Araling Panlipunan – Ikaanin na Baitang

Unang Markahan – Modyul 11: Pagtukoy sa naging Partisipasyon ng mga

Kababaihang Pilipino sa Rebolusyon
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi ang sinuman sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayunpaman, kailangan na may pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na
naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o
brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa
modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang malikom
ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin
ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit
maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-
akda.

Walang anumang bahagi ng nilalaman nito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anumang paraan nang walang pahintulot sa kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Dibisyon ng Lungsod ng Pasig.

Komite sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat: Cristy J. Estebe
Editor: Ferdinand P. Apostol
Teknikal: Jaymomuar P. Agustin
Tagasuri / Tagaguhit:
Tagalapat: Clifchard D. Valente
Tagapamahala: Ma. Evalou Concepcion A. Agustin
OIC-Schools Division Superintendent
Aurelio G. Alfonso EdD
OIC-Assistant Schools Division Superintendent
Victor M. Javeña EdD
Chief, School Governance and Operations Division and
OIC-Chief, Curriculum Implementation Division

Education Program Supervisors

Librada L. Agon EdD (EPP/TLE/TVL/TVE)

Liza A. Alvarez (Science/STEM/SSP)
Bernard R. Balitao (AP/HUMSS)
Joselito E. Calios (English/SPFL/GAS)
Norlyn D. Conde EdD (MAPEH/SPA/SPS/HOPE/A&D/Sports)
Wilma Q. Del Rosario (LRMS/ADM)
Ma. Teresita E. Herrera EdD (Filipino/GAS/Piling Larang)
Perlita M. Ignacio PhD (EsP)
Dulce O. Santos PhD (Kindergarten/MTB-MLE)
Teresita P. Tagulao EdD (Mathematics/ABM)
Inilimbag sa Pilipinas, Kagawaran ng Edukasyon – Pambansang Punong Rehiyon
Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig
 ARALING
PANLIPUNAN
6
Unang Markahan
Modyul para sa Sariling Pagkatuto
Pagtukoy sa Naging Partisipasyon ng mga Kababaihang
Pilipino sa Rebolusyon
Paunang Salita

Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang (Araling Panlipiunan 6) ng
Modyul para sa araling Pagtukoy sa naging Partisipasyon ng mga Kababaihang
Pilipino sa Rebolusyon !

Ang modyul na ito ay pinagtulungang idinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig na
pinamumunuan ng Nanunuparang Pinuno-Tanggapan ng Pansangay na
Tagapamanihala, Ma. Evalou Concepcion A. Agustin, sa pakikipag-ugnayan sa Lokal
na Pamahalaan ng lungsod sa pamumuno ng butihing Punong Lungsod, Kgg. Victor
Ma. Regis N. Sotto, upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang
itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Inaasahan na sa pamamagitan ng modyul na ito, ang mga mag-aaral ay

makauugnay sa pamamatnubay at malayang pagkatuto ng mga gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral
na makamit ang mga kasanayang pang-ika-21 siglo lalong-lalo na ang 5 Cs
(Communication, Collaboration, Creativity, Critical Thinking and Character) habang
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa pangunahing teksto, makikita ang pinakakatawan ng

modyul sa loob kahong ito:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala at
estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan
at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa (Araling Panlipunan 6) Modyul ukol sa

(Pagtukoy sa naging Partisipasyon ng mga Kababaihang Pilipino sa Rebolusyon) !

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin

nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

MGA INAASAHAN
Sa bahaging ito malalaman mo ang mga dapat mong
matutuhan pagkatapos mong makumpleto ang modyul.

PAUNANG PAGSUBOK
Dito masusukat ang dati mo nang kaalaman at mga dapat mo
pang malaman sa paksa.

BALIK-ARAL
Dito masusukat ang iyong matutuhan at naunawaan sa mga
naunang paksa.

ARALIN
Tatalakayin sa bahaging ito ang aralin batay sa kasanayang
pampagkatuto.

MGA PAGSASANAY
Sa bahaging ito, pagbibigay ng guro ng iba’t ibang pagsasanay
na dapat sagutin ng mga mag-aaral.

PAGLALAHAT
Sa bahaging ito ibunuod ang mahahalagang konsepto na dapat
bigyang-halaga.

PAGPAPAHALAGA
Sa bahaging ito ay titiyakin kung ang mga kasanayang
pampagkatuto ay naiuugnay at nailalapat sa inyong mga
pagpapahalaga.

PANAPOS NA PAGSUSULIT
Dito masusukat ang mga natutuhan ng mga mag-aaral.
 MGA INAASAHAN

Ang araling ito ay tatalakay sa naging partisipasyon ng mga

kababaihang Pilipino sa rebolusyon. Pagkatapos mong makumpleto
ang modyul na ito, inaasahang iyong:
 Natukoy ang naging partisipasyon ng mga kababaihang
Pilipino sa rebolusyon.

PAUNANG PAGSUBOK

Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot sa bawat tanong.

1. Siya ang tinaguriang “ Ina Ng Katipunan”
A. Melchora Aquino C. Gregoria de Jesus
B. Gabriela Silang D. Teresa Magbanua

2. Binansagan siyang “ Joan of Arc ng Kabisayaan”

A. Melchora Aquino C. Trinidad Tecson
B. Teresa Magbanua D. Gregoria de Jesus

3. Kilala siya sa tawag na Heneral Agueda.

A. Gabriela Silang C.Agueda Kahabagan Esteban
B. Josefa Rizal D. Trinidad Tecson

4. Ipinaglaban niya ang karapatan ng mga kababaihan.

A. Heneral Agueda C. Gabriela Silang
B. Gregoria Montoya D.Josefa Llanes Escoda

5. Taga Cavite na nasawi sa pakikipaglaban.

A. Gregoria Montoya C. Marcela Agoncillo

B. Teresa Magbanua D. Lorenza Agoncillo

BALIK-ARAL

Ano ang naging bahagi ni Melchora Aquino sa paglaganap ng

Katipunan?
Bakit siya kinilalang Ina ng mga Katipuneros? Ngayon ay aalamin natin
ang naging partisipasyon ng mga kababaihang nagbuwis ng buhay sa
Rebolusyong Pilipino.
 ARALIN

Napakalaki ng naging partisipasyon o ginampanan ng mga kababaihan

noong panahon ng himagsikan. Sa labis na pagmamahal nila sa kalayaan,
ang iba sa kanila ay napilitang makipaglaban sa kabila ng kanilang kasarian.

Ang kababaihang Pilipino ay may malaking partisipasyong ginampanan

noong panahon ng himagsikan. Maraming kababaihan ang naging kasapi ng
Katipunan lalo na nang maitatag ang sangay ng kababaihan noong 1893.
Marami sa mga unang kasapi ay mga kamag-anak ng ilang mga lalaking
katipunero.
Sila ang nagsilbing mga mandirigma, humawak ng armas, at nakibahagi
sa labanan. Isang malaking partisipasyon ng mga kababaihan ang
pagsisilbing mga espiya upang makakuha ng impormasyon mula sa mga
Espanyol at maging pagpupuslit ng mga armas. Sila rin ay nagsilbing mga
mensaherong nagdadala ng mahahalagang impormasyon sa mga
rebolusyonaryo.
(Alamin natin ang naging partisipasyon ng mga kababaihan sa Rebolusyong
Pilipino)

MELCHORA AQUINO (Source: https://images.app.goo.gl/PPPAbuNXcJXU3PX9)

 Tinagurian siyang Ina ng Katipunan

 Higit na kilala sa bansag na Tandang Sora
 Sa gulang na 84, aktibo siyang nakibahagi sa mga adhikain at pakikibaka
ng mga katipunero para sa kasarinlan.
 Sa panahon ng pakikipaglaban, binuksan niya ang kanyang
tahanan,pinakain,nagbigay ng gamot at inalagaan niya ang mga sugatang
katipuneros.
 TRINIDAD TECSON (Source: https://images.app.goo.gl/PPPAbuNXcJXU3PX9)

 Kinilalang “Ina ng Biak-na-Bato” at “Mother of Mercy”

 Itinuturing na “Ina ng Philippine National Red Cross”
 Higit na hinangaan ang kanyang kahusayan at katapangan nang
matagumpay na masamsam ng mga katipunero ang mga armas ng mga
Espanyol sa isang bilangguan sa San Isidro, Bulacan.

Teresa Magbanua (Source: https://images.app.goo.gl/PPPAbuNXcJXU3PX9)

 Binansagang” Joan of Arc” ng kabisayaan na sumisimbolo sa kanyang

katapangan at kahusayan.
 Ipinamalas ang kanyang katapangan at kahusayan sa taktika ng
pakikipagdigma nang hilingin niya sa kanyang tiyuhin na pahintulutan
siyang lumaban sa mga sundalong Espanyol
 Itinalaga bilang komandante sa hilagang Iloilo.

Gregoria De Jesus (Source: https://images.app.goo.gl/PPPAbuNXcJXU3PX9)

  Pangalawang asawa ni Bonifacio
 Nakilala sa tawag na Lakambini ng Katipunan at sa bansag na Orang
Dampuan.
 Naging tagapamahala ng mga armas at iba pang kagamitan ng Katipunan at
pinangangasiwa ng mahahalagang dokumento na nauukol sa kilusan.

Marina Dizon Santiago (Source: https://images.app.goo.gl/PPPAbuNXcJXU3PX9)

 Kauna-unahang babaeng kasapi ng Katipunan.

 Bilang bahagi ng estratehiya ng pagtatago sa pagiging lihim ng
Katipunan,pinangunahan niya ang mga pagtatanghal sa pag-awit at pagsayaw
sa mga kunwa-kunwariang pagdiriwang upang ilihis ang atensyon ng mga
Espanyol sa tuwing may gaganaping lihim na pagpupulong ang kalalakihang
miyembro ng katipunan.

Agueda Kahabagan Esteban (Source: https://images.apps.goo.gl/at611W81sx8g6V7Z7 )

 Taga Sta. Cruz Laguna na nakilala bilang natatanging babaeng heneral.

 Kilala din siya sa tawag na Heneral Agueda.

 Gregoria Montoya (Source: https://images.app.goo.gl/PPPAbuNXcJXU3PX9)
 Taga Cavite si Gregoria Montoya na nasawi habang nakikipaglaban.

Gabriela Silang (Source: https://images.app.goo.gl/FmcxFXNXBUgeTE5i7)

 Ipinagpatuloy niya ang pakikipaglaban sa mga Kastila ng namatay ang

kangyang asawang si Diego Silang

Josefa Llanes Escoda (Source: https://images.apps.goo.gl/fXeVT7VqfRXkxUT67)

 Kilala bilang tagapagtaguyod ng mga karapatan ng mga kababaihan.

 Josefa Rizal (Source: https://images.apps.goo.gl/cgYayyfRc2Cfez477)

 Kapatid ni Jose Rizal

 Naglingkod bilang pangulo ng lupon ng mga kababaihan

Marcela Agoncillo, Lorenza Agoncillo at Delfina Herbosa de Natividad at

Lorenza Agocillo (Source: https://images.app.goo.gl/PPPAbuNXcJXU3PX9)

 Si Marcela Mariño Agoncillo ay kinilala bilang “Ina ng Watawat ng PIlipinas”

 Ang watawat ng Pilipinas ay ginawa sa Hongkong katulong ang pamankin ni
Jose Rizal na si Delfina Herbosa de Natividad at si Lorenza Agoncillo anak ni
Marcela Agoncillo

MGA PAGSASANAY

Panuto: Isulat ang titik T sa patlang kung tama ang pangungusap at titik M
kung mali.
______1. Si Gregoria de Jesus ang tagapangasiwa ng mga mahahalagang dokumento
ng kilusan.
______2. Si Melcora Aquino ang naging Ina ng Katipunan.
______3. Si Trinidad Tecson ay hinangaan sa kanyang kahusayan at katapanagn.
______4. Si Josefa Llanes Escoda ay naging pangulo ng Lupon ng Kababaihan.
______5.Si Marina Dizon Santiago ang kauna-unahang kasapi ng Katipunan.
 PAGLALAHAT

Panuto: Basahing mabuti ang mga sumusunod na pangungusap. Isulat sa

patlang ang salitang D kung wasto ang pahayag at DW kung hindi wasto .
______1. Nagbukas ng pintuan ng kanyang tahanan si Tandang Sora upang
gamutin ang mga sugatang katipuneros.
______2. Hindi nakiisa ang mga kababaihan sa layunin ng Rebolusyong
Pilipino.
______3. Malaki ang naging partisipasyon ng mga kababaihan noong
panahon ng himagsikan.
______4. Ang mga kababaihan ay nagsilbing espiya ng mga Espanyol.
______5. Nagsilbing mga mandirigma ang mga kababaihan sa Rebolusyong
Pilipino at nakibahagi sa labanan.

PAGPAPAHALAGA

Panuto: Lagyan ng masayang mukha ( ) kung natutunan mo o malungkot

na mukha ( )kung hindi.

______1. Nararapat na pahalagahan at alalahanin natin ang ginawang kabayanihan

ng mga kababaihan sa Rebolusyong Pilipino.

______2. Kinakitaan ng kawalan ng pag-asa ang mga kababaihan sa Rebolusyong

Pilipino.

______3. Masidhi ang pagnanais ng mga kababaihan sa Rebolusyong Pilipino na

makamtan ang minimithing kalayaan.

______4. Nagpakita ng kahinaan ng loob ang mga kababaihan sa Rebolusyong

Pilipino sa pakikipaglaban.

______5. Handang isakripisyo ng mga kababaihan sa Rebolusyong Pilipino ang

kanilang sariling buhay tulad ng mga Frontliners natin sa kasalukuyan.
 PANAPOS NA PAGSUSULIT

Gawain

Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot.

1. Naging tagapamahala siya ng mga armas at iba pang kagamitan ng

katipunan at pinangasiwaan din niya ang mga mahahalagang
dokumento na nauukol sa kilusan.

A. Gregoria de Jesus C. Gabriela Silang

B. Trinidad Tecson D. Mechora Aquino

2. Taga Sta. Cruz Laguna na nakilala bilang natatanging babaeng

heneral ng himagsikan.

A. Josefa Rizal C. Trinidad Tecson

B. Agueda Kahabagan Esteban D. Josefa Llanes Escoda

3. Siya ang kumupkop sa mga sugatang katipuneros.

A. Teresa Magbanua C. Melchora Aquino

B. Gregoria Montoya D. Josefa Rizal

4. Ipinagpatuloy niya ang pakikipaglaban sa mga Kastila ng namatay

ang kangyang asawang si Diego Silang.

A. Teresa Magbanua C. Marina Dizon Santiago

B. Josefa Llanes Escoda D. Gabriela Silang

5. Siya ang nanguna sa mga pagtatanghal sa pag-awit at pagsayaw sa

mga kunwa-kunwariang pagdiriwang upang ilihis ang atensyon ng
mga Espanyol sa tuwing may gaganaping lihim na pagpupulong ang
kalalakihang miyembro ng katipunan.

A. Marina Dizon Santiago C. Melchora Aquino

B. Marcela Agoncillo D. Lorenza Agoncillo
 SUSI SA PAGWAWASTO

5.A 5.T 5.A

4.D 4.M 4.D
3.C 3.T 3.C
2.B 2.M 2.B
1.A 1.T 1.A

Panapos na Gawain Pagsasanay Paunang pagsubok

Sanggunian

Antonio, Eleanor, Banlaygas, Emilia and Dallo, Evangeline. Kayamanan 6. New

Edition. 856 Nicanor Reyes, Sr. St. 1977 C.M. Recto Ave. Manila, Philippines. REX
Book Store Inc. 2015

Ramos, Genoveva and Andal, Erlinda. Pilipinong Makabayan 6 Batayang Aklat sa

Heograpiya, Kasaysayan at Sibika. 2/F Bookman Bldg. 373 Quezon Avenue 1114
Quezon City. BOOKMAN INC. 2007
http://www.google.com.ph mga larawan ng kababaihan sa Rebolusyong Pilipino
Slide share net.

https://images.app.goo.gl/PPPAbuNXcJXU3PX9 (Photo of Melchora Aquino,

Trinidad Tecson and Teresa Magbanua)
https://images.app.goo.gl/PPPAbuNXcJXU3PX9 (Photo of Gregoria De
Jesus and Gregoria Montoya)
https://images.app.goo.gl/FmcxFXNXBUgeTE5i7 (Photo of Gabriela Silang)

https://images.app.goo.gl/PPPAbuNXcJXU3PX9 (Photo of Marcela

Agoncillo, etc.)
https://images.app.goo.gl/fXeVT7VqfRXkxUT67 (Photo of Josefa Escoda)