Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 63

MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Tanım ve Genel Özellikler

Örtü Kayaçları
Bazik veya asidik Demirli çört
volkanitler
Masif sülfit
py- sp- ga- cp- pr
Taban Kayaçları
Bazik veya asidik
volkanitler
Py- cpy
Tanım: Volkanizmayla ilişkili olan, volkanik kayaçlar içinde oluşan, hacimsel olarak %60
pirit içeren sülfürlü minerallerden oluşan maden yataklarıdır.
Morfoloji: Stratiform, mercek şekilli ve ağsal damarcıklar
Mineralojik Bileşim: Pirit, kalkopirit, sfalerit, galen, daha az sülfotuzlar ve bornit. Manyetit +
hematit. Kuvars, klorit, barit, jips ve karbonatlar gang mineralleri
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Tanım ve Genel Özellikler

Örtü Kayaçları
Bazik veya asidik Demirli çört
volkanitler
Masif sülfit
py- sp- ga- cp- pr
Taban Kayaçları
Bazik veya asidik
volkanitler
Py- cpy
Bulunuş: Volkanik kayacaın bileşiminde bir değişimin olduğu veya volkanik kayacın bir
sedimanter kayaç ile örtüldüğü kontak bölgelerinde gruplar halinde
Tavan-Taban ilişkisi: Mercek ile tavan kayacı geçişi keskin, mercek taban kayacı dokanağı
ise geçişlidir. Önce ağsal damarcıklara, sonra altere kayaca en sonda ise taban kayacı
MASİF SÜLFİT YATAKLARI
MASİF SÜLFİT YATAKLARI: Sınıflandırma

Kıbrıs Tipi Primitiv Tip


Deniz Beşi Tipi Kıbrıs Tipi Kuroko Tipi
Seviyesi

Volkanik Yay
Ofiyolit
Yay Gerisi
Havza
Havza gelişimi sonrası volkanitler

Çekme Sıkışma Yerel çekme (Açılma)


Bölgesel sıkışma

Beşi tipi yataklar ada yayı oluşumu esnasında ilk kalkalkali volkanizma fazıyla
ilişkilidirler.
Kuroko tipi yataklar ise ada yayı oluşumunun son zamanlarında gelişen felsik
volkanik kayaçlarla ilişkilidirler.
Kıbrıs tipi yataklar, okyanus ortası açılma zonlarında gelişen bazik
volkaniklerle ve ofiyolitlerle ilişkilidirler.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI: Sınıflandırma

Volkanik Sedimanter Oluşum Genel Plaka


Çeşit Yaş
kayaç kayaç ortamı şartlar Tektoniği
Sığ-derin su,
Primitiv tip toleyitik- Arkeen,
Bazaltik- Volkanoklasti Çökme- Yitim zonu-
Zn- kalkalkali Erken
riyodasitik k,wake taşı sıkışma ada yayı
Cu±Ag±Au deniz altı Fanerozik
volkanizması
Volkanoklasti
Toleyitik Patlamalı sığ Çökme,
k-ler, Yay gerisi
Kuroko tip bazaltlar, kalkalkali- bölgesel Erken
klastikler, az açılma,
Zn-Cu- kalkalkali alkali deniz sıkışma, Proterozoyik,
oranda karasal
Pb±Au±Ag lavlar, altı fakat yöresel Fanerozoik
karbonatlı riftleşme
piroklastitler volkanizması açılma
kayaçlar
Ofiyolitik
Toleyitik
Kıbrıs Tip kayaçlar, Çok az veya Az çökme, Okyanusal
denizel Fanerozik
Cu±Au toleyitik yok çekme riftleşme
vokanizma
bazaltlar
Derin denizel
Yay önü, Geç
Beşi Tip Mafik, Türbiditik tortulaşma ve Çökme,
havza veya Proterozik,
Cu-Zn±Au toleyitik kayaçlar toleyitik çekme
hendek Paleozoik
volkanizma
MASİF SÜLFİT YATAKLARI: Yaş ve Dağılım

Uzaklaşan plaka sınırlarında (ofiyolitler içinde):


Kıbrıs tip yataklar (Bazik volkanitlerle ilişkili)
Yaklaşan plaka bölgelerinde ada yayı ortamlarında:
Kuroko tip yataklar (Dasitik-riyolitik volkanitlerle ilişkili)
Beşi tip yataklar (Hendek bölgesinde kalkalkali volkanizmayla ilişkili)

Yaş: Arkeen’den (3500 my) güncele kadar


Arkeen: Kanada Kalkanındaki Noranda ve Kidd Kreek yatakları,
Avustralya’da benzer birimlerde VMS yatakları çok az
Kambriyen-Ordovisiyen: Norveç’in Kaledoniyen kuşağında (Killingdal madeni)
New Foundland – Kanada’da New Brunswick madeni
Alt Karbonifer: Iberian pirit kuşağı (İspanya, Portekiz, İtalya)
Mesozoyik (Üst Kretase): Çok yaygın. Türkiye, Kıbrıs, Umman
Tersiyer (Miyosen): Japonya
MASİF SÜLFİT YATAKLARI: Yaş ve Dağılım
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Genel Özellikler

 Japonya’da bulunan Miyosen yaşlı 100x1500 km ebatlarındaki yeşil tüf


kuşağında yer alan Kuroko yatağına bağlı olarak isimlendirilmişlerdir.
 Kuroko tip yataklar riyolitik/dasitik domlarla çok yakından ilişkilidirler.
 Cevher mercek şekilli ve masif yapılı,
 Dasitik/riyolitik patlama breşleri içerisinde
 Tavan kayacı çoğunlukla bazaltlardan ve dasitik kayaçlardan oluşur. Bir
çok bölgede, cevherin hemen üzerinde ince kireçtaşı, çamurtaşı, çört
bantlarından oluşan bir çökel yer alır.

 Cevher düzgün geometrili olup, tabandan tavana doğru gidildikçe farklı


cevher seviyelerinden oluşur: Silisli cevher, piritik cevher, sarı cevher,
siyahcevher, baritik cevher, jipsli cevher.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Genel Özellikler


 Cevher mercek
şekilli ve masif
yapılı,
 Dasitik/riyolitik
patlama breşleri
içerisinde
 Tavan kayacı
çoğunlukla
bazaltlardan ve
dasitik kayaçlardan
oluşur. Bir çok
bölgede, cevherin
hemen üzerinde
ince kireçtaşı,
çamurtaşı, çört
bantlarından oluşan
bir çökel yer alır.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Genel Özellikler


 Cevher mercek
şekilli ve masif
yapılı,
 Dasitik/riyolitik
patlama breşleri
içerisinde
 Tavan kayacı
çoğunlukla
bazaltlardan ve
dasitik kayaçlardan
oluşur. Bir çok
bölgede, cevherin
hemen üzerinde
ince kireçtaşı,
çamurtaşı, çört
bantlarından oluşan
bir çökel yer alır.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Genel Özellikler


 Cevher mercek
şekilli ve masif
yapılı,
 Dasitik/riyolitik
patlama breşleri
içerisinde
 Tavan kayacı
çoğunlukla
bazaltlardan ve
dasitik kayaçlardan
oluşur. Bir çok
bölgede, cevherin
hemen üzerinde
ince kireçtaşı,
çamurtaşı, çört
bantlarından oluşan
bir çökel yer alır.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Genel Özellikler


 Cevher mercek
şekilli ve masif
yapılı,
 Dasitik/riyolitik
patlama breşleri
içerisinde
 Tavan kayacı
çoğunlukla
bazaltlardan ve
dasitik kayaçlardan
oluşur. Bir çok
bölgede, cevherin
hemen üzerinde
ince kireçtaşı,
çamurtaşı, çört
bantlarından oluşan
bir çökel yer alır.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Genel Özellikler


 Cevher mercek
şekilli ve masif
yapılı,
 Dasitik/riyolitik
patlama breşleri
içerisinde
 Tavan kayacı
çoğunlukla
bazaltlardan ve
dasitik kayaçlardan
oluşur. Bir çok
bölgede, cevherin
hemen üzerinde
ince kireçtaşı,
çamurtaşı, çört
bantlarından oluşan
bir çökel yer alır.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Mineralojik Bileşim

✓ Pirit, pirotin, sfalerit, galen ve kalkopirit asıl cevher mineralleridir.


✓ Tetraedrit, tenantit ve arsenopirit nadir olarak bulunur.
✓ Ancak bir çok yatakta özellikle bornit ve sülfotuzlar önemli miktarlara
erişebilir.
✓ Kuvars asıl gang minerali olup, karbonatlar, klorit ve serizit daha az
görünürler.
✓ Bütün masif sülfit yataklarında bir zonlanma bulunur.
✓ Pb ve Zn üst zonlarda bulunur, Cu ise taban kayacına doğru
zenginleşir.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Farklı cevher seviyeleri

Asidik tüf Demirli çört


Barit

Kil
Siyah cevher Jips
Sarı cevher
Kil

Riyolit domu

Piritli cevher
Asidik tüf, breş

Silisli cevher

1) Silisli cevher: pirit, kalkopirit ve kuvars içeren ağsal cevherleşmedir ve


genel olarak stratiform yapılı siyah cevherin altındaki kesimlerde yer alır.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Farklı cevher seviyeleri

Asidik tüf Demirli çört


Barit

Kil
Siyah cevher Jips
Sarı cevher
Kil

Riyolit domu

Piritli cevher
Asidik tüf, breş

Silisli cevher

2) Piritli cevher: Damarlar veya saçınımlar halinde bulunur. Bazı durumlarda


stratiform olabilir. Pirit çok baskındır. Az oranda kalkopirit ve kuvars da
bulunabilir.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: farklı cevher seviyeleri

Asidik tüf Demirli çört


Barit

Kil
Siyah cevher Jips
Sarı cevher
Kil

Riyolit domu

Piritli cevher
Asidik tüf, breş

Silisli cevher

3) Jipsli seviye: tabaka uyumlu bu seviye, jips- anhidrit- pirit- kalkopirit-


sfalerit- galen- kuvars içerir ve silisli cevherin yanlarında veya üzerinde
gelişebilir. Çoğunlukla sarı cevherin kenar kesimlerinde bulunur.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI
a) Kuroko Tip Yataklar: farklı cevher seviyeleri

Asidik tüf Demirli çört


Barit

Kil
Siyah cevher Jips
Sarı cevher
Kil

Riyolit domu

Piritli cevher
Asidik tüf, breş

Silisli cevher

4) Sarı cevher: Mercek şekilli, tabakaya uyumlu bu zon başlıca pirit, kalkopirit
ve az oranda da sfalerit, barit ve kuvars içerir. Siyah cevherden sonra
gelişmiştir.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI
a) Kuroko Tip Yataklar: farklı cevher seviyeleri

Asidik tüf Demirli çört


Barit

Kil
Siyah cevher Jips
Sarı cevher
Kil

Riyolit domu

Piritli cevher
Asidik tüf, breş

Silisli cevher

5) Siyah cevher: Sfalerit, galen, kalkopirit, pirit ve barit içeren tabakaya


uyumlu cevherli zondur. Cevher masif, tabakalı veya parçalı. Framboidal pirit
çok önemli. Üste doğru As ve Ag artışı (tetrahedrit ve tenatitin).
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: farklı cevher seviyeleri

Asidik tüf Demirli çört


Barit

Kil
Siyah cevher Jips
Sarı cevher
Kil

Riyolit domu

Piritli cevher
Asidik tüf, breş

Silisli cevher

6) Baritik cevher: Bu zon çok ince tabakalı olup sadece baritten oluşur. Bu
zonda az oranda kalsit, dolomit ve siderit de bulunabilir.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI
a) Kuroko Tip Yataklar: farklı cevher seviyeleri

Asidik tüf Demirli çört


Barit

Kil
Siyah cevher Jips
Sarı cevher
Kil

Riyolit domu

Piritli cevher
Asidik tüf, breş

Silisli cevher

7) Çörtlü seviye: Stratigrafik olarak en üstte bulunan zondur. Deniz içinde


bulunan gerek kimyasal, gerekse biyolojik malzemenin sedimanter olarak
tortulaşmasıyla oluşan ve kalınlığı bazan cm ölçeğinde olan bir zondur.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Hidrotermal Alterasyon


MASİF SÜLFİT YATAKLARI

a) Kuroko Tip Yataklar: Hidrotermal Alterasyon


 Taban kayaçlarında gözlenir ve
genellikle baca şekillidir. Alterasyon
bacasının çekirdeğinde veya
merkezinde serisit- kuvars; dış 1.zon 2.zon
zonlarında Mg’lu klorit bulunur.
 Taban kayaçlarında Na2O ve CaO
azalması, K2O artışı görülür.
 Alterasyonun şiddeti merceği
besleyen ağsal damarcıkların cevher
bulunduğu bölgeden merceğin dış
kesimlerine doğru gidildikçe azalır.
 Genel olarak dört farklı alterasyon
zonu gözlenir:
1. Zon: Montm.- Zeolit- Kristobalit
2. Zon: Serizit, serizit- 3.zon 4.zon
montmorillonit- Fe-Mg’lu
klorit- albit- K’lu feldispat-kuvars
3. Zon: Serisit, serizit-
montmorillonit- Mg’lu klorit
4. Zon: Kuvars- serizit
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

b) Kıbrıs Tip Yataklar: Genel Özellikleri

 Kıbrıs’taki Trodos bölgesinde görüldüklerinden Kıbrıs tipi olarak bilinirler


 Okyanus ortası sırt bölgelerinde yer alırlar; dolayısıyla ofiyolitik kayaçlarla
yakından ilişkilidirler. Ofiyolitik komplekslerin volkanik kayaçları içerisinde
yer alırlar.

KD T ro d o s
Y a s tık la v la r
GB
Cu

D a y k la r
D ü n it
G a b ro
P o d ifo r m C r H a r z b u r jit
U ltr a m a f ik k ü m ü la tla r
MASİF SÜLFİT YATAKLARI
b) Kıbrıs Tip Yataklar: Genel Özellikleri
 Cevher mercek şekilli KD Cu
Trodos Yastık lavlar
GB
ve masif yapılı olup,
masif sülfit yataklarının
genel özelliklerini
yansıtır. Yani tabanda
bir ağsal zon bulunur.
Dayklar
 Normal bir ofiyolitik Gabro
Dünit
istifte volkanik Podiform Cr Harzburjit
kayaçlar yastık lavlar Ultramafik kümülatlar
ve bu yastık lavları
besleyen bazaltik dayk
kümelerinden oluşur. KB Landaria GD
Petra
Yastık lavlar da üç ayrı Yastık lavlar
Mousoulos

zona ayrılabilir: En
üstte olivinli bazaltlar,
daha altta bazaltlar, en
altta ise altere
(propilitleşmiş) Propilitik lavlar
bazaltlar yer alır.

Hidrotermal
MASİF SÜLFİT YATAKLARI
b) Kıbrıs Tip Yataklar: Genel Özellikleri
KD Trodos GB
 Cevher yastık lavlar Cu Yastık lavlar

içerisinde, alt-üst
yastık lavlar
arasındaki
dokanakta yer alır
Dayklar
ve dike yakın eğimli Dünit
Gabro
normal fayların Podiform Cr Harzburjit
yanında oluşurlar. Ultramafik kümülatlar

Bir çok yatakta


taban kayaçlarında KB GD
Landaria
cevherleşmeden Mousoulos Petra
önce gelişmiş olan Yastık lavlar

bir breşik yapı yer


alır.

Propilitik lavlar

Hidrotermal
A) MASİF SÜLFİT YATAKLARI
b) Kıbrıs Tip Yataklar: Merceğin yapısı ve mineralojik bileşim

Normal bir sistemde üç ayrı zon.


1) oksitli zon,
2) masif cevher zonu,
3) silisli / ağsal cevher.

Oksitli zon: Masif cevherin üzerinde


bulunur ve en üst zondur. Kuvars,
götit ve az oranda illit içerir. Bu zon
sülfürlü cevherin deniz suyuyla
oksitlenmesiyle gelişmiştir. Üzerinde
ise olivinli bazaltik yastık lavlar yer
alır.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI
b) Kıbrıs Tip Yataklar: Merceğin yapısı ve mineralojik bileşim

Normal bir sistemde üç


ayrı zon bulunur.
1) oksitli zon,
2) masif cevher zonu,
3) silisli / ağsal cevher.

Masif cevher: Masif


cevher yüksek
porozitelidir. Kolloform
bantlı pirit ve kalkopirit
blokları gevşek, kumlu
sülfürlü bir matriks içinde
bulunur. Derine doğru
cevher daha fazla
konglomeratik ve breşik
bir yapı gösterir.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI
b) Kıbrıs Tip Yataklar: Merceğin yapısı ve mineralojik bileşim
Silisli/ağsal zon: Kuvarsın
sülfürlü cevherin yerini
almasıyla oluşmuştur. Bu
zonda cevher kuvarsca
yoğun bir matriks içerisinde
pirit ve kalkopiritten oluşur.
Bazı durumlarda sfalerit,
kalkopiritten daha baskın
olabilir.
a) pirit, kalkopirit, sfalerit ve
kuvars damarları;
b) kloritleşmiş lavlar içinde
saçınımlar halinde
bulunan çoğunlukla
piritten oluşan
saçınımlardır.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI
b) Kıbrıs Tip Yataklar: Merceğin yapısı ve mineralojik bileşim
Silisli/ağsal zon: Kuvarsın
sülfürlü cevherin yerini
almasıyla oluşmuştur. Bu
zonda cevher kuvarsca
yoğun bir matriks içerisinde
pirit ve kalkopiritten oluşur.
Bazı durumlarda sfalerit,
kalkopiritten daha baskın
olabilir.
a) pirit, kalkopirit, sfalerit ve
kuvars damarları;
b) kloritleşmiş lavlar içinde
saçınımlar halinde
bulunan çoğunlukla
piritten oluşan
saçınımlardır.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI
b) Kıbrıs Tip Yataklar: Merceğin yapısı ve mineralojik bileşim
KD Trodos GB
 Ana cevher Cu Yastık lavlar

mineralleri pirit ve
kalkopirittir. Sfalerit
de yer yer önemli
 Au, Co ve Zn Dayklar
bakımından da Gabro
Dünit

önemli olabilirler. Co Podiform Cr Harzburjit


Ultramafik kümülatlar
oranı silisli zona
doğru artar.
 Masif cevherin Cu KB Landaria GD
Petra
tenörü %1-6 Yastık lavlar
Mousoulos

arasında, Zn tenörü
ise çok düşüktür.
Ancak bazı
yataklarda %10 Zn
Propilitik lavlar
tenörü bulunmuştur.

Hidrotermal
MASİF SÜLFİT YATAKLARI

b) BeşiTip Yataklar: Merceğin yapısı ve mineralojik bileşim

 Japonya’daki Beşi Kimyasal tortular


masif sülfit Silisli volkanoklastik kayaçlar
yatağına adfen bu
isim verilmiştir. Volkano- klastik Lav akıntıları
 ada yayı tortular, tüf
oluşumunun
erken
safhalarında derin
deniz çukurlarında Silisifiye tüf
oluşurlar; mafik Mafik aglomera
volkanik kayaçlar ve tüf
ve türbidit Yastık Silis
lavlar sokulumları Mafik lav akıntısı
kayaçlarla
ilişkilidirler.
MASİF SÜLFİT YATAKLARI
b) BeşiTip Yataklar: Merceğin yapısı ve mineralojik bileşim

 Bu tür yataklar
genellikle ince, fakat Kimyasal tortular
yanal devamlılığı Silisli volkanoklastik kayaçlar
fazla merceklerden
oluşurlar. Volkano- klastik Lav akıntıları
 Cevherin altında tortular, tüf
mafik volkanik
kayaçlar, üzerinde
ise manyetitce
zengin katmanlar
içeren silisli şistler Silisifiye tüf
yer alır. Mafik aglomera
ve tüf
 Daha çok Cu-Zn
Yastık Silis
sülfürler içerirler. sokulumları Mafik lav akıntısı
lavlar
Pirit de çok boldur.
Önemli oranda Au
konsantrasyonları
içerebilirler.
Türkiye’den Örnekler: D. Karadeniz Bölgesi

K A R A D E N İ Z Arhavi
Borçka
Murgul 1
Ardeşen
Çayeli
Vakfıkebir
Perşembe Trabzon Rize
Ordu Yomra Of 2
Giresun
Tonya
4 3 3932 m.
5 Maçka

İkizdere

Gölköy

G. Hane
LEGEND
K Miocene-Pliocene Basaltic volcanics & Clastic sediments

Eocene Andesitic-basaltic volcanics

Granitoids

MINERAL DEPOSITS Sandstone, marl, clayey limeston, shale


Upper Sanstone, marl, reefal limestone
Volcanogenic Massive Sulphide Deposits Cretaceous Rhyolitic and rhyodacitic volcanics
1) Murgul, 2) Çayeli, 3) Kutlular, 4) Kanköy, 5) Lahanos
Basaltic, andesitic volcanics
Volcanogenic manganese deposits
Undifferentiated lithologies
Porphyry type deposits Liassic - lower Clayey-, cherty- and sandy limestone
Cretaceous Basalt, andesite and dacite
Vein type deposits
30 km
Skarn type deposits Paleosoic Gümüşhane Granite
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Madenli, Çayeli

Yıl: 2005, Çakmakkaya sahası


Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Murgul, Artvin
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Madenli, Çayeli
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Madenli, Çayeli
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Madenli, Çayeli
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Kutlular, Sürmene

Bazik volkanitler

Dasitik tüf

Kutlular (Sürmene, Trabzon) açık işletmesinin 2002 yılındaki görünümü


Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Kutlular, Sürmene
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Kanköy, Yomra

300

KR-17
240
KR-12
KR-11
KR-3
KR-2 180
KR-5
Alüvyon
Dasitik piroklastitler 120
A Tavan dasiti
Biyomikritik kireçtaþý 60
Tavan dasiti (piritli)
Masif cevher
Aðsal cevher 0
Sondaj kuyusu
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Lahanos, Espiye
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Lahanos, Espiye

Tavan dasiti

Taban dasiti
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Lahanos, Espiye

Tavan dasiti

Taban dasiti
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Harşit, Tirebolu

Tavan dasitleri

Taban kayacı
Riyolitik-tüf-breş Cevher (gl, sfl, pir, kpir)

Silisleşme-serizitleşme-
Killeşme zonu
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Karaerik, Espiye
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Maden, Ergani
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Ortaklar, G.Antep
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Ortaklar, G.Antep
Türkiye Masif Sülfit Yatakları: Ortaklar, G.Antep
MASİF SÜLFİT YATAKLARININ OLUŞUMU
MASİF SÜLFİT YATAKLARININ OLUŞUMU
MASİF SÜLFİT YATAKLARININ OLUŞUMU
MASİF SÜLFİT YATAKLARININ OLUŞUMU

Another black smoker vent on top of a 10 m high chimney, with a temperature of


342°C (VENT1 at South Cleft). This one is a real chugger!
MASİF SÜLFİT YATAKLARININ OLUŞUMU
MASİF SÜLFİT YATAKLARININ OLUŞUMU

Black smoker (VENT1 at South Cleft) venting 284°C mineral-rich fluid. The
chimney is made of sulfide minerals, and is covered with tubeworms.
MASİF SÜLFİT YATAKLARININ OLUŞUMU

This is a new anhydrite chimney named Vixen that was


discovered this year in the Coquille vent field.
MASİF SÜLFİT YATAKLARININ OLUŞUMU

This amazing black smoker (Inferno vent at Axial Volcano) appears to be "flaming", because
the fluid it is venting is at 348°C, the boiling point for this depth (1543 m). The "glow" is an
illusion and probably caused by bubbles in the phase separated fluid reflecting the lights from
the sub. It is not emitting its own light.
MASİF SÜLFİT YATAKLARININ OLUŞUMU

Black smoker plumes billowing out of a 10-m tall sulfide chimney at the Vent 1
site at south Cleft. This vent is over 300 degrees C.
MASİF SÜLFİT YATAKLARININ OLUŞUMU
MASİF SÜLFİT YATAKLARININ OLUŞUMU
MASİF SÜLFİT YATAKLAR: KONU TEKRARI SORULARI

 Masif sülfit yatağı nedir?  Halen üretim halinde bulunan Kuroko tip yatağın adı
 Masif sülfit yatakları ne tür bir oluşum şekline sahiptir?  Kıbrıs tip yataklar hangi ortamlarda oluşur.
 Masif sülfit yataklarının ana mineralleri nelerdir?  Kıbrıs tip yatakların oluşum ortamlarında,
hangi tür kayaçlar yer alır.
 Masif sülfit yataklarının türleri nelerdir?  Kıbrıs tip yataklarda hangi cevher zonları vardır?
 Kuroko tip yataklar hangi ortamlarda oluşur?  Kıbrıs tip yatakları Kuroko tip yataklardan ne
 Kuroko tip bir yatağın taban ve tavanında hangi tür şekilde ayırabilirsiniz?
Kayaçlar yer alır.  Türkiye’de bulunan Kıbrıs tip yataklar nelerdir?
 Kuroko tip bir yatakta hangi cevher zonları vardır?  Genel olarak masif sülfit yataklarının
oluşumunda ne tür hidrotermal çözeltiler rol
 Kuroko tip bir yatakta ilk oluşan cevher zonu
oynar?
hangisidir ve bunun bileşimi nedir?
 Beşi tip masif sülfit yatakları hangi ortamlarda
 Sarı cevher zonunda ne vardır? oluşurlar?
 Siyah cevher zonunun en önemli özelliği nedir?  Kıbrıs tip masif sülfit yataklarında ana cevher
 Kuroko tip yataklarda en üstte ne tür bir zon zonunda hangi mineraller yer alır?
bulunur ve neden?  Kıbrıs tip yataklarda cevhere eşlik edebilecek
 Kuroko tip yataklarda neden jipsli bir zon bulunur? olan yan ürünler nelerdir?
 Kuroko tip yataklarda alterasyon zonlanması nasıldır?  Kuroko tip yataklarda cevhere eşlik edebilecek
olan yan ürünler nelerdir?
 Türkiye’de bulunan Kuroko tip yataklar hangileridir?
 Doğu Karadeniz Bölgesinde masif sülfit yatağı  Türkiye genelinde hangi tür masif sülfit
aramak üzere görevlendirilseniz, hangi yatakları bulunabilir, neden?
özelliklerin bulunduğu noktaları ararsınız?

You might also like