Rëne Dekart

dhe lindja e filozofisë moderne

 Rëne Dekart

Hodhi rrënjët e filozofisë moderne.

Filozofi racionale, për të arritur “siguri të përkryer” të dijes

njerëzore.
Në filozofinë e Dekartit parësore ishin konceptet e reja:
racionalizmi dhe metoda.
Metoda (rrugë për t’u ndjekur), e cila mundëson korrigjimin e
gjykimeve tona per te e verteta
 Filozofia racionaliste e Dekartit

Burimi kryesor i njohjes së vërtetë nuk është përvoja ndijore,

por arsyeja dhe mendja e njeriut.
Shqisat dhe përvoja kanë të bëjnë me vetitë sipërfaqësore dhe të
ndryshueshme.
Njohja në bazë të përvojës nuk është as e mjaftueshme, as e
sigurt.
Arsyeja apo mendja, është e vetmja aftësi përmes së cilës njeriu
është në gjëndje të njohë natyrën, shoqërinë dhe vetveten.
 Thelbi i metodës

Përdor “metodën e dyshimit” për të vërtetuar qëndrueshmërinë

e dijes,
Nuk duhet të pranojmë asgjë si të vërtetë ose si të dhënë
përfundimtare.

Shqisat tona, na mashtrojnë

Sigurine, për të vazhduar rrugën e njohjes së vërtetës ai e gjen

tek besimi në ekzistencën e tij.
 Rregullat e metodës së Dekartit

1. të mos pranojmë kurrë për të vërtetë, asgjë qe të lë vend për

dyshim,
2. - të ndajmë çdo problem që do të shqyrtojmë në aq pjesë, sa të
jemi të sigurt se mund ta zgjidhim më mirë,
3. - të udhëheqim me rregull mendimet tona në njohjen e
sendeve, duke u nisur nga më e thjeshta tek më e ndërlikuara
4. - të bëjmë analizë të plotë dhe rishikim të përgjithshëm, që të
jemi të sigurt se nuk është lënë asgjë jashtë studimit.
 Sistemi dualist i Dekartit
2 substanca te Shpirti
Trupi
ndryshme
⚫Substancë materiale, ⚫Substancë jomateriale,
⚫ Veti: shtrirja dhe lëvizja ⚫ Vetia: është mendimi.
⚫vepron në përputhje me ⚫Shpirti, mund te ndryshojë
ligjet mekanike dhe drejtimin e lëvizjes së
matematike
elementeve dhe pjesëve të
⚫lëvizja e trupit nuk e kishte
veçanta të trupit.
origjinën në shpirtin e tij.

Mqs mendja e njeriut ka vendin e saj “të veçantë”

në trup, atëhere ato mund të ndërveprojnë me
njëri-tjetrin.
 3 probleme, që kishin gjetur zgjidhje te gjeometria analitike e
Dekartit

1. Unifikon dy disiplina matematikore (algjebrën me

gjeometrinë), duke mundësuar trajtimin e problemeve
gjeometrike si ekuacione.
2. - Bën të mundur zgjidhjen e problemeve matematikore
të pazgjidhura më parë.
3. - Çliron gjeometrinë nga kufijtë e imagjinatës.
Ai mendonte se shkenca jep sigurinë e njohjes njerëzore