>> ©e Mðkr{LkkhkÞýku rðsÞíkuíkhk{T >>

Ãk.Ãkq. MkLkkíkLk Ä.Äw. 1008 ©e rðã{kLk yk[kÞo ©e ysuLÿ«MkkËS ©e LkhuLÿ«MkkËS

{nkhks©eLkk Yzk ykþeðkoË Mkn yk¿kkÚke, ©e nrhf]»ý {nkhks Mkqík ykrË yk[kÞo
©e h½wðehS {nkhks rîþíkkÂçË f]íkktsr÷ {nkuíMkð - h011,1h{kt «fkrþík

(MkLkkíkLk-ðirËf þk†kuLkk «{kýku Mkrník yÚkoMk¼h {rn{k)

su Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ ÷uþu

íkuLkkt çkÄk Ãkkíkf çkk¤e Ëuþu,

AuLkk{ {khkt ©wrík{kt yLkuf, :: ÷u¾f ::

MkkÄw ÞkuøkuïhËkMkS
økwÁ :- Ãkq. Mk.økw. Mðk{e ©e rLkíÞMðYÃkËkMkS

Mk ðkuoÃkhe yks økýkÞ yuf.

(©enrh÷e÷k{]ík : 5/3)
:: «rMkØ fíkko ::
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞMÞ ©e ÷û{eLkkhkÞý Ëuð
ÃkeXMÚkkLk MktMÚkkLk - ðzíkk÷ ðíke
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {nkuíMkð
Mkr{rík - 2010, økZÃkwh
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k (MkLkkíkLk-ðirËf þk†kuLkk «{kýku Mkrník yÚkoMk¼h {rn{k)
÷u¾f : MkkÄw ÞkuøkuïhËkMkS, økwÁ :- Ãkq. MkËT. Mðk{e ©e rLkíÞMðYÃkËkMkS
«rMkØ fíkko :-
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞMÞ ©e ÷û{eLkkhkÞý Ëuð ÃkeXMÚkkLk MktMÚkkLk - ðzíkk÷ ðíke
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {nkuíMkð Mkr{rík - 2010, økZÃkwh
«Úk{ ykð]rík «ík :- 5000 (zeMkuBçkh - 2010)
rîíkeÞ ykð]rík «ík :- 10, 000 ({k[o - 2011)
ík]íkeÞ ykð]rík «ík :- 10, 000 (sq÷kE- 2011)
[íkwÚko ykð]rík «ík :- 10, 000 ({k[o - 201h)
«fkþLk ríkrÚk : rð. Mkt. 2068 Vkøký MkwË-8 Úke 1Ãk
íkk. 1-8 Úke íkk. 3-8201h MkwhíkLku yktøkýu WsðkÞu÷
‘©e nrhf]»ý {nkhks Mkqík ykrË yk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks
rîþíkkÂçË f]íkktsr÷ {nkuíMkð’ «Mktøku Ãk.Ãkq. 108 ©e Ä{ofw¤ {wøkx{rý
©e Lk]økuLÿ«MkkËS {nkhks©eLkk ðhËT nMíku yk [íkwÚko ykð]r¥kLkwt
rð{ku[Lk fhðk{kt ykÔÞwt Au.
© yk ÃkwMíkfLkk Mkðo n¬ «fkþfLku MðkÄeLk Au.
ðu[ký rft{ík : 80/-
«krÃík MÚkkLk :-
MkhÄkh : ©e Mðk. {trËh íkk.S. hksfkux, Vku.Lkt. 0281-2781211, 7600058503
økZzk : ©e Mðk. {trËh - økZzk, S. ¼kðLkøkh. Vku.Lkt. 02847 - 252800
sqLkkøkZ : ©e Mðk. {trËh - sðknh hkuz, Vku.Lkt. 0285 - 2650680
ðzíkk÷ : ©e yk[kÞo rLkðkMk, ©e h½wðehðkze. {ku. 9825134108
Mkwhík : ©e Mðk. {trËh - ©eSLkøkh, ðhkAk hkuz. {ku. 8128691513
{nwðk : ©e Mðk. {trËh - ¾khøkux, Vku.Lkt. 02844 - 222242, 8128691515
zkUçkeð÷e : ©e Mðk. {trËh - hkòS hkuz, Vku.Lkt. 0251 - 2453875, 2420680
{wÿf :-
nrhf]»ý økúkrVõMk - y{ËkðkË.
VkuLk : (079) 2642 1008, {ku. 98258 50559
«MíttðLtt
{É®úÉi{É®Æú {É®ú¥ÉÀ {ÉÚhÉÇ¥ÉÀ ºÉxÉÉiÉxɨÉ * ºÉ´ÉÉÇ´ÉiÉÉÊ®úhÉÆ º´Éä¹]Æõ º´ÉÉʸÉiÉVÉxÉiÉÉ®úEò¨É **
¦ÉÊHòvɨÉÉÇi¨ÉVÉÆ ÊxÉiªÉÆ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÆ |ɦÉ֨ɠ* ´Éxnäù%½Æþ ¸ÉÒ ºÉ½þVÉÉxÉÆnÆù ´Éänù´ÉänùÉÆMÉ´ÉÆÊnùiɨÉ **
yk ½kuhfr¤Þwøk{kt Sðkí{kyuu zøk÷u Lku Ãkøk÷u ytík:þºkwyku MkkÚku ÞwØ fhðkLkwt Au. íku
{kxu ‘{w{wûkw Sðkí{kykuLkwt zøk÷u Lku Ãkøk÷u hûký ÚkkÞ yLku {kuûk{køko{kt çk¤ {¤e hnu íkuLku {kxu
ftEf WÃkkÞ fÁt’ yk{ rð[kh fheLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MÚkkrÃkík rËÔÞ Mkt«ËkÞ{kt
MkíMktøkLke ð]rØ-rðfkMk yLku yLktík nrh¼õíkkuLkk fÕÞký fhðk MðÞt ¼økðkLk ©enrhyu
yksÚke 209 ð»ko Ãkqðuo ÃkkuíkkLkk rËÔÞ {w¾f{¤{ktÚke ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLke
WËT½ku»kýk fhe. Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu Mð{w¾u yk ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’
{nk{tºk ykÃÞku íÞkhu íku{ýu s su {rn{k Ãký Mð{w¾u fÌkku íkuLke LkkUÄ ÷uíkkt Ãk.Ãkq. Ä.Äw.
yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks ‘©enrh÷e÷k{]ík’ økútÚk{kt ÷¾u Au :
‘»tzûthe {kºt {ntË{Úto, suÚte Útþu rËØ Ë{M‚ yÚto;
Ëw¾e fhu Ëkfx Ëðo ft…u, yk‚u ð¤e yûthÄt{ yt…u.
»tzûthtu Au »tx þt† Ëth, ‚u ‚tu W‚thu ¼ð®ËÄw …th;
AÞu É‚w{tk rŒðËu r™þtÞu, Ëðuo r¢Þt{tk Ë{htu ËŒtÞu.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/3)
yLktík çkØ Sðkí{kykuLku {kÞkLkk ÃkkþÚke {qfkðeLku {wõík çkLkkððk {kxu ÃkÄkhu÷k
Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke yý{ku÷ ðhËkLkYÃk ¼ux yux÷u 209 ð»ko Ãkqðuo
ÃkkuíkkLkk rËÔÞ {w¾f{¤{ktÚke Wå[khu÷ku »kzûkhe ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk.
yk{, ©eS{nkhksu {nkLk ÃkkðLkfkhe ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk ykÃkeLku
‘MkðoSðrníkkðn’Lkwt áüktík ÃkwÁt Ãkkzâwt. Sðkí{kLkk ykíÞtríkf {kuûkLke rLkMkhýeYÃk ‘©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ’Lke Äqhk ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý ÃkAe íku{Lkk s MÚkkLku MÚkkrÃkík
ðzíkk÷ íku{s y{ËkðkË økkËeLkk çktLku yk[kÞo©eyku îkhk yks rËðMk ÃkÞOík ËurËÃÞ{kLk hne
Au. yLku yk ‘yk[kÞo ÃkhtÃkhk’ îkhk MðÞt ¼økðkLk ©enrhyu ‘MkðoSðrníkkðn’Lkk MkqºkLku
[k÷w hkÏÞwt Au. ©eS Mk{fk÷eLk LktËMktíkkuÚke ÷ELku yks rËðMk ÃkÞOík yk[kÞo Ëeûkeík
MktíkÃkhtÃkhkyu Ãký yk {nk©uÞMfkhe ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk ÃkktËzu ÃkktËzu økqtsu yuðk
«ÞíLkku fÞko Au yLku fhe hÌkk Au.
ykðku rËÔÞ ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk íkuLku fkuE ÃkkuíkkLkk þwÕf MðkÚkoÚke yÚkoneLk Lk
fhe Lkk¾u yLku ‘ðkMkwËuð{knkíBÞ’{kt çkíkkÔÞk «{kýu ‘½kuhfr¤fk¤ su{ ÔÞkóku sþu íku{ íku{
yÄ{oLku s ÷kufku Ä{o {kLke Mðefkhðk ÷køkþu yLku {kuûk fhík÷ {q¤¼qíkíkkLku ÷kufku ¼q÷e sþu
yLku {w{wûkwLkk {kuûkLkku {køko MkËið ÁtÄkE sþu.’ íkku h¾uLkuu fkuE {w{wûkw Sðkí{kLku ‘©e
Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku fhkíkku Q÷xku yÚko íkuLkku [uÃk Lk ÷køke òÞ íku {kxu MkLkkíkLk MkíÞ
yÚkoMk¼h økútÚk ðíko{kLkfk¤u «fkþLk fhðkLke yrík ykð~Þfíkk Q¼e ÚkE.
MkkÚku MkkÚku ¼økðkLk ©enrhLkk fÕÞkýfkhe MktfÕÃkLku Mkkfkh MðYÃk ykÃkðk íku{s ‘©e
Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLke rËÔÞíkk MkkhkÞu rðï{kt Wßsð÷eík ÚkkÞ, Mkt«ËkÞ yuf Aºk
Lke[u ykðu yLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MÚkkrÃkík rËÔÞ Mkt«ËkÞ{kt MkíMktøkLke ð]rØ-
rðfkMk yLku yLktík nrh¼õíkkuLkk fÕÞký ÚkkÞ yuðk þw¼ ykþÞÚke Ãk.Ãkq. MkLkkíkLk Ä.Äw.
1008 ©e rðã{kLk yk[kÞo ©e ysuLÿ«MkkËS {nkhks©eyu rËÔÞ MktfÕÃk fÞkuo fu, yk
ð»ko MktÃkqýoÃkýu yktíkhhk»xÙeÞMíkhu ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkwt ÷u¾LkfkÞo fheLku
¼ÔÞkríkÇkÔÞ yLku rËÔÞkríkrËÔÞ {nkuíMkð Wsððku. ©eS{nkhksLkk yÃkhMðYÃk yuðk
Ãk.Ãkq. yk[kÞo {nkhks©eLkk yk çk¤ðkLk MktfÕÃkLku Mk{økú MkíMktøk Mk{ksu ¾qçk n»koÚke
ðÄkðe 100 fhkuz {tºkku ÷¾e LkkÏÞk, ÃkAe 200 fhkuz... ÃkAe 365 fhkuz {tºkLkwt
÷u¾LkfkÞo fhðkLkku þw¼ MktfÕÃk fÞkuo. su MktfÕÃkLku Ãký Mk{Mík Mkt«ËkÞLkk MkíMktøke ¼õíkkuyu
W{tøk-WíMkknÚke 365 fhkuz {nk{tºkLkwt ÷u¾LkfkÞo fhe ¼økehÚk sÃkÞ¿kLkwt fkÞo Ãkqýo fÞwO.
yk rËÔÞ MktfÕÃkLkk yLkwckLkYÃku, økZzk {æÞ «fhýLkk 13{kt ð[Lkk{]íkLkk ð[Lkku
yLkwMkkh yûkhÄk{ íkwÕÞ økwshkík hkßÞLkk ¼kðLkøkh rsÕ÷kLkwt Mkkunk{ýwt {nkíkeÚkoÄk{
yLku ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkwt MkðkuoÃkhe økZÃkwhÄk{Lku yktøkýu MkðkoÄkh yLktíkfkurx
çkúñktzkuLkk yrÄÃkrík Ãkh{WÃkkMÞ EüËuð ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke Ãkqýof]ÃkkÚke
íku{s ykÃkýk niÞkLkk nkh, Mkt«ËkÞLkk Mktðknf ðzíkk÷ ÃkeXkrÄÃkrík Ãk.Ãkq. MkLkkíkLk Ä.Äw.
1008 ©e rðã{kLk yk[kÞo ©e ysuLÿ«MkkËS {nkhks©e íkÚkk Ãk.Ãkq. 108 ©e
Ä{ofw¤ {wøkx{rý ©e Lk]økuLÿ«MkkËS {nkhks©eLkk Yzk ykþeðkoË Mkn yk¿kkÚke
rðïþktrík yLku ¼økðkLk ©enrhLke «MkÒkíkkÚkuo økZÃkwhÃkrík ©e økkuÃkeLkkÚkS {nkhksLkk
rËÔÞ MkktrLkæÞ{kt yktíkhhk»xÙeÞ ‘©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {nkuíMkð’Lkwt íkk. 23-12-
2010 {køkþh ðË - 2 Úke íkk. 31-12-2010 {køkþh ðË - 11 ({nk{tºk WËT½ku»kýk
rËLk, íkk.31-12-1801) MkwÄe rðþk¤ V÷f WÃkh ¼ÔÞ ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt Au,
suLkk {kæÞ{Úke Ëhuf ¼õíksLkku yk {nkuíMkðLkku rðþu»k ÷k¼ ÷ELku íkuLke M{]rík YÃku yk
{nkuíMkðLke Mkr{rík îkhk «rMkØ fhkÞu÷k «Míkwík ‘©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkku
MkLkkíkLk-ðirËf þk†kuLkk «{kýku Mkrník yÚkoMk¼h {rn{k’ suðk økútÚkkuLku ÃkkuíkkLkk ½h{kt
ðMkkðu yLku MktçktÄesLkkuLku Ãký ðkt[e-ðt[kðeLku ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku MkkÚkof
{rn{k Mk{Mík rðï{kt sLksLk «íÞu ÃknkU[kzu yLku Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLkk f]ÃkkÃkkºk çkLku yuðe yÃkuûkk Mkn...
÷e. Mðk{e rLkíÞMðYÃkËkMkS - ðzíkk÷ (nk÷-MkhÄkh)Lkk
¾qçks nuíkÃkqðof sÞ ©e Mðkr{LkkhkÞý
Lt{ú rLtðuŒLt
WØðkðíkkh MkËTøkwÁðÞo ©e hk{kLktË Mðk{eyu yk WØð Mkt«ËkÞLke MÚkkÃkLkk
fhe. {nk«¼w ©e MknòLktË Mðk{eLku suíkÃkwh{kt Ä{oÄwhk MkkUÃke MðÄk{ rMkÄkÔÞk.
íÞkhçkkË Vhuýe{kt ¼økðkLk ©enrhyu økwÁðÞo ©e hk{kLktË Mðk{eLkk [kiË{k
(Mkt. 1858Lkk {køkþh ðË - 11, íkk. 31-12-1801)Lke Mk¼k{kt Mð{w¾u
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku WËT½ku»k fÞkuo. íÞkhÚke yrðhíkÃkýu Mkt«ËkÞ{kt Mkðo
ykçkk÷ð]Ø yLkwÞkÞe LkhLkkheyku yk ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk Lkk{Lkwt
¼sLk M{hý fhu Au. Ãkhtíkw {nk{tºkLkk sÃk MkkÚku Lkk{u Mkrník Lkk{eLkwt ¼sLk ÚkkÞ
yuðk nuíkwÚke ðuË-þk†kuLkk «{ký Mkrník yk {nk{tºkLkk yÚkoLkwt ÷u¾LkfkÞo ÚkÞwt Au.
fkuEyu yk ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yLku
LkkhkÞý yuðku yLkÚko fhe yrík þwØ WÃkkMkLkkLkwt ¾tzLk fÞwO Au. íkuLku Mkk[e rËþk{kt
MkíÞ þwt Au ? íku sýkððk yk økútÚk{kt Lk{ú «ÞkMk fÞkuo Au. su Mkt«ËkÞLkk Mkðo
yLkwÞkÞeykuLkk rník{kt Au. suÚke Mkk[k {w{wûkwyku ¾kuxe ¼ú{ýk{kt yxðkE Lk òÞ
íkuðk nuíkwÚke «MktøkkuÃkkík íkuLkku Ãký WÕ÷u¾ fÞkuo Au.
MðÞt ©eS{nkhks ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku {rn{k økkíkk
ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :
“...øk{u íkuðku ÃkkÃke nkuÞ Lku ytík Mk{u òu íkuLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðk Lkk{Lkwt
Wå[khý ÚkkÞ, íkku íku Mkðo ÃkkÃk Úkfe AwxeLku çkúñ{nku÷Lku rð»ku rLkðkMk fhu...”
(ð[Lkk{]ík «Úk{ «fhý : 56)
‘Mðk...r{...Lkk...hk...Þ...ý...’ yk »kzûkhe {nk{tºkLkku fuðku «kiZ «íkkÃk
Au íku Ãk.Ãkq. Ä. Äw. yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks©e çkíkkðu Au :
‘su Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ ÷uþu íkuLkkt çkÄk Ãkkíkf çkk¤e Ëuþu;
Au Lkk{ {khkt ©wrík{kt yLkuf, MkðkuoÃkhe yks økýkÞ yuf.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/3)
yk ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk ykrÄ-ÔÞkrÄ-WÃkkrÄLke ¼zfíke ßðk¤kyku
ðå[u yLkuhe þeík¤íkk, þktrík, Äehs, ÂMÚkhíkk yLku Ãkrðºkíkk çkûku Au. MkkÄLkkLke
fktxk¤e fuze WÃkh zøk{øk Úkíkkt ftEf [hýkuLku yk {nk{tºku rMÚkhíkk-Äehíkk
ykÃkeLku æÞuÞ MkwÄe ÃknkU[kzâk Au. yk {nk{tºkLkku rËÔÞ yLkw¼ð Ãkqðuo nòhku
nrh¼õíkkuyu fÞkuo Au, ðíko{kLkfk¤u MkUfzku nrh¼õíkku fhe hÌkk Au yLku
¼rð»Þ{kt Ãký ÷k¾ku {w{wûkw Sðkí{kyku fhíkk hnuþu.
y®n «Míkwík ÃkwÂMíkfk{kt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý íku{s ©eSMk{fk÷eLk
LktËMktíkku yLku yk[kÞo©eyku, rðîkLkku îkhk «ríkÃkkrËík ÚkÞu÷k {nk{tºk {rn{kLku
yu{Lkk s þçËku îkhk rLkYÃkðkLkku rLk{o¤ «ÞkMk fÞkuo Au.
Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk rËÔÞ {w¾f{¤{ktÚke «fkrþík
ÚkÞu÷k yk ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku yÃkkh {rn{k þçËku{kt ftzkhðku yu
yMkt¼ð Au. Aíkkt Ãký yk {nk{tºkLkk «køkxâLku Mkt. 2066Lkk {køkþh ðË -
11 (íkk. 31-12-2010)Lkk ßÞkhu 209 ð»ko Ãkqýo ÚkE hÌkk Au íÞkhu rðïþktrík
yLku ¼økðkLk ©enrhLke «MkÒkíkkÚkuo yktíkhhk»xÙeÞ ‘©e Mðkr{LkkhkÞý
{nk{tºk {nkuíMkð-2010, økZÃkwh’Lkk WÃk¢{u ¼økðkLk ©enrh, Ãk.Ãkq. yk[kÞo
{nkhks©e, Ãk.Ãkq. ÷k÷S {nkhks©e íkÚkk Mk{økú Ä{ofw¤ Ãkrhðkh yLku íku{Lkk
Ônk÷k yuðk Mktíkku-nrh¼õíkkuLkk hkSÃkk {kxu yLku yLkuf {w{wûkw Sðkí{kyku
ftEf ytþu yk {nk{tºkLkku þk†kuõík {rn{k Mk{S íkuLke rËÔÞíkk Lku ¼ÔÞíkkLke
Íkt¾e fhe þfu yuðk þw¼ ykþÞÚke yk ÷u¾LkfkÞo fhðkLkku MkkÄw
ÞkuøkuïhËkMkSyu ¾qçks MktþkuÄkí{f «ÞíLk fhu÷ Au.
yk økútÚkLkwt «wVhezeøk fhðk{kt ÃkkuíkkLkk yLÞ «wV-MktþkuÄLkkrË fkÞo{ktÚke Mk{Þ
fkZeLku Ãkq. Mðk{e ykLktËMðYÃkËkMkSyu ¾qçks fk¤SÃkqðof ¾tíkÚke fÞwo Au. yLku íkuLku
AkÃkfk{ ykrËf fkÞo{kt MkkÄw y{]íkMðYÃkËkMku Ãký fk¤SÃkqðof ¾tíkÚke Mkuðk çkòðe
Au. íku{s yk økútÚk{kt yLÞ økútÚkku{ktÚke Mkt˼kuo ÷uðk {kxu Ãkk. MktËeÃk ¼økík, Ãkk.
nrhf]»ý ¼økík yLku [íkwh ¼økík ðøkuhu su su Mktíkku-¼õíkkuyu yk økútÚk-MktÃkkËLk{kt
MkwÞkuøÞ-«þtMkLkeÞ ÃkkuíkkLkwt «ËkLk yÃÞwO Au íku MknwLkku {nk{tºk {nkuíMkð Mkr{rík
ÓËÞÃkqðof yk¼kh {kLku Au.
yMíkw.... sÞ ©e Mðkr{LkkhkÞý.
- ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {nkuíMkð MkkrníÞ «fkþLk Mkr{ríkLkk
sÞ ©e Mðkr{LkkhkÞý
÷u¾fLtt çtu çttu÷
Ônk÷k ¼õíksLkku ! yk økútÚkLkk «fkþLkLkku nuíkw ¾qçks hku[f Au. Ãk.Ãkq. MkLkkíkLk Ä.Äw.
1008 ©e rðã{kLk yk[kÞo ©e ysuLÿ«MkkËS {nkhks©eyu yksÚke ytËksu Ëþuf
ð»ko Ãkqðuo {khe Ãkk»koËkðMÚkk{kt s «kht¼u÷k yLku çku-ºký ð»ko MkwÄe ÔÞkfhý þk†{kt
÷½wrMkØktík-fki{wËe Mkqºkku yLku ÃkkrýrLk yükæÞkÞe ftXMÚk fhðk Ãkqðof yÇÞkMkYÃke
«¼kíkfk¤{kt ÃkMkkh ÚkELku ykøk¤ MktMf]ík rðãkLkk ÔÞkfhý-{nk¼k»ÞkrË økútÚkku{kt «ðuþ
fhðkLkk WËÞfk¤{kt s ßÞkhu nwt «Úk{ Ãkheûkk ykÃkðk íkíÃkh níkku íÞkhu {Lku rð.Mkt.
2057{kt ¼køkðíke Ëeûkk ykÃke {kuûk{køko{kt yLkwøkún Ãkqðof rðþu»k ÄLÞ¼køke
çkLkkÔÞku; íÞkhu yus Mk{Þu {khk WÃkh ¾qçks hkS ÚkE ykþeðkoË ykÃke ykËuþ fÞkuo fu,
þk†Lkwt ¾qçk yæÞÞLk fhðwt. suÚke MkðkuoÃkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkku MkðkuoÃkhe
rLkùÞ áZ ÚkkÞ. Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo {nkhks©eLkk yk ð[Lkku çkúñðkõÞLke su{ {khk
ÓËÞ{kt Wíkhe økÞk. yLku yu yk¿kk {Míkfu [zkðe Mkkt«ËkrÞf þk†kuLkku íku{s íku{Lkk
ÞÚkkÚko ¿kkLkLkk MkwçkkuÄ {kxu ÔÞkfhý-LÞkÞ-ðuËktíkkrË MktMf]ík ¼k»kkLkk rðrðÄ økútÚkkuLkku Ãký
yÇÞkMk fÞkuo. suÚke yk yÇÞkMkLke «ð]r¥kÚke hkS ÚkELku Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo
{nkhks©eyu {Lku ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku {rn{k yLku íkuLkk rð»ku ík÷MÃkþeo
MktþkuÄLk fhðkLke yk¿kk fhe. su nwt yÇÞkMk ËhBÞkLk Mk{Þ yðfkþu fhíkku hÌkku.
yk Mk{Þ ËhBÞkLk Mkt«ËkÞLkk yLÞ fkÞo¢{ku{kt sðkLkku íku{s nrh¼õíkkuLku {¤ðkLkku
«Mktøk Úkíkku níkku. yuðk s yuf «Mktøk{kt fkuEf nrh¼õíkyu Ãk.Ãkq. ÷k÷S {nkhks ©e
Lk]økuLÿ«MkkËS {nkhks©eLku yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ MktMÚkkLkk fnuðkíkk MkkÄw çkúñËþoLkËkMku
ykýtË {wfk{u ÃkkuíkkLkk «ð[Lk{kt þk†kuLkk ¾kuxk yÚko½xLk fheLku {q¤ ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLke fhu÷e xefkLke ykurzÞku Mke.ze. ykÃke yLku ÃkkuíkkLke ÔÞÚkk hsq
fhe. íku Mk{Þu Ãk.Ãkq. ÷k÷S {nkhks©e íkÚkk {khk yk©{økwÁ Ãkq. Mk.økw. Mðk{e ©e
rLkíÞMðYÃkËkMkSyu yu{ rLkýoÞ ÷eÄku fu, òu ykðwt yð¤wt ¿kkLk yLku ykðk yð¤k
yÚkkuoLku òu ÷kufku MkíÞ {kLke çkuMku íkku fux÷kÞLkk fÕÞký çkøkzþu. suÚke nòhku ¼õíkkuLku
fÕÞkýLkk {køkoÚke Ãkzíkk çk[kððk íku{s ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk MkðkuoÃkheÃkýkLku
yLku {kuûkLkk MktfÕÃkLku Sðtík hk¾ðk, Mkt«ËkÞ yLkwMkkh {kLÞ þk†kuLkk ÞÚkkÚko {rn{kyu
Mkrník MkíÞ nfefík nrh¼õíkku ({w{wûkwyku) MkwÄe ÃknkU[u íku {kxu yk økútÚkLku rðhkx MðYÃk
ykÃkðkLkwt Lk¬e fÞwO.
WÃkhkuõík fkÞo LkkLkwt Lk níkwt. Ãkhtíkw Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo {nkhks©eLkk ð[LkkuYÃke
ykþeðkoËu «uhýk çk¤Lkwt fk{ fÞwO Au. yk ¼økehÚk fkÞoLkk MktþkuÄLk yLku Mktf÷LkLkk ¾qçk
sðkçkËkhe¼Þko fkÞo{kt Ãk.Ãkq. ÷k÷S {nkhks©eyu zøk÷uLku Ãkøk÷u ¾qçks {n¥ðÃkqýo
{køkoËþoLk ÃkqÁt Ãkkzâwt. yLku Mkkt«ËkrÞf fkÞo{kt ÔÞMík nkuðk Aíkkt yk fkÞo {kxu çknws
rðþu»k Mk{Þ Vk¤ÔÞku. íku{s {khk yk©{økwÁ Ãkq. Mk.økw. Mðk{e ©e
rLkíÞMðYÃkËkMkSyu Ãký ¾qçks «kuíMkknLk ykÃke yk Mkuðk fkÞo{kt hnuðk {kxu çk¤ ÃkqÁt
Ãkkzâwt. íku{s y{khk {tz¤Lkk Ãkq. ykLktËMðYÃkËkMkS Mðk{e, Ãkq. y{]ík Mðk{e íkÚkk
{tz¤Lkk yLÞ ík{k{ Mktíkkuyu ¾qçk MkkÚk Mknfkh ykÃke yk fkÞoLku MkV¤ fhðk {ËË fhe
Au.
yrík {n¥ðÃkqýo yLku sðkçkËkhe ¼hu÷wt fkÞo nkuðkÚke yk fkÞo{kt Mk{Þ ÷køku yu{
níkku. Ãkhtíkw òuøkkLkwòuøk ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk «køkxâLkk 209 ð»koLkk
WÃk÷ûk{kt økZÃkwhLku yktøkýu ‘yktíkhhk»xÙeÞ ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {nkuíMkð’
ÚkLkøkLkðk ÷køÞku íÞkhu ykLkkÚke W¥k{ yk økútÚkLku «fkrþík fhðkLkku çkeòu yðMkh Lkrn
{¤u íku{ sýkíkk yk yrík ¼ÔÞ yLku rËÔÞ {nkuíMkð{kt s yk økútÚk ¼økðkLk ©enrhLke
Ãkqýof]ÃkkÚke Mk{økú Mkt«ËkÞLku MkËTçkkuÄ «kó ÚkkÞ íku {kxu {khk ËeûkkøkwÁ Ãk.Ãkq. MkLkkíkLk
Ä.Äw. 1008 ©e rðã{kLk yk[kÞo ©e ysuLÿ«MkkËS {nkhks©eLkk fhf{¤ku{kt
ykËh Mkn Mk{Ãkoý Ãkqðof MkíMktøke nrh¼õíkku {kxu MkkËh Mk{ŠÃkík fheyu Aeyu.
yk økútÚkLku «fkrþík fhíkk y{Lku (yk økútÚk{kt ÞuLk fuLk «fkhuý MknkÞ¼qík ÚkLkkh
MknwLku) ¾qçks n»ko ÚkkÞ Au fu, ykÃkýk EüËuð Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkku
{rn{k yLku íku{Lkk rMkØktíkLku økkðkLkku y{Lku yðMkh {éÞku. yLku yu ðkíkÚke y{Lku Ëw:¾
Ãký Au fu, fux÷kf îu»ke yLku MðkÚkoytÄ ÔÞÂõíkyku yLku rð{w¾ MktMÚkkyku yksu þwØ
Mkt«ËkÞLkk ykðk rËÔÞ {k¤¾k WÃkh yfkhý «nkh fhe íkuLku ðuh-rð¾uh fhðkLkku «ÞíLk
fhu Au. yLku ÃkkuíkkLkk MðkÚkoLku rMkØ fhðk nòhku Sðkí{kykuLkwt fÕÞký çkøkkze yð¤kLkwt
Mkð¤wt Lku Mkð¤kLkwt yð¤wt fhðk {Úku Au. suÚke yksu yuðk ÔÞÂõíkykuLku rðLk{úíkk MkkÚku
ykøk{[uík fheyu Aeyu fu, ík{khk SðLkwt fÕÞký EåAíkk nku íkku ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLkk MÚkkÃku÷ rMkØktíkkuLku þhýu ÚkE òð. òu Lk ÚkðkÞ íkku yk rËÔÞ Mkt«ËkÞLku
LkwfMkkLk ÚkkÞ yLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk rMkØktíkku íkqxu íkuðwt fkÞo íkku Lk s fhíkk.
fkhý fu su{ yÄ{eoykuLku yÄ{o yk[hðk{kt ykLktË ykðíkku nkuÞ Au íku{ Ä{o{kt
yrýþwØ ðíkoðkðk¤kLku ÃkkuíkkLkk EüËuðLke Mkíkík ¾w{khe nkuÞ Au. yLku íkuÚke s íku nh«fkhu
ÃkkuíkkLkk EüËuðLkku Ãkûk áZíkkÚke hk¾þu s íku nfefík Äúwð íkkhkLke {kVf MkËkÞ yrð[÷
Mk{sðkLke ¾kMk sYh Au.
ykøk{[uíke ¾kMk LkkUÄ :- yk økútÚkLkk «{ký¼qík fkuEÃký yÚko{kt fu nfefík{kt su{Lku
fkuEÃký «fkhLkku MktþÞ fu þtfkLku MÚkkLk nkuÞ íkuLke MkkÚku ònuh{kt Ãký ¾w÷kMkku fhðk y{ku
íkíÃkhíkk Ëk¾ðeyu Aeyu. suLke ðkMíkrðf MkíÞ ¿kkLkktþ {kxu Mknwyu LkkUÄ ÷uðe.
÷u¾f : MkkÄw ÞkuøkuïhËkMk
økwÁ :- Ãkq. MkËT. Mðk{e ©e rLkíÞMðYÃkËkMkS - ðzíkk÷ (nk÷-MkhÄkh)
yk {nk{tºk {rn{k økútÚk ðkt[LkLke heík
yk ‘{nk{tºk {rn{k’ økútÚkLkwt ßÞkt MkwÄe MktÃkqýo ðkt[Lk Lk ÚkkÞ íÞkt MkwÄe fkuEÃký
rLkýoÞ çkktÄe ÷uðkLke Wíkkð¤ Lk fhþku. yux÷u fu Mkk[wt þwt ? - ¾kuxwt þwt ? yu rLkýoÞLku
Úkkuzku {w÷íkðe hk¾òu. ßÞkhu ÃkqhuÃkqhku yk økútÚk ðt[kÞ òÞ íÞkhu Ä{oþk†{kt su
nfefík «{kýYÃk nkuÞ íkuLkk ytøku rð[khòu yLku ®[íkLk fhòu, yufkË Ãkus ðkt[e
íkuLkk WÃkh òu rð[kh fhðkLkwt þY fhþku íkku Mk{S ÷uòu {w~fu÷e Q¼e Úkþu. fkhý fu
þõÞ Au fu, þYykík{kt Úkkuzwt fXeLk ÷køku, Ãkhtíkw MktÃkqýo økútÚk ðktåÞk ÃkAe Mk{sðkLke
fkurþþ fhþku íkku þõÞ Au fXeLkkÞ síke hnuþu.
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkku nfefík Mkk[ku rMkØktík Mk{sðku yrík fXeLk Au
yLku ykÃkýe Mk{s yux÷e LkkLke Au fu ykÃkýu ßÞkhu íkuLkk ykÄkhu rLkýoÞ fhe
÷Eyu Aeyu, íÞkhu ykÃkýu nt{uþk ¼q÷{kt Ãkze sEyu Aeyu. {kxu Wíkkð¤u rLkýoÞ
Lk fhþku, rð[khðk {kxu ½ýku Mk{Þ Au, Äe{u Äe{u íkuLkk WÃkh rð[khòu.
ykÃkýe ykËíkku ½ýeðkh ¾kuxe nkuÞ Au fu, ßÞkhu ykÃkýu ðkt[Lk fhíkk nkuEyu
Aeyu, íÞkhu ykøk¤ ðkt[u÷kLkku rð[kh Ãký [k÷w hk¾eyu Aeyu. ík{Lku ¾çkh Au ?
{Lk yuf Mk{Þu yuf s fk{ fhe þfu Au, fkt íkku ðkt[Lk fhe þfu Au fkt íkku rð[kh fhe
þfu Au. yux÷u òu ík{u rð[khþku íkku ík{u ykøk¤Lkwt ðkt[Lk MktÃkqýo Lkne fhe þfku. yLku
su ðkíkLku ðkt[e s LkÚke íkku íkuLkk ytøku rð[khe fuðe heíku fhe þfþku ? íkku Ãknu÷k MktÃkqýo
ðkt[e ÷ku. rð[khðkLkwt fk{ ÃkAe fhe ÷uòu. fkuE Wíkkð¤ LkÚke yLku y{u yuðwt Ãký
LkÚke fnuíkk fu ðkt[ðkLkku yÚko Au fu {kLke ÷uðwt. Lkk, ðkt[ðkLkku yÚko yuðku Úkíkku LkÚke fu
y{u ÷¾eyu íku {kLke ÷uðwt. Ãkhtíkw su ðkík ðkt[e Au íkuLku ©e{ËT MkíMktrøkSðLkkrËf
Ä{oøkútÚkkuLke MkkÚku Mkh¾kðòu yLku su ðkík Ä{oøkútÚkkuLke MkkÚku {¤íke ykðu íkuLkku rð[kh
fhòu, yLku ÃkAe ík{khku rLkýoÞ çkktÄòu. {kxu Ãknu÷k MktÃkqýo økútÚk ðkt[ðku ÃkÞkoó Au.
yLku ðktåÞk ÃkAe yk økútÚk{kt òu Mkå[kE nþu, íkku íku ík{khk ÓËÞ MkwÄe ÃknkU[þu. yLku
suLkk ÷¾kýku Lku {kLÞíkkyku Ä{oøkútÚkkuÚke rðÁØ{kt nþu, íkku íku ¾kuxk nkuðkLkku çkkuÄ-
yLkw¼ð Ãký ík{Lku ÚkE sþu.
yLku nðu yuÚkeÞu rðþu»k {n¥ðLke ðkík y{u ík{Lku fneyu Aeyu fu, ynªLke
[[ko{kt y{khku fuð¤ yuf xfk sux÷ku s rnMMkku Au, LkÔðkýwt xfk rnMMkku ík{khku Au.
yk¾hu Mkk[wt þwt ? - ¾kuxwt þwt ? yuLkk rLkýkoÞf MðÞt ík{u Aku. yLku òu fkuEÃký ðkík
Ä{oþk†Lkk «{ký ðøkh yÚkðk Ä{oþk†Lkk ðkt[Lk ðøkh fuð¤ {LkÚke fu
Ëu¾kËu¾eÚke Mkk[e {kLke ÷eÄe nþu íkku yk økútÚk ðktåÞk ÃkAe ík{u yð~Þ rîÄk{kt
Ãkzþku. íÞkhu yk økútÚk{kt su su økútÚkkuLkk «{kýku íku &÷kufLke MktÏÞkyu Mkrník ykÃÞk
Au íku økútÚkku òu ík{khe ÃkkMku nkuÞ íkku íku «{ký ykÃku÷k &÷kufLke MktÏÞkLkku ¢{ ík{khe
ÃkkMku hnu÷k Ä{oøkútÚkku{ktÚke þkuÄe Vhe ðkh ðkt[òu. yLku «{ký ykÃku÷k Ä{oøkútÚkku
òu Lk nkuÞ íkku {tøkkðeLku ðkt[òu. íkku ík{Lku MkíÞ nfefíkLke òý Úkþu yLku ík{khe
rîÄk Ãký Ëqh Úkþu.
Ãkhtíkw ykÃkýe {kuxk{kt {kuxe {wMkeçkík yu Au fu Ä{oøkútÚkkuLku ðktåÞk ðøkh
fkuEÃký òuhÚke fne Ëu íkku íkuLke WÃkh rðïkMk {qfe ËEyu Aeyu. ykÃkýLku fkuEÃký
ðkík{kt rðïkMk Ähkðíkk fhe þfkÞ Au. «íÞuf {kýMkLke nk÷ík Ãký yuðe s Au.
yu Ãký òýu Au fu yk rçk÷fw÷ sqXwt Au. Ãkhtíkw íku{ Aíkkt yMkíÞLku Ãký ½ýk rËðMkku
MkwÄe yLkuf ÷kufku îkhk ËkunhkððkÚke íku MkíÞ suðwt ÷køkðk {ktzu Au.
yuzkuÕV rnx÷hu ÃkkuíkkLke ykí{fÚkk{kt ÷ÏÞwt Au :- “yuðwt fkuE sqXkýwt LkÚke
suLku ðkhtðkh Ëkunhkððk{kt ykðu íkku íku «ò {kxu MkíÞ Lkk çkLke òÞ.” ykøk¤ íkuýu
÷ÏÞwt Au fu, “yk nwt fuð¤ ðkík fu rMkØktík LkÚke fne hÌkku. yk nwt {khk ÃkkuíkkLkk
yLkw¼ðLkk ykÄkhu fnwt Awt. nwt Mkíkík fkuý òýu fux÷k «fkhLkk sqXkýkyku çkkuÕÞku
nkuEþ. Ãkhtíkw ÞkuøÞ heíku íkuLkku «[kh fÞkuo, ÷kufkuLku Mk{òÔÞk yLku íku çkÄk MkíÞ
çkLke økÞk. nwt ¾wË Ãký ÃkkA¤Úke LkðkE Ãkk{e økÞku fu ykx÷k çkÄk ÷kufku ßÞkhu
{kLku Au íkku íku Mkk[wt s nþu. {Lku Ãký yuðwt ÷køkðk {ktzâwt çkÕfu sqXwt íkku nwt s çkkuÕÞku
níkku. suLke þYykík {khkÚke s ÚkÞu÷e yLku nwt òýwt Awt fu yu n¤kn¤ yMkíÞ ðkíkku
níke. Ãkhtíkw ßÞkhu yk¾ku Ëuþ {kLkðk {ktzâku íÞkhu {Lku Ãký þtfk ÚkE fu õÞktf nwt
¼q÷ íkku LkÚke fhe hÌkku Lku ! ßÞkhu ykx÷k çkÄk ÷kufku {kLku Au, íkku çkhkçkh s
{kLkíkk nþu.”
yuf {kýMku yuðe ½ku»kýk fhe fu, ‘nwt ÃkÞøktçkh Awt.’ íkku íkuLku çkøkËkËLkk
¾÷eVkyu ÃkfzeLku nksh fÞkuo yLku fÌkwt : “yk økktzÃký Akuze Ëu, Lkrníkh níÞk
rMkðkÞ yuLkwt çkeswt fkuE Ãkrhýk{ Lknª ykðu. nwt íkLku yuf rËðMkLke {wÆík ykÃkwt Awt.”
ÃkAe íkuLku su÷{kt Ãkqhe Ëuðk{kt ykÔÞku. yLku fnuðk{kt ykÔÞwt fu, “fk÷ Mkðkhu nwt
ykðeþ, íkwt çkhkçkh rð[khe ÷u; Lkrníkh íkkhe økhËLk fÃkkÞk rMkðkÞ çkeswt ftE
Úkþu Lknª. íkkhe ðkík ¾kuxe Au yLku fkuE ÃkkuíkkLku ÃkÞøktçkh fnu íku ðkík y{u MknLk
fhe þfeyu Lkrn. çkMk, {nt{Ë ÃkÞøktçkh AuÕ÷k ÃkÞøktçkh níkk. nðu ykøk¤ fkuE
ÃkÞøktçkh LkÚke. yuf Au yÕ÷k yLku yuf Au íkuLkk hMkq÷ {nt{Ë. nðu fkuE çkeswt Lk
[k÷u. çkMk ÚkÞwt. fk{ ÃkqÁt ÚkE økÞwt. fwhkLk{kt su ftE òuEyu Au íku çkÄwt s Au. nðu
yÕ÷kn ÃkkMkuÚke fkuE Lkðk Lkðk ÃkwMíkfku ÷kððkLke sYh LkÚke.”
Ãku÷k {kýMkLku fuË fhðk{kt ykÔÞku. Mkðkhu çkkËþkn ¾÷eVk íkuLku {¤ðk
ykÔÞk. ¾÷eVkyu íkuLku fÌkwt : “r{ºk ! ftE rð[kÞwO ? rð[kh fÞkuo ?” íÞkhu íku {kýMk
nMkðk ÷køÞku, íkuýu fÌkwt : “ík{u Ãkkøk÷ Aku. ík{Lku þwt yu LkÚke ¾çkh fu ÃkÞøktçkh Mkk{u
nt{uþk {w~fu÷eyku ykðe Au ! íkuLkkÚke fËkrÃk yuðwt Mkkrçkík LkÚke Úkíkwt fu nwt ÃkÞøktçkh
LkÚke. íkuLkkÚke íkku yu s Mkkrçkík ÚkkÞ Au fu nwt ÃkÞøktçkh Awt. ykðe {wMkeçkíkku íkku nt{uþk
yøkkW Ãký ÃkÞøktçkh Ãkh ykðíke hne Au. ÃkÞøktçkhLku nt{uþk nuhkLk fhðk{kt
ykÔÞk Au. yk íkku yuf fMkkuxe Au yLku ík{u {Lku sux÷ku nuhkLk fhþku, yux÷wt yu s
Mkkrçkík Úkþu fu nwt ÃkÞøktçkh Awt. yLku ík{u òu {khe níÞk fhþku íkku íkku çkMk, fk{ ÚkE
økÞwt. ÃkÞøktçkhLke níÞk Úkíke ykðe Au. swyku, EMkw r¾úMíkeLku ðÄMíkt¼ Ãkh [zkðe
Ëuðk{kt ykÔÞk níkk. yLku Mkku¢uxeMkLku Íuh ykÃkðk{kt ykÔÞwt níkwt. ykðwt íkku [k÷íkwt s
hnu Au. íkku ík{khu su fhðwt nkuÞ íku fhku. yk íkku yÕ÷kyu {Lku Ãknu÷uÚke s fne hkÏÞwt
níkwt fu íkLku {kuf÷e hÌkku Awt Ãký çknw {kuxe {wMkeçkíkkuLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzþu. çkMk,
yk {w~fu÷e MknLk fhðkLkwt þY ÚkE økÞwt. nðu ðkík Ãkkfe ÚkE Au fu nwt ÃkÞøktçkh Awt.”
Ãku÷k {kýMkLke ðkíkÚke ¾÷eVk ¾qçk ÃkhuþkLk ÚkÞku.
yu s ð¾íku íku fu˾kLkk{kt Úkkuzu Ëqh ytÄkhk{kt Úkkt¼÷k MkkÚku yuf çkeòu fuËe
çkktÄu÷ku níkku íku ¾z¾zkx nMkðk ÷køÞku.
íÞkhu ¾÷eVkyu yk¢kuþÚke íkuLku ÃkqAâwt : “íkwt fu{ nMku Au ?”
Ãku÷k fuËeyu fÌkwt : “snktÃkLkkn ! yk {kýMk ¾kuxwt çkku÷u Au.”
íÞkhu ¾÷eVk fnu : “íkkhe ÃkkMku yu ðkíkLke fkuE Mkkrçkíke Au ?”
íÞkhu Ãku÷k fuËeyu fÌkwt : “nwt Ãkkuíku yÕ÷kn Awt Lku {U fkuE ÃkÞøktçkhLku {kufÕÞk s
LkÚke. íkku yk ÃkÞøktçkh fu{ nkuE þfu ?”
nðu ¾÷eVk ÃkkMku çkeòu Mkðk÷ Q¼ku ÚkÞku fu, Mkk{u Q¼u÷k ÃkÞøktçkh Mkk[k fu
Úkkt¼÷k MkkÚku çkktÄ÷k yÕ÷kn Mkk[k ?
ðkMíkð{kt çktLku ¾kuxk s níkk. Ãkhtíkw yu{ýu òuhþkuhÚke fhu÷k ¾kuxk yu÷kLkkuyu
¾÷eVk suðk çkkËþknLku rð[kh fhíkk fhe ËeÄk. ËwrLkÞk{kt ykðwt s [k÷u Au.
¾kuxku {kýMk ík{k{ «fkhLke fkurþþku fheLku rçk÷fw÷ Mkk[k {kýMk suðku çkLke
þfu Au yux÷wt s Lkrn çkÕfu yuðwt Ãký çkLku fu Mkk[kLku yLku ¾kuxkLku Ãkheûkk{kt
çkuMkkhðk{kt ykðu íkku Mkk[k LkkÃkkMk ÚkkÞ, ykðwt yux÷k {kxu þõÞ Au. fkhý fu, Mkk[wt
Mkns Au íku{kt ¼q÷ ÚkðkLke Mkt¼kðLkk Au. Ãkhtíkw ¾kuxk{kt fkuE ¼q÷[qf ÚkE s þfu
Lknª. íkuLkku rnMkkçk økrýík suðku Au. íkuLkku íkku yuf híke híkeLkku rnMkkçk Au.
ykðe yufðkh Ãkheûkk ÷uðkÞ [qfe Au. ÞwhkuÃk{kt [k÷eo [uÃ÷eLk Lkk{Lkk
ÏÞkíkLkk{ yuf nkMÞ f÷kfkh níkk. yk¾e ËwrLkÞk{kt nòhku-÷k¾ku ÷kufku íkuLkk
[knfku Au. [uÃ÷eLkLkku sL{rËðMk níkku yLku íkuLkk r{ºkkuyu íkuLkk sL{rËðMku yuf
Mk{kht¼ ÞkußÞku. yLku yk¾k ÞwhkuÃk yLku y{urhfk{ktÚke íkuýu [k÷eo [uÃ÷eLkLke
¼qr{fk ¼sððk {kxu ËwrLkÞk¼hLkk yr¼LkuíkkykuLku yk{tºký ykÃÞwt. Xuh-Xuh
nrhVkEyku ÞkuòE. yk¾hu Mkku yr¼LkuíkkykuLku ÃkMktË fhðk{kt ykÔÞk. yLku íkuyku
çkÄk ÷tzLk{kt ¼uøkk ÚkÞk íku Mkku yr¼Lkuíkkyku [k÷eo [uÃ÷eLkLke ¼qr{fk ¼sðþu.
yLku íku{ktÚke MkkiÚke Mkkhe [k÷eo [uÃ÷eLkLke ¼qr{fk ¼sððkðk¤k ºký
yr¼LkuíkkykuLku {kuxk ÃkwhMfkh #ø÷uLzLke {nkhkýe ykÃkþu yuðwt Lk¬e ÚkÞwt.
[uÃ÷eLku rð[kÞwO fu, nwt Ãký çkeò Lkk{u ¼híke fu{ Lkk ÚkE òô ? nwt Ãký
W{uËðkhe LkkUÄkðe Ëô çkeò Lkk{u. yLku nrhVkE{kt ¼køk ÷ô fkuLku ¾çkh Ãkzþu ?
íÞkt íkku yufÚke Mkku {kýMkku Au íku{kt nwt ¾kuðkE sEþ. yLku «Úk{ ÃkwhMfkh íkku {Lku
{¤e s sþu. fkhý fu, nwt yMk÷e [k÷eo [uÃ÷eLk Awt.
íku{ýu ¾kuxk Lkk{u W{uËðkhe LkkUÄkðe yLku nrhVkE{kt Mkk{u÷ ÚkÞk. Ãkhtíkw ßÞkhu
nrhVkELkwt Ãkrhýk{ ykÔÞwt íÞkhu {kuxe {w~fu÷e ÚkE, íkuLkku Lktçkh çkeòu ykÔÞku. yLku
Ãknu÷k Lktçkh WÃkh fkuE çkeòu s {kýMk níkku.
yk yMk÷e [k÷eo [uÃ÷eLkLku çkeò LktçkhLkku ÃkwMfkh {éÞku. yu íkku ÃkkA¤Úke
¾çkh Ãkze fu [k÷eo [uÃ÷eLk ¾wË Ãký nrhVkE{kt níkk yLku çkeò Lktçkhu ykÔÞk.
yk Lkf÷ yk¾e ËwrLkÞk{kt ÚkE hne Au yLku Lkf÷Lku fkhýu s Mkk[e ðMíkw nkuðk
Aíkkt sýkíke LkÚke. yux÷u Mkk[e ðMíkw òýðk {kxu rð[kh fhðkðk¤e ykt¾ 1. {tºkLkku EríknkMk 01
òuEyu; þkuÄðkðk¤e, rð[khðk¤e, ®[íkLkfhðkðk¤e, Ä{oþk†Úke ÃkrhþwØ ÚkÞu÷e
çkwrØ òuEyu. {tºk{rn{k
yk økútÚk ðkt[þku íÞkhu nòhku «&™ku Úkþu yLku sÞkhu «&™ku Úkþu íkku sðkçk 2. ¼økðÒkk{ {rn{k 07
þkuÄðk Ãkzþu yLku òu sðkçk Lkrn {¤u íkku ÃkAe ¾kuxwt ÃkfzðkLke ðkík Akuzðe Ãkzþu,
Lkk{-sÃk {rn{k økkuMðk{eSLkk {íku...
sðkçk {¤þu íkku Mkk[wt ík{khk nkÚk{kt ykðþu.
yk {nk{tºk {rn{k økútÚk Mkk[e ðMíkw sýkððk {kxu yuf {køkoËþofLkwt fk{ ÃkwÁ fr÷{kt {kuûkLkku yLkLÞ WÃkkÞ...
Ãkkzþu. yuðe {Lku ©Øk Au. ¾kuxe ðMíkwLke rðÁØ{kt yk økútÚk ík{Lku yuf {kir÷f Lkk{ M{hýÚke yòr{÷Lkku Wîkh...
®[íkLk fhðkLkku, rð[khðkLkku, Mkk[wt þkuÄðkLkku {kufku ykÃkþu. yLku su{Lkk SðLk{kt
ðk÷eÞku ÷qtxkhku...
yuðe fkuE ½ze ykðu fu Mkk[e ðMíkw {¤íkk íkuyku òøke òÞ. yLku ¾wË Ãkkuíku Mkk[wt òýu
Lku çkeòLku Ãký sýkðu. Ãkhtíkw yu s {kýMk òøke þfu Au su çkhkçkh Mk{S [qõÞku Au Lkk{M{hýÚke {kun xéÞku...
fu Ãkkuíku Mkqíkku Au. fkhý fu suLku ¼ú{ Au fu nwt òøkúík Awt. íkuLku MðÞt ¼økðkLk Ãký søkkze 3. ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkk «køkxâLkku
þfþu Lkrn. Ãkqðo EríknkMk 21
- ÷u¾f©e

y™w¢{rýfk
4. ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk WËT½ku»kýk rËLk.
rðrðÄ Lkk{kuLkk «ð]r¥k nuíkw...
©e Mðkr{LkkhkÞý Lkk{-{nk{tºkLkku «ð]r¥k nuíkw...
ynŠLkþ sÃkLkeÞ yMkkÄkhý {tºkhksLkku WËT¼ð íkÚkk
{knkíBÞ Mkn «ð]r¥k nuíkw...
5. ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{-{nk{tºkLkk
ðuËkrË þk†kuõík yÚkkuo 41
6. ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk økqZ-yÚkoLke MÃküíkk
{kxuLkk fux÷kf «&™ku íkÚkk íkuLkk W¥khku... 103
7. ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Lkk {kæÞ{Úke
[k÷íke yLÞ rð{w¾ MktMÚkkyku 167
8. ©e Mðk. {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk... 281
þeík¤ËkMk{ktÚke MkËkþeík¤ çkLku÷k Mktík ÔÞkÃkfkLktËS :
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkk LkkËu..., {hu÷e ½kuzeLku Sðíke fhe...
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkk LkkËu..., {hu÷k çkúkñýÃkwºkLku
çkuXku fÞkuo...
Þ{Ãkwhe ¾k÷e fhkðe...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {tºk{kt çkÄkt {wnqíko ykðe økÞkt...!!!
MLkkLk Mk{Þu Lkk{ ÷eÄk rðLkk þkurýík MLkkLk...
©e Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Úke ¼økðkLkLku Ãký çkku÷kðu Au...
©e Mðkr{LkkhkÞý ¼sLkÚke yLkkðhý ÂMÚkrík...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚke MkwtËhS ¼õíkLke MknkÞ...
y™w¢{rýfk
33 s{Ëqík Úkfe hûkk fhe yûkhÄk{ ykÃÞwt...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚke ÃkkÃkeLku Ãký Ãkh{økrík...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk «íkkÃku Äk{øk{Lk...
©e Mðkr{LkkhkÞý su fnuþu, ¼kðu fw¼kðu Ãký {wÂõík ÷uþu...
sÃkeþ ykXku ò{ : Mðkr{LkkhkÞý Lkk{...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{hxýÚke ðkMkLkk rLk{oq¤ ÚkE økE...
½ktz÷kLkk {q¤w zkuþeLku y¾tz {nk{tºk òÃkLkku fuV...
{khe Mkeðu÷e zøk÷e su Ãknuhþu íkuLkwt Ãký fÕÞký...
¾k¾eykuyu çktÄ fhu÷ku ®Mk[kuzku Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkÚke
[k÷w ÚkÞku...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚke fkuE {kuxku {tºk LkÚke !!!
{nk{tºkLkk «íkkÃkÚke M{þkLk{kt {zËwt çkkuÕÞwt...
{nk{tºkLkk ¼sLkÚke... fuMkhk¼kELku fk¤k LkkøkLkwt Íuh Wíkhe økÞwt !!
økZk¤eLkk nrh¼kELku MkÃkoLkwt Íuh QíkÞwO...!
¾hzLkk hk{çkkELku MkÃkoLkwt Íuh QíkÞwO...!
MkÃkoLkwt Íuh WíkhkððkLkku ELfkh !
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk ¼sLkÚke Mk{krÄ{kt
Äk{ Ëu¾kzâwt...
Mkã Mk{krÄLkwt fkhý ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Lkwt ¼sLk Au !
yksÚke ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Lkwt ¼sLk fhòu !
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk ¼sLkÚke ðu~ÞkykuLkku Ãký
WØkh ÚkÞku...
y{ËkðkË{kt ‘Mðkr{LkkhkÞý’ ¼sLkÚke MktíkkuLku MkÃkoLkku
y™w¢{rýfk
 ¼Þ xéÞku...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkkt ¼sLkÚke Íuhe ðªAe Ãký
[zâku Lkrn...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚke yðøkrík Ãkk{u÷k MkÃkoLkku WØkh...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk sÃkÚke ytÄLku ykt¾ku {¤e...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk «íkkÃku [qzu÷Lku Ãký fkZe {qfe...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Úke ¼wðk-zkf÷k yLku ËkuhkLke
«íkerík xk¤e...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚke ðkzeLkk {kr÷fkuLku ¼qík
çkLkkðLkkh 30 ¼qíkkuLkku Ãký {kuûk fÞkuo...
[kh sýLkku Sð ÷uLkkh MkÃkoLkwt Íuh Ãký Lk [zâwt !!
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk «íkkÃku - yVeýLkwt Íuh Ãký
Wíkkhe ËeÄwt !
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚte ¼q‚-r…þt[ ¼t„u...
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚke - yÄkuøkrík Ãkk{u÷k
çkúkñý ËtÃkíkeLkku {kuûk...
9. Mkt«ËkÞLkk økútÚkku{kt ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’
{nk{tºk-Lkk{Lkku {rn{k 313
10. ¼økðLLkk{ {knkíBÞ Mkrník-sÃkrðrÄ... 327
11. ytík{kt yuf xfkuh... 332
12. Mkt˼o Mkqr[ 334

y™w¢{rýfk
 1. {tºkLkku EríknkMk

{t ºk Ãkrh[Þ

©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k

{tºk fkuLku fnuðkÞ ? íkku Þtºk, {tºk yLku íktºk ykæÞkÂí{f
{køkoLkk Mkçk¤ MkkÄLk Au yLku ykí{rðãkLkk ãkuíkf Au.
Þtºk yux÷u su rLkÞtºký fhu íku ‘ÞtºkÞíku Erík Þtºk{T’ Þtºk{kt
Ëkuhu÷k rºkfkuý, [íkw»fkuý, ðíkwo÷ fu ÃkÈ ykÃkýk s þheh{kt hnu÷e
rðrðÄ þÂõíkLkk MÚkkLkku Au; Þtºk íkku yuLkku Lkfþku Au. Þtºk Ãkh æÞkLk
ËE ytíkÞkoºkk fhíkk yu þÂõík-fuLÿkuLku Ãkk{e þfkÞ Au, íkuLkku «íÞûk
Ãkrh[Þ ÚkkÞ Au.
{tºk{kt çku ðMíkw Au : (1) {LkLk yLku (2) ºkký, {tºkLku íkuÚke s
‘{LkLkt ºkký Ä{ko’ fnuðkÞ Au. Þtºk yufkøkú árü {køke ÷u Au, {tºk
yux÷u yufktík {LkLk- ‘{tºkÞíku økwót Ãkrh¼k»Þíku Erík {tºk:’ yÚkkoíkT
suLkkÚke EüËuð MkkÚku {u¤kÃk ÚkkÞ, {tºkýk ÚkkÞ, hnMÞ ðkíkko
Mkt¼¤kÞ íkuLku {tºk fnuðkÞ Au. yk{ {tºk ykÃkýk ÃkkuíkkLkk{kt rLkøkqZ
EüËuð MkkÚku MktðkË MkkÄe ykÃku Au. ‘Ãkhþwhk{ fÕÃkMkqºk’{kt fÌkwt Au
: ‘¨ÉÆjÉÉhÉÉÆ +ËSÉiªÉ ¶ÉÊHòiÉÉ’ {tºkku{kt yÃkkh þÂõík{¥kk hnu÷e Au.
íktºk yux÷u {tºkLke þÂõíkLkku rðMíkkh ‘iÉxÉÉäÊiÉ Ê´ÉºiÉÉ®úªÉÊiÉ <ÊiÉ
iÉÆjɨÉÂ’ yÚkkoíkT {tºkLkk yrÄckíkk ykhkæÞ EüËuðLke [uíkLkkLkku-
01 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 hnMÞLkku su rðMíkkh fhu íku ¾hk yÚko{kt íktºk fnuðkÞ Au; (su{ fu
Ãkt[hkºk íktºk-þk†) {Lkw»Þ ÃkkuíkkLkk{kt ûkwÿ yLku ûký¼tøkwh
Ëun¼kð{kt çkæÄ [uíkLkkLku Ãkh{[uíkLkk MkkÚku íkL{ÞíkkÚke
(ËkMk¼kðu) yufkfkh fhe Ëu yux÷u íktºkLkwt fkÞo ÃkqÁt ÚkÞwt fnuðkÞ :
Þtºk, {tºk yLku íktºkLkku yk Mkk[ku Ãkrh[Þ Au.
‘{tºk’ Lkku EríknkMk Mk]rüLkk {q¤ fkhý Ãkh{kí{k sux÷ku s
«k[eLk Au, fkhý fu {tºk íkhefu Mkki«Úk{ «rMkØ ÚkÞu÷ ðuËkuLkk
Mktrníkk ¼køkLke ftrzfkykuLkwt {q¤ MðÞt Ãkh{kí{k s Au.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MkkhtøkÃkwh «fhýLkk Aêk
ð[Lkk{]íkLkk {kæÞ{Úke, íku{s ©e{ËT ¼køkðíkLkk yufkËþ
MftÄLku rð»ku ©ef]»ý¼økðkLk WØðS «íÞu {tºkkuLke WíÃkr¥k
Ëþkoðíkkt sýkðu Au :-
‘ºÉ B¹É VÉÒ´ÉÉä Ê´É´É®ú|ɺÉÚÊiÉ& |ÉÉhÉäxÉ PÉÉä¹ÉähÉ MÉÖ½þÉÆ |Éʴɹ`ö& *
¨ÉxÉÉä¨ÉªÉÆ ºÉÚI¨É¨ÉÖ{ÉäiªÉ °ü{ÉÆ ¨ÉÉjÉÉ º´É®úÉä ´ÉhÉÇ <ÊiÉ ºlÉʴɹ`ö& **’
(©e{ËT ¼køkðík : 11/12/17)
“«Úk{ WíÃkr¥kfk¤Lku rð»ku ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk su íku
ðihksÃkwÁ»kLkk {MíkfLku rð»ku hÌkwt su MknMkúˤLkwt f{¤ íkuLku rð»ku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
«ðuþ fheLku yûkhçkúñkí{f yuðku su LkkË íkuLku fhíkk nðk. ÃkAe
íku LkkË su íku Mkw»kwBýk {køkuo fheLku íku rðhkxÃkwÁ»kLkk Lkkr¼ftË «íÞu
ÔÞkÃkeLku {nk«kýu Mkrník Úkfku íÞktÚke Ÿ[ku ð]rØLku Ãkk{íkku nðku.
íkuýu fheLku íku rðhkxÃkwÁ»kLkwt su Lkkr¼ÃkÈ íku yÄku{w¾ níkwt íku
Qæðo{w¾ Úkíkwt nðwt. yuðe heíku íku rðhkxÃkwÁ»kLkk Lkkr¼ftËLku rð»ku
su LkkË ÚkÞku íkuLku Ãkhkðkýe fneyu yLku íku Ãkhkðkýe su íku ðuËLke
WíÃkr¥kLku yÚkuo Ãkkuíku ¼økðkLku çkesYÃku «fkþe Au Lku íkusLkk
«ðknYÃk Au Lku yÄo{kºkkYÃk Au. ÃkAe íku Ãkhkðkýe su íku íÞkt Úkfe
íku rðhkxLkk ÓËÞkfkþLku Ãkk{eLku Ãk~Þtíke Lkk{u Úkíke nðe Lku íÞkt
Úkfe ftX ËuþLku Ãkk{eLku {æÞ{k Lkk{u Úkíke nðe Lku íÞktÚke íku
rðhkxLkk {w¾Lku Ãkk{eLku ði¾he Mkt¿kkLku Ãkk{íke nðe yLku yfkh,
Wfkh Lku {fkh yu ºký ðýoYÃku ÚkELku «ýðYÃku Úkíke nðe Lku ÃkAe
çkkðLk yûkhYÃku ÚkELku [kh ðu Ë YÃku Úkíke nðe.”
(ð[Lkk{]ík : Mkk. «. 16)
rðhkxLkk {kæÞ{Úke «kó ÚkÞu÷ yûkhçkúñkí{f LkkËYÃk ðuËku
yÚkkoíkT {tºkku {Lkw»Þ òríkLkk ÔÞðnkh{kt õÞkhu yLku fE heíku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ykÔÞk íkuLke LkkUÄ fhíkk rLkÁõíkfkh ÞkMf {wrLk fnu Au :-
‘ºÉÉIÉÉiEÞ ò iÉvɨÉÉÇ h ÉÉä @ñ¹ÉªÉÉä ¤É¦ÉÚ ´ ÉÖ & *
iÉä%´É®äú¦ªÉÉä%ºÉÉIÉÉiEÞòiÉvɨÉǺªÉ ={Énäù¶ÉäxÉ ¨ÉxjÉÉxÉ ºÉÆ|ÉÉnÖù& *
={Énäù¶ÉÉªÉ MɱÉɪÉxiÉÉä%´É®äú ʤɱ´ÉOɽþhÉɪÉä¨ÉÆ OÉxlÉÆ
ºÉ¨ÉɨxÉÉʺɹÉÖ ´ Éæ n ù n ù \ SÉ ´Éä n ù É R ó MÉÉÊxÉ SÉ **’
Ä{o yÚkkoíkT Ãkh{ Mk¥kkLkku Mkkûkkífkh fhLkkh Ér»kykuLkk
yLkw¼ð{kt yk ðuË{tºkku ykÔÞk. íku{ýu Ãkh{ík¥ðLkku Mkkûkkífkh
LkÚke fÞkuo íkuðk MkkÄfkuLku WÃkËuþ îkhk {tºkku ykÃÞk. MkkÄf
Ér»kykuyu íku{Lku ftXMÚk fÞko. su yk {tºkYÃk WÃkËuþLku økúný
fhðk {kxu Ãký yMk{Úko níkk íku{ýu {tºkkuLku økútÚkMÚk fÞko.
(rLkÁõík : 1/6/20)
ykðe heíku Ãkh{kí{k ÃkkMkuÚke «kó ÚkÞu÷ ðuË{tºkku {Lkw»Þ
òríkLku «kó ÚkÞkLkku EríknkMk òýðk {¤u Au.
• {tºk {rn{k...
{tºk yux÷u ?
MktMf]íkLkk ðiÞkfhýeyku {tºkLke ÔÞkÏÞk fhíkk fnu Au :-
‘¨ÉxÉxÉÉiÉ jÉɪÉiÉä <ÊiÉ ¨ÉxjÉ&’ yux÷u fu suLkwt {LkLk fhðkÚke ykÃkýwt
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
hûký ÚkkÞ íku {tºk. {tºk þçËLkku Mkðo«Úk{ «Þkuøk rðïLkk MkkiÚke
«k[eLk økútÚk ÉøðuË{kt ÚkÞku Au. rðïLkku ykrË {tºk yux÷u
«ýðLkkË : H.
fXkuÃkrLk»kË{kt Þ{hksu Lkr[fuíkkLku fÌkwt Au fu, yk H {tºk
yrðLkkþe Ãkhçkúñ Au. «&™kuÃkrLk»kË{kt rÃkÃÃk÷kË Ér»kyu
MkíÞfk{Lku fÌkwt Au fu, H {tºkLke WÃkkMkLkkÚke ÃkwÁ»k Ãkh{kí{kLku
Ãkk{u Au. íki¥kheÞ, AktËkuøÞ, {ktzqõÞ ðøkuhu{kt H {tºkLkku {rn{k
Au. EM÷k{ Ä{o{kt Wå[khkíkku ‘yk{eLk’ yLku r¾úMíke Ä{uo
Wå[khu÷ku þçË ‘ykuBLke «uÍLx’ yk çkuÞ þçËku ðirËf H {tºk
MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au.
¼økðËT økeíkk fnu Au :- ‘$ <ÊiÉ BEòÉIÉ®Æú ¥ÉÀ **8*13**’
fneLku WÃkrLk»kË Ér»kykuyu ÃkhçkúñLku yk {tºk îkhk MktçkkuæÞk
níkk. ykuAk{kt ykuAkt ËMk nòh ð»ko Ãknu÷k {nŠ»k rðïkr{ºkLkk
{w¾uÚke økkÞºke AtË{kt, MkqÞoLkkhkÞý{kt «fkþíkk Ãkh{kí{kLke
02 03 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 Míkwrík ©ðe níke, íku {tºk yksu økkÞºke {tºk (ÉøðuË : 3.62,
10) íkhefu rðÏÞkík Au.
ðirËf Þwøk{kt ÉøðuËÚke {ktzeLku ík{k{ ðuËkuLke MktrníkkykuLkk
ík{k{ Mkqõíkku {ºtk íkhefu s rðÏÞkík ÚkÞk níkk. ÃkkA¤Úke {tºk þçË
ÉøðuË, ÞswðuoË, Mkk{ðuË yLku yÚkðoðuË WÃkhktík yLÞ ðirËf
MkkrníÞLke rðrðÄ ftrzfkyku {kxu Ãký «Þkuòðk {ktzâku. ðirËf
MkkrníÞLku Mk{ktíkh ykøk{ MkkrníÞ{kt yLku Ãkwhký-EríknkMk
Þwøk{kt {tºkku WÃkkMkLkkLkwt {wÏÞ MkkÄLk çkLÞk. Ãkwhkýfk¤{kt
¼økðkLkLkk Lkk{YÃk {ºtkLkku {rn{k Mkrðþu»k ðæÞku. Lkk{YÃk
{tºkkuLkku sÃkÞ¿k, {tºk-æÞkLk, {tºksÃk{k¤k yLku íkuLkku {rn{k
ykæÞkÂí{f MkkÄLkk{kt Mkrðþu»k «[r÷ík Úkðk ÷køÞku.
Ãkkihkrýf Þwøk ÃkAe swËk swËk yk[kÞkuoyu Ãký ykæÞkÂí{f
MkkÄLkk{kt Lkk{{tºk Ãkh rðþu»k ¼kh {qõÞku. hk{kLkwò[kÞo,
{æðk[kÞo, rLkBçkkfko[kÞo, ðÕ÷¼k[kÞo ðøkuhu yk[kÞkuoyu {tºk
MkkÄLkkLku ¾qçk {n¥ð ykÃÞwt. íkw÷MkeËkMk, MkwhËkMk, {ehktçkkE,
¿kkLkuïh, íkwfkhk{, Lkh®Mkn {nuíkk ðøkuhu ¼õíkfrðykuyu Ãký
Lkk{òÃk yLku {tºk-{rn{kLku ¾qçk rðMíkkÞkuo.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
nòhku ð»kkuoÚke [k÷e ykðíke yk {rn{k-¼køkehÚkeLke yMkh
siLk yLku çkkiØ ËþoLkku Ãkh Ãký Ãkze níke. «rMkØ siLk{tºk ‘$
hɨÉÉä +Ê®ú½þxiÉÉhɨÉÂ’, çkkiØ MkkÄwykuyu søkrðÏÞkík fhu÷ku çkkiØ{tºk
‘$ ¨ÉÊhÉ{ÉnÂù¨Éä Eò´ÉSÉÉªÉ ½Öþ¨ÉÂ’, MkLkkíkLk Ä{oLke ðirËf {tºk ÃkhtÃkhkLkwt
s yLkwMkhý Au. çkkiØ økútÚkkuLkwt ytøkúuS{kt ¼k»kktíkh fhLkkh
«rMkØ rçkúrxþ rðîkLk yuzðzo fkuÍu ‘E. Buddhism’ ÃkwMíkf{kt
ríkçkuxe çkkiæÄku{kt ÔÞkÃku÷ku yÃkkh {tºk{rn{k MkrðMíkkh ðýoÔÞku
Au. çkkiØ Ä{o ¼khík{ktÚke MÚkkLkktíkrhík ÚkELku [eLk yLku ÃkqðoLkk
yLÞ Ëuþku{kt «MkÞkuo íku MkkÚku {tºk íku íku «Ëuþku{kt Ãký rðMíkÞkuo Au.
[eLk{kt ‘Zhenyan’ yLku òÃkkLk{kt ‘On’yomi’ íkhefu
{tºk{rn{k rðMíkÞkuo Au. íkuLkk {q¤{kt MkLkkíkLk ®nËw Ä{oLke {tºk-
ÃkhtÃkhk Au.
«k[eLk EhkLkðkMkeyku yLku ðirËf ÞwøkLkk ykÞkuo ðå[u fkuEf
MktçktÄ níkku íku ðkík Mkw«[r÷ík Au. ykÚke s «k[eLk EhkLkeyku{kt
¾kMk fheLku Íkuhkr»xÙÞLkku{kt, yðuMíkk{kt ‘{LÚkú (Manthra)’
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 04
þçË «ðu~Þku yLku íku{kt Ãký {tºk-{rn{k rðMíkÞkuo Au.
þe¾ Ä{o{kt ‘þçkË’ íkhefu ‘økwÁ{tíkh’ ‘ðknu økwÁ’ yLku
‘{q÷{tíkh’ ‘yufT ykutfkh MkíkLkk{T’Lkku {rn{k ¾qçk rðMíkÞkuo Au.
{kºk ¼khíkeÞ Ä{kuo s Lkrn, Ãkhtíkw ÞnqËe,, r¾úMíke yLku
{wÂM÷{ Ä{kuo Ãkh Ãký yk {tºk «¼kð AðkÞku níkku. MkqVe
EM÷kr{f ÃkhtÃkhk{kt yÕ÷knLkk 99 Lkk{kuLkku sÃk «[r÷ík Au.
íkku ‘íkMçke’ yux÷u fu sÃk{k¤k yhçke {wM÷e{ku{kt ½hku½h
yksuÞ Mk[ðkE Au. Lkð{e MkËeÚke 13{e MkËe ËhBÞkLk
r¾úMíkeyku{kt ‘Chanting’ yLku ‘Gregorian Chanting’
íkhefu {tºkkuå[khLke ÃkhtÃkhk rðrðÄ MðYÃku rðfMke níke.
yk ík{k{ ÃkhtÃkhkykuLkk {q¤{kt «k[eLk ¼khíkeÞ {tºk ÃkhtÃkhk
Au - yu{ fnuðk{kt fkuE yríkþÞkuÂõík LkÚke. Ãkhtíkw MkLkkíkLk ®nËw
Ä{o{kt {tºkLkku fu Lkk{{tºkLkku sux÷ku {rn{k fnuðkÞku Au, íkux÷ku
yLÞºk õÞktÞ LkÚke, íku yuf nfefík Au. õÞkhuf {Lk{kt Mkðk÷ WXu
Au : økwÁLkkLkfÚke {ktzeLku {nŠ»k ðuËÔÞkMkS yLku ðkÕ{erf MkwÄe
íkÚkk ©e hk{kLkwò[kÞoÚke {ktzeLku Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e
MkwÄe yLkuf {nkÃkwÁ»kkuyu ¼økðkLkLkk Lkk{{tºkLkku {rn{k ykftX
økkÞku Au, íku þwt {kºk ‘frðf{o’ Au ? fu íku{kt fktE íkÚÞ Au ?
ykÄwrLkf rð¿kkLk þwt fnu Au?
{tºk{rn{kLkk ykæÞkÂí{f {nkMkkøkh{kt ¼kiríkf çkwrØLke
yuf {ÞkoËk nkuÞ Au. yk{ Aíkkt, rð¿kkLkLku s ÃkkuíkkLkku Ä{o
{kLkLkkhk ¼uòçkks ¼kiríkf rð¿kkLkeykuyu Ãký {tºk{rn{kLkk
Mkkøkh{kt Úkkuze ½ýe zqçkfeyku ÷økkðe Au.
òu fu rð¿kkLk nsw yk rËþk{kt ÃkkÃkk Ãkøk÷e fhe hÌkwt Au.
Aíkkt ykðkt ¼kík¼kíkLkkt ði¿kkrLkf MktþkuÄLkku {tºk, æÞkLk,
yæÞkí{ ðøkuhu rð»kÞku Ãkh ÚkE hÌkkt Au, íkuLkkÚke yuf rðïkMk
sL{u Au fu {tºk {rn{kLke yLkuf ðkíkku{kt ftEf íkÚÞ yð~Þ Au.
21{e MkËe{kt nòhku ð»kkuoLke «k[eLk ¼khíkeÞ {tºk
ÃkhtÃkhkLku rð¿kkLkeyku Lkðk árüfkuýÚke {q÷ððk {Úke hÌkk Au
íÞkhu, Vhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk ykþeðkoË Mk{k ‘©e
Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkwt M{hý ÚkkÞ Au.
05 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ¼økðÒkk{ {rn{k

2. ¼økðÒkk{ {rn{k

¼
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k

økðLLkk{ yLktík {kÄwÞo, yiïÞo yLku Mkw¾kuLke ¾ký Au. çkÄkt s

þk†ku{kt Lkk{Lkk {rn{kLkwt ðýoLk fhðk{kt ykÔÞwt Au. yk yLkuf «fkhLke
ykrÄ-ÔÞkrÄÚke økúMík fr¤fk¤{kt nrhLkk{-sÃk MktMkkhMkkøkhÚke Ãkkh
Úkðk {kxuLkwt W¥k{ MkkÄLk Au.
¼økðkLkLkk {tøk÷fkhe Lkk{Lkku {rn{k rnLËw þk†ku{kt yÃkhtÃkkh
økqtsu Au. MftËÃkwhký{kt íkÚkk çk]nËT rð»ýwÃkwhký{kt ¼økðkLk ðuËÔÞkMkS,
¼økðkLkLkk Lkk{Lkku {rn{k Ëþkoðíkk LkkUÄu Au :
‘xÉɨxÉÉä%κiÉ ªÉÉ´ÉiÉÒ ¶ÉÊHò& {ÉÉ{ÉÊxÉnÇù½þxÉä ½þ®äú& *
iÉÉ´ÉiEòiÉÖÈ xÉ ¶ÉCxÉÉäÊiÉ {ÉÉiÉEÆò {ÉÉiÉEòÒ VÉxÉ& **’
yÚkkoíkT Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLkLkk Ãkh{ ÃkwÛÞfkhe Lkk{{kt sux÷kt
ÃkkÃkkuLku Lkkþ fhðkLke þÂõík Au, yux÷k ÃkkÃk íkku ÃkkÃke ÃkwÁ»k ÃkkuíkkLkk
Mk{økú SðLk ËhBÞkLk Ãký fhe þfu íku{ LkÚke.
(çk]nËT rð»ýwÃkwhký íkÚkk MftËÃkwhký ði. {køko {k. : 15/53)
fux÷kf ÷kufku Mkðk÷ fhu fu r{ükÒk þçË çkku÷ðkÚke {kuZwt økéÞwt Úkíkwt
LkÚke, fu [ÃÃkwt þçË çkku÷ðkÚke S¼ fÃkkíke Ãký LkÚke, íkku ¼økðkLkLkwt fuð¤
Lkk{ ÷uðkÚke ÃkkÃk Lkkþ fuðe heíku ÚkkÞ ?

©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 06 07 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k

 rðîkLkku ykLkku W¥kh ykÃkíkkt Mk{òðu Au fu ykÃkýk rLkíÞ ÔÞðnkh{kt
Ãký ÔÞÂõíkÚke sux÷wt fk{ ÚkkÞ Au íkux÷wt s íku{Lkk Lkk{Úke Ãký ÚkkÞ Au.
Ëk. ík. fkuE Wå[ ÃkËkrÄfkheLku {¤ðk sðkLkwt nkuÞ íÞkhu ykÃkýu yLÞ
Wå[ ÃkËkrÄfkheLkwt Lkk{ ÷Eyu Aeyu íkku {¤ðkLkwt Mkh¤ ÚkE òÞ Au.
ònuh ûkuºkku{kt ftE fk{ Lk Úkíkwt nkuÞ íkku fkuE Mk¥kkÄkhe fu «¼kðþk¤e
ÔÞÂõíkLkwt Lkk{ ËELku fk{ fZkðe þfkíkwt nkuÞ Au. su{Lkwt Lkk{ ÷uðk{kt ykÔÞwt
Au yu ÔÞÂõík Ãkkuíku nksh LkÚke íkku Ãký {kºk íku{Lkk Lkk{Lkk WÃkÞkuøkÚkeÞ
yux÷wt s fkÞo Mkhu Au. òu yk ÷kufLke yuf Mkk{kLÞ ÔÞÂõíkLkwt Lkk{ Ãký
fkuEf «¼kð ÃkkÚkhe þfíkwt nkuÞ íkku yLktík fkurx çkúñktzkuLkk hkòrÄhks
Ãkh{kí{kLkk Lkk{Lkku fux÷ku «¼kð nkuR þfu !
Lkk{{kt ykðe yLkwÃk{ þÂõík Au íku nfefík þwt Au ? þkMºkfkh
Ér»kyku fnu Au : ¼økðkLkLkwt Lkk{ yLku MðÞt ¼økðkLk ðå[u yufíkk Au.
¼økðkLkLkwt Lkk{-M{hý íku íku{Lkku «íÞûk Mktøk fÞko
çkhkçkh Au. ¼økðkLkLkk Lkk{-M{hýLkwt V¤
ÔÞÂõíkÚke sux÷wt «íÞûk ¼økðkLkLkkt ËþoLk çkhkçkh Au. ykÚke,
fk{ ÚkkÞ Au íkux÷wt s su x ÷e ¼økðkLkLke þÂõík Au , íku x ÷e
¼økðkLkLkk Ãkrðºk Lkk{{kt Ãký Au. ¼økðkLk
íku{Lkk Lkk{Úke Ãký ßÞkhu Ãk]Úðe Ãkh yðíkkh Äkhý fhu Au íÞkhu
ÚkkÞ Au. íku{kt Ëun-ËuneLkku ¼uË nkuíkku LkÚke. yux÷u fu
ykÃkýk Mkk{kLÞ {kLkð þheh{kt ykí{ík¥ð yLku
Ëuník¥ð swËw Au, íkuðwt Ãkh{kí{kLkk yðíkkh{kt nkuíkwt
LkÚke. þk†eÞ ¼k»kk{kt fneyu íkku ¼økðkLkLkk Ëun yLku Ëune çktLku Mk{kLk
YÃku [iíkLÞ½Lk Au.
suðe heíku ¼økðkLkLkk Ëun{kt yLku ytËh rçkhks{kLk ík¥ð{kt fkuE ¼uË
LkÚke íkuðe heíku íku{Lkk Lkk{{kt yLku íku{Lkk{kt fkuE ¼uË LkÚke. çktLku yuf s
[iíkLÞ ík¥ð Au. yux÷u s ¼økðkLkLkk Lkk{Lku þçËçkúñ Ãký fnu Au.
ÞkuøkMkqºk{kt Ãkíktsr÷ Ér»k fnu Au :
‘iɺªÉ ´ÉÉSÉEò& |ÉhÉ´É& *’ (ÞkuøkËþoLk : 1-27)
¼økðkLkLkk Lkk{Lkku {rn{k økkíkkt rð»ýwÄ{kuo¥kh Ãkwhký fnu Au :
‘xÉ MÉÆMÉÉ xÉ MɪÉÉ ºÉäiÉÖxÉÇ EòɶÉÒ xÉ SÉ {ÉÖ¹Eò®ú¨É *
ÊVɼ´ÉÉOÉä ´ÉiÉÇiÉä ªÉºªÉ ½þÊ®úÊ®úiªÉIÉ®úuùªÉ¨É **
@ñM´ÉänùÉälÉ ªÉVÉÖ´Éænù& ºÉɨɴÉänùÉä ÁlÉ´ÉÇhÉ& *
+vÉÒiÉɺiÉäxÉ ªÉäxÉÉäHÆò ½þÊ®úÊ®úiªÉIÉ®úuùªÉ¨É **
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 08
+·É¨ÉävÉÉÊnùʦɪÉÇYÉèxÉÇ®ú¨ÉävÉèºiÉlÉè´É SÉ *
ªÉÉÊVÉiÉÆ iÉäxÉ ªÉäxÉÉäHÆò ½þÊ®úÊ®úiªÉIÉ®úuùªÉ¨É **’
(rþûkkÃkºke ¼k»Þ &÷kuf - 56 : rð»ýwÄ{kuo¥kh Ãkwhký)
“su ¼køÞþk¤e {Lkw»ÞLke S¼ Ãkh ¼økðkLkLkwt Lkk{ h{u Au íkuLku {kxu øktøkk, økÞk,
MkuíkwçktÄ, fkþe fu Ãkw»fh íkeÚkoLkwt fkuE rðþu»kíð LkÚke. íkuýu ¼økðkLkLkk Lkk{Lkk «¼kðÚke
ÉøðuË ykrË [khuÞ ðuËkuLkwt yæÞÞLk fhe ÷eÄwt Au yLku yï{uÄ suðk yLkuf Þ¿kku Ãký
fhe ÷eÄk Au.”
‘MÉÉäEòÉäÊ]õnùÉxÉÆ OɽþhÉä¹ÉÖ EòɶÉÒ |ɪÉÉMÉMÉRÂóMÉɪÉÖiÉEò±{É´ÉɺÉ& *
ªÉYÉɪÉÖiÉÆ ¨Éä¯ûºÉÖ´ÉhÉÇnùÉxÉÆ MÉÉäÊ´ÉxnùxÉɨxÉÉ xÉ iÉnùÉÊ{É iÉÖ±ªÉ¨É **’
Mkðo ËkLk{kt økkuËkLk ©uc økýkÞ Au, íku{kt Ãký økúný ð¾íku økkuËkLk ykÃkðkLkwt rðþu»k
{knkíBÞ Au. yuðe fhkuzku økkÞkuLkwt økúný ð¾íku ËkLk Ëuðk{kt ykðu, íkÚkk fkþe fu økÞkS
suðk W¥k{ íkeÚko{kt Ãkh{ Ãkrðºk øktøkkSLku rfLkkhu ËMk nòh fÕÃk MkwÄe ðkMk fhðk{kt
ykðu, ð¤e Þ¿k íkku ¼økðkLkLkwt MðYÃk fnuðkÞ Au. ‘ªÉYÉÉä ´Éè ʴɹhÉÖ&’ yuðk Þ¿k fhðk{kt
ykðu, íku{ MkkuLkkLkwt ËkLk Ëuðwt yu {nkÃkwÛÞ økýkÞ Au yu MkkuLkkLkwt ËkLk {uÁ Ãkðoík sux÷wt
fhðk{kt ykðu, íkkuÃký yu fkuE MkkÄLkku ¼økðkLkLkk Lkk{M{hýLke Mk{kLk ÚkE þfíkk
LkÚke. ykðku yËT¼wík yLku y®[íÞ ¼økðÒkk{Lkku {rn{k Au. yuÚke s yrík ©uc
økýkíkkt Þ¿kkrË Mkðo W¥k{ MkkÄLkku{kt ÚkÞu÷ ¼q÷ fu yþwrØLke {kVe yLku ¾kux¾k{eLke
Ãkqýoíkk «¼wLkk Lkk{Lkku sÃk fhðkÚke s ÚkkÞ Au. fkuEÃký r¢ÞkLke þwrØ yLku MktÃkqýo rMkrØ
¼økðkLkLkk Lkk{Lkku sÃk fÞko rðLkk ÚkE þfíke s LkÚke. yk nuíkwÚke þk†ku{kt
¼økðÒkk{Lkku ÞÚkkÚko yÃkkh {rn{k {wõíkftXÚke økðkÞku Au. Ãkqðuo çkr÷hkò yíÞtík {kuxku
Þ¿k fhe hÌkk níkk, yu ð¾íku íkuLke Ãkrhûkk ÷uðk ¼økðkLk Ãkkuíku ðk{LkYÃk Äkhý fhe íkuLkk
Þ¿k{kt økÞk yLku ºký Ãkøk÷kt Ãk]Úðe {køke rºk÷kufeLkwt hkßÞ ÷E ÷eÄwt, Ãkhtíkw
çkr÷hkòLke yLkLÞ ¼ÂõíkÚke ðþ ÚkELku ¼økðkLk íkuLkk hûkf-Ãknuhuøkeh çkLke økÞk !
Þ¿k nsw Ãkqýo ÚkÞku Lk níkku. þw¢k[kÞo Þ¿kLkk yk[kÞo níkk, ¼økðkLku þw¢k[kÞoLku fÌkwt :
‘nðu Þ¿kLku rðrÄÃkqðof Mk{kó fhku, Þ¿kLke Mk{kró{kt fkuE ºkqxe Lk hne òÞ.’ yuLkku
W¥kh þw¢k[kÞoSyu çknw s MkwtËh ykÃÞku :
‘¨ÉxjÉiɺiÉxjÉiÉζUôpÆù näù¶ÉEòɱÉɽÇþ´ÉºiÉÖxÉ& *
ºÉ´ÉÈ Eò®úÉäÊiÉ ÊxÉζUôpÆù xÉɨɺÉÆEòÒiÉÇxÉÆ iÉ´É **’
(©e{ËT ¼køkðík : 8/23/16)
nu ¼økðLkT ! fkuEÃký f{o ÃkqýorðrÄÚke MkktøkkuÃkktøk
LkÚke ÚkE þfíkwt. ftELku ftE ºkqxe hne s òÞ Au.
{tºkíktºk MktçktÄe íkÚkk Ëuþfk¤ yLku ykð~Þf ðMíkw
MktçktÄe sux÷e ºkqxe hne òÞ Au, íku Mkðo ykÃkLkk
Lkk{MktfeíkoLk îkhk Ãkqýo ÚkE òÞ Au. WÃkÞwoõík nuíkwÚke
09 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 Mk{Mík Þ¿kkuLkk ytík{kt íkÚkk Mk{Mík ÄkŠ{f r¢Þkyku ÃkAe f{ofíkko yk[kÞo
yk &÷kuf çkku÷u Au :
‘ªÉºªÉ º¨ÉÞiªÉÉ SÉ xÉɨÉÉäCiªÉÉ iÉ{ÉÉäªÉYÉÊGòªÉÉÊnù¹ÉÖ *
xªÉÚxÉÆ ºÉÆ{ÉÚhÉÇiÉÉÆ ªÉÉÊiÉ ºÉtÉä ´Éxnäù iɨÉSªÉÖiɨÉ **’
suLkwt Lkk{M{hý fhðkÚke Þ¿k, ðúík, íkÃkkrË Mkðo r¢Þkyku{kt su
LÞq L kíkk hne økE nkuÞ íku Ãkqhe ÚkkÞ Au yuðk yåÞwík ¼økðkLkLku nwt
íkífk¤ ðtËLkk fÁt Awt. (rþûkkÃkºke ¼k»Þ : &÷kuf - 56)
¼økðkLk ðuËÔÞkMkS fnu Au :
‘½þ®äúxÉÉÇ¨É ½þ®äúxÉÉÇ¨É ½þ®äúxÉÉǨÉè´É Eäò´É±É¨É *
Eò±ÉÉè xÉɺiªÉä´É xÉɺiªÉä´É xÉɺiªÉä´É MÉÊiÉ®úxªÉlÉÉ **’
“…h{tí{t™wk ™t{ s, ™t{ s y™u ™t{ s ¼ðËt„h ‚thu Au.
fr¤Þw„™e ykŒh ‚u rËðtÞ «¼w …t{ðt™tu yLÞ W…tÞ ™Úte s, ™Úte s
y™u ™Úte s.”
(çk]nÒkkhËeÞ Ãkwhký : 38/1287)
ÃkÈÃkwhký{kt fÌkwt Au :
þk†ku{kt ¼økðÒkk{Lkku ‘ªÉä ´ÉnùÎxiÉ xÉ®úÉ ÊxÉiªÉÆ ½þÊ®úÊ®úiªÉIÉ®úuùªÉ¨É *
ÞÚkkÚko yÃkkh {rn{k iɺªÉÉäSSÉÉ®úhɨÉÉjÉähÉ Ê´É¨ÉÖHòɺiÉä xÉ ºÉƶɪÉ& **’
{wõíkftXÚke økðkÞku Au. “su {Lkw»Þ Ãkh{kí{kLkk yk çku yûkhðk¤k
Lkk{ ‘nrh’Lkwt rLkíÞ Wå[khý fhu Au yuLkk
Wå[khý{kºkÚke íku {wõík ÚkE òÞ Au, yu{kt fkuE
þtfk LkÚke.”
økÁzÃkwhký{kt fÌkwt Au fu :
‘ªÉnùÒSUô漃 {É®Æú YÉÉxÉÆ YÉÉxÉÉSSÉ {É®ú¨ÉÆ {Énù¨É *
iÉnùÉ ªÉixÉäxÉ ¨É½þiÉÉ EÖò¯û ¸ÉÒ½þÊ®úEòÒiÉÇxɨÉ **’
“òu ykí{¿kkLkLke EåAk nkuÞ yLku ykí{¿kkLkÚke Ãkh{ÃkË {u¤ððkLke
EåAk nkuÞ íkku ¾qçk «ÞíLkÃkqðof ©enrhLkk Lkk{Lkwt feíkoLk fhku.”
yuf ð¾ík LkkhËSyu ¼økðkLk çkúñkSLku fÌkwt : “yuðku fkuE WÃkkÞ
çkíkkðku fu suÚke nwt rðfhk¤ fr¤fk¤Lke ò¤{kt Lk VMkkô.”
yuLkk W¥kh{kt çkúñkSyu fÌkwt : ‘+ÉÊnù{ÉÖ¯û¹ÉºªÉ xÉÉ®úɪÉhɺªÉ
xÉɨÉÉäSSÉÉ®úhɨÉÉjÉähÉ ÊxÉvÉÚÇiÉEòʱɦÉÇ´ÉÊiÉ *’ - “ykrËÃkwÁ»k ¼økðkLk LkkhkÞýLkku
Lkk{kuå[kh fhðk{kºkÚke s {Lkw»Þ fr¤ÞwøkÚke íkhe òÞ Au.”
(fr÷MktíkhýkuÃkrLk»kËT)
©e{ËT ¼køkðíkLkk ytrík{ &÷kuf{kt ¼økðkLk ðuËÔÞkMkS fnu Au :
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 10
‘xÉɨɺÉÆEòÒiÉÇxÉÆ ªÉºªÉ ºÉ´ÉÇ{ÉÉ{É|ÉhÉɶÉxɨÉ *
|ÉhÉɨÉÉä nÖù&JɶɨÉxɺiÉÆ xɨÉÉ欃 ½þË®ú {É®¨É **’
“suLkwt Lkk{MktfeíkoLk çkÄkt ÃkkÃkkuLkwt rðLkkþf Au yLku «ýk{ Ëw:¾ Ëqh fhLkkh Au yu
MkðkuoÃkrh ©enrhLku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.”
(©e{ËT ¼køkðík : 12/13/23)
fr¤fk¤{kt Lkk{Lkk {rn{kLkwt ðýoLk fhíkk ¼økðkLk ðuËÔÞkMkS ©e{ËT
¼køkðík{kt fnu Au :
‘EÞòiÉä ªÉnÂù vªÉɪÉiÉÉä ʴɹhÉÖÆ jÉäiÉɪÉÉÆ ªÉVÉiÉÉä ¨ÉJÉè& *
uùÉ{É®äú {ÉÊ®úSɪÉÉǪÉÉÆ Eò±ÉÉè iÉrùÊ®úEòÒiÉÇxÉÉiÉ **’
“MkíkÞwøk{kt ¼økðkLk rð»ýwLkk æÞkLkÚke, ºkuíkk{kt Þ¿kÚke yLku îkÃkh{kt ¼økðkLkLke
Ãkqò-y[oLkk fhðkÚke su V¤ {¤íkwt íku çkÄwt V¤ fr¤Þwøk{kt ¼økðkLkLkkt Lkk{-
feíkoLk{kºkÚke s «kó ÚkE òÞ Au.”
(©e{ËT ¼køkðík : 12/13/52)
Lkk{-sÃk {rn{k økkuMðk{eSLkk {íku
©ehk{[rhík {kLkMk{kt økkuMðk{e íkw÷MkeËkMkS {nkhksu yk s ðkíkLku yu YÃk{kt
fne Au fu :
‘f]íkuswøk ºkuíkkP îkÃkh Ãkqò {¾ yÁ òuuøk >
òu økrík nkuE Mkku fr÷ nrh Lkk{ íku Ãkkð®n ¼kuøk >>’
“MkíkÞwøk, ºkuíkk yLku îkÃkh{kt su økrík Ãkqò, Þ¿k yLku ÞkuøkÚke «kó ÚkkÞ Au yu s
økrík fr¤Þwøk{kt ÷kufku Võík ¼økðkLkLkk Lkk{sÃkÚke «kó fhe þfu Au.”
(©ehk{ [. {k. W. : Ëkunk 102-¾)
ykøk¤ ©ehk{[rhík {kLkMk{kt økkuMðk{eS fnu Au :
‘fr÷swøk fuð÷ nrh økwLk økknk > økkðík Lkh Ãkkð®n ¼ð Úkknk >>
fr÷swøk òuøk Lk òøÞ Lk øÞkLkk > yuf yÄkh hk{ økwLk økkLkk >>
Mkçk ¼hkuMku íkrs òu ¼s hk{rn > «u{ Mk{uík økkð økwLk økúk{rn >>
MkkuE ¼ð Ãkh fAw MktMkÞ Lkknª > Lkk{ «íkkÃk «økx fr÷ {knª >>’
“fr¤Þwøk{kt íkku Võík ¼økðkLk ©enrhLkkt
økwýøkkLk fhðkÚke s {Lkw»Þ ¼ðMkkøkhÚke Ãkkh ÚkE
òÞ Au. fr¤Þwøk{kt Lk íkku Þkuøk yLku Þ¿k Au fu Lk ¿kkLk
Au. ¼økðkLk ©enrhLkkt økwýøkkLk s yuf{kºk
ykÄkh Au. {kxu çkÄk ¼hkuMkkyku AkuzeLku su
Ãkh{kí{kLku ¼su Au yLku «u{Mkrník yu{Lkkt økwýøkkLk
økkÞ Au yu ¼ðMkkøkhÚke íkhe òÞ Au yu{kt fkuE
11 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 MktËun LkÚke. Lkk{Lkku «íkkÃk fr¤Þwøk{kt «íÞûk Au.”
(©ehk{[rhík{kLkMk, W¥khfktz : 102, 4 Úke 7)
‘y…‚w yòr{÷w „òw „rýftô > ¼Þu {wfw‚ nrh ™t{ «¼tô >>1>>
[nwk sw„ ‚er™ ft÷ r‚nwk ÷tuft > ¼yu ™t{ sr… Sð rƒËtuft >>2>>
™t{ ft{‚Á ft÷ fht÷t > Ëwr{h‚ Ë{™ Ëf÷ s„ ò÷t >>3>>
ht{ ™t{ fr÷ yr¼{‚ Œt‚t > rn‚ …h÷tuf ÷tuf r…‚w {t‚t >>4>>
ft÷™ur{ fr÷ f…x r™Ät™q > ™t{ Ëw{r‚ Ë{hÚt n™w{t™q >>5>>
¼tðO fw¼tðO y™¾ yt÷Ënqk > ™t{ s…‚ {k„÷ rŒrË Œhnqk >>6>>
™t{w Ë«u{ s…‚ y™ÞtËt > ¼„‚ ntu®n {wŒ {k„÷ ƒtËt >>7>>
ht{ yuf ‚t…Ë r‚Þ ‚the > ™t{w fturx ¾÷ fw{r‚ ËwÄthe >>8>>
Œkzf ƒ™ «¼w feLn Ëwntð™ > s™ {™ yr{‚ ™t{ rfyu …tð™ >>9>>
r™rË[h r™fh Œ÷u h½w™kŒ™ > ™t{w Ëf÷ fr÷ f÷w»t r™fkŒ™ >>10>>
ht{ ËwfkX rƒ¼e»t™ ŒtuW > ht¾u Ëh™ ò™ ˃w ftuW >>11>>
™t{ „heƒ y™uf ™uðtsu >
÷tuf ƒuŒ ƒh rƒrhŒ rƒhtsu >>12>>
nrh’Lkwt rLkíÞ Wå[khý Ëuðf Ëwr{h™ ™t{w Ë«e‚e >
fhu Au yuLkk Wå[khý rƒ™w ©{ «ƒ÷ {tun Œ÷w S‚e >>13>>
rVh‚ Ë™unP {„™ Ëw¾ y…™U >
{kºkÚke íku {wõík ÚkE ™t{ «ËtŒ Ëtu[ ™®n Ë…™U >>14>>
òÞ Au, ™thŒ ò™uW ™t{ «‚t…q >
s„r«Þ nrh nrh nh r«Þ yt…q >>15>>
™t{w s…‚ «¼w feLn «ËtŒw >
¼„‚ rËhtu{r™ ¼u «n÷tŒq >>16>>
ÄúwðP Ë„÷tr™ s…uW nrh ™tŸ > …tÞW y[÷ y™q…{ XtŸ >>17>>
Ëwr{rh …ð™Ëw‚ …tð™ ™t{q > y…™u ƒË frh ht¾u ht{q >>18>>
fntI fntp ÷r„ ™t{ ƒztR > ht{w ™ Ëf®n ™t{ „w™ „tR >>19>>’
(ƒt÷ftkz)
yÚto :- nu ¼õ‚tu ! „tuMðt{e ‚w÷ËeŒtËS ¼„ðt™™t ™t{™tu
{rn{t ht{tÞý™t ‘ƒt÷ftkz’{tk ÷¾‚tk fnu Au fu-“™e[ yuðtu
yòr{÷, „suLÿ (ntÚte) ‚Útt ðu~Þt …ý ©enrh™t ™t{™wk M{hý
fhðtÚte {wõ‚ ÚtÞtk Au. (1) yux÷wk s ™rn …hk‚w [thu Þw„tu{tk M{hý
fhðtÚte ÷tuftu {wõ‚ ÚtÞtk Au. ™t{™tu s… fhe Sðtu þtuf hrn‚ ÚtÞt Au.
(2) ytðt ¼Þkfh fr¤Þw„{tk ™t{ s fÕ…ð]ût Au, fthýfu-‚u™wk M{hý
fh‚tk s s„‚™e Ë{„ú skò¤tu ™tþ …t{u Au. (3) fr¤Þw„{tk ¼„ðt™™wk
™t{ s RÂåA‚ V¤ yt…u Au, …h÷tuf{tk ‚u rn‚fthf Au y™u yt ÷tuf{tk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 12
{t‚t-r…‚t Ë{t™ Au. (4) f…x™e ¾tý suðt fr¤Þw„Y…e ft¤™ur{™u {thðt {txu
nrh ™t{ s W¥t{ ƒwrØðt¤t Ë{Úto ©e n™w{t™ Ë{t™ Au. (5) ¼tðÚte, fw¼tðÚte
¢tuÄÚte fu yt¤ËÚte-nhftuR «fthu ™t{s… fh‚tk Œþu rŒþtytu{tk {k„¤ ÚttÞ Au. (6)
«u{ Ërn‚ ™t{ s…‚tk ¼õ‚s™tu rð™t «ÞtËu yt™kŒ y™u {k„÷™t MÚtt™ ƒ™u Au.
(7) ht{u ‚tu yuf ‚…ÂMð™e †e ynÕÞt™u ‚the; …hk‚w ‚uytu™t ™t{u ‚tu fhtuztu Œwütu™e
¾htƒ ƒwrØ™u ËwÄthe Au. (8) ©eht{ «¼wyu ¼Þt™f yuðt Œkzf ð™™u hr¤Þt{ýwk
ƒ™tÔÞwk, …hk‚w ‚uytu™t ™t{u ‚tu yËkÏÞ {™w»Þtu™t {™™u …rðºt fÞto Au. (9)
©eht{Syu htûtËtu™t Ë{qn™u {tÞto;…hk‚w ‚uytu™wk ™t{ ‚tu fr¤Þw„™tk Ë{„ú …t…tu™wk
r™fkŒ™ ftZu Au. (10) ©eht{u Ëw„úeð ‚Útt rð¼e»tý ƒu™u s þhý{tk htÏÞt, yu
nhftuR òýu Au. (11) …hk‚w ‚uytu™t ™t{u ‚tu y™uf „heƒtu W…h f]…t fhe Au; yt
‚u{™wk W¥t{ rƒÁŒ ÷tuf{tk ‚Útt ðuŒ{tk rðþu»tY…u «ftþu Au. (12) ¼õ‚s™tu
«er‚…qðof {tºt ™t{™t M{hýÚte rð™t …rh©{u {tun™t «ƒ¤ ËiLÞ™u S‚e «u{{ø™
ÚtR ytí{Ëw¾{tk s rð[hu Au. (13) ™t{™e f]…tÚte ‚uytu™u MðÙ{tk …ý þtuf Út‚tu
™Úte. (14) ™thŒS ™t{™tu «‚t… òýu Au. ©enrh s„‚™u r«Þ Au; …hk‚w ©enrh™u
‚Útt þkfh™u ™thŒS yr‚ r«Þ Au. (fthýfu-™thŒS ™t{™tu {rn{t òýu Au.) (15)
™t{-M{hý fhðtÚte s «¼wyu «nT÷tŒS W…h f]…t fhe Au y™u ‚u™t fthýu s
«nT÷tŒS ¼õ‚rþhtu{rý ƒ™e „Þt Au ! (16) ÄúwðSyu ø÷tr™Úte nrh™t{ sÃÞwk,
yÚtto‚T ytuh{t™ {t‚t™tk ð[™tuÚte Œw:¾e ÚtR Ëft{¼tðu nrh M{hý fÞwO, ‚tu…ý
y[¤ y™w…{ MÚtt™ «tó fÞwO. (17) ðtÞwŒuð™t …wºt n™w{t™S {nthtsu …rðºt
™t{™wk M{hý fhe™u s ©eht{™u …tu‚t™u ðþ htÏÞt. (18) yhu ! ™t{™e {n¥tt nwk
fÞtk ËwÄe fnwk ? MðÞk …h{tí{t …ý ™t{™t „wýtu „tR þfu ™rn.- fntI fntkp ÷„e,
™t{ ƒztR ! (19)
fr¤Þwøk{kt {kuûkLkku yLkLÞ WÃkkÞ
‘[nwt swøk ©wrík Lkk{ «¼kQ > fr÷ rçkMkur»k Lk®n ykLk WÃkkQ >>’
“yk{ íkku [khuÞ Þwøkku{kt yLku [khuÞ ðuËku{kt Lkk{Lkku {rn{k Au, Ãkhtíkw fr¤Þwøk{kt
rðþu»k YÃku Au. fr¤Þwøk{kt íkku Lkk{sÃk rMkðkÞ çkeòu
fkuE WÃkkÞ s LkÚke.”
‘Lkk{ SnP srÃk òøk®n òuøke >
rçkhrík rçkhtr[ «Ãkt[ rçkÞkuøke >>
çkúñMkw¾rn yLkw¼ð®n yLkqÃkk >
yfÚk yLkk{Þ Lkk{ Lk ÁÃkk >>
òLkk [n®n økqZ økrík suQ >
Lkk{ SnP srÃk òLkrn íkuQ >>
13 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 MkkÄf Lkk{ sÃk®n ÷Þ ÷kyP > nku®n rMkØ yrLk{krËf ÃkkyP >>
sÃk®n Lkk{w sLk ykhík ¼khe > r{x®n fwMktfx nku®n Mkw¾khe >>’
yk ¼økðLLkk{-sÃkÞkuøkLkk ykæÞkÂí{f yLku ÷kirff ÃkûkLkku MkwtËh
Mk{LðÞ fhíkk økkuMðk{eS fnu Au fu, çkúñkSLkk çkLkkðu÷ yk «Ãkt[kí{f
á~Þ søkíkÚke ÞÚkkÚko heíku Aqxu÷k ðihkøÞðkLk {wõík Þkuøke ÃkwÁ»k yk Lkk{Lku
S¼ îkhk sÃkeLku ík¥ð¿kkLkYÃke rËðMk{kt òøku Au yLku Lkk{ íkÚkk YÃkÚke
hrník y{krÞf yLkwÃk{, yrLkðo[LkeÞ, yLkk{Þ çkúñMkw¾Lkku yLkw¼ð
fhu Au. suyku Ãkh{kí{kLkk økqZ hnMÞLku òýðk EåAu Au íkuyku S¼ îkhk
¼økðLLkk{Lkku sÃk fheLku yuLku òýe ÷u Au. ÷kirff rMkrØykuLke EåAk
hk¾íkk MkkÄfku ÷ÞÞkuøk îkhk ¼økðLLkk{Lkku sÃk fheLku yrý{krËf
rMkrØyku «kó fhe rMkØ çkLke òÞ Au. ykðe s heíku ßÞkhu {wMkeçkíkkuÚke
½uhkÞu÷ ykíko ¼õík Lkk{sÃk fhu Au íkku yuLke {kuxe {kuxe {wMkeçkíkku Ãký
x¤e òÞ Au yLku yu Mkw¾e ÚkE òÞ Au.
(©ehk{[rhík{kLkMk, çkk÷fktz : 21, 1 Úke 2)
çkÄwt V¤ fr¤Þwøk{kt …h{tí{t™t ™t{™wk M{hý fhðtÚte ‚{t{
¼økðkLkLkkt Lkk{-feíkoLk …t…tu ƒ¤e òÞ Au. ‚Útt ÷tuÞt™t Aêt
ð[™t{]‚{tk ©eS{nthtsu fÌtwk Au fu- “æÞt™
{kºkÚke s «kó ÚkE fh‚t ¼qkzt ½tx ÚttÞ íÞthu Wå[ Mðhu fhe,
òÞ Au.
r™÷oßs ÚtR™u ‚t¤e ð„tze™u ‘Mðtr{™thtÞý
Mðtr{™thtÞý’¼s™ fhðwk, ‚tu Ëðuo ½tx x¤e
òÞ y™u r™htk‚ ÚttÞ; …hk‚w yu rð™t ƒeòu yuðtu ½tx
xtéÞt™tu W…tÞ ™Úte.”
Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e ‘©e MkíMktrøkSðLk’ økútÚk{kt fnu Au :-
‘ÐíÓÀóæ¢ ™ }æãæÐæÐï Òç™Á…æ„ïùçÐ çÝcÜëUç„: J
…ÐælñS„S² ÜU„üòæ }æëy²êÐæ²æï Ý „é Ò癄ì JJ’
“õÞthuf „wó he‚u …ý {nt…t… ÚtR „Þwk ntuÞ, ‚tu …h{tí{t™t ™t{™tu
s… fhðtÚte {nt…t…™wk «tÞrù¥t fhðwk, …hk‚w fÞthuÞ…ý þt†{tk fnu÷t
yÂø™«ðuþ ð„uhu {]íÞw™t W…tÞtu ™ fhðt.”
(©e MkíMktrøkSðLk : 5/21/15)
‚u{s 46 {t yæÞtÞ{tk fÌtwk Au fu, „{u ‚u …t…™wk «tÞrù¥t fh‚t
ntuRyu, …hk‚w ‚u™e ËtÚtu ™t{ M{hý fhðwk òuRyu, ™rn‚h Ëk…qýo V¤
{¤‚wk ™Úte.”
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 14
{nt¼th‚™t þtkr‚…ðo™t 196 Úte 200 yæÞtÞ ËwÄe ™t{ s…™tu ¾qƒ {rn{t
fÌttu Au. ‚u{tk r¼»{r…‚t ÞwrÄrch™u fnu Au fu -“ftuR ft{™tÚte fhðt{tk ytð‚tu s…
‚u™e ‚u ‚u RåAtytu …qhe fhu Au y™u r™»ft{¼tðÚte fhðt{tk ytð‚t s…Úte {tuût {¤u
Au.”s…™t {rn{t™tu rðM‚th þtkr‚…ðo{tkÚte ðtk[e ÷uðtu.
¼øtðítT „e‚t™t 8{t yæÞtÞ™t 14{t &÷tuuf{tk ©ef]»ý«¼w fnu Au fu, “nu
yswo™ ! su yufr[¥tu Ë‚‚ y™u nk{uþtkk {tÁk M{hý fhu Au, ‚u ¼õ‚™u nwk Ënusu «tó
Úttô Awk. fthýfu ‚u ¼õ‚ {tht M{hý{tk r™hk‚h …htuðtÞu÷tu hnu Au.” ‚Útt 10{t
yæÞtÞ™t 25{t &÷tuf{tk …h{tí{t fnu Au: “nu …tÚto ! ‘Þ¿tt™tk s…Þ¿ttuzÂM{’ -
“Þ¿ttu{tk s…Þ¿t nwk Awk.” yÚtto‚T ¼„ðt™™t ™t{™tu su ÔÞÂõ‚ (†e yÚtðt …wÁ»t)
nk{uþtkk s… fhu Au ‚uytu™u Ä™ ¾[eo™u Þ¿t fhðtÚte su V¤ {¤u Au ‚u fu𤠙t{ M{hý
fhðtÚte {¤u Au.
‘©enrh[rhºtt{]‚ Ët„h’ „úkÚt{tk ËŒT„wÁ ©e ytÄtht™kŒMðt{e ÷¾u Au :
“nrh™t ™t{{tk nrh™wk MÚtt™ Au. ™t{-M{hý rð™t nrh™wk æÞt™ ™ ÚttÞ y™u nrh™tk
Œþo™ …ý ™ ÚttÞ.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh - 8)
Mt.øtw. ©e r™»fw¤t™kŒ Mðt{e ‘nrhƒ¤„e‚t’{tk ÷Ïtu Au :
‘…wÁ»ttu¥t{ «„x™wk, ™t{ r™¼oÞ r™þtý >
su s™ S¼u Wå[hu, ‚u …t{u …Œ r™ðtoý >>
rºt÷tuf{tk ‚…tË‚tk, ™tðu ™thtÞý ™t{ ‚wÕÞ >
…r‚‚™u …tð™ fhðt, yu Au r™rÄ y{qÕÞ >>
rnhÛÞfrþ…w ©ðýu Ëtk¼éÞtu, ™thtÞý ™t{™tu ™tŒ >
‚… ‚S rºtÞt ¼S, ‚u™t ÚtÞt ¼õ‚ «nT÷tŒ >>’
(nrhçt¤øteítt : fzðwk. 1-2)
¼t„ð‚S™t ºteò MfkÄ™t 33{t yæÞtÞ{tk Œuðnqr‚{t‚t fr…÷ ¼„ðt™™u fnu
Au: “nu ¼„ð™T ! yt…™wk ™t{ Ëtk¼¤ðtÚte y™u yt…™wk M{hý fhðtÚte ™e[ yuðt
[tkzt¤ …ý Ëtu{Þt„ Þ¿t fhðt ÞtuøÞ ÚttÞ Au.
yntu! ytùÞo Au ! su™e S¼{tk yt…™wk ™t{ ntuÞAu
‚uðt [tkzt¤ …ý yíÞk‚ ©uc Au, {txu suytu yt…™wk
™t{ s hxu Au, ‚uytuyu s ðtM‚rðf ‚…, ntu{ y™u
‚eÚtoM™t™ fÞwO Au ‚Útt ËŒt[th …téÞt Au y™u
ðuŒtæÞÞ™ …ý fÞwO Au.” yt «Ëk„™e ™tUÄ
©eS{nthtsu ykíÞ «fhý™t …tk[{t ð[™t{]‚{tk
Ãtý ÷eÄe Au.
15 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 Ltt{ M{hýÚte yòr{÷ WØth
¼t„ð‚S™t Aêt MfkÄ{tk yòr{÷ ™t{™t ƒútñý™tu yuf
Rr‚ntË …nu÷t yæÞtÞ{tk ytðu Au. ‚u «Ëk„™u xqkf{tk òuRyu.
ftBÞfwçs ™„h{tk yòr{÷ ™t{™tu ÄtŠ{f ƒútñý hnu‚tu n‚tu. yuf
rŒðË yòr{÷ ð™{tkÚte Þ¿t {txu ÷tfztk ÷R™u ytð‚tu n‚tu. ‚u Ë{Þu
‚uýu ™Œe ftkXu yuf ðu~Þt™u ‚Útt yuf ft{e …wÁ»t™u rðnth fh‚tk òuÞt. ‚u™u
òuR™u yòr{÷ ft{t‚wh ÚtÞtu. ‚uÚte ‚u™e RåAt …qýo fhðt {txu ‚u ðu~Þt™u
½uh „Þtu y™u ð†t¼q»týtu ‚u{s Ä™ yt…e™u ‚uýe ËtÚtu ÔÞr¼[th fhðt
÷tøÞtu. …Ae ‚tu …tu‚t™e …í™e™u ftZe {qfe ðu~Þt™u ½h{tk ÷tÔÞtu y™u
‚{t{ ËŒt[th™tu íÞt„ fhe y™uf «fth™tk …t…tu fhðt ÷tøÞtu. Ë{Þ
s‚tk yòr{÷™e ô{h 88ð»to™e ÚtR y™u ‚u ðu~ÞtÚtfe ‚u™u ŒË …wºttu ÚtÞt
‚u{tk ËðoÚte ™t™t …wºt™wk ™t{ ™thtÞý n‚wk.
yòr{÷™u ™thtÞý …wºt ƒnw ðnt÷tu n‚tu,‚uÚte
¼økðkLkLkk ðthk ðth ‚u™wk ™t{ ÷eÄt fh‚tu n‚tu. ‚u Ë{Þ{tk ‚u
yr‚ ƒe{th ÚtÞtu y™u yk‚ft¤u ‚u™u ÷uðt {txu
Lkk{-M{hýLkwt V¤ ¼Þt™f Þ{Œq‚tu ytÔÞt. Þ{Œq‚tu™u òuR™u ‚u
«íÞûk ¼økðkLkLkkt ¼Þ¼e‚ ÚtR „Þtu, ‚u™t fthýu …tu‚t™t …wºt
ËþoLk çkhkçkh Au. ™thtÞý™w k ™t{ ÷R™u ƒq{tu …tzðt ÷tøÞtu.
‚us Ë{Þu ðifwkX{tkÚte ¼„ðt™™t …t»toŒtuyu
ytðe, Þ{Œq‚tu …tËuÚte yòr{÷™u AtuztÔÞtu.
Þ{Œq‚tuyu fthý …qAâwk: “ytx÷tu ƒÄtu {nt …t…e ntuðt
A‚tk ‚{tuyu yòr{÷™u fu{ AtuztÔÞtu.?” íÞthu rð»ýwŒq‚tuyu fÌtwk:
“yòr{÷u fhtuztu sL{tu™tk …t…tu™wk «tÞrù¥t fhe ðtéÞwk Au. fu{ fu, ‚uýu
…htÄe™ yðMÚtt{tk …ý Ëðo fÕÞtýtu™t ytÄth yuðt ©enrh™t ™t{™wk
Wå[thý fÞwO Au.
ðt÷eÞtu ÷qkxthtu
¼„ðt™™t ™t{™wk y¾kz M{hý fhðtÚte ËtÄthý Sð…ý fux÷e
Wå[ÂMÚtr‚ «tó fhe þfu Au ? ‚u yt…ýu xwkf{tk òuRyu.
yuf ¼Þt™f sk„÷{tk ðt÷eÞt ™t{™tu ÷qkxthtu hnu‚tu n‚tu. ÷tuftu™u
{the™u, ÷qkxVtx fhe™u …tu‚t™t fwxwkƒ™wk ¼hý-…tu»tý fh‚tu n‚tu. …Ae
™thŒS™t W…ŒuþÚte ht{ ™t{™tu yk¾z s… þY fÞtuo. ð»ttuo s‚tk yk¾z
™t{-M{hý™t «‚t…Úte ‚u{™u rºtft¤¿tt™ «tó ÚtÞwk, ‚uÚte ¼q‚ft¤,
ð‚o{t™ft¤ y™u ¼rð»Þft¤™u òý‚t ÚtE „Þt y™u ðt÷eÞt
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 16
÷qkxtht{tkÚte ðtÕ{erf Ér»t ƒ™e „Þt. …Ae ‚tu ‚uytu™u ËkMf]‚ ¼t»tt™wk …ý
™t{M{hý™u «‚t…u ¿tt™ ÚtÞwk y™u yt¾wk ht{tÞý ËkMf]‚ ¼t»tt{tk ÷¾e ™tÏÞwk.
¼e÷{tkÚte Ér»t ƒLÞt!
ºtý rŒðË …Ae þwk ƒ™ðt™wk Au ? ‚u™e ¾ƒh ™ n‚e yu™e ƒŒ÷e{tk ºtý ft¤™wk
òý‚t ÚtE „Þt ! yt Ëðuo™wk òu ftuE fthý ntuÞ ‚tu yus Au fu ¼„ðt™™t ™t{™wk
M{hý.
Ltt{M{hýÚte {tun xéÞtu
fkþeLkhuþLkk hkßÞ{kt hk{k Lkk{Lkku ¼tøke hkòLkk {nu÷Lkwt [kuøkkLk MkkV fhíkku.
yuf rËðMk hksfw{khe h{k yxkhe{kt Q¼e níke. Íkzwt ðk¤íkk hk{kLke Lksh yuLkk
WÃkh Ãkze yLku yu hk{kLkk rË÷{kt yufË{ ðkMkLkk ¼¼qfe QXe. õÞkt hk{ku ¼tøke yLku
õÞkt hksfw{khe h{k ? Ãkhtíkw fÌkwt Au fu, ‘¼q¾ Lk Ëu¾u sqXu ¼kík, ÃÞkMk Lk Ëu¾u Äkuçke
½kx; ®LkË Lk Ëu¾u {wzËu fe ¾kx, «u{ Lk Ëu¾u òík-fwòík.’ yk ¼tøke hk{kLku
ðkMkLkkLke rð»kðu÷ ®ðx¤kE økE. rËLk-«ríkrËLk yu Mkwfkðk ÷køÞku, þheh ûkeý Úkðk
{ktzâwt.
ðkMkLkkLkku íkkÃk fux÷ku ¼Þtfh nkuÞ Au ? ðkMkLkkÚke Ãkezkíkku {kýMk rçk[khku ytËhLku
ytËh çkéÞk s fhíkku nkuÞ Au. ytíkhLke ðkMkLkk çkeòLku íkku LkwfMkkLk fhu, Ãkhtíkw MkkiÚke
«Úk{ íkku ÃkkuíkkLku s LkwfMkkLk fhu Au. yux÷u LkeríkðkõÞ fnu Au : ‘EåAk yuf hk¾ku fu
{khe çkÄe s EåAkyku {he òyku.’ ¼tøke hk{kyu EåAk fhe fu {khu hksfw{khe
h{kLku {u¤ððe Au, íkuÚke s íku Ëw:¾e Úkðk ÷køÞku. yk{ Aíkkt hk{ku òýíkku níkku fu, yk
ðkMkLkk {khkÚke ¼kuøkðe þfkðkLke s LkÚke. õÞkt hkòLke hksfw{khe Lku õÞkt nwt ¼tøke ?
ykÚke ðkMkLkkLku ËçkkÔÞu s Aqxfku økÛÞku. yuLkwt þheh MkwfkE sðk ÷køÞwt. hk{k ¼tøkeLke
ÃkÂíLk ÍhfeÚke yk MknuðkÞwt Lkrn. yuf rËðMk hk{kLku s{kzíkk íkuýu ÃkqAâwt : ‘hk{k íkLku þwt
ÚkÞwt Au ? íkwt yk{ fu{ Mkwfkíkku òÞ Au ?’ íÞkhu hk{ku fnu : ‘ftE Lkrn, yu íkku y{Míkw s
yu{ ÚkkÞ Au.’ yuf Ãkrík ÚkELku ÃkkuíkkLke ÃkÂíLkLku ykðe ðkík þe heíku fhe þfu ? Íhfeyu
shk Ä{fkðeLku fÌkwt : ‘íkwt Mkk[wt fnu, Lkrníkh nwt ¾kEþ Lkrn, íkkhk {Lk{kt ftEf ÃkkÃk Au.
Lkrníkh yk çkLku Lkrn.’ ÍhfeLkk yrík ykøkúnÚke Lk
Aqxfu hk{kyu ÃkuxAqxe ðkík fhíkk fÌkwt : ‘Íhfe !
hksfw{khe{kt {kÁt {Lk ÷køke økÞwt Au. yuLkk
rð[kh{kt {kÁt {øks ¾÷kMk ÚkE økÞwt Au.’ íÞkhu
Íhfe fnu : ‘y..h..h..! yfh{e ! íkLku {khk{kt þwt
ykuAwt ÷køÞwt fu suÚke íkLku ykðe EåAk ÚkE ? þwt nwt íkLku
økh{ økh{ hkux÷k ½ze LkÚke ykÃkíke ? h{k
hksfw{khe «íÞu çkeòu ¾kuxku rð[kh fhðku yu Ãký
17 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ÃkkÃk fnuðkÞ.’
¼tøke fnu : ‘yu çkÄeÞ íkkhe ðkík Mkk[e Au Ãký h{k {khk {Lk{ktÚke
¾Mkíke LkÚke. íkwt fk÷u {nu÷{kt Ãkkuíkk {khðk {kxu ò íÞkhu hksfw{kheLku yk
ðkík fhsu.’
hk{kLke ÃkÂíLk ÍhfeLku yLku hksfw{khe h{kLku {u¤ Mkkhku níkku. ykÚke s
Lk Aqxfu çkesu rËðMku Íhfeyu h{kLku ðkík fhe.
Íhfe fnu : ‘çkk Mkknuçk ! Ãku÷ku y¼krøkÞku Au Lku {khku Äýe...’
íÞkhu h{k fnu : nk, íkuLkwt þwt Au ?’
Íhfe fnu : ‘íku ík{khu íÞkt [kuøkkLk{kt ðk¤ðk ykðu Au. ykÚke íkuýu ík{Lku
õÞkhuf òuÞk nþu íÞkhLkku ík{kÁt Lkk{ s ÷u Au. ík{khk WÃkh hkøk ÚkÞku Au.
nðu LkÚke çkhkçkh ¾kíkku fu Ãkeíkku, rËðMku rËðMku yufË{ MkwfkÞ hÌkku Au.
çkíkkðku nwt þwt fÁt ?’
h{k fnu : ‘nkÞ...! nkÞ...! ykðwt Au ?’
fkuE MkkÄLkku ‘nk çkk ! þwt fÁt ? ík{u s fkuE hMíkku fkZku yLku
¼økðkLkLkk Lkk{ {khk ÄýeLku çk[kðku.’ Íhfeyu fÌkwt.
M{hýLke Mk{kLk ‘Íhfe ò, íkwt íkkhk ÄýeLku sELku fnu fu, nwt íkiÞkh
ÚkE þfíkk LkÚke. Awt. yksÚke yuf {rnLkk ÃkAe ykðeþ Ãký yu
Ãknu÷k yuf {rnLkk MkwÄe WÃkðkMk MkkÚku øktøkkíkx WÃkh
hk{Lkk{ M{hý fhíkk fhíkk yuýu Ãkh{ntMk çkLke sðwt
Ãkzþu. ÃkAe yuLke ÃkkMku nwt ykðeþ.’ hksfw{khe h{kyu hMíkku fkZíkkt fÌkwt.
íÞkhu Íhfe fnu : ‘çkk Mkknuçk ! ík{khu {kxu íkku yu Sð fkZu yu{ Au, yk
ðkík fheþ yux÷u yu íkku íkiÞkh ÚkE sþu. ÃkAe ík{u {wMkeçkík{kt {qfkE sþku
íkku ?’ h{k fnu : ‘íkwt ®[íkk Lk fh, nwt ð[Lk ykÃkwt Awt fu, yuf {rnLkk ÃkAe nwt s
íkkhu íÞkt ykðeþ.’
Íhfe ½uh økE ¼tøkeLku çkÄe ðkík fhe. ¼tøke íkku ¾wþ¾wþ ÚkE økÞku.
yuf {rnLkkLkk WÃkðkMk MkkÚku øktøkkLkk íkx WÃkh çkuMke økÞku. yLku hk{Lkk
Lkk{Lkwt M{hý þÁt fÞwO. çku, ºký yLku [kh rËðMk ÚkÞk. ¼tøke nðu íkku Mkíkík
hk{...hk{... s fhu Au. ðeMk{ku rËðMk ÚkÞku. ¼tøkeLkku ËunkæÞkMk íkqxe økÞku,
yu hk{{Þ çkLke økÞku. yuLkk nkuX çkku÷ Lk çkku÷u Ãký yuLkk niÞk{ktÚke yuf
y¾tz æðrLk ‘hk{...hk{...’ LkeféÞk s fhu Au. ¼tøkeLku hk{Lkk{Lkku
ysÃkksÃk ÚkE økÞku. LkøkhLkk yLku çkkswLkk økk{ku{kt ¾çkh Ãkze økE fu
øktøkkLkk íkx WÃkh fkuE rMkØÃkwÁ»k ykÔÞk Au. fkþeLkk ÷kufku yuLkk ËþoLku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 18
ykðu Au. ykuøkýºkeMk{ku rËðMk ÚkÞku. ¼tøkeLkk Mk{k[kh Mkkt¼¤eLku hkò Ãký Mkðkhu
çkøke{kt çkuMke ËþoLk fhðk òÞ Au. ¼tøkeLke ÂMÚkrík òuELku MíkçÄ çkLke òÞ Au. ËþoLk
fhe ½uh ykðeLku Mkktsu s{íkk s{íkk hkò hksfw{kheLku ðkík fhíkk fnu : ‘çkuxk ! ykÃkýu
íÞkt Ãku÷ku ¼tøke ykðíkku níkku Lku ? íku Ãkh{ntMk çkLke økÞku ! nwt yksu s íÞkt økÞku níkku.
nòhku ÷kufku ËþoLk fhðk ykðu Au.’
hksfw{khe rÃkíkkSLku Ãkt¾kÚke ÃkðLk Lkk¾íkk Lkk¾íkk fnu : ‘rÃkíkkS ! íkku íkku nwt Þ òô
?’ hkò fnu : ‘nk...nk... çkuxk ! íkwt Þ sE ykðsu Lku.’ çkesu rËðMku hksfw{khe ¼tøke
ÃkkMku òÞ Au.
ÃkAe hksfw{khe ¼tøke ÃkkMku sELku ZtZku¤u Au. yuLkku ¾¼ku ÃkfzeLku íkuLku òuhÚke n÷kðu
Au. Ãkhtíkw ¼tøke shkÃký ¼kLk{kt ykðíkku LkÚke. íkuLkk fkLk ÃkkMku sELku fnu : ‘yktÏÞ
¾ku÷ku, nwt íkurË’ ðk¤e ykðe økE Awt.’ íÞkhu ¼tøke WÃkh fkuE yMkh ÚkE Lkrn. çkeSðkh
fÌkwt. íkkuÃký íkuLku yuðe Mk{krÄ ÚkE økE níke fu, ÃkkuíkkLkk þheh WÃkhLkku fkçkw Ãký
økw{kÔÞku níkku. çkeSðkh yuLkku ¾¼ku ÃkfzeLku íkuLku òuhÚke n÷kðeLku fnu : ‘yktÏÞ ¾ku÷ku,
nwt íkurË’ ðk¤e ykðe økE Awt.’ íÞkhu yu ¼tøke Mk{krÄ{ktÚke çknkh ykðeLku ykt¾
¾ku÷eLku fnu : ‘íkwt íkurË’ ðk¤e Aku, Ãký nwt nðu íkurË’ðk¤ku LkÚke hÌkku.’ yu{ fne™u VheÚte
Mt{trÄ{tk ÷eLt ÚtE øtÞtu. yk‚u yuf {nt™ Ëk‚ ‚hefu ‚u™e „ý™t ÚtR. “fntI fntP
÷„e, ™t{ ƒztR !”
‘ô[t fw¤ rfË ft{ft, snt ™rn nrhft ™t{ >
‚w÷Ëe ‚t‚u ï…[ ¼÷t, ò {q¾{U nrhft ™t{ >>
Ëw¾ fu þeh Ëe÷ …ztu, òu ™t{ ÓŒÞËU òÞ >
ƒr÷nthe ðtu Œw:¾fe, …÷ …÷ ™t{ s…tÞ >>’
‘rð»ýtu: M{hý{tºtuý {wåÞ‚u Ëðo…t‚fi:’ “ yk‚ Ë{Þu …h{tí{t™wk M{hý
fhðtÚte …t…es™tu ‚{t{ …t…tuÚtfe hrn‚ ÚttÞ Au.” …hk‚w ‚u Ë{Þu ¼„ðt™™wk ™t{
ÞtŒ ytððwk ƒnw frX™ Au. yux÷t {txu s yíÞthÚte ™t{ M{hý þY fhe Œuðwk òuEyu.
‚uÚte yk‚Ë{Þu ÞtŒ ytðe òÞ.
rð»ýwŒq‚tu fnu Au: “nu Þ{Œq‚tu ! þt†¿t
{nt…wÁ»ttuyu ðú‚trŒf su su «tÞrù¥ttu fÌttk Au,
‚u™tÚte …t…e suðtu þwØ Út‚tu ™Úte, ‚uðtu nrh™t ™t{™tu
Wå[th fhðtÚte ÚttÞ Au. fthýfu-…t…™wk «tÞrù¥t
fÞwok ntuðt A‚tk…ý VheÚte {™ …t…™t {t„uo Œtuzu Au.
{txu …t…f{o™tu Ë{q¤„tu ™tþ RåA‚t …wÁ»ttuyu
nrh™t „wýt™wðtŒY… s «tÞrù¥t fhðwk òuRyu;
fthýfu ‚u «tÞrù¥t r[¥t™u …ý þwØ fhu Au.
19 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 nu Þ{Œq‚tu ! …wºttrŒf™t ™t{u ÷eÄu÷wk, {~fhe{tk ÷eÄu÷wk, „tÞ™™t
yt÷t…Y…u ÷eÄu÷wk y™u y…{t™ …qðof ÷eÄu÷wk nrh™wk ™t{ Ãtý Ëðo …t…™u
nhu Au.- ‘nhr‚ s™t™t{T …t…k Rr‚ nrh:’
{ft™ W…hÚte ™e[u …z‚tk, XuË ðt„‚tk, þheh™u …ezt ÚttÞ íÞthu, 3. ©e Mðkr{LkkhkÞý
Ë…torŒf™t Œkþ ð¾‚u, ‚tð ytrŒf™t Œtn ð¾‚u, ÷tfzeÚte ftuR {th‚wk
ntuÞ íÞthu, Aªf ytðu íÞthu y™u …htÄe™ yðMÚtt{tk ‘LtthtÞý’ yt
{nk{tºkLkk «køkxâLkku
«{týu ƒtu÷‚tu {™w»Þ ™hf™e ðuŒ™t™u …t{‚tu ™Úte. Ãkqðo EríknkMk
‚… fhðtÚte òu fu {™w»Þ™t …t…tu Œqh ÚttÞ Au, ®f‚w yÄ{oÚte Wí…Òt
Út™tÁ ‚u ‚u …t…tu™wk ËkMfthY… su ÓŒÞ Au ‚u Œqh Út‚wk ™Úte, ‚u‚tu …h{tí{t™t
M{hýÚte s ÚttÞ Au.
‘su{ y¾kz «„xtðu÷ Œeðtu ykÄfth™tu ™tþ fhu Au, ‚u{ nrh ™t{
yu{™u yu{ [t÷w ht¾ðt{tk ytðu ‚tu ƒeò …t…tu Vhe™u Wí…Òt
ði rŒf ËkMf]r‚™tk ytÄth M‚k¼, s„ŒT„wÁ fnuðt‚t yt ¼th‚™tu 200 ð»to
…qðo™tu Ë{Þ (17{e ‚Útt 18{e ËŒe) ‚u ft¤™t rðhtx ÔÞt…{tk ftuE {tuxtu
Út‚tk s ™Úte; su{ y¾kz Œeðtu ykÄfth™u Wí…Òt Útðt Ë{Þ„t¤tu ‚tu ™Úte, …hk‚w yux÷wk ‚tu sYh Au fu 200 ð»to …nu÷t™wk „wsht‚ y™u
¼th‚™t Er‚ntË™u ytk¾u r™nt¤eyu ‚tu ӌޙu ƒu[u™ ƒ™tðe {qfu ‚uðe ¼Þt™f
fr¤Þwøk{kt ÷kufku Œu‚tu ™Úte ‚u{.’
ykÄtÄwkÄe™tu Ë{Þ, {tu„÷tu™e Mt¥tt ‚Útt …uït htßÞ™t yk‚ ËtÚtu ‘EMx EÂLzÞt
Võík ¼økðkLkLkk Ëtu ð»ttuoÚte Y{ ƒkÄ ntuÞ ‚uÚte ‚u{tk ykÄtÁ ntuÞ,
fk…™e’™e ò{‚e s‚e Ë¥tt.
…hk‚w yuf rŒðtˤe s÷tðtu, ‚whk‚ ykÄfth ™ü
Lkk{ sÃkÚke «kó Útþu. …hk‚w òu Œe… ƒwÍtÞ ‚tu Vhe ykÄtÁ ! ‚u{
‘su™t ntÚt{tk ‚u™e ƒtÚt{tk’ yt ÂMÚtr‚...
fhe þfu Au. sux÷t s{e™Œthtu ‚ux÷t htò, ðneðxe yÔÞðMÚtt™u fthýu „wkzt‚¥ðtu™tu Aqxtu
nrh™t{Y…e Œe… y¾kz þY hnuþu ‚tu yk‚:fhý{tk
Œtuh - htsfeÞ Í½ztytu{tk „tÞfðtz y™u {htXt™t ‚Útt hsðtztytu™tk
ysðt¤wk hnuþu, …hk‚w ƒkÄ ÚtR sþu ‚tu Vhe™u ykÄfth
ykŒhtuykŒh™t Ī„týtÚte ¾hzt‚e ÷turnÞt¤ hý¼qr{ytu - Ë¥tt÷t÷[w Ë¥ttÄeþtu™t
ÚtR sþu.
fth{tk Ëfkò{tk …e÷t‚e «ò ! ƒÄuÚte yuf s …tufth.....
ºttrn{t{T ! ºttrn{t{T !
y{the hûtt fhtu ! y{the hûtt fhtu !
yhu ! ¾wŒ «ò™t hûtftu s ¼ûtftu ƒLÞt n‚t. ƒútñýtu Þ¿t{tk {tkË ¾t‚t-
¾ðhtð‚t, ËtÄw-ƒtðtytu Ä{o™t ™t{u ytzkƒhtu [÷tð‚t, ÔÞË™tu y™u ðnu{tu{tk
ht[‚t ™u ‚u{tk s VËtð‚t. ËtÚttuËtÚt …hÄ™- …hMºte™u {txu s æÞt™ Äh‚t. ¾hu¾h
‚tu ËtÄwËk‚tu™u s Ä{o™u ð¤„e Ë{ts™u W„thðt™tu ntuÞ, …hk‚w …tu‚u s çtunt÷ çtLtu÷

ƒútñýtu Þ¿t{tk {tkË ¾t‚t

¾ðhtð‚t, ËtÄw-ƒtðtytu Ä{o™t
™t{u ytzkƒhtu [÷tð‚t,

©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 20 21 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k

ntuÞ íÞthu ? ‚uÚte ‚tu fÌtwk Au :
“¥æxæ …Hï „æï …H ÜUæï ÜUãé¢, }æxæÚ …H …Hï „æï ÜUè¨ÜUæï ÜUãé¢.”
yt …rhÂMÚtr‚ ËòoE n‚e. ƒt¤ftu™wk y…nhý, Ë‚e«Útt, ƒt¤÷ø™tu, rðÄðt
r‚hMfth, ƒt¤fe™u ŒqÄ…e‚e fhðe ð„uhu ytðe ytðe y™uf y{t™wr»tf «Úttytu
Ë{ts{tk …ÚthtE n‚e. yt{ òu‚t Ë{„ú ¼th‚ y™u „wsht‚ ‘…tu…tƒtE™wk hts’
fnuðt‚wk. suÚte ‚tu ÔÞr¼[th™tk ‚tu …kÚttu [t÷‚t. Þ¿ttu{tk …ý {tkËtnth Út‚wk.
ƒtðtytu™tk Íwkz Vtðu ‚u{ ÷qkxVtx, [tuhe, {th…ex fh‚t. yt{, Ëðoºt yÄ{o Vu÷tE
[wõÞtu n‚tu. íÞthu yuf ™ðÞw„™t «¼t‚e ËqÞo™t WŒÞ™e ‚t‚e sYrhÞt‚ n‚e.
ƒË ytðt s Ë{Þu...
Œw¼uoã yÄ{o ykÄfth™t [qhu[qht fhe ËØ{o™u MÚtt…ðt... y™uf Ët[t Ëk‚tu,
Ér»t{wr™ytu ‚Útt ¼õ‚tu™t ¼tðtu™u …qýo fhðt ‚Útt „tÞ-ƒútñýtu™wk y™u ËíþtMºttu™wk
hûtý fhe Ë{„ú Ë{ts™u ™ð…Õ÷rð‚ fhðt ‚u{s y™uf ËíþtMºttu™t Ë‚Tð[™tu™u
ËtÚtof fhðt...suðt fu...
‘²Îæ ²Îæ çã {}æüS² xHæçÝ |æü±ç„ |ææÚ„ J ¥|²éyƒæÝ}æ{}æüS² „Îæy}ææÝ¢ ¨ë…æ}²ã}æì JJ
ÐçÚ~ææ‡ææ² ¨æ{êÝæ}æì ç±Ýæàææ² ™ ÎécÜUë„æ}æì J {}æü¨¢SƒæÐÝæƒæü² ¨¢|æ±æç}æ ²éxæï ²éxæï JJ’
ßÞthu ßÞthu Ä{o™tu ™tþ ÚttÞ, yÄ{o™e ð]ÂØ ÚttÞ, MtíÃtwÁ»ttu™u yrít f»x ÚttÞ ‚uðt
Œw»f]íÞtu ËòoÞ íÞthu íÞthu Ä{o™wk MÚtt…™ fhðt Œhuf Þw„u Þw„u nwk sL{™u Äthý fÁk Awk.
(©e{ŒT ¼„ðŒT „e‚t : 4/7-8)
‘çÜUÚæ„ãê‡ææ‹{íÐéçH‹ÎÐéËÜU¨æ, ¥æ|æèÚÜU¢ÜUæ ²±Ýæ: ¶¨æβ: J
²ïù‹²ï ™ ÐæÐæ ²ÎéÐæŸæ²æŸæ²æ: àæ銲狄 „S}æñ Ðí|æç±c‡æ±ï Ý}æ: JJ’
rfht‚, nqý, ytLÄú, …wr÷LŒ, …wÕfË, ytrnh, ftXe-fýƒe, {wM÷e{, ¾ðtË
ytrŒf òr‚ytu ‚Útt ƒeò yLtuf …t…e sLttuLtu Ãtý þhýt„‚ ƒ™tðe …rðºt fhþu.
yuðt fr¤ft¤u yð‚hý fh™th Ëðo þÂõ‚{t™ ¼„ðt™™u ðthkðth ™{Mfth Au.
(©e{ŒT ¼t„ð‚ : 2/4/18)
‘¥‹²æïùçÐ {}æüÚÿææ²ñ Îïã: ¨¢ç|æí²„ï }æ²æ J
ç±Úæ}ææ²æùŒ²{}æüS² ÜUæHï Ðí|汄: Ò ç™„ì JJ’
ƒt¤ftu™wk y…nhý, Ë‚e«Útt,
ƒt¤÷ø™tu, rðÄðt r‚hMfth, ƒt¤fe™u
ŒqÄ…e‚e fhðe ð„uhu y{t™w»te «Úttytu...
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 22
ftuE Mt{Þu ËØ{o™t hûtýtÚtuo ‚Útt ft¤u fheLtu «ðítuo÷t yÄ{o™t WåAuŒ™u {txu nwk
yðítth™wk Äthý fheþ.
(©e{ŒT ¼t„ð‚ : 10/50/10)
‘ÜUë„æçίé Ðí…æ Úæ…Ýì ÜUHæç±ÓÀç‹„ ¨¢|æ±}æì J
ÜUHæñ ¶Hé |æç±c²ç‹„ ÝæÚ沇æ ÐÚ沇ææ: JJ’
ËíÞw„, ºtu‚tÞw„ ‚Útt ît…hÞw„™e Œhuf «òs™ yuðwk EåAu Au fu ‘y{™uu
fr¤Þw„{tk sL{ {¤u. fthý fu Mðtr{™thtÞý ¼„ðt™™t y™uf þhýt„‚tu Úttþu;
‚u{™e ËtÚtu y{tu …ý yu ™thtÞý™t ¼õ‚ ƒ™eyu.’
(©e{ŒT ¼t„ð‚ : 11/5/38)
‘vɨÉÇnäù´ÉÉkÉnùÉ ¨ÉÚiÉÉê xÉ®úxÉÉ®úɪÉhÉÉi¨ÉxÉÉ *
|É´ÉÞkÉäùÊ{É Eò±ÉÉè ¥ÉÀxÉÂ, ¦ÉÚi´ÉɽÆþ ºÉɨÉMÉÉä ÊuùVÉ& **’
Ä{oŒuð ‚Útt ¼Âõ‚Œuðe™u {t‚t-r…‚t ƒ™tðe ™h™thtÞý™u þt…™t r™r{¥t
ƒ™tðe fr¤Þw„{tk Ët{ðuŒe ƒútñýfw¤u MðÞk ¼„ðt™ yð‚hþu.
(MfkŒÃtwhtý : ðtËwŒuð {tntíBÞ : 18/43 )
‘ªÉä ¥ÉÉÀhÉÉ ´ÉƶÉVÉÉiÉÉ ªÉÖ¹¨ÉÉEÆò ´Éè ºÉ½þ»É¶É& *
iÉä¹ÉÉÆ xÉÉ®úɪÉhÉä ¦ÉÊHò ¦ÉÇʴɹªÉÊiÉ Eò±ÉÉè ªÉÖMÉä **12**
{É®úÉi{É®úiÉ®Æú ªÉÉÎxiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ{É®úÉ VÉxÉÉ& * **13**’
yÚko :- ¼økðkLk ©ef]»ý fnu Au : nu {nŠ»kyku ! ík{khk ðtþ{kt nòhku su çkúkñý
WíÃkÒk Úkþu íku{Lku fr¤Þwøk{kt Ãkhçkúñ ¼økðkLk LkkhkÞýLku rð»ku áZ ¼Âõík WËÞ Úkþu
yLku ÃkhkíÃkh yuðk su yu Ãkhçkúñ ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý íku{Lku íku Mkðuo Ãkk{þu.
(fq{oÃkwhký : 27/12-13)
ytðt y™uft™uf ËíþtMºttu™t Ëíð[™tu™u Ëtfth MðY… yt…ðt ‚Útt y™uf
‚t{Ëe-htsËe-Ëtr¥ðf Sðtu™u ƒúñY… fhe …tu‚t™wk …hƒúñ Ëðtuo…he MðY…™wk ¿tt™
fhtðe ytíÞktr‚f {tuût y…tððt™u ftsu W¥th¼th‚™t yÞtuæÞt ™Sf ytðu÷t
™t™fzt ‘A…iÞt’ „t{{tk ytsÚte ƒhtƒh 228 ð»to …nu÷t yuf Ënò™kŒY…e
ËqÞo™tu WŒÞ ÚtÞtu. Ëk.1837 [iºt ËwŒ - 9, E.Ë. 1781 - 2 yur«÷ ™u Ëtu{ðth™t
rŒðËu htºtu ŒË™u ŒË ½zeyu …qýo …wÁ»ttu¥t{ ƒt¤«¼w ‘½™~Þt{’Y…u «„xât.
Ë{„ú ¼th‚ y™u „wsht‚ ‘…tu…tƒtE™wk
hts’ fnuðt‚wk. ƒtðtytu™tk Íwkz Vtðu
‚u{ ÷qkxVtx, [tuhe, {th…ex fh‚t
23 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 …rðºt ËhðrhÞt ƒútñýfw¤{tk {t‚t ¼Âõ‚Œuðe («u{ð‚e), r…‚t Ä{oŒuð
(nrh«ËtŒ) ‚Útt Ëtðýeo „tuºt, Ët{ðuŒ, þt¾t ftiÚtw{e, ¼t„oð-Ëtðu‚Ë-ði‚nÔÞ
yt ºtý «ðh ‚Útt {tuxt¼tE™wk Ltt{ ht{«‚t… ‚Útt ŒtŒt™wk ™t{ ƒt÷þ{to n‚wk.
ƒt¤«¼w™u ºtý {t{t-{t{e n‚t. 1. ðþht{ {t{t - ÷û{e{t{e. 2. ËwƒtuÄ{t{t -
ËwkŒhe{t{e. 3. ½u÷t{t{t - Ëwhò{t{e y™u ƒu {tËe-{tËt n‚t. 1. ƒ÷rÄŒuð -
[kŒ™{tËe. 2. ËhŒth …tkzu - ðËk‚t {tËe n‚t. ytðt {nt…rðºt fw¤u MðÞk
yð‚theyu yð‚hý fhe Ë{„ú ¼th‚ s ™rn …hk‚w …qht ƒúñtkz™u …rðºt fÞwO.
{nt«¼w Ëðtuo…he ¼„ðt™ ©e Mðtr{™thtÞý ÷„¼„ fw÷ 17701 rŒðË yt
…]Úðe …h hÌtt ‚u òuEyu ‚tu...
fw÷ 4051 rŒðË ½™~Þt{ ™t{Úte...
900 rŒðË A…iÞt™e Äh‚e W…h
- 1837 [iºt ËwŒ - 9, ‚t. 2-4-1781 Ëtu{ðth, htºtu 10-10 Ë{Þu sL{
‚Útt ò‚f{o ËkMfth.
- 1837 [iºt ËwŒ - 10, ‚t. 3-4-1781™t Ëðthu …wºt sL{ WíËð-yt™kŒ.
- 1837 [iºt ËwŒ - 14, ‚t. 7-4-1781 þr™ðth - Aêe™t rŒðËu Ëðthu
ƒt¤«¼w ©e ½™~Þt{u f]íÞt™u …htS‚ fhe.
- 1838 y»ttZ ðŒ -7, ‚t. 13-7-1781 „wÁðth, {tfoLzuÞ Ér»t îtht
ƒt¤«¼w™tu ™t{fhý ËkMfth. ffohtþe{tk sL{ ntuðtÚte ºtý ™t{ htÏÞt : 1. nrh 2.
f]»ý 3. nrhf]»ý.
- Ëk. 1838 ©tðý ËwŒ - 11, ‚t. 31-7-1781{k„¤ðth, …tk[{tk {tË{tk
¼qr{ W…ðuþ™ ËkMfth rðrÄ fhtÔÞtu.
- Ëk. 1838 ytËtu ËwŒ - 2, ‚t. 19-9-1781 ƒwÄðth, Aêt {rn™t™t «ðuþu
yÒt«tþLt ËkMfth rðrÄ fhtÔÞtu. íÞthƒtŒ Ä{oŒuðu ƒt¤«¼w™e …heûtt ÷eÄe.
- Ëk. 1838 ytËtu ËwŒ - 15, ‚t. 2-10-1781 {k„¤ðth ™t …rðºt rŒðËu
A…iÞt ƒt÷«¼w™tu fýoðuÄ ËkMfth fhtÔÞtu. íÞthƒtŒ {tuxt¼tE ht{«‚t…¼tE™t
‘A…iÞt’ „t{{tk ytsÚte ƒhtƒh
228 ð»to …nu÷t yuf
Ënò™kŒY…e ËqÞo™tu WŒÞ ÚtÞtu.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 24
÷ø™ ÚtÞt, ËwðtrË™eƒtE ƒt¤«¼w™t ¼t¼e ƒLÞt. ‚h„t{™t Œwƒu ƒ÷Œuð
ËhðrhÞt ƒútñý ht{«‚t…¼tE™t ËËht ÚtÞt.
- Ëk.1839 suX ðŒ - 5, ‚t. 19-6-1783 „wÁðthu ƒt÷«¼w ©e ½™~Þt{™tu
[ti÷ ËkMfth rðrÄ Ëðthu fhðt{tk ytÔÞtu. ‚u s rŒðËu ƒt÷«¼wyu yËwhhtò
ftr÷Œ¥t™tu ðÄ fhu÷tu. y™u ƒt÷«¼w ƒth MðY…u ÚtE™u ƒth {t‚tytu™e „tuŒ{tk hBÞt
n‚t.
- Ëk. 1840 ytËtu ËwŒ - 9™t þw¼ rŒðËu ƒt÷«¼wyu ytsu Ä{oŒuð ytrŒ fwxwkƒ
…rhðth ËtÚtu A…iÞtÚte Ltef¤e ËhÞw ™Œe …th fhe™u yÞtuæÞt{tk ƒhnèt þuhe{tk
r™ðtË fÞtuo. fw÷ 2 ð»to ™u 6 {tË ËwÄe A…iÞt{tk hÌtt.
yÞtuæÞt{tk fw÷ 3151 rŒðË hÌtt
Ëk. 1842 [iºt ËwŒ -2, ‚t. 31-3-1786 þw¢ðth. ƒt÷«¼wyu …tk[ð»to™e
ô{hu r…‚t Ä{oŒuð …tËu rðãt-yÇÞtË™tu «thk¼ fÞtuo.
Ëk. 1842 ðiþt¾ ËwŒ - 2, ‚t. 30-4-1786 hrððth. ƒútñ{wnqíto{tk «t‚:ft¤u
EåAtht{S™tu sL{. (ƒt÷«¼w©e™t ™t™t¼tE)
Ëk. 1844 Vt„ý ËwŒ - 10, ‚t. 17-3-1788 Ëtu{ðth. W…ðe‚ ËkMfth
rŒðË : ƒt÷«¼w ©e ½™~Þt{™u Þ¿trðrÄ fhe™u s™tuE yt…e. ytsu ytX{wk ð»to
[t÷‚w n‚wk.
- yÞtuæÞt{tk ƒt÷«¼w ©e ½™~Þt{ {nthtsu ht{«‚t…¼tE™u y™uf Y…u Œþo™
yt…u÷t, ËwðtËe™e ¼t¼e™e ðªxe [tuhe ÷eÄu÷e, ‚h„t{™t ¾u‚h{tk [e¼zt™t
ðu÷t™e ÷e÷t fhu÷e, ‚¤tð™t rf™tht …h™t ð]ût™tu ¾t…tu ËtÚt¤u ÷t„u÷tu, {e™
Ëhtuðhu {tA÷t™u ËSð™ fhu÷t ð„uhu y™uf ÷e÷tytu fhu÷e Au. ËtÚttuËtÚt r…‚t
Ä{oŒuð ËtÚtu ftþe sE rðît™tu™e ËtÚtu þtMºttÚto fhe …htM‚ …ý fhu÷t y™u
yÞtuæÞt™t {Õ÷tu™u …ý …htSít fhu÷t.
Ëk. 1848 ftŠ‚f ËwŒ - 10, ‚t. 5-11-1791 þr™ðthu {t‚t ¼Âõ‚Œuðe™u
ƒt÷«¼w ©e ½™~Þt{ {nthtsu nrh„e‚t Y…e W…Œuþ yt…e …tu‚t™t MðY…™wk ÞÚttÚto
¿tt™ fhtðe rŒÔÞ„r‚ yt…e.
ƒt÷«¼wyu …tk[ ð»to™e ô{hu
r…‚t Ä{oŒuð …tËu rðãt
yÇÞtË™tu «thk¼ fÞtuo.
25 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 íÞthƒtŒ r…‚t …tËuÚte ðuŒ-ðuŒtk‚, „e‚t-W…r™»tŒtu-…whtýtu™tu Ëk…qýo yÇÞtË
fhe yuf „wxftu ítiÞth fhe r…‚tS™u ƒ‚tðe Ä{oŒuð™e «ËÒt‚t «tó fhu÷. …Ae
r…‚t™u …ý …tu‚t™t MðY…™wk ¿tt™ fhtðe Ëk. 1848 suX ðŒ - 4, ‚t. 8-6-1792
þw¢ðthu rŒÔÞ„r‚ yt…e.
ƒt÷«¼w ©e ½™~Þt{ {nthtsu ÃttuíttLtt Ä{o MtkMÚttÃtLtLttu nuítw rMtØ fhðt
Ëðo{tkÚte WŒtËe™‚t „úný fhe™u yt¾hu 11 ð»to, 3 {tË ™u 1 rŒðË ½hu htuftE...
Ëk. 1849 y»ttZ ËwŒ -10, ‚t. 29-6-1792™t htus nk{uþt™u {txu
yÞtuæÞt™tu íÞt„ fhe ð™™e „unhe ðtxu [t÷e ™eféÞt... yt{, ÷„¼„ 4051
rŒðËtu ½uhu hÌtt.
©e ™e÷fkX ðýeoY…u rŒÔÞ ð™ rð[hý - fw÷ rŒðË : 2612
™¼tu{kz÷{tkÚte y»ttZe {u½™e ð»tto Ë{„ú ¼th‚™e ¼qr{ …h AðtE hne n‚e.
yuf ‚hV rn{t÷Þ™u Atuze™u rðþt¤ {uŒt™tu{tk ðnu‚e ËhÞw ™Œe ƒuW ftkXu „tkze‚qh
ƒ™e™u Ë{wÿ ‚hV ÄË{Ë‚e ðnu‚e n‚e. [t‚w{toË™e ¼Âõ‚¼he {tuË{™tk {kztý
Útðt{tk {tºt yuf s rŒðË™e ðu¤t ƒtfe n‚e.
y»ttZ ËwŒe Œþ{™e ðnu÷e «¼t‚u ƒútñ{wnq‚o ÚtÞwk íÞthu yÞtuæÞt™t ƒhnèt
rðM‚th{tkÚte yu Vq÷Ë{e ftu{¤ftÞt, {u½™e ðhË‚e Ízeytu™u ¾wÕ÷t þhehu Íe÷‚e
W‚tð¤u ËhÞw ‚hV ÄËe hne n‚e. ftuE …tu‚t™tu …eAtu ™ fhu yux÷u yu {tËw{ ƒt¤fu
MttnMt¼Þtuo hM‚tu ÷eÄtu.
„tkze‚qh ƒ™u÷ ËhÞw ™Œe{tk Ík…÷tðe™u yu ƒt¤Þtu„eyu Ë{Þ™e hu‚ …h s
z„÷tk {tkzât.
¾wÕ÷t þhehu, ¾wÕ÷t…„u, ™ ftuE ËtÄ™, ™ ftuE Ënthtu ! y™u ™ ftuE W»{t™tu
ytk„htu, ™ ftuE ð]ût™e AtÞt, ™ ftuE ytË™™e {tÞt ! ™ fþwk yÒt, ™ ftuE V¤, {tºt
fti…e™¼h, {]„[{o, þt÷e„út{, ËðoþtMºttu™tu ËthY… „wxftu, {t¤t, f{kz¤w, …týe
„t¤ðt™wk ð† ð„uhu ytx÷e ðM‚w ËtÚtu ÷E™u [t÷e ™eféÞt....
...y™uf ËtÄftu™u ËtÄLt™t V¤Y…u MðŒþo™ Œuðt™u ftsu, ½ýtf rŒðË Vh‚t
Vh‚t...
ƒt÷«¼w ©e ½™~Þt{ {nthtsu Ëðo{tkÚte
WŒtËe™‚t „úný fhe™u yt¾hu 11 ð»to,
3 {tË ™u 1 rŒðË ½hu htuftE
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 26
- Ëk. 1849 ©tðý ËwŒ -1, ‚t. 29-4-1792 hrððth - nrhîth.
- Ëk. 1849 ©tðý ðŒ - 8, ‚t. 10-8-1792 þw¢ðthu yuf ðxð]ût ™e[u
htrºtr™ðtË ‚Útt ©e n™w{t™S îtht ¼ihð™tu …htsÞ.
- Ëk. 1849 ¼tŒhðt ËwŒ - 4, ‚t. 21-8-1792 {k„¤ðth - ™e÷fkX ðýeo
yts htus ÷û{ý Íw÷t{tk rð[hý fh‚t n‚t.
- Ëk.1849 ¼tŒhðt ðŒ - 1 Úte 30, ‚t. 1-9-1792 Úte 16-9-1792 ËwÄe
™t Ë{Þ ŒhBÞt™ ™e÷fkX ðýeo „wó«Þt„ y™u fuŒth™tÚt{tk rð[hý fh‚t n‚t.
- Ëk.1849 ytËtu ËwŒ - 9, ‚t. 24-9-1792 Ëtu{ðth, yts htus ðýeo
ƒrÿ™tÚt{tk rð[hý fh‚t n‚t.
- Ëk.1849 ftŠ‚f ðŒ - 8, ‚t. 7-11-1792 ƒwÄðth, yts htus ™e÷fkX
ðýeo ƒŒrhft©{{tk Ér»t{wr™ytu™u MðŒþo™ Œuðt™u ftsu …ÄtÞto n‚t.
- Ëk.1849{tk ™e÷fkX ðýeo {t™Ë Ëhtuðh ([e™){tk rð[hý fh‚t n‚t.
- Ëk. 1850 ¼tŒhðt ËwŒ - 8™t htus Ér»tfuþ{tk rð[hý fh‚t n‚t.
rn{t÷Þ™t ƒŠV÷t …ntztu™e ðå[u ½ýtf rŒðË Vh‚t Vh‚t...
- Ëk. 1850 fth‚f ËwŒ{tk ‚t. 14-11-1793 „wÁðthÚke …w÷nt©{{tk ƒu
{rn™t y™u 20 rŒðË ½tuh ‚…ùÞto fhe n‚e.
- Ëk. 1851{tk ™e÷fkX ðýeo ð™ rð[hý fh‚t Útft „tu…t¤Þtu„e™t yt©{{tk
hne Œþ {tË Þtu„rðãt þeÏÞt n‚t.
- Ëk. 1852{tk ™e÷fkX ðýeo ð™ rð[hý fh‚t, ™ð÷¾t …ðo‚ W…h sE
ð»ttuoÚte ËtÄ™t ËtÄ‚t ™ð÷t¾ Þtu„eytu™u ËtÄ™t™t V¤Y…u MðŒþo™ Œuðt …ÄtÞto.
- Ëk. 1853 fth‚f ËwŒ - 1{tk ƒk„t¤{tk Ëeh…wh™t rËØðÕ÷¼ htò™u Œþo™
Œuðt …ÄtÞto n‚t.
- Ëk. 1853 fth‚f ËwŒ - 15 Úte suX {rn™t ËwÄe{tk ™e÷fkX ðýeo ð™ rð[hý
fh‚t Útft …qðoÚte ŒÂûtý ¼th‚ ‚hV ft{tûteŒuðe™t {krŒhu r…ƒuf™tu WØth fhe,
s„ÒttÚt…whe (ytuheMËt)ytÔÞt. íÞtk Œþ {tË htuftÞt y™u íÞtk y™uf yËwhtu™u
…hM…h {htðe {t™Ë…wh ytÔÞt.íÞtk ˺tÄ{to htò™u Œþo™ yt…e ðUfxtrÿ (‚eY…r‚
™e÷fkX ðýeo ƒŒrhft©{{tk
Ér»t{wr™ytu™u MðŒþo™ Œuðt™u
ftsu …ÄtÞto n‚t.
27 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ƒt÷tS-ytkÄú«Œuþ) ytÔÞt. íÞtkÚte Ltef¤e Ëuðfht{™u f]‚Ιe òýe íÞt„ fhe
yt„¤ [t÷‚t [t÷‚t ½ýt W…ðtË ÚtÞt ‚uÚte þheh{tk ÷tune™wk ƒwkŒ hnuðt ™ …tBÞwk.
ðt„u ‚tu …týe ™eËhu ytðe fXtuh ‚…ùÞto fh‚t {nt«¼w ™e÷fkX ðýeo ½tuhsk„÷{tk
ytÔÞt íÞthu ft…ze ðuþ{tk rþð-…tðo‚eyu ËtÚtðtu s{tzâtu. íÞtkÚte ftk[e…wh,
©ehk„ûtuºt ytÔÞt, íÞtkÚte ht{uïh, ¼q‚…whe, (‚tr{÷™tzw) ð„uhu ‚eÚtoMÚt¤tu{tk
rð[hý fh‚t n‚t.
- Ëk. 1854{tk fLÞtfw{the, ÷kƒu™thtÞý, …È™t¼, s™tŒo™, ytrŒfuþð,
©ehk„…¥tLt{T, ÞtŒðr„rh, {u÷wftuxu, rf®»fÄt, MVrxfrþ÷t, [¢‚eÚto, þƒheð™,
…k…tËh, …kZh…wh ð„uhu MÚtt™tu{tk ™e÷fkX ðýeo rð[hý fh‚t n‚t.
- Ëk. 1855{tk …w™t, ™trËf, ŒkzfthÛÞ, ºtkƒfuïh ÚtE „wsht‚™e Äh‚e{tk
«ðuþ fh‚t Útft Ëwh‚ þnuh{tk …ÄtÞto n‚t. ‚t…e ™Œe, ™{oŒt ™Œe, {rn ™Œe W‚he...
Ëk. 1855 Vt„ý ËwŒ - 1, ‚t. 17-3-1799 Ëtu{ðthu ™e÷fkX ðýeo ðz‚t÷u
«Út{ðth …ÄtÞto. íÞtkÚte ƒwÄus ‚Útt Ëtƒh{‚e ™Œe W‚he ¼e{™tÚt-¼tð™„h ÚtE
„tu…™tÚt ytÔÞt. íÞtkÚte ‚w÷Mte~Þt{, „wó«Þt„, ÷tuZðt, «¼tË ÚtE Mtk.1856
©tðý MtwŒ - 10 ítt. 10-8-1799™t rŒLtu sq™t„Z „eh™thu …ÄtÞto.
Ëk. 1856 ©tðý ðŒ - 6, ‚t. 21-8-1799 „wÁðth™t htus {tk„htu¤ ÚtE
rðï™t ™fþt{tk x…fwk …ý ™ ytðu ‚uðwk su „t{ y™k‚fturx ƒúñtkz™t Äýe™u òýu fu
ËtŒ fhe™u ƒtu÷tðe hÌtwk Au ! rðh÷ …rhðútsf™e Þtºtt™u ynª rðËt{tu s ™nª, …ý
rðht{ yt…ðt ‚u™e Äh‚e òýu ¾tu¤tu …tÚthe™u ƒuXe Au yuðwk ËtuhX™wk yr‚ ¼tøÞþt¤e
„t{ ÷tuÞus(÷tus){tk …ÄtÞto.
yt{, 7 ð»to, 1 {tË, 11 rŒðË(fw÷ rŒðË : 2561){tk {tºt 11 Úte 18
ð»to™e rfþtuhðÞ{tk ‚uytuyu ð™-…ðo‚tu Ërn‚™t «Œuþtu™u ytðhe ÷u‚e ytþhu
12,500 rf.{e.™e Þtºtt …„h¾tk rð™t, yuf fti…e™¼h y™u ftuE…ý™t ËtÚt-
Ëk„tÚt rð™t {tºt ðtÞw™t ytnth{tk A-A {rn™t ËwÄe {týË™tu ßÞtk yðts {tºt ™
Ëk¼¤tÞ yuðe ƒVeo÷e …ntzeytu …h yuf÷ …kzu {t™ËhtuðhÚte ÷E™u rnLŒwM‚t™™t
…qðo-…Âù{, W¥th-ŒÂûtý™e Ë{„ú Äh‚e …h yu rðh÷ …rhðútsf™t …Œth®ðŒ ½q{e
ðéÞt n‚t.
™e÷fkX ðýeo ð™ rð[hý fh‚t Útft
„tu…t¤Þtu„e™t yt©{{tk hne Œþ
{tË Þtu„rðãt þeÏÞt n‚t.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 28
ytþhu 2561 rŒðË™t yt Œe½o «ðtË{tk ‚uytuyu ¼th‚, [e™, ™u…t¤,
{u½t÷Þ, ƒtkø÷tŒuþ, ¼q‚t™ ‚Útt ƒ{to Ërn‚ 7 Œuþtu{tk rð[hý fÞwO n‚wk.
¼th‚ Œuþ™tk 16 htßÞtu™t 250Úte ðÄw „t{tu™u ítÚtt þnuhtu™u …tð™ fÞtO n‚t.
íÞthu ðýeo™e ô{h n‚e... 18 ð»to, 4 {tË ™u 12 rŒðË.
…Ae ÷tus{tk {wõ‚t™kŒ Mðt{e™tu Ëti«Út{ {u¤t… ÚtÞtu. (íÞthu {wõ‚t™kŒ Mðt{e™e
ô{h 41 ð»to, 7 {tË ™u 14 rŒðË™e n‚e.) y™u ™e÷fkX ðýeo™u …]Úðe W…h
…ÄtÞto™t 6612 rŒðË ÚtÞt n‚t.
...…Ae ÷tus{tk ™e÷fkX ðýeo{tkÚte ËswoŒtËY…u ƒLÞt.
(ËswoŒtË ™t{Úte... fw÷ rŒðË : 440)
ËswoŒtËY…u {wõ‚t™kŒ Mðt{e ËtÚtu.... fw÷ rŒðË : 306
÷tus{tk Ëti«Út{ …tk[ ¼uŒ™t MðY…™tu þtMºttÚto fhe ËswoŒtËu {wõ‚t™kŒ Mðt{e
ytrŒf 50 Ëk‚tu™u yütk„ Þtu„ þe¾ÔÞtu.
- Ëk. 1856 Vt„ý ðŒ - 5, ‚t. 15-3-1800 hrððth. ËswoŒtËS ‚Útt
{wõ‚t™kŒ Mðt{eyu ËtÚtu …ºttu ÷¾e ¼qs{kt hk{kLktË Mðk{eLku {tuf÷tÔÞt.
÷tus{tk hnu‚t Útft ËswoŒtËu {wõ‚t™kŒ Mðt{e ytrŒf Ëk‚tuu™e ËtÚtu sL{t»x{e,
s÷S÷ýe yuftŒþe, ðt{™îtŒþe, rðsÞtŒþ{e, þhŒ…qŠý{t, rŒðt¤e, yÒtfwx,
«ƒturÄ™e yuftŒþe, ðËk‚…k[{e, rþðhtºte, ntu¤e-Vw÷Œtu÷tuíËð ð„uhu y™uf
WíËðtu fÞto.
- Ëk. 1856 [iºt ËwŒ - 9 (ht{™ð{e)™tu WíËð fÞtuo íÞthu ËswoŒtË™t 19 ð»to
…qýo ÚtÞt.
÷tus…wh{tk yt©{{tk ËswoŒtËY…u hne™u...
- …týe ¼hðwk..., ËVtE fhðe..., r¼ûtt {tk„ðt sðwk..., Atý ÷tððwk..., ðtËý
{tksðt...
ð„uhu ½ýe Ëuðtytu fh‚t. ËtÚttuËtÚt y™uf yiïÞo …ý ƒ‚tð‚t, {ªZe ytð¤
‚Útt ÷®ð„eÞt ‚e¾t {h[t™t „tu¤t ƒ™tðe s{‚t. þe÷ „t{{tkÚte 16 {ý
[e¼zt™e „tkËze ÷tÔÞt ð„uhu y™uf ÷e÷tytu fhu÷e.
Äh‚e òýu ¾tu¤tu …tÚthe™u ƒuXe Au
yuðwk ËtuhX™wk yr‚ ¼tøÞþt¤e „t{
÷tuÞus(÷tus){tk …ÄtÞto.
29 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 Ëk‚tu™u æÞt™ þe¾ð‚t, Mºte-…wÁ»t™e ˼t y÷„ fhtðe, yt©{ y™u ítuLte
ƒtsw{tk ytðu÷ „]nMÚt™t ½h ðå[u su rŒðt÷ ‚u{tk „tu¾÷tu n‚tu ‚u …whtÔÞtu, ‚uðt y™uf
ftÞo fhe-fhtðe {wõ‚t™kŒ Mðt{e ytrŒf Ëk‚tu™u ËtÄw‚t þe¾ð‚t 10 {tË ™u 6
rŒðË …wht ÚtÞt íÞthu...
- Ëk. 1856 suX ðŒ - 12, ‚t. 18-6-1800 „wÁðth™t htus …e…÷týt „t{u
™h®Ën {nu‚t™u ½uh Ëti«Út{ðth ËswoŒtË y™u WØðtð‚th ht{t™kŒ Mðt{e™tu {u¤t…
ÚtÞtu.
íÞthu ht{t™kŒ Mðt{e™e ô{h 61 ð»to, 10 {tË ™u 4 rŒðË™e n‚e. ßÞthu
ËswoŒtË™e ô{h 19 ð»to, 2 {tË ™u 18 rŒðË™e n‚e. íÞthu ËswoŒtË™u …]Úðe …h
…ÄtÞto™tu 6918{tu rŒðË n‚tu.
ht{t™kŒ Mðt{e y™u ËswoŒtË. fw÷ rŒðË : 134
yt¾tuÞ [t‚w{toË …e…÷týt{tk s hÌttk. íÞtk hÌtt Útft Ëðuo [t‚w{toË™t WíËðtu
WsÔÞt. y™u AuÕ÷u «ƒturÄ™e™tu ¾qƒ {tuxtu WíËð fÞtuo.
- Ëk. 1857 ftŠ‚f ËwŒ - 11, ‚t. 28-10-1800 ƒwÄðth™t htus
…e…÷týt{tk ËswoŒtË™u ht{t™kŒ Mðt{eyu ¼t„ð‚e rŒûtt yt…e. ‘Ënò™kŒ Mðt{e’
y™u ‘™thtÞý{wr™’ yuðt ƒu ™t{tu htÏÞt.
(Ënò™kŒ Mðt{e ™t{Úte.... fw÷ rŒðË : 405)
íÞthƒtŒ {fhËk¢tkr‚™tu WíËð ¼tzuh{tk fÞtuo, ft÷ðtýeyu ðËk‚…k[{e™tu WíËð
fÞtuo, Vw÷Œtu÷tuíËð {týtðŒh{tk fÞtuo.
- Ëk. 1857 [iºt ËwŒ - 9 (ht{™ð{e)™tu WíËð ÄtuhtS{tk fÞtuo. íÞthu Ënò™kŒ
Mðt{e™t ðeþ ð»to …wht ÚtÞt.
íÞthƒtŒ [t‚w{toË™t Œhuf WíËðtu Wsð‚t ËŒT. ht{t™kŒ Mðt{e ËtÚtu rþ»Þ
‚hefu Ënò™kŒ Mðt{e økk{zkyku{kt rð[hý fhíkkt níkkt.
- Ëk. 1858 ftŠ‚f ËwŒ - 11 («ƒturÄ™e yuftŒþe), ‚t. 16-11-1801
Ëtu{ðthu su‚…wh{tk WÒtz htò™t Œhƒth{tk ht{t™kŒ Mðt{eyu Ënò™kŒ Mðt{e™u
„tŒe ËtU…e ™u …wht Ëk«ŒtÞ™e sðtƒŒthe ytsÚte Ënò™kŒ Mðt{e™t rþhu Mt{Ãteo
…týe ¼hðwk..., ËVtE fhðe...,
r¼ûtt {tk„ðt sðwk..., Atý ÷tððwk...,
ðtËý {tksðt...
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 30
íÞthu Ënò™kŒ Mðt{eLte ô{h 20 ð»to, 7 {tË ™u 2 rŒðË™e n‚e. ytx÷e ™t™e
ô{hu Ëðuo™t „wÁ ƒLÞt. íÞthu Ënò™kŒ Mðt{e™u …]Úðe …h …ÄtÞto™tu 7052{tu
rŒðË n‚tu.
©e Ënò™kŒ Mðt{e™tu …ètr¼»tuf fhe WØð Ëk«ŒtÞ™e „tŒe™t yt[tÞo…Œu
MÚttÃÞt. …Ae ðhŒt™ {t„ðt sýtÔÞwk íÞthu ©e Ënò™kŒ Mðt{eyu …tu‚t™t „wÁ
ht{t™kŒ Mðt{e …tËu ƒu ðhŒt™ {tøÞt :-
(1) ‚{tht ËíËk„e ntuÞ ‚u™u yuf ðªAe™wk Œw:¾ Útðt™wk ntuÞ, ‚tu ‚u {™u yuf yuf
Ykðtzu fturx fturx ðªAe™wk Œw:¾ Úttytu, …ý ‚{tht ËíËk„e™u ‚u ™ Úttytu.
(2) ‚{tht ËíËk„e™t «thçÄ{tk ht{…¥th (r¼ûtt…tºt) ÷ÏÞwk ntuÞ ‚u {™u ytðu
…ý ‚{tht ËíËk„e yÒt-ðMºtu fhe™u Œw:¾e ™ ÚttÞ.
ht{t™kŒ Mðt{e MttÚtu Ënò™kŒ Mðt{e. fw÷ rŒðË : 39h
„tŒe Ëk¼téÞt ƒtŒ ƒk™u rð[hý fh‚t fh‚t Vhuýe …ÄtÞto.
- Ëk. 1858 {t„þh ËwŒ - 13, ‚t. 17-12-1801 „wÁðthu Vhuýe{tk yts
htus ht{t™kŒ Mðt{e yk‚Äto™ ÚtÞt íÞthu ht{t™kŒ Mðt{e™e ô{h 63 ð»to, 3 {tË ™u
20 rŒðË™e n‚e.
- Ënò™kŒ Mðt{e ht{t™kŒ Mðt{e ËtÚtu fw÷ 1 ð»to, … {tË ™u 16 rŒðË hÌtt. yt
Ë{Þu Ënò™kŒ Mðt{eLte ô{h 20 ð»to, 8 {tË, 4 rŒðË™e n‚e. y™u yt …]Úðe …h
…ÄtÞto™tu ytsu 7444 {tu rŒðË n‚tu.
íÞthƒtŒ ht{t™kŒ Mðt{e™t [tiŒ{t™t rŒðËu...
- Ëk. 1858 {t„þh ðŒ - 11, ‚t.31-12-1801 „wÁðthu yus Vhuýe
„t{{tk rðþt¤ ˼t{tk {nthtsu …tu‚t™t (ykrð¼koðLkk 74Ãk8 {k rËðMku) Mð{w¾u
Ä{o™tu W…Œuþ ytÃÞtu. ËtÚttuËtÚt Ëti Ëk‚tu-nrh¼õ‚tu™u ytŒuþ ytÃÞtu fu ytsÚte
ƒÄt™u ‘Mðtr{™thtÞý’ {nt{kºt™tu ò… fhðtu y™u ‚u s {kºt™wk ¼s™ fhðwk.
yt{, Ëk«ŒtÞ{tk {t„þh ðŒ - 11 yuftŒþe™tu rŒðË ‘©e Mðtr{™thtÞý
{nt{kºt rŒ™’ ‚hefu «rËØ ÚtÞtu. ‚tu nðu òuEyu...
…e…÷týt{tk ËswoŒtË™u ht{t™kŒ Mðt{eyu
¼t„ð‚e rŒûtt yt…e ‘Ënò™kŒ Mðt{e’ y™u
‘™thtÞý{wr™’ yuðt ƒu ™t{tu htÏÞt.
31 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk WËT½ku»kýk rËLk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk
WËT½ku»kýk rËLk

4. ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk
WËT½ku»kýk rËLk

©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ nsw WØð Mkt«ËkÞ íkhefu yku¤¾kíkku níkku yu

Mk{ÞLke ðkík Au. nsw WØð Mkt«ËkÞLkk MÚkkÃkf WØðkðíkkh MkËTøkwÁðÞo ©e hk{kLktË
Mðk{e rçkhks{kLk níkk, MkkiLku ykLktË níkku. økwÁðÞo hk{kLktË Mðk{eyu Lke÷ftX ðýeoLku
rËûkk ykÃkeLku ‘MknòLktË Mðk{e’ yLku ‘LkkhkÞý{wrLk’ Lkk{ Äkhý fhkðeLku
suíkÃkwh{kt Ä{oÄwhk MkkUÃkeLku ÃkkuíkkLkk MÚkkLku rçkhks{kLk fÞko níkk. íkuyku©eLku rð[hý
ËhBÞkLk MkkÚku hk¾e MkkiLku økwÁðÞo hk{kLktË Mðk{e Mk{òðíkk : ‘yk MknòLktË Mðk{e
Au íku «økx ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý Au, Mkðkoðíkkhe MðÞt ¼økðkLk Au - nwt íkku fuð¤
Ãkx(Ãkqðo¼qr{fk)Lkku çkktÄLkkh níkku Ãký yk ¾hk ¾u÷Lkk ¼sðLkkh Au. {U su ftE fkÞo
fÞwO íku íkku su{ ÷k¾ {ý Y fktíkðkLkwt nkuÞ íku{kt {kºk {U íkku yuf Ãkqýe Y fktíÞwt Au. nðu
çkeswt yÄqÁt Mkðo fkÞo yk MknòLktË Mðk{e ÃkwÁt fhþu.’ ðøkuhu WÃkËuþku ykÃkeLku
økk{zk Vhíkk Vhíkk Vhe yufðkh Vhuýe ykÔÞk.
yu Mk{Þ Mktðík 1858Lkku [k÷íkku níkku. yu rËðMk {køkþh MkwË íkuhþLkku níkku.
íÞkhu Mk.økw. ©e hk{kLktË Mðk{e ÃkwLk: WÃkhkuõík «{kýu WÃkËuþ ykÃkeLku Mkt. 1858
33 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 {køkþh MkwË - ºkÞkuËþe (íkk. 17-12-1801, økwÁðkh)Lkk rËLku
yûkhÄk{ðkMke ÚkÞk níkk. Mk{Mík rþ»Þ{tz¤{kt þkuf «ðíkeo økÞku. Mkki
rþ»ÞkuLku ÷køÞwt fu ykx÷k rËðMkkuLkk rËÔÞ ykLktË-Mkw¾Lkku yksu yufkyuf
ytík ykðe økÞku ! Ãkqðkuoõík suíkÃkwh økk{{kt {kºk ËkuZ {rnLkk Ãknu÷k s
fkhíkf MkwË - 11(«çkkurÄLke yufkËþe)Lkk þw¼ rËðMku økwÁðÞo ©e hk{kLktË Mðk{eyu
©e MknòLktË Mðk{eLku ÃkkuíkkLkk MÚkkLku ykÁZ fhe økkËe MkkUÃku÷e yLku yu{Lke {kuxÃkLke
¾qçk ðkíkku; WÃkh «{kýu Mkki rþ»ÞkuLku XkUMke XkUMkeLku fnu÷e, Ãký MkkiLku økwÁrLkckLkk
«u{{kt yu økwÁðÞo ©e hk{kLktË Mðk{eLkk ÃkwÁ»kku¥k{ÃkýkLkk þçËku ¼q÷kE økÞk.
Mk.økw. ©e hk{kLktË Mðk{eLkk ßÞuc yLku f]ÃkkÃkkºk rþ»Þ MðÞt {wõíkkLktË Mðk{e suðk
Ãký økwÁðÞo ©e hk{kLktË Mðk{eLkk ytíkÄkoLkÚke þkuf{øLk çkLke økÞk.
økwÁðÞo ©e hk{kLktË Mðk{eLkk ËunLku MLkkLk fhkðe, fÃkk¤u [tËLkLke y[ko fhe,
QæðoÃkwtzÙ rík÷f fÞwO. nkh ÃknuhkÔÞk. Mkkiyu ðkhkVhíke ykhíke fhe. ÃkAe MknòLktË
Mðk{e, hk{ËkMk Mðk{e, {wõíkkLktË Mðk{e yLku {Þkhk{ ¼èu rð{kLkkfkh Ãkk÷¾e
WÃkkze. ykøk¤ Mktíkku-nrh¼õíkku feíkoLkku økkíkk, WíMkð fhíkk, yçke÷-økww÷k÷ yLku
Ãkw»Ãkku Wzkzíkk [k÷íkk níkk.
‘¥ÝͲü稄¨êÿ}æï‡æ ±æ¨¨æÓÀæl „çy~æç|æ: J
çàæc²ñÚ‹²ñ: ¨}æ¢ çÝ‹²ï Fæ„ñ|æüÎíæ¢ ç±}ææÝÜU}æì JJ’
“‚u rð{t™™u ƒnw {qÕÞðt™ ïu‚ Ëqû{ ðMºtÚte þý„thðt{tk ytÔÞwk n‚wk.
íÞthƒtŒ ©enrh M™t™ fhe ‚iÞth ÚtÞu÷t {wfwLŒt™kŒtrŒf ƒeò ºtý rþ»Þtu™e ËtÚtu
Mðt{e™t ‚u rð{t™™u ¼ÿtð‚e ™Œeyu ÷E [tÕÞt.”
(©e MkíMktrøkSðLk : 1/60/11)
þwØ ¼qr{ òuE, MknòLktË Mðk{eyu ¼ÿk LkËeLkwt Lkeh íÞkt Aktxâwt. ÃkAe r[íkk
økkuXðe yLku íku{kt Mðk{eLkk ËunLku ÃkÄhkÔÞku. þk†rðrÄ yLkwMkkh yÂøLkMktMfkh fÞkuo.
r[íkk XkheLku Mkki ¼sLk fhíkk Vhuýe økk{{kt ÃkkAk ykÔÞk.
MknòLktË Mðk{eyu MkkiLku Äehs ykÃkíkkt fÌkwt : “{kuxk ÃkwÁ»k fËe Ãk]Úðe WÃkhÚke
síkk s LkÚke. {kxu Mkkiyu Mðk{eLke yk¿kk «{kýu ðíkoðwt. íku{Lkk økwýku rð[khðk, íkku
Mðk{e sYh ytíkh{kt «økx Úkþu. ÃkAe Mðk{e ytíkÄkoLk ÚkÞk Au yuðku ¼kð hnuþu Lkrn
yLku ¼økðkLkLkwt «økx MðYÃk yku¤¾kþu.”
íku{Lkk yk þçËkuLke yMkh ÚkE. MkkiLku økwÁðÞo hk{kLktË Mðk{eLkkt ð[Lkku ÞkË
ykÔÞk. yk LkðÞwðkLk ©e MknòLktË Mðk{eLkk fÕÞkýfkhe økwýku òuELku s íku{ýu
Ä{oÄwhk MkkUÃke Au, MknòLktË Mðk{eLkwt MðYÃk Ãký íku{ýu yku¤¾kÔÞwt Au. íkuÚke nðu su
MðYÃk yá~Þ ÚkÞwt Au íku{ktÚke ð]r¥k fkZe su á~Þ{kLk Au, «økx Au íku{kt ð]r¥k òuzðe.
fÕÞký íÞkhu s Úkþu. ykðk rð[khku{kt Mkki {øLk çkLke økÞk.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 34
økwÁðÞo hk{kLktË Mðk{eLkku îkËþkn yLku ºkÞkuËþkn rðrÄ MknòLktË
Mðk{eyu rðrÄÃkqðof fÞkuo. [kiË{kLkk rËðMkLkwt «¼kík ÚkÞwt. Mkt. 1858Lkk
{køkþh ðË yufkËþe (íkk. 31-12-1801)Lkwt yu «¼kík níkwt. Vhuýe
økk{{kt {trËhLke søÞk Au, ßÞkt nk÷ çkuXf Ãký Au íÞkt ¼økðkLk ©e
MknòLktË Mðk{e Mktíkku-nrh¼õíkkuLke Mk¼k fheLku rðhks{kLk níkk. (Mk.økw. ©e
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/3) íku{ýu çkúñ[kheyku, MkkÄwyku íkÚkk †e-ÃkwÁ»kkuLkk
Ä{kuo Mkrðíkkh Mk{òðíkkt fÌkwt : “Ä{oLkk yLkwþe÷LkÚke s Ãkh{kí{kLke «kró {kxuLke
MkkÄLkkLke rMkrØ ÚkkÞ Au. ykøk¤ {kuxk {kuxk Ëuðíkkyku þu»k, MkqÞo, [tÿ ðøkuhu Ãký
Ä{oLkk yLkwþe÷LkÚke s Mkw¾ yLku {kuxÃk ÃkkBÞk Au. ©wrík yLku M{]ríkLkwt yk hnMÞ
Au. Ãkhtíkw Ä{oÃkk÷LkLke «uhýk íkku {kuxkÃkwÁ»k {¤u íÞkhu íku{Lkk MktçktÄÚke yLku
ykþeðkoËÚke s ÚkkÞ Au. Ëun yLku ErLÿÞkuLke þwrØ Ä{oÚke ÚkkÞ Au. {Lk yLku ykí{kLke
þwrØ ¼ÂõíkÚke ÚkkÞ Au. Ëun, {Lk yLku ykí{kLke þwrØÚke s ytíkh{kt ¼økðkLkLkwt ¿kkLk
ÚkkÞ Au, «økx ¼økðkLk yku¤¾kÞ Au yLku yufktríkf ¼Âõík rMkØ ÚkkÞ Au.” ©e
LkkhkÞý {wrLkyu yk hnMÞ Mk¼k{kt MÃkü fÞwO. †e-ÃkwÁ»kLke {ÞkoËk Mkk[ððkLkku su
ykøkún íkuLku íkuyku©eyu ynª áZ fÞkuo. íÞkøkeyku {kxu íkku íkuLkwt Ãkk÷Lk yrLkðkÞo fhe
ËeÄwt. íku{ýu yk ðkík Vhe MÃkü fhíkkt fÌkwt : “ßÞkt Ä{o Au íÞkt s ¼økðkLk Au.”
ykðe heíku íku Mk¼k{kt MkwtËh WÃkËuþ ykÃke MkðuoLkk økwwÁÃkË WÃkh rçkhksíkk
¼økðkLk ©e MknòLktË Mðk{eyu Mkðuo Mk¼kLku çku nkÚk Ÿ[k fhe MktçkkuÄíkk fÌkwt : “ nu
Ônk÷k Mktíkku-¼õíkku ! yks MkwÄe MkíMktøk{kt Mkki swËk swËk Lkk{kuÚke ¼sLk-{k¤k
ykrË fhku Aku. su{ fu fkuE f]»ý-f]»ý sÃku Au, íkku fkuEf hk{-hk{... yu{ sÃku Au íkku
fkuE frÃk÷-frÃk÷ Lku fkuE Ë¥k-Ë¥k... fnu Au... íkku fkuE LkkhkÞý-LkkhkÞý... fhu Au
Ãký yuf s Mkt«ËkÞLkk Mkki fkuE ¼õíkkuLkwt ¼sLk íkku yuf s {tºkÚke ÚkkÞ íku s Wr[ík
økýkÞ, íkku yksu yuðk yuf MkðkuoÃkrh {tºkLkku y{ku WËT½ku»k fheyu Aeyu fu su {tºk Lkrn
Ãký {nk{tºk nþu. su {tºkLku ykÃk æÞkLkÚke Mkkt¼¤ku yLku nðu ÃkAe {k¤k{kt, ¼sLk{kt,
ÄqLÞ{kt yus {nk{tºkLkku sÃk fhòu. çkeò yLktík Lkk{ {tºkku yk MkðkuoÃkhe {nk{tºk
ÃkkMku fuðk sýkÞ Au íku fnwt Awt íku Mkkt¼¤ku...:
‘ð¤e Ônk÷u fhe yuf ðkík, Mknw Mkkt¼¤ku sLk Mkkûkkík;
y{khk Lkk{ Au òu yÃkkh, íku{kt Ãký fÞkuo rLkhÄkh.
{kfOz Ér»kyu íku sun, Lkk{ Ãkkzâk Au y{khk yun;
f]»ý nrh nrhf]»ý Mkkh, rLk÷ftX Lkk{ rLkhÄkh.
ð¤e Mðk{e hk{kLktËu sun, Lkk{ Ãkkzâk Au y{khk íkun;
MknòLktË Mkw¾Lkwt Äk{, çkeswt LkkhkÞý{wrLk Lkk{.
Yzwt ½Lk~Þk{ Lkk{ sun, {kíkk rÃkíkk fnuíkk fhe MLkun;
35 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 yu{ Lkk{ y{khk íku çknwt, Ãkkzâk Lkku¾k Lkku¾k sLku Mknw.
Ãký {wÏÞ y{kÁt su Lkk{, íku íkku ¼q÷e økÞk Au ík{k{;
fkuELku nkÚk íku ykÔÞwt Lkrn, yun MkkÁt Lkk{ økÞwt hne...’
(ÃkwÁ»kku¥k{÷e÷k{]ík Mkw¾Mkkøkh : íkhtøk 13)
rðrðÄ Lkk{kuLkk «ð]r¥k nuíkw :
“nu ¼õíksLkku ! yks MkwÄe y{khk ½ýkt Lkk{ Ãkzâk Au. su{ fu LkkLkk níkk íÞkhu
Ä{orÃkíkkLku ½uh ykðu÷k {kfOzuÞ Ér»kyu y{kÁt Lkk{ fhý fhíkk fnu÷wt fu. yk MkkiLkk
r[¥kLku ykf»koý Ãk{kzþu {kxu yk íkusMðe ÃkwºkLkwt Lkk{ ‘f]»ý’ hk¾ku, ð¤e yLktíkLke
ð]r¥kykuLku ÃkkuíkkLkk MðYÃk{kt nhe ÷uþu {kxu ‘nrh’ hk¾ku Lku çktLku økwý ¼uøkk ÚkkÞ íkku
nrhf]»ý çkLku {kxu ‘nrhf]»ý’ hk¾ku yLku íkÃk-íÞkøk Lku ðihkøÞ{Þ yu{Lkwt SðLk nþu
{kxu ‘Lke÷ftX’ Lkk{ hk¾ku. ð¤e LkkLkÃký{kt y{khk r{ºkku-{kíkkrÃkíkk Mkki y{Lku
‘½Lk~Þk{’ Lkk{Úke çkku÷kðíkk. íkku økwÁ ©e hk{kLktË Mðk{eyu y{Lku ‘MknòLktË’
yLku ‘LkkhkÞý{wrLk’ Lkk{Úke yku¤¾kÔÞk. Ãkhtíkw y{kÁt {wÏÞ MkðkuoÃkhe Lkk{ nsw
fkuELkkÞ nkÚk{kt ykÔÞwt LkÚke. su y{u yksu «fkþ fheyu Aeuyu... íkku yufkøkú r[¥ku
fhe Mkkt¼¤ku.”
©e Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ {nk{tºk «ð]r¥k nuíkw
‘nðu yks fÁt nwt «fkþ, ík{u Mkkt¼¤ku íku Mknw ËkMk;
Mðkr{LkkhkÞý {kÁt Lkk{, Mkt¼khíkk MkkiLku Mkw¾Äk{.
çkeò Lkk{ ÷u fkuE yÃkkh, íkkuÞ ykðu Lknª yuLke nkh;
Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ Mkkh, ÷eyu yufðkh rLkhÄkh.
íkuLku yÃkkh Lkk{Lkwt V¤, {¤u íkhík òýku yu Ãk¤;
{kxu Mkki sLk ÷uòu rð[khe, yk Au Lkk{ yrík Mkw¾fkhe.
Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ Mkkh, hxòu Mknw íku LkhLkkh;
Mkðuo LkkhkÞýLkku nwt Mðk{e, {kxu hnuòu {Lku fh¼k{e.
çkeò LkkhkÞý Lkk{ ½ýk, fnwt Lkk{ Úkkuzkf íku íkýk;
MkqÞoLkkhkÞý su fnuðkÞ, ðihkxLkkhkÞý Ãký ÷uðkÞ.
÷û{eLkkhkÞý Lkk{ fnu Au, LkhLkkhkÞý Lkk{ ÷nu Au;
ðkMkwËuðLkkhkÞý Mkkh, yuðk LkkhkÞý Lkk{ yÃkkh.
íku Mkki LkkhkÞýLkku nwt Mðk{e, Mknw hÌkk {Lku fh¼k{e;
{kxu Mðkr{LkkhkÞý sun, Lkk{ {kÁt Au fnwt Awt íkun.
MkðkuoÃkrh Lkk{ Au yu Mkkh, {kxu hxòu Mknw LkhLkkh;
yun Lkk{ hxu sLk sun, Ãkk{u y÷kirff Mkw¾ íkun.’
(ÃkwÁ»kku¥k{÷e÷k{]ík Mkw¾Mkkøkh : íkhtøk 13)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 36
“yÚkkoíkT, nu Mktíkku-¼õíkku ! LkkhkÞý Lkk{ íkku ½ýk Au su{ fu
Mkq Þ o L kkhkÞý, ði h kxLkkhkÞý, ÷û{eLkkhkÞý, LkhLkkhkÞý,
ðkMkwËuðLkkhkÞý ykrË... Mkki LkkhkÞý {kºkLkk y{ku Mðk{e (yiïÞo
«Ëkíkk) Aeuyu Lku rLkÞtíkk Aeyu {kxu y{kÁt Lkk{ ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Au, íkuLkwt
yksÚke Mkki fkuE ¼sLk yLku sÃk fhòu.
yks rËðMk ÃkÞOík íkku ykÃku Mkðuo suLku su økBÞwt íku Lkk{Úke ¼økðkLkLkwt ¼sLk fÞwO Ãký
yksu y{u yLkkrËLkwt su y{kÁt Lkk{ Au íku frnyu Aeuyu. su {tºkLkwt ¼sLk y{khk
yûkhÄk{{kt yLktík{wõíkku fhu Au. íkuðwt {nk{rn{kðtíkwt yu y{kÁt Lkk{ Au
‘Mðkr{LkkhkÞý’ yk Lkk{ îkhk yksÚke Mkðuoyu ¼sLk-¼Âõík su fhðwt íku yk {tºkÚke
fhðwt. yk su Mðkr{LkkhkÞý {tºk Au íku suðku çkeòu fkuE {tºk çk¤ðkLk LkÚke. yk
{tºkÚke [khuÞ ÃkwwÁ»kkÚkoLke rMkrØ ÚkkÞ Au. yk {tºkÚke íkku ðkMkLkkLkk ð{¤ku íkwxe òÞ,
yk {tºkÚke MkËunu {wõík ÂMÚkrík Ãk{kÞ yuðku çk¤ðkLk yk {tºk Au.”
‘Mðk...r{...Lkk...hk...Þ...ý...’ yk »kzûkhe {nk{tºkLkku fuðku «kiZ «íkkÃk Au
íku Ãk.Ãkq. Ä. Äw. yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks©e çkíkkðu Au :
‘su Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ ÷uþu íkuLkkt çkÄk Ãkkíkf çkk¤e Ëuþu;
Au Lkk{ {khkt ©wrík{kt yLkuf, MkðkuoÃkhe yks økýkÞ yuf.
òu Mðkr{LkkhkÞý yufðkh, hxu çkeò Lkk{ hxâk nòh;
sÃÞk Úkfe su V¤ ÚkkÞ yuLkwt, fhe þfu ðýoLk fkuý íkuLkwt.
»kzûkhe {tºk {nkMk{Úko, suÚke Úkþu rMkØ Mk{Mík yÚko;
Mkw¾e fhu Mktfx Mkðo fkÃku, ytíku ð¤e yûkhÄk{ ykÃku.
økkÞºkeÚke ÷ûk økwýku rðþu»k, òýu s suLkku {rn{k {nuþ;
ßÞkt ßÞkt {nk{wõík sLkku ðMkkÞ, yk fk¤{kt íkku sÃk yus ÚkkÞ.
òu ytíkfk¤u ©ðýu MkwýkÞ, ÃkkÃke íkýku íku Ãký {kuûk ÚkkÞ;
íku {tºkÚke ¼qík rÃkþk[ ¼køku, íku {tºkÚke íkku MkËTçkwrØ òøku.
íku {tºk suLkk {w¾Úke sÃkkÞ, íkuLkk Úkfe íkku s{ Lkkþe òÞ;
©e Mðkr{LkkhkÞý su fnuþu, ¼kðu fw¼kðu Ãký {wÂõík ÷uþu.
»kzûkhku Au »kx þk† Mkkh, íku íkku Wíkkhu ¼ð®MkÄw Ãkkh;
AÞu Éíkw{kt rËðMku rLkþkÞu, Mkðuo r¢Þk{kt Mk{hku MkËkÞu.
Ãkrðºk Ëunu yÃkrðºk Ëunu, íku Lkk{ rLkíÞu M{hðwt MkLkunu;
s¤u fheLku íkLk {u÷ òÞ, yk Lkk{Úke ytíkh þwØ ÚkkÞ.
suýu {nkÃkkÃk fÞko yLktík, suýu Ãkezâkt çkúkñý ÄuLkw Mktík;
íku Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ ÷uíkkt, ÷kS {hu Au {w¾Úke fnuíkkt.
©e Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ Mkkh, Au ÃkkÃkLku íku «s¤kðLkkh;
ÃkkÃke ½ýwt ytíkh nkuÞ suLkwt, çkéÞk rðLkk fu{ hnus íkuLkwt.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/3/45-54)
37 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 fkuE çkeò nòhku Lkk{ sÃku yLku yk Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkku
yufðkh sÃk sÃku íkkuÃký yuLku íkwÕÞ íku Lk ykðu. ð¤e, øk{u íkuðwt Mktfx fu Ëw:¾
ykÔÞwt nþu íÞkhu yk {nk{tºkLkku sÃk fhíkk Mkðuo Ëw:¾ {kºkLkku rðhk{ Úkþu,
ð¤e øk{u íkuðk ¼qík-«uíkkrËfLkku WÃkÿð ÚkkÞ íÞkhu Ãký yk {tºkÚke íku ykMkwhe
ík¥ðku çk¤eLku ¼M{e¼qík Úkþu. yk {tºk sÃkLkkhLku s{Lkwt íkuzwt Lkrn ykðu yux÷wt s Lkrn
Ãký Mkðuo ÃkkÃk {kºkLkku «÷Þ fhLkkhku yk {nk{tºk hnuþu.
yk heíku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku {rn{k MðÞt ©e MknòLktË Mðk{eyu
Mð{w¾u Mk¼k{kt fÌkku. Mkðuo Mktíkku-¼õíkku íÞkhÚke yk ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku
òÃk fhðk ÷køÞk. çkMk, íku Mk{ÞÚke s yk WØð Mkt«ËkÞ Mkðoºk ‘©e Mðkr{LkkhkÞý
Mkt«ËkÞ’ íkhefu yku¤¾kÞku. økwÁÃkËu rçkhks{kLk ©e MknòLktË Mðk{e íÞkhÚke s
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ ¼økðkLk íkhefu «rMkrØLku ÃkkBÞk.
{tºkLke òu ÔÞkÏÞk fheyu íkku MktMf]ík «{kýu ‘¨ÉxjªÉiÉä%xÉäxÉäÊiÉ ¨ÉxjÉ& *’ - suLkk ðzu
{tºkýk ÚkkÞ íku {tºk. yux÷u fu {nkÃkwÁ»kku fu ¼økðkLkLkk {nkLk fÕÞkýfkhe rð[khku
yLku ¼kðLkkyku çkeò MkwÄe ÃknkU[e þfu íkuLku {tºk fnuðkÞ. xqtf{kt {tºk yu ¼õík yLku
¼økðkLk ðå[u MktçktÄ MkkÄðkLkwt {kæÞ{ Au. suÚke íkku rðþu»ku fhe {tºksÃkLkku yÚko
¼økðkLkLkk ¼sLk-ykhkÄLk{kt YZ ÚkÞku Au.
su{ r«Þ ÔÞÂõíkLkk Lkk{Lkk Wå[khý-©ðý-÷u¾LkÚke Mknusu hku{kt[ ÚkkÞ Au,
ykLktË yLkw¼ðkÞ Au - fkhý fu íku{kt ÔÞÂõík íkkáþ ÚkkÞ Au. íku{ ¼økðkLkLkk
Lkk{hxýÚke ¼økðkLkLkku Ãký yLkw¼ð ÚkE þfu, òu íku hxý{kt ¼økðkLkLkk MðYÃkLkku
yLðÞ ÚkkÞ íkku.
íku MðYÃk yux÷u ¼økðkLkLkwt «økx MðYÃk. yk hnMÞ ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk ykÃkíke ð¾íku s «økx fhu÷wt. økwÁðÞo
©e hk{kLktË Mðk{eLkk Äk{øk{Lk çkkË, ©eS{nkhksu 13 rËðMk ÃkAe
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {tºk ykÃÞku. yu yiríknkrMkf «MktøkLkwt ðýoLk Ãk.Ãkq. Ä. Äw. yk[kÞo
©e rðnkhe÷k÷S {nkhks©eyu ‘©enrh÷e÷k{]ík’{kt ÷ÏÞwt Au :
‘[kiË{kÚke Lkðe heík fhe, MkkiLkk ytíkh{ktrn Qíkhe.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/3/57)
ynª yuf «&™ {Lk{kt Mknusu WËT¼ðu : íku ‘Lkðe heík’ fE ? þwt yk Ãkqðuo
¼økðkLkLkwt ¼sLk Úkíkwt s Lk níkwt ? Úkíkwt íkku fuðwt Úkíkwt ?
‘íkuLkk Ãknu÷wt ¼sLk yu{ Úkkíkwt, hk{f]»ý økku®ðË ¼òíkwt;
nhu LkkhkÞýLke Wå[khe, MkW fhíkk ¼sLk LkhLkkhe.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/3/56)
òu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {tºk fu𤠑hk{f]»ý økku®ðË’Lkku ÃkÞkoÞ s nkuÞ íkku Lkðk
{tºkLkwt «ÞkusLk þwt ? ©eS{nkhksLkku rLkËuoþ MÃküÃkýu «økx MðYÃk íkhV Au. yk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 38
ÃkqðuoLkk yðíkkhkuLkwt ¼sLk Úkíkwt íkuÚke íku{Lkk MðYÃkLkwt yLkwMktÄkLk hnuíkwt. Ãkhtíkw
nðu Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý Mkðkoðíkkhe yk Ãk]Úðe Ãkh «økx rð[he hÌkk Au
íkku íkuLkwt s Lkk{-M{hý-¼sLk Úkðwt òuEyu. fkhý fu íkuÚke s SðLke
{kÞkÚke {wÂõík þõÞ çkLku Au. ©eS{nkhks økZzk {æÞ «fhýLkk 32{k
ð[Lkk{]ík{kt fnu Au : “...yLku ð¤e SðLkwt su fÕÞký ÚkkÞ yLku Sð {kÞkLku íkheLku
çkúñMðYÃk ÚkkÞ íkuLkwt fkhý íkku ÃkwÁ»kku¥k{ yuðk su ðkMkwËuð ¼økðkLk íkuLkk «íÞûk
MðYÃkLkwt ¿kkLk, æÞkLk, feíkoLk yLku fÚkkrËf yu s Au.” ð¤e ‘SðLku {wÂõík yÃkkððe’
yu s ©eS{nkhksLkku {tºk ykÃkðk ÃkkA¤Lkku nuíkw Au.
‘©e Mðkr{LkkhkÞý su fnuþu, ¼kðu fw¼kðu Ãký {wÂõík ÷uþu.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/3/50)
yk Mkt˼kuoLkku Mk{LðÞ fhíkkt rLk:þtfÃkýu rMkØ ÚkkÞ Au fu ‘Mðkr{LkkhkÞý’
{nk{tºk «økx ¼økðkLkLkk MðYÃkLkwt s ¼sLk Mkq[ðu Au.
¼økðkLk ©enrhLkk Mk{fk÷eLk Ãkh{ntMkku-Mktíkku-¼õíkku yk {{oLku ÃkkBÞk níkk.
íkuyku {tºkLkwt hxý, «økx WÃkkMkLkkLkwt hnMÞ Mk{SLku fhíkk. Mk.økw. ©e {wõíkkLktË
Mðk{e økkÞ Au :
‘Mðkr{LkkhkÞýLkwt M{hý fhíkkt, yøk{ ðkík yku¤¾kýe hu;
íku ‘yøk{ ðkík’Lkku MVkux (MÃkü ¾w÷kMkku) fhíkkt íkuyku çkeS s ÃktÂõík{kt ÷¾u Au :
rLkøk{ rLkhtíkh Lkurík fne økkðu, «økxLku «{kýe hu...’
(feíkoLkk{]ík - MkhÄkh : Ãkus - 7/8 )
Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{eyu Ãký «økxMðYÃkLkk ¼sLkLkku s {rn{k íku{Lkk
‘¼ÂõíkrLkrÄ’ økútÚk{kt yk÷uÏÞku Au :
‘«økx «¼wLke ¼Âõík yrík Mkk[eS, sun ¼ÂõíkLku {kuxu {kuxu ò[eS;
íkun rðLkk çkeS Au Mkhðu fk[eS, íku{kt Lk hu’ðwt furËÞu hk[eS.’
(¼ÂõíkrLkrÄ : 13)
• • • •
‘¼Âõík MkhMk Mknw fnu, Ãký ¼Âõík ¼Âõík{kt ¼uË;
¼Âõík «¼w «økxLke, yu{ ðËu Au [kh ðuË.’
(¼ÂõíkrLkrÄ : 1)
yk{, ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkwt hxý fhíkkt «økx ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞý{kt ð]r¥k òuzðkLkku rMkØktík MkwMÃkü ÚkkÞ Au.
EríknkMk{kt yksLkku rËðMk y{híð Ãkk{e økÞku. ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu ÃkkuíkkLkk
Lkk{YÃku fÕÞkýfkhe {nk{tºk MkkiLku ykÃÞku yLku {kuûkLke ðkx ¾wÕ÷e {qfe. Mk.økw. ©e
rLk»fw¤kLktË Mðk{eyu yk rËÔÞ {nk{tºkLke økkÚkk økkíkkt ÷ÏÞwt : ‘yun Lkk{Lke ¼ýf suLku
Ãkze hu, íkuLke yûkhÃkku¤ Q½ze hu...’
39 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ynŠLkþ sÃkLkeÞ yMkkÄkhý {tºkhksLkku WËT¼ð íkÚkk
{knkíBÞ Mkn «ð]r¥k nuíkw :
yk WØðkðíkkh Mk.økw. ©e hk{kLktË Mðk{e «ðŠíkík Mkt«ËkÞLkk WÃkkMÞ
EüËuð ¼økðkLk ©enrhLkwt yMkkÄkhý {tøk¤ Lkk{ ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Au.
yk {wÏÞ Lkk{Úke íku{Lke ¼Âõík WÃkkMkLkk Mkt«ËkÞ{kt {wÏÞ «ðíkuo Au. Ëerûkík yr¾÷
yLkwÞkrÞykuLku ynŠLkþ sÃkðk ¼sðk {kxu yks »kzûkh Lkk{{tºkLkku ËeûkkËkíkk
yk[kÞuo WÃkËuþ ykÃkðku yu{ Ãký ©e MkíMktrøkSðLkLkk [kuÚkk «fhýLkk yæÞkÞ
46Lkk 31{k &÷kuf{kt ‘MÉÖhÉÉIÉ®Æú iÉiÉÉä ¨ÉÆjÉÆú VÉ{iÉÖÆ ºÉ´ÉÇjÉ ºÉ´ÉÇnùÉ *’ - ykðk þçË{kt
rðÄkLk Au. økwý þçË »kxT MktÏÞk{kt ÷eÄku Au. yk þw¼ MkðkuoÃkhe Lkk{Lkku «Þkuøk Mkðo
Mkíþk†ku{kt íkÚkk ÔÞðnkh{kt Ãký rðþu»kík: «ðíkuo Au. {wÏÞ økútÚk ©e MkíMktrøkSðLk
«.1, y.1, &÷kuf - 12 ‘ºÉ B¹É ºÉÉIÉÉiÉ ¦ÉMÉ´ÉÉxÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉJªÉªÉÉ* |ÉʺÉrùÉä%κiÉ’
- íku yk MkkûkkíkT ©enrh ¼økðkLk Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Úke Ãk]Úðe WÃkh «rMkØ ÚkÞk Au.
©e MkíMktrøkSðLk «.2, y.24, &÷kuf - 36 ‘ºÉè¹É xÉÉ®úɪÉhɨÉÖÊxÉ& ºÉ½þVÉÉxÉÆnù xÉɨÉEò& *
5. ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{-{nk{tºkLkk
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉJªÉ¶SÉ º´ÉɨªÉÉJªÉ¶SÉ Ê´É®úÉVÉiÉä’ - íku y{khk økwÁ ©e LkkhkÞý{wrLk, ðuËkrË þk†kuõík yÚkkuo
MknòLktË, Mðkr{LkkhkÞý yLku Mðk{e Lkk{Úke rçkhksu Au. ©e MkíMktrøkSðLk «.5,
y.69, &÷kuf - 17 ‘½þÊ®úEÞò¹hÉÉä PÉxɶªÉɨÉÉä xÉÒ±ÉEòh`ö¶SÉ ºÉ º¨ÉÞiÉ& * º´ÉɨÉÒ SÉ ºÉ½þVÉÉxÉÆnù&
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɺiÉlÉÉ’ - ¼økðkLk ©enrhLkkt nrhf]»ý, ½Lk~Þk{, Lke÷ftX, Mðk{e,
MknòLktË, Mðkr{LkkhkÞý ykrËf yLkuf þw¼ Lkk{ku Au. yk heíku økútÚk{kt yLkuf
«Þkuøkku Au. ð[Lkk{]ík økZzk «Úk{ «fhýLkk 56{kt “øk{u íkuðku ÃkkÃke nkuÞ Lku
Mðk r{LkkhkÞý’ {tºk{kt {wÏÞ çku þçËku Au. 1. Mðkr{ yLku 2. LkkhkÞý. íkku
Mkki«Úk{ ykÃkýu ÔÞkfhýLke árüyu ‘Mðkr{’ þçËLkku «f]rík-«íÞÞ Mktr{r÷ík
ytíkMk{u òu íkuLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðk Lkk{Lkwt Wå[khý ÚkkÞ íkku íku Mkðo ÃkkÃk Úkfe ÔÞwíÃkr¥ksLÞ yÚko òuEyu.
AqxeLku çkúñ{nku÷Lku rð»ku rLkðkMk fhu.” yuðku {rn{k ðýoððkÃkqðof íkÚkk ÷kuÞk ‘Mðkr{’ þçË{kt ‘Mð’ «f]ríkLku {íðÚko rLkÃkkríkík ‘+ÉʨÉÊxÉSÉÂ’ «íÞÞ ‘º´ÉÉʨÉzÉè·ÉªÉæ’
«fhýLkk 18{kt ð[Lkk{]ík{kt ©eS{nkhks Mkðuo nrh¼õíkkuLku ‘sÞ (yükæÞkÞe : 4/3/126) yk ÃkkrýrLkMkqºk îkhk ÷køkeLku ‘Mðk{e’ þçË çkLku Au. su{kt
Mðkr{LkkhkÞý’ fneLku nMkíkk Úkfk ÃkkuíkkLku Wíkkhu ÃkÄkÞko. sLk{tøk÷ Míkkuºk{kt &÷kuf ‘Mð’ «f]ríkLkku yÚko - ykí{k ykí{eÞ-¿kkrík yLku ÄLk ÚkkÞ Au. Ãkhtíkw {íðÚko «íÞÞ
- 12Lkk Lkk{ 49-50{kt ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& º´ÉɨÉÒ’ yk heíku Au. Mkðo{tøk÷ Míkkuºk{kt ‘+ÉʨÉÊxÉSÉÂ’ ÷økkzðkÚke ‘Mð’ «f]ríkLkku yÚko yiïÞo ÚkkÞ Au. ‘+Éi¨ÉÉi¨ÉÒªÉYÉÉÊiÉvÉxÉ´ÉSÉxÉ&
&÷kuf - 73Lkk Lkk{ 394{kt ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yk heíku Au. rþûkkÃkºke &÷kuf - º´É¶É¤nù& * +ÉʨÉÊxÉÎS´É¹ÉªÉº´Éè·ÉªÉÇ´ÉÉSÉÒ * (º´É¨ÉYÉÉÊiÉvÉxÉÉJªÉɪÉɨÉ **’
108Lke Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{ef]ík xefk{kt ytíku ‘ªÉ& ºÉÉIÉÉiÉ ¦ÉMÉ´ÉÉxÉÂ... ¸ÉÒ (1/1/36 > Mkqºk Ãkh {nk¼k»Þ«ËeÃk)
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ MkkûkkíkT ¼økðkLkT ûkhkûkhÃkh ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý ¼økðkLk ©e ykrË yk[kÞo Ãk.Ãkq . Ä.Äw . ©e h½w ð ehS {nkhks rðhr[ík
Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Úke «fx ÚkÞk. yk heíku yk rËÔÞ Lkðk Mkt«ËkÞ{kt Mkf¤ MktMf]ík- ‘©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄwLke Mkuíkw{k÷k xefk’{kt WÃkkuËTÄkík «fhýLkk 11{k &÷kuf{kt
«kf]ík þk†ku{kt yk Lkk{ íkuLkk yËT¼wík {rn{kLkwðkË MkkÚku ðíkuo Au. ‘Mðk{e’ ~kçËLke ºký yÚko{kt ÔÞwíÃkr¥k fhe Au.
«Úk{ : ‘º´ÉÆ IÉ®úÉIÉ®úÉÊnùÊxɪɨÉxÉè·ÉªÉǨɺªÉɺiÉÒÊiÉ º´ÉɨÉÒ’ - yÚkkoíkT ûkhkûkh ykrËfLku
rLkÞ{Lk fhðkYÃk yiïÞo suLke ÃkkMku Au íkuLku ‘Mðk{e’ fnuðkÞ. ykrËyk[kÞo ©e
h½wðehS {nkhks©eyu ‘Mkðo{tøk÷ Míkkuºk’Lke ÔÞkÏÞk{kt Ãký ‘Mðk{e’ þçËLkku yÚko
Mkuíkw{k÷k xefkLku {¤íkku s fÞkuo Au. òuEyu íkuyku©eLkk s þçËku :-

©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 40 41 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k

 - ‘º´É¨Éè·ÉªÉÈ Ê´ÉtiÉä ªÉºªÉɺÉÉè º´ÉɨÉÒ * ºÉ´Éæ¹ÉÉÆ VÉÒ´ÉÉxÉɨÉÒ·É®úÉhÉÉÆ SÉ ÊxɪÉxiÉÞi´ÉÆ
ºÉEò±ÉEò¨ÉÇ¡ò±ÉnùÉiÉÞi´ÉÉÊnù SÉè·ÉªÉÈ iÉuùÉxÉ *’
yÚkkoíkT MkðoSðku yLku EïhkuLkwt rLkÞ{Lk fhðkÃkýwt íkÚkk MkðoLku ÃkkuíkÃkkuíkkLkk
f{koLkwMkkh V¤ ykÃkðkÃkýwt ðøkuhu ðøkuhu yiïÞo su{Lke ÃkkMku Au íkuLku ‘Mðk{e’ fnuðkÞ.
(ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks f]ík Mkðo{tøk÷ Míkkuºk &÷ku. 6 ‘¼kð«çkkurÄLke’ ÔÞkÏÞk)
ðiÞkfhýrMkØktíkfki{wËeLke ‘çkk÷{Lkkuh{kxefk’ íkÚkk ‘ík¥ðçkkurÄLke xefk’ Ãký
ykrË yk[kÞo Ãk.Ãkq. Ä.Äw. ©e h½wðehS {nkhksu fhu÷k yÚkoLkwt «ríkÃkkËLk fhu Au.
‘º´É¨É Bä·ÉªÉǨÉÂ, iÉnÂù´ÉÉÊxÉiªÉlÉÇ& * ÊxɪÉxiÉäÊiÉ ªÉÉ´ÉiÉ (¤ÉɱɨÉxÉÉä®ú¨ÉÉ)’ yÚkkoíkT szr[Ëkí{fkuLkk
su rLkÞtíkk Au íkuLku ‘Mðk{e’ fnuðkÞ.
‘<ÇʶÉiÉÉ Ê½þ <Ç·É®ú& * ºÉ iÉÖ º´ÉɨÉÒiªÉÖSªÉiÉä * (iÉk´É¤ÉÉäÊvÉxÉÒ)’ - yÚkkoíkT þÂõík MktÃkÒk su Au,
íkuLku s Mðk{e fne þfkÞ Au.
MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý ð[Lkk{]ík{kt ‘Mðk{e’ þçËLkku yÚko fhíkk fnu
Au:-
- “ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý íku MkðoLkk Mðk{e Au. íku{ yu LkkhkÞý ÃkkuíkkLkk yiïÞou fheLku
MkðkuoÃkhe ðíkuo Au.” (ð[. «. «. 21)
- “Mkðo r¢ÞkLkk «ðoíkkðLkkhk Lku MkðoLkk Mðk{e yuf s ¼økðkLk (yÚkkoíkT ¼økðkLk
yus MkðoLkk Mðk{e) Au. íkÚkk ¼økðkLk MktøkkÚku çkeòLku Ëkð çktÄkÞ yu{ Ãký sýkíkwt
LkÚke.”
(ð[. øk. yt. «. 39)
MkËT.©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e Ãký yk s yÚkoLku Ëkunhkðíkk fnu Au.
‘MkðuoLkk Mðk{e su ©enrh hu, MkðoLkk fk’rðÞk ~Þk{; ÃkwÁ0
MkðoLkk rLkÞtíkk LkkÚkS hu, MkðuoLkk frhÞk fk{. ÃkwÁ0’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 55/10)
‘yuðk Lkk{Lkk Lkk{e su Mðk{e hu, íku Au yûkhÄk{Lkk Äk{e hu;
MknwLkk rLkÞtíkk MknwLkk LkkÚk hu, MknwLkk Mðk{e Mkw¾Lke r{hkÚk hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 21/17)
‘MkkiLkk LkkÚk rLkÞtíkk Mðk{e hu, Mkki Äk{Lkk Ãký Äk{e hu;
íku íkku yZ¤f yks Zr¤Þk hu, ÚkÞk Mkw¾e sLk suLku {r¤Þk hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 12/20)
Mk{úkx økútÚkhíLk ‘©e MkíMktrøkSðLk’Lke nuíkwxefk{kt Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{eyu
‘Mðk{e’ þçËLkku WÃkh çkíkkÔÞk «{kýu s yÚko fÞkuo Au. ‘º´ÉɨÉÒ - ºÉEò±Éè·ÉªÉǺÉÆ{ÉzÉ&’ -
yÚkkoíkT ‘EòɱɨÉɪÉÉIÉ®ú¥ÉÀÉnùÒxÉÉÆ ÊxɪɨÉxɱÉIÉhÉè·ÉªÉǨɺªÉÉκiÉ <ÊiÉ º´ÉɨÉÒ’ - fk¤{kÞk,
yûkhçkúñ ykrËfkuLku rLkÞ{Lk fhðkYÃk yiïÞo suLke ÃkkMku Au íkuLku ‘Mðk{e’ fnuðkÞ.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 42
Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{e, Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e rðhr[ík økeíkk¼k»ÞLkk
{tøk÷k[hýLkk &÷kuf 1{kt ykðu÷ ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLkwt ¼k»Þ yk «{kýu fhu Au:-
‘ºÉ´ÉǺ´ÉÉʨÉi´ÉÆ xÉÉ®úɪÉhÉ B´É ºÉÖ|ÉʺÉrÆù ¸ÉÖÊiɹÉÖ *’ - yÚkkoíkT MkðoLkk Mðk{e, MkðoLkwt
rLkÞtíkkÃkýw yuf LkkhkÞý{kt s Au yu ©wríkyku{kt Mkw«rMkØ Au.
WÃkrLk»kËku Ãký fnu Au :-
- ‘xÉ iɺªÉä¶Éä Eò¶SÉxÉ’ - íku Ãkh{kí{k MkðoLkk Mðk{e Au. íkuLkk Mðk{e fkuE s LkÚke.
(íkir¥kheÞLkkhkÞý : 3/1/10)
- ‘ºÉ´ÉǺªÉ ´É¶ÉÒ ºÉ´ÉǺªÉä¶ÉÉxÉ&’ - Ãkh{kí{k MkðoLkk Mðk{e Au, Mkðo Ãkh{kí{kLku ðþ Au.
(çk]nËkhÛÞ : 6/4/22)
©e hk{kLkwò[kÞo Ãký fnu Au :-
‘ºÉ´Éê·ÉªÉǺɨ{ÉzÉ& ºÉ´Éæ·É®ú& ¶É¨¦ÉÖ®úÉEòɶɨÉvªÉä vªÉäªÉ& (+.ʶÉ.2) <ÇÊiÉ xÉÉ®úɪÉhɺªÉè´É
{É®ú¨ÉEòÉ®úhɺªÉ ¶É¨¦Éֶɤnù´ÉÉSªÉºªÉ vªÉÉxÉÆ Ê´ÉvÉÒªÉiÉä (´ÉänùÉlÉÇ ºÉÆOɽþ)’ - Mkðo yiïÞo MktÃkÒk,
Mkðuoïh, MkðoLkk Ãkh{ fkhý, þt¼w þçËÚke fnuðkÞu÷k LkkhkÞýLkwt ÃkkuíkkLkk ÓËÞ
ykfkþLku rðþu æÞkLk fhðwt.
‘º´Éi´É¨ÉÉi¨ÉÊxÉ ºÉÆVÉÉiÉÆ º´ÉÉʨÉi´ÉÆ ¥ÉÀÊhÉ ÎºlÉiɨÉ *
=¦ÉªÉÉä®äú¹É ºÉƤÉxvÉÉä xÉ {É®úÉä%ʦɨÉiÉÉä ¨É¨É **
ykí{kyku{kt ËkMkÃkýwt yLku Ãkh{kí{k{kt Mðk{eÃkýwt ÂMÚkík Au. yk çktLku Mðk{e-
Mkuðf ¼kð rðLkk çkeòu fkuE MktçktÄ {khk {kLÞk{kt LkÚke.
º´ÉÉäVVÉÒ´ÉxÉäSUôÉ ªÉÊnù iÉä º´ÉºÉkÉɪÉÉÆ º{ÉÞ½þÉ ªÉÊnù *
+Éi¨ÉnùɺªÉÆ ½þ®äú& º´ÉɨªÉÆ º´É¦ÉÉ´ÉÆ SÉ ºÉnùÉ º¨É®ú **’
òu WÒkík SððkLke EåAk yLku ÃkkuíkkLke Mk¥kk{kt MÃk]nk nkuÞ íkku ykí{k{kt ËkMkÃkýw
yLku Ãkh{kí{k{kt Mðk{eÃkýwt Mð¼kðÚke rMkØ Au. yuLku MkËkÞLku {kxu ÞkË hk¾ðwt.
(©e rð»ýwík¥ðu)
‘nùɺɦÉÚiÉÉ& º´ÉiÉ& ºÉ´Éæ ÁÉi¨ÉÉxÉ& {É®ú¨ÉÉi¨ÉxÉ&’ - Mk{Mík Sð-«kýe{kºk Mð¼kðÚke
Ãkh{kí{kLkk ËkMk Au. (yŠnçkwæLÞMktrníkkÞkt {tºkhksÃkËMíkkuºku &÷kuf-12)
‘<iªÉÉÊnù|ÉʺÉrÆù º´É¦ÉÉ´ÉiÉ& nùɺÉi´ÉÆ ÎS´É|ÉiªÉªÉɦÉÉ´ÉäxÉ ´ªÉVªÉiÉä uùªÉä%Ê{É xÉÉ®ú¶É¤nù´ÉÉSªÉÉxÉÉÆ
VÉÒ´ÉÉxÉÉÆ iÉÉi{ɪÉÇ´ÉÞkªÉÉ nùɺÉi´ÉÆ OÉÉÁ¨ÉÂ’ - ¼qík-«kýeykuLkwt Mð¼kðÚke ËkMkÃkýw «rMkØ
nkuðkÚke su ðMíkw Ãknu÷k su yðMÚkk{kt Lk nkuÞ yLku ÃkkA¤Úke yu yðMÚkkLku «kó fhu yu
yÚko{kt Úkíkku ‘Âåð’ «íÞÞLkku y¼kð Mkqr[ík fhu Au. Lkkh þçËðkåÞ SðkuLkwt íkkíÃkÞo
þÂõíkÚke ËkMkÃkýwt økúný fhðwt. (þhýkøkrík økã{T - 12)
‘ÊxɪÉiɺ´ÉʨÉÊiÉ |ɤÉÖrùvÉÒ®úlÉ´ÉÉ ËEò xÉÖ ºÉ¨É{ÉǪÉÉ欃 iÉä ?** ÊxɪÉiɺ´ÉʨÉÊiÉ
ÊxÉiªÉ¶Éä¹É¦ÉÚiÉʨÉiªÉlÉÇ&* ËEò xÉÖ ºÉ¨É{ÉǪÉÉ欃 iÉä ?! ºÉ´ÉǺ´ÉÉʨÉxÉ& ºÉ´Éæ·É®úºªÉ iÉ´É {ÉÚ´ÉǨɶÉä¹É¦ÉÚiÉÆ
¨ÉªÉänùÉxÉÓ º´ÉÉiÉxjªÉº´ÉÉʨÉi´ÉÉʦɨÉÉxÉ{ÉÚ´ÉÇEÆò ¶Éä¹ÉÒEòiÉÇ´ªÉÆ xÉ ËEòÊSÉnùκiÉ *’ - çkÄwt s Ãkh{kí{kLkwt
43 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Au ykðe çkwrØ nkuðkÚke nwt þwt nðu yu Ãkh{kí{kLku yÃkoý fÁt ? MkðoLkk Mðk{e yuðk
Ãkh{kí{kLkku nwt ËkMk Awt. {kxu Mðíktºk Mðk{eÃkýkLkwt yr¼{kLk ÄheLku {khe ÃkkMku íku{Lku
yÃkoý fhðk {kxu fþwt LkÚke. (MíkkuºkhíLk ¼k»Þ. &÷kuf-Ãk3)
‘º´ÉÉʨÉi´ÉÆ xÉÉ¨É º´É´ªÉÊiÉÊ®úHòºªÉ ºÉ¨ÉºiɺªÉ ´ÉºiÉÖxÉ& º´ÉEòÒªÉi´ÉäxÉÉʦɨÉÉxÉ& * ¶ÉäʹÉi´ÉÆ iÉÖ
iÉnùÉʽþiÉÉÊiɶɪÉɸɪɴÉk´É¨É * <Çoù¶É¦ÉänùÊ´É´ÉIɪÉè´É ¸ÉÒ¦ÉɹªÉEòÉ®èú®úÊ{É {ÉÞlÉÖMÉtä +¶Éä¹ÉÊSÉnùÊSÉnÂù
´ÉºiÉÖ¶ÉäʹɦÉÚiÉ& * +ÊJɱÉVÉMÉiº´ÉÉʨÉxÉ <ÊiÉ |ɪÉÖHÆò ¤ÉÉävªÉ¨É *’ - Mðk{eÃkýtw yux÷u ÃkkuíkkÚke
ÔÞríkrhõík Mk{Mík ðMíkwyku{kt ÃkkuíkkÃkýkLkwt yr¼{kLk, þur»kÃkýwt íkku íku{kt MÚkkrÃkík
yríkþÞ yk©ÞÃkýwt Au. Mk{Mík r[Ër[Ëkí{f ðMíkw Ãkh{kí{kLkwt þheh Au. yr¾÷
rðïLkk Mðk{e Ãkh{kí{k Au yuðe heíku «Þkuøk òýðku òuEyu. (EþkðkMÞkuÃkrLk»kËT xefk
«ríkÃkËkÚkorððhýxefk xeÃÃkýe)
‘{É®ú¨ÉÉi¨ÉÉ ½þÊ®ú& º´ÉɨÉÒ º´ÉiÉÉä%½Æþ iɺªÉ ÊEòRÂóEò®ú& *
EèòR EòªÉǨÉÊJɱÉÉ ´ÉÞÊkÉÊ®úiªÉä¹É& YÉÉxɺÉRÂóOɽþ& **’
(LkkhËÃkt[hkºk ¼khîks Mktrníkk, Ãkrhrþüu yæÞk.1, &÷ku.76 íkÚkk EþkðkMÞkurLk»kËT ©ehtøkk[kÞo¼k»Þ
«Úk{{tºk)
¼køkðík ¿kkLkLkku Mkkhktþ yu s Au fu, Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©enrh s ‘Mðk{e’ Au.
yLku nwt MðÞt yuLkku ËkMk Awt. {khk îkhk fhðk{kt ykðu÷k çkÄk s fkÞkuo ¼økðkLkLkk fIfÞo
MðYÃk Au. ‘º´ÉÉʨɺɨÉÉnäù¶ÉÉ{ÉäIÉÒ iÉSSÉÉäÊnùiÉEòÉ®úÒ ËEòEò®ú&’ - yÚkkoíkT Mðk{eLkk ykËuþ
yLkwMkkh fkÞo fhLkkhLku ®ffh fnuðkÞ.
‘¥ÉÀÉ%½ÆþEÞò¹hÉnùɺÉÉä%κ¨É *’ - {tºkLkku Ãký yk s ¼kðkÚko Au.
‘º´ÉºªÉÉÊ{É º´ÉÉʨÉxÉÆ Ê´ÉtÉSUÅôÒ½þË®ú {É®ú¨ÉÆ ºÉÖvÉÒ& *’ - {khk ykí{kLkk Mðk{e MkkûkkíkT
¼økðkLk ©enrh Au yu{ òýðwt. (ykæÞkÂí{fík¥ðkÏÞkLk{T, &÷ku-52)
‘BEòò B´É ½þÊ®ú& º´ÉÉʨɶɤnù´ÉÉSªÉÉä%κiÉ ºÉ´ÉÇlÉÉ *
+xªÉºiÉÖ iÉnÖù{ÉɺiªÉÉ{iÉMÉÖhɪÉÉäMÉÉkÉlÉÉäSªÉiÉä ** ¤ÉÞ½þiÉ ʴɹhÉÖ{ÉÖ®úÉhÉÉäHäò& <ÊiÉ º´ÉªÉÆ ½þÊ®ú&’
yuf ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLku s Mðk{e þçËÚke MktçkkuÄe þfkÞ Au. yLku ¼økðkLkLke
WÃkkMkLkkÚke «kó ÚkÞu÷ yiïÞoLku ÷eÄu yLÞ ÔÞÂõíkLku {kxu Ãký Mðk{e þçËLkku økkiý
heíku «Þkuøk ÚkkÞ Au.
(WÃkkuËTÄkík «fhý &÷ku-11, Mkuíkw{k÷k xefk)
Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e rðhr[ík ‘rþûkkÃkºke yÚkoËerÃkfk’, ykrËyk[kÞo ©e
h½wðehS {nkhks rðhr[ík ‘rþûkkÃkºke ¼k»Þ’, Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo ©e
¼økðí«MkkËS {nkhks rðhr[ík ‘rþûkkÃkºke ¼k»ÞLke xefk’{kt Ãkus Lkt. 19{kt Ãký
WÃkhkuõík &÷kuf ykÃku÷ku Au.
‘Mðk{e’ þçËLkku çkeòu yÚko :- ykrË yk[kÞo Ãk.Ãkq. Ä.Äw. ©e h½wðehS {nkhks
‘Mðk{e’ þçËLkku çkeòu yÚko Ëþkoðíkk fnu Au :
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 44
‘EòɱɨÉɪÉÉ%IÉ®ú ¥ ÉÀÊxÉiªÉè · ɪÉÉÇ % ÊhɨÉÉtxÉxiɶÉÊHò{ÉÊiÉ&, º´ÉɨÉÒ i´ÉÒ·É®ú &
{ÉÊiÉ®úÒʶÉiÉäiªÉ¨É®ú&*’ - fk¤{kÞk, yûkhçkúñ, rLkíÞ yiïÞo, yrý{k ykrËf
yLktíkþÂõíkykuLkk Ãkrík nkuðkÚke ¼økðkLk ©enrh íkuLku ‘Mðk{e’ fnuðkÞ.
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks©eyu ‘sLk{tøk÷ Míkkuºk’Lke ÔÞkÏÞk{kt
‘Mðk{e’ þçËLkku yÚko WÃkh «{kýu s fÞkuo Au. su{ fu :-
- ‘º´ÉÉʨɶɤnù& {ÉÊiÉ{ɪÉÉǪÉ& * º´ÉÉʸÉiɺÉEò±ÉVÉxÉÉxÉÉÆ EòɱɨÉɪÉɪɨÉÉÊnù¦ªÉÉä ®úIÉhɺɨÉlÉÇi´ÉÉiÉÂ
{ÉÊiÉÊ®úiªÉlÉÇ& *’
yÚkkoíkT ÃkkuíkkLkk Mk{Mík ykr©íkkuLku fk¤{kÞk ykrËfkuÚke hûký fhðk Mk{Úko nkuðkÚke
Ãkrík fnuðkÞ Au. yÚkkoíkT ‘Mðk{e’ fnuðkÞ Au.
(ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks f]ík sLk{tøk÷ Míkkuºk &÷ku. 12 ‘¼kðkÚko «fkrþfk’ ÔÞkÏÞk)
Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{e, Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e îkhk rðhr[ík Mk{úkx økútÚkhíLk
‘©e MkíMktrøkSðLk’Lke nuíkwxefk{kt ‘Mðk{e’ þçËLkku çkeòu yÚko ykrËyk[kÞo ©e
h½wðehS {nkhksu fhu÷k yÚko{kt s Mkqh Ãkqhu Au. su{ fu,
‘º´ÉÉʨɶɤnù& {ÉÊiÉ{ɪÉÉǪÉ& º´ÉÉʸÉiɺÉEò±ÉVÉxÉÉxÉÉÆ EòɱɨÉɪÉɪɨÉÉÊnù¦ªÉÉä ®úIÉhɺɨÉlÉÇi´ÉÉiÉÂ
{ÉÊiÉÊ®úiªÉlÉÇ& *’ - ÃkkuíkkLkk Mk{Mík ykr©íkkuLku fk¤{kÞk, Þ{ ykrËfÚke hûký fhðk
Mk{Úko nkuðkÚke Ãkrík yux÷u fu ‘Mðk{e’ Au. (©e MkíMktrøkSðLk nuíkwxefk : 2/24/46)
{nk¼k»Þfkh ©e Ãkíktsr÷ {nŠ»k ‘Ãkrík’ þçËLkku yÚko fhíkk fnu Au :- ‘{ÉiªÉÖxÉÉæ
ªÉYɺÉƪÉÉäMÉä’(yükæÞkÞe : 4/1/33) - MkqºkLkk ¼k»Þ{kt ‘{ÉÊiɶɤnùÉä%ªÉ¨Éè·ÉªÉÇ´ÉÉSÉÒ’ - Ãkrík
þçË yiïÞoLku fnuLkkhku Au. Mðk{e þçËLkku ÃkÞkoÞ Au.
Þk{wLk{wrLkf]ík MíkkuºkhíLkLkk 10{k &÷kuf{ktLkk ‘º´ÉÉʨÉxÉÂ’ þçËLkku yÚko Lku íkuLkwt ¼k»Þ
fhíkk fÌkwt Au :-
‘{ÉËiÉ Ê´É·ÉºªÉÉi¨Éä·É®Æ ’ - rðïLkk Mðk{e Ãkh{kí{k Au.ú (iÉè.=. 2*11*3) ‘ºÉ EòÉ®úhÉÆ
Eò®úhÉÉÊvÉ{ÉÉÊvÉ{É&’ - MkðofkhýLkk fkhý, MkðoLkk WÃkhe yuf Ãkh{kí{k Au. (·Éä. =. 6*9)
‘|ÉvÉÉxÉIÉäjÉYÉ{ÉÊiÉMÉÖÇhÉä¶É&’ - «ÄkLkûkuºk¿kLkk Mðk{e Ãkh{kí{k Au. (·Éä. =. 6*16) ‘{ÉËiÉ
{ÉiÉÒxÉÉÆ {É®ú¨ÉÆ {É®úºiÉÉiÉÂ’ - Mðk{eykuLkk Mðk{e Ãkhík¥ð Ãkh{kí{k Au. (·Éä. =. 6*7)
‘B¹É¦ÉÚiÉ{ÉÊiÉ®äú¹É ¦ÉÚiÉ{ÉɱÉ&’ - Mk{Mík ¼qík«kýe {kºkLkk Mðk{e Ãkh{kí{k Au. (EòÉè¹ÉÒiÉEòÒ -
3*9) ‘<ÇiªÉÉÊnù¹ÉÖ |ÉʺÉrÆù ʽþ ºÉ´ÉǺ´ÉÉʨÉi´É¨É (ºiÉÉäjÉ®úixɦÉɹªÉ¨É ¶±ÉÉä-43)’
rðîíkT Mk{úkx Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË Mðk{e ‘©enrh rËÂøðsÞ’ økútÚk{kt fnu Au :-
‘ºÉEò±Éè·ÉªÉǺɨ{ÉzÉ& ºÉ´ÉǶÉÊHò{ÉÊiÉ& |ɦÉÖ& * +xÉxiÉ´Éè¦É´ÉÉä Ênù´ªÉ& ºÉÎSSÉnùÉxÉxnùÊ´ÉOɽþ& **’
(©enrh rËÂøðsÞ : WÕ÷kMk-30, &÷kuf-14)
¼økðkLk ©enrh Mk{økú yiïÞkuoÚke MktÃkÒk Au, {kÞk ykrËf Mkðo þÂõíkykuLkk Ãkrík-
rLkÞk{f yLku «uhf Au, MkðoLkk rLkÞtíkk Au, yLktík ði¼ðu Þwõík Au, rËÔÞMðYÃk yLku MkíkT,
45 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
r[íkT yLku ykLktË{Þ yuðk rËÔÞkfkh Au.
‘Mðk{e’ þçËLkku ºkeòu yÚko :- ykrË yk[kÞo Ãk.Ãkq. Ä.Äw. ©e h½wðehS {nkhks
Mðk{e þçËLkku ºkeòu yÚko fhíkk fnu Au :
‘º´ÉÉä vÉxÉä%κjɪÉÉʨÉiªÉ¨É®úÉäHäò& º´ÉÆ vÉxɨÉ +¨ÉÊiÉ MÉSUôÊiÉ <iªÉä´ÉÆ ¶ÉÒ±É& º´É{ÉÚ´ÉÉÇMÉiªÉÉtlÉÉÇiÉÂ
+¨É vÉÉiÉÉäºiÉÉSUôÒ±ªÉä ÊhÉÊxÉ <ÊiÉ º´ÉɨÉÒ ÊxÉ®ú´ÉÊvÉEòÉÊiɶɪɺɨ{ÉkªÉÉfø¬& <iªÉlÉÇ&’ - rLkhTyðrÄ
yríkþÞ MktÃkr¥kðkLkLku Mðk{e fnuðkÞ Au.
yðrÄ hrník yríkþÞ MktÃkr¥kLkk {kr÷f nkuðkÚke ¼økðkLkLku ‘Mðk{e’ fnu Au. Ãk]Úðe
WÃkhLkwt su Mkðuo ÄLk Au íku ¼økðkLkLkwt nkuðkÚke íku{Lku ‘Mðk{e’ fnuðkÞ Au.
(¼økðËTøkku{tz÷)
‘¶ÉÞhÉÖ xÉÉ®úɪÉhÉIÉäjÉÆ VɱÉÉrùºiÉ SÉiÉÖ¹]ªÉ¨É *
+jÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& º´ÉɨÉÒ xÉÉxªÉ& º´ÉɨÉÒ EònùÉSÉxÉ **40**’
ºÉÖÊxÉB, xÉÊnù ºÉ®úÉä´É®ú +ÉÊnù VɱÉEäò ÊEòxÉÉ®äú EòÒ SÉÉ®ú´ÉÉ®ú ½þÉlÉEòÒ ¦ÉÚ欃 ¸ÉÒxÉÉ®úɪÉhÉIÉäjÉ Eò½þÉiÉÒ
½èþ, =ºÉEäò º´ÉɨÉÒ xÉÉ®úɪÉhÉ ½þÒ ½èþ, +xªÉ EòÉä<Ç Eò¦ÉÒ ¦ÉÒ =ºÉEäò º´ÉɨÉÒ xɽþÒ ½èþ **40**’
(çkúñðiðíko Ãkwhký - ©ef]»ýsL{¾tz, y.78)
‘<ǶÉÉ´ÉɺªÉʨÉnÆù ºÉ´ÉÈ ªÉÎiEò\SÉ VÉMÉiªÉÉÆ VÉMÉiÉ *
iÉäxÉ iªÉHäòxÉ ¦ÉÖ\VÉÒlÉÉ ¨ÉÉ MÉÞvÉ& EòºªÉκ´ÉrùxɨÉ **’
Mk{Mík çkúñktz{kt su fktEÃký sýkíkwt çkÄwt s MkðorLkÞk{f Ãkh{kí{kÚke ÔÞkÃík Au.
fkuE ytþ Ãkh{kí{kÚke hrník LkÚke. yuðk f{oV÷«Ëkíkk Ãkh{kí{kyu ykÃku÷k Ãkkuíku
fhu÷k f{kuoLkk V¤MðYÃk ¼kuøkkuLku þk† «{kýu ¼kuøkðku. fkuELkwt Ãký ÿÔÞ EåAþku Lkrn,
fkhý fu yu ÄLk fkuELkwt LkÚke. íku þkÚke ? MkðorLkÞk{fÚke yk Mk{økú søkík ÔÞkÃík Au. íkuLkk
Mðk{e yuf Ãkh{kí{k Au.
(EþkðkMÞkuÃkrLk»kËT : &÷kuf-1)
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks©eyu ‘sLk{tøk÷ Míkkuºk’Lke ÔÞkÏÞk{kt
‘Mðk{e’ þçËLkku yk heíku Ãký yÚko fÞkuo Au. su{ fu :-
- ‘º´ÉÉxÉ ÊxÉVÉÉʸÉiÉVÉxÉÉxÉ +¨ÉªÉÊiÉ º´Éº´É°ü{ÉYÉÉxÉÆ MɨɪÉiÉÒÊiÉ º´ÉɨÉÒ *’
yÚkkoíkT ÃkkuíkkLkk ykr©íkkuLku ÃkkuíkkLkk MðÁÃkLkwt ¿kkLk fhkðíkkt nkuðkÚke ‘Mðk{e’
fnuðkÞ Au.
(ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks f]ík sLk{tøk÷ Míkkuºk &÷ku. 12 ‘¼kðkÚko «fkrþfk’ ÔÞkÏÞk)
ykLkkÚke yu yÚko Vr÷ík ÚkÞku fu, ‘Mðk{e’ þçËLkku {wÏÞ «Þkuøk ¼økðkLkLku rð»ku s
ÚkE þfu. çkeS søÞkyu «Þkusðk{kt ykðíkku ‘Mðk{e’ þçË økkiý Au. yLkw¢{u yk
÷kuf{kt †eLkku Mðk{e íkuLkku Ãkrík Au yLku «òLkku Mðk{e íkuLkku hkò Au. yLku Mkðuo hkòLkku
Mðk{e ELÿ Au. Ãkhtíkw íkuLkwt Mðkr{íð MðøkoLkk çkkÌk rLkÞ{Lk Ãkqhíkwt s Mker{ík Au. Mkðo
çkúñktzku{kt yu{Lkwt rLkÞ{Lk LkÚke. íkuyku ÷kufLkk Mðk{e nkuðk Aíkkt yufçkeòLke árüyu
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 46
ËkMk Ãký Au. ELÿLkwt rºk÷kuf{kt [k÷u Ãký [kiË ÷kuf{kt Lkrn. [kiË ÷kufLkwt rLkÞ{Lk çkúñk
fhu. çkúñkLke ÃkkMku ELÿ ËkMk fnuðkÞ. rðhkx ÃkkMku çkúñk ËkMk fnuðkÞ. rðhkxLkku Mðk{e
«ÄkLkÃkwÁ»k Au yLku «ÄkLkLkku Mðk{e {nkÃkwÁ»k Au. yûkhçkúñ {nkÃkwÁ»kLkk Mðk{e
fnuðkÞ. Aíkkt {q¤ yûkhçkúñ Ãký ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý ÃkkMku ËkMk s Au. Mkðo
þÂõík{kLk, MkðoLkk rLkÞtíkk, MkðoLkk «uhf, MkðoLkk fkhý, MkðoLkk WÃkkMÞ, MkðoLkk Mðk{e
yuf Ãkhçkúñ ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý Au.
‘yûkh «stík rLkSoð fnkðu, nrh {So Mk{Úko hnkðu;
ykih Ëuð ¼qÃkrík hnu su íku, nrh ykøku rLkSoð nu íkuíku.’
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke {hS rðLkk yûkh ÃkÞOík Mkðuo Sð rðLkkLkk þheh
suðk yrík yMk{Úko Au. yLku ¼økðkLk ©enrhLke ykøk¤ yûkhkrËf Mkðuo Ãkhíktºk Au.
yLku çkeò Ëuð fu hkòyku Ãký Mkðuo Sð rðLkkLkk {Lkw»ÞkuLkk þheh suðk Au. íku ¼økðkLk
©enrh rðLkk fktEÃký fhðk Mk{Úko LkÚke.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 7/57)
‘yûkh «stík fku Mk{Úko sunk, yýw{kºk Lk Ëu¾kðík íkunk;
Snk ÷øk rËÞku Mkk{ÚÞo òfwt, ríknk ÷øk Ëu¾ ykðu íkkfwt.’
yûkh ÃkÞOíkLkwt Mkk{ÚÞoÃkýwt ¼økðkLk ©enrhLke árü ykøk¤ yýw{kºk Ãký Ëu¾kíkwt
LkÚke. yLku suLku suLku ßÞkt ÷øke ¼økðkLk ©enrhyu ykÃku÷wt Mkk{ÚÞo Au íÞkt ÷øke íku{kt
Ëu¾kÞ Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 12/46)
‘yûkh Mk{ne nkuW, yLkwð]r¥k{u Lk [÷ík sçk;
rfx Mk{ nkuík MkkuE, nrhMk{ Lkrn Mk{Úko fkuW.’
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý fnu Au fu, yk «økxLke WÃkkMkLkk-¼sLk fheLku yûkh
suðk ¼õíkku ÚkÞk nkuÞ ÃkAe íku yûkh Ãký ¼økðkLk ©enrhLke yk¿kkLkku ¼tøk fheLku
ÃkkuíkkLkk {Lk{kt ykðu íku{ [k÷u Au íÞkhu yûkh suðk Mk{Úko nkuÞ íkuLku Ãký ¼økðkLk
©enrh fex Mk{kLk íkífk¤ fhe {qfu Au. yuðk ¼økðkLk ©enrh yrík Mk{Úko Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 18/39)
‘yûkh yiMku «íkkÃk ne ðkLkk, íkw{ ykøku sz ni ¼økðkLkk;
yiMke {kuxÃk íkw{khe fnkðu,sÚkkÚko þu»k Ãkkh Lk Ãkkðu.’
Mkíþk†{kt yûkhLke {kuxÃk fnu÷e Au, Ãkhtíkw ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke
árü ykøk¤ yûkh íku íkku sz suðwt Au. íku yrík yMk{Úko Au yLku yuÚke yLktík yÃkkh
nu ¼økðkLk ©enrh ! ík{khe {ku x Ãk Au. íkuLkku ÞÚkkÚko yLktík þu » kLkkhkÞý Ãký Ãkkh
Ãkk{íkk LkÚke.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 12/75)
47 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ‘©enrh ÃkwLke fnwík ¼ÞuW, nrhsLk «ríkne çkkík;
yuf hku{ ¼økðkLk fu, yûkh fkurx hnkík.’
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý fnu Au fu, nu ¼õíkku ! ík{u Mkðuo yu{ òýku fu ÃkwÁ»kku¥k{
¼økðkLkLkk yuf yuf hku{{kt fkurx yûkh hnu Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 16/49)
‘iÉiºÉÆκlÉiÉÉ%Ê´ÉMÉÊhÉiÉÉIÉ®ú¨ÉÖHò{ÉÖƺÉɨÉäEèòEò®úÉäΨhÉ iÉxÉÖ EòÉäÊ]õ ÊnùxÉä¶É iÉÖ±ªÉ¨É *
iÉäVÉÉä%κiÉ iÉÊzÉÊJɱɨÉÖHò¨É½þÉÆ漃 ªÉɪÉÖ±ÉÔxÉi´É¨Éä´É xÉÞ{É ªÉºªÉ iÉÖ SÉɱ{Énäù¶Éä **’
yûkhÄk{{kt hnu÷k yLkkrË yMktÏÞ yûkh{wõíkku yuðk ÃkwÁ»kkuLkk yuf yuf hku{{kt
fhkuz MkqÞoLkk suðwt íkus Au. íku Mkðuo {wõíkkuLkwt yLkrðÄfkríkþÞ íkus Au. íku yûkhLkk
yýw{kºk yux÷u yÕÃkËuþ{kt ÷eLk ÚkE òÞ Au. yuðwt ¼økðkLk ©enrhLkwt yûkhÄk{ Au.
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 1/14/25)
‘¦É´ÉɨªÉIÉ®úvÉɨɺlÉÆ iÉäVɺiÉSSÉÉÊ{É ºÉ´ÉǶÉ& * ¨ÉnäùEò®úÉä¨É®úxwÉä%Ê{É EòiÉÖÈ ±ÉÒxɨɽÆþ IɨÉ& **’
yûkhÄk{Lkwt íku Mk{økú íkus {khk (©eS{nkhksLkk) yuf hku{Lkk yøkú¼køk{kt
Mkðuo ÷eLk ÚkE òÞ Au. yuðk su yLktík yûkhçkúñ íkuLkk «fkþLku ÷eLk fhe Lkk¾u yuðku
«fkþ yLkkrË MkLkkíkLk rËÔÞ {qŠík ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk yuf yuf hku{{kt
hnu÷ku Au.
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 3/Ãk/17)
‘ºÉ´ÉÇYÉi´É¨ÉxÉÉtxiÉÆ ÁIÉ®úÉÊnù ÊxɪÉxiÉÞiÉɨÉ * SɨÉiEòÉ®úÉƺiÉlÉÉ {ÉÚhÉÇEòɨÉi´ÉÉnùúÒzÉ ´ÉäÎiºÉ ¨Éä **’
su {kÁt y÷kirff Mkðo¿kÃkýwt yu ykrË yLku ytíkÚke hrníkÃkýwt Au. yLku nwt yûkhkrËf
MkðuoLkku rLkÞtíkk hnu÷ku Awt. yLku Ãkqýofk{Ãkýwt yu ykrËf yLkuf [{ífkhkuLku nu {wõíkku ! ík{u
Ãký òýíkk LkÚke.
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 9/12/43)
‘ÊxÉÊJɱÉä·É®úÉ& |ÉEÞòÊiÉ{ÉÖ¯û¹ÉÉè iÉlÉÉ ¦ÉªÉEòÉ®úÒ EòÉ±É ºÉEò±ÉÉIÉ®úÉnùªÉ& *
SÉÊEòiÉɴɶÉä%ºªÉ ºÉiÉiÉÆ ÊEò±ÉɺÉxÉä ¨ÉxÉÖVɺªÉ MÉÉ´É <´É Ê´ÉrùxÉÉʺÉEòÉ **’
Mkðuo Eïhku, «f]rík ÃkwÁ»k, MkðuoLku ¼Þ Ãk{kzíkku fk¤ íkÚkk ¼økðkLk ©enrhyu ykÃku÷
ytíkÞko{eÃkýk YÃk Mkðuo f¤kyu Mkrník {nkÃkwÁ»k, yûkhçkúñ ðøkuhu; LkkÚku÷k çk¤ËLke
ÃkuXu, su{ íku yrík ¼Þ Ãkk{eLku ¾uzqíkLku ðþ ðíkuo Au yu{ rLkhtíkh yûkhkrËf Mkðuo {wõíkku
yk «økx Ä{oËuðLkk Ãkwºk ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke yk¿kkLku rð»ku áZ ðíkuo Au.
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 10/13/26)
‘+IÉ®úÉi¨ÉÉ%IÉ®ú{É®ú& ºÉ´ÉÇEòÉ®úhÉEòÉ®úhɨÉ *
EòiÉÉÇ ÊxɪÉÆiÉÉ ºÉ´Éæ¹ÉÉÆ º´É|ÉEòɶɶSÉ ºÉ´ÉÇÊ´ÉiÉ **’
yûkhLkk Ãký ¼økðkLk ©enrh ykí{k Au. yLku íku yûkhÚke Ãkh yûkhkíkeík
ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk Mkðuo fkhýLkk fkhý Au, MkðuoLkk fíkko Au yLku MkðuoLkk rLkÞtíkk Au,
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 48
Mð«fkþ Au. yux÷u MðÞt ÃkkuíkkLkk «fkþÚke «fkþðk¤k Au. Ãký çkeòLkk «fkþLke sYh
LkÚke. yuðk Mk{Úko su ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk íku MkðuoLkk Mðk{e Au.
(©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw - ÃkhÚkkhkLkku &÷kuf)
‘EòiÉÖÈ ºÉ¨ÉlÉÉæ%EòiÉÖÈ SÉÉ%xªÉlÉÉ EòiÉÖǨÉÊ{É º´ÉªÉ¨É *
º´ÉiÉäVÉÊºÉ Ê´É±ÉÉ{ªÉèiÉÉxÉäEò& ºlÉÉiÉÖÆ SÉ ºÉ IɨÉ& **’
¼økðkLk ©enrh fnu Au :- nwt fíkko Awt yux÷u yûkhkrËf Mkðuo {wõíkkuLku {khk íkus{kt
÷eLk fhe yufkfe MðíktºkÃkýu hnuðkLku Mk{Úko Awt. yLku yfíkko yux÷u ¼økðkLk ©enrhLkk
{Lk{kt ykðu yux÷wt fkÞo yûkh îkhk fhkðu Au yux÷u ¼økðkLk ©enrh yfíkko Au.
yLÞÚkk fíkko yux÷u ¼økðkLk ©enrh fkuEfLku su su fkÞo fhðkLke yk¿kk ykÃku íku
yûkhkrËfLku òu {Lk{kt shkf {kLk ykðu íkku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý Ãkkuíku MðÞt íku
fkÞo fhu Au yÚkðk çkeòLke ÃkkMku íku fkÞo íkífk¤ fhkðu Au. Ãkhtíkw íkuLku çkeò yûkhkrËf
{wõíkku Au íku fkuE òýíkk LkÚke. fu{ fu, ¼økðkLk ©enrh íku yLÞÚkk fíkko Au. yux÷u
ÃkkuíkkLkk {Lk{kt ykðu íkku MðíktºkÃkýu yûkhkrËf {wõíkkuLkku íÞkøk fheLku Ãký Mðhkx Úkfk
yuf÷k hnuðkLku Mk{Úko Au.
(©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw : íkhtøk - 121, ð[. ÷ku. «.-13)
‘¸ÉÒ½þ®äúÌnù´ªÉ¨ÉÚiÉæºiÉÖ ºÉÖJÉÆ ¸Éä¹`Æö Ê´ÉSÉɪÉÇiÉä * iÉnùÉ%IÉ®úºÉÖJÉÆ iÉÖSUôɪÉiÉä ºÉ´ÉÈ Ê½þ iÉi{ÉÖ®ú&**598**
ªÉiÉÉä ½®þú&ä |ÉiÉÉ{ÉxäÉÉ%IÉ®úÆ ¶ÉHòÆ |ÉVÉɪÉiÉä * vÉÉ®úʪÉiÉÆÖ i´ÉºÉJƪÉÉxÉ ´Éè ¨É½Éþ¨ÉHÖòÉxÉ ʽþ iÉiºÉ¨ÉÉxÉ **599**’
yûkhÚke ykøk¤ ßÞkhu ÃkqýoÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý su ©eS{nkhks íkuLke {qŠíkLkk
Mkw¾Lkku rððufÚke ßÞkhu rð[kh fhu íÞkhu íku çkwrØðk¤k ÃkwÁ»kLku yûkhLkwt Mkw¾ Ãký íkwåA
ÚkE òÞ Au. fu{ su yûkh yLktíkfkurx çkúñktz Lku {wõíkkuLku Äkhðk Mk{Úko Au. íku Ãký
ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLkLke árü ðzu fheLku Äkhðk Mk{Úko Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e MktMf]ík ðkíkku : «. 3/25, Ãkus Lkt. 485)
‘+lÉÉ%ºªÉ ®úÉäSÉiÉä iÉ̽þ ¨ÉÖHèò& ºÉʽþiɨÉIÉ®ú¨É *
±ÉÒxÉÒEÞòiªÉ º´É®úÉbä÷Eò& º´ÉªÉ¨Éä´É Ê´É®úÉVÉiÉä **865**’
¼økðkLk ©enrhLke Lksh{kt ykðu íkku {wõík Mkrník yûkhLku Ãký ÷eLk fheLku MðÞt
Ãkkuíku yuf÷k s Mðhkx Úkfk rðhks{kLk hnu Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e MktMf]ík ðkíkku : «. 2/40, Ãkus Lkt. 339)
©eS{nkhks økZzk «fhýLkk 64{k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :- “...yLku yu ykí{k
Lku yûkh yu MkðuoLkk «uhf Au Lku Mðíktºk Au Lku rLkÞtíkk Au Lku Mkf¤ yiïÞo MktÃkÒk Au Lku Ãkh
Úkfe Ãkh yuðwt yûkh íku Úkfe Ãký Ãkh Au, yuðk su ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk íku SðLkk fÕÞkýLku
yÚkuo f]Ãkkyu fheLku Ãk]ÚðeLku rð»ku {Lkw»Þ suðk sýkÞ Au, íkuLku su ykðe heíku MkËk rËÔÞ
{qŠík{kLk òýeLku WÃkkMkLkk ¼Âõík fhu Au, íku íkku yu ¼økðkLkLkk MkkÄBÞoÃkýkLku Ãkk{u Au
yLku yLktík yiïÞoLku Ãkk{u Au...” (ð[. øk. «. 64)
49 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ‘Mðk{e’ þçË Ãkh rðMíkkhÚke Ä{oþk† {wsçk «{kýrMkØ [[ko fhe nðu
‘LkkhkÞý’ þçËLkku ÔÞwíÃkríksLÞ yÚko òuEyu :-
LkkhkÞý {tºk{kt çku þçËku Au : Lkkh yLku yÞLk. MktrÄ çkLke yfkh Ëe½o Úkíkk
LkkhkÞý þçË rMkæÄ ÚkÞku. çktLku þçË{kt «Úk{ ‘Lkkh’ þçËLkku yÚko Mk{Syu.
{LkwM{]rík{kt íkÚkk rð»ýwÃkwhký{kt Lkkh þçËLkku yÚko MkwMÃkü ðýoÔÞku Au.
‘+É{ÉÉä xÉÉ®úÉ <ÊiÉ |ÉÉäHòÉ +É{ÉÉä ´Éè xÉ®ú ºÉÚxÉ´É& *
+ªÉxÉÆ iɺªÉ iÉÉ& {ÉÚ´ÉÈ iÉäxÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& º¨ÉÞiÉ& **’
s¤Lku ‘Lkkhk’ fÌkwt Au. fkhý fu s¤ Ãkh{kí{kÚke - LkhÚke WíÃkÒk ÚkÞwt Au. íku s¤
«Úk{ Mk]rü WíÃkÒk ÚkÞk Ãknu÷k Ãkh{kí{kLkwt yk©ÞMÚkkLk níkwt. yÚkkoíkT Mk]rüLkk «Úk{
øk¼kuoËfYÃku s¤{kt Ãkh{kí{k yÞLk yÚkkoíkT þÞLk fhe hnu÷k nkuðkÚke LkkhkÞý
fnuðkÞ Au. ({LkwM{]rík : 1/10 íkÚkk rð»ýwÃkwhký : 1/4/6)
ðihksÃkwÁ»kLku LkkhkÞý fnuðkÞ Au. yk yÚko{kt Mkn{ík Ä{ko[kÞkuo íkÚkk ¼køkðíkLkk
xefkfkhku Au íkuykuyu ‘LkkhkÞý’ þçËLke yk heíku ÔÞwíÃkr¥k fhe Au.
1. ‘xÉ®úÉiÉ VÉÉiÉÆ ªÉnÂù VɱÉÆ iÉnùªÉxÉÉtÉä xÉÉ®úɪÉhÉ& *’ (yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS {nkhks -
¼køkðíkxefk ¼õík{LkkuhtsLke : 10/14/14)
2. ‘xÉ®ú¦ÉÚ& xÉ®úÉVVÉÉiÉÆ ªÉVVɱÉÆ iÉjÉɪÉxÉÉÊzÉ´ÉɺÉÉiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ <ÊiÉ xÉɨxÉÉ ªÉ& |ÉʺÉrùÉä ´Éè®úÉVÉ&
´Éè®úÉVÉ{ÉÖ¯û¹ÉÉäkɨɪÉÉä®ú¦Éänùi´ÉÉiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& <iªÉÖHò¨É *’
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e - ¼køkðíkxefk rLkøkqZkÚko«fkþÔÞkÏÞkLk{T : 10/14/14)
3. ‘xÉ®úÉVVÉÉiÉÆ ªÉVVɱÉÆ iÉnùªÉxÉÉtÉä xÉÉ®úɪÉhÉ& |ÉʺÉrù& *’ (©eÄhMðkr{rðhr[íkk ¼kðkÚkoËerÃkfk :
10/14/14)
4. ‘xÉ®ú¦ÉÚVɱɨɪÉxÉÉiÉ xÉ®úÉnÖùnÂù¦ÉÚiÉÉÊxÉ VɱÉÉÊxÉ iÉä¹ÉɨÉ +ªÉxÉÉiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’ (¼køkðík xefk -
ík¥ðËerÃkfk : 10/14/14)
5. ‘VÉÉiÉÉ xÉÉ®úÉ +É{É& iÉɺÉÖ ªÉnùªÉxÉÆ ªÉºªÉ <ÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’ (¼køkðík xefk - rMkØktík«ËeÃk :
10/14/14)
6. ‘xÉ®ú& {É®ú¨ÉÉi¨ÉÉ iɺ¨ÉÉiÉ ¦ÉÚiÉÆ ªÉVVɱÉÆ iÉnùªÉxÉÉt& |ÉʺÉrùÉä xÉÉ®úɪÉhÉ& *’ (¼køkðík xefk -
çkk÷«çkkurÄLke : 10/14/14)
7. ‘xɪÉÊiÉ <ÊiÉ xÉ®ú& |ÉÉäHò& {É®ú¨ÉÉi¨ÉÉ ºÉxÉÉiÉxÉ& <ÊiÉ ´ÉSÉxÉÉiÉ xÉ®ú& {ÉÖ¯û¹ÉÉäkɨɺiɺ¨ÉÉiÉ VÉÉiÉÉ
xÉÉ®úÉ& iÉnÖùHò¨É iÉɺ´É´ÉÉiºÉÒiÉ º´ÉºÉÞ¹]õɺÉÖ ºÉ½þ»É{ÉÊ®ú´ÉiºÉ®úÉxÉ * iÉäxÉ xÉÉ®úɪÉhÉÉä xÉÉ¨É ªÉnùÉ{É&
{ÉÖ¯û¹ÉÉänÂù¦É´ÉÉ& <ÊiÉ’ (rð»ýwÃkwhký : 1/4/6 íkÚkk ©eÄhMðkr{f]ík ykí{«fkþkÏÞ ÔÞkÏÞk rxÃÃkýe)
8. ‘EòÉ®úhÉVɱÉÉhÉǴɺiÉnùɸɪÉi´ÉÉiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’ (¼køkðík xefk - ði»ýðíkkur»kýe : 10/14/14)
Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e fnu Au :-
‘S±æXæïyÐóæï …Hï „çS}æóæàæï„ ™ ÝÚS„„: J ¥æÐæï ÝæÚæ §ç„ Ÿæéy²æ ÝæÚæ²‡æ §„è²ü„ï JJ’ -
™h ™t{™t {nt…wÁ»tu …tu‚t™t yk„Úte Wí…Òt ÚtÞu÷t s¤{tk Þtu„r™ÿtÚte þÞ™
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 50
fhðtÚte ‘yt…tu ™tht’ yu ©wr‚Úte ‘™tht yÞ™k ÞMÞ’ ™th Au yÞ™ = yt©Þ MÚtt™
su™wk íkuLku fnuðkÞ ‘LkkhkÞý’yk «fkhu çknwðúern Mk{kMkÚke ‘LkkhkÞý’ þçË ÚkkÞ Au.(©e
MkíMktrøkSðLk : 4/68/17)
©e MkíMktrøkSðLkLkk yk &÷kufu {nk{kÞkLkk Ãkrík {nkÃkwÁ»kLku ‘LkkhkÞý’ fÌkk Au.
fu{ fu, Ãkqðkuo¥kh &÷kuf{kt {nkÃkwÁ»kLkku MktçktÄ Au.
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkk {ík «{kýu ‘´Éè®úÉVÉ{ÉÖ¯û¹ÉÉäkɨɪÉÉä®ú¦Éänùi´ÉÉiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ&’ -
(¼køkðík xefk rLkøkqZkÚko «fkþ ÔÞkÏÞkLk 10/40/1) ðihksÃkwÁ»kLku ¼økðkLkLkk
MktçktÄLku ÷ELku LkkhkÞý fÌkk Au. MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý ÷kuÞk «fhýLkk
13{k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au : “...yLku yu LkkhkÞýLku ÷ELku íkku suLku rð»ku {kuxÃk fneyu
íkuLku rð»ku Mkt¼ðu yLku yuLku ÷ELku rð»ýw, rþð, çkúñk, LkkhË, MkLkfkrËf yu MkðuoLku
¼økðkLk fnuðkÞ Au, yLku WØðSLku rð»ku yu LkkhkÞýLku ÷ELku WØðLku Ãký ¼økðkLk
fnuðkÞ, Lku n{ýkt yk {wõíkkLktË Mðk{e suðk MktíkLku rð»ku yu LkkhkÞýLku ÷Eyuu íkku
yu{Lku Ãký ¼økðkLk suðk fnuðkÞ, yLku yu LkkhkÞýLku ÷eÄk rðLkk íkku yûkhLku Ãký
¼økðkLk Lk fnuðkÞ. íkku çkeòLke þe ðkíkko fnuðe ?...”
“...LkkhkÞý íku MkðoLkk Mðk{e Au... íku{ yu LkkhkÞý ÃkkuíkkLkk yiïÞuo fheLku
MkðkuoÃkhe ðíkuo Au... LkkhkÞý suðk íkku yuf LkkhkÞý s Au.” (øk.«. 21, ÷ku.13)
íku{s “...¼økðkLkLkk su ½ýkf yðíkkh ÚkÞk Au íkuLku yu{ òýeyu Aeyu su yu Mkðo
yðíkkh íku LkkhkÞýLkk Au...” (÷ku. 14)
{kxu LkkhkÞý þçË ðihksLkkhkÞý fu {nkÃkwÁ»k - LkkhkÞý yux÷ku s Mker{ík Lk
hnuíkk yuLkkÚke Ãkh yuðk Ãkhçkúñ ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý {kxu Ãký yk þçË «ÞkuòÞku Au.
ðuËðuËktík WÃkrLk»kËku, ©wrík-M{]ríkyku LkkhkÞýLkku yÚko MkðofkhýLkk fkhý Ãkhçkúñ
Ãkh{kí{k Ãkh fhu Au. ‘BEòÉä ½þ ´Éè xÉÉ®úɪÉhÉɺÉÒiÉ xÉ ¥ÉÀÉ xÉä¶ÉÉxÉ& *’ ({nku. 1/1) ßÞkhu
ftEÃký Mk]rü ðøkoLkwt fkÞo Lk níkwt, çkúñk fu þtfh ðøkuhu Lk níkk íÞkhu yuf LkkhkÞý s
MðhkxT Úkfk rðhks{kLk níkk.
‘{ÉÖ¯û¹ÉÉä xÉÉ®úɪÉhÉ ¦ÉÚiÉÆ ¦É´ªÉÆ ¦ÉʴɹªÉSSÉɺÉÒiÉ * ºÉ B¹É ºÉ´Éæ¹ÉÉÆ ¨ÉÉäIÉnù¶SÉɺÉÒiÉ * ºÉ SÉ
ºÉ´ÉǺ¨ÉÉx¨Éʽþ¨xÉÉä VªÉɪÉÉxÉ * iɺ¨ÉÉzÉ EòÉä%Ê{É VªÉɪÉÉxÉ **’
Mk]rüLke h[Lkk Ãknu÷k Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk ©e LkkhkÞý s ¼qíkfk¤,
ðíko{kLkfk¤ yLku ¼rð»Þfk¤ yk ºkýuÞ fk¤kuLkk YÃk{kt rðã{kLk níkk. íku LkkhkÞý s
Mk{Mík «kýeykuLku {kuûk «ËkLk fhðkðk¤k Au. íku s {nkLk þÂõíkþk¤e sLkku{kt rðrþü
Au. yuÚke yrÄf rðrþü yLÞ fkuE LkÚke. íku s MkðoÚke þÂõík{kLk Au.
({wËTøk÷kuÃkrLk»kËT : 2/ 3)
‘ÊxɹEò±ÉRÂóEòÉä ÊxÉ®ú\VÉxÉÉä ÊxÉÌ´ÉEò±{ÉÉä ÊxÉ®úÉJªÉÉiÉ&
51 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ¶ÉÖrùÉä näù´É BEòÉä xÉÉ®úɪÉhÉÉä xÉ ÊuùiÉÒªÉÉä%κiÉ EòζSÉiÉÂ’
¼økðkLk LkkhkÞý s yuf{kºk rLk»f÷tf, rLkhtsLk, rLkŠðfÕÃk, yrLkðo[LkeÞ yLku
rðþwØ Au. yu{Lke rMkðkÞ çkeò fkuE LkÚke.
(LkkhkÞý WÃkrLk»kË - 2)
‘xÉÉ®úɪÉhÉÉi{É®úÉä näù´ÉÉä xÉ ¦ÉÚiÉÉä xÉ ¦ÉʴɹªÉÊiÉ * BiÉiÉ ®ú½þºªÉÆ ´ÉänùÉxÉÉÆ {ÉÖ®úÉhÉÉxÉÉÆ SÉ ºÉkɨɨÉ **’
yÚkkoíkT LkkhkÞýÚke Ãkh Ëuð fkuE níkk Lkrn Lku fkuE Úkþu Ãký Lkrn. yk s ðuËkuLkwt yLku
ÃkwhkýkuLkwt Mkðkuo¥k{ MkkhYÃk hnMÞ Au.
(ðhknÃkwhký : yæÞkÞ - 73/52)
‘¦ÉMÉ´ÉiÉ +ÉÊnù{ÉÖ¯û¹ÉºªÉ xÉÉ®úɪÉhɺªÉ xÉɨÉÉäSSÉÉ®úhɨÉÉjÉähÉ ÊxÉvÉÚÇiÉEòʱɦÉÇ´ÉiÉÒÊiÉ’
ykrËÃkwÁ»k ¼økðkLk LkkhkÞýLkk Lkk{ Wå[khý {kºkÚke {Lkw»Þ fr¤ÞwøkLkk çkÄk s
Ëku»kkuLkku Lkkþ fhe þfu Au.
(fr÷Mktrníkk - 1)
Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e fnu Au :-
- ‘xÉÉ®úɪÉhÉÆ xÉ®úEòiÉÉ®úhÉxÉɨÉvÉäªÉ¨É * xÉÉ®úɪÉhÉÆ {É®ú¨ÉªÉè´É ¨ÉÖnùÉ º¨É®úxiÉÆ **’ - r™{o¤
yûthÄt{{tk ËŒt r™ðtË fh™tht ™thtÞý {wr™Ltwk ™t{ ™hfÚte WØth fh™thwk Au (©e
MkíMktrøkSðLk : 5/ 66)
¼økðkLk ©enrh ðzíkk÷ «fhýLkk çkeò ð[Lkk{]ík{kt ¼køkðíkLkk ykÄkhu fnu
Au:-
- ‘xÉÉ®úɪÉhÉ{É®úÉ ´ÉänùÉ näù´ÉÉ xÉÉ®úɪÉhÉÉRÂóMÉVÉÉ& * xÉÉ®úɪÉhÉ{É®úÉ ±ÉÉäEòÉ xÉÉ®úɪÉhÉ{É®úÉ ¨ÉJÉÉ& **
xÉÉ®úɪÉhÉ{É®úÉä ªÉÉäMÉÉä xÉÉ®úɪÉhÉ{É®Æú iÉ{É& * xÉÉ®úɪÉhÉ{É®Æú YÉÉxÉÆ xÉÉ®úɪÉhÉ{É®úÉ MÉÊiÉ& **’
(©e{ËT ¼køkðík : 2/5/15-16)
- ‘iÉk´É¨ÉäEòÉä ¨É½þɪÉÉäMÉÒ ½þÊ®úxÉÉÇ®úɪÉhÉ& {É®ú&’ - ÃkhkíÃkh {nkÞkuøke yuf LkkhkÞý s Au.
(¼kh. þkt.{ku. 357-89)
- ‘xÉÉ®úɪÉhÉÉä VÉMÉx¨ÉÚÌiɶSÉÉxÉxiÉÉi¨ÉÉ ºÉxÉÉiÉxÉ&’ - MkLkkíkLk Mkðuo ©uc søkík{qŠík yuf
LkkhkÞý Au. ({.¼k. þkt. - 75/10)
- ‘¨ÉkÉ& {É®úiÉ®Æú xÉÉ%xªÉiÉ ËEòÊSÉnùκiÉ’ - Ãkh{kí{k fnu Au {khkÚke Ãkh çkeswt fþwt s LkÚke.
(¼økðíkT økeíkk : 7/7)
-‘+ɱÉÉäb÷¬ ºÉ´ÉǶÉɺjÉÉÊhÉ Ê´ÉSÉɪÉÇ SÉ {ÉÖxÉ& {ÉÖxÉ& * <nù¨ÉäEÆò ºÉÖÊxɹ{ÉzÉÆ vªÉäªÉÉä xÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉnùÉ *’
- ¼økðkLk ðuËÔÞkMkS fnu Au fu, {U Mkðuo þk†kuLkwt {tÚkLk fhe ðkhtðkh rð[kh fheLku yuf
áZ rLkùÞ fÞkuo Au fu æÞkLk fhðk ÞkuøÞ yuf LkkhkÞý s Au. (¼kh. ykLkw. 18/11)
- ‘B¹É ºÉ´ÉǦÉÚiÉÉxiÉ®úÉi¨ÉÉ +{ɽþiÉ{ÉÉ{¨ÉÉ Ênù´ªÉÉä näù´É BEòÉä xÉÉ®úɪÉhÉ&’ - Mk{Mík
¼qík«kýe{kºkLkk ytíkÞko{e ÃkkÃkhrník rËÔÞ Ëuð yuf LkkhkÞý s Au. (Mkwçkk - W-7)
- ‘ºÉnèù´É ºÉÉ䨪Éänù¨ÉOÉ +ɺÉÒnäùEò¨Éä´É’ - Mk]rüLkk MksoLk Ãknu÷k yuf LkkhkÞý s níkk.
(Ak. 6/2/1)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 52
- ‘¥ÉÀ ´ÉÉ <nù¨ÉOÉ +ɺÉÒnäùEò¨Éä´É’ - ßÞkhu fþwt s Lknkuíkwt íÞkhu yuf Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k
níkk. (çk]. W. : 4/11)
- ‘xÉ iÉiºÉ¨É¶SÉɦªÉÊvÉEò¶SÉ où¶ªÉiÉä’ - LkkhkÞýLke Mk{kLk yLku íkuÚke yrÄf fkuE LkÚke.
(ïu. W. 6/8)
- ‘ªÉº¨ÉÉiÉ {É®Æú xÉÉ{É®ú¨ÉκiÉ ÊEòÎ\SÉiÉÂ’ - LkkhkÞýÚke Ãkh ík¥ð fkuE LkÚke.
({wtzfkuÃkrLk»kË : 1/7/1)
- ‘iɨÉÒ·É®úÉhÉÉÆ {É®ú¨ÉÆ ¨É½äþ·É®ú¨ÉÂ’ - LkkhkÞý EïhkuÚke Ãký ©uc {nuïh Au.
(ïu. W. 6/7)
- ‘IÉ®úÉi¨ÉÉxÉÉ´ÉÒ¶ÉiÉä näù´É BEò&’ - ûkh-yûkhLkk rLkÞ{Lk fhLkkhk yuf LkkhkÞý Au.
(ïu. W. 1/10)
- ‘BEò <nù ®úÉVÉÉ VÉMÉiÉÉä ¤É¦ÉÚ´É’ - rðïLkwt þkMkLk fhLkkhk yuf LkkhkÞý Au.
(íki. Mkt. 4/1/8)
- ‘BEò B´ÉÉ%ÊuùiÉÒªÉÉä%¦ÉÚnùÉi¨ÉÉvÉÉ®úÉä%ÊJɱÉɸɪÉ&’ - Mk{Mík szr[Ëkí{fkuLkk ykÄkh
yLku yk©Þ yuf yrîíkeÞ LkkhkÞý Au.
(©enrh rËÂøðsÞ : WÕ÷kMk-9, &÷kuf-160)
LkkhkÞý yufs Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k Au. yu LkkhkÞý þçËLke ÔÞwíÃkr¥k Lke[u «{kýu
Úkþu.
1. ‘xÉÉ®úºªÉ +ªÉxÉÆ |É´ÉÞÊkɪÉǺ¨ÉÉiÉ ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& ´ªÉÉ{ÉEò <iªÉlÉÇ&’
(©eÄhMðkr{f]ík ¼køkðíkxefk ¼kðkÚkoËerÃkfk)
2. ‘xÉÉ®Æú +ªÉiÉä ´ªÉÉ{xÉÉäÊiÉ <ÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ&’ (¼køkðík xefk - rMkØktík«ËeÃk :10/14/14)
3. ‘xÉÉ®úÉÊhÉ SÉiÉÖʹɶÉÊiÉ iÉk´ÉÉÊxÉ +ªÉiÉä |Éä®úªÉiÉä <ÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ&’
(¼køkðík xefk - çkk÷«çkkurÄLke :10/14/14)
4. ‘xÉ®ú& {É®ú¨ÉÉi¨ÉÉ iÉiÉÉä VÉÉiÉÉÊxÉ +ÉEòɶÉÉnùÒÊxÉ iÉÉÊxÉ +ªÉiÉä EòÉ®úhÉÉi¨ÉxÉÉ ´ªÉÉ{xÉÉäiÉÒÊiÉ
xÉÉ®úɪÉhÉ&’ (¼køkðík : 10/6/6, ¼kðkÚkoËerÃkfk «fkþ)
ðihksÃkwÁ»k - LkkhkÞý íkÚkk {nkÃkwÁ»k - LkkhkÞý íku Úkfe Ãk]ÚkfT yLku íku{Lkk WÃkrh
yuðk LkkhkÞý íkuLke ÔÞkÏÞk òuEyu :-
‘Ê®ú ˽þºÉɪÉɨÉÂ’ MðkrËøkýLkk ÄkíkwLku ‘+xªÉä¹´ÉÊ{É où¶ªÉiÉä’ (yükæÞkÞe : 3/2/101)
yk ÔÞkfhý MkqºkÚke ‘b÷’ «íÞÞ fhe ‘Êb÷k´ÉºÉɨÉlªÉÉÇÎ]Âõ]õ±ÉÉä{É&’ - xeLkku ÷kuÃk fhðkÚke ‘®ú&’
þçË çkLÞku. ®ú& = IɪÉ& * xÉ ®ú& = +Ê´Ét¨ÉÉxÉ& ®ú& (= IɪÉ&) ªÉºªÉ ºÉ xÉ®ú&, ‘xÉ\ÉÉäºiªÉlÉÉÇxÉÉÆ
´ÉÉSªÉÉä ´ÉÉ SÉÉäkÉ®ú{Énù±ÉÉä{É&’ yk ðkŠíkf îkhk çknwðúern Mk{kMk Úkíkk xÉ®ú& þçË çkLku Au. suLku
fkuE {khe LkÚke þfíkwt yÚkkoíkT suLkku õÞkhuÞ MðYÃk yLku Mð¼kðÚke rðLkkþ Úkíkku LkÚke
yÚkkoíkT rLkíÞ-ðMíkw su çkØ, {wõík yLku rLkíÞ{wõík yÚkðk Sð, Eïh yLku çkúñ yu
[iíkLÞ ðMíkw. «f]rík, rðf]rík yLku «f]rík-rðf]rík yk y[uíkLk ÃkËkÚkkuo íkuLku ‘Lkh’ fnuðkÞ.
‘xÉ®úÉhÉɨÉ ºÉ¨ÉÚ½þ& <ÊiÉ xÉÉ®ú¨É *’ - ‘iɺªÉ ºÉ¨ÉÚ½þ& ’ (yükæÞkÞe : 4/2/37) yk ÃkkrýrLk
53 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
MkqºkÚke ‘+hÉÂ’ «íÞÞ ÷køkeLku ‘iÉÊrùiÉä¹´ÉSÉɨÉÉnäù&÷’ (yükæÞkÞe : 7/2/117) Mkqºk îkhk
ykrË yfkhLke ð]rØ Úkíkk ‘xÉÉ®ú¨ÉÂ÷’ þçË çkLÞku Au. [uíkLkk[uíkLkLkk Mk{qnLku ‘xÉÉ®ú¨ÉÂ’
fnuðkÞ.
nðu ‘yÞLk’ þçËLkku yÚko òuEyu :
‘<hÉ MÉiÉÉè’ yLku ‘+ªÉ MÉiÉÉè’ ÄkíkwLku ¼kðkÚkuo ‘±ªÉÖ]Âõ SÉ’(yükæÞkÞe : 3/3/115) -
MkqºkÚke ‘±ªÉÖ]Âõ’ «íÞÞ ÚkkÞ Au yLku íkuLku ‘ªÉÖ´ÉÉä®úxÉÉEòÉè’ (yükæÞkÞe : 7/1/1)MkqºkÚke ‘+xÉ’
ykËuþ ÚkðkÚke ‘+ªÉxɨÉÂ’ þçË çkLku Au. yÚkðk ‘EÞòiªÉ±ªÉÖ]õÉä ¤É½Öþ±É¨ÉÂ’ (yükæÞkÞe :
3/3/113) ÃkkrýrLk MkqºkkLkwMkkhu f{koÚko{kt ‘±ªÉÖ]Âõ’ «íÞÞ fhðkÚke Ãký ‘+ªÉxÉ’ þçË
çkLku Au. ßÞkhu ¼kðkÚko{kt «íÞÞ fheþwt íÞkhu ‘+ªÉxɨÉÂ’ þçËLkku yÚko Úkþu : øk{Lk{T. yLku
ßÞkhu f{koÚko{kt ‘±ªÉÖ]Âõ’ «íÞÞ fheþwt íÞkhu ‘+ªÉxÉ’ þçËLkku yÚko Úkþu : yk©Þ. nðu
‘xÉÉ®ú¨ÉÂ’ þçË yLku ‘+ªÉxɨÉÂ’ þçËLkku Mk{kMk fheþwt. ßÞkhu ‘+ªÉxɨÉÂ’ þçË ¼kðkÚko{kt
÷Eþwt íÞkhu Ãknu÷k Mk{kMk fheþwt çknwðúern: ‘xÉÉ®äú +ªÉxɨÉ MɨÉxɨÉ +xiɪÉÉÇʨÉiɪÉÉ ªÉºªÉ ºÉ
xÉÉ®úɪÉxÉ’ nðu ‘xÉÉ®úɪÉxÉ’ þçËLkk LkfkhLku ‘{ÉÚ´ÉÇ{ÉnùÉiºÉÆYÉɪÉɨÉMÉ&’ (yükæÞkÞe : 8/4/3)
MkqºkÚke ‘xÉ’fkhLkku ‘hÉ’fkh Úkþu íÞkhu þçË çkLkþu ‘xÉÉ®úɪÉhÉ&’ su r[Ër[ËT sz[iíkLÞkí{f
Mk{qn{kt ytíkÞko{e MðYÃku hneLku MkðoLkwt rLkÞ{Lk fhu Au íkuLku ‘xÉÉ®úɪÉhÉ’ fnuðkÞ.
‘xÉÉ®úɪÉhÉ’ þçËLkk yÚkoLkwt «ríkÃkkËLk MðÞt ðuË©wríkyku yk heíku fhu Au :
- ‘ªÉSSÉ ÊEòÎ\SÉiÉ VÉMÉiªÉκ¨ÉxÉ où¶ªÉiÉä ¸ÉÚªÉiÉä%Ê{É ´ÉÉ * +xiɤÉÇʽþ¶SÉ iÉiºÉ´ÉÈ ´ªÉÉ{ªÉ xÉÉ®úɪÉhÉ&
κlÉiÉ& **’ - yk rðï{kt su fktE òuðk{kt yLku Mkkt¼¤ðk{kt ykðu Au íku MkðuoLke ytËh
yLku çknkh LkkhkÞý ÔÞkÃkeLku hnu÷k Au. (íki.Lkk. 25)
- ‘+xiÉ& |Éʴɹ]õ& ¶ÉɺiÉÉ VÉxÉÉxÉÉÆ ºÉ´ÉÉÇi¨ÉÉ*’ - MkðosLkku{kt ytíkÞko{eÃkýu ytík:«ðuþ
fheLku MkðoLkwt rLkÞ{Lk fhLkkhk Au. (Þsw. 3/11)
- ‘B¹É ºÉ´ÉÇ ¦ÉÚiÉÉxiÉ®úÉi¨ÉÉ%{ɽþiÉ{ÉÉ{¨ÉÉ Ênù´ªÉÉä näù´É BEòÉä xÉÉ®úɪÉhÉ& *’ - Mkðo ¼qíkku{kt
ytíkÞko{eÃkýu hnu÷k rËÔÞËuð yuf LkkhkÞý s Au.
(Mkwçkk÷kuÃkrLk»kËT : ¾tz-7)
- ‘¶ÉɺiÉÉ SÉ®úÉSÉ®úºªÉèEò&, BEò& ¶ÉɺiÉÉ xÉ ÊuùiÉÒªÉÉä%κiÉ ¶ÉɺiÉÉ’ - Mkðo [uíkLkkí{f
Mk{qn{kt su ÔÞkÃkeLku hnu Au íkÚkk ytíkÞko{e MðYÃku hne su MkðoLkwt rLkÞ{Lk fhu Au íku
LkkhkÞý Au. (¼kh. ykï. 2/7/1)
nðu çkeòu yÚko òuEyu : ßÞkhu f{orý ‘±ªÉÖõ]Âõ ’ «íÞÞ fheþwt íÞkhu ‘+ªÉxÉ’ þçËLkku
yÚko Úkþu : ‘yk©Þ.’ yLku íÞkhu Mk{kMk Úkþu »k»Xe íkíÃkwÁ»k.
‘xÉÉ®úºªÉ +Éi¨ÉÉ ‘+ªÉxɨÉÂ’ ¶É®úÒ®úÒ ªÉ& ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ&’ - Mk{Mík [uíkLkk[uíkLkkí{fLkk su
ykí{k Au, þhehe Au íkuLku LkkhkÞý fnuðkÞ. yk yÚkoLkwt «ríkÃkkËLk MðÞt ðuË©wríkyku fhu
Au :
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 54
‘ªÉºªÉÉIÉ®Æú ¶É®úÒ®Æú’ (Mkwçkk÷kuÃkrLk»kËT ¾tz-7, ð[. ÷kuÞk-7) yûkh Ãkh{kí{kLkwt þheh
Au. ‘VÉMÉiÉ ºÉ´ÉÈ ¶É®úÒ®úÉä’ - yk Mk{Mík søkík Ãkh{kí{kLkwt þheh Au. (ðk.hk.Þw. fk. 116)
‘iÉiºÉ´ÉÈ ´Éè ½þ®äúºiÉiÉxÉÖ&’ (©e¼k»Þ ¼kð«fkrþfk xefk)
‘ªÉºªÉÉi¨ÉÉ ¶É®úÒ®Æú ªÉ +Éi¨ÉÉxɨÉxiÉ®úÉä ªÉ¨ÉªÉÊiÉ ºÉ iÉ +Éi¨ÉÉxiɪÉɨªÉ¨ÉÞiÉ& *’
(çk]nËkhÛÞfkuÃkrLk»kËT : 3/7/22) su Ãkh{kí{kLkwt ykí{k þheh Au su Ãkh{kí{k
Sðkí{k{kt ytíkÞko{eÃkýu «ðuþ fheLku rLkÞ{Lk fhu Au íku s ytíkÞko{e íkkhk y{]ík
ykí{k Au. ¼økðkLk ©enrhyu Ãký ÷kuÞk «fhýLkk 7{k ð[Lkk{]ík{kt yks ðkík fhe
Au.
‘ªÉºªÉ {ÉÞÊlÉ´ÉÒ ¶É®úÒ®Æú ªÉ& {ÉÞÊlÉ´ÉÒ¨ÉxiÉ®úÉä ªÉ¨ÉªÉÊiÉ ºÉ iÉ +Éi¨ÉÉxiɪÉɨªÉ¨ÉÞiÉ&’
(çk]nËkhÛÞfkuÃkrLk»kËT : 3/7/3) su Ãkh{kí{kLkwt Ãk]Úðe þheh Au su Ãkh{kí{k Ãk]Úðe{kt
ytíkÞko{eÃkýu «ðuþ fheLku rLkÞ{Lk fhu Au íku s ytíkÞko{e íkkhk y{]ík ykí{k Au.
(ð[. ÷ku. 7)
‘xÉÉ®úɪÉhÉÉä VÉMÉx¨ÉÚÌiÉ®úxÉxiÉÉi¨ÉÉ ºÉxÉÉiÉxÉ&’({.¼k. þkt. 75/10) søkík{qŠík LkkhkÞý
MkðoLkk ykí{k Au.
©eS{nkhks Ãký økZzk «Úk{ «fhýLkk 64{k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :- “ykí{k
yLku yûkh yu çkuLku su ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLkLkwt þhehÃkýwt íku íkku ÔÞkÃÞÃkýwt, ykÄeLkÃkýwt
yLku yMk{ÚkoÃkýwt íkuýu fheLku Au, fuðe heíku íkku ¼økðkLk su íku ÃkkuíkkLke ytíkÞko{e þÂõíkyu
fheLku ykí{k Lku yûkh íkuLku rð»ku ÔÞkÃkf Au, Lku yu çkuÞ ÔÞkÃÞ Au yLku ¼økðkLk su íku
Mðíktºk Au, Lku ykí{k Lku yûkh íku íkku ¼økðkLkLku ykÄeLk Au, Ãkhíktºk Au yLku ¼økðkLk su
íku yrík Mk{Úko Au, Lku ykí{k Lku yûkh íku íkku ¼økðkLkLke ykøk¤ yrík yMk{Úko Au, yuðe
heíku ¼økðkLk su íku yu çkuÞLkk þhehe Au yLku yu çkuÞ su íku ¼økðkLkLkwt þheh Au yLku
þhehe yuðk su ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk íku íkku MkËkÞ rËÔÞ {qŠík{kLk Au yLku yuðk su yu
¼økðkLk íku su íku ÔÞkÃkf Lku áük yuðk su Mkðuo ykí{k yLku íku ykí{kLku ÔÞkÃÞ Lku ykí{kLku
á~Þ, yuðk su Ëun yu Mkðuo{kt ÃkkuíkkLke ytíkÞko{e þÂõíkyu fheLku ykí{kÃkýu hÌkk Au.”
WÃkhkuõík su yÚkkuo fÞko íku ©e MkíMktrøkSðLk íkÚkk ¼køkðíkLkk xefkfkhkuLkk ykÄkhu
fÞko Au. Ä{ko[kÞkuoyu íkÚkk rðîkLkkuyu yk heíku ÔÞwíÃkr¥k fhe Au :
1. - ‘xÉ®úÉhÉÉÆ ºÉ¨ÉÚ½þÉä xÉÉ®Æú iÉiÉ +ªÉxÉÆ ÊxÉ´ÉɺɺlÉÉxÉÆ ªÉºªÉ ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’
(ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks f]ík sLk{tøk÷ Míkkuºk &÷ku. 12 ‘¼kðkÚko «fkrþfk’
ÔÞkÏÞk)
h. ‘xÉ®úÉhÉÉÆ ºÉ¨ÉÚ½þÉä xÉÉ®Æú iÉnùªÉxÉÆ ÊxÉ´ÉɺɺlÉÉxÉÆ ªÉºªÉ ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& +xiɪÉÉǨÉÒ <iªÉlÉÇ& *’
(©e MkíMktrøkSðLk nuíkwxefk : 2/24/46)
3. ‘xÉÉ®Æú VÉҴɺɨÉÚ½þÉä%ªÉxɨÉɸɪÉÉä ªÉºªÉäÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉ´ÉænäùʽþxÉɨÉÉi¨ÉÉ <iªÉlÉÇ& *’
(yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS {nkhks - ¼køkðíkxefk ¼õík{LkkuhtsLke : 10/14/14)
55 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 4. ‘ºÉ´ÉænäùʽþxÉÉÆ xÉÉ®ú{Énù´ÉÉSªÉÉxÉÉÆ ¤Érù¨ÉÖHòÊxÉiªÉ°ü{ÉÉhÉÉÆ +Éi¨ÉÉ +ªÉxÉÆ ¶É®úÒ®úÒ ªÉ& xÉÉ®úɪÉhÉ&*’
(¼køkðík xefk - ©eMkwËþoLkMkqrhf]ík þwfÃkûkeÞ{T : 10/14/14)
Ãk. ‘xÉ®úºÉ¨ÉÚ½þÉä xÉÉ®Æú iÉnùªÉxÉÆ |É´Éä¶ÉºlÉÉxÉÆ ªÉºªÉ ºÉÉä xÉÉ®úɪÉhÉ& *’
(¼køkðík xefk -rMkØktík«ËeÃk : 10/14/14)
6. ‘xÉÉ®Æú VÉҴɺɨÉÚ½þ¨É +ªÉiÉä ´ªÉÉ{xÉÉäÊiÉ <ÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉ´ÉÇnäùʽþxÉɨÉÉi¨ÉÉ ´ªÉÉ{ÉEò <iªÉlÉÇ& *’
(¼køkðík xefk - ði»ýðíkkur»kýe : 10/14/14)
7. ‘xÉÉ®ú¨ÉªÉiÉä |Éä®úªÉiÉÒÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’ (¼køkðík xefk - ©eMkwçkkurÄLke : 10/14/14)
8. ‘xÉÉ®Æú VÉҴɺɨÉÚ½þºiÉnùªÉÊiÉ |Éä®úªÉÊiÉ |ÉʴɶÉÊiÉ ´ÉÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’
(¼køkðík xefk - çkk÷çkkurÄLke : 10/6/24)
9. ‘xÉÉ®Æú VÉҴɺɨÉÚ½þÉä%ªÉxɨÉɸɪÉÉä ªÉºªÉ ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉ´ÉÇnäùʽþxÉɨÉÉi¨Éi´ÉÉiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’
(¼køkðík xefk - ©eÄhMðkr{f]ík ¼kðkÚkoËerÃkfk : 10/14/14)
10. ‘xÉÉ®úÉxɪÉiÉä |Éä®úªÉiÉÒiªÉxiɪÉÉǨÉÒ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’
(©eðÕ÷¼k[kÞo{nkhksf]ík ©eMkwçkkurÄLke÷u¾ : 10/8/20)
11. ‘xÉÉ®ú¶É¤näùxÉ VÉÒ´ÉÉxÉÉÆ ºÉ¨ÉÚ½þ& |ÉÉäSªÉiÉä ¤ÉÖvÉè& * iÉä¹ÉɨɪÉxɦÉÚiÉi´ÉÉiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ <ÊiÉ º¨ÉÞiÉ&*’
(¼køkðík xefk - ík¥ðËerÃkfk : 10/14/14)
1h. ‘ºÉ´Éæ VÉÒ´ÉÉ xÉÉ®Æú iÉnùªÉxÉÆ ªÉºªÉ ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’
(¼køkðík xefk - çk]ní¢{ Mkt˼o : 10/14/14)
13. ‘ºÉ´ÉÉÇi¨ÉxÉ& B´É xÉÉ®úɪÉhÉ{ÉnùÉlÉÇi´ÉʨÉÊiÉ iÉÉi{ɪÉǨÉ *’ (¼kðkÚkoËerÃkfk«fkþ : 10/14/14)
su r[Ër[ËT sz[iíkLÞkí{f Mk{qn{kt ytíkÞko{e MðYÃku hneLku MkðoLkwt rLkÞ{Lk fhu Au
íkuLku ‘xÉÉ®úɪÉhÉ’ fnuðkÞ. yÚkðk Mk{Mík [uíkLkk[uíkLkkí{fLkk su ykí{k Au, þhehe Au
íkuLku LkkhkÞý fnuðkÞ.yk çktLku ¼økðkLkLkk yLðÞ MðYÃkLkk yÚko Au.
nðu ÔÞríkhuf MðYÃkLkk çku yÚko ÚkkÞ Au íku òuEyu :
‘¶É®úÒ®äúÎxpùªÉʴɹɪÉÉä{ÉxÉÒiɪÉÉ ´ÉänùxɪÉÉ xÉ ®ú¨ÉiÉä <ÊiÉ xÉ®ú& *
xÉ\{ÉÚ´ÉÇEòÉiÉ ®ú¨ÉÖ GòÒb÷ɪÉÉÆ vÉÉiÉÉä®úxªÉjÉÉÊ{É où¶ªÉiÉ <ÊiÉ b÷& ’
Ëun, ErLÿÞku Lku rð»kÞ íkuLkk Mkw¾-Ëw:¾{kt Lk h{u yuLku fnuðkÞ Lkh. yÚkkoíkT
{wõíkÃkwÁ»k íku Lkh fnuðkÞ. ‘xÉ®úÉhÉÉÆ ºÉ¨ÉÚ½þÉä xÉÉ®ú¨É *’ {wõíkÃkwÁ»kkuLkk Mk{qnLku ‘xÉÉ®ú¨ÉÂ’
fnuðkÞ.
(rþûkkÃkºke hnMÞkÚko - &÷kuf-57)
ßÞkhu f{koÚko{kt ‘±ªÉÖÖ]Âõ’ «íÞÞ fheþwt íÞkhu ‘+ªÉxɨÉÂ’ þçËLkku yÚko Úkþu : yk©Þ. nðu
‘xÉÉ®ú¨ÉÂ’ þçË yLku ‘+ªÉxɨÉÂ’ þçËLkku ‘xÉÉ®äú +ªÉxÉÆ ªÉºªÉ ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ&’ yuðku çknwðúern Mk{kMk
fheþwt íÞkhu yuLkku yÚko Úkþu : su{Lkwt ‘+ªÉxÉ’ rLkðkMkMÚkkLk ‘xÉÉ®ú’ yux÷u {wõíkLkku Mk{qn
íku{kt Au yÚkkoíkT {wõíkLkk Mk{qn {æÞu hnu÷k ‘LkkhkÞý.’
nðu ‘xÉÉ®úºªÉ +ªÉxÉÆ <ÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ&’ yuðku íkíÃkwÁ»k Mk{kMk fheþwt íÞkhu yuLkku yÚko Úkþu :
LkkhLkk = {wõík Mk{qnLkk ‘+ªÉxÉ’ yk©Þ¼qík íku LkkhkÞý yÚkkoíkT yLkkrË{wõíkLkk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 56
Mk{qnLku {qŠík{kt òuze, ÃkkuíkkLkk Äk{{kt hk¾e, ÃkkuíkkLkwt Mkw¾ ykÃkðwt yus su{Lku íkkLk Au
íkuLku fnuðkÞ ‘LkkhkÞý.’ yk çktLku LkkhkÞýLkk ÔÞríkhuf MðYÃkLkk yÚko Au.
‘±æ¨éÎï±: ¨ ™ S±æç|æ: ¨y²¿ææÝæçÎàæçQUç|æ: J
„ï¯é ¨±ïüc±ç‹±„æïùçS„ òç„çÚQUæïùçS„ ™ S±„: JJ’
{q¤ «f]r‚-…wÁ»ttrŒ™t …r‚, yûthY…e htsÄt™e™t yuf Mðt{e ðtËwŒuð ‚u Ëðuo{tk
…tu‚t™u rð»tu yËtÄthý…ýu hnu÷e ËíÞ¿tt™trŒ, þÂõ‚ytuÚte yLðÞ …t{u÷t Au. y™u
MðY…Úte …tu‚t™t Ät{{tk ÔÞr‚huf…ýu hnu÷t Au.
(©e MkíMktrøkSðLk : 4/68/20)
yk çktLku yÚkkuoLke WíÃkr¥k MðÞt ÃkhçkúñLke ðkýeYÃk su ð[Lkk{]ík íkuLkk ykÄkhu fhe
Au. su ©eS{nkhksu ð[Lkk{]ík{kt ÃkhçkúñLkwt su yLðÞÃkýwt yLku ÔÞríkhufÃkýwt fÌkwt Au íku
òuEyu MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk s þçËku{kt :-
• Ãkh{kí{kLkwt yLðÞÃkýwt •
ð[. «. 7{wt :- “...yûkhçkúñ, Eïh, Sð, {kÞk yLku {kÞkLkk fkÞo su çkúñktz
yu{Lku rð»ku su ©ef]»ý ¼økðkLkLku ytíkÞko{eÃkýu fnuðk yLku rLkÞtíkkÃkýu fnuðk íku yu
¼økðkLkLkwt yLðÞÃkýwt Au...”
ð[. «. 13{wt :- “...Sð-Sð «íÞu ytíkÞko{eYÃku hÌkk Au...”
ð[. «. 32{wt :- “...{khu rð»ku ytíkÞko{eYÃku ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk MkËkfk¤ rðhksu
Au...”
ð[. «. 41{wt :- “...yûkhLku ÃkwÁ»k - «f]rík- ykãu MkðoLku rð»ku ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk
ytíkÞko{e YÃku hÌkk Au Ãký ÃkkºkLke íkkhíkBÞíkkyu fheLku Mkk{Úkeo{kt íkkhíkBÞÃkýwt Au.
yuðe heíku yuf ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk Au íku ytíkÞko{eYÃku fheLku yu MkðoLku rðþu «ðuþ fheLku
hÌkk Au...”
ð[. «. 59{wt :- “...yuf ¼økðkLk ÃkwÁ»kku¥k{Lku s MkðoLkk ytíkÞko{e òýu...”
ð[. «. 62{wt :- “...¼økðkLk íku ytíkÞko{eYÃku Mkðo{kt ÔÞkÃkf Au...”
ð[. «. 63{wt :- “...ÃkkuíkkLke ytíkÞko{e þÂõíkyu fheLku yûkhÄk{ yLku
yLktíkfkurx çkúñktz yLku íku çkúñktzLkk su Eïh íku MkðoLku rð»ku yLðÞÃkýu hÌkk Au...”
ð[. «. 64{wt :- “...¼økðkLk su íku ÃkkuíkkLke ytíkÞko{e þÂõíkyu fheLku ykí{k Lku
yûkh íkuLku rð»ku ÔÞkÃkf Au...”
ð[. Mkk. 5{wt :- “...çkØ Sð íkÚkk {wõík Sð yu çkuLkk ÓËÞ{kt MkkûkeYÃk Úkfk hÌkk
Au. yLku çkØÃkýwt Lku {wõíkÃkýwt suLku yzíkwt LkÚke, íku{s EïhLkk Lku yûkhLkk ÓËÞ{kt
57 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
MkkûkeYÃku hÌkk Au yLku íku íku WÃkkrÄ Úkfe hrník Au yu ÃkwÁ»kku¥k{Lkwt yLðÞ MðYÃk Au...”
ð[. Mkk. 6Xwt :- “...yu ÃkwÁ»kku¥k{¼økðkLk íku SðLku rð»ku yíktÞko{eYÃku fheLku hÌkk
Au....”
ð[. ÷ku. 7{wt :- “...yu MkðoLku rð»ku ¼økðkLk su íku ytíkÞko{eYÃku fkhýÃkýu fheLku
hÌkk Au...”
ð[. ÷ku. 18{wt :- “...yuðk íku ¼økðkLk... MkðoLkk ytíkÞko{e Au...”
ð[. {. 27{wt :- “...¼økðkLk MkðkOíkÞko{e Au; íku yuf Xufkýu hneLku MkðoLkk ytíkhLku
òýu Au...”
ð[. y{. 4Úkwt :- “...¼økðkLk ytíkÞko{e Au...”
ð[. yt. 32{wt :- “...¼økðkLk... MkðoLkk rLkÞtíkk Au, MkðoLkk ytíkÞko{e Au...”
• Ãkh{kí{kLkwt ÔÞríkhufÃkýwt •
ð[. «. 7{wt :- “...yu MkðoÚke Ãk]ÚkfTÃkýu fheLku ÃkkuíkkLkk økku÷kufÄk{Lku rð»ku su
çkúñßÞkurík íkuLku rð»ku hÌkk Au yu{ su fnuðwt íku yu ¼økðkLkLkwt ÔÞríkhufÃkýwt Au...”
ð[. «. 78{wt :- “...íku ¼økðkLk ÔÞríkhuf Úkfk Mkðo{kt yLðÞÃkýu hÌkk Au yLku
yLðÞ Úkfk Ãký ÔÞríkhuf Au...”
ð[. Mkk. 5{wt :- “...Sð, Eïh Lku yûkh íku Úkfe Ãkh su yûkhkíkeík MðYÃk yu
ÃkwÁ»kku¥k{Lkwt ÔÞríkhuf MðYÃk Au...”
ð[. fk. 4Úkwt :- “...íku{ ¼økðkLk Ãký ÃkkuíkkLkk yûkhÄk{Lku rð»ku {qŠík{kLk Úkfk
ÃkkuíkkLke ytíkÞko{e þÂõíkyu fheLku SðkuLku rð»ku ÔÞkÃkeLku hÌkk Au Lku {qŠík{kLkLke ÃkuXu
r¢ÞkLku fhu Au...”
ð[. ÷ku. 4Úkwt :- “...íku ¼økðkLk ÃkkuíkkLkk yûkhÄk{{kt yuf Xufkýu hÌkk Úkfk
ÃkkuíkkLke EåAkyu fheLku íku yLktíkfkurx çkúñktzLku rð»ku ÃkkuíkkLkk ¼õíkLku yÚkuo yLktíkYÃku
Ëu¾kÞ Au...”
ð[. Ãkt. 4Úkwt :- “...¼økðkLkLkwt MkLkkíkLk yLkkrË rËÔÞ yuðwt su {q¤ YÃk ÃkkuíkkLkk
yûkhÄk{{kt hÌkwt Au...”
ð[. {. 10{wt :- “...ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk Au íku çkúñYÃk su ÃkkuíkkLke ytíkÞko{e
þÂõík íkuýu fheLku MkðoLku rð»ku ÔÞkÃkf Au Lku {qŠík{kLk Úkfk MkðoÚke swËk Au...”
ð[. {. 13{wt :- “...su íkusLku rð»ku {qŠík Au íku s yk «íÞûk {nkhks Au, yu{
òýòu....”
ð[. {. 42{wt :- “...íku{ ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk çkúñktz - çkúñktz «íÞu ßÞkt suðwt YÃk
«fk~Þwt òuEyu íÞkt íkuðk YÃkLku yûkhÄk{{kt hÌkk Úkfk «fkþu Au yLku Ãkkuíku íkku MkËkÞ
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 58
yûkhÄk{{kt hnu Au....”
ð[. ðh. 7{wt :- “...yLðÞ ÔÞríkhufLke ðkíkko íkku yu{ Au su, ¼økðkLk yÄkof
{kÞkLku rð»ku yLðÞ ÚkÞk Au Lku yÄkof ÃkkuíkkLkk Äk{Lku rð»ku ÔÞríkhuf hÌkk Au yu{ LkÚke,
yu íkku ¼økðkLkLkwt MðYÃk s yuðwt Au su {kÞk{kt yLðÞ ÚkÞk Úkfk Ãký ÔÞríkhuf s Au.
Ãký ¼økðkLkLku yu{ çkef LkÚke su, ‘h¾u nwt {kÞk{kt òô Lku yþwØ ÚkE òô.’ ¼økðkLk
íkku {kÞkLku rð»ku ykðu íÞkhu {kÞk Ãký yûkhÄk{YÃk ÚkE òÞ Au. yLku [kuðeþ ík¥ðLku
rð»ku ykðu íkku [kuðeþ ík¥ð Ãký çkúñYÃk ÚkE òÞ Au...”
ð[. yt. 31{wt :- “...økwýkíkeík yuðwt su yûkhÄk{ íkuLku rð»ku su {qŠík Au íku s {qŠík
«íÞûk Au, yu çku{kt Vuh LkÚke...”
ð[. yt. 35{wt :- “...Lku MkËk ÃkkuíkkLkk yûkhÄk{Lku rð»ku rðhks{kLk Au Lku
hkòrÄhks Au Lku íku s yk «íÞûk Au...”
ð[. yt. 37{wt :- “...yu ¼økðkLk Au íku ÃkkuíkkLkk Äk{YÃk yuf ËuþLku rð»ku hÌkk Úkfk
s yLðÞÃkýu yLkuf çkúñktzLku rð»ku hÌkk su Mkðuo SðLkk Mk{qn íku{Lku rð»ku íku{Lkk
ÞÚkkÞkuøÞ f{o-V¤«ËkíkkÃkýu ytíkÞko{eYÃku fheLku hÌkk Au...”
yk çktLku yÚkkuo Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e íkÚkk ¼køkðíkLkk xefkfkhkuLkk ykÄkhu
Ãký fÞko Au. suykuyu yk heíku ÔÞwíÃkr¥k fhe Au :
1. ‘+ºÉÆJªÉEòÉäÊ]õ¨ÉÖHò{ÉÖ¯û¹ÉÉhÉÉÆ ºÉ¨ÉÚ½þÉä xÉÉ®Æú iÉκ¨ÉzɪÉxÉÆ ÊxÉ´ÉɺɺlÉÉxÉÆ ªÉºªÉ iɨÉ +IÉ®úvÉɨÉÊxÉ
κlÉiÉä¹ÉÖ ¨ÉÖHòEòÉäÊ]õ¹ÉÚ{ÉɺªÉi´ÉäxÉ ´ÉºÉxiÉʨÉiªÉlÉÇ&’
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e - ¼køkðíkxefk rLkøkqZkÚko«fkþÔÞkÏÞkLk{T : 10/40/1)
2. ‘xɪÉÊiÉ <ÊiÉ xÉ®ú& |ÉÉäHò& {É®ú¨ÉÉi¨ÉÉ ºÉxÉÉiÉxÉ& <ÊiÉ ´ÉSÉxÉÉiÉÂ, xÉ®ú& {É®ú¨ÉÉi¨ÉÉ
‘VɼxÉÖxÉÉÇ®úɪÉhÉÉä xÉ®’ú <ÊiÉ xÉ®ú¶É¤nùºªÉ ¸ÉÒ¦ÉMÉ´ÉzÉɨɺÉÖ {ÉÉ`öÉiÉ ´ÉÉ xÉ®ú& {É®ú¨ÉÉi¨ÉÉ xÉ®úºÉ¨¤ÉxvɪÉÉäMªÉÉ
xÉÉ®úɺiÉä¹ÉɨɪÉxÉÆ ºlÉÉxÉʨÉÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ&’ (©eðÕ÷¼k[kÞo{nkhksf]ík ©eMkwçkkurÄLke÷u¾ : 10/8/20)
3. ‘ÝÚæ‡ææ}æì ¥ÿæÚ{æ}æSƒ}æév„ÐéL¯æ‡ææ¢ ¨}æêãæï ÝæÚ¢ „β„ï RUèÇÝæƒZ ÐíæŒÝæïç„ §ç„
ÝæÚ沇æ: J’ (©e MkíMktrøkSðLk : 1/51/34)
4. - ‘xÉÉ®Æú xÉ®úºÉ¨ÉÚ½þ¨É +ªÉiÉä iÉiÉ ¶É®úhÉÉMÉiÉi´ÉäxÉ |ÉÉ{xÉÉäiÉÒÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’
(ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks f]ík sLk{tøk÷ Míkkuºk &÷ku. 12 ‘¼kðkÚko «fkrþfk’ ÔÞkÏÞk)
Ãk. ‘xÉ®úÉhÉɨɪÉxÉi´ÉÉSSÉ xÉÉ®úɪÉhÉ <ÊiÉ º¨ÉÞiÉ& xÉÉ®úκi´ÉÊiÉ ºÉ´ÉÇ{ÉÖƺÉÉÆ ºÉ¨ÉÚ½þ& {ÉÊ®úEòÒÌiÉiÉ& *’
(©e{ËT hnMÞºkÞMkkh)
yk{, ytËh Lku çknkh ÔÞkÃkeLku hnu÷k, Mk{økú r[íkT-yr[íkT ðMíkw{kºk ÃkhçkúñLkwt
þheh Au yLku Ãkh{kí{k Ãkkuíku Mðuíkh - Mk{Mík r[íkT-yr[íkT yûkhÚke ykht¼eLku Míktçk-
ÃkÞOík MkðoLkk þu»ke, þhehe, rLkÞtíkk yLku «uhf Au. {kxu íku Ãkh{kí{k Mðþheh¼qík r[íkT-
yr[íkT ðMíkw{kºkÚke rðrþü yuðk yrîíkeÞ MðYÃk nkuðkÚke ‘Ê´Éʶɹ]õÉuèùiÉ’ yu{
59 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
fnuðkÞ Au. yLku yu s ‘Ê´Éʶɹ]õÉuèùiÉ’ MðYÃk Ãkh{kí{k «MÚkkLk-ºkÞe (WÃkrLk»kËT,
çkúñMkqºk, ¼økðËT økeíkk) «ríkÃkkã Ãkh{ ík¥ðYÃk Au yLku yûkh{wõíkku {æÞu hnu÷k Au,
su yûkh{wõíkkuLkk Ãký WÃkkMÞ MðYÃk Au íkuLku ‘LkkhkÞý’ fnuðkÞ Au. ykðk rðþk¤
yÚkoLkku çkkuÄ fhLkkh LkkhkÞý þçËLku yLkuf çkeò rðþu»kýku ÷økkze LkkLkku çkLkkðe
Ëuðk{kt ykÔÞku. su{ fu, þu»kLkkhkÞý, MkqÞoLkkhkÞý, ðihkxLkkhkÞý, çkrÿLkkhkÞý,
MkíÞLkkhkÞý, LkhLkkhkÞý, ÷û{eLkkhkÞý - yk çkÄk s þçËku{kt þu»k, MkqÞo, ðihkx
ykrËf rðþu»ký LkkhkÞý þçËLku ÷køkðkÚke LkkhkÞý þçË nðu rðþk¤ yÚkoLku Lk fnuíkk
yuf Mktfwr[ík yÚkoLku fnuðk ÷køku Au.
- ‘¦ÉätÆ Ê´É¶É乪ÉʨÉiªÉɽÖþ¦ÉænùEÆò iÉÖ Ê´É¶Éä¹ÉhɨÉ * |ÉvÉÉxÉÆ iÉÖ Ê´É¶É乪ÉÆ ºªÉÉnù|ÉvÉÉxÉÆ Ê´É¶Éä¹ÉhɨÉ **’ -
çkeòÚke y÷øk ÚkLkkhLku rðþu»Þ fnuðkÞ Au. yLku çkeòÚke y÷øk fhLkkhLku rðþu»ký
fnuðkÞ Au. íku{kt rðþu»Þ «ÄkLk ({wÏÞ) Au. yLku rðþu»ký y«ÄkLk (økkiý) nkuÞ Au.
(÷½wrMkØktík fki{wËe - ¼i{eÔÞkÏÞk)
- ‘Ê´Ét¨ÉÉxÉÆ ºÉnÂù <iÉ®ú ´ªÉÉ´ÉiÉÇEÆò ʴɶÉä¹ÉhɨÉ *’- rðã{kLk hneLku yLÞLke ÔÞkð]r¥k fhu
íkuLku rðþu»ký fnuðkÞ Au. («kuZ{Lkkuh{kxefk þçËhíLk)
yk ÔÞkfhýLkk rLkÞ{ yLkwMkkh suLkk îkhk fkuE ðMíkw rðrþü fhðk{kt ykðu
yÚkðk çkeS ðMíkwykuÚke y÷øk fhe Lkðe yku¤¾ký Ëuðk{kt ykðu íkuLku rðþu»ký
fnuðkÞ. su{ fu, ÷k÷ økkÞ, - yk{kt ÷k÷ rðþu»ký ÃkË, økkÞ rðþu»Þ ÃkËLku çkeS
MkVuË yLku fk¤e økkÞkuÚke y÷øk fhe ÷k÷økkÞLkk YÃk{kt rðrþü fhu Au. nðu ÷k÷
økkÞ fnuðkÚke MkVuË økkÞ fu fk¤e økkÞLkku çkkuÄ Lkne ÚkE þfu. ÷k÷ rðþu»kýu økkÞ
rðþu»ÞLkk yÚkoLku yux÷ku Mktfwr[ík çkLkkðe ËeÄku fu nðu íku MkVuË økkÞ fu fk¤e økkÞLkku
çkkuÄ fhkðe þfþu Lkrn. íkuðe s heíku ßÞkhu LkkhkÞý þçËLku þu»k, MkqÞo, ðihkx ykrËf
rðþu»kýku ÷økkzðk{kt ykðu Au íÞkhu yrík rðþk¤ yÚko su ÃkhçkúñLku Mkq[ðLkkhku su
‘LkkhkÞý’ þçË Mktfwr[ík çkLke òÞ Au. nðu íku LkkhkÞý þçË ÃkhçkúñLkku çkkuÄf Lk
hnuíkk fuð¤ þu»kLkkøk, MkqÞoËuð, rðhkxÃkwÁ»k ykrËfLkku s çkkuÄ fhLkkhku hnu Au, Ãkhtíkw
nðu yu ÃkhçkúñLku Mkq[ðLkkh hÌkku LkÚke.
ykðe Mktfwr[ík ð]r¥kLku òuíkk MðÞt ¼økðkLk ©enrhyu ‘LkkhkÞý’ þçËLku ‘Mðk{e’
rðþu»ký ÷økkze ÃkkAku yrík rðþk¤ yÚko su Ãkhçkúñ íkuLkku çkkuÄ fhLkkhku çkLkkðe ËeÄku.
ÞÚkkðíkT MÚkkLku hk¾e ËeÄku.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MðÞt fnu Au :-
‘Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ Mkkh, hxòu Mknw íku LkhLkkh;
Mkðuo LkkhkÞýLkku nwt Mðk{e, {kxu hnuòu {Lku fh¼k{e.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 60
çkeò LkkhkÞý Lkk{ ½ýk, fnwt Lkk{ Úkkuzkf íku íkýk;
MkqÞoLkkhkÞý su fnuðkÞ, ðihkxLkkhkÞý Ãký ÷uðkÞ.
÷û{eLkkhkÞý Lkk{ fnu Au, LkhLkkhkÞý Lkk{ ÷nu Au;
ðkMkwËuðLkkhkÞý Mkkh, yuðk LkkhkÞý Lkk{ yÃkkh.
íku Mkki LkkhkÞýLkku nwt Mðk{e, Mknw hÌkk {Lku fh¼k{e;
{kxu Mðkr{LkkhkÞý sun, Lkk{ {kÁt Au fnwt Awt íkun.
MkðkuoÃkrh Lkk{ Au yu Mkkh, {kxu hxòu Mknw LkhLkkh;
yun Lkk{ hxu sLk sun, Ãkk{u y÷kirff Mkw¾ íkun.
yu{ nrhyu rLksLkk{ íkýku, fÌkku {rn{k {w¾uÚke ½ýku;’
(ÃkwÁ»kku¥k{ ÷e÷k{]ík Mkw¾Mkkøkh : íkhtøk 13)
nðu Mðk{e yLku LkkhkÞý - yk çktLku þçËku{kt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke
s{ýe¼qò Mk{kLk Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{eyu Mk{úkx økútÚkhíLk ‘©e
MkíMktrøkSðLk’Lke ‘nuíkwxefk’{kt íkÚkk Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e rðhr[ík
‘økeíkk¼k»ÞLke xefk’{kt ¼økðkLk ©enrhLke Ár[ yLkwMkkh f{oÄkhÞ Mk{kMk fÞkuo Au.
su{ fu,
- ‘º´ÉɨÉÒ ºÉEò±Éè·ÉªÉǺɨ{ÉzÉ& ºÉ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhÉ& +xiɪÉÉǨÉÒ SÉ <ÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& ’
(©e MkíMktrøkSðLk nuíkwxefk : 2/25/26)
- ‘ºÉ´ÉǺ´ÉÉʨÉi´ÉÆ xÉÉ®úɪÉhÉ B´É ºÉÖ|ÉʺÉrÆù ¸ÉÖÊiɹÉÖ *’
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e f]ík økeíkk¼k»Þ - {tøk÷k[hý &÷kuf-1)
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks©eyu ‘sLk{tøk÷ Míkkuºk’Lke ÔÞkÏÞk{kt
¼økðkLk ©enrhLke Ár[ yLkwMkkh ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt f{oÄkhÞ Mk{kMk s
fÞkuo Au. òuEyu íkuyku©eLkk s þçËku :-
- ‘º´É¨Éè·ÉªÉǨɺiÉÒÊiÉ º´ÉɨÉÒ xÉ®úºªÉ xÉ®úÉEÞòiÉä& vɨÉǺªÉ +{ÉiªÉÆ {ÉÖ¨ÉÉxÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉ SÉɺÉÉè ºÉ SÉ
* ¨ÉxÉÖ¹ªÉ{ÉÖjÉiɪÉÉ |ÉʺÉrùÉäÊ{É ºÉEò±Éè·ÉªÉǺÉÆ{ÉzÉ& B´ÉäiªÉlÉÇ& *’
(ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks f]ík sLk{tøk÷ Míkkuºk &÷ku. 12 ‘¼kðkÚko «fkrþfk’ ÔÞkÏÞk)
- ‘º´ÉÉʨɶɤnù& {ÉÊiÉ{ɪÉÉǪÉ& * º´ÉÉʸÉiɺÉEò±ÉVÉxÉÉxÉÉÆ EòɱɨÉɪÉɪɨÉÉÊnù¦ªÉÉä ®úIÉhɺɨÉlÉÇi´ÉÉiÉÂ
{ÉÊiÉÊ®úiªÉlÉÇ& * xÉÉ®Æú xÉ®úºÉ¨ÉÚ½þ¨É +ªÉiÉä iÉiÉ ¶É®úhÉÉMÉiÉi´ÉäxÉ |ÉÉ{xÉÉäiÉÒÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉ SÉɺÉÉè ºÉ SÉ *
º´ÉªÉÆ ®úIÉhɺɨÉlÉÇi´ÉÉiÉ ¤É½ÚþxÉ ¶É®úhÉÉMÉiÉÉxÉ |ÉÉ{xÉÖ´ÉÊzÉiªÉlÉÇ& *’
(ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks f]ík sLk{tøk÷ Míkkuºk &÷ku. 12 ‘¼kðkÚko «fkrþfk’ ÔÞkÏÞk)
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks©eyu ‘Mkðo{tøk÷ Míkkuºk’Lke ÔÞkÏÞk{kt
¼økðkLk ©enrhLke Ár[ yLkwMkkh ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt f{oÄkhÞ Mk{kMk s
fÞkuo Au. òuEyu íkuyku©eLkk s þçËku :-
- ‘º´É¨Éè·ÉªÉÈ Ê´ÉtiÉä ªÉºªÉɺÉÉè º´ÉɨÉÒ * ºÉ´Éæ¹ÉÉÆ VÉÒ´ÉÉxÉɨÉÒ·É®úÉhÉÉÆ SÉ ÊxɪÉxiÉÞi´ÉÆ
ºÉEò±ÉEò¨ÉÇ¡ò±ÉnùÉiÉÞi´ÉÉÊnù SÉè·ÉªÉÈ iÉuùÉxÉ * ºÉ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ * xÉ®úÉhÉÉÆ ºÉ¨ÉÚ½þÉä xÉÉ®Æú iÉnùªÉxÉÆ
61 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ÊxÉ´ÉɺɺlÉÉxÉÆ ªÉºªÉ ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& * +xiɪÉÉǨÉÒiªÉlÉÇ& *’
(ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks f]ík Mkðo{tøk÷ Míkkuºk &÷ku.73 ‘¼kð«çkkurÄLke’ ÔÞkÏÞk)
yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS {nkhksu ‘©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ’Lke hMkçkkurÄLke
Lkk{Lke ÔÞkÏÞk{kt ¼økðkLk ©enrhLke Ár[ yLkwMkkh ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt
f{oÄkhÞ Mk{kMk s fÞkuo Au. òuEyu íkuyku©eLkk s þçËku :-
- ‘º´ÉɨÉÒ SÉ ºÉ B´É xÉÉ®úɪÉhɶSÉäÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& *’
(MftÄ - 4, y. - 20, &÷ku. 25)
- ‘º´ÉɨÉÒ {ÉÊiɶSÉɺÉÉè xÉ®úºªÉ vÉÞiɨÉxÉÖ¹ªÉÉEÞòiÉä& vɨÉǺªÉÉ{ÉiªÉÆ SÉ iÉiºÉƤÉÖÎvvÉ& *’
(MftÄ - 4, y. - 50, &÷ku. 1)
- ‘¸ÉÒ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉ{É®ú{ɪÉÉǪɸÉÒ½þÊ®úEÞò¹hɦÉMÉ´ÉiÉ <iªÉlÉÇ& *’
(MftÄ - 3, y. - 4, &÷ku. 36)
- ‘¸ÉÒº´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÆ +iÉÖ±ªÉ¸ÉÒ-Ênù´ªÉè·ÉªÉÇ´ÉxiÉÆ {É®ú¨Éä·É®ú¨É *’
(MftÄ - 3, y. - 11, &÷ku. 20)
- ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÆ ¨É½þɨÉÆjÉ°ü{ɺ´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉxÉɨÉÉ iɨÉ *’
(MftÄ - 6, y. - 18, &÷ku. 6)
Mk.økw. çkúñ. ©e y®[íÞkLktË Mðk{e rðhr[ík ‘©enrhMkt¼ð{nkfkÔÞ’Lkk Mkøko -
2, &÷kuf - 8{kt ykðu÷ ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLkku Mk{kMk ©e ¼ku¤kLkkÚk ¼è
rðîßsLkknT÷krËLke xefk{kt yk heíku f{oÄkhÞ Mk{kMk fhu Au, su{ fu :- ‘º´ÉɨÉÒ
IÉ®úÉIÉ®úÉhÉɨÉÉÊvÉ{ÉÊiÉ& ºÉ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉäÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& *’
ËeLkkLkkÚk ¼èLkk Ëefhk su ¼ku¤kLkkÚk ¼èu ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks
rðhr[ík ‘©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw’Lke Mkuíkw{k÷k xefk{kt ©e h½wðehS {nkhksLku
÷u¾Lk yLku MktþkuÄLk{kt MknkÞ fhe níke. íku{Lkku Ãkrh[Þ ©e h½wðehS {nkhksu
Mkuíkw{k÷k xefkLkk ytík{kt yk heíku ykÃÞku Au :-
-‘BiÉx¨É½þÉ|ɪÉɺÉä iÉÖ ºÉ½þɪÉä ±ÉJäÉxÉä iÉlÉÉ * ¶ÉÉväÉxÉ%ä¦É´ÉiÉÉÆ uùÉè ¨Éä Ê´ÉuùɺÆÉÉè º´ÉÉʸÉiÉÉʴɨÉÉè **6**’
-‘¶ÉEÖòÉxÉxnù¨ÉÊÖxÉÌ´É|ÉÉä ¦ÉɱäÉÉxÉÉlÉÉʦÉvɺiÉlÉÉ * ½þ®úä®úxÉxªÉ¦ÉHòÉè uùÉè iÉi|ɺÉzÉi´ÉEòɨÉEÖòÉè **7**’
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks ÷¾u Au fu, ©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄwLke
Mkuíkw{k÷k xefkLkk ÷u¾LkfkÞo{kt yLku MktþkuÄLk{kt rðîkLk Mktík þwfkLktË Mðk{e yLku
rðîkLk ©enrhLkk yLkLÞ¼õík ¼ku¤kLkkÚku MknkÞ fhe Au. ykÚke sýkÞ Au fu ¼ku¤kLkkÚk
¼è ð[Lkk{]íkLkk Ãký ¿kkLke níkk.
økútÚkhks {nkLk Mk{úkx ©e{ËT MkíMktrøkSðLk{kt Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e Ãký
nrhf]»ý, ½Lk~Þk{, Lke÷ftX, MknòLktË Mðk{e yLku Mðkr{LkkhkÞý - yk çkÄk Lkk{ku
yuf ÔÞÂõík Ãkhf s ½xkzu Au. yÚkkoíkT Lkk{ ¼uË Au yÚko ¼uË LkÚke. yk hÌkk Mk.økw. ©e
þíkkLktË Mðk{eLkk s þçËku :-
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
- ‘ºÉ¹èÉ xÉÉ®úɪÉhɨÉÊÖxÉ& ºÉ½þVÉÉxÉnÆù xÉɨÉEò& * º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉJªÉ¶SÉ º´ÉɨªÉÉJªÉ¶SÉ Ê´É®úÉVÉiÉä **’
(©e MkíMktrøkSðLk : 2/24/36)
‘½þÊ®úEÞò¹hÉÉä PÉxɶªÉɨÉÉä xÉÒ±ÉEòh`ö¶SÉ ºÉ º¨ÉÞiÉ& *
º´ÉɨÉÒ SÉ ºÉ½þVÉÉxÉÆnù& º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɺiÉlÉÉ **’
(©e MkíMktrøkSðLk : 5/69/17)
- ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉä xÉÒ±ÉEòh`öÉä xÉÉ®úɪÉhÉÉä ½þÊ®ú& * ½þÊ®úEòÞ¹hɶSÉ ºÉ½þVÉÉxÉxnù& EòÞ¹hÉɺäiÉÖ ¨Éä ¾þÊnù **’
(©e MkíMktrøkSðLk {knkíBÞ : 4/2)
sLk{tøk÷ MíkkuºkLkk Ëuðíkk Ä{oLkk Ëefhk yuðk ¼økðkLk ©enrh Au, yu{ þíkkLktË
Mðk{e MðÞt sLk{tøk÷ Míkkuºk yLku Mkðo{tøk÷ Míkkuºk{kt fnu Au. {kxu Mðkr{LkkhkÞý
þçË yuf{kºk ¼ÂõíkÄ{oLkk Ëefhk yuðk MknòLktË Mðk{e {kxu s ðÃkhkÞu÷ku Au.
yÚkkoíkT f{oÄkhÞ Mk{kMk Au.
Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLkk rþ»Þ rðîkLk Mk.økw. ©e ½Lk~Þk{[hýËkMkS
Mðk{eyu ‘ykæÞkÂí{f íkíðkÏÞkLk{T’Lkk{Lkk økútÚk{kt ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË{kt
f{oÄkhÞ Mk{kMk ÚkkÞ Au íku ðkíkLku ÃkkuíkkLkk økútÚk{kt yLkwüwÃkTAtË{kt ykðhe ÷eÄe Au.
su{ fu :- ‘Eò¨ÉvÇÉÉ®úªÉ´ÉkÞªÉɪÉÆ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÊäiÉ ´Éè * ¨ÉxjÉ& ºÉ´ÉÉxÇiÉ®úÉi¨ÉÉxÉÆ ºÉ´ÉÉvÇÉÉ®úÆ {ÉËiÉ iÉlÉÉ **’
(22/74)
(1)
yÚkkoíkT ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhÉ& <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& *’ ʴɶÉä¹ÉhÉÆ Ê´É¶É乪ÉähÉ ¤É½Öþ±É¨É *
(yükæÞkÞe : 2/1/57) yk ÃkkrýrLkMkqºkÚke Mk{kMk Úkþu. su Mk{kMkLku ‘iÉi{ÉÖ¯û¹É&
ºÉ¨ÉÉxÉÉÊvÉEò®úhÉ& Eò¨ÉÇvÉÉ®úªÉ& *’ (yükæÞkÞe : 1/2/42) yk ÃkkrýrLkMkqºkÚke f{oÄkhÞ
Mk{kMk fnuðkÞ Au yÚkkoíkT Mk{kLkkrÄfhý íkíÃkwÁ»k Mk{kMkLku ‘f{oÄkhÞ’ Lkk{Úke
fnuðk{kt ykðu Au. ‘ºÉɨÉÉxÉÉÊvÉEò®úhªÉ¨ÉÂ’Lkwt ÷ûký yu Au fu, ‘ʦÉzÉ|É´ÉÞÊkÉÊxÉʨÉkÉÉxÉÉÆ
¶É¤nùÉxÉɨÉäEòκ¨ÉzÉlÉæ ´ÉÞÊkÉ& ºÉɨÉÉxÉÉÊvÉEò®úhªÉ¨ÉÂ*’ swËk swËk MkkÚkof yÚko{kt «ðíkoðkYÃk
rLkr{¥k¼uËðk¤k þçËku yuf s yÚko{kt «ðíkuo (yuf s Ä{eo ÃkËkÚkoLkku çkkuÄ fhu) íku
Mk{kLkkrÄfhÛÞ fnuðkÞ. su{ fu - ‘º´ÉɨÉÒ’ yux÷u ûkh-yûkh ykrËfLku rLkÞ{Lk-
(1.) ‘º´ÉÉʨÉxÉ ºÉÖ - xÉÉ®úɪÉhÉ ºÉÖ’ yk Mk{wËkÞLke ‘EÞòiÉÊrùiɺɨÉɺÉɶSÉ **1*2*46**’ MkqºkÚke «kríkÃkkrËf Mkt¿kk
ÚkðkÚke ‘ºÉÖ{ÉÉä vÉÉiÉÖ|ÉÉÊiÉ{ÉÉÊnùEòªÉÉä& **2*1*71**’ MkqºkÚke çktLku ‘ºÉÖ’ «íÞÞLkku ‘±ÉÖEÂò’ Úkíkk ‘º´ÉÉʨÉxÉ xÉÉ®úɪÉhÉ’ þçË
çkLÞk ÃkAe ‘º´ÉÉʨÉxÉÂ’ þçËLke ÃkkA¤ ‘±ÉÖEÂò’ ÚkÞu÷ ‘ºÉÖ’ «íÞÞLku ‘|ÉiªÉªÉ±ÉÉä{Éä |ÉiªÉªÉ±ÉIÉhɨÉ **1*1*62**’ MkqºkÚke ÷wó
‘ºÉÖ’ «íÞÞLku ykr©ík fkÞo su ÃkËMkt¿kk Úkíkk ‘xÉ ±ÉÉä{É& |ÉÉÊiÉ{ÉÉÊnùEòÉxiɺªÉ **8*2*7**’ MkqºkÚke ‘º´ÉÉʨÉxÉ xÉÉ®úɪÉhÉ’
þçË{kt hnu÷ ‘º´ÉÉʨÉxÉÂ’ þçËLkk ‘xÉ’ fkhLkku ÷kuÃk ÚkÞku. yLku íku LkfkhLkku ÷kuÃk ‘xɱÉÉä{É& ºÉÖ{ɺ´É®úºÉÆYÉÉiÉÖÎM´ÉÊvɹÉÖ EÞòÊiÉ
**8*2*2**’ MkqºkÚke yrMkØ Úkíkk ‘ºÉÖ{ÉÉä vÉÉiÉÖ|ÉÉÊiÉ{ÉÉÊnùEòªÉÉä& **2*1*71**’ MkqºkÚke ‘±ÉÖEÂò’ ÚkÞu÷ ‘ºÉÖ’ «íÞÞLku
‘|ÉiªÉªÉ±ÉÉä{Éä |ÉiªÉªÉ±ÉIÉhɨÉ **1*1*62**’ MkqºkÚke ÷wó ‘ºÉÖ’ «íÞÞLku ykr©ík fkÞo Úkíkk ‘ºÉÉè SÉ **6*4*13**’ MkqºkÚke
Ëe½o fhðk síkk ‘xÉ ±ÉÖ¨ÉiÉÉ%RÂóMɺªÉ **1*1*63**’ MkqºkÚke Ëe½oLkku rLk»kuÄ Úkíkk ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ’ þçË{kt hnu÷ ‘º´ÉÉʨɒ
þçËLku Ëe½o Úkíkku LkÚke.
62 63 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Ãkk÷LkkrË fhðkYÃk yiïÞo MktÃkÒk yLku ‘xÉÉ®úɪÉhÉ’ yux÷u ytíkÞko{e yûkh{wõíkkuLku Ãký
WÃkkMÞ Ãkhçkúñ yk heíku çktLku MkkÚkof þçËku swËk swËk yÚkkuoLku s fnuLkkhk Au. yÚkkoíkT
‘º´ÉÉʨÉi´ÉÊ´Éʶɹ]õ’ ðMíkwLku fnuLkkhku ‘Mðk{e’ þçË Au yLku ‘xÉÉ®úɪÉhÉi´ÉÊ´Éʶɹ]õ’ ðMíkwLku
fnuLkkhku ‘LkkhkÞý’ þçË Au. Ãkhtíkw yk çktLku MkkÚkof þçËku ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ’
yk{ yuf MkkÚku {qfðkÚke ‘º´ÉÉʨÉi´Éõ’ yLku ‘xÉÉ®úɪÉhÉi´É’ yk çktLku swËk swËk Ä{oYÃk yÚko
Lkef¤e sELku ‘º´ÉɨªÉʦÉzÉÉä xÉÉ®úɪÉhÉ&’ - yÚkkoíkT ‘Mðk{e yuðk su LkkhkÞý’ ykðku yuf
y¾tz yÚko ÷ELku yuf s ÔÞÂõík rðþu»kLkku çkkuÄ fhu Au. suLkku ÔÞwíÃkr¥ksLÞ yÚko ÚkkÞ
Au - MkðosøkíkLkwt MksoðkÃkýwt, ykí{kÃkýwt, ytíkÞko{eÃkýwt, MkðoykÄkhÃkýwt,
MkðoV¤«ËkíkkÃkýwt ðøkuhu çknwrðÄ yiïÞo MktÃkÒk nkuðkÚke ‘Mðk{e’ yLku MkðoLke ytËh Lku
çknkh ÔÞkÃke hnu÷k nkuðkÚke LkkhkÞý yLku íku çktLku {¤eLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yk
{nk{tºk ÚkÞku. suLkku yÚko yk heíku Úkþu su ûkh-yûkhkí{k, Mkðo¿k, Mkðofíkko, MkðorLkÞtíkk,
MkðkoÄkh, MkðoÔÞkÃkf, MkðofkhýLkk fkhý, MðÞt«fkþf, Mðíktºk, Mkðuoïhuïh, MkðoLkk
Mðk{e íkuLku fnuðkÞ ‘Mðkr{LkkhkÞý.’
yk ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk yuf ÞkuøkYZ þçË Au.
ÔÞkfhý þk†Lke árüyu þçËLkku [kh «fkhu çkkuÄ ÚkkÞ Au. 1. YZ 2. ÞkuøkYZ 3.
Þkirøkf 4. ÞkirøkfYZ.
1. Ãknu÷ku «fkh : YZ :- YZ þçË fkuLku fnuðkÞ íku Mk{òðíkk ÷½w{tsq»kkfkh ©e
Lkkøkuþ ¼è fnu Au :- ‘+´ÉªÉ´ÉÉlÉǨÉxÉ{ÉäIªÉ ºÉ¨ÉÖnùɪɶÉÊHò¨ÉÉjÉähÉÉlÉǤÉÉävÉEòi´ÉÆ °üføi´É¨É *’ «f]rík-
«íÞÞYÃke yðÞðLkk yÚkkuoLke yÃkuûkkðøkh fuð¤ Mk{wËkÞ þÂõíkÚke yÚkoLkku çkkuÄ fhu íku
YZ fnuðkÞ yÚkkoíkT su þçËLke ÔÞwíÃkr¥k Úkíke Lk nkuÞ yLku su þçËLkku «Þkuøk ÃkhtÃkhkøkík
fkuE yuf rLkrùík ðMíkw fu ÔÞÂõík {kxu s «Þkuòíkku nkuÞ íkuLku YZ þçË fnuðkÞ. su{ fu,
økkÞ - nðu økkÞ þçË{kt ‘økk’ íkÚkk ‘Þ’ yu{ çku yûkhku Au. yk çktLku yûkhkuLkku y÷øk
y÷øk fkuEs yÚko Lkef¤íkku LkÚke. Ãkhtíkw çktLku þçËLkk Mk{wËkÞÚke øk¤u økkuËzeðk¤k
«kýeLkwt ¿kkLk ÚkkÞ íkuLku økkÞ fnuðkÞ. yk{ økkÞ þçËLku yuf YZ þçË fnuðkÞ Au.
2. çkeòu «fkh : ÞkuøkYZ :- ÞkuøkYZ þçËLku Mk{òðíkk ÷½w{tsq»kkfkh ©e
Lkkøkuþ ¼è fnu Au :- ‘+´ÉªÉ´ÉÉlÉǺÉÆ´ÉʱÉiɺɨÉÖnùɪɶÉCiªÉÉ%lÉǤÉÉävÉEòi´É¨É ªÉÉäMÉ°üføi´É¨É *’
«f]rík-«íÞÞYÃke yðÞðkuLkk yÚko Mktr{r÷ík ÚkELku Mk{wËkÞ þÂõíkÚke yÚkoLkku çkkuÄ
fhkðu íkuLku ÞkuøkYZ fnuðkÞ Au. yÚkkoíkT su þçËLkku ÔÞwíÃk¥ÞLkwMkkhu yÚko Lkef¤íkku nkuðk
Aíkkt Ãký íku þçËLkku «Þkuøk fkuE rLkrùík ðMíkw fu ÔÞÂõík {kxu s Úkíkku nkuÞ íkku íkuLku
ÞkuøkYZ fnuðkÞ. su{ fu, Ãktfs þçË, ‘{ÉRÂóEòÉiÉ VÉɪÉiÉä <ÊiÉ, {ÉRÂóEòVɨÉ *’ fkËð{ktÚke su
(fkuEÃký ðLkMÃkrík fu ðªAe ykrË stíkw) sL{u íkuLku Ãktfs fnuðkÞ. yk ÔÞwíÃkr¥k yLkwMkkh
yÚko Úkíkku nkuðk Aíkkt Ãký yk Ãktfs þçËLkku «Þkuøk fuð¤ yuf rLkrùík ðMíkw ‘f{¤’ {kxu
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 64
s ÚkkÞ Au. {kxu yk Ãktfs þçËLku ÞkuøkYZ þçË fnuðkÞ Au.
3. ºkeòu «fkh Þkirøkf :- Þkirøkf þçËLku Mk{òðíkk ÷½w{tsq»kkfkh ©e Lkkøkuþ
¼è fnu Au :- ‘+´ÉªÉ´É¶ÉEòiªÉè´ÉÉlÉǤÉÉävÉEòi´É¨É ªÉÉèÊMÉEòi´É¨É *’ yÚkkoíkT «f]rík-«íÞÞYÃke
yðÞðLke þÂõík{kºkÚke yÚkoLkku çkkuÄ fhu íkuLku Þkirøkf þçË fnuðkÞ. su{ fu, Ãkk[f -
yk þçË{kt ‘{ÉSÉÂ’ Äkíkw Au. yLku ‘+Eò’ «íÞÞ Au su{kt ÄkíkwLkku yÚko Ãkfkððwt Au yLku
«íÞÞLkku yÚko fíkko Au. ÔÞwíÃkr¥k yLkwMkkh yk þçËLkku yÚko ÚkkÞ Au - Ãkfkððkðk¤ku.
yk{, «f]rík yLku «íÞÞÚke çkkuÄ Úkíkku nkuðkÚke Ãkk[f þçËLkuu Þkirøkf þçË fnuðkÞ Au.
4. [kuÚkku «fkh ÞkirøkfYZ :- ÞkirøkfYZ þçËLku Mk{òðíkk ÷½w{tsq»kkfkh ©e
Lkkøkuþ ¼è fnu Au :- ‘+´ÉªÉ´É¶ÉCiªÉÉ ºÉ¨ÉÖnùɪɶÉCiªÉÉ SÉÉlÉǤÉÉävÉEòi´É¨É ªÉÉèÊMÉEò°üføi´É¨É *’ -
yÚkkoíkT «f]rík-«íÞÞYÃke yðÞð þÂõíkÚke íkÚkk fuð¤ Mk{wËkÞþÂõíkÚke su yÚkoLkku çkkuÄ
fhkðu íkuLku ÞkirøkfYZ þçË fnuðkÞ Au. su{ fu, {tzÃk - yk {tzÃk þçËLkk çku yÚkkuo ÚkkÞ Au
‘¨ÉhbÆ÷ Ê{ɤÉÊiÉ <ÊiÉ ¨Éhb÷{É&’ - yÚkkoíkT ykuMkk{ý ÃkeLkkh. ykðku «f]rík-«íÞÞYÃke yðÞð
þÂõík(Þkirøkf þçË)Úke çkkuÄ ÚkkÞ Au yLku çkeòu fuð¤ Mk{wËkÞþÂõíkÚke {tzÃkLkku yÚko
{ktzðku yuðku YZ þçËLkku çkkuÄ ÚkkÞ Au.
yuðe s heíku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk ÞkuøkYZ þçË Au.
‘º´É¨É Bä·ÉªÉǨÉ +ºªÉɺiÉÒÊiÉ º´ÉɨÉÒ, xÉÉ®äú +ªÉxÉÆ ÊxÉ´ÉɺɺlÉÉxÉÆ ªÉºªÉ <ÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ&, º´ÉɨÉÒ
SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhÉ& <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& *’ - yuðe ÔÞwíÃkr¥k yLkwMkkhu yÚko Úkíkku nkuðk Aíkkt,
yk þçË yûkhÄk{MÚk MktÃkqýioïÞo MktÃkÒk, MkðkoÄkh, Mkðo¿k, Mkðkoí{k, ûkhkûkhkíkeík,
MkðoLkk rLkÞtíkk, Mkðoíktºk-Mðíktºk, MðÞt«fkþf, MkðkOíkÞko{e, MkðoÔÞkÃkf, MkðofkhýLkk
fkhý, MkðoyðíkkhLkk yðíkkhe Ãkhçkúñ ÃkqýoÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk su AÃkiÞk økk{{kt
Ä{orÃkíkk yLku ¼Âõík{kíkk Úkfe {Lkw»ÞYÃku «økx ÚkÞk níkk íku rLkrùík ÔÞÂõík rðþu»kLkku
s çkkuÄ fhkðu Au. {kxu yk þçË ÔÞkfhý yLkwMkkh ÞkuøkYZ Au.
ynª MkwÄe su ÔÞkfhýLke ÔÞwíÃkr¥kÚke yÚko fÞko íku ík{k{ yÚkkuoLku Mk.økw. ©e
yËT¼wíkkLktË Mðk{eLkk rþ»Þ rðîkLk Mk.økw. ©e ½Lk~Þk{[hýËkMkS Mðk{eyu
‘ykæÞkÂí{f ík¥ðkÏÞkLk{T’ Lkk{Lkk økútÚk{kt yLkwüwÃkT AtË{kt ykðhe ÷eÄk Au. suÚke
¼õíkkuLku Mk{sðk{kt Mknu÷wt Ãkzu, íkku nðu òuEyu íku Mðk{eLkk s þçËku{kt :-
‘º´Éi´ÉÆ ÁÉi¨ÉÊxÉ ºÉ\VÉÉiÉÆ º´ÉÉʨÉi´ÉÆ ¸ÉÒ½þ®úÉè κlÉiɨÉ *
º´É¦ÉÚiɺªÉ SÉ ºÉÆ®úIÉÉ º´ÉÉʨÉxÉÉä ¦É®ú B´É SÉ ** +.22 ¶±ÉÉä.66**’
ûkhyûkh ík{k{ ykí{kyku{kt ËkMkÃkýwt yLku ¼økðkLk{kt Mðkr{Ãkýwt rMÚkík Au. çktLku
ðå[u Mðk{e-Mkuðf¼kð ‘+Éi¨ÉnùɺªÉÆ ½þ®äú& º´ÉɨªÉÆ º´É¦ÉÉ´ÉÆ SÉ ºÉnùÉ º¨É®ú (ʴɹhÉÖiÉk´Éä)’ -
ykí{kyku ËkMk Au yLku ¼økðkLk nt{uþk Mðk{e Au yuðe M{]rík ÞkË hk¾ðe ½xu, Mð¼qík
(Mkuðf¼qík) ¼õíkkuLkwt Mkthûký fhðwt yu Mðk{eLku rþhu ¼kh Au. ¼økðkLk s Mðk{e
65 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
þkÚke? íkku fnu Au :-
‘ªÉiÉÉä xÉÉ®úɪÉhɺi´Éä¹ÉÉä%xiÉ®úÉi¨ÉÉ ºÉ´ÉÇvÉÉ®úEò& *
+iÉ& º´ÉɨÉÒ SÉ ºÉ´ÉǺªÉ ½þÊ®úEÞò¹hÉ& ºÉnùÉ º¨ÉÞiÉ& **+.22 ¶±ÉÉä. 67**’
íkku Ãkkuíku LkkhkÞý Lkk{ðk¤k nkuðkÚke yÚkkoíkT yLðÚkoLkk{ nkuðkÚke íku
MkðkOíkhkí{k yLku MkðkoÄkh Au. yk fkhýÚke s MkðuoLkk Mðk{e ¼økðkLk ©enrhf]»ý
{nkhksLku fÌkk Au.
‘º´ÉÉʨÉi´É¨ÉºªÉ xÉÉä{ÉÉvÉä& EòÉnùÉÊSÉiEÆò ¨ÉiÉÆ Ê´É¦ÉÉä& *
ÊEòxiÉÖ º´ÉiÉ& ºÉÉ´ÉÇÊjÉEÆò ½þ®äú& ºÉ´ÉÉÇxiÉ®úÉi¨ÉxÉ& **+.22 ¶±ÉÉä. 68**’
Mkðo ÔÞkÃkf ¼økðkLkLkwt yk Mðkr{Ãkýwt çkeòykuLke ÃkuXu ykiÃkkrÄf fkËkr[íf
(õÞkhuf s nkuÞ yuðwt) LkÚke yÚkkoíkT çkeò çkÄk yûkh MkwÄeLkk çkúñktzkuLkk Mðk{e
yufçkeòLke árüyu ËkMk Ãký Au. Ãkhtíkw ¼økðkLk õÞkhuÞ fkuELkk ËkMk LkÚke Ãký nt{uþk
MkðoLkk Mðk{e Au. yu Ãký Mkkðofkr÷f s Au. ‘B¹É& ºÉ´ÉÉÈiÉ®úÉi¨ÉÉ’ (Mkwçkk. W-7) - yk
©wrík{kt fÌkk {wsçk MkðoLkk ytíkÞko{e Au.
‘¶É®úÒ®ú¦ÉÚiÉÆ ºÉ´ÉÈ Ê½þ IÉ®Æú SÉÉIÉ®ú¨Éä´É SÉ *
ªÉSSÉÉÊ{É ÊSÉtSSÉ VÉb÷÷ <ǶÉÉxÉÒ¶ÉÉÊnùEÆò iÉlÉÉ **+.22 ¶±ÉÉä. 69**’
ðuËktík þk† {wsçk ûkhyûkh ykrËf Mkðuo Ãkh{kí{kLkk þheh Au yLku Ãkh{kí{k
MkðuoLkk ykí{k Au. su ftE r[Ër[ËT íku{s Eþ-yrLkþÃkýu fÌkwt Au íku çkÄwt s ‘ªÉºªÉ |ÉEÞòÊiÉ&
¶É®úÒ®Æú, ªÉºªÉÉi¨ÉÉ ¶É®úÒ®Æú’ (çk].W. {k.Ãkk. 5/7/26) ‘ªÉºªÉÉIÉ®Æú ¶É®úÒ®ÆúÆ ’ (Mkwçkk. W-7) yk
WÃkrLk»kËku{kt fÌkk {wsçk Ãkh{kí{k þhehe¼qík Au. yÚkkoíkT çkÄkLkk s ykí{k Au. ßÞkhu
Þ®ífr[íkT Mkðuo Ãkh{kí{kLkk þheh Au. íkku íkuLke yÃkuûkkyu MkðoLkk ytíkÞko{e, MkðoLkk
rLkÞtíkk, MkðoLkk ykÄkh, Mkðo¿k yLku MkðoLkk Mðk{e - ‘{ÉËiÉ Ê´É·ÉºªÉ’ (íki.Lkk.W. 11-3),
‘ºÉ´ÉǺªÉ ´É¶ÉÒ ºÉ´ÉǺªÉä¶ÉÉxÉ&’ (çk].W. 6/4/22) yk ©wrík{kt fÌkk «{kýu MkðoLkk WÃkkMÞ
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý Au çkeò fkuE s Lkrn.
‘ºÉ B´É ¸ÉÒ½þÊ®ú& EÞò¹hÉ& |ÉÉnÖù¦ÉÚÇiÉ& Eò±ÉÉʴɽþ *
xÉɨxÉÉ SÉ ½þÊ®úEÞò¹hÉ& º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɺiÉlÉÉ **+.22 ¶±ÉÉä. 71**’
su MkðkOíkhkí{k, MkðorLkÞtíkk, MkðkoÄkh, Mkðo¿k, Mkðoíktºk-Mðíktºk su LkkhkÞý fÌkk yu
s ©enrhf]»ý íkÚkk Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Úke yk fr¤Þwøk{kt «økxâk Au.
‘xÉÉ®úÉ +ªÉxɨɺªÉäÊiÉ ºÉ´ÉÉÇxiÉ´ªÉÉÇÎ{iɯûSªÉiÉä *
xÉÉ®úÉhÉɨɪÉxÉÆ SÉäÊiÉ ºÉ´ÉÉÇvÉÉ®úi´É¨ÉÖSªÉiÉä **+.22 ¶±ÉÉä. 72**’
«Mktøk«kó nðu ‘ykæÞkÂí{f ík¥ðkÏÞkLk{T’ økútÚkLkk ÷u¾f Mk.økw. ©e
½Lk~Þk{[hýËkMkS Mðk{e ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLkku ÔÞwíÃkr¥ksLÞ yÚko fhu Au.
suLkku ûkÞ ÚkkÞ íkuLku ‘2’ fnuðkÞ Au yLku suLkku MðYÃkÚke fu «ðknÚke ûkÞ Lk ÚkkÞ íku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 66
‘Lkh’ fnuðkÞ. [iíkLÞ yLku y[iíkLÞLkku ûkÞ Lkrn nkuðkÚke íkuLku Lkh þçËÚke fnuðkÞ
Au. LkhLkk Mk{wËkÞLku Lkkh fnuðkÞ. ‘xÉÉ®ú¨É +ªÉxɨÉ +ºªÉ’ yu{ çknwðúern Mk{kMk fhíkk
MkðkOíkÔÞkoró ykðu Au. yÚkðk ‘xÉÉ®úÉhÉɨÉ +ªÉxɨÉÂ’ yu{ íkíÃkwÁ»k Mk{kMk fhíkk
MkðkoÄkhÃkýwt ykðu Au. Mkðo ðMíkwyku{kt ÔÞkÃkf yLku MkðkoÄkh yuðk LkkhkÞý þçËLkku
yÚko Lkef¤u Au : ykðe rLkÁÂõík - ‘+xiɤÉÇʽþ¶SÉ iÉiºÉ´ÉÈ ´ªÉÉ{ªÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& κlÉiÉ& *’ (íki.
Lkk. - 25) yk ©wríkyu s fhe Au.
nðu ‘Mðk{e’ þçËLkku yÚko fhu Au :-
‘º´ÉɨÉÒÊiÉ ºÉ´ÉǶÉäʹÉi´É¨ÉÖHÆò ºÉ´ÉÉÇi¨ÉxÉÉä%ºªÉ SÉ *
xÉ®ú°ü{ɺªÉ vɨÉǺªÉÉ{ÉiªÉÆ xÉÉ®úɪÉhɺiÉlÉÉ **+.22 ¶±ÉÉä. 73**’
Mðk{e þçËÚke MkðoÔÞkÃkf, MkðkoÄkh LkkhkÞýLkwt þur»kíð (ykí{kÃkýtw) fÌkwt Au.
fkhý fu szr[Ëkí{f Mkðosøkík Ãkh{kí{kLkwt þu»k (þheh) Au. yLku Ãkh{kí{k
szr[Ëkí{f MktÃkqýo søkíkLkk þu»ke (ykí{k) Au. yLku LkhYÃk su Ä{oËuð íkuLkk ÃkwºkLku
LkkhkÞý fnuðkÞ. íkuLke ÔÞwíÃkr¥k yk heíku Au - ‘xÉ®úºªÉ +{ÉiªÉÆ {ÉÖ¨ÉÉxÉÂ’ yu yÚko{kt Lkh
þçËLku ‘xÉb÷ÉÊnù¦ªÉ& ¡òEÂò *’ (yükæÞkÞe : 4/1/99) ÃkkrýrLk MkqºkÚke ‘¡òEÂò’ «íÞÞ ÚkkÞ
Au yLku ‘¡òEÂò’ «íÞÞLku ‘+ɪÉxÉäªÉÒxÉÒʪɪÉ& ¡òføJÉUôPÉÉÆ |ÉiªÉªÉÉnùÒxÉɨÉÂ’ (yükæÞkÞe :
7/1/2) ÃkkrýrLk MkqºkÚke ‘+ɪÉxÉ’ ykËuþ ÚkE ‘ÊEòÊiÉ SÉ’ (yükæÞkÞe : 7/2/118)
MkqºkÚke ykrË ð]rØ ÚkE LkkhkÞý þçË çkLku Au.
Mðk{e yLku LkkhkÞý yk çktLku Lkk{ku ðå[u fÞku Mk{kMk ÚkkÞ Au íku nðu fnu Au :
‘Eò¨ÉÇvÉÉ®úªÉ´ÉÞkªÉÉ%ªÉÆ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉäÊiÉ ´Éè *
¨ÉxjÉ& ºÉ´ÉÉÇxiÉ®úÉi¨ÉÉxÉÆ ºÉ´ÉÉÇvÉÉ®Æú {ÉËiÉ iÉlÉÉ **+.22 ¶±ÉÉä. 74**’
‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhÉ& <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& *’ yu{ f{oÄkhÞ Mk{kMk Mk{sðku.
yux÷u çktLku Lkk{ku yuf s ÔÞÂõíkLkku çkkuÄ fhu Au. MkðoLkk Ãkrík íku Mðk{e fnuðkÞ.
‘º´É¨Éè·ÉªÉÈ’ ykðku yÚko nkuðkÚke Mkðo yiïÞo MktÃkÒk yuðku yÚko ÚkkÞ Au. çktLku MkkÚkof þçËku
{¤eLku Mkðo yiïÞo MktÃkÒk Mkðoþu»ke MkðkOíkÞko{e, MkðkoÄkh yuðku yÚko rLkrùík ÚkkÞ Au.
rðîkLk Mk.økw. ©e ½Lk~Þk{[hýËkMkS Mðk{eyu ÃkkuíkkLkk økwÁ Mk.økw. ©e
yËT¼wíkkLktË Mðk{e ÃkkMkuÚke Mkkt¼¤eLku MkkÚkof çku þçËLkku f{oÄkhÞ Mk{kMk fÞkuo Au.
Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eyu Ãký ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt fÌkwt Au :
“hk{ ! f]»ý ! nhu ! økku®ðË ! nhu ! LkkhkÞý ! yuðk ¼økðkLkLkk çknw Lkk{kuLkk
rLkðuþðk¤wt {tøk÷ ¼sLk Úkíkwt íkuLku y¤MkkðeLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðk çku MkkÚkof
Lkk{Lkk rLkðuþðk¤wt þw¼ ¼sLk [÷kÔÞwt.” (ðkík Lkt. 22)
çku MkkÚkof Lkk{Lkk rLkðuþðk¤wt yux÷u ? Mðk{e fu’íkk ‘ºÉEò±Éè·ÉªÉǺɨ{ÉzÉ&’,yLku
LkkhkÞý fnuíkk ‘xÉ®úÉhÉÉÆ ºÉ¨ÉÚ½þÉä xÉÉ®Æú iÉnùªÉxÉÆ ÊxÉ´ÉɺɺlÉÉxÉÆ ªÉºªÉ ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& +xiɪÉÉǨÉÒ
67 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
<iªÉlÉÇ&*’ (©e MkíMktrøkSðLk nuíkwxefk : 2/24/46)yÚkkoíkT MktÃkqýo yiïÞoðkLk yLku
MkðuoLkk ytíkÞko{e su nkuÞ íkuLku Mðkr{LkkhkÞý fnuðkÞ ykðku yÚko MkËT.
©e þwfkLktË Mðk{eyu Mk.S.Lke nuíkwxefk{kt fhu÷ Au.ykðe heíku yk çktLku MkkÚkof Lkk{kuLkwt
¼sLk [÷kÔÞwt. yÚkkoíkT ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhÉ& <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& *’ yk{kt çktLku MkkÚkof
þçËLkku f{oÄkhÞ Mk{kMk Au. yu{ Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLkk rþ»Þ rðîkLk
Mk.økw. ©e ½Lk~Þk{[hýËkMkS Mðk{eyu fÌkwt Au :
‘ªÉlÉÉ näù½þºªÉ ºÉÆ®úIÉɦÉÉ®úÉä%ºiªÉä´ÉÉi¨ÉxɺiÉlÉÉ *
º´É¦ÉÚiɺªÉ ¨É¨ÉɪÉÆ iÉÖ |É{ÉzɺªÉ Ê´ÉvÉɺªÉÊiÉ **+.22 ¶±ÉÉä. 78**
®úIÉhÉÆ ¸ÉÒ½þÊ®ú& EÞò¹hÉ& º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& |ɦÉÖ& *
<ÊiÉ º´ÉÉʨÉi´ÉÊ´ÉYÉÉxÉÉi|ÉiªÉªÉÉä VÉɪÉiÉä ½þ®úÉè **+.22 ¶±ÉÉä. 79**’
su{ ËunLkk MkthûkýLkku çkÄku ¼kh Sðkí{kLku {kÚku Au yÚkkoíkT ykí{k s ËunLkwt hûký
fhu Au íku{ ËkMk¼qík þhýkøkík {kÁt hûký ©enrhf]»ý {nk«¼w ©e Mðkr{LkkhkÞý
fhþu s, yk heíku ¼økðkLk{kt Mðkr{ÃkýkLkwt rð¿kkLk Úkíkkt ©enrh{kt áZ rðïkMk çktÄkÞ
Au. yk heíku Mðkr{ÃkýkLkwt ¿kkLk rðïkMk{kt fkhý çkLku Au íÞkhu s ‘Ê´É·ÉɺªÉ {ÉÖ¯û¹ÉÉäkɨÉ&’
©wrík MkkÚkof ÚkkÞ Au.
ykðe heíku Mðkr{LkkhkÞý yux÷u ûkh-yûkhLkk ykí{k, Mkðo¿k, Mkðofíkko, MkðkoÄkh,
MkðoLkk rLkÞtíkk, MkðoÔÞkÃkf, Mkðoíktºk-Mðíktºk, MðÞt«fkþf, MkðkOíkÞko{e, MkðofkhýLkk
fkhý, MkðoyðíkkhLkk yðíkkhe Ãkhçkúñ Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý
Lkk{Lkku {rn{k íÞkhu s ÞÚkkÚko òÛÞku fnuðkÞ fu ßÞkhu yu Lkk{Lku Äkhý fhLkkh Lkk{eLku
ÞÚkkÚko yku¤¾eyu yLku ßÞkhu Lkk{e MÃküÃkýu yku¤¾kÞ sþu íÞkhu ‘Mðkr{LkkhkÞý’
Lkk{Lkwt ¼sLk fhðwt Lkrn Ãkzu, ÚkE sþu.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu MðÞt Ãkºk ÷¾eLku Mktíkku-¼õíkkuLku fnu÷ Au :-
“fu (ÃkwÁ»kku¥k{) LkkhkÞýLkwt Lkk{ Lkk{eyu Mkrník ÷uðwt íkku íkuLku íkuðwt V¤ {¤u Au.
yrÄf Lkk{ òu ¼kðÚke ÷nu Au íkku íku ¼õík Ëun Aíkus ¼økðkLkLkk Äk{Lku Ëu¾u Au. {kxu
Ëhuf nrh¼õíkkuyu Lkk{eyu Mkrník Lkk{ ÷uðwt. Lkk{eÞwõík su Lkk{Lkwt «ríkÃkkËLk Ãkkuíku Lk
fhu íkuLku y{u Ëun yr¼{kLke fne(yu) Aeyu yLku íku íkku økwÁÿkune Au íkÚkk MktíkLkku ÿkune
Au yLku su Lkk{eyu Mkrník Lkk{ ÷nu Au íkuLku ykí{Ëþeo økwÁ¼õík yLku Mktík¼õík
{kLkeyu Aeyu. yLku íku yûkhÄk{{kt MkËkÞ hnu Au. y{khk yk ÃkºkLkwt yrík
«ríkÃkkËLk Mkðuo fhòu.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 15/97)
‘¨ÉxÉ& ºÉƾþiªÉ ʴɹɪÉÉx¨ÉxjÉÉlÉÇMÉiɨÉÉxɺÉ& * xÉ pÖùiÉÆ xÉ Ê´É±É¨¤É\SÉ VÉ{Éèx¨ÉÉèÊHòEò{ÉÎRÂóHò´ÉiÉ **’
{Lk{kt ¼økðkLkLke {qŠíkLkwt ®[íkðLk fhe, {tºkLkk yÚkoLku {Lk{kt ®[íkðLkLke MkkÚku Lk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
yrík Wíkkð¤u Lku Lk yrík Äehu {k¤kLkk ÃkkhkLke MkkÚku sÃk fhðku.
(þçËfÕÃkÿw{ fku»k)
(ÃkwÁ»kku¥k{) LkkhkÞýLkwt Lkk{ Lkk{eyu Mkrník ÷uðwt íkuLkku su yríkþu ykøkún hk¾þu,
íkuLkk SðLku Mkw»kw{ýk Lkk{u LkkzeLku rð»ku «ðuþ fhkðeLku »kxT[¢ ¼uËeLku ðifwtXÚke Ãkh
økku÷kuf, íkuÚke Ãkh r[Ëkfkþ íkuLke rð»ku íkuLku «ðuþ fhkðþu íku MkkÁt (ÃkwÁ»kku¥k{)
LkkhkÞýLkwt Lkk{ Lkk{eyu Mkrník yríkþÞ ykøkúnÚke su su ¼õíkku S¼Úke Lkk{ ÍkÍk
÷uðk yLku òu ÍkÍkt ÍkÍkt ÷uþu íkku Ëun Mkíku ÃkwÁ»kku¥k{Lkwt Äk{ Ëu¾þu Lku òu Úkkuzk Úkkuzk
÷uþu íkku {wyk Mk{u ({]íÞw Mk{Þu) Ëu¾þu. íku MkkÁt Lkk{e rðLkk Lkk{ íkku su{ Vq÷ (¾eÕÞk)
rðLkkLkwt Ãkw»Ãk, ðktÍýe †e Ãkwºk (MktíkkLk) rðLkk, íku{ Lkk{e rðLkk Lkk{, íku MkkÁ
(ÃkwÁ»kku¥k{) LkkhkÞýLkwt Lkk{eyu Mkrník su Lkk{ íkuLkwt yíkeþu «ríkÃkkËLk Lkne fhu íkuLku
ËunøkwÁ (Ëunkr¼{kLke) òýðk, ð[Lkÿkune òýðk, MktíkLkk ÿkune òýðk, Mkhðu
MkíMktøke Mk{Mík ðkt[òu. Mkt. 1862Lkk {kn ðËe 8Lku økwÁðkh.
(©enrhLkku «MkkËeLkku Ãkºk Ãkus Lkt. 5 íkÚkk ©e Mðk. yðíkkhe MðYÃk rLkÁÃký. Ãkus.Lkt.807)
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Lku Äkhý fhLkkhk Lkk{e fkuý Au ? yk «&™Lkku W¥kh
MkËTøkwÁðÞo ©e hk{kLktË Mðk{eyu ÷k÷S MkwÚkkh (¼krð rLk»fw¤kLktË Mðk{e)Lku
¼qsLkøkh{kt fÌkku níkku íku ‘©enrh÷e÷k{]ík’ økútÚk{kt LkkUÄíkk Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo ©e
rðnkhe÷k÷S {nkhks fnu Au :-
‘fnu ÷t÷S {tuxt ‚u fuðt ? Œ¥ttºtuÞ fu É»t¼Œuð suðt;
fu þwk Au ht{[kÿ Ë{t™ ? ht{t™kŒ fnu Ëwýtu ft™.
su{ f]»ý {tuxt ËhðuÚte, ‚u{ yt Au {tuxt ð¤e yuÚte;
yt Au yð‚th™t yð‚the, ½ýwk þwk frnÞu rðM‚the.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 4/3/41-42)
÷k÷S MkwÚkkh ÃkqAu Au : “þwt ðýeo frÃk÷ Mk{kLk Au ? Ë¥kkºkuÞ, É»k¼Ëuð fu
hk{[tÿS Mk{kLk Au ?”
íÞkhu hk{kLktË Mðk{e fnu Au : “÷k÷S ! ðýeo íkku frÃk÷, Ë¥kkºkuÞ, É»k¼Ëuð fu
hk{[tÿS ðøkuhuÚke Ãký ©uc Au.”
VheLku ÷k÷S MkwÚkkh «&™ fhu Au : “nu økwÁËuð ! ðýeo ykÃkýk EüËuð ©ef]»ý
Mk{kLk Au fu þwt ?”
íÞkhu hk{kLktË Mðk{eyu fÌkwt : “{khkÚke su{ ©ef]»ý yrÄf Au íku{ Eïh yuðk
©ef]»ýÚke yk ðýeo yrík yrÄf Au.”
ykx÷e {kuxkE yk ík{k{ Lkk{Lkk Ähík÷ Lkk{e{kt Au.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk «kËw¼koðLku ðýoðíkk MðÞt ©eS{nkhksLkk {w¾uÚke
68 69 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
fkLkkufkLk Mkkt¼¤u÷e ðkík Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e fnu Au :- “ðh‚t÷u ytkƒt
nuX¤ …h{nkËu Ërn‚ ©eS {nthts ˼t fhe™u rƒhts{t™ n‚t, ™u Ëðuo …h{nkË
©eS {nthts™t [hýf{¤ Ët{wk [ftuh…ûte™e …uXu òuE hÌtt n‚t; …Ae [th
…txeŒth ©eS {nthts …tËu ytÔÞt, ™u íÞth …Ae ©eS {nthtsu [hýth®ðŒ ÷tkƒt
fÞtO ‚u [hýth®ðŒ Ët{wk òuE™u ‚u ƒtuÕÞt su ‘nu {nthts ! ‚{tht [hýth®ðŒ Ët{wk
òuu Eyu Aeyu íÞthu ‚tu ‚{u …wÁ»ttu¥t{ ¼„ðt™ sýtytu Atu, ™u ‚{tht þheh Ët{wk
òuEyu Aeyu íÞthu ‚tu ‚{u {™w»Þ suðt sýtytu Atu. ™u y{tuyu ½ýu Xuftýu ˼t ŒeXe
Au, …ý yt{ yuf ™shu ‚{ Ët{wk Ëðuo {™w»Þ òuE hÌtt Au; ‚u{ ftuE Xuftýu ytðe
{™w»Þ™e ˼t y{tuyu ŒeXe ™Úte {txu y{tu™u yt ðt‚ su{ Ë{òÞ ‚u{ f]…t fhe™u
fntu ?’ íÞth …Ae ©eS {nthtsu fÌtwk su ‘ðihtx ƒúñt Au, ‚uýu yt [hýth®ðŒ …]Úðe
W…h ytðu ‚u™u yÚtuo …tu‚t™tk …[tË ð»to ™u ŒtuZ …ntuh rŒðË [zâtu íÞtk ËwÄe M‚wr‚ fhe,
íÞthu yt [hýth®ðŒ …]Úðe W…h ytÔÞt Au; …ý ‚{u ‚tu nðu ËqÍu yu{ Ë{òu. ™u ð¤e
nwk yûthÄt{{tkÚte ËŒT„wÁ Y…e ËqÞo «„x ÚtÞtu Awk; ™u yt Ëðuo Ëk‚ Au ‚u ËqÞo{w¾e f{¤
¾eÕÞtk Au, ‚u Ëðuo {tht {w¾f{¤ Ët{wk òuE hÌtt Au.’ yuðe he‚u ©eS {nthtsu
…tu‚t™t …wÁ»ttu¥t{…ýt™e ƒnw ðt‚ fhe ‚u™u Ëtk¼¤e™u ‚u{™u ©eS {nthts™t
MðY…™tu r™ùÞ ÚtÞtu.”
(Mðk{eLke ðkíkku : 4/19)
¼„ðt™ ©e Mðtr{™thtÞý™u yt Vqx÷t ƒúñtkz{tk ÷tððt {txu rðhtx™thtÞýu
50 ð»to y™u ŒtuZ …ntuh «tÚto™t fhe íÞthu Ëðtuo…he …qýo …wÁ»ttu¥t{™thtÞý «„x ÚtÞt
Au. Ë‚TÞw„, ºtu‚tÞw„, ît…hÞw„ y™u f¤eÞw„ yu{ [th Þw„™e yuf [tufze yuðe
1000 [tufze òÞ íÞthu rðhtx™thtÞý™tu yuf rŒðË ÚttÞ, ‚u{™t yuf rŒðË{tk
yt…ýt 4,32,00,00000 [th yƒs ƒºteË fhtuz ð»to ÚttÞ, suðztu rŒðË
yuðze s htºte. yuðt 30 rŒðË™tu {rn™tu y™u 12 {tË™wk ð»to. yuðt
rðhtx™thtÞý™t 50 ð»to y™u ŒtuZ …ntuh „Þtu íÞthu yûthtrÄ…r‚ …nu÷t ðnu÷t yt
¼q{kz¤ W…h …ÄtÞto. yíÞth ËwÄe su yð‚thtu ÚtÞt ‚u yûthtrÄ…r‚™t ™ n‚t; ‚u ‚tu
„tu÷tuftrÄ…r‚ fu ðifwkXtrÄ…r‚ yux÷u «Ät™…whw»t fu «f]r‚…whw»t™t s n‚t.
yk{, «íÞuf Þwøk{kt yðíkhíkkt ¼økðkLkLkk yðíkkhku çkúñkLkk yuf rËðMk{kt
4000 «økxu Au. yuf ðhMk{kt 365 x 4000 = 14,60,000 ([kiË ÷k¾ MkkEX
nòh) yðíkkhku ÚkkÞ Au. su{kt 3,65,000 (ºký ÷k¾ ÃkktMkX nòh) ðkMkwËuð, f]»ý
ðøkuhu Ãký økýkE òÞ Au. (yuf ð»ko{kt 14,60,000 yðíkkhku Úkíkkt nkuÞ íkku yuðk
Ãk[kMk ð»ko MkwÄe rðhkxçkúñkyu «kÚkoLkk fhe íÞkt MkwÄe{kt íkku fux÷k yðíkkhku ÚkÞk nkuÞ íku
økýíkhe fhðk{kt yksLkk ykÄwrLkf Þwøk{kt fkuBÃÞwxh Ãký ðk{ýwt çkLke òÞ.) yk yuf
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 70
çkúñktzLkk ðihksÃkwÁ»kLke ðkík ÚkE. ykðk yMktÏÞkík çkúñktzkuLkk yðíkkhku økýkíkkt
yMktÏÞ yðíkkhku ÚkkÞ íku Mkns Au
yk ðkík Ãký ‘©enrh÷e÷k®MkÄw’ økútÚk{kt híLk-1 íkhtøk -22{kt ÷¾ðk{kt ykðe Au.
ðihkxÃkwÁ»k Ãkkuíku ¼økðkLk ©enrhLke Míkwrík fhu Au fu, “nu (ÃkwÁ»kku¥k{) ¼økðkLk ! ík{u
{khe yk yÄko ykÞw»Þ{kt ík{khk rLkíÞrLkr{¥k yðíkkh Mkku fhkuzÚke WÃkh ÚkÞk Au yLku
yðíkkhe (ÃkwÁ»kku¥k{) íkku ík{u yk Mk{Þu yuf s ðkh yk çkúñktz{kt ykÔÞk Aku.”
©eS{nkhks çkkuÕÞk su, yk çkúñktzLkk yrÄÃkríkLke Ëþ {qŠíkyku Au 1.
©ef]»ýLkkhkÞý 2. LkhLkkhkÞý 2. ðkMkwËuðLkkhkÞý 4. ¼q{kÃkwÁ»k 5. Mktf»koý 6.
yrLkÁØ 7. «ãwBLk 8. çkúñk 9. rð»ýw 10. rþð íku{ýu {¤eLku (MkkÚku rðhkxçkúñkyu
Ãký) çkúñkLkk Ãk[kMk ðhMk MkwÄe «kÚkoLkk fhe íÞkhu yk (©enrhLkk) [hýkh®ðË yktne
ykÔÞk Au.
(©enrh[rhºk®[íkk{ýe ¼køk-3 : ðkík Lkt. 12)
yk çkúñktz{kt çkeò yðíkkh ½ýk ÚkÞk Ãký Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý çkúñktz çkúñktz
«íÞu yufs ðkh ÃkÄkhu Au. MðÞt ©ef]»ý Ãkh{kí{k ‘¼økðËT økeíkk’{kt fnu Au :-
‘²Îæ ²Îæ çã {}æüS² xHæçÝ |æü±ç„ |ææÚ„ J ¥|²éyƒæÝ}æ{}æüS² „Îæy}ææÝ¢ ¨ë…æ}² ã}æì JJ
ÐçÚ~ææ‡ææ² ¨æ{êÝæ}æì ç±Ýæàææ² ™ ÎécÜUë„æ}æì J {}æü¨¢SƒæÐÝæƒæü² ¨¢|æ±æç}æ ²éxæï ²éxæï JJ’
ßÞthu ßÞthu Ä{o™tu ™tþ ÚttÞ, yÄ{o™e ð]ÂØ ÚttÞ, ËtÄw-ƒútñýtu™tu rð™tþ ÚttÞ
‚uðt Œw»f]íÞtu ËòoÞ íÞthu íÞthu Ä{o™wk MÚtt…™ fhðt Œhuf Þw„u Þw„u nwk sL{™u Äthý
fÁk Awk. (©e{ŒT ¼„ðŒT „e‚t : 4/7-8)
©e{ËT ¼køkðíkLkk Ëþ{MftÄ{kt MðÞt ©ef]»ýLkkhkÞý {w[wfwtË hkòLku fnu Au :-
‘VÉx¨ÉEò¨ÉÉÇʦÉvÉÉxÉÉÊxÉ ºÉÎxiÉ ¨Éä%RÂóMÉ ! ºÉ½þ»É¶É& **
xÉ ¶ÉCªÉxiÉä%xÉÖºÉRÂóJªÉÉiÉÖ¨ÉxÉxiÉi´ÉÉx¨ÉªÉÉ%Ê{É Ê½þ **
C´ÉÊSÉpùVÉÉÆÊºÉ Ê´É¨É¨Éä {ÉÉÌlÉ´ÉÉxªÉÖ¯ûVÉx¨ÉʦÉ& **
MÉÖhÉEò¨ÉÉÇʦÉvÉÉxÉÉÊxÉ xÉ ¨Éä VÉx¨ÉÉÊxÉ Eò̽þÊSÉiÉ **’
nu hkò ! ½ýk sL{Lkk ytíku fËk[ Ãk]ÚðeLkk hsfýkuLku økýe þfkÞ, Ãký {khk økwýku,
f{kuo yLku sL{kuLku økýe þfkÞ Lknª. {khk nòhku yðíkkh ÚkÞk Au. {khk yðíkkhku
yMktÏÞ nkuðkÚke nwt Ãký íkuLku økýe þfíkku LkÚke.
(©e{ŒT ¼tøtðít : 10/51/37-38)
økkuMðk{e íkw÷MkeËkMkS ‘hk{kÞý’{kt fnu Au :-
‘sƒ sƒ ntuE Äh{fe nt™e, ƒtZne yËwh yÄ{ yr¼{t™e >
fhrn y™er‚ òE ™rn ƒh™e, ËeŒne rƒ« Äu™w Ëwh Äh™e >>’
Ãkhtíkw Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý íkku MðÞt fnu Au fu, nwt yk
71 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
çkúñktz{kt Ãknu÷eðkh ykÔÞku Awt. ©eS{nkhksLkk s {w¾u Mkkt¼¤u÷e ðkík fhíkk Mk.økw.
©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e fnu Au :-
‘yt ðth™tu su yð‚th hu, yuðtu ™ ÚttÞ ðthkðth hu;
™Úte ytÔÞt ™u ytðþwk õÞtkÚte hu !, sLt òýßÞtu Ëti {™{tkÚte hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 32/20)
¼õík®[íkk{ýe økútÚk{kt Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e ÃkkuíkkLkk þçËku{kt fnu Au :-
‘Ëwýtu Ënw nwk þwk fnwk, ðhýðe ðth{ðth;
™Úte ŒeXtu ™Úte Ëtk¼éÞtu, yt suðtu ƒeòu yð‚th.
yr‚ Ët{ŠÚt ðtðhe, nrh Ärh {™w»Þ™wk Œun;
yt rŒ™ {tuÞuo yt„{u, ™Úte Ëwýe ©ðýu ‚un.’
(¼õík®[íkk{ýe : 162/1-2)
yk s ðkíkLku Mk.økw. ©e «u{kLktË Mðk{e yk heíku fnu Au :-
‘yt Ät{ Ät{e õÞthu ™tu’‚t …ÄtÞto;
Eïh fturx M‚wr‚ fhe™u ntÞto hts. þeŒ™u0’
(feíkoLkk{]ík : Ãkus Lkt. 103, MkhÄkh «fkþLk-2010)
‘yuðk ÚkÞk Lk Úkkþu fkuE, fu yðíkkh ¼wrð Vhe hu ÷ku÷ !
yks íkku yZ¤f Z¤eÞk LkkÚk; fu ËÞk yríkþu fhe hu ÷ku÷.’
(«u{kLktË fkÔÞ ¼køk-1 : ÃkË - 764, fze-17)
Mkt. 1919{kt ‘©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh’Lkk ÃktËh{k ÃkwhLkk yufíkk÷eMk íkhtøk Ãkqhk
ÚkÞk níkk, íku ð¾íku ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks yûkhÄk{ rMkÄkÔÞk íku Ãknu÷k
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks Ãký yk økútÚk ðkt[e çkku÷e QXâk :
‘MkðkuoÃkrh ¼Þu Þn yðíkkhk, yuMku yðíkkh Lk ¼Þu fkuE ðkhk;
MkðkuoÃkrh òu [rhºk fhíkkrn, MkíMktøk{u sLk çkku÷ík hnk rn.’
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 15/47/37-38)
Mk.økw. ©e ykÄkhkLktË Mðk{e ‘©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh’ økútÚk{kt fnu Au :
‘yuMkku Lk fkuE rËLk ¼Þku yðíkkhk, Vuh fkuW rËLk nkuLk Lk nkhk;
òu SLk fu nkuÞ ¼køÞ yÃkkhk, Mkku {kLkuøku sLk yçk rn ðkhk.’
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 3/25/47)
Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e yûkhÄk{ rMkÄkÔÞk íkuLkk Úkkuzk rËðMk Ãknu÷k s
rLkíÞkLktË Mðk{eLku Mðk{e fnu Au :-
‘yuMkku yðíkkh ¼Þu Lkrn funk, MkwrLk ykuh þk†{u íkunk;
sz{ríkfwt òLku Lkrn ykÞu, ËkÁýíkk fu ÃkkÃk hnkÞu.’
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 7/49/10)
Mk.økw. ©e y¾tzkLktË çkúñ[khe ‘©enrh[rhºk{T’ økútÚk{kt ¼økðkLk ©e
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 72
Mðkr{LkkhkÞýLke yrîíkeÞíkk LkkUÄíkk ÷¾u Au :-
‘+´ÉiÉÉ®úÉ ½þ®äú¦ÉÚǨxÉÉä ¤É½þ´ÉÉä%jÉ ¦É´ÉÎxiÉ SÉ *
¦ÉÚiÉÉ ±ÉÉäEäò ¦ÉʴɹªÉÎxiÉ xÉèiÉkÉÖ±ªÉºiÉÖ EòÉä%Ê{É ´Éè **
={ɨÉÉ ºÉ½þ V ÉÉxÉxnù º ´ÉÉʨÉxɺi´ÉκiÉ xÉä i É®ú É *
½äþiÉÖ& ºÉ´ÉÉÇ´ÉiÉÉ®úÉhÉÉÆ º´ÉªÉÆ ¸ÉÒ{ÉÖ¯û¹ÉÉäkɨÉ& **’
(©enrh[rhºk{T : 4/54/7-8)
¼økðkLk ©enrhLkk yMktÏÞ yðíkkhku ÚkkÞ Au, ÚkÞk Au yLku Úkþu. Ãkhtíkw yk
yðíkkhe ©enrh suðku fkuE ÚkÞku LkÚke, Úkþu Ãký Lkrn. {nk«¼w ©e MknòLktË Mðkr{Lku
çkeò fkuE yðíkkhkuLke WÃk{k ykÃke þfkÞ s Lkrn. fkhý fu yk íkku Mkðo yðíkkhkuLkk
fkhý MðÞt ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý Au.
Mk.økw. ©e ði»ýðkLktË Mðk{e ‘©enrh÷e÷k®MkÄw ’ økútÚk{kt ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLke yrîíkeÞíkk ðýoðíkk ÷¾u Au :- “çkk÷«¼w ©e ½Lk~Þk{
{nkhksLkk Lkk{fhý MktMfkh {kxu ÃkÄkhu÷k {kfOzuÞ Ér»k çkk÷«¼wLke nMíkhu ¾ k
òuE çkku÷e QXâk:”
‘íkw{ ÃkqAu n{ MkLk çkkík {wrLk MkkuE, Äk{ fu Äk{e fnkÞ nu;
fnw rËðMk ¼qrðÃkh ykyu Lkrn nrh, yçk rf çkuh Mkku ykÞ nu.’
(©enrh÷e÷k®MkÄw : 1/6/23)
Mk.økw. ©e yrðLkkþkLktË Mðk{e Ãký ¼økðkLk ©enrhLke yrîíkeÞíkk rLkYÃkíkk
sýkðu Au :-
‘MðÞk …tu‚u ™Úte ytðeÞt, …wwÁ»ttu¥t{ yt…;
‚u yt Vuhu …Ätheyt, ÷uE {wõ‚ y{t…. >>8>>’
(yrðLkkþkLktË fkÔÞ : ÃkË-245)
‘ÚtÞtu ™Úte Úttþu Ltne, ytðtu yð‚th;
yrð™tþt™kŒ™tu ™tÚtS, yð‚the yt ðth. >>10>>’
(yrðLkkþkLktË fkÔÞ : ÃkË-258)
Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks Ãký ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLke yrîíkeÞíkk ðýoðíkk ÷¾u Au :-
‘ykÔÞk LkÚke Lku LkÚke ykðLkkh, Au su «¼w yûkhçkúñ Ãkkh;
íku ykrðÞk Au LkhËun Äkhe, íkuÚke rËMku yks rËðk¤e Mkkhe.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 4/23/16)
Þkuøk{qŠík ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt ‘ÃkwÁ»kku¥k{ rLkYÃký’ «fhý{kt
ÃkkxeËkhkuLkk ð[Lk LkkUÄíkk MðÞt ÷¾u Au :-
“nu {nkhks ! ík{u MkðkuoÃkhe ÃkwwÁ»kku¥k{ Aku. {kxu ík{khk ÃkwÁ»kku¥k{ÃkýkLkk
73 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
rLkùÞ{kt MktþÞ Lk ÚkkÞ yuðe f]Ãkk fhku. ÃkAe ©eS{nkhks çkkuÕÞk su yk ÃkwÁ»kku¥k{ (¼ÂõíkrLkrÄ : fzðwt - 17 ÃkË - 4)
íkku yk çkúñktzLku rð»ku õÞkhuÞ ykÔÞk LkÚke Lku ykðþu Ãký Lknª {kxu yk íkku MkðkuoÃkhe {qŠík ‘su su ÷tuf{tk yt[hý sun, Œu¾u fnu sÚtthÚt ‚un;
Au {kxu yk su rLkùÞ íku Vhðk Ëuðku Lkrn.” su su ÷tuf™t su yrÄ…r‚, fhu «fx «¼w™e rð™r‚. >>7>>
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku/ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : ðkík - 155) ‚u s Ëw¾ŒtÞ Ënò™kŒ, s„Sð™ su s„ðkŒ;
“yk yðíkkh Lkrn ykíkku MkðkuoÃkhe yðíkkhe Au íku MkðkuoÃkhe fÕÞký SðLkwt fhu Au, su ftuE Ëðuo fthý™t fthý, ‚uýu fÞwO Au ‚™ Äthý. >>11>>
Lku ykðk íkku fkuE ÚkÞk LkÚke Lku Úkkþu Ãký Lkrn yuðk íkku yu yufs Au.” Ëðuo yð‚th™t yð‚the, ‚u s Ënò™kŒ Ëw¾fthe;
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku/ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : ðkík - 166) su ftuE Ëðuo Ät{™t Ät{e, òýtu ‚u s Ënò™kŒ Mðt{e. >>12>>’
Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e Ãký ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt ÷¾u Au :- (¼õík®[íkk{ýe : 101)
‘y÷tirff {qŠ‚ yts™e, Ähe Ä{ofw{th;
“…Ae ©eS {nthts ƒtuÕÞt su, ‘y{u ‚tu yt ƒúñtkz™u rð»tu ytÔÞt ™Úte ™u
òu‚tk ™t’ðu òuzâ{tk, yt Ë{ yLÞ yð‚th. >>1>>
ytðþwk …ý ™rn. {txu yt su ‚{™u r™ùÞ ÚtÞtu Au ‚u Vhðt Œuðtu ™rn.” Ë{Úto {qŠ‚ Ëw¾¼he, Ähe ™ Ähþu ftuÞ;
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/13)
Ëðtuo…rh Au ©enrh, Ënò™kŒ «¼w ËtuÞ. >>2>>’
ðihtøÞ{qŠ‚ Ë.„w. ©e r™»fw¤t™kŒ Mðt{e îtht hr[‚ ‘r™»fw¤t™kŒ ftÔÞ’ y™u (nrhM{]r‚ : 7)
‘¼õ‚®[‚t{rý’ ð„uhu „úkÚttu{tk ¼„ðt™ ©enrh™wk …wÁ»ttu¥t{…ýwk, Ëðtuo…he…ýwk y™u ‘yk {qŠík Lkrn yLÞ suðe, y[hsfkhe Au;
Ëðtoð‚the…ýwk ¾qƒ s Ë[tux y™u [tuxŒth he‚u ðýo™ fÞwO Au : nrh Ähe Lk Ähþu yuðe, y[hsfkhe Au.’
‘fkurx {wõíkku Mkuðk fhu, hku{ hku{ hMkYÃk; (nrhM{]rík : 7/43)
ytøk «fkþ yøk{ yrík, yûkhkíkeík MðYÃk. ‘ytãu {æÞu ykíÞu yð‚th, ÚtÞt y„rý‚ Úttþu y…th;
fkurx yðíkkhLkk fkhý fne, fkurx f]»ý fhòuz; …ý Ëðuo™t fthý sun, ‚u ‚tu Mðt{e Ënò™kŒ yun.’
rLk»fw¤kLktË hne [hý{U, {uhu Eüfe nswh.’ (yðíkkh®[íkk{ýe - rLk»fw¤kLktË fkÔÞ : 32)
(feíkoLkhíLk{k¤k : ÃkË-1572) ‘yun ytrŒ ƒnw yð‚th hu, ‚u ‚tu yð‚the™t r™hÄth hu. >>18>>
‘yuðt {éÞt Au {nthts, su ftuE Ëðuo™t ~Þt{ Au hu; …ý Ëðuo he‚u Ëw¾fthe hu, ‚u ‚tu …wÁ»ttu¥t{ yð‚the hu;
ð¤e hts yu yrÄhts, yu™u ytÄthu Ënw Ät{ Au hu. ‚un …tu‚u …ÄtÞto Au yts hu, yûthÄt{™t Ät{e {nthts hu. >>19>>’
Ät{ Ät{™t su hnu™th, nsqh hnu Au òuze ntÚt™u hu; (…wÁ»ttu¥t{ «ftþ, «fth : 10)
fhe ythíÞþwk Wå[th, rþþ ™{tðu Au ™tÚt Ltu hu.’ ‘…wÁ»ttu¥t{ …ÄtrhÞt, Ëðuo yð‚th™t ytÄth;
([tuËX…Œe, …Œ : 28) y„rý‚ Sð yt s„‚™t, ‚u Ënw™e ÷uðt Ëth. >>1>>’
‘òuzâ ™Úte sz‚e s„{tkÞu òu‚uS, ½ýe ½ýe he‚u ½x{tk „he „tu‚uS. (…wÁ»ttu¥t{ «ftþ, «fth : 11)
ƒeò yð‚th™t yð‚the …tu‚uS, yt…u ytrðÞt Ëðuo Ët{ŠÚt Ëtu‚uS. >>1>>’ ‘{nt{tuxtu «‚t… «„xtðe hu, he‚ ™ti‚{ LÞthe [÷tðe hu;
(ËthrËÂØ, fzðwk : 41) su™u W…h ™rn rƒòu ftuÞ hu, ‚u ‚tu su{ fhu ‚u{ ntuÞ hu. >>19>>
‘yLktík Mkk{ŠÚk yLktík yiïÞo, yLktík Ãkhk¢{ yÃkkh; Ëti™t ™tÚt r™Þk‚t Mðtr{ hu, Ëti Ät{ ‚ýt …ý Ät{e hu;
yLktík Äk{Lkk Äýe nrh, ð¤e yLktík þÂõík ykÄkh. >>8>> ‚u ‚tu yZ¤f yts Zr¤Þt hu, ÚtÞt Ëw¾e s™ su™u {r¤Þt hu. >>20>>’
Ënw W…h yu ©enrh, yu™e W…h ™rn ftuE yuf; (…wÁ»ttu¥t{ «ftþ, «fth : 12)
…qhý ƒúñ …wÁ»ttu¥t{ …tu‚u, yu™u ytÄthu ƒeò y™uf. >>9>>’ ‘ftksu …tBÞt y{thtu «Ëk„ hu, ‚u™u ‚wÕÞ ytðu fu{ „k„ hu;
(MkkhrMkrØ : fzðwt - 44) yu™u M…~Þto’‚t ðt{™ …tðu hu, ‚u ‚tu nrh yð‚th ft’ðu hu. >>16>>
‘yýw yuf yuÚke LkÚke yòÛÞwt, òýku yu Au ytíkhò{e; …ý yð‚th™t su yð‚the hu, ðt‚ ‚u™e ‚tu òýòu LÞthe hu;
íkuLku íkSLku su ¼su çkeòLku, íku íkku fnuðkÞ ÷wý nhk{e hu; Mktíkku0 >>3>>’ òýtu …wÁ»ttu¥t{™tu M…hþ hu, ‚u ‚tu Ënw Útfe Au òu ËhË hu. >>17>>

©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 74 75 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k

 Ëðou Ät{™t su ftuE Ät{e hu, ‚u ‚tu y{u ™thtÞý Mðt{e hu;
ðtít ytsLte Au yrít {tuxe hu, suÚte Sð ítÞto fturx fturx hu. >>18>>’
(…wÁ»ttu¥t{ «ftþ, «fth : 44)
‘Lkku’íke ËeXe Lkku’íke Mkkt¼¤e hu, «økxkðe yuðe ÃkwrLkík ÃkwÁ»kku¥k{ «økxe hu.
MkðuoLkk Mðk{e su ©enrh hu, MkðuoLkk fk’rðÞk ~Þk{, ÃkwÁ»kkuík{ «økxe hu.’
(…wÁ»ttu¥t{ «ftþ, «fth : 55/9)
‘Mkqhs MknòLktËS hu, ykÃku ÚkÞk Au Wãkuík, ÃkwÁ»kku¥k{ «økxe hu.
ÃkqðoLke rËþkyu «økxe hu, ¾kuxk {kuxk íku fÞko ¾ãkuík, ÃkwÁ»kku¥k{ «økxe hu.’
(…wÁ»ttu¥t{ «ftþ, «fth : 55/15)
‘y»kkze {u½u ykðe fÞko hu, ÍkÍkt çkeòt Íkf¤, ÃkwÁ»kku¥k{ «økxe hu.
Ãkqh [kÕÞk íku Ãk]ÚkðeÞu hu, ÄkuÞk ÄhíkeLkk {¤, ÃkwÁ»kku¥k{ «økxe hu.’
(…wÁ»ttu¥t{ «ftþ, «fth : 55/16)
‘yLkuf SðLku WÃkhu, yZ¤ ZéÞk yrðLkkþ;
søkò¤ fkÃke ykÃke ÃkËðe, çkúñ{ku’÷u fhkÔÞku rLkðkMk.
yý ®[íkðu ykðe økÞk, yrík y[kLkf y÷çku÷;
¾çkh Lk Ãkze »kxT{íkLku, yuðku ¾u÷e økÞk ¾u÷.’
(…wÁ»ttu¥t{ «ftþ, «fth : 50)
yîiík{ík, îiík{ík, îiíkkîiík{ík, þwØkîiík{ík, rðrþükîiík{ík, yr[tíÞîiíkkîiík{ík
ðøkuhu {íkkuLkk yLkwÞkÞeyku ykt¾ku [ku¤íkk hne økÞk yLku MkktÏÞ, Þkuøk, LÞkÞ,
ðiþur»kf, {e{ktMkk yLku ðuËktík yk »kzTËþoLkLkk ¼ýu÷kyku Ãký fnuíkk :-
- ¼økðkLkLku rºkÞwøke fÌkk {kxu fr¤Þwøk{kt ¼økðkLk Lk nkuÞ.
- y{u íkku þk†Lku ykÄkhu ¼økðkLk yku¤¾e ÷Eþwt.
- Þkuøkeyku fnuíkk y{u ÞkuøkÚke òýe ÷Eþwt.
- þu¾{íkLkk ykr©íkku fnuíkk íkuh{e rMkrØ Ãkkh ÚkkÞ íkku fÕÞký.
- rËøktçkh ïuíkktçkh siLk fnu fu Ãkkt[{k ykhk{kt {kuûk ÚkkÞ, yíÞkhu Lk ÚkkÞ.
- Vfehku-MktLÞkMkeyku fnu fu ykíÞtríkf «÷Þu fÕÞký Úkþu.
- støk{ÃkÚkLkk fnu Au fu ¼økðkLk íkku yøkBÞ Au íku yíÞkhu «økx õÞktÚke nkuÞ ?
MkkÄwMktíkku, ¼õíkku, ¼u¾Äkheyku, MktLÞkMkeyku, Þkuøkeyku, Ä{ko[kÞkuo, økwÁyku,
rþ»Þku, Ãkehku, {wrhËku, íkwfeoyku, MkßsLkku, ík¥ð®[íkfku, ðuËktíkeyku, ßÞkurík»k «k[kÞkuo,
þk†fkhku, ÷u¾fku, frðyku, Ãktrzíkku, þk†eyku, MkkrníÞfkhku, hk{kÞýeyku,
Ãkwhkýeyku, EríknkMkfkhku, fÚkkfkhku, WÃkËuþfku, {ký¼èku, f÷kfkhku - yk ík{k{
rð[kh fhíkk hne økÞk. yk nfefíkLku Ëþkoðíkk Mðk{e ykøk¤ ÷¾u Au :-
‘Ãký fkuELkwt ÄkÞwO Lk hÌkwt hu, ðý Äkhu ðå[u çkeswt ÚkÞwt hu;
yuðku ÷eÄku y÷kirff yðíkkh hu, MknwLkk ÄkÞko rð[kÞkoÚke çkk’h hu.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 76
çknw hÌkk Mknw ðkx òuíkk hu, Ãkeh {wrhË økwÁ rþ»Þ Mkkuíkk hu;
yý®[íkðe ykLktË yu’r÷ hu, ÚkE y{]íkhMk [kÕÞku hur÷ hu.
íku{kt Ãkzâk MkkfhLkk fhk hu, ðhMÞk {kuríkLkk {u½ ¾hk hu;
¼køke Mkhðu ¼qÏÞkLke ¼q¾ hu, fÞwO Ëqh Ëkrhÿ Ëw:¾ hu.
ykÃku ykrð økÞk yýÄkh hu, sLk WØkhðk ykrýðkh hu;
yf¤ f¤k yuLke Lk f¤kýe hu, zkÌkk ~ÞkýkLku hne yòrý hu.
Lk Ãkze øk{ hÌkk øk{ ¾kE hu, Lkk’ðe ðkík {ríkLkk {ík {ktE hu;
yøk{ yÃkkh fk’ðu yf¤ hu, fnku fuLku Ãkzu yuLke f¤ hu.’
(…wÁ»ttu¥t{ «ftþ, «fth : 50)
yðíkkh yLku yðíkkhe çktLku MÃküÃkýu y÷øk s Au. MðÞt ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞý ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :-
- “ðuË, Ãkwhký, EríknkMk Lku M{]ríkyku yu Mkðo þkMºk{ktÚke y{u yu rMkØktík fÞkuo Au,
su Sð, {kÞk, Eïh, çkúñ yLku Ãkh{uïh yu Mkðuo yLkkrË Au.”
(ð[. yt. «. 10)
- “ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk, yûkhçkúñ, {kÞk, Eïh yLku Sð yu su Ãkkt[ ¼uË íku
yLkkrË Au.” (ð[. øk. «. 7)
‘©e MkíMktrøkSðLk’ økútÚkLkk «Úk{ «fhýLkk 51{kt yæÞkÞ{kt yk Ãkkt[ ¼uËkuLkk
÷ûkýLkwt MkrðMíkkhÃkqðof ðýoLk fhðk{kt ykðu÷wt Au.
‘|æïÎæï çã ±æS„±æï ÝêÝ¢ …è±ïàæÏæíræ‡ææ¢ ãÚï: J çÝy²æÝæ¢ çÝy² §y²æçΟæéç„ç|æ: Ðíç„Ðæç΄: JJ’
Sðku, Eïhku su ðihkòrË yLku yûkhçkúñ íkÚkk ¼økðkLk ©enrhLkku ¼uË ðkMíkrðf
Au. çÝy²æÝæ¢ çÝy²: ðøkuhu ©wríkykuyu «ríkÃkkËLk fhu÷ku s Au.
(©e MkíMktrøkSðLk : 4/21/54)
nðu òu yðíkkh (rî[iíkLÞ) yLku yðíkkhe çktLku yufs nkuÞ íkku Sð, Eïh,
{kÞk, çkúñ yLku Ãkhçkúñ yk su ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkwt yòuz ík¥ð¿kkLk
¼ktøkeLku ¼wfku ÚkE òÞ. fkhý fu íÞkhu Ãkkt[¼uËLku çkË÷u Sð, {kÞk, çkúñ yLku
Eïh, yk [kh ík¥ðkuLkku s ¼uË hnu. ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MðÞt Ãkkt[ ¼uË
Mðefkhu Au. {kxu «ÄkLkÃkwÁ»kÚke ykht¼e çkúñk, rð»ýw yLku {nuþ MkwÄe Eïhku
fnuðkÞ. Ãk]Úðe WÃkh ßÞkhu yÄ{o ðÄu íÞkhu «ÄkLkÃkwÁ»kLkk yðíkkhku yÄ{oLkwt
WåAuËLk fhe Ä{oLkwt MÚkkÃkLk fhu Au, {kxu EïhYÃk yðíkkhku yLku yðíkkhe Ãkhçkúñ
Ãkh{kí{k yk çktLku{kt ¼uË MÃkü Au.
Ë.„w. ©e ði»ýðt™kŒ Mðt{eyu ‘ÃtwÁ»ttu¥t{rððtn’ „úkÚt™e h[™t fhe™u ¼„ðt™
©enrh™e Ëðtuo…he‚t™u M…ü‚tÚte WÕ÷u¾ fhe Au. ði»ýðtLtkŒ Mðt{eyu yt „úkÚt™e
77 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
h[™t fhe™u ©eS{nthts™u ðk[tÔÞtu n‚tu yuðtu yt «{týYÃt „úkÚt Au ítu{tk yðítth-
yðíttheLtt ¼uŒLtu ðýoðítt MÃt»x fnu Au :
‘Ëðuo yð‚th™t yð‚the, Ëuðu [‚wÔÞoqn su™u ÃÞthe. >>2>>
yûtht‚e‚ {wõ‚ y…th, …qsu [hýf{¤ su™tk Ëth. >>3>>
{ntft¤ y™u {tÞt {q¤, …wÁ»t yûthƒúñ y‚w÷;
Ëuðu þÂõ‚ Ëðuo yft{e, fnu ði»ýðt™kŒ ‚u nwk …t{e. >>4>>’
(ÃtwÁ»ttu¥t{rððtn, …Œ : 11)
‘™rn ðifwkXðtËe yuðt, ™rn „tu÷tufðtËe suðt;
™tuÞ ¼q{t…wÁ»t Ëw¾Ät{, yt ‚tu …qhýft{ yft{.
™tuÞ {åA ™u fåA ðhtn, ™tuÞ ðt{Lt ht{ yÚttn;
™rn ïu‚îe…-…r‚ ~Þt{, ™rn ƒŒrhftðtËe yft{.
yt ‚tu Ëðuo™t Mðt{e Au yuf, yu{ òýu ‚u …h{ rððuf.’
(ÃtwÁ»ttu¥t{rððtn, …Œ : 12)
….…q. Ä.Äw. ytrŒyt[tÞo ©e yÞtuæÞt«ËtŒS {nthts™t ŒeÂût‚ Ë.øtw. ©e
yrð™tþt™kŒ ƒúñ[theyu …tu‚t™t ftÔÞ{tk y™uf feítoLttu{tk ¼„ðt™ ©enrh™u
Ëðtuo…he, Ëðo yð‚thtuÚte sqŒt y™u Ëðtoð‚th™t fthý ‚hefu ðýoÔÞt Au.
‘yðíkkh Lku yðíkkheLkku, suLku rððuf ÚkkÞ;
íku òÞ yûkhÄk{{kt, {nk{wõík fu’ðkÞ. >>1>>
yðíkkhe yðíkkhLku , Mkh¾k su n òýu ;
íkuLku rððufe Lk òýðku, fnwt þk† «{kýu. >>2>>
[¢ðŠík ¼q à kk÷Lku , fu ð ku ¾t r zÞku hkò;
íku íkku rððufe fnu Lkne, fnu {q¾o Mk{kò. >>3>>
Mk{w ÿ Lku Mkhku ð hLku , fu { Mkh¾w t ÷u ð kÞ;
yðíkkh Lku yðíkkheLku, íkwÕÞ Lkð fu’ðkÞ. >>4>>
íkkhkLkk øký Au Lk¼{kt, ð¤e òÛÞku íÞkt [tË;
íkuLku çkhkuçkh ÷E fnu, fiÞu {ríkLkk {tË. >>5>>
ðzðkLk¤ ðr¤ ðnLkeLku, fnu íkwÕÞ {Mkk÷;
òýu íku{ yðíkkheLku, nkuÞ çkwrØLkk çkk÷. >>6>>
®[íkk{rý Lku rnhk{rý, íkuLku yuf su òýu;
íkuLku {tË {rík òýðku, fnw þk† «{kýu. >>7>>
yðíkkh Lku yðíkkhe{kt, ¼uË yLktík yÃkkh;
áüktík «{kýu òýßÞku, ¾kuxwt LkÚke ÷økkh. >>8>>
yÃkkh {rn{k LkkÚkLkku, íkuíkku Lkð fu’ðkÞ;
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 78
suðk òýu {nkhksLku, íkuðku íku ÚkkÞ. >>9>>
yøkrýík {rn{k swõík Au, Mðk{e MknòLktË;
yrðLkkþkLktË rLkùu fnu, Äkhe «¼w Mkw¾ftË. >>10>>’
(yrðLkkþkLktË fkÔÞ : ÃkË - 252)
‘Ëtu yûth fu ðtËe Ëk‚‚, …wY»ttu¥t{ «¼w yð‚the;
fthý ˃ yð‚th fu ftðu, «uhf ˃ fu Ëw¾fthe. >>1>>
y™k‚ fturx {ntrð»™w W…tËu, [‚whÔÞwn Ëuð‚ ¼the;
r™þŒe™ æÞt™ Äh‚ nu Wh {u, hnð‚ {hS y™wËthe. >>2>>’
(yrðLkkþkLktË fkÔÞ : …Œ -15)
‘y™k‚ fturx ƒúñtkz {U yurn Ë{, ™rn nu Œwòu ftuE Ät{;
…wÁ»ttu¥t{ yûth…whðtËe, rð[hu Ëk‚‚ ½™~Þt{. >>6>>
yð‚the yð‚th y{e‚ fu, Ät{ Ëf÷ fu Ëw¾Ät{e;
y™k‚ ™t{ fu ™t{e ftðu, Ëtu ©eËnò™kŒ Mðt{e. >>8>>
Ëtu Ënò™kŒ ˃ fu fth™, ˃ne ™eÞk‚t þw¼ fhýe;
‚tftu {ne{t fe™ fAw {w¾, frð yrð™tþt™kŒ ðhýe. >>10>>’
(yrðLkkþkLktË fkÔÞ : …Œ - 16)
‘©eËnò™kŒ þt{¤tu, ƒúñ{tuntu÷™t ðtËe;
…wÁ»ttu¥t{ …h{t‚{t, …qhý Ëw¾htþe. >>1>>
y™k‚ fturx yð‚th™t, yt…u yð‚the;
«uhf Ëðuo™t ©enrh, …tu‚u Ëw¾fthe. >>2>>
[‚whÔÞwn W…tË™t, fhu ™eþŒe™ ¼the;
{nt rð&™w æÞt™ Ähu, ™e‚ «u{ ðÄthe. >>3>>
Ëðo r™Þk‚t ©enrh, Ëðuo Ëw¾™t Ät{;
‚u «„xât ŒÞt fhe, …tu‚u A…iyu „t{. >>4>>
MðÞk …tu‚u ™Úte ytðeÞt, …wwÁ»ttu¥t{ yt…;
‚u yt Vuhu …Ätheyt, ÷uE {wõ‚ y{t…. >>8>>’
(yrðLkkþkLktË fkÔÞ : …Œ -245)
‘yð‚the ËW yð‚th™t, …tu‚u ytÔÞt Au yts;
‚u {txu Mkk{Úkeo s™™u, Œu¾tzu Au {t’hts. >>4>>
yt„u yð‚thu fhe, fÞto «t¢{ ¼the;
¼õ‚ îthu ‚uðtk fhu, {txu yt yð‚the. >>5>>
suðt ‚uðt ntuÞ Sð™u, Äthýt ‚u Ähtðu;
Œu¾tzu yûthÄt{™u, {txu yð‚the ftðu. >>6>>
fux÷tf ¼õ‚™u yt Œunu, „‚e Mð‚kºt yt…e;
79 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 fturx ƒúñtkz{tk òÞ ‚u, yü ykðýo ft…e. >>7>>’
(yrðLkkþkLktË fkÔÞ : …Œ -251)
‘ÚtÞtu ™Úte Úttþu Ltne, ytðtu yð‚th;
yrð™tþt™kŒ™tu ™tÚtS, yð‚the yt ðth. >>10>>’
(yrðLkkþkLktË fkÔÞ : …Œ -258)
Mk.økw. ©e søkËeþkLktË çkúñ[khe Ãký yðíkkh-yðíkkheLkku rððu f çkíkkðíkkt
÷¾u Au :-
‘çkeò su yðíkkh yLkuf, hnu nksh òuze nkÚkLku hu;
Ähe ytíkh{kt áZ xuf, fhu hkS MkËk rLksLkkÚkLku hu. >>1>>
Mkðo yðíkkhLkk su ¼kð, íku «¼wSyu Ãkkuíkk{kt Ëu¾kzâk hu;
¼khu yiïÞo Ëu¾kze {kð, yðíkkhe swËk Ãkkzâk hu. >>2>>
yuðk «økx su ¼økðkLk, íkuLkku áZkð áZ hk¾ðku hu;
søkËeþ fnu yu s íkkLk, çkeòu MktþÞ fkZe Lkk¾ðku hu. >>5>>’
(©eS MkðkuoÃkrh MðYÃk Mktøkún)
ykrËyk[kÞo Ãk.Ãkq. Ä.Äw. ©e h½wðehS {nkhks ‘©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ’ økútÚk{kt
©eS{nkhksLku yðíkkhLkk yðíkkhe Au yu{ MÃküíkk fhíkk rðrðÄ ð[Lkku fnu Au :-
• rËØtu ©eS{nthts™e M‚wr‚ fh‚tk fnu Au :
‘²ï y±æ¢ ±Îç‹„ ÐÚ}æ¢ çÝç¶H汄æÚãï„é¢ ¨éÚñ: ¨Îëàæ}æ~æ „±æ±„æÚñ: J
…æÝç‹„ }æ‹Î}愲æï Ýçã „ï y±Îè²¢ „œ±¢ ãÚï ! ç±ç{}æé¶ñÚçÐ ™æù籄v²ü}æì JJ’
‘nu ¼„ð™T ! Ëðo yð‚th™t fthý, {txu Ëðtuo…he yuðt ‚{™u su yt ÷tuf{tk ƒeò
yð‚thtu ‚Útt Œuð‚tytu™e ‚wÕÞ fnu Au, ‚u {kŒƒwÂØðt¤t {™w»Þtu ƒúñtrŒf Œuð‚tytu
îtht …ý ‚fo ™ fhe þftÞ yuðwk ‚{tÁk ‚¥ð ‚u™u òý‚t ™Úte.’
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 2/49/8)
• ©eS{nthts s„ÒttÚt…whe{tk ™e÷fkXðýeo Y…u n‚t íÞthu,
‘„„S„~æ …xæóææƒS„¢ ¿ææy±ñ±æù±„æçÚ‡æ}æì J
¨ÎæùÎëà²: 稯ï±ïù‹²ñ: Ÿæè{æ=}æ ÐéL¯æïœæ}æ}æì JJ’
Ä{o™t …wºt ©enrh™u Ëðo yð‚th™t yð‚the …wÁ»ttu¥t{ òýe™u s„ÒttÚtS
yá~Þ MðY…u ©enrhf]»ý ¼„ðt™™u Ëuð‚t n‚t.
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 2/50/2)
• …ðo‚¼tE™tu yuf «Ëk„ …ý ‚u{tk ™tUÄu÷ Au. y„‚htE™t …ðo‚¼tE™u
ËkfÕ… ÚtÞtu fu ™]®Ën yð‚th™wk Y… fuðwk nþu ? …Ae ©eS{nthts™e EåAtÚte
‚u{™u [tuðeËuÞ yð‚thtu™tk Œþo™ ÚtÞtk. …Ae ‚u{ýu yt yð‚thtu™u {nthts™e
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 80
{qŠ‚{tk ÷e™ Út‚t òuÞt. ytðe he‚u …ðo‚¼tE™tu ËkfÕ… ËíÞ fhe™u ©enrh …tu‚u s
…ðo‚¼tE™u fnu Au,
‘ÎëCæSy±²æù±„æÚæ ²ï ²éxæÐy¨±üàææïùÎì|æé„æ: J „ï¯æ¢ ãï„é}æãï„é¢ }ææ¢ y±¢ ±ïÎñ±æ±„æçÚ‡æ}æì JJ’
‘‚{tuyu yuf ËtÚtu Ëðuo y÷tirff yð‚thtu™u òuÞt, ‚u Ëðo™t fthýY… yð‚the
{™u s òýtu. nwk Ëðo™wk fthý Awk, …ý {tÁk fthý ftuE ™Úte.’ (¨±æü±„æÚãï„éy±ïùçÐ S±²¢
ãï„é±<…„}æì) (©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 3/18/39)
• yt s „úkÚt{tk ©enrh …tu‚t™wk MðY… Ë{òð‚tk fnu Au,
‘|æê„æS„ƒæ |汋„æï }æï |æç±c²æ ²ïùçÐ |æêçÚàæ: J ¥±„æÚæSy±ã¢ „ï¯æ}汄æ²üçS}æ ÜUæÚ‡æ}æì JJ
¨æïùã}æï±æùÿæÚæÎì {æ}Ýæï çÎòñE²æüçΨ¢²é„: J ¥±„æÚè çÿæ„æñ ÝêÝ¢ ²éc}æ΃üç}æãæùùxæ„: JJ’
‘nu ¼õ‚s™tu ! {tht ½ýtf yð‚th ÚtÞt Au, ð‚o{t™ft¤u Au ™u ¼rð»Þ{tk Útþu, ‚u
Ëðuo™tu fthý yð‚the ‚u nwk s Awk. yûthÄt{™tu yrÄ…r‚ yð‚the su nwk ‚u
yûthÄt{Úte rŒÔÞ yiïÞo Þwõ‚, yt …]Úðe …h ¼h‚¾kz{tk ‚{thu yÚtuo ytÔÞtu Awk.’
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 5/8/32,33)
• MðøkoðkrnLke øktøkkS yufðkh yríkþÞ økðo yLku WíMkkn Mk¼h níkk.
LkhLkkhkÞý ¼økðkLku fkhý ÃkqAíkk øktøkkSyu fÌkwt fu, ¼økðkLk rºkrð¢{ (ðk{Lk)
yLku ykÃkLkk MÃkþoÚke Ãkrðºk ÚkÞu÷ nwt þk {kxu økðo Lk fÁt ? íÞkhu LkhLkkhkÞý «¼wyu
sýkÔÞwt fu, nu øktøkk ! Lkhu Mkrník {U íkkhk{kt MLkkLk fÞwO Au íkuÚke yLku rºkrð¢{ (ðk{Lk)
yðíkkhu ÃkkËMÃkþoÚke Ãkrðºk fhe Au, íkuÚke íkwt økðo Lk fh, fkhý fu rºkrð¢{ yLku {khkÚke
Ãký Ãkh Mkðo yðíkkhLkk yðíkkhe ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý yûkhÄk{{kt rðhksu Au.
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 8/10/9-17)
‘+Ê{É ¥ÉÀxºÉ ¦ÉMÉ´ÉÉxÉ {É®ú¨ÉÉi¨ÉÉ ºÉxÉÉiÉxÉ& *
¥ÉÀvÉÉΨxÉ i´ÉªÉÉ oùù¹]õ +ɴɪÉÉä& EòÉ®úhÉÆ {É®ú¨É **’
‘©e LkkhkÞý íku LkkhËSLku fnu Au fu, nu çkúñLkT ! su MkLkkíkLk Ãkh{kí{k ¼økðkLk su
ík{u (yûkh) çkúñÄk{Lku rð»ku ËeXk íku ¼økðkLk y{khk çktLkuLkkt Ãkh{ fkhý Au.’
(©e MftËÃkwhký, ði»ýð.ðk. {k.y. 19)
©eS{nkhks økZzk ytíÞ «fhýLkk 38{k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :-
“«íÞûk ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk íkuLkk MðYÃk{kt Lku yûkhÄk{Lku rðþu hÌkk su ¼økðkLk,
íkuLkk MðYÃk{kt fktEÃký ¼uË LkÚke, yu çku yuf s Au. yLku yuðk su yk «íÞûk ÃkwÁ»kku¥k{
¼økðkLk íku yûkhkrËf MkðoLkk rLkÞtíkk Au, EïhLkk Ãký Eïh Au, Lku MkðofkhýLkk Ãký
fkhý Au, Lku MkðkuoÃkhe ðíkuo Au, Lku Mkðo yðíkkhLkk yðíkkhe Au, Lku ík{khu MkðuoLku
yufktríkf¼kðu fheLku WÃkkMkLkk fhðk ÞkuøÞ Au.”
81 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu ð[Lkk{]ík{kt yðíkkh yLku yðíkkhe çktLku ÃkhMÃkh
yríkþÞ r¼Òk Au - yu ðkík yríkþÞ MkwMÃküÃkýu Mk{òðe Au. íkuyku økZzk {æÞ
«fhýLkk 9{k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :-
“Ëðtuo…he ™u ËŒt rŒÔÞ Ëtfth{qŠ‚ y™u Ëðo yð‚th™wk yð‚the yuðwk su
¼„ðt™™wk MðY… Au ‚u s {™u «t ÚtÞwk Au’ ‚u {txu …tu‚t™u Ëtûtt‚T {éÞwk su ¼„ðt™™wk
MðY… ‚u™u ËŒt rŒÔÞ Ëtfth{qŠ‚ ™u Ëðo yð‚th™wk fthý yð‚the yuðwk òýðwk. yLku
òu yu{ Lk òýu Lku rLkhkfkh òýu Lku çkeò yðíkkh suðk òýu íkku yuLkku ÿkun fÞkuo
fnuðkÞ.”
yk ð[Lkk{]ík{kt ©eS{nkhksu yðíkkhe yLku yðíkkhLkku ¼uË [kuϾku çkíkkÔÞku
Au. nðu òu çktLkuLku Mk{kLk Mk{su íkku ¼økðkLkLkk MðYÃkLkku ÿkun fÞkuo fnuðkÞ.
yk s heíku MíkkuºkhíLk ¼k»Þ{kt Ãký ©e Þk{wLkk[kÞoS fnu Au :-
‘ªÉºiÉÖ xÉÉ®úɪÉhÉÆ näù´ÉÆ ºÉ¨Éi´ÉäxÉÉʦɨÉxªÉiÉä *
ºÉ iÉÖ iÉäxÉɴɨÉÉxÉäxÉ xÉ®úEòÉzÉÉÊiÉ ´ÉiÉÇiÉä ** (¦ÉÉMÉ´ÉiÉ)
su ÃkwwÁ»k ¼økðkLk ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞýLku yLÞ Ëuð suðk òýu Au, íku ÃkwÁ»k
yðøkýLkkLkk Ëku»kÚke Lkhf{kt Ãkzu Au. (¼køkðík)
‘ªÉä iÉÖ ºÉɨÉÉxªÉ¦ÉÉ´ÉäxÉ ¨ÉxªÉxiÉä {ÉÖ¯û¹ÉÉäkɨɨÉ *
iÉä ´Éè {ÉɹÉÎhb÷xÉÉä YÉäªÉÉ xÉ®úEòɽþÉÇ xÉ®úÉvɨÉÉ& ** (¦ÉÉ®úiÉ)’
su {Lkw»Þku ¼økðkLk ÃkwÁ»kku¥k{Lku Mkk{kLÞ¼kðÚke (Ëuð-{Lkw»ÞkrË suðk) swyu Au,
yLku {kLku Au íkuykuLku Ãkk¾tze òýðk; íku LkhkÄ{ ÃkwÁ»kku rLkùu LkhfLku s Ãkk{u Au.
({nk¼khík) (MíkkuºkhíLk ¼k»Þ : &÷kuf-11)
ð[™t{]‚{tk ftuE 𾂠«Ëk„tu…t¥t ˼t{tk ƒuXu÷t rðr¼Òt «fth™t {w{wûtwytu™e
…tºt‚t «{týu ©eS{nthtsu …tu‚t™t MðY… rðþu swŒe swŒe ðt‚tu fhe ntuÞ, …hk‚w yu
W…Œuþtu{tk ¾qƒ s ËtðÄt™e y™u «‚er‚…qðof Ëk…tŒLt fh™th ™kŒËk‚tuyu yu «fth™t
ð[™t{]‚tu™u yk‚u, ‘{nthts …tu‚u Ëðtuo…he, Ëðtoð‚th™t yð‚the Au’ ‘Ëtûtt‚T
…wÁ»ttu¥t{ ™thtÞý Au’ ð„uhu þçŒtuÚte M…ü‚t fhe Au; suÚte ¼„ðt™ ©e
Mðtr{™thtÞý™t fnuðt™tk ¼tðtÚto fu ‚tí…Þo y™u «Þtus™™u Ë{ßÞt ð„h yu{™tk yu
«Ëk„tu…t‚ Wå[thu÷tk ð[™tu™u ytÄthu ftuE {nthts™u fuð¤ ËtÄf, ¼õ‚, W…tËf,
ËtÄw, y™trŒ{wõ‚, „wÁ, W…Œuüt fu yLÞ yð‚th suðt ™ {t™e ÷u. yuðe ítfuŒthe
Mtðoºt ht¾u÷e Au.
nðu yt…ýu ð[™t{]‚ Ëk…tŒf ™kŒËk‚tuyu su ‚u ð[™t{]‚™u yk‚u fhu÷e
M…»x‚tðt¤tk fux÷tkf ð[™t{]‚tu òuEþwk.
«.44 - “yuðe he‚u ©eS{nthts ƒtuÕÞt ‚u ‚tu …tu‚t™t ¼õ‚™u rþûtt™u yÚtuo Au
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 82
yu{ òýðwk, y™u …tu‚u ‚tu Ëtûtt‚T …wÁ»ttu¥t{ ™thtÞý Au.”
÷tu.13 - “yuðe he‚u ¼õ‚s™™e rþûtt™u yÚtuo ©eS{nthtsu ðt‚to fhe, ™u …tu‚u
‚tu Ëtûtt‚T …wÁ»ttu¥t{ ™thtÞý Au.”
÷tu.14 - “yuðe he‚u …tu‚t™t ¼õ‚s™™e rþûtt™u yÚtuo ©eS{nthtsu ðt‚to fhe,
™u …tu‚u ‚tu Ëtûtt‚T …wÁ»ttu¥t{ ™thtÞý Au.”
÷tu.18 - “yuðe he‚u ©eS{nthts™e ðt‚to Ëtk¼¤e™u Ëðuo ËtÄw ‚Útt Ëðuo
nrh¼õ‚ ‚u ©eS{nthts™u Ëðo yð‚th™t fthý yð‚the òýe™u rŒÔÞ¼tð™e
yr‚þÞ áZ‚t fh‚t nðt.”
…k.6 - “yuðe he‚™e ðt‚to™u Ëtk¼¤e™u Ëðuo ËtÄw ‚Útt nrh¼õ‚ ‚u
©eS{nthts™u rðþu Ëðofthý…ýwk òýe™u W…tË™t™e áZ‚t fh‚t nðt.”
…k.7 - “yuðe he‚u ©eS{nthtsu …tu‚t™t ¼õ‚s™™e rþûtt™u yÚtuo …tu‚t™t
MðY…™e su y™LÞ r™ct ‚u ËkƒkÄe ðt‚to fhe, ‚u™u Ëtk¼¤e™u Ëðuo …h{nkË ‚Útt
nrh¼õ‚ ‚u ©eS{nthts™t MðY…™e yuðe s he‚u rðþu»tu áZ‚t fh‚t nðt.”
{.13 - “yuðe he‚u ©eS{nthtsu …tu‚t™t ¼õ‚s™™e rþûtt™u yÚtuo …htuût…ýu
…tu‚t™t …wÁ»ttu¥t{…ýt™e ðt‚to fhe, ‚u™u Ëtk¼¤e™u Ëðuo ËtÄw ‚Útt nrh¼õ‚ ‚u yu{
s {t™‚t nðt su, ‘su ‚us™u rð»tu {qŠ‚ fne ‚u s yt ©eS{nthts «íÞût «{tý Au.”
{.22 - “yu{ ©eS{nthtsu …tu‚t™wk ð]‚tk‚ ¼õ‚s™™t fÕÞtý™u yÚtuo fÌtwk, ™u
…tu‚u ‚tu Ëtûtt‚T ©ef]»ý …wÁ»ttu¥t{ ™thtÞý Au.”
yk.30 - “yuðe he‚u ©eS{nthtsu …tu‚t™t ¼õ‚™e rþûtt™u yÚtuo …tu‚t™wk ð‚o™
÷E™u ðt‚to fhe, ™u …tu‚u ‚tu Ëtûtt‚T ©e …wÁ»ttu¥t{ ™thtÞý Au.”
yk.31 - “yuðe he‚u ©eS{nthtsu …tu‚t™t …wÁ»ttu¥t{-MðY…™t r™Y…ý™e
ðt‚to …htuût…ýu fhe™u fne.”
yk.39 - “yuðe he‚u ©eS{nthtsu f]…t fhe™u ƒeò™u Ë{òððt ËtÁk …tu‚t™wk
ð‚o™ ÷E™u ðt‚to fhe, ™u …tu‚u ‚tu Ëtûtt‚T ©e …wÁ»ttu¥t{ ™thtÞý Au.”
©eS{nkhksu ð[Lkk{]ík{kt ½ýeðkh ‘©ef]»ý’ þçËLkku «Þkuøk ÃkkuíkkLkk {kxu
yux÷u fu «íÞûk çkÄk ¼õíkkuLku LkÞLkøkku[h {Lkw»ÞYÃk {qŠík {kxu fÞkuo nkuÞ íkuðwt
MÃküÃkýu sýkÞ Au. ykLkk {kxu ¼økðkLk ©enrhyu ßÞkt ßÞkt ‘©ef]»ý’ þçËLkku
«Þkuøk fÞkuo Au íkuLke ykøk¤ yÚkðk ÃkkA¤ ‘«íÞûk’, ‘ík{khk MkkiLkk LkÞLkøkku[h’, ‘«økx
«{ký’, ‘MkkûkkíkT’ ðøkuhu þçËkuLkku «Þkuøk fÞkuo Au. su{ fu -
øk. «. 9 :- “...©ef]»ý ¼økðkLkLkku «íÞûkÃkýu rLkùÞ fÞkuo nkuÞ...”, “...yLku
su «íÞûk ¼økðkLkLku rð»ku áZ rLkck hk¾u Au...”, “...suLku ¼økðkLkLku rð»ku yLkLÞ
rLkck nkuÞ íkuLku «íÞûk ¼økðkLk rðLkk çkeswt fktE EåAðwt Lkrn...”
83 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 øk. «. 20 :- “...«fkþLku {æÞu «íÞûk yuðk su ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk íkuLke {qŠíkLku
swyu Au yLku LkkhË, MkLkfkrËf suðku Mkw¾eÞku Ãký ÚkkÞ Au...”
øk. «. 27 :- “...Ãkqðuo su su yLktík «fkhLkk ykùÞo ÚkE økÞkt Au íkÚkk n{ýk su
ÚkkÞ Au íkÚkk ykøk¤ Úkþu íku Mkðuo {Lku {éÞk yuðk su «íÞûk ¼økðkLk íku ðíku s ÚkkÞ
Au...”
øk. «. 31 :- “...¼økðkLkLkk ¼õíkLke su {kuxÃk Au íku íkku «íÞûk ¼økðkLkLkk
rLkùÞu fheLku íkÚkk íku ¼økðkLkLke yk¿kkLku rð»ku ðíkoðu fheLku Au...”
øk. «. 47 :- “...Mk¥kkYÃk yuðku su ÃkkuíkkLkku ykí{k íku YÃku rLkhtíkh ðíkuo yLku
ÃkkuíkkLkk EüËuð yuðk su «íÞûk ©ef]]»ý Ãkh{kí{k íkuLku MkðoÚke Ãkh yLku yríkþwØ
MðYÃk yLku MkËk rËÔÞ Mkkfkh {qŠík Mk{su...”
øk. «. 49 :- “...suðk ÃkkuíkkLku «íÞûk ¼økðkLk {éÞk Au íkuLke {qŠík Mkk{u òuE
hnuðwt yu ytíkáorü Au...”
øk. «. 51 :- “...MkðoLkk fkhý su ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk íkuLke árüyu fheLku òuEyu
íÞkhu yu ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk rðLkk çkeswt fktE ¼kMku s Lkrn. yuðk su ¼økðkLk íku s f]Ãkk
fheLku SðLkk fÕÞkýLku yÚkuo Ãk]Úðe{kt Mkðuo {Lkw»ÞLku «íÞûk ËþoLk ykÃku Au...”
øk. «. 56 :- “...{kxu suLku ¼økðkLkLku «MkÒk fhðk nkuÞ íkuLku ¿kkLk, ðihkøÞ,
¼Âõík íkÚkk çkeò fkuE ©u»X økwý nkuÞ íkuLku yr¼{kLku fheLku yxtx Úkðwt Lkrn. íkku yu
ÃkwÁ»kLkk ÓËÞLku rð»ku «økx «{ký yuðk su ©ef]»ý LkkhkÞý íku «MkÒk ÚkELku
rLkðkMk fheLku hnu Au...”
øk. «. 59 :- “... Mk{sýu Mkrník su «íÞûk ¼økðkLkLkk MðYÃkLku rð»ku rLkùÞ íku
s Ãkh{uïhLku rð»ku yMkkÄkhý MLkunLkwt fkhý Au...”
øk. «. 78 :- “...yrLkÁØ, «ãwBLk, Mktf»koý yLku ðkMkwËuð; yu su [íkwÔÞqon íkÚkk
fuþðkrËf su [kurðþ {qŠíkyku íkÚkk ðhknkrËf su yðíkkh yu MkðuoLkk fkhý yuðk su
«íÞûk ©ef]»ý ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk íkuLkku {rn{k yríkþÞÃkýu fheLku Mk{su íkku íkuLku
¼økðkLkLke ©ðýkrËf su LkðÄk ¼Âõík íku y[¤ hnu...”
Mkk. 16 :- “...yLku íku ÃkAe íku ¼õíksLkLkk ÓËÞLku rð»ku ¼økðkLkLke EåAkyu
fheLku sýkíkwt su yûkhçkúñ{Þ yuðwt íkus íkuLku rð»ku MkkûkkíkT yuðk su ©ef]»ý ¼økðkLk
íkuLkwt ËþoLk ÚkkÞ Au...”
fk. 7 :- “...«íÞûk ÃkwÁ»kku¥k{Lku rð»ku su áZ rLkck íkuLku ykíÞtríkf fÕÞký
fneyu...”
fk. 10 :- “...yLku SðLkwt fÕÞký íkku ykx÷e s ðkík{kt Au su, ‘«økx «{ký
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 84
yuðk su ©ef]»ýLkkhkÞý íkuLkwt s fÞwO Mkðuo ÚkkÞ Au, Ãký fk¤, f{o Lku {kÞkrËf fkuELkwt fÞwO
fktE Úkíkwt LkÚke.’ yuðe heíku ¼økðkLkLku rð»ku s yuf fíkkoÃkýwt Mk{sðwt...”
÷ku. 1 :- “...íku{ «íÞûk su ©ef]»ýLkkhkÞý íku þw¼-yþw¼ Mkðo r¢ÞkLku fíkko Úkfk
ykfkþLke ÃkuXu rLk÷ouÃk Au yu{ òýu...”
÷ku. 7 :- “...{kxu yu MkðuoLku çkúñ fÌkk Au Ãký yu Mkðuo þheh Au yLku yu MkðuoLkk
þhehe, íku ¼økðkLk ©ef]»ý «íÞûk ÃkwÁ»kku¥k{ Au....”
Ãkt . 6 :- “...{kxu yk yðíkkh Mkðku o í f»ko à kýu ðíku o Au , yu ð e heíku su L ke «íÞûk
©ef] » ýLkk MðYÃk{kt y[¤{rík nku Þ Lku yu {rík fku E rËðMk ÔÞr¼[khLku Lk
Ãkk{íke nku Þ ...”
ðh. 1 :- “...íku{ suLku «íÞûk ©ef]»ý ¼økðkLkLkk MðYÃkLkku áZ rLkùÞ ÚkÞku Lku
íku{kt fkuE òíkLkku fwíkfo Lk ÚkkÞ íkku íku ÃkwÁ»kLkk «ký ÷eLk Lk ÚkÞk nkuÞ íkku Ãký rLkŠðfÕÃk
Mk{krÄ Au...”
yt. 5 :- “...òu íku «íÞûk ©ef]»ý ¼økðkLkLke {qŠík rðLkk fktEf çkeswt EåAu íkku
íkuLku LÞqLk Mkw¾Lke «kró ÚkkÞ Au...”
yt. 31 :- “...{kxu íku su Äk{{kt hne {qŠík Lku yk «økx ©ef]»ýLke {qŠík íku{kt
yrÄfÃkýu Mkká~ÞÃkýwt Au...”
‘©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw’ økútÚk{kt Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e ÷¾u Au :-
<Ç · É®ú i ´ÉÆ ¨É½þ k ´É\SÉ ªÉjÉÉxªÉä ¹ ÉɨÉÖ n ù Ò Ê®ú i É ¨É * *
iÉjÉɺªÉè´ÉÉx´ÉªÉäxÉè´É iÉi|ÉÉäHòʨÉÊiÉ où¶ªÉiÉɨÉ **
EòɪÉÉÇ%lÉÈ ªÉjÉ ªÉjÉÉ%ºªÉÉ%xÉÖ|É´Éä¶ÉÉä%κiÉ SÉ |ɦÉÉä& **
ºÉ ºÉ |ÉÉäHòÉä%κiÉ ¦ÉMÉ´ÉÉÊxÉÊiÉ xÉè´É º´ÉiÉ& C´ÉÊSÉiÉ **
yÚkkoíkT :- ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý rMkðkÞ yLÞ yðíkkhkuLku Eïh yÚkðk {nkLk fÌkk
nkuÞ íku íkku íku ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLkk yLðÞÚke s íku{Lke {n¥kk Mk{sðe. su su fkÞoLku
yÚkuo su{kt su{kt ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLkku yLkw«ðuþ ÚkkÞ Au íkuLku íkuLku ¼økðkLk fnuðkÞ Au.
Ãkhtíkw Mðík: Ãkh{kí{k yLÞ fkuE LkÚke.
Ë.„w. ytÄtht™kŒ Mðt{e ‘©enrh[rhºtt{]‚Ët„h’{tk ¼„ðt™ ©enrh™t
Ëðtuo…he…ýt™t «Ëk„tu ™tUÄu Au :
‘«íkkÃk r˾kÞu Lk r÷¾ík òE, økwÃk[wÃk fh h¾ík rAÃkkE;
fkurx çkúñktz nLkLk fku ÃkkÃkk, ÷økík nu rËLk rËLk y{kÃkk.’
yk «økx ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkku yLktík «íkkÃk ËuÏÞku Au, Aíkkt Ãký íkuLku su
su økwÃk[wÃk fheLku hk¾u Au Ãký çkeò yðíkkhkrËf fu yûkhkrË {wõíkkuLkk Mðk{e yk «økx
©e MknòLktË Mðk{e Au yuðe su yrÄfíkk çkeòLke ykøk¤ fnu Lkrn íkuLku rËðMku rËðMku
85 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
fkurx çkúñktzLkku Lkkþ fÞkoLkwt y{kÃk ÃkkÃk ÷køku Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 8/13)
• „Zzt{tk ÷tzwŒt™S (ƒúñt™kŒ Mðt{e)™u Ë{trÄ{tk ƒŒrhft©{™u rð»tu
™h™thtÞý™wk Œþo™ ÚttÞ Au. ‚uytu ©enrh™t [rhºttu …qAu Au. ÷tzwŒt™S ítu{Ltu
©enrh™e Úttuzef ðt‚ fhu Au. …Ae ™h™thtÞý Ëti™u fnu Au,
‘™thtÞý ƒtu÷‚ ¼Þu, Ëw™tu ™h ‚w{ ¼út‚;
yð‚th y™k‚ rn ¼Þu, yurË ™ Ëwr™ ftuW ƒt‚. >>36>>
yð‚th y™k‚ fth™ Þn, yûth…r‚ yrð™tþ;
©e…wÁ»ttu¥t{ «„xu, yÄ{ofu fh™ ™tË. >>37>>
‚ƒ ƒtu÷u {wr™ ‚urn òuE, n{ ò™‚ ‚w{ ntu ËtuE;
‚ƒ ƒtu÷u ™thtÞ™ Œuðt, n{ sUËu Ëtu y™k‚ nu yuðt. >>42>>’
„Zzt{tk ©eS{nthtsu ÷tzwŒt™ „Zðe™u ËtÄw fhe ©ehk„ŒtË ™t{ …tzâwk. íÞthu
htòytuyu ‚u{™u …qAâwk fu ‚{u þtu «‚t… Œu¾e™u ¼u¾ ÷eÄtu ? íÞthu ©ehk„ŒtËu fÌtwk fu
{™u Ëðtuo…he ðt‚ {¤e Au. Ëðuo Ëw¾™t fthý yt «„x ©enrh Au. yu{™tÚte ƒeswk
ftuE yrÄf ™Úte. ytðe ðt‚ õÞthuÞ {¤e ™Úte. nwk Ë{trÄ ð¾‚u ƒŒrhft©{{tk „Þtu.
íÞtk {U ™h™thtÞý™u …qAâwk fu ‚{u s ynª ƒŒrh ‚¤u ƒuXtk Útft íÞtk yð‚th ÄÞtuo Au ?
íÞthu ™h™thtÞý ƒtuÕÞt fu su Ëðtuo…he ©enrh yûth™t …r‚ Au, yu{™t suðt Ë{Úto
ƒeò ftuE ™Úte. y™k‚ yð‚th ÚtÞt Au, ‚u ƒÄt s yt ©enrh™e {hS «{týu ð‚uo Au.
yt ©enrh s Ëðo™t fthý Au. ‚uytu Ëti™e W…h Au, …hk‚w yu{™e W…h y{the suðt
ƒeò ftuE ™Úte.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 4/12 ítÚtt ©e Mðt. yð‚the MðY… r™Y…ý : yæÞtÞ : 106)
Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{e Ãký yðíkkheLku yðíkkh suðk òýu íkuLku yð¤e Mk{sý
Au yu{ sýkðíkkt fnu Au :- “suLku «{kË yLku {kun nkuÞ íkuLku yufktríkf Ä{o íkku ykðu s
Lkrn, fkt su yuLke Mk{sý s yð¤e nkuÞ íku þwt ? íkku ÃkwÁ»kku¥k{Lku yðíkkh suðk òýu Lku
yðíkkhLku ÃkwÁ»kku¥k{ suðk òýu.”
(©e þwfkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 13)
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e Ãký Mk{òðu Au fu :- “ßÞkt ßÞkt «økx
ÃkwÁ»kku¥k{ÃkýkLke ðkík ykðu Au, íÞkt íÞkt MkðuoLke çkwrØ ¼ú{e òÞ Au Ãký Mkðo Xufkýu
«íÞûk nrhf]»ý ÃkwÁ»kku¥k{Lku ÷ELku çkeòLku ÃkwÁ»kku¥k{ fÌkk Au.”
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : ðkík - 161)
• “{txu yt…ýu ‚tu yð‚th™u rðþu {tux… ™ Ë{sðe. y™u {nthts Ëðo
yð‚thtu™t yð‚the …tu‚u yuf s Au. y™u yð‚th{tºt™t Mðt{e Au. ™u ƒeò Ëðo
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 86
yð‚th {nthts™t ¼õ‚ Au. yu{ Ë{sðwk ™u ƒeò™u yu{ Ë{òððwk ™u {nthtsu
ÔÞt…ft™kŒ Mðt{e™u …ý …tu‚t™t MðY…™u rð»tu [tuðeË yð‚th ÷e™ fhe Œu¾tzât,
y™u …ðo‚¼tE …ý [tuðeË yð‚th™u {nthts™e M‚wr‚ fh‚t r™hk‚h Œu¾‚t. yuðt
yuðt nòhtu ðth [{ífth {nthtsu sýtÔÞt Au. ‚Útt n{ýtk …ý sýtÞ Au. ‚u yt…ýu
ƒeò yð‚th suðt {nthts™u fu{ Ë{Syu ? {txu yt…ýu ‚tu [tuϾe W…tË™t
Ë{sðe su, ƒeò yð‚th ‚Útt yûth™t {wõ‚ ‚Útt yûth y™u …qðuo su su yð‚th ÚtE
„Þt Au ‚Útt yt„¤ Úttþu yu Ëðo™t yð‚the ©eS {nthts Au. y™u yu Ëðuo yð‚th
{nthts™t ¼õ‚ Au yu{ Ë{sðwk, y™u yu Ëðuo™u r™Þ{{tk ht¾™tht …tu‚u yuf s Au,
…ý yu rð™t ƒeòu ftuE ™Úte, yu {tuxt Ëk‚™tu rËØtk‚ Au.”
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/17 y{ŒtðtŒ «‚)
• “{nthtsu Ë{trÄytu fhtðe™u suðtu ‚uðtu ntuÞ ‚u™u …ý y»xtðhý …th su
yûthÄt{ ‚u Œu¾tzâwk, ‚Útt ‚u Ë{trÄ™u rð»tu …tu‚t™t yð‚th Œu¾tze™u …tu‚t™u rðþu
÷e™ fhe Œu¾tzât. ‚Útt …w»… ‚Útt Ëtuxe™u M…þuo fhe™u …tu‚t™tk Ät{ Œu¾tzâtk, yu Ëðuo
…tu‚t™u rð»tu …wÁ»ttu¥t{…ýwk Œu¾tzâwk. yuðe he‚u {nthtsu …qðuo su su yð‚thu fhe™u su su
ftÞo fÞwO Au ‚u …tu‚u Ëns ÷e÷tyu fhe™u fÞwO. ytðe he‚u yt ðt‚™u rð[the™u …Ae yu{
r™Ätoh fhðtu su, ‘ßÞthu Ëðo yð‚th™tu ¼tð {nthtsu …tu‚t™u rð»tu Œu¾tzâtu, ‚u {txu
Ëðo yð‚th™t yð‚the ‚u yt «„x ¼Âõ‚Ä{o™t …wºt yuðt ©enrhf]»ý {nthts
Au. ™u ƒeò yð‚th ‚tu yu{™t yt¿ttfthe Au. yu{ {nthts™t MðY…™u Ë{sðwk. ‚u
yt ðt‚™u …ý su ƒwÂØðt¤tu ntuÞ y™u þwØ Ëk«ŒtÞ Útfe ¿tt™™u …tBÞtu ntuÞ, ‚u yt
ðt‚™u þwØ Ëk«ŒtÞ Útfe Ë{su íÞthu yt ðt‚ Ë{òÞ …ý ‚u rð™t Ë{òÞ ™rn, ‚u
{txu yt ðt‚™u Ë{S ht¾ðe.”
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/99 y{ŒtðtŒ «‚)
• “©eS{nthtsu ™t„zft™u rðþu …h{nkË yt„¤ ðt‚to fhe su, ‘…qðuo
ht{f]»ýtrŒf yð‚th ÚtE „Þt ™u yt„¤ ƒeò Úttþu ‚Útt ƒeòk Ät{tu™u rðþu su
{qŠ‚ytu Au, ‚u Ëðuo™t fthý ™u Ëðo Útfe …h yt «„x …wÁ»ttu¥t{ ™thtÞý y{u Aeyu,
‚u{tk ¾tuxwk fnu‚t ntuEyu ‚tu Ëðuo …h{nkË™t Ë{ Au. yuðwk su «„x …wÁ»ttu¥t{™t
MðY…™wk ¿tt™ ‚u{tk òu ¾t{e hne sþu ‚tu ftuE he‚u ðtkÄtu ™rn ¼tk„u. y™u su{
ðifwkXðtËe™u hnuðt™wk ðifwkXÄt{ Au, ™u „tu÷tufðtËe™u „tu÷tuf Au ‚u{ y{thu hÌtt™wk
yûthÄt{ Au.”
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/156 y{ŒtðtŒ «‚)
87 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 {nk¼khíkLkk þktríkÃkðoLkk ‘{kuûkÄ{koLkwþkMkLk Ãkðo’{kt yæÞkÞ 334{kt fÚkkLkku
yuðku «Mktøk Au fu, yufð¾ík Lkh íkÚkk LkkhkÞý íku çktLku, ¼økðkLkLkwt ÃkqsLk fhíkk níkk Lku
LkkhËS çkËrhfk©{{kt ykÔÞk íÞkt íku çktLkuLku Ãkqò fhíkk òuELku LkkhËSyu ÃkqAâwt fu,
‘´Éänäù¹ÉÖ ºÉ{ÉÖ®úÉhÉä¹ÉÖ ºÉÉRÂóMÉÉä{ÉÉRÂóMÉä¹ÉÖ MÉҪɺÉä *
i´É¨ÉVÉ& ¶ÉÉ·ÉiÉÉä vÉÉiÉÉ ¨ÉÉiÉɨÉÞiɨÉxÉÖkɨɨÉ **25**
EÆò i´Ét ªÉVɺÉä näù´ÉÆ Ê{ÉiÉ®Æú EÆò xÉ Ê´ÉnÂù¨É½äþ **27**’
yÚkkoíkT :- nu ¼økðLkT ! ytøk íkÚkk WÃkktøkku Mkrník, MktÃkqýo ðuËku{kt íkÚkk Ãkwhkýku{kt
ykÃkLkku {rn{k ðýoLk fÞkuo Au; ykÃk ysL{k, MkLkkíkLk, çkÄkLkk {kíkkrÃkíkk íkÚkk
Mkðkuo¥k{ y{]íkYÃk Aku. ð¤e MkðosLkku ykÃkLkwt ÃkqsLk fhu Au. íkkuÃký yksu, ykÃk õÞk
Ëuðíkk íkÚkk õÞk rÃkík]Lke Ãkqò fhku Aku, íku {khk Mk{sðk{kt ykðíkwt LkÚke íkuÚke nwt òýðk
EåAwt Awt. >>25-27>>
yk{ ßÞkhu ÃkqAâwt íÞkhu LkkhkÞý ¼økðkLk, LkkhËSLku fnuðk ÷køÞk :
‘+´ÉÉSªÉ¨ÉäiÉnÂù ´ÉHò´ªÉ¨ÉÉi¨ÉMÉÖÁÆ ºÉxÉÉiÉxɨÉ *
iÉ´É ¦ÉÊHò¨ÉiÉÉä ¥ÉÀxÉ ! ´ÉIªÉÉ欃 iÉÖ ªÉlÉÉiÉlɨÉ **28**’
yÚkko í kT :- nu çkñLkT ! ík{u su çkkçkíkLkku «&™ ÃkqAâku, íku ðkík yÚkkoíkT íku MkLkkíkLk
hnMÞ y{khu fkuELku Ãký fnuðk ÞkuøÞ LkÚke; Ãkhtíkw økwó hk¾ðk suðwt Au, íkkuÃký
ík{khk suðk ¼õíkLku íkku íku ðkík fnuðe òuEyu. {kxu nwt íku hnMÞ ÞÚkkÚkoÃkýu ík{kuLku
fnwt Awt. >>25>>
íÞkhçkkË Ãkh{ík¥ð Ãkhçkúñ ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLkwt ðýoLk fheLku LkkhkÞý ¼økðkLku
yus yæÞkÞLkk &÷kuf 32{kt LkkhËSLku yk «{kýu fÌkwt Au :-
‘iÉÉÆ ªÉÉäÊxɨÉɴɪÉÉäÌ´ÉÎvvÉ ªÉÉä%ºÉÉè ºÉnùºÉnùÉi¨ÉEò& *
+É´ÉɦªÉÉÆ {ÉÚVªÉiÉä%ºÉÉè ʽþ nèù´Éä Ê{ÉjªÉä SÉ Eò±{ªÉiÉä **32**’
yÚkkoíkT :- MkíkT-yMkíMðYÃk (MkðoLkk ykí{k) íku Ãkh{kí{k ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý s
LkhLkkhkÞý yuðk y{ku çktLkuLke WíÃkr¥kLkk fkhý Au, yu{ ík{u Mk{òu; y{u çktLku íku{Lke
Ãkqò fheyu Aeyu, yLku ‘Ëuð’ yux÷u fu EüËuð íkÚkk ‘rÃkík]’ fnuíkk Mkw¾, Mkk{ÚÞo Lku
«fkþLkk Ëkíkk Ãký íku{Lku s {kLkeyu Aeyu. >>32>>
‘<ÊiÉ MÉÖÁºÉ¨ÉÖqäù¶ÉºiÉ´É xÉÉ®únù ! EòÒÌiÉiÉ& *
¦ÉCiªÉÉ |Éä¨hÉÉ SÉ Ê´É|ɹÉæ ! +º¨ÉnÂù¦ÉCiªÉÉ SÉ iÉä ¸ÉÖiÉ& **45**’
yÚkkoíkT :- nu LkkhË ! nu rð«»kuo ! ík{khu ¼økðkLkLku rð»ku «u{ íkÚkk ¼Âõík Au, íku{s
y{khu rð»ku Ãký ¼Âõík¼kð ÚkÞku Au; íkuÚke s y{u ík{Lku yk økwÌk ðkíkko fne. yLku ík{Lku
Ãký Mkkt¼¤ðkLkku yðMkh {éÞku. >>45>>
ð¤e, çkeòu yuf ykï{urÄfÃkðoLkk yLkwøkeíkkÃkðo{kt yæÞkÞ 16{kt yuðku «Mktøk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 88
ykðu Au fu fwÁûkuºkLkk ÞwØ ÃkAe ¼e»{rÃkíkkyu ËuníÞkøk fÞkuo ÃkAe ¼økðkLk îkhfuþ
©ef]»ý ÃkkuíkkLke îkhfkLkøkhe{kt sðkLke íkiÞkhe fhu Au yLku MknwLke hò {ktøku Au íÞkhu
yswoLku ¼økðkLk ©ef]»ýLku yk «{kýu fÌkwt :-
“nu {nkçkknw ËuðfeÃkwºk ! ßÞkhu ÞwØfk¤ WÃkÂMÚkík ÚkÞku níkku, íÞkhu {U ík{kÁt
{knkíBÞ yLku Eïhe (rðhkx) MðYÃk òÛÞwt níkwt.” >>5>>
“nu ÃkwÁ»kÔÞk½ú fuþð ! ík{u ¼økðkLku {khk ÃkhLkk MLkunLku ÷eÄu Ãkqðuo su ¿kkLk fÌkwt
níkwt, íku Mkðuo {khk r[¥kLke ÔÞøkúíkkLku ÷eÄu nwt ¼q÷e økÞku Awt.” >>6>>
“nu {kÄð ! íku ¿kkLkLkk MktçktÄ{kt {Lku ðkhtðkh WíftXk ÚkÞk fhu Au, Ãký ík{u íkku nðu
yÕÃk Mk{Þ{kt s îkhfk íkhV sþku.” >>7>>
ðiþtÃkkÞLk çkkuÕÞk :- “yswoLku yu «{kýu fÌkwt, yux÷u ðõíkkyku{kt ©uc yuðk
{nkíkusMðe ©ef]»ý yswoLkLku ¼uxe Ãkzâk yLku yk «{kýu ð[Lk çkkuÕÞk.” >>8>>
ðkMkwËuð çkkuÕÞk :- “nu ÃkkÚko ! íku Mk{Þu {U íkLku MkLkkíkLk yuðwt økwÌk¿kkLk fne
Mkt¼¤kÔÞwt níkwt, MkkûkkíkT Ä{o sýkÔÞku níkku yLku MkLkkíkLk Mkðo ÷kufLkk ËþoLk fhkÔÞk
níkkt.” >>9>>
“Ãký íku yçkwrØ (y¿kkLk)Lku ÷eÄu íku ¿kkLk økúný fÞwO Lkrn, yu {Lku yíÞtík
yr«Þ ÷køku Au, fu{ fu nðu {Lku VheÚke íku «fkhLke M{]rík ÞkË ykðe þfþu Lkrn.”
>>10>>
“¾hu¾h, nu Ãkktzð ! íkwt y©Øk¤wt Au yLku íkkhe çkwrØ Mkkhe LkÚke. nu ÄLktsÞ ! nwt íku
¿kkLkLku VheÚke MktÃkqýo heíku fnuðkLku Mk{Úko LkÚke.” >>11>>
“¾hu¾h, {U WÃkËuþu÷ku íku Ä{o ÃkhçkúñLkwt Ãkh{ÃkË òýðkLku {kxu ÃkrhÃkqýo níkku.
Ãkhtíkw nðu nwt íku Ä{oLku MktÃkqýo heíku fnuðkLku yMk{Úko Awt.” >>12>>
“fkhý fu íku Mk{Þu {U ÞkuøkrLkc ÚkELku íkLku ÃkhçkúñLkku WÃkËuþ ykÃÞku níkku. nðu íkku
{kºk nwt íkLku yu rð»kÞLku s ÷økíkku yuf ÃkwhkíkLke EríknkMk fnwt Awt.” >>13>>
yu{ fneLku ¼økðkLk ©ef]»ý yswoLkLku ÃkkuíkkLkku yuf rMkØ çkúkñý MkkÚku ÚkÞu÷ MktðkË
fne Mkt¼¤kðu Au yLku y®n s yæÞkÞ 16Lke Mk{kró ÚkkÞ Au.
íkku, yk «Mktøk s yu Mkkrçkíke ykÃku Au fu fwÁûkuºkLkk hý{uËkLk{kt ©ef]»ý
Ãkh{kí{kyu yswoLkSLku su fktEÃký WÃkËuþ ykÃÞku Au íku yksu ©e{ËT ¼økðËTøkeíkkLkk
MðYÃk{kt «íÞûk Au. íku{kt fnu÷ WÃkËuþ ¼økðkLk ©ef]»ý MðÞt Mðefkhu Au íku WÃkËuþ
íku{ýu ÞkuøkrLkc ÚkELku Ãkhçkúñ MkkÚku yufíkk MkkÄeLku Ãkhçkúñ ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLkk s
ÃkkuíkkLkk MðYÃkLkwt ¿kkLk ykÃku÷ níkwt.
yks ðkík ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu Ãkt[k¤k «fhýLkk 7{k ð[Lkk{]ík{kt
89 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Mk{òðe Au :-
“yu su ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý íku fkuE fkÞoLku yÚkuo ÃkwÁ»kYÃku ÚkkÞ Au íÞkhu yu ÃkwÁ»k Au íku
ÃkwÁ»kku¥k{Lkk «fkþ{kt ÷eLk ÚkE òÞ Au Lku ÃkwÁ»kku¥k{ s hnu Au. íku{ s {kÞkYÃku ÚkkÞ
Au íÞkhu {kÞk Ãký ÃkwÁ»kku¥k{Lkk íkus{kt ÷eLk ÚkE òÞ Au Lku íku YÃku ¼økðkLk s hnu Au
yLku ÃkAe yu ¼økðkLk {ník¥ðYÃku ÚkkÞ Au Lku íku{s {ník¥ð{ktÚke ÚkÞkt su çkeò ík¥ð íku
YÃku ÚkkÞ Au yLku ÃkAe íku ík¥ðLkwt fkÞo su rðhkx íku YÃku ÚkkÞ Au íkÚkk íku rðhkx ÃkwÁ»kÚke ÚkÞk
su çkúñkrËf íku YÃku ÚkkÞ Au íkÚkk LkkhËMkLkfkrËf YÃku ÚkkÞ Au. yuðe heíku yLkuf «fkhLkk
fkÞoLku yÚkuo suLku suLku rð»ku yu ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLkLkku «ðuþ ÚkkÞ Au, íkuLku íkuLku ÃkkuíkkLkk
«fkþu fheLku ÷eLk fhe Lkk¾eLku Ãkkuíku s íku YÃku fheLku Mkðkuoíf»koÃkýu rðhks{kLk Úkfk hnu
Au. yLku suLku rð»ku Ãkkuíku rðhks{kLk hnu Au íkuLkk «fkþLku Ãkkuíku ZktfeLku ÃkkuíkkLkku «fkþ
«fx fhu Au. su{ yÂøLk ÷kuZkLku rð»ku ykðu Au íÞkhu ÷kuZkLkku su rþík¤ økwý Lku fk¤ku ðýo
íkuLku xk¤eLku Ãkkuíku ÃkkuíkkLkk økwýLku «fkþ fhu Au íkÚkk su{ MkqÞo WËÞ ÚkkÞ Au íÞkhu íkuLkk
«fkþ{kt Mkðuo íkkhk[tÿ{krËfLkk íkus ÷eLk ÚkE òÞ Au Lku yuf MkqÞoLkku s «fkþ hnu Au,
íku{ yu ¼økðkLk suLku suLku rð»ku ykðu Au íÞkhu íkuLkk íkusLkku Ãkhk¼ð fheLku ÃkkuíkkLkk
«fkþLku yrÄfÃkýu sýkðu Au. yLku su fkÞoLku yÚkuo Ãkkuíku su{kt «ðuþ fÞkuo níkku, íku fkÞo
fhe hÌkk fuzu íku{ktÚke Ãkkuíku Lkku¾k LkeMkhe òÞ Au íÞkhu íkku íku Ãktzu suðk nkuÞ íkuðk hnu Au
yLku íku{kt su yrÄf Ëiðík sýkíkwt níkwt íku íkku ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLkLkwt níkwt yu{ òýðwt.”
Ãkh{kí{kLke ðkýe íkÚkk su su þk†ku íku Mkk[k s nkuÞ Au. Ãkhtíkw yÕÃkçkwrØðk¤kykuLku
Wfu÷íkk ykðzu Lkrn, þk†kuLke Mk{sý{kt Lke[u çkíkkðu÷k yrøkÞkh rLkÞ{ku yð~Þ
òýðk òuEyu. íkku s su íku þk†kuLkk hnMÞ yÚko Mk{S þfkÞ Au.
1. þçËkuLkwt çkhkuçkhÃkýwt. 2. yÚkkuoLkwt Mkk{Mkk{u çkhkuçkhÃkýwt. 3. yk½w-ÃkkAwt
÷¾kÞu÷ çkku÷kÞu÷ nkuÞ íkku Ãký íku{kt suLku su MkkÚku {¤íkwt ykðu íkuðk þçËkuLku íku MkkÚku
òuzký fheLku ÃkAe yÚko ÷uðku yuðe ÃkhtÃkhkLke ykfktûkk. 4. çkku÷ðk ÷¾ðk{kt ÃkkMku ÃkkMku
nkshe. 5. «fhý «{kýu yÚko ÷uðku. 6. «Mktøk «{kýu yÚko ÷uðku. 7. yðMkh «{kýu
yÚko ÷uðku. 8. MktÞkuøkÚke r¼Òk MktçktÄÚke MktçktÄ. 9. xkýk «{kýu su Mktf÷LkLke òuzýe íku
Mk{eÃkíkk - yk Lkð íkku sYh òýðk òuEyu. 10. ÔÞðnkh íkku {wÏÞ fkhý Au. 11.
yzÄwt çkku÷u÷wt yk¾wt Mk{su yuðe «rík¼kþÂõík Ãký yð~Þ òuEyu. yk yrøkÞkh
ðkLkk ðkt[Lkkh, Mkkt¼¤LkkhLku yÇÞkMk{kt nkuÞ íkku s Mkk[ku yÚko Mk{S-Mk{òðe,
÷¾e ÷¾kðe þfkÞ. íku rMkðkÞ íkku ÷u¾f, WÃkËuþf, ©kðf-©kuíkk ðøkuhu yÚko-yLkÚko{kt
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 90
zqçkfk {khíkkt nkuÞ Au.
fux÷kf ðkõÞku ÔÞtøk yÚkoðk¤k, fux÷kf økwó yÚkoðk¤k, fux÷kf çkeS s heíku yÚko
sýkðLkkhkt ÃkkuíkkLkku [kuϾku yÚko Lk fnuíkk nkuÞ Ãký çkeò yÚkoLku Ãkwrü fhíkk nkuÞ yLku
fkt íkku yÚkoLku xk¤e Ëuíkk nkuÞ íkuðk ðkõÞkuÚke yÚkkuo ¾U[íkk þe¾ðwt òuEyu. íkku s su íku
þk†Lkku hnMÞ yÚko Mk{S þfkÞ yLÞÚkk yÚkoLkk yLkÚko ÚkðkLke Ãkqhe þõÞíkk hnu Au.
1. Mkðoþk†{kt {¤íke ðkík yu Mkðoíktºk rMkØktík fnuðkÞ. 2. ÃkkuíkkLkk ½hLkk
þk†{kt s nkuÞ, çkesu Lk nkuÞ íku Mðíktºk rMkØktík fnuðkÞ. 3. Mkk{kLkk þk†{kt s
{¤íke ðkík nkuÞ íku «ríkíktºk rMkØktík fnuðkÞ. 4. yLku su [k÷wt ðkíkLkwt yrÄfhý nkuÞ
íku{kt s ÷køkwt Ãkzu. çkÄuÞ Lk ÷køkwt Ãkzu íku yrÄfhý rMkØktík fnuðkÞ. yk «{kýu [kh
rMkØktíkku þk†ku òýðk {kxu sYhe Au. ykðk Mkqû{ rð[khku ykæÞkÂí{f
ík¥ð¿kkLkeykuyu Mkkhe heíku ðýoÔÞkt Au.
v v v v v
Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e Ãký ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt yðíkkh-yðíkkheLkku ¼uË
çkíkkðíkkt yLkuf áüktíkku ykÃkeLku Mk{òðu Au :-
• su{ nkÚkýe ®ðÞkÞ íÞkhu íkuLku ¼UMk suðzwt çkå[wt ykðu Lku sq ®ðÞkÞ íÞkhu íkuLku
÷e¾ ykðu yu{...
• ðzLkwt Íkz Lku íkwðuhLkk Íkz{kt su{ ¼uË Au.
• íkeh Lku íkehLkku Lkk¾Lkkh{kt su{ ¼uË Au.
• hkò Lku hkòLkk W{hkð{kt ¼uË Au.
• [¢ðíkeo hkò Lku ¾trzÞk hkò{kt ¼uË Au.
• íkkhk Lku [tÿ{k{kt ¼uË Au.
• [tÿ{k{kt yLku MkqÞo{kt ¼uË Au.
• ÃkkhMk{rý yLku ®[íkk{rý{kt ¼uË Au....
íku{ ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý yLku íku{Lkk yLÞ
yðíkkhkuLku rð»ku yuðku ½ýku ¼uË Au.
“{nthts ‚tu Ëðtuo…he ™u Ëðo yð‚th™t yð‚the, Ëðo fthý™t fthý Au. ‚u
W…h {æÞ™wk ™ð{wk ™u AuÕ÷t™wk ytzºteþ{wk ð[™t{]‚ ðk[tðe™u fÌtwk su, ‘yts ‚tu
ËíËk„{tk ËtÄw, yt[tÞo, {krŒh ™u {qŠ‚Þwk ‚u Ëðtuo…he Au, ‚tu {nthts Ëðtuo…he ntuÞ
‚u{tk þwk fnuðwk ?’ yu ‚tu Ëðtuo…he s Au yu{ Ë{sðwk.”
(2/12)
91 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 “yuftu‚uh [tufze hts fhe™u yuf ELÿ …zu ™u yuðt [tiŒ ELÿ …zu íÞthu yuf rŒðË
ðihtx ƒúñt™tu ÚtÞtu, ‚u{tk ƒúñt, rð»ýw ™u rþð yu ºtý ™tþ ÚttÞ. ‚u ƒúñtkz ƒúñtkz «íÞu
yuf ©e f]»ý ™thtÞý, yuf ÷û{e™thtÞý, yuf ™h™thtÞý ™u yuf ðtËwŒuð ™thtÞý
yu Au. yuðtk y™k‚ fturx ƒúñtkz Au yu{ Ë{sðwk. nðu yuðt ºteË rŒðË™tu {rn™tu ™u
ƒth {rn™t™wk ðhË, yuðtk Ëtu ðhË ðihtx Sðu, ™u «Ät™…wÁ»t™t Ykðtzu Ykðtzu
ûtehËt„h Au yux÷u Ëtztºtý fhtuz þu»tþtÞe ÚtÞt. {txu yu ËðoÚte «Ät™…wÁ»t {tuxt
ÚtÞt ™u ‚u «Ät™…wÁ»t™t yuf rŒðË{tk ðihtx …zu. ‚uðt Ëtu ðhË «Ät™…wÁ»t Sðu ™u ‚u
…tAtu «f]r‚…wÁ»t™t yuf rŒðË{tk ™tþ ÚttÞ. yuðtk Ëtu ðhË «f]r‚…wÁ»t Sðu Au; yu{
íÞtk ËwÄe ft¤ …w„u Au íÞthu ƒeò ft¤ Útfe þwk {wftðu ? {txu ‚u™u rðþu yÁr[ fhe™u yuf
yûthÄt{™t Ät{e su …wÁ»ttu¥t{ ¼„ðt™ {éÞt Au ‚u™wk {tntíBÞ Ë{S™u ‚u™tu s
ƒúñY…u fhe™u ytþhtu fhðtu, ™u íÞtk …q„ðt™e Ár[ ht¾ðe ™u yu™t ËtÄw™u rðþu Sð
ƒtkÄðtu. - yt rËØtk‚ ðt‚to fne Au. ‚u òu ™rn Ë{òÞ ‚tu ¾tux hne òþu ™u ðtkËuÚte
…M‚tðtu Úttþu, ™u Œun hnu fu ™ hnu, ‚tu…ý fËh ftZe ™t¾ðe.” (6/95)
“ðh‚t÷{tk ©eS {nthtsu …h{nkË yt„¤ …tu‚t™t …wÁ»ttu¥t{…ýt™t
{rn{t™e ðt‚ …tk[-A rŒðË fhe™u …Ae ©eS {nthtsu Ëk‚™u fÌtwk su, ‘y{the
ðt‚™wk hnMÞ ‚tu yt r™íÞt™kŒ Mðt{e Ë{su Au.’ …Ae Ëðuo Ëk‚u fÌtwk su, ‘nu {nthts,
yu fu{ Ë{su Au ?’ íÞthu fÌtwk su, ‘‚{u …qAtu.’ íÞthu Ëðuo Ëk‚u …qAâwk, íÞthu r™íÞt™kŒ
Mðt{eyu fÌtwk su, ‘‚{u …wÁ»ttu¥t{ fÌtt ‚u ‚tu {nt…wÁ»t Au, ™u …wÁ»ttu¥t{ ‚tu yûth
Útfe …h ™u ht{f]»ýtrŒf Ëðuo yð‚th™t yð‚the ™u Ëðo fthý™t fthý yt «íÞût
«{tý ©eS {nthts Au.’ íÞth …Ae Ëðuo Ëk‚u ©eS {nthts™u fÌtwk su, ‘nu {nthts !
‚{tht MðY…™tu Ëðtuo…he r™ùÞ ÚttÞ ‚uðe he‚u f]…t fhe™u fntu.’ íÞthu ©eS {nthts
ƒtuÕÞt su, ‘ßÞtk «„x …wÁ»ttu¥t{…ýt™e ðt‚ ytðu Au íÞtk Ëðuo™e ƒwÂØ ¼ú{tE òÞ Au.
…ý Ëðo Xuftýu «íÞût nrhf]»ý …wÁ»ttu¥t{Ltu ÷E™u ƒeò™u …wÁ»ttu¥t{ fÌtt Au, ‚u
«íÞût nrhf]»ý …wÁ»ttu¥t{™u ÷eÄt rð™t ‚tu yûth™u …ý ¼„ðt™ ™ fnuðtÞ, ‚tu
ƒeòLte þe ðt‚ fnuðe ? {txu yuðt þçŒ Ëtk¼¤e™u {r‚ ¼ú{tðt Œuðe ™rn, ‚u
…wÁ»ttu¥t{ ht{f]»ýtrŒf Ëðo yð‚th™t yð‚the «íÞût nrhf]»ý y{u Aeuyu, yu{tk
®fr[‚T{tºt ËkþÞ ™Úte.’ yuðe he‚u ©eS {nthtsu …tu‚t™t …wÁ»ttu¥t{…ýt™e Ëk‚
yt„¤ ðt‚ fhe.” (7/24)
….…q. Ä.Äw. ytrŒyt[tÞo ©e h½wðehS {nthts ‘Œw„o…wh{tntíBÞ’ „úkÚt{tk
¼„ðt™ ©enrh™t Ëðtuo…he…ýt™tu yuf «Ëk„ ™tUÄu Au :
ht{ŒtË Mðt{e ykr‚{ rƒ{the ð¾‚u ©eS {nthts™u fnu Au, ‘nu «¼w ! {tht
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 92
Œun™tu yk‚ft¤ nðu ™Sf ytÔÞtu Au. ‚uÚte {thu Ëðuo Ëk‚tu™u y™u „]nMÚt nrh¼õ‚tu™u
{thtu yr¼«tÞ fnuðtu Au, ‚tu ‚{u Ëðuo Ëk‚ y™u „]nMÚt ¼õ‚tu™u ‚íft¤ ynª
ƒtu÷tðtu.’ íÞthu ©enrhyu Ëti™u ƒtu÷tÔÞt. …Ae ht{ŒtË Mðt{eyu Ëti™u fÌtwk, ‘nu
¼õ‚s™tu ! Ëtk¼¤tu. ‚{tht rn‚™e yuf ðt‚ Au. ßÞthu Ëk‚tu yt ©enrh™u ©ef]»ý™e
Ë{t™ fnu‚t n‚t íÞthu nwk r™»tuÄ fh‚tu ™rn, …ý ßÞthu yrÄf…ýu fnuðt ÷tøÞt íÞthu
{U {tLÞwk ™rn, y™u ‚uytu™u fÌtwk n‚wk fu nu Ëk‚…wÁ»ttu, su{ Ëtfh™t ™tr¤Þuh{tk yuf
yýw{tºt …ý ‚¥ð¼uŒ ™Úte, ‚u{ yð‚thtu{tk …ý yýw{tºt ¼uŒ ™Úte. íÞth …Ae {™u
©ef]»ý ¼„ðt™u ‚Útt ht{t™kŒ Mðt{eyu …tu‚tt™tk Œþo™ yt…e™u fÌtwk fu nu Þtu„eðÞo,
«íÞût yuðt ©enrh «¼w ËðoÚte …h Au, Ëðo yð‚thtu™t fthý Au, ft¤-{tÞt-
EïhtrŒf™t r™Þk‚t Au. yt ©enrh™u ßÞthu ËðoÚte …h òýþtu, íÞthu s ytíÞkr‚f
fÕÞtý Útþu. yt «fthu fne™u ‚u ƒk™u yk‚Äto™ ÚtE „Þt. íÞthÚte nwk ©enrh «¼w™u
ËðoÚte …h y™u ht{f]»ýtrŒf Ëðuo yð‚thtu™t yð‚the y™u Ëðo fthý™t fthý yuðt
…h{tí{t òýwk Awk. {txu nu Ëk‚…wÁ»ttu, yt ©enrh «¼w su {™w»Þtf]r‚ Äthe hnu÷t Au, ‚u
«¼w ËðuoÚte …h ð‚uo Au. yt «¼wÚte …h ƒeòu ftuE ™Úte. yt ËðtO‚Þto{e «¼w ËðuoÚte …h
ð‚uo Au. yt «¼wÚte …h ƒeòu ftuE ™Úte. yt{tk òu nwk ÷„thuf …ý yËíÞ ƒtu÷‚tu ntuô
‚tu {™u yt …tk[Ëtu …h{nkËtu™t Ë{ Au, yux÷wk s ™rn, …hk‚w yt ƒúñtkz ¼tkøÞt™wk …t…
…ý {thu {tÚtu Au.’
¥~ææ¨y²¢ ²Îæ S²æÓ™ïœæ<ã }æï àæЃ: ¨„æ}æì J
¥çS„ Ïæírææ‡Ç|æÑì xæS² Ðæ„ÜU¢ }æï „ƒæ }æã„ì JJ
(yæÞtÞ : 69 &÷tu : 35)
….…q. Ä.Äw. 1008 yt[tÞo ©e rðnthe÷t÷S {nthts îtht hr[‚
‘©enrh÷e÷t{]‚’ „úkÚt{tk «Ëk„tu…t‚ ¼„ðt™ ©enrh™wk Ëðtuo…he…ýwk «r‚…trŒ‚
fhðt{tk ytÔÞwk Au.
¼Âõ‚{t‚t™e EåAtÚte ƒt¤«¼w ©e ½™~Þt{ {nthtsu ‚u{™u Ë{trÄ fhtðe. ‚u
Ë{trÄ{tk Ëðuo Ät{{tk Œþo™ ÚtÞtk. yt Ë{trÄ ð¾‚u {q¤ {tÞt ¼Âõ‚{t‚t™u
©eS{nthts™tu {rn{t fnu Au :
su f]»ý ytŒe yð‚th ÚttÞ, ‚u Ëðo™wk fthý yt „ýtÞ;
yu Au «‚t…e …h{tí{ …tu‚u, òýe þfu þwk fw{rít-s™tu ‚u. >>61>>
(©enrh÷e÷k{]ík : 2/10)
„Zzt{tk htºtu ŒtŒt¾t[h™t …rhðth™u MðÙ{tk {nthts y™u {wõ‚tu™tk rŒÔÞ
rð{t™ ËtÚtu Œþo™ ÚtÞtk. yu ð¾‚u {wõ‚tu ŒtŒt¾t[h™u fnu Au :
93 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ½ýt sL{™wk …wÛÞ ‚{tÁk, yts WŒÞ ÚtÞwk yr‚ ËtÁk;
Ëðo yð‚th™t yð‚the, Ëhðtu…rh su Ëw¾fthe. >>39>>
Ëti™t Eïh Ëti™t r™Þk‚t, su Au yr‚þÞ yiïÞoðk‚t;
su™wk æÞt™ rþðtrŒf Äthu, ‚u ‚tu ½uh …ÄtÞto ‚{thu. >>40>>
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/26)
ykðe heíku ¾wË ©eS{nkhksu íkÚkk Ãk.Ãkq. yk[kÞo {nkhks©eyku yLku íku{Lkk
Mk{fk÷eLk Mktíkkuyu íkÚkk íÞkhÃkAeLkk çkúñrLkc Mktíkkuyu Ãký íku{Lkk h[u÷k íkÚkk h[kðu÷k
þk†ku{kt ¼økðkLk ©enrh Ãkqðuo ÚkE økÞu÷k ík{k{ yðíkkhku fhíkk MktÃkqýo heíku y÷øk
s ík¥ð Au. yLku íku MkðkuoÃkhe ík¥ð Au. yuðwt Mk{òÔÞwt Au íkku íku ¼økðkLk ©enrhLkk
ÓËÞøkík yr¼«kÞLku íkÚkk íku{Lkk yr¼«kÞ íkÚkk hnMÞ-Ár[Lku òýLkkh Ãkh{ntMkkuLkk
rð[khkuLku s ykÃkýk {kuûk{køkoLkk Ãkh{-hnMÞYÃk íkÚkk {wÏÞ økýeLku ykÃkýk ÓËÞ{kt
yLku Sð{kt Wíkkhðk yu yíÞtík ykð~Þf Au.
ykðe heíku MkðkuoÃkhe, MkðoyðíkkhLkk yðíkkhe, MkðofkhýLkk fkhý, ûkh-yûkhLkk
ykí{k, MkðkoÄkh, Mkðo¿k, Mkðkoí{k, Mkðo rLkÞtíkk, Mkðoíktºk-Mðíktºk, MðÞt«fkþf,
MkðkOíkÞko{e, MkðoÔÞkÃkf, Mkðuoïhuïh, yûkhkíkeík, Ãkhçkúñ Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk
©e Mðkr{LkkhkÞý Au - ykðwt Mk{SLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt ¼sLk fhðk{kt
ykðu yÚkkoíkT ‘Lkk{e’yu Mkrník òu ‘Lkk{’ ÷uðk{kt ykðu íkku íkuLkwt V¤ yíÞrÄf {¤u Au.
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk òÃk yu {kºk Wå[khýLkku rð»kÞ LkÚke. Ãkhtíkw yu
{LkLkLkku rð»kÞ Au. yuLkwt {LkLk fhðkÚke rð»kÞðkMkLkk Lkkþ ÚkkÞ Au.
Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e Ãký ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt fnu Au :-
“y™u Mðtr{™thtÞý ™t{™t {kºt suðtu ƒeòu ftuE {kºt yts ƒr¤Þtu ™Úte.
yu {kºtu ft¤t ™t„™wk Íuh ™ [zu ™u yu {kºtu rð»tÞ Wze òÞ Au ™u ƒúñY… ÚttÞ Au ™u
ft¤, f{o, {tÞt™wk ƒkÄ™ Aqxe òÞ Au. yuðtu ƒnw ƒr¤Þtu yu {kºt Au. {txu r™hk‚h
¼s™ fhðwk.” (©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/154)
{tºk{kt økkuXðkÞu÷e íku íku yûkhkuLke ykLkwÃkqðeoLku ¾qçk hxðkÚke íkuLkk yrÄckÞf Lkk{e
WÃkh yMkh ÚkkÞ Au. {tºkkuLkk «ýuíkkykuyu yuLke ykLkwÃkqðeoyku(MÃku÷ªøk){kt yuðe þÂõík
{qfe nkuÞ Au. yu {tºk sÃkðkÚke yð~Þ yuLke yMkh «f]ríkyku{kt Úkíke nkuÞ Au. {tºkku
QòoÚke ¼hÃkqh nkuÞ Au. íkuLkk «íÞuf þçËku{ktÚke Qòo «ðkrník ÚkkÞ Au yLku íku EÂåAík
fk{LkkykuLke ÃkqŠík fhe ykÃkíkk nkuÞ Au. {tºkLkku «íÞuf yûkh MðÞt Ëuðíkk MðYÃk Au. yk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 94
ðkíkLku {e{ktMkk ËþoLku rðþu»kYÃku ½qtxe Au. yLku Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{eyu Ãký
«íÞuf ðýoLke {nkLkíkk Ëþkoðíkk økkÞwt Au :
‘Mkfkh fu’íkk Mkðuo Ëw:¾ ðk{u hu, nfkh fu’íkk nrhÄk{ Ãkk{u hu >>
sfkh fu’íkkt sÞ sÞ òýku hu, Lkfkh fu’íkkt rLk¼oÞ «{kýku hu >>18>>
Ëfkh fu’íkkt ËËk{kt ËELku hu, Ãkk{u Äk{ MknòLktË fneLku hu >>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 23)
æðrLkrð¿kkLk Ãký fnu Au fu, {tºkkuLke ykLkwÃkqðeo{kt y{wf «fkhLke Qòo (ðuð÷UÚk)
nkuÞ Au. íku íku WòoykuÚke [{ífkhe fkÞkuo Úkíkkt nkuÞ Au.
- ËeÃkfhkøkLkk æðrLkÚke Ëeðk «økxu Au.
- {u½{Õnkh hkøkLkk ðuð÷UÚkÚke ðhMkkË ÚkkÞ Au.
- yku{fkhLkkÚk Xkfwhu yk «Þkuøk MkV¤ heíku Ëwfk¤Lkk Mk{ÞLkk ðiþk¾ {kMkLkk
çk¤çk¤íkk ðkÞhk ðå[u fhe çkíkkÔÞku níkku.
- {k÷fkIMk hkøk økkðkÚke «økxíke Qòo ©kuíkkykuLkk rË÷{kt ðihkøÞ¼kðLku «økx
fhu Au.
- þ]tøkkhLkk hkøkkuLkwt ©ðý fk{Lku òøkúík fhe Ëu Au.
- Mkkhtøk hkøkLkk æðrLk støk÷Lkk nhýkuLku ¾U[e ÷kðu Au.
¼økðkLk ©enrh Ãký fnu Au :- “...ßÞkhu yuðk ¼qtzk ½kx Úkðk {ktzu íÞkhu æÞkLkLku
Ãkzâw t {w f eLku S¼u fheLku Wå[Mðhu rLk÷o ß s ÚkELku íkk¤e ðòzeLku
‘Mðkr{LkkhkÞý...Mðkr{LkkhkÞý’ ¼sLk fhðwt..., ...íkku ½kx Mkðuo x¤e òÞ Lku
rLkhktík ÚkkÞ Ãký yu rðLkk çkeòu yuðku ½kx xkéÞkLkku WÃkkÞ LkÚke.”
(ð[Lkk{]ík ÷kuÞk «fhý : 6)
…tk[ Œþðth Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý ™t{ òýu yòýu ÷uþu, ‚u™wk …ý
yt…ýu fÕÞtý fhðwk …zþu.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/24)
‘Mkwýe Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ hu, MkÞko ftEf SðLkk fk{ hu;
fkLku yu Lkk{Lke ¼ýf Ãkze hu, íkuLku yûkhÃkku¤ W½ze hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 23/11)
‘nk÷u nwf{ yu Lkk{ íkýku hu, yks y{÷ yunLkku ½ýku hu;
þ¬ku Mkðuo «fkhu Au yuLkku hu, LkÚke y{÷ yks çkeò fuLkku hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 22/19)
{w{wûkw òu ¼kðÚke ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Lkwt hxý fhu íkku, yu ð¾íku rËÔÞ Qòo yuLkk
95 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ykí{kLkk «Ëuþku{kt hu÷kE òÞ Au íÞkhu yu ¼õík MknòLktË{kt økktzku çkLku Au. yuLku yuðku
fkuEf Lkþku [zu Au fu yuLkk ½uLk{kt çkúñktzkuLkk Mkw¾kuLku Ãký Xwfhkðe Lkkt¾u Au. ËuðuLÿkuLke
rMkrØLkuÞ nMke Lkkt¾u Au, íkwåAfkhe Lkkt¾u Au. ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt Lkk{ yuðwt
õ÷kuhkuVku{o Au fu, ËunLkk çkÄk s Ëw:¾ ¼kLkLku ¾ík{ fhe Lkk¾u Au. ¼økðkLkLkk Lkk{Lkwt
M{hý íku s Mkk[wt su{kt ËunLkwt rðM{hý ÚkELku s hnu Au.
Ëtiht»xÙ{tk W…÷uxtÚte …tuhƒkŒh s‚e huÕðu ÷tR™ W…h Ëw…uze ™t{™wk yuf „t{
ytðu Au, ‚u „t{{tk Ënò™kŒe «nT÷tŒ ÚtR „Þt Au. ‚u ¼õ‚™wk ™t{ n‚wk ‘ztÌttu.’
ztÌtt ¼õ‚ ¾hu¾h ztÞt n‚t.
yuf 𾂠Ëw…uze „t{™tu Ëk½ „k„tS™e Þtºtt fhðt s‚tu n‚tu. ‚u Ëk½{tk „t{™t
ht{S …xu÷™t ƒu …wºttu …ý n‚t. {tuxt™wk ™t{ hðS y™u ™t™t™wk ™t{ ztÌttu. Ënw
[t÷‚tk [t÷‚tk „Z…wh™t …tŒh{tk ™eféÞt, ‚uÚte Ënw™u ÚtÞwk : “[t÷tu Mðtr{™thtÞý
ynªÞtk hnu Au ‚tu ‚uytu™u òu‚t sRyu. fu{su, yu ¼„ðt™ fnuðtÞ Au {txu [t÷tu.”
yt he‚u …hM…h ðt‚tu fh‚tk ŒtŒt™t Œhƒth{tk ytÔÞt.
‚u Ë{Þu ©eS{nthts ÷ªƒ‚Á ™e[u ˼t fhe™u rƒhts{t™ n‚t, ‚uÚte Ënwyu
ytðe™u Œþo™ fÞto. …Ae Ëti [t÷ðt ÷tøÞt. …hk‚w ht{S …xu÷™tu ztÌttu ‚tu
©eS{nthts™tk Œþo™ fhe™u íÞtks W¼tu hne „Þtu y™u ©enrh™e Ët{wk {ex {tkze™u
òuR hÌttu. íÞthu Ëk½™t ÷tuftu ‚Útt ‚u™t {tuxt¼tRyu ztÌtt™u fÌtwk : “[t÷, ztÌtt ! …Ae
{tuzwk Útþu. nsw ‚tu ½ýtk ‚eÚttuoyu Œþo™ fhðt™tk Au.” íÞthu ztÌtt ¼õ‚u sðtƒ ytÃÞtu :
“{thu ‚tu yzËX ‚ehÚt Mðtr{™thtÞý ¼„ðt™™tk Œþo™ fhðtÚte …rh…qýo ÚtR „Þtk
Au, {txu {thu ™Úte ytððwk.” ¾qƒ {™tððt A‚tk ztÌttu „Þtu ™rn, ‚uÚte Ënwyu ™¬e fÞwO
fu - “ð¤‚tk ytðeþwk íÞthu ztÌtt™u ½uh ÷u‚tk sRþwk.” yu{ fne™u Ëðuo ÷tuftu „k„tS
„Þt y™u y™uf ‚eÚttuo fh‚tk fh‚tk ƒu {ne™u …tAt „Z…wh ytÔÞt.
„Z…wh{tk ztÌtt ¼õ‚ ƒu {ne™t hne™u ËtÄw™tu Ë{t„{ fhe …tft ¼õ‚ ÚtR „Þt
n‚t. íÞtk …u÷t ÷tuftuyu ytðe Ëw…uze ytððt™wk fÌtwk. …hk‚w ztÌttyu M…ü ™t fne ŒeÄe.
‚uÚte Ëti …hM…h fnuðt ÷tøÞt : “ yhu ! òuÞwk ztÌtt™u Mðtr{™thtÞýu ¼qhfe ™t¾e™u
ðþ fhe ÷eÄtu Au yux÷u ytð‚tu ™Úte.”
yt he‚u ðt‚tu fh‚tk ƒesu rŒðËu Ëtksu Ëw…uze ytÔÞt. „t{ ÷tuftuyu Ët{iÞwk fÞwO.
ht{S …xu÷ …ý Œefhtytu™u ÷uðt ytÔÞt. íÞtk ‚tu ztÌtt™u ™ ŒeXtu ‚uÚte {tuxt Œefht™u
…qAâwk: “yu÷t hð÷t ! ztÌttu fu{ Œu¾t‚tu ™Úte.?” íÞthu Œhuf ÷tuftuyu fÌtwk : “yu™u
Mðtr{™thtÞýu ¼qhfe ™t¾e™u „Zzt htufe htÏÞtu Au.” ytðe ðt‚ Ëtk¼¤‚tkðU‚
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 96
ht{S …xu÷™t htu{uhtu{{tk ¢tuÄ ÔÞt…e „Þtu y™u hðS™u fÌtwk : “‚wk „{u ‚u{ fhe™u
ztÌtt™u ÷R ytð, ‚tus ‚wk {thtu Œefhtu ¾htu, ò.” ‚whk‚ hðS ‚u™t ¼tRƒkÄtu™u ÷R™u
„Z…wh ytÔÞtu y™u ©enrhS™u fÌtwk: “yuÞ Mðtr{™thtÞý ! {tht ¼tR™u ½uh {tuf÷tu,
™rn‚h òuÞt suðe Útþu, Ë{ßÞt.?” …Ae ©enrhyu ztÌtt™u fÌtwk : “ztÌtt ‚wk ½uh ò,
íÞtk hne™u y{tÁk ¼s™ fhsu.” nrhS™e yt¿tt Út‚tk ‚whk‚ ztÌttu Ëw…uze ytÔÞtu.
Ëðthu ™tne™u …qò fhðt ÷tøÞtu, íÞtk ‚tu rnhÛÞfþe…w suðt ‚u™t ƒt…u «FtŒ suðt
ztÌtt™u fÌtwk : “yu÷t ztÌt÷t ! yt Mðtr{™thtÞý™e …qò yt…ýu ½uh fhtÞ ™rn,
Ë{ßÞtu ? ÷tð ‚the …qò y™u yts …Ae õÞthuÞ Mðtr{™thtÞý™wk ™t{ ÷eÄwk Au ™u ?
‚tu {tht suðtu ftuR ¼qkztu ™Úte yu{ Ë{S ÷usu.” yu{ fnª™u …qst Íwkxðe ÷eÄe. yux÷u
ztÌttu {t™Ëe…qò fhe™u Äq™ ƒtu÷ðt ÷tøÞtu. íÞthu ™htÄ{ ht{S …xu÷ ztÌtt¼õ‚™u
¾qƒ {th {thðt ÷tøÞtu. A‚tk …ý ztÌttyu ™t{ ÷uðt™wk ƒkÄ ™ fÞwO ‚uÚte ztÌtt¼õ‚™u
ðtzeyu ÷R „Þtu, y™u ÷tfzeyu fhe™u ¾qƒ {th {tÞtuo. A‚tk …ý ztÌtt¼õ‚u ™t{
÷uðt™wk Atuzâwk ™rn, ‚uÚte …t…e ƒt…u …„u Œtuhzwk ƒtkÄe™u fqðt{tk ŸÄu {tÚtu ÷xftðe™u
zqƒftk ¾ðztÔÞtk, ‚tu …ý Mðtr{™thtÞý ™t{ ÷uðt™wk ztÌtt¼õ‚u ƒkÄ ™ fÞwO.
…Ae ½uh ÷tÔÞt y™u yuf ½h{tk Úttk¼÷t ËtÚtu sfze™u ƒtkÄe ŒE™u fÌtwk : “ßÞtk
ËwÄe ™t{ ™rn Atuzu íÞtk ËwÄe ¾tðt-…eðt™wk ™rn Œô.” íÞthu ™t™t yuðt ztÌtt¼õ‚u
fÌtwk : “Mðtr{™thtÞý ™t{ …h {thu {hðwk …zu ‚tu ƒnu‚h Au. yt Œun{tk ßÞtk ËwÄe Sð
nþu íÞtk ËwÄe nwk yu M{hý ™rn Atuzwk, Ë{ßÞt.?”
ztÌtt¼õ‚™tk ytðtk ytfhtk ðu’ý (ð[™) Ëtk¼¤e™u ‚u™tu ƒt… Äwkðtk…wkðtk ÚtR „Þtu
‚uÚte Œhðtòu ƒkÄ fhe, ‚t¤wk {the™u s‚tu hÌttu.
ykÄtht ½h{tk ztÌtt¼õ‚™u yËÌt …ezt ÚttÞ Au. yuf ‚tu ƒu rŒðË™t W…ðtË ÚtÞt
Au y™u …htuýt™tu ¾qƒ {th {tÞtuo Au, ‚u{s sfze™u ƒtkæÞt Au; A‚tk …ý nrhM{hý
Atuzâwk ™Úte.
ztÌtt¼õ‚™e ytx÷e ƒÄe Äehs‚t òuR™u ©enrhS htrºt™t ºtý ðtøÞu
¼tus™™t Útt¤ ËtÚtu «„x ÚtÞt y™u ztÌtt™t þhehu ntÚt VuhÔÞtu, íÞtk‚tu ƒkÄ™ Aqxe
„Þtk ‚u{s Ëðuo …ezt þ{e „R. !
…Ae ©enrhyu …tu‚t™t ntÚtÚte ftu¤eÞt ÷R™u ztÌtt¼õ‚™u s{tzât, …Ae …qAâwk :
“‚the þwk RåAt Au.?” íÞthu ztÌtt¼õ‚u fÌtwk : “{™u ‚{the ËtÚtu ÷R òytu.” ‚whk‚
©enrhyu ytk¾tu {ª[ðt fÌtwk. …Ae ¾tu÷ðt™wk fÌtwk. ¾tu÷e, íÞtk‚tu ŒtŒt™tu Œhƒth !
ztÌtt¼õ‚™t n»to™tu …th ™ hÌttu. yt ƒtsw Ëw…uze „t{{tk ½h™t ÷tuftuyu fÕ…tk‚ fÞwO,
97 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
‚uÚte ht{S …xu÷u ƒthýwk ¾tuÕÞwk. íÞtk ‚tu ½h ¾t÷e¾{ ! ztÌttu ™rn. …Ae Ënwyu ™¬e
fÞwO fu Mðtr{™thtÞý òŒw„ht Au, ‚uÚte ‚uytu htrºtyu ytðe™u ÷R „Þt nþu, {txu
[t÷tu „Zzt sRyu. …Ae ht{S …xu÷ y™u „t{™t {týËtu „Z…wh ytÔÞt. ‚u Ë{Þu
ztÌtt¼õ‚ ˼t{tks ƒuXt n‚t …hk‚w ©enrh™e RåAtÚte Œu¾týt ™rn, ‚uÚte Ëti s‚t
hÌtt. …Ae ztÌtt¼õ‚ Þwðt™ ÚtÞt íÞthu ©enrhSyu ‚u{™u Œeûtt yt…e™u ËtÄw fÞto.
v v v v v
ò{LtøthLte çttsw{tk {uze (søtt) ™t{™wk yuf ™t™fzwk „t{ Au. ©eS Ë{ft÷e™
Ë{Þ{tk ‚u „t{{tk Ëk‚tu ËíËk„ fhtððt „Þt n‚t. Œhhtus „t{™t [tuhu Ëk‚tu fÚtt fhu
y™u {w{wûtwytu Ëtk¼¤ðt ytðu.
yuf rŒðË …xu÷™tu rŒfhtu nehtu …ý fÚtt Ëtk¼¤ðt ytÔÞtu. Ëk‚tu ©enrh™tu
{rn{t fnuðt ÷tøÞt, ‚uÚte {w{wûtw yuðt neht™t ÓŒÞ{tk ‚u þçŒtu W‚hðt ÷tøÞt y™u
¼„ðt™…ýt™tu r™ùÞ ÚtE „Þtu.
…Ae ‚tu rŒðËu …ý Ëk‚tu …tËu ytððt ÷tøÞtu y™u ËíËk„ fhðt ÷tøÞtu. …Ae
ð‚o{t™ Äthý fhe fkXe …nuhe …qò fhðt™tu r™Þ{ ÷eÄtu.
r™Þ{™e áZ‚t fhtðe Ëk‚tu ƒeò „t{ztytu{tk „Þt, yux÷u neht ¼õ‚ …qò-…uxe
÷E™u ½uh ytÔÞt. Ëðthu ™tne™u …rðºt ÚtE …qò ¾tu÷e, {t¤t Vuhððt ÷tøÞt, íÞtk‚tu
s{ suðtu ‚u{™tu ƒt… òøÞtu y™u neht ¼õ‚™u …qò fh‚t òuE™u ºttzwõÞtu : “yu÷t
yuÞ nehÞt ! yt Ä‚ª„ ftuýu þe¾ðtzâwk ? ƒkÄ fh, ƒkÄ fh, ‚tÁk xe¾¤. {thtu Atufhtu
ÚtE™u …qò -…tX fhu Au ? nsw ‚tu ðU‚ suðztu Au íÞtk ¼„‚ ÚtE òô Au. ?” yt he‚u
ƒtu÷‚tu ƒtu÷‚tu neht¼õ‚ …tËu ytðe™u …qò™e {qŠ‚ytu ÷E Vtze ™t¾e yÂø™{tk
ƒt¤e ™t¾e. yt he‚u ™hr…þt[ ƒt…u ¼„ðt™™e {qŠ‚ytu ƒt¤e ŒeÄe ‚uÚte neht
¼õ‚™u …thtðth Œw:¾ ÚtÞwk y™u ‚u rŒðËu sBÞt ™rn.
ƒeò rŒðË™e Ëðthu …rðºt ÚtE™u {t™Ëe…qò fhe™u Äq™ ƒtu÷‚t n‚t íÞtk‚tu …u÷tu
™htÄ{ ytðe™u {thðt {kze …zâtu. su{ su{ …u÷tu {thu ‚u{ ‚u{ neht ¼õ‚ òuh òuhÚte
‘Mðtr{™thtÞý... Mðtr{™thtÞý...’ ƒtu÷ðt ÷tøÞt, ‚uÚte ‚u{™t ƒt…™u ðÄthu
¢tuÄ [Zâtu y™u ™t™t ƒt¤wzt™u …fze „tze{tk ƒuËtze ðtzeyu ÷E „Þtu.
íÞtk ‚u ™htÄ{u „tzt W…h ¼h (½ýwk ðs™) ¼he neht ¼õ‚™u ƒ¤Œ™u „¤u
ƒtkÄðt™t òu‚hu ƒtkÄe ŒeÄtu y™u ‚u r…þt[ ƒtuÕÞtu : “yuÞ neheÞt ! nwk rnhÛÞfrþ…w
Awk, {txu ft™ ¾tu÷e™u Ëtk¼¤e ÷u. ‚tht Mðtr{™thtÞý™wk ™t{ ÷uðwk ƒkÄ fhe Œu,
™rn‚h „tzwk W÷t¤e™u ‚™u {the ™t¾eþ, ƒtu÷ ™t{ ÷uðwk ƒkÄ fhu Au fu …Ae ¼h
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 98
W÷t¤wk ?”
íÞthu neht ¼õ‚u ¾hu¾ht neht (ztÞ{kz) suðt {sƒq‚ ƒ™e™u sðtƒ ytÃÞtu :
“nu r…‚t ! ‚{tu rnhÛÞfrþ…w Atu, ‚tu …Ae nwk «nT÷tŒ Awk. Ëtk¼¤e ÷tu, {tht Œun{tk
ßÞtk ËwÄe Sð nþu íÞtk ËwÄe Mðtr{™thtÞý ¼„ðt™™wk ™t{ ÷uðt™wk nwk ƒkÄ ™rn
fÁk; ‚{thu su fhðwk ntuÞ ‚u fhðt {tkztu.”
ƒth ð»to™t ƒt¤wzt™e ytðe ®n{‚¼he ðtýe Ëtk¼¤e, ™htÄ{ ƒt…u òuhÚte
„tzt™u W÷t¤e ™tÏÞwk, ‚u™t fthýu ftu{¤ yk„ðt¤t neht¼õ‚™t „¤t{tk òu‚h™tu
VtkËtu ƒuËe „Þtu, ‚uÚte nrhM{hý fh‚tk fh‚tk {qAto …t{e „Þt. ‚u Ë{Þu y™k‚{wõ‚tu™u
÷E™u ¼„ðt™ Mðtr{™thtÞý …ÄtÞto. neht¼õ‚™u Œþo™ ŒE™u fÌtwk : “nu neht !
{tht {txu ‚U y™uf Œw:¾tu Ën™ fÞto y™u {]íÞw™tu …ý Mðefth fÞtuo Au {txu ‚thu su
òuEyu ‚u ðhŒt™ {t„e ÷u, ‚wk fnu‚tu ntuÞ ‚tu ‚™u y{h ƒ™tðe Œô. ‚wk fnu‚tu ntuÞ ‚tu
‚™u Rkÿsuðtu ði¼ð yt…e Œô, yhu ‚wk fnu‚tu ntuÞ ‚tu ‚™u {tÁk Ät{ yt…e Œô y™u
ƒ¤ehtò™e su{ ‚thtu Ëuðf ƒ™e òô. ƒtu÷, ‚thu þwk òuEyu Au ? sÕŒe {t„e ÷u.”
yt he‚u ƒtu÷‚tk ƒtu÷‚tk ©enrh™e ƒÒtu ytk¾tu{tkÚte ytkËwytu …zðt ÷tøÞt.
íÞthu ©enrh™tk Œþo™Úte …ezt ™tƒwŒ ÚtE Au yuðt neht ¼õ‚ ƒÒtu ntÚt òuze™u
«tÚto™t fhe fnuðt ÷tøÞt : “nu «¼w ! yt ™tþðk‚ ÷tuf{tk {thu hnuðwk ™Úte ‚u{s {tun
Wí…Òt fh™th ¼tu„tu™e {™u EåAt ™Úte. {thu ‚tu yt…™e Ëuðt{tks r™hk‚h hnuðwk Au.
{txu {™u ‚{the ËtÚtu ÷E òytu.”
ytðwk neht¼õ‚™wk fnuðwk Ëtk¼¤e, ©enrh™e RåAtÚte ‚whk‚ ‚u{™tu Œun …ze „Þtu
y™u rŒÔÞ ‚™w Äthý fhe™u rð{t™{tk ƒuËe yûthÄt{{tk …ntU[e „Þt.
rÃkíkkLke {khe Lkk¾ðk MkwÄeLke Ä{feyku Aíkkt íkuýu Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ Lk {qõÞwt.
Auðxu rnhÛÞfrþÃkw suðk íkuLkk rÃkíkkyu íkuLku økkzkLkk òuíkhu øk¤k VktMkku ykÃke økkzwt
W÷k¤eLku {khe LkkÏÞku, AíkktÞ íkuLkk {w¾{ktÚke Lkef¤u÷ku AuÕ÷ku þçË níkku :
‘Mðkr{LkkhkÞý’
LkÚke Mk{òíkwt yk çkk¤fku{kt ykx÷wt Mk¥ð õÞktÚke ykÔÞwt ? fu suýu {kuíkLkwt Ãký {kÚkwt
fkÃke ÷eÄwt...!!!
v v v v v
• ¼økðkLk ©enrhLkk Mk{fk÷eLk Ãkh{ntMk nehkLktË Mðk{eLku îu»keykuyu
Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ {qfkððk {kxu yk¾u þhehu çk¤çk¤íkk zk{ ËeÄkt, Aíkkt íkuykuyu
Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ Lk Akuzâwt. yhu ! MktíkkuLku îu»keykuyu Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ {qfkððk
99 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
MkkÁt Sðíkk Mk¤økkðe Lkkt¾u÷k, Q¼k ðuíkhe LkktÏÞk, Aíkkt Ãký {hðk MkwÄe íkuykuyu
Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ Lk {qõÞwt.
LkÚke Mk{òíkwt fu Mk¥ðLkwt WíÃkkËf ík¥ð yuðwt íku õÞwt [{ífkhe çk¤ Mðkr{LkkhkÞý
Lkk{{kt AqÃkkÞwt nþu fu {kuíkLke h{ík Ãký yuLku {eXe ÷køku...!!!
• ðúsfwtðhçkkLke Ëefhe Í{fwtçkk WËuÃkwhLkk {nkhkýe níkk. Ãkhtíkw ßÞkhu yu{Lku
Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lke hxLkk ÷køke íÞkhu hksði¼ð Akuze økZzu ykðe økÞk.
• yÞkuæÞk{kt hk{øk÷ku÷k {XLkk {ntík ÷û{ýËkMkLku Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lke
hxLkk ÷køke íÞkhu yuf ÷k¾ YrÃkÞkLke r{Õkfík Xkufhu [zkðe ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLkk MkkÄw ÚkE økÞk yLku íkuLkwt Lkk{ Ãkzâwt : ykLktËkLktË Mðk{e.
• MkkuLkkLke Úkk¤e{kt s{Lkkhk {æÞ«ËuþLkk ËtríkÞk økk{Lkk rËLk{ýe þ{koLku ßÞkhu
Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lke hxLkk ÷køke íÞkhu ÷k¾ku YrÃkÞkLke ðkhMkkøkík MktÃkr¥k Akuze
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk MkkÄw çkLke økÞk yLku Lkk{ hk¾ðk{kt ykÔÞwt : rLkíÞkLktË
Mðk{e.
• hksMÚkkLk hkßÞLkk ¾ký økk{Lkk [khýÃkwºk ÷kzwËkLk økZðeLku Mðkr{LkkhkÞý
Lkk{Lke hxLkk ÷køke íÞkhu økkÞfðkz Mkhfkh îkhk {¤íkk 40 økk{Lkk ÃkhøkýkLku
Xwfhkðe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk MkkÄw ÚkE ‘çkúñkLktË Mðk{e’ Lkk{ Äkhý fÞwO
níkwt. LkÚke Mk{òíkwt fu yk Mðkr{LkkhkÞý Lkk{{kt yuðe íku fE rËÔÞþÂõík hnu÷e Au fu,
suLke ÃkkA¤ yk¾kuÞ MktMkkh økktzku çkLÞku Au, suLkk {kxu Mk{økú SðLkLke fwhçkkLke
fhðk{kt ykðu Au; yuðk rðïLkk Lkð hMkku yk ÷kufkuLku Mkw¬kt-rV¬kt çkLke økÞk...!!
• ¼kËhkLkk zkuMkk¼kE Mkqfku hkux÷ku Lku ¾kxe Akþ s{íkk níkk íÞkhu fku’fu fÌkwt,
zkuMkk¼kE ! þwt yk ÷q¾wt ¾kyku Aku ? íÞkhu íkuykuyu fÌkwt, ÷q¾wt ¾kÞ íku nhk{ ¾kÞ, ÷q¾wt
íkku ík{u ¾kyku Aku, y{u íkku fku¤eÞu fku¤eÞu Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ çkku÷eLku s{eyu Aeyu.
LkÚke Mk{òíkwt fu ¼e»ký økheçke{kt, fkh{e ÞkíkLkkyku yLku õ÷uþ-ftfkMkLke
niÞknku¤eyku{kt, {kLkðMktMkkhLku Ëw÷o¼ «kÞ: þktrík yk ÷kufku{kt õÞktÚke ykðe ?
{kLkð{ÂMík»f yk «&™Lkwt Mk{kÄkLk ykÃke þfu íku{ LkÚke. fu{ fu {kLkð{ÂMík»fLkku
yu rð»kÞ LkÚke. fËk[ MkknMk fheLku Ãký yk «&™Lkwt Mk{kÄkLk fkuE ykELMxkELk ¼uswt
fMkðk òÞ íkkuÞ yu Mk{kÄkLk fhíkk fhíkk íkuLke S¼ ÚkkuÚkðkE òÞ. fkhý fu
{kLkð¼uòLke {ÞkoËkíkeík yk ðkík Au. çknw çk¤ fheLku fËk[ çkwrØ fnuðk ÷køku íkku
yux÷wt s fne þfu fu, Mðkr{LkkhkÞý Lkk{{kt yuðe rËÔÞþÂõík Au fu su rðïLkk Mk{økú
Mkw¾Lku [hýku{kt yk¤kuxíkwt fhe {qfu Au. yu{kt yuðwt ftE Au su Ëw:¾kuLke ykøk ¼he
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 100
ðuËLkk{kt Ãký yrLkðko[k ykLktË çkûku Au. õ÷uþ-ftfkMkLkk nwíkkþLk{ktÞ yu
rn{økeheykuLke Xtzf yLkw¼ðu Au.
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt sux÷wt Mkk{ÚÞoþk¤e Lkk{e MkkÚku {LkLk íkux÷e
íkuLke ÍzÃke yMkh, {tºk sÃkíkk ¼økðkLkLkk MðYÃk{kt yufkøkúíkk Q¼e fhðkLke ¾kMk
sYrhÞkík hnu Au. ¾qçk s ÷køkýeþe÷ ÔÞÂõík nkuÞ íku ÔÞÂõík ¼økðkLkLkk MðYÃk{kt
yufkøkúíkk ÍzÃkÚke MkkÄe þfu Au. yLku ¼økðkLkLkk MðYÃk{kt hMkçkku¤ ÚkE sE ûkýu ûkýu
yðLkðk MktðuËLkku yLku yLkwftÃkLkku yLkw¼ðe þfu Au.
{tºkòÃk fhíke ð¾íku fÕÃkLkkLkk r[ºkku Ãký Q¼k fhe þfku Aku. ¼kð-rð¼kuhþe÷
ÔÞÂõík nkuÞ íku fÕÃkLkkLkwt Mkwhu¾ r[ºk ÍzÃkÚke Ëkuhe þfu Au. yLku yuLkk ËþoLk{kt
÷køkýeþe÷ ÚkE ûkýu ûkýu ykLktË {kýe þfu Au.
su{ fu - ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkku òÃk fhíkk MkkûkkíkT ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkk{u ykðeLku ¾zk ÚkE økÞk yLku ykÃkýu íku{Lkwt Ãkrðºk ËþoLk fhíkk
hneyu yLku fneyu : “nu Ãkh{rÃkíkk Ãkh{kí{k ! {Lku MkËTçkwrØ ykÃkku, {khk SðLk{kt
ò{e økÞu÷e ðkMkLkkLku W¾uze Lkkt¾ðkLku ykð~Þf yuðe «¿kk ykÃkku. nu ¼økðLkT ! yk
ík{khk çkk¤Lku ytíkhÚke ykrþ»k ykÃkku fu íku íkuLkk Mkðo y¿kkLkÚke {wõík ÚkkÞ. nwt
sL{kusL{Úke ík{khkÚke rð¾qxku Ãkze økÞku Awt, nwt nðu swËku Ãkzðk LkÚke {ktøkíkku. nu f]Ãkk¤w
! ËÞk fhku... ËÞk fhku...!” ykíkoÓËÞ yLku ykíkoLkkËÚke ßÞkhu «kÚkoLkk ÚkkÞ Au íÞkhu
sYh ¼økðkLk Mkkt¼¤íkk nkuÞ Au.
Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{e fnu Au :-
“Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý... Lkk{ ÷u Au íku MkðuoLku ©eS{nkhks Mkkt¼¤u
Au Lku MkðoLkk Mkk{wt òuE hÌkk Au Lku çknw hkS ÚkkÞ Au su yk çknw MkkÁt fhu Au. yu{ Mkðuo
{wõíkLku Lku økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku fnu Au Lku Mðk{e Ãký hkS ÚkkÞ Au.”
(©e þwfkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 18)
yLku ÃkAe ¾hu¾h, ÂM{ík ðhMkkðíkk ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý òýu fu Ëqh
Q¼k Q¼k ykrþ»k ykÃke hÌkk nkuÞ íkuðe fÕÃkLkk fhðe yLku íku s ûkýu ykÃkýwt niÞwt
yufË{ ykLktËÚke Q¼hkE òÞ yLku þhehLkk hku{uhku{{kt ÄúwòheLke ÷køkýe ÃkMkkh
ÚkE òÞ. su rËðMku hku{uhku{{ktÚke Äúwòhe ÃkMkkh fhe þõÞk íku rËðMkLkku ykÃkýku
{tºkòÃk MkV¤ Mk{sðku. su{ su{ ykðwt MktðuËLkþe÷ sÃkLk ðÄíkwt òÞ íku{ íku{ yuLkku
Sð çk¤Lku Ãkk{íkku òÞ Au.
su ÃkkuíkkLke fÕÃkLkkLke (yk Þkuøkr¢Þk{kt ‘Äkhýk’ Lkk{Lkwt yuf ytøk Au.) Mk]rü{kt
101 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk ykrþ»kku {u¤ðu Au. ykrþ»k {u¤ðíkk n»koLkku ftÃkLk
yLkw¼ðu Au. yu ðkMíkð{kt s yufðkh ¼økðkLkLkwt MkkûkkíkT ËþoLk {u¤ðeLku çkz¼køke
çkLke þfu Au. yu{ ÞkuøkËþoLk fnu Au.
Ãkhtíkw yuf ðkík [ku¬Mk Au fu, ykðe MkËTçkwrØLke «kró fhðk {kxu ykt¾ Mkk{u
¼økðkLkLke su fÕÃkLkk fhðe Ãkzu Au, su ykrþ»kku ÷uðk Ãkzu Au, su ftÃkLk yLkw¼ððkLkk
nkuÞ Au íku Ãknu÷k ¼økðkLkLkk MðYÃkLkku {rn{k ykftX Mk{sðku s Ãkzu Au.
¼økðkLkLkku {rn{k fuðku Mk{sðku ? yu {rn{k Mk{òðíkkt ¼økðkLk ©enrh økZzk
«Úk{ «fhýLkk 27{k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :- “Ãkh{uïhLku ¼sðkLke íkku MkðoLku EåAk
Au Ãký Mk{sý{kt Vuh hnu Au, {kxu suLke ykðe Mk{sý nkuÞ íkuLkk ÓËÞ{kt ¼økðkLk
Mkðo «fkhu rLkðkMk fheLku hnu Au. íkuLke rðøkík su, su yu{ Mk{síkku nkuÞ su ‘yk Ãk]Úðe
suLke hk¾e ÂMÚkh hne Au Lku zku÷kðe zku÷u Au íkÚkk yk íkkhk{tz¤ suLkwt hkÏÞwt yÄh hÌkwt Au
íkÚkk suLkk ðhMkkÔÞk {u½ ð»kuo Au íkÚkk suLke yk¿kkyu fheLku MkqÞo [tÿ WËÞ yMíkÃkýkLku
Ãkk{u Au íkÚkk [tÿ{kLke f¤k ðÄu ½xu Au íkÚkk Ãkk¤ rðLkkLkku Mk{wÿ suLke {ÞkoËk{kt hnu Au
íkÚkk s¤Lkk ®çkËw{ktÚke {Lkw»Þ WíÃkÒk ÚkkÞ Au yLku íkuLku nkÚk, Ãkøk, Lkkf, fkLk yu ykrËf
Ëþ ErLÿÞku ÚkE ykðu Au íkÚkk ykfkþLku rðþu yÄh s¤ hk¾e {qõÞwt Au yLku íku{kt
økksðes ÚkkÞ Au yuðk yLktík ykùÞo Au, íku Mkðuo {Lku {éÞk yuðk su ¼økðkLk íkuLkkt s
fÞkO ÚkkÞ Au’ yu{ Mk{su. Ãký «økx «{ký su ¼økðkLk íku rðLkk çkeòu fkuE yu
ykùÞoLkku fhLkkhku Au yu{ {kLku Lkrn. yLku Ãkqðuo su su yLktík «fkhLkk ykùÞo ÚkE økÞkt
Au íkÚkk n{ýkt su ÚkkÞ Au íkÚkk ykøk¤ Úkþu íku Mkðuo {Lku {éÞk yuðk «íÞûk ¼økðkLk íku
ðíku s ÚkkÞ Au.” yk{, ßÞkhu Mk{su íÞkhu yu ¼økðkLkLku {¤ðkLke WíftXk òøku Au,
íÞkhu yuLkk fÕÃkLkk r[ºkku «íÞûk ÚkkÞ Au. MktÃkqýo rLkckÃkqðof su Mkíkík Mðkr{LkkhkÞý
{nk{tºk òÃk fÞko fhu íkuLku þwt yMkkæÞ hnu ?
rsbkÚke Mkíkík {nk{tºk sÃkkíkku nkuÞ, ïkMku ïkMku {nk{tºkLkwt M{hý Úkíkwt nkuÞ,
zøk÷u Lku Ãkøk÷u {nk{tºkLkwt ®[íkLk [k÷wt nkuÞ, þçËu þçËu {nk{tºk Wå[khkíkku nkuÞ íkku
Mk{S ÷uðwt fu çkMk MkkÄLkk Ãkqýo ÚkkÞ Au.
yufðkh rðsÞkí{kLktË Mðk{e ¼sLk fhíkk níkk su, Mðkr{LkkhkÞý...
Mðkr{LkkhkÞý... íÞkhu {nkhks fnu þwt fnku Aku ? yu{ su Mðkr{LkkhkÞý fnu Au íkuLku
{nkhks òýu Au su yk ¼õík {Lku MkkË fhu Au.
(©e þwfkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 19)
v v v v v

©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 102

 6. ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk
økqZ-yÚkoLke MÃküíkk {kxuLkk fux÷kf
«&™ku íkÚkk íkuLkk W¥khku...

• «&™ : 1. ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ’ yk rðøkún fhe f{oÄkhÞ Mk{kMk ÚkkÞ Au,
Ãkhtíkw ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk Lk fhíkk ‘Mðk{e’ yux÷u økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yLku
‘LkkhkÞý’ yux÷u MknòLktË Mðk{e - ykðk ¼kðkÚkoLku ÷ELku ‘º´ÉɨÉÒ SÉ xÉÉ®úɪÉhɶSÉ’
ykðku rðøkún fhe, þwt EíkhuíkhîLî Mk{kMk Lk fhe þfkÞ ?
W¥kh :- Lkk, Lk fhe þfkÞ. fkhý fu þçËLkwt YÃk çkË÷e òÞ yÚkkoíkT
‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðwt þçËLkwt YÃk Lk çkLkíkk ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉè’ ykðwt rðÃkheík YÃk çkLku.
‘=¦ÉªÉ{ÉnùÉlÉÇ|ÉvÉÉxÉÉä uùxuù&’ ÔÞkfhýLkk rLkÞ{ yLkwMkkh îLî Mk{kMk{kt çktLku ÃkËkuLkk
yÚkkuoLke «ÄkLkíkk nkuðkÚke ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yk þçËLke ÃkkA¤ rîð[LkLkku «Þkuøk ÚkkÞ
Au. su{ fu - ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉè’ yk{kt ‘Mðk{e’ yLku ‘LkkhkÞý’ yk çktLku ÃkËku «ÄkLk Au.
yLku ykðku «Þkuøk ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt rðîkLk LktËMktíkku hr[ík fkuEs økútÚk{kt
ÚkÞku LkÚke. ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk {kLÞ økútÚkku{kt ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yk heíkLkku s
«Þkuøk ÚkÞku Au. {kxu EíkhuíkhîLî Mk{kMk Úkíkku LkÚke. Ãkhtíkw rðþu»ký ÃkqðoÃkË yÚkkoíkT suLkwt
ÃkqðoÃkË rðþu»kýYÃk Au yuðku f{oÄkhÞ Mk{kMk s Úkþu.
• «&™ : 2. ‘º´ÉɨÉÒ SÉ xÉÉ®úɪÉhɶSÉ iɪÉÉä& ºÉ¨ÉɽþÉ®ú&’ yk heíku rðøkún fhe Mk{knkh
yÚko{kt îLî Mk{kMk fheyu íkku þku çkkÄ ykðu ?
W¥kh :- ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË{kt Mk{knkh yÚko{kt Ãký îLî Mk{kMk Lkrn ÚkE
103 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
þfu. fkhý fu ‘º´ÉɨÉÒ SÉ xÉÉ®úɪÉhɶSÉ iɪÉÉä& ºÉ¨ÉɽþÉ®ú&’ yk heíku rðøkún fhe ‘SÉÉlÉæ uùxuù&’
(yükæÞkÞe : 2/1/29) ÔÞkfhýLkk MkqºkÚke Mk{knkh yÚko{kt îLî Mk{kMk fheþwt íkku
‘ºÉ xÉ{ÉÖƺÉEò¨ÉÂ’ (yükæÞkÞe : 2/4/17) ÔÞkfhýLkk MkqºkÚke Mk{knkh yÚko{kt
îLîíkíÃkwÁ»k Mk{kMk ÚkÞu÷k Mkk{krMkf þçËLkku «Þkuøk LkÃkwtMkf®÷øk{kt ÚkkÞ Au. íÞkhu
‘+iÉÉä%¨ÉÂ’ (yükæÞkÞe : 7/1/24) ÔÞkfhýLkk MkqºkÚke ‘+¨ÉÂ’ «íÞÞ ÷køkíkk «Úk{k
yufð[Lk{kt ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɨÉÂ’ ykðwt YÃk çkLku Au. Ãkhtíkw yu{ fhðwt yu íkÆLk ÞkuøÞ LkÚke,
fkhý fu ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk MkkrníÞ{kt íkku ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku
Ãkw®Õ÷øk{kt s «Þkuøk ÚkÞu÷ku «rMkØ Au. LkÃkwtMkf®÷øk{kt íkku õÞktÞ «Þkuøk ÚkÞu÷ku s LkÚke.
{kxu þçËLkwt ®÷øk yLku YÃk çkË÷e sðkÚke Mk{knkh yÚko{kt îLî Mk{kMk Ãký Lkne ÚkE
þfu.
• «&™ : 3. ‘¨ Úæ{²æ ²é„æï ¿æï²æï Úæ{æÜëUc‡æ §ç„ Ðí|æé: J Lçv}懲æ Ú}æ²æïÐï„æï
Hÿ}æèÝæÚ沇æ: ¨ çã JJ109JJ’ - y™u Ë{Úto yuðt su ©ef]»ý ‚u su
‚u htrÄftSyu Þwõ‚ ntuÞ íÞthu ‘htÄtf]»ý’ yuðu ™t{u òýðt,
y™u YÂõ{ýeY… su ÷û{e, ‚u{ýu Þwõ‚ ntuÞ íÞthu
‘÷û{e™thtÞý’ yuðu ™t{u òýðt. (rþûkkÃkºke : 109)
y®n - ‘®úÉvɪÉÉ + ªÉÖiÉ& = <ÊiÉ ®úÉvÉɪÉÖiÉ& ®úÉvÉɪÉÖiɶSÉɺÉÉè EÞò¹hÉ <ÊiÉ
®úÉvÉÉEÞò¹hÉ&’ yk{ {æÞ{ÃkË÷kurÃkíkíÃkwÁ»k Mk{kMk fÞkuo Au. y®n
{æÞ{ÃkË ‘ªÉÖiÉ’Lkku ÷kuÃk (yËþoLk) Úkíkkt suðe heíku ‘®úÉvÉÉEÞò¹hÉ&’
þçË rMkØ ÚkkÞ Au íkuðe s heíku ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ ªÉÖiÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨɪÉÖiÉ&,
º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku þçË rMkØ
(2)
ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý’ yuðku ÚkkÞ Au.
yk{kt YÃk fu ®÷økLkwt Ãký ÃkrhðíkoLk Úkíkwt LkÚke. {kxu {æÞ{ÃkË÷kurÃk
íkíÃkwÁ»k Mk{kMk Úkþu íku{kt þku çkkÄ Au ?
(2.) ¾kMkLkkUÄ :- yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ çkku[kMký MktMÚkk îkhk «fkrþík ÚkÞu÷ ‘Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk yÚko
yLku {rn{k’ Lkk{Lkk ÃkwMíkfLkk Ãkus Lkt. 18 WÃkh ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt ‘Mðkr{’ þçËÚke Ãkh{kí{kLkwt
økúný Lk fheLku yûkhçkúñ (økwýkíkeíkkLktË Mðk{e)Lku økúný fhðk ytøku fkhý çkíkkðíkkt fnu Au :
“...‘LkkhkÞý’ þçËLke ykøk¤ ‘nrh’ þçË {qfeLku nrhLkkhkÞý suðk ÃkËku «rMkØ níkk. íkuðe s heíku ‘Mðkr{’
þçËÚke Võík Ãkh{-yiïÞoþk¤e Ãkh{kí{kLkku s yÚko çkkuÄ fhkððku nkuík íkku ‘Mðkr{’ þçËLkku Ãkh{-yiïÞoYÃk
yÚko Ëþkoðíkk Eþ, «¼w ðøkuhu{ktÚke fkuEf þçËLku ykøk¤ {qfeLku EþLkkhkÞý, «¼wLkkhkÞý suðk {tºkku Ãký
©enrh ykÃkík. Ãkhtíkw íku{ýu ‘Mðkr{’ þçË ykøk¤ {qõÞku Au íku Ãkh{kí{kLkk yÚko rMkðkÞ fktEf çkeS ðkík
(yux÷u fu økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku) fnuðk {kxu Ãký ykÃkýLku Ëkuhu Au.” yk heíkLkwt yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ çkku[kMký
MktMÚkkðk¤k ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt «ÞkuòÞu÷k ‘Mðkr{’ þçËÚke økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku økúný fhðk
ytøku fkhý çkíkkðu Au íku ðirËf rMkØktíkkuÚke íkÆLk ¾kuxe ðkík Au. fkhý fu ðirËf {tºkku{kt sux÷e yÚkoLke {n¥kk Au
yux÷e s {tºkku{kt økkuX÷kÞu÷k þçËkuLke ykLkwÃkqðeo (MÃku÷ªøk)Lke {n¥kk Au. {nk¼k»Þfkh Ãkíktsr÷yu Ãký
{tºkkuLke ykLkwÃkqðeo ({tºkku{kt økkuXðkÞu÷k þçËkuLke) fux÷e {n¥kk Au íku {nk¼k»ÞLkk Lkðkröf{kt MkrðMíkkhÚke
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 104
W¥kh :- ‘¶ÉÉÎxiÉEò¨ÉÇÊhÉ ´ÉäiÉɱÉÉänùªÉ& <ÊiÉ ®úÒiªÉÉ’ - yk heíku Mk{kMk fhíkk ®÷øk fu YÃkLkwt
ÃkrhðíkoLk Úkíkwt LkÚke yu ðkík MkíÞ Au. Ãkhtíkw {æÞ{ÃkË÷kurÃk íkíÃkwÁ»k Mk{kMk Mðefkheþwt
íkku, ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt rðîkLk LktËMktíkku îkhk ÷¾kÞu÷k økútÚkkuLkku yLðÞ
Ëqr»kík ÚkE sþu. {nkÃkwÁ»kkuyu Mkðkuoå[ MkíÞLku su Wå[kÞwO Au íku yMkíÞ çkLkþu. su
WÆuþÚke økútÚkku ÷¾kÞu÷k Au íku WÆuþ ¼ktøke Ãkzþu.
Äkhku fu - ík{khk fnuðk «{kýu ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ ªÉÖiÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨɪÉÖiÉ&, º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhÉ
<ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk íkíÃkwÁ»k Mk{kMk fheþwt. suLkku yÚko
‘Mðkr{yu Mkrník LkkhkÞý’ yuðku ÚkkÞ Au. yÚkkoíkT Mðk{e yux÷u økwýkíkeíkkLktË Mðk{e
yLku LkkhkÞý yux÷u MknòLktË Mðk{e. yux÷u økwýkíkeíkkLktË Mðk{e Mkrník MknòLktË
Mðk{e yux÷u : ‘Mðkr{LkkhkÞý.’
nðu Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý yÚkkoíkT økwýkíkeíkkLktË Mðk{euyu Mkrník MknòLktË
Mðk{e yk yÚko{kt «ÞkuòÞu÷ ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ þçËLku ‘vɨÉÉÇi¨ÉVÉ&’ ykrË rðþu»ký ÷køke
þfþu Lkrn. fkhý fu Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý yu Ä{oLkk Ãkwºk LkÚke. Ãký fuð¤
LkkhkÞýÃkËÚke økúný fhðk{kt ykðíkk MknòLktË Mðk{e s Ä{oLkk rËfhk Au.
Mk{kMk ÚkÞu÷k ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ þçË{kt fu𤠑xÉÉ®úɪÉhÉ&’ ÃkËLke MkkÚku ‘vɨÉÉÇi¨ÉVÉ&’
ykrË rðþu»kýLkku yLðÞ ÚkE þfþu Lkrn. fkhý fu {nk¼k»Þfkh fnu Au fu,
‘ºÉʴɶÉä¹ÉhÉÉxÉÉÆ ´ÉÞÊkÉxÉÇ, ´ÉÞkɺªÉ ´ÉÉ Ê´É¶Éä¹ÉhɪÉÉäMÉÉä xÉ (¨É½þɦÉɹªÉ. **2*1*1**)’ rðþu»kýÚke
rðrþü nkuÞ íkuLkku Mk{kMk (ð]r¥k = çku þçËkuLkku òuzkýYÃk MktçktÄ) Úkíkku LkÚke. yLku
Mk{kMk ÚkÞku nkuÞ yuðk çku þçËku{ktÚke fkuE yuf þçË MkkÚku rðþu»kýLkku MktçktÄ (Þkuøk)
Úkíkku LkÚke. ÷½w{tsq»kkfkh ©e Lkkøkuþ ¼è fnu Au :- ‘{ÉnùÉlÉÇ& {ÉnùÉlÉæxÉÉx´ÉäÊiÉ xÉ iÉÖ
{ÉnùÉlÉêEònäù¶ÉäxÉ’ ( ÷½w{tsq»kk Mk{kMkð]r¥k) ‘vɨÉÉÇi¨ÉVÉ&’ rðþu»kýLkku MktçktÄ (Þkuøk)
‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yu Mk{Mík (yk¾k) þçËLke MkkÚku Úkþu. Ãký ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ þçËLkku
yuf ¼køk (yuf Ëuþ) su ‘xÉÉ®úɪÉhÉ&’ íkuLke MkkÚku ÚkE þfþu Lkrn.
ðýoðe Au. {nk¼k»Þfkh Ãkíktsr÷ ÃkkrýrLkMkqºkLku ‘UôxnùÉä´ÉiÉ ºÉÚjÉÉÊhÉ ¦É´ÉÎxiÉ’ fnu Au. yÚkkoíkT ÃkkrýrLkMkqºk ðirËf
{tºkkuLke Mk{kLk Au. yux÷u yu{kt økkuXðkÞu÷k þçËkuLke ykLkwÃkqðeo(MÃku÷ªøk){kt fkuE VuhVkhLku yðfkþ LkÚke. yuðe
s heíku ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk yu ðirËf {nk{tºk Au. yux÷u yk {nk{tºk{kt sux÷e yÚkoLke {n¥kk Au
yux÷e s yu{kt økkuXðkÞu÷k þçËkuLke ykLkwÃkqðeo (MÃku÷ªøk)Lke {n¥kk Au. yk s fkhýÚke ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’
{nk{tºk{kt «ÞkuòÞu÷ ‘Mðkr{’ þçËLkku ÃkÞkoÞ ðk[f Eþ, «¼w ðøkuhu þçËku{ktÚke fkuEf þçËLku ykøk¤ Lk {qõÞku
, ykðe fÕÃkLkk Ãký Lk fhe þfkÞ íkku ÃkAe ykðwt ¾kuxwt fkhý íkku õÞktÚke çkíkkðe þfkÞ ?
çkkðeMk{eðkh «fkrþík ÚkÞu÷ ‘¼khíku ¼økðkLk’ Lkk{Lkk ÃkwMíkf{kt Ãkus Lkt. 101{kt {tºkrðãkLkk hnMÞLku
òýLkkh ÷u¾f ÷¾u Au fu, {tºkku yu y{wf «fkhLkk þçËkuLke økkuXðý Au. íku þçËkuLku yufXk økkuXðLkkh rðîkLk
yLku òýfkh ÃkwÁ»kku níkkt. íkuyku þçËLke þÂõíkLku Mk{síkk níkk yLku y{wf þçËku{kt y{wf fkÞo fhðkLke þÂõík
hnu÷e Au íku{ Mk{síkk nkuðkÚke suðk V¤Lke EåAk nkuÞ íkuðk þçËku økkuXðíkk níkk yLku ÞkuøÞ rþ»ÞkuLku þe¾ðíkk
níkk. Ãkhtíkw nk÷{kt {kuxu ¼køku íkuðk þe¾ðLkkhk hÌkk LkÚke yLku íkuÚke fheLku {tºkku ¾hk (Mkk[k) Au. Aíkkt íkuLke ÞkuøÞ
yMkh Úkíke LkÚke. fux÷kf {tºk-yûkhkuLkk þçËku{kt Ãký VuhVkh ÚkE økÞku Au. {tºkLkk V¤Lkku ykÄkh þçËkuLkk yÚko
Ãkh Lkrn Ãký íku þçËkuLke h[Lkk Ãkh hnu÷ku Au. ‘+ÎMxÉ <´É {ÉÖ®úÉäʽþiɨÉ (+ÎMxɨÉÒ±Éä)’ yu {tºkku{kt yÂøLkLku çkË÷u
105 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ‘ºÉ¨ÉlÉÇ& {ÉnùÊ´ÉÊvÉ& (2*1*1)’ ÃkkrýrLk MkqºkLku Mk{òðíkk LÞkMkfkh fnu Au :-
‘Ê´ÉOɽþ´ÉÉCªÉÉlÉÉÇʦÉvÉÉxÉä ªÉ& ¶ÉHò& ºÉ ºÉ¨ÉlÉÉæ ´ÉäÊnùiÉ´ªÉ& ªÉlÉÉ ®úÉVÉ{ÉÖ¯û¹É <iªÉªÉÆ ºÉ¨ÉɺÉ& BiÉnùlÉÈ
{Énù´ÉÉCªÉÆ ®úÉYÉ& {ÉÖ¯û¹É <ÊiÉ iɺªÉ ªÉÉä%lÉǺiÉnùʦÉvÉÉxÉä ®úÉVÉ{ÉÖ¯û¹É <iªÉªÉÆ ¶É¤nù& ¶ÉHò& iÉiÉÉä%Ê{É
iÉnùlÉǺªÉ |ÉiÉÒiÉä& (EòÉʶÉEòÉxªÉɺÉ. **2*1*1**)’
su Mk{kMk ykrË ð]r¥kykuLkk yÚkoLku çkkuÄ fhðk{kt þÂõík{kLk nkuÞ íkuLku Mk{Úko
fnuðkÞ Au. su{ ‘®úÉVÉ{ÉÖ¯û¹É&’ yk Mk{kMk Au. Mk{kMk Úkíkkt Ãknu÷k ‘®úÉYÉ& {ÉÖ¯û¹É&’ ykðwt
ðkõÞ níkwt. nðu yu s ðkõÞLkku çkkuÄ fhðk{kt Mk{kMk ÚkÞu÷k ‘®úÉVÉ{ÉÖ¯û¹É&’ þçË
þÂõík{kLk Au. fkhý fu Mk{kMk ÚkÞu÷ku ‘®úÉVÉ{ÉÖ¯û¹É&’ þçËÚke Ãký ‘®úÉYÉ& {ÉÖ¯û¹É&’ yk yÚkoLke
«íkerík ÚkkÞ Au.
íku{ Mk{kMk ÚkÞu÷k ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ þçËÚke Ãký ‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhÉ&’ yk
yÚkoLke «íkerík ÚkkÞ Au. (Mðk{e Mkrník LkkhkÞý yuðk yÚkoLke «íkerík ÚkkÞ Au.)
‘ºÉ¨ÉlÉÇ& {ÉnùÊ´ÉÊvÉ& (2*1*1)’ yk ÃkkrýrLk MkqºkLkk ¼k»Þ{kt fiÞx fnu Au :- ‘+lÉ
´ÉÉ%xªÉ B´É +´ÉªÉ´ÉÉlÉÉÇÎx´ÉiÉ& ºÉ¨ÉÖnùɪÉÉlÉÇ& |ÉÉnÖù¦ÉÇ´ÉiÉÒÊiÉ’ (Mk{kMk ÚkÞk
çkkË Mk{kMk ytíkøkoík yðÞðkuLkk yÚkoLku MkkÚku ÷E Mk{wËkÞLkku yÚko
«kó ÚkkÞ Au.)
su{ fu - ‘®úÉvɪÉÉ ªÉÖiÉ& <ÊiÉ ®úÉvÉɪÉÖiÉ& ®úÉvÉɪÉÖiɶSÉɺÉÉè EÞò¹hɶSÉ <ÊiÉ
®úÉvÉÉEÞò¹hÉ&’ yk Mk{kMkLkk yÚko{kt Lk íkku hkÄk hne Lk f]»ý hÌkkt.
Ãkhtíkw hkÄk Mkrník rðrþ»x f]»ý ykðku yufkfkh yufkÚkeo¼kð YÃk
yÚko ÚkÞku. yux÷k {kxu nðu ‘®úÉvÉÉEÞò¹hÉ&’ þçËLku ‘´ÉºÉÖnäù´ÉÉi¨ÉVÉ&’
rðþu»ký ÷køkþu Lkrn. fkhý fu hkÄk Mkrník f]»ý yu ðMkwËuðLkk
rËfhk LkÚke. fuð¤ f]»ý s Au. hkÄk íkku ©eð]»k¼kLkwLke rËfhe níkk.
‘{ÉnùÉlÉÇ& {ÉnùÉlÉæxÉÉx´ÉäÊiÉ xÉ iÉÖ {ÉnùÉlÉêEònäù¶ÉäxÉ’ yÚkðk ‘ºÉ ʴɶÉä¹ÉhÉÉxÉÉÆ
´ÉÞÊkÉ xÉÇ, ´ÉÞkɺªÉ SÉ Ê´É¶Éä¹ÉhɪÉÉäMÉÉä xÉ’ yk LÞkÞÚke ‘®úÉvÉÉEÞò¹hÉ&’ Mk{Mík
(yÂøLk þçËLkku ÃkÞkoÞðk[f þçË) ðröLku {qfeyu íkku Ãký yÚko íkku íkuLkku íku s (yÂøLk s) ÚkkÞ Au. Ãký þçË (Lke
ykLkwÃkqðeo MÃku÷ªøk) Vhe sðkÚke íkuLke yMkh swËe ÚkkÞ Au. yhu ! yu çkkçkíkLku çkksw Ãkh hk¾e ykÃkýe økwshkíke
heík{kt s swyku fu ík{khe {kíkw©e ÃkkMku ‘{kíkkS Ãkkýe ykÃkku’ yu{ fneLku Ãkeðk MkkÁt Ãkkýe {ktøkku íkku íkuLkwt
Ãkrhýk{ þwt ykðu íku swyku. yux÷u sýkþu fu ‘{kíkkS Ãkkýe ykÃkku’ yu{ {kLk Ãkqðof {ktøkðkÚke íku ¾wþeÚke Xtzwt
rn{s¤ suðwt Ãkkýe ÷kðeLku ykÃkþu. Ãkhtíkw ‘çkkÃkLke çkihe Ãkkýe Ãkk’ (çkkÃkLke çkihe þçËLkku yÚko íkku {kíkw©e s ÚkkÞ
Au Ãký ykLkwwÃkqðeo (MÃku÷ªøk) Vhe òÞ Au.) yk{ fne Ãkkýe {ktøkðkÚke fkt íkku íku økýfkhþu Lkrn Þk íkku yufkË-çku
økk¤ku Ãký Mkt¼¤kðþu. {kxu fkuEÃký rËðMk {tºkLke MkkÄLkk fhðkðk¤kykuyu {tºkLkk þçË{kt VuhVkh fhðku Lkrn.
‘Mðkr{’ þçËLkk ÃkÞkoÞ ðk[f Eþ, «¼w ðøkuhu þçË Lk {qõÞk yu fkhýÚke ‘Mðkr{’ þçËÚke økwýkíkeíkkLktË
Mðk{eLku økúný fhðk íku ðirËf rMkØktíkkuÚke íkÆLk ¾kuxe rð[khÄkhk Au. ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt ‘Mðkr{’
íkhefu Ãkh{kí{kLkk yÚkoLkwt s økúný fhðk{kt ykðu Au. MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý ð[Lkk{]ík{kt ‘MkðoLkk
Mðk{e’ fkuý Au íku sýkðíkk fnu Au :-
“ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý íku MkðoLkk Mðk{e Au... (ð[. øk.«. 21) íku{ yu LkkhkÞý ÃkkuíkkLkk yiïÞuo fheLku
MkðkuoÃkhe ðíkuo Au...” (ð[. ÷ku. 13)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 106
þçË{kt íkuLkku yufËuþ ‘EÞò¹hÉ&’ þçËLke MkkÚku ‘´ÉºÉÖnäù´ÉÉi¨ÉVÉ&’ rðþu»kýLkku yLðÞ Úkþu
Lkrn.
‘ºÉÒiɪÉÉ ªÉÖiÉ <ÊiÉ ºÉÒiÉɪÉÖiÉ& ºÉÒiÉɪÉÖiɶSÉɺÉÉè ®úɨɶSÉ <ÊiÉ ºÉÒiÉÉ®úɨÉ&, où¹]õ& ºÉÒiÉÉ®úɨÉÉä
i´ÉªÉÉ’ - yk ðkõÞ{kt fuð¤ Mkeíkk òuÞk yu{ Ãký ík{u Lk fne þfku yLku fuð¤ hk{ òuÞk
yu{ Ãký Lk fne þfku. Ãký MkeíkkLke MkkÚku hk{ òuÞk yu{ fne þfkÞ. Mkeíkkhk{ yk
{æÞ{ÃkË÷kurÃkíkíÃkwÁ»k Mk{kMk{kt {æÞ{ su Þwík ÃkËLkku ÷kuÃk ÚkÞku Au íku ‘ªÉ& ʶɹªÉiÉä ºÉ
±ÉÖ{ªÉ¨ÉÉxÉÉlÉÉÇʦÉvÉɪÉÒ (|ÉÉèfø¨ÉxÉÉä®ú¨ÉÉ)’yu LÞkÞÚke ðkõÞLkk çkkuÄ Mk{Þu yuLkku yÚko WÃkÂMÚkík
ÚkkÞ Au.
íkuðe s heíku ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ ªÉÖiÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨɪÉÖiÉ&, º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yk {æÞ{ÃkË÷kurÃkíkíÃkwÁ»k Mk{kMk{kt {æÞ{ su Þwík ÃkËLkku ÷kuÃk ÚkÞku
Au íku ‘ªÉ& ʶɹªÉiÉä ºÉ ±ÉÖ{ªÉ¨ÉÉxÉÉlÉÉÇʦÉvÉɪÉÒ (|ÉÉèfø¨ÉxÉÉä®ú¨ÉÉ)’ LÞkÞÚke ðkõÞLkk çkkuÄ Mk{Þu
yuLkku yÚko WÃkÂMÚkík ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðkr{yu Mkrník LkkhkÞý’ yuðku ÚkkÞ Au.
{kxu ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku ‘ʴɶÉä¹ÉhÉÆ Ê´É¶É乪ÉähÉ ¤É½Öþ±É¨ÉÂ
**2*1*57**’ ÃkkrýLke Mkqºk îkhk f{oÄkhÞ Mk{kMk Úkíkkt ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ þçË rMkØ
ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðk{e yuðk su LkkhkÞý’ yuðku ÚkkÞ Au. ÔÞkfhýLke árüyu
ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk Mðefkhðku s MkwÞkuøÞ Au. yLku òu f{oÄkhÞ Mk{kMk Lkrn
Mðefkheyu íkku yÚkkoíkT WÃkh çkíkkÔÞk «{kýu {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMk
- “Mkðo r¢ÞkLkk «ðíkkoðLkkhk Lku MkðoLkk Mðk{e yuf s ¼økðkLk Au íkÚkk ¼økðkLk MktøkkÚku çkeòLku Ëkð çktÄkÞ
yu{ Ãký sýkíkwt LkÚke.” (ð[. ytíÞ. «. 39)
- ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks ‘rþûkkÃkºke ¼k»Þ’Lkk çkeò &÷kuf{kt fnu Au :- ‘º´ÉÉʨÉi´ÉÆ SÉ {ÉËiÉ
ʴɷɺªÉÉi¨Éä·É®ú ʨÉiªÉÉnùÉè’ - Mk{Mík rðïLkk Mðk{e, ykí{k yLku Eïh yuf Ãkh{kí{k s Au.
- Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{e, Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e rðhr[ík økeíkk¼k»ÞLkk {tøk÷k[hýLkk &÷kuf -
1{kt ykðu÷ ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLkwt ¼k»Þ yk «{kýu fhu Au :- ‘ºÉ´ÉǺ´ÉÉʨÉi´ÉÆ xÉÉ®úɪÉhÉ B´É ºÉÖ|ÉʺÉrÆù ¸ÉÖÊiɹÉÖ *’ -
yÚkkoíkT MkðoLkk Mðk{e, MkðoLkwt rLkÞtíkkÃkýwt yuf LkkhkÞý{kt s Au. yu ©wríkyku{kt Mkw«rMkØ Au.
Mk{úkx økútÚkhíLk ‘©e MkíMktrøkSðLk’Lke nuíkwxefk{kt Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{eyu ‘Mðk{e’ þçËLkku yÚko
fhíkk fÌkwt Au :- ‘º´ÉɨÉÒ - ºÉEò±Éè·ÉªÉǺÉÆ{ÉzÉ&, º´ÉÉʨɶɤnù& {ÉÊiÉ{ɪÉÉǪÉ& º´ÉÉʸÉiɺÉEò±ÉVÉxÉÉxÉÉÆ EòɱɨÉɪÉɪɨÉÉÊnù¦ªÉÉä
®úIÉhɺɨÉlÉÇi´ÉÉiÉ {ÉÊiÉÊ®úiªÉlÉÇ& *’ - Mðk{e yux÷u Mkf÷-yiïÞoþk¤e yÚkðk ÃkkuíkkLkk Mk{Mík ykr©íkkuLku fk¤{kÞk,
Þ{ ykrËfÚke hûký fhðk Mk{Úko nkuðkÚke Ãkrík ÞkLku ‘Mðk{e’ Au. (©e MkíMktrøkSðLk nuíkwxefk : 2/24/46)
- ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks rðhr[ík ‘©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw’Lke Mkuíkw{k÷k xefk{kt WÃkkuËTÄkík
«fhýLkk 11{k &÷kuf{kt ‘Mðk{e’ þçËLke ÔÞkÏÞk fhíkk fnu Au : ‘º´ÉÆ IÉ®úÉIÉ®úÉÊnùÊxɪɨÉxÉè·ÉªÉǨɺªÉɺiÉÒÊiÉ º´ÉɨÉÒ’ -
yÚkkoíkT ûkhkûkh ykrËfLku rLkÞ{Lk fhðkYÃk yiïÞo suLke ÃkkMku Au íkuLku ‘Mðk{e’ fnuðkÞ.
- Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e Ãký fnu Au : ‘MkðuoLkk Mðk{e su ©enrh hu, MkðoLkk fk’rðÞk ~Þk{; ÃkwÁ0
MkðoLkk rLkÞtíkk LkkÚkS hu....’ (ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 55/10) MknwLkk rLkÞtíkk MknwLkk LkkÚk hu, MknwLkk Mðk{e
Mkw¾Lke r{hktÚk hu.’ (ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 22/18) ‘MkkiLkk LkkÚk rLkÞtíkk Mðk{e hu, Mkki Äk{Lkk Ãký Äk{e hu...’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 12/20)
WÃkhkuõík «{kýkuÚke rMkØ ÚkkÞ Au fu, ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt «ÞkuòÞu÷k ‘Mðkr{’ þçËÚke
fkuEÃký ÃkrhÂMÚkrík{kt õÞkhuÞ Ãký økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku økúný Lk s fhe þfkÞ.
107 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Mðefkheþwt íkku ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk økútÚkku yLðÞLke yLkwíÃkr¥kÚke Ëqr»kík Úkþu.
íku fuðe heíku yLðÞ Lk ÚkðkÚke Ëqr»kík Úkþu íku òuEyu :
‘ªÉÉä ʴɷɺªÉ |ÉÊiɹ`öÉ |ɦɴÉÊiÉ SÉ ªÉiÉÉä ±ÉÒªÉiÉä ªÉjÉ SÉèiÉiÉÂ
ªÉÉä%xÉxiÉɶSɪÉǶÉÊHòκjÉÊ´ÉvÉÊSÉnùÊSÉiÉɨÉÉxiÉ®úÉä ªÉÉä ÊxɪÉxiÉÉ *
ÊxÉ&ºÉÒ¨ÉÉxÉxnù¦ÉÚ¨ÉÉ ÊxÉ®ú´ÉÊvɶÉ֦ɺÉÆ´ÉɺÉvÉɨÉÉxÉ´Ét& ºÉÉä%ªÉÆ
jɪªÉxiÉ´ÉätÉä ÊxɴɺÉiÉÖ ¾þnùªÉä º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉä xÉ& **’
su Ãkh{kí{k yk Mkf÷ rðïLkk ykÄkh¼qík Au, suLkk Úkfe yk Mkf÷ rðï WíÃkÒk
ÚkkÞ Au íku{s Mkf÷ rðï su{kt ÷Þ Ãkk{u Au, su ykùÞofkhe yLktík þÂõíkykuÚke ¼hÃkqh
Au, çkØ, {wõík yLku rLkíÞ{wõík yÚkðk Sð, Eïh, yLku çkúñ yu ºký rð¼køkÚke
rð¼õík yuðk [uíkLk ík¥ðLku su ytËh hneLku rLkÞ{Lk fhu Au, íku{s «f]rík, rðf]rík yLku
«f]rík-rðf]rík yk ºký rð¼køkÚke rð¼õík yuðk y[uíkLk ík¥ð{kt Ãký ytËh «ðuþ
fheLku su rLkÞ{Lk fhu Au. rLkhðrÄf Ãkh{kLktË yLku yMktÏÞkík fÕÞký økwýøkýLkk
ykÄkhYÃk Au. yLku su Mkf÷ rLkËkuo»k MðYÃk Au. yLku su ðu˺kÞeLkk
rþhku¼køkYÃk ðuËktíkÚke s yuf òýðk ÞkuøÞ Au. yuðk íku yk
«íÞûk ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý y{khk EüËuð, y{khk
ÓËÞ{kt y¾tz rLkðkMk fheLku rðhks{kLk hnku.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{ef]ík ‘økeíkk¼k»Þ{T’ {tøk÷k[hý &÷kuf-1)
nðu òu Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-
íkíÃkwÁ»k Mk{kMk {kLkeyu íkku, WíÃkr¥k-ÂMÚkrík-÷ÞLkk fíkko íkÚkk
sz[uíkLkLkwt rLkÞ{Lk fhLkkhk Ãký Mðk{e Mkrník LkkhkÞý {kLkðk
Ãkzu. Ãkhtíkw yu íkku ‘VÉMÉnÂù ´ªÉÉ{ÉÉ®ú´ÉVÉÈ |ÉEò®úhÉÉnùºÉÊzÉʽþiÉk´ÉÉSSÉ
**4*4*17**’ yk ÔÞkMkMkqºkÚke rçk÷fw÷ rðÁØ ÚkkÞ Au. yk Mkqºk
Ãkh ¼k»Þ ÷¾íkk {wõíkkLktË Mðk{e fnu Au :- ‘¨ÉÖHòºªÉ {É®äúhÉ ºÉɨªÉÆ
VÉMÉi´ªÉÉ{ÉÉ®ú´ÉVÉǨÉ ’ (çkúñ{e{ktMkk ¼k»Þ) [uíkLk y[uíkLkYÃk
søkíkLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku rLkÞ{Lk ykrË ÔÞkÃkkhLku AkuzeLku s {wõíkÃkwÁ»kkuLke
Ãkhçkúñ MkkÚku Mk{kLkíkk fnu÷e Au. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e Ãký fnu Au :- ‘¨ÉÖHòºªÉ ªÉnèù·ÉªÉÈ
iÉiÉ VÉMÉiÉ ´ªÉÉ{ÉÉ®ú´ÉVÉǨÉ VÉMÉiºÉMÉÇκlÉÊiÉ ºÉƽþÉ®úÉÊnù´ÉVÉǨÉ *’ (çkúñ{e{ktMkk «ËeÃk)
{wõíkÃkwÁ»kkuLkwt su yiïÞo fÌkwt Au íku søkíkLke Mk]rü ÂMÚkrík yLku ÷Þ yk ÔÞkÃkkh (r¢Þk-
«ð]r¥k) rðLkkLkwt fÌkwt Au.
yk fÌkk «{kýu søkíkLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku ÷Þ yk ÔÞkÃkkh{kt yûkh Ãký
yMk{Úko Au. yLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLku sz[uíkLkLkwt rLkÞ{Lk fhLkkhk fÌkk
nkuðkÚke yûkhLkwt Ãký rLkÞ{Lk Ãkh{kí{k fhu Au. {kxu ‘VÉMÉiÉ ´ªÉÉ{ÉÉ®ú´ÉVÉǨÉÂ’ Mðk{eyu
Mkrník LkkhkÞý yu søkíkLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku ÷Þ ykrË ÔÞkÃkkh LkÚke fhíkk. Ãký
Mðkr{ yuðk su LkkhkÞý yus szr[Ëkí{fLkwt rLkÞ{Lk fhu Au. {kxu Mðk{e íkhefu
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 108
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku yux÷u fu yûkhçkúñLku fne þfkÞ Lkrn.
‘ʴɷɺÉÞι]õκlÉÊiɱɪÉÆ jɪªÉxiÉä ¸ÉÚªÉiÉä ªÉiÉ& * iɨÉÉxÉxnùPÉxÉÆ ¥ÉÀ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÆ ¸ÉªÉä **’
- suLkk Úkfe rðïLke WíÃkr¥k-ÂMÚkrík yLku ÷Þ ÚkkÞ Au íku ykLktËYÃk Ãkhçkúñ ¼økðkLk
©e Mðkr{LkkhkÞýLkku {U yk©Þ fÞkuo Au. WíÃkr¥k-ÂMÚkrík yLku ÷ÞLkk fíkko Mðk{e
yuðk su LkkhkÞý Au. Ãkhtíkw Mðk{e Mkrník LkkhkÞý LkÚke. ykðe heíku Mk.økw. ©e
{wõíkkLktË Mðk{e rðhr[ík çkúñ{e{ktMkk ¼k»ÞLkk «Úk{ {tøk÷k[hý &÷kuf{kt Ãký
çkkÄLkku «Mktøk ykðu Au.
[LkkUÄ :- ©e MkíMktrøkSðLkLkk rîíkeÞ «fhýLkk yæÞkÞ 28 &÷kuf 14 Úke 16{kt
y¼Þ ykrË ¼õíkku Míkwrík fhu Au. su{kt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLku ‘nkrh«MkkËu’
(yÚkkoíkT nrh«MkkË su Ä{oËuð íkuLkk Ãkwºk) íkÚkk ‘«u{ðíkeíkLkqs’ fÌkk Au. ¼ÂõíkÄ{oLkk
rËfhk Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý Lknkuíkk Ãký Mðkr{ yuðk LkkhkÞý níkk. {kxu Mðk{e
íkhefu økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku yux÷u fu yûkhçkúñLku fne þfkÞ Lkrn.]
Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË Mðk{e ÷¾u Au :-
‘i´ÉÆ ºÉÉIÉÉi{ÉÖ¯û¹ÉÉäkɨÉÉä%漃 {É®ú¨ÉÆ ¥ÉÀÉIÉ®úÉi¨ÉÉIÉ®ú& *
¸ÉÒ EÞò¹hÉÉä½þÊ®úEÞò¹hÉ +ÉÊnù{ÉÖ¯û¹ÉÉä vɨÉÉÇi¨ÉVÉ ! ¸ÉÒ½þ®äú !**
½äþ xÉÉ®úɪÉhÉ ! ´ÉɺÉÖnäù´É ! {É®ú¨ÉÉxÉxnù ! |ɦÉÉä ! ºÉi{ÉiÉä *
¨ÉɪÉÉvÉÒ¶É ! ¤ÉÞ½þi{ÉÖ®úºlÉxÉÞiÉxÉÉä ! ¸ÉÒ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ !**’
nu Ä{oÃkwºk ©enrh ! ík{u MkkûkkíkT MðÞt yðíkkhe ÃkwÁ»kku¥k{ Aku, ík{Lku s ðuËkrËf
þk†ku{kt yûkhLkk Ãký ykí{k-ykÄkh yuðk MkkûkkíkT Ãkhçkúñ yu «{kýu ðýoLk fhu÷k
Au. ykrË ÃkwÁ»k ík{u yk ÷kuf{kt ©enrhf]»ý yuðk Lkk{u «rMkØ ðíkkuo Aku. nu LkkhkÞý !
nu «¼w ! nu {kÞkÄeþ ! ykÃk rËÔÞ çkúñÃkwh Äk{{kt y¾tz rðhks{kLk hÌkk Úkfk s
yk ÷kuf{kt {Lkw»Þkfkhu sýkyku Aku yuðk «íÞûk «¼w nu Mðkr{LkkhkÞý ! nwt ykÃkLke
Míkwrík fÁt Awt.
(©enrhrËÂøðsÞ : WÕ÷kMk - 48, &÷kuf-3)
[LkkUÄ :- yk &÷kuf{kt yûkhLkk ykí{k, Ä{oLkk Ãkwºk, {kÞkÄeþ ðøkuhu rðþu»kýku
Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞýLku Lk ÷køke þfu, yûkhu Mkrník LkkhkÞý, yûkhLkk ykí{k
fE heíku ÚkE þfu ? {kxu Mðk{e íkhefu økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yux÷u fu yûkhçkúñLku fne
þfkÞ Lkrn.]
‘¸ÉäªÉÉä¨ÉÉMÉæ |ÉEÞò¹]äõ MɨÉʪÉiÉÖ¨ÉÊJɱÉÉxÉ ¶ÉÖrùvɨÉÇ|ÉvÉÉxÉÆ Ê¶ÉIÉÉ{ÉjªÉÉJªÉ±ÉäJÉÆ ºÉEò±ÉʽþiÉEò®Æú
ªÉ¶SÉEòÉ®ú |ÉEÞò¹]õ¨É * º´ÉÒªÉä ºlÉÉxÉää%ʦÉʹÉSªÉ º´ÉºÉ½þVÉiÉxɪÉÉ´ÉÉÊnù¶ÉiºÉ¨|ÉnùÉªÉ |ÉÉ{iÉÉxÉÂ
vɨÉÉÇÎx´ÉvÉäªÉÉxÉ ºÉ VɪÉiÉÖ ¦ÉMÉ´ÉÉxº´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉää%ªÉ¨É **’
su ©enrhyu ÃkkuíkkLkk MknkuËh ¼kEykuLkk çku ÃkwºkkuLku ÃkkuíkkLkk Mkðo{kLÞ økwÁMÚkkLk{kt
yr¼»kuf-MÚkkÃkLk fheLku MðMkt«ËkÞ{kt Mkt«kó Ãkk÷LkeÞ MkØ{kuoLku Ãkk¤ðkLke yk¿kk fhe
níke yLku ð¤e MkðoSðkuLku «f]ü-ykíÞtríkf ©uÞ{køko{kt ÷E sðkLku {kxu þwØ-MkLkkíkLk
109 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Ä{o«ÄkLk yuðe rþûkkÃkºke ÷¾e níke yuðk íku ©e Mðkr{LkkhkÞý {khk EüËuð
¼økðkLk yk ÷kuf{kt MkðoËk sÞfkhe ðíkkuo. (©enrhrËÂøðsÞ : WÕ÷kMk - 41, &÷kuf-2)
[LkkUÄ :- yk &÷kuf{kt Ä{ofw¤{kt yk[kÞoLke MÚkkÃkLkk íkÚkk rþûkkÃkºkeLkwt ÷¾ký,
Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý yux÷u økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu Mkrník MknòLktË Mðk{eyu
fÞwO s Lk níkwt. Ãký Mðkr{ yuðk su LkkhkÞý íku{ýu s fÞwO níkwt. {kxu Mðk{e íkhefu
økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yux÷u fu yûkhçkúñLku fne þfkÞ Lkrn.]
‘|ÉhɨÉÉ欃 ¦ÉÊHòiÉxɪÉÆ ¸ÉÒ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɨÉ *’ - ¼Âõík{kíkkLkk Ãkwºk yuðk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLku nwt «ýk{ fÁt Awt. (©enrh[rhºk{T : 1/1)
[LkkUÄ :- ¼Âõík{kíkkLkk Ãkwºk Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý Lknkuíkk Ãký Mðkr{ yuðk
LkkhkÞý níkk. {kxu Mðk{e íkhefu økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yux÷u fu yûkhçkúñLku fne
þfkÞ Lkrn.]
‘çÝcÜUæS²}ææÝï ÜUæñÐèÝï „ñ: ¨ ¨æ{éL±æ™ „æÝì J
S±æç}æÝæÚ沇æè²æÝæ¢ ÜUæñÐèÝï „óæ ¨}|æ±ï„ì JJ’ - ‚u™wk ð[™
Ëtk¼¤™tht ‚ó{wÿt yt…™thtytuyu ËÂå[Œt™kŒ {wr™™e fti…e™
¾U[e íÞthu ËÂå[Œt™kŒ{wr™yu ‚uytu™u fÌtwk, nu ¼õ‚tu, ©e
Mðtr{™thtÞý™t ËtÄwytu™e fti…e™{tk Ä™™tu Ëk¼ð ™Úte.
(©e MkíMktrøkSðLk : 4/29/42)
[LkkUÄ :- ¼økðkLk ©enrhLkk Mk{fk÷eLk Mktíkku, Mðk{eyu
Mkrník LkkhkÞý yux÷u fu økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu Mkrník
MknòLktË Mðk{eLkk ykr©íkku Lknkuíkk. Ãký Mðk{e yuðk su
LkkhkÞý íku { Lkk ykr©íkku níkk. yLku yk &÷ku f {kt
‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÒªÉÉxÉÉÆ’ þçË ykðu÷ku Au. suLke ÔÞwíÃkr¥k yk heíku Úkþu
‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɺªÉ +ªÉÆ’ yk yÚko{kt ‘iɺªÉänù¨É **4*3*120**’
MkqºkÚke «kó Mkk{kLÞ ‘+hÉÂ’Lkku çkkÄ fhe ‘´ÉÞrùÉSUô& **4*2*112**’ MkqºkÚke A «íÞÞ
«kó ÚkÞku íkuLku ‘+ɪÉxÉäªÉÒxÉÒʪɪÉ& ¡òføJÉUôPÉÉÆ |ÉiªÉªÉÉnùÒxÉɨÉ **7*1*2**’ yk MkqºkÚke ‘<Ǫɒ
ykËuþ Úkíkk ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÒªÉ&’ þçË çkLku Au. suLkku yÚko ÚkkÞ Au Mðkr{LkkhkÞýLkk
MktçktÄðk¤k yÚkkoíkT Mðkr{LkkhkÞýLkk MkkÄw.]
- ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÒªÉɺiÉÖ ºÉxiɶSÉ®úÎxiÉ ¦ÉÚÊ®ú¶É& *’ - ßÞkt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk
½ýk Mktíkku rð[hu Au. (©enrh[rhºk{T : ík]íkeÞ ÃkrhåAuË, 13/22)
nðu òu Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý ykðk yÚko{kt {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMk
fheþwt íkku økwýkíkeíkkLktË Mðk{e fu𤠑xÉÉ®úɪÉhÉÒªÉ&’ LkkhkÞýLkk MkkÄw fnuðkþu, Ãký
Mðkr{LkkhkÞýLkk MkkÄw Lkrn fnuðkÞ. {kxu Mðk{e íkhefu økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku økýe
þfkÞ Lkrn.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 110
[LkkUÄ :- y®n Lke[uLkk Ëhuf ðkõÞku{kt Ãký WÃkhkuõík «{kýu s Ëku»k ÷køku Au.]
- ‘nùªÉɱÉÖ& ºÉ º´ÉªÉÆ SÉäilɨɴÉiÉÉ®úÒ {É®úÉi{É®ú& * º´ÉÒªÉÉƺiÉÉxÉ ºÉÖJɪÉɨÉÉºÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉiÉ&
**’ - Mkðo yðíkkhLkk yðíkkhe, ÃkhkíÃkh, Ãkh{ ËÞk¤wt MðÞt ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýu ÃkkuíkkLkk MktíkkuLku yk heíku Mkw¾e fÞko. ( ©enrh[rhºk{T : «Úk{ ÃkrhåAuË,16/12)
- ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉäxÉè´É ®úxiÉÖÆ iÉäxÉÉ´ÉiÉÉÊ®úhÉÉ * ®úɨÉEÞò¹hÉÉnùªÉºiÉκ¨ÉxÉ ®úɺÉä SÉɪÉzÉxÉäEò¶É& **’ -
íku hkMk{kt yðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke MkkÚku hkMk h{ðk {kxu
hk{f]»ýkrËf yLkuf yðíkkhku Ãký ykÔÞk. (©enrh[rhºk{T : rîíkeÞ ÃkrhåAuË, 27/26)
- ‘®úÉVÉzÉä´ÉÆ ÊxÉVÉÉxÉ ¦ÉHòÉxÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉä ½þÊ®ú& * +´ÉiÉÉ®úÒ EÞò{Éɨ¦ÉÉäÊvÉ&
|ÉÉ´ÉÉäSÉnÂù¦ÉHò´ÉiºÉ±É& **’ - nu hksLkT ! yðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý «¼w ©enrh
f]ÃkkMkkøkh yLku ¼õíkðíMk÷ Au, íkuÚke s íku{ýu yk heíku ÃkkuíkkLkk ¼õíkkuLku fÌkwt.
(©enrh[rhºk{T : ík]íkeÞ ÃkrhåAuË, 15/30)
- ‘+iÉÉä ´ÉÞkÉɱɪÉä%tɽþ¨ÉɪÉÉ欃 ªÉjÉ ®úÉVÉiÉä * º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉÉIÉÉnù´ÉiÉÉ®úÒ {É®úÉi{É®ú& **’ -
{kxu nwt yksu s ðzíkk÷ ykðwt Awt. ßÞkt ÃkhkíÃkh yðíkkhe MkkûkkíkT ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞý rçkhksu Au. (©enrh[rhºk{T : [íkwÚko ÃkrhåAuË, 13/51)
- ‘¨ÉÖxÉä%´ÉiÉÉÊ®úhÉ& ºÉÉIÉÉiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɺªÉ ʽþ * {ÉÉnù{ÉsÉÎRÂóEòiɺªÉɺªÉ ¨ÉɽþÉi¨ªÉÆ
´ÉHÖò¨É½Çþ漃 **’ - nu {wLku ! yðíkkhe MkkûkkíkT ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk
[hýf{¤Úke r[röík yk økZÃkwhLkwt {knkíBÞ ÞÚkkÚkoÃkýu {Lku fnku. (©enrh[rhºk{T : [íkwÚko
ÃkrhåAuË, 43/3)
- ‘+º¨ÉÉEÆò ʨÉʱÉiÉÉä ªÉÉä%ºÉÉ´É´ÉiÉÉ®úÒ ºÉ iÉÖ |ɦÉÖ& * º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉÉIÉÉnùxªÉä¹ÉÉÆ xÉÉIÉ®úÉiÉÂ
{É®ú& **’ - yûkhÚke Ãkh, yðíkkhe «íÞûk {nk«¼w ©e Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk
ykÃkýLku su {éÞk Au íku çkeòLku {éÞk LkÚke. (©enrh[rhºk{T : [íkwÚko ÃkrhåAuË, 48/11)
[LkkUÄ :- WÃkhkuõík &÷kufku{kt ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ’Lku yðíkkhe rðþu»ký ÷økkzðk{kt
ykÔÞwt Au. nðu òu Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMk
fheþwt íkku ‘+´ÉiÉÉ®úÒ’ rðþu»kýLkku yLðÞ ÚkE þfþu Lkrn. fkhý fu Mðk{eyu Mkrník
LkkhkÞý yÚkkoíkT økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu Mkrník MknòLktË Mðk{e yðíkkhe LkÚke. fuð¤
MknòLktË Mðk{e s yðíkkhe Au. ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ’ ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk
s MkwÞkuøÞ Au.]
- ‘ºÉÉIÉÉiÉ iÉÆ {É®ú¨Éä·É®Æú MÉÖhÉÊxÉËvÉ ®ú¨ÉÉ®úÉvÉÉvÉÒ·É®Æú * ´Éxnäù%½Æþ Á´ÉiÉÉÊ®úhÉÆ ´É޹ɺÉÖiÉÆ ¸ÉÒ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɨÉ **’ - yLktík rðïLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷Þ{kt fkhý, {kÞkÚke Ãkh,
MkðoLkku yk©Þ, MkðoÔÞkÃkf yLku Ãkh{ Mkw¾YÃk ykðk {nkLkT yûkhÄk{{kt rLkðkMk
fheLku hnu÷k, yLkuf fÕÞkýfkhe økwýkuLkk rLkrÄ, hkÄk yLku ÷û{eLkk Mðk{e, MkkûkkíkT
Ãkh{uïh Ä{oÃkwºk yðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLku nwt ðtËLk fÁt Awt.
(©enrh[rhºk{T : {knkíBÞ, 10/62)
111 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 - ‘®úÉVÉxÉ ÊuùVÉÉ ´ÉÒIªÉ {É®äúVÉxÉɶSÉ ªÉYÉÉʦÉvÉÆ ªÉÆ {ÉÖ¯û¹ÉÆ |ÉhÉä¨ÉÖ& * xÉxÉÉ¨É ¦ÉCiªÉÉi¨ÉVɨÉҶɨÉrùÉ
ºÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɺÉÆYÉEÆò iÉÖ **’ - nu hksLkT ! çkúkñýkuyu yLku yLÞ ÷kufkuyu su ¼økðkLk
Þ¿k ÃkwÁ»kLku òuELku «ýk{ fÞko íku Þ¿kLkkhkÞý ¼ÂõíkÃkwºk MkkûkkíkT ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLku Ãkøku ÷køÞk.
(©enrh[rhºk{T : «Úk{ ÃkrhåAuË,25/1)
- ‘nùk´ÉÉ%lÉ iɺªÉè Á¦ÉªÉÆ ºÉ ¦ÉÊHòVÉ& ¸ÉÒ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ <Ç·É®äú·É®ú& * iÉi¦ÉÊHòºÉxiÉÖ¹]õ¨ÉxÉÉ&
EÞò{ÉÉÊxÉÊvɺiÉɨÉɽþ ÊxÉιEò\SÉxɦÉHò´É±±É¦É& **’ - ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLku rLk®»f[Lk
¼õíkku r«Þ Au, MðÞt çkúñkrË EïhkuLkk Ãký Eïh yLku f]ÃkkrLkrÄ Au. hkýeLke ¼ÂõíkÚke
{Lk{kt Mktíkwü ÚkÞk. ÃkAe ¼ÂõíkLktËLk ¼økðkLk ©enrh hkýeLku y¼ÞËkLk fheLku
çkkuÕÞk. (©enrh[rhºk{T : rîíkeÞ ÃkrhåAuË, 41/39)
- ‘½äþiÉÖºiÉlÉÉ´ÉiÉÉ®úÉhÉÉÆ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& |ɦÉÖ& * |ÉÉnÖù¦ÉÚÇiÉÉä ´ÉÞ¹ÉÉnÂù¦ÉHòÉè ´ÉiÉÇiÉä%º¨ÉnÂùMÉÖ¯ûwÉÖǴɨÉÂ
**’- Mkðo yðíkkhkuLkk fkhý ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý nk÷Lkk Mk{Þ{kt Ä{o-
¼ÂõíkLku ½uh «fx ÚkÞu÷k Au su y{khk økwÁ Au. (©enrh[rhºk{T :
ík]íkeÞ ÃkrhåAuË, 10/26)
- ‘vɨÉÉÇnÂù¦ÉHòÉè |ÉÉnÖù®úɺÉÒiÉ EÞò{ÉÉΤvÉ& |ÉÉ{iÉÉ& º¨ÉºiÉÆ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÆ
i´ÉɨÉ *’ - su yûkhÄk{Lkk yrÄÃkrík fÁýkLkk Mkkøkh Aku, yMktÏÞ
Sð Mk{wËkÞLkwt fÕÞký fhðk Ä{oÚke ¼Âõík{kt «fx ÚkÞk Aku,
Ãkh{kLktË {qŠík YÃk Mðkr{LkkhkÞý ykðk Lkk{u «rMkØ Aku, íku
MkkûkkíkT ykÃkLku þhýu y{u ykÔÞk Aeyu. ( ©enrh[rhºk{T : [íkwÚko
ÃkrhåAuË, 2/33)
- ‘´ÉÉ®úɽþÉt´ÉiÉÉ®ú½äþiÉÖ¨ÉÊJɱɥÉÀÉhb÷xÉÉlÉä·É®Æú ¸ÉÒ¨ÉnÂù¥ÉÀ{ÉÖ®úÉÊvÉ{ÉÆ
¨ÉÖÊxÉ{ÉËiÉ ´ÉänùÉÊnùʦÉ& ºÉƺiÉÖiɨÉ * ¨ÉɪÉä¶ÉÉIÉ®ú¨ÉÖHòVÉҴɾþnùªÉÉ´ÉɺÉÆ
®ú¨ÉɱÉÉʱÉiÉÆ vªÉɪÉä%½Æþ ¾þÊnù ¦ÉÊHòvɨÉÇiÉxɪÉÆ ¸ÉÒ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɨÉ **’ -
ðkhknkrËf yLkuf yðíkkhkuLkk fkhý, Mkðo çkúñktzkÄeïhkuLkk Ãký
Mðk{e, ©e{ËT yûkhkrÄÃkrík, MktíkkuLkk Ãkk÷f, ðuËkrËfu Míkwrík
fhu÷k, {kÞk, Eïhku, {wõíkku yLku Sðku, íku MknwLkk ÓËÞ{kt ytíkÞko{e Ãkýu hnu÷k,
÷û{eSyu «u{Úke Mkuðu÷k ¼Âõík Ä{oLkk Ãkwºk ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt nwt {khk
ÓËÞ{kt æÞkLk fÁt Awt.
(©enrh[rhºk{T : [íkwÚko ÃkrhåAuË, 62/64)
[LkkUÄ :- WÃkhkuõík &÷kufku{kt ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ’ þçËLku ‘¦ÉÊHòVÉ&, ¦ÉÊHò-vɨÉÇiÉxɪÉÆ’
ykrË rðþu»kýkuLkku yLðÞ ÚkE þfþu Lkrn. fkhý fu ¼ÂõíkÄ{oLkk Ãkwºk Mðk{eyu Mkrník
LkkhkÞý Lknkuíkk, Ãký Mðkr{ yuðk LkkhkÞý níkk. yÚkkoíkT ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yk f{oÄkhÞ Mk{kMk s ÞkuøÞ Au. Ãký ‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ’
ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMk fkuE s heíku ÞkuøÞ LkÚke.]
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 112
- ‘ºÉ´ÉÉÇ´ÉiÉÉ®ú¤ÉÒVɺªÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ|ɦÉÉä& * +xÉxiÉÆ SÉÊ®úiÉÆ ®úÉVÉxÉ ºÉ´ÉÈ ´ÉHÖÆò xÉ ¶ÉCªÉiÉä **’ -
Mkðo yðíkkhLkk fkhý ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk [rhºk yÃkkh Au. íku çkÄk íkku fne
Ãký Lk þfkÞ. (©enrh[rhºk{T : «Úk{ ÃkrhåAuË, 6/31)
- ‘xÉèEòÉhb÷κlÉÊiɺÉMÉÉÇÊnù½äþiÉ´Éä%xÉxiÉ°üÊ{ÉhÉä * xɨÉÉä ´ÉänùÉÊnù´ÉätÉªÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉªÉ iÉä **’ -
ykÃk yLkuf çkúñktzkuLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷ÞLkwt fkhý Aku, ykÃk yLktík YÃkkuLku
Äkhý fhku Aku. ðuË ðuËkLíkkrË þk†Úke suLkwt ¿kkLk ÚkkÞ Au yuðk ykÃk ‘¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞý’Lku y{u Lk{eyu Aeyu. (©enrh[rhºk{T : rîíkeÞ ÃkrhåAuË, 19/12)
- ‘VÉªÉ ¸ÉÒ½þ®äú º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ ¸ÉÒ{ÉiÉä ¥ÉÀvÉɨÉxÉ * |ɦÉÉä ®úɨÉEÞò¹hÉÉÊnùºÉ´ÉÉÇ´ÉiÉÉ®úÉt½äþiÉÉä
{É®úÉi¨ÉxÉ **’ - nu çkúñÄk{LkT ! nu ÷û{eÃkrík «¼ku ! Ãkh{kí{LkT ! hk{f]»ýkrËf
yðíkkhkuLkwt {q¤ fkhý ykÃk Aku, f]ÃkkLkk Mkkøkh Aku, MktíkkuLke Mk¼kLkk ¾hk yk¼q»ký
Aku, nu ©enrh Mðkr{LkkhkÞý ! Ä{o¼ÂõíkLkk Ãkwºk Aku, ÃkkuíkkLkk ¼õíkkuLku Mkðkuo¥k{
ykLktË-Mkw¾ ykÃkku Aku, ykðk Lke÷ftX Lkk{u «rMkØ ykÃkLkku MkËk sÞ Úkkyku.
(©enrh[rhºk{T : [íkwÚko ÃkrhåAuË, 35/5)
- ‘ºÉ´Éæ¹ÉɨÉ漃 ½äþiÉÖºi´ÉÆ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ |ɦÉÉä * xÉäÊiÉ xÉäiÉÒÊiÉ ´ÉänùÉtÉ +Ê{É ªÉÆ EòlɪÉÎxiÉ ´Éè **’
- nu Mðkr{LkkhkÞý «¼ku ! ykÃk MkðoLkwt fkhý Aku. ðuË ykrË þk† ykÃkLku ‘xÉäÊiÉ xÉäÊiÉ’
fneLku økkÞ Au. (©enrh[rhºk{T : [íkwÚko ÃkrhåAuË, 45/24)
[LkkUÄ :- WÃkhkuõík &÷kufku{kt ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ’ þçËLku ‘ºÉ´ÉÉÇ´ÉiÉÉ®ú¤ÉÒVÉ,
xÉèEòÉhb÷κlÉÊiɺÉMÉÉÇÊnù½äþiÉÖ’ ðøkuhu rðþu»kýkuLkku yLðÞ ÚkE þfþu Lkrn. fkhý fu
MkðoyðíkkhLkk fkhý økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu Mkrník MknòLktË Mðk{e LkÚke. Ãkhtíkw
fuð¤ MknòLktË Mðk{e s Au. {kxu f{oÄkhÞ Mk{kMk s MkwÞkuøÞ Au.]
- ‘+lÉÉ´ÉäIªÉ VÉxÉÉ& ºÉ´Éæ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉi¨ÉVÉÉè * ¨É½þÉiÉäVÉκ´ÉxÉÉè |ÉäIªÉÉè iÉiEò±{ÉÉè Vɾþ¹ÉÖ¦ÉÞǶɨÉÂ
**’ - Mk¼k{kt hnu÷k Mkðo ¼õíkku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk ÃkwºkkuLku íku{Lkk suðk
ËþoLkeÞ yLku íkusMðe òuELku ¾qçk hkS ÚkÞk. (©enrh[rhºk{T : [íkwÚko ÃkrhåAuË, 44/8)
- ‘¸ÉÒ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ{ÉÉnùºÉHòÉè iÉnùÉi¨ÉVÉÉè vɨÉÇvÉÖ®úxvÉ®úÉè SÉ * +ÉSÉɪÉǴɪÉÉê |ÉhɨÉÉʨÉ
¦ÉCiªÉÉ%ªÉÉävªÉÉ|ɺÉÉnÆù ®úPÉÖ´ÉÒ®ú¨ÉÒ¶ÉÉè **’ - ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk [hýkh®ðË{kt
«u{kMkõík, íku{Lkk Ë¥kÃkwºk, SðkuLkwt fÕÞký fhðk{kt {nkMk{Úko ykðk Ä{oÄwhtÄh ©e
yÞkuæÞk«MkkËS {nkhks yLku ©e h½wðehS {nkhks çktLku yk[kÞoðÞkuoLku nwt ¼Âõík
¼kðÚke «ýk{ fÁt Awt. (©enrh[rhºk{T : [íkwÚko ÃkrhåAuË, 62/60)
- ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɺªÉäªÉÆ |É{ÉÉèjÉähÉ Ê´ÉÊxĘ́ÉiÉÉ * ʴɽþÉ®úÒ±ÉɱÉÉSÉɪÉæhÉ ºÉÉÊ{É ºiÉÉiÉ ¦ÉHò®ú\VÉxÉÒ
**’ (¼køkðík xefk - ¼õík{LkkuhtsLke «MíkkðLkk &÷kuf -1)
[LkkUÄ :- WÃkhkuõík &÷kufku{kt ©e yÞkuæÞk«MkkËS {nkhks yLku ©e h½wðehS
{nkhksLku ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉi¨ÉVÉÉè’ rðþu»ký ÷økkzðk{kt ykÔÞwt Au. {kxu ©e
yÞkuæÞk«MkkËS {nkhks yLku ©e h½wðehS {nkhks yu økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu
113 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Mkrník MknòLktË Mðk{eLkk Ë¥kÃkwºkku Lknkuíkk. Ãký yuf ©e MknòLktË Mðk{eLkk s
Ë¥kÃkwºkku níkk. {kxu º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yk f{oÄkhÞ Mk{kMk
s MkwÞkuøÞ Au.]
• “...y™k‚ yûthtrŒf {wõ‚ ™u y™k‚ þÂõ‚ytu ™u y™uf rð¼qr‚ytu y™u y™uf
yiïÞo ™u yu Ëðuoyu ËuÔÞt Útft y™trŒ r™íÞrËØ, y™ðrÄftr‚þÞ ™u r™hkfwþ rŒÔÞ
yuðwk yiïÞo ‚uýu Þwõ‚ Útft ™u ©e Ä{oŒuð ™u ¼Âõ‚{t‚t Útfe Au sL{ su{™tu yuðt su
Mðtr{™thtÞý ‚u s yûtht‚e‚ Ëðtuo…rh …wÁ»ttu¥t{ Au...”
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/30)
• “...rËÔÞ, íkus, yiïÞo, «íkkÃk, çk÷, feŠík, Mðhkx, MkíÞMktfÕÃk yuðk yLkuf
rËÔÞøkwýu Þwõík yu {qŠík Au Lku y™ðrÄftr‚þÞ ™u r™hkfwþ rŒÔÞ yuðt yiïÞo ‚uýu Þwõ‚
Útft ™u ©e Ä{oŒuð ™u ¼Âõ‚{t‚t Útfe Au sL{ su{™tu yuðt su ©e Mðtr{™thtÞý ‚u s
yûtht‚e‚ Ëðtuo…rh …wÁ»ttu¥t{ ¼øtðtLt Au...”
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 172)
[LkkUÄ :- ©e Ä{oËuð Lku ¼Âõík{kíkk Úkfe Au sL{ su{Lkku yuðk
Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý yÚkkoíkT økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu Mkrník
MknòLktË Mðk{e Lknkuíkk. Ãký fuð¤ MknòLktË Mðk{e s níkk.
yLku yu Mðkr{LkkhkÞý fuuðk Au ? íkku Mðk{e fnu Au :- “su ©e
Mðtr{™thtÞý ‚u s yûtht‚e‚ Ëðtuo…rh …wÁ»ttu¥t{ Au...” nðu
òu Mðk{e íkhefu yûkhçkúñLku ÷Eyu íkku ‘yûkhkíkeík’ rðþu»ký fE
heíku ÷køke þfu ? fkhý fu yûkhçkúñ MðÞt MðÞtÚke yíkeík Lk ÚkE
þfu {kxu º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ’ ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk s
Mðefkhðku Ãkzu.]
• ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e fnu Au :- “{U W½tze ðt‚ ˼t{tk
fhðt {tkze, íÞthu ËtÄw Ëti fnu : ‘‘‚wk™u ftuýu fÌtwk Au su ‚wk fnu Au ?’’
íÞthu {U fÌtwk : su ‘‘Mðtr{™thtÞýu fÌtwk Au, ƒeòu ftuý fnuþu ?’’
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 5/33)
• ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e fnu Au :- “y{™u ‚tu Mðtr{™thtÞýu ft™{tk {kºt
{qõÞtu Au : su ‘y{u ‚tu Ëðtuo…rh ¼„ðt™ Aeyu’’
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 5/36)
[LkkUÄ :- (yk çktLku ðkíkku WÃkhÚke yu MkwMÃkü ÚkkÞ Au fu, Mkkt¼¤Lkkhk økwýkíkeíkkLktË
Mðk{e Au yLku fnuLkkhk Mðkr{LkkhkÞý Au.) ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yk {tºk{kt ‘Mðk{e’
íkhefu økwýkíkeíkkLktË Mðk{e ÷E þfkÞ Lkrn. íkku nðu ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk s Mðefkhðku hÌkku. yLku yk{ Aíkkt òu
‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk íkíÃkwÁ»k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 114
Mk{kMk Mðefkhþku íkku ‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞýu økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku fÌkwt’
ykðku yÚko Úkþu. yk{kt nðu Mðk{e íkhefu økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku Mðefkhe þfeyu s
Lkrn. fkhý fu økwýkíkeíkkLktË Mðk{e íkku Mkkt¼¤Lkkhk Au. nðu Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý
yk yÚko{kt Mðk{e íkhefu çkeò MktíkLku Mðefkhðk Ãkzþu yLku Mðk{e íkhefu yLÞ MktíkLku
MðefkÞko ÃkAe Ãký ‘¦ÉÊHòvɨÉÉÇi¨ÉVÉ&, ºÉ´ÉÉÇ´ÉiÉÉ®ú½äþiÉÖ&, +IÉ®úÉiÉÒiÉ&’ ðøkuhu rðþu»kýku íkku
÷økkze þfkþu Lkrn.
yk çkÄwt òuíkk yuf ðkík MkwMÃkü ÚkkÞ Au fu, ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt
f{oÄkhÞ Mk{kMk s Au. {æÞ{ÃkË÷kurÃk íkíÃkwÁ»k Mk{kMk MðefkhLkkhkykuLkku nXkøkún
¾kuxku s Au.]
• “...y™u yt¿tt …¤u yux÷e ðtË™t ƒ¤u. ™u yt¿tt ™u W…tË™t ƒu {wÏÞ
òuEyu ‚u f]…t™kŒ Mðt{e™tu yu{ Xuhtð: su ftuþ Q™e fhe™u „¤t{tk ½t÷u, yu fux÷wk
Œw:¾ ÚttÞ ! ‚tu …ý yt¿tt ¼k„ ™ fhðe. ™u At™wk ¾t‚t nþu, …ŒtÚto ht¾‚t nþu, …Útthe
ÍtÍe fh‚t nþu; ‚u ytuÕÞt Mðtr{™thtÞý ™Úte òý‚t ?...”
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 5/114)
[LkkUÄ :- yk ðkík WÃkh rLkýoÞ ÚkkÞ Au fu, fnuLkkhk yLku òýLkkhk çktLku y÷øk s Au.
íkku fE heíku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt Mðk{e íkhefu fnuLkkhk økwýkíkeíkkLktË
Mðk{eLku ÷E þfkÞ ? fkhý fu òýLkkhk MÃkü heíku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ y÷øk s Au.]
yûkhkrËf Mkðo Úkfe Ãkh Lku yrîíkeÞ {qŠík yuðk su «fx ÃkwÁ»kku¥k{ ‘©e
Mðkr{LkkhkÞý’ íku{Lku yu heíku MkðkuoÃkhe òýðk yu Mkðuo MkíÃkwÁ»kLkku Lku Mkðo Mkíþk†
íku{Lkku Ãkh{ hnMÞ yr¼«kÞ Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 152)
[LkkUÄ :- yk ðkík{kt økkuÃkk¤kLktË Mðk{e ‘yrîíkeÞ {qŠík yuðk ©e Mðkr{LkkhkÞý
Au’ yu{ fnu Au. nðu òu Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý ÷Eyu íkku íkku rîíkeÞ {qŠík ÚkÞk. {kxu
‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk s MkwÞkuøÞ Au.]
• «&™ : 4. ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt «kfxâ ‘AÃkiÞk’ økk{{kt ÚkÞwt yuðwt
fneyu Aeyu íÞkhu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yux÷u ©eS{nkhks Mk{sðkLkk. fkhý fu yu
ð¾íku økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkku sL{ ÚkÞku Lknkuíkku yLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk
çkku÷eyu íÞkhu ‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý yÚkkoíkT økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu Mkrník
MknòLktË Mðk{e’ ykðe heíku Mk{Syu íkku þku çkkÄ ykðu ?
W¥kh :- ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt «kfxâ ‘AÃkiÞk’ økk{{kt ÚkÞwt yuðwt fneyu
Aeyu íÞkhu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yux÷u ©eS{nkhks Mk{sðkLkk yuðwt ík{u fnku Aku yLku
yu{kt fkhý çkíkkðku Aku fu yu ð¾íku økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkku sL{ ÚkÞku Lknkuíkku. íkku ÃkAe
ßÞkhu Vhuýe økk{{kt Mkt. 1858Lkk {køkþh ðË - 11 (íkk. 31-12-1801)Lke
Mk¼k{kt MðÞt ©eS{nkhksu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLke WËT½ku»kýk fhe íÞkhu
115 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
økwýkíkeíkkLktË Mðk{e íkku íku Mk{Þu {q¤S þ{ko níkk. ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku
WËT½ku»k ÚkÞk çkkË 8 ð»ko ÃkAe yux÷u Mkt. 1866{kt ¼økðkLk ©enrhyu z¼kýLkk Þ¿k
Mk{Þu Ëeûkk ykÃke ‘økwýkíkeíkkLktË Mðk{e’ Lkk{ Äkhý fhkÔÞwt. íkku ÃkAe
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt ‘Mðk{e’ íkhefu økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku fE heíku ÷E
þfkÞ ? fkhý fu ík{u MðÞt yu{ fnku Aku fu ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt «kõxÞ
‘AÃkiÞk’ økk{{kt ÚkÞwt íÞkhu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yux÷u ©eS{nkhks Mk{sðkLkk. fkhý
fu yu ð¾íku økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkku sL{ ÚkÞku Lknkuíkku. yuðe s heíku Vhuýe økk{{kt Mkt.
1858{kt MðÞt ©eS{nkhksu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLke WËT½ku»kýk fhe íÞkhu
{q¤S þ{ko ‘økwýkíkeíkkLktË Mðk{e’ íkhefu sL{ ÃkkBÞk s Lknkuíkk. {kxu íÞkhu Ãký
‘Mðkr{LkkhkÞý’ yux÷u ©eS{nkhks s Mk{sðkLkk yu ðkík MÃkü ÚkkÞ Au. çktLku{kt
fkhý Mk{kLk Au.
Ãkhtíkw WÃkhkuõík yiríknkrMkf MkíÞLku {khe{[zeLku rð{w¾-
{Lk{w¾e MktMÚkkðk¤kykuyu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLkku yuðku yÚko
økkuXÔÞku Au fu ‘Mðkr{’ yux÷u økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yLku
‘LkkhkÞý’ yux÷u ©eS{nkhks ! ykðku Mkkt«ËkrÞf rMkØktíkkuÚke
yð¤ku yÚko fhu Au.
• «&™ : 5. yu ð¾íku hk{ ! f]»ý ! nhu ! økku®ðË ! nhu !
LkkhkÞý ! yuðk ¼økðkLkLkk çknw Lkk{kuLkk rLkðuþðk¤wt {tøk÷
¼sLk Úkíkwt níkwt. íkuLku y¤MkkðeLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðk çku MkkÚkof
Lkk{Lkk rLkðuþðk¤wt þw¼ ¼sLk [÷kÔÞwt. (©e yËT¼wíkkLktË
Mðk{eLke ðkíkku - 22)
yk Mkt˼o «{kýu íkku çku Lkk{ku yÚkkoíkT Mðk{e yux÷u
økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yLku LkkhkÞý yux÷u MknòLktË Mðk{e
ykðe heíku yÚko fhe þfkÞ fu Lkrn ?
W¥kh :- Lkk, Lk s fhe þfkÞ. fkhý fu yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkíkkuLkku «Mktøk,
ßÞkhu «Úk{ðkh Vhuýe{kt MðÞt ©eS{nkhksu Mð{w¾u ‘Mðkr{LkkhkÞý’
{nk{tºkLke WËT½ku»kýk fhe íÞkhLkku Au. yLku yu ð¾íku {q¤S þ{ko MkkÄw ÚkÞk Lknkuíkk.
¼økðkLk ©enrhyu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLke Mkt. 1858{kt WËT½ku»kýk fhe
íÞkh çkkË 8 ð»ko ÃkAe {q¤S þ{koyu z¼kýLkk Þ¿k{kt Mkt. 1866{kt Ëeûkk ÷E
‘økwýkíkeíkkLktË Mðk{e’ çkLÞk níkk. yk fkhýÚke Mðk{e íkhefu økwýkíkeíkkLktË
Mðk{eLku ÷E þfkÞ Lkrn. yk{ Lk Mðefkheyu íkku 8 ð»ko MkwÄe ‘Mðk{e’ þçË rLkhÚkof
Ãkzâku hnu, {kxu ‘Mðk{e’ þçË ©eS{nkhks {kxu «ÞkuòÞu÷ku Au. yLku ‘MkkÚkof
Lkk{Lkk rLkðuþðk¤wt’ yu{ fÌkwt Au íkku økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkwt MkkÚkof Lkk{ Mðk{e
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 116
Lknkuíkwt. Ãkhtíkw ‘økwýkíkeíkkLktË Mðk{e’ níkwt. sLk{tøk÷ Míkkuºk{kt ¼økðkLk ©enrhLkk
‘Mðk{e’ yLku ‘LkkhkÞý’ yk çku Lkk{ku MkkÚkof Au.
su{ fu - ‘º´ÉÆ IÉ®úÉIÉ®ÉúÊnùÊxɪɨÉxÉè·ÉªÉÇ ¨ÉºiÉÒÊiÉ º´ÉɨÉÒ, º´ÉÆ EòɱɨÉɪÉÉ%IÉ® ú¥ÉÀÊxÉiªÉè·ÉªÉÉÇ%ÊhÉ-
¨ÉÉtxÉxiɶÉÊHò{ÉÊiÉÊ®úÊiÉ º´ÉɨÉÒ’ (Mkuíkw{k÷k xefk : WÃkkuËTÄkík, &÷kuf-11)
‘º´ÉɨÉÒ = ºÉEò±Éè·ÉªÉǺɨ{ÉzÉ&’ (Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{e f]ík ©e MkíMktrøkSðLk nuíkwxefk : 2/24/46)
rËÔÞ fíkkoþÂõík, ¿kkLkþÂõík, r¢ÞkþÂõík, ÷ÞþÂõík, ÄkhfþÂõík, «uhfþÂõík,
rLkíÞy÷wóþÂõík, {nk{LkkunhþÂõík, y®[íÞþÂõík, rLkhtfwþþÂõík, rLkŠðþu»kþÂõík,
rLkËku o » kþÂõík, ySíkþÂõík, þku ¼ kþÂõík, rLkÞt í kkþÂõík ykrËf yLkt í k
rËÔÞþÂõíkykuÚke MktÃkÒk nkuðkÚke ¼økðkLkLku MkkÚkof ‘Mðk{e’ fnuðkÞ Au.
- ‘xÉ®úÉhÉÉÆ ºÉ¨ÉÚ½þÉä xÉÉ®Æú iÉnùªÉxÉÆ ÊxÉ´ÉɺɺlÉÉxÉÆ ªÉºªÉ ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’
(©e MkíMktrøkSðLk : 2/24/46)
- ‘+ºÉÆJªÉEòÉäÊ]õ¨ÉÖHò{ÉÖ¯û¹ÉÉhÉÉÆ ºÉ¨ÉÚ½þÉä xÉÉ®Æú iÉκ¨ÉzɪÉxÉÆ ÊxÉ´ÉɺɺlÉÉxÉÆ ªÉºªÉ ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& *’
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e - ¼køkðíkxefk rLkøkqZkÚko«fkþÔÞkÏÞkLk{T)
rLkíÞ{wõíkku îkhk MkuðkÞu÷k, íkuykuLkk WÃkkMÞ, íkuykuLke {æÞu hnuLkkhk nkuðkÚke
¼økðkLkLku MkkÚkof ‘LkkhkÞý’ fnuðkÞ Au.
yk çktLku MkkÚkof þçËLkku Mkt«ËkÞLkk økútÚkku{kt y÷øk-y÷øk «Þkuøk ÚkÞu÷ku Au. su{ fu
- ‘ºÉ ʽþ xÉÉ®úɪÉhÉ& º´ÉɨÉÒ vÉɨxÉ& º´ÉÉnùIÉ®úÉi{É®úÉiÉ *
+ÉʴɤÉǦÉÚ´É ¦ÉÚ±ÉÉäEäò yÉÉEÞòÊiÉ& ¸ÉäªÉºÉä xÉÞhÉɨÉ **’ (©e MkíMktrøkSðLk : 4/46/34)
yu Mðkr{LkkhkÞý {nk«¼w, yûkh Úkfe Ãkh ÃkkuíkkLkk yûkhÄk{{ktÚke SðkuLkk
fÕÞký fhðk {Lkw»Þkf]ríkLku Äkhý fheLku yk ¼q÷kufLku rð»ku «økx ÚkÞk Au.
- ‘º´ÉɨÉÒ xÉÉ®úɪÉhÉÉä où¹]Âõ´ÉÉ’ (©e MkíMktrøkSðLk)
- ‘i´É¨Éä´ÉèEò& º´ÉɨÉÒ ºÉEò±ÉVÉMÉiÉÉʨÉiªÉÊ{É ½þ®äú’ (©e MkíMktrøkSðLk)
©eS{nkhks Ãký ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :- “...yLku ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý íku MkðoLkk
Mðk{e Au. («.21), ...yLku ¼økðkLk MkðoLkk Mðk{e Au {kxu Mkðo r¢ÞkLkk «ðíkkoðLkkhk
yLku MkðoLkk Mðk{e yuf s ¼økðkLk Au... ...LkkhkÞý suðk íkku yuf LkkhkÞý s Au.
(÷ku.13), ...¼økðkLkLkk su ½ýkf yðíkkh ÚkÞk Au íkuLku yu{ òýeyu Aeyu yu Mkðo
yðíkkh íku LkkhkÞýLkk Au. (÷ku.14)”
Mðk{e yLku LkkhkÞý - yk çktLku MkkÚkof þçËLkku ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yk f{oÄkhÞ Mk{kMkÚke þçË rMkØ ÚkkÞ Au. su{ fu - {kfOzuÞ Ér»kyu
¼økðkLk ©enrhLkwt Lkk{fhý fhíkk fÌkwt :- ‘ÊxÉVÉÉʸÉiÉÉxÉÉÆ SÉäiÉÉÆ漃 º´Éº´É°ü{Éä Eò¹ÉÇiÉÒÊiÉ
EÞò¹hÉ&’ - yk MkkiLkk r[¥kLku ykf»koý Ãk{kzþu {kxu yk íkusMðe ÃkwºkLkwt Lkk{ ‘f]»ý’ hk¾ku,
ð¤e - ‘½þÊ®ú¹ªÉúiªÉÉʸÉiɺÉEò±ÉºÉxiÉÉ{ÉʨÉÊiÉ ½þÊ®ú&’ - ÃkkuíkkLkk ykr©íkkuLkk Mk{Mík MktíkkÃkkuLku
nrh ÷uþu {kxu ‘nrh’ hk¾ku. ð¤e {kfOzuÞ Ér»kyu ð¤íkku rð[kh fÞkuo fu, Mkðo yðíkkhLkk
yðíkkhe Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLkwt Lkk{ ‘f]»ý’ íkku hkÏÞwt, Ãkhtíkw ÷kufku ð]tËkðLkðkMke
117 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
f]»ý Mk{S ÷uþu.yLku {U çkeswt Lkk{ nrh hkÏÞwt, íku nrh Lkk{Úke Ãký ÷kufku øks WØkhf
nrh Mk{S ÷uþu. {kxu yk Mkðo yðíkkhLkk yðíkkhe Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLkwt nwt ftE
y÷øk Lkk{ ykÃkwt. ÃkAe {kfOzuÞ Ér»kyu nrh yLku f]»ý - yk çktLku MkkÚkof þçËkuLku ¼uøkk
fhe ‘ºÉ¨ÉºiÉÆ uäù ʨÉʱÉi´ÉÉ BEÆò ½þÊ®úEÞò¹hÉ <iªÉÊ{É xÉÉ¨É ¦ÉʴɹªÉÊiÉ * BE xÉɨÉi´ÉÆ
½þÊ®úEÞò¹hɶɤnùªÉÉä®úlÉÉÇxiÉ®úi´ÉtÉäiÉxÉÉªÉ ½þÊ®ú¶SÉɺÉÉè EÞò¹hɶSÉäiªÉäEÆò ºÉ¨ÉºiÉÆ xÉɨÉÉ{ªÉx´ÉlÉǨÉä´É’ ºkeswt
Lkk{ ‘½þÊ®ú¶SÉɺÉÉè EÞò¹hɶSÉ <ÊiÉ ½þÊ®úEÞò¹hÉ&’ ‘nrhf]»ý’ yuðwt hkÏÞwt.
(©e MkíMktrøkSðLk nuíkwxefk : 1/24/25)
yuðe s heíku ©eS{nkhksLkk Mðk{e yLku LkkhkÞý - yk çku Lkk{ku níkk. Ãký
¼økðkLk ©enrhyu rð[kh fÞkuo nþu fu, Mðk{e þçËÚke ÷kufku {Lku MkkÄw-MktLÞkMke Mk{S
÷uþu. fkhý fu ÷kuf{kt MkkÄwMktíkku {kxu økkiý yÚko{kt Mðk{e þçËLkku «Þkuøk ÚkkÞ Au. yLku
LkkhkÞý þçËÚke {Lku ÷kufku þu»kþkrÞ rð»ýw Mk{S ÷uþu, {kxu Mkðo yðíkkhLkk yðíkkhe
íkhefuLkwt nwt ftE y÷øk Lkk{ ykÃkwt. ÃkAe Mðk{e yLku LkkhkÞý yk çktLku MkkÚkof þçËkuLku
¼uøkk fhe ‘Mðkr{LkkhkÞý’ ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yk Lkk{Lkku {nk{tºk ykÃÞku.
{kxu yËT¼wíkkLktË Mðk{e fnu Au :- hk{ ! f]»ý ! nhu ! økku®ðË !
nhu ! LkkhkÞý ! yuðk ¼økðkLkLkk çknw Lkk{kuLkk rLkðuþðk¤wt {tøk÷
¼sLk Úkíkwt níkwt. íkuLku y¤MkkðeLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðk çku
MkkÚkof Lkk{Lkk rLkðuþðk¤wt þw¼ ¼sLk [÷kÔÞwt.
nðu òu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðk çku MkkÚkof Lkk{Lkk rLkðuþðk¤wt
þw¼ ¼sLk [÷kÔÞwt - yk ðkík{kt yËT¼wíkkLktË Mðk{eLkku ¼kðkÚko
Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý yÚkkoíkT Mðk{e yux÷u økwýkíkeíkkLktË
Mðk{e yLku LkkhkÞý yux÷u MknòLktË Mðk{e yuðku nkuík íkku
íku{Lkk s rþ»Þ rðîkLk Mk.økw. ©e ½Lk~Þk{[hýËkMkS Mðk{eyu
‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku
{æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMk fÞkuo nkuík. Ãkhtíkw rðîkLk ©e ½Lk~Þk{[hýËkMkS
Mðk{eyu íkku ‘ykæÞkÂí{f ík¥ðkÏÞkLk{T’ Lkk{Lkk økútÚk{kt ‘Eò¨ÉÇvÉÉ®úªÉ´ÉÞkªÉɪÉÆ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉäÊiÉ ´Éè ¨ÉxjÉ& ºÉ´ÉÉÇxiÉ®úÉi¨ÉÉxÉÆ ºÉ´ÉÉÇvÉÉ®Æú {ÉËiÉ iÉlÉÉ **’ &÷kuf ÷¾e MÃkü fÌkwt Au
fu, ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yk {nk{tºk{kt ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’
ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk Mk{sðku. yLku MkkÚku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku yÚko Ãký
fÞkuo Au fu, su Mkðo yiïÞo MktÃkÒk, Mkðoþu»ke, MkðkoLíkÞko{e, MkðoLkk ykÄkh nkuÞ íkuLku
‘Mðkr{LkkhkÞý’ fnuðkÞ. rðîkLk ©e ½Lk~Þk{[hýËkMkS Mðk{eLku ÃkkuíkkLkk økwÁ
yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku MkkÚku rðhkuÄ nkuÞ Lkrn, yÚkkoíkT økwÁLkk rMkØktík MkkÚku
rþ»ÞLkku rðhkuÄ nkuÞ s Lkrn. Ãkhtíkw su ÷kufku ‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðk {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMkÚke ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 118
rMkØ fhu Au yLku íkuLkku yÚko Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý yuðku fhu Au íkuykuLkku s yk
yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkík-22 MkkÚku rðhkuÄ Au yu MÃkü ÚkkÞ Au.
[¾kMkLkkUÄ :- çkúñ[khe ©e y¾tzkLktË Mðk{e îkhk rðhr[ík ‘©enrh[rhºk{T’
økútÚk{kt Ãký ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË{kt f{oÄkhÞ Mk{kMk s fhu÷ku Au. òuEyu Mðk{eLkk
s þçËkuLku :-
‘xÉÉ®úɪÉhÉÉäkÉ®ú{ÉnÆù ÊxÉÊJɱÉÉPɽþxiÉÞº´ÉɨÉÒÊiÉxÉÉ¨É ÊxɪɨÉɶSÉ ÊxÉVÉÉʸÉiÉÉxÉɨÉ **
º´ÉÉä{ÉɺÉxÉÉ|É´É®ú{ÉrùÊiÉ®úҶɨÉÞMªÉÉ ÊxɹEòɨÉiÉÉ SÉ ÊxÉVÉxÉèι`öEòºÉÉvÉÖ®úÒÊiÉ& **
BiÉkÉÖ {É\SÉEòʨɽþɾþiɨÉÉi¨ÉvÉɨxÉÉä ªÉäxÉÉ{É®èú®úʨÉiÉVÉx¨Éʦɮäú´É ¨ÉÞMªÉ¨É **
vÉxªÉÉ +½þÉä ´ÉªÉ¨ÉxÉxªÉºÉ¨ÉÉ& º¨É +É{iÉɺiÉÆ ¥ÉÀvÉɨɴɺÉËiÉ Á´ÉiÉÉ®ú½äþiÉ֨ɠ**’
• Mkðo ÃkkÃkLkku Lkkþ fhLkkÁt ykðwt ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{ ÃkkuíkkLkk ykr©ík íÞkøke
øk]neLkk rLkÞ{, Eïhku Ãký [knu yuðe yLkLÞ MðMðYÃkLke WÃkkMkLkk ÃkØrík, rLk»fk{
Ä{o¼kðLkk yLku ðýeo íkÚkk MkkÄwykuLke yËT¼wík heík - yk Ãkkt[Lku íkku ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞý yûkhÄk{{ktÚke ynª ÷kÔÞk Au, su çkeòLku íkku {u¤ðíkk ½ýk sL{
ðeíku íku{ Au. ynku ! ykÃkýu íkku MknwÚke yrÄf ¼køÞþk¤e Aeyu, fkhý fu ykÃkýLku
Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©enrh MkkûkkíkT {éÞk Au.
( ©enrh[rhºk{T : rîíkeÞ ÃkrhåAuË,17/11-12)
• ©e y¾tzkLktË Mðk{e fnu Au :- ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt ‘LkkhkÞý’ yu
W¥khÃkË Au. yLku ‘Mðk{e’ yu ÃkqðoÃkË Au. y®n ÃkqðoÃkË ‘BEònäù¶Éä ¤ÉÉävÉä%x´ÉªÉÉä
ÊxÉiªÉºÉÉEòÉRÂóIÉi´ÉÉiÉÂ’ (þçËhíLkxefk ¼kð«fkþ) rLkÞ{Úke økúný fhðk{kt ykðu Au.
yÚkðk ‘ªÉäxÉ Ê´ÉxÉÉ ªÉnùxÉÖ{É{ÉzÉÆ iÉnÂù iɺªÉÉIÉä{É&’ yk rLkÞ{Úke W¥khÃkË fÌkwt Au. Ãkhtíkw ÃkqðoÃkË
MÃkü fÌkwt LkÚke Ãký ÃkqðoÃkË ðøkh W¥khÃkË fE heíku nkuE þfu ? ykfktûkkÚke yÚkðk
yLkw{kLkÚke ÃkqðoÃkË økúný fhðk{kt ykðu Au.
nðu òu ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ’ ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk fheþwt íÞkhu rðøkún
ðkõÞ{kt ‘Mðk{e’ yu ÃkqðoÃkË Au yLku ‘LkkhkÞý’ yu W¥khÃkË Au. Ãký ßÞkhu Mk{kMk
ÚkE sþu íÞkhu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË yuf ÃkË çkLke sþu, ÃkAe yu{kt ÃkqðoÃkË fu
W¥khÃkË yuðku ÔÞðnkh Úkþu Lkrn. Mk{kMkLkwt ÷ûký ÔÞkfhý{kt yk heíku fhðk{kt ykÔÞwt
Au : ‘ʴɦÉÊHò±ÉÖÇ{ªÉiÉä ªÉjÉ iÉnùlÉǺiÉÖ |ÉiÉÒªÉiÉä * {ÉnùÉxÉÉÆ SÉèEò{ÉtÆ SÉ ºÉ¨ÉɺÉ& ºÉÉä%ʦÉvÉÒªÉiÉä **’ -
su{kt rð¼ÂõíkLkku ÷kuÃk ÚkE òÞ Au, Ãký yuLkk yÚkoLke «íkerík ÚkkÞ Au yLku ßÞkt yLkuf
ÃkËku {¤eLku yufÃkËLkk YÃk{kt YÃkktíkrhík ÚkE òÞ íkuLku ‘Mk{kMk’ fnuðkÞ Au.
fkrþfkfkh Ãký Mk{kMkLkwt «ÞkusLk çkíkkðíkkt fnu Au :- ‘ºÉ¨ÉɺɺªÉ
|ɪÉÉäVÉxɨÉèEò{Ét¨ÉèEòº´ÉªÉÇ\SÉ (EòÉʶÉEòÉ)’ - yLkuf ÃkËku {¤eLku íkuLkwt yufÃkË{kt yLku yuf
Mðh{kt YÃkktíkrhík ÚkE sðwt yu Mk{kMkLkwt «ÞkusLk Au.
¼k»Þ{kt «ËeÃkfkh fnu Au :- ‘BEòÉlÉÔ¦ÉÉ´É =SªÉiÉä {ÉÉƺÉÚnùEò´ÉnäùEò¦ÉÉ´ÉÉ{ÉzÉi´É¨ÉÂ’ - {kxe
yLku Ãkkýe {¤eLku su{ yuf Ãkªz çkLke òÞ Au íku{ yLkuf ÃkËku {¤eLku yufÃkË çkLke òÞ
119 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
íkuLku yufkÚkeo¼kð (Mk{kMk) fnuðkÞ Au. {kxu Mk{kMk ÚkÞk ÃkAe ‘Mðkr{LkkhkÞý’ ÃkË{kt
Ãkqðo ÃkË íkÚkk W¥khÃkËLkku ÔÞðnkh fhe þfkþu Lkrn. rðøkún ðkõÞ{kt s Ãkqðo ÃkË íkÚkk
W¥khÃkËLkku ÔÞðnkh Úkþu.
Ãkhtíkw òu fkuE nðu ‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ’ ykðku rðøkún fhe {æÞ{ÃkË÷kurÃk-
íkíÃkwÁ»k Mk{kMk fhþu íÞkhu ÃkqðoÃkË ‘º´ÉÉʨɪÉÖiÉ&’ yLku W¥khÃkË ‘xÉÉ®úɪÉhÉ&’ Úkþu. Ãký ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk {nkLk rðîkLk çkúñ[khe ©e y¾tzkLktË Mðk{e îkhk
rðhr[ík ‘©enrh[rhºk{T’ økútÚkLkk &÷kuf{kt íkku ‘xÉÉ®úɪÉhÉÉäkÉ®ú{ÉnÆù ÊxÉÊJɱÉÉPɽþxiÉÞº´ÉɨÉÒÊiÉ
xÉɨɒ yk heíku fnu Au. ‘BEònäù¶Éä ¤ÉÉävÉä%x´ÉªÉÉä ÊxÉiªÉºÉÉEòÉRÂóIÉi´ÉÉiÉÂ’ (þçËhíLkxefk
¼kð«fkþ) rLkÞ{Úke yk &÷kuf{kt ‘Mðk{e’ ÃkqðoÃkË Au yLku ‘LkkhkÞý’ W¥khÃkË Au.
Ãký ‘º´ÉÉʨɪÉÖiÉ&’ ÃkqðoÃkË y¾tzkLktË Mðk{eyu fÌkwt LkÚke. yLku W¥khÃkË su ‘ªÉÖiÉ&’ íkuLkku
÷kuÃk íkku ‘´ÉhÉÉæ ´ÉhÉæxÉ (2*1*68)’ MkqºkMÚk ¼k»Þ ðkŠíkf ‘¶ÉÉEò{ÉÉÌlÉ´ÉÉnùÒxÉÉÆ ÊºÉrùªÉä
=kÉ®ú{Énù±ÉÉä{ɺªÉÉä{ɺÉRÂóJªÉÉxɨÉ **’Úke Mk{kMk ÚkÞk ÃkAe ‘+lÉÇ´ÉnùvÉÉiÉÖ®ú|ÉiªÉªÉ& |ÉÉÊiÉ{ÉÊnùEò¨ÉÂ
(1*2*45)’ yk ÃkkrýrLk MkqºkÚke «kríkÃkrËf Mkt¿kk Úkíkkt Ãknu÷k
yÚkkoíkT ‘ºÉÖ{ÉÂ’ WíÃkr¥k ÚkÞk Ãknu÷k ÚkkÞ Au. {kxu yufÃkãíð Au yuðe
þtfk hnuíke LkÚke. ykÚke yuf ðkík MkwMÃkü ÚkkÞ Au fu,
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk s Au.]
y¾tzkLktË Mðk{e fnu Au fu, ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk
©eS{nkhks yûkhÄk{{ktÚke ÷kÔÞk Au. yLku su {tºk{kt
‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku f{oÄkhÞ
Mk{kMk ÚkkÞ Au yu{ rðîkLk ©e y¾tzkLktË Mðk{e Mðefkhu Au.
yLku su ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt ‘º´ÉÉʨɪÉÖ i ɶSÉɺÉÉè
xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-
íkíÃkwÁ»k Mk{kMk fheLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk rMkØ fhu Au íku
yûkhÄk{Lkku {nk{tºk LkÚke, Ãkhtíkw yk ÷kuf{kt ÃkkuíkkLkk MðkÚkoLke ¾kíkh WÃkòðe
fkZu÷ku Au. su{kt ykLkwÃkqðeo (MÃku®÷øk) Mk{kLk Au. Ãkhtíkw suLkku ¼kðkÚko ©eS{nkhks
yLku LktËMktíkkuÚke íkÆLk rðÁØ Au.
yk Mkt«ËkÞLkk WÃkkMÞ EüËuðLku rð»ku yMkkÄkhý ¼sLkeÞ-sÃkLkeÞ Lkk{ íkhefu
Lk¬e fhu÷k yk þçËku yÚkkoLkwMktÄkLk rðLkkLkk LkÚke. yuLkk yÚkkuo Ãký þk†kLkwMkkhu rMkØ
fhu÷k Au. su Lkk{Úke rLkhtíkh ¼sLk-M{hý fhðkLkwt Au íkuLkku yÚko Ãký ¼õíksLkkuyu
¾kMk Mk{sðkLke sYh Au. yÚko òÛÞk rðLkk ¼sLk fhu íkuLkk fhíkkt yÚko òýeLku ¼sLk
fhLkkhLku MðkË rðþu»k ykðu Au. yLku V¤ Ãký yrÄf ÚkkÞ Au. yux÷u yÚko òýðkLke
yíÞtík ykð~Þfíkk Au. yÚko Ãký fÃkku÷fÂÕÃkík heíku Lkrn, Ãkhtíkw þk†kLkwMkkh Mk{sðku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 120
òuEyu. ‘¶ÉÊHòOɽÆþ ´ªÉÉEò®úhÉÉä{ɨÉÉxÉEòÉä¶ÉÉ{iÉ´ÉÉCªÉÉnÂù ´ªÉ´É½þÉ®úiɶSÉ * ´ÉÉCªÉºªÉ ¶Éä¹ÉÉnÂù
Ê´É´ÉÞiÉä´ÉÇnùÎxiÉ ºÉÉÊzÉvªÉiÉ& ʺÉrù{ÉnùºªÉ ´ÉÞrùÉ& **’ (÷½w{tsq»kk) ‘y{wf þçËkuLkku y{wf yÚko
ÚkkÞ’ yu íkku ÔÞkfhý, WÃk{k, fku»k, ykóðkõÞ, rððhý(xefk ðøkuhu), ÔÞðnkh
(ð]ØkuLkku) ðøkuhuÚke rLkrùík ÚkkÞ Au. yk Lkk{Lkku yÚko fhðk{kt yk çkÄe s ðMíkwykuLkku
WÃkÞkuøk ¿kkLkð]Økuyu fÞkuo Au. {wÏÞ {kLÞ økútÚk MkíMktrøkSðLkLke yk¾e xefk çkeò fkuE
yÕÃk©wíku Lkrn Ãký su ¼økðkLk ©enrhLkk Mkn[h nkuELku ©eS{nkhksLku ÃkkuíkkLkk
fkøk¤ Ãkºkku ÷¾ðk, þk†kuLkwt MktþkuÄLk fhðwt ðøkuhu Mk{wr[ík Mkuðk{kt rLkÞkusu÷k níkk.
yLku su{Lke ©e{w¾u Ãkkhkðkh «þtMkk fhe Au yuðk çknw©wík rðîîÞo Mk.økw. ©e þwfkLktË
Mðk{eyu fhu÷e xefk «Úk{ «{ký¼qík Au. ð¤e Ãkkuuíku fhu÷e xefkLke «{kýíkk {kxu s
yk{kt {Lk:fÂÕÃkík yÚko fkuE fÞkuo LkÚke. Ãkhtíkw økútÚkfíkko Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{eLkk {w¾
Úkfe Mk{ûk su yÚko Mkkt¼éÞku níkku íku ÞÚkkÚko hnu yLku rðÃkheík ÚkE òÞ Lkrn yuðe
fk¤S hk¾eLku fÞkuo Au. ykðe «{ký¼qík nuíkw Lkk{Lke MkkÚkof xefk{kt ‘Mðk{e’ yLku
‘LkkhkÞý’ Lkk{Lkku yÚko yLðÚko çknw MÚk¤u fÞkuo Au. Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lkku Mk{kMk
MkkÚku MkkÚkof yÚko ©e{ËT MkíMktrøkSðLkLkk «fhý çkeò{kt yæÞkÞ 24Lkk &÷kuf 46Lke
xefk{kt Lke[u «{kýu fÞkuo Au.
‘º´ÉɨÉÒ ºÉEò±Éè·ÉªÉǺɨ{ÉzÉ& ºÉ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&*’(Mk.økw. ©e
þwfkLktË Mðk{e f]ík ©e{ËT MkíMktrøkSðLk nuíkwxefk : 2/24/46) ykðku f{oÄkhÞ
Mk{kMkÚke þçË rMkØ ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðk{e yuðk LkkhkÞý’ yuðku ÚkkÞ Au.
Ãk.Ãkq Ä.Äw. yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks©e ‘©e MkíMktrøkSðLk’Lke
‘¼kðçkkurÄLkexefk’t{kt Mðkr{LkkhkÞý þçËLkku yÚko fhíkk fnu Au :
‘i´É¨É漃 ºÉ´Éæ¹ÉÉÆ Êxɯû{ÉÉÊvÉEò& º´ÉɨÉÒ xÉÉ®úɪÉhÉ&’(¼kðçkkurÄLke ÔÞkÏÞk : 2/28/16)
ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk þçË rMkØ ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðk{e yuðk LkkhkÞý’ yuðku
ÚkkÞ Au.
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks©eyu ‘sLk{tøk÷ Míkkuºk’Lke ÔÞkÏÞk{kt
¼økðkLk ©enrhLke Ár[ yLkwMkkh ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt f{oÄkhÞ Mk{kMk s
fÞkuo Au. òuEyu íkuyku©eLkk s þçËku :-
- ‘º´É¨Éè·ÉªÉǨɺiÉÒÊiÉ º´ÉɨÉÒ xÉ®úºªÉ xÉ®úÉEÞòiÉä& vɨÉǺªÉ +{ÉiªÉÆ {ÉÖ¨ÉÉxÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉ SÉɺÉÉè ºÉ SÉ
* ¨ÉxÉÖ¹ªÉ{ÉÖjÉiɪÉÉ |ÉʺÉrùÉäÊ{É ºÉEò±Éè·ÉªÉǺÉÆ{ÉzÉ& B´ÉäiªÉlÉÇ& *’
(ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks f]ík sLk{tøk÷ Míkkuºk &÷ku. 12 ‘¼kðkÚko «fkrþfk’ ÔÞkÏÞk)
- ‘º´ÉÉʨɶɤnù& {ÉÊiÉ{ɪÉÉǪÉ& * º´ÉÉʸÉiɺÉEò±ÉVÉxÉÉxÉÉÆ EòɱɨÉɪÉɪɨÉÉÊnù¦ªÉÉä ®úIÉhɺɨÉlÉÇi´ÉÉiÉÂ
{ÉÊiÉÊ®úiªÉlÉÇ& * xÉÉ®Æú xÉ®úºÉ¨ÉÚ½þ¨É +ªÉiÉä iÉiÉ ¶É®úhÉÉMÉiÉi´ÉäxÉ |ÉÉ{xÉÉäiÉÒÊiÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉ SÉɺÉÉè ºÉ SÉ *
º´ÉªÉÆ ®úIÉhɺɨÉlÉÇi´ÉÉiÉ ¤É½ÚþxÉ ¶É®úhÉÉMÉiÉÉxÉ |ÉÉ{xÉÖ´ÉÊzÉiªÉlÉÇ& *’
(ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks f]ík sLk{tøk÷ Míkkuºk &÷ku. 12 ‘¼kðkÚko «fkrþfk’ ÔÞkÏÞk)
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks©eyu ‘Mkðo{tøk÷ Míkkuºk’Lke ÔÞkÏÞk{kt
121 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
¼økðkLk ©enrhLke Ár[ yLkwMkkh ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt f{oÄkhÞ Mk{kMk s
fÞkuo Au. òuEyu íkuyku©eLkk s þçËku :-
- ‘º´É¨Éè·ÉªÉÈ Ê´ÉtiÉä ªÉºªÉɺÉÉè º´ÉɨÉÒ * ºÉ´Éæ¹ÉÉÆ VÉÒ´ÉÉxÉɨÉÒ·É®úÉhÉÉÆ SÉ ÊxɪÉxiÉÞi´ÉÆ
ºÉEò±ÉEò¨ÉÇ¡ò±ÉnùÉiÉÞi´ÉÉÊnù SÉè·ÉªÉÈ iÉuùÉxÉ * ºÉ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ * xÉ®úÉhÉÉÆ ºÉ¨ÉÚ½þÉä xÉÉ®Æú iÉnùªÉxÉÆ
ÊxÉ´ÉɺɺlÉÉxÉÆ ªÉºªÉ ºÉ xÉÉ®úɪÉhÉ& * +xiɪÉÉǨÉÒiªÉlÉÇ& *’
(ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks f]ík Mkðo{tøk÷ Míkkuºk &÷ku. 6 ‘¼kð«çkkurÄLke’ ÔÞkÏÞk)
yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS {nkhksu ‘©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ’Lke hMkçkkurÄLke
Lkk{Lke ÔÞkÏÞk{kt ¼økðkLk ©enrhLke Ár[ yLkwMkkh ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË{kt
f{oÄkhÞ Mk{kMk s fÞkuo Au.
- ‘º´ÉɨÉÒ SÉ ºÉ B´É xÉÉ®úɪÉhɶSÉäÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& *’
(MftÄ - 4, y. - 20, &÷ku. 25)
- ‘º´ÉɨÉÒ {ÉÊiɶSÉɺÉÉè xÉ®úºªÉ vÉÞiɨÉxÉÖ¹ªÉÉEÞòiÉä& vɨÉǺªÉÉ{ÉiªÉÆ SÉ iÉiºÉƤÉÖÎvvÉ& *’
(MftÄ - 4, y. - 50, &÷ku. 1)
- ‘¸ÉÒ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉ{É®ú{ɪÉÉǪɸÉÒ½þÊ®úEÞò¹hɦÉMÉ´ÉiÉ <iªÉlÉÇ& *’
(MftÄ - 3, y. - 4, &÷ku. 36)
Mk.økw . çkú ñ . ©e y®[íÞkLkt Ë Mðk{e rðhr[ík
‘©enrhMkt¼ð{nkfkÔÞ’Lkk Mkøko - 2, &÷kuf - 8{kt ykðu÷
‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLkku Mk{kMk ©e ¼ku¤kLkkÚk ¼è
rðîßsLkknT÷krËLke xefk{kt yk heíku f{oÄkhÞ Mk{kMk fhu Au,
su{ fu :- ‘º´ÉɨÉÒ IÉ®úÉIÉ®úÉhÉɨÉÉÊvÉ{ÉÊiÉ& ºÉ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉäÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& *’
sLk{tøk÷ MíkkuºkLkk Ëuðíkk Ä{oLkk Ëefhk yuðk ¼økðkLk
©enrh Au, yu{ þíkkLktË Mðk{e MðÞt sLk{tøk÷ Míkkuºk yLku
Mkðo{tøk÷ Míkkuºk{kt fnu Au. {kxu Mðkr{LkkhkÞý þçË yuf{kºk
¼ÂõíkÄ{oLkk Ëefhk yuðk MknòLktË Mðk{e {kxu s ðÃkhkÞu÷ku Au.
yÚkkoíkT f{oÄkhÞ Mk{kMk Au.
Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLkk rþ»Þ rðîkLk Mk.økw. ©e ½Lk~Þk{[hýËkMkS
Mðk{eyu ‘ykæÞkÂí{f ík¥ðkÏÞkLk{T’Lkk{Lkk økútÚk{kt ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË{kt
f{oÄkhÞ Mk{kMk ÚkkÞ Au íku ðkíkLku yLkwüwÃkTAtË{kt ykðhe ÷eÄe Au. su{ fu :-
(3)
‘Eò¨ÉÇvÉÉ®úªÉ´ÉÞkªÉɪÉÆ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉäÊiÉ ´Éè * ¨ÉxjÉ& ºÉ´ÉÉÇxiÉ®úÉi¨ÉÉxÉÆ ºÉ´ÉÉÇvÉÉ®Æú {ÉËiÉ iÉlÉÉ **’
(22/74)
þk†{kt ÃkkuíkkLkk {LkLkku ÄkÞkuo Mk{kMk Úkíkku LkÚke. Ãký økútÚkfkhLkk WÆuþ yLkwMkkh s
Mk{kMk ÚkkÞ Au. ‘Mðkr{’ þçËkÚko yLku ‘LkkhkÞý’ þçËkÚko r¼Òk r¼Òk ÔÞÂõík{kt
(3.) rðþu»k òýðk {kxu swyku Ãkus Lkt. 61 WÃkh
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 122
Lkrn Ãký yuf s ÔÞÂõík{kt çktLku þçËku ½xkzðkLkk nkuÞ Au. íÞkt f{oÄkhÞ Mk{kMk
fhðk{kt ykðu Au.
yLku Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkk ‘økeíkk¼k»Þ’Lkk {tøk÷k[hý &÷kuf{kt
ykðu÷ ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLkwt rððu[Lk fhíkk þwfkLktË Mðk{e yk «{kýu fnu Au :-
‘ºÉ´ÉǺ´ÉÉʨÉi´ÉÆ xÉÉ®úɪÉhÉ B´É ºÉÖ|ÉʺÉrÆù ¸ÉÖÊiɹÉÖ *’ yÚkkoíkT MkðoLkwt Mðk{eÃkýwt, yuf
LkkhkÞý{kt s Au yu ©wríkyku{kt Mkw«rMkØ Au. ykðe heíku þwfkLktË Mðk{eyu Ãký
‘Mðkr{’ þçËkÚko yLku ‘LkkhkÞý’ þçËkÚko r¼Òk r¼Òk ÔÞÂõík{kt Lkrn Ãký yuf s
ÔÞÂõík{kt çktLku þçËku «ÞkußÞk Au. yLku yk ðkík ©wríkyku{kt Ãký «rMkØ Au. yu{
þwfkLktË Mðk{eyu Ãký MÃkü fÌkwt Au.
ðihkøÞ{qŠík Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{eyu Ãký økkÞwt Au :-
‘ðh Lkh íkku yuf LkkhkÞý Au, çkeò Mkðuo Au Mk¾eLku MðYÃk hu;
ðh rLk»fw¤kLktËLkku LkkÚk Au hu, hk¾ku nuík «eík Mðk{eLku Mktøk hu.’
(rLk»fw¤kLktË fkÔÞ : ð]r¥krððkn ÃkË - 20/8)
yk ÃktÂõík{kt Mðk{e yLku LkkhkÞýLkku Mkh¤ yÚko fhe ËeÄku Au.
Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e ÃkkuíkkLkk feíkoLkÃkË{kt fnu Au :-
‘Aktzefu ©e ½Lk~Þk{, ykuhfku òu sÃkwt Lkk{;
fh ÷u fxkhe {uhe, S¼k fkxe zkheÞku....’
(feíkoLkk{]ík : Ãkus Lkt. 28, «fkþf : ©e Mðk. {trËh - MkhÄkh, E.Mk. 2010)
WÃkhkuõík ÃktÂõík{kt Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e yuf s EüËuðLkk ¼sLk WÃkh ¼kh
{qfu Au.
«u{Mk¾e Mk.økw. ©e «u{kLktË Mðk{eyu Ãký økkÞwt Au :-
‘n{íkku yuf MknòLktË MknòLktË økkðu,
n{khu {Lk Mðkr{LkkhkÞý ËwMkhku Lk ¼kðu;’
(feíkoLkk{]ík : Ãkus Lkt.37, «fkþf : ©e Mðk. {trËh - MkhÄkh, E.Mk. 2010)
«u{kLktË Mðk{eyu Ãký ‘Mðkr{’ þçËkÚko yLku ‘LkkhkÞý’ þçËkÚko r¼Òk r¼Òk
ÔÞÂõík{kt Lkrn Ãký yuf s ÔÞÂõík{kt çktLku þçËku «ÞkußÞk Au. yLku òu Mðk{eyu Mkrník
LkkhkÞý yuðku yÚko nkuík íkku «u{kLktË Mðk{eyu økkÞwt nkuík : ‘n{khu {Lk Mðkr{LkkhkÞý
ríkMkhku Lk ¼kðu...’, Ãkhtíkw ykðwt íkku økkÞwt LkÚke.
‘yks yu Lkk{Lkku Au y{÷ hu, íku Lk ðeMkhðwt yuf Ãk÷ hu;
÷uíkk Lkk{ LkkhkÞý Mðk{e hu, òýku íku çkuXk Äk{Lku Ãkk{e hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 47/12)
‘Mkðuo Äk{Lkk su fkuE Äk{e hu, íku íkku y{u LkkhkÞý Mðk{e hu;
ðkík yksLke Au yrík {kuxe hu, suÚke Sð íkÞko fkurx fkurx hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 44)
Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e Ãký MÃkü ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yk Lkk{ yuf s
123 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ÔÞÂõíkLku MktçkkuÄeLku fne hÌkk Au. yLku Mðk{e þçËLkku rðþu»ký íkhefu s «Þkuøk fÞkuo Au.
‘íku Mkki LkkhkÞýLkku nwt Mðk{e, Mknw hÌkk {Lku fh¼k{e;
{kxu Mðkr{LkkhkÞý sun, Lkk{ {kÁt Au fnwt Awt íkun.’
(ÃkwÁ»kku¥k{÷e÷k{]ík Mkw¾Mkkøkh : íkhtøk-13)
‘ ÃkwÁ»kku¥k{÷e÷k{]ík Mkw¾Mkkøkh’ økútÚk{kt ‘Mðk{e yLku LkkhkÞý’ yu çktLku þçËku
yufs ÔÞÂõík {kxu «Þkusu÷k Au. y®n Mðk{e þçË rðþu»ký Au yLku LkkhkÞý þçË
rðþu»Þ Au. yÚkkoíkT ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku f{oÄkhÞ
Mk{kMkÚke þçË rMkØ ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðk{e yuðk su LkkhkÞý’ ÚkkÞ Au.
¼økðËT økeíkkLkk ykX{k yæÞkÞLkk 21{k &÷kuf{kt íkÚkk ÃktËh{k yæÞkÞLkk 16
Úke 18{k &÷kufku{kt Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eyu ‘økeíkk¼k»Þ’{kt ‘yûkh’Lke
ÔÞkÏÞk fhíkk fÌkwt LkÚke fu, yk ‘yûkh’ yu økwýkíkeíkkLktË Mðk{e Au. yLku økeíkk¼k»ÞLke
xefk{kt Ãký þwfkLktË Mðk{e îkhk ‘yûkh’ yu ‘økwýkíkeíkkLktË Mðk{e’ Au yuðe yýMkkh
Ãký {¤íke LkÚke.
yk{, ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt ‘Mðk{eyu Mkrník
LkkhkÞý’ ykðku {hS {wsçkLkku yÚko íkkhðe ‘yûkh-
ÃkwÁ»kku¥k{’Lke ¼u¤Mku¤Úke yufíkkðk¤wt f]rºk{ ík¥ð¿kkLk WÃkòðe
fkZðwt íku yufË{ yÞkuøÞ Au. íku ÃkqðoLkk ðze÷ LktËMktíkku yLku
Ä{oÃkwÁ»kkuyu Ëþkoðu÷k hnMÞ «{kýu LkÚke.
Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku....
• Ëðo ƒúñtkztu{tk y™k‚ ftuxt™ fturx ¼„ðt™™e {qŠ‚ytu Au;
yu Ëðo™t fthý Mðtr{™thtÞý ¼„ðt™ Au yu{ Ë{sðwk.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 3/124)
• yt ‚tu Ëðtuo…rh ht{f]»ýtrŒf yð‚th™t yð‚the ‚u
nrh«ËtŒ ™t{u rð«™u ½uh «„x ÚtÞt Au.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/2)
• yt ©eS {nthts ‚tu Ëðo yð‚th™t yð‚the ™u yûthÄt{™t …r‚ Au.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/3)
• y{u ‚tu Ëðuo yð‚th™t yð‚the ™u yûthÄt{™t …r‚ ©e …wÁ»ttu¥t{
™thtÞý Aeyu.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/5)
• ‚{u ‚tu Ëðo yð‚th™t yð‚the ™u yûthÄt{™t …r‚ …qýo …wÁ»ttu¥t{ Atu.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/9)
• yt ‚tu yð‚th ™rn, yt ‚tu Ëðuo yð‚th™t yð‚the ™u yûthÄt{™t …r‚
Au, ‚u s ytsu f]…t fhe™u Sð™t fÕÞtý fhðt™u yÚtuo …ÄtÞto Au.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/11)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 124
• nu {nthts ! ‚{u ‚tu y™k‚ fturx ƒúñtkz™t ytÄth su yûth ‚u™t …r‚ Atu, ™u
Ëðo yð‚th™t yð‚the ™u Ëðo fthý™t fthý Ëtûtt‚ …wÁ»ttu¥t{ ™thtÞý Atu.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/13)
• yuðt y™k‚ yûth {wõ‚u ËuÔÞt yuðt su «„x …wÁ»ttu¥t{ ‚u™e ‚{thu Ëtûtt‚T
«t Au. ™u yuðt su «„x …wÁ»ttu¥t{ ©e Mðtr{™thtÞý ‚u ƒeò Ät{{tk hne su
{qŠ‚ytu ‚Útt Ëðuo yð‚th ‚u™t fthý Au. (©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/15)
• Ëðo Útfe …h su yûthÄt{ ‚u™t …r‚ yuðt su yt «íÞût …wÁ»ttu¥t{ ¼„ðt™
‚u™e ‚{tu Ëðo™u Ëtûttífth «t ÚtE Au; ™u ‚u …wÁ»ttu¥t{™tu ‚{thu áZ ytþhtu ÚtÞtu Au.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/16)
• Ëðo yð‚th™t yð‚the ™u yûthÄt{™t …r‚ ©e …wÁ»ttu¥t{ ¼„ðt™ ‚u
‚{tu™u «íÞût {éÞt Au, {txu ‚u …wÁ»ttu¥t{ ¼„ðt™™e yuftkr‚fe ¼Âõ‚ r™hk‚h fhðe.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/23)
• ht{f]»ýtrŒf Ëðo yð‚th™t yð‚the yuðt su yt ©e Ënò™kŒ «„x
…wÁ»ttu¥t{™e {qŠ‚™t æÞt™™tu «‚t… Au.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/24)
• …wÁ»ttu¥t{ ‚tu yûth Útfe …h ™u ht{f]»ýtrŒf Ëðo yð‚th™t yð‚the ™u Ëðo
fthý™t fthý yt «íÞût «{tý ©eS{nthts Au..,. ...ht{f]»ýtrŒf Ëðo
yð‚th™t yð‚the «íÞût nrhf]»ý y{u Aeyu; yu{tk ®fr[‚ {tºt ËkþÞ ™Úte.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/26)
• ht{f]»ýtrŒf Ëðo yð‚th™t yð‚the ™u Ëðo fthý™t fthý «„x nrhf]»ý
…wÁ»ttu¥t{ ! ‚u yûthÄt{ Útfe Sðtu™tk ytíÞkr‚f fÕÞtý fhðt™u yÚtuo ŒÞt fhe™u
…ÄtÞto Au.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/29)
• yûthÄt{™u rð»tu ËŒt rðhts{t™ yuðt nrhf]»ý …wÁ»ttu¥t{ ©e Ënò™kŒ
Mðt{e Au..., ...yûthtrŒf Ëðuo W…h ŒÞt fhe™u yu{™e Ëuðt™u yk„efth fhu Au, ™u
…tu‚u ‚tu Ëðo «fthu r™Œtuo»t Au ™u …qýoft{ Au; ™u y™k‚ yûthtrŒf {wõ‚ ™u y™k‚
þÂõ‚ytu ™u y™uf rð¼qr‚ytu y™u y™uf yiïÞo ™u yu Ëðuoyu ËuÔÞt Útft y™trŒ
r™íÞrËØ, y™ðrÄftr‚þÞ ™u r™hkfwþ rŒÔÞ yuðwk yiïÞo ‚uýu Þwõ‚ Útft ™u ©e Ä{oŒuð
™u ¼Âõ‚{t‚t Útfe Au sL{ su{™tu yuðt su Mðtr{™thtÞý ‚u s yûtht‚e‚ Ëðtuo…rh
…wÁ»ttu¥t{ Au. (©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 4/30)
• yt «„x …wÁ»ttu¥t{ ©eS{nthts Ënò™kŒ Mðt{e ‚u Ëðuo ©ef]»ýtrŒf su
yð‚th ‚u{™t yð‚the ™u Ëðouo™t fthý ™u Ëðuo™t r™Þk‚t Au; yu{tk ÷uþ {tºt Vuh ™Úte.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 5/7)
125 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 • y™u Ëðuo yð‚th™t fthý …wÁ»ttu¥t{ Ënò™kŒ Mðt{e Au, ‚u™e W…tË™tyu
fhe™u ‚tu XuX yûthÄt{{tk òÞ.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 5/21)
• ©eS{nthts Ëðo yð‚th™t yð‚the Au, ‚u™u s Ëðtuo…rh ¼„ðt™ òýðt.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 5/22 )
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku....
• yuðt su «fx …wÁ»ttu¥t{ ‚u{™e su{ ‚{thu W…tË™t ÚtE Au ‚u{ su™u W…tË™t
ÚttÞ ‚u s …wÁ»ttu¥t{™u …t{u ™u ƒeòu …wÁ»t ‚tu ftuxe ËtÄ™ fhu ‚tu …ý ™ …t{u yuðe su
hnMÞðt‚to Au ‚u ¿tt™ðt™T yuðt su yuftkr‚f Ëk‚ ‚u™u «Ëk„u, fhe™u Ë{òÞ Au. ™u
yûthtrŒf Ëðo Útfe …h ™u yÂî‚eÞ {qŠ‚ yuðt su «fx …wÁ»ttu¥t{
‘©eMðtr{™thtÞý’ ‚u{™u yu he‚u Ëðtuo…he òýðt yu Ëðo Ëí…wÁ»t ™u Ëðo ËíþtMºt
‚u{™tu …h{ hnMÞ yr¼«tÞ Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 152)
• ‚{u …whw»ttu¥t{ fÌtt ‚u ‚tu {nt…whw»t Au ™u …whw»ttu¥t{ ‚tu
yûth Útfe …h «íÞût «{tý yt ©eS{nthts Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 162)
• yuðt su yûtht‚e‚ ©e Ënò™kŒS {nthts ‚u ‚tu
ht{f]»ýtrŒf Ëðo yð‚th™t yð‚the Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 163)
• ©e Ënò™kŒMðt{e Ëðuo yð‚th™t yð‚the Ëðtuo¥t{
…whw»ttu¥t{ Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 164)
• Ëðo yð‚th™t yð‚the ™u Ëðo fthý™t fthý «fx
nrhf]»ý …whw»ttu¥t{ Au yu{ Ëðuo {tuxt Ëk‚™tu y™u
©eS{nthts™tu rËØtk‚ Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 165)
• yt yð‚th ™rn yt‚tu Ëðtuo…he yð‚the Au ‚u Ëðtuo…he fÕÞtý Sð™wk fhu
Au, ™u ytðt ‚tu ftuE ÚtÞt ™Úte ™u Úttþu …ý ™rn yuðt ‚tu yu yufs Au ™u nwk …ý Ëðo
Ät{tu «íÞu òô Awk íÞthu Ëðuo ‚u Ät{™t ðtËe yu{s fnu Au su ©e Ënò™kŒ nrhf]»ý ‚tu
Ëðuo yð‚th™t yð‚the Ëðtuo…he …qýo…wÁ»ttu¥t{ Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 166)
• yt yð‚th ™rn, yt ‚tu ht{f]»ýtrŒf Ëðuo yð‚th™t yð‚the «fx
…whw»ttu¥t{ Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 167)
• yu ‚tu ht{f]»ýtrŒf Ëðuo yð‚th™t yð‚the ©eËnò™kŒ …whw»ttu¥t{ ‚u™e
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 126
{qŠ‚™t æÞt™™tu «‚t… Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 168)
• yt ‚tu Ëðtuo…he ht{f]»ýtrŒf yð‚th™t yð‚the Au ‚u nrh«ËtŒ ™t{u
rð«™u ½uh «fx ÚtÞt Au..., ...yuðt su ©eËnò™kŒ …wÁ»ttu¥t{ ‚u Ëðtuo…tMÞ
htòrÄhts ™u Ëðuo yð‚th™t yð‚the Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 169)
• nu {nthts ! ‚{u ‚tu Ëðuo yð‚th™t yð‚the …whw»ttu¥t{ Atu. {txu ‚{u Œu¾tu
‚u{tk þwk fnuðwk ? ‚{u ‚tu rŒÔÞ yuðt su „wý, rð¼qr‚, yiïÞo, …t»toŒ, ™u þÂõ‚ytu ‚uýu
Þwõ‚ yuðt y™trŒ r™íÞ rËØ Ëðtuoíf]ü …rh…qýo ™u y™ðrÄftrítþÞ fÕÞtýfthe „wýu
Þwõ‚ Útft yuftkr‚f ¼õ‚™u Ëw¾ Œuðt™u yÚtuo f]…t fhe™u nrh«ËtŒ (rð«) ™u ½uh «„x
ÚtÞt Atu.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 171)
• yuðtu y™k‚ y…th su yûthÄt{™tu «ftþ ‚u Ëðuo ¼u¤tu fheyu ‚tu Ëðuo
yð‚th™t yð‚the su ©enrhf]»ý …qýo…wÁ»ttu¥t{™t yuf htu{™t ftuxe{t ¼t„™e
…tþk„™t ƒhtuƒh ™Úte ytð‚tu yuðt …whw»ttu¥t{ Au. ‚u rŒÔÞ, ‚us, yiïÞo, «‚t…, ƒ¤,
feŠ‚, Mðhtx, ËíÞËkfÕ… yuðt y™uf rŒÔÞ„wýu Þwõ‚ yu {qŠ‚ Au ™u y™ðrÄftr‚þÞ
y™uf r™hkfwþ rŒÔÞ yuðtk yiïÞo ‚uýu Þwõ‚ Útft ™u ©eÄ{oŒuð ™u ¼Âõ‚ Útfe Au sL{
su{™tu yuðt su ‘©e Mðtr{™thtÞý’ ‚us yûtht‚e‚ Ëðtuo…rh …whw»ttu¥t{ ¼„ðt™
Au. ‚u{tkÚte Ëðo yð‚th «fx ÚttÞ Au ™u …tAt ‚u{™u rð»tu ÷e™ ÚttÞ Au ‚u su{ ‚tht
[kÿ{t™u rð»tu ÷e™ ÚttÞ Au y™u su{ [kÿ{t ËqÞo™u rð»tu ÷e™ ÚttÞ Au ‚u{ ÷e™‚t Au, …ý
su{ s¤{tk s¤ {¤u Au ™u yÂø™{tk yÂø™ {¤u Au ‚u{ ™Úte. yð‚th ™u yð‚the{tk
‚tu ½ýtu ¼uŒ Au yu{ òýðwk.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 172 )
• y™k‚fturx yûth™wk ‚us ¼u¤wk fheyu ‚u …wÁ»ttu¥t{ ™thtÞý™t yuf htu{™t
fturx{t ¼t„{tk ÷e™ ÚtE òÞ Au ‚u …wÁ»ttu¥t{™thtÞý ‚u ¼Âõ‚Ä{o™t …wºt
©enrhf]»ýS {nthts yt «„x «{tý Au yu{ òýðwk.
( ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 2/39 )
• yð‚the yuðt su …qýo …wÁ»ttu¥t{ ¼Âõ‚Ä{o™t …wºt ©e nrhf]»ýS {nthts
‚u{™e Ëuðt{tk hnu íÞthu Ëw¾ ÚttÞ …ý ‚u rð™t ‚tu su{ su{ yrÄf Ëk…Â¥t™u …t{u Au ‚u{
‚u{ yrÄf Œw:¾™u …t{u Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 3/19 )
[LkkUÄ :- WÃkhkuõík Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yLku Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË
Mðk{eLke ðkíkkuÚke yu rMkØ ÚkkÞ Au fu : (1) Mðkr{LkkhkÞý, MknòLktË Mðk{e,
nrhf]»ý {nkhks, ©eS{nkhks, ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý, ÃkwÁ»kku¥k{¼økðkLk ðøkuhu
ykðk yLkuf Lkk{ku yLku yûkhÄk{Lkk yrÄÃkrík, yðíkkhLkk yðíkkhe, ¼Âõík-Ä{oÃkwºk,
127 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
MkðkuoÃkhe, yrîíkeÞ{qŠík, MkðofkhýLkk fkhý, yûkhkíkeík, yûkhÄk{Lkk Ãkrík,
yLktíkfkurx çkúñktzLkk ykÄkh, MkðoLkk rLkÞtíkk ðøkuhu ykðk yLkuf rðþu»kýku yufs
ÔÞÂõík {kxu «ÞkuòÞu÷k Au, çku ÔÞÂõík {kxu «Þkuøk ÚkÞku nkuÞ yuðku yýMkkh Ãký LkÚke.
(2) Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e íkÚkk Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu ÃkkuíkkLkk
{Lk{kt ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku yÚko ‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý’ nkuÞ yuðe
MðÃLkk{kt Ãký fÕÃkLkk Lkrn fhe nkuÞ. Ãkhtíkw su{ýu þçËA÷ yk[he ÃkkuíkkLkk MðkÚkoLke
rMkrØ s fhðe Au yuðk çkwrØSðe ÷kufku (ðzíkk÷ yLku y{ËkðkË økkËeMÚkkLk - {q¤
Mkt«ËkÞÚke rð{w¾ MktMÚkkyku) Lkk s yk þçË nkuÞ þfu. (3) ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’
{nk{tºkLkku ‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý’ yuðku yÚko fheþwt íkku ‘yuðk su Mðkr{LkkhkÞý
íku s yûkhkíkeík MkðkuoÃkhe ÃkwÁ»kku¥k{ Au’ ykðku «Þkuøk ÚkE þfþu Lkrn. fkhý fu
Mðk{eyu Mkrník yux÷u fu yûkhu Mkrník LkkhkÞý yûkhkíkeík LkÚke. yûkh, yûkhÚke
yÚkkoíkT yûkh MðÞt - MðÞtÚke yíkeík (Ãkh) fE heíku nkuE þfu ?
{kxu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk fhðkÚke yuf
ÔÞÂõíkÃkhf çkkuÄ ÚkkÞ Au yÚkkoíkT Mðk{e rðþu»ký Au yLku
LkkhkÞý rðþu»Þ Au. nðu Mðk{eLke ðkíkkuLkku çkkÄ ykðþu Lkrn.
yLku íku ðkíkLkku yÚko yk heíku Úkþu : ‘Mðkr{LkkhkÞý yuðk su
MknòLktË Mðk{e íku s yûkhkíkeík MkðkuoÃkhe ÃkwÁ»kku¥k{ Au.’]
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ ªÉÖiÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨɪÉÖiÉ&’ -
‘iÉÞiÉÒªÉÉ iÉiEÞòiÉÉlÉæxÉ MÉÖhÉ´ÉSÉxÉäxÉ (+. **2*1*30**)’ yk
ÃkkrýrLkMkqºkLkku ‘iÉÞiÉÒªÉÉ’yu Þkuøkrð¼køkÚke Mk{kMk ÚkE
‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉ xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku
‘ºÉ¨ÉÉxÉÉÊvÉEò®úhÉÉÊvÉEòÉ®äú ¶ÉÉEò{ÉÉÌlÉ´ÉÉnùÒxÉɨÉÖ{ɺÉÆJªÉÉxɨÉÖkÉ®ú{Énù±ÉÉä{ɶSÉ
(´ÉÉÌiÉEò 1339 ´ÉhÉÉæ ´ÉhÉæxÉ **2**1*68** ¦ÉɹªÉ.)’ yk ðkŠíkfÚke
{æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMk Úkíkkt þçË rMkØ ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðk{eyu Mkrník
LkkhkÞý’ yuðku ÚkkÞ Au. yLku ¼kðkÚko ÃkkuíkkLkk Sðkí{kLku yûkhçkúñ økwýkíkeíkkLktË
Mðk{e MkkÚku yufíkk fhe ËkMk¼kðu WÃkkMÞ LkkhkÞý Ãkhçkúñ ©e MknòLktË Mðk{e Au
íkuðku ÚkkÞ Au. ykðku rðÁØ yÚko {q¤ Mkt«ËkÞÚke rð{w¾-{Lk{w¾e MktMÚkkðk¤kyku
Mk{òðu Au.
Ãkhtíkw y®n «&™ yu ÚkkÞ Au fu, Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý ykðku MÃkü yÚko Au yLku
yuLkku ¼kðkÚko ÃkkuíkkLkk Sðkí{kLku yûkhçkúñ økwýkíkeíkkLktË Mðk{e MkkÚku yufíkk fhe
ËkMk¼kðu WÃkkMÞ LkkhkÞý Ãkhçkúñ ©e MknòLktË Mðk{e Au. ykðku fE heíku ÚkE þfu ?
‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yk {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 128
Mk{kMk{kt yk ¼kðkÚkoLkku øktÄ Ãký LkÚke. ‘ªÉÖiÉ&’ þçËLkku yÚko rþûkkÃkºke ¼k»Þ{kt Mk.økw.
©e þíkkLktË Mðk{e ‘Mknðíko{kLk’ fhu Au yLku ík{u ‘y{wf ÔÞÂõík MkkÚku yufíkk fhe
ËkMk¼kðu WÃkkMÞ LkkhkÞý’ ykðku rþûkkÃkºke ¼k»ÞÚke rðÁØ ¼kðkÚko fhku Aku íku fu{
[÷kðe ÷uðkÞ ? ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt r¢ÞkÃkË, Sðkí{k, ËkMk¼kð yLku
Mkuðk yk ík{k{ þçËkuLkku y®n WÕ÷u¾ Ãký LkÚke.
÷ûkýkÚke Ãký yk ¼kðkÚko fhe þfkþu Lkrn. fkhý fu çku ÃkËku{kt yÚkðk ðkõÞ{kt
yLðÞLke yÞkuøÞíkkÚke íkkíÃkÞorð»kÞLkku y¼kð nkuÞ íÞkt s ÷ûkýk fhðk{kt ykðu
Au. y®n íkku Mk{kMk Úkíkkt ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuf s ÃkË Au {kxu ÷ûkýk fkuEÃký
ÃkrhÂMÚkrík{kt Úkþu Lkrn yLku ©e¼k»Þ{kt ©e hk{kLkwò[kÞo fnu Au fu, Ëhuf þçËLkku
yÚko MkeÄe heíku Úkíkku nkuÞ íku s ¾hku yÚko nkuÞ Au. Ãkhtíkw yÃkkunðkrË (rðÃkheík íkfoÚke
ÃkËkÚkoLke yíkËT ÔÞkð]r¥k fnuLkkh) îkhk Úkíkku yÚko ¾hku yÚko nkuíkku LkÚke, yk{ Aíkkt fkuE
{khe{[kuzeLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË{kt ÷ûkýk fhðkLkku «ÞkMk fhu íkkuÃký
‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLkku MðyÚko{kt yux÷u fu ÃkkuíkkLkk s {wÏÞ yÚko{kt yLðÞ Úkíkku
nkuðkÚke ÷kûkrýf yÚko fkuE fk¤u Mkt¼rðík LkÚke. yk ðkík ‘Ãkh{÷½w{tsw»kk’ økútÚk{kt
(4)
fne Au.
‘+x´ÉªÉɪÉÉäMªÉi´ÉÉÊnùxÉÉ iÉÉi{ɪÉÇʴɹɪÉi´ÉɦÉÉ´Éä ±ÉIÉhÉÉ *’
‘ªÉjÉ ´ÉÉCªÉä ªÉi{ÉnÆù ªÉäxÉÉäSSÉÉ®úʪÉjÉÉ ªÉnùlÉÇ|ÉiÉÒiÉÒSUôªÉÉäSSÉÉÊ®úiÉÆ
iÉjÉ ´ÉÉCªÉä iÉi{ÉnÆù iÉnùlÉæ ±ÉÉIÉÊhÉEÆò xÉÉxªÉjÉ ´ÉÉCªÉä **’
ðkõÞku{kt yLðÞLke yÞkuøÞíkk ykrËykuÚke íkkíÃkÞo rð»kÞíkkLkk y¼kð{kt ÷ûkýk
fhðk{kt ykðu Au. Wå[khý fíkkoyu (ðõíkkyu) su ÃkË su ðkõÞ{kt su yÚkoLke «íkeríkLke
EåAkÚke Wå[khý fÞwO nkuÞ íku ðkõÞ{kt íku ÃkËLkk yÚko{kt ÷ûkýk ÚkkÞ Au, yLÞ
ðkõÞku{kt Lkne.
(Ãkh{÷½w{tsw»kk xefk : ßÞkuíMkLkk)
yLku nk..., {tºk{kt «íÞuf yûkhLkku ¼kðkÚko þk†ku{kt òuðk {¤u Au. su{ fu -
‘EÞòʹÉÊxÉ´ÉÉÇhÉ´ÉSÉxÉÉä xÉEòÉ®úÉä ¨ÉÉäIÉ´ÉÉSÉEò& *
+EòÉ®úÉä nùÉiÉÞ´ÉSÉxɺiÉäxÉ EÞò¹hÉ <ÊiÉ º¨ÉÞiÉ& **’
‘f]»ý’ þçËLkku yÚko fhíkk çkúñðiðíkoÃkwhkýLkk f]»ýsL{¾tz{kt fnu Au - ‘EÞò¹ÉÂ’
rLkðkoý(Ãkh{ÃkË) ðk[f Au. ‘xÉ’ {kuûkðk[f Au yLku ‘+’ Ëkíkkðk[f Au. ykÚke
{kuûkYÃke Ãkh{ÃkË ykÃkLkkhLku ©ef]»ý fnuðkÞ Au.
(çkúñ.ði. Ãkwhký : f]»ýsL{¾tz : y.13/&÷ku. 62)
(4.)‘ºÉÉ SÉ ±ÉIÉhÉÉ iÉÉiºlªÉÉÊnùÊxÉʨÉÊkÉEòÉ * iÉnùɽþ iÉÉiºlªÉÉkÉlÉè´É iÉÉrù¨ªÉÉÇkÉiºÉɨÉÒ{ªÉÉkÉlÉè´É SÉ
* iÉiºÉɽþSɪÉÉÇkÉÉnùlªÉÉÇVÉ YÉäªÉÉ ´Éè ±ÉIÉhÉÉ ¤ÉÖvÉè& **<ÊiÉ** ªÉlÉÉ ¨É\SÉÉ ½þºÉÎxiÉ * ˺ɽþÉä ¨ÉÉhÉ´ÉEò&
* MÉRÂóMÉɪÉÉÆ PÉÉä¹É& * ªÉ¹]õÒ& |É´Éä¶ÉªÉ * ºlÉÚhÉÉ <xpù& *’ (Ãkh{÷½w{tsw»kk ÷ûkýkrLkÁÃký{T)
129 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ‘¥ÉÀhÉÉä ´ÉÉSÉEò& EòÉä%ªÉ¨É @ñEòÉ®úÉä%xÉxiÉ´ÉÉSÉEò& **
ʶɴɺªÉ ´ÉÉSÉEò ¹É¶SÉ xÉEòÉ®úÉä vɨÉÇ´ÉÉSÉEò& **
+EòÉ®úÉä ʴɹhÉÖ´ÉSÉxÉ& ·ÉäiÉuùÒ{ÉÊxÉ´ÉÉʺÉxÉ& **
xÉ®úxÉÉ®úɪÉhÉɪÉǺªÉ ʴɺÉMÉÉæ ´ÉÉSÉEò& º¨ÉÞiÉ& **
ºÉ´Éæ¹ÉÉÆ iÉäVɺÉÉÆ ®úÉʶÉ& ºÉ´ÉǨÉÚÌiɺ´É°ü{ÉEò& *’
ÞþkuËk{kíkkLku ‘f]»ý’ þçËLkku yÚko Mk{òðíkkt økøkko[kÞo fnu Au - ‘EòÂ’ çkúñkLkku
ðk[f Au ‘@ñ’ yLktík (þu»kLkkøk) yÚko Ëþkoðu Au. ‘¹ÉÂ’ rþðSLkku çkkuÄ fhkðu Au. ‘xÉòÂ’
Ä{oËuðLkku yÚko Mk{òðu Au. ‘+’ rð»ýwLku fnu Au. ʴɺÉMÉÇ (:) LkhLkkhkÞýLkku yÚko fnu Au.
ykðe heíku ‘EòÂ’ + ‘@ñ’ + ‘¹ÉÂ’ + ‘xÉòÂ’ + ‘+’ + : = ‘EÞò¹hÉ&’ þçË ík{k{ Ëuðíkkyku yLku
íkuòuhkrþLkku ðk[f Au.
(çkúñ.ði. Ãkwhký : f]»ýsL{¾tz, ÃkqðkoÄo : y.13/56-58)
‘®äú¡òÉä ʽþ EòÉäÊ]õVÉx¨ÉÉPÉÆ Eò¨ÉǦÉÉäMÉÆ ¶ÉÖ¦ÉɶÉ֦ɨÉ * +ÉEòÉ®úÉä MɦÉÇ´ÉɺÉÆ SÉ ¨ÉÞiªÉÖÆ SÉ ®úÉäMɨÉÖiºÉÞVÉäiÉ **
vÉEòÉ®ú +ɪÉÖ¹ÉÉä ½þÉÊxɨÉÉEòÉ®úÉä ¦É´É¤ÉxvÉxɨÉ *
¸É´Éhɺ¨É®úhÉÉäÊHò¦ªÉ& |ÉhɶªÉÊiÉ xÉ ºÉƶɪÉ& **’
‘hkÄk’ þçËLke ÔÞwíÃkr¥k{kt ‘®Âú’ fhkuzku sL{kuLkk ÃkkÃk íkÚkk þw¼-
yþw¼ ¼kuøkÚke Aqxfkhku ykÃku Au. ‘+É’ øk¼oðkMk, {]íÞw íkÚkk
hkuøkLku Ëqh fhu Au. ‘vÉÂ’ ykÞw»ÞLke nkrLkLku yLku ‘+É’ sL{{hýLkku
Lkkþ fhu Au. hkÄk Lkk{Lkk ©ðý, M{hý yLku feíkoLkÚke ykðe heíku
ík{k{ Ëku»kku Lkkþ Ãkk{u Au.
(çkúñ.ði. Ãkwhký : f]»ýsL{¾tz, y.13/105-6)
MðÞt ¼økðkLk ©enrhyu ¼Âõík{kíkkLku ‘¼Âõík’ þçËLkk
«íÞuf ðýoLkku yÚko Mk{òðíkkt fÌkwt Au :-
‘|æ…{æ„æïS„é ¨ï±æƒü: Ðíï}æ çQU‹Ðíy²²S² ™ J
FïãïÝ |æxæ±y¨ï±æ |æçQUçÚy²éÓ²„ï Ïæé{ñ: JJ’
©enrh fnu Au : “nu {t‚t ! ¼s Ät‚w™tu ‘Ëuðt fhðe’ yuðtu yÚto ÚttÞ Au. y™u
‚u™u ÷t„u÷t ‘Âõ‚™T’ «íÞÞ™tu ‘M™un’ yuðtu yÚto ÚttÞ Au. yÚtto‚T M™un…qðof
¼„ðt™™e Ëuðt fhðe yu™u ¿tt™e …whw»ttuyu ¼Âõ‚™wk MðY… fÌtwk Au.”
(©e MkíMktrøkSðLk : 1/36/1)
Mk. økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{eyu ‘MknòLktË’ þçËLkk «íÞuf ðýoLkku yÚko
Mk{òðíkkt fÌkwt Au :-
‘Mkfkh fu’íkk Mkðuo Ëw:¾ ðk{u hu, nfkh fu’íkk nrhÄk{ Ãkk{u hu >>
sfkh fu’íkkt sÞ sÞ òýku hu, Lkfkh fu’íkkt rLk¼oÞ «{kýku hu >>18>>
Ëfkh fu’íkkt ËËk{k ËELku hu, Ãkk{u Äk{ MknòLktË fneLku hu >>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 23)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 130
WÃkhkuõík «íÞuf ðýoLkku yÚko ðõíkkLkk {LkLkku ¼kðkÚko nkuÞ Au. Ãkhtíkw Mkk[ku yÚko íkku
ÃkË fu ðkõÞ îkhk s MÃkü ÚkkÞ Au. fkhý fu ¼økðkLkLkk Lkk{ku yLðÚko nkuÞ Au.
yux÷k {kxu s Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{eyu ‘rþûkkÃkºke ¼k»Þ’{kt
‘MknòLktËMðk{e’Lkwt yLðÚko Lkk{ çkíkkðíkkt fÌkwt Au :-
‘ºÉ½þVÉ& º´É¦ÉÉ´ÉʺÉrùÉä xÉ i´ÉxªÉ´ÉiÉ ºÉÉvÉxÉVÉxªÉ& EÞòÊjɨÉÉä ´ÉÉ +ÉxÉxnùÉä ªÉºªÉäÊiÉ ºÉ½þVÉÉxÉxnù& *’
MknòLktË Mðk{e yu «{kýu Mkns Mð¼kðrMkØ Au, çkeòLke {kVf MkkÄLksLÞ Lkne;
íku{ f]rºk{ Ãký Lkne yuðku Au Mkns ykLktË su{Lkku íku ‘MknòLktË.’ ‘ªÉuùÉ ºÉ½þxiÉä
YÉÉxɤɱÉäxÉ uùxuùÉxÉÒÊiÉ ºÉ½þÉ& ºÉÉvÉ´É& * VÉɪÉxiÉ <ÊiÉ VÉÉ& VÉxÉÉ&, ºÉ½þɶSÉ iÉä VÉɶSÉ ºÉ½þVÉÉ&
ºÉÉvÉÖVÉxÉɺiÉÉxÉÉxnùªÉiÉÒÊiÉ iÉlÉÉäHò& *’ yÚkðk ¿kkLkLkk çk¤ ðzu Mkw¾-Ëw:¾ ðøkuhu òuz÷ktykuLku
MknLk fhu íku ‘þºÉ½þ’ fnuðkÞ. yLku WíÃkÒk ÚkkÞ íku ‘þVÉ’ fnuðkÞ. ‘þºÉ½þ’ yLku ‘þVÉ’ íku ‘þºÉ½þVÉ’
fnuðkÞ. Mkns yux÷u MkkÄwsLkku íku{Lku ykLktË ykÃku íku ‘MknòLktË’ fnuðkÞ.
(rþûkkÃkºke ¼k»Þ : &÷kuf-2)
yux÷k {kxu s {nk{wrLk Ãkíktsr÷ fnu Au :-
‘xÉÉ¨É EÞòiÉÆ EÖòªÉÉÇzÉ iÉÊrùiÉʨÉÊiÉ *’ - ‘Lkk{ f]íkT «íÞÞðk¤wt hk¾ðwt Ãký íkrØík «íÞÞðk¤wt
Lk fhðwt.’ yÚkkoíkT nt{uþk yLðÚko Lkk{ hk¾ðwt. («f]rík, «íÞÞ Mktr{r÷ík Þkirøkf hk¾ðwt.)
‘iÉÊrù |ÉÊiÉι`öiÉiɨÉÆ ¦É´ÉÊiÉ *’ - fkhý fu íkuðwt s Lkk{ «ríkrcík ÚkkÞ Au.
(ÔÞkfhý {nk¼k»Þ ÃkMÃkþkröf)
‘{Énäù xÉ ´ÉhÉÉÇ Ê´ÉtxiÉä ´ÉhÉ湴ɴɪɴÉÉ xÉ SÉ * ´ÉÉCªÉÉiÉ {ÉnùÉxÉɨÉiªÉxiÉÆ |ÉÊ´É´ÉäEòÉä xÉ Eò¶SÉxÉ **’
- ðkõÞÃkËeÞ økútÚk{kt ¼ík]onrh fnu Au fu, su{ f, ¾, øk, ykrËf ðýkuo{kt yðÞð nkuíkk
LkÚke. yuðe s heíku ÃkË{kt ðýoYÃke yðÞðku nkuíkk s LkÚke. yLku ðkõÞ{kt Ãký ÃkËLkku
rð¼køk LkÚke. yÚkkoíkT ÃkË yLku ðkõÞ ðMíkwík: y¾tz Au.
(ðkõÞÃkËeÞ: çkúñfktz : 73)
fnuðkLkwt íkkíÃkÞo yu Au fu, þk†eÞ «r¢Þk yÚkðk ÷kufLkk ÔÞðnkhLkk rLkðkon {kxu
yÃkkunðkË (íkfo yLku íkuLkk Mk{kÄkLkÚke rLkýeoík) îkhk y¾tzÃkË{kt yðÞðYÃk ðýo
rð¼køkLke fÕÃkLkk fhðk{kt ykðu Au. Ãkhtíkw ðkMíkrðf YÃk{kt íkku ÃkË Ãkqðo-Ãkh ðýo¢{
¼uËÚke hrník Mðík: y¾tz Au.
{kxu ÔÞkfhýLke árüyu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yk ÃkË{kt «íÞuf ðýoLkku fkuE s yÚko
LkÚke. fkhý fu fkuEÃký yÚkoLkku çkkuÄ ÃkËLkk ¿kkLk îkhk ÚkkÞ Au. yk rMkØktík {q¤YÃk{kt
‘ªÉäxÉÉäSSÉÉÊ®úiÉäxÉ’ ykrËf {nk¼k»ÞLkk «ËeÃk yLku Wãkuík{kt MÃkü Au.
zkì. Mkwhuþ rºkÃkkXe fnu Au :-
‘xÉ Ê½þ ÊEòÎ\SÉiÉ {ÉnÆù xÉÉ¨É °ü{ÉähÉ ÊxɪÉiÉÆ C´ÉÊSÉiÉ * {ÉnùÉxÉÉÆ °ü{ɨÉlÉÉæ ´ÉÉ ´ÉÉCªÉÉlÉÉÇnäù´É VÉɪÉiÉä
**’ - fkuEÃký ÃkË, Lkk{ yLku YÃk rLkÞík LkÚke nkuíkwt. ÃkËkuLkk YÃk yLku yÚko ðkõÞkÚkoÚke s
òýðk{kt ykðu Au.
(MktMf]ík ÔÞkfhý ËþoLk)
131 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 yLku ‘ºÉEÞ ò nÖù SSÉÊ®úiÉ& ¶É¤nù& ºÉEÞ ò näù ´ÉÉlÉÈ MɨɪÉÊiÉ <ÊiÉ xªÉɪÉäxÉ *’ yufðkh çkku÷u÷ku
þçË yufs yÚkoLkku çkkuÄ fhkðu Au. ‘ªÉÉ´ÉxiÉÉä % lÉÉÇ ºiÉÉ´ÉxiÉ& ¶É¤nùÉ & |ɪÉÉä Hò´ªÉÉ&
(1*2*64** |ÉÉèfø¨ÉxÉÉä®ú¨ÉÉ-]õÒEòÉ ºÉƺEÞòiÉ ¤ÉɱÉ|ÉEòÉʶÉEòÉ)’ -
‘ªÉÉ´ÉxiÉxiÉä %lÉÉÇ ºiÉÉ´ÉiÉÉÆ ¶É¤nù É xÉÉÆ |ɪÉÉäMÉ& (EòÉʶÉEòÉ)’sux÷k yÚkkuoLkku çkkuÄ fhkððku
nkuÞ íkux÷k s þçËLkku «Þkuøk fhðku òuEyu. yk LÞkÞÚke ‘ªÉÖi É&’ þçËLkku yÚko
rþûkkÃkºke ¼k»Þ{kt Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e yu ‘Mknðíko { kLk’ yuðku MÃkü fhu÷ku
Au. Ãkhtíkw ík{khk MðkÚkoLku ¾kíkh rþûkkÃkºke ¼k»ÞÚke rðÁØ yÚko fhðk ík{u «uhkÞk
Aku. fkhý fu, ík{khk ¼kðkÚkoLku yLkwMkhíkku ‘ªÉÖ i É&’þçË íkku Au Lkrn, íkku yk çkkÃk
ðøkh rËfhku sLBÞku õÞktÚke ? (yÚkkoíkT fkhý rðLkk fkÞo fu{ Mkt¼ðu ?)
‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k
Mk{kMk Mðefkhðk{kt ík{u áüktík rþûkkÃkºkeLkwt ykÃkku Aku. su{ fu -
‘¨ Úæ{²æ ²é„æï ¿æï²æï Úæ{æÜëUc‡æ §ç„ Ðí|æé: J Lçv}懲æ Ú}æ²æïÐï„æï
Hÿ}æèÝæÚ沇æ: ¨ çã JJ109JJ’ - y™u Ë{Úto yuðt su ©ef]»ý ‚u su
‚u htrÄftSyu Þwõ‚ ntuÞ íÞthu ‘htÄtf]»ý’ yuðu ™t{u òýðt,
y™u YÂõ{ýeY… su ÷û{e, ‚u{ýu Þwõ‚ ntuÞ íÞthu
‘÷û{e™thtÞý’ yuðu ™t{u òýðt. (rþûkkÃkºke : 109)
y®n - ‘®úÉvɪÉÉ + ªÉÖiÉ& = <ÊiÉ ®úÉvÉɪÉÖiÉ& ®úÉvÉɪÉÖiɶSÉɺÉÉè EÞò¹hÉ <ÊiÉ
®úÉvÉÉEÞò¹hÉ&’ suLkku yÚko ÚkkÞ Au - ‘hkÄkyu Mkrník f]»ý.’ ykðe heíku
Mk{kMk fheLku su{ ‘hkÄkf]»ý’ þçË rMkØ ÚkkÞ Au. íkuðe s heíku
‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË rMkØ ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ÚkkÞ Au -
‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý.’
Ãkhtíkw òu ík{u ‘ÃkkuíkkLkk Sðkí{kLku yûkhçkúñ økwýkíkeíkkLktË
Mðk{e MkkÚku yufíkk fhe ËkMk¼kðu WÃkkMÞ LkkhkÞý Ãkhçkúñ ©e
MknòLktË Mðk{e Au’ yu{ fnku Aku; Ãký òu ykðku ¼kðkÚko fhþku íkku áüktík (WÃk{k)
yLku Ëk»xkOríkf (WÃk{uÞ){kt MkòríkÃkýwt òuEyu yu hnuþu Lkrn. fkhý fu áüktík{kt
hkÄkyu Mkrník f]»ý ykðk ¼kðkÚkoLku ÷ELku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMk ÚkÞku Au.
yLku ík{u íkku ÃkkuíkkLkk Sðkí{kLku yûkhçkúñ økwýkíkeíkkLktË Mðk{e MkkÚku yufíkk fhe
ËkMk¼kðu WÃkkMÞ LkkhkÞý Ãkhçkúñ ©e MknòLktË Mðk{e Au ykðku ¼kðkÚko ÷ELku
‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k
Mk{kMk fhku Aku, {kxu áüktík yLku Ëk»xkOríkf (WÃk{k ÞkuøÞ){kt Mk{kLkÃkýwt LkÚke {kxu
áüktík «{kýYÃk LkÚke.
çkeswt Mðk{e Mkrník LkkhkÞý yux÷u Mðkr{LkkhkÞý y®n ÚkÞu÷ {æÞ{ÃkË÷kurÃk-
íkíÃkwÁ»k Mk{kMkÚke «k{krýfíkk Ãkqhðkh fhðk ‘ºÉ ®úÉvɪÉÉ ªÉÖiÉ&....’ ðøkuhu &÷kufku xktõÞk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 132
Au. Ãkhtíkw íku &÷kufku{kt Ëþkoðu÷ hkÄk yLku ÷û{eLkwt økúný ÃkíLke nkuðkÚke fÞwO Au. yLku
yswoLk yLku çk÷¼ÿLkwt økúný Ãký ©ef]»ýLkk ytþYÃku nkuðkÚke fÞwO Au. {kxu íku &÷kufku
W¥k{ ¼õík íkhefu yûkhçkúñ økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku ‘Mðk{e’ þçËÚke økúný fhðk{kt
«{ký¼qík çkLkíkk LkÚke.
rþûkkÃkºkeLkk Ãknu÷k &÷kufLkk ‘®úÉvÉÉ’ yLku ‘¸ÉÒ&’ þçËLke ÔÞkÏÞk fhíkk Mk.økw. ©e
þíkkLktË Mðk{e yÚkoËerÃkfk xefk{kt fnu Au :- ‘¥ÉÀ´Éè´ÉiÉÇ {ÉÖ®úÉhɺlÉ ¸ÉÒEÞò¹hÉVÉx¨ÉJÉhb÷ÉnùÉè
¸ÉÒ´ÉÞ x nù É ´ÉxÉä ¦ÉMÉ´ÉiEÞ ò iÉ®ú É ÊvÉEòÉ{ÉÊ®ú h ɪÉxÉ´ÉhÉÇ x ÉÆ ¤ÉÉvªÉä i É * ¸ÉÒ ±ÉI¨ÉÒºiÉÖ
iÉpù¨ÉhÉÉlÉǨÉÊiɺÉÉÊzÉvªÉκlÉiÉÉ |ÉMɱ¦Éè´É * {ÉÊiɨÉÉjÉʴɹɪÉEòEäòʱÉEò±ÉÉ{ÉEòÉäÊ´ÉnùÉ |ÉMɱ¦ÉÉ *’ -
çkúñðiðíkoÃkwhkýLkk ©ef]»ýsL{¾tz{kt ©e ð]tËkðLk{kt ¼økðkLku hkÄk MkkÚku fhu÷k
÷øLkLkk ðýoLkLkku çkkÄ ykðu. ©e ÷û{eS íkku «¼w MkkÚku s h{ðk {kxu yríkMk{eÃk{kt
hnu÷k «økÕ¼k s Au. ÃkríkLke MkkÚku s h{ðk{kt rLkÃkwý íku «økÕ¼k fnu÷e Au.
hkÄk, ÷û{e çktLku ¼økðíkT Mkuðk ÃkhkÞý nkuðkÚke ÄehkÄehkrËLkk ¼uËku fÌkk LkÚke.
íku{Lkwt {kLkkðMÚkk{kt s hMkøkútÚkku{kt ðýoLk fhu÷wt Au. çktLku LkkrÞfkLkwt htsLk fhðkÚke
¼økðkLkLkwt ËrûkýLkkÞfÃkýwt sýkÞ Au. yLkuf LkkrÞfkyku{kt Mk{kLk «u{ yu
ËrûkýLkkÞfLkwt ÷ûký Au. yux÷u s íkku ©e þíkkLktË Mðk{eyu yÚkoËerÃkfk xefk{kt
&÷kuf - 111{kt ‘®úÉvÉÉnùªÉÉä ¦ÉHòÉ&’ yk ÃktÂõík{kt ykðu÷ ¼õík þçËLke ÔÞkÏÞk ‘ºÉä´ÉEòÉ&’
fhu Au. ÃkíLke Lku {kxu MkuÔÞ yu ÃkkuíkkLkku Ãkrík s Au yk árüyu ÃkíLkeLku Mkuðf fnuðk{kt
ykðu Au. ytíku íkku ÃkíLke ÃkríkLke ¼õík s nkuÞ Au.
‘BEòÉ MÉÞÁ¨ÉÉxÉÉ JɱÉÖ BEòºªÉ {ÉixÉÒ +{É®úºªÉ ¨ÉÉiÉÉ, +{É®úºªÉ ºÉ½þÉänù®úÒ +{É®úºªÉ nÖùʽþiÉÉ,
+{É®úºªÉ §ÉÉiÉÞVÉɪÉÉ, <ÊiÉ B´ÉÆ JɱÉÖ {É®úº{É®Æú ºÉx¤ÉxvÉÉä ¦É´ÉÊiÉ’ - yuf s †e Mkeíkk; hk{Lke
árüyu ÃkíLke Au, ÷ðfwþLke árüyu {kíkk Au, WŠ{÷kLke árüyu çknuLk Au yLku
sLkfhkòLke árüyu Ëefhe Au, ÷û{ýLke árüyu ¼k¼e Au. yuðe s heíku Ãkrík yuðk
hk{{kt yrík MLkunLke árüÚke Mkeíkk ¼õík Ãký Au yLku MktçktÄLke árüÚke ykðku ÔÞðnkh
søkík{kt òuðk{kt ykðu Au yLku árüÚke s ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu hkÄk, ÷û{e
yLku yswoLkLku ¼õík fÌkk Au. yhu MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu Ãký yk MktçktÄLke
árüyu rþûkkÃkºke{kt «Úk{ &÷kuf{kt yuf (Mkt«ËkÞLkk MktMÚkkÃkf-økwÁ yLku MðÞt
¼økðkLk nkuðk Aíkkt) ¼õík çkLkeLku {tøk÷k[hý fÞwO Au.
ÃkíLke {kxu Ãkrík yu s Ãkh{uïh nkuÞ Au. íku þk†ku{kt fÌkwt Au. su{ fu -
- ‘{ÉÊiÉ̽þ näù´ÉiÉÉ xÉɪÉÉÇ& *’ - †eykuLku ÃkkuíkkLkku Ãkrík s Ëuðíkk Au. (ðkÕ{efe hk{kÞý :
7/48/17)
- ‘{ÉÊiÉ̽þ näù´ÉÉä xÉÉ®úÒhÉÉÆ *’ ({nk¼khík, yLkwþkMkLkÃkðo : 146/55)
- ‘{ÉÊiÉ̽þ nèù´ÉiÉÆ ºjÉÒhÉÉÆ {ÉÊiÉ®äú´É {É®úɪÉhɨÉ *’ ({íMÞÃkwhký : 210/17)
- ‘{ÉÊiɤÉÇxvÉÖMÉÇÊiɦÉÇiÉÉÇ nèù´ÉiÉÆ *’ (çkúñðiðíko Ãkwhký, f]»ýsL{¾tz W¥khkÄo : 57/10)
133 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 - ‘¦ÉiÉÉÇ xÉÉlÉÉä *’ (çk]nÒkkhËeÞ Ãkwhký, W¥kh¼køk : 4/40)
- ‘¦ÉiÉÉÇ näù´ÉÉä *’ (MftËÃkwhký, fkþe¾tz : 4/48)
- ‘¦ÉiÉÉÇ näù´ÉiÉÉ näù´ÉiÉè& ºÉ½þ *’ - †eykuLku ÃkkuíkkLkk Ãkrík s Ãkh{uïh, Ãkrík s Ëuð Au.
(ÃkÈÃkwhký, fkþe¾tz : 4/48)
- ‘{ÉÊiÉ¥ÉÇÀÉ {ÉÊiÉ̴ɹhÉÖ& {ÉÊiÉnæù´ÉÉä ¨É½äþ·É®ú& *’ - †eykuyu ÃkkuíkkLkk ÃkríkLku s çkúñk,
rð»ýw yLku {nuïh {kLkðk òuEyu.
(MftËÃkwhký, ðiþk¾ {knkíBÞ : 26/84)
yk çkÄk s þk†ku{kt ÃkíLkeLku ÃkkuíkkLkk Ãkrík s Ãkh{uïh fÌkk Au. nðu òu Ãkrík
Ãkh{uïh nkuÞ íkku ÃkíLke íkku ¼õík Au yu Mknusu MðefkhkÞ òÞ Au. yk árüyu ¼økðkLk
©e Mðkr{LkkhkÞýu Ãký hkÄk, ÷û{e ykrËfLku ¼õík fÌkk Au.
su{ fu økZzk «Úk{ «fhýLkk 63{k ð[Lkk{]ík{kt {rn{k Mk{òððkLkk Mkt˼o{kt
çkkE nrh¼õíkkuLku økkuÃke, ÿkiÃkËe, fwtíkkS, ÷û{e, Yû{rý ðøkuhu ÃkhkuûkLkk ¼õíkku MkkÚku
Mkh¾kðu Au.
MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý hkrÄfkSLku ©ef]»ýLkk
ÃkíLkeYÃku MðefkheLku rþûkkÃkºkeLkk &÷kuf - 63{kt ÷¾u Au :-
‘Ýæ}æ¨Vè„üÝ¢ ÜUæ²Z „~ææïÓ™ñ Úæç{ÜUæЄï: JJ’ - {krŒh™u rð»tu
©ehtrÄftS™t …r‚ yuðt su ©ef]»ý ¼„ðt™ ‚u™t ™t{™wk ô[u
Mðhu fhe™u fe‚o™ fhðwk.
WÃkhkuõík rþûkkÃkºkeLkk &÷kuf{kt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý,
MÃkü ©ef]»ý ¼økðkLkLku ©ehkrÄfkSLkk Ãkrík fnu Au. nðu òu,
©ef]»ý ¼økðkLk ©ehkrÄfkSLkk Ãkrík nkuÞ íkku ©ehkrÄfkSLku
©ef]»ý ¼økðkLkLkk ÃkíLke íkhefu s MðefkÞko Au yu rLkŠððkË Au.
yu{kt fkuE s þtfkLku MÚkkLk LkÚke.
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks Ãký rþûkkÃkºkeLkk
¼k»Þ{kt ©e÷û{eSLku ¼økðkLkLkk ÃkíLke MðYÃku yk÷u¾Lk fhíkk fnu Au :- ‘SÉiÉÖ¦ÉÖÇVɶSÉ
´ÉèEÖòh`äö ¨É½þɱÉI¨ÉÒ{ÉÊiÉ& º´ÉªÉÆ *’ - ðifwtXÄk{{kt [kh¼wòðk¤k ¼økðkLk MðÞt
{nk÷û{eLkk Ãkrík Au. yÚkkoíkT {nk÷û{eLku ¼økðkLkLkk ÃkíLke íkhefu s MðefkÞko Au.
(©e h½wðehS {nkhks rðhr[ík rþûkkÃkºke ¼k»Þ : &÷kuf - 112)
¼økðkLk ©enrh ðzkuËhkLkk rðîkLkkuLku fnu Au fu :- ‘iÉnùvÉÉÈRÂóMÉiɪÉÉ näù´ÉÒ {ÉÚVªÉÉ ¶ÉÊHò¶SÉ
{ÉÉ´ÉÇiÉÒ *’ - Ãkkðoíke Ëuðe Ãký íku þtfhLkk yÄkOøkLkk nkuðkÚke íku þtfhLke þÂõíkYÃk Ëuðe Au
{kxu íku y{khu MkðoÚkk ÃkqßÞ Au.
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/180)
‘ʴɹhÉÖ& ʶɴÉÉä MÉhÉ{ÉÊiÉ& {ÉÉ´ÉÇiÉÒ SÉ Ênù´ÉÉEò®ú& **84**’ - rþûkkÃkºkeLkk yk &÷kuf{kt
ykðu÷ ‘{ÉÉ´ÉÇiÉÒ’ þçËLke ÔÞkÏÞk fhíkk þíkkLktË Mðk{e rþûkkÃkºke ¼k»Þ{kt fnu Au :
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 134
‘{ÉÉ´ÉÇiÉÒ iÉÖ ¸ÉÒ¶ÉRÂóEò®úÉrùÉÇRÂóMɨÉä´ÉÉÊnù¶ÉÊHòÊ®úÊiÉ {ÉÚVªÉÉ *’ (Ãkkðoíke íku þtfhLkk yÄkOøkLkk yLku
ykrË þÂõík nkuðkÚke ÃkqßÞ Au.) yk{ þíkkLktË Mðk{e MÃkü fnu Au fu, Ãkkðoíke ËuðeLke
Ãkqò rþðSLkk Ä{oÃkíLke nkuðkÚke yLku ykrËþÂõík nkuðkÚke fhðk{kt ykðu Au.
‘±ÉI¨ÉÒxÉÉ®úɪÉÉhÉÉnùÒxÉÉÆ ºÉä´ÉÉ EòɪÉÉÇ ªÉlÉÉÊ´ÉÊvÉ **130**’ - þíkkLktË Mðk{e yk
&÷kufLke ÔÞkÏÞk fhíkk fnu Au : ‘{ÉÊ®úSÉÉ®úEò¤ÉɽÖþ±ªÉä%Ê{É ¦ÉMÉ´ÉiºÉä´ÉÉ º´ÉªÉ¨Éä´É EòiÉÇ´ªÉÉ *
‘+Énù®ú& {ÉÊ®úSɪÉÉǪÉÉÆ ºÉ´ÉÉÇRÂóMÉè®úʦɴÉxnùxɨÉ * MÉÞ½þ¶ÉÖ¸ÉÚ¹ÉhÉÆ ¨ÉÁÆ nùɺɴÉtnù¨ÉɪɪÉÉ **’ <ÊiÉ
¦ÉMÉ´ÉiÉÉ º´É¦ÉHòvɨÉÉæHäò& * +iÉ B´É ¸ÉÒ¯ûÎC¨ÉhªÉÉnùÒxÉɨÉÊ{É iÉlÉÉÊ´ÉvÉè´É ºÉä´ÉÉäHòÉ * ‘nùɺÉÒ¶ÉiÉÉ
+Ê{É Ê´É¦ÉÉäÌ´ÉnùvÉÖ& º´ÉnùɺªÉ¨ÉÂ’ <ÊiÉ **130**’ - Mkuðk fhLkkhk ½ýk nkuðk Aíkkt ¼økðkLkLke
Mkuðk Ãkkuíku s fhðe. ‘{khe Mkuðk{kt ykËh yLku Mkðo ytøkkuÚke {Lku Lk{Mfkh yLku ËkMkLke
{kVf fÃkx rMkðkÞ {trËhLke Mkuðk.’ yu «{kýu ¼økðkLku ÃkkuíkkLkk ¼õíkkuLkk Ä{kuo fÌkk
Au. yuÚke s ©e YÂõ{ÛÞkrËf ¼økðkLkLke ÃkíLkeykuLke Ãký íkuðe s Mkuðk ðýoðe Au :- ‘nu
hksLkT ! íku hkýeyku ÃkkMku MkUfzku ËkMkeyku nkuðk Aíkkt ¼økðkLkLke Mkuðk òíku s fhíke
níke.’
‘BiÉä ®úÉvÉÉnùªÉÉä ¦ÉHòÉ&’ - yk rþûkkÃkºkeLkk 111 &÷kuf{kt ¼k»Þ ÷¾íkk fnu Au :
‘®úÉvÉÉÆ Ê´ÉxÉÉ Êiɹ`öÊiÉ xÉè´É EÞò¹hÉ& EÞò¹hÉÆ Ê´ÉxÉÉ Êiɹ`öÊiÉ xÉè´É ®úÉvÉÉ * ºÉÉvÉÉ®úhÉÉxªÉÉäxªÉ®úºÉä ÊxɱÉMxÉÉè
±ÉMxÉÉè ¨ÉnùÒªÉä ¾þÊnù JÉä±ÉiɺiÉÉè **’ - hkÄk rðLkk f]»ý hnuíkk LkÚke yLku f]»ý rðLkk hkÄk
hnuíkk LkÚke. yLÞkuLÞ yMkkÄkhý «eríkhMk{kt zqçku÷k yLku {khk ÓËÞ{kt ¾u÷íkk íku çktLku
sý MkkÚku hnu÷k Au. yk &÷kufLkk ¼k»Þ{kt Ãký Ãkrík-ÃkíLkeLkku MktçktÄ s þíkkLktË Mðk{e
çkíkkðe hÌkk Au.
‘ʴɹhÉÖ{ÉixÉÒ’ - ÞswðuoËLke Mktrníkk{kt ÷û{eLku rð»ýwLkk ÃkíLke fÌkk Au. yLku
÷kuf{kt Ãký LkkhkÞý yLku ÷û{eLkwt Ãkrík ÃkíLke YÃk MktçktÄ s «rMkØ Au.
(ÞswhTMktrníkk : 4-4-12)
‘+ºªÉä¶ÉÉxÉÉ VÉMÉiÉÉä ʴɹhÉÖ{ÉixÉÒ’ - (íki. Mkt. 4-4-12)
‘+xÉ´ÉÊvÉEò¨Éʽþ¨ÉɨÉʽþ¹ÉÒ’ (ðuËktíkMktøkún) ‘EÞòiÉÉʦɹÉäEòÉ ¨Éʽþ¹ÉÒ’ (y{hfku»k : 2-6-5)
‘¾þÒ¶SÉ iÉä ±ÉI¨ÉÒ¶SÉ {ÉixªÉÉè’ (íki.ykh. W. 13-41)
‘+xÉxªÉÉ Ê½þ ¨ÉªÉÉ ºÉÒiÉÉ’ (hk{k. Þw. 118-19) ‘+xÉxªÉÉ ®úÉPÉ´ÉähÉɽþ¨ÉÂ’ (hk{k. Mkw. 21-15)
‘½þÊ®ú´É±±É¦ÉɨÉÂ’ (yüku¥khþíkLkk{Míkkuºk : &÷kuf-3)
ðuËku{kt íkÚkk WÃkrLk»kËku{kt ÷û{eLku ¼økðkLkLkk ÃkíLke íku{s {nkhkýe fÌkk Au.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý økZzk {æÞ «fhýLkk 22{k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :
‘su{ hkò nkuÞ yLku íkuLke hkýe nkuÞ íku sux÷k{kt hkòLkwt hkßÞ Au íkux÷k{kt hkýeLkwt
hkßÞ fnuðkÞ yLku suðku hkòLkku nwf{ [k÷u íkuðku s hkýeLkku Ãký nwf{ [k÷u.’
‘±ÉÉäEäò ´Éänäù ´ÉÉ C´ÉÊSÉnùÊ{É {ÉixªÉÉ& {ÉËiÉ |ÉÊiÉ nùɺÉi´ÉɦÉÉ´É& * +iÉ B´É ʽþ ªÉnùÉ ªÉnùÉ Ê½þ
EòÉè¶É±ªÉÉ nùɺÉÒ´ÉSSÉ ºÉJÉÒ´É SÉ (®úɨÉÉ. +ªÉÉä. 12-68) <ÊiÉ où¹]õÉxiÉiɪÉÉäSªÉiÉä * +½Æþ ʶɹªÉÉ SÉ
nùɺÉÒ SÉ ¦ÉHòÉ SÉ iÉ´É ¨ÉÉvÉ´É (´ÉÉ®úɽäþ) <ÊiÉ ¦ÉÚʨɴÉSÉxɨÉ{ªÉÖ{ÉSÉÉ®úiÉÉä xÉäªÉ¨É *’ (Þk{wLkk[kÞof]ík
135 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
[íkw:&÷kufe ¼k»Þ : &÷kuf-1)
÷kuf{kt yLku ðuË{kt ÃkíLkeLkkuu Ãkrík «rík ËkMkíð¼kð y¼kð Au. yux÷k {kxu
hk{kÞý{kt fkiþÕÞk ËkMkeLke su{ yLku Mk¾eLke su{...yu{ fÌkwt Au. yLku
ðhknÃkwhký{kt Ãk]Úðe ¼økðkLkLku fnu Au fu, ‘nu {kÄð ! nwt ík{khe rþ»Þk Awt, ËkMke Awt,
¼õík Awt’ yk Ãk]ÚðeLkwt ð[Lk WÃk[khÚke økúný fhðwt.
Lkh yLku yswoLk Ãký ¼økðkLkLkk ytþ Au. þk†{kt fÌkwt Au su -
‘vɨÉÇ{ÉÖjÉÉè ½þ®äú®Æú¶ÉÉè xÉ®úxÉÉ®úɪÉhÉÉʦÉvÉÉè * SÉxpù´ÉƶɨÉxÉÖ|ÉÉ{ªÉ VÉÉiÉÉè EÞò¹hÉÉVÉÖÇxÉÉ´ÉÖ¦ÉÉè **’ -
¼økðkLkLkk ytþ Ä{oLkk Ãkwºk Lkh yLku LkkhkÞýu [tÿðtþ{kt f]»ý yLku yswoLkYÃku sL{
÷eÄku. (¼køkðík ¼õík{LkkuhtsLkexefk)
‘iÉÉʴɨÉÉè ´Éè ¦ÉMÉ´ÉiÉÉä ½þ®äú®Æú¶ÉÉʴɽþÉMÉiÉÉè * ¦ÉÉ®ú´ªÉªÉÉªÉ SÉ ¦ÉÖ´É& EÞò¹hÉÉè ªÉnÖùEÖò°üuù½þÉè **’ -
¼økðkLkLkk ytþ yuðk Lkh yLku LkkhkÞýu Ãk]ÚðeLkku ¼kh Wíkkhðk yLkw¢{u ÞËwðtþ{kt
f]»ýYÃku LkkhkÞýu yLku fwÁðtþ{kt yswoLkYÃku Lkhu yðíkkh ÷eÄku. (¼køkðík
¼õík{LkkuhtsLkexefk)
‘+VÉÖÇxÉä iÉÖ xÉ®úÉ´Éä¶É& EÞò¹hÉÉä xÉÉ®úɪÉhÉ& º´ÉªÉ¨É * <ÊiÉ ¦ÉÉ®úiÉÉäHäò& **’ -
yswoLk{kt LkhLkku ykrð¼koð Au yu{ {nk¼khík{kt fÌkwt Au.
(rþûkkÃkºke ¼k»Þ : &÷kuf - 110)
ík{u MðÞt ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt Mðk{eyu Mkrník
LkkhkÞý ykðku yÚko Mðefkhku Aku, Ãký MÃkü heíku ykðku yÚko
Mðefkhðk síkk [kh [hýkh®ðËLke WÃkkMkLkk ÚkE òÞ Au. su{ fu
- hkÄkf]»ý. nðu yk{ktÚke çk[ðk {kxu ÃkkuíkkLkk Sðkí{kLku
yûkhçkúñ økwýkíkeíkkLktË Mðk{e MkkÚku yufíkk fhe ËkMk¼kðu
WÃkkMÞ LkkhkÞý Ãkhçkúñ ©e MknòLktË Mðk{e Au ykðku fÃkku÷-
fÂÕÃkík ¼kðkÚko fhku Aku, yu íkku ËÃkoýLke su{ Ëu¾kÞ ykðu Au.
‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku
{æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMkÚke ykðku þçË rMkØ ÚkkÞ Au. suLkku yÚko Mðk{eyu
Mkrník LkkhkÞý ykðku MÃkü ÚkkÞ Au. Ãkhtíkw ík{u {kLku÷ku ¼kðkÚko ÷uðk sþwt íkku
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk {tºk suðku çkeòu fkuE {tºk yks çkr¤Þku LkÚke, yu {tºkÚke
fk¤kLkkøkLkwt Íuh Lk [zu Lku yu {tºkÚke rð»kÞ Wze òÞ Au Lku çkúñYÃk ÚkðkÞ Au. (1/154)
yk økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkík MkkÚku ‘<iÉ®äúiÉ®úɸɪɒ YÃke Ëku»k ykðþu. su ykøk¤
rðMíkkhÚke çkíkkððk{kt ykÔÞwt Au yLku Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý ykðku yÚko ÷uðk sþwt
íkku ‘hkÄkf]»ý’Lke su{ [kh [hýkh®ðËLke WÃkkMkLkk Úkþu. yLku [kh [hýkh®ðËLke
WÃkkMkLkk {kLkðk{kt ‘{wõíkLku yuf ÃkwÁ»kku¥k{Lkk çku [hýkh®ðËLke WÃkkMkLkk Au yLku íku
MkkÚku s h{ý Au. Lku çkeò Äk{kuLku rð»ku íkku [kh [hýkh®ðËLke WÃkkMkLkk Au.’ yk
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke [kuÚkk «fhýLke 23{e ðkík MkkÚku rðhkuÄ Úkþu.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 136
Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý yÚkkoíkT yûkhçkúñLke MkkÚku Ãkhçkúñ - yk{ {kLkeLku
WÃkkMkLkk fheþwt íkku WÃkkMkLkk ¾trzík Úkþu.
- WÃkkMÞ MðYÃk EüËuð MkkÚku y¼uËÃkýu ðíkoðkÚke... (ð[. øk. yt. «. 26)
nðu òu yûkhçkúñLke MkkÚku ÃkhçkúñLke WÃkkMkLkk fheþwt íkku Ãkh{kí{k MkkÚku y¼uËÃkýwt
ykðe sþu. fkhý fu ¼økðkLk ©enrhyu fÌkwt Au fu, ÃkkuíkkLkk ykí{kLku s yûkh {kLkðku.
yk hÌkk íkuykuLkk þçËku : “yükðhýu Þwõík yuðk su fkurx fkurx çkúñktz íku su yûkhLku
rð»ku yýwLke ÃkuXu sýkÞ Au yuðwt su ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLkwt Äk{YÃk yûkh íku YÃku Ãkkuíku
hÌkku Úkfku ÃkwÁ»kku¥k{Lke WÃkkMkLkk fhu íkuLku W¥k{ rLkŠðfÕÃk rLkùÞðk¤ku fneyu.”
(ð[. ÷ku. «. 12)
- ¼økðkLkLkku {rn{k íkku ÞÚkkÚko Mk{su Lku ÃkkuíkkLkk ËunÚke ÔÞríkrhõík su ÃkkuíkkLkku
ykí{k íkuLku çkúñYÃk Mk{su.
(ð[. øk. yt. «. 26)
- …Ae yu{ {t™ðwk su {thtu Sðtí{t Au ‚u s yûthƒúñ Au. fu{su yûth{tk …ý
…wÁ»ttu¥t{ ¼„ðt™ hÌtt Au, ‚u™t ‚u s {tht Sðtí{t™u rð»tu hÌtt Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 2/34 )
- yûthƒúñ ‚u Y… …tu‚t™t ytí{t™u ™Úte {t™‚tu ‚u™u ‚tu «fx …wÁ»ttu¥t{™tu ÞÚttÚto
r™ùÞ ™Úte.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, ÃkwÁ»kku¥k{ rLkÁÃký : 156)
- òu ytí{t™tu {™™ îthu Ëk„ fÞto fhu, ‚tu yûthY… ÚtE òÞ Au..., ...ytí{t™u
yûth Y… {t™u Au ‚u s ËíËk„e Au.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 5/23)
- nwk yûth Awk y™u …wÁ»ttu¥t{ {thu rð»tu ƒuXt Au; yu{ fh‚t òðwk...,
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 5/42)
©eS{nkhksLkk WÃkkMkfu ÃkkuíkkLkk ykí{kLku yûkhçkúñ {kLkðwt yLku yu{
{kLkeLku WÃkkMkLkk fhðe yuðku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkku yLku økwýkíkeíkkLktË
Mðk{eLkku yr¼«kÞ Au. økkuÃkk¤kLktË Mðk{eyu íkku yux÷u MkwÄe fÌkwt fu, su{
yûkh{kt ÃkwÁ»kku¥k{ Au íkuLkk íku s ykÃkýk Sðkí{k{kt ÃkwÁ»kku¥k{ hÌkk Au. yux÷u
ÃkkuíkkLkku ykí{k yûkh s Au yu{ ¼kh ËELku fÌkwt Au. Ãkhtíkw rð{w¾ çkku[kMký MktMÚkk
yk ðkíkÚke íkÆLk rðÁØ{kt Mk{òðu Au fu ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke
WÃkkMkLkkLkk òu yrÄfkhe Úkðwt nkuÞ íkku {q¤ yûkh s æÞu Þ nkuðwt òuEyu. xqtf{kt {q¤
yûkhLku {u¤ÔÞk ðøkh ©eS{nkhksLku {¤kíkwt LkÚke. fkuEÃký {w{wûkw {q ¤ yûkh
ðøkh çkúñYÃk yuLke {u¤u ÚkE þfíkku LkÚke. Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e {q¤
yûkh Au, yu{kt òuzkÞk ðøkh Ãkhçkúñ ¼økðkLk ©enrhLke «kró ÚkE þfu Lkrn.
yk {ík yLku yr¼«kÞ ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý {kLÞ MkËTøkútÚkku{ktÚke Lkef¤íkku
LkÚke. yk yr¼«kÞ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞÚke íkÆLk rðÁØ Au. ykðku yr¼«kÞ
137 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
«økx fhðkLkwt {wÏÞ fkhý íkku íkuykuLkwt ¾kuxe økwÁÃkhtÃkhk{kt òuzðkLkwt Au. yLku ¼økðkLk
ÚkELku ÃkqòðkLkwt Au. yk ðkík rð{w¾ çkku[kMký MktMÚkk îkhk Úkíkkt MkkrníÞ «fkþLk yLku
{krMkfku îkhk MÃkü sýkE ykðu Au.
{q¤ Mkt«ËkÞÚke rð{w¾ çkku[kMký (yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{) MktMÚkk íkhVÚke «fkrþík
‘Mðkr{LkkhkÞý «fkþ’ Lkk{Lkk {krMkf{kt «fkrþík ÚkÞu÷, íku{Lkk ytíkhLkk
yr¼«kÞ suðku yuf ÷u¾ ¾kMk LkkUÄðk suðku Au. E.Mk. 1965Lkk òLÞwykheLkk
‘Mðkr{LkkhkÞý «fkþ’ (íktºke : ¾UøkkhS fk. [kinký) ytf{kt ÃkkLk Lkt. 77 WÃkh
økkUz÷Lkk ‘yûkh {trËh’Lkk MkkÄw rLk{o¤ËkMkLkku ÷u¾ AÃkkÞku Au íku {wsçk : ‘MkðkuoÃkhe
Mkuðk «fhý’
“Ãk.Ãkq. «. økwÁYÃk nrh Mkkûkkík LkkhkÞý MðYÃku ÞkuøkeS {nkhksLke y÷kirff
÷e÷kLkwt Þ®ífr[ík ËþoLk.”
“ynkunku ! ykðk íkku yLktík «Mktøkku çkLke økÞk, çkLku Au yLku
rLkŠððkË çkLkþu... ynkunku ! Ãkq. Ãkhçkúñ Mðk. ÞkuøkeS {nkhks
n{ýkt yLktík Sð fkurx{ktÚke ykt¾Lkwt {xfwt ¼heÞu íkux÷k{kt s
MðMðYÃkLkku «kiZ «íkkÃk yðkhLkðkh yLkuf MÚk¤u yLkuf ¼õíkku
MkkÚku rð[he yku¤¾kýðk¤k ¼õíkkuLku MðMktçktÄe (ÃkkuíkkLkk suðk
økwýðk¤k) çkLkkðe hÌkk Au. yux÷u çkes ytfwh LÞkÞ ðzu Ãkkºkku
«kó Úkíkkt yk yËT¼wík fhk{ík yk¾e rðïÔÞkÃke çkLke MkðkuoÃkhe
Wßsð÷íkkLkku «fkþ ÃkkÚkhe yLku fk¤, f{o, {kÞk, Mð¼kð,
yMkíkT ÃkwÁ»kkuLkk çk¤Lkku Lkkþ ÚkE òÞ íkuðk þwØ [iíkLÞ
MknòLktËku, økwýkíkeíkkLktËku, çkúñkLktËku, rLkíÞkLktËku, {wõíkkLktËku yk
økwýkíkeík çkkøk{kt «økxLkk MktçktÄu ¾e÷e òÞ yLku íkuýu fheLku
y{ku Mkki ðkMkeík ÚkE yûkhÄk{Lkwt y[¤ y¾tz Mkw¾
yLkw¼ðeyu, íkuðe «økx økwÁ YÃk nrh ©e ÞkuøkeS {nkhksLku
Lk{ú «kÚkoLkk Au.”
WÃkhLkk yk VfhkÚke MÃkü ÚkkÞ Au fu fuðk «fkhLke WÃkkMkLkk yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{
MktMÚkk Vu÷kðe hne Au. Sð fkurx{ktÚke Þkuøke Mðk{eLke fhk{íku yLkuf MknòLktËku yLku
yLkuf økwýkíkeíkkLktËku ðøkuhu ÚkkÞ íkuðe {kLÞíkk...!!!
ð¤e, çkku[kMkýÃktÚke íkhVÚke Ãkwhkýe økkuÃkeLkkÚkS îkhk ÷¾kÞu÷ ‘rMkØktíkMkkh’
ÃkwMíkf{kt þk†e Þ¿kÃkwÁ»kËkMkSLku Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ©enrh MðYÃku s ðýoÔÞk Au. íku{kt
344{kt ÃkkLku ÷¾u Au :-
“ßÞkhu ðzíkk÷Úke Mðk{eS yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{Lkk þwØ MkðkuoÃkhe Mkt«ËkÞLkwt
MÚkkÃkLk fhðk LkeféÞk íÞkhu nrhf]»ý {nkhks íkÚkk ÷û{eLkkhkÞý yu ºkýuÞ sý
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 138
Mðk{eLke (Þ¿kÃkwÁ»kËkMkLke) Mkuðk{kt nksh hnuíkk íkuÚke Ãkh[k Lku yiïÞoLkku íkku Ãkkh
s Lk níkku.”
rð{w¾ çkku[kMký MktMÚkk íkhVÚke Ãkwhkýe økkuÃkeLkkÚkS îkhk ÷¾kÞu÷ ‘rMkØktíkMkkh’
ÃkwMíkf{kt þk†e Þ¿kÃkwÁ»kËkMkLku s Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk çkLkkÔÞk Au. su{kt ÃkkLkk
Lkt. 8 WÃkh çku çkku÷{kt ÷¾u Au :- “«íÞûk ÃkwÁ»kku¥k{ Mðk{e ©e Þ¿kÃkwÁ»kËkMkSyu
çkkfe hnu÷wt fk{ ÃkwÁt fÞwO. ÃkkLkk Lkt. 29 WÃkh : ¼õík ðíMk÷ ¼økðkLk ÃkwÁ»kku¥k{
LkkhkÞý yk ÷kuf{kt yLÞ MðYÃk ÄkheLku økwsoh Ëuþu {nu¤kð økk{u f]r»kfw¤{kt
Äkuhe¼kELkk ¼wðLk{kt nuíkçkk Úkfe «kËw¼koð Úkíkk níkk. ÃkkLkk Lkt. 107 WÃkh : ykðe
heíku A nuíkw {kxu ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞýLku yûkhÄk{ Lku {wõíkku MkkÚku {nkhks Ãkkuíku
yk÷kuf{kt MkíMktøkLkk {æÞ{kt sL{ Äkhý fheLku ðýeoðu»k Äkhý fhe MkkÄw ÚkE
Þ¿kÃkwÁ»k Lkk{ Äkhý fÞwO. íku{kt su su Þ¿kÃkwÁ»kLkk su íku ¼kðu MktçktÄ{kt ykÔÞk íkuLkwt fk{
ÚkE økÞwt Lku su {ÞkoËk{kt Lku íktíke{kt hÌkk íku yk ð¾íku Ãký hne økÞk. ÃkkLkk Lkt. 257
WÃkh : íÞkhu fkuEyu fÌkwt su nu Mðk{e ík{ku s{eLk ÷uðk {kxu íkku «ÞkMk fhku Aku Ãký
økZzk{kt s{eLk {¤íke LkÚke Lku hkòyu Ãký ykÃkýLku ykÃkðk {kxu çktÄe fhe Au íkku
ykÃkýLku õÞktÚke {¤þu. íÞkhu «økx ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý fnu su ‘òu hkò s{eLk Lkrn
ykÃku íkku Auðxu y{ku yLÞÚkkfíkwO þÂõík ðkÃkheLku s{eLk ÷ELku {trËh fhþwt Lku òu ðÄkhu
ykzk ykðþu íkku íkuLke ÃkkMku s fhkðeþwt yíÞkhu y{kÁ ÄkÞwO ÚkkÞ Au. íku fkuý Lkk Ãkkze
þfu íku{ Au.’ íÞkhu Mk{Þ Mkq[f çkwrØðk¤k {økLk¼kE(ykr£fkðk¤k) yu {køkýe fhe
su ‘nu Mðk{e yk {trËhLke Mkuðk y{kuLku ykÃkòu yux÷u Mkkûkkík Ãkh{kí{k Ãkhçkúñ
Mðk{e©eyu hkS ÚkE íku{Lku {kÚku nkÚk {qõÞk yLku fÌkwt òð ík{khku Ãknu÷k LktçkhLkku
¼køk hk¾þwt.’ ÃkAe «økx ÃkwÁ»kku¥k{Lku ÄkuíkeÞk ykuZkzâkt.”
v v v v v
Mk.økw. ©e ykÄkhkLktË Mðk{e ‘©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh’ økútÚk{kt su ¾kuxk ¼økðkLk
ÚkELku ÃkqòÞ Au íku fux÷k ÃkkrÃkc Au íku sýkðíkkt fnu Au :-
‘«¼w rçkLk nkuðík òrn, yrík ÃkkÃke n{ {kLkík íkkrn >
yLktík çkúñktz{U ÃkkÃk nu suíku, rLkíÞ fhík nu ÃkkÃke íkuíku >
íkkfu rþh ÷økík Mkku ÃkkÃkk, «¼w rçkLk «¼w fník òu ykÃkk >’
yLku ¼økðkLk ©enrh rðLkk çkeòu yûkhÃkÞOík fkuE ¼økðkLk LkÚke yLku yu «¼w suðk
íkku «¼w yuf s Au. íku «¼wLkk ËkMk ÚkELku yLktík ¼õíkku ¼Âõík fhu Au yLku «¼w rðLkk su
«¼w ÚkkÞ Au íku íkku Ãkt[ {nkÃkkÃke Au. yLku «¼w rðLkk su su ÃkkuíkkLku «¼w fnu Au íkuLku yLktík
çkúñktz{kt su ÃkkÃke ÷kufku sux÷wt ÃkkÃk fhu Au íku Mkðuo ¾kuxk «¼w ÚkELku su çkuXk Au íkuLkk rþh
WÃkh rLkíÞ ÷køku Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 9/32)
v v v v v
139 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ‘çkúñktz{u ÃkkÃk nkuík SíkLkk, fník {u ¼økðkLk nwt ríkíkLkk > fkurx økwÁ ytøkLkk MktøkMku, ÃkkÃk Mkku fkurx økíÞ >’
ÃkkÃk ÷økík ni Mkçk ne íkkE, ykÃkfu æÞkLk fhkík òE >>9>>’ yLku yk ÷kuf{kt MkðuoÚke yrÄf ÃkkÃk þwt Au ? íkku su ¼økðkLk ©enrhLkk yk MktçktÄYÃk
¼økðkLkLkk su su yðíkkh ÚkkÞ Au íku õÞkhuÞ y{u ¼økðkLk Aeyu yu{ fnuíkk LkÚke, y÷kirff MkíMktøk «økx {éÞku Au, íkuLku su yMkíÞ fnu Au yLku íkuLke su yÁr[ fhkðu Au
Ãký íku{Lkku «íkkÃk ðkík WÃkhÚke Ëu¾kÞ Au. nwt ¼økðkLk Awt yu{ su Ët¼Úke fnu Au íkuLku íkuLku fkurx çkúkñýLke fu fkurx økkÞkuLke níÞk fÞkoLkwt ÃkkÃk ÷køku íkuLkkÚke yrÄf ÃkkÃk ÷køku
çkúñktzLkwt (Mk{økú) ÃkkÃk ÷køku Au. Au. (yu{ su ¼økðkLk ©enrh MkíÞ Au íkuLku su yMkíÞ fnu Au yLku su yMkíÞ Au íkuLku su
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 17/83)
v v v v v MkíÞ fnu Au íkuLku fkurx økwÁ†eLkku Mktøk fÞkoLkwt ÃkkÃk ÷køku Au.)
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 10/14)
‘íkkuW ËkMk fu ËkMk hnkíku, yiMku Mktík Mkku yrÄf fnkíku >
Mktík nkuE ¼økðkLk ríkLkMku, yrÄf {kLku su íkuW ELkMku > v v v v v
[tzk÷ Mku yrÄf fne [tzk÷k, Ëu¾ík Þn íkkfwt íkífk÷k > ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke yk¿kkLkku íÞkøk fheLku su {Lk{kt ykðu yu{ ðíkuo Au
¼økðkLk Mku yrÄf fník íkkfwt, SíkLkku ÃkkÃk fnkðík ðkfwt >’ íkuLkk WÃkh ¼økðkLk ©enrhLkku fkuÃk ÚkkÞ Au. íku ÃkkuíkkLku s MkðoÚke ©uc ÃkwÁ»kku¥k{
¼økðkLk ©enrh rðLkk su su ÃkkuíkkLku yrÄf fnu Au, íkuÚke fktE yrÄf ÚkE sðkíkwt ¼økðkLk {kLkeLku ÃkAe Vkðu íku{ ðíkuo Au Lku ôËhzkLke ÃkuXu {Lk{kt {÷fkÞ Au Ãký íkuLku
LkÚke. yLku ¼økðkLkLkk su økwý íku yufktríkf Mktík{kt ykðu Au íkkuÃký rððuf shk Ãký LkÚke. íku Ãkt[ {nkÃkkÃke Au. y{]ík Mk{kLk ¼økðkLk ©enrh Au íkuLku ÚkqtfeLku
ËkMkLkk ËkMk ÚkELku su hnu íku Mkðuo rððufe Mktík fnuðkÞ Au. yLku (rð{w¾Lku) {¤{qºk ÃkeðkLkwt øk{u Au íku yMkwh, su{ ôËhzku ËkYLkwt ÃkkLk fheLku ÃkAe
MkkÄw ÚkELku ÃkkuíkkLku ¼økðkLkÚke Ãký yrÄf fnu Au íku íkku [tzk¤Úke {÷fkÞ Au, Ãký íku rçk÷kzeLkk ÍÃkkxk{kt ykðu fu íkífk¤ ÃkfzeLku íkuLkku Lkkþ fhu Au. yu{
Ãký yrÄf [tzk¤ Au. su ÃkkuíkkLku ¼økðkLkÚke yrÄf fnu Au íkuLku yk (su ¾kuxk ¼økðkLk ÚkkÞ Au) íkuLku Ãký ÚkkÞ Au.
Ãk]Úðe{kt sux÷wt ÃkkÃk fnuðkÞ Au íku Mkðuo ÷køku Au. (©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 22/37)
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 18/61) v v v v v
v v v v v yuf 𾂠MkËTøkwÁ çkúñ[khe ykLktËkLktË Mðt{e „t{ htuneþt¤u …ÄtÞto n‚t y™u
‘íkwåA Sð ne nkuEfu, fník ni {u ¼økðkLk > ƒ¤uð™tu rŒðË n‚tu. …Ae ‚u „t{™t ƒútñý ¼„ðt™S fhe™u n‚t. ‚u s™tuEytu
fkurx çkúñktz ðÄ fu, ÃkkÃk ÷økík íkurn ykLk >’
…nuhe™u Mðt{e™e …qò fhðt {txu [kŒ™ ‚Útt …w»…™t nth ÷E™u {krŒh{tk ytÔÞt. ‚u
¼økðkLk ©enrh fnu Au :- “su yk çkúñktz{kt Sð suðk þw¼-
yþw¼ {køkuo [k÷u Au íkuLku íkuðwt Ãkh{uïh sYh V¤ ykÃku Au. yLku su ð¾‚u Mðt{e …qò fhðt ƒuXt n‚t y™u ¼„ðt™S íÞtk ytðe™u Mðt{e™u Œkzð‚ fhe™u
íkwåA Sð ÚkELku fnu Au fu nwt ¼økðkLk Awt íkuLku fkurx çkúñktzLkk …„u ÷tøÞt ™u Mðt{e™u fÌtwk su, ‘Mðt{e ! {thu ‚{the …qò fhðe Au.’ íÞthu Mðt{e fnu
SðLkku Lkkþ fÞkoLkwt ÃkkÃk ÷køku Au.” fu, ‘‚wk {™u fuðtu òýu Au ?’ íÞthu ¼„ðt™S fnu fu, ‘Mðt{e! ‚{u Ë™ftrŒf Atu y™u
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 19/28) ©eS{nthtsu ‚{the yth‚e W‚thu÷e Au.’ …Ae Mðt{e fnu, ‘[wztðt¤t nrhþkfh™u ‚wk
v v v v v fuðtu òýu Au ?’ íÞthu ¼„ðt™S nrhþkfh™tu Ëuðf n‚tu. ‚uÚte Mðt{eyu …qAâwk. …Ae
‘fwçkwrØ sLk hnu SíkLku, ¿kkLk þe¾e fu sun > ¼„ðt™Syu fÌtwk su, ‘Mðt{e ! ‚u ‚tu ¼„ðt™™tu yð‚th Au.’ ‚u Ëtk¼¤e™u Mðt{e
{u hnu ¼økðkLk òuW, yiMku {kLkík íkurn >’
yufŒ{ …qò{tkÚte W¼t ÚtÞt y™u ‚u™u Mðt{eyu fÌtwk su, ‘ytsÚte ºtesu Œntzu ‚u {]íÞw™u
yLku fwçkwrØðk¤k sLk Au íku shkf ¿kkLk þe¾eLku ÃkAe fnu Au fu nwt ¼økðkLk Awt yuðwt
{kLke çkuMku Au. ™ …t{u ‚tu nwk Mðtr{™thtÞý™tu ƒúñ[the ™nª.’ yu{ fne™u Mðt{eyu ‚u™u {uzuÚte nuXu
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 27/85) W‚the {uÕÞtu y™u …Ae ºtesu rŒðËu {u÷tu ÷E™u ftuE {týË [wzuÚte htuneþt¤u ytÔÞtu.
v v v v v ‚u ð¾‚u Mðt{e htuneþt¤t™e ™Œe{tk Ëðth{tk ™ntðt …ÄtÞto n‚t. …Ae ¼„ðt™S
‘fkurx rð« fkurx økkinLkLk, ríkLkMku yrÄf nu íkun > ytðe™u Mðt{e™u …„u ÷tøÞtu y™u ƒtuÕÞtu su, ‘Mðt{e ! ‚{tht fnuðt «{týu
MkíÞfwt fnu yMkíÞ ne, yMkíÞ fw fnu MkíÞ > nrhþkfh¼tE {]íÞw™u …tBÞt™t ¾ƒh ytÔÞt Au.’ (ykðe heíku ©e nrhf]»ý fu
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 140 141 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©enrhLkk yðíkkh suðk ÃkkuíkkLku fnuðkÞ Lknª, yLku nk÷ ðíko{kLk fk¤{kt ¾kuxk, Ãkk¾tze
¼økðkLk ÚkkÞ Au, Ãký ©enrhLku {¤u÷k ykLktËkLktË Mðk{eLkku yk Xufkýu ðkík{kt
rMkØktík fnu÷ku Au fu su r{ÚÞk ¼økðkLk ÚkkÞ íkuLkku íkífk¤ ïÃk[Lke ÃkuXu íÞkøk
fhòu. yux÷u ykÃkýu yu{ òýðwt fu ¾kuxk ¼økðkLk ÚkkÞ Au íkuLkku Lkkþ ÚkE økÞku.
(©e yûkhkLktË Mðk{eLke ðkíkku : Lkt. 92Ãk)
MkíMktøk{kt fkuE ykMkwhe Sð ykÔÞku nkuÞ íkuLku Ãký ©enrhLkk íkkLkðk¤k ¼õíkku Au
íku ykMkwheLku òýe ÷u Au. hk{ËkMk¼kE, {wõík{wrLk yLku ykí{kLktË Mðk{e rðøkuhu
©enrhLku rð»ku yríkþu íkkLkðk¤k Au. yLku {wõík{wrLkLkk fhu÷k fkÔÞ{kt Mkðoºk ©enrhLkwt
íkkLk Au. ©enrh rðLkk çkeò yLktík «fkhLkk fkuEf [{ífkh Ëu¾kzu íkku Ãký íkuLku {kLku s
Lkrn, íkuLku çkkSøkh suðk ¾kuxk òýu yLku rð{w¾ òýu. nrh¼õíkku{kt Ãkðoík¼kE Au íku
Ãký yuðk s Au. íkuLku ©enrh rðLkk çkeò yLkuf yðíkkhLkk ËþoLk ÚkkÞ yLku ©enrh fnu
fu yðíkkh yu nwt s Awt íkkuÃký Ãkðoík¼kELku ÷uþ {kºk yðíkkhLku
rð»ku «u{ ÚkkÞ Lkrn. yuðe heíku Ãkðoík¼kELkwt ©enrhLku rð»ku
Ãkríkðúíkk ¼Âõík{ktÚke ÷ð ÷uþ {Lk zøÞwt Lkrn. yLku yðíkkh Mkðuo
Ãkðoík¼kELke ÃkkA¤ Vhu, ßÞkt ßÞkt ¾uíkeLkwt fk{ fhðk síkk íÞkt
íÞkt Ãkðoík¼kELke ÃkkA¤ yðíkkh Ãkkt[ ð»ko MkwÄe VÞko íkkuÃký
Ãkðoík¼kELkwt {Lk shkÃký zøÞwt Lkrn. yux÷u ©enrh Ãký Ãkkt[ ð»ko
MkwÄe Ãkðoík¼kELku ðkhtðkh ðZíkk. íÞkhu Ãkðoík¼kE ykLktËÚke
nMkíkk Ãký ©enrhLkku yðøkwý õÞkhu ÷uíkk Lkrn. yLku çknw ðZu
íÞkhu ©eS{nkhksLku Ãkðoík¼kE fnuíkk fu ykÃk yûkhÚke Ãkh
MkðuofkhýLkk fkhý ík{u y{kuLku {éÞk, yLku fkhý{kt s yLkuf
fkÞkuo ykðe òÞ Au. yLku ík{khku Ãkkh fkuE yûkh ÃkÞOík Ãkk{u
Lkrn íkku ÃkAe y{u íkku ík{khe ykøk¤ Sð AeÞu íku yuðe yuf {rík hk¾e þfeÞu ? yLku
ßÞkhu f]»ýkðíkkh ÄheLku økkufw¤{kt rð[Þko íÞkhu ík{khe {kÞk{kt çkúñk Ãký {wtÍkE økÞk
{kxu yuf ð]ûkLkk su Mkðuo zk¤kt, ÃkktËzkt, Vq÷ rðøkuhuLkku yLktík yÃkkh rðMíkkh ÚkÞku Au. íku
Mkðuo rðMíkkh y{khe çkkÚk{kt ykðu Lkrn Ãký y{u yuf ÚkzYÃk ík{Lku s çkkÚk ÷eÄe Au
yux÷u íku Mkðuo çkkÚk{kt ykðe økÞwt økýkÞ. y{u Mkðuo yðíkkhLkk fkhý ík{Lku s yuf Úkz
YÃku {kLkeÞu AeÞu. yLku nðu íkku fkurx ¼wòðk¤ku ¼økðkLk ykðu íkku Ãký ík{khkÚke
yrÄf çkeòu fkuE LkÚke. yuðe MðYÃk rLkck y{u áZ ð@ Mk{kLk ík{khu rð»ku hk¾u÷e
Au. yLku ©eS{nkhks rðLkk y{Lku çkeS ðkík øk{u s Lkrn. yLku ©enrhLkwt yLktík
Mkk{ÚÞo y{u Ëu¾u÷wt Au. yuðwt yûkh ÃkÞOík çkeò fkuELkwt LkÚke, fu{ fu suðku y{u {Lk{kt
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 142
½kx MktfÕÃk fheÞu AeÞu íku «{kýu nu ©enrh ! ík{u íkífk¤ ËþoLk ykÃkku Aku. yLku ík{khk
rðLkk çkeS ðkík fhíkk LkÚke, fu{ fu MkðoLkk fkhý ©enrh ík{Lku AkuzeLku su su nrh¼õíkku
çkeò fkÞoLku rð»ku ð¤øku Au íku Mkðuo nrh¼õíkku yrík y¿kkLke ¼ku¤k Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh - 8, íkhtøk - 25.)
(©e Mðk. yðíkkhe MðYÃk rLkÁÃký : Ãkus Lkt. 993-94, ÷u¾f : Ãkk»koË økktzk ¼økík - y{ËkðkË. Mkt. 2028)
v v v v v
çkku[kMkýÃktÚke íkhVÚke Ãkwhkýe økkuÃkeLkkÚkS îkhk ÷¾kÞu÷ ‘rMkØktíkMkkh’
ÃkwMíkfLkk Ãkus Lkt. 92 WÃkh : ‘Äq¤ Wzíke Ãký ðkÞwËuðu Mðk{e (Þ¿kÃkwÁ»k þk†e)Lku hkS
fhðk íku fk{ çktÄ fÞwO íku{s ELÿ {nkhksu ÃkkuíkkLkk Mkuðf {u½hkò ÃkkMku Ãkkýe AtxkðeLku
Mkuðk fhe yLku fwçkuh ¼tzkheyu fkuXkh ¾qxðk ËeÄku s Lkrn íkuÚke «økx «¼wyu ½ýk hkS
ÚkELku ËuðkuLku ykþeðkoË ykÃÞk.’
v v v v v
ðzkuËhk{kt yuf Mk{Þu økkufw¤ yü{eLkk rËðMku ®nzku¤ku þýøkkÞkuo íÞkhu Mk.økw. ©e
økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkk nuíkLku fkhýu íku{kt ©eS{nkhks ykðe rðhks{kLk ÚkÞk.
Ëw»fk¤Lkk WLkk¤k{kt Ãký íku{ýu ºký rËðMk ðhMkkË ðhMkkÔÞku íÞkhu ‘÷køÞk økkuÃkk¤
Mðk{eLku ÃkkÞ, ÄLÞ ÄLÞ ík{u {wrLkhkÞ...’ ÷kufku íku{Lku fnuðk ÷køÞk fu, ík{khu
«íkkÃku ðhMkkË ÚkÞku Au. íÞkhu økkuÃkk¤kLktË Mðk{e fnu Au :-
‘çkkuÕÞk økkuÃkk÷ Mðk{e íku «íÞu, su ÚkÞwt íku ©eS Mkk{ÚÞo.
çkeò Úkfe íku fktE Lk ÚkkÞ, Xk÷ku ¼÷ku Vkuøkx Vw÷kÞ.’
(¼õík®[íkk{ýe : «. 142)
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e ykðk Mk{Úko níkk, Aíkkt ÃkkuíkkLkk{kt su fktE Mkk{ÚÞo
níkwt íku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt s níkwt. yu{ íkuyku rðLkÞÃkqðof sýkðíkk níkk.
ßÞkhu rð{w¾kuLkk økwÁyku{kt yu{LkkÚke fhkuz{kt ¼køkLkwt Ãký Mkk{ÚÞo Lk nkuðk Aíkkt
‘hkELkku Ãkðoík’ fhðkLke yu{Lke fw[uük øksçkLke Au.
½ýeðkh yufLke yuf sqXe ðkík Ãký ðkhtðkh «[khðk{kt ykðíke nkuðkLku fkhýu yu
sqX, sqX {xeLku MkíÞ çkLkeLku ¼kMkíkwt nkuÞ yuðwt çkLku Au. ykðk «fkhLkk MkíÞLku ‘økkuçkÕMk
MkíÞ’ fnuðk{kt ykðu Au.
rnx÷hLkku «[kh{tºke økkuçkÕMk fnuíkku fu, yuf yMkíÞLku ðkhtðkh fÌkk fhku íkku íku
Mkk[wt {Lkkþu. rð{w¾kuLke yk rMkØ fhu÷e xufLkef Au. yuðk ‘økkuçkÕMk MkíÞ’Lku ykøk¤
òuEyu.
Ãkus Lkt. 211 WÃkh : ykýtË{kt Wíkkhku {rý¼kE Lkkhý¼kELku ½uh níkku. yux÷u
ßÞkhu Mðk{e©e íÞkt ÃkÄkhðkLkk nkuÞ íÞkhu ykøk¤Úke [t[¤çkkLku ËþoLk ËELku fnu su
143 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
‘y{ku ykðeyu Aeyu.’ yux÷u Ãkkýe ¼he hk¾u. {uzk WÃkh ðk¤eLku MkkV hk¾u õÞkhuf
hMkkuE Ãký fhe hk¾u. yu{ ykøk¤Úke ËþoLk ykÃkeLku YçkY fnuíkk... íku{s {kuíke
¼økðkLkËkMkLkk ½hLkk MkwhsçkkLku Ãký Mðk{e ËþoLk ykÃkíkk Lku íku{Lkk {LkkuhÚkku Ãkwhk
fhíkk.... õÞkt yk r{ÚÞk «[kh ? yLku õÞkt yu ¼khíkËuþLkk {nkLk Mktík h{ý
{nŠ»kLkku «Mktøk !!
su yt©{™t Y{{tk h{ý {nŠ»t þtkr‚Úte Ëq‚t n‚t ‚u Y{™u …qòheyu ƒnthÚte
fze [ztðe™u rðŒtÞ ÷eÄe.
…ý ‚u rŒðËu {nŠ»t ðnu÷t WXât, ƒnth Œqh sE™u htus™t MÚt¤u ðnu÷t
…ntU[ðt™e EåAt ÚtE. ƒthýu òuÞwk ‚tu ƒnthÚte fze [ztðu÷e Au. {nŠ»tyu ƒthýwk
¾U[‚t su r‚htz …ze ‚u{tkÚte ytk„¤e ƒnth ftZe™u fze „ƒztðe ŒeÄe. ƒnth ™ef¤e
„Þt, Vhe ‚us he‚u fze [ztðe™u ƒu rf÷tu{exh Œqh™t …ÚÚthu ƒuXt.
yt©{{tk …qòheyu ðt‚ Vu÷tðe fu, fzeÚte ƒthýwk ðtËu÷w n‚wk
A‚tk {nŠ»t Ëqû{ŒunÚte …ÚÚthu …ntUåÞt Au. [{ífth...!
[{ífth...!
h{ý {nŠ»t™u {V‚{tk yt Þþ {¤‚tu n‚tu …ý Þþ ‚tu ‚u{™u
{™ sw¥twk n‚wk. yufXt ÚtÞu÷t ÷tuftu{tk su [{ífth™e ðt‚ Vu÷týe
n‚e ‚u ‚u{ýu ƒkÄ fhtðe., …Ae …ux …fze™u nMÞt. ‚u{ýu fÌtwk :
“{™u [{ífth ytðz‚tu s ™Úte.”
h{ý {nŠ»t™t yk‚ft¤™t AuÕ÷t þçŒtu n‚t : “{tht {]íÞw
ƒtŒ ftuEyu {the ftuE nM‚e ht¾ðt™e ™Úte. „wY{krŒh ™rn,
Sð™[rhºt …ý ™rn òu ‚{u {the ðt‚ ™rn {t™tu ‚tu {tht
ytí{t™u Œw:¾ Útþu.”
v v v v v ÚkÞku. íku {trËh{kt íkÚkk çknkh Ãký ÔÞkÃÞku íku Mkðuo {kýMkkuyu òuÞku... yu Mðk{eLku fkuE
yæÞkÞ 54 Ãkus Lkt. 198 WÃkh : hkÄkh{ýLku Mk{kÄe{kt þk†eS {nkhksLkk
ßÞkhu ËþoLk ÚkÞkt íÞkhu ‘Mðk{eS {Lku fi÷kMk{kt íkuze økÞk. íÞkt þtfh Ãkkðoíke Lku økýkuLkk
ËþoLk fhkÔÞkt. ÃkAe çkúñkLkk ÷kuf{kt ÷E økÞk Lku MkíÞ÷kuf{kt fkuE [kh {w¾ çkúñk Lku
fkuE ËMk {w¾, fkuE Mkku {w¾ Lku fkuE nòh {w¾ðk¤k çkúñk òuÞk Lku íÞkt rLkhtíkh Þ¿k Úkíkku
Lku nku{ Úkíkku ðuËLkk {tºkkuLkku Wå[kh Úkíkku yu{ òuÞwt. ÃkAe íÞktÚke rð»ýwLkk ÷kuf{kt økÞk.
íÞkt rð»ýwLkk Ãkk»koËku Lku ÷û{eS òuE hkS ÚkÞk. ÃkAe çkrÿfk©{Lkk ÷kuf{kt ÃkÄkÞko.
íÞkt Lkh Lku LkkhkÞý íkÚkk yêkMke nòh Ér»k {wrLkyku òuÞk. MkðuoLkk íkÃk{Þ þheh
òuÞkt. ÃkAe Mðk{e©e íku{Lku ïuíkîeÃk{kt ÷E økÞk. íÞkt ðkMkwËuð ¼økðkLk þu»kþkÞe
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 144
(þu»kþGÞk) Ãkh ÃkkuZu÷k Lku ÷û{eS Mkuðk{kt Lku Mkðuo {wõíkku rLkhÒkÃkýu æÞkLk ÃkhkÞý
òuÞk. ÃkAe íku{Lku {nkðifwtX su hk{[tÿSLkwt Äk{ çkíkkÔÞwt. hk{ ÷û{ý Lku MkeíkkS
MkðuoLku òuÞkt Lku íku{Lkk {wõíkkuLku Ãký òuÞk. nLkw{kLkSLku Ãký ËeXk. ÃkAe Mðk{eS íku{Lku
økku÷kuf{kt ßÞkt ©ef]»ý ¼økðkLk hkrÄfkS íkÚkk ÷û{e ykrËf Ãkxhkýeyku, WØð
ykrËf Ãkk»koËku, økkuÃke økýku Þwõík ¼økðkLkLkk ËþoLk fÞko ÃkAe «ÄkLk ÃkwÁ»kLkk ÷kuf{kt
økÞk. íÞkt Ãký íku ÷kuf Lku íku{Lkk {wõíkku Lku ¼økðkLkLku òuÞk. ÃkAe «f]rík ÃkwÁ»kLkk ÷kuf{kt
økÞk. íÞkt Ãký ¼q{k ÃkwÁ»kLku Lku íku{Lkk ÷kufku òuÞk yk çktLku Äk{ku{kt [kh ¼qòðk¤k
ÃkwÁ»kku òuÞk Lku [kh [hýLke WÃkkMkLkkðk¤k {wõíkku òuÞk. ÃkAe Mðk{eS {Lku
yûkhÄk{{kt ÷E økÞk. Mk{kÄe{kt fi÷kMkÚke {ktzeLku yûkhÄk{{kt síkk MkwÄe su su
÷kuf{kt økÞk íÞktLkk yrÄckíkk Ëuðíkk su íku ÷kufLkk Eïh íku{ýu þk†e {nkhksLke Ãkqò
ykhíke Míkwrík ðtËLk fhe ykþeðkoËku {køÞk íku Mkðuo hkÄkh{ýu òuÞwt. {Lk{kt rð[kh
fhðk ÷køÞk su yk MkkÄw Au Lku yk{Lku Mkðuo ÃkkuíkÃkkuíkkLke þÂõíkyku MkkÚku fu{
ÃkqsLkrðrÄ fhu Au yu{ MktfÕÃk fhíkk Úkfk XuX yûkhÄk{{kt økÞk, ßÞkt íkuòu{Þ yuðwt
yûkhÄk{{kt íkuòu{Þ rËÔÞ ®MknkMkLk{kt íkuòu{Þ rfþkuh {qŠíkLkk ËþoLk ÚkÞkt, íÞkt MkkÚku
hnu÷k þk†eS {nkhks yá~Þ ÚkE økÞk. Lku ©eSLke {qŠík Ëu¾kðk ÷køke. Lku íku
{qŠíkLke [khu çkksw yLktíkfkurx {wõíkku òuÞk. íku Mkðuo {nkhks Mkk{u òuE hÌkk níkk yuðwt
òuÞwt ÃkAe {nkhksLke Ãkqò fhðkLkku {Lk{kt MktfÕÃk ÚkÞku íÞkhu Mkðuo Mkk{økúe Ãkkuíkk ÃkkMkus
ËeXe. ÃkAe {nkhksLke Ãkqò fhe nkh Ãknuhkðe ykhíke Wíkkhe Lku nkÚk òuzeLku Ãkkuíku çkuXk
Lku ÃkAe ÃkkAk ykððk ßÞkt rð[kh ÚkÞku íÞkt {nkhksLke {qŠík yá~Þ ÚkE økE Lku þk†e
{nkhks Ëu¾kÞk. ÃkAe þk†eS {nkhksu ÷kðeLku LkkhkÞý fwtz Ãkh ÚkELku {trËh{kt Þ¿k
fwtz Ãkh {qfe ËeÄk Lku Ãkkuíku yá~Þ ÚkE økÞk. íku ð¾íku Þ¿kfwtz Ãkh {nkLk íkusLkku Mk{wËkÞ
MkkÄw {kLkþku Lkrn yu íkku {khe MkkÚku òuzu s níkk Lku Äk{{kt íkku {nkhksLku þk†eS
{nkhks yuf s MðYÃku ÚkE økÞk íku {U Lkshku Lksh òuÞwt. {kxu yk þk†eS {nkhks
íkku MkkûkkíkT ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý Ãkkuíku s Au. {kxu íku{kt Lku ©eS{nkhks{kt yuf
hku{Lkku Ãký Vuh LkÚke yu{ Mk{sþku. Ãký yk MkkÄw Au yu{ {Lkw»Þ¼kð ÷kðþku Lkrn.
yu{ ðkík fheLku ÃkAe Mkðuo ÃkkuíkÃkkuíkkLku Wíkkhu sELku ÃkÄkÞko Lku Mðk{e©e Ãký ÃkkuíkkLku
Wíkkhu ÃkkuZe økÞk...’ nðu Ãkkuíku {qŠíkîkhu yiïÞo ðkÃkheLku fk{ ÷uðkLkwt rð[kÞwO. yux÷u íkku
ykýtË, LkrzÞkË, ðZðký, y{ËkðkË, {wtçkE, [kýMkË, çkku[kMký, MkkhtøkÃkwh,
ÃkwÁ»kku¥k{Ãkwhk, Mkku¾zk ðøkuhu ðøkuhu økk{ku{kt Mk{krÄ Úkðk ÷køke. íku{kt MkkÄw nkuÞ, Ãkk¤k
145 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
nkuÞ, ¼kE nkuÞ fu çkkE nkuÞ, çkk¤f nkuÞ fu MkíMktøke nkuÞ, çkeLkMkíMktøke nkuÞ, íkku Ãký
«økx ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý þk†eS {nkhks ©e Þ¿kÃkwÁ»kËkMkS {nkhksLkk «íkkÃk
(5)
ðzu Mk{krÄ Úkkíke. ykðe heíku yk¾k ÃkwMíkf{kt Þ¿kÃkwÁ»k þk†eLku Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{
¼økðkLk [eíkÞko Au. suðk ©eS{nkhksu Ãkh[k ykÃÞk níkk íku s «{kýu Mk{krÄ
fhkðe çkesu MðYÃku ËþoLk ËeÄk, Äk{{kt íkuze økÞk, MktfÕÃkku Ãkqýo fÞko - yk çkÄwt [eíkhe
íku{Lku Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk s XhkÔÞk Au.
v v v v v Au. òu {w{wûkw shk Ÿzku Wíkhþu íkku íkuLku Mk{òþu fu íkuykuLkku ytrík{ «ÞíLk íkku íku «økx
‘Mðk{e ©e Þ¿kÃkwÁ»kËkMkS’ Lkk{Lkk ÃkwMíkf{kt Ãkus Lkt. 364{kt ÷¾u Au :-
yufð¾ík ¼kËhýÚke ytçkkhk{ ¼økík çkku[kMký ykÔÞk. nrhf]»ýËkMkLku íku{Lkk
rð»ku økwÁ¼kð nkuðkÚke ytçkkhk{ ¼økíkLke íkuyku Mkuðk fhíkk. ykðk yuf «Mktøku
ytçkkhk{ ¼økík ÃkkMku çkuMkeLku íku{Lku Mðk{e©e (Þ¿kÃkwÁ»kËkMk)Lke
{qŠík{kt yríkþÞ íkusLkk ËþoLk ÚkÞk íku ðkík fhe. nrhf]»ýËkMkLke
yk ðkík Mkkt¼¤e ytçkkhk{ ¼økíku íku{Lku fÌkwt : “Mðk{e©eLke
ík{khe WÃkh yíÞtík f]Ãkk ÚkE Au yux÷u ík{Lku Mkk[wt MðYÃk
yku¤¾kÔÞwt Au. nðu íku áZ fhe yLkLÞ¼kðu òuzkE sþku.”
yu{ fneLku íku{ýu fÌkwt : “nrhf]»ýËkMk, ykÃkýk íkku
ynku¼køÞ Au fu, ykÃkýLku ykðk ©eSLkk y¾tz MktçktÄðk¤k Mktík
{éÞk. {Lku Ãký ykðe áZ rLkck Au. Ãký økwÁYÃk nrhLkwt æÞkLk
ÚkkÞ fu Lkrn íku økz{Úk÷{kt níkku. økÞk ð»kuo ftÚkkrhÞk økÞku íÞkhu
{kLkMke fhðk çkuMkíkkt yk s MktfÕÃk WXâku yux÷u íkhík s
Mðk{e©eyu {Lku ËþoLk ËeÄk. MkkÚku «¼wËkMk fkuXkhe níkkt.
«¼wËkMk fkuXkheyu Mðk{e©e Þ¿kÃkwÁ»kËkMkS íkhV yktøk¤e
[ªÄeLku {Lku fÌkwt, ¼økík ! yk MðYÃkLku ßÞkhu ík{ku Äkhþku íÞkhu ík{Lku þktrík Úkþu. íku
rËðMkÚke {Lku ykLktË ykðu Au. yLku ík{u Ãký {nkhksLkk y¾tz Äkhf yk Mðk{e©eLkk
MðYÃk{kt Mkðo «fkhu Sð sze Ëuþku íkku ík{Lku Ãký yu ykLktËLkku yLkw¼ð Úkþu.”
yk çkÄwt ðkt[Lk fÞko ÃkAe ¾hk {w{wûkwLku ÏÞk÷ ykðe sþu fu, çkku[kMký MktMÚkkðk¤k
fE «fkhLke WÃkkMkLkk «ðíkkoððk {køku Au. çknkhÚke ðkík fhu Au fu, y{u fkuELku
(5.) ©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh{kt Ët¼eykuLke ¾kuxe Mk{krÄLkwt ¾tzLk fhíkk MðÞt ¼økðkLk ©enrhyu fÌkwt Au:-
“©enrhLku MktfÕÃku fux÷kfLku Mk{krÄ ÚkE síke. ©enrh Ãkkuíku Ãk]Úðe Ãkh hÌkk íÞkt MkwÄe Mk{krÄLkku MktfÕÃk
hkÏÞku, ÃkAe çktÄ fÞkuo. «økx nrh rðLkk Mk{krÄ ÚkkÞ s Lkrn. ÷kuf Ëu¾kzðk MkkÁt fhkðu íkku íku Ët¼ òýðku. Ët¼e
yku¤¾kÞk rðLkk hnu Lkrn. ©enrh Ãkkuíku Ãký fnuíkk fu y{u hneþwt íÞkt MkwÄe Mk{krÄ MkíÞ hnuþu.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh - 19, íkhtøk - 40)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 146
y{khk «økx çkúñMðYÃk økwwÁLke ¼Âõík fhðkLke ðkík fhíkk LkÚke. y{u íkku
©eS{nkhksLke s ¼Âõík fhðkLke ðkík fheyu Aeyu. WÃkhkuõík «MktøkLku òuíkkt, þwt yk
ðkík íkÆLk ¾kuxe LkÚke ? yÚkkoíkT ¾kuxe s Mkkrçkík ÚkkÞ Au.
Lkðk {w{wûkwLku çkku[kMký MktMÚkkðk¤k Mk{òðu Au fu, yk Mðk{e©e Au íku «økx
çkúñMðYÃk Au. ykÃkýu yu{Lku ¼økðkLk Lk fneyu, Ãký íku{Lkk «rík ¼økðkLk suðe
ÃkqßÞçkwrØ íkku hk¾ðe s òuEyu. ykðe Mk÷kn {w{wûkwLku ykzu {køkuo ËkuhðkLke þYykík
çkúñMðYÃk Mðk{e©eLku ¼økðkLk {LkkððkLkku s Au.
{q¤ Mkt«ËkÞÚke rð{w¾ MktMÚkkyku yuðe økuhMk{s Vu÷kððkLkku «ÞíLk fhu Au fu,
y{wf ‘swËk’ Lku ‘ô[k’ ík¥ð rð[khLku yÚkðk ‘Mkk[e Mk{sý’ fu ‘þwØ WÃkkMkLkk’Lku
Vu÷kððk {kxu {q¤ Mkt«ËkÞ ykzku ykðíkku nkuðkÚke íkuLkkÚke Lkk Aqxfu Aqxk Ãkzâk Aeyu.
Ãkhtíkw ykðwt çknkLkwt çkeLk ÃkkÞuËkh Au. òu íkuyku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke MkðkuoÃkhe
WÃkkMkLkk «ðíkkoððk {kxu s Aqxk ÚkÞk nkuÞ íkku íku {wsçk íku{Lke çkÄe ðkík{kt nt{uþk
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt s {wÏÞÃkýwt ykððwt òuEyu. yLku Mkðuo yLkwÞkÞeykuLku
fu𤠼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLku rð»ku s òuzðk òuEyu. íkuLku çkË÷u ÃkkuíkkLku rð»ku
òuzðk yLku ‘«økx økwÁYÃk nrh’Lkku «[kh fhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkku ykÄkh
÷E ÃkkuíkkLku ‘¼økðkLk’ {Lkkððk íku íkku yrík neLk «ð]r¥k s økýkÞ. su su {w{wûkwyku
ykðe «ð]r¥k{kt òuzkÞk nkuÞ íku{Lkku {q¤ WÆuþ øk{u íkux÷ku Ÿ[ku nkuÞ íkkuÃký íku økuh{køkuo
ËkuhðkE økÞk Au, yu{ MkíÞ fnuðwt s hÌkwt.
su fkuE ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MkkÚku þk†kuõík rMkØktík {wsçk òuzíkk LkÚke,
çkeò ÃkkuíkkLkk {Lk:fÂÕÃkíkLku {kæÞ{ çkLkkðu Au íku Ãkkuíku ¼q÷u÷k Au. yLku yLÞLku Ãký
¼q÷k Ãkkzu Au. økZzk ytíÞ «fhýLkk 16{k ð[Lkk{]ík{kt MðÞt ©eS{nkhks fnu Au
fu, “¼økðkLkLkk ¼õíkLku Ãký ¼økðkLk MktøkkÚku áZ xuf òuEyu. yLku suðu YÃku fheLku
¼økðkLkLkwt ËþoLk ÃkkuíkkLku ÚkÞwt Au Lku íku MktøkkÚku suLku «ríkðúíkkLkk suðe áZ «erík çktÄkýe Au,
íkuLku {kuxk {kuxk su çkeò {wõík MkkÄw íku MktøkkÚku Ãký «erík ÚkkÞ s Lkrn yLku ÃkkuíkkLkk
EüËuð su ¼økðkLk íkuLkk su çkeò yðíkkh nkuÞ íku MktøkkÚku Ãký «erík ÚkkÞ s Lkrn, fuð¤
su MðYÃkLke ÃkkuíkkLku «kró ÚkE nkuÞ íkuLku MktøkkÚku s «erík hnu..., ...{kxu òýe òuELku
ÃkkuíkkLkwt Lkkf fÃkkÞ yuðe ¼Âõík Lk fhðe Lku ¼økðkLkLkk ¼õíkLku íkku Mk{S rð[kheLku
ÃkríkðúíkkLke suðe áZ ¼Âõík fhðe.”
v v v v v
{kxu su {w{wûkw nkuÞ íkuLku ¼økðkLkLkk suðwt nuík fkuE {wõík fu MkkÄwLku rð»ku Lk fhðwt
147 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
yLku òu íkuðwt nuík íkuLku rð»ku fhu íkku íkuLku Ãký ÃkkuíkkLku rð»ku òuzu. {kxu rð[kheLku nuík fhðwt.
yk ðkík Ãký yð~Þ Mk{sðkLke Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 2/5)
ðkMíku (íku {kxu) {nkhksLkk suðwt fkuE {wõíkLku rð»ku nuík Lk hk¾ðwt.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 2/9)
v v v v v íku{Lkk s rþ»Þku fnu Au fu, “Mðk{eLkkhkÞý {nk{tºk{kt ‘{e’ yûkhLke Ëe½o òuzýe
[LkkUÄ :- ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk rMkØktík {wsçk ©e Mðkr{LkkhkÞý
{nk{tºkLkk {q¤ yÚkoÚke íkÆLk swËku s ‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý’ ykðku Lkðku yÚko
©eS{nkhksLkk MðÄk{øk{Lk çkkË fux÷kf ÔÞÂõíkykuyu MðkÚkoðþ fÞkuo Au. íkuykuyu
‘Mðk{eLkkhkÞý’ ykðe heíku ( e) ‘Ëe½o’ Wå[khý fheLku fÞkuo Au. Ãkhtíkw
‘Mðkr{LkkhkÞý’ ykðe heíku (r )‘nÙMð’ Wå[khý fheLku fÞkuo LkÚke. yk ðkíkLke Mkkûke
¼økðËTøkku{tz¤ Lkk{Lkku yrík rðþk¤ økwshkíke fku»k ykÃku Au. íku{kt yk heíku fÌkwt Au :-
Mðk{eLkkhkÞý = Mðk{e (økwýkíkeíkkLktË Mðk{e) + LkkhkÞý
= ( MknòLktË Mðk{e) Mðkr{LkkhkÞý (r )‘nÙMð’ yux÷u MkðoÚke
©u»X LkkhkÞý yuðku {q¤ yÚko Au. yLku Mðk{eLkkhkÞý ( e)
‘Ëe½o’ yux÷u MknòLktË Mðk{e yLku økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke òuze
yuðku Lkðku yÚko Ãký fhðk{kt ykðu Au. yk{kt þk†e
Þ¿kÃkwÁ»kËkMkS {wÏÞ Au.
(¼økðËTøkku{tz÷ økwshkíke çk]ÓË fku»k, ¼køk - 9 : Ãkus Lkt. 9054)
‘Mðk{eLkkhkÞý’ ykðe heíku ( e) ‘Ëe½o’ Wå[khý{kt
(÷u¾Lk{kt) «uMkËku»k ykrË fkuE fkhý nþu yu{ ynª íkku fne
þfkÞ yu{ s LkÚke. fkhý fu ¼økðíkTøkku{tz¤ økwshkíke fku»k{kt
nÙMð EfkhkLíkLkk ¢{{kt ÃkkLkk Lkt. 9053{kt {q¤ Mkt«ËkÞLku
{kLÞ yuðku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË ykÃkðk{kt ykÔÞku Au. yLku ( e) ‘Ëe½o’ EfkhkLíkLkk
¢{{kt ÃkkLkk Lkt. 9054{kt ‘Mðk{eLkkhkÞý’ ykðku çkeòu þçË ykÃkðk{kt ykÔÞku Au.
yLku yuLke ÔÞkÏÞk fhíkk hkòMkknuçk ©e ¼økðíkT®MknS fnu Au fu, Mðkr{LkkhkÞý (r
)‘nÙMð’ yux÷u MkðoÚke ©u»X LkkhkÞý yuðku {q¤ yÚko Au. su {q¤ Mkt«ËkÞ Mðefkhu Au.
yLku Mðk{eLkkhkÞý ( e) ‘Ëe½o’ yux÷u MknòLktË Mðk{e yLku økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke
òuze yuðku Lkðku yÚko ({Lk{w¾e fÂÕÃkík yÚko) Ãký fhðk{kt ykðu Au. ykðe heíku (r
)‘nÙMð’ Wå[khýðk¤k {q¤ þk†kuõík ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLke yLku ( e) ‘Ëe½o’
Wå[khýðk¤k fÂÕÃkík ‘Mðk{eLkkhkÞý’ þçËLke ÔÞkÏÞk Ãký fhe Au.]
þk†e Þ¿kÃkwÁ»kËkMkSLkk rþ»Þku su rð{w¾ çkku[kMký MktMÚkk îkhk «fkrþík -
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 148
‘Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk yÚko yLku {rn{k’ Lkk{Lke ÃkwÂMíkfk{kt ÃkkLkk Lkt. 46 Ãkh Ãkkuíku
s fnu Au fu, “Mðk{eLkkhkÞý {nk{tºk{kt ‘{e’ yûkhLke Ëe½o òuzýe ¾kuxe Au.”
þk†e Þ¿kÃkwÁ»kËkMku ‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý’ ykðku Lkðku (fÂÕÃkík) yÚko fhðk
{kxu ‘Mðk{eLkkhkÞý’ ykðe heíku ‘{e’ Ëe½o Wå[khý fheLku fÞkuo níkku. ðíko{kLkfk¤{kt
¾kuxe Au.” Mðk{eLkkhkÞý {nk{tºk{kt ‘{e’ yûkhLke Ëe½o òuzýe ¾kuxe Au íkku þk†e
Þ¿kÃkwÁ»kËkMku Mðefkhu÷ku ‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý’ ykðku yÚko Ãký ¾kuxku Au yu
{kLkðwt s hÌkwt.
• «&™ : 6. ‘º´ÉÉʨÉxÉÉ ªÉÖiÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨɪÉÖiÉ& º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku þçË rMkØ ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý’ yuðku
ÚkkÞ Au. Sðku íkÚkk Eïhku yûkhçkúñLkku {LkLk îkhk Mktøk fheLku çkúñYÃk ÚkE; yux÷u fu
çkúkñe rMÚkrík «kó fÞko çkkË ÃkhçkúñLkwt ËkMk¼kðu ¼sLk-¼Âõík fhðe yuðku
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku ¼kðkÚko Mk{Syu íkku þku çkkÄ ykðu ?
W¥kh :- Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e «Úk{ «fhýLke 154{e ðkík{kt fnu Au :-
“...Mðtr{™thtÞý ™t{™t {kºt suðtu ƒeòu ftuE {kºt yts ƒr¤Þtu ™Úte. yu {kºtu
ft¤t ™t„™wk Íuh ™ [zu ™u yu {kºtu rð»tÞ Wze òÞ Au ™u ƒúñY… ÚtðtÞ Au ™u ft¤, f{o,
{tÞt™wk ƒkÄ™ Aqxe òÞ Au. yuðtu ƒnw ƒr¤Þtu yu {kºt Au. {txu r™hk‚h ¼s™ fhðwk.”
yk ðkík{kt Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLku çkúñYÃk
ÚkðkLkwt MkkÄLk çkíkkðu Au. íku MkkÚku rðhkuÄ Úkþu.
íku rðhkuÄ fE heíku ykðþu íku rðMíkkhÚke òuEyu : ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yk
ðkík{kt MÃkü fnu Au fu, ‘Mðkr{LkkhkÞý {tºkLkk ¼sLkÚke çkúñYÃk ÚkkÞ Au.’ yLku ík{u
fnku Aku fu, ‘çkúñYÃk ÚkÞk çkkË ÃkhçkúñLkwt ËkMk¼kðu ¼sLk fhðwt.’
‘Mðkr{LkkhkÞý {tºkLkk ¼sLkÚke çkúñYÃk ÚkðkÞ Au’ yu{ ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e
fnu Au yLku ík{u fnku Aku fu, ‘çkúñYÃk ÚkÞk çkkË ÃkhçkúñLke ËkMk¼kðu ¼Âõík fhðe.’
yuðku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku ¼kðkÚko Au. íkku nðu «&™ Úkþu fu ík{u çkúñYÃk Úkþku
fkuLkkÚke ?
{nk¼k»Þfkh fnu Au : ‘<iÉ®äúiÉ®úɸɪÉÉÊhÉ SÉ EòɪÉÉÇÊhÉ xÉ |ÉEò±{ÉxiÉä (**1*1*1** ¦ÉɹªÉ)’
yufçkeò Ãkh ykÄkrhík fkÞkuo rMkØ Úkíkk LkÚke.
Lkk{M{hýYÃke ¼ÂõíkÚke çkúñYÃk ÚkkÞ Au yLku ßÞkt MkwÄe çkúñYÃk Lk ÚkkÞ íÞkt MkwÄe
ÃkhçkúñLke ËkMk¼kðu ¼Âõík Lk ÚkkÞ. yÚkkoíkT ¼Âõík ÚkÞk çkkË çkúñYÃk ÚkkÞ Au yLku
çkúñYÃk ÚkÞk çkkË ¼Âõík ÚkkÞ Au. yk{ {wøkeo Ãknu÷k fu #zw Ãknu÷k yuLke su{ økku¤ økku¤
149 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
VÞko s fhðkLkwt yu{ktÚke fkuE fkÞoLke rMkrØ Lk ÚkkÞ. Ãku÷k ykÃk{u¤u çktÄ Úkíkk íkk¤k suðku
yk ‘<iÉ®äúiÉ®úɸɪɒ ÚkÞku. [kðe Y{Lke ytËh hne Au yLku íkk¤wt {hkE økÞwt. nðu þe heíku
Y{ ¾q÷u ? òu íkk¤wt ¾q÷u íkku [kðe {¤u, Ãký [kðe {¤u íkku s íkk¤wt ¾q÷uLku !! yLku nk,
‘çÝ…æy}ææÝ¢ ÏæíræMТ Îïã~æ²ç±Hÿæ‡æ}æì J ç±|ææò „ïÝ ÜU„üòæ |æçQU: ÜëUc‡æS² ¨±üÎæ JJ’ -
y™u MÚtq¤, Ëqû{ y™u fthý - yu su ºtý Œun ‚u Útfe rð÷ûtý yuðtu su …tu‚t™tu
Sðtí{t, ‚u™u ƒúñY…™e ¼tð™t fhe™u …Ae ‚u ƒúñY…u fhe™u ©ef]»ý ¼„ðt™™e
¼Âõ‚ su ‚u Ëðo ft¤™u rð»tu fhðe. (rþûkkÃkºke - 116) yk rþûkkÃkºkeLkk &÷kuf{kt
©eS{nkhksu çkúñYÃk ÚkELku ¼Âõík fhðkLkku ykËuþ ËeÄku Au, Ãkhtíkw yk ¼kðkÚko
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{ktÚke Lkef¤íkku LkÚke. {nk{tºk{ktÚke ykðku ¼kðkÚko ÷uðk síkkt
Mðk{eLke ðkík MkkÚku ‘<iÉ®äúiÉ®úɸɪɒYÃke Ëku»k ykðu Au. {kxu yûkhçkúñLkku {LkLk îkhk Mktøk
fheLku çkúñYÃk ÚkE yux÷u fu çkúkñe ÂMÚkrík «kó fÞko çkkË
ÃkhçkúñLke ËkMk¼kðu ¼Âõík fhðe ykðku ¼kðkÚko ÷ELku
‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku
{æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMk Mðefkhþwt íkku ‘Mðkr{LkkhkÞý’
Lkk{Lkk {tºkÚke çkúñYÃk ÚkkÞ Au yu ðkík{kt ‘<iÉ®äúiÉ®úɸɪɒYÃke Ëku»k
ykðþu. {kxu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè
xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku ©e þwfkLktË Mðk{e ðøkuhuyu
Mðefkhu÷ku f{oÄkhÞ Mk{kMk s MkwÞkuøÞ Au.
‘´ÉÞrù´ªÉ´É½þÉ®úºªÉ ¶É¤nùÉlÉÇÊxɶSɪɽäþiÉÖi´ÉÆ (¶É¤näùxnÖù¶ÉäJÉ®ú)’ ßÞkhu
þçËLkk yÚkoLkku rLkýoÞ fhðkLkku nkuÞ íÞkhu ð]ØÔÞðnkh
(©eS{nkhks Mk{fk÷eLk LktËMktíkku yLku yk[kÞo©eykuLkku
ÔÞðnkh) s {kLÞ ÚkkÞ Au.
ykÃkýk LktËMktíkku rºkfk¤ ¿kkLke níkk yLku MkkÚku «ßsðr÷ík rðî¥kk Ãký níke.
Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS {nkhks ‘©e{ËT ¼køkðík’Lke
‘¼õík{LkkuhtsLke xefk’{kt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkku Ãkrh[Þ ykÃkíkk fnu Au :-
‘+Ê{É SÉ ªÉÎSUô¹ªÉÉ& ¶ÉiÉÉxÉxnù¨ÉÖHòÉxÉxnùÉnùªÉ& |ÉÉèfø|ÉSÉhb÷|ÉiÉÉÊ{É{ÉÎhb÷iÉÉ& |ɤɦÉÚ´ÉÖ& *’ su
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk rþ»Þku{kt þíkkLktË Mðk{e, {wõíkkLktË Mðk{e ðøkuhu «kiZ
yLku «[tz (yrík íkusMðe) «íkkÃke Ãktrzíkku rþ»Þku níkk. yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS
{nkhks þíkkLktË Mðk{e, {wõíkkLktË Mðk{e ðøkuhuLke rðî¥kkLku «kiZ, «[tz yLku «íkkÃke
ykðk ºký-ºký rðþu»kýkuÚke Lkðksu Au.
MðÞt rðîíkTðÞo ©e rLkíÞkLktË Mðk{e Mðrðhr[ík ‘©enrhrËÂøðsÞ’Lkk{Lkk økútÚk{kt
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 150
«íÞuf WÕ÷kMkLku ytíku ÷¾u Au :
‘<ÊiÉ ¸ÉÒ¨ÉnÖùrù´ÉºÉ¨|ÉnùɪÉÉSÉɪÉÇ|É´É®ú ¸ÉÒ ºÉ½þVÉÉxÉÆnù º´ÉÉʨÉʶɹªÉ iÉiºÉ¨|ÉnùɪÉ
ºÉEò±É½þÉnÇ%ùʦÉYÉÊxÉiªÉÉxÉÆnù¨ÉÖÊxÉ Ê´É®úÊSÉiÉä ¸ÉÒ½þÊ®úÊnùÎM´ÉVɪÉä
¸ÉÒ¨ÉnÖùrù´Éº´ÉÉʨÉxÉɨÉÉSÉɪÉÇ{ÉnùùºlÉÉ{ÉxÉxÉɨÉÉ |ÉlÉ¨É =±±ÉɺÉ& **1**’
Erík ©e{ËT WØð Mkt«ËkÞ yk[kÞo«ðh ©e MknòLktË Mðkr{Lkk rþ»Þ yLku
íku { Lkk Mkt « ËkÞLkk Mkf¤ hnMÞLku òýLkkhk rLkíÞkLkt Ë {w r Lk rðhr[ík
©enrhrËÂøðsÞ{kt ©e{ËT WØð Mðk{eLku yk[kÞo MÚkkÃÞk yu Lkk{u «Úk{ WÕ÷kMk
MktÃkqýo ÚkÞku. >>1>>
{nkLk yLku ©uc rðîkLk Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË Mðk{e ‘©e Mðkr{LkkhkÞý
Mkt«ËkÞ’Lkk hnMÞLku òýLkkhk níkk yu{ MðÞt fnu Au.
çktLku ËuþLkk ðze÷ íkÚkk rðîkLk Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e, Mk{Úko MktMf]ík
rðîkLk ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks, yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS {nkhks,
yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks ðøkuhuyu íkÚkk ¼økðkLk ©enrhLke Mk{eÃk
hnuLkkhk{ktÚke fkuEyu ÃkkuíkkLkk økútÚkku{kt ‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý’ yuðk yÚkoLke Í÷f
Ãký Ëu¾kze LkÚke.
yk[kÞo©eyku íkÚkk LktËMktíkku îkhk ÷¾kÞu÷k økútÚkku{kt õÞktÞ Ãký ÃkhMÃkh rðhkuÄ
ykðíkku nkuÞ yuðwt yufÃký ð[Lk òuðk{kt ykðíkwt LkÚke.
‘{É®úº{É®Æú SÉ ¶ÉɺjÉÉhÉÉÆ ºÉÉÆEòªÉÈ xÉè´É ¦ÉɴɪÉäiÉ *
+vÉÇ|ÉÉYÉèºiÉlÉÉ ºÉ´ÉÈ EÞòiÉÆ ºÉÒ¨ÉÉÊiɱÉRÂóPÉxÉÉiÉ **’
Ä{oøkútÚkku{kt ÃkhMÃkh ‘ºÉÉÆEòªÉÇ’ (¼u¤Mku¤) yðhkuÄf rð[kh nkuíkku LkÚke. fkhý fu
Ä{oøkútÚkkuLke Ãký ÃkkuíkkLke ftEf Mke{k nkuÞ Au. Ãkhtíkw yÄorðØkLk íku Mke{kykuLkwt WÕ÷t½Lk
fhe Ä{oøkútÚkkuLku ÃkhMÃkh MkktfhÃkýwt(¼u¤Mku¤) fhe Lkk¾u Au.
(íkfoMktøkún - yk÷kuf ÔÞkÏÞk)
‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k
Mk{kMkÚke ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLku rMkØ fhðku íku íkÆLk þk†kuÚke rðÁØ Au, fÃkku÷-
fÂÕÃkík Au. ÃkkuíkkLkk MðkÚkoLku ¾kíkh, ÃkkuíkkLke yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{Lke WÃkkMkLkk rMkØ fhðk
{kxu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk MkkÚku þçËA÷ yk[hu÷wt Au. yLÞºk Ãký ykheíku
þçËA÷ yk[hu Au, su{ fu - ð[Lkk{]ík økZzk ytíÞ «fhýLkk 2{kt ‘«íÞûk økwÁYÃk
nrh’ {Lkw»Þkf]rík «íÞûk ¼økðkLk ©enrhLku s fÌkk Au. íku{ Aíkkt íku þçËLkk {q¤ yÚkoLku
{[zeLku yLÞ fkuE yuf s ÔÞÂõíkÃkhf yÚkoLkwt «ríkÃkkËLk fhu Au. íku{s ¼õík®[íkk{ýe
økútÚkLke ÃktÂõík ‘yûkh Ãkh ÃkwÁ»kku¥k{ sun, íkuýu ÄÞwO {Lkw»ÞLkwt Ëun...’
(¼õík®[íkk{ýe : «.77/6) íkuLkku Ãký VuhçkË÷ fheLku yk heíku ‘yûkh ÃkwÁ»kku¥k{
sun, íkuýu ÄÞwO {Lkw»ÞLkwt Ëun...’ økkðk{kt ykðu Au. ©e MkíMktrøkSðLk yLku
151 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
¼õík®[íkk{ýe íkÚkk ©eS{nkhksLkk Ãkkt[Mkku Ãkh{ntMkkuLkk Lkk{ku{kt yufuÞLkwt Lkk{
yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ LkÚke. íku{s sLk{tøk÷ íkÚkk Mkðo{tøk÷ Míkkuºk{kt ©eS{nkhksLkk
nòh Lkk{ku{kt Ãký yufuÞ Lkk{ yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ LkÚke.
ykLkk WÃkhÚke yu Vr÷ík ÚkkÞ Au fu, ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË{kt ‘Mðkr{’ þçË yu ©e
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku {kxu «ÞkuòÞu÷ku LkÚke. Ãkhtíkw ‘Mðkr{’ yLku ‘LkkhkÞý’ yk çktLku
þçËku yuf s ÔÞÂõík {kxu yLku íku ¼økðkLk ©e MknòLktË Mðk{e {kxu s «ÞkuòÞu÷k Au
yÚkkoíkT ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMkÚke þçË
rMkØ ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðk{e yuðk su LkkhkÞý’ yuðku ÚkkÞ Au.
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt ‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’
ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMk Lk ÚkE þfu. fkhý fu MðÞt ©eS{nkhks økZzk
{æÞ «fhýLkk ºkeò ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :- “yu çkúñ Úkfe Ãkhçkúñ su ÃkwÁ»kku¥k{
LkkhkÞý íku Lkku¾k Au Lku yu çkúñLkk Ãký fkhý Au Lku ykÄkh Lku «uhf
Au.”
fkhý yLku fkÞo, ykÄkh yLku ykÄuÞ, «Þkusf yLku «ÞkußÞ
nt{uþk y÷øk s nkuÞ Au. çku MkkÚku {kLkðk{kt ykðu íkku fkÞofkhý
ykrËf ¼kðLke ÔÞwíÃkr¥k ÚkE þfþu Lkrn.
yLku çkeS ðkík yu Mk{sðkLke fu, Ëhuf Äk{{kt WÃkkMÞ{qŠík
Äk{ Úkfe swËe s nkuÞ Au. Äk{ yu s WÃkkMÞ MðYÃk LkÚke nkuíkwt.
su{ fu - çkrÿfk©{{kt ©e LkhLkkhkÞý Ëuð, ðifwtX{kt ©e
÷û{eLkkhkÞý Ëuð , økku÷kuf{kt ©e hkÄkf]»ý Ëuð íku{
yûkhÄk{{kt WÃkkMÞ{qŠík ‘¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý’ Au íku
yûkhÄk{ - yûkhçkúñ Úkfe swËk Au yLku yûkhçkúñ Úkfe Ãkh Au.
yûkhkíkeík Au, yûkhÄk{Lkk yrÄÃkrík Au {kxu WÃkkMÞ MðYÃk{kt
‘¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý’{kt ‘Mðkr{’ íku Äk{YÃk yûkhçkúñ
LkÚke, Ãkhtíkw ‘Mðkr{’ yu LkkhkÞýLkwt yiïÞoðk[f rðþu»ký Au.
• «&™ : 7. ‘º´ÉÉ欃 SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku f{oÄkhÞ
Mk{kMkÚke þçË rMkØ ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðk{e yuðk su LkkhkÞý’ yuðku ÚkkÞ Au. ykðe
heíkLkk yÚkoÚke rMkØ Úkíkkt þçËLku ©eS{nkhksLkwt Lkk{ Mk{Syu yLku ‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè
xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMkÚke þçË rMkØ
ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý’ yuðku ÚkkÞ Au. ykðe heíkLkk yÚkoÚke
rMkØ Úkíkku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË {nk{tºk Au (yk «{kýu fux÷kf fnu Au íkku) yu{
Mk{S þfkÞ fu Lkrn ?
W¥kh :- Lkk, Lk Mk{S þfkÞ. fkhý fu ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk Ä{oøkútÚkku{kt
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 152
Mðkr{LkkhkÞý ‘Lkk{’ yLku Mðkr{LkkhkÞý ‘{nk{tºk’ yk çktLku þçËkuLkku Mk{kLk
yÚko{kt s «Þkuøk ÚkÞu÷ku Au. (Ëk.ík.) Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLkk rþ»Þ rðîkLk
Mk.økw. ©e ½Lk~Þk{[hýËkMkS Mðk{e ‘ykæÞkÂí{f ík¥ðkÏÞkLk{T’ Lkk{Lkk økútÚk{kt
Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk{kt f{oÄkhÞ Mk{kMk fhíkk ÷¾u Au :-
‘Eò¨ÉÇvÉÉ®úªÉ´ÉÞkªÉɪÉÆ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉäÊiÉ ´Éè * ¨ÉxjÉ& ºÉ´ÉÉÇxiÉ®úÉi¨ÉÉxÉÆ ºÉ´ÉÉÇvÉÉ®Æú {ÉËiÉ iÉlÉÉ **’
(y.22, &÷kuf-74)
Mðk{e yLku LkkhkÞý - yk çktLku MkkÚkof Lkk{ku ðå[u ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ f{oÄkhÞ Mk{kMkÚke ykðku {nk{tºk rMkØ ÚkkÞ Au. suLkku yÚko Mkðo
yiïÞo MktÃkÒk, Mkðoþu»ke, MkðkoLíkÞko{e, MkðkoÄkh ©eS{nkhks Au, yuðku ÚkkÞ Au.
yk{, ‘ykæÞkÂí{f ík¥ðkÏÞkLk{T’ økútÚk{kt ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt
f{oÄkhÞ Mk{kMk s MðefkÞkuo Au. Ãkhtíkw {æÞ{ÃkË÷kurÃk íkíÃkwÁ»k Mk{kMk MðefkÞkuo LkÚke.
yu s {nk{tºk ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt Lkk{ Au yu fnuíkk ‘ykæÞkÂí{f
ík¥ðkÏÞkLk{T’ økútÚk{kt ÷¾u Au :-
‘ºÉ B´É ¸ÉÒ½þÊ®ú& EÞò¹hÉ& |ÉÉnÖù¦ÉÚÇiÉ& Eò±ÉÉʴɽþ *
xÉɨxÉÉ SÉ ½þÊ®úEÞò¹hÉ& º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɺiÉlÉÉ **+.22 ¶±ÉÉä. 71**’
su MkðkOíkhkí{k, MkðorLkÞtíkk, MkðkoÄkh, Mkðo¿k, Mkðoíktºk-Mðíktºk su LkkhkÞý fÌkk yu
s ©enrhf]»ý íkÚkk Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Úke yk fr¤Þwøk{kt «økxâk Au.
Mk.økw. ©e «u{kLktË Mðk{e «økx ¼økðkLk ©enrhLkk Lkk{Lku s {nk{tºk fnu Au :-
‘Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk Au, «økx nrhLkwt Lkk{;
yk yðMkh su fkuE ÷uþu, íkuLkk Mkhþu fk{.’
(«u{kLktË fkÔÞ : ÃkË - 580/1)
yLku çkeS ¾kMk ðkík yu Mk{sðkLke fu, ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt ¼økðkLk
©e Mðkr{LkkhkÞýLkk Lkk{Lku s ‘{nk{tºk’ fnuðk{kt ykðu Au. yÚkkoíkT ‘Mðkr{LkkhkÞý’
Lkk{Lkku {nk{tºkLkk þçËÚke ÔÞðnkh fhðk{kt ykðu Au. yux÷u ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{
yLku ‘{nk{tºk’ çktLku yufs Au. çktLkuLku y÷øk-y÷øk Mk{sðwt yu çkwrØLke þwÿíkk Au.
yLÞ Mkt«ËkÞ{kt Ãký ¼økðkLkLkwt Lkk{ yLku {tºk çktLkuLku yufs økýðk{kt ykÔÞk Au.
Ëk.ík. ËþhÚkLkk Ãkwºk su ©e hk{ níkk íku hk{Lkk{Lku s {tºk fnuðk{kt ykðu Au. ðMkwËuðLkk
ÃkwºkLkwt Lkk{ su ©e f]»ý níkwt íku f]»ýLkk{Lku s {tºk fnuðk{kt ykðu Au. Ãkhtíkw fkuE MðkÚkoLku
¾kíkh yu{ fnu fu, ËþhÚkLkk Ãkwºk ©e hk{ Au yuLku Lkk{ Mk{sðkLkwt yLku ‘®ú¨ÉxiÉä ªÉÉäÊMÉxÉ&
ªÉκ¨ÉxÉ <ÊiÉ ®úɨÉ&’ ykðe heíkLke ÔÞwíÃkr¥kÚke su þçË rMkØ ÚkkÞ íkuLku {tºk Mk{sðku. yuðe
heíku ðMkwËuðLkk Ãkwºk ©e f]»ý Au yuLku Lkk{ Mk{sðkLkwt yLku ‘Eò¹ÉÇÊiÉ +®úÒxÉÂ
¨É½þÉ|ɦÉɴɶÉCiªÉÉ <ÊiÉ EÞò¹hÉ&’ ykðe heíkLke ÔÞwíÃkr¥kÚke su þçË rMkØ ÚkkÞ íkuLku {tºk
Mk{sðku. yk{, fËk[ fkuE fnu íkku yu fuð¤ ÃkkuíkkLke çkwrØLkwt «ËþoLk fÞwO fnuðkÞ Ãkhtíkw
íku{kt fþwt íkÚÞ LkÚke. fkuE ‘hk{’ þçËLku Mkt¿kk þçË {kLke ‘+lÉÇ´ÉnùvÉÉiÉÖ®ú|ÉiªÉªÉ&
153 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
|ÉÉÊiÉ{ÉÊnùEò¨ÉÂ’ (yükæÞkÞe : 1/2/45) MkqºkÚke «kríkÃkrËf Mkt¿kk fhu Au. íkku fkuE
¼økðíøkwý yLkwYÃk ÔÞwíÃkr¥kÚke hk{ þçË rMkØ fhe ‘EÞòiÉ iÉÊrùiɺɨÉɺÉɶSÉ’
(yükæÞkÞe : 1/2/46) MkqºkÚke «kríkÃkrËf Mkt¿kk fhu Au. Ãkhtíkw yk çktLku þçËkuÚke yÚko
íkku yuf ÔÞÂõíkÃkhf s ÷uðkÞ Au. yk Mk{òðíkk {nk¼k»Þfkh fnu Au :- ‘+lÉÇMÉiªÉlÉÇ&
¶É¤nù |ɪÉÉäMÉ& * +lÉÈ ºÉÆ|ÉiªÉɪÉʪɹªÉɨÉÒÊiÉ ¶É¤nù& |ɪÉÖVªÉiÉä iÉjÉèEäòxÉÉäHòi´ÉÉiÉ iɺªÉÉlÉǺªÉ ÊuùiÉҪɺªÉ
|ɪÉÉäMÉähÉ xÉ ¦ÉÊ´ÉiÉ´ªÉ¨É (**2*1*1** ¦ÉɹªÉ)’ - yÚkoLkku çkkuÄ fhðk {kxu þçËLkku «Þkuøk
fhðk{kt ykðu Au. yuf þçËÚke yÚkoLkku çkkuÄ ÚkE økÞk ÃkAe çkeSðkh yu s yÚkoLkk
çkkuÄ {kxu yu s þçËLkku «Þkuøk fhe þfkÞ Lkrn.
Lkk{ nkuÞ fu {tºk nkuÞ Ãký çktLku «Þkuøk yÚko yLku yku¤¾ çkíkkððk {kxu s ÚkkÞ Au.
‘Eò& º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& ? <ÊiÉ’ «&™u ‘EÖòhb÷±ÉÒ ´ªÉÚføÉä®úºEòÉä ´ÉÞkɤÉɽÖþ®úÒoù¶É& º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ fkuý
Mðkr{LkkhkÞý Au ? yk «&™Lkk W¥kh{kt fnuðk{kt ykðu Au fu, fwtz÷Lkk Ähík÷, WÃkzíke
Akíkeðk¤k, ykòLkçkknwðk¤k Au yu Mðkr{LkkhkÞý. yk{, Lkk{ yLku {tºk yk çktLkuÚke
yufs yÚko çkíkkððk{kt ykðu Au.
‘ð¤e yk Mk{u ÄÞwO su Lkk{ hu,
íkuLku sÃkíkkt òÞu yûkhÄk{ hu;
Lke÷ftX Lkk{ ½Lk~Þk{ hu,
MkËk Mkðo Mkw¾Lkwt Äk{ hu. >>14>>
Mðkr{LkkhkÞý LkkhkÞý hu,
¼S fI ÚkÞk Äk{ÃkhkÞý hu;
÷uíkk LkkhkÞý {wrLk Lkk{ hu,
ÃkkBÞk ftE Mkw¾rð©k{ hu. >>16>>
nrh nrhf]»ý f]»ý fu’íkk hu,
íkÞko yÃkkh yu Lkk{ ÷uíkkt hu;
yuðk Lkk{Lkk Lkk{e su Mðk{e hu,
íku Au yûkhÄk{Lkk Äk{e hu.>>17>>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 22)
‘yuðku Lkk{Lkku Au «íkkÃk hu, ÄLÞ su sLk sÃku ykÃk hu;
Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ Mkw¾Äk{ hu, íkuýu ÄÞwO MknòLktË Lkk{ hu.>>5>>
MknòLktË MknòLktË økkÞ hu, íku íkku yûkhÄk{{kt òÞ huu;
MknòLktË Lkk{ suLku {w¾u hu, íku íkku çkúñÃkwh òþu Mkw¾u hu.>>6>>
sun {w¾u yu Lkk{ Wå[kh hu, íku íkku Ãkk{e økÞk ¼ðÃkkh huu;
MknòLktË Lkk{ Mk{híkkt hu, LkÚke Ãkrh©{ Ãkkh Qíkhíkkt hu.>>7>>
MknòLktË Lkk{ su ðËLku hu, íku íkku ÃknkUåÞk çkúñMkËLku huu;
MknòLktË MknòLktË økkíkkt hu, LkÚke fXý yuLku Äk{ òíkkt hu. >>8>>
MknòLktË MknòLktË frnyu hu, òýu yuÚke Ãkh{ÃkË ÷rnÞu huu;
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 154
suLku y¾tz yu Au hxLk hu, íkuLku Lk hnu ¼ð yxLk hu. >>9>>
Mðkr{LkkhkÞý þçkËu hu, «kýe ðkMk fhu Au çkunËu huu;
MknòLktË Lkk{ MkwÛÞwt fkLku hu, íkuLku ykÔÞwt Au yu Äk{ ÃkkLku hu. >>10>>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 23)
[LkkUÄ :- WÃkhkuõík ÃktÂõíkyku{kt Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{eLkk {íku Lke÷ftX,
½Lk~Þk{, Mðkr{LkkhkÞý, LkkhkÞý{wrLk, nrh, nrhf]»ý, MknòLktË - yk çkÄk
Lkk{ku{kt þçË ¼uËku nkuðk Aíkkt íÞkt yÚko¼uË rçk÷fw÷ LkÚke.]
su íkhMk AeÃkkðu Au íkuLku fkuE Ãkkýe fnu Au, fkuE s÷ Ãký fnu Au, fkuE ¼q fnu Au,
fkuE ðkuxh fnu Au. yk çkÄk þç˼uË nkuÞ Ãký íku{kt yÚko Vuh LkÚke yLku su ÃkËkÚko Au íku
íkku yuf s Au. íku{kt fþku Vhf Ãkzíkku LkÚke.
‘Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lkwt hxLk fhðwt’ fu ‘Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkku sÃk fhðku’ -
yk çktLku{kt þç˼uË nkuðk Aíkkt yÚko¼uË rçk÷fw÷ LkÚke.
‘xÉɨÉÉ%lÉǪÉÉä®ú¦ÉänùºÉ¨¤ÉxvÉäxÉè´ÉÉx´ÉªÉÉä ´ªÉÖi{ÉzÉ&’ þçË (Lkk{) yLku yÚkoLkku ÃkhMÃkh y¼uË
MktçktÄÚke yLðÞ ÚkkÞ Au. yk ðkíkLku Mk{òðíkk Þkuøk¼k»Þ{kt Ãkíktsr÷ fnu Au :-
‘{Énù{ÉnùÉlÉǪÉÉäÊ®úiÉ®äúiÉ®úÉvªÉɺɰü{É& º¨ÉÞiªÉÉi¨ÉEòÉä ªÉÉä%ªÉÆ ¶É¤nù& ºÉÉä%lÉÉæ ªÉÉä%lÉÇ& ºÉ ¶É¤nù& <ÊiÉ
(ªÉÉä.¦ÉÉ. 3*17)’ ÃkË yLku ÃkËkÚko{kt ÃkhMÃkh íkkËkíBÞYÃk M{]ríkLkku rð»kÞ, su yk þçË
Au íku s yÚko Au yLku su yk yÚko íku s þçË Au.
su{ fu - fkuE «&™ ÃkqAu fu þçË þwt Au ? yÚkðk yÚko þwt Au ? yk çktLku «fkhLkk
«&™kuLkk W¥kh{kt ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yk þçË Au. ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yk yÚko Au.
ykðku yufs «fkhLkku W¥kh òuðk{kt ykðu Au. fkhý fu çktLku{kt íkkËkíBÞ MktçktÄ Au.
‘+ÉäʨÉiªÉäEòÉIÉ®Æú ¥ÉÀ (¥ÉÀÊ´ÉtÉä{É. - 3) ®úɨÉäÊiÉ uùªÉIÉ®Æú xÉÉ¨É ¨ÉÉxɦÉRÂóMÉ& Ê{ÉxÉÉÊEòxÉ&
({É®ú¨É±ÉPÉÖ¨ÉÆVÉÖ¹ÉÉ ¶ÉÊHòÊxɯû{ÉhÉ)’ yku{T yu yuf yûkh (ðýo) çkúñ Au, ‘hk{’ yu çku
yûkhðk¤wt Lkk{ rÃkLkkfeLkwt {kLk¼tøk fhu Au. yuf ðýoðk¤k çkúñ fu{ nkuÞ þfu ? çku
yûkhðk¤wt ‘hk{’ þçËÚke rÃkLkkfe ÄLkw»Þ fu{ ¼ktøku ? yuf ðýoðk¤ku ‘yku{T’ ðýo
yLku çkúñLkku íkkËkíBÞ MktçktÄ{kLkÚke «Þkuøk ÚkE þfu Au. ‘hk{’ yu þçËLkku {ÞkoËk
ÃkwÁ»kku¥k{ hk{Lke MkkÚku y¼uË MktçktÄ ÚkðkÚke s rÃkLkkfe ÄLkw»Þ ¼ktøkðwt Mkt¼ð Au.
Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e Ãký þçË yLku yÚkoLkwt íkkËkíBÞ MktçktÄ {kLke «Þkuøk fhu Au.
su{ fu - ‘Mðkr{LkkhkÞý Mðkr{LkkhkÞý Mðkr{LkkhkÞý sÃkLkk, {Lkðk yune
{tºkhks EüËuð yÃkLkk...’
y®n {tºk íkku yuf þçË (Lke ykLkwÃkqðeo) Au íku EüËuð fE heíku {kLke þfkÞ ? Ãkhtíkw
‘Mðkr{LkkhkÞý’ yk þçËku MknòLktË Mðk{eLke MkkÚku íkkËkíBÞ MktçktÄ ÚkðkÚke s
EüËuð ÚkE þfu Au.
‘¨ÉxÉxÉÉiÉ jÉɪÉiÉä ªÉº¨ÉÉiÉ iɺ¨ÉÉiÉ ¨ÉxjÉ& |ÉEòÒÌiÉiÉ& (¶É¤nùEò±{ÉpÖù¨É&)’ yux÷u fu {LkLk-
®[íkLkÃkqðof sÃk fhðkÚke hûký fhu Au, íkuÚke {tºk fnuðkÞ Au. yÚkkoíkT {LkLk-®[íkLkÃkqðof
155 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
¼økðkLkLkk Lkk{Lkku sÃk fhðkÚke hûký ÚkkÞ Au, íkuÚke {tºk fnuðkÞ Au.
{tºkLkku çkeòu yÚko yu Ãký ÚkkÞ Au : ËuðíkkLku MktçkkurÄík fhðwt yLku Lkk{Lkku yÚko ÚkkÞ
Au : fkuE rðþu»k ÔÞÂõíkLku MktçkkurÄík fhðwt. yÚkoLke árüyu íkku çktLku Mk{kLk yÚkoLke «íkerík
fhkðu Au. ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk MkkrníÞ{kt íkku Lkk{ yLku {tºk yu çktLkuLkku Mk{kLk
yÚko{kt s «Þkuøk ÚkÞu÷ku Au :
Mk.økw. ©e «u{kLktË Mðk{e økkÞ Au :-
‘Mðkr{LkkhkÞý Mðkr{LkkhkÞý, {w¾u hxeÞu Lkk{;
ÄLk òuçkLk Lku ykðhËk, yuLkku Lk fheyu rLkhÄkh.’
(«u{kLktË fkÔÞ : ÃkË - 579/1)
‘Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lkku «kýe, yrík {kuxku «íkkÃk;
ytíkfk¤u «¼w íkuzðk ykðu, Mðkr{LkkhkÞý ykÃk.’
(«u{kLktË fkÔÞ : ÃkË - 580/3)
‘Mðkr{LkkhkÞý yks «økx {nk{tºk Au,
©ðýu Mkkt¼¤íkk ftÃku rËLkfh Ëqík òu...’
(«u{kLktË fkÔÞ : ÃkË - 847)
[LkkUÄ :- WÃkhkuõík ÃktÂõíkyku{kt Mk.økw. ©e «u{kLktË Mðk{e
‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{ yLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk yk çktLkuLkku
Mk{kLk yÚko{kt s «Þkuøk fhu Au.]
Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e økkÞ Au :-
‘Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ sÃkku {w¾, Mktík þwt hk¾ku «erík hu;
{wõíkkLktË fnu {kLÞ þe¾k{ý, íkku sEþ søkík Síke hu..’
(feíkoLk {wõíkknkh{T : ÃkË -1, Ãkus Lkt.246 )
‘Mðkr{LkkhkÞý {w¾u Wå[hu,
íkuLku sL{{hý s{Lkku ¼Þ òÞ...LkkhkÞý.
{õwíkkLkËt f’u {rn{k yrík ½ýk,u
íkLuku yf
u {¾
w u hu frð fxu÷kf u økkÞ...LkkhkÞý.’
(feíkoLkk{]ík : ÃkË - 4, Ãkus Lkt. 233, MkhÄkh «fkþLk - 2010)
‘Mðkr{LkkhkÞý Mðkr{LkkhkÞý fnkuhu {Lk {uhk,
yurn nu {nk{tºk-Mkkh {exu ¼ð Vuhk...’
(feíkoLk {wõíkknkh{T : ÃkË -2, Ãkus Lkt. 165)
‘©eLkkhkÞý Mðkr{Lku Ãkhnhe, òh ¼sLkkh Mkðuo Ïðkh Úkkþu;
fnu Au {wõíkkLktË «økx ¼s «krýÞk...’
(feíkoLk {wõíkknkh{T : ÃkË-2, Ãkus Lkt. 168)
[LkkUÄ :- Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e WÃkhkuõík ÃktÂõíkyku{kt ‘Mðkr{LkkhkÞý’
Lkk{Lku s {nk{tºk fnu Au.]
Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e økkÞ Au :-
‘Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ hu Ônk÷wt ÷køku Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ hu;
hkíkrËðMk {khk YrËÞk ¼eíkh, sÃkeþ nwt ykXwt ò{ hu...’
Mk.økw. ©e ËuðkLktË Mðk{e økkÞ Au :-
‘Mðkr{LkkhkÞý Mkw{hý fh÷u, ¼ßÞ LkkhkÞý ¼kE;
hMkLkk Mðkr{LkkhkÞý hxíku, sLk{ {hý {ex òE.
Lkk{ íkýku {rn{k yrík {kuxku, ðuË ÃkwhkLk çkíkkE;
ËuðkLktË fnu Mðk{e, «økx ¼Þu MktíkLk fu Mkw¾ËkE...’
(ËuðkLktË fkÔÞ : ÃkË 1111-, Ãkus Lkt.454 )
Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks MðÞt ©e{w¾ þçËkuLke LkkUÄ fhíkk
÷¾u Au :-
‘su Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ ÷uþu íkuLkkt çkÄk Ãkkíkf çkk¤e Ëuþu;
Au Lkk{ {khkt ©wrík{kt yLkuf, MkðkuoÃkhe yks økýkÞ yuf.
»kzûkhe {tºk {nkMk{Úko, suÚke Úkþu rMkØ Mk{Mík yÚko;
Mkw¾e fhu Mktfx Mkðo fkÃku, ytíku ð¤e yûkhÄk{ ykÃku.
òu ytíkfk¤u ©ðýu MkwýkÞ, ÃkkÃke íkýku íku Ãký {kuûk ÚkkÞ;
íku {tºkÚke ¼qík rÃkþk[ ¼køku, íku {tºkÚke íkku MkËTçkwrØ òøku.
íku {tºk suLkk {w¾Úke sÃkkÞ, íkuLkk Úkfe íkku s{ Lkkþe òÞ;
©e Mðkr{LkkhkÞý su fnuþu, ¼kðu fw¼kðu Ãký {wÂõík ÷uþu.’
‘...íku Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ ÷uíkk, ÷kS {hu Au {w¾Úke fnuíkk;
©e Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ Mkkh, Au ÃkkÃkLku íku «s¤kðLkkh...’
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/3)
[LkkUÄ :- Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks ‘©enrh÷e÷k{]ík’
økútÚk{kt Mðkr{LkkhkÞý ‘Lkk{’ yLku Mðkr{LkkhkÞý ‘{nk{tºk’ çktLku yufs ÔÞÂõíkLkk
yÚko{kt «Þkuøk ÚkÞu÷ku Au yu{ MÃkü fnu Au.]
Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e økkÞ Au :-
‘Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lkku hu, þ¬ku çkuMkkrhÞku ykÃk,
yu Lkk{Lku su ykþÞko hu, íkuLkk íku xr¤Þk íkkÃk;’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 55/11)
‘su{kt MknòLktË Mðk{e Lkk{ hu, ykðu su fkÔÞ{kt Xk{kuXk{ hu;
yuðe fkÔÞ fu’íkk Lku Mkkt¼¤íkk hu, ðkh Lk ÷køku {nkMkw¾ {¤íkkt hu.
{nk{tºkYÃk yu fk’ðu hu, íkuLku íkwÕÞ çkesw fu{ ykðu hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 47/7-9-10)
[LkkUÄ :- WÃkhkuõík ÃktÂõíkyku{kt Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{eyu MknòLktË Mðk{e
Lkk{Lku Ãký {nk{tºk fÌkku Au.]

©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 156 157 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k

 ‘yks yu Lkk{Lkku y{÷ hu, íku Lk ðeMkhðwt yuf Ãk÷ hu;
÷uíkk Lkk{ LkkhkÞý Mðk{e hu, òýku íku çkuXk Äk{Lku Ãkk{e hu..’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 47/12)
‘÷uíkk Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ hu, ÚkkÞ þwØ Mknw LkhLkkh hu;
{kxu su sÃkþu yu Lkk{ hu, íku íkku Ãkk{þu yûkhÄk{ hu.
yuðku yu Lkk{Lkku ÃkhíkkÃk hu, «økxkÔÞku Ãk]Úkðe Ãkh ykÃk hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 33/13-14)
‘Mkwýe Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ hu, MkÞko ftEf SðLkk fk{ hu;
fkLku yu Lkk{Lke ¼ýf Ãkze hu, íkuLku yûkhÃkku¤ W½ze hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 23/11)
‘nk÷u nwf{ yu Lkk{ íkýku hu, yks y{÷ yunLkku ½ýku hu;
þ¬ku Mkðuo «fkhu Au yuLkku hu, LkÚke y{÷ yks çkeò fuLkku hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 22/19)
‘Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ MknwLku, Lk¬e ÷uðhkÔÞwt Lkk{;
¼sLk fhkðe yk ¼ð{kt, ykrÃkÞwt yûkhÄk{.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 54/15)
‘MkqÞoLkkhkÞý su fnuðkÞ, ðihkxLkkhkÞý Ãký ÷uðkÞ.
÷û{eLkkhkÞý Lkk{ fnu Au, LkhLkkhkÞý Lkk{ ÷nu Au;
ðkMkwËuðLkkhkÞý Mkkh, yuðk LkkhkÞý Lkk{ yÃkkh.
íku Mkki LkkhkÞýLkku nwt Mðk{e, Mknw hÌkk {Lku fh¼k{e;
{kxu Mðkr{LkkhkÞý sun, Lkk{ {kÁt Au fnwt Awt íkun.
MkðkuoÃkrh Lkk{ Au yu Mkkh, {kxu hxòu Mknw LkhLkkh;
yun Lkk{ hxu sLk sun, Ãkk{u y÷kirff Mkw¾ íkun.’
(ÃkwÁ»kku¥k{÷e÷k{]ík Mkw¾Mkkøkh : íkhtøk 13)
- …tk[ Œþðth Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý ™t{ òýu
yòýu ÷uþu, ‚u™wk …ý yt…ýu fÕÞtý fhðwk …zþu.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/24)
- Mðtr{™thtÞý ™t{™t {kºt suðtu ƒeòu ftuE {kºt yts ƒr¤Þtu ™Úte.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/154)
- Mðtr{™thtÞý ™t{™tu {kºt ƒnw ƒr¤Þtu Au, {txu ¼s™ fÞto fhðwk.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/245)
[LkkUÄ :- Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu WÃkhkuõík ðkíkku{kt Mðkr{LkkhkÞý
‘Lkk{’ yLku Mðkr{LkkhkÞý ‘{nk{tºk’ çktLkuLkku yuf s ÔÞÂõík Ãkhf «Þkuøk fhu÷ku Au.]
- ÷Þ ‚tu ¼„ðt™™e ÷e÷t™tk ®[‚ð™u fhe™u ‚Útt Mðtr{™thtÞý ™t{™t ¼s™u
fhe™u x¤u Au.
(ÞkuøkeðÞo ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/280)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 158
- yuftŒþe™u rŒðË yt rf‚o™ Ëtk¼éÞtk su ‘‘Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý ô[u
ËtŒu „tÞ, Ëtk¼¤e™u Þ{Œq‚ ‚u™u ŒqhÚte ÷t„u …tÞ’’ yu rf‚o™ Ëtk¼¤e™u Ëk‚u …qAâwk
su yu rf‚o™ fwËk„e ÷tuf „tÞ ‚tu Þ{Œq‚ Auxu hnu fu ™ hnu ? W¥th su Mðtr{™thtÞý
fnuðwk yu {nt{kºt Au ‚u þwk ? ‚tu ËíËk„e „t‚t ntuÞ fu fwËk„e „t‚t ntuÞ …ý Þ{™t Œq‚
‚tu Auxu hnu Au yuðtu yu ™t{™tu «‚t… Au.
(©e þwfkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 17)
- ô[u ËtŒu Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý ™t{ ÷u Au ‚u Ëðuo™u ©eS{nthts
Ëtk¼¤u Au ™u Ëðo™t Ët{wk òuE hÌtt Au ™u ƒnw htS ÚttÞ Au su yt ƒnw Ëthwk fhu Au yu{
Ëðuo {wõ‚™u ™u „tu…t¤t™kŒ Mðt{e™u fnu Au ™u Mðt{e …ý htS ÚttÞ Au.
(©e þwfkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 18)
[LkkUÄ :- WÃkhkuõík fnu÷k «{kýkuÚke yu rMkØ ÚkkÞ Au fu, Mðkr{LkkhkÞý ‘Lkk{’
yLku Mðkr{LkkhkÞý ‘{nk{tºk’ - yk çktLkuLkku Mk{kLk yÚko{kt s «Þkuøk ÚkÞu÷ku Au.
yÚkkoíkT Lkk{ yLku {nk{tºk yk çktLku{kt ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉèè xÉÉ®úɪÉhÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku
f{oÄkhÞ Mk{kMk s ÚkkÞ Au.]
- ‘$ xɨÉÉä%´ÉiÉÉÊ®úhÉä º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉªÉ * BiÉx¨ÉxjÉÉIÉ®úÉ´ÉÞiªÉÉ EÖòªÉÉÇzªÉɺÉÆ SÉ ½þºiɪÉÉä& *’ -
xɨÉÉä%´ÉiÉÉÊ®úhÉä º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉªÉ * yu {tºkLkk yûkhkuÚke fhLÞkMk fhðku. (©enrh[rhºk{T :
«Úk{ ÃkrhåAuË,42/11)
- ‘xɨÉÉä%´ÉiÉÉÊ®úhÉä º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉªÉ SÉäÊiÉ ´Éè * ¨ÉڱɨÉxjɺªÉ Ê´É|Éäxpèù& EòÉ®úªÉäVVÉ{Éʨɹ]õnù¨ÉÂ
**’ - xɨÉÉä%´ÉiÉÉÊ®úhÉä º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉªÉ * yk {q¤ {tºk Au. íkuLkku òÃk rð«ku ÃkkMku fhkððku.
(©enrh[rhºk{T : {knkíBÞ, 9/17)
- ‘xɨÉÉä%´ÉiÉÉÊ®úhÉä º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉªÉ iÉä xÉÞ{É * <ÊiÉ ¶±ÉÉäEòÉt´ÉhÉê ºiÉÆ VÉ{ÉxiɺiÉÖ¹]Öõ´ÉÖ ¨ÉÇxÉÖ¨ÉÂ
**’ - xɨÉÉä%´ÉiÉÉÊ®úhÉä º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉªÉ * yk {tºkLkku òÃk fhíkk Mktíkkuyu ¼økðkLk
©enrhLke Míkwrík fhe. (©enrh[rhºk{T : rîíkeÞ ÃkrhåAuË, 14/41)
[LkkUÄ :- y®n Mk.økw. çkúñ[khe ©e y¾tzkLktË Mðk{e ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLku
yðíkkhe rðþu»ký ÷økkzu Au. nðu òu ‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉèè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’
ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMkÚke þçË rMkØ ÚkkÞ Au. suLkku yÚko ‘Mðk{eyu
Mkrník LkkhkÞý’ yuðku ÚkkÞ yu{ {kLkeþwt íkku íkuLku ‘yðíkkhe’ rðþu»ký ÷køke þfþu
Lkrn. fkhý fu yðíkkhe Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý LkÚke, Ãkhtíkw yðíkkhe
‘Mðkr{LkkhkÞý’ yufs Au. ‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku
{æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMkÚke þçË rMkØ fhe yk MknòLktË Mðk{eLkwt Lkk{ Au yu
Ãký fne þfkþu Lkrn. fkhý fu {æÞ{ÃkË÷kurÃkíkíÃkwÁ»k Mk{kMkÚke rMkØ Úkíkkt
‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLku ‘¦ÉÊHòvɨÉÉÇi¨ÉVÉ&, ¦ÉÊHòiÉxɪÉ&’ ykrËf rðþu»kýku ÷køke þfþu
Lkrn. Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý yu ¼ÂõíkÄ{oLkk Ãkwºk Lk níkk. Ãkhtíkw fuð¤
‘Mðkr{LkkhkÞý’ s níkk. yuðwt íkku ík{u Ãký ¾qÕ÷k {LkÚke Mðefkhku s Aku.]
159 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 - ‘¨ »± ¨æÿææjxæ±æÝì S±æç}æÝæÚ沇ææw²²æ J Ðíç¨hæïùçS„ ¨ }ææ¢ Ðæ²æhçÚ:
¨±æü‹„Ú沄: JJ’ - ËðoSð «týe{tºt™t yk‚Þto{e Au y™u yûthÚte …ý …h Au. yu s
…h{tí{t yíÞthu yt ¼qr{ W…h ‘Mðtr{™thtÞý’ yuðt ™t{Úte «rËØ Au. (©e
MkíMktrøkSðLk : 1/1/12)
- ‘S±æç}æÝæÚ沇ææï ÝèHÜU‡Ææï ÝæÚ沇ææï ãçÚ:J ãçÚÜëUc‡æp ¨ã…æÝ‹Î: ÜëUc‡ææïùS„é }æï NçÎ JJ’
- ©eMðtr{™thtÞý, ™e÷fkX, ™thtÞý, nrh, nrhf]»ý, Ënò™kŒ ‚u{s ©ef]»ý
ð„uhu ™t{tu™wk M{hý fhe {tht ÓŒÞ{tk ËŒt ‚{u rƒhtòu yu{ «tÚto™t fhðe.
(©e MkíMktrøkSðLk {knkíBÞ : 4/2)
- ‘ãçÚÜëUc‡ææï ÍæÝà²æ}ææï ÝèHÜU‡Æp ¨ S}æë„: J S±æ}æè ™ ¨ã…æÝ‹Î: S±æç}æÝæÚ沇æS„ƒæ JJ’
- y™u ‚u nrhf]»ý, ½™~Þt{, ™e÷fkX yt ™t{tuÚte ‚Útt Mðt{e, Ënò™kŒ,
Mðtr{™thtÞý ™t{Úte …ý ‚u{™u fnu÷t Au. (©e MkíMktrøkSðLk : 5/69/17)
- ‘º´ÉäxÉ ¶ÉÉäEò¶SÉ ºÉ´Éæ¹ÉÉÆ ¾þiÉ& ºÉÉlÉÈ ½þÊ®úºiÉiÉ& * <ÊiÉ SÉGäò ÊxÉVÉÆ xÉɨÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ& º´ÉªÉ¨É **’ - yûkhkrÄÃkrík MðÞt ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýu ¼õíkkuLkk þkuf nhe-xk¤eLku ÃkkuíkkLkwt ‘nrh’ yuðwt
Lkk{ MkkÚkof fÞwO. (©enrh[rhºk{T : «Úk{ ÃkrhåAuË,7/31)
- ‘¸ÉÒº´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɺÉÆYɪÉÉ%rùÉ iɺªÉ |ÉʺÉrùºªÉ ½þ®äú ̽þ {ɶSÉÉiÉ * Eäò
SÉÉ´ÉiÉÉ®úɺiÉnÖù{ÉɺÉEòɶSÉ EäòÊSÉSSÉ ¨ÉÖHòÉ @ñ¹ÉªÉÉä%jÉ VÉÉiÉÉ& **’- íku
¼økðkLk ©enrh ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðu Lkk{u «rMkØ ÚkÞk íku ÃkAe
fux÷kf yðíkkhku, íku{Lkk ¼õíkku, yûkhkrË Äk{kuLkk {wõíkku yLku
{heåÞkrË Ér»kyku Ãký yk ¼qr{ WÃkh «fxâk Au. (©enrh[rhºk{T :
«Úk{ ÃkrhåAuË,21/40)
- ‘<Ç·É®ú& EòiÉÖǨÉEòiÉÖǨÉxªÉlÉÉEòiÉÖǨɺ¨ªÉ½þ¨É * º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉtÉJªÉÉ
¦É´ÉÉzÉßxÉ ¨ÉÉäSɪÉÎxiÉ ¨Éä **’ - nwt fíkwO yfíkwO yLku yLÞÚkk fíkwO Mk{Úko Awt.
‘Mðkr{LkkhkÞý’ ykrË {khk Lkk{Lkwt ©ðý feíkoLk M{hý fhLkkh {Lkw»ÞLkku yk
MktMkkhÚke nwt {kuûk fÁt Awt. íku {khk Äk{Lku Ãkk{u Au.
(©enrh[rhºk{T : rîíkeÞ ÃkrhåAuË,23/32)
- ‘xɨÉÉäxɨɺiÉä ½þ®úªÉä%´ÉiÉÉÊ®úhÉä ¸ÉÒº´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉxÉÉ¨É vÉÉÊ®úhÉä * ¥ÉÀÉhb÷ºÉMÉÇκlÉÊiÉxÉɶɽäþiÉ´Éä
ÊxɤÉrùxÉÉxÉÉÊxÉVɦÉÊHòºÉäiÉ´Éä **’ - ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ ykðk Lkk{u «fx ÚkÞu÷k yðíkkhe
ykÃk ¼økðkLk ©enrhLku y{u ðkhu ðkhu Lk{Mfkh fheyuu Aeyu. ykÃk yk çkúñktzLke
WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷ÞLkwt fkhý Aku. ykÃku ÃkkuíkkLke yufktríkfe ¼Âõík {kxuLkk rðr[ºk
Mkuíkwyku çkktæÞk Au.
(©enrh[rhºk{T : rîíkeÞ ÃkrhåAuË,27/34)
- ‘+iÉÉä ¦ÉVÉ i´ÉÆ xÉÞ{É vɨÉǺÉÆκlÉÊiÉ& ¸ÉÒ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhɺÉÆYɪÉÉ ÊIÉiÉÉè * |ÉʺÉrù¨ÉÒ¶ÉÆ
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 160
ºÉEò±ÉÉ´ÉiÉÉÊ®úhÉÆ iÉäxÉɨɮèú±ÉÇ{ºªÉ漃 ¶É¨ÉÇ nÖù±±ÉǦɨÉ **’ - nu Lk]Ãk ! {kxu ík{u Ä{o{kt hneLku yk
¼qr{ WÃkh ‘Mðkr{LkkhkÞý’ ykðu Lkk{u «rMkØ, Mkðo yðíkkhLkk yðíkkhe, Mkðo
rLkÞtíkk ¼økðkLk ©enrhLku ¼òu. íkuÚke ËuðkuLku Ëw÷o¼ ¼økðØk{Lke «króYÃk Mkw¾Lku
Ãkk{þku.
(©enrh[rhºk{T : ík]íkeÞ ÃkrhåAuË,11/31)
- ‘BEèòEòÉRÂóMÉÆ º¨É®úxÉ |ÉÒiªÉÉ ¨ÉnùÒªÉÆ ¨ÉÉʱÉEòÉÆ VÉ{ÉäiÉ * ´ÉnùxÉ |ÉÊiɨÉËhÉ ¦ÉHò&
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉ%ʦÉvÉɨÉ **’ - {khk ¼õíku «u{Úke {khk yuf yuf ytøkLku Mkt¼khðwt. Ãkkhu
Ãkkhu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{ çkku÷eLku {k¤k sÃkðe-Vuhððe. (©enrh[rhºk{T : ík]íkeÞ
ÃkrhåAuË,22/20)
- ‘+iÉÉä xɨÉÉä xɨÉ& º´ÉÉʨÉxÉ ¦ÉÊHòvɨÉÉÇi¨ÉVÉÉªÉ iÉä * º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉÉJªÉɪÉ
¥ÉÀvÉɨxÉä%´ÉiÉÉÊ®úhÉä **’ - nu Mðkr{LkT ! ¼ÂõíkÄ{oLkk Ãkwºk, ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{u «rMkØ
ÚkÞu÷k yûkhÄk{Lkk yrÄÃkrík yðíkkhe yuðk ykÃkLku y{u Mknw ðkhtðkh Lk{Mfkh
fheyu Aeyu.
(©enrh[rhºk{T : ík]íkeÞ ÃkrhåAuË,24/54)
- ‘¨ÉɪÉÉ{É®äú ´ÉºiÉÖiÉ B´É ºÉiªÉä EÞò¹hÉä {É®úÉi¨ÉxªÉÊJɱÉèEò{ÉɱÉä * ¸ÉÒº´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ xÉÉΨxÉ
SÉÉi¨É°ü{ÉähÉ ½þÉqÈù º´ÉʽþiÉÉªÉ EòɪÉǨÉ **’ - {kÞkÚke Ãkh, MkíÞ MðYÃk, MkðoLkk yuf Ãkk÷f
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý Ãkh{kí{k{kt ykí{Mk¥kkYÃku ÚkELku MLkun fhðku.
(©enrh[rhºk{T : [íkwÚko ÃkrhåAuË,49/40)
[¾kMkLkkUÄ :- WÃkhkuõík þk†kuLkk ykÄkh-Ãkwhkðk WÃkhÚke rLkýoÞ ÚkkÞ Au fu,
‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{ yLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk - yk çktLkuLkku Mk{kLk yÚko{kt
«Þkuøk ÚkÞu÷ku Au. ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhÉ& <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yu{ f{oÄkhÞ Mk{kMk s
Mk{sðku , yLku WÃkhku õ ík þk†ku { kt çkíkkðu ÷ k ‘yðíkkhe’, ‘Mkðku o à khe’
‘fíkwo{fíkwo{LÞÚkkfíkwo{T’ ykrËf rðþu»kíkk yuf ‘Mðkr{LkkhkÞý’Lku s ÷køke þfu; Ãkhtíkw
yk rðþu»ký ÷økkzðkLke yûkhçkúñ{kt õÞkhuÞ Mðíktºk ÞkuøÞíkk LkÚke. ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉèè
xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yk{ f{oÄkhÞ Mk{kMkÚke su þçË rMkØ ÚkkÞ Au íku
MknòLktË Mðk{eLkwt Lkk{ Mk{sðwt. yLku ‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉèè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ
º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMkÚke su þçË rMkØ ÚkkÞ Au íkuLku
{nk{tºk Mk{sðku ykðe fÕÃkLkk fhðkLke [íkwhkE ¼hu÷e ÔÞðMÚkk íkku, ík{khk
rð{w¾kuLkk ð[Lk{kºk{kt s - çkku÷ðk {kºk{kt s þku¼u yuðe Au. Ãkhtíkw ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk Ä{oøkútÚkkuLke MkkÚku rð[khðk{kt ykðu íkku íku yk¾hu {q¤{ktÚke
s ¾kuxwt Mkkrçkík ÚkkÞ Au yLku íku fuð¤ çkwrØLkwt «ËþoLk s Au.]
{tºk{kt {tºkÃkýwt Ãký ¼økðkLkLkk Lkk{Lku fkhýu s Au. òu {tºk{ktÚke ¼økðkLkLkk
Lkk{Lke çkkËçkkfe fhe Lkkt¾ðk{kt ykðu íkku {tºk{ktÚke {tºkÃkýwt {xe òÞ Au. yk ðkíkLku
Mk{òðíkk Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e ‘rþûkkÃkºke ¼k»Þ’{kt ÷¾u Au :-
161 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 EòÊ{ɱÉMÉÒiÉɪÉÉÆ SÉ - ‘iÉä{ÉÖºiÉ{ɺiÉä VÉÖ½Öþ´ÉÖ& ºÉºxÉÖ®úɪÉÉÇ ¥ÉÀÉxÉÚSÉÖxÉÉÇ¨É MÉÞhÉÎxiÉ ªÉä iÉä *’
´ÉèÊnùEò¨ÉxjÉEÞòiÉÉxÉÉÆ ªÉYÉÉÊnùEò¨ÉÇhÉÉÆ ´ÉèÊnùEò¨ÉxjÉVÉ{ɺªÉÉÊ{É ºÉÉnÂùMÉÖhªÉÆ ¦ÉMÉ´ÉzÉɨxÉè´ÉäiªÉÖHÆò ¸ÉÒ¦ÉÉMÉ´ÉiÉä
- ‘¨ÉxjÉiɺiÉxjÉiÉζUôpÆù näù¶ÉEòɱÉɽÇþ´ÉºiÉÖiÉ& * ºÉ´ÉÈ Eò®úÉäÊiÉ ÊxÉζUôpÆù xÉɨɺÉÆEòÒiÉÇxÉÆ iÉ´É **’
(¦ÉÉMÉ´ÉiÉ : 8*23*16)’
frÃk÷økeíkk{kt fÌkwt Au fu, “¼økðkLkLkk Lkk{Lkku suýu Wå[kh fÞkuo Au íkuýu s íkÃk
fhu÷wt Au, nku{ fhu÷ku Au, MLkkLk fhu÷wt Au, ðuËLku ¼ýu÷ku Au. ykÚke íkku ðirËf {tºkkuÚke
fhu÷k Þ¿kkrËf f{kuoLkwt íkÚkk ðirËf {tºk sÃkLkwt Ãký MkkËTøkwÛÞ íkku ¼økðkLkLkk Lkk{Lku
fkhýu s Au. yu ©e{ËT ¼køkðík{kt fÌkwt Au fu, ËuþÚke - fk¤Úke - {tºkÚke fu íktºkÚke - fkuE
ðMíkwÚke fkuE LÞqLkíkk nkuÞ íkku ík{kÁt Lkk{ MktfeíkoLk MkðoLku MktÃkqýo fhu Au.” ‘’
ºEòÉxnäù SÉ - ‘ªÉºªÉ º¨ÉÞiªÉÉ SÉ xÉɨÉÉäCiªÉÉ VÉ{ɪÉYÉÊGòªÉÉÊnù¹ÉÖ * xªÉÚxÉÆ ºÉÆ{ÉÚhÉÇiÉÉÆ ªÉÉÊiÉ ºÉtÉä ´Éxnäù
iɨÉSªÉÖiɨÉ **’ <ÊiÉ * ¸ÉÒ ¶ÉRÂóEò®úÉSÉɪÉÇEÞòiÉʴɹhÉֺɽþ»ÉxÉɨɦÉɹªÉÉxiÉä SÉ - ‘|ɨÉÉnùÉiÉ EÖò´ÉÇiÉÉÆ Eò¨ÉÇ
|ÉSªÉ´ÉäiÉÉv´É®äú¹ÉÖ ªÉiÉ * º¨É®úhÉÉnäù´É iÉiÉ ʴɹhÉÉä& ºÉÆ{ÉÚhÉÈ ºªÉÉiÉ <ÊiÉ ¸ÉÖÊiÉ& **’ <ÊiÉ *
ð¤e, MftËÃkwhký{kt fÌkwt Au fu, “suLkk M{hýÚke fu
Lkk{kuå[khýÚke sÃk Þ¿kkrËf{kt yÃkqýoíkk nkuÞ íku íkífk¤
MktÃkqýoÃkýkLku Ãkk{u Au. íku Ãkh{kí{kLku nwt ðtËLk fÁt Awt.’’ ©e
þtfhk[kÞuo fhu÷k ‘rð»ýwMknMkúLkk{¼k»Þ’Lku ytíku fÌkwt Au fu,
‘Þ¿kkrËf f{kuo fhíkk fkuE f{o{kt LÞqLkíkk ÚkkÞ íkku íku íkífk¤ rð»ýw
¼økðkLkLkk M{hý Úkfe MktÃkqýo ÚkkÞ Au.’ yuðe ©wrík Au :-
‘iÉlÉÉ SÉ ¸ÉÖÊiÉ& - ‘¨ÉkÉÉÇ +¨ÉiªÉǺªÉ iÉä xÉÉ¨É ¦ÉÚÊ®ú ¨ÉxÉɨɽäþ Ê´É|ÉɺÉÉä
VÉÉiÉ´ÉänùºÉ& <ÊiÉ *’ ʴɹhÉÖvɨÉÉækÉ®äú - ‘+vÉÒiÉÉ& ºÉEò±ÉÉ ´ÉänùÉ&
ºÉÉRÂóMÉÉä{ÉÉRÂóMÉÉ Ê½þ iÉäxÉ iÉÖ * ¦ÉMÉ´ÉzÉÉ¨É ªÉäxÉÉjÉ VÉ{iÉÆ ºÉ´ÉÉÇlÉÇʺÉÊrùnù¨É **’
<ÊiÉ * ‘@ñM´ÉänùÉälÉ ªÉVÉÖ´Éænù& ºÉɨɴÉänùÉä ÁlÉ´ÉÇhÉ& * +vÉÒiÉɺiÉäxÉ ªÉäxÉÉäHÆò
½þÊ®úÊ®úiªÉIÉ®úuùªÉ¨É **’ <ÊiÉ *’
©wrík{kt fÌkwt Au fu, “{hý Ä{oðk¤k y{u çkúkñýku y{]íkYÃk
{qŠíkðk¤k Þ¿kLkkhkÞý YÃk ík{kÁt Lkk{ ðirËf {tºkkuÚke, Þ¿kkrË f{oÚke Ãký yrÄf
{kLkeyu Aeyu. rð»ýwÄ{kuo¥kh{kt fÌkwt Au fu, íku s ytøk WÃkktøkMkrník Mk{økú ðuËku ¼ýu÷k
Au. Mkðo rMkrØykuLku ykÃkLkkh íkÚkk Mkðo yÚkkuoLku ykÃkLkkh ¼økðkLkLkwt Lkk{ yk ÷kuf{kt
suýu sÃku÷wt Au, nrh yuðwt çku yûkhLkwt Lkk{ suýu ÷eÄu÷wt Au íku s ÉøðuË-ÞswðuoË-
Mkk{ðuË yLku yÚkðoðuËLku ¼ýu÷ku Au.”
¼økðkLkLkk Lkk{Lkku ykðku {rn{k Mkkt¼¤e fkuE íkuLku ¾kuxku {rn{k fnu yÚkðk
yÚkoðkË {kºk (íku{kt Yr[ WÃkòððk {kxu s {rn{k fÚkLk) Au yu{ fnu Au íku ÃkkÃkLkku
¼køke Au. yk Mk{òðíkk ©e þíkkLktË Mðk{e ÷¾u Au :
‘½þÊ®ú¦ÉÊHòʴɱÉɺÉä SÉÉäHò¨É - ‘<Çqù¶Éä xÉɨɨÉɽþÉi¨ªÉä ¸ÉÖÊiɺ¨ÉÞÊiÉÊ´ÉÊxÉζSÉiÉä * Eò±{ɪÉxiªÉlÉÇ´ÉÉnÆù
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 162
ªÉä ªÉÉÎxiÉ iÉä PÉÉä®úªÉÉiÉxÉÉ& **’ <ÊiÉ * EòÉiªÉɪÉxɺÉÆʽþiÉɪÉÉ\SÉ - ‘+lÉÇ´ÉÉnÆù ½þ®äúxÉÉÇΨxÉ ºÉƦÉɴɪÉÊiÉ ªÉÉä
xÉ®ú& * ºÉ {ÉÉÊ{ɹ`öÉä ¨ÉxÉÖ¹ªÉä¹ÉÖ ÊxÉ®úªÉä {ÉiÉÊiÉ º¡Öò]õ¨É **’ <ÊiÉ * VÉèʨÉÊxɺÉÆʽþiÉɪÉÉ\SÉ -
‘¸ÉÖÊiɺ¨ÉÞÊiÉ{ÉÖ®úÉhÉä¹ÉÖ xÉɨɨÉɽþÉi¨ªÉ´ÉÉÊSɹÉÖ * ªÉä%lÉÇ´ÉÉnù <ÊiÉ ¥ÉÚªÉÖxÉÇ iÉä¹ÉÉÆ ÊxÉ®úªÉIɪÉ& **’ <ÊiÉ SÉ *
{ÉÉnÂù¨Éä SÉ - ‘MÉÖ®úÉä®ú´ÉYÉÉ ¸ÉÖÊiɶÉɺjÉÊxÉxnùxÉÆ iÉlÉÉlÉÇ´ÉÉnùÉä ½þÊ®úxÉÉΨxÉ Eòα{ÉiÉ& * xÉɨxÉÉä ¤É±ÉÉtºªÉ SÉ
{ÉÉ{ɤÉÖÊrùxÉÇ Ê´ÉtiÉä iɺªÉ ªÉ¨Éè̴ɶÉÖÊrù& **’ <ÊiÉ * ¥ÉÀºÉÆʽþiÉɪÉÉÆ SÉ - ‘¨ÉzÉɨÉEòÒiÉÇxÉ¡ò±ÉÆ Ê´ÉÊ´ÉvÉÆ
ÊxɶɨªÉ xÉ ¸ÉnÂù nùvÉÉÊiÉ ¨ÉxÉÖiÉä SÉ iÉnùlÉÇ´ÉÉnù¨É * ªÉÉä ¨ÉÉxÉֹɺiÉʨɽþ nÖù&JÉSɪÉä ÊIÉ{ÉÉʨÉ
ºÉƺÉÉ®úPÉÉä®úÊ´ÉÊ´ÉvÉÉÌiÉÊxÉ{ÉÒÊb÷iÉÉRÂóMɨÉ **’ <ÊiÉ *’
nrh¼Âõíkrð÷kMk{kt fÌkwt Au fu, “©wrík-M{]ríkyu rLkùÞ fhu÷k ykðk Lkk{
{knkíBÞ{kt su yÚkoðkËLku fÕÃku Au íku ½kuhÞkíkLkk Ãkk{u Au. fkíÞkÞLkMktrníkk{kt fÌkwt Au
fu, ¼økðkLkLkk Lkk{{kt su {Lkw»Þ yÚkoðkËLke fÕÃkLkk fhu Au íku {Lkw»Þku{kt ÃkkÃke Au yLku
Lkhf{kt Ãkzu Au yu MÃk»x Au. sir{rLkMktrníkk{kt fÌkwt Au fu, Lkk{Lkk {knkíBÞLku fnuLkkhk
©wrík-M{]rík-ÃkwhkýkuLku rð»ku su yÚkoðkË Au yu{ fnu Au, íkuyku nt{uþk Lkhf{kt hnu Au.
ÃkÈÃkwhký{kt fÌkwt Au fu, økwÁLkku ríkhMfkh ©wrík yLku þk†Lke ®LkËk íkÚkk nrhLkk{{kt
fÕÃku÷ku yÚkoðkË yLku Lkk{Lkk çk¤Lku ÷ELku s suLke ÃkkÃk{kt çkwrØ nkuÞ íkuLke Þ{hkòÚke
Ãký þwrØ Úkíke LkÚke. çkúñMktrníkk{kt fÌkwt Au fu, {khk Lkk{ M{hýLkwt rðrðÄ «fkhLkwt V¤
Mkkt¼¤eLku su íku{kt ©Øk hk¾íkku LkÚke yLku yÚkoðkË {kLku Au, MktMkkhLke ½kuh rðrðÄ
ÃkezkykuÚke Ãkerzík ytøkðk¤k íku {Lkw»ÞLku Ëw:¾Lkk Mk{wËkÞ{kt nwt Lkk¾wt Awt.”
(rþûkkÃkºke ¼k»Þ yÚkoËerÃkfk xefk : &÷kuf - 56)
[¾kMkLkkUÄ :- yk rþûkkÃkºke ¼k»Þ WÃkhÚke MÃkü ÚkkÞ Au fu, ‘Mðkr{LkkhkÞý’
Lkk{ yu s {tºk Au. fkhý fu {tºk{kt {tºkÃkýwt ¼økðkLk ©enrhLkk Lkk{Úke hÌkwt Au. {kxu
‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{ yLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk çktLku yufs Au. Aíkkt ÃkkuíkkLku
çkwrØSðe yLku rðØkLk fnuðzkðLkkh ÔÞÂõíkyku ÃkkuíkkLke yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{
WÃkkMkLkkLku MkíÞ fhðk {kxu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{ yLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk
çktLku y÷øk-y÷øk Au, yu{ ykðk ŸÄk yufzk ¼ýkðeLku {w{wûkw Sðkí{kLku
økuh{køkou Ëkuhe hÌkk Au...
íkku ytíku rLkýoÞ yu ÚkÞku Au fu, ‘º´ÉɨÉÒ SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yu{
f{oÄkhÞ Mk{kMkÚke su ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË rMkØ ÚkkÞ Au. íku s MknòLktË Mðk{eLkwt
Lkk{ Au yLku su Lkk{ Au íku s {nk{tºk Au. yk ðkõÞ Äúwð MkíÞ Au, MkLkkíkLk MkíÞ Au. íkuLku
MðefkÞko rðLkk ÃkkuíkkLku Mk{Úko íkhefu «rMkØ {Lkkðíkk ÁMík{kuLkuÞ Aqxfku LkÚke.]
yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ çkku[kMký MktMÚkkðk¤k ‘y{]ík Mk{eÃku’ Lkk{Lkk ÃkwMíkfLkk Ãkus Lkt.
86 Ãkh yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ þçËLkku yÚko fhíkk fnu Au :-
“f]»ý hkÄkyu Mkrník nkuÞ íÞkhu hkÄkf]»ý fnuðkÞ. ÷û{eyu Mkrník nkuÞ íÞkhu
÷û{eLkkhkÞý fnuðkÞ. ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý ykÃkýk EüËuð Mðkr{LkkhkÞý yûkhu
163 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Mkrník nkuÞ íÞkhu yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ fnuðkÞ.
ykøk¤ yus Ãkus WÃkh íkÚkk ‘Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk yÚko yLku {rn{k’ Lkk{Lkk
ÃkwMíkfLkk Ãkus Lkt. 27 Ãkh Mðkr{LkkhkÞý þçËLkku yÚko fhíkk fnu Au, Mðkr{ yux÷u
økwýkíkeíkkLktË yûkhçkúñ yLku LkkhkÞý yux÷u MknòLktË Mðk{e - ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý
yÚkkoíkT Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý yux÷u Mðkr{LkkhkÞý.”
LkkUÄ :- rð{w¾ku y¿kkLk {q÷f fÃkku÷-fÂÕÃkík ZtøkÚke ßÞkhu yûkh-ÃkwwÁ»kku¥k{
þçËLkku yÚko fhu Au íÞkhu yòýíkk Ãký ðkMíkrðf yuðk Mðkr{LkkhkÞý þçËLku yuf
ÔÞÂõíkÃkhf {kLkeLku fnu Au fu, ‘Mðkr{LkkhkÞý yûkhu Mkrník nkuÞ íÞkhu yûkh-
ÃkwÁ»kku¥k{ fnuðkÞ’ Mðkr{LkkhkÞý þçË{kt ykðu÷ Mðkr{ þçËÚke yûkhLku økúkÌk
fhíkk LkÚke. Ãkhtíkw Mðk{e yuðk su LkkhkÞý yu{ Mk{SLku yÚko fhu Au. yÚkkoíkT ‘º´ÉɨÉÒ
SÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhÉ& <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku f{oÄkhÞ Mk{kMk {kLkeLku yÚko fhu Au.
yLku ßÞkhu Mðkr{LkkhkÞý þçËLkku yÚko fhu Au íÞkhu
Mðkr{LkkhkÞý þçË{kt ykðu÷ ‘Mðkr{’ þçËÚke økwýkíkeíkkLktË
Mðk{eLku økúný fheLku fnu Au fu, ‘Mðkr{ yux÷u yûkhçkúñ-
økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yLku LkkhkÞý yux÷u MknòLktË Mðk{e
yÚkkoíkT’ ‘º´ÉÉʨɪÉÖiɶSÉɺÉÉèè xÉÉ®úɪÉhɶSÉ <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ ykðku
{æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMk fhu Au. suLkku yÚko fhu Au
‘Mðk{eyu Mkrník LkkhkÞý yux÷u Mðkr{LkkhkÞý’ ykðku
þk†çkkÌk y«{krýík yÚko «ríkÃkkËLk fhu Au.
ykðe heíku rð{w¾ku þçËA¤Úke (þçËkÚkoLku yLÞÚkk
Mk{òððkÚke) ÷kufkuLku ¼h{kðu Au. ‘ÄkŠ{f rðÄkLkku yLku
¼kðLkkyku’ Lkk{Lkk ÃkwMíkfLkk Ãkus Lkt. 30 Ãkh Mðkr{LkkhkÞý
þçËLkku yÚko fhíkk fnu Au :- ‘Mðk{e yux÷u {q¤ yûkh {qŠík økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yLku
LkkhkÞý yux÷u ¼økðkLk Mðkr{LkkhkÞý.’
Mðkr{LkkhkÞý þçË{kt ykðu÷ LkkhkÞý þçËLkku yÚko Mðkr{LkkhkÞý fhu Au.
yhu ! hkÄkf]»ý þçË{kt ykðu÷ f]»ýLkku yÚko hkÄkf]»ý ÚkE þfu ¾hku ? LkÚke
sýkíkwt? yk ÷kufkuLke (þk†kuõík çkkÄ-rLkçkkoÄ rð[kÞko rðLkkLke) þçË rV÷kuMkkuVe
rð[kh {ktøke ÷u Au...!!!
çkkuhMkË fkuxo{kt Ãký ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Lkk yÚkoLke hMk«Ë [[ko «ríkðkËe
íkhVÚke {tzLk-¾tzLkkí{f çknws [[koE níke. þk†e nrhSðLkËkMkSLke swçkkLke{kt
‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Lkku yÚko Ãkqðkuoõík þk† «ýkr÷fkyu Mk{kMk MkkÚku Mk«{ký ÚkE
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 164
økÞku níkku. yk çkÄwt ík¥ð òýðk Aíkkt Ãký þk†kuõík yÚkoLku Ãký Akuxku fu ¾kuxku fheLku
ÃkkuíkkLkku ‘Mðkr{’ yux÷u Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yLku ‘LkkhkÞý’ yux÷u
¼økðkLk ©e MknòLktË Mðk{e ykðku yÚko Mkkrçkík fhðkLkku Ëwhkøkún Ëwhtík LÞkÞ fkuxo{kt
Ãký fhðk{kt ykðu÷ku. Auðxu ‘®úÉvɪÉÉ + ªÉÖiÉ& = <ÊiÉ ®úÉvÉɪÉÖiÉ& ®úÉvÉɪÉÖiɶSÉɺÉÉè EÞò¹hÉ <ÊiÉ
®úÉvÉÉEÞò¹hÉ&’ yk{ {æÞ{ÃkË÷kurÃk-íkíÃkwÁ»k Mk{kMk fhðk økÞk. ykðku Mk{kMkLkku
Mkkt«ËkrÞf ykÄkh {ktøkíkk íku Lkrn {¤e ykððkÚke íkuLku Ãký Ãkzâku {qõÞku. Auðxu Lk
Aqxfu Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{e f]ík ©e{ËT MkíMktrøkSðLk nuíkwxefk : 2/24/46{kt
íkÚkk ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks hr[ík Mkðo{tøk÷ MíkkuºkLke xefk{kt fnu÷ku
‘º´ÉɨÉÒSÉɺÉÉè xÉÉ®úɪÉhÉ& <ÊiÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ&’ yu{ f{oÄkhÞ Mk{kMk Mðefkhðku Ãkzâku.
Mk{kMk MðefkÞkuo yux÷u yÚko Ãký MðefkhkE økÞku. yux÷u ‘Mðkr{’ þçËLkku ‘yûkh’
yuðku yÚko Akuze Ëuðku Ãkzâku. yLku Auðxu y{u {kLkeyu Aeyu íkuðku yÚko ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk fkuEÃký Ä{oþk†{kt LkÚke. íku{ Mðefkhðwt Ãkzâwt. yLku
ykðku yÚko {khk økwÁ(þk†e Þ¿kÃkwÁ»kËkMk)yu {Lku rþ¾ðkzu÷ku yu{ fnuðwt Ãkzâwt.
Mðkr{LkkhkÞý yk¾ku yuf s þçË ©eS{nkhks {kxu s ðÃkhkÞu÷ku Au. yLku
ð[Lkk{]ík{kt íkÚkk ©e MkíMktrøkSðLk{kt Ãký ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçË ©eS{nkhks
{kxu ðÃkhkÞu÷ku Au. Mðkr{ þçËLkku yÚko yiïÞo MktÃkÒk yLku LkkhkÞý yux÷u ytíkÞko{e
yuðku yÚko ÚkkÞ Au, yu{ fneLku nkh fçkq÷ fheLku Aqxk Ãkzâk.
{tºkkÚkoLkku ytrík{ yufhkh
yk MktçktÄ{kt yktf 280 fku. ©eSMðYÃk þk†e fçkq÷ fhu Au fu yk ~kçË
(Mðkr{LkkhkÞý) MkíMktrøkSðLk, Mkðo{tøk÷ Míkkuºk, sLk{tøk÷ Míkkuºk{kt ©eS{nkhks
yuf÷k s {kxu ðÃkhkÞu÷ Au. Mðkr{LkkhkÞý þçËLkku økwýkíkeíkkLktË Mðk{e yLku
©eS{nkhks yuðku yÚko MkíMktrøkSðLk{kt õÞktÞ fhu÷ku LkÚke. yLku íku{Lke sqçkkLke{kt
Ãkuhk-95 Úke sýkÞ Au fu çku ÔÞÂõíkykuLkk Mk{kðuþLke yk heíkLku xufku ykÃke þfkÞ íku{
LkÚke. fËk[, íkuLkkÚke ðÄkhu Lkrn íkku íku{Lkk sux÷k s rðîkLk yLku Ãkrðºk {kýMkku 75
ð»kkuoÚke ðÄkhu Mk{Þ{kt su Wfu÷e Lk þõÞkt íku ðMíkw «ríkðkËeyku fuðe heíku ¾ku¤e þõÞkt
yu rðr[ºk Au. Mkt. 1960 MkwÄe fkuE yûkhÃkwÁ»kku¥k{ rð»ku fþwt òýíkwt Lk níkwt. yk
«{kýu rLkýoÞ ykÃÞku Au.
165 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý ÃkkuíkkLkk MÚkkLku økwÁÃkË WÃkh ÃkkuíkkLkk Ä{ofw¤Lkk ©e yÞkuæÞk«MkkËS yLku
©e h½wðehS {nkhksLke “ÞkðíkT [tÿrËðk fhki” ÃkhtÃkhkøkík heíku rLk{ýwf fhu Au.
7. ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’
Lkk{Lkk {kæÞ{Úke [k÷íke
yLÞ rð{w¾ MktMÚkkyku

Mk ðkuoÃkhe, MkðofkhýLkk fkhý, yûkhkíkeík ÃkqýoÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk ©e

Mðkr{LkkhkÞýu Mkt. 1858Lkk {køkþh ðË yufkËþeLkk(íkk. 31-12-1801){tøk÷
«¼kíku ‘©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ’Lke MÚkkÃkLkk fhe. yLku íkuLkk Mkt[k÷Lk {kxu
ykËuþkí{f ÔÞðMÚkk fhe, su Ëuð (ykhkæÞ EüËuð), {trËh (¼økðkLk ©enrh MÚkkrÃkík
yLku «{krýík Ëuð{trËh), yk[kÞkuo (Mkðuo MkíMktøkLkk Äýe, økwÁ, Mkt[k÷f), þkMºkku
(Ä{oLkwt «ríkÃkkËLk fhe WÃkkMkLkk-¼ÂõíkLkku çkkuÄ ykÃkLkkh økútÚkku), Mktíkku (©eSf]ík
rMkØktík yLku yk[kÞo©eLke yk¿kk{kt Ëeûkk ÷E íku{Lku yLkwMkhe MkíMktøkLkwt Ãkku»ký fhLkkh)
yLku nrh¼õíkku (yk[kÞo©e Úkfe ftXe yLku økwÁ{tºk Äkhý fhe {kuûk{køko{kt yøkúuMkh
ÚkLkkh {w{wûkw) íku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MÚkkrÃkík Mkt«ËkÞLkk yr¼Òk ytøk Au.
nðu ykæÞkÂí{f árüfkuýÚke rð[kheyu íkku MkíÞ yu fktE y¬z ðMíkw LkÚke fu,
suLkku MktçktÄ Võík yuf ÔÞÂõík MkkÚku nkuÞ. su{ fu - «&™ ÃkqAðk{kt ykðu fu -
V¤ fkuLku çktÄkÞu÷wt Au ? zk¤Lku.
zk¤ fkuLku çktÄkÞu÷e Au ? þk¾kLku.
þk¾k fkuLku çktÄkÞu÷e Au ? ð]ûkLku.
ð]ûk fkuLku çktÄkÞu÷wt Au ? ÚkzLku.
Úkz fkuLku çktÄkÞu÷wt Au ? s{eLkLku.
166 167 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 s{eLk Ãkh ð]ûkLku ÃkuËk fkuýu Úkðk ËeÄwt ? ðkˤu.
ðkˤLku MÚkkLk fkuýu ykÃÞwt ? ykfkþu.
ykfkþ{kt ðkˤ ÃkuËk fhðk{kt Vk¤ku fkuLkku ? MkqÞoLkku.
MkqÞo ðkˤLku rLk{koý fhe þõÞku yu{kt WËkhíkk fkuLke ?
MkkøkhLke.
MkkøkhLku Ãkkýe ÃknkU[kzâwt fkuýu ? LkËeykuyu.
LkËe{kt Ãkkýe ÃknkU[kzâwt fkuýu ? Íhýkykuyu.
Ãkðoík{kt Íhýkyku ÃkuËk ÚkÞk õÞktÚke ? ðhMkkË{ktÚke.
yLku ðhMkkË Ãkðoík íkhV ¾U[kÞku fkuLkk fkhýu ? Ãkðoík WÃkh
Wøku÷k ð]ûkkuLku fkhýu.
yk çkÄwt fnuðkLkwt íkkíÃkÞo yu Au fu, òu ykÃkýLku V¤ MkkÚku «u{
nkuÞ íkku yk ík{k{ Ãkrhçk¤ku MkkÚku «u{ nkuðku s òuEyu. íku{kt
çkuËhfkhe Lk [k÷u, íku Lk s [k÷u.
çkMk, yu s heíku...
Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu WÃkkMkLkkLkwt fkÞo
fkuLkkÚke rMkØ fÞwO ? {trËhkuÚke.
{trËhkuLkwt rLk{koý fkuLkk ÄLkÚke ÚkÞwt ? nrh¼õíkkuLkk.
nrh¼õíkkuLku {trËh rLk{koý fhðkLke «uhýk yLku WÃkËuþ fkuýu
ykÃÞku ? Mktíkkuyu.
MktíkkuLku WÃkËuþ ËuðkLke Mk¥kk yÚkkoíkT ¼køkðíke Ëeûkk fkuýu ykÃke
? Ä{oðtþe yk[kÞo©eyu.
Ä{oðtþe yk[kÞo©eLku íÞkøke MktíkkuLku Ëeûkk ykÃkðkLke Mk¥kk fkuýu
ykÃke ? þk†kuyu.
þk†ku{kt fkuLke Mk¥kkLkwt ðýoLk Au ? ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLke.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý fkuLkkÚke hkS ÚkkÞ ? WÃkkMkLkkÚke.
ykLkku yÚko þwt ? yu s fu òu ykÃkýLku WÃkkMkLkkYÃke yuf V¤ MkkÚku
ÃÞkh Au íkku yu V¤Lku WíÃkÒk fhðk{kt Ëuð, {trËh, þk†, yk[kÞo,
Mktík yLku nrh¼õíkku yk ík{k{ Ãkrhçk¤ku íku yufçkeòLkk Ãkqhf yLku
Mk{Úkof Au yLku yus nuíkwÚke yu ík{k{ »kzTytøke Ãkrhçk¤ku ßÞkt nkuÞ
íÞkt íku{Lke MkkÚku ykÃkýku «u{¼kð nkuðku òuEyu. «u{¼kð nkuðkLku
fkhýu ‘WÃkkMkLkk’ MkkÚku ykÃkýu òu Mkt½»ko LkÚke s fhíkk, íkku yk
ík{k{ »kzTytøke Ãkrhçk¤ku{ktLkk yufÃký Ãkrhçk¤ MkkÚku ykÃkýku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 168
Mkt½»ko Lk s nkuðku òuEyu. WÃkkMkLkk ykÃkýLku Ãkkuíkefe ÷køku íkku Ëuð, {trËh, þk†,
yk[kÞo, Mktík yLku nrh¼õík yk ík{k{ »kzTytøke Ãkrhçk¤ku Ãký ykÃkýLku Ãkkuíkefk
÷køkðk s òuEyu. yu{kt çkuËhfkhe Lk [k÷u íku Lk s [k÷u. yk »kzTytøke Mkt«ËkÞ{kt
yufkË ytøkLke òu çkkËçkkfe fhe Lkk¾ðk{kt ykðu íkku rðf÷ktøkÚke WÃkkMkLkkLke rMkrØ Lk
ÚkE þfu. yk ðkíkLku {LkLkk yuf ¾qýk{kt Mkk[ðe hk¾òu.
MkkuÞ{kt òu Ëkuhku Ãkhkuððku nkuÞ íkku Ëkuhk{kt økktX Lk nkuðe òuEyu. økktX rðLkkLkk
ËkuhkLku MkkuÞ{kt Ãkhkuðe ËeÄk ÃkAe yu ËkuhkLku MkkuÞ{kt xfkðe hk¾ðku nkuÞ íkku ËkuhkLke
ÃkkA¤ økktX ÷økkððe s Ãkzu. ykøk¤ økktX nkuÞ íkku Ëkuhku MkkuÞ{kt òÞ Lkrn yLku ÃkkA¤
økktX Lk nkuÞ íkku MkkuÞ{kt Ëkuhku xfu Lkrn.
çkMk, yk s ðkík ÷køkwt Ãkzu Au »kzTytøke Mkt«ËkÞ{kt. òu Ëuð, {trËh, þk†, yk[kÞo,
Mktík yLku nrh¼õík yk ík{k{ »kzTytøke MkkÚku Mkt½»koLke økktX nkuÞ íkku yk ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt «ðuþ s yþõÞ Au, yLku yu Mkt½»koLke økktX AkuzeLku «ðuþ
fÞko ÃkAe òu ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk rMkØktíkkuLke økktX Lk nkuÞ íkku ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt xfe hnuðwt yþõÞ Au.
yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu, ©eS{nkhks MÚkkrÃkík ËuðkuLke Ãkrh¼k»kk, {trËhkuLke yLku
þkMºkkuLke Ãkrh¼k»kk Vuh fhðkLkku yk[kÞo, Mktíkku yLku nrh¼õíkku yu fkuELku yrÄfkh
«kó LkÚke. yLku íkuLkkÚke rðÃkheík [k÷ðkLkku Ãký yrÄfkh LkÚke.
Ãk.Ãkq. Ä{ofw¤ {wøkx{rý 108 ©e ÷k÷S ©e Lk]økuLÿ«MkkËS {nkhks©e
»kzTytøke Mkt«ËkÞLke ÔÞkÏÞk fhíkk fnu Au :
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu »kzTytøke Mkt«ËkÞLke MÚkkÃkLkk fhe. yk A ytøkku
yuðk MÚkkÃÞk Au fu ykÃkýLku çkeS fkuE ðMíkwLke sYh Lk hnu. ©eS{nkhksu
Sðkí{kLkk {kuûk {kxu ík{k{ {wÆkyku çknw [ku¬MkkEÚke «ríkÃkkËLk fÞko Au. ¼økðkLk
©enrh fnu Au :- “yk su ÷û{eLkkhkÞý, LkhLkkhkÞý, nrhf]»ý {nkhks ykrËf
{qŠíkyku y{u ÃkÄhkðe Au íku{kt y{khku y¾tz rLkðkMk Au.” rþûkkÃkºke{kt ÷¾u Au :-
‘¥æ™æ²ïü‡æñ± Îœæ¢ ²lÓ™ „ïÝ Ðíç„çD„}æì J ÜëUc‡æS±MТ „y¨ïò¢ ±‹l}æï±ï„Úœæé ²„ì JJ’ - y™u su
¼øtðtLt™wk MðY… …tu‚t™u Ëuððt™u yÚtuo Ä{oðkþ™t su yt[tÞo, ‚u{ýu s ytÃÞwk ntuÞ
yÚtðt ‚u yt[tÞuo su MðY…™e «r‚ct fhe ntuÞ ‚u s MðY…™u Ëuððwk y™u ‚u rð™t ƒeswk
su ¼øtðtLt™wk MðY…, ‚u ‚tu ™{Mfth fhðt ÞtuøÞ Au …ý Ëuððt ÞtuøÞ ™Úte. >>62>>
yk[kÞo©eyu ÃkÄhkðu÷e {qŠík nkuÞ íku s {qŠík æÞkLk-WÃkkMkLkk fhðk ÞkuøÞ Au.
çkeS {qŠíkykuLkk ykÃkýu ríkhMfkh Lk fheyu, Ãkhtíkw íku æÞkLk-WÃkkMkLkk fhðk ÞkuøÞ íkku
LkÚke s fuð¤ Lk{Mfkh fhðk ÞkuøÞ Au. yux÷u ©eS{nkhksu y®n ykÃkýk WÃkh
rðfÕÃk {wõÞku Au fu, {qŠík ‘yk[kÞo©e’ îkhk «ríkrcík Au fu LkÚke íku ykÃkýu Lk¬e
fhðkLkwt Au. ¼økðkLk ©enrhyu Mkíþk†kuLke h[Lkk fhe íkkuÃký fÌkwt fu, “y{u «{krýík
169 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
fhu÷k su Mkíþk†ku Au íkuLku s y{khk Mkt«ËkÞLkk økýðk.” Ëhuf
þk†kuLkwt yæÞÞLk fhðkLkwt Au, fkuELkwt ¾tzLk LkÚke fÞwO, Ãký ykÃkýu
ßÞkhu yk©Þ ÷uðku nkuÞ, fkuE rLkýoÞ ÷uðku nkuÞ íÞkhu ykÃkýu
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu «ríkÃkkËLk fhu÷k þk†kuLkk {kÃkËtz{kt
íku {wsçk fhe þfkÞ. MktíkkuLkku Ãký ßÞkhu ©eS{nkhksu Mktøk fhðkLkwt
fÌkwt íÞkhu fÌkwt fu, “su MkkÄw yLku yMkkÄwLku yuf Mkh¾k òýu Au íku íkku
{nk{q¾o Lku {nkÃkkÃke Au. íkuLkwt fÕÞký Úkíkwt LkÚke.” y®n MktíkkuLkku
Mk{køk{ fhðk{kt Ãký ¼økðkLk ©enrhyu ykÃkýLku rðfÕÃk ykÃÞku
fu MkkÄwLkku s Mktøk fhðku yMkkÄwLkku Lkrn. fMkkuxe fheLku s MkkÄwLkku
Mktøk fhðku. nrh¼õíkkuLku Ãký ©eS{nkhksu fÌkwt fu, “MkíMktøkLkwt
suLku çk¤ nkuÞ yuðkLkku Mktøk fhðku. MkíMktøkLkku su rðhkuÄ fhíkk
nkuÞ yuðkLkku Mktøk fhðku Lkrn.” yu{ nrh¼õíkku{kt Ãký rðfÕÃk
{wõÞku Au.
Ãkhtíkw yk A ytøk{ktÚke yuf yuðwt ytøk y{kuLku Ëu¾kÞwt Au. su
rð»ku ©eS{nkhks fnu Au :- “fËk[ y{khk MÚkkÃku÷k
yk[kÞo©eÚke yLÞ fkuE øk{u íkux÷k økwýu fheLku, Mkk{Úkeoyu fheLku,
¿kkLku fheLku fu yiïÞou fheLku fu çkeS fkuEÃký heíku ©uc Ëu¾kíkk nkuÞ
íkkuÃký y{u ík{khk fÕÞkýLku {kxu yk çku yk[kÞoLku MÚkkÃÞk Au; yLku
y{khe yk¿kk Au fu òu ík{u ík{khk SðLkwt fÕÞký EåAíkk nku íkku
{Lk-f{o-ð[Lku y{khk yk[kÞo©eLkk øk{íkk{kt, yu{Lke yk¿kk{kt
hnuòu. yLku yu{Lku {qfeLku fkuE yLÞ yk©Þ fhþu íkku íku y{khku
LkÚke Lku íku yríkþÞ Ëw:¾ Ãkk{þu.” {kxu yk[kÞo©eLku yLkwMkhðkLke
ßÞkt ðkík ykðu íÞkt ©eS{nkhksu rðfÕÃk LkÚke hkÏÞku. ¼økðkLk
©enrhyu yuðwt LkÚke fÌkwt fu yk yk[kÞoLku {kLkòu Lku yk yk[kÞoLku Lk
{kLkþku. yk ytøk rð»ku ©eS{nkhksu çknw MÃkü fne ËeÄwt Au fu
y{khk MÚkkÃku÷k çku yk[kÞoLkku s yk©Þ fhòu, yLÞ çkeò
fkuELkku Lkrn. (rËÔÞ MkíMktøk rþrçkh - LÞqsMkeo, 2010)
‘...fkt su yu Au Ä{oLkwt fw¤ hu, {kxu yun ðkíkLkwt ôzw {q¤ hu.
suðwt y{kÁt fw¤ {Lkkþu hu, íkuLku íkwÕÞ çkeswt fu{ Úkkþu hu;
{kxu rð[kheLku ðkík feÄe hu, ½ýwt Mk{SLku økkËe ËeÄe hu.
(rLk»fw¤kLktË fkÔÞ, ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 38)
yun yÄ{o Lkrn yk[hþu hu, ½ýwt yÄ{o MkøkoÚke zhþu hu;
Ä{oðtþeLke økkrËyu çkuMke hu, ð¤e fk’ðþu Ä{o WÃkËuþe hu. ’
(rLk»fw¤kLktË fkÔÞ, ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 39/17)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 170
yk «{kýu ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MÚkkrÃkík ÃkhtÃkhkLkk yk[kÞo©e, Ãkkuíku
¼økðkLk ©enrhLke yk¿kkLkwt ÞÚkkÚko Ãkk÷Lk fhe Mkt«ËkÞLkk ykr©íkkuLku Ãký Ä{o{kt
h¾kðíkk ykÔÞk Au yLku nk÷ Ãký h¾kðu Au. yLku WÃkkMkLkk{køko{kt yk Mkt«ËkÞ yu
ÔÞÂõík-«kÄkLÞ LkÚke, Ãký EüËuð «kÄkLÞ Au íkuðwt Ãkkuíku {Lkkððk ÃkqòððkLkk fkuz
hk¾Lkkh fux÷kf ÔÞÂõíkLku ÷køkíkk ÃkkuíkkLkk MðkÚko yLku fkuzLku Ãkqhk fhðk {kxu {kºk
EüËuðLkk ¿kkLkLke (¾hu¾h íkku yðkMíkrðf s ¿kkLkLke) ykuÚku rð{w¾ «ð]r¥k fhu Au.
rð{w¾kuyu yk »kzTytøke Mkt«ËkÞLkku Azu[kuf ¼tøk fhe [qMík MkhnËku yLku rð¼køkku
Ãkkze swËkøkhkLkku yuf ¼ú{ ÃkuËk fhe Mkt«ËkÞLku çkuzku¤ çkLkkðe ËeÄku Au. íku swËkøkhu
yufçkeò MkkÚku çku[uLke, yþktrík, y÷økíkk yLku Ëw~{LkkðxLke ÷køkýe ÃkuËk fhe Au
íku{s nòhku Sðkí{kykuLku {kuûk{køkoÚke ÃkÚk¼úü fÞko Au.
AuÕ÷k Mkifk{kt fu AuÕ÷k ËkÞfk{kt s çknkh ykðu÷e fux÷ef MktMÚkkyku yuðe çknkh
Ãkze Au fu, suýu ÃkkuíkkLkk Lkk{ MkkÚku ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLkku WÃkÞkuøk fheLku òuzâku
Au. yLku íkuLkwt fkÞo ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLke {q¤¼qík rMkØktíkku, yk¿kkyku,
{ÞkoËkyku yLku ík¥ð®[íkLkLku yLkwYÃk LkÚke.
çkku[kMký yûkhÃkwÁ»kku¥k{ MktMÚkk, nrhÄk{ Mkku¾zk, {wõíkSðLk {rýLkøkh,
{wõíkSðLk fw{fw{, yçkSçkkÃkk ðkMkýk, yLkwÃk{ r{þLk, økwýkíkeík ßÞkuík,
økwýkíkeík Mk{ks, Þkuøke zeðkELk MkkuMkkÞxe ðøkuhu Lkk{ku yk çkkçkík{kt ykÃke þfkÞ.
Ãkqðkuoõík LkqíkLk Mkt«ËkÞku fu {tz¤kuLku Wíkkhe Ãkkzðk {kxu yk ðkík fhíkk LkÚke, Ãkhtíkw
yrýþwØ ÃkhtÃkhkøkík ©eS{nkhks MÚkkrÃkík Ä{kuo Sðtík hnu yus ykþÞÚke yk ðkík
fheyu Aeyu.
fkuELkk ½h{kt «ðuþeLku y{khu ͽzðwt LkÚke, Ãký y{khk ½h{kt íkkuzVkuz fhðk
fkuE ykðu íkku Ãkqhe íkkfkíkÚke yu{Lkku «ríkfkh fhðku íku y{khe Ãkrðºk Vhs Au.
{q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞÚke çknkh sLkkhkyku ÃkkuíkkLkku y÷øk fnuðkíkku
Mkt«ËkÞ ÃkkuíkkLkk Lkk{Úke yku¤¾kðu yu{kt {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLku fkuE s
rðhkuÄ LkÚke. Ãkhtíkw ©e Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lke ykuÚk ÷E ÃkkuíkkLkk ÔÞÂõíkøkík
Mkt«ËkÞLkku «Mkkh-«[kh fhðk{kt ÷køku Au íÞkhu ðkík ðýMÞk rðLkk hnuíke LkÚke.
yMke{ ykfkþLku ykÃkýe VqxÃkèeÚke ykÃkýu {kÃkeyu íku{kt fkuE ðktÄku Lk nkuÞ, Ãkhtíkw
ykÃkýe VqxÃkèeÚke {Ãkkíkwt ykfkþ yux÷wt s Au, yuðwt ßÞkhu ykÃkýu {kLkðk fu çkku÷ðk
÷køkeyu íÞkhu rðhkuÄ ÚkÞk rðLkk Lk hnu. çkMk, yu s LÞkÞu {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý
Mkt«ËkÞLku fkuE ÔÞÂõík ÃkkuíkkLke çkwrØLku ykÄkhu {q÷ðíkku hnu íÞkt MkwÄe {q¤ ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLku fkuE ðktÄku LkÚke ykðíkku. Ãký yu ÔÞÂõíkyu fhu÷k {tíkÔÞLku
ßÞkhu ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk rMkØktíkkuLkwt YÃk ykÃke Ëuðk{kt ykðu Au íÞkhu ðkík
ðýMÞk rðLkk hnuíke LkÚke.
171 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý Ä{oÄwhk MðefkheLku økkËeyu ykYZ
ÚkÞk íÞkhu íku{Lkk økwÁLkk økwÁ ykí{kLktËSLke MkkÚku ðk÷çkkE yLku nhçkkE
Lkk{Lke çku Mk{Úko ð]Ø WÃkËurþfkyku níke. íku ÃkwÁ»kkuLku Ãký WÃkËuþ fhíke.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu íku{Lku ÃkwÁ»kkuLke Mk¼k{kt çkuMkðkLke-çkku÷ðkLke
{LkkE fhe. Ãkhtíkw çktLkuyu ©eS{nkhksLke yk¿kk Lk {kLke íkuÚke íkhík íku{Lku
rð{w¾ fhe. yuðe s heíku ¼økðkLk ©enrhLkk økwÁ¼kE h½wLkkÚkËkMk su
©eS{nkhksLkku ÿkun fhíkku yLku íku{Lke fkuE yk¿kk Lk {kLkíkku Lku íku fnuíkku
Vhíkku fu, økwÁ hk{kLktË Mðk{eLkwt Mkk[wt Ëiðík yLku çkÄwt yiïÞo {khk{kt Au, yk
Akufhk suðk MknòLktË{kt Lkrn. ©eS{nkhksu íku{Lku Mk{òÔÞku Ãký Lk {kLÞku.
yux÷u íkuLku rð{w¾ fhe fkZe {wõÞku.
ð¤e, (yËT¼wíkkLktË Mðk{e fnu Au fu,) suík÷Ãkwh, økk{ze yLku yMk÷k÷e
yk ºký ¼krðf økk{ku{kt ËuðkLktË Mðk{e, økku®ðË Mðk{e yLku hk{ËkMk¼kE yk
ºký Mk{Úko MkkÄwyku ¼økðkLk ÚkELku Ãkqòíkk níkk. íku{Lku íkku ©eS{nkhks
çknw{kLk ykÃkeLku ºký økkËeyku Ãkh çkuMkkÞko. (MkL{kLk ykÃkðk økkrË-íkrfÞku
ykÃke çkuMkkzâk.) yk Mk{Þu þnuh{ktÚke {kuxk þuX þknwfkhku ËþoLku ykÔÞk,
íku{Lku Mkã Mk{krÄ fhkðeLku yûkh Äk{{kt {kuf÷eLku ÃkkuíkkLkk yMkkÄkhý
y÷kirff yiïÞo Ëu¾kzâkt..., yk [k÷w Mk¼k{kt økkËeyu çkuXu÷k økku®ðË Mðk{e
íkÚkk ËuðkLktË Mðk{e íkÚkk hk{ËkMk¼kE WÃkhkuõík yáü y©wík yËT¼wík
[{ífkh Lkshu òuELku, ‘yk «økx ¼økðkLk MðÞt Mkk[k Au.’ yuðku rLkÁíÚkkLk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
rLkùÞ fheLku, çkkuÕÞk fu, ‘nu {nkhks ! y{u ¾kuxe heíku ¼økðkLk ÚkELku ÃkqòÞk
Aeyu yLku yuLku {kxu ¼ku¤k ÷kufkuLku Auf AuíkÞko Au, íkku íkuLkwt Wr[ík «kÞrùík
ykÃkku fu suLkk fhðkÚke y{ku yu Ëku»k{ktÚke Aqxe sEyu’ íÞkhu {nkhksu çknw
rð[kheLku fÌkwt fu, ‘zwtøk¤eLkk z[fkLke {k¤k fkux{kt ½k÷eLku, [kh [hýu [k÷eLku,
su su økk{{kt ¼økðkLk ÚkELku ÃkqòÞk nku íku økk{{kt r¼ûkk ykÃkðk çkkE fu ¼kE
su fkuE ykðu íÞkhu ‘nkô nkô’ yu{ çkku÷eLku íkuLke fuzu Ëkuzðwt. yk ÷kirff
«kÞrùík, þkherhf f»x rðLkkLkwt Mknu÷wt Mktrûkó Au. íÞkhu íku ºkýuÞ sýu íku {kLk
÷ks {qfeLku {nkhksLkk fÌkk «{kýu fÞwO. WÃkh «{kýu ÃkkuíkkLkku «çk¤ «íkkÃk
«íÞûk «ËþkoðeLku yu ºkýuÞ {nksLkkuLkwt ¼økðkLkÃkýwt {xkzeLku MðYÃkLkku rLk:þtf
rLkùÞ fhkÔÞku.’
(©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 25/26)
...hk{kLktË Mðk{eLkk MðÄk{ øk{Lk ÃkAe Mkkzkçkkh ¼økðkLkku LkkLkk {kuxk
ÚkÞk. yLku MkíMktøkÃký Úkkuzku Úkkuzku ðnU[kE økÞku. íkuLku yuf fhðk ðkMíku
{ktøkhku¤{kt ÃkkuíkkLkku (©eS{nkhks) Ãkkh{iïÞo «íkkÃk Ëu¾kzðk {ktzâku.
(©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 22)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 172
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý ÃkAe, yu{Lkk Ë¥kÃkwºk íkhefu økkËe Ãkh ykYZ ÚkÞu÷k
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhksu ‘[wzkðk¤k nrhf]»ý’Lku þwØ WÃkkMkLkkrðrÄLkk
¾tzLkLkk fkhýu rð{w¾ fhe MkíMktøk çknkh fkZe {qõÞku níkku. íÞkh ÃkAe ÷kux ÃkeELku
hnuðkLkku ZkUøk fhLkkhkykuLkwt ‘÷kuxeÞk’ Lkk{Lkwt {tz¤ sqLkkøkZ{kt þÁ ÚkÞwt. íkuLku rð{w¾
fheLku fkZe {qfðk{kt ykÔÞwt níkwt. íÞkhçkkË sqLkkøkZ {trËhLkk {ntík økwýkíkeíkkLktË
Mðk{eLkk Lkk{Lkku ËqhTWÃkÞkuøk fhe ÃkkuíkkLkk MðkÚko ¾kíkh ¼økðkLk {LkkðkLkwt fki¼ktz
þÁ fhLkkh ‘«fkþÃkwhe {tz¤’Lku rð{w¾ fhe yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS {nkhksu
fkZe {qõÞwt. sqLkkøkZ{kt yûkhÃkwhe{kt yûkhçkúñLkwt {trËh nsw Mkkûke Ãkqhu Au. yk
yhMkk{kt [wzkðk¤k nrhf]»ý, ‘nwt «økx ¼økðkLk ÃkwÁ»kku¥k{ Awt’ yu{ ònuh fheLku
økZzu ykÔÞk. Ãkhtíkw y{hku¾k[h íkhík ík÷ðkh ÷E çknkh LkeféÞk yLku økhsíkk fÌkwt :
“økZzkLkwt {trËh íkku þwt økZzk økk{{kt yu nrhÞkyu Ãkøk hkÏÞku íkku Sðíkku ðkZe
Lkk¾eþ. yu{ Lk fÁt íkku nwt ËkËk¾k[hLkku Ëefhku Lkrn.” íÞkhu nrhÞku ¼økðkLk Sð
÷ELku LkkMke økÞku. yu Ãkk¾tzeLku rð{w¾ çkLkkðe MkíMktøk{ktÚke nxkðe ËeÄku. ([wzk{kt
yksu íkuLkwt {trËh nsw Mkkûke Ãkqhu Au.) yuLke ÃkqtXu ÃkqtX s ¼kËhýLkk ÃkwÁ»kku¥k{ ÃkkxeËkhu
zªøk [÷kÔÞwt fu, ‘nwt s MkkûkkíkT ÃkwÁ»kku¥k{ Awt.’ íkuLku Ãký rð{w¾ fhe MkíMktøk{ktÚke fkZe
{qfðk{kt ykÔÞku. (yksu Ãký íkuLkwt {trËh nsw Ãk÷kýk økk{{kt Mkkûke Ãkqhu Au.)
yk ËhBÞkLk sqLkkøkZLkk ËhS «køkS ¼økíkLku «økx ¼økðkLk çkLkðkLkk økwó fkuz
òøÞk yLku ÷kufkuLku ŸÄu hMíku [zkððk {ktzâk. yux÷u íkuLku íkhík rð{w¾ fÞko. Ãkhtíkw
ÃkMíkkELku íkuýu ûk{k {køkíkk MkíMktøk{kt ÷eÄk. «køkS ¼økík ÃkAe yuLkk suðk s íkuLke
MkkÚkuLkk y¼ý {ku[e ¿kkríkLkk òøkk ¼økíku økwýkíkeíkkLktË Mðk{e ¼økðkLk Au yu{
ònuh fhíkk yLku økÃÃkk Wzkze ÃkkuíkkLkk ytøkík Ãkh[kykuLke ðkíkku fhe hÌkk níkk. yLku
yuLkk ykuXk ÃkkA¤ Ãkkuíku Ãkqòíkk níkk. íkuLku Ãký sqLkkøkZ {trËh{ktÚke fkZe {qõÞk. íÞkh
ÃkAe ðzíkk÷ {trËh{kt s AqÃke heíku ÃkkuíkkLke {n¥kk Vu÷kððk «køkS ¼økík yLku òøkk
¼økíkLkk ytøkík rþ»Þ çkLke MkkÄw Þ¿kÃkwÁ»k þk†eyu Mkwhík, hksfkux yLku sqLkkøkZ
{trËh{kt «økx ¼økðkLkkuLkwt íkfox òuhþkuhÚke þÁ fÞwO níkwt. íku{Lku Ãký Mkt. 1962{kt
yk[kÞo ©e ÷û{e«MkkËS {nkhksu MkðkoLkw{íku çkrn»f]ík fhe ðzíkk÷ {trËh{ktÚke Ëqh
fÞko.
yu ÃkAe ðzíkk÷ {trËhLke su{ s y{ËkðkË {trËh{ktÚke yçkS çkkÃkkLkk ÃkÚk¼úü
yLkwÞkÞe MkkÄw {wõíkSðLkËkMkLku rð{w¾ fhe Ãk.Ãkq. yk[kÞo {nkhks©eyu
MkíMktøk{ktÚke Ëqh fÞko. þk†e Þ¿kÃkwÁ»kËkMk ÃkAe rð{w¾ XheLku MkíMktøk{ktÚke çkrn»f]ík
ÚkLkkh AuÕ÷k MkkÄw ¿kkLkSðLkËkMk (ÞkuøkeS) «Úk{ sqLkkøkZ {trËhLkk MkkÄw níkk.
íÞkhçkkË su yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{{ktÚke Aqxk Ãkzu÷k ‘økwýkíkeík ßÞkuík’ðk¤k Au, íkuyku
WÃkhÚke íkku ÃkkuíkkLku yuf s fw¤Lkk yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ ÃktÚkLkk økýkðu Au, Ãkhtíkw ytËh¾kLku
173 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
yuf-çkeòLku fèh rðhkuÄ Au. økwýkíkeík ßÞkuík{kt ð¤e çku ¼uË Au :
Mkku¾zkLkk nrh«MkkË yLku ðÕ÷¼rðãkLkøkhðk¤k MktMkkhe ÃkÃÃkkS-
fkfkS-ËkËwSðk¤kyku Au. ð¤e íku{ktÚke Aqxk Ãkzu÷k yLkwÃk{
r{þLkðk¤k sþMkknuçk Au.
þk. Þ¿kÃkwÁ»kËkMk fnu Au fu, ‘{khku yðíkkh yûkh-
ÃkwÁ»kku¥k{Lke WÃkkMkLkk «ðíkkoððk {kxu ÚkÞku Au.’ yLku ÃkkuíkkLkk
rþ»Þkuyu Ãkh[k [økkððkLkwt þÁ fÞwO. “ßÞkhu ðzíkk÷Úke Mðk{eS
yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{Lkk þwØ MkðkuoÃkhe Mkt«ËkÞLkwt MÚkkÃkLk fhðk LkeféÞk
íÞkhu nrhf]»ý {nkhks íkÚkk ÷û{eLkkhkÞý yu ºkýuÞ sý
Mðk{eLke (Þ¿kÃkwÁ»kËkMkLke) Mkuðk{kt nksh hnuíkk íkuÚke Ãkh[k Lku
yiïÞoLkku íkku Ãkkh s Lk níkku.”
(rð{w¾ çkku[kMký MktMÚkkLkk MkkÄw økkuÃkeLkkÚkS îkhk ÷¾kÞu÷ rMkØktíkMkkh
ÃkwMíkf. Ãkus Lkt. 344)
ð¤e, {rýLkøkhðk¤k {wõíkSðLkËkMk fnu Au fu, ‘çkkÃkk©eyu su
fkÞo yÄwÁt {uÕÞwt íku çkkÃkk©eLkk rMkØktík-MkðkuoÃkhe WÃkkMkLkk
«ðíkkoððk ©eSLkk MktfÕÃkYÃk {khku yðíkkh Au.’ yk{ fnuðkíkk
çktLku {nkÃkwÁ»kkuyu - yufu «køkS ¼økíkLke ykuÚk ÷E WÃkkMkLkk
«ðíkkoðe yLku çkeòyu yçkSçkkÃkkLke ykuÚk ÷ELku rMkØktík-MkSðLk
WÃkkMkLkk «ðíkkoðe. yk çktLkuLke WÃkkMkLkk{kt ykMk{kLk s{eLkLkku Vuh
Au. yufLkk {íku yûkhLku ÃkkBÞk rMkðkÞ ÃkwÁ»kku¥k{Lke «kró ÚkkÞ s
Lkrn. íÞkhu çkeòLku {íku Sðfkurx, Eïhfkurx yuðe yûkhfkurx Au Lku
{wõíkfkurx Au. yLku ©eSLkk MkkÄBÞoÃkýkLku ÃkkBÞk rMkðkÞ,
ÃkwÁ»kku¥k{YÃk ÚkÞk rMkðkÞ ÃkwÁ»kku¥k{Lke ÃkkMku hnuðkÞ Lkrn. {kxu
ÃkwÁ»kku¥k{ Úkðk {kxu ÃkwÁ»kku¥k{u hk¾u÷k MkíÃkwÁ»kLkku Mk{køk{ fhu Lku
íkuLke yLkwð]r¥k{kt hnu íkku MkíMktøke ÃkwÁ»kku¥k{YÃk ÚkELku ÃkwÁ»kku¥k{Lke
{qŠík{kt hnu. nk÷ nwt ÃkwÁ»kku¥k{Lkk MkkÄBÞoLku ÃkkBÞku Awt, nwt
ÃkwÁ»kku¥k{YÃk Awt, {khk{kt hneLku ÃkwÁ»kku¥k{ Mkðo fk{ fhu Au yLku
{kÁt æÞkLk-¼sLk fhku íkku ÃkwÁ»kku¥k{YÃk Úkþku. ð¤e yûkh-
ÃkwÁ»kku¥k{ðk¤k Ãký fnu Au fu, «{w¾Mðk{e{kt {q¤ yûkh
økwýkíkeíkkLktË Mðk{e, «køkS ¼økík, þk†eS {nkhks, ÞkuøkeS
{nkhks Mkðuo hÌkk Au. {kxu íku «økx çkúñMðYÃk Au, íku{kt òuzkþku íkku
yûkhYÃk ÚkE ÃkwÁ»kku¥k{Lku Ãk{kþu. yûkhçkúñLkk MktçktÄLku ÃkkBÞk
rðLkk {kuûk ÚkkÞ Lkrn, ykðku íkuykuLkku økwÁ{tºk Au. rMkØktíkMkkh
ÃkwMíkfLkk Ãkus Lkt. 62{kt ÷¾u Au : ‘økwýkíkeík Mktík õÞkhuÞ Ãk]Úðe
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 174
ÃkhÚke yá~Þ Úkíkk LkÚke.’ íkku þwt ©eS{nkhks yá~Þ ÚkÞk ? íkku þwt yu{ýu {kLku÷k yuf
s økwýkíkeík Mktík fu çkúñ økýðk çkeò Lknª ? yhu ! su ©eS{nkhks «MÚkkrÃkík þk†ku
{wsçk Mktík s Lk nkuÞ íku økwýkíkeík õÞktÚke nkuÞ ? íkku þwt ©eS{nkhksu ÷ÏÞwt Au fu, nwt
yûkhÚke Ãkh yLku MkðkuoÃkhe Mðíktºk Awt íku þwt ¾kuxwt ? ynku ! yk íku fux÷wt çkunqËw yLku
nznzíkwt swXkýwt Au !!!
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku{kt fÌkwt Au :
y™u ‘©enrhS {nthts™u nðu htS fhðt™tu þtu W…tÞ Au ?’ yu «§™tu W¥th su
Ä{to{]‚, rþûtt…ºte ™u r™»ft{þwÂØ «{týu ðh‚u ‚tu htS ÚttÞ ™u ©enrhS™wk fÞtk
…htuût…ýwk Au ? yu‚tu ËŒtÞ «íÞût s Au ™u W…tMÞ, W…tËf y™u MÚtt™f™e þwØ‚tyu
fhe™u yr‚ W¥t{ ÚtðtÞ Au. ‚u{tk W…tËf™wk ÷ûtý su, ²æï ±ïçœæ ²éxæÐy¨±Z Ðíy²ÿæï‡æ ¨Îæ
S±„: yu{ òýu ‚u fnuðtÞ.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/46, MkhÄkh «fkþLk)
yk{, çktLku ({ík «ðíkofku)Lkk {ík{kt çkLkkðxe yLku fÃkku÷-fÂÕÃkík rMkØktík Au, íku ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk fkuEÃký «{krýík økútÚk{kt Au s Lkrn. íku ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLke yk¿kk yLku íkuLkk {q¤¼qík rMkØktíkkuÚke rçk÷fw÷ rðÁØ{kt Au. Ãkhtíkw
çktLku òu ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt Lkk{ Lk ÷u íkku çktxeLkk ¼kð{kt Þ fkuE íku{Lku ÃkqAu
Lkrn. fkuEÃký {q¤ Mkt«ËkÞÚke rð{w¾Lku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt Lkk{ ÷eÄk
rðLkk fkuE ykhku LkÚke.
“ÃkhkíÃkh ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý ©e Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLkku «kËw¼koð Mkt.
1837Lkk [iºk MkwË Lkð{eLku rËðMku AÃkiÞk {wfk{u MkhðrhÞk Ä{orLkc çkúkñý
fwxwtçk{kt ÚkÞku.
Ãkh{ f]Ãkk¤w ©eLke÷ftXSyu çkkÕÞkðMÚkk{kt Mkkík ð»ko, yuf {rnLkku yLku
yrøkÞkh rËðMk ðLkrð[hý fÞwO. yk¾k ¼khíkLke ÃkrhÂMÚkrík Lkshu òuE. Ä{o{kt
rðíktzkðkË, ðnu{e ytÄ©ØkLkku ÷k¼ ÷uíkk ¼økðkÄkheykuLku òuÞk. MkíkTþk†kuLkku
yLkÚko fhíkk Ãktrzíkku òuÞk. Mkk{krsf ËwÔÞoðnkhku «òLku yÄ:ÃkíkLkLku {køkuo ÷E
síkk, íkuLkku yLkw¼ð fÞkuo. Ä{oLku Lkk{u Ä{o«u{e {w{wûkwyku ÃkkMkuÚke ÿÔÞ {u¤ððkLkku
ÄtÄku Úkíkku òuÞku. yÃkrhøkún ðúíkLkwt çknwÄk {ªzwt òuÞwt. Ä{oLku {kuûkLkwt MkkÄLk Lknª Ãký
Auíkh®ÃkzeLkwt MkkÄLk òuÞwt. Ãkkuíku MðÞt LkkhkÞý níkk Aíkkt ÷kufrníkkÚkuo {kLkðeLke
{kVf ðíkoLk fhe, yLkw¼ð {u¤ðe ‘yu f kt r íkf ¼køkðík Ä{o , ’ ‘Mðkr{LkkhkÞý
Mkt « ËkÞ’ {w{wûkw SðkuLkk ykíÞtríkf fÕÞký {kxu MÚkkÃÞku. ¼qíkfk¤{kt þk†ku L kk
yLkÚko fhe swËk-swËk ÃktÚkku Ãkzu÷k íku nfefík yk þwØ Mkt«ËkÞLke MÚkkÃkLkk ð¾íku
©eSLkk æÞkLk{kt níke. ð¤e yk¿kk yLku rMkØktíkku MÃkü, yMktrËøÄ yLku Mkh¤
¼k»kk{kt fÞko. suÚke fkuE {LkVkðu íkuðku yÚko fhe, Mðkr{LkkhkÞýLkk
175 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
yLkwÞkÞeykuLku çkesu {køkuo Ëkuhe sE þfu Lkrn.” Mkkt¼¤u xuÃk fhe ÷u Vkuxk Ãkkzu, ÃkAe Ëhuf ÃkkuíkkLkk {køkuo rðËkÞ ÚkkÞ, yux÷u ykðk
(Lkrn hu rðMkkÁt nrh, Ãkus Lkt. 346-47, «fkþf : Lkxðh÷k÷ Ëðu - «ðkMkku{kt {w{wûkwLkk SðLk WÃkh [kurxÞkt yMkh fhe þfkÞ Au. Ãkhtíkw ¼økðkLk
y{ËkðkË)
©enrhLkku yðíkkh nuíkw Ãkkh Ãkzíkku nkuÞ yu{ fËe çkLkíkwt LkÚke. yu{Lkk MkËTrð[kh Lku
“...©eS{nkhksLkwt æÞuÞ yufktríkf ¼køkðík Ä{oLkku «[kh
nhfkuE {Lkw»Þ ykðfkhu Au. yu íkku Ãkh{ f]Ãkk¤w Ãkh{kí{kLke Ëuý Au yLku çkk¤f LkkLkwt
fhe yufktríkf ¼õíkku çkLkkððk y™u yu{Lkwt ykíÞtríkf fÕÞký fhðwt.
nkuÞ íÞkhÚke {k-çkkÃk MkËTrð[khLkk MktMfkhku ®Mk[u Au yux÷u MkËTrð[kh yøkh MkËT-
yk æÞuÞ «kró fksu ©eS{nkhksu yu{Lke nÞkíke{kt nòhku
ðíkoLkLke Mk÷kn yu íkku Ä{o {køkuo ÷E sðkLkwt Võík yuf ÃkøkrÚkÞwt Au. ykðk ÃkøkrÚkÞk
Ãkh{ntMkku íkiÞkh fÞko. yu Ãkh{ntMkku ©eSLke yÂøLk Ãkrhûkk{ktÚke
WÃkh Q¼k hnuLkkh íkku yMktÏÞ Sðku ©eS{nkhksLkk «kËw¼koð Ãknu÷k níkk. yLku
ÃkMkkh ÚkÞk. ©eSLke yûkhþ: yk¿kk Ãkk¤e y™u íkuÚke s yk¿kk
ÃkAe Ãký ÚkÞk Au. Ãkhtíkw ©eSLkku yðíkkh yk ÃkøkrÚkÞk ÃkhÚke {w{wûkw SðkuLku ô[fe XuX
Ãk¤kððk {kxu ÷kÞfkíkLkwt ({w{wûkwÃkýkLkwt) MkŠxrVfux {u¤ðe
yûkhÄk{Lkk yrÄfkhe çkLkkððkLkku níkku. yuÚke MðÞt Ãkkuíku ÃkÄkÞko yLku yu æÞuÞLku
nòhkuLke MktÏÞk{kt yufktríkf ¼õíkku çkLkkÔÞk. yLku ÃkkuíkkLkwt
ÃknkU[kze þfu yuðk MktíkkuLke nkh{k¤k Q¼e fhe. ©eSLkwt fkÞo fkuý fhe þfu ? yuLku
ykíÞtríkf fÕÞký MkwÄkÞwO. yu Mktíkkuyu ÃkkuíkkLkwt Mk{økú yÂMíkíð
{kxu «{kýÃkºk fkuLku {¤u ? yk fk{Lke ÷kÞfkík {kxu «Úk{ þwt sYhe Au. øk{u íku ¼økðkt
Lkfkhe fkZâwt. yLku ©eSLke «MkÒkíkk {kxu s rLk:MðkÚko ¼kðu ÷kuf
fÃkzkt ÃknuheLku yu fkÞo fhe þfu ? ¾hu¾h yu ©eSLkku yLkwÞkÞe Au ? ©eS{nkhksLku
MktøkúnkÚkuo SðLk økk¤e MkíMktøkLkku, ¼økðkLk ©enrhLke yk¿kk-
Lkk{u ðkíkku fhðk yuýu fkuE yrÄfkh «kó fÞkuo Au ¾hku ? MkífkÞkuo, ÷kufrníkLkk fkÞkuo fu
çkktÄu÷e {ÞkoËk yLku ©enrhLke Yr[ {wsçk Vu÷kðku fÞkuo, íkku ykÃkýu
ÔÞMkLk{wÂõíkLkk fkÞkuo, ¼ýkððkLkk fkÞkuo fu Ëðk¾kLkkLkkt fkÞkuo ðøkuhu fkÞkuo fhðk {kxu
nðu yufktríkf ¼køkðík Ä{o yLku ykíÞtríkf fÕÞkýLkku æÞuÞ æÞkLk{kt
Ä{oLkku ¾kuxku yt[¤ku ykuZðkLke shkÞ sYh LkÚke. fkhý fu þk†kuyu yLkuf Xufkýu
hk¾e rð[kheyu íkku WÃkh sýkðu÷ yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ðk¤k, yøkh
«{ký ykÃÞwt Au fu, ¼økðkLkLkku yk©Þ íkku fuð¤ {kuûk yÚkkoíkT ykíÞtríkf fÕÞký {kxu
{rýLkøkhðk¤k, yøkh MkktfhËkLkk MkkÄw, yøkh ËkËw¼kEðk¤k
s fhðku yLku Mkt«ËkÞ fu Ä{oLkku {wÏÞ WÆuþ yu s nkuE þfu. òu yk {wÏÞ WÆuþLkwt ¾tzLk
ðøkuhu ÃktÚkLkk ©eS{nkhksLkwt æÞuÞ ÃkrhÃkqýo fhðkLke sYhe rþMík
Úkíkwt nkuÞ íkku çkkfe fhu÷k fnuðkíkk Mkíf{kuoLkku fkuE nuíkw Mkhíkku LkÚke. yu{ktÞ ßÞkhu
yLku ÷kÞfkík Ähkðu Au fu fu{ ? yuLkku rð[kh fÞko ðøkh Aqxfku LkÚke.
fnuðkíkk ÷kufrníkLkk fkÞkuo íku ÔÞðMkkÞ Äkuhýu fhkíkk nkuÞ íkku íkuLku Mkuðk Ãký Lk fnuðkÞ.
¼økðkLk ©enrhLke yk¿kkLkwt WÕ÷t½Lk fhLkkh, yLku ÷ur¾ík yk¿kkLkwt
yk íkku ‘çkUf ÷qtxe ËkLk fÞwO’ íkuLkk suðwt fnuðkÞ. su MkðoÚkk ¾kuxwt s Au.
Azu [kuf ¼tøk fhLkkh MkíMktøke økýkÞ fu fu{ íkus «&™ Mkt«ËkÞ{kt
WXu Au, íkku ÃkAe ykøkuðkLke ÷ELku Mkt«ËkÞLkku «[kh fhðkLkku «&™ yk çkÄe çkkçkíkku yLku «&™ku rð[kh {ktøke ÷u Au yLku yk rð[kh fhðk{kt, yLÞ
hnu Au ¾hku ? çkeS heíku íkÃkkMkeyu íkku ©eS{nkhks MkËunu Ãk]Úðe MktMÚkkyku nrhV Au. yux÷u yu{Lke xefk fhðe, yu ðkíkLku MÚkkLk LkÚke, yuðk Mkqû{ îu»k
WÃkh rð[híkk níkk íku ð¾íku ykðe heíku yk¿kk ¼tøk fhLkkhkykuLku yøkh E»ÞkoÚke rð[khkuLku htøkðkLkk LkÚke. Ãkhtíkw íkxMÚk heíku MkíÞ nfefík hsw fhe ÃkAe
{q¤ Mkt«ËkÞLkk rMkØktíkkuLku Lkk{u «[kh fhðkLke Aqx {¤e nkuík ¾he ðkt[f Ãkkuíku ÃkrhÃkfð çkwrØÚke rð[khu yLku LÞkÞ fhu íku {kxu Mkk[e nfefík hsw fhðkLkku
? sðkçk Lkfkh{kt s ykÃkðku Ãkzu íku{ Au. nuíkw Au yLku yk [[ko{kt þwØ Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ þwt Au ? Mkk[e WÃkkMkLkk þwt Au ?
©eS{nkhksu yMktrËøÄ ¼k»kk{kt ÷¾kýku þk {kxu fÞko ? yu{Lke yk¿kkLkwt Ãkk÷Lk Lkrn
Ëuþ-ÃkhËuþ{kt Ãkrh¼ú{ý fhe MkËTrð[khkuLkk ÔÞkÏÞkLk fhðk,
fhLkkhLku ©eS{nkhks fÞe árüyu swyu Au. yLku òuðkLkwt fnu Au ? Ä{o Mkns ¼Âõík
fkuELku ÔÞMkLk Akuzkððwt, fkuELku yLkwÞkÞe fhðk, fkuELku ykSðLk
fkuLku fnuðe ? Ä.Äw. yk[kÞkuoLke rLk{ýwtf fu{ fhe ? çku økkËeyku fu{ MÚkkÃke ? yu MÚkkÃÞkt
MkÇÞku çkLkkððk, yøkh ÃkhËuþ{kt {trËh Q¼wt fhðwt. yLku ¼khíkLkk
ÃkAe rþûkkÃkºke{kt fuðe yk¿kk fhe ? þk {kxu fhe ? MkíMktrøkSðLk økútÚk õÞk nuíkwMkh
®nËw Ä{oLkk ðzk íkhefu Ëuþ-ÃkhËuþLkk hksîkhe ÃkwÁ»kkuLku Úkkuzk Mk{Þ
÷¾kÞku ? ð[Lkk{]ík økwshkíke Mkh¤ ¼k»kk{kt fu{ fÞwO ? ©eS{nkhksLkk «kËw¼koð
{kxu {¤ðwt, yLku íku ytøku ònuhkíkku fhðe yuÚke s yufktríkf ¼køkðík
Ãknu÷kLkku Mk{Þ, íku ð¾ík{kt Ä{o {ÞkoËk fu{ íkwxe ? Ãkk¾tz Ä{o fu{ þÁ ÚkÞku ? Ä{oLku
Ä{oLke MÚkkÃkLkk yLku ykíÞtríkf fÕÞký ÚkðkLkwt Au ¾Át ? Mk{ks
Lkk{u Ä®íkøk fu{ [kÕÞwt ? yuLkk fkhýku yLku yuðwt ¼rð»Þ{kt Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt,
çknw íkku ¼økðk ÷wøkzktðk¤k Mktík MkkÄwykuLku swyu yu{Lkwt «ð[Lk
‘Lkk’ çkLku íkuLke íkfuËkhe fuðe heíku hk¾ðk{kt ykðe ? íku rð»ku rðøkíkðkh rð[kh fheyu íkku

©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 176 177 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k

 s ¾Á hnMÞ Mk{òÞ. yLku yu «fkþ{kt s WÃk÷e MktMÚkkyku íkhVÚke su
ykÄwrLkf «[kh ÚkkÞ Au, íkuLkwt {qÕÞktfLk ÚkE þfu.
©eS{nkhksu yu{Lke yk¿kk yLku Yr[ yLku çkktÄu÷ Ä{o {ÞkoËk, yLku
yufktríkf ¼køkðík Ä{o {kxuLkk Ãkk÷Lk yLku hûký {kxu ÷ur¾ík ËMíkkðuòu fÞko
yLku fhkÔÞkt, rþûkkÃkºke MðÞt h[e yLku ð[Lkk{]ík, ©e MkíMktrøkSðLk ykrË
økútÚkku h[kÔÞk yLku íkuLku «{krýík fÞko. suLku ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk
çktÄkhýeÞ økútÚk íkhefu Mðefkhðk{kt ykðu Au. yux÷wt s Lkrn íku þk†kuLkwt
©eS{nkhks Mk{fk÷eLk rðîkLk Mktíkkuyu íkÚkk yk[kÞo©eykuyu íku þk†kuLkk
rMkØktík yLkwMkkh íkuLke xefkyku íkÚkk yÚkoËerÃkfk ðøkuhu ÔÞkÏÞkyku fhe Au. suÚke
¼økðkLk ©enrhLkk {q¤ WÃkËuþ, ¼kð yLku yÚko Mkrník íkuLkku nuíkw s¤ðkÞ hnu;
suÚke ÃkkA¤Úke fkuE yLkÚko ÚkkÞ Lkrn yøkh {LkMðe yÚko fhe yk MÚkkÃku÷ þwØ
Ä{o «ýkr÷fk yLku Mkt«ËkÞLkku ÃkkuíkkLkk MðkÚko ¾kíkh Ëwh WÃkÞkuøk fhu Lkrn.
yk {kxu ¼økðkLk ©enrhyu Ëuþrð¼køkLkku ÷u¾, rþûkkÃkºke,
MkíMktrøkSðLk, ð¾íkkuð¾ík yLkwÞkÞe ðøkoLku ÷ur¾ík Ãkºkku îkhk fhu÷e
Mkq[Lkkyku Mð{w¾u fnu÷k ‘ð[Lkk{]íkku’ ‘¼õík®[íkk{ýe’ suðk ÷e÷k[rhºkkuLkk
økútÚkku íkÚkk {nkMk{Úko Mktíkku - Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e, økkuÃkk¤kLktË Mðk{e,
çkúñkLktË Mðk{e, þwf{wrLk, rLkíÞkLktË Mðk{e yLku yLÞ Ãký yüfrð ytíkøkoík
Mktík frðyku su Mk.økw. ©e «u{kLktË Mðk{e, rLk»fw¤kLktË Mðk{e, {tswfuþkLktË
Mðk{e, ËuðkLktË Mðk{e rðøkuhuyu ¼økðkLk ©enrhLkk rMkØktíkkuLkwt hnMÞ MÃkü
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
sýkðíkkt hMk¼eLkk h[u÷k fkÔÞku y™u ¼økðkLk ©enrhLkk yÃkhMðYÃk yuðk
Ãk.Ãkq yk[kÞo©eykuyu ÷¾u÷k íku{s «{krýík fhu÷k økútÚkku - yk çkÄkLkwt Mkk[k
Ér»k(ÞÚkkÚko áük-ðõíkk MkíÃkwÁ»k)Lkk {køkoËþoLk Lke[u ðkt[Lk-©ðý {LkLk
yLku rLkíÞ æÞkLk fhðkLke sYh Au.
ð¤e ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu çkíkkðu÷ Mkuðk Ä{o Ãkk÷Lk yLku yu{Lke
yk¿kk Ãkk÷Lk yûkhþ: {kuxk {kuxk LktËÃktÂõíkLkk MkkÄwykuyu fhu÷ Au. yk LktË
MkkÄwyku Mk{Úko nkuðk Aíkkt yLku ©eS Mk{fk÷eLk nkuðk Aíkkt ©eS{nkhksLku
ÃkhkíÃkh ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý {kLkíkk níkk yLku ©eSLkk [hý{kt ÃkkuíkkLke òíkLku
Mk{ŠÃkík fheLku {LkMkk, ðk[k, f{oýk, ©eS{nkhksLkwt ÃkwÁ»kku¥k{Ãkýwt økk{u
økk{ Vhe yøkðzku ¼kuøkðe, yk¢{ýku, yÃk{kLk MknLk fhe ûk{k yLku y®nMkk
Þwõík SðLk SðeLku ©eS {hS yLkwMkkh MkíMktøkLkku «[kh fÞkuo Au. yk heíku
yk¾k MkíMktøkLkku ÃkkÞku MðÞt ©eS{nkhksu yLku íku{Lke yk¿kk «{kýu yu{Lkk
LktË Mktíkkuyu, yLku yufktríkf nrh¼õíkkuyu þkïík sLkfÕÞký {kxu LkktÏÞku Au
yLku yuLke ÃkkA¤ ¼kðLkk fuð¤ sLkfÕÞký yLku ykíÞtríkf fÕÞkýLke níke.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 178
{kuxk Mktíkkuyu yLku yufktríkf ¼õíkkuyu yk {kxu ÃkkuíkkLkk ‘Mð’Lke Ãkqhe yknwrík ykÃke Au
yLku ©eS{nkhksLke MðYÃk rLkck yLku {knkíBÞLku fktE ykt[ Lk ykðu yu «{kýu
ðíkoLk fhu÷ Au.”
(rð{w¾ku Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk LkÚke. Ãkus Lkt. 19-20, «fkþf : Lkxðh÷k÷ Ëðu - y{ËkðkË)
“...©eS{nkhks {]íÞw÷kufLkk {kýMkkuLke yÃkqýoíkkÚke ðkVuf níkk. MkíkT þk†kuLkku
yLkÚko MðkÚkeo økwÁyku fhu Au. yLku íkuÚke Úkíke Ä{oLke yLku «òLke ËwËoþk ©enrhyu òíku
rð[hý fhe yLkw¼ðe níke.
íku WÃkhktík ËwðkoMkkLkk þkÃkLku rLkr{¥k çkLkkðe Ä{oLkk Lkk{u Úkíkkt Ä®íkøkku Ëqh fhðkLkwt
yLku yufktríkf Ä{o MÚkkÃkðkLkwt ÃkkuíkkLkwt yðíkkh fkÞo níkwt.
yux÷u ÃkkuíkkLkk ykr©íkku {kxu Ãkkuíku MkíkT þk†ku fhkÔÞkt; WÃkh sýkÔÞk {wsçk Ëuþ
rð¼køkLkku ÷u¾ fÞkuo yLku yk[kÞkuoLke MÚkkÃkLkk fhe, rþûkkÃkºke Ãkkuíku ÷¾e yLku
ÔÞðnkh yLku fÕÞký {køko {kxuLkwt ðíkoLk MÃküÃkýu sýkÔÞwt. yLku rþûkkÃkºke{kt
sýkðu÷k ykËuþku yLku Mk{sLku fkuE n¤ðe heíku ÷uðkLkku «ÞkMk fhu Lkrn. yux÷k {kxu
‘rþûkkÃkºke’ yu ÃkkuíkkLkwt çkeswt MðYÃk Au yu{ ykr©íkkuLku sýkÔÞwt. yux÷u rþûkkÃkºkeLkku
Ëkuh yux÷u ¼õíksLkkuLku MðYÃk rLkckLkku Ëkuh ÚkkÞ yuðku ¼kh {qõÞku.
Ãkkuíku MÚkkÃku÷ Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt þçËkuLkku yLkÚko fheLku Axf çkkheyku
þkuÄkÞ Lkrn yux÷k {kxu íkÆLk Mkh¤ MÃkü yLku yMktrËøÄ «{kýu Mkt«ËkÞLkk þk†ku
fÞko yLku fhkÔÞkt.
«¼w ¼sLk fhíkkt Úkkuze rMkrØ {¤u yuðe òíku (Ãkkuíku s)yøkh yLkwÞkÞeykuLkk
«[kh {khVíku Ãkkuíku ¼økðkLk íkhefu ÃkqòððkLke Lkçk¤kE rnLËw Ä{o{kt «[r÷ík Au, yLku
íkuÚke ¼ku¤k ÷kufku yLku fnuðkíkk MðkÚkeo Mk{sw ÷kufkuLku MÃkü ykËuþkí{f {køkoËþoLk
ykÃkðk yuðe ÔÞðMÚkk økkuXðe fu suÚke ¾çkhËkh MkíMktøkeLkk fÕÞký yLku {kuûk {køko{kt
fkuE yðhkuÄ Lkk ykðu. yk {wsçk ©eS{nkhksu ‘Ëuþrð¼køkLkku ÷u¾’, ‘rþûkkÃkºke’,
‘MkíMktrøkSðLk’, ‘ð[Lkk{]ík’ ðøkuhu þk†ku îkhk ÷ur¾ík MÃkü {køkoËþoLk ykr©íkkuLku
ykÃÞwt Au yLku yk[kÞkuoLkk Ä{kuo, MkkÄw, çkúñ[kheLkk Ä{kuo yLku MkíMktøke øk]nMÚkkuLkk Ä{kuo
yuðku MÃkü «çktÄ fÞkuo Au. søkíkLkk Ä{kuoLkk EríknkMk{kt ykðwt MÃkü Mkh¤ yLku
yMktrËøÄ ÷¾ký {¤ðwt {w~fu÷ Au. yk íkku ‘yk{ fhðwt’ yLku ‘yk Lk fhðwt’ yuðe MÃkü
Mkq[Lkk fhe Au. yÃkðkËLku ¼køÞu s MÚkkLk nkuÞ Au. yLku òu yÃkðkË fÞkuo nkuÞ íkku íku
MÃkü ÷u¾Lk fhðk{kt ykÔÞwt Au. ©eS{nkhksu MkíMktøkLkwt su MkkrníÞ fhkÔÞwt íku{kt
y[ku¬MkíkkLku MÚkkLk s LkÚke.”
(rð{w¾ku Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk LkÚke. Ãkus Lkt. 33-34, «fkþf : Lkxðh÷k÷ Ëðu - y{ËkðkË)
yk{, Aíkkt {Lkw»Þ íkku {Lkw»Þ s hÌkku. ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt Mk.økw. ©e
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkk Lkk{u {q¤ yûkhLke ðkík Q¼e fhðk{kt ykðe. yLku AkLkku
AkLkku «[kh òøkk ¼økík-«køkS ¼økík ðøkuhu fhðk ÷køÞk. íÞkhçkkË yûkh-
179 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ÃkwÁ»kku¥k{ ÃktÚk þY ÚkÞku su ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk
ík¥ð®[íkLkÚke rçk÷fw÷ rðÁØ{kt Au, yÃkrMkØktíkðk¤ku Au,
yþk†eÞ Au. yLku ¾kuxk «[kh þY fÞko fu, Ãkkuíku ©eS{nkhksLkk
rMkØktíkku çkhkçkh Mk{su Au. ©eS{nkhksLke ytíkhLke EåAk Ãkkuíku
Mk{su Au. yLku çkeò çkÄk ytÄkhk{kt Au. {q¤ yûkhçkúñLke
ÃkkMkÃkkuxo Ãkh Mkne Lk ÚkkÞ íÞkt MkwÄe ©eS{nkhksLkk yûkhÄk{{kt
sðkÞ Lkrn, ykðe heíku {q¤¼qík ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk
rMkØktíkkuLku íkkuze {hkuzeLku çkku[kMký MktMÚkkyu ykðku fÃkku÷-fÂÕÃkík
rMkØktík Q¼ku fheLku Lkðku ÃktÚk MÚkkÃÞku Au.
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{ktÚke rð{w¾ fhu÷kLkku ½ýku {kuxku
rMkØktríkf ¼uË Au. yLku ÃkkuíkkLku ¼økðkLk ÚkðkLkku Ãký {kuxku fkuz Au.
yux÷k {kxu s y÷f-{÷fLke yk ËwrLkÞk{kt ¼økðkLk ÚkðkLkku fkuz
yu{Lku fuðk Lke[{kt Lke[ Lkk[ Lk[kðe hÌkku Au. ‘rMkØktík Mkkh’
Lkk{Lkwt ÃkwMíkf Ãkwhkýe økkuÃkeLkkÚkS økwÁ Þ¿kÃkwÁ»kËkMkSyu çknkh
Ãkkzâwt. íku ÃkwMíkfLke þYykík{kt çku çkku÷ {Úkk¤k Lke[u ÷¾ðk{kt
ykÔÞwt Au fu, ‘íku s «{kýu ðíko{kLkfk¤u «íÞûk ÃkwÁ»kku¥k{
Þ¿kÃkwÁ»kËkMkSyu çkkfe hnu÷wt fk{ ÃkqÁt fÞwO. ÃkkuíkkLkk Äk{YÃk su
ÞkuøkeS{nkhks su MkkÚku ÷kðu÷k íku{Lku ÃkkuíkkLkwt fk{ MkkUÃkeLku íku{Lkwt
MðYÃk «økx fhðkLke yk¿kk fhe.’ yk WÃkhÚke MÃkü ÚkkÞ Au fu
yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ðk¤kLku ÃkkuíkkLke òíkLkk s Vkuxk-MxuåÞwt
ÃkÄhkððkLkwt {q¤{ktÚke s íkkLk Au. yLku yu íkkLkLku Ãkqýo fhðk {kxu
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkku ykuÚk ÷eÄku Au. ÃkkuíkkLku s yku¤¾kððkLkwt su
MktíkLku íkkLk nkuÞ yuLku Mktík fu{ fne þfkÞ ? ÃkhkuûkLkk Mkk[k Mktíkku Ãký
ÃkkuíkkLkk Vkuxk yLku {qŠíkLkk áZ rðhkuÄe hÌkk Au.
*{ntht»xÙ{tk ÚtÞu÷t {týu {nthts yíÞk‚ ™{ú n‚t. Ëtð
r™htr¼{t™e n‚t ytÚte s yu Ëk‚ n‚t.
‚u{ýu ¼u„e fhe yt…u÷e hf{{tkÚte „heƒtu {txu ™trËf{tk
þt¤t ÚtE, ‚u [t÷w ÚtÞt ƒtŒ õÞthuf òuðt „Þt. þt¤t™t
fB…tWLz{tk ‚u{™wk Vw÷ ËtEÍ™wk ƒtð÷wk (…w‚¤wk) Q¼wk n‚wk ‚u{ýu
xÙMxeytu™u …qAâwk : ‘‘yt {týË ftuý Au ? ‚u ynª þwk ft{ fhu Au ? òu
‚u ™ft{tu Q¼tu ntuÞ ‚tu ‚u™u Ëíðh Œqh fhtu.” ytx÷kw ƒtu÷‚t™e
ËtÚtu …tu‚t™e frzÞt¤e ztk„™t [th-…tk[ ½t òuhÚte fhe ŒeÄt.
ƒtð÷t™t xwfzu xwfzt ÚtE „Þt.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 180
‚u …Ae ftÞto÷Þ{tk „Þtk. íÞtk Vtuh f÷h{tk …tu‚t™t ƒËtu-ºtýËtu Vtuxt™e yuf
ÚtÃ…e òuE. ‚h‚ W…tze, ½tuzt„tze{tk ƒuËe ™Œe™t …w÷ W…h „Þt, íÞtkÚte ‚{t{ Vtuxt
s÷þhý fhe ŒeÄt !
{fhkŒ Œðuyu Ëk‚™e ÔÞtÏÞt fhe Au fu, ‘su fŒe Vtuxt …ztð‚tu ™ ntuÞ y™u …tu‚t™t
™t{™u rðþu»týtu ÷„tzðt Œu‚tu ™ ntuÞ ‚u Ëk‚’ fzðwk fux÷wk Au ? Ãthkítw ËíÞ Au !!
ynª íkku (rð{w¾ ík¥ðkuLku) Vkuxk ÃkzkððkLke õÞkt ðkík fhðe Ãký {trËhLkk
®MknkMkLk{kt Ãký ¼økðkLkLke MkkÚku ÃkkuíkkLke òík (Vkuxk fu {qŠíkYÃku) ÃkÄhkððe ykhíke-
Úkk¤-Ãkqò fhkðu Au.
*Ëk‚ „tu…t÷™u ¼õ‚tuyu rð™k‚e fhe fu yt 𾂙tu [t‚w{toË y{tht „t{{tk s
fhðtu y™u ¼õ‚s™tu Ë{ût Œhhtus ¼øtðtLtLte fÚtt fhðe.
r™:M…]ne Mðt{eSyu yu ðt‚ Mðefthe™u ‚u „t{{tk [t‚w{toË fÞtuo. su{ su{
rŒðËtu s‚t „Þt ‚u{ ‚u{ fÚtt{tk ÷tuftu™e ËkÏÞt ðÄ‚e „E. ƒu-ºtý nòh {týËtu
r™íÞ ©ðý fhðt ÷tøÞt.
òu‚òu‚t{tk [t‚w{toË …qýo ÚtÞtu, Mðt{eSyu þw¼ rŒðËu «Þtý fÞwO. ¼õ‚s™tuyu
Mðt{eS™u ð¤tÔÞt.
íÞthçttŒ ƒeò s rŒðË™e yt ðt‚ Au : Mðt{eS™t ½ýt ð»ttuo™t ytr©ít ©e{k‚
¼õ‚tu ítu{Lte ÃttMtu ytÔÞt, Mðt{eS™t yt©{MÚttLtu ðkŒ™t fhe™u „t{{tk ytÔÞtk.
„t{™t y„úýeytu™u ¼u„t fhe™u ‚u{™t ntÚt{tk …tk[ nòh Yr…Þt yt…e™u fÌtwk : “yt
„t{{tk y{tht Ëk‚ „tu…t÷Syu [t‚w{toË™e fÚtt fhe Au. ‚u™e M{]r‚ Y…u
{æÞ¼t„{tk Mðt{eS™wk ƒtð÷wk (MxuåÞw) Q¼wk fhòu y™u ‚u™e ™e[u Mðt{eS™wk yuf
Ëwðýo ðtõÞ ftu‚hòu.”
„út{s™tu ‚tu ¾qçts htS ÚtE „Þt, yLtu Œtuzât Mðt{eS™e ÃttMtu sðt !!
Í…txtƒkÄ …kÚt ft…‚t Úttuze s ðth{tk Mðt{eSLte ÃttMtu ÃknkU[e økÞk. yuf ðz÷t ™e[u
Mðt{eS y™u ¼õ‚s™tu ƒuXt. Mðt{eS yu …qAÞwk : “ƒkÄwytu ! fu{ ytððw ÚtÞkw ?”
yuf y„úýes™ ƒtuÕÞtu : “Mðt{eS ! ðt‚ yu{ Au fu yt…™t ©e{k‚ ¼õ‚tuyu
y{™u …tk[ nòh Yr…Þt ŒE™u yt…™wk ƒtð÷w {wfðt™wk fÌtwk Au. y{the …ý yus
¼tð™t Au. ‚tu yu™e ™e[u ftu‚hðt {txu yuf ËwðýoðtõÞ yt… Vh{tðtu, y{u ‚u {txu
ytÔÞt Aeyu.”
íÞthu Mðt{eSyu fÌtwk. : “yÕÞt ! ¼tE ! {tht suðt Ët{tLÞ {týË™wk ‚u ƒtð÷wk
ntu‚w nþu ? yt… ‚u fuðt „tkzt ÚtÞt Atu.”
…ý nðu „út{s™tu {t™u ‚u{ ™ n‚t, ‚uÚte ½ýe hfÍf™t yk‚u …ý „út{s™tu {tLÞt
™rn yux÷u Mðt{eSyu fÌtwk : “÷¾e ÷tu íÞthu {tÁk Ëwðýo ðtõÞ ‘{tht ¼õ‚tuÚte
[u‚‚t hnuòu !” yt Ëtk¼¤e™u s „út{s™tu ‚tu M‚çÄ ÚtE „Þt.... yt™wk fthý, yuf
181 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
¼th‚eÞ ykŒh-ƒnth yuf‚t™tk ytsoð-„wý Þwõ‚ rð¼qr‚ Ëk‚™tu
«¼tð s n‚tu !!!
h{ý {nŠ»t™t yk‚ft¤™t AuÕ÷t þçŒtu n‚t : “{tht {]íÞw
ƒtŒ ftuEyu {the ftuE nM‚e ht¾ðt™e ™Úte. „wY{krŒh fhðt ™rn,
Sð™[rhºtLtt økútÚk …ý h[ðt ™rn òu ‚{u {the ðt‚ ™rn {t™tu
‚tu {tht ytí{t™u Œw:¾ Útþu.”
ykLku fnuðkÞ Wå[fkurxLke MkkÄwíkk, ykLke Mkk{u ÃkkuíkkLke {qŠík
fu ÃkkuíkkLkk Vkuxk Ãkqsðk ykÃkLkkhk fux÷k ðk{ýk ÷køku Au ? MkËk
Ÿ½{kt s suLku ykLktË ÷køku Au yuðk fwt¼fýoLku òøku÷k Ãký
søkkze þfíkk LkÚke.
ykðe çkkuøkMk WÃkkMkLkk «ðíkkoððk {kxu {trËhLke ykð~Þfíkk
hnu yLku {q¤ {trËhku{kt yu{Lkwt íkku fkuE MÚkkLk LkÚke. íkuÚke íkuýu
©eS{nkhksLkk MktMÚkkrÃkík {trËhkuLke nrhV (rðÁØ){kt {trËhkuLkwt
rLk{koý fÞwO.
¼økðkLk ©enrhyu MðÞt A rþ¾hçkæÄ {trËhku çktÄkÔÞk yLku
Ãkkuíku s íku{kt {qŠík «ríkck fhu÷e Au. íku {trËhku y{ËkðkË, ¼ws,
ðzíkk÷, Äku÷uhk, sqLkkøkZ yLku økZzk{kt Au. íku {trËhkuLkwt
fÕÞkýÞwõík MkuðkfkÞo Úkíkwt, íku òuE íku{kt Mkuðk fhLkkhkykuLkk WÃkh
¼økðkLk ©enrh yrík hkS Úkíkk. ðzíkk÷ yLku økZzkLkk {trËhkuLkk
çkktÄfk{ ð¾íku ©eS{nkhksu MðÞt ÃkkuíkkLkk {kÚkk WÃkh #xku-
ÃkÚÚkhku {qfu÷k yLku íku heíku {trËhkuLkwt {n¥ð yLku íku{kt ÃkkuíkkLkku
hkSÃkku çkíkkÔÞku Au. yk ðkík Mkt«ËkÞ{kt yrík òýeíke Au. ¼økðkLk
©e Mðkr{LkkhkÞýu MðÞt çktÄkðu÷k ykðk {trËhkuLke Mkk{u çkeò {kuxk
rþ¾hçkæÄ {trËh h[ðk íku MðÞt ¼økðkLk ©enrhLkku ÿkun fhðk
Mk{kLk Au. ykðe heíku Mkk{u {trËh çktÄkððkLke «ð]r¥k çkíkkðu Au fu, íku
{q¤ Mkt«ËkÞ{kt {kLkíkk LkÚke yLku ¼økðkLk ©enrh MÚkkrÃkík
{trËhku{kt ©Øk yLku rðïkMk LkÚke fu Mktíkku»k LkÚke yux÷u s íkuðk
Ãkrðºk {trËhkuÚke swËkt {trËhku, {q¤Lkk yMk÷ {trËhkuLkk nrhV
(rðhkuÄe) íkhefu Q¼k ÚkÞu÷k Au íkuÚke {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý
Mkt«ËkÞLkk økýðk ÞkuøÞ LkÚke.
ð¤e, yu{ Ãký ¼h{kððkLkku «ÞíLk fhu Au fu, økZzk{kt
©eS{nkhksLke EåAk ½u÷kfktXu {trËh fhðkLke níke. íku EåAk nðu
(yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ MktMÚkkLkk {trËhÚke) Ãkqhe ÚkE. Ãkhtíkw ykðe ðkík
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 182
fuð¤ çkunwËe Au. ©e MkíMktrøkSðLk økútÚk{kt MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý fnu Au :
‘²Îƒü}汄æÚæïù²¢ }æÝéc²ï¯é }æ²æ {ë„: J ÜUæ²Z ÜëU„¢ „y¨ÜUH¢ Ýæ±çàæC¢ çã çÜU@Ý JJ’
su fkÞo fhðk {Lkw»Þ{kt {U yk yðíkkh Äkhý fÞkuo níkku íku Mk{økú fkÞo ÃkrhÃkqýo fÞwO
Au. yk Ä{o «ríkckÃkLkYÃk fkÞo{kt fktE Ãký yðþu»k {U hkÏÞwt LkÚke íkku «kËw¼koð
«ÞkusLk ÃkrhMk{kó fhe hnu÷ku nwt nðu MðÄk{ «rík sEþ.
(©e MkíMktrøkSðLk : 5/68/28)
‘Vhe Vhe Vuhku Ãkzu, yuðwt fhðwt LkÚke yk ðkh;
Mknw SðLkku Mkk{xku, yks fhðku Au WØkh.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 45/4)
‘fhe ÷eÄwt Au Mkðo òu fk{ hu, yu{ rð[krhÞwt ½Lk~Þk{ hu;
fu’ðk hkÏÞwt LkÚke fuzu fktE hu, òðk {kuûkLkk {khøk {ktE hu.
çknwrðÄ W½kzeÞkt çkkh hu, fhðk fÕÞkýLku yk ðkh hu;
nðu ÃkÄkÁt nwt {khu Äk{ hu, su MkkÁt ykÔÞk’íkk íku ÚkÞwt fk{ hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 48/5-6)
‘+xÉxªÉºÉÉvªÉ¨Éä´ÉÆ ªÉÊuùvÉäªÉÆ º´ÉäxÉ iÉk´ÉªÉÉ * ºÉ´ÉÈ EòɪÉÈ EÞòiÉÆ ÊEòÎ\SÉzÉÉ´Éʶɹ]Æõ ʽþ ´ÉiÉÇiÉä **’
yk «fkhu su yLÞÚke MkkæÞ Lk ÚkE þfu yLku su Võík ykÃk s fhe þfku íku fhðk ÞkuøÞ
MkðofkÞo ykÃku fÞwO Au, fktEÃký çkkfe hkÏÞwt LkÚke.
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 10/43/25)
‘ík{u Mkkt¼¤ßÞku Mkðuo sLk hu, sun yÚkuo ÄkÞwO íkwt {U íkLk hu;
íku fÞwO {U Mkðuo fkhs hu, fhðk fuzâu hkÏÞwt LkÚke hs hu.’
(¼õík®[íkk{ýe : 160/31)
‘vÉèªÉÈ ºÉÆ®úIªÉ ªÉÚªÉÆ ¦ÉÉä ¶ÉÞhÉÖiÉ ¨ÉuùSÉÉä%ÊJɱÉÉ& * |ÉÉnÖù¦ÉÚÇiÉÉä%½þ¨ÉjÉÉä´ªÉÉÈ ªÉnùlÉÈ iÉiEÞòiÉÆ ¨ÉªÉÉ **
{ÉÞ¹`äö EòiÉÖÈ iÉÖ ÊEòÎ\SÉzÉ ÊEò¨ÉÊ{É ®úÊIÉiÉÆ VÉxÉÉ& *
µÉVÉɨªÉ%tÉxiÉ®úÉi¨ÉÉ%½Æþ º´ÉiÉxjÉÉä vÉÉ¨É ¨ÉɨÉEò¨É **’
nu ¼õíkku ! ík{u çkÄk Äehs hk¾eLku {kÁt ð[Lk Mkkt¼¤ku. yk ¼qr{ WÃkh nwt su fkÞo
fhðk «fx ÚkÞku Awt íku Mkðo fkÞo {U fhe ËeÄwt Au. Úkkuzwt Ãký nðu ÃkAe çkkfe hÌkwt LkÚke. {kxu
MkkiLkku ytíkÞko{e yLku Mðíktºk ykðku nwt nðu {khk Äk{{kt òô Awt.
(©enrh[rhºk{T : [íkwÚko ÃkrhåAuË, 54/50-51)
MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý fnu Au : “y{u íkku yk Mk{u fkuE ðkíkLkwt fk[wt
hkÏÞwt LkÚke.” (ð[. su. «. 5)
‘y{u niÞu Lk niÞu òu yktE hu, LkÚke hkÏÞwt fuzâu fk{ fktE hu;
Mkðuo fheLku ÷eÄwt Au fks hu, yu{ fnu Au ©e{nkhks hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 43/18)
ßÞkhu ©eS{nkhksu Mk{økú fkÞo ÃkwÁt fÞwO Au, íkuLke Mkk{u rð{w¾Lkk ‘rMkØktíkMkkh’
ÃkwMíkf{kt Ãkus Lkt. 8{kt fnu Au fu, ‘íku s «{kýu yksu ðíko{kLkfk¤u íku{Lkwt yLÞ MðYÃk su
«íÞûk ÃkwÁ»kku¥k{ Mðk{e ©e Þ¿kÃkwÁ»kËkMkSyu ÃkwÁt fÞwO Au.
183 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 yk{ fnuLkkh, yk rð{w¾ku WÃkhkuõík ðkõÞkuÚke þwt rMkØ fhðk {køku Au ?
íkku yus fu, ¼økðkLk Ãkkuíku ÃkkuíkkLkk MktfÕÃk Ãkqýo fhðk Mk{Úko Lk níkk yLku yk
rð{w¾ku íku MktfÕÃkku Ãkqýo fhe þõÞk !!! yux÷u þwt íkuyku ¼økðkLk ©enrhÚke
ðÄkhu ©uc, Mkk{ÚkeoðkLk yLku MkðkuoÃkhe Au ? Mkðo ykr©íkkuLke EåAkLku Ãkqýo
fhLkkh Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý, su{Lke {hS rðLkk Mkqfwt
ÃkktËzwt Ãký n÷íkwt LkÚke, íku{Lke EåAk yÄwhe hne økÞu÷e íkuðwt fnuðwt yu fux÷wt
Lke[ fûkkLkwt ÃkkÃk fnuðkÞ. yk y¬÷ rðLkkLke nX Au yLku çkwrØ rðLkkLkwt íkku
çk¤ Au. ¼økðkLk ©enrhyu økZzk{kt {trËh fÞwO íÞkhu Ãknu÷k swËe swËe
søÞkyku sYh òuE níke. Ãkhtíkw íkuÚke Ãkkuíku s fhkðu÷k {trËhkuLke Mkk{u
nrhVkE{kt swËwt {trËh fhðwt yLku íku ¼økðkLkLke EåAk Ãkqhe fhðk ÚkÞwt nkuÞ íkku
íkuLku ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLku Mk{ŠÃkík fhe Ëuðwt òuEyu. íkuLke nrhVkE{kt
y÷øk yÂMíkíð xfkðe hk¾ðwt Lk òuEyu.
íkuðe s heíku økkUz÷{kt Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu òíku s çktÄkðu÷wt
{trËh økk{Lke ðå[u Au. Mðk{e©eyu ÃkkuíkkLkku Ëun Ãký íku s {trËh{kt {qõÞku Au.
rð{w¾ çkku[kMký yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ MktMÚkk Ãkkuíku Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË
Mðk{eLkku ykÄkh ÷u Au. Aíkkt Mðk{e©eyu çktÄkðu÷ íku {q¤ {trËhLke nrhVkE{kt
çkeswt {trËh íku{ýu fhu÷ Au.
¼økðkLk ©enrh îkhk «MÚkkrÃkík {q¤ {trËhku WÃkhktík ¼økðkLk ©enrhSyu
MÚkkÃku÷k çktLku ËuþLkk yk[kÞkuoyu MÚkkÃku÷k rþ¾hçkæÄ {trËhku fu nrh{trËhkuLke
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
nrhVkE{kt {trËhku çkktÄðk íku Ãký ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkku ÿkun s Au.
yLku íku ©enrhS {nkhksLke yk¿kkÚke rðÁØ Au. yLku ©eS{nkhksu MÚkkÃku÷k
Mkt«ËkÞLku Ĭku ÷køku íkuðe heíku nrhV {trËhku MÚkkÃkðkLke «ð]r¥k íkku Mkt«ËkÞLkku
yLku ©eS{nkhksLkku ÿkun s økýkÞ.
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt áZ WÃkkMkLkkLkwt YÃk fnuíkk
fnu Au :-
“(1) MÚkkLkfLku yku¤¾u íku su MÚkkLkfLku rðþu ©eS{nkhksu ÃkkuíkkLkwt fheLku
½ýk ð»ko MkwÄe rLkðkMk fÞko nkuÞ íkuLkwt fkuE ½Mkkíkwt çkku÷u íkku ¾{e þfu Lkrn Lku su{
Au íku{ ÞÚkkÚko W¥kh fhu Lku yk¿kkyu fheLku çkesu Xufkýu hnuíkku nkuÞ íkkuÃký íÞkt
nuík ðÄw hkÏÞk fhu Lku íkuLkku Þþ økkÞk fhu Lku Mkt¼kÞko fhu.”
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/147)
“y™u yuftkr‚f ¼õ‚™e ð]Â¥t{tk ¼„ðt™ hÌtt Au ‚u yuðt ¼õ‚™wk ð‚o™
fuðe ò‚™wk ntuÞ ?’ yu «§™tu W¥th su, yuðt™e su r¢Þt ‚u yt[tÞoS
{nthts™u yÚtuo ntuÞ fu {krŒh™u yÚtuo ntuÞ …ý …tu‚t™u yÚtuo ™ ntuÞ...”
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 1/265)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 184
yk ðkíkku{kt ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eyu WÃkkMkLkkLkwt MðYÃk yLku yufktríkf ¼õíkLkwt
ðíkoLk fuðwt nkuÞ yu MÃkü fÌkwt Au. yksu ÃkkuíkkLku «økx çkúñMðYÃk fnuhkððwt Au, yLku
©eS{nkhksLkk MÚkkrÃkík {trËhkuLke Mkk{u çk¤ðku fhðku yk çku ðkíkLkku íkk÷ {¤íkku
LkÚke. yLku «ð[Lkku{kt, ÃkwMíkfku{kt yLku ¿kkLkøkkuceyku{kt {q¤ Mkt«ËkÞLke ®LkËk fÞko
ðøkh hnuíkk LkÚke Lku çknkhÚke ÃkkAk yu{ çkíkkðku Aku : ‘y{Lku ¾tzLk{kt hMk LkÚke; y{u
íkku h[Lkkí{f {tzLk s fhðk {ktøkeyu Aeyu, ¾tzLk{kt hMk íkku {q¤ Mkt«ËkÞðk¤kLku Au.’
¾tzLkLkwt ¾tzLk yu ðMíkwík: {tzLk Au. ¼khíkeÞ ÃkhtÃkhkLkk MkËk[khkuLkwt ¾tzLk òu
rMkLku{kykuÚke Úkíkwt nkuÞ íkku rMkLku{kykuLkwt ¾tzLk fhðwt yu íku MkËk[khkuLkk {tzLkLkk
Ãkrhýk{u Au. ÷kufkuLkk niÞu ¾tzLkkí{f fkÞkuo íkhV Mkqøk yLku h[Lkkí{f fkÞkuo íkhV «u{
WíÃkÒk fhkðeLku fux÷kf rð{w¾ ík¥ðkuyu Ãkkuíku íkku {qÕÞkuLkk ¾tzLkLke íkeðú «r¢Þk
õÞkhLkeÞ þY fhe ËeÄe Au ! ykðk ÷kufku õÞk {kUyu {tzLkLke ðkíkku fhu Au.
Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý ßÞkt h6-26 ð»ko ÃkkuíkkLkwt ½h {kLkeLku
hÌkk nkuÞ íkuðk yûkhÄk{ íkwÕÞ økZÃkwh økk{ MkkÚku ¾qçk nuík hk¾ðwt íkÚkk íkuLke
ÞþkuøkkÚkk økkðe yu ðkík íkku yufçkksw hne, Ãkhtíkw økZÃkwh{kt ©eS{nkhks su hMíkuÚke
½u÷k LkËe{kt íku{s yLÞ søÞkyu sðk {kxu fkÞ{e ykðLk-òðLk fhíkk níkk, íkuðk
{nkLk «Mkkr˼qík hMíkkLke s{eLk rð{w¾ çkku[kMký yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ MktMÚkkðk¤k
ík{u ÷kufkuyu ÃkkuíkkLkk økúkWLz{kt ðk¤e ÷uðe yu fux÷e çkÄe rnLkíkk fnuðkÞ. íku{ Lk fÞwO
nkuík íkku ík{u {q¤ MktMÚkk MkkÚku íku{s økúk{sLkku íku{s ¼krðf ¼õíkkuLke MkkÚku ¾kuxk
rððkË{kt Lk WíkÞko nkuík !!
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ fuð¤ fkÞËkçkkòuLkku yLku çkwrØðkrËykuLkku LkÚke. yk
Mkt«ËkÞ íkku rMkØktíkðkrËykuLkku yLku ©ØkðkLkkuLkku Au.
rð{w¾ÃktÚkeyku ÃkkuíkkLkk rþ»ÞkuLku ÷ELku ðzíkk÷, y{ËkðkË, økZÃkwh ðøkuhu Äk{ku{kt
ËþoLk rLkr{¥ku Ëu¾kð Ãkqhíkk òÞ Au, fkhý fu ÃkkuíkkLkk fhu÷k rþ»Þku õÞkhuf ¼q÷u [qfu
{q¤ þk† ðkt[u yLku íkuLkku Mkk[ku yÚko Mk{su íkku íku{Lkk fnuðkíkk økwÁykuLku «&™ fhu fu :-
(1) ©eS{nkhksu A Äk{ çkktæÞk íkuLkku {rn{k rðþu»k fu ykÃkýu {trËh çkktÄeyu
íkuLkku {rn{k rðþu»k ?
(2) ©eS{nkhksu MÚkkÃku÷k Ëuðku{kt Mktíkku»k yLku þktrík þwt LkÚke {¤íke ? fu suÚke
swËk {trËh fhðk Ãkzâkt ?
(3) yk[kÞkuoLke yrýþwØ ÃkhtÃkhk yLku ËeûkkrðrÄ yk çkÄkLkwt þwt ? ðøkuhu «&™ ÃkqAu,
íkku þwt sðkçk ykÃku yux÷k Ãkwhíkwt {kºk Ëu¾kð fhðk fu y{Lku ©eS{nkhksLkk MÚkkÃku÷k
Ëuð, {trËh fu þk†ku MkkÚku fkuE s ðktÄku LkÚke íkuðwt Ëu¾kzðk s {q¤ {trËhku{kt òÞ Au.
yLku òu íku{ Lk nkuÞ íkku {q¤ {trËhku{kt yLku ¼økðkLk ©enrhLkk rMkØktíkku{kt òu
185 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
MkðkuoÃkrhíkk yLku rËÔÞíkk Ëu¾kíke nkuík íkku øk{u íkux÷wt MknLk fheLku Ãký
íku ËuðkuLkku fu {trËhkuLkku yk©Þ Akuzík Lkrn.
¾he heíku íkku íkuyku ÃkkuíkkLkk {íkLkk «[khkÚkuo Mktík-
nrh¼õíkkuLkk Ëq»ký þkuÄðk òÞ Au. ykðk rð{w¾kuLkk økwÁyku
ykðk {trËhku{kt ËþoLk fhðkLku çknkLku ½qMkðk òÞ íÞkhu Ëu¾eíke
heíku s yu{Lku òfkhku {¤u Au íÞkhu yu{Lkk yLkwÞkÞeyku {kLku-
{Lkkðu fu, ‘ykÃkýk økwÁ fuðk rLk{koLke Au fu yk ÷kufku íkhVÚke Úkíkkt
yÃk{kLkku MknLk fhu Au. Ãký yk {trËhðk¤kyku fuðk yMkwh Au !’
Ãkhtíkw ykðk Ëu¾kðku fhe íkuyku ÃkkuíkkLkk yLkwÞkÞeykuLkk {Lk{kt
yu{ XMkkððk {køku Au fu, y®n ykÃkýwt yÃk{kLk ÚkkÞ Au. {kxu
y÷øk {trËh Q¼wt fhku. yk{ Mkkhe yuðe hf{ fZkðe Mkk{k
{trËhku Q¼k fhu Au. rþ»ÞkuLku Ãký {Lk{kt yu{ ÚkkÞ Au fu, ykÃkýk
økwÁLkwt yÃk{kLk fÞwO {kxu øk{u íku ÚkkÞ Ãký ykÃkýu Mkk{wt {trËh
fheLku yu{Lku fne Ëu¾kzeyu fu y{u ík{kheÚke ftE f{ LkÚke. yk{
fhðkÚke ykðk yLkwÞkÞeyku{kt ÃkkuíkkLkk økwÁ «íÞu ÃkqßÞçkwrØ ðÄu
Au íkÚkk íÞkt hnuðk {kxu MÚkkLk ÚkkÞ Au.
rð{w¾ku {w{wûkwykuLku ÃkkuíkkLkk òzkt ÄkuríkÞk çkíkkðeLku íku{Lku fnu Au
: ‘ykÃkýk økwÁyku s ÄLk-†eLkk ¾hk íÞkøke Au yLku {q¤ Mkt«ËkÞLke
MÚkq¤ çkktÄýe{kt ð¤økeLku Mkt«ËkÞLkk {k¤¾k{kt s çktÄkE hnu÷k
MkkÄwyku íkku ©eS{nkhksLke yk¿kk «{kýu ð†-ÃkkºkkrË hk¾íkk
LkÚke {kxu {nkhksLke yk¿kkÚke çknkh ðíkoLkkhk fuð¤
¼økðkÄkheyku s Au.’ ykðe heíku Mk{òðeLku ÃkkuíkkLkk{kt òuzu Au
yLku {q¤ Mkt«ËkÞ{ktÚke íkkuzu Au. íÞkhu yu{ fnuLkkhkLku Ãký fnuðkLkwt
{Lk ÚkkÞ Au fu, ík{u {kºk òzkt ÄkuríkÞk Ãknuhku yu Ãkqhíkwt LkÚke; fuð¤
òzk ÄkuríkÞk ÃknuÞko íkuLkkÚke s Mkk[k MkkÄw LkÚke Úkðkíkwt, yu ðkík Ãký
Mk{S hk¾òu. òzkt ÄkuríkÞk Ãknuhku Aku íku ÄkuríkÞk ík{u {kxeLkk s
f÷h suðk {kºk zk#øk f÷hÚke s htøku÷k ÄkuríkÞk fu{ Ãknuhku Aku ?
yLku {q¤ Mkt«ËkÞLkk fux÷kf Mktík{tz¤kuLke su{ hk{ÃkhkLke ¼økðe
{kxeÚke ÃkkuíkkLkk ð†kuLku htøkeLku yLku Ãk.Ãkq. yk[kÞo {nkhks©e
ÃkkMkuÚke Ëeûkk økúný fhe, ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke
Ä{ko{]ík{kt fnu÷e yk¿kkLku yLkwMkhðkLkku ykËh fu{ LkÚke fhíkk ?
yk þwt Ët¼ Lku fÃkx Lk fnuðkÞ ?
Ëhuf ËwfkLkËkh ÃkkuíkkLkk {k÷Lku s ©uc fnu yu íkku Xef, Ãkhtíkw
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 186
çkeòLkk {k÷Lku frLkc fneLku rĬkhðku yu ðkík çkhkuçkh Lk fnuðkÞ. ÃkkuíkkLkk n÷fkt
{k÷Lku MkwtËh çkkhËkLk Lkwt ÷uçk÷ ÷økkzeLku íkuLku Ÿ[e økwýð¥kk Ähkðíkku {k÷ fnuðku yu{kt
fux÷e ÞkuøÞíkk økýkÞ ? ykðwt fÃkx ík{u ¾kuxwt WÃkkMkLkkLkwt BnkuÁt ÃknuheLku yk[hku Aku íku
ÞkuøÞ Lk økýkÞ. {Lk{kt sqËwt, ðkýe{kt swËwt yLku fkÞk{kt (ðíkoLk{kt) Mkkð swËwt yu
fÃkxLkwt ÷ûký Au.
*E÷eÞík fnu Au fu, ËwrLkÞkLku yzÄwt LkwfMkkLk íkku yuðk {kLkðeykuyu fÞwO Au suyku
ÃkkuíkkLku {nkLk fnuðzkððk {ktøku Au.
*rV÷ku M kku V h Ã÷w x ku y u fÌkw t Au fu , Ëu ¾ kzðkLkku LÞkÞ yu yLÞkÞLke Mkki Ú ke
¾hkçk heík Au.
Ãknu÷k yøkkWLkk s{kLkk{kt ‘½eLke ËwfkLk’ ykx÷wt s ÷¾kíkwt. fkhý fu yu ð¾íku
‘zwÃ÷efux’ zk÷zk ½eLkku «[kh níkku Lkrn. yLku yksu ‘[kuϾk ½eLke ËwfkLk’ ÷¾ðwt
Ãkzu Au. fkhý MÃkü Au fu zk÷zk ½eLkku «[kh ðÄe økÞku Au.
íku{ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk {trËhku{kt Ãknu÷k fu𤠑©e Mðkr{LkkhkÞý
{trËh’ ykx÷wt s ÷¾ðk{kt ykðíkwt. yíÞkhu ‘©e Mðkr{LkkhkÞý {wÏÞ {trËh’, Þk íkku
ðzíkk÷ íkkçkkLkwt, sqLkkøkZ íkkçkkLkwt ÷¾ðwt Ãkzu Au. ykðwt þwt fk{ ÷¾ðk{kt ykðu Au ?
yk ðkík ¾qçk rð[khýeÞ Au. þktríkÚke rð[kh fhþku íkku MÃkü Mk{òÞ sþu.
{q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt yksu Ãký yuðk Mk¥ðþe÷ Ãk.Ãkq. yk[kÞo
{nkhks©eLkk Ëerûkík MkkÄwyku Sðe hÌkk Au fu, suLkwt yuf ykæÞkÂí{f søkík Au. yk
½kuh fr¤ÞwøkLkk fkuBÃÞwxh Þwøk{kt Ãký {kÞk MkkÚku su çkkÚk ¼ezu íku MkkÄwLkwt Mk¥ð ËkË
{køke ÷u íkux÷wt s sçkhËMík fnuðkÞ.
rðrðÄ h{íkku, ¼k»kýku, ÞwØku ðøkuhuLkk ûkuºk{kt suyku ®n{ík fhu yLku Þþ Ãkk{u íku
çkÄk ðehÃkwÁ»kku fnuðkÞ. Ãkhtíkw íku ðehkuLkwt rík÷f íkku yu s Mktíkku fnuðkÞ fu suýu
ytík:þºkwyku MkkÚku çkkÚk ¼eze nkuÞ. íku ðehLkkÞ ðeh Au. suyku yksu Ãký ‘Ãkt[ðíko{kLk’
yrýþwØ Ãkk¤e hÌkk Au.
yk Mktíkkuyu fuð¤ íkLkÚke s †eLkku íÞkøk LkÚke fÞkuo, Ãkhtíkw {LkÚke Ãký íÞkøk fheLku
Sðu Au. LkkheLkku {Lk{kt hts{kºk MktfÕÃk QXe òÞ íkku Lkfkuhzku WÃkðkMk fhu Au, yuf
¼økðkLk ©enrhLku ytíkÞko{e òýeLku !! ykÚke çkeòu õÞku {kuxku WÃkkMkf nkuÞ þfu ?
‘ytíkhò{eÃkýu hnwt yu{kt hu, {kxu LkÚke çktÄkíkk yu fu{kt hu;
MktfÕÃk MðÃkLk WÃkðkMk hu, íku íkku fhu Au òýe {Lku ÃkkMk hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 41/10)
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke yk¿kkLku yûkhþ: Ãkk¤ðkYÃk [krhºk-SðLk
yríkþÞ Ëw»fh Au. su{kt ¼÷¼÷k A¬z ¾kE økÞk Au. ykðe ÂMÚkrík {kºk fÃkzk
çkËÕÞu Mkt¼rðík LkÚke. Mkk[k MkkÄw íkku íku Au suLku MktMkkhe yðMÚkk{kt (Ãkqðko©{{kt) su
187 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
YÃkk¤e †e, ÷k¾kuLkwt ÄLk fu rðþk¤ Mk¥kk {¤íke níke íkuLku XwfhkðeLku
íkuLkkÚke MkðkÞk fu çk{ýk nðu MkkÄw ÚkÞk çkkË {¤u íÞkhu Ãký íkuLke
WÃkh Úkqt Úkqt fhíkk nkuÞ. ykðk MkkÄw-Mktíkku ðå[u nwt Sðe hÌkku Awt. yk
fktE økktzkLkku çkfðkMk LkÚke yLkw¼ðLke ðkýe Au.
rLk:MðkËe ðíko{kLk yksu {q¤ Mkt«ËkÞLkk Mktíkku Ãkk¤e hÌkk Au. íku
çkesu {kºk fkcLkk Ãk¥kh hÌkk Au Ãký fuð¤ fkcLkk Ãk¥kh hk¾ðk
{kºkÚke íkuLku rLk:MðkËeLkwt MkxeorVfux {¤e síkwt LkÚke. Ãký hkux÷e,
Ëk¤-þkf, ¼kík çkÄwt Ãk¥kh{kt {u¤ðe, çkÄwt s yuf hMk fhe, ºký
ytsr÷Úke Ãkkuþ ¼he (ykzku ¾kuçkku) Ãkkýe Lkkt¾e ¼økðkLk ©enrhLku
Mkt¼khíkk rËðMk{kt yufsðkh s{u íÞkhu íku MkkÄwLku rLk:MðkËe
fnuðkÞ. (fuð¤ fkcLkk Ãk¥kh Ëu¾kzðk Ãkqhíkk hk¾ðk yu íkku Ët¼
yLku fÃkx fnuðkÞ.) ykðk MktMkkhMkkøkhLku Ãkkuíku íkheLku çkeòLku Ãký
íkkhLkkh çkknkuþ {hSðkyku õÞkt ûkwÿ ¾kçkku[eÞk{kt zqçke økÞk !! íku
sýkðíkkt Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e fnu Au :
‘Ãkku»k ¼he Ãkkýe Lkk¾ðwt, y{]íkMkrh¾k yÒk{kt;
¼u¤wt fhu÷ ¼kðu Lkrn, yrík {wtÍðý ÚkkÞ {Lk{kt.’
(ð[LkrðrÄ : 34/5)
yku fuhe ! yku ÷kzwt ! yku ËqÄÃkkf ! yhu ! hu ! Aqxk r{ükLkLkk
çkxfk, yhu ! Þkh ! íkwt sz Aíkkt íkkhe [iíkLÞMðYÃkLku ÄkuçkeÃkAkz
ËuðkLke y«rík{ íkkfkík ! íku {kuxk {kuxkLku ¼q Ãkeíkk fhe ËeÄk Au.
hMkLkk hkøk{kt ßÞkhu çkÄk ykçkkË htøkkE økÞk Au íÞkhu {q¤
Mkt«ËkÞLkk MkkÄwyku nk÷{kt yze¾{ Q¼k Au. rLk:MðkËe ðíko{kLk
yrýþwØ Ãkk¤u Au. íku Mkðk çkMkku ð»koÚke [k÷e ykðíke þwØ
ÃkhtÃkhkLke ÷eÄu÷e ËeûkkLke yuf MðÞt¼q þÂõík Au. ykðk rLk:MðkËe
Mkk[k MkkÄwykuLke {Míke íkku Mkkík ykMk{kLkLku yze síke nkuÞ Au. su
®MknLke {kVf ºkkz Lkkt¾eLku ytík:þºkwykuLku Síkðk {kxu
íÞkøkk©{{kt ÄMke økÞk Au. yLku ytík:þºkwykuLku ¾ík{ fhðkLkk çkÄk
Ëkð Ãkqhòuþ{kt ¾u÷u Au.
yhu ! {kuík ykðe òÞ íkkuÞ ËeLkíkk Lk ÷kðu, íkku LkkLke MkqLke ½kÞ÷
Úkðk suðe ðkík{kt íkku ËeLk ÚkkÞ s þuLkku ! su{ ®Mkn ½kMk ¾kELku
SððkLkwt ÃkMktË Lk fhu. íku{ yk íkku çkkÌk SðLk Sððk {kxu MkkÄw fËe
íkiÞkh Lk ÚkkÞ. yhu ! {kuíkLku ¼uxe ÷u Ãký Lkçk¤e ðkík íku fËe Lk fhu.
®MknLke su{ MktMkkh íÞkøkLkkhku ®MknLke su{ s rLk¼oÞ MkkÄwÃkýk{kt
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 188
rð[hu Ãký yu fËe fkuELkwt yuXwtsqXwt ¾kLkkh - çkefý rþÞk¤ çkLku Lkrn.
{q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk Mk¥ðþe÷ MkkÄwykuLkwt rLk:MLkune ðíko{kLk Ãký
ËkË {køke ÷u íkuðwt Au. ßÞkhu yuf {w{wûkw Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo {nkhks©e ÃkkMkuÚke
¼køkðíke Ëeûkk økúný fhu Au íÞkhu íkuLkk {kxu çkÄk MktMkkhe MkøkkMktçktÄeyku {he økÞk
çkhkuçkh ÚkkÞ. fkuxoLke ¼k»kk{kt íku{Lkwt ‘rMkrð÷ zuÚk’ ÚkÞwt fnuðkÞ. ykÚke MktMkkheÃkýkLkku
Mkøkku çkkÃk Ãký {he òÞ íkkuÞ íkuLke ÃkkA¤ íkuLkk MkkÄw çkLku÷k Ëefhk™u fuð¤ MLkkLk
rMkðkÞ fþwt s Mkqíkf ÷køkíkwt LkÚke.
rLk÷kuo¼e ðíko{kLk {kxu íkku fnuðkÞwt Au fu, suLkk rðLkk SðLk økwòhku ÚkkÞ s Lkrn,
íkux÷e s ðMíkwLke yÃkuûkk hk¾ðe. yk ðkík Ãký yuf rð[kh {køke ÷u yuðe Au. fkhý fu
íku{kt MkøkðzíkkykuLkku W{uhku fhu íkku ÃkÚkkhku yux÷ku çkÄku ðÄe sþu fu íkuLkk Lke[u s Ãkkuíku
[økËkE sþu.
su ¼kiríkf Mkw¾kuLkku íÞkøk fheLku MkkÄw çkLku Au íku s ð¤e ÃkkAku ¼sLk {qfeLku
¼kiríkf Mkw¾kuLke Mkk{økúe {kxu ðktrÍÞkLku MktíkkLk, økheçkLku ÄLk, hkuøkeLku ykhkuøÞ,
«u{eLku Ãkkºk ðøkuhu {u¤ðe ykÃkðkLkwt fk{ {kun fu «{kËÚke fhu íkku íkuLkku MktMkkh fux÷ku
çkÄku ðÄe òÞ ? MkkÄwLkk Ä{kuo íÞkøkk©{Lkk Ä{kuo Au. yLku yLkuf þk†ku{kt íku{s
¼økðkLk ©enrhyu sýkÔÞwt Au fu, su MkkÄwLku þku¼u íku øk]nMÚkLku Ëq»kýYÃk Au, yLku su
øk]nMÚkLku þku¼u íku íÞkøkeLku Ëq»kýYÃk Au. (ð[.øk.{. 52) yLku ð¤e MkkÄw íkku
Mk¥ðøkwýÚke þku¼u, íÞkøkeykuLku íkku ¼qr{ Ãkh s ykMkLk nkuÞ yLku fktíkku [kf¤u
ykMkLk nkuÞ ( su ©eS{nkhks ð¾íkÚke «[r÷ík Au) yLku ßÞkhu yk rð{w¾
MktMÚkkykuLkk fnuðkíkk {kuxuhk MkkÄw ykr÷þkLk, hsðkze XkX{kXðk¤k ykMkLkku WÃkh
çkuMku Au, ðe.ykE.Ãke. økkzeyku{kt Vhu Au. yk çkÄwt hòuøkwýLku «ËŠþík fhu Au. yux÷wt
s Lkrn Ãkkuíku íkku hòuøkwýe ÚkÞk Ãký ÃkkuíkkLkk MðkÚko ¾kíkh Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË
Mðk{eLku Ãký ¼økðkLk ©enrhLke MkkÚku ®MknkMkLk{kt ÃkÄhkðeLku yk¼q»kýku íkÚkk ðk½k
Ãknuhkðe íku{Lke Açke (ðkMíkrðf «rík¼k)Lku Ãký Äqr{÷ fhðkLkku «ÞíLk fhu Au. ykLku
þwt Mk¥ðøkwýu Þwõík MkkÄw fnuþwt ?
rLk{koLke ðíko{kLk çkíkkðíkkt ¼økðkLk ©enrh økZzk ytíÞ «fhýLkk 12{k
ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :- “suLku ÃkkuíkkLkwt fÕÞký EåAðwt íkuLku fkuE «fkhLkwt {kLk hk¾ðwt Lkrn
yLku økheçk MkíMktøke nkuÞ íkuLkk Ãký ËkMkkLkwËkMk ÚkELku hnuðwt.”
ykðe rËÔÞ yLku ¼ÔÞ Mkðk çkMMkku ð»koLke Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLke yrðÂåAÒk yrýþwØ ÃkhtÃkhkLku ¼ktzíkk rð{w¾ku fnu Au fu, ykÃkýu
{q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞÚke swËk Ãkzâk Lk nkuík íkku ©eS{nkhksLkku yûkh-
ÃkwÁ»kku¥k{ rMkØktík YZe[wMík ÃkhtÃkhkðkËeykuyu çknkh ykððk Lk ËeÄku nkuík.
yk ÷kufkuLku íÞkhu fnuðkLkwt {Lk ÚkkÞ fu, ík{u ík{khe òíkLku Mkk[e s fnku Aku íkku
189 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ík{khe MktMÚkk{ktÚke ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk ÓËÞøkík yr¼«kÞ yLku
rMkØktíkkuLku çkíkkðLkkh Mkt«ËkÞLkk {nkLk økútÚkku : rþûkkÃkºke, Mk{úkx økútÚkhks
©e{ËT MkíMktrøkSðLk, ©enrhrËÂøðsÞ, rLk»fw¤kLktË fkÔÞ ykrËf økútÚk
su{ Au íku{ fu{ «fkrþík ÚkÞk LkÚke ? yLku íÞkøk-¼køk fheLku ÃkkuíkkLku {¤íkwt
ykðu yuðwt ftEf «fkrþík ÚkkÞ Au íku{kt Ãký þçËLkku çknwÄk VuhVkh ÚkE òÞ
Au. yu ðkík s çkíkkðu Au fu, {ktrn ftEf Ãkku÷ Au. yu Ãkku÷ fuð¤ Mkkhk Ëu¾kðkÚke
ÃkqhkÞ íku{ LkÚke.
¾kuxwt yu ðk¤kLkk hkuøk suðwt Au. fqðk{kt Ãkkýe Ãkeðk økÞk nkuÞ íÞkhu yu
Ãkkýe îkhk ‘ðk¤k’ (hkuøkLkk stíkw) þheh{kt [kÕÞk òÞ Au. yLku ÃkAe
þheh{kt øk{u íku ¼køkku{ktÚke íku çknkh Lkef¤u Au. þhehLkk õÞk ¼køk{ktÚke
çknkh Lkef¤u yu fne þfkÞ Lkne.
yu ¾kuxwt øk{u íkux÷k Mkk[kLkk ÷uçk÷Úke Mktíkkzðk sEyu íkkuÃký yu øk{u íÞkhu
øk{u íku MðYÃku VwxeLku s Lkef¤u. nðu yuLkku fkuE s ykhkuðkhku LkÚke.
{q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk ykr©íkku su Mk{su Au íku rçk÷fw÷ ¾kuxwt
Au yLku y{u Mk{Syu Aeyu yu s MkLkkíkLk MkíÞ Au. yk{ fnuðwt yu
y¿kkLkíkkLkwt íkkuVkLk Au. ðih¼kðÚke Lkef¤u÷wt ð[Lk Au.
ík{u ÷kufku {q¤¼qík Mkt«ËkÞLku ‘ykuÚkkuozkuõMk’ (YZe[wMík) fnku Aku. Ãkhtíkw
ykðwt fnuLkkh ík{Lku ¾çkh LkÚke fu ík{u y{Lku ‘økk¤’ ËuðkYÃke YZe[wMík
ÃkhtÃkhkðkËe fnku Aku íÞkhu y{u íkku íkuLku økwý Mk{Syu Aeyu. ík{u y{Lku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
YZe[wMík feÄk yux÷u y{u íkku yu{ Mk{Syu Aeyu fu, ðkn ! [k÷ku, ykÃkýu
¾hu¾h ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke {q¤¼qík ÃkhtÃkhkLku {kLkLkkhk XÞko.
yk íkku çknw MkhMk ÚkÞwt !!
yksLkku s{kLkku íkku hkus Mkðkhu, çkÃkkuhu yLku Mkktsu Ãk÷xkÞ Au yuðk rLkík
Ãk÷xkíkk síkkt s{kLkkLku ðVkËkh hnuðk fhíkk yuf Äkhe heíku Mkðk çkMMkku
ð»koÚke [k÷e ykðíke yLku çkæÄ{q÷ çkLku÷e Ä{oþkMkLkLke fu MktMf]ríkLke
ÃkhtÃkhkykuLku s ðVkËkh hnuðk{kt y{u íkku økkihð Mk{Syu Aeyu. ÃkhtÃkhkøkík
ÄkhËkh {qÕÞku «íÞuLkku yrðhík ykËh¼kð fu¤ðLkkh ©e Mðkr{LkkhkÞýeÞ
MkkÄwLkwt {qÕÞ {qêe ô[uÁt Au.
yux÷wt íkku Mk{S hk¾ku fu, yk søkík{kt yLkuf ÍtÍkðkíkkuLke ðå[u Ãký íku s
xfe òÞ Au, yøkrýík yktÄeykuLke ðå[u Ãký íku s yzøk hne òÞ Au,
ÄMk{Mkíkk rð»k{fk¤Lkk ½kuzkÃkwhkuLke ytËh Ãký íku s yze¾{ hne òÞ Au,
su MðÞt {sçkwík nkuÞ Au.
su MðÞt {sçkwík LkÚke yu yktÄe, íkwVkLk yLku ÍtÍkðíkku ðå[u yzøk hne
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 190
þfíkk LkÚke. çkMMkku ð»ko Ãkwhkýe MkBÞfT yuðe YZeyku yLku ÃkhtÃkhkyku yíÞkh MkwÄe xfe
hne Au. yu s yuLkk MðÞt¼q çk¤Lke íkkfkík çkíkkðe ykÃku Au.
YYZe fneLku fkuEÃký þwØ ÃkhtÃkhkLku ð¾kuze Lkk¾ðk Ãkqðuo çkwrØSðe ÷kufku ykx÷wt
sYh rð[khku fu, ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkwt {k¤¾wt Au íku Mkk{kLÞ fkurxLkwt {k¤¾wt
LkÚke. yk {k¤¾kLkk ½zðiÞk MðÞt MkðkuoÃkhe Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞý Au. yrýþwØ ÃkhtÃkhkøkík yk {ÞkoËkyku çkíkkðe Au. íkuyku Mkðo¿k níkk
yLku Au, yLku MkðoËuþe árüðk¤k níkk yLku Au, ¼qík-¼rð»Þ yLku ðíko{kLkfk¤Lkk
òýfkh yLku MkðoLkk rLkÞk{f níkk yLku Au; ykÃkýLku fk÷Lkk rËðMkLke fkuE òýfkhe
LkÚke, íkuyku íkku ‘ªÉÉ´ÉiÉ SÉÆpùÊnù´ÉÉEò®úÉè’ MkwÄe ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk òýfkh níkk.
yuðwt çkÄwt òuELku su{ýu Mkt«ËkÞLkk rMkØktíkku yLku {ÞkoËkyku yktfe nkuÞ yu{kt ÷uþ Ãký
¾k{e nkuðkLke þõÞíkk s fu{ nkuÞ ? ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLke yrýþwØ {q¤
ÃkhtÃkhkyku yLku YZeykuLkku Lkkþ fhðkLkk yLkufkLkuf «ÞkMkku ÚkÞk nkuðk Aíkkt yu
yrýþwØ {q¤ ÃkhtÃkhk yksuÞ yze¾{ Q¼e Au. yk íkuLke ¾qçke Au, yk íkuLkwt ÷tøkh Au.
ÞkË hk¾ku...!! fu {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt yksu Ä{oLkk Ÿzk [e÷kyku
Ãkzu÷k Au íku yufkË hkík{kt Ãkzu÷k LkÚke. íkuLke WÃkh yLkuf ðtxku¤k ÃkMkkh ÚkE økÞk Au, íkuLku
¼qtMke Lkk¾ðk yLkuf ÷kufku sLBÞk Au. Ãkhtíkw ytíku íkuyku s ¼qtMkkE økÞk Au !!
su Ä{oLkk [e÷kLke ÃkkA¤ ½ýku {kuxku EríknkMk ¾zfkÞku Au íkuLku ¼qtMke Lkk¾ðkLkwt yk
yktĤwt MkknMk Au. Mk{S ÷ku fu, Lkðk - Ãkk¾tz yLku fÃkku÷ fÂÕÃkík Ä{oLkk [e÷k
hnuðkLkk LkÚke yLku sqLkk çkæÄ{q÷ Ä{oLkk [e÷kLku ðuh-rð¾uh fhðkLkk Ãkrhýk{u yLkuf
y¼ÿf Ãkrhýk{u SðkuLkk SðLk ðuh-rð¾uh ÚkELku hnuðkLkk Au.
fËk[ søkíkLke árüyu ¼kiríkf heíku ykðe fnuðkíke ÃkhtÃkhk [k÷u Ãký ¾he
(fr¤Þwøk nkuðkÚke) Ãký ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke árü{kt íkuLke fkuE s ®f{ík
LkÚke yLku íku{kt {kuûk Ãký LkÚke. íku rLkŠððkË Au.
su ÃkhtÃkhkykuLkk ð]ûkku Mkðk çkMMkku ð»ko{kt yLkuf ð¾ík QXu÷k MkðoLkkþe ÍtÍkðíkku
Mkk{u Ãký x¬h ÷ELku Q¼k hne økÞk nkuÞ yLku yksu ½u½wh çkLkeLku {Mík hÌkk nkuÞ íku
YZe[wMík ÃkhtÃkhk fux÷e çkÄe Mkk[e nkuÞ íkku s ykðwt çkLke þfu. su ÃkhtÃkhkyku Lkçk¤e
níke íku ík{k{ MkkV ÚkE økE Au. ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLke yrýþwØ ÃkhtÃkhkyku
çkhkuçkh xfe hne Au, íku s íkuLke çk÷ðtíkíkkLke yLku økrh{kLke Mkkrçkíke Au. ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýÚke ÷ELku yks MkwÄe yuf Äkhe heíku [k÷e ykðe Au. yu{kt fþku s
VuhVkh fhðkLkku yðfkþ LkÚke.
su{ fkuE {kýMk MkwtËh {òLkk Ëu¾kíkk økw÷kçkLke Ãkkt¾zeykuLku {hkuz ykÃkðk {kxu
òu yuLkku MÃkþo fhu yLku shk yk{ íku{ ðk¤u íkku þwt yu Ãkkt¾zeyku ðÄw MkwtËh çkLku fu
[e{¤kE òÞ Au ?
191 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 yhu ! ¼kE ! økw÷kçkLku fwËhíku MkkIËÞo çkûÞwt Au. yu{kt íkwt þwt {hkuz
ykÃkðkLkku níkku ? Ãký... yk ðkík Lkrn Mk{síkku çkwrØSðe {kýMk
økw÷kçkLke Ãkkt¾zeLku {hkuz ykÃkðk síkk yuLku [e{¤e Lkk¾u íkku íku{kt
fËk[ fezk Ãkzu yLku íku MkwðkMk ¾kuE çkuMku.
íku{ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk rð»kÞ{kt Ãký ßÞkt ßÞkt
MkðkuoÃkhe WÃkkMkLkkLkwt rLkr{¥k ykøk¤ fheLku, þk†kuLku y¼hkÞ WÃkh
{qfeLku {q¤¼qík ÃkhtÃkhkøkík ík¥ðku{kt VuhVkh fhðk{kt ykÔÞku Au íÞkt
íÞkt íkuLke MkwðkMk [k÷e økE Au. yLku rðf]ríkykuLkk fezk Ãkzâk Au.
fkhý fu MkðkuoÃkhe WÃkkMkLkkLkk ykuXk Lke[u ÃkkuíkkLkk yÄkŠ{f fkÞkuoLku
ðuøk ykÃke ËuðkÞ Au. Ãku÷wt MkðkuoÃkhe WÃkkMkLkkLkwt ykuXwt {kºk Lkk{ Ãkqhíkwt
fu Ëu¾kðk Ãkqhíkwt hnu Au. íkwheÞk yLku fkhu÷kLke f÷{Lku ¼uøke fheLku
íkuLku ¾kíkh ¼uøke òu Ëkxðk{kt ykðu íkku çktLkuLkku yuf MkkÚku rðÁØ
rËþk{kt rðfkMk ÚkkÞ. ÃkAe ðuÃkkhe árüLkku {kýMk íkwheÞkLkk
rðfkMkLku MÚkrøkík fhe Ëuðk {kxu íkuLku fkÃke Lkk¾u yux÷u yuf÷ku
fkhu÷kLkku Akuz rðfMkðk ÷køku. Ãkhtíkw yk{kt su fkhu÷wt ykðu íku íkwheÞk
sux÷wt s ÷ktçkw÷Mk nkuÞ. Ëu¾kðu íkwheÞwt nkuÞ Lku ytËh fkhu÷wt nkuÞ.
íkwheÞwt yux÷u MkðkuoÃkhe WÃkkMkLkk yLku fkhu÷wt yux÷u rð{w¾ ík¥ðku.
õÞktf su íku ðMíkwLkk þçËkuLku çkË÷e Lkk¾eLku rð{w¾ku íku ðMíkwLkwt
yÂMíkíð ¾ík{ fhu Au. yhu ! ykLktËku ! Ëhuf ðMíkwykuLku íkuLkk yMk÷
MðYÃk{kt hk¾ku. {kunhk çkË÷ðkÚke yMk÷ ðMíkwLkku Lkkþ ÚkE òÞ
Au. yu Lk ¼q÷ku fu ßÞkt ßÞkt MkðkuoÃkhe WÃkkMkLkkLkk Lkk{u MkwÄkhk ÚkÞk
Au íÞkt íÞkt çkÄu s íku {q¤¼qík ðMíkw yuLkk Äúwð MÚkkLkuÚke ¾Mke Au.
yMk÷ íku yMk÷. yMk÷Lkwt Ãký yuf ykøkðwt fwËhíke MkkIËÞo nkuÞ Au.
yuðk fk¤eÞk{kt fLkiÞkLkk ËþoLk ÚkkÞ Au. ßÞkhu Lkf÷ yu Lkf÷ øk{u
íkux÷wt MkwtËh nkuÞ Ãký Lkf÷Ãkýwt yu s yuLke {kuxe yMkwtËhíkk Au.
ËqÄ{ktÚke Ënª sYh çkLkþu, Ãkhtíkw òu yk¾e hkrºk íkuLke MkkÚku
yzÃk÷k Lk ÚkkÞ íkku. fkuE {kýMk hkíkLkk çku ðkøkíkk MkwÄe ðkhtðkh
Aeçkwt ¾Mkuzâk fhu, yktøk¤e zçkkuéÞk fhu yLku swyu fu Ënª òBÞwt fu
Lkrn ? nS LkÚke òBÞwt ? ðøkuhu {Lkku{Lk {kÚkkfwx fhu íkku yu Ënª Lk
çkLku zkUzku çkLke òÞ.
íku{ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLke yrýþwØ ÃkhtÃkhkøkík {qÕÞku,
rMkØktíkku yLku {ÞkoËkykuLku yfçktÄ hnuðk Ëku. yu{kt y¾íkhk {ík
fhku. Ëhuf y¾íkhku ¾íkhku õÞkhuf çkLku Au. ©e Mðkr{LkkhkÞý
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 192
Mkt«ËkÞLke yrýþwØ MkwtËh økkuXðkÞu÷e ÃkhtÃkhk yLku SðLkþi÷eLku ¾ý¾kuË fheLku
çkøkkzkE hne Au. ykLkkÚke ÷k¾ku {w{wûkwykuLkwt rník òu¾{kÞwt Au.
nðu yu {q¤¼qík ÃkhtÃkhkLkku yLku rMkØktíkkuLkku-ËnªLku zkUzku çkLkkððkLkwt çktÄ fhku...!!!
ÃkhtÃkhkøkík ®[íkLk {ÞkoËkyku yLku rMkØktíkku «ký ík¥ð Au. yu ¾ík{ ÚkÞk ÃkAeLkk
{zËkLke Mkks-MkòðxLke ®f{ík fux÷e ? «ký Lkef¤e økÞk ÃkAeLke íkuykuLke {zËkLke
WÃkkMkLkk ? nkÞ ! fuðe Mk{sý ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLku MkðkuoÃkhe {kLkíkku nkuÞ
yLku ¼økðkLk ©enrhyu çkLkkðu÷e YZe[wMík ÃkhtÃkhk Mkk{u òuíkku LkÚke íku {kýMk 104
zeøkúe íkkð{kt ½e ÃkeðkLkwt {q¾ko{e¼ÞwO fk{ fhe hnu÷ Au.
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLke {q¤¼qík þwØ ÃkhtÃkhk yLku yu{Lke SðLkþi÷e íku
{kºk fnuðkíkk «ÞkuøkkuÚke (y¾íkhkÚke) s rLkrùík çkLku÷e LkÚke. {kxu ðkMíkrðf yLku
Mðík:rMkØ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk çktÄkhý{kt ÷økkhuÞ VuhVkhLku yðfkþ
LkÚke. fkhý fu Mkt«ËkÞLkwt çktÄkhý økkuz-{uEz (¼økðkLku çkLkkðu÷wt) Au. {uLk-{uEz
({kýMku çkLkkðu÷wt) nkuík íkku íku{kt ûkríkyku yLku yðfkþ nkuík, íkku íku{kt MkwÄkhku Ãký fhðku
Ãkzík; Ãkhtíkw ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkðo¿k níkk. íkuykuyu su yÃkrhðíkoLkeÞ
{q¤¼qík rMkØktíkku ykÃÞk Au íku{kt ÃkrhðíkoLkLku ÷økehuÞ yðfkþ nkuE þfu Lkrn.
{q¤¼qík Mkt«ËkÞ ÃkkMku yuðe fkuE ðkíkLke fkuEÃký ûkuºku WýÃk LkÚke, suLke Ãkqhíke ykÃkýu
fhðkLke çkkfe hnuíke nkuÞ. yk Au ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLke ykøkðe rðrþüíkk.
økwshkíkLkk òýeíkk, {qÄoLÞ økktÄeðkËe ®[íkf ©e rfþkuh÷k÷ {þÁðk¤k
‘MknòLktË Mðk{e yÚkðk Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ’ Lkk{Lkk ÃkwMíkf{kt ÷¾u Au :-
“...íku{ýu (¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu) yuðwt çktÄkhý ykÃÞwt fu yu rLkÞ{ku{kt ºkwrx
ykÔÞk rMkðkÞ Mkt«ËkÞ{kt ºkwrx ykððe yþõÞ Au. MkwðýoMk{ Ëeró{tík
©eS{nkhksLkk çktÄkhý{kt MÚk¤ fu fk¤Lkku ¼uøk ¼éÞku LkÚke. fMkkuxe xkýu MkËkÞu íku
MkkuÞu Mkku x[Lkwt hÌkwt Au. íku{kt õÞkhuÞ MkwË-ðË ykðe LkÚke. {kxu Mkk[ku ¼økðkLkLkku ¼õík
©eS{nkhksLkk ÃkhtÃkhkøkík {qÕÞkuLkku ykËh fhu Au. íku{Lkk çktÄkhýLkk {køkoLku
Lk{Mfkh fhu Au. ©eS{nkhksLkk yktfu÷k {k¤¾kLku ykçkkË Mðefkhu Au, {ÞkoËkLku íkku
íku Lk{Mfkh fhðk ÷kÞf ‘¼økðíke’ {kLku Au.”
y{u YZe[wMík ÃkhtÃkhk yLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke yk¿kk WÃkh Sðeyu
Aeyu. yu y{khe ÷ku¾tze íkkfkík Au. ½rzÞk¤Lkk ykøk¤ ðÄe økÞu÷k fktxkykuLku Ãký
yuf rËðMk ÃkkAk Vhðwt s Ãkzþu.
Mkki fkuE ÃkkuíkkLke zkÞhe{kt yuf ðkík LkkUÄe hk¾ku fu, ßÞkt MkwÄe {q¤Úke ¾Mke økÞu÷k
ð]ûkLku {q¤ MkkÚku òuzeLku ïkMk Äçkfíkwt Lkrn fhe þfu íÞkt MkwÄe ©e Mðkr{LkkhkÞý
Mkt«ËkÞ{kt ykËhu÷k ík{k{ fkÞkuo yÄwhkt s hnuþu. yksu Lkrn íkku ykðíke fk÷u Ãký yk
{nkMkíÞLku MðefkÞko rðLkk fkuEÃký Ä{oLkk h¾kuÃkkLkku Aqxfku LkÚke. Ãkhtíkw yk
193 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
{nkMkíÞLku Úkkuzk ½ýk ytþu çkÄk òýu Au. Ãký yuLku Mðefkhíkk
LkkLkÃk yLkw¼ðu Au.
¾hu¾h ík{u ¾kuxk hMíku [ze økÞk nku íkku ík{khu íÞktÚke ÃkkAk
Vhðwt s òuEyu. yk íkku {kuxk {kýMkLkwt rðrþü ÷ûký Au fu, ¾kuxku
{køko Mk{òÞ fu íÞktÚke íkuýu ÃkeAunX fhðe s òuEyu. su {kýMkku
yðMkhu Ãký ÃkeAunX fhíkk LkÚke yLku ¾kuxk {køkoLku s Ãkfze hk¾u Au
yu Mkk[k {kuxk {kýMkku LkÚke. {kuxk {kýMkku íkku sux÷e ÍzÃkÚke
ykøkufq[ fhíkk nkuÞ yux÷e s ÍzÃkÚke ¾kuxwt Mk{òÞ íkku íÞktÚke
ÃkkAk Ãký Vhe òÞ Au. ykøkufq[{kt sux÷e {ËkoLkøkeLke sYh Ãkzu
Au, íkuÚke ½ýe ðÄw {ËkoLkøkeLke ¾kuxk hMíkuÚke ÃkkAk nxðk{kt sYh
Ãkzu Au.
{q¤ {køkkuo WÃkh ÃkkAk VhðkLke ÃkeAunX fhðk{kt íkku yux÷e
{kuxe íkkfkíkLke sYh Ãkzu Au fu, sux÷e sYh fËk[ ‘ykÕÃMk
Ãkðoík’Lkk MkeÄk [ZkýLke ykøkufq[{kt Ãký Lk Ãkzu.
{nk¼khíkLkwt ÞkËøkkh ÞwØ yZkh rËðMk MkwÄe [kÕÞwt. yZkhuÞ
rËðMk ËwÞkuoÄLk {kíkk økktÄkhe ÃkkMku ykrþ»k ÷uðk økÞku yLku yZkhuÞ
rËðMk {kíkkyu ËwÞkuoÄLkLku ykrþ»k ykÃkíkk {kíkkyu yuf s ðkík fne
: ‘ªÉiÉÉä vɨÉǺiÉiÉÉä VɪÉ:’ - Ä{o rðLkk rðsÞ þõÞ s LkÚke.
Mkøke {kíkk ÃkkuíkkLkk Mkøkk ÃkwºkLku hkusLku hkus yuf s ðkík fne Ëu
fu, ‘ çkuxk ! Ä{o rðLkk rðsÞ þõÞ s LkÚke.’ yu þwt LkkLke MkwLke
ðkík Au ?
yksu MkíÞ MkLkkíkLk {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ rð»ku
rð{w¾ku Vkðu íku{ çkku÷u Au yLku {w{wûkkuLku íkuLkk «íÞu ½]ýk fhkðu Au. þwt
{q¤ Mkt«ËkÞ fktE çkkuheçkk{ýeLkwt ¾uíkh Au ? rð{w¾ku su{ íku{ íkuLke
MkkÚku ðíkeo þfu ? Vkðu íku{ {q¤ Mkt«ËkÞLkwt ÷¾e þfu ? yLku ©e
Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkku {Lk Vkðíkku yÚko fhe þfu ? yuðk Mk{Þu
yuðk MðkÚkeo {kýMkku MkkÚku Lk Aqxfu Ãký rðhkuÄ fhðku s Ãkzu. {q¤
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk rMkØktíkku íkkuzðkLkku «ÞkMk Úkíkku nkuÞ
íÞkhu þÂõík MktÃkÒk ykr©íkku ÷k÷ ykt¾ Lk fhu yLku ÞÚkkur[ík
{wfkçk÷ku Lk fhu íkku íku{Lku ¾hu¾h Mkt«ËkÞLkwt ¿kkLk ÃkåÞwt s Lk
fnuðkÞ.
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk «íÞuf ¼õíkkuLku ÷k÷çkíke Ähe
Ëô. nòhku {w{wûkwykuLku ykíÞtríkf fÕÞký fhe ykÃkíkku su yk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 194
Mkt«ËkÞ Au íkuLkk {q¤ rMkØktíkkuLku Sðíkk hk¾ðk òuEyu. fu{ fu ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýu çkLkkðu÷e MkíÞ MkLkkíkLk þwØ ÃkhtÃkhk yLku íkuLkk rMkØktíkku ykÃkýk
MktMfkhe SðLkLke SðkËkuhe Au. AuÕ÷k fux÷kf Mk{ÞÚke ¼økðkLk ©enrhLkk hnMÞLku
y{u s Mk{Syu Aeyu yu{ fneLku {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk økkihðLku nýe
Lkk¾ðkLkku ÔÞðÂMÚkík «ÞkMk ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Lke ykuÚk ÷ELku MkUfzku sÞ[tËku
yLku y{eh[tËku fhe hÌkk Au. yhu ! ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke ðkø{Þ MðYÃk
yLku ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk {q¤¼qík rMkØktíkkuLke Mkkûke Ãkqhíke ‘rþûkkÃkºke’Lku
Ãký íkkuze {hzeLku ‘MkqÂõíkhíLkku’Lkk YÃk{kt ÷kðe ËeÄe Au. íku{kt ÃkkuíkkLku {¤íkwt hk¾e
çkeò çkÄkLke çkkËçkkfe fhe Lkk¾e Au.
yksu òu yk ¾kuxe rð[khÄkhkykuLke Mkk{u fkuE Mkk[e rð[khÄkhkyku Lkrn xfhkÞ
íkku yu yMkíÞ Ãký MkíÞ çkLke sðkLkku «ÞíLk fhu Au. yLku ¾kuxe rð[khÄkhkykuLku s
yksLkku Mk{ks ytrík{ MkíÞ {kLke çkuMkþu. yMkíÞLku Ãký òu ðkhtðkh heÃkex fhðk{kt
ykðu íkku yu ÷kuf{kLkMk{kt Auf Ÿzu MkwÄe ÃkuMke sELku MkíÞLkku Mðktøk MkS þfu Au. yLku
yux÷u s MkíÞLku «u{ fhðkLke MkßsLkkuLku Vhs çkLke òÞ Au fu, yu [qÃk[kÃk çkuMke Lk
hnu; MkíÞLkku Mkuðf çkLku, ÷kufku Mkkð çknuhk LkÚke nkuíkk, õÞkhuf fkuELkk fkLk{kt òu
Mkå[kELkku Mðh ÃkuMke òÞ íkku yu ¢ktríkLkwt fk{ fhe þfu. ¼÷u yuf ÔÞÂõík MkíÞLku
Mkkt¼¤ðk íkíÃkh nkuÞ íkku íkuLkk {kxu Ãký çkku÷ðwt òuEyu. yuf{ktÚke yLkuf ËeÃk «økxe
þfu Au. yufs Ëeðku Äkhu íkku ytÄfkhLkk yk¾k Mkk{úkßÞLku ¾ík{ fhe þfu Au.
øttuMðt{e ©e ‚w÷ËeŒtËS …ý ÷¾u Au :-
‘™rn yËíÞ Ë{ …t‚f …wkò, r„rh Ë{ ntu®n rf fturxf „wkò >
ËíÞ{q÷ ˃Ëwf]‚ Ëwntyu, ƒuŒ …wht™ rƒrŒ‚ {™w „tðu >’
“yËíÞ Ë{t™ ftuE {tuxwk …t… ™Úte, yËíÞ ƒtu÷ðwk ‚u‚tu …t…™tu {tuxtu Z„÷tu Au.
su{ fhtuztu [ýtuXe ¼u„e fhðtÚte ‚u™tu fŒe…ý …ntz ƒ™e þf‚tu ™Úte, ‚u{ ƒeò …t…tu
¼u„t fhðtÚte yËíÞ Ë{t™ …t… Út‚wk ™Úte. ËíÞ Au ‚us Ë{M‚ …wÛÞtu™wk {q¤ Au yu{
ðuŒtu ‚Útt …whtýtu{tk «rËØ Au y™u {™wyu …ý fÌtwk Au.”
(yÞkuæÞkfktz)
s{oLk ík¥ð®[íkf rLkíMkuyu fÌkwt Au fu, ‘ík{u shkÞ Lkçk¤k Lk hnku. Lkçk¤k hnuðwt yu
s ÃkkÃk Au.’ - ‘Weakling is evil.’
ð¤e íkuýu fÌkwt Au fu, ‘ík{u ík{khk MkíÞLku yux÷wt çkÄwt Ÿ[u ÷E òyku fu ík{khk yuðk
yÂMíkíð {kºkÚke çkeòyku ÔÞðÂMÚkík hnu.’ - ‘Live dangerously.’
ð¤e íku fnu Au fu, ‘ík{u òuhËkh «ríkfq¤íkkyku{kt s hnku. yuÚke ík{kÁt Mk¥ð ¾qçk
¾e÷e QXþu. ík{kÁt ½h ÷kðkhMkÚke Wf¤íkk ÃknkzkuLke WÃkh çkktÄku øk{u íku Ãk¤u, øk{u íku
«ríkfq¤ ½xLkk {kxu yufË{ íkiÞkh hnku.’ - ‘Build your houses on
volcamoz.’
195 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 yk Ähíke{kíkk Mk¥ðLke ¼q¾e Au, MktÃkr¥kLke ¼q¾e LkÚke íku Mk¥ðþe÷ «òLke
‘{k’ çkLkðk {ktøku Au, LkÃkkrýÞkykuLke Lkrn. ykÚke s fkuE frðyu fÌkwt Au :-
‘sLkuíkk íkku s íkwt sýsu, MkÃkqík Lkh Mktík fu þkýk;
Lk sLk{u [íkwh [tË íkku, Ãkuxu Ãkzu ¼÷u Ãkkýk.’
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk {q¤ rMkØktíkkuLku çk[kððk {kxu ykó fu
Mk{sËkh ÔÞÂõíkyku MktøkrXík yLku Mkr¢Þ ÚkkÞ, Ãkkþðe þÂõíkÚke Ãkzfkhu yLku
Ãkkuíku ßÞkt Lku su ÂMÚkrík{kt Au íÞktÚke {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk òøk]ík
ÃknheLke Vhs yËk fhu íkku fkuLke {ò÷ Au fu {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý
Mkt«ËkÞLke Akíke Ãkh [Ze yuLku Ëçkkðe þfu ?
{q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ rð»ku rð{w¾ku «ð[Lkku{kt Vkðu íku{ çkku÷íkk
nkuÞ yLku {krMkfku{kt ÃkkuíkkLkku f¬ku s Mkk[ku Au yuðe òuhþkuhÚke çkq{hký
çkku÷ðíkk nkuÞ ykðe ÂMÚkrík{kt Mkkûke çkLkeLku çkuMke hnuðwt, zhÃkkuf ÚkE Sððwt,
ÃkkuíkkLkk ytøkík MðkÚko ¾kíkh {q¤ Mkt«ËkÞLku ¾kzk{kt Ãkzíkku òuE hnuðku, íku
rð{w¾kuLke ËkuhðýeLkku rðhkuÄ Lk fhðku yu yÃkhkÄ Au. Ãkkuíku su Mkt«ËkÞLkk yÒk-
ÃkkýeÚke økwshkLk [÷kðu Au, su MkíMktøk{kt sLBÞk Au íkuLkwt Ãký fþwtf Éý nkuÞ
Au. yk ÉýLku [wfððkLkku ð¾ík ykðu íÞkhu zhÃkkuf ÚkELku Sððwt fu fþwtÞ çkkuÕÞk
rðLkk hnuðwt yu fkÞhíkk Au. ¾kuxwt Úkíkwt nkuÞ íÞkhu {kuxk Mk{qnLke Mkk{u yktøk¤e
Ÿ[e fheLku Sððwt fu fþwtf çkku÷ðwt íku MkknMk {køke ÷u Au. zhÃkkuf çkLkeLku Ãkkuík
ÃkkuíkkLkk {k¤k{kt Ãkkt¾ MktfkuheLku çkuMke hnu Au íku {wõík ykfkþ{kt Qze þfíkk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
LkÚke. yu Mkt«ËkÞ Äe{u Äe{u rLk»«ký Úkíkku òÞ Au. {zËwt su{ Mkzu íku{ Mkzðk
÷køku Au. yLku íÞkhu yu{ktÚke ËwøkOÄ QXu íkku Ãk.Ãkq. Ä.Äw. 1008 yk[kÞo ©e
ysuLÿ«MkkËS {nkhks yLku Ãk.Ãkq. ÷k÷S ©e Lk]økuLÿ«MkkËS {nkhks suðk
ÞwøkÃkwÁ»kkuLku ®[íkk ÚkkÞ íku Mðk¼krðf Au. ykðe ®[íkk ©e Mðkr{LkkhkÞý
Mkt«ËkÞLkk «íÞuf Mkòøk nrh¼õíkkuLku Úkðe òuEyu. fu{ fu {q¤ Mkt«ËkÞ{kt
Sðíke «íÞuf ÔÞÂõíkLke Vhs çkLke òÞ Au.
su{ yÄ{o fhðku íku ÃkkÃk Au yu{ çkeò îkhk fhkíkk yÄ{oLku ÃkkuíkkLke þÂõík
nkuðk Aíkkt íku rLkðkhðku Lkrn íku Ãký ÃkkÃk Au. yksu rð{w¾kuLkwt ‘{kuh÷’ yux÷e nË
MkwÄe Lke[u Wíkhe økÞwt Au fu, suÚke ðkík ðkík{kt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke
yk¿kkyku Mkk{u ðfe÷kík fhðk ÷køke økÞk Au. íkuykuLkwt {øks ðLk-ðu MxÙex suðwt
çkLke økÞwt Au.
òu {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ Ãkkuíku rðhkx çk¤ MðÞt¼q heíku Lk
Ähkðíkku nkuík íkku íkuLku ¾ík{ fhe Lkk¾Lkkhk yk rð{w¾kuLkk ½kíkfe Ãkrhçk¤kuLku
õÞkhLkeÞ MkV¤íkk {¤e [qfe nkuík.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 196
çkeS yuf ðkík sýkðe Ëô fu, suLku suLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke MkðkuoÃkhe
WÃkkMkLkkLke ¾he hxLkk ÷køke nkuÞ íkuýu «Úk{ík: íkku yk¿kk yLkwMkkh SðLk Sððwt s
Ãkzþu. yu rðLkk WÃkkMkLkk ðMíkwík: fw-WÃkkMkLkk rMkðkÞ çkeswt ftEs LkÚke. yksu
WÃkkMkLkkLke ÔÞkÏÞk MkðofkhýLkk fkhý, MkðoyðíkkhLkk yðíkkhe fhðk{kt ykðu Au.
yu ÔÞkÏÞk yÄwhe Au. WÃkkMkLkkLke Ãkqýo ÔÞkÏÞk íkku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke
yku¤¾kýÃkqðof íku{Lke yk¿kk yu s ¾he WÃkkMkLkk. yufÃký yÃkðkË rðLkk
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke yk¿kkLkwt MkðkOþu Ãkk÷Lk fhðwt yu s yu{Lke ðkMíkrðf
WÃkkMkLkk Au. yux÷k {kxu ©eS{nkhksLke MkðkuoÃkhe ðkíkku fhðe yu swËe [es Au
yLku ¼økðkLk ©enrhLke yk¿kkLkwt ÞÚkkur[ík Ãkk÷Lk fhðwt yu swËe s çkkçkík Au. yuLkk
{kxu ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk {kþwf çkLkðwt s hÌkwt. ©eS{nkhks MðÞt
fkrhÞkýe «fhýLkk 11{k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :- “suLku ¼økðkLkLku rð»ku «erík nkuÞ
íku ¼økðkLkLke yk¿kk fkuE fk¤u ÷kuÃku s Lkrn.” (y{u fnu÷wt Au yu{) òu Lkrn hnku íkku
ík{khu Lku y{khu ½ýwt Auxwt ÚkE sþu yLku ¼qíkLkwt fu çkúñhkûkMkLkwt Ëun ykðþu yLku nuhkLk
Úkþku. (ð[. øk. «. 18)
fr¤Lkk økwýku; su ©enrhLkk MktçktÄ rðLkkLkk ð[Lkku íku fr¤Lkk økwý òýðk.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-17, íkhtøk-13)
©enrhLkk ð[Lk{kt áZÃkýu hnuðwt. Ãký ©enrhLkk ð[LkYÃk MkkÄLkLkku õÞkhuÞ Ãký
íÞkøk fhðku Lkrn. yLku yk ËunLke M{]rík hnu íÞkt MkwÄe Ãký rLk»fk{YÃk Ä{o MkkÄLkLkku su
¼õík íÞkøk fhu Lkrn íkuLku s Mkk[k çkúñYÃk MkkÄw fnu÷k Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-16, íkhtøk-47)
‘{uhku MðYÃk ni rþûkkÃkºke, Mkku yMk÷ MkíÞ {kLkeÞku >
Ä{oðtþe Mktík ne nrhsLk, áZ íkhefu òLkeÞku >>
yçk òu rþûkkÃkºke fnu íkurn, íkiMku [÷Lkk «eíkMkwt >
ykih yk[kÞo Ä{oðtþe, fnu íÞwt fhLkk Mkw heíkMkwt >>19>>
{uhu ne yûkhÄk{{U Mkku, ykðne Lkrn MktËun ne >
Ä{oðtþe îkh{u hnu, çk[Lk økúnku {uhku íkun ne >>
ykih ne {qŠík îkh{U hnu, {trËh {kuhu òE ni >
yuf YÃk ríkLk YÃk Ähu > Mkçk sLk Mkw¾ËkE ni >>20>>’
¼økðkLk ©enrh fnu Au : ‘rþûkkÃkºke {kÁt MðYÃk Au. íkuLku ík{u {q¤¼qík (þkïík)
MkíÞ {kLkòu.’ {khk yk ð[LkLku Ä{oðtþe yk[kÞo, Mktíkku yLku nrh¼õíkku áZ heíku
Mk{S hk¾òu. nðu ÃkAe su{ rþûkkÃkºke{kt fÌkwt Au íku{ Mknw «u{Úke ðíkoþku. yLku
Ä{oðtþe yk[kÞo fnu íku{ rððufÚke Mkkhe heíku hnuþku. íkku {khk yûkhÄk{{kt ykðþku
íku{kt MktËun LkÚke, ykðwt {kÁt ð[Lk hk¾òu. yLku su {khk {trËh Au íkÚkk íku{kt su {qŠíkyku
Au, íku{kt nwt hÌkku Awt. nwt yuf nkuðk Aíkkt rþûkkÃkºke, yk[kÞo yLku {qŠík yu ºkýYÃk ÄheLku
197 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
hÌkku Awt íku MknwLku {kxu Mkw¾ËkÞf Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-1, íkhtøk-2)
‘{uhe yk¿kk Mkku {uhku MðÁÃkk, {uhu çk[Lk {kLkLkk yLkqÃkk >
{uhu ð[Lk{U þrþ yÁ Mkwhk, rLkþ rËLk íkíÃkh hnu nsqhk >>21>>’
{khe yk¿kk íku {kÁt MðYÃk Au. {khk ð[LkLku yLkwÃk{ økýòu.
MkqÞo yLku [tÿ{k íkÚkk ¼ðçkúñkrË Ëuðku Ãký hkíkrËLk {kÁt ð[Lk
Ãkk¤ðk íkíÃkh ÚkELku nsqh hnu Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-1, íkhtøk-2)
‘{kuhe ykøÞk {kLku Mkku {uhk, Lk {kLku íkurn {kÞk fuhk >’
¼økðkLk ©enrh ¼õíkkuLku fnu Au : su {khe yk¿kk {kLku íku {khk
Au yLku su Lk {kLku íku {kÞkLkk Sð Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-1, íkhtøk-2)
‘{uhu ð[Lk fh rLkÞ{ ne suíkk, {uhu MðYÃk {kLkLkk íkuíkk >>31>>
ð[Lk fu ykËh h¾kuøku su íkku, {uhu ykËh fhu {kLkík íku íkku >
ð[Lk{U {uhku hnu rLkðkMkk, òLk nwt MkËk íkw{khe ÃkkMkk >>32>>
ykËh SíkLkku ríkíkLkku òuô, íkw{khe ÃkkMk hnu{U MkkuW >
ð[Lk Mkku «íÞûk ÁÃk nu {uhk, Ëwh Lk òðík Mkku fkuW ðuhk >>33>>
{Lkw»Þ íkLk{U Äkhu sunk, {Lkw»Þfe heík ðhíkkðík íkunk >
«íÞûk «kuûk ËkuLkwt ¼kðk, {Lkw»Þ fu íkLk{U hnkðk >>34>>
ð[LkYÃk íkLk rËÔÞ {uhku, «kuûkLk nkuðLk ne fkuW ðuhku >
«íÞûk «kuûk ¼kð ËkuLkku, ÃkwrLk ÃkwrLk Þk{U ykðík òuLkk >>35>>’
{khk ð[LkYÃk su su rLkÞ{ fnu÷k Au yu s {kÁt MðYÃk {kLkòu.
yu{ {khk ð[LkLkku su áZ ykËh hk¾u Au yus {khku ykËh {kLkðku.
fu{ fu su {khk ð[Lk íku{kt {khku s rLkðkMk Au yu{ ík{u Mkðuo òýòu.
nwt MkËkÞ ík{khe ÃkkMku «økx hnu÷ku Awt. {khk ð[LkLkku sux÷ku ykËh
yux÷ku s nwt ík{khe ÃkkMku hnu÷ku Awt. yLku nwt íkku ð[Lk{kt «íÞûk
MðYÃku hnu÷ku Awt. Ãký shkÞ Ëqh LkÚke. ík{khe ÃkkMku s hnu÷ku Awt.
y™u ßÞkhu {Lkw»Þ íkLk {U Äkhu÷wt Au íÞkhu {Lkw»ÞLke heíkÚke ðíkeoyu
Aeyu. yLku «íÞûk yLku Ãkhkuûk yu çkuÞ ¼kð {Lkw»Þ íkLk{kt hnu÷k
Au. yLku {khk ð[LkYÃk su {kÁt rËÔÞ þheh Au íku õÞkhuÞ Ãký Ãkhkuûk
Úkíkwt s LkÚke.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-14, íkhtøk-75)
Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e fnu Au :-
‘ð[Lk{kt sun ðhíku, íkun Ãkh{ Ä{o Ãkk¤Lkkh;
ð[Lk rðhkuÄe sun ðhíku, íku Mkðuo Ä{o xk¤Lkkh. >>6>>
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 198
{ku x ku Ä{o yu {kLkðku , su fÌkku Ä{o L ku çkk¤;
rLk»fw¤kLktË {w¾ku{w¾Lkkt ð[Lk, Lk WÕ÷t½ðk fkuE fk¤. >>10>>’
(MkkhrMkrØ : 27)
‘Ä{o íku Ä{oMkwíkLkkt ð[Lk, íkun Ãkk¤ðkt «eíku fhe;
suLku su{ fhe ykøkLÞk, íku Vuhððe Lkrn Vhe. >>3>>
ykøkLÞkÚke yrÄf çkeòu, LkÚke ykðíkku ÄkÞko{ktÞ Ä{o;
íkku¤e íkÃkkMke òuÞwt íkLku {Lku, yus Ä{o Au ð¤e Ãk{o. >>4>>’
(MkkhrMkrØ : 27)
‘Ä{o Ä{o Mknw fkuE fnu, Ãký Ä{o{kt çknw {{o Au;
«økx «¼wLkkt ð[Lk Ãkk¤u, yuÚke {kuxku fkuE Ä{o Au.’
(MkkhrMkrØ : 28/9)
Ä{o yLkuf «fkhLkk nkuÞ. {kLkð Ä{o, Ãkwºk Ä{o, ÃkÂíLk Ä{o, MðsLk Ä{o, Ãkzkuþe
Ä{o, rþûkf Ä{o, hkßÞ Ä{o, Lkerík Ä{o, yk©{ Ä{o, Mkuðk Ä{o ðøkuhu yLkuf «fkhLkk
Ä{kuo Au. yk çkÄk ÷kirff Ä{oLkk ¾zf÷k Lke[u ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu «çkkuÄu÷k
yk¿kkYÃke Ä{o{kt ík¥ðLke ¼u¤Mku¤ Lk ÚkE òÞ yux÷u yuLku Ä{o Lk fnuíkk rMkØktík
fnuðk{kt ykðu Au. suLkku ytík rLkrùík ÚkE økÞku nkuÞ íkuLku ‘rMkØktík’ fnuðkÞ Au. ykÃkýu
yuðk rMkØktíkLku yufktríkf Ä{o {kLkeyu Aeyu.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu MÚkkÃku÷k rMkØktík ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ {kxu
Ä{o s Au. Ãký su su ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLke árüyu ÃkhÄ{o, Ãkk¾tzÄ{o fu
fÂÕÃkík Ä{o fnuðkÞ íku ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk rMkØktík çkLke þfíkk LkÚke, yLku íku
MðÞt ¼økðkLk ©enrhyu Ãký rþûkkÃkºke &÷kuf Lkt - 24 {kt fÌkwt Au fu :- ÐÚ{}ææïü Ý ™æ™²æïü
Ý ™ Ð毇ÇÜUçËЄ: J J …hÄ{o™wk yt[hý ™ fhðwk. ‚Útt …t¾kz Ä{o™wk yt[hý ™ fhðwk
‚Útt fÂÕ…‚ Ä{o™wk yt[hý ™ fhðwk.
çkwrØ ÃkkÃk fhðkLke nkuÞ yLku ÃkkÃk ÚkkÞ íku íkku Mkkð MkkËe Mk{òÞ íkuðe ðkík Au. [kuhe
fhðkLke ÃkkÃkçkwrØÚke [kuheLkwt ÃkkÃk fkuE fhu íku{kt fktE LkðkE LkÚke. Ãkhtíkw çkwrØ{kt yu{
÷køkíkwt nkuÞ fu, Ãkkuíku Ä{o fhe hÌkku Au yLku ÚkE síkku nkuÞ yÄ{o ! yk ðkík ¾qçk s
rð[khýeÞ Au.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk {q¤¼qík rMkØktíkkuLku yufçkksw hk¾eLku Úkíkku Ä{o yu
ðkMíkrðf Ä{o s LkÚke, Ä{oLkk yt[¤k{kt AqÃkkÞu÷wt yÄ{oLkwt s yu Ëktr¼f MðYÃk Au.
©eS{nkhksLke yk¿kkLkwt yrýþwØ Ãkk÷Lk yu s Ä{o Au. ¼økðkLk ©enrhLke yk¿kkLkwt
y{wf ytþ{kt Ãkk÷Lk yLku y{wf ytþ{kt rðÁØÃkk÷Lk yu íkku ¼ÞkLkf yÄ{o Au. ykðk
yÄ{oyu s ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk {q¤¼qík rMkØktíkku Ãkh MkeÄe fu ykzfíkhe
heíku «nkh fÞko Au.
yuf ðkík ÞkË hk¾òu. ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk {q¤¼qík rMkØktíkku íkkuzeLku
199 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ÃkkuíkkLke «økrík ÚkE hne Au yu{ fkuE {kLkíkwt nkuÞ íkku yu {kuxk{kt
{kuxku ¼ú{ Au. yu «økrík LkÚke {kºk økrík Au. ½kt[eLkku çk¤Ë yk¾k
rËðMk{kt ËMk-ðeMk rf÷ku{exh [k÷íkku nþu Ãký hnu Au íkku XuhLkku Xuh
! yuf zøk÷wt Ãký ykøk¤ ðÄðkYÃk «økrík íku fhíkku LkÚke. yuf÷e
økríkLkku fktE yÚko LkÚke.
{w{wûkw òu Ãkrh½ku{kt s økku¤ økku¤ [¬h {khíkku økrík fhu, Ãkhtíkw
ðíkwo¤kuLkk rMkØktíkYÃk fuLÿ{kt fËe ÃknkU[u Lkrn; Lku «økrík fhu Lkrn, íkku
Ãkrh½kuLkk ðíkwo¤ku{kt [¬hku {khðkLkku þku yÚko ?
økrík{ktÚke «økrík íÞkhu MkòoÞ ßÞkhu rMkØktíkYÃke ÄMkhfku ÷køku.
çktøkzeLkwt [fhzwt yktøk¤e WÃkh VuhðkÞ íkku íku økku¤ økku¤ Vhu,
økrík fhu; Ãkhtíkw ykøk¤ ðÄðkYÃk «økrík íku íÞkhu s fhu ßÞkhu íku
[fhzkLku s{eLk MkkÚku ÄMkhfku yÃkkÞ. íku{ Úkíkkt íku yufË{ ykøk¤
ÄMke òÞ Au. ykLkwt Lkk{ «økrík, Ãký Ähíke MkkÚku ÄMkkhku Ãkk{u íkku s
[fhzwt «økrík fhu.
íku{ ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk {q ¤ ¼q í k rMkØkt í kku Lku
SðLk{kt yÃkLkkðu íÞkhu s «økrík ÚkkÞ, yLÞÚkk íkku fuð¤ økrík
s Au.
yksu ÷kufku rðËuþ{kt {trËh çkktÄðwt yuLku «økrík {kLku Au, Ãký íku
«økrík LkÚke fuð¤ økrík Au. rðËuþku{kt yLÞ ¼khíkeÞ Ä{o «[khfkuLke
Mkh¾k{ýe{kt økríkLku «økrík {kLkLkkhkykuLkku «[kh ¾qçks ûkwÕ÷f
Au. EMfkuLk MktMÚkkLkk MktMÚkkÃkf ©e ¼ÂõíkðuËktík Mðk{eSyu Ãkqhk
ºký Ënkzk ÃkqhíkwtÞ ¼kÚkwt Lk [k÷u yux÷k YrÃkÞk ÷E 69 ð»kuo
LÞqÞkufo{kt Ãkøk {qõÞku yLku yíÞkhu Ërûký y{urhfk, LÞqÍe÷uLz,
ykuMxuÙ÷eÞk, #ø÷uLz, nku÷uLz ðøkuhu ÞwhkuÃk, yurþÞk ¾tzkuÚke ÷ELku
yk¾e ËwrLkÞk{kt fhkuzkuLkk ¾[uo yLkuf rðþk¤ ©e hkÄkf]»ýLkk
{trËhku çktÄkðe íku{ýu y¼qíkÃkqðo [{ífkh fhe çkíkkÔÞku Au. íku{Lkk
MkUfzku ÞwhkurÃkÞLk ¼õíkku {kÚku [kux÷e hk¾e nrhfeíkoLk fhíkk
hMíkk{kt Lkk[íkk Ëu¾kÞ Au. yuðk s çkeò økýuþÃkwheðk¤k {wõíkkLktË
çkkçkk níkk. 1942Lke Mkk÷{kt ÃkhËuþ{kt íku{Lkk yZe ÷k¾ ¼õíkku
níkk. y{urhfkLkk {kuxk ÷u¾fku yLku rð¿kkLkeyku yu{Lkk [wMík rþ»Þku
Au. MðÞt y{urhfkLke Mkhfkhu íku{Lke MktMÚkkykuLku Ãkqýo rnLËwrðrÄ
«{kýu y{urhfLkkuLkk Mk{qn÷øLkku fhðkLke ÃkhðkLkøke ykÃke Au, yk
çkÄe økrík fnuðkÞ. h¾uLku fkuE ykLku «økrík Lk {kLke çkuMkíkk...!!!
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 200
fkhý fu {kºk ¼kiríkf ÔÞkóíkk fu rðÏÞkríkÃkýwt íku SðLkwt fu Ä{oLkwt ÷ûk Au s Lkrn,
SðLkwt yLku Ä{oLkwt ¾Át ÷ûk íkku {kuûk«króLkwt s Au fËk[ nòhkuLke MktÏÞk{kt MktMÚkkyku
(ÃktÚkku) søkík{kt «ðíkoíkk nþu Ãký Mkk[ku Ä{o íkku yus fnuðkÞ fu ‘su Sðkí{kLku {kuûk
yLku fÕÞký MkwÄe ÃknkU[kze þfu Au.’
rð{w¾ MktMÚkkykuLkwt økríkLke Yyu f÷uðh ¾qçks Mkwþkur¼ík çkLÞwt Au, Ãký «kýMk{k
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk {q¤¼qík rMkØktíkku Qze økÞk Au. ‘ÃkkuíkkLkk {Lk: fÂÕÃkík
WÃkkMkLkkrË Vu÷kððk {kxu Mkðorníkfh ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk {q¤¼qík
rMkØktíkkuLku Xwfhkððk’ yu fux÷k çkÄk Mktfwr[ík yLku ûkwÿkríkûkwÿ {kLkMkLke LkeÃks Au, yu
íkku ík{u þktríkÚke rð[khþku íkku Mk{òþu.
íkuyku {w{wûkwLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk {q¤¼qík rMkØktíkkuÚke rðÁØ
(yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ rð{w¾ku) ÃkkuíkkLke WÃkkMkLkk yLku þk†kÚkoLku fuðk rðÃkheík heíku
Mk{òðu Au, çkeòykuLku Ãký rMkØktíkçkkÌk rð[khkuLke Aktx Lkk¾eLku yu{Lkwt Ãký yrník
fhu Au íku òuEyu :
©eS{nkhksu ßÞkt ßÞkt ÃkhkuûkËuðLke {qŠíkyku ÃkÄhkðe íÞkt íku{Lkk ¼õík Mkrník s
¼økðkLkLke Þwøk÷ WÃkkMkLkk fhðkLkwt sýkðu Au. yuðwt íkuyku {Lkkðu Au. íku{kt íkuyku
rþûkkÃkºkeLkwt «{ký ykÃkíkk fnu Au :
©ef]»ý ¼økðkLk hkrÄfkyu Þwõík nkuÞ íÞkhu ‘hkÄkf]»ý’ ÷û{eSyu Þwõík nkuÞ
íÞkhu ‘÷û{eLkkhkÞý’ yswoLku Þwõík nkuÞ íÞkhu ‘LkhLkkhkÞý’ yuðu Lkk{u òýðk.
(rþûkkÃkºke : &÷kuf-109/110)
yu Mk{Þu ÷kufku Mk{síkk s níkk fu, ©ef]»ý hkrÄfkyu Þwõík nkuÞ íÞkhu hkÄkf]»ý
fnuðkÞ. Aíkkt ©eS{nkhksu fÌkwt yux÷u yuLkku ¼kðkÚko yu Mk{sðkLkku fu, ‘‘¼õíku
Mkrník ¼økðkLkLke yÚkkoíkT økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu Mkrník MknòLktË Mðk{eLke WÃkkMkLkk
fhðe.’’ ykðk yÚkoLkk íku yLkÚko fhu Au !!
su nfefík ÷û{eSLke íkÚkk LkhLke WíÃkr¥k íkuLkwt fkhý yLku íkuLke MkkÚku ¼økðkLkLkku
ÔÞðnkh íkuLkk EríknkMkLku òýðkÚke rMkØ ÚkkÞ Au fu , íkuLkku yÚko suðku rð{w¾ku fhu Au
íkuðku ðkMíkrðf Úkíkku LkÚke.
çkúñðiðíkoÃkwhký{kt ÷û{e yLku hkÄkLke WíÃkr¥k çkíkkðe Au. íku òuEyu MðÞt
ðuËÔÞkMkSLkk s þçËku{kt :-
‘ºÉ EÞò¹hÉ& ºÉ´ÉǺÉÞ¹]õ¬ÉnùÉè ʺɺÉÞIÉÖºi´ÉäEò B´É ʽþ ** 28**
º´ÉäSUôɨɪÉ& º´ÉäSUôªÉÉ SÉ ÊuùvÉÉ °ü{ÉÉä ¤É¦ÉÚ´É ½þ *
ºjÉÒ°ü{ÉÉ ´ÉɨɦÉÉMÉÉƶÉÉnÂù nùÊIÉhÉÉƶÉ& {ÉÖ¨ÉÉxÉ º¨ÉÞiÉ& **29**
+lÉ EòɱÉÉxiÉ®äú ºÉÉ SÉ ÊuùvÉÉ°ü{ÉÉ ¤É¦ÉÚ´É ½þ *
´ÉɨÉÉ%vÉÉÈ%MÉÉ SÉ Eò¨É±ÉÉ nùÊIÉhÉÉvÉÉÇ SÉ ®úÉÊvÉEòÉ **36**
BiÉκ¨ÉzÉxiÉ®äú EÞò¹hÉÉä ÊuùvÉÉ°ü{ÉÉä ¤É¦ÉÚ´É ½þ *
201 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 nùÊIÉhÉÉvÉÉæ Êuù¦ÉÖVÉÉä ´ÉɨÉÉvÉǶSÉ SÉiÉÖ¦ÉÖÇVÉ& **57**
B´ÉÆ ±ÉI¨ÉÓ ºÉ¨|ÉnùnùÉè iÉÖ¹]õÉä xÉÉ®úɪÉhÉÉªÉ ´Éè *
ºÉÆVÉMÉÉ¨É SÉ ´ÉèEÖòh`Æö iÉɦªÉÉÆ ºÉÉvÉÈ VÉMÉi{ÉÊiÉ& **59**’
(çkúñðiðíkoÃkwhký, «f]rík¾tz : yæÞkÞ - 2)
Mk]rü Ãknu÷k Mk]rüLkk MksoLk fhðkLke EåAkðk¤k yuf ©ef]»ýLkkhkÞý
níkk. íku ÃkkuíkkLke EåAkÚke çku YÃku ÚkÞk. zkçkk ytøk{ktÚke †eYÃku yLku s{ýk
ytøk{ktÚke ÃkwÁ»kYÃku, ÃkAe fk¤ktíkhu íku †eYÃk{ktÚke Vhe çku YÃku ÚkÞk. zkçkk
ytøk{ktÚke ÷û{eYÃku yLku s{ýk ytøk{ktÚke hkrÄfkYÃku ÚkÞk. íÞkhÃkAe
©ef]»ý¼økðkLk Ãký çku YÃku ÚkÞk. s{ýk ¼køk{ktÚke rî¼ws MðYÃku yLku zkçkk
¼køk{ktÚke [íkw¼wos MðYÃku ÚkÞk. yLku ÷û{e ©eLkkhkÞýLku Mk{ŠÃkík ÚkELku
ðifwtX{kt hÌkk.
rð{w¾kuLkk çkxf çkku÷k ¿kkLk{kt rðÃkheík ¿kkLkLkku s ytÄkÃkku Au. yu{Lke
¢ktrík{kt LkÞkuo MðkÚko Lkeíkhu Au. íkuykuLkk ¿kkLk{kt fkuE s ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLkk {q¤¼qík rMkØktíkku LkÚke. ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk
Lkk{u MðkÚko MkkÄðk rMkðkÞ fþwt s rðþu»k LkÚke.
Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e ‘rþûkkÃkºke ¼k»Þ’{kt ©eS{nkhksLkku ¼kðkÚko
Ëþkoðíkk fnu Au :-
“yuf s ©ef]»ý ÃkkuíkkLku Ãkz¾u ðíkoíkk hkÄk-÷û{e-Lkh ykrËf MkuðfLkk
¼uËÚke {kuxk {trËh{kt MÚkkÃkLk fhu÷k ‘hkÄkf]»ý’, ‘÷û{eLkkhkÞý’,
‘LkhLkkhkÞý’ ðøkuhu Lkk{kuÚke yku¤¾kÞ Au. yuÚke yk ©ef]»ýLkk «rMkØ {kuxk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
{trËhku{kt hnu÷k MðYÃkkuLku rð»ku Mkðo «fkhu ¼uË Lk òýðku.”
(rþûkkÃkºke ¼k»Þ : &÷kuf -112)
yk rMkØktíkLku Mk{òðíkkt Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{e ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt
fnu Au : “...ðzkuËhkLkk þk†eyu «&™ ÃkqAâku fu, ‘ík{khu {wÏÞ WÃkkMkLkk fuLke
Au? òu {wÏÞ WÃkkMkLkk Mðkr{LkkhkÞý™e Au yu{ fnuþku íkku, ík{khkt {trËhku{kt
÷û{eLkkhkÞý, hkÄkf]»ý, LkhLkkhkÞý ykrËfLke {qŠíkyku ÃkÄhkðe Au yLku
yu{Lke s WÃkkMkLkk (Mkuðk-ÃkqòrË) «ðíkkoðe Au. yk òuíkkt ík{khu
Mðkr{LkkhkÞýLke {wÏÞ WÃkkMkLkk sýkíke LkÚke.’ íkuLkku W¥kh yËT¼wíkkLktË
Mðk{eyu fÞkuo fu, ‘y{khu íkku {wÏÞ WÃkkMkLkk Mðkr{LkkhkÞýLke Au.’
...Mðkr{LkkhkÞý YÃku «økx ÚkELku {ktøkhku¤{kt «Úk{ hÌkk íÞkhu fkuELku
÷û{eLkkhkÞý íkku fkuELku hkÄkf]»ý íkku fkuELku LkhLkkhkÞý íkku fkuELku hk{[tÿ
EíÞkrË rËÔÞYÃku ËþoLk ËeÄkt Au. ð¤e [kuðeþ yðíkkh YÃku Ãký ËþoLk ËeÄkt Au.
yk árüyu òuEyu íkku WÃkkMkLkk{kt ¼uË LkÚke. (yÚkkoíkT ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýu {ktøkhku¤{kt fkuELku ÷û{eLkkhkÞýYÃku íkku fkuELku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 202
hkÄkf]»ýYÃku, fkuELku LkhLkkhkÞýYÃku ËþoLk ykÃÞk íÞkhu ðifwtXðkMke, økku÷kufðkMke fu
çkrÿfk©{ðkMke MðYÃkku Lknkuíkk, Ãkhtíkw MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu s íku íku
MðYÃku ËþoLk ykÃÞk níkk. ) ‘...Ãký {qŠíkyku{kt ¼uË LkÚke’ yu{ ð[Lkk{]ík{kt Ãký fÌkwt
Au. nrhrËÂøðsÞ ‘BiÉÉÊxÉ ¨É¨É °ü{ÉÉÊhÉ ºÉ´ÉÉÇhªÉjÉ xÉ ºÉƶɪÉ& * |ɪÉÉäVÉxɴɶÉÉnäù´É vªÉÉxÉÆ EòɪÉÈ
ªÉlÉɯûÊSÉ **’ ykðku ÞÚkkþk† W¥kh Mkkt¼¤eLku íku þk†eyku, (©eS){nkhks,
MkËTøkwÁyku rðøkuhu hkS ÚkÞk. yLku «MkÒkíkk «Ëþkoðíkk Akíke{kt [hýkh®ðË ykÃÞkt.”
(©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 212)
yux÷k {kxu s ©eS{nkhksu rþûkkÃkºkeLkk 112{k &÷kuf{kt fÌkwt Au fu,
‘¥„pæS² S±MÐï¯é |æïÎæï ¿æï²æï Ý ¨±üƒæ J’ - yu nu‚w {txu yu hkÄkf]»ý yLku
÷û{eLkkhkÞý ykrËf su MðY…tu ‚u{™u rð»tu Ëðuo «fthu fhe™u ¼uŒ ™ òýðtu. yu{ fÌkwt
Au; fkhý fu íku MðÞt Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk ©enrhLkk s yðíkkh Au yLku íku{Lke
EåAk yLkwMkkh yðíkkhLkk Mkk{ÚÞo{kt ¼uË Ëu¾kÞ Au.
yk ¼uËLku çkíkkðíkk ¼økðkLk ©enrh Ãkt[k¤kLkk Aêk ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :
“çkeS {qŠíkLku rð»ku Úkkuzwt yiïÞo Au Lku yuLku rð»ku MktÃkqýo yiïÞo Au, {kxu f]»ýkðíkkh
suðku fkuE yðíkkh LkÚke.”
ð¤e, ¼økðkLk ©enrh Ãkt[k¤k «fhýLkk 1÷k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :
“...yLku ÃkþwLkk Mkw¾Úke {Lkw»Þ{kt yrÄf Mkw¾ Au Lku íku fhíkk hkòLkwt Mkw¾ yrÄf Au
Lku íkuÚke ËuðíkkLkwt Mkw¾ yrÄf Au Lku íkuÚke ELÿLkwt yrÄf Au Lku íkuÚke çk]nMÃkríkLkwt Lku íkuÚke
çkúñkLkwt Lku íkuÚke ðifwtX÷kufLkwt Lku íkuÚke økku÷kufLkwt Mkw¾ íku yrÄf Au yLku íkuÚke ¼økðkLkLkk
yûkhÄk{Lkwt Mkw¾ yrík yrÄf Au.”
yk ð[Lkk{]ík{kt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu ðifwtX yLku økku÷kuf{kt íkkhíkBÞLke
árüyu Mkw¾{kt Ãký ¼uË çkíkkÔÞku Au. òu Mkw¾{kt ¼uË nkuÞ íkku íku íku MðYÃkku{kt Ãký ¼uË
hnuðku òuEyu Au. yLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu rþûkkÃkºke{kt fÌkwt Au fu yk
MðYÃkku{kt ¼uË Lk òýðku. ykÚke yk ðkíkÚke yu MÃkü ÚkkÞ Au fu {kuxk {trËhku{kt
ÃkÄhkðu÷k hkÄkf]»ý yLku ÷û{eLkkhkÞý, LkhLkkhkÞý ykrËf MðYÃkku {ktøkhku¤{kt
Mk{krÄ{kt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu MðÞt su ËþoLkku ËeÄk níkk íku s MðYÃkku Au. {kxu
¼økðkLk ©enrhyu fÌkwt Au fu íku MðYÃkku{kt ¼uË Lk òýðku.
yks ðkíkLku y{ËkðkË ÃkeXkrÄÃkrík Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo ©e ËuðuLÿ«MkkËS
{nkhksLkk þw¼kþeðkoËÚke «fkrþík ‘rþûkkÃkºke hnMÞkÚko’ økútÚk{kt yk heíku fne Au :
“©eS{nkhks ßÞkhu {Lkw»ÞYÃku «fx níkk íku Mk{ÞLku rð»ku {w{wûkwLku ÃkkuíkkLkku
rLkùÞ fhkððkLku yÚkuo Mk{krÄyku fhkðíkk; íku{kt ÃkkuíkkLkk MktfÕÃk {kºku fheLku Ãkkuíku
LkhLkkhkÞý, ÷û{eLkkhkÞý íkÚkk hkÄkf]»ýkrËYÃku ÚkELku Mk{krÄÂMÚkríkLku Ãkk{u÷k su
¼õík íku{Lku ÃkkuíkkLkwt ËþoLk Ëuíkk níkk; yu su LkhLkkhkÞý-hkÄkf]»ýkrËYÃku ÚkELku ËþoLk
203 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ËeÄkt íku MðYÃkLku ‘MktfÕÃk yðíkkh’ òýðk.
Mkðo MktfÕÃkMðYÃkLkk {q¤MðYÃke ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk«¼w
Au, íku þwt þwt fkÞo fhðk íkÚkk þk nuíkwÚke MktfÕÃk-MðYÃk su
MktfÕÃkkðíkkh íkuLku Äkhý fhu Au íku fneyu Aeyu : Ãkhkuûk yðíkkhLkk
WÃkkMkf su {w{wûkw níkk, íku{Lku ÃkkuíkkLkk MðYÃkLkku-¼økðkLkÃkýkLkku
rLkùÞ fhkððku yu fkÞoLku yÚkuo yLku çkeswt MkðkuoÃkhe ÃkkuíkkLkwt MðYÃk
Mk{òðeLku íku{Lku ÃkkuíkkLkk ykr©ík fhðk; yu nuíkwÚke s ©enrh,
Ãkhkuûk hk{f]»ýkrËf yðíkkhLkk ¼õíkkuLku ÷kus-{ktøkhku¤ ðøkuhu
økk{ku{kt Mk{krÄ fhkðeLku íku íku yðíkkhYÃku ÚkELku ÃkkuíkkLkwt ËþoLk
Ëuíkk níkk.
nðu yu MðYÃkLku «íÞûkÃkýu òuEyu : ©eS{nkhks Ãkkuíku s
MktfÕÃk fhe LkhLkkhkÞý, ÷û{eLkkhkÞý Lku hkÄkf]»ýkrËYÃku ÚkELku,
Mk{krÄLku rð»ku {w{wûkwLku ËþoLk Ëuíkk níkk; yu s MðYÃk ©eS{nkhksu
y{ËkðkË, ðzíkk÷, økZÃkwh Lku {q¤e ykrË Äk{kuLku rð»ku
{nk{trËhku{kt ÃkÄhkÔÞkt Au; íku Ãký ½ýk SðkuLkk Mk{kMkLku yÚkuo
©enrh ðu»kktíkh fheLku ËþoLk ykÃku Au. yLku yu MktfÕÃkkðíkkhYÃku
©eS{nkhks Ãkkuíku s ËþoLk Ëu Au. íku rþûkkÃkºke &÷kuf - 112{kt
fÌkwt Au :- ‘¥„pæS² S±MÐï¯é |æïÎæï ¿æï²æï Ý ¨±üƒæ J’ - yu nu‚w {txu yu
hkÄkf]»ý yLku ÷û{eLkkhkÞý ykrËf su MðY…tu ‚u{™u rð»tu Ëðuo
«fthu fhe™u ¼uŒ ™ òýðtu. yu{ fÌkwt Au.
òu yk{ Lk Mk{Syu íkku økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu ©e hkÄkh{ý
ËuðLke 40 ð»ko 4 {kMkLku 4 rËðMk MkwÄe ¼kðÚke Mkuðk-Ãkqò fhe. íku
ÚkE Lk þfu. fkhý fu ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk WÃkkMkf ÚkE ©e
hkÄkh{ý ËuðLke Mkuðk-Ãkqò fhðe yu íkku ÔÞr¼[krhýe ¼Âõík
fnuðkÞ, ÃkríkðúíkkLke ¼Âõík Lk fnuðkÞ. ¼økðkLk ©enrh økZzk
ytíÞ «fhýLkk 16{k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :- “...hk{kðíkkh ÃkAe
çkeò fux÷kf ¼økðkLkLkk yðíkkh ÚkÞk Au Ãký nLkw{kLkSLku
hk{[tÿSLku rð»ku s ÃkríkðúíkkLkk suðe ¼Âõík hne Au íku {kxu
nLkw{kLkSLke ¼Âõík ÃkríkðúíkkLkk suðe Au. yuðe heíku su ¼økðkLkLkk
¼õíkLke xuf nkuÞ íkuLke ÃkríkðúíkkLkk suðe ¼Âõík fnuðkÞ yLku suLkwt
ytøk yuðwt Lk nkuÞ íkku íkuLke ÔÞr¼[krhýeLkk suðe ¼Âõík fnuðkÞ {kxu
òýe òuELku ÃkkuíkkLkwt Lkkf fÃkkÞ yuðe ¼Âõík Lk fhðe Lku ¼økðkLkLkk
¼õíkLku íkku Mk{S rð[kheLku ÃkríkðúíkkLkk suðe áZ ¼Âõík fhðe.”
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 204
{kuxk {trËhku{kt yksu ¼kðÚke ËuðkuLke su Mkuðk-y[oLkkrËf ÚkkÞ Au íku ykðe heíku
Mk{SLku ÚkkÞ Au. òu yk{ Lk nkuík íkku ©eS{nkhksu çktÄkðu÷k A {trËhkuLke Mkuðk-
y[oLkkrËf ¼Âõík ÃkhkuûkLkk {trËhLke su{ þw»fíkkLku Ãkk{e økE nkuík, yu rLkŠððkË ðkík
Au.
‘Aktzefu ©ef]»ý Ëuð, ykuh fe òu fÁt Mkuð,
fkrx zkhku rþh {uhku, íke¾e ík÷ðkhMku.’
(feíkoLk {wõíkknkh{T : Ãkus Lkt. 166)
‘n{íkku yuf MknòLktË MknòLktË økkðu,
n{khu {Lk Mðkr{LkkhkÞý ËqMkhku Lk ¼kðu;’
(feíkoLkk{]ík : Ãkus Lkt. 37)
ykðe rLkckðk¤k LktËMktíkkuÚke ÃkkuíkkLkk EüËuð rðLkk çkeò MðYÃkkuLke Mkuðk-Ãkqò ÚkE
s þe heíku þfu ? Ãkhtíkw WÃkh çkíkkðu÷k ¼kðkÚkoLku {Lk{kt hk¾eLku LktËMktíkkuÚke ÷ELku
nk÷{kt Ãký yu MðYÃkkuLke yrík MLkunMk¼h Mkuðk-y[oLkk ykrËf ÚkE hne Au. Ãkríkðúíkk
¼Âõík{kt Ãký ¾kux ykðíke LkÚke yLku æÞkLk fhðk {kxu ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu
ðzíkk÷{kt ÃkkuíkkLkk s MðYÃkLke ©enrhf]»ý {nkhksLke «ríkck fhe Au.
Mk.økw. çkúñ[khe ©e y¾tzkLktË Mðk{e ‘©enrh[rhºk{T’ økútÚk{kt yk ðkíkLku
Ëkunhkðíkkt fnu Au :-
‘¸ÉÒ½þ Ê ®ú¯û´ÉÉSÉ-¸ÉÒ¨ÉuÞ ù k ÉɱɪÉä ¦ÉHòÉ ±ÉI¨ÉÒxÉÉ®ú É ªÉhÉÉnù ª É& *
ºlÉÉÊ{ÉiÉÉ ¨Éx¨ÉÚkÉǪÉÉä ºÉnùÉ iÉɺÉÖ ÎºlÉiÉÉä%º¨ªÉ½þ¨É **
¨ÉªÉè´É ºlÉÉÊ{ÉiÉä iÉjÉ YÉÉÊ{ÉEäò SÉ ¨ÉnùÉEÞòiÉä& *
vªÉÉxÉÉªÉ ¦ÉÉʴɦÉHòÉxÉÉÆ ¨ÉnùSÉæ%½Æþ iɪÉÉä& κlÉiÉ& **’
nu ¼õíkku ! ðzíkk÷{kt ©e ÷û{eLkkhkÞý ykrË {khe {qŠíkykuLku {U MÚkkÃke Au. íku{kt
nwt fkÞ{ hÌkku Awt. {khk ykfkhLku Mkq[ðíke {khe çku {qŠíkyku ¼rð»Þ{kt ¼õíkkuLku æÞkLk
fhðk {kxu íÞkt ðzíkk÷{kt {U s MÚkkÃke Au, íku {qŠíkyku{kt nwt rLkhtíkh hÌkku Awt.
(©enrh[rhºk{T : [íkwÚko ÃkrhåAuË, 55/2-3)
‘ºlÉÉÊ{ÉiÉ& ¸ÉÒ{ÉÖ®äú ¸ÉÒ¨ÉzÉ®úxÉÉ®úɪÉhÉÉä ¨ÉªÉÉ *
¨ÉÚÌiÉ& ºÉÉ%κiÉ ¨ÉnùÒªÉÉ SÉ ºÉnùÉ iɺªÉÉÆ ÎºlÉiÉÉä%º¨ªÉ½þ¨É **’
y{ËkðkË{kt {U ©e LkhLkkhkÞý Ëuð ÃkÄhkÔÞk Au. íku {qŠíkyku {khe Au yLku íku{kt nwt
MkËk hÌkku Awt.
(©enrh[rhºk{T : [íkwÚko ÃkrhåAuË, 55/4)
rð{w¾kuLku {kÞkðe SðLk SððkLke Vhs Ãkzu Au. rçk[khk ! ËwrLkÞk{kt ‘Mkk[k’
Ëu¾kðk {køkíkk nkuÞ yLku nfefík{kt ‘Mkk[k’ nkuÞ Lkrn. ¾kuxÚke ¼hu÷k nkuÞ yu
¾kuxâkuLku yu{Lku Mkíkík AwÃkkðe hk¾ðe Ãkzu Au. ð¤e, W÷xk Ãkkuíku ¾qçk Mkk[k {kýMkku Au
yuðwt XMkkððk {kxu yLkuf òíkLkk {kunhk Ãknuhðk Ãkzu Au.
¾kuxk ÷kufkuLke yk fuðe ÃkhuþkLke ? ¼eíkh{kt Ëw:¾e ÷kufku su{ çknkhÚke íkku Mkw¾e s
205 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Ëu¾kðkLkku «ÞíLk fhu Au, íku{s y®n ¼eíkh{kt ¾kuxk ÷kufku ÃkkuíkkLku
çknkhÚke Mkk[k Ëu¾kzðkLkku Ët¼ fhíkk nkuÞ Au.
{kýMk su{ rËþk ¼q÷e òÞ, ÃkqðoLku çkË÷u W¥kh{kt [kÕÞku òÞ
Au íkuðwt yk ÷kufkuLkk SðLk{kt çkLku Au.
fkuEÃký ÔÞÂõíkLkk rð[khku, þçËku yLku fkÞkuo íku þwt fhðk {køku Au
íku MÃkü çkíkkðe ykÃku Au. çkMk, yk Áyu rð{w¾kuLke fkÞo ÃkØrík
òuEyu.
‘¨}Ðí挲 Îèÿææç}æã |æçQU{}æü²éQUæeéÚæï|ææüxæ±„è¢ ÝÚ: ÐíæÜUì J
¥™æZ „„: Ðí挲 „ÎéQUÚèy²æ |æôQU ç±ÎŠ²æÎЄç‹Îí ç±c‡ææï: JJ’
yt ÷tuf{tk {™w»Þ «Út{ ¼Âõ‚ y™u Ä{oÚte Þwõ‚ „whwÚte
¼t„ð‚e Œeûtt …t{e™u ‚u „whwÚte ¼„ðt™™e «r‚{t «t fhe™u
„whwyu ƒ‚tðu÷e Ëuðt™e her‚Úte yt÷MÞuhrn‚ ©ef]»ý™e ¼Âõ‚
fhu.
(©e MkíMktrøkSðLk : 2/51/9)
yk &÷kuf{kt ykðu÷ ‘økwÁ’ þçËLke ÔÞkÏÞk fhíkk Mk.økw. ©e
þwfkLktË Mðk{e ‘©e MkíMktrøkSðLk’Lke ‘nuíkwxefk’{kt ÷¾u Au :-
‘+jÉ ¦ÉÊHòvɨÉǪÉÖHòÉÊnùÊiÉ MÉÖ¯ûʴɶÉä¹ÉhÉÉnÂù nùÒIÉÉOɽþhÉÆ
vɨÉÇ´ÉƶÉÒªÉMÉÖ®úÉä& ºÉEòɶÉÉiEòiÉÇ´ªÉʨÉÊiÉ ºÉÚÊSÉiÉʨÉÊiÉ ´ªÉVªÉiÉä *’
y®n ¼ÂõíkÄ{oÞwõík rðþu»ký ‘økwÁ’ þçËLkwt nkuðkÚke
Ä{oðtþeøkwÁ (yk[kÞo) ÃkkMkuÚke s Ëeûkk økúný fhðe yu{ þíkkLktË
Mðk{e MkwMÃkü Mkqr[ík fhe hÌkk Au.
©e þíkkLktË Mðk{eLkk fnuðkLkk ¼kðkÚkoLku Mkkð WÚk÷kðe yÚkoLkk
yLkÚko fhe ÃkkuíkkLkk íkhV {khe {[kuzeLku ÄMkze sE rð{w¾ku ÃkkuíkkLke
Ëeûkk Mkk[e fhðk ‘yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ WÃkkMkLkk’ Lkk{Lkk ÃkwMíkf{kt
Ãkus Lkt. 151{kt ÷¾u Au : “ËeûkkLke çkkçkík{kt Ãký ‘©e
MkíMktrøkSðLk’ økútÚk{kt ©eS{nkhks fnu Au : yk ÷kuf{kt
Ä{o¼ÂõíkÞwõík yÚkkoíkT Ãkh{ yufktríkf Mktík Úkfe Ëeûkk økúný fheLku,
¼ÂõíkLkk ykÄkh¼qík ¼økðkLkLke su rËÔÞ{qŠík íku MkËTøkwÁ Úkfe
{u¤ððe, fkhý fu yuðk økwÁyu Ãkqsu÷e «rík{k s rþ»ÞLkk æÞkLk {kxu
ÞkuøÞ Au. yu heíku økwÁ Úkfe Ëeûkk, «rík{k (y[ko) Ëu¾eíke heíku íkuyku
(rð{w¾ku) ÃkkuíkkLke òíkLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk
Mk{fk÷eLk yLku íku{Lkk yLkLÞ ykr©ík Mk.økw. ©e þíkkLktË {wrLk
fhíkk ðÄkhu nkUrþÞkh økýu Au; fu þíkkLktË Mðk{eLkk þçËkuLku økúkÌk s
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 206
fhíkk LkÚke ?
ÃkkuíkkLkwt ¿kkLk fÃkku÷fÂÕÃkík Au yu Mkkrçkík fhðk {kxu ‘yûkhÃkwÁ»kku¥k{ WÃkkMkLkk’
Lkk{Lkk ÃkwMíkf{kt Ãkus Lkt. 149{kt yþk† Mkt{ík sðkçkku ykÃkíkk ÷¾u Au :
«&™ :-
rþûkkÃkºke{kt ÷ÏÞwt Au fu, ‘yk[kÞuo su MðYÃkLke «ríkck fhe nkuÞ íku s MðYÃk Mkuððwt
yLku íku rðLkk çkeswt su MðYÃk íku íkku Lk{Mfkh fhðk ÞkuøÞ Au Ãký Mkuððk ÞkuøÞ LkÚke.’
(rþûkkÃkºke : &÷ku. 62)
ÃkqòLke {qŠíkyku Ãký yk[kÞo©e ykÃku íkku s ÃkqòÞ. Ëeûkk ykÃkðkLkku yrÄfkh Ãký
yk[kÞo©eLku s Au. íkku ©eS{nkhksLke yk yk¿kkLkku yr¼«kÞ þku Au ?
W¥kh :-
rþûkkÃkºke{kt Ä{oðtþeøkwÁ {kxu yÚkkoíkT Ä{ko[kÞo {kxu s yk[kÞo þçËLkku «Þkuøk
ÚkÞu÷ku Au. yu rþûkkÃkºkeLkk MkíÞ yÚkoLku {qfeLku yk[kÞo þçËLkku Ãkwhký{kt su çkeòu yÚko
ÚkkÞ Au. su{ fu, þk†Lku ¼ýu yLku ¼ýkðu íkuLku Ãký yk[kÞo fnuðkÞ Au. ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞý yLku þíkkLktË Mðk{eyu su yk[kÞo þçËLkku yÚko fÞkuo Au, yu yÚkoLku
økúný Lk fhíkk Ãkkihkrýf yk yÚkoLku økúný fheLku yk[kÞo þçËLke ÔÞkÏÞk fhíkk fnu Au
fu, ‘fuð¤ þk†Lkku yÇÞkMk s Lkrn, Ãký íku {wsçkLkwt yk[hý suLkwt nkuÞ íku yk[kÞo
fnuðkLku ÞkuøÞ çkLku Au. yuðk MkËTøkwýkuyu Þwõík yk[kÞo «ríkck fhu íkku s {qŠík{kt Ëiðík
ykðu Au. íkuÚke y¾tz Lkircf ðúíkÄkhe çkúkñeÂMÚkríkLkk y¾tz Äkhf þk†eS {nkhks,
ÞkuøkeS {nkhks yLku «{w¾ Mðk{eLkk ðhËT nMíku «ríkrcík {qŠíkyku rËÔÞ fÕÞkýfkhe
nkuÞ yu{kt ykùÞo þwt Au ?’
rþûkkÃkºkeLkk ykðk {LkÄkÞko yÚko fhðk yu MkßsLk ÔÞÂõíkLku þku¼kMÃkË LkÚke.
rþûkkÃkºkeLkk h[rÞíkk ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý, rþûkkÃkºkeLkk ¼k»Þfkh Mk.økw. ©e
þíkkLktË Mðk{e yLku rþûkkÃkºkeLkwt økwshkíke yLkwðkË fhLkkh Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË
Mðk{eLku fÕÃkLkk Ãký Lknª nkuÞ fu rþûkkÃkºkeLkk ykðk ¾kuxk yÚko fhþu. yksu MðÞt
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý yk ÷kuf{kt ÃkwLk: ÃkÄkhu íkku þwt ík{Lku ¾kíkhe Au fu ykðk
rþûkkÃkºkeLkk ¾kuxk yÚko½xLkku fhLkkhkLke ðkíkku yLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke
ðkíkku yuf s nþu ?
rþûkkÃkºke Ãkh yÚkoËerÃkfk Lkk{Lke xefk ÷¾Lkkh MðÞt Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e
rþûkkÃkºkeLkk 62{k &÷kuf{kt ykðu÷ yk[kÞo þçËLke ÔÞkÏÞk fhu Au :-
‘+ÉSÉɪÉÉæ%jÉ º´ÉºªÉ ¦ÉÊHò¨ÉÉMÉÉæ{Énäù¹]õÉ vɨÉÇ´ÉƶªÉÉä MÉÖ¯û& * xÉ iÉÖ “={ÉxÉÒªÉ nùnùuäùnù¨ÉÉSÉɪÉÇ& ºÉ
=nùɾþiÉ” iɺªÉä½þÉ|ɺÉRÂóMÉÉiÉ **’
ynª yk[kÞo yux÷u ¼Âõík{køkoLkku WÃkËuþ fhLkkh Ä{oðtþLkk økwÁ Mk{sðk.
WÃkLkÞLk fheLku ðuË þe¾ðkzLkkh yk[kÞoLke ynª «kró fu «Mktøk LkÚke.
207 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ‘¥æ™æ²ïü‡æñ± Îœæ¢ ²lÓ™ „ïÝ Ðíç„çD„}æì J
ÜëUc‡æS±MТ „y¨ïò¢ ±‹l}æï±ï„Úœæé ²„ì JJ’
(rþûkkÃkºke : &÷kuf - 62)
yk rþûkkÃkºkeLkk 62{k MktMf]ík &÷kufLkku yLkwðkË, ©eS{nkhksLkk
Mk{fk÷eLk MðÞt {qÄoLÞ rðîkLk Ãktrzík Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË Mðk{e yk heíku fhu
Au. òuEyu yuLkk yu s þçËku{kt :-
“y™u su ©ef]»ý™wk MðY… …tu‚t™u Ëuððt™u yÚtuo Ä{oðkþ™t su yt[tÞo,
‚u{ýu s ytÃÞwk ntuÞ yÚtðt ‚u yt[tÞuo su MðY…™e «r‚ct fhe ntuÞ ‚u s
MðY…™u Ëuððwk y™u ‚u rð™t ƒeswk su ©ef]»ý™wk MðY…, ‚u ‚tu ™{Mfth fhðt
ÞtuøÞ Au …ý Ëuððt ÞtuøÞ ™Úte.”
‘yûkhÃkwÁ»kku¥k{ WÃkkMkLkk’Lkk{Lkk ÃkwMíkf{kt Ãkus Lkt. 149{kt rþûkkÃkºkeLkk
62{k MktMf]ík &÷kufLkku yLkwðkË íkuyku yk heíku fhu Au. òuEyu íku{Lkk s þçËku :-
“yk[kÞuo su MðYÃkLke «ríkck fhe nkuÞ íku s MðYÃk Mkuððwt yLku íku rðLkk
çkeswt su MðYÃk íku íkku Lk{Mfkh fhðk ÞkuøÞ Au Ãký Mkuððk ÞkuøÞ LkÚke.”
nðu ynª ík{u ykøk¤ ðkt[ðkLkwt Úkkuzef ûký {kxu çktÄ hk¾e.... yLku.....
©eS{nkhksLkk Mk{fk÷eLk {qÄoLÞ rðîkLk Ãktrzík Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË
Mðk{eyu rþûkkÃkºkeLkk 62{k MktMf]ík &÷kufLkku WÃkh su yLkwðkË fÞkuo Au íku yLku
‘yûkhÃkwÁ»kku¥k{ WÃkkMkLkk’Lkk{Lkk ÃkwMíkf{kt Ãkus Lkt. 149{k rþûkkÃkºkeLkk
62{k MktMf]ík &÷kufLkku WÃkh yLkwðkË fÞkuo Au íku, yk çktLku yLkwðkËku Vhe
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
yufðkh þktík r[¥ku ðkt[e swyku. íkku ík{Lku MÃkü sýkþu fu, yk ÷kufku
©eS{nkhksLkk ð[Lkku WÃkh fE heíku «nkh fhu Au.
çkeS yuf ¾kuxe ðkík Ãký íkuyku Mk{òðu Au fu, îkhfk - çkÿeLkkÚk ðøkuhu
«k[eLk MÚkkLkku{kt õÞkt Ä{oðtþe yk[kÞuo «ríkck fhe Au ? Aíkkt Ãký íku
Ãkqsðk{kt ykðu Au.
Ãkhtíkw yk ðkík íkÆLk Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MÚkkrÃkík
{q¤¼qík rMkØktíkku yLku Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{eLkk rð[khkuÚke rðÁØ{kt Au.
fkhý fu MðÞt þíkkLktË Mðk{e rþûkkÃkºkeLke yÚkoËerÃkfk xefk{kt ÷¾u Au :-
‘+xÉÉÊnùʺÉrù{ÉÒ`ö{ÉÖhªÉIÉäjɺlɦÉMÉ´Éiº´É°ü{ÉÉÊhÉ iÉÖ ºÉä´ªÉÉxªÉä´É, iÉä¹ÉÉÆ ¨É½þÉ{ÉÖ®úÉhÉÉÊnù¹ÉÖ
ºÉ´Éæ¹ÉɨÉÊ{É ªÉlÉÉÊvÉEòÉ®ú¨É´É¶ªÉºÉä´ªÉi´ÉÊ´ÉvÉÉxÉÉiÉ * |É{ÉÎ\SÉiɨÉäiÉnÂùvÉä¨ÉÉÊpùhÉÉ iÉÒlÉÇJÉhb÷
<ÊiÉ iÉiÉ B´ÉÉ´ÉMÉxiÉ´ªÉ¨É *’
yLkkrËrMkØ ÃkeX fu ÃkwÛÞ ûkuºk{kt hnu÷k ¼økðíMðYÃkku íkku Mkuððk s; íku{Lkwt
{nkÃkwhkýku{kt MkðuoLku yrÄfkh «{kýu MkuððkLkwt rðÄkLk Au. yk ðkíkLkku nu{krÿ
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 208
íkeÚko¾tz{kt rðMíkkh fhu÷ku Au. íÞktÚke òuE ÷uðwt.
(rþûkkÃkºke yÚkoËerÃkfk : &÷ku. 62)
Ä{oþk†Úke su rðÁØ ¿kkLk nkuÞ Au íkuLkkÚke fËk[ çkeòLku Auíkhe þfkÞ Au, Ãkhtíkw
ykðk ¿kkLkÚke Lk íkku fkuE {wõík ÚkkÞ Au fu Lk íkku õÞkhuÞ fkuE ÔÞÂõík MkíÞLku òýe þfu Au.
òu fkuE {kýMk òýu Au fu Mkk[wt þwt Au, íkku þwt yu þõÞ Au fu, íku ¾kuxwt fhe þfu ? su Mkk[wt
þwt Au íku òýu Au íku ¾kuxwt fhe s Lk þfu. Ãkhtíkw Mkk[kLku òýu Au yLku ¾kuxwt fhu Au íku þwt Mkq[ðu
Au ? íku Mkq[ðu Au fu íku{Lkwt òýðwt çkLkkðxe Au, ¾kuxwt Au, fuð¤ þkÂçËf Au - MkíÞ LkÚke.
Mkkt«ËkrÞf-ðirËf Ä{oøkútÚkkuLku ÞÚkkÚko Mk{S íkËLkwMkkh ðíkoðkÚke s fÕÞký ÚkkÞ Au.
©eS{nkhks økZzk «Úk{ «fhýLkk 52{k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :- “ÃkkuíkkLke {LkLke
fÕÃkLkkyu fheLku øk{u íkuðe heíku þk†Lku Mk{SLku ðíkuo Au yLku íku òu ðuËktíke Au yÚkðk
WÃkkMkLkkðk¤ku Au íku çkuÞ ¼q÷k Ãkzâk Au Ãký fÕÞkýLkku {køko yu çku{ktÚke fkuELku szâku
LkÚke, {kxu yu ðuËktíke íku Ët¼e ¿kkLke Au yLku WÃkkMkLkkðk¤ku íku Ãký Ët¼e ¼õík Au.”
Mk.økw. ©e ykÄkhkLktË Mðk{e ‘©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh’ økútÚk{kt fnu Au :
“MkíMktøk{ktÚke ðkík þe¾eLku çkeòLke ÃkkMku yð¤k yÚko fheLku ðkík fhu Au íkuÚke
çkeòLku yrík WíÃkkík fhkðu Au. yLku íku su rððufe Mkk[u Mkk[k áZ nrh¼õíkku Au íku íkku
ÃkkÃkeLkk íkkuVkLk{kt shkÃký ¼¤íkk LkÚke. yu íkkuVkLkeLke ykøk¤ þe økrík Úkþu ? íku íkku Mkðuo
{heLku s{Ãkwhe{kt sþu.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-27, íkhtøk-98)
Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e fnu Au :-
‘ÃkkÃk ÃkqðoLkk «økxu «kýeLku, íÞkhu MkqÍu íku yð¤ku WÃkkÞ hu;
fhðkLkwt su nkuÞ íku Lk fhu, Lk fÞkoLkwt fk{ fhkÞ hu.’
(ð[LkrðrÄ : 37, ÃkË - 1)
fkuELku Ãký MkkÄw çkLkðwt nkuÞ íkku íkuýu «Úk{ Ëeûkk ÷uðe íku çkkçkík ©e
MkíMktrøkSðLkLkk «fhý - 4, yæÞkÞ-48{kt rðøkíku ðýoðu÷ Au. yu {nkËeûkk
ykÃkðkLkku n¬ yuf÷k Ä{oðtþe yk[kÞo©eLku s Au. çkeò fkuE øk{u íkuðk {kuxk yLku
Ãkrðºk nkuÞ íkkuÃký íku Ëeûkk ykÃke þfu Lkrn.
yk ðkíkLke Mkkrçkíke íkhefu yu ðkík Mkw«rMkØ Au fu, Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e
yLku Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu ¼økðkLk ©enrh ytíkÄkoLk ÚkÞk íÞkhçkkË
yLkw¢{u çkkðeMk yLku MkkzºkeMk ð»ko Ëun hkÏÞk íku ËhBÞkLkLkk ÷ktçkk økk¤k{kt fkuE MkkÄw
íku{ýu Ãkkuíku s fÞko Lknkuíkk. Ëhuf ð¾íku Ãkkuíku íku Lkðk ÚkLkkh MkkÄwLku yk[kÞo©e ÃkkMku
{kuf÷eLku s {nkËeûkk yÃkkðíkk níkk.
• Mkt. 1900{kt Mk.økw. økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu ðzíkk÷{kt «u{S ¼õíkLku
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhksLkk ðhËT nMíku Ëeûkk yÃkkðe ‘ÞkuøkuïhËkMk’ yuðwt
Lkk{ Äkhý fhkÔÞwt.
209 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 • Mkt. 1908Lkk ðiþk¾ ðË - 6Lkk þw¼ rËðMku ‘nrhMkt¼ð
{nkfkÔÞ’ ðøkuhu økútÚkkuLkk hr[Þíkk íku{s ‘©enrh÷e÷k{]ík’ økútÚkLkk
«Úk{ ðõíkk yuðk ‘y®[íÞkLktË ðýeo’Lku ykrËyk[kÞo ©e
h½wðehS {nkhksu ÃkkuíkkLkk ðhËT nMíku Ëeûkk ykÃke níke.
(çkúñLkk WÃkkMkf çkúñ[kheyku : Ãkus Lkt. 134)
• Äkuu÷uhkLkk Ëuðuïh Lkk{Lkk ¼õíkLku ykrËyk[kÞo ©e
h½wðehS {nkhksu ÃkkuíkkLkk ðhËT nMíku Ëeûkk ykÃkeLku
‘rLk»fk{kLktËS çkúñ[khe’ yuðwt Lkk{ Äkhý fhkÔÞwt. Ãk.Ãkq. yk[kÞo
©e rðnkhe÷k÷S {nkhksu ‘©enrh÷e÷k{]ík’ økútÚk h[Lkk fhðk
rð[kÞwO íÞkhu íkuyku©eyu yk økútÚkLkk rLk{koý fkÞo {kxu Mk÷kn-Mkq[Lkku
÷uðk {kxu íku Mk{ÞLkk swËk swËk yufktríkf rðîkLk Lkð MktíkkuLku
çkku÷kðu÷k yLku íku MkðuoLkku økútÚk rLk{koý ytøkuLkku {ík òýu÷ku.
çkúñ[khe rLk»fk{kLktËS Ãký íku Lkð rðîíkTðÞo Mktíkku{ktLkk yuf níkk.
• ÃkeÃk÷økLkk {kÄðSLku ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS
{nkhksLkk ðhËT nMíku Ëeûkk yÃkkðe ‘¼økðkLkËkMk’ yuðwt Lkk{
Äkhý fhkÔÞwt.
• sqLkkøkZLkk ðkMkwËuðkLktËS çkúñ[kheLku ykrËyk[kÞo ©e
h½wðehS {nkhksu ÃkkuíkkLkk ðhËT nMíku Ëeûkk ykÃkeLku
‘ðkMkwËuðkLktËS’ yuðwt Lkk{ Äkhý fhkÔÞwt. íkuyku Mk.økw. ©e
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke MkkÚku hneLku sqLkkøkZ{kt ©e hkÄkh{ý
ËuðLke ¾qçk Mkuðk fhe níke. Mkt. 1901{kt Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË
Mðk{eLke «kÚkoLkkÚke Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eyu sqLkkøkZ{kt
©uÞMfh yuðe {nkÃkqòLke þYykík çkúñ[khe ðkMkwËuðkLktËS ÃkkMku
fhkðe níke.
(çkúñLkk WÃkkMkf çkúñ[kheyku : Ãkus Lkt. 115)
• yrðLkkþkLktË fkÔÞLkk hr[Þíkk rðîkLk ‘çkúñ[khe
yrðLkkþkLktËS’Lku ykrËyk[kÞo ©e yÞkuæÞk«MkkËS {nkhksu
¼køkðíke Ëeûkk ykÃke níke.
Mkt. 1909{kt Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e [iºke Mk{iÞku
fhðk ðzíkk÷ sðk íkiÞkh ÚkÞk íÞkhu Ãkk»koË økkuhÄLk ¼økíkLku MkkÄw
Ëeûkk yÃkkððkLkk nuíkwÚke MkkÚku ÷eÄk níkk. ðzíkk÷ síkk hMíkk{kt
ykðíkk økk{zkyku{kt Mðk{e©e hkufkíkk Lku nrh¼õíkkuLku fÚkkðkíkkoLkwt
Mkw¾ ykÃkíkk. íku Mk{Þu økkuhÄLk ¼økík Mðk{e©eLke MkkÚku hne su fktE
LkkLke {kuxe Mkuðk nkuÞ íku ©ØkÃkqðof fhe Mðk{e [iºke Mk{iÞk{kt
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 210
ðzíkk÷ ÃkÄkÞko. yk Mk{iÞk{kt Mðk{e©eyu ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhksLkk
ðhËT nMíku Ãkk»koË økkuhÄLk ¼økíkLku Ëeûkk yÃkkðe ‘çkk÷{wfwtËËkMk’ yuðwt Lkk{ Äkhý
fhkÔÞwt.
(Mðk{e ©e çkk÷{wfwtËËkMkSLkwt SðLk yLku fkÞo)
• yufðkh {nkÃkwÁ»kkLktËS çkúñ[khe Ãkqðko©{{kt sqLkkøkZ MkËTøkwÁ Mðk{e
økwýkíkeíkkLktË ÃkkMku ykÔÞk yLku íÞktÚke Mðk{eyu çkúñ[khe MkkÚku økZzu {kufÕÞk íÞkt
h½wðehS {nkhks ÃkkMkuÚke Ëeûkk ÷eÄe yLku çkúñ[khe ÚkÞk Lku ‘{nkÃkwÁ»kkLktËS’ Lkk{
Ãkkzâwt.
(©enrh[rhºk ®[íkk{ýe, ¼køk-1 : Ãkus Lkt. 8)
• MktðíkT 1920{kt çkúñ[khe Mðk{e ©e ykLktËkLktËSyu {w{wûkw hk{f]»ýLku
yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS {nkhks ÃkkMku ðhíkk÷ sELku íÞkt çkúñ[kheLke Ëeûkk
yÃkkðe yLku ‘yûkhkLktË’ Lkk{ Äkhý fhkÔÞwt.
(©e yûkhkLktË Mðk{eLke ðkíkku : SðLk[rhºk)
• MktðíkT 1941Lkk ¼kËhðk MkwË s¤s÷ýe yufkËþeLkk Mk{iÞk WÃkh Mðk{e
{nkÃkwÁ»kËkMkS økZÃkwh ÃkÄkÞko íÞkt yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S ÃkkMku fuþðS
¼økíkLku MkkÄw Ëeûkk yÃkkðe ‘YøkLkkÚk[hýËkMkS’ yuðwt Lkk{ Ãkkzâwt.
(©enrh[rhºk ®[íkk{ýe, ¼køk-3)
• MktðíkT 1955{kt rðhMkËðk¤k ©e ¿kkLkSðLkËkMkS Mðk{eLku yk[kÞo
{nkhks rðnkhe÷k÷S {nkhksu Ãkkuíku nksh hne ©e ÷û{e«MkkËS {nkhksLkk
ðhËT nMíku íku{Lku íÞkøkeLke {nkËeûkk yÃkkðe níke.
(Mðk. ©e ¿kkLkSðLkËkMkS (rðhMkË) SðLk[rhºk)
• Mðk{e Ëuð[hýËkMkSLku Mktðík 1957Lkk {nk MkwËe Ãkkt[{Lkk hkus MkËTøkwÁ
Ãkwhkýe Mðk{e ¼ÂõíkðÕ÷¼ËkMkSyu Ä{oÄwhtÄh yk[kÞo ©e ÃkwÁ»kku¥k{«MkkËS
{nkhks ÃkkMku MkkÄw íkhefuLke ¼køkðíke {nkËeûkk {q¤e {wfk{u yÃkkðe.
(©e Mðkr{LkkhkÞý Mktrníkk : Ãkus Lkt. 11)
• sqLkkøkZLkk çkúñrLkc MktíkkuLke ðkíkkuLkk ÷u¾f Ä{oðÕ÷¼ËkMkS Mðk{eyu rð.Mkt.
1981 fkŠíkf MkwËe îkËþeLkk þw¼ rËðMku ðzíkk÷Lkk þíkðkŠ»kf ÃkkxkuíMkðLkk WíMkð
ËhBÞkLk s yk[kÞo ©e ©e«rík«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku ¼køkðíke Ëeûkk økúný
fhe.
• sqLkkøkZLkk ©e f]»ýMkuðkËkMkS Mðk{eyu ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS
{nkhksLkk ðhËT nMíku ¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
• sqLkkøkZLkk ©e Ä{oMðYÃkËkMkS Mðk{eyu yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS
{nkhksLkk ðhËT nMíku ¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
• sqLkkøkZLkk ©e økkuÃkeLkkÚkS Mðk{eyu Mkt. 1934Lkk yk[kÞo ©e
211 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
¼økðí«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku ¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
• ¼wsLkk «Úk{ {ntík Mk.økw. ©e yåÞwíkËkMkS Mðk{eyu
rð.Mkt. 1890{kt ykrËyk[kÞo ©e yÞkuæÞk«MkkËS {nkhksLkk
ðhËT nMíku ¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
• ¼wsLkk çkeò {ntík Mk.økw. ©e yûkhSðLkËkMkS Mðk{eyu
Mkt. 1924{kt yk[kÞo ©e fuþð«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku
¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
• ¼wsLkk ºkeò {ntík Mk.økw. ©e f]»ý[hýËkMkS Mðk{eyu Mkt.
1931{kt yk[kÞo ©e fuþð«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku
¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
• ¼wsLkk [kuÚkk {ntík Mk.økw. ©e Ä{oSðLkËkMkS Mðk{eyu
yk[kÞo ©e fuþð«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku ¼køkðíke Ëeûkk
økúný fhe.
• ¼wsLkk Ãkkt[{k {ntík Mk.økw. ©e {nkÃkwÁ»kËkMkS Mðk{eyu
yk[kÞo ©e fuþð«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku ¼køkðíke Ëeûkk
økúný fhe.
• ¼wsLkk Aêk {ntík Mk.økw. ©e ¼Âõíkr«ÞËkMkS Mðk{eyu Mkt.
1952{kt yk[kÞo ©e ÃkwÁ»kku¥k{«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku
¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
• ¼wsLkk Mkkík{k {ntík Mk.økw. ©e çkk÷f]»ýËkMkS Mðk{eyu
Mkt. 1933{kt yk[kÞo ©e fuþð«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku
¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
• ¼wsLkk ykX{k {ntík Mk.økw. ©e ©eðÕ÷¼ËkMkS Mðk{eyu
Mkt. 1963{kt yk[kÞo ©e ðkMkwËuð«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku
¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
• ¼wsLkk Lkð{k {ntík Mk.økw. ©e Ä{oSðLkËkMkS Mðk{eyu
Mkt. 1981{kt yk[kÞo ©e ðkMkwËuð«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku
¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
• ¼wsLkk Ëþ{k {ntík Mk.økw. ©e nrhMðYÃkËkMkS Mðk{eyu
Mkt. 1984{kt yk[kÞo ©e ðkMkwËuð«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku
¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
• ¼wsLkk Mk.økw. ©e LktËrfþkuhËkMkS Mðk{eyu Mkt. 1957{kt
yk[kÞo ©e ÃkwÁ»kku¥k{«MkkËS {nkhksLkk ðhËT nMíku ¼køkðíke
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 212
Ëeûkk økúný fhe.
• yk heíku «rMkØ ™k{e-yLkk{e çkÄk s Mktíkkuyu çktLku ËuþLkk yk[kÞo©eLkk ðhËT
nMíku s ¼køkðíke Ëeûkk økúný fhu÷e Au.
rð{w¾ yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ MktMÚkkLkk MÚkkÃkf þk†e Þ¿kÃkwÁ»kËkMkSyu Ãký
yk[kÞo©e ÃkkMku s Ëeûkk ÷eÄe Au. íkuLkku WÕ÷u¾ fhíkk íku{Lkk ‘Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk
yÚko yLku {rn{k’ ÃkwMíkfLkk Ãkus Lkt. 49{kt ÷¾u Au :
“nwt (Þ¿kÃkwÁ»kËkMkS) Mktðík 1939Lke Mkk÷Úke ðzíkk÷ðkMke ©e ÷û{eLkkhkÞý
ËuðLke økkËeLkk Ä{o ÄwhtÄh yk[kÞo {nkhks ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks ÃkkMku Ëeûkk
÷E, ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk þk†kuLkku yÇÞkMk fhe...”
yk s MktMÚkkLkk rîíkeÞ ðkhMkËkh økýkíkk ¿kkLkSðLkËkMkS (ÞkuøkeS)Lku Ãký
íku{Lkk økwÁ Mðk{e f]»ý[hýËkMkSyu Mkt. 1967{kt ¼e{ yufkËþe Ãkh økwÁyu
yk[kÞo ©e ©e«rík«MkkËS {nkhks ÃkkMku MkkÄw fhkðe ¿kkLkSðLkËkMkS Lkk{
ÃkzkÔÞwt.
Þ¿kÃkwÁ»k þk†e yLku ¿kkLkSðLkËkMk (ÞkuøkeS) yk çktLku ík{khk økwÁykuyu Ãký
Ä{oðtþe yk[kÞo©e ÃkkMku s Ëeûkk økúný fhe Au. íkku ík{u þuLkk ykÄkhu fnku Aku fu ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt Mktíkku Ëeûkk ykÃke þfu ?
yLku òu yu{ Lk nkuÞ íkku ònuh fhku fu ík{khk ykã MktMÚkkÃkfku {nk{q¾o níkk yLku
íku{ýu ykk[kÞo©e ÃkkMku Ëeûkk ÷ELku ¼q÷ fhu÷e íkuÚke íkuyku MkkÄw Lk níkk. yLku ík{u s
rðîkLk y™u MkkÄw Aku.
Mk.økw. ©e ykÄkhkLktË Mðk{e ‘©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh’ økútÚk{kt fnu Au :
“su ©enrhLkk ð[LkÚke rðÁØ [k÷u Au íku MkËkÞu yk MkíMktøk{kt íkífk¤ Ëu¾kÞ ykðu
Au. yuðku MkíMktøkLke ðkík{kt y÷kirff [{ífkh yLktík hnu÷ku Au.” (©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh :
Ãkwh-27, íkhtøk-96)
(©e Mðk. yðíkkhe MðYÃk rLkYÃký : Ãkus Lkt. 1130)
¾hu¾h íkku ÃkkuíkkLke ¼q÷Lku AqÃkkððk {kxu Ä{oþk†kuLkk yð¤k yÚko fhðk yu
¾qçk Mktfwr[ík yLku Lke[÷k MíkhLke [uíkLkkLke rLkþkLke Au.
Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt fnu Au :
yt ËíËk„{tkÚte …zðt™tu W…tÞ : {krŒh™tu, yt[tÞo™tu, ËtÄw™tu, ËíËk„e™tu yu
[th™tu su™u ÿtun ÚttÞ ‚u™tk {q¤ f…týtk òýðt, ‚u W…h ½ýe ðt‚tu fhe.
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 5/104)
©eS{nkhks ðzíkk÷ «fhýLkk çkeò ð[Lkk{]ík{kt ÿkunLkwt MðYÃk Mk{òðíkk fnu
Au fu, “...íÞkhu fnuþku su ÿkun íku þwt ? ...íÞkt áüktík Au su{ ík{u økk{Lkk Ãkxu÷ Aku íku su
ík{khe økk{{kt Ãkx÷kE Lk hnuðk Ëu íku ík{khku ÿkune fnuðkÞ yLku ð¤e su{ [¢ðíkeo hkò
nkuÞ íkuLkku nwf{ ¾kuxku fheLku su hkò Lk nkuÞ íkuLkku nwf{ [÷kðu íkku íku ÃkwÁ»k hkòLkku ÿkune
213 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 fnuðkÞ.”
çkMk, yu s heíku,
{q¤¼qík ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt {trËhkuLke «ríkck yLku íÞkøke
MktíkkuLku Ëeûkk ykÃkðkLke Mk¥kk ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu Ä{oðtþe
yk[kÞo©eLku s ykÃke Au. íkuLke Mk¥kkLkwt WÕ÷t½Lk fheLku òu fkuE MkkÄw íÞkøke
MktíkLku Ëeûkk yk…u fu {trËhLke «rík»Xk fhu íkku íku MkkÄwyu Ä{oðtþe yk[kÞo©eLkku
ÿkun fÞkuo fnuðkÞ, yux÷wt s Lkrn Ãký MðÞt ¼økðkLk ©enrhLkk ð[Lk yLku
yk¿kkLkku ÷kuÃk yu ¼økðkLk ©enrhLkku s ÿkun Au.
íku ÿkunLkwt V¤ ðýoðíkk Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt fnu
Au :
“Ëkð‚ 1919™t ytËtu {tË{tk Ëtk¾ztðŒh™u …tŒh ðt‚ fhe : su
‘‘÷tuf, ¼tu„, Œun ™u …ût yu [th ‚tu Sð™wk ¼qkzwk fhu’’ ™u {nthts, yt[tÞo,
ËtÄw ™u ËíËk„e yu [th™tu ‚tu „wý s ÷uðtu yu ‚Þto™tu W…tÞ Au. ™u òu ÿtun fhu
‚tu Sð™tu ™tþ ÚtE òÞ Au.”
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 5/106)
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu MðÞt yk[kÞo©eykuLke r™{ýqtf fhe Au.
Mkt«ËkÞLkk ÔÞðMÚkk yLku ðrnðx ytøku ËuþLkk çku rð¼køk fÞko Au, íku ‘Ëuþ-
rð¼køkLkku ÷u¾’ íkhefu «rMkØ Au. íku ÷u¾ Mkt. 1883 (E.Mk. 1826)Lkk
{køkþh MkwË - 15Lku hkus økZÃkwh{kt ËkËk¾k[hLkk ËhçkkhøkZ{kt ÷¾kÞu÷ku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Au. íku{kt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MðÞt fnu Au :
“16.(1) ™u ©eÄ{oðkþ™t ƒuÞ „tŒeðt¤t yt[tÞo rð™t yLÞ {‚ðt¤t
nhftuE {™w»Þ, þtMºtu ‚Útt òu„u ‚Útt ‚…u ‚Útt ðihtøÞtrŒf „wýu rðþu»t ntuÞ ™u
‚uÚte ©eÄ{oðkþ™t ƒu „tŒeðt¤t yt[tÞo LÞq™…ýu òÛÞt{tk ytðu ‚tu …ý, ËtÄw
‚Útt ƒúñ[the ‚Útt …t¤t Ë{M‚ ‚Útt ËíËk„e Ë{M‚™u y{the yu{ yt¿tt Au
su ‚{tht Sð™t fÕÞtý™u yÚtuo ©eÄ{oðkþ™t ƒu „tŒeðt¤t yt[tÞo™u
ËŒtft¤ r™hk‚h {t™ßÞtu ™u {™, f{o, ð[™u yt¿tt{tk hnußÞtu. (2) ™u ‚u{tk
su Vuh …tze yLÞ yt©Þ fhþu ™u yLÞ™u {t™þu ‚u™t Sð™u yt ÷tuf{tk ‚Útt
…h÷tuf{tk ftuE ft¤u Ëw¾ Úttþu ™rn. ™u yr‚ fü™u …t{þu.”
rþûkkÃkºke{kt MðÞt ¼økðkLk ©enrh r÷r¾ík &÷kuf - 62Lkku yLkwðkËfíkko
rðîkLk Mk{úkx Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË Mðk{e ÷¾u Au :-
‘¥æ™æ²ïü‡æñ± Îœæ¢ ²lÓ™ „ïÝ Ðíç„çD„}æì J
ÜëUc‡æS±MТ „y¨ïò¢ ±‹l}æï±ï„Úœæé ²„ì JJ’
y™u su ©ef]»ý™wk MðY… …tu‚t™u Ëuððt™u yÚtuo Ä{oðkþ™t su yt[tÞo,
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 214
‚u{ýu s ytÃÞwk ntuÞ yÚtðt ‚u yt[tÞuo su MðY…™e «r‚ct fhe ntuÞ ‚u s MðY…™u
Ëuððwk y™u ‚u rð™t ƒeswk su ©ef]»ý™wk MðY…, ‚u ‚tu ™{Mfth fhðt ÞtuøÞ Au …ý
Ëuððt ÞtuøÞ ™Úte.
(rþûkkÃkºke : &÷kuf - 62)
‘}æÎæçŸæ„æÝæ¢ ¨±ïü¯æ¢ {}æüÚÿæ‡æãï J
xæéLy±ï SƒæçЄæ|²æ¢ ™ „æ|²æ¢ Îèÿ²æ }æé}æéÿæ±: JJ’
y™u y{thu ytr©‚ su Ëðuo ËíËk„e, ‚u{™t Ä{o™e hûtt fhðt™u yÚtuo yu Ëðuo™t
„wÁ…ýt™u rð»tu y{u MÚtt…™ fÞto yuðt su ‚u yÞtuæÞt«ËtŒ y™u h½wðeh, ‚u{ýu
{w{wûtws™™u Œeûtt yt…ðe.
(rþûkkÃkºke : &÷kuf - 128)
‘¥ƒñ„²æïS„é |ææ²æü|²æ}ææ¿æ²æ Ðy²éÚæy}æÝ: J
ÜëUc‡æ}æ‹~ææïÐÎïàæp ÜU„üò: ›è|² »± çã JJ’
y™u nðu yu yÞtuæÞt«ËtŒ y™u h½wðeh yu ƒu™e su …í™eytu, ‚u{ýu …tu‚…tu‚t™t
…r‚™e yt¿ttyu fheu™u Mºteytu™u s ©ef]»ý™t {kºt™tu W…Œuþ fhðtu; …ý …wÁ»t™u ™
fhðtu.
(rþûkkÃkºke : &÷kuf - 133)
þk†kuõík ðkíkkuLku fuð¤ þk†{kt s çkktÄe hk¾Lkkhkyku yLku fËkøkúnLkk ¼kuøk
çkLku÷k {w{wûkwykuLkk fhf{¤{kt yk ºký &÷kufku MkkËh Mk{Ãkoý Úkkyku.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk MðnMíku ÷¾kÞu÷e rþûkkÃkºkeLkkt yk ºkýu
&÷kufkuyu ðirËf Mkt«ËkÞ{kt ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLku ‘Mkt«ËkÞ’ íkhefu økkihðþk¤e
MÚkkLk yÃkkÔÞwt Au. Mkt«ËkÞ yux÷u ‘ºÉÆ|ÉnùɪÉÉä MÉÖ¯ûGò¨É&’ yÚkkoíkT ðtþðkhMkkøkík heíku [k÷e
ykðíke, yrýþwØ økwÁÃkhtÃkhk îkhk «kó ÚkÞu÷ku MkËwÃkËuþ (Sðkí{kLku {wÂõík nuíkw
{tºk yLku íkuLkk rðMík]ík ¿kkLkLkku WÃkËuþ) rþ»Þ ÃkhtÃkhk{kt «kó Úkíkku hnu íku s Mkt«ËkÞ.
yLku yk ¼økðkLk ©enrhf]ík {k¤¾kLke çknkh hnu÷kLkkt ðíkwo¤Lku ©e Mðkr{LkkhkÞý
Mkt«ËkÞ Lk fnuðkÞ, Ãkhtíkw ‘ðkzk’ fnuðkÞ. yk ºkýu &÷kufLku {qfeLku fkuE ÃkkuíkkLkk ÃktÚkLku
fu ðkzkLku ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ íkhefu Xuhkðu íkku yk ºkýu &÷kufÚke çkÄe s ðkíku íku
{q¤Úke ¾kuxk Xhu Au.
Lkkufhe {kxu ELxhÔÞw ykÃkðk ykðu÷k ÞwðfLku {uLkushu ÃkqAâwt :
“ík{u ËkÁ Ãkeyku Aku ?”
“Lkk.”
“[kuhe fhku Aku ?”
“Lkk.”
“økk¤ku çkku÷ku Aku ?”
215 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 “Lkk.”
“{khk{khe fhku Aku ?”
“Lkk.”
“rMkøkkhux Ãkeyku Aku ?”
“Lkk.”
“íkku þwt ík{khk{kt fkuE ¾k{e s LkÚke ?”
“nwt Ëhuf çkkçkík{kt sqXwt s çkku÷wt Awt !!!”
fnuðkLke sYh LkÚke fu {uLkushu Ãk¤LkkuÞ rð÷tçk rðLkk ÞwðfLku
ÃkkuíkkLke furçkLk{ktÚke çknkh Äfu÷e ËeÄku nþu fu fu{ ?
sqXLke yuf s Lkçk¤e fzeyu su{ yu ÞwðfLku ík{k{
çkkçkík{kt ¾kuxku Ãkwhðkh fhe ËeÄku. íku{ yk ºkýu &÷kufku {q¤ ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ rðLkk çkeòLku ¾kuxk Ãkwhðkh fhe ykÃku Au.
fkuEÃký {kýMk sqXwt çkku÷u íkku íkuLkk ÃkkA¤ ºký fkhý nkuÞ :
hkøk¼kð, îu»k¼kð yLku y¿kkLkíkk.
y®n yuf ðkíkLke LkkUÄ ÷uðe sYhe Au fu, Mkk[e {wÂõík yu yuðe
ðMíkw Au fu ík{Lku ¾kuxe, Lkfk{e yLku çkLkkðxe ðkíkku{ktÚke {wõík fhe Ëu
Auu.
fkt[ezku ÃkkuíkkLkk Mk{Mík SðLk ËhBÞkLk sux÷k htøkku çkË÷íkku
nþu yuLkk fhíkk ðÄw htøkku ¾kuxku {kýMk yuf rËðMk{kt çkË÷íkku nkuÞ
Au. ¾kuxku {kýMk Ä{eo Au Lkrn, yuLku Ä{eo çkLkðwt Ãký LkÚke; Ãkhtíkw
yu{Lku Ä{eo sYh Ëu¾kðwt Au. ¾kuxku {kýMk ÃkkÃke Au, SðLk¼h
fËk[ ÃkkÃke çkLÞk hnuðwt Ãkzíkwt nkuÞ íkkuÃký yuLkku yuLku fkuE ÍkÍku
yVMkkuMk LkÚke. Ãký yuLku ÃkkÃke Ëu¾kðwt LkÚke.
‘Mkå[kE AeÃk Lkrn þfíke, çkLkkðx fe yMkw÷kuMku;
¾q~çkw ykíke Lkrn nhøkes, fkøks fu Vq÷kuMku.’
rþûkkÃkºkeLkk yk ºký &÷kufÚke rð{w¾ku [ku¾k ¾kuxk Mkkrçkík ÚkkÞ
Au. Aíkkt íku ¾kuxLku AqÃkkððk {kxu þk†{ktÚke Aqxk-AðkÞk &÷kufkuLku
Mktøkúrník fhe yuLkk yÚkkuoLku yð¤k yÚko fhe ÃkkuíkkLkku rMkØktík
Mkkrçkík fhðk {Úku Au. yLku fkuE fkhýðþkíkT yÚkðk yÃkðkËYÃk
çkLku÷k «MktøkLku ykøk¤ ÄheLku fnu Au fu, MkËTøkwÁyku (Mktíkku) Ëeûkk-
«ríkck fhe þfu.
yhu ¼kE ! yuðku õÞkhuf yÃkðkËYÃk «Mktøk çkLÞku nkuÞ íkku íku
fktE rMkØktík Lk çkLke òÞ. õÞkhuf fkuEf ËqÄ ÃkeLku {he økÞku yLku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 216
Íuh ¾kELku Sðe økÞku Au, íkuÚke íku «{kýu Mkðoºk {kLÞíkk y{÷efhý Lk fhe þfkÞ.
y{÷{kt íkku su rMkØktíkkuLkku hks{køko nkuÞ íkuLku s Lksh{kt ÷uðku Ãkzu. fkuEÃký
Mkt«ËkÞLku yuf MkqºkÄkh MktÞwõík çkLkkððk {kxuLkku fkuE rMkØktíkLkku hks{køko íkku
ykËþoYÃku {kLkðku s Ãkzu. yÃkðkË òuðk {¤u yux÷u fktE hks{køkoLku ð¾kuze þfkÞ
Lkrn.
÷k¾ku {w{wûkwyku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk rMkØktíkkuLkwt Ãkk÷Lk fheLku s
ßÞkhu ykíÞtríkf fÕÞkýLku ÃkkBÞk nkuÞ íÞkhu Ëh yçksu yufkË ¼k÷«ËuþLke
{wÂM÷{ çkeçkze suðk fkuEf {w{wûkw ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk rMkØktíkkuLkk
yLkwMkhý rðLkk (Lk fu rMkØktíkku íkkuzeLku) ykíÞtríkf fÕÞkýLku Ãkk{e òÞ, íkuÚke íkuLkwt
áüktík Lk ÷uðkÞ. zkÞðÍoLk {køko íkku {kºk Ãkw÷Lkwt fu hMíkkLkwt fk{ [k÷íkwt nkuÞ íÞkt
MkwÄeLkku s nkuÞ Au. {kxu nt{uþk hks{køko s yÃkLkkððkLkku nkuÞ Au, yu ®sËøke{kt
õÞkhuÞ Lk ¼q÷ku.
çkeS yuf ðkík Mk{S ÷ku fu, çkÄk s «Ãkt[ku{kt ½u÷Ak s «åAÒkÃkýu (AqÃke heíku)
fk{ fhe hne Au.
yufðkík Lk¬e Au fu, fux÷kf Mktíkku ½ýe Ÿ[e ykæÞkÂí{f ËþkLku Ãkk{u÷k nkuÞ íkku
íku{Lku ©uc Mktík sYh fne þfkÞ yÚkðk íku{Lku ‘{nkLk’ fne þfkÞ, Ãkhtíkw òu ykí{Lkk
økwýkuÚke íku W¼hkÞu÷k nkuÞ íkku íkuLku ‘çkúñrLkc’ Ãký fne þfkÞ. Ãkhtíkw íku MktíkLku ‘«økx
çkúñMðYÃk’ íkku Lk s fnuðkÞ. yuðk çkúñrLkc MktíkLku fkuE íku{Lkku ¼õík ‘«økx
çkúñMðYÃk’ fnu íkku Þ íku ðkíkLku MðefkhðkLke MkËtíkh Lkk s Ãkkzu. Lku Mkk{uÚke fnu fu,
{khk{kt yuðe {kuxe rðþu»kíkk õÞkhuÞ ykðe s Lk þfu. ík{u {Lku ‘«økx çkúñMðYÃk’ Lk
fnku. fux÷ef ðkh ¼õíkku yuðk ½u÷k çkLku Au fu, ÃkkuíkkLkk økwÁLku ‘«økx çkúñMðYÃk’
fneLku MktçkkuÄu Au. yk çkhkuçkh Lk fnuðkÞ. þk†ku Ãký ykðk rçkÁËku ykÃkðkLku «{krýík
({kLÞ) fhíkk LkÚke.
ð[Lkk{]ík{kt MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý fnu Au :-
suðe ÃkhkuûkËuðLku rð»ku SðLku «íkerík Au íkuðe òu «íÞûk økwÁYÃk nrhLku rð»ku ykðu
íkku sux÷k yÚko «kó ÚkðkLkk fÌkk Au íkux÷k Mkðuo yÚko íkuLku «kó ÚkkÞ Au.
(ð[.øk.yt.«.2)
ynª ¼økðkLk ©enrhyu ‘«íÞûk økwÁYÃk nrh’ þçËkuÚke íkífk÷eLk nrh¼õíkkuLku
MktçkkuÄeLku yu{Lke Mkk{uLkk ‘«íÞûk’ yu ¼õíksLkkuyu ‘økwÁYÃku {kLku÷k’ {Lkw»Þkf]rík-
WÃkËuük ¼økðkLk ©enrhLku rð»ku; þk†ku{kt ßÞkt Ãký ÃkhkuûkÃkýu {rn{k fnu÷ Au íku yk
¼økðkLkLkku s Au ? yuðe «íkerík ÷kððe yuðk yr¼«kÞÚke ðkík fhe Au. yksu yk
ðkíkLku y÷øk heíku ½xkze hÌkk Au. ÃkkuíkkLkk økwÁLku s ‘«íÞûk økwÁYÃk nrh’ {kLku yu
fux÷wt y½rxík fnuðkÞ. Mkk{kLÞ heíku Ãký ‘«íÞûk økwÁYÃk nrh’Lkku yÚko :- «íÞûk
217 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
økwÁYÃku hnu÷k MðÞt nrh yuðku ÚkkÞ Au. Ãký «íÞûk økwÁ yu ‘nrh’ Au
yuðku Úkíkku LkÚke.
‘økwÁ’Lkku yÚko Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e ‘fÕÞký
rLkýoÞ’{kt yk «{kýu fhu Au:-
‘©enrh fnu Ä{o Mkkt¼¤ku, økwÁ Lk nkuÞ ½uh ½uh;
økwÁ íkku yuf økkurðLË Au, çkeS {kÞk çkLke çknw Ãkuh.’
(fÕÞkýrLkýoÞ : 10/1)
‘Mkk[k nrh økwÁ frnÞu, suÚke Ãkh{ÃkË ÷rnÞu hu;
fiðÕÞ «króLkk Ëkíkk, LkÚke çkeòLku fnuðkíkk hu. >>25>>’
(fÕÞkýrLkýoÞ : 18/25)
Mkt«ËkÞLkk {trËhku{kt MktæÞk ykhíke ÃkAe økðkíkk rðîkLk
rËLkkLkkÚk ¼è îkhk hr[ík y»xf{kt Ãký fnu Au :
‘¦É´ÉºÉƦɴɦÉÒÊiɦÉänùxÉÆ ºÉÖJɺÉÆ{ÉiEò¯ûhÉÉÊxÉEäòiÉxÉÆ *
µÉiÉnùÉxÉiÉ{É:ÊGòªÉÉ¡ò±ÉÆ ºÉ½þVÉÉxÉÆnù-MÉÖ¯ûÆ ¦ÉVÉä ºÉnùÉ **’
MktMkkhÚke Úkíkk ¼ÞLku Lkkþ fhLkkhk, Mkw¾ - MktÃkr¥k yLku ËÞkLkk
¼tzkh, ðúík-ËkLk yLku íkÃkLke r¢ÞkLkk V¤YÃk yuðk MknòLktËøkwÁLku
nwt n{uþk ¼swt Awt.
‘Ý}æ: Ÿæè¨ã…æÝ‹ÎS±æç}æÝï xæéL}æê„ü²ï J
ÝæÚ沇æ}æéÝï ! „é|²¢ ÝæÝæ¨eé‡æàææçHÝï JJ’
nu ™thtÞý {wr™ ! ËŒT„whwY…, ™t™t «fth™t ©uc „wýtuÚte
þtu¼tÞ{t™ ©e Ënò™kŒ Mðt{e ‚{tu™u y{tu ™{Mfth fheyu
Aeyu.
(©e MkíMktrøkSðLk : 2/1/6)
‘ÜUæL‡²Ðê‡æü}æç¶HæçŸæ„…è±…æ„„æÐ~æ²æïÐàæ}æÝÐí烄Ðí„æÐ}æì J
¥æÝ‹Î}æê<„}æ}æH¢ ¨é¶ÜUæçÚàæèH¢ ÝæÚæ²‡æ¢ xæéL±Ú¢ Ðí‡æ}ææ}²ã¢ y±æ}æì JJ’
{Þtht{ ƒtuÕÞt : nu fhwýtÚte …rh…qýo ! ytr©‚ Sðtu™t Wí…Òt
ÚtÞu÷t ytæÞtrí{f, yrļq‚ y™u yrÄŒið yt ºtý ‚t…tu™u
þ{tð™th, «rËØ «‚t…ðt¤t, ËŒt yt™kŒMðY…, þwØ, …tu‚t™t
¼õ‚tu™u Ëw¾ yt…ðt™t Mð¼tððt¤t ©uc „whw ™thtÞý {wr™ !
‚{tu™u nwk «ýt{ fhwk Awk.
(©e MkíMktrøkSðLk : 2/10/1)
‘ÝæÚ沇æ汄æÚæïù~æ ãçÚÚçS„ xæéL<ã Ý: J
¨ãdàææï …ÝñS„S² }æ²æ ™ñE²ü}æèçÿæ„}æì JJ’
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 218
yt fr¤Þw„{tk y{tht „wÁ nrh, ™thtÞý™t yð‚th-«íÞût ™thtÞý™tu
«tŒw¼toð Au. ‚u{™wk yiïÞo-…h{uïh…ýt™u yËtÄthý sýtð™th «¼tð
nòhtunòh {týËtu y™u {U Ãtý «íÞût òuÞu÷ Au. (©e MkíMktrøkSðLk : 4/34/24)
‘y±Ä²ï± ¨eéLÐ΢ …xæ„èã ¨æƒZ ±±ü<„ {}æüÐçƒ ±„ü²ç„ S±çàæc²æÝì J
{}æZ S±²¢ ÎëÉ}æÝéçD„±y²àæﯢ çÝy²¢0 JJ88JJ ’
yt ÷tuf{tk Ë{„ú Ä{o áZ su{ ntuÞ, ‚u{ …tu‚u y™wct™ fh‚t Útft, Ä{o{t„o{tk
…tu‚t™t rþ»Þtu™u ð‚toð™tht ‚{thu rð»tu s ËŒT„whw…Œ yr‚þÞ ËtÚtof ð‚uo Au.
(©e MkíMktrøkSðLk : 5/54/88 Úke 90)
‘@ñiÉä%{ªÉ¦ªÉɺÉÉt& ºÉEò±É¨ÉÊ{É ªÉÉäMÉÆ ÊxÉVÉoùù¶ÉÉ *
Ê´ÉiÉx´Éxɺ´ÉäSUôÉiÉ& ºÉ VɪÉÊiÉ ½þÊ®ú& ºÉnÂùMÉÖ¯û´É®ú& **’
{kuxk {kuxk hkòykuÚke, yLku ÄLkkZâ ÃkwÁ»kkuÚke Ãký Lk çkLke þfu íkuðk rð»ýwÞkøk
ðøkuhu {kuxk Þ¿k yLku sL{kü{e ykrËf {kuxk {kuxk ¼økðkLk MktçktÄe yLkuf WíMkðku
fhLkkh, yLku yüktøkÞkuøkLkku yÇÞkMk fÞko rMkðkÞLkk {Lkw»ÞkuLku Ãký ÃkkuíkkLke EåAk
{kºkÚke Mk{økú Þ{-rLkÞ{krËf yüktøkÞkuøkLku ÃkkuíkkLke árüÚke ykÃkLkkh, yuðk Mkf¤
MkËTøkwÁðÞo íku ©enrh sÞfkhe ðíkuo Au.
(©enrhrËÂøðsÞ : 1/12)
‘+ÉnùÉè xÉÉ®úɪÉhÉ& ºÉÉIÉÉiÉ ʴÉvÉäMÉÖǯû¯ûnùɾþiÉ& *
ºÉ B´É yÉÉEÞòÊiÉ& EÞò¹hÉ& =rù´ÉÉVÉÖÇxɪÉÉäMÉÖǯû& **’
MkkûkkíkT ©e LkkhkÞý ¼økðkLk çkúñkLku WÃkËuþ fhLkkh ykrËøkwÁ fnu÷k Au. íku s
MkkûkkíkT {Lkw»Þkf]rík ÄkhLkkh MðÞt ©ef]»ý WØð yLku yswoLkLkk økwÁ fnu÷k Au.
(©enrhrËÂøðsÞ : 9/98)
‘º¨ÉÞi´ÉÉ SÉ®úÉSÉ®úMÉÖ¯Æû {ÉÖ¯û¹ÉÆ {ÉÖ®úÉhÉÆ xÉÉ®úɪÉhÉÆ iɨɮúhÉÆ ¨ÉxɺÉÉ VÉMÉÉ¨É **’
MÚkkðh yLku støk{Lkk økwÁ íku Ãkwhký ÃkwÁ»k LkkhkÞý Au yu{ {Lk{kt òýeLku íku{Lku
(¼økðkLkLku) þhýu økÞku.
(©e{ËT ¼køkðík : 10/16/30)
‘¨ÉxɺÉÉä ÊxÉOɽþºiÉjÉ YÉÉÊxÉxÉɨÉÊ{É ºÉnÂùMÉÖ®úÉä *
nÖù¹Eò®ú& ËEò {ÉÖxɺiÉ̽þ xÉßhÉÉÆ Eò¨ÉÉÇi¨ÉxÉÉÆ ¦ÉÖÊ´É **’
nu MkíÃkwÁ»kkuLkk økwÁ yuðk (ÃkwÁ»kku¥k{) ¼økðkLk ! íku r¢Þk ÞkuøkLku rð»ku {LkLkku
rLkøkún fhðku íku íkku ¿kkrLkLku Ãký Ëw»fh Au íÞkhu íkku Ãk]ÚðeLku rð»ku f{koí{f yuðk {Lkw»ÞkuLku
Ëw»fh nkuÞ yu{kt þwt fnuðwt ?
(©e MftË{nkÃkwhký, rîíkeÞ rð»ýw¾tz ©e ðkMkwËuð {knkíBÞ : 30/3)
‘ºÉÖ®úxÉ®úªÉÖiɨÉhb÷¨ÉÒ®úɨÉɪÉÉ´ÉÞiÉʨÉnù¨ÉÉ´É®úhÉè& ºÉ¨ÉäiɨÉκiÉ *
+iÉ <½þ xÉʽþ EòÉä%Ê{É ¨ÉÉäIÉnùÉiÉÉ |ÉEò]õ ½þË®ú MÉÖ¯û¨ÉxiÉ®úÉ ºÉnèù´É **’
Ãk]Úðe ykrËf yükðhý Ãkk{u÷e yk Mk{økú Ëuð-{Lkw»ÞkrËf Mk]rüÚke ¼hu÷wt Mk{økú
219 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 çkúñktz ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLkLke {kÞkÚke ykðhý Ãkk{eLku çktÄkÞu÷wt Au. {kxu yk
søkík{kt «økx ©enrh YÃk økwÁ rðLkk (çkeòu) fkuE Ãký ykíÞtríkf fÕÞký
fhðk Mk{Úko LkÚke.
(rð¼qrík LkkhkÞý WÃkrLk»kË, rºkÃkkË : 8/6)
‘MÉÖ¯û& ºÉÉIÉÉnùÉÊnùxÉÉ®úɪÉhÉ& {ÉÖ¯û¹É& * ºÉ +ÉÊnù xÉÉ®úɪÉhÉÉä%½þ¨Éä´É *
iɺ¨ÉÉx¨ÉɨÉäEÆò ¶É®úhÉÆ µÉVÉ *
¨ÉnÂù¦ÉÊHòÊxɹ`öÉä ¦É´É * ¨ÉnùÒªÉÉä{ÉɺÉxÉÉÆ EÖò¯û * ¨ÉɨÉä´É |ÉÉ{ºªÉ漃 *
¨ÉnÂù´ªÉÊiÉÊ®úHÆò ºÉ´ÉÈ ¤ÉÉÊvÉiɨÉ *’
nðu MkðuoÚke W¥k{ økwÁ fkuý íku fnu Au : MkkûkkíkT ykrËLkkhkÞý ÃkwÁ»k Ãkkuíku s
MkðuoÚke W¥k{ økwÁ Au. íku ykrËLkkhkÞý nwt Awt. ík{u Mkðuo yuf {khu s þhýu ykðku
yLku {khe s ¼Âõík{kt áZ WÃkkMkLkk fhòu, yux÷u ík{u Mkðuo {Lku s Ãkk{þku. yLku
{khk rMkðkÞ çkeswt Mkðuo r{ÚÞk Au.
(rð¼qrík LkkhkÞý WÃkrLk»kË, rºkÃkkË : 8)
‘ºÉ´ÉÉÇi¨ÉxÉÉ ªÉ& ¶É®úhÉÆ ¶É®úhªÉÆ xÉÉ®úɪÉhÉÆ ±ÉÉäEòMÉÖ¯Æû |É{ÉzÉ&’ - Mk{Mík «òykuLkk
þhýkøkík ðíMk÷ økwÁ LkkhkÞý s Au. (©e{ËT ¼køkðík : 11/5/41)
‘¨É¨ÉÉ{ªÉÊJɱɱÉÉäEòÉxÉÉÆ MÉÖ¯ûxÉÉÇ®úɪÉhÉÉä MÉÖ¯û&’ - Mk{Mík ÷kufLkk økwÁ LkkhkÞý Au.
(rð»ýw Ãkwhký : 5/1/14)
‘SÉ®úÉSÉ®úMÉÖ¯Æû ½þÊ®ú¨ÉÂ’ - [iíkLÞ yLku y[iíkLÞLkk økwÁ nrh Au. (Mkn†Lkk{kæÞkÞu)
‘Ê{ÉiÉÉ%漃 ±ÉÉäEòºªÉ SÉ®úÉSÉ®úºªÉ i´É¨ÉºªÉ {ÉÚVªÉ¶SÉ MÉÖ¯û...’ - [hk[h ÷kufLkk ík{u
rÃkíkk Aku ÃkqßÞ yLku økwÁ Ãký ík{u s Aku. (¼økðíkT økeíkk : 11/13)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
‘iÉʨɨÉÆ ºÉ´ÉǺɨ{ÉzɨÉÉSÉɪÉÈ Ê{ÉiÉ®Æú MÉÖ¯û¨ÉÂ’ - Mkðo þÂõík MktÃkÒk yk[kÞo rÃkíkk yLku
økwÁ ík{u Aku. ({nk¼khík, Mk¼k : 41/3)
ðíko{kLkfk¤u yuðe ÂMÚkríkLkwt rLk{koý ÚkÞwt Au fu, ðíko{kLk økwÁLkku {rn{k
ðÄkhðk {kxu ¼qíkÃkqðo økwÁLku ykøk¤ fhðk{kt ykðu Au. ½ýeðkh yuðwt Ãký çkLku
Au fu fkuE {kuxk MktíkLkku {rn{k økkiý Ãkkze, yuLku LkkLkk r[ºke ÃkkuíkkLkk økwÁykuLkku
{rn{k {kuxku çkíkkððk{kt ykðu Au. fux÷kf ÷kufku yk ûkuºkkuLkk {knuh nkuÞ Au.
Ãkhtíkw yk ÃkØrík ÃkkÞk{ktÚke s Mkk[e LkÚke nkuíke íkuLku fËkøkúnÃkqðof ð¤øke hÌkk
nkuÞ Au.
rð{w¾ku yksu yks ÃkØríkLku yÃkLkkðe hÌkk Au. økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkku
{rn{k ðÄkhðk økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku økkiý çkíkkðe hÌkk Au. yk þwt y¿kkLk Lk
fnuðkÞ ? y¿kkLk yux÷u Aíke ykt¾u ytÄkÃkku. rð{w¾kuLkwt sL{MÚkkLk s yk
ytÄkÃkku Au.
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkk SðLkð]¥kktík{kt fÌkwt Au :
©eSyu Ëkð‚ 1883™t ð»to{tk {q¤ yûth{qŠ‚ ËŒT„wÁ „wýt‚e‚t™kŒ
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 220
Mðt{e™u sw™t„Z™e {ntk‚tE yt…ðt {tkze ™u nth …nuhðt fÌtwk íÞthu ‚u ƒtuÕÞt su ‘‘òu
„tu…t¤t™kŒ Mðt{e ðhËtuðhË yuf {rn™tu sw™t„Z hnuðt™wk fƒw÷u ‚tu nwk sw™t„Z™e
{ntk‚tE™tu nth …nuÁk’’ …Ae Mðt{e©eyu nt fne íÞthu „wýt‚e‚t™kŒMðt{eyu nth
…nuÞtuo. íÞthÚte Mðt{e©e Œh ð»tuo yuf {tË sw™t„Z{tk …tu‚t™t {kz¤u Ërn‚ hnu‚t ™u
ftuE ð»tuo ™ sE þftÞwk ntuÞ ‚tu ƒesu ð»tuo ƒu {tË hnu‚t.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : SðLk [rhºk, Ãkus Lkt. 22, MkhÄkh «fkþLk)
©e yûkhkLktË Mðk{eLke ðkíkku{kt Ãký 618{e ðkík{kt fnu Au :
yuf Ë{u „Z…wh{tk ©eS{nthts ˼t fhe™u rðhts{t™ n‚t. …Ae ntÚt{tk nth
÷E™u {nthts ƒtuÕÞt su, ‘‘ÕÞtu, „wýt‚e‚t™kŒMðt{e ! yt nth ‚{u …nuhtu y™u
ytsÚte ‚{u sw™t„Z™t {nk‚.’’ Mðt{e fnu, ‘™t, {nthts ! nwk {nk‚tE™tu nth ™nª
…nuÁk.’ …Ae {nthtsu ƒnw yt„ún fÞtuo íÞthu „wýt‚e‚t™kŒ Mðt{e ƒtuÕÞt su, ‘yt
„tu…t¤t™kŒMðt{e ðhËŒntzt{tk yuf {rn™tu {™u ðt‚tu Ëk¼¤tðt ËtÁ ytðu ‚tu
nth …nuÁk.’ …Ae {nthtsu „tu…t¤t™kŒMðt{e™u …qAâwk su, ‘‘fu{ Mðt{e ? «r‚ ðhËu
yuf {rn™tu sw™t„Z „wýt‚e‚t™kŒMðt{e™u ðt‚w fhðt sþtu ?’’ …Ae Mðt{e fnu fu,
‘nt, {nthts su{ ‚{the yt¿tt nþu ‚u{ fheþ.’ …Ae Mðt{e …]Úðe W…h hÌtt íÞtk
ËwÄe «r‚ðhËu yuf {rn™tu sw™t„Z „wýt‚e‚t™kŒMðt{e™u ðt‚tu Ëk¼¤tððt s‚t
y™u su ðhË ™ sðtýwk ntuÞ ‚tu ƒesu ðhË ƒu {rn™t sE™u hnu‚t yu{ Mðt{e™tu Œun
hÌttu íÞtk ËwÄe …tu‚u ðhËtu ðhË sw™t„Z „wýt‚e‚t™kŒMðt{e™u Œþo™ Œuðt ËtY s‚t
n‚t.
yk Mkk[e ðkíkLku W÷xkðeLku rð{w¾ku, íku{Lke MktMÚkk îkhk «fkrþík ‘Mðkr{LkkhkÞý
{nk{tºk - yÚko yLku {rn{k’ Lkk{Lkk ÃkwMíkfLkk Ãkus Lkt. 66{kt íku{s yLÞ ÃkwMíkfku{kt
÷¾u Au fu, “økkuÃkk¤kLktË Mðk{e sqLkkøkZLkk òuøke yûkhçkúñ økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku
©eS{nkhksLkk Ãkh{hnMÞ òýLkkh íkhefu Mðefkhíkk yLku Mk{køk{ fhðk Ãký
síkk.” rð{w¾ku Xuh Xuh ÃkkuíkkLkk ÃkwMíkfku{kt MðkÚkoLku yLkwfq¤ ÏÞkíkLkk{ rðîkLkkuLkwt fu
MktíkkuLke ðkíkkuLkwt «{ký ÷u Au, Ãkhtíkw yk ðkík{kt ÃkkuíkkLkku MðkÚko ¼tøk Úkíkku sýkÞku yux÷u
ðkíkLku Mkkð Ãk÷xkðe s Lkk¾e. ykÚke çkeòu õÞku {kuxku Ët¼ nkuE þfu ?
Ët¼ yux÷u su yktíkrhf swËwt rð[khu Au yLku çkkÌk heíku swËwt s Ëþkoðu Au. íkuykuLkwt
yktíkh-çkkÌk yufçkeò MkkÚku {u¤ Ähkðíkwt nkuíkwt LkÚke. çkeò þçËku{kt fneyu íkku íkuykuLkk
çku [nuhkyku nkuÞ Au. yuf Mkk[ku [nuhku suLku AqÃkkðe hk¾u Au yLku çkeòu ¾kuxku [nuhku Au
íku çkeòykuLku çkíkkðe hÌkk Au.
‘yrík Ët¼e yrík rð{w¾ nkuE, MkíMktøkfe Ëuþe ÷kðu MkkuE >
MkíMktøkfe rMk¾efu çkkíkk, rð{w¾ sLkfwt Äqíkík hnkíkk >>11>>
MkíMktøk íkSfu MkíMktøk Mktøkk, ÿkun fhík surn nkuE W{tøkk >
f]íkÂÎLk íkunw, [tzk÷MkU [tzk÷ yrík yunw >>12>>’
221 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 yrík Ët¼e nkuÞ íku rð{w¾ ÚkELku Ãkkuíku MkíMktøkLke Ëuþe fkZu Au.
yLku Mkðuo ðkíkLkk økwý yk MkíMktøk{ktÚke þe¾eLku ÃkAe çkeòLke
ykøk¤ ðkík fhu Au. yLku rð{w¾ ÃkkuíkkLkk suðk s y¿kkLke nrh¼õíkku
nkuÞ íkuLku ÃkAe Mkkhe ÃkuXu Äqíku Au yLku ©enrhLkk {q¤ MkíMktøkLkku íÞkøk
fheLku ÃkAe {q¤ MkíMktøkLkku ÿkun fÞkO s fhu Au. íku{kt s rð{w¾ ykLktË
{kLku Au. yuðk f]íkÎLkeÚke Ãký f]íkÎLke (yríkÃkkÃke) Au. yLku íku Mkðuo
[tzk÷Úke Ãký yrík [tzk÷ Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-9, íkhtøk-44)
Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e fnu Au :-
‘yuðk MkkÄw ÚkE MktMkkh{kt, ÃkqòÞ Au ÃkkÃke {¤e;
«¼wLke çkktÄe {hòËLku, ºkkuzðk Au íkiÞkh ð¤e. >>6>>
økØk Äku¤k ½kuéÞk Ãkhk, Mkkhe ÷køku ~Þk{¤e økkÞ;
rLk»fw¤kLktË økkÞ ÃkqSyu, Ãký ¾h ¾hk Lk ÃkqòÞ. >>8>>’
(ð[LkrðrÄ: 27)
‘MkíMktøkfe çkkík Mke¾ fuíkk, fhík hnu WíÃkkík ne íkuíkk >
Mkk[u Mktík hnuW SíkLku, íkkuVkLk {U Lk r{÷ík ne ríkíkLku >>
ykøku fnk økrík nkuðík {uhe, íkkuVkLke Lk {kLkík íkuhe >
íkkuVkLke fu MkíMktøk Lk hnkíku, {he fu s{Ãkwhe{U òíku >>’
MkíMktøk{ktÚke ðkík þe¾eLku çkeòLke ÃkkMku yð¤k yÚko fheLku ðkík
fhu Au íkuÚke çkeòLku yrík WíÃkkík fhkðu Au. yLku su rððufe Mkk[u Mkk[k
áZ nrh¼õíkku Au íku íkku ÃkkÃkeLkk íkkuVkLk{kt shk Ãký ¼¤íkk LkÚke. yu
íkkuVkLkeLke ykøk¤ þe økrík Úkþu ? íku íkku Mkðuo {heLku s{Ãkwhe{kt sþu.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-27, íkhtøk-98)
yLku yk[kÞo Ãký Ä{oLke heíkLku ÷kuÃkíkk LkÚke yuðe y÷kirff yk
MkíMktøkLke Mk¼k Au. yLku su ¾wýkLke Mk¼kðk¤k Au íku Mkðuo yrík
WíÃkkík fhkðu Au. yLku ð¤e su ¿kkLkLke ðkíkku AkLke AkLke fhu Au yuðk
ÃkwÁ»kku Ä{o{kt Vkðu íkuðe heíku ðíkoíkk nkuÞ íkku Ãký yu {q¤ MkíMktøk{kt
yrík fwMktøk YÃku Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-27, íkhtøk-98)
ELzkuLkurþÞk suðku Ëuþ fnu Au fu, Ä{oLkk rð[kh fhðk{kt y{u
‘fwhkLk’Lku yøkúuMkh fheyu Aeyu.
yk{e»k ÷kufku {kxu ‘Ãkrðºk çkkEçk÷’ yu yk¾he þçË Au.
yk {wÂM÷{ku õÞkt yLku yksLkk rð{w¾ku õÞkt ?
‘ÃkqAzuÚke Ãkfzu íkku çkktzwt yLku ®þøkzuÚke Ãkfzu íkku ¾ktzwt’ yk
fnuðíkLku yk ÷kufkuyu yk{q÷[w÷ MkkÚkof fhe çkíkkðe.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 222
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku{kt yks ÃkÞOík fkuEs ðÄkhku ½xkzku ÚkÞku
LkÚke íku rððufÚke shk rð[khe swyku yLku økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku swyku. «Úk{Úke
s [[koMÃkË hne Au, ½ýk ðÄkhk-½xkzk fÞko Au. økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku ‘Ãkkt[
«fhý’ fu ‘yufðeMk «fhý’Lke ðkíkku fnuðkÞ Au íku{kt Ãký þwØ-yþwØ çku «fkhLke
ðkíkku Au.
yk ÷¾ðkLkku EhkËku fktE Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke {kuxÃkLku ykuAe
yktfðkLkku LkÚke. òu...òu... h¾uLku yuðwt fkuE rð[khíkk Lkrn. y{khu Mk.økw. ©e
økkuÃkk¤kLktË Mðk{e «íÞu ÃkûkÃkkík LkÚke yLku Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e MkkÚku îu»k
Ãký LkÚke. y{khe ðkík yux÷e s Au fu, Mk.økw. økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkk Lkk{u Q¼e fhu÷e
yLku rðf]ík fhu÷e ËtíkfÚkkyku ¾kuxe Au. yLku økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkk SðLkLku òuíkkt yu
MÃkü ÚkkÞ Au fu, WÃkhkuõík fnuðkíke ðkíkku íku{Lkk SðLk fu íku{ýu yÃkLkkðu÷k rMkØktíkkuÚke
íkÆLk swËe Au.
¼kh-íkku÷ðkLkk fktxkLku s ðsLk çkku÷ðk Ëku, íku su fnu íku «{ký. ykÃkýu ðå[u
rðûkuÃk fhðkLke sYh LkÚke.
{kunktÄ {kýMkku fkøkzkÚkeÞ ¼qtzk Au. fu{ fu fkøkzku íkku ßÞkt ¾hu¾h rðük Ãkzu÷e Au
íÞkt s [kt[ {khu Au. rð{w¾ku íkku Ëku»kYÃke rðük Lk nkuÞ íÞktÞ Ëku»kLkwt WËT¼kðLk fheLku
[kt[ {khu Au. ð¤e, íku{Lku ÃkkuíkkLkk Ëku»kku íkku Ëu¾kíkk s LkÚke.
‘LkÚke MkqÍíkwt Mkkh yMkkh hu, íkuýu fhe ¾kÞ s{ {kh hu;
Mkk[e ðkík Mkkt¼¤u Au fkLku hu, íkkuÞ [zâku Au ¾kuxkLku íkkLku hu.’
(fÕÞkýrLkýoÞ : 11/20)
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkk SðLkð]¥kktík{kt fÌkwt Au :
“...©eS™tk ð[™t{]‚tu™tk hnMÞtu su {tuxt {tuxt ËŒT„wÁytu™u …ý ™
Ë{òÞu÷tk ‚u …tu‚u …tu‚t{tk y¾kz hnu÷t ©eS™u …wAe …wAe™u Ëðo™u M…ü Ë{òÔÞtk.
yu{ ‚u{™e yt ðt‚tu{tk hnu÷tk ‚u{™tk ð[™tu W…hÚte M…ü sýtÞ Au...”
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : SðLk [rhºk, Ãkus Lkt. 21, MkhÄkh «fkþLk)
“...ËŒT„wÁ „wýt‚e‚t™kŒ Mðt{e y™u ËŒT„wÁ þwft™kŒ Mðt{e suðt fu su
ð[™t{]‚™t yt[tÞo fnuðtÞ ‚uytu …ý fnu‚t fu ‘‘y{u ©eS …tËuÚte ð[™t{]‚tu
Ëtk¼éÞt ™u ÷ÏÞtk …ý y{™u …whtk Ë{òÞtk ™ntu‚tk ‚u „tu…t¤t™kŒ Mðt{e™t
Ë{t„{Úte ƒhtuƒh Ë{òÞtk ™u nðu ‚u™tu ™ðtu ™u ™ðtus MðtŒ ytðu Au ™u niÞt{tk þtkr‚
‚Útt Ëw¾ ð‚uo Au.’’ y™u yuÚtes „wýt‚e‚t™kŒ Mðt{e ½ýeðth fnu‚t fu ‘‘su y{™u
„tu…t¤t™kŒ Mðt{e fh‚tk yrÄf fnuþu ‚u™u rð»tu yËwh «ðuþ fhþu’’ ‚u ÞÚttÚto Au, su{
nehu fhe™us nehtu ðUÄtÞ ‚u{ ‚uðt ntuÞ ‚us ‚uðt™tu {rn{t òýu...”
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : SðLk [rhºk, Ãkus Lkt. 23, MkhÄkh «fkþLk)
yk ðkíkLku Ãký ÃkkuíkkLkk íkhV ÄMkze síkkt ‘Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk - yÚko yLku
223 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
{rn{k’ Lkk{Lkk ÃkwMíkf{kt Ãkus Lkt. 65 WÃkh rð{w¾ku ÷¾u Au :-
ð[Lkk{]ík-MktÃkkËf Ãkh{ntMkkuLkk yuf þwfkLktË Mðk{e
suðkyu Ãký yûkhçkúñ økwýkíkeíkkLktË Mðk{e ÃkkMkuÚke hnMÞ
òÛÞkLke LkkUÄ Au. yk»kkZe Mktðík 1911{kt ðhíkk÷{kt yk[kÞo
{nkhksLkk {uzu økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu ð[Lkk{]ík {æÞLkk
Lkð{k Ãkh MðYÃkrLkckLke yËT¼wík ðkíkku fhe íku Mkkt¼¤eLku
þw f {w r Lk çkkuÕÞk fu ‘Mðk{e ! yk ð[Lkk{]ík {nkhksu {Lku
WÆuþeLku s fÌkwt níkwt yLku yk ð[Lkk{]ík þkuÄðk{kt fkuE
MkËTøkwÁLkku ¼køk LkÚke Ãkhtíkw ÞÚkkÚko íkku yksu s {Lku Mk{òÞwt. yk
{uzkLkkt ÃkøkrÚkÞkt [Zâku íÞkt MkwÄe Lknkuíkwt Mk{òÞwt.’
òu ykLkku yÚko rð{w¾ku fnu Au íku{ fheyu íkku yuLkku yÚko yu{ ÚkÞku
fu, rð{w¾ku Mk.økw. økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku ¼økðkLk ©enrh fhíkk
ðÄkhu {nkLk, çkwrØ{kLk yLku Mkk{ÚÞoðkLk økýu Au fu ‘su fkÞo
¼økðkLk ©enrh Lk fhe þõÞk yÚkðk Lk Mk{òðe þõÞk íku
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu yLku íku{Lkk ÃkAe yk rð{w¾kuyu fhe çkíkkÔÞwt
yLku Mk{òðe çkíkkÔÞwt.’ ík{u ykLku þwt MkðkuoÃkhe rLkck fnuþku ?
ð¤e ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks rðhr[ík rðïMkLkeÞ
‘©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ’ suðk {nkLk Mkíþk†ku{kt Ãký øk{u íku «fkhu
ÔÞkÏÞk fíkko îkhk ûkuÃkf &÷kufku W{uhðkLke ÞwÂõík íkku rð{w¾kuLku s
ykðzu, yks rËðMk MkwÄe yu{Lke yk f¤k Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË
Mðk{e suðk MktíkLku, su{Lku ©eS{nkhksÚke ÷ELku ½ýkf
Mkt«ËkÞrðËT çkúñrLkc Mktíkku ¼õíkkuyu ©enrhLkk MkËkÞ
rLkðkMkMÚkkLk MðYÃku ©eS{nkhksLkk Ãkh{ Mkuðf íkhefu rçkhËkÔÞk
Au íku{Lkk MÚkkLku íkuðe heíku y«þMík yLÞLku çkuMkkhe Ëuðk{kt ¾qçk s
fk{ ykðíke níke yLku XufXufkýu {q¤ yûkh íkhefu {q¤S þ{koLku s
yku¤¾kððk {kxu yk ©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁLkk rLkËkuo»k MkÃík MftÄLkk
17{k yæÞkÞ{kt (su{kt ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks
rðhr[ík yLku íku{Lke s yk¿kkÚke Ãkh{Mkw¾ËkMk Mðk{e îkhk
íkífk÷eLk Mk{Þ{kt s ÷¾kÞu÷ nMíkr÷r¾ík «ík{kt fw÷ 49 &÷kuf
Au. íku{kt ykX &÷kuf nk÷Lkk ÃkwMíkf{kt &÷kuf Lktçkh 47 Úke 54
MkwÄeLkk ûkuÃkf &÷kufku W{uheLku su {q¤ yûkh LkÚke íku{Lku Ãký íkuðe
ÂMÚkrík{kt {qfðkLkku yLku ©eS{nkhksuu Mð{w¾u õÞkhuÞ Lk fÞko nkuÞ
íkuðk ÔÞÚko ð¾ký fhkððkLkku Mknuíkwf A¤fÃkx¼Þkuo «ÞíLk fhu÷ Au
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 224
{kxu) MkËku»k rLkYÃký fhkðeLku fux÷kÞ sLkkuLku MkíÞLkk ¿kkLk{køkoÚke rð[r÷ík fhkððkLkwt
¾kuxwt «{ký ðkÃkhðk{kt ¾qçk s Vkðx ðkÃkhe Au. Ãkhtíkw yksu ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLke s EåAk fu f]Ãkk fnku íkuLkkÚke s ðzíkk÷ ÃkeXkrÄÃkrík Ãk.Ãkq. MkLkkíkLk
Ä.Äw. 1008 ©e rðã{kLk yk[kÞo ©e ysuLÿ«MkkËS {nkhks©eLkk ÃkwhkíkLk
ÃkwMíkfkuLkk MktøkúnMÚkkLk{ktÚke {¤e ykðu÷ yu nMíkr÷r¾ík «MkkËeYÃk «íkLkk {q¤
&÷kufkuLkk þçËku s yu ûkuÃkf &÷kufkuLku ÃkkuíkkLkk {q¤ økútÚk MðYÃk{ktÚke nfk÷Ãkèe fhu
Au. suÚke nðuÚke fkuEÃký MðiÂåAf MktMÚkkðk¤k yu þçËkuLkku WÃkÞkuøk fhe þfþu Lkrn;
yLku íku{ Aíkkt «Þkuøk fhðku s nkuÞ íkku ¼÷u ©eS{nkhks yLku íku{Lkk yríkr«Þ
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks íkÚkk Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkk Lkk{ WÃkh
[kufze {qfeLku yÚkkoíkT íku{Lkku yrík ÿkun fheLku ¼÷u fÞko fhu. Ãký yu ðkík (©e
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku s ‘{q¤ yûkh’ YÃku fnuðk íku) «{kýYÃk LkÚke LkÚke Lku LkÚke s...
swyku yk hÌkk yu ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks Mk{fk÷eLk yLku íku{Lke s
yk¿kkÚke ‘©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ’ økútÚkLkwt ÷u¾LkfkÞo fhLkkh ÷u¾f : Mðk{e ©e
Ãkh{Mkw¾ËkMkSLkk nMíku ÷¾kÞu÷ ©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ økútÚkLkk 17{k yæÞkÞLkk
&÷kuf Lktçkh 39 Úke 49 MkwÄeLkk «kMkkrËf þçËku yLku yk þçËkuLku-&÷kufkuLku Mkh¾kðe
swyku. nk÷Lkk Mk{Þu rð.Mkt. 2021Lke «ík{kt rð{w¾ MktMÚkkfeÞ sLkkuLkk ykŠÚkf
MkkisLÞLkk Mknfkh {kxu ÷tçkkðu÷k nMíkÚke W{uhe Ëuðk{kt ykðu÷k ykX &÷kufku. {q¤
(6)
økútÚk{kt økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku ({q¤S þ{koLku) z¼ký{kt Ëeûkk ykÃÞkLkku Ãký
÷uþ{kºk WÕ÷u¾ LkÚke. íkku ÃkAe ©eS{nkhks íku{Lkk {q¤ yûkh íkhefu ð¾ký fhu yu
«Mktøk s õÞktÚke nkuÞ ?... swyku yu «kMkkrËf nMíkr÷r¾ík &÷kufku yLku W{uhu÷k ûkuÃkf
&÷kufku økwshkíke ¼k»kktíkh Mkrník ÃkuEs Lktçkh h40 ÃkAe....!!!
(6.) MkkrníÞ Mkwhûkk {kxu rLkðuËLk-xqtfLkkUÄ :- MkíMktøk{kt ½ýk Mk{ÞÚke ðze÷ Mktíkku îkhk «ríkrËLk
Úkíke fÚkkðkíkkoyku{kt ‘©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ’ økútÚkLkk 7{k MftÄLkk 17{k yæÞkÞLkk 47 Úke 54 - yk &÷kufku
ûkuÃkf nkuðkLke Mkt¼kðLkk Au yuðe ðkíkku Mkkt¼¤ðk{kt ykðíke níke. yLku fkuýu W{uhu÷k Au íku rð»ku Úkkuzwt rËøËþoLk
fhðk{kt ykðíkwt níkwt. Ãkhtíkw «íÞûk nMíkr÷r¾ík «íkLke «rMkrØLkk y¼kðu yk çkkçkík{kt MktþkuÄLkÃkqðof
rLk:MktþÞ Mk{kÄkLk Úkíkwt Lk níkwt yÚkkoíkT ûkuÃkf Au íku{ rLkrùík«kÞ nkuðk Aíkkt nMíkr÷r¾ík økútÚkLkk «çk¤ «{ký
(Ãkwhkðk) rðLkk [ku¬Mk ÚkE þfu Lkrn, íku {kxu yLku MkkÚku MkkÚku ©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ økútÚkLkwt ÃkwLk: «fkþLk
fhðkLkku ðze÷økwÁçktÄw Ãkq. Mk.økw. Mðk{e ©e rLkíÞMðYÃkËkMkSLku þw¼ MktfÕÃk nkuðkÚke íku økútÚkLkk
MktþkuÄLkkí{f MktMfhý {kxu Ãký íkuLkk {q¤ nMíkr÷r¾ík økútÚkLke sYh nkuðkÚke ðzíkk÷ ÃkeXkrÄÃkrík Ãk.Ãkq.
MkLkkíkLk Ä.Äw. 1008 ©e rðã{kLk yk[kÞo ©e ysuLÿ«MkkËS {nkhks©e ÃkkMku Ãk.Ãkq. ÷k÷S 108 ©e
Lk]økuLÿ«MkkËS {nkhks©e îkhk íku {q¤ økútÚkLke {køkýe fhðkÚke íkuyku©eyu ÃkkuíkkLkku ®f{íke Mk{Þ Vk¤ðeLku
Ãký Ãk.Ãkq. y.Mkki. {kíkw©e (økkËeðk¤k) íkÚkk Ãk.Ãkq. yk[kÞo {nkhks©e îkhk íku økútÚkLkwt VkuxkufkuÃke-MfuLkªøk
fhkðeLku íku økútÚk yÃkkÔÞku yLku yu økútÚk {¤íkk ¾qçks ykLktË ÚkÞku yLku ykðk «ríkfq¤ Mk{Þ{kt Ãký yk økútÚk
MktþkuÄLkLkk fkÞo{kt «kuíMkknLk ykÃkðk çkË÷ íkuyku©eLkku ¾qçks yk¼kh {kLkðk Ãkqðof ykLktË ÚkÞku níkku.
yk {q¤ «ík íkk. 5-9-2010Lkk rËLku «kó ÚkE níke. íku s rËðMku WÃkhkuõík çku-ºký ð»koÚke suLkk «{ký
ËþoLkLke Ít¾Lkk níke íkuLke Mkki«Úk{ íkÃkkMk fhe íkku yu &÷kufku {q¤ nMíkr÷r¾ík «ík{kt níkk s Lkrn. yLku yu
225 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ykðk ¾kuxk ûkuÃkf &÷kufkuLkk «{ký ÷ELku rð{w¾ku økwýkíkeíkkLktË
Mðk{eLke {n¥kk ðÄkhíkk ‘Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk - yÚko yLku {rn{k’
Lkk{Lkk ÃkwMíkf{kt Ãku s Lkt . 22 WÃkh ÷¾u Au :
©enrhLkk ÞwøkfkÞo-ytíkøkoík y®nMkkí{f Þ¿kku Ãký níkk. rð.Mkt.
1866 Ãkku»k {kMkLke ÃkqŠý{kLkk rËðMku yuf rðþk¤ Þ¿kLke Ãkqýkonwrík «Mktøku
íku{ýu ¼kËhk økk{Lkk {q¤S þ{koLku Ëeûkk ykÃke. íku ð¾íku ©enrhLkk
{w¾kh®ðË Ãkh «MkÒkíkk AðkÞu÷e ¼õíkkuyu Lkeh¾e, ¼õíkkuLke rs¿kkMkk
òýe, rËÔÞ-ykLktËLkwt fkhý rLkYÃkíkkt ©enrh fnu Au : ‘yksu ¼kËhk{kt
«økx ÚkÞu÷ {q¤S þ{ko su y{kÁt {qŠík{kLk yûkhçkúñ Äk{ Au íkuLku Ëeûkk
ykÃkíkkt {Lku yíÞtík ykLktË ÚkkÞ Au. yu yûkhÄk{ yÄku-Qæðo «{kýu hrník
Au yLku íku{kt nwt {khk yLktík {wõíkku MkkÚku y¾tz hÌkku Awt íkuyku økwýkíkeíkkLktË
Lkk{Úke Mk{økú rðï{kt rðÏÞkík Úkþu.’ (©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 7/17/ 49-54)
‘©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ’ økútÚkLke nMíkr÷r¾ík «ík{kt yk &÷kufku òuðk{kt
ykðíkk LkÚke. ÃkkA¤Úke ûkuÃkf &÷kuf W{uhkÞkt Au. ykÚke MÃkü ÚkkÞ Au fu,
rð{w¾kuLkku ykþÞ Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkku {rn{k økkðkLkku LkÚke,
Ãkhtíkw ‘¼wðku ÄwýeLku LkkheÞu÷ ÃkkuíkkLkk ½h ¼ýe Lkk¾u’ íku{ økwýkíkeíkkLktË
yæÞkÞ{kt &÷kuf 49 s níkk íkuLku MÚkkLku ðå[u &÷kuf Lktçkh (45 ÃkAe) 47 Úke 54 MkwÄe íku{s ‘©e
þwfkLktË Wðk[’ AuÕ÷u yu ~kçËku Ãký VheÚke yLkwMktÄkLk òuzðk {kxu W{uhu÷k MÃkü òýðk{kt ykÔÞk.
íÞkhçkkË Ãk.Ãkq. ÷k÷S {nkhks©eLku íkÚkk Ãkq. Mðk{eLku Ãký íku s rËðMku VkuLk îkhk òý fhíkk Ãkq. çktLku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
{nkLkw¼kðkuyu Ãký hkSÃkku ÔÞõík fheLku nMíkr÷r¾ík økútÚk {wsçk s yk LkqíkLk MktMfhýLkwt «fkþLk
fhðkLke þw¼ yk¿kk ykÃke.
Äehu Äehu yk ðkíkLke ÃkhMÃkh [[ko Úkíkk yk økútÚkLke ‘©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkku MkLkkíkLk-
ðirËf þk†kuLkk «{kýku Mkrník yÚkoMk¼h {rn{k’ økútÚkLkk ÷u¾f rðãkÚkeo-rðîkLk MkkÄw
ÞkuøkuïhËkMkS Mðk{eLku Ãký yk òý ÚkE níke. íÞkhçkkË íkuykuLku íkk. 23-10-2010Lkk rËðMku
ðzíkk÷ sðkLkwt Úkíkk íÞkt {trËh{kt Mkns ÞkuøkkLkwÞkuøk yuf ðÞkuð]Ø çkúñ[kheSLkku Þkuøk Úkíkk íku{Lke MkkÚku
ðkík[eíkLkk «Mktøk{kt WÃkhkuõík ‘ûkuÃkf’ çkkçkíkLke nfefík{kt ÃkqAíkk íku{ýu yuðwt s fÌkwt fu, ‘nk, yu ðkík
Mkk[e Au. yLku íku Mk{Þu (þk†e ©e ïuíkðifwtXËkMkS - ¼k»kktíkhfíkkoLku økútÚk «fkþLk {kxu ykŠÚkf
MknÞkuøkLke sYhík nkuðkÚke íkuyku ©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁLke «MíkkðLkk{kt ÷¾u Au íku{ {wtçkE{kt, {q¤
Mkt«ËkÞÚke rð{w¾ yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ MktMÚkkLkk ytøkík yLkwÞkÞe nrh¼õík þuX {kýuf÷k÷
[wLke÷k÷(su íku{Lkk s yLkwÞkÞe Au íkuðku Ãkwhkðku Ãký íku{Lke MktMÚkkLkwt {krMkf ‘Mðkr{LkkhkÞý «fkþ -
ykuõxkuBçkh, 2010’{kt Ãkus Lkt. 28 Ãkh ÷¾u÷ Au : ‘{wtçkELkk {kýuf÷k÷ þuXLku fux÷ktÞ ÄtÄkfeÞ
LkwfMkkLk ÚkÞkt, Aíkkt þuXLku ÞkuøkeçkkÃkk rð»ku rËÔÞ¼kð hÌkku. ykLku økwÁLke yÂM{íkk fnuðkÞ.’) íkuLkku
Þkuøk ÚkÞu÷ yLku íkuLke MkkÚku ðkík[eík {wsçk) yuf Ëþuf MkÇÞkuLke f{exe h[ðk{kt ykðu÷ yLku íku
{ktrn÷ku nwt Ãký yuf Awt.’ yk «{kýu xqtf{kt ðkík[eík ÚkÞu÷. (yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ MktMÚkk{kt hnu÷ yuf
{ntíkLkk {w¾u Ãký íku{Lkk yLkwÞkÞe Mktíkku ykøk¤ ðkík fhíkkt, yk ðkík YçkY Mkkt¼¤u÷ Au : ‘yíÞkh
MkwÄe{kt yuf Þkuøke Mðk{eyu s ©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ økútÚkLkk yk ÃkwMíkfLkwt «fkþLk fhkÔÞwt níkwt.
íÞkhçkkË fkuEyu «fkþLk fhu÷ LkÚke.’ ykÚke ûkuÃkf &÷kufLkk nMíkûkuÃk{kt Ãký {wÏÞ Vk¤ku íku{Lku s ¼køk
ykðu íku{ sýkÞ Au.) íÞkhçkkË Þkuøkuïh Mðk{eyu yk ÃkwMíkfLkk MktþkuÄLk-Ãkqðof ÷u¾Lk {kxu {Lku Ãký
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 226
Mðk{eLkku {rn{k ykøk¤ fheLku ÃkkuíkkLkku s {rn{k ðÄkhðkLkku ykþÞ Au.
swyku nðu ÃkkuíkkLkku {rn{k ‘Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk - yÚko yLku {rn{k’ Lkk{Lkk
ÃkwMíkf{kt Ãkus Lkt. 68 WÃkh økkÞ Au :
“yûkhçkúñ økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu suLku hnMÞ sýkÔÞwt nkuÞ íku s Mkk[wt hnMÞ
Mk{S þfu yLku Mk{òðe þfu. íkuÚke s ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt AqÃkkÞu÷wt hnMÞ
‘çkku[kMkýðkMke ©e yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ Mðkr{LkkhkÞý MktMÚkk’Lke ÃkhtÃkhkLkk ÃkwÁ»kku
îkhk s «kó ÚkÞwt Au. íku ðíko{kLk fk¤u Ãký árüøkku[h ÚkkÞ Au.” ykLku fnuðkÞ
‘Ãkk½zeLkku ð¤ Auzu’ WíkÞkuo.
ßÞkhu rð{w¾ ÷kufkuLkk {kLkrMkf ð÷ý{kt zkufeÞwt fhþku íkku ík{Lku yk s ÃkØrík
sýkþu.
‘yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ WÃkkMkLkk’ Lkk{Lkk ÃkwMíkfLkk Ãkus Lkt. 80{kt Ãký ÷¾u Au :
“økwýkíkeík-økwÁÃkhtÃkhk{kt çkúñMðYÃk ¼økíkS {nkhks, çkúñMðYÃk þk†eS
{nkhks yLku çkúñMðYÃk ÞkuøkeS {nkhks îkhk ©eS{nkhks «økx hÌkk yLku
ðíko{kLk fk¤u Ãkh{ ÃkqßÞ «økx çkúñMðYÃk ©e «{w¾Mðk{e {nkhks îkhk «økx
hneLku ÃkkuíkkLke {qŠíkLkwt Mkw¾ ykÃke hÌkk Au.”
ykLke Mkk{u ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk «¾h rðîkLk Mktík ©e rLkíÞkLktË Mðk{e
íkku ‘©enrh rËÂøðsÞ’ økútÚk{kt yk heíku fnu Au :
yu çkúñ[kheS MkkÚku VkuLkLkk {kæÞ{Úke YçkY ðkík fhkðe íÞkhu íku{ýu fÌkwt : “Þkuøkuïh Mðk{e MkkÚku {U {kir¾f
ðkík fhe Au, íku íku{ s Au. yLku yíÞkhu ík{ku su LkqíkLk ykð]r¥k ©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ MktMf]ík Mkrník økwshkíke{kt
AkÃkku Aku íku{kt ík{kuLku su «ík {¤e Au íku {wsçk s AÃkkððk {køkku Aku, yu MkkÁt Au. yLku íku{kt ík{u fnku Aku yu{
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhksLke yk¿kkÚke MkkÄw Ãkh{Mkw¾ËkMkSyu yu «ík ÷¾u÷e Au. yLku Ëhuf
yæÞkÞLku ytíku ÷kuøkku (Ãkqýkonwrík Ëþof; íku{s ÃkwMíkfLke ðkMíkrðfíkk ò¤ððk {kxu WÃkÞkuøke rMkBçkku÷) Ãký
{khu÷ku Au. Aíkkt íkuLkwt WÕ÷t½Lk ÚkÞu÷wt sýkÞ Au. yu MkkÁt Lk fnuðkÞ íku{ Aíkkt nk÷{kt {kÁt Lkk{ fu çkeS fkuE
yku¤¾ký ykÃkðk {køkíkku LkÚke; LkqíkLk «ík{kt ík{khe heíku MkwÄkhku fhe ÷uþku íku{kt nwt ¾qçks hkS Awt.” ytíku íkku
Mknw fkuELku ©e Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLku hkS fÞko rðLkk Aqxfku s LkÚke. Ãkhtíkw fkuELkku Lkk{ rLkËuoþ fu yk ûkuÃkf
çkkçkíkLkku WÕ÷u¾ õÞktÞ Lk ÚkkÞ yLku MkwÄkhku ÚkE òÞ íkku MkkÁt yu{ nwt {kLkwt Awt. yk «{kýu íku{Lkk fnuðkÚke yºku
íkuyku©eLke yuf rLk{o¤ ÓËÞ yLku ©enrhf]»ý {nkhksLke Ëe½ofk¤ MkwÄe ¼kðÃkqðof Mkuðk fhðk çkË÷ yk{LÞk
hk¾eLku Lkk{Lkku WÕ÷u¾ fhu÷ LkÚke. íku{ Aíkkt íkuyku yk çkkçkík{kt MkkuLkkLku MkkuLkwt yLku rÃk¥k¤Lku rÃk¥k¤ íkku {kLku s Au,
yLku rs¿kkMkwykuLku MkíÞ nfefík ÞÚkkÚkoÃkýu sýkððk íkíÃkh hnu Au yu ðkíkLkku ykLktË Au. yLku yk ðkík íku{Lke
nÞkríkfk¤Úke s ÞÚkkÚko YÃku rLk:MktþÞ rLkýoÞkí{f Mk{kÄkLk MkËkÞ ykÃkíke hnu yLku ¼rð»Þ{kt Ãký {w{wûkwLku
çkLkkðxe nMíkr÷r¾ík yuðk Ãký ykðk ûkuÃkf &÷kufLkk yxÃkxk ¿kkLk{kt yxðkðwt Lk Ãkzu yLku Mkk[wt ¿kkLk {¤íkwt
hnu íku {kxu (Ãk.Ãkq. yk[kÞo {nkhks©eyu yk «wVLkwt MðÞt MfuLkªøk fhu÷ Au yLku Ëhuf yæÞkÞ fu MftÄLku ytíku
ykðíkk rMkBçkku÷(÷kuøkku)Lke Ãký yufuyufLke VkuxkufkuÃke fheLku nMíkr÷r¾ík «íkLke MkhMk VkE÷ íkiÞkh fhu÷ Au.)
yk ðkíkLku Úkkuzk Mktfku[ Ãkqðof xqtfLkkUÄ{kt Ãký sYhe nfefíkLkk Úkkuzk rðMíkkhÃkqðof LkkUÄ fhðk çkË÷ ûk{k «kÚkoLkk
MkkÚku - yk nfefík{kt fkuEÃký ytþ{kt suLku MktþÞ nkuÞ íkuLkwt Mk«{ký Mktíkku»kfkhf Mk{kÄkLk fhðk yk økútÚkLkk
÷u¾f-MktþkuÄfkrË Ëhuf Mktíkku MkËkÞ íkíÃkh hnuþu, suLke ¾kMk-yrðM{hýeÞ LkkUÄ ÷uðe.
÷e. ©enrh [hýMkuðf Ä{ofw¤ ykr©ík MkkÄw ykLktËMðYÃkËkMkLkk Mk«u{ sÞ ©e Mðkr{LkkhkÞý.
227 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ‘ʶɹªÉ¶ÉÉJÉÉÊxɤÉxvɶSÉ MÉÞ½þºlɺªÉè´É ºÉ¨¨ÉiÉ& *
xÉ iÉÖ iªÉÉMÉ´ÉiÉ& C´ÉÉÊ{É ÊxɹÉävɺi´ÉºªÉ ´ÉiÉÇiÉä **’
þk†ku{kt rþ»Þ-þk¾kyku çkktÄðe íku øk]nMÚk økwÁLku s {kLku÷e
Au. Ãkhtíkw íÞkøke ÃkwÁ»kLku õÞkhuÞ rþ»Þ-þk¾kyku çkktÄðe íku þk†Úke
rçk÷fw÷ rðÁØ Au. íÞkøkeLku íkku økwÁÃkhtÃkhk [÷kððkLkku rLk»kuÄ
fhu÷ku Au.
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/61)
yk{kt fkuLkwt {kLkðwt ? ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk Ëerûkík
Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË Mðk{eLkwt fu yksLkk rð{w¾kuLkwt...!!!
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt økwÁ Mðefkhðk çkkçkík{kt
{nkLk Mk{úkx økútÚkhks ‘©e MkíMktrøkSðLk’ çkíkkðu Au fu :-
‘¨¢ÐóææïùçÐ xæé‡æñ: ¨±ñü{ü}æü±¢à²æï Ý ™ïœæé ²: J
¨ xæéLÝñü± ÜU„üò: ¨¢¨ë„ï}æéüçQUç}æÓÀ„æ JJ’
økwÁ çkLkðkLkkt MktÃkqýo økwýkuyu Þwõík - þw¼ ÷ûkýkuÚke MktÃkÒk nkuðk
Aíkkt òu íku Ä{oðtþe Lk nkuÞ íkku sL{{hýLkk MktMk]rík MktfxÚke
{wÂõíkLke EåAkðk¤k {w{wûkwyu íku{Lku økwÁ Lk fhðk, økwÁ íkhefu Lk
Mðefkhðk.
(©e MkíMktrøkSðLk : 4/46/23)
WÃkhkuõík fnu÷e íÞkøkeykuLke ‘økwÁÃkhtÃkhk’ çkktÄLkkhk rð{w¾kuLkk
fhf{¤{kt yk çku &÷kufku MkkËh Mk{Ãkoý Úkkyku.
rð{w¾kuLke rV÷kuMkkuVe Ãký øksçkLke Au. Ãkhtíkw y®n yuf ðkík
ÏÞk÷{kt hk¾ðe fu ykðwt ð÷ý ykÞoÄ{oLku fËkÃke þku¼u s Lkrn.
MkíÞLkk ÃkkÞk WÃkh su{Lkk Ä{kuoLke E{khík nkuÞ íkuykuLkku s {kuûk
ÚkE þfu yu õÞkhuÞ ¼q÷ðwt Lk òuEyu. þk†ku îkhk s Mkk[wt-¾kuxwt
òýe þfkÞ Au. þk†YÃke íkku÷ðkLkku fktxku ðMíkwLkwt su ðsLk sýkðu
íku Mknwyu Mðefkhðwt Ãkzu, íku{kt rððkË þuLkku ?
©enrhLkk ð[Lkku íkku MkðoÚke yrÄf «{ký Au yu{kt çku{ík LkÚke.
íkuLkwt MkðoÚke ©uc «{ký çkíkkðíkkt Mk.økw. ©e ykÄkhkLktË Mðk{e
‘©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh’ økútÚk{kt fnu Au :
‘«økx nrhfu MktfÕÃk {ktrn, Mkçk þk† ne ðíkoLk ni íkktrn >
nrhrf çkkrLk þk† fnne, nrhrf {hS Mk{ Mkki fhrn >>24>>
íku r n fhefu þk†fku , MkçkMkU yrÄf «{kLk >
þk† Lk {kLku Mkku yMkwh, {nk òLkLkk çkwrØ{kLk >>25>>’
©eS{nkhks fnu Au fu, su yk «økxLke ðkík MkðuoÚke Ãkh yLku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 228
«økx ©enrhf]»ý ¼økðkLkLkk MktfÕÃk{kt s Mkðuo ðuËkrËf þk† ðíkuo Au. yus Mkíþk† Au
íku ©enrhLke {hS «{kýu fnu Au. íkuÚke s yk «økx ©enrhLkk ð[LkYÃk Mkíþk†kuLkwt
yrÄf «{ký {kLÞwt Au. Ãký su þk†Lku {kLku Lkrn íku íkku (hkðýkrËfÚke Ãký {kuxku)
yMkwh Au.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-4, íkhtøk-29)
fux÷kf ÷kufku Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkk Lkk{Lkku yð¤ku WÃkÞkuøk fhe yuðku
«[kh fhu Au fu, ©eS{nkhksLkk Mk{Þ{kt økwýkíkeíkkLktË Mðk{e fhíkk ðÄw ÞkuøÞ
Ãkkºk fkuE níkwt s Lkrn. yux÷u ©eS{nkhksu ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku s ¿kkLk
ykÃÞwt. yLku Ãkkt[Mkku Ãkh{ntMkku{kt Võík yufs økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku MkkUÃku÷
fÕÞkýLke fqt[e yks ÃkÞOík yûkh-ÃkwÁ»kku¥k{ MktMÚkk îkhk s¤ðkÞu÷ Au. Ãkhtíkw ©e
økwýkíkeíkkLktË Mðk{e Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku {kuxk {kLkeLku ð¾kýu Au, ÃkkuíkkÚke
{kuxk økýu Au íku{s {wõíkkLktË Mðk{e, rLkíÞkLktË Mðk{e, çkúñkLktË Mðk{e, rLk»fw¤kLktË
Mðk{e, þwfkLktË Mðk{e, [iíkLÞkLktË Mðk{e, yûkhkLktË Mðk{e, rMkØkLktË Mðk{e,
çkk÷{wfwtËkLktË Mðk{e, rðÄkºkkLktË Mðk{e, {nkÃkwÁ»kËkMkS Mðk{e, rLkøkowýËkMkS
Mðk{e ðøkuhu Mkt«ËkÞLkk {qÄoLÞ LktËMktíkku Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku {kuxk økýu
Au. yhu ! ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu Ãký su{Lku {kuxk fÞko Au. yk ÷kufku ÃkkuíkkLkk
«[kh {kxu fnu Au fu, ©eS{nkhksLkk Mk{Þ{kt økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkk fhíkk ðÄw
ÞkuøÞ Ãkkºk fkuE níkwt s Lkrn. yux÷u ©eS{nkhksu ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku s ¿kkLk
ykÃÞwt.
MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu yLku LktËMktíkkuyu økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke
{wõíkftXu {n¥kk fne Au. òuEyu yu þçËkuLku :
yuf Ë{Þ ©eS{nthtsu {wõ‚t™kŒMðt{e, r™íÞt™kŒMðt{e, r™»fw¤t™kŒMðt{e,
þwft™kŒMðt{e, rËØt™kŒMðt{e, ŒtŒt¾t[h y™u nhS X¬h, yu{™e yt„¤ ðt‚
fhe n‚e su ‘‘y{thtu hnMÞ yr¼«tÞ „tuu…t¤t™kŒMðt{e ÞÚttÚto òýu Au {txu ‚u{™t
ð[™ W…h rðïtË ht¾e su{ fnu ‚u{ Ë{sý áZ fhòu fthý fu ƒeS ¾t{e hnu ‚u
¼tk„u …ý Ë{sý™e ¾t{e hnu ‚u …Ae ¼tk„u ™rn.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : SðLk [rhºk, Ãkus Lkt. 21, MkhÄkh «fkþLk)
©eS{nkhksu rLk»fw¤kLktË Mðk{eLke ÃkkMku ¼õík®[íkk{ýe økútÚk{kt økkuÃkk¤kLktË
Mðk{eLkwt Ãkh[k «fhý ykøkúnÃkqðof ÷¾kÔÞwt Au. yk ðkík yûkhkLktË Mðk{e ÃkkuíkkLke
ðkíkku{kt ÷¾u Au :
“©eS{nthts «„x rðhts‚t íÞthu „Z…wh{tk ËŒT„wÁ r™»fw¤t™kŒMðt{e
¼õ‚®[‚t{ýe „úkÚt ƒ™tð‚t. ‚u ©eS{nthts™u ƒ‚tð‚tk {nthts fnu fu, ‘‘yt{tk
Þtu„e™wk «fhý Œt¾÷ fhtu.’’ ‚uÚte ËŒT„wÁ r™»fw¤t™kŒMðt{eyu Þtu„eLÿ ËŒT„wÁðÞo
„tu…t¤t™kŒMðt{e™u rð™k‚e fhe su, ‘{nthts yt{ yt¿tt fhu Au.’ Þtu„eLÿ
229 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
„tu…t¤t™kŒMðt{e fnu, ‘{tÁk ftkE Œt¾÷ fhðwk ™nª.’ …Ae
{nthts™u fÌtwk su, ‘Þtu„e ‚tu ™t …tzu Au.’ íÞthu {nthts fnu, ‘‘y{u
ƒeò frð …tËu ÷¾tðþwk.’’ …Ae ËŒT„wÁ r™»fw¤t™kŒMðt{eyu ‚tu ‚u
nfef‚ Þtu„eLÿ ËŒT„wÁðÞo „tu…t¤t™kŒMðt{e™u fne. íÞthu fnu fu,
‘su{ {nthts™e {hS ntuÞ ‚u{ fhtu.’ ‚uÚte ¼õ‚®[‚t{ýe™wk
«fhý fÞwO. ‚u 142{wk «fhý òuE {nthts ƒnw s htS ÚtÞt.”
(ðtít Ltk.615)
fkrhÞkýe{kt ©eS{nkhksu økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku fÌkwt níkwt fu,
yûkhÄk{{ktÚke ykÃkýu yk ÷kuf{kt A nuíkw {kxu ÃkÄkÞko Aeyu. yk
ðkík rLk»fw¤kLktË Mðk{eyu Mkkt¼¤e níke. íkuÚke Mðk{e
¼õík®[íkk{ýe økútÚk{kt ÷¾u Au :-
‘Þtu„e …qðo sL{™t, su™u ðt÷t Ëk„u yr‚ ðt÷;
«¼w Ëk„tÚtu «fxât, ¾ht ¼õ‚ ™t{ ¾wþt÷. >>2>>’
(¼Âõík®[íkk{ýe : «. 142)
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e íkku ¼økðkLk ©enrh MkkÚku
«økxâk Au. yûkhkLktË Mðk{eLke ðkíkku{kt ðkík Lkt. 626{kt yk
«Mktøk rðMíkkhÃkqðof ÷¾ðk{kt ykÔÞku Au.
ð[Lkk{]ík økZzk yt í Þ «fhýLkk 33{kt ©eS{nkhks
fnu Au : “ÄLk, Ëku÷ík, †e yLku Ãkwºk yu ykrËf su ÃkËkÚko íkuýu
fheLku çkwrØ{kt Vhu Ãkzu Lkrn yLku yuLku yÚkuo fkuELku rð»ku ykMÚkk
Lkrn yuðk íkku yk MkíMktøk{kt Úkkuzkf økýíkheLkk nrh¼õíkku
nkuÞ.” yk ð[Lkk{]ík «{kýu økýíkheLkk nrh¼õíkku{kt
©eS{nkhksu økku à kk¤kLkt Ë Mðk{e økÛÞk Au.
økZzk {æÞ «fhýLkk 62{k ð[Lkk{]ík{kt ©eS{nkhks
fnu Au : “yk¿kkLku rð»ku su Ãkh{ ykLktË {kLku yu ËkMkíðLke W¥k{
Ëþk Au. yuðk íkku yks økku à kk¤kLkt Ë Mðk{e Au.”
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks ‘©e ËwøkoÃkwh {knkíBÞ’
Lkk{Lkk økútÚk{kt MðÞt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu økkuÃkk¤kLktË
Mðk{eLkku su {rn{k fÌkku níkku íku yk÷u¾íkk ÷¾u Au :- “ykýu
yüktøkÞkuøk MkkæÞku Au, ÞkuøkLkk Ãkkhtøkík rðîkLkku{kt yk Mðk{e
(økkuÃkk¤kLktË Mðk{e) Mkðkuo¥k{ Au. Mk{økú MkkÄwyku{kt Ãký ©uc Au
yLku nt{uþk {khk MðYÃkLku MkkûkkíkT yLkw¼ðe hÌkk Au.”
(©e ËwøkoÃkwh {knkíBÞ : yæÞk. 83)
“¼„ðt™™t MðÁ…™wk r™Y…ý fh‚tk ‚tu {nthts™u ytðzu, ftk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 230
„tu…t¤t™kŒ Mðt{e suðt ËtÄw™u ytðzu, …ý ƒeò ftuE™u ytðzu ™rn...”
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 2/67)
Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{e Ãký ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku yûkhÄk{Lkk
{wõíkkuÚke ©uc fnuíkk fnu Au :
“yuftŒþe™u rŒðË yt rf‚o™ Ëtk¼éÞtk su ‘Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý ô[u
ËtŒu „tÞ, Ëtk¼¤e™u Þ{Œq‚ ‚u™u ŒqhÚte ÷t„u …tÞ...’ yu rf‚o™ Ëtk¼¤e™u Ëk‚u
…qAâwk su yu rf‚o™ fwËk„e ÷tuf „tÞ ‚tu Þ{Œq‚ Auxu hnu fu ™ hnu ? W¥th su
Mðtr{™thtÞý fnuðwk yu {nt{kºt Au ‚u þwk ? ‚tu ËíËk„e „t‚t ntuÞ fu fwËk„e „t‚t ntuÞ
…ý Þ{™t Œq‚ ‚tu Auxu hnu Au yuðtu yu ™t{™tu «‚t… Au. {txu nt÷‚tk, [t÷‚tk, ¾t‚tk,
…e‚tk, ™t‚tk, Ätu‚tk, ƒuË‚tk, WX‚tk, yu ytrŒf Ëðuo r¢Þt fh‚tk Útftk ËŒt yu {kºt™tu s…
fhðtu ™u yu{ su {kºt™tu s… fhu Au ‚u™e Ët{wk ©eS{nthts òuE hÌtt Au. y™u ð¤e
yu{ ðt‚ fhe su fÚtt, ðt‚to, ¼s™, M{hý, yu ytrŒf su su r¢Þt fheyu Aeyu ‚u
Ëðuo™u ©eS{nthts òuE hÌtt Au ™u yûthÄt{™t {wõ‚ ‚Útt „tu…t¤t™kŒ Mðt{e™u
yt„¤ {nthts ðt‚ fhu Au su yu ƒnw Ëthwk fhu Au”
(©e þwfkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 17 )
“„Zzu ©eS{nthts ˼t{tk ðt‚tu fhe™u …Ae …tuZðt ò‚t íÞthu {™w»Þ™u
{tuf÷e™u ¾ƒh fZtð‚t su ftuý ftuý ðt‚tu™wk {™™ fhu Au ™u ftuý ¼s™, M{hý, ™u
rf‚o™ „tÞ Au y™u su ðt‚tu™wk {™™ fh‚t ™u rf‚o™trŒf fh‚t ‚u™t W…h ƒnw htS
Útt‚t y™u yts …ý su su ¼s™, M{hý, fÚtt, rf‚o™, ðt‚to, ™t{-M{hý,
ð[™t{]‚, nrhM{]r‚ yu fkXu fhe™u ƒtu÷u Au ™u ht‚u QXe™u ¼„ðt™™wk æÞt™ fhu Au ™u
ô[u ËtŒu Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý ™t{ ÷u Au ‚u Ëðuo™u ©eS{nthts Ëtk¼¤u Au
™u Ëðo™t Ët{wk òuE hÌtt Au ™u ƒnw htS ÚttÞ Au su yt ƒnw Ëthwk fhu Au yu{ Ëðuo
{wõ‚™u ™u „tu…t¤t™kŒ Mðt{e™u fnu Au ™u Mðt{e …ý htS ÚttÞ Au.”
(©e þwfkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 18 )
“rLkíÞkLktË Mðk{eyu fÌkwt Au fu, MkkuLkkLkk {trËh Úkkþu, Ãký økkuÃkk¤kLktË Mðk{e
yLku økwýkíkeíkkLktËMðk{e suðk MkkÄw Lkrn {¤u.” (©enrh[rhºk ®[íkk{rý ¼køk -
2, ðkík Lkt. 332) rLkíÞkLktË Mðk{eyu Ãký økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkwt {kuxkE{kt Ãknu÷wt
Lkk{ ykÃÞwt Au.
Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e Ãký Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkku {ntík íkhefu
{rn{k økkíkk fnu Au :
‘{kLk {qfe {¤eyu {ntíkLku, ykÃku MkËTøkwÁS rLks ¿kkLk;
¼ktøku ¾kux {kuxe ¾kuÞk rËLkLke, ðkøku Sík íkýk òtøke Zku÷...Mk{sðwt0
ÚkE {økLk {kus ½ýe {kýeyu, Mkk[k MkËTøkwÁ MktíkLku Mktøk;
{¤e rLk»fw¤kLktË {ntíkLku, ÷eSyu y¾tz ykLktË ytøk...Mk{sðwt0’
(feíkoLkk{]ík: MkhÄkh «fkþLk : Ãkus Lkt.3hh)
231 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 Mk.økw. ©e{wõíkkLktË Mðk{e Ãký Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkku {ntík íkhefu
{rn{k økkíkk fnu Au :
‘Shu {rn{k {kuxku Au {ntíkLkku, suLku Mkuðu hu (2) Aqxu {kÞkLkwt ò¤;
«eík ðÄu Ãkhçkúñ{kt, {wõíkkLktË fnu hu (2)
íkS yk¤ ÃktÃkk¤. MktíkMk{køk{ feSyu.’
(feíkoLkk{]ík: MkhÄkh «fkþLk : Ãkus Lkt.3h7)
“Mkðo Ãkh{ntMkkuLku Ä{o{kt ðíkkoððk {kxu ©eS{nkhks økkuÃkk¤kLktË
Mðk{eLku fnuíkk níkk... ...økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku MkíMktøk{kt Mktíkku-çkúñ[khe ykrË
íÞkøke ðøko{kt MkðuoÚke yrÄf {kuxuhk fheLku ©eS{nkhksu MÚkkÃÞk.” (©e
MkíMktrøkSðLk : 5/55)
©eS{nkhksu ËunkuíMkøko fhðkLkk níkk íÞkhu Mknw Mktíkku yLku nrh¼õíkkuLku
çkku÷kðeLku yk¿kk fhe níke fu, Mknw økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke yk¿kk{kt hnuòu. yk
ðkík ©e MkíMktrøkSðLk, ¼õík®[íkk{ýe, ©enrh÷e÷k{]ík íku{s yLÞ
Mkkt«ËkrÞf økútÚkku{kt Mkw«rMkØ Au.
“©enrhyu ¾wþk÷¼èLku MktíkLkk MkðkuoÃkhe økwý ykÃÞk níkkt. ©enrh Ãký
íku{Lke ðkíkLku «{ký fhíkk níkk.” (©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh :
Ãkwh-20, íkhtøk-22)
“økkuÃkk¤kLktË Mðk{eyu ©eS{nkhksLku MktíkkuLke ÃktÂõík{kt ÃkehMkðkLke Lkk
fne íÞkhÚke {nkhksu ÃktÂõík{kt ÃkehMkðkLkwt çktÄ fÞwO.”
(©enrh [rhºk ®[íkk{ýe, ¼køk-2 : ðkík-239 )
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
“nrh¼õíkkuLkk fu çkeòLkk, çkÄkLkk yLkuf «fkhLkk Ëw:¾kuLkku Lkkþ fhLkkhk
yk MðÞt {wrLkðÞo ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e MkkÄwíkkLke íkku Mke{k Au. SðkuLku
WÃkËuþ ykÃkeLku Mk{òððk{kt Ãkh{ fwþ¤ Au. ©enrhyu ËkMk¼kðu ¼síkk
¼õíkku { kt økku à kk¤kLkt Ë Mðk{eLku yøkú ø kÛÞ fÌkk Au . >>8-9>>”
(©enrh[rhºk{T : ÃkrhåAuË - 2 , yæÞk. 28)
Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e, Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkku {rn{k
økkíkk fnu Au :
‘ÄÞwO ™t{ ‚u „tu…t¤t™kŒ, ÚtÞt Þtu„uïh s„ðkŒ;
Vhu ŒÞt¤w Ëhðu Œuþ, yt…u {w{wûtw™u W…Œuþ. >>37>>
fÞto {nthtsu {tuxuht ƒnw, {t™u {tuxt {wr™ðh Ënw; >>38>>’
(¼õík®[íkk{ýe : «. 142)
rLk»fw¤kLktË Mðk{e fnu Au fu, ©eS{nkhksu MðÞt økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku
{kuxkE ykÃke Au. yLku Mkðuo {kuxk {kuxk LktËMktíkku Ãký økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku {kuxk
{kLkíkk níkk.
Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkk {wÏÞ rþ»Þ nkuðk Aíkkt çkúñ[khe
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 232
y®[íÞkLktËSyu ‘©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ’ (nMíkr÷r¾ík «ík) økútÚk{kt sqLkkøkZ {trËh
yLku ©eS÷e÷k ðýoLk fhíkk økwýkíkeík þçËLkku yýMkkh Ãký yk¾k yæÞkÞ{kt
ykððk ËeÄku LkÚke.
Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkk Ãkh{ Ãkrhr[ík ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e f]ík
‘¼õík®[íkk{ýe’{kt Ãký íku{Lkk Lkk{Lkku MkkÄkhý WÕ÷u¾ Au, yuðwt s yLÞ çku-[kh
økútÚk{kt Au.
Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku{kt «fhý 2 ðkík 57{kt sýkðu÷e ðkík
LkkUÄÃkkºk Au :-
“...yuf rŒðË f]…t™kŒ Mðt{e™e Ë{trÄ òuE™u ËÂå[Œt™kŒ Mðt{eyu fÌtwk su
‘‘y{thu f]…t™kŒ Mðt{e™t suðwk nu‚ ™rn. ™u yuðt nu‚ðt¤t ‚u ‚tu „k„t suðt, ™u
„tu…t¤t™kŒ Mðt{e ‚u ‚tu ŒrhÞt suðt. ‚u ‚tuu y™k‚ Sð™u Ëwr¾Þt fhe ™t¾u ‚uðt n‚t.
yu{ fne™u ƒtuÕÞt su suðt h½wðehS {nthts n‚t ™u suðt „tu…t¤t™kŒ Mðt{e n‚t
‚uðt ‚tu sýtýt s ™rn !...”
yk ðkík{kt Mðk{e MÃkü fnu Au fu, økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku fkuE yku¤¾e þõÞwt s
Lkrn.
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu LktËfkurxLkk ½ýk MktíkkuLkk økwýøkkLk íku{Lke ðkíkku{kt økkÞk Au,
Ãkhtíkw ßÞkhu økkuÃkk¤kLktË Mðk{e MkkÚku Mkh¾k{ýeLke ðkík ykðu íÞkhu ÞwÂõíkÃkqðof
økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku {tuxt ËtÄw íkhefu «ríkÃkkËLk fÞko Au.
Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt fnu Au :
1. “...yt Sð™u sux÷wk yk‚hu Ëw¾ hnu Au fu yL™ ð† {¤u Au ‚u Ëðuo {tuxt Ëk‚™e
áÂü ðzu Au; …ý Sð …tu‚t{tk {t÷ {t™e™u yt[tÞo™u ‚Útt {tuxt ËtÄw™u yturþÞt¤t
fhu Au; …ý …tu‚u yturþÞt¤tu Útt‚tu ™Úte, …ý òu {tuxt ËtÄw™e áÂü shtf Vhu, ‚tu
1
[tkzt¤ suðwk yk‚fhý ÚtE òÞ ™u Ëw¾ …ý hnu ™rn...” (3/66)
2. “...¼„ðt™ y™u {tuxt ËtÄw™u ytþhu fhe™u ‚tu ðtŒ¤ suðtk Œw:¾ ytððt™tk
ntuÞ ‚u …ý x¤e òÞ; ™u ËtÄ™u fhe™u ‚tu fqxe fqxe™u {he òÞ ‚tu …ý ™ x¤u...”
(1/155)
3. “...y™u {tuxt …htuût ÚtÞt …Ae yts™e …uXu …tu‚t™t ytr©‚™e ¾ƒh ht¾u fu ™
ht¾u ? yu «§™tu W¥th : su, õÞtk …htuût ÚttÞ yuðt Au ? ƒtfe yts™e …uXu Œu¾tÞ ™rn;
™u ¾ƒh ™ ht¾u ‚tu ƒúñtkz™e ÂMÚtr‚ fu{ hnu ?...” (1/292)
4. “...ftuE {tuxt™tu yð„wý ÷u ‚u™wk ƒnw ¼qkzwk ÚttÞ... ...yhu ! fux÷tf ‚tu
‘„tu…t¤t™kŒ Mðt{e™e ðt‚ ¾tuxe’ yu{ fnu‚t ‚u „Þt; ‚u …ý ŒeXt....” (5/65)
5. “økwýkíkeíkkLktË Mðk{e fkuEÃký «&™ fu ðkíkLkk rLkhkfhý {kxu økkuÃkk¤kLktË
Mðk{eLku ÃkqAeLku Wfu÷ {u¤ðíkk, yk ðkíkLke ¾kºke; Mðk. ðkíkku «fhý - 2, ðkík - 49
233 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
íkÚkk økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku - y{ËkðkË «fkþLk{kt
økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkk SðLk [rhºk{kt rLkYÃký fhu÷k «Mktøkku
WÃkhÚke ÚkkÞ Au.”
6. ‘{tuxt™t „wý, rð¼qr‚, yiïÞo, «‚t…, „k¼eh…ýwk,
Äehs…ýwk yu ytrŒf {tuxt™t {rn{t™tu rð[th fheyu ™u {tuxt
niÞt{tk MVwhu ‚uýu fhe™u Ëw¾ ð‚uo.’ (1/327)
7. “...{nthts™tu ™u {tuxt ËtÄw™tu yuf rËØtk‚ Au...”
(2/24)
8. “...¼s™ fh‚tk fh‚tk r¢Þt fheyu ‚tu yk‚h{tk xtZwk hnu, ™u
‚u yk‚h{tk xtZwk òuE™u {tuxt ËtÄw htS ÚttÞ; ™u su™e W…h {tuxt
ËtÄw htS ÚttÞ ‚u™tu Sð Ëwr¾Þtu ÚtE òÞ...” (2/32)
9. “...ft{ ¢tuÄtrŒf ‚tu yuðt ƒr¤Þt Au, su rþð ƒúñtrŒf™e
…ý ÷ts ÷eÄe Au. y™u yu ft{trŒf su™u rð»tu ytðu Au ‚u™u „¤e
òÞ Au. ‚u yts ‚tu {nthtsu ™u {tuxt ËtÄwyu XtuE htÏÞt Au su{
ƒúñtkzÚte …h {nts¤ Au ‚u{tk {tuxt {tuxt {åA Au ‚u ƒúñtkz™e
Ë{e…u ytðu ‚tu yt¾t ƒúñtkz™u …ý „¤e òÞ yuðzt {tuxt Au …ý
«ãwB™™u [tufe{tk htÏÞt Au ‚u òu ƒúñtkz™e Ë{e…u „¤ðt ytðu ‚tu
{tÚtt{tk „Œt {thu ‚u fhtuzwk Þtus™ ò‚t hnu. ‚u{ ft{ ¢tuÄtrŒf™u ‚tu
{nthtsu ™u {tuxt ËtÄwyu XtuE htÏÞt Au ™rn ‚tu yt{tk hnuðtÞ
™rn....” (2/40)
10. “...yt Sð ‚tu {uðtËe (r™hkfwþ) ÚtE ƒuXtu Au; …ý
¼„ðt™™e ™u {tuxt ËtÄw™e ‚tu „hs ht¾‚tu ™Úte. ™u …tu‚t™t
Sð™e ‚tu …tu‚t™u ¾ƒh s ™Úte...” (2/59)
11. “...¼„ðt™ ™u {tuxt ËtÄww ßÞthu WŒtËe ÚttÞ, íÞthu yu{
òýðwk su nðu {w{wûtw™tk f{o Vqxâtk !...” (2/73)
12. “...ƒwÂØ ‚tu yux÷e s su {tuxt ËtÄwÚte þe¾u ™u {tuût™t
ft{{tk ytðu; ƒtfe ƒwÂØ ™rn. ™u {nthts fnu‚t: su ‘‘™tÚt ¼õ‚
ƒwÂØðt¤t Au ™u Œeðt™S {q¾o Au...” (3/23)
13. “...{tuxt Ëk‚™tu Ë{t„{ ‚tu ¼„ðt™ ¼u¤wk hnuðwk ‚u fh‚tk
…ý yrÄf Au. fu{ su ytuÕÞt™u Œuþft¤ ÷t„u …ý yt™u ™ ÷t„u...”
(3/39)
14. “...¼„ðt™ ™u {tuxt Ëk‚ yt„¤ ™{e Œuðwk, ™u …tu‚t™e
Ë{sý {qfe Œuðe; ™u yu‚tu ƒnw ŒÞt¤w Au ‚u ƒnw hûtt fhu...”
(3/64)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 234
15. “...¼„ðt™™e áÂüyu ‚tu yt ÷tuf, ¼tu„ Ëðuo Äq¤ s Au ™u {tuxt Ëk‚™e …ý
yuðe s Ë{sý Au...” (3/89)
16. “...«r‚÷tu{™tu yÇÞtË r™hk‚h ht¾ðtuu; yu rËØtk‚ ðt‚ Au. ‚u
ð[™t{]‚{tk {nthtsu ƒnw Xuftýu fÌtwk Au. ™u {tuxt Ëk‚™tu yu yt„ún {wÏÞ Au...”
(3/123)
17. “...yt ÷tuf{tk ¼„ðt™ ‚Útt {tuxt ËtÄww {™w»Þ suðt „ýtÞ, ‚u su™u
Ë{s‚tk ytðzu ‚u™u ytu¤¾tÞ...” (5/120)
18. “...yuðtkk [tuËX ÷ûtý ËtÄw™tk ntuÞ íÞthu ËtÄw ÚtðtÞ; ‚u {nt«÷Þ ËwÄe
„tu…t¤t™kŒ Mðt{e, f]…t™kŒ Mðt{e, MðY…t™kŒ Mðt{e ™u {wõ‚t™kŒ Mðt{e suðt
ËtÄw™tu yntuhtºte-r™hk‚h Ë{t„{ fhu, íÞthu …qhtu ËtÄw ÚtðtÞ. ™u ËtÄw‚t ð„h Ëw¾
ytðu ™rn ™u ytíÞkr‚f {tuût …ý ÚttÞ ™rn. ‚u sux÷e fËh hnuþu ‚ux÷e fËh xt¤ðe
…zþu....” (5/30)
yk heíku Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e Ãký Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkku
{rn{k Mk{SLku {Lk-f{o-ð[Lku Mk{køk{ fhíkk níkk yLku íku {rn{kLkk V¤MðYÃku s
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLku fux÷efðkh «&™ku Ãký ÃkqAu÷k
Au. yLku Mðk{eyu íkuLkk W¥kh Ãký fhu÷k Au. su{ fu - (1) y{ËkðkË «ík - «.1, ðkík
Lkt. 33 : “økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu ÃkqAâwt su, ‘Ëuþfk¤krËfu fheLku yuf rLkhÄkh hnu
yu{ sýkíkwt LkÚke {kxu fu{ fhu íkku {rík Lk Vhu ?’ íÞkhu fÌkwt su yu íkku yuf ¼økðkLkLku
rð»kus {kuxÃk Mk{su Ãký çkeò fkuELkku ¼kh Lk ykðu Lku MkíMktøkLkku ðÄkhku ÚkkÞ íkÚkk ½xe
òÞ íkku Ãký yu{ Mk{su su ¼økðkLk {éÞk Au íku íkku fktE síkk hnu íku{ LkÚke íkÚkk fkuEf
÷u yu{ Ãký LkÚke yLku òu MkíMktøkLkku ðÄkhku Úkkþu Lku ÷kuf çknw {kLkþu íkku Mkk{ku
¼økðkLkLku ¼síkkt ytíkhkÞ Úkkþu yLku hòuøkwýe {Lkw»Þ MkíMktøke Úkkþu Lku çknw {kLkþu íkku
Mkk{k ykÃkýLku Ãký hòuøkwýe fhþu {kxu yu{ [ku¾wt Mk{su su ¼økðkLk fhíkk nþu íku
Xefs fhíkk nþu yu{ Mk{su íkku fkuE heíku {rík Lk Vhu.” (2) «.2 ðkík Lkt. 315 :
“yuf rËðMk økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu ÃkqAâwt su, ðkMkLkk{Þ su ®÷øk þheh Lkkþ ÃkkBÞwt
fu{ sýkÞ ? íÞkhu {kuxk Mktíku fÌkwt su, W¥k{ Ãkt[rð»kÞ «kó ÚkÞk nkuÞ íkuLku {qfe Ëu íkku Vhe
ÃkkAk Mkkt¼hu Lkrn. íku su{ sL{ktíkhLkk rð»kÞ Mkw¾ LkÚke Mkkt¼híkkt íku{ n{ýkLkk rð»kÞ
Ãký Lk Mkkt¼hu íÞkhu ®÷øk ËunLkku Lkkþ ÚkÞku òýðku.”
yk{ Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku{kt árü fhðkÚke Mk.økw. ©e
økwýkíkeíkkLktË Mðk{e {nkLk nkuðk Aíkkt Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e íkku íku{LkkÚke Ãký
¾qçk s {nkLk Mktík-rðh÷ rð¼qrík Ãkwhðkh ÚkE þfu Au.
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt (y{ËkðkË «ík : 2/137{kt) fnu
Au :-
“rð¿kkLkËkMkSLku yðMÚkk ÷kuÃkíke LkÚke Lku {wtÍkíkk Ãký LkÚke Lku MkËk Mkw¾eÞk
235 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
hnuíkk ykðzu Au. Lku rLk{koLkeÃkýwt Ãký çknwt Au. Lku ©eS{nkhksLkku Lku
MkíÃkwÁ»kLkku rðïkMk Ãký yríkþÞ Au. Lku økwýkíkeíkkLktË Mðk{e íkÚkk
rMkØkLktË Mðk{e yu çkuÞLku íkku yðMÚkk ÷kuÃkkÞ Au Lku {wtÍðý Ãký
ykðu Au. íku òu ÃkwÁ»k «ÞíLku fheLku yrík ykøkún fhu íkku yu{Lku Ãký
{wtÍðý ykðu Lkrn. Lku fkuEf Lku íkku ðkík r[¥k fhíkk Úkfk Mkðuo r¢ÞkLku
rð»ku ©eS{nkhks ËunLke ÃkuXu rLkhtíkh Mkkt¼Þko fhu Au Lku Ãk]ÚðeLke
ÃkuXu ykÄkhÃkýkLkku rðïkMk Ãký MkËk ðíkuo Au.”
yk heíku yðMÚkk ÷kuÃkkðkLkk Lku {wtÍðý ykððkLkk nuíkwÚke Mk.økw.
©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eyu su økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke rMÚkrík
rð¿kkLkËkMkSÚke Lke[e fûkkLke sýkðu÷ Au. þwt yk Mk.økw. ©e
[iíkLÞkLktË Mðk{eLkk nMíku ÷¾kÞu÷ økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkík
¾kuxe nþu ? çkwrØ{kLk ÃkwÁ»k rð[khu íkku ¾çkh Ãkzu fu rMkØkLktË Mðk{e
íkwÕÞ økwýkíkeíkkLktË Mðk{e fhíkk rð¿kkLkËkMkSLke ÂMÚkrík yLku íku
fhíkk Ãký Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ÂMÚkrík fux÷e Ÿ[e
nþu...!!!
Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkkuLkk Mktøkúnfíkko Mk.økw. ©e
[iíkLÞkLktË Mðk{e çkeò «fhýLke ðkík{kt ÷¾u Au :-
“MkËTøkwÁ økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu MðÃLkkLke ðkík fheLku fÌkwt :
©eS{nkhksu yufktríkf{kt ¼uË Ëu¾kzâku Lku fÌkwt su, yuðk íkku yk
Mk{Þu yufs „tu…t¤t™kŒ Mðt{e Au. çkeò fkuE yu{Lkk suðk LkÚke.”
(Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 2/97 y{ËkðkË «ík)
yk{ Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku{kt çktLku MktíkkuLkk
ð[LkkuLke {q÷ðýe fhðkÚke Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e s MknwÚke
{nkLk MÃkü sýkE ykðu Au. íku{ Aíkkt y{wf «ktíkLkk fux÷kf
Mktíkkuyu {kuûk{køko{kt rçkLksYhe {q¤ yûkhLkk rððkËLku xk¤ðk
{kxu; çktLku Mktíkku ðkÂMíkðf{kt «íÞûk ¼økðkLk{kt s òuzLkkhk Au
yu{ {kLke çktLku Ãkq. MktíkkuLku rð»ku Mk{çkwrØ Ãký Ëk¾ðu÷e Au.
yufðkh Mðk{e {nkÃkwÁ»kËkMkS sqLkkøkZ{kt ÃkkuíkkLku ykMkLku
Úkkt¼÷kLku yZu÷eLku çkuXk níkk. íku Mk{u ÃkkuíkkLkk rþ»Þ
YøkLkkÚk[hýËkMkSyu Ãkøku ÷køkeLku ÃkqAâwt : ‘nu Mðk{e ! {khu çkuÞ
MkËTøkwÁyku (økkuÃkk¤kLktË Mðk{e yLku økwýkíkeíkkLktË Mðk{e) yu
çku{kt fkuLku yûkh òýðk ?’ íÞkhu Mðk{e çkkuÕÞk : ‘MkËTøkwÁ
økkuÃkk¤kLktË Mðk{e íkÚkk MkËTøkwÁ økwýkíkeíkkLktË Mðk{e íku çkuÞ
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 236
yûkh{qŠík Au íku{ òýsu. {khu çkuÞ MkËTøkwÁyku WÃkh nuík Au. íku{ íkkhu Ãký nuík hk¾ðwt.’
yu{ fne ð¤e çkkuÕÞk : ‘{Lku ©eS{nkhks yLku økkuÃkk¤kLktË Mðk{e íkÚkk
økwýkíkeíkkLktË Mðk{e y¾tz Ëu¾kÞ Au. Lku {U økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLkku òuøk (Mk{køk{)
18 ð»ko fÞkuo Lku økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLkku òuøk 32 ðhMk fÞkuo. {kxu íkkhu çkuÞLkk WÃkh
nuík hk¾ðwt. fkhý fu íku çkuÞ {kuûkLkk Ëkíkk ({kuûkÃkÚk Ëþof) Au.’ íku Mkkt¼¤eLku MkkÄw
YøkLkkÚk[hýËkMkS yrík hkS ÚkÞk.
(sqLkkøkZLkk òuøke ©e {nkÃkwÁ»kËkMkS Mðk{e : «Mktøk-79)
{nkÃkwÁ»kËkMkS Mðk{e MkËTøkwÁ økwýkíkeíkkLktË Mðk{e MkkÚku 32 ð»ko hÌkk, Aíkkt
økkuÃkk¤kLktË Mðk{e {kuxk Au fu økwýkíkeíkkLktË Mðk{e {kuxk yu Ãkkh¾e Lk þõÞk ! yLku
yksLkk rð{w¾ku þuLkk ykÄkhu fnu Au fu, økkuÃkk¤kLktË Mðk{e fhíkk økwýkíkeíkkLktË
Mðk{e {kuxk Au ? yhu ! MðÞt økwýkíkeíkkLktË Mðk{e fnu Au : ‘su y{Lku økkuÃkk¤kLktË
Mðk{e fhíkk yrÄf fnuþu íku{Lku rð»ku yMkwh «ðuþ fhþu. y{Lku økkuÃkk¤kLktË Mðk{e
fhíkk {kuxk fnuþku Lkrn.’
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : SðLk [rhºk , MkhÄkh «fkþLk)
Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt MÃküÃkýu Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË
Mðk{eLkku Lkk{ rLkËuoþ Ãkqðof yËT¼wík {rn{k fnu Au : “Mðt{e ƒtuÕÞt : su, „Áz …]Úðe
W…h ytÔÞtu ntuÞ, ™u ‚u™e …tk¾{tk {åArhÞwk ƒuËe òÞ ‚tu fux÷tu «ÞtË …zu ? íÞthu fÌtwk
: ftkE «ÞtË …zu ™rn. íÞthu Mðt{e ƒtuÕÞt : su, „tu…t¤t™kŒ Mðt{e ™u {wõ‚t™kŒ Mðt{e
‚u ‚tu „Áz suðt Au. ‚u™e …tk¾{tk yt…ýu ƒuËe „Þt Aeyu {txu ftkE ®[‚t ™ ht¾ðe...
...yu{ fne™u ð¤e ƒtuÕÞt : su, ºtý «fth™tk …k¾e Au ; ‚u{tk fux÷tkf …k¾e ‚tu ð]Â¥t îtht
$zt Ëuðu yuðtk Au, fux÷tkf …k¾e ‚tu áÂü îtht $zt Ëuðu yuðtk Au. ™u fux÷tf …k¾e ‚tu
…tk¾{tk ht¾e™u Ëuðu yuðt Au. ‚u{tk ð]Â¥t îtht $zwk Ëuðt‚wk ntuÞ ‚u $zwk áÂü{tk ytðu ‚tu
„kŒw hnu ? íÞthu fÌtwk su ™ hnu, íÞthu Mðt{e ƒtuÕÞt su yu $zwk …tk¾{tk ytðe™u …zu ‚tu þwk
„kŒwk hnu ? ™ s hnu. yu{ fne™u ƒtuÕÞt : su, yu ‚tu áütk‚ Au. yu™tu rËØtk‚ ‚tu yu Au :
su ð]Â¥tîthu Ëuðu yuðt ‚tu „tu…t¤t™kŒ Mðt{e ™u f]…t™kŒ Mðt{e suðt Au. ‚u™e …tk¾{tk
yt…ýu …zât Aeyu; {txu ftkE fËh hnuþu ™rn yu{ òýðwk.” (2/31)
yk ðkík{kt MðÞt økwýkíkeíkkLktË Mðk{e ÃkkuíkkLku {åAhLke WÃk{k ykÃkeLku fnu Au fu,
‘økkuÃkk¤kLktË Mðk{e íkku økÁz suðk Au. yuLke Ãkkt¾{kt ykÃkýu çkuMke økÞk Aeyu {kxu
fktE ®[íkk Lk hk¾ðe.’
íku{s Mðk{e {kuûk WÃkÞkuøke ¾kMk rððuf árü ykÃkíkk fnu Au : “{tuxt ËtÄw ntuÞ
‚u™u ƒeò suðt fnuðt ‚Útt ƒeòÚte W‚h‚t suðt fnuðt yu yu™tu ÿkun ÚttÞ Au.”
(1/222)
WÃkh Ëþkoðu÷ ík{k{ ðkíkku Mkt«ËkÞLkk {kLÞ økútÚkkuLkk ykÄkhu Mk{òððk {kxu yºku
÷¾u÷e Au. Ãkhtíkw y{kÁt rðLk{úÃkýu rLkðuËLk Au fu, ‘¼økðkLk ©enrh Mk{fk÷eLk íku{Lkk
237 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 Ëerûkík Mktíkku su yûkhÄk{Lkk {wõíkku níkk íku{kt fkuý {kuxwt yLku fkuý LkkLkwt íku «&™
yu Mktíkku ðå[uLkku Au yLku íkuLkku rLkýoÞ Ãký íkuyku s Mkkhe heíku fhe þfu. ykÃkýk
suðk Ãkk{h Sðkí{kLke íku Mkk{Úkeo Au Lkrn, nkuÞ Lkrn yLku íku{kt {kuxk-LkkLkkLkku
¼uË fhðkLkku ykÃkýLku yrÄfkh Ãký LkÚke. ykÃkýk {kxu íkku Mk.økw. ©e
økkuÃkk¤kLktË Mðk{e, Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e, Mk.økw. ©e çkúñkLktË Mðk{e,
Mk.økw ©e rLkíÞkLktË Mðk{e, Mk.økw. økwýkíkeíkkLktË Mðk{e, ykrË ík{k{
LktËÃktÂõíkLkk Mktíkku íku ÃkqßÞ s Au Lku {kuxk Au. yLku íku{ktLkk fkuEÃký
©eS{nkhksLkk LkkLkk{kt LkkLkk Ëerûkík MkkÄwLke [hýLke hs ÚkðkLkwt {¤u íkku íku
ykÃkýwt {nkLk MkËT¼køÞ s «kó ÚkÞwt Mk{sðwt.
v v v v v v
ykÃkýk ykæÞkÂí{f rðfkMk {kxu ÃkkÞkLke sYrhÞkíkku{kt ‘økwÁ’Lkku Ãký
Mk{kðuþ ykð~Þf Au. Ãkhtíkw yk¾e çkkçkík{kt yuf ðkík ÞkË hk¾òu fu økwÁ
ykÃkýk ykæÞkÂí{f {køkoËþof Au. suyku ykÃkýk ykæÞkÂí{f rðfkMk{kt
Ëkuhðýe ykÃku Au. ík{khkt æÞuÞLke íkuyku ÃkkMkuÚke çkLku íkux÷e {ËË {u¤ððe. suÚke
ík{khe ykæÞkÂí{f MkVh MkV¤ Lkeðzu. ík{kÁt æÞuÞ ¼kiríkf heíku yu{Lku [kUxe
hnuðkLkwt Lk nkuðwt òuEyu. [kUxðkLkwt íkku Mk÷qýe {qŠík ½Lk~Þk{{kt Au yu ðkík
õÞkhuÞ Lk ¼q÷ðe òuEyu. økwÁ MkkÚkuLkku MktÃkfo íkku ík{khk ytrík{ æÞuÞLkwt su ÷ûk
Ãkh{kí{kLku «kó fhðkLkwt Au yLku íku «kró {kxuLkwt s nkuðwt òuEyu, íkuLku [rhíkkÚko
fhkðu Au. su Mkk[k økwÁ nþu íku íkku ík{Lku ÃkkuíkkLku rð»ku s ð¤øke hnuðk {kxu
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
õÞkhuÞ «kuíMkknLk Lkrn ykÃku. økkiík{çkwØ íku{Lkk rþ»ÞkuLku fnuíkk níkk fu,
“æÞkLk ð¾íku òu ík{u «¼wLku çkË÷u {Lku swyku íkku íkhík {Lku {khe Lkkt¾òu.”
yk ðkík WÃkh sýkðu÷ {wÆkLku ðÄw MÃkü fhðk sýkðe Au.
yksu rð{w¾ku fnu Au fu, yûkhçkúñ økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLku ð¤øÞk rðLkk
Mðkr{LkkhkÞýLku Ãk{kíkwt LkÚke, yk fux÷wt çkunwËwt ÷køku Au ?
òu ík{u ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke su{ økwÁ{kt s ð¤øke hnuþku íkku ík{u
ík{khk ytrík{ æÞuÞ MkwÄe ÃknkU[e Lkne þfku. fkhý fu ík{khe ykæÞkÂí{f
MkVh økwÁ ÃkkMku ykðeLku yxfe sþu, «¼w MkwÄe Lkrn ÃknkU[u.
yk rËÔÞ rLkÞ{Lku MkËkÞ ÞkË hk¾òu fu, økwÁyku yÚkðk íkku ykæÞkÂí{f
heíku «çkwØ ÚkÞu÷ ÔÞÂõík MkkÚku økktzkLke su{ ð¤øke hnuþku íkku ykæÞkÂí{f
MkVh{kt yuf yuðku Ãkzkð ykðu Au. ßÞkhu økwÁ {ËËYÃk ÚkðkLku çkË÷u ík{khe
ykz¾e÷e YÃk çkLke òÞ Au. yks ðkíkLku ©eS{nkhks yk heíku økZzk «Úk{
«fhýLkk 1÷k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au : ‘¼økðkLkLke {qŠíkLkwt æÞkLk fhíkk su ÃkËkÚko
ykzwt ykðeLku ykðhý fhu íkuLku {kÞk fneuyu.’
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 238
su ÔÞÂõík ¼økðkLkLku {qfeLku MkËkÞ çkeS ÔÞÂõík Ãkh ykÄkh hk¾íke ÚkE òÞ Au íku
{wÂõík {u¤ðe LkÚke þfíke. yuf Ãkh{kí{k Ãkh ykÄkh hk¾ðku yu s {wÂõíkLkwt MkkuÃkkLk
Au. yu õÞkhuÞ Lk ¼q÷ðwt òuEyu.
ykÃkýu yuf ðkík ¾kMk Mk{S ÷uðe òuEyu fu ík{kÁt ytrík{ æÞuÞ ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞý Au, Lkrn fu økwÁ ! økwÁ íkku yuf MkeÄkMkkËk ykæÞkÂí{f {køkoËþof Au. su
ík{Lku ík{khk ytrík{ æÞuÞ Ãkh{kí{kLku «kó fhðk{kt {ËËYÃk ÚkkÞ Au. yLku çkeS
yøkíÞLke ðkík su ík{khu (yÚkkoíkT {w{wûkw {kºkyu) Mk{S ÷uðe òuEyu fu, ík{khu økwÁ
Mðefkhðk{kt yktĤwt yLkwfhý Lk fhðwt òuEyu. MkkÄw-Mktíkku ík{Lku su ¿kkLk ykÃku íkuLkk
WÃkh ík{khu ík{khk {LkÚke rð[kh fhe su þk†{kt {¤íkwt ykðu íkuLku s økúný fhðwt
òuEyu. ík{khu çkÄk s WÃkËuþku MkkÚku þk†kuLke ðkíkkuLku Ãký Mkh¾kððe òuEyu yLku
Mkk[k-¾kuxkLku ûkeh-Lkeh LÞkÞÚke rð¼køk fhe ÷uíkk þe¾e sðwt òuEyu.
Ãkhtíkw ykÄwrLkf ðkMíkrðf SðLk{kt ÷kufku yk ðkíkÚke íkÆLk W÷xe heíku ðíkuo Au. íkuyku
ÄkŠ{f økútÚkkuLku ðkt[íkk LkÚke fu LkÚke íku{ktÚke fkuE çkkuÄÃkkX økúný fhíkk. íkuyku íkku yk
økútÚkku ÃkkuíkkLkk Ä{oLkk Au {kxu W¥k{ Au íku{ fneLku íkuLkk {kºk hûkf çkLke òÞ Au. Ãký
hkík-yktĤkLke su{ òuíkk LkÚke fu ÷¾Lkkhk su {nkÃkwÁ»kkuyu su WÆuþeLku økútÚkku ÷ÏÞk Au
rð{w¾ MktMÚkkykuyu íku økútÚkku{kt VuhVkh fhe ÃkkuíkkLkk {Lk Vkðíkk ÃkwMíkfku AÃkkÔÞk Au.
rþûkkÃkºkeLku Ãký ÃkkuíkkLku {Lk Vkðíke AÃkkðe Au. yux÷u s fnuðkíke yk ÄkŠ{f ÔÞÂõík
Ãkkuíku {kLku÷k Ä{oLke ykswçkksw yuf rËðk÷ ¾ze fhe Ëu Au. su{kt çkeS ÔÞÂõíkyu
[t[wÃkkík fu ˾÷økehe Lk fhðe íku{ íkuyku [wMíkÃkýu EåAu Au. yLku ÃkkuíkkLkk Ä{oLkk økútÚkku
rð»ku çkeò ÷kufkuyu xefk-xeÃÃkýe fhðkLke ®n{ík Ãký Lk fhðe òuEyu íku{ íkuyku {kLku
Au. yLku òu fkuE íkuðe ®n{ík fhu Au íkku ík÷ðkh BÞkLk{ktÚke çknkh Lkef¤e Ãkzu Au yLku
íkkuVkLkku þÁ ÚkE òÞ Au. yLku íkuÚke s Mkk[wt fnuðk{kt ykÔÞwt Au fu, søkík{kt MkkiÚke ðÄw
ÞwØku Ä{oLkk Lkk{u s ÚkÞk Au.
çkeS h{qS ðkík ykÃkýk Mk{ks{kt yu ðkMíkrðf òuðk{kt ykðe Au fu, yuf s
Mkt«ËkÞLkk Ãkzu÷k çku rð¼køkku{kt yuf ÃkûkLkk Ä{o{kt {kLkLkkhk ÷kufku çkeò ÃkûkLkk Ä{oLkk
{kir÷f yuðk Ãký ÄkŠ{f økútÚkkuLkku yÇÞkMk fhíkk LkÚke. su Ä{oøkútÚkku{kt Ä{oLkk «çkwØ
{nkÃkwÁ»kkuyu Mkðkuoå[ MkíÞLku s Wå[kÞwO nkuÞ Au. Ãkhtíkw yk ðkíkÚke ðtr[ík hnuíkk yufs
Mkt«ËkÞ{kt ÄkŠ{f swÚkku ðå[u swËkøkhku Q¼ku ÚkkÞ Au.
nðu Mkk[ku yr¼øk{ íkku yu Au fu, ÄkŠ{f økútÚkkuLku íkk¤k-fqt[e{kt hkÏÞk ðøkh yLku
hkus íkuLkk WÃkhÚke Võík Äq¤ ¾t¾uhíkk hnuðkLku çkË÷u, ÷kufkuyu íkuLkku yÇÞkMk fhðku
òuEyu. yLku íku{kt su ÷¾u÷wt Au íkuLkku Mkkhktþ økúný fhe SðLk{kt Wíkkhðku òuEyu.
¾hu¾h íkku ÔÞÂõíkyu Võík Ãkkuíku {kLku÷k Ä{oLkk s økútÚkkuLkku yÇÞkMk Lk fhðku òuEyu.
Ãkhtíkw {q¤ Mkt«ËkÞ{kt hnu÷k ÃkwhkíkLke økútÚkkuLkku Ãký yÇÞkMk fhðku òuEyu. MkíÞ
239 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ðkíkku fu MkíÞ yr¼«kÞkuLku ¾qÕ÷k yLku ði¿kkrLkf {LkÚke
Mðefkhðk òuEyu.
Mkk[e ðkík íkku yu Au fu, Ãkh{ MkíÞ íkku ík{khu ík{khe òíku ¾ku¤e
fkZðkLkwt nkuÞ Au. MkíÞ fkuELke ÃkkMkuÚke WAeLkwt fu Wíkkhku fheLku ÷uðkLkwt
LkÚke nkuíkwt fu fkuE Ä{oøkútÚkLkwt Mkkh-yMkkh Mk{ßÞk rðLkk yktĤwt
yLkwfhý fhe {u¤ðkíkwt LkÚke. MkíÞLke ík{khe þkuÄ{kt ÄkŠ{f økútÚkku
yLku íku su íku Ä{oLkk «çkwØ {nkÃkwÁ»kku îkhk su WÆuþÚke ÷¾kÞu÷k nkuÞ
íku Mkkhktþ ÃkfzðkLkku ykøkún nkuðku òuEyu. íkuLku Mk{ßÞk ðøkh íkuLkwt
yktĤwt yLkwfhý Lk íkku íku Ä{o {kxu fu Lk ík{khk {kxu rníkkðn Au.
{nuhçkkLke fhe {Lk{kt yuf ðkík fkuíkhe hk¾òu fu, ytrík{ MkíÞ
íkku ík{khu Ãkkuíku s òýðkLkwt-¾ku¤ðkLkwt hnuþu. MkíÞ WAeLkwt {¤íkwt LkÚke
fu LkÚke íkuLke Lkf÷ {¤íke. Mkk[k økwÁLke þkuÄ {kxu íkku MkíMktrøkSðLk,
ð[Lkk{]ík, ©enrhrËÂøðsÞ suðk økútÚkkuLkk yÇÞkMkLke MkkÚku Mk.økw.
©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e suðk Mktíkku íkÚkk Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e
suðk yLkw¼ð rMkØ Ãkhçkúñ rLkc MktíkkuLkk ð[LkkuLke MkktÏÞ sYh ÷uðe
s Ãkzu. yLku íÞkhu s Mkk[k MkËTøkwÁLke yku¤¾ký ÚkkÞ yLku {¤u÷k
nkuÞ íkku íkuLkku {rn{k ÞÚkkÚko Mk{S þfkÞ.
ík{u fkuE MkkÄw-MktíkkuLkwt ÔÞkÏÞkLk Mkkt¼¤ku, íkuLkk ÷¾kýku ðkt[ku.
íkuLkku fkuE ðktÄku LkÚke, Ãkhtíkw Mkk[e ðkík Mk{ßÞk ðøkh yLku þk†kuLkk
ð[LkLku Mkh¾kÔÞk ðøkh íkuLku økwÁ fhðk{kt yktĤwt yLkwfhý fhðwt
ÞkuøÞ LkÚke. ík{khe y¬÷ yLku nkUrþÞkheÚke ík{khu íkuLke ðkíkLkk
÷u¾kòu¾k fhðk òuEyu. yLku íkuLke ðkíkku ytøku {q¤ Ä{oøkútÚkkuLkk
ð[Lkku òuðk òuEyu yLku ÃkAe s økwÁ fhðk òuEyu fu ík{khku {ík
çkktÄðku òuEyu. ík{khe nk÷Lke y¬÷-nkUrþÞkheLkk Míkhu ík{u
fËk[ íkuLke ðkík çkhkçkh Lk Ãký Mk{S þõÞk íkku ík{khu rþ»Þ
çkLkðkLkwt Au - {kxu ík{khk {tíkÔÞLkku [qfkËku {kufwV hk¾ðku òuEyu.
íkkuÃký ík{u ½ýk yÃkkÞku (yrLküku fu ÃkkÃkku)Úke çk[e sþku.
¾hu¾h íkku ykæÞkÂí{fíkk yuf yuðe «r¢Þk Au fu ykÃkýu
Mkðo«Úk{ íkku SË{ktÚke {wÂõík {u¤ððe òuEyu yLku SðLkLke M÷ux
[kuϾe fhe Lkk¾ðe òuEyu. íku ÃkAe s fþwtf fk{Lkwt íÞkt ÷¾e
þfkþu. ykÃkýu ÞkuøÞ heíku rðfkMk fhðk {ktøkíkk nkuEyu íkku ykÃkýu
nfefíkku WÃkh æÞkLk ykÃkðwt òuEyu, {kLÞíkk WÃkh Lkrn. Mkk[ku
ði¿kkrLkf fkuE ðkíkLku {kLÞ fu y{kLÞ fhíkku LkÚke, íku íkku ÃkkuíkkLke
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 240
ykt¾ yLku çkwrØÚke íkuLku íkÃkkMku Au. òu íkuLke MkíÞLke yuhý WÃkh yu ðkík Mkk[e Xhu Au íkku
íku íkuLkku Mkn»ko Mðefkh fhu Au. Mkk[ku ði¿kkrLkf fkuEÃký ðkíkLke íkhVuý fu rðÁØ{kt nkuíkku
LkÚke. íkuLkku MktçktÄ íkku MkíÞ yLku nfefíkku MkkÚku nkuÞ Au.
yks yr¼øk{ ÃkwMíkfku, ÄkŠ{f þk†ku yLku økútÚkku ðkt[íke ð¾íku yÃkLkkððku
òuEyu. ‘fkuE {nkí{kyu fÌkwt Au {kxu Mkk[wt Au’ yu{ ík{khu {kLke Lk ÷uðwt òuEyu.
ík{khu íkku Võík yu ðkíkLku Ä{oþk†ku MkkÚku Mkh¾kðe, rð[khe, íkÃkkMke ¾wÕ÷k {LkÚke
Mk{S ÷eÄk ÃkAe s íkuLkku Mðefkh fhðku òuEyu. ßÞkhu fkuEÃký ðkík ík{u Mk{ßÞk
ÃkAe Mðefkhku Aku íkku íku WAeLkwt ¿kkLk çkLke síkwt LkÚke, yu ík{u {u¤ðu÷wt ¿kkLk nkuÞ Au.
¼khík{kt ykÃkýu ½ýeðkh òuÞwt Au fu, yuf økwÁLku {kLkLkkhkyku íku{Lkku yuf ÃktÚk
çkLkkðu Au. yLku çkeò økwÁLku {kLkLkkhkyku íkuLkkÚke rðÁØ ÃktÚk çkLkkðu Au. yLku çktLku
yufçkeòLkk þºkw çkLke òÞ Au. fkhý fu çktLkuLkku Ëkðku nkuÞ Au fu íku{Lkk økwÁ s Mkðkuoå[
Au. yuf ÃktÚkðk¤ku fnuþu fu íku{Lkk økwÁ Mkk[k Au, íkku çkeò ÃktÚkðk¤k fnuþu fu íku{Lkk økwÁ
s Mkk[k Au. çkMk, yk s ÃkrhÂMÚkrík ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt «íÞûk Ëu¾kÞ Au.
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt yksu yLkuf økwÁyku ÚkÞk Au. yksu ¼÷¼÷k {w{wûkwyku
rîÄk{kt Ãkzu Au fu Ëeûkk økwÁ çkLkkððk fkuLku ? yksu yufðeMk{e MkËe{kt ÷k¾ zku÷hLkku
yk «&™ Au.
Ãkhtíkw ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý íkku yðíkkhLkk yðíkkhe níkk. {w{wûkkuykuLke yk
{wtÍðýÚke MktÃkqýo ðkfuV níkk. yux÷k {kxu s ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu ðzíkk÷
«fhýLkk 18{kt ð[Lkk{]ík{kt MkwMÃkü þçËku{kt fÌkwt Au. òuEyu yuLkk yu s
þçËku{kt...:-
“...MkíMktøke nkuÞ íkuLku yð~ÞÃkýu þe þe ðkíkko òýe òuEyu ? fu{ su, íkuLku fkuEf
ÃkqAu yÚkðk ÃkkuíkkLkk {Lk{kt fkuEf íkfo ÚkE ykðu íÞkhu òu íku ðkíkko òýe Lk nkuÞ íkku íkuLkwt
Mk{kÄkLk fu{ ÚkkÞ ?” yu{ «&™ ÃkqAeLku ÃkAe Ãkkuíku s çkkuÕÞk su, “ÕÞku yuLkku W¥kh y{u
s fheyu Aeyu su, yuf íkku ykÃkýku WØð Mkt«ËkÞ Au íkuLke heík òýe òuEyu íkÚkk økwÁ
ÃkhtÃkhk òýe òuEyu, íku fuðe heíku íkku WØð íku hk{kLktË Mðk{eYÃku níkk, Lku íku hk{kLktË
Mðk{e ©ehtøkûkuºkLku rð»ku MðÃLk{kt MkkûkkíkT hk{kLkwò[kÞo Úkfe ði»ýðeËeûkkLku ÃkkBÞk.
{kxu hk{kLktË Mðk{eLkk økwÁ íku hk{kLkwò[kÞo Au Lku íku hk{kLktË Mðk{eLkk rþ»Þ y{u
Aeyu yuðe heíku økwÁÃkhtÃkhk òýðe. yLku y{u y{khk Ä{ofw¤Lkwt MÚkkÃkLk fÞwO Au íkuLke
heík òýðe. yLku ºkeò y{khk Mkt«ËkÞ{kt yrík «{kýYÃk su þk† Au íkuLku òýðkt; íku
þk†Lkk Lkk{ 1. ðuË, 2. ÔÞkMkMkqºk, 3. ©e{ËT ¼køkðík Ãkwhký, 4. {nk¼khíkLku rð»ku
rð»ýwMkn†Lkk{, 5. ¼økðËTøkeíkk, 6. rðËwhLkerík, 7. MftËÃkwhkýLkk rð»ýw¾tz
{ktrn÷wt ðkMkwËuð {knkíBÞ yLku 8. Þk¿kðÕõÞM{]rík, yu su ykX þk† íkuLku òýðkt,
yLku [kuÚkk Mkðuo MkíMktøkeLkk su su rLkÞ{ Au íkuLku òýðk. yLku Ãkkt[{k ykÃkýk EüËuð su
241 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©ef]»ý ¼økðkLk íkuLku òýðkt...”
yk heíku ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt «ðuþu÷k {w{wûkwykuyu
Ãkkt[ ðkíkko yð~Þ òýðe òuEyu. (1) Mkt«ËkÞLke heík (2)
økwÁÃkhtÃkhk (3) Mkt«ËkÞLkk «{kýYÃk þk†ku (4) MkðoLkk rLkÞ{ku
(5) ¼økðkLkLkwt MðYÃk.
yk s ð[Lkk{]íkLku ‘©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw’ økútÚk{kt Mk.økw. ©e
þíkkLktË Mðk{eLkk þçËku{kt òuEyu :-
‘iÉjÉÉt& ºÉ¨|ÉnùɪɺiÉÖ º´ÉMÉÖ°ühÉÉÆ {É®Æú{É®úÉ **
MÉÖ¯ûºiÉjÉÉÊnù¨ÉÉä YÉäªÉ =rù´ÉÉä%v´É|É´ÉiÉÇxÉÉiÉ **
¤ÉÉävªÉ& ºÉ ®úɨÉÉxÉÆnùÉä ʽþ EÞò¹hÉÉÌ{ÉiÉ MÉÖ¯ûi´É vÉÚ& **
º´ÉÉʨÉxɺiɺªÉ SÉ YÉäªÉ& ºÉÉIÉÉiÉ ®úɨÉÉxÉÖVÉÉä MÉÖ¯û& **
¸ÉÒ®úRÂóMÉÉJªÉä ¨É½þÉIÉäjÉä ºÉ¨ÉÉvÉÉè SÉ MÉÖ®úÉäºiÉiÉ& **
|ÉÉ{iÉ´ÉÉxÉ ´Éè¹hÉ´ÉÓ nùÒIÉÉÆ iɺªÉ ʶɹªÉÉä ¦É´ÉɨªÉ½þ¨É **
¨ÉªÉÉ%ªÉÉävªÉÉ|ɺÉÉnäù SÉ ®úPÉÖ´ÉÒ®äú ºÉÖiÉä κ´ÉEòÉ **
vɨÉÇ´ÉƶªÉä%κiÉ ÊxÉʽþiÉÉ MÉÖ¯ûiÉäÊiÉ MÉÖ¯ûGò¨É& **’
(n.ðt.Ëw.®Ë. - ít. 218 / ð[. ðh.18)
©eS{nkhks fnu Au fu, økwÁÃkhtÃkhk òýðe òuEyu. fuðe heuíku
? íkku hk{kLktË Mðk{e WØðLkk yðíkkh níkk Lku ©ef]»ý Ãkh{kí{k
Úkfe MkkûkkíkT økwÁÃkËLku ÃkkBÞk níkk. íkkuÃký ©ehtøkûkuºkuLku rð»ku
hk{kLkwò[kÞo Úkfe ði»ýðe ËeûkkLku ÃkkBÞk níkk. ßÞkhu çkeS çkksw
hk{kLktË Mðk{eLkk rþ»Þ ©eS{nkhks Ãkkuíku ÚkÞk yLku íku MðÞt
¼økðkLk ©enrhyu Ä{ofw¤Lkk yÞkuæÞk«MkkË yLku h½wðehS
{nkhks çktLku yk[kÞo{kt ÃkkuíkkLkk økwÁÃkhtÃkhkÃkËLke MÚkkÃkLkk fhe.
Ãk.Ãkq. ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks
‘©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw - Mkuíkw{k÷k xefk’ økútÚk{kt ÷¾u Au íku
òuEyu íku{Lkk s þçËku{kt :-
‘¨ÉªÉÉ vɨÉÇ´ÉƶªÉä * vɨÉÇ´ÉƶɦɴÉä * ºÉÚiÉä nùkÉÊ´ÉÊvÉxÉÉ {ÉÖjÉi´ÉäxÉÉRÂóMÉÒEÞòiÉä
+ªÉÉävªÉÉ|ɺÉÉnäù ®úPÉÖ´ÉÒ®äú SÉ Îº´ÉEòÉ ¨ÉnùÒªÉÉ MÉÖ¯ûiÉÉ *+ÉSÉɪÉÇvÉÖ®úÉ ÊxÉʽþiÉÉ
ºÉ¨ÉÉʽþiÉÉ **’
©eS{nkhks MðÞt fnu Au : “{U Ãkkuíku Ä{oðtþ{kt sL{u÷k,
Ë¥krðrÄÚke ÃkwºkÃkýkÚke Mðefkhu÷ yuðk yÞkuæÞk«MkkËS {nkhks
yLku h½wðehS {nkhks yk çktLku ÃkwºkkuLku {kÁt økwÁÃkË-yk[kÞoÃkË
MkBÞfT «fkhu ykÃku÷wt Au, yu{ òýðwt.”
(©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw : ít. 218 / ð[. ðh.18)
yk þk†Lkk ð[LkkuÚke yuf ðkík MÃkü yLku Mk[kux ÚkkÞ Au fu,
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 242
{w{wûkwyu ‘økwÁ’ fuð÷ Ä{oðtþe yk[kÞoLku s çkLkkððk. yk ðkíkkoLku {w{wûkw MkíMktøkeyu
yð~Þ òýðe òuEyu yuðe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke yk¿kk Au.
• þwØ Mkt«ËkÞLkwt ¿kkLk fkuLku fnuðkÞ ?
yk «&™Lkku W¥kh ykÃkíkk Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e fnu Au:-
y™u ð¤e …wÁ»ttu¥t{ ¼„ðt™u yt[tÞoS {nthts™u yts …tu‚t™t Œ¥t…wºt fhe™u
Ëðuo ËtÄw ‚Útt ËíËk„e™t „wÁ fhe™u …tu‚t™e „tŒe W…h ƒuËtÞto Au, ‚u{tk ‚Útt
÷û{e™thtÞý ytrŒf su {qŠ‚Þwk …tu‚u …Ähtðe Au ‚u{tk …ý …tu‚t™t yð‚th sux÷wk
Œið‚ …tu‚u {qõÞwk Au {txu ‚u yt[tÞo ‚Útt …tu‚t™e …Ähtðu÷e su {qŠ‚Þwk ‚u™u yð‚the su
…wÁ»ttu¥t{ ¼„ðt™ ‚u™t yð‚th suðt òýðt ™u su{ yð‚th™u yÚtuo fhu ‚u™u …tu‚u
yk„efth fhu Au ‚u{s yt[tÞoS™u yÚtuo ‚Útt …tu‚t™e …Ähtðu÷e su {qŠ‚Þwk ‚u{™u yÚtuo
su Ëuðt fhu ‚u …tu‚u yk„efth fhu Au. ‚u{s ‚u{™u yÚtuo ftuEf Ëuðt fh‚t ntuÞ ‚u™u
yð¤e ðt‚ fne™u ¼tk„e ™t¾u ‚Útt yu{ fnu su ‘yt[tÞo™u y™u ÷û{e™thtÞý™u
õÞtk ¾tux Au {txu ftkE Ä{toŒt™wk ntuÞ ‚Útt ™t{™wk ntuÞ ‚u Ëk‚™u yÚtuo ¾[tuo. fu{ su
Ëk‚™u yÚtuo su su fhu Au ‚u ‚íft¤ W„e r™Ëhu Au.’ yu{ yð¤tu W…Œuþ fhe™u
…tu‚t™e þw©q»tt™u yÚtuo ƒeò™u {tu¤t …tzu Au, ‚Útt ftuEf ËtÁk {™w»Þ ntuÞ ™u ‚u Œuð™e
‚Útt yt[tÞo™e Ëuðt fh‚tu ntuÞ ‚u™u …tu‚t™e Ëuðt fhtÔÞt™u yÚtuo yð„wý ½t÷e™u
‚u{™e Ëuðt{tkÚte …tAt …tze™u …tu‚t™e Ëuðt fhtðu ‚tu ‚u™u …k[ {nt…t… suðwk …t… ÚttÞ
Au {txu yt fÌtwk yu{ Ë{su ‚tus þwØ Ëk«ŒtÞ™wk ¿tt™ …tBÞt fnuðtÞ, ™rn ‚tu yþwØ
Ëk«ŒtÞ™wk ¿tt™ fnuðtÞ ™u yt ðt‚ ‚tu fuðe Au ‚tu su{ nehtu ntuÞ ™u ‚u™u s‚™ fhe™u
ht¾u ‚u{ yt ðt‚™u neht™e …uXu r™íÞ ™ðe ™u ™ðe ht¾òu …ý „tV÷…ýu fhe™u
¼w÷þtu{t, sYh ¼w÷þtu{t. fu{ su yt ðt‚™u su ™ Ë{su ‚u™u {tuût™t {t„o{tk ƒnw Vuh
…zu Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku : 3/8)
yk yk¾e çkkçkík{kt yuf ðkík ÞkË hk¾òu fu, yLÞ Mkt«ËkÞku{kt ¿kkLkøkwÁ yLku
ËeûkkøkwÁ yufs nkuÞ; Ãkhtíkw ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt yuf rðrþüíkk yu Au fu
¿kkLkøkwÁ Mktíkku Au yLku ËeûkkøkwÁ Ãk.Ãkq. yk[kÞo {nkhks©e Au. ¿kkLkøkwÁyku ¼økðkLk
©e Mðkr{LkkhkÞýLke yk¿kkLkwt Ãkk÷Lk fhíkk fhkðíkk Úkfk þwØ MkðkuoÃkhe WÃkkMkLkkLkwt
síkLk fhu Au yLku ËeûkkøkwÁ Ãk.Ãkq. yk[kÞo {nkhks©e ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk
Ëhuf «fkhLkk {q¤¼qík rMkØktíkkuLku ò¤ðu Au. yk hnMÞLku nt{uþkLku {kxu ÞkË hk¾òu
íkku ík{u õÞkhuÞ ÚkkÃk Lkrn Ãkk{ku. yLÞÚkk ÷kUøk fkuxLkwt yufs çkxLk ŸÄwt ËuðkÞ íkku çkeò
çkÄks çkxLkku ¾kuxk ËuðkÞ Au, yk ðkíkLku Mknw fkuE òýu Au.
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt Ãkt[ðíko{kLkÞwõík MktíkkuLke çknw {kuxe økrh{k yLku
«ríkck Au. Ãkt[ðíko{kLkÞwõík Mktíkku íkku ¼køkðíkÄ{oLkwt Ãkku»ký fhLkkhk Au. yk hnMÞ
MðÞt Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu økZzk «Úk{ «fhýLkk 54{kt
243 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ð[Lkk{]ík{kt fÌkwt Au. ykÚke {kuxwt õÞwt «{ký nkuE þfu ? íkku nðu
òuEyu MðÞt ©eS{nkhksLkk þçËkuLku...:
ÃkAe ©eS{nkhks çkkuÕÞk, “MðÄ{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku
{knkíBÞ¿kkLk íkuýu Mkrník su ¼økðkLkLke ¼Âõík íkuýu Þwõík yuðk su
¼økðkLkLkk yufktríkf MkkÄw íkuLkk «Mktøk Úkfe ¼køkðíkÄ{oLkwt Ãkku»ký
ÚkkÞ Au. yLku ð¤e SðLku {kuûkLkwt su îkh íku Ãký yuðk MkkÄwLkk «Mktøk
Úkfe W½kzwt ÚkkÞ Au. yÚkkoíkT yuðk Ä{oðkLk MkkÄwLkk Mk{køk{Úke
{kuûkLkku {køko «þMík ÚkkÞ Au. Ãký Ãkkuíku çkLke çkuXu÷k fnuðkíkk {kuxk
MkkÄwÚke Lkrn íku MÃkü Au.”
Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e ‘©e MkíMktrøkSðLk’ økútÚk{kt ÷¾u Au :-
‘²S²æ¨óææ |æ±æ‹}æéçQUS„S² ±: ¨X}ææï |æ±ï„ì J
²ïÝñ± …沄ï Ðíèç„: Ÿæè}æóææÚ沇æï Ðí|ææñ JJ’
nu Ëk‚tu ! ‘su Sðtí{t™u ¼ðƒkÄ™ Útfe {wÂõ‚ {u¤ððt™tu Ë{Þ
™Sf ytÔÞtu ntuÞ ‚u™u s ‚{tht suðt Ëí…whw»ttu™tu ËwÞtu„ «tÂ
ÚttÞ Au y™u ‚{tht Ë{t„{Y…e Þtu„Úte s Ë{Úto ©e™thtÞý
¼„ðt™™t MðY…™u rð»tu „tZ «er‚ ÚttÞ Au.’
(©e MkíMktrøkSðLk : 1/5/40)
©ef]»ý Ãkh{kí{k Ãký fnu Au :-
‘ÐçÚ~ææ‡ææ² ¨æ{êÝæ}æì ç±Ýæàææ² ™ ÎécÜUë„æ}æì J
{}æü¨¢SƒæÐÝæƒæü² ¨¢|æ±æç}æ ²éxæï ²éxæï JJ’
(©e{ŒT ¼„ðŒT „e‚t)
MtíÃtwÁ»ttu™tu rð™tþ ÚttÞ ‚uðt Œw»f]íÞtu ËòoÞ íÞthu íÞthu Ä{o™wk
MÚtt…™ fhðt Œhuf Þw„u Þw„u nwk sL{™u Äthý fÁk Awk.
yk ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk {qr¤Þk Ãkkíkk¤ MkwÄe
ÃknkU[kzðk {kxu yLku yuLke þk¾kykuLku ykMk{kLk MkwÄe ytçkkzðk
{kxu ©eS{nkhksLke rËÔÞ y÷kirff ÃkhtÃkhkLkk Ãk.Ãkq. Ä.Äw.
yk[kÞo {nkhks©eyku, Ä{ofw¤ Ãkrhðkh Mkrník hkrºk-rËðMk yuf
fhe ÃkwÁ»kkÚko fhu Au. yLku íku{Lke yk¿kkÚke íku{Lkk Ëerûkík Mktíkkuyu Ãký
økk{zu økk{zk ¾wtËe ¼q¾-íkhMk, {kLk-yÃk{kLk yLku yLkuf «fkhLkk
fükuLku MknLk fheLku Ãký, íku{s Ä{ofw¤ ykr©ík - nrh¼õíkkuyu
ÃkkuíkkLkk ¼kiríkf Mkw¾Lkku íÞkøk fheLku fr¤ÞwøkLke ¼ÞkLkf
nkuLkkhíkku{kt Ãký ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk ðz÷kLku ÷e÷ku
hkÏÞku Au, yLku WLke ykt[ Ãký ykððk ËeÄe LkÚke.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 244
ðzíkk÷ «fhýLkk 18{kt ð[Lkk{]ík{kt ËeûkkøkwÁ ÃkhtÃkhkLke
MÃküíkk fhe Au, íku ‘©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw’ økútÚk{kt Mk.økw. ©e
þíkkLktË Mðk{eLkk þçËku{kt òuíkk MÃkü sýkÞ ykðu Au.
‘¸ÉÒ®úRÂóMÉÉJªÉä ¨É½þÉIÉäjÉä ºÉ¨ÉÉvÉÉè SÉ MÉÖ®úÉäºiÉiÉ& **
|ÉÉ{iÉ´ÉÉxÉ ´Éè¹hÉ´ÉÓ nùÒIÉÉÆ iɺªÉ ʶɹªÉÉä ¦É´ÉɨªÉ½þ¨É **
¨ÉªÉÉ%ªÉÉävªÉÉ|ɺÉÉnäù SÉ ®úPÉÖ´ÉÒ®äú ºÉÖiÉä κ´ÉEòÉ **
vɨÉÇ´ÉƶªÉä%κiÉ ÊxÉʽþiÉÉ MÉÖ¯ûiÉäÊiÉ MÉÖ¯ûGò¨É& **’
(n.ðt.Ëw.®Ë. - 218 / ð[. ðh. «. 18)
yk &÷kufku{kt ‘|ÉÉ{iÉ´ÉÉxÉ ´Éè¹hÉ´ÉÓ nùÒIÉÉÆ’ þçËku «ÞkuòÞu÷k Au.
yuLkku yÚko yu s Au fu hk{kLktË Mðk{eyu hk{kLkwò[kÞo ÃkkMku Ëeûkk
÷eÄe níke. yLku hk{kLktË Mðk{eyu y{Lku Ëeûkk ykÃke ‘yk[kÞoÃkË’
Ãkh ykÁZ fÞko. yLku y{u y{khk Ë¥kÃkwºk yÞkuæÞk«MkkËS yLku
h½wðehSLku Ëeûkk ykÃke ‘yk[kÞoÃkË’ Ãkh ykÁZ fÞko Au.
Ä{oËuðLku MkËTøkwÁðÞo ©e hk{kLktË Mðk{eyu «Þkøkûkuºk{kt
ði»ýðe {tºkËeûkk ykÃke níke. yLku Úkkuzk ð¾ík{kt s Ä{oËuð,
hk{kLktË Mðk{eLkk ytíkhLkku Ãkh{ «u{ yLku MktÃkqýo rðïkMk MktÃkkËLk
fhe þõÞk. hk{kLktË Mðk{eyu yu{Lku ÃkkuíkkLkk Mkðo rþ»Þku{kt
ßÞucÃkËu rLkÞwõík fÞko yLku {w{wûkwykuLku Ëeûkk ykÃkeLku rþ»Þ
çkLkkððkLkku ÃkkuíkkLkku yrÄfkh Ãký yu{Lku yuf÷kLku ykÃÞku.
(©e MkíMktrøkSðLk :1/16/4-5-6)
íku s Ä{oËuðLku ÃkkuíkkLkk økwÁ çkLkkðe çkk¤«¼w ©e ½Lk~Þk{
{nkhksu yükûkh {tºk ÃkkuíkkLkk rÃkíkk-økwÁ ÃkkMkuÚke s ÷eÄku níkku.
su L ke LkkU Ä fhíkk Mk. økw . ©e rLk»fw ¤ kLkt Ë Mðk{e
‘¼õík®[íkk{ýe’{kt fnu Au :-
‘ð¤e þtMºtÞwõ‚ ¼Âõ‚ sun hu, fhðe f]»ý™e ‚t‚ fnu ‚un hu;
Ëwýtu {kºt nwkÚte {nt{r‚ hu, yütûth™tu ‚u þw¼ yr‚ hu.
ð¤e ºtý «fth™tu sun hu, fÌttu r…‚tyu fhe Ë™un hu;
fÌtwk yu {kºt ðnt÷tu Au {™u hu, yr‚ nu‚ fhe fÌttu ‚™u hu.
fhtu s… ‚u™tu …qò r™íÞ hu, …t¤ßÞtu MðÄ{o Yze heíÞ hu;
yuðe ‚t‚u rþ¾t{ý ŒeÄe hu, {tkzâwk ð‚oðt nrh yu rðrÄ hu.’
(¼õík®[íkk{ýe : «-23/39-41)
ð¤e, Ä{oËuðu Mkt. 1848Lkk suX {kMk{kt ßÞkhu Äk{{kt sðkLke
íkiÞkhe fhe níke, íÞkhu ÃkkuíkkLkk Ãkwºk hk{«íkkÃk yLku EåAkhk{Lku
çkku÷kðe fnu Au :-
245 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ‘rLks yk[khs ÃkË sun, MÚkkÃkþu ík{khu fw¤ sun;
yu{ fhe {kuxk {kuxk fk{, ÃkAe ÃkÄkhþu rLksÄk{.’
(¼õík®[íkk{ýe : «-26/18)
yk{, Mkt«ËkÞLkwt økwÁÃkË Mk.økw. ©e hk{kLktË Mðk{eyu Ä{oËuðLku
s ykÃku÷wt yLku Ä{oËuðu yk ÃkË ÃkkuíkkLkk fw¤{kt s hnuþu íkuðe
¼rð»Þðkýe Mkt. 1848Lkk suX {kMk{kt Wå[khu÷e.
yk[kÞoÃkË Ä{oðtþ{kt MÚkkÃkLk fhþu yuðe ¼rð»Þðkýe
Mkt.1848{kt suX {kMk{kt MðÞt Ä{oËuðu Wå[khe níke. òuEyu
økútÚkhks ‘©e MkíMktrøkSðLk’Lkk þçËku{kt :-
‘¥æ™æ²üy±¢ ™ ²é±²æï: SƒæÐç²y±æ ÜéUHï çÝ…}æì J
S±ÜUè²¢ {æ}æ ÐÚ}æ¢ Ðí²æS²ç„ }æãæ²àææ: JJ’
nu hk{«íkkÃk íkÚkk EåAkhk{ ! {nt ÞþMðe yt ©enrh
‚{tht fw¤{tk …tu‚t™t ‘yt[tÞo í ð…Œ’ ™e MÚtt…™t fhþu y™u
…Ae …tu‚t™t …h{©uc ƒúñÄt{{tk «Þtý fhþu.
(©e MkíMktrøkSðLk : 1/39/10)
ßÞkhu ¼økðkLk ©enrhyu ¼h Mk¼k{kt «&™ fÞkuo fu {khk MÚkkLku
fkuLku ykYZ fhðk ? íÞkhu {wõíkkLktË Mðk{e ykrËf Mk¼ksLkku fnu
Au:
‘|ÉÉMÉä´ÉÉSÉɪÉÇ{Énù´ÉÒ vɨÉÇnäù´ÉÉªÉ vÉÒ¨ÉiÉä *
®úɨÉÉxÉÆnäùxÉ ºÉxnùkÉÉ º´ÉÉʨÉxÉÉ MÉÖ¯ûhÉÉ |ɦÉÉä **’
nu «¼w ! økw Á hk{kLkt Ë Mðk{eyu Ãkq ð o u yk[kÞo ÃkËðe
çkw r Øþk¤e Ä{o Ë u ð Lku ykÃke níke.
(©enrh÷e÷tfÕÃtítÁ : 10 /2 /8)
‘+lÉɪÉÉiÉä i´É滃 º´ÉÉʨÉxÉ ®úɨÉÉxÉÆnùºªÉ ºÉÊzÉÊvɨÉ *
iÉÖ¦ªÉÆ vɨÉǦÉÖ´Éä nùkÉÆ iÉäxÉ +ÉSÉɪÉÇ {ÉnÆù ¶É֦ɨÉ **’
nu Mðkr{LkT ! ík{u hk{kLktË Mðk{e ÃkkMku ykÔÞk íÞkhu hk{kLktË
Mðk{eyu yk[kÞoÃkË Ä{oËuðLkkt Ãkwºk òýe ík{Lku ykÃÞwt.
(©enrh÷e÷tfÕÃtítÁ : 10 /2 /9)
‘ºlÉÉiÉÖÆ iÉ´É {Énäù ªÉÉäMªÉÉä vɨÉÇ´ÉƶÉÉänÂù¦É´É& {ÉÖ¨ÉÉxÉ *
|ÉÉnÖù¦ÉÚÇiÉÉä ¦É´ÉÉxÉ ªÉκ¨ÉxºÉ´ÉÇEòÉ®úhÉEòÉ®úhɨÉ **
ªÉlÉÉ ÊºÉ½þÉÆMÉxÉÉ nÖùMvÉÆ º´ÉhÉÇ{ÉÉjÉä ʽþ Êiɹ`öÊiÉ *
iÉlÉÉ i´ÉnùҪɨÉäiÉuèù vɨÉÇ´ÉƶªÉä ºÉ¨É½ÇþÊiÉ **’
ík{khk MÚkkLk{kt hnuðk {kxu Ä{oðtþ fw¤{kt WíÃkÒk ÚkÞu÷k ÃkwÁ»k
s ÞkuøÞ Au, su{kt MkðofkhýLkk fkhý ykÃk «kËw¼koð Ãkk{u÷k Aku.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 246
su{ ®MknýLkwt ËqÄ Mkwðýo Ãkkºk{kt s hnu Au íkuðe heíku ík{kÁt ÃkË Ä{oðtþ{kt s ÞkuøÞ Au.
(©enrh÷e÷k «ËeÃk : rf-3, yæÞk.- 9, &÷ku.- 11-12)
‘vɨÉÇ´ÉƶÉÒªÉiÉÖ±ªÉÉä%xªÉÉä xÉ ´Éè ºªÉÉiÉ EòÉä%Ê{É vɨÉÇVÉ !*
i´ÉnùÒªÉvɨÉÇvÉÖ´ÉÉǽäþ ¶ÉHòÉä%ºiªÉä´É ºÉ xÉäiÉ®ú& **’
nu Ä{oLktËLk ! Ä{oðtþeLke Mk{kLk çkeò fkuE Ä{oðkLk LkÚke. yLku yk ík{khe
Ä{oÄwhkLkwt ðnLk fhðk{kt Ä{oðtþ{kt WíÃkLLk BkkýMk s þÂõík{kLk Au çkeòu fkuEÃký
þÂõík{kLk LkÚke.
(©enrh÷e÷k «ËeÃk : rf-3, yæÞk.- 9, &÷ku.- 13)
yk heíku Mktíkku-¼õíkkuLkk {tíkÔÞ Mkkt¼¤e ¼økðkLk ©enrh fnu Au:
‘ÊEò\SÉÉxªÉä¹ÉɨɤÉÖÊrùxÉÉÆ VÉxÉÉxÉÉÆ ºªÉÉnùªÉÆ §É¨É& *
º´ÉÉʨÉxÉÉ º´ÉEÖò±Éä xªÉºiÉÆÆ MÉÖ¯ûi´ÉÆ º´ÉҪɨÉÖkɨɨÉ **’
{U Ãký {khk MÚkkLku Ä{oðtþe çkk¤fLku s çkuMkkhðkLkku rð[kh fÞkuo Au. Ãkhtíkw çkeò
çkwrØneLk (ykuAe çkwrØðk¤k) {Lkw»ÞkuLku yuðku ¼ú{ Úkþu fu ÃkkuíkkLkk Ä{ofw¤{kt s fu{
ÃkkuíkkLkwt ykðwt ©uc yk[kÞoÃkË (økwÁÃkË) MÚkkÃkLk fÞwO. (íku {kxu nwt rð[khíkku níkku,
ík{kuyu {khk rð[khLku Ãkwü fhe ykÃÞku.)
(©enrh÷e÷tfÕÃtítÁ : 10/2/30-31)
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu Ãký ÃkkuíkkLkk MÚkkLk WÃkh Ä{oðtþe yk[kÞoLke MÚkkÃkLkk
fheLku rþûkkÃkºke{kt ¼økðkLk ©enrhyu ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk ykr©íkkuLku
ykËuþ ykÃÞku Au fu :
‘}æÎæçŸæ„æÝæ¢ ¨±ïü¯æ¢ {}æüÚÿæ‡æãï J
xæéLy±ï SƒæçЄæ|²æ¢ ™ „æ|²æ¢ Îèÿ²æ }æé}æéÿæ±: JJ’
y™u y{thu ytr©‚ su Ëðuo ËíËk„e, ‚u{™t Ä{o™e hûtt fhðt™u yÚtuo yu Ëðuo™t
„wÁ…ýt™u rð»tu y{u MÚtt…™ fÞto yuðt su ‚u yÞtuæÞt«ËtŒ y™u h½wðeh, ‚u{ýu
{w{wûtws™™u Œeûtt yt…ðe.
(rþûkkÃkºke : &÷kuf - 128)
yk heíku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MÚkkrÃkík yrðÂåAÒk yrýþwØ
ðtþðkhMkkøkík ËeûkkøkwÁÃkhtÃkhk-yk[kÞo ÃkhtÃkhk Mðefkhðk{kt ykðu Au. yLku
ðzíkk÷Lkk 18{kt ð[Lkk{]ík{kt ËeûkkøkwÁÃkhtÃkhk çkíkkððk íkhV ©eS{nkhksLkku
yLkwhkuÄ Au.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu yk[kÞo-økwÁÃkhtÃkhkLku ykøk¤ ðÄkhðk MðÞt çku
yk[kÞo-økwÁÃkhtÃkhk [k÷w fhe. su yuf ©e ÷û{eLkkhkÞý Ëuð ÃkeXMÚkkLk - ðzíkk÷
ÃkhtÃkhk yLku çkeS ©e LkhLkkhkÞý Ëuð ÃkeXMÚkkLk - y{ËkðkË ÃkhtÃkhkLkk Lkk{u
247 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
«rMkØ Au. yk çktLku yk[kÞo-økwÁÃkhtÃkhkyku ðíko{kLk Mk{Þ{kt Ãký
[k÷e ykðu Au.
Ërûký rð¼køk ðzíkk÷ Ëuþ ©e ÷û{eLkkhkÞý Ëuð
økkËe ÃkeXMÚkkLk ‘yk[kÞo ÃkhtÃkhk’
1.Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 ©e ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks
2. Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 ©e yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS {nkhks
3. Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 ©e yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks
4. Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 ©e yk[kÞo ©e ©e«rík«MkkËS {nkhks
5. Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 ©e yk[kÞo ©e ykLktË«MkkËS {nkhks
6. Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 ©e yk[kÞo ©e LkhuLÿ«MkkËS {nkhks
7. Ãk.Ãk.qÄ.Ä.w 1008 ©e rðã{kLk yk[kÞo ©e ysLuÿ«MkkËS {nkhks
8. Ãk.Ãk.q Ä{fo¤w {øwkx{rý 108 ÷k÷S ©e Lkø]kLuÿ«MkkËS {nkhks
W¥kh rð¼køk y{ËkðkË Ëuþ ©e LkhLkkhkÞý Ëuð
økkËe ÃkeXMÚkkLk ‘yk[kÞo ÃkhtÃkhk’
1. Ãk.Ãk.qÄ.Ä.w 1008 ©e ykrËyk[kÞo ©e yÞkæuÞk«MkkËS {nkhks
2. Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 ©e yk[kÞo ©e fuþð«MkkËS {nkhks
3. Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 ©e yk[kÞo ©e ÃkwÁ»kku¥k{«MkkËS {nkhks
4. Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 ©e yk[kÞo ©e ðkMkwËuð«MkkËS {nkhks
5. Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 ©e yk[kÞo ©e ËuðuLÿ«MkkËS {nkhks
6. Ãk.Ãkq.Ä.Äw. 1008 ©e yk[kÞo ©e íkusuLÿ«MkkËS {nkhks
7. Ãk.Ãk.qÄ.Ä.w 1008 ©e rðã{kLk yk[kÞo ©e fkþ
i ÷Luÿ«MkkËS {nkhks
8. Ãk.Ãk.q Ä{fo¤ w {øwkx{rý 108 ÷k÷S ©e ðs ú Luÿ«MkkËS {nkhks
yksu Mkt«ËkÞ{kt WíÚkkLk yLku WÕ÷kMkLkk ztfk ðkøke hÌkk Au,
{Míke yLku ykLktËLke Ík÷h hýÍýu Au; ðirËf ÃkhtÃkhkLkk rMkØktíkÚke
Mk¼h zk¤eyku ÷q{eÍq{e hne Au. íkuLkwt fkhý Ãkwhk Mkt«ËkÞLkk
økwÁMÚkkLku rçkhks{kLk Ãk.Ãkq. yk[kÞo {nkhks©e{kt ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞý MkkûkkíkT rçkhks{kLk Au.
¼økðkLk ©enrhLkku ykþeðkoË fnku fu ÃkkuíkkLke rLkþkLke fnku fu
ÃkAe ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLku ykÃku÷e y{qÕÞ ¼ux fnku, íku Au
yk rËÔÞ yk[kÞo-økwÁ ÃkhtÃkhk !!!
þk†ð[Lku , þk†MkkÃku û k rðã{kLk Ãk.Ãkq . yk[kÞo
{nkhks©e ykÃkýk {kxu ¼økðkLk ©enrhLkwt s yÃkhMðYÃk Au.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 248
Ä{oðtþe rðã{kLk yk[kÞo©eLke yðnu ÷ Lkk fhðkÚke MkUfzku ð»kkuoÚke [k÷e ykðíke
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke yrðÂåAÒk økw Á -rþ»Þ Ãkht à khkLkwt ¾qLk ÚkkÞ Au.
yLku íku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MÚkkrÃkík yrðÂåAÒk yrýþwØ ðtþðkhMkkøkík
rËÔÞ Ãkht à khkLkku W½kzku ÿku n Au.
Ä{oðtþe yk[kÞoÃkË yu fkuE MkkÄkhý çkkçkík LkÚke. ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLke yrðÂåAÒk yrýþwØ ðtþðkhMkkøkík [k÷e ykðíke økwÁÃkhtÃkhkLku
xfkðe hk¾LkkÁt yu ÃkË Au. ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke fÕÞký ÔÞðMÚkkLke
ytøk¼qík yuf ÔÞðMÚkk Au. yux÷u s rðã{kLk Ä{oðtþe yk[kÞo {nkhks©e ÃkkA¤
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke ÞkusLkkLkwt, ¼kðLkkLkwt yLku ÔÞðMÚkkLkwt «[tz çk¤ hÌkwt
Au. ykÚke s íkku rðã{kLk Ä{oðtþe yk[kÞo {nkhks©e yu ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLkwt yÃkh MðYÃk Au.
¾wË ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu fÌkwt Au fu, rðã{kLk Ä{oðtþe yk[kÞo îkhk
fr¤Þwøk{kt {khu yLkufLkku WØkh fhðku Au. yk hÌkk íkuykuLkk {w¾f{¤{ktÚke Lkef¤u÷k
yíkqx þçËku :
‘{Lk f{o ð[Lku {kLkòu, yu{kt LkÚke MktþÞ ÷økkh;
yun îkhu {khu yLkufLkku, yks fhðku Au WØkh. >>4>>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 40)
‘{kLkku {kuûkLkku AuÕ÷ku WÃkkÞ hu, yun WÃkhktík LkÚke fktÞ hu;
{qŠík yk[khs Ä{oÃkk¤ hu, hu’þu fÕÞký íku çknw fk¤ hu. >>16>>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 37)
‘yun yk[khsÚke yÃkkh hu, çknw SðLkku Úkkþu WØkh hu;
yu{kt Lkrn Ãkzu fktE Vuh hu, þeË fu’ðhkðku ðuh ðuh hu. >>17>>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 38)
‘Ãký AuÕ÷ku Au yk su WÃkkÞ hu, çknw Sð íkhþu yk {ktÞ hu;
Ä{oðtþe yk[khs ÄkÞko hu, økwÁ fhe økkËeyu çkuMkkÞko hu. >>6>>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 39)
yLku fÌkwt Au fu, y{u yksu rðã{kLk Ä{oðtþe yk[kÞo îkhk «íÞûk hneLku ËþoLk
ËEyu Aeyu.
‘y{u yu{kt yu Au y{{ktE hu, yu{ Mk{òu Mknw çkkE¼kE hu;
yuÚke y{u y¤økk Lk hi’Þu hu, yu{kt hneLku ËþoLk ËiÞu hu. >>14>>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 39)
yux÷wt s Lkrn, ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý fnu Au, rðã{kLk Ä{oðtþe yk[kÞo
yu {khk ð[LkkuLkwt Mkkfkh MðYÃk Au. yk ðkík{kt fkuEyu çkwrØ ÷zkððe Lkrn. yu ðkíkLku
ftzkhíkk Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e fnu Au :
‘Ãký Mk{sðe ðkík MkwÄe hu, yrík {rík Lk hk¾ðe ŸÄe hu;
249 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ð[Lkîkhu ðMÞk y{u y{
u kt h,u ík{
u kt Vhu òýþku {k ík{
u kt h.u >13>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 39)
Ãku÷wt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt ð[Lk ÞkË ykðu Au :
‘yk[khsÚke çknw WØhþu hu, òýku çkúñLkøkh ðkMk fhþu hu;
yu{ ©e{w¾u fÌkwt ©eSÞu hu, sLk Mkki MkíÞ {kLke ÷ersÞu hu. >>20>>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 37)
yhu ! MðÞt ¼økðkLk ©enrh fnu : ‘{khe nrhf]»ý ykrËf {qŠíkyku{kt
suðku «økx «{ký hÌkku Awt yuðku Lku yuðku s nwt rðã{kLk Ä{oðtþe yk[kÞo{kt
hÌkku Awt.’ yk hÌkk yuLkk yu s þçËku :-
‘ºÉnèùiɪÉÉä®ú½Æþ ¦ÉHòÉ ¨ÉnùSÉÉÇκ´É´É ʽþ κlÉiÉ& *
ºÉä´ÉxÉÒªÉÉʴɨÉÉè iɺ¨ÉÉVVÉxÉè ¨ÉÇi|ÉÒÊiÉEòÉÎRÂóIÉʦÉ& **’
yk ÷kuf{kt nwt nt{uþk {khe nrhf]»ý ykrËf {qŠíkyku{kt su{ «íÞûk
hÌkku Awt íku{s yk çktLku Ä{oðtþe yk[kÞkuo{kt hÌkku Awt. {kxu {khe «erík MktÃkkËLk
fhðkLke su sLkkuLku EåAk nkuÞ íku{ýu çktLku Ä{oðtþe yk[kÞkuoLke Mkuðk fhðe.
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 10/4/40)
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý MðÞt Ä{oðtþe yk[kÞo MkkÚku rLkíÞMktçktÄ
Ëþkoðíkk fnu Au :
‘¨ÉÉxɺÉÉúJªÉºªÉ ºÉ®úºÉÉä ½ÆþºÉÉxÉÉÆ ´ÉiÉÇiÉä ªÉlÉÉ *
ÊxÉiªÉÆ Ê½þ vɨÉÇ´ÉƶªÉÉxÉÉÆ ºÉ¨¤ÉxvÉÉä ¨Éä%xªÉnÖù±ÉǦÉ& **’
su{ ntMkkuLku {kLkMk MkhkuðhLkku rLkíÞ MktçktÄ Au íku{ Ä{oðtþe yk[kÞkuoLku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
yLÞLku Ëw÷o¼ yuðku {khku rLkíÞ MktçktÄ Au.
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : 10/4/44)
çkkuxkËLkk þuX ¼økk Ëkuþe ©eS{nkhks ÃkkMku ðhËkLk {køkíkk fnu Au :-
‘{khk ðtþ{kt sLk ÚkkÞ sun, Ä{oðtþe MkkÚku Ähu MLkun;
økýu yk[kÞo ©eS Mk{kLk, {Lku yus ykÃkku ðhËkLk.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 7/80/47)
yux÷wt s Lkrn, Ãký Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{eyu Ãkh{kí{kLke «kró
{kxu ykLkkÚke Mkh¤ yLku MkwtËh çkeòu fkuE WÃkkÞ LkÚke yu{ fÌkwt Au. òuEyu
Mðk{eLkk s þçËku :
‘Ä{ofw¤Lku su yLkwMkhu, íÞkøke øk]ne Lkh fkuE Lkkh;
Ãkrh©{ rðLkk íku Ãkk{þu, yÃkkh ¼ðLkku Ãkkh. >>4>>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 38)
«u{Mk¾e Mk.økw. ©e «u{kLktË Mðk{e íkku fnu Au :- ‘Ä{oðtþe yk[kÞo rðLkk
çkesu rþh fqxðk rMkðkÞ fþwt {¤ðkLkwt LkÚke.’ òuEyu íku{Lkk s þçËku{kt :-
‘suLku òuEyu íku ykðku {kuûk {køkðk hu ÷ku÷,
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 250
yks Ä{oðtþeLku îkh LkhLkkhe...suLku0
þeË òyku Aku çkesu rþh fqxðk hu ÷ku÷,
Ìkkt’íkku íkhík Úkkþku ÃkkðLk, LkhLkkhe...suLku0’
yhu ! Ä{oðtþe yk[kÞo íkku fr¤Þwøk{kt {wÂõíkLkk Ëkíkk Au :
‘[k÷ku [k÷ku Ä{oðtþeLku îkh, Mkknu÷e {køkeyu {kuûkLku;
yks yu rðLkk {kuûk çkesu LkÚke,
yu Au fr¤{kt {wÂõík ËuLkkh...Mkknu÷e0
frðfw¤ rþhku{ýe Mk.økw. ©e çkúñkLktË Mðk{eLkk ‘Ä{oðtþe yk[kÞoÃkË’ «íÞuLke
rLkckLkk ÄkhËkh þçËku òuEyu :-
‘Ä{ofw¤ íkS fu, Ëqsu fku òu þhLkku ÷E nwt òE fu;
íkku {U Lke[ ¾hku, Mkk[e rLkùu ðkík fnwt Mk{ ¾kEfu...’
v v v v v
‘{uhu ytíkh íku, Ä{oðtþfe áZíkk fçknw Lkk xhu;
fkuô rþh fkxku, ¼kðu suMke ykÞfu íkLk rðÃkíkk Ãkhu...’
v v v v v
‘òu íksw þhLk Ä{oðtþfku, Mkuðwt Ëuð ¼kuøke {ã {ktMkfku;
íkku {kuÞ fwxwtçke òLkku ftMkfku...’
yk{, yLkuf ðkËku ðå[u ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý îkhk «MÚkkrÃkík íku{s
Mk{fk÷eLk LktËMktíkku íkÚkk nrh¼õíkku yLku íÞkhÃkAeLke yks rËLk MkwÄeLke ÃkuZeykuyu
Mðefkhu÷ku Mkðo Mðef]ík yk yuf s ðkË Au.
{kxu ykÃkýu Mknw MkkÚku {¤e rðã{kLk Ä{oðtþe yk[kÞoLku økwÁ Mðefkhe
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke çkMMkku ð»koÚke [k÷e ykðíke yrðÂåAÒk yrýþwØ
ðtþðkhMkkøkík økwÁÃkhtÃkhk {sçkqík fhðk yð~Þ Vk¤ku LkkUÄkðeyu.
Ä{oðtþe yk[kÞoÃkËLku rðþu»kLku rðþu»k økkihðþk¤e çkLkkðeyu. yk {kxu Mknw
þÂõíkþk¤e f{h fMkku. çkkfe çkÄw ¾qçk MkhMk ÚkE sþu. ÃkAe çkÄe þÂõíkykuLkk
{ýfkLke yuf Mkqºkíkkyu {k¤k çkLke sþu. yuLkkÚke Mkt«ËkÞLkk AÞuÞ ytøkku fkÞohík
çkLkþu. yLku yuLkkÚke Úkíke f{kýe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk yuf økÕ÷k{kt s{k
Úkþu. ykÚke ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ rðïLkk Lkfþk{kt yuf ykøkðwt MÚkkLk Ähkðe
ͤn¤e QXþu.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt Lkk{ ÃkktËzu ÃkktËzu økqtsíkwt fhðk {kxu Mk.økw. ©e
økwýkíkeíkkLktË Mðk{e ÃkkuíkkLke ðkíkku{kt fnu Au :
y{u {nthts™u yhS ™t¾e Au; su h½wðehS {nthts suðt ƒu yt[tÞo fhtu
™u „Þ htò suðtu yuf htò fhtu ‚tu ƒu fhtuz {™w»Þ «¼w ¼su Au ‚u Œþ fhtuz
{™w»Þ «¼w ¼su, yu{ ËkfÕ… fÞtuo Au, íÞthu Ëðuo nrhs™ ƒtuÕÞt: su ‘nu {nthts ! ‚{u
251 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ÄtÞwO Au ‚u ËtÁk s Úttþu.’
(©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 2/63)
yk{, Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu su fÌkwt Au íku ¾qçk
rð[kheLku s fÌkwt Au. ¼økðkLk ¼sðk{kt Ä{oðtþe yk[kÞoLke fux÷e
sYh Au íku Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e çkhkçkh òýu Au. íkuÚke íkku
©eS{nkhksLku «kÚkoLkk fhe Au.
yk økwÁÃkhtÃkhkLke MÃküíkk ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu
«Úk{ «fhýLkk 1÷kt ð[Lkk{]ík{kt fhe Au :- ‘Ä{ofw¤Lku ykr©ík
yuðku su ¼økðkLkLkku ¼õík Au íku ¼økðkLkLke EåAkyu fheLku
çkúñ{Þ ËunLku Ãkk{u Au’ yk ðkõÞ{kt ðÃkhkÞu÷k ‘Ä{ofw¤Lku
ykr©ík’ yu þçËkuLkku yÚko, Mkt«ËkÞLkk {q¤¼qík rMkØktíkLkk ¿kkLkÚke
ðtrAík yÚkðk ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk ykr©ík fnuðkíkk
Aíkkt Ãký ©eS{nkhksLkk {q¤¼qík MkiØktríkf rð[khLku Lk Mk{S
(7)
þfLkkhk fux÷kf ÷kufku ‘Ä{o Ãkk¤u íku Ä{ofw¤’ ykðku yÚko fhu Au.
Ãkhtíkw yu íkÆLk ¾kuxku yÚko Au. òu Ä{o Ãkk¤u íku Ä{ofw¤ yu{ fnuþwt íkku
ðzíkk÷Lkk ºkeò ð[Lkk{]íkLkku çkkÄ ykðu Au. swyku ðzíkk÷Lkwt 3swt
ð[Lkk{]ík :-
ÃkAe ©eS{nkhks çkkuÕÞk su, “ykÃkýk WØð Mkt«ËkÞLku
rð»ku ¿kkLk, ðihkøÞ, Ä{o yLku ¼økðkLkLke ¼Âõík yu [kh ðkLkkt
su{kt nkuÞ íku yufktríkf ¼õík fnuðkÞ. yLku ykÃkýk MkíMktøk{kt
(7.) fw¤ þçË MkËkÞ Mk{wËkÞðk[f s Au. yÚkkoíkT íku su íku fw¤{kt sL{u÷k ík{k{
MkÇÞkuLkku rLkËuoþ fhu Au. íkuLku Mk{ßÞk rðLkk s ‘Ä{o Ãkk¤u íku Ä{ofw¤’ yuðku Ä{ofw¤
þçËLkku yÚko LÞkÞþk†{kt fnu÷k yríkÔÞkró Ëku»kÞwõík ÚkkÞ Au. ßÞkhu ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýu íkku MðMÚkkrÃkík çktLku økkËeMÚk yk[kÞkuo yLku íku{Lkk îkhk Mkkt«ËkrÞf
«ýkr÷fk {wsçk ¼krð yk[kÞoÃkËu ÃkMktËøke yÃkkÞu÷k yuf yuf Ä{oðtþe ÔÞÂõíkykuLkku
s ÃkkuíkkLkk fÕÞký {kxu yk©Þ fhðk sýkðu÷wt Au :- ‘»„²æïpñ„m¢à²æÝæ¢ ÜUçÚc²ç‹„ ²
¥æŸæ²}æì J „æÝì ÜëUc‡ææï |æxæ±æÝì {æ}æ Îïãæ‹„ï Ýïc²ç„ S±ÜU}æì JJ’ - yt {tht ƒk™u …wºttu ‚Útt yt
ðkþ{tk Út™tht „wÁ…Œ{tk hnu÷tytu™tu yt©Þ su fhþu ‚u ¼õ‚tu™u y{tu (¼øtðtLt ©e
Mðtr{LtthtÞý) Œuntk‚u Ät{{tk ÷E sþwk. (©e MkíMktrøkSðLk : 4/40/39) ðzíkk÷Lkk
18{kt ð[Lkk{]ík{kt MðÞt ©enrh fnu Au. ‘y{u y{khk Ä{ofw¤Lkwt MÚkkÃkLk fÞwO Au. íkuLke
heík òýðeu.’
‘EÖò±É¨ÉÂ’ - þçËLke ÔÞkÏÞk y{hfku»k{kt yk heíku fhe Au :- ‘ºÉVÉÉiÉÒªÉè& EÖò±É¨ÉÂ’ - yuf
òíkeÞ fu𤠫kýeykuLkk Mk{qnLku ‘fw¤’ fnuðk{kt ykðu Au. su{ fu - çkúkñýfw¤,
Ér»kfw¤, økkufw¤ ðøkuhu...
‘EÖò±É¨É VÉxÉ{Énäù MÉÉäjÉä ºÉVÉÉiÉÒªÉMÉhÉä%Ê{É SÉ * ¦É´ÉxÉäþ SÉ iÉxÉÉè C±ÉҤɨÉÂ’ - yk heíku
{uËLkefku»k{kt ‘fw¤’ þçËLkku økkuºk yuðku yÚko fÞkuo Au.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 252
{kuxku fhðk ÞkuøÞ Ãký íku s Au. yLku yu [kh MktÃkqýo Lk nkuÞ Lku yuf s {wÏÞÃkýu fheLku
nkuÞ íkku Ãký ºký su çkkfe hÌkkt íku íku yufLkk Ãkuxk{kt ykðe òÞ yuðwt yuf õÞwt yu
[khu{kt ©uc Au ?” íÞkhu økkuÃkk¤kLktË Mðk{eyu íkÚkk {wõíkkLktË Mðk{eyu fÌkwt su, “nu
{nkhks ! yuðku íkku yuf Ä{o Au, íku Ä{o nkuÞ íkku ºkýu ðkLkkt íku ÃkwÁ»k{kt ykðu.”
íÞkhu ©eS{nkhks çkkuÕÞk su, “Ä{o íkku fux÷kf rð{w¾ {kýMk nkuÞ íku{kt Ãký
nkuÞ, {kxu íkuLku þwt MkíMktøk{kt {kuxku fheþwt ?”
¼økðkLk ©enrhLkk yk þçËkuLku òuíkk Ä{o Ãkk¤u íku ‘Ä{ofw¤’ yk ðkíkLkku s AuË
Qze òÞ Au. ykðku þwÕf yÚko Võík ÃkkuíkkLkk rLksMðkÚkoLku rMkØ fhðk {kxu s fhðk{kt
ykðu Au. ynª ‘Ä{o’ þçË økwýðk[f yÚko{kt ðÃkhkÞu÷ku LkÚke. Ãký Mkt¿kkðk[f yÚko{kt
ðÃkhkÞu÷ku Au. yÚkkoíkT Ä{ofw¤Lku ykr©ík yux÷u ‘Ä{oËuðLkk fw¤Lku ykr©ík’ yuðku s
yÚko økúný fhðku Eü Au.
Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e ‘Ä{ofw¤’ þçËLke MÃküíkk fhíkk fnu Au :-
‘fkt su yu Au Ä{oLkwt fw¤ hu, {kxu yu ðkíkLkwt Qzwt {q¤ hu; >>7>>
suðwt y{kÁt fw¤ {Lkkþu hu, íkuLku íkwÕÞ çkeswt fu{ Úkkþu hu;
{kxu rð[kheLku ðkík feÄe hu, ½ýwt Mk{SLku økkËe ËeÄe hu. >>8>>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 39)
‘Ä{ofw¤Lku su yLkwMkhu, íÞkøke øk]ne Lkh fkuE Lkkh;
Ãkrh©{ rðLkk íku Ãkk{þu, yÃkkh ¼ðLkku Ãkkh. >>4>>’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 38)
su{ h½wfw¤ yux÷u h½whkòLkwt fw¤, íku{s ðÕ÷¼fw¤ yux÷u ðÕ÷¼k[kÞoLkwt
fw¤. ðÕ÷¼Lkku yÚko r«Þík{ Ãký ÚkkÞ Au. Ãkhtíkw ynª r«Þík{fw¤ yuðku yÚko ÷uðkíkku
LkÚke. Ä{ofw¤ yux÷u Ä{oËuðLkwt fw¤ yuðku s yÚko ÷uðkLkku Au, Lk fu ‘Ä{o Ãkk¤u íku Ä{ofw¤.’
rþûkkÃkºkeLkk 3ò &÷kuf{kt Ãký yk ðkíkLke MÃküíkk fhu÷e Au. yu &÷kuf{kt Mkt«ËkÞ
{kxu Ãkkuíku su ÃkwÁ»kkuLke yk[kÞo ÃkËu ÃkMktËøke fheLku rLkÞwÂõík fhu÷e Au, íkuLkku
¼økðkLk ©enrh Ãkkuíku ©e{w¾u Ãkrh[Þ ykÃkíkk fnu Au :
“y{khk rÃkíkk Ä{oËuðLkk çkeò çku Ãkwºkku yLku y{khk ¼kEyku {kuxk
hk{«íkkÃk¼kE yLku LkkLkk EåAkhk{¼kE, yu{Lkk Ãkwºkku yLkw¢{u yÞkuæÞk«MkkË yLku
h½wðehLku y{u y{khk Ë¥kÃkwºk fheLku Mkt«ËkÞLkk Mkðuo MkíMktøkeLkk yk[kÞoÃkËu MÚkkÃkLk
fÞko Au.”
yk &÷kuf{kt yk[kÞkuoLkwt Lkk{ òuøk MktçkkuÄLk fhu÷wt Au. òu yk{kt {kºk yk[kÞkuoLkk
Lkk{Lkku rLkËuoþ yLku MktçkkuÄLk s fhðkLkwt nkuík íkku, &÷kuf-4 yLku 5{kt su{ :-
‘}æéÜéU‹ÎæÝ‹Î}æéw²æp ÝñçDÜUæ Ïæíræ™æçÚ‡æ: J
xæëãSƒæp }æ²æÚæ}æ|æ^ælæ ²ï }æÎæŸæ²æ: JJ
253 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ¨{±æ ç±{±æ ²æï¯æ ²æp }æçÓÀc²„æ¢ xæ„æ: J
}æéQUæÝ‹Îæβæï ²ï S²é: ¨æ{±pæç¶Hæ ¥çÐ JJ’
(rþûkkÃkºke : &÷kuf - 4-5)
çkúñ[khe, íÞkøke, øk]nMÚkk©{e yLku MkkÄw-íÞkøke ðøkoLkk
«ríkrLkrÄykuLkk {kºk Lkk{-rLkËuoþ fhu÷k Au íku «{kýu yk
&÷kuf{kt Ãký {kºk yk[kÞkuoLkk Lkk{ s ÷ÏÞk nkuík. Ãkhtíkw yu Lkk{ku
MkkÚku [kh rðþu»kýku : ‘§ÉÉjÉÉä&, vɨÉÇVÉx¨ÉxÉÉä&,
ªÉÉ´ÉÂ+ªÉÉävªÉÉ|ɺÉÉnùÉJªÉ®úPÉÖ´ÉÒ®úÉʦÉvÉÉè yLku ºÉÖiÉÉè’ ¾kMk ðÃkhkÞu÷kt Au.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu yk[kÞoÃkË ÃkkuíkkLkk ¼ºkeòykuLkk
ðtþ{kt Lkrn, Ãký ÃkkuíkkLkk rÃkíkk Ä{oËuðLkk ðtþòu{ktÚke Ë¥kÃkwºk
fheLku MÚkkrÃkík fhu÷wt Au. yk nfefík íkhV æÞkLk Ëkuhðk ¾kíkh s
‘Ä{oËuð Úkfe su{Lkku sL{ ÚkÞku Au’ yLku ‘y{khk ¼kE
hk{«íkkÃkS yLku EåAkhk{S yu{Lkk Ãkwºkku’ yuðku ºký ÃkuZeLkku
Ãkrh[Þ Ëk¾ðíkkt çku rðþu»kýku ðkÃkhu÷kt Au.
‘©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw’ økútÚk{kt Mk.økw. ©e þíkkLktË
Mðk{eyu ‘vɨÉÇ´ÉƶªÉ’ þçËLkku «Þkuøk fÞkuo Au. íkuLke ÔÞkÏÞk Ãk.Ãkq.
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhksu yk heíku fhe Au :- ‘¨ÉªÉÉ
vɨÉÇ´ÉƶªÉä * vɨÉÇ´ÉƶɦɴÉä * ºÉÚiÉä nùkÉÊ´ÉÊvÉxÉÉ {ÉÖjÉi´ÉäxÉÉRÂóMÉÒEÞòiÉä
+ªÉÉävªÉÉ|ɺÉÉnäù ®úPÉÖ´ÉÒ®äú SÉ’
Ä{oËuðLkk fw¤{kt sL{u÷k Ë¥krðrÄÚke ÃkwºkÃkýu y{u Mðefkhu÷k
yÞkuæÞk«MkkË yLku h½wðeh - yk ÔÞkÏÞkÚke Ãký MÃküíkk ÚkkÞ Au fu
Ä{ofw¤ yux÷u ‘Ä{oËuðLkwt fw¤.’
Mkt«ËkÞLkk rMkØktík yLku MkðoSðrníkkðn «ýkr÷fkLke yrík
{n¥ðLke ðkík Mkki fkuELkk æÞkLk{kt nt{uþk hnu yu fkhýu,
ð[Lkk{]íkLkk MktÃkkËLkfkÞoLke þYykík Ä{ofw¤ ðtþLkk MkÇÞku -
yÞkuæÞkÚke Mkki«Úk{ðkh Mkt«ËkÞ{kt ykÔÞk íku ÃkAe s ÚkÞu÷e sýkÞ
Au. fux÷kf ÷kufku fnu Au fu Ä{ofw¤ ðtþLkk MkÇÞku Ãknu÷k-ðnu÷k
÷kuÞk{kt Mkt. 1877{kt ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu ‘þkfkuíMkð’
WsÔÞku íku ÃkAe ykðu÷k Au, Ãkhtíkw yk {kLÞíkk çkhkçkh LkÚke. Ãk.Ãkq.
Ä.Äw. yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks©eyu ‘©enrh÷e÷k{]ík
økútÚk’{kt ÷kuÞkLkk þkfkuíMkðLkwt Mkwhu¾ ðýoLk fhu÷wt Au. íku{kt MÃkü
þçËku{kt WÕ÷u¾ fhu÷ku Au :-
‘EåAkhk{ Lku hk{«íkkÃk, rLksËuþ økÞk níkk ykÃk;
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 254
«¼wËþoLk r[¥k [nkE, ykÔÞk íku Mk{u íku ÷kuÞk{ktE.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 7/83/25-26)
yk rLkËuoþ MÃkü Mkq[ðu Au fu Ä{ofw¤ ÷kuÞk{kt ykÔÞwt íkku níkwt s, Ãkhtíkw «Úk{ðkh
Lknª. ÷kuÞk{kt WsðkÞu÷k þkfkuíMkð yøkkW Ä{ofw¤ ðtþLkk MkÇÞku MkíMktøk-Mkt«ËkÞ{kt
ykÔÞk níkk. ð[Lkk{]íkLkk MktÃkkËLkLke þYykík su WÃkËuþkuÚke fhðk{kt ykðe Au íkuLke
ríkrÚk Mkt. 1876Lkk {køkþh MkwË 4 Au. yk ð[Lkk{]íkLkk ºkeò «&™Lkk W¥kh{kt
©eS{nkhksu ‘Ä{ofw¤Lku ykr©ík yuðku su ¼økðkLkLkku ¼õík Au íku ¼økðkLkLke
EåAkyu fheLku çkúñ{Þ ËunLku Ãkk{u Au’ yuðwt fÌkwt Au.
nðu, Ãknu÷kt s ð[Lkk{]ík{kt ðÃkhkÞu÷k yk þçËku WÃkhÚke Ä{oËuðLkk fw¤Lkk
MkÇÞku Mkt«ËkÞ{kt Mkt. 1876Lkk {køkþh MkwË - 4 Ãkqðuo ykðu÷k Au yuðku Mðefkh {Lku-
f{Lku Ãký fhðku s Ãkzu íku{ Au. Mkt. 1876 Ãkqðuo yux÷u õÞkhu ? íkku yuLke MÃküíkk - su{Lku
¼qík, ¼rð»Þ yLku ðíko{kLk{kt òuðk òýðkLke yËT¼wík árü yLku þÂõík ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLke f]ÃkkÚke «kó ÚkÞu÷e níke yuðk Mðík:rMkØ Mk{krÄrLkc Mk.økw. ©e
þíkkLktË Mðk{eyu Mkt«ËkÞLkk {nkLk Mk{úkx yLku ykÄkh¼qík Ä{oøkútÚk ‘©e
MkíMktrøkSðLk’{kt Mkt. 1875{kt ðzíkk÷{kt fhu÷ Ãkw»ÃkËku÷kuíMkð «Mktøk{kt (Vkøký
MkwË - 10Lku rËðMku Ä{ofw¤ Mkki«Úk{ ðzíkk÷{kt ykÔÞwt. yu{ ©e MkíMktrøkSðLk «.3.
y.49{kt) LkkUÄ fhu÷e Au. íÞkhçkkË çkesu rËðMku yufkËþeLke Mk¼k{kt Ãký;
‘}æéçÝç|æp …Ýñ: ¨±ñü}ææüçÝ„æñ „æ±é|æ汃 J
Úæ}æÐí„æÐïÓÀæÚæ}ææñ ãÚïÚxæíï çݯï΄é: JJ’
…Ae ht{«‚t… y™u EåAtht{ ƒÒtu ¼tEytu ‚u {wõ‚t™kŒ ytrŒ ËtÄwytu ‚Útt
{Þtht{ ¼è ytrŒ- Ëðo ËíËk„eytu ðzu Ëífth …t{e ©enrh™e yt„¤ Ë{e…u ƒuXt.
(©e MkíMktrøkSðLk : 3/53/10)
yk &÷kuf yu MÃkü çkíkkðu Au fu, Mkt.1875Lkk Vkøký {kMk{kt ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýu ðzíkk÷{kt ¼ÔÞ Vq÷Ëku÷Lkku y¼qíkÃkqðo WíMkð fÞkuo íku Mk{Þu Ä{oËuðLkk
fw¤Lkk MkÇÞku hk{«íkkÃkS {nkhks íkÚkk EåAkhk{S {nkhks ykrËfLke nkshe
níke. ykÚke yuðwt rLk»ÃkÒk ÚkkÞ Au fu, ð[Lkk{]íkLkk MktÃkkËLkLkwt «kht¼Lkwt ð»ko Mkt.1876
Au. yLku MkíMktøk{kt Ä{ofw¤Lke nkshe Mkt«ËkÞLkk þk†ku Mkt. 1875Lke Mkk÷Úke Ëþkoðu
Au. {kxu su ÷kufku «Úk{ «fhýLkk 1÷k ð[Lkk{]ík{kt Ä{ofw¤Lkku yÚko yð¤ku Mk{su Au
yLku Mk{òðu Au íkuyku yu{ fnu Au fu ‘Mkt. 1876Lke Mkk÷{kt Ä{ofw¤ Mkt«ËkÞ{kt ykÔÞwt
s Lk níkwt. Ä{ofw¤ íkku ÷kuÞk{kt Mkt. 1877Lke Mkk÷{kt ykÔÞwt níkwt. íkuÚke Ãknu÷k
ð[Lkk{]ík{kt íkku Ä{ofw¤Lkku yÚko y{u Mk{òðeyu Aeyu yuðku s (‘Ä{o Ãkk¤u íku Ä{ofw¤’
yÚkðk ‘Ä{oøkwý rðþu»kLkwt fw¤’) Au’ íkku íkuykuLke yk Ë÷e÷Lkwt Mktíkku»kfkhf Mk{kÄkLk
WÃkhkuõík «{kýu Au.
255 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 nðu yuf «&™ yuðku Ãký WËT¼ðu fu ©eS{nkhksu ¼q{tz¤ Ãkh rðî¥kk{kt
su{Lkku fkuE òuxku Lk szu íkuðk Ãkh{ntMkku{ktÚke fkuELku ÃkkuíkkLkk MÚkkLku ykYZ Lk
fhíkkt Ä{ofw¤ ðtþ{ktÚke ©e h½wðehS {nkhks yLku ©e yÞkuæÞk«MkkËS
{nkhksLku s fu{ økkËe WÃkh ykYZ fhe MkkhktÞ Mkt«ËkÞLkk yk[kÞo íkhefu
MÚkkÃÞk ? íkuLkku yufs W¥kh Au fu, 262 ð[Lkk{]íkku{kt yLkuf íkkÂ¥ðf «&™ku
ÃkqAkÞk Au. su «&™ku Mkk{kLÞ ÃktrzíkkuÚke íkku Úkðk yþõÞ s Au. su «&™ku
økkuÃkk¤kLktË Mðk{e, {wõíkkLktË Mðk{e, rLkíÞkLktË Mðk{e ykrËf Mktíkkuyu fhu÷k
Au. Ãkhtíkw ð[Lkk{]íkku{kt sux÷kt Ãký «&™ku ÃkqAkÞk Au íku «kiZ yðMÚkkyu
ÃknkU[u÷k Mktíkku-nrh¼õíkkuyu ÃkqAu÷k Au. MkkhkÞ MktMkkhLke ÃkrhÂMÚkrík òÛÞk-
{kÛÞk ÃkAe WËT¼ðu÷kt «&™ku Mktíkku-¼õíkkuyu ÃkqAâk Au. yLkuf þk†kuLkk
yæÞÞLk ÃkAe WXu÷e þtfkykuLkk Mk{kÄkLk {kxu «&™ku ÃkqAkÞk Au, Ãkhtíkw
262 ð[Lkk{]íkku{kt ÃkqAkÞu÷k ík{k{ «&™ku Ãkife Võík 4 «&™ku çkkfkík Au. su
økZzk {æÞ «fhýLkk 62{kt ð[Lkk{]ík{kt íkÚkk økZzk ytíÞ «fhýLkk 14 yLku
18{kt ð[Lkk{]ík{kt ykrËyk[kÞo ©e yÞkuæÞk«MkkËS {nkhks yLku
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks îkhk ÃkqAðk{kt ykÔÞk Au.
økZzk {æÞ «fhýLkk 62{kt ð[Lkk{]ík{kt yÞkuæÞk«MkkËS {nkhksu
©eS{nkhksLku «&™ ÃkqAâku Au fu, “yk MktMkkhLku rð»ku yuðku ÃkwÁ»k nkuÞ su
ykXku Ãknkuh íkku MktMkkhLke rðxtçkýk{kt hÌkku nkuÞ yLku øk{u yuðwt ÞkuøÞ yÞkuøÞ
f{o Ãký ÚkE síkwt nkuÞ yLku íku yuf ½ze fu çku ½ze ¼økðkLkLkwt ¼sLk fhíkku nkuÞ,
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
íÞkhu íku ¼sLku fheLku íkuýu rËðMk çkÄk{kt ÃkkÃk fÞwO íku çk¤u fu Lk çk¤u ?’”
yu ÃkAe h½wðehS {nkhksu «&™ ÃkqAâku fu, “nu {nkhks ! yk SðLkku
{kuûk íku fu{ fhu íÞkhu ÚkkÞ Au ?”
yk «&™ku ÃkqAíke ð¾íku ©e yÞkuæÞk«MkkËS {nkhksLke ô{h 16 ð»koLke
yLku ©e h½wðehS {nkhksLke ô{h 13 ð»koLke níke. nðu 16 ð»koLkk yLku 13
ð»koLkk rfþkuhLku ykðe {kuûkLke yLku ¼økðËT«króLke íkeðú Ít¾Lkk ¼køÞu s
òuðk {¤íke nkuÞ Au. yLku ykðk {kuûk WÃkÞkuøke «&™ku ÓËÞ{kt WËT¼ðíkkt nkuÞ
Au. fux÷e Ãkh{kí{kLku «kó fhðkLke ykíkwhíkkt yLku ¼sLk fhðkLke Ít¾Lkk nþu
íÞkhu ykðk «&™ku ykx÷e LkkLke ðÞu íku{Lkk ytíkh{kt WXâkt nþu !!!
ð¤e, økZzk ytíÞ «fhýLkk 14{kt ð[Lkk{]ík{kt ©e yÞkuæÞk«MkkËS
{nkhksu ÃkqAâwt fu, “yufLke íkku çkwrØ Ãký ½ýe nkuÞ, Lku þk†{kt Ãký çknw árü
Ãkwøkíke nkuÞ yLku çkeòu Au íkuLke íkku çkwrØ Ãký Úkkuze nkuÞ, Lku þk†{kt Ãký ÍkÍwt
òýíkku Lk nkuÞ yLku ½ýe çkwrØðk¤ku nkuÞ íku MkíMktøk{ktÚke rð{w¾ ÚkE òÞ Au,
yLku Úkkuze çkwrØðk¤ku nkuÞ íku áZ Úkfku MkíMktøk{kt hnu Au íkuLkwt þwt fkhý Au ?” yk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 256
«&™ ÃkqAíke ð¾íku ©e yÞkuæÞk«MkkËS {nkhksLke ô{h 19 ð»koLke níke.
økZzk ytíÞ «fhýLkk 18{kt ð[Lkk{]ík{kt ©e h½wðehS {nkhksu «&™ ÃkqAâku
fu, “suðe òøkúík yðMÚkkLku rð»ku SðLke ÂMÚkrík Au íkuðe Mð¡ yðMÚkkLku rð»ku fu{ hnuíke
LkÚke ?” yk «&™ ©e h½wðehS {nkhksu 16 ð»koLke ðÞu ÃkqAâku níkku.
ykx÷e LkkLke ðÞ{kt ykx÷kt çkÄk yktíkrhf Ëku»kku íkhV òøk]ík ðíkoíkk yLku íku{Lku
xk¤ðk {kxu Mkíkík «ÞíLkþe÷ hnuLkkhk yk çktLku yk[kÞo©eykuLku ©eS{nkhksu MkkhktÞ
Mkt«ËkÞLkk økwÁÃkËu MÚkkÃÞk níkk, íku rLkŠððkË ðkík Au.
Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{e ©e{ËT ¼økðËT økeíkkLke ÔÞkÏÞk{kt ÷¾u Au :- ‘|ÉÉnÖù®ú¦ÉÚiÉÂ
vɨÉÇEÖò±Éä vɨÉÇjÉÉhÉÉªÉ ªÉÉä%IÉú®úÉi{É®úiÉ& *’ - yûkhÚke Ãkh Ãkhçkúñ ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞý Ä{oLke hûkkLku {kxu Ä{ofw¤{kt «køkxâLku ÃkkBÞk, yk «{kýÚke Ãký yu
s ðkík MÃkü ÚkkÞ Au fu Ä{ofw¤ yux÷u ‘Ä{oËuðLkwt fw¤.’
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý Ä{o f w ¤ Lkk yk©Þ WÃkh s ¼kh {qfu Au. Ä{oðtþe
yk[kÞo © eLkk yk©Þ rðLkk ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkku rík÷f-[kt Ë ÷ku
fhðkLkku fu ft X e ÃknuhðkLkku yrÄfkh LkÚke. yk hÌkk ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLkk MðÞt Lkk þçËku :-
‘ÜëUc‡æÎèÿææ¢ xæéÚæï: Ðíæ#ñS„éH¨è}ææçHÜUï xæHï J
{æ²ïü çÝy²¢ ™æüÐé‡Çî¢ HHæÅæÎæñ çm…æç„ç|æ: JJ’
y™u Ä{oðkþe „wÁÚtfe ©ef]»ý™e Œeûtt™u …tBÞt yuðt su ƒútñý, ûtrºtÞ y™u
ði~Þ yu ºtý ðýo™t y{tht ËíËk„e, ‚u{ýu fkX™u rð»tu ‚w÷Ëe™e ƒuðze {t¤t r™íÞu
Äthðe y™u ÷÷tx, ÓŒÞ y™u ƒu ntÚt yu [thuÞ Xuftýu Qæðo…wkzÙ r‚÷f fhðwk. >>41>>
(rþûkkÃkºke : &÷kuf - 41)
yk rþûkkÃkºkeLkk &÷kuf{kt ykðu÷ ‘xæéÚæï:’ þçËLke MÃküíkk Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e
‘rþûkkÃkºke ¼k»Þ’ økútÚk{kt yk «{kýu fhu Au :-
‘MÉÖ®úÉä& MÉÖ¯û{ÉnùºlÉ vɨÉÇ´ÉƶªÉ¥ÉÉÀhÉÉiÉ ºÉEòɶÉÉiÉÂ
iɺªÉè´É º´ÉäxÉ MÉÖ¯û{Énäù ºlÉÉÊ{Éi´ÉÉÊnùÊiÉ ¦ÉÉ´É&’
(rþûkkÃkºke ¼k»Þ/yÚkoËerÃkfk xefk : &÷kuf - 41)
økwÁÃkË{kt MÚkkÃkLk fhu÷k Ä{oðtþe çkúkñý ÃkkMkuÚke; íkuLku MðÞt ¼økðkLk
©enrhyu s økwÁÃkËu MÚkkÃkLk fhu÷k Au, yuðwt íkkíÃkÞo Au.
‘|ÉÉ{iÉè& ’ - þçËLke ÔÞkÏÞk Mðk{eyu yk heíku fhu÷e Au :- ‘nùÒ IÉÉOɽþhÉÆ Ê´ÉxÉÉ
¦ÉMÉ´ÉnùSÉÇxÉÉÊnù¦ÉHòÉ´ÉxÉÊvÉEòÉ®úÉ {ÉkÉä& MÉÞ½þÒ iÉnù Ò IÉè & <iªÉlÉÇ & *’ - Ä{oðtþe yk[kÞo
ÃkkMkuÚke Ëeûkk økúný fÞko rðLkk ¼økðkLkLke ÃkqòYÃk ¼ÂõíkLkku yrÄfkh «kó Úkíkku
LkÚke. íkku ÃkAe ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk r[ökuLku õÞktÚke Äkhe þfu ? {kxu
økú n eík Ëeûkk yu{ fnu÷wt Au.
257 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 rþûkkÃkºke ¼k»Þ økútÚk{kt Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e
ÃkÈÃkwhkýLkwt «{ký ykÃkíkkt fnu Au :-
‘{ÉÉnÂù¨ÉÉäkÉ®úJÉhbä÷ näù´ÉÓ |ÉÊiÉ ¸ÉÒ¶ÉÆRÂóEò®ú¶SÉɽþ
+nùÒÊIÉiɺªÉ ´ÉɨÉÉä¯û EÞòiÉÆ ºÉ´ÉǨÉxÉlÉÇEò¨É *
{ɶÉÖªÉÉäÊxɨɴÉÉ{xÉÉäÊiÉ nùÒIÉɽþÒxÉÉä xÉ®úÉä ¨ÉÞiÉ& **’
(rþûkkÃkºke ¼k»Þ/yÚkoËerÃkfk xefk : &÷kuf - 41)
ÃkÈÃkwhkýLkk W¥kh¾tz{kt ËuðeLku þtfh fnu Au : “nu MkwtËhe !
Ëeûkk ðøkhLkkLkwt fhu÷wt Mkðo rLkhÚkof Au. Ëeûkk rðLkkLkku {Lkw»Þ {heLku
ÃkþwÞkurLkLku Ãkk{u Au.”
‘ºÉÆ|ÉÉ{ªÉ ´Éè¹hÉ´ÉÓ nùÒIÉÉÆ Ê´É¹hÉÖÆ ¦ÉÖÊ´É ¦ÉVÉÎxiÉ ªÉä *
iÉä EÞòiÉÉlÉÉÇ ¨ÉxÉÖ¹ªÉÉ ´Éè ¦ÉÉ®ú¦ÉÚiÉÉ ¦ÉÖ´ÉÉä%{É®äú **’
(rþûkkÃkºke ¼k»Þ/yÚkoËerÃkfk xefk : &÷kuf - 41)
ði»ýðe Ëeûkk Ãkk{eLku ¼qr{ WÃkh su «¼wLku ¼su Au íku f]íkkÚko
ÚkkÞ Au. yLku Ãk]Úðe{kt su çkeò {Lkw»Þku Au íku ¼khYÃk Au.
‘xÉ SÉ ªÉºªÉ {ɶÉÉä& Eòh`äö iÉֱɺÉÒ¨ÉÉʱÉEòÉ ¦É´ÉäiÉ *
iɺªÉÉzÉÆ ¨ÉÉƺɺÉoù¶ÉÆ VɱÉÆ SÉ ¨ÉÊnù®úɺɨɨÉ **’
(rþûkkÃkºke ¼k»Þ/yÚkoËerÃkfk xefk : &÷kuf - 41)
ÃkÈÃkwhkýLkwt «{ký ykÃkeLku Mðk{e fnu Au : su ÃkþwLkk
(SðLkk) ftX{kt íkw÷MkeLke {k¤k Lk nkuÞ íkuLkwt yÒk {ktMk suðwt Au yLku
Ãkkýe ËkÁ Mk{kLk Au. íkw÷MkeLke {k¤k Äkhý fhðk {kxu Ä{oðtþe
yk[kÞoLkku yk©Þ yrík ykð~Þf Au. íku rðLkk íkw÷MkeLke {k¤k Lk
Äkhý fhe þfkÞ.
yk[kÞoÃkËLke MÚkkÃkLkk ykÃkýk Ä{oLkk hûký {kxu MðÞt
¼økðkLk ©enrhyu fhu÷e Au. rþûkkÃkºke{kt ©eS{nkhks ÷¾u Au :-
‘}æÎæçŸæ„æÝæ¢ ¨±ïü¯æ¢ {}æüÚÿæ‡æãï J
xæéLy±ï SƒæçЄæ|²æ¢ ™ „æ|²æ¢ Îèÿ²æ }æé}æéÿæ±: JJ’
y™u y{thu ytr©‚ su Ëðuo ËíËk„e, ‚u{™t Ä{o™e hûtt
fhðt™u yÚtuo yu Ëðuo™t „wÁ…ýt™u rð»tu y{u MÚtt…™ fÞto yuðt su
‚u yÞtuæÞt«ËtŒ y™u h½wðeh, ‚u{ýu {w{wûtws™™u Œeûtt yt…ðe.
(rþûkkÃkºke : &÷kuf - 128)
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk {nkLk Mk{úkx økútÚkhks ‘©e
MkíMktrøkSðLk’ MkíMktøk Mk{ksLku yktøk¤e ÃkfzeLku çkíkkðu Au fu økwÁ
fkuLku çkLkkððk :
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 258
‘¨¢ÐóææïùçÐ xæé‡æñ: ¨±ñü{ü}æü±¢à²æï Ý ™ïœæé ²: J ¨ xæéLÝñü± ÜU„üò: ¨¢¨ë„ï}æéüçQUç}æÓÀ„æ JJ’
økwÁ çkLkðkLkkt MktÃkqýo økwýkuyu Þwõík - þw¼ ÷ûkýkuÚke MktÃkÒk nkuðk Aíkkt òu íku
Ä{oðtþe Ä{ofw¤Lkk Lk nkuÞ íkku; sL{{hýLkk MktMk]rík MktfxÚke {wÂõíkLke EåAkðk¤k
{w{wûkwyu íku{Lku økwÁ Lk fhðk, økwÁ íkhefu Lk Mðefkhðk.
(©e MkíMktrøkSðLk : 4/46/23)
h{ý {nŠ»k ÃkkMku yuf ¼õík ykÔÞku. íkuLke ¼kðLkk níke h{ý {nŠ»kLkk rþ»Þ
ÚkðkLke, h{ý {nŠ»kyu íkuLku fÌkwt fu, “òu íkwt MktLÞkMk ÷ELku {Lku økwÁ çkLkkððk {køkíkku
nkuÞ íkku nwt íkLku ¾kíkhe ykÃkwt Awt fu, MktLÞkMkeLkk SðLk{kt fkuE ÃkkÃk fhe çkuMkeLku íkwt Lkhf{kt
sEþ íkku íÞkt Ãký nwt íkkhk økwÁÃkËu hneLku íkLku íÞktÚke Akuzkðe ËEþ yLku MkËTøkríkLkwt ËkLk
fheþ, Ãký yk çkÄw íÞkhu çkLkþu ßÞkhu Ãknu÷k nwt íkLku rþ»Þ íkhefu MðefkÁt, íkwt ¼÷u {Lku
økwÁ íkhefu {LkÚke Mðefkhu Ãký nwt íkLku rþ»Þ íkhefu MðefkÞkoLkku «ríkMkkË Lk ykÃkwt íkku íku
{Lku økwÁÃkËu MÚkkÃÞkLkku fkuE yÚko Lkrn Mkhu.”
yk hÌkk h{ý {nŠ»kLkk íku þçËku :- ‘I will follow you even hell to
yes ue you, Provided I accept you as my disciple’
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu ykÃkýLku rþ»Þ¼kðÚke ð»kkuo Ãknu÷k MðefkheLku
Ä{oðtþe yk[kÞoLku yÃkoý fhe ËeÄk Au. yLku íkuLkk çkË÷k{kt ykÃkýLku ‘Ä{oðtþe økwÁ’
ykÃku÷k Au. yLku MkkÚku yu ð[Lk Ãký ykÃku÷wt Au :-
‘{khk sLkLku ytíkfk¤u sYh {khu ykððwt,
rçkÁË {kÁt çkË÷u Lkrn Mkðuo sLkLku sýkððwt.’
(¼õík ®[íkk{rý : 68/9 )
yk s ðkíkLkku WÕ÷u¾ Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{eyu ‘©e MkíMktrøkSðLk’ økútÚk{kt
fhu÷ku Au :-
‘»„²æïpñ„m¢à²æÝæ¢ ÜUçÚc²ç‹„ ² ¥æŸæ²}æì J
„æÝì ÜëUc‡ææï |æxæ±æÝì {æ}æ Îïãæ‹„ï Ýïc²ç„ S±ÜU}æì JJ’
yt {tht ƒk™u …wºttu ‚Útt yu{Ltt ðkþ{tk Út™tht „wÁ…Œ{tk hnu÷tytu™tu yt©Þ
su fhþu ‚u ¼õ‚tu™u y{tu Œuntk‚u Ät{{tk ÷E sþwk.
(©e MkíMktrøkSðLk : 4/40/39)
yks «Mktøku ¼økðkLk ©enrh ÃkkuíkkLkk çktLku Ãkwºkku - yÞkuæÞk«MkkËS yLku
h½wðehSLku økkËeyu çkuMkkzíke ð¾íku íku{Lku WÆuþeLku fnu Au :-
‘¨æ{±æï ±<‡æÝ: Ðeæ ²ï S²éS„ï „ê|æ²æï: ¨}ææ: JJ
¥ÐÿæÐæ„æ: ÜU„æüÚS„ï ¨ï±æ¢ ²é±²æïmü²æï: J
²ï ÐÿæÐæç„Ý: S²éS„ï |æíCæ ²æS²‹y²{æïxæç„}æì JJ’
259 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 nu Ãtwºttu ! su y{tht ytr©ít ËtÄwytu-ƒúñ[theytu y™u
…t¤tytu Au ‚u ‚tu ‚{thu ƒk™u™u rþ»Þ¼tð{tk Ë{t™ Au. (yu{™u
…qßÞ…ýu ‚{u ‚wÕÞ Atu.) ‚u yt ËtÄw ð„uuhu íÞt„eytu …ût…t‚ rð™t
‚{the ƒk™u™e Ëuðt fhðt™u ÞtuøÞ Au. y™u su ËtÄw ð„uhu …ût…t‚
fhþu ‚u …tu‚t™t Ä{oÚte ¼úü Útþu y™u yÄtu„r‚™u …t{þu.
(©e MkíMktrøkSðLk : 4/40/41-42)
yk heíku ¼økðkLk ©enrhyu (Mk.S. «. 4 y. 40){kt çktLku
yk[kÞo©eykuLke Mkuðk ÃkqßÞ¼kð Mkrník yLku ÃkûkÃkkík hrník ÚkELku
MkkðÄkLkÃkýu fhðkLke fne Au. yux÷wt s Lkrn ¼økðkLk ©enrhyu
MðÞt ©e þwfkLktË {wrLk îkhk ÷¾kðu÷ku, fkuEÃký Ä{oLkk fu ËuþLkk
çktÄkhý{kt suLke íkw÷Lkk Lk ÚkE þfu yuðku yòuz ‘Ëuþ-rð¼køkLkku
÷u¾’ Au. íku Ãký («kht¼Úke s, Úkkuzu ykøk¤ síkk;) ¼økðkLk ©enrh
ÃkkuíkkLkk íÞkøke-øk]ne Mk{Mík ykr©íkkuLku yrík MkkhYÃk rníkfkhe
WÃkËuþ ykÃkíkk fnu Au :-
- ™u y{u ‚{tu™u {krŒhtu ytrŒf su ytÃÞwk Au ‚u{tk ftuE ËtÄw
‚Útt ƒúñ[the ‚Útt …t¤t, ‚u ftuE ft¤u Œh Œtðtu fhþu ™rn.
- ™u y{the rþûtt…ºte «{týu ‚{tu hnußÞtu.
- ™u yu Ëðuo …ý rþûtt…ºte «{týu …tu‚…tu‚t™t Ä{o{tk hne
‚{the Ëuðt fhþu ™u Ëhfth, Œhƒth ytrŒf ftuE™t ðtkf ‚¤u ytðu
yuðwk yòuøÞ ft{ ftuE ft¤u fhþu ™rn. ‚u{ „{u ‚uðtu yt…‚ft¤
…zþu ‚tu ËíËk„e{tk ¼e¾ {tk„e ¾tþu, …ý yt[tÞo™u {tÚtu ytðu
yuðwk ftuE™wk fhs fhþu ™rn, ™u ftuE òýu yòýu fhþu ‚tu fh™th
¼tu„ðþu, yu{ y{the yt¿tt Au.
- ™u ËtÄw ‚Útt ƒúñ[the ‚Útt …t¤t yu Ë{M‚™t ‚Útt
ËíËk„e Ë{M‚™t ‚{tu ƒuÞ „tŒeðt¤t™u yt[tÞo MÚttÃÞt Au ‚u Ëðuo
r™hk‚h ‚{the yt¿tt{tk hnuþu ™u ‚{the Ëuðt fhþu.
(Ëu. rð. ÷u¾ : ÃkuhuøkúkV f÷{ - 12 Úke 15)
- ™u ©eÄ{oðkþ™t ƒuÞ „tŒeðt¤t yt[tÞo rð™t yLÞ
{‚ðt¤t nhftuE {™w»Þ, þtMºtu ‚Útt òu„u ‚Útt ‚…u ‚Útt
ðihtøÞtrŒf „wýu rðþu»t ntuÞ ™u ‚uÚte ©eÄ{oðkþ™t ƒu „tŒeðt¤t
yt[tÞo LÞq™…ýu òÛÞt{tk ytðu ‚tu …ý, ËtÄw ‚Útt ƒúñ[the
‚Útt …t¤t Ë{M‚ ‚Útt ËíËk„e Ë{M‚™u y{the yu{ yt¿tt Au su
‚{tht Sð™t fÕÞtý™u yÚtuo ©eÄ{oðkþ™t ƒu „tŒeðt¤t
yt[tÞo™u ËŒtft¤ r™hk‚h {t™ßÞtu ™u {™, f{o, ð[™u yt¿tt{tk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 260
hnußÞtu. - ™u ‚u{tk su Vuh …tze yLÞ yt©Þ fhþu ™u yLÞ™u {t™þu ‚u™t Sð™u yt
÷tuf{tk ‚Útt …h÷tuf{tk ftuE ft¤u Ëw¾ Úttþu ™rn. ™u yr‚ fü™u …t{þu.
(Ëu. rð. ÷u¾ : ÃkuhuøkúkV f÷{ - 16)
yk «{kýu çktLku yk[kÞkuoLke yk¿kk{kt hnuLkkhLku yk ÷kuf-Ãkh÷kuf{kt Mkw¾e
ÚkðkLkku WÃkkÞ çkíkkðeLku íku «{kýu Lkrn ðíkoLkkhLku - yLÞk©Þ fhðk sLkkhLku [uíkkðe
Ëuíkku - çktLku ÷kuf{kt yrík f»xYÃk ËwøkoríkLke «króLkku s¤s¤íkku yr¼þkÃk Ãký
rþûkkÃkºke{kt ykþeðkoËÚke y{e ðhMkkðLkkhk yLku ‘«u{kLktËLkku Ônk÷ku ðhMÞk y{]ík
{un’ yu{ MkËk ykþeðkoËLkku ðhMkkË ðhMkkðLkkhk yu s ¼økðkLk ykÃkýLku yøkkWÚke
[uíkkððk {kxu yr¼þkÃkLke rMkøLk÷ (÷k÷ çk¥ke) çkíkkðu Au.
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk MktMÚkkÃkf Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýu MðÞt ÃkkuíkkLkk íÞkøke yLku øk]nMÚk ík{k{ ykr©íkku {kxu økwÁLke
rLkÞwÂõík fhu÷e Au. rðïLkk ík{k{ Mkt«ËkÞku fhíkk ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ
yLkku¾e ¼kík Ëþkoðu Au fkhý fu, ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt ‘økwÁ’ yu yuf
MðÞt Ãkh{kí{kLke s Ëuý Au. su çkeò fkuE Mkt«ËkÞ{kt òuðk LkÚke {¤íke. yk MðÞt
MkðkuoÃkhe ¼økðkLkLke s Ëuý nkuðkÚke yu{kt õÞkhuÞ rðf]rík Mkt¼ð LkÚke. rðf]rík íkku
{kLkð MksoLk{kt nkuE þfu ! ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt ‘yk[kÞo økwÁÃkhtÃkhk’ yu
¼økðkLk ©enrhLke ykíÞtríkf fÕÞký ÔÞðMÚkkLke ytøk¼qík yuf ÔÞðMÚkk Au. ykðe
‘yk[kÞo økwÁÃkhtÃkhk’Lke ÃkkA¤ MðÞt Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke
ÞkusLkkLke, ¼kðLkkLke yLku ÔÞðMÚkkLke yuf rËÔÞþÂõík hnu÷e Au. yk[kÞoÃkË ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLke yrðÂåAÒk ÃkhtÃkhkLku xfkðe hk¾LkkÁt yu ÃkË Au. {kxu
yk[kÞo ÃkË yu Ãkh{kí{kLkku s ykÃku÷ku yuf rnMMkku Au. yLku yuðe heíku ÔÞðMÚkk
fhðk{kt ykðe Au fu, íku fwËhíke ÔÞðMÚkk Lku íkuLkk {q¤ MðYÃku Mðefkhðk{kt ykðu íkku
yu{kt fkuE ykzyMkhku ÃkuËk Úkíke LkÚke. Ãkhtíkw òu ík{u Ãkh{kí{kLke ÔÞðMÚkk{kt VuhVkh
fhku Aku fu yuLkk {q¤ ík¥ðku{kt fþkuf VuhVkh fhku Aku íkku fux÷ef ykzyMkhku
ykÃkýk ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt ÃkuËk ÚkE Au, su ykÃkýu òuE þfeyu Aeyu.
Ëk¾÷k íkhefu MkVuË ¾ktz yÚkðk íkku xuçk÷ MkwøkhLkwt WËknhý ÷Eyu. þuhzeLku
rhVkELk yLku «kuMkuMk fheLku íku çkLkkððk{kt ykðu Au. yk «r¢Þk Ëhr{ÞkLk íku íkuLkk çkÄk
s rðxkr{LMk, r{Lkh÷ (¾Lkes ík¥ð), VkEçkMko økw{kðe Ëu Au. yLku íku ¾k÷e fu÷he
çkLkeLku hne òÞ Au. nðu ¾ktzLku Ãk[kððk {kxu ykÃkýk þhehLku rðxkr{LMk yLku
r{LkhÕMkLke sYh Ãkzu Au. ykÚke þhehLkk çkeò ¼køkku suðk fu, nkzfkt, ¿kkLkíktíkwyku,
MLkkÞwyku, íð[k, ykt¾ku ðøkuhu ÃkkMkuÚke íku {u¤ðu Au. yLku Ãkrhýk{ yu ykðu Au fu þhehLku
rðxkr{LMk yLku r{LkhÕMkLke ¾kux ðíkkoÞ Au. su çkeS Mk{MÞkyku suðe fu Lkçk¤k
nkzfkt, {kLkrMkf-[erzÞkÃkýwt, Úkkf ÷køkðku, MLkkÞwykuLke rçk{khe, ykt¾kuLke Lkçk¤kE
261 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ðøkuhu ÃkuËk fhu Au. ðÄw{kt þwØ ¾ktz íkhík ç÷z ø÷wfkuÍLkwt Míkh ðÄkhe Ëu Au. suLku
Ãk[kððk þheh ELMÞw÷eLk Akuzu Au. suLkk ÷eÄu MkwøkhLkwt Míkh Lke[wt ykðu Au. yLku
yk çkÄkLku fkhýu «ríkr¢ÞkYÃku ík{Lku Úkkf, níkkþk yLku þhehLkku Ëw:¾kðku ÚkkÞ
Au. fwËhíke ¾kuhkf yuðe heíku çkLÞk s LkÚke fu þheh{kt yk heíku y[kLkf Ÿ[w
yLku y[kLkf Lke[wt ð÷ý Q¼wt ÚkkÞ. Ãký òu þuhzeLku {q¤ MðYÃku Mðefkhðk{kt
ykðu íkku yk fkuE s ykzyMkh ÃkuËk Úkíke LkÚke. Ãkhtíkw òu þwÿ suðe þuhze{kt
VuhVkh fhðk sEyu íkku yk ykzyMkhku ÃkuËk Úkíke nkuÞ íkku ‘yk[kÞo
økwÁÃkhtÃkhk’ yu ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke fÕÞký ÔÞðMÚkkLke ytøk¼qík
yuf ÔÞðMÚkk Au. yu ÔÞðMÚkk{kt fkuE VuhVkh fhðk su økÞk yu ÃkkuíkkLku nkÚku s
{kÞko økÞk Mk{òu. fkhý fu, ykÃkýu Mknus ŸzkýÚke òuEþwt íkku ykÃkýLku
{k÷w{ Ãkzþu fu fwËhíke ÔÞðMÚkk{kt fhu÷ku VuhVkh ¾qçks çkLkkðxe Au,
{kLkðMkŠsík ðMíkwyku õÞkhuÞ Ãkh{kí{kLke íkku÷u ykðe þfíke LkÚke.
ynª yuf ðkík ¾kMk LkkUÄe hk¾ðk suðe Au fu fwËhíke ÔÞðMÚkk yLkwMkkh
SðLk SððkÚke ík{u fwËhík ÃkkMkuÚke yíÞtík ykð~Þf þÂõíkyku suLku ‘«ký’ fnu
Au íku {u¤ðku Aku. fkhý fu fwËhíke ÔÞðMÚkk ykðk «kýÚke ¼h¼qh Au. yLku íku
ík{khk þhehLke þÂõíkykuLku òu{ çkûku Au. çkLkkðxe ðMíkwyku{kt «ký fu
SðLkþÂõík nkuíke LkÚke. fkhý fu yu fwËhíke ÔÞðMÚkkÚke rð{w¾ Au. {kxu
fkuEfLku fkuEf LkwfMkkLkfíkko Ãkrhýk{ku, «íÞk½kíkku yÚkðk ykzyMkhku y[qf
Q¼e ÚkkÞ Au.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkwt çktÄkhý MðÞt Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýu çkíkkðu÷wt Au. yk ðkíkÚke yu Mkkrçkík ÚkkÞ Au fu, ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkwt çktÄkhý rðïLke ík{k{ «ýkr÷fkykuLkk çktÄkhý
fhíkk ©uc Au. fkhý fu yLÞ fkuE «ýkr÷fkLkwt çktÄkhý MktÃkqýo fwËhíke LkÚke,
{kLkð MkŠsík Ãký Au. yLku {kLkð MkŠsík çktÄkhý øk{u íkux÷e çkwrØ fMkeLku
½zu÷wt nkuÞ íkkuÃký Úkkuzk s ð»kkuo{kt ¾ku¾÷wt yLku Ãkktøk¤wt Ãkwhðkh ÚkkÞ Au. yksu
rðï{kt ¼køÞu s fkuE Ëuþ yuðku nþu suLkwt MktrðÄkLk ½zkÞwt nkuÞ ÃkAe yu{kt
VuhVkh Lkrn LkkUÄkÞku nkuÞ. çkË÷íkk síkk s{kLkk MkkÚku fË{ r{÷kððk {kLkð
rLkŠ{ík çktÄkhýLkk rLkÞ{kuLke Mkktf¤Lku {hkuzðe s Ãkzu Au. rð[ûký
çkwrØþk¤eykuyu ½zu÷k rð÷ûký çktÄkhýkuLku fk¤Lke Mkqû{ fkíkh fË «{kýu
ðuíkhe Lkk¾u Au. íÞkhu ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkwt çktÄkhý MkðofkhýLkk
fkhý, MkðkuoÃkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu MðÞt çkLkkðu÷wt Au yu çktÄkhý{kt
÷økehuÞ VuhVkhLku yðfkþ LkÚke. ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkwt çktÄkhý yuf
fwËhíke Ëuý Au, ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkðo¿k níkk. íku{ýu su
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 262
yÃkrhðíkoLkeÞ {q¤¼qík rMkØktíkku ykÃÞk Au íku{kt ÃkrhðíkoLkLku ÷økehuÞ yðfkþ nkuE
þfu Lkrn.
suBMk rsLMk suðk ði¿kkrLkfku fnu Au :- “y{khe ðkíkku fu fkÞËkykuLku yufË{
Mkk[e {kLke ÷uðkLke Wíkkð¤ fhþku{kt. fu{ fu rLkíkLkðk Úkíkk síkkt MktþkuÄLkku{kt swLkk
Mk{efhýku yLku yLðu»kku ¾k{e¼Þko Ëu¾kðk ÷køku Au.” íÞkhu ð[Lkk{]ík økZzk
ytíÞ «fhýLkk 24{kt ©eS{nkhks fnu Au :- “...íku ð[LkÚke ykøk¤ Ãkøk {ktzeLku
yrÄf Ãký Lk ðíkuo yLku ykuAku Ãký Lk ðíkuo íkuLku òýeyu su, yu Ä{o{ktÚke ykÃkífk¤u
Ãký Lkrn Ãkzu.”
©eS{nkhks MÃküÃkýu fnu Au fu, y{khk ykÃku÷k rLkÞ{kuÚke yrÄf Ãký Lk
ðíkoðwt Lku ykuAwt Ãký Lk ðíkoðwt. ¼økðkLk ©enrhLku rðïkMk Au fu {khk rLkÞ{ku fk¤{kt
ftxkÞ íkuðk LkÚke yLku ÷ûÞLku [qfkðu íkuðk LkÚke.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu çkktÄu÷k çktÄkhýLku íkkuzðwt yu Lke[{kt Lke[
fûkkLkwt ÃkkÃk Au.
rðïLkk ík{k{ Mkt«ËkÞku yLku {íkÃktÚkku{kt MkðkuoÃkheíkkLke árüyu ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ Lkku¾ku íkhe ykðu Au. yus heíku yk rðï MksoLk ÚkÞwt íÞkhÚke
÷ELku yíÞkh MkwÄe ÃkkuíkkLkk EüËuðLkk çktÄkhýLku fu ÃkkuíkkLkk EüËuðu MÚkkÃku÷k
økwÁÃkËLku WÚk÷kðkLkk «ÞkMk ÚkÞk nkuÞ íkku íku rðïLkk Mkt«ËkÞku{kt ©e Mðkr{LkkhkÞý
Mkt«ËkÞLkk y{wf rnMMkkyu s yk f÷tf {kÚku ÷eÄwt Au. yk s f÷tfÚke rðïLkk
Lkfþk{kt ¼khík ËuþLku yuf ÷½wfkurx{kt {qfe ËeÄku Au. Mkwðýkoûkhu ÷¾kíkku hnu÷ku ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkku EríknkMk yk ½xLkkykuÚke zøk÷u Lku Ãkøk÷u fk¤k yûkhu
¾hzkÞu÷ku hnu Au. çkkfe ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk MkkÄw Mk{wËkÞ òu Mkk[k yÚko{kt
ÃkkuíkkLkk EüËuðLku MkðkuoÃkhe {kLkíkk nkuÞ yLku ÃkkuíkkLkk EüËuðLkk çktÄkhýLkwt økkihð
fhíkk nkuík íkku õÞku ¼zLkku Ëefhku yuLke Mkk{u yktøk¤e Ãký fhe þfu.
yuf ðkíkLkwt ykùÞo íkku yu ÚkkÞ Au fu, ÃkkuíkkLkk MkðkuoÃkhe EüËuðLkk çktÄkhýLku
íkkuzeLku ÃkkAk økkihð yLkw¼ðu Au. yLku ÃkkuíkkLke Mk{sýLku ©uc Mkkrçkík fhu Au yLku fnu
Au fu ‘yk ðkíkLku Mk{síkk LkÚke íkuyku rçk[khkyku Au. fkhý fu íkuykuLku «økxLke
yku¤¾ký LkÚke yLku ykÃkýLku íkku «økx çkúñMðYÃk økwÁnrh {éÞk Au.’ Ãkhtíkw ÃkkuíkkLkk
MkðkuoÃkhe E»xËuðLkk çktÄkhýLke íksoLkk fheLku øk{u íkuðe MkðkuoÃkheLke ðkík fhu fu
«økx çkúñMðYÃk økwÁnrhLke ðkík fhu íkkuÃký íku fËkrÃk þku¼u Lkrn. íku íkku ÄkuríkÞwt
ÃknuÞko rðLkkLkk Ãkk½ze Ãknuhu÷k {kýMk suðku nkMÞkMÃkË ÷køku. MkíÞ fkuE rËðMk fwíkfkuo
fhðkÚke AwÃkkíkwt LkÚke. ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkwt çktÄkhý Ä{oþk†ku{kt yktĤku
Ãký ðkt[e þfu yu heíku sýkÔÞwt Au.
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ MkðkuoÃkhe Au. íkuLkk ½ýk fkhýku{ktLkwt yuf fkhý yu
263 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Ãký Au fu, ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞ{kt †e¼õíkkuLkk økwÁ rðã{kLk
Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo {nkhks©eLkk Ä{oÃkíLke s ÚkE þfu Au.
yÚkkoíkT †e¼õíkkuLkk økwÁ †e¼õík s Au. yk Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk
©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt yòuz yLku yrîíkeÞ çktÄkhý Au. yLÞ fkuE
Mkt«ËkÞ{kt òuðk {¤íkwt LkÚke. ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk
çktÄkhýLke ºkeS rðrþüíkk yu Au fu †e¼õíkku {kxu y÷øk-ÃkkuíkkLke
heíku rLkŠðÎLk ¼sLk¼Âõík fhe þfu íkuðk {trËhku yÚkðk {trËhku{kt
y÷øk ÔÞðMÚkk fhðk{kt ykðe Au. yk yrîíkeÞíkk ÃkkA¤
†e¼õíkkuLke {kuûkLke árüyu yrík Wå[ yLku Ãkh{ÃkkðLkfkhe
ÞkusLkk ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke Au.
©eS{nkhksu {w{wûkwykuLkk ykíÞtríkf fÕÞký {kxu su
rðrðÄ çktÄkhýku çkktæÞk nkuÞ íku{ktLkwt yuf {nkLk fkÞo çkúñ[ÞoLke
ÃkwLk: «ríkck fhðkLkwt níkwt. íkífk÷eLk Mk{Þ{kt Ä{oLkk «íÞuf ûkuºk{kt
Ä{oøkwÁyku, íÞkøke MkkÄwykuLkwt çkúñ[Þo fÚk¤e økÞwt níkwt. ¼økðkLk
©e Mðkr{LkkhkÞýLkk rMkØktík «{kýu íÞkøkeyku fu MktíkkuÚke †eykuLkku
MÃkþo s Lk ÚkkÞ, †eykuLkwt {w¾ Lk òuðkÞ, yu ÂMÚkrík{kt †eyku MkkÚku
ðkíkko÷kÃk fuðe heíku ÚkkÞ ? †eykuLku Ëeûkk{tºk fuðe heíku íÞkøke ðøko
ykÃke þfu ?
yk sxe÷ Mk{kMÞkLkwt Mk{kÄkLk fhðk {kxu ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýu ÃkkuíkkLkk rÃkíkk Ä{oËuðLkk fw¤{kt s yk[kÞoÃkËLke
MÚkkÃkLkk fhe Au. Mkt«ËkÞ{kt †e {w{wûkwLku Ëeûkk ykÃkðkLkku yrÄfkh
yk[kÞo©eLke yk¿kkÚke yLku yLkw{ríkÚke yu{Lkk Ä{oÃkíLke {kxu
Mkwhrûkík hkÏÞku. fkhý fu †e¼õíkkuLku ÃkwÁ»k yk[kÞo Ëeûkk ykÃku íkku
yLkuf Ëq»kýku ÃkuËk ÚkðkLke Mkt¼kðLkk sYh hnu Au íkuLku yºku rçk÷fw÷
yðfkþ {¤íkku LkÚke.
Ônk÷k ¼õíkku ! yºku fËk[ yuf þtfk WËT¼ðu : ‘xÉ VÉÉiÉÖ
¨ÉxjÉnùÉ xÉÉ®úÒ *’ - yuðwt ¼khîks MktrníkkLkwt ðkõÞ nkuðkÚke {tºkkuÃkËuþ
fhðkLkku †eykuLku rLk»kuÄ Au íkku íku {ÞkoËkLkwt yrík¢{ý Úkðk{kt
Ëku»kLkku Mkt¼ð nkuðkÚke †eyku, †eykuLku fu{ {tºkkuÃkËuþ fhu ? ð¤e,
çkeswt þk†ku{kt †eykuLkk økwÁ ÃkkuíkkLkk ÃkríkLku s fÌkk Au. yk hÌkk
þk†kuLkk «{kýku :-
- ‘{ÉÊiÉ®äú´É MÉÖ¯û& ºjÉÒhÉɨÉ *’ - Ãkrík s †eLkku økwÁ Au.
(çkúñÃkwhký : 80/87)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 264
- ‘{ÉÊiÉ®äúEòÉä MÉÖ¯û& ºjÉÒhÉɨÉ *’ - †eykuLkku yuf Ãkrík s økwÁ nkuÞ Au. (þkíkkíkÃk M{]rík)
- ‘{ÉÊiÉ̽þ näù´ÉiÉÉ xÉɪÉÉÇ& {ÉÊiÉ ¤ÉÇxvÉÖ& {ÉÊiÉMÉÖǯû& *’ - †eykuLku ÃkkuíkkLkku Ãkrík s Ëuðíkk,
Ãkrík s r{ºk yLku Ãkrík s økwÁ Au.
(ðkÕ{efe hk{kÞý : 7/48/17)
- ‘{ÉÊiÉ̽þ näù´ÉÉä xÉÉ®úÒhÉÉÆ {ÉÊiɤÉÇxvÉÖ& {ÉÊiÉMÉÖǯû& *’ ({nk¼khík, yLkwþkMkLkÃkðo : 146/55)
- ‘{ÉÊiÉ̽þ nèù´ÉiÉÆ ºjÉÒhÉÉÆ {ÉÊiÉ®äú´É {É®úɪÉhɨÉ *’ ({íMÞÃkwhký : 210/17)
- ‘{ÉÊiɤÉÇxvÉÖMÉÇÊiɦÉÇiÉÉÇ nèù´ÉiÉÆ MÉÖ¯û®äú´É SÉ *’ (çkúñðiðíko Ãkwhký, f]»ýsL{¾tz W¥khkÄo : 57/10)
- ‘¦ÉiÉÉÇ xÉÉlÉÉä MÉÖ¯û¦ÉÇiÉÉÇ nèù´ÉiÉÆ MÉÖ¯û®äú´É SÉ *’ (çk]nÒkkhËeÞ Ãkwhký, W¥kh¼køk : 4/40)
- ‘¦ÉiÉÉÇ näù´ÉÉä MÉÖ¯û¦ÉÇiÉÉÇ vɨÉÇiÉÒlÉǵÉiÉÉÊxÉ SÉ *’ (MftËÃkwhký, fkþe¾tz : 4/48)
- ‘¦ÉiÉÉÇ xÉÉlÉÉä MÉÖ¯û¦ÉÇiÉÉÇ näù´ÉiÉÉ näù´ÉiÉè& ºÉ½þ * ¦ÉiÉÉÇ iÉÒlÉÈ SÉ {ÉÖhªÉÆ SÉ xÉÉ®úÒhÉÉÆ xÉÞ{ÉxÉxnùxÉ **’ -
†eykuLku ÃkkuíkkLkk Ãkrík s Ãkh{uïh, Ãkrík s økwÁ, Ãkrík s Ëuð, Ãkrík s íkeÚko yLku Ãkrík s
ÃkwÛÞ Au. (ÃkÈÃkwhký, fkþe¾tz : 4/48)
- ‘{ÉÊiÉ¥ÉÇÀÉ {ÉÊiÉ̴ɹhÉÖ& {ÉÊiÉnæù´ÉÉä ¨É½äþ·É®ú& * {ÉÊiÉMÉÖǯû& {ÉÊiɺiÉÒlÉÇʨÉÊiÉ ºjÉÒhÉÉÆ
Ê´ÉnÖù¤ÉÖÇvÉÉ& **’ - †eykuyu ÃkkuíkkLkk ÃkríkLku s çkúñk, rð»ýw yLku {nuïh {kLkðk òuEyu.
Ãkrík s ÃkkuíkkLkk økwÁ yLku íkeÚko Ãký ÃkkuíkkLkku Ãkrík s Au. (MftËÃkwhký, ðiþk¾ {knkíBÞ : 26/84)
yk «{kýu WÃkhkuõík {wsçk S¿kkMkw-{w{wûkwLkk suðe þtfk ðzkuËhkLkk rðîkLkkuLku
ÚkE níke. ßÞkhu ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý ðzkuËhk ÃkÄkÞko níkk íÞkhu íÞktLkk
rðîkLkkuyu ykðe su þtfk fhe níke íku rðîîÞo Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË Mðk{eyu
‘©enrhrËÂøðsÞ’ økútÚk{kt þçËþ: ÷¾e Au. íku òuEyu yuLkk yus þçËku{kt...:-
‘º´Éº´Énäù¶ÉºlÉʶɹªÉ䦪ÉÉä nùtÉiÉÉÆ iÉÉè SÉ nùÒIÉhɨÉ **
´ªÉ´ÉºlÉÉ Ê½þ EÞòiÉÉ iÉjÉ ºÉ´É榪ÉÉä%Ê{É Ê´É±ÉIÉhÉÉ **
nùÒIÉÉÆ MÉÖ¯ûvÉǨÉÇ´ÉƶªÉÉä nùtÉiÉ {ÉÖ¨¦ªÉ& {ÉÖ¨ÉÉxÉ {É®ú¨ÉÂ**
xÉ iÉÖ ºjÉÒ¦ªÉºiÉlÉÉ iɺªÉ {ÉixÉÒ ºjÉÒnùÔIɪÉäiÉ {ÉÖ¨ÉÉxÉ **
<ÊiÉ ªÉÉ%κiÉ ´ªÉ´ÉºlÉÉ%jÉ |ɨÉÉhÉÆ ´ÉiÉÇiÉä xÉ ´ÉÉ **
+κiÉ SÉänùjÉ ´ÉHò´ªÉÆ xÉ SÉäiºÉÉ%ºi´É|ɨÉÉÊhÉEòÉ **’
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/3-5)
çktLku yk[kÞkuo ÃkkuíkÃkkuíkkLkk Ëuþ{kt hnu÷k rþ»ÞkuLku Ëeûkk ykÃku, Ãkhtíkw íku{kt çkeò
Mkðuo yk[kÞkuoÚke Ãký rð÷ûký ÔÞðMÚkk fhu÷e Au. Ä{oðtþe ÃkwÁ»k yk[kÞo Ãkkuíku fuð¤ -
yuf÷k ÃkwÁ»kkuLku s Ëeûkk ykÃku, Ãký †eykuLku Lk ykÃku. íku{s íkuykuLke ÃkíLkeyku fuð¤ -
yuf÷e †eykuLku s Ëeûkk ykÃku. íkku ykðe su ÔÞðMÚkk {ÞkoËk fhu÷e Au íku{kt fkuE þk†
«{ký Au fu Lkrn ? òu «{ký nkuÞ íkku y®nÞk Mk¼k{kt s fnuðwt òuEyu yLku òu «{ký
Lk nkuÞ íkku íku ÔÞðMÚkk y«{krýf-«{kýþqLÞ Xhu.
Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý rðîkLkkuLke yk þtfkLkwt Mk{kÄkLk
‘LkkhËeÞ Ãkt[hkºk’ þk†Lkk ðkõÞÚke fhu Au :-
265 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ‘¦ÉjÉÉÇYɪÉè´É xÉÉ®úÒ iÉÖ ¨ÉxjÉÆ nùtÉiºÉÖ´ÉÉʺÉxÉÒ **
ºjÉÒ¦ªÉºiÉlÉÉ xÉ nùÉä¹É& ºªÉÉiÉ nùÉä¹É& ºªÉÉiÉ iÉnùxÉÉYɪÉÉ **
{É\SÉ®ú É jÉä xÉÉ®ú n ä ù x É ¨ÉxjÉnù Ò IÉÉ|ɺÉR ó MÉiÉ& **
ÊxÉÌhÉiÉÉä ÁªÉ¨Éä´ÉÉlÉÉæ ʽþiÉɪÉè´É xÉÞhÉÉʨɽþ **’
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/34-35)
MkwðkrMkLke †e ÃkkuíkkLkk ÃkríkLke yk¿kkÚke òu †eykuLku {tºk
ykÃku íkku íku †eLku fkuE «fkhLkku Ëku»k Au s Lkrn. Ãkhtíkw òu ÃkríkLke
yk¿kk rMkðkÞ ykÃku íkku íkku Ëku»k ÷køku s Au. Ãkt[hkºk{kt {tºkËeûkkLkk
«MktøkÚke LkkhË{wrLkyu {Lkw»ÞkuLkk rníkLku {kxu s yk çkkçkík{kt yk s
yÚkoLkku rLkýoÞ fheLku rLkrùík fhu÷ku Au.
yk s ðkíkLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý
rþûkkÃkºke{kt ÷¾íkkt fnu Au : -
‘¥ƒñ„²æïS„é |ææ²æü|²æ}ææ¿æ²æ Ðy²éÚæy}æÝ: J
ÜëUc‡æ}æ‹~ææïÐÎïàæp ÜU„üò: ›è|² »± çã JJ’
(rþûkkÃkºke : &÷kuf -133)
y™u nðu yu yÞtuæÞt«ËtŒ y™u h½wðeh yu ƒu™e su
…í™eytu, ‚u{ýu …tu‚…tu‚t™t …r‚™e yt¿ttyu fheu™u Mºteytu™u s
©ef]»ý™t {kºt™tu W…Œuþ fhðtu; …ý …wÁ»t™u ™ fhðtu.
Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e ‘rþûkkÃkºke ¼k»Þ’{kt yk
&÷kufLkwt ¼k»Þ-xefk fhíkk fnu Au :-
‘EÞò¹hɨÉxjɺªÉɹ]õÉIÉ®úºªÉ ={Énäù¶É& EòiÉÇ´ªÉ& * SÉÉiÉ ºÉÖ´ÉÉʺÉxÉÒxÉÉÆ
Ê´ÉvÉ´ÉÉxÉÉÆ SÉ vɨÉÉÇ ªÉlÉÉäÊSÉiɨÉÖ{Énäù¹]õ´ªÉÉ& * ½þÒÊiÉ {ÉÉnù{ÉÚ®úhÉä *
º´ÉÉiÉxjªÉähÉÉä{Énäù¶ÉºiÉÖ xÉ EòiÉÇ´ªÉ& * ‘vɨÉÉæ{Énäù¶ÉÆ ªÉÉ xÉÉ®úÒ nùÉxÉÆ iÉÒlÉÈ µÉiÉÉÊxÉ SÉ
* Eò®úÉäÊiÉ Êxɹ¡ò±ÉÆ iÉuèù Ê´ÉxÉÉYÉÉÆ {ÉiªÉÖ®úÉi¨ÉxÉ& **’ <ÊiÉ {É®úɶɮú´ÉSÉxÉÉiÉ *’
(rþûkkÃkºke ¼k»Þ/yÚkoËerÃkfk xefk : &÷kuf - 133)
¼økðkLkLkk yükûkh {tºkLkku WÃkËuþ fhðku yLku
MkwðkrMkLkeLkk íku{s rðÄðkLkk Ä{kuoLkku ÞÚkkÞkuøÞ WÃkËuþ fhðku.
MðíktºkíkkÚke WÃkËuþ Lk fhðku. ‘su ÃkkuíkkLkk ÃkríkLke yk¿kk rðLkk
Ä{oLkku WÃkËuþ, ËkLk, íkeÚko fu ðúík fhu Au íku rLk»V¤ Au.’ yu{
ÃkhkþhLkwt ð[Lk Au.
Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË Mðk{e ‘©enrhrËÂøðsÞ’ økútÚk{kt ÷¾u
Au :-
‘{ÉÊiɵÉiÉÉ vɨÉÇ®úiÉÉ ªÉÉ SÉ {ÉiªÉè´É nùÒÊIÉiÉÉ **
ºÉÉ iÉÖ nùtÉiÉ EÞò¹hɨÉxjÉÆ ºjÉÒ¦ªÉ& |ÉhÉ´É´ÉÌVÉiɨÉ **
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 266
EÞò¹hɺªÉɹ]õÉIÉ®úÉä ¨ÉxjÉ& ºjÉÒʦÉOÉÉÇÁÉä MÉÖ¯ûκjɪÉÉ& **
ºÉÉv´ÉÒvɨÉÇSªÉÖiÉÉ ºjÉÒ iÉÖ MÉÖ¯ûi´ÉÆ xÉɽÇþÊiÉ C´ÉÊSÉiÉ **
MÉÖ¯û{ÉixÉÒ MÉÖ¯û& EòɪÉÇ& ºjÉÒʦÉxÉÉÇxªÉ& {ÉÖ¨ÉÉxÉ C´ÉÊSÉiÉ **
κjÉªÉ B´É MÉÊiÉ& ºjÉÒhÉÉÆ SÉiÉÖ ´ ÉÇ M ÉÉÇ ´ ɤÉÉä v ÉxÉä **’
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/37-44)
su †e Ãkríkðúíkk nkuÞ, Ä{o{kt «eríkðk¤e nkuÞ yLku ÃkkuíkkLkk Ãkríkyu s Ëeûkk
ykÃku÷e nkuÞ íku s †e çkeS †eykuLku «ýðLkk Wå[khý rMkðkÞ f]»ýLkku {tºk ykÃku.
yükûkh {tºk †eykuyu økwÁ†e Úkfe s økúný fhðku. (rðÄðk-MkktÏÞÞkuøke fu yLÞ
fkuE ÃkwÁ»k ÃkkMkuÚke õÞkhuÞ Ãký økúný Lk fhðku.) yLku Ãkríkðúíkk Ä{o Úkfe ¼ú»x ÚkÞu÷e
†eyku õÞkhuÞ Ãký økwÁÃkýkLku ÞkuøÞ Úkíke LkÚke. yk MktMkkh çktÄLkÚke {wÂõík Ãkk{ðkLku
{kxu Mkðo †eykuyu økwÁÃkíLkeLku s økwÁ fhðk Ãký íku rMkðkÞ çkeS fkuE †e yÚkðk
fkuE ÃkwÁ»kLku õÞkhuÞ økwÁ Lk s fhðk. Ä{korËf [íkwðoøkoLku Mk{òððk{kt †eykuLke
økríkYÃk †eyku s {kLku÷e Au.
‘ºÉÉv´ÉÒ SÉè´É ºÉnùÉSÉÉ®úÉ MÉÖ¯û¦ÉHòÉ ÊVÉiÉäÎxpùªÉÉ **
ºÉ´ÉǨÉxjÉÉlÉÇiÉk´ÉYÉÉ ºÉÖ¶ÉÒ±ÉÉ {ÉÚVÉxÉä ®úiÉÉ **
MÉÖ¯ûªÉÉäMªÉÉ ¦É´ÉäiºÉÉ Ê½þ Ê´ÉvÉ´ÉÉ {ÉÊ®ú´ÉÌVÉiÉÉ *’
Ãkríkðúíkk, MkËk[krhýe, økwÁ¼õíkk, rsíkurLÿÞk, Mkðo{tºkkÚko ík¥ð¿kk, Mkwþe÷k,
ËuðÃkqsLkkrË fkÞkuo{kt yLkwhõíkk †e økwÁ çkLkðk ÞkuøÞ Au. íku †e Ãký rðÄðk ÚkÞk
ÃkAe økwÁíðLku ÞkuøÞ LkÚke. ({kºk ðtËLk fhðk ÞkuøÞ hnu Au.)
(ÞkurøkLkeíktºk)
{w{wûkw ! íkkhku çkeòu «&™ níkku fu þk†{kt †eykuLku Ãkrík s økwÁ fÌkk Au ? íkku íkuLkwt
Mk{kÄkLk Mkkt¼¤ !!
‘xÉ {ÉixÉÓ nùÒIɪÉäiÉ ¦ÉiÉÉÇ*’ (ÁÿÞk{÷) - yLkwMkkh ÃkríkLku ÃkkuíkkLke ÃkíLkeLku Ëeûkk
ËuðkLkku yrÄfkh LkÚke. Ãkhtíkw ‘ʺÉrù¨ÉxjÉÉä ªÉÊnù {ÉÊiɺiÉnùÉ {ÉixÉÓ ºÉ nùÒIɪÉäiÉ *’ (ÁÿÞk{÷) -
òu íku rMkØ{tºk nkuÞ íkku s ÃkkuíkkLke ÃkíLkeLku Ëeûkk «ËkLk fhe þfu Au.
‘{ÉiªÉÖ¨ÉÇxjÉÆ Ê{ÉiÉÖ¨ÉÇxjÉÆ xÉ MÉÞ¼hÉÒªÉÉiÉ EònùÉSÉxÉ *’ - †eyu ÃkkuíkkLkk Ãkrík ÃkkMkuÚke fu rÃkíkk
ÃkkMkuÚke õÞkhuÞ {tºk økúný Lk fhðku. (¼rð»ÞÃkwhký)
(rs¿kkMkw ÃkqAu Au:) yufçkksw þk†ku †eykuyu ÃkríkLku s økw Á fhðkLkwt fnu
Au. ßÞkhu çkeS çkksw þk†ku fnu Au fu, Ãkríkyu ÃkkuíkkLke ÃkíLkeLku økw Á {t º k Lk ykÃkðku.
yk{kt {w{wûkwykuyu þwt Mk{sðwt...? (íkku fnu Au fu :-)
þk†ku{kt †eykuLku ÃkkuíkkLkk ÃkríkLku s økwÁ fhðkLkwt fÌkwt yu ËeûkkøkwÁLke ðkík
LkÚke. þk†ku{kt økwÁ A «fkhLkk fÌkk Au :
‘|Éä®úEò& ºÉÚSÉEò¶SÉè´É ´ÉÉSÉEòÉä nù¶ÉÇEòºiÉlÉÉ *
ʶÉIÉEòÉä ¤ÉÉävÉEò¶SÉè´É ¹Ébä÷iÉä MÉÖ®ú´É& º¨ÉÞiÉÉ& **
267 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 {É\SÉèiÉä EòɪÉǦÉÚiÉÉ& ºªÉÖ& EòÉ®úhÉÆ ¤ÉÉävÉEòÉä ¦É´ÉäiÉ *’
«uhýk fhLkkh, Mkq[Lk fhLkkh, Mkt¼¤kðLkkh, Ëu¾kzLkkh, þe¾ðkzLkkh
yLku ykí{-Ãkh{kí{kLkku çkkuÄ fhLkkh yk A sýkLku økwÁ fÌkk Au. yu{kt
ykøk¤Lkk su Ãkkt[ Ëu¾kzâk íku fkÞkuo {kxu nkuÞ Au. ßÞkhu ykí{-Ãkh{kí{kLkku
çkkuÄ fhLkkh {wÏÞ Au.
þk†ku{kt ‘†eykuLku ÃkkuíkkLkku Ãkrík s økwÁ Au’ yu{ su fÌkwt Au íku fkÞoYÃk
økwÁ fhðkLkwt fÌkwt Au. fkhý fu †eykuyu ÃkkuíkkLkk ÃkríkLkk {køkoËþoLk yLkwMkkh
SðLkÃkÞOík hnuðkLkwt nkuÞ Au. ÃkríkLke «uhýkÚke †eykuyu fkÞo fhðkLkwt nkuÞ Au.
{kxu †eykuyu ÃkkuíkkLkk ÃkríkLku s «uhf ykrËf økwÁ {kLkðk. yLÞ ÃkwÁ»kkuLku íkuðk
{kLkðk Lkrn. †eykuyu ÃkkuíkkLkk ÃkríkLku s økwÁ fhðk yu{ su þk†kuyu fÌkwt yuLkku
¼kðkÚko ykðku Au.
‘{ÉÊiÉ®äú´É MÉÖ¯û& ºjÉÒhÉɨÉ *’ (çkúñÃkwhký : 80/87) - Ãkrík s †eLkku økwÁ
Au. ðMíkwík: †eyku {kxu ÃkkuíkkLkk ÃkríkLku s økwÁ {kLkðkLkku yr¼«kÞ yu Au fu,
†eykuLku ÃkkuíkkLkk Ãkrík îkhk ¼økðí«króLke MkwrðÄk ÚkE þfu Au. fkhý fu Ãkrík s
†eLku {kxu ÞÚkkÚko {køkoËþof Au. Ãkhtíkw Ãkrík †eykuLkku çkkuÄføkwÁ õÞkhuÞ LkÚke
çkLke þfíkku. fkhý fu rððkn MktMfkh{kt ÃkwÁ»k †eLku yÄkOøkLkkLkk YÃk{kt Mðefkh
fhu Au. yux÷u s †e ÷øLk ÃkAe ÃkkuíkkLkk ÃkríkLke yÄkOøkLkk çkLke òÞ Au.
yÄkOøkLkk çkLku÷e †eLku ÃkkuíkkLkk ÃkríkLke MkkÚku SðLkÃkÞOík [kh ÃkwÁ»kkÚko ytíkøkoík
Ä{oMktçktÄLke MkkÚku fk{MktçktÄ yÚkkoíkT hríkMktçktÄ Ãký çktÄkÞ Au. Ãkrík yLku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ÃkíLkeLkku fk{MktçktÄ ÚkðkÚke çktLku{kt ÃkhMÃkh økwÁ yLku rþ»Þ¼kðLke MkkÂ¥ðf
¼kðLkk ÞÚkkÚko òøk]ík ÚkE þfíke LkÚke. çkkuÄføkwÁ Úkðk {kxu økwÁ yLku rþ»ÞLku
ÃkhMÃkh MkkÂ¥ðf ¼kðLkk íkÚkk ©Øk¼ÂõíkLke rðþu»k ykð~Þfíkk nkuÞ Au.
ÃkríkLkku ÃkíLkeLke MkkÚku ÃkwºkkuíÃkkËLkkÚkuo fk{MktçktÄ nkuðkÚke ÃkíLkeLku ÃkkuíkkLkk Ãkrík{kt
Mð¼kðÚke WÃkËuþf økwÁYÃk{kt íkuLke {kLÞíkk ÚkE þfíke LkÚke. yux÷k {kxu †e
ÃkkuíkkLkk ÃkríkLku økwÁ çkLkkððk{kt õÞkhuÞ Ãký ©ØkÂLðík ÚkE «ð]¥k ÚkE þfíke
LkÚke.
ynª S¿kkMkwLku nswÃký yuf «&™ WÃkÂMÚkík ÚkkÞ fu, MºkeykuLku
yk[kÞoÃkíLke su †e íkuLku økwÁ fhðk yLku ÃkwÁ»kLku yk[kÞoLku s økwÁ fhðk Ãký
ykðe heíku {kLkðkÚke íkku þk†{kt Ãkrík yLku ÃkíLke çktLkuLku yufs økwÁ fhðkLkwt fÌkwt
Au, íku þk†kuLkku çkkÄ Úkþu... íkku yu{ LkÚke, yk hÌkk þk†Lkk þçËku :-
‘ªÉº¨ÉÉxÉ {ÉiªÉÖ¶SÉ ´ÉɨÉÉRÂóMÉÆ {ÉixÉÒÊxÉ ¸ÉÖiɪÉÉä VÉMÉÖ& **
iɺ¨ÉÉiÉ {ÉÊiɶSÉ {ÉixÉÒ SÉ MÉÖ¯û¨ÉäEÆò ºÉ¨ÉɸɪÉäiÉ **
+YÉÉxÉÉiÉ ´ÉÉ MÉÖ¯Æû ªÉÉxªÉÆ EÖò¯ûiÉä nèù´ÉiÉÆ iÉlÉÉ **
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
ºÉÉ xÉÉ®úÒ SªÉ´ÉiÉä vɨÉÉÇiÉ xÉ®úEÆò SÉÉÊvÉMÉSUôÊiÉ **’
( Ëeûkk hnMÞ : «fkþf - [ki¾t¼k ykurhÞLxkr÷Þk, ðkhkýMke)
©wríkykuyu ÃkíLkeLku ÃkríkLkwt zkçkwt ytøk fÌkwt Au. yux÷u Ãkrík yLku ÃkíLke çktLkuyu
yufs økwÁLkku yk©Þ økúný fhðku òuEyu. òu Lkkhe y¿kkLkðþ ÃkkuíkkLkk ÃkríkLkk økwÁ
yLku ËuðíkkÚke yríkrhõík yLÞ økwÁ yLku ËuðíkkLku {kLku Au íku †e Ä{o{køko Úkfe ¼úü
ÚkkÞ Au yLku Lkhf{kt Ãkzu Au.
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk çktÄkhý «{kýu yk[kÞo©e fuð¤
ÃkwÁ»k¼õíkkuLkk økwÁ çkLke þfu Au. yLku yk[kÞoÃkíLke su Ãk.Ãkq. {kíkw©e (økkrËðk¤k©e)
fu𤠆eLkk økwÁ çkLke þfu Au. yk çktÄkhý{kt WÃkh çkíkkðu÷e þtfkLku yðfkþ hnuíkku
LkÚke. rððkn MktMfkhLke árüyu yk[kÞo©eLkk Ä{oÃkíLke yk[kÞo©eLkk yÄkOøkLkk
fnuðkÞ Au. nðu fkuE yk[kÞo©eLkk Ä{oÃkíLke su {kíkw©eLku økwÁ fhu yLku íku †eLkku Ãkrík
yk[kÞo©eLku økwÁ fhu íkku çktLku Ãkrík-ÃkíLkeLku yuf s økwÁ «kó ÚkkÞ Au. yÄkOøkLkk
nkuðkLkk Lkkíku Ãký y÷øk-y÷øk økwÁ Úkíkk LkÚke. {kxu þk†Lkk fÌkk «{kýu Ãkrík yLku
ÃkíLkeLku yuf s økwÁ yLku yuf s Eü nkuðk òuEyu - yk ð[LkLkku çkkÄ ykðíkku LkÚke.
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk çktÄkhý{kt ðzkuËhkLkk rðîkLkkuyu yuf þtfk fhe
níke su rðîîÞo Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË Mðk{eyu ‘©enrhrËÂøðsÞ’ økútÚk{kt yk÷u¾u÷e Au
íku òuEyu :-
‘nùÒIɪÉä n  ù ù MÉÞ Ê ½þ h ÉÆ iªÉÉMÉÒ ªÉÖ H ò¨Éä i Éi|ÉiÉÒªÉiÉä * *
xÉÒSɺlÉÉxÉMÉiÉÉä ÁÖ S SɺlÉÉÊxÉ nù Ò IÉÉÆ iÉÖ xÉÉ½Ç þ Ê iÉ **
¨ÉiÉä ´ÉºiªÉÉÊMÉnùÒIÉÉÊ{É MÉÞ ½ þºlÉä x Éè ´ É nùÒªÉiÉä * *
+ªÉÖ H ò¨Éä i ÉkÉÖ EòlÉÆ ÊGòªÉiÉä |ɶxÉ B¹É xÉ& **’
ðzkuËhkLkk rðîkLkku ¼økðkLk ©enrhLku fnu Au fu, íÞkøke øk]nMÚkLku Ëeûkk ykÃku yu
íkku ÞkuøÞ Au, Ãkhtíkw øk]nMÚk íÞkøkeLku Ëeûkk ykÃku íku ÞkuøÞ LkÚke. íkku ík{khk Mkt«ËkÞ{kt
øk]nMÚk yk[kÞo©e íÞkøkeykuLku Ëeûkk ykÃku Au. íkku ykðwt yÞkuøÞ yk[hý ík{khk
Mkt«ËkÞ{kt fu{ fhðk{kt ykðu Au ? yu y{khku «&™ Au.
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/6-7)
‘<ÊiÉ {ÉÞ¹]õ& ºÉ iÉè°üSÉä ¨É½þɺÉnù漃 ºÉÆκlÉiÉ& *
ªÉÖ¹¨ÉÉʦÉ& {ÉÞSUÂôªÉiÉä ºÉiªÉÆ ¸ÉÚªÉiÉÉÆ ªÉkÉnÖùkÉ®ú¨É **’
yk «{kýu íku hksÃktrzíkkuyu ÃkqAu÷k yLku rðþk¤ Mk¼k{kt rðhks{kLk ÚkÞu÷k
yuðk MkíÃkwÁ»kkuLkk Ãkrík íku ¼økðkLk ©enrh fnuðk ÷køÞk : “nu Ãktrzíkku ! ík{kuyu ÃkqAu÷ku
«&™ ¾hku Au. {kxu íkuLkku W¥kh y{u fneyu Aeyu íku Mkkt¼¤ku.”
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/8)
‘SÉiÉÖhÉÉǨÉÊ{É ´ÉhÉÉÇxÉÉÆ VÉx¨ÉxÉÉ ¥ÉÉÀhÉÉä MÉÖ¯û& **
ºÉ SÉänÖùHòMÉÖhÉèªÉÖÇHòÉä ʴɶÉä¹ÉähÉ MÉÖ¯û¨ÉÇiÉ& **
268 269 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ¨É½þɦÉÉMÉ´ÉiÉ& ¸Éä¹`öÉä ¥ÉÉÀhÉÉä ´Éè MÉÖ¯ûxÉÞÇhÉɨÉ **
ºÉ´Éæ¹ÉɨÉä´É ±ÉÉäEòÉxÉɨɺÉÉè {ÉÚVªÉÉä ªÉlÉÉ ½þÊ®ú& **’
çkúkñý òríkLkku ÃkwÁ»k [khuÞ ðýoLkku sL{Úke s Mkns økwÁ
{kLku÷ku Au. yLku íku rð« òu Ãkqðou fnu÷k økwýkuÚke MkðoÚkk MktÃkÒk nkuÞ íkku
íku rðþu»kÃkýu s økwÁ {kLku÷ku Au.
swyku - ©e{ËT ¼køkðík{kt Ãký fÌkwt Au fu, yk ÷kuf{kt Mkðo
«kýÄkheyku{kt çkúkñý sL{Úke s yrík ©uc Au. {kxu Mkðo ÷kuf{kt
íku ¼økðkLkLke su{ s Ãkqsðk yLku {kLkðk ÞkuøÞ Au.
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/56-57)
‘<ÊiÉ EÞò¹hÉÉäHò±ÉI¨ÉÉ ªÉ& ºÉ ʽþ ¸ÉäªÉÉxÉ MÉÖ¯û¨ÉÇiÉ& *
ºÉ B´É ¸ÉäªÉºÉä ºÉ´Éê& ¸ÉªÉhÉÒªÉÉä ¨ÉÖ¨ÉÖIÉÖʦÉ& **’
©ef]»ý Ãkh{kí{kyu fnu÷k ÷ûkýðk¤ku su çkúkñý ÃkwÁ»k
nkuÞ íku MkðoÚke ©uc økwÁ {kLku÷ku Au. yLku íku s økwÁ Mkðo
{w{wûkwsLkkuyu ÃkkuíkkLkk fÕÞký {kxu yk©Þ fhðk ÞkuøÞ Au.
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/59)
‘º´É´ÉhÉÉǸɨÉvɨÉÉȶSÉ ´ÉänùÉäHòÉxÉ C´ÉÉÊ{É xÉ iªÉVÉäiÉ **
SÉiÉÖ´ÉÇhÉÉǸɨÉÉhÉÉÆ ºÉ MÉÞ½þºlÉÉä ¥ÉÉÀhÉÉä MÉÖ¯û& **
ʶɹªÉ¶ÉÉJÉÉÊxɤÉxvɶSÉ MÉÞ½þºlɺªÉè´É ºÉ¨¨ÉiÉ& **
xÉ iÉÖ iªÉÉMÉ´ÉiÉ& C´ÉÉÊ{É ÊxɹÉävɺi´ÉºªÉ ´ÉiÉÇiÉä **
º¨ÉÞÊiÉ´ÉÉCªÉÆ SÉ ¦É´ÉÊiÉ iªÉÉMÉ´ÉÉzÉ MÉÖ¯û¦ÉÇ´ÉäiÉ **
¸ÉÒ¨ÉnÂù ¦ÉÉMÉ´ÉiÉä ºÉÉIÉÉnÖùHÆò ¦ÉMÉ´ÉiÉÉÊ{É Ê½þ **
xÉ Ê¶É¹ªÉÉxÉxɤÖÉvxÉÒªÉÉnù OÉxlÉÉzÉ´èÉɦªÉºÉiäÉ ¤É½þxÚÉ **
+iÉÉä ´ÉhÉÔ MɽÞþÒ iªÉÉMÉÒ ºÉ´ÉÉ%æÊ{É MÉÊÞ½þhÉÆ ¦ÉVÉiäÉ **
+iÉÉä VªÉä¹`öɸɨÉ& |ÉÉäHòÉä MÉɽÇþºlªÉÆ º¨ÉÞÊiɹÉÖ wÉִɨÉ **
jɪÉÉhÉɨÉ{ªÉɸÉʨÉhÉÉÆ Ê{ÉiÉä´É SÉ MÉÞ½þÒ ¨ÉiÉ& **’
ð¤e, ðuËkuõík yuðk ÃkkuíkkLkk ðýko©{Lkk Ä{kuoLkku õÞkhuÞ Ãký
íÞkøk Lk fhu íkuðku øk]nMÚkk©{e çkúkñý ÃkwÁ»k [khuÞ ðýo yLku [khuÞ
yk©{Lkku økwÁ {kLku÷ku Au.
þk†ku{kt rþ»Þ-þk¾kyku çkktÄðe íku øk]nMÚk økwÁLku s
{kLku÷e Au. Ãkhtíkw íÞkøke ÃkwÁ»kLku õÞkhuÞ rþ»Þ-þk¾kyku çkktÄðe
íku þk†Úke rçk÷fw÷ rðÁØ Au. íÞkøkeLku íkku økwÁÃkhtÃkhk
[÷kððkLkku rLk»kuÄ fhu÷ku Au.
yLku ‘iªÉÉMÉ´ÉÉzÉ MÉÖ¯û¦ÉÇ´ÉäiÉ *’ íÞkøke ÃkwÁ»k Ãkkuíku økwÁ Lk ÚkkÞ
ykðwt M{]ríkðkõÞ Ãký Au. íku{s ©e{ËT ¼køkðík{kt Ãký ©ef]»ý
Ãkh{kí{kyu Ãkkuíku s fÌkwt Au fu -
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 270
‘xÉ Ê¶É¹ªÉÉxÉxÉÖ¤ÉvxÉÒªÉÉnÂù......* ...ºÉ´ÉÉæ%Ê{É MÉÞʽþhÉÆ ¦ÉVÉäiÉ **’
{kuûkkÚkeo yuðku ðihkøke íÞkøke ÃkwÁ»k rþ»Þ-ÃkhtÃkhkLku Lk çkktÄu íku{s {kuûk{kt
rðhkuÄe yuðk ½ýk økútÚkkuLku Ãký Lk ¼ýu. {kxu çkúñ[khe øk]nMÚk yLku íÞkøke yu Mkðuo
{Lkw»Þku øk]nMÚk çkúkñýLku s økwÁ fhu.
yLku yk fkhýÚke s M{]rík{kt øk]nMÚkk©{Lku Mkðo yk©{kuÚke ©uc yk©{
fnu÷ku Au. çkúñ[khe, ðkLk«MÚke yLku MktLÞkMke yk ºkýuÞ yk©{eykuLkku øk]nMÚk
yk©{e rÃkíkk íkwÕÞ {kLku÷ku Au.
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/60 - 64)
‘ºÉ´ÉÇ´Éè¹hɴɨÉÉMÉæ¹ÉÖ Ê¶É¹]õÉSÉÉ®ú¶SÉ iÉÉoù¶É& * |É´ÉiÉÇiÉä ºÉɨ|ÉiÉÆ SÉ ºÉiªÉÉÊnù¹ÉÖ ªÉÖMÉä¹´ÉÊ{É **
ºÉxÉEòÉtÉ xÉÉ®únù¶SÉ @ñ¦ÉÖ½ÈþºÉÉä%¯ûÊhɪÉÇÊiÉ& * ºÉ½þ»É¶ÉÉä ´ÉɱÉÊJɱªÉÉ& @ñ¹ÉªÉÉä ÁEÞòiÉκjɪÉ& **
+¹]õ É ¶ÉÒÊiɺɽþ » ÉÉÊhÉ @ñ¹ÉªÉÉä ÁÖ v ´ÉÇ ® ä ú i ɺÉ& * *
ºÉ´Éæ%{ªÉäiÉä iªÉÉÊMÉxÉÉä%Ê{É MÉÞʽþhÉÆ MÉÖ¯û¨ÉɸɪÉxÉ **
EäòÊSÉiºÉRÂóEò¹ÉÇhÉÆ EäòÊSÉiÉ ¥ÉÀÉhÉÆ ´É¯ûhÉÆ Ê¶É´É¨É **
ªÉÉäMÉÒ·É®Æú ´Éʺɹ`Æö SÉ MÉÖ¯Æû ºÉÚªÉÈ SÉ Ê¶ÉʸɪÉÖ& **
BiÉä ¹ ÉÉÆ SÉÊ®ú i ÉÆ iÉkÉi{ÉÖ ® ú É hÉÉÊnù ¹ ÉÖ où ¶ ªÉiÉä **’
yLku Mkðo ði»ýð Mkt«ËkÞku{kt rþ»xk[kh; øk]nMÚk çkúkñýLku s økwÁ çkLkkððkLkku
Au. yLku yk rþük[kh MkíÞwøkÚke ÷ELku yks MkwÄe Ãký yus «{kýu «ðíkuo÷ku Au.
íÞkøke{kt ©uc MkLkfkrËfku, LkkhË{wrLk, ɼw, ntMk, yÁrý, Þrík yk çkÄk
{nŠ»kyku †eyku ÃkhÛÞk rMkðkÞLkk níkk, íÞkøke níkk. íkÚkk nòhkunòh ðk÷r¾ÕÞkrË
Ér»kyku íÞkøke níkk. Aíkkt Ãký íkuykuyu øk]nMÚkLku s økwÁ fÞko níkk.
íku{ktLkk fux÷kfu øk]nMÚk Mktf»koýLku økwÁ fÞko níkk. fux÷kfu øk]nMÚk çkúñkLku,
ðÁýLku, þtfhLku, Þk¿kðÕõÞLku íkÚkk ðrMkcLku ËuðøkwÁ-çk]nMÃkríkLku íkÚkk MkqÞoLku yu{ swËkt
swËkt Mk{Þ{kt øk]nMÚkLku íku íku Mk{ÞLkk íÞkøkeykuyu økwÁ çkLkkÔÞk níkk. yLku yk MkðoLkwt
[rhºk íku íku ¼køkðíkkrËf Ãkwhkýku{kt òuðk òýðk{kt ykðu Au.
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/65-68)
‘¸ÉäªÉºEò®Æú EÞò¹hɨÉxjÉÆ MÉÞ½þhÉÒªÉÉnÂù MÉÞʽþhÉÉä MÉÖ®úÉä& **
+jÉ |ɨÉÉhÉ´ÉÉCªÉÆ SÉ ºÉÉ{ÉäIÉÆ SÉänÖùnùÒªÉÇiÉä **
´ÉhÉÔ MÉÞ½þÒ ´ÉxÉÒ ´ÉÉÊ{É iªÉÉMÉÒ ¤É½ÖþÊ´ÉvÉÉä%Ê{É ªÉ& **
MÉÞ¼hÉÒªÉÉnÂù MÉÞʽþhÉÉä ¨ÉxjÉÆ EÞò¹hɺªÉè´É ʴɨÉÖHòªÉä **’
ykíÞtríkfe {wÂõíkLku ykÃkLkkhku f]»ý{tºk íkku øk]nMÚk økwÁ Úkfe s økúný fhðku.
yk rð»kÞ{kt òu ík{khu «{ký-ð[LkLke sYh nkuÞ íkku y{u fneyu Aeyu.
‘çkúñ[khe, øk]nMÚkk©{e, ðkLk«MÚk yÚkðk çkeò Ãký yLkuf «fkhÚke
íÞkøkk©{{kt hnu÷k nkuÞ íku Mkðuoyu ÃkkuíkkLke {wÂõík {kxu f]»ý {nk{tºk øk]nMÚk økwÁ
Úkfe s økúný fhðku.’
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/83-84)
271 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 ‘B´ÉÆ iÉÞiÉҪɮúÉjÉä ʽþ {É\SÉ®úÉjÉä ¤É½ÖþxªÉÊ{É **
´ÉSÉÉÆ漃 ºÉÎxiÉ SÉÉxªÉÉÊxÉ Ê´É¹hÉÖ vɨÉÉækÉ®úÉÊnù¹ÉÖ **’
yk «{kýu Ãkt[hkºk þk†{kt ík]íkeÞ hkºk{kt íkÚkk Ãkt[{
hkºk{kt Ãký ½ýk ð[Lkku Au. íku{s rð»ýw Ä{kuo¥khkrËf økútÚkku{kt Ãký
çkeò ½ýk ð[Lkku Au. {kxu y{khk Mkt«ËkÞ{kt øk]nMÚk yk[kÞo©e
íÞkøkeLku Ëeûkk ykÃku Au, íku {ÞkoËk ÞÚkkþk† yLku Mkðkuo¥k{ MkLkkíkLk
Ä{o{ÞkoËkLku yLkwMkheLku s «ðíkkoðu÷e Au.
(©enrhrËÂøðsÞ : 45/86)
ðirËf Mk{Mík Ä{oøkútÚkku{kt ‘¥ÉÉÀhÉÉä%ºªÉ ¨ÉÖJɨÉɺÉÒiÉÂ’ - çkúkñýkuLke
WíÃkr¥k rðhkxLkkhkÞýLkk {w¾{ktÚke ÚkE Au.(þwõ÷ÞswðuoË :
31/11) ‘¥ÉÉÀhÉÉä ¨ÉɨÉEòÒ iÉxÉÖ&’ - ¼økðkLk MðÞt fnu Au fu çkúkñýku
íkku {kÁt þheh Au. (ðk{LkÃkwhký : 95/8) ‘´ÉhÉÉÇxÉÉÆ ¥ÉÉÀhÉ& |ɦÉÖ&’ -
çkÄk s ðýkuo{kt çkúkñý yu «¼w (Mk{Úko) Au. ({LkwM{]rík : 10/3)
EíÞkrË ð[Lkku îkhk çkúkñýkuLkwt rðþu»k {n¥ð fÌkwt Au. çkúkñýkuLkwt
rðrþü {n¥ð nkuðkÚke çkÄk s ðirËf þk†kuyu çkúkñýkuLku
‘søkíkTøkwÁ’Lke ÃkËðe ykÃku÷e Au. yux÷k {kxu s søkíkTøkwÁ çkúkñý
[khuÞ ðýoLkk økwÁ fnuðkÞ Au. íkuÚke s þk†ku fnu Au :-
‘´ÉhÉÉÇxÉÉÆ ¥ÉÉÀhÉÉä MÉÖ¯û&’ - (ÃkÈÃkwhký, Mðøko¾tz : 52/51)
‘´ÉhÉÉÇxÉÉÆ ¥ÉÉÀhÉÉä MÉÖ¯û&’ - (çkúñðiðíkoÃkwhký, økkiík{e{knkíBÞ : 10/47)
‘´ÉhÉÉÇxÉÉÆ ¥ÉÉÀhÉÉä MÉÖ¯û&’ - (çkúñÃkwhký : 80/47)
‘´ÉhÉÉÇxÉÉÆ ¥ÉÉÀhÉÉä MÉÖ¯û&’ - ([kÛfÞLkerík : 5/1)
‘¥ÉÉÀhÉ& ºÉ´ÉÇ´ÉhÉÉÇxÉÉÆ MÉÖ¯û®äú´É ÊuùVÉÉäkÉ¨É *’ (ÃkÈÃkwhký, çkúñ¾tz : 14/2)
‘MÉÞ½þºlÉ& ºÉ´ÉÇ´ÉhÉæ¹ÉÖ ¸Éä¹`öÉä MÉÖ¯û¯ûnùɾþiÉ& *’ - (rMkØktíkþu¾h)
‘ºÉ´ÉǶÉɺjÉÉlÉÇ´ÉäkÉÉ SÉ MÉÞ½þºlÉÉä MÉÖ¯û¯ûSªÉiÉä *’ - (¿kkLkkýoð)
‘¨É½þɦÉÉMÉ´ÉiɸÉä¹`öÉä ¥ÉÉÀhÉÉä ´Éè MÉÖ¯ûxÉÞÇhÉɨÉ * ºÉ´Éæ¹ÉɨÉä´É ±ÉÉäEòÉxÉɨɺÉÉè
{ÉÚVªÉÉä ªÉlÉÉ ½þÊ®ú& **’
{nk¼køkðík yÚkkoíkT ¼økðËT¼õík nkuðkÚke ©uc çkúkñý
{kLkð{kºkLkk økwÁ Au. yux÷k {kxu s Mk{Mík {kLkð Mk{ksLku
¼økðkLkLke su{ çkúkñý ÃkqßÞ Au.
(nrh¼Âõíkrð÷kMk)
‘Ê´É|ÉÉä Ê´É|ÉäiÉ®úMÉÖ¯ûÇxÉÇ Ê´É|ÉÉä VÉɪÉiÉä wÉִɨÉ * xÉ SÉ Ê´É|Éä¹ÉÖ {ÉÚVÉɽÇþºiɺ¨ÉÉnÂù
Ê´É|ÉÆ MÉÖ¯Æû SÉ®äúiÉ **’
çkúkñýku ûkrºkÞ, ði~Þ, þwÿ yLku çkúkñýLkk Ãký økwÁ çkLke þfu Au.
çkúkñý ðýoÚke yLÞ ðýkuo fÞkhuÞ Ãký økwÁ çkLkðkLku ÞkuøÞ LkÚke.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 272
yLku yLÞ ðýkuo çkúkñýkuLke {æÞu ÃkqòLku ÞkuøÞ LkÚke. yux÷k {kxu øk]nMÚk çkúkñýLku s
økwÁ çkLkkððk òuEyu.
(fkirþfMktrníkk)
‘=rùiÉÖÈ SÉè´É ºÉƽþkÉÖÈ ºÉ¨ÉlÉÉæ ¥ÉÉÀhÉÉäkɨÉ& * iÉ{ɺ´ÉÒ ºÉiªÉ´ÉÉnùÒ SÉ MÉÞ½þºlÉÉä MÉÖ¯û¯ûSªÉiÉä **’
íkÃkMðe, MkíÞðkËe íkÚkk øk]nMÚk W¥k{ çkúkñý s çkÄkLkku WØkh fhðk yLku Mktnkh
fhðk Mk{Úko nkuðkÚke økwÁ fnuðkÞ Au.
(þiðk[kh«ËerÃkfk : 2/15, ykøk{Mktrníkk)
‘ÊVÉiÉäÎxpùªÉ& ºÉiªÉ´ÉÉnùÒ ¥ÉÉÀhÉ& ¶ÉÉxiɨÉÉxɺÉ& *
Ê{ÉiÉÞ - ¨ÉÉiÉÞʽþiÉä ªÉÖHò& ºÉ´ÉÇEò¨ÉÇ{É®úɪÉhÉ& **
+ɸɨÉÒ näù¶É´ÉɺÉÒ SÉ MÉÖ¯ûÊ®úiªÉʦÉvÉÒªÉiÉä **’
SíkurLÿÞ, MkíÞðkËe, þktíkr[¥kðk¤ku, {kíkk-rÃkíkkLkku rníkuåAw, Mk{Mík f{kuo{kt
fwþ¤, ¼khíkð»ko rLkðkMke øk]nMÚk çkúkñýLku økwÁ fnuðkÞ Au.
(økwÁøkeíkk)
‘®úÉäÊMÉhÉÉä ´ÉƶɽþÒxÉÉSSÉ ¦ÉɪÉÉǽþÒxÉÉkÉlÉè´É SÉ *
¨ÉxjÉÊIÉ{iÉÉkÉlÉÉ ¨ÉxjÉÆ xÉ MÉÞ¼hÉÒªÉÉiEònùÉSÉxÉ **’
hkuøke, ðtþneLk, †eneLk yLku {tºkLku ¼q÷e sLkkh ÔÞÂõík ÃkkMkuÚke {tºk õÞkhuÞ økúný
Lk fhðku. yÚkkoíkT íkuLku økwÁ Lk çkLkkððk.
(çkúñðiðíkoÃkwhký - f]»ýsL{¾tz : yæÞkÞ : 83, &÷kuf : 44)
‘ʦÉIÉÖ¦ªÉ¶SÉ ´ÉxɺlÉ䦪ÉÉä ´ÉÌhɦªÉ¶SÉ ¨É½äþ·ÉÊ®ú *
MÉÞ½þºlÉÉä ¦ÉÉäMɨÉÉäIÉÉlÉÔ ¨ÉxjÉnùÒIÉÉÆ xÉ SÉÉSÉ®äúiÉ **’
nu Ëuðe ! ¼kuøk yLku {kuûkLke EåAkðk¤ku øk]nMÚk r¼ûkwfku, ðLkðkMkeyku yLku
çkúñ[kheykuÚke {tºkËeûkk økúný Lk fhu.
(rºkÃkwhkhnMÞ - Ëeûkk hnMÞ : «fkþf - [ki¾t¼k ykurhÞLxkr÷Þk, ðkhkýMke)
‘ªÉiÉänùÔIÉÉ Ê{ÉiÉÖnùÔIÉÉ ªÉÉ nùÒIÉÉ ´ÉxÉ´ÉÉʺÉxÉ& *
Ê´ÉÊ´ÉHòɸÉʨÉhÉÉä nùÒIÉÉ xÉ ºÉÉ Eò±ªÉÉhÉnùÉʪÉEòÉ **’
Þrík (MktLÞkMke), rÃkíkk, ðLkðkMke yLku rðrðõík yk©{e (MktMkkh íÞkøke)Úke su
{tºkËeûkk ÷uðk{kt ykðu Au íku fÕÞkýLku ËuLkkhe LkÚke nkuíke.
(økýuþrð{Š»kýe - Ëeûkk hnMÞ : «fkþf - [ki¾t¼k ykurhÞLxkr÷Þk, ðkhkýMke)
‘Ê{ÉiÉÖnùÔIÉÉ ªÉiÉänùÔIÉÉ nùÒIÉÉ SÉ ´ÉxÉ´ÉÉʺÉxÉ& *
+xÉɸɨÉÉhÉÉÆ ªÉÉ nùÒIÉÉ ºÉÉ nùÒIÉÉ nÖù&JÉnùÉʪÉxÉÒ **’
rÃkíkk, MktLÞkMke, ðLkðkMke yLku yk©{ hrníkÚke su Ëeûkk ÷uðk{kt ykðu Au íku Ëw:¾Lku
ËuLkkhe nkuÞ Au, Lk fu fÕÞký ËuLkkhe.
(íkkhkfÕÃkíktºk - Ëeûkk hnMÞ : «fkþf - [ki¾t¼k ykurhÞLxkr÷Þk, ðkhkMkýe)
‘ªÉiÉänùÔIÉÉÆ MÉÞ½þÒi´ÉÉ iÉÖ EònùÉÊSÉnùÊ{É ¨ÉÉäʽþiÉ& *
|ÉɪÉζSÉkÉÆ vÉäxÉÖ®äúEòÉÆ ÊjÉ®úÉjɵÉiɨÉä´É SÉ **
273 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 |ÉɪÉζSÉkÉÆ iÉiÉ& EÞòi´ÉÉ {ÉÖxÉnùÔIÉÉÆ ºÉ¨ÉÉSÉ®äúiÉ **’
õÞkhuf y¿kkLkðþ Þrík (íÞkøke)Úke Ëeûkk ÷eÄe nkuÞ íkku «kÞrù¥k YÃku yuf
økkÞLkwt ËkLk yLku ºký hkrºk MkwÄe ðúík-WÃkðkMk fhðku òuEyu. ykðe heíku
«kÞrù¥k fheLku þwØ ÚkÞk çkkË {Lkw»Þu Vheðkh MkËTøk]nMÚk çkúkñý ÃkkMkuÚke
Ëeûkk ÷uðe òuEyu.
(Ëeûkk hnMÞ : «fkþf - [ki¾t¼k ykurhÞLxkr÷Þk, ðkhkýMke)
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks îkhk hr[ík ‘©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ’
økútÚk WÃkhkuõík ð[LkkuLku Ãkwrü fhe ykÃku Au :-
‘i´ÉnùÉʸÉiÉÉxÉÉÆ xɺiªÉÉÊMÉxÉÉÆ MÉÞʽþhÉÉÆ iÉlÉÉ **
|ɺÉzÉiÉÉ%κiÉ ºÉ´Éæ¹ÉÉÆ ¦ÉڪɺÉÒ ¸ÉÒ½þ®äú ! wÉִɨÉ **
+º¨ÉÉEÆò iªÉÉÊMÉxÉÉÆ iÉκ¨ÉxÉ MÉÞ½þºlÉä%Ê{É MÉÖ®úÉè C´ÉÊSÉiÉ **
¤ÉÉvÉÉä%κiÉ ªÉiɺiÉä¹ÉÉÆ MÉÞÁɪÉÇi´ÉÆ ¸ÉÖiÉÉäÊnùiɨÉ **’
nu ©e nhu ! ykÃkLkk ykr©ík y{ku íÞkøkeyku íkÚkk øk]nMÚkku Mkðuo yk{kt
yíÞtík «MkÒk Aeyu. Ä{oðtþe økwÁ øk]nMÚk nkuÞ íkku Ãký y{ku íÞkøkeykuLku íku
õÞkhuÞ Ãký çkkÄfíkko (yMðefkÞo) LkÚke. íÞkøkeykuLkk Ãký øk]nMÚk s økwÁ
nkuÞ Au yu{ þk†ku{kt fÌkwt Au. yk «{kýu Mk{Mík Mk¼k ðíke Mk.økw. ©e
{wõíkkLktË Mðk{eyu ¼økðkLk ©enrhLku fÌkwt.
(©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ : MftÄ -10, yæÞk.- 2, &÷ku.- 12-13)
MktMf]ík rðï rðãk÷ÞLkk Ãkqðo «kæÞkÃkf ÔÞkfhýk[kÞo ©e çkk÷f]»ý
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Ãkt[ku÷e ðiÞkfhý-rMkØktík fki{wËe WÃkh Mkrð{þo híLk«¼k rnLËe ÔÞkÏÞk{kt
‘ºÉÆYÉɪÉÉÆ ±É±ÉÉ]õEÖòCEÖò]õ¬Éè {ɶªÉÊiÉ*’ (4/4/46) yk Mkqºk Ãkh ÷¾u Au. òuEyu
yuLkk s þçËku{kt :-
|ÉÉSÉÒxÉ ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ vɨÉÇ ´ªÉ´ÉºlÉɨÉå iªÉÉMÉ |ÉvÉÉxÉ ºÉxiÉVÉÒ´ÉxÉ EòÉ <ºÉºÉä ÊSÉjÉhÉ
º{ɹ]õ ½þÉäiÉÉ ½èþ * +xªÉlÉÉ xɽþÒ * MÉÞ½þºlÉÉä EòÉä ¨ÉxjÉ nùÒIÉÉ näùxÉä EòÉ ¶ÉɺjÉ +ÊvÉEòÉ®ú MÉÞ½þºlÉ
ºÉnùÉSÉÉ®úÒ ¥ÉÉÀhÉ EòÉä ½þÒ ½èþ *
({uhu økwÁËuð - Mk¼kÃkrík WÃkkæÞkÞ rðhr[ík ðirËf Ä{o hnMÞ)
Mkw«rMkØ rðîkLk ©eÞwík zku. Lkehòfktík [kiÄhe (yu{.yu.,
yu÷.yu÷.çke., Ãke.yu[.ze) fÕÞký {krMkfLkk ‘WÃkkMkLkk’ rðþu»kktf Ãkus Lkt.
526{kt ÷¾u Au :-
‘+ÉVÉEò±É +Eòº¨ÉÉiÉ |ÉÉ{iÉ ½ÖþB ÊVÉºÉ ÊEòºÉÒ ºÉÉvÉÖ-ºÉÆxªÉɺÉÒ EòÉä MÉÖ¯û ¤ÉxÉÉxÉä EòÉ
xɪÉÉ |ÉSɱÉxÉ SÉ±É MɪÉÉ ½èþ * ºÉÉvÉÖ-ºÉÆxªÉɺÉÒ EòÉä iÉÉä +ÊvÉEòÉ®ú ½þÒ xɽþÓ ½èþ ÊEò ´É½þ MÉÞ½þºlÉ
EòÉä ªÉÉ ºjÉÒVÉxÉ EòÉä nùÒIÉÉ |ÉnùÉxÉ Eò®äú *’
þk†kÚko{nkhÚke Ãkt. ©e {kÄðk[kÞoS þk†eS ÃkkuíkkLke ‘õÞkU ?’
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 274
Lkk{Lke ÃkwMíkfLkk WíkhkÄo (Ãkus Lkt. 517){kt fr¤Þwøke Ãkk¾tze MkkÄw-MktLÞkMkeLkk
rð»kÞ{kt çknw {n¥ðÃkqýo íkÚÞ ÷¾íkkt fnu Au :-
‘+ÉVÉ YÉÉxÉ Eäò xÉÉ¨É {É®ú ÊVÉiÉxÉÉ {ÉÉJÉhb÷, +xÉÉSÉÉ®ú, nÖù®úÉSÉÉ®ú +Éè®ú +iªÉÉSÉÉ®ú EòÉ
¤ÉÉä±É¤ÉɱÉÉ ½þÉä ®ú½þÉ ½èþ, =iÉxÉÉ +xªÉ ÊEòºÉÒ xÉÉ¨É {É®ú xɽþÓ * BEò +PÉä±Éä EòÒ¨ÉiÉ EòÒ MÉä¯ûEòÒ MÉÆÊ`öªÉÉ
(¦ÉMÉ´ÉÉ ´ÉºjÉ) ºÉÉIÉÉiÉ ®úÉ¨É EòÒ ¦ÉÒ +vÉÉÇÎRÂóMÉxÉÒ (ºÉÒiÉÉ) EòÉä Ê´É·ÉɺÉPÉÉiÉ{ÉÚ´ÉÇEò SÉÖ®úÉ ºÉEòxÉä EòÉ
+´ÉºÉ®ú näù ºÉEòiÉÒ ½èþ * ±ÉÉJÉÉå +¤ÉÉävÉ ¤ÉɱÉEò +Éè®ú ¦ÉÉä±ÉÒ¦ÉɱÉÒ Ê´ÉvÉ´ÉÉB +Éè®ú ºÉvÉ´ÉÉB ¦ÉÒ +ÉVÉ
EòÊlÉiÉ YÉÉÊxɪÉÉå Eäò MÉÖ¯ûb÷¨É EòÒ |ÉSÉhb÷ +ÎMxÉ ¨Éå ¦Éº¨ÉºÉÉiÉ ½þÉä ®ú½þÒ ½èþ * +xÉäEòÉå ¨Éhb÷±Éä·É®ú,
®úhb÷±Éä·É®ú ¤ÉxÉä +{ÉxÉä nùÉäxÉÉä ±ÉÉäEò xɹ]õ Eò®ú ®ú½äþ ½èþ *’
‘+Éi¨ÉÊxɹ`öÉÆ {É®úÉÆ |ÉÉ{iÉÉ& ºÉÎxiÉ ¥ÉÀʶɴÉÉnùªÉ& *
ʶɹªÉiÉÉÆ ¦ÉäÊVÉ®äú ªÉä¹ÉÉÆ xÉÉ®únù& ºÉxÉEòÉnùªÉ& **’
©eS{nkhks çkkuÕÞk su, “çkúñk, rþðLku ÃkhtÃkhkÚke s MktíkkuLkk suðe
ykí{rLkck áZ «kó ÚkE Au. íku çkúñkrËf íkku LkkhË MkLkfkrËf suðk ({kuxk MkkÄw)Lkk
Ãký økwÁ Au. çkúñkrËfLkk rþ»Þ LkkhË MkLkfkrËf Au íku çkúñkrËfLku ¼su Au.”
(©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw : íkhtøk - 184)
økZzk {æÞ «fhýLkk 51{k ð[Lkk{]ík{kt ©eS{nkhks fnu Au : “...rþð
çkúñk suðk fkuE Mk{Úko fnuðkÞ Lkrn, yu íkku LkkhË suðkLkk Ãký økwÁ Au...”
ðzíkk÷ «fhýLkk 20{k ð[Lkk{]ík{kt ¼økðkLk ©enrh fnu Au :- “...yLku
þwfËuðSLkk Ãký hkò sLkf økwÁ fnuðkÞk...” yu{ yk ð[Lkk{]ík{kt
©eS{nkhksLkwt yrík {kuxwt «íÞûk «{ký Au - hkò sLkfLkk økwÁ Ãkt[rþ¾ Ér»k Ãký
øk]nMÚk níkk.
‘frXLk {U frXLk ð[Lk nu yunk,
íÞkrøk fwt øk]ne økwÁ fhLkk íkunk >
ykÃku ÄLk Lk h¾u h¾kðu, økwÁ yÚko òE ÄLk ÷uðkðu >>’
íÞkøkeLku fXý{kt fXý yu Au su øk]nMÚkLku økwÁ fhðk. Ãkkuíku ÄLk hk¾u Lkrn yLku
økwÁLku {kxu sE ËkLk ÷E ykðu.
íÞkhu rLkíÞkLktË {wrLk çkkuÕÞk fu y{u yu «{kýu rLkùÞ fÞkuo Au fu ð[Lk «{kýu
[k÷ðwt Au. þk† yLku ÷kufLke heík yu ík{khk ð[Lk s Au yu{ y{u {kLÞwt Au. çkÄk Mktík
nrh¼õíkku yu «{kýu Mk{su Au. yuðk ð[Lk Mkkt¼¤e ©enrh «MkÒk ÚkÞk yLku íku{Lku
Wh{kt [hý ykÃÞkt.
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkqh : 9, íkhtøk : 57)
{kuûk«króLku yÚkuo ÞÚkkÚko ¿kkLk {kxu hkò sLkfLku íÞkøke yuðk þwfËuðSyu Ãký
økwÁ fÞko Au EíÞkrË yLkuf áüktíkku ykÃkýk ÃkwhkíkLk þk†ku {wsçk ‘©enrhrËÂøðsÞ’
275 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
økútÚk{kt fnu÷k Au. su ykÃkýu ykøk¤ òuE økÞk.
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk çktÄkhý-rLkÞ{kuLku nt{uþk
M{hý{kt hk¾òu. MkíÞLkwt õÞkhuÞ ÃkíkLk Úkíkwt LkÚke yLku yMkíÞ
õÞkhuÞ xfíkwt LkÚke. fkuEÃký ÔÞÂõík yMkíÞ yLku çkuE{kLkeLke
[{f-Ë{f òuELku Úkkuzku Mk{Þ íkuLkkÚke {kunktÄ çkLke þfu Au. Ãkhtíkw
ytíku íkku MkíÞ s ͤn¤e QXu Au. SðLk{kt MkUfzku ð¾íku MkíÞLke
Lkkifk nk÷fzku÷f ÚkE þfu Au, Ãkhtíkw íku õÞkhuÞ zqçkíke LkÚke. fkuEÃký
ÔÞÂõík yMkíÞ, çkuE{kLke fu ËøkkLkk «¼kðÚke ÃkkuíkkLke MktMÚkkLke fu
MÚkkLkLke «økrík fhu Au íÞkhu íku ÔÞÂõíkLku ðnu÷e-{kuze yð~Þ íku
çkÄkLke nkrLkfkhf «ríkr¢Þkyku ÚkkÞ Au s. MkíÞLku AwÃkkðe þfkíkwt
LkÚke. MkíÞ{kt yuf yuðe þÂõík nkuÞ Au su «økx ÚkELku s stÃku Au.
Ãkhtíkw yksfk÷ yuðwt Lkshu Ãkzu Au fu ÷kufkuLkk çku YÃk nkuÞ Au. yuf
yMk÷eYÃk yLku çkeswt Lkf÷eYÃk, su çkeòLku çkLkkððk {kxu nkuÞ Au.
ykðk ÷kufku nt{uþk {w¾ðxku ({kMf) ÃknuheLku Vhíkk nkuÞ Au. fkhý
fu ÷kufkuLku íkuykuLke yMkr÷Þík ¾çkh Lk Ãkze òÞ. ykðe ÔÞÂõíkyku
õÞkhuÞ ykæÞkÂí{f ykLktËLku Ãkk{e þfíke LkÚke.
ÞkË hk¾òu fu, SðLkLkk fwËhíke rLkÞ{ku yLkwMkkh
y«k{krýf yLku ÃkkuíkkLkk EüLkk çktÄkhýLku íkkuzLkkh {kLkðe
õÞkhuÞ Mkw¾e ÚkE þfíkku LkÚke. fkhý fu íku íkuLke Mkk[e yku¤¾Lku
ÃkkBÞku s LkÚke nkuíkku. ík{khe Mkk[e yku¤¾Lke rðÁØLke fkuEÃký
ðkík ík{kuLku yþktrík yLku Ãkh÷kuf{kt Ëwøkorík ykÃkþu s. çkeS ðkík
yu Ãký LkkUÄe hk¾òu fu, ßÞkhu ík{u y«k{krýfÃkýu AuíkhÃkªze yLku
sqX yk[heLku fkuELku ykæÞkÂí{f {køko{kt LkwfMkkLk ÃknkU[kzku Aku
íÞkhu MkkiÚke {kuxwt LkwfMkkLk íkku ík{Lku s ÚkkÞ Au. ík{u su ykæÞkÂí{f
LkwfMkkLk çkeòLku ÃknkU[kzku Aku íku íkku yuf s sL{Lkwt LkwfMkkLk nkuÞ Au,
Ãkhtíkw ík{u íku ð¾íku ík{khk ykí{kLku su nkrLk ÃknkU[kzku Aku íkuLku
Mkh¼h fhðwt ¾qçks {w~fu÷ Au.
fnuðkLkwt íkkíÃkÞo yu Au fu, òu ík{u ¾hu¾h SðLkLkk hMkLku
{kýðk {køkíkk nku íkku ¼økðkLk ©enrhLkk çktÄkhý{kt hneLku
ík{kÁt ÔÞÂõíkíð rðfMkkðòu. ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 276
çktÄkhýLku çkksw Ãkh hk¾e, fkuE økúwÃk, Ãkûk, Mk{ks, MktMÚkk fu ÞwrLkÞLk MkkÚku òuzkE íku{kt
yktĤk ÚkE yLkwMkhíkk Lkrn. ík{khe ykswçkkswLkk ÷kufkuLke òu ík{u {LkkuËþk òuþku íkku
ík{Lku {k÷q{ Ãkzþu fu íku ÷kufku{kt fkuE MktMÚkk fu {tz¤e fu Ãkûk{kt òuzkðkLke òuhËkh ð]r¥k
nkuÞ Au. yLku ÃkAe íku ÃkkuíkkLkk MkiØktríkf {kir÷f rð[khkuLku yufçkksw {qfeLku ÃkAe íku
MktMÚkkLkk økúwÃk fu Mk{wËkÞLku yLkwMkhðkLke íkuyku {ò ÷uíkk nkuÞ Au. ßÞkhu fkuE ÔÞÂõík
fkuEÃký ÃkhtÃkhkøkík MktMÚkk fu MðiÂåAf çktÄkhý {wsçk Q¼e fhkÞu÷e ðkzkçktÄe fu
LkqíkLk-Mk{wËkÞ MktMÚkk{kt ¼¤u Au íÞkhu íku Mk{wËkÞLke {LkkuËþk{kt íku íkýkE síke nkuÞ
Au. íkuLke ytøkíkçkwrØ yLku rð[khku çkksw Ãkh hne òÞ Au. ÷kufku xku¤k{kt yux÷k {kxu
¼¤e síkkt nkuÞ Au fu íÞkt fþku s rð[kh fhðkLkku nkuíkku LkÚke fu Lk¬e fhðkLkwt LkÚke nkuíkwt fu
þwt fhðkLkwt Au yLku þwt LkÚke fhðkLkwt. Mk{wËkÞLkk yøkúuMkh yÚkðk «{w¾ ÔÞÂõík s
ÃkkuíkkLkk øk{íkk {wsçk çkÄwt Lk¬e fhu Au yLku ÷kufku yktĤk çkLkeLku íkuLku yLkwMkhu Au.
Ãkhtíkw yk{ fhðkÚke ÷kufku{kt MkíÞ òýðkLke rs¿kkMkk {he Ãkhðkhu Au.
Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{eLkk þçËkuLku ykøk¤ hk¾eLku s [k÷ðwt Ãkzþu :-
‘yrík ykËÞwO fk{ yíkku÷, Ãkh÷kuf Ãkk{ðk;
íÞkhu ¾he fhe òuEyu ¾kuéÞ, rð½LkLku ðk{ðk.
ðý Mk{su Mkkh yMkkh, Ãkkh fnku fkuý ÚkÞk;
fhe rLk»fw¤kLktË rð[kh Mktík yMktík fÌkk.’
([kuMkXÃkËe : ÃkË-8)
yk «{kýu Mðk{eLkk fnuðk {wsçk òu ík{khu ykæÞkÂí{f rþ¾hku Mkh fhðk
nkuÞ íkku ¾kuxwt yLkwfhý yu íkÆLk Lkfk{e ðMíkw Au. fkuELkwt yktĤwt yLkwfhý fhðwt yu
ík{khk ykí{kLku økw{kðe Ëuðk çkhkçkh Au. yktĤk yLkwfhý{kt ík{u ík{khe yku¤¾,
Mkk[e ðMíkwLku Lkeh¾ðkLke þÂõík yLku ík{khk yLkw¼ðkuLku økw{kðe çkuMkku Aku. ík{u íkku
ík{khe ykt¾Lku økw{kðe ËE, fkuELke ÃkkA¤ ÃkkA¤ [k÷ku Aku. yu ßÞkt ÷E òÞ Au íÞkt
ík{u òyku Aku. yu su fktE {kLkíkk nkuÞ fu fhíkk nkuÞ íku{ ík{u fhku Aku yLku {kLkku Aku. íkku
ík{khe økrík («kró) Ãký yu ßÞkt sþu-ÃknkU[þu íÞkt MkwÄe s Úkþu. {kxu Mk.økw. ©e
rLk»fw¤kLktË Mðk{eLkk yk þçËku Ãký ykÃkýu Mknw fkuEyu niÞkLkku nkh fheLku MkËkÞ
M{hý{kt hk¾ðk suðk Au :-
‘{kxu su sLkLku {¤u suðk hu, íkuðku íkuLku htøk [zþu;
Lkrn òÞ ©kuíkk MkkÁt ÷uðk hu, su{ Au íku{ íkuLkwt szþu.
¾qçk ¾hk nkuÞ ¾Ãkðk¤k hu, íkuLku òuðwt íkÃkkMke;
ÚkkÞ rLk»fw¤kLktË Mkw¾k¤k hu, ¾he ðkík fnwt ¾kMke.’
([kuMkXÃkËe : ÃkË-11)
277 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 yk þçËku Ãký MkíkT-yMkíkTLkk rððufLkwt Lkuºk ¾ku÷ðk {kxu
sYhe Au. rððufLku þk†{kt Ëþ{ku rLkrÄ økýðk{kt ykÔÞku Au.
rððufYÃke Lkuºk rðLkkLkku {kýMk yæÞkí{ {køko{kt yktĤku økýkÞ Au.
ykæÞkÂí{f ÔÞÂõíkLkwt ÔÞÂõíkíð ÃkkhËþof nkuÞ Au. íku{Lkwt
yktíkh-çkkÌk SðLk ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk çktÄkhý{kt
VuhVkh ðøkhLkwt nkuÞ Au. fkuEÃký {nkÃkwÁ»kkuLke Ãkheûkk fhðkLke
nkuÞ íkku ík{khu yu òuðwt fu íku{Lkk rð[khku, þçËku yLku fkÞkuo ©e
Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk çktÄkhýLku çkhkçkh {¤íkk ykðu Au fu
Lkrn.
yuf ðkíkLku ík{u ®sËøke¼h ÞkË hk¾òu. Ãkh{kí{kLkk
yçkkrÄík fkLkwLk fu çktÄkhý{kt ßÞkt MkwÄe ÔÞÂõík Lk ykðu íÞkt MkwÄe
nòhku rf÷ku{exh ÷ktçke Aíkkt ðíkwo¤kfkh yuðe ½kýeLkk çk¤ËLke
yuf Äk{ÞkºkkLkku fkuE ytík LkÚke. sL{, ®sËøke Lku {hý yk s
ðíkwo¤{kt Au. yuLke çknkh þwt Au yu òuðkLkku ð]»k¼hksLku Mk{Þ
LkÚke. Mkíkík «Ërûkýk fhíkk ð]»k¼hks ßÞkhu ÚkkfeLku Q¼k hne
òÞ íÞkhu yuLku rð[kh ykðu fu fux÷u çkÄu ËqhÚke y®n ykðe
ÃknkUåÞk. «Ërûkýk ð¾íku çktÄ ykt¾u ð]»k¼hks rð[khíkk nkuÞ Au
fu ¾wÕ÷k ¾uíkhku, nrhÞk¤e xufheyku, ðnuíke LkËeyku - yk çkÄw s
LkSf ykðe hÌkwt Au. ÄkLÞÚke ÷[e Ãkzíke Ãk]Úðe íku{Lkk Ãkøk Lke[uÚke
ÃkMkkh ÚkE hne Au. Ãkhtíkw ßÞkhu ykt¾ W½kzu íÞkhu ÏÞk÷ ykðu Au fu
yk íkku {kºk Ãkøk s [kÕÞk Au. MÚk¤ fu fk¤ fþwtÞ õÞkt çkË÷kÞwt Au ?
íkVkðík yu Au yLku yu s íkf÷eV Au fu ½kýeLkk çk¤ËLku ykt¾ ¾q÷u
íÞkhu ÃkkuíkkLke ÂMÚkríkLkku ynuMkkMk ÚkkÞ Au. yLku {Lkw»ÞLku ykt¾
çktÄ ÚkkÞ íÞkhu MkíÞ nfefíkLkku ÏÞk÷ ykðu Au. çktLku rfMMkk{kt
½ýwt s {kuzwt ÚkE økÞwt nkuÞ Au. Ônk÷k Çkõíkku ! Mkt«ËkÞLkk MkíÞ
çktÄkhýkuLku Mkwhrûkík hk¾ku, Lkrníkh híLkku nþu íkuLku fktfhk
{kLkeLku VUfe ËuðkLkku yLku fktfhkykuLku híLkkuLke su{ ð»kkuo MkwÄe
Mkk[ðe hk¾ðkLkku ðkhku ykðþu. yMkíÞ su÷ðkMk ¼kuøkðíke
ËuðfeLkk Mkkík MktíkkLkku suðwt Au. yu sL{u Au Lku {]íÞw Ãkk{u Au, Ãkhtíkw
MkíÞ yu ½x{k¤Úke çk[e òÞ Au. yu MkíÞ sL{u Au Ãký {híkwt LkÚke
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
yu ©ef]»ý Au. ©ef]»ý ÃkkMkuÚke yk ðMíkw Mk{ÞMkh þe¾e ÷uðk suðe Au. ©e{ËT
¼økðËTøkeíkk{kt ¼økðkLk ©ef]»ý[tÿS fnu Au :-
‘ªÉ& ¶ÉɺjÉ Ê´ÉÊvɨÉÖiºÉÞVªÉ ´ÉiÉÇiÉä EòɨÉEòÉ®úiÉ& *
xÉ ºÉ ʺÉrù¨É´ÉÉ{xÉÉäÊiÉ xÉ ºÉÖJÉÆ xÉ {É®úÉÆ MÉÊiɨÉ **’
su {Lkw»Þ þk†rðrÄ Akuze ËELku {Lk{kLke heíku ðíkuo Au íku fkuE «fkhLke
fkÞorMkrØ, Mkw¾ fu Ãkh{økrík Ãkk{íkku LkÚke.
(©e{ËT ¼økðËT økeíkk : yæÞkÞ - 16 &÷kuf - 16)
ytík{kt Vhe yufðkh fneyu Aeyu fu, yk ÷u¾LkfkÞo Þk íkku rð[kh fkuE MktMÚkk
fu {tz¤kuLku Wíkkhe Ãkkzðk {kxu LkÚke. Ãkhtíkw ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk Äçkfíkk
MkíÞLku MðkÚkoLke ¾kíkh su{ýu ¾Mkuzâwt níkwt íku MkíÞLku ÞÚkkðíkT MÚkkLku hk¾ðkLkku Ãkqhíkku
«ÞkMk fÞkuo Au. yLku ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk {q¤¼qík rMkØktíkku Sðtík hnu yu
ykþÞÚke yk ÷u¾LkfkÞo fhðk{kt ykÔÞwt Au. {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkku
yr¼«kÞ yu Au fu, fkuE LkËe ÃkkuíkkLkk {køko{kt «ðkrník ÚkkÞ Au íÞkhu yuLkkuu WÆuþ fkuE
ð]ûkLku W¾uzeLku VUfe ËuðkLkku fu fkuE rþ÷kLku æðMík fhðkLkku LkÚke nkuíkku. Ãkhtíkw òu LkËeLkk
{køko{kt ykðeLku fkuE ð]ûk fu rþ÷k Ãkzu Þk æðMík ÚkkÞ íkku íku{kt LkËeLkku þwt Ëku»k økýkÞ ?
çkMk, yk s LÞkÞu {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk rMkØktíkÚke rðÃkheík sux÷k Ãký
{ík Au yu {íkkuLkwt òu {q¤ ©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk rMkØktíkLkwt ðýoLk fhðkÚke
¾tzLk Úkíkwt nkuÞ íkku yu{kt ðirËf-MkLkkíkLk rMkØktíkkuLkk MÚkkÃkLkLkku þwt Ëku»k Au ? yÚkkoíkT
Ëku»k ÷køkíkku LkÚke Ãký Mkðorníkkðn Mkns {nkøkwý s {LkkÞ Au. (swyku ð[Lkk{]ík
økZzk {æÞ «fhýLkwt 5{wt íkÚkk 57{wt : ‘¼økðkLkLkk ¼õíkLku ÃkkSÃk¤kðLke AkÞk{kt
Ëçkkðwt Lkrn Lku þqhðeh ÚkELku sðkçk Ëuðku.’ - ‘WÃkËuþ fÞko rLkr{¥k fktEf Úkkuze½ýe
WÃkkrÄ hnu íkku Ãký Ãkh{uïhLke ðkík fÞko{kt fkÞhÃkýwt hk¾u Lkrn.’
278 279 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk...
8. ©e Mðkr{LkkhkÞý
{nk{tºkhksLkku
{nk«kiZ «íkkÃk...

ºk {kýMkLku ÍzÃk yLku MkwrðÄk ykÃku Au, íktºk {kýMkLku ÔÞðMÚkk yLku Mkh¤íkk
ykÃku Au, Ãkhtíkw ßÞkt Þtºk fk{ Lk ÷køku, ßÞkt íktºkÚke Ãkkh Lk Ãkzu, íÞkt..., íÞkt
{nk{t º kLke Ãkrðºk Wòo {Lkw»ÞLku íkkhu Au. y®n ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLke
yuðe Wòo L kw t M{hý Au.
yksÚke 209 ð»ko Ãknu÷k Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu Mð{w¾u yk
{nk{tºk ykÃÞku íÞkhu íku{ýu s su {rn{k fÌkku íkuLke LkkUÄ ÷uíkkt Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo ©e
rðnkhe÷k÷S {nkhks ‘©enrh÷e÷k{]ík’ økútÚk{kt ÷¾u Au :
‘»tzûthe {kºt {ntË{Úto, suÚte Útþu rËØ Ë{M‚ yÚto;
Ëw¾e fhu Ëkfx Ëðo ft…u, yk‚u ð¤e yûthÄt{ yt…u.
»tzûthtu Au »tx þt† Ëth, ‚u ‚tu W‚thu ¼ð®ËÄw …th;
AÞu É‚w{tk rŒðËu r™þtÞu, Ëðuo r¢Þt{tk Ë{htu ËŒtÞu.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/3)
yksÚke 209 ð»ko Ãknu÷k Wå[khu÷k ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk yk rËÔÞ
ðhËkLkYÃke ð[Lkku økEfk÷u, yksu yLku ykðíkefk÷u, nt{uþLku {kxu MkíÞ Au yLku
þkïík Au.
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku rËÔÞ yLkw¼ð Ãkqðuo nòhku nrh¼õíkkuyu fÞkuo Au,
ðíko{kLkfk¤u MkUfzku nrh¼õíkku fhe hÌkk Au yLku ¼rð»Þ{kt Ãký ÷k¾ku {w{wûkw Sðkí{k
280 281 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... rËÔÞ yLkw¼ð fhíkk hnuþu.
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk yLkuf fükuLkk Mkkøkh{kt Lkkifk çkLke hnu Au. ßÞkt
{kýMkLkwt çkknwçk¤, çkwrØçk¤, MktÃkr¥kçk¤ fu ÷kufçk¤ ¾qxe Ãkzu Au íÞkt ‘©e
Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLke Ãkrðºk Wòo íkuLku íkkhu Au.
WãkuøkÃkrík nkuÞ fu ðuÃkkhe, zkuõxh nkuÞ fu ðfe÷, rð{kLkLkk ÃkkE÷x nkuÞ fu
fku÷usLkk «kæÞkÃkf, Ëhuf ÔÞðMkkÞ ßÞkhu ykÃkr¥kyku{kt yxðkEyu íÞkhu {nkMkkøkh
Mk{ku ÷køku Au. yýÄkhe ykðLkkhe ykÃkr¥k-{w~fu÷eykuLke òý fkuELku LkÚke nkuíke. fuðe
heíku Ãkkh fheþwt yk yòÛÞk QA¤íkk {nkMkkøkhLku ? ykðk Mk{Þu yLkuf rîÄkyku
yLku {qtÍðýku{kt {Lk Lku {øks çknuh {khe òÞ Au íÞkhu íku{ktÚke WøkÞkoLkku yuf s
WÃkkÞ Au. yLku íku Au.... ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk
þheh MðkMÚÞ {kxu ykhkuøÞLke srx÷ Mk{MÞkyku õÞkhuf ËËeo {kxu yLku íkuLkk
Mkøkk-MLkunesLkku {kxu fktxk¤e fuze çkLke òÞ Au, õÞkhuf rLk»ýktík zkuõxhku {kxu Ãký
«íÞuf Ãkøk÷wt Mkt¼k¤eLku ÷uðk Aíkkt Ãký MðkMÚÞ-ykhkuøÞ{kt yuf ÃkAe yuf ðuËLkkËkÞf
fktxkyku [q¼íkk hnu Au. õÞkhuf yk fktxk¤e fuzeLkku fkuE ytík Ëu¾kíkku LkÚke, íkuLke çkË÷u
SðLkLkku ytík Ëu¾kÞ Au...!! yuðk AuÕ÷k{kt AuÕ÷k Mktòuøkku{ktÞ y[kLkf yþõÞ
½xLkkyku þõÞ çkLke òÞ yLku fktxk¤e ðkx{kt Ãkw»Ãkku ÃkkÚkhðkLkku yuf{kºk WÃkkÞ Au.
yLku íku Au.... ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk
søkíkLkk Ëhuf {Lkw»Þ ÃkkMku Mkt½»ko Mkk{u ÷zðkLke yuf {ÞkoËk nkuÞ Au. ßÞkhu SðLk
yLku {hýLkk Mkt½»koLkku ßðk¤k{w¾e Vkxe hÌkku nkuÞ íÞkhu íkuLke yøkLkßðk¤k{kt
¼÷¼÷k ðeh {kLkðkuLke Äehs yLku ®n{ík Ãk¤¼h{kt çkk»Ãk çkLkeLku Qze òÞ Au.
Ãkhtíkw yuðk íkkÃk{Þ Mktòuøkku{kt Mkk{kLÞ {kýMkku Ãký õÞkhuf «[tz WòoÚke nÞko¼Þko
ÚkE òÞ Au, yLkLÞ òu{ MkkÚku íkuyku Mkt½»koLkk ð{¤{ktÚke íkhe òÞ Au. õÞkhuf Lksh
Mkk{u {hýLkk ÷u¾ ÷¾kE òÞ Au íkuðk Mktòuøkku{kt Ãký íkuyku y[kLkf Qøkhe òÞ Au.
fuðe heíku Wøkhu Au ? íkku WøkhðkLkku yufs Mknkhku Au. yLku íku Au.... ‘©e
Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk
®sËøke{kt õÞkhuf nkh-SíkLkk ¾u÷
¾u÷kÞ Au, õÞkhuÞ [Z-QíkhLke MkÃko-
MkezeLke h{ík h{kÞ Au; Ãkhtíkw ykrÄ-ÔÞkrÄ-
WÃkkrÄLke ¼zfíke ßðk¤kyku ðå[u ‘©e
Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{t º k fu ð e heíku
þeík¤íkk, þktrík, Äehs, ÂMÚkhíkk yLku
Ãkrðºkíkk çkûku Au íkuLkk fux÷kf «Mktøkku Mktíkku-
¼õíkkuyu òíku yLkw¼ðu÷k yLku [rhºk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 282
økútÚkku{kt Ãký ÷¾kÞu÷k yLkufkLkuf «Mktøkku Mkt«ËkÞ{kt ½uh-½uh økwtS hÌkk Au íku «MktøkkuLkwt
©Økyu Mkrník yºku ‘fkurx{ktÚke ®fr[íkT’ LÞkÞu ÞÚkkþõÞ M{hý fheþwt.
• þeík¤ËkMk{ktÚke MkËkþeík¤ çkLku÷k Mktík ÔÞkÃkfkLktËS :
Vhuýe{kt økwÁðÞo ©e hk{kLktË Mðk{eLke [kiË{kLke Mk¼k{kt þeík¤ËkMk Lkk{Lkk
yuf ðihkøke ({q¤ Íhýk Ãkhýk økk{Lkk rðîkLk rð«) çkuXk níkk. Mk¼k òuE íku{Lkwt
ytíkh Xhe økÞwt. {nk«¼w ©e MknòLktË Mðk{eLke rËÔÞ ðkýe íkuLkk ytíkh{kt økwtsðk
÷køke. íku{Lkk þçËku íkuýu Mkkt¼éÞk. «ýðLkk LkkËLkku íku{kt íku{ýu hýfku yLkw¼ÔÞku.
íku{Lku fktE s Mk{òÞwt Lk níkwt. Aíkkt íkuLku ÷køÞwt fu ‘yk LkkhkÞý{wrLk fkuE
{nkÃkwÁ»k Au.’
Mk¼kLke Mk{kró Úkíkkt Ãknu÷kt íku QXâk yLku MknòLktË Mðk{eLkk [hýMÃkþoLke
÷k÷[u íku MkL{w¾ ykÔÞk. ¼økðkLk ©enrhyu íku{Lku ÃkqAâwt : “{nkí{k ! õÞktÚke
ykðku Aku ?”
íÞkhu þeík¤ËkMk fnu : “{æÞ ¼khík{kt ÍhýkÃkhýk økk{Lkku hnuðkMke Awt.
¼økðkLk þkuÄðk LkeféÞku Awt.”
yk Mkkt¼¤e ¼økðkLk ©enrh nMÞk. íkuykuLku ÷køÞwt fu Sð{kt {w{wûkwíkk íkku nkuÞ
Au, Ãkhtíkw ¼økðkLk yku¤¾ðkLke çkwrØ nkuíke LkÚke. ÃkAe íkuykuyu ÃkqAâwt : “¼økðkLk
{éÞk ?”
þeík¤ËkMku {kÚkwt ÄwýkðeLku fÌkwt : “ynª Ãkrù{{kt ykÔÞku íÞkhu òÛÞwt fu hk{kLktË
Mðk{e ¼økðkLk Au. Ãkhtíkw íku íkku nðu ytíkÄkoLk ÚkE økÞk...!!!” rLkhkþkyu íkuLke ðkýeLku
Ëçkkðe ËeÄe.
©eS{nkhksu íku{Lke yf¤k{ý Ãkkh¾e ÷eÄe. íkuLkk {kÚkk WÃkh ÃkkuíkkLkku þeík¤
nkÚk VuhÔÞku, þeík¤ËkMkLku yk MÃkþo yknT÷kËf ÷køÞku; ÃkAe íkuykuLku fÌkwt : “hk{kLktË
Mðk{e ík{Lku yktnª ËþoLk ykÃku íkku ynª hnku fu Lkrn ?”
þeík¤ËkMkLku ykùÞo ÚkÞwt. hk{kLktË Mðk{e þe heíku ËþoLk Ëu ?
íku fktE Ãký rð[khu íku Ãknu÷kt s MknòLktË Mðk{eyu íku{Lku fÌkwt : “ík{ku ynª
hnku yLku yk y{u fneyu íku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {tºkLkwt hxý fhku. Mðk{e ík{Lku sYh
ËþoLk Ëuþu.”
þeík¤ËkMkLku hk{kLktË Mðk{eLkkt ËþoLkLke íkeðú EåAk níke. ¼økðkLk {u¤ððk {kxu
s ßÞkhu íku{ýu øk]níÞkøk fÞkuo níkku, yLkuf füku ðuXâkt níkkt, íÞkhu yk íkku ¼sLk fheLku
¼økðkLk {u¤ððkLke ðkík níke. íku{ýu yk ðkík Mðefkhe ÷eÄe.
þeík¤ËkMk íkhík s rMkØkMkLku çkuMke økÞk. Mðkr{LkkhkÞý {tºkLke ÄqLk þY fhe.
Mðkr{LkkhkÞý Lkk{e ¼økðkLk ©enrhLkk MðYÃk{kt íku yufíkkh ÚkE økÞk. íku{ýu
283 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... Ëun¼kLk økw{kðe ËeÄwt. íku{Lku y[kLkf Ãkze síkk òuE fux÷kf Mktíkku-nrh¼õíkku yk
MktLÞkMkeLku yufkyuf yk þwt ÚkE økÞwt íkuLke rð{kMký{kt yufË{ QXeLku íkuLke ÃkkMku
sðk ÷køÞk. ©eS{nkhksu íku{Lku fÌkwt : “ík{u fkuE {qtÍkþku Lkrn. íku MktLÞkMkeLku
Mk{krÄ ÚkkÞ Au.”
yk Mkkt¼¤e Mkki ykùÞo ÃkkBÞk. yuf MkkÄwyu ÃkqAâwt : “Mk{krÄ ? ÞkuøkLke MkkÄLkk
ðøkh Mk{krÄ Úkíke nþu ?” ¼økðkLk ©enrh nMÞk. íku{ýu fÌkwt : “ðúsLkkt
økkuÃkçkk¤fkuLku f]»ýf]ÃkkÚke Mk{krÄ Lknkuíke ÚkE ? ¼økðkLkLkk rËÔÞ Äk{Lkkt íku{Lku
ËþoLk Lknkuíkkt ÚkÞkt ? ¼økðkLk ßÞkhu Ãk]Úðe WÃkh nkuÞ, íÞkhu ykðk [{ífkhku Mkns s
ÚkkÞ. yk f]ÃkkMk{krÄ fnuðkÞ !”
þeík¤ËkMkLke [uük òuðk{kt Mkki ÷eLk ÚkE økÞk. ¼økðkLkLku «kÚkoLkk fhíkk nkuÞ íku
«fkhLkk íkuLkk nkð¼kðÚke MkkiLku íkuLke r¢Þk{kt fktEf y÷kirffíkk ÷køke. ¼økðkLkLkk
rËÔÞ yûkhÄk{{kt íku{ýu ¼økðkLk ©enrhLku rËÔÞ ®MknkMkLk WÃkh rçkhksu÷k òuÞk.
hk{kLktË Mðk{e íkÚkk [kuðeMk yðíkkhku ©eS{nkhksLke Míkwrík fhíkk íku{Lke Mk{ûk
Q¼u÷k íku{ýu òuÞk. íkuLku ykùÞo ÚkÞwt. hk{kLktË Mðk{e ¼økðkLk Au íkuðe ðkík
Mkkt¼¤e níke. Ãkhtíkw íku íkku yk ¼økðkLk ©enrhLke Míkwrík fhe hÌkk Au. þeík¤ËkMku
¼økðkLk ©enrhLke rËÔÞ WÃk[khku ðzu Ãkqò fhe. ÃkAe íkuLku Mkðo {wõíkkuLke Ãkqò
fhðkLke EåAk ÚkE. Ãkhtíkw {wõíkku yLktík yLku Ãkkuíku yuf ! þe heíku yu{Lke MkkiLke Ãkqò
ÚkE þfu ? ©eS{nkhks íku{Lke {qtÍðý Ãkkh¾e økÞk. íku{ýu fÌkwt : “¼õíkhks !
ík{u MktfÕÃk fhku fu òu hk{kLktË Mðk{e ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLk nkuÞ, íkku íku{Lke f]ÃkkÚke
ík{khk yLktík MðYÃkku ÚkkÞ.”
þeík¤ËkMku íku «{kýu MktfÕÃk fÞkuo. Ãkhtíkw yu rMkrØ íkuLku «kó Lk ÚkE. Ãkhtíkw Ãkkuíku
íkku yuf÷kyxq÷k s Q¼u÷k Ëu¾kÞk. ¼økðkLk ©enrhyu nMkíkkt nMkíkkt Vhe fÌkwt :
“nðu MktfÕÃk fhku fu yk MknòLkt Ë Mðk{e òu Ãkq ý o Ãkw Á »kku ¥ k{ nkuÞ íkku {khk yLkuf
MðYÃkku ÚkkÞ.”
þeík¤ËkMku yu «{kýu MktfÕÃk fÞkuo yLku ©eS{nkhksLke f]ÃkkÚke íkuLku ÃkkuíkkLkk
MðYÃk{ktÚke ÃkkuíkkLkk s yLkuf MðYÃkku
Lkef¤íkkt Ëu¾kÞkt. yLktík MðYÃkku Lkef¤ðk s
÷køÞkt . su x ÷k {w õ íkku íku x ÷kt s
þeík¤ËkMkLkkt MðYÃkku ÚkÞkt. Mkðo {wõíkkuLke
Ãkqò íku{ýu íkhík s yuffk¤kðÂåAÒk fhe
÷eÄe.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 284
‘rþ‚¤ŒtËu ÄtrhÞw, Mðtr{ yt Au Ënò™kŒ >
‚u …wÁ»ttu¥t{ ntuÞ ‚tu, {tht ÚttÞ MðÁ…™tk ð]kŒ >>
‚u Ë{u þe‚¤ŒtË™tk, íÞtk ‚tu Á… ÚtÞtk y„ýe‚ >
y™k‚ {wõ‚r™ yuf ûtý{tk, …qò fhe Ähe «e‚ >>’
þe‚¤ŒtËu yu he‚™tu ËkfÕ… fÞtuo íÞtk‚tu y™uft™uf …tu‚t™tk MðÁ…tu ÚtÞtk. ‚uÚte yuf
ËtÚtu y™k‚ fturx {wõ‚tu™e …qò fhe y™u ht{t™kŒMðt{e™wk …ý …qs™ fÞwO. …Ae
Mðt{e™u þe‚¤ŒtËu fÌtwk : “nwk ‚tu ‚{tu™u ¼„ðt™ òýe™u Œþo™ fhðt ytÔÞtu n‚tu.”
íÞthu ht{t™kŒMðt{e ƒtuÕÞt :
‘Ëwýe ƒtuÕÞt ht{t™kŒMðt{e, ¼„ðt™ ‚tu yûthÄt{e >
‚{u òuÞt Výuýe{tk sun, swytu yt rŒËu «íÞût yun >>
Ëðuo yð‚th™t yð‚the, Ëhðtu…rh rðïrðnthe >
nwk ‚tu Awk yu™t ŒtË™tu ŒtË, Ëswk Ëuðt hne «¼w …tË >>
òýtu WØð Au {tÁk ™t{, fnu ©enrh ‚u fÁk ft{ >
Ëðo yð‚th yu{tk Ë{tÞ, …tu‚u ftuE{tk ÷e™ ™ ÚttÞ >>
yuðe ðt‚ fne sun ðth, ÚtÞt ÷e™ ƒÄt yð‚th >
Ërh‚tytu {¤u ‚u Ët„h{tk, {éÞt yð‚th Ëti nrhðh{tk >>’
(f¤þ - 5 - rð-3)
yk rðrÄ ÃkAe íkuýu Vhe ¼økðkLk ©enrhLkk rËÔÞ MðYÃk «íÞu òuÞwt. yLktík
yðíkkhku, yLktík {wõíkku, Eïhku, «ÄkLkÃkwÁ»kku, ¼økðkLk ©enrhLkk MðYÃk{ktÚke
Lkef¤íkk yLku íku{kt ÷eLk Úkíkk íku{ýu òuÞk. yüktøk ÞkuøkLkwt V¤ rLkŠðfÕÃk Mk{krÄ Au, íku
rMkØ ÚkÞk Aíkkt Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{Lkkt ykðkt y÷kirff MðYÃkLkkt ËþoLk íku rMkØ{kt Ãký þõÞ
LkÚke. íku rËÔÞ ËþoLk yksu íkuLku ÚkÞkt. sL{sL{ktíkhkuLku ytíku Ãký su rMkrØ MkËk yfÕÃÞ
hnu, íku rMkrØ yksu íku{Lku Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ©enrhLke fuð¤ f]ÃkkÚke «kó ÚkE. íkuLkk
ykLktËLkk ¼kðLkku íku íkkøk fkZe þfÞk Lkrn. Mk¼k{kt íkuLkk ËunLke yLkufrðÄ [uük yLku
{w¾ WÃkh y÷kirff ykLktËLkk ¼kð òuE Mk¼ksLkku Ãký ykùÞo{wøÄ çkLke økÞk.
Úkkuzeðkhu íku Ëun{kt ykÔÞk. rËÔÞ ykLktËLke yLkw¼qrík íkuLkk {w¾ WÃkh AkE hne
níke. íku{ýu su òuÞwt íku Mk¼k{kt fÌkwt : “yk MknòLktË Mðk{e yu s ¼økðkLk ©enrh
Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ Au, hk{kLktË Mðk{e íkku íku{Lkk rþ»Þ Au.”
þeík¤ËkMku íku s rËðMku ©eS{nkhksLkk MðnMíku ¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.
¼økðkLk ©enrhyu íkuLkwt Lkk{ ‘ÔÞkÃkfkLktË’ Ãkkzâwt. ÔÞkÃkfkLktË Lkk{ òýu ‘©e
Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk rðïÔÞkÃke «¼kðLkwt ykøkkuíkÁt yutÄký çkLke hÌkwt.
yk {t ø k÷fkhe rËðMkÚke.... ¼økðkLk ©enrhLkk Mkðku o à krhÃkýkYÃku
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkwt ¼sLk [k÷wt ÚkÞwt..., Mkt«ËkÞ ‘©e Mðkr{LkkhkÞý
Mkt«ËkÞ’ íkhefu yku¤¾kÞku..., Mkki«Úk{ yksu ©eS{nkhksu Ä{oÄwhk Mkt¼k¤eLku
285 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... rðþk¤ Mk¼kLku Ãknu÷e ðnu÷e MktçkkuÄe..., Mkki«Úk{ yksÚke ‘Mðkr{LkkhkÞý’
{nk{tºkÚke Mk{krÄ «fhýLkku «kht¼ fÞkuo..., yksÚke Ä{oÄwhk Mkt¼kéÞk ÃkAe Mkki«Úk{
MktíkkuLke ¼køkðíke Ëeûkk ykÃkðkLkku «kht¼ fÞkuo...,
• ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkk LkkËu..., {hu÷e ½kuzeLku Sðíke fhe...
yufð¾ík Mk.økw. ©e ÔÞkÃkfkLktË Mðk{e rð[hý fhíkk fhíkk økZÃkwh ÃkkMkuLkk çkkuxkË
økk{{kt ÃkÄkÞko. økk{Äýe Ëunk¾k[hLkk ËhçkkhøkZ{kt Mktíkkuyu Wíkkhku fÞkuo. ßÞkt
Mðk{eyu Wíkkhku fÞkuo íÞkt íkku Ëunk¾k[hLku niÞkVkx YËLk fhíkk òuÞk. Mðk{eyu yk
fÁý fÕÃkktíkLkwt fkhý ÃkqAâwt íkku ¾çkh Ãkze fu Ëunk¾k[hLku Ëefhk fhíkktÞ íku{Lke Ônk÷e
½kuze su níke íku {]íÞw Ãkk{e níke íkuÚke íkuyku YËLk fhe hÌkk Au.
Mðk{e çknw ËÞk¤w níkk. íkuÚke Mðk{e Mkns¼kðu çkku÷e økÞk, ‘çkÄk yk½k ¾Mkku,
õÞkt Au ½kuze ? ÷kðku, y{Lku òuðk Ëku.’ yu{ fne Mðk{e {]íÞw Ãkk{u÷e ½kuze ÃkkMku sE
çkuMke økÞk Lku ¼økðkLk ©enrhLku «kÚkoLkk fhe ½kuzeLkk fkLk{kt ykøk¤ {kU hk¾e
‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ yk{, ºký ð¾ík ßÞkt
{nk{tºkLkku sÃk fÞkuo íÞkt íkku ½kuze nýnýeLku çkuXe ÚkE...!!!
yk [{ífkh níkku yk {nk{tºkLkku... rðïkMk yLku ©Økyu Mkrník fhu÷ku {nk{tºkLkku
sÃk {hu÷k {zËkLku Ãký çkuXk fhu Au.
• ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkk LkkËu..., {hu÷k çkúkñýÃkwºkLku çkuXku fÞkuo..
yufð¾ík Mk.økw. ©e ÔÞkÃkfkLktË Mðk{e çkwtËu÷¾tz{kt MkíMktøk fhkððk {kxu økÞk
níkk. íÞkt yuf ÄkŠ{f çkúkñý níkku íku Mðk{eLku ÃkkuíkkLkk ½uh ÷E økÞku yLku ÃkrðºkÃkýu
hMkkuE çkLkkðeLku MktíkkuLku s{kzðk çkuMkkzâk. yus Mk{Þu çkúkñýLkk ½uh yuf y½rxík
½xLkk çkLke økE. çkúkñýLkku yufLkku yuf Ãkwºk {hý ÃkkBÞku. íkuÚke çkúkñý yrík þkufkíkwh
çkLÞku. yuf çkksw ÃkwºkLkk rðÞkuøkLkwt Ëw:¾ níkwt íkku çkeS çkksw Ä{oMktfx níkwt fu, nðu þwt fhðwt
? fkhý fu ÃkwºkLkk {]íÞwÚke ½h{kt Mkqíkf ÷køku íkuÚke Ãkrðºk MktíkkuLku s{kze Lk þfkÞ. yLku
MktíkkuLku ðkík fÁt íkku Mktíkku {khk ½uhÚke ¼qÏÞk síkkt hnu íku Ãký Ëku»k ÷køku yLku ðkík fÁt
íkkuÃký Ëku»k ÷køku.
Aíkkt Ãký {qtÍkÞu÷ku çkúkñý …Ae r™ýoÞ
fhe™u, ƒu ntÚt òuze™u ítu ytøtkítwf MtkíttuLtu
fnuðt ÷tøÞtu: “nu Ëk‚tu ! nwk {tuxtu y¼t„e
Awk. ½ýtk rŒðËÚte ‚{tht suðt …rðºt Ëk‚tu™u
s{tzðt™e RåAt n‚e y™u ‚{tu …ÄtÞto
yux÷u {the RåAt …qýo fhðt {txu {U hËtuR
ƒ™tðe ‚Útt ‚{tu™u …ehMÞwk, …hk‚w yíÞthu s
{thtu …wºt {]íÞw …tBÞtu Au ‚u™t fthýu {thu
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 286
Ëq‚f ytÔÞwk yux÷u ‚{tu™u s{tzðt™tu Õntðtu {™u ™ {éÞtu y™u {thtu {™tuhÚt ÔÞÚto
ÚtÞtu.” {tht ytk„ýuÚte ‚{tu ¼qÏÞt òytu Atu ‚u™wk {™u …thtðth Œw:¾ ÚttÞ Au. nðu {thu
fu{ fhðwk ‚u {™u Ë{ò‚wk ™Úte, {txu {tht W…h f]…t fhtu.” ƒútñý™e ðt‚ Ëtk¼¤e
ÔÞt…ft™kŒMðt{eyu fÌtwk: “nu ¼qŒuð ! ‚{tu ƒt¤f …tËu òytu y™u
‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ yu{ yt {nt{kºt ™tu
s… fhtu.” Mðt{e™t ð[™{tk rðïtË ÷tðe ƒútñý, {]‚…wºt …tËu sR
Mðkr{LkkhkÞý ™t{™wk ¼s™ fhðt ÷tøÞtu. íÞtk‚tu ytùÞo ÚtÞwk ! su{ Ëq‚u÷tu ƒt¤f
yt¤Ë {hze™u ƒuXtu ÚttÞ ‚u{ ƒt¤f ƒuXtu ÚtÞtu.
ƒútñý™t yt™kŒ™tu …th ™ hÌttu, ƒt¤f™u ÷R™u ƒútñý Mðt{e …tËu ytÔÞtu y™u
Œkzð‚T «ýt{ fhe ©enrh™tu ytr©‚ ÚtÞtu.
(¼õík®[íkk{ýe : «. 130Lkk ykÄkhu)
v v v v v v
• Þ{Ãkwhe ¾k÷e fhkðe...
yufð¾ík ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý fk÷ðkýe økk{u Mktíkku-¼õíkkuLke Mk¼k
fheLku rçkhks{kLk ÚkÞk níkk. íÞkt yuf ¼e{¼kE Lkk{Lkk ¼õíku {nk«¼w ©enrhLku
«kÚkoLkk fhe su, ‘ nu {nkhks ! yk ÷kuf{kt fkuE hkòLkku hkßÞkr¼»kuf ÚkkÞ íÞkhu ík{k{
fuËeykuLku {wõík fhe Ëu Au. íkku ykÃk íkku yûkhÄk{Lkk yrÄÃkrík Aku, ykÃkLkku yk
økkËeÃkèkr¼»kuf ÚkÞku Lku yk økkËeyu rçkhks{kLk ÚkÞk íkku ykÃk fkuE MktíkLku Þ{Ãkwhe{kt
{kuf÷e, íÞkt Ãkezkíkk rçk[khk yLktík SðkuLku þwt ykÃk Akuzkðe Lk þfku ?’ nu fÁýkLkk
Mkkøkh ! ykÃk íkku {nkMk{Úko Aku, íkku ykÃk yu Þ{Ãkwhe{kt Ãkezkíkk yLkuf Sðku WÃkh ËÞk
fhku... ËÞk fhku...!!
íÞkhu yk «u{e ¼õíkLke «kÚkoLkk Mkkt¼¤e ©eS{nkhksu MðYÃkkLktË Mðk{eLku yk¿kk
fhe su, ‘Mðk{e ! ík{ku Mk{krÄ fhe Þ{Ãkwhe{kt sELku íÞkt y{khk yk
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk òÃkÚke Mknw Lkhf{kt Ãkezkíkk SðkuLku çknkh fkZe
¼q{kÃkwÁ»kLkk Äk{{kt {kuf÷e Ëku.’
yk{ fne Mðk{eLku Mkk{u çkuMkkze þY fhkðe ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLke ÄqLÞ,
íÞkt íkku Mk{krÄ ÚkE økE. Mk{krÄ{kt MðYÃkkLktË Mðk{e ¼økðkLk ©enrhLke yk¿kk
«{kýu ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ yk {nk{tºkLkk «íkkÃku Þ{Ãkwhe{kt
yLktík ÞkíkLkkyku ¼kuøkðLkkh SðkuLku Þ{Ãkwhe{ktÚke {wõík fhe, ¼q{kÃkwÁ»kLkk ÷kuf{kt
{kuf÷e ÃkkAk ykÔÞk Lku Mk{krÄ{ktÚke QXe MkkiLku yk ðkík fhe.
‘òuÞt ™hf{tk r…zt‚t «týe, yr‚ yk‚h{tk ŒÞt ytýe;
÷eÄw Mðtr{™thtÞý ™t{, ™tXât Ëtk¼¤e Œq‚ ‚{t{.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/6/43)
v v v v v v
287 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... • ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {tºk{kt çkÄkt {wnqíko ykðe økÞkt...!!!
¼økðkLk ©enrh hksfkux{kt ytøkúus økðLkoh Mkh {kÕf{ MkknuçkLku {¤eLku
ÃkkzkMký, Mk{ZeÞk¤k, MkksrzÞk¤e ÚkELku ¾ku¾hk (nk÷ MkhÄkh ÃkkMku ykðu÷
¼qÃkøkZ økk{) ÃkÄkÞko níkk. íÞkt ¼õíkkuLku Mkw¾ ykÃkeLku ©eS{nkhks økZÃkwh sðk
[k÷íkk ÚkÞk. ¼økðkLk ©enrhLkku {uLkku [kÕÞku yux÷u çkkEyku {tøk¤ økeíkk økkðk ÷køke.
íku Mkkt¼¤e {nkhks çkkuÕÞk : ‘yk økk{ íkku økkufw¤ suðwt ÷køku Au.’
íku ð¾íku ©eS{nkhksLkk {uLkk MkkÚku [k÷íkk fkLkk ®MkÄðu íkÚkk ðMíkk ¼õíku
¼økðkLk ©enrhLku fÌkwt : ‘{nkhks ! y{khk økk{{kt fkuE çkúkñý LkÚke, yux÷u {wnqíko
òuðhkððwt nkuÞ íÞkhu {qtÍðý ÚkkÞ Au.’
©eS{nkhks íku { Lke ðkík Mkkt ¼ ¤e nMÞk. ÃkAe fÌkw t : ‘ík{khu
‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ fneLku Mkktíke òuzðk, ðkMíkw fhðwt. çkÄkt
{wnqíko íku {tºk{kt ykðe òÞ Au.’
‘÷R Mðtr{™thtÞý ™t{, ËŒt ytŒhðwk þw¼ ft{;
Ëwýe yuðwk ©eS™wk ð[™, nrhs™ Ënw nh¾eÞt {™.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 9/11/19)
v v v v v v
• MLkkLk Mk{Þu Lkk{ ÷eÄk rðLkk þkurýík MLkkLk...
y™u fwkz¤{tk {nthts ò¤eÞu Ähu ™ntðt …ÄtÞto n‚t y™u ftXe Ëti íÞtk Äwƒft
{the {the™u ™ntÞt …ý ftuEyu Mðtr{™thtÞý™wk ™t{ ÷eÄwk ™nª. …Ae Ëti ™tne™u
ƒnth ™eËÞto íÞthu {nthts ƒtuÕÞt su, Ëwht¾t[h ! ‚{u Ëti ÷tune{tk ™ntÞt.’’ íÞthu
Ëwhtu¾t[h fnu, ‘{nthts ! „k„ts¤ suðwk …týe Au y™u ‚{u ÷tune fu{ fntu Atu ?’
{nthts fnu, ‘‘‚{u ¼„ðt™™u Ëk¼tÞto n‚t ? ¼„ðt™™u Ëk¼tÞto rð™t ™ntÞt ‚u
÷tune{tk ™ntÞt.’’ …Ae Vhe, Ëti …tu‚eÞtk Ãtuhe™u ‘Mðtr{™thtÞý....
Mðtr{™thtÞý....’ ƒtu÷e ƒtu÷e™u ™ntÞt. ‚u Ëtk¼¤e™u {nthts fnu, ‘‘nðu ‚{u Ëti
„k„tS{tk ™ntÞt.’’
(Mk.økw. ©e yûkhkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 550)
• ©e Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Úke
¼økðkLkLku Ãký çkku÷kðu Au...
y™u yuf 𾂠{nthts fwkz¤™u …tŒh
ht‚™t ƒu ðt„u ™eËÞto n‚t. …Ae {nthtsu
Ëti™u fnu÷ su, ‘‘yt…ýu fwkz¤{tk òý fhðwk
™Úte. …Ae ‚u ð¾‚u ht{…x„h WXu÷. ‚u
W¼t ÚtE™u nu Mðtr{™thtÞý ! nu
Mðtr{™thtÞý !¼s™ fh‚t n‚t ‚u
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Ëtk¼¤e™u {nthtsu nwkfthtu ŒeÄtu su, nU. íÞthu Ëwhtu¾t[h fnu : ‘‘fnu‚t n‚t su ™Úte
ƒtu÷ðwk ™u fu{ ƒtuÕÞt ?’ íÞthu {nthts fnu, ‘‘{™u ƒtu÷tðu íÞthu sðtƒ ŒeÄt ð„h
Awxftu Au ?’’ …Ae {nthts „t{{tk …ÄtÞto y™u Ëðthu Útt¤ s{e™u [tÕÞt.
(Mk.økw. ©e yûkhkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 551)
• ©e Mðkr{LkkhkÞý ¼sLkÚke yLkkðhý ÂMÚkrík...
y{ŒtðtŒ{tk ztuËt¼tR ™t{™t {wË÷{t™ ¼õ‚ hnuítt nítt. òr‚yu fhe™u ‚uytu
‚tR n‚t. yuf𾂠‚uytu ¾u‚h sR™u ft{fts fh‚t n‚t ‚u Ë{Þu Mðtr{™thtÞý
¼„ðt™ ftXe ¼õ‚tu ËtÚtu ½tuzuMðth ÚtR™u y{ŒtðtŒ ytð‚t n‚t. ‚uÚte ztuËt¼tRyu
©enrh™u òuÞt y™u ‚u{™wk {™ ¾U[tÞwk, yux÷u ðxu{t„wo ÷tuftu™u …qAâwk : “yt {nthtò
suðt yt¼q»týtu …nuhe™u ftuý òÞ Au ?” íÞthu ÷tuftuyu fÌtwk: “yu ‚tu MðÞk
Mðtr{™thtÞý ¼„ðt™ Au.”
©e Mðtr{™thtÞý ™t{ Ëtk¼¤‚tks ‚u{™t ÓŒÞ{tk ‚u ™t{ fkzthtR „Þwk ! y™u
½tx-ËkfÕ…tu rðht{ …t{e „Þt. ‚uÚte …tu‚u ™¬e fhe ðtéÞwk fu-“yu ¼„ðt™ s Au, ‚u
rËðtÞ {tht ÓŒÞ{tk ytx÷eƒÄe þtkr‚ ÚttÞ ™rn.” …Ae ‚tu ‚uytu Mðtr{™thtÞý
™t{™wk M{hý fh‚tk fh‚tk þnuh{tk ytÔÞt y™u ÷tuftu™u …qAðt ÷tøÞt :
“Mðtr{™thtÞý ¼„ðt™ õÞtk W‚Þto Au.?” íÞthu ftuRfu {krŒh ƒ‚tÔÞwk. ‚whk‚ {krŒhu
ytÔÞt. íÞtk‚tu ©eS{nthts Ÿ[t rËkntË™u ƒuXt n‚t. ztuËt¼tR ‚tu {rn{t Ërn‚
Œþo™ fhðt ÷tøÞt. ‚u Ë{Þu ©eS{nthtsu ‚u{™e Ët{wk òuÞwk, ‚uÚte ƒÒtu™e [th ytk¾tu
¼u„e Út‚tk ztuËt¼tR™u Ë{trÄ ÚtR „R ! Ë{trÄ{tk ‚uytuyu yûthÄt{ òuÞwk. ƒu f÷tf
…Ae Ë{trÄ W‚he ‚uÚte ©enrh™u Ëðtuo…he ¼„ðt™ òýe ðthkðth Œkzð‚ fhðt
÷tøÞt. …Ae ð‚o{t™ Äthe™u fkXe ƒkÄtðe ½uh „Þt y™u Œhhtus ft¤w…wh {krŒh{tk Œþo™
fhðt ytððt ÷tøÞt. íÞtk fÚtt ðt‚to Ëtk¼¤ðt ÷tøÞt, ‚uÚte …tft Ä{or™Þ{tu …t¤‚t
ÚtR „Þt.
yt ƒtsw {wÂM÷{ ™t‚™u ¾ƒh …ze ‚uÚte ztuËt¼õ‚™u ƒtu÷tðe ËíËk„ Atuze Œuðt
Ë{òÔÞt …hk‚w {tLÞt ™rn, yux÷u ¾qƒ {tÞto, ‚tu…ý ¼s™ fhðwk Atuzâwk ™rn. …Ae
ËkƒkÄe ÷tuftuyu ½h{tk …whe ŒeÄt y™u ¾tðt …eðt™wk ™ ytÃÞwk. yt he‚u ºtý rŒðË
ykÄtht ½h{tk, ¼qÏÞt-‚hMÞt ztuËt¼õ‚u ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’
{nk{tºkLkwt ¼s™ fÞwO. ytðe áZ‚t òuR™u fÁýtËt„h ©enrhSyu rŒÔÞ Œþo™ ŒR,
ztuËt¼õ‚™t þhehu ntÚt VuhÔÞtu. ‚whk‚ ¼q¾-‚hË™wk Œw:¾ s‚wk hÌtwk y™u þheh™u
r™htðhý fhe ŒeÄwk ! ‚uÚte ztuËt¼õ‚ ƒnth ™eféÞt.
½h{tk yuf…ý r‚htz ™ …ze y™u ztuËt¼õ‚ ƒnth ™ef¤e „Þt, ‚u òuR™u ÷tuftu
ytùÞo …t{e „Þt. …hk‚w ¢qh Mð¼tð™t Þð™tuyu Vhe™u ztuËt¼õ‚™u …fze ykÄthe
ftuxze{tk yuf Úttk¼÷t ËtÚtu sfze™u ƒtkÄe ŒeÄt. …hk‚w ‘ht{ ht¾u ‚u™u ftuR ™ [t¾u’
288 289 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... yt fnuð‚ {wsƒ ŒÞt®ËÄw ©enrhLte RåAtÚte ztuËt¼f‚ yt…{u¤u Aqxe „Þt y™u XuX
Ätu¤ft „t{ ™eféÞt. íÞtk ‚u{™t Ë„tytu òuE „Þt, yux÷u ‚uytuyu …ý ½h{tk …qhe
Œe½t. íÞtk‚tu ‚whk‚ ½h™e ƒnth ™eféÞt. …Ae ‚u y{ŒtðtŒ {qfe „Þt. ytx÷t ƒÄt
[{ífthtu òuÞt, A‚tk…ý ™htÄ{ Þð™tuyu ztuËt¼õ‚™tu …eAtu ™ Atuzâtu. yuf rŒðË
¼õ‚™u …fze™u r™so™ MÚtt™{tk ÷R „Þt. íÞtk Ÿztu ¾tztu ¾tuŒe™u fÌtwk : “yuÞ ztuËt !
Mðtr{™thtÞý™tu Ä{o Atuze Œu, ™rn‚h yt ¾tzt{tk Œtxe™u ‚™u {the ™t¾eþwk, ƒtu÷ þwk
rð[thu Au ?” íÞthu ztuËt¼õ‚u sðtƒ ytÃÞtu : “{hðwk yu {thu {™ yt™kŒ Au. fu{fu-
{tÁk {]íÞw ÚttÞ íttu ‚whk‚ {™u yûthÄt{ {¤þu.”
ytðwk Ëtk¼¤e ¢tuÄtÞ{t™ ÚtÞu÷t {wË÷{t™tuyu ‚whk‚ Ÿztk ¾tzt{tk ztuËt¼õ‚™u
™t¾e™u W…h {txe ðt¤e™u …qhe ŒeÄt. …Ae Ënw ½uh ytÔÞt íÞtk‚tu ytuËhe{tk ƒuXt ƒuXt
ztuËt¼õ‚ ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ {nk{tºkLkwt M{hý fhíkk {t¤t
Vuhð‚t n‚t ! yt á~Þ òuR™u ‚uytu yt¼t s ƒ™e „Þt ! …Ae {tVe {tk„e nuht™
fhðt™wk Atuze ŒeÄwk.
(ykËþo ¼õíkøkkÚkkLkk ykÄkhu...)
v v v v v v
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚke MkwtËhS ¼õíkLke MknkÞ...
{u½ÃkwhLkk MkwtËhS MkkuLke ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk yLkLÞ ¼õík níkk . íku{Lku
©eS{nkhks «íÞu yÃkkh ©Øk níke. Ãkkuíku MkkuLkeLkku ÄtÄku fhíkk nkuðkÚke MkkuLkk-[ktËeLke
¾heËe fhðk {kxu ÃkøkÃkk¤k [k÷eLku ò{Lkøkh ykÔÞk níkk. ¾heËe fhíkk fhíkk
MkqÞkoMík ÚkÞku. íku{ýu ÃkkuíkkLkk Ãkrhr[íkLku íÞkt hkrºkðkMkku fÞkuo. ÃkAe ðnu÷e Mkðkhu
MkwtËhS MkkuLke MkkuLkk-[ktËeLkku su Mkk{kLk níkku, íku Ãknu÷kLkkt sqLkk s{kLkk{kt Mkk{kLk
¼hðkLke ¾÷u[e ykðíke, íku{kt ¼he ¾÷u[e ¾¼u ÷xfkðe ‘Mðkr{LkkhkÞý...
Mðkr{LkkhkÞý...’ {nk{tºkLkwt M{hý fhíkk [k÷íkk ÚkÞk.
MkwtËhS MkkuLke ©eS{nkhksLkwt M{hý fhíkkt fhíkkt ÃktÚk fkÃku Au. [k÷íkkt [k÷íkkt
Ÿz LkËeLkku «Ëuþ ykÔÞku. yk çku rf÷ku{exhLkku «Ëuþ ¾qçk s ¼Þtfh níkku. yk «Ëuþ{kt
[khuÞ çkksw Ÿze fkuíkhku yLku øke[ Íkzeyku
níke. ynª Äku¤u rËðMku yLkuf ÷kufku
÷qtxkÞkLkk «Mktøkku çkLku÷k. MkwtËhS MkkuLkeyu
rð[kh fÞkuo fu, yhu ! Ëh ð¾íku íkku Ëuðe®Mkn
ð¤krðÞk íkhefu {khe MkkÚku nkuÞ Au. Ãkhtíkw
yksu íku Lk ykðe þõÞk. nu {nkhks ! nðu þwt
Úkþu ?
MkwtËhS MkkuLke nsw íkku rð[kh s fhu Au,
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 290
íÞkt s ÃkkA¤Úke y[kLkf íkçkzf... íkçkzf... íkçkzf... ½kuzkLkk zkçk÷kykuLkku
yðks ykÔÞku. MkwtËhS ¼õíku ÃkkA¤ Lksh fhe íkku fhzku swðkLk ò{LkøkhLkku ðk½uh
nrÚkÞkh çktÄ ykðe hÌkku níkku. ¼økíkLku zh ÷køÞku. Úkkuzeðkh{kt íkku Ãku÷ku ðk½uh íku{Lke
LkSf ykðe økÞku. íkuýu ½kuzk WÃkhÚke s MkwtËhS MkkuLkeLku Xuçkwt {kÞwO yLku fÌkwt : “yuÞ,
fE çkksw òÞ Au ? yk ¾÷u[e{kt þwt Au ?”
MkwtËhS ¼õíkLku øk¼hkxLkk {kÞko ÃkhMkuðku ð¤e økÞku. íku{ýu ÚkkuÚkðkíke S¼u
sðkçk ykÃÞku : “Mkk{u økk{ {u½Ãkwh òô Awt. yk ¾÷u[e{kt {khku ½hMkk{kLk Au.”
ðk½uh MkwtËhS MkkuLkeLku LkËeLkk fkuíkh «Ëuþ{kt ÷E økÞku. ðk½uhu ½kuzkLku yuf ÍkzLke
zk¤e MkkÚku çkktæÞku yLku ÃkAe MkwtËhSLku fnu : “÷kð íkkhku ¾÷u[ku. yu{kt þwt Au, íku {Lku
òuðk Ëu.” ðk½uhu ¼õíkLkku ¾÷u[ku íkÃkkMÞku íkku íku{ktÚke MkkuLkwt-[ktËe LkeféÞkt.
ðk½uhu MkkuLkwt-[ktËe ÷E ÷eÄwt yLku fÌkwt : “íkkhk r¾MMkk{kt nsw fktE nkuÞ íku çknkh
fkZeLku Zøk÷ku fhe Ëu, yux÷u íkLku {kÞko ÃkAe {khu íkkÁt {zËwt [qtÚkðwt Lk Ãkzu ! sÕËe fh. ”
yk Mkkt¼¤eLku MkwtËhS ¼õík íkku zhLkk {kÞko ÚkhÚkh Äúqsðk ÷køÞk. íku{ýu ðk½uhLku
fÌkwt : “çkkÃkk ! ík{khu su òuEyu íku ÷E ÕÞku. Ãkhtíkw {Lku {khþku Lkrn. {Lku {khðkÚke
ík{Lku þwt VkÞËku Úkþu ?”
ðk½uh fnu : “íkLku {khe Lkk¾ðkLkku {khu nuíkw yu Au fu {khk Mkkøkheíkkuyu Ãknu÷kt yuðe
¼q÷ fhe níke. íku{ýu suLku suLku ÷qtxâk yu çkÄkÞLku ËÞk fheLku Sðíkk Akuze ËeÄk. ÃkAe
yu Sðíkk çk[u÷k ÷kufkuyu y{khk {kxu {wMkeçkík ÃkuËk fhe. íkuÚke nðu fkuELku ÷qtxâk ÃkAe
Sðíkk Akuzíkk s LkÚke.”
yk Mkkt¼¤eLku MkwtËhS MkkuLkeLku Lk¬e ÚkE økÞwt fu yk nðu {Lku Sðíkku Akuzþu Lkrn,
yux÷u íku{ýu ðk½uhLku fÌkwt : “MkkÁt ¼kE, ík{u {Lku {khe Lkk¾þku yuLkku {Lku shkÞ ðktÄku
LkÚke. Ãký Ãkkt[ r{rLkx {kxu {Lku {khk «¼wLke Ãkqò fhe ÷uðk ãku.”
ðk½uh fnu : “nk, ¼÷u íkkhu su fhðwt nkuÞ íku fhe ÷u. yu ËhBÞkLk nwt íkkhku çkÄku
Mkk{kLk Mkøkuðøku fhe Ëô.”
ykx÷wt fneLku ðk½uh MkkuLkwt-[ktËe yufXwt fhðk ÷køÞku yLku yk çkksw MkwtËhS
¼õíku «kík:Ãkq ò Lkku «kht ¼ fÞku o . ©eS{nkhksLke M{] r ík MkkÚku
‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ {nk{tºkLkku sÃk fhu yLku ykt¾{kt
yktMkw MkkÚku ËeLk¼kðu {nkhksLku «kÚko L kk fhu : “nu {nkhks ! suðe ík{khe EåAk !
nu «¼w ! ËÞk fhku, hûkk fhku.”
yu ËhBÞkLk Ãku÷k ðk½uhu su Mkk{kLk níkku íku Mkøkuðøku fÞkuo. nkÚk{kt ¾wÕ÷e ík÷ðkh
÷eÄe yLku ºkkz Lkk¾e : “íkkhu suLku ÞkË fhðk nkuÞ íkuLku ÞkË fhe ÷u, nðu íkkÁt {kuík
ykÔÞwt Au.” yu{ fneLku ßÞkt ík÷ðkh ¾U[e íÞkt íkku çkkswLkk ÍkzLkkt Íqtz{ktÚke r[çkheyu
fk¤ku ff¤kx fÞkuo yLku íku s ûkýu ®MknLke ¼Þtfh øksoLkk ÚkE. ðk½uh nsw ®Mkn Mkk{u
291 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... swyu Lk swyu íÞkt íkku ÷qtxkhk ðk½uhLke ÃkeX WÃkh ÄúwVktøk fhíkku ®MknLkku rðfhk¤ Ãktòu
Ãkzâku. ðk½uhLkk hk{ h{e økÞk.
yk çkksw MkwtËhS ¼õíkLku Akuøk÷kÄkhe MðYÃku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu
®Mkn{ktÚke rËÔÞ ËþoLk ËELku hûkk fhe.
v v v v v v
• s{Ëqík Úkfe hûkk fhe yûkhÄk{ ykÃÞwt...
rnLËwMíkkLk{kt Äwðk Lkk{u økk{Lku rð»ku yuf ÷wðkh çkªËku Lkk{u nrhsLk çknw Mkkhku níkku
Ãký íkuLke fkfe fwMktøke yLku Ëwü Mð¼kð ðk¤e níke íku MkíMktøkeLke Xufze fÞko fhu Lku
MkíMktøkeLku Ëu¾eLku çk¤e {hu Lku çkku÷u íÞkt íkku Íuh ðhMku Lku MkíMktøkeLke {kÚku ¾kuxe yk¤
[zkðu Lku økkéÞwt Ãký ËeÄk fhu Lku fnu su, ‘çkªËku íkku Mðk{eLkku ÚkÞku íku çkøkze økÞku Au.’
yu{ Sðe íÞkt MkwÄe fÞwO yu{ fhíkkt íkuLke ykÞw»Þ Ãkwhe ÚkE Lku {hðk ð¾íku s{ íkuzðk
ykÔÞk íkuLku Ëu¾eLku íkuýu Ëuð ËuðeLku íkÚkk Ãkkuíku su ¼u¾ÄkheykuLku MkuÔÞk níkk íkuLku Mkt¼kÞko
Ãký fkuEyu íku xkýu MknkÞ fhe Lkrn Lku s{ íkku {khku {khku fnuðk ÷køÞk íkuÚke yríkþu
Ëw:¾e Úkðk ÷køke ÃkAe íkuýu ©eS{nkhksLku Mkt¼kÞko, ‘nu Mðkr{LkkhkÞý ! ík{u
¼økðkLk nku íkku yk xkýu {khe s{ Úkfe hûkk fhku.’ íÞkhu s{ Auxu ¾Mke økÞk yux÷u íkuýu
ðkhtðkh ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ Lkk{ ÷uðk {ktzâwt íÞkhu
©eS{nkhks MkwtËh hÚk{kt çkuMkeLku Ãkk»koËu Mkrník ykÔÞk Lku økk{Lkk çkÄkt {kýMkkuLku
ËþoLk ÚkÞk. ÃkAe {nkhks íku zkuþe ÃkkMku ÃkÄkÞko íÞkhu s{ ¼køke økÞk ÃkAe zkuþeÞu
{nkhksLkk ËþoLk fÞkO Lku Míkwrík fhðk ÷køke su, ‘ÄLÞ ÄLÞ {nkhks ! ík{u {khku yk
Mk{Þu yðøkwý Lk òuÞku Lku {khe MknkÞ fhe íku íkku ík{kÁt rçkÁË Mkt¼k¤eLku ykÔÞk
Aku.’ yu{ fne ËunLkku íÞkøk fheLku {nkhks MkkÚku Äk{{kt økE íÞkhu økk{Lkkt ÷kufku
fnuðk ÷køÞk fu, ‘ÄLÞ Au Mðkr{LkkhkÞýLku fu ykðe y¼køkýeLkk Ãký Ëku»k Lk
òuÞk Lku íkuzðk ykÔÞk.’
(©enrh[rhºk ®[íkk{ýe ¼køk - 3 : 197)
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚke ÃkkÃkeLku Ãký Ãkh{økrík...
Äwðk økk{Lkk «kýLkkÚk Lkk{u ÷wnkh ¼õík
níkk. íku{Lkk rÃkíkk fuMkh¼kE ¼økðkLk{kt
{kLkíkk Lknª. Q÷xwt, rðrÄ-rLk»kuÄLkwt, íkeÚkoLkwt
ðúíkLkwt íku{s yðíkkhkuLkwt ¾tzLk fhíkk. íku
ÃkkÃkLku ÷eÄu {]íÞw çkkË íkuyku ¼qík ÚkÞk. yLku
ÃkkuíkkLke ÃkíLkeLkk Ëun{kt ykðeLku hnuíkk Ãký
ÃkkuíkkLkk s Ãkwºk «kýLkkÚkLkk ftX{ktÚke suðku
yu{ýu ‘Mðkr{LkkhkÞý....
Mðkr{LkkhkÞý...’ {nk{tºkLkku òÃk
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 292
Mkkt¼éÞku fu íkhík s fuMkh¼kE Mkðo ÃkkÃk Úkfe {wõík ÚkE ¼qíkLkk íkLkLkku íÞkøk fheLku Ãkh{
økrík ÃkkBÞk. su ðkík yu{ýu síkkt síkkt ÃkkuíkkLke ÃkíLke{kt hneLku fhe :
‘Mkwýe yuLkk {w¾Lkwt ¼sLk, íkíko Aqxâku nwt ¼qíkLkwt íkLk;
nðu òô Awt nrhLku Äk{, Mkwýe Mðkr{LkkhkÞý Lkk{.’
(¼õík®[íkk{ýe : 155Lkk ykÄkhu)
v v v v v v
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk «íkkÃku Äk{øk{Lk...
y{ËkðkËLkku yuf rð« «kýðÕ÷¼ rLkíÞ ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý’
{nk{tºkLkwt ¼sLk fhíkku. yufðkh Mkt½ MkkÚku íku økkuËkðhe LkËe{kt MLkkLk fhðk økÞku. yu
ð¾íku {hfe (Ã÷uøk) hkuøk{kt íku {ktËku Ãkzâku yLku Úkkuzk s ð¾ík{kt íkuýu ËuníÞkøk fÞkuo. íku
Mk{Þu MðÞt ©eS{nkhks íkuLku ÷uðk ykÔÞk.
¼økðkLk ©enrhyu íkuLku ÃkqAâwt : “íkkhu fkuE EåAk hne òÞ Au ?”
íÞkhu rð« «kýðÕ÷¼u fÌkwt : “{nkhks ! çkÄk ÷kufku yu{ s {kLkþu fu yLÞLke
su{ yk Ãký {hfeLku ÷eÄu {heLku yMkËTøkrík ÃkkBÞku Au. Ãkhtíkw nwt íkku ‘©e
Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk ¼sLkLkk «íkkÃku ykÃkLke MkkÚku ykÃkLkk Äk{{kt sô
Awt, yu fkuE Mk{sþu Lknª.”
íÞkhu ©eS{nkhksu fÌkwt : “íkwt ÃkkAku Ëun{kt ò yLku yk ðkík ÷kufkuLku Mk{òð.”
ÃkwLk: ßÞkhu Ëun{kt «ký ykÔÞku, íÞkhu yuLkwt þheh íkku r[íkk Ãkh økkuXðkE økÞwt.
y[kLkf þheh Mk¤ð¤íkkt ÷kufkuLku rðM{Þ ÚkÞwt. íÞkhu íku rîsu MkkiLku Mk{òÔÞwt : “{Lku íkku
MðÞt ¼økðkLk ©enrh yu{Lkk Äk{{kt íkuze økÞk’íkk, Ãký yk íkku ík{Lku MkkiLku Mk{òððk
ÃkkAku ykÔÞku Awt. nk÷ fk¤Lkku ðuøk ¼khu Au. {kxu òu yuLkkÚke çk[ðwt nkuÞ Lku ytíku
¼økðkLkLkwt Äk{ Ãkk{ðwt nkuÞ íkku ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkwt ¼sLk fhku.”
yu{ fne Ãkkuíku MkkiLku íkk¤e ÃkkzeLku ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLke ÄqLk rÍ÷kðe
ÃkAe ËuníÞkøk fÞkuo.
(¼õík®[íkk{ýeLkk ykÄkhu)
v v v v v v
• ©e Mðkr{LkkhkÞý su fnuþu, ¼kðu fw¼kðu Ãký {wÂõík ÷uþu...
yLkuf íkkh÷kLke {æÞu su{ [ktËk{k{kLkku hÚk íkhe ykðu yu{ yLkuf ½kuz÷kLke
½{hkýku ðå[u ®ðxkÞu÷k ©eS{nkhks y÷øk íkhe ykðu Au. ¼økðkLk ©enrhyu ðkx
÷eÄe Au økZÃkwh Úke ðzíkk÷Lke...
MkwhsËkËkyu þýøkkh MkS yLku ykAku ykAku «fkþ økøkLku h{íkku {qõÞku Au,
økkÞkuLkk Äý y®nÚke s økÞkt nþu yuðe Mkkçkeíke økkihs ykÃku Au, yçk¤kyku økk{Lku
økkUËhu Akýk ðeýeLku fku÷kn÷ fhe hne Au. yu ð¾íku Mk¾kyku Mkrník ¼økðkLk ©enrh
¼k÷Lkk økk{zkLkk ÃkkËh{ktÚke ÃkMkkh ÚkE hÌkk Au.
293 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... “nu «¼w ! ykÃk yLktík Sð WØkhðk yk Ähk Ãkh ykÔÞk yLku yk y¼ý økk{zeÞk
ykÃkLku Lkrn yku¤¾e þfu ? þwt yuLkku {kuûk Lkrn ÚkkÞ ? þwt yuLkwt fÕÞký ykÃkLku LkÚke
fhðwt ?”
“Ëhçkkh ! fu{ yks yk{ ðkfwt çkku÷ku Aku ? fkuý ð¤e çkkfe hÌkwt Au ?”
“yk zkuþe {k...., rçk[khkLke yk¾e ®sËøke yk{Lku yk{ økE.”
Akýk rðýíkk çkçkzíkkt yuf zkuþe Mkk{u Ëhçkkhu yktøk¤e [ªÄe.
“Ëhçkkh ! yuLkku íkku {khu {kuûk s fhðku Au..., Ãký !”
“Ãký þwt ?” Ëhçkkhu yÄehkEÚke ÃkqAâwt.
“yufð¾ík {kÁt Lkk{ Mðkr{LkkhkÞý çkku÷u íkku.”
“ðkn «¼w ðkn ! ík{u íkku fÕÞkýLku Mkkð MkMíkwt fÞwO.”
Ëhçkkh ½kuzeyuÚke Lke[u Qíkhe zkuþe{kLku fÌkwt : “{kze ! yksu yk ¼qr{ Ãkh MkkûkkíkT
¼økðkLk «økxâk Au, Lku yuLkwt Lkk{ Mðkr{LkkhkÞý Au. ík{u yufð¾ík yu{Lkwt Lkk{ ÕÞku
íkku yu ík{kÁt fÕÞký fhu.”
“nk rËfhk ! Lkk{ ÷eÄwt nkuÞ íkku ÚkkÞ nku !!” zkuþeyu Akýk rðýíkk rðýíkk s
sðkçk ykÃÞku.
zkuþeLkku sðkçk Mkkt¼¤e ËhçkkhLkk {kU Ãkh WËkMkeLkíkkLke hu¾k Vhe ð¤e.
‘y¼køkýe zkuþe...’ Mkqhku¾k[h {Lk{kt s çkçkzâkt.
“yhu {kS ! ík{u yu{Lkwt yufð¾ík Lkk{ ÕÞku íkku yu ík{kÁt fÕÞký fhu. yLku ík{Lku
Äk{ ykÃku.” Mkqhku¾k[h hkS Úkfk çkkuÕÞk.
“Lkk hu rðhk ! nðu síke ®sËøkeyu fkt Lkk{ ÷uðwt.” zkuþe{k AkýkLkku Mkqtz÷ku {kÚku
[zkðíkk çkkuÕÞk.
nkÚk{kt ykðu÷ku rþfkh Axfe Lk òÞ yLku su{ ðLkhksLku heMk [zu yu{
Mkqhk¾k[hLku ÷køke ykÔÞwt. Ãký fhuÞ þwt !! fíkko-níkko ¼økðkLk ©enrh MkkÚku níkk. íku{
Aíkkt ËhçkkhÚke Lk hnuðkÞwt yux÷u çku zøk÷kt ykøk¤ [k÷eLku zkuþeLkk {kÚkk WÃkh hnu÷
AkýkLkk Mkqtz÷kLku Ĭku {kÞkou yLku zkuþe{kLkk nkÚk{ktÚke Mkqtz÷ku nuXku Ãkzâku.
“{khk Ãkexâk Mðkr{LkkhkÞýeÞk Vkxe
økÞk Au !” {kuZk{kt Ëktík LkÚke Aíkkt zkuþe{kt
f[fkíkk niÞu çkkuÕÞk.
yk Mkkt¼¤e Mkqhk¾k[h Lkk[ðk ÷køÞk.
yLku ¼økðkLk ©enrh ÃkkMku Ëkuze økÞk.
“{nkhks ! yu zkuþe fÕÞký ÷E økE
nku !! y¼kðÚke Ãký ík{kÁt Lkk{ çkku÷e íkku
¾he.”
v v v v v v
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 294
• sÃkeþ ykXku ò{ : Mðkr{LkkhkÞý Lkk{...
¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkku ¼økðku Ítzku Vhfkðíkk Mktíkku ÃktòçkLke Mke{{kt
ykðe ÃknkUåÞk. Lkðku «ktík, Lkðe Ähíke, Lkðk {kLkðeykuLke ðå[u yk MktíkkuLkwt ðíkoLk
fktxkLke ðå[u hnu÷k økw÷kçk suðwt ¾e÷e QXâwt.
yuf ½xkËkh ðz÷kLke ykuÚku Mktíkkuyu rðMkk{ku ÷uðk rð[kÞwO. yk ð¾íku Mkqhs ÃkkuíkkLke
÷k÷kþ søkLku ykÃke y÷rðËk ÚkE hÌkku Au. Ãký yuLku síkk ykfkþ{kt hnu÷k ðkˤkt
søkíkLku Ãk÷k¤ðk yÄehk çkLÞk, yufkyuf ÄkuÄ{kh ðhMkkË íkqxe Ãkzâku, ðhMkkËLke
ðhMkíke sze MkkÚku yk MktíkkuLkk ÄkuríkÞk Ãký ðhMkðk ÷køÞk, fk¤swt Ãk÷k¤u yuðku
ðhMkkË yLku fk¤swt Xkhu yuðe fkrík÷ XtzeÚke MktíkkuLkk þheh Äúqsðk ÷køÞk, Ãkhtíkw {w¾u
íkku ¼økðkLk ©enrh y¾tz Mkt¼khu Au.
yk MktíkkuLku {nu÷Lke yxkheyuÚke yuf †eyu Äúqsíkk òuÞk Lku Lkkufh îkhk çkku÷kðe
MktíkkuLku {nu÷{kt Wíkhðk çkku÷kÔÞk yLku Ëkýk-ÃkkýeLke Mkøkðz fhe yÃkkðe. Mktíkkuyu
LkkufhLku yu Ãký fne ËeÄwt fu, {kr÷f †e nðu Lke[u Lk ykðu.
yk †eLkk ykøkún yLku ¼kðÚke ºký rËðMkLkk WÃkðkMk ÃkAe Mktíkkuyu ¾e[ze
ÃkfkðeLku XkfkuhSLku Úkk¤ ÄhkðeLku sBÞk.
nðu hkrºkyu ÃkkuíkkLkk ytÄfkhLkku fk¤ku Äkçk¤ku søkík Ãkh ÃkkÚkhe ËeÄku Au yu ð¾íku
Lkkufh Mktíkku ÃkkMku çkuMkðk ykÔÞku. íÞkhu Mktíkkuyu íkuLku ÃkqAâwt : “¼kE ! yk ykx÷k rðþk¤
{nu÷{kt fkuý hnu Au ? yLku yk {nu÷ Au fkuLkku ?”
íÞkhu Lkkufh fnu : “{nkhks ! yk {nu÷ ÃktòçkLkk hkò hýSík®MknLke h¾kík yuf
ðu~Þk çkkELkku Au.”
“h¾kík ?” Mktíkku yk sðkçkÚke nuçkíkkE økÞk.
‘yLkuf Ãkríkík WØkheÞk, suLkk sþLkku hu {kuxku ÃkhíkkÃk...Mktík Mk{køk{ feSyu.’
Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{eLke yk ÃktÂõíkLku SðLk{kt sçkku¤íkk Mktíkkuuyu íku økrýfkLkku
WØkh fhðk ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLke ÄqLk WÃkkze.
su{ su{ ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLke ÄqLk ðÄkhu «çk¤ çkLkðk ÷køke íku{ íku{
ytíkh{kt ¼q÷k Ãkzu÷k ykí{kLku «fkþ {¤íkk Ëkuxwt Ëuðk ÷køÞku, yuLkwt niÞwt rLk{o¤ çkLke
økÞwt. rð»kÞ¼kuøkÚke ¾hzkÞu÷wt {kLkMk çkË÷kE økÞwt. yuf rËðMk ykí{kLkku Mk¤ð¤kx
ÔÞkÃÞ çkLÞku yLku ðu~Þk ðihkøký çkLke {nu÷ Akuze [k÷e Lkef¤e.
“hkò hýSík®MknLku fnuòu fu, nðu nkz-{ktMk yLku YrÄhÚke ¼hu÷k Ëun{kt
ykMkõík Lk ÚkkÞ. nðu nwt yrðLkkþe ðhLku ðhðk sE hne Awt. yLku yuLku Ãkk{eLku s
stÃkeþ, {kxu þkuÄþku Lkrn.” síkk síkk yk ðu~ÞkçkkE LkkufhLku fnuíke økE.
støk÷{kt sE yuf LkËe rfLkkhu Ãkýofwrxh{kt yk †eyu rLkðkMk fÞkuo. yLku ¼økðkLk
©e Mðkr{LkkhkÞýLku Ãkk{ðk MktíkkuLkk {w¾u Mkkt¼¤u÷k ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkwt
295 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... hxý [k÷w fÞwO : ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý’
v v v v v v
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{hxýÚke ðkMkLkk rLk{qo¤ ÚkE økE...
fkþeLkk hkò yLkkuÃk®Mkn níkk. íku{Lkk Ä{oÃkíLke Ezh hkòLkk rËfhe níkk.
ÃkhýeLku ßÞkhu Ãkríkøk]nu ykÔÞk íÞkhu frhÞkðh{kt rÃkíkkLkk ½uhÚke ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLke {qŠík yLku MkíMktøk ÷kðu÷k. íku{Lku ½uh yuf fwtðheLkku sL{ ÚkÞku, su
{kuxe Úkíkk ¾qçk YÃkðkLk yLku økwýðkLk çkLke.
yufrËðMkLke ðkík Au. hkò ºký [kh MkkÚkeËkhku MkkÚku støk÷{kt rþfkhu Lkef¤e økÞk.
rþfkhLke ÃkkA¤ Ãkkøk÷ çkLku÷k yk hksLk yuf ytøkhûkf MkkÚku y÷øk ÚkE økÞk.
rþfkh íkku Lk ÃkfzkÞku Ãký yu{Lkwt {kuík òýu ÃkfzkE økÞwt nkuÞ yu{ yuf Mkkðs ÃkkuíkkLke
¼ýe ÄMke ykÔÞku yLku íkhkÃk {khðk òÞ íÞkt s MkkÚku hnu÷k ytøkhûkfLkk y[wf
rLkþkLku ðLkhkòLku ðeĪ LkkÏÞku.
ÃkkuíkkLke òLk çk[kððkÚke ¾wþ ÚkÞu÷k ¼qÃku ytøkhûkfLku ftEf {ktøkðkLkwt fÌkwt.
yk ÞwðkLku hkòLke hksfwtðheLkku nkÚk {ktøÞku.
{kunktÄ çkLku÷k yk ytøkhûkfLku hkò fktEf çkku÷ðk òÞ íÞkt ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLku rðþu yLkLÞ rLkck Ähkðíke yk ÞwðkLk fwtðheyu Mk{Þ Mkk[ðe ÷E
ytøkhûkfLku ¼hËhçkkh{kt MÃküÃkýu fne ËeÄwt fu, ¼÷u ! nwt ykÃkLke MkkÚku ÷øLk fhðk
íkiÞkh Awt. Ãkhtíkw yuf þhík fu ík{k{ Mkøkðzu Þwõík yuðk ykuhzk{kt ík{khu ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLke {qŠík Mk{ûk çkuMkeLku nkÚk{kt {k¤k ÷E A {kMk MkwÄe
‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý’ yu{ y¾tz ¼sLk fhðkLkwt yLku íÞktÚke ík{khu
çknkh Ãký Lkef¤ðkLkwt Lkrn.
yk þhík {tswh hk¾e íku ytøkhûkfu {qŠík ykøk¤ çkuMke ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’
{nk{tºkLkwt hxý [k÷w fÞwO. yLku su {nk{tºku yLkkrËLke ðkMkLkk çkk¤e Lkk¾e. su{ su{
¼sLk Úkíkwt økÞwt íku{ íku{ ytíkhu ðkMkLkk çkk¤ðk {ktze. [kh {kMk Ãkqhk Úkíkk íkku rLk{o¤ Lku
rLkðkoMkrLkf çkLku÷k yk ytøkhûkf çknkh
ykðe MktMkkhLkku {¤ðíkT íÞkøk fhe ¼økðkLk
©enrhLke ¼økðe [qtËze ykuZe MkËið y{h
çkLke økÞk. íkuÚke s Mk.økw. ©e {wõíkkLktË
Mðk{e fnu Au : ‘{wõíkkLktË fnu {rn{k yrík
½ýku, íkuLku yuf {w¾u hu frð fux÷kuf
økkÞ...’
v v v v v v
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 296
• ½ktz÷kLkk {q¤w zkuþeLku y¾tz {nk{tºk òÃkLkku fuV...
Mkkihk»xÙLke ®Äøke Ähíke Ãkh ¾kuçkk suðzwt ½ktz÷k økk{ ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLkk htøkÚke htøkkE økÞu÷wt.
Mkqhs ÃkkuíkkLke ÷k÷kþ ÃkkÚkhu yu Ãknu÷k {q¤w zkuþe QXe yLku Wå[u Mðhu
‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkwt y¾tz ¼sLk fhíkk. suLkk fkhýu
½hLkwt ðkíkkðhý {trËh íkwÕÞ ÚkE økÞu÷wt. Mkkts Ãkzu yLku ¼sLkefku {q¤w zkuþeLkk V¤eÞu
yufXk ÚkE ¼sLk-feíkoLkkuLke h{Íx çkku÷kðu.
nrh¼õíkku fnu, htøk Au {q¤wzkuþeLku ! îu»keyku çkku÷u, nðu íkku yuLke nu Vkxe Au nku !!!
yuf rËðMkLke ðkík Au. Mkqhs {kÚku ykðe yLku ¾MkðkLkwt ¼q÷e økÞku Au, Ãkt¾eyku
{k¤k{kt sELku ÷ÃkkE økÞk, {kýMkku ½h{kt sE ¼eLkk Ãkkuíkk fhe yuLke ¼eLkkþ {kýe
hÌkk Au. yu ð¾íku {q¤w zkuþeLkku ykí{k Ãkh{kí{kLku Ãkk{ðkLke íkiÞkhe fhíkku nkuÞ yu{
ÃkÚkkheyu Mkqíkk Mkqíkk ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý’ çkku÷e hÌkku Au.
“nðu íkwt íkkhk ykí{kLke MkËTøkrík fh. nwt íkkhe ðktnu Ãkkt[ yufkËþe fheþ.”
{q¤eçkkELkk ¾kx÷k ÃkkMku Q¼u÷k íkuLkk Äýeyu fÌkwt.
íÞkhu rLkckLkk fuV MkkÚku {q¤w zkuþe fnu : “yhu ! zkuMkk ík{khe yufkËþe nwt ÷ô yLku
{khe MkËTøkrík ÚkkÞ...!!! ¼qÕÞk zkuMkk ík{u ¼qÕÞk. {khu {w¾u ‘Mðkr{LkkhkÞý’
{nk{tºkLkku y¾tz òÃk ÚkkÞ yLku ík{khe yufkËþeyu {khe MkËTøkrík ÚkkÞ ? yhu ! {khe
ðkík íkku õÞkt hne !! Ãkhtíkw {khk nkÚkLkk ½zu÷k hkux÷k suýu suýu ¾kÄk nþu íkuLku ¼økðkLk
©e Mðkr{LkkhkÞý ÃkkuíkkLkk Äk{{kt ÷E òþu...!!! íkku yu{kt ík{khe yufkËþe õÞkt
ykze ykðu ?”
©e Mðkr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk EríknkMkLkk Ws¤k Ãk]ckuyu yuLke Mkkûke Ãkqhe fu,
{q¤e zkuþeLkk nkÚkLkk hkux÷k suýu suýu ¾kÄk yuLku ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý
ÃkkuíkkLkk Äk{{kt ÷E økÞk.
v v v v v v
• {khe Mkeðu÷e zøk÷e su Ãknuhþu íkuLkwt Ãký fÕÞký...
MkðkhLkku Mk{Þ Au. Ãkt¾ezkyku [ý ÷uðk ykfkþu h{ðk ÷køÞk Au, ½uh ½uh ÄqÃk-
rËðk ÚkE yLku çkqÍkE sðk ykÔÞk Au, yu ð¾íku yuf ÍqÃkzkt suðe Ëu¾kíke økkÄfzk
økk{Lkk ËhSLke ËwfkLk{ktÚke ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkku LkkË
økqtsu Au.
“yhu ! hð÷k ! Mkkt¼¤ Aku ! íkwt yk¾ku rËðMk-hkrºk ‘Mðkr{LkkhkÞý...
Mðkr{LkkhkÞý’ {tzâku s nkuÞ Au, íku yu{ Mðkr{LkkhkÞý Úkkuzwt íkkÁt fÕÞký fhþu ? yu
Úkkuzk Íku¤e{kt fÕÞký hk¾e Vhu Au ??”
297 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... “yhu ! ðze÷ku ! {kÁt fÕÞký...!! ” hðS¼økík nMke Ãkzâk.
“{khkt fÕÞkýLkwt íkku õÞkt hÌkwt ! Ãkhtíkw {khk nkÚkLke zøk÷e suýu suýu Ãknuhe nþu íkuLkwt
Ãký {khk Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk fÕÞký fhþu.”
“ðkn ! hu ! hðS¼økík ík{khe ¼økíkeLku ÄLÞ Au nku...!!!”
hðS¼økíkLkku yk sðkçk Mkkt¼¤eLku Mkki fkuE {kiLk s çkLke økÞk.
v v v v v v
• ¾k¾eykuyu çktÄ fhu÷ku ®Mk[kuzku Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkÚke [k÷w ÚkÞku.
yuf ð¾ík økk{ {kt z ðÄkh{kt nrhsLk Lku ðkzu ®Mk[kuzku Vhíkku níkku íkuðk{kt íÞkt
yuf ¾k¾e çkkðkLke s{kík ykðe Lku çkkuÕÞk fu ‘yZkh fzk økku¤Lke yLku çkMkku MkktXk
þuhzeLkk ykÃkku Lkrn íkku ík{khku ®Mk[kuzku çktÄ fhe Ëuþwt.’ yu{ fne {kuZk{ktÚke
ytøkkhk fkZðk ÷køÞk íÞkhu nrhsLku íku ¾k¾eLku Mk{òÔÞk Ãký Mk{ßÞk Lkrn. ÃkAe
nrhsLku yufktík{kt rð[kheLku økZzu çku nrhsLkLku {nkhks ÃkkMku {kufÕÞk íÞkhu íkuýu
íÞkt sE {nkhksLku Ãkøku ÷køkeLku ¾k¾eLke ðkík fne íÞkhu {nkhksu íkuLku fÌkwt, ‘ík{u
yk MkÂå[ËkLktË Mðk{eLku íkÚkk çkeò [kh MkkÄwLku MkkÚku íkuze òyku.’ íÞkhu íkuýu yu
Ãkkt[ MkkÄwLku MkkÚku ÷eÄk Lku {nkhksLku Ãkøku ÷køkeLku [kÕÞk ÃkAe hMíkk{kt
MkÂå[ËkLktË Mðk{eyu íku nrhsLkLku fÌkwt, ‘ík{u çku{ktÚke yuf sý økk{{kt sELku [kh
MkwíkhLkk fkufzkt ÷E ykðku Lku y{u ðkzu sEyu Aeyu.’ yu{ fne nrhsLkLku MkkÚku
÷ELku Mðk{e ðkzu økÞk Lku {ktzðk{kt WíkÞko íku ð¾íku ðeþ ¾k¾e [ªÃkeÞk ÷ELku
Mðk{e ÃkkMku ykðeLku çkuXk Lku çkku÷ðk ÷køÞk fu, ‘SðLk{wõíkk ykÞku nku õÞwt ?’ íÞkt
íkku nrhsLk økk{{ktÚke MkwíkhLkk [kh fkufzkt ÷ELku ykÔÞku íku ÷ELku Mðk{eyu
®Mk[kuzkLke søÞkyuÚke çk¤Ë AkuzkðeLku íÞkt MkwÄe Ëkuhk çkktæÞk Lku nrhsLkLkk nkÚk{kt
MkwíkhLkk íkktíkýk ËeÄk ÃkAe Mðk{eyu íku ¾k¾eykuLku fÌkwt, ‘ík{u rMkØ nku íkku çk¤Ë
rðLkk yk ®Mk[kuzku Vuhðe ykÃkku Lkne íkku nwt Vuhðe Ëô.’ íÞkhu íku çkkuÕÞku, su ‘ík{u
Vuhðe ËeÞku.’ ÃkAe MkÂå[ËkLktË Mðk{e ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’
çkku÷íkk WXâk Lku ®Mk[kuzkLku yktxku ËE Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLkwt Lkk{ ÷ELku
íkk¤e Ãkkze íkus ð¾íku ®Mk[kuzku Vhðk
÷køÞku íku òuELku çkÄk ¾k¾eyku íkÚkk
y¾kzkLkk yLku økk{Lkk çkeò {kýMkku Ãký
ykùÞo ÃkkBÞkt Lku nrhsLkku þuhze ykuhðk
÷køÞk íku Ãkkuýe f÷kf{kt fwtze ¼hkE økE.
(©enrh[rhºk ®[íkk{ýe ¼køk - 3 : 516)
v v v v v v
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 298
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚke fkuE {kuxku {tºk LkÚke !!!
„t{ ƒtuxtŒ™t yòu{nthts fhe™u ©e{t¤e ƒútñý n‚t. ‚u ftheÞtýeyu
©eS{nthts™t Œþo™u „Þt. …Ae {nthtsu þk¼wþwõ÷™u fÌtwk su, ‘‘yt
yò{nthts™wk ðÁý fhtu.’’ íÞthu yòu{nthts fnu su, ‘{nthts ! nwk ¼ÛÞtu ™Úte.’
{nthts fnu, ‘‘‚{u ‚tu {nt{kºt ¼ÛÞt Atu ™u ?’’ yòu{nthts fnu, ‘nwk {nt{kºt …ý
¼ÛÞtu ™Úte.’ …Ae {nthts ÷½wþkft fhðt …ÄtÞto íÞthu yòu{nthts …tA¤ …tA¤
„Þt y™u fÌtwk su, ‘{nthts ! ‚{u fntu Atu fu ‚wk {nt{kºt ¼ÛÞtu Au ?’ íÞthu {nthts
fnu, ‘‚wk ¼s™ fu™wk fhu Au ?’’ íÞthu ‚uýu fÌtwk su, ‘‚{tYk.’ {nthts fnu, ‘‘þwk fhu Au
?’’ íÞthu ‚uýu fÌtwk su, ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý... ¼s™ fYk Awk.’ íÞthu
{nthts fnu, ‘‘yuÚte ftuE {tuxtu {nt{kºt ™Úte {txu ò s… fhðt ƒuËe ò.’’ …Ae ‚u™wk
ðÁý fhtðe™u {kºt™tu ò… fhðt ƒuËtÞto.
(Mk.økw. ©e yûkhkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 251)
• {nk{tºkLkk «íkkÃkÚke M{þkLk{kt {zËwt çkkuÕÞwt...
y÷iÞt¾t[h™tu [tfh sun÷tu fhe™u n‚tu. ‚u yfM{t‚ {]íÞw™u …tBÞtu. ‚u ð¾‚u
y÷iÞtu¾t[h Ëe{{tk „Þt n‚t y™u sun÷t™u M{þt™{tk ÷E „Þt n‚t íÞtk
y÷iÞtu¾t[h sE …ntUåÞt. ‚u ð¾‚u suXËwh¾t[h ƒtuÕÞt su, ‚wk ¼ý‚tu n‚tu su,
Mðtr{™thtÞý™wk ™t{ ÷u ‚u™u {nthts ‚uzðt ytðu y™u yt ‚tu sun÷u Œun {uÕÞtu ‚u
…wXÞu ÚtE™u Sð ™ef¤e „Þtu. y{u ‚tu {nthts™u ¼téÞt ™ne. y÷iÞt¾t[h fnu, ‘‚u
Ät{{tk „Þtu Au {txu ‚{thu …heûtt òuðe ntuÞ ‚tu yÂø™ {u÷þtu ™nª.’ …Ae
y÷iÞt¾t[hu Ëti™u fÌtwk su, ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý... yuðe ÄwLÞ fhtu.’
yu{ ½zef ÄwLÞ fhðtÚte sun÷tu Œun{tkÚte ƒuXtu ÚtÞtu. ‚u ð¾‚u y÷iÞtu¾t[h ƒtuÕÞt su,
‘sun÷t ! õÞtk „Þtu n‚tu ?’ íÞthu ‚u fnu, nwk ‚tu yûthÄt{{tk „Þtu n‚tu. …Ae
y÷iÞt¾t[hu fÌtw su, ‘íÞthu …tAtu fu{ ytÔÞtu ?’ íÞthu ‚u fnu, ‘{nthtsu fÌtwk su,
‘‘y÷iÞt¾t[h™e «r‚¿tt ht¾ðt {txu ò.’’ {txu ÄwLÞ fhtu. nwk …tAtu Ät{{tk òô Awk.’
yu{ fne™u …tAtu Ät{{tk „Þtu.
(Mk.økw. ©e yûkhkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 541)
v v v v v v
• {nt{kºtLtt ¼sLtÚte.... fuËht¼tR™u ft¤tLttøtLtwk Íuh W‚he „Þwk !
fåA «tk‚{tk ŒrnËht ™t{™wk yuf „t{ ytðu÷wk Au. ‚u „t{{tk fuËht¼tR ™t{u
299 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... nrh¼õ‚ n‚t. ‚uytu ¾u‚e™tu ÄkÄtu fh‚t n‚t. ðtzeyu fqðt{tk …týe n‚wk ‚uÚte „t{™t
÷tuftu …ý f…ztk Ätuðt ytð‚t n‚t. ‚u ðtze{tk yuf {tuxtu ft¤tu ™t„ hnu‚tu n‚tu, yux÷u
„t{™t ÷tuftu fnu‚t fu-“‚{tu yt ™t„™u {the ™t¾tu;™rn‚h ‚{tu™u yÚtðt f…ztk Ätuðt
ytð™th †eytu™u õÞthuf fhzþu.”
íÞthu fuËht¼tRyu fÌtwk : “nwk nrh¼õ‚ Awk. {tht RüŒuðu ftuR…ý Sð™e rnkËt
fhðt™e ™t fne Au; {txu nwk ™rn {tÁk y™u {thðt …ý ™rn Œô.”
‚uðt Ë{Þ{tk yuf ðtŒe ({Œthe) ytÔÞtu. ÷tuftuyu fÌtwk : “yt {Œthe ™t„™u
…fzðt ytÔÞtu Au, {txu ‚u{™u …fzðt ãtu.” íÞthu fuËht¼tRyu fÌtwk : “‚u ™t„™u
…fze™u ÷R òÞ, …Ae ‚u™u …whtu ¾tuhtf ™ yt…u ‚u™tu Œtu»t {™u …ý ÷t„u, {txu nwk ðtŒe™u
™t„ …fzðt ™rn Œô.”ytðwk Ëtk¼¤e ðtŒe s‚tu hÌttu.
…Ae yuf rŒðË fuËht¼tR ðnu÷e Ëðthu ðtzeyu „Þt y™u …týe ftZðt {txu ftuË
òuzðt „Þt íÞthu ykÄtht{tk fkR Œu¾tÞwk ™rn, ‚uÚte ftuË ykŒh ntÚt ™tÏÞtu; íÞtk‚tu
ntÚt{tk ítu ft¤tu‚htu MtÃto ytÔÞtu y™u yufŒ{ fhzâtu. zk¾ ðt„‚tk™e ËtÚtu
fuËht¼tRyu Mðtr{™thtÞý ™t{™wk ¼s™ þY fhe ŒeÄwk y™u {krŒhu ytÔÞt.
½h™t ÷tuftu™u ‚Útt „t{™t ÷tuftu™u ¾ƒh …ze ‚whk‚ Ëðuo ytÔÞt y™u fuËht¼tR™u
fnuðt ÷tøÞt: “sÕŒe [t÷tu V÷týt „t{u sR™u ™t„™wk Íuh W‚the ytðeyu. íÞtk yuf
¼qðtu ({t‚tS™tu W…tËf)Íuh W‚the™u Œtuhtu ƒtkÄu Au.”
íÞthu ‚{t{ ÷tuftu™u fuËht¼õ‚u fÌtwk : “{thu fÞtkÞ sðwk ™Úte y™u ftuR™tu…ý Œtuhtu
ƒtkÄðtu ™Úte. Mðtr{™thtÞý ¼„ðt™™u, {™u Sð‚tu ht¾ðtu nþu ‚tu Íuh W‚he sþu,
y™u Ät{{tk ÷R sðtu nþu ‚tu Íuh ™rn W‚hu. {txu ‚{tu Ëti {the ËtÚtu Äq™ ƒtu÷ðt
÷t„tu.” yu{ fne™u ‚uytu ¼s™{tk ƒuËe „Þt y™u ytswçttswLtt øtt{tu{tkÚte ¾çth
ftZðt ytðu÷t ít{t{ nrh¼õ‚tu …ý Ÿ[t MðhÚte ‘Mðkr{LkkhkÞý...
Mðkr{LkkhkÞý...’ ™t{™e Äq™ ƒtu÷ðt ÷tøÞt. su{ su{ Äq™ ƒtu÷t‚e „R ‚u{ ‚u{
™t„™wk Íuh W‚h‚wk „Þwk y™u yk‚u ËtÁk ÚtR „Þwk.
v v v v v v
• øtZt¤eLtt nrh¼tELtu MtÃtoLtwk Íuh
QítÞwO...!
ftrXÞtðtz{tk „Zzt™e ƒtsw{tk „Zt¤e
™t{™wk ™t™fzwk „t{ Au. ßÞtkk {nt™
«u{e¼õ‚ ytkƒtþuX ÚtR „Þt Au. ‚u
„t{{tk nrh¼tR ™t{™t yuf r™ctðt™
nrh¼õ‚ Ãtý ÚtR „Þt Au. ‚u nrh¼tRyu
yuf rŒðË ½h™e ykŒh …uxe ™e[uÚte fkRf
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 300
ðM‚w ÷uðt {txu ntÚt ÷kƒtÔÞtu. ‚u Ë{Þu ƒhtƒh íÞtk ™t„ ytðu÷tu ‚uÚte ‚u{™wk {w¾
(Vuý) nrh¼tR™t ntÚt{tk ytÔÞwk. yufŒ{ …tu‚t™u ftuRfu …fzâtu Au yu{ {t™e™u
¢tuÄe‚ ÚtR™u ™t„u òuhÚte zk¾ {tÞtuo y™u ¼t„e „Þtu.nrh¼tRyu ntÚt ƒnth
ftZâtu, íÞtk‚tu ƒhtƒh ŒtZtu ƒuËe „Þu÷e y™u zk¾{tkÚte ÷tune ðnuðt ÷tøÞwk. ‚whk‚
fwxwkƒ™t ÷tuftu™u ¾ƒh …ze, ‚uÚte yufŒ{ Ë…o W‚th™th™u ƒtu÷tðe ÷tÔÞt. …hk‚w
nrh¼tRyu fne ŒeÄwk : “nwk ƒu¼t™ ÚtR òô ‚tu…ý {™u Œtuhtu ƒtkÄþtu ™rn. ‚{tu
Ëðuo™u {the W…h ŒÞt ytð‚e ntuÞ ‚tu Mðtr{™thtÞý ™t{™e Äq™ þY fhe ãtu.”
‚whk‚ Ëðuo ÷tuftu ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ {nt{kºtLte Äq™ fhðt
÷tøÞt. ‚uÚte y{wf Ë{Þ s‚tk Íuh W‚he „Þwk.
v v v v v v
• ¾hzLtt ht{ƒtR™u Íuh W‚he „Þwk !
¼t÷ «Œuþ{tk ¾hz(¼t÷) ™t{™wk ™t™wk „t{ Au. íÞtk „tu®ðŒ¼tR Œðu ™t{™t
ƒútñýfw¤{tk [wM‚ ËíËk„e n‚t. yuf rŒðË ‚u{™e Œefhe ht{ƒtR {tuZðt{tkÚte
Atýt ÷uðt „R. {tuZðt{tk ykÄtÁ n‚wk ‚u™t fthýu Atýt ÷uðt suðtu ntÚt ÷kƒtÔÞtu ‚uðtu
s yt¾uyt¾tu ft¤tu™t„ ntÚt{tk ytðe „Þtu ! ¼Þ¼e‚ ƒ™u÷t ™t„u yufŒ{ Œkþ ŒeÄtu
y™u …÷tÞ™ ÚtR „Þtu. íÞtk‚tu ytztuþe …tztuþeytu ¼u„t ÚtR „Þt y™u fnuðt ÷tøÞt:
“òð òð, sÕŒe {kºtu÷tu Œtuhtu ÷u‚t ytðtu y™u ht{ƒnu™™u ntÚtu ƒtkÄe Œtu, yux÷u Íuh
W‚he sþu.” íÞthu „tu®ðŒ ¼„‚u ‚uytu™u fÌtwk : “y{tu ËíËk„e Aeyu ‚uÚte ŒtuhtÄt„t™u
™ ƒtkÄeyu. y{tuyu ‚tu „¤t{tk fkXe …nuhe Au yus y{thu {txu ËðoMð Au. y{tu™u
‚{thu ËtÚt yt…ðt™e RåAt ntuÞ ‚tu ‚{tu…ý y{the ËtÚtu Mðtr{™thtÞý
¼„ðt™™e Äq™ fhtu.” yu{ fne™u „tu®ðŒ ¼õ‚ y™u ht{ƒnu™ ‘Mðkr{LkkhkÞý...
Mðkr{LkkhkÞý...’ {nt{kºtLte Äq™ fhðt ÷tøÞt. ‚u™e ËtÚtu „t{÷tuftu …ý Äq™ fhðt
÷tøÞt, ‚uÚte Íuh W‚he „Þwk.
v v v v v v
• MtÃtoLtwk Íuh W‚htððtLttu ELfth !
ftrXÞtðtz{tk ÷k„t¤t ™t{™wk „t{ ytðu÷wk Au. ‚u „t{{tk yt…ýt Ëk«ŒtÞ™t
{nt™ ¼õ‚hts Œt™¼„‚ ÚtR „Þt Au. suytu™u Mðtr{™thtÞý ¼„ðt™u fÌtwk n‚wk
fu-“‚{tu ƒÒtu …r‚-…í™e „tu÷tufÄt{™t {wõ‚tu Atu.” ßÞthÚte ‚uytu™u ¾ƒh …ze
íÞthÚte ƒÒtu …r‚-…í™eyu ƒúñ[Þoðú‚ …t¤e™u ËtkÏÞÞtu„™tu Mðefth fÞtuo n‚tu.
yuf Ë{Þu Œt™ ¼„‚™tk …í™e™u y[t™f Ë…o fhzâtu ‚uÚte M™t™ fhe …rðºt ÚtR
ƒÒtu sý ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ {nt{kºt™wk ¼s™ fhðt ÷tøÞtk.
yt ðt‚™e „t{™t ÷tuftu™u ¾ƒh …ze ‚uÚte ‚uytuyu ytðe™u fÌtwk : “y{tu Íuh
W‚th™th™u ƒtu÷tðe ÷tðeyu.”íÞthu Œt™ ¼õ‚™t …í™eyu sðtƒ ytÃÞtu:
301 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... “©eS{nthts™e RåAt nþu ‚u{ Útþu. {thtu Œun …ze òÞ ‚tu…ý VtÞŒtu s Au
fthýfu, Ë…o ™rn W‚hu ‚tu Ät{{tk sðt {¤þu, ‚uÚte yt ÷tuf fh‚tk …ý y™k‚„ýwk íÞtk
rŒÔÞ Ëw¾ {¤þu y™u ©eS{nthts™e «íÞût Ëuðt fhðt™tu ÷t¼ {¤þu; ‚u{s
{wõ‚tu™tk Œþo™™tu nk{uþtk ÷t¼ {¤þu.” yu{ fne™u ¼s™ fhðt ÷tøÞtk. íÞtk ‚tu Íuh
W‚he „Þwk...!!!
v v v v v v
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk ¼sLkÚke Mk{krÄ{kt Äk{ Ëu¾kzâwt...
...hk{kLktË Mðk{eLkk MðÄk{ øk{Lk ÃkAe Mkkzkçkkh ¼økðkLkku LkkLkk {kuxk ÚkÞk.
yLku MkíMktøkÃký Úkkuzku Úkkuzku ðnU[kE økÞku. íkuLku yuf fhðk ðkMíku {ktøkhku¤{kt ÃkkuíkkLkku
(©eS{nkhksu) Ãkkh{iïÞo «íkkÃk Ëu¾kzðk {ktzâku. fuðe heíku íkku su fkuE yu{Lku Ëu¾u
íkuLku íkíûký Mk{krÄ ÚkE òÞ. ykðwt yÃkqðo fkiíkwf òuE™u yu økk{Lkku hkò ð@ËeLk
Lkk{Lkku níkku íkuýu ÃkkuíkkLkk fkS Lkk{Lkk rËðkLkLku ‘{nkhks fuðe heíku Mk{krÄ fhkðu Au.’
íkuLke Ãkheûkk fhðk MkkÁt {kufÕÞku. íkuýu ykðeLku {nkhksLku fÌkwt fu, ‘{khk EüËuðLku
Ëu¾kzku.’ íÞkhu {nkhksu fÌkwt fu, ‘ík{u hkòLkk Mkk¤k rËðkLk nkuðkÚke ftEf ykzwyð¤wt
yíkŠfík ÚkE òÞ íkku hkòLkku XÃkfku ykðu.’ íÞkhu fkSyu fÌkwt fu, ‘{Lku hkòyu s
{kufÕÞku nkuðkÚke XÃkfkLkku ¼Þ LkÚke.’ ÃkAe {nkhksu fÌkwt fu, ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðwt
òuhÚke ¼sLk fhku.’ íÞkhu íku{ýu íku{ fhíkkt s {nkhksu Mk{krÄ fhkðeLku s{Ãkwhe
Ëu¾kze. íkuLkwt Ëwhtík Ëw:¾ Ëu¾eLku fkS íkku çknw ºkkMk Ãkk{e økÞku. yLku Lk MknLk ÚkðkÚke
çkkuÕÞk fu, ‘yk íkku yLkðrÄ yMkÌk Ëw:¾ Au.’ íÞkhu {nkhksu fÌkwt fu, ‘yk íkku hk¾Lkk
zk{ Au z{Þýkt (÷ku¾tzkrË ÄkíkwLkk Mkr¤ÞkLkk) íkku {Þko ÃkAe {¤ðkLkkt rLkrùík Au.’
íÞkhu íku ¼Þ¼eík fkSyu Vhe fÌkwt fu, ‘yu Ëwhtík Ëw:¾ fu{ Ëqh ÚkkÞ ?’ íÞkhu ð¤e
{nkhksu fÌkwt fu, ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðwt ¼sLk fhku íkku Ëw:¾ {xu.’ íÞkhu ð¤e fkSyu
fÌkwt fu, ‘Ëw:¾ xéÞk ÃkAe fuðwt Mkw¾ {¤u ?’ íÞkhu ð¤e {nkhksu Mk{krÄ fhkðeLku
yûkhÄk{Lkwt rLkíÞ Mkw¾ Ëu¾kzâwt. íku ÃkAe íkuLku Mk{krÄ{ktÚke çknkh ÷kðeLku ÃkkuíkkLkk Ãkh
MðYÃkLkku rLkùÞ fhkðeLku ÃkkuíkkLkku ykr©ík fÞkuo. ÃkAe yu rËðkLkSyu hkò ÃkkMku sELku
ykùÞofkhe çkÄe çkkçkík fne. íku Mkkt¼¤e
íkwhtík yu hkò, {nkhks ÃkkMku ykÔÞk. íku
ð¾íku {nkhks çkeò økk{u sðk íkiÞkh Úkíkk
níkk. Ãký hkòyu çknw rðLktrík fheLku [kh
{kMk MkwÄe hkÏÞk yLku WÃkÞkuøke Mk½¤e Mkuðk
Ãký fhe yLku yLkLÞ ykr©ík ÚkÞk yLku
‘Mðkr{LkkhkÞý’Lkk Lkk{Úke ¼sLk fhðk
{ktzâwt.
(Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 22)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 302
• Mkã Mk{krÄLkwt fkhý ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Lkwt ¼sLk Au !
...¼ws{kt {wõíkkLktË{wrLkLku ¾he ¾çkh {¤e fu, ‘{nkhks íkku yLkuf Mkk{kLÞ
SðkuLku Mkã Mk{krÄ fhkðu Au yLku Ãkkh{iïÞoLku «Ëþkoðu Au.’ ykÚke rðM{Þ Ãkk{u÷k
Mðk{e©e Wíkkð¤k ykðeLku, {nkhksLku XÃkfkLkk YÃk{kt fnuðk ÷køÞk fu, ‘MkíMktøk{kt
hneLku çknw Vu÷e Úkðwt Lkrn, Mk{krÄ fktE Mknu÷e LkÚke. çknw Ëw»fh Au.’ íÞkhu {nkhksu
Äe{uÚke fÌkwt fu, ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðk ík¥ð Lkk{Úke ¼sLk fhíkkt s Mk{krÄ ÚkkÞ Au.
øk{u íku{ ðkhþku íkku Ãký Úkþu, yu{kt y{u þwt fheyu, yk ftE Vu÷ LkÚke...’
(Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 24)
• yksÚke ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Lkwt ¼sLk fhòu !
...ÃkAe {nkhks y{ËkðkËÚke Mktíkku MkkÚku [kÕÞk íku økk{ {uÚkký ÚkELku økk{ fzw
ÃkÄkÞko. íÞktLkk ík¤kð WÃkh çkuMkeLku Ãkxu÷ fÕÞkýËkMkLku ¾çkh ykÃkðkÚke íku {nkhks
{kxu Íx økkzw òuzeLku ÷kÔÞk. yu økkzk{kt {nkhks íkÚkk {wõíkkLktË Mðk{e ykrËf, {kuxk
Mktíkku çkuXk. íÞktÚke fuMkheÞk økk{u ykðeLku yu hkrºk hÌkk. hkrºkyu MkuðkMk{køk{ {kxu
ÃkkMku çkuXu÷k fÕÞkýËkMku {nkhksLku fÌkwt fu, ‘{Lku Mkt«ËkÞLkk ðíko{kLk Ähkðku.’ íÞkhu
{nkhksu ÃkqAâwt fu, ‘ík{Lku ðíko{kLk LkÚke ÄhkÔÞkt ?’ íÞkhu fÕÞkýËkMku fÌkwt fu, ‘økwwÁ
hk{kLktË Mðk{eyu ðíko{kLk Ãknu÷kt ÄhkÔÞkt Au.’ íÞkhu ð¤e {nkhksu Vhe ÃkqAâwt fu, ‘õÞku
{tºk ykÃÞku Au ?’ íÞkhu íku{ýu fÌkwt fu, ‘hk{f]»ý økku®ðË nhu LkkhkÞý’ yuðwt ¼sLk
fhðkLkwt fÌkwt Au.’ íÞkhu {nkhksu fÕÞký¼kE íkÚkk zktøkhkðk¤k zwtøkhS, yk çktLkuLku
MðÞt ðíko{kLk ÄhkðeLku ‘yksÚke ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðk »kzûkh Lkk{Úke ¼sLk fhßÞku
yu{ fÌkwt.’
(Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 27)
•‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk ¼sLkÚke ðu~ÞkykuLkku Ãký WØkh ÚkÞku...
íku Mk{Þu ¼wsLkk fkh¼khe søkSðLk Lkk{u níkk. íku òíku Lkkøkh çkúkñý níkk. íku Ãkkuíku
MkíMktøk rðhkuÄe níkk yLku yuLke †e íkÚkk çknuLk çktLku áZ MkíMktøke níkkt. yk fkhýÚke
yu{Lke WÃkh Ãký {ÞkoËk {wfeLku E»Þko fhíkk yLku yu{Lku çkk¤ðk {kxu [kfh fu fkuE ûkwÿ
nkuÞ íkuLku Ãký ‘MknòLktË’ yuðk yÃk{kLk¼Þko Lkk{Úke çkku÷kðeLku, çknw s n÷fwt fk{
fhðkLkwt Ãký fnuíkku. yuf ð¾ík çku ðu~ÞkykuLku çkku÷kðeLku Mk{òðeLku, MkwtËhS-nehSLku
½uh {kuf÷e. íkuýeyku ½h{kt {nkhks ÃkkMku ykðe ÃkkuíkkLke òríkLke r[ºk [uükyku fhðk
{tze. íkuLku òuELku {nkhks çkkuÕÞk fu, ‘þh{ {ÞkoËk {wfeLku ðu~Þk ÚkELku ykðe
Ëwr»¢ÞkykuLku ynŠLkþ fhku Aku, íkuÚke s{ÃkwheLkku {kh ¾kELku {he sþku íkku Ãký Awxfku
ÚkðkLkku LkÚke.’ íÞkhu íku ðtXu÷ ðu~Þkyku çk¤Úke çkku÷e fu, ‘s{Ãkwhe ð¤e fuðe nkuÞ ? yu íkku
yuf ¼ku¤k ÷kufkuLku Auíkhðk {kxu íkwík Q¼w fÞwO Au.’ íÞkhu íku LkkÂMíkfeykuLku Mk{krÄ
fhkðeLku s{Ãkwhe{kt {kuf÷e. íÞkt yuf f÷kf hk¾e. íÞkt íkku ‘{khku {khku, fkÃkku fkÃkku,
303 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... ¾kðku ¾kðku’ yuðk ¼Þtfh ¼wtzk þçËkuLku Mkkt¼¤eLku, íku{s yuðwt çkeswt ¼ÞkLkf á~Þ
Ëu¾eLku yíÞtík ºkkMk Ãkk{eLku, {nkhksLke {hS Úkíkkt çkkhýu ykðeLku çkku÷e fu, ‘nu
{nkhks ! yk íkku çknw Ëw:¾ yMkÌk Au, yu Ëw:¾ fkuE heíku {xu yLku Mkw¾ {¤u yuðku
WÃkkÞ çkíkkðku.’ íÞkhu ËÞk¤wt {nkhksu Mknu÷ku WÃkkÞ çkíkkÔÞku fu, ‘yk MkðoÚkk Lke[ ÄtÄku
AkuzeLku ÃkwÁ»k{kºkLku ¼kE çkkÃk suðk {kLkeLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðk {tøk¤ Lkk{Úke
¼sLk fhku íkku yu Ëw:¾ x¤u.’ yux÷u {w{wûkw ðu~Þkykuyu íku{ fhðk íkíÃkhíkk sýkðe.
yux÷u yu{Lku Mk{krÄ îkhk Mkw¾Mk{wÿ yûkhÄk{ Ëu¾kzâwt. ÃkAe íku ðu~Þkyku ®Ãkøk¤k
ðu~Þk fu su{ktÚke Ë¥kkºkuÞ{wrLkyu økwý økúný fÞkuo níkku íkuLke ÃkuXu ÃkkuíkkLkku ÃkkÃkÄtÄku
AkuzeLku MkíMktøke ÚkE.
(Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 28)
• y{ËkðkË{kt ‘Mðkr{LkkhkÞý’ ¼sLkÚke MktíkkuLku MkÃkoLkku ¼Þ xéÞku...
ÃkAeÚke {nkhksu ËkuZMkku MkkÄwykuLku y{ËkðkË sðkLkku ykËuþ ykÃÞku. Ãkkuíku íkku
{kýkðËh, ÄkuhkS ÚkELku ¼ws ÃkÄkÞko. MkkÄwyku íÞktÚke nkÕÞk íku y{ËkðkË ykðeLku
W¥kh rËþk{kt Wsz ËheÞk¾kLkLkk Sýo ½w{x{kt WíkÞko (fkuE {kuxk ËheÞk¾kLk
Lkk{Lkk ÞðLkLke yu {kuxe ½kuh níke) hkrºkyu ‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Úke òuhÚke ¼sLk
fhðk yuf MkkÚku {tzâk. íku Mk{Þu íku{kt ð»kkuoÚke hnuíkkt nòhku ¼qík ykÔÞkt yLku fhøkheLku
çkkuÕÞk fu, ‘y{khu hnuðkLkwt yufktík ½h níkwt íku ík{kuyu ÷E ÷eÄwt. nðu yLkhkÄkh y{u
õÞkt sEyu ?’ yu{ fneLku yuf MkkÚku hzðk {tzâk. íkuLkku fÁý MkkË Mkkt¼¤eLku ËÞk¤w
ykLktËMðk{eyu íkwtçkzk{ktÚke Ãkkýe ÷ELku MkðoLke WÃkh Aktxâwt yLku ykþe»k ykÃke fu,
‘ík{u çkÄkt çkËhefk©{{kt sELku Mkw¾uÚke hnku.’ Mðk{eLkk ykðk ð[LkÚke Mkðuo ¼qíkku çknw
hkS ÚkELku çkËhefk©{{kt økÞkt.
yuf rËðMk þnuh{kt fkuE {kuxku þknwfkh Ëun {qfe økÞu÷ku. íkuLkk yÂøLk MktMfkh {kxu
nòhuf Mkkhk {kýMkku Lkef¤u÷k, íku{kt Úkkuzkf M{þkLk ¼qr{yu çkk¤ðk ykÔÞk yLku
çkeò ½ýkf íkku MkkÄw ÃkkMku ykðeLku çkuXk. yLku LkðhkþLkku ÷k¼ ÷uðk {kxu MkkÄwykuLku
«&™ku ÃkqAðk ÷køÞk. íku{kt fkuEyu çkúñ MktçktÄe «&™ ÃkqAâku, íkuLkku W¥kh {wõíkkLktË
Mðk{eyu þk†kÄkhÚke ykÃÞku . íku L ku
Mkkt¼¤eLku íku çkkuÕÞk fu, ‘ík{u íkku ¾kuxk çkúñ
Aku. yLku ynt çkúñkÂM{ ¾hk çkúñ íkku y{u
Aeyu’ yu{ ÃkhMÃkh «&™ku¥khku [k÷íkk níkk.
yus Mk{Þu ËiðÞkuøku Mk¼k{kt {kuxe yktçk÷e
WÃkhÚke yuf {kuxku MkÃko Ãkzâku. íkuLku Ëu¾eLku s
çkefLkk {kÞko Mkk[k çkúñ íkku yufË{
yufçkeò WÃkh Ãkzíkk yk¾zíkk LkkXk íku Auf
Auxu sELku W¼k hÌkkt. íku Ãkzu÷k MkÃkoLku f¤
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 304
ð¤íkkt íÞktÚke Äehu Äehu [k÷eLku ßÞkt MkkÄwyku çkuXk níkk íÞkt rLk¼oÞÃkýu ykÔÞku. íku ð¾íku
©eSLke yk¿kk fuðe ykfhe níke fu, ‘MkÃko fu ðªAe fu ðk½ fu yuðwt çkeswt fkuE Ãkþw ykðu íkku
íÞktÚke ¾kMk {¤ {qºkkrË «ÞkusLk rðLkk WXðwt Lkrn.’ yËT¼wíkkLktË Mðk{e yËT¼wík fnu
Au fu, MkkÄw ÃkkMku ykðu÷ku fkuE Ëiðe MkÃko, {khe Ãk÷ktXe WÃkh ÚkELku, fkuELkk nkÚk WÃkh,
íkku fkuELkk Ãkøk WÃkh, íkku fkuELke MkkÚk¤ WÃkh, yu{ ËkuZMkku MkkÄwyku WÃkh {hS {wsçk
VheLku Auðxu MkÂå[ËkLktË Mðk{eLku øk¤u yktxku ËELku {kÚkk WÃkh AºkLku ykfkhu Vuý fhe
ÂMÚkh ÚkÞku. íku ð¾íku rLk¼oÞ Mðk{e íkku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðe ÄqLÞ ‘su{ {wh÷e ðkøku
yu{’ xtfkhhð fhíkk òýeLku ‘òýu ðktMk¤e ðkøku Au’ yuðku {Äwh þçË Mkkt¼¤eLku
½ýeðkh {kÚkk WÃkh yu{íku{ zku÷eLku, íÞktÚke Ãkkuíku s ðAqxeLku, yktçk÷e WÃkh [Ze økÞku.
(Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 38)
v v v v v v
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkkt ¼sLkÚke Íuhe ðªAe Ãký [zâku Lkrn..
Mk.økw. ©e çkk÷{wfwtËËkMkS Mðk{e WLkkÚke MkíMktøk rð[hý fhíkk fhíkk Mk.økw. ©e
økwýkíkeíkkLktË Mðk{eyu ©e ðúòLktË Mðk{e ÃkkMku {trËh fhkðu÷wt yuðk Mk{ZeÞk¤k økk{u
ÃkÄkÞko. íÞkt hkºku yuf MkíMktøkeLku ½ýku s Íuhe ðªAe fhzâku. yøkkW yk økk{{kt
ðªAeLkk fhzÚke fkuE {]íÞw Ãkk{u÷ku íkuÚke yk MkíMktøkeLku {hðkLke çkef níke. íku Mðk{e©e
ÃkkMku Ëþo L k fhðk ykÔÞk. Mðk{e©eyu fÌkw t fu , ‘Mðkr{LkkhkÞý...’
‘Mðkr{LkkhkÞý...’ ¼sLk fhku, MkkÁt ÚkE sþu, ¼Þ hk¾þku Lknª. ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýLkk ¼sLkÚke íkku fk¤k LkkøkLkwt Íuh Ãký Qze òÞ Au yLku Sð çkúñYÃk
ÚkELku ¼økðkLkLkk Äk{Lku Ãkk{u Au.’ ykðe heíku Mðk{e©eLke yk¿kk yLku rðïkMkÚke
¼sLk fhðk {ktzâwt. íkuÚke íkuLku ðªAe rçk÷fw÷ [zâku Lknª, yLku shkÃký Ëw:¾ ÚkÞwt Lknª.
(Mk.økw. ©e çkk¤{wfwtËËkMkS Mðk{eLke ðkíkku{ktÚke...)
v v v v v v
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚke yðøkrík Ãkk{u÷k MkÃkoLkku WØkh...
yufðkh Mk.økw. ©e {nkÃkwÁ»kËkMkS Mðk{e MkíMktøk rð[hý fhíkk fhíkk ò{Lkøkh
ÃkkMkuLkk ðªsh¾e økk{u ÃkÄkÞko. íÞkt ËhðkòLke çkksw{kt yuf ¾k÷e ½h níkwt. íku{kt
Mðk{eyu Wíkkhku fÞkO. íÞkt MkwÚkkh ¼õík ðk÷S¼kEyu hMkkuE ykÃke níke. XkfkuhSLku
Úkk¤ ÄhkðeLku Mkki Mktíkku XkfkuhS s{kzeLku ÃkAe yk ðk÷S¼kE MkwÚkkhLku ½hu
ÃkÄhk{ýeyu økÞk. íÞkt ðk÷S¼kELkk ¼kE òËðS¼kEyu Mðk{eLku ðkík fhe fu,
‘Mðk{e ! y{khk ½h{kt yuf {kuxku MkkÃk hnu Au, íku ½h{kt fu hMkkuzk{kt, Vr¤Þk{kt çkÄu
Xufkýu Ëu¾kÞ Au Ãký fkuELku fhzíkku LkÚke. y{u yuf-çku ð¾ík ÃkfzeLku Ëqh Lkk¾e ykÔÞk
Ãký ÃkkAku íkhík s ykðe økÞku. fkuELku fhzíkku LkÚke Ãký ½h{kt çkÄk çknw s çkeyu Au.
LkkLkk Akufhktyku íkku hzíkkt hzíkkt [eMkku s Ãkkzu Au. íkku Mðk{e ! nðu yk ykðe Ãkzu÷k
Ëw:¾Lkwt þwt fhðwt ?’
305 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... ÃkAe Mðk{eyu ÃkkýeLkku ÷kuxku {tøkkðe íku{ktÚke [kÃkðu [kÃkðu Ãkkýe çkÄu Aktxíkk
Aktxíkk ‘Mðkr{LkkhkÞý’ çkku÷íkkt çkku÷íkkt fÌkwt fu, ‘íkwt nðu çkËhefk©{{kt síkku hnusu.’
ykx÷wt fneLku Mðk{e Wíkkhu ykÔÞk. çkesu rËðMku Mðk{e, òËðS¼kELku ðkzk{kt
{kuf÷u Au. ßÞkt òËðS¼kE MkwÚkkh ðkzk{kt økÞk íkku íÞkt su {kuxku MkkÃk níkku íku {hu÷ku
òuÞku. yk ðkík òËðS¼kEyu Mðk{eLku fne. íÞkhu Mðk{e ©e {nkÃkwÁ»kËkMkSyu
fÌkwt fu, ‘íku MkkÃk ykøk÷k sL{Lkku íkkhku ¼kE níkku. íkuLku y{u çkËhefk©{{kt {kuf÷e
ËeÄku Au.’ ykðku {rn{k Au yk {nk{tºk híLk ‘Mðkr{LkkhkÞý’Lkk{Lkk Wå[khLkku...!!!
(Mk.økw. ©e {nkÃkwÁ»kËkMkS Mðk{eLkk SðLkËþoLk{ktÚke)
v v v v v v
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk sÃkÚke ytÄLku ykt¾ku {¤e...
økkUz÷ hkßÞLkk heçk økk{{kt Ëk˼k fheLku yuf økhkMkeÞk hnu. íkuyku [k÷eMk
ð»koLke yðMÚkkyu yku®[íkk yufË{ yktĤk ÚkÞk íkuÚke çknw s Ëe÷økeh ÚkE òÞ yLku
ðkhtðkh ®[íkk fhu fu, ‘yhu ! nðu {kÁt þwt Úkþu ? ¾kðwt-Ãkeðwt ykrËf ËunLke çkÄe r¢Þk {khu
fuðe heíku fhðe ? nðu {khku økhkMk fkuý Mkt¼k¤þu ? ËwrLkÞk{kt ytÄkÃkk suðwt çkeswt fkuE
Ëw:¾ LkÚke. nu «¼w ! nðu {khu ®sËøke fE heíku økwòhðe ?’ yk{, hkrºk-rËðMk ®[íkk
fÞko fhu. íkÚkk ½ýk ðiã-zkufxhkuLku ykt¾ku çkíkkðe WÃkkÞku fÞko, Aíkkt Ãký MkkÁt ÚkÞwt Lkrn.
íkuðk{kt ÄúkVk økk{Úke íkuLkku {kMkeLkku rËfhku {kLk¼k Ëk˼kLku òuðk ykÔÞku. íku fnu,
‘Ëk˼k ! yk þwt ÚkÞwt ?’ íÞkhu Ëk˼k fnu, ‘yhu, ¼kE y{khk õÞk ÃkqðoLkk ÃkkÃk WËu ÚkÞkt
nþu ynku nkÞ... nkÞ... nðu þwt Úkþu ?’ yu{ fne hkuðk ÷køÞk. íÞkhu {kLk¼k fnu,
‘¼kE, su çkLkðkLkwt níkwt íku çkLÞwt. ÷÷kx{kt ÷¾u÷k ÷u¾ fkuE ¾kuxk fhe þfu Lkrn. Ãkqðuo
nrh[tÿ hkò, Lk¤hkò yLku ÞwrÄch suðk ÄkŠ{f hkòykuLku Ãký ¼krð ¼kuøkððk
Ãkzâk Au. ¼kE, nðu hkuðwt {wtÍkðwt {qfe ËE þktík {LkÚke «¼wLkwt þhý ÕÞku. Ãknu÷k
LkkhËSyu ÄúwðSLku ‘H Lk{ku ¼økðíku ðkMkwËuðkÞ’ yk çkkh yûkhLkku {tºk ykÃÞku
níkku. ÄúwðSyu yu {tºkLkku sÃk fÞkuo íkuLkk Mkðo {LkkuhÚk MkV¤ ÚkÞk. {kxu ík{ku yu {tºkLkku
sÃk fhku, íkku MkkÁ ÚkE sþu.’
yk «{kýu {kLk¼kLkk fnu ð kÚke
Ëk˼kyu A {rnLkk MkwÄe íku {tºkLkku sÃk fÞkuo
Ãký fkuE rMkrØ ÚkE Lkrn. íkuÚke íkuLke ©Øk {tË
Ãkze økE yLku sÃk çktÄ fÞko. íkuðk{kt Mk.økw.
©e f]»ý[hËkMkS Mðk{e íÞkt ÃkÄkÞko. íÞkhu
Mðk{eLku MkíMktøkeykuyu Ëk˼kLkk ytÄkÃkkLke
íkÚkk {tºk sÃÞkLke ðkík fne yux÷u Mðk{e
fnu, ‘[k÷ku, ykÃkýu ËhçkkhLku òuðk
sEyu . ’ yu { fne Mðk{e fu x ÷kf
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 306
nrh¼õíkkuLku MkkÚku ÷E ËhçkkhLku òuðk økÞk. yLku ËhçkkhLkk V¤e{kt sE Ÿ[u Mðhu
çkkuÕÞk, ‘Ëhçkkh ! sÞ Mðkr{LkkhkÞý, fu{ Au ?’ Ëhçkkh fnu, ‘fkuý yu ?’ ‘yu íkku y{u
Mðkr{LkkhkÞýLkk MkkÄw Aeyu.’ íÞkt íkku Ëhçkkh ¾kx÷k{ktÚke çkuXk ÚkE økÞk. Mðk{eLkk
Ãkøk{kt Ãkzâk. yLku Mkífkh fhe Mðk{eLku ykMkLk WÃkh çkuMkkzâk. Mðk{e fnu, ‘Ëhçkkh !
yku®[íkk yk þwt ÚkÞwt ? fktE ykt¾ku Ëw:¾íke níke ?’ íkku fnu, ‘Lkk, {nkhks ! yk íkku nwt
ykLktËÚke çkuXku níkku yLku yku®[íkk ÄçkkÞLk{: ÚkE økÞwt.’ ÃkAe fnu ¼u¾ íkku ¼økðkLk
suðk fnuðkÞ yLku íku{ktÞ Mðkr{LkkhkÞýLkk MkkÄw íkku çknw Mk{Úko fnuðkyku Aku íkku fktE
f]Ãkk árü fhku. Mðk{e fnu, ‘suðwt ykÃkýwt «khçÄ nkuÞ íkuðwt ¼kuøkÔÞk rðLkk Aqxfku s
Lkrn, Ãký ¼økðkLkLku Mkt¼khðkÚke yð~Þ fktE Ëw:¾ ykuAwt ÚkkÞ.’
Ëhçkkh fnu, ‘ÄúkVkÚke {khku {kMkeykE ¼kE ykÔÞku níkku. íkuýu {tºk sÃkðkLkwt fÌkwt.
íku A {rnLkk MkwÄe sÃk fÞkuo Ãký fktE yMkh ÚkE Lkrn.’ íÞkhu Mðk{e fnu, ‘Ëhçkkh ! A
{rnLkk MkwÄe ¼kELkwt {kLke çkkh yûkhLkku {tºkLkku sÃk fhe òuÞku. íkku nðu y{kÁt ð[Lk
{kLke y{u yuf A yûkhLkku LkkLkk Mkh¾ku {tºk ykÃkeyu íkuLkku Ãkqýo rðïkMk hk¾e sÃk fhe
swyku. su{ LkkhË{wrLkyu {tºk ykÃke ykþeðkoË ykÃÞku níkku. íku{ y{u Ãký {tºk ykÃke
ykþeðkoË ykÃkeyu Aeyu. {kxu ík{u ©Øk Mkrník Ãkrðºk ÚkELku yk {tºkLkku òÃk sÃkku.
y{khk {tºkÚke ½ýkf ÷kufku hkuøkÚke, Ëw:¾Úke, ®[íkkÚke yLku fr¤Lkk Ëqík Mk{kLk fk{-
¢kuÄkrËf Ëku»kkuÚke {wõík ÚkE Ãkh{ Mkwr¾Þk ÚkE økÞk Au.
økk{ çkkuxkËLkk fkXe Ëhçkkh Ëunk¾k[hLke «kýÚke ÃÞkhe ½kuze {he økÞu÷e íkuLku
ÔÞkÃkfkLktË Mðk{eyu yks »kzûkhe (Mðkr{LkkhkÞý) {tºkLkk çk¤Úke Sðíke fhe níke
íkuðe s heíku yk s »kzûkhe {tºkLkk çk¤Úke çkwËu÷ ¾tz{kt yuf {wÂM÷{ hkòyu ½ýk
ð»koLkk swLkk ÃkkuíkkLkk ðrýf rËðkLkLku yuf fhkuz YrÃkÞk Ëtz fÞkuo. yLku òu íku yuf
{rnLkkLke ytËh ÃkwhuÃkwhku Ëtz ¼he Lk þfu íkku {wMk÷{kLk fhðku. ðrýf rËðkLku ÃkkuíkkLke
Mkðo MktÃkr¥k ðu[e íkÚkk nuíkw r{ºkku ÃkkMkuÚke yLku MktçktÄeyku ÃkkMkuÚke YrÃkÞk WAe WÄkh
÷eÄk Ãký fhkuz YrÃkÞk fkuE heíku Ãkwhk Lk ÚkÞk. íÞkhu {wMk÷{kLk Úkðwt yu fhíkk íkku {he
sðwt W¥k{ Au. ykðk rð[kh Ãkh ykÔÞku. íkuðk{kt íku{Lku nrhEåAkÚke ÔÞkÃkfkLktË Mðk{e
yLku MðYÃkkLktË Mðk{eLkk ËþoLk ÚkÞk. íku{ýu yk s {tºk sÃkðkLkwt fÌkwt íkuÚke ¼økðkLk ©e
Mðkr{LkkhkÞýu íku rËðkLkLke hûkk fhe níke. Ëhçkkh ! ©e Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLkk
»kzûkhe {nk{tºkLkku y÷kirff «íkkÃk Au. yu {tºkLkk sÃk fhLkkhLku ¼qík-«uík rÃkþk[,
zkfý, çkúñhkûkMk fu fkuE {÷eLk Ëuð yÚkðk ðeh shkÞ Ëw:¾ ykÃke þfíkkt LkÚke. yLku
çk¤ðkLk yuðk fk¤, f{o fu {kÞk íkÚkk fk{-¢kuÄkrËf ytík:þºkwyku Ãký íkuLkku Ãkhk¼ð
fhe þfíkkt LkÚke. Ëhçkkh ! Mkkt¼¤ku Aku Lku su{ Mkðuo LkËeyku{kt øktøkk LkËe W¥k{ Au, Mkðuo
ÃkuÞ ðMíkwyku{kt y{]ík W¥k{ Au, íku{ Mkðuo {tºk{kt yk »kzûkhe {tºk W¥k{ku¥k{ Au. yu{
{Lk{kt áZ ¼kðLkk hk¾e y{khk ð[Lk{kt rðïkMk hk¾e Ãkqýo ©ØkÚke çku {rnLkk sÃk
307 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... sÃkþku íkku sYh MkkÁt V¤ szþu. yu{kt ík{u shkÞ MktþÞ hk¾þku Lkrn.’ íÞkhu Ëhçkkh
fnu, ‘ík{u çku {rnLkk fnku Aku. Ãký nwt ¼kðÚke [kh {rnLkk sÃk sÃkeþ.’ ykðe heíku
Mðk{e ËhçkkhLku {tºk ykÃke WÃkËuþ Lku ÄehsLke ðkíkku fhe {trËh{kt ykÔÞk. yLku çku
rËðMk hne sqLkkøkZ ÃkÄkÞko.
Ëk˼kyu Mðk{eLke yk¿kk «{kýu nkufku, çkeze, yVeý ykrËf Mkðo ÔÞMkLkku íÞkøk
fhe, Lkkne ÄkuE Ãkrðºk ÚkELku ÂMÚkh {Lk fhe Mkk[e ¼økðkLkLke yýLk{ xuf hk¾e
‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ yu {nk{tºk sÃkðk {ktzâku. çku {rnLkk{kt
yuf rËðMk ykuAku hÌkku íÞkhu MkðkhLkk Ãkkt[ ðkøÞu ©eS{nkhksLkk ËþoLk ÚkÞkt yLku
fÌkwt fu, ‘Ëhçkkh ! MkkÄwLkk ykÃku÷k »kzûkhe {tºkLkk sÃkÚke ík{Lku ËþoLk Ëuðk y{ku
Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLk Ãkkuíku s ykÔÞk Aeyu. ík{u Mkk[k ¼kðÚke sÃk fÞko íkuÚke nwt
«MkÒk ÚkÞku Awt. nðu yíÞkhÚke ík{khku ytÄkÃkku økÞku yLku ík{u Ëu¾íkk ÚkÞk. yksÚke yu
{tºkLkku sÃk MkËkÞ fhòu yLku y{khe yk¿kk «{kýu Ä{o rLkÞ{ Ãkk¤òu.’ yu{ fne
©eS{nkhks yá~Þ ÚkE økÞk yLku Ëhçkkh yu f Ë{ Q¼k ÚkELku
‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ yu{ yrík Ÿ[u Mðhu ÄqLÞ fhðk ÷køÞk
yux÷u økk{Lkk {kýMkku ¼uøkk ÚkE økÞk. yLku «Úk{ íkku çkÄkyu yu{ òÛÞwt fu ËhçkkhLkwt
f{¤ ¾Mke økÞwt fu {øks [Mkfe økÞku. Ãký ÃkqAðkÚke íku{ýu fÌkwt fu, ‘{Lku MkkûkkíkT
Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLku yíÞkhu ËþoLk ËELku Ëu¾íkku fÞkuo Au. íkuÚke nðu nwt çkÄwt Ëu¾wt Au.’
yu{ fne ÃkkuíkkLke ykøk¤ Q¼u÷k {kýMkkuLkk Lkk{ ÷ELku çkku÷kððk {ktzâk. yLku MkkiLku
fÌkwt fu, ‘ík{u Mkki Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lke ÄqLk fhku.’ ÃkAe Mkðuoyu {¤e ÄqLÞ fhe yLku
Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLke sÞ çkkuÕÞk.
(Mk.økw. ©e f]»ý[hýËkMkS Mðk{eLkwt SðLk[rhºk : Ãkus Lkt. 13 Úke 16)
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk «íkkÃku [qzu÷Lku Ãký fkZe {qfe...
¼økðkLkLkk ¾hu¾hk ¼økík nkuÞ íku ßÞkt ¼sLk fhu íÞkt ¼qík hne þfu Lkrn. íku
¾kuze{kt ykuÄk¼kE nrh¼õík níkk. íkuLkk ¾uíkh{kt ÷ªçkzeLkwt Íkz níkwt. íku{kt [wzu÷ hnu.
íku ykuÄk¼kE ÷ªçkzeLke AktÞu çkuXk çkuXk ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’
¼sLk fhu. íku [wzu÷ íÞktÚke [k÷e òÞ Lku
ÃkkAe ykðu Lku hnu. ÃkAe ¼økíku íku ÷ªçkze
fkÃke Lkk¾e íÞkhu yuf ð¾ík ¼økíkLke rËfhe
ðýu ¾çkh hk¾íke níke. íÞkt [wzu÷ ðýLkk
ÃkktË ¾kíke ¾kíke ykðíke Lku ðktMkku ¾hkçk Au
yuðe ¼Þtfh Ëu¾kýe. Lku çkku÷e fu, ‘íkkhk
çkkÃku {kÁt hnuðkLkwt ½h fkÃke LkkÏÞwt. Ãký þwt
fÁt ? yuLkku ðkhMkËkh ({kr÷f) çknw sçkhku
Au.’ ÃkAe íku çkkEyu ÃkkuíkkLkk çkkÃkLku ðkík fhe
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 308
íku ¼økík ¾uíkh økÞk íÞkt [wzu÷ Ëu¾kýeLku fnu, ‘y®nÚke ðne òsu.’ íku fnu, ‘õÞkt òô ?’
íÞkhu ¼økík fnu, ‘økeh{kt ½ýk Íkzðkt Au. íku{kt hnusu.’ íku ÃkAe Ëu¾kíke yk¤þe økE.
(Mk.økw. ©e f]»ý[hýËkMkS Mðk{eLke WÃkËuþ ðkíkku : 136)
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{Úke ¼wðk-zkf÷k yLku ËkuhkLke «íkerík xk¤e...
Mðk{eyu ðkík fhe su, Ëkuhk-Äkøkk{kt {kýMkLku ykMíkk çknw ykðu Au. Ãký
¼økðkLkLke fu MktíkÃkwÁ»kLke ykMíkk hnuíke LkÚke. {kuíkeMkh{kt [kh ¼kE fýçke ðå[u
yufLku Ëefhku. Lku MkíMktøke çknw Mkkhk. Akufhku swðkLk Úkíkkt íkkð ykððk {ktzâku Lku çknw
{ktËku ÚkÞku. økk{ ÷kufku fnu, ‘Ëkýk òuðhkðku, Ëkuhku fhkðku, zkf÷k çkuMkkhku, Ëðk fhkðku
yLku ðz÷e{kt Vfeh Ëkuhku fhe rËÞu Au. íkuÚke íkkð Qíkhe òÞ Au.’ Ãký ykLku
‘Mðkr{LkkhkÞýLke ykMíkk íku fkuELku {kLku Lkrn. Lku fktE fhkðu Lkrn. fu su{ {nkhksLke
{hS nþu íku{ Úkkþu.’ ÃkAe íkku ½hLkk {kýMkkuLku çkeòyu Mk{òÔÞwt fu, ‘yufLkku yuf
Akufhku {he òþu íÞkhu þwt fhþku ? {kxu fktEf fhkðku.’ ÃkAe çknw fÌkwt íÞkhu ËwËk¼kEyu
¾uíkh sE ÃkkuíkkLkk Äkçk¤k{ktÚke QLkLkk Ëkuhk fkZe ‘Mðkr{LkkhkÞý...
Mðkr{LkkhkÞý...’ Lkk{ ÷E Mkkík økktXku ðk¤eLku ½uh ykðe Ëkuhku çkktæÞku. íku Mknw hkS
ÚkÞk Lku íkkð Qíkhe økÞku. íÞkhu Mkki fnu, ‘Ëkuhku fhkÔÞku íkuÚke íkkð Qíkhe økÞku. Ãký (y{u
fnuíkk níkk íkkuÃký) {kLkíkk Lknkuíkkt Vfeh çknw Mkkhku Au.’ íÞkhu ËwËk¼kE fnu, ‘Xk÷kt
ðuð÷k Úkkðku{kt yk swyku {khku Äkçk¤ku, {U {nkhksLkwt Lkk{ ÷ELku Ëkuhku fÞkuo Au.’
(Mk.økw. ©e f]»ý[hýËkMkS Mðk{eLke WÃkËuþ ðkíkku : 218)
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚke ðkzeLkk {kr÷fkuLku ¼qík çkLkkðLkkh 30
¼qíkkuLkku Ãký {kuûk fÞkuo...
¾hu¾hk nrh¼õík nkuÞ íkuLku ¼qík-«uík fu stºk-{tºk þwt fhu ? íku ÃkeXðkò¤{kt
ËuMkkE Ãkxu÷Lku ¼qík ð¤øku÷ íku Äwýðk ÷køÞku fu, ‘yk xkýu òu fkuE Mkk{u {¤u íkku çkk¤e
Ëô.’ íÞkhu ¾e{ku zkuçkheÞku fnu, ‘÷u nwt Mkk{ku {¤wt, {Lku çkk¤e {u÷su.’ íku ¾hk
nrh¼õíkLku þwt fhu ? yLku økk{ Äkhe ÃkkMku ðehÃkwh{kt zkÞku ¼økík hnuðk økÞk.
økk{Lke ÃkkMku LkËeLku fktXu yuf ðkze, íkuLku su hk¾u íkuLku ¼qík ¼h¾e òÞ. íkuÚke fkuE ¾uzw
hk¾u Lkrn. yk ¼økíkLku ðkze òuEyu íkuÚke Ãkxu÷u íkÚkk ðneðxËkhu ðøkh Mkkfhu (Ãkqhíke
AqxAkxÚke) ykÃke. ¼økíku ¾uzeLku WLkk¤wt swðkh ðkðe. Lku hkíku ðkMkw òÞ. Lku
¾kx÷k{kt çkuXk-çkuXk {k¤k Vuhðíkk níkk. íÞkt Ãk[eþ-ºkeMk sux÷k ¼qíkku ykðe [khu
fkuhu çkuXk. íku òuE ¼õíku fÌkwt, ‘ík{ku ykx÷k çkÄk fkuý Aku ?’ ‘Mðkr{LkkhkÞý...
Mðkr{LkkhkÞý...’ Lkk{ ÷eÄwt íÞkt íkku íkuyku çk¤ðk ÷køÞk. Lku Ãkzíkk - ykÚkzíkk
¼køÞk. Lku fnu, ‘y{u ¼qík Aeyu. yLku yk ðkze y{khe Au. su fkuE hk¾u íkuLku y{khk
suðku fhe ËEyu íkuÚke ykx÷k çkÄk ÚkÞk Aeyu yLku ík{u ¼økðkLkLkk ¼økík Aku íku
ík{Lku y{khkÚke fktE ÚkkÞ Lkrn. ík{u nt{uþk y{Lku ¼økðkLkLke ðkíkku fhku.’ íÞkhu
309 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... ¼økík fnu, ‘Ãký swðkh Zkuh ¾kÞ òÞ. íku {khu òøkðwt òuEyu.’ íÞkhu ¼qík fnu, ‘íkuLke
y{u Lksh hk¾þwt Lku ¾kðk Lkrn ËEyu. Lku [kuhLku Ãký ½hðk Lkrn ËEyu.’ ÃkAe ¼økíku
¾qçk ¼økðkLkLke Lku WÃkËuþLke ðkíkku fhe. yLku íku{ýu Ãký Zkuh, [kuhLku ÃkuMkðk ËeÄkt
Lkrn. ÃkAe fuð¤kí{kLktË Mðk{e ÃkÄkÞko. íkuLku s{kzâk Lku ¼õíku fÌkwt, ‘Mðk{e ! ík{u
[kh çkßÞk ÃkAe ðkzeyu LkknTðk ykðòu íÞkt ¼qíkLkku {kuûk fhðku Au.’ íÞkhu Mðk{e
fnu, ‘ík{u fÞkuo Lkrn ?’ ‘ík{khk nkÚkÚke ÚkkÞ íkku çknwt MkkÁt’ ÃkAe Mðk{e LkknTðk
ÃkÄkÞko. Lku LkkneLku çkuXk íÞkhu ¼økíku çkÄe ðkík fhe Ëu¾kze. íÞkhu Mðk{eyu
íkwtçkzk{ktÚke Ãkkýe ÷ELku íkuLku ðíko{kLk ÄhkÔÞkt Lku fnu, ‘òð çkËrhfk©{{kt...,’ íku
Äw{kzkYÃk ÚkELku Qze økÞk. íku yks ©e Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLkku «íkkÃk yuðku Au.
íku {w{wûkw SðLku Mk{òÞ Au. yLku ¼økðkLkLkku ykþhku fhu Au.
(Mk.økw. ©e f]»ý[hýËkMkS Mðk{eLke WÃkËuþ ðkíkku : 219)
• [kh sýLkku Sð ÷uLkkh MkÃkoLkwt Íuh Ãký Lk [zâwt !!
çkøkMkhkLkk ðu÷k MkÚkðkhk økZzu ©eS{nkhksLkk ËþoLku økÞk níkk. {nkhksu
Mk¼k{kt ðkík fhe su, ‘yks fr¤Þwøk{kt Mðkr{LkkhkÞýLkwt Lkk{ fuðwt Au ? su
‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ ¼sLk fhu íkku fk¤ku Lkkøk fhzâku nkuÞ
íkkuÃký íkuLkwt Íuh Lk [zu Lku ®ðAe fhzâku nkuÞ íkkuÃký Lk [zu. Lku øk{u íkuðwt {kÚku rðÎLk
ykðLkkÁt nkuÞ íkkuÃký Lk ykðu. Lku fhkuz sL{Lkk ÃkkÃk çk¤e òÞ Lku Mðkr{LkkhkÞý su
fnu íkuLku {kÚkuÚke s{Ãkwhe Lku [kuhkþeLkk Vuhk {xe òÞ. Lku íkuLkwt fÕÞký ÚkkÞ yuðwt yks
fr¤Þwøk{kt Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lkk {tºk{kt çk¤ Au. Lku Mðkr{LkkhkÞýLkwt òu ¼sLk fhu
íkku øk{u íkuðe {qtÍðý nkuÞ, Lku øk{u íkuðwt íkuLku {kÚku Ëw:¾ ykðLkkÁt nkuÞ íkkuÃký Lkkþ ÚkE
òÞ.’ ðu÷ku MkÚkðkhku ½uh ykÔÞk (ÃkAe) Úkkuzk rËðMku ðkð{kt Lkknðk Mkðkhu [kh çksu
økÞk. íÞkt MkÃko WÃkh Ãkøk ykÔÞku. íku MkÃko fhzâku. ½uh sELku {h[kLkku Ãkkxku çkktæÞku. Lku
yuf ykuhzk{kt çkuMke ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’ ¼sLk fhðk {ktzâkt.
hkºku ½hLkk {Lkw»ÞLku fnu, ‘yktne Ëeðku fhþku Lkrn.’ íku rËðMk Lku hkík ¼sLk fÞwO Lku MkÃko
[zâku Lkrn. Lku MkÃkou çku-[kh {kýMkLku {khe LkkÏÞk níkk. yk ¼õík ¼sLk fhðkÚke
QøkÞko. íku ðu÷k ¼õíkLkku ytíkMk{Þ ÚkÞku
íÞkhu {nkhks nkÚkeyu çkuMkeLku Mktík-Ãkk»koË-
çkúñ[khe Mkrník ÃkÄkÞko.
(Mk.økw. ©e f]»ý[hýËkMkS Mðk{eLke WÃkËuþ
ðkíkku : 251)
•‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkLkk
«íkkÃku - yVeýLkwt Íuh Ãký Wíkkhe ËeÄwt!
ÃkÈLkk¼kLktË Mðk{eyu {nu{ËkðkË{kt
MkíMktøk fhkÔÞku. Mðk{e {nu{ËkðkË{kt
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 310
økÞk. íku økk{{kt ½hðk Ëu Lkrn. Lku fnu, ‘Mðkr{LkkhkÞÞýLkku {qtrzÞku ykÔÞku Au. íku økk{
çkøkkzþu. {kxu økk{{ktÚke fkZku.’ íku økk{{kt Íku¤e {køku Lku çku[h ðzkËhkLku íÞkt Wíkhu,
çku[h ðzkËhkLku yVeýLkwt çktÄký. íku yuf rËðMku rðþu»k ÷uðkýwt íku yVeý [zâwt. ½ýk
WÃkkÞ fÞko, Ãký yVeý Wíkhu Lkrn. ÃkÈLkk¼kLktË Mðk{e fnu, ‘nwt yki»kÄ fÁt.’ íÞkhu
fu, ‘íkku çknw MkkÁt.’ ÃkAe Mðk{e fnu, ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...Lkk{ ÕÞku
íkku Wíkhe òþu.’ íku Ãkkt[-Mkkík ðkh Lkk{ ÷eÄwt íÞkt yVeý Wíkhe økÞwt.
(Mk.økw. ©e f]»ý[hýËkMkS Mðk{eLke WÃkËuþ ðkíkku : 309 íkÚkk ©enrh[rhºk ®[íkk{ýe ¼køk - 3 :
ðkík - 35)
v v v v v v
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºkÚte ¼q‚-r…þt[ ¼t„u...
y{ŒtðtŒ{tk ƒ™e „Þu÷ yt ËíÞ ½x™t Au :- ft¤w…wh {krŒh ™Sf yuf
nrh¼õ‚ hnu‚t n‚t. ‚u{™u yuf Œefhtu n‚tu, ‚u Mfw÷{tk ¼ý‚tu n‚tu. ‚u{™tu yuf r{ºt
n‚tu ‚u ðýef™tu …wºt n‚tu. ‚u ƒt¤f r{ºt™e ËtÚtu Œhhtus {krŒh{tk Œþo™ fhðt
ytð‚tu n‚tu.
yuf rŒðË Ë¼t{kz…{tk ‘©enrh÷e÷t{]‚’ yk‚„o‚ Mðtr{™thtÞý ™t{™tu
{rn{t yuf ðõítt Ëk‚ fnu‚t n‚t fu, “Mðtr{™thtÞý {nt{kºt™wk M{hý fhðtÚte ¼q‚
{the þf‚wk ™Úte ‚u{s …tËu …ý ytðe þf‚wk ™Úte. su su MÚtt™tu{tk ‚u ™t{™tu s… ÚttÞ
Au ‚u ‚u MÚtt™tu{tk hnu‚t ¼q‚-r…þt[ …ý ¼t„e òÞ Au; {txu ¼Þ ytðu íÞthu
Mðtr{™thtÞý {kºt™wk ¼s™ fhðwk.”
yt he‚u ™t{™tu {rn{t [t÷‚tu n‚tu ‚u Ë{Þu …u÷t ƒÒtu r{ºttu Œþo™ fhðt ytÔÞt.
‚uytuyu yuft„ú {™u fhe™u yt «Ëk„ ÞtŒ ht¾e ÷eÄtu. …Ae yuf Ë{Þu ‚u{™t rþûtfu
fÌtwk : “ytsu {the ËtÚtu ½uh [t÷.” rþûtf™t fnuðtÚte ðýef™tu ƒt¤f „Þtu. ƒhtƒh
ËkæÞt Ë{Þu {tM‚h ‚u ƒt¤f™u ÷R M{þt™{tk ytÔÞtu. M{þt™{tk ÷tððt™wk fthý yu
n‚wk fu-‚u {tM‚h ‚{tu„wýe yuðt ft¤¼ihð™tu W…tËf n‚tu, ‚uÚte ™hƒ÷e [Ztððt
{txu ðýef™t ƒt¤f™u ÷tÔÞtu n‚tu.
ƒt¤f™u ¾eszt™t Ítz ™e[u W¼tu ht¾e …u÷tyu {kºt «Þtu„Úte ft¤¼ihð™u
ƒtu÷tÔÞtu ™u fÌtwk : “‚{thtu ƒ÷e ÷tÔÞtu Awk, {txu ‚u™tu Mðefth fhtu.” ‚whk‚ ft¤¼ihð
ƒt¤f …tËu sðt ÷tøÞtu. ¼ihð™wk ¼Þt™f MðÁ… òuR™u ƒt¤f™u yíÞk‚ ƒef ÷t„e.
‚us Ë{Þu fÚtt™t þçŒtu ÞtŒ ytÔÞt, ‚uÚte ‘Mðtr{™thtÞý... Mðtr{™thtÞý...’
yu{ ƒtu÷ðt ÷tøÞtu. ¼ihð ™Sf ytÔÞtu íÞtk‚tu ƒ¤ðt ÷tøÞtu ‚uÚte …tAtu ¼tøÞtu y™u
rþûtf™u fnuðt ÷tøÞtu: “yt ƒt¤f™t {w¾{tk ¼„ðt™™wk ™t{ Au ‚uÚte nwk ƒ¤wk Awk, {txu
‚u™u ™t{ ÷uðt™wk ƒkÄ fhtð.” yt þçŒtu ƒt¤fu …ý Ëtk¼éÞt ‚uÚte ítuLtu rnk{‚ ytðe
„R y™u òuhòuhÚte Ltt{hxý fhðt ÷tøÞtu.
311 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkhksLkku {nk«kiZ «íkkÃk....................... íÞthu rþûtfu Ä{fe yt…e™u fÌtwk : “ƒkÄ fhe Œu ™t{ ÷uðt™wk, ™rn‚h …heûtt{tk
™t…tË fheþ; Ë{ßÞtu ?” …hk‚w ƒt¤fu sht…ý {tLÞwk ™rn y™u y¾kz ¼s™ þY
fhe ŒeÄwk, ‚u™t fthýu ft¤¼ihð ‚u™e …tËu ytðe ™ þõÞtu. …Ae ¼ihð™tu Ë{Þ …whtu
Útðt ytÔÞtu ‚uÚte rþûtf™u s …fze™u ÷tune [wËe „Þtu y™u yá~Þ ÚtR „Þtu.
ytðwk ¼Þt™f á~Þ òuR™u ƒt¤f „¼htR „Þtu ‚uÚte Mðtr{™thtÞý ™t{™t
hxýLttu íteðú ðuøt W…ze „Þtu y™u yufŒ{ Œtuz‚tu Œtuz‚tu ½uh ytÔÞtu. …hk‚w hxýLttu
íteðú ðuøt ‚tu þY s n‚tu, ‚uÚte ‚u{™t {t‚t-r…‚t ft¤w…wh Mðtr{™thtÞý {krŒhu ÷R™u
ytÔÞtk. …Ae Œþo™ fhtðe «ËtŒe™wk s¤ …tÞwk ‚uÚte ‚uýu þtkít ÚtELtu ‚{t{ ƒe™t fne
Ëk¼¤tðe. ‚uÚte ‚uytuyu òÛÞwk fu-“yt…ýtk ƒt¤f™u ©e Mðtr{™thtÞý ¼„ðt™u
ƒ[tÔÞtu Au.” …Ae ‚uytu ËíËk„e ƒ™e „Þt y™u {rn{t Ërn‚ ¼s™ fhðt
÷tøÞt...!!
v v v v v v
• ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{ºtkÚke-yÄkøukrík Ãkk{÷
u k çkkúñý ËÃtkíkeLkku {kûuk.
„t{ Í{ht¤t{tk yuf 𾂠(Mt.øtw. ytLtkŒtLtkŒ ƒúñ[the) Mðt{e …ÄtÞto n‚t
y™u yuf ƒútñýu ytðe™u Mðt{e™u fÌtwk su, ‘{thu ½hu ft÷u XtftuhS™u Útt¤ fhðt™u
…Äthtu.’ …Ae Ëðthu Ëti …qò …tX fhe™u ‚u™u ½hu hËtuE fhðt „Þt y™u Mðt{e™u
9. Mkt«ËkÞLkk økútÚkku{kt ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’
ytË™ ™t¾e ŒeÄwk. yux÷u Mðt{e ‚tu ytuËhe{tk ƒuXt ™u ‚u ƒútñý™t {t‚r…‚t ƒL™u {nk{tºk Lkk{Lkku {rn{k
yÄtu„r‚™u …tBÞtk n‚tk y™u ‚u ƒútñý™e Mºte ßÞthu hËtuE fhðt òÞ íÞthu ‚u ƒtE™e
yt„¤ ™t„ ‚Útt ™t„ýe Ët{t ytðu y™u fux÷tf …hztu‚htk (Ãtzftk fu LttLtt MtÃto) …ý [Lkk{]ík
½h{tk VÞto fhu ‚uÚte ‚u™wk yt¾wk ½h fkxt¤e „Þwk n‚wk. ‚uÚte ‚u ½h{tk ‚uze „Þt y™u ½h{tk “...øk{u íkuðku ÃkkÃke nkuÞ Lku ytík Mk{u òu íkuLku ‘Mðkr{LkkhkÞý’ yuðk Lkk{Lkwt
sE™u Atýtk ¼tk„e™u ßÞtk ytz fhðt „Þt íÞtk ™t„ ‚Útt ™t„ýe ƒL™u Œu¾týtk. …Ae Wå[khý ÚkkÞ, íkku íku Mkðo ÃkkÃk Úkfe AwxeLku çkúñ{nku÷Lku rð»ku rLkðkMk fhu yuðku
ƒúñ[the yûtht™kŒSyu fÌtwk, ‘Mðt{e ! ynªÞtk ‚tu ™t„ y™u ™t„ýe {tuxtk Au.’ …Ae ¼økðkLkLkku «íkkÃk {kuxku Au {kxu ¼økðkLkLkwt çk¤ hk¾ðwt...”
‚u ƒútñýu ntÚt òuze™u Mðt{e™u fÌtwk su, ‘Mðt{e ! nwk ½hu ™ntu‚tu y™u …AðtzuÚte ztuËtu (ð[. øk. «. «. 56)
„wshe „Þt ‚uÚte {thtk ƒL™u {t y™u ƒt… yÄtu„r‚™u …tBÞtk Au. ‚uÚte {the ½hðt¤e “...ßÞkhu yuðk ¼qtzk ½kx Úkðk {ktzu íÞkhu æÞkLkLku Ãkzâwt {wfeLku S¼u fheLku
ßÞthu hËtuE fhu Au íÞthu íÞtk Ët{tk ytðe™u ™t„ y™u ™t„ýe ÷zât fhu Au.’ ‚u Wå[Mðhu rLk÷oßs ÚkELku íkk¤e ðòzeLku ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý’
Ëtk¼¤e™u Mðt{eyu …tu‚t™tk XtftuhS™u ¼sLk fhðwt...” (ð[. ÷ku. «. 6)
™ðhtðe™u ‚u s¤ ‚u™tk ½h{tk
‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý...’
©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh (Mk.økw. ©e ykÄkhkLktË Mðk{e f]ík)
‘Mðkr{LkkhkÞý Lkk{rn MkwrLkfu, ¼qík «uík òðík rþh ÄwrLkfu >’
yu{ ™t{ ÷E™u Atkxâwk y™u Mðt{e™tk Œþo™
“...Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ Mkkt¼¤e ¼qík-«uík Ãký {kÚkwt Äqýkðe LkkMke òÞ Au. çkeò
‚u ™t„™u ‚Útt ™t„ýe™u ÚtÞtk. íÞthÚte
{íkÃktÚke MkíMktøkLkku «íkkÃk òuE Ãkkíkk¤{kt ÃkuMke økÞk Au.”
Œu¾t‚tk ƒkÄ ÚtE „Þtk. y™u ‚u{™e ËŒT„r‚ (©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-3, íkhtøk-58 )
ÚtE. (Mk.økw. ©e yûkhkLktË Mðk{eLke ðkíkku : 920) ‘s{Ãkwhe {U hnu Sð rn sune, Lkhf {U Ëw:¾ yrík Ãkkðu íkune >
Mðkr{LkkhkÞý {tºk rn MkwrLkfu, ÃkkÃk{kºk Mkçk økÞu Írhfu >>

©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 312 313 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k

 Ä{ohks íkçk çkku÷ík ¼ÞuW, yuMku yðíkkh Lk fkuE r÷ÞuW >
ÃkkÃke fu ÃkkÃk ¼Þu Mkçk LkkMkk, Ëuð íkLkw ÃkkÞu Mkku WòMkk >>’
“...Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ Mkkt¼¤e s{ÃkwheLkkt SðkuLkk ÃkkÃk çkÄkt çk¤e økÞkt. yLku
¼køkðíke íkLkw Ãkk{e rËÔÞ rð{kLkku{kt çkuXk. Ä{ohkò íku{Lku fnu, ík{khkt ftE Mkwf]ík LkÚke
yk íkku Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lkku «íkkÃk Au.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-4, íkhtøk-103 )
“...Mkðkhu MktíkkuLke ÄqLk Mkkt¼¤eLku MktíkkuLku ©enrhyu fÌkwt fu, ík{u Mðkr{LkkhkÞý
Lkk{Lke ÄqLk fhku Aku, íkuÚke Xk{kuXk{ ÷kufku íku Lkk{ çkku÷u Au. íku Lkk{Lkku çknw «íkkÃk Au.
fr¤Lkk ÃkkÃkLku Lkkþ fhðk{kt yu Lkk{ yÂøLk suðwt Au.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-6, íkhtøk-12 )
“...Mkðkh{kt òøke Mktíkku ÄqLk fhðk ÷køÞk. Mkðkh{kt Mðkr{LkkhkÞý þçË suLkk
fkLku Ãkzu íkuLkk hkrºkLkk y{tøk¤ Lkkþ Ãkk{u Au.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-6, íkhtøk-27 )
“...©enrh Q¼k ÚkELku ÄqLk fhðk ÷køÞk. çkÄk nrh¼õíkku Ãký Q¼k ÚkELku ÄqLk
fhðk ÷køÞk. ÄqLkLkk þçËkuÚke yk¾wt ðkíkkðhý økkS hÌkwt. ÄqLk{kt ‘Mðkr{LkkhkÞý’
yuðk Lkk{Lkwt ðkhtðkh Wå[khý Úkíkwt. yLku ¼õíkkuLku íku íku Lkk{Lke MkkÚku íku íku ¼økðkLkLkk
ËþoLk Úkíkk yLku çkÄk YÃkku Mðkr{LkkhkÞý{kt ÷eLk Úkíkk yLku Lkef¤íkk Ëu¾kíkk. ykðwt
õÞkhuf õÞkhuf çkLkíkwt. õÞkhuf ÄqLk fhíkk ykfkþ{kt {qŠík Ëu¾kíke.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-7, íkhtøk-37)
“...yuf rËðMkLkku nrh¼õík nkuÞ yLku íku Mðkr{LkkhkÞýLkwt Lkk{ ÷uíkku nkuÞ íkuLkk
Ãký {Lk-f{o-ð[Lku fheLku ËkMkÃkýu ðíkoðwt.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-7, íkhtøk-46)
“...‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{ hxý yufðkh fhðkÚke s{Lkku ºkkMk Ëqh ÚkkÞ Au.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-8, íkhtøk-12)
“...¼økðkLk ©enrhLkk yLktík Lkk{ku Au. íku yuf yufÚke yrÄf Au Ãký suðku Mk{Þ
íÞkt íkuðwt Lkk{ ¼økðkLk ©enrh «økx fhu Au, Ãký ©e Mðkr{LkkhkÞýLkwt Lkk{ MkðouÚke Ãkh
rðÏÞkík Au. íkuLku rð»ku çkeò Mkðuo Lkk{ ykðe òÞ Au. yLku Mðkr{LkkhkÞýLkwt yuf Lkk{
sÃkðkÚke çkeò Mkðuo Lkk{ ykðe òÞ Au, Ãký fkuE Lkk{ çkkfe hnu s Lkrn. yuðku
y÷kirff «íkkÃk òýe Mkðuo ¼õíksLkku ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk Lkk{Lke ÄqLÞ fhíkk Ãký
çkeò Lkk{Lku rð»ku suðku «íkkÃk Au íku Úkfe Ãký ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk Lkk{Lkku yLktík
yÃkkh «íkkÃk yrÄf Au. yuðku «íkkÃk çkeòLkku òýðku Lkrn. yLku yuðku «íkkÃk LkÚke
òýíkk íku çkeòLkk Lkk{Lku yrÄf {kLku Au. su su yðíkkhLkkt Lkk{ku nkuÞ íku{kt nuík
ÚkkÞ Ãký yuf yuf Lkk{ rð»ku MkðuoLku nuík fu hMk ykðu s Lkrn. yðíkkh swËkt swËkt
¼õíkku {kxu yLktík Ähu Au íkuLke «Úk{Úke {wõíkkuLku fu ¼õíkkuLku shk Ãký ¾çkh Ãkzíke
LkÚke yLku Mkðuo ¼õíkkuLkk {ík swËkt swËkt Au íku Mkðuo þwØ Mk{sý rðLkkLkk Au. yLku
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 314
suLku «økx ¼økðkLk ©enrhLkku rLkùÞ LkÚke íkuLku «økxLkwt Lkk{ ÷uíkk yrík ÷ks ÷køku Au.
yLku suLku ¼økðkLk ©enrh «økx {¤u÷k Au íku ¼õík íkku rËðMku rËðMku «økxLkwt Lkk{ ÷uíkk
yrík Mkw¾ yLku ykLktË {kýu Au.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 10/35)
“...Mðkr{LkkhkÞý Lkk{{kt çkÄkÞ Lkk{ ykðe òÞ Au. íkuLkku sÃk fhíkk çkeò fkuE
Lkk{ çkkfe hnuíkk LkÚke. yu{ «íkkÃk Mk{SLku sLkku íku Lkk{Lke ÄqLk fhíkk.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-10, íkhtøk-48)
“...Mðkr{LkkhkÞýLkwt Lkk{ ¼su íku Mkðo Mktík nrh¼õík rËÔÞ Au. çkÄk yðíkkhLkwt
Mkk{ÚÞo yu{kt hkÏÞwt Au.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-11, íkhtøk-42)
“...{kuûkËkíkk «økx ¼økðkLkLkku òuøk ÚkkÞ Lkrn íÞkt MkwÄe f{oLkku hkuøk {xu Lkrn.
Mðkr{LkkhkÞýLkwt Lkk{ Au íku f{o çkk¤ðk{kt yÂøLkYÃk Au.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-11 íkhtøk-12 )
“...Mðkr{LkkhkÞý {tºk yks fr¤Þwøk{kt SðLkku WØkh fhLkkh Au. Mkðuo Mktíkku-
nrhsLkku Mðkr{LkkhkÞý {tºkLke {k¤k Vuhðu Au. ík{khu sux÷e ©Øk nkuÞ íku «{kýu
rLkíÞ Mðkr{LkkhkÞý sÃk MkkÚku {k¤k Vuhððe, Ãkkt[ {k¤kÚke ykuAe õÞkhuÞ Lk Vuhððe.
yrÄf fhku íkku yrÄf ÷k¼ ÚkkÞ. SðLku Mkk[ku ÷k¼ yk {tºkLkk sÃkÚke ÚkkÞ Au.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : Ãkwh-13 íkhtøk-32 )
©enrh÷e÷k{]ík (Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks f]ík)
su Mðtr{™thtÞý ™t{ ÷uþu, ‚u™tk ƒÄtk …t‚f ƒt¤e Œuuþu;
Au ™t{ {thtk ©wr‚{tk y™uf, Ëðtuo…he yts „ýtÞ yuf.
òu Mðtr{™thtÞý yufðth, hxu ƒeòk ™t{ hxât nòh;
sÃÞt Útfe su V¤ ÚttÞ yu™wk, fhe þfu ðýo™ ftuý ‚u™wk ?
»tzûthe {kºt {ntË{Úto, suÚte Útþu rËØ Ë{M‚ yÚto;
Ëw¾e fhu Ëkfx Ëðo ft…u, yk‚u ð¤e yûthÄt{ yt…u.
„tÞºteÚte ÷ût „wýtu rðþu»t, òýu s su™tu {rn{t {nuþ;
ßÞtk ßÞtk {nt{wõ‚ s™tu ðËtÞ, yt ft¤{tk ‚tu s… yus ÚttÞ.
òu yk‚ft¤u ©ðýu ËwýtÞ, …t…e ítýtu ‚u …ý {tuût ÚttÞ;
‚u {kºtÚte ¼q‚ r…þt[ ¼t„u, ‚u {kºtÚte ‚tu ËŒƒwÂØ ò„u.
‚u {kºt su™t {w¾Úte s…tÞ, ‚u™t Útfe ‚tu s{ ™tþe òÞ;
©e Mðtr{™thtÞý su fnuþu, ¼tðu fw¼tðu …ý {wÂõ‚ ÷uþu.
»tzûthtu Au »tx þt† Ëth, ‚u ‚tu W‚thu ¼ð®ËÄw …th;
AÞu É]‚w{tk rŒðËu r™þtÞu, Ëðuo r¢Þt{tk Ë{htu ËŒtÞu.
…rðºt Œunu y…rðºt Œunu, ‚u ™t{ r™íÞu M{hðwk Ë™unu;
315 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 s¤u fhe™u ‚™ {u÷ òÞ, yt ™t{Úte yk‚h þwØ ÚttÞ.
suýu {nt…t… fÞto y™k‚, suýu …ezâtk ƒútñý Äu™wk Ëk‚;
‚u Mðtr{™thtÞý ™t{ ÷u‚tk, ÷tS {hu Au {w¾Úte fnu‚tk.
©e Mðtr{™thtÞý ™t{ Ëth, Au …t…™u ‚u «s¤tð™th;
…t…e ½ýwk yk‚h ntuÞ su™wk, ƒéÞt rð™t fu{ hnus ‚u™wk ?
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/3/45-54)
• Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e :-
y™u ‘÷Þ, rðûtu…, hËtMðtŒ y™u f»ttÞ yu [th™u xtéÞt™tu þtu W…tÞ Au ?’ yu
«§™tu W¥th Mðt{eyu fÞtuo su ÷Þ ‚tu ¼„ðt™™e ÷e÷t™tk ®[‚ð™u fhe™u ‚Útt
Mðtr{™thtÞý ™t{™t ¼s™u fhe™u x¤u Au. ™u rðûtu… ‚tu ©eS {nthts™t
{tntíBÞ™t rð[thu fhe™u ‚Útt ytí{t y™tí{t™t rððufu fhe™u x¤u Au. ™u hËtMðtŒ ‚tu
r™Þ{™u rð»tu ÞÚttÚto…ýu ð‚oðu fhe™u x¤u Au. ™u f»ttÞ ‚tu Ë¥ttY… ÚtE™u ©eS
{nthts™wk æÞt™ fhðtÚte x¤u Au.
(©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku, (MkhÄkh «fkþLk) : 1/280)
• Mk.økw. ©e þwfkLktË Mðk{e :-
yuftŒþe™u rŒðË yt rf‚o™ Ëtk¼éÞtk su ‘‘Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý ô[u
ËtŒu „tÞ, Ëtk¼¤e™u Þ{Œq‚ ‚u™u ŒqhÚte ÷t„u …tÞ’’ yu rf‚o™ Ëtk¼¤e™u Ëk‚u …qAâwk
su yu rf‚o™ fwËk„e ÷tuf „tÞ ‚tu Þ{Œq‚ Auxu hnu fu ™ hnu ? W¥th su Mðtr{™thtÞý
fnuðwk yu {nt{kºt Au ‚u þwk ? ‚tu ËíËk„e „t‚t ntuÞ fu fwËk„e „t‚t ntuÞ …ý Þ{™t Œq‚
‚tu Auxu hnu Au yuðtu yu ™t{™tu «‚t… Au. {txu nt÷‚tk, [t÷‚tk, ¾t‚tk, …e‚tk, ™t‚tk,
Ätu‚tk, ƒuË‚tk, WX‚tk, yu ytrŒf Ëðuo r¢Þt fh‚tk Útftk ËŒt yu {kºt™tu s… fhðtu ™u yu{
su {kºt™tu s… fhu Au ‚u™e Ët{wk ©eS{nthts òuE hÌtt Au. y™u ð¤e yu{ ðt‚ fhe su
fÚtt, ðt‚to, ¼s™, M{hý, yu ytrŒf su su r¢Þt fheyu Aeyu ‚u Ëðuo™u ©eS{nthts
òuE hÌtt Au ™u yûthÄt{™t {wõ‚ ‚Útt „tu…t¤t™kŒ Mðt{e™u yt„¤ {nthts ðt‚
fhu Au su yu ƒnw Ëthwk fhu Au ™u yt…ýt W…h ƒnw htS ÚttÞ Au ™u yuftŒþe™tu W…ðtË
fhu Au ™u ƒth ðtøÞt ÷„ý ò„hý fhe fÚtt, ðt‚to, rf‚o™ fhu Au. ‚u ƒnw Ëthwk fhu Au
yu{ ©eS{nthts yûth™t {wõ‚™u fnu Au ™u yt…ý Ëðuo Ët{wk òuE hÌtt Au.
(©e þwfkLktË Mðk{eLke ðkíkku :- 17)
„Zzu ©eS{nthts ˼t{tk ðt‚tu fhe™u …Ae …tuZðt ò‚t íÞthu {™w»Þ™u
{tuf÷e™u ¾ƒh fZtð‚t su ftuý ftuý ðt‚tu™wk {™™ fhu Au ™u ftuý ¼s™, M{hý, ™u
rf‚o™ „tÞ Au y™u su ðt‚tu™wk {™™ fh‚t ™u rf‚o™trŒf fh‚t ‚u™t W…h ƒnw
htS Útt‚t y™u yts …ý su su ¼s™, M{hý, fÚtt, rf‚o™, ðt‚to, ™t{-
M{hý, ð[™t{]‚, nrhM{]r‚ yu fkXu fhe™u ƒtu÷u Au ™u ht‚u QXe™u ¼„ðt™™wk
æÞt™ fhu Au ™u Ÿ[u ËtŒu ‘Mðtr{™thtÞý... Mðtr{™thtÞý...’ ™t{ ÷u Au ‚u
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 316
Ëðuo™u ©eS{nthts Ëtk¼¤u Au ™u Ëðo™t Ët{wk òuE hÌtt Au ™u ƒnw htS ÚttÞ Au su yt
ƒnw Ëthwk fhu Au yu{ Ëðuo {wõ‚™u ™u „tu…t¤t™kŒ Mðt{e™u fnu Au ™u Mðt{e …ý htS
ÚttÞ Au.
(©e þwfkLktË Mðk{eLke ðkíkku :- 18)
yufðth rðsÞtí{t™kŒ Mðt{e ¼s™ fh‚t n‚t su nu Mðtr{™thtÞý! nu
Mðtr{™thtÞý ! íÞthu {nthts fnu þwk fntu Atu ? yu{ su Mðtr{™thtÞý fnu Au ‚u™u
{nthts òýu Au su yt ¼õ‚ {™u ËtŒ fhu Au.
(©e þwfkLktË Mðk{eLke ðkíkku :- 19)
yuf ðth ©eS{nthts „ZzuÚte [tÕÞt ‚u ftheÞtýe ytÔÞt ‚u ðM‚t¾t[h™u
{™Ëqƒtu ÚtÞtu su {nthts õÞtk W‚hþu {u{t™ Au yu{ {™Ëqƒt™u {nthts
yk‚Þto{e…ýu òýe™u fx ÷E™u [t÷e ™eféÞt …Ae ‚tu ƒnw ‚tý fhe …ý hÌtt ™rn ™u
ht‚ ŒtuZ …ntuh „E íÞthu „t{ fwkz¤™u …tŒh [tÕÞt s‚t n‚t y™u ‚u Ë{u {t{iÞt
…x„h Ëw‚t QXe™u ô[u ËtŒu ‘Mðtr{™thtÞý... Mðtr{™thtÞý...’ ¼s™ fh‚t
n‚t ‚u Ëtk¼¤e™u {nthts fx ð¤e™u „Þt …Ae {t{iÞt …x„hu fÌtwk Au yntu ! yntu !
{nthts õÞtkÚte ytÔÞt ? íÞthu ©eS{nthts fnu ‚{u ËtŒ fÞtuo ‚u y{u ytkne ytÔÞt
…Ae ‚tu ©eS{nthtsu {t{iÞt …x„h™u fÌtwk su ‚{u Mðtr{™thtÞý yu{ ËtŒ fÞto ‚u
Ëtk¼¤e™u y{u ytkne ytÔÞt, ™rn ‚tu y{thu [tÕÞt sðt n‚t yu{ fne™u {t{iÞt
…x„h W…h ƒnw htS ÚtÞt.
(©e þwfkLktË Mðk{eLke ðkíkku :- 20)
• Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e :-
…tk[ Œþðth ‘Mðtr{™thtÞý... Mðtr{™thtÞý...’ ™t{ òýu yòýu ÷uþu,
‚u™wk …ý yt…ýu fÕÞtý fhðwk …zþu; ™u yt¾t ƒúñtkz™u ËíËk„ fhtððtu Au.
(«fhý -1, ðkík :- 24)
yt¾wk ƒúñtkz Mðtr{™thtÞý™wk ¼s™ fhþu íÞthu ËíËk„ ÚtÞtu; ™u íÞtk ËwÄe Úttðtu
Au. ™u {nthts™t {¤u÷t yuf yuf ËtÄw™e fuzu ÷t¾wk {týË Vhþu, íÞtk ËwÄe ËíËk„
Úttðtu Au.
(«fhý -1, ðkík :- 91)
y™u Mðtr{™thtÞý ™t{™t {kºt suðtu ƒeòu ftuE {kºt yts ƒr¤Þtu ™Úte.
yu {kºtu ft¤t ™t„™wk Íuh ™ [zu ™u yu {kºtu rð»tÞ Wze òÞ Au ™u ƒúñY… ÚttÞ Au ™u
ft¤, f{o, {tÞt™wk ƒkÄ™ Aqxe òÞ Au. yuðtu ƒnw ƒr¤Þtu yu {kºt Au. {txu r™hk‚h
¼s™ fhðwk.
(«fhý -1, ðkík :- 154)
™u y{™u ‚tu nu‚ ytðu Au ‚u ðt‚ fheyu Aeyu; su Mðtr{™thtÞý ™t{™tu {kºt
ƒnw ƒr¤Þtu Au, {txu ¼s™ fÞto fhðwk.
(«fhý -1, ðkík :- 245)
317 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 y™u nrh¼õ‚™u ðt‚tu fhðt™e yt¿tt fhe fu, ðt‚tu fhòu ‚u ðt‚tu ‚u þwk ? su
‘‘Mðtr{™thtÞý ¼„ðt™ Au, Mðtr{™thtÞý ¼„ðt™ Au.’’ yu{ ðt‚tu fhòu.
(«fhý -1, ðkík :- 269)
y™u {qkÍðý ytðu ‚tu fu{ fhðwk ? yu «§ …qAâwk, ‚u™tu W¥th fÞtuo: su
Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý ¼s™ fhðwk ‚uÚte {qkÍðý x¤e òÞ.
(«fhý -1, ðkík :- 272)
ð¤e ƒúñtkz yt¾t™t Sð Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý ¼s™ fhþu íÞthu
ËíËk„ ÚtÞtu yu{ òýðwk.’’ yu{ fne™u ð¤e ƒtuÕÞt su ‘‘fhtuz ðntýu fhe™u yuf
{™ðth ¼htÞ yuðe Ëtu fhtuz {™ðthtu ¼htÞ yux÷t Sð™wk fÕÞtý fhðwk Au;
(«fhý -4, ðkík :- 20)
• Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e :-
ht„ : ¼ihðe-«¼t‚e
Mðtr{™thtÞý™wk M{hý fh‚tk, y„{ ðt‚ ytu¤¾týe hu;
r™„{ r™hk‚h ™ur‚ fne „tðu, «„x™u «{týe hu. Mðtr{0 1
{k „ ¤Y… «„x™u {u ÷ e, …htu û t™u ¼su su «týe hu ;
‚… ‚ehÚt fhu Œuð Œuhtk, {™ ™ x¤u {Ëtýe hu. Mðtr{0 2
fÚtt ™u fe‚o™ fnu‚tk Vhu Au, f{o ‚ýe su{ fntýe hu,
©tu‚t™u ðõ‚t ƒuW Ë{ßÞt rð™t™t, …ux™u yÚtuo …whtýe hu. Mðtr{0 3
ftþe fuŒth fu îthft Œtuzu, òu„™e swÂõ‚ ™ òýe hu;
Vuht Vhe™u …tAtu ½h™tu ½h{tk, „tuÄtu òuztýtu su{ ½týe hu. Mðtr{0 4
…eÄt rð™t ÃÞtË ™ ¼tk„u, {h …kz W…h Ztu¤u …týe hu;
{wõ‚t™kŒ {tun™ Ëk„ {¤‚tk, {tus y{q÷¾ {týe hu. Mðtr{0 5
ht„ : ¼ihð …Œ-1
Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý fntu hu {™ {uht,
yurn nu {nt {kºtËth {exu ¼ðVuht. Mðtr{0 1
hxnw ™t{ yü ò{ xhu ‚t… ‚u h t,
{tÞt {tuntrŒ {exu ™t’ðu s{ ‚uht. Mðtr{0 2
yòr{÷ ytrŒ yÄ{ ytu Ä hu ½ýu h t,
{rn{t ºtE ÷tuf{U «rËØ ™t{fuht. Mðtr{0 3
©e{w ¾ ©enrh yt… yu r n ò… «u h t,
{wõ‚t™kŒ {kºthts {ux‚ ykÄuht. Mðtr{0 4
…Œ-2
Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý s…™t,
{™ðt yune {kºthts EüŒuð y…™t. Mðtr{0 1
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 318
nh‚ Vh‚ fh‚ ft{ Mðtr{™thtÞý fiÞu,
{tuntrŒf þºtw {exu …h{t™kŒ …iÞu. Mðtr{0 2
Wh{u nrhY… Äthe hË™t „w™ „tðu,
‚t…h nrh yrÄf yrÄf fYýt ðhËtðu. Mðtr{0 3
r™þrŒ™ nrh™t{ s…u ÷tuf÷ts íÞt„e,
{wõ‚t™kŒ ‚tË{tu ™rn Œqòu ƒz¼t„e. Mðtr{0 4
…Œ-3
Mðkr{LkkhkÞý Mðkr{LkkhkÞý Mk{hku Mkw¾fkhe,
{Lkðk yune sÃkík òÃk fxík f{o ¼khe. Mðkr{01
çkúñk ¼ð hxík Lkk{ MkLkfkrËf økkðu,
Mkn† {w¾ hxík þu»k ík]Ãkíke Lk Ãkkðu. Mðkr{02
yòr{÷ økwLkfk øks økeÄfwt ykuÄkhu,
Lkkr{swík Lkk{Lku yLktík stík íkkhu. Mðkr{03
Lkkr{swík Lkk{ fÌkku ðuË{U {kuhkhe,
{wõíkkLktË ©e{w¾fe Mkk¾ ÁËu Äkhe. Mðkr{04
…Œ-4
Mðkr{LkkhkÞý Mðkr{LkkhkÞý Mðkr{LkkhkÞý ¼sLkk,
{Lkðk yune {h{ òLke ð]ÚkkðkË íksLkk. Mðkr{01
nrh rðLkk yLÞ fhík ðkík çkwrØ ¼úü nkuðu,
suMku Ãkríkðúíkk Lkkhe ¼xfík ÃkíÞ ¾kuðu. Mðkr{02
MkwtËhðh Mkw¼øk YÃk íkkfu økwLk økkLkk,
íku rðLkk {Lk ykuh Xkuh ¼q÷efu Lk òLkk. Mðkr{03
LkkhË{wrLk «u{{økLk y¾tz Lkk{ ÷uðu,
{wõíkkLktË íkkfw nrh y¾tz Ëhþ Ëuðu. Mðkr{04
ht„ : Ätu¤ …Œ-1
Ëw ¾ ŒtÞf hu Mðt{e Ënò™k Œ , «„x …w Y »ttu ¥ t{ ©enrh...xu f 0
su™wk Mðtr{™thtÞý ™t{ Au, su™u ¼s™u hu …t{u ¼ðs¤…th...«-1
su™tk Œþo™ EåAu {nt{w™e, fYýtr™rÄ hu «¼w …h{ WŒth...«-2
ðnt÷u fr¤ {æÞu yr‚ fYýt fhe, ÄtÞtuo Âîsfw÷ hu „wý r™rÄ yð‚th...«-3
ðnt÷u Ë‚sw„ Ë{ Ä{o MÚttr…Þtu, xtéÞt r™ss™™t, {™Úte {Œ{th...«-4
yu™tu su s™u feÄtu ytþhtu, ‚u‚tu ‚he „Þt hu, fw¤ Ërn‚ ËkËth...«-5
{wõ‚t™kŒ fnu {rn{t y…th Au, fhu r™þrŒ™ hu, ™ur‚ r™„{ …tufth...«-6
319 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
• Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e :-
ht„ : Þ{™ fÕÞtý …Œ-1
Mðtr{™thtÞý ™t{ hu, Ônt÷wk ÷t„u Mðtr{™thtÞý ™t{ hu...xuf0
ht‚ rŒðË {tht ÓrŒÞt ¼e‚h, s…eþ ytXwk ò{ hu...Ônt÷wk-1
¼ðs¤ ‚hðt …th W‚hðt, Xhðt™wk Au {thu Xt{ hu...Ônt÷wk-2
Ëðtuo…he ~Þt{ Au ™hðeh ™t{, ËwkŒh Ëw¾zt™wk Ät{ hu...Ônt÷wk-3
r™»fw¤t™kŒ™t ™tÚt™u ¼s‚tk, ðthu ‚u™wk ™®n ft{ hu...Ônt÷wk-4
©e rLk»fw¤kLktË fkÔÞ
‘nk÷u nwf{ yu Lkk{ íkýku hu, yks y{÷ yunLkku ½ýku hu;
þ¬ku Mkðuo «fkhu Au yuLkku hu, LkÚke y{÷ yks çkeò fuLkku hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 22/19)
Mkwýe Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ hu, MkÞko ftEf SðLkk fk{ hu;
fkLku yu Lkk{Lke ¼ýf Ãkze hu, íkuLku yûkhÃkku¤ W½ze hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 23/11)
‘÷uíkk Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ hu, ÚkkÞ þwØ Mknw Lkhðk{ hu;
Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ suðwt hu, LkÚke çkeswt Lkk{ fkuE yuðwt hu.
{kxu su sÃkþu yu Lkk{ hu, íku íkku Ãkk{þu yûkhÄk{ hu;
yuðku yu Lkk{Lkku ÃkhíkkÃk hu, «økxkÔÞku Ãk]Úkðe Ãkh ykÃk hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 33/13-14)
‘Mkðuo Äk{Lkk su fkuE Äk{e hu, íku íkku y{u LkkhkÞý Mðk{e hu;
ðkík yksLke Au yrík {kuxe hu, suÚke Sð íkÞko fkurx fkurx hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 44)
‘su{kt MknòLktË Mðk{e Lkk{ hu, ykðu su fkÔÞ{kt Xk{kuXk{ hu;
yuðe fkÔÞ fu’íkk Lku Mkkt¼¤íkk hu, ðkh Lk ÷køku {nkMkw¾ {¤íkkt hu.
{nk{tºkYÃk yu fk’ðu hu, íkuLku íkwÕÞ çkesw fu{ ykðu hu.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 47/7-9-10)
‘yks yu Lkk{Lkku y{÷ hu, íku Lk ðeMkhðwt yuf Ãk÷ hu;
÷uíkk Lkk{ LkkhkÞý Mðk{e hu, íku íkku òýku ÃkkBÞk ¼ðÃkkh hu..’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 47/12)
‘Mðkr{LkkhkÞý MknwLku, Lk¬e ÷uðhkÔÞwt Lkk{;
¼sLk fhkðe yk ¼ð{kt, ykrÃkÞwt yûkhÄk{.’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 54/15)
‘Mðkr{LkkhkÞý Lkk{Lkku hu, þ¬ku çkuMkkrhÞku ykÃk,
yu Lkk{Lku su ykþÞko hu, íkuLkk íku xr¤Þk íkkÃk;’
(ÃkwÁ»kku¥k{ «fkþ : 55/11)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 320
• Mk.økw. ©e çkúñkLktË Mðk{e :-
ht„ : «¼t‚ …Œ-1
Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý, Ë{hu Œw:¾ òðu;
r{x‚ þkf ft¤ ÔÞt¤, y‚wr÷‚ Ëw¾ …tðu...Mðt0 1
ð…w y™q… Ëf¤ ÔÞt…, ‚t…fwk nhtðu;
þthŒ yhw þu»ttrŒf, ™thŒ {wr™ „tðu...Mðt0 2
r™þ rŒ™ sune hx‚ ™t{, rnÞ{U nw÷Ëtðu;
r{x‚ ‚h‚ s™{ {hý, Vehý ¼ð ™ ytðu...Mðt0 3
Ë{h‚ yr‚ ntu‚ Ëw{r‚, fw{r‚fwk nhtðu;
«„x ~Þt{ ™t{ rð™t, ¼ð{U ¼h{tðu...Mðt0 4
ÔÞt…‚ ™nª òË rðΙ, sL{ {hý òðu;
ƒúñt™kŒ ~Þt{ {qh‚, yk‚h Xuhtðu...Mðt0 5
…Œ-2
Mðkr{LkkhkÞý Mðkr{LkkhkÞý Mðkr{LkkhkÞý MkíÞ hu;
hx hu {Lk huLk rËLk, ykuh Mkçk yMkíÞ hu. Mðk01
LkkhË þwf ykrË æÞkÞ, rLkøk{ økkÞ rLkíÞ hu;
rþð rðhtr[ ykuh þu»k, æÞkLk MkkuW Ähík hu. Mðk02
Ähík æÞkLk {nk {wLkªÿ, MkwheÞUÿ Mk{íÞ hu;
MknòLktË søkík ðtË, ykLktË ½Lk yíÞ hu. Mðk03
yuf ykÃk rðï ÔÞkÃk, ÃkkÃkfw nhíÞ hu;
òfku SÞu sÃkík òÃk, x÷ík íkkÃk íkhík hu. Mðk04
søík Ãkkþ nkuík Lkkþ, òuøk æÞkLk s¥k hu;
Mk{hík ©ehtøkËkMk, ðkMk Wh ðMk¥k hu. Mðk05
• Mk.økw. ©e «u{kLktË Mðk{e :-
ht„ : Ëtun™e …Œ-1
«týe Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý „tEÞu hu ;
„tEÞu Œw r hs™Úte ÷u þ ™ ÷òEÞu hu . ..xu f 0
Mðtr{™thtÞý {nt {kºt Au «„x nrh™wk ™t{;
yt yðËh su ftuE ÷uþu, ‚u™tk Ëhþu ft{...«týe0 1
Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý, Ÿ[u ËtŒu „tÞ;
Ëtk¼¤e™u s{Œq‚ ‚u™u, ŒqhÚte ÷t„u …tÞ...«týe0 2
Mðtr{™thtÞý ™t{™tu «týe, yr‚ {tuxtu «‚t…;
yk‚ft¤u «¼w ‚uzðt ytðu, Mðtr{™thtÞý yt…...«týe0 3
321 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 Mðtr{™thtÞý Ëw{heÞu «týe, ‚S ÷tuf™e ÷ts;
«u{t™kŒ fnu htS ÚtE, ‚u™t Wh{tk hnu {nthts...«týe0 4
ht„ : „hƒe …Œ-1
{thu Mðtr{™thtÞý ¼sðt, Œwrhs™eÞt™t Ëk„™u ‚sðt...1
{U‚tu {uÕÞtu ËkËtheÞtu {tze, òuðt Mðtr{™thtÞý Œt’ze...h
{™u Mðtr{™thtÞý ¼tðu, ÷tuf Mðtr{™e fne™u ƒtu÷tðu...3
ðtxu ½txu ™u ò‚tk ð¤‚tk, Mðtr{™thtÞý ©ðýu Ëtk¼¤‚tk...4
{w¾u Mðtr{™thtÞý „tô, ÷tuf÷ts Útfe ™ ÷òô...…
«u{˾e fu’ Mðtr{™u ËtYk, fwhƒt™ fÞwO rþh {tYk...6
ht„ : ¼ihðe - …Œ-1
Mðtr{™thtÞý Mðtr{™thtÞý, Mðtr{™thtÞý ¼s hu;
fh hu {™ [hý ðtË, sõ‚ ytþ ‚s hu..Mðtr{...xuf0
™thŒ-Ë™ftrŒf rËØ, ¼s‚ òne ys hu;
þthŒ þu»t-ytrŒ r™„{, „tð‚ QXe Vs hu..Mðtr{0 1
…wY»ttu¥t{ «„x yts, ™xðh ‚™w Ës hu;
ft¤-Ít¤ ™tþ ntu‚, Äh‚ [hý æðs hu..Mðtr{0 2
yòr{÷ „rýftrŒf, ‚tÞtuo S™ „s hu;
y™k‚ yts {wõ‚ ntu‚, Œu¾‚ ¼he ™s hu..Mðtr{0 3
«u{t™kŒ ËhðË V¤, Ënò™kŒ ¼s hu;
Ëðtuo…he ò‚ S‚e, ºtkƒ fXtuh ƒs hu..Mðtr{0 4
ht„ : ÄLÞt©e
Mðtr{™thtÞý Ëwr{h™ fh÷u, Ë{hÚt Au Ëw¾Ät{,
¼s {™ Mðtr{™thtÞý ™t{...xu f 0
yæÄ{ WæÄthý …r‚‚s™ …tð™, Ä{ofwkðh ½™~Þt{,
Útt…‚ Ä{o yÄ{o WÚtt…™, «„xu …qhýft{...¼s0
ytrŒ …wY»t Eïh yð‚the, Ëk‚™ fu rð©t{,
…h{ f]…t¤w Ëf¤s™ ºtt‚t, WhÄthtu ytXtu ò{...¼s0
ËðtoÄth [ht[h Mðt{e, fYýt Ët„h ~Þt{,
«u{t™kŒ [hý …kfs Aƒe, WhÄthu Ëhu ft{...¼s0
ht„ : Ätu¤ …Œ-1
Mðtr{™thtÞý yts «„x {nt{kºt Au, ©ðýu Ëtk¼¤‚t fk…u rŒ™fhŒq‚ òu;
¼ð™tk ƒÄk™ Ëã ft…e Ërw¾Þtk fh,u þkw fne Œt¾kw {rn{t yr‚ yŒ¼
T ‚w ò.u Mðtr{0 1
y™uf …r‚‚ ytuÄtÞto …qhðu yt {kºtÚtfe, yòr{÷ „r™ft ytrŒf y…th òu;
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 322
‚u {kºt yts {nthtsu «„x fhâtu, fr¤{tk fhðt y™uf …r‚‚ ¼ð…th òu. Mðtr{0 h
Ëft{e s™ Ëw{he …t{u rºtð„o™u, r™»ft{e s™ …t{u …Œ r™ðtoý òu;
™t{‚ýt ™t{e Mðt{e «„x {éÞt, ‚u s™™t þwk fYk {w¾u ð¾tý òu. Mðtr{0 3
¼ð ƒúñt {wr™ {wõ‚ s…u yt {kºt™u, ‚u Ënw …tBÞt {™ðtkrA‚ Ëw¾ Ëts òu;
«u{t™kŒ fnu fh òuze Ënw s™™u, ¼q÷þtu {tk yðËh ytÔÞtu yts òu. Mðtr{0 4
ht„ : „hƒe
hu Mðtr{™thtÞý Ëtk¼hu, „t‚tk ‚u Ët‚u ðth hu;
hu ðtýe ‚u hË ¼he yt…òu, Ä{o‚ýt fw{th hu...Mðtr{0 01
hu ytrŒíÞ Ënò™kŒ WrŒÞt, fhðt …r‚‚ ¼ð …th hu...Mðtr{0 0h
hu Ëtu{ Ëh¾t þe‚¤ ËŒt, ¢wh‚t ™ {¤u ÷„th hu...Mðtr{0 03
hu {k „ ¤fthe {q Š ‚, Ä{o f w k ð h feh‚th hu . ..Mðtr{0 04
hu ƒwÄ …wsu ‚u™e …tŒwft, nh¾ ¼hât ðthkðth hu...Mðtr{0 0…
hu „wÁ Ëwh {wr™ ¼q…™t, Ënò™kŒS ËhŒth hu...Mðtr{0 06
hu þw¢ Ëh¾t Mð¼tð™t, rh…w ËŒt Ëw¾ Ëth hu...Mðtr{0 07
hu þr™ Ëh¾t ™h™th™tu, feÄtu ‚u yts ytuÄth hu...Mðtr{0 08
hu yt …Œ „tÞu ™u þe¾u Ëtk¼¤u, ðtÄu «¼w …Œ ÃÞth hu...Mðtr{0 09
hu Mðtr{™thtÞý ™t{ …h, «u{t™kŒ òÞ ƒr÷nth hu...Mðtr{0 10
hkøk : ¾{k[
Mðkr{LkkhkÞý økkþu hu, íkkÁt MkkÁt íku Ëe Úkkþu; Mðkr{0xuf
yks ðk fk÷ f÷Ãk Mkku fuzu, ËkMk «¼wLkku fu’ðkþuhu. íkkÁt01
nrhsLk òuELku nh¾eþ {Lk{kt, fwMktøk òuELku {Lk fk’þuhu. íkkÁt02
Mðkr{LkkhkÞý íkk¤e ËELku, økkíkkt {w¾zwt Vw÷kþuhu. íkkÁt03
«u{kLktË fnu Lkrn {kLkeþ íkku, {kh ¾kíkkt Sð òþuhu. íkkÁt04
hkøk : økhçke ÃkË - 1
LkkhkÞý hu LkkhkÞý hu LkkhkÞýLktw Lkk{, ¼òu Mk¾
w Äk{h.u Mðkr{LkkhkÞý01
yt í kfk¤u Ãkku f kÞku o , yò{u ÷ íkkÞku o hu . Mðkr{LkkhkÞý02
Mkt¼khe þhýu ykÔÞku, øksLku AkuzkÔÞku hu. Mðkr{LkkhkÞý03
þhýkøkík Mkw¾fkhe, økrLkfk ykuÄkhe hu. Mðkr{LkkhkÞý04
yÄ{ykuÄkhý Lkk{, «u{kLktËLkk ~Þk{ hu. Mðkr{LkkhkÞý05
• Mk.økw. ©e ËuðkLktË Mðk{e :-
hkøk : ÄLÞk©e ÃkË - 1
Mðkr{LkkhkÞý Mkw{hý fh ÷u, ¼ßÞ LkkhkÞý ¼kE;
hMkLkk Mðkr{LkkhkÞý hxíku, sLk{ {hý {ex òE. Mðk01
323 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 yò{u÷ økwLkfk fku Þkhe, yÄ{o ÃkkÃke yLÞkE;
LkkhkÞý Mkwík Lkk{ hxLk fhe, Mkku ðifwtX ðMkkE. Mðk02
{nk{tºk LkkhkÞý yMíkh, Äúwð {khík ¼Þu ÄkE;
ºkeMk Mkn† yu Þûk nu òuÄk, {h økÞu {wrLkÃkË ÃkkE. Mðk03
Lkk{ íkýku {rn{k yrík {kuxku, ðuË ÃkwhkLk çkíkkE;
ËuðkLktË fnu Mðk{e «økx ¼Þu, MktíkLk fu Mkw¾ËkE. Mðk04
• Mk.økw. ©e ¼q{kLktË Mðk{e :-
ht„ : Xq{he
Ënò™kŒ þw¼ ™t{ hxtu; Mðtr{™thtÞý ™thtÞý ™thtÞý hu0...xuf.
‚™ {™ Ä™ y…oý fhe E™fwk; ntkhu «¼w sw‚ ntuÞ fu «¼w …thtÞý hu0...1
~Þt{ rƒ™t ˃ Œunwk r™ftËe; ntkhu WhnwkËu Ës™ Ëw‚ ŒthtÞý hu0...2
{™ f{o ð[™u {tun™fu ntuÞfu; ntkhu ïtËtuuïtË Ëk¼the rŒ™ËthtÞý hu0...3
¼q{t™kŒ yurn yk‚ Ë{uftu; ntkhu Ë„tu ™hf [tuhtþe Œw:¾ ‚thtÞý hu0...4
• Mk.økw. ©e yrðLkkþkLktË Mðk{e :-
hkøk : økhçke Xq{he ÃkË - 1
Mðkr{LkkhkÞLk Mðkr{LkkhkÞLk, Lkk{ hxku sLk LkuLk rLknkh. Mðkr{01
®MkÄwMkwíkk Mk{ fkurx Þþ r{r÷, [hLk [ktÃkík r[¥k Äkh. Mðkr{02
1
ðkrhsMkwík ð]»kðknLk MkwhðMkw, hxík nu LkktW W[kh. Mðkr{03
2 3
®MkÄwMkwíkkMkwík nkh rnÞkÃkh, ÷xfík ÷÷eík yÃkkh. Mðkr{04
4
«kýÃkrík ÃkeÞk «økx AçkeÃkh, yrðLkkþkLktË çkr÷nkh. Mðkr{05
1. ÷û{eS. 2. çkúñk. 3. þtfh. 4. {kuíke.
• yLÞ ¼õík frðyku :-
ht„ : ¾{t[ …Œ-1
Yzwk Mðtr{™thtÞý ™t{, r™íÞ Ëk¼theyu hu,
ð¤e fh‚tk ½h™wk ft{, ½ze ™ rðËtheyu hu.
Ä{oËw‚™wk æÞt™ s Äh‚tk, ðth ™nª ¼ðËt„h ‚h‚tk,
nh‚tk Vh‚tk nrh™u niÞu Ätheyu hu...Yzwk0 1
Œw:¾ …zu rŒ÷„eh ™ Úttðwk, Ëw¾ {¤u nh¾tE ™ òðwk,
ËŒtÞ ®n{‚ niÞuÚte ™ð ntheyu hu...Yzwk0 2
ËkËth Au Ëw¾ Œw:¾™tu ŒrhÞtu, ‚u{tk ‚he þfu ftuEf s ‚rhÞtu,
Ëk‚Ë{t„{ fhe™u {™™u {theyu hu...Ykzwk0 3
M{hý fh‚tk Ëw¾ s Úttþu, Vtu„x™tu Vuhtu x¤e òþu,
{q¤S fnu {nthts {ws™u ‚theyu hu...Yzwk0 4
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
Mðtr{™thtÞý {nt{kºt „{u
Mðtr{™thtÞý {nt{kºt „{u, yntu ht‚ rŒðË {tht rŒ÷{tk h{u,
Ônt÷u A…iÞt Ät{{tk sL{ Ähe, ðýeo ðu»tu rn{t[¤u ‚… fhe,
nrhyu ÷t¾tu {w r ™ytu ™ e {w  õ‚ fhe...Mðtr{™thtÞý0 1
Ônt÷u „wÁ ht{t™kŒÚte Œeûtt ÷eÄe, fåA „wsht‚ Ëtiht»xÙu ÷e÷t feÄe,
«¼w y u ¼õ‚tu ™ e ¼ú t k r ‚ {extðe ŒeÄe...Mðtr{™thtÞý0 2
Ônt÷u ð[™t{]‚{tk hnMÞ ¼ÞwO, Ä{o ¿tt™ ðihtøÞ™wk …tºt XÞwO,
…ht ¼Âõ‚ ƒ‚tðe fÕÞtý fÞw O . ..Mðtr{™thtÞý0 3
Ônt÷u f]…t fhe rþûtt…ºte ŒeÄe, yu{tk [thu …wÁ»ttÚto™e rËÂØ [ekÄe,
yu Au Ëðu o ËíËk „ e™e ™ti ‚ { r™rÄ...Mðtr{™thtÞý0 4
Ônt÷t «íÞût ËíËk„{tk rð[htu, {tÄð‚eÚto™e «tÚto™t Wh{tk Ähtu,
©eS Œþo™ ŒE™u …tð™ fhtu...Mðtr{™thtÞý0 5
yts fr¤Þw„{tk …h[t …qhu...
yts fr¤Þw„{tk …h[t …qhu «¼wS, Mðtr{™thtÞý ËíÞ Au;
«u{e ¼õ‚tu™e nt{wk …qhu «¼wS, Mðtr{™thtÞý ËíÞ Au...xuf0
ò{™„h òºtt™wk Ät{ Au, Mðt{e {krŒh{tk ©e ½™~Þt{ Au;
ŒeÄtu …h[tu …tu»t ËwŒe yuftŒþe «¼wS, Mðtr{™thtÞý ËíÞ Au-1
rð« fLÞt ÍðuhƒtE ™t{ Au, fåA r…Þh™u ËtËYk yt „t{ Au;
¼tðu ¼s‚e yuf÷ze r™íÞ «¼wS, Mðtr{™thtÞý ËíÞ Au-2
…qðo f{o {xu fu{ ¼trð, ÚtÞtu Ít{h ™u ytk¾u ¾tux ytðe;
ÚttÞ …ezt yk„tu yk„ ËntÞ fhòu «¼wS, Mðtr{™thtÞý ËíÞ Au-3
ðiã ztufxhtu™u ytk¾ze ƒ‚tðe, Ënwyu ytu…huþ™ fhðt Ë{òðe;
Auztðú‚ yts Awxu ÷ts ht¾tu «¼wS, Mðtr{™thtÞý ËíÞ Au-4
Œþo™ yuftŒþe™u rŒ™ ŒeÄwk, ðnt÷u ðr™‚t™wk Y… Ähe ÷eÄwk;
VÞto «ŒÂûtýt «u{e ¼õ‚ ËtÚtu «¼wS, Mðtr{™thtÞý ËíÞ Au-5
nrhyu ™tÏÞwk xe…wk r™s ntÚtu, {nt y{]‚{Þ ntÚt {qfe {tÚtu;
Œw:¾ ftÃÞwk Ëw¾ ytÃÞwk Œe™t™tÚtu «¼wS, Mðtr{™thtÞý ËíÞ Au-6
«u { Œt™e …ezt Ëðu o xt¤e, ÚtÞt ðr™‚t Y…u ð™{t¤e;
ÚtÞt ¼u[f ðiãtu ytk¾ ¼t¤e «¼wS, Mðtr{™thtÞý ËíÞ Au-7
{q¾o ÷tuftu yt ðt‚ ™rn {t™u, swytu ytk¾u sE Ëtk¼¤tu þwk ft™u;
¾he ¾tºte fhe Au {tðŒt™u «¼wS, Mðtr{™thtÞý ËíÞ Au-8
v v v v v v
324 325 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
 10. ¼økðLLkk{ {knkíBÞ
Mkrník-sÃkrðrÄ Mkkhktþ
Mðk{e ©e íkw÷MkeËkMkS ÃkkuíkkLkk økútÚk{kt fnu Au :
“¼økðkLkLkk Lkk{ Wå[khý{kt òu rsnTðk WíMkwf ÚkkÞ íkku ¼økðkLk MðÞt fÁýk
fhe íkuLkk RrLÿÞku yLku yLík:fhý rËÔÞ fhe Lkk{ sÃkLkku yrÄfkhe çkLkkðu Au. ÃkAe íkku
W¥khku¥kh Lkk{ sÃkLkk «¼kðÚke RrLÿÞku yLík:fhýLke ¼kiríkfíkk, «kf]íkíkk, ÷kirffíkk
MknsíkkÚke Ëqh ÚkE òÞ Au. Lkk{ sÃkLkku {rn{k þkMºkku{kt yíÞrÄf Au. Lkk{sÃkLkku
«¼kð Ãký y{ku½ nkuÞ Au.”
©e{ËT¼køkðík{kt fÌkwt Au fu y¿kkLkíkkÚke yÚkðk ¿kkLkÚke ¼økðkLkLkwt Lkk{ ÷uðkÞ
íkku su{ yrøLk fk»XLku çkk¤u Au íku{s ¼økðÒkk{ yLktík sL{Lkkt ÃkkÃkLku çkk¤eLku ¼M{
fhe Lkk¾u Au.
çkÄk s Ä{kuo{kt íkÚkk ykæÞkÂí{f MkkÄLkk {køko{kt ÃkkuíkkLkk EüËuðLkk Lkk{{tºkLke
MkkÄLkk ykð~Þf ytøk {kLkðk{kt ykðu Au. Þkuøke nkuÞ, yÚkðk Mkk{kLÞ MktMkkhe nkuÞ,
326 327 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
nk÷íkkt-[k÷íkkt, ¾kíkkt-Ãkeíkkt, Ãkrðºk Ëunu, yÃkrðºk Ëunu ík{k{ r¢Þkyku{kt {tºkòÃk ÚkE
þfu Au.
‘…rðºt Œunu y…rðºt Œunu, ‚u ™t{ r™íÞu M{hðwk Ë™unu;
s¤u fhe™u ‚™ {u÷ òÞ, yt ™t{Úte yk‚h þwØ ÚttÞ.’
(©enrh÷e÷k{]ík : 5/3)
sÃk-MkkÄLkk rnLËw Ä{oLkk ykæÞkÂí{f MkkÄLkk{kt {uÁËtz Mk{kLk Au. íkuÚke ÷kirff
íkÚkk yktíkrhf ík{k{ rMkrØyku «kó ÚkkÞ Au. sÃk fhLkkh òÃkfLku òuELku ¼qík-«uíkkrËf
{r÷Lk ík¥ðku Ãký Ëqh Lkkþe òÞ Au.
{tºkòÃk fhðkLke heík :
{tºkòÃk MkkÚku íku {tºkLkk yÚkoLkwt Ãký ®[íkðLk fhðwt òuEyu. Mk.økw. ©e ykÄkhkLktË
Mðk{e ‘©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh’ økútÚk{kt Lkk{ MkkÚku Lkk{eÞwõík sÃkMkkÄLkkLkwt
«ríkÃkkËLk fhíkkt fnu Au :
“(ÃkwÁ»kku¥k{) LkkhkÞýLkwt Lkk{ Lkk{eyu Mkrník ÷uðwt íkku íkuLku íkuðwt V¤ {¤u Au. yrÄf
Lkk{ òu ¼kðÚke ÷nu Au íkku íku ¼õík Ëun Aíkus ¼økðkLkLkk Äk{Lku Ëu¾u Au. {kxu Ëhuf
nrh¼õíkkuyu Lkk{eyu Mkrník Lkk{ ÷uðwt. Lkk{eÞwõík su Lkk{Lkwt «ríkÃkkËLk Ãkkuíku Lk fhu íkuLku
y{u Ëun yr¼{kLke yLku økwÁÿkune íkÚkk MktíkLkku ÿkune {kLkeyu Aeyu yLku su Lkk{eyu
Mkrník Lkk{ ÷nu Au íkuLku ykí{Ëþeo økwÁ¼õík yLku Mktík¼õík {kLkeyu Aeyu. yLku íku
yûkhÄk{{kt MkËkÞ hnu Au. y{khk yk ÃkºkLkwt yrík «ríkÃkkËLk fhòu.”
(©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh : 15/97)
(ÃkwÁ»kku¥k{) LkkhkÞýLkwt Lkk{ Lkk{eyu Mkrník ÷uðwt íkuLkku su yríkþu ykøkún hk¾þu,
íkuLkk SðLku Mkw»kw{ýk Lkk{u LkkzeLku rð»ku «ðuþ fhkðeLku »kxT[¢ ¼uËeLku ðifwtXÚke Ãkh
økku÷kuf, íkuÚke Ãkh r[Ëkfkþ íkuLke rðþu íkuLku «ðuþ fhkðþu íku MkkÁt (ÃkwÁ»kku¥k{)
LkkhkÞýLkwt Lkk{ Lkk{eyu Mkrník yríkþu S¼Úke ÍkÍk ÷uðk yLku òu ÍkÍkt ÷uþu íkku Ëun
Mkíku ÃkwÁ»kku¥k{Lkwt Äk{ Ëu¾þu Lku òu Úkkuzk Úkkuzk ÷uþu íkku {wyk Mk{u Ëu¾þu. íku MkkÁt Lkk{e
rðLkk Lkk{ íkku su{ Vq÷ rðLkkLkwt Ãkw»Ãk, ðktÍýe †e Ãkwºk rðLkk, íku{ Lkk{e rðLkk Lkk{, íku
MkkÁ (ÃkwÁ»kku¥k{) LkkhkÞýLkwt Lkk{eyu Mkrník su Lkk{ íkuLkwt yíkeþu «ríkÃkkËLk Lkne fhu
íkuLku ËunøkwÁ òýðk, ð[Lkÿkune òýðk, MktíkLkk ÿkune òýðk, Mkhðu MkíMktøke Mk{Mík
ðkt[òu. Mkt. 1862Lkk {kn ðËe 8Lku økwÁðkh.
(©enrhLkku «MkkËeLkku Ãkºk : Ãkus Lkt. 5 íkÚkk ©e Mðk. yðíkkhe MðYÃk rLkÁÃký. Ãkus.Lkt.807)
‘¨ÉxÉ& ºÉƾþiªÉ ʴɹɪÉÉx¨ÉxjÉÉlÉÇMÉiɨÉÉxɺÉ& * xÉ pÖùiÉÆ xÉ Ê´É±É¨¤É\SÉ VÉ{Éäx¨ÉÉèÊHòEò{ÉÎRÂóHò´ÉiÉ **’
{Lk{kt ¼økðkLkLke {qŠíkLkwt ®[íkðLk fhe, {tºkLkk yÚkoLku {Lk{kt ®[íkðLkLke MkkÚku Lk
yrík Wíkkð¤u Lku Lk yrík Äehu {k¤kLkk ÃkkhkLke MkkÚku sÃk fhðku.
(þçËfÕÃkÿw{ fku»k)
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 328
ÞkuøkMkqºkfkh sÃkÞ¿kLku ©u»X MkkÄLkk sýkðeLku fnu Au : ‘iÉVVÉ{ɺiÉnùlÉǦÉÉ´ÉxɨÉ *’
(1/28) - sÃk MkkÚku yÚkoLke ¼kðLkk fhðe.
økku®ðËhk{ ¼è yk ðkík Mk{òðíkkt fnu Au :-
‘Mkkfh feÄu {kuZwt {eXwt fnwt fuËeyu Lk ÚkkÞ,
Lkk{ íkýwt Lkkzwt Ík÷eLku fif íkýkýk òÞ;
fIf íkýkýk òÞ íku òþu, Ãký ¾kÄu {kuZwt {eXwt Úkkþu;
fnu økku®ðËhk{ Lkk{e rðLkkLkwt Lkk{ íku ËeXwt, Mkkfh feÄu {kuZwt {eXwt.’
íku{ Võík yÚko Mk{ßÞk rðLkk Lkk{ sÃkÚke yÚko Mkhíkku LkÚke. {tºkLkk yÚkoLke MkkÚku s
òu òÃk fhðk{kt ykðu íkku s MkkÄLkkLke rMkrØ «kó ÚkkÞ Au.
{tºkòÃk fhíke ð¾íku íku {tºk ÃkhLke ©Øk yíkqx òuEyu. ßÞkt ©ØkLkku y¼kð Au
íÞkt MktËun, fwíkfo, þtfkyku WíÃkÒk ÚkkÞ Au. Ãkrhýk{u, {tºkòÃk ÃkAe Ãký yktíkrhf þktrík
«kó Úkíke LkÚke. ¼økðkLk ©enrh {æÞ «fhýLkk 16{k ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :- “...suLku
çk¤ðkLk ©Øk nkuÞ íku íkku íkífk¤ rMkØ ÚkkÞ Au íku Ãký økeíkk{kt fÌkwt Au, ‘¸ÉrùÉ´ÉÉxÉ ±É¦ÉiÉä
YÉÉxÉÆ’ ...su™u {kŒ ©Øt ntuÞ ‚u™u ‚tu ½ýuf sL{u fhe™u ËtÄ™™e Ë{tró ÚttÞ Au.”
Mkíþk†{kt fnu Au :- ‘¸ÉrùÉ ºÉ´Éæ¹ÉÉÆ ¨ÉÉiÉÉ’ - ©Øk çkÄe s MkkÄLkkykuLke {kíkk Au.
Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLkk rËÔÞ {w¾f{¤{ktÚke «fkrþík ÚkÞu÷k yk
‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk{kt sux÷e ©Øk hk¾eyu íkux÷ku ©eS{nkhksLkku
hkSÃkku «kó ÚkkÞ Au.
{tºkòÃkLku ¼kðLkk MkkÚku yíkqx MktçktÄ Au. MkkÄf suðe ¼kðLkk MkkÚku sÃk fhu íkuðe
rMkrØ «kó ÚkkÞ Au. þk†fkhku fnu Au :- ‘ªÉÉoù¶ÉÒ ¦ÉÉ´ÉxÉÉ ªÉºªÉ ʺÉÊrù¦ÉÇ´ÉiÉÒ iÉÉoù¶ÉÒ *’ -
suðe ¼kðLkk nþu íkuðe rMkrØLke «kró Úkþu. ¼kðLkkLkku «¼kð MkeÄku s ykÃkýk {Lk
WÃkh Ãkzu Au. fkhý fu, {Lk Ãkh{kí{kyu ykÃku÷ þÂõíkLkk ¼tzkh Mk{kLk Au. íkuÚke s
¼økðkLk ©enrhyu økZzk «Úk{ «fhýLkk 32{k ð[Lkk{]ík{kt {LkLku ðþ fhðkLkk
MkkÄLkYÃku íkuLku ¼økðkLkLkk ÷e÷k[rhºkku{kt ÃkhkuððkLke yk¿kk fhe Au. ¼økðkLk «íÞu
¼kðLkkLke yr¼ð]rØ Úkíkkt {tºkòÃkLke rMkrØ íkífk¤ ÚkkÞ Au.
¼kðLkk MkkÚku {™™e ÂMÚth‚t, yuft„ú‚t, {kºtò…{tk {n¥ð™wk yk„ Au. {™™t yLÞ
Ëðuo ËkfÕ…tu™u rðht{ yt…e, fu𤠼„ðt™™e «ËÒt‚t {txu, …tu‚t™t fÕÞtý {txu s
{kºtò… fhðtu òuEyu.
ŒwLÞðe ftÞtuo{tk ytËõ‚ ÚtÞu÷wk {™ fu …Ae yLÞ ht„îu»tÚte W¥turs‚ ÚtÞu÷wk {™
¼„ðt™{tk ÂMÚth ÚtE þf‚wk ™Úte. ytÚte {kºt{tk {™ ÷t„‚wk ™Úte. {kºtò… Út‚tu ™Úte.
yt {txu þtk‚ yuftk‚ MÚt¤u, …rðºt ytË™ W…h ƒuËe™u, ÓŒÞtftþ{tk yÚtðt ‚tu ™sh
Ë{ût ¼„ðt™™e {qr‚o™tk Œþo™ fh‚tk, [thuƒtsw Vu÷tÞu÷e ð]Â¥t™u Ë{uxe {™ y™u
329 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
S¼ ƒk™u îtht {kºt™wk Wå[thý (ƒeò™u ™ Ëk¼¤tÞ ‚u he‚u) fhðwk. yufkøkúíkkÚke ÚkÞu÷
fkuEÃký þçËMk{qn ykùÞofkhf fk{ fhu Au. þçËLkk yufrºkík fhu÷ íkhtøkku îkhk Ëqh-
MkwËqhLke {krníke, ËrhÞkLkk Ãkuxk¤Lke {krníke Ãký ði¿kkrLkfku «kó fhíkk nkuÞ Au. yk s
yufkøkúíkk {tºkòÃk ð¾íku ÚkkÞ íkku {tºk rMkrØ ¾qçk s Mkns çkLke òÞ Au.
su{ MÚkq¤ þhehLku {kxu çkkÌk Ãkrðºkíkk, MLkkLk, ÔÞkÞk{, ¼kusLk yLku rLkÞr{ík
{¤þwrØ yk r¢Þkyku ykð~Þf Au, íkuðe s heíku {LkLke {u÷kþ Ëqh fhðk {kxu Ëhhkus
sÃkLke ykð~Þfíkk Au. rLkíÞ sÃk fhðkÚke «k[eLk fwMktMfkhku Lkkþ ÚkkÞ Au yLku {LkLke
þktrík ðÄu Au. Ãkrhýk{u rLkýkoÞf þÂõík ðÄíkk ÔÞkðnkrhf íkÚkk ykæÞkÂí{f rLkýoÞku{kt
rLkrùíkíkk ykðu Au. yLku ¾kuxk rLkýoÞkuÚke ykðíke {w~fu÷eyku Ëqh ÚkkÞ Au.
©e{ËT¼økðËTøkeíkkLkkt Ëþ{k yæÞkÞ{kt ©ef]»ý[tÿ ¼økðkLku fÌkwt Au :- sÃkLkkt
ºký «fkh Au. (1) ðkr[f (h) WÃkktþw (3) {kLkMk.
ðkr[f sÃk :- Wå[ Mðhu ¼sLk fhðwt íkuLku ‘ðkr[f sÃk’ fnuðkÞ Au. ¼økðkLk
©enrh ðkr[f sÃkLkku WÃkÞkuøk Mk{òðíkkt ÷kuÞk «fhýLkk Aêk ð[Lkk{]ík{kt fnu Au :-
“...ßÞkhu yuðk ¼qtzk ½kx Úkðk {ktzu íÞkhu æÞkLkLku Ãkzâwt {wfeLku S¼u fheLku Wå[Mðhu
rLk÷oßs ÚkELku íkk¤e ðòzeLku ‘Mðkr{LkkhkÞý... Mðkr{LkkhkÞý’ ¼sLk fhðwt... íkku
½kx x¤e òÞ Lku rLkhktík ÚkkÞ.” yk ðkr[f sÃkÚke {LkLkkt MktfÕÃkku{kt Yfkðx ykðu Au
yLku {Lk ÷kirff rð[khkuÚke {wõík ÚkkÞ Au.
WÃkktþw sÃk :- nkuX Võík nk÷íkk nkuÞ, Ãkhtíkw ÃkkMku çkuXu÷ ÔÞÂõík Ãký Mkkt¼¤e Lk þfu
yLku Ãkkuíku s Mkkt¼¤e þfu íku {tºkòÃkLku ‘WÃkktþw sÃk’ fnuðkÞ Au. yk sÃk ËhBÞkLk
sÃkLkku «¼kð Mkqû{ þheh{kt Ãký «ðuþ fhu Au yLku ErLÿÞku ytík{wo¾ ÚkkÞ Au.
Ãkrhýk{u {LkLke yufkøkúíkk{kt yr¼ð]rØ ÚkkÞ Au.
{kLkMk sÃk :- {kLkMk yÚkkoíkT fkuE Lk Mkkt¼¤u nkuX Ãký Lk VVzu yLku {Lkku{Lk su sÃk
ÚkkÞ íku ‘{kLkMk sÃk’ fnuðk{kt ykðu Au. Mkt¼¤kÞ íku{ MÃkü çkku÷ðkÚke ðkýe MÚkq¤ çkLku
Au, Ãkrhýk{u «¼kð ykuAku nkuÞ Au. {kLkMk sÃk{kt yu s ðkýe Mkqû{ çkLke síkk íkuLkku
«¼kð ðÄu Au.
WÃkhkuõík òÃkku rMkðkÞ íku÷Lke ÄkhkLke su{ õÞkhuÞ ¾trzík Lk ÚkLkkh sÃkLku ‘y¾tz
sÃk’ fnuðkÞ Au. yk y¾tz sÃkLke rMÚkrík MkkÄLkkLke ytrík{ çkúkñeÂMÚkrík Au.
¼{hku su{ økwtsLk fhu Au íku{ Mkíkík Úkíkk {tºkòÃkLku ‘¼ú{h sÃk’ fnu Au. yk sÃk
ïkMkkuïkMk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ nkuÞ Au. ½ýe MkkÄLkkLku ytíku yk sÃk rMkrØ ÚkkÞ Au. yk
sÃkLke MkkÄLkkÚke {LkLke yk¤Mk Ëqh ÚkkÞ Au yLku yktíkrhf «fkþLke yr¼ð]rØ ÚkkÞ Au.
sÃkLkk Ëþ yÃkhkÄku økýkÔÞk Au :- 1. ¼økðËT¼õík yLku MkkÄwÃkwÁ»kkuLke
yðøkýLkk fhðe. h. fwÃkkºk yLku yMkwhSð Mk{ûk ¼økðkLkLkkt Lkk{Lkku {rn{k fnuðku.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 330
3. rþð yLku LkkhkÞý(¼økðËT yðíkkh MðYÃk){kt ¼uËçkwrØ hk¾ðe. 4. ðuË{kt
yrðïkMk hk¾ðku. Ãk. M{]íÞkrË þkMºk{kt ytÄ©Øk hk¾ðe. 6. {nkÃkwÁ»kkuLkkt ð[Lk{kt
yrðïkMk hk¾ðku. 7. Lkk{{kt yÚkoðkËLkku ({kºk Yr[ søkkzðk Ér»kyku {rn{k fnu Au
íkuðku) ¼ú{ hk¾ðku. 8. þkMºkrLk»kurÄíkLkwt MkuðLk fhðwt. 9. þk†«ríkÃkkrËíkLkku íÞkøk
fhðku. 10. Lkk{sÃkLke yLÞ MkkÚku íkw÷Lkk fhðe. yk Ëþ yÃkhkÄkuLkwtw ¾kMk æÞkLk
òÃkfkuyu hk¾ðwt ½xu Au.
sÃkÚke MkkÄfLkwt çkúñíkus ðÄu Au, sÃkÚke {LkLkk MktfÕÃkrðfÕÃkLkku rðhk{ ÚkkÞ Au,
sÃkÚke ¼økðkLkLke Mk{eÃk ÚkðkÞ Au, sÃk MkðoMkkÄLkk{kt þu¾he¼qík Au, sÃk yu
¼økðkLkLku «kÃík fhðkLkwt y{ku½ MkkÄLk Au.
‘©e Mðtr{™thtÞý’ {nt{kºt Au. fthýfu MðÞk yûthtrÄ…r‚ yuðt …qýo …wÁ»ttu¥k{
™thtÞýu ‚u {kºt™tu s… fhðt™wk ‚u{s ‚u™wk Ëkfe‚o™ fhðt™wk fÌtwk Au ‚Útt ‚u {kºt{tk
rðþu»t‚t yu Au fu ‘©e Mðtr{™thtÞý’ {nt{kºt™e Wí…r¥t …h{tí{t™t
{w¾f{¤{tkÚte ÚtR Au, ßÞthu ƒeò ™t{tu™e Wí…r¥t yLÞ †e …wÁ»ttu y™u
{nt…wÁ»ttu™t {w¾ Útfe ÚtR Au. ‚u {txu s ƒeò ftuR {kºt™tu s… ™ fh‚tk ‘©e
Mðtr{™thtÞý’™t{™tu s s… fhðtu y™u Äq™ …ý ‚u ™t{™e Mtrðþu»t {tntíBÞ yLtu
yÚttoLtwMtkÄtLt Mtrnít s çttu÷ðe òuEyu.
ykÃkýLku ‘©e Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{ suðku {nk{tºk {éÞku Au yu suðku çkeòu fkuE
{tºk LkÚke. MðÞt ©e{w¾u òu fkuE Lkk{Lkwt «fkþLk fÞwO nkuÞ íkku íku Mðkr{LkkhkÞý Lkk{ s
Au. Mkðo ©wrík M{]ríkLkku Mkkh yLku ¼økðkLkLkk Mk{Mík Lkk{Lkku Mkkh yk {nk{tºk{kt
Mk{kE òÞ Au.
yk {nk{tºkLkku ÞÚkkÚko yÚko yLku {rn{kLkk yLkwMktÄkLkÚke sÃk fhðkÚke ykÃkýe
r[¥kð]r¥k ¼økðËTMðYÃk{kt ykMkõík ÚkkÞ Au, íkku ykðk ykþeðkoËkí{f {nk{tºkLkk
yuf yuf þçËkûkhLkk yÚkoLku òýeLku íkuLkwt ÞÚkkÚko {knkíBÞ òýðk {kxu ÞÚkkþõÞ
«ÞíLk fhðku òuEyu.
331 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k

11. ytík{kt yuf xfkuh....
÷k ¼õíksLkku ! yk ÷u¾{k¤kLku Ãkqýo fhíkk AuuÕ÷u ykÃk MkkiLku yuf x[wfze
xfkuh fhðe Au : fkuEÃký ¼k»kk nkuÞ íkuLke ÷ur¾ík yr¼ÔÞÂõík{kt Mkk[e òuzýeLkwt ½ýwt
{n¥ð nkuÞ Au. Mkk[e òuzýeLke søÞkyu òu ¾kuxe òuzýe ÷¾kE òÞ íkku ½ýku yLkÚko
fu yrLkåALkeÞ yLku yý®[íkÔÞku VuhVkh ÚkE síkku nkuÞ Au. Ëk.ík. yuf WËknhý
òuEyu - yuf Mkk{kLÞ ‘nÙMð’ yLku ‘Ëe½o’ yk òuzýeLkku íkVkðík òuEyu. çku þçË Au :
‘rËLkuþ’ yLku ‘ËeLkuþ’ òuðk{kt yk çktLku þçËku Mk{kLk s Ëu¾kÞ Au. Ãkhtíkw çktLku þçËkuLkk
yÚkkuo{kt ½ýku Vuh Au. ¾hu¾h íkku çktLkuLkku yÚko MktÃkqýoík: r¼Òk s Au. çktLku þçËkuLkk
÷¾ký{kt {kºk ‘nÙMð’(r ) yLku ‘Ëe½o’ ( e) ykx÷ku s íkVkðík árüøkku[h ÚkkÞ Au.
Ãkhtíkw ßÞkhu íkuLkk yÚkoLku íkÃkkMkeyu íkku MktMf]ík ÔÞkfhý «{kýu çktLku þçËku{kt hnu÷ku su
‘rËLk’-‘ËeLk’ þçË íku{kt su «Úk{ nÙMð ‘rË’ ðk¤k ‘rËLkuþ’ þçËLkku yÚko ÚkkÞ Au -
rËLk+Eþ yux÷u rËLkuþ - rËðMkLkk LkkÚk MkqÞo. MkqÞoLkwt çkeswt Lkk{ Au - rËLkuþ. yk heíku
yÚko ÚkkÞ. nðu ‘Ëe½o’ {kºkkðk¤ku þçË ‘ËeLkuþ’ yk þçËLkku yÚko Au - ËeLk+Eþ yux÷u
ËeLkuþ yÚkkoíkT økheçk-Ërhÿ íku{Lkk Eþ yux÷u økheçkkuLkk LkkÚk - ¼økðkLk.
yk{, ‘nÙMð’( r ) yLku ‘Ëe½o’ ( e) yk {kºkk{kt Vuh Ãkzíkk þçËLkk yÚko{kt ½ýku
VuhVkh fu yfÂÕÃkík yÚko ÚkE síkku nkuÞ Au.
yk yuf Mkk{kLÞ çkkçkík ÚkE, Ãkhtíkw {n¥ðLke çkkçkík íkku yu Au fu ½ýeðkh ykÃkýu
yMkkðÄkLkeÚke ykÃkýk EüËuðLkk yÃkhkÄe çkLkeyu Aeyu. yu yÃkhkÄÚke yksu ykÃk
MkkiLku Mkòøk fhðk Au : ykÃkýk EüËuð Mkðkoðíkkhe ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýu
ykÃkýLku {nk{w÷k híkLkMk{ku su ‘Mðkr{LkkhkÞý’ {nk{tºk ykÃÞku Au. yk
{nk{tºk{kt nt{uþk ‘Mðkr{’ ÃkË{kt su ‘r{’ Au íku nÙMð s ÷¾kðku òuEyu. òu íku nÙTMð
‘r{’ ÷¾kÞ íkku s íku Mðkr{ ÃkËLkku yÚko ÚkkÞ; ‘Mkðo søkíkLkwt MksoLk fhðkÃkýwt,
Mkðkoí{kÃkýwt, MkðkOíkÞko{eÃkýwt, MkðkoÄkhÃkýwt, Mkðof{oV¤«ËkíkkÃkýwt ðøkuhu çknwrðÄ
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 332
yiïÞo MktÃkÒk yuðk Ãkh{kí{k Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý.’
yk þçËLkku {q¤ yÚko Au.
nðu òu ‘Mðkr{’ þçË{kt ‘r{’Lku nÙMðLku çkË÷u Ëe½o ‘{e’ ÷¾kÞ íkku
‘Mðkr{LkkhkÞý’ {tºkLkk yÚko{kt yrík yLkÚko ÚkkÞ. su ÔÞkfhý árüyu yk {tºkLkwt ½kuh
yÃk{kLk fÞwO fnuðkÞ, yÃkþçË ÷ÏÞku fnuðkÞ. su yLkÚkoLke ÷ktçke [[ko LkÚke fhðe
Ãký yk yLkÚkoÚke Mkkiyu ¾kMk çk[ðwt.
ÔÞðnkh{kt ½ýk ¼õíksLkku rLkðkMkMÚkkLkku{kt, ÃkwMíkfku{kt, ËwfkLkku{kt fu MktMÚkkyku{kt
‘Mðkr{LkkhkÞý’ Lkk{ ÷¾íkk nkuÞ Au. Ãkhtíkw yMkkðÄkLke{kt Ãký yk {nk{tºk
÷u¾LkLke òuzýe{kt ¼q÷Úke Ãký ‘r{’ nÙMðLkk çkË÷u ‘{e’ Ëe½o Lk s ÷¾kÞ íkuLkwt ¾kMk
Mkðuoyu yLkwMktÄkLk hk¾ðwt.
¼õíksLkku ! ykÃk Mkðuo yk ðkíkÚke ßÞkhu ðkfuV Aku íÞkhu ykÃkíkku nðu ÃkAe ¼q÷Úke
Ãký ¾kuxe òuzýe Lkrn s ÷¾ku. Ãkhtíkw ykÃk ßÞkt òð íÞkt ‘Mðkr{LkkhkÞý’ þçËLku
fkuEyu ¼q÷Úke ‘Mðk{eLkkhkÞý’ yk{ Ëe½o ‘{e’ fhu÷ku nkuÞ íku ¾kuxe òuzýeLkku
MkwÄkhku fhðk Lk{ú rLkðuËLk fhòu. ykøkúnÃkqðof «ÞkMk fhe ¾kuxe òuzýe MkwÄhkðòu.
íku ÃkAe {trËh, Ä{oþk¤k, Wíkkhk, ½h-ËwfkLkku ðøkuhu{kt òuðk {¤u fu fkuE yk{tºký
Ãkrºkfk{kt òuðk {¤u íkku íkwhtík íku{kt MkwÄkhku fhkðòu. nt{uþLku {kxu ‘Mðkr{LkkhkÞý’
Lkk{{kt ‘r{’ nÙMð ÷¾kíkku hnu íku{kt Mkðuo WíMkwfíkk Ëk¾ðþku yuðe ykí{rðïkMk Mkn
yíkqx ©æÄk Ähkðeyu Aeyu.
yk çkkçkík òuðk{kt sýkÞ Au íkku LkkLke Ãký yk ðkík{kt ¾hku ¾xfku su fkuE hk¾þu íku
{q¤ Mkt«ËkÞLke ½ýe {kuxe Mkuðk fhe hÌkk Au. íku{Lkk WÃkh ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý
íkÚkk ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks, ykrËyk[kÞo ©e yÞkuæÞk«MkkËS
{nkhks, Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e, Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e, Mk.økw. ©e
rLkíÞkLktË Mðk{e, Mk.økw. ©e çkúñkLktË Mðk{e, Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{e suðk
{nkÃkwÁ»kku Yzk ykrþ»kku ykÃkþu - hkSÃkku Ëk¾ðþu. çkMk yus yk ©e
Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkk 209{k «køkxârËLku yk Mkuðkfhe f]íkf]íÞ çkLkeyu.
¼økðËT¼õíkkuLku - ¼økðËThMkLkk ÃÞkMkw yLku rs¿kkMkwykuLku s íkkÂ¥ðf, ðkMíkrðf
yÚko òýðkLke yLku {kýðkLke ík{Òkk nkuÞ Au : ‘<iªÉ±É¨ÉÂ, +ºiÉÖ Ê´É®ú¨ªÉiÉä ¶ÉiɶÉ&
VɪɸÉÒ º´ÉÉʨÉxÉÉ®úɪÉhÉ {ÉÖ®ú&ºÉ®ú¨É *’
v v v v v v
333 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k

12. økútÚk Mkt˼o Mkqr[
yk ‘©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºkLkku MkLkkíkLk-ðirËf þk†kuLkk «{kýku Mkrník
yÚkoMk¼h {rn{k’ økútÚk{kt Mkt«ËkÞLkk íku{s yLÞ økwshkíke-MktMf]ík su su økútÚkkuLkku
ykÄkh ÷uðk{kt ykÔÞku Au íkuLke Mkqr[ Lke[u «{kýu Au.
økwshkíke MkkrníÞ
1. ©e rþûkkÃkºke (Ãkt[híLk ytíkøkoík):- ÷u¾f : ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý,
«fkþf : ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh - ðzíkk÷, Mkt. 2054, E.Mk. 1997
2. Ëuþ-rð¼køkLkku ÷u¾ :- h[rÞíkk : ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞý, ÷u¾f :
þwf{wrLk. ðzíkk÷ ÃkeXkrÄÃkrík Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo ©e ysuLÿ«MkkËS {nkhks©e
ÃkkMkuLkk nMík«íkLku ykÄkhu. Mkt. 1883 {nk MkwËe ÃkqLk{.
3. ©e{ËT MkíMktrøkSðLk :- h[rÞíkk : Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e, MktþkuÄf :- Mðk{e
ykLktËMðYÃkËkMkS, «fkþf : ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh - MkhÄkh, E.Mk. 2007.
4. ©e ð[Lkk{]ík :- ¼økðkLk ©e Mðkr{LkkhkÞýLke Ãkhkðkýe, «fkþf : ©e
Mðkr{LkkhkÞý {trËh - MkhÄkh. E.Mk. 2002.
5. ©enrh[rhºkk{]íkMkkøkh :- h[rÞíkk : Mk.økw. ©e ykÄkhkLktË Mðk{e, MktÃkkËf-
MktþkuÄf :- þk. ¿kkLk«fkþËkMkS Mðk{e. E.Mk. 2009
6. ©e rþûkkÃkºke yÚkoËerÃkfk xefk Mkrníkk :- fíkko : Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e,
MktþkuÄf : þk†e ÷û{eþtfh þwf÷ - ðzkuËhk, Mkt. 2030.
7. ©e rþûkkÃkºke hnMÞkÚko :- yk[kÞo ©e ËuðuLÿ«MkkËS {nkhks
(y{ËkðkË)Lkk þw¼kþeðkoËÚke «fkrþík, E.Mk. 1966
8. ©enrh÷e÷kfÕÃkíkÁ :- h[rÞíkk : ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks,
«fkþf : þuX {kýuf÷k÷ [wLke÷k÷ - {wtçkE, Mkt. 2020
9. ©enrhrËÂøðsÞ :- h[rÞíkk : Mk.økw. ©e rLkíÞkLktË Mðk{e, «fkþf :
{q¤S¼kE {kýuf÷k÷ [kufMke, Mkt. 1990, E.Mk. 1934
10. ©enrh÷e÷k®MkÄw :- h[rÞíkk : Mk.økw. ©e ði»ýðkLktË ðýeo, «fkþf : ©e Mðk.
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 334
rðãkÚkeo ¼wðLk - MkwhuLÿLkøkh, E.Mk. 2007
11. ©enrh÷e÷k{]ík :- Ãk.Ãkq. Ä.Äw. yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S {nkhks, «fkþf :
©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh - ðzíkk÷, Mk.1984 , E.Mk. 1928
12. ©enrh[rhºk{T (¼køk 1-2) :- MktÃkkËf-MktþkuÄf :- þk. ¿kkLk«fkþËkMkS
Mðk{e. E.Mk. 2002 Mkt. 2058.
13. ©e ËwøkoÃkwh {knkíBÞ (økwshkíke ¼k»kktíkh) :- «fkþf : ©e Mðkr{LkkhkÞý
{wÏÞ {trËh - økZzk, E.Mk. 2006
14. ©e {wõíkkLktË fkÔÞ :- h[rÞíkk : Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e, MktÃkkËf-
MktþkuÄf : þk. hk{ËkMkS, «rMkØfíkko : ðzíkk÷ {uLkuStøk xÙMxe çkkuzo, Mkt. 2061. -
E.Mk. 2005.
15. ©e rLk»fw¤kLktË fkÔÞ :- Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e, «fkþf : ©e
Mðkr{LkkhkÞý {trËh - ðzíkk÷, Mkt. 2041
16. ©e ¼õík®[íkk{ýe :- Mk.økw. ©e rLk»fw¤kLktË Mðk{e, «fkþf : ©e
Mðkr{LkkhkÞý {trËh - ðzíkk÷, E.Mk. 2006
17. ©e çkúñkLktË fkÔÞ :- h[rÞíkk : Mk.økw. ©e çkúñkLktË Mðk{e, «fkþf : ©e
Mðkr{LkkhkÞý rðãkÚkeo ¼wðLk - MkwhuLÿLkøkh, Mkt. 2053, E.Mk. 1997
18. ©e «u{kLktË fkÔÞ :- h[rÞíkk : Mk.økw. ©e «u{kLktË Mðk{e, «rMkØfíkko : {ntík
Ãkwhkýe Mðk{e nrhMðYÃkËkMkS - ¼ws, Mkt. 2049.
19. ©e ËuðkLktË fkÔÞ :- h[rÞíkk : Mk.økw. ©e ËuðkLktË Mðk{e, «fkþf : ©e
Mðkr{LkkhkÞý rðãkÚkeo ¼wðLk - MkwhuLÿLkøkh, Mkt. 2063.
20. ©e ¼q{kLktË fkÔÞ :- h[rÞíkk : Mk.økw. ©e ¼q{kLktË Mðk{e, «fkþf : ©e
Mðkr{LkkhkÞý rðãkÚkeo ¼wðLk - MkwhuLÿLkøkh, Mkt. 2056.
21. feíkoLkk{]ík :- LktËMktíkku hr[ík feíkoLkku. MktþkuÄf :- Mðk{e ykLktËMðYÃkËkMkS,
«fkþf : ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh - MkhÄkh, E.Mk. 2010.
22. feíkoLk {wõíkknkh{T :- Mktf÷Lk : «¼w þk†e, «fkþf : MkíMktøk «[kh fkÞko÷Þ -
hksfkux, Mkt. 2043.
23. ©e ÃkwÁ»kku¥k{÷e÷k{]ík Mkw¾Mkkøkh :- ÷u¾f : Mk.økw. ©e yå[wíkËkMkS Mðk{e,
MktþkuÄf : þk. Ä{oSðLkËkMkS - ¼ws, Mkt. 2030
24. ©e Mðk. yðíkkhe MðYÃk rLkÁÃký :- ÷u¾f-«fkþf : Ãkk»koË økktzk ¼økík, ©e
Mðkr{LkkhkÞý {trËh - fk÷wÃkwh y{ËkðkË, E.Mk. 1972, Mkt.2028
335 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
25. Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku :- MktþkuÄf :- MkkÄw
ykLktËMðYÃkËkMkS, «fkþf : ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh - MkhÄkh, E.Mk. 2008.
26. Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{eLke ðkíkku (y{ËkðkË «ík) :- «rMkØ fíkko : ©e
Mðk. {trËh - ¼ws, Mkt.2061, E.Mk. 2005
27. Mk.økw. ©e økwýkíkeíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku :- MktþkuÄf :- MkkÄw
ykLktËMðYÃkËkMkS, «fkþf : ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh - MkhÄkh, E.Mk. 2009.
28. Mk.økw. ©e yËT¼wíkkLktË Mðk{eLke ðkíkku :- MktÃkkËf-MktþkuÄf-«fkþf : þk.
nrhSðLkËkMkS, Mkt.2029, E.Mk. 1973.
29. Mk.økw. ©e «MkkËkLktË Mðk{eLke ðkíkku :- «fkþf : ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh -
fk÷wÃkwh y{ËkðkË, E.Mk. 1995
30. Mk.økw. çkúñ.©e yûkhkLktË Mðk{eLke ðkíkku :- MktÃkkËf : çkúñ. Mðk{e
f]»ýkLktËS, «rMkØfíkko : ðzíkk÷ {uLkuStøk xÙMxe çkkuzo, Mkt. 2063, E.Mk. 2006.
31. Mk.økw. ©e f]»ý[hýËkMkS Mðk{eLke ðkíkku :- ÷u¾f : Mðk.
yûkhÃkwÁ»kËkMkS, «fkþf : Mðk{e økku®ðË«MkkËËkMkS - sqLkkøkZ, Mkt. 2039.
32. Mk.økw. ©e rLkøkwoýËkMkS Mðk{eLke ðkíkku :- MktþkuÄf :- Mðk{e
½Lk~Þk{«fkþËkMkS, «fkþf : Mk.økw. Mðk{e søkík«fkþËkMkS, E.Mk. 1996.
Mkt. 2052
33. çkúñrLkc Mktíkku :- ÷u¾f : þk. Mðk{e Ä{oðÕ÷¼ËkMkS, «fkþf : Mðk{e
«u{SðLkËkMkS - sqLkkøkZ, Mkt. 2047.
34. ykËþo ¼õíkøkkÚkk :- ÷u¾f : þk. Mðk{e Ä{oðÕ÷¼ËkMkS, «fkþf : Mðk{e
«u{SðLkËkMkS - sqLkkøkZ, Mkt. 2063.
35. ©enrh [rhºk ®[íkk{ýe (¼køk - 1,2) :- økútÚkfíkko :- Mðk{e
YøkLkkÚk[hýËkMkS - sqLkkøkZ, «fkþf : fku. Mðk{e LkkhkÞýMðYÃkËkMkS -
sqLkkøkZ, E.Mk. 2042.
36. ©enrh [rhºk ®[íkk{ýe (¼køk - 3) :- økútÚkfíkko :- Mðk{e
YøkLkkÚk[hýËkMkS - sqLkkøkZ, «rMkØfíkko : þk. [tÿ«MkkËËkMkS - sqLkkøkZ, E.Mk.
2055.
37. Ä{oðtþe yk[kÞoÃkË :- ÷u¾f : rníkuLÿ¼kE yuLk. Ãkxu÷, «fkþf : ©e
Mðkr{LkkhkÞý {trËh - fk÷wÃkwh y{ËkðkË, E.Mk. 1996
38. feíkoLkhíLk{k¤k :- «fkþf :- ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh. ¼q÷uïh - {wtçkE, Mkt.
1990
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 336
39. ©e Mðkr{LkkhkÞý Mktrníkk :- økútÚkfíkko :- Ãkwhkýe Mðk. Ëuð[hýËkMkS - {q¤e,
«fkþf : ©e «¼k nLkw{kLkS {trËh - s{eÞíkÃkwhk, E.Mk. 2061
40. ©enrh yiïÞo ËþoLk :- «fkþf : MkíMktøk Ãkrhðkh, ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh -
økktÄeLkøkh, E.Mk. 2053.
41. ¼õíkLke Ônkhu ¼økðkLk :- Mktf÷Lk :- MkkÄw y{]íkMðYÃkËkMkS, «fkþf : ©e
Mðkr{LkkhkÞý {trËh - MkhÄkh, E.Mk. 2004.
42. Vhuýe {knkíBÞ :- ÷u¾f :- þk. çkk÷f]»ýËkMkS. ©e MknòLktË MktMfkh Äk{ -
Vhuýe, E.Mk. 2006 Mkt. 2062.
43. ÃkwwÁ»kku¥k{ «fkþ (r™»fw¤kLktË fkÔÞ ytíkøkoík) :- «rMkØfíkko. ©e
Mðkr{LkkhkÞý {trËh - MkhÄkh, E.Mk. 2002
44. MkwçkkuÄMkkøkh yÚkðk {kuûk{køkoLkk ÃkøkrÚkÞkt :- økútÚkfíkko : çkúñ. Ãkwhkýe ©e
Ëk{kuËhkLktËS, «fkþf : çkúñ. ©e nrhr«ÞkLktËS, Mkt. 2051, E.Mk. 1995.
45. ©e Mðkr{LkkhkÞý [rhºk ®[íkk{ýe :- «rMkØfíkko : MkËT. Mðk{e
nrhSðLkËkMkS, ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh - zkfkuh, Mkt. 2041, E.Mk.
1985.
46. ©e {nkÃkwÁ»kËkMkS Mðk{e SðLk yLku yiïÞo ËþoLk :- MktÃkkËf : hksfrð
{kðËkLkS híLkw, Mkt. 2056
47. çkku[kMký çktzLkku yÚkurík EríknkMk :- ÷u¾f-MktÃkkËf : þk. nrhSðLkËkMk,
«rMkØfíkko : ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh - ðzíkk÷, Mkt.2038, E.Mk. 1982.
48. ©e Mðkr{LkkhkÞý {tºkLkku yÚko yLku {rn{k :- ÷u¾f : þk. rLk{o¤ËkMkS
Mðk{e, Mkt. 2058 E.Mk. 2002
49. Lkrn hu rðMkkÁt nrh :- ÷u¾f-«fkþf : Lkxðh÷k÷ Ëðu - y{ËkðkË
50. rð{w¾ku Mðkr{LkkhkÞýLkk LkÚke :- ÷u¾f-«fkþf : Lkxðh÷k÷ Ëðu -
y{ËkðkË
51. ¼økðkLk Mðk.Lkk {q¤ rMkØktíkku yLku rð{w¾ku :- ÷u¾f : hk{[tÿ Xkfwh -
{wtçkE, «fkþf : ytçkk÷k÷ LkÚkwËkMk Ãkxu÷ - ðzw,
52. ©e Mðk. Ä{o rMkØktík MkíÞ {køko ËÃkoý :- ÷u¾f-«fkþf : ©e {rý¼kE çke.
Ãkxu÷ - ðÕ÷¼rðãkLkøkh, Mkt. 2030
53. Mkk[wt {køkoËþoLk :- ÷u¾f-«fkþf : ©e {rý¼kE çke. Ãkxu÷ -
ðÕ÷¼rðãkLkøkh, Mkt. 2031
337 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
54. ¼økðËTøkku{tz÷ :- fíkko : ©e ¼økðËT®MknS {nkhkò - økkUz÷, «fkþf :
«rðý ÃkwMíkf ¼tzkh, Þkr¿kf hkuz - hksfkux.
www.bhagvadgomandal.com
55. ¼khíku ¼økðkLk :- «fkþf : WËÞ òøkwüu. ÃkwLk: {wÿý : çkkðeMk{eðkh,
E.Mk.2006
MktMf]ík MkkrníÞ
1. rþûkkÃkºke Mkxef¼k»ÞMk{uíkk :- MktþkuÄLk : Ãkt. f]»ý{k[kÞo, Ãk.Ãkq. Ä.Äw.
yk[kÞo ©e ©e«rík«MkkËS {nkhksLke yk¿kkÚke «fkrþík. Mkt. 1980, E.Mk.
1924
2. ©e{ËT MkíMktrøkSðLk þwfkLktË{wrLkf]ík nuíkwxefk :- yk[kÞo ©e rðnkhe÷k÷S
{nkhks f]ík ‘¼kð«çkkurÄLke ÔÞkÏÞk’, MktþkuÄf : Ãkt. yuBçkkh f]»ý{k[kÞo - ðzíkk÷
ÃkkXþk¤k
3. ©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw Mkuíkw{k÷k xefk :- fíkko : ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS
{nkhks, «fkþf : {ntík Ãkwhkýe Mðk{e nrhMðYÃkËkMkS - ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh
- ¼ws
4. ©enrhðkõÞMkwÄk®MkÄw :- Mk.økw. ©e þíkkLktË Mðk{e, «fkþf : nrh«fkþ
þk†e, Mkt. 2025.
5. ©enrh÷e÷kfÕÃkíkY :- h[rÞíkk : ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks, Mk.økw.
©e Ãkh{Mkw¾ËkMkS Mðk{e îkhk nMíkr÷r¾ík «ík
6. ©enrh÷e÷kfÕÃkíkY :- yk[kÞo ©e ¼økðíkT«MkkËS {nkhks hr[ík
hMkçkkurÄLke ÔÞkÏÞk Mkrník (nMík r÷r¾ík «ík)
7. ©enrh[rhºk{T (MktMf]ík) :- MktÃkkËf-MktþkuÄf :- þk. ¿kkLk«fkþËkMkS
Mðk{e. E.Mk. 2000 Mkt. 2056.
8. ©enrh÷e÷k «ËeÃk :- h[rÞíkk : yk[kÞo ©e ¼økðí«MkkËS {nkhks,
yLkwðkËf-MktþkuÄf : þk. ïuíkðifwtXËkMkS, «fkþf :- ©enrh«fkþ þk†e, Mkt.
2027,
9. ©enrhMkt¼ð {nkfkÔÞ{T :- rðîßsLkknT÷kLke xefk Mktðr÷ík «fkþf :- Mðk. {t.
ðkhkMkýe E.Mk. 1968
10. ykæÞkÂí{f ík¥ðkÏÞkLk{T :- «fkþf : þk. nrhSðLkËkMk, ©e
Mðkr{LkkhkÞý {trËh - ðzíkk÷, Mkt. 2029
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 338
11. çkúñ{e{ktMkk ¼k»Þ :- fíkko : Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e, «fkþf : ©e
Mðkr{LkkhkÞý {trËh - ðzíkk÷, Mkt.2009, E.Mk. 1952.
1h. çkúñMkqºk¼k»Þ híLk{T :- fíkko : Mk.økw. ©e {wõíkkLktË Mðk{e, «fkþf : Ãkhe¾
ðÕ÷¼ËkMk ËuðËkMk yLku ¼e{S¼kE nehS¼kE, Mk. 1992, E.Mk. 1936.
13. çkúñ{e{ktMkk ¼k»Þ «ËeÃk xefk :- fíkko : Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e, «fkþf
: ©e Mðkr{LkkhkÞý {trËh - ðzíkk÷, Mkt.2009, E.Mk. 1952.
14. ©e{ËT ¼økðíkT økeíkk ¼k»Þ{T :- fíkko : Mk.økw. ©e økkuÃkk¤kLktË Mðk{e,
«rMkØfíkko : Mk.økw. ©e Ä{oMðYÃkËkMkS - ðzíkk÷, E.Mk.1941, Mkt. 1997.
1Ãk. ðuËkÚko Mktøkún :- fíkko : ©e hk{kLkwò[kÞo, MktÃkkËf : yu{.yu. ÷û{eíkkíkk[kÞo,
«fkþf : MktMf]ík MktþkuÄLk MktMkíkT - {u÷wfkuxu, E.Mk. 1991.
16. 108 WÃkrLk»kË :- MktÃkkËf : ðuË{qŠík Ãkt. ©e hk{ þ{ko yk[kÞo, «fkþf :
çkúñð[oMk, þktríkfwts - nrhîkh. Mkt. 2054.
17. 108 WÃkrLk»kË - MkkÄLkk¾tz, çkúñrðãk¾tz, ¿kkLk¾tz :- MktÃkkËf : ðuË{qŠík
Ãkt. ©e hk{ þ{ko yk[kÞo, «fkþf : çkúñð[oMk, þktríkfwts - nrhîkh. E.Mk. 2002.
18. ¼økðËT Ãkíktsr÷f]ík ÔÞkfhý {nk¼k»Þ Lkðkröf :- MktÃkkËf : rsíkuLÿ þkn,
yLkwðkË : «ãwBLk ðkuhk, «fkþf : ÷k÷¼kE Ë÷Ãkík¼kE ¼khíkeÞ MktMf]rík rðãk{trËh
- y{ËkðkË, E.Mk. 2004.
19. ©e{L{nŠ»k Ãkíktsr÷rðrLkŠ{ík ÃkkýeLkeÞÔÞkfhý {nk¼k»Þ :- «fkþf :
[ki¾Bçkk MktMf]ík «ríkckLk - rËÕ÷e. E.Mk. 1992
h0. ðk{LksÞkrËíÞrðhr[íkk ‘fkrþfk’ LÞkMk-ÃkË{tshe-¼kðçkkurÄLke Mkrníkk
:- MktÃkkËf : zku. sÞþtfh÷k÷ rºkÃkkXe, zku. MkwÄkfh {k÷ðeÞ, E.Mk. 1984, Mkt.
2041.
h1. ©e{L{nŠ»k Ãkíktsr÷rðrLkŠ{ík ÔÞkfhý {nk¼k»Þ{T :- MktþkuÄf : ©e ¼køkoð
þk†e, «fkþf : [ki¾Bçkk MktMf]ík «ríkckLk - rËÕ÷e. E.Mk. 2000.
2h. þçË fÕÃkÿw{ :- fíkko : hkò hkÄkfkLík Ëuð, «fkþf : [ki¾Bçkk MktMf]ík MkeheÍ
ykurVMk - ðkhkýMke. E.Mk. 2001.
23. «kiZ {Lkkuh{k :- MktÃkkËf : ÔÞkfhýk[kÞo Ãkt. økkuÃkk÷ þk†e, «fkþf : [ki¾Bçkk
MktMf]ík MktMÚkkLk - ðkhkýMke. Mkt. 2059.
24. Ãkh{÷½w{tsw»kk ßÞkuíMkLkk ÔÞkÏÞk :- ÷u¾f : fk÷eËkMk«MkkË þwf÷.
2Ãk. Ãkh{÷½w{tsw»kk :- MktÃkkËf : yk[kÞo ÷kuf{rý Ëknk÷, «fkþf : [ki¾Bçkk
Mkqh¼khíke «fkþLk, - ðkhkýMke.
339 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
26. ðiÞkfhýrMkØktík fki{wËe :- MktþkuÄf : ©e Ãkh{uïhkLktË þ{ko, «fkþf :
{kuíke÷k÷ çkLkkhMkeËkMk - rËÕ÷e, E.Mk. 2001.
27. ÷½w rMkØktík fki{wËe :- MktÃkkËf : ÔÞkfhýk[kÞo Ãkt. ©e LkkhkÞýË¥k rºkÃkkXe,
«fkþf : økeíkk «uMk - økkuh¾Ãkwh.
28. «kiZ {Lkkuh{k :- MktÃkkËf : zku. îkrhfk«MkkË rºkðuËe, «fkþf : ¼khíkeÞ rðãk
MktMÚkkLk - ðkhkýMke, E.Mk. 2004.
29. ÔÞkfhý {nk¼k»Þ{T :- MktÃkkËf : «ku. sÞþtfh÷k÷ rºkÃkkXe, «Þkusf :
[ki¾Bçkk f]»ýËkMk yfkË{e - ðkhkýMke, Mkt. 2055.
30. {nk¼k»Þ{T (rnLËe ÔÞkÏÞk) :- ÔÞkÏÞkfkh: ÞwrÄrch {e{ktMkf, «fkþf :
hk{÷k÷ fÃkqh xÙMx, MkkuLkeÃkík (nrhÞkýk) E.Mk. 1992
31. rMkØktík fki{wËe :- ÔÞkÏÞkfkh : ©e økkuÃkk÷Ë¥k ÃkktzuÞ, «fkþf : [ki¾Bçkk
Mkqh¼khíke «fkþLk, - ðkhkýMke. E.Mk. 1999.
3h. y{hfkuþ :- ÔÞkÏÞkfkh : Ãkt. ©e nhøkku®ðË þk†e, «fkþf : [ki¾Bçkk MktMf]ík
MktMÚkkLk - ðkhkýMke. Mkt. 2057.
33. MíkkuºkhíLk ¼k»Þ{T :- «fkþf : ©e ðiËLkkÚk ËurMkfk MkuðLÚk MkuLxLkhe xÙMx -
{ÿkMk
34. yükæÞkÞe ¼k»Þ :- fíkko : Ãkt. ©e çkúñË¥kS rs¿kkMkw, «fkþf : hk{÷k÷
fÃkqh xÙMx, MkkuLkeÃkík (nrhÞkýk) E.Mk. 2003
3Ãk. EþkðkMÞkuÃkrLk»kËT :- MktÃkkËf : yu{.yu.yuMk. hksLk, «fkþf : MktMf]ík
MktþkuÄLk - {u÷wfkuxu, E.Mk. 1991.
36. ÷ÄwrMkØktík fki{wËe (¼i{eÔÞkÏÞk) :- ÷u¾f : ¼e{MkuLk þk†e, «fkþf :
Lkr[fuíkk òrxÞk - økktÄeLkøkh, E.Mk. 2004.
37. yükæÞkÞe :- MktÃkkËf : Ãkt. økkuÃkk÷ þk†e, MktÃkkËf : ©e økkuÃkk÷Ë¥k ÃkktzuÞ,
«fkþf : [ki¾Bçkk Mkqh¼khíke «fkþLk, - ðkhkýMke. E.Mk. 2000.
38. yükæÞkÞe (©e÷r÷íkk ð]r¥k Mktðr÷íkk) :- MktÃkkËf : ©e rMkØkÚko f]»ý,
«fkþf : ©e fi÷kMk rðãk «fkþLk - Ér»kfuþ,Mkt. 2061, E.Mk. 2005.
39. ÷½wþçËuLËwþu¾h :- ÔÞkÏÞkíkk : yk[kÞo rðïLkkÚk r{©, «fkþf : [ki¾Bçkk
MktMf]ík «ríkckLk - rËÕ÷e. E.Mk. 2001.
40. Ãkh{÷½w{tsw»kk (¼kð«fkrþfk - çkk÷çkkurÄLke) :- MktÃkkËf : sÞþtfh÷k÷
rºkÃkkXe, «fkþf : [ki¾Bçkk f]»ýËkMk yfkË{e - ðkhkýMke, Mkt. 2061
©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 340
41. Ëeûkk hnMÞ :- «fkþf - [ki¾t¼k ykurhÞLxkr÷Þk, ðkhkýMke
4h. [kÛfÞLkerík :- MktÃkkËLk : {LkMkw¾ Mkkðr÷Þk, «fkþf - «rðý ÃkÂç÷fuþLk -
hksfkux, E.Mk. 2009
43. økwÁøkeíkk :- ¼k»Þfkh : Ãkt. ©e ðúsðÕ÷¼ rîðuËe, «fkþf : þið¼khíke
þkuÄ«ríkckLk - ðkhkýMke, E.Mk. 1999
44. ðkÕ{efe hk{kÞý (rnLËe xefk) :- MktþkuÄf : Ãkt. ßðk÷k«MkkË r{©, «fkþf
: [ki¾Bçkk MktMf]ík MkeheÍ ykurVMk - ðkhkýMke.
4Ãk. ©e{ËT ¼køkðík {nkÃkwhký{T :- (yLkufÔÞkÏÞkMktðr÷ík) MktÃkkËf : ©e
f]»ýþtfh þk†e, «fkþf : ©e ¼køkðík rðãkÃkeX - Mkku÷k y{ËkðkË. Mkt. 2042.
46. ©e{ËT ¼køkðík Ãkwhký{T ({q÷{kºk{T) :- «fkþf : økku®ðË ¼ðLk fkÞko÷Þ,
økeíkk«uMk - økkuh¾Ãkwh, Mkt. 2054.
47. rð»ýw {nkÃkwhký :- MktÃkkËf : Ãkt. ÚkkLkuþ[tÿ yk[kÞo, «fkþf : Ãkrh{÷
ÃkÂç÷fuþLMk - rËÕ÷e, E.Mk. 2003.
48. çkúñðiðíko Ãkwhký :- yLkwðkËf-MktÃkkËf : ©e íkkrhýeþ Ík, «fkþf : rnLËe
MkkrníÞ Mkt{u÷Lk, «Þkøk, E.Mk. 2002
49. çk]nÒkkhËeÞ Ãkwhký :- yLkwðkËf : ©e íkkrhýeþ Ík, «fkþf : rnLËe MkkrníÞ
Mkt{u÷Lk, «Þkøk, E.Mk. 1989
Ãk0. {íMÞÃkwhký :- yLkwðkËf : ©e hk{«íkkÃk rºkÃkkXe, «fkþf : rnLËe MkkrníÞ
Mkt{u÷Lk, «Þkøk, E.Mk. 1989
Ãk1. çkúñÃkwhký :- yLkwðkËf : ©e íkkrhýeþ Ík, «fkþf : rnLËe MkkrníÞ Mkt{u÷Lk,
«Þkøk, E.Mk. 1993
5h. ¼rð»ÞÃkwhký :- yLkwðkËf : Ãktrzík çkkçkwhk{ WÃkkæÞkÞ, «fkþf : rnLËe
MkkrníÞ Mkt{u÷Lk, «Þkøk, E.Mk. 1995
53. ÃkÈÃkwhký :- ©e ðuËÔÞkMk «ýeík, «fkþf : [ki¾Bçkk MktMf]ík MkeheÍ ykurVMk -
ðkhkýMke. E.Mk. 2007
54. ÞkurøkLke íktºk :- xefkfkh : Ãkt. nrh«MkkË rºkÃkkXe, «fkþf : [ki¾Bçkk MktMf]ík
MkeheÍ ykurVMk - ðkhkýMke.
5Ãk. ðkõÞÃkËeÞ-çkúñfktz :- MktÃkkËf : Ãkt. ðuËktík Ík, «fkþf : {tËkrfLke MktMf]ík
rðîíÃkrh»kË - rËÕ÷e.
56. Ãkkíkts÷ ÞkuøkËþoLk{T :- ÔÞkÏÞkfkh : zku. h{kþtfh rºkÃkkXe, «fkþf :
341 ©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k
[ki¾Bçkk MktMf]ík MkeheÍ ykurVMk - ðkhkýMke.
57. ©e¼k»Þ{T :- ÔÞkÏÞkfkh : yk[kÞo ©e rþð«MkkË rîðuËe, «fkþf : [ki¾Bçkk
rðãk¼ðLk - ðkhkýMke. E.Mk.2009
58. sLk{tøk÷ Míkkuºk ‘¼kðkÚko«fkrþfk’ ÔÞkÏÞk : (nMíkr÷r¾ík «ík) ÔÞkÏÞkfkh :
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks
59. Mkðo{tøk÷ Míkkuºk ‘¼kð«çkkurÄLke’ ÔÞkÏÞk : (nMíkr÷r¾ík «ík) ÔÞkÏÞkfkh :
ykrËyk[kÞo ©e h½wðehS {nkhks

©e Mðkr{LkkhkÞý {nk{tºk {rn{k 342