Professional Documents
Culture Documents
Chương 6
Chương 6
Do đó, để tối đa hóa lợi nhuận trong ngắn hạn, hãng CTHH sẽ lựa chọn sản xuất ở mức sản lượng Q
theo nguyên tắc: π max = (TR – TC) max MR = MC hay P = MC
- Điểm hòa vốn, điểm đóng cửa của hãng cạnh tranh hoàn hảo:
Điều kiện Đặc điểm Hãng
P = ATCmin Lợi nhuận kinh tế = 0 Tiếp tục sản xuất. Đây là
điểm hòa vốn
P > ATCmin Lợi nhuận kinh tế > 0 Tiếp tục sản xuất
Doanh số bán vẫn đủ bù đắp Chịu lỗ và tiếp tục sản
Và P > AVCmin chi phí biến đổi và một phần xuất
chi phí cố định
P < ATCmin Không bù đắp được hết VC và Đóng cửa sản xuất. Điểm
Và P < AVCmin cả FC P = AVCmin là điểm đóng
cửa
− Đường cung ngắn hạn của hãng cạnh tranh hoàn hảo:
+ Đường cung của hãng cho biết sản lượng hãng cung cấp tại mỗi mức giá.
+ Là đường chi phí cận biên nằm trên điểm đóng cửa trong ngắn hạn (tức là điểm chi phí biến đổi
bình quân tối thiểu).
− Đường cung ngắn hạn của thị trường: Là tồng theo chiều ngang đường cung ngắn hạn của
tất cả các hãng
- Thặng dư sản xuất (PS): Phản ánh sự chênh
lệch giữa lợi ích biên (P) và chi phí biên (MC)
của nhà sản xuất PS = TR – VC và π=¿ PS –
FC
- Lợi ích ròng xã hội (NSB) = CS + PS. Tại trạng thái thị trường cạnh tranh hoàn hảo cân bằng thì
lợi ích ròng của xã hội đạt tối đa.
+ Khi có sự can thiệp làm cho thị trường không cân bằng thì lợi ích ròng không đạt tối đa và xuất
hiện phần mất không (DWL).
VD: Khi có giá trần hoặc giá sàn, thuế hoặc trợ cấp sẽ xuất hiện phần mất không DWL.
Khi có giá trần:
Trước khi có Sau khi có giá trần
giá trần
CS S AEC S AGFH
PS S BEC S BFH
Khi có thuế:
PS S BEC S BIF
Chú ý: Lợi nhuận dương khi các hãng mới gia nhập thị trường hoặc các hãng hiện có mở rộng sản
xuất. Trong dài hạn, hãng cạnh tranh hoàn hảo có lợi nhuận bằng 0. Do: Khi lợi nhuận dương, ngày
càng có nhiều hãng tham gia vào thị trường vì TT CTHH không có rào cản gia nhập thị trường. Nên
trong dài hạn lợi nhuận kinh tế sẽ giảm đến 0.
3. Thị trường độc quyền
− Đặc điểm của thị trường:
+ Chỉ có một hãng duy nhất trên thị trường.
+ Sản phẩm không có hàng hóa thay thế gần gũi. VD: Điện, nước sinh hoạt,…
+ Hàng rào ngăn cản sự gia nhập thị trường là rất cao.
+ Hãng có sức mạnh thị trường lớn, là người ấn định giá.
− Nguyên nhân dẫn đến độc quyền: Kiểm soát yếu tố đầu vào, do chính phủ quy định, bản
quyền bằng phát minh, sáng chế, tính kinh tế của quy mô.
- Hãng độc quyền: Có khả năng tự đặt giá thông qua việc điều chỉnh mức sản lượng và có
đường cầu dốc xuống
- Doanh thu cận biên của hãng độc quyền (MR): Luôn nhỏ hơn giá bán hàng hóa, đường MR
luôn nằm dưới đường cầu.
- Hãng độc quyền tối đa hóa lợi nhuận tại mức sản lượng thỏa mãn: π max MR = MC sau
đó sử dụng đường cầu để xác định mức giá cao nhất có thể đặt.
MC
P* = 1+ 1 và π = Q(P – ATC)
Ed
-
-
-
-
-
-
- Phân biệt đối xử bằng giá:
Là việc đặt các mức giá khác nhau cho những người mua khác nhau hoặc cho những lượng
mua khác nhau Chiếm thêm một phần thặng dư tiêu dùng. Phân biệt giá cấp 1 (Phân biệt
giá hoàn hảo).
− So sánh với hãng cạnh tranh hoàn hảo: Thị trường độc quyền có mức sản lượng thấp hơn và
mức giá cao hơn.
P−MC −1
- Hệ số Lerner về sức mạnh độc quyền: L = = với 0 < L < 1
P E DP
Khi L càng gần 1 thì sức mạnh của nhà độc quyền càng lớn.
Chú ý: Quyết định sản lượng của hãng độc quyền không thể tách rời với đường cầu của
hãng và hãng độc quyền không có đường cung.
* Chú ý: Độc quyền bán không có đường cung (do không có mối quan hệ 1: 1 giữa giá và sản
lượng).
4. Thị trường cạnh tranh độc quyền
− Đặc điểm của thị trường:
Có số lượng lớn các hãng
Mỗi hãng sản xuất ra sản phẩm có sự khác biệt nhưng thay thế ở mức độ cao.
Sự khác biệt sản phẩm: Chất lượng sản phẩm, dịch vụ, lợi thế địa điểm, bao bì và xúc tiến
bán hàng
Gia nhập và rút lui khỏi thị trường tương đối dễ dàng
Cạnh tranh phí giá cả, sử dụng quảng cáo và khác biệt giá cả.
Hãng cạnh tranh độc quyền: Có đường cầu dốc xuống
- Sự khác biệt hóa sản phẩm hình thành đường cầu dốc xuống hãng quyết định giá cho sản
phẩm của mình.
- Sản phẩm không khác hoàn toàn nên giới hạn sức mạnh của hãng cạnh tranh độc quyền và
có thể thay thế cho nhau do đó đường cầu thoải hơn (co giãn hơn) so với hãng độc quyền.
- Quyết định sản xuất của hãng cạnh tranh độc quyền:
+ Trong ngắn hạn:
Tối đa hóa lợi nhuận tại mức sản lượng Q: MR = MC.
Giá được xác định bởi đường cầu của hãng và theo nguyên tắc: P = MC/(1 + 1/Edp)
Cân bằng trong ngắn hạn: P* > ATC* lợi nhuận max
Hãng không sản xuất tại ATCmin do không đạt hiệu quả phân bổ
2. Thuế và trợ cấp đến các hoạt động xuất nhập khẩu
- Ngoài thuế và trợ cấp còn có các hạn ngạch, tuy nhiên thường thì bài tập chỉ hỏi đến thuế và trợ
cấp
2.1 Ảnh hưởng của thuế nhập khẩu:
- Thuế nhập khẩu là thuế trên sản phẩm được sản xuất ở nước ngoài
Làm tăng giá sản phẩm trong nước (cao hơn mức giá thế giới)
Làm giảm lượng nhập khẩu
Trước khi có thuế nhập khẩu Sau khi có thuế nhập khẩu
CS A+B+C+D+E+F CS A+B
PS G PS C+G
DT thuế 0 DT thuế E
NSB A+B+C+D+E+F+G NSB A+B+C+E+G
DWL D+F
Không cạnh tranh trong tiêu dùng: Việc tiêu dùng của người này không ảnh hưởng đến
người khác
Không có khả năng loại trừ: Ai cũng được sử dụng, không ai có quyền loại trừ
Nếu hàng hóa công cộng có cả hai thuộc tính thì là hàng hóa công cộng thuần túy (Quốc phòng an
ninh, pháp luật trong nước, kiểm soát lũ lụt, bảo vệ môi trường, đèn biển), còn có 1 trong 2 thuộc
tính thì là hàng hóa công cộng không thuần túy (hệ thống đường xá quốc gia, cầu cống, …)
Biện pháp của Chính phủ:
i) Chính phủ đứng ra cung cấp hàng hóa công cộng
ii) Chính phủ trợ cấp cho cá nhân sử dụng hàng hóa công cộng
Hàng hóa công cộng là trường hợp đặc biệt của ngoại ứng tích cực.
Để xác định cầu hàng hóa công cộng của xã hội, phải cộng theo chiều dọc tất cả các đường
cầu (đường lợi ích cận biên) của các cá nhân.
Hàng hóa công cộng gây ra vấn đề “kẻ ăn không” vì tất cả mọi người đều có quyền sử dụng
hàng hóa công cộng.
- Phân phối thu nhập không công bằng: Chính phủ điều tiết bằng thuế thu nhập cá nhân hoặc trợ
cấp cấp xã hội,…
- Thông tin không hoàn hảo: Thông tin về sản phẩm mà người mua và người bán biết không giống
nhau (ví dụ thị trường thuốc chữa bệnh, bác sĩ, dược sĩ có nhiều thông tin hơn so với người tiêu
dùng).
- Đặc điểm:
Giá cả kém linh hoạt do đường cầu gãy là sự hợp lại của hai đường cầu riêng biệt nên mỗi đường
có doanh thu cận biên riêng do đó đường MR cũng gián đoạn giá cả “cứng nhắc”. Một hãng
không thế hạ giá mà không bị trả đũa (giảm giá theo) và cũng không thể nâng giá mà không mất
thị phần