2.

Zadatak: Za jedan objekat su dati podaci o sledećim prijemnicima: termički potrošači 22kW,
obično osvetljenje 10kW, fluorescentna rasveta 12kW, regulisani elektromotorni pogon lifta
15kW (cosφ=0,8, η=85%), elektromotor hidrofora 2,2kW (cosφ=0,82, η=82%), elektromotor
ventilatora 5.5kW (cosφ=0.8, η=85%) i elektromotor hidrauličke pumpe sledećih karakteristika:
Un,M=380V, f=50Hz, Pn=11kW (cosφn=0,85, ηn=75%). Polazna struja elektromotora hidrauličke
pumpe je jednaka Ipol=7·In. Izvršiti dimenzionisanje dizel električnog agregata kao rezervnog
napajanja objekta uz uslov da pad napona pri polasku elektromotora pumpe ne sme preći 15%.
Faktor jednovremene uključenosti ostalih prijemnika je kj=0.6. Na raspolaganju su dizel
električni agregati 15-25-55-70-84-125-150-200-250kVA-400kVA, nominalnog napona
Ung=440V, 50Hz.

Rešenje:

Tabela 1. Pregled potrošača

Potrošač Sn[kVA] cosφn Pn[kW] η(%)
Termički 22 1 22 100
Obično osvetljenje 10 1 10 100
Fluo cevi 20 0,6 12 /
Lift 18,75 0,8 15 85
Hidrofor 2,68 0,82 2,2 82
Ventilator 6,875 0,8 5,5 85
Pumpa 12,94 0,85 11 75

∑=S 12,94 + 6,875 + 2, 68 + 18, 75 + 20 + 10 + 22

∑ S = 93, 245 kVA
Ako se izuzme hidro pumpa, koja je jedini “kritični” potrošač, ostali potrošači imaju snagu:
∑ S * 93, 245 kVA − 12,94 kVA = 80,305 kVA
=

Uzimajući u obzir faktor jednovremenosti potrošnje kj=0,6 dobijamo da snaga potrošača iznosi:
∑ S ** =
0, 6 ⋅ 80,305 kVA = 48,18 kVA

ΣS** OSTALI
Un=440V POTROŠAČI
I**
3G
~
ΣSpol
DEA Spol,M 3M
~
Ipol
PUMPA
Slika 1. Jednopolna šema sistema
 Struja ove grupe potrošača iznosi:

=I** ∑S
=
**
48,18 kVA
= 63, 29A
3 ⋅ 440V 3 ⋅ 440V
Polazna struja motora pumpe se izračunava na sledeći način:
Pn 11kW
I n , M == = 26, 24A
3 ⋅ U n , M ⋅ cos ϕn ⋅η 3 ⋅ 380V ⋅ 0,85 ⋅ 0, 75
Prema uslovu zadatka, polazna struja se dalje izračunava:
I pol , M =
7 ⋅ I n,M =
7 ⋅ 26, 24A =
183,51A

Polazna struja motora svedena na napon DEA:

U n , DEA 440V
I *pol , M= I pol , M = 183,51A ⋅ = 212, 48A
U n,M 380V
Polazna prividna snaga motora iznosi:
S pol , M =3 ⋅ U n , DEA ⋅ I *pol , M =3 ⋅ 440V ⋅ 212, 48A=161,74 kVA
Ukupna polazna snaga je zbir polaznih snaga motora hidro pumpe i ostalih potrošača:

(∑ S ) pol
= ∑S **
+ S pol , M = 48,18 kVA + 161, 74 kVA = 210 kVA

S pol
Slika 2. Dijagram pada napona (%) u funkciji koeficijenta k =
S DEA
Uzimajući u obzir uslov zadatka: Δu≤15%, sa grafika prikazanog na Slici 2 očitavamo vrednost
koeficijenta k=0,78. Na osnovu ovog koeficijenta izračunavamo traženu prividnu snagu DEA:

( ∑ S ) pol 210 kVA

S DEA = = = 269 kVA
k 0, 78

Usvaja se prva veća vrednost od ponuđenih, odnosno 400kVA.

Napomena: S obzirom da u sistemu postoji velika rezerva snage, moguće je značajno smanjenje
investicionih troškova usvajanjem rešenja od 250kVA, ali samo pod uslovom da se koeficijent
jednovremenosti smanji na k=0,42.