Σχεδιασμός ∆ομικών Στοιχείων

Οπλισμένου Σκυροδέματος

ΠΠΜ-340

Σχεδιασμός Γραμμικών
Στοιχείων σε ∆ιάτμηση

∆ιάτμηση Γραμμικών Στοιχείων

• Στις περισσότερες φορές σχεδιασμού γραμμικών και
επιφανειακών στοιχείων όπου υπάρχει κάμψη, υπάρχει και
διάτμηση
• Η ύπαρξη διατμητικών δυνάμεων είναι αναγκαία για να
μεταβληθεί το μέγεθος της ροπής κατά μήκος του στοιχείου,
αφού ισχύει:
M ( x  x) M ( x)
V ( x)   1
x x
• Έστω φορτισμένο αρηγμάτωτο σκυρόδεμα (γραμμικά ελαστικό)
• Η εντατική κατάσταση σε τυχαία διατομή μπορεί να εκφραστεί
από συνδυασμούς ορθών και διατμητικών τάσεων
 ∆ιάτμηση Γραμμικών Στοιχείων
• Οι ορθές τάσεις μεγιστοποιούνται στις
ακραίες ίνες της διατομής (λόγω
κάμψης) με ταυτόχρονο μηδενισμό των
διατμητικών τάσεων, και μηδενίζονται
στον ουδέτερο άξονα με αντίστοιχα
μέγιστες διατμητικές τάσεις
• Έτσι στο κέντρο της διατομής υπάρχει
κατάσταση καθαρής διάτμησης
0  
   2
 0
• Μελετώντας τις τάσεις, οι κύριες τάσεις δίνονται από τη σχέση:

 1, 2 
 x  y

 x  y 
2

 2 3
2 2
• Για την περίπτωση τις σχέσης (2) (σx=σy=0), από (3)→σ1,2=±τ

∆ιάτμηση Γραμμικών Στοιχείων

• ∆ηλαδή η μία κύρια τάση είναι εφελκυστική και η
άλλη θλιπτική, και οι κύριοι άξονες 1,2 έχουν κλίση
45ο ως προς τους άξονες x,y
• Η εντατική κατάσταση της καθαρής διάτμησης είναι
ισοδύναμη με τη λειτουργία δύο μονοξονικά
φορτιζόμενων ράβδων, ορθογώνιων μεταξύ τους και
σε γωνία 45ο ως προς τον διαμήκη άξονα της δοκού,
εκ των οποίων η μία θλίβεται και η άλλη εφελκύεται
• Η θλιβόμενη ράβδος θα αναφέρεται στο εξής
θλιπτήρας
• Απουσία οπλισμού το στοιχειώδες τμήμα θα
αστοχήσει όταν η εφελκυστική τάση σ1 ξεπεράσει την
εφελκυστική αντοχή του σκυροδέματος fctm
• Άρα η τιμή σ1=τ=fctm είναι η αντοχή του άοπλου
σκυροδέματος σε διάτμηση
• Όταν σ1=τR> fctm τότε δημιουργούνται ρωγμές κάθετες στην σ1,
δηλαδή ρωγμές παράλληλες προς τον διαγώνιο θλιπτήρα
 Αστοχία από ∆ιαγώνιο Εφελκυσμό
• Το πρώτο δείγμα αστοχίας του σκυροδέματος από
τέμνουσα είναι η εμφάνιση διαγώνιων ρωγμών
στον κορμό του στοιχείου που εμφανίζονται λόγω
εφελκυσμού
• Λόγω των παραπάνω η αστοχία ονομάζεται
αστοχία από διαγώνιο εφελκυσμό
• Οι ρωγμές που εμφανίζονται
στον κορμό έχουν κλίση ≈45ο
ως προς τον άξονα της δοκού,
και διευρύνονται με
αυξανόμενο φορτίο και
επεκτεινόμενες
προς την εφελκυόμενη παρειά, συναντώνται με τις κατακόρυφες
καμπτικές ρωγμές
• Λόγω του παραπάνω χαρακτηρίζονται ως ρωγμές
καμπτοδιατμητικού τύπου

Αστοχία από ∆ιαγώνιο Εφελκυσμό

• Εφόσον η διατμητική αντοχή του άοπλου σκυροδέματος είναι
συνάρτηση της εφελκυστικής αντοχής, αυτό σημαίνει ότι αφενός
αυτή συμβαίνει σε χαμηλό φορτίο και αφετέρου εμπεριέχει όλη
την ασάφεια και τον εμπειρισμό της fctm
• Για το λόγο αυτό, αντίθετα με τη κάμψη, οι κανόνες σχεδιασμού
σε διάτμηση είναι εμπειρικοί και έχουν προκύψει από στατιστική
ερμηνεία πειραματικών αποτελεσμάτων
• Λίγο πριν τη ρηγμάτωση του σκυροδέματος
ο κύκλος του Mohr έχει κάποια διάμετρο, η
οποία μειώνεται και τείνει στο μηδέν με
εμφάνιση και αύξηση του εύρους ρωγμής
• Η διάμετρος του κύκλου δεν μειώνεται όταν
υπάρχει οπλισμός που μπορεί να διατηρήσει
ισορροπία και να παραλάβει τον κάθετο στο
διαγώνιο θλιπτήρα εφελκυσμό (γνωστός ως
ελκυστήρας)
 Αστοχία από ∆ιαγώνιο Εφελκυσμό
• Η πιο αποτελεσματική διάταξη του
οπλισμού είναι όταν ο άξονας του
οπλισμού είναι κάθετος στη ρωγμή
• Ο κύκλος Mohr του ρηγματωμένου
σκυροδέματος βρίσκεται ολοκληρωτικά
στην θλιβόμενη ζώνη
• Άρα οποιαδήποτε τομή και αν θεωρήσουμε, οι
ορθές τάσεις του σκυροδέματος μετά τη
ρηγμάτωση είναι θλιπτικές
• Έστω κομμάτι
σκυροδέματος,
ομοιόμορφα και πυκνά
οπλισμένο κατά x (ρx)
και y (ρy), υπό καθαρή
διάτμηση

Αστοχία από ∆ιαγώνιο Εφελκυσμό

• Σε οποιαδήποτε τομή κατά y
του στοιχείου οι δράσεις πρέπει
να ισορροπούν:
1
 cx   x  f sx  0  f sx     cx 4
x

• Παρομοίως για οποιαδήποτε τομή κατά y:

1
 cy   y  f sy  0  f sy     cy 5
y

• Οι εξισώσεις (4) & (5) υποδηλώνουν ότι οι τάσεις του οπλισμού

είναι εφελκυστικές ασχέτους μεγέθους και κατεύθυνσης της
τέμνουσας δύναμης
• Άρα μετά τη ρηγμάτωση το σκυρόδεμα τίθεται σε διαγώνια
θλίψη και ο οπλισμός (διαμήκης και εγκάρσιος) σε εφελκυσμό
 Η Λειτουργία του Τόξου σε Στοιχεία με
∆ιαμήκη Οπλισμό
• Για καμπτόμενα στοιχεία η ροπή M=Fs·ζ·d, όπου Fs: δύναμη
εφελκυόμενου οπλισμού, και ζ·d: μοχλοβραχίονας εσωτερικών δυνάμεων
• Η (1) γράφεται ως:

d Fs    d  dFs d   d 
V ( x)     d   Fs 6
dx dx dx

• Η (6) υποδηλώνει ότι η τέμνουσα δύναμη παραλαμβάνεται

από δύο διαφορετικούς μηχανισμούς: 1. με μεταβολή της
δύναμης Fs και 2. με μεταβολή του μοχλοβραχίονα ζ·d
• Για να κατανοηθούν οι δύο μηχανισμοί, έστω δύο ακραία
σενάρια:
1. δεν μεταβάλλεται ο μοχλοβραχίονα ζ·d (d(ζ·d)/dx=0)
2. δεν μεταβάλλεται η δύναμη του οπλισμού Fs (d(Fs)/dx=0)

Η Λειτουργία του Τόξου σε Στοιχεία με

∆ιαμήκη Οπλισμό
• Στην πρώτη περίπτωση που ο
μοχλοβραχίονας είναι σταθερός
(θεωρία ελαστικότητας) για να
αναληφθεί η τέμνουσα πρέπει να
λειτουργήσει ο μηχανισμός συνάφειας
σκυροδέματος-οπλισμού (για να
αλλάξει από διατομή σε διατομή η Fs)
• Στη δεύτερη περίπτωση η δύναμη Fs παραμένει σταθερή κατά
μήκος, άρα για να μεταβληθεί η ροπή πρέπει να αλλάξει ο
μοχλοβραχίονας σε μήκος
• Στη θέση της μέγιστης ροπής Mmax ο μοχλοβραχίονας είναι ζ·d=
Mmax/Fs, ενώ στη θέση μηδενισμού της ροπής ζ·d=0
• Η δεύτερη υπόθεση υπονοεί ότι η δοκός εργάζεται σαν τόξο με
ελκυστήρα (έτσι συμπεριφέρονται οι δοκοί χωρίς συνδετήρες
μετά τη δημιουργία των καμπτοδιατμητικών ρωγμών)
 Η Λειτουργία του Τόξου σε Στοιχεία με
∆ιαμήκη Οπλισμό
• Το διάστημα από τη θέση της μέγιστης
ροπής μέχρι του σημείου μηδενισμού
ονομάζεται διατμητικό άνοιγμα της
δοκού Ls
• Εξ’ ορισμού: Ls=Mmax/V
• Η τέμνουσα στο Ls ισορροπείται από
την κατακόρυφη συνιστώσα της θλιπτικής δύναμης του
διαγώνιου θλιπτήρα Fθ, ενώ η οριζόντια συνιστώσα είναι ίση και
αντίθετη της Fs:
V
V  F  sin  7 Fs  F  cos  8 F   V  cot  9
tan 
s

• Γενικά η συμπεριφορά της δοκού χαρακτηρίζεται από

συνδυασμό και των δύο μηχανισμών που προαναφέρθηκαν
• Όταν το φορτίο είναι μικρό και η ρηγμάτωση περιορισμένη ο
πρώτος μηχανισμός έχει μεγαλύτερη συμμετοχή και αντίστροφα
για μεγάλα φορτία και εκτενή ρηγμάτωση

Μορφές ∆ιατμητικής Αστοχίας

• Το άοπλο σκυρόδεμα οδηγείται σε
πρώιμη αστοχία λόγω διαγώνιου
εφελκυσμού σε σχετικά χαμηλό
φορτίο λόγω χαμηλής εφελκυστικής
αντοχής σκυροδέματος
• Στο οπλισμένο σκυρόδεμα ο
διαμήκης οπλισμού ανακατανέμει τις
εντάσεις
• Μετά την ρηγμάτωση
δημιουργούνται θλιπτήρες
σκυροδέματος, καθώς ο οπλισμός
λειτουργεί σε εφελκυσμό
(ελκυστήρες)
• Με αύξηση της τέμνουσας η εντατική
κατάσταση στους θλιπτήρες και
στους ελκυστήρες αυξάνεται
 Μορφές ∆ιατμητικής Αστοχίας
• Η αντοχή του συστήματος μπορεί να
επέλθει λόγω των παρακάτω
μηχανισμών, που μπορεί να
πραγματοποιηθούν μεμονωμένα ή
σε συνδυασμό:
1. ∆ιαρροή των οπλισμών (πλάστιμη)
2. Αστοχία αγκυρώσεως των ελκυστήρων (ψαθυρή)
3. Θραύση των θλιπτίρων σε θλίψη (ψαθυρή)
• Όπως στην κάμψη έτσι και στη διάτμηση, στο σχεδιασμό
πρέπει να ιεραρχούνται οι παραπάνω μορφές αστοχίας με
κατάλληλη διαστασιολόγηση
• Οι διαρροή των οπλισμών είναι η πιο επιθυμητή μορφή
αστοχίας, και μπορεί να συμβεί όταν το στοιχείο είναι υπο-
οπλισμένο και οι οπλισμοί είναι καλά αγκυρωμένοι ώστε να
μπορούν να μεταφέρουν τη δύναμη διαρροής

Μορφές ∆ιατμητικής Αστοχίας

• Όταν η θραύση των ελκυστήρων και
των θλιπτίρων είναι ταυτόχρονή τότε
η αστοχία ονομάζεται ισόρροπη
• Για στοιχεία με περιορισμένη
συνάφεια οπλισμού-σκυροδέματος,
η ισόρροπη θραύση συμβαίνει όταν:
F  cos   Fs  Fyk 10

• Το ποσοστό οπλισμού που απαιτείται για ισόρροπη θραύση:

f  A  cos 
 bal
shear
 cd c , 11
b  d  f yd
Αc,θ: εμβαδόν διατομής θλιπτήρα

• Σε υπερ-οπλισμένα στοιχεία το εμβαδόν του θλιπτήρα ρs·b·d

υπερβαίνει το πάνω όριο ρbal·b·d, και η θραύση του θλιπτήρα
προηγείται της διαρροής οπλισμού (ψαθυρή μορφή αστοχίας)
∆ευτερεύοντες Μηχανισμοί Αντοχής και Αστοχίας
• Η βασική διαφορά των καμπτικών από
τις καμπτοδιατμητικές ρωγμές είναι
στον τρόπο που διευρύνονται με
αυξανόμενο φορτίο
• Όταν η ρωγμή είναι κεκλιμένη προς
τον άξονα του μέλους τότε
ενεργοποιούνται δύο πρόσθετοι μηχανισμοί
αντίστασης στο σκυρόδεμα:
– Αλληλεμπλοκή αδρανών κατά μήκος της
ρωγμής
– ∆ράση βλήτρου των οπλισμών που τέμνουν
την τροχιά της ρωγμής
• Και οι δύο μηχανισμοί φθίνουν με αυξανόμενο εύρος ρωγμής
και ανακύκλιση της έντασης (άρα σε φορτία κοντά σε αυτά της
θραύσης τα ποσοστά της συμμετοχής τους στην συνολική
αντίσταση του στοιχείου είναι περιορισμένα)

∆ευτερεύοντες Μηχανισμοί Αντοχής και

Αστοχίας
• Η αλληλεμπλοκή των αδρανών είναι πιο σημαντική
σε σκυροδέματα χαμηλής και μέτριας αντοχής
• Στα υψηλής αντοχής σκυροδέματα οι ρωγμές
διέρχονται μέσα από τα αδρανή αντί να τα
παρακάμπτει
• Η δράση βλήτρου είναι αρκετά
περιορισμένη σε στοιχεία χωρίς
συνδετήρες, γιατί οι δυνάμεις ασκούνται
από την εφελκυστική αντοχή του
σκυροδέματος στην επικάλυψη
• Αποτέλεσμα της απώλειας της δράσης βλήτρου είναι η διάδοση
αποσχιστικών ρωγμών παράλληλα προς τον οπλισμό και
απώλεια συνάφειας
• Αντιθέτως, σε στοιχεία με συνδετήρες η δράση βλήτρου είναι
συνάρτηση της τάσης διαρροής του οπλισμού των συνδετήρων
∆ευτερεύοντες Μηχανισμοί Αντοχής και
Αστοχίας
• Όταν το φορτίο φτάσει κοντά στο
φορτίο θραύσης τότε η συμπεριφορά
της δοκού είναι παρόμοια με δοκού
τόξου με ελκυστήρα
• Εφόσον υπάρχει επαρκή αγκύρωση
οι οπλισμοί διαρρέουν και η θραύση
επέρχεται από θραύση της θλιβόμενη
ζώνης σκυροδέματος (με τη
δημιουργία ρωγμών παραλλήλων
προς την κατεύθυνση του θλιπτικού
πεδίου τάσεων)

∆ιατμητική Αντοχή ∆οκών χωρίς

Εγκάρσιους Συνδετήρες
• Οι μηχανισμοί μεταφοράς της
τέμνουσας V σε δοκούς χωρίς
συνδετήρες μετά την ρηγμάτωση είναι
μέσω 1. θλιβόμενου σκυροδέματος Vθ,
2. αλληλεμπλοκής αδρανών Vagg και 3.
δράσης βλήτρου Vd
Vc  V  y  Vagg  y  Vd  y 11

• Ο δείκτης y εκφράζει την συνιστώσα της τέμνουσας στον

κατακόρυφο άξονα y
• Η τέμνουσα V παραλαμβάνεται από μηχανισμούς που
εξαρτώνται από την εφελκυστική αντοχή του σκυροδέματος και
ονομάζεται συμβολή του σκυροδέματος στην εφελκυστική
αντοχή στοιχείων οπλισμένου σκυροδέματος Vc
 Παράγοντες που Επηρεάζουν την Vc
• Η Vc είναι συνάρτηση της θλιβόμενης επιφάνειας – άρα
αυξάνεται με το βάθος της θλιβόμενης ζώνης και την επιβολή ή
αύξηση αξονικού φορτίου στη διατομή
• Η αύξηση του ποσοστού οπλισμού αυξάνει το βάθος του
ουδέτερο άξονα και έχει παρατηρηθεί πειράματα ότι η Vc
αυξάνει εντονότερα για τιμές του ποσοστού οπλισμού
0,5%<ρl<1%, ενώ για ρl>2% η αύξηση είναι λιγότερο σημαντική
• Η κλίση του διαγώνιου θλιπτήρα av/l έχει σημαντική επίδραση
στη Vc

Επίδραση του αV/l στη ∆ιατμητική

Αντοχή
 Παράγοντες που Επηρεάζουν την Vc
• Το μέγεθος του στοιχείου επηρεάζει την Vc και η επίδραση είναι
εντονότερη σε στοιχεία χωρίς οπλισμούς διάτμησης
• Η διατμητική αντοχή είναι αντιστρόφως ανάλογη του μεγέθους
• Η διαφορά έγκειται στην μειωμένη αλληλεμπλοκή αδρανών σε
μεγάλες δοκούς
• Τα μεγαλύτερα δοκίμια εμφανίζουν λιγότερες ρωγμές με
μεγαλύτερα εύρη και άρα μειωμένη Vagg-y
• Με την προσθήκη συνδετήρων η επίδραση του μεγέθους στο Vc
μειώνεται
• Η επίδραση του αξονικού φορτίου στην διατμητική αντοχή
μπορεί να υπολογιστεί με ανάλυση τάσεων
• Υπό την αξονική τάση ηx ο
τανυστής τάσεων δίνεται από:
 x  
   15
  0

Παράγοντες που Επηρεάζουν την Vc

• Και οι κύριες τάσεις δίνονται από:
x x2
 1, 2    2 16
2 2
• Ανάλογα με τη τιμή της ηx οι κύριες τάσεις
ενδέχεται να είναι και οι δύο θλιπτικές
(αρνητικές) μέχρι αρκετά μεγάλη τιμή της
διατμητικής τάσης
• Η τιμή της τRD, που αντιστοιχεί στην έναρξη της
διαγώνιας ρηγμάτωσης, υπολογίζεται από (16)
θέτοντας σ1=fctk:
x2
f ctk  0.5  x    RD
2
  RD   f ctk  0.5  x 2  0.5  x 2  f ctk   f ctk   x  17
2
• Η κλίση των ρωγμών είναι πλέον <45°, για ηx>fctk fctk=0.33 :
2  RD  f ctk  f ctk  
2    arctan  arctan 2   1    18 Για ηx<=fctk
x  x  x   ⇒ θ=45°

 ∆ιατμητική Αντοχή ∆οκών με
Εγκάρσιους Συνδετήρες
• Με αυξανόμενο εύρος ρωγμών και ανακύκλιση της φόρτισης το
Vc μειώνεται (διότι μειώνονται τα Vθ-y, Vagg-y, Vd-y)
• Με την προσθήκη συνδετήρων αυξάνεται η διατμητική αντοχή
της δοκού
• Η μείωση της Vc με αύξηση του φορτίο μεταφέρεται στα σκέλη
των συνδετήρων
• Η συμμετοχή των συνδετήρων στην ανάληψη τέμνουσας δίνεται
από:
Vs    Fsw    Asw  f yd , w 19
η: σκέλη εγκάρσιου οπλισμού (συνδετήρων)
που τέμνουν τη ρωγμή (=η1·η2, η1: αριθμός
συνδετήρων που τέμνει η ρωγμή, η2:
αριθμός σκελών κάθε συνδετήρα, 2-σκέλη:
δίτμητοι συνδετήρες, 3-σκελη: τρίτμητοι κτλ.)
Αsw: επιφάνεια διατομής κάθε σκέλους
fyd,w: τάση διαρροής σχεδιασμού του εγκάρσιου
οπλισμού

Τύποι Εγκάρσιων Οπλισμών

• Οι συνδετήρες πρέπει να είναι τοποθετημένοι υπό γωνία ως
προς τις διαμήκεις ράβδους, ώστε να τέμνει την τροχιά
διατμητικών και καμπτοδιατμητικών ρωγμών
• Έτσι χρησιμοποιούνται:
• Συνδετήρες κάθετοι προς τον διαμήκη άξονα
του στοιχείου – ανοικτού ή κλειστού τύπου για
αντισεισμικές εφαρμογές) (συνδετήρες που
τέμνονται από τις διατμητικές ρωγμές κοντά στο πάνω άκρο τους, έχουν
πολύ μικρότερο μήκος αγκύρωσης και πρέπει να είναι κλειστοί, για να
μπορούν να αναπτύξουν τη δύναμη διαρροή τους)
• Συνδετήρες κεκλιμένοι ως προς τον διαμήκη άξονα (~45ο)
• Παλαιότερα οι διαμήκεις ράβδοι
χρησιμοποιούνταν και ως οπλισμοί
διάτμησης
• Οι ίδιοι οπλισμοί χρησιμοποιούνταν σε ανοίγματα και στηρίξεις
επιβάλλοντας μόνιμες παραμορφώσεις κάμψης
 Τύποι Εγκάρσιων Οπλισμών
• Οι οπλισμοί κάμπτονταν σε σημεία
μεγάλης διάτμησης και
χρησιμοποιούνταν και σαν οπλισμοί
διάτμησης αφού είχαν κλήση ~45ο
• Αλλά κατά την κάμψη ένα κομμάτι της πλαστιμότητας του
οπλισμού χάνονταν και επίσης το σημείο καμπής αποτελούσε
σημείο συγκέντρωσης τάσεων με αποτέλεσμα την μειωμένη
αποτελεσματικότητα των καμπτόμενων οπλισμών σε διάτμηση
• Πρόσφατα για ενίσχυση υπαρχόντων
κατασκευών χρησιμοποιούνται ινο-
υφάσματα (FRP), με τη μορφή λωρίδων,
ως οπλισμός διάτμησης
• Τα FRP τοποθετούνται περιμετρικά του
κορμού, αλλά αντιμετωπίζονται σοβαρά
προβλήματα αγκύρωσης, διότι η πάνω
παρειά της δοκού δεν είναι προσβάσιμη
 Τέμνουσα που Αναλαμβάνει Στοιχείο
χωρίς Συνδετήρες
• Η τέμνουσα που μπορεί να
παραληφθεί πριν τη δημιουργία
διαγώνιων ρωγμών συμβολίζεται
ως VRD,c
• Η VRD,c αντιπροσωπεύει την
διατμητική αντοχή του στοιχείου
χωρίς συνδετήρες
• Ο έλεγχος VSd<VRd,c γίνεται σε
απόσταση d από την παρειά της στήριξης ή
τη θέση επιβολής του συγκεντρωμένου
φορτίου στο άνοιγμα του στοιχείου
• Η VRd,c υπολογίζεται από την εμπειρική σχέση:

VRd ,c  CRd ,c  k  100  1  fck   0.15  cp   bw  d  vmin  0.15  cp   bw  d

13
27
 
 Τέμνουσα που Αναλαμβάνει Στοιχείο
χωρίς Συνδετήρες
• Στην [3] Η vmin είναι η επιτρεπόμενη διατμητική τάση σχεδιασμού
άοπλου σε διάτμηση σκυροδέματος που αντιστοιχεί στο όριο
διαγώνιας ρηγμάτωσης:
vmin  0.035  k 3 2  f ck1 2
CRd,c: σταθερά = 0.18/γc
k: λαμβάνει υπόψη την μείωση διατμητικής αντοχής με αύξηση του
200
μεγέθους του στοιχείου (=1 2.0, d: στατικό ύψος σε mm)
d
ρ: εμβαδόν (ποσοστό) του καλά αγκυρωμένου εφελκυόμενου διαμήκους
οπλισμού Αsl, ανηγμένο ως προς το διατομή του κορμού του στοιχείου
bw·d (=Αsl/(bw·d)≤2%) – εκφράζει τη αύξηση της διατμητικής αντοχής
λόγω δράσης βλήτρου – το ανώτατο όριο είναι 2%, αφού όπως έχει
αναφερθεί πέραν ενός ορίου δεν αυξάνεται η διατμητική αντοχή με
αύξηση του διαμήκους οπλισμού. Ο καλά αγκυρωμένος οπλισμός
είναι εκείνος που εκτείνεται σε απόσταση > lbd (=απαιτούμενου
μήκους αγκύρωσης σχεδιασμού) + d 29

Τέμνουσα που Αναλαμβάνει Στοιχείο

χωρίς Συνδετήρες
σcp: η μέση ορθή τάση στη διατομή (θλίψη θετική) (=Νsd/Ac<0.2fcd,
Νsd: ορθή δύναμη σχεδιασμού λόγω φόρτισης ή προέντασης)
• Υπάρχει όριο στην σcp (<0.2fcd) γιατί για μεγάλα αξονικά
φορτία η Vc μειώνεται και δεν αυξάνεται πλέον

30
 Μοντέλο ∆ικτυώματος
• Οι Ritter και Morsch βασιζόμενοι στην
παρατήρηση ότι το σκυρόδεμα λειτουργεί σε
θλίψη ενώ όλοι οι οπλισμοί σε εφελκυσμό,
πρότειναν (~1900) την ανάλυση δοκού σε
διάτμηση μέσω δικτυώματος
• Η θλιβόμενες πάνω ράβδοι του δικτυώματος
αποτελεί την θλιβόμενη ζώνη της
καμπτόμενης δοκού
• Ο διαμήκης οπλισμός στην
εφελκυόμενη ζώνη αντιπροσωπεύεται
από τις κάτω εφελκυόμενες ράβδοι
του δικτυώματος
• Οι κατακόρυφοι ελκυστήρες του
δικτυώματος αντιπροσωπεύουν τον
οπλισμό κορμού (η επιφάνεια του κατακόρυφου ελκυστήρα = με
την επιφάνεια των σκελών συνδετήρων που τέμνει ρωγμή 45ο)

Μοντέλο ∆ικτυώματος
• Οι διαγώνιοι θλιπτήρες μεταξύ των
κόμβων μεταξύ κόμβων του άνω και
του κάτω πέλματος περιγράφουν τη
λειτουργία του θλιπτικού πεδίου
τάσεων στο σκυρόδεμα
• Μέσω της υπόθεσης του δικτυώματος
έχει θεωρηθεί ότι το σκυρόδεμα στο
κορμό είναι ρηγματομένο και η αντοχή
σε διάτμηση προέρχεται από τους
συνδετήρες
• Το παραπάνω σημαίνει ότι έχει αγνοηθεί η πρόσθετη διατμητική
αντοχή που προέρχεται από τη κλήση του θλιπτήρα στη
θλιβόμενη ζώνη, τη δράση βλήτρου και την αλληλεμπλοκή
αδρανών
• Επίσης δεν έχει προσομοιωθεί στο δικτύωμα η τυχόν παρουσία
θλιπτικού αξονικού φορτίου
 ∆ικτυωματική αναλογία
• Χρησιμοποιείται ισοδύναμο δικτύωμα για να αναλυθεί δοκός σε
διάτμηση
• Αποτελείται από 2 οριζόντια μέλη και 2 διαγώνια
• Το πάνω οριζόντιο εκπροσωπεί το θλιβόμενο σκυρόδεμα
• Το κάτω οριζόντιο τους διαμήκεις οπλισμούς
• Το διαγώνιο με κλήση θ το σκυρόδεμα του κορμού και στο
σχήμα καταπονείται με σc
• Tο διαγώνιο με κλήση α τους συνδετήρες και έχουν τάση σs

• Η τάση στους συνδετήρες μπορούν να αντικατασταθούν από

την ισοδύναμη τάση σse που ασκείται στη διατομή του
σκυροδέματος 33

Τάσεις στο δικτύωμα

• Η ισοδύναμη τάση των συνδετήρων δίνεται από:
A  Asw s
 se  sw s    w s 4
cbw  s sin a  bw
ρw: ποσοστό συνδετήρων = Αsw/(cbw)
• Οι τάσεις παράλληλες και κάθετες στον άξονα της δοκού
δίνονται από:
 x   c cos 2    w s cos 2 a 5  y   c sin 2    w s sin 2 a 6

   c cos  sin    w s cos a sin a 7

• Θεωρώντας μοναδιαίο κύβο:

Fx  F cos   c 1 1  cos 
x   c    c cos 2 
1 1 1
1 1 1
cos  cos  cos 

34
 Τάσεις στο δικτύωμα
• Αντίστοιχα η σy:
Fc  F sin   c 1 1  sin 
y   c    c sin 2 
1 1 1
1 1 1
sin  sin  sin 
• Και οι διατμητικές τάσεις, τ:
Fy  F sin   c 1 1  sin 
  c    c sin  cos 
1 1 1
1 1 1
cos  cos  cos 
V
• Οι τ συσχετίζονται με τη διατμητική δύναμη, V:  8
bw z
• Τα μέλη του δικτυώματος δεν μπορούν να πάρουν εγκάρσιες
εντάσεις, άρα κατά μήκος των οριζόντιων μελών ισχύει σy=0
όταν προφανώς αγνοηθεί το ίδιο βάρος

35

V συνάρτηση σs
sin 2 a
• Για σy=0 από [6]:  c   w s 2 9
sin 

• Αντικαθιστώντας την [9] στην [7]:

sin 2 a  cos  cos a 
   w s 2 cos  sin    w s cos a sin a     w s sin 2 a   
sin   sin  sin a 
[27]&[20]
V Asw
   s sin 2 a  cot   cot a  
bw z bw s sin a
Asw
V  z s  cot   cot a  sin a 10
s

36
 V συνάρτηση σc
sin 2 
• Για σy=0 από [6]:  w s   c 2 11
sin a

• Αντικαθιστώντας την [11] στην [7]:

sin 2   cos  cos a 
   c cos  sin    c 2 cos a sin a     c sin 2    
sin a  sin  sin a 
[8]
V
   s sin 2   cot   cot a   V  bw z c  cot   cot a  sin 2 a 
bw z
cot   cot a
V  bw z c 12
1  cot 2 

37

∆υνάμεις οριζόντιων μελών δικτυώματος

• Οι δυνάμεις των οριζόντιων μελών μεταβάλλονται από συνολική
οριζόντια συνιστώσα των διαγώνιων μελών
M M
Fc   Fx , Fs   Fx 13
z z
[5]
• Όπου: Fx   x bw z    c cos 2    w s cos 2 a  bw z 
 cos  cos a 
  cos  sin     cos a sin a  bw z 
sin 
c w s
 sin a 
   c cot  cos  sin    w s cot a cos a sin a  bw z 
[7]
   c cot    s cot a  bw z  Vc cot   Vs cot a

38
 ∆υνάμεις οριζόντιων μελών δικτυώματος
• Θεωρώντας: Vc  Vs  0.5V  Fx  0.5V  cot   cot   14

• Οι εξισώσεις [13] λόγω της [14] γίνεται:

M
Fc   0.5V  cot   cot   15
z

M
Fs   0.5V  cot   cot   16
z

39

Μετάθεση των ∆υνάμεων του

∆ιαμήκους Οπλισμού λόγω Τέμνουσας
• Έστω δοκός με κεκλιμένη ρωγμή λόγω
τέμνουσας
• Η ροπή σε σημείο που απέχει απόσταση
x2 από τη στήριξη ισούται:
M ( x2 )  V  x2
• Και επίσης ισχύει:
M ( x2 )  Fs ( x1 )  j  d
• Άρα η κεκλιμένης ρωγμής προκαλεί η
δύναμη του εφελκυόμενου οπλισμού στη
θέση x1 να είναι ίση με αυτή που
προκύπτει από τη συνολική ισορροπία της δοκού στη θέση x2
• Άρα η τέμνουσα προκαλεί μετάθεση του διαγράμματος των
εφελκυστικών δυνάμεων του οπλισμού προς τη στήριξη, με
μέγεθος ίσο περίπου με το στατικό ύψος της διατομής (για
γωνία ρωγμής 45ο)
 Μετάθεση των ∆υνάμεων του
∆ιαμήκους Οπλισμού λόγω Τέμνουσας
• Η μετάθεση του διαγράμματος των
εφελκυστικών δυνάμεων πρέπει να
λαμβάνονται υπόψη κατά τη σχεδίαση,
αφού τα σημεία μηδενισμού της ροπής
μετατίθενται κατά al
• Έτσι ο οπλισμός στη στήριξη δεν είναι
αφόρτιστος, αλλά παραλαμβάνει
εφελκυστική δύναμη που ισούται με:

Vsd  al
Ft   0.5Vsd
d

Vsd: τέμνουσα σχεδιασμού στη στήριξη

al/d: η συνεφαπτομένη της γωνίας κλίσης του θλιπτήρα ως προς το διαμήκη
άξονα

Μετάθεση των ∆υνάμεων του

∆ιαμήκους Οπλισμού λόγω Τέμνουσας
• Είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη κατά
το σχεδιασμό η μετάθεση του
διαγράμματος των εφελκυστικών
δυνάμεων al γιατί επαναπροσδιορίζει τη
θέση της κρίσιμης διατομής του
οπλισμού για τον υπολογισμό των
αγκυρώσεων
• Έτσι το al ισούται με:
Vsd  s
al   d  cot a  0.5  d
2  Asw  f ywd  sin a

Αsw, fywd: επιφάνεια και αντοχή διαρροής οπλισμών διάτμησης

a: κλίση οπλισμών διάτμησης ως προς οριζόντιο άξονα
• Εάν δεν απαιτείται μεγάλη ακρίβεια προσεγγιστικά al≈0,9·d,
εφόσον υπάρχει οπλισμός διάτμησης στο στοιχείο
 Θραύση ∆ιαγώνιων Θλιπτήρων
Σκυροδέματος
• Ο διαγώνιος θλιπτήρας σπάει όταν η σc ξεπεράσει την οριακή
τάση σc,max που είναι μικρότερη από την μονοαξονική θλιπτική fcd
λόγω ρωγμών παράλληλες προς το θλιπτικό πεδίο :
 c ,max   f cd
λ: συντελεστής που ποσοτικοποιεί τη μείωση της θλιπτικής αντοχής
σκυροδέματος λόγω ρωγμών στο θλιπτικό πεδίο 0.6 1 όπου fck
σε MPa - πειραματικά αποτελέσματα δείχνουν ότι ο λ εξαρτάται εκτός από
την fck από την τάση διαρροής των συνδετήρων, το ποσοστό οπλισμών και
τις εξωτερικές φορτίσεις

• Άρα η [12] γίνεται:

 f  cot   cot a
V  VRd ,max  bw z 0.6  1  ck  f cd 17
 250  1  cot 2 
• Όπου προσεγγιστικά μπορεί να θεωρηθεί z≈0.9d
43

Θραύση ∆ιαγώνιων Θλιπτήρων

• Όταν υπάρχει αξονικό φορτίο στη διατομή τότε η μέγιστη
διατμητική δύναμη που μπορεί να μεταφέρει η διατομή
πολλαπλασιάζεται επί αcw (>0) :
VRd ,max  acwVRd ,max
σcp: ενεργός θλιπτική τάση στο
• Όπου: σcp/fcd acw σκυρόδεμα της διατομής, που
0-0.25 1+σcp/fcd υπολογίζεται από τη μέση
θλιπτική τάση στη διατομή (σε
0.25-0.5 1.25
σκυρόδεμα και οπλισμό) και από
0.5-1.0 2.5(1-σcp/fcd) το εμβαδόν του θλιβόμενου
οπλισμού Αs2:
N sd f yk As 2 N sd   f yk /  s   As 2
 cp    
Ac  s Ac Ac
• Ο έλεγχος γίνεται στις παρειές στήριξης ή στα
σημεία που ασκούνται συγκεντρωμένα φορτία
• Εάν ισχύει VRd,max<Vsd - τότε είναι απαραίτητη η
αύξηση των διαστάσεων της διατομής του κορμού
44
 ∆ιαρροή Εγκάρσιων ή/και ∆ιαμήκων
Οπλισμών
• Η μέγιστη συμμετοχή των συνδετήρων στη διατμητική αντοχή
του στοιχείου υπολογίζεται θέτοντας στην [10] όπου σs ίση με
την αντοχή διαρροής των συνδετήρων fywd:

Asw
VRd , s  zf ywd  cot   cot a  sin a 18
s

• Όπου προσεγγιστικά μπορεί να θεωρηθεί z≈0.9d

Αsw: συνολικό εμβαδόν σκελών συνδετήρων, ή το συνολικό ποσοστό λοξών
ράβδων
s: απόσταση μεταξύ διαδοχικών συνδετήρων
fywd: αντοχή διαρροής (σχεδιασμού) οπλισμού διάτμησης (για λοξές ράβδοι
=0,7·fywd)
α: γωνία κλίσης οπλισμού διάτμησης ως προς διαμήκη άξονα

45

46
 Ιεραρχία θραύσης μεταξύ θλιπτήρα
και συνδετήρων
• Η φέρουσα ικανότητα του δικτυώματος Morsch περιορίζεται
από την αστοχία των διαγώνιων θλιπτήρων σε θλίψη και από
την εφελκυστική διαρροή των εγκαρσίων ή/και διαμήκων
οπλισμών
• Η θραύση των διαγώνιων θλιπτήρων είναι ψαθυρή, άρα
ανεπιθύμητη, και ιεραρχείται υψηλότερα από τη διαρροή των
οπλισμών
• Άρα κατά τη σχεδίαση η τέμνουσα σχεδιασμού Vsd πρέπει να
είναι μικρότερη της διατμητικής αντοχής του στοιχείου που
σχετίζεται με τη θλιπτική αστοχία των διαγώνιων θλιπτήρων
VRD,max
• Πρέπει λοιπόν οι τοποθετούμενοι συνδετήρες να είναι:
Asw acw 0.5vf cd bw sin a

s f ywd 1  cos a 
47

Μέθοδος μεταβλητής κλήσης θλιπτήρα

• Ο EC2 στηρίζεται στη μέθοδο «μεταβλητής κλήσης θλιπτήρα»
• Η μέθοδος επιτρέπει της αυξομείωση της κλήσης του θλιπτήρα
μεταξύ των γωνιών 21.8°≤ θ ≤45°

• Η μείωση της γωνίας ανακατανέμει τις εντάσεις από το

σκυρόδεμα στους συνδετήρες
• Άρα η υπόθεση μείωσης της θ αυξάνει τους συνδετήρες και
αντίθετα η αύξηση της θ τους μειώνει
• Μεγάλες γωνίες αυξάνουν την πιθανότητα θραύσης του
θλιπτήρα, που είναι ψαθυρή και πρέπει να έπεται της διαρροής
των συνδετήρων 48
 Βήματα Σχεδίασης
1. Υπολογίζεται η εξωτερική τέμνουσα VΕd
2. Αν VΕd <VRD,c τότε το σκυρόδεμα μπορεί να αναλάβει την
τέμνουσα χωρίς βοήθεια → τοποθετούνται ελάχιστοι
συνδετήρες
3. Αν VΕd >VRD,c τότε το σκυρόδεμα χρειάζεται βοήθεια για να
αναλάβει την τέμνουσα → υπολογίζονται οι απαιτούμενοι
συνδετήρες θεωρώντας ότι το σκυρόδεμα δεν βοηθά άρα
VRD,c=0
4. Υπολογίζεται η VRD,max για γωνία θλιπτήρα θ=45° (cotθ=1)
5. Αν VRD,max>VEd ⇒ βήμα 6 για διαστασιολόγηση συνδετήρων
6. Αν VRD,max<VEd τότε υπολογίζεται η ελάχιστη κλήση θλιπτήρα θ
(ή μέγιστου cotθ) για να αντέχει ο θλιπτήρας – ή αλλιώς από
ποιο θ και πάνω σπάει ο θλιπτήρας
49

Βήματα Σχεδίασης (…)

• Τίθεται VΕd=VRd,max και για κάθετους στον άξονα της δοκούς
συνδετήρες (α=90°, cota=0):

 f  cot 
VEd  VRd ,max  acwbw z 0.6 1  ck  f cd
 250  1  cot 
2

cot  1
Ισχύει:  sin 2
1  cot 2  2
 
 f   VEd 
VEd  acwbw z 0.2  1  ck  f ck sin 2   min  0.5sin 1
 
 250   a b z 0.20 f 1  f ck  
 cw w ck  
  250  
5. Εάν cotθ<1 τότε δεν αντέχει ο θλιπτήρας και απαιτείται αύξηση
διαστάσεων μέλους ή αύξηση αντοχής σκυροδέματος
6. Υπολογισμός απαιτούμενων συνδετήρων
7. Έλεγχος με ελάχιστα
50
 Αλγόριθμος Σχεδίασης
Υπολογισμός VEd Υπολογισμός
VRD,c
Τοποθέτηση
ελαχίστων
όχι
VEd >VRD,c
Υπολογισμός
ναι
VRD,max
VEd <VRD,max ναι

όχι

Υπολογισμός Υπολογισμός
θmin για αντοχή cotθ>1 απαιτούμενων
θλιπτήρα συνδετήρων

cotθ<1

Αύξηση διαστάσεων μέλους Έλεγχος με

ή αντοχής σκυροδέματος ελάχιστα
51

Ελάχιστοι συνδετήρες
• Όταν Vsd<VRD1 τότε δεν απαιτείται οπλισμός διάτμησης στο
στοιχείο και τοποθετούνται οι ελάχιστοι συνδετήρες
• Ελάχιστο ποσοστό συνδετήρων ρw:

 w.min 
 0.08 f ck 
f yk
• Και η επιφάνεια συνδετήρων Αsw που
τοποθετείται ανά διαστήματα s:
Asw
  w.min  bw  sin a
s
α: γωνία κλίσης των σκελών των συνδετήρων ως προς διαμήκη άξονα του
στοιχείου (45ο<α<90ο)
• Μέγιστη απόσταση συνδετήρων (σε μη κρίσιμες περιοχές):
sl ,max  0.75d 1  cot a 
• Μέγιστη απόσταση σκελών
συνδετήρων: st ,max  0.75d  600mm
52
 ∆ιαρροή Εγκάρσιων ή/και ∆ιαμήκων
•
Οπλισμών
Κρίσιμες περιοχές είναι οι
περιοχές που αναμένεται να
αναπτυχθούν πλαστικές
αρθρώσεις κατά την ανακύκλιση
της έντασης
• Αυτές πραγματοποιούνται στις
παρειές των στηρίξεων και εκτείνονται
σε διάστημα lp από την παρειά της
στήριξης:
– lp=2·hb σε δοκούς
– lp=max{H/6, 450mm, hc} σε
υποστυλώματα για DCM
– lp=max{H/6, 600mm, 1.5hc} σε
υποστυλώματα για DCH
H: ύψος ορόφου για υποστυλώματα και συνολικό ύψος τοιχώματος για
τοιχώματα, hc: μεγαλύτερη διάσταση διατομής υποστυλώματος

Ελάχιστα στις Κρίσιμες Περιοχές

• Όταν υπάρχουν απαιτήσεις αντισεισμικότητας δημιουργούνται
περιοχές υψηλής πλαστικότητας που αναμένεται δημιουργία
πλαστικών αρθρώσεων για απορρόφηση σεισμικής ενέργειας
που ονομάζονται κρίσιμες περιοχές:

Φw≥6mm

• Για απαιτήσεις μέσης πλαστιμότητας DCM:

smax  min hw 4,8 min   L  , 24 w , 225mm

• Ενώ για υψηλή πλαστιμότητα DCΗ:

smax  min hw 4, 6 min   L  , 24 w ,175mm
54
 Ανακυκλιζόμενη Ένταση σε Σεισμό
• Σε ανακύκλιση η Vwd εξαρτάται από την ένταση της
εναλλασσόμενης έντασης μέσω συντελεστή ζ, που ορίζεται ως
ο λόγος Vmin/Vmax (αν ζ<0 σημαίνει ότι κατά την ανακύκλιση η
τέμνουσα αλλάζει πρόσημο)
• Για ζ≥-0.5 οι υπολογισμοί όπως χωρίς
σεισμό
• Για ζ<-0.5 δηλαδή υπάρχει πλήρη
αντιστροφή τέμνουσας και:
• Vsd≤ (2+ζ)·fctd·bw·d τότε η Vwd
υπολογίζεται από (35)
• Vsd> (2+ζ)·fctd·bw·d τότε η μισή
τέμνουσα υπολογίζεται από (35) και
η υπόλοιπη αναλαμβάνεται από
δισδιαγώνιους οπλισμούς που
υπολογίζονται από τις (38) ή (39)

∆ισδιαγώνιοι Οπλισμοί
 ∆οκοί υπό Σεισμικά Φορτία : ∆ιάτμηση
• Στην περίπτωση που Vsd>Vsd2 η παραλαβή της τέμνουσας
γίνεται μέσω δισδιαγώνιων οπλισμών
• Οι μέγιστες δυνάμεις που μπορούν να
παραλάβουν οι δισδιαγώνιοι οπλισμοί:
T  C  As  f yd 36

• Η μέγιστη τέμνουσα που μπορούν να

πάρουν οι δισδιαγώνιοι οπλισμοί μπορεί να
υπολογιστεί από ισορροπία δυνάμεων

Vsd  2  As  f yd  sin a 37

• Και άρα η απαιτούμενη επιφάνεια δισδιαγώνιων οπλισμών:

Vsd Vsd
As  38 Για α=45°: As  39
2  f yd  sin a 2  f yd

EC2 & EC8:

Συνδετήρες
δοκών

Michael N. Fardis, “Seismic design,

assessment and retrofitting of concrete
buildings”, Springer, 2009.
EC2 & EC8:
Συνδετήρες
δοκών

Υποστυλώματα: Ελάχιστα
• Εγκάρσιοι οπλισμοί:
• Απαιτούνται πυκνοί συνδετήρες
– Πλαστιμότητα, Συνάφεια οπλισμών-
σκυροδέματος, Αποτροπή λυγισμού διαμήκων
ράβδων, Εξασφάλιση επαρκούς διατμητικής
αντοχής
• Οι εξωτερικοί συνδετήρες πρέπει να κλείνουν όπως στο (b)
• Οι εσωτερικοί όπως στο (c)
• Οι συνδετήρες των κυκλικών όπως στο (d)
• Στις μη-κρίσιμες περιοχές πρέπει:
– διάμετρος συνδετήρων ≥ max{6mm, 1/4·Φl,max}
– smax= min{20Φl,min,μικρότερη πλευρά υποστυλώματος, 400mm}
• Ενώ στις κρίσιμες:
– διάμετρος συνδετήρων: ≥6mm (ΚΠΜ), ≥max{6mm,
0.4 , ⁄ } (ΚΠY)
– DCM: smax=min{8Φl,min,50% μικρότερη πλευρά υποστυλώματος, 175mm}
– DCH: smax=min{6Φl,min,33% μικρότερη πλευρά υποστυλώματος, 125mm}
 Υποστυλώματα: Ελάχιστα
• Μέγιστη απόσταση sl,max διαμήκων οπλισμών που
υποστηρίζουν συνδετήρες: sl,max<200mm για DCM και sl,max
<150mm για DCΗ

EC2 & EC8:

Συνδετήρες
υποστυλωμάτων Για κρίσιμες και μη περιοχές

Michael N. Fardis, “Seismic design,

assessment and retrofitting of concrete
buildings”, Springer, 2009.
EC2 & EC8: Συνδετήρες υποστυλωμάτων