‫ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان‬

INSO Islamic Republic of Iran
17001 ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان‬ 17001
1st. Edition Iranian National Standardization Organization ‫ﭼﺎپ اول‬
Jan.2013 1392 ‫ﺑﻬﻤﻦ‬

‫( ﻗﺎﺑﻞ‬ΙΙ) ‫ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آﻫﻦ‬-‫ﻛﺎﻧﻪﻫﺎي آﻫﻦ‬

-‫ﺣﻞ در اﺳﻴﺪ ﺑﻪ روش ﺗﻴﺘﺮاﺳﻴﻮن‬
‫روش آزﻣﻮن‬

Iron Ores - Determination of Acid-Soluble

Iron (II) Content - Titrimetric Method -
Test Method

ICS:73.060.10
 ‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا‬
‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻨﺪ ﻳـﻚ ﻣـﺎدة‪ 3‬ﻗـﺎﻧﻮن اﺻـﻼح ﻗـﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘـﺮرات ﻣﺆﺳﺴـﺔ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد و‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺼﻮب ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ 1371‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺟﻊ رﺳﻤﻲ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺪوﻳﻦ و ﻧﺸـﺮ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫ﻣﻠﻲ )رﺳﻤﻲ( اﻳﺮان را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬
‫ﻧﺎم ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻳﻜﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه و دوﻣﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اداري ﻣـﻮرخ ‪ 90/6/29‬ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﻃﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 206/35838‬ﻣﻮرخ ‪ 90/7/24‬ﺟﻬﺖ اﺟﺮا اﺑﻼغ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻣﺮﻛﺐ از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﻣﺮاﻛﺰ و ﻣﺆﺳﺴـﺎت‬
‫ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪي و اﻗﺘﺼﺎدي آﮔﺎه و ﻣﺮﺗﺒﻂ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد وﻛﻮﺷﺸﻲ ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻠﻲ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻮﻟﻴـﺪي‪،‬‬
‫ﻓﻨﺎوري و ﺗﺠﺎري اﺳﺖ ﻛـﻪ از ﻣﺸـﺎرﻛﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧـﻪ و ﻣﻨﺼـﻔﺎﻧﺔ ﺻـﺎﺣﺒﺎن ﺣـﻖ و ﻧﻔـﻊ‪ ،‬ﺷـﺎﻣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺼـﺮفﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن‪،‬‬
‫ﺻﺎدرﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و وارد ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﺨﺼﺼﻲ‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و ﻏﻴﺮ دوﻟﺘﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬ﭘﻴﺶ ﻧـﻮﻳﺲ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﺮاي ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ذي ﻧﻔﻊ و اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻫﺎي ﻓﻨـﻲ ﻣﺮﺑـﻮط ارﺳـﺎل ﻣـﻲﺷـﻮد و ﭘـﺲ از‬
‫درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻈﺮﻫﺎ و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ در ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن رﺷﺘﻪ ﻃﺮح و در ﺻﻮرت ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ )رﺳﻤﻲ( اﻳـﺮان‬
‫ﭼﺎپ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺆﺳﺴﺎت و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ و ذي ﺻﻼح ﻧﻴﺰ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‬
‫درﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠﻲ ﻃﺮح و ﺑﺮرﺳﻲ و درﺻﻮرت ﺗﺼﻮﻳﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان ﭼـﺎپ و ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪.‬ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﻣﻠﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻔﺎد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳـﺮان ﺷـﻤﺎرة ‪ 5‬ﺗـﺪوﻳﻦ و در ﻛﻤﻴﺘـﺔ ﻣﻠـﻲ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺮﺑﻮط ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان از اﻋﻀﺎي اﺻﻠﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑـﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠـﻲ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد )‪، 1(ISO‬ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮن ﺑـﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠـﻲ اﻟﻜﺘﺮوﺗﻜﻨﻴـﻚ‬
‫)‪ 2(IEC‬و ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﻧﺪازه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ )‪ 3(OIML‬اﺳﺖ و ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺗﻨﻬـﺎ راﺑـﻂ‪ 4‬ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮن ﻛـﺪﻛﺲ ﻏـﺬاﻳﻲ‬
‫)‪ 5(CAC‬در ﻛﺸﻮر ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺿﻤﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻠﻲ و ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪي ﻫـﺎي ﺧـﺎص‬
‫ﻛﺸﻮر ‪ ،‬از آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﻓﻨﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺟﻬﺎن و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮازﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه در ﻗـﺎﻧﻮن‪ ،‬ﺑـﺮاي ﺣﻤﺎﻳـﺖ از ﻣﺼـﺮف ﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺣﻔـﻆ‬
‫ﺳﻼﻣﺖ و اﻳﻤﻨﻲ ﻓﺮدي و ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺣﺼﻮل اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﻣﻼﺣﻈﺎت زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬اﺟﺮاي ﺑﻌﻀﻲ از‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان را ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﻴﺪي داﺧﻞ ﻛﺸﻮر و‪/‬ﻳﺎ اﻗﻼم وارداﺗﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬اﺟﺒـﺎري‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﺑﺎزارﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼـﻮﻻت ﻛﺸـﻮر‪ ،‬اﺟـﺮاي اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻛﺎﻻﻫـﺎي ﺻـﺎدراﺗﻲ و‬
‫درﺟﻪﺑﻨﺪي آن را اﺟﺒﺎري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن از ﺧﺪﻣﺎت ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻓﻌﺎل‬
‫در زﻣﻴﻨﺔ ﻣﺸﺎوره‪ ،‬آﻣﻮزش‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻤﻴﺰي و ﺻﺪورﮔﻮاﻫﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻲ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸـﮕﺎه‬
‫ﻫﺎ و ﻣﺮاﻛﺰ ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن )واﺳﻨﺠﻲ( وﺳﺎﻳﻞ ﺳﻨﺠﺶ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت را ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ ﻧﻈﺎم ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ اﻳﺮان ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﺻﻮرت اﺣﺮاز ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﺔ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺑﻪ آن ﻫﺎ اﻋﻄﺎ و ﺑﺮ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد آن ﻫﺎ ﻧﻈﺎرت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮوﻳﺞ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻳﻜﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن )واﺳﻨﺠﻲ( وﺳﺎﻳﻞ ﺳﻨﺠﺶ‪ ،‬ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻋﻴـﺎر ﻓﻠـﺰات‬
‫ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ و اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎي ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان از دﻳﮕﺮ وﻇﺎﻳﻒ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1- International Organization for Standardization‬‬

‫‪2 - International Electrotechnical Commission‬‬
‫)‪3- International Organization of Legal Metrology (Organisation Internationale de Metrologie Legale‬‬
‫‪4 - Contact point‬‬
‫‪5 - Codex Alimentarius Commission‬‬

‫ب‬
 ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻨﻲ ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫» ﻛﺎﻧﻪﻫﺎي آﻫﻦ‪ -‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آﻫﻦ )‪ (ΙΙ‬ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ در اﺳﻴﺪ ﺑﻪ روش ﺗﻴﺘﺮاﺳﻴﻮن‪ -‬روش آزﻣﻮن«‬

‫ﺳﻤﺖ و‪ /‬ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫رﻳﻴﺲ‪:‬‬

‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫اﺣﻤﺪي‪ ،‬ﺣﺎﺟﻲ رﺿﺎ‬
‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺷﻴﻤﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي(‬

‫دﺑﻴﺮ‪:‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ روﻳﺎن ﭘﮋوﻫﺎن ﺳﻴﻨﺎ‬ ‫اﻓﺘﺨﺎري داﻓﭽﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻤﻴﻪ‬
‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺷﻴﻤﻲ ﻓﻴﺰﻳﻚ(‬

‫)اﺳﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎ(‬ ‫اﻋﻀﺎ‪:‬‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻴﻤﺎن اﻛﺒﺎﺗﺎن‬ ‫ﺑﻲ ﺳﺨﻦ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ‬
‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺷﻴﻤﻲ ﻓﻴﺰﻳﻚ(‬

‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫ﺑﻴﮕﻠﺮي‪ ،‬ﺣﺴﻦ‬

‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺷﻴﻤﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ(‬

‫اداره ﻛﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺘﺎن ﻫﻤﺪان‬ ‫رداﺋﻲ‪ ،‬اﺣﺴﺎن‬

‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺷﻴﻤﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ(‬

‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان‬ ‫ﻋﺒﺎﺳﻲ رزﮔﻠﻪ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ‬

‫)ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻮاد و ﺳﺮاﻣﻴﻚ(‬

‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻛﻚﺳﺎزي و ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻗﻄﺮان زرﻧﺪ ﻛﺮﻣﺎن‬ ‫ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ ﺳﻌﻴﺪ‪ ،‬ﻋﻠﻲ‬
‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺷﻴﻤﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ(‬

‫داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ واﺣﺪ ﻟﻨﮕﺮود‬ ‫ﺻﻨﻌﺘﮕﺮ‪ ،‬اﻟﻬﺎم‬

‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺷﻴﻤﻲ ﻓﻴﺰﻳﻚ(‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﺳﭙﻴﺪ ﻣﺎﺳﻪ ﻫﻤﺪان‬ ‫ﻗﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ‬

‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎس زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ(‬

‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻌﺪن اﺳﺘﺎن ﻫﻤﺪان‬ ‫ﻣﺤﻤﺪﭘﻮر‪ ،‬ﻋﺰت‬

‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎس زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ(‬

‫ج‬
 ‫اداره ﻛﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺘﺎن ﻫﻤﺪان‬ ‫ﻣﺤﻤﺪي‪ ،‬رﺿﺎ‬
‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ(‬

‫اداره ﻛﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺘﺎن ﻫﻤﺪان‬ ‫ﻣﻬﺠﻮب‪ ،‬ﻛﺘﺎﻳﻮن‬

‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺷﻴﻤﻲ ﻣﻌﺪﻧﻲ(‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻓﻨﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﺎك اﺳﺘﺎن ﻫﻤﺪان‬ ‫ﻧﺠﻔﻲ‪ ،‬اﻣﻴﺮ‬

‫)ﻛﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ ﺷﻴﻤﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ(‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻮﻋﻠﻲ ﺳﻴﻨﺎ ﻫﻤﺪان‬ ‫ﻫﺎﺷﻤﻲ‪ ،‬ﻣﻬﺪي‬

‫)دﻛﺘﺮي ﺷﻴﻤﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ(‬

‫د‬
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺪرﺟﺎت‬
‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬
‫ب‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان‬
‫ج‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻨﻲ ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫و‬ ‫ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﺎر‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 1‬ﻫﺪف و داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 2‬ﻣﺮاﺟﻊ اﻟﺰاﻣﻲ‬
‫‪2‬‬ ‫‪ 3‬اﺻﻮل آزﻣﻮن‬
‫‪2‬‬ ‫‪ 4‬ﻣﻮاد و‪/‬ﻳﺎ واﻛﻨﺸﮕﺮﻫﺎ‬
‫‪3‬‬ ‫‪ 5‬وﺳﺎﻳﻞ‬
‫‪3‬‬ ‫‪ 6‬ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري و آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫‪3‬‬ ‫‪ 7‬روش اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن‬
‫‪5‬‬ ‫‪ 8‬ﺑﻴﺎن ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫‪7‬‬ ‫‪ 9‬ﮔﺰارش آزﻣﻮن‬
‫‪8‬‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ )اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ( ﻧﻤﻮدار روش اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﺠﺰﻳﻪاي آزﻣﺎﻳﻪﻫﺎ‬
‫‪9‬‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ب )اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ( اﻧﺤﺮاف ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي و ﻣﻌﺎدﻻت رواداري ﻣﺠﺎز‬
‫‪10‬‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ پ )اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ( داده دﻗﺖ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎ آزﻣﻮن ﺗﺠﺰﻳﻪاي‬

‫ه‬
 ‫ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﺎر‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد »ﻛﺎﻧﻪﻫﺎي آﻫﻦ‪ -‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آﻫﻦ )‪ (ΙΙ‬ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ در اﺳﻴﺪ ﺑﻪ روش ﺗﻴﺘﺮاﺳﻴﻮن‪ -‬روش آزﻣـﻮن« ﻛـﻪ‬
‫ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ آن درﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖ روﻳﺎن ﭘﮋوﻫﺎن ﺳﻴﻨﺎ ﺗﻬﻴـﻪ و ﺗـﺪوﻳﻦ ﺷـﺪه و در ﻳﻜﺼـﺪ و‬
‫ﻫﺸﺘﺎد و ﻫﻔﺘﻤﻴﻦ اﺟﻼﺳﻴﻪ ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻣﻮرخ ‪ 1392/9/26‬ﻣـﻮرد ﺗﺼـﻮﻳﺐ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻨﻚ ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﺎدة ‪ 3‬ﻗﺎﻧﻮن اﺻﻼح ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘـﺮرات ﻣﻮﺳﺴـﻪ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺻـﻨﻌﺘﻲ‬
‫اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺼﻮب ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ ،1371‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻫﻤﮕﺎﻣﻲ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي ﻣﻠﻲ و ﺟﻬـﺎﻧﻲ در زﻣﻴﻨـﺔ ﺻـﻨﺎﻳﻊ‪ ،‬ﻋﻠـﻮم و ﺧـﺪﻣﺎت‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان در ﻣﻮاﻗﻊ ﻟﺰوم ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻫﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻛﻪ ﺑـﺮاي اﺻـﻼح و ﺗﻜﻤﻴـﻞ اﻳـﻦ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ اراﺋﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻨﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻫﻤﻮاره از آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ و ﻣﺄﺧﺬي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﺔ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ISO 9035:1989, Iron ores - Determination of acid-soluble iron (II) content - Titrimetric‬‬
‫‪method‬‬

‫و‬
 ‫ﻛﺎﻧﻪﻫﺎي آﻫﻦ‪ -‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آﻫﻦ )‪ (ΙΙ‬ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ در اﺳﻴﺪ ﺑﻪ روش ﺗﻴﺘﺮاﺳﻴﻮن‪-‬‬
‫روش آزﻣﻮن‬

‫ﻫﺪف و داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬ ‫‪1‬‬

‫‪1‬‬
‫ﻫﺪف از ﺗﺪوﻳﻦ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ روﺷﻲ ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻘﺪار آﻫﻦ )‪ (ΙΙ‬در ﻛﺎﻧﻪﻫﺎي آﻫﻦ ﻓﺮاوري ﺷﺪه و‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 1%‬ﺗﺎ ‪ 25%‬آﻫﻦ )‪ (ΙΙ‬ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ در اﺳﻴﺪ و ﻣﻘﺪار ﻧﺎﭼﻴﺰ آﻫﻦ ﻓﻠﺰي ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ روش ﺑـﻪوﻳـﮋه‬
‫ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ روشﻫﺎي آزﻣﻮن ﺗﺠﺪﻳﺪﭘـﺬﻳﺮي ﻣﺸـﺨﺺ ﺷـﺪه در اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻨـﺪ ‪ 2-2‬و ‪3-2‬‬
‫ﻣﺤﺪود ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ روش ﺑﺮاي ﻛﺎﻧﻪﻫﺎي داراي ﮔﻮﮔﺮد )ﺑﻪﺻﻮرت ﺳﻮﻟﻔﻴﺪ( ﺑﻴﺶ از ‪) 0/3%‬ﺟﺮﻣﻲ‪ /‬ﺟﺮﻣﻲ( و‪ /‬ﻳﺎ ﻛﺎﻧﻪﻫـﺎي داراي‬
‫ﻛﺮﺑﻦ آزاد ﺑﻴﺶ از ‪) 5%‬ﺟﺮﻣﻲ‪ /‬ﺟﺮﻣﻲ( ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‪ ،‬ﺑـﺎﻗﻲﻣﺎﻧـﺪه ﻧـﺎﻣﺤﻠﻮل‬
‫در اﺳﻴﺪ ﺑﻪ وﻳﮋه در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ روشﻫﺎي آزﻣﻮن ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و دﻗﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺼﻮل‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣـﻲ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ اﻟﺰاﻣﻲ‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﺪارك اﻟﺰاﻣﻲ زﻳﺮ ﺣﺎوي ﻣﻘﺮراﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑـﻪ آنﻫـﺎ ارﺟـﺎع داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ آن ﻣﻘﺮرات ﺟﺰﺋﻲ از اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪرﻛﻲ ﺑﺎ ذﻛﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺸﺎر ارﺟﺎع داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﺻـﻼﺣﻴﻪﻫـﺎ و ﺗﺠﺪﻳـﺪﻧﻈﺮﻫﺎي ﺑﻌـﺪي آن‬
‫ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻣﺪارﻛﻲ ﻛﻪ ﺑﺪون ذﻛﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻪ آنﻫﺎ ارﺟـﺎع داده ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ و اﺻﻼﺣﻴﻪﻫﺎي ﺑﻌﺪي آنﻫﺎ ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺮاﺟﻊ زﻳﺮ ﺑﺮاي اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪:‬‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ :1956‬ﻇﺮوف ﺷﻴﺸﻪاي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ‪ -‬ﺑﻮرتﻫﺎ ‪ -‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ‬ ‫‪1-2‬‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ :9020‬ﻛﺎﻧﻪﻫﺎي آﻫﻦ‪ -‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻛﺎﻫﺶﭘﺬﻳﺮي‪ -‬روش آزﻣﻮن‬ ‫‪2-2‬‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ :9017‬ﻛﺎﻧﻪﻫﺎي آﻫﻦ‪ -‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﻲ‪ -‬روش آزﻣﻮن‬ ‫‪3-2‬‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ :7284‬ﻛﺎﻧﻪﻫﺎي آﻫﻦ‪ -‬آﻣﺎدهﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﻪﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬ ‫‪4-2‬‬
‫‪2-5‬‬ ‫‪ISO 4791-1, Laboratory apparatus - Vocabulary relating to apparatus made essentially‬‬
‫‪from glass, porcelain or vitreous silica - Part 7 : Names for items of apparatus.‬‬

‫‪1- Processed‬‬

‫‪1‬‬
 ‫اﺻﻮل آزﻣﻮن‬ ‫‪3‬‬
‫در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻧﺤﻼل ﺑﺎ ﻫﻴﺪروﻛﻠﺮﻳﻚ اﺳﻴﺪ در ﻳﻚ اﺗﻤﺴﻔﺮ ﺑﻲاﺛﺮ‪ ،‬اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﻣﺨﻠﻮط ﺳـﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳـﻴﺪ و‬
‫ﻓﺴﻔﺮﻳﻚ اﺳﻴﺪ و رﻗﻴﻖﺳﺎزي ﺑﺎ آب اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار آﻫﻦ )‪ (ΙΙ‬ﺑﺎ ﺗﻴﺘﺮ ﻛﺮدن ﻣﺤﻠﻮل اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ دي‪-‬‬
‫ﻛﺮوﻣﺎت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺪﻳﻢ ديﻓﻨﻴﻞ آﻣﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻨﺎﺳﺎﮔﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻮاد و‪/‬ﻳﺎ واﻛﻨﺸﮕﺮﻫﺎ‬ ‫‪4‬‬

‫در ﻃﻮل ﺗﺠﺰﻳﻪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ از واﻛﻨﺸﮕﺮﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺧﻠﻮص ﺗﺠﺰﻳﻪاي و آب ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺷﺪه ﻳﺎ آب ﺑﺎ ﺧﻠـﻮص ﻣﻌـﺎدل اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻳﺎدآوري‪ -‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد آب اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻳﻦ روش‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮﺷﺎﻧﺪن اﻛﺴﻴﮋنزداﻳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﺪﻳﻢ ﻛﺮﺑﻨﺎت )‪ (Na2CO3‬ﻳﺎ ﺳﺪﻳﻢ ﻫﻴﺪروژن ﻛﺮﺑﻨﺎت )‪.(NaHCO3‬‬ ‫‪1-4‬‬

‫ﻫﻴﺪروﻛﻠﺮﻳﻚ اﺳﻴﺪ‪ 1/16 g/ml ،‬ﺗﺎ ‪.ρ=1/19 g/ml‬‬ ‫‪2-4‬‬

‫ﻳﺎدآوري‪ -‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد اﻳﻦ واﻛﻨﺸﮕﺮ ﺑﺎ ﭘﺎكﺳﺎزي ﻧﻴﺘﺮوژن ﻳﺎ آرﮔﻮن ﻳﺎ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﻳﻚ زﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎه‪ ،‬اﻛﺴﻴﮋنزداﻳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻫﻴﺪروﻓﻠﻮرﻳﻚ اﺳـﻴﺪ‪) %40 ،‬ﺟـﺮﻣﻲ‪ /‬ﺟـﺮﻣﻲ(‪ ρ= 1/13 g/ml ،‬ﻳﺎ ‪) %48‬ﺟـﺮﻣﻲ‪ /‬ﺟـﺮﻣﻲ(‬ ‫‪3-4‬‬
‫‪.ρ=1/16 g/ml‬‬

‫ﺳﺪﻳﻢ ﻛﺮﺑﻨﺎت ﻳﺎ ﺳﺪﻳﻢ ﻫﻴﺪروژن ﻛﺮﺑﻨﺎت‪ ،‬ﻣﺤﻠﻮل اﺷﺒﺎع ﺷﺪه‪ ،‬در دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ‪.‬‬ ‫‪4-4‬‬

‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳﻴﺪ – ﻓﺴﻔﺮﻳﻚ اﺳﻴﺪ‬ ‫‪5-4‬‬

‫ﻣﻘﺪار ‪ 300 ml‬آب را ﺑﻪ ‪ 150 ml‬ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﺳﻴﺪ )‪ (1/84 g/ml‬ﺑﺎ ﻫﻢزدن ﻣﺪاوم‪ ،‬ﺑﺎ اﺣﺘﻴﺎط اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫از ﺧﻨﻚ ﺷﺪن‪ 150 ml ،‬ﻓﺴـﻔﺮﻳﻚ اﺳﻴﺪ )‪ (1/71 g/ml‬را اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺧـﻨﻚ ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﺎ آب ﺗـﺎ ﺣــﺠﻢ‬
‫‪ 1000 ml‬رﻗﻴﻖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻴﺘﺮوژن )‪ (99/99% N2‬ﻳﺎ آرﮔﻮن )ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺧﺘﻴﺎري(‪.‬‬ ‫‪6-4‬‬

‫ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ديﻛﺮوﻣﺎت‪ ،‬ﻣﺤﻠﻮل ﺣﺠﻤﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪c (K2Cr2O7) = 0/01667 mol/l ،‬‬ ‫‪7-4‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ 4/904 g‬ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ديﻛﺮوﻣﺎت ﺳﺎﻳﻴﺪه ﺷﺪه را ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 2‬ﺳﺎﻋﺖ در دﻣـﺎي ‪ 140°C‬ﺗـﺎ ‪ 150°C‬ﺧﺸـﻚ و‬
‫در ﺧﺸﻜﺎﻧﻪ ﺗﺎ دﻣﺎي اﺗﺎق ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬آنرا در آب ﺣﻞ ﻛﻨﻴﺪ و ﭘﺲ از ﺧﻨﻚﺳﺎزي ﺗـﺎ دﻣـﺎي ‪ ،20°C‬ﺗـﺎ ﺣﺠـﻢ‬
‫‪ 1000 ml‬رﻗﻴﻖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻠﻮل ﺳﺪﻳﻢ ديﻓﻨﻴﻞ آﻣﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت‬ ‫‪8-4‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ 0/2 g‬ﺳﺪﻳﻢ ديﻓﻨﻴﻞ آﻣﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت ﭘﻮدر ﺷﺪه )‪ (C6H5NHC6H4SO3Na‬را در ‪ 100 ml‬آب ﺣـﻞ ﻛﻨﻴـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻠﻮل را در ﺑﻄﺮي ﺷﻴﺸﻪاي ﻗﻬﻮهاي ﻧﮕﻪداري ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري ‪ -1‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻘﺪار ﻣﻌﺎدل ﺷﻨﺎﺳﺎﮔﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻗﺮص ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫ﻳﺎدآوري ‪ -2‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺎرﻳﻢ ديﻓﻨﻴﻞ آﻣﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﺪﻳﻢ ديﻓﻨﻴﻞ آﻣﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬

‫وﺳﺎﻳﻞ‬ ‫‪5‬‬
‫وﺳﺎﻳﻞ ﻣﻌﻤﻮل آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه وﺳﺎﻳﻞ زﻳﺮ‪:‬‬
‫ﺑﺎﻟﻦ ﻣﺨﺮوﻃﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪.500 ml‬‬ ‫‪1-5‬‬

‫ﺗﻠﻪ اﻳﻤﻨﻲ‪) ،1‬ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻨﺪ ‪ 5-2‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ( ﻳﺎ ﻳﻚ وﺳـﻴﻠﻪ ﺑـﺎ ﻟﻮﻟـﻪي ﺧـﻮراكدﻫـﻲ ﺑـﺮاي ﮔـﺎز‬ ‫‪2-5‬‬
‫ﺧﻨﺜﻲ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري‪ -‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان از ﻳﻚ ﺷﻴﺮ ﻻﺳﺘﻴﻜﻲ ﺷﻜﺎفدار )ﺷﻴﺮ ﺑﻮﻧﺰن( اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻛﺎراﻳﻲ آن ﺑﻪ ﻃﻮل ﺷﻜﺎف‪،‬‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي ﻟﻮﻟﻪ ﻻﺳﺘﻴﻜﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪.‬‬

‫ﺑﻮرت‪ ،‬ﻛﻼس ‪ ،B‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻨﺪ ‪.1-2‬‬ ‫‪3-5‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري و آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫‪6‬‬

‫‪2‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‬ ‫‪1-6‬‬
‫ﻳﻜﻲ از آزﻣﻮﻧﻪﻫﺎ را ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﺗﺠﺰﻳﻪﭘﺬﻳﺮي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ اﻧﺪازه ذرات ﻛﻤﺘـﺮ‬
‫از ‪ 100 μm‬ﺧﺮد و آﺳﻴﺎب ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻛﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﺎﻓﻲ از آب ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑـﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ‬
‫اﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن از اﻧﺪازه ذرات ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 160 µm‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري‪ -‬ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﺎﻓﻲ از آب ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه و ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻨﺪ ‪ 4-2‬اراﻳﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﻣﺎدهﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﻪﻫﺎي‪ 3‬از ﻗﺒﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه‬ ‫‪2-6‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد ﻏﻴﺮﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴـﻲ ﻣﺨﻠـﻮط ﻛﻨﻴـﺪ‪ .‬ﭼﻨـﺪ ﺟـﺰ ﻧﻤﻮﻧـﻪ را ﺑـﺎ‬
‫ﻗﺎﺷﻘﻚ ﻏﻴﺮﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﺑﺮدارﻳﺪ‪ .‬ﻳﻚ آزﻣﺎﻳﻪ را ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻫﻤﻪ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﻇـﺮف ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﺳـﺘﺨﺮاج ﻛﻨﻴـﺪ‪.‬‬
‫آزﻣﺎﻳﻪ را در دﻣﺎي ‪ (105 ± 2)°C‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻨﺪ ‪ 4-2‬ﺧﺸﻚ ﻛﻨﻴﺪ )اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﻪ از ﻗﺒـﻞ ﺧﺸـﻚ ﺷـﺪه‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ(‪.‬‬

‫روش اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن‬ ‫‪7‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺗﻌﻴﻴﻦﻫﺎ‬ ‫‪1-7‬‬
‫ﺗﺠﺰﻳﻪ را ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎ دوﺑﺎر ﺗﻜﺮار ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺮ روي ﻳـﻚ آزﻣﺎﻳـﻪ از ﻗﺒـﻞ ﺧﺸـﻚ‬
‫ﺷﺪه اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪.‬‬

‫‪1- Gijckel safety trap‬‬

‫‪2- Laboratory sample‬‬
‫‪3- Test samples‬‬

‫‪3‬‬
‫ﻳﺎدآوري‪ -‬ﺑﻴﺎن "ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻞ" ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻫﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺘﻮاﻟﻲ و ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪي ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻗﺒﻠﻲ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ واﻗﻊ ﻧﻤﻲ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ روش ﺗﺠﺰﻳﻪاي ﺧﺎص‪ ،‬ﺗﻜﺮار روش آزﻣﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪي ﻛﺎرﺑﺮ ﻳﻜﺴﺎن در زﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪي ﻛﺎرﺑﺮ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت و در ﻫﺮ دو ﻣﻮرد ﺑﺎ واﺳﻨﺠﻲ ﻣﺠﺪد ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫آزﻣﻮن ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫‪2-7‬‬

‫در ﻫﺮ اﺟﺮا‪ ،‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﺪه از ﻧﻮع ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻛﺎﻧﻪ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎي ﻛﺎﻧـﻪ ﺗﺤـﺖ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻳﻜﺴﺎن اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪ .‬آزﻣﺎﻳﻪ از ﻗﺒﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ ﮔﻮاﻫﻲدار را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ‪ 2-6‬آﻣﺎده ﻛﻨﻴـﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺑﺮ روي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻧﻮع ﻳﻜﺴﺎن ﻛﺎﻧﻪ در زﻣﺎن ﻳﻜﺴـﺎن اﻧﺠـﺎم ﺷـﻮد‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎده از ﻣﻘـﺪار‬
‫ﺗﺠﺰﻳﻪاي ﻳﻚ ﻣﺎده ﻣﺮﺟﻊ ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﺪه ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري‪ -1‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﺪه از ﻧﻮع ﻳﻜﺴﺎن‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﺟﻬﺖ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻋﺪم‬
‫اﻳﺠﺎد ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ در روش آزﻣﻮن ﺗﺠﺰﻳﻪاي‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﻳﻦ دو ﻣﺎده ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻛﺎﻓﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري ‪ -2‬ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﺪه ﻓﻘﻂ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻋﻤﻠﻜﺮد روش آزﻣﻮن ﺗﺠﺰﻳﻪاي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺮاي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﺮدن‬
‫ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ دي ﻛﺮوﻣﺎت ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫آزﻣﻮﻧﻪ‬ ‫‪3-7‬‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ آزﻣﻮﻧﻪ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻗﺎﺷﻘﻚ ﻏﻴﺮﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﺑﺮداﺷﺘﻪ و در ﺣﺪود ‪ 0/5 g‬آزﻣﺎﻳـﻪ از ﻗﺒـﻞ ﺧﺸـﻚ‬
‫ﺷﺪه را ﻛﻪ در ﺑﻨﺪ ‪ 2-6‬ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ را ﺑﺎ دﻗﺖ ‪ 0/0002 g‬وزن ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري‪ -‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺟﻬﺖ اﺟﺘﻨﺎب از ﺟﺬب ﻣﺠﺪد رﻃﻮﺑﺖ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺗﻮزﻳﻦ آزﻣﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺠﺰﻳﻪ‬ ‫‪4-7‬‬
‫آزﻣﻮﻧﻪي از ﻗﺒﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه )ﺑﻨﺪ ‪ (3-7‬را ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎﻟﻦ ﻣﺨﺮوﻃﻲ ‪ 500‬ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮي ﺧﺸﻚ )ﺑﻨـﺪ ‪ (1-5‬ﻣﻨﺘﻘـﻞ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ و ‪ 1 g‬ﺗﺎ ‪ 2 g‬ﻛﺮﺑﻨﺎت ﺳﺪﻳﻢ ﻳﺎ ﻛﺮﺑﻨﺎت ﻫﻴﺪروژن ﺳﺪﻳﻢ ﺟﺎﻣﺪ )ﺑﻨﺪ ‪ (1-4‬و ‪ 30 ml‬ﻫﻴـﺪروﻛﻠﺮﻳﻚ اﺳـﻴﺪ‬
‫)ﺑﻨﺪ ‪ (2-4‬را اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻛﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻴﻠﻴﺲ ﺑﺎﻻ )ﻳﻌﻨﻲ ‪ (> 5% SiO2‬ﭼﻨﺪ ﻗﻄﺮه ﻫﻴـﺪروﻓﻠﻮرﻳﻚ‬
‫اﺳﻴﺪ )ﺑﻨﺪ ‪ (3-4‬را اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﻟﻦ را ﺑﺎ ﺗﻠﻪ اﻳﻤﻨﻲ )ﺑﻨﺪ ‪ (2-5‬ﻛﻪ ﺣﺎوي ﻛﺮﺑﻨﺎت ﻫﻴﺪروژن ﺳﺪﻳﻢ ﻳـﺎ‬
‫ﻣﺤﻠﻮل ﻛﺮﺑﻨﺎت ﺳﺪﻳﻢ )ﺑﻨﺪ ‪ (4-4‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﮔﺎز ﻧﻴﺘﺮوژن ﻳﺎ آرﮔﻮن )ﺑﻨﺪ ‪ (6-4‬در ﺳﺮﻋﺖ ‪0/5 l/min‬‬
‫ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺠﺰﻳﻪاي ﺷﺴﺘﺸﻮ دﻫﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎﻟﻦ را ﺑﺮ روي ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪي ﺣـﺮارتدﻫـﻲ در دﻣـﺎﻳﻲ ﺣـﺪود ‪ 90°C‬ﺗـﺎ‬
‫ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪن ﺗﺠﺰﻳﻪ آزﻣﻮﻧﻪ ﺣﺮارت دﻫﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري‪ -‬زﻣﺎن ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از ‪ 60‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬زﻣﺎن ﺗﺠﺰﻳﻪ ‪ 30‬دﻗﻴﻘﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻃﻤﻴﻨﺎن‬
‫از ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪن ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻜﺮاري را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دو زﻣﺎن ﺗﺠﺰﻳﻪاي‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ آنﻛﻪ اﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﻴﺶ از ‪ 60‬دﻗﻴﻘﻪ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻟﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺧﻨﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺷﻴﺮ را ﺑﺎز ﻛﺮده و ﻛﻠﺮﻳﺪ آﻫـﻦ ﭼﺴـﺒﻴﺪه ﺑـﻪ ﻣﻴﻠـﻪ ﺷـﻴﺮ را ﺑـﺎ آب‬
‫ﺷﺴﺘﺸﻮ دﻫﻴﺪ‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫ﺗﻴﺘﺮاﺳﻴﻮن‬ ‫‪5-7‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ 30 ml‬ﻣﺨﻠـﻮط ﺳﻮﻟﻔـﻮرﻳﻚ اﺳﻴﺪ‪ /‬ﻓﺴﻔﺮﻳﻚ اﺳﻴﺪ )ﺑﻨﺪ ‪ (5-4‬را ﺑﻪ ﻣﺤـﻠﻮل اﺿـﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴــﺪ و ﺑـﺎ آب ﺗـﺎ‬
‫ﺣـﺪود ‪ 300 ml‬رﻗﻴﻖ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﺣﺪود ‪ 5‬ﻗﻄﺮه ﺗﺎ ‪ 6‬ﻗﻄﺮه ﻣﺤﻠﻮل ﺳﺪﻳﻢ ديﻓﻨﻴﻞآﻣﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت ﺳﺪﻳﻢ‬
‫)ﺑﻨﺪ ‪ (8-4‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻨﺎﺳﺎﮔﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮل اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ دي ﻛﺮوﻣﺎت )ﺑﻨـﺪ ‪ (7-4‬ﺗـﺎ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ ﻣﺤﻠﻮل از ﺳﺒﺰ ﺑﻪ ﺳﺒﺰ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ آﺑﻲ ﺗﺎ ﺑﻨﻔﺶ ﺑﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻗﻄﺮه ﺗﻴﺘﺮﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺗﻴﺘﺮ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري‪ -‬دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ دي ﻛﺮﻣﺎت را ﻳﺎدداﺷﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ دﻣﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 2°C‬از دﻣﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آن آﻣﺎدهﺳﺎزي‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد اﺧﺘﻼف داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺣﺠﻤﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪ 0/02%‬ﻧﺴﺒﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ ‪ 1°C‬اﺧﺘﻼف را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ‬
‫دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ در ﻃﻲ ﺗﻴﺘﺮاﺳﻴﻮن ﺑﺎﻻﺗﺮ از دﻣﺎ در ﻃﻲ آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻣﺤﻠﻮل ﺣﺠﻤﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺘﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻴﺎن ﻧﺘﺎﻳﺞ‬ ‫‪8‬‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺪار آﻫﻦ )‪(ΙΙ‬‬ ‫‪1-8‬‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺪار آﻫﻦ )‪ (ΙΙ‬را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ درﺻﺪ ﺟﺮﻣﻲ و ﺗﺎ ﺳﻪ رﻗﻢ اﻋﺸﺎر ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 1‬ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬ ‫‪1-8‬‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪V  0/ 5585‬‬
‫= )ﺟﺮﻣﻲ‪ /‬ﺟﺮﻣﻲ( ‪Fe (ΙΙ) %‬‬ ‫)‪(1‬‬
‫‪m‬‬

‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ V‬ﺣﺠﻢ ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ديﻛﺮﻣﺎت )ﺑﻨﺪ ‪ (7-4‬ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ؛‬
‫‪ m‬ﺟﺮم ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻗﺒﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﮔﺮم؛‬
‫‪ 0/5585‬ﺿﺮﻳﺐ ﺟﺮم اﺗﻤﻲ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﻠﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ‬ ‫‪2-8‬‬

‫رواداري ﻣﺠﺎز و ﺗﻜﺮار ﭘﺬﻳﺮي‬ ‫‪1-2-8‬‬

‫دﻗﺖ اﻳﻦ روش ﺗﺠﺰﻳﻪاي ﺑﺎ ﻣﻌﺎدﻻت رﮔﺮﺳﻴﻮن زﻳﺮ ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪r =0/0153 X + 0/0600‬‬ ‫)‪(2‬‬
‫‪p =0/0215 X + 0/1806‬‬ ‫)‪(3‬‬
‫‪σr =0/0054 X + 0/0212‬‬ ‫)‪(4‬‬
‫‪σL =0/0066 X + 0/0627‬‬ ‫)‪(5‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ X‬ﻣﻘﺪار آﻫﻦ )‪ ،(ΙΙ‬ﺑﺮﺣﺴﺐ درﺻﺪ ﺟﺮﻣﻲ آزﻣﺎﻳﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻣﻌﺎدﻻت درون آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ )‪ 2‬و ‪ ،(4‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﻜﺮاري؛‬
‫‪ -‬ﻣﻌﺎدﻻت ﺑﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ )‪ 3‬و ‪ ،(5‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﻬﺎﻳﻲ )ﺑﻨﺪ ‪ (3-2-8‬دو آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه؛‬
‫‪ r‬رواداري ﻣﺠﺎز در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه )ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي(؛‬

‫‪5‬‬
 ‫‪ P‬رواداري ﻣﺠﺎز ﺑﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ؛‬
‫‪ σr‬اﻧﺤﺮاف اﺳﺘﺎﻧﺪارد درون آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ؛‬
‫‪ σL‬اﻧﺤﺮاف اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﺠﺰﻳﻪاي‬ ‫‪2-2-8‬‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﻣـﻮاد ﻣﺮﺟـﻊ‬
‫ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﺪه از ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﺎدار ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ ﮔـﻮاﻫﻲ ﺷـﺪه ﻛـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ در ‪ 10‬آزﻣﺎﻳﺸـﮕﺎه‪ ،‬ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ در دﻗﺖ و ﺻﺤﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ روش ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺷـﺮاﻳﻂ زﻳـﺮ ﺟﻬـﺖ آزﻣـﻮن‬
‫ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﻮدن اﺧﺘﻼف اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪sWc‬‬
‫‪s Lc ‬‬
‫‪2‬‬
‫‪nWc‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪Ac  A  2‬‬ ‫‪  L2  r‬‬ ‫)‪(6‬‬
‫‪Nc‬‬ ‫‪n‬‬
‫ﻛﻪ در آن ‪:‬‬
‫‪ Ac‬ﻣﻘﺪار ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﺪه؛‬
‫‪ A‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻳﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﺪه؛‬
‫‪ SLc‬اﻧﺤﺮاف اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي ﮔﻮاﻫﻲ ﻛﻨﻨﺪه؛‬
‫‪ Swc‬اﻧﺤﺮاف اﺳﺘﺎﻧﺪارد درون آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي ﮔﻮاﻫﻲ ﻛﻨﻨﺪه؛‬
‫‪ nwc‬ﺗﻌﺪاد ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦﻫﺎي ﺗﻜﺮاري در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي ﮔﻮاﻫﻲ ﻛﻨﻨﺪه؛‬
‫‪ Nc‬ﺗﻌﺪاد آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي ﮔﻮاﻫﻲ ﻛﻨﻨﺪه؛‬
‫‪ n‬ﺗﻌﺪاد ﺗﻌﻴﻴﻦﻫﺎي ﺗﻜﺮاري ﺑﺮ روي ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ )در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ‪(n =1‬؛‬
‫‪ σL‬و ‪ σr‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ‪.1-2-8‬‬
‫اﮔﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 6‬رﺿﺎﻳﺖ ﺑﺨﺶ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﮔﺮ ﻃﺮف ﭼﭗ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻳﺎ ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ﻃﺮف راﺳـﺖ ﻣﻌﺎدﻟـﻪ ‪-‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺧﺘﻼف ‪ AC  A‬از ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻏﻴﺮ اﻳـﻦ ﺻـﻮرت از ﻟﺤـﺎظ آﻣـﺎري داراي اﻫﻤﻴـﺖ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑـﺎ ﺗﺠﺰﻳـﻪ آزﻣﺎﻳـﻪ ﺗﻜـﺮار ﺷـﻮد‪ .‬اﮔـﺮ اﻳـﻦ‬
‫اﺧﺘﻼف ﺑﺎز ﻫﻢ ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ روش آزﻣﻮن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﺪه ﻣﺨﺘﻠـﻒ‪ ،‬از ﻧـﻮع ﻳﻜﺴـﺎن‬
‫ﺗﻜﺮار ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﮔﺴﺘﺮه دو ﻣﻘﺪار ﺑﺮاي آزﻣﺎﻳﻪ ﺧﺎرج از ﺣﺪ ﺑﺮاي ‪ r‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 2‬در ﺑﻨـﺪ ‪1-2-8‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ آزﻣﻮن اﺿﺎﻓﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﻳﺮش ﺑﻮدن ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺮاي آزﻣﺎﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻫﺮ ﻣﻮرد ﻣﻨﻮط ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮش ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ ﮔـﻮاﻫﻲ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري‪ -‬روش زﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ ﮔﻮاﻫﻲدار ﻧﺎﻗﺺ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪:‬‬

‫‪6‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬اﮔﺮ داده ﻛﺎﻓﻲ ﺟﻬﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن اﻧﺤﺮاف اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺗﺨﻤـﻴﻦ زده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬وﺟـﻮد‬
‫‪2‬‬
‫‪ sWc‬را ﺣﺬف ﻛﻨﻴﺪ و ‪ sLc‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺤﺮاف اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬ ‫دارد‪/ nWc ،‬‬
‫ب‪ -‬اﮔﺮ ﮔﻮاﻫﻲ ﻓﻘﻂ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪي ﻳﻚ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﻳﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﺎﻗـﺪ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑـﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸـﮕﺎﻫﻲ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮاد در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣـﻮاردي ﻛـﻪ اﺳـﺘﻔﺎده اﺟﺘﻨـﺎب ﻧﺎﭘـﺬﻳﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 7‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪Ac  A  2 2 L2  r‬‬ ‫)‪(7‬‬
‫‪n‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ‬ ‫‪3-2-8‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﺠﺰﻳﻪاي ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﻳﺮش ﺑﺮاي آزﻣﺎﻳﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻـﻮرت ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺑـﺎ‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ را ﺗﺎ ﺳﻪ رﻗﻢ اﻋﺸﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺗﺎ اوﻟﻴﻦ رﻗﻢ اﻋﺸﺎري ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﮔﺮد ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ دوﻣﻴﻦ رﻗﻢ اﻋﺸﺎر ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 5‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ رﻗﻢ را ﺣﺬف ﻛﺮده و اوﻟﻴﻦ رﻗﻢ اﻋﺸﺎر را ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﻧﮕﻪداري ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ دوﻣﻴﻦ رﻗﻢ اﻋﺸﺎر ‪ 5‬ﺑﺎﺷﺪ و رﻗﻤﻲ ﻏﻴﺮ از ﺻﻔﺮ در ﺳﻮﻣﻴﻦ رﻗﻢ اﻋﺸـﺎر ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻳـﺎ ﻫﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ‬
‫دوﻣﻴﻦ رﻗﻢ اﻋﺸﺎر ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 5‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ رﻗﻢ اﻋﺸﺎر را ﻳﻚ رﻗﻢ اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫پ‪ -‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ دوﻣﻴﻦ رﻗﻢ اﻋﺸﺎر ‪ 5‬ﺑﺎﺷﺪ و ﻋﺪد ﺻﻔﺮ در ﺳﻮﻣﻴﻦ رﻗﻢ اﻋﺸﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪ 5 ،‬را ﺣﺬف ﻛﻨﻴﺪ و اوﻟﻴﻦ‬
‫رﻗﻢ اﻋﺸﺎر را ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﻪداري ﻛﻨﻴﺪ و در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ‪ 6 ،4 ،2 ،0‬ﻳﺎ ‪ 8‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ رﻗﻢ اﻋﺸـﺎر را ﻳـﻚ رﻗـﻢ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻴﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺰارش آزﻣﻮن‬ ‫‪9‬‬

‫ﮔﺰارش آزﻣﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ داراي اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ارﺟﺎع ﺑﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان؛‬ ‫‪1-9‬‬

‫ﻧﺎم و آدرس آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه؛‬ ‫‪2-9‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺰارش آزﻣﻮن؛‬ ‫‪3-9‬‬

‫ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻻزم ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ؛‬ ‫‪4-9‬‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ؛‬ ‫‪5-9‬‬

‫ﺷﻤﺎره ارﺟﺎع ﻧﺘﻴﺠﻪ؛‬ ‫‪6-9‬‬

‫‪ 7-9‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻧﺤﺮاف از روش آزﻣﻮن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﺑـﺮ روي ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑـﺮاي‬
‫آزﻣﺎﻳﻪ ﻳﺎ ﻣﻮاد ﻣﺮﺟﻊ ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﺪه ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ‬
‫)اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ(‬
‫ﻧﻤﻮدار روش اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﺠﺰﻳﻪاي آزﻣﺎﻳﻪﻫﺎ‬

‫اﺟﺮاي ‪X2 ،X1‬‬

‫ﺑﻠﻲ‬
‫‪| X1 - X2| ≤ r‬‬ ‫‪X¯= (X1+ X2)/2‬‬

‫ﺧﻴﺮ‬
‫ﺑﻠﻲ‬ ‫ﺑﻠﻲ‬
‫‪| X1 -X2| ≤1.2r‬‬ ‫اﺟﺮاي ‪X3‬‬ ‫ﮔﺴﺘﺮه‬ ‫‪= (X1+ X2 +X3)/3 X‬‬
‫‪X1, X2, X3≤1.2 r‬‬

‫ﺧﻴﺮ‬
‫ﺧﻴﺮ‬

‫اﺟﺮاي ‪ X3‬و ‪X4‬‬ ‫اﺟﺮاي ‪X4‬‬

‫ﺑﻠﻲ‬
‫ﮔﺴﺘﺮه‬
‫‪= (X1+ X2 +X3 + X4)/4 X‬‬
‫‪X1,X2, X3, X4 ≤ 1.3 r‬‬

‫ﺧﻴﺮ‬

‫ﻣﻴﺎﻧﻪ ‪ X4‬و ‪ X3‬و ‪ X2‬و‪X = X1‬‬

‫‪8‬‬
 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ب‬
‫)اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ(‬
‫اﻧﺤﺮاف ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي و ﻣﻌﺎدﻻت رواداري ﻣﺠﺎز‬

‫ﻣﻌﺎدﻻت رﮔﺮﺳﻴﻮن در ﺑﻨﺪ ‪ 1-2-8‬ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ آﻣﺎري ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮنﻫﺎي ﺗﺠﺰﻳﻪاي ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪ 1983‬ﺑـﺮ‬
‫روي ‪ 4‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﺎﻧﻪ آﻫﻦ )ﺑﻪ ﺟﺪول ب‪ 1‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ( ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ‪ 18‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه در ‪ 7‬ﻛﺸﻮر اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮدار ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ داده دﻗﺖ در ﭘﻴﻮﺳﺖ پ اراﻳﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري‪ -1‬ﮔﺰارش آزﻣﻮن و ﺗﺠﺰﻳﻪ آﻣﺎري ﻧﺘﺎﻳﺞ )‪ (ISO/TC 102/SC 2 N 758E, August 1984‬در دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪﻫﺎي‬
‫‪ ISO/TC 102/SC 2‬ﻳﺎ ‪ ISOITC 102‬در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي آﻣﺎري ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ‪ IS0 5725 : 1986‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ب‪ -1‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ آﻫﻦ )‪ (ΙΙ‬ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ در اﺳﻴﺪ آزﻣﺎﻳﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﻘﺪار آﻫﻦ )‪(ΙΙ‬‬

‫درﺻﺪ )ﺟﺮﻣﻲ‪ /‬ﺟﺮﻣﻲ(‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‬

‫‪0/7‬‬ ‫‪Malmberget BF pellets‬‬

‫‪6/1‬‬ ‫‪Malmberget hematite fines‬‬
‫‪13/5‬‬ ‫‪Svappavaara martite fines‬‬
‫‪22/6‬‬ ‫‪Malmberget magnetite fines‬‬

‫‪9‬‬
 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ پ‬
‫)اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ(‬
‫داده دﻗﺖ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎ آزﻣﻮن ﺗﺠﺰﻳﻪاي‬

‫ﻳﺎدآوري‪ -‬اﻳﻦ ﺑﻴﺎنﮔﺮ ﻧﻤﻮدار ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 1-2-8‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ پ‪ -1‬ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮﺑﻌﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ دﻗﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ‪ X‬ﺑﺮاي آﻫﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ در اﺳﻴﺪ )‪(ΙΙ‬‬

‫‪10‬‬