3.

2 Địa quyển - Ô nhiễm và suy thoái đất

Suy thoái đất: đã được đề cập bên trên (phần tác động của con người lên tài
nguyên đất)

Ô nhiễm môi trường đất là hậu quả các hoạt động của con người làm thay
đổi các nhân tố sinh thái vượt qua những giới hạn sinh thái của các quần xã
sống trong đất.

Các biểu hiện đất suy thoái Các hoạt động gây ảnh hưởng
• Axít hoá • Du canh du cư
• Mặn hoá • Bón phân hóa học quá liều
• Phèn hóa • Chăn thả quá mức
• Sa mạc hóa • Phá rừng
• Bạc màu • Thải bỏ CTR không đúng
• Ô nhiễm quy cách
 3.2 Địa quyển - Ô nhiễm đất
Hoạt động gây ô nhiễm đất
+ Hoạt động nông nghiệp như tưới tiêu không hợp lý, dùng quá nhiều phân bón (urea,
(NH4)2SO4, K2SO4, KCl, super photphat) hoặc hoàn toàn không dùng phân bón, dùng phân
hóa học, phân Bắc, phân chuồng tươi, thuốc bảo vệ thực vật, … làm đất bị chua, mặn hoá thứ
sinh, giảm hoạt tính sinh học, xói mòn, ô nhiễm hóa học và sinh học.
+ Hoạt động công nghiệp như việc sử dụng đất làm bãi thải. Hiện nay nhiều nguồn nước
thải ở các đô thị, KCN và các làng nghề tái chế kim loại, chứa các kim loại nặng độc hại ,
cùng các hóa chất độc hại, dầu mỡ, … bị đổ thẳng ra môi trường mà không hề được xử lý. Bụi
và khí thải sinh ra từ quá trình đốt nhiên liệu trong công nghiệp, bay trong không khí sau đó
ngưng tụ và quay trở lại mặt đất gây ô nhiễm đất.
Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm đất còn có thể kể đến:
 sự cố tràn dầu có khả năng gây ô nhiễm nước, đất trầm trọng,
 chất thải rắn, nhất là nước rỉ của các bãi rác chôn lấp ở ngoại thành.
 Chất thải phóng xạ
 3.2 Địa quyển - Ô nhiễm đất
Hiện trạng

Ô nhiễm đất là 1 vấn nạn nghiêm trọng tại Trung Quốc:

 Hiện nay có gần 2.000 vạn ha đất canh tác bị ô nhiễm kim loại nặng, chiếm gần
20% tổng diện tích đất canh tác – ng.nhân là do tưới tiêu bằng nước ô nhiễm.

 Sau mỗi đợt lũ lụt, đất ruộng và lưu vực sông ở các tỉnh Quảng Tây và Vân Nam
đều bị ô nhiễm nặng do kim loại nặng nồng độ cao từ các khu khai khoáng.
 3.2 Địa quyển - Ô nhiễm đất

Hiện trạng  Các nguồn gây ô nhiễm KLN trong đất (tại Pháp, 1998):

Năm 1998

8300 tấn

68 tấn

3200 tấn

5300 tấn
3.2 Địa quyển - Ô nhiễm đất
Hiện trạng – Việt Nam

Ô nhiễm đất do sử dụng không hợp lý phân bón hóa học và

thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp

Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong đất tại một số khu vực thuộc tỉnh Nam Định (6/2007)