1.

Ochrona przed zagrożeniami

Metody likwidacji lub ograniczania zagrożeń mechanicznych

Stosowanie odpowiednich urządzeń ochronnych, procedur bezpieczeństwa i przeglądów;

odpowiednie i bezpieczne używanie i przechowywanie narzędzi; regularne sprawdzanie maszyn i
urządzeń zgodnie z zaleceniami producenta.

Zasady bezpiecznego użytkowania narzędzi i przyrządów

Przestrzeganie instrukcji producenta, stosowanie odpowiednich narzędzi i przyrządów w

wyznaczonym celu, regularne sprawdzanie stanu narzędzi i przyrządów, stosowanie zabezpieczeń
przeciwpożarowych i ochrony osobistej.

Zapobieganie zagrożeniom chemicznym występującymi w procesie pracy

Zapoznanie się z informacjami na temat substancji chemicznych używanych w pracy, stosowanie

środków ochrony osobistej, stosowanie odpowiednich technik bezpiecznego przechowywania i
magazynowania substancji chemicznych, używanie sprzętu do eliminacji lub ograniczania zagrożeń.

Metody likwidacji lub ograniczania zagrożeń elektrycznych

Stosowanie odpowiednich procedur bezpieczeństwa, stosowanie odpowiednich narzędzi

ochronnych, wykonywanie regularnych testów i przeglądów, stosowanie zabezpieczeń
przeciwpożarowych i ochrony osobistej.

Zasady bezpiecznego użytkowania narzędzi elektrycznych

Przestrzeganie instrukcji producenta, regularne sprawdzanie stanu narzędzi i przyrządów, stosowanie

odpowiednich środków ochrony osobistej, stosowanie zabezpieczeń przeciwpożarowych i innych
środków ochrony.
2.Prace szczególnie niebezpieczne
Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych

Praca szczególnie niebezpieczna to taka praca, w której ryzyko wypadkowe jest większe niż przy
pracach innego rodzaju z uwagi na:

▪ właściwości pożarowe i wybuchowe surowców, półproduktów oraz innych substancji używanych w

procesie technologicznym, składowaniu, transporcie itp.,

▪ pracę pod ziemią czy poniżej poziomu gruntu,

▪ pracę na wysokości,

▪ pracę wewnątrz studni, zbiorników, kanałów,

▪ prowadzenie prac budowlano-montażowych,

▪ użytkowanie urządzeń ciśnieniowych,

▪ transport materiałów niebezpiecznych,

▪ niebezpieczne preparaty chemiczne i substancje.

O co powinien zadbać pracodawca?

Pracodawca ma obowiązek określić szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy podczas

wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, a przede wszystkim zapewnić:

 bezpośredni nadzór nad danymi pracami wyznaczonych w tym celu osób,

 należyte środki zabezpieczające,
 instruktaż pracowników obejmujący między innymi: imienny podział pracy, kolejność
wykonywania zadań, wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy podczas poszczególnych
czynności.

Pracodawca zapewnia również dostęp do miejsc wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych

jedynie osobom uprawnionym i odpowiednio przeszkolonym.

Do wykonywania takich prac uprawnia się pracowników:

 bez przeciwwskazań lekarskich do zatrudnienia przy tych pracach,

 pełnoletnich,
 przeszkolonych w zakresie bezpieczeństwa wykonywania tych prac,
 posiadających dodatkowe uprawnienia wymagane przy niektórych rodzajach prac szczególnie
niebezpiecznych.

W przypadku niektórych z prac szczególnie niebezpiecznych pracodawca ma obowiązek

każdorazowego wydania pisemnego pozwolenie na ich rozpoczęcie. Do takich prac należeć będą
prace takie, jak: spawalnicze wykonywane w zakresie robót budowlanych, rozbiórkowych,
remontowych i montażowych, prace prowadzone bez wstrzymania ciągłości pracy zakładu lub jego
części w miejscach przebywania pracowników wykonujących inne prace, a także działania maszyn i
urządzeń technicznych oraz prace wykonywane w zbiornikach.
3. środki ochrony indywidualnej i zbiorowej
Środkami ochrony indywidualnej nazywamy wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika
w celu jego ochrony przed zagrożeniem lub zagrożeniami związanymi z występowaniem czynników
niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy

ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ — DEFINICJA

Zgodnie z zapisami dyrektywy 89/656/EWG pojęcie indywidualne wyposażenie ochronne oznacza

każdy sprzęt przeznaczony do używania lub noszenia przez pracownika w celu jego ochrony przed
zagrożeniami, zarówno przed czynnikami niebezpiecznymi jak i szkodliwymi, jak również wszelkie
wyposażenie dodatkowe użyte w tym celu. Środki ochrony indywidualnej zapewniają podstawowe
bezpieczeństwo w miejscu pracy – zwłaszcza w zakładach produkcyjnych, na halach oraz budowach.

CO NALEŻY DO ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ?

Do grupy środków ochrony indywidualnej należą między innymi: obuwie ochronne, hełmy, okulary,
szelki, amortyzatory oraz kombinezony. Nie zalicza się do niej zwykłej odzieży roboczej, przedmiotów
służących do samoobrony, wyposażenia używanego przez sportowców czy służby takie jak wojsko,
policja, pogotowie ratunkowe.

JAK DZIELIMY ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ?

Środki ochrony indywidualnej dzieli się na kilka grup. Najważniejsze oraz najczęściej stosowane są te
ze zbiorów wymienionych poniżej.

 Środki ochrony kończyn – obuwie ochronne, ochraniacze stóp, rękawice ochronne.

 Środki ochrony głowy – hełmy.
 Specjalna odzież ochronna – na brzuch oraz klatkę piersiową np. fartuchy chroniące przed
promieniowaniem X.
 Środki ochrony twarzy i oczu – okulary ochronne, gogle ochronne, przyłbice, maski
spawalnicze.
 Środki ochrony słuchu – wkładki przeciwhałasowe, hałmy przeciwhałasowe, nauszniki.
 Środki ochrony układu oddechowego – maski i filtry.
 Środki ochrony stosowane przy pracy na wysokości – szelki, pasy bezpieczeństwa,
amortyzatory, linki podtrzymujące.
 Środki ochrony izolujące całe ciało – kombinezony gazoszczelne.

Konkretne grupy powyższych strojów i sprzętów stosuje się podczas pracy w różnych warunkach, a
ich rodzaj uzależniony jest od występujących w środowisku pracy czynników szkodliwych i
niebezpiecznych. Przykładowe środki ochrony indywidualnej na budowie to hełmy, okulary ochronne,
nauszniki, rękawice, obuwie ochronne.
KIEDY STOSUJEMY ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ?

Środki ochrony indywidualnej będą niezbędne, gdy nie da się uniknąć ani wyeliminować zagrożeń
poprzez poprawę organizacji robót oraz zastosowanie środków ochrony zbiorowej. Ostateczną
decyzję o wdrożeniu środków ochrony indywidualnej podejmuje pracodawca. Zanim zainwestuje w
odpowiedni sprzęt, powinien wykonać ocenę ryzyka w zakładzie pracy.

JAK DOBRAĆ ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ?

Szczegółowe informacje określające zasady doboru środków ochrony indywidualnej zawierają

odpowiednie przepisy kodeksu pracy oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej

z dnia 26.09.1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650). Konkretne środki
ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze są przydzielane pracownikom

z uwzględnieniem charakteru zajmowanego stanowiska. Warto więc dokładnie zapoznać się

z wyżej wymienionymi przepisami oraz dokonać wnikliwej identyfikacji zagrożeń na stanowiskach

pracy aby przekonać się, z jakich ochron skorzystać.

SUROWE KARY ZA IGNOROWANIE PRZEPISÓW – DLA PRACODAWCY I PRACOWNIKA

Jeśli pracodawca nie zapewni odpowiednich środków ochrony indywidualnej swoim pracownikom,
może spotkać go surowa kara. Między innymi grzywna. Pracownik jest z kolei zobowiązany używać
środków ochrony zgodnie z ich przeznaczeniem i zawsze wtedy, gdy występuje zagrożenie. W
przeciwnym razie i jego mogą spotkać konsekwencje. Pracodawca może bowiem zastosować kary
porządkowe wobec pracownika, który wykonuje prace bez odpowiedniego zabezpieczeni przed
czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi.

PODSUMOWANIE – ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ A BHP

Środki ochrony indywidualnej to jeden z podstawowych sposobów zapobiegania wypadkom przy

pracy oraz chorobom zawodowym i parazawodowym. Nie należy bagatelizować ich używania. Warto
być jednak przygotowanym na każdą ewentualność