Dạng 4.

Cùng phương và song song

A. PHƯƠNG PHÁP GI I

① ð ch ng minh ba ñi m A , B , C phân bi t th ng hàng, ta ch ng minh hai véctơ AB , AC

cùng phương, nghĩa là AB = k.AC ; ho c có th ch n ñi m O nào ñó ñ ch ng minh
OC = kOA + tOB , v i t + k = 1 .

② ð ch ng minh hai ñư ng th ng AB và CD song song trùng nhau, ta c n ch ng minh hai

véctơ AB , CD cùng phương. Khi AB , CD cùng phương và có m t ñi m thu c ñư ng th ng
AB mà không thu c ñư ng th ng CD ho c ngư c l i thì AB và CD là hai ñư ng th ng song
song.

③ ð ch ng minh ñư ng th ng AB song song ho c n m trong m t m t ph ng ( P ) ta ch n 2

ñi m C , D thu c ( P ) r i ch ng minh AB = k .CD ho c ta l y trong ( P ) hai véctơ a và
b không cùng phương, sau ñó ch ng minh AB , a và b ñ ng ph ng và có m t ñi m thu c
ñư ng th ng AB mà không thu c ( P ) thì ñư ng th ng AB song song v i ( P ) .

④ ðư ng th ng AB qua M khi A , M , B th ng hàng. ðư ng th ng AB c t CD t i I thì

IA = k.IB , IC = t.ID . ðư ng th ng AB c t mp ( MNP ) t i I thì A , I , B th ng hàng và M ,
N , P , I ñ ng ph ng.

B. BÀI T P M U
Ví d 14. Cho hai ñi m phân bi t A , B và m t ñi m O b t kì. Ch ng minh r ng ñi u ki n c n và ñ ñ
m t ñi m M n m trên ñư ng th ng AB là OM = kOA + tOB , trong ñó k + t = 1 . Ngoài ra k
và t không ph thu c ñi m O . V i ñi u ki n nào c a k , t thì ñi m M thu c ño n th ng
AB ? ði m M là trung ñi m c a ño n AB ?
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Ví d 15. Cho t di n ABCD , M và N là các ñi m l n lư t thu c AB và CD sao cho MA = −2 MB ,
ND = −2 NC . Các ñi m I , J , K l n lư t thu c AD , MN , BC sao cho IA = k ID ,
JM = k JN , KB = k KC . Ch ng minh các ñi m I , J , K th ng hàng.
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................

BÀI T P CƠ B N NÂNG CAO V N ð 1

Bài 1. Cho G là tr ng tâm c a t di n ABCD . Ch ng minh r ng:
a) GA + GB + GC + GD = 0 b) MA + MB + MC + MD = 4 MG
Bài 2. Cho hình chóp S . ABCD . G i O = AC ∩ BD . Ch ng minh r ng:
a) N u ABCD là hình bình hành thì SD + SB = SA + SC . ði u ngư c l i có ñúng không?
b) ABCD là hình bình hành ⇔ SA + SB + SC + SD = 4 SO .

Bài 3. Cho t di n ABCD . L y các ñi m M , N theo th t thu c AB và CD sao cho AM = k AB

và DN = k DC .
a) Ch ng minh r ng: MN = (1 − k ) AD + k .BC .
b) G i các ñi m E , F , I theo th t thu c AD , BC và MN sao cho AE = mAD ,
BF = mBC và MI = mMN . Ch ng minh r ng E , F , I th ng hàng.
Bài 4. Cho t di n ABCD . L y các ñi m M , N theo th t thu c AB và CD sao cho MA = −2 MB
và ND = −2 NC . Các ñi m I , J , K l n lư t thu c AD , MN , BC sao cho IA = k ID ,
JM = k JN và KB = k KC . Ch ng minh r ng các ñi m I , J , K th ng hàng.
Bài 5. Cho hai ñư ng th ng ∆ và ∆1 c t ba m t ph ng song song (α ) , ( β ) và ( γ ) l n lư t t i A ,
B , C và A1 , B1 , C1 . V i O là ñi m b t kì trong không gian, ñ t OI = AA1 , OJ = BB1 ,
OK = CC1 . Ch ng minh r ng ba ñi m I , J , K th ng hàng.
Bài 6. Cho hình chóp S. ABC . ðáy ABC có tr ng tâm G . Tính SG theo ba véctơ SA , SB và SC .

Bài 7. Cho hình lăng tr tam giác ABC. A′B′C ′ có AA′ = a , AB = b và AC = c . Hãy phân tích các
véctơ B′C , BC ′ qua các véctơ a , b , c .

Bài 8. Cho t di n ABCD . G i A1 , B1 , C1 và D1 là các ñi m th a: A1 A = −2 A1B , B1 B = −2 B1C ,

C1C = −2C1 D , D1 D = −2D1 A . ð t AB = i , AC = j , AD = k . Hãy bi u di n các véctơ A1 B1 ,
A1C1 , A1D1 theo ba véctơ i , j , k .

Bài 9. Cho hình h p ABCD.EFGH . G i K là giao ñi m c a AH và DE , I là giao ñi m c a BH

và DF . Ch ng minh ba véctơ AC , KI và FG ñ ng ph ng.

Bài 10. Cho ∆ABC . L y ñi m S n m ngoài m t ph ng ( ABC ) . Trên ño n SA l y ñi m M sao cho

MS = −2MA và trên ño n BC l y ñi m N sao cho NC = −2 NB . Ch ng minh ba véctơ AB ,
MN và SC ñ ng ph ng.
Bài 11. Cho hình lăng tr ABC. A′B′C ′ . G i I và J l n lư t là trung ñi m c a BB′ và A′C ′ . ði m K thu c
B′C ′ sao cho KC ′ = −2 KB′ . Ch ng minh b n ñi m A , I , J , K cùng thu c m t m t ph ng.
Bài 12. Cho hình h p ABCD. A1B1C1D1 .
a) Ch ng minh r ng: AC1 + A1C = 2 AC .
b) Xác ñ nh v trí c a ñi m O sao cho: OA + OB + OC + OD + OA1 + OB1 + OC1 + OD1 = 0
c) Ch ng minh r ng khi ñó m i ñi m M trong không gian ta luôn có:
MA + MB + MC + MD + MA1 + MB1 + MC1 + MD1 = 8MO

Bài 13. Cho t di n ABCD , hai ñi m M , N th a mãn: MA + tMC = 0 , NB + t ND = 0 . Ch ng t r ng

khi t thay ñ i thì trung ñi m I c a MN di chuy n trên m t ñư ng th ng c ñ nh.
Bài 14. Trong không gian, cho ba ñi m A , B , C c ñ nh không th ng hàng, tìm t p h p các ñi m M
sao cho: MA + MB + MC = 2 MA − MB − MC

Bài 15. Cho hình l p phương ABCD. A′B′C ′D′ . G i M , N l n lư t là các ñi m thu c AD′ à BD sao
cho MA = k MD′ , ND = k NB ( k ≠ 0 , k ≠ 1 ).
a) Ch ng minh r ng MN song song v i m t ph ng ( A′BC ) .
b) Khi MN và A′C song song v i nhau, ch ng t r ng MN vuông góc v i AD′ và DB .
Bài 16. Trong không gian cho ∆ABC .
a) Ch ng minh r ng n u ñi m M ∈ ( ABC ) thì có ba s x , y , z mà x + y + z = 1 sao cho
OM = xOA + yOB + zOC v i m i ñi m O .
b) Ngư c l i, n u có m t ñi m O trong không gian sao cho OM = xOA + yOB + zOC , trong ñó
x + y + z = 1 thì M ∈ ( ABC ) .

Bài 17. Cho hình chóp S. ABC . L y các ñi m A′ , B ′ , C ′ l n lư t thu c các tia SA , SB , SC sao cho
SA = aSA′ , SB = bSB′ , SC = cSC′ , trong ñó a , b , c là các s thay ñ i. Ch ng minh r ng m t
ph ng ( A′B′C ′ ) ñi qua tr ng tâm c a ∆ABC khi và ch khi a + b + c = 3 .
 BÀI T P TR C NGHI M
Câu 1. Cho hình lăng tr ABC. A′B′C ′ , M là trung ñi m c a BB′ . ð t CA = a , CB = b , AA′ = c .
Kh ng ñ nh nào sau ñây ñúng?
1 1 1 1
A. AM = b + c − a B. AM = a − c − b C. AM = a + c − b D. AM = b − a + c
2 2 2 2
Câu 2. Trong không gian cho ñi m O và b n ñi m A , B , C , D không th ng hàng. ði u ki n c n và
ñ ñ A , B , C , D t o thành hình bình hành là:
A. OA + OB + OC + OD = 0 B. OA + OC = OB + OD
1 1 1 1
C. OA + OB = OC + OD D. OA + OC = OB + OD .
2 2 2 2
Câu 3. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy ABCD là hình bình hành..ð t SA = a , SB = b , SC = c ,
SD = d . Kh ng ñ nh nào sau ñây ñúng?
A. a + c = b + d B. a + b = c + d C. a + d = b + c D. a + c + b + d = 0
Câu 4. Cho t di n ABCD . G i M và P l n lư t là trung ñi m c a AB và CD . ð t AB = b,
AC = c, AD = d . Kh ng ñ nh nào sau ñây ñúng?
1 1 1 1
(
A. MP = c + d − b
2
) ( ) ( ) (
B. MP = d + b − c C. MP = c + b − d D. MP = c + d + b
2 2 2
)
Câu 5. Cho hình h p ABCD. A′B′C ′D′ có tâm O . G i I là tâm hình bình hành ABCD . ð t AC ′ = u ,
CA′ = v , BD′ = x , DB′ = y ñúng?
1 1
(
A. 2OI = u + v + x + y
2
) (
B. 2OI = − u + v + x + y
2
)
1 1
(
C. 2OI = u + v + x + y
4
) (
D. 2OI = − u + v + x + y
4
)
Câu 6. Cho hình h p ABCD. A B C D . G i I và K l n lư t là tâm c a hình bình hành ABB ′A′ và
′ ′ ′ ′
BCC ′B′ . Kh ng ñ nh nào sau ñây sai?
1 1
A. IK = AC = A′C ′ B. B n ñi m I , K , C, A ñ ng ph ng
2 2
C. BD + 2IK = 2 BC D. Ba véctơ BD , IK , B′C ′ không ñ ng ph ng.
Câu 7. Cho t di n ABCD . Ngư i ta ñ nh nghĩa “ G là tr ng tâm t di n ABCD khi
GA + GB + GC + GD = 0 ”. Kh ng ñ nh nào sau ñây sai?
A. G là trung ñi m c a ño n IJ ( I , J l n lư t là trung ñi m AB và CD )
B. G là trung ñi m c a ño n th ng n i trung ñi m c a AC và BD
C. G là trung ñi m c a ño n th ng n i trung ñi m c a AD và BC
D. Chưa th xác ñ nh ñư c.
Câu 8. Cho t di n ABCD có G là tr ng tâm tam giác BCD . ð t x = AB , y = AC , z = AD . Kh ng
ñ nh nào sau ñây ñúng?
1 1
(
A. AG = x + y + z .
3
) (
B. AG = − x + y + z
3
)
2 2
(
C. AG = x + y + z
3
) (
D. AG = − x + y + z
3
)
Câu 9. Cho hình h p ABCD. A′B′C ′D′ có tâm O . ð t AB = a , BC = b . M là ñi m xác ñ nh b i
1
( )
OM = a − b . Kh ng ñ nh nào sau ñây ñúng?
2
A. M là tâm hình bình hành ABB ′A′ B. M là tâm hình bình hành BCC ′B′
C. M là trung ñi m BB′ D. M là trung ñi m CC ′
 Vấn ề 2. HAI ĐƯỜNG THẲNG VUÔNG GÓC
I. Tích vô hướng của hai véctơ trong không gian
① Góc gi a hai véctơ.
Cho u và v là hai véctơ trong không gian. T m t ñi m A b t kì v AB = u , AC = v . Khi ñó
ta g i góc BAC (0° ≤ BAC ≤ 180°) là góc gi a hai véctơ u và v , kí hi u ( u , v ) .
Ta có ( u , v ) = BAC .
② Tích vô hư ng : Cho hai véctơ u và v ( ≠ 0 ). Tích vô hư ng c a u và v là:
u
u .v = u . v .cos ( u , v )
N u u = 0 ho c v = 0 thì ta quy ư c u.v = 0 .
v
③ Tính ch t
B
Tính ch t 3:
V i a , b , c là ba véctơ b t kì trong không gian và k ∈ ℝ , ta có: A C
 Tính ch t giao hoán: a.b = b .a
 Tính ch t phân ph i: ( )
a b + c = a.b + a .c
 Tính ch t k t h p: ( k .a ) .b = k ( a.b ) = a. ( k .b )
 Bình phương vô hư ng: a 2 ≥ 0 , a 2 = 0 ⇔ a = 0
④ Véctơ ch phương c a ñư ng th ng.
 Véctơ a ≠ 0 g i là véctơ ch phương c a ñư ng th ng d n u giá c a nó song song ho c
trùng v i ñư ng th ng d .
 N u a là m t véctơ ch phương c a ñư ng th ng d thì k.a cũng là m t véctơ ch phương
c a ñư ng th ng d .
 M t ñư ng th ng d trong không gian hoàn toàn ñư c xác ñ nh n u bi t m t ñi m A
thuôc d và m t véctơ ch phương.
⑤M t s ng d ng c a tích vô hư ng
2
 Tính ñ dài c a ño n th ng AB : AB = AB = AB
u.v
 Xác ñ nh góc gi a hai véct ơ: cos ( u , v ) =
| u | .| v |
a
 Ch ng minh hai ñư ng th ng vuông góc.
II. Góc giữa hai đường thẳng
Góc gi a hai ñư ng th ng a và b trong không gian là a'
góc gi a hai ñư ng th ng a′ và b′ cùng ñi qua m t ϕ
ñi m b t kì và l n lư t song song v i a và b . Ta có: A b'
( a, b ) = ( a′, b′) = ϕ
b
III. Hai đường thẳng vuông góc
① ð nh nghĩa 4: Hai ñư ng th ng ñư c g i là vuông góc v i nhau n u góc gi a chúng b ng
90° . Kí hi u: a ⊥ b hay b ⊥ a .
② Nh n xét:
 N u u , v l n lư t là véctơ ch phương c a hai ñư ng th ng a và b thì a ⊥ b ⇔ u.v = 0 .
 N u a // b và c ⊥ a ⇒ c ⊥ b .
 Dạng 1. Chứng minh vuông góc

A. PHƯƠNG PHÁP GI I

① Cách 2. S d ng tr c ti p ñ nh nghĩa góc c a hai ñư ng th ng trong không gian.

② Cách 3. Mu n ch ng minh hai ñư ng th ng AB và CD vuông góc v i nhau ta có th

ch ng minh AB.CD = 0 .
③ Cách 4. Ch ng minh ñư ng th ng này vuông góc v i m t ph ng ch a ñư ng th ng kia.

④ Cách 5. Dùng ñ nh lí ba ñư ng vuông góc (ðL4).

B. BÀI T P M U

Ví d 16. Cho t di n ABCD . Ch ng minh r ng n u AB. AC = AC. AD = AD.AB thì AB ⊥ CD ,

AC ⊥ BD , AD ⊥ BC . ði u ngư c l i có ñúng không?
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................

Ví d 17. Cho hình chóp S. ABC có SA = SB = SC và ASB = BSC = CSA .

Ch ng minh r ng SA ⊥ BC , SB ⊥ AC , SC ⊥ AB .
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
Ví d 18. Cho t di n ABCD . Ch ng minh r ng AB ⊥ CD ⇔ AC 2 + BD 2 = AD 2 + BC 2 .
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

Ví d 19. Cho t di n ABCD . G i M , N l n lư t là trung ñi m c a các ño n AC , BD , BC , AD .

Ch ng minh n u MN = PQ thì AB ⊥ CD .
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

Dạng 2. Góc giữa hai đường thẳng

A. PHƯƠNG PHÁP GI I

ð tính góc gi a hai ñư ng th ng chéo nhau a và b , ta ch n m t trong hai cách sau:

Cách 1. Th c hi n theo các bư c sau:
a
Bư c 1. Tìm góc b ng vi c l y m t ñi m A nào ñó
(thông thư ng A ∈ a ho c A ∈ b ). Qua A
d ng a′ và b′ theo th t song song v i a a'
ϕ
và b . Khi ñó, góc nh n ho c vuông t o b i A b'
′ ′
a và b là góc gi a a và b .
Bư c 2. Tính góc: S d ng t s lư ng giác c a góc b
trong tam giác vuông ho c dùng ñ nh lí hàm
s sin, côsin trong tam giác thư ng ñ xác
ñ nh s ño góc gi a a và b . u
Cách 2. Th c hi n theo các bư c sau: a
Bư c 1. Tìm 2 véctơ u và v theo th t là các B

véctơ ch phương c a các ñư ng th ng a A

và b . C
Bư c 2. Tính s ño góc α gi a hai véctơ u và v . b
v
Bư c 3. Khi ñó, góc gi a hai ñư ng th ng a và b :
• b ng góc α n u 0° ≤ a ≤ 90°
• b ng 180° – α n u α là góc tù.
 B. BÀI T P M U

Ví d 20. Cho hình chóp S . ABC có SA = SB = SC = AB = AC = a và BC = a 2 . Tính góc gi a hai

ñư ng th ng AB và SC .
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................

Ví d 21. Cho t di n ABCD có AB = c , CD = c′ , AC = b , BD = b′ , BC = a , AD = a′ . Tính cosin c a

góc gi a hai ñư ng th ng BC và AD .
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
Ví d 22. Cho t di n ñ u ABCD c nh a . G i M là trung ñi m c a CD . Tính góc gi a hai ñư ng
th ng AB và CD , BC và AM .
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

Ví d 23. Cho hình l p phương ABCD. A′B′C ′D′ . Tính góc gi a 2 ñư ng th ng AC và DA′ , BD và AC ′ .
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Ví d 24. Cho t di n ABCD có BC = AD = a , AC = BD = b , AB = CD = c . Tính góc gi a BC và AD
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................

4
Ví d 25. Cho t di n ABCD có CD = AB . G i I , J l n lư t là trung ñi m c a BC , AC , BD . Bi t
3
5
JK = AB , tính góc gi a ñư ng th ng CD v i các ñư ng th ng IJ và AB .
6
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................

Ví d 26. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy ABCD là hình thoi, c nh bên SA = AB và SA ⊥ BC .
a) Tính góc gi a SD và BC
b) G i I , J l n lư t là các ñi m thu c SB và SD sao cho IJ // BD . Ch ng minh r ng góc
gi a AC và IJ không ph thu c vài v trí c a I và J .
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
Ví d 27. Cho hình h p ABCD. A′B′C ′D′ có các cjanh ñ u b ng a , BAD = 60° , BAA′ = DAA′ = 120° .
a) Tính góc gi a các c p ñư ng th ng AB v i A′D và AC ′ v i B′D .
b) Tính di n tích các hình A′B′CD và ACC ′A′ .
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
 BÀI T P CƠ B N NÂNG CAO V N ð 2
Bài 18. Cho ba tia Ox , Oy , Oz không ñ ng ph ng.
3
a) ð t xOy = α , yOz = β , zOx = γ . Ch ng minh r ng: cos α + cos β + cos γ > −
2
b) G i Ox′ , Oy ′ , Oz ′ l n lư t là các tia phân giác c a các góc xOy , yOz , zOx . Ch ng minh
r ng n u Ox′ và Oy ′ vuông góc v i nhau thì Oz ′ vuông góc v i c Ox′ và Oy ′ .
Bài 19. Cho t di n ABCD có t t c các c nh b ng m . G i M , N l n lư t là trung ñi m c a AB , CD .
a) Tính ñ dài MN theo a . b) Tính góc gi a MN v i AB , CD và BC .
Bài 20. Cho hình l p phương ABCD.EFGH . Hãy xác ñ nh góc gi a các c p véctơ sau:
a) AB và EG b) AF và EG c) AB và DH
Bài 21. Cho t di n ABCD . G i M , N l n lư t là trung ñi m c a các c nh BC , AD . Hãy tính góc
gi a AB và CD , bi t AB = CD = 2a và MN = a 2 .
Bài 22. Cho hình chóp S. ABC có SA = SB = SC = AB = AC = a , BC = a 2 . Tính góc gi a hai ñư ng
th ng SC và AB .
Bài 23. Cho t di n ABCD , bi t AB = AC và DB = DC .
a) Ch ng minh r ng AD vuông góc v i BC .
b) G i M , N là các ñi m l n lư t thu c các ñư ng th ng AB và BD sao cho MA = k MB ,
ND = k NB . Tính góc gi a hai ñư ng th ng MN và BC .
Bài 24. Cho t di n ABCD . Ch ng minh r ng:
a) AB.CD + AC .DB + AD.BC = 0 . T ñó, suy ra r ng n u t di n ABCD có AB ⊥ CD và
AC ⊥ DB thì AD ⊥ BC .
b) N u AB. AC = AC . AD = AD.AB thì AB ⊥ CD , AC ⊥ DB , AD ⊥ BC . ði u ngư c l i có
ñúng không?
c) N u AD = BD = CD và BDC = CDA thì AB ⊥ CD , AC ⊥ DB , AD ⊥ BC .
Bài 25. Cho t di n ABCD có AB = AC = AD và BAC = BAD = 60° , CAD = 90° . Ch ng minh r ng:
a) AB vuông góc v i CD .
b) N u I và J l n lư t là trung ñi m c a AB và CD thì IJ ⊥ AB và IJ ⊥ CD .
Bài 26. Cho hình chóp tam giác S. ABC có SA = SB = SC và ASB = BSC = CSA . Ch ng minh r ng
SA ⊥ BC , SB ⊥ AC , SC ⊥ AB .
Bài 27. Cho hai tam giác ñ u ABC và ABC ′ có chung c nh AB và n m trong hai m t ph ng khác
nhau. G i M , N , P , Q l n lư t là trung ñi m c a các c nh AC , CB , BC ′ , C′A . Ch ng
minh r ng:
a) AB ⊥ CC ′ . b) T giác MNPQ là hình ch nh t.
Bài 28. Cho hình chóp S . ABCD ñáy ABCD là hình bình hành. SAB và SAD là các tam giác vuông
t i A . Ch ng minh r ng:
a) SA vuông góc v i BC và CD . b) SA vuông góc v i AC và BD .
Bài 29. Cho hai hình vuông ABCD và ABC ′D ′ có chung c nh AB và n m trong hai m t ph ng khác
nhau, l n lư t có tâm O và O ′ . Cmr: AB ⊥ OO ′ và t giác CDD ′C ′ là hình ch nh t.
Bài 30. Cho véctơ n (khác 0 ) và hai véctơ a và b thì ba véctơ n , a và b không ñ ng ph ng.

Bài 31. Ch ng minh r ng ba véctơ cùng vuông góc v i véctơ n (khác 0 ) thì ñ ng ph ng. T ñó suy ra,
các ñư ng th ng cùng vuông góc v i m t ñư ng th ng thì cùng song song v i m t m t ph ng.
1 2
( )
2 2
Bài 32. G i S là di n tích ∆ABC . Ch ng minh r ng: S = AB AC − AB. AC .
2
 BÀI T P TR C NGHI M
Câu 10. Trong không gian cho ba ñư ng th ng phân bi t a , b , c . Kh ng ñ nh nào sau ñây sai?
A. N u a và b cùng n m trong m t m t ph ng và cùng vuông góc v i c thì a //b .
B. N u a //b và c ⊥ a thì c ⊥ b .
C. N u góc gi a a và c b ng góc gi a b và c thì a //b .
D. N u a và b cùng n m trong mp (α ) //c thì góc gi a a và c b ng góc gi a b và c .
a 3
Câu 11. Cho t di n ABCD có AB = CD = a , IJ = . ( I , J l n lư t là trung ñi m c a BC và
2
AD ). S ño góc gi a hai ñư ng th ng AB và CD là
A. 30° . B. 45° . C. 60° . D. 90° .
Câu 12. Cho t di n ABCD có AC = a , BD = 3a . G i M và N l n lư t là trung ñi m c a AD và
BC. Bi t AC vuông góc v i BD . Tính MN
a 10 a 6 3a 2 2a 3
A. MN = . B. MN = . C. MN = . D. MN = .
2 3 2 3
Câu 13. Cho hình h p ABCD. A′B′C ′D′ . Gi s tam giác AB′C và A′DC ′ ñ u có 3 góc nh n. Góc
gi a hai ñư ng th ng AC và A′D là góc nào sau ñây?
A. ∠BDB′ B. ∠AB′C C. ∠DB′B D. ∠DA′C ′
Câu 14. Cho t di n ABCD Ch ng minh r ng n u AB. AC = AC . AD = AD.AB thì AB ⊥ CD ,
AC ⊥ BD , AD ⊥ BC . ði u ngư c l i ñúng không?
Sau ñây là l i gi i:
( )
Bư c 1: AB. AC = AC . AD ⇔ AC. AB − AD = 0 ⇔ AC.DB = 0 ⇔ AC ⊥ BD
Bư c 2: Ch ng minh tương t , t AC. AD = AD. AB ta ñư c AD ⊥ BC và AB. AC = AD. AB
ta ñư c AB ⊥ CD.
Bư c 3: Ngư c l i ñúng, vì quá trình ch ng minh bư c 1 và 2 là quá trình bi n ñ i tương
ñương.
Bài gi i trên ñúng hay sai? N u sai thì sai ñâu?
A. ðúng B. Sai t bư c 1 C. Sai t bư c 1 D. Sai bư c 3
Câu 15. Cho t di n ñ u ABCD (t di n có t t c các c nh b ng nhau). S ño góc gi a hai ñư ng th ng
AB và CD b ng:
A. 30° B. 45° C. 60° D. 90°
Câu 16. Cho hình h p ABCD. A B C D có t t c các c nh ñ u b ng nhau. Trong các m nh ñ sau,
′ ′ ′ ′
m nh ñ nào có th sai?
A. A′C′ ⊥ BD B. BB ′ ⊥ BD C. A′B ⊥ DC′ D. BC′ ⊥ A′D
Câu 17. Cho t di n ñ u ABCD , M là trung ñi m c a c nh BC . Khi ñó cos ( AB, DM ) b ng:
3 2 3 1
A. b) C. D.
6 2 2 2
Câu 18. Cho hình chóp S . ABCD có ñáy là hình vuông ABCD c nh b ng a và các c nh bên ñ u b ng
a. G i M và N l n lư t là trung ñi m c a AD và SD . S ño c a góc ( MN , SC ) b ng:
A. 30° B. 45° C. 60° D. 90°
Câu 19. Cho hình chóp S . ABCD có t t c các c nh ñ u b ng a . G i I và J l n lư t là trung ñi m c a
SC và BC . S ño c a góc ( IJ , CD ) b ng
A. 30° B. 45° C. 60° D. 90°
Câu 20. Cho t di n ABCD có AB = CD . G i I , J , E , F l n lư t là trung ñi m c a AC , BC , BD ,
AD . Góc gi a ( IE , JF ) b ng
A. 30° B. 45° C. 60° D. 90°