LUKA

FAZA 1
I. Famobõrõ.
II. Teʼombakhaʼõ waʼatumbu Yohane andrõ, ba
III. faʼatumbu Yesu.
IV. Mõi tome Gelizabe Maria.
V. Faʼatumbu Yohane.
VI. Fanunõ Zakharia andrõ.
1. Me no ato zanandraigõ manura nidunõdunõ andrõ, si no itõrõ ba khõda,
2. nifaʼema zi so ba mbõrõ andrõ, sangombakha taroma li andrõ, khõda,
3. ba no uwaʼõ gõi tõdõgu, usura gõi khõu, yaʼugõ Teofilo si sõkhi, uhaogõ wamõfõʼõ, me no uzofuzofu sibai fefu,
iʼotarai mbõrõta
4. enaʼõ faduhu dõdõu, duhu nirongou andrõ, niʼombakhaʼõ khõu, wamahaõ yaʼugõ.
5. Me luo Herode andrõ, razo Yudaia, ba so gere, Sakharia dõinia, maʼuwu Gabia, ba foʼomonia, ba maʼuwu
Gaʼaroni, Elizabe dõi.
6. Ba no faoma satulõ tõdõ ira, fõna Lowalangi, laʼoʼõ goroisa Zoʼaya fefu, awõ gamakhoita, lõ sinegu.
7. Ba lõ ono khõra, me si lõ moʼono Gelizabe, ba faoma no numalõ ndrõfira.
8. Ba tobali me moʼere ia fõna Lowalangi, me inõtõ khõra maʼuwu Gabia, ba gõna ia fanunu kumõyõ
9. (fadahõdahõsa huku ba gere, wangohonogõi daʼõ) ba mõi ia ba gosali Zoʼaya
10. Ba niha sato fefu, ba mangandrõ baero, barõ wanunu kumõyõ andrõ.
11. Ba iʼila malaʼika Zoʼaya, ba gambõlõ naha wanunu kumõyõ.
12. Ba tokea Zakharia me iʼila daʼõ, ihawui ia faʼataʼu.
13. Ba imane khõnia malaʼika andrõ: Bõi ataʼufi, Sakharia, me no tefondrondrongo wangandrõu, ba moʼono khõu
dania woʼomou, Elizabe, ono matua, ba õbeʼe tõinia Yohane
14. Ba omuso dõdõu ba owuawua dõdõu, ba ato zomuso tõdõ, ba waʼatumbunia.
15. Me ebua dania ia, fõna Zoʼaya; agu ba sofi, ba lõ ibadu, ba no fahõna dania khõnia Geheha niʼamoniʼõ, moroi ba
dalu ninania,
16. ba ato dania ibeʼe lafuli ira, Iraono Gizeraeli, khõ Lowalangira, Soʼaya.
17. Ba sowaõwaõ fõnania ia, so khõnia Geheha Geliya ba faʼabõlõnia, ba wamuli tõdõ ndra ama ba ndraono, ba ba
wamuli si lõ moloʼõ ba waʼatuatua zatulõ, ba wangaʼasogõ banua nihaogõ, khõ Zoʼaya.
18. Ba imane Sakharia khõ malaʼika andrõ: Heza oroma khõgu daʼõ? Noa sa atua ndraʼodo, ba foʼomogu andrõ, ba
no numalõ ndrõfi.
19. Ba itema linia malaʼika andrõ, imane khõnia: Gaberieli ndraʼodo, si so fõna Lowalangi, ba no tefatenge ndraʼo, ba
wehede khõu ba ba wanuriagõ khõu turia somuso dõdõ andrõ.
20. Ba hiza, si lõ hede ndraʼugõ dania, tebai muhedeʼõ, irugi luo itõrõ daʼõ, bõrõ wa lõ si faduhu dõdõu ba ligu andrõ;
itõrõ dania, na bawania.
21. Ba labazebazeʼõ Zakharia niha sato, ba ahõlihõli dõdõra waʼarania ba gosali.
22. Ba me mõi ia baero, ba tebai humede ia khõra ba aboto ba dõdõra, no iʼila gangilata ba gosali, ba ifazawa
dangania, tandra; ba si manõmanõ ia dania, si lõ hede.
23. Ba me no aefa mbawa halõwõnia, ba mofanõ ia ba khõra.
24. Ba me aefa luo daʼõ, ba manabina Gelizabe, foʼomonia, ba ibiniʼõ ia lima wawa waʼara, imane:
25. Si manõ wolau Zoʼaya khõgu, me bawa wamaiginia yaʼo, ba wameta faʼailagu andrõ ba niha.
26. Ba arakha õnõ wawa, ba ifatenge malaʼika Gaberieli andrõ Lowalangi ba mbanua Galilaia, sotõi Nazareta,
27. khõ nono alawe, sinandra ndra matua, sotõi Yosefo, maʼuwu Dawido; ba tõi nono alawe andrõ, ba Maria.
28. Ba mõi si bakha khõnia malaʼika andrõ, imane: Yaʼugõ, si no falukha faʼebua dõdõ! Yamutoloʼõ Soʼaya!
29. Ba tobali dõdõnia, ba niwaʼõnia andrõ, imane dõdõnia: Hadia wangowai daʼõ?
30. Ba imane malaʼika andrõ khõnia: Bõi ataʼufi Maria; noa sa falukhaʼõ waʼebua dõdõ khõ Lowalangi;
31. ba hiza, manabina dania ndraʼugõ, ba moʼonoʼõ ono matua, ba õbeʼe tõinia Yesu.
32. Salawa dania daʼõ, ba labeʼe tõinia Nono Wondrege Zalawa, ba ibeʼe khõnia Lowalangi Soʼaya dadaoma duania
Dawido.
33. Ba samatõrõ maʼuwu Yakobo ia, gõtõgõtõ waʼara, ba si lõ aetu waʼasalawania andrõ.
34. Ba imane Maria khõ malaʼika andrõ: He wisa lala daʼõ, me lõ uʼila ndra matua?
35. Ba itema linia malaʼika, imane khõnia: So dania Geheha niʼamoniʼõ, ba ilumõʼõ ndraʼugõ faʼabõlõ Wondrege
Zalawa; andrõ gõi labeʼe tõi niʼamoniʼõ andrõ, si tumbu dania, Nono Lowalangi.
36. Ba hiza Gelizabe andrõ, sitengabõʼõmi, no manabina gõi, ono matua, ba waʼatuania, no arakha õnõ wawania
iyaʼé, niwaʼõ fõna, si lõ ono.
37. Lõʼõ sa hadia ia zi tebai ba Lowalangi.
38. Ba imane Maria: Hiza, enoni Zoʼaya ndraʼo, yaʼitõrõ khõgu niwaʼõu. Ba irõi ia malaʼika no mege.
39. Ba maoso Maria, me luo daʼõ, iʼalioʼõ weʼamõi ba hili, isawa mbanua Yuda;
40. mõi ia yomo ba nomo Zakharia, ba iʼowai Gelizabe andrõ.
41. Ba tobali, me irongo Elizabe wangowai Maria andrõ, ba manara dabinania ba dalunia. Ba fahõna khõ Gelizabe
Geheha niʼamoniʼõ,
42. ba humede ia, ebua linia, imane: Nifahowuʼõ ndraʼugõ, moroi ba ndra alawe bõʼõ, ba nifahowuʼõ dabinamõ
andrõ!
HAKUNA MATATA
 43. Ba he moroi khõgu daʼõ, wa mõi khõgu nina Zoʼaya yaʼo?
44. Hiza sa, me irongo tõgi dalingagu wangowaimõ andrõ, ba manara dabina ba dalugu, ba waʼowuawua dõdõ.
45. Ba yaʼahowu zi no faduhu tõdõ, me itõrõ dania nifaʼombakhaʼõgõ Zoʼaya khõnia.
46. Ba imane Maria: ”Isuno Zoʼaya tõdõgu,
47. ba no owuawua dõdõgu, bõrõ Lowalangi, sangorifi yaʼo,
48. me no inehegõ waʼanumana genoninia andre. Hiza sa, iʼotarai daʼe, ba lafahowuhowuʼõ ndraʼo dozi maʼuwu,
49. me no ebua itolodo sabõlõ andrõ ba niʼamoniʼõ dõinia.
50. Ba faʼahakhõ dõdõnia andrõ, ba gõtõgõtõ waʼara, khõra sangataʼufi yaʼia.
51. No iʼoromaʼõ waʼabeʼe dangania. No ifazaewe zi fayawa ba geraʼera dõdõra,
52. No itimba zalawa ba dadaomara, ba no ibaliʼõ salawa zideʼide.
53. Solofo, ba no iʼabusoiʼõ si sõkhi, ba soʼanaʼa, ba no ifofanõ lõ õra.
54. No itolo genoninia Izeraeli , enaʼõ itõrõ tõdõnia waʼahakhõ dõdõ andrõ,
55. si mane niwaʼõnia khõ ndra tuada khõ Gaberahamo ba ba maʼuwunia, si lõ aetu”.
56. Ba mato tõlu wawa waʼara Maria khõnia, awena ifuli ia khõra.
57. Ba irugi bawa Gelizabe, bawa woʼono khõnia, ba madono ia, ono matua.
58. Ba larongo banuara ba talifusõra, wa no abõlõ waʼahakhõ dõdõ Zoʼaya khõnia, ba omuso dõdõra gõi, awõnia.
59. Ba me no aefa zi fitu bongi, ba mõi ira mamoto ono andrõ, ba labeʼe tõinia dõi namania, Sakharia andrõ.
60. Ba humede ninania, imane: Bõi! Yohane labeʼe tõinia.
61. Ba lamane khõnia: Samõsa lõʼõ, motõi yaʼami, sotõi daʼõ.
62. Ba lakhawi tangara namania, wanofu, hadia zomasi ia, tõi nono.
63. Ba iʼandrõ wanura, isura, imane: Yohane dõinia. Ba oi ahõlihõli dõdõra.
64. Ba iʼanemaʼõ tebokai mbawania, ba aefa lelania, ba humede ia, isuno Lowalangi.
65. Ba tobali ihawui faʼataʼu fefu mbanuara, ba tedunõdunõ daʼõ fefu ba hili Yudaia andrõ maʼasambua.
66. Ba latanõ ba dõdõra dozi samondrongo, lamane: Taʼila he wisa dania nono daʼõ? noa sa gõi itolo ia tanga Zoʼaya.
67. Ba fahõna Geheha niʼamoniʼõ khõ namania Sakharia, mamaʼeleʼõ ia, imane:
68. ”Nisuno Zoʼaya, Lowalangi Ndraono Gizeraeli andrõ, me no mõi ia mufaigi mbanuania, ba me no iʼasogõ khõra
wangõhõli,
69. ba no ifasindro khõda dandru fangorifi, ba nomo genoninia Dawido andrõ,
70. itõrõ nifawaʼõgõnia, niʼombakhaʼõ zamaʼeleʼõ niʼamoniʼõ andrõ khõnia, sagõtõ tanõ saʼae:
71. fangefa ba nemalida, ba ba danga zi fatiu tõdõ khõda fefu.
72. Enaʼõ ihakhõsi tõdõ ndra tuada ba enaʼõ itõrõ tõdõnia gamabuʼula li, niʼamoniʼõ andrõ khõnia,
73. fahõlusa andrõ, me fahõlu ia khõ duada Aberahamo;
74. ba wanolo yaʼita, fa dõhõ waʼataʼu, aefa ita ba danga nemalida, enoninia ita,
75. sohauhau ita ba satulõ tõdõ, fõnania, sagõtõ yaʼita.
76. Ba yaʼugõ, ono, ba samaʼeleʼõ khõ Wondrege Zalawa andrõ labeʼe tõimõ, me sowaõwaõ ndraʼugõ fõna Zoʼaya,
ba wangehao lalania,
77. ba wamotokhi ba dõdõ mbanuania fangorifi andrõ, ba wangefa horõra andrõ;
78. bõrõ waʼahakhõ dõdõ Lowalangi andrõ, si ndruhundruhu; ba daʼõ moroi, wa no mõi mufaigi ita zi tumbu moroi si
yawa andrõ,
79. ba wangoromaʼõ yaʼia khõra, sidadao ba zogõmigõmi ba ba lumõ waʼamate, ba wolohe ba lala ba waʼohahau
dõdõ aheda.
80. Ba manõi nono, ba tobali sabõlõ eheha, ba ba danõ si mate so ia, irugi luo wamaʼeleʼõ yaʼia ba Ndraono
Gizeraeli.

HAKUNA MATATA
 FAZA 2

I. Faʼatumbu Yesu.
II. Famoto yaʼia.
III. Fangaruwusi ba gosali.
IV. Ba gosali so Yesu, mewelendrua fakhe waʼebua.
1. Ba me luo daʼõ, ba ibeʼe goroisa kaizaro Auguso, latanõ ba zura fefu dõi niha ba danõ.
2. Fananõ tõi andrõ, ba si fõfõna, me luo kumandru ba Ziria Girenio andrõ.
3. Ba mõi niha fefu, ba wamatanõʼõ tõira ba zura, isawa mbanua zatua khõra zamõsana.
4. Ba mõi gõi misi yawa Yosefo andrõ, moroi ba Galilaia, moroi ba mbanua Nazareta; isawa Yudaia, mbanua Dawido
andrõ, sotõi Betilekhema, me maʼuwu Dawido ia,
5. ba wamatanõʼõ ba zura tõira, awõ Maria, foʼomonia, si no manabina.
6. Ba tobali, me so ira ba daʼõ, ba irugi bawania woʼono, ba madono ia,
7. ononia si aʼa, ono matua, ilõlõ ba ifagaya ba luha, me lõ nabara ba nomo ba zi mõrõ zikoli.
8. Ba so gubalo ba danõra andrõ, si mõrõ ba danõ, manaro biribirira, ba zi bongi.
9. Ba iʼondrasi ira malaʼika Zoʼaya, ba ifasui ira haga Zoʼaya, ba oi so waʼataʼura.
10. Ba imane khõra malaʼika andrõ: Bõi miʼataʼufi. Hiza sa, uturiagõ khõmi waʼomuso dõdõ, sabõlõbõlõ, si rugi niha fefu
dania.
11. Me no tumbu khõmi zangorifi andrõ, bongi andre, Keriso, Soʼaya, ba mbanua Dawido.
12. Ba daʼõ dandra khõmi; ba luha yawa dania miʼila nono, no mulõlõ.
13. Ba iʼanemaʼõ so malaʼika zorugo sato, awõ malaʼika no mege, lasuno Lowalangi, lamane:
14. Lakhõmi khõ Lowalangi si yawa, ba faʼatulõ ba guli danõ, ba niha niʼomasiʼõ andrõ.
15. Ba me no mofanõ malaʼika andrõ, ba zorugo, me no larõi ira, ba faoma lamane kubalo andrõ khõ nawõra: Talabu ba
Mbetilekhema ba tafaigi daʼõ, nifaʼombakhaʼõgõ Zoʼaya khõda.
16. Ba laʼalioʼõ weʼamõi, ba falukha ira ndra Maria, Yosefo, awõ nono no mege, nifagaya ba luha.
17. Ba me no laʼila, ba laʼombakhaʼõ daroma li andrõ, niwaʼõ khõra, ba nono andrõ.
18. Ba dozi samondrongo, ba ahõlihõli dõdõ, ba niʼombakhaʼõ gubalo andrõ khõra.
19. Ba lõ olifu Maria fefu niwaʼõ andrõ, ifatoutou tõdõnia.
20. Ba lafuli ira kubalo andrõ, lafosumange Lowalangi, lasuno ia, ba nirongora ba ba niʼila hõrõra, balazi niwaʼõ khõra.
21. Ba me no irugi fitu bongi, ba wamoto yaʼia, ba labeʼe tõinia Yesu, nitõtõi malaʼika no, me lõʼõ na tabina ia.
22. Ba me no aefa mbongi wangehao khõ Maria, niwaʼõ ba goroisa Moze andrõ, ba laʼohe ba Yeruzalema nono, ba
wangaruwusi yaʼia khõ Zoʼaya —
23. Laʼoʼõ zi so ba zura goroisa Zoʼaya, imane: Fefu nono matua, na si aʼa nono khõ ninania, ba niʼamoniʼõ khõ Zoʼaya —
24. ba wameʼe sumange, si mane niwaʼõ ba goroisa Zoʼaya, dombua wune, ba ma dombua nono marafadi.
25. Ba hiza, so niha ba Yeruzalema Simeoni dõinia, ba satulõ tõdõ niha daʼõ, sangataʼufi Lowalangi, no ibalobaloi
wondrara dõdõ Ndraono Gizeraeli andrõ, ba so Geheha niʼamoniʼõ ba dõdõnia.
26. Ba no ibokai khõnia Eheha niʼamoniʼõ andrõ, lõ tola iʼila waʼamate, na lõ niʼilania ua Keriso Zoʼaya andro.
27. Ba mõi ia ba gosali, nifarou Geheha; ba me laʼohe bakha nonora Yesu ira inania, ba wanõrõ khõnia nifakhoi ba
goroisa,
28. ba ihahae gõi, isuno Lowalangi, imane:
29. Awena ohahau dõdõ genoniu, na õʼefaʼõ ia, Soʼaya, itõrõ niwaʼõu,
30. me no iʼila hõrõgu wangorifi andrõ khõu,
31. si no õʼasogõ tanõ fõna niha fefu, gofu ha soi ira,
32. haga niʼoromaʼõ ba niha baero, ba lakhõmi mbanuau Iraono Gizeraeli.
33. Ba ahõlihõli dõdõ ndra amania inania ba niwaʼõ andrõ ba khõnia.
34. Ba ifahowuʼõ ira Simeoni ba imane khõ ninania Maria: Hiza, tebeʼe dania, ato zalau ba ato zi maoso ba daʼe, ba
Ndraono Gizeraeli, ba tebeʼe tandra ia, nifadaõ,
35. ba tõdõu andrõ, ba itõrõ fõda dania, — enaʼõ ato zi teboka eraʼera dõdõ.
36. Ba so zamaʼeleʼõ ira alawe, Ana dõinia, ono Wanueli, mado Gaseri, no arara ba guli danõ, no lahalõ ia fõna, me ono
alawe ia na, ba ha mewitu fakhe,
37. ba lakha mbanua ia, no walu ngafulu a õfa fakhe waʼatua. Lõ irõirõi gosali, ifosumange Lowalangi famoni ba
fangandrõngandrõ, bõngi maʼõkhõ.
38. Ba ba daʼõ sibai iʼondrasi ira, isuno Lowalangi ba itõrõ linia khõra fefu sombalombaloi fangõhõli andrõ ba Yeruzalema
39. Ba me no ahori latõrõ fefu hadia ia, woloʼõ oroisa Zoʼaya andrõ, ba lafuli ira ba Galilaia ba mbanuara Nazareta.
40. Ba manõi nono, ba abõlõ, fahõna khõnia waʼatuatua, ba no falukha ia waʼebua dõdõ Lowalangi.
41. Ba ero rõfi mõi misi yawa ba Yeruzalema ndra inania, na owasa fasa.
42. Ba me no mewelendrua fakhe ia, ba mõi ira misi yawa gõi, laʼoʼõ huku ba gowasa.
43. Ba me no irugi bõngi andrõ, me lafuli ira, ba torõi ba Yeruzalema nono, Yesu; ba lõ laʼila ira inania.
44. Lawai so ia ba nawõra fao, ba mõi ira, maʼõkhõ fofanõ, wangalui yaʼia, ba dalifusõra ba ba zi no faʼila li khõra.
45. Ba me lõ lasõndra ia, ba lafuli ira ba Yeruzalema, wangalui yaʼia.
46. Ba tõlu bõngi, ba lasõndra ia ba gosali, no dumadao ia ba hunõ zamahaõ, wamondrondrongo khõra, awõ wanofunofu
khõra.
47. Ba dozi samondrondrongo khõnia, ba ahõlihõli dõdõ, ba waʼatuatuania ba ba wanemania li.
48. Ba tobali dõdõra, me laʼila ia, ba imane khõnia inania: He onogu! Hana wa õmanõ khõma? Faigi, no abu dõdõma
amau, wangalui yaʼugõ.
49. Ba imane khõra: Hadia wa miʼalui ndraʼo? Hadia, lõ miʼila, wa lõ tola lõ sodo ba nahia Namagu!
50. Ba lõ aboto ba dõdõra daroma li andrõ, niwaʼõnia khõra.
51. Ba fao ia khõra, weʼamõi misi tou, ba larugi Nazareta, ba iʼoʼõ lira. Ba itanõ ba dõdõnia daʼõ fefu inania.
52. Ba tedou khõ Yesu waʼatuatua ba faʼebua ba faʼebua dõdõ Lowalangi, awõ waʼebua dõdõ niha.
HAKUNA MATATA
 FAZA 3

I. Yohane, samayagõ idanõ, famahaõnia ba fokuru yaʼia.

II. Tebayagõ idanõ Yesu.
III. Ngaʼõtõ.
1. Ba me no alua meweleõfa fakhe razo kaizaro Tiberio andrõ, me kumandru ba Yudaia Wondrio Filato, me salawa
ba Galilaia Herode, ba zi sagõrõ niʼoʼõfa tanõ; ba me salawa ba zi sagõrõ dalifusõnia Filifo, ba Gituraia ba ba
danõ Darakhoniti, ba me salawa ba zi sagõrõ zui Lisania, ba Gabilene;
2. me ere sebua Hanasi ba Kayafa andrõ; ba daʼõ humede Lowalangi khõ Yohane, ono Zakharia andrõ, ba danõ si
mate.
3. Ba itõrõi danõ si fatambai Yoridano fefu, wanuriagõ famayagõ idanõ andrõ, famalalini eraʼera, ba wangefaʼõ
horõ.
4. Itõrõ zi so ba zura huhuo Yezaya andrõ, imane: ”Li ziʼao ba danõ si mate: Mihaogõ lala Zoʼaya, mifadaya lalania.
5. Nifoʼõsi fefu mbawa danõ, ba fefu hili, awõ hilihili, ba nihõndrõgõ; niʼadõlõʼõ zabila, ba lala siwedeõ, ba
niʼaʼalõso;
6. ba dozi niha, ba laʼila dania wangorifi andrõ, khõ Lowalangi.”
7. Imane sa ba niha sato, si mõi baero khõnia, ba wamabayagõʼõ idanõ yaʼira khõnia: He yaʼami, ono gulõ! ha niha
zangumaʼõ khõmi, aefa ami ba wõnu andrõ dania?
8. Andrõ miʼasogõ mbuabua, si nangea buabua wamalilini eraʼera, ba bõi mibõrõtaigõ miwaʼõ tõdõmi: ”Furugõma
Gaberahamo.” Uwaʼõ sa khõmi, iʼila Lowalangi ibaliʼõ maʼuwu Gaberahamo gara andrõ.
9. Ba noa sa mufaudugõ gõi wato ba waʼa geu andrõ, ba fefu dõla geu, si lõ mowua bua si sõkhi, ba laʼobõ, ba
latiboʼõ ba galitõ
10. Ba lasofu khõnia sato, lamane: Ba he mawisa?
11. Ba itema lira, imane khõra: Si dua gõrõ barõe, ba yamubeʼe zagõrõ ba zi lõ baru, ba yamanõ gõi zi so balazo.
12. Ba mõi gõi zanema beo, ba wamabayagõʼõ idanõ yaʼira, ba lamane khõnia: He samahaõ, he ma wisa?
13. Ba imane khõra: Bõi miʼandrõ zi tõra moroi ba nihuku andrõ khõmi.
14. Ba lasofu gõi khõnia saradadu andrõ, lamane: He mawisa gõi, yaʼaga andre? Ba imane khõra: Bõi mifakao niha,
ba bõi mitandrawaisi, ba bõi mikõkõkõkõ ba waʼideʼide luomi.
15. Ba me lafaigifaigi niha sato, me laʼowanõwanõi tõdõra, ba khõ Yohane andrõ, ma taʼila yaʼia Keriso andrõ,
16. ba humede Yohane, imane khõra fefu: Yaʼodo, ba idanõ ubayagõ khõmi, ba so dania zabõlõ morõi khõgu, khõnia
ambõ ndraʼo sanotoʼõ bõbõ mbadagahenia, ba Eheha niʼamoniʼõ ba alitõ ibayagõ khõmi daʼõ dania.
17. So ba dangania dõri, ba wangehao olayama mbasitõ khõnia, ba ba wangõzaragõ ba halasania ulitõ andrõ, ba
adaya, ba itunu ba galitõ si lõ matemate.
18. Ba oya na ngawalõ tanõ bõʼõ khõnia, famarou dõdõ, wangombakha turia somuso dõdõ andrõ, ba niha sato.
19. Ba maoso Herode andrõ, salawa ba zi sagõrõ niʼoʼõfa tanõ, nitegunia ba khõ Herodia andrõ, foʼomo dalifusõnia,
ba ba zi lõ sõkhi andrõ fefu, nifazõkhi Herode, inõnõ na daʼõ fefu,
20. ikuru Yohane andrõ, bakha ba gurunga.
21. Ba me oi lafabayagõʼõ idanõ ira niha sato, me tebayagõ gõi Yesu, me mangandrõ ia, ba teboka mbanua si yawa.
22. Ba mõi mitou khõnia Geheha niʼamoniʼõ, moboto wamaigira, hulõ marafadi; ba so zihede moroi ba zorugo,
imane: Onogu omasiõ ndraʼugõ, somasi ndraʼo.
23. Ba yaʼia, Yesu, ba arakha tõlu ngafulu fakhe, me ibõrõtaigõ mamahaõ, ono Yosefo ia lawaʼõ; ba Yosefo, ba ono
Eli,
24. ba ono Mata daʼõ, ba ono Lewi daʼõ, ba ono Melekhi daʼõ, ba ono Yanaʼi daʼõ, ba ono Yosefo daʼõ,
25. ba ono Matatia daʼõ, ba ono Gamosi daʼõ, ba ono Naʼuma daʼõ, ba ono Geseli daʼõ, ba ono Nangai daʼõ,
26. ba ono Maʼata daʼõ, ba ono Matatia daʼõ, ba ono Zemaʼi daʼõ, ba ono Yosekho daʼõ, ba ono Yuda daʼõ,
27. ba ono Yoʼana daʼõ, ba ono Resa daʼõ, ba ono Zerubabeli daʼõ, ba ono Zalatieli daʼõ, ba ono Neri daʼõ,
28. ba ono Melekhi daʼõ, ba ono Nadi daʼõ, ba ono Gosa daʼõ, ba ono Gelimada daʼõ, ba ono Gero daʼõ,
29. ba ono Yesu daʼõ, ba ono Geliezeri daʼõ, ba ono Yore daʼõ, ba ono Mata daʼõ,
30. ba ono Lewi daʼõ, ba ono Zimeoni daʼõ, ba ono Yuda daʼõ, ba ono Yosefo daʼõ, ba ono Yona daʼõ, ba ono
Geliaki daʼõ,
31. ba ono Melea daʼõ, ba ono Mena daʼõ, ba ono Matata daʼõ, ba ono Natano daʼõ, ba ono Dawido daʼõ,
32. ba ono Gizaʼi daʼõ, ba ono Gobedi daʼõ, ba ono Mboasi daʼõ, ba ono Zala daʼõ
33. ba ono Nahaso daʼõ, ba ono Gaminadabi daʼõ, ba ono Gadami daʼõ, ba ono Gareni daʼõ, ba ono Geseromo daʼõ,
ba ono Weresi daʼõ, ba ono Yuda daʼõ,
34. ba ono Yakobo daʼõ, ba ono Gizaʼaki daʼõ, ba ono Gaberahamo daʼõ, ba ono Dara daʼõ, ba ono Nakhori daʼõ,
35. ba ono Zerukhi daʼõ, ba ono Ragu daʼõ, ba ono Waleki daʼõ, ba ono Geberi daʼõ, ba ono Zala daʼõ,
36. ba ono Gaʼina daʼõ, ba ono Garafasa daʼõ, ba ono Zemi daʼõ, ba ono Noakhi daʼõ, ba ono Lameki daʼõ,
37. ba ono Metusala daʼõ, ba ono Khenoki daʼõ, ba ono Yaredi daʼõ, ba ono Maleleli daʼõ, ba ono Kaʼina daʼõ,
38. ba ono Genosi daʼõ, ba ono Zeti daʼõ, ba ono Gadamo daʼõ, ba khõ Lowalangi daʼõ.

HAKUNA MATATA
 FAZA 4

I. Tetandraigõ Yesu.
II. Mamahaõ ia ba Nazareta.
III. Mamahaõ ia ba mamadõhõ fõkhõ ba Gafanauma ba ba Galilaia misa.
1. Ba mangawuli Yesu moroi ba Yoridano; no fahõna khõnia Geheha niʼamoniʼõ. Ba iʼohe ia ba danõ si mate Eheha,
2. ba itandraigõ ia Afõkha, õfa wulu wongi waʼara. Ba lõ si manga ia, gõtõ mbongi andrõ, ba me no aefa daʼõ, ba olofo
ia.
3. Ba imane khõnia Afõkha: Na ono Lowalangi ndraʼugõ, ba hede ba gara andrõ, enaʼõ tobali roti.
4. Ba itema linia Yesu, imane: No so ba zura: ”Tenga ha ba gõnia auri niha.”
5. Ba iʼohe ia yawa ba hili, iʼoromaʼõ khõnia fefu mbanua ba guli danõ, ha mamõʼi hõrõ waʼara.
6. Ba imane khõnia Afõkha: Khõu ubeʼe waʼabõlõ andrõ fefu, awõ lakhõminia; noa sa mubeʼe ba dangagu, ba ubeʼe ba
zomasido.
7. Ba na õtuhi danõ fõnagu, wangalulu khõgu, ba khõu dania ia fefu.
8. Ba itema linia Yesu, imane khõnia: No so ba zura: ”Khõ Zoʼaya yaʼugõ mangalulu ndraʼugõ, ba ha yaʼia õfosumange.”
9. Ba iʼohe ia ba Yeruzalema, ifaʼaso ba mbumbu gosali, imane khõnia: Na Ono Lowalangi ndraʼugõ, ba tiboʼõgõ tou ba
daʼe.
10. Noa sa so ba zura: ”Iwaʼõ ba malaʼika andrõ khõnia, ba khõmõ andrõ, enaʼõ larorogõ ndraʼugõ;
11. lataya dania tangara ndraʼugõ, fa bõi manendre gaheu ba gara.”
12. Ba itema linia Yesu, imane khõnia: No muwaʼõ: ”Bõi tandraigõ Lowalangi, Soʼaya yaʼugõ.”
13. Ba me no iʼoʼozui Afõkha fefu wanandraigõ, ba ibõhõi ia ua, folombase ginõtõ.
14. Ba ifuli ia ba Galilaia Yesu, ba waʼabõlõ Geheha, ba humõngõ duriania ba danõ si fasui andrõ fefu.
15. Ba mamahaõ ia ba zekola khõra, ba oi dozi lasuno ia.
16. Ba irugi Nazareta, ba zebua ia, ba mõi ia ba zekola, me luo sabato; itõrõ zi no toʼõlõ ia; ba muzizio ia, ba wombaso
sura.
17. Ba labeʼe khõnia zura Yesaya, samaʼeleʼõ andrõ, ba me ibokai zura andrõ, ba iʼila nisura andre:
18. ”No so khõgu Geheha Zoʼaya, me no iboyoini ndraʼo, no ifatenge ndraʼo, ba wangombakha turia somuso dõdõ andrõ,
ba zi numana,
19. ba wanuriagõ fangefa ba nikuru, awõ wangila niha ba zagauʼa, ba womolala nifakao, ba wangefa, ba wanuriagõ dõfi
omasiõ andrõ khõ Zoʼaya.”
20. Ba igõlugõ zura, ibeʼe khõ zangai halõwõ, ba mudadao ia. Ba oi lanehegõ ia, dozi si so ba zekola andrõ.
21. Ba ibõrõtaigõ fahuhuo khõra, imane: Maõkhõ andre no itõrõ zi so ba zura andrõ, irongo tõgi dalingami.
22. Ba oi dozi lafaduhuʼõ ia, ba ahõlihõli dõdõra, ba daroma li andrõ, somasi niha huhuonia andrõ, ba lamane: Hadia,
Tenga ono Yosefo daʼõ?
23. Ba imane khõra: Duhu, miwaʼõ sa khõgu gamaedola andrõ: ” Daludaluni ndraʼugõ, sameʼe daludalu!” Hadia
nirongoma, nilau ba Gafanauma, ba lau gõi ba daʼe, ba mbanuada.
24. Ba imane: Si ndruhu niwaʼõgu khõmi, lõ samaʼeleʼõ, somasi mbanuara,
25. Ba uwaʼõ khõmi, tenga faya: Ato lakha mbanua ba Ndraono Gizeraeli, me luo so Geliya, me teduhõ mbanua si yawa zi
medõlu fakhe a matonga, me tobali lofo sebua ba danõ maʼasagõrõ,
26. ba lõ nifatenge Eliya, samõsa lõʼõ, ha ba Zarefa andrõ, ba danõ Zidona, ba ndra alawe, lakha mbanua andrõ.
27. Ba ato zobou auri ba Ndraono Gizeraeli, me luo Gelisa andrõ, samaʼeleʼõ, ba samõsa lõ nifadõhõ fõkhõ, yaʼira, baero
Ndrawa Garamo andrõ, Naʼema.
28. Ba dozi si so ba zekola andrõ, ba mofõnu sibai, me larongo daʼõ.
29. Ba maoso ira, latuliʼõ ia baero mbanua laʼohe ia ba zinga hili andrõ, ba nitaruʼõ banua andrõ khõra, enaʼõ latiboʼõ ia si
tou.
30. Ba itõrõ manõ gotaluara, wofanõ
31. Ba irugi si tou Gafanauma, banua ba Galilaia andrõ, ba ifahaõ ira, na luo sabato;
32. ba tobali dõdõra ba wamahaõnia, me huhuo sabõlõ huhuonia.
33. Ba so ba zekola andrõ niha sobekhu si raʼiõ. Ba muʼao ia, ebua linia, imane:
34. Alai ndraʼo! hadia niwaʼõu khõma, Yesu, banua Nazareta? Hadia, ba wamakiko yaʼaga mõi ndraʼugõ? Uʼila ha niha
ndraʼugõ, niʼamoniʼõ andrõ, khõ Lowalangi!
35. Ba itenawa ia Yesu, imane: Bõi hedehede, ba hetaʼõ khõnia. Ba ilaugõ tou ia bekhu andrõ, ba hunõ niha ba iheta ia
khõnia, lõʼõ sa ifakiko.
36. Ba oi tobali dõdõra fefu, ba fahuhuo ira, lamane: Hadia li daʼõ, wa tola manõ iʼabeʼeʼõ wangumaʼõ ba mbekhu si raʼiõ
andrõ, ba laheta ira?
37. Ba humõngõ duriania ba mbanua si fasui andrõ fefu.
38. Ba maoso ia, iheta ia ba zekola, mõi ia ba nomo Zimoni. Ba no akhõmõ sibai matua Zimoni ira alawe, ba mangandrõ
ira khõnia, ba khõnia andrõ.
39. Ba ifaõndrõ ia yawania, itenawa waʼakhõmõ andrõ, ba dõhõ. Ba iʼanemaʼõ maoso, mõi ia ngoningoninia.
40. Ba aekhuʼaekhu luo, ba dozi si so sofõkhõ, hadia ia ngawalõ wõkhõ, ba laʼohe khõnia. Ba idozigõ ira wanufa tangania,
wamadõhõ fõkhõra.
41. Ba ato gõi zaheta bekhu, muʼao ira, lamane: Ono Lowalangi ndraʼugõ! Ba itenawa ira, lõ itehe lawaʼõ, wa no laʼila, wa
Keriso ia.
42. Ba mahemolu õ, si hulõ wongi, ba mofanõ ia, isawa naha si lõ nihaniha, ba laʼalui ia sato, laʼondrasi ia, ba lataha ia, fa
bõi iheta ia khõra.
43. Ba imane khõra: Lõ tola lõ uturiagõ ba mbanua bõʼõ gõi duria somuso dõdõ andrõ, turia mbanua Lowalangi andrõ; ba
daʼõ sa tefatenge ndraʼo.
44. Ba mangombakha ia ba zekola khõra misa, ba Galilaia.

HAKUNA MATATA
 FAZA 5

I. Mangai iʼa Wetero.

II. Ifadõhõ wõkhõ zobou auri Yesu,
III. ba fõkhõ zi mate dambai.
IV. Ikaoni Lewi andrõ.
V. Ibuʼa ba hulu nifahaõnia, wa lõ mamoni ira.
1. Ba me laforege khõnia niha sato, me lafondrondrongo khõnia daroma li Lowalangi, ba ba mbewe mbawa
Genezare andrõ so ia.
2. Ba iʼila dundraha, dua rozi, ba zinga nene, no larõi sangai iʼa, mamabago kiri.
3. Ba mõi ia yawa ba dundraha si sara, tundraha Wetero, iʼandrõ khõnia, enaʼõ isola maʼifu, iheta baene. Ba
mudadao ia ba dundraha, mamahaõ niha sato.
4. Ba me no ibato huhuo, ba imane khõ Zimoni: Misola ba zabakha ba milau giri, ba wamaʼuʼu iʼa.
5. Ba itema linia Simoni, imane: He samahaõ, sara wongi manõ no maʼeregeisi dõdõma, ba lõ sahulu ndraʼaga; ba
me no õwaʼõ, ba ulau giri.
6. Ba lalau, ba ahulu ira iʼa, oya sibai; ba aetuʼaetu girira.
7. Ba lakhawi tanga nawõra, si so ba dundraha si sara, enaʼõ mõi ira mulului khõra. Ba so ira, ba lafoʼõsi dundraha,
maʼadua, irege ahõndrõhõndrõ.
8. Ba me iʼila daʼõ Simoni Fetero, ba ituhi danõ fõna Yesu, imane: He Tua, hetaʼõ khõgu, me no niha si so horõ
ndraʼo!
9. Noa sa ihawui ia faʼataʼu ba awõnia fefu, ba wangai iʼa andrõ, sahulu ira;
10. si manõ gõi Yakobo ba Yohane, ono Zebedaio andrõ, awõ Zimoni. Ba imane Yesu khõ Zimoni: Bõi ataʼufi,
iʼotarai daʼe, ba samaʼuʼu niha ndraʼugõ.
11. Ba laʼohe baene dundraha, larõi fefu hadia ia ba laʼoʼõ ia.
12. Ba me so ia ba mbanua si sambua, ba hiza niha, ira matua, si no falawu bou auri; ba me iʼila Yesu, ba ifalõgu tou
ia ba danõ, mangandrõ ia khõnia, imane: He Tua, na edõna ndraʼugõ, ba õʼila õfadõhõ wõkhõgu.
13. Ba iʼoroʼõ dangania Yesu, itufa, imane: Edõna ndraʼo, yadõhõ; ba iʼanemaʼõ aheta khõnia mbou auri andrõ.
14. Ba iwaʼõ khõnia, bõi yamuʼombakhaʼõ, gõfu ha õkhõ, imane: Ae sa, oromaʼõ ndraʼugõ khõ gere, ba beʼe
zumange andrõ, ba waʼadõhõ andrõ, si mane niʼoroiʼõ Moze ba wamuduhuʼõ khõra.
15. Ba tedou na waʼaterongo duriania, ba owulo niha, ato sibai, ba wamondrondrongo ba ba wamamadõhõʼõ fõkhõra.
16. Ba iheta ia, isawa zi lõ nihaniha ba mangandrõngandrõ ia.
17. Ba ha samuza maʼõkhõ, ba mamahaõ ia, ba so warizaio ba sangila amakhoita, sangondra moroi ba mbanua fefu
ba Galilaia ba ba Yudaia ba moroi ba Yeruzalema, ba so waʼabõlõ Zoʼaya, ba wamadõhõnia fõkhõ.
18. Ba hiza, so niha solohe ira matua, samõsa, si mate dambai, ba gaso. Ba laʼalui lala, wolohe yomo ba wanouʼõ tou
yaʼia fõnania.
19. Ba me lõ lasõndra lala, wolohe yomo, ba waʼato niha, ba mõi ira yawa ba gero zagõ, lafatõrõ ia ba zagõ, wanada
yaʼia, fabaya kaso, bakha ba hunõ niha, fõna Yesu.
20. Ba me iʼila wamatira, ba imane: He le, no muʼefaʼõ khõu horõu.
21. Ba labõrõtaigõ sangila amakhoita ba farizaio lafatoutou tõdõra, lamane: Ha niha daʼõ, sangaohangaoha andrõ; ha
niha zi tola mangefaʼõ horõ, baero Lowalangi, ha yaʼia?
22. Ba me iʼila geraʼerara Yesu ba imane khõra: Hana wa mifatoutou tõdõmi?
23. He zaoha ira fangumaʼõ: aefa khõu horõu, ba ma fangumaʼõ: faoso ba owaõwaõ?
24. Ba enaʼõ miʼila, tola iʼefaʼõ horõ ba guli danõ Ono Niha — ba imane ba zi mate dambai andrõ: Daʼõ ligu khõu:
Faoso, ohe gasomõ ba fuliʼõ yomo khõmi.
25. Ba iʼanemaʼõ maoso, ba zanehe ira, iʼohe nahania andrõ, mofanõ ia miyomo khõra, isuno Lowalangi.
26. Ba oi tobali dõdõra, ba lasuno Lowalangi ba oi so waʼataʼura, lamane: Si lõ fabõbõ ba dõdõda niʼilada maʼõkhõ
andre.
27. Ba aefa daʼõ, ba mofanõ ia, ba iʼila zanema beo, Lewi dõinia, sidadao ba naha wanema beo, ba imane khõnia:
28. Oʼõ ndraʼo. Ba irõi fefu, hadia ia, maoso ia, iʼoʼõ.
29. Ba ifodiwo ia Lewi ba nomonia, ato nikaoni niha, ato sibai zi manga awõra, sanema beo, awõ niha bõʼõ.
30. Ba kumõkõkõkõ warizaio ba sangila amakhoita khõra, ba nifahaõnia, lamane: Hana wa orudu manga ami ba
zanema beo ba ba zi so horõ andrõ?
31. Ba itema lira Yesu, imane khõra: Tenga ba zabõlõ moguna zameʼe daludalu, ha ba zofõkhõ.
32. Tenga ba wogaoni satulõ tõdõ mõi ndraʼo, ha ba wogaoni si so horõ, ba wamalalini eraʼera.
33. Ba lamane khõnia: Nifahaõ Yohane andrõ, ba asese mamoni ba gõ ba mangandrõ, ba si manõ gõi nifahaõ
warizaio andrõ; ba khõmõ andrõ, ba mangamanga ba mamadumadu hadia ia.
34. Ba imane khõra Yesu: Hadia, miʼila mifamoni nawõ zangowalu, fatua awõra zangowalu andrõ?
35. Ba so sa mbawa dania — ba na aheta khõra zangowalu, awena dania mamoni ira, na bawa daʼõ.
36. Ba iwaʼõ khõra gamaedola gõi, imane: Lõ itika mbalobalo niha ba nukha si bohou, ba itagu ba mbaru satua, ba na
imanõ, ba atika zi bohou ibeʼe ba lõʼõ sa atõ fabõbõ ba zatua mbalobalo nihalõ ba zi bohou.
37. Ba lõ solau agu si bohou ba nahia satua, ba na so zolau daʼõ, ba ireʼa nahia andrõ agu si bohou andrõ, ba yaʼia, ba
aduwa, ba nahia, ba tekiko.
38. Ba nahia si bohou lalau nagu si bohou.
39. Ba ha niha fefu, zi no mamadumadu si no ara, ba lõ omasi ia zi bohou, imane sa: Sõkhi zi no ara andrõ.

HAKUNA MATATA
 FAZA 6

I. Lasõsõbi lai wakhe nifahaõ.

II. Ifadõhõ wõkhõ danga si no ariri Yesu.
III. Itutuyu zinenge andrõ.
IV. Huhuo Yesu.
1. Ba itõrõ nowi Yesu, me lua sabato, ba lasõsõbi lai wakhe nifahaõnia, laʼa, lafarekha ba dangara.
2. Ba so warizaio õsa, ba lamane: Hana wa milau zi lõ tola ba luo sabato?
3. Ba humede Yesu, imane khõra: Hadia, lõ nibasomi gõi, hadia nilau Dawido, me olofo ia ba awõnia fao?
4. Wa no mõi ia ba nomo Lowalangi, wa ihalõ roti nifaigifaigi andrõ, iʼa, ba ibeʼe gõi ba nawõnia fao, si lõ tola iʼa
niha bõʼõ, ha ere.
5. Ba imane khõra: Soʼaya sabato gõi Nono Niha andrõ.
6. Ba me luo sabato bõʼõ, ba mõi ia ba zekola, mamahaõ. Ba so niha ba daʼõ, si no ariri tanga, kambõlõ.
7. Ba ladarodarogõ ia sangila amakhoita, awõ warizaio, na ifadõhõ wõkhõ, ba luo sabato, enaʼõ lasõndra wangadugõ
yaʼia.
8. Ba iʼila geraʼerara; ba imane ba niha andrõ, si so tanga si no ariri andrõ: Faoso, ae ba daʼe; ba maoso ia, mõi ia.
9. Ba imane khõra Yesu: Usofu khõmi, hadia, tola lalau zi sõkhi, na luo sabato, ba ma si lõ sõkhi lalau, hadia,
laʼorifi niha, ma lafakiko?
10. Ba ifakhõlõ ia, inehegõ ira fefu, ba imane khõnia: Oroʼõ dangau. Ba iʼoʼõ, ba teʼazõkhi dangania.
11. Ba oi so waʼafõkhõ dõdõra, ba fahuhuo ira, he lawisa khõ Yesu andrõ.
12. Ba me luo daʼõ, ba mõi ia baero, ba hili, mangandrõ, ba sara wongi lõ ibato wangandrõ khõ Lowalangi.
13. Ba me moluo, ba humede ia ba nifahaõnia, ba itutuyu zi felendrua, ba khõra, nifotõinia sinenge gõi.
14. Simoni andrõ, nibeʼenia tõi Fetero gõi ba Andrea, talifusõnia, ba Yakobo ba Yohane ba Filifo ba Batolomaio,
15. ba Mataio ba Toma ba Yakobo, ono Galifaio, ba Simoni, nifotõi selote,
16. ba Yuda, ono Yakobo, ba Yuda, banua Kariota, si manga mbõli dania.
17. Ba mõi ia mitou, fao ira khõnia, iʼiagõ zaloʼo, ba ato nawõnia, nifahaõnia, awõ niha sato, ato sibai, si oroi Yudaia
maʼasagõrõ ba si oroi Yeruzalema ba bewe nasi andrõ, Tiro ba Sidona, si no mõi ba wamondrondrongo linia ba
ba wamamadõhõʼõ fõkhõra;
18. teʼorifi gõi nifakao mbekhu si raʼiõ.
19. Ba dozi niha zangalui fombambaya yaʼia, me no o waʼabõlõ, si otarai khõnia, famadõhõ wõkhõra fefu.
20. Ba ifakhõlõ ia, ifaigi nifahaõnia ba imane: Yaʼahowu ami, si numana, me khõmi mbanua Lowalangi andrõ.
21. Yaʼahowu ami, solofo iadaʼe, me niʼabusoiʼõ ami dania. Yaʼahowu ami, segeʼege iadaʼe me saʼiki ami dania.
22. Yaʼahowu ami, na fatiu dõdõ niha khõmi, na latiboʼõ ami, na latandrawaisi ami, na laʼositengagõ dõimi, hulõ na
si lõ sõkhi, na bõrõ Nono Niha.
23. Miʼomusoiʼõ dõdõmi, na luo si manõ, miʼamarõga; hiza sa, ebua luomi ba zorugo. Si manõ sibai wolau ndra
tuara, ba zamaʼeleʼõ andrõ.
24. Ba alai sa ami, soʼanaʼa! noa saʼae mitema wondrara dõdõmi andrõ.
25. Alai ami, sabuso iadaʼe, olofo saʼae ami dania. Alai ami, saʼiki iadaʼe! abu saʼae dania dõdõmi ba megeʼege ami.
26. Alai ami, na lasuno ami niha fefu! si manõ sibai sa gõi wolau ndra tuara ba zamaʼeleʼõ sofaya andrõ.
27. Ba yaʼami, samondrongo, ba daʼõ ligu khõmi: Miʼomasiʼõ zi faʼudu khõmi, mitolo zi fatiu tõdõ khõmi
28. mifahowuʼõ zangelifi yaʼami; miʼangandrõ salahi zangosiwawõi yaʼami.
29. Na so zamalisi boʼõmõ, ba oroʼõ khõnia zi tambai gõi, ba na so zangai lembeu, ba lulu khõnia mbaru gõi.
30. Fefu ha niha zangandrõ khõu, ba beʼe khõnia, ba na so zangai si so khõu, ba bõi andrõ mangawuli.
31. Ba hadia zomasi ami lalau khõmi niha, daʼõ milau khõra, si manõ gõi.
32. Ba na miʼomasiʼõ zangomasiʼõ yaʼami, ba hadia waʼebua dõdõ khõmi! he niha si lõ atulõ, ba laʼomasiʼõ gõi
zangomasiʼõ yaʼira.
33. Ba na mitolo sa zanolo yaʼami, ba hadia waʼebua dõdõ khõmi? Si manõ sa gõi zi so horõ andrõ.
34. Ba na mibeʼe nifalali ba nidõnadõnami mitema mangawuli, ba hadia waʼebua dõdõ khõmi? Labeʼe gõi nifalali si
lõ atulõ ba zi lõ atulõ, enaʼõ latema mangawuli zi manõ zui.
35. Ba miʼomasiʼõ zi faʼudu khõmi, ba mitolo ba mibeʼe nifalahi ba zi lõ midõnadõna hadia ia mangawuli, ba ebua
luomi, ba ono Wondrege Zalawa ami, me ebua dõdõnia ba zi lõ mangandrõ saoha gõlõ gõi ba ba zi lõ sõkhi.
36. Ya sahakhõ tõdõ ami, si mane faʼahakhõ dõdõ Namami andrõ
37. Ba bõi mihuku niha, ba lõʼõ manõ tehuku ami gõi. Ba bõi miʼetuʼõ huku, ba lõʼõ manõ laʼetuʼõ hukumi. Miʼefaʼõ
zala, ba teʼefaʼõ zalami.
38. Mibeʼe, ba tebeʼe khõmi; suʼasuʼa nifozuzu, nisõsõ, nihõndrõgõ, si falawu, lafaduwa ba gahetami; suasuʼa sa
niʼanuʼaʼõmi, laʼanuʼaʼõ zui khõmi dania.
39. Ba iwaʼõ khõra gamaedola, imane: Hadia, tola gõi iʼohe danga zauʼa niha sauʼa, ba lala? Tenga faoma aekhu ira
ba dõgi?
40. Tenga sebua moroi khõ zamahaõ nifahaõ; ba dozi dania, na nifamaha, si mane samahaõ yaʼira.
41. Ba hana wa õʼila golowingõ ba hõrõ dalifusõu, ba boto geu ba horõmõ, ha lõ õʼila?
42. Hadia wa tola õwaʼõ khõ dalifusõu: He gaʼa daʼuheta golowingõ andrõ ba hõrõu, ba yaʼugõ, ba lõ õʼila mboto
geu andrõ ba hõrõmõ? He samini tõdõ! Ofõnaiʼõ wangeheta boto geu andrõ ba hõrõmõ, ba awena õfaigi
wangeheta olowingõ ba hõrõ dalifusõu.
43. Lõʼõ sa eu si sõkhi, sowua bua sobou, ba lõʼõ gõi eu sobou, sowua bua si sõkhi.
44. Fefu ngawalõ dõla geu, ba ba mbunia taʼila he wisa. Lõ lateteu marafala ba manaze, ba lõ lateteu mbua nagu ba
zaʼasaʼa mao.

HAKUNA MATATA
 45. Niha si sõkhi ifaluagõ zi sõkhi, moroi ba girõgirõ dõdõnia andrõ, si sõkhi, ba si lõ sõkhi, ba ifaluagõ zi lõ sõkhi,
moroi ba zi lõ sõkhi andrõ khõnia. Hadia sa zi no fahõna ba dõdõ, daʼõ wehede mbewe.
46. Ba hana wa fasoʼaya ami khõgu, wangumaʼõ: He Soʼaya! he Soʼaya! ba lõ miʼoʼõ niwaʼõgu?
47. Dozi si mõi khõgu, samondrongo ligu, soloʼõ yaʼia — ba daʼuʼombakhaʼõ khõmi, ha khõ fakhilikhili ia.
48. Ba niha solau omo fakhilikhili ia, sogoʼo tanõ, abakha, sanandrõsaigõ ba gara toyo gehomo. Ba me ebua nidanõ
ba itõrõ nomo andrõ hohou, ba tebai ifadõgõ, me no sõkhi wanaruʼõ yaʼia.
49. Ba na so zamondrongo ba na lõ iʼoʼõ, ba no fakhilikhili ba niha sanaruʼõ omo ba danõ si lõ danedane tou: me
itõrõ hohou nidanõ, ba iʼanemaʼõ asoʼa, ba abõlõbõlõ waʼasoʼa nomo daʼõ.

HAKUNA MATATA
 FAZA 7

I. Ifadõhõ wõkhõ zawuyu gumandra Yesu.

II. Isusugi nono matua ba Naʼi.
III. Ifatenge khõ Yesu Yohane.
IV. Ifaduhuʼõ Yohane Yesu.
V. Ibayoini Yesu ira alawe si so horõ.
1. Ba me no iʼoʼozui fefu huhuonia, nifondrondrongo niha, ba mõi ia miyomo ba Gafanauma.
2. Ba so zofõkhõ, onali mate, sawuyu gumandra, somasi ia.
3. Ba me irongo Yesu sokhõ, ba ifatenge khõnia zatua niha Yehuda, ifaʼandrõʼõ khõnia, enaʼõ mõi ia muʼorifi
zawuyunia.
4. Ba me falukha ira Yesu, ba laforege wangandrõ khõnia, lamane: Tola sa õʼoʼõ khõnia daʼõ;
5. me no sangomasiʼõ yaʼita, ba no yaʼia zolau khõda omo zekola andrõ.
6. Ba mõi Yesu, fao ia khõra. Ba me no ahatõ saʼae ia ba nomo, ba ifatenge zi fahuwu khõnia kumandra andrõ,
imane: He Tua! bõi akao ndraʼugõ, ambõ sa ndraʼo, mõiʼõ ba nomogu.
7. Andrõ gõi uwaʼõ tõdõgu, tenga si nangea mõi ndraʼo khõu; ba hede manõ ha sambua li, ba dõhõ wõkhõ
zawuyugu.
8. Yaʼodo gõi, ba no niha, si so barõ mbawa zalawa ndraʼodo, ba so barõ mbawagu zaradadu, ba na umane ba zi
samõsa: Aeʼe, ba mofanõ ia, ba ba zi samõsa: Aine, ba iʼondrasido; ba na uwaʼõ khõ zawuyugu: Halõwõu daʼõ,
ba ihalõ.
9. Ba me irongo daʼõ Yesu, ba ahõlihõli dõdõnia khõnia, ba ibaliʼõ ia ba niha sato, soloʼõ yaʼia, imane: Uwaʼõ
khõmi, ba Ndraono Gizeraeli na i, ba lõ nisõndragu famati si manõ.
10. Ba me mangawuli ba nomo zinenge no mege, ba no dõhõ wõkhõ zawuyu andrõ, fõnara.
11. Ba mahemolu õ, ba mõi ia ba mbanua, sotõi Naʼi, ba ato zi fao khõnia nifahaõnia, awõ niha sato.
12. Ba me no ahatõ ia ba mbawa gõli, ba hiza, laʼohe baero zi mate, awai nono ninania, ba lakha mbanua nina, ba ato
zi fao khõnia banuara.
13. Ba me iʼila ia Soʼaya, ba ahakhõ dõdõnia ia, imane khõnia: Bõi eʼe!
14. Ba iʼondrasi, ibabaya hasi, ba labadugõ ira sangosaʼõ, ba imane: He ono matua! daʼõ ligu khõu: Faoso!
15. Ba mudadao zi mate, ibõrõgõ muhede; ba ibeʼe khõ ninania Yesu.
16. Ba ihawui ira fefu faʼataʼu, lasuno Lowalangi, lamane: No maoso zamaʼeleʼõ sebua ba khõda, ba no mõi mufaigi
mbanuania Lowalangi.
17. Ba humõngõ duriania andrõ ba danõ Yudaia maʼasagõrõ ba ba danõ si fasui fefu.
18. Ba laʼombakhaʼõ khõ Yohane, daʼõ fefu nifahaõnia. Ba humede Yohane ba nifahaõnia,
19. darua, ifatenge ira khõ Zoʼaya, imane: Hadia, yaʼugõ zi mõi andrõ, ma mabaseʼõ danõ bõʼõ?
20. Ba me falukha ira khõnia, ba lamane: Yohane andrõ, samayagõ idanõ, ifatenge ndraʼaga khõu, imane: Hadia,
yaʼugõ zi mõi andrõ, ma mabaseʼõ danõ bõʼõ?
21. Ba faudu daʼõ sibai, ba ato itolo sofõkhõ ba si so famakao ba sobekhu si lõ sõkhi; ba ba zauʼa iʼamualagõ wangila
niha, ato ira.
22. Ba itema lira imane khõra: Mifuli ami, miʼombakhaʼõ khõ Yohane hadia niʼila hõrõmi ba hadia nirongomi. Ifuli
laʼila niha saua, mowaõwaõ zi no ombuyumbuyu, dõhõ wõkhõ zobou auri, larongo li niha safiso, tesusugi zi no
mate ba teʼombakhaʼõ duria somuso dõdõ ba zi numana;
23. ba yaʼahowu ba zi lõ fatuwu ndraʼo.
24. Ba me no mofanõ zinenge Yohane andrõ, ba ibõrõgõ fahuhuo ba niha sato, ba khõ Yohane andrõ, imane: Hadia
nifaigimi, wa mõi baero ami mege, ba danõ si mate? Hadia, sukhu siheuheu ba nangi?
25. Ma hadia nifaigimi, wa mõi baero ami mege? Hadia, niha si so nukha sombuyumbuyu? Hiza, ba nomo zalawa so
niha si so nukha soginigini, ba sangehao gõra.
26. Ma hadia nifaigimi, wa mõi baero mege ami? Hadia, samaʼeleʼõ? Si ndruhu niwaʼõgu khõmi, si no ebua gõi
moroi ba zamaʼeleʼõ.
27. Yaʼia zi so ba zura andrõ: ”Hiza ufowaõwaõ malaʼika andrõ khõgu, fõnau, sangehao lalamõ fõnau”.
28. Uwaʼõ khõmi, samõsa lõ samaʼeleʼõ, sebua moroi khõ Yohane andrõ, samayagõ idanõ, ba niʼadonogõ ndra
alawe, fefu. Ba fondrege zideʼide ba mbanua Lowalangi andrõ, ba no ebua moroi khõnia.
29. Ba niha fefu, samondrongo, ba sanema beo andrõ, ba satulõ Lowalangi lawaʼõ, ba lafabayagõʼõ idanõ ira,
famayagõ idanõ andrõ, khõ Yohane.
30. Ba farizaio andrõ, ba sangila amakhoita, ba labaliʼõ si lõ boto dõdõ Lowalangi andrõ khõra, me lõ edõna ira
wamayagõ idanõ andrõ khõnia.
31. Ba ha ubeʼe famaedo niha si sagõtõ andre, ba ha khõ fakhilikhili ira?
32. Ba ndraono fakhilikhili ira, sidadao ba kade, si faoma muʼao khõ nawõra, wangumaʼõ: No malau zigu khõmi, ba
lõ solaya ami; no faʼalaʼalai ndraʼaga khõmi, ba lõ seʼe ami.
33. Noa sa mõi Yohane andrõ, samayagõ idanõ, lõ iʼa roti, ba lõ ibadu nagu, ba mimane: Sobekhu.
34. Ba no mõi Nono Niha, mangamanga ia, ba mamadumadu hadia ia, ba mimane: Hiza niha soluʼaluʼa, sabusobuso
agu ba si fahuwu ba zanema beo ba ba zebua horõ!
35. Ba tobali samuʼa ba hulu waʼatuatua andrõ nononia fefu.
36. Ba ikaoni ia manga farizaio. Ba mõi ia ba nomo warizaio andrõ, mudadao ia manga.
37. Ba hiza ndra alawe, banua daʼõ, sebua horõ, me no irongo, no mõi ia manga ba nomo warizaio andrõ, ba iʼohe
zamba bulibuli kara fanikha samohua,

HAKUNA MATATA
 38. iʼondrasi moroi furi gahenia ba meʼe, ibõrõgõ ibasõi gahe idanõ hõrõnia ba iʼosi bunia, iʼago gahe ba ibayoini
fanikha no mege.
39. Ba me iʼila daʼõ farizaio andrõ, sogaoni yaʼia, ba imane dõdõnia: Na samaʼeleʼõ daʼõ, ba iʼila enaʼõ ha niha, ba
he wisa mbuabua ndra alawe andrõ, sombambaya yaʼia, wa no sebua horõ.
40. Ba humede khõnia Yesu, imane khõnia: So niwaʼõgu khõu, Simoni. Ba imane: Waʼõ, samahaõ. [Ba imane]:
41. So zosugilõ, darua zoʼõmõ khõnia; õmõ zi samõsa, ba dua ngaotu a lima wulu rufia, ba õmõ zi samõsa, ba dua
wulu a lima.
42. Ba me lõ khõra famuʼa, ba faoma ibeʼe bualania khõra zugilõnia andrõ. Ba ha niha ba zi darua andrõ zabõlõ
mangomasiʼõ yaʼia?
43. Itema linia Simoni, imane: Ba dõdõgu, sebua ibeʼe buala. Ba imane khõnia: Si ndruhu niwaʼõu.
44. Ba ibaliʼõ ia ba ndra alawe andrõ, imane khõ Zimoni: Hadia, õʼila ndra alawe andrõ? No mõido ba nomou; idanõ
khõgu, ba gahe, ba lõ nibeʼeu. Ba daʼe, ba no ibasõi tawa hõrõnia gahegu, ba bunia wolosi khõnia.
45. Lõ si faʼago bawa ndraʼugõ khõgu. Ba daʼe, ba iʼotarai mõi ia yomo, ba lõ nibatonia fangago ahegu.
46. Lõ nibayoiniu fanikha hõgõgu. Ba daʼe, ba no ibayoini gahegu fanikha samohua.
47. Andrõ uwaʼõ khõu: No muʼefaʼõ khõnia horõ soya andrõ, me no abõlõ waʼomasinia. Ba ba niʼefaʼõ si lõ oyaʼoya,
ba lõ abõlõ waʼomasinia.
48. Ba imane ba ndra alawe andrõ: No mubeʼe aefa khõu horõu.
49. Ba labõrõtaigõ awõnia ba wemanga, lamane dõdõra: Ha niha daʼõ, sangefaʼõ horõ gõi?
50. Ba imane ba ndra alawe andrõ: Famatimõ zangorifi yaʼugõ; fuliʼõ, yaʼohahau dõdõu.

HAKUNA MATATA
 FAZA 8

I. Amaedola: Samazaewe tanõmõ zinanõ.

II. Mõi khõ Yesu ninania ba talifusõnia.
III. Itenawa mbade.
IV. Ifofanõ mbekhu ba mbanua Gadara andrõ.
V. Ifadõhõ wõkhõ ndra alawe sendro talu.
VI. Isusugi nono Yaʼiro andrõ.
1. Ba me aefa daʼõ, ba itõrõ mbanua sebua, awõ zideʼide, mangombakha ia, manuriagõ turia mbanua Lowalangi
andrõ; ba awõnia zi felendrua,
2. ba ira alawe õsa, nifofanõ bekhu si lõ sõkhi ba nifadõhõ fõkhõ, Maria andrõ, banua Magadala, ba zaheta bekhu
andrõ, si fitu,
3. ba Yohana, foʼomo Khusa andrõ, durutuli Herode ba Susana ba tanõ bõʼõ na, ato, sanolo yaʼira balazo.
4. Ba me ato zowulo niha, ba me laʼoʼõ ia moroi ba mbanua misa, ba ilau khõra gamaedola, imane:
5. No mõi zamazaewe tanõmõ, ba wamazaewe tanõmõ zinanõ khõnia. Ba ba wamazaewenia, ba so zi gõna ba lala,
ba lahundrahundra niha ba laʼa fofo ba dalu mbanua.
6. Ba so zi gõna ba dete gara, ba me motalinga, ba aleu, me no okõlikõli danõ.
7. Ba so zi gõna barõ ndroi, ba molewiõ gõi ndroi, ba mate zinanõ ibeʼe.
8. Ba so zi gõna ba danõ si sõkhi, ba motalinga ba iʼowua zi dua wulu zamba yõu. Me iwaʼõ daʼõ, ba muʼao ia,
imane: Ha niha zi so tõgi dalinga, ba wamondrongo, ba yamufondrondrongo!
9. Ba lasofu khõnia nifahaõnia, hadia geluaha gamaedola andrõ.
10. Ba imane: Khõmi no mubeʼe waʼaboto ba dõdõmi zi tobini andrõ, lala mbanua Lowalangi andrõ. Ba da danõ
bõʼõ, ba ba gamaedola, enaʼõ lõ laʼila, he no anehe ira, ba enaʼõ lõ aboto ba dõdõra, he no larongo.
11. Ba daʼõ geluaha gamaedola no mege: Tanõmõ zinanõ andrõ, ba taroma li Lowalangi andrõ.
12. Ba si so ba lala, ba yaʼia na so zamondrongo, ba aefa daʼõ, ba so Gafõkha, ba iheta daroma li andrõ ba dõdõra,
enaʼõ lõ mamati ira, enaʼõ lõ auri.
13. Ba si so ba dete gara, ba na larongo, ba labeʼe ba dõdõra, omuso dõdõra, ba yaʼira, ba si lõ waʼa, gõtõ iadaʼe
mamati ira, ba na bawa wanandraigõ, ba lafuli furi.
14. Ba si gõna barõ ndroi, ba yaʼia zi no mamondrongo, ba mofanõ, ba mate, ba waʼabu dõdõ ba ba ganaʼa andrõ, ba
ba zomasi dõdõra ba guli danõ andre, ba lõ fakhamõ atua mbua.
15. Ba si so ba danõ si sõkhi, ba yaʼia zananõ ba dõdõ taroma li andrõ, nirongora, ba dõdõ si sõkhi, satulõ, ba mowua,
anau gõlõra.
16. Lõ samalugõ fandru bowoa, na no itunu, ba lõ sameʼe barõ warate, ba naha wandru ibeʼe, enaʼõ laʼila hagania si
mõi yomo andrõ
17. Lõʼõ sa hadia ia zi tobini, si lõ oroma dania, ba lõ hadia ia nibalugõ, si lõ teʼila dania ba si lõ toʼele dania.
18. Ba mifaigi, he wisa wamondrongomi. Ha niha sa zi so, ba daʼõ tebeʼe, ba ha niha zi lõʼõ, ba ba daʼõ laheta gõi zi
no so khõnia, niwaʼõnia.
19. Ba mõi khõnia ninania ba talifusõnia, ba tebai falukha ira khõnia, ba waʼato niha.
20. Ba teʼombakhaʼõ khõnia: So tou ninau ba talifusõu, si mõi mamaigi yaʼugõ.
21. Ba itema li, imane khõra: Inagu ba talifusõgu daʼõ, samondrongo taroma li Lowalangi, ba soloʼõ.
22. Ba ha samuza maʼõkhõ, ba mõi ia baowo, awõ nifahaõnia, ba imane khõra: Tasawa si yefo. Ba mangefa ira.
23. Ba me moloyo, ba mõrõ ia; ba ilabu bade ba mbawa, afõnu nowo idanõ, ba tosasa ira.
24. Ba mõi ira khõnia, lasusugi ia, lamane: He samahaõ! he samahaõ! tekiko ita! Ba maoso ia, itenawa nangi, awõ
ndrulu, ba tebato ba ahono.
25. Ba imane khõra: Heza so wamatimi? Ba ataʼu ira ba ahõlihõli dõdõra, faoma lamane khõ nawõra: Taʼila ha niha
daʼõ, wa ibeʼe goroisa ba nangi gõi ba ba ndrulu, ba laʼoʼõ khõnia?
26. Ba lasawa danõ Gadara, si fatahõ Galilaia.
27. Ba me no mõi ia ba danõ, ba ifaondragõ ia niha, moroi yomo ba mbanua, si so bekhu, no ara saʼae lõ sonukha ia,
ba tenga yomo so ia, no ba lewatõ misa.
28. Ba me iʼila Yesu, ba muʼao ia, itiboʼõ tou ia fõnania, iʼebuaʼõ linia, imane: Hadia niwaʼõu khõgu, Yesu, Ono
Lowalangi Fondrege Zalawa? Uʼandrõ khõu, bõi fakao ndraʼo.
29. Me iwaʼõ ba mbekhu si raʼiõ andrõ, iheta ia ba niha andrõ; noa sa asese idõnidõni, ba labõbõbõbõ ia rate ba fesu
gahe fangelama, ba iʼetuʼetuʼõ wesu andrõ, ba iʼohe ia bekhu andrõ ba danõ si mate.
30. Ba isofu khõnia Yesu, imane: Ha niha dõiu? Ba imane: Liwu, me ato mbekhu, sanawa yaʼia.
31. Ba laʼandrõ khõnia, enaʼõ lõ iwaʼõ khõra weʼamõi ba gawuwukha.
32. Ba so ba daʼõ mbawi sambawa sebua, nikubaloi ba hili, ba laʼandrõ khõnia, enaʼõ itehe khõra lasawa daʼõ; ba
itehe khõra.
33. Ba laheta ira ba niha andrõ bekhu andrõ, lasawa mbawi. Ba latiboʼõ ira ba nasi bawi andrõ, si sambawa, moroi ba
zanaere, ba alõmõ.
34. Ba me laʼila daʼõ kubalo, ba moloi ira, laʼombakhaʼõ ba mbanua ba ba zi fahalama misa.
35. Ba mõi ira baero, ba wamaigi hadia, ba laʼondrasi Yesu, ba laʼila niha no mege, ba zaheta bekhu andrõ, no
dumadao ia fõna Yesu, no monukha, no dõhõ waʼowõhõ, ba ataʼu ira.
36. Ba si no anehe mege, ba laʼombakhaʼõ khõra he wisa wangorifi sobekhu andrõ.
37. Ba laʼandrõ khõnia, dozi niha andrõ, si fasui Gadara, enaʼõ iheta ia khõra, me no ihawui ira faʼataʼu sabõlõbõlõ.
Ba mõi ia baowo, ifuli ia.
38. Ba iʼandrõ khõnia niha andrõ, ba zaheta bekhu no mege, enaʼõ tola mõi ia awõnia.

HAKUNA MATATA
 39. Ba ifofanõ, imane: Fuliʼõ khõmi, ba dunõdunõ hadia nilau Lowalangi khõu. Ba mofanõ ia, itõrõi mbanua andrõ
maʼasambua, wanuriagõ hadia nilau Yesu khõnia.
40. Ba me mangawuli Yesu, ba lafaondragõ ia niha sato; dozi saʼae labalobaloi ia.
41. Ba hiza niha, Yaʼiro dõi, satua zekola, ituhi danõ fõna Yesu, iʼandrõ khõnia, enaʼõ mõi ia ba nomonia.
42. So khõnia nono alawe, ha sambua, so mewelendrua fakhe waʼebua, ba si onali mate daʼõ. Ba me mõi ia, ba
lafadege ira khõnia niha sato.
43. Ba so ndra alawe sendrõ talu, no mewelendrua fakhe waʼara, no ahori ganaʼania ba zameʼe daludalu, ba lõ sangila
mamadõhõ fõkhõnia.
44. Iʼondrasi Yesu moroi furi, ibabaya gahe mbarunia, ba iʼanemaʼõ tebato ndro andrõ khõnia.
45. Ba imane Yesu: Ha niha zombambaya yaʼo? Ba me laʼosilõʼõgõ fefu, ba lamane ira Fetero: Niha sato ladegeni ira
khõmõ, samahaõ, lalaziʼõ.
46. Ba imane Yesu: So zi no mombambaya yaʼo niha, no sa uʼila, so zaheta khõgu fangabõlõ.
47. Ba me iʼila ira alawe andrõ, tebai tobini, ba mõi ia, manizinizi ia, ituhi danõ fõnania, iʼombakhaʼõ, ba zi so niha
fefu, hadia mbõrõ, wa no ibabaya, awõ wa no iʼanemaʼõ dõhõ wõkhõnia.
48. Ba imane khõnia: Famatimõ zangorifi yaʼugõ, onogu alawe; fuliʼõ, yaʼohahau dõdõu.
49. Ba me humede ia na, ba so genoni zatua zekola no mege, imane: No mate nonou, bõi saʼae fakao zamahaõ andrõ.
50. Ba me irongo Yesu, ba imane khõnia: Bõi ataʼufi, amati manõ, ba auri ia dania.
51. Ba me no irugi nomo andrõ, ba lõ ifaʼamõi yomo niha, awõnia, ha Fetero ba Yohane ba Yakobo ba ama nono
andrõ no mege ba inania.
52. Ba oi megeʼege ira, laʼeʼesi. Ba imane: Bõi miʼegeʼege; tenga si mate, si mõrõ.
53. Ba laʼigiʼigiʼõ ia, me no laʼila wa si no mate.
54. Ba iraʼu danga, imane: He onogu, faoso!
55. Ba mangawuli nosonia, ba iʼanemaʼõ maoso: ba iwaʼõ khõra Yesu, labeʼe gõnia.
56. Ba tobali dõdõ ndra amania; ba iwaʼõ khõra, bõi laʼombakhaʼõ daʼõ, gofu ha õkhõ.
.

HAKUNA MATATA
 FAZA 9

I. Famatenge sinenge andrõ si felendrua.

II. Fameʼe gõ ba niha si lima ngahõnõ.
III. Famaduhuʼõ Wetero.
IV. Famolakhõmi Yesu.
V. Famofanõ bekhu.
VI. Ihõnagõ iʼombakhaʼõ waʼamatenia Yesu.
VII. Ifarou dõdõra ba wa lõ fayawa, ba
VIII. ba waʼebolo dõdõ
IX. Foloʼõ Yesu.
1. Ba humede ia ba zi felendrua andrõ, ibeʼe khõra waʼabõlõ, ba itehe khõra wamofanõ bekhu fefu, awõ wamadõhõ
fõkhõ.
2. Ba ifatenge ira, ba wanuriagõ banua Lowalangi andrõ ba ba wamadõhõ fõkhõ,
3. ba imane khõra: Bõi miʼohe hadia ia ba lala; he siʼo ba he bola ba he roti ba he kefe, ba bõi dua gõrõ mbarumi.
4. Ba ba zi mõi ami yomo, ba daʼõ miʼiagõ ba ba daʼõ miʼotarai wofanõ
5. Ba ba zi lõ lafaʼamõi yomo ami, ba daʼõ miheta ami, ba mbanua andrõ, ba miʼanotogõ gawugawu ba gahemi, ba
wamaduhuʼõ khõra.
6. Ba mofanõ ira, latõrõi mbanua misa, wanuriagõ turia somuso dõdõ, awõ wamadõhõ fõkhõ, fefu gofu heza mõi
ira.
7. Ba irongo fefu hadia ia Herode andrõ, salawa ba zi sagõrõ niʼoʼõfa tanõ, ba iʼabusi tõdõ, me no so õsa
zangumaʼõ: No maoso Yohane moroi ba ngai zi mate;
8. ba so õsa, ba lawaʼõ: No toʼele Geliya; ba so danõ bõʼõ, ba lamane: No maoso zamaʼeleʼõ fõna, samõsa.
9. Ba imane Herode: Yohane andrõ, ba no ufaʼewaʼõ mbagi, ba ha niha daʼõ? Ba iʼalui lala, enaʼõ falukha ia khõnia.
10. Ba mangawuli zinenge no mege, ladunõdunõ khõnia, hadia nilaura. Ba iʼohe ira, awõnia, mofanõ ia ba zi ha
yaʼira, isawa mbanua, sotõi Betisaʼida.
11. Ba laʼila niha sato, ba laʼoʼõ ia, ba ifaʼamõi ira khõnia, fahuhuo ia khõra, iʼombakhaʼõ mbanua Lowalangi andrõ,
ba ha niha zofõkhõ, ba ifadõhõ wõkhõ.
12. Ba lõʼõ saʼae alawa luo. Ba mõi khõnia zi felendrua, lamane khõnia: Fofanõ niha sato andrõ, enaʼõ mõi ira mõrõ
ba mbanua si fasui ba ba halama, ba enaʼõ lasõndra gõ, me ba danõ si mate so ita ba daʼe.
13. Ba imane khõra: Mibeʼe gõra, yaʼami. Ba lamane: Lõ khõma, ha lima roti ba ha dua rozi giʼa; atõ na mõiga
mowõli balazo niha sato andrõ fefu.
14. So sa linia ngahõnõ ndra matua. Ba imane ba nifahaõnia: Mifedadao ira, mifaʼoli, limalima wulu.
15. Ba laʼoʼõ daʼõ, lafedadao ira fefu.
16. Ba ihalõ roti andrõ, si lima, ba iʼa andrõ, si dua rozi, ifaõga hõrõnia miyawa ba zorugo, ifahowuʼõ gõ andrõ ba
iboboto ba ibeʼe khõ ndra nifahaõ, ba wameʼe ba niha sato.
17. Ba manga ira ba abuso fefu. Ba laʼozaragõ zi tosai, akhõkhõla, felendrua kude.
18. Ba me mangandrõ ia, ha yaʼia, ba laʼondrasi ia nifahaõ, ba isofu khõra, imane: Ha lawaʼõ niha sato, ha niha
ndraʼodo?
19. Ba latema linia, lamane: Lawaʼõ: Yohane andrõ, samayagõ idanõ; ba so zangumaʼõ: Eliya; ba so õsa, ba lawaʼõ:
No maoso zamaʼeleʼõ fõna andrõ, samõsa.
20. Ba imane khõra: Ba yaʼami, ha miwaʼõ, ha niha ndraʼo? Itema linia Fetero, imane: Keriso Lowalangi andrõ
ndraʼugõ.
21. Ba itenawa ira, iwaʼõ khõra, bõi laʼombakhaʼõ daʼõ, gofu ha õkhõ.
22. Imane: Lõ tola lõ oya itaha famakao Ono Niha, ba latiboʼõ ia dania satua mbanua andrõ ba ere sebua ba sangila
amakhoita andrõ, ba labunu ia, ba tõlu ngaluo, ba tesusugi ia.
23. Ba imane khõra fefu: Na so zedõna moloʼõ yaʼo, ba yamuʼositengagõ ia, yamuluʼi rõfania, ero maõkhõ, ba
yamuʼoʼõ ndraʼo.
24. Ha niha sa zedõna manganauʼõ nosonia, khõnia aetu dania; ba ha niha zaetu noso, na bõrõ ndraʼo, daʼõ
zanganauʼõ yaʼia.
25. Hadia sa guna ba niha, na isõndra harenia fefu hadia ia zi so ba guli danõ, ba na yaʼia zi taya, na teʼala ia ba
khõnia?
26. Ha niha sa zaila ba khõgu andre ba ba daroma ligu andrõ, daʼõ gõi zaila dania Nono Niha, na so ia, na so khõnia
lakhõminia, awõ lakhõmi Nama, awõ lakhõmi malaʼika niʼamoniʼõ andrõ.
27. Ba si ndruhundruhu niwaʼõgu khõmi: So õsa ba zi so ba daʼe, si lõ mangila faʼamate, irege no laʼila mbanua
Lowalangi andrõ.
28. Ba me no ietuʼõ huhuo adrõ, ba so mato walu bõngi, ba iʼohe ndra Fetero, Yohane Yakobo, mõi ia ba hili,
mangandrõ.
29. Ba me mangandrõ ia, ba tobali mbawania, ba afusi mbarunia, humaga.
30. Ba hiza niha, darua, si fahuhuo khõnia, Moze ba Eliya.
31. Molakhõmi, wamaigira, lafatunõ lualua lalania, nifaluania dania ba Yeruzalema.
32. Ba manukõu ndra Fetero. Ba me tokea ira, ba laʼila lakhõminia, awõ niha andrõ, si darua, si so ba daʼõ khõnia.
33. Ba me laheta ira khõnia daʼõ, ba imane Fetero khõ Yesu: He samahaõ, ba daʼe zi sõkhi nahada, ba damafazõkhi
nose, tõlu, sambua khõu, sambua khõ Moze, ba sambua khõ Geliya; lõ iʼila watahõgõ hadia wehedenia.
34. Ba barõ wehedenia andrõ, ba so lawuo, ilumõʼõ ira. Ba ataʼu ira, me mõi ira bakha ba lawuo andrõ.
35. Ba so li, si oroi lawuo andrõ, imane: ”Onogu daʼõ, nituyugu, mifondrondrongo khõnia.”

HAKUNA MATATA
 36. Ba me terongo li andrõ ba hatõ Yesu niʼilara. Ba lõ hedehedera, lõ hadia ia laʼombakhaʼõ ba niha, gofu ha õkhõ,
me luo daʼõ, hadia niʼilara.
37. Ba mahemolu õ, me mõi ira mitou moroi ba hili, ba ato zamaondragõ yaʼia niha.
38. Ba hiza niha, samõsa, ba zato andrõ, muʼao ia, imane: He samahaõ, uʼandrõ khõu, faigi nonogu matua andrõ,
awai nonogu, ba hiza,
39. iraʼu bekhu ba iʼogomuzaõ muʼao, ba idõdõni bekhu, fawukhõ gilo, ifakao, lõ edõna ia aheta.
40. Ba no uʼandrõ ba nifahaõmõ, enaʼõ lafofanõ ia, ba tebai.
41. Ba itema linia Yesu, imane: He yaʼami, niha si lõ mamati, si no tefuyu tõdõ! he wisa na waʼaragu khõmi enaʼõ,
ba ha waʼara utaha ba khõmi?
42. Ohe ba daʼe nonou andrõ. Ba me so ia moroi sa, ba idõdõni bekhu no mege, ikandroʼõ. Ba itenawa mbekhu si
raʼiõ andrõ Yesu, ifadõhõ wõkhõ nono matua andrõ ba ifuli khõ namania.
43. Ba oi tobali dõdõra, ba waʼabõlõ Lowalangi andrõ. Ba me oi ahõlihõli dõdõra ba nilaunia andrõ fefu, ba imane ba
nifahaõnia:
44. Mifondrondrongo niwaʼõgu andre: Tebeʼe sa dania ba danga niha Nono Niha.
45. Ba lõ aboto ba dõdõra niwaʼõnia andrõ, no tobini khõra, fa lõ laʼila watahõgõ. Ba ataʼu ira wanofu khõnia ba
niwaʼõnia andrõ.
46. Ba tesao ba dõdõra, ha niha zebuara maõ
47. Ba me no iʼila geraʼera dõdõra andrõ Yesu, ba ihalõ ndraono, ibeʼe ba ngainia, ba imane khõra:
48. Na so zamaʼamõi yomo khõnia ono andre, na bõrõ dõigu, ba yaʼo nifaʼamõinia yomo. Ba na so zamaʼamõi yomo
yaʼo, ba samatenge yaʼo ifaʼamõi yomo. Ha niha sa wondrege zideʼide ba khõmi fefu, daʼõ zebua.
49. Ba itema Yohane, imane: He samahaõ, no maʼila zamõsa, sanõtõi tõimõ, wamofanõ bekhu, ba no matenawa ia,
me lõ iʼoʼõ ita.
50. Ba imane khõnia Yesu: Bõi mitenawa, ha niha sa zi lõ faʼudu khõmi, ba no awõmi.
51. Ba me lõ ara tõ irugi bawa wofanõnia ba zorugo, ba idõlõ ia ba Yeruzalema.
52. Ba ifatenge zinenge, sowaõwaõ fõnania. Ba mofanõ daʼõ, ba larugi mbanua Ndrawa Zamaria, ba wamaigi naha
wemõrõ khõnia.
53. Ba lõ lafaʼamõi ia yomo, me no ba lala ba Yeruzalema so ia.
54. Ba me laʼila daʼõ nifahaõ andrõ, Yakobo ba Yohane, ba lamane: He Tua, hadia, omasiʼõ na mawaʼõ galitõ moroi
yawa ba mbanua, enaʼõ iʼa ira?
55. Ba ibaliʼõ ia, itenawa ira.
56. Ba lasawa mbanua bõʼõ.
57. Ba ba wofanõ andrõ, ba so zamõsa, sangumaʼõ khõnia: Daʼuʼoʼõ ndraʼugõ, gofu heza mõiʼõ.
58. Ba imane khõnia Yesu: So dõgi narõ hili ba zigõlu, ba ba wofo ba dalu mbanua, ba so gazuni, ba khõ Nono Niha,
ba lõ naha wemõrõ.
59. Ba iwaʼõ ba dano bõʼõ: Oʼõ ndraʼo. Ba imane: Tehe khõgu, enaʼõ mofanõdo ua, ba wogoʼo amagu.
60. Ba imane khõnia: Akha lakoʼo zi mate khõra niha si mate, ba yaʼugõ, ba ae ombakhaʼõ mbanua Lowalangi andrõ.
61. Ba so danõ bõʼõ na, imane: Daʼuʼoʼõ ndraʼugõ Tua, ba tehe khõgu ua, enaʼõ uʼangonasi zi so baomo khõgu.
62. Ba imane khõnia Yesu: Gofu ha niha ia, zanuyu faku, na ifaigi furinia, ba lõ gõna ba mbanua Lowalangi andrõ.

HAKUNA MATATA
 FAZA 10

I. Ifatenge Yesu nifahaõ si fitu ngafulu andrõ.

II. Mangawuli ira .
III. Dawa Zamaria andrõ sahakhõ tõdõ.
IV. Marata ba Maria.
1. Aefa daʼõ, ba iʼoniagõ na danõ bõʼõ Soʼaya fitu ngafulu, ba ifatenge ira, darudarua, ba wowaõwaõ fõnania, ba
mbanua sebua ba ba mbanua sideʼide fefu, ba zi mõi ia dania.
2. Ba imane khõra: Ebolo sa mbasitõ andrõ, ba sohalõwõ, ba lõ atotõ: andrõ miʼandrõ khõ zokhõ basitõ andrõ, enaʼõ
ifatenge zohalõwõ ba mbasitõnia.
3. Miʼaeʼe; hiza, ufatenge ami, hulõ nono mbiribiri, ba hunõ nasu gatua.
4. Bõi miʼohe gabekabe, ba he bola, ba he badagahe; bõi miʼowai niha ba lala.
5. Ba ba zi mõi ami yomo, ba daʼõ zi fõfõna limi: ”Yafalukha waʼohahau dõdõ zi samba omo andre.”
6. Ba na so ba daʼõ nono waʼohahau dõdõ, ba ahono khõnia waʼohahau dõdõ andrõ khõmi; ba na lõʼõ, ba
mangawuli ia khõmi.
7. Ba ba nomo andrõ miʼiagõ, miʼa ba mibadu hadia nibeʼera khõmi, noa sa si nangea itema luo sohalõwõ. Bõi
mifaʼema nomo.
8. Ba na mõi ami ba mbanua, ba na lafaʼamõi ami, ba miʼa hadia nibeʼera khõmi,
9. ba mifadõhõ wõkhõ zofõkhõ khõra, ba mimane khõra: No iʼondrasi ami banua Lowalangi andrõ
10. Ba na mõi ami ba mbanua, ba na lõ lafaʼamõi ami, ba miheta ami yomo, miʼae ba newali khõra, ba mimane:
11. Gawugawu andre na i, si falemba khõma, ba gahe, ba mbanuami andre, ba maʼezosi khõmi, ba bõi zi lõ miʼila,
wa no ahatõ mbanua Lowalangi andrõ.
12. Ba uwaʼõ khõmi õnaʼõna na zi gõna Zodoma, na luo daʼõ dania, moroi ba zi gõna mbanua daʼõ.
13. Alai ndraʼugõ, Khorasi! Alai ndraʼugõ Betisaʼida! Na ba Diro ba ba Zidona menaʼõ tefazõkhi dandra andrõ,
nifazõkhi ba khõmi andrõ, ba no fõna saʼae lafalalini menaʼõ geraʼerara, no dumadao ira bawu menaʼõ ba no
laʼonukha gonigoni.
14. Ba õnaʼõna na zi gõna Diro ba Sidona, ba wanguhuku dania, moroi ba zi gõna ami.
15. Ba yaʼugõ Kafanauma, tenga no muʼalawaʼõ ndraʼugõ irugi ba zorugo? Irugi mbanua tou latimba si tou ndraʼugõ
dania.
16. Ha niha zamondrongo khõmi, ba khõgu ifondrondrongo, ba ha niha zangositengagõ yaʼami, ba yaʼo iʼositengagõ,
ba ha niha zangositengagõ yaʼo, ba samatenge yaʼo iʼositengagõ.
17. Ba mangawuli zi fitu ngafulu no mege, omuso dõdõra, lamane: He Tua, bekhu gõi, no laʼoʼõ lima, ba dõimõ
andrõ.
18. Ba imane khõra: No uʼila Zatana andrõ, saekhu tou moroi ba mbanua si yawa, hulõ gari mbanua.
19. Hiza no utehe khõmi mihundragõ gulõ ba tongo ba milawa waʼabõlõ nemali andrõ fefu, ba lõʼõ manõ teʼala ami.
20. Ba bõi daʼõ mibeʼe faʼomuso dõdõmi, wa no laʼoʼõ limi bekhu andrõ; daʼõ mibeʼe faʼomuso dõdõmi, wa no
mutanõ dõimi ba zura, ba zorugo.
21. Me luo daʼõ owuawua dõdõnia, soroi ba Geheha niʼamoniʼõ, ba imane: Usuno ndraʼugõ, Ama, Soʼaya sorugo
awõ danõ, me no õbiniʼõ daʼõ ba zatuatua ba ba zonekhe, ba me no õʼoromaʼõ ia ba ndraono. Si ndruhu, yaʼugõ,
Ama, me no si manõ waʼomasiu
22. Ba ibaliʼõ ia furi ba nifahaõnia, imane: No ibeʼe ba dangagu Amagu fefu hadia ia, ba lõ saboto ba dõdõ ha niha
Nono andrõ, baero Nama andrõ, ba lõ saboto ba dõdõ ha niha Nama andrõ, baero Nono andrõ, awõ ba zedõna
iʼoromaʼõ Ono andrõ
23. Ba ibaliʼõ ia furi ba nifahaõnia, ba zi ha yaʼira, imane: Yaʼahowu hõrõ andrõ, sangila niʼilami andrõ.
24. Uwaʼõ sa khõmi: Ato zamaʼeleʼõ, awõ zalawa, somasi mangila niʼilami, ba lõ niʼilara, ba no omasi ira
mamondrongo nirongomi, ba lõ nirongora.
25. Ba hiza, maoso zangila amakhoita, samõsa, manandraigõ yaʼia, imane: He samahaõ, he uwisa, enaʼõ usõndra
waʼauri si lõ aetu andrõ?
26. Ba imane khõnia: Hadia ba zura goroisa andrõ? he wisa wombasou?
27. Ba itema linia, imane: ”Omasiʼõ Zoʼaya, Lowalangiu, moroi siʼaikõ ba dõdõu, nosou maʼasambua zangomasiʼõ
yaʼia, ba õhorigõ waʼabõlõu, awõ geraʼerau wangomasiʼõ yaʼia; ba omasiʼõ zahatõ khõu, si mane faʼomasiu
ndraʼugõ.”
28. Ba imane khõnia: Si ndruhu niwaʼõu, oʼõ daʼõ, ba auri ndraʼugõ.
29. Ba ibuʼa enaʼõ, imane khõ Yesu: Ba ha niha zahatõ khõgu?
30. Ba imane Yesu: So niha, si mõi misi tou, iʼotarai Yeruzalema, numalõ ba Yerikho, ba falukha ia zorabu, laheta
nukhania, labõbõzi ia ba lalau mofanõ, larõi tou ia, arakha mate.
31. Ba itõrõ misi tou lala andrõ ere, ba iʼila, ba itõrõ manõ.
32. Ba si manõ gõi nono Lewi, samõsa, me irugi daʼõ, iʼila, ba itõrõ manõ.
33. Ba itõrõ gõi daʼo Dawa Zamaria, sikoli, ba me iʼila, ba ahakhõ dõdõnia.
34. Iʼondrasi, iʼolohuni zokhonia, ilau wanikha ba agu, ifazawa ba kudo khõnia, iʼohe ba nomo ba zi mõrõ zikoli ba
irorogõ.
35. Ba mahemolu õ, ba isoʼõ baero dombua hua suku, ibeʼe khõ zokhõ omo andrõ, imane: Rorogõ ia, ba na õbeʼe na,
baero daʼe, hadia ia, ba uʼali khõu, na mangawulido.
36. Hadia ba dõdõu, ha niha ba zi datõlu andrõ zahatõ khõ nibõzi zorabu andrõ?
37. Ba imane: Si hakhõsi tõdõ yaʼia. Ba imane khõnia Yesu: Ba aeʼe, ba lau zi manõ, yaʼugõ gõi.
38. Ba me mofanõ ira, ba mõi ia ba mbanua sideʼide; ba so ndra alawe, Marata dõi, ikaoni ia yomo.

HAKUNA MATATA
 39. Ba so dalifusõnia, Maria dõi, ba dumadao daʼõ fõna Zoʼaya mamondrongo niwaʼõnia.
40. Ba Marata andrõ, ba no owõlõʼõlõ, ba wangai hadia ia zoguna khõnia. Ba mõi ia khõnia, imane: He Tua, hadia, lõ
ba dõdõu, wa ibeʼe manõ sangai halõwõ ndraʼo gaʼagu, ha yaʼo? waʼõ ae khõnia, enaʼõ ibabaya gõi, itolodo.
41. Ba itema linia Soʼaya, imane khõnia: He Marata! he Marata! waʼoya wangabu dõdõu, ba oya ngawalõ wa lõ
ahonoʼõ;
42. ba ha sambalõ zoguna. No ituyu khõnia zi sõkhi andrõ Maria, lõ laheta khõnia daʼõ.

HAKUNA MATATA
 FAZA 11

I. Famahaõ ba wangandrõ.
II. Tefondrondrongo wagandrõ.
III. Fangorifi sobekhu ba huhuo Yesu ba daʼõ.
IV. Itegu warizaio, ba wa lõ mamati,
V. ba ba wamini tõdõ andrõ.
1. Ba iʼalui naha wangandrõ ba mangandrõ ia. Ba me no ibato, ba imane khõnia nifahaõnia, samõsa: He Tua,
fahaõga ba wangandrõ, si mane famahaõ Yohane nifahaõnia gõi, fõna
2. Ba imane khõra: Na mangandrõ ami, ba mimane: He Ama! Yateʼamoniʼõ dõiu. Yatobali banua fefu niha.
3. Si rugi õma, beʼe khõma ero maʼõkhõ.
4. Ba efaʼõ khõma horõma; yaʼaga sa gõi, maʼefaʼõ zala ba zi so sala khõma, fefu. Ba bõi ohe ndraʼaga ba
wanandraigõ.
5. Ba imane khõra: Ha niha ba khõmi, zi so si fahuwu khõnia, na mõi khõnia, na talu mbongi, na imane khõnia: He
le, beʼe nifalaligu roti maʼifu, ha tõlu uhalõ,
6. noa sa mõi khõgu zi fahuwu khõgu, iʼotarai kumoli, ba lõ hadia ia khõgu, õnia.
7. Hadia, iwaʼõ dania moroi si bakha: Bõi busi dõdõgu, noa sa kumusi mbawandruhõ, ba no mõrõ saʼae ba ngaigu
ndraonogu; tebai maoso ndraʼo, ba wameʼe khõu?
8. Uwaʼõ khõmi, he lõʼõ gõi ibeʼe khõnia, lõ maoso ia, me si fahuwu khõnia, ba maoso sa ia, me iforege wangandrõ,
ba ibeʼe khõnia, ha waʼoya zoguna khõnia
9. Ba uwaʼõ khõmi: Miʼangandrõ, ba tebeʼe khõmi. Miʼangalui, ba misõndra. Mibokõbõkõ mbawandruhõ, ba
tebokai khõmi.
10. Dozi sa sangandrõ, ba manema, ba sangalui, ba isõndra, ba khõ zamõkõmõkõ bawandruhõ, ba tebokai.
11. Ba ha niha ba khõmi soʼono, sameʼe khõ nononia kara, na iʼandrõ roti, ba ma sameʼe salahi giʼa ulõ, na iʼandrõ
gia?
12. ba ma sameʼe khõnia tongo, na iʼandrõ gadulo manu?
13. Ba na yaʼami, si lõ sõkhi, miʼila mibeʼe gameʼela si sõkhi ba ndraonomi ba tenga mendrua manõ ibeʼe Ama
moroi ba zorugo Geheha niʼamoniʼõ ba zangandrõ khõnia?
14. Ba ifofanõ mbekhu si lõ hede. Ba tobali, me no aheta mbekhu andrõ, ba humede zi lõ hede andrõ. Ba ahõlihõli
dõdõ niha sato.
15. Ba so õsa ba khõra zangumaʼõ: Moroi ba zalawa mbekhu, Belesebu andrõ, wa ifofanõ mbekhu andrõ.
16. Ba so zanandraigõ yaʼia, laʼandrõ dandra khõnia moroi si yawa ba mbanua.
17. Ba iʼila geraʼerara, ba imane khõra: Dozi õri, na no fabali dõdõ, ba adudu; ilangõ nomo si sambua si sambua.
18. Ba na no fabali gõi dõdõ Zatana, ba he moroi waʼaro mbanuania? me miwaʼõ, moroi khõ Mbelesebu, wa ufofanõ
mbekhu andrõ.
19. Ba na moroi khõ Mbelesebu, wa ufofanõ mbekhu andrõ, ba he moroi, wa lafofanõ iraonomi? Andrõ yaʼira
zanguhuku yaʼami dania.
20. Ba na moroi ba duru Lowalangi, wamofanõgu bekhu, ba noa saʼae iʼondrasi ami banua Lowalangi andrõ.
21. Na manaro ba golayamania zabõlõ, si no mangarõ, ba ahono zi so khõnia.
22. Ba na so zabõlõ moroi khõnia, na ilawa ia, ba ihalõ wangõnania, tõtõnafõnia, sabõlõ andrõ ba ifaosa nirabunia.
23. Ha niha zi lõ faʼawõ khõgu, ba no si faʼudu khõgu, ba ha niha zi lõ mangozara, awõgu, ba no samazaewe.
24. Na iheta ia ba niha bekhu si raʼiõ, ba itõrõi danõ si lõ idanõ, magalui sahono ia, ba me lõ isõndra, ba imane:
Daʼufulido ba nomogu andrõ, ba zi otarai ndraʼo.
25. Ba na irugi, ba iʼila, no mubõzini ba no muhaogõ.
26. Ba mõi ia, ihalõ awõnia mbekhu bõʼõ, si lõ sõkhi moroi khõnia, fitu, ba mõi ira bakha, labaliʼõ omora daʼõ no
mege, ba tobali tedou walõsõkhi gamozua niha andrõ, moroi ba mbõrõta.
27. Ba me iwaʼõ daʼõ, ba humede ndra alawe, samõsa, ba niha sato, imane khõnia: Yaʼahowu dalu andrõ sanabina
yaʼugõ fõna, awõ meme andrõ, nibadumõ õsi.
28. Ba imane: Yaʼia, yaʼahowu zamondrongo taroma li Lowalangi ba sameʼe ba dõdõ.
29. Ba me ato zi hurufai yaʼia niha, ba ibõrõtaigõ, imane: Niha si lõ sõkhi niha andre. Laʼandrõ dandra, ba lõ labeʼe
khõra dandra, baero dandra Yona andrõ.
30. Hulõ si mane Yona andrõ sa, me tobali tandra ia ba mbanua Niniwe andrõ, si manõ gõi dania Nono Niha ba niha
andre.
31. Maoso dania razo ira alawe, moroi raya no, na fanguhuku dania, ba zi so niha daʼe, ba iʼetuʼõ hukura, me no
iʼotarai wondrege danõ, ba wamondrondrongo faʼatuatua Zelomo andrõ, ba hiza, no tõra moroi khõ Zelomo zi so
ba daʼe.
32. Maoso dania mbanua Niniwe andrõ, na fanguhuku dania, udu niha andre, ba laʼetuʼõ hukura, me no lafalalini
geraʼerara, ba wangombakha Yona andrõ, ba hiza no tõra moroi khõ Yona zi so ba daʼe.
33. Lõ itunu wandru niha, ba ibeʼe ba zi tobini, ma barõ dumba yõu, ibeʼe ba naha wandru yawa, enaʼõ oroma
hagania ba zi mõi yomo.
34. Fandru mboto hõrõu. Na atulõ hõrõu, ba mohaga gõi mbotou maʼasambua, ba na si lõ sõkhi, ba sogõmigõmi gõi
mbotou.
35. Andrõ faigi, fa bõi ogõmigõmi haga andrõ, si so ba dõdõu.
36. Ba na mohaga mbotou andrõ maʼasambua, na lõ hadia ia ba khõnia zogõmigõmi, ba mohaga manõ fefu, hulõ na
si gõna haga wondru ndraʼugõ.
37. Ba me fahuhuo ia, ba iʼandrõ khõnia farizaio, samõsa, enaʼõ mõi ia manga ahulõ khõnia. Ba mõi ia yomo, manga.

HAKUNA MATATA
 38. Ba ahõlihõli dõdõ warizaio andrõ, me iʼila, lõ ihõnagõ mombanõ Yesu, me awena manga.
39. Ba imane khõnia Soʼaya: Yaʼami, farizaio maʼõkhõ, mihaogõ gero mako ba ero wiga, ba tanõ bakha khõmi, ba oi
afõnu nirabu, awõ walõsõkhi.
40. He si lõ tõdõ! tenga ha samõsa zamazõkhi yaʼia, he tanõ baero ba he tanõ bakha?
41. Mibeʼe manõ ameʼela ba zi numana zi so yawa, ba hiza, aʼoi saʼae sõkhi khõmi.
42. Ba alai ami farizaio andrõ, me mibeʼe zambua niʼofulu lõnga ba hõwa, awõ ngawalõ gulegule fefu, ba lõ ba
dõdõmi huku ba faʼomasi Lowalangi andrõ. Niʼoʼõ enaʼõ zi sambalõ, ba tenga gõi niʼositengagõ zi sambalõ.
43. Alai ami, farizaio, me no omasi ami tanõ fõna so ami ba zekola ba laʼowai ami ba kade.
44. Alai ami! me hulõ lewatõ si lõ oroma ami, latõrõ niha, ba lõ laʼila.
45. Ba itema linia sangila amakhoita, samõsa, imane khõnia: He samahaõ, yaʼaga gõi õʼoʼaya, wangumaʼõ daʼõ.
46. Ba imane: Yaʼami gõi, sangila amakhõita, alai ami, me mihareʼõ ba niha noro, si lõ lokha lõ laʼohe, ba yaʼami, ba
sara turumi lõ mibabaya noro andrõ.
47. Alai ami, me mifazõkhi dandra lewatõ zamaʼeleʼõ andrõ, ba ira tuami fõna zamunu.
48. Ba tobali samaduhuʼõ nilau ndra tuami ami, oroma wa no omasi ami nilaura, yaʼira sa zamunu, ba yaʼami
zamazõkhi tandra lewatõ.
49. Andrõ gõi imane faʼatuatua Lowalangi andrõ: Ufatenge dania khõra zamaʼeleʼõ ba sinenge, ba labunu õsa ba
lagohi;
50. enaʼõ teʼalui ndro zamaʼeleʼõ andrõ fefu, niduwagõ, iʼotarai mbõrõta danõ, irugi niha andre, si sagõtõ;
51. iʼotarai ndro Habeli, irugi ndro Zakharia andrõ, nibunu ba gotaluara naha wameʼe sumange gosali. Si ndruhu,
uwaʼõ khõmi, teʼalui ia dania ba niha andre.
52. Alai ami, sangila amakhoita, me no mihalõ wogoe wangila lala andrõ; yaʼami, ba lõ si mõi bakha, ba sedõna mõi
bakha, ba no misaisi.
53. Ba me mofanõ ia ba daʼõ, ba ibõrõtaigõ abua sibai ba zangila amakhoita ba ba warizaio, ba lasekhegõ ia, oya
ngawalõ lazofuzofu.
54. Latarogõ ia, enaʼõ lasõndra hadia ia zi sala linia.

HAKUNA MATATA
 FAZA 12

I. Famangelama ba wamini tõdõ ba ba wangataʼoefi niha.

II. Ba waʼomasi ganaʼa ba ba waʼaboe dõdõ ba mbalazo.
III. Famarooe dõdõ ba wa lõ mõrõ ba ba wa lõ farõi.
IV. So dania waʼoedoesa, bõrõ Keriso.
V. Nitõngõni dandra.
1. Ba owoelo niha sato, ba ngafoeloe ngahõnõ, tobali lahoendragõ nawõra, ba ibõrõtaigõ Jesoe, imane ba
nifahaõinia oea: Miʼangelamaisi danõmõ roti ba warizaio andrõ, famini tõdõ andrõ
2. Lõʼõ sa hadia ia nibaloegõ, si lõ tebokai dania, ba lõ si tobini, si lõ teʼila dania.
3. Andrõ, ha waʼoja niwaʼõmi ba zogõmigõmi, ba ba haga terongo, ba hadia niwaʼõmi ba dõgi dalinga, si bacha, ba
ba dete nomo jawa tetoeriagõ.
4. Ba oewaʼõ chõmi si fahoewoe chõgoe: bõi miʼataʼoefi zamoenoe boto, ba aefa õ, ba lõ laʼila moelaoe hadia ia.
5. Ba oeʼoromaʼõ chõmi, ha niha niʼataʼoefimi; miʼataʼoefi zi tola manibo ba narako, na no aefa iboenoe. Si
ndroehoe, oewaʼõ chõmi, daʼõ miʼataʼoefi.
6. Tenga lima sagada laʼamawa ziliwi nali? ba samboea lõ solifoe Lowalangi daʼõ.
7. Ba rozi mboe ba hõgõmi gõi fefoe, ba no moeʼerai; bõi ataʼoe ami, no tohoede ami moroi ba ziliwi nali, he waʼae
oja ira,
8. Ba oewaʼõ chõmi: Ha niha fefoe zamadoehoeʼõ jaʼo ba niha, daʼõ nifadoehoeʼõ Nono Niha gõi dania fõna
malaʼika Lowalangi andrõ.
9. Ba ha niha zangosilõʼõgõ jaʼo ba niha, daʼõ niʼosilõʼõgõ fõna malaʼika Lowalangi andrõ dania.
10. Ba ha niha fefoe zanandrawaisi Ono Niha, ba niʼefaʼõ chõnia daʼõ; ba ha niha zanandrawaisi Eheha niʼamoniʼõ,
ba lõ teʼefaʼõ chõnia.
11. Ba na laʼohe ami ba waloechata ba ba zalawa ba ba zolohe hoekoe, ba bõi miʼaboesi tõdõ he miwisa ba hadia
wamoeʼa, ba hadia niwaʼõmi.
12. Eheha niʼamoniʼõ sa dania zamahaõ jaʼami, ba daʼõ sibai, hadia niwaʼõ.
13. Ba so zamõsa, awõ niha sato andrõ, imane chõnia: He samahaõ, waʼõ chõ gaʼagoe, enaʼõ mafaosa gõndrõita
zatoea.
14. Ba imane chõnia: He le! ha niha zamataro jaʼo sangoehoekoe, ba ma samaosa ondrõita ba chõmi?
15. Ba imane chõra: Mifaigi, miʼangelamaisi waʼomasi ganaʼa fefoe, alacha lõ fahõna, fa iroegi aoerifa si so andrõ.
16. Ba iwaʼõ chõra gamaedola, imane: So niha soʼanaʼa, ba no abõlõ mboea nowinia.
17. Ba iʼeraʼera tõdõnia, imane: He oewisa, me lõ chõgoe nahia ba wangirõʼõ boea nowigoe?
18. Ba imane: Daʼõ oelaoe: Oedoedoegõ halasagoe, ba segeboea moroi ba daʼõ oefazõchi, ba daʼõ oeʼowoeloi fefoe
mboea zinanõgoe ba hadia ia zi so chõgoe.
19. Ba oemane ba dõdõgoe: No fahõna chõoe mbalazo, jaʼoegõ tõdõgoe, ha me oega fache lõ ahori; honogõʼõ, laoe
manga ba badoebadoe hadia ia ba omoesoiʼõgõ!
20. Ba imane chõnia Lowalangi: He sambõ eraʼera! bongi andre lahalõ nosooe, ba nihõnamõ andrõ, ba ha õchõ mõi?
21. Si manõ lala zangozaragõ chõnia anaʼa, si lõ anaʼa ba chõ Lowalangi
22. Ba imane ba nifahaõnia: Andrõ oewaʼõ chõmi, bõi miʼaboesi tõdõ noso, hadia mbalazomi, ba bõi miʼaboesi tõdõ
mboto, hadia noechami.
23. No eboea noso, moroi ba mbalazo, ba no eboea mboto, moroi ba noecha.
24. Mitõngõni gaga, lõʼõ sa manaroe ira ba lõ mamasi, lõ chõra looe ba lõ halasa, ba ibalazoi ira Lowalangi; tenga no
arõoe tohoede ami moroi ba wofo?
25. Ba ha niha ba chõmi zangila mondrooeʼõ faʼanaoe nosonia samba siʼoe, na iʼaboesi tõdõ?
26. Ba na tebai gõi ami ba wondrege zideʼide, ba hana wa miʼaboesi tõdõ danõ bõʼõ?
27. Mitõngõni ladari mbõhõ andrõ, lõʼõ sa managoe ba lõ manoso; oewaʼõ chõmi, lõʼõ gõi manõ noecha Zelomo ba
lachõminia andrõ fefoe, si mane noecha zi sara daʼõ.
28. Ba na imanõ Lowalangi wamonoecha doeʼoe ba danõ, si so maʼõchõ, nitiboʼõ ba galitõ mahemoloe, ba tenga
mendroea manõ imanõ chõmi, sambõ famati?
29. Ba jaʼami, ba bõi miʼaloei hadia niʼa, hadia nibadoe, ba bõi fawoeka dõdõmi.
30. Niha goeli danõ andre sa zangaloei daʼõ fefoe, ba Amami andrõ, ba no iʼila, wa sogoena chõmi daʼõ.
31. Ba miʼaloei mbanoeania, ba tebeʼe nõnõnõnõ chõmi daʼõ.
32. Bõi miʼataʼoefi, jaʼami, rorogõfõ goebalo, si lõ atotõ; noa sa faʼomasi Nama, chõmi dania mbanoea andrõ.
33. Miʼamawa zi so chõmi, ba mibeʼe ameʼela ba zi noemana. Miʼasogõ chõmi mbola si tebai obooe, awõ girõgirõ si
lõ ahorihori, ba zoroego, si tebai iroegi sanagõ ba si lõ ifakiko hama.
34. Ba zi so girõgirõmi sa, ba daʼõ gõi so dõdõmi dania.
35. Bõi aefaʼaefa mbõbõ taloe ba lõwilõwimi, ba bõi matemate wandroemi,
36. ja hoelõ niha sombalombaloi sochõ jaʼira ami, na mangawoeli ia moroi ba walõwa, enaʼõ iʼanemaʼõ labokai
chõnia, na so ia, na ibõkõ mbawandroehõ.
37. Jaʼahowoe zawoejoe andrõ, na lõ mõrõ ira iʼila sochõ jaʼira, na so ia; si ndroehoe niwaʼõgoe chõmi, molembe ia
dania, ifedadao ira ba mõi ia ngoningonira.
38. Ba na so ia, na no mõrõ niha ba ma na no aefa taloe mbongi, ba na si manõ zoei, iʼila, ba jaʼahowoe ira.
39. Ba bõi zi lõ aboto ba dõdõmi daʼõ: Na no iʼila enaʼõ sochõ omo ha waʼalawa mbõngi so zanagõ, ba lõ ifaʼamõi ba
nomonia enaʼõ.
40. Ba jaʼami gõi, mifaʼanõ ami, na lõ midõnadõna sa dania so Nono Niha.
41. Ba imane chõnia Fetero: He Toea, hadia, chõma õwaʼõ gamaedola andrõ, ba ma ba chõra fefoe gõi?

HAKUNA MATATA
 42. Ba imane Soʼaja: Ha niha zatoea zangai halõwõ, si lõ farõi si no atoeatoea, nibeʼe zochõ barõ mbawa sangai
halõwõ chõnia, ba wameʼe gõra, na inõtõ?
43. Jaʼahowoe zawoejoe andrõ, na iʼila sochõ jaʼia, na so ia, no iʼoʼõ zi manõ.
44. Si ndroehoe niwaʼõgoe chõmi, ibeʼe barõ mbawania fefoe hadia ia zi so chõnia.
45. Ba na iwaʼõ enaʼõ tõdõnia sawoejoe no mege: ”Mogasa so zochõ jaʼo”, ba na ibõrõtaigõ ibagobago zawoejoe ira
matoea ba sawoejoe ira alawe, ba na mangamanga ia ba mamadoemadoe toeo ba maboemaboe,
46. ba so dania zochõ sawoejoe andrõ, na loeo lõ idõnadõna, ba ha waʼalawa loeo, ba lõ iʼila, ba iʼõtõ daloe ba ibeʼe
goerachania, awõ zi lõ mamati.
47. Ba sawoejoe andrõ, si no mangila somasi zochõ jaʼia, ba si lõ mangasiwai hadia ia ba si lõ moloʼõ somasi zochõ,
ba laʼabõlõgõ wamõzi.
48. Ba ha niha zi lõ mangila, ba ilaoe hadia ia zi gõna ia bõzibõzi, ba laʼõnaigõ wamõzi jaʼia. Ba dozi, ha chõ zoja
labeʼe, ba oja lasoegi chõnia, ba ha chõ zoja labeʼe ba danga, ba oja gõi laʼandrõ chõnia.
49. Ba wolohe alitõ ba goeli danõ so ndraʼo, ba omasido sibai, na no moehola ia enaʼõ;
50. ba so nibajagõ chõgoe dania, ba lõ ahono dõdõgoe ibeʼe, irege no awai.
51. Hadia, miwai ba wolohe faʼatoelõ ba goeli danõ so ndraʼo! Tenga daʼõ, oewaʼõ chõmi, ba wolohe faʼoedoesa mõi
ndraʼo.
52. Iʼotarai daʼe sa, ba faʼoedoe zi dalima, si ha samba omo; faʼoedoe zi datõloe ba zi daroea, ba faʼoedoe zi daroea
ba zi datõloe.
53. Faʼoedoe nama chõ nono ba faʼoedoe nono chõ nama, ba ina chõ nono alawe ba ono alawe chõ nina, inania chõ
noemõnõ ba oemõnõ chõ ninania matoeania.
54. Ba imane gõi ba niha sato: Na miʼila so lawoeo moroi ba gahe mbanoea, ba gaechoela loeo, ba iʼanemaʼõ
mimane: So deoe dania, ba itõrõ zi manõ.
55. Ba na angi moroi raja, ba mimane: Aoechoe zino dania, ba itõrõ.
56. He jaʼami, samini tõdõ! amoeata danõ ba amoeata mbanoea, ba no miʼila mihoekoe, ba inõtõ andre, ba he wisa
wa lõ miʼila mihoekoe?
57. Ba hana wa tenga moroi ba dõdõmi manõ gõi mihoekoe, hadia zatoelõ?
58. Na fao ami zi faʼoedoe chõoe, weʼamõi ba goemandroe, ba forege ba lala, enaʼõ aefa ndraʼoegõ chõnia, fa bõi
isõbi ndraʼoegõ chõ zangoehoekoe, ba ibeʼe ba danga wazoeri ndraʼoegõ sangoehoekoe, ba ikoeroeʼõ fazoeri.
59. Oewaʼõ chõoe, lõʼõ manõ aefaʼõ ba daʼõ, na so zi tosai si sakefe, õmõoe, si lõ moeboeʼa.

HAKUNA MATATA
 FAZA 13

I. Banua Galilaia andrõ, nibunu Wilato.

II. Amaedola: Marafala.
III. Famadõhõ fõkhõ ndra alawe sakõi.
IV. Amaedola: Tanõmõ lada ba tanõmõ roti.
V. Famarou tõdõ ba wangalui fangorifi ba mbanua furi.
VI. Iʼeʼesi Yeruzalema Yesu.
1. Ba so niha õsa, me luo daʼõ, laʼombakhaʼõ khõnia mbanua Galilaia andrõ, nifaruka Wilato do ba zumange andrõ
khõra.
2. Ba itema lira, imane khõra: Hadia, miwai ebua horõ mbanua Galilaia andrõ, moroi ba horõ mbanua Galilaia bõʼõ
fefu, me no gõna ira daʼõ?
3. Tenga daʼõ, uwaʼõ khõmi; na lõ mifalalini geraʼerami sa, ba oi si manõ waʼatekikomi dania.
4. Ma si felewalu andrõ, nilangõ malige andrõ ba Ziloa, si mate ba daʼõ, hadia, miwai ebua zalara, moroi ba zala
niha bõʼõ fefu, banua Yeruzalema?
5. Tenga daʼõ, uwaʼõ khõmi; na lõ mifalalini geraʼerami sa, ba oi si manõ waʼatekikomi dania.
6. Ba iwaʼõ gamaedola andre: So niha fõna, si so tõla marafala, nitanõ ba kabu nagu khõnia; ba mõi ia mamaigi bua
khõnia, ba lõ niʼilania.
7. Ba imane ba zohalõwõ ba kabu nagu: Hiza, no medõlu fakhe ae mõido, mamaigi bua ba marafala andrõ, ba lõ
niʼilagu. Obõ ia: hana wa lõ guna danõ, ibeʼe!
8. Ba itema linia daʼõ, imane khõnia: He Tua, akha so ia na zi dõfi andre gõi, irege ukoʼo danõ ba mbõrõnia ba irege
ulau goboula,
9. ma atõ mowua ia dania, ba na lõʼõ dania, ba obõ ia.
10. Ba mamahaõ ia ba zekola, me luo sabato.
11. Ba hiza ndra alawe si so bekhu wõkhõ, mewelewalu fakhe ae. Ba no akõi ia, tebai manõ ifaõga ia.
12. Ba me iʼila ia Yesu, ba humede ia khõnia, imane: He alawe, yadõhõ wõkhõu,
13. ba itufa tanga ba iʼanemaʼõ adõlõ, ba isuno Lowalangi.
14. Ba humede zatua zekola andrõ, mofõnu ia, me mamadõhõ fõkhõ Yesu ba zabato, imane ba niha sato: Õnõ ngaluo
zi tola mohalõwõ ita, ba ba daʼõ miʼae mifafadõhõʼõ wõkhõmi, ba bõi na luo sabato.
15. Ba itema linia Soʼaya, imane: He samini tõdõ! Tenga dozi ami midudu zawimi, ba ma kalidemi, ba zinga naha gõ,
ba miʼohe ba wamabadugõ idanõ khõnia, na luo sabato?
16. Ba ma uwu Gaberahamo andre, nifesu Zatana, hiza, no mewelewalu fakhe, hadia lõ latotoʼõ khõnia wesu andrõ
ba luo sabato?
17. Ba me iwaʼõ daʼõ, ba oi aila zi faʼudu khõnia andrõ, ba oi omuso dõdõ niha sato, ba nilaunia andrõ fefu, si no
teturia.
18. Ba imane: Ha khõ fakhilikhili mbanua Lowalangi andrõ? Ha famaedo ubeʼe ia?
19. Ba mbua lada fakhilikhili ia, nihalõ niha, nitiboʼõnia ba kabu khõnia, ba manõi ba tobali motõla, ba mangazuni
wofo ba dalu mbanua ba ndrahania.
20. Ba imane zui: Ha famaedo ubeʼe mbanua Lowalangi andrõ?
21. Ba danõmõ roti fakhilikhili ia, nihalõ ndra alawe, nifarukania ba zi tõlu yõu hamo, irege aisõ maʼafefu.
22. Ba itõrõi mbanua sebua, awõ mbanua sideʼide, mamahaõ, isawa Yeruzalema.
23. Ba so zangumaʼõ khõnia: He Tua, hadia, lõ ato zauri dania ba mbanua furi?
24. Ba imane khõra: Miforege wangalui lala wanõrõ bawa gõli siseʼise andrõ. Ato sa, uwaʼõ khõmi, zangalui dania
fanõrõ, ba tebai.
25. Na no maoso saʼae zokhõ omo andrõ, na no ikusi mbawandruhõ, ba na ibõrõtaigõ baero so ami mamõkõ
bawandruhõ, na mimane: He Soʼaya, bokai khõma! ba itema limi, imane khõmi: Lõ uʼila ha niha ami, he moroi
ami.
26. Awena dania mibõrõgõ, mimane: No mangamanga ndraʼaga, no mamadu idanõ ndraʼaga, ba zanehe ndraʼugõ, ba
no mamahaõ ndraʼugõ ba newali khõma.
27. Ba imane dania: Uwaʼõ khõmi, lõ uʼila ha niha ami, he moroi ami. Miheta ami khõgu, fefu zolau si lõ atulõ.
28. Ba fegeʼege dania ba daʼõ ba fatangisa mboha, na miʼila ndra Aberahamo, Izaʼaki, Yakobo ba dozi samaʼeleʼõ
andrõ, ba mbanua Lowalangi andrõ, ba na miʼila nitiboʼõ baero ami.
29. Ba so dania moroi ba gatumbukha ba moroi ba gaekhula, moroi yõu ba moroi raya, ba manga ira ba mbanua
Lowalangi andrõ.
30. Ba hiza, so zi so furi, si mõi fõna dania, ba so zi so fõna, si mõi furi dania.
31. Ba ba daʼõ sibai, ba so warizaio õsa, lamane khõnia: Hetaʼõ, ufanõ ba daʼe, ibunuʼõ sa Herode.
32. Ba imane khõra: Miʼae miwaʼõ khõ nasu gatua andrõ: Hiza, ufofanõ mbekhu ba ulau mamadõhõ fõkhõ maʼõkhõ
ba mahemolu, ba ba zi dua wongi, ba urugi wondrege.
33. Ba lõ tola lõ mukolido maʼõkhõ ba mahemolu ba ba zi dua wongi, me no lõ tola mate zamaʼeleʼõ, na tenga ba
Yeruzalema.
34. He Yeruzalema! He Yeruzalema! samunu samaʼeleʼõ, sanebu kara nifatenge khõnia! ha me uga saʼae uʼowuloi
menaʼõ nonou, si mane sifagelo, na iʼowuloi nononia barõ gafi, ba lõ sedõna ami.
35. Hiza, lõʼõ saʼae nahami dania. Õewaʼõ khõmi, lõʼõ manõ saʼae miʼila ndraʼo, irege miwaʼõ dania: Yaʼahowu zi
so andrõ, ba dõi Zoʼaya!

HAKUNA MATATA
 FAZA 14

I. Famadõhõ fõkhõ zabao talu andrõ.

II. Fanenawa fayawasa.
III. Amaedola: Fatomesa.
IV. Ifobawa lala Yesu ba zoloʼõ yaʼia enaʼõ.
1. Ba me mõi ia ba nomo zalawa warizaio manga, ba luo sabato, ba so ira gõi ba latarogõ ia.
2. Ba hiza niha, samõsa, sabao talu, fõnania.
3. Ba humede Yesu, imane ba zangila amakhoita andrõ ba ba warizaio: Hadia, tola lafadõhõ wõkhõ ba luo sabato,
ma lõʼõ? Ba lõ hedehedera.
4. Ba ibabaya zofõkhõ andrõ, ifadõhõ wõkhõnia, ba ifofanõ.
5. Ba humede ia khõra, imane: Ha niha ba khõmi, na aekhu ba mbaʼa nononia, ba ma sawinia, si lõ iʼanemaʼõ
manõbi yawa yaʼia, na luo sabato?
6. Ba tebai labuʼa daʼõ.
7. Ba ilau gamaedola ba nikaoni andrõ, me no ifaigifaigi, wa lafahulõ naha tanõ si yawa, imane khõra:
8. Na so zogaoni yaʼugõ ba walõwa, ba bõi dadao ba naha tanõ si yawa, ma taʼila so nikaoninia salawa moroi khõu,
9. ba na so zogaoni yaʼami, ba imane khõu: Fonaha daʼe, ba ibõrõtaigõ aila ndraʼugõ wedadao tanõ si tou sibai.
10. Na lakaoni ndraʼugõ, ba ae dadao ba naha tanõ si tou sibai, enaʼõ, na so zogaoni yaʼugõ, ba imane khõu: Faʼeseʼõ
miyawa le! ba awena tefosumange ndraʼugõ fõna nawõu ba wemanga fefu.
11. Dozi sa, ha niha zamaliʼõ salawa yaʼia, daʼõ niʼideʼideʼõ, ba ha niha zangideʼideʼõ yaʼia, daʼõ nibeʼe salawa.
12. Ba imane gõi ba zogaoni yaʼia andrõ: Na õkaoni manga niha si hulõ wongi, ba ma na owi, ba bõi kaoni zi fahuwu
khõu, ba ma talifusõu, ba ma si tenga bõʼõmi, ba ma banuami soʼanaʼa, fa bõi lakaoni gõi ndraʼugõ mangawuli,
ba õtema zulõ.
13. Na fatome ndraʼugõ, ba kaoni zi numana ba sagabõda ba sogombuyumbuyu ba sagauʼa,
14. ba yaʼahowu ndraʼugõ, lõʼõ sa khõra sulõ khõu, ba tesulõni khõu ba wemaoso niha satulõ andrõ dania.
15. Ba me irongo daʼõ si samõsa, awõra ba wemanga, ba imane khõnia: Yaʼahowu zi manga ba mbanua Lowalangi
andrõ.
16. Ba imane khõnia: So niha si fatome, owuloa sebua khõnia, ato nikaoni.
17. Ba ifatenge zawuyunia, me inõtõ gowuloa, ba wangumaʼõ ba nikaoni andrõ: Miʼaine, no awai.
18. Ba labõrõtaigõ laʼandrõ aefa ira, ha sara dõdõ manõ fefu. Imane khõnia si fõfõna: So niʼõligu benua, ba lõ tola lõ
mõido mufaigi, uʼandrõ khõu, efaʼõ ndraʼo.
19. Ba imane si samõsa: So niʼõligu õrõbao, fulu ngaʼeu, ba mõido mutandraigõ; uʼandrõ khõu, efaʼõ ndraʼo.
20. Ba si samõsa, ba imane: No mangowaludo, ba andrõ tebai mõi ndraʼo.
21. Ba ifuli ia sawuyu no mege, iʼombakhaʼõ daʼõ khõ zokhõ yaʼia. Ba mofõnu zatua baomo andrõ ba imane khõ
zawuyunia andrõ: Taʼitaʼi ae ba newali misa, ba mbanua, ba fasao yomo ba daʼe zi numana ba sagabõda ba
sagauʼa ba sogombuyumbuyu.
22. Ba imane sawuyu andrõ: He Tua, no uʼoʼõ niwaʼõu, ba so na naha.
23. Ba imane tua andrõ khõ zawuyu: Ae ba lala ba ba zinga gõli misa, ba farou dõdõra ba weʼamõi yomo, enaʼõ
afõnu nomogu.
24. Uwaʼõ sa khõmi, samõsa lõʼõ dania si manga ba watomesa andrõ khõgu, niha si tohõna mukaoni andrõ.
25. Ba ato zi fao khõnia ba lala niha, ba ibaliʼõ ia, imane khõra:
26. Na so zangondrasi yaʼo, ba na tenga si faʼudu khõ namania ba khõ ninania ba khõ woʼomonia ba ba ndraononia
ba ba dalifusõnia matua ba ba dalifusõnia alawe ba ba nosonia na i, ba tebai nifahaõgu ia.
27. Ha niha zi lõ moluʼi rõfania, ba woloʼõ yaʼo, ba tebai nifahaõgu
28. Ha niha sa ba khõmi, sedõna mangotomosi malige, si lõ dumadao ua mangerai balazo, na irugi, ba wamalua
yaʼia?
29. Fa bõi labõrõtaigõ wangoʼaya yaʼia dozi samaigi, na no ifobõrõ, ba na tebai iʼasiwai dania, fa bõi lamane:
30. No ibõrõtaigõ wotomo niha daʼõ, ba tebai iʼoʼozui.
31. Ma ha niha razo sedõna manuwo razo bõʼõ, si lõ dumadao ua manguhuhuoʼõ, na tola ifaondragõ zamaondragõ
yaʼia, si dua wulu ngahõnõ niha, na ha fulu ngahõnõ khõnia?
32. Ba na tebai, ba ifatenge zinenge, fatua arõu na zi samõsa, iʼandrõ wangatulõ.
33. Ba si manõ gõi ami fefu, ha niha zi lõ mangositengagõ fefu hadia ia zi so khõnia, ba tebai nifahaõgu ia.
34. Si sõkhi sa nasio, ba na taya waʼasiʼasi nasio gõi, ba hadia labeʼe fangazõkhi.
35. Lõ gunania ba danõ ba lõʼõ goi gunania fangatabõ zinanõ; tetibõ manõ ia. Si so tõgi dalinga ba wamondrongo, ba
yamufondrondrongo!

HAKUNA MATATA
 FAZA 15

Amaedola:
I. Biribiri selungu ba hua suku saekhu.
II. Ono selungu.
1. Ba oi laʼondrasi ia sanema beo ba sebua horõ, ba wamondrondrongo huhuonia.
2. Ba kumõkõkõkõ warizaio ba sangila amakhõita, lamane: Ifaʼamõi khõnia zebua horõ daʼõ ba orudu manga ia
khõra.
3. Ba ilau khõra gamaedola andre, imane:
4. Ha niha ba khõmi zi so biribiri, otu ngaʼeu, ba na elungu zageu, hadia lõ irõi ba danõ si mate zi siwa wulu a siwa,
ba iʼoʼõ zi sageu andrõ, irege isõndra?
5. Ba na no isõndra, ba iʼangalisigõ, omuso dõdõnia,
6. ba na irugi yomo, ba ikaoni zi fahuwu khõnia, awõ zi fahatõ omo khõnia, imane khõra: Akha omuso dõdõmi,
awõgu, me no usõndra mbiribirigu andrõ, si no elungu andrõ?
7. Uwaʼõ khõmi, si manõ gõi waʼomuso dõdõ ba zorugo, ba niha, samalalini eraʼera, he ha samõsa, moroi ba
waʼomuso dõdõ ba zi siwa wulu a siwa, si lõ moguna famalalini eraʼera.
8. Ba heza so ndra alawe, si so hua suku, fulu ngaʼõrõ, ba na aekhu zagõrõ khõnia, hadia, lõ itunu wandru, ba lõ
ibõzini nomo, ba lõ iforege wangalui, irege isõndra?
9. Ba na no isõndra, ba ikaoni ndra alawe si fahuwu khõnia, awõ zi fahatõ omo khõnia ba imane: Akha omuso
dõdõmi, awõgu, me no usõndra hua suku andrõ, si no aekhu.
10. Uwaʼõ khõmi, si manõ waʼomuso dõdõ ba zanehe malaʼika andrõ, ba zorugo, ba niha, samalalini eraʼera, he ha
samõsa.
11. Ba imane: So niha fõna, si so ono matua, darua.
12. Ba imane si akhi khõ nama: He ama, beʼe khõgu dana khõgu ganaʼa andrõ. Ba ifaosa khõra zi so andrõ.
13. Ba lõ ara furi õ, ba iʼozaragõ fefu hadia ia si akhi nono andrõ no mege, ilau mofanõ, isawa danõ sarõu ba ba daʼõ
ihori ganaʼania, manibo manõ ia.
14. Ba me no ihori fefu hadia ia, ba itõrõ lofo sabõlõbõlõ danõ andrõ maʼasagõrõ, ba ibõrõtaigõ lõ balazo khõnia.
15. Ba mõi ia muʼolembai niha ba danõ andrõ, samõsa, manga gazi; ba ifatenge ia daʼõ ba mbenuania, ba wokubaloi
bawi.
16. Ba omasi ia ifoʼõsi dalunia lõlõ mbanio, õ mbawi, ba lõ sameʼe khõnia.
17. Ba iʼeraʼera tõdõnia ba imane: Ha waʼato zangai halõwõ khõ namagu, si lõ ambõ õ, ba yaʼo, ba tekiko waʼolofo
ba daʼe.
18. Damaoso ndraʼo, mõido khõ namagu ba umane khõnia: He ama! no ufazõkhi horõ ba zorugo ba fõnau,
19. tenga saʼae si nangea lawaʼõ onou ndraʼo, akha hulõ zi manga gazi ndraʼo khõu, samõsa.
20. Ba maoso ia, mõi ia khõ namania. Ba me arõu ia na, ba iʼila saʼae ia amania, ba ahakhõ dõdõ, fagohi ia, italagui
mbagi, faʼago bawa ia khõnia.
21. Ba imane khõnia ono: He ama, no ufazõkhi horõ ba zorugo ba fõnau, tenga saʼae si nangea lawaʼõ onou ndraʼo.
22. Ba imane ama ba zawuyunia: Mihalõ mbaru luo si sõkhi andrõ ba mibeʼe barunia, mibeʼe laeduru ba durunia ba
badagahe ba gahenia,
23. ba mihalõ nono zawi nibula andrõ, mitaba ba taʼa, akha omuso dõdõda,
24. me no ifuli auri nonogu andre, si no mate, no elungu ia, ba no musõndra. Ba ibõrõtaigõ omuso dõdõra.
25. Ba no so ba nowi nononia si aʼa. Ba me ifuli ia me ahatõ ia ba nomo, ba irongo wanuno ba folaya.
26. Ba humede ia khõ zawuyu, isofu khõnia hadia daʼõ.
27. Ba imane khõnia daʼõ: No so nakhiu andrõ, ba no ifatabaʼõ nono zawi nibula andrõ amau, me no mangawuli ia
khõnia, me lõ si gõna ia hadia ia.
28. Ba mofõnu ia ba lõ edõna mõi ia yomo. Ba mõi tou namania, ifarou dõdõnia.
29. Ba itema li namania, imane: Hiza, ha me uga fakhe enoniu ndraʼo, ba lõ urai usawo goroisamõ, ba khõgu lõ õrai
õbeʼe nono mbiribiri, enaʼõ omuso dõdõgu, awõ zi fahuwu khõgu.
30. Ba me no so nonou andrõ, si no mangohori anaʼania, awõ zohorõhorõ, ba no õfatabaʼõ khõnia nono zawi nibula
andrõ.
31. Ba imane khõnia: He onogu, si lõ tebulõ khõgu ndraʼugõ, ba hadia ia fefu zi so khõgu ba khõu.
32. Ba somuso tõdõ sa ita enaʼõ, sowuawua tõdõ, me no ifuli auri nakhiu andrõ, si no mate; no elungu ia, ba no
musõndra.

HAKUNA MATATA
 FAZA 16

I. Satua zangai halõwõ, si lõ atulõ tõdõ.

II. Niha soʼanaʼa ba niha si numana, sotõi Lazaro.
1. Ba imane gõi ba nifahaõnia: So niha soʼanaʼa fõna, si so satua zangai halõwõ; ba teʼadugõ daʼõ khõnia, ihori
ganaʼania.
2. Ba humede ia khõnia, imane khõnia: Hana wa si manõ nirongogu khõu? Ombakhaʼõ he wisa wangaimõ halõwõu
andrõ, tebai saʼae satua zangai halõwõ ndraʼugõ.
3. Ba imane dõdõnia satua zangai halõwõ andrõ: He uwisa? ihetado sa satua zangai halõwõ sokhõ yaʼo; tebai
mogoʼo tanõ ndraʼo ba ailado mangandrõngandrõ bõli gõgu.
4. Uʼila he uwisa, enaʼõ lafaʼamõido yomo khõra, na ahetado satua zangai halõwõ.
5. Ba idozigõ zoʼõmõ khõ zokhõ yaʼia, wehede khõra, ba imane ba zi fõfõna andrõ: Ha waʼebua gõmõu khõ zokhõ
yaʼo?
6. Ba imane: Otu lauru fanikha. Ba imane khõnia: Halõ zuramõ, dadao, ba taʼitaʼi sura lima wulu.
7. Ba imane ba zi samõsa: Ba yaʼugõ, ha waʼebua gõmõu? Ba imane: Otu ngasoe fakhe. Imane khõnia: Halõ zuramõ
ba sura walu ngafulu.
8. Ba isuno sokhõ zatua zangai halõwõ andrõ, si lõ atulõ tõdõ, me no iʼonekhesi. Me no onekhe nono niha guli danõ
andre, moroi ba nono haga andrõ, ba khõ nawõra andrõ.
9. Ba uwaʼõ khõmi, mihuwu khõmi niha, anaʼa si lõ atulõ andrõ, enaʼõ lafaʼamõi ami ba nose andrõ ba mbanua furi,
na no ahori ia.
10. Ha niha zi lõ farõi ba wondrege zideʼide andrõ, ba lõʼõ gõi farõi ba zebua, ba ha niha zofaya ba wondrege
zideʼide andrõ, ba mofaya gõi ba zebua.
11. Ba na mofaya ami ba ganaʼa si lõ atulõ andrõ, ba ha niha zameʼe ba dangami si ndruhu andrõ?
12. Ba na no mofaya mege ami ba zi tenga khõmi, ba ha niha zameʼe khõmi si ndruhu khõda?
13. Na sangai halõwõ, ba samõsa lõ sangila faoma iʼoʼõ, na darua zangoni yaʼia; ma faʼudu ia ba zi samõsa, ba
iʼomasiʼõ zi samõsa, ba ma iʼoʼõ li zi samõsa, ba iʼositengagõ zi samõsa; tebai enoni Lowalangi ami, ba enoni
ganaʼa gõi.
14. Ba larongo gõi daʼõ fefu farizaio andrõ somasi anaʼa, ba laʼoʼaya ia
15. Ba imane khõra: Yaʼami mibuʼabuʼa ba hulumi zi lõ sõkhi ba zanehe niha, ba Lowalangi zangila tõdõmi; hadia
zebua ba niha, ba niʼogorofi sa ba Lowalangi.
16. Irugi Yohane andrõ, ba oroisa ba samaʼeleʼõ, ba iʼotarai daʼõ, ba teturiagõ mbanua Lowalangi andrõ, ba dozi
lasõndragõ ira bakha.
17. Ba ofõna adudu mbanua si yawa, awõ danõ, atõ awuʼa zambua tandra wamabali andrõ, ba goroisa andrõ.
18. Na so zanibo ngambatõnia ba na ihalõ danõ bõʼõ, ba sohorõ daʼõ. Ba ha niha zangai nitiboʼõ ndra matua, ba
sohorõ.
19. Ba so me fõna niha soʼanaʼa, sobaru baru luo manõ ba muko si sõkhi sibai, ero maʼõkhõ iʼomusoiʼõ manõ
dõdõnia, lõ ambõʼambõ hadia ia.
20. Ba so gõi zi numana, Lazaro dõi, nitouʼõ barõ mbatõnia, oi gigimõ.
21. Ba omasi daʼõ ihalõ õnia zi lõ aʼoi ba wemanga zoʼanaʼa andrõ. Ba so gõi nasu, lafelafelai gigimõnia andrõ.
22. Ba ha samuza maʼõkhõ, ba mate zi numana andrõ, ha laʼohe ia ba gaheta Gaberahamo malaʼika. Ba mate gõi
zoʼanaʼa no mege, ba lakoʼo.
23. Ba ba mbanua tou, ba ifaõga hõrõnia, me no iʼila waʼafõkhõ, ba iʼila Gaberahamo, ba zarõu, awõ Lazaro no
mege, ba gahetania.
24. Ba muʼao ia, imane: He Tuagu, Aberahamo! hakhõsi tõdõ ndraʼo, ba fatenge Lazaro andrõ, enaʼõ iʼungugõ zara
nuwu durunia ba nidanõ, ba iʼokafui lelagu, me no afõkhõ khõgu ba holahola galitõ andre.
25. Ba imane Aberahamo: He onogu, tõrõtõrõ tõdõu, wa no õtema zi sõkhi andrõ, tana khõu, gõtõ weʼasomõ ba guli
danõ, ba si manõ gõi wa no itema zi lõ sõkhi andrõ Lazaro; ba iadaʼe, ba terara dõdõnia ba daʼe, ba khõu, ba
faʼafõkhõ.
26. Ba baero õ fefu, ba no muʼaʼaroʼõ gohokoho sebua ba gotaluada, enaʼõ tebai latõrõ sedõna mõi ba khõmi, soroi
daʼe, ba tebai gõi zi otarai moroi sa khõmi, si mõi ba daʼe enaʼõ.
27. Ba imane: Ba uʼandrõ khõu Tua, enaʼõ õfatenge ia ba nomo namagu, so na sa dalifusõgu, dalima,
28. enaʼõ ifaduhuʼõ khõra, fa bõi mõi ira gõi ba naha waʼafõkhõ andre.
29. Ba imane Aberahamo: So khõra zura Moze ba sura zamaʼeleʼõ andrõ; ndramufondrondrongo daʼõ.
30. Ba imane: Ai lõʼõ Tuagu Aberahamo, ha na mõi khõra zi otarai zi no mate, awena lafalalini geraʼerara.
31. Ba imane khõnia: Na lõ lafondrondrongo li Moze, awõ li zamaʼeleʼõ, ba lõʼõ gõi mamati ira, na so zi maoso
moroi ba ngai zi mate.

HAKUNA MATATA
 FAZA 17

I. Famangelama ba wangala andrõ.

II. Niʼefaʼõ zala dalifusõ.
III. Abõlõ wamati, he no ideʼide. Bõi tasuno ita.
IV. Famadõhõ fõkhõ zobou auri, si dafulu.
V. Ha waʼara alua mbanua Lowalangi andrõ.
1. Ba imane ba nifahaõnia: Tebai sa lõ fangala andrõ, ba alai zamobõrõ yaʼia!
2. Mohare ia, na labeʼe gowe zalawa ba mbaginia enaʼõ, ba na lahanigõ ia ba nasi, moroi iʼalani zamõsa zideʼide
andrõ.
3. Mifaigifaigi dõdõmi! Na mosala dalifusõu, ba tegu ia, ba na mangesa dõdõnia, ba efaʼõ khõnia.
4. Ba he mewitu maʼõkhõ mosala ia khõu, ba na mewitu ifuli ia khõu, ba imane: Mangesa dõdõgu; ba efaʼõ khõnia.
5. Ba lamane sinenge andrõ khõ Zoʼaya: Douʼõ wamatima!
6. Ba imane Soʼaya: Na so khõmi wamati, ezai si samba ngawua bua lada, enaʼõ, ba miwaʼõ enaʼõ ba marafala
andrõ: Dehaʼõ ba fawuʼaʼõ, tanõʼõ ba nasi, ba ifondrondrongo limi.
7. Ba ha niha ba khõmi zi so sawuyu, samakumaku ba laza, ba ma sokubaloi urifõnia, hadia, na iʼotarai nowi, hadia,
imane khõnia; Dõlõʼõ ba daʼe, lau manga!
8. Hadia, lõ imane; Asiwai gõgu, ba olembe ba halõhalõ khõgu hadia ia, irege aefa manga ndraʼo, ba awena dania
manga ndraʼugõ?
9. Hadia, iʼandrõ saoha gõlõ khõ zawuyu andrõ dania, me no iʼoʼõ hadia niwaʼõ khõnia?
10. Si manõ gõi ami, na no ahori miʼoʼõ hadia ia niwaʼõ khõmi, ba mimane: Sawuyu si lõ guna ndraʼaga, hadia
gõmõma halõwõ, daʼõ nihalõma.
11. Ba me isawa Yeruzalema, ba itõrõ dalu danõ Zamaria ba talu danõ Galilaia.
12. Ba irugi mbanua sideʼide, ba lala, ba falukha ia zobou auri, ira matua, dafulu; lo lahatõʼõ ira,
13. Ba muʼao ira, lamane: He Yesu, samahaõ, hakhõsi tõdõ ndraʼaga!
14. Ba me iʼila ira, ba imane khõra: Miʼae miʼoromaʼõ ami ba gere. Ba tobali barõ weʼamõi andrõ, ba dõhõ wõkhõra.
15. Ba si samõsa, me iʼila, no dõhõ, ba ifuli ia, iʼebuaʼõ linia wanuno Lowalangi,
16. ituhi danõ fõnania, wangandrõ saoha gõlõ khõnia; ba Dawa Zamaria daʼõ.
17. Ba humede Yesu, imane: Hadia, tenga dafulu ira zi dõhõ fõkhõ? heza so zi dasiwa?
18. Hadia, lõ niʼilada zangawuli, ba wamosumange Lowalangi, baero niha bõʼõ andrõ?
19. Ba imane khõnia: Faoso, fuliʼõ, no iʼorifiʼõ famatimõ andrõ.
20. Ba me lasofu khõnia farizaio, ha waʼara alua mbanua Lowalangi andrõ, ba itema lira, imane: Na alua mbanua
Lowalangi andrõ, ba lõ ebua nininini;
21. Lõʼõ sa lawaʼõ dania: Yaʼe ia, ba ma: hiza, ba daʼõ. Hiza sa, banua Lowalangi andrõ, ba no so ba khõmi.
22. Ba imane khõ ndra nifahaõ: Irugi luo dania, ba omasi ami miʼila mbawa Nono Niha andrõ, mato maʼõkhõ, ba lõ
falukha miʼila.
23. Ba lamane khõmi dania: Hiza! Yaʼe! Ba bõi miʼaeʼe, bõi miʼoʼõ.
24. Hulõ si mane gari mbanua andrõ sa, si otarai wondrege mbanua, sihaga irugi wondrege tanõ sa, si manõ gõi Nono
Niha dania, na bawania andrõ.
25. Ba lõ tola lõ oya itaha ua famakao ba latiboʼõ ia niha andre.
26. Ba hulõ si mane me luo Noakhi, si manõ gõi dania na bawa Nono Niha andrõ.
27. Mangamanga ira, labadubadu hadia ia, mangowalu ira ba mõi nihalõ, irugi luo andrõ, me mõi yawa Noakhi ba
nowo andrõ; ba so waʼanõnõ danõ andrõ ba tekiko ira fefu ibeʼe.
28. Hulõ si mane me luo Loti: mangamanga ira, mamadumadu hadia ia, mamawamawa hadia ia ba mowõliwõli,
mananõnanõ sinanõ ira ba mangotomotomosi omo.
29. Ba me luo iheta ia Loti ba Zodoma andrõ, ba moteu alitõ ba talõ balera moroi ba mbanua si yawa ba ifakiko ira
fefu.
30. Si manõ gõi dania, na luo toʼele Nono Niha.
31. Ba na luo daʼõ dania, ba na so zi so yawa ba dete nomo, ba yomo so gamagamania, ba bõi yamõi tou, ba wangai
yaʼia, ba si so ba nowi, ba si manõ gõi, bõi yamufuli ia furi.
32. Mitõrõtõrõ tõdõmi woʼomo Loti andrõ!
33. Ha niha zangalui nosonia, khõnia aetu ia, ba ha niha zaetu noso, daʼõ zangorifi yaʼia.
34. Uwaʼõ khõmi, darua zi faedo mõrõ, na bõngi daʼõ, samõsa niʼohe, ba si samõsa, ba nirõi.
35. Darua zorudu wanutu fakhe, samõsa niʼohe, ba si samõsa, ba nirõi.
36. Darua zi so ba nowi, samõsa niʼohe, ba si samõsa, ba nirõi.
37. Ba latema linia, lamane khõnia: Heza, Tua? Ba imane khõra: Ba zi so amatela, ba daʼõ gõi owulo moyo.

HAKUNA MATATA
 FAZA 18

I. Amaedola. Sanguhuku si lõ atulõ.

II. Farizaio ba sanema beo.
III. Ifahowuʼõ ndraono Yesu.
IV. Ono matua andrõ, sebua anaʼa.
V. Ihõnagõ iʼombakhaʼõ Yesu wamakao yaʼia.
VI. Famadõhõ fõkhõ hõrõ zauʼa.
1. Ba ilau khõra gamaedola, ba wangoromaʼõ wa lõ tola lõ fadoro wangandrõ, wa bõi atage,
2. imane: So me fõna zanguhuku ba mbanua, lõ iʼataʼufi Lowalangi, ba lõ ba dõdõnia hadia niwaʼõ niha.
3. Ba so lakha mbanua ba mbanua andrõ, ba mõi daʼõ khõnia, imane: Tolodo ba zi faʼudu khõgu andrõ
4. Ba ara lõ edõna ia. Ba dania, ba imane dõdõnia: He lõ uʼataʼufi Lowalangi ba he lõ ba dõdõgu hadia niwaʼõ niha,
5. ba edõnado zui utolo lakha mbanua andrõ, me ifakao ndraʼo, fa bõi afõkhõ hõgõgu ibeʼe, na lõ ibatobato
weʼamõi.
6. Ba imane Soʼaya: Mifondrondrongo, hadia niwaʼõ zanguhuku andrõ, si lõ atulõ tõdõ.
7. Ba hadia, lõ itolo Lowalangi nitutuyunia andrõ, siʼangarõfi li yaʼia bongi maʼõkhõ; ba hadia arõrõ ia ba khõra?
8. Uwaʼõ khõmi, itolo ira, lõ ara sibai. Ba na so Nono Niha, hadia falukha ia maõ wamati ba guli danõ?
9. Ba so õsa zangumaʼõ tõdõra satulõ ira, abeʼe dõdõra ba khõra, ba laʼositengagõ danõ bõʼõ, ba ilau gõi gamaedola
ba daʼõ, imane:
10. Darua zi mõi miyawa ba gosali, niha, farizaio zi samõsa ba sanema beo zi samõsa.
11. So warizaio andrõ, imane wangandrõ: He Lowalangi, uʼandrõ saoha gõlõ khõu, me tenga si mane niha bõʼõ
ndraʼodo, tenga si mane sorabu, ba tenga si mane sohorõ, ba tenga gõi si mane sanema beo andrõ.
12. Mendrua zi samigu mamoni ba gõ ndraʼo, ba ubeʼe zambua niʼofulu zi so khõgu fefu.
13. Ba sanema beo andrõ, ba no so ba zarõu, lõʼõ gõi edõna ia ifaõga hõrõnia miyawa ba zorugo, ibõzi manõ dotonia,
imane: He Lowalangi, hakhõsi tõdõ ndraʼo, si no ebua horõ.
14. Uwaʼõ khõmi, satulõ daʼõ, me mangawuli ia mitou ba nomonia, moroi ba zi samõsa Dozi sa, ha niha zangebua
yaʼia, daʼõ niʼideʼideʼõ, ba ha niha zangideʼideʼõ yaʼia, daʼõ nibeʼe sebua.
15. Ba laʼohe gõi khõnia ndraono sawuyu, enaʼõ itufa ira tanga. Ba me laʼila daʼõ nifahaõ, ba lategu ira.
16. Ba humede khõra Yesu, imane: Mifaʼamõi khõgu ndraono, bõi mitenawa; ba zi manõ sa mbanua Lowalangi
andrõ.
17. Si ndruhu niwaʼõgu khõmi, si tenga hulõ ndraono, wanema banua Lowalangi andrõ, ba tebai manõ mõi ia bakha.
18. Ba isofu khõnia salawa, imane: He samahaõ si sõkhi, he uwisa, enaʼõ usõndra waʼauri andrõ, si lõ aetu?
19. Ba imane khõnia Yesu: Hana wa õwaʼõ, si sõkhi ndraʼo? Lõ si sõkhi, baero Lowalangi, si ha samõsa.
20. Oroisa andrõ, ba no õʼila: bõi ohorõ, bõi angeʼe, bõi anagõ, bõi bõbõgõ zi lõ duhu, fosumange namau, awõ ninau.
21. Ba imane: No ahori uʼoʼõ daʼõ, iʼotarai iraono ndraʼo.
22. Ba me irongo daʼõ Yesu, ba imane khõnia: Sambalõ na zi lõʼõ khõu. Tema amawa fefu hadia ia zi so khõu, ba
faosa ba zi numana mbõlinia, ba so khõu girõgirõ ba zorugo, ba tabu oʼõ ndraʼo.
23. Ba me irongo daʼõ, ba abu sibai dõdõnia; no sebua sibai anaʼa ia.
24. Ba me inehegõ ia Yesu, ba imane: Afõkhõ sibai ba zoʼanaʼa, wogamõ banua Lowalangi andrõ.
25. Aoha na na i itõrõ dõgi walõlõwa kudo, moroi mõi ba mbanua Lowalangi andrõ zoʼanaʼa.
26. Ba lamane samondrongo daʼõ: Ba ha niha zanõndra faʼauri?
27. Ba imane: Si tebai ba niha, ba tola ba Lowalangi.
28. Ba imane Fetero: Hiza, yaʼaga, ba no marõi manõ zi so khõma, ba no maʼoʼõ ndraʼugõ.
29. Ba imane khõra: Si ndruhu niwaʼõgu khõmi, samõsa lõʼõ, si no mondrõi omo, ba ma soroiyomo, ba ma talifusõ,
ba ma ira amania, ba ma ono, na bõrõ mbanua Lowalangi andrõ,
30. si lõ manema yaʼia mangawuli, oya winaeta ba gõtõ daʼe, ba faʼauri si lõ aetu ba gõtõ dania.
31. Ba iʼohe awõnia zi felendrua, ba imane khõra: Hiza, mõi ita misi yawa ba Yeruzalema, ba itõrõ dania fefu nisura
zamaʼeleʼõ andrõ, ba khõ Nono Niha.
32. Labeʼe sa ia ba danga niha baero dania, ba laʼoʼaya ba laʼosiwawõi ba ladidiloi,
33. ba na no labõzibõzi dania, ba labunu, ba tõlu ngaluo, ba maoso ia, ifuli auri.
34. Ba maʼifu lõ aboto ba dõdõra daʼõ, si tobini khõra daroma li andrõ ba lõ laʼila hadia niwaʼõ.
35. Ba me no ahatõ ia ba Yerikho, ba so zidadao ba zinga lala, niha sauʼa, mangandrõngandrõ bõli gõnia.
36. Ba irongo niha sanõrõ, ba izofuzofu hadia daʼõ.
37. Ba laʼombakhaʼõ khõnia, itõrõ Yesu, banua Nazareta andrõ.
38. Ba muʼao ia imane: He Yesu, maʼuwu Dawido, hakhõsi tõdõ ndraʼo!
39. Ba latenawa ia si so fõna, enaʼõ ibato. Ba ihõtõi feʼao: He maʼuwu Dawido, hakhõsi tõdõ ndraʼo!
40. Ba ibadugõ ia Yesu, iwaʼõ, laʼohe khõnia. Ba me no ahatõ ia, ba isofu khõnia:
41. Hadia zomasiʼõ, he uwisa khõu? Ba imane: He Tua, enaʼõ na ifuli uʼila niha.
42. Ba imane khõnia Yesu; Yagõ muʼila zui niha! Na iʼorifi ndraʼugõ famatimõ andrõ.
43. Ba iʼanemaʼõ ifuli iʼila niha, ba iʼoʼõ, isuno Lowalangi. Ba lasuno Lowalangi niha fefu, sangila daʼõ.

HAKUNA MATATA
 FAZA 19
I. Sakaio andrõ.
II. Amaedola: Anaʼa nibeʼe nifalali.
III. Feʼamõi miyomo ba Yeruzalema.
IV. Fangehao osali.
1. Ba mõi ia miyomo ba Yerikho, itõrõ mbanua.
2. Ba hiza niha, Sakaio dõi, satua zanema beo, soʼanaʼa.
3. Iʼalui wamaigi Yesu, ha niha ia, ba tebai, ba waʼato niha, me no sideʼide niha ia.
4. Ba itaritari, fagohi, iʼanõisi dõla marafala, enaʼõ iʼila, me lalania dania daʼõ.
5. Ba me irugi daʼõ Yesu, ba ifaõga hõrõnia, imane khõnia: He Sakaio, taʼitaʼi, ae tou, lõʼõ sa tola lõ mõido yomo
khõu, tomeu, maʼõkhõ.
6. Ba iʼalioʼõ mitou, iʼohe yomo Yesu, omuso dõdõnia.
7. Ba me laʼila daʼõ, ba kumõkõkõkõ ira fefu, lamane: No mõi ia tome niha sebua horõ,
8. Ba so Zakaio andrõ, imane khõ Zoʼaya: Hiza, ubeʼe ba zi numana zi matonga zi so khõgu, Tua, ba na so nilimogu
niha, hadia ia, ba mendrua ufabali wamuli.
9. Ba imane khõnia Yesu: No falukha wangorifi zi samba omo andre maʼõkhõ; maʼuwu Gaberahamo sa atõ ia gõi.
10. Ba daʼõ sa mõi Nono Niha, ba wangalui si no elungu ba ba wangorifi yaʼia.
11. Ba me no larongo daʼõ, ba ilau na gamaedola, me no ahatõ ia ba Yeruzalema, ba me lawai iʼanemaʼõ toʼele
mbanua Lowalangi andrõ.
12. Imane saʼae: So zofanõ, salawa, isawa danõ sarõu, enaʼõ tobali tuhe nõri ia ba daʼõ, ba mangawuli.
13. Ba humede ia ba zawuyunia, dafulu, ibeʼe khõra zi fulu balaki, ba imane khõra: Milau ba waniaga, irege
mangawulido.
14. Ba no fatiu dõdõ mbanuania khõnia, ba lafatenge zinenge, soloʼõ yaʼia, lamane: Lõ edõnaga salawama daʼõ.
15. Ba me mangawuli ia, me no tobali tohe nõri ia si yefo, ba ifakaoniʼõ zawuyunia andrõ, nibeʼenia anaʼa andrõ,
enaʼõ irongo, he lawisa wolau.
16. Ba so zi fõfõna, imane: He Tua, fulu balaki hare zi samba fondruyu andrõ khõu.
17. Ba imane khõnia: Lau, sawuyu si sõkhi! Me lõ si farõi ndraʼugõ ba zi lõ oyaʼoya, ba yaso barõ mbawau zi fulu
banua.
18. Ba so wanete daʼõ, imane: Si samba fondruyu andrõ khõu, Tua, ba no mohare, lima balaki.
19. Ba imane gõi ba daʼõ: Ba yaʼugõ gõi, yaso barõ mbawau zi lima banua.
20. Ba so zi samõsa, imane: Yaʼe zi samba fondruyu khõu, Tua, no uʼirõʼõ ba zaefu tanga.
21. Noa sa ataʼudo ndraʼugõ, me no sabeʼe huku ndraʼugõ, me õhalõ zi tenga nibeʼeu, ba me õbasi zi tenga nitarumõ.
22. Imane khõnia: Moroi ba mbeweu uhuku ndraʼugõ, sawuyu si lõ sõkhi. Hadia, no õʼila sabeʼe huku ndraʼodo,
mangaido si tenga nibeʼegu, ba mamasido si tenga nitarugu?
23. Ba hana wa lõ õbeʼe ba zamalali ganaʼagu andrõ? Ba yaʼo, na sodo, ba uhalõ fabaya hare, enaʼõ.
24. Ba imane ba zi so ba daʼõ: Mihalõ khõnia zi samba fondruyu andrõ, ba mibeʼe ba zi so si fulu balaki.
25. Ba lamane khõnia: He Tua, ba no fulu balaki khõnia.
26. Uwaʼõ khõmi, dozi ba zi ho so, ba tebeʼe, ba khõ zi lõʼõ, ba lahalõ gõi zi ho so khõnia.
27. Ba si fatiu tõdõ andrõ khõgu, si lõ edõna salawara ndraʼodo, ba miʼohe ba daʼe, ba mibunu ira fõnagu.
28. Ba me no iwaʼõ daʼõ, ba mofanõ ia, isawa misi yawa Yeruzalema.
29. Ba me no ahatõ ia ba Mbetifage ba ba Mbetania ba gahe hili andrõ, sotõi hili wanikha, ba ifatenge nifahaõnia,
darua,
30. imane: Miʼae ba mbanua sideʼide andrõ, fõnami, ba na mirugi yomo ba daʼõ, ba miʼila nono galide niʼamõhõgõ,
si lõ larai laʼokudo niha; ba mitotoʼõ wesu, ba miʼohe ia.
31. Ba na so zanofu khõmi: Hana wa mitotoʼõ? ba mimane: Moguna khõ Dua.
32. Ba mõi zinenge andrõ, ba itõrõ niwaʼõnia khõra.
33. Ba me latotoʼõ wesu nono galide andrõ, ba lamane khõra sokhõ yaʼia: Hadia wa mitotoʼõ wesu nono galide
andrõ?
34. Ba lamane: Moguna khõ Dua.
35. Ba laʼohe khõ Yesu, labeʼe ba hulu nono galide andrõ nukhara, ba lafakudo Yesu yawa.
36. Ba me mofanõ ia, ba labologõ nukhara ba lala.
37. Ba me arakha irugi zanue hili wanikha andrõ, ba labõrõtaigõ nifahaõ fefu lasuno Lowalangi, omuso dõdõra,
laʼebuaʼõ lira, bõrõ waʼabõlõ andrõ fefu, niʼilara lamane:
38. Yaʼahowu razo andrõ, ba dõi Zoʼaya, faʼohahau dõdõ ba zorugo ba sumanga ba mbanua si yawa!
39. Ba so warizaio õsa, awõ niha sato, ba lamane khõnia: He samahaõ, tenawa nifahaõmõ andrõ.
40. Ba itema lira, imane: Uwaʼõ khõmi, na lõʼõ saʼae hedehede daʼõ, ba muʼao gara.
41. Ba me ahatõ ia, me iʼila mbanua, ba meʼe ia ba khõnia, imane:
42. Enaʼõ na aboto ba dõdõu gõi, ba mbawamõ andre, hadia wangohahau dõdõu, ba iyaʼe, ba no tobini ia khõu!
43. Irugi sa dania bawa khõu, ba lakõlini ndraʼugõ emaliu ba lafasui ndraʼugõ, ba laforege, fasui manõ
44. Ba larasa ndraʼugõ, fabaya onou, awõu, ba lõ tosai khõu zi dombua kara, si falaete, labeʼe, bõrõ wa lõ saboto ba
dõdõu mbawa wamaigi yaʼugõ andrõ.
45. Ba mõi ia ba gosali, ibõrõtaigõ ifofanõ baero zaniaga andrõ,
46. imane khõra: No so ba zura: ”Ba omo wangandrõ dania nomogu andrõ;” ba yaʼami, ba no mibaliʼõ tõgi narõ hili,
naha zorabu.
47. Ba mamahaõ ia ba gosali, ero maʼõkhõ. Ba laʼalui wamunu yaʼia ere sebua ba sangila amakhoita, ba si manõ gõi
zalawa.
48. Ba lõ lasõndra lala. Aʼoi sa laʼomasiʼõ ia niha sato, wamondrongo linia.

HAKUNA MATATA
 FAZA 20

I. Hana wa tola ilau daʼõ Yesu.

II. Amaedola: Sohalõwõ ba kabu nagu.
III. Lasofu khõnia, na tola labeʼe mbeo andrõ.
IV. Fanofu ba wemaoso zi mate andrõ.
V. Ha maʼuwu Keriso andrõ?
VI. Ifangelama ira ba zangila amakhoita andrõ.
1. Ba ha samuza maʼõkhõ, me ifahaõ niha ba gosali, me iʼombakhaʼõ duria somuso dõdõ andrõ, ba so gere sebua ba
sangila amakhoita ba satua mbanua andrõ,
2. muhede ira khõnia, lamane: Waʼõ khõma: Hadia, wa tola õlau daʼõ, ba ha niha ia, zanehe khõu?
3. Ba itema lira, imane khõra: So gõi zambalõ nisofugu khõmi, ba miʼombakhaʼõ khõgu:
4. Famayagõ idanõ andrõ khõ Yohane no, hadia, moroi ba zorugo ma moroi ba niha?
5. Ba laʼeraʼera tõdõra, lamane: Na tawaʼõ: Moroi ba zorugo, ba imane dania khõda: Ba hana wa lõ samati ami khõnia!
6. Ba na tawaʼõ: Moroi ba niha, ba latebu kara ita niha sato fefu; aʼoi sa faduhu dõdõra, wa no samaʼeleʼõ Yohane andrõ.
7. Ba lawaʼõ khõnia, lõ laʼila, he moroi.
8. Ba imane khõra Yesu: Ba lõʼõ gõi uwaʼõ khõmi, hadia wa tola ulau daʼõ.
9. Ba ibõrõtaigõ iwaʼõ ba niha gamaedola andre: So niha, samazõkhi kabu nagu, ba ibeʼe niwawalõ ba zohalõwõ, ba
isawa danõ bõʼõ, ara ia.
10. Ba me bawa mbua, ba ifatenge zawuyu ba zohalõwõ andrõ, enaʼõ labeʼe khõnia mbua kabu nagu andrõ õsa. Ba latema
labõbõzi daʼõ sohalõwõ ba kabu nagu andrõ, ba lafatenge mangawuli, lõ labeʼe.
11. Ba itohugõ, ifatenge zawuyu tanõ bõʼõ. Ba yaʼira, ba labõbõzi daʼõ gõi, laʼoʼaya, ba lafatenge mangawuli, lõ labeʼe.
12. Ba itohugõ ifatenge, datõlu saʼae. Ba lafesokho daʼõ, ba latiboʼõ baero.
13. Ba imane sokhõ kabu nagu andrõ: He uwisa? Daʼufatenge nonogu omasiõ andrõ, te ataʼu ira daʼõ.
14. Ba me laʼila daʼõ sohalõwõ ba kabu andrõ, ba fahuhuo ira, lamane: Sanema ondrõita daʼõ, databunu ia, enaʼõ khõda
mõi gondrõita andrõ.
15. Ba latiboʼõ ia baero kabu nagu andrõ ba labunu. Ba he iwisa khõra dania sokhõ kabu nagu andrõ?
16. Mõi ia dania, ba ifakiko zohalõwõ andrõ, ba ibeʼe ba danga danõ bõʼõ kabu nagu no mege. Ba me larongo daʼõ, ba
lamane: Bõi si manõ.
17. Ba inehegõ ira ba imane: Ba hadia ia zi so ba zura andrõ: ”Gowe andrõ, nitiboʼõ zotomo andrõ, ba no tobali toyo ba
watalinga?”
18. Ba sarasa fefu zalau ba gowe andrõ, ba nilangõnia, ba imama.
19. Ba laʼalui lala wondraʼu yaʼia sangila amakhoita ba ere sebua, ba daʼõ sibai, ba ataʼu ira niha sato. Noa sa aboto ba
dõdõra, wa khõra ibõbõgõ gamaedola andrõ.
20. Ba latarogõ ia, ba lafatenge zamauze, saminiʼõ tõdõra, hulõ na satulõ tõdõ ira, enaʼõ laʼalani ia ba huhuonia, ba
wameʼe ba danga zalawa yaʼia, ba ba danga gumandru.
21. Ba lasofu khõnia, lamane: He samahaõ, maʼila wa no satulõ niwaʼõu, awõ wamahaõmõ, ba lõ õfaigi mbawa niha, ha si
ndruhu manõ khõu, wangombakha lala Lowalangi andrõ.
22. Hadia, tola tabeʼe mbeo khõ kaizaro, hadia lõʼõ?
23. Ba me no iʼila waʼonekhera andrõ, ba imane khõra: Miʼoromaʼõ khõgu hua suku. Ha famaedo daʼe khõnia ba ha khõ
zurania?
24. Ba lamane khõnia: Khõ kaizaro.
25. Ba imane khõra: Na si manõ, ba mibeʼe khõ kaizaro, hadia khõ kaizaro, ba hadia khõ Lowalangi, ba mibeʼe khõ
Lowalangi.
26. Ba tebai laʼalani ia ba niwaʼõnia, ba niha sato, ba ahõlihõli dõdõra ba wanemania li andrõ, ba lõ hedehedera saʼae.
27. Ba so zadukaio andrõ, õsa, sangumaʼõ lõ femaoso zi mate, lasofu khõnia, lamane:
28. He samahaõ, no ibeʼe ba zura khõma Moze, na mate zi so talifusõ, si so donga, ba na lõ ono, ba yamuhalõ ndronga
andrõ talifusõnia, ba yamufongaʼõtõ dalifusõnia si mate andrõ.
29. Ba no so zi fatalifusõ, dafitu, ba mangowalu zi samõsa, ba mate, lõ ono,
30. ba ihalõ ndra alawe andrõ fanete daʼõ ba fanete daʼõ zui,
31. ba si manõmanõ, dafitu, oi mate, lõ ono.
32. Ba ba gafuriata, ba mate gõi ndra alawe andrõ.
33. Ba ira alawe andrõ, ha donga ia, ba khõra andrõ, ba wemaoso zi mate andrõ dania? No dozi lahalõ ia, dafitu.
34. Ba imane khõra Yesu: Niha zi sagõtõ tanõ andre zangowalu ba tebeʼe nihalõ.
35. Ba si tola ba mbanua furi andrõ, si tola maoso moroi ba ngai zi mate, ba lõ mangowalu ba lõ labeʼe nihalõ.
36. Tebai sa mate ira saʼae gõi, hulõ malaʼika saʼae, ba ono Lowalangi ira, me ono wemaoso andrõ.
37. Ba femaoso zi mate andrõ, ba no itõrõ gõi li Moze, ba ngafu ndroi andrõ, me ibeʼe tõi Zoʼaya Lowalangi Gaberahamo
ba Lowalangi Gizaʼaki ba Lowalangi Yakobo.
38. Ba tenga Lowalangi zi mate Lowalangi, no Lowalangi zauri; aʼoi sa auri ira khõnia.
39. Ba latema linia sangila amakhoita õsa, lamane: Duhu niwaʼõu, samahaõ.
40. Ba ataʼu saʼae ira manofu khõnia hadia ia.
41. Ba imane khõra: He wisa wa lawaʼõ maʼuwu Dawido Keriso andrõ?
42. Ba Dawido sa zangumaʼõ ba zura zinunõ andrõ: ”No iwaʼõ Soʼaya khõ Zoʼaya yaʼo: Dadao ba gambõlõgu,
43. irege no ubeʼe tou barõ gaheu zi faʼudu khõu”.
44. Tobali fasoʼaya khõnia Dawido; ba he wisa, wa maʼuwunia ia?
45. Ba me lafondrondrongo niha sato fefu, ba imane ba nifahaõnia;
46. Miʼangelamaisi zangila amakhoita andrõ; somasi mamaru baru sanau, somasi na laʼowai ira ba kade, awõ wedadao ba
dadaoma tanõ si yawa, ba zekola ba ba walõwa,
47. sangohori balazo lakha mbanua, sangaragõ fangandrõngandrõ, fa laʼila niha; tedou manõ huku, nifatõrõ khõra dania.
HAKUNA MATATA
 FAZA 21

I. Lakha mbanua sameʼe buala ba Lowalangi.

II. Famaʼeleʼõ fanudugõ Yeruzalema ba
III. faʼatua danõ.
IV. Famarou tõdõ ba wa lõ mõrõ.
1. Ba ifakhõlõ ia ba iʼila zoanaʼa, sameʼe ameʼelara ba naha gameʼela andrõ.
2. Ba iʼila gõi lakha mbanua, samõsa, si numana, sameʼe si dombua rimi ba daʼõ.
3. Ba imane: Sindruhu niwaʼõgu khõmi, ebua nibeʼe lakha mbanua si numana andrõ, moroi ba khõra fefu.
4. Dozi ira daʼõ, ba oi sa si tõra khõra nibeʼera, ameʼela, ba yaʼia ba fõfõ zambõ khõnia ibeʼe, awai mbalazo, si so
khõnia.
5. Ba me so zamatunõ osali andrõ, wa no muhaogõ ia kara si sõkhi ba buala andrõ, ba imane:
6. Niʼilami andrõ, ba irugi bawa dania, ba sambua lõ tosai ba dete nawonia yawa kara, si lõ mududugõ.
7. Ba lasofu khõnia, lamane: He samahaõ, ba ha waʼara daʼõ? Ba hadia dandra, wa itõrõ dania daʼõ?
8. Ba imane: Mifaigi, bõi lafaelungu ami; ato sa dania zi mõi, sanagõ tõigu, lamane dania: Yaʼodo, ba: no irugi
bawa; bõi miʼoʼõ khõra.
9. Ba na mirongo wanuwõ ba folawa, ba bõi tokea ami; lõʼõ sa tola lõ so daʼõ ua; ba lõʼõ na iʼanemaʼõ faʼatua danõ.
10. Ba imane khõra: Maoso dania zi sambua soi, udu zi sambua, ba si sara õri, udu zi sara.
11. Ba so ndruru danõ sabõlõbõlõ ba lofo mbanua ba fõkhõ sebua misa, ba ametaʼuõ ba tandra sebua, moroi ba
mbanua si yawa.
12. Ba fõna daʼõ fefu, ba lababaya ami ba lagohi ami, laʼohe ami ba zekola ba ba gurunga, ba wolohe yaʼami ba
zalawa ba ba gumandru, bõrõ dõigu andrõ.
13. Tobali famaduhuʼõ tõdõra daʼõ khõmi.
14. Andrõ mitanõ ba dõdõmi, fa bõi mihõnagõ miʼalui he miwisa wamuʼa.
15. Yaʼo sa zameʼe dania khõmi fehede ba faʼatuatua, si tebai lalawa ba si tebai lafadaõ dozi si faʼudu khõmi.
16. Ba so gõi dania, ba laʼa mbõlimi ira amami ba talifusõ ba si tenga bõʼõ ba si fahuwu khõmi, ba labunu õsa ami.
17. Ba dozi dania fatiu dõdõra khõmi, bõrõ dõigu andrõ.
18. Ba sara lõ tekiko bu ba hõgõmi.
19. Ba waʼanau gõlõmi dania misõndra haremi nosomi.
20. Ba na miʼila no lafasui Yeruzalema sanuwõ, ba yaʼaboto ba dõdõmi, no ahatõ mbawa wanudugõ yaʼia.
21. Ba ndramoloi ba hili zi so ba Yudaia ba ndrahumeta ira si so yomo ba mbanua; ba si so ba halama, ba bõi
ndramõi miyomo.
22. Me bawa wolau balõ daʼõ, enaʼõ itõrõ fefefu zi so ba zura.
23. Alai zanabina ba si so ono, ba mbagi zusu, na luo daʼõ dania. Abõlõbõlõ sibai sa wamakao dania ba guli danõ, ba
fõnu ba niha andre.
24. Ba mate ira ba mbawa wõda, ba niʼohe sawuyu ira ba niha baero fefu misa; ba nihundrahundra niha baero dania
Yeruzalema, irege no moʼahonoa gõtõ niha baero andrõ.
25. Ba so dania dandra ba luo ba ba mbawa ba ba ndrõfi, ba faʼatosasa niha ba guli danõ, ba waʼabu dõdõ ba
weʼuguʼugu nasi ba ba ndrulu.
26. Tekiko niha ba waʼataʼu ba ba wombaloi si gõna uli danõ andre dania, humeuheu sa wangerõ mbanua si yawa
dania.
27. Ba laʼila dania Nono Niha, si so moroi sa ba lawuo, si no aʼoi so faʼabõlõ, awõ lakhõmi
28. Ba na iborõgõ daʼõ, ba mifaoso, ba mifaõga mbawami, me no ahatõ wangefaʼõ yaʼami andrõ.
29. Ba iwaʼõ khõra gamaedola, imane: Mifaigi marafala andrõ, awõ ngawalõ geu fefu;
30. na no mokiokio ia, ba miʼila manõ tõdõmi, na mifaigi, wa no ahatõ mbawa waʼaukhu zino.
31. Si manõ gõi ami, na miʼila itõrõ daʼõ, ba yaʼaboto ba dõdõmi, no ahatõ mbanua Lowalangi andrõ.
32. Si ndruhu niwaʼõgu khõmi, lõ fakhamõ atua niha si sagõtõ andre, ba no ahori itõrõ.
33. Atua mbanua si yawa ba atua danõ, ba lõʼõ manõ awuʼa daroma ligu andre.
34. Ba miʼangelama, fa bõi arõrõ dõdõmi ba wemangamanga ba ba wemabumabu ba ba waʼabu dõdõ ba mbalazo, ba
iʼozumagõ ikhamõ ami bawa daʼõ;
35. hulõ dandrawa saʼae ihawui fefu zi so ba guli danõ, maʼasagõrõ, misa.
36. Ba bõi mifõrõ ero maʼõkhõ, miʼangandrõngandrõ, enaʼõ tola moloi ami ba daʼõ fefu, si tõrõ dania, ba enaʼõ tola
fõna Nono Niha nahami.
37. Ba ba gosali so ia, na maʼõkhõ, mamahaõ; ba na owi, ba mõi ia baero, mõi ia mõrõ ba gahe hili andrõ, sotoi hili
wanikha.
38. Ba lahulõ wongi niha sato fefu, wangondrasi yaʼia ba gosali, ba wamondrondrongo huhuonia.

HAKUNA MATATA
 FAZA 22

I. Famagõlõ gere, ba wamunu Yesu.

II. Iʼoroiʼõ wemanga niʼamoniʼõ andrõ.
III. Mamadõni faʼebua nifahaõnia.
IV. Ifangelama Wetero.
V. Fangandrõ Yesu ba kabu Gezemane.
VI. Laraʼu ia.
VII. Iʼosilõʼõgõ Yesu Fetero.
VIII. Laʼetuʼõ hukunia salawa rafe sebua.
1. Ba lõ ara tõ, ba owasa roti si lõ muʼaisõni andrõ, nifotõi fasa.
2. Ba laʼalui lala wamunu yaʼia ere sebua ba sangila amakhoita; ataʼu sa ira niha sato.
3. Ba mõi Zatana ba dõdõ Yuda andrõ, sotõi banua Kariota, awõ zi felendrua andrõ.
4. Ba mõi ia fahuhuo khõ ndra ere sebua ba khõ ndra kumandra, he wisa lala wangombakhania yaʼia khõra.
5. Ba omuso dõdõra, ba laʼosaraʼõ li, ba wameʼe anaʼa khõnia.
6. Ba itehe, ba iʼalui zi sõkhi lala, wangombakha yaʼia, ba zi lõ niha.
7. Ba irugi bawa roti si lõ muʼaisõni no mege, ba nitaba fasa andrõ.
8. Ba ifatenge ndra Fetero Yohane Yesu, imane: Miʼae miʼasiwai khõda wasa andrõ, enaʼõ taʼa.
9. Ba lamane khõnia: Heza zomasi ndraʼugõ, maʼasiwai?
10. Ba imane khõra: Hiza, na mirugi yomo ba mbanua, ba falukha ami niha, solohe migõ nidanõ, daʼõ miʼoʼõ, ba
nomo, ba zi mõi ia,
11. ba mimane ba zokhõ omo andrõ: Daʼõ niwaʼõ zamahaõ yaʼaga khõu: Heza so naha andrõ khõgu, ba wemanga
wasa, awõ nifahaõgu?
12. Ba iʼoromaʼõ dania khõmi mbateʼe sebua, yawa ba zi sagõtõ, si no mubologõ tufo; ba daʼõ miʼasiwai.
13. Ba mõi ira, ba itõrõ niwaʼõnia khõra; ba laʼasiwai wasa andrõ.
14. Ba me no inõtõ, ba mudadao ia manga, ba awõnia zinenge andrõ si felendrua.
15. Ba imane khõra: No humulu sibai dõdõgu, ba wemanga wasa andre, awõmi, fõna wamakao yaʼo andrõ.
16. Uwaʼõ sa khõmi, lõʼõ saʼae uʼa, irege no itõrõ ba mbanua Lowalangi andrõ.
17. Ba ihalõ mako, iʼaohasi gõlõ Lowalangi, ba imane: Mitema daʼe ba mifosasi khõmi.
18. Uwaʼõ sa khõmi, lõʼõ saʼae ubadu nõsi mbua nagu, iʼotarai daʼe, irege alua mbanua Lowalangi andrõ.
19. Ba ihalõ roti, iʼaohasi gõlõ Lowalangi, iboboto roti ba ibeʼe khõra, imane: Botogu daʼe, nibeʼe salahimi;
mitõrõtõrõ tõdõmi ndraʼo, ba zi mané.
20. Ba si manõ gõi mako andrõ, me no aefa manga ira, ba imane: Amabuʼula li si bohou mako andre, ba ndrogu,
saduwa dania salahimi.
21. Ba hiza, no orudu ba wemanga andre danga zi manga mbõligu.
22. Mõi sa Nono Niha, itõrõ nihonogõi; ba alai niha andrõ, si manga mbõlinia.
23. Ba ibõrõtaigõ faoma lasofu khõ nawõra, ha niha maõ ia, ba khõra andrõ, solau daʼõ dania.
24. Ba tesao gõi wamadõni ba khõra, ha niha zebuara maõ.
25. Ba imane khõra: Mamatõrõ banuara zalawa ba niha baero, ba si so niha barõ mbawa, ba lafatõi sebua tõdõ.
26. Ba yaʼami, ba tenga si manõ; sebuami, ba yahulõ si mane si akhi, ba solohe, ba yahulõ si mane enoni.
27. Ha niha sa zebua? sidadao manga, ba ma sangai halõwõ? Hadia, tenga sidadao manga? Ba yaʼo, ba khõmi, ba no
hulõ zangai halõwõ.
28. Ba yaʼami zi lõ farõirõi khõgu, ba wanandraigõ yaʼo andrõ.
29. Ba yaʼo ba uhonogõi khõmi, si mane fangohonogõi Nama khõgu banua andrõ,
30. enaʼõ orudu manga ami khõgu ba mamadumadu hadia ia, ba mbanuagu andrõ, ba enaʼõ dumadao dania ami ba
dadaoma, manguhuku Iraono Gizeraeli, si felendrua tua andrõ.
31. He Simoni! He Simoni! hiza no iʼandrõ khõnia Satana, enaʼõ itafiʼõ ami, hulõ wakhe,
32. ba no mangandrõ ndraʼo, salahiu, enaʼõ lõ aetu wamatimõ, ba yaʼugõ, na no õfalalini geraʼerau dania, ba abeʼeʼõ
dalifusõu.
33. Ba imane khõnia: He Tua, tola manõ saʼae mõido awõu, he ba gurunga, ba he ba waʼamate.
34. Ba imane: Uwaʼõ khõu, Fetero, lõ fakhamõ miwo zilatao bongi dania, ba no medõlu õʼosilõʼõgõ wangila yaʼo.
35. Ba imane khõra: Me ufatenge ami no, si lõ kabekabe, si lõ bola, si lõ badagahe, hadia no irai ambõ khõmi hadia
ia? Ba lamane: Lõ irai.
36. Ba imane khõra: Ba iyaʼe, ba ha niha zi so kabekabe ba yamuhalõ, si manõ gõi mbola, ba si lõʼõ, ba yamuʼamawa
mbarunia sebua, ba yamuʼõli wõda.
37. Uwaʼõ sa khõmi, lõ tola lõ itõrõ ba khõgu daʼõ, si so ba zura: ”Ba no tebeʼe awõ zebua horõ ia”; itõrõ sa
nitandrõsaigõ khõgu andrõ.
38. Ba lamane: He Tua, hiza wõda, dua rozi. Ba imane khõra: Abõnõ.
39. Ba mõi ia baero, isawa gahe hili wanikha, no toʼõlõ ia ba zi manõ.
40. Ba laʼoʼõ ia nifahaõnia. Ba me no irugi, ba imane khõra: Miʼangandrõ, fa bõi itõrõ ami fanandraigõ.
41. Ba iheta ia khõra, ikhamõ tebutebu kara waʼarõu, ba ibalõduhini tou danõ, mangandrõ, imane:
42. He Ama, enaʼõ na õfataluʼiʼõ khõgu mako andrõ, ba bõi yaʼitõrõ zomasi ndraʼo, ha somasi ndraʼugõ.
43. Ba toʼele khõnia malaʼika, moroi ba zorugo, sangabõlõʼõ yaʼia.
44. Ba tobali fasõndra ia ba iforege wangandrõ. Ba tobali hulõ mbõibõi ndro mbõbõinia, atoru ba danõ.
45. Ba maoso ia, ibato wangandrõ andrõ iʼondrasi ndra nifahaõnia, ba hiza, no mõrõ ira, ba waʼabu dõdõ.
46. Ba imane khõra: Hadia wa mõrõ ami? Mifaoso! miʼangandrõ, fa bõi itõrõ ami fanandraigõ.

HAKUNA MATATA
 47. Ba me humede ia na, ba hiza niha, ba sotõi Yuda andrõ, awõ zi felendrua, zangoloiʼõ yaʼira, ba iʼondrasi Yesu, ba
wangago bawania.
48. Ba imane khõnia Yesu: He Yuda, hadia faʼago bawa ndraʼugõ khõ Nono Niha, wemanga mbõlinia?
49. Ba me laʼila si fao khõnia he wisa, ba lamane: he Tua! Hadia, maʼõʼõtõ ira fõda?
50. Ba iʼoʼõtõ zawuyu gere sebua si samõsa, awõra, iʼewa dalingania, kambõlõ.
51. Ba humede Yesu, imane: Noa, bõi mitohugõ. Ba ibabaya dalinga andrõ, ifadõhõ zesokho.
52. Ba imane Yesu ba gere sebua andrõ, ba gumandra ba gosali ba ba zatua andrõ, si mõi mondraʼu yaʼia: Hulõ ba
zorabu mõi ami, mofõda ami, ba mobago gama.
53. Me ero maʼõkhõ ndraʼo khõmi ba gosali, ba lõ nibabayami yaʼõ. Ba daʼe ginõtõ, ba daʼe waʼabõlõ zogõmigõmi
andrõ.
54. Ba me no laraʼu ia, ba laʼohe, ladõlõ ba nomo gere sebua andrõ. Ba iʼoʼõ Fetero, arõu ia, moroi furi.
55. Ba me no laʼebuaʼõ galitõ ba dalu golayama, me dumadao ira, ba dumadao gõi Wetero ba ngaira.
56. Ba iʼila ia sawuyu ono alawe, me dumadao ia ba haga galitõ, ifaigi ia, imane: Daʼõ gõi nawõnia.
57. Ba iʼosilõʼõgõ, imane: Lõ uʼila ha niha daʼõ, alawe.
58. Ba lõ ara, ba iʼila ia tanõ bõʼõ ba imane: Awõra gõi ndraʼugõ.
59. Ba imane Fetero: Tenga le. Ba so zasa gotalua, ba ifaduhuʼõ tanõ bõʼõ, imane: Si ndruhu, daʼe gõi nawõnia,
banua Galilaia sa gõi ia.
60. Ba imane Fetero: Lõ uʼila hadia niwaʼõu, le. Ba iʼanemaʼõ, me humede ia na, ba miwo zilatao.
61. Ba ibaliʼõ ia Soʼaya, ifaigi Wetero; ba itõrõ tõdõ Wetero niwaʼõ Zoʼaya andrõ, me imane khõnia: Lõ fakhamõ
miwo zilatao bongi, ba no medõlu õʼosilõʼõgõ ndraʼo
62. Ba mõi ia baero, megeʼege sibai.
63. Ba laʼoʼaya Yesu niha andrõ, solohe yaʼia, labõbõzi ia,
64. labalugõ ia, ba lasofu khõnia, lamane: Faʼeleʼõ, ha niha zamõzi yaʼugõ?
65. Ba oya na ngawalõ tanõ bõʼõ lawaʼõ khõnia, wanandrawaisi yaʼia.
66. Ba me no moluo, ba falukha zatua mbanuara ba ere sebua ba sangila amakhoita, ba laʼohe ia ba rafe khõra,
lamane: Na Keriso andrõ ndraʼugõ, ba ombakhaʼõ khõma.
67. Ba imane khõra: Na uwaʼõ khõmi, ba lõ faduhu dõdõmi.
68. Ba na manofu ndraʼo, ba lõ mitema ligu.
69. Ba iʼotarai daʼe, ba dumadao Nono Niha ba gambõlõ waʼabõlõ Lowalangi andrõ.
70. Ba lamane fefu: Ba Ono Lowalangi ndraʼugõ? Ba imane khõra: Yaʼia niwaʼõmi.
71. Ba lamane: Hadia guna wamaduhuʼõ saʼae khõda? Tõgi dalingada saʼae zamondrongo, me iwaʼõ.

HAKUNA MATATA
 FAZA 23

I. Fõna gumandru so Yesu, ba

II. fõna Herode.
III. Laʼetuʼõ huku.
IV. Laʼohe misa ia, ba wamunu.
V. Laforõfa.
VI. Faʼamatenia.
VII. Fogoʼo yaʼia.
1. Ba maoso ira fefu, ba laʼohe ia khõ Wilato.
2. Ba labõrõtaigõ laʼadugõ ia, lamane: Samakuyu niha khõda daʼe maʼila, ba sanenawa fameʼe beo khõ kaizaro, ba
sangumaʼõ Keriso ia, razo.
3. Ba isofu khõnia Filato, imane: Hadia, razo niha Yehuda ndraʼugõ? Ba itema linia, imane: yaʼia niwaʼõu.
4. Ba imane Filato ba gere sebua, ba ba niha sato andrõ: Lõ usõndra zala niha daʼõ.
5. Ba yaʼira, ba laforege, lamane: Ifahufa niha, wamahaõ yaʼira, ba danõ Yudaia maʼasagõrõ, iʼotarai ba Galilaia ba
irugi daʼe.
6. Ba me irongo daʼõ Filato, ba isofu, na banua Galilaia niha daʼõ.
7. Ba me irongo wa banua Herode, ba ifatenge khõ Herode, si so ba Yeruzalema gõi, me luo daʼõ.
8. Ba me iʼila Yesu Herode, ba omuso sibai dõdõnia, no ara saʼae omasi ia iʼila, me no irongo duriania, ba
idõnadõna ifazõkhi zambalõ dandra, ba zi so ia.
9. Ba oya ngawalõ isofu khõnia, ba lõʼõ manõ itema linia Yesu.
10. Ba so gere sebua andrõ, awõ zangila amakhoita, laforege wangadugõ yaʼia.
11. Ba iʼositengagõ gõi ia Herode, awõ zaradadunia, iʼoʼaya, ifobaru baru safusi ba ifatenge mangawuli khõ Wilato.
12. Ba tobali fahuwu ira, Herode Wilato, iʼotarai luo daʼõ, fõna õ sa, ba no si faʼudu ira.
13. Ba ifalukhaʼõ Filato gere sebua, awõ zalawa, awõ niha sato,
14. imane khõra: No miʼohe khõgu niha andrõ, samabali khõda niha miwaʼõ, ba hiza, no usekhegõ ia, ba zi so ami, ba
lõ nisõndragu ba niha andrõ bõrõ wangadugõmi yaʼia.
15. Ba si manõ gõi Herode; noa sa ifatenge mangawuli khõda, ba hiza, ba lõ nifazõkhinia bõrõ wamunu yaʼia.
16. Ba daʼuʼotuʼõ manõ ia, ba uʼefaʼõ.
17. Ba no mubõwõgõ, wa ibeʼe aefa khõra zamõsa, ero na owasa.
18. Ba muʼao ira fefu, lamane: Tiboʼõ daʼõ, ba efaʼõ khõma Mbaraba andrõ.
19. Si no mukuru, bõrõ me molawa niha, si no tesao ba mbanua, ba fangeʼe.
20. Ba ifuli muhede khõra Wilato, somasi ia, ba Yesu iʼefaʼõ.
21. Ba latema linia, lamane: Forõfa ia! forõfa ia!
22. Ba imane zui khõra, no medõlu: Ba hadia horõ, nifazõkhi daʼõ? Lõ nisõndragu khõnia hadia ia, bõrõ wamunu
yaʼia. Ba daʼuʼotuʼõ ia, ba uʼefaʼõ.
23. Ba lõ labõhõi ia, ebua lira, laʼandrõ, enaʼõ laforõfa, ba mõna ira, ba weʼaora andrõ.
24. Ba iʼetuʼõ Filato, enaʼõ itõrõ niʼandrõra.
25. Ba iʼefaʼõ nikuru andrõ ba wolawa niha ba ba wangeʼe, niʼandrõra, ba Yesu, ba ibeʼe ba zomasi ira.
26. Ba me laʼohe ia misa, ba laraʼu niha, samõsa, Simoni dõi, banua Girene, si otarai nowi, lahareʼõ khõnia rõfa,
enaʼõ iʼohe, moroi furi Yesu.
27. Ba ato zoloʼõ yaʼia niha, awõ ndra alawe, sangeʼesi yaʼia, megeʼege.
28. Ba ibaliʼõ ia khõra Yesu, imane: He yaʼami, ono alawe, banua Yeruzalema! bõi miʼeʼe ba khõgu, ba ba khõmi
miʼeʼe, ba ba ndraonomi.
29. Hiza sa, irugi bawa dania, ba lamane: Yaʼahowu zi lõ ono, talu si lõ irai moʼono, awõ meme, si lõ irai mamaenu
ono.
30. Ba daʼõ dania labõrõtaigõ lawaʼõ ba hili: Milangõgõ ndraʼaga! ba ba hilihili: Mibalugõ ndraʼaga!
31. Na lamanõ sa ba geu sauri, ba hadia nilau ba gadolu?
32. Ba darua tõ na laʼohe sebua horõ, ba wamunu yaʼira awõnia.
33. Ba me no larugi naha andrõ, sotõi sokamuʼu, ba laforõfa ia ba daʼõ, awõ zebua horõ no mege, samõsa ba gambõlõ
ba samõsa ba gabera.
34. Ba imane Yesu: He Ama, beʼe aefa khõra, lõʼõ sa laʼila hadia nilaura. Ba lafosasi khõra nukhania, fadahõdahõ ira.
35. Ba so ba daʼõ niha sato, lafaigifaigi. Ba laʼoʼaya ia salawa, lamane: Niha bõʼõ no iʼorifi, yamuʼorifi gõi ia, na
Keriso Lowalangi andrõ ia, nituyu andrõ.
36. Ba laʼoʼaya ia gõi saradadu, mõi ira khõnia,
37. laʼohe õnia nirõ aisõ, ba lamane: Na razo niha Yehuda ndraʼugõ, ba orifi ndraʼugõ.
38. Ba so gõi zura yawania: ”Razo niha Yehuda daʼe”.
39. Ba si samõsa niforõfa andrõ, sebua horõ, ba itandrawaisi, imane: Tenga Keriso andrõ ndraʼugõ? orifi ndraʼugõ, ba
yaʼaga.
40. Ba itema linia si samõsa, itegu, imane: Ba yaʼugõ gõi zi lõ mangataʼufi Lowalangi, he no faoma hukumi?
41. Ba satulõ sa khõda, sanema luo nifazõkhida saʼae ita, ba daʼe, ba lõ nifazõkhinia si lõ gõna.
42. Ba imane: He Yesu! tõrõ tõdõu ndraʼodo, na mõiʼõ ba mbanuau andrõ.
43. Ba imane khõnia: Si ndruhu niwaʼõgu khõu, maʼõkhõ andre awõgu ndraʼugõ ba waradaiso andrõ.
44. Ba mato laluo saʼae, ba tobali ogõmigõmi ba danõ, maʼasagõrõ,
45. irugi labõzi tõlu, taya haga luo, ba asika mbaʼabaʼa andrõ, ba gosali, fabali.
46. Ba muʼao Yesu, ebua linia, imane: He Ama, ba dangau utouʼõ nosogu. Ba me aefa iwaʼõ daʼõ, ba aetu nosonia.

HAKUNA MATATA
 47. Ba me iʼila daʼõ fefu kumandra andrõ, ba isuno Lowalangi, imane: Si ndruhu, niha satulõ niha daʼõ.
48. Ba dozi niha satõ, si no mõi mamaigi daʼõ, me laʼila daʼõ fefu, ba labõzi dotora ba lafuli ira.
49. Ba so gõi ba zarõu maʼifu fefu zi no faʼila li khõnia, awõ ndra alawe andrõ, si no moloʼõ yaʼia moroi ba Galilaia,
ba laʼila daʼõ.
50. Ba hiza niha, Yosefo dõi, salawa rafe, niha si sõkhi, satulõ tõdõ,
51. lõ nitehenia huhuora andrõ, awõ nilaura — banua Garimatia, banua niha Yehuda andrõ, sombalombaloi banua
Lowalangi andrõ.
52. Daʼõ zi mõi khõ Wilato, mangandrõ boto Yesu.
53. Ba ihalõ tou, iʼolohuni muko, ba ibeʼe ba lewatõ nikhao ba gara, ba zi lõ larai lakoʼo niha.
54. Ba bawa wangehao, ibõrõtaigõ luo sabato.
55. Ba ira alawe andrõ, soloʼõ, si no moloʼõ yaʼia moroi ba Galilaia, ba lafaigi lewatõ andrõ ba he lawisa wogoʼo
botonia.
56. Ba lafuli ira, laʼasiwai zamohua, awõ wanikha, ba ba luo sabato, ba ahono ira, laʼoʼõ goroisa.

HAKUNA MATATA
 FAZA 24

I. Femaoso Yesu.
II. Iʼoromaʼõ ia ba nifahaõ andrõ, si darua, ba lala ba Gemaʼusa, ba
III. ba zi felezara.
IV. Fanahaenia.
1. Ba me luo migu, ba mõi ira ba lewatõ, ahulõ sibai, laʼohe zamohua andrõ, niʼasiwaira.
2. Ba laʼila, no mufagaõlõ gowe andrõ, no aheta ba lewatõ.
3. Ba me mõi ira bakha, ba lõ lasõndra mboto Yesu, Soʼaya.
4. Ba me laʼabusi tõdõ daʼõ, ba hiza niha, darua, no so ba ngaira, no mobaru safusi, sihaga.
5. Ba me ataʼu ira, ba me lafatugu ira, ba lamane khõra: Hadia wa miʼalui zauri ba zi mate?
6. Lõ yaʼia ba daʼe, noa sa maoso ia; mitõrõtõrõ tõdõmi niwaʼõnia khõmi, me so ia ba Galilaia na,
7. me itõrõ linia Nono Niha andrõ, wa lõ tola lõ tebeʼe ia ba danga niha si so horõ, awõ wa niforõfa, ia, awõ
wemaosonia, na no irugi tõlu ngaluo.
8. Ba itõrõ tõdõra niwaʼõnia andrõ.
9. Ba lafuli ira, larõi lewato, laʼombakhaʼõ daʼõ fefu ba zi felezara andrõ ba ba danõ bõʼõ fefu.
10. Ira Maria, banua Magadala andrõ, ira, ba Yohane ba Maria, ina Yakobo ba awõra andrõ, laʼombakhaʼõ daʼõ ba
zinenge andrõ.
11. Ba ba dõdõra, ba hulõ waya niwaʼõra andrõ, ba lõ faduhu dõdõra khõra.
12. Ba maoso Wetero, isawa lewatõ, fagohi, ba ifaõndrõ ia, ba iʼila lembe muko andrõ, no so tou, ha daʼõ, ba ifuli ia
khõra, ahõlihõli dõdõnia daʼõ.
13. Ba hiza, darua khõra me luo daʼõ zi mõi ba mbanua sideʼide, mato dua za a matonga fofanõ, iʼotarai Yeruzalema,
Emaʼusa dõi.
14. Ba itõrõ lira daʼõ no mege fefu.
15. Ba me fahuohuo ira, me lafatunõ, ba so Yesu, fao ia khõra ba lala.
16. Ba tetaha hõrõra, fa lõ laʼila wa yaʼia.
17. Ba imane khõra: Hadia huohuo andrõ khõmi ba lala?
18. Ba lafatugu ira. Ba itema li si samõsa, Kelofasi dõinia, imane khõnia: Hadia, ha yaʼugõ ba dome andrõ ba
Yeruzalema, si lõ mamondrongo daʼõ, si bohou na.
19. Ba imane khõra: Hadia? Ba lamane khõnia: Daʼõ, ba khõ Yesu andrõ, banua Nazareta, no samaʼeleʼõ ia, sabõlõ
ba nilaunia ba ba huhuo, fõna Lowalangi ba fõna niha fefu
20. Awõ wa no lafaʼetuʼõgõ hukunia ere sebua khõma, awõ zalawa, huku famunu, awõ wa no laforõfa.
21. Ba yaʼaga, ba mawai yaʼia zi mõi mangorifi Iraono Gizeraeli. Ba baero õ fefu, ba no irugi tõlu ngaluo maʼõkhõ,
aefa daʼõ.
22. Ba no gõi tobali dõdõma labeʼe ira alawe khõma õsa, si no mõi ba lewatõ, si hulõ wongi.
23. Lõ nisõndrara botonia, ba so ira, ba lawaʼõ, no laʼila gangilata, malaʼika, sangumaʼõ no auri ia.
24. Ba no mõi nawoma õsa, ba no laʼila, duhu niwaʼõ ndra alawe andrõ, ba yaʼia ba lõ niʼilara.
25. Ba imane khõra: He yaʼami, sambõ eraʼera, ba sareu tõdõ wamati fefu hadia ia niwaʼõ zamaʼeleʼõ andrõ!
26. Tenga lõ tola lõ itaõgõ daʼõ Keriso andrõ, ba mõi ba lakhõminia?
27. Ba iʼotarai khõ Moze ba ba zamaʼeleʼõ andrõ fefu, ibotokhi khõra ba zura andrõ fefu hadia ia, ba khõnia andrõ.
28. Ba ahatõ saʼae ira ba mbanua andrõ, ba zi mõi ira, ba hulõ edõna italuʼi lawaʼõ.
29. Ba laʼandrõ khõnia, lamane: Iagõ khõma, bongi, lõʼõ saʼae alawa yawa luo. Ba mõi ia yomo, awora.
30. Ba me manga ira, ba ihalõ gõra roti, ifahowuʼõ ba iboboto, ibeʼe khõra.
31. Ba teboka hõrõra, ba laʼila wa yaʼia; ba taya manõ ia fõnara.
32. Ba faoma lamane khõ nawora: Tenga no aukhuʼaukhu bakha dõdõda, me fahuhuo ia khõda ba lala, me ibotokhi
khõda zi so ba zura?
33. Ba maoso ira, ba daʼõ sibai, lafuli ira ba Yeruzalema, ba no owulo fõnara zi felezara, awõ zi faofao khõra andrõ,
ba lamane daʼõ:
34. Si ndruhu, no maoso Zoʼaya, ba no iʼoromaʼõ ia khõ Zimoni
35. Ba yaʼira, ba ladunõdunõ, he wisa ba lala no mege, ba he wisa wangilara, wa yaʼia, ba wamoboto roti andrõ.
36. Ba me lafatunõ daʼõ, ba so manõ Yesu, ba hunõra bakha.
37. Ba tobali dõdõra ba ataʼu ira, lawai bekhu nʼilara
38. Ba imane khõra: Hadia wa tokea ami, ba hana wa manufa dõdõmi?
39. Mifaigi dangagu ba ahegu, wa yaʼodo; mibabaya ndraʼo, ba mifaigi, ba mbekhu sa, ba lõ nagole, ba lõ tõla, si
mane niʼilami khõgu.
40. Ba me iwaʼõ daʼõ, ba iʼoromaʼõ khõra gahe ba tanga.
41. Ba me lõ faduhu dõdõra na, ba waʼomuso dõdõ, ba me ahõlihõli dõdõra, ba imane khõra: Hadia, so gõda maʼifu
khõmi ba daʼe?
42. Ba labeʼe khõnia giʼa nisala õsa.
43. Ba ihalõ, iʼa fõnara.
44. Ba imane khõra: Daʼõ niwaʼõgu khõmi, me sodo khõmi na, wa lõ tola lõ itõrõ fefu zi so ba zura goroisa andrõ
khõ Moze ba ba zura zamaʼeleʼõ ba ba zura zinunõ, ba khõgu andre.
45. Awena ibokai dõdõra, fa aboto ba dõdõra zi so ba zura.
46. Ba imane khõra: Si manõ ba zura, sanaõgõ famakao Keriso ba si maoso moroi ba ngai zi mate, na no irugi tõlu
ngaluo,
47. ba niʼoʼmbakhaʼõ wamalalini era era ba fangefa horõ, ba dõinia, ba niha fefu misa, nibõrõtaigõ ba Yeruzalema.

HAKUNA MATATA
 48. Yaʼami zi so ba mbõrõ ba daʼõ.
49. Ba ufatenge ba khõmi nifabuʼu Namagu andrõ; ba yaʼami, ba sahono ba mbanua, irege no teʼabõlõʼõ ami faʼabõlõ
andrõ moroi si yawa
50. Ba iʼohe ira baero, irugi tanõ ba Mbetania andrõ, ba ifazawa dangania, ifahowuʼõ ira.
51. Ba barõ wamahowuʼõnia yaʼira, ba aheta ia khõra
52. Ba lafuli ira ba Yeruzalema, omuso sibai dõdõra.
53. Ba lõ tebulõ ba gosali so ira, manuno Lowalangi.

HAKUNA MATATA
 https://www.bible.com/id/bible/109/luk.1_1.nia

HAKUNA MATATA