Professional Documents
Culture Documents
9581 Navtobi
9581 Navtobi
9581 Navtobi
o.kbc ufhcib vj[dtlhbkb yfdsj,bc itvlujvb ,tlb lfvjrblt,ekbf vbc itvflutykj,fcf lf ufhtvjc c[dflfc[df
afmnjhsf ptvjmvtlt,fpt
qvemoT aRwerilia navTobis laqis garemo pirobebis zegavleniT gamofitvis rva mTavari procesi,
romlebic Sejamebulia diagramaSi
Spreading
the spreading rate mostly depends upon the viscosity, hydrographical conditions as currents, wind speeds,
tides .Twelve hours after the beginning of the spill, the oil may be scattered within an area of several square
kilometers (thus reducing the possibilities of operations at sea).
aorTqleba
gadaumuSavebeli navTobis umetes saxeobaSi aqroladi nivTierebebis maRali procentuli
Semadgenlobis gamo, am aqroladi nivTierebebis aorTqleba navTobis Semadgenlobidan
intensiurad mimdinareobs zRvaSi. aorTqleba sakmaod swrafia da fizikurad dakavSirebulia
daSlis procesTan. mas xels uwyobs wylis maRali temperatura da mRelvare zRva (wylis
Wavlebis zemoqmedebisa da navTobis buStukebis gaxeTqvis Sedegad navTobi atmosferoSi
adis). kvlevebma aCvenes, rom nedli navTobis daaxloebiT 50% SeiZleba daikargos aorTqlebis
Sedegad, rasac rogorc wesi, 24-48 saaTi sWirdeba. rac Seexeba mZime an narCen navTobs, misi
mxolod 10%-is aorTqleba xdeba imave droSi, dizelisa da sayofacxovrebo sawvavis, aseve,
faqtobrivad, yvela saxis navTisa da benzinisa ki - 75%.
Evaporation
The rate of this process is determined by the volatility of the oil and the meteorological conditions: rough seas,
high wind speeds, high temperatures.
emulsiis warmoqmna
mazuTis burTulebis udidesi nawili skdeba da ifiteba zRvaSive, Tumca mazuTi, romelic
napiramde aRwevs da aq ileqeba, SedarebiT nela ixrwneba, rac damokidebulia sanapiro zolis
maxasiaTeblebze. keTilmouwyobel napirze gamoriyuli mazuTis zRvis cocxal garemoze
biologiuri gavlenis kvlevebma aCvena, rom aseTi zegavlena seriozul ekologiur safrTxes ar
warmoadgens, magram keTilmowyobil sanapiroze gadaWimuli navTobis safari seriozul
ekonomikur problemas qmnis.
The formation of a water-oil emulsion may increase threefold or fourfold the volume of pollutant. The
emulsification process speed mainly depends upon the sea condition and the viscosity of the oil. The viscosity
of emulsions is generally high and increase the persistence of hydrocarbons on the sea surface.
Asphaltene content > 0.5 %: stable emulsions, ("chocolate mousse")
Asphaltene content < 0,5 % : unstable emulsions, dispersion.
Ddispersia
nedli navTobis tipis mixedviT navTobgajerebul wylis emulsiaSi SeiZleba sakmaod swrafad
stiqiurad (TviTneburad) warmoiqmnas patara wveTebi qarisa da talRebis zegavleniT. zRvis
temperatura da sxva movlenebi xels uwyobs aRniSnul process. bunebrivma dispersiam
SesaZloa, xeli Seuwyos daRvrili navTobis uaryofiTi gavlenis minimizacias garemoze da zRvis
florasa da faunaze toqsikuri zegavlenis Semcirebas, rac Sedegia navTobis dafantvisa. mocemuli
procesis mniSvnelovani daCqareba SesaZlebelia specialuri dispergatorebis gamoyenebiT.
Tumca, dispergatoris gamoyeneba TavTxel da sanapiro wylebSi SesaZlebelia mxolod eqspertTa
da ekologiis muSakTa yuradRebisa da zedamxedvelobis pirobebSi.
zRvis zedapiridan nedli navTobis TandaTanobiT spontanur gaqrobas xels uwyobs dispersiis
procesi. navTobisa da wylis gazrdili sakontaqto zedapiris gamo, navTobis warmoqmnili mcire
zomis nawilakebis (burTulakebis) daSla (gaxrwna) mikrooorganizmebis zemoqmedebis Sedegad
gacilebiT swrafad mimdinareobs. navTobis mcire wveTebis Semadgenlobidan yvelaze toqsikuri
xsnadi aqroladi nivTierebebis gamoyofa SedarebiT swrafad xdeba vidre navTobis didi, erTiani
laqidan. gamoyofili aqroladi nivTierebebi Semdgom advilad ixsneba zRvaSi.
gafantuli navTobis swrafi gaxsna xSir SemTxvevaSi Tavidan gvacilebs navTobis safaris did
manZilze gadaadgilebas zRvaSi da albaToba imisa, rom navTobi napirs miaRwevs, Sesabamisad
mcirdeba. dispersiis Sedegad mcirdeba im safrTxe, romelsac zRvaSi CaRvrili navTobi wylis
frinvelebs uqmnis.
Dispersion
Natural dispersion rate depends upon the nature of the oil, the thickness of the slick, and the sea state. Fluid
oils spreading easily may be dispersed entirely within a few days in moderate sea conditions.
Viscous or emulsified oils, forming thick slicks, have a low tendency to disperse and may persist for weeks.
gaxsna
miuxedavad imisa, rom wyalSi naxSirwyalbadebis xsnadoba dabalia, nedli navTobis zogierTi
Semadgeneli nawili, ZiriTadad ki - SedarebiT msubuqi, dabalmduRare naxSirwyalbadebi -
sakmaod kargad ixsneba wyalSi da zRvaSi navTobis CaRvris Semdeg sakmaod swrafad ereva
zRvis wyals. gaxsnis siCqare damokidebulia iseT faqtorebze, rogoricaa wylis turbulentoba da
temperatura. navTobis es yvelaze advilad xsnadi komponentebi amavdroulad, yvelaze swrafad
aqrolad nivTierebebsac warmoadgens da umetes SemTxvevaSi xdeba maTi aorTqleba da ara
wylis fazaSi gadasvla. aRniSnuli dadasturda gaxsnili naxSirwyalbadebis koncentraciebis
analitikuri gazomvebiT, romlebic rCeba navTobis daRvris adgilTan axlos an mis qvemoT.
aqedan gamomdinare, daRvrili navTobis zRvaSi moqmedebis gansazRvris mizniT gaxsnis
procesi ar aris imdenad mniSvnelovani, rogorc sxva procesebi, rogoricaa magaliTad, aorTqleba.
daleqva (sedimentaci
daleqva warmoadgens process, rodesac zRvaSi motivtive navTobis nawilakebi ileqeba zRvis
fskerze. amisaTvis unda moxdes navTobis nawilakebis, romelTa simkvrive naklebia zRvis wylis
simkvrivesTan SedarebiT, saxecvlileba maTgan SedarebiT msubuqi komponentebis aorTqlebis
Sedegad da gansakuTrebiT, wylis svetSi arsebuli myari nawilakebis SemoerTebiT, rac zrdis
maT simkvrives, romelic axla ukve wylis simkvriveze metia. imis gamo, rom Ria zRvaSi myari
nawilakebis raodenoba mcirea, navTobis nawilakebis zRvis fskerze daleqva naklebad
mosalodnelia. aRniSnuli procesi SedarebiT xSiria napirTan axlos moqceva-ukuqcevisa da
estuaruli talRebis, qviSis moZraobisa an qaris zemoqmedebiT.
SEDIMENTATION
Sedimentation is mainly influenced by the following factors :The density of the oil ;The temperature of sea
water Solid matters in suspension in the water Sedimentation frequently occurs in shallow waters laden with
suspended solids. Less frequent in open seas due to the absorption and excretion of particles of oil by
zooplankton.On sandy shorelines, stranded oil often mixes with the sediment, this mixture being then washed
off by the waves and sunk.
fotoqimiuri Jangva
zRvis zedapirze motivtive navTobis safari mzis sxivebis zemoqmedebas ganicdis, ris gamoc misi
qimiuri Semadgenloba icvleba. mocemul process fotoqimiuri Jangvis procesi ewodeba. am
procesis Sedegad xdeba navTobis zogierTi Semadgeneli nawilis daSla da isini wyalSi metad
sxnadi xdebian da SedarebiT swrafad da advilad ifantebian daSlisa da wyalSi gaxsnis gamo.
navTobis fotoqimiuri Jangvis procesi yvelaze swrafad zRvis zedapirze an navTobis fizikurad
“gawelili” laqis SemTxvevaSi mimdinareobs.
biodestruqcias xels uwyobs navTobis safaris gaSla mcire zomis nawilakebad wylis did
zedapirze. amasTan, aRniSnul process adgili aqvs bunebrivadac da dispergatorebis
gamoyenebiTac. saintereso faqtia, rom biodestruqcia aCqarebs navTobis bunebrivi gabnevis
process.
sakmaod swraf biodestruqcias xels uwyobs iseTi nutrientebi, rogoricaa azoti da fosfori.
amgvarad, biodestruqcia SedarebiT swrafad sanapiro wylebSi mimdinarobs (sadac am
nivTierebebis Semcveloba Ria zRvasTanN SedarebiT maRalia). nedli navTobis Semadgeneli
nawilakebis umetesoba SeiZleba mikroorganizmebis zemoqmedebis Sedegad daiSalos, magram
ufro msubuqi komponentebi, romelTa molekuluri masac naklebia, ufro swrafad iSleba, vidre
mZime komponentebi.
maRali temperatura xels uwyobs biodestruqcias. mocemuli procesi yvelaze swrafad arqtikul
regionebSi mimdinareobs. emulsiebisgan gansxvavebiT, navTobis wyalSi emulsiis siblante
utoldeba wylis fazis siblantes da warmoqmnis Semdeg aseTi dispergatorebi qreba zRvis
zedapiridan da rCeba axlozedapirul wylebSi, sadac Semdgom mimdinareobs navTobis
nawilakebis waylSi gaxsna
.
Marine micro-organisms (bacteria, moulds and yeasts) can use hydrocarbons as a source of carbon and
energy. Biodegradation takes place at the water/oil interface. The creation of oil droplets at sea increases the
interfacial area available for biological activity and thus enhances degradation.This process will not occur in
the event of oil stranded on the shoreline above the high water mark.Other factors influencing
biodegradation rate are: temperature, and availability of oxygen and nutrients (phosphorus, nitrogen).