Истражувачки проект за одредување на загадувањето во

микро регионот на град Гостивар и одредување на

изворите на тоа загадување

1. Вовед
Со брзиот развој на индустријализацијата, социјалната економија и зголемениот број на моторни
возила, проблемот со загадувањето на урбаниот воздух станува се посериозен, стана важен
фактор што ја ограничува изградбата на урбана еколошка цивилизација . Меѓу нив атмосферските
честички(микропрашина) се основен загадувач што го предизвикува овој еколошки проблем.

Атмосферските честички главно се честичките ПM2,5 (честички со дијаметар помал или еднаков
на 2,5 μm) и ПM10 (честички со дијаметар 10 μm), прекумерна концентрација на честички стана
истакнат проблем во квалитетот на воздухот во Гостивар. Тоа ја намали видливоста на
атмосферата, предизвикува штета на човечкото тело и може да доведе до болести на срцето и
белите дробови .

Затоа, истражувањата за управување со ПM2,5 и ПM10 станаа главна тема во последните неколку
години. Главните фактори кои влијаат на концентрацијата на атмосферските честички вклучуваат
неколку извори и метеоролошки фактори. Кога изворот на загадување е релативно стабилен,
влијанието на метеоролошките услови врз концентрацијата на честички игра водечка улога.

И двете влијаат на процесот на влажно отстранување (дожд и снег) и процесот на суво

отстранување на честички(ветер) соодветно, што е важен процес за одржување на рамнотежата
на изворот и самочистење на атмосферата. Способноста за отстранување на загадувањето со
врнежите и ветерот е важен индикатор за подобрување на квалитетот на воздухот во загадени
животни средини.

Многу научници ја проучувале врската помеѓу концентрацијата на ПM2,5 и ПM10 и врнежите во

различни региони и откриле дека ефектот на отстранување со врнежите врз аеросолните честички
е поврзан со интензитетот на врнежите, дијаметарот на капките дожд и големината на
аеросолните честички.

Ефикасноста на чистење на големи честички значително се менува со промената на дијаметарот

на капката дожд, додека за отстранување на малите честички помалку влијание има дијаметарот
на капката дожд . Други научници веруваат дека ефектот на врнежите врз влажното отстранување
на ПM10 и ПM2,5 е зголемен со зголемувањето на вкупните врнежи, просечниот интензитет на
врнежите и времетраењето на врнежите. Може да се види дека механизмот за отстранување на
загадувачите со врнежите е многу несигурен.

Ветерот исто така има важно влијание врз нивото на загадување на воздухот. Под влијание на
топографијата, географската локација и климатските услови, доминантната насока на ветерот
влијае на концентрацијата на честичките и варира во различни региони. Студии покажуваат дека
стрижењето на ветерот изгледа многу поважно, ако не и подеднакво важно со брзината на
ветерот на влијанието на концентрацијата на ПM10 и ПM2,5.

Аерозагадувањето не е само што е предизвикано од локална акумулација, туку и е главно под

влијание на надворешниот пренос. Нема претходните студии за анализа и истражување на
податоците за набљудување на долгите серии во областа на Гостивар, а резултатите од
мониторингот на концентрацијата на честички покажуваат дека често има намалување на
концентрацијата на честички по врнежите. Затоа, потребно е да се класифицираат и анализираат
реалните закони за расчистување на врнежите и факторите на ветер кои често се јавуваат во
временскиот процес на Гостивар и околината и да се дадат квантитативни индекси.

Под временска состојба на неповолна дифузија, потребен е добра увид во концентрација на

загадувачи, што е погодна за истражување на клучните индекси за прогноза на временските
услови. Таквото набљудување ќе даде референтна основа за понатамошно подобрување на
прогнозата, предупредувањето и спречувањето на загадувањето на воздухот.

2. Податоците и Методот на собирање

2.1. Метеролошки податоци од набљудувачки точки
Податоци за насоката и брзината на ветрот, количеството на врнежи досега за нашиот микро
регион немало. Целта на нашата метода ќе бида во тек на одреден времески период се соберат
доволен број на податоци. Тие да се употребат во истражување за зависноста на загадувањето со
ПМ10 и ПМ2,5 во градот Гостивар од блиската депонија Русино, или да се утврди дека тоа
загадување е локално (од градежни активности, сечење и недостаток на зеленило, затоплување и
др. извори).

2.2. Метеоролошки информации

Податоците ќе се собираат со помош на мерни точки кои ќе се состојат од мерач на концетрација
на ПМ – честички, анемометар кој ќе ја мери брзината и насоката на ветрот о мерач на влажност
во атмосверата. Тие поатоците на одреден временски период ќе се испрачаат до сервер кој ќе
биде лоциран во нашето училиште, за кога ќе се обработат бидат прикажани на веб страна која ќе
биде специјало направена за овој проек. Мерните точки ќе бидат лоцирани на потегот од
депонијата Русино до Гостивар и една ќе биде во нашето училиште.

На сл.1 е дадена локацијата на Русино и на нашето училиште и на потегот каде би можеле да

бидат поставени мерните точки.
3. Резултати и дискусии
Резултатите од мерењата ќе бидат прикажувани на одредена временска база, табеларно или во
график. Ќе бидат јасно прикажани за да може да се проучат и врз база на нив да се даде одреден
заклучот околу нашата првична претпоставка за загадување на нашиот микро регион.

Слика 1.1 Локација на Русино и нашето училиште ОСТУ и потегот на поставување на мерните точки