Instituut voor Rechtenstudies

HBO-Rechten Voltijd

Studiehandleiding
Blok 1.1 PCS1
Studiejaar 2017-2018

Docenten
Marjolein Bolster
Marjolein Cuppen
Thea Mepschen
Jolanda Timmer
Inhoud

1. Inleiding
2. Specifieke leeruitkomsten
3. Inhoudsbeschrijving
4. Beoordeling en toetsing
5. Literatuur
6. Activiteitenschema werkcolleges
7. Opdrachten werkcolleges

Studiehandleiding PCS1 – HBO-Rechten – studiejaar 2017-2018 Pagina 1

 1. Inleiding

Als student HBO-Rechten moet je, naast een omvangrijke juridische kennis, ook een goede
schrijfvaardigheid ontwikkelen. In je toekomstig beroep wordt immers dagelijks geschreven. Niet alleen dien
je in het algemeen goed te kunnen schrijven, ook dien je over een goede juridische schrijfvaardigheid te
beschikken. Verschillende juridische teksten als dagvaarding, bezwaarschrift of pleitnota moet je in de loop
van de opleiding tot in de puntjes beheersen.

Voordat in de opleiding ingegaan wordt op allerlei juridische schrijfproducten en schrijfoefeningen, is er in

blok 1.1 eerst aandacht voor de basiskennis die je nodig hebt om goed (juridisch) te kunnen schrijven. In
blok 1.1 ligt bij PCS het accent op kennis over de manieren van lezen en schrijven van juridische teksten en
over juridische vaktaal en juridische woordenschat. Ook wordt aandacht besteed aan juridische
argumentatie. Bij schrijven en argumenteren wordt ingegaan op de eerste drie hoofdstukken van de
studieboeken Schrijven voor juristen en Argumenteren voor juristen. De hoofdstukken van dit laatste
studieboek vormen een goede basis voor een ander vak in blok 1.1, namelijk Juridische Methoden en
Technieken (JMT).

Omdat in dit blok bij PCS kennis over juridisch schrijven en juridisch argumenteren centraal staat, geeft het
resultaat van jouw tentamen PCS1 alleen een beeld van jouw kennis over en inzicht in dit onderwerp. Het
resultaat van dit tentamen zegt dus nog niet veel over jouw (juridische) schrijfvaardigheid. Die vaardigheid
komt in de volgende blokken aan de orde.

2. Specifieke leeruitkomsten

Bij PCS1 staat kennis over juridisch schrijven en juridische argumentatie centraal. De specifieke leerdoelen
van dit vak zijn:

1. Kennis opdoen over:

- het schrijfproces, schrijfstrategieën en schrijverstypen;
- kennis opdoen over de kenmerken van juridische vaktaal;
- kennis opdoen over de juridische woordenschat;
- kennis opdoen over overtuigingskracht;
- kennis opdoen over argumenteren;
- kennis opdoen over argumentatievormen.

2. Deze kennis toepassen op verschillende soorten juridische teksten.

De beroepscompetenties die horen bij blok 1 staan in het blokboek.

3. Inhoudsbeschrijving

Er zijn drie hoorcolleges en vijf werkcolleges. De hoorcolleges zien er als volgt uit:

HC1: Inleidend hoorcollege (1 uur)

De docent gaat in op:
- aspecten van professionele schriftelijke communicatie;
- schrijfvaardigheid: het belang en het doel van schrijfvaardigheid binnen de opleiding HBO-Rechten;
- schrijfethiek: hoe voorkom je plagiaat?
- schrijfhulp: Communicatiecentrum; het Hanze Juridisch Schrijfcentrum; het Hanze Succescentrum
- praktische informatie: de studieboeken van PCS1; het programma van PCS1; het tentamen van
PCS1;

Studiehandleiding PCS1 – HBO-Rechten – studiejaar 2017-2018 Pagina 2

HC2: Hoorcollege over a) hoofdstukken 1-2-3 van Schrijven voor juristen (eerste uur) en b) spelling
en stijl (tweede uur)

a) hoofdstukken 1-2-3 van Schrijven voor juristen (eerste uur)

De docent behandelt in vogelvlucht de eerste drie hoofdstukken van Schrijven voor juristen:

- Juridische teksten lezen en schrijven;

- Juridische vaktaal;
- Juridische woordenschat.

In de aansluitende twee werkcolleges wordt met deze lesstof geoefend.

b) spelling en stijl (tweede uur)

Eenmalig wordt er in de opleiding plenair aandacht besteed aan spelling en stijl. Dit college is vooral
bestemd voor studenten die van zichzelf weten dat zij fouten maken op het gebied van spelling en stijl en is
bedoeld als voorbereiding op de diagnostische taaltoets. In het hoorcollege worden de belangrijkste spel- en
stijlregels behandeld.

Diagnostische taaltoets

Alle studenten maken in de tentamenperiode een diagnostische toets Nederlands. Deze toets geeft een
beeld van iemands taalvaardigheid op het gebied van spelling en stijl. Je moet voor de toets een voldoende
halen om in aanmerking te komen voor de credit van SLB.

Als je in periode 1 een onvoldoende haalt op de toets, dan is er een herkansing in periode 3. Studenten die
een onvoldoende halen voor de eerste kans van de toets, moeten een traject volgen om hun taalvaardigheid
te verbeteren. Hierbij kan gekozen worden uit drie verschillende trajecten:

1. Zelfstudie aan de hand van materiaal dat op Blackboard wordt geplaatst.

2. Een serie workshops spelling en grammatica in blok 2 of 3 verzorgd door docenten PCS.
3. Een uitgebreide (betaalde) cursus spelling en grammatica bij het Hanze Succes Centre.

Studenten die bij de tweede kans weer een onvoldoende halen, kunnen via een vervangende opdracht
alsnog een voldoende voor de toets halen. Deze opdracht zal op Blackboard worden geplaatst.

Ook studenten met dyslexie moeten de toets Nederlands maken: het kan je inzicht geven in de fouten die je
maakt op het gebied van taalvaardigheid. Een dyslexieverklaring is immers geen vrijbrief voor het maken van
taalfouten: ook met dyslexie zul je uiteindelijk je teksten zo foutloos mogelijk moeten schrijven. De
Hanzehogeschool biedt ondersteuning aan voor studenten met dyslexie, in de vorm van voorzieningen bij
tentamens en cursussen studeren met dyslexie/dyslexie en ICT. Overleg dit aan het begin van je studie met
je slb’er.

Studiehandleiding PCS1 – HBO-Rechten – studiejaar 2017-2018 Pagina 3

HC3: Hoorcollege argumenteren (1 uur)
De docent behandelt in vogelvlucht de eerste drie hoofdstukken van Argumenteren voor juristen:

- De kunst van het gelijk;

- Argumenteren;
- Argumentatievormen.

In de aansluitende twee werkcolleges wordt met deze lesstof geoefend.

5 werkcolleges
De vijf werkcolleges sluiten aan bij de studiestof van de hoorcolleges. Er wordt geoefend met praktische
opdrachten in de klas.
WC1 en WC2: deze werkcolleges gaan over de eerste drie hoofdstukken van Schrijven voor juristen.
WC3 en WC4: deze werkcolleges gaan over de eerste drie hoofdstukken van Argumenteren voor juristen.
WC5: in dit college wordt een oefententamen behandeld.

4. Beoordeling en toetsing

PCS1 wordt afgesloten met een mc-tentamen van 40 vragen. De vragen gaan over hoofdstuk 1, 2 en 3 van
Schrijven voor Juristen en over hoofdstuk 1, 2 en 3 van Argumenteren voor juristen. De verdeling van de
vragen over de hoofdstukken kun je vinden in de toetsmatrijs hieronder. In het laatste college wordt er een
proeftentamen besproken. Op de website bij het boek Schrijven voor juristen zijn ook oefenvragen te vinden.

Het mc-tentamen duurt 2 klokuren. Bij het mc-tentamen mogen geen hulpmiddelen (boek, aantekeningen)
gebruikt worden. De cesuur van het mc-tentamen is 27 (27 vragen goed is een voldoende). Er is een
herkansingsmogelijkheid; zie hiervoor het tentamenrooster. De uitslag is bekend uiterlijk 15 dagen na het
tentamen. Het moment van inzage wordt op intranet bekend gemaakt.

Toetsmatrijs

Specifieke leeruitkomsten Gewicht Bijzonderheden

Kennis over juridisch schrijven:

juridische teksten lezen en
schrijven; juridische vaktaal; 20 vragen (6 à 7 vragen per Schrijven voor juristen H1, 2 en 3;
juridische woordenschat. hoofdstuk). studiestof tweede hoorcollege en
werkcolleges 1 en 2.

Kennis over juridisch

argumenteren: de kunst van het
gelijk; argumenteren; 20 vragen (6 à 7 vragen per Argumenteren voor juristen H1, 2 en
argumentatievormen. hoofdstuk). 3; studiestof derde hoorcollege en
werkcolleges 3 en 4.

Aanwezigheidsplicht
De aanwezigheidsplicht is 80%. Om in aanmerking te komen voor het eindcijfer, betekent dat concreet dat je
maximaal 1 van de 5 werkcolleges kunt missen. Heb je zonder geldige reden meer dan één college gemist,
dan vervalt de tweede kans van het tentamen PCS1.

Studiehandleiding PCS1 – HBO-Rechten – studiejaar 2017-2018 Pagina 4

 5. Literatuur

Verplichte literatuur:

 A.J. van Dijk, T.M. van Dijk & T. Mepschen, Schrijven voor juristen (tweede druk), Groningen/Houten:
Noordhoff Uitgevers 2013 (tweede druk).
- NB: bewaar de inlogcode voor de website; dit heb je nodig!
 A.J. van Dijk, H. Conijn & W.H Hiemstra, Argumenteren voor juristen, Groningen/Houten: Noordhoff
Uitgevers 2016 (tweede druk).

Aanbevolen literatuur:

 Leidraad voor juridische auteurs.

Dit boek is gratis te downloaden, zie bijvoorbeeld: http://www.recht.nl/109338/leidraad-voor-
juridische-auteurs-2013/
 A. Moons, M. Bovenhoff & G. Latjes, Basisboek Spelling, Pearson Education Benelux B.V. 2008.
NB: dit boek kan als basis dienen voor de diagnostische taaltoets die in blok 1 en blok 3 wordt
afgenomen; hierin worden de belangrijkste onderwerpen van de toets behandeld.
 Handboek Academische Communicatieve Vaardigheden (HACV)
Gratis. Zie: http://www.rug.nl/education/other-study-opportunities/hcv/

6. Activiteitenschema werkcolleges

Lesweek Onderwerp Huiswerk vóór het college

Werkcollege 1 Inleiding juridisch taalgebruik Lees de studiehandleiding en H1

van Schrijven voor juristen.
Studieboek Schrijven voor juristen:
H1 Juridische teksten lezen en schrijven

Brongebruik en plagiaat

Werkcollege 2 Studieboek Schrijven voor juristen: Lees hoofdstuk 2 en 3 van

H2 Juridische vaktaal Schrijven voor juristen.
H3 Juridische woordenschat
Huiswerk meenemen naar WC2:
zie Blackboard.

Werkcollege 3 Studieboek Argumenteren voor juristen: Lees hoofdstuk 1 en 2 van

H1 De kunst van het gelijk Argumenteren voor juristen.
H2 Argumenteren
Huiswerk meenemen naar WC3:
zie Blackboard.

Werkcollege 4 Studieboek Argumenteren voor juristen: Lees hoofdstuk 3 van

H3 Argumentatievormen Argumenteren voor juristen.

Huiswerk meenemen naar WC4:

Studiehandleiding PCS1 – HBO-Rechten – studiejaar 2017-2018 Pagina 5

 zie Blackboard.

Werkcollege 5 Oefententamen bespreken. Oefententamen thuis maken.

7. Opdrachten werkcolleges
In de werkcolleges worden vooral oefeningen gedaan die in relatie staan tot het tentamen PCS1. Deze
oefeningen worden door de docent toegelicht en vervolgens door de studenten individueel of in
groepsverband gemaakt. Bij werkcolleges 2, 3, 4 en 5 hoort ook huiswerk. Dit huiswerk wordt een week van
tevoren op Blackboard geplaatst.

Studiehandleiding PCS1 – HBO-Rechten – studiejaar 2017-2018 Pagina 6