ძალაუფლება და პოლიტიკა ორგანიზაციაში

ავოტორი: მამია კონტრიძე

დღეს ვისაუბრებ ძალაუფლებაზე რა არის ძალაუფლება ? თუ ვის შეიძლება
ჰქონდეს ძალაუფლება .
ძალაუფლება წარმოადგენს Aს გავლენას B გავლენას რის შედეგადაც B
მოქმედებს A-ს სურვილებით. ზემოდხსენებული განსაზღვრება მოიცავს
ძალაუფლების ორ ასპეტს და ესენია
1. არ არის აუცილებელი მისი პოტენციალი მოქმედი იყოს.
2 ის მოითხოვს დამოკიდებულებით ურთიერთობებს.
ძალაუფლება არსებობს მაშინ როდესაც მას არ იყენებენ მაგრამ არსებობს
პოტენციალი . ძალაუფლების კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ასპექტია რომ ,,ა’’
და ,,ბ ‘’დამოკიდებულებას ხშირად წარმოქმნის უალტერნატივობა. მაგალითად
როცა თანამშრომელი ელოდება დაწინაურებას მაგრამ მისი დაწინაურების გზა
მხოლოდ მენეჯერზე გადის და არა მაგალითად რამდენიმე სხვა უფრო მაღალი
თანამდებობის პირებზე რაც მენეჯერის ძალაუფლებას კიდევ უფრო ამყარებს.
ძალაუფლებას თან ახლავს სტიგმები მაგალითად ძალაუფლების ქონას ხშირად
უარყოფენ და მისკენ სწრაფვას მალავენ. ხოლო ვისაც ძალაუფლება აქვს მალავს
თუ როგორ მოიპოვა.
ლიდერობა და ძალაუფლება
ლიდეროაბ და ძალაუფლება ერთმანეთან მჭიდრო კავშირშია მაგრამ ლიდერები
ძალაუფლებას იყენებენ როგორც ჯგუფის მიზნის მიღწევის საშუალებას. კარგი
ლიდერისთვის ძალაუფლება მხოლოდ მიზნის მიღწევის საშუალება. ხოლო
ძალაუფლებისა და ლიდერობის დიდი განმასხვავებელი ნიშანია მიზნების
შეთავსებობა ძალაუფლება მიზნების შეთავსებობას კი არა
ურთიერთდამოკიდებულებების კონტროლს და პოზიციის გამყარებას.
ძალაუფლების მოყვარულისთვის პრიორიტეტია პოზიციის გამყარება და არა
კომპანიის ან გუნდის წინსვლა.
ძალაუფლების გამოყენების ერთი ინდივიდის უნარს სცილდება, რადგან
ძალაუფლება შეიძლება გამოიყენონ როგორც ჯგუფებმა, ისე ინდივიდებმა
რომლების სხვა ჯგუფებს თუ ინდივიდებს აკონტროლებენ.
ძალაუფლების მოპოვების წყარო არსებობს ორი სახით შეიძლება იყოს
ოფიციალური და პიროვნული
ოფიციალური ანუ თანამდებობით მოპოვებული და პიროვნული როცა მაგალითად
დაახლოევებული პირი ხარ მაღალი თანამდებობის პირითან და
გარეშომომყოფებმა იციან შენი კავშირების შესახებ და კავშირებს იყენებ
როგორც ძალაუფლებად.
არსებობს იძულებითი
ძალაუფლება რომელიც დაფუძვნებულია შიშზე ინდივიდი ძალაუფლებაზე
რეაგირებს უარყოფითი შედეგების შიშის გამო ესენი შეიძლება იყოს ხელფასის
გამოქვითვა თანამდებობის ჩამოქვეითება და უკიდურესს შემთხვევაში მაგრამ
შეიძლება იყოს მხოლოდ სიტყვიერი მუქარაც
ასევე ჯილდოს ძალაუფლებაც რომელიც მდომარეობს შემდეგში ის იძულებითი
ძალაუფლების საპირისპიროა. თუ ძალაუფლების მქონეს თანამშრომელი
დაემორჩილება ის მიიღებს გარკვეულ ჯილდოს ან სარეგებლს.
ჯილდო კი იყოფა ორ ნაწილად
1 ფინანსური : ჯილდო ან პრემია
2 არაფინანსური: აღიარება, ქება, მეგობრობა რჩევა დაწინაურება ან სასურველი
ცვლილება
კანონიერი ძალაუფლება
ორგანიზაციებში ერთი ან მეტი ძალაუფლების საფუძველთან ყველაზე ხშირი
მისაწვდომობა არის სტრუქურული თანამდებობა ამას კი კანონიერი ძალაუფლება
ჰქვია. ის რესურსების კონტროლს და გამოყენებისათვის ოფიციალურ
ხელიფუსლებას წარმოადგენს.
ხელისუფლების თანამდებობები შესაძლოა მოიცავდეს კანონიერს იძულებით და
ჯილდოს ძალაუფლებებს
პიროვნული ძალაუფლება
როგორც უვე ითქვა ორგანიზაციაში ძალაუფლება რომ გქოდნეს მაღალი
თანამდებობა არაა საჭირო ორგანიზაციაში ორგანიზაციაში ყველაზე კომპეტენტურ და
პროდუქტიულ თანამდებობებს ახლავს ძალაუფლებები თავითავად ძალაუფლება
რომელიც ინდივიდის უნიკალური თვისებიდან მოდის არის პიროვნული ძალაუფლების
საფუძველი: არსებობს ექსპერტის და ეტალონის ძალაუფლება

ექსპერტის ძალაუფლება: ეს ძალაუფლება არის უნიკალური უნარ ჩვევებით და ცოდნით

გამომუშავებული

ეტალონის ძალაუფლებაა: ეტალონის ძალაუფლებაა იმ ადამიანთან იდენტიფიცირებას ,

რომელთაც აქვთ სასურველი რესურსები. ეტალონის ძალაუფლება გამოიყოფა
წარმოიქმნება ადამიანის აღტაცებისგან და სურვილისგან ჰგავდეს სხვა ადამიანის .

ახლა კი განვიხილოთ ძალაუფლების ტაქტიკას

საფუძვლები და ტაქტიკები განსხვავდება

საფუძვლები უცველილი ხანმოკლე დროის მანძილზე მაინც ხოლო მეორე შეიზლება
გამოიენებული იქნას ნებისმიერის მიერ ნებისმიერ დროსა და სიტუაციაში

კველავ გვანახა 9 განსხვავებული ტაქტიკა ესენია

1 კანონიერება ანუ თანამდებობის თანამდებობაზე დამოკიდებულება ან იმაზე რომ მეტი

უფელებები გვაქვს

2 რაციონალური დარწმუნება ანუ ლოგიკური არგუმენტებისა და ფაქტების წარმოდგენა

იმის საჩვენებლად რომ სურვილი თუ თხოვნა გონივრულია

3 შთამაგონებელი მოწოდება ანუ ემოციური ერთგულების ჩამოყალიბება და

მისწრაფებებისაკენ მოწოდება

4 რჩევა : სამიზნისაკენ ან მოტივაციისკენ სწრაფვის გამძაფრება

5 გაცვლა : სამიზნის დაჯილდოვება პრივილეგიებითა და მხარდამჭერი მოთხოვნის

შესრულების თანახმად.

6 პირონვული ანუ დათანხმების და მხარდაჭერის მოთხოვნა

7 მაამებლობა ანუ პირფერობის და ქების მეთოდი

8 ზეწოლა გაფრთილება ან მუქარა

9 კოალიცია სხვა ადამიანების დახმარების მოთხოვნა და სხვებთან გაერთინება საერთო

მიზნისათვის

ზოგიერთი ტააქტია სხვებზე ეფექტურია მაგრამ ეს ყველაფერი გარემოპირობებზე და

პიროვნებაზეა დამოკიდებული

და წარმატებისთვის ჩვეულებრივ რამდენიმა ტაქტიკას იყენებენ ერთდროულად .