Naturalne suszenie drewna

1. Właściwości drewna istotne w procesie suszenia.

2. W sposób naturalny drewno traci wilgotność pod wpływem działania ruchu powietrza
atmosferycznego w czasie dni suchych i ciepłych oraz wietrznych, osiągając stan
powietrzno-suchy, czyli wilgotność na poziomie około 15%.

3. Wybór- teren suchy, przepuszczający wodę (posypanym na przykład żwirem),

wypoziomowany, na którym sztaple umieszcza się około 50 cm nad ziemią. Należy zadbać
o to, by drewna nie składować w bezpośrednio nasłonecznionym miejscu, ani nie narażać go
na deszcz.

4. Budowa sztapla
(1- słupki betonowe, 3 - legary, i przekładki. 4 - tarcica. 5 - podstawki 6 – dach)
a) C z o ł o i bok sztapla stanowią
płaszczyzny utworzone przez
wyrównane czoła i boki tarcicy
sztaplowanej.
b) Poszczególne sztuki tarcicy układa się
w każdej warstwie obok siebie z
zachowaniem określonych odstępów,
nad sztukami znajdującymi się w
pozostałych warstwach sztapla, tworząc
stopki. Między stopkami znajdują się
wolne przestrzenie, które tworzą kanały
pionowe, a między przekładkami -
kanały poziome sztapla.
c) Konstrukcję wsporczą sztapla tworzą,
ustawione na powierzchni gruntu słupki
oraz leżące na nich podpory zwane legarami.

Słupki wykonuje się z betonu, najbardziej celowe jest stosowanie legarów betonowych, są to legary trwałe.
Używa się również legarów metalowych z szyn, oraz drewnianych tymczasowych.
Jeśli nie można zastosować wymienionych rodzajów legarów, zaleca się kłaść legary drewniane w postaci pryzm
szerokości górnej płaszczyzny nie mniejszej niż 5 cm oraz wysokości 10 do 12 cm przy sztaplowaniu tarcicy
iglastej i 12 do 14 cm przy sztaplowaniu tarcicy liściastej.
Są dwa sposoby ustawiania słupków i legarów; legarowanie pojedyncze oraz podwójne, czyli krzyżowe.
Powszechnie stosuje się legarowanie pojedyncze, a legarowatm podwójne tylko w razie sztaplowania na
gruntach słabo spoistych, roi luźniających się nadmiernie pod wpływem opadów. Przy sztaplowaniu ręcznym
szerokość legarowania (sztapla) wynosi na ogół 2,5 do 3 m, a długość legarowania (sztapla) 7 do - 9 m.
Odstępy między legarami poprzecznymi różnicuje się zależnie od rodzaju sortymentów; 1 do 1,2 m przy
sztaplowaniu desek oraz 1,5 do 2 m przy sztaplowaniu krawędziaków i belek.
Konstrukcja wsporcza sztapla powinna być przed jej użytkowaniem dokładnie spoziomowana, aby zapobiec jej
przesunięciu pod ciężarem sztapla.
d) Przekładki sztaplowe, umieszczane między poszczególnymi warstwami tarcicy,
wykonuje się ze zdrowego drewna iglastego. Należy je kłaść dokładnie w pionie nad
przekładkami ułożonymi bezpośrednio na legarach.
Przekładki cieńsze stosuje się na tych składach, gdzie występują korzystniejsze warunki
wysychania. Końce przekładek nie powinny wystawać poza bok sztapla.
e) Odstępy między poszczególnymi sztukami tarcicy w poziomych warstwach sztapli,
czyli gęstość sztaplowania, podlegają zróżnicowaniu zależnie od sortymentu.
Odstęp między szerokimi końcami iglastych desek nie obrzynanych o grubości do 29 mm
powinien wynosić 1/3-1/2 szerokości przeciętnej deski, a dla desek grubości 30 -49 mm oraz
bali i pryzm — 1/5 -1/4 tej szerokości.
 4. Rodzaje sztapli
Rozróżnia się kilka podstawowych rodzajów sztapli.
a) Sztaple dwuczołowe niepełne stosuje się głównie przy układaniu długiej tarcicy iglastej,
zarówno obrzynanej, jak i nie obrzynanej oraz desek i bali przeznaczeniowych. Ten sposób
sztaplowania nie jest wskazany przy sztaplowaniu tarcicy liściastej.
b) Sztaple dwuczołowe pełne, o wyrównanych czołach i bokach stosuje się przy sztaplowaniu
liściastej tarcicy obrzynanej i nie obrzynanej.
c) Sztaple dwuczołowe p oj e d y n c z e formuje się tylko przy układaniu tarcicy jednakowej
długości, np. tarcicy wagonowej lub innych sortymentów przeznaczeniowych.
d) Sztaple jednoczołowe pojedyncze stosuje się przy układaniu nie obrzynanej tarcicy iglastej
oraz iglastych i liściastych materiałów przeznaczeniowych o nieznacznie zróżnicowanych
długościach.
e) Sztaple dwuczołowe bliźniacze stosuje się przy sztaplowaniu elementów
przeznaczeniowych o określonych długościach, takich jak np. półfabrykaty meblarskie.

Sztapel dwuczołowy niepełny

 5. Sztaplowane tarcicy nieobrzynanej

6. Zasady sztaplowania
a) Przy sztaplowaniu bali nie obrzynanych zaleca się stosować krótkie przekładki, obejmujące
jedną stopkę, wzmocnione co kilka warstw przekładkami dłuższymi.
b) Deski i bale gorszej jakości oraz listwy i łaty można sztaplować na własnym materiale,
używając zamiast przekładek, wybranych sztuk układanej tarcicy odpowiedniej długości.
c) Największa wysokość sztapli formowanych ręcznie wynosi od 2 m przy układaniu belek,
do 3 m — przy układaniu desek i bali liściastych oraz 4 m — przy układaniu desek i bali
iglastych.

7. Zabezpieczanie sztapli tarcicy.

Zabezpieczanie tarcicy na składzie przed szkodliwymi wpływami czynników
atmosferycznych obejmuje:
- przykrywanie sztapli dachami (dachowanie),
- zabezpieczanie czół tarcicy przed pękaniem oraz osłanianie sztapli.
Zabezpieczanie czół tarcicy przed pękaniem oraz osłanianie sztapli.
Dachowanie sztapli odgrywa nie tylko rolę zabiegu konserwacyjnego, ale wpływa także na przyspieszenie ruchu
powietrza w sztaplu, stwarzając lepsze warunki wysychania tarcicy. Dachy powinny być szczelne i trwałe oraz
mieć odpowiednie nachylenie i okap. Rozróżnia się dachy jednopołaciowe oraz dwupołaciowe, w kierunku
boków lub czół sztapla. Dachy jednopołaciowe sytuuje się połacią od strony wiejących wiatrów.
Zabezpieczanie czół materiałów tartych zapobiega ich zbyt szybkiemu wysychaniu i powstawaniu nadmiernych
pęknięć czołowych. Zabiegowi temu poddaje się szczególnie podatną na pękanie tarcicę liściastą.
Stosuje się następujące sposoby zabezpieczeń czół:
• listewkowanie,
• wysuwanie przekładek sztaplowych przed lico czół,
• powlekanie pastami ochronnymi.

Listewkowanie polega na przybijaniu listewek iglastych do czół desek i bali lepszych klas jakości. W celu
ochrony przed nadmiernym nasłonecznieniem elementów przeznaczeniowych, np., półfabrykatów meblarskich,
wysuwa się przekładki sztaplowe o ok. 2 do 3 cm przed lico czół, przez co uzyskuje się ich ocienienie.
Trzeci sposób zabezpieczenia czół tarcicy liściastej, polegający na ich powlekaniu pastami ochronnymi,
przeprowadza się przy użyciu pędzla lub, w odniesieniu do drobnych elementów o małych przekrojach, przez
zanurzanie na głębokość 2 cm. Zaleca się stosować do tego celu takie produkty jak farba olejna, parafina oraz
niektóre kleje,np. wikol.

8. Czas suszenia
Czas schnięcia mierzony jest w miesiącach. Na przykład tarcica sosnowa o grubości 25 mm może schnąć nawet
11 miesięcy, o grubości 38 mm–17 miesięcy, tarcica dębowa o grubości 25 mm 14 miesięcy, o grubości–38
mm–22 miesiące.