Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Hình Học Vuông Góc (Trọng)

    Uploaded by

    trên lưng rồng cá ngừ mắt hí
    12 views33 pages

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF, TXT or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf or txt
    12 views33 pages

    Hình Học Vuông Góc (Trọng)

    Uploaded by

    trên lưng rồng cá ngừ mắt hí

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf or txt
    of 33

    Chủ đề 3 VÉCTƠ TRONG KHÔNG GIAN

    QUAN HỆ VUÔNG GÓC


    Vấn ề 1. VÉCTƠ TRONG KHÔNG GIAN
    I. Véctơ trong không gian
    ① Véctơ, giá và ñ dài c a véctơ.
     Véctơ trong không gian là m t ño n th ng có hư ng. Kí hi u AB ch véct ơ có ñi m ñ u
    A , ñi m cu i B . Véctơ còn ñư c kí hi u a , b , c , …
     Giá c a véctơ là ñư ng th ng ñi qua ñi m ñ u và ñi m cu i c a véctơ ñó. Hai véctơ ñư c
    g i là cùng phương n u giá c a chúng song song ho c trùng nhau. Ngư c l i, hai véctơ có
    giá c t nhau ñư c g i là hai véctơ không cùng phương. Hai véctơ cùng phương thì có th
    cùng hư ng ho c ngư c hư ng.
     ð dài c a véctơ là ñ dài c a ño n th ng có hai ñ u mút là ñi m ñ u và ñi m cu i c a
    véct ơ. Véctơ có ñ dài b ng 1 g i là véctơ ñơn v . Kí hi u ñ dài véctơ AB là AB

    Như v y: AB = AB = BA .

    ② Hai véctơ b ng nhau, ñ i nhau. Cho hai véctơ a , b (≠ 0 )


     Hai véctơ a và b ñư c g i là b ng nhau n u chúng có cùng hư ng và cùng ñ dài.
    a cuø ng höôù ng b
    Kí hi u a = b và a = b ⇔ 
    | a | = | b |
     Hai véctơ a và ñư c g i là ñ i nhau n u chúng ngư c hư ng và cùng ñ dài.
    a cuø ng höôù ng b
    Kí hi u a = −b và a = b ⇔ 
    | a | = | b |
    ③ Véctơ – không.
    Véctơ – không là véctơ có ñi m ñ u và ñi m cu i trùng nhau.
    Kí hi u: 0 , AA = BB = CC = ... = 0 .
    Véctơ – không có phương, hư ng tùy ý, có ñ dài b ng không.
    Véctơ – không cùng phương, cùng hư ng v i m i véctơ.
    II. Phép cộng và phép trừ véctơ
    ① ð nh nghĩa 1.
     Cho a và b . Trong không gian l y m t ñi m A tùy ý, d ng AB = a , BC = b . Véctơ AC
    ñư c g i là t ng c a hai véctơ a và b và ñư c kí hi u AC = AB + BC = a + b .
     a −b = a + − b( ) a b
    ② Tính ch t 1: B
    a b
     Tính ch t giao hoán: a + b = b + a
    A
     Tính ch t k t h p: ( a + b ) + c = a + (b + c ) a+ b C
     C ng v i 0 : a +0 = 0+a = a
     C ng v i véctơ ñ i: a + ( −a ) = − a + a = 0
    ③ Các qui t c:
     Qui t c ba ñi m: V i ba ñi m A , B , C b t kì ta có: AC = AB + BC
    M r ng: Qui t c ña giác khép kín
    Cho n ñi m b t kì A1 , A2 , A3 , …, An –1 , An . Ta có: A1 A2 + A2 A3 + … + An−1 An = A1 An
    An-1 B
    A3 An A10
    A2
    A1 A9
    A4 A5 A7 A C
    A8
     Qui t c tr (ba ñi m cho phép tr ): B C
    V i ba ñi m A , B , C b t kì ta có: AC = BC − BA
     Qui t c hình bình hành: A D
    V i hình bình hành ABCD ta có: AC = AB + AD và DB = AB − AD
     Qui t c hình h p.
    Cho hình h p ABCD. A′B′C ′D′ v i AB , AD , AA′ là ba c nh
    có chung ñ nh A và AC ′ là ñư ng chéo, ta có: D C
    AC ′ = AB + AD + AA′
    A B
    III. Phép nhân một số với một véctơ

    ① ð nh nghĩa 2 D' C'


    Cho k ≠ 0 và véctơ a ≠ 0 . Tích k.a là m t véctơ:
    - Cùng hư ng v i a n u k > 0 A' B'
    - Ngư c hư ng v i a n u k < 0

    ② Tính ch t 2. V i a , b b t kì; m, n ∈ R , ta có:


    ( )
     m a + b = ma + mb  ( m + n ) a = ma + na
     m ( na ) = ( mn ) a  1.a = a , ( −1) .a = − a  0.a = 0 ; k .0 = 0
    ③ ði u ki n ñ hai véctơ cùng phương
    M
    Cho hai véctơ a và b ( ≠ 0 ), k ≠ 0 : a cùng phương b ⇔ a = kb
    H qu : ñi u ki n ñ ba ñi m A , B , C th ng hàng là AB = k AC

    ④ M t s tính ch t A I B
     Tính ch t trung ñi m
    1
    Cho ño n th ng AB có I là trung ñi m, ta có: IA + IB = 0 ; IA = − IB ; AI = IB = AB
    2
     MA + MB = 2MI ( M b t kì) A
     Tính ch t tr ng tâm.
    Cho ∆ABC , G là tr ng tâm, ta có: GA + GB + GC = 0
    G
     MA + MB + MC = 3MG ( M b t kì) B C
     Tính ch t hình bình hành.
    Cho hình bình hành ABCD tâm O , ta có: B C
    O
     OA + OB + OC + OD = 0
    A D
     MA + MB + MC + MD = 4 MO
    IV. Điều kiện để ba véctơ đồng phẳng
    ① Khái ni n v s ñ ng ph ng c a ba véctơ trong không gian.
    Cho ba véctơ a , b , c (≠ 0 ) trong không gian. T m t ñi m O b t kì ta d ng OA = a ,
    OB = b , OC = c . Khi ñó x y ra hai trư ng h p:
     Các ñư ng th ng OA , OB , OC không cùng n m trong m t m t ph ng thì ta nói ba véct ơ
    a , b , c không ñ ng ph ng.
     Các ñư ng th ng OA , OB , OC cùng n m trong m t m t ph ng thì ta nói ba véctơ a ,
    b , c ñ ng ph ng.
    ② ð nh nghĩa 3 a
    Ba véctơ g i là ñ ng ph ng n u các giá c a chúng cùng song song b
    v i m t m t ph ng. c
    Trên hình bên, giá c a các véctơ a , b , c cùng song song v i m t
    B
    ph ng (α) nên ba véctơ a , b , c ñ ng ph ng. A
    ③ ði u ki n ñ ba véctơ ñ ng ph ng C O α
    ð nh lí 1
    Cho ba véctơ a , b , c trong ñó a và b không cùng phương. ði u ki n c n và ñ ñ ba
    véctơ a , b , c ñ ng ph ng là có duy nh t các s m , n sao cho c = ma + nb .
    b A
    c c
    m.a
    a
    O n.b B
    ④ Phân tích m t véctơ theo ba véctơ không ñ ng ph ng b
    c
    ð nh lí 2 D
    pc
    a
    N u ba véctơ a , b , c không ñ ng ph ng thì v i m i
    O d nb
    véctơ d , ta tìm ñư c duy nh t các s m , n , p sao cho ma
    A
    d = ma + nb + pc . D'

    Dạng 1. Tính toán véctơ

    A. PHƯƠNG PHÁP GI I

    ① Quy t c ba ñi m: AB = AC + CB (quy t c c ng)


    AB = CB − CA (quy t c tr )
    ② Quy t c hình bình hành: V i hình bình hành ABCD ta luôn có: AC = AB + AD
    ③ Quy t c hình h p: Cho hình h p ABCD. A′B′C ′D′ , ta ñư c: AC ′ = AB + AD + AA′
    ④ Quy t c trung ñi m: Cho I là trung ñi m AB , M là ñi n b t kỳ: IA + IB = 0 và
    MA + MB = 2MI
    ⑤ Tính ch t tr ng tâm c a tam giác: G là tr ng tâm ∆ABC , ∀M ta có:
    GA + GB + GC = 0 và MA + MB + MC = 3MG
    ⑥ Tính ch t tr ng tâm c a t di n: G là tr ng tâm t di n ABCD :
    GA + GB + GC + GD = 0 và ∀M ta có: MA + MB + MC + MD = 4MG
    ⑦ Ba véctơ g i là ñ ng ph ng khi các giá c a chúng cùng song song v i m t m t ph ng.

    ⑧ N u ba véctơ a , b , c không ñ ng ph ng thì m i véctơ d ñ u có th vi t dư i d ng


    d = ma + nb + pc , v i m , n , p duy nh t.
     Chú ý:  ð bi u di n m t véctơ trong h cơ s ta thư ng ñưa v g c ñ tính, ch ng
    h n véctơ MN và g c O cho trư c OM , ON theo h cơ s thu n l i, t ñó
    ta có: MN = ON − OM .
    2
     ð tính ño n AB ta có th bình phương vô hư ng AB = AB trong h cơ s
    g m 3 véctơ ñ ng ph ng.
     ð tính góc gi a hai véctơ u và v ta có th tính u , v và
    u.v
    u.v ⇒ cos ( u , v ) =
    u.v

    B. BÀI T P M U

    Ví d 1. Cho hình h p ABCD. A′B ′C ′D′ . ð t AB = a , AD = b , AA′ = c . Hãy phân tích các véctơ AC ′ ,
    BD′ , B′D′ , DB′ , BC ′ và AD′ theo ba véctơ a , b , c .
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    Ví d 2. Cho hình lăng tr ABC. A′B′C ′ . ð t AA′ = a , AB = b , AC = c .
    a) Hãy phân tích các véctơ B′C , BC ′ theo ba véctơ a , b , c .
    b) G i G′ là tr ng tâm tam giác A′B′C ′ . Bi u th véctơ AG′ qua ba véctơ a , b , c
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................

    Ví d 3. Cho hình t di n ABCD . G i A′ , B ′ , C ′ , D ′ l n lư t là tr ng tâm c a các tam giác BCD ,


    CDA , DAB , ABC . ð t AA′ = a , BB′ = b , CC ′ = c . Hãy phân tích các véctơ DD′ , AB , BC ,
    CD , DA theo ba véctơ a , b , c .
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    Ví d 4. Cho hình t di n ABCD có AB = c , CD = c′ , AC = b , BD = b′ , BC = a , AD = a′ . Tính cosin
    góc gi a các véctơ BC và DA .
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................

    Ví d 5. Cho hình chóp tam giác S. ABC có c nh BC = a 2 và các c nh còn l i ñ u b ng a . Tính


    cosin góc gi a các véctơ AB và SC .
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................

    Ví d 6. Cho hình chóp tam giác S. ABC có SA = SB = SC = b và ñôi m t h p v i nhau m t góc 30° .
    Tính kho ng cách t S ñ n tr ng tâm G c a chúng.
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    Ví d 7. Cho hình t di n ñ u ABCD có t t c các c nh b ng m . Các ñi m M và N l n lư t là trung
    ñi m AB và CD .
    a) Tính ñ dài MN . b) Tính góc gi a hai véctơ MN và BC
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................

    Dạng 2. Chứng minh đẳng thức véctơ

    A. PHƯƠNG PHÁP GI I

    ① S d ng các phép toán c ng, tr , nhân véctơ v i m t s , tích vô hư ng


    ② S d ng các quy t c trung ñi m, tr ng tâm tam giác, tr ng tâm t di n, quy t c hình
    bình hành, hình h p, …
     Chú ý: ∆ABC và ∆A′B′C ′ có cùng tr ng tâm khi và ch khi AA′ + BB′ + CC ′ = 0 .

    B. BÀI T P M U
    Ví d 8. Cho t di n ABCD . G i M và N l n lư t là trung ñi m c a AB và CD . Ch ng minh:
    a) 2MN = AD + BC = AC + BD
    b) ði m G là tr ng tâm c a t di n ABCD khi và ch khi GA + GB + GC + GD = 0 .
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    Ví d 9. Cho t di n ABCD v i G là tr ng tâm.
    a) Ch ng minh AB + AC + AD = 4 AG
    b) G i A′ là tr ng tâm tam giác BCD . Ch ng minh: A′B. AA′ + A′C. AA′ + A′D.AA′ = 0
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................

    Ví d 10. Cho hình h p ABCD. A′B ′C ′D′ . G i D1 , D2 , D3 l n lư t là ñi m ñ i x ng c a ñi m D ′ qua


    A , B′ , C . Ch ng t r ng B là tr ng tâm c a t di n D1D2 D3 D′ .
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................

    Ví d 11. Cho hình chóp S . ABCD .


    a) Ch ng minh r ng n u ABCD là hình bình hành thì SB + SD = SA + SC
    b) G i O là giao ñi m c a AC và BD . Ch ng t r ng ABCD là hình bình hành khi và ch khi
    SA + SB + SC + SD = 4SO
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    Dạng 3. Quan hệ đồng phẳng

    A. PHƯƠNG PHÁP GI I

    ① ð ch ng minh ba véct ơ a , b , c ñ ng ph ng, ta ch ng minh t n t i c p s th c m , n


    sao cho: c = ma + nb .
    ② ð ch ng minh ba véctơ a , b , c không ñ ng ph ng, ta ñi ch ng minh:
    ma + nb + pc = 0 ⇔ m = n = p = 0
    ③ B n ñi m A , B , C , D ñ ng ph ng khi 3 véctơ AB , AC , AD ñ ng ph ng.

    B. BÀI T P M U
    Ví d 12. Ch ng minh:
    a) N u có ma + nb + pc = 0 và m t trong 3 s m , n , p khác 0 thì 3 véctơ a , b , c ñ ng ph ng.
    b) N u a , b , c là ba véctơ không ñ ng ph ng và ma + nb + pc = 0 thì m = n = p = 0 .
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................

    Ví d 13. Cho hình t di n ABCD . Trên c nh AD l y ñi m M sao cho AM = 3MD và trên c nh BC


    l y ñi m N sao cho NB = −3 NC . Ch ng minh r ng ba véctơ AB , DC và MN ñ ng ph ng.
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    Dạng 4. Cùng phương và song song

    A. PHƯƠNG PHÁP GI I

    ① ð ch ng minh ba ñi m A , B , C phân bi t th ng hàng, ta ch ng minh hai véctơ AB , AC


    cùng phương, nghĩa là AB = k.AC ; ho c có th ch n ñi m O nào ñó ñ ch ng minh
    OC = kOA + tOB , v i t + k = 1 .

    ② ð ch ng minh hai ñư ng th ng AB và CD song song trùng nhau, ta c n ch ng minh hai


    véctơ AB , CD cùng phương. Khi AB , CD cùng phương và có m t ñi m thu c ñư ng th ng
    AB mà không thu c ñư ng th ng CD ho c ngư c l i thì AB và CD là hai ñư ng th ng song
    song.

    ③ ð ch ng minh ñư ng th ng AB song song ho c n m trong m t m t ph ng ( P ) ta ch n 2


    ñi m C , D thu c ( P ) r i ch ng minh AB = k.CD ho c ta l y trong ( P ) hai véctơ a và
    b không cùng phương, sau ñó ch ng minh AB , a và b ñ ng ph ng và có m t ñi m thu c
    ñư ng th ng AB mà không thu c ( P ) thì ñư ng th ng AB song song v i ( P ) .

    ④ ðư ng th ng AB qua M khi A , M , B th ng hàng. ðư ng th ng AB c t CD t i I thì


    IA = k.IB , IC = t.ID . ðư ng th ng AB c t mp ( MNP ) t i I thì A , I , B th ng hàng và M ,
    N , P , I ñ ng ph ng.

    B. BÀI T P M U
    Ví d 14. Cho hai ñi m phân bi t A , B và m t ñi m O b t kì. Ch ng minh r ng ñi u ki n c n và ñ ñ
    m t ñi m M n m trên ñư ng th ng AB là OM = kOA + tOB , trong ñó k + t = 1 . Ngoài ra k
    và t không ph thu c ñi m O . V i ñi u ki n nào c a k , t thì ñi m M thu c ño n th ng
    AB ? ði m M là trung ñi m c a ño n AB ?
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    Ví d 15. Cho t di n ABCD , M và N là các ñi m l n lư t thu c AB và CD sao cho MA = −2 MB ,
    ND = −2 NC . Các ñi m I , J , K l n lư t thu c AD , MN , BC sao cho IA = k ID ,
    JM = k JN , KB = k KC . Ch ng minh các ñi m I , J , K th ng hàng.
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................

    BÀI T P CƠ B N NÂNG CAO V N ð 1


    Bài 1. Cho G là tr ng tâm c a t di n ABCD . Ch ng minh r ng:
    a) GA + GB + GC + GD = 0 b) MA + MB + MC + MD = 4MG
    Bài 2. Cho hình chóp S . ABCD . G i O = AC ∩ BD . Ch ng minh r ng:
    a) N u ABCD là hình bình hành thì SD + SB = SA + SC . ði u ngư c l i có ñúng không?
    b) ABCD là hình bình hành ⇔ SA + SB + SC + SD = 4SO .

    Bài 3. Cho t di n ABCD . L y các ñi m M , N theo th t thu c AB và CD sao cho AM = k AB


    và DN = k DC .
    a) Ch ng minh r ng: MN = (1 − k ) AD + k .BC .
    b) G i các ñi m E , F , I theo th t thu c AD , BC và MN sao cho AE = m AD ,
    BF = mBC và MI = mMN . Ch ng minh r ng E , F , I th ng hàng.
    Bài 4. Cho t di n ABCD . L y các ñi m M , N theo th t thu c AB và CD sao cho MA = −2 MB
    và ND = −2 NC . Các ñi m I , J , K l n lư t thu c AD , MN , BC sao cho IA = k ID ,
    JM = k JN và KB = k KC . Ch ng minh r ng các ñi m I , J , K th ng hàng.
    Bài 5. Cho hai ñư ng th ng ∆ và ∆1 c t ba m t ph ng song song (α ) , ( β ) và ( γ ) l n lư t t i A ,
    B , C và A1 , B1 , C1 . V i O là ñi m b t kì trong không gian, ñ t OI = AA1 , OJ = BB1 ,
    OK = CC1 . Ch ng minh r ng ba ñi m I , J , K th ng hàng.
    Bài 6. Cho hình chóp S. ABC . ðáy ABC có tr ng tâm G . Tính SG theo ba véctơ SA , SB và SC .

    Bài 7. Cho hình lăng tr tam giác ABC.A′B′C ′ có AA′ = a , AB = b và AC = c . Hãy phân tích các
    véct ơ B′C , BC ′ qua các véctơ a , b , c .

    Bài 8. Cho t di n ABCD . G i A1 , B1 , C1 và D1 là các ñi m th a: A1 A = −2 A1B , B1 B = −2 B1C ,


    C1C = −2C1 D , D1 D = −2D1 A . ð t AB = i , AC = j , AD = k . Hãy bi u di n các véct ơ A1B1 ,
    A1C1 , A1 D1 theo ba véctơ i , j , k .

    Bài 9. Cho hình h p ABCD.EFGH . G i K là giao ñi m c a AH và DE , I là giao ñi m c a BH


    và DF . Ch ng minh ba véct ơ AC , KI và FG ñ ng ph ng.

    Bài 10. Cho ∆ABC . L y ñi m S n m ngoài m t ph ng ( ABC ) . Trên ño n SA l y ñi m M sao cho


    MS = −2MA và trên ño n BC l y ñi m N sao cho NC = −2 NB . Ch ng minh ba véctơ AB ,
    MN và SC ñ ng ph ng.
    Bài 11. Cho hình lăng tr ABC.A′B′C ′ . G i I và J l n lư t là trung ñi m c a BB′ và A′C ′ . ði m K thu c
    B′C ′ sao cho KC ′ = −2 KB′ . Ch ng minh b n ñi m A , I , J , K cùng thu c m t m t ph ng.
    Bài 12. Cho hình h p ABCD. A1B1C1 D1 .
    a) Ch ng minh r ng: AC1 + A1C = 2 AC .
    b) Xác ñ nh v trí c a ñi m O sao cho: OA + OB + OC + OD + OA1 + OB1 + OC1 + OD1 = 0
    c) Ch ng minh r ng khi ñó m i ñi m M trong không gian ta luôn có:
    MA + MB + MC + MD + MA1 + MB1 + MC1 + MD1 = 8MO

    Bài 13. Cho t di n ABCD , hai ñi m M , N th a mãn: MA + t MC = 0 , NB + t ND = 0 . Ch ng t r ng


    khi t thay ñ i thì trung ñi m I c a MN di chuy n trên m t ñư ng th ng c ñ nh.
    Bài 14. Trong không gian, cho ba ñi m A , B , C c ñ nh không th ng hàng, tìm t p h p các ñi m M
    sao cho: MA + MB + MC = 2 MA − MB − MC

    Bài 15. Cho hình l p phương ABCD. A′B ′C ′D′ . G i M , N l n lư t là các ñi m thu c AD′ à BD sao
    cho MA = k MD′ , ND = k NB ( k ≠ 0 , k ≠ 1 ).
    a) Ch ng minh r ng MN song song v i m t ph ng ( A′BC ) .
    b) Khi MN và A′C song song v i nhau, ch ng t r ng MN vuông góc v i AD′ và DB .
    Bài 16. Trong không gian cho ∆ABC .
    a) Ch ng minh r ng n u ñi m M ∈ ( ABC ) thì có ba s x , y , z mà x + y + z = 1 sao cho
    OM = xOA + yOB + zOC v i m i ñi m O .
    b) Ngư c l i, n u có m t ñi m O trong không gian sao cho OM = xOA + yOB + zOC , trong ñó
    x + y + z = 1 thì M ∈ ( ABC ) .

    Bài 17. Cho hình chóp S. ABC . L y các ñi m A′ , B ′ , C′ l n lư t thu c các tia SA , SB , SC sao cho
    SA = aSA′ , SB = bSB′ , SC = cSC ′ , trong ñó a , b , c là các s thay ñ i. Ch ng minh r ng m t
    ph ng ( A′B′C ′ ) ñi qua tr ng tâm c a ∆ABC khi và ch khi a + b + c = 3 .
    BÀI T P TR C NGHI M
    Câu 1. Cho hình lăng tr ABC. A′B′C ′ , M là trung ñi m c a BB′ . ð t CA = a , CB = b , AA′ = c .
    Kh ng ñ nh nào sau ñây ñúng?
    1 1 1 1
    A. AM = b + c − a B. AM = a − c − b C. AM = a + c − b D. AM = b − a + c
    2 2 2 2
    Câu 2. Trong không gian cho ñi m O và b n ñi m A , B , C , D không th ng hàng. ði u ki n c n và
    ñ ñ A , B , C , D t o thành hình bình hành là:
    A. OA + OB + OC + OD = 0 B. OA + OC = OB + OD
    1 1 1 1
    C. OA + OB = OC + OD D. OA + OC = OB + OD .
    2 2 2 2
    Câu 3. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy ABCD là hình bình hành..ð t SA = a , SB = b , SC = c ,
    SD = d . Kh ng ñ nh nào sau ñây ñúng?
    A. a + c = b + d B. a + b = c + d C. a + d = b + c D. a + c + b + d = 0
    Câu 4. Cho t di n ABCD . G i M và P l n lư t là trung ñi m c a AB và CD . ð t AB = b,
    AC = c , AD = d . Kh ng ñ nh nào sau ñây ñúng?
    1 1 1 1
    (
    A. MP = c + d − b
    2
    ) ( ) ( ) (
    B. MP = d + b − c C. MP = c + b − d D. MP = c + d + b
    2 2 2
    )
    Câu 5. Cho hình h p ABCD. A′B′C′D′ có tâm O . G i I là tâm hình bình hành ABCD . ð t AC ′ = u ,
    CA′ = v , BD′ = x , DB′ = y ñúng?
    1 1
    (
    A. 2OI = u + v + x + y
    2
    ) (
    B. 2OI = − u + v + x + y
    2
    )
    1 1
    (
    C. 2OI = u + v + x + y
    4
    ) (
    D. 2OI = − u + v + x + y
    4
    )
    Câu 6. Cho hình h p ABCD. A′B′C′D′ . G i I và K l n lư t là tâm c a hình bình hành ABB′A′ và
    BCC ′B′ . Kh ng ñ nh nào sau ñây sai?
    1 1
    A. IK = AC = A′C ′ B. B n ñi m I , K , C , A ñ ng ph ng
    2 2
    C. BD + 2 IK = 2 BC D. Ba véctơ BD , IK , B′C ′ không ñ ng ph ng.
    Câu 7. Cho t di n ABCD . Ngư i ta ñ nh nghĩa “ G là tr ng tâm t di n ABCD khi
    GA + GB + GC + GD = 0 ”. Kh ng ñ nh nào sau ñây sai?
    A. G là trung ñi m c a ño n IJ ( I , J l n lư t là trung ñi m AB và CD )
    B. G là trung ñi m c a ño n th ng n i trung ñi m c a AC và BD
    C. G là trung ñi m c a ño n th ng n i trung ñi m c a AD và BC
    D. Chưa th xác ñ nh ñư c.
    Câu 8. Cho t di n ABCD có G là tr ng tâm tam giác BCD . ð t x = AB , y = AC , z = AD . Kh ng
    ñ nh nào sau ñây ñúng?
    1 1
    (
    A. AG = x + y + z .
    3
    ) (
    B. AG = − x + y + z
    3
    )
    2 2
    (
    C. AG = x + y + z
    3
    ) (
    D. AG = − x + y + z
    3
    )
    Câu 9. Cho hình h p ABCD. A′B′C′D′ có tâm O . ð t AB = a , BC = b . M là ñi m xác ñ nh b i
    1
    ( )
    OM = a − b . Kh ng ñ nh nào sau ñây ñúng?
    2
    A. M là tâm hình bình hành ABB′A′ B. M là tâm hình bình hành BCC′B′
    C. M là trung ñi m BB′ D. M là trung ñi m CC ′
    Vấn ề 2. HAI ĐƯỜNG THẲNG VUÔNG GÓC
    I. Tích vô hướng của hai véctơ trong không gian
    ① Góc gi a hai véctơ.
    Cho u và v là hai véctơ trong không gian. T m t ñi m A b t kì v AB = u , AC = v . Khi ñó
    ta g i góc BAC (0° ≤ BAC ≤ 180°) là góc gi a hai véctơ u và v , kí hi u ( u , v ) .
    Ta có ( u , v ) = BAC .
    ② Tích vô hư ng : Cho hai véctơ u và v ( ≠ 0 ). Tích vô hư ng c a u và v là:
    u
    u .v = u . v .cos ( u , v )
    N u u = 0 ho c v = 0 thì ta quy ư c u.v = 0 .
    v
    ③ Tính ch t
    B
    Tính ch t 3:
    V i a , b , c là ba véctơ b t kì trong không gian và k ∈ ℝ , ta có: A C
     Tính ch t giao hoán: a.b = b .a
     Tính ch t phân ph i: ( )
    a b + c = a .b + a .c
     Tính ch t k t h p: ( k .a ) .b = k ( a .b ) = a. ( k .b )
     Bình phương vô hư ng: a 2 ≥ 0 , a 2 = 0 ⇔ a = 0
    ④ Véctơ ch phương c a ñư ng th ng.
     Véctơ a ≠ 0 g i là véctơ ch phương c a ñư ng th ng d n u giá c a nó song song ho c
    trùng v i ñư ng th ng d .
     N u a là m t véctơ ch phương c a ñư ng th ng d thì k.a cũng là m t véctơ ch phương
    c a ñư ng th ng d .
     M t ñư ng th ng d trong không gian hoàn toàn ñư c xác ñ nh n u bi t m t ñi m A
    thuôc d và m t véctơ ch phương.
    ⑤M t s ng d ng c a tích vô hư ng
    2
     Tính ñ dài c a ño n th ng AB : AB = AB = AB
    u.v
     Xác ñ nh góc gi a hai véctơ: cos ( u , v ) =
    | u | .| v |
    a
     Ch ng minh hai ñư ng th ng vuông góc.
    II. Góc giữa hai đường thẳng
    Góc gi a hai ñư ng th ng a và b trong không gian là a'
    góc gi a hai ñư ng th ng a′ và b′ cùng ñi qua m t ϕ
    ñi m b t kì và l n lư t song song v i a và b . Ta có: A b'
    ( a, b ) = ( a′, b′) = ϕ
    b
    III. Hai đường thẳng vuông góc
    ① ð nh nghĩa 4: Hai ñư ng th ng ñư c g i là vuông góc v i nhau n u góc gi a chúng b ng
    90° . Kí hi u: a ⊥ b hay b ⊥ a .
    ② Nh n xét:
     N u u , v l n lư t là véct ơ ch phương c a hai ñư ng th ng a và b thì a ⊥ b ⇔ u.v = 0 .
     N u a // b và c ⊥ a ⇒ c ⊥ b .
    Dạng 1. Chứng minh vuông góc

    A. PHƯƠNG PHÁP GI I

    ① Cách 2. S d ng tr c ti p ñ nh nghĩa góc c a hai ñư ng th ng trong không gian.


    ② Cách 3. Mu n ch ng minh hai ñư ng th ng AB và CD vuông góc v i nhau ta có th
    ch ng minh AB.CD = 0 .
    ③ Cách 4. Ch ng minh ñư ng th ng này vuông góc v i m t ph ng ch a ñư ng th ng kia.
    ④ Cách 5. Dùng ñ nh lí ba ñư ng vuông góc (ðL4).

    B. BÀI T P M U

    Ví d 16. Cho t di n ABCD . Ch ng minh r ng n u AB. AC = AC . AD = AD.AB thì AB ⊥ CD ,


    AC ⊥ BD , AD ⊥ BC . ði u ngư c l i có ñúng không?
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................

    Ví d 17. Cho hình chóp S. ABC có SA = SB = SC và ASB = BSC = CSA .


    Ch ng minh r ng SA ⊥ BC , SB ⊥ AC , SC ⊥ AB .
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    Ví d 18. Cho t di n ABCD . Ch ng minh r ng AB ⊥ CD ⇔ AC 2 + BD 2 = AD 2 + BC 2 .
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................

    Ví d 19. Cho t di n ABCD . G i M , N l n lư t là trung ñi m c a các ño n AC , BD , BC , AD .


    Ch ng minh n u MN = PQ thì AB ⊥ CD .
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................

    Dạng 2. Góc giữa hai đường thẳng

    A. PHƯƠNG PHÁP GI I

    ð tính góc gi a hai ñư ng th ng chéo nhau a và b , ta ch n m t trong hai cách sau:


    Cách 1. Th c hi n theo các bư c sau:
    a
    Bư c 1. Tìm góc b ng vi c l y m t ñi m A nào ñó
    (thông thư ng A ∈ a ho c A ∈ b ). Qua A
    d ng a′ và b′ theo th t song song v i a a'
    ϕ
    và b . Khi ñó, góc nh n ho c vuông t o b i A b'
    a′ và b′ là góc gi a a và b .
    Bư c 2. Tính góc: S d ng t s lư ng giác c a góc b
    trong tam giác vuông ho c dùng ñ nh lí hàm
    s sin, côsin trong tam giác thư ng ñ xác
    ñ nh s ño góc gi a a và b . u
    Cách 2. Th c hi n theo các bư c sau: a
    Bư c 1. Tìm 2 véctơ u và v theo th t là các B

    véctơ ch phương c a các ñư ng th ng a A


    và b . C
    Bư c 2. Tính s ño góc α gi a hai véctơ u và v . b
    v
    Bư c 3. Khi ñó, góc gi a hai ñư ng th ng a và b :
    • b ng góc α n u 0° ≤ a ≤ 90°
    • b ng 180° – α n u α là góc tù.
    B. BÀI T P M U

    Ví d 20. Cho hình chóp S. ABC có SA = SB = SC = AB = AC = a và BC = a 2 . Tính góc gi a hai


    ñư ng th ng AB và SC .
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................

    Ví d 21. Cho t di n ABCD có AB = c , CD = c′ , AC = b , BD = b′ , BC = a , AD = a′ . Tính cosin c a


    góc gi a hai ñư ng th ng BC và AD .
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    Ví d 22. Cho t di n ñ u ABCD c nh a . G i M là trung ñi m c a CD . Tính góc gi a hai ñư ng
    th ng AB và CD , BC và AM .
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................

    Ví d 23. Cho hình l p phương ABCD. A′B′C ′D′ . Tính góc gi a 2 ñư ng th ng AC và DA′ , BD và AC′ .
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    Ví d 24. Cho t di n ABCD có BC = AD = a , AC = BD = b , AB = CD = c . Tính góc gi a BC và AD
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................

    4
    Ví d 25. Cho t di n ABCD có CD = AB . G i I , J l n lư t là trung ñi m c a BC , AC , BD . Bi t
    3
    5
    JK = AB , tính góc gi a ñư ng th ng CD v i các ñư ng th ng IJ và AB .
    6
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................

    Ví d 26. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy ABCD là hình thoi, c nh bên SA = AB và SA ⊥ BC .
    a) Tính góc gi a SD và BC
    b) G i I , J l n lư t là các ñi m thu c SB và SD sao cho IJ // BD . Ch ng minh r ng góc
    gi a AC và IJ không ph thu c vài v trí c a I và J .
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    ...........................................................................................................................................................................
    Ví d 27. Cho hình h p ABCD. A′B′C′D′ có các cjanh ñ u b ng a , BAD = 60° , BAA′ = DAA′ = 120° .
    a) Tính góc gi a các c p ñư ng th ng AB v i A′D và AC′ v i B′D .
    b) Tính di n tích các hình A′B′CD và ACC′A′ .
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    ............................................................................................................................................................................
    BÀI T P CƠ B N NÂNG CAO V N ð 2
    Bài 18. Cho ba tia Ox , Oy , Oz không ñ ng ph ng.
    3
    a) ð t xOy = α , yOz = β , zOx = γ . Ch ng minh r ng: cos α + cos β + cos γ > −
    2
    b) G i Ox′ , Oy′ , Oz ′ l n lư t là các tia phân giác c a các góc xOy , yOz , zOx . Ch ng minh
    r ng n u Ox′ và Oy ′ vuông góc v i nhau thì Oz ′ vuông góc v i c Ox′ và Oy′ .
    Bài 19. Cho t di n ABCD có t t c các c nh b ng m . G i M , N l n lư t là trung ñi m c a AB , CD .
    a) Tính ñ dài MN theo a . b) Tính góc gi a MN v i AB , CD và BC .
    Bài 20. Cho hình l p phương ABCD.EFGH . Hãy xác ñ nh góc gi a các c p véctơ sau:
    a) AB và EG b) AF và EG c) AB và DH
    Bài 21. Cho t di n ABCD . G i M , N l n lư t là trung ñi m c a các c nh BC , AD . Hãy tính góc
    gi a AB và CD , bi t AB = CD = 2a và MN = a 2 .
    Bài 22. Cho hình chóp S. ABC có SA = SB = SC = AB = AC = a , BC = a 2 . Tính góc gi a hai ñư ng
    th ng SC và AB .
    Bài 23. Cho t di n ABCD , bi t AB = AC và DB = DC .
    a) Ch ng minh r ng AD vuông góc v i BC .
    b) G i M , N là các ñi m l n lư t thu c các ñư ng th ng AB và BD sao cho MA = k MB ,
    ND = k NB . Tính góc gi a hai ñư ng th ng MN và BC .
    Bài 24. Cho t di n ABCD . Ch ng minh r ng:
    a) AB.CD + AC.DB + AD.BC = 0 . T ñó, suy ra r ng n u t di n ABCD có AB ⊥ CD và
    AC ⊥ DB thì AD ⊥ BC .
    b) N u AB. AC = AC . AD = AD.AB thì AB ⊥ CD , AC ⊥ DB , AD ⊥ BC . ði u ngư c l i có
    ñúng không?
    c) N u AD = BD = CD và BDC = CDA thì AB ⊥ CD , AC ⊥ DB , AD ⊥ BC .
    Bài 25. Cho t di n ABCD có AB = AC = AD và BAC = BAD = 60° , CAD = 90° . Ch ng minh r ng:
    a) AB vuông góc v i CD .
    b) N u I và J l n lư t là trung ñi m c a AB và CD thì IJ ⊥ AB và IJ ⊥ CD .
    Bài 26. Cho hình chóp tam giác S. ABC có SA = SB = SC và ASB = BSC = CSA . Ch ng minh r ng
    SA ⊥ BC , SB ⊥ AC , SC ⊥ AB .
    Bài 27. Cho hai tam giác ñ u ABC và ABC′ có chung c nh AB và n m trong hai m t ph ng khác
    nhau. G i M , N , P , Q l n lư t là trung ñi m c a các c nh AC , CB , BC ′ , C′A . Ch ng
    minh r ng:
    a) AB ⊥ CC ′ . b) T giác MNPQ là hình ch nh t.
    Bài 28. Cho hình chóp S . ABCD ñáy ABCD là hình bình hành. SAB và SAD là các tam giác vuông
    t i A . Ch ng minh r ng:
    a) SA vuông góc v i BC và CD . b) SA vuông góc v i AC và BD .
    Bài 29. Cho hai hình vuông ABCD và ABC ′D ′ có chung c nh AB và n m trong hai m t ph ng khác
    nhau, l n lư t có tâm O và O ′ . Cmr: AB ⊥ OO ′ và t giác CDD ′C ′ là hình ch nh t.
    Bài 30. Cho véctơ n (khác 0 ) và hai véctơ a và b thì ba véctơ n , a và b không ñ ng ph ng.

    Bài 31. Ch ng minh r ng ba véctơ cùng vuông góc v i véctơ n (khác 0 ) thì ñ ng ph ng. T ñó suy ra,
    các ñư ng th ng cùng vuông góc v i m t ñư ng th ng thì cùng song song v i m t m t ph ng.
    1 2
    ( )
    2 2
    Bài 32. G i S là di n tích ∆ABC . Ch ng minh r ng: S = AB AC − AB. AC .
    2
    BÀI T P TR C NGHI M
    Câu 10. Trong không gian cho ba ñư ng th ng phân bi t a , b , c . Kh ng ñ nh nào sau ñây sai?
    A. N u a và b cùng n m trong m t m t ph ng và cùng vuông góc v i c thì a //b .
    B. N u a //b và c ⊥ a thì c ⊥ b .
    C. N u góc gi a a và c b ng góc gi a b và c thì a //b .
    D. N u a và b cùng n m trong mp (α ) //c thì góc gi a a và c b ng góc gi a b và c .
    a 3
    Câu 11. Cho t di n ABCD có AB = CD = a , IJ = . ( I , J l n lư t là trung ñi m c a BC và
    2
    AD ). S ño góc gi a hai ñư ng th ng AB và CD là
    A. 30° . B. 45° . C. 60° . D. 90° .
    Câu 12. Cho t di n ABCD có AC = a , BD = 3a . G i M và N l n lư t là trung ñi m c a AD và
    BC. Bi t AC vuông góc v i BD . Tính MN
    a 10 a 6 3a 2 2a 3
    A. MN = . B. MN = . C. MN = . D. MN = .
    2 3 2 3
    Câu 13. Cho hình h p ABCD. A′B′C ′D′ . Gi s tam giác AB′C và A′DC′ ñ u có 3 góc nh n. Góc
    gi a hai ñư ng th ng AC và A′D là góc nào sau ñây?
    A. ∠BDB′ B. ∠AB′C C. ∠DB ′B D. ∠DA′C′
    Câu 14. Cho t di n ABCD Ch ng minh r ng n u AB. AC = AC . AD = AD.AB thì AB ⊥ CD ,
    AC ⊥ BD , AD ⊥ BC . ði u ngư c l i ñúng không?
    Sau ñây là l i gi i:
    ( )
    Bư c 1: AB. AC = AC . AD ⇔ AC. AB − AD = 0 ⇔ AC.DB = 0 ⇔ AC ⊥ BD
    Bư c 2: Ch ng minh tương t , t AC. AD = AD. AB ta ñư c AD ⊥ BC và AB. AC = AD.AB
    ta ñư c AB ⊥ CD.
    Bư c 3: Ngư c l i ñúng, vì quá trình ch ng minh bư c 1 và 2 là quá trình bi n ñ i tương
    ñương.
    Bài gi i trên ñúng hay sai? N u sai thì sai ñâu?
    A. ðúng B. Sai t bư c 1 C. Sai t bư c 1 D. Sai bư c 3
    Câu 15. Cho t di n ñ u ABCD (t di n có t t c các c nh b ng nhau). S ño góc gi a hai ñư ng th ng
    AB và CD b ng:
    A. 30° B. 45° C. 60° D. 90°
    Câu 16. Cho hình h p ABCD. A′B′C′D′ có t t c các c nh ñ u b ng nhau. Trong các m nh ñ sau,
    m nh ñ nào có th sai?
    A. A′C ′ ⊥ BD B. BB ′ ⊥ BD C. A′B ⊥ DC′ D. BC′ ⊥ A′D
    Câu 17. Cho t di n ñ u ABCD , M là trung ñi m c a c nh BC . Khi ñó cos ( AB, DM ) b ng:
    3 2 3 1
    A. b) C. D.
    6 2 2 2
    Câu 18. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy là hình vuông ABCD c nh b ng a và các c nh bên ñ u b ng
    a. G i M và N l n lư t là trung ñi m c a AD và SD . S ño c a góc ( MN , SC ) b ng:
    A. 30° B. 45° C. 60° D. 90°
    Câu 19. Cho hình chóp S . ABCD có t t c các c nh ñ u b ng a . G i I và J l n lư t là trung ñi m c a
    SC và BC . S ño c a góc ( IJ , CD ) b ng
    A. 30° B. 45° C. 60° D. 90°
    Câu 20. Cho t di n ABCD có AB = CD . G i I , J , E , F l n lư t là trung ñi m c a AC , BC , BD ,
    AD . Góc gi a ( IE , JF ) b ng
    A. 30° B. 45° C. 60° D. 90°
    Vấn ề 3. ĐƯỜNG THẲNG
    VUÔNG GÓC MẶT PHẲNG
    I. Định nghĩa đường thẳng vuông góc với mặt phẳng: a
    ① ð nh nghĩa 5: ðư ng th ng g i là vuông góc v i m t ph ng n u nó vuông
    góc v i m i ñư ng th ng c a m t ph ng ñó.
    b
    a ⊥ (α )  α
    a ⊥ (α ) ⇔ a ⊥ b, ∀b ⊂ (α ) ; ⇒a⊥b
    b ⊂ (α )  a
    ② ð nh lí 3: N u ñư ng th ng d vuông góc
    b, c ⊂ ( α ) 
    v i hai ñư ng th ng c t nhau a và b cùng  b
    b caét c  ⇒ a ⊥ (α ) O
    n m trong m t ph ng (α ) thì ñư ng th ng a ⊥ b, a ⊥ c 
    α c

    d vuông góc v i m t ph ng (α ) .

    II. Tính chất


    ① Tính ch t 4: ∆
    a O
    ⓐ Có duy nh t m t m t ph ng ( P) ñi qua
    O
    m t ñi m O cho trư c và vuông góc v i α α
    m t ñư ng th ng a cho trư c.
    ⓑ Có duy nh t m t ñư ng th ng ∆ ñi qua
    m t ñi m O cho trư c và vuông góc v i
    M
    m t m t ph ng ( P ) cho trư c.

    ② ð nh nghĩa 6: M t ph ng ñi qua trung ñi m O c a ño n AB và A


    vuông góc v i AB là m t ph ng trung tr c c a ño n AB . α
    O
    B

    M ∈ maë t trung tröïc cuûa AB ⇔ MA = MB

    III. Liên hệ giữa quan hệ song song và quan hệ vuông góc của đường thẳng và mặt phẳng
    ① Tính ch t 5:
    ⓐ N u m t ph ng nào vuông góc v i m t a // b  a b
    ⇒ (α ) ⊥ b
    trong hai ñư ng th ng song song thì cũng (α ) ⊥ a 
    vuông góc v i ñư ng th ng còn l i. α

    ⓑ Hai ñư ng th ng phân bi t cùng vuông a ⊥ (α ) 



    b ⊥ (α )  ⇒ a // b
    góc v i m t m t ph ng thì chúng song
    a ≡/ b 
    song v i nhau.
    ② Tính ch t 6: a

    ⓐ ðư ng th ng nào vuông góc v i m t trong hai m t ph ng song song


    thì cũng vuông góc v i m t ph ng còn l i.
    α
    (α ) ⊥ a 
    (α ) // ( β )  
     ⇒ a ⊥ ( β ) ( β ) ⊥ a  ⇒ (α ) // ( β )
    a ⊥ (α ) 
    (α ) ≡/ ( β ) β

    ⓑ Hai m t ph ng phân bi t cùng vuông góc v i m t ñư ng th ng thì chúng song song v i nhau.
    ③ Tính ch t 7:
    ⓐ Cho ñư ng th ng a và m t ph ng (α ) song song v i nhau. ðư ng th ng nào vuông góc
    a
    v i (α ) thì cũng vuông góc v i a .
    α
    a ⊂/ (α ) 
    a // (α )  
     ⇒ b ⊥ a a ⊥ b  ⇒ a // (α ) b
    b ⊥ (α ) 
    (α ) ⊥ b 
    ⓑ N u m t ñư ng th ng và m t m t ph ng (không ch a ñư ng th ng ñó) cùng vuông góc
    v i m t ñư ng th ng thì chúng song song v i nhau.
    IV. Định lí ba đường vuông góc
    ① ð nh nghĩa 7: Phép chi u song song lên m t ph ng (α ) theo phương l vuông góc v i m t
    ph ng (α ) g i là phép chi u vuông góc lên m t ph ng (α ) .
    ② ð nh lí 4: (ð nh lí 3 ñư ng vuông góc)
    Cho ñư ng th ng a không vuông góc v i m t ph ng (α ) và ñư ng th ng b n m trong (α ) .
    Khi ñó, ñi u ki n c n và ñ ñ b vuông góc v i a là b vuông góc v i hình chi u a′ c a a
    trên (α ) . B
    a a
    b ⊂ (α )  A

    a ⊥/ (α )  thì b ⊥ a ⇔ b ⊥ a′
    Chα a = a′  a' α
    α A' b B'
    V. Góc giữa đường thẳng và mặt phẳng
    ð nh nghĩa 8: Góc gi a ñư ng th ng và m t ph ng.
    ⓐ N u ñư ng th ng a vuông góc v i m t ph ng (α ) thì ta nói r ng góc gi a ñư ng th ng a
    và m t ph ng (α ) b ng 90° .
    a ⊥ (α ) ⇒ ( a, (α ) ) = 90°

    ⓑ N u ñư ng th ng a không vuông góc v i m t ph ng (α ) thì góc gi a


    a và hình chi u a′ c a a trên (α ) g i là góc gi a ñư ng th ng a và A a
    m t ph ng (α )
    ϕ
    ( a, (α ) ) = ( a , a′ ) = AOH a'
    H
    α O
     Chú ý: 0° ≤ ( a, (α ) ) ≤ 90°
    Dạng 1. Chứng minh đường thẳng vuông góc với mặt phẳng

    A. PHƯƠNG PHÁP GI I
    ① Ch ng minh ñư ng th ng d vuông góc v i hai a
    ñư ng th ng c t nhau n m trong ( P ) .
    b, c ⊂ ( α )  O b

    b caét c  ⇒ a ⊥ (α ) α c
    a ⊥ b, a ⊥ c 

    ② Ch ng minh a n m trong m t trong hai m t ph ng


    α
    vuông góc và d vuông góc v i giao tuy n ⇒ d a
    vuông góc v i m t còn l i.
    ∆
    (α ) ⊥ ( β ) 

    (α ) ∩ ( β ) = ∆  ⇒ a ⊥ ( β ) β

    a ⊂ (α ) , a ⊥ ∆ 

    ③ Ch ng minh a là giao tuy n c a hai m t ph ng cùng vuông góc v i m t th 3.


    (α ) ∩ ( β ) = a  α a β

    (α ) ⊥ ( P )  ⇒ a ⊥ ( P )
    ( β ) ⊥ ( P ) 
    ④ Ch ng minh ñư ng th ng d song song v i a mà a ⊥ ( P ) . P
    a
    ⑤ ðư ng th ng nào vuông góc v i m t trong hai m t
    ph ng song song thì cũng vuông góc v i m t ph ng
    còn l i. (TC6).
    α
    (α ) // ( β ) 
     ⇒ a ⊥ (β )
    a ⊥ (α ) 
    β

    ⑥ Ch ng minh d là tr c c a tam giác ABC n m trong ( P ) .

    B. BÀI T P M U
    Ví d 28. Cho hình chóp S. ABC có ñáy là tam giác ABC vuông t i B , SA ⊥ ( ABC ) .
    a) Ch ng minh: BC ⊥ ( SAB ) .
    b) K ñư ng cao AH trong tam giác SAB . Ch ng minh AH ⊥ ( SBC ) .
    c) K ñư ng cao AK trong tam giác SAC . Ch ng minh SC ⊥ ( AHK ) .
    d) ðư ng th ng HK c t BC t i I . Ch ng minh IA ⊥ ( SAC ) .

    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................

    Ví d 29. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy ABCD là hình ch nh t, SA ⊥ ( ABCD ) .


    a) Ch ng minh: BC ⊥ ( SAB ) và CD ⊥ ( SAD ) .
    b) K ñư ng cao AH trong tam giác SAB . Ch ng minh AH ⊥ ( SBC ) .
    c) K ñư ng cao AK trong tam giác SAD . Ch ng minh SC ⊥ ( AHK ) .
    d) Trong m t ph ng ( ABCD ) k AM ⊥ BD t i M . Ch ng minh BD ⊥ ( SAM ) .

    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................

    Ví d 30. Cho hình chóp A.BCD . G i O là hình chi u c a A lên ( BCD ) .


    Ch ng minh r ng AB = AC = AD ⇔ OB = OC = OD .
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    Ví d 31. Cho hình chóp S. ABC có SA = SB = SC = a , ASB = 90° , BSC = 60° , CSA = 120° . G i I là
    trung ñi m c nh AC . Ch ng minh SI ⊥ ( ABC ) .

    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................

    Ví d 32. Cho hình lăng tr ñ ng ABC. A′B′C ′ có ñáy là tam giác ABC vuông cân t i A , BC = 2CC′ .
    G i I , K l n lư t là trung ñi m c a BC và AI ′ .
    a) Ch ng minh B′C ′ ⊥ ( A′AI ) b) Ch ng minh AK ⊥ ( A′BC )
    c) G i K là hình chi u vuông góc c a A trên A′C . Ch ng minh B , H , K th ng hàng
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................

    C. BÀI T P T LUY N
    Bài 33. Cho t di n ABCD có hai m t ( ABC ) và ( BCD ) là hai tam giác cân có chung c nh ñáy BC .
    G i I là trung ñi m c a BC .
    a) Ch ng minh r ng BC ⊥ ( ADI ) .
    b) G i AH là ñư ng cao c a ∆ADI , ch ng minh r ng AH ⊥ ( BCD ) .

    Bài 34. Cho hình chóp S. ABC có SA ⊥ ( ABC ) và tam giác ABC không vuông. G i H và K l n lư t
    là tr c tâm c a tam giác ABC và SBC . Ch ng minh:
    a) AH , SK và BC ñ ng qui. b) SC ⊥ ( BHK ) c) HK ⊥ ( SBC )
    Bài 35. Cho t di n OABC có OA , OB , OC ñôi m t vuông góc v i nhau. G i H là hình chi u
    vuông góc c a ñi m O trên m t ph ng ( ABC ) .
    a) Ch ng minh r ng BC ⊥ ( OAH ) , CA ⊥ ( OBH ) , AB ⊥ ( OCH ) .
    b) Ch ng minh r ng H là tr c tâm c a ∆ABC .
    1 1 1 1
    c) Ch ng minh r ng 2
    = + + .
    OH OA OB OC 2
    2 2

    d) Ch ng minh r ng S ∆2ABC = S∆2OAB + S ∆2OBC + S ∆2OCA .


    e) Ch ng minh r ng các góc c a ∆ABC ñ u nh n.
    Bài 36. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy là hình thoi và có SA = SB = SC = SD . G i O là giao ñi m
    c a AC và BD .
    a) Ch ng minh SO ⊥ ( ABCD )
    b) G i I , J l n lư t là trung ñi m c a AB , BC . Ch ng minh IJ ⊥ ( SBD ) .
    c) G i G là tr ng tâm ∆ACD và H trên c nh SD sao cho HD = 2 HS . Cm HG ⊥ ( ABCD )

    Bài 37. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy là hình thoi và có SA = SC và SB = SD .


    a) SO ⊥ ( ABCD ) b) AC ⊥ ( SBD ) và BD ⊥ ( SAC ) .

    Bài 38. Trên m t ph ng (α ) cho hình bình hành ABCD . G i O là giao ñi m c a AC và BD , S là


    m t ñi m n m ngoài m t ph ng (α ) sao cho SA = SC , SB = SD . Ch ng minh r ng:
    a) SO ⊥ (α ) .
    b) N u trong m t ph ng ( SAB ) k SH ⊥ AB t i H thì AB ⊥ ( SOH ) .

    Bài 39. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy ABCD là hình thoi và có c nh SA vuông góc v i ( ABCD ) .
    SI SK
    G i I và K là hai ñi m l n lư t l y trên hai c nh SB và SD sao cho = . Ch ng minh:
    SB SD
    a) BD ⊥ SC . b) IK ⊥ ( SAC )

    Bài 40. Cho t di n SABC có SA ⊥ ( ABC ) và có ∆ABC vuông t i B . Trong m t ph ng ( SAB ) k


    SM SN
    AM ⊥ SB t i M . Trên c nh SC l y ñi m N sao cho = . Ch ng minh r ng:
    SB SC
    a) BC ⊥ ( SAB ) và AM ⊥ ( SBC ) . b) MN ⊥ ( SAB ) , t ñó suy ra SB ⊥ AN .

    Bài 41. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy ABCD là hình vuông tâm O , SA vuông góc v i ( ABCD ) .
    G i H , I , K l n lư t là hình chi u vuông góc c a ñi m A trên SB , SC và SD .
    a) Ch ng minh r ng BC ⊥ ( SAB ) , CD ⊥ ( SAD ) .
    b) Ch ng minh r ng ( SAC ) là m t trung tr c c a ño n BD .
    c) Ch ng minh AH , AK cùng vuông góc v i SC . T ñó suy ra ba ñư ng th ng AH , AI ,
    AK cùng n m trong m t m t ph ng.
    d) Ch ng minh r ng ( SAC ) là m t trung tr c c a ño n HK . T ñó suy ra HK ⊥ AI .
    e) Tính di n tích t giác AHIK bi t SA = AB = a .
    Dạng 2. Góc giữa đường thẳng và mặt phẳng

    A. PHƯƠNG PHÁP GI I

    ð tìm góc gi a ñư ng th ng a và m t ph ng (α ) ta thư ng dùng các cách sau ñây:


     Cách 1:
    Bư c 1. Tìm O = a ∩ (α ) .
    A a
    Bư c 2. L y A ∈ a và d ng AH ⊥ (α ) t i H .
    Khi ñó ( a, (α ) ) = ( a , a ′ ) = AOH .
    a' ϕ
    Bư c 3. Tính s ño c a góc AOH α O H
     Chú ý: 0° ≤ ( a, (α ) ) ≤ 90°
     Cách 2: Tính gián ti p theo m t trong hai hư ng sau:
    Hư ng 1: Ch n m t ñư ng th ng d // a mà góc gi a d và (α ) có th tính ñư c.

    (
    T ñó ta có: a, (α ) = d , (α ) ) ( )
    Hư ng 2: Ch n m t m t ph ng ( β ) // (α ) mà góc gi a a và ( β ) có th tính ñư c.

    (
    T ñó ta có: a, (α ) = a , ( β ) ) ( )
    B. BÀI T P M U
    Ví d 33. Cho t di n ñ u ABCD . Tính góc gi a ñư ng th ng AB và ( BCD ) ðS: 54044′

    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    Ví d 34. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy ABCD là hình vuông c nh a , SA ⊥ ( ABCD ) và SA = a 2 .
    Tính góc gi a:
    a) SC , SD v i ( ABCD ) b) BD v i ( SAC ) ðS: a) 450; 54044′ b) 900

    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................

    Ví d 35. Cho hình chóp S . ABCD có ABCD là hình thang cân ñáy l n AD = 2a , AB = BC = CD = a .
    hình chi u vuông góc c a S trên ( ABCD ) là trung ñi m I c a AD . ∆SAD là tam giác ñ u.
    a) Tính góc gi a SC và ( ABCD )
    b) G i K là trung ñi m AB , tính góc gi a KI và m t ph ng ( SAB )
    c) Tính góc gi a BD v i ( SAB )
    d) Tính góc gi a SA và ( MBD ) ðS: a) 600 b) arctan( 1/2 ) c) arctan 2 d) arcsin( 1/4 )

    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    ................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................
    .................................................................................................................................................................................

    C. BÀI T P T LUY N
    Bài 42. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy là hình vuông c nh a tâm O ; SA ⊥ ( ABCD ) , SA = a 2 .
    Tính góc gi a:
    a) SO và ( ABCD ) b) SC và ( SAB ) c) BD và ( SAD ) d) SB và ( SAC )
    ðS: a) arctan2 b) 300 c) 450 d) arcsin( 6 /6 )

    Bài 43. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy ABCD là hình thang vuông t i A và B , AD = 2 BC và
    AB = BC = a . SA vuông góc v i ( ABCD ) và SA = a 2 . Tính góc gi a:
    a) SC và ( SAD ) b) SD và ( SAC ) c) SB và ( SAC ) d) AC và ( SCD )
    ðS: a) 300 b) arctan( 2 /2 ) c) arcsin( 6 /6 ) d) 450
    Bài 44. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy là hình vuông c nh a tâm O ; SA ⊥ ( ABCD ) . G i M , N l n
    lư t là hình chi u c a A lên SB và SD .
    a) Ch ng minh MN //BD và SC ⊥ ( AMN ) .
    b) G i K là giao ñi m c a SC v i m t ph ng ( AMN ) . Ch ng minh t giác AMKN có hai
    ñư ng chéo vuông góc v i nhau.
    c) N u cho AB = a và SA = a 6 , tính góc ϕ gi a c nh SC và m t ph ng ( ABCD ) và góc
    α gi a BD và m t ph ng ( SBC ) . ðS: c) ϕ = 600 , α = arcsin( 21 /7 )

    a 3
    Bài 45. Cho hình chóp S. ABC ñáy ABC là tam giác vuông cân t i A , BC = a , SA = SB = SC = .
    2
    a) Tính kho ng cách t S t i mp ( ABC ) .
    a 2 3
    b) Tính góc gi a SA và mp ( ABC ) . ðS: a) b) cos ϕ =
    2 3

    Bài 46. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy là hình vuông c nh a , SA ⊥ ( ABCD ) , SA = a 6 . Tính góc
    gi a:
    a) SC v i các m t ph ng ( ABCD ) và ( SAB ) .
    7
    b) SB v i m t ph ng ( SAC ) . ðS: a) 600 ; arctan
    7
    14 21
    c) AC v i m t ph ng ( SBC ) . ðS: b) arctan c) arctan
    14 7

    Bài 47. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy là hình vuông c nh a , O là tâm c a ñáy SO ⊥ ( ABCD ) , M và
    N l n lư t là trung ñi m c a các c nh SA , CD . Cho bi t MN t o v i ñáy ( ABCD ) m t góc 60°
    a) Tính MN và SO .
    a 5 2 15
    b) Tính góc gi a MN và mp ( SBD ) . ðS: a) MN = ; SO = a 5 b) arcsin
    2 15

    Bài 48. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy là hình vuông c nh a , O là tâm c a ñáy, SO ⊥ ( ABCD ) , và
    SA t o v i ( ABCD ) và ( SBC ) hai góc b ng nhau. H là hình chi u c a A trên ( SBC ) .
    a
    a) Ch ng minh SO = AH và khi HB = . Tính SA .
    2
    b) Tính tan góc gi a SA v i mp ( ABCD ) . ðS: a) a/2 b) 6 /2

    Bài 49. Cho hình l p phương ABCD. A′B′C ′D′ .


    a) Tính góc c a AB′ và BC ′ ; AC′ và CD′ .
    b) IK v i ( A′B′C ′D′ ) , trong ñó I , K là trung ñi m c a BC , A′D′ . ðS: a) 60°; 90° b) 45°

    Bài 50. Cho hình l p phương ABCD. A′B′C ′D′ c nh a . Tính góc gi a:
    a) B′D và ( AA′D′D ) b) BD và ( B′AC ) ðS: a) arctan( 2 /2 ) b) arctan 2

    You might also like