Makinat Hidraulike

Leksion Nr.7

Kapitulli 8: Llogaritjet
dimensionuese te Rotoreve te
Makinave me Fluide

Dr. Ardit GJETA

Llogritja e Rotoreve te Pompave Radiale
Forma optimale e rotorit te pompes radiale, per te siguruar
parametra te pranueshem fluidodinamike, qendrueshmeri
konstruktive dhe kosto minimale, do te percaktohet nepermjet nje
rruge gjysem empirike.

Llogaritjet tre dimensionale te rrymave me ferkim, ne nje rrotor

me numur te fundem lopatash vetem nepermjet modeleve teorike
ose teorise se ngjashmerise nuk ka dhene rezultate te
kenaqeshme.

Vecanerisht, llogaritjet teorike te rotoreve radiale ne te cilet

rryma ka nje drejtim specifik paraqitin veshtiresi me te medha se
ne rotoret aksiale, per rrymat aksiale te te cileve egziston nje
model matematik me i hershem dhe me familjar.
a) zgjedhja e numurit specifik te rrotullimeve
Rotori i pompave radiale.

Varesia e rendimentit per pompat radiale

b) Zgjedhja e diametrit te jashtëm D te rotorit.
2a
b) Zgjedhja e diametrit te jashtëm te rotorit.
b) Zgjedhja e diametrit te jashtëm te rotorit.

ψ
b) Zgjedhja e diametrit te jashtëm te rotorit.
b) Zgjedhja e diametrit te jashtëm te rotorit.
c) Percaktimi i i diametrit ne thithje
c) Percaktimi i i diametrit ne thithje

Koeficienti i shpejtesise ne hyrje te rotorit ne funksin te nq

c) Percaktimi i i diametrit ne thithje
d) Percaktimi i gjeresive te rotorit b1 dhe b2

km1

km 2
d) Percaktimi i gjeresive te rotorit b1 dhe b2
d) Percaktimi i gjeresive te rotorit b1 dhe b2

D2m/
D2a D1i/ Ds/
D2a D2a

b2/
D2a
e) Percaktimi i kendeve beta1 dhe beta2
e) Percaktimi i kendeve beta1 dhe beta2
f) Zgjedhja e numurit te lopatave
f) Zgjedhja e numurit te lopatave
g) Konstruktimi i lopatave.
Rrjetat e Lopatave
Me termin “Rrjete Lopatash”, ne teorine e turbomakinave, kuptohet nje sistem
unik, rrotullues, i rradhitur fletesh, ne nje distance te njejte nga njera tjetra.

Rrjeta e lopatave perbejne elementin me te rendesishem konstruktiv te nje

turbomakine, ndersa rrjedhja e fluidit ne sistemin e rrjetes se lopatave paraqet procesin
me te rendesishem ne nje makine, ne te cilen ndodh transformimi i pjeses me te madhe
te energjise.

Rrjetat e lopatave sipas funksionit te tyre mund te jene te levizeshme dhe vendosen
ne rotorin punues dhe fikse qe vendosen ne rotorin drejtues.

Sipas drejtimit te ndryshimit te presionit dhe shpejtesise se rrymes ne rrjeten e

lopatave ata mund te ndahen ne rrjete lopatash me pershpejtim dhe rrjete lopatash
me ngadalesim.

Ne grupin e pare te rrjetave me pershpejtim ndodh rritja e shpejtesise dhe ulja e

presionit te fluidit punues. Kjo ndodh ne turbinat. Ne grupin e dyte ulet shpejtesia dhe
rritet presioni i fluidit, karakteristike kjo per makinat punuese ne te cilat energjia
mekanike transformohet ne energji te fluidit.
 Hyrje
Gjeometria e rrjetave te lopatave mund te klasifikohet edhe sipas drejtimit
te levizjes se fluidit, ne rrjeta lopatash radiale dhe rrjeta lopatash aksiale.

Midis rrjetave radiale dhe aksiale jane edhe rrjetat konike per rrotoret
diagonale.

Shtrohen dy detyra per zgjidhje ne rrjetat e lopateve:

a) Detyra e pare kryesore, ose metoda indirekte (skicuese). Jepet plani i

shpejtesive te levizjes se fluidit dhe kerkohet te skicohet rrjeta e lopateve.

a) Detyra e dyte kryesore, ose metoda direkte (llogaritese). Jepen raportet e

rrjedhjes se fluidit ne dalje dhe rrjeta e lopatave. Kerkohet te percaktohet
parametrat e rrjedhjes ne hyrje dhe ecuria e presionit dhe raportet e
shpejtesise ne profilin e lopates.
Rrjetat Radiale.
Duke verejtur fushen e shpejtesive ne kanalin e nje rotori
radial, vihet re nje shperndarje krejt e pabarabarte e shpejtesise
si ne prerjen terthore te seksionit te kanalit ashtu edhe drejtim
te rjedhjes.
Rrjetat Radiale.
Duke ju referuar nje grimce materiale fluidike 𝛥𝛥𝛥𝛥 , e cila leviz me
shpejtesi relative w pergjate profilit te lopates, e cila nga ana e vet ben
levizje rotulluese me shpejtesi kendore ω, mund te themi se mbi te vepron
forca e Koriolisit Fc e cilla llogaritet:
Fc = 2 ⋅ ω ⋅ ∆m ⋅ w

Kjo force Koriolisi eshte perpendikular me drejtimin e rrymes d.m.th.

perpendikular me vektorin e shpejtesise w. Shumatorja e forcave te
Koriolisit shkakton nje rritje presioni ne anen e perparme te lopatave dhe
per kete shkak kete faqe e quajme ana e presionit , dhe po keto forca
shkaktojne nje renje presioni ne anen e kundert , qe quhet ana e thithjes.

Nga pikpamja e transformimit energjitik shuma e energjise se presionit me

energjine kinetike ne cdo pike te hapesires fluidike eshte nje madhesi
konstante, pra : 2
w
p+ρ⋅ = cos t
2
Rrjetat Radiale.
Shtim presioni ne anen e presionit shoqerohet me nje zvogelim shpejtesie w dhe, ne
anen e thithjes do te kemi te kunderten pra ulja e presionit do te shoqerohet me rritje te
shpejtesise w.

Ne anen thithese te kanalit, ulja e presionit, pra per rrjedhoje edhe rritje e
shpejtesise mund te jete aq e madhe sa ta krijohet nje zone shkeputjeje e rrymes

Pfleiderer kete fenomen e ka shpjeguar me ane te te ashtuquajturit shtjellat

relative ne kanalin e hapesires fluidike.
Koeficienti i ngushtimit k
Ne seksionin hyres te lopatave, te cilin po e shenojme me indeksin 0, ne
baze te ekuacionit te vazhdueshmerise mund te llogaritim shpejtesine
meridionale.

Prurja ne volum ne kete seksion eshte e njejte me prurjen ne seksionin 1 ,

nderkohe mund te pranojme qe edhe D0 eshte i barabarte me D1 dhe qe
ndryshimi midis b0 dhe b1 eshte i paperfillshem. Ne keto kushte mund te
shkruajme qe :
.
V0
cm0 =
D0 ⋅ π ⋅ b0
.
V1
cm0 =
D1 ⋅ π ⋅ b1

c m1 = k1 ⋅ c m 0
Koeficienti i ngushtimit k
Ngushtimi i kanalit midis lopatave ne hyrje te kanalit si pasoje e trashesise se
lopates ne hyrje s1 do te zmadhoje shpejtesine meridionale ne cm1 krahasim me
cm0, pra do te kemi .
V1
c m1 =
c m1 > c m 0 D1 ⋅ π ⋅ b1 − z ⋅ b1 ⋅ σ 1
Pyetje?