Professional Documents
Culture Documents
Ed 142070
Ed 142070
Ed 142070
NON-HAUSA BEGINNERS
By
a. or POINTER LIMITED 3:
P. O. Box 6999 .
ACCRA - NORTH ?;
U S OEPARTMENT OF HEALTH
EDUCATION S. WELFARE
NATIONAL INSTITUTE OF
EDUCATION
THIS DOCUMENT HAS BEE/' REPRO-
DUCED EXACTLY AS RECEIVED FROM
THE PERSON OR ORUANIZATION ORICON
ATIND IT POINTS OF .N.r IEW OR OPINIONS
STATED DO NOT NECLSSARILY REPRE-
SENT OF F ICIAL NATIONAL tNsTITUTE OF
E DUCA Ti ON POSITION OR POLICY
GENERAL HINTS
DON'T USE THIS BOOK until these "Ten Commandments" and the
"Suggested Methods" have been carefully read:
,
The ultimate aim is to help the Learner to speak the
should be avoided.
before, into the new lesson. Some of the wOrds may ha7e
those who depend on their notes are the aries.who miss the
rehearsal.
NOTE
LESSON
3. Alalku7Sa1am. (ii)
A. Kwaishia (iii)
2. C-z.heY.
(i) Gafara.
Sananka da Ini!)
Response: Sanukadee.:
LESSON II
MEW
7 11ml.
'LESSON III.
well.treated.
LESSON IV
'- 1 to 10:
. . ,
9
9
. -
I and B aSk each og their names:
: -
a. Y.. h.0..nkuri, .yaya, sunanka? (i)
Yaya sunankP?,
ausuna Jane.
Note: Yaya'surptri?
.M170
(in case of, a girl/female)
li...-1244:2...2E_KL1.-1::
10
LESSON yi
A'
Lahadi-Ladi A
LARUBA-LARUBA
Liteni-Teni Alhamis-LaMie
Talata-Talata Jimm?Ia-Jimffdi-
Asabar-Asibi
Litani - Dan-Tani.
Jimmala- Dan-Jima.
13.
\? A. Yaya sunanka?
e.
11
,11 -
=0: VII
A and B ask =,=ch oth-- where they come from:
1.
A. Yi hankuri, ina kafito?. (i)
4
B. Nofito Amerika (ii)
Variation:
Yi hankari, wani wuri kafito?
e.g. Seidu!
No - Aa'a or Babu.
Please Yi hankuri.
0
iii. Go abinci. To "To" (Yes'but to questions in statement form)
n. Kaci abinci? iv. Kafito Turai (ne)?
Ee. Naci. Nagode. Aala Banfito Turai ba.
'LESSON VIII
C.
A. Zaani.
B. Kagae da ida!
. B. godiya.
. .
B. Kakwana lafia
A. To.
:0:Note:
Revise No.14 above.
13
LESSON IX
to each in -turn),.
i
Then introduce:
tas'in, dari.
14
LESSON. X
adaka/akwati
aljifu II
lore/mato
Z7se also karkashi, kusa da, cikin, gaban bayan to fill in..?
kan/cikin.lore nan.
15
1 ri
LESSO: XI
7:
ni
ita A = Impersonal e.g. Annacin tuo
( ) ,
Y" r shan
Runashan
It
Kimashan (f)
It
t
(m) Sunashan
janashan )
(a) Ci abinci/tuo
paanutiodobodo
(b)
16
LESSON XII
23. (a) More drills in the pronouns:
Sentence practice:
E.g. Nnaci paanu
Tanaci akwadu
Kanaci shinkafa.
Pattern:
A. Me kace ci? Nnaci tuo
Me nice so? Kanaso magana
Me .Ace rawa?
Anaarawan
Ina tatefi? Tatefi jida etc.
17
- 17 *-
LESSON XIII
, -
da yawuce (sing.)
k
18
0
- 18 -
da sukezuwa
da kezilwa
Variation oft(ii)
For practice:
,
. LESSON XIV
26. A and B ask each other how long they have been here:
Nasamu,watanni ukU.kade.(ii)
LESSON XV
B. Me kake koya?
A. Kagai da gida.
I am a teacher.
history/Hausa etc.
- 21
LESSON XIII
B. Sannu-kadee.
Yaya sanyi?
Lahialaw.
For_Eractice:
22
- 29
LESSON XVII
. Ak.wai niisa?
Gaskiya?
A. Ee.
LESSCY. xviii
Ir_na? rgoni. wuri?
z.4 ^ .-1,...-.t,.,ti.,
....... '.......-sz I,- ,l... U-s,n o71' Sent '?"!^..-s:
LEssor xIx
33. P r bractice:
karfi.
- Aici nga be(a karfi.
-LESSON '5CC'
L.O. A introduces C to B:
A. (to B) Ga abocina.Mallam Balm.
B. (to A) Ina yafito?
A. (to B) Yafito Kumashi.
B. (to C) San da-ruwa. Nayi farinciki da ganinka.
C. Ni kUma nayi farinciki da ganinka.
.. gates,:
1. Ga - here is.
Watakila y o.
Watakila yadoki.
;
_ 26 -
-LESSON- XII
Sannumu da sabon:.shekara
Sannumu da-Sallah
Sannumu da Layyah
27
- 27 -
LE3SON XXII
Sentence Practice:
Doki abinci
If II II
Takarda
II II 11
Diku
11 114 II
Ankiti.
28
28 -
LESSON XXIII
A. Bei.nataba oz.7a.
to be treated.
negal;ives.
29
29 -
.1,12SON. XXIV..
30
30 -
I.772K: XXV
49. A visits BJ,
A. Gaafara! / Asalamu Alaikum
B. Wanine? / Alaikum Salam.
A. Vine Ali.
B. Ngwaya! Ga kujera.
A. Yauwa, inaa -kwana?
B. Lafi7... law, inaa gajiya?
A. Baa gajiya
B. Me akasha?
A. Ne kake da shi? -
B. Akw2i pito?. ruwa, beer, etc:
A. Bani pito. (pito is served)
B. San da ,uwa!
A. Sannu kade!
"B. Lafia de?
A. 0, Lafia ne/da
B. Ka o nduba lafia nku ne. T;
Jt.
A .
Yaya nan?
B. Nan da, to she taln.wci da
A. Allah ya sawuka.
, B. Amin.
A. Tog na .koma "jida.
B. NaL,ode
A To jida
.31
31 -
LESSON XXVI
B. Ni de ba niji nyinwa,
A. Nnaji kishin-ruwa.
Nnaji kishin-ruwa da dawo.
Nnaji kishin-ruwa korai.
B. Karya! kishin-ruwabejin'ka.
.(b). Na-koshi
Or. Naci, nasha na-koshi.
Naci, nasha na-amfana:
Or Na koshi/Na-amfana.
simply
B. Ni de, nnaci ba ni koshi.
B. Ni de nnaji sanyi.
- 32
LESS017 yavII
rso nroki,hanT,
ypr
-n,
hanya.
X.a.sauka lafia
_n ,a
ti
4'4
-
.
taruwa
oe .711astcred.
33
33 Om,
-TEssON TivIII
Who: Wanine/W.
0
Wa etthi Ar.k.nra? Wa
Wa esayi takalimi? Wa
Wa eo nan? Wa
Wa ke cira na? Wa
.515.
Seni;encePractice:
yT.t:Dfi
yaci abinoi.
y. yi/ya fadi magana.
ya yi'karatu.
(1-itafi)
.3 '5
35 -
LESSOlj XXX
'Yaasa Hakaifa
Gashi- n- kayi
Yaasoai (pl. of yaasa)
vaasoosi- n- kafa.
36
- .36 -
LESSOIXXXI.
buv and currencv.to use::
Iesew (kl.iabo)
Pesewa/kwabo biyar.
sidi, sidi uku.
Cf gujiya.
SentencP
_ sar=lani (I think/believe, that
s=ani qeidu na nam.
ka na so bommin kwaakwa.
sa=mani ma da cawo?
na'nan bu.
37
37
nan
'LESSON
A. Raje
B. Kai ma f i na ka.
A. Pesewa bokwai.
A. Aa a. Pesewa ashirin ne
ka na de canji (change)?
Words to dZscuss:
dawre canji.
38 -
L13SON XXXIII
ya yi kwana'.
Be hamata ba
Aa-a Be kamata"ba..
39
- 39 -
LESSON XXXIV'
A. Banda kudi.
A. To, nagode.
B. Baa godiya.
Shalhadiye/shafa/dura/tauna/shakeikurkure
etc. magani."
(40.) zo
Yazo yau.
"fluna nan yau duka.
-
41
La
(ii) Jiya mantuka mato .or lore (or Euntuka lore jiya)
1.
Sno
t ,
69. Sente.nc,-- chiwo, (ay bs c.)
Ca)
Kaf:: z;.[ nayi mini chiwc.
(c;
Arcic::
sawra
chi,*e L n7:fadi
chiwo banzcba.
chiwo a nichi rJanunkl:I.
- 43 7
4i
17_1(XVII
zo or (Meya ki ka zo'n-In?)
ai.ysa ko ke zanno mn? or (meyasa ki ke zanno nan?)
yasa ka ke koyon Hausa ..(Ke yaSa kike ko yau Hausa?)
yasa ka ke dba (or kalO) na hakanan?
Mmutani shida.
46
LESS01:
A. Mallam yi hankuri,.zaninga
B. Kudinshi (or-kasuan shi) sidi gjma
L. Yi
B. Aa, D., q.ma ild!= ki:sad. (or kAsai) doni s±3i t--,.
B. K6.wo.-
A. lo, ama
da del ga
3. Yi ankurfpmg,. ba
Si (ki or) k?.je k. 7--Inoha klbil.
B.
r;t:
4
- 147 -
LESSON MIX
ban
Yana chin abinchi oo, bechin abinchi co,
iyanguada..
ceared..
75. on-.;encn
na
ru-.;a ma 1 1-)a.
1:721 m La 1.-15
Y:.=.0 ma 17=
Dificul s s miy bo
fcr joinori ip r,tlin -for prn.otic.
" "Ko ..."
"Kc rua =a
49
49
LESSO:: UI
Senten3e .orctice: Me -- what (or.Yaya).
or Yaya_zunanka (ki)
Me kake dash!,
(f. kike dashi)
Ne kaaba st,P?
i Me z.aka sanu?
-
Me zakct sai?
Me ka che? (ce)
Me ya che? (ce).
ii. e zakayi?
Me .zakaena?
Me zaka bani?
sa?
Me zaka s,7-u?
50
IT words to "cvarl biyr
answrs:
1.1ai
ch by ij (or biy-lt,7t)
5i
- 53 -
Extension of 83.
mornin;:, - roon-.tido;
- rjr, wxyclwa: ri.- d...ro -night.
9 t=wa. - shoy
mato
,
'.
rl - r-,1- _,
cr :Tikan.t'..1.ka
--r-- ÷LI ,-.
.-. -t .....?. 1
-...i. -L. _..
- .
da-daro.
Ban kan,-:
iv.
.
t:a mayc
,
W711:2 kow-4ni
S1,-y ii :i a='Irnche.
da-raf-a.
vii. Kofi
Bo kant:-.fi tar-cD 717-d2re.
le
Donzhf _
t'i
Kai kan zha tii d2-=7..nchc.
X
Zanan
-
c,-funi+- for thc 1--:1'nErz to mak
cn usinp; tho tmTlo ¶t1)-vo.
-
,.. 55
LESSON 'XIV
0
5
-` 56 -
XLVI
Aa, 1. -
I5.an natafi wurin (de) yayi alkin.
Id .
(do) nat'7aboy.shi int
Idan kafahinta,
Tdan
( Idan
c) .'
\
,
,
.
-.1/
1., Vor.?..b=. (Rcvision) yi aiki, tlmbayi, roki,
-. .
,
yi wak-. .
55
0
57 -
LESSON XLVII
."
- 90. Sentence practice: Ajiye etc. (Negative: kar, ka ajiye)
(a) I. Ajiye wurin. ii. Ajiye kudin nan.
Chira bisa. Pensiri'(alkalami)
Ajiye kuma. takalmi
(Doki) Chira bisa. takarda.
`, "r 1. -0 \ 1
(t7tk
. 1-r4 r^.
to)
7nwc it.
Tfi .dashi wurin.
Tafi d-13hi mnza.
wurin Tfvfi da2hi yayau.
datives,'tho forrs
"K.7..WO" i"
Kaw :s. ruwa ii. Tafida ruwa. nan.
ra. Tafida kuj=. wurin.
kudi r=-7a. Tafida kudi yanu.
:he -.3.7,.tive is introduced, and. therfer 'the forms change
ccrdin,Ely as befor-:, (see b. above)
k-.we
Kawc Kark-1. kawo mini.
tafi
Kark-. kai ma Yaw ruwa.
z
:7-r-rt.:IOC-IC'
cl,iscr,_:tic.n of, tho Instructor.
57
C.n -
IESS017 XLIX
ajiyewa 'etc.
.Sentence Practic0, Zan ajiye: Negative: Ban
.
-
Na ajiye pensere'wurin nan.
i .
Zan ajiye.
Zuha nan.. Tii yena chikin moda
kara ka/ohiki etc. Zani yena karkashi terburu.
tii guga.
Note:. The negative forms "Ban ajiye tii kan kujera" should
also be practised.
,
. .
(Ans..) 0, yayi.
i7. .
Ntafi dak,A?
Kama chiwo ne nyaso, kaze
4cakarbi magani (Ans.) 0, yayi.
58
- 60 -
LESS0IT
'.i Vocab.
(aitc:rn- tivo, : k.7inr.n
59
- 61 -
LESSON LI
vf.
II Ir' It
rana litani daya wuche
.. vii. II it ill
shekara fudu kega.
II If 91
vddi. yn-a dacle.
ix..
It 11 !I
yakai wata biyu.
t,
x.
tr It
yau-nga/jiya kadai. .
abdki, yaro.
(b)
Hall=ng71
or DalIarrtnga fa?
wa no'ne?
o- fa?
!nswor: 1. ne
no
11
11
n_
11
. Sar?).:7.7c..7a-na no.
61
63
Ka-iya ka kirTohl
Nun-iya nu sey abinchi nanga.
Ka-iya katafi.
KUn-iya kufadi wand,
etc.
101. The negative forms ... ban-iy- fadi/chin
Ban iya tuka lore .(or mato) etc. (see 100. i)
Baka-iya gaga mini hakanan: ka-ji (see 100. ii)
Q. Bakfi iya zuwa ne? Ans A-a, ban-iya zuwa..
Be-iya magana ne? A-a, be-iya magana koo-ka
dan.
62
, -
:1.10cq....2,1.rsA75.00
7V 07.7.11:1,1 7.YIL
nig Lt-.1su.7.7.3
tp
-u-v
TutH tu -c.2o53
'q
LZLLT 4u"
eq
6(21
'0 "-ci
Tr-c3
4Tgcq-,3ooA ca...1,DA 7
-tT :s7n-lcu
t:731.1'73
2.7_17.:7527
ryu:I.(q)
77..C.1;
fl
LESSON LV
For rractice:
105. i. Tukuna
Id-11 danki,
Karo sanan
Dub: magm:.
Yna-chin,2.binchi s7.nan
Tfot-.
- Kow words: tshi, bid: (nr nord), yikokaris
6
67
LS '7.117
ael.tions Yo.98(b)
.
_
V ...IV
1. rt.
V v.
kafi- chiwo.
kayi.'
If It tl kudi deow7t.
66
63
1.:0: L7IY
A.4 Nn-,,son (
L. 1. iy. rawa.?
highlife.
B. k7m yi wak?
L. ne lc-an yi .7.ka
B. Egc:, kjf.-1
67
- 69
LESSOE LVIII
109. Readil:Ig the clock: ::0.94.
:os.100 n.nd 101.
For 'or-tctice:
Kaman ga. n
.:4he..5qo
Ka=n
If
Kofi Ice zuwan ga ,
If
k2,1!'so, b7k-,.so.
It
yanaiukav
68
;. ..-, 70
L1X
Yof.
v. Bida (of ne:-.1i) (look for it; search fel- it; s-)ek)
Yar (throw it -17--,.y) Y.lr d the
mcat
vii. Krrk-.y4 r-gar:-. (don't tAlk) karkyi , kaji?)
Yishurun (ha lufet);* yi kurun:
vlii. i (listen)
ix. Dtiba (look); duba nan! (iodk here!) dub%
x. Tashi up; hr ?. standing); tasili katfi.
xi. Fit:. wurin t fit:1 wurin fit?, wurin na.
xii. Saya (h:,_1t) s777:1 wurin; sva mini da
xvii. Chi (ecIt' it) chi lhinchi (t-lk...2 n food ) chi dukfl. Sha.
77iii. Danki (t.-..ke it, rick it up) T-!fi
69
'0
TIC.,.7 TY '
112, Conversation:
ow....
1. ma we- .w
A.
In church
to B. w:no is sittlr,-.: bec.ide ii
B. L'im-tn
-
A. Wani lokachi kuke far,,w?
A. ..an7-. kudi?
ii. The 11
convercation should hc r-act4-led an .
7 0
- 7?
Tzsso: .
1:%tafii?
y-.zo
lruyi
yona da wayo.
tf,_ tr,- ,11
yet)
sni b. bNdll.
zw n. kulun, ama bangani
kawa, bayaji ba.
zuam7:sala,-;hi, ama yasan,batun Allah.
- (that s why)
lore (mato) shiya.sr: bnzo ba.
3aya san kcw-. ba, shiyasa yayi.shurun,na.
; Da= (to worry) Danul:-. (non-troublo - damuwa
no)
71
f
73 -
TY11
7 nd t ^ 13 t o B. t:
vi
- - Goboy?
An 1-4---nc
3. Kr-n-1 r7::?
d-T.4 t-aatin-da-biyu.
Ycc ch7.r
0, .- (akur-..ti) n, 0
'7 2
1"r
T.7SSON LXII
73