GARIS PANDUAN UNTUK BANGUNAN-BANGUNAN PERUBATAN & KESIHATAN 2.2.1 HIRARKI, JENIS KEMUDAHAN SERTA PERKHIDMATAN BAGI KEPERLUAN PERUBATAN & KESIHATAN v iv iy NORMA KELUASAN TAPAK 2.2.3. NORMA KELUASAN LANTAI BAGI KEMUDAHAN PERUBATAN & KESIHATAN :- 2.2.3.1 PERKHIDMATAN PESAKIT LUAR BAGI KEGUNAAN AM 2.2.3.2 KLINIK DESA 2.2.3.3 PERKHIDMATAN-PERKHIDMATAN BERBENTUK HOSPITAL MENGIKUT HIRARKI KEMUDAHAN 2.2.3.4 KEMUDAHAN PENGINAPAN BAGI PEGAWAI- PEGAWAI KRITIKAL 2.2GARIS PANDUAN UNTUK BANGUNAN-] KESTHATAN ANGUNAN PERUBATAN & Dalam merancang sesuatu kemudahan Perubatan dan Kesihatan seperti hospital perlu diambilkira akan aspek-aspek yang berkaitan dengan polisi kerajaan dan kriteria rekabentuk am yang khusus. Perancangan dan rekabentuk terhadap kemudahan-kemudahan ini pada dasarnya perlu memenuhi dua aspek keperluan jaitu: () — Keperluan Makro Ini. melibatkan Polisi Kesihatan Negara, Sistem Perkhidmatan Kesihatan Tenaga Manusia, Sosio Ekonomi dan lain-lain. (i) Keperluan Mikro Ini adalah berkaitan dengan keperluan ruang-ruang yang diperlukan termasuk keperluan-keperluan bagi orang-orang cacat, prosedur perubatan dan amalan kejururawatan (‘Nursing Practice’). Keperluan-keperluan ini secara langsung akan menentukan keberkesanan sesuatu ringkasan projek dari segi saiz perkhidmatan yang disediakan: Bangunan-bangunan yang dirangkumi di dalam kategori Bangunan-bangunan Perubatan & Kesihatan adalah:- () Klinik Desa (i) Pusat Kesihatan (iii) Hospital Desa (iv) Hospital Daerah Kecil (v) Hospital Daerah (vi) Hospital Besar (vii) Hospital Wilayah (viii) Pusat Perubatan Negara Garis panduan ini memberi penumpuan kepada Norma Keluasan Ruang yang sesuai digunakan di dalam menyediakan kemudahan-kemudahan bangunan yang berkaitan dengannya. Norma keluasan yang digariskan ini bertujuan untuk memenuhi keperluan permulaan rekabentuk. Ia bertujuan untuk membolehkan anggaran kasar permulaan dibuat khusus terhadap keluasan ruang dan kos keseluruhan projek. 2271Untuk perancangan yang terperinci norma-norma ini adalah tertakluk kepada faktor-faktor seperti berikut: (i) Keperluan brif dan ruang Gi Polisi operasi (iii) Nisbah perkembangan dan pertukaran Kegunaan ruang mengikut keperluan ‘demography’ dan ‘epedemiology’ (iv) Keperluan peralaten perubatan {v) eperluan kelengkapan elektrik (vi) Keperluan kelengkapan mekanikal Sebagai contoh, bagi sesebuah hospital yang perlu dibangunkan secara berperingkat, Keluasan ruang sokongannya bergantung kepada: (i) Polisi perlaksanaan dan brif projek yang ditetapkan oleh pihak Kementerian Kesiiiatan Malaysia. (ii) Keperluan bilangan katil yang maksima untuk keseluruhan sxop projek yang berkaitan. Hanya kemudahan yang berkaitan dengan bekalan peralatan sahaja akan dipasang mengikut Kesesuaian peringkat pembangunan sesuatu fasa yang berkenaan. Dasar ini perlu dilaksanakan untuk mengelakkan gangguan kepada perkhidmatan hospital dimasa hadapan khususnya bagi Blok Perkhidmatan Pusat dan Sokongan (‘Common and Central Services Block’). Pembangunan Perkhidmatan Perubatan dan Kesihatan Negara adalah berasaskan kepada konsep wilayah yang dibahagikan seperti berikut:- BIL. | WILAYAH NEGERI | 1.0 I Perlis, Kedah & P.Pinang | 20 0 Perak \ 3.0 mm Selangor | 4.0 Vv Negeri Sembilan 5.0 v Melaka dan Utara Johor | 6.0 ML Lain-lain Bahagian Johor 7.0 vil Selatan Terengganu daa lain-lain bahagian Pahang 3.0 vit Kelantan dan Utara Terenggant | 9.0 Ix Sarawak | 10.0 x Sabah | 2.212v HIRARKI, JENIS KEMUDAHAN SERTA PERKHIDMATAN BAGI KEPERLUAN PERUBATAN DAN KESIHATAN BIL HIRARKT JENIS KEMUDAHAN & PERKHIDMATAN 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 Klinik Desa - Fungsi Utama + Penduduk diliputi - Tenaga Kerja Utama - Kedudukan Dalam Sistem Pusat Kesihatan = Penduduk difiputi - Tenaga Kerja Utama - Kedudukan Dalam Sistem Hospital Desa ‘Hospital Daerah Kecil ‘Hospital Daerah (Perkhidmatan Luar Bandar ) Kesihatan Ibu Mengandung dan Kanak-kanan. Imunisasi Rawatan Kes Kecil Pendidikan Kesihatan 1:2,000 - 4,000 Bidan/ Jururawat Desa Rawatan Peringkat Pertama - Kontek Permulaan ( Perkhidmatan Luar Bandar ) Rawatan Pesakit Perkhidmatan Kesihatan Tbu/Anak Kawalan Pesakit Berjangkit Kebersihan Kesihatan Persekitaran Kesihatan Persekolahan Rawatan Pergigian Pencegahan Imunisasi Pendidikan Kesihatan Pemakanan 1 10,000 - 20,000 Doktor/Doktor Gigi Pembantu Perubatan/Jururawat Kesihazan Umum/Jururawat Pergigian Inspektor Kesihatan Umum/Penyelia Kesihatan Umum/Bidan 7 Rawatan Peringkat Pertama (Seperti 2.0 di atas) ‘Mempunyai 150 - 230 katil pesakit Menyediakan perkhidmatan perubatan dan rawatan am ‘Mempunyai 300 - 500 katil pesakit Menyediakan perkhidmatan perubatan dan rawatan kepada daerah tertentu dan perkhidmatan pakar dalam: a. Perubatan e. Radiologi b. Pembedahan £, Pathologi , Pediatrik g. ‘Anaesthesia’ d, Perbidanan & Sakit Puan 2.213.Sambungan) BIL | HIRARKI JENIS KEMUDAHAN & PERKHIDMATAN Hospital Daerah (saimb.) - Fungsi Utama Memberi rawatan asas pesakit melalui kemudahan sokongan asas tanpa perkhidmatan pakar seperti | Radiologi dan Pathologi (makmal). | Perkhidmatan pakar berbeza mengikut ringkasan projek di mana para pakar memberi rawatan perubatan, pembedahan, kanak-kanak, perbidanan dan sakit puan, - Penduduk Diliputi 1: 100,000 - 500,000 - Tenaga Kerja Utama Pakar/Doktor/Ahli Farmasi/Doktor Gigi {| - Kedudukan Ds Sistem m Rawatan Peringkat ke dua 6.0 | Hospital Besar ‘Mempunyai 750 - 1,000 katil pesakit. Selain dari menyediakan perkhidmatan di | atasjuga menyediakan perkhidmatan pakar dalam: a. Pembedahan Orthopedik b. Otorhinolaryngologi c. Opthalmologi d. Dermatologi e. "Psychiatry’ f. "Maxillo Facial Surgery’ g. Penyakit Jantung | - Fungsi Utama Perkhidmatan Rawatan Pesakit. Khidmat Sokongan radiologi. Perkhidmatan Patologi (makmal) Perkhidmatan Farmasi. Kejuruteraan Bio-Medik. Latihan Kepakaran-perubatan/pembedahan/kanak- Kanak/perbidanan & sakit puan/radiologi/pelalian/ telinga,hidung & tekak/mata/kulit/psikiatri (jiwa). - Penduduk Diliputi 1: 500,000 - 800,000 - Tenaga Kerja Utama Seperti di Hospital Daerah termasuk Jurutera/Jurupulib Anggota/Jurupulih Suara | + Kedudukan Dalam Rawatan Peringkat Ketiga Sistem 2.214..Sambungan) BIL | HIRARKI JENIS KEMUDAHAN & PERKHIDMATAN 7.0 | Hospital Wilayah Mempunyai 1,000 katil pesakit. Merupakan peringkat tertinggi dalam sesuatu wilayah. Pada dasarnya merupakan sebuah hospital besar yang berkemampuan untuk dikembangkan bagi menyediakan jenis perkhidmatan berikut: a. Kardiologi b. Pembedahan ’Cardiothoracic ¢. Neurologi dan pembedahan Urologi 4d. Pembedahan Plastik e. Neurologi dan pembedahan Neuro f. Radiotherapy’ - Fungsi Utama Seperti Hospital Besar bertindak sebagai Pusat Kepakaran Wilayah untuk rujukan para pakar-pakar Urologi/Radioterapi/Nephsolosi - Penduduk Diliputi 1: 1,500,000 - 3,000,000 - Kedudukan Dalam Rawatan Peringkat ketiga Sistem 8.0 | Pusat Rujukan ‘Mempunyai 2,000 katil pesakit. | Perubatan Negara Memberi perkhidmatan pakar yang lebih luas dan merupakan peringkat perkhidmatan yang tertinggi. - Fungsi Utama Pusat rujukan muktamad Bidang Kepakaran pakar, Rujuk Pembedahan Kardiotorasik/Pembetulan Sara + Penduduk Diliputi Seluruh Negara | ~ Tenaga Kerja Utama Seperti Hospital Wilayah termasuk Jurutekaik *Cardioperfusion” = Kedudukan Dalam Rawatan Peringkat Ketiga Sistem Di dalam perancangan ke atas sesebuah institusi seperti Hospital, ianya perlu dilihat sebagai satu organisasi yang mengandungi berbagai jabatan. Setiap jabatan mempunyai polisi operasi, Keperluan rang, nisbah perkembangan dan pertukarannya yang tersendiri. Perancangan dan rekabentuk bagi hospital dan lain-lain kemudahan ini perlu mengambilkira keperluan-keperluan peralatan Mekanikal dan Elektrikal. Ini akan mengakibatkan keperluan ruang yang berbeza. Faktor ini adalah bersifat dinamik disebabkan perkembangan teknologi masakini yang pesat. 2.215NORMA KELUASAN TAPAK Penyesuaian sesebuah organisasi perkhidmatan perubatan dan kesihatan adalah tertakluk kapada saiz tapak. | BIL | HIRARKI KELUASAN TAPAK (hektar persewi) 1.0 | Klinik Desa Bangunan Klinik 0.07 - 0.1 Rumah Kediaman Dan Kawasan Lapang Os Jumiah Keseluruhan 0.22 -0.3 2.0 | Pusat Kesihatan Bangunan Klinik Rumah Kediaman Kawasan lapang Jumlah Keseluruban 3.0 - 3.0 3.0. | Hospital Daerah Komplek Hospital 6.0 - 8.0 Rumah Kediaman (termasuk Asrama) 3.0- 4.0 Kawasan Lapang (termasuk Kawasan Rekreasi) 2.0 -3.0 Jumlah Keseluruban 12.2 = 16.2 4.0 | Hospital Besar Komplek Hospital 13.6 - 17.6 Kawasan Lapang. 2.0 Rumah Kediaman (termasuk Asrama) 4.0 Jumiah Keseluruhan 25.2 - 27.0 2.2/6NORMA KELUASAN LANTAI BAGI KEMUDAHAN PERUBATAN & KESIHATAN :- PERKHIDMATAN PESAKIT LUAR BAGI KEGUNAAN AM Kemudahan bagi Perkhidmatan Pesakit Luar memerlukan persediaan terhadap perkhidmatan diagnostik, rawatan, galakan dan pemulihan yang mudah diperolehi untuk memastikan penyembuhan penyakit dengan cepat dan berkesan. Kemudahan Perkhidmatan Pesakit Luar disediakan melalui :- () —Jabatan Pesakit Luar, Jabatan Kecemasan dan dispensari-dispensari tetap di Hospital Daerah dan Hospital Besar. (i) Klinik Pakar di Hospital Besar dan Hospital Daerah yang besar. (iii) Poliklinik (iv) Klinik Pergigian () Perkhidmatan Kesihatan Luar Bandar yang merangkumi Pusat Kesihatan dan Klinik Besar. Bil. | KEGUNAAN / FUNGSI RUANG KELUASAN (m.p) 1.0 | Ruang Menunggu (Ruang Sokongan) 40.0% drpd jumlah gros jabatan 2.0 | Ruang Pendaftaran/Rekod 15.0 3.0 Bilik Pemeriksaan 15.0 4.0 Bilik Rawatan 15.0 5.0 Makmai 15.0 6.0 Dispensari 27.0 - 30.0 | 7.0 Ruang Pemulihan 15.0 (Cobservation’) 3.0 Setor 15.0 9.0 Bilik Rebat 15.0 2.2172.2.3.2 KLINIK DESA BIL | KEGUNAAN / FUNGSI RUANG RUANG GROS m.p. 1.0 | Pendaftaran/Ruang Menunggu (% daripada Gros Bilik Pemeriksaan sebilik) : Ruang Kegunaan Utama | 26.0 - 43.0 0.0% - 34.0%) 5 Ruang Sokongan tidak berkaitan Ruang Tandas 2.8-7.2 B.0% -6.0% drpd Gros) Ruang Gros 90.0 - 135.0 2.0 | Klinik | Ruang Kegunaan Utama | 12.0 - Ruang Sokongan tidak berkaitan : Ruang Tandas tidak berkaitan Ruang Gros tidak derkaitan 3.0. | Makmai ; Ruang Kegunaan Utama | 20.0 : Ruang Sokongan tidak berkaitan Ruang Tandas tidak berkaitan 2 Ruang Gros tidak berkaitan 4.0 | Persalinan lampin : Ruang Kegunaan Utama | 6.0 : Ruang Sokongan 7.0 e Ruang Tandas tidak berkaitan 5 Ruang Gros tidak berkaitan 2.2/8‘Sambungan) BIL | KEGUNAAN / FUNGSI RUANG RUANG GROS m.p. 5.0 | Setor : Ruang Kegunaan Utama | tidak berkaitan 7 Ruang Sokongan 4.0 - 6.5 (6.0% drpd Gros) - Ruang Tandas tidak berkaitan - Ruang Gros tidak berkaitan 6.0 | Ruang legar / Laman Ruang Kegunaan Utama Ruang Sokongan Ruang Tandas Ruang Gros tidak berkaitan 15.0% - 20.0% (arpa Gros) tidak berkaitan tidak berkaitannv 42.3.3 PERKHIDMATAN-PERKHIDMATAN BERBENTUK HOSPITAL MENGIKUT HIRARKI KEMUDAHAN Ruang Gros Ruang Kegunaan Utama - Ruang Sokongan - Ruang Tandas : Ruang Gros 3.0 | Wad kemasukan dan Pemerhatian Pesakit Jiwa ( katil) Ruang Kegunaan Utama - Ruang Sokongan - Ruang Tandas : Ruang Gros Ruang Kegunaan Utama Ruang Sokongan : Ruang Tandas - Ruang Gros 2.0 | Hospital Daerah - (100-250 katil) dan (300-600 katil) 4.0 | Wad - (4 wad) Blok Wad Piawai 4 Tingkat (116 katil) BIL | HIRARKI KEMUDAHAN RUANG GROS m.p/katil 1.0 | Hospital Besar (700 - 1,000 katil) - Ruang Kegunaan Utama 36.0 7 Ruang Sokongan 16.0 4 - Ruang Tandas 3.0 60.0 - 65.0 | 26.0 11.0 - 14.0 3.0 42.0 - $5.0 21.0 5.0 29.0 2.2/ 10KEMUDAHAN PENGINAPAN BAGI PEGAWAI-PEGAWAT KRITIKAL Sesebuah organisasi hospital yang memberi perkhidmatan kapada orang awam memeriukan kemudahan penginapan bagi sebilangan kategori pegawainya. Ini adalah untuk memberi jaminan ke atas perkhidmatan yang berkesan. Kategori pegawai-pegawai yang terlibat adalah seperti berikut:- @ Doktor-doktor Pelatih Gi) Jururawat/Jururawat Desa/Jururawat Pelatih NORMA KELUASAN LANTAI BAGI ASRAMA DOKTOR PELATIO Norma keluasan ruang lantai bagi asrama untuk menempatkan Doktor Pelatih (‘Housemen’) adalah terbahagi kepada dua (2) bahagian iaitu:- i) Ruang Kediaman ‘Doctor’s Suite’ ‘Wardens/Housekeeper’s Suite’ (Dua Unit) ii) Ruang Sokongan Yang Berkongsi Norma Ruang Sokongan Berkongsi ’nett’ adaiah meliputi ruang- ruang seperti pejabat, dewan makan, dapur, setor, bilik jentera, tandas am, pejabat kecil, ruang legar, laluan dan tanga. Ruang-ruang ini berubah mengikut keperluan dan jumlah bilangan Doktor Pelatih yang akan ditempatkan. Norma Ruang Sokongan ’gross’ bagi Asrama Doktor Pelatih adalah jumlah keseluruhan ruang-ruang yang meliputi Ruang Sokongan Berkongsi ‘nett’, ’doctor’s suite’ dan ‘warden suite. 22/11NORMA KELUASAN LANTAI BAGI DOKTOR PELATIH - ‘DOCTOR’S SUITE & WARDEN SUITE’ BIL_| KEGUNAAN / FUNGSI RUANG KELUASAN (a.p) 1.0 | "Doctor's Suite’ (Luas Ruang Gros) 20 - Bilik Tidur 14.5 ~ Ruang Rehat 23.0 - Tandas (Luas Ruang Sokongan) 45 2.0 | *Warden/Housekeeper’s Suite” 56.0 ~ Bilik Tidur 1 12.5 - Bilik Tidur 2 12.5 = Ruang Rehat ~ Dapur/Ruang Makan 12.5 - Tandas/Bilik Mandi 6.7 3.0 | Ruang Sokongan - Ruang Sokongan Berkongsi “nett” 20.0 / seorang - Ruang Sokongan Berkongsi gross 52.0 / seorang 2.2/12NORMA KELUASAN LANTAI BAGI ASRAMA JURURAWAT / ASRAMA JURURAWAT DESA / ASRAMA JURURAWAT PELATIN Norma keluasan Ruang Lantai bagi Asrama Jururawat yang mengandungi kediaman Jururawat dari berbagai pangkat adalah terbahagi kepada dua bahagian iaitu:- i ii) Ruang Kediaman ‘Sister's Suite’ “Housekeeper's Suite’ Jururawat (seorang sebilik) Penolong Jururawat (dua orang atau tiga orang sebilik) Norma Keluasan Ruang Lantai bagi asrama Jururawat Pelatih p adalah lebih kecil dan dirancang untuk menempatkan 2 atau 3 or sebilik. Ruang Sokongan Berkongsi Ruang-ruang ini termasuk dewan makan, dapur, ruang-ruan seperti bilik bacaan, ‘lounge’, ruang menunggu, bilik sembahyang setor, Tang penyidai baju, utiliti, dormitori petugas malam, ruar legar, Jaluan, tangga, tandas dan lain-lain. Ruang-ruang ini berubah mengikut keperluan dan campuran pangkat Jururawat yang akan ditempatkan. Norma Keluasan Ruang Sokongan Berkongsi ‘net? adalah jumlah ruang lantai bagi hanya ruang-ruang sokongan berkongsi sahaja. Norma Keluasan Ruang Sokongan Berkongsi gros adalah jumlah ruang lantai terhadap ruang sokongan berkongsi dan juga ruang-ruang keperluan utama yang lain 2.2 113NORMA KELUASAN LANTAT BAGI ‘SISTER’S SUITE/ HOUSEKEEPER SUITE’/JURURAWAT/S URURAWAT PELATIN. | pre | KEGUNAAN / FUNGSI RUANG LUAS RUANG (m.0) | 1.0 ‘SISTER'S SUITE? (Gros) 42.0 + Bilik Tidur 14.0 ~ Ruang Rehat 14.0 ~ Tandas/Laluan (Ruang Sokongan) 9.0 ~ Dapur Keeil 5.0 2.0 ‘HOUSEKEEPER SUITE’ (Gros) 42.0 - Bilik Tidur 14.0 | ~ Ruang Rehat 14.0 | ~ Tandas/Laluan (Ruang Sokongan) 9.0 ~ Dapur Keeil 5.0 3.0 | JURURAWAT/ PENOLONG 4 JURURAWAT ~ Bilik Tidur (seorang 1 Bilik) 14.0 | - Tandas . Ruang Sokongan | 2.7 -3.0 / orang (jenis | berkongsi dan incividu y - Ruang Gros 1 bath/ sh./ 3.4 org. L we/3.4 org. | L whb/1.8 org. 4.0 JURURAWAT PELATIA- ~ Bilik Tidur 9.0/ orang ~ Tandas (berasingan & berkongsi) - ‘Housekeeper’s Suite’ 42.0 / unit | = 'Tutor’s Suite’ 42.0 F unit scer's Suite 42.0 / unit | 5.0 | Ruang Sokongan 20.0 /seorang ~ Ruang Berkongsi gros 32.0 /seorang 2.2114