thực tế, một số thanh
thiếu niên có thể không nhận ra tác hại nghiêm trọng mà họ đang gây ra bởi vì
họ không bị nạn nhân phát hiện. Cuối cùng, nhiều người lớn không có bí
quyết công nghệ (hoặc thời gian) để theo dõi những gì thanh thiếu niên lên
mạng. Do đó, nạn nhân có thể bị bỏ lỡ và hành động của kẻ bắt nạt có thể
không được kiểm soát.[3]

Thủ phạm tạo nên bạo lực tinh thần trên mạng là những kẻ lười biếng, lừa
đảo, "anh hùng bàn phím", những trolling (đầu gấu trên mạng). Họ thường
đưa ra các bình luận cố tình khiêu khích, tấn công một số thành viên trong
cộng đồng mạng. Mục đích của troll là chọc tức nạn nhân, tạo niềm vui cho
bản thân. Troll xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ ý kiến trên YouTube tới các trò
chơi trực tuyến video, những bài viết, những lời bình luận mang tính kích
động, nội dung lăng mạ thô tục. Cũng không thể không kể tới sự thiếu lương
tâm của một số nhà báo khi đưa tin tức lên mạng đã giật title để thu hút sự chú
ý của cộng đồng mạng. Có những sự việc đáng lí dừng lại thì lại bị đào quá
sâu, bình luận quá tàn nhẫn, gây thêm nỗi đau cho người trong cuộc và sự bực
mình của độc giả. Bên cạnh đó, cũng có trường hợp cư dân mạng vô tình trở
thành thủ phạm của nạn bạo lực tinh thần. Không phải ai cũng thông minh khi
dùng mạng xã hội. Đó là trường hợp cư dân mạng bị ảnh hưởng bởi tâm lí
đám đông mà ấn nút like, comment thiếu thiện chí, share thông tin vô tội vạ,
tạo thành áp lực tinh thần cho các nạn nhân…Trong rất nhiều tình huống, học
sinh đứng xem và cầm điện thoại ra quay clip như một phản xạ bình thường
khi chứng kiến một học sinh bị cả nhóm bạn đánh hội đồng. Họ cứ nghĩ rằng
mình vô can trong những chuyện này, nhưng thực ra, chính mỗi người khi
tham gia cộng đồng mạng với những cú like, share đã vô tình góp phần tạo
nên làn sóng bạo lực mà bản thân họ không hề nghĩ tới.[5]

Một số nghiên cứu trên thế giới cho thấy sự xuất hiện của đối tượng vừa là
nạn nhân, vừa là thủ phạm của bắt nạt trực tuyến. Trường hợp này xảy ra khi
học sinh đã từng bị bắt nạt sau đó trở thành thủ phạm đi bắt nạt người khác và
 ngược lại . Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy một điều đáng mừng là
nguy cơ tồn tại loại đối tượng này khá thấp do phần lớn học sinh không ứng
phó bằng cách trả đũa lại thủ phạm [4].

Ngoài ra còn có nhiều ảnh hưởng từ gia đình . Thanh thiếu niên chứng kiến
cảnh bạo lực của cha mẹ có thể có nhiều khả năng tham gia vào việc bắt nạt
người khác trong trường học và trực tuyến.

Tâm lí so sánh bản thân với người khác: Theo nhà tâm lí học Leon Festinger,
con người thường đánh giá bản thân không theo chuẩn khách quan mà qua sự
so sánh mình với người khác. Sự so sánh giúp họ biết được bản thân có những
giá trị và hạn chế gì. Tuy nhiên, từ sự khiếm khuyết, thiếu hụt của bản thân,
họ sẽ có những cảm xúc trái ngược: Một mặt, vui mừng trước những khiếm
khuyết, thiếu hụt của người khác vì thấy mình cao hơn người khác. Đây là lí
do để giải thích cho hành động giải trí mua vui tàn nhẫn, cười giễu những sai
lầm, khiếm khuyết của người khác trên mạng. Mặt khác, thù ghét, đố kị với
những người hơn mình nên tìm cách dìm xuống, bởi vì càng Bạo lực tinh
thần từ mặt trái của mạng xã hội dìm người khác xuống thì họ càng cảm thấy
dường như giá trị của bản thân được nâng lên. Đây là lí do giải thích tại sao
một bộ phận không nhỏ cư dân mạng nỗ lực đập vỡ những giá trị truyền
thống, kéo người cao hơn mình xuống thấp bằng hoặc thấp hơn mình.[5]

1.3. Luận cứ thực tế:

Mẫu khảo sát:
Kết quả thống kê:
Có tổng cộng 140 người thực hiện khảo sát , với 16 người trong độ tuổi 16-18, 110
người trong độ tuổi 18-22, 14 người trên 23 tuổi.
Đánh giá về mức độ phổ biến của bạo lực mạng ở học sinh THPT hiện nay, 42,9%
(60người ) cho rằng tần suất thỉnh thoảng, 30,7% (43 người) là thường xuyên,
12,9% (18 người) là phổ biến, chỉ 8,2% (12 người) là hiếm gặp và 5% (7 người
trong đó 6 người cho biết mình chưa từng là nạn nhân cũng chưa từng bạo lực mạng
người khác) cho rằng không có . Kết quả cho thấy bạo lực mạng ngày nay đã xuấ
hiện và ngày càng phổ biến hơn.
Khảo sát có 17,8% (25 người) đã từng là nạn nhân bạo lực mạng khi còn độ tuổi
THPT, 8,6% (12 người) đã từng tham gia bạo lực mạng (không có ai tham gia với
mức độ mạnh), 77,1% là chưa từng tham gia bạo lực mạng và là nạn nhân.
Với 103 người trả lời cho câu Nếu đã từng tham gia bạo lực mạng, ngay lúc đó bạn
có nhận thức được hành vi của mình là bạo lực mạng không? Không(37,9%); Nhận
thức mơ hồ( 32%); Có( 31,1%)
79% (111 người) cho rằng có từ 2 nguyên nhân trở lên trong các nguyên nhân nêu
trên đã gây ra bạo lực mạng . Thể hiện bản thân là nguyên nhân được nhiều người
chọn nhất với 92 người(65,7% tổng số người) lựa chọn; tiếp theo là Hành vi “trả
đũa” với 90 người (64,3%); Mua vui: 85 người(60,7%); Đạt được lợi ích, mục đích
cá nhân :83 người (59,3%); Sự ra đời của Internet và các nền tảng mạng xã hôi: 79
người (56,4%); Do không sợ bị phát hiện 61 người (43,6%); Thể hiện quyền lực: 57
người (40,7%); Nhân cách khác trên mạng: 48 người (34,3%). Không có nguyên
nhân nào dưới 30% số người khảo sát lựa chọn.
Và nguyên nhân (1 lựa chọn) được cho là phổ biến nhất với học sinh THPT khi bạo
lực mạng vẫn là thể hiện bản thân 22,9% (32 người), tiếp theo là Hành vi “Trả đũa”
19,3% (27 người); Sự ra đời của Internet và các nền tảng mạng xã hôi 16,4% (23
người); Đạt được lợi ích, mục đích cá nhân 12,9% (18 người); Mua vui 10% (14
người); Do không sợ bị phát hiện 7,9% (11 người);Thể hiện quyền lực 4,3% (6
người); Nhân cách khác trên mạng là 4,3% và có 3 lựa chọn khác được đề xuất với
mỗi lựa chọn chiếm 0,7% là “ Chưa trưởng thành”, “Xích mích từ hai bên (cứ cho
bản thânlà đúng), dẫn đến mâu thuẫn, xung đột”, “Quá rảnh rỗi sau giờ học. Không
có mụctiêu sao giờ học. Ảnh hưởng bởi MXH,game, YTB”.
Cuối cùng, 63,6% (89 người )cho rằng kẻ bắt nạt sẽ không nghĩ đến cảm giác của
nạn nhân khi thực hiện bạo lực mạng; 30,7% (43 người) là có nghĩ nhưng chỉ
thoáng qua và chỉ 5,7% (8 người) cho rằng là có nghĩ.

1.4. Kết luận:

Khảo sát có 3,6% (5 người) lựa chọn Vừa là nạn nhân cũng vừa là người bắt nạt
cho thấy đã có trường hợp này xảy ra khi học sinh đã từng bị bắt nạt sau đó trở
thành thủ phạm đi bắt nạt người khác và ngược lại cũng là một nguyên nhân dẫn
đến bạo lực mạng nhưng đáng mừng là tỉ lệ khá thấp.
 Trong 8,6% trường hợp đã tham gia vào bạo lực mạng ( 12 người), tất cả đều cho
rằng bạo lực mạng ngày nay là thường xuyên và phổ biến; 58,3% trong đó (7
người) không nghĩ đến cảm giác của nạn nhân khi bạo lực mạng và nguyên nhân
bạo lực mạng phổ biến mà họ lựa chọn là Đạt được lợi ích, mục đích cá nhân
25% (3 người); Mua vui 16,7% (2 người) ; Hành vi trả đũa 16,7% (2 người);
Nhân cách khác trên mạng 1 người; Sự ra đời của Internet và các nền tảng mạng
xã hội 1 người. Nhưng thống kê này không thể khẳng định vì số lượng mẫu quá
ít.

Có tới 79% cho rằng có từ 2 nguyên nhân trở lên trong các nguyên nhân nêu trên
đã gây ra bạo lực mạng . Và không có nguyên nhân nào được lựa chọn dưới 30%.
Ta có thể khẳng định các nguyên nhân đã đưa ra là hoàn toàn đúng.

Và 2 nguyên nhân phổ biến nhất được cho là Thể hiện bản thân 22,9% , Hành vi
“Trả đũa” 19,3% . Thể hiện bản thân cũng là nguyên nhân được đa số người khảo
sát lựa chọn nhưng trong tỉ lệ số người Đã từng tham gia bạo lực mạng lại không
xuất hiện. Vậy nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng bạo lực mạng hiện
vẫn rất khó để xác định do số lượng mẫu quá ít.

2. Luận điểm 2: Bạo lực mạng để lại hậu quả vô cùng nghiêm trọng cả về thể chất,
cảm xúc lẫn tinh thần , thậm chí là dẫn đến tự tử.
2.1. Đe doạ trực tuyến với những con số

Trong nghiên cứu năm 2019 của chúng tôi về mẫu đại diện trên toàn quốc với
khoảng 5.000 học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông ở Hoa Kỳ, 36,5%
cho biết họ đã từng bị đe dọa trực tuyến trong suốt cuộc đời của mình, trong khi
17,4% cho biết họ đã bị tấn công mạng trong vòng 30 ngày trước đó... Trong
nghiên cứu này, 94% thanh thiếu niên nghiện Internet cho biết nó ảnh hưởng tiêu
cực đến cuộc sống của họ theo một cách nào đó. Gần 70% cho biết nó ảnh hưởng
đến cảm giác của họ về bản thân, khoảng 1/3 nói rằng nó ảnh hưởng đến tình bạn
của họ, 13% nói rằng nó ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của họ và 6,5% chia sẻ
nó ảnh hưởng đến việc học của họ.[3]

Mặc dù được nhận định là một hình thức bắt nạt mới nhưng kết quả nghiên cứu
với tỷ lệ 24% tổng số khách thể là nạn nhân đã cho thấy bắt nạt trực tuyến có
mức độ ảnh hưởng khá rộng đối với học sinh THCS và THPT hiện nay. So sánh
với kết quả nghiên cứu của Trần Văn Công và cộng sự (2014) cho thấy ở lứa tuổi
9 đến 12 có điểm trung bình của bắt nạt trực tiếp là cao nhất (M=0,98) trong khi
bắt nạt trực tuyến là thấp nhất (M=0,08). Như vậy xét về độ tuổi, theo kết quả
khảo sát của chúng tôi, có vẻ nạn nhân của bắt nạt trực tuyến lứa tuổi 11 đến 18
tuổi có tỉ lệ cao hơn hẳn học sinh ở lứa tuổi khác. Điều này tương đồng với kết
quả nghiên cứu trên thế giới về lứa tuổi 11 đến 18 tuổi - lứa tuổi có nguy cơ cao
và tỉ lệ lớn là nạn nhân của bắt nạt trực tuyến.[4]

2.2. Hậu quả nghiêm trọng đến thế nào?

Có nhiều hậu quả của bạo lực mạng trong thực tế. Đầu tiên, nhiều nạn nhân cho
biết họ cảm thấy chán nản, buồn bã, tức giận và thất vọng. Ngoài ra, nghiên cứu
đã chỉ ra rằng trải nghiệm bắt nạt trên mạng dẫn đến lòng tự trọng thấp, trầm
cảm, lo lắng, các vấn đề gia đình, khó khăn trong học tập, phạm pháp, bạo lực
học đường cũng như ý định tự tử. Hơn 60% học sinh từng bị bắt nạt trên mạng
nói rằng nó ảnh hưởng sâu sắc đến khả năng học tập và cảm giác an toàn của các
em ở trường, trong khi 10% cho biết các em đã trốn học ít nhất một lần trong
năm trước vì bị bắt nạt trên mạng.[3]

Các tác động có thể kéo dài một thời gian dài và ảnh hưởng đến một người theo
nhiều cách:

 Về mặt tinh thần - cảm thấy khó chịu, xấu hổ, ngu ngốc, thậm chí tức giận
  Về mặt tình cảm - cảm thấy xấu hổ hoặc mất hứng thú với những điều bạn
yêu thích

 Về thể chất - mệt mỏi (mất ngủ) hoặc gặp các triệu chứng như đau bụng và
đau đầu [2]

Hậu quả ở mức độ nhẹ của bạo lực tinh thần trên mạng là khiến cho nạn nhân tổn
thương tinh thần, căng thẳng, chán nản, lo sợ khi tiếp xúc với người khác, tự tạo
vỏ bọc cho mình, trở nên nhút nhát, sợ hãi cuộc sống và suy sụp, trầm cảm.
Nhiều khi họ rơi vào trạng thái stress do phải gồng mình lên cho phù hợp với
hình ảnh bản thân đã được tạo dựng, tô vẽ trên mạng. Đối với những người nổi
tiếng, những thông tin lệch lạc, thiếu trung thực và thiếu thiện chí trên mạng đã
ảnh hưởng không nhỏ tới sự nghiệp và đời tư của họ. Từ bạo lực tinh thần trên
thế giới ảo, có thể dẫn tới bạo lực thể xác trong đời thực - một cái giá quá đắt của
thế giới ảo. Không trực tiếp làm chết người song thủ phạm lại truy lùng, dồn đuổi
các nạn nhân của mình vào tận chân tường, buộc những người này phải tự tìm
đến cái chết. [5]

Theo báo cáo của UNESCO, trên toàn thế giới, cứ mỗi 3 em học sinh thì lại có 1
em từng bị bạo lực học đường. Những đứa trẻ thường xuyên chịu cảnh chèn ép,
bắt nạt tại trường học có nguy cơ khó hòa nhập ở trường cao gấp ba lần và có
nguy cơ trốn học cao gấp hai lần so với trẻ bình thường.

Ngày 11/3/2018, thi thể của nữ sinh ở Quỳnh Lưu, Nghệ An được phát hiện tại
ao nước gần nhà cùng bức thư xin lỗi cha mẹ. Sự việc đau lòng xảy ra sau khi
đoạn clip ghi lại cảnh nữ sinh hôn một bạn trai trong lớp bị phát tán trên mạng xã
hội.[6]

Tháng 6.2013, P.U.N., nữ sinh lớp 12 của một trường THPT ở Đà Nẵng đã uống
thuốc an thần tự tử. Người nhà N. may mắn phát hiện và đưa đi cấp cứu kịp thời.
 Nguyên nhân được tiết lộ sau đó, chỉ vì N. bị trang fanpage B.M.T.C.C.H.Đ.T.
viết bài vu khống để thóa mạ, bôi nhọ lên Facebook. Nhiều dân mạng đã a dua
chỉ trích, xúc phạm N. thậm tệ. Quá mệt mỏi, N. tìm đến cái chết.

Ngày 27.6.2013, N.T.C.L. khi đó là nữ sinh lớp 12 của một trường THPT ở
H.Thạch Thất (Hà Nội), đã bị bạn cùng lớp ghép ảnh chân dung vào ảnh một cô
gái mặc áo cổ rộng rồi đăng lên Facebook. Các thành viên trên mạng xã hội này
đã vào giễu cợt, thậm chí miệt thị L., khiến nữ sinh này uất ức tự tìm đến cái
chết.[7]

2.3. Kết luận:

Hậu quả của bạo lực mạng đối với các nạn nhân là quá rõ ràng, không chỉ ảnh
hưởng về tinh thần mà còn cả thể chất, tính mạng. Đó không chỉ là những lời kết
luận suông mà còn là thực tế trong cuộc sống với những vụ tự tử do bạo lực
mạng. Đặc biệt là với học sinh THPT, khi cả tinh thần, bản lĩnh còn chưa được
hoàn thiện, rèn luyện thì khi trở thành nạn nhân sẽ để lại hậu quả vô cùng nghiêm
trọng.

3. Luận điểm 3: Pháp luật Việt Nam đã có các quy định xử phạt cả về hành chính
lẫn hình sự về các hành vi bạo lực mạng. vì vậy khi là nạn nhân việc trình báo là
chìa khóa để giải quyết vấn đề này, ngoài ra còn các biện pháp trước mắt: Chặn
tài khoản, báo cáo bài viết; Không trả lời bất kỳ tin nhắn hoặc văn bản nào được
gửi bởi những kẻ bắt nạt, đe dọa; Không biến mình thành đồng phạm bằng cách
chuyển tiếp tin nhắn mang tính chất đe dọa, bắt nạt cho những đứa trẻ khác; Lưu
và in tất cả tin nhắn để làm bằng chứng.
3.1. Pháp luật đã có những quy định gì về bạo lực mạng?

Luật an ninh mạng 2018 theo quy định tại điều 101 nghị định 15/2020/NĐ-CP.
Điều 101. Vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội:
1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng
mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi sau:

a) Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống,
xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;….

Như vậy, quy định về xử phạt hành chính đối với hành vi vi phạm về thông tin
trên mạng. Đối với các trang thông tin điện tử, nếu các trang thông tin này truyền
đưa các thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức,
danh dự và nhân phẩm của cá nhân sẽ bị xử phạt từ 20.000.000 đồng đến
30.000.000 đồng.

Ngoài ra, còn chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định của Bộ luật
Dân sự 2015 tại “Điều 584: Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại

1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy
tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải
bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.”

 Và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 155, 156 của Bộ
luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017:

Điều 155: Tội làm nhục người khác

“1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì
bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt
cải tạo không giam giữ đến 03 năm………”

Điều 156 : Tội vu khống

“1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tiền từ
10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm
hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:
 a) Bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm
nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp
của người khác;

b) Bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền.”

Các cơ quan chức năng cần siết chặt sự quản lí đối với các trang mạng xã hội,
dịch vụ internet. Cần những quy định pháp luật cụ thể về quyền và nghĩa vụ của
chủ thể cung cấp thông tin, chủ thể tiếp nhận thông tin trên mạng như: kí kết các
thỏa thuận về đấu tranh chống tệ nạn, phong tỏa tội phạm internet... Đây là cơ sở
pháp lí quan trọng để thực hiện quyền tự do ngôn luận của cá nhân. Cần có hình
thức phạt cụ thể, nghiêm khắc với những trường hợp bạo hành tinh thần qua
mạng. Theo quy định mới ban hành của Bộ GD-ĐT trong công tác học sinh, sinh
viên, những hành vi bình luận, chia sẻ bài viết dung tục, bạo lực - nhẹ thì bị khiển
trách, nặng thì buộc thôi học hoặc xử lí theo pháp luật.[5]

Khảo sát về cách ứng phó bạo lực mạng:

Đáng quan tâm là có 35,1% tổng số nạn nhân thường xuyên và luôn luôn tìm
kiếm lời khuyên ở trên mạng, đây có thể được xem là một cách khá phổ biến mà
học sinh hay bất cứ ai thường sử dụng khi có thắc mắc hay khó khăn muốn tìm
kiếm thông tin như lời khuyên, kinh nghiệm để giải quyết vấn đề[4]
3.2. Chúng ta có thể làm gì?

Đầu tiên và quan trọng nhất, thanh thiếu niên nên phát triển mối quan hệ với
người lớn mà họ tin tưởng …Nếu có thể, thanh thiếu niên nên phớt lờ những lời
trêu chọc và không đáp lại kẻ gây hấn vì điều đó có thể chỉ khiến vấn đề tiếp
tục… Thanh thiếu niên cũng nên sử dụng tài khoản và cài đặt quyền riêng tư
trong mỗi thiết bị, ứng dụng hoặc mạng để kiểm soát ai có thể liên hệ và tương
tác với họ cũng như ai có thể đọc nội dung trực tuyến của họ. Điều này có thể
làm giảm đáng kể nguy cơ trở thành nạn nhân của họ. Sẽ rất hữu ích nếu bạn lưu
giữ tất cả bằng chứng về hành vi đe dọa bạo lực mạng ít nhất một người lớn có
thể giúp đỡ. Nếu nạn nhân của đe dọa trực tuyến có thể ghi nhật ký hoặc nhật ký
về ngày giờ và các trường hợp của hành vi quấy rối trực tuyến, thì điều đó cũng
có thể giúp chứng minh điều gì đang xảy ra và ai đã bắt đầu nó — điều này giúp
ích rất nhiều trong quá trình điều tra. Thông tin này cũng có thể được chuyển tiếp
đến trang web tương ứng hoặc công ty có liên quan. Thanh thiếu niên nên dành
thời gian để báo cáo bất kỳ hành vi quấy rối, đe dọa, mạo danh hoặc các vấn đề
khác mà họ thấy hoặc gặp phải và nhớ rằng danh tính của họ sẽ được bảo vệ ở
mức tối đa của pháp luật khi làm như vậy (chúng tôi có danh sách cập nhật
thường xuyên về Internet , trò chơi và các công ty truyền thông xã hội và thông
tin liên hệ của họ tại cyberbullying.org/ báo cáo để bạn biết chính xác nơi cần trợ
giúp)... Cuối cùng, thanh thiếu niên nên tạm dừng trước khi đăng — và đưa ra
quyết định khôn ngoan với những gì họ chia sẻ hoặc gửi hoặc đăng trực tuyến,
xem xét khả năng bất kỳ ai và mọi người có thể nhìn thấy nó (bao gồm cả cha mẹ
của họ và những người khác có cơ hội cho họ).[3]

Người sử dụng mạng cần tỉnh táo, thông minh, lọc thông tin khi tiếp nhận, cân
nhắc lựa chọn thông tin để đưa lên mạng. Ban biên tập các trang báo mạng cần
giảm liều lượng thông tin xấu, mang tính bạo lực, tăng những thông tin người tốt
việc tốt, những câu truyện nhân văn, giáo dục đạo đức, lối sống, phổ biến kiến
thức. . .[5]

Đừng chờ đợi

…Bằng cách chủ động đứng lên — trong thời điểm đó hoặc ngay sau đó (bằng
cách bảo vệ nạn nhân, khuyến khích, giúp chặn và báo cáo hành vi quấy rối, lưu
bằng chứng kỹ thuật số và liên hệ với người lớn), họ có thể tạo ra sự khác biệt
lớn trong việc cải thiện tình hình , vì các nạn nhân thường cảm thấy bất lực và
tuyệt vọng và cần ai đó đến giải cứu. Cuối cùng, họ không bao giờ được trực tiếp
hoặc gián tiếp góp phần vào hành vi - bằng cách chuyển tiếp những thông điệp
gây tổn thương, cười nhạo những nội dung hoặc trò đùa không phù hợp, điều
chỉnh hành động chỉ để “vừa vặn”, hoặc im lặng cho phép nó tiếp tục. [3]

Để chấm dứt bắt nạt trên mạng và bạo lực trong và xung quanh trường học,
UNICEF và các đối tác đang kêu gọi tất cả các nghành khẩn trương hành động :

 Thực hiện các chính sách bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên khỏi nạn bắt nạt
trên mạng và bắt nạt nói chung.

 Mở các đường dây điện thoại quốc gia để hỗ trợ trẻ em và thanh thiếu niên.

 Đẩy mạnh các tiêu chuẩn đạo đức và thực hành của những nhà cung cấp dịch
vụ mạng xã hội đặc biệt liên quan đến thu thập, quản lý thông tin và dữ liệu.

 Thu thập các bằng chứng tốt hơn, được phân tách về hành vi của trẻ em và
thanh thiếu niên trên mạng để định hướng chính sách và hướng dẫn thực hiện.

 Tập huấn cho giáo viên và cha mẹ để phòng tránh và giải quyết bắt nạn trên
mạng và bắt nạt nói chung, đặc biệt đối với nhóm dễ bị tổn thương.
 Để ngăn chặn hành vi bắt nạt, cần phải xác định và báo cáo hành vi đó là chìa
khóa để giải quyết vấn đề này. Nếu bạn đang gặp nguy hiểm ngay lập tức, thì bạn
nên liên hệ với cảnh sát hoặc dịch vụ khẩn cấp ở quốc gia của bạn.[2]

3.3. Kết luận:

“Bạo lực trên mạng cần phải được coi trọng như bạo lực học đường. Cần phải đưa
nó trở thành pháp luật, quy chế" (Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Giang)

Pháp luật tuy đã có những biện pháp trừng phạt nhưng chưa thực sự đi sâu vào bạo
lực mạng mà chỉ là liên quan tới các hành vi dân sự khác.

Các biện pháp được đề xuất chỉ có thể giúp ích một phần khi bạn rơi vào cảnh bạo
lực mạng, với những biện pháp trên, nạn nhân sẽ có thể bảo vệ bản thân tốt hơn khỏi
nguy cơ bị bắt nạt tiếp diễn, những hành vi bắt nạt qua mạng có thể được ngăn chặn
và giải quyết kịp thời, tránh gây hậu quả nghiêm trọng hơn đối với nạn nhân.

Vì vậy, hãy ngăn chặn bạo lực mạng từ khi chúng còn chưa xuất hiện trong cuộc đời
mỗi chúng ta, đặc biệt là học sinh THPT lứa tuổi nổi loạn và bản lĩnh còn chưa được
tôi rèn.Đừng để mạng xã hội trở thành công cụ của cyberbullying và đừng để
cyberbullying đánh mất tuổi thơ, tuổi trẻ và tâm hồn của bạn! Để giải quyết triệt để
vấn nạn nhức nhối này, giải pháp hiệu quả nhất là phối hợp cùng thực hiện, cùng
nhau xây dựng một môi trường tốt nhất cho trẻ em thông qua việc xây dựng một
không gian mạng theo hướng tích cực hơn.

Tài liệu tham khảo:

[1] https://giaoduc.net.vn/giao-duc-24h/45

[2] UNICEF, https://www.unicef.org/vietnam

 [3]Sameer Hinduja, Ph.D. Justin W. Patchin, Ph.D. Cyberbullying:
Identification, Prevention, and Response 2021 Edition

[4] Trần Văn Công* , Nguyễn Phương Hồng Ngọc, Ngô Thùy Dương, Nguyễn
Thị Thắm, Chiến lược ứng phó của học sinh với bắt nạt trực tuyến, Tạp chí Khoa
học ĐHQGHN: Nghiên cứu Giáo dục, Tập 31, Số 3 (2015) 11-24

[5]Mai Thị Mai BẠO LỰC TINH THẦN TỪ MẶT TRÁI CỦA MẠNG XÃ HỘI
ducational Sci., 2016, Vol. 61, No. 6B, pp. 61-67

[6] https://www.phunuonline.com.vn/tu-tu-vi-suc-ep-mang-xa-hoi-tu-cai-chet-cua-
nu-sinh-nghe-an-den-van-nan-toan-cau

[7] Xuân Phương, Tự tử vì mạng xã hội, https://thanhnien.vn/tu-tu-vi-mang-xa-hoi-

post513980.html

--- HẾT---