Legenda Puang Lakipadada Undaka’ Tang Mate

Diulelan kumua den misa’ tu tomanurun di langi’ disanga Puang Tamboro

Langi’ tu umpobaine misa’ muane ballo disanga Sandabilik. Dadimi tu anakna
a’pak iamotu: Puang papai Langi’, Puang Maeso, Puang Sanda boro anna
Puang Tumambuli Buntu. Ia tu Puang Sandaboro umpobaine To BU’tui
Pattung(disanga duka Ao’ Gading) anna dadianni tu Puang Lakipadada.
Legenda Puang Lakipadada Dalam Bahasa Asli Toraja
Lendu’ tirambanna tu Puang Lakipadada tonna tiroi adinna mate, namangka
to anna mate duka tu indo’na. Mataku’ tongan tu Puang Lakipadada tonna
Tandaimi kumua mintu’ tau la mate nasang. Mukkun bang na tangnga’-
tangnga’ tu diona kamatean. katampakanna nara’ta’mi lan penaanna la
umpengkullei lamale undaka’ tu nanainna tau tae’ na la mate. Ke’de’mi
ma’dua takin umpokinallo la’bo’ tallu potikna anna male samalena, apa
sitonganna tae’ natandai umabatu lanani undaka’i tu tang mate. Tonna masai-
saimo lumingka, nalambiranmi dio misa’ inan tu garonto’ kayu anna torro
melayo indeto. natiromi misa’ tu tomatua ma’danggo’ sae umpa’kadai nakua:”
e, Lakipadada umbara lamuola ammu sae ra indete”, mebalimi tu Lakipadada
nakua:”lamalena’ undaka’ tang mate”. nakuami te tomatua:”ia ke apa yato
lamudaka’ inang tae’ ammulannapparanni, belanna mintu’ ia to lino inang la
mate nasang”.
Moi dipokadanmo susi to, apa taek nasule tu Puang Lakipadada sangadinna
napatarru’ lumingka lamale undaka’i tu tang mate. male bangmi la
umpellambi’i tu nadaka’na sae lako ramp[o lako biring tasik. Belanna bo’yok
liumo, melayomi dio biring tasik. Pakalan saemi ade’ tu tedong bulandisanga
bulan panarring, digente’ duka sang nene’ umpa’kadai nakua,”E..Lakipa dada,
ammu indera te? umbara tu musanga la muola sia taek siaraka ammu
pusamo?. Mebalimi tu Lakipadada, Lamalena’ ma’ lamban tasik undaka’ tang
mate apa tang kuatta la unnorongngi tasik”.
Ma’kadami tu bulan panarring nakua,” moraina’ unnoronganko lan te tasik
mapulu’ apa lasibasseki’ dolo”. Kadomi tu Puang Lakipadada anna si basse
sola duai kumua,” ia tu tarukna bulan panarring iamora tedong tang
lanapatobang dikollong, tang lanapalambun di baroko bati’ sioso’na Puang
Lakipadada”. Nasakeimi Puang Lakipadada tu Bulan Panarring naurunganni
ullamban tasik mapulu’.
Ia tonna rampomo lian, den misa’ torro lan to disanga Tolumuran ungkuanni
nakua, apara sae muala ammurampora inde tondokki? belanna taekpa na
den misa’ to lino rampo inde te, mane ikori tu barani mentama tondokki.
Nakuami Puang Lakipadada,” sae na’ undaka’ tang mate, ma’di raka dikka’
mipokadanna’ sia mi benna’ anna tae’ angku mate?. Nkuami Tolumuran
nakua,”ma’dinko di ben tu tang mate ke mupogau’i sia muturu’i te apa
kupokadangko”. Nakuami tu Puang Lakipadada,”io, pokadanmo kuturu’i”.
Napamalesoanmi Tolumuran nakua,” Lapitung allo pitung bongiko tae’ ammu
la mamma’, sia tae’ duka ammu la menggirik, na ia la’bo’ pinaimmu la
mupadio bang la’pekmu sae lako mangkanna tu allo pitung bongi”. na
pekaioimi Puang Lakipada.
Napogau’mi Puang Lkipadada tu dipokadanni. apa mane tallung allo tallung
bongi napogau’ tu tang mamma’, pakalan taekmi nasa’dingngi anna
mamma’mo sia korrokl.Tonna tiromi Tolumuran kumua mamma’mo, sia
taekmo apa na sa’ding, na alami tu la’bo penaainna nadu’dukki lanmai
banuanna anna le’toi tu tampakna namane umapsulei tama banuanna.
Naolimi Tolumuran nakua,”e..Lakipadada millikko, apa inang tae’
napana’ding, natolei natambai apa inang tae’ dukapa anna pana’ding tu
Lakipadada. Ma’pentallunnamira ditambai anna mane pana’ding anna sasa
millik. Nakuami Tolumuran ungkuanni:” ma’ apari ammu mamma’ ra?”
mebalimi Puang Lakipadada kumua taekra ia na mamma’, nakuami
Tolumuran,”du’dukki tu la’bo’ mu ammu tiroi tu tampakna. Ia ke poloi tu
tampakna manassa inag mamma’ko”. Na nonokmi tu la’bo’na anna polo
tongan tu potikna. dikuammi kumua belanna tangmubela unturu’i
tudipokadanna, dadi inag lamateko.
Malemi tu Lakipadada ma’lopi anna malammu’ tu lopinna. Unnorongmi
naembonanni uai lako biring tasik. Denmi tu langka maega sae na male
umpettiaranni anna ta’pa dao lolok sendana Datu dao Gowa dio to’ tondon
bubun. Saemi tau unnala uai, Natiroi tu Puang Lkiapadada dao lolok sendana.
Kendekmi tau langngan anna popengkaloi nasolanni lako banuanna datu.
Ba’tu umba siua dipakuanni tu Puang Lkipadaa ladinii untandai tu
kadadianna. Ma’katampakanna nakanassai datu kumua misa’ pole’ tokapua
tu Lakipadada. Undinna dipasibalimi anakna Datu Gowa anna dadi tu anakna
tallu, misa’ torro dio kadatuan Gowa, misa’ sae diong kadatuan Luwu’ anna
misa’ sae sule inde Toraya.