QUARTER 4: WEEK 3-4

WRITER: LIEZL G. ELVENA

ROSE ANN G. CORTEZ
JERWIN VALENZUELA
RYAN DAVE R. BALUETA
Culture Bearer: WILLIE DELA CRUZ
GERRY CASTRO
MARICHU VALENTIN
REBECA G. HILA
Si Kapitan Oliman

Sa liblib at tahimik na sitio ng Mainit ay naninirahan ang pamilya ni Oliman.

Kabilang ang pamilya ni Oliman sa tribo ng Dumaget Kabullowan. Bata pa lamang siya
ay kinakitaan na siya ng mga katangian tulad ng kasipagan, pagiging masunurin,
matulungin, mapagmalasakit sa kapwa, at kakayahang mamuno. Ang mga katangiang
ito ang pangunahing batayan sa pagpili ng namumuno sa tribo ng Dumaget
Kabullowan.
Habang nagpapahinga sa kanilang tahanan matapos mangaso si Oliman kasama
ang iba pang kalalakihan ay nilipatan siya ng isa sa mga nakatatandang miyembro ng
kanilang tribo. “Oliman, nais kong ipabatid sa’yo na ikaw ay isa sa napipisil ng mga
nakatatanda na maging susunod na pinuno ng ating tribo,” pahayag ni lake Garse.
Nabigla man siya sa kanyang napakinggan ngunit malugod niyang tinanggap ang
napagpasyahan ng kaniyang tribo.
Ang bawat kasapi ng kanilang tribo ay may karapatang mamili ng susunod na
kapitan ng kanilang tribo para sa susunod na pamamahala. Sila ay nagkakaroon ng
botohan gamit ang paglalagay ng bato sa isang lalagyan na katapat ng kanilang
napiling pinuno. Ang dalawang pagpipiliang mamuno ay pinipiringan upang hindi nila
malaman kung sino sa kanilang kasapi ang pumili sa kanila. Si kapitan Oliman nga ang
pinalad na magwagi sa ginawang pagpili dahil na rin sa kanyang mga kahanga-hangang
katangian.
Matapos ang nasabing botohan ay nagkaroon ng simpleng salo-salo upang
ipagdiwang ang pagkapanalo ni kapitan Oliman. “Bilang bagong pinuno ng ating tribo
nais kong ipaabot sa inyo ang pasasalamat at tiwala na inyong ipinagkaloob sa akin.
Ipinapangako ko sa inyo na aking gagampanan ang aking tungkulin sa abot ng aking
makakaya,” pahayag ni kapitan Oliman.
Iba sa karanasan ng kanyang mga magulang na lumaki na palipat-lipat ng
tirahan upang humanap ng makakain at ikabubuhay, layunin ni Oliman bilang bagong
pinuno ng kanilang tribo na mas paunlarin ang kanilang pamumuhay sa pamamagitan
ng pagpapalago ng kanilang kabuhayan sa kanilang sitio. Maliban sa pangangaso sila
rin ay nagtatanim ng iba’t-ibang klase ng mga gulay at prutas.
Isang araw habang nag-iikot sa kagubatan ang kalalakihan upang mangaso ay
may naabutan silang ibang grupo mula sa ibang tribo na nangangaso rin sa kanilang
nasasakupang lupain. Nilapitan ni kapitan Oliman ang mga kalalakihan upang kausapin.
“Mga kaibigan nalalaman ba ninyo na ang lugar na ito ay ‘di na sakop ng inyong lupain
kung maaari ay lisanin na ninyo ang aming lupain” wika ni kapitan Oliman. Agad rin
namang umalis ang kabilang grupo.
Pagkatapos ng pangyayaring ito ay nakipag-ugnayan si kapitan Oliman sa pinuno
ng kabilang grupo. Nilinaw niya ang kasunduan ng mga tribo tungkol sa kanilang mga
lupaing nasasakupan upang mapanatili ang kapayapaan sapagkat mayroong mga
hangganan ang bawat lupaing nasasakupan ng ibat-ibang mga tribo.
Bilang kapitan siya ay kumakatawan sa kanilang tribo upang ipabatid sa ibang
tribo ang kanilang mga pananaw at paniniwala. Kabilang na rito ang kanilang pagnanais
na panatilihin ang kanilang kaugalian pagdating sa pagrespeto sa kulturang kinagisnan
ng kanilang tribo.
Kabilang sa kanilang kulturang kinagisnan ay ang paraan upang panatilihin ang
kalayaan pagdating sa lupaing kanilang nasasakupan ay ang paglalagay ng hangganan
at pagrespeto sa nasasakupan ng iba, halimbawa nito ay ang pangangaso lamang sa
lupaing kanilang nasasakupan at ang pangangaso sa labas ng kanilang lupain ay
nagpapakita ng kawalan ng respeto sa ibang tribo.
Hangga’t maaari ay ayaw ni kapitan Oliman na magkaroon ng alitan ang bawat
tribo na maaaring humantong sa paggamit ng dahas. Kung mayroon mang hidwaan o
‘di pagkakaintindihan sa pagitan ng dalawang magkaibang tribo si kapitan Oliman ang
nakikipag-uusap sa pinuno ng kabilang tribo upang malutas ang problema sa maayos
na paraan.
Sa malawak na lupain na mayroon ang kanilang tribo, nakikita ni kapitan Oliman
ang kahalagahan ng pagtatanim upang mas mapaunlad ang antas ng kanilang
pamumuhay. Bilang pinuno ng kanilang tribo, hinihikayat niya ang bawat isa na
pagyamanin ang kanilang mga lupain at magtanim.
Sa pagdating ng anihan, ang mga pananim na palay, mais, kamote, gabi, at
sitaw ay handa ng anihin. Pagkatapos ng pag-aani ay nag-atang ang tribo ni kapitan
Oliman sa mga engkanto bilang pasasalamat para sa masaganang ani.
Naniniwala sila na may mga mabuti at masamang engkanto na nagbabantay sa
mga kagubatan. Mayroon silang mga lugar na itinuturing na sagrado at maaaring
kapahamakan ang naghihintay sa mga magtatangkang pumasok rito. Base sa huni ng
ibon ay natutukoy nila kung mayroong paparating na mga tao o masamang
mangyayari.
Kabilang sa mga lugar na itinuturing nilang sagrado at ang mga kagubatang
kanilang tinitirahan ay protektado ng batas na nagpapatunay na ang mga ito ay
kanilang pagmamay-ari at sila ay may kalayaang kumuha ng ikabubuhay nila rito.
Lumipas ang panahon at patuloy pa rin sa pagpapalaganap at pagpapatupad ng
mga pinaniniwalaan ng kanilang tribo tungkol sa kalayaan si kapitan Oliman sa
kaniyang mga katribo at higit niyang binibigyang pansin ang mga kabataan.