Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 8

‫د‪ .

‬سارا‬ ‫(‪)2023 – 2022‬‬ ‫وانەی كوردۆلۆجی‬

‫هەفتەی پێنجەم‪ :‬بابەتی (نووسین)‬


‫‪-‬پێناسە و تایبەتمەندییەكانی نووسین‬
‫‪ -‬جۆرەكانی نووسین‬
‫‪-‬نووسینی ئەكادیمییانە‬
‫‪ -‬زمانی ئەدەبی یەكگرتوو (ستاندارد)‬
‫‪ -‬بنەما زمانییەكانی نووسینی كوردی ( بُ ئُهف و بًَِ التینی)‬

‫ىىوطـــــني يًًُ؟ ياخىد يؤٌ ثًَياطُ ىىوطني دَكُيت؟‬

‫ىىوطني‪ :‬چەىذ پێىاسەیەن دەكشێت‪ ،‬لەواٌە‪:‬‬

‫‪ -1‬بشيتًُ هُو ٍُوهَُّ مشؤظ كُ داويُتِ بؤ ثاساطنت و تؤماسكشدىِ قظُ‪ ،‬مًَزوو و مرياتِ هُ فُوتاٌ و هُ ىاويىوٌ‬
‫بجاسيَضيَت‪.‬‬
‫‪ -2‬ىىوطني‪ ،‬طىتُيُكُ هُ جًاتِ ئُوَّ بُ دَىط دَسبربيت‪ ،‬بُ ىىوطني دَسدَخشيت‪ ،‬واتُ ىىوطني قظُّ ىىوطشاوَ‪.‬‬
‫‪ -3‬ىىوطني ىًصاىُيُكِ بيُسَتًًُ هُ ىًصاىُكاىِ شاسطتاىٌ بىوٌ‪ٍُ .‬سوٍَا شًىَيُكُ هُ شًَىَكاىِ ثُيىَىذّلشدىِ‬
‫ئادَمًضاد‪.‬‬

‫ثُيىَىذّ ىًىاٌ قظُ و ىىوطني يًًُ؟‬

‫ئُوَيُ كُ ىىوطني صماٌ ىًًُ‪ ،‬بُهَلى هُطُأل قظُكشدىذا دوو شًَىَّ صماىً‪ ,‬تا طاآلىِ بًظتِ طُدَّ بًظتُمًض‪،‬‬
‫ىىوطني بُ صماٌ دادَىشا‪ ،‬كُ ئُمُ بريوباوَسِيَلِ ٍُهَُبىو طُباسَت بُ صماٌ‪ .‬يىىلُ ىىوطني دوو جاس دووسكُوتيُوَيُ هُ‬
‫ساطيت سوداوَكاٌ‪ٍُ ،‬سوٍَا سَِمضَ بؤ سَِمضّ وتً‪ٍُ .‬سبؤيُ صماىُواىُكاٌ بُ طصتِ قظُ (وتً) بُ صماٌ دادَىًًَ‪،‬‬
‫تاىىوطني ‪ٍُ ,‬سوٍَا ثًًَاىىايُ‪ ،‬كُ قظُ بيضًيٍُ صماىُ‪ ,‬يىىلُ‪:‬‬

‫‪ -1‬صؤس ثًَض ئُوَّ ىىوطني ثُيذا ببًَت‪ ،‬مشؤظ قظُكشدىِ صاىًىَ و تا ئًَظتاط صؤس صماٌ ٍُيُ‪ ،‬كُ ىىوطًيًاٌ‬
‫ىًًُ‪.‬‬
‫‪ -2‬ميذاهَِ طاوا طُسَتا فًَشٍ قظُكشدٌ دَبًَت‪ ،‬ثاشاٌ دَتىاىًَت بيىوطًَت‪.‬‬
‫‪ -3‬قظُ (وتً) دَوسيَلِ باآلتش هُ رياىذا دَبًيًَت‪ ،‬يىىلُ ياالكِ قظُكشدمناٌ هُ ىىوطني صياتشَ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫د‪ .‬سارا‬ ‫(‪)2023 – 2022‬‬ ‫وانەی كوردۆلۆجی‬

‫‪-‬داىُكاىِ ئاطتُكاىِ ىىوطني‪:‬‬

‫ىىوطني وَن ئاطتُكاىِ تشّ صماٌ‪ ،‬خاوَىِ يُىذ داىُيُكِ خؤيُتِ‪ .‬بضىوكرتيً داىُّ ىىوطني‪ ،‬كُ بُ ئُسكًَم‬
‫ٍُهَظًَت (طشافًنُ – ثًت) كُ بُ ثًٌَ شىيًَ‪ ،‬شًَىَّ دَطؤسِيَت‪ .‬بُ شًَىَ جًاواصَكاىِ ثًت دَوتشيَت (ئُهؤطشاف –‬
‫ٍاوثًت) بؤ منىوىُ ثًتِ (ن) هُ كؤتايٌ وشُ وَن (ىاطم) و ٍُسوٍَا (ن) هُ طُسَتاٍ وشُدا وَن‪( :‬كىسدطتاٌ) ‪.‬‬

‫‪--‬تايبُمتُىذيًُكاىِ ىىوطني ‪:‬‬

‫‪ -1‬دَسكُوتيِ ًٍَوٌَ خىاس و تؤخ ياٌ ثُسَطشاف‪.‬‬


‫‪ -2‬دَسكُوتيِ ىًصاىُكاىِ خاهَبُىذّ (ٍُهَىيَظت( فاسيضَ)‪ ،‬يُن كُواىُّ طُوسَ و بضىون‪ ،‬خالَ ‪ ،‬ىًصاىُّ‬
‫ثشطًاس و طُسطىسماٌ‪ ،‬جىوت كُواىُّ طُوسَ و بضىون‪ًٍ ،‬وِ كىست(تُقُل)‪ًٍ ،‬وِ الس‪ ،‬دووخاأل هُطُس يُن‪،‬‬
‫فاسيضَو خاأل‪ ,‬يُىذ خاأل‪ ،‬كُواىُّ كىوس‪ ،‬ئُطتريَ ‪ ،‬تري‪.) ...‬‬
‫‪ -3‬ىىوطني دواّ ماوَيُكِ صؤس دَتىاىشيَت بطؤسِدسيَت بؤ قظُ بٌَ ئُوَّ ًٍضِ هٌَ بفُوتًَت و وىببًَت‪ ،‬واتُ ىىوطني‬
‫صؤستش دَمًَيًَتُوَ و كُمرت دَطؤسِدسيَت‪ ،‬هُ بُسئُوَ هُ ىاو ئُوكؤمُآلىُدا كُ تا ئًَظتا ىىوطني ىًًُ‪ ،‬مًَصلِ‬
‫مشؤظ ئُسكًَلِ طُوسَّ دَكُويَتُ ئُطتؤ‪ ،‬ئُويض كؤكشدىُوَّ ساطتًًُكاىِ رياىُ‪ ،‬كُواتُ ىىوطني ٍؤيُكُ بؤ‬
‫ئاطاىلشدىِ ئُسكِ مًَصم‪ ،‬هُواىُشُ ٍُس ئُو ٍؤيُ بىوبًَت‪ ،‬كُ هُ بيضًيُدا داواّ هُ مشؤظ كشدبًَت ٍُوهَبذات‬
‫سيَطايُن بؤ ثاساطتيِ قظُ بذؤصيَتُوَ‪.‬‬

‫‪-‬داًٍَياٌ و ثُيذابىوىِ ىىوطني ‪:‬‬

‫ثُيذابىوىِ ىىوطني بُ دوو قؤىاغِ طُسَكِ دياسيذَكشيَت‪:‬‬

‫یەنەو‪ :‬قؤىاغِ ىىوطًيِ واتايٌ‪ :‬هُو قؤىاغُدا واتا بٍُؤّ ويَيُوَ دَطُيُىشا‪ ،‬بٌَ ئُوَّ طىآ بذَىُ صماٌ‪ ،‬واتُ‬
‫ويَيُكُ ساطتُوخؤ واتا وَسدَطشيَت بٌَ ئُوَّ بطؤسِدسيَت بُ دَىط (صماٌ)‪ .‬ئُو قؤىاغُط طٌَ ٍُىطاوّ طشتُوَ‪:‬‬

‫‪- -1‬ىىوطًيِ ويَيُيٌ‪ :‬كؤىرتيً شًَىَّ ىىوطًيُ و مُسد ىًًُ هُ بيُسَِتذا ٍُسوَن ٍُىذيَم هُ صماىُواىُكاٌ‬
‫بشِواياٌ وايُ‪ ،‬بؤ طُياىذىِ واتا بىوبًَت‪ ،‬بُهَلى بؤ دَسبشِييِ تىاىاّ ٍىىُسّ و ٍُطتِ ئايًيِ بىوَ‪ ،‬هُو جؤسَ‬
‫ىىوطًيُدا سوداويَلِ ئاهَؤص بُ ٍؤّ ويَيُيُكُوَ دَىىيَيشيَت‪ ،‬بٌَ طىيَذاىُ صماٌ‪.‬‬
‫‪ -2‬ىىوطًيِ بريّ‪ :‬هُو شًَىَدا ويَيُكُ تاكُ برييَم دَسدَبشِيَت هُ جًاتِ ئُوَّ سوداويَلِ ئاهَؤص هًَلبذاتُوَ‪،‬‬
‫ويَيُكاٌ ثُيىَىذيًاٌ بُ صماىُوَ ىًًُ‪ ،‬ئُو ىىوطًيُ برييًاىُ ٍُسيُكُياٌ واتُيُكًاٌ ٍُيُ‪ ،‬بُسامبُس يُن‬
‫بري دَوَطنت‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫د‪ .‬سارا‬ ‫(‪)2023 – 2022‬‬ ‫وانەی كوردۆلۆجی‬

‫‪ -3‬ىىوطًيِ وشُيٌ ياٌ مؤسفًنِ‪ :‬هُو ىىوطًيُدا‪ ،‬ىًصاىُ بؤ ٍُمىو وشُكاٌ ياٌ مؤسفًنُكاىِ صماٌ دادَىشيَت‪،‬‬
‫تاكُ كُهَلِ ئُو جؤسَ ىىوطًيُ هُوَدايُ‪ ،‬كُ جًاواصّ ىًَىاٌ دياهًَلتُكاٌ طشىطِ ثٌَ ىادسيَت‪ ،‬يىىلُ قظُكُس‬
‫بُ ٍُس دياهًَلتًَم بذويَت دَتىاىًَت هُ ىىوطًيُكُ بطات‪ ،‬كاتًَم شاسَصايٌ هُ ثُيىَىذّ ويَيُ و وشُكاىذا‬
‫ثُيذا كشد‪ .‬كُو و كىستِ ئُو ىىوطًيُ هُوَدايُ‪ ،‬كُ بؤ فًَشبىوٌ طشاىُ‪ ،‬يىىلُ رماسَّ وشُ و مؤسفًه هُ صماىذا‬
‫صؤسَ و طيىسيَلِ داخشاويصًاٌ ىًًُ‪ ،‬هُ بُس ئُمُ رماسَّ ئُو ويَياىُّ كُ ثًَىيظتُ‪ ،‬بٌَ طيىوسٌ و ٍُس هُ‬
‫صؤسبىوىًصذا دَبً‪ .‬ىىوطًيِ وشُيًض ثُيىَىذّ بُ صماىُوَ ىًًُ‪ ،‬هُ بُسئُوَ بؤ منىوىُ مشؤظ دَتىاىًَت‬
‫طًظتُمِ ىىوطني و دَىطِ صماىِ يًيِ هُ يُكرت جًابلاتُوَ و ٍُس فًَشٍ يُكًَلًاٌ ببًَت‪.‬‬

‫دووهەو‪:‬قؤىاغِ ىىوطًيِ دَىطِ ياٌ فؤىُتًلِ‪:‬‬

‫هُو قؤىاغُشذا ىًصاىُكاٌ ساطتُوخؤ واتا دَسىابشٌِ‪ ،‬بُهَلى دَطؤسِيَيُوَ بؤ دَىط و دَىطُكاٌ واتاياٌ دَدسيَتَِ‪،‬‬
‫ئُمُط هُ دوو شًَىَّ طُسَكًذا دَبًيشيَت‪:‬‬

‫‪ -1‬ىىوطًيِ بشِطُيٌ‪ :‬هًَشَدا ىًصاىُ‪ ،‬ياٌ ًٍَنا بؤ ٍُمىو بشِطُكاىِ صماىُكُ دادَىشيَت‪ ،‬هُ بُس صؤسّ بشِطُكاىِ‬
‫صماٌ و صؤسّ ويَيُكاٌ‪ ،‬ئُو جؤسَ ىىوطًيُ تُىًا بُ كُهَلِ صماىًَم ديَت كُ بشِطُّ هُيُكضىوّ صؤس بًَت و‬
‫دووباسَ ببيُوَ‪ ،‬وَكى صماىِ ياباىِ‪.‬‬
‫‪ -2‬ىىوطًيِ فؤىًنِ ياٌ ئُهف – بًًٌَ‪ :‬ئُو جؤسَ ئًَظتا بآلوتشيً جؤسّ ىىوطًيُ هُ جًَاىذا‪ ،‬هًَشَدا ٍُمىو‬
‫فؤىًنُكاىِ صماٌ‪ ،‬ىًصاىُياٌ بؤ دادَىشيَت‪ ،‬اليُىِ باشُّ ئُو يُشيُ ىىوطًيُ ئُوَيُ كُ رماسَّ‬
‫ىًصاىُكاىِ صؤس كُمرتَ هُ جؤسَكاىِ تش‪ ،‬هُ بُس ئُوَ بؤ فًَشبىوٌ و فًَشكشدٌ صؤس ئاطاىرتَ‪.‬‬

‫‪-‬جؤسَكاىِ ىىوطني‪:‬‬

‫ىىوطني هُ سووّ بابُتُوَ يُىذ جؤسيلِ ٍُيُ‪ ،‬وَن (ىىوطًيِ يريؤن يا سؤماٌ يا شًعش ‪ ،‬ىىوطًيِ صاىظتِ ثُتِ‬
‫بريكاسّ ‪ ،‬ىىوطًيِ ساطُياىذٌ‪ٍُ .)....‬سوٍَا هُ سووّ مًَزووّ شاسطتاىًَتًُ كؤىُكاىُوَ وَن‪ ( :‬ىىوطًيِ ٍريؤطوًفِ‬
‫فريعُوىًُكاٌ هُ مًظش و ىىوطًيِ بضماسّ ياٌ مًَدِ طؤمُسيًُكاٌ هُ دؤىل سافًذَيً (عًَشاق))‪.‬‬

‫جؤسّ ىىوطني هُسووّ ئاطتِ ئُكادميًُوَ دووجؤسَ ‪ :‬يُكُو‪ -‬ىىوطًيِ ئاطايِ ‪ ،‬دووَو‪ -‬ىىوطًيِ صاىظتِ‬
‫(ئُكادميِ)‬

‫‪3‬‬
‫د‪ .‬سارا‬ ‫(‪)2023 – 2022‬‬ ‫وانەی كوردۆلۆجی‬

‫‪ -‬ىىوطًيِ ئُكادميًاىُ (ئُكادميِ)‪:‬‬

‫"ىىوطًيِ ئُكادميًاىُ" ياٌ "ىىوطًيِ ئُكادميِ" مُبُطت هُو جؤسَ ىىوطًياىُيُ ‪ ،‬كُ هُ صاىلؤ و ثُمياىطاكاىذا‬
‫بُ ئاماجنِ بُ دَطتًََياىِ منشَّ بُسص هُ ثظجؤسيًُكاىذا‪ ،‬بُ منىوىُّ ىىوطًيِ ساثؤستِ صاىظتِ ‪ ،‬باطِ دَسيىوٌ ‪،‬‬
‫ىامُّ ماطتُس و دكتىسا ئامادَ دَكشيًَ‪.‬‬

‫‪ -‬تايبُمتُىذيًُكاىِ ىىوطًيِ ئُكادميًًاىُ‪:‬‬

‫ئُو جؤسَ هُ ىىوطني جًاواص هُ جؤسَكاىِ تشّ ىىوطني وَن ‪( :‬ىىوطًيِ يريؤن و شًعش و ثُخصاٌ‪ ،)...‬بُ طآ‬
‫تايبُمتُىذّ جًادَكشيَتُوَ‪ ،‬ئُواىًض‪(:‬بؤ كآ دَىىوطشيَت (كُطِ بُسامبُس) ياخىد جُماوَس ‪ ،‬شًىاصّ ىىوطني‪،‬‬
‫ئاماىخ ياخىد مُبُطت هُ ىىوطًيُكُ)يُ‪.‬‬

‫تايبُمتُىذيًُكاىِ ىىوطًيِ ئُكادميِ‬

‫دووَو‪ :‬شًىاصّ ىىوطني‬ ‫يُكُو‪ :‬كُطِ بُسامبُس‬


‫(كُطِ طىيَطش ياخىد خىيَيُس)‬

‫طًًَُو‪ :‬ئاماىخ ياخىد مُبُطت‬

‫‪1‬ـ جُماوَس (كُطِ طىيَطش ‪/‬خىيَيُس)‪:‬‬

‫ٍُمىو ىىوطًيًَم جُماوَس و خىيَيُسٍ خؤٍ ٍُيُ‪ ،‬جُماوَسٍ ىىوطًين ئُكادميًًض بشيتًًُ هُ ‪ :‬ئُىذاماىٌ‬
‫دَطتٍُ واىُوتيُوَ هُصاىلؤكاىذا ‪ ،‬ئُو ئُكادميًظتاىٍُ كُ هُىاوَىذٍ تىيَزييُوَدا كاسدَكٌُ‪ ،‬دياسَ ىىوطني بؤ ئُو‬
‫جُماوَسَ وسدَكاسٍ و سِاطتطؤيٌ بريكشدىُوٍَ بابُتًًاىٍُ دَويَت‪ٍُ ،‬سوٍَا ثظجؤسٍِ و سِادَسبشيين جًاواص و‬
‫شًلشدىُوٍَ وسد و طُملاىذىٌ دَويَت‪ٍُ ،‬سوٍَا ثًَىيظتُ تًًَذا صاساوَكاٌ دَطتيًصاٌ بلشيًَ و بُشًَىَيُكٌ‬
‫هؤجًلًاىُ هُبريؤكُيُكُوَ بضًَتُ طُس بريؤكُيُكٌ تش‪ ،‬يا هُبُشًَلُوَ بؤ بُشًَلٌ تش‪.‬‬

‫‪2‬ـ شًَىاصّ ىىوطني(تؤٌ)‪:‬ىىوطًين ئُكادميٌ ئُو خُطوَُتاىٍُ تًَذا سَِياودَكشيَت ‪:‬‬

‫‪ -1‬وسدَكاسٍ هُدَسِبشيين سِاطيت و بريو بؤيىوىُكاىذا بُقُدَس ماىاكاىًاٌ‪ ،‬بٌَ صيادَسِؤيٌ و دووباسَكشدىُوَ‪.‬‬

‫‪4‬‬
‫د‪ .‬سارا‬ ‫(‪)2023 – 2022‬‬ ‫وانەی كوردۆلۆجی‬

‫‪ -2‬ىىوطًين ئُكادميٌ خؤٍ هُطُسجنٌ طُسثًًٌَ خىدی دووس دَطشيَت و صاساوٍَ تايبُتٌ طىجناو هُطُلَ بابُتُكُدا‬
‫بُكاسدَبات ‪.‬‬

‫‪ -3‬ثًَىيظتُ ىىوطُس ئاطاٍ هُصماٌ بًَت و شتُكاٌ بُشًَىَيُكٌ سِاطت و بٌَ ثًَضىثُىا و بُصماىًَلٌ ئاطايٌ دَسبشِيَت و‬
‫خؤٍ هُ تُمىمز دووسخباتُوَ ‪.‬‬

‫‪ -4‬ثًَىيظتُ ىىوطُس ئاطاٍ هُوَبًَت و بضاىًَت يٌ هُكُطاىٌ تش وَسطشتىوَ بًاخناتُ ىاو كُواىُوَو دواتش ئامارَ بُو‬
‫طُسياوَيُ بلات كُ طىودّ ىلَ وَسطشتىوَ‪.‬‬

‫‪ -5‬ثًَىيظتُ سِووٌ بًَت هُىىوطًيذا و سَِياوٍ صماىِ دسوطت و ىًصاىُّ خاألبُىذّ بلات‪.‬‬

‫‪3‬ـ ئاماىخ ‪ :‬ثًَىيظتُ ئاماجنًَم هُ ثالَ ىىوطًين ئُكادميًذا ٍُبًَت‪ ،‬هُ ثًًياو طُملاىذٌ و طُياىذىِ سِاطتًٌ ديذو‬
‫بؤ يىوٌ و صاىًاسيًُكاىذا‪.‬‬

‫* صماىِ ئُدَبًٌ يُكطشتىو (طـــتاىذاسد)‪.‬‬

‫مُبُطت هُ صماىِ ئُدَبًٌ يُكطشتىو‪ ،‬ئُو صماىُيُ كُ ئُىذاماىِ مًووُتًَم تًَلشِا بُ طصتِ بؤ ىىوطني بُ كاسّ‬
‫دًٍََيً و ىىوطشاوَ فُسمًًُكاىِ داو و دَصطاكاىِ دَوهَُت هُ طُستاطُسّ ىًصتناىذا تُىَا بُو صماىُ دَبًَت‪.‬‬

‫دسوطتبىوىِ صماىًَلِ طتاىذاسد ثًَىيظتِ بُ صَمًيُطاصّ و بُ كؤمُهًََم ٍُىطاوّ صاىظتِ و صماىُواىِ و طًاطِ ٍُيُ‬
‫بُ ئاساطتُّ ثًَلًََياىِ صماىًَلِ ئُدَبٌ يُكطشتىو ( طتاىذاسد)‪ ،‬كُ تائًَظتا وَن ثًَىيظت كاسّ بؤ ىُكشاوَ‪ ،‬بُهَلى هُ‬
‫ئًَظتادا هُ ٍُسيَنِ كىسدطتاٌ ‪ ،‬دوو دياهًَلت بؤ ىىوطني و خىيَيذٌ و كاسوباسَ فُسمًًُكاىِ دَوهَُت بُكاسدًٍََيشيَت‪ ،‬كُ‬
‫ئُواىًض بشيتني هُ دوو دياهًَلتُ طُوسَكُّ صماىِ كىسدّ (كشماجنِ طُسوو‪ ،‬كشماجنِ ىاوَسِاطت)‪.‬‬

‫بؤ بيًاتياىٌ صماىًَلٌ ىىوطًين يُكطشتىوٍ كىسدٍ‪ ،‬كُ ٍُمىو ىُتُوٍَ كىسد هٍُُس شىيَيًَلٌ كىسدطتاٌ بًَت ثًٌَ‬
‫بيىوطًَت‪ ،‬دَكشٍَ بُ يُكًَم هُو سِيَطاياىُ ئُجناو بذسيَت‪:‬ــ‬

‫يُكُو‪:‬سِيَطُّ كالطًلِ(بًَجالٌ)‪.:‬بُ يُكًَم هُو سِيَطاياىُ ‪:‬‬

‫‪-1‬ىىوطًيُوَّ كتًَبًَلِ ئايًيِ ثريؤص بُ يُكًَم هُ صاسَكاىِ صماىًَم‪.‬‬

‫‪-2‬بىوىِ دَطُآلتًَلِ طًاطِ ىاوَىذّ كُ يُكًَم هُ دياهًَلتُكاٌ بلات بُ صماىِ ىىوطًيِ يُكطشتىو (طتاىذاسد)‪.‬‬

‫‪ -3‬بىوىِ شاسيَلِ صؤس طُوسَ ‪,‬ياٌ ثايتُختِ وآلتًَم بُ ىاوَىذيَلِ باصسطاىِ ‪ ,‬كُ ببًَتُ ىاويُّ ٍاتىيؤكشدٌ و‬
‫باصسطاىِ و خُألن سِووّ تًَبلٌُ‪.‬‬
‫‪ -4‬صييذووكشدىُوَّ ئُدَبًات بُ يُكًَم هُ صاسَكاىِ صماىًَم‪ ،‬هُ طيىوسيَلِ يُكحاس فشاواىذا‪.‬‬

‫‪5‬‬
‫د‪ .‬سارا‬ ‫(‪)2023 – 2022‬‬ ‫وانەی كوردۆلۆجی‬

‫‪ -5‬خضمُتلشدىِ صاىظت بُ تُىَا صاسيَم ‪ ,‬بُ تايبُتِ هُ وآلتًَلذا كُ صاىلؤ و كتًَبِ صاىظتِ و سؤرىامُو طؤظاسّ‬
‫ٍُس بُ يُن صاس بيىوطشيَت و بآلوبلشيَتُوَ و بُ صاسَكاىِ تش ىُبًَت‪.‬‬

‫هُو سِيَطاياىُدا جؤسيَم هُطُثاىذٌ ٍُيُ‪ ،‬جائُو طُثاىذىُ مُعيُوّ و ئاسَصوومُىذاىُ بًَت‪ ،‬ياٌ طُثاىذىِ صؤسَ‬
‫موٌَ بًَت‪ٍُ ،‬سيُىذَ ئُوَّ يُكُو طشوشتّرتَ‪ ،‬بُهَاو ئُوَّ دووَو بُسبوَاوتشَ‪ ٠‬دياستشيً منىوىُّ ئُصمىوىِ‬
‫يُكًَتِ طؤظًُت و وهَاتاىِ عُسَبِ وتىسكًا وئًَشاىً ‪٠‬‬

‫‪٢٠‬سِيَطُّ ثالىِ صماٌ‪.‬‬

‫ثالىِ صماٌ‪ ،‬ياخىد ئُىذاصَّ صماٌ‪ٍُ ،‬وهًََلِ وسدو طًظتُماتًلِ و هُطُس تًؤس دامُصساوَ بؤ ياسَطُسكشدىِ‬
‫كًَصُكاىِ ثُيىَىذيلشدىِ كؤمُهَطايُكِ (فشَصماىِ) ‪،‬ياٌ (تاكضماىِ)‪ ٠‬هُ ىاو كؤمُهَطُّ فشَىُتُوَدا صماىًَم‬
‫ٍُهَذَبزيَشسٍَ‪ ،‬كُ ببًَتُ صماىِ فُسمِ وهَات‪ ،‬بُو سِيَطاياىُ‪:‬‬

‫بُ ٍُهَبزاسدٌ‪.‬‬ ‫‪-1‬‬


‫بُ طًظتُملشدٌ‪.‬‬ ‫‪-2‬‬
‫بُ ٍُمُاليُىلشدٌ‪.‬‬ ‫‪-3‬‬
‫جًَبُجًَلشدٌ‪.‬‬ ‫‪-4‬‬
‫قُبىهَلشدىِ جُماوَسيِ‪.‬‬ ‫‪-5‬‬

‫بيُما صماىًًُكاىِ ىىوطًيِ كىسدّ بُ ئُهف و بًٌَ التًيِ‪:‬‬

‫طُسَتا بؤ ئُوَّ ىىوطًيِ كىسدّ بُ ئُهف و بًٌَ كىسدّ خبىيَيني‪ ،‬ثًَىيظتُ ٍُىذيَم تايبُمتُىذّ صماىِ كىسدّ بضاىني‪ ،‬كُ ئُماىٌُ‪:‬‬

‫‪ -1‬وشُ و بشِطُّ صماىِ كىسدّ بُ ظاولَ ( بضويًَ )دَطت ثًَياكات‪ .‬كاتًَم وشُيُن بُ ظاولَ دَطت ثًَبلات‪ ،‬ئُوا هُ ىىوطًيِ كىسدّ بُ‬
‫ئُهف و بًٌَ عُسَبٌ ويَيُ دَىطًَلِ وَن (ئــ)ّ بؤ داىشاوَ‪ ،‬كُ ثًَصٌ دَطشيَت بؤ منىوىُ‪( :‬اصاد ‪ ،‬يَظتا) بىوٌ بُ (ئاصاد ‪ ،‬ئًَظتا)‪ .‬بُآلو‬
‫هُ ثًتُ التًيًًُكُدا ويَيُّ ىًًُ و تُىًا بُ دَىطًَلِ دَسبشِدساوّ بًَىيَيُ ياسَطُسّ دَكشيَت‪.‬‬

‫‪ -2‬ثًَىيظتُ دَىطِ ( و ‪ ّ ) ّ ،‬ظاوهًٌَ و كؤىظىىاىتًٌ هًَلحًابلشيَيُوَ‪ .‬بؤ ئُمُط ثًَىيظتُ بوًََني‪ ،‬ئُطُس ٍُس يُكًَم هُو دوو دَىطُ‬
‫دَىطًَلٌ ظاوأل هُ ثًَصًاىُوَ ياٌ دواياىُوَ ٍُبىو‪ ،‬ئُوا خؤياٌ دَبيُ كؤىظياىت‪ ،‬يىىلُ هُ صماىِ كىسديذا دوو ظاولَ بُطُس يُكُوَ‬
‫ىايٌُ‪ ،‬وَن (خىاسدٌ ‪ ،‬ثًاو ‪ ،‬باون ‪ ،‬ويَيُ ‪ٍ....،‬تذ)‪( ،‬ياس‪ ،‬يادطاس ‪ ،‬دياسّ‪ٍ......،‬تذ)‪ ،‬بُآلو ئُطُس بُ ثًَضُواىُوَ بىو ئُوا دوو‬
‫دَىطِ ظاوهًَ وَن (ثاسو ‪ ،‬تى ‪ ،‬دوسِ‪ٍ...،‬تذ) (ماطٌ‪ ،‬بري‪ ،‬دينت‪ٍ....،‬تذ)‪.‬‬

‫‪ٍُ -3‬بىوىِ بضسؤكُ‪ ،‬كُ هُ ىىوطًيِ كىسدّ بُ ئُهف و بًٌَ عُسَبٌ ويَيُّ ىًًُ‪ ،‬بُآلو هُ ثًتِ التًيًذا ويَيُداسَ‪ .‬وَن ( دأل ‪ ،‬مشدٌ ‪،‬‬
‫كىشنت ‪ٍ.....،‬تذ)‪ .‬بضسؤكُ هُ ىًَىاٌ دوو ىُبضويَيذا ديَت‪ ،‬بُ صؤسّ ئُطُس دوو ىُبضويًَ هُ طُسَتاوَ ٍات ئُوا هُ ىًَىاىًاىذا بضسؤكُ ٍُيُ‪،‬‬
‫بُآلو كُمرت هُ ىًَىاىِ دوو ىُبضويَيِ كؤتايًذا ديَت‪.‬‬

‫‪6‬‬
‫د‪ .‬سارا‬ ‫(‪)2023 – 2022‬‬ ‫وانەی كوردۆلۆجی‬

‫ثًتِ طُوسَّ التًيِ‬ ‫ثًتِ بضىوكِ التًيِ‬ ‫ثًتِ كىسدّ‬ ‫رماسَّ ثــًـــت‬

‫‪A‬‬ ‫‪A‬‬ ‫ا‬ ‫‪1‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪B‬‬ ‫ب‬ ‫‪2‬‬

‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫ث‬ ‫‪3‬‬

‫‪T‬‬ ‫ت‬ ‫‪4‬‬

‫‪T‬‬

‫‪C‬‬ ‫‪c‬‬ ‫د‬ ‫‪5‬‬

‫‪Ç‬‬ ‫‪Ç‬‬ ‫ض‬ ‫‪6‬‬

‫‪Ĥ‬‬ ‫‪ĥ‬‬ ‫ح‬ ‫‪7‬‬

‫‪X‬‬ ‫‪x‬‬ ‫خ‬ ‫‪8‬‬

‫‪D‬‬ ‫‪d‬‬ ‫د‬ ‫‪9‬‬

‫‪R‬‬ ‫‪r‬‬ ‫س‬ ‫‪10‬‬

‫‪Ŗ‬‬ ‫‪ŗ‬‬ ‫سِ‬ ‫‪11‬‬

‫‪Z‬‬ ‫‪z‬‬ ‫ص‬ ‫‪12‬‬

‫‪J‬‬ ‫‪j‬‬ ‫ر‬ ‫‪13‬‬

‫‪S‬‬ ‫‪S‬‬ ‫س‬ ‫‪14‬‬

‫‪Ş‬‬ ‫‪Ş‬‬ ‫ط‬ ‫‪15‬‬

‫‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫ع‬ ‫‪16‬‬

‫‪X‬‬ ‫‪x‬‬ ‫غ‬ ‫‪17‬‬

‫‪F‬‬ ‫‪F‬‬ ‫ف‬ ‫‪18‬‬

‫‪7‬‬
‫د‪ .‬سارا‬ ‫(‪)2023 – 2022‬‬ ‫وانەی كوردۆلۆجی‬

‫‪Q‬‬ ‫‪Q‬‬ ‫ق‬ ‫‪19‬‬

‫‪V‬‬ ‫‪V‬‬ ‫ظ‬ ‫‪20‬‬

‫‪K‬‬ ‫‪K‬‬ ‫ن‬ ‫‪21‬‬

‫‪G‬‬ ‫‪G‬‬ ‫ط‬ ‫‪22‬‬

‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬ ‫ل‬ ‫‪23‬‬

‫‪L‬‬ ‫‪Ĺ‬‬ ‫لَ‬ ‫‪24‬‬

‫‪M‬‬ ‫‪M‬‬ ‫و‬ ‫‪25‬‬

‫‪N‬‬ ‫‪N‬‬ ‫ٌ‬ ‫‪26‬‬

‫‪U‬‬ ‫‪U‬‬ ‫و‬ ‫‪27‬‬

‫‪ū‬‬ ‫وو‬ ‫‪28‬‬

‫ؤ‬ ‫‪29‬‬

‫‪o‬‬

‫‪H‬‬ ‫‪H‬‬ ‫ٍـ‬ ‫‪30‬‬

‫‪I‬‬ ‫بضسؤكُ‬ ‫‪31‬‬

‫‪E‬‬ ‫‪e‬‬ ‫َ‬ ‫‪32‬‬

‫‪Ī‬‬ ‫‪ī‬‬ ‫ٍ‬ ‫‪33‬‬

‫‪Ê‬‬ ‫‪ê‬‬ ‫آ‬ ‫‪34‬‬

‫‪Y‬‬ ‫‪y‬‬ ‫ٍ ( ىُبضويًَ)‬ ‫‪35‬‬

‫‪W‬‬ ‫‪w‬‬ ‫و ( ىُبضويًَ)‬ ‫‪36‬‬

‫‪8‬‬

You might also like