Lënda Fizikë

Klasa XI

Mësuesi: Mirela Cerova

 Elementët linearë
dhe jolinearë të qarkut.
Konceptet : rezistencë, intensitet i rrymës,
diferencë potenciali, karakteristika volt-
amper, element linear dhe jolinear.

2
  KUJTONI:

+ Rezistenca (R) e një + Grafiku i

elementi lidhet me varësisë së
intensitetin e rrymës (I) intensitetit të
dhe tensionin (U) me anë rrymës nga
të ekuacionit : diferenca e
potencialit quhet
U karakteristikë
volt – amper.

3
+ Nëse duam të gjejmë
rezistencën e një elementi
(mund të përdoret qarku në
figurë), matim vlerat e
rrymës dhe tensionit.

Rryma
0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5
I (A)
Tensioni
0.0 0.4 0.8 1.2 1.6 2.0
U (V)

4
+ Në qoftë se zgjerojmë brezin e vlerave të
rrymës dhe tensionit në eksperimentin e
mësipërm, derisa përcjellësi të nxehet,
forma e grafikut do të ndryshojë.
+ Midis pikave A dhe B, vlerat e rrymës dhe
tensionit vazhdojnë të jenë në përpjestim
të drejtë dhe rezistenca e përcjellësit
mbetet konstante.
+ Përtej pikës B, rryma që rrjedh në
përcjellës është aq e madhe sa të
shkaktojë rritjen e temperaturës së tij.
Rezistenca e përcjellësit do të rritet.

5
 Elementët linearë
+ Varësia e rrymës nga tensioni për ta
është lineare (vijë e drejtë që kalon
nga origjina), pra rryma është në
përpjestim të drejtë me tensionin.
+ Raporti i tensionit dhe rrymës që
rrjedh në ta , nuk ndryshon, për një
temperaturë konstante. Rezistenca e
tyre është konstante (nuk ndryshon).
+ Rezistencat e zakonshme janë
shembuj të elementëve linearë.

6
 Elementët jolinearë
+ Varësia e rrymës nga tensioni për ta
nuk është lineare, por një vijë e
lakuar.
+ Rezistenca e tyre nuk është
konstante por ndryshon me
ndryshimin e temperaturës ose
diferencës së potencialit.
+ Shembull i elementeve jo linearë
janë filamenti i një llambe
inkandeshente, dioda dhe
tranzistori.