İnşaat Fakültesi Akışkanlar Mekaniği

İnşaat Mühendisliği Bölümü

Hidrolik Anabilim Dalı Uygulama –IV

Hidrostatik Basınç Kuvvetleri

Soru 1 : Şekilde mafsal altındaki yüzeylere etkiyen yatay ve düşey kuvvetleri bulunuz. (Şekil düzlemine dik genişlik 1 m.)
a)

Patm = 0
1
H= × h 2 × γ su
2

b)

1
H2 = × γ su × (3.5 2 − 1.5 2 ) = 5 t
2
V1 = γ su × (1.5 × 2) = 3 t
c)
V1
1
H1 = × γ su × 12 = 0.5 t
2
1
H 2 = × γ su × (2.5 2 − 12 ) = 2.625 t
2
 π × 32 1 
V1 = γ su × 1.5 × 1 + γ su (1.5 × 1.5) − ( × ) = 1.983 t
 4 4 

d)

1
H1 = × γ su × 2 2 = 2 t
2
1
H 2 = × γ su × (5 2 − 2 2 ) = 10.5 t
2
1 π × 32
V1 = γ su × ( × ) = 3.534 t
2 4
 İnşaat Fakültesi Akışkanlar Mekaniği
İnşaat Mühendisliği Bölümü
Hidrolik Anabilim Dalı Uygulama –IV

Hidrostatik Basınç Kuvvetleri

Soru 2 : Şekildeki ABCD yüzeylerine etkiyen yatay ve düşey kuvvetleri şematik olarak gösteriniz. (Şekil düzlemine dik genişlik 1 m.)

a)

b)

c)

Soru 3 : Şekilde görülen A noktasından mafsallı AB kapağının genişliği 2 m olup bir haznenin iki bölümünü ayıran duvar üzerinde
bulunmaktadır. Kapağın açılmaması için B noktasına uygulanması gereken kuvvetin yönünü ve şiddetini bölmelerde su ve yağ olması

durumları için bulunuz ( γ yağ = 0.8 t m

−3
).
 İnşaat Fakültesi Akışkanlar Mekaniği
İnşaat Mühendisliği Bölümü
Hidrolik Anabilim Dalı Uygulama –IV

Hidrostatik Basınç Kuvvetleri

H 1su = 1.0 × 0.8 × 1.2 × 2.0 = 1.92 t

H 1yağ = 0.8 × 0.8 × 1.2 × 2.0 = 1.536 t
1
A1 = × 1.2 = 0.6 m
2
1
H su2 = × 1. 0 × 1.2 × 1.2 × 2.0 = 1.44 t
2
1
H 2 = × 0.8 × 1.2 × 1.2 × 2.0 = 1.152 t
yağ

2
2
A 2 = × 1.2 = 0.8 m
3
1
H 3 = × 1.0 × 0.9 × 0.9 × 2.0 = 0.81 t
su

2
1
H 3 = × 0.8 × 0.9 × 0.9 × 2.0 = 0.648 t
yağ

2
2
A 3 = 0.3 + × 0.9 = 0.9 m
3

∑M A = 0 ; ' su için '

H ⋅ A 1 + H su2 ⋅ A 2 − H su3 ⋅ A 3 − 1.2 ⋅ F = 0
su
1

Fsu = 1.31 t

∑M A =0 ; ' yağ için '

H yağ
1 ⋅ A1 + H yağ
2 ⋅ A 2 − H 3yağ ⋅ A 3 − 1.2 ⋅ F = 0
Fyağ = 1.05 t

Soru 4 : Şekilde görülen A noktasından mafsallı dikdörtgen AB kapağının genişliği 4 m, ağırlığı 40 ton’ dur. Kapağın kendiliğinden
açılmaması için menba tarafındaki ‘h’ su derinliği ne olmalıdır.

g(h-2)
g(hmax – 3)

Bileşke yatay kuvvet

g.hmax g(hmax – 3)
 İnşaat Fakültesi Akışkanlar Mekaniği
İnşaat Mühendisliği Bölümü
Hidrolik Anabilim Dalı Uygulama –IV

Hidrostatik Basınç Kuvvetleri

H1 − H 3 = γ ⋅ (h max − 2) − γ ⋅1 = (h max − 3) ⋅ γ
H 2 − H 4 = γ ⋅ h max − γ ⋅ 3 = (h max − 3) ⋅ γ

∑M A = −[γ × (h max − 3) × 2 × 4 × 1] − [γ × (h max − 3) × 2 × 4 × 1] + (40 × 1) = 0

− 8 × (h max − 3) − 8 × (h max − 3) + 40 = 0
2 × (h max − 3) = 5
h max = 5.5m

Soru 5 : Şekildeki dikdörtgen kapak sisteminde kapağa gelen basınç kuvvetini ve tatbik noktasını; A ve B noktalarındaki reaksiyon
kuvvetini bulunuz (Kapağın şekil düzlemine dik genişliği 5 m’ dir ve A noktasındaki temas yüzeyi cilalıdır).

V1 = γ su × 9 × 8 × 5 = 360 t
1
V2 = γ su × × 8 × 6 × 5 = 120 t
2
H 1 = γ su × 6 × 9 × 5 = 270 t
1
H 2 = γ su × (15 − 9) × × 6 × 5 = 90 t
2
Her bir kuvvetin B noktasına uzaklığı; (yatay ,düşey)
8
A V1 = 4 m A V2 = m A H1 = 3 m A H 2 = 2 m
3
Bileşke kuvvet;

F= ( ∑ H ) + (∑ V )
i
2
i
2

F = (360 + 120) 2 + (270 + 90) 2

F = 600 t

8
F × y m = 360 × 4 + 120 × + 270 × 3 + 90 × 2
3
(Kapak boyunca B noktasından uzaklık)
2750
ym = = 4.583 m
600
A noktasındaki P reaksiyon kuvveti;

∑M B =0 ;
− F × ym + P × 6 = 0
F × y m 600 × 4.583
P= =
6 6
P = 458.3 t
 İnşaat Fakültesi Akışkanlar Mekaniği
İnşaat Mühendisliği Bölümü
Hidrolik Anabilim Dalı Uygulama –IV

Hidrostatik Basınç Kuvvetleri

Soru 6 : Şekildeki silindir kapağın, düzlemine dik derinliğini 1 m alarak, kapağa gelen hidrostatik basınç kuvvetinin yatay ve düşey
−3
bileşenlerini, bileşke kuvvetin değerini ve A noktasına göre tatbik noktasının koordinatlarını bulunuz.( γ yağ = 0.8 t m )

1
H1 = × γ yağ × 62 × 1.0 = 14.4 t
2
1 π × 62
V1 = × × 0.8 × 1.0 = 11.3 t
2 4
1
H 2 = × 1.0 × 32 × 1.0 = 4.5 t
2
1 π × 62
V2 = × × 1.0 × 1.0 = 7.1t
4 4

∑ X = 14.4 − 4.5 = 9.9 t

∑ Y = 11.31 + 7.07 = 18.4 t
Kapak silindirik olduğuna göre bileşke kuvvet dairenin merkezinden geçecektir.

18.4
tanθ = = 1.86
9.9
θ = 61.7°
x A = 3 × cosθ = 1.423m
y A = 3 − 3 × sin θ = 0.36 m

Soru 7 : Şekildeki ABCD eğrisel yüzeyine gelen yatay ve düşey bileşke kuvveti bulunuz (Genişlik 3 m, γ su = 1.0 t m
−3
).

X1 = 1.6 × 0.8 × 3 × 1.0 = 3.84 t

1
X 2 = × 0.8 × 1.0 × 0.8 × 3 = 0.96 t
2
∑ X = X1 + X 2 = 4.8 t
 İnşaat Fakültesi Akışkanlar Mekaniği
İnşaat Mühendisliği Bölümü
Hidrolik Anabilim Dalı Uygulama –IV

Hidrostatik Basınç Kuvvetleri

Y1 = 2.4 × 0.8 × 3 × 1.0 = 5.76 t

π ×1.62
Y2 = × 3 × 1.0 = 3.02 t
2× 4
π ×1.62
Y3 = × 3 × 1.0 = 1.51t
4× 4
∑ Y =10.29 t
F = X 2 + Y 2 = 11.35 t

Soru 8 : Şekildeki ABC yarım silindirik kapağın şekil düzlemine dik derinlik 5 m’ dir. Kapağın bir tarafında basınçlı hava vardır. Kapağa
etkiyen hidrostatik itkinin yatay ve düşey bileşenlerini bulunuz.

Düşey kuvvetler:
π 2
V= × 2 ×1× 5 = 31.42 t
2

Yatay kuvvetler:
H = H1 + H 2 − H 3
H 1 = 4 × 4 × 5 × 1 = 80 t
4
H 2 = 4 × × 1 × 5 = 40 t
2
H 3 = 5 × 4 × 5 = 100 t
H = 80 + 40 − 100 = 20 t