10. Sınıf 2.
Ünite – Karışımlar Kimya
Anahtar kavramlar: adi karışım, aerosol, çözücü, çözünen, çözünme, damıtma, derişim, diyaliz, emülsiyon,
heterojen karışım, homojen karışım (çözelti), koligatif özellik, kolloid, kristallendirme, özütleme (ekstraksiyon),
ppm, süspansiyon, süzme, yüzdürme (flotasyon)
1. Homojen ve Heterojen Karışımlar
Kazanım:
10.2.1.1. Karışımları niteliklerine göre sınıflandırır.
a. Homojen ve heterojen karışımların ayırt
edilmesinde belirleyici olan özellikler açıklanır.
b. Homojen karışımların çözelti olarak
adlandırıldığı vurgulanır ve günlük hayattan
çözelti örnekleri verilir.
c. Heterojen karışımlar, dağılan maddenin ve
dağılma ortamının fiziksel hâline göre
sınıflandırılır.
ç. Karışımlar çözünenin ve/veya dağılanın
tanecik boyutu esas alınarak sınıflandırılır.
10.2.1.2. Çözünme sürecini moleküler düzeyde
açıklar.
a. Tanecikler arası etkileşimlerden
faydalanılarak çözünme açıklanır.
b. Çözünme ile polarlık, hidrojen bağı ve
çözücü-çözünen benzerliği ilişkilendirilir.
c. Farklı maddelerin (sodyum klorür, etil alkol,
karbon tetraklorür) suda çözünme deneyleri
yaptırılır.
ç. Farklı fiziksel hâldeki maddelerin suda
çözünme süreçlerinin açıklanmasında bilişim
teknolojilerinden (animasyon, simülasyon,
video vb.) yararlanılır.
10.2.1.3. Çözünmüş madde oranını belirten ifadeleri
yorumlar.
a. Çözünen madde oranının yüksek (derişik)
ve düşük (seyreltik) olduğu çözeltilere
örnekler verilir.
b. Kütlece yüzde, hacimce yüzde ve ppm
derişimleri tanıtılır; ppm ile ilgili hesaplamalara
girilmez.
c. Yaygın sulu çözeltilerde (çeşme suyu, deniz
suyu, serum, kolonya, şekerli su) çözünenin
kütlece ve/veya hacimce yüzde derişimlerine
örnekler verilir.
ç. Kütlece yüzde ve hacimce yüzde derişimleri
farklı çözeltiler hazırlatılır.
d. Günlük tüketim maddelerinin etiketlerindeki
derişime ilişkin verilere dikkat çekilir.
1
e. Örnek çözelti hazırlanmasında bilişim
teknolojilerinden (animasyon, simülasyon,
video vb.) yararlanılır.
10.2.1.4. Çözeltilerin özelliklerini günlük hayattan
örneklerle açıklar.
a. Çözeltilerin donma ve kaynama noktasının
çözücülerinkinden farklı olduğu ve derişime
bağlı olarak değişimi açıklanır. Hesaplamalara
girilmez.
b. Karayollarında ve taşıtlarda buzlanmaya
karşı alınan önlemlere değinilir; bu önlemlerin
olumlu ve olumsuz etkilerinin tartışılması
sağlanır. Sınıf içi tartışmalarda karşısındakini
dinlemenin ve görgü kurallarına uygun
davranmanın tartışmanın verimliliği üzerindeki
etkisi hatırlatılır.
İki ya da daha fazla ………. maddenin,
özelliklerini ……………….., .......... oranda karışarak
oluşturdukları madde topluluklarına karışım denir.
Karışımı oluşturan maddelerin her birine
………. denir. Bu bileşenler element ya da bileşik
olabilir.
Karışımların Genel Özellikleri
1. En az ………. tür tanecik içerirler yani ……….
değildirler.
2. Homojen ya da heterojendirler.
3. Belirli formülleri ve ayırt edici özellikleri (erime
noktası, kaynama noktası, özkütle gibi)
………. Erime noktası, kaynama noktası,
özkütle gibi değerler karışan madde miktarına
bağlıdır.
4. ……………….. yöntemlerle kendisini
oluşturan maddelere ayrılabilirler.
5. Karışımı oluşturan bileşenler kendi
özelliklerini ………………...
6. Karışımı oluşturan maddelerin karışımdaki
oranları değişebilir.
7. Karışımların kütleleri bileşenlerin kütleleri
toplamına ………. fakat karışımın hacmi
bileşenlerin hacimleri toplamına ……….
………………..
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

HOMOJEN KARIŞIMLAR NOT: Çelik bir alaşım örneğidir.

 Bileşimi ve özelliği her yerinde ………. olan

karışımlara denir. Diğer adı ………………..
 Bütün gaz – gaz karışımları (örneğin hava),
alaşımlar (örneğin lehim, pirinç, çelik, 14 ayar
altın …), tuzlu su birer homojen karışım ya da
çözelti örneğidir.
 Çözeltiler iki temel bileşenden meydana gelir:
.................... ve ………………..
 Çözeltide miktarı fazla olan madde
 Çözücüsü su olan çözeltilere ……….
……………….., miktarı az olan madde ise
.................... denir.
genellikle ………………..dir.
NOT – 1: İçerisinde su bulunan çözeltilerde miktara Çözücü Çözünen Çözelti örneği
bakılmaksızın su çözücü olarak kabul edilir. Katı Katı Alaşımlar (lehim, tunç …)
NOT – 2: Bir sistemde bulunan bileşenlerin, Katı Sıvı Gümüş – cıva
birbirinden sınırlayıcı yüzeylerle ayrılmış homojen
bölümlerine ………. denir. Tek fazlı karışımlar Katı Gaz Platin – H2 gazı
……………….., çok fazlı karışımlar ………………..dir. Sıvı Katı Tuzlu su
Sıvı Sıvı Alkollü su
Sıvı Gaz Gazoz
Gaz Gaz Hava

 Metallerin eritilerek karıştırılıp soğutulması

★ Homojen karışımlar ………. fazlıdır.
★ Gazların kendi aralarında oluşturdukları
karışımlar her zaman ………………..dir.
★ Kalay ve bakır alaşımının cıva ile
karıştırılması ile elde edilen karışım
……………….. olarak bilinir. Amalgam, çok
dayanıklı bir diş dolgu malzemesidir.
sonucu elde edilen homojen karışımlara
……………….. denir. Alaşımlar bileşik
olmadığından yapısındaki metaller özelliklerini
korurlar. Sert ve dayanıklıdırlar. Elektrik ve
ısıyı kendini oluşturan metallere göre daha
………. iletirler.
KAVRAM YANILGISI:
Çaya atılan şeker hızlı bir şekilde erir.
Çaya atılan şeker hızlı bir şekilde çözünür.

Çözeltilerin Genel Özellikleri

1. ……………….. yapılı olup, ………. değildirler.

2. Belirli formülleri ……….
3. Yapılarında en az ………. farklı tür madde
bulunur.
4. Karışımı oluşturan maddelerin tanecik boyutu
………. metreden daha küçüktür.
★ Bazı alaşım örnekleri: 5. Bileşenleri arasında belirli bir oran ……….
 22 ayar altın: Au ve Cu Sabit oranlar yasasına uymaz.
 Pirinç: Cu ve Zn 6. ………. fazlı karışımlardır.
 Lehim: Pb ve Sn 7. Belirli ayırt edici özellikleri (kaynama noktası,
 Tunç: Cu ve Sn özkütle, donma noktası …) ……….
8. ……………….. yöntemlerle bileşenlerine
ayrılabilirler.
2
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

ÖRNEK – 1: Aşağıdaki tanılayıcı dallanmış ağaç

sorularının tümünü hatasız yanıtlayan bir öğrenci
kaç numaralı çıkışa ulaşır?

a) Süspansiyon

Birbiri içinde çözünmeyen .......... – ……….

karışımlarıdır.
Örnekler: Çamurlu su, Türk kahvesi, taze sıkılmış
portakal suyu, tebeşir tozu – su, naftalin – su.

HETEROJEN KARIŞIMLAR

 Birbiri içerisinde ……………….. maddelerin

oluşturduğu, her yerinde aynı özelliği
……………….. karışımlardır.
 Kum – su karışımı, zeytinyağı – su karışımı,
mürekkep, çorba heterojen karışımlara örnek
olarak verilebilir.
 Homojen karışımlar ………. faza sahipken,
b) Emülsiyon
heterojen karışımlar ………. ………. faza
sahiptir. Birbiri içinde çözünmeyen ………. – ……….
karışımlarıdır.

Örnekler: Su – zeytinyağı, mazot – su, cıva – su,

yağ – sirke, mayonez, süt

★ Süt, emülsiyon yapılı bir koloittir.

 Heterojen karışımlar dağılan ve dağıtıcı faz

olmak üzere iki fazdan oluşur. Örneğin
çamurlu karışımında dağılan madde ……….,
dağıtan madde ……….dur.
★ Mayonez, yumurta sarısı ve zeytinyağı
ÖRNEK – 2: Karnı çok acıkmış olan Gürbüz mutfağa kullanılarak elde edilen emülsiyon örneğidir.
girdiğinde c) Aerosol

………. ya da ……….nın ………. ortamında

dağılmasıyla oluşan heterojen karışımlardır.
Örnekler: Sis, duman, kirli hava, böcek ilaçları, bulut,
yukarıdaki menü ile karşılaşmış ve çok mutlu deodorant
olmuştur. Ancak annesi sadece homojen karışım
oluşturanları seçebileceğini söylediğinde tüm hayalleri
suya düşmüştür.
Buna göre, Gürbüz listeden hangilerini seçmek
zorunda kalmıştır?

3
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

d) Koloit ÖRNEK – 3: Aşağıda verilen maddeleri çözelti,

koloit, emülsiyon, süspansiyon, aerosol, adi
Dağılan maddenin dağıtıcı madde içerisinde asılı karışım olarak sınıflandırınız.
kalmasıyla oluşan heterojen karışımlardır.
Bulut ………………………
Koloit karışımlarda, dağılan madde çıplak gözle
14 ayar altın ………………………
……………….., ancak mikroskopla görülebilir.
Sis ………………………
Örnekler: Süt, kan, jöle, çırpılmış yumurta, krema,
boya, köpük Mayonez ………………………
Taze sıkılmış portakal suyu ………………………
Krema ………………………
Sirkeli su ………………………
Toprak ………………………
Jöle ………………………
Duman ………………………
Kolonya ………………………
★ Koloitlerden ışın demeti geçerken ışınların Serum ………………………
saçılmasından dolayı parçacıklar net olarak
Ayran ………………………
görülebilir. Ancak, çözeltiden ışın demeti
geçerken net görülmez. Bu etkiye Süt ………………………
……………….. etkisi denir. Duman ve sisteki
Benzin-su karışımı ………………………
havada asılı parçacıklar ışığı saçarlar.
Madenî para ………………………
Türk kahvesi ………………………
Maden suyu ………………………
Çelik ………………………
Kan ………………………
Kirli hava ………………………
Çamurlu su ………………………
İyi çırpılmış yumurta ………………………
Pirinç ………………………
e) Adi Karışım
Dağılan Parçacıkların Boyutuna Göre Karışımların
Kum – tuz gibi dağıtan ve dağılan fazı ……….. olan
Sınıflandırılması
heterojen karışımlara denir.
 ………. metreden (1 nm) küçük maddelerin
Örnekler: Toprak, salata, karışık kuru yemiş, çöplük
oluşturduğu karışım ………………..,
 ………. – ………. metre arası (1 – 1000 nm)
maddelerin oluşturduğu karışım
………………..,
 ………. metreden (1000 nm) büyük
maddelerin oluşturduğu karışım
………………..dur.

4
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

ÖRNEK – 5: Aşağıdaki ifadelerde verilen

boşlukları anahtar kelimeleri kullanarak uygun
şekilde doldurunuz.

süspansiyon emülsiyon çözelti dağıtıcı

alaşım sıvı aerosol Tyndall fiziksel

 Çözeltilerde parçacıklar çıplak göz ile
……………….. koloit kimyasal heterojen
 Koloit yapılar çıplak göz ile ………………..
1. Metallerin eritilerek karıştırılması ile elde
görünür. Parçacıklar, ancak ………………..
edilen homojen karışımlara ………………..
kullanılarak görülebilir.
denir.
 Süspansiyon türü karışımlarda parçacıklar
2. Çok fazlı karışımlar ………………..dir.
çıplak göz ile ………………..
3. Karışımlar ……………….. yöntemlerle
Homojen/Heterojen Karışımların Ayırt Edilmesinde bileşenlerine ayrılabilirler.
Belirleyici Olan Özellikler 4. Çamurlu suda .................... faz sıvıdır.
5. Bir katının veya sıvının gaz içerisinde
Homojen Karışımlar Heterojen Karışımlar heterojen olarak dağılmasıyla oluşan
karışımlara ……………….. denir.
Bekletildiğinde çökelti Çoklu madde 6. Bir karışımın heterojen olup olmadığının ışık
oluşturmaz. görünümü vardır. demeti gönderilerek anlaşıldığı etkiye
……………….. etkisi denir.
Gaz ve sulu çözeltileri Karışanlar genellikle 7. Tanecik boyutu 10-9 metreden küçük
süzüldüklerinde süzgeç dışarıdan fark maddelerin oluşturduğu karışım
kâğıdından geçer. edilebilir. ………………..dir.
8. ……………….. karışım türü bir maddenin sıvı
Gaz ve sulu çözeltileri Bekletildiğinde çökelti içerisinde asılı kalmasıyla oluşan heterojen
genellikle saydamdır. oluşturabilir. karışımdır.
9. Dağılan fazın parçacık boyutu 10-6 metreden
Süzgeç kâğıdından büyük katı – sıvı karışımları
Tek fazlıdırlar.
geçemeyebilir. ………………..dur.
10. Süspansiyon türü karışımlarda dağıtan faz
Genellikle bulanıktırlar.
………………..dır.

ÖRNEK – 4: ÖRNEK – 6: Aşağıdaki ifadeleri doğru ise “D”

yanlış ise “Y” şeklinde işaretleyiniz.
● Salata ● Şerbet ● N2 ve O2 gazları karışımı 1. ….. Karışımların belirli formülleri vardır.
2. ….. Bütün gaz – gaz karışımları homojendir.
● Ekmek ● Dondurma ● Tozlu hava
3. ….. Işık demeti homojen bir karışımdan
Yukarıdaki karışım örneklerinden hangisinin geçtiğinde görünmezken, heterojen bir
bileşimi ve özelliği her yerinde aynıdır? karışımdan geçerken görünür.
4. ….. Dağılan ve dağıtan fazın sıvı olduğu
heterojen karışımlar süspansiyondur.
5. ….. Homojen karışımlar tek fazlı iken,
heterojen karışımlar çok fazlıdır.
6. ….. Hava bir homojen karışımdır.
7. ….. Alaşımlar heterojen karışımlardır.
8. ….. Çözelti oluşumunda bileşenlerin kimyasal
özellikleri değişmez.
9. ….. Koloit, süspansiyon ve emülsiyon türü
karışımlarda dağıtan fazlar ortak olabilir.
10. ….. Dağılan fazın parçacık boyutu 10-9 m ile
10-6 m arasında değişen karışımlar
süspansiyondur.
5
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

ÖRNEK – 7: Aşağıdaki kavram haritasında boş 3. I. Mazot

kutulara gelmesi gereken ifadeleri verilen anahtar II. Ketçap
kelimeleri kullanarak doğru bir şekilde III. Çamur
doldurunuz.
Yukarıdaki maddeler su ile karıştırıldığında oluşan
Süspansiyon Emülsiyon karışımların türü aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir?

Çözelti Koloit Aerosol

4. Bir karışımdaki dağılan tanecikler ile ilgili,

I. Boyutu 10-6 m den büyükse

süspansiyondur.
II. Boyutu 10-9 m ile 10-6 m arasında ise
çırpılmış yumurta örneği verilebilir.
III. Boyutu 10-9 m den küçükse şekerli su
olabilir.
KAZANIM KAVRAMA TESTİ – 1 yargılarından hangileri doğrudur?
1. Aşağıdaki karışımlardan hangisi çözeltilere A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
örnek olarak gösterilemez?
A) Çelik D) I ve III E) I, II ve III
B) Naftalin – su karışımı
C) Su – alkol karışımı
D) Çamaşır sodası – su karışımı
E) Hava 5.

Karışımlarla ilgili yukarıdaki bilgilerden hangileri

yanlıştır?
2. Aşağıdaki ifadelerden hangisi hem sıvı
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
bileşikler hem de çözeltiler için her zaman
doğrudur? D) II ve III E) I ve III
A) Elektrik akımını iletirler.
B) Homojen yapıdadırlar.
C) Fiziksel yöntemlerle bileşenlerine
ayrılırlar. 6. Aşağıdaki karışımlardan hangisinde
D) Kaynama noktaları ve özkütleleri sabittir. dağılan faz boyutu 10-6 m den büyüktür?
E) Tek tür moleküllerden oluşmuşlardır.
A) Hava B) Süt C) Serum

D) Türk kahvesi E) Kan

6
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

7. Spreyler ile ilgili, 10. X ve Y kaplarında bulunan sıvılara lazer ışın

demeti gönderiliyor. X kabında ışın
I. Dağıtan faz gazdır. görünmezken, Y kabında ışın görünüyor.
II. Aerosoldür.
III. Heterojen bir karışımdır.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Buna göre,
8. I. Bu etkiye Tyndall etkisi denir.
II. X kabındaki sıvı homojendir.
III. Y kabındaki sıvı iki fazlıdır.

yargılarından hangileri kesinlikle

doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Yukarıdaki şemada karışımlar örnekleriyle beraber

sınıflandırılmıştır.

Buna göre I, II, III, IV, V numaralı yerlere gelmesi

gerekenler hangisinde doğru verilmiştir?

11. Lehim, süt ve tuzlu – su maddeleri ile ilgili,

I. Lehim ve tuzlu – su homojen süt

heterojen karışımdır.

II. Süt ve tuzlu – su da dağıtan faz sıvıdır.

III. Her üçünün de bileşenleri bileşiktir.

9. Aşağıdaki karışımların karşılarında verilen
örneklerden hangisi yanlıştır? Yukarıda verilen yargılardan hangileri
doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

7
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

PEKİŞTİRME TESTİ – 1 4. Koloit madde türü ile ilgili,

1. I. Heterojen bir karışımdır.

II. Tyndall etkisine göre gelen ışık demeti
saçılmaz.
III. Dağılan fazın tanecik boyutu 10-9 m den
büyük 10-6 m den küçüktür.

Yukarıda verilen madde çiftlerinden hangileri ile yargılarından hangileri doğrudur?

elde edilen karışımlar her zaman homojen olur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
D) I ve II E) II ve III
5. Heterojen karışımlar ile ilgili,

I. Aerosol karışımlarda dağıtan faz gazdır.

II. Emülsiyonda dağılan faz sıvıdır.
2. Aşağıdaki Ven şeması bileşik ve çözeltilerin III. Koloitlerde dağılan taneciklerin boyutu
genel özelliklerini göstermektedir. çözeltilerden küçük, süspansiyondaki
taneciklerden büyüktür.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

6.

Buna göre,

I. X yerine, bileşenlerin özellerini

göstermez.
II. Y yerine, homojendir. Yukarıdaki karışım türlerinin hangilerine
III. Z yerine, fiziksel yöntemlerle doğru örnek verilmiştir?
ayrıştırılamaz.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
yargılarından hangileri getirilebilir?
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III 7. Bir karışımdaki dağılan taneciklerin

boyutu,

I. 10-6 m den büyükse

II. 10-9 m den küçükse
3. Çözücü içerisinde dağılan fazın tanecik III. 10-9 m ile 10-6 m arasında ise
boyutu 10-9 m den küçük ise oluşan karışım
homojendir. bu karışımlar aşağıdakilerden hangisi
olur?
Buna göre, aşağıdaki maddelerin
hangisinde çözünen taneciklerin boyutu
10-9 m den büyüktür?

A) Hava B) Cu-Zn alaşımı

C) Tebeşir tozu-su karışımı D) Tuzlu su

E) C6H12O6(suda)
8
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

8. Aşağıdaki grafikte X, Y, Z, R ve T 11.

karışımlarını oluşturan çözücü ve çözünen
maddelerin fiziksel hâlleri verilmiştir.

Karışımlar ile ilgili ifadeler ve terimleri

arasındaki eşleşme aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi

kesinlikle yanlıştır?

A) X karışımı tek fazlıdır.

B) Y karışımına örnek olarak sirke verilebilir.
C) Z karışımında sofra tuzu kullanılmışsa,
elektrik akımını iletmez. Çözünme Olayı
D) R karışımı maden sodası olabilir.
Bir maddenin başka bir madde içerisinde
E) T karışımı çelik olabilir.
homojen olarak dağılmasına ……………….. denir.

Çözünme olayı üç aşamada gerçekleşir.

1. Çözünenin kendi tanecikleri arasındaki

9. I. Kan etkileşimler ……………….. Bu olay için enerji
II. Duman gereklidir.
III. Türk kahvesi 2. Çözücü tanecikleri çözünen taneciklere yer
açmak için birbirinden ……………….. Bu olay
Yukarıdaki karışım örneklerinden için enerji gereklidir.
hangilerinde dağıtan faz bir sıvıdır? 3. Çözücü ve çözünen tanecikleri arasında yeni
etkileşimler ………………... Bu olay sırasında
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
enerji açığa çıkar.
D) II ve III E) I, II ve III

10. Sis kümesi ile ilgili,

I. Dağıtan faz gazdır.

II. Dağılan faz sıvıdır.

III. Homojendir.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

9
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

Çözünen taneciklerinin su molekülleri

tarafından sarılmasına ……………….., su dışında
başka bir çözücünün tanecikleri tarafından
sarılmasına ……………….. denir. Örneğin, tuzun suda
çözünmesi hidratasyon olayı iken, ojenin asetonda
çözünmesi solvatasyondur.
İyonik Maddelerin Suda Çözünmesi

İyonik katı suya atıldığında iyonik katının (+)

yüklü iyonu suyun ẟ- yüklü oksijeni tarafında; iyonik
katının (-) yüklü iyonu ise suyun ẟ+ yüklü hidrojenleri
tarafından sarılarak birbirinden ayrılır ve suda
çözünür. Apolar Yapılı Maddeler

 Elektronegatiflikleri aynı olan elementlerin

oluşturduğu moleküller (O2, H2, Br2, F2... gibi)
 Yapısında sadece karbon ve hidrojen
atomlarını bulunduran bileşikler (CH4, C2H6,
C3H8... gibi)
 Soygazlar (He, Ne, Ar… gibi)

Polar Yapılı Maddeler

 Molekülleri XY türünde olan iki atomlu

bileşiklerin tamamı (HCl, HBr, HF… gibi)
 Merkez atomunda ortaklanmamış değerlik
elektron çifti bulunduran bileşikler (NH3,
H2O… gibi)

★ Tuzlu suyun elektrik iletkenliği, suda

çözünmesi sırasında oluşturduğu iyonlar  Yapısında karbon ve hidrojen atomlarının
tarafından gerçekleşir. yanında üçüncü bir tür atom içeren bileşikler
Moleküler Çözünme (CH3OH, C2H5OH, CH3COOH… gibi)

 Çözücüde iyonlaşmadan molekül hâlinde London Etkileşimleri

çözünmeye denir.  ……………….. yapılı moleküller arasında
 Alkol ve şeker suda moleküler çözünürler. bulunan en ……………….. etkileşimdir.
C2H5OH(s) + H2O(s) C2H5OH(suda)  Anlık kutuplaşma nedeniyle oluşur, anlık dipol
(alkol) ya da indüklenmiş dipol olarak da bilinir
★ Tüm zayıf etkileşimlerin yanında her zaman
C6H12O6(k) + H2O(s) C6H12O6(suda) bulunur.
(şeker)
Dipol – Dipol Etkileşimleri
★ Bu tür çözünme sonucu oluşan çözeltiler iyon
içermediğinden elektrik akımını  ……………….. moleküller arasında oluşan
………………..ler. etkileşim türüdür.

10
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

 Genellikle, benzer türdeki maddeler birbiri NOT: İki maddenin birbiri içerisinde çözünmesi için
içerisinde çözünürler.
I. İyon-dipol etkileşimi
★ Benzer, benzeri çözer. II. Dipol-dipol etkileşimi
 Polar moleküller polar çözücülerde, Apolar III. London etkileşimi
moleküller Apolar çözücülerde iyi çözünürler. IV. Hidrojen bağı
 İyonik maddeler su gibi polar çözücülerde iyi
çözünürler. olması gerekir.

ÖRNEK – 8: Aşağıdaki tanecikleri polar ya da Bazı Tanecikler Arasındaki Etkileşimler

apolar olarak sınıflandırınız.

(1H, 5B, 6C, 7N, 8O, 9F)

a) HF b) N2 c) NH3 d) C2H5OH e) C3H8

f) BH3 g) CO2 h) CF4

Hidrojen Bağı

 Hidrojen bağının oluşması için hidrojen atomu

 ….., ….., ….. atomlarından birine
bağlanmalıdır.
ÖRNEK – 9: Aşağıdaki moleküllerin verilen
 F, O, N atomlarının en az bir çift
çözücülerde (C6H6, H2O) çözünüp
ortaklanmamış değerlik elektron çiftine
çözünmeyeceğini, çözünüyorsa etkileşim türünü
sahip olması gerekir.
belirtiniz.

★ Etil alkol ve metil alkol suda sınırsız çözünür.

Bunun nedeni, su molekülleri ile çok sayıda
hidrojen bağı yapmalarıdır.
★ Molekülleri arasında hidrojen bağına sahip
olan ya da su ile hidrojen bağı yapabilen
tanecikler, hidrojen bağı yapamayan
taneciklere göre suda daha iyi çözünürler.

11
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

ÖRNEK – 10: Aşağıdaki ifadeleri doğru ise “D” KAZANIM KAVRAMA TESTİ – 2
yanlış ise “Y” şeklinde işaretleyiniz.
1.
1. ….. Yapısında sadece C ve H atomu içeren
bileşikler suda çözünmezler.
2. ….. HCl polar yapılı bir bileşiktir.
3. ….. Sıvı çözeltilerde çözücü ve çözünen her
zaman sıvı hâldedir.
4. ….. Bütün çözünme olayları fizikseldir. Oda koşullarında bulunan yukarıdaki
5. ….. Birbirleriyle hidrojen bağı yapan maddelerden hangileri birbiri içerisinde iyi
moleküller birbiri içinde iyi çözünürler. çözünür?
6. ….. Molekülleri iki atomlu olan bileşiklerin
tamamı polardır. (1H, 6C, 8O, 17Cl)
7. ….. CCl4 bileşiği suda çözünmez. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
8. ….. Merkez atomunda ortaklanmamış
elektron çifti bulunduran bileşikler apolar D) II ve III E) I, II ve III
yapılıdır.
2. Sıvı hâlde bulunan aşağıdaki maddelerden üç
9. ….. Polar yapılı olan maddeler polar
ayrı kapta 100’er mL yer almaktadır.
çözücülerde, apolar yapılı olan maddeler
apolar çözücülerde genellikle iyi çözünür. I. kap: C2H5OH (etanol)
10. ….. Farklı moleküller arasında da hidrojen II. kap: CCl4 (karbon tetraklorür)
bağı oluşabilir. III. kap: C6H14 (heksan)
ÖRNEK – 11: Aşağıdaki ifadelerde verilen Daha sonra her bir kaba aynı koşullarda
boşlukları anahtar kelimeleri kullanarak uygun 100’er mL saf su ilave edilmiştir.
şekilde doldurunuz. (Bazı kelimeler birden fazla
kullanılabilir.) Buna göre kaplardan hangilerinde
homojen bir karışım oluşur? (Su ve etanol
hidratasyon London polar apolar polar, karbon tetraklorür ve heksan apolar
moleküllerdir.)
dipol-dipol hidrojen bağı yüksektir
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
düşüktür iyon-dipol oksijen D) I ve II E) II ve III
1. Dipol – dipol etkileşimi ……………….. yapılı
2018 / TYT
moleküller arasında oluşur.
2. İyonik katı suya atıldığında, iyonik katının (+) 3.
yüklü katyonu suyun ẟ- yüklü ………………..
atomu tarafından sarılır.
3. Polar moleküller arasında oluşan
……………….. etkileşimleri ………………..
kuvvetlerinden daha güçlüdür.
4. NH3 molekülleri arasında etkin olan etkileşim Yukarıda açık formülleri ve fiziksel hâlleri
………………..dır. verilen maddelerle ilgili aşağıdaki
5. Moleküller arasında gözlenen en zayıf yargılardan hangisi yanlıştır?
etkileşim ……………….. kuvvetleridir.
6. C3H8, C2H4 gibi bileşikler ……………….. A) III. yapı, I. yapıda iyi çözünmez.
yapılıdır. B) II. yapı, I. yapıda iyi çözünmez.
7. Çözünen iyonların su molekülleri ile çevrilmesi C) IV. yapı hidrojen bağı yapabilir.
ile oluşan çözünmeye ……………….. denir. D) II. yapı, III. yapıda iyi çözünmez.
8. HF’nin sudaki çözünürlüğü aynı koşullarda E) IV. yapı, I. yapıda çok iyi çözünür.
HCl’nin sudaki çözünürlüğünden daha
………………..
9. Yemek tuzu (NaCl) suda çözündüğünde su ile
aralarında ……………….. etkileşimleri kurulur.
12
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

4. a) I2 ve H2O b) NaCl ve H2O 8. Aşağıdaki moleküllerden hangisinde kalıcı

c) C2H5OH ve NH3 d) HCl ve CH4 dipol bulunmaz?
e) He ve H2O
Gaz hâlinde olmadıkları bilinen yukarıda
verilen madde çiftlerinden hangilerinden
bir çözelti elde edilir? (1H, 6C, 7N, 8O, 11Na,
17Cl)

A) a ve b B) b ve c C) a, b ve d

D) c, d ve e E) b, c ve e

5. KCl iyonik katısı suda iyi

çözünür.
Çözünme sırasında iyonik katı
ile su arasındaki etkileşim
türü aşağıdakilerden hangisi
olur? (1H, 8O)

A) İyon-dipol etkileşimi 9. I. Ojenin asetonla temizlenmesi

B) İndüklenmiş dipol-dipol etkileşimi II. Yağlı boyanın tinerle inceltilmesi
C) İyon-indüklenmiş dipol etkileşimi III. Limonataya şeker eklenmesi
D) Dipol-indüklenmiş dipol etkileşimi Yukarıdaki olaylardan hangileri çözünme
E) Dipol-dipol etkileşimi olayıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

6. Yapı formülü
D) II ve III E) I, II ve III
olan CO2 bileşiği aşağıda yapı formülleri
verilen maddelerden hangisinin içerisinde
iyi çözünür?

10. NaCl iyonik katısı,

yukarıda verilen çözücülerden

7. Aşağıdakilerden hangisi suda diğerlerine hangilerinde çözünmez?
göre daha az çözünür?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

13
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

11. İyonik XY katısının suya atıldığında PEKİŞTİRME TESTİ – 2

iyonlarının su ile sarılmış hâli aşağıdaki
gibidir. 1. Çözünme işleminin aşamaları,

I. Çözünen tanecikler arasındaki bağlar kopar.

II. Çözücü tanecikler arasındaki bağlar kopar.
III. Çözücü ve çözünen tanecikleri birbirini
çeker.
ifadelerinden hangileriyle açıklanabilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Buna göre, XY bileşiğindeki iyonlar

aşağıdakilerden hangisi olamaz?

2. Kirler genellikle apolar yapılı yağlardır.

Buna göre, bir kumaşa bulaşan kiri
temizlemek için,

I. H2O(s)
II. CCl4(s)
III. NH3(s)

çözücülerinden hangileri kullanılamaz?

(1H, 6C, 7N, 8O, 17Cl)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

12. Aşağıda verilen kimyasal türler ve

aralarındaki etkileşim türlerinden hangisi
yanlıştır?
3. HF ve O2 maddeleri ile ilgili,

I. HF molekülleri arasında hidrojen bağı

vardır.
II. O2 molekülleri arasında London kuvvetleri
etkindir.
III. Her ikisi de suda iyi çözünür.

yargılarından hangileri doğrudur? (1H, 8O,

9F)

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

14
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

4. 8. Aşağıdaki karışım türleri ve örneklerinden

hangisi yanlıştır?

Yukarıda verilen maddelerden hangileri su

ile hidrojen bağı yaparak çözünür?
9. I. Tuzlu su
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II II. Taze sıkılmış portakal suyu
D) II ve III E) I, II ve III III. Benzin-su karışımı

Yukarıda verilen karışımlar

5. KCl tuzu, su içerisine atıldığında, aşağıdakilerden hangisinde doğru
sınıflandırılmıştır?
I. İyon-dipol etkileşimi oluşur.

II. etkileşimi gerçekleşir.

III. etkileşimi gerçekleşir.

10.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

6. Saf suya yemek tuzu atılıp karıştırıldığında, Yukarıdaki bilgilerden hangileri kesinlikle
yanlıştır?
I. Kimyasal değişim gerçekleşir.
II. Hidratasyon olayı gerçekleşir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
III. Oluşan karışım elektrik akımını iletir.
D) II ve III E) I ve III
yargılarından hangileri doğrudur?
11. Aşağıda verilen madde örneklerinden
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III hangisinin karşısındaki özellik yanlıştır?
D) II ve III E) I, II ve III

7. Aşağıdakilerden hangisi saf olmayan

homojen maddedir?

A) Ayran B) CO2 C) Amonyak

D) Lehim E) Bakır(I) nitrat

15
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

12. I. Kuru hava ÖRNEK – 12: Aynı sıcaklıkta bulunan yandaki

II. Tozlu hava çözeltilerin,
III. Sis
a) Derişim
Yukarıda verilen karışımlardan hangileri b) Çözelti kütlesi
aerosoldür? Çö𝑧ü𝑛𝑒𝑛
c) kütle oranı
Çö𝑧ü𝑐ü
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
niceliklerini kıyaslayınız.
D) I ve III E) II ve III

Çözünmüş Madde Oranını Veren İfadeler

ÖRNEK – 13: Aşağıdaki grafik aynı tür çözünen ve

çözücü kullanılarak hazırlanan I, II ve III
çözeltilerindeki çözücü ve çözünen kütlelerini
göstermektedir.

Aynı sıcaklıkta II’deki çözelti I’deki çözeltiye

göre ……………….. çözelti iken III’teki çözeltiye göre
………………..tir.

★ Seyreltik ve derişik sınıflandırması bağıl bir

sınıflandırmadır.
NOT: Bir çözeltinin tek başına seyreltik ya da derişik Buna göre,
olduğuna karar verilemez.
a) Aynı miktarda çözücü kullanıldığında
★ Seyreltik bir çözelti; derişimleri kıyaslayınız.
 ……………….. madde eklenip b) Aynı miktarda çözünen kullanıldığında çözelti
çözülerek, kütlelerini kıyaslayınız.
 ……………….. madde
buharlaştırılarak daha derişik hâle
getirilebilir.
★ Derişik bir çözelti;
 ……………….. madde eklenerek,
 ……………….. maddenin bir kısmı ÖRNEK – 14: 25OC de şekerin çözünürlüğü
çöktürülerek daha seyreltik hâle 30 gram/100 g sudur.
getirilebilir.
Buna göre, aynı sıcaklıkta
KAVRAM YANILGISI:
I. 25 gram su ve 5 gram şeker
II. 150 gram su ve 42 gram şeker
Çözüneni az olan çözelti seyreltiktir. III. 400 gram su ve 130 gram şeker
Çözünen/Çözücü oranı küçük olan çözelti kullanılarak hazırlanan çözeltilerden hangileri
seyreltiktir. doymamıştır?

16
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

Çözeltilerde Derişim Birimleri ÖRNEK – 18: Aynı sıcaklıkta bulunan aşağıdaki

sıvıların üzerine belirtilen miktarlarda tuz atılarak
Belirli bir miktar çözücü ya da çözeltide çözdürülüyor.
çözünen madde miktarına ……………….. denir.
Kütlece Yüzde Derişim

★ Elektrik akımını ileten bir çözeltinin (elektrolit)

kütlece yüzde derişimi artarsa, elektrik
iletkenliği de artar.
★ Çözünen ve çözücü kütlelerinin toplamı Buna göre elde edilen çözeltilerin derişimlerini
çözeltinin toplam kütlesine eşittir. kıyaslayınız.

ÖRNEK – 15: 42 gram KCl tuzu 158 gram saf suda

çözünüyor. Buna göre, elde edilen çözelti kütlece
% kaçlık olur?

ÖRNEK – 19: 0,5 mol KOH bazının 172 gram saf

suda çözünmesiyle oluşan çözeltinin kütlece %
derişimi kaç olur? (KOH = 56 g/mol)

ÖRNEK – 16: 150 gram su ile kütlece % 40 KNO3

içeren çözelti hazırlamak için kaç gram KNO3 tuzu
kullanmak gerekir?

ÖRNEK – 20: Özkütlesi 1,25 g/mL olan NaNO3

çözeltisinin 400 mililitresinde 50 gram NaNO3 tuzu
çözünmüştür.

ÖRNEK – 17: Buna göre, oluşan çözelti kütlece yüzde kaçlıktır?

I. 300 gram kütlece % 20 lik KOH çözeltisi

II. 400 gram kütlece % 10 luk KOH çözeltisi
III. 200 gram kütlece % 40 lık KOH çözeltisi
Yukarıda verilen çözeltilerin içerdikleri
çözünen miktarlarını karşılaştırınız?

NOT: Çözebileceğinden daha az madde çözmüş olan

çözeltiler ……………….. çözeltilerdir. Maksimum
madde çözünmesiyle elde edilen çözeltiler
……………….. çözeltilerdir.

17
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

Çözeltilerin Kütlece Yüzde Derişimi Nasıl NOT: Çözeltilerin karışma oranı sorulduğunda
Değiştirilebilir? Pearson çaprazı kullanılabilir.

1. Doymamış çözeltiye aynı ……………….. Buna göre,

maddenin sabit sıcaklıkta ilavesi ile çözeltinin
kütlece yüzde derişimi ………. X: Birinci çözeltinin kütlece yüzde derişimi
2. Çözeltiye ………. eklenirse çözeltinin kütlece
yüzde derişimi ..........
Y: İkinci çözeltinin kütlece yüzde derişimi
3. Doymamış çözeltiden çökelme olmadan bir Z: Karışımın kütlece yüzde derişimi
miktar su buharlaştırılırsa kütlece yüzde
derişim ………. (Z-Y): X çözeltisinin miktarı
4. Çözeltiden bir miktar çözünen madde
çöktürülürse kütlece yüzde derişim ………. (X-Z): Y çözeltisinin miktarı
5. Çözeltiye aynı çözünenin olduğu farklı yüzde
derişimine sahip başka bir çözelti eklenirse
kütlece yüzde derişim değişir.

KAVRAM YANILGISI:

Bir çözeltinin yarısı başka bir kaba
aktarılırsa kütlece yüzde derişimi de yarıya
iner.
Çözeltinin kütlece yüzde derişimi değişmez.
ÖRNEK – 21: Kütlece % 30 luk 200 gram tuzlu su
çözeltisine kaç gram saf su eklenirse, elde edilen
çözelti kütlece % 12 lik olur?

Çözeltiler karıştırılırsa;

bağıntısı kullanılabilir. ÖRNEK – 22: Kütlece % 25 lik 60 gram etil alkolün

sulu çözeltisine 15 gram saf alkol ilave edilirse,
 Çözeltiye saf su eklenirse, % derişim sıfır
oluşan çözeltideki alkolün kütlece yüzdesi kaç olur?
alınır.
 Çözeltiye saf çözünen eklenirse, % derişim
100 alınır.
 Çözeltiden su buharlaştırılırsa, toplama işareti
yerine çıkarma işareti kullanılır.
 Ayrıca, her bir çözeltideki çözünen maddeler
bulunarak, bu çözünen madde toplamı
karışımının toplam kütlesine bölünür. Bu
şekilde de kütlece yüzde derişim
ÖRNEK – 23: 200 gram kütlece % 20 lik şeker
hesaplanabilir.
çözeltisiyle 300 gram kütlece % 40 lık şeker
çözeltileri karıştırıldığında son çözeltinin kütlece %
derişimi kaç olur?

18
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

ÖRNEK – 24: 150 gram kütlece % 20 lik şeker NOT – 1: Kütlece % derişimin değiştiği
çözeltisine 50 gram şeker ve 50 gram saf su ekleniyor. çözeltilerde çözelti yoğunluğu ve
çözelti kütlesi de değişir.
Buna göre, elde edilen şeker çözeltisi kütlece %
kaçlık olur? NOT – 2: Kolonya, alkol ve su
karışımıdır.

Hacimce Yüzde Derişim

ÖRNEK – 25: Kütlece % 60 lık KOH çözeltisi ile

kütlece % 20 lik KOH çözeltisi hangi oranda
karıştırılırsa son çözelti kütlece % 25 lik olur?
★ Çözelti hacmi çözünen ve çözücü hacimleri
toplamına eşit değildir.

NOT: 80O lik kolonyanın anlamı, kolonyanın hacminin

% 80’i etil alkol % 20’si ise sudur.

ÖRNEK – 28: 200 mililitre alkol ile hazırlanan 500

mililitrelik kolonyadaki hacimce alkol yüzdesi
kaçtır?
ÖRNEK – 26: Kütlece % 10 luk 150 gram KCl
çözeltisini kütlece % 30 luk yapmak için kaç gram su
buharlaştırılmalıdır?

ÖRNEK – 29: Hacimce % 35 lik 600 mililitre etil

alkol çözeltisi hazırlanırken kaç mililitre etil alkol
kullanılmıştır?

ÖRNEK – 27: İçinde kütlece % 30 luk şekerli su

bulunan bir kaba kütlece % 20 lik şekerli su çözeltisi
yavaş yavaş ekleniyor.

Buna göre, bu olay ile ilgili çizilen,

ÖRNEK – 30: Hacimce % 40 alkol içeren
kolonyanın 300 mililitresinde kaç gram alkol
çözünmüştür? (dalkol = 0,8 g/mL)

grafiklerden hangileri doğrudur?

19
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

ÖRNEK – 31: 400 mililitre ve hacimce % 80 lik 2. İçinde 40 mL tuzlu su bulunan beherdeki
sirke çözeltisi hazırlanırken kaç mL asetik asit çözelti aşağıda belirtilen test tüplerine
kullanılır? şekildeki gibi paylaştırılıyor.

ÖRNEK – 32: Yandaki kolonya şişesindeki

alkol miktarı 160 gramdır.
Kolonyadaki alkolün yoğunluğu 0,8 g/mL
olduğuna göre, şişede kaç gram su
kullanılmıştır? (dsu: 1 g/mL, Hacmin Bu tüplere sırasıyla;
korunduğu kabul edilecektir.)
 Tüp-1’e 10 mL su ve 2 gram tuz
ekleniyor ve tuzun tamamının
çözünmesi sağlanıyor.
 Tüp-2’ye 20 mL su ve 2 gram tuz
ekleniyor ve tuzun tamamının
çözünmesi sağlanıyor.
 Tüp-3’e 20 mL su ekleniyor.
ppm (Milyonda Bir Kısım) işlemleri uygulanıyor.

 İngilizce’de “parts per million” kelimelerinin Buna göre,

baş harflerinden kısaltılmıştır.
I. En seyreltik çözelti tüp – 3’te olandır.
 1 kg çözeltide çözünen maddenin miligram
II. Elektrik iletkenliği en yüksek olan çözelti
(mg) cinsinden kütlesine ppm denir.
tüp-1’de olandır.
 Hesaplamalarda, çok seyreltik olduklarından,
III. Tüp – 2’deki çözelti tüp – 3’tekine göre
çözelti kütlesi yerine çözücü kütlesi
daha derişiktir.
kullanılabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
KAZANIM KAVRAMA TESTİ – 3
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
1. Aynı sıcaklıkta
 200 gram suya 5 gram yemek tuzu D) II ve III E) I, II ve III
 180 gram suya 15 gram yemek tuzu

ilave edilerek iki çözelti hazırlanmış ve

hazırlanan bu iki çözelti birbirleriyle
karıştırılmıştır.
Buna göre oluşan son çözeltideki yemek
tuzunun derişimi kütlece yüzde kaçtır?

A) 3,00 B) 4,56 C) 5,00

D) 5,25 E) 8,26

2017 / YGS

20
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

3. Aynı sıcaklıkta bulunan aşağıdaki su 6. Aşağıda verilen saf suların üzerine belirtilen
örneklerinde belirtilen miktarlarda sofra tuzu miktarda şeker eklenerek çözünmeleri
çözünüyor. sağlanıyor.

Buna göre,

I. Her iki çözelti de elektrolittir. Buna göre, elde edilen şeker çözeltilerinin
II. Birim hacmin kütlesi 2 > 1 dir. seyreltikten derişiğe doğru sıralanışı
III. 1. çözelti daha seyreltiktir. aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) 1, 2, 3 B) 3, 2, 1 C) 3, 1, 2
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) 1, 3, 2 E) 2, 1, 3
D) II ve III E) I ve II

4. Yandaki çözeltiye bir miktar

daha NaCl katısı eklenip, 7. Yoğunlukları farklı olan su ve etanol sıvılarının
çözülüyor. eşit hacimleri aynı sıcaklıkta karıştırılarak bir
Buna göre, aşağıdaki çözelti hazırlanıyor.
niceliklerden hangisi Bu çözeltideki bileşenlerin derişimi ile
artmaz? ilgili,
A) Çözelti kütlesi I. Etanolün kütlece yüzdesi hacimce
B) Çözünen kütlesi yüzdesine eşittir.
C) Çözücü kütlesi II. Etanolün kütlece yüzdesi suyun kütlece
D) Çözeltideki Na+ iyon sayısı yüzdesine eşittir.
E) Çözeltideki Cl- iyon sayısı III. Etanolün hacimce yüzdesi suyun hacimce
yüzdesine eşittir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

5. Kütlece % 10 luk 150 gram sulu NaCl
çözeltisine aynı sıcaklıkta 10 gram NaCl ve 40 D) I ve II E) I ve III
gram su ilave ediliyor.
2020 / MSÜ
İlave edilen NaCl nin tamamı çözündüğüne
göre oluşan çözeltideki NaCl nin kütlece
yüzdesi kaçtır?

A) 5 B) 7,5 C) 12,5 D) 15 E) 17,5

2019 / MSÜ

21
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

8. Aşağıdaki çözeltilere kütlece % 25 lik 30 gram PEKİŞTİRME TESTİ – 3

tuzlu su çözeltisi ayrı ayrı ekleniyor.
1. Seyreltik şekerli su çözeltisini derişik hâle
getirmek için aynı sıcaklıkta,
I. biraz daha şeker çözme,
II. biraz daha su ekleme,
III. çökme olmadan bir miktar su
buharlaştırma
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
Buna göre, çözeltilerin kütlece %
derişimleri nasıl değişir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

2. Doymamış KOH sulu çözeltisine aynı

sıcaklıkta bir miktar daha katı KOH ilave
edilirse,
I. Daha derişik hâle gelir.
çö𝑧ü𝑛𝑒𝑛
II. kütle oranı artar.
çö𝑧ü𝑐ü
III. Elektrik iletkenliği artar.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

3. Kütlece % 20 lik 300 gram KNO3 çözeltisinden

9. Arabalarının radyatörlerine doldurulan çökelme olmadan 140 gram su
antifiriz, hacimce %40’lık sulu etandiol buharlaştırılarak 40 gram daha KNO3 tuzu
çözeltisidir. eklenerek çözülüyor.

2500 mL antifiriz çözeltisi hazırlamak için Buna göre, elde edilen yeni çözeltinin
aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır? kütlece % derişimi kaç olur?

A) 1000 mL su üzerine toplam çözelti hacmi A) 25 B) 40 C) 45 D) 50 E) 60

2500 mL olana kadar etandiol
eklenmelidir. 4. Yandaki NaCl sulu çözeltisine
B) 1000 mL etandiol üzerine toplam çözelti sadece dipteki katının tamamını
hacmi 2500 mL olana kadar su çözecek kadar aynı sıcaklıkta
eklenmelidir. su ekleniyor ve su ekleme
C) 40 mL etandiol üzerine toplam çözelti işlemi durduruluyor.
hacmi 2500 mL olana kadar su Buna göre,
eklenmelidir.
D) 40 mL su üzerine toplam çözelti hacmi I. İletkenlik
2500 mL olana kadar etandiol II. Çözelti kütlesi
eklenmelidir. III. Derişim
E) 1500 mL etandiol üzerine 1000 mL su
eklenmelidir. özellikleri nasıl değişir?
2021 / MSÜ

22
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

5. 25OC de aşağıdaki gibi üç farklı doymamış 9. Kütlece % 30 luk 80 gram çözelti 0,4 mol
KNO3 çözeltisi hazırlanıyor. X(OH)2 katısı içermektedir.

I. çözelti: 100 gram saf su ve 25 gram KNO3 katısı Buna göre, X elementinin atom kütlesi
kaçtır?
II. çözelti: 75 gram saf su ve 25 gram KNO3 katısı
(H = 1, O = 16)
III. çözelti: 180 gram saf su ve 20 gram KNO3 katısı
A) 12 B) 18 C) 24 D) 26 E) 40
Bu çözeltilerin KNO3 açısından en
derişikten en seyreltik olana doğru
sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?

A) I-II-III B) II-I-III C) II-III-I

D) III-I-II
6. Şekildeki kapta bulunan
saf suyun üzerine 30
gram şeker ekleniyor ve 10
gram şekerin dibe çöktüğü
gözleniyor.
Buna göre, oluşan
çözelti kütlece %
kaçlıktır?
E) III-II-I
2019 / TYT
10. Kütlece % 40 lık şeker çözeltisine saf su
eklendiğinde kütlece % 16 lık 1000 gram
çözelti elde ediliyor.
Buna göre, eklenen su kaç gramdır?
A) 200 B) 400 C) 560 D) 600 E) 840

A) 20 B) 30 C) 25 D) 80 E) 40

7. 600 gram kütlece % 15 lik NaCl çözeltisi

hazırlamak için aynı tuzun kütlece % 10 luk
ve % 40 lık çözeltilerinden kaçar gram
kullanılmalıdır? 11. Kütlece % 20 lik 300 gram tuzlu suya;
I. Çökelme olmadan 100 gram su
buharlaştırma
II. 50 gram tuz ekleyip çözme
III. 50 gram tuz ve 50 g su ekleme

işlemlerinden hangileri ayrı ayrı

uygulanırsa yeni çözelti kütlece % 30 luk
olur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III
8. 40 gram kütlece % 40 lık ve 60 gram kütlece
% 20 lik tuzlu su çözeltileri karıştırılıp üzerine
de 300 gram saf su ekleniyor.

Buna göre, oluşan son karışım kütlece %

kaçlık olur?

A) 4 B) 7 C) 14 D) 16 E) 28

23
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

ÇÖZELTİLERİN ÖZELLİKLERİ  Kaynama noktasındaki yükselme, çözeltide

Saf maddelerin donma noktası ve kaynama
noktası gibi fiziksel özellikleri sabittir. Örneğin, deniz
seviyesinde saf suyun donma noktası ………. ve
kaynama noktası ……….’dir.
Çözeltilerde donma ve kaynama noktası gibi
fiziksel özellikler çözelti derişimine bağlıdır. Bir çözelti
çözünen maddenin tanecik derişimine bağlı olan
özelliklerine .................... ……………….. denir.
çözünen toplam tanecik derişimiyle doğru
orantılıdır.
KAVRAM YANILGISI:
Su içinde herhangi bir madde çözünürse
kaynama noktası artar.
Kaynama noktasının artması için suda
uçucu olmayan bir katı çözünmelidir.

 Kışın yolların buz tutmasını engellemek için ÖRNEK – 33:

yollara neden tuz dökülür?
 Kışın arabaların cam suyuna, motor soğutma
suyuna neden antifiriz katılır?
 Kışın uçaklar neden alkol ile yıkanır?
 Kaynayan makarna suyuna tuz atıldığında
neden kaynama birden kesilir?
1 – Kaynama Noktası Yükselmesi

Saf bir sıvıda uçucu olmayan katı bir madde Aynı ortamda bulunan yukarıdaki sıvıların
(örneğin tuz, şeker gibi) çözündüğünde oluşan kaynamaya başlama sıcaklıklarını kıyaslayınız.
çözeltinin kaynama noktası her zaman saf çözücünün
kaynama noktasından daha ……………….. olur.
Bunun nedeni, uçucu olmayan bileşenin, çözeltinin
buhar basıncını düşürmesidir. Düşen buhar basıncı
daha fazla enerji alınarak atmosfer basıncına
yükseltilir. Böylelikle kaynama şartı olan buhar basıncı
atmosfer basıncına eşitlenmiş olur.
ÖRNEK – 34: Aynı koşullarda NaCl ve saf su
Saf çözücü ile çözeltinin kaynama sıcaklığı
kullanılarak hazırlanan X, Y ve Z çözeltileri ile ilgili
arasındaki farka .................... ....................
grafik aşağıdaki gibidir.
……………….. denir.

★ Çözeltide çözünen maddenin derişimi arttıkça

çözeltinin kaynama noktası da ..........
NOT – 1: Tuz oranı arttıkça çözeltinin buhar basıncı
azalır.

NOT – 2: Bir çözeltinin kaynama noktası, buhar

basıncının atmosfer basıncına eşit olduğu sıcaklıktır.

Aşağıdaki grafiklerde saf su ve su ile hazırlanan

çözeltilerin kaynamasına ait sıcaklık – zaman grafikleri
verilmiştir.
Buna göre,

a) Aynı miktar saf su kullanılarak hazırlanan

X, Y ve Z çözeltilerinin kaynamaya
başlama sıcaklıklarını karşılaştırınız.

 Kaynamakta olan suya tuz döküldüğünde b) Aynı miktar NaCl tuzu kullanılarak
kaynamanın birden durmasının nedeni hazırlanan X, Y ve Z çözeltilerinin
kaynama noktasının yükselmesidir. derişimlerini karşılaştırınız.

24
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

ÖRNEK – 35: 2 – Donma Noktası Alçalması

 Açık hava basıncı arttıkça kaynama noktası Saf suda yabancı bir madde çözündüğünde
artar. saf suyun derişimi artacağından çözelti saf suya göre
 Çözünen madde derişimi arttıkça kaynamaya daha zor katı hâle geçer. Bu nedenle çözeltilerin
başlama sıcaklığı artar. donma noktası saf suya göre daha düşüktür.

Bu bilgileri kullanarak, Çözeltinin donma noktası ile saf çözücünün

donma noktası arasındaki farka ………………..
……………….. ……………….. denir.

★ Donma noktasındaki düşme, çözeltide

çözünen toplam tanecik derişimiyle doğru
orantılıdır.
tabloda verilen sıvıların kaynamaya başlama ★ Kışın yollara tuz dökülmesinin nedeni
sıcaklıklarını kıyaslayınız. buzlanmayı engellemektir.

ÖRNEK – 36: 1 atm basınçta tuzlu su çözeltisinin

ısıtılmasına ait sıcaklık-zaman grafiği aşağıdaki
gibidir.

★ Dondurmaların konuldukları kabın dışına tuz –

buz karışımları eklenerek erimelerinin
gecikmesi sağlanır.
★ Kışın göl ve nehirlerin donması denizlere göre
daha kolay olur. Bunun nedeni deniz suyunun
Buna göre, tuz oranının çok daha fazla olmasıdır.
★ Arabanın motor soğutma suyuna antifiriz
a) I, II ve III aralıklarında taneciklerin ortalama
olarak bilinen etilen glikolün eklenmesinin
kinetik enerjileri nasıl değişir?
nedeni donma sıcaklığını düşürüp suyun
donmasını engellemektir.

b) II ve III aralıklarında kütlece yüzde derişim

nasıl değişir?

c) II ve III aralıklarında buhar basıncı nasıl

değişir?

sorularını yanıtlayınız.

25
 10. Sınıf
Taner ZEREN
NOT – 1: Çözeltinin donması sırasında sıcaklık,
çözeltinin doygun olmasına kadar düşer.
KAVRAM YANILGISI:
Kışın yolların tuzlanmasının sebebi karın
erimesini sağlamaktır.
Yolların tuzlanması, donma noktasını
düşürerek yolların buzlanmasını engellemek
içindir.
ÖRNEK – 37: Aynı ortamda NaCl tuzu kullanılarak
hazırlanan eşit kütleli X, Y ve Z çözeltilerinin
kütle oranları sırasıyla 3, 5 ve 2 dir.
Buna göre, X, Y ve Z çözeltilerinin;
a) Kaynamaya başlama sıcaklıklarını,
b) Donmaya başlama sıcaklıklarını,
karşılaştırınız.
2. Ünite - Karışımlar Kimya
118kimya
ÖRNEK – 38: Aşağıdaki ifadeleri doğru ise “D”
yanlış ise “Y” şeklinde işaretleyiniz.
1. ….. Şekerli su çözeltisinin kaynama noktası
saf suyunkinden daha düşüktür.
2. ….. Genellikle çözeltinin kütlece yüzde
derişimi arttıkça kaynama noktası da artar.
3. ….. Çözeltilerin derişime bağlı olarak değişen
özelliklerine koligatif özellikler denir.
4. ….. Bir çözeltiye çözücü eklenirse çözeltinin
kütlece yüzde derişimi artar.
5. ….. Seyreltik bir çözeltiden su
buharlaştırılırsa derişimi artar.
6. ….. Dondurmaların konuldukları kabın dışına
tuz – buz karışımları eklenerek erimelerinin
gecikmesi sağlanır.
7. ….. 200 gram % 5 lik tuzlu su çözeltisinin
kaynama noktası aynı koşullarda 20 gram
% 8 lik tuzlu su çözeltisinin kaynama
noktasından daha yüksektir.
8. ….. Derişik olan çözeltinin donma noktası,
seyreltik çözeltininkinden daha düşüktür.
9. ….. Saf su çözünen madde bakımından
kütlece yüzde sıfırlıktır.
10. ….. İki çözelti karıştırıldığında kaynama
noktası değişmeyebilir.
Karayollarında Buzlanmaya Karşı Alınan
Önlemlerin Etkileri
çö𝑧ü𝑐ü
çö𝑧ü𝑛𝑒𝑛 Karayollarında buzlanmayı önlemek, kar ve
buzu eritmek için sodyum klorür, kalsiyum klorür,
pancar suyu, kepek gibi ürünler kullanılır. Ülkemizde
bu amaçla en çok tercih edilen ürün sodyum klorürdür.
Her kış, karayollarına yaklaşık 100 bin ton tuz atılır.
 Buzlanmayı önlemek için kullanılan tuz trafik
kazalarını önler. Ancak kullanılan tuz
buharlaşmadığı ve yok olmadığı için ekolojik
sisteme de zarar verir. Tuz suda çözünerek
akarsulara ve yer altı sularına karışabilir.
 Yer altı sularına sızan tuzlu su insan, hayvan
ve bitki sağlığını etkiler. Bitki örtüsü üzerinde
hasara ve bitkinin ölümüne sebep olabilir.
 Tuzun yol açtığı korozyon nedeniyle köprüler
ve yollar tahrip olur, bu yüzden yenilenen yol
çalışmaları ülke ekonomisine de zarar verir.
 Araçların metal aksamlarında korozyona
neden olur ya da korozyonu hızlandırır.
26
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

KAZANIM KAVRAMA TESTİ – 4 4. 30OC de KNO3 tuzunun saf sudaki

çözünürlüğü 30g/100g sudur.
1. Yandaki şekilde verilen saf suya
bir miktar sofra tuzu ekleniyor. Buna göre,

Buna göre, suyun aşağıdaki I. 50 gram suda 10 gram KNO3 çözünerek

niceliklerinden hangisi hazırlanan çözelti.
azalır? II. 20 gram suda 2 gram KNO3 çözünerek
hazırlanan çözelti.
A) Kaynamaya başlama III. 100 gram suda 30 gram KNO3 çözünerek
sıcaklığı hazırlanan çözelti.
B) Donmaya başlama sıcaklığı
C) Derişim yukarıda verilen aynı sıcaklıktaki
D) İletkenlik çözeltilerin aynı ortamdaki kaynamaya
E) Kütle başlama sıcaklıklarının sıralanışı
aşağıdakilerden hangisinde doğru
2. X: Kütlece % 10 luk 300 gram NaCl çözeltisi verilmiştir?
Y: Kütlece % 20 lik 150 gram NaCl çözeltisi
A) II > III > I B) II > I > III C) III > I > II
Aynı ortamda bulunan yukarıdaki
çözeltilerle ilgili, D) III > II > I E) I > III > II

I. Çözünmüş NaCl kütleleri: X = Y dir.

II. Kaynamaya başlama sıcaklıkları: Y > X
dir.
III. Elektriksel iletkenlikleri: Y > X dir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III
5. Aşağıdaki sıcaklık – zaman grafiklerinden
3. 0OC de 100 gram saf suda en fazla 34 gram
hangisi doymamış bir tuzlu su çözeltisine
NaCl tuzu çözünebilmektedir. 0OC de
aittir?
bileşenleri aşağıda verilen üç farklı karışım
hazırlanıyor.
X karışımı: 100 gram saf su ve 20 gram NaCl
tuzu
Y karışımı: 100 gram saf su ve 34 gram NaCl
tuzu
Z karışımı: 100 gram saf su ve 40 gram NaCl
tuzu

Bu karışımların 1 atm dış basınçta

donmaya başlama sıcaklıkları (T X, T Y ve TZ)
arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde
doğru verilmiştir?

A) TX > TY > TZ B) TX > TY = TZ

C) TZ > TY > TX D) TZ = TY > TX

E) TY = TX > TZ

2020 / TYT

27
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

6. Yandaki kapta to C’de doymamış 8. Koligatif özellikler konusunda kimya

tuzlu su çözeltisi bulunmaktadır. öğretmeni tahtaya aşağıdaki bilgileri
Kaba aynı sıcaklıkta bir miktar yazmıştır.
daha tuz eklenerek tamamı A) İçerisinde uçucu olmayan bir katı çözünen
çözdürülüyor. çözeltinin donmaya başlama sıcaklığı
çözeltinin derişimine bağlıdır.
Buna göre, son çözeltide B) İçerisinde uçucu olmayan bir katı çözünen
aynı koşullarda; çözeltinin donmaya başlama sıcaklığı
I. iletkenlik, çözünen katının cinsine bağlı değildir.
II. donmaya başlama sıcaklığı, Öğretmeninin verdiği bilgileri test etmek
III. çözelti kütlesi isteyen bir öğrenci aşağıda kütlece yüzde
nicelikleri başlangıç durumuna göre nasıl derişimleri verilen çözeltileri hazırlayıp
değişir? dondurucuya koyuyor.

7. Bir deneyde üç ayrı kaba 1000’er gram saf su A ve B’deki bilgileri test etmek için öğrenci
konuluyor. Bu kaplardan birincisine 1 mol hangi çözeltileri seçmelidir?
NaCl, ikincisine 1 mol sakkaroz ve
üçüncüsüne 1 mol MgCl2 ilave edilip
aşağıdaki gibi A, B ve C çözeltileri
hazırlanıyor. Hazırlanan çözeltiler dış
basıncın 1 atm olduğu ortamda ısıtılıyor ve
çözeltilerin kaynamaya başladığı sıcaklıklar
(TA, TB ve TC) ölçülüyor.

9. Aşağıdaki kaplarda eşit miktarlarda NaCl

tuzunun çözünmesiyle elde edilen çözeltilerin
donmaya başlama sıcaklıkları verilmiştir.

Buna göre ölçülen T A, TB ve TC sıcaklıkları

arasındaki ilişki aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak verilmiştir?

(NaCl ve MgCl2 tuzlarının suda tamamen

iyonlarına ayrışarak çözündüğü, sakkarozun
ise moleküler olarak çözündüğü Buna göre, çözeltilerin kütleleri
varsayılacaktır.) aşağıdakilerden hangisinde doğru
karşılaştırılmıştır?
A) TA = TB = TC B) TA > TB > TC
A) I > II > III B) III > II > I C) I = II = III
C) TB > TC > TA D) TA = TC > TB
D) I > III > II E) III > I > II
E) TC > TA > TB

28
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

PEKİŞTİRME TESTİ – 4 4. Şekildeki kaba X’in tamamını

çözebilecek miktardan daha fazla
1. Aynı ortamda bulunan, su aynı sıcaklıkta ekleniyor.
Buna göre,

maddelerinin kaynamaya başlama

sıcaklıkları (KN) ve donmaya başlama
sıcaklıkları (DN) arasındaki ilişki
aşağıdakilerden hangisi olabilir?

grafiklerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. I. 100 gram su + 25 gram X tuzu

II. Kütlece %18 lik X tuzu çözeltisi
III. Kütlece %20 lik X tuzu çözeltisi

Yukarıda verilen çözeltilerin aynı dış

basınçta kaynamaya başlama
sıcaklıklarının büyükten küçüğe sıralaması
aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?

A) III > I > II B) I > II > III C) II = III > I 5. I. Kışın buzlu ve karlı yollara tuz dökülmesi
II. Denizlerin göl sularından daha geç
D) I = III > II E) III > II > I donması
III. Kışın araba soğutma sularına antifiriz
3. X çözeltisi: 200 gram, %5’lik NaCl çözeltisi katılması
Y çözeltisi: 75 gram, %10’luk NaCl çözeltisi
Yukarıdaki olaylardan hangilerini
Aynı ortam ve sıcaklıktaki çözeltiler ile açıklamada koligatif özelliklerden “donma
ilgili, noktası alçalması” özelliği kullanılır?
I. Kaynamaya başlama sıcaklıkları: Y > X A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III
tir.
II. Çözünen NaCl kütleleri: X > Y’dir. D) II ve III E) I, II ve III
III. Donmaya başlama sıcaklıkları: X > Y’dir.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

29
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

6. Aşağıdaki kaplarda eşit miktarlarda NaNO3 9. Şekildeki sistemde beherdeki çözeltinin yarısı
katısının çözünmesi ile elde edilen çözeltilerin cam balona aktarılıyor.
donmaya başlama sıcaklığı (DN) verilmiştir.

Buna göre,

I. Kaplardaki çözeltilerin kütleleri arasındaki Buna göre, beherdeki ve cam balondaki

ilişki 1 > 2 > 3 şeklindedir. çözeltilerin başlangıç durumuna göre,
II. Kaplarda saf su miktarları arasındaki ilişki aşağıdaki nicelikleri nasıl değişir?
3 > 2 > 1 şeklindedir.
III. Kaplardaki çözeltilerin yoğunlukları A) Beherdeki çözeltinin kütlece % derişimi
arasındaki ilişki 3 > 2 > 1 şeklindedir. azalırken, cam balondakinin artar.
B) Beherdeki çözeltinin kaynama noktası
yargılarından hangileri doğrudur? değişmezken cam balondakinin azalır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C) Beherdeki çözeltinin donma noktası
artarken, cam balondakinin artar.
D) I ve II E) I ve III D) Beherdeki çözeltinin elektrik iletkenliği
artarken, cam balondakinin azalır.
7. Bir katı ile hazırlanan sulu çözeltinin 1 atm E) Beherdeki çözeltinin kütlesi artarken, cam
basınç altında ısıtılmasına ait sıcaklık – balondakinin azalır.
zaman grafiği şekildeki gibidir.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?

A) Grafik doymamış tuzlu suya ait olabilir.

B) 1. bölgede kütlece yüzde derişim artar.
C) 1. bölgede kinetik enerji artarken, 2.
bölgede değişmez.
D) 2. bölgede çözünmüş katı kütlesi artar.
E) 1. bölgede kaynama noktası artarken, 2.
bölgede değişmez.

8. I. Kütlece % 20’lik 400 gram tuzlu su

II. Kütlece % 5’lik 200 gram tuzlu su
III. Kütlece % 25’lik 300 gram tuzlu su

Yukarıdaki çözeltiler ile ilgili

aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Aynı sıcaklıktaki iletkenlikleri: III > I > II’dir.

B) Aynı sıcaklıktaki özkütleleri: I > III > II’dir.
C) Aynı ortamdaki donmaya başlama
sıcaklıkları: II > I > III’tür.
D) Çözünen madde kütleleri: I > III > II’dir.
E) Aynı ortamdaki kaynamaya başlama
sıcaklıkları: III > I > II’dir.

30
 10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

2. Ayırma ve Saflaştırma Teknikleri

Kazanım:

10.2.2.1. Endüstri ve sağlık alanlarında kullanılan

karışım ayırma tekniklerini açıklar.

a. Mıknatıs ile ayırma bunun yanı sıra tanecik

boyutu (eleme, süzme, diyaliz), yoğunluk
(ayırma hunisi, yüzdürme), erime noktası,
kaynama noktası (basit damıtma, ayrımsal
damıtma) ve çözünürlük (özütleme,
kristallendirme, ayrımsal kristallendirme)
farkından yararlanılarak uygulanan ayırma
teknikleri üzerinde durulur.

b. Karışımları ayırma deneyleri yaptırılır.

Mıknatıs İle Ayırma

31
10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

32
10. Sınıf 2. Ünite - Karışımlar Kimya

Taner ZEREN 118kimya

33