Eksport turystyczny – wszyscy, którzy przyjeżdżają do danego kraju w celach turystycznych

Import turystyczny – wszyscy, którzy opuszczają dany kraj w celach turystycznych

Stara turystyka: Nowa turystyka:

 masowa  elastyczna
 sztywna  ekologiczna
 3S  zintegrowana
 niedoświadczony turysta  różnorodna
 ograniczone systemy rezerwacji  bardziej doświadczony turysta
 unifikacja hoteli  inny styl życia
 promocja podróży lotniczych  system informacji technologicznych
 przestarzałe konstrukcje  zarządzanie efektywne
 loty czarterowe  marketing indywidualny
 pakiety turystyczne  produkt nowoczesny
 płatne urlopy  presja środowiska
 tani paliwo  ochrona konsumenta
 rządowe promocje turystyki

Turystyka jako zwierciadło współczesnej kultury  umowność sytuacji

konsumenckiej:
 postmodernizm  kolaż walorów i wrażeń
 pogoń za nowością, zaskoczeniem
 przymus hedonizmu, zabawy  przyjemność
jako obowiązek
 niechęć do wysiłku, również intelektualnego
 wpływ mass mediów  kreowanie sztucznego
świata
Turystyczny „fast food”:
 moda
 beztroska, radość uczestnictwa
 hedonizm, narcyzm
 nieustanne poszukiwanie wrażeń
 potrzeba uznania, kreowanie własnego
wizerunku
 atrakcje turystyczne jako „świątynie
konsumpcji”
 turysta w „ochronnej bańce”, unikający
nieprzyjemnych doznań

Pandemia – choroba atakuje na różnych kontynentach

Epidemia – zachorowań jest więcej niż wynika to z danych wieloletnich
Endemia – choroba utrzymuje się na danym obszarze

Trendy podróżnicze na początku 2020:

 wyraźne zainteresowanie turystów środowiskiem naturalnym, co wpływa na rozwój turystyki na terenach
wiejskich czy leśnych
 stopniowe odchodzenie od turystyki masowej na rzecz indywidualnej
 rozkwit turystyki krajowej, w tym domki turystyczne, mieszkania wakacyjne
 wyjazdy krótsze i bliższe
 wyjazdy stacjonarne zamiast objazdowych, jeśli już to własnym samochodem

PARKI ROZRYWKI I PARKI TEMATYCZNE

a) stały się symbolami współczesnej popkultury masowej i rozrywki
b) są ekstremalnymi przykładami kapitałochłonnego, wysoko rozwiniętego, zorientowanego na klientach,
przekształconego przez ludzi otoczenia rekreacyjnego
c) tworzą zamknięty system, którego celem jest zaspokojenie pragnień odwiedzających poprzz wytworzenie
iluzji nierealnego świata marzeń
 d) są wielką areną utworzoną na bazie technologii, kultury, a czasem także i historii, dzięki nowoczesnej
technologii są w stanie wytworzyć efekty dźwiękowe i świetlne, które zawładną percepcją odwiedzających i
które będą stymulować ich wyobraźnię

Atrybuty parków:
 wytworzone w duchu jednego bądź kilku
tematów
 wytworzenie atmosfery innego miejsca i czasu
 organizowane jako przestrzenie zamknięte
 obszary o wysokiej koncentracji atrakcji
 docierają do całego pokoleniowego spektrum
 posiadają do dyspozycji usługi dodatkowe –
sprzedaż żywności, napojów, pamiątek
 wysokie nakłady inwestycyjne
 silny nacisk na jakość oferowanych produktów
 procesy produkcyjne i konsumpcyjne
zarządzanie centralne

Park tematyczny – obszar ze skoncentrowanym zestawem atrakcji, skupiony wokół wspólnego tematu:
 stanowi obszar zamknięty o funkcji rekreacyjnej z kontrolowanym, limitowanych dostępem
 prezentuje wybrany temat w celu wywołania fantazji i budowania atmosfery

Struktura parku rozrywki:

1) główny motyw obiektu – któremu podporządkowane są pozostałe atrakcje
2) motyw dodatkowy – obszary wydzielone w parku, z których każdy poświęcony jest innym motywom
3) motyw przejściowy (czasowy) – tworzony specjalnie na konkretne wydarzenia
Podział parków:
1) ze względu na odpłatność: b. rozrywki
a. Pay as you go – indywidualna opłata c. wodne
za każdą atrakcję d. zoologiczne
b. Pay one price – jedna większa opłata e. przyrodnicze
obejmująca wszystkie atrakcje f. dziedzictwa
2) ze względu na charakter: g. kulturalne
a. tematyczne h. typu Disneyland

3) ze względu na kontekst historyczny: 4) ze względu na liczbę odwiedzających:

a. odrestaurowane i przebudowane a. duże – powyżej 1 mln
stare parki b. średnie – od 250 tys. do 1 mln
b. nowo wybudowane c. małe – poniżej 250 tys.
c. parki historyczne lub muzea
zewnętrzne

Znaczenie parków rozrywki:

 stanowią rzeczywiste centra turystyki i rekreacji
 wpływają na decyzje turystów i nakręcają koniunkturę w innych atrakcjach znajdujących się w pobliżu
 znaczenie ekonomiczne  zarówno w trakcie budowy jak i działalności operacyjnej
 wpływają na rozwój lokalnych i regionalnych, obszarów dając pracę miejscowej ludności i wielu lokalnym
firmom
 znaczenie społeczne  wprowadzają określone modele kulturowe
 oddziaływają negatywnie ale i pozytywnie na środowisko, pełniąc funkcję ochronną dla przyrody
 powodują efekt pączkowania – uzależniony od skali pierwszej inwestycji
 fenomen w globalnej gospodarce

Czynniki wpływając na popularność parków:

1) czynniki ekonomiczno-technologiczne: - pobudzenie rynku pracy i źródło dochodów
- sprawne zarządzanie
- liczne powiązania gospodarcze
- oferta produktu wyjątkowego i unikatowego
- stały proces innowacji, rozwoju jakościowego,
odnawiania oferty
- zaawansowane technologie
- wykwalifikowany personel
- rozwój i funkcjonowanie silnie zintegrowane z
otoczeniem społecznym i gospodarczym
2) czynniki społeczno-kulturowe:
„Fale Disneya” w rozwoju parków:
I. Fala tsunami, która zmieniła oblicze
regionalnych parków, najpierw w USA, a
później na całym świecie. Zaczęły przybierać
określony temat przewodni (ang. theming)
II. Przyczyniła się do poszukiwań i badań
dotyczących nowych produktów tworzonych
często na użytek targów i wystaw światowych
III. Oznaczała proces globalizacji parków w latach
60. i 70. XX wieku, z wykorzystaniem
doświadczeń parków ze Stanów
Zjednoczonych
IV. Rewolucja w muzeach, zaaplikowana również
do akwariów i ogrodów zoologicznych,
centrów nauki i innych atrakcji typu non-profit
V. Rozwój atrakcji typu „indoor”, opartych na
określonej lokalizacji, najczęściej w centrach
handlowych
TERRORYZM
Terroryzm – bezzasadne i bezprawne użycie siły albo przemocy, wymuszenie określonego zachowania przez strach
zmusić do odpowiednich zachowań.
Zagrożenia turystów:
 naturalne (siły przyrody, stan środowiska)
 polityczne, społeczne (wojny, konflikty,
manifestacje)
 terrorystyczne
 religijne
 ekonomiczne (strajki, inflacja)
 kryminalne (kradzieże, rozboje)
 zdrowotne
Drogi oddziaływania ataków terrorystycznych na turystów:
- eksplozja emocji u zwiedzających
- oferują pobyt w wirtualnej rzeczywistości świata,
iluzji i wyobraźni  ucieczka od codzienności
- kwintesencja postmodernistycznej przestrzeni 
pomieszanie stylów oraz zamierzone połączenia
realności i nierealności
- przykład globalizacji i homogenizacji współczesnej
kultury turystycznej, której źródło pochodzi z
północnoamerykańskich parków rozrywki
- „konsumenci sztucznych znaków”
- idea wymyślonego miejsca
VI. Rewolucja spowodowana gwałtownym
rozwojem gier, które wkroczyły w różne
dziedziny życia
Priorytety w działalności Disneyland Paris:
 utrzymanie pozycji lidera poprzez
udoskonalanie oferty i wprowadzanie nowej
 uatrakcyjnienie oferty hoteli
 uatrakcyjnienie oferty marketingowej i
sprzedaży poprzez tworzenie pakietów
dopasowanych do oczekiwań gości, a także
poprzez dystrybucję
 poprawa obsługi klienta i rozwój osobisty
pracowników
 rozwój i zarządzanie strefą 2230 hektarów
 nasycenie rynku
 wzrastająca konkurencja
Cechy współczesnego terroryzmu:
 gloryfikacja siły
 bestialstwo, brak zahamowań
 potęgowanie strach
 dążenie do rozgłosu
 polityczny charakter
 atmosfera rewolucji, zastraszania
 psychologiczne rezultat i przewidywane
reakcje
 a) turyści są celem ataków w docelowym miejscu wypoczynku
b) turyści są celem ataków w strefie tranzytowej (lotniska, samoloty)
c) turyści nie są bezpośrednim celem ale przypadkowo stają się ofiarami ataków
d) turyści nie są ofiarami ataków ale rozgłos towarzyszący samemu atakowi praktycznie wstrzymuje ruch
turystyczny do miejsca, w którym do niego doszło

Przejawy terroryzmu skierowanego przeciwko turystom:

 ataki samobójcze
 zamachy bombowe
 zabójstwa z użyciem broni
 porwania (w tym porwania środków transportu)

Dlaczego ataki na turystów?

 rozgłos
 zaszkodzenie branży turystycznej i jednocześnie całej gospodarce
 nie ryzykują straty poparcia ludności miejscowej  turysta symbolizuje nierówności pomiędzy krajami
rozwiniętymi i rozwijającymi się
 turyści często zachowują się w sposób, który nie podlega akceptacji i budzący głęboki sprzeciw
 sektor turystyczny jest relatywnie łatwym celem, ze względu na swój rozmiar, różnorodność i zasięg

Skutki ataków terrorystycznych:

a) bezpośrednie:
a. ograniczenie liczby przyjeżdżających turystów
b. zredukowanie liczby inwestycji
c. zredukowanie przyszłego wzrostu gospodarczego
d. zmniejszenie przychodów mieszkańców
e. zmniejszenie zatrudnienia w sektorze turystycznym
b) pośrednie:
a. zwiększenie wydatków na promocję i reklamę
b. koszty odbudowy i renowacji
c. zwiększone nakłady na środki bezpieczeństwa
d. droższe polisy ubezpieczeniowe od skutków ataków

Efekty psychologiczne ataków terrorystycznych:

1) Efekt substytucji – zamiana jednej destynacji na inną o bardzo podobnych warunkach pobytu  korzyści dla
branży w alternatywnych turystycznie krajach
2) Efekt rozprzestrzeniania się niechęci – turyści rezygnują z podróży do krajów ościennych w stosunku do
tego, w którym odbywały się ataki terrorystyczne  straty dla branży w krajach ościennych

Działania zapobiegające terroryzmowi w turystyce:

 Globalny Kodeks Etyki w Turystyce (UNWTO)
 Strategia UE walki z terroryzmem (Rada Europejska)

Co nas czeka?
 cyberterroryzm
 bioterroryzm
 ekoterroryzm

KULTURA
Szok kulturowy – zderzenie wpojonych przejawów kultury z nowym otoczeniem

Dwa typy postaw będących następstwem szoku:

1) zwrócenie się do swoich rodzimych treści i form kulturowych i coraz ostrzejsze przeciwstawianie się obcym
treściom i formom
2) porzucenie swoich rodzimych kulturowych wzorców w celu jak najszybszego przyswojenia sobie wzorców
obcych

Koncepcja Zygmunta Baumana:

 spacerowicz – przechodzień, wszystko widzący ale sam nie widziany, ukryty w tłumie ale do tłumu
nienależący
 włóczęga – żyje w drodze i nie wie co przyniesie następny dzień
 turysta – opuszcza dom w poszukiwaniu wrażeń  wrażenia i opowieści to jedyne na czym mu zależy
 gracz – nie jest podróżnikiem, dla niego życie nie jest ruchem lecz grą, serią kolejnych walk

Typy kultur:
a) pro-transakcyjne – nastawieni na zadania
b) pro-partnerskie – nastawieni na relacje międzyludzkie
c) ceremonialne – ważna etykieta, postawa, przestrzeganie zasad, status społeczny
d) nieceremonialne – ważna atmosfera, relacje międzyludzkie
e) monochromatyczne – terminowość, zobowiązania, dyscyplina
f) polichromatyczne – koncentracja na ludziach, leniwi, niezdyscyplinowani
g) ekspresyjne – Grecy, Hiszpanie, Włosi, Amerykanie
h) powściągliwe – Azjaci

KONCEPCJA WIOSKI KULTUROWEJ:

argumenty ZA:
a. zatrudnienie i dochody
b. zachowanie dawnych zwyczajów
c. rozwój innych usług
d. lokalna działalność produkcyjna
e. powiększenie wiedzy turystów
Argumenty PRZECIW:
a. brak autentyczności
b. komercyjność
c. obiegowe opinie
d. krótki czas pobytu nie pozwala na głębsze poznanie specyfiki danej kultury
e. nie zasilają budżetu

Turystyka etniczna – koncepcja 4H:

• Habitat – środowisko życia
• Heritage – dziedzictwo
• History – historia
• Handicraft – rękodzieło

Rozwój zrównoważony – rozwój gospodarczy i społeczny, który zapewni zaspokojenie potrzeb współczesnego
społeczeństwa bez naruszania potrzeb przyszłych pokoleń.

KULTURA – SPOŁECZEŃSTWO – ŚRODOWISKO + WŁADZA

Turystyka zrównoważona – turystyka nie przynosząca negatywnych następstw przyrodniczych i społecznych.