دانجنییرانولارښوود

‫کتاب نوم ‪ :‬دانجنیرانوالرښوود‬
‫ژباړونکي ‪ :‬انجنییر عبدالعلی نجیمی او انجنییرروح هللا اسحاقزی‬
‫دکمپیوټرچارې‪:‬انجینیر محمد جمعه (خاورین جعفر)‬
‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 1‬‬

‫سریزه‬
‫څرنګه چه په دریو لسیزو كي زموږګران هیواد ډیري ورانئ او ویجاړیدني زغملي او زغمي‬
‫یي‪ .‬د قادر او بښو نكي هللا (ج) څخه هیله لرو چه زموږ په هیواد كي همیشنئ صلحه ټینګه‬
‫شي‪ ،‬تر څو وكوالي شو دهللا (ج) په پیرزوینه او د خپلو غیرتي او زغم ګالونكو خلكو د هاند او‬
‫هلوځلو په نتیجه كي دا وراني او ویجاړي بیرته ورغول شي‪.‬‬
‫داچه اوس مهال د هیواد په ګوټ ګوټ كي څه نا څه د بیا رغونئ او پرمختیایي كارونه روان‬
‫دي په ځیني ځایو كي په كارو كي څه ناڅه تخنیكي ستونزي او نیمګړتیاوي تر سترګو كیږي‪،‬‬
‫په تیره بیا د ځینو سړكو پلچك چه د جوړولو څخه وروسته په ډیر كم وخت كي له منځه تللي یا‬
‫سخت زیانمن شویدي چه المل یي غیر مسلكي جوړول اونقشه كول دي ځكه چه په زیاتو‬
‫كورنیو كمپنیو كي د مسلكي او تجربه لرونكو انجینرانو نشتوالئ دي‪ .‬همدارنګه ځیني ودانئ‬
‫جوړیږي یا جوړي شوي چه د ورانونكوزلزلود ویجاړیدو د مخنیوي په هكله یي په دیزاین كي‬
‫هیڅ تدابیر په نظر كي ندي نیول شوي اوداسي نوري ستونزي‪.‬‬
‫له دي كبله مي له پخوا څخه تلوسه درلوده چه څه داسي الرښو ني پخپل مورنئ ژبه تیاري‬
‫كړاي شم چه تر څو زموږ نوي ځوان انجینران وكړاي شي د هغي په پلي كولو سره یي په‬
‫كارو كي نیمګړتیاوي له منځه الړي شي یا لږ تر لږه كمي شي‪ .‬دیدي موخي لپاره مي ځیني‬
‫موضو عات لكه د كانكریټو د مخلوط جوړونه‪ ،‬زلزله‪ ،‬د سړكو د پلچكو نقشه كول‪ ،‬د ودانئ د‬
‫احجامو اټكلونه او داس نور موضوعات دځیني معتبرو انګیسي سرچینو څخه د هللا (ج) په‬
‫توفیق سره په پشتوژبه وژباړل‪ .‬كه څه هم دا موضوعات او الر ښوني لنډي اوځیني یي د‬
‫جدولونو په ترځ كي ترسره شویدي‪ ،‬بیا هم هیله ده چه د لوستونكو لپاره ګټوري تمامي شي‪.‬‬
‫كه د هللا خوښه وه دادي ژباړني لړي به نوره جاري ساتم‪ .‬د سیخ لرونكو كانكریټي‬
‫ساختمانونودتفصیلي او په جزئیاتوسره د دیزاین په هكله به نوري ژباړي كووم‪.‬‬
‫كیداي شي زما په ژپاړه او لیكنه كي څه غلطئ او نیمګړ تیاوي شتون ولري له دي كبله د ګرانو‬
‫لوستونكو څخه په د رنښت هیله كیږي چه خپلي نیوكي موږته راواستوي تر ځو موږ وكوالي‬
‫شو په وروستي چاپ كي یي اصالح كړاي شو‪.‬‬
‫انجینر روح هللا اسحاقزي چا چه د دي رسالي په ژباړلو‪ ،‬كمپیوتر كولواو د اشكالو په‬
‫رسمولوكي پوره ونډه اخیستي ده د زړه له كومي مننه كیږي‪ .‬اوژمن دی چه د ‪(Building‬‬
‫)‪ Construction‬په انګلیسي لیکل شوی کتاب پښتو ته وژباړي‪.‬‬
‫انجنییر عبدالعلی نجیمي‬

‫سلواغه ‪۱۳۸۷‬‬

‫لمړی څپرکۍ‬
‫د كانكریټ د مخلوط جوړونه‬

‫مقاومت‬
‫دكانكریټ درجه بندي‬
‫پایښت‬
‫كاري وړتیا‬
‫د شړیدني آزمیښت‬
‫دوهم څپرکۍ‬
‫د مخلوط د تناسب اټكلونه‬
‫د مخلوط لپاره عمومي معیارونه‪:‬‬

‫د مخلوط د تناسب د محاسبه كولو مثال‬
‫دریم څپرکۍ‬
‫کانکریټ اچول په سړه هواکښې‬

‫کانکریټ اچول په توده هواکښې‬
‫دکانکریټودساتنې پروسه‬
‫دکانکریټومخلوطول‬
‫دکانکریټوانتقالول‬
‫دکانکریټوځای پرځای کول‬

‫دکانکریټوټپک کول‬
‫څلورم څپرکۍ‬
‫د نړی زلزله لرونكې سیمې‬

‫په افغانستان کې زلزلې‬
‫دزلزلې په مقابل كې دودانیونقشه كول‬
‫دودانیو بڼه‬

‫دودانیوډولونه‬
‫په ځانګړې بڼه آبادونه‬
‫پنځم څپرکۍ‬
‫دښوونځیو و دانۍ‬
‫شپږم څپرکۍ‬
‫دپل د څنګیزو ستنو ډیزاین‬

‫د څنګیز ستنو اندازه‪:‬‬
‫د پل د ستنو‪ ،‬څنګیز او خلطنكي دیوالونو د سر پلنوالی‬
‫خلطنكي د یوالونه‬
‫دسړك انتقالي تخته‬
‫كاږه پلونه‬
‫اووم څپرکۍ‬
‫برآورداواندازه‬
‫مځکنی کار او کیندنې‬
‫مساله‬
‫دسمنټو اوچونې مساله‬
‫چونه یي مساله‪:‬‬
‫سمنټي مساله‪:‬‬
‫کانکریټ‬
‫دسمنټووزن‪:‬‬
‫دسمنټوکانکریټ‪:‬‬
‫کارګر‪-‬لوی کارونه‬
‫سمنټ دکوچنیوکارونولپاره‬
‫سیخداره کانکریټ‬

‫دپایې سیخ بندي‬
‫قالب بندي‬
‫مخکې ریخت شوي کانکریټ‬
‫خښتکاري‬
‫دسمنټومساله‬
‫دډبروکار‬
‫دغولې(فرش) کار‬
‫کانکریټي غولې‬
‫دیوه مترمربع‪ ،‬ډول ډول غولیوپرتلیزاټكلي قیمت‬

‫هنګاف‬
‫پلسترکاری‬
‫دچونې پالسټرپه دیوال باندې‬
‫دسمنټو‪-‬چونې‪-‬ریګ پالستر د‪۱۰۰‬مترمربع دیوال لپاره‪:‬‬
‫چونه یې رنګ اوډستمپر‬
‫دستمپر‬
‫سمنټي رنګ‬
‫چونه یي رنګ‬
‫سپین سمنټي رنګ‬
‫ددروازواوکړکیوترکاڼي‬
‫رنګمالي‬
‫درنګ دپراخوالې ظرفیت‬
‫دناهموارې سطحې درنګمالي فکټورونه دمعادلې هموارې سطحې په پرتله‬
‫بام‬

‫لمړی څپرکۍ‬
‫د كانكریټ د مخلوط جوړونه‬
‫‪Concrete Mix Design‬‬
‫ددې لپاره چه د كانكریټو د مخلوطولو داسې یو اقتصادي تناسب غوره شي چه په دواړو حاالتو‬
‫كې یعنې د تازه النده مخلوط اود سختیدو نه وروسته حاالتو كې په زړه پورې نتیجې ولري‪.‬‬
‫دې مقصد ته د رسیدو لپاره په الندې مختلفو عواملو او د مخلوط په خواصو باندې پوهیدل‬
‫ضروري ده‪.‬‬
‫مقاومت ‪Strength‬‬
‫مقاومت د كانكریټو له مهمو خواصو ځني ګڼل كیږي چه د كانكریټو په نورو د اهمیت وړ‬
‫خواصو باندې په زړه پورې اثر غورځوالی شي‪ .‬کانکریټ باید په هغه اندازه قوي وي چه‬
‫بیله دې چه څه زیان ورته ورسیږي د ټول وارد شو یو فشارونو په مقابل كې د ا حتیا طي‬
‫فكتورونوپه نظر كې نیولو سر بیره مقاومت وكړای شي‪ .‬كله چه د كانكریټو مخلوط د اوبو او‬
‫سمنټو د لوړ مجازي تناسب د لرلو په اساس سره دیزاین شي پكارده چه د كانكریټو د تداوم‬
‫ضروریات په نظر كي ونیول شي‪ .‬كانكریټ خپل مطلوب مقاومت هغه وخت الس ته راوړلی‬
‫شي چه د اچولو په وخت كې په ښه توګه قالب کې ځای پرځای شي او كافي اوبه دكافي وخت‬
‫لپاره ورته ورسیږي‪ ،‬اجازه ورنكړاي شي چه ژر وچ شي‪ ،‬ځكه چه لوندوالی د كانكریټو د‬
‫مقاومت د لوړ والي لپاره ډیر ضروري دي‪.‬چه د زیات وخت لپاره په ټیټه درجه د حرارت كې‬
‫النده وساتل شي‪.‬‬
‫دكانكریټ درجه بندي‬

‫‪Grading of Concrete‬‬
‫هندي سټانډرډ ‪ ۱۹۶۴-۴۵۶‬اوه مارکونه یې د كانكریټو لپاره ټاكلي دي‪ .‬مارك ‪،۱۰۰‬مارك‬
‫‪ ،۱۵۰‬مارك ‪ ،۲۰۰‬مارك ‪ ،۲۵۰‬مارك ‪ ،۳۰۰‬مارك‪ ،۳۵۰‬مارك ‪ ،۴۰۰‬چه ‪ ۱۰۰‬او‬
‫‪۱۵۰‬اعداد‪ ،‬د ‪ ۱۵‬سانتي متره كانكریټي مكعب د ‪ ۲۸‬ورځو د فشاري مقاومت څخه عبارت دي‬
‫چه په كیلو ګرام سانتي متر مربع سره ښودل كیږي‪.‬‬
‫پایښت ‪: Durability‬‬
‫د مخلو ط د مناسب تناسب ټاكنه نه یوازې دا چه د مقاومت شرایط تاء مینوي بلكه د كانكریټ‬
‫د پایښت په هكله په زړه پورې رول لوبولی شي‪.‬‬

‫څرنګه چه تر اوسه پورې داسي یوه منل شوې طریقه وجود نلري چه د مخلوط د تناسب داسې‬
‫ټاكنه وكړي چه په هر ډول شرایطو كې د كانكریټو د پا یښت لپاره وكارول شي‪ .‬ددې یو دلیل د‬
‫شا و خوا پراخه او ډول ډول شرایطو سره مخامخ کیدنه ده‪.‬‬
‫د پایښت خصوصیت عبارت دي دكانكریټومقاومت د چاك كیدو او ورستیدو په مقابل كې‪.‬‬
‫هغه عوامل چه د چاك كیدو او ورستیدوالمل ګرزي په الندې ډول دي‪.‬‬
‫‪ .۱‬د ناوړه سمنټو استعمال‬
‫‪ .۲‬دكم پا یښته جغل استعمال‬
‫‪ .۳‬د كانكریټو خالیګاؤ ته د ځني كیماوي مضره ګازاتو اود مالګې نفوذ چه په كانكریټو كې‬
‫موجود وي‪.‬‬
‫‪ .۴‬د اوبو كنګل كیدنه او تودیدل كومې چه د چاكونو او وړو سوریو له الرې كانكریټو ته د‬
‫اخلیږي‪.‬‬
‫‪ .۵‬پراخیدنه ا و غونجیدل چه د حرارت ددرجې د تغیریدو په نتیجه كې صورت نیسي‪.‬‬
‫الندني عوامل د كانكریټو مقاومت او پایښت باندې ناوړه اغیزه اچولی شي‪.‬‬
‫كیمیاوي ‪ ،‬جوي ‪ ،‬سولیدل‪ ،‬اور‪ ،‬داستعمال شوي كانكریټوضعیف مارك‪ ،‬د بې‬
‫کیفیتوموادواستعمال او په كانكریټو كې د خالیګاؤ شتون‪.‬‬
‫همدارنګه د سیخانو پوششي طبقه او د كانكریټو د اوبو د نه زبـښلو درجه هم د كانكریټو په‬
‫پایښت باندې ا غیزه اچولی شي‪.‬‬
‫د ښه کیفیت لرونكو موادو استعمال لكه ( سمنټ‪ ،‬جغل او اوبه) دكانكریټو په پایښت او‬
‫ټینګښت كې په زړه پورې رول لوبوالی شي‪ ،‬په كانكریټو كې د خالیګاوو كمول‪ ،‬د جغلومناسبه‬
‫درجه بندي كول اود ښه تناسب غوره والی‪،‬په كافي اندازه د سمنټو ګډول‪ ،‬د اوبو او سمنټو ټیت‬
‫نسبت كارول‪ ،‬د كانكریټود اوبو د نه جذبولو قوه (‪ )Impermeability‬پیاوړی كوي‪ .‬سر بیره‬
‫پر دې د كانكریټو په ګډولو كې بشپړه پاملرنه‪ ،‬د غوښتني سره سمه كانكریټ اچونه‪ ،‬په كافي‬
‫اندازه سره تپك کول او لړزه وركول (‪ )Vibration‬اوپه كافي اندازه اوبه وركول د كانكریټو د‬
‫پایښت لپاره خورا زیات اهمیت لري‪.‬‬
‫كاري وړتیا ‪Workability‬‬

‫سره له دې چه كاري وړتیا د كانكریټو د اهمو خواصو څخه ګڼل كیږي‪ ،‬ولې ددې لپاره څه‬
‫خاص تعریف نشته‪ ،‬اواندازه كول یې خورا ستونځمن دی‪ .‬په ساده الفاظو سره ویالی شو چه‬
‫كاري وړتیا لرونكی كانكریټ هغه دی چه په آسانۍ سره ګډ شي‪ ،‬په آسانۍ سره یې وړنه‬
‫اوراوړنه وشي‪ ،‬ځای پر ځاي كول او تپك کول یي په آسانۍ سره سرته ورسیږي‪.‬‬
‫د كار وړكانكریټ په هغه اندازه سره اوبلنه وي چه په كمترینو كار ګرو سره تپك كاري شي‬
‫مګر دومره اوبلن نه شي چه د جغل د بیلیدو* سبب وګرزي یا اضافي اوبه د مخلوط سرته را‬
‫په ټولیدو شي*‪ .‬د كانكریټو كاري وړتیا په الندې عواملو سره په څرګند ډول متاءثره كیدای‬
‫شي‪.‬‬
‫‪ .۱‬د جغل د تناسب اندازه كمول‪ :‬په دې باندې پوهیدل پكاردي هر څومره چه د میده ریګ‬
‫د مخلوط كاري وړتیا اوچتیږي‪.‬‬ ‫اندازه زیاتیږي‬

‫‪ .۲‬د جغل شكل د كانكریټوپه كاري وړتیا با ندې زیات اثر غورځوالی شي‪ .‬یعنې دګرد شكله‬
‫جغلي مسالې كاري وړتیا نظر نوك لرونكو جغلي مسالې ته ډیره زیاته ده‪.‬‬
‫‪ .۳‬د اوبود مقدار اضافه كول د مسالې كاري وړتیا لوړوي‪ .‬مګر د اوبو اوسمنټو نسبت ساتل او‬
‫رعایت كول اړین دي‪.‬‬
‫‪ .۴‬د سمنټودمقدار اضافه كول د مسالې كاري وړتیا لوړوي‪.‬‬
‫‪ .۵‬د كانكریټو د مسالې د مخلوط پروسه‪.‬‬
‫په څرګند ډول د كانكریټود كاري وړتیا شرایط د وظیفې د ماهیت‪ ،‬د كانكریټو د بهیدو او حركت‬
‫موانع چه د سیخانو د فاصلې په سبب پیداكیږي توپیر كوي‪ .‬د كانكریټو كاري وړتیا كیدای شي‬
‫د الندې دریو ټیسټونو په وسیله سره سرته ورسیږی‪.‬‬
‫‪Slump test. .1‬‬

‫‪Compaction Factor test .2‬‬
‫‪Vee-Bee test .3‬‬
‫*‪Segregation‬په مخلوط كې كله چه جغل هڅه وكړي د میده ریګ څخه بیل شي‬
‫اوبلنیدل په هغه حالت كې چه اضافي اوبه هڅه وكړي د مسالې (مخلوط) سرته‬
‫*‪Bleeding‬راشي‪.‬‬
‫‪ Slump test‬د شړیدني آزمیښت‬
‫سلمپ ټیسټ معموالً د عادي كانكریټو د آزمیښت (ټیسټ) كولو لپاره كارول كیږي‪ .‬چه د یو‬
‫مخروطي شكله ټیوب په مرسته اجرا كیږي‪ .‬د مخروطي ټیوب دواړه قاعدې(سرونه) خالص‬
‫دي چه د الندې ا و با ندې سراو قطرونه یې په ترتیب سره ‪ ۲۰‬سانتي متره او ‪ ۱۰‬سانتي متره‬
‫وي او ‪ ۳۰‬سانتي متره لوړوالی و لري‪ .‬مخروطي ټیوب په همواره غیر جاذبه سطحه باندې‬
‫ایښوول كیږي وروسته د كانكریټ له مخلوط څخه په څلورو مساوي طبقو كې ډكیږي‪ .‬هره‬
‫طبقه یې په یوه او سپنیز میله باندې چه ‪ ۱۶‬ملي متره قطر او ‪ ۶۰‬سانتي متره اوږدوالی ولري‪،‬‬
‫‪ ۲۵‬ګوزاره سره ټپول كیږي‪ ،‬ګوزارونه یو شانته په ټوله سطحه باندې په داسې قوت سره عملي‬
‫شي چه میله په بشپړه توګه د طبقې تر بیخه پورې ښخه شي‪ .‬كله چه ټیوب په مكمل ډول ډك‬
‫شي‪ ،‬بیله ځنډه ټیوب په ډیر احتیاط سره اوچتیږي‪ ،‬هڅه وشي چه د اوچتولو په دوران كې ځاي‬
‫پر ځاې شوې مساله ونه خوځیږي‪ .‬كانكریټو ته اجازه وركړل شي چه آزادانه كښیني ‪،‬د نمونې‬
‫شړیدل شوې برخې عمودي اندازه په ملي متر سره ثبت شي چه هغې ته سلمپ یا شړیدنه وایي‪.‬‬
‫الندنی جدول د شړیدنې منلې شوې كچه د ډول ډول كانكریټولپاره را ښیي‪.‬‬

‫‪10cm‬‬
‫‪Slump‬‬
‫‪30 cm‬‬
‫‪20cm‬‬ ‫‪Shape of Concrete in the steel‬‬ ‫‪Slumped shape of concrete after‬‬

‫‪mould‬‬ ‫‪removing the mould‬‬
‫شکل ‪۱-۱‬‬
‫جدول ‪۱-۱‬‬ ‫منل شو ې شړیدنه (سلمپ) د مختلفو كانكریټي مخلوطو لپاره‪:‬‬
‫سلمپ په ملي‬ ‫شمیره د كانكریټو ډول ‪Type of Concrete‬‬
‫متر سره‬
‫‪ ۲۰‬تر ‪۳۰‬‬ ‫د سړك لپاره كانكریټ ‪Concrete for road work‬‬ ‫‪۱‬‬
‫‪ ۵۰‬تر ‪۱۰۰‬‬ ‫پو ښښ او بیم ط ‪Beam and slab‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪ ۷۵‬تر ‪۱۵۰‬‬ ‫پایه‪ ،‬استنادي دیوالونه او همدارنګه نري عمودي كارونه‬
‫‪Column, retaining walls and thin vertical‬‬ ‫‪۳‬‬
‫‪members, etc.‬‬
‫‪ ۷۵‬تر ‪۱۲۰‬‬ ‫غیر جذبونكي كارونه ‪Impermeable works‬‬ ‫‪۴‬‬
‫‪ ۱۲‬تر ‪۲۵‬‬ ‫لړزه شوی كانكریټ ‪vibrated concrete‬‬ ‫‪۵‬‬
‫‪ ۲۵‬تر ‪۵۰‬‬ ‫‪Mass concrete‬حجیم كانكریټ‬ ‫‪۶‬‬
‫دوهم څپرکۍ‬
‫د مخلوط د تناسب اټكلونه‬
‫‪Concrete Mix Design‬‬
‫د مخلوط لپاره عمومي معیارونه‪:‬‬
‫د مخلوط اټكلول اومحا سبه كول د یوه مثال په ترڅ كې په الندې ډول سره تشریح كیږي‪ .‬الندې‬
‫معیارونه و انګیرل شي (فرض كړل شي)‪.‬‬
‫‪ .۱‬د سمنټو مخصوصه وزن ‪۳،۱۵‬‬

‫‪ .۲‬جغل او ریګ د ښه كیفیت لرونكي او د عمومي قبول شویو مشخصاتو په چوكاټ كې لكه‬
‫‪ ASTM-C33‬او ‪ ASTM-C331‬سره مطابقت و لري‪.‬‬
‫‪.۳‬په داش كې وچ شوې كټه دانه جغل مخصوصه وزن ‪ ۲،۶۸‬او د اوبو جذبیت ‪٪۰،۵‬‬
‫(‪) Absorption percentage‬‬
‫په داش كې وچ شوي میده دانه جغل ‪ ۲،۶۴‬او د اوبو جذبیت ‪percentage ( ٪۰،۷‬‬
‫‪) Absorption‬‬
‫د مخلوط د تناسب د محاسبه كولو مثال‬

‫كانكریټ په سختې سړې هوا کې‪ ،‬چه د كنګل كیدو ا و ویلي كیدو له دوران سره مخا مخ كیږي‬
‫تولیدیږي‪ .‬د سا ختمان د ایجا باتو په نظر كې نیولو سره سم د كانكریټو فشاري مقاومت په ‪۲۸‬‬
‫ورځوکې‪ ۳۰‬میګا پاسكاله په نظر كې نیول شوی‪ .‬نظر پخواني تجربې ته دستګاه یو رنګه‬
‫مشابه مخلوط تولیدوي‪ ،‬چه د مخلوط د تولید توپیر ‪ % ۱۰‬اټكل كیږي‪ .‬یعني په لسو ټیسټو كې د‬
‫یوه ټیسټ نتیجه د ډیزاین شوې مقاومت په ‪ ۲۸‬ورڅو كې ‪ ۳۰‬میګا پاسكال څخه ټیټیږي‪.‬‬
‫‪ ACI-214‬مادي مطابق‪ ،‬شكل (‪ )۲-۱‬ته پاملرنه وشي‪ .‬متوسط ‪ ۲۸‬ورځنی مقاومت ‪ ۳۰‬میګا‬
‫پاسكال باید ‪ ۳۵=۱،۱۵x۳۰‬میګا پاسكال ونیول شي‪.‬‬
‫د ساختمان پنډوالی كوم چه كانكریټ كیږي او د سیخانو فاصلې څخه دا سې څرګندیږي چه‬
‫هغه جغل چه په مخلوط كې د استعما ل وړدي‪ ،‬دد انو غټواله یې د ‪ ۴۰‬ملي مترو څخه تر‬
‫‪ ۴،۷۵‬ملي مترو پورې وي چه په ساحه كې موجود دي‪ .‬د مخلو ط د قوي تپك كولو لپاره قوي‬
‫وایبریشن ( لړزه) آله شتون لري چه ډیر سخت (‪ ( very stiff‬مخلوط په بشپړه توګه تپك‬
‫كولی شي‪ .‬د وچ شوي غټ جغل كثافت ‪ ۱۶۰۰‬كیلو ګرامه په یوه متر مكعب كې دي‪ .‬څنګه‬
‫چه چاپیر یال ډیر سوړ او خطرناك دی له دې كبله د هوا لرونكې كانكریټ استعمالول پكاردي‪.‬‬
‫چه تناسب یې په الندې ډول محاسبه كیداشي‪:‬‬
‫‪Ratio of req.strenght to specified strenght,f'cr/f'c‬‬
‫‪1.50‬‬
‫‪Chances of strenght being‬‬ ‫‪1 in100 1 in 50‬‬
‫‪lower than specified‬‬ ‫‪1 in 200‬‬
‫‪1.45‬‬
‫‪1 in 20‬‬
‫‪1.40‬‬
‫‪1 in 10‬‬
‫‪1.35‬‬
‫‪1.30‬‬
‫‪1.25‬‬
‫‪1 in 5‬‬
‫‪1.20‬‬
‫‪1.15‬‬
‫‪1 in 3‬‬
‫‪1.10‬‬
‫‪1.05‬‬
‫‪1.00‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪25‬‬
‫شکل ‪۲-۱‬‬

‫كه ‪ ۲-۲‬انځور(شكل) ته پاملرنه وشي‪ ،‬لیدل كیږي چه د اوبو او سمنټو نسبت د وزن له مخې‬
‫(‪)۰،۴‬دي ‪ ،‬كله چه د كانكریټو د ‪ ۲۸‬ورځو مقاومت ‪ ۳۵‬میګا پاسكاله وي او هوا لرونكی‬
‫كانكریت وي‪.‬‬
‫‪7000‬‬
‫‪47‬‬
‫‪6500‬‬
‫‪43‬‬
‫‪6000‬‬
‫‪Compressive Strenght at 28 days,MPa‬‬

‫‪Compressive Strenght at 28 days,psi‬‬
‫‪39‬‬
‫‪5500‬‬
‫‪35‬‬
‫‪5000‬‬
‫‪Non-air-entrained concrete‬‬
‫‪4500‬‬ ‫‪31‬‬
‫‪4000‬‬
‫‪27‬‬
‫‪3500‬‬
‫‪23‬‬
‫‪3000‬‬
‫‪Air-entrained concrete‬‬ ‫‪19‬‬
‫‪2500‬‬
‫‪15‬‬
‫‪2000‬‬
‫‪1500‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪1000‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪0.30‬‬ ‫‪0.40‬‬ ‫‪0.50‬‬ ‫‪0.60‬‬ ‫‪0.70‬‬ ‫‪0.80‬‬ ‫‪0.90‬‬
‫شکل ‪۲-۲‬‬
‫په داسې حال كې چه ډیر سخت (‪ )very stiff‬مخلوط الس ته راشي‪ ،‬او هوا لرونكی كانكریټ‬
‫وكارول شي‪ ،‬د غټ جغل اندازه ‪ ۴۰‬ملي مترو ته ورسیږي‪ ،‬د اوبو اندازه ‪ ۱۳۰‬كیلو ګرامه‬
‫اټكلیدای شي‪ .‬د‪ ۲-۳‬او ‪ ۲-۴‬دانځورونو له مخې د هوا اړینه اندازه‪ ،‬د نرم مخلوط لپاره ‪۴،۵‬‬
‫سلنه را ښیي چه د هوا داخلیدل د زیاتګي محلول ‪ Admixture‬په ذریعه په مخلوط كې‬
‫ګډیږي‪ .‬د هوا دداخلولو زیاتګي محلول ‪ Admixture‬كله چه په مخلوط کې ور زیاتیږي باید‬
‫د مایع په شكل د او بویوه برخه محسوبه شي‪ .‬څرنګه چه موږ مخلوط ډیر سخت (‪)very stiff‬‬
‫په نظر كې نیولی دی‪ ،‬نو د هوا پورتني اندازه لږ څه را كمه شي‪ ،‬تر څو ډیر سخت مخلوط‬
‫الس ته راشي یعني ‪ ۳‬سلنه نیول كیږي‪ ،‬د ‪ ۲-۵‬انځورپا ورقۍ ته مراجعه وشي‪.‬‬

Maximum size of aggregate in
1 5 3
3/8'' 2'' 8'' 4'' 1.0'' 1 14'' 1 12''
250 419
These quantities of mixing water are for use in computing amount of cementitious material for trial batches.They
are for reasonably well-shaped angular coarse aggregates graded within the limits of accepted specifications. For
240 rounded coarse aggregate,the water required may be reduced by approximately 10kg/m3(15lb/yd3). 399
If more water is required than shown,the amount of cementitious material estimated from these quantities,should
230 be increased to maintain desired water-cementitious material ratio,except as otherwise indicated by laboratory
tests by strenght. 379
220 If less water is required than shown, the amount of cementitious material,estimated from
Concrete mixing water lb/yd3

Concrete mixing water kg/m3
these quantities, should not be decreased except as indicated by laboratory tests for strenght.
359
210
Very Plastic
200 339
Plastic
190 319
180
Stiff Plastic 299
170
Stiff
279
160 Very Stiff
150 259
140 239
130 219
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
Maximum size of aggregate mm
۲-۳ ‫شکل‬
)‫عزت هللا (جلیلی‬:‫ترتیب کوونکی‬ Page 12

1 5 3
3/8'' 2'' 8'' 4'' 1.0'' 1 14'' 1 12''
220
These quantities of mixing water are for use in computing amount of cementitious material for trial batches.They 362
are for reasonably well-shaped angular coarse aggregates graded within the limits of accepted specifications. For
210 rounded coarse aggregate,the water required may be reduced by approximately 10kg/m3(15lb/yd3).
If more water is required than shown,the amount of cementitious material estimated from these quantities,should
be increased to maintain desired water-cementitious material ratio,except as otherwise indicated by laboratory
342
200
tests by strenght.
If less water is required than shown, the amount of cementitious material,estimated from
these quantities, should not be decreased except as indicated by laboratory tests for strenght. 322
190
Concrete mixing water lb/yd3

Concrete mixing water kg/m3
Very Plastic
180 302
170 Plastic 282
160
Stiff Plastic 262
150
242
Stiff
140
Very Stiff
222
130 Extremely dry
120 202
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
۲-۴ ‫شکل‬
1 5 3
3/8'' 2'' 8'' 4'' 1.0'' 1 14'' 1 12''
8
7
Recommended average total air-content in
6 air-entrained concrete
5
Air content %
3
Approximate amount of entrapped air in
non-air-entrained concrete
2
0
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
۲-۵ ‫شکل‬

‫د پورتنیو پراګرافو په مرسته د سمنټو اندازه داسې اټكلیدای شي ‪ ۳۲۵ =۱۳۰/۰،۴‬كیلو ګرام په‬
‫یوه متر مكعب مخلوط كې د پارټلنډ سمنټ‪.‬‬
‫د ‪ ۲-۶‬انڅور له مخې چیرته چه د غټ جغل اندازه ‪ ۴۰‬ملي متره وي او د ریګ د میده ګۍ‬
‫مډل( ‪ ۲،۸۰ ) Fineness Modulus‬وي‪،‬دوچ شوي غټ جغل اندازه ‪ ۰،۷۱‬متر مكعب‪،‬‬
‫په هر متر مكعب كانكریټ كي ده‪ ،‬چه ‪ ۷۵‬تر ‪ ۱۰۰‬ملي متره پورې سلمپ( شړیدنه)ولري‪.‬‬
‫‪Maximum size of aggregate in‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬
‫''‪3/8‬‬ ‫''‪2‬‬ ‫''‪8‬‬ ‫''‪4‬‬ ‫''‪1.0‬‬ ‫''‪1 14‬‬ ‫''‪1 12‬‬
‫‪Volume of dry-rodded coarse aggregate‬‬
‫‪0.75‬‬ ‫‪FM 2,40‬‬

‫‪per unit volume of concrete‬‬
‫‪FM 2,60‬‬
‫‪FM 2,80‬‬
‫‪0.7‬‬ ‫‪FM 3,00‬‬
‫‪FM 3,20‬‬
‫‪0.65‬‬
‫‪0.6‬‬
‫‪0.55‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪0.45‬‬
‫‪0.4‬‬
‫‪9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40‬‬
‫‪Maximum size of aggregate mm‬‬
‫شکل ‪۲-۶‬‬
‫‪ ۷-۲‬انځور‪،‬د ډیر سخت (‪ )very stiff‬مخلوط لپاره دی‪ ،‬چه د غټ جغل اندازه باید ‪ % ۱۲۵‬د‬
‫نرم مخلوط په پرتله وي ‪ ۰،۸۹=۰،۷۱ x ۱،۲۵‬متر مكعب‪ ،‬چه په دې ترتیب د وزن له مخې‬
‫‪ ۱۴۲۴=۰،۸۹x۱۶۰۰‬كیلو ګرامه كټه دانه جغل د یو متر مكعب كانكریټ لپاره پكار دي‪.‬‬

‫‪Maximum size of aggregate in‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬
‫''‪3/8‬‬ ‫''‪2‬‬ ‫''‪8‬‬ ‫''‪4‬‬ ‫''‪1.0‬‬ ‫''‪1 14‬‬ ‫''‪1 12‬‬
‫‪200‬‬
‫‪Volume correction factors for dry-rodded‬‬

‫‪coarse aggregate per unit volume of‬‬
‫‪180‬‬
‫‪160‬‬
‫‪Extremely dry‬‬
‫‪concrete%‬‬
‫‪140‬‬
‫‪Very Stiff‬‬
‫‪120‬‬
‫‪Stiff‬‬
‫‪Stiff Plastic‬‬
‫‪100‬‬
‫‪80‬‬
‫‪9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39‬‬
‫‪Maximum size of aggregate mm‬‬
‫شکل ‪۲-۷‬‬
‫څنګه چه د سمنټو‪ ،‬اوبو‪ ،‬غټ جغل‪،‬اود هوا اندازې ځرګندې شوې‪ ،‬د میده جغل(ریګ) اندازه‬
‫په الندې ډول ټا كل كیدای شي‪:‬‬
‫=‪ ۰،۱۰۳‬متره‬ ‫= ‪۱۰۰۰ x۳،۱۵\۳۲۵‬‬ ‫د سمنټو ډك حجم‬

‫مكعبه‬
‫=‪ ۰،۱۳۰‬متره‬ ‫= ‪۱۰۰\۱۳۰‬‬ ‫د او بو حجم‬
‫مكعبه‬
‫=‪ ۰،۵۳۱‬متره‬ ‫=‪۱۰۰x۲،۶۸\۱۴۲۴‬‬ ‫د غټ جغل ډك حجم‬
‫مكعبه‬
‫=‪ ۰،۰۳۰‬متره‬ ‫=‪۰،۰۳۰x۱‬‬ ‫د هوا حجم‬
‫مكعبه‬
‫= ‪ ۰،۷۹۴‬متره مكعبه‬ ‫د ټو لو اجزاؤ حجم بیله ریګه‬
‫= ‪ ۰،۲۰۶‬متره‬ ‫= ‪۰،۷۹۴ -۱‬‬ ‫د ریګ حجم‬

‫مكعبه‬
‫=‬ ‫د وچ شوي ریګ اړین وزن = ‪۱۰۰۰ x۲،۶۴ x۰،۲۰۶‬‬

‫‪ ۵۴۴‬كیلو ګرام‬
‫=‬ ‫(‪) ۰،۰۰۷x۵۴۴‬‬ ‫د وچ شوي میده جغل د اوبو جذبیت اندازه‬

‫‪۳،۸۰۸‬‬
‫=‪۷،۱۲‬‬ ‫(‪)۰،۰۰۵x۱۴۲۴‬‬ ‫غټ جغل‬

‫= ‪ ۱۱‬كیلو‬ ‫ټول‬
‫ګرامه‬
‫د یوه متر مكعب كانكریټو د اجزاؤ اندازه‪:‬‬
‫= ‪ ۳۲۵‬كیلو ګرامه‬ ‫سمنټ‬

‫= ‪ ۱۴۱‬كیلو ګرامه‬ ‫اوبه (‪) ۱۱ + ۱۳۰‬‬
‫= ‪ ۵۴۴‬كیلو ګرامه‬ ‫وچ شوي ریګ‬
‫= ‪ ۱۴۲۴‬كیلو ګرامه‬ ‫وچ شوي غټ جغل‬
‫د هوا دد اخلولولپاره زیاتګي محلول (‪ = )Admixture‬څومره چه د ‪ ٪۳‬هوا لپاره پكاریږي‪.‬‬

‫په پورتني مثال كې غټ جغل او ریګ په تندور یا داش كې وچ شوی په نظر كې نیول شویدی‪،‬‬
‫مګر په ساحه كې عمالً داسې وچ جغل او ریګ شتون نلري‪ ،‬پكارده چه لمړی په ساحه كې د‬
‫موجود جغل او ریګ لوندوالی په البراتوار كې معلوم كړل شي‪ .‬د مثال په ډول آزمیښت وښوده‬
‫چه په ساحه كې موجود جغل ‪ ٪۱‬او ریګ ‪ ٪۵‬اوبه لري‪ ،‬اوس د پورتني مثال اجزاوې داسې‬
‫برابرواالی شو‪.‬‬
‫وچ شوی ریګ ‪ ۵۴۴‬كیلو ګرامه‪ ،‬په ساحه كې دالنده ریګ اندازه = ‪۵۷۱ = ۱،۰۵ x۵۴۴‬‬
‫كیلو ګرامه‪ ،‬همدارنګه د النده جغل = ‪ ۱۴۳۸ = ۱،۰۱ x۱۴۲۴‬كیلو ګرامه پكار ده‪.‬‬
‫په جغل كې د موجودو اوبو بر سیره ‪ ،‬هغه اوبه چه جغل یې له ځانه سره ساتي یا جذ بوي‪ ،‬د‬
‫مخلوط د اوبویوه برخه وګڼل شي‪ .‬څنګه چه د ریګ جذابیت په پورتني مثال كې ‪ % ۰،۷‬او د‬
‫جغل ‪ % ۰،۵‬ښودل شویدي‪ .‬په ریګ كې موجودې اوبه ‪ .% ۴،۳ = ۰،۷ – ۵‬په جغل كې‬
‫موجودي اوبه = ‪ .% ۰،۵= ۰،۵ – ۱‬دارنګه په ریګ كې د موجودو اوبو اندازه =‬
‫‪ ۲۳ = ۵۴۴x۰،۰۴۳‬كیلو ګرامه‪ ،‬اوپه جغل كي د موجودو اوبو اندازه = ‪۷= ۱۴۲۴x۰.۰۰۵‬‬
‫كیلو ګرامه‪ ،‬پس د مخلوط لپاره د اړینو اوبواندازه = ‪ ۱۰۰=) ۷ + ۲۳( -۱۳۰‬كیلو ګرامه ده‪.‬‬
‫د یوه متر مكعب كانكریټو د اجزاؤ لپاره محاسبه په پورته ډ ول ترتیب شوه‪ ،‬مګر هر‬
‫چیرته او هر وخت داسې مكسر چه یو متر مكعب ظرفیت ولري ‪،‬وجود نلري‪ ،‬پكارده چه‬
‫دا اندازې د مكسر د ظرفیت سره عیارې شي‪ .‬یعنې كه د مكسر ظرفیت ‪ ۰،۵۵‬متر مكعبه‬
‫وي‪ ،‬د مخلوط وچې اجزاوې په الندې ډول سره سنبال شي‪.‬‬
‫= ‪ ۱۷۹ = ۳۲۵ x۰،۵۵‬كیلو ګرامه‬ ‫سمنټ‬

‫=‪ ۳۱۴ = ۵۷۱ x۰،۵۵‬كیلو ګرامه‬ ‫ریګ (لوند)‬
‫= ‪ ۷۹۱ = ۱۴۳۸ x۰،۵۵‬كیلو ګرامه‬ ‫جغل ( لوند)‬
‫= ‪ ۵۵= ۱۰۰ x۰،۵۵‬كیلو ګرامه‬ ‫اوبه چه باید ګډې شي‬

‫دریم څپرکۍ‬
‫کانکریټ اچول په سړه هواکښې‬

‫‪Placing Concrete in Cold Weather‬‬
‫کله چه دهوادحرارت درجه درې ورځې په متواترډول د‪ ۵‬او‪۱۰‬درجي سانتي ګریډترمنځ واقع‬
‫شي سړه هواورته ویل کیږي‪.‬‬
‫د سړې هواتاُثیرپه لندو کانکریټو باندې دادي چه له یوې خوادهغه کیمیایي عملیي سرعت چه‬
‫دکانکریټ دجوش په وخت کې دهغه دترکیب شوي موادوترمنځ واقع کیږي کموي ‪،‬له بلې‬
‫خوااوبه په کانکریټ کې په یخ بدلیږي اودکانکریټ دپړسوب باعث ګرځي اویوه تخریبوونکې‬
‫قوه په کانکریټ کې پیدا كیږي ‪.‬‬
‫نه یوازې سړه هوادکانکریټ په جوش اوټینګښت باندې منفي اغیزه لري‪،‬بلكه دکانکریټ‬
‫دآخرني ټینګښت پروسه هم ځنډوي‪.‬که تازه اچول شوی کانکریټ دهوا په صفر درجې دسانتي‬
‫ګریډ كي د‪۲۸‬ورځولپاره وساتو نوممکنه ده چه کانکریټ ‪ ۵۰‬سلنه خپل ټینګښت الس ته‬
‫راوړي‪،‬اوکه دکانکریټ ساتنه دحرارت په منفي ‪ ۱۰‬درجو دسانتي ګریډكي وکړل شي نو ممکنه‬
‫ده چه یوازې ‪۳۰‬سلنه خپل ټینګښت الس ته راوړي‪ .‬په سړه هواکښې دکانکریټ داچولولپاره نه‬
‫یوازې مناسب ګامونه واخستل شي بلکه ضروري ده چه قالبونه هم دډیرې مودې لپاره لرې‬
‫نکړل شي که څه هم دموادو په قیمت كي اودکارګروداضافي کارله امله مصرف زیاتیږي‬
‫اودپروژې دتکمیلیدوموده کې ځنډراځي‪.‬‬
‫په سړه هواکښې دکانکریټ داچولولپاره دا ضروري ده چه دهوادحرارت درجه دکانکریټ‬

‫داچولواودساتلوپه وخت کې یوشان وساتل شي‪.‬برسیره پردې‪ ،‬اچول شوی کانکریټ په قالب کې‬
‫بایددبیرون له خوانه دتختې یادترپال په وسیله وپوښل شي‪.‬په معتدل اولږوسختوحاالتوکې‬
‫داستونځه کیدای شي چه دسمنټودمقداروپه زیاتولو‪ ،‬یادزودجوشوسمنټوپه استعمالولوسره اویاهم‬
‫دلوړوالمونیم اکسایډلرونکي سمنټ په استعمالولوسره حل شي‪.‬بعضي وخت دکانکریټ‬
‫دژرجوش اودکانکریټ دحرارت دلوړلولپاره‪ ،‬ګړندي کوونکي کیمیاوي موادلکه د کلسیم‬
‫کلورایډاستفاده کول ګټوردي‪.‬‬
‫په هرصورت‪،‬دکانکریټ دجوړولولپاره په سړه هواکښې چه په نتیجه کې دجوړشوي کانکریټ‬

‫دحرارت درجه تر ‪ ۳۸‬دسانتي ګریډ نه کم وي ‪،‬جغل یا اوبوته اویاهم دواړوته حرارت ورکول‬
‫عامه طریقه ده‪.‬‬
‫دکانکریټ دجوړولونه مخکې اوبوته چه کانکریټ کې اچول کیږي‪ ،‬حرارت ورکول ډیره موُ ثره‬
‫دي‪ .‬داوبودحرارت درجه دکانکریټ جوړولوپه وخت کې باید دسانتي ګریډ‪ ۶۰‬درجې‬
‫وي‪.‬اودجغل دحرارت درجه هم تر‪۱۵‬درجې دسانتي ګریډ پورې وي‪.‬‬
‫دکانکریټ دجوړولولپاره په سړه هواکښې کیدای شي چه ریګ ته تر‪۴۰‬درجې دسانټي ګریډ‬

‫پورې حرارت ورکړل شي که داوبودحرارت درجه دمخلوط په وخت کې ‪۶۰‬درجې دسانتي‬

‫ګریډوي‪.‬په جغل کې دبخاردپیپونودځای پرځای کولوپه واسطه کوالی شوچه جغل ته حرارت‬
‫ورکړو‪.‬‬
‫په سړه هواکښې وروسته له هغې نه چه کانکریټ واچول شي بایدهرڅومره ژرچه ممکنه وي‬
‫وپوښل شي چه دیخ وهلونه وژغورل شي اوخپل موجوده حرارت له السه ورنکړي‪.‬ددې‬
‫کارلپاره کیدای شي چه دسمنټودخریطو‪ ،‬دترپال اودوچووښونه کارواخستل شي‪.‬که هواډیره سړه‬
‫وي یادهوادحرارت درجه نږدې یادصفرالندې وي‪،‬ضروري ده چه دکانکریټ دګرم ساتلولپاره‬
‫اضافي تدابیرونیول شي یعنې دکانکریټ په محوطه کې دبخاریویادبخاراویاهم‬
‫دګرمواوبودپیپونونه استفاده وشي‪.‬‬
‫کانکریټ اچول په توده هواکښې‬

‫‪Placing Concrete in Hot Weather‬‬
‫دنارمل کانکریټ دالس ته راوړلوپه خاطرچه په ‪۲۸‬ورځوکښې خپل اعظمي کلکوالی الس ته‬
‫راوړي‪،‬بایددکانکریټ دحرارت درجه دسانتي ګریډد‪ ۱۵‬او‪ ۲۵‬درجو ترمنځ وي‪.‬که دکانکریټ‬
‫اچول په ډیره ګرمه هواکښې ترسره شي‪،‬دسمنټودهایډریشن پروسه ډیرپه چټکۍ سره صورت‬
‫مومي اودکانکریټ اوبه ډیرژروچیږي اوپه کانکریټ کې دفشاردتولیدیدوباعث ګرځي چه په‬
‫نتیجه کې په کانکریټ کې درزونه پیداکیږي اوکانکریټ تخریبیږي‪.‬‬
‫ُ‬
‫کله چه په ډیره توده هواکښې کانکریټ اچوواووکوال ی شوچه دتودې هواتاثیرات په کانکریټ‬
‫کې کم کړو‪،‬الندني نقطي بایدپه پام کښې ونیسو‪.‬‬
‫‪ .۱‬دیوې مخصوصې مادې ( ‪)Retarding agents‬په اضافه کولوسره کیدای شي چه‬

‫دسمنټو د‬
‫هایډریشن عملیه سسته كړي‪.‬‬
‫‪ .۲‬دکانکریټودموادودحرارت درجه په معینه اندازه ټیټه وساتل شي ‪.‬‬

‫دکانکریټودموادوغونډول یاانبارول په سیوري کښې اوهمداشان دیخواوبوپاشل په‬
‫غونډشوي‬
‫مواد باندې کولی شي چه دموادودحرارت درجه ټیټ کړي‪.‬‬
‫‪ .۳‬دیخواوبوڅخه دکانکریټ په جوړولوکښې کاراخستل‪ .‬په بعضومشخصوحاالتوکښې‬

‫دکانکریټ په‬
‫جوړولوکښې دکنګل ماتې شوې ټوټې هم کارول کیږي‪.‬چه دکانکریټ دحرارت درجه په‬
‫معینه توګه‬
‫کنټرول کړي‪.‬‬
‫‪ .۴‬آماده شوی کانکریټ بایدژرترژره انتقال اوریخت شي‪ .‬ترڅووکړل شي چه‬

‫دکانکریټودضایعاتومخه‬
‫ونیول شي‪ .‬چه دهوادحرارت ددرجې لوړیدل دکانکریټوداوبودتبخیرباعث ګرځي‪.‬‬

‫‪ .۵‬دکانکریټوداچولونه مخکې بایدپه قالب اوسیخانوباندې اوبه وښیندل شي ترڅودکانکریټواوبه‬
‫ددغوموادوپه وسیله جذب نشي‪.‬‬
‫‪ .۶‬کاربایدپه ډیره چټکۍسره پای ته ورسیږي ځکه دځنډپه صورت کښې توده هواپه کانکریټ‬
‫باندې‬
‫بداغیزه لري‪.‬‬
‫‪ .۷‬کله چه کانکریټ واچول شو‪،‬کانکریټ بایدپه مناسب ډول وپوښل شي ترڅودلمر دوړانګو نه‬
‫خوندي‬
‫وي‪ .‬کانکریټ بایدداولوڅوساعتونولپاره په دوامداره توګه اوبه ووهل شي اووروسته له‬
‫هغې نه د‬
‫کیورینګ په موده كي كانكریټ ترآخره پورې النده وساتل شي‪.‬‬
‫دکانکریټودساتنې پروسه‬
‫‪Curing of Concrete‬‬
‫دکانکریټوداچولونه وروسته یوله ډیرومهمواړتیاؤڅخه دکانکریټودساتنې پروسه ده‪ .‬کله چه‬

‫کانکریټ واچول شي دکانکریټوالنده ساتل دڅومتواتروورځولپاره ‪ ،‬ترڅوچه کانکریټ خپل‬
‫ټاكلي ټینګښت ترالسه کړي دي پروسي ته دکانکریټودساتنې پروسه ویل کیږي‪ .‬داثابته شوې ده‬
‫چه دکانکریټو دالنده ساتلوموده دکانکریټ په کلکوالې كي خورا زیات مثبت اثرلرالي شي یعنې‬
‫څومره چه په كافي اندازه كانكریټو ته اوبه وركړل شي هغومره دکانکریټو په ټینګښت كي‬
‫زیاتوالي راځي‪.‬‬
‫په دې موده کې‪ ،‬کانکریټ اوبه جذبوي ترڅو کیمیاوي عملیه بشپړه شي اوکانکریټ خپل‬
‫ټینګښت الس ته راوړي‪ .‬کانکریټ وروسته له اچول کیدونه‪ ،‬په لومړنیوڅو ورځوکې په چټکۍ‬
‫سره خپل ټینګښت پیا وړي كوي اووروسته له هغې نه دټینګښت دالس ته راوړنې په عملیه كي‬
‫سستوالي را ځي‪ .‬دکانکریټودساتنې دپروسې موده دهوادحرارت درجه اولندبل اودباددسرعت‬
‫سره تړاولري‪ .‬په مجموع کې دکانکریټودساتنې پروسه باید د‪۷‬نه تر ‪۱۰‬ورځوپورې وي‪ .‬په‬
‫سړه هواکښې دکانکریټودساتنې پروسه بایدتر‪۱۴‬ورځوپورې دوام وکړي ځکه چه‬
‫دسمنټودټینګښت سرعت په سړه هوا کې کم وي‪ .‬د كانكریټو ښه او مناسبه ساتنه دکانکریټ د‬
‫پایښت (مداومت) اوداوبو د نه جذبیدو )‪ (Impermeability‬دقوې دلوړیدوسبب ګرځي ‪ .‬کله‬
‫چه کانکریټ داوبودفشار اویا دهوادسختوحاالتوسره مخا مخ وي پكا رده چه خاصه پاملرنه‬
‫ورته وشي‪ .‬دکانکریټ سمه ساتنه دکانکریټو مقاومت دسولیدنې په مقابل کې ډیروي او‬
‫دکانکریټ غونجیدنه (انقباضي) خاصیت كي كمښت راولي‪.‬‬
‫دکانکریټ دسمې ساتنې لپاره داالندې طریقي وكارول شي‪:‬‬
‫‪ .۱‬دکانکریټ سطحه دنمداره ریګ‪،‬خاوري‪ ،‬ګوني یا كڅوړو اوداسې نوروشیانوباندي وپوښل‬

‫شي‪،‬اوپه یوې منظمي او ټاكلي وقفي سره اوبه ورباندي وپاشل شي ترڅود کانکریټو‬
‫پوشش لوند و‬
‫ساتل شي‪.‬‬

‫‪ .۲‬دغولې اوهمداسې نورې افقې سطحې برسیره بایددخاورواویاهم دریګوڅخه مربع شکله‬
‫حوضچې‬
‫جوړي شي او د‪ ۵‬څخه تر‪۸‬سانتي مترو ژوروالي پوري اوبه پکښې ډنډي شي‪.‬‬
‫‪ .۳‬دستنو‪،‬دیوالونواونوروعمودي سطحولپاره‪،‬بایددګوني كڅوړو یاهم دټاټ له ټوکرڅخه‬

‫کارواخستل شي‪،‬دګوني كڅوړو اویادټاټ ټوکرپه یادشووسطحوباندې وپیچل شي اوپه‬
‫دوامداره‬
‫توګه لوندوساتل شي‪.‬‬
‫دکانکریټومخلوطول‬
‫‪Mixing of Concrete‬‬
‫دکانکریټودمخلوطولوپه وخت کې بایدډیره پاملرنه وشي ترڅوموادپه سمه توګه سره ګډ شي‪.‬‬
‫دکانکریټودمخلوطولولپاره الندي دوي طریقې كارول كیږي‪:‬‬
‫(‪)Hand Mixing‬‬ ‫الف) په الس سره ګډول‬

‫(‪)Machine Mixing‬‬ ‫ب) په ماشین سره ګډول‬
‫الف) په الس سره ګډول‪:‬‬
‫کله چه دیوکوچني کارلپاره ډیرلږکانکریټ ته اړتیا وي‪،‬یاپه داسې ځای کې چه ماشین نه‬
‫پیداکیږي اویاهم دهغې دږغ په لحاظ کارنه ځنې اخستل کیږي‪،‬نوددې طریقې څخه استفاده‬
‫کیږي‪.‬ددې کارلپاره بایدیوه پاکه‪،‬کلکه اوداوبونه جذبوونکې سطحه آماده شي‪.‬اول بایدسمنټ‬
‫اوریګ دبیل په واسطې ښه ګډشي ترڅوجوړشوی مخلوط یورنګ غوره کړي‪،‬وروسته‬
‫دجوړشوي مخلوط سره جغل اضافه شي اوترهغه وخته دې سره ګډشي ترڅوچه جغل په مناسبه‬
‫توګه دسمنټواوریګ سره مخلوط شي‪،‬وروسته دې الزمې اوبه وراضافه شي اوښه دې سره‬
‫مخلوط شي ترڅوداستفادې وړکانکریټ الس ته راشي‪ .‬دې طریقې سره ‪۱۰‬فیصده سمنټ‬
‫نظرمحاسبه شوي سمنټوته زیات مصرفیږي‪.‬‬
‫ب) په ماشین سره ګډول‪:‬‬

‫دمخلوط ماشینونه په دوه ډوله دي‪.‬‬
‫‪Continuous Mixers-‬‬
‫‪Batch Mixers-‬‬
‫‪Continuous Mixers‬‬
‫هغه ماشینونه دي چه په ډیرولویوکارونوکې ځینې کاراخستل کیږي‪ .‬چه په اتوماټیک کنټرولي‬
‫آلې‬
‫باندي مجهز دي‪.‬‬

‫‪Batch Mixers‬‬
‫هغه ماشینونه دي چه په کوچنیوکارونوکې ځني کاراخستل کیږي‪.‬اول جغل بیاریګ اوورپسې‬
‫سمنټ ماشین کې اچول كیږي اودتاویدلوپه حالت کې په مناسبه پیمانه اوبه ورزیاتي‬
‫شي‪.‬کانکریټ بایدد‪ ۱،۵‬څخه تر‪۲‬دقیقوپورې مخلوط شي‪.‬‬
‫دکانکریټوانتقالول‬
‫‪Transportation of Concrete‬‬
‫کانکریټ له جوړیدلونه وروسته بایدپه ډیرلږوخت کې انتقال اوپه قالبونوکې واچول شي‪.‬مختلفې‬
‫طریقې دکانکریټ دانتقالولولپاره موجودې دي‪.‬‬
‫اوسپنیز لوښی‬
‫السي کراچۍ‬
‫دمټرک‬
‫مخلوط کوونکی موټرونه‬
‫جرثقیل‬
‫کرین‬
‫پمپ کول‬
‫دکانکریټودمقداراودکارداندازې دڅرنګوالې په نظرکې نیولوسره کوالی شوچه دانتقال وسایل‬
‫انتخاب کړو‪.‬دکوچنیوکارونولپاره دکانکریټ دانتقالولوپه خاطرکیدای شي داوسپنیزولوښونه اویا‬
‫هم دالسي کراچیونه کارواخستل شي‪.‬که دکانکریټودجوړولوځای دکاري ساحې نه ډیره فاصله‬
‫ولري (تر‪۵‬کیلومتره پورې)کیدای شي چه دمخلوط کوونکي موټرونوڅخه کارواخستل شي‪.‬‬
‫دلوړوودانیولپاره دکانکریټ د انتقال په خاطر دجرثقیل څخه کاراخستل کیږي‪ .‬دپمپ‬
‫کولودطریقې نه په ډیرولویوکارونوکې کاراخستل کیږي چیرته چه ډیرکانکریټوته اړتیا وي‪.‬ددې‬
‫طریقې نه کیدای شي چه دلوړوودانیولپاره هم کارواخستل شي‪،‬دپمپ دطریقې په واسطه کیدای‬
‫شي چه په عمودي شکل تر‪۸۰‬مترواوافقي شکل تر‪۴۰۰‬متروپورې کانکریټ پمپ کړو‪.‬‬
‫دکانکریټوځای پرځای کول‬

‫‪Placing of Concrete‬‬
‫دکانکریټودمخلوطولونه وروسته هڅه وشي چه تیارشوی کانکریټ تر‪۳۰‬دقیقوپورې ځای‬

‫پرځای شي‪.‬مخکې له دې نه چه کانکریټ په قالبونوکې ځای پرځای کیږي‪،‬قالبونه‬
‫بایددخاورواواضافي مواودنه پاک شي‪،‬اوددې په خاطرچه دکانکریټ اوبه دقالبونوپه وسیله جذب‬
‫نشي‪،‬اودقالب دلرې کولوپه وخت کې کانکریټ په قالب پورې ونه نښلي‪،‬قالبونه‬
‫بایددګریسواویامبالیلوسره غوړشي‪.‬دکانکریټودځای پرځای کولوپه وخت کې بایدډیره پاملرنه‬
‫وشي چه کانکریټ دلوړې مسافې څخه وانه چول شي‪.‬کانکریټ بایدپه طبقه ییزډول واچول‬
‫شي‪،‬چه دهرې طبقې پنډوالی د‪۱۵‬نه تر‪۳۰‬سانتي متروپورې وي‪،‬اومخکې له دې نه چه دوهمه‬
‫طبقهورباندي واچول شي‪،‬لومړنۍ طبقه ښه ټپک شي‪.‬‬

‫دکانکریټوټپک کول‬
‫‪Compaction of Concrete‬‬
‫دکانکریټوتپک کول بایدوروسته دکانکریټ له اچولونه ژرژره ترسره شي‪ .‬دید لپاره چه د‬
‫هواپوکاڼې خارجي‪ ،‬کانکریټ غیرقابل نفوذاوپه کافي اندازه خپل ټینګښت ترالسه کړي‬
‫کانکریټ ټپک کول اړین دي‪.‬دکانکریټوکتله بایدترهغه تپک شي ترڅودسمنټوشیره دکانکریټوپه‬
‫سطحه باندې ښکاره شي‪.‬‬
‫که ټپک دکانکریټوله حدنه اضافه ترسره شي نودکانکریټودترکیبي‬
‫اجزاوودبیلیدو(‪ )Segregation‬سبب ګرځي‪،‬اوکه لږ تپک شي بیاپه کانکریټ کې خالیګاه پاتې‬
‫کیږي‪ ،‬له دي كبله پكارده چه په معینه اندازه سره ټپك كاري صورت ونیسي ‪.‬تپک ممکنه ده چه‬
‫په الس اویاهم میخانیکي وسیلې سره اجراشي‪.‬‬
‫دکانکریټوتپک کول دالس په ذریعه کیدای شي چه دیوې میلې یاسیخ په وسیله ترسره شي‪.‬‬
‫دکانکریټومیخانیکي ټپک کول داهتزازي آلې (‪ )Vibrator‬په وسیله ممکنه ده‪ .‬دکانکریټوتپک‬
‫کول داهتزازي آلې په وسیله ډیره ضروري ده مخصوصا ً په ډیرومهموکارونوکې اویاچیرته‬
‫چه د سیخداره کانکریټوڅخه استفاده كیږي‪.‬‬
‫اهتزازي آلې په څلورقسمه دي‪.‬‬

‫‪ -‬داخلي اهتزازي آله (‪)Internal vibrators‬‬
‫‪ -‬خارجي اهتزازي آله (‪)External vibrators‬‬
‫‪ -‬سطحي اهتزازي آله (‪)Surface vibrators‬‬
‫‪ -‬میزډوله اهتزازي آله (‪)Vibrating Tables‬‬
‫داخلي اهتزازي آله مخصوصا ً دلویوکارونواو دهمواروسطحودتپک کولوپه خاطر لکه دپوشش‬
‫کانکریټ اوداسې نوروځایونوكي استعمالیږي‪.‬‬
‫خارجي اهتزازي آله دکم ضخامت لرونکوسطحولپاره چیرته چه دداخلي اهتزازي آلې څخه‬
‫استفاده نشي کیدای استعمالیږي‪.‬داډول اهتزازي آله دقالب شاته تماس ورکول کیږي‬
‫ترڅوکانکریټ په قالب کې ټپک کړي‪.‬‬
‫سطحي اهتزازي آله دپلونودفرش دتپک کولولپاره کاریږي‪.‬‬

‫میزډوله اهتزازي آله دفابریکه یي کانکریټودتپک لپاره استعمالیږي‪.‬‬

‫څلورم څپرکۍ‬
‫د نړی زلزله لرونكې سیمې‬
‫د زلزلو د مرکزونو له تثبیت نه وروسته معلومه شوه چې د ځمکې دکرې په ټولو سیمو کې‬
‫یوشان زلزلې نه وي‪ .‬په ځینو سیمو کښې هر کال بې شمېره زلزلې او په ځینو کښې بیاهېڅ‬
‫زلزلې نه دي لیدل شوې‪.‬‬
‫د الس ته راغلو معلوماتو له مخې ویلی شو چې په سلو کښې ‪ ۹۰‬زلزلې دځمکې دکرې په دوو‬
‫کمربندونو کښې منځ ته راځي‪.‬‬
‫‪ .۱‬د ارام سمندر کمربند‪ :‬دا زلزله لرونکی کمبربند داسیا له سواحلو نه تېرېږي داسترالیا دشمال‬
‫په لور غځېږي او د جنوبي اوشمالي او امریکا تر لوېدیځو سواحلو پورې رسېږي‪.‬‬ ‫او ختیځ‬
‫دا چې نوموړی‬
‫کمربند د ارام سمندر د نیمایي نه زیاته برخه نیولې نو ځکه دهغه په نوم یادېږي‪ .‬په دې‬
‫کمر بندکښې‬
‫دنړۍ په سلو کې ‪ ۸۰‬زلزلې منځ ته راځي چې زیاتره یې ژورمرکز لري‪ .‬د جاپان او‬
‫فلپاین اوسېدونکي‬
‫ترینه زیان مومي‪.‬‬
‫‪ .۲‬د مدیترانې کمربند‪ :‬د پرتګال نه شروع کېږي‪ .‬د مدیترانې له حوزې ‪ ،‬تورې بحیرې‪ ،‬منځنۍ‬
‫اسیا او‬
‫همالیا نه تېرېږي تر اندونیزیا پورې رسېږي‪ .‬د دې کمربند یوه څانګه د بایکال د جهیل په‬
‫ده د ځمکې د کرې په سلو کښې ‪ ۱۷‬زلزلې په همدې کمربند پورې اړه‬ ‫لور غځېدلې‬
‫لري ‪..‬‬
‫له دې دوو کمربندو څخه د باندې په نورو سیمو کې په سلو کښې درې زلزلې منځ ته‬
‫راځي‪ .‬د اسیا او‬
‫اروپا په شمالي برخو کښې تر اوسه د زلزلو مرکزونه ثبت شوي نه دي داسې معلومیږي‬
‫چې په دې‬
‫سیمو کښې زلزلې منځ ته نه راځي‪.‬‬
‫د پورتنیو معلوماتو نه داسې قانونمندي الس ته راځي‪ :‬په هغو سیمو کښې چې غرونه او‬
‫درې ډېرې‬
‫وي هلته زلزلې هم زیاتې منځ ته راځي اوهلته چې غرونه او درې نه وي ځمکه هواره د‬
‫ښته وي‪ ،‬لکه د‬
‫سایبریا لوېدیځه برخه او لوېدیځه اروپا نو هلته زلزلې هم نه راځي‪.‬‬
‫ډېره په زړه پورې خبره داده چې دځمکې دکرې پر مخ د زلزلو کمربندونه اود اور‬
‫غورځونې (اتش‬
‫فشان) کمربندونه دواړه یو ځای پراته دي‪ .‬له دینه معلومېږي چې دواړه پېښې یو په بل‬
‫پورې تړلې او‬
‫یوه سر چینه لري‪.‬‬

‫په افغانستان کې زلزلې‬
‫تر هغه ځایه چې جیولوجیکي څیړنو ښوولې ‪ ،‬زموږ هیواد د ځمکې د کرې په یوه فعال زلزله‬
‫لرونکي‬
‫کمر بند کې پروت دی چې دا کمر بند د ( مدیترانۍ کمربند ) په نامه یادیږي ‪ .‬د پرتګال نه‬
‫شروع کیږي ‪ ،‬د مدیترانې له حوزې ‪ ،‬تورې بحیرې ‪ ،‬ترکیې ‪ ،‬ایران ‪ ،‬افغانستان او همالیا‬
‫څخه تیریږي او باال خره تر اندونیزیا پورې رسیږي ‪.‬‬
‫په دې سیمو کې د تاریخ په اوږدو کې ډیرې زیاتې زلزلې راغلې چې د زرګونو انسانانو د‬
‫مرګ او ژوبلې سبب شوي دي ‪.‬‬
‫افغانستان چې په همدې کمربند کې پروت دی ‪،‬د زلزلو ډیر خونړی تاریخ لري چې د بیلګې‬
‫په توګه یې د یو څو زلزلو یادونه ضرور بولم ‪:‬‬
‫‪ .۱‬په ‪ ۱۸٤۲‬م کال کې د فبرورۍ په ‪ ۱۸‬نیته د کابل په ښار کې یوه زلزله راغلې وه چې‬
‫درې دقیقې یې‬
‫دوام کړی و‪ ،‬او د شپې له خوا هم څو ځلې په بیا بیا احساس شوې وه ‪.‬که څه هم ددې‬
‫زلزلې مرکز په‬
‫کابل کې و خو د جالل اباد په ښار کې هم دومره شدت درلود چې دهغه ښار یو پر درې‬
‫برخه یې په‬
‫کنډواله بدله کړه ‪.‬دې زلزلې په کابل کې هم ډیرې والړې ودانۍ د خاورو په ډیرۍ بدلې‬
‫کړې وې ‪.‬‬
‫‪ 1874 .۲‬م کال د اګست میاشت وه‪ ،‬اودا هغه وخت دی چې په افغانستان کې د امیر شیرعلي‬
‫خان‬
‫واکمني وه ‪ .‬د هندوکش په جنوبي برخه کې یوې زورورې زلزلې د جبل سراج او‬
‫ګلبهار د سیمو زیاتې‬
‫برخې له خاورو سره برابرې کړې ‪ .‬دهغه وخت د خرابیو او ویجاړیو ځنې نښې نښانې‬
‫اوس هم هلته تر‬
‫سترګو کیږي‪.‬‬
‫‪ .۳‬د ‪ 1934‬م کال د مارچ د میاشتې زلزلې د میمنې زیاتې برخې خرابې او د زیاتو انسانانو د‬
‫مړینې سبب‬
‫شوه ‪ .‬ددې زلزلې مرکز د میمنې د ښار په ‪ ۱۸‬کیلو مترۍ کې پروت و‪.‬‬
‫‪ .۴‬هغه زلزله چې په ‪ 1935‬م کال د مۍ د میاشتې په ‪ 30‬نیټه دبلوجستان د کویټې په ښار‬

‫کې راغلې‬
‫وه د پنځوس زره انسانانو د مړینې په څنګ کې ‪ ،‬د زرګونو ودانیو د ړنګیدو سبب‬
‫شوه ‪ .‬دې زلزلې په‬

‫کندهار کې هم ځنې برخې هم زیانمنې کړې وې ‪.‬‬
‫‪ .۵‬په ‪ 1956‬م کال د جون د میاشتې په ‪ 10‬نیته یوې تبا کونکې زلزلې د لغمان ‪ ،‬کهمرد او‬
‫بامیانو په‬
‫سیمو کې د زرګونو انسانانو د مړینې او د زرګونو ودانیو د ړنګیدو تر څنګ یې ‪ ،‬ډیر‬
‫غرونه هم را‬
‫ونړول او زیاتې درې یې ویجاړې کړې ‪.‬‬
‫‪ .۶‬په ‪ 1998‬م کال کې د فبرورۍ په ‪ ۱۸‬نیټه د تخاروالیت د رستاق په سیمه کې یوې سختې‬
‫زلزلې چې‬
‫مرکز یې د ( ربا ط حامدین ) په کلي کې و ‪ ،‬د ‪ ٤٥۰۰‬کسانو ژوند واخیست ‪.‬د رستاق د‬
‫ولسوالۍ د‬
‫( ‪ ) ۲٦‬کلیو نه یې ( ‪ ) ۹‬کلي په بشپړه توګه د خاورو په ډیرۍ بدل کړل ‪.‬په دې خونړۍ‬
‫زلزله کې د لس‬
‫زرو نه زیات څاروي هم له منځه الړل ‪.‬‬
‫‪ .۷‬په ‪ 1998‬م کال د مۍ د میاشتې په ‪ 30‬نیټه ‪ ،‬د ورځې په یولسو بجو ‪ ،‬یو ځل بیا یوې‬
‫سختې زلزلې‬
‫د تخار او بدخشان سیمې ولړزولې ‪ .‬د دې زلزلې مر کز د بدخشان والیت ‪ ،‬د شهری‬
‫بزرګ په ( بوستان‬
‫دره ) کې و ‪.‬او د ‪ ٥۰۰۰‬انسانانو مړینه یې د ځان سره لرله ‪.‬‬
‫‪ .۸‬په ‪ 1999‬م کال د فبرورۍ په ‪ 11‬نیټه د کابل ښار په جنوب لویدیز کې ‪ ،‬د میدان ‪ ،‬وردګو‬
‫او لوګر‬
‫په سیمه کې یوې سختې زلزلې چې د ریختر په مقیاس ( ‪ ) ٥،۹‬درجې وه ( ‪) ٥۸۰۰‬‬
‫کورونه وران کړ ل ‪.‬‬
‫د انسانانو د مړینې شمیر (‪ ) ٦۷‬او د ژوبلو سلګونو ته رسیده ‪ .‬دې زلزلې د زرو څخه‬
‫زیات څاروي هم‬
‫له منځه یو وړل ‪.‬په دې زلزله کې انساني تلفات ځکه کم و چې د ماښام په شپږو بجو‬
‫لومړی سپک‬
‫ټکانونه راغلل ‪ ،‬او خلک په بیړه له کورونو څخه ووتل ‪ ،‬که دا زلزله دشپې له خوا‬
‫راغلې وای نو‬
‫کیدای شول ‪ ،‬ډیره مرګ ژوبله یې د ځان سره لرلې وای ‪.‬‬

‫دزلزلې په مقابل كې دودانیونقشه كول‬
‫‪Earthquake Proof Building design‬‬
‫تر اوسه دزلزلې د پیښیدو د وخت‪،‬دزلزلې د پیښیدود څای او دزلزلې د شدت دوړاندوینې په‬
‫هكله ځه طریقه نده كشف شوې‪.‬چیرته چه زلزله پیښه شوې وي هلته بیا دپیښیدوامكان شته‪.‬‬
‫دزلزلې په هكله دنړۍ او مملكتو په سطحه نقشې موجودې دي چه د شدیدې زلزلې ‪ ،‬منځني‬
‫زلزلې او كمزورې زلزلې سیمي را په ګوته كوي‪.‬‬
‫زلزله افقي او عمودي څپې لري چه مځكه خوځوي‪ ،‬افقي څپې نظر عمودي څپو ته د ‪۵‬نه تر‬
‫‪ ۱۰‬ځله پورې قوي وي زلزله هرې خواته خوځښت لري‪ .‬چه ډیره ورانونكې قوه یې په افقي‬
‫خوځښت كې ده‪.‬‬
‫دډیزاین لپاره عمومي كړنالرې‪:‬‬
‫په دیزاین كې هڅه وشي ترڅو چه انجینري‪،‬روغتیایي او د هوسا ینې ا صول اجازه وركوي‬
‫ودانۍ سپكه ډیزاین او جوړه شي‪.‬ددې لپاره چه دزلزلې دتخریب څخه څه نا څه مخنیوی شوی‬
‫وي دودانیود دیوالونو پنډوالي او لوړوالي نه لومړۍ داغوره ده چه دودانۍ وزن سپك اوپه‬
‫دواړوافقي ابعادو كي وداني ته پراخوالۍوركړل شي‪ .‬دامناسبه نه ده چه یوازې د تعمیر په‬
‫اوږدوالې (طول) کې زیاتوالۍراشي‪ .‬مربع شكله یا څنګ په څنګ مستطیل شكله نقشه غوره ده‪.‬‬
‫دتعمیر داوږدوالې تناسب نظرپلنوالې ته په افقي ابعادوکې له ‪ ۳‬نه تر ‪ ۱‬پورې زیات نشي‪ .‬په‬
‫عادي ډول تړلۍ شكل‪ ،‬مربع‪،‬یا نږدي ودوي ته چى د ‪ U‬یا ‪ L‬شكل ولري غوره ده‪.‬‬
‫دودانۍ ټولې برخې باید یوله بله سره محكمې تړلي وي اوپه كنجوكې داسې مضبوطې ټینګې‬
‫شوي وي چه د خوځښت په وخت كې ټوله ودانۍ په یوه واحد شكل خوځښت ومومي‪ .‬د ودانۍ‬
‫وتلي برخې لکه شریفې‪،‬پیكونه د ‪ ۷۵‬سانتي مترو څخه زیاتې نشي‪ .‬دودكش بایدد سیخداره‬
‫كانكریټ او یا داوسپنوڅخه جوړه شي او دودانۍ داسکلیټ سره ښه ټینګ وتړل شي‪ .‬بیروني‬
‫وزن اوچتونكي دیوالونه ‪ ،‬منځني او نور دیوالونه یوله بله سره باید دودانۍ دهرپوړد غولې په‬
‫سطحه کې په امتدادي سیخونویا سیخداره كانكریټو چه كافي طاقت ولري ښه ټینګ وتړل شي‪ .‬د‬
‫سمنټو مساله په ټو لو بنائي کارونو كې ولګول شي‪ .‬یوه محكمه ودانۍ دخوځښت په وخت كې په‬
‫چټكۍ سره خپل اصلي حالت ته راځي اودارتجاعي ودانیو څخه غوره والۍ لري‪.‬‬
‫په یو محكم فریم لرونكې (چوكاټي)سیستم كې چه مفصلونه یې په زانوخمي یا تخته یې جا ینټو‬

‫باندې محكم شوې وي‪ ،‬افقي ګاډرونه د متقابلو دیوالونوپه ملتیا دودانۍ په ټینګښت كې‬
‫اوهمدارنګه د انحنا یي مومنټ دزیاتیدوپه مخنیوي کې چه د افقي ګاډرو او عمودي ستنو‬
‫باندې واردیږي مرسته كوي‪ .‬ریونده مفصلونه د تعمیر په ټینګښت كې ډیر اثر لري‪.‬‬
‫تر څو ممكنه وي دټولې ودانۍ دثقل په مركزكې كموالی را شي‪ .‬دطوالني او عرضاني‬
‫دیوالونوترمنڅ انډولتوب اوتناظروالۍ پكارده‪ .‬دزلزلې دقوې چپه كونكۍ مومنت دودانۍ دثباتي‬

‫مومنټ د ‪ ۵۰‬فیصد څخه باید زیات نشي ددواړو مومنټونو په محاسبه كې دورته او كټ مټ‬
‫بارونو څخه كار واخیستل شي‪.‬‬
‫ګاونډي ودانۍ یا یوه برخه دنوموړي ودانۍ چه د حجم او ټینګښت له كبله دبلې ودانۍ سره‬
‫توپیر ولري دیوه كافي درزیا فاصلې په واسطه یو له بله څخه بیلې شي تر څو دیواوبل له وهلو‬
‫څخه مخنیوی شوی وي‪ ،‬یا مضبوطې سره و تړل شي‪ .‬د خالیګاه فاصله دیو پوړیزې ودانۍ ‪۱۰‬‬
‫سانتي متره او ددوه پوړیزې ودانۍ لپاره ‪ ۲۰‬سانتي متره وي‪ .‬اوپه نازكو موادو سره ډك شي‬
‫ترڅو د زلزلې په وخت كې بیله دې چه ودانۍ متضرره شي مات شي‪ .‬درز د تهداب تر آخره‬
‫پورې ورسیږي او د وداني له ټولو برخو څخه تیره شي‬
‫اعظمي فشارپه بنسټ باندې دژوندي او مړو بارونوله کبله د زلزلې له قوې سره دیوڅای كیدو‬
‫په حالت كې د ‪ ۱۰‬فیصده د عادي محفوظ مجازواردشوي بارو څخه زیات نشي‪ .‬دبعضې‬
‫ملكونو په كودونو كې مرتب شوي كله چه وارد شوی مجازي فشار ‪ ۱۰‬ټنه په یوه متر مربع‬
‫باندې وي‪ ،‬دتهداب فشاركیدای شي تر ‪ ۱۰‬فیصده زیات شي‪ ،‬او كله چه ‪ ۲۰‬ټنه فشار په یوه‬
‫متر مربع باندې وي تر‪ ۱۵‬فیصده‪ ،‬چیرته چه ‪ ۴۰‬ټنه په یوه متر مربع باندې وي‪ ،‬وارد شوی‬
‫فشار د ‪ ۳۳‬فیصدونه زیات لوړنشي‪.‬ژوندی موقت باربایددغولې دډیزاین شوې مړبارد‪ ۱‬په ‪۳‬‬
‫سره مساوي وي‪ ، .‬چه كم تر كمه ‪ ۱۰۰‬كیلو ګرامه په یوه متر مربع کې ونیول شي(غیر له‬
‫تحویلخانې نه)‪.‬‬
‫هره ودانۍ اودهغې ټولې برخې بایدداسې ډیزاین شي چه دهرې دوامدارې افقي قوې دتولیدشوي‬
‫مومنټ په مقابل کې مقاومت ولري‪ .‬په ټیټوزلزله لرونکوساحوکې دتعمیرمقاومت باید‪۱۰‬فیصده‬
‫اوپه قوي زلزله لرونکوساحوکې ‪ ۲۰‬فیصده (دزلزلې دشدت په اساس) دواردیدونکې قوې نه‬
‫زیات په نظرکې ونیول شي‪.‬‬
‫په بام باندې دژوندي باردمحاسبې نه کیدای شي صرفنظروشي‪ ،‬اما درهایشي‬
‫ودانیودفرشونولپاره کیدای شي چه مساوي په ‪۳/۱‬دهغه بارونیول شي كوم چه فرش د هغه‬
‫بارلپاره ډیزاین شوی وي چه کم له کمه ‪۱۰۰‬کیلوګرامه په یومترمربع کې وي ‪.‬اوهمدارنګه‬
‫دجرګوسالون‪ ،‬مکاتب اودګدامونولپاره ‪ ۳/۲‬دمکمل بارپه نظرکې ونیول شي‪.‬‬
‫لوړپوړیزوودانیوکې دتعمیراسکلیټ (‪ )Structure‬په هرپوړکې د افقي قواووپه مقابل کې‬
‫ازمویل کیږي‪.‬‬
‫ودانۍ بایددباداودزلزلې دقوې په مقابل کې وڅیړل شي اودفشاردمحاسبې لپاره لوړقیمت په‬
‫نظرکې ونیول شي‪.‬که دبادقوه نظردزلزلې دافقې قوې نه کم وي صرفنظردې ځني وشي‪ .‬افقې‬
‫پریکنده قوه دی هم چک شي‪.‬دنوروقواوو دمحاسبې طریقه دباددقوې دمحاسبې سره یوشانتۍ‬
‫دی‪.‬ودانۍ دې داسې ډیزاین شي چه دزلزلې دقوې مومنټ دودانۍ دهیڅ برخې دچپه کیدوسبب‬
‫ونه ګرځې‪.‬دزلزلې افقې قوه دودانۍ دوزن په تناسب زیاتیږي‪.‬نوځکه دسپک موادوپه‬
‫کارولوسره دزلزلې افقې قوه هم کمیږي‪.‬مخصوصاّبام اودودانۍ پورتني پوړونه بایدترحددامکان‬
‫پورې سپک ډیزاین او جوړشي‪.‬‬

‫دودانیو بڼه (‪)Shape of building‬‬
‫ددې لپاره چه د زلزلې په وخت كې دودانۍ تاویدنه (‪ )torsion‬كم كړای شو‪ ،‬لكه څنګه چه‬
‫پورته یادونه وشوه‪ ،‬ودانۍباید مستطیل او د كتلې او ټنګښت له نظره متناظر شكل ولري‪ ،‬تر څو‬
‫ممکنه وي چه هندسي اودثقل مركزونه یې یو پر بل باندې تطبیق شي‪.‬تناظردودانیو په پالن‬
‫(‪ ،)asymmetrical section‬جګواله (‪ )elevation‬او كتله (‪ )mass‬كې چه دتاویدنې او‬
‫داسې نورو اثراتو د مخنیوي لپاره چه دزلزلې له امله په ودانیو كې پیداكیږي اړین دي‪ ،‬یا‬
‫دودانیوځني محكمې پره واله برخې سره بیلې شي‪ .‬دداسې ودانیو اوږدوالی د بیلې شوي برخې‬
‫څخه د ودانۍ د پلنوالي له ‪ ۳‬ځله څخه زیات نه شي‪.‬‬
‫ودانۍ چه د (‪ )L,T,E and Y‬شكل ولري‪ ،‬غوره ده چه په مستطیلي شكلونوسره په الندې ډول‬
‫بیلې شي‪.‬‬
‫‪L -Shape‬‬ ‫‪T -Shape‬‬ ‫‪E-Shape‬‬
‫‪Y -Shape‬‬ ‫‪Y-Shape‬‬

‫شکل ‪۴-۱‬‬
‫دودانیوډولونه (‪:)Type of construction‬‬

‫هغه ډولونه چه معموالً دودانیولپاره په نظرکې نیول کیږي په الندې ډول دي‪.‬‬
‫الف) فریم لرونکې جوړښت یاشکل‬
‫ب) بکس ډوله جوړښت‬
‫الف) فریم لرونکې جوړښت یا شکل (‪:)Framed construction‬‬

‫داډول جوړښت اویاشکل دڅوپوړیزواوصنعتي ودانیولپاره مناسب دي‪ .‬ځکه چه فریمونه یې‬
‫ارتجاعي مفصلونه(‪ )flexible joints‬استواروونكي عنصرونه(‪)bracing members‬‬
‫لري‪ .‬څوپوړیزه اوسپنیزه ودانۍیاصنعتي فریمونه اودچارتراشوودانۍ ددې ډولونونه دي‪.‬‬

‫داشان ودانۍ بایددافقي قواووپه مقابل کې دپریکنده قواووددیوال(‪ )shear wall‬اویاهم‬
‫دنورواستوارؤنكو عناصرو(‪)bracing members‬په واسطه په پالن (‪،)plan‬جګوالی‬
‫(‪ )elevation‬اومقطع (‪ )section‬کې تقویه شي چه دزلزلې قواووپه مقابل کې مقاومت‬
‫وکړی شي‪.‬‬
‫فریمونه بایددسیخ لرونکي کانکریټ (‪)R.C.C‬یا اوسپنیزه نیمه محکم اویامحکم مفصل‬
‫لرونکي وي‪.‬‬
‫دیوالونه که کانکریتي وي یادخښتووي چه په سیخانوسره تقویه شوی وي اوکه نه‬
‫وي‪،‬دپریکنده قواووددیوال په حیث کارکوي‪.‬‬
‫دپریکنده قواوودیوال(‪ )shear wall‬بایددبنسټ نه دودانۍ ترسره پورې په نظرکې ونیول‬

‫شي‪ ،‬اویاهم په لږارتفاع سره دودانۍدضرورت په اندازه چه دډیزاین له الرې السته راځي‪.‬‬
‫ب) بکس ډوله جوړښت یا شکل (‪:)Box type construction‬‬

‫فابریکه یي دیوالونه‪،‬خښتي دیوالونه‪ ،‬کانکریټي دیوالونه یاسیخداره کانکریټي دیوالونه چه‬
‫دتعمیردواړومحورونوپه امتدادوی‪،‬په دې جوړښت کې شامل دي‪ .‬دغه دیوالونه دعمودي‬
‫بارونوپه اوچتولوکې مرسته کوي اوهمداشان دافقي بارونوپه مقابل کې چه له هرې خواپرې‬
‫واردشي دپریکنده قواوودیوال په حیث عمل کوي‪.‬‬
‫دفابریکه یي دیوالونوپه صورت کې بایدډیره پاملرنه وشي ترڅودیوالونه یودبل سره په مناسب‬
‫شکل وتړل شي ترڅودپریکنده قواووپه مقابل کې مطمین وي‪.‬‬
‫په ځانګړې بڼه آبادونه (‪: )Special Construction Features‬‬
‫د څنګ په څنګ ودانیو بیلوالی‬ ‫‪.۱‬‬
‫څنګ په څنګ ودانۍ چه په مجموعي لوړوالي(‪،)total height‬دهر پوړلوړوالی( ‪story‬‬

‫‪ )height‬اوهم د خوځیدنې د قوې(‪ )dynamic‬په خصوصیت كې سره توپیرولري پكارده چه‬
‫د یوې خالیګا په واسطه سره بیلې شي تر څو د زلزلې په وخت كې یو دبل دټكركیدلو له صدمې‬
‫څخه خوندي پاته شي‪ .‬دخالیګا یاد درز كمترینه فاصله په الندې جدول كې ښودل شویده‪.‬‬
‫جدول ‪ ۴-۱‬د څنګ په څنګ ودانیو د خالیګا(درز) پلنوالی‬

‫د خالیګا پلنوالی په ملي متر‬ ‫د ودانی ډول‬ ‫شمیره‬
‫د زلزلې دډیزاین ضریب د زلزلې دډیزاین‬
‫چه له ‪ ۰،۰۸‬څخه كم وي ضریب چه له ‪۰،۰۸‬‬
‫څخه زیات وي‬
‫‪۱۵،۰‬‬ ‫‪۷،۵‬‬ ‫بكسي سیستم یا فریم‬ ‫‪۱‬‬
‫لرونكی سیستم چه ش َییر‬
‫وال ولري‬
‫‪Box system or‬‬
‫‪frames with shear‬‬

‫‪wall‬‬
‫‪۲۰،۰‬‬ ‫‪۱۰،۰‬‬ ‫دمومنټ مخنیونكی سیخداره‬ ‫‪۲‬‬

‫كانكریټي فریم‬
‫‪Moment resistance‬‬
‫‪RCC. Frame‬‬
‫‪۳۰،۰‬‬ ‫‪۱۵،۰‬‬ ‫دمومنټ مخنیونكی اوسپنیز‬ ‫‪۳‬‬
‫فریم‬
‫‪Moment resistance‬‬
‫‪Steel Frame‬‬
‫نوټ‪ :‬كمترینه خالیګا كیدای شي چه ‪ ۲۵‬ملي متره وي‪.‬‬
‫‪ .۲‬بیلواله یا پره داره سیكشن‬

‫‪Separation or Crumple Section‬‬
‫دفریم واله ودانئ ټولې برخې باید د خالیګاه دواړو خواؤته یوبل ته ورته والی ولري ‪ ،‬بعضې‬
‫وخت نه شي كیدای چه دا ورته والی وجود ولري‪ ،‬كه چیرته ودانۍ د‪ T,L‬اویاداسې ورته‬
‫شکلونه ولري دزلزلې په وخت کې دکانتیلیورپه شکل عمل کوي چه د ودانئ وزن اونوراړونده‬
‫وزنونه اوچتوي‪ .‬پکارده چه ودانۍدکانتي لیورله حالت نه ووځي‪،‬ددې لپاره مناسبه طریقه داده‬
‫چه په منځ کې یې خالیګاه په نظرکې ونیول شي‪.‬‬
‫له دې کبله په الندي شكلو كې د خالیګاؤ او پره لرونكو مقطعاتو ښودنه شویده‪:‬‬
‫‪Sheet metal‬‬ ‫‪Sheet metal‬‬
‫‪Flashing‬‬ ‫‪Flashing‬‬
‫‪Mastic‬‬ ‫‪Mastic‬‬
‫‪Welded Flats‬‬
‫‪Anchor Bars‬‬
‫‪Flat Bar Set in Forms‬‬
‫‪Clear‬‬
‫‪Clean‬‬
‫‪Fragile cover‬‬ ‫‪Fragile cover‬‬

‫‪Metal Trim‬‬
‫‪Brick Walls‬‬ ‫‪Concrete Walls‬‬

‫‪Corrougated Metal/Asbestos Cement‬‬
‫‪Sheet Cover Panel‬‬ ‫‪Nail on One side‬‬
‫‪of Wide Batten‬‬
‫‪Fastening‬‬
‫‪Wood Siding‬‬
‫‪EXTERIOR‬‬
‫‪INTERIOR‬‬
‫‪Clear‬‬
‫‪Girts‬‬
‫‪Clear‬‬
‫‪WF Column‬‬
‫‪Metal Sliding industrial Work‬‬ ‫‪Heavy Timber Column‬‬
‫شکل ‪۴-۲‬‬

‫‪Bitumen Coating‬‬
‫‪Tiles‬‬ ‫‪First Layer of Bitumen‬‬

‫‪Felt Free From Base‬‬ ‫‪RCC Slab‬‬
‫‪Bitumen Felt‬‬ ‫‪Gravel‬‬
‫‪Bitumen‬‬
‫‪Gravel‬‬
‫‪Fragile‬‬ ‫‪Cover‬‬ ‫‪Cover‬‬
‫‪Cover‬‬ ‫‪Clear‬‬
‫‪Joint at terrace level‬‬ ‫‪RCC Slab on Roof Surface‬‬
‫‪Precast RCC Slab‬‬ ‫‪Sheet metal Flashing‬‬

‫‪Rubberised Pad‬‬ ‫‪Bitumen‬‬
‫‪Flooring‬‬ ‫‪Ractangular bar‬‬ ‫‪Flooring‬‬
‫‪Mastic‬‬ ‫‪Clear‬‬
‫‪Flat Bar Set‬‬
‫‪in Front‬‬
‫‪Fragile Cover‬‬
‫‪Joint at Floor level‬‬
‫شکل ‪۴-۳‬‬
‫پنځم څپرکۍ‬
‫دښوونځیو و دانۍ‬
‫‪School Buildings‬‬
‫د ټولګیو ډیزاین‪:‬‬
‫د ټولګیو د اوږدوالي او پلنوالي تناسب باید‪ ۳:۲‬یا ‪ ۴:۳‬وي‪ ،‬ددرس وركولو لپاره مربع شكله‬
‫ساحه غوره والي لري‪ .‬په لمړنیو ښو ونځیو كې د‪ ۰،۹۳‬څخه تر ‪۱،۴‬متره مربع اوپه لوړو‬
‫ښوونځیو كې ‪ ۱،۸‬څخه تر ‪ ۲،۳‬متر مربع پورې ساحه د یوه زدكونكي لپاره په نظر كې‬
‫ونیول شي‪ .‬د ټولګي لوړوالی كم تر كمه ‪ ۳،۶‬متره او كه چیرته د ټولګي د غولې ساحه ‪۵۵‬‬
‫متره مربع څخه زیاتیږي د ټولګي لوړ والی ‪ ۴،۲‬متره پورې په نظر كې نیول اړین دي‪.‬‬
‫د ښو ونځي ودانۍ داسي باید آ باده شي چه كوټو ته یي رڼا په ښه شكل ورسیږي معموالً د‬
‫جنوب له طرفه(په افغانستان کې) او برنډه هغې طرف ته جوړه نشي‪ .‬د اصلي بالك سره د‬
‫ټولګیو زیاتول په قایمه زاویه سره بایدآباده نه ښي‪ .‬دوه بالكونه یو له بل څخه باید د رڼا له كبله‬
‫د یوي فاصلې چه د لوړ بالك له لوړوالي څخه كمه نه وي لرې آ باد شي‪.‬‬

‫د رڼایي له كبله د شیشو ساحه باید د ټو لګي د غو لې د ‪ ۶/۱‬ساحې سره برابره وي او ماء ثره‬
‫رڼا له كړكیو څخه د جنوب له دیوال څخه داخلیداي شي‪ .‬كړكۍ باید په مناسبو فاصلو سره‬
‫كیښودل شي تر څو په مساوي ډول رڼا ټولګي ته ورسیږي‪ .‬په جنوبي دیوال كې د وروستي‬
‫كړكۍ ژۍ د زدكونكو د ورستي كتارد شا ددیوال څخه له ‪ ۰،۹‬مترو څخه زیاته فاصله ونه‬
‫لري‪ .‬دداسې كړكۍ ایښودلو ته باید اجازه ورنه كړل شي چه د شا ګردانو د مخې له خوا رڼا‬
‫ټولګې ته داخله شي‪ ،‬چیرته چه زدكونكي له میزو او چوكیو څخه ګټه اخلي د كړكیو الندنۍ‬
‫برخه د ټو لګي له غولي څخه ‪ ۱،۰۶‬تر ‪ ۱،۲۲‬مترو څخه جګې نصب شي ‪.‬‬
‫او كه زده كونكي په مځكه كښیني نو د كړكۍ الندني برخه د ‪ ۰،۷۵‬څخه تر ‪ ۰،۹۰‬متره د‬
‫ټولګي د غولي څخه لوړي په نظر كې ونیول شي‪ .‬په یاد مووي كله چه د ټو لګي پلنوالۍ د‬
‫‪ ۷،۳‬مترو څخه زیاتیږي دابه ګرانه وي چه رڼا د ټولګي دكړكیو ددیوال څخه د ټولګي ټو لو بر‬
‫خو ته په مئوثره توگه ورسیږي‬
‫هواکش بایددچت نه ‪ ۱۵‬تر‪ ۲۳‬سانتي مترو پورې ټیټ نصب شي‪،‬چه دهرزده کوونکي لپاره‬
‫‪۳۲۵‬سانتې متره مربع خالیګاه(سوړه) ولري او پله لرونكي كړكي پكي كښینول شي‪.‬‬
‫توره تخته د رڼا له كبله په هغه دیوال چه كړكۍ پكښې نصبې وي نصب نه شي‪ ،‬او هیڅ یوه‬
‫چوكۍ د تورې تختې څخه د ‪ ۹‬مترو نه لرې نه وي‪،‬اودتختې اندازه ‪۱،۸۲‬په ‪ ۲،۴۳‬متروکې‬
‫وي‪ .‬فاصله د میزونو د قطارونو تر منځ ‪ ۷۵‬سانتي متره او كمترینه یې ‪ ۴۵‬سانتیمتره وي‪.‬‬
‫فاصله د میزونو د قطار او دیوالونو تر منځ كم تر كمه ‪ ۳۰‬سانتي متره وي‪.‬‬
‫توره تخته د ښوونځیو لپاره‬
‫لوړوالۍ‪:‬‬
‫د غولي څخه د تختې تر ټیټې‬ ‫‪ ۵۳‬سانتي متره‬ ‫دلمړني ټولګي لپاره‬

‫برخې پورې‬
‫د غولي څخه د تختې تر ټیټې‬ ‫‪ ۶۴‬سانتي متره‬ ‫دمنځني ټولګي لپاره‬
‫برخې پورې‬
‫د غولي څخه د تختې تر ټیټې‬ ‫‪ ۷۶‬سانتي متره‬ ‫دلوړو ټولګیولپاره‬
‫برخي پورې‬
‫د تختې لوړوالی ‪ ۱،۰۶‬متره‪ ۱،۲۲ ،‬متره‪ ۱،۳۷ ،‬متره‪ ۱،۲۲ ،‬متره یې غوره دي‪.‬‬
‫مشخصات‪ :‬د تورې تختې د جوړولو لپاره الندنی طبقه ‪ ۱۲‬ملي متره د سمنټو پلسترچه ‪ ۱‬سمنټ‬
‫او ‪ ۲‬ریګ او یوه برخه د ذغالو پوډرسره ګډ او دیوال پلستر شي‪ .‬دوهمه طبقه ‪ ۱‬سمنټ‪ ۱ ،‬د ذ‬
‫غالو پوډر د ‪ ۳‬ملي متره په پنډوالي سره ددیوال پلستر كول پكاردي ‪.‬‬
‫د توري تختي رنګول‪ ۲/۱ :‬كیلو ګرامه ورنس د ‪ ۵‬لیټره د میتایل الكول مخلوط او‪ ۲/۱‬كیلو‬
‫ګرامه توره آجكاري‪ ۷۵ ،‬ګرامه ښه میده شوې د سنګ سنبا ده اوړه شوی پوډراو‪ ۴/۱‬ګرامه‬
‫آبي رنګه (د الجوردي ډبرین پوډر)‪ .‬دا ټو ل ښه سره ګډیږي بیا په یوه سرپوش داره بوتل كې‬
‫واچول شي اود استعمال په وخت كې ښه وښورول شي‪.‬‬

‫لیلیه‬
‫د یوه اطاق په صورت كې د غولي كمترین مساحت باید ‪ ۹‬متره مربع وي‪ .‬د‪ ۳‬یا ‪۴‬نفرو زده‬
‫كونكو د اوسیدلو لپاره د اطاق د غولي اندازه باید دهرنفر لپاره ‪ ۶‬متره مربع وي‪ ،‬او د ‪ ۵‬یا‬
‫زیاتوزد كوونكولپاره د یوه نفر لپاره كم تر كمه ‪ ۵،۶‬متره مربع په نظر كې ونیول شي‪.‬‬
‫شپږم څپرکۍ‬
‫دپل د څنګیزو ستنو ډیزاین‬

‫‪DESIGN OF ABUTMENTS‬‬
‫د څنګیز ستنو اندازه‪(Size of Abutment) :‬‬
‫كه چیرته د پلچكو وایې تر‪ ۳‬متروپورې وي د څنګیز ستنو د سر پلنوالۍ ‪ ۷۲‬سانتي متره او كه‬
‫له ‪ ۳‬مترو څخه دو ایې اږد والۍ زیات وي ‪ ۸۰‬سانتي متره نیول كیږي‪ .‬چه ‪ ۳۰‬څخه تر ‪۴۰‬‬
‫سانتي متره د پل د تختو د اتكا لپاره او متبا قي د ډكون د دیوال لپاره نیول کیږي‪.‬‬
‫دڅنګیز ستنو پلنوالۍ د مځكې د پا سه د الندني جدول سره سم جوړیدای شي‪.‬‬

‫جدول ‪۶-۱‬‬
‫د څنګیز ستنو پلنوالۍ د‬ ‫د څنګیز ستنو پلنوالۍ د‬ ‫د څنګیز ستنو لوړوالۍ د‬
‫خاورې د اعظمي فشار‬ ‫خاورې د اعظمي فشار‬ ‫مځكې د پاسه تر با لشتكه‬
‫برداشت ‪ ۲۲‬ټنه په یوه متر برداشت ‪ ۴۴‬ټنه په یوه‬ ‫پورې‬
‫متر مربع با ندې‬ ‫مربع با ندې‬
‫‪ ۱۲۸‬سانتي متره‬ ‫‪ ۱۵۸‬ساني متره‬ ‫‪ ۱،۵‬متر‬
‫‪ ۱۴۳‬سانتي متره‬ ‫‪ ۱۷۳‬سانتي متره‬ ‫‪ ۱،۸‬متر‬
‫‪ ۱۵۲‬سانتي متره‬ ‫‪ ۱۹۰‬سانتي متره‬ ‫‪ ۲،۱‬متر‬
‫‪ ۱۶۰‬سانتي متره‬ ‫‪ ۲۰۷‬سانتي متره‬ ‫‪ ۲،۴‬متر‬
‫‪ ۱۷۰‬سانتي متره‬ ‫‪ ۲۳۳‬سانتي متره‬ ‫‪ ۲،۷‬متر‬
‫‪ ۱۸۵‬سانتي متره‬ ‫‪ ۲۶۵‬سانتي متره‬ ‫‪ ۳،۰‬متر‬
‫‪ ۲۱۸‬سانتي متره‬ ‫‪ ۳۳۰‬سانتي متره‬ ‫‪ ۳،۶‬متر‬
‫پورتني ابعاد دپلچكو د ‪ ۳‬متره وایو لپاره دی‪.‬اوکه چیرته دپلچکوابعادتر‪۳‬متروزیاتیږي‬

‫نود‪IRC‬کوډپه اساس په ابعادوکې باید‪۸۰‬سانتي متره زیاتوالۍ راسي‪.‬‬
‫د څنګیز ستنو مخكنۍ سطحه عموده یا ‪ ۱:۱۲‬تناسب سره مایله جوړه شي‪ ،‬د څنګیز ستنو یا‬
‫منځنیو ستنو د لوړوالي تناسب د قاعدې د پلنوالې په پرتله باید له ‪ ۶‬څخه زیات نشي‪ .‬كمترین‬
‫ژوروالۍ د مځكې له سطحې څخه كښته په معمولي خاورو كې ‪ ۱،۸۳‬متره په نظر كې نیول‬
‫اړین دي ( ‪۱،۳۸‬متره دسنګ کارۍ او خشتکارۍ لپاره او ‪ ۴۵‬سانتي متره د كانكریټ لپاره)‪.‬‬
‫دا د آي آر سي دد رندو وزنو لپاره چیرته چه عبوري تخته نه وي نصب شوی‪.‬‬

‫دا ډاډمنه او بې خطره ده كله چه د بنسټ ژوروالۍ د ‪ ۳۰‬سانتي مترو په اندازه نور زیاتوالۍ‬
‫ومومي د خاورې د زغمښت مجازي فشار ‪ ۲/۱‬ټنه په هر متر مربع كې زیاتیدل اړین دي‪.‬‬
‫د پلچكو د څنګیز ستنو اندازه جدول ‪۶-۲‬‬

‫‪ ۵‬متره څخه تر ‪ ۶‬متره پورې‬ ‫‪ ۱‬متر څخه تر ‪ ۴‬متره پورې‬ ‫وایه‬
‫لوړوالۍ‬
‫‪۴،۰۰ ۳،۵۰ ۳،۰۰ ۲،۵۰ ۲،۰۰ ۴،۰۰‬‬ ‫‪۳،۵۰ ۳،۰۰ ۲،۵۰ ۲،۰ ۱،۵‬‬
‫‪Ht‬‬
‫‪۰،۴۰‬‬ ‫‪۰،۳۵‬‬ ‫‪۰،۳۰‬‬ ‫‪۰،۲۵‬‬ ‫‪۰،۲۰‬‬ ‫‪۰،۴۰‬‬ ‫‪۰،۳۵ ۰،۳۰ ۰،۲۵ ۰،۲۰ ۰،۱۵‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪۱،۴۰‬‬ ‫‪۱،۲۰‬‬ ‫‪۱،۰۰‬‬ ‫‪۰،۸۵‬‬ ‫‪۰،۶۰‬‬ ‫‪۱،۴۰‬‬ ‫‪۱،۲۵ ۱،۱۰ ۰،۹۵ ۰،۷۰ ۰،۵۰‬‬ ‫‪J‬‬
‫‪۰،۴۰‬‬ ‫‪۰،۴۰‬‬ ‫‪۰،۴۰‬‬ ‫‪۰،۴۰‬‬ ‫‪۰،۴۰‬‬ ‫‪۰،۳۰‬‬ ‫‪۰،۳۰ ۰.۳۰ ۰،۳۰ ۰،۳۰ ۰،۳۰‬‬ ‫‪L‬‬
‫‪۰.۶۰‬‬ ‫‪۰،۴۰‬‬ ‫‪۰،۲۰‬‬ ‫‪۰،۱۰‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪۰،۵۰‬‬ ‫‪۰،۳۰ ۰،۲۰ ۰،۱۰‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪R‬‬
‫‪۲،۵۰‬‬ ‫‪۲،۲۵‬‬ ‫‪۲،۰۰‬‬ ‫‪۱،۸۰‬‬ ‫‪۱،۵۰‬‬ ‫‪۲،۴۰‬‬ ‫‪۲،۲۰ ۲،۰۰ ۱،۸۰ ۱،۵۰ ۱،۲۵‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪۴،۹۰‬‬ ‫‪۴،۲۵‬‬ ‫‪۳،۶۰‬‬ ‫‪۳،۲۰‬‬ ‫‪۲،۷۰‬‬ ‫‪۴،۶۰‬‬ ‫‪۴،۰۰ ۳،۶۰ ۳،۲۰ ۲،۷۰ ۲،۴۵‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪.03‬‬
‫‪L‬‬
‫‪about 1:10‬‬
‫‪about 1:3‬‬
‫‪Ht‬‬
‫‪Lowest Bed‬‬
‫‪Level‬‬
‫‪J‬‬ ‫‪03‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪0.3‬‬
‫‪B‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪R‬‬ ‫‪0.4‬‬
‫‪1.2‬‬
‫‪0.4‬‬
‫‪C‬‬
‫‪SECTION OF‬‬
‫‪ABUTMENT‬‬
‫شکل‬
‫‪۶-۱‬‬

‫‪Based on IRC Specification‬‬
‫‪All dimensions in Meters‬‬
‫د پلچكو د خلطنكي دیوالونو اندازې جدول ‪۶-۳‬‬

‫تر ‪ ۳‬مترو پورې‬ ‫تر ‪ ۲‬مترو پورې‬
‫وایه‬
‫لوړوالۍ ‪۴،۰ ۳،۵ ۳،۰ ۲،۵ ۲،۰ ۱،۵ ۴،۰ ۳،۵ ۳،۰ ۲،۵ ۲،۰ ۱،۵‬‬
‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪Ht‬‬
‫‪۰،۴ ۰،۳ ۰،۳ ۰،۲ ۰،۲ ۰،۱ ۰،۴ ۰،۳ ۰،۳ ۰،۲ ۰،۲ ۰،۱‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪۴‬‬ ‫‪۹‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۹‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۹‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۸‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۸‬‬
‫‪۱،۰‬‬ ‫‪۰،۹‬‬ ‫‪۰،۸‬‬ ‫‪۰،۷‬‬ ‫‪۰،۵‬‬ ‫‪۰،۴‬‬ ‫‪۱،۰ ۰،۹‬‬ ‫‪۰،۸‬‬ ‫‪۰،۷‬‬ ‫‪۰،۵‬‬ ‫‪۰،۴‬‬ ‫‪J‬‬
‫‪۹‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۹‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪۷ ۵‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۷‬‬ ‫‪۵‬‬
‫‪۲،۰‬‬ ‫‪۱،۸‬‬ ‫‪۱،۶‬‬ ‫‪۱،۵‬‬ ‫‪۱،۳‬‬ ‫‪۱،۱‬‬ ‫‪۲،۰ ۱،۸‬‬ ‫‪۱،۶‬‬ ‫‪۱،۴‬‬ ‫‪۱،۳‬‬ ‫‪۱،۱‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪۳‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۸‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۸‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۳‬‬
‫‪۲.۸‬‬ ‫‪۲،۶‬‬ ‫‪۲،۴‬‬ ‫‪۲،۳‬‬ ‫‪۲،۱‬‬ ‫‪۱،۹‬‬ ‫‪۲،۸ ۲،۶‬‬ ‫‪۲،۴‬‬ ‫‪۲،۲‬‬ ‫‪۲،۱‬‬ ‫‪۱،۹‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪۳‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۸‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۸‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪۳‬‬
‫‪ ۶‬متره‬ ‫‪ ۴‬متره‬ ‫وایه‬

‫لوړوالۍ‬
‫‪۴،۰۰ ۳،۵۰ ۳،۰۰ ۲،۵۰ ۲،۰۰ ۴،۰۰ ۳،۵۰ ۳،۰۰ ۲،۵۰ ۲،۰۰ ۱،۵۰‬‬
‫‪Ht‬‬
‫‪۰،۴۵‬‬ ‫‪۰،۴۰‬‬ ‫‪۰،۳۵‬‬ ‫‪۰،۳۰‬‬ ‫‪۰،۲۵‬‬ ‫‪۰،۴۴‬‬ ‫‪۰،۳۹‬‬ ‫‪۰،۳۴‬‬ ‫‪۰،۲۹‬‬ ‫‪۰،۲۴‬‬ ‫‪۰،۱۹‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪۱،۱۳‬‬ ‫‪۱،۰۰‬‬ ‫‪۰،۸۸‬‬ ‫‪۰،۷۵‬‬ ‫‪۰،۶۳‬‬ ‫‪۱،۱۰‬‬ ‫‪۰،۹۸‬‬ ‫‪۰،۸۵‬‬ ‫‪۰،۷۳‬‬ ‫‪۰،۶۰‬‬ ‫‪۰،۴۸‬‬ ‫‪J‬‬
‫‪۲،۰۸‬‬ ‫‪۱،۹۰‬‬ ‫‪۱،۷۳‬‬ ‫‪۱،۵۶‬‬ ‫‪۱،۳۸‬‬ ‫‪۲،۰۴‬‬ ‫‪۱،۸۷‬‬ ‫‪۱،۶۹‬‬ ‫‪۱،۵۲‬‬ ‫‪۱،۳۴‬‬ ‫‪۱،۱۷‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪۲،۸۸‬‬ ‫‪۲،۷۰‬‬ ‫‪۲،۵۳‬‬ ‫‪۲،۳۵‬‬ ‫‪۲،۱۸‬‬ ‫‪۲،۸۴‬‬ ‫‪۲،۶۷‬‬ ‫‪۲،۴۹‬‬ ‫‪۲،۳۲‬‬ ‫‪۲،۱۴‬‬ ‫‪۱،۹۷‬‬ ‫‪C‬‬
‫پورتنی جدول ‪ ۶-۴‬د ‪ IRC‬په ‪ ۱۳‬خاصه گڼه باندې تكیه كوي ‪.‬‬

‫‪0.5‬‬
‫‪Ht+Slab Thickness+Wearing Coat‬‬

‫‪about 1:3.5‬‬
‫‪about 1:10‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪1.0‬‬
‫‪G‬‬ ‫‪L‬‬
‫‪0.3‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫‪0.4‬‬
‫‪0.4‬‬
‫‪J‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪1.25‬‬ ‫‪0.4‬‬
‫‪0.4‬‬
‫‪0.4‬‬
‫‪0.4‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪1.65‬‬
‫‪Wing Wall Section at‬‬ ‫‪Wing Wall Section at‬‬

‫‪High End‬‬ ‫‪Low End for All Spans‬‬
‫‪Based on IRC‬‬
‫‪Specifications‬‬
‫‪All dimentions in meters‬‬
‫شکل ‪۶-۲‬‬
‫یا دونه‪:‬‬
‫‪ .۱‬کله چه د خاورې د زغمښت مجازي فشار كم تر كمه ‪ ۱۶،۵‬ټنه په یوه متر مربع كې وي د‬
‫څنګیز او‬
‫دخلطنكوستنومقطعات چه پورته ښودل شوي دي په نظر كې و نیول شي‪ .‬دخاورې د ټیټ‬
‫یا لوړ‬
‫مجازي زغمښتي فشارپه صورت كې ټوټې (مقطعات) باید په مناسب ډول برابر شي‪.‬‬
‫‪ .۲‬مختلف ابعاد چیرته چه اړین وي په مناسب ډول سره برابریداي شي تر څو د خښتو له‬
‫اندازې سره‬
‫سمون وخوري‪.‬‬
‫‪ .۳‬دپورتني مقطعاتو)‪(Sections‬څخه استفاده کول هغه وخت شونی دی چه كله دپلچكو په‬
‫دیزاین كې‬
‫د آی‪ ،‬آر‪ ،‬سي ‪ R۷۰‬بار)‪ (IRC Class 70 R‬یا دوه لینه سړك كې د ‪ A‬بار( ‪Class A‬‬
‫‪ )Loading‬په‬
‫نظر كې ونیول شي بې له دې چه عبوري تخته نصب شي‪.‬‬
‫‪ .۴‬پورتني مقطعات )‪(Sections‬كیدای شي د خښتو یا د ډبرو څخه جوړ شي او د سمنټو او‬

‫شګو‬
‫د ‪ ۱:۳‬تناسب مخلوط پكي و كارول شي‪ .‬د بنسټ كانكریټ كیدا ی شي د ‪ ۱:۳:۶‬تناسب‬
‫سره گډ شي‪.‬‬
‫د پل د ستنو‪ ،‬څنګیز او خلطنكي دیوالونو د سر پلنوالی‬

‫‪Width at top of piers, Abutments and Wing Walls‬‬
‫د آي‪ ،‬آر‪،‬سي ‪ ۱۹۷۰-۴۰‬سره سم‬
‫‪According to IRC: 40-1970‬‬
‫كمترین پلنوالۍ د ستنواو اړخكي دیوالونو د بالشتك د الندې د تخته یي یا ګاډري پلونو لپاره د‬
‫الندني جدول سره سم په نظر كې ونیول شي‪.‬‬
‫جدول ‪۶-۵‬‬
‫‪۶۰‬‬ ‫‪۴۰‬‬ ‫‪۲۴‬‬ ‫‪۱۲‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪۳‬‬
‫وایه په متر سره‬
‫متره متره متره متره‬ ‫متره‬ ‫متره‬
‫‪۲۲۰ ۲۰۰ ۱۶۰ ۱۲۰‬‬ ‫‪۱۰۰‬‬ ‫‪۵۰‬‬ ‫د ستنې د سر پلنواله چیرته‬
‫چه ساده وایه كارول شوی‬
‫وي‪ ،‬په سانتي متر سره‬
‫‪۱۹۰ ۱۷۰ ۱۳۰ ۱۰۰‬‬ ‫‪۷۵‬‬ ‫‪۴۰‬‬ ‫د اړخكي دیوالو د سر پلنوالۍ‬
‫چیرته چه دوامداره وایه‬
‫كارول كیږي‪ ،‬په سانتي متر‬
‫سره‬
‫د خلطنكي دیوالو د سر پلنواله ښائي د ‪ ۵۰‬سا نتي مترو څخه كم نه شي‪.‬‬
‫خلطنكي د یوالونه‬
‫‪WING WALLS AND RETURN WALLS‬‬
‫خلطنكي دیوال د پل یاد پلچكو د څنګیز دیوالو غځیدنه دبیا لې یا خوړ د پراخیدو لورته ویل‬
‫کیږي ترڅو له یوي خوا د دیوال شاه ته د ډكون او مځكي ساتنه وكړاي شي‪ ،‬او له بلي خوا‬
‫اوبه د پل یا پلچكو سوړو ته څنګه چه الزمي وي تنظیم كړي‪ .‬د خلطنكو دسر برخه ‪(The‬‬
‫)‪ Top of the Wing Wall‬د سړك د اوږو د ډكون سره سم او یو برابره اوږدوالۍ مومي‬
‫اود ا وږو د ختم سره سم د شا طرف ته د تكیه شوي مځكې اود ډكون د زاویي سره سم كښته‬
‫خواته میالن پیدا كوي‪ ،‬خلطنك د مځكې له سطحې یا د اوبو له سطحې څخه كم له كمه ‪۰،۶۰‬‬
‫څخه تر ‪ ۱،۲‬مترو پورې لوړوالۍ ولري‪ .‬تر څو پلچك د اوبو له اړخیز تخریب څخه وساتي‪،‬‬
‫البته تر كومه ځا یه پورې چه اړین وي خلطنكو ته اوږدوالۍ وركړل شي‪.‬‬

‫كله چه د ډكون لوړوالۍ د ‪ ۲،۴‬مترو څخه لږ وي د خلطنكو د وروستي ټیټي څوكې لوړوالۍ د‬
‫ډكون د نیمایي لوړوالي سره برابره وي عادتا ً له ‪ ۶۰‬سانتي مترو څخه كمه نه وي‪.‬‬
‫كله چه د پلچكو وایه ‪ ۳‬متره یا كمه وي د پلچك د خلطنكو مخكنی سطحه معموالَعمود او د شا‬
‫طرف ‪ ۱:۴‬تناسب سره ما یل او چتول پكار دي‪ .‬او په هغه صورت كې چه د پلچك یا پل وایه‬
‫د ‪ ۴،۵‬مترو څخه تر ‪ ۹‬مترو پوري وي د خلطنكو د مخي سطحه ‪ ۱:۱۲‬په تناسب او د شا‬
‫طرف یي ‪ ۱:۶‬په تناسب سره مایل یا د پتو)‪ (Steps‬په شكل جوړ ول پكار دي‪ ،‬د دیوال د سر‬
‫پلنوالۍ كم تر كمه ‪ ۴۶‬سانتي متره وي‪ .‬كله چه د خلطنكو لوړوالۍ بیرون طرف ته كمیږي‬
‫پنډوالۍ یي هم په برا بر ډول كم شي‪.‬‬
‫‪Wing Wall‬‬
‫‪h/12 or 9''min:‬‬
‫‪for Culverts‬‬
‫‪13.5'' for‬‬
‫‪Bridges‬‬
‫‪h‬‬
‫‪Front Straight‬‬
‫‪or Batter 1:12‬‬
‫‪H‬‬
‫‪Ground Level‬‬
‫‪0.4h‬‬
‫‪H/10‬‬
‫شکل ‪۶-۳‬‬
‫دسړك انتقالي تخته‬
‫‪Roadway Approach Slab‬‬
‫سیخ لرونكې كانكریټي تخته چه د پل دواړو خواؤته د سړك د پلنوالې په اندازه د اړخكي دیوالو‬
‫د پاسه لګول كیږي د تختي پلنوالۍ د ‪ ۳،۵‬مترو څخه كم نه وي‪،‬ا ړتیا نشته چه د اړخكي دیوالو‬
‫په دیزاین كې اضافي ژوندي بار په نظر كې ونیول شي‪ .‬دا تختې ژوندي بارونه په پراخه‬
‫ساحه باندې ویشي او د وزن اثرات په اړخكي دیوالو باندي كموي‪ .‬مخكې له دې چه تختې‬
‫كښینول شي د تختو د الندې خاوره ښه تخته او ټپك شي‪.‬‬

‫انتقالي تخته كیداي شي ‪ ۳،۵‬متره پلنوالۍ‪ ،‬او ‪ ۳۰‬سانتي متره پنډوالۍ ولري ‪ ۲۰‬ملي متره‬
‫اصلي سیخان چه ‪ ۱۲‬سانتي متره مركز تر مركزه فاصله ولري او ‪ ۱۶‬ملي متره عرضاني‬
‫سیخان چه ‪ ۲۸‬سانتي متره مركز تر مركزه فاصله ولري په نظر كي ونیول شي‪ .‬د سپكو بارو‬
‫كلیوالي سړكو كې د تختې پلنوالۍ ‪ ۱،۵‬متره په ‪ ۲۱‬سانتي متره پنډ واله سره جوړه شي‪ .‬اصلي‬
‫سیخان ‪ ۱۲‬ملي متره چه ‪ ۲۱‬سانتي متره مركز تر مر كزفا صله ولري او همدا رنګه ‪ ۱۲‬ملي‬
‫متري عرضاني سیخان چه ‪ ۳۰‬سانتي متره یو د بل له مر كزه فاصله ولري اچول كیږي‪ .‬د یا‬
‫د ولو وړده چه د اصلي سیخانو څخه له هر څلو رو سیخانووروسته یو سیخ پورته خواته قاتول‬
‫ضرور دي‪ .‬اصلي سیخان د سړك د اږد واله سره موازي اچول كیږي‪.‬‬
‫كاږه پلونه‬
‫‪Skew Bridges‬‬
‫هغه پلونه چه د هغې منڅنی كرښه د كانال اویا داسي نورو ژورو د منڅني كرښې سره عموده‬
‫نه وي هغې ته سكیو( مایل ) پلونه ویل كیږي‪ .‬د سړك د منځني كرښې میالن د كانال او یا‬
‫نورو ژورو د منڅني كرښې سره د میالن د زاویې په نامه سره یا دیږي‪.‬پخوا څنګه چه د ګاډو‬
‫تیزوالۍ كم وو مایل پلونه یا پلچك د ژورو د مسیر سره په قایمه زاویه جوړیدل د پل متصل‬
‫یوه منظمه گوالیي په نظر كې نیول كیده‪ .‬نن سبا څرنګه چه ګاډې ډیرګړندي او زیات سرعت‬
‫لرونكي دي له دي كبله چیرته چه د سړك منځنې كرښه د كانال یانورو ژورو له منځني‬
‫كرښې سره عموده نه وي د پلونو اوپلچكو مربع شكل جوړیدل ډیر خطرناك دي‪ ،‬پكارده چه د‬
‫پل او اوبو طبعي مسیر ته تغیر ورنكړل شي او د منظم هندسي شكله معین(لوزي) په شكل سره‬
‫جوړشي چه په دي ډول به له یوې خوا د ترافیكو خطره له منڅه الړه شي او دبلي خوا به د او‬
‫بو د تخریب قوه چه په اړخكي دیوالو یا خلطنكي دیوالو باندي واردوي كمه شي یعني هڅه وشي‬
‫چه د اوبو جریان له اړخكي دیوالواو منڅني ستنو سره موازي حركت ولري‪.‬‬
‫د مایلو پلو نو د قواؤ تحلیلول اودپل ډ یزاین كول نظر مربع شكلو پلونو او پلچكو ته ډیر پیچلی‬
‫او مغلق دی‪ .‬د میالن د زاویې د لویوالې په صورت كې د مایلو پلونو په پوشش باندې د بارونو‬
‫فشار نظر مستقیم پوشش ته توپیر كوي‪ .‬هغه بارونه چه د پل په پوشش باندي عمل كوي د پل‬
‫ستنو ته د مختلفو الرو د هغې د محكمیت په تناسب سره انتقالیږي‪ ،‬له دې امله دبارونو( وزنو)‬
‫زیا ته برخه غواړي چه د پل ستنو یا اړخكي دیوالونو مخكني سطحې ته په عمودي ډول انتقال‬
‫شي‪ .‬په نتیجه كې داعظمي فشار سطحه د سړك د منځني كرښې سره موازي نه شي راتالی‪ ،‬د‬
‫پل پوشش هڅه كوي چه تاو شي له دې كبله د منفرجه زاویې طرف ته عكس العملونه نظر هغه‬
‫بل طرف ته چه حاده زاویه لري خورا زیات وي‪ ،‬چه د زیا توب حدودیي د ‪ ۰‬څخه تر ‪۵۰‬‬
‫سلنه چیرته چه د میالن زاویه له ‪ ۰‬څخه تر ‪ ۲۰‬درجو پورې وي‪،‬او د ‪ ۵۰‬څخه تر ‪ ۹۰‬سلنه‬
‫چیرته چه د میالن زاویه له ‪ ۲۰‬درجو څخه تر ‪ ۵۰‬درجو پوري وي‪.‬‬
‫عملي نقشه د مایلوپلونو د پوشش په الندني شكل كې ښودل شویده‪ .‬د مایلو پلونود پوشش الندني‬
‫سیخان د ستنو اواړخكي دیوالودمخكني سطحي سره په عمودي او موازي شكل اچول كیږي‪ .‬په‬
‫دې ترتیب اساسي سیخان د پوشش آزاده څنډه په یوه زاویه سره داسې قطع كوي چه د انحنایي‬
‫مومنټ په اوچتولو كي څه اثرنشي لرلی‪ ،‬له دې امله په آزاده څنډه كې د وزن د اوچتولو لپاره‬
‫څه نو ر سیخان د آزادې څنډې سره نژدې او موازي اچول پكار دي چه د اساسي سیخانو لپاره‬
‫كوم چه آزاده څنډه كې قطع كوي یوه مناسبه تكیه ګاه شي‪.‬‬

‫پورتني سیخان خاصتا ً د منفرجه زاویې په كنج كې اچول اړین دي چه دپوشش د اوږده وتر‬
‫سره موازي غځول كیږي‪ ،‬عرضاني سیخان د ستنو او اړخكي دیوالو سره اچول كیږي‪ .‬د اوږد‬
‫واله پورتني سیخان د ‪ ۱۰‬ملي متره په قطر د ‪ ۳۰‬سانتي متره د مركز له مركز څخه دفاصلې‬
‫په لریوالي سره د آزادې څنډې سره موازي دپوشش په ټول پلنوالي كې اچول كیږي‪.‬‬
‫د مایلوپلچكود پوشش د سیخبندي ځانګړی جدول ‪۶-۶‬‬
‫پورتني سیخبندي‬ ‫الندني سیخبندي‬ ‫مایله‬

‫د‬ ‫وایه‬
‫د څنډې‬ ‫زاویه‬
‫عرضاني‬ ‫عرضاني‬ ‫پوشش‬ ‫په‬
‫د كنج سخان‬ ‫سیخان په‬ ‫متر په پنډوالی اصلي سیخان‬
‫سیخان‬ ‫سیخان‬ ‫درجه‬
‫هره څنډه كې‬
‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۱۶ǿ‬‬ ‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۴۰ ۲۰ǿ‬‬ ‫‪۹۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۳۰‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۴۶۵‬‬ ‫‪۱۵‬‬
‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۱۶ǿ‬‬ ‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۳۰ ۲۰ǿ‬‬ ‫‪۹۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۳۰‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۴۶۵‬‬ ‫‪۳۰‬‬
‫‪۵‬‬
‫‪۱۹۰‬‬ ‫‪۱۶ǿ‬‬ ‫‪۲۰۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۲۰ ۲۰ǿ‬‬ ‫‪۹۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۳۰‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۴۶۵‬‬ ‫‪۴۵‬‬
‫‪۱۱۰‬‬ ‫‪۱۶ǿ‬‬ ‫‪۱۸۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۲۰ ۲۰ǿ‬‬ ‫‪۱۰۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۲۰‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۴۶۵‬‬ ‫‪۶۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۱۶ǿ‬‬ ‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۱۰ ۲۰ǿ‬‬ ‫‪۱۰۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۱۵‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۵۴۰‬‬ ‫‪۱۵‬‬
‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۱۶ǿ‬‬ ‫‪۲۶۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۱۰ ۲۰ǿ‬‬ ‫‪۱۰۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۱۵‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۵۴۰‬‬ ‫‪۳۰‬‬
‫‪۶‬‬
‫‪۱۷۰‬‬ ‫‪۱۶ǿ‬‬ ‫‪۲۰۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۱۰ ۲۰ǿ‬‬ ‫‪۱۰۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۱۵‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۵۴۰‬‬ ‫‪۴۵‬‬
‫‪۹۰‬‬ ‫‪۱۶ǿ‬‬ ‫‪۱۶۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۱۰ ۲۰ǿ‬‬ ‫‪۱۶۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۹۵‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۵۴۰‬‬ ‫‪۶۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۲۶۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۵۰ ۲۵ǿ‬‬ ‫‪۹۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۵۰‬‬ ‫‪۲۵ǿ‬‬ ‫‪۷۰۰‬‬ ‫‪۱۵‬‬
‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۲۳۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۴۰ ۲۵ǿ‬‬ ‫‪۱۱۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۵۰‬‬ ‫‪۲۵ǿ‬‬ ‫‪۷۰۰‬‬ ‫‪۳۰‬‬
‫‪۸‬‬
‫‪۱۸۰‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۱۶۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۳۰ ۲۵ǿ‬‬ ‫‪۱۵۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۵۰‬‬ ‫‪۲۵ǿ‬‬ ‫‪۷۰۰‬‬ ‫‪۴۵‬‬
‫‪۹۰‬‬ ‫‪۲۰ǿ‬‬ ‫‪۹۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۱۲۰ ۲۵ǿ‬‬ ‫‪۱۸۰‬‬ ‫‪۱۰ǿ‬‬ ‫‪۹۵‬‬ ‫‪۲۵ǿ‬‬ ‫‪۷۰۰‬‬ ‫‪۶۰‬‬

Road Way
L'
0.25
Kerb Stirrups
10Ø 300
Transverse
Bars
'
0.5 L
Edge Bars
L'
Transverse Bars
Nominal 10Ø300
Skew Main
L'
Angle Bars
0.25
Corner Bars
Abutment
PLANT AT BOTTOM PLANT AT TOP
۶-۴ ‫شکل‬

‫دآزادواتکاٌلرونکو پلچكو د سیخبندۍ مفصل جدول چه کانکریټي سلب یې په ‪۷۵‬ملي‬
‫متروقیرسره پوشل شوی وی‪ .‬جدول ‪۶-۷‬‬
‫د ټو لو‬ ‫د سیخ‬ ‫سیخ ‪Reinforcement steel‬‬ ‫د پوششي‬ ‫د پوششي‬ ‫د اتكا‬ ‫دوایي‬
‫كانكریټو‬ ‫مجموعی‬ ‫تختو‬ ‫تختومجموعی‬ ‫پلنوالۍد‬ ‫اږدوالۍپهمتر‬
‫مقدار دیوې‬ ‫مقدار د‬ ‫مجموعی‬ ‫اوږدوالۍ‬ ‫تختوپه‬
‫وایې لپاره‬ ‫یوې وایې‬ ‫متقاطع ‪Transverse bars‬‬ ‫د اوږد ‪Longitudinal bars‬‬ ‫پنډوالۍ په‬ ‫دواړوڅنډوكې‬
‫په ټن سره‬ ‫لپاره په ټن‬ ‫سیخونه‬ ‫واله سیخان‬ ‫ملی متر‬ ‫په ملي متر‬
‫سره‬ ‫سره‬
‫‪Total‬‬ ‫‪Total‬‬ ‫پاسني سیخان‬ ‫الندني سیخان‬ ‫پاسني سیخان‬ ‫الندني سیخان‬ ‫‪Overall‬‬ ‫‪Overall‬‬ ‫‪Bearing‬‬ ‫‪Clear‬‬
‫‪quantity‬‬ ‫‪quantity‬‬ ‫‪slab‬‬ ‫‪Slab‬‬ ‫‪length at‬‬ ‫)‪Span (M‬‬
‫‪of‬‬ ‫‪of steel‬‬ ‫فاصله‬ ‫قطر‬ ‫فاصله‬ ‫قطرپه‬ ‫فاصله‬ ‫قطرپه‬ ‫فاصله‬ ‫قطر‬ ‫‪thickness‬‬ ‫‪length‬‬ ‫‪each end‬‬
‫‪concrete‬‬ ‫‪per‬‬ ‫په‬ ‫په‬ ‫په‬ ‫ملي‬ ‫په‬ ‫ملي‬ ‫په‬ ‫په‬ ‫‪mm‬‬ ‫)‪(M‬‬
‫‪per‬‬ ‫‪span‬‬ ‫ملي‬ ‫ملي‬ ‫ملي‬ ‫متر‬ ‫ملي‬ ‫متر‬ ‫ملي‬ ‫ملي‬
‫‪span‬‬ ‫‪Tones‬‬ ‫متر‬ ‫متر‬ ‫متر‬ ‫متر‬ ‫متر‬ ‫متر‬
‫‪Cu.‬‬
‫‪Meters‬‬
‫‪۳،۶۵-۲،۸۸‬‬
‫‪۱۵۰-۱۲۵‬‬
‫‪۱۱۵-۱۵۰‬‬
‫‪۱۹۰-۱۵۰‬‬
‫‪۰،۵۸۶-‬‬
‫‪۰،۶۶۲‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۱،۶‬‬
‫‪۱،۰‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۵،۵۵-۴،۵۴‬‬
‫‪۱۵۰-۱۰۰‬‬
‫‪۲۲۰-۱۸۰‬‬
‫‪۹۰-۱۰۵‬‬
‫‪۰،۸۴۸-‬‬
‫‪۱،۰۵۴‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۲،۱‬‬
‫‪۱،۵‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱،۵۰۰-۱،۶۳۴ ۱،۱۱۷-۱،۲۶۸‬‬
‫‪۷،۴۸-۶،۷۱‬‬
‫‪۱۲۵-۱۰۰‬‬
‫‪۲۴۰-۲۱۵‬‬
‫‪۰۰-۸۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۲،۶‬‬
‫‪۲،۰‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۰،۴۰-۹،۳۰‬‬
‫‪۱۲۵-۱۵۰‬‬
‫‪۲۷۰-۲۴۵‬‬
‫‪۹۰-۷۵‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳،۱‬‬
‫‪۲،۵‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۲۵-۱۵۰‬‬
‫‪۳۰۵-۲۷۵‬‬
‫‪۱۳،۲۰-‬‬
‫‪۱،۸۶۱-‬‬
‫‪۱۱،۸۸‬‬
‫‪۲،۰۰۰‬‬
‫‪۷۵-۷۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳،۶‬‬
‫‪۳،۰‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۲۵-۱۵۰‬‬
‫‪۳۴۰-۳۱۵‬‬
‫‪۱۶،۸۰-‬‬
‫‪۲،۱۸۴-‬‬
‫‪۱۵،۴۷‬‬
‫‪۲،۲۷۸‬‬
‫‪۶۵-۶۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۴،۱‬‬
‫‪۳،۵‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۲۵-۱۵۰‬‬
‫‪۳۷۰-۳۴۵‬‬
‫‪۱۰۰-۹۰‬‬
‫‪۲۰،۴۱-‬‬
‫‪۲،۵۰۶-‬‬
‫‪۱۹،۰۵‬‬
‫‪۲،۵۰۶‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۴،۶‬‬
‫‪۴،۰‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۲۰‬‬
‫‪۳۸،۸۰-۳۶،۳۰ * ۲۹،۲۶-۲۷،۵۰‬‬
‫‪۳،۴۰۲-۳،۷۰۳‬‬
‫‪۱۲۵-۱۵۰‬‬
‫‪۴۲۰-۳۹۵‬‬
‫‪۹۰-۷۵‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۴۰۰‬‬
‫‪۵،۸‬‬
‫‪۵،۰‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۲۰‬‬
‫*‬
‫‪۴،۵۱۳-۴،۵۸۱‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬
‫‪۴۰۰‬‬
‫*‬
‫‪۴۷۵-۴۴۵‬‬
‫‪۶،۸‬‬
‫‪۶،۰‬‬
‫‪۱۲۵-۱۵۰‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۶‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۲۰‬‬
‫*‬
‫*‬
‫‪۷۵-۶۸‬‬

‫* چیرته چه ‪۲۰۰‬مارک (‪ ) ۲:۳\۱ ۱:۱‬كنټرو ل شوی كانكریټ استعمال شوی وي‪ .‬د‬
‫( آي‪،‬آر‪،‬سي ) دالر ښود سره سم د كوچینیو پلونو او پلچكو لپاره‪.‬‬
‫كانكریټي سلب لرونکو پلچكو په هكله یادونې‪:‬‬
‫‪ IRC‬كالس ‪( A‬دوه لینه سړك) یا كال س ‪( R ۷۰‬یو لینه سړك)‪.‬‬ ‫‪ .۱‬دډ یزاین بارونه‪:‬‬
‫‪ .۲‬د سړك پلنوالۍ ‪ ۱۱،۲‬متره‪ ۴۰۰ ،‬ملي متره دپلچكو ددیوالګیو )‪ (Parapet wall‬پلنوالۍ‬
‫چه‬
‫د پوششي تختویاسلب د پاسه آبا دیږي ‪ ،‬په دي ډول د پوشش یا سلب ټول پلنوالۍ ‪ ۱۲‬متره‬
‫کیږي‪ ،‬د‬
‫د یوالګیو لوړ والئ د پو شش د تختویاسلب د پاسه ‪ ۵۰۰‬ملي متره دی‪.‬‬
‫‪ .۳‬د ‪ ۱:۲:۴‬په تناسب سره عادی سمنټي كانكریټ استعمالیداي شي‪ .‬په پورتني جدول کې هغه‬
‫ارقام چه‬
‫د (*)په عالمې سره په نښه شویدي هلته ‪ ۲۰۰‬مارك(‪ )۳ :۱:۱،۵‬په تناسب سره كنټرول‬
‫شوی كانكریټ‬
‫استعما ل شي‪ (.‬الندني ارقام په جدول کې)‬
‫(الف) د پو ششي تختومجموعي پنډوالئ‬

‫(ب) د سیخا نو فاصله‬
‫(ج) د سیخ مجموعی مقدار‬
‫(د) د ټو لو كانكریټو مقدار ‪،‬كوم چه په پورتني جدو ل كې ښو دل شو ي وكارول شي‪.‬‬
‫‪ .۴‬ګریډ ‪ (Grade I Mild tested Steel ) I‬ټیسټ شوي سیخان وكارول شي‪.‬‬
‫‪ .۵‬د الندني اوږد واله سیخانو څخه دهریوسیخ نه وروسته یوسیخ په ‪ ۴۵‬درجې زاویې سره د‬
‫اتكا‬
‫دبیروني څوكې څخه د وایې په ‪ ۰،۱۵‬فاصله كي با ید پورته خواته قات شي‪ ،‬لكه څنګه‬
‫چه په لمړي‬
‫شکل كې ښودل شویدي ‪ ( .‬بعضي انجینران په دي عقیده دي چیرته وایه ‪ ۳‬یا له ‪ ۳‬مترو‬
‫څخه كمه وي‪،‬‬
‫وروسته له هرو څلورو سیخانوڅخه یو سیخ او كه وایه له ‪ ۳‬مترو څخه زیاته وي پس له‬
‫هرو‬
‫‪ ۲‬سیخانوڅخه یو سیخ پورته خوا ته كوږ شي)‪ .‬ټو ل سیخان باید چنګك شي‪.‬‬

‫‪.۶‬كه چیرته دسلب یاپوششي تختود بشپړ اوږدوالي په اندازه سیخ موجود نه وي نو كیداشي چه‬
‫سیخان‬
‫یو له بله سره په داسي شكل ونښلول شي )‪ ( Joint or over lap‬چه‪ ۴۵‬واره د سیخا‬
‫نو د قطرپه‬
‫اندازه یو له بله څخه تیر شي‪ ،‬د وایې په منځني برخه كې د سیخانو نښلول )‪( Joint‬‬
‫دمنلو وړنه دي‪،‬‬
‫ټول جاینټو نه په ښه ډول‪ ،‬داسې سره ترتیب شي چه په یوه لیكه كي دوه سیخان په متواتر‬
‫ډول سره‬
‫جاینټ نشي‪ ،‬كیداي شي چه په هر دوو سیخانو كې یو سره جاینټ شي‪.‬‬
‫‪ .۷‬د سیخانو لپاره كمترین پو ششي پو ټو كي )‪ ۵،۲ (clear cover‬ملي متره یا د سیخ د‬
‫قطر په اندازه‬
‫كوم چه زیات وي په نظر كې و نیول شي‪.‬‬
‫‪ .۸‬هغه مقدار سیخان چه په پورتني جدول كې ښود ل شویدي په هغه کې‪ ۵‬فیصده ضایعات او‬
‫یو له بله‬
‫سره د تیریدو اندازه هم شامله ده‪.‬‬
‫‪ Transverse bars .۹‬متقاطع سیخونه كوم چه په پورتني جدول كې ښودل شویدي كیداي‬
‫شي د‬
‫پلچكو دواړو خواوته یعنی د پو ششي تختویادسلب څنډو ته كم شي (په منځني برخه كي د‬
‫سیخانو‬
‫فا صله نږدې او په څنډو كي زیا ته وي)‪.‬‬
‫‪.۱۰‬كله چه د پلچك وایه له ‪ ۳‬مترو څخه زیاتیږي د پلچك د منڅني بر خې شاه كړوپي‬
‫‪camber‬‬
‫د وایي ‪ ۲۴۰\ ۱‬حصه لوړپه نظر كې نیول پكار دي‪.‬‬
‫‪.۱۱‬پلچك چه تر ‪ ۱۰‬مترو پورې وایه ولري دا اقتصادي ده چه دټي بیم په عوض د ساده سلب‬
‫په شكل‬
‫دیزاین شي‪.‬‬
‫‪ ۷۵ .۱۲‬ملي متره پنډ قیر د پوششي تختې یاسلب د پاسه په پورتني جدول كې په نظر كې نیول‬
‫شوي دي‪.‬‬
‫‪.۱۳‬لكه څنګه چه په پورتني جدول كې ښودل شوي دي د پلچكو د څنګیزو)‪ (Abutment‬یا‬

‫ستنو‬
‫(‪ ) Pier‬بالشتك )‪ (Cap‬چه له سیخدارو كانكریتو (یا د ډبرینو تختو) څخه جوړشوي‬

‫وي ‪ ۱۵۰‬ملي متره پنډوالۍ او ‪ ۳۰۰‬یا ‪ ۴۰۰‬ملي متره اوږد والۍولري ‪ ،‬دمجموعي‬
‫حجم ‪ ۲‬فیصده‬
‫سیخ چه په مساوي ډول په پورتني او الندني برخو كې دواړو خواووته وغځول شي‪.‬‬
‫قیر واله كاغذ‬
‫د پلچك د تختې د الندې او د بالشتك د پا سه اچول پكار دي‪.‬‬
‫‪.۱۴‬د پلچكو د تختو د آخرني څنډې او د اړخكیو)‪ (Abutment‬تر منځ ‪۶‬ملي متره خالیگاه د‬
‫تختو د‬
‫غځیدو )‪ (Expansion‬له كبله پریښودل ضروري دي‪ ،‬او دا خالیګا باید د قیراو ریګ د‬
‫مخلوط‬
‫څخه ډكه شي‪.‬‬
‫‪ .۱۵‬پورتنۍ جدول كیدای شي د عمومي شاهرا ؤ د پلچكو لپاره وكارول شي ‪ .‬درانده با رونه‬
‫كیداشي‬
‫كله كله په پلچكو باندي تیر شي‪ ،‬او احتیاطي فكتورونه په نظر كي ونیول شي‪.‬‬
‫اووم څپرکۍ‬
‫برآورداواندازه‬
‫‪ESTIMATING and QUANTITIES‬‬
‫په معمولي تعمیراتواوودانیوکې دتوكوقیمت تقریبا ً ‪۶۰‬فیصده اودکارګرانواجوره‪۴۰‬فیصده دټول‬

‫تعمیراټکل کیږي‪.‬‬
‫اونورهم کیدای شي په کوچنیوسلنوباندې وویشل شي‪.‬‬
‫مواد‪:‬‬
‫خښتې ‪،٪۲۵‬سمنټ ‪،٪۱۳‬سیخ ګول ‪،٪۱۰‬تختې ‪.٪۱۲‬‬
‫کارګر‪:‬‬
‫کیندل ‪،٪۱‬معماري‪،٪۲۵‬نجاري ‪ ٪۱۲‬اوحلبي سازي ‪.٪۲‬‬
‫دیوه پوړیزی ودانۍ دمختلفوبرخودکار قیمت دټولی ودانۍ دقیمت الندي سلني اټکلیداي شی‪.‬‬
‫‪٪۳‬‬ ‫دبنسټ کیندنه اوکانکریټ اچول‬
‫‪٪۵‬‬ ‫دکرسۍ خښتکاري‬
‫‪٪۲۵‬‬ ‫دکرسۍ نه پورته خښتکاري‬
‫‪٪۲۰‬‬ ‫بام‬
‫‪۶٪‬‬ ‫غولې‬
‫‪٪۱۵‬‬ ‫دکړکیو اودروازې نجاري‬

‫‪٪۶‬‬ ‫‪Internal Finishes‬‬ ‫دننه بشپړوالۍ‬
‫‪٪۳‬‬ ‫بیروني بشپړوالۍ ‪External Finishes‬‬
‫داوبوبرابرول‬
‫‪٪۴‬‬
‫‪٪۸‬‬ ‫حفظ الصحوی کارونه ‪Sanitary Work‬‬
‫برښنابرابرول‬
‫‪٪۵‬‬
‫داالندني ارقام دودانۍ دکرسي دموادوکوم چه دیوه پوړیزې ودانۍ دیوه مترمربع ساحهءلپاره‬
‫پکاریږي‪.‬‬
‫خښته ‪۳۵۰‬دانې‪،‬سمنټ ‪۱‬کڅوړه‪،‬سیخ ګول ‪۸‬کیلوګرامه‪،‬چارتراش تختې ‪۰،۰۹‬مترمکعبه‪.‬‬
‫نوټ‪:‬‬
‫دکارګروپه هکله‪:‬‬
‫د ماهر اوغیر ماهرکارګردکاراندازه نظر دکارګر مهارت‪،‬موقعیت‪،‬اقلیم اوداسې‬
‫نوروفکتورونوپورې اړه لرې‪،‬نوله دې کبله دكارګرو ارقام لږاوډیر اټکلي دی‪.‬‬
‫مځکنی کار او کیندنې‬

‫‪Earth Work and Excavation‬‬
‫یوکارګراټکلی په یوه ورځ په عادی مځکه کی دنرمی خاوری‪ ،‬ترمتوسطی خاوري او سختی‬
‫خاوری كی الندي دندی سرته رسولۍ شی‪:‬‬
‫‪ .۱‬دودانۍ بنسټ‪،‬من هولونه اوداسی نوری کیندنی چه ‪۱،۵‬متره پوري ژوروالي ولري‬
‫دخاوری له‬
‫اوچتولوسره سره‪ ۲،۵ .‬متره مكعبه‪.‬‬
‫‪ .۲‬په نرمه اوپرانه شوي خاوره کي تر‪۱۵‬متروپوري دخاوری دلیری کیدلوسره‪ ۳ .‬متره مكعبه‪.‬‬
‫‪ .۳‬سطحی کیندنی چه تر‪۱۵‬سانتی متروپنډوالی او د‪۱۵‬متروپه فاصلی سره دخاورو انتقال‬

‫‪۱۵‬متره مربع‬
‫یو نفر‪.‬‬
‫‪ .۴‬بیرته ډکول ‪،‬داوبوشیندل اوتپک کول‪ ،‬په ‪۱۵‬سانتی متره پنډوالی سره ‪ ۶،۵‬متره مكعبه یو‬
‫نفر‪.‬‬
‫‪ .۵‬پټم شوي خاوری ته بڼه ورکول‪،‬اوبه شیندل اوتپک کول د ‪۱۵‬سانتی متروپه پنډوالی سره ‪۴‬‬
‫متره‬
‫مكعبه یو نفر‪.‬‬

‫‪ .۶‬دخاوری لری کول په شکریواوټکریوکې د‪۵۰‬مترو په لریوالې سره اوځاي پرڅاي كول ‪۲،۵‬‬
‫متره مكعبه‬
‫یو نفر‪.‬‬
‫‪ .۷‬دباراوچتول دیوه متر په لوړوالې دهمغه بار انتقالول دکارګرد‪۱۰‬متره افقی واټن دطۍ کولو‬
‫سره‬
‫برابر دی‪.‬‬
‫سخته خاوره )‪ :(Hard Clay‬چه دکلندپه واسطه وکیندل شي‪،‬او لوټه یې دالس په واسطه سره‬
‫ونه تراشل شي‪.‬‬
‫منځنۍ سخته خاوره )‪ :(Medium Clay‬هغه خاوره ده چه دبیل یا ټسكوري په واسطه‬

‫وکیندل شي اوپه مشكل سره په السو باندي وتراشل شي‪.‬‬
‫نرمه خاوره )‪ :(Soft Clay‬هغه خاوره ده چه دبیل په واسطه وکیندل شي او په آسانئ سره په‬
‫السو باندي د تراشلو وړوي‪.‬‬
‫د پورتنیو شرایطو په نظر كي نیولو سره دالندي خاورو کیندل په یوه ورځ كي په دې ډول دې‪.‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪ .۱‬دسختې مځکې یا نرمه شاړه )‪(Soft moorum or hard earth‬‬

‫متره مكعبه یو نفر‬
‫‪ ۱‬متره مكعبه یو نفر‬ ‫‪ .۲‬سخته شاړه )‪:(Hard Moorum‬‬
‫‪۰،۵۵‬متره مكعبه یو‬ ‫‪ .۳‬نرمه ډبره (‪)Soft Rock‬‬
‫نفر‬
‫‪۰،۲۵‬متره مكعبه یو‬ ‫‪ .۴‬سخته ډبره (‪)Hard Rock‬‬
‫نفر‬
‫خاوره کله چه دژوری څخه وکیندل شی پټم یې ‪۲۵‬سلنه زیاتیږی‪،‬شګه ‪۱۰‬سلنه‪ ،‬اوریګ‬
‫‪۲۰‬سلنه او تباشیر ‪۳۰‬سلنه حجم زیاتوي‪.‬‬
‫دنوي پټم شوي خاوري په سطحه كي الندی ټیټوالي مجازه ده‪.‬‬
‫‪۱۰‬سانتی متره په یوه متر لوړوالي كي‬ ‫پټم شوې ټپك خاوره‬
‫‪۱۵‬سانتی متره په یوه متر لوړوالي كي‬ ‫پټم شوې سسته خاوره‬
‫‪۲۰‬سانتی متره په یوه متر لوړوالي‬ ‫پټم شوی توره زراعتی خاوره‬
‫كي‬

‫مساله‬
‫‪Mortars‬‬
‫دمسالې وچې اعضاوې کله چه سره ګډې شي په حجم كي یې کمښت راځي‪ .‬او کله چه اوبه‬
‫ورګډې شي حجم یې نورهم کمیږي چه ددې کمښت اندازه په اټکلي ډول د ‪ ۲۰‬څخه تر ‪۳۳‬‬
‫سلنې پورې د مسالې دلومړیو وچواعضا ؤد حجم كیږي‪.‬‬
‫دسمنټو اوچونې مساله‬

‫‪Cement- Lime Mortars‬‬
‫اندازه دموادو په یوه مترمکعب لنده مساله کې‪.‬‬
‫جدول ‪۷-۱‬‬
‫ریګ‬ ‫چونه‬ ‫سمنټ‬ ‫دموادوتناسب‬
‫‪M3‬‬ ‫‪M3‬‬ ‫‪Kg‬‬ ‫ریګ‪،‬چونه‪،‬سمنټ‬
‫*‬
‫‪۰،۸۵۲‬‬ ‫‪۰،۲۸۴‬‬ ‫‪۴۱۰‬‬ ‫‪۱:۱:۳‬‬
‫‪۱،۰۲۰‬‬ ‫‪۰،۱۷۰‬‬ ‫‪۲۵۰‬‬ ‫‪۱:۱:۶‬‬
‫‪۱،۰۷۱‬‬ ‫‪۰،۱۵۳‬‬ ‫‪۲۲۰‬‬ ‫‪۱:۱:۷‬‬
‫‪۱،۰۵۶‬‬ ‫‪۰،۱۳۲‬‬ ‫‪۱۹۰‬‬ ‫‪۱:۱:۸‬‬
‫‪۱،۰۶۲‬‬ ‫‪۰،۲۶۳‬‬ ‫‪۱۷۰‬‬ ‫‪۱:۲:۹‬‬
‫*خمیره شوی اوبلنه چونه‬

‫دچونې په مساله کې حجم دګډی شوې لندې مسالې برابر دي‪ ۳/۲‬دوچي مسالي د ټولو‬
‫اعضاؤدحجم دمجموعی سره‪.‬‬
‫مثالً مخلوط دیومترمکعب ریګ‪+‬یومترمکعب چونه‪+‬یومترمکعب پوډردپخوخښتو څخه‬

‫‪۵،۲‬تر‪۲،۷۵‬مترمکعبه وچه ګډه شوي مساله او‪۱،۷۵‬تر‪۲‬مترمکعبه پورې د لندې مسالې سره‬
‫برابریدای شي‪.‬‬
‫په عمل کې دیوه مترمکعب لندې مسالې السته راوړلودپاره ‪۱،۴‬مترمکعبه وچه مساله ضروري‬
‫ده‪ .‬همدغه شان دیومترمکعب لندې سمنټي مسالې دالس ته راوړلو لپاره چه د مخلوط تناسب‬
‫یې‪۱:۱‬او یا ‪ ۱:۶‬وي‪۱،۴۲ ،‬تر ‪ ۱،۲۱‬مترمکعبه سمنټ اوریګ ته ضرورت دئ‪ .‬همداشان‬
‫دیومترمکعب خالص سمنټ څخه ‪۰،۸۷‬مترمکعبه خمیره جوړیدای شي‪.‬‬
‫چونه یي مساله‪:‬‬
‫دموادو اندازه په یوه مترمکعب لندې مسالې کې‪.‬‬
‫جدول ‪۷-۲‬‬
‫دموادوتناسب‬ ‫‪۱:۱‬‬ ‫‪۱:۲‬‬ ‫‪۱:۳‬‬
‫مړه چونه په ‪M3‬‬ ‫‪۰،۷۰۰ ۰،۴۷۵‬‬ ‫‪۰،۳۷۵‬‬
‫‪ ۰،۷۰۰ ۰،۹۵۰‬ریګ‪،‬دپخوخښتوپوډرپه ‪M3‬‬ ‫‪۱،۰۷۰‬‬

‫سمنټي مساله‪:‬‬
‫دسمنټو اووچ ریګ اندازه په یوه مترمکعب لنده مساله کې‪.‬‬
‫جدول ‪۷-۳‬‬
‫دموادو‬ ‫سمنټ‬ ‫ریګ‬ ‫ریګ په هر‪۱۰۰‬کیلوګرام‬
‫تناسب‬ ‫كیلوګرام‬ ‫‪M3‬‬ ‫سمنټوکې‬
‫ریګ‪:‬سمنټ‬ ‫‪M3‬‬
‫‪۱:۱‬‬ ‫‪۱۰۲۰‬‬ ‫‪۰،۷۱‬‬ ‫‪۰،۰۷‬‬
‫‪۱:۲‬‬ ‫‪۶۸۰‬‬ ‫‪۰،۹۵‬‬ ‫‪۰،۱۴‬‬
‫‪۱:۳‬‬ ‫‪۵۱۰‬‬ ‫‪۱،۰۵‬‬ ‫‪۰،۲۱‬‬
‫‪۱:۴‬‬ ‫‪۳۸۰‬‬ ‫‪۱،۰۵‬‬ ‫‪۰،۲۸‬‬
‫‪۱:۵‬‬ ‫‪۳۱۰‬‬ ‫‪۱،۰۵‬‬ ‫‪۰،۳۴‬‬
‫‪۱:۶‬‬ ‫‪۲۵۰‬‬ ‫‪۱،۰۵‬‬ ‫‪۰،۴۲‬‬
‫‪۱:۷‬‬ ‫‪۲۲۰‬‬ ‫‪۱،۰۵‬‬ ‫‪۰،۴۸‬‬
‫‪۱:۸‬‬ ‫‪۲۰۰‬‬ ‫‪۱،۰۵‬‬ ‫‪۰،۵۴‬‬
‫په پورتني جدول کې دسمنټواندازه په وسطي ډول دضایعاتوسره په نظرکې نیول شوې ده‪.‬‬
‫داپورتنۍ تناسب په عمل کې دتطبیق وړدي‪.‬‬
‫دسمنټومقدار نظردریګ ددانوداندازې په اساس تغیر مومي‪ .‬په سمنټي مسالې کې هرڅومره چه‬
‫دریګ دانې میده وي‪،‬هومره ډیروسمنټوته اړتیاده نظر وهغه مسالې ته چه دریګ دانې یې غټې‬
‫وي‪.‬‬
‫سمنټ اواوبه په مسالې کې دریګ تشې ډکوي‪.‬‬
‫په هغه ځایوکې چه سپین سمنټ اودمرمر ودډبروپوډر دتزئیني محالتودپلسترپه‬

‫خاطراستعمالېږي دپورتني جدول تناسب په نظرکې نیول کیدای شي‪.‬‬
‫کانکریټ‬
‫‪Concrete‬‬
‫دپخوخښتواوډبروماتول‪:‬‬
‫یونفردورځې په الندې اندازه ډبرې اوپخې خښتې ماتولی اوپه جغل بدلوالی شي‪.‬‬
‫مګردډبروسختوالۍ اودخښتواندازه هم په ماتولو کې اثرلري‪.‬‬
‫دپخوخښتوجغل‪:‬‬
‫د‪۰،۸۰‬تر‪۱‬مترمکعب چه د جغل اندازه یې ‪ ۲۵‬تر ‪۴۰‬ملي متره وي‬ ‫په حدودوکې‬
‫‪۰،۵۰‬تر‪۰،۶۵‬مترمکعب چه د جغل اندازه یې ‪۲۰‬تر‪۲۵‬ملي‬

‫متره وي‬
‫تقریبا ًد‪۳۹۰‬نه تر‪ ۴۲۰‬دانې‪۹‬انچه خښتې او‪۴۲۰‬نه تر‪۴۴۰‬دانې هندی ستندردخښتوڅخه‬
‫یومترمکعب دخښتوجغل الس ته راځي‪۲۸۰ .‬نه تر‪۳۵۰‬دانې‪۹‬انچه خښتې او‪ ۳۰۰‬څخه‬

‫تر‪۳۷۰‬دانې هندی ستندردخښتو څخه یومترمکعب دخښتوټوټې جوړیدای شي اوهمداشان د‬
‫‪۱۲۵‬مترمکعبه دخښتود ټوټو څخه ‪۱۰۰‬مترمکعبه جغل جوړیدای شي‪.‬‬
‫دډبروجغل‪:‬‬
‫تقریبا ً ‪ ۰،۵۵‬څخه تر‪ ۰،۸۰‬مترمکعب ډبرې چه دجغل اندازه یې ‪۲۵‬تر‪۴۰‬ملي متره پورې‬
‫وي‬
‫‪ ۰،۱۰‬څخه تر‪۰،۱۵‬مترمکعب ډبرې چه دجغل اندازه یې ‪۱۲‬تر‪۲۰‬ملي‬
‫متره‬
‫‪ ۰،۶۰‬څخه تر ‪ ۰،۹۰‬مترمکعب ډبرې چه دجغل اندازه یې ‪۶‬تر‪۱۷‬ملي‬
‫متره پورې وي‬
‫ماتې خښتې اوسختې ډبرې کله چه بیا را غونډ ې اواندازه شي شایدحجم کې تر‪۷‬سلنه کموالی‬
‫راشي‪.‬مګردجغل په حجم کې تقریبا ً ‪۱۰‬سلنه کموالی راځي‪.‬‬
‫سختې ډبرې کله چه په ګاډې کې بارشي دانتقال په وخت کې دګاډې دحرکت اوتندک وهلو له‬
‫کبله تخته او سطحه یې كښیني‪ ،‬کله چه اندازه شي په حجم کې یې ‪۷‬تر‪۱۲‬سلنې کمښت راځي‬
‫)‪ (a‬دبنسټ په یومترمکعب چونه یي کانکریټ کې‪:‬‬
‫کارګر‬ ‫توكې‬
‫‪ ۱۰/۱‬معمار‬ ‫‪۱،۱‬مترمکعب‬ ‫جغل ( اندا زه ‪۴۰-‬ملي متر)‬

‫‪۱،۷۵‬مزدور‬ ‫‪۰،۴۰‬مترمکعب‬ ‫لنده مساله(چونه‪+‬ریګ)‬
‫وچه مساله‪:‬‬
‫‪۵/۲‬اوبو وال‬ ‫‪۰،۴۲‬مترمکعب‬ ‫كنكر( ګچ)‬
‫یا‬
‫په ساحه كې چمتو شوي تو‬ ‫‪۰،۱۷‬مترمکعب‬ ‫ژوندۍ چونه‬
‫کي‬
‫‪۰،۳۴‬مترمکعب‬ ‫ریګ یادخښتوپوډر‬

‫یا‬
‫تپک کاري دجغل حجم کموي‬ ‫‪۰،۱۸‬مترمکعب‬ ‫سپینه چونه(ژوندۍ چونه)‬
‫‪۰،۱۸‬مترمکعب‬ ‫ریګ‬
‫‪۰،۱۸‬مترمکعب‬ ‫دخښتوپوډر‬
‫دهموارواوکمان شکله باموپه کانکریټ باندې ‪۱۰‬سلنه دسمنټومساله چه په ترکیب کې یې ‪۱۲‬ملي‬
‫مترو نه تر‪۲۰‬ملي مترو پورې جغل ولري‪ ،‬زیاتول اړین دي‪( .‬دسمنټودمسالې اضافه کول‬
‫دکانکریټو داوبودنه تیرولو په خاطر)‬

‫کارګر‪:‬‬
‫اوبو وال‪ ۵/۳‬نفره‬ ‫معمار‪ ۴/۱‬نفره مزدور‪۲‬نفره‬
‫دپخوخښتوجغل کیدای شي دښوپخوشویوخښتو‪،‬لږپخوشویوخښتویادمضبوطوپخوشویوخښتو‬

‫دماتولوڅخه الس ته راشي‪.‬‬
‫دخښتوجغل ته مخکې له ګډیدوڅخه پوره اوبه ورسیږي‪ .‬دخښتوجغل له ‪۲۴‬ساعته په اوبو كې‬
‫غوته كیدو څخه وروسته دخپل وزن ‪۲۵‬سلنه څخه زیاتې اوبه جذب نکړي‪.‬‬
‫جدول ‪۷-۴‬‬
‫مرکب جغل چه‬ ‫مرکب جغل‬ ‫سمنټ‬ ‫*مخلوط جغل‬
‫له ‪۵۰‬ملی متري‬ ‫‪۵۰‬کیلوګرام‬
‫غربال څخه تیر‬ ‫کڅوړه‬
‫شي اوکافي ریګ‬
‫ولري‪.‬‬
‫‪۰،۱۵۷‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۱:۵‬‬
‫‪۰،۲۱۰‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۱:۶‬‬
‫‪۱:۶‬‬ ‫‪۰،۲۸۰‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۱:۸‬‬
‫‪۰،۳۵۰‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۱:۱۰‬‬
‫‪۰،۴۲۰‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۱:۱۲‬‬
‫دسمنټووزن‪:‬‬
‫یوه ‪۵۰‬کیلوګرامه دسمنټوکڅوړه‪ ۳۴،۷۲‬اویا‪۳۵‬لیټره (‪ )۰،۰۳۵m3‬وزن لري‪،‬اوخالص وزن‬
‫یې ‪۱۴۴۰‬کیلوګرامه په یوه مترمکعب کې دی‪ .‬البته دکڅوړې د وزن سوا(‪۱۳۰۰‬نه تر‪۱۴۰۰‬‬
‫کیلوګرامه په یومترمکعب کې دسست ډکه شوې کڅوړه او‪۱۷۰۰‬کیلوګرامه په یومترمکعب کې‬
‫دتخته ډکه شوې کڅوړه)‪.‬‬
‫دزودجوشه سمنټو وزن ‪۱۲۰۰‬کیلوګرامه په یومترمکعب کې دی‪.‬‬
‫دسمنټوکانکریټ‪(Cement Concrete) :‬‬

‫دډول ډول مخلوطو لپاره په یوه مترمکعب کارتمام کانکریټوکې دتوكواوکارګرواندازه‪:‬‬
‫دقیقه اندازه دکانکریټوچه الس ته راځي دجغل په نوعیت‪،‬اندازه او دجغل اوریګ ددانودترکیب‬
‫پورې اړه لري همدارنګه داوبو اندازه چه په مخلوط کې په کاریږي‪.‬‬
‫جدول ‪۷-۵‬‬
‫سمنټ په کیلوګرام سره‬ ‫ښه تنظیم شوي‬
‫ماشیني مخلوط‬ ‫السي مخلوط‬ ‫وچ ریګ‬ ‫جغل‬
‫مخلوط‬
‫‪Machine Mixing‬‬ ‫‪Hand Mixing‬‬ ‫ددانوداندازوله ‪Average‬‬
‫‪Nominal‬‬
‫دریایي‬ ‫ماشیني‬ ‫ماشیني دریایي‬ ‫‪cu.m‬‬ ‫مخې‬
‫جغل‬ ‫جغل‬ ‫جغل‬ ‫جغل‬ ‫‪(Aggregate‬‬

‫‪Gravel Broken Gravel Broken‬‬ ‫)‪graded‬‬
‫‪Shingle Stone Shingle Stone‬‬ ‫‪12‬تر‪ ۲۵‬ملي‬
‫متره‬
‫‪Average‬‬
‫‪۱:۱:۲‬‬ ‫‪۵۵۰‬‬ ‫‪۵۸۰‬‬ ‫‪۵۷۰‬‬ ‫‪۶۰۰‬‬ ‫‪۰،۴۰‬‬ ‫‪۰،۸۰‬‬
‫‪۱:۱،۵:۳‬‬ ‫‪۳۷۰‬‬ ‫‪۳۹۰‬‬ ‫‪۳۸۰‬‬ ‫‪۴۰۰‬‬ ‫‪۰،۴۲‬‬ ‫‪۰،۸۴‬‬
‫‪۱:۲:۳‬‬ ‫‪۳۶۰‬‬ ‫‪۳۸۰‬‬ ‫‪۳۷۰‬‬ ‫‪۳۹۰‬‬ ‫‪۰،۵۴‬‬ ‫‪۰،۸۱‬‬
‫‪۱:۲:۴‬‬ ‫‪۲۹۰‬‬ ‫‪۳۱۰‬‬ ‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۳۲۰‬‬ ‫‪۰،۴۵‬‬ ‫‪۰،۹۰‬‬
‫‪۱:۲،۵:۵‬‬ ‫‪۲۵۰‬‬ ‫‪۲۷۰‬‬ ‫‪۲۶۰‬‬ ‫‪۲۸۰‬‬ ‫‪۰،۴۶‬‬ ‫‪۰،۹۲‬‬
‫‪۱:۳:۶‬‬ ‫‪۱۹۰‬‬ ‫‪۲۱۰‬‬ ‫‪۲۰۰‬‬ ‫‪۲۲۰‬‬ ‫‪۰،۴۶‬‬ ‫‪۰،۹۲‬‬
‫‪۱:۴:۸‬‬ ‫‪۱۴۰‬‬ ‫‪۱۶۰‬‬ ‫‪۱۵۰‬‬ ‫‪۱۷۰‬‬ ‫‪۰،۴۷‬‬ ‫‪۰،۹۴‬‬
‫‪۱:۵:۱۰‬‬ ‫‪۱۲۰‬‬ ‫‪۱۳۰‬‬ ‫‪۱۲۰‬‬ ‫‪۱۳۰‬‬ ‫‪۰،۴۸‬‬ ‫‪۰،۹۶‬‬
‫‪۱:۶:۱۲‬‬ ‫‪۱۰۰‬‬ ‫‪۱۱۰‬‬ ‫‪۱۰۰‬‬ ‫‪۱۱۰‬‬ ‫‪۰،۴۹‬‬ ‫‪۰،۹۸‬‬
‫‪۱:۶:۱۸‬‬ ‫‪۷۰‬‬ ‫‪۷۰‬‬ ‫‪۷۰‬‬ ‫‪۸۰‬‬ ‫‪۰،۳۵‬‬ ‫‪۱،۰۰‬‬
‫کارګر‪-‬لوی کارونه )‪:(Labor-Mass Work‬‬

‫معمار‪۱/۴‬نفر‪،‬مزدور ‪۱،۵‬نفر‪،‬اوبووال‪۲/۱‬‬
‫دکوچنیو دندو لپاره دکانکریټ مخلوط دالس په واسطې سره کیږي اونسبت ماشیني مخلوط ته‪،‬‬
‫ډیروسمنټوته اړتیالري‪ .‬ددریایي جغل په استعمال سره ‪۵‬سلنه کم سمنټ او‪۲‬سلنه اضافي ریګ‬
‫اوجغل نظر مات شوي جغل ته اړتیا ده‪.‬دجغل حجم دټپک کولو سره کمیږي‪ .‬دسمنټوکانکریټ‬
‫نظردچونې کانکریټوته ډیرنه تپک کیږي‪.‬‬
‫سمنټ دکوچنیوکارونولپاره‪:‬‬
‫یوه ‪۵۰‬کیلوګرامه دسمنټوکڅوړه په اټکلي ډول الندې مخلوطونه جوړوالی شي‪.‬‬
‫دیوه منک داخلي اندازه‪۲۵‬سانتي متره په ‪۳۵‬سانتي متره په ‪۴۰‬سانتي متروکی ده چه معادل‬
‫دیوې کڅوړې سمنټو کیږي‪.‬‬
‫‪۰،۱۳۳‬مترمکعب‬ ‫‪ ۱:۱،۵:۳‬کانکریټ‬
‫‪۰،۱۶۶‬مترمکعب‬ ‫‪ ۱:۲:۴‬کانکریټ‬
‫‪۰،۱۹۲‬مترمکعب‬ ‫‪۱:۲،۵:۵‬کانکرنټ‬
‫‪۰،۲۵۰‬مترمکعب‬ ‫‪۱:۳:۶‬کانکریټ‬
‫‪۰،۳۳۳‬مترمکعب‬ ‫‪۱:۴:۸‬کانکریټ‬
‫‪ ۰،۴۰۰‬مترمکعب‬ ‫‪۱:۵:۱۰‬کانکریټ‬
‫‪۰،۵۰۰‬مترمکعب‬ ‫‪ ۱:۶:۱۲‬کانکریټ‬
‫سمنټ په وزن سره پیمانه کیږي ځکه دحجم پیمانه ډیرتغیرمومي‪.‬‬
‫دکانکریټوداجزاؤ مجموعي حجم وروسته له ګډیدو ‪ ۱،۵‬ځله دګډیدونه مخكې دحجم په نسبت‬
‫کمیږي‪.‬‬

‫سیخداره کانکریټ )‪:(Reinforced Concrete‬‬
‫سیخبندي دپوشش اوبیم لپاره‪:‬‬
‫‪۷۰‬کیلوګرامه سیخ ګول دیوه مترمکعب سیخداره کانکریټ لپاره چیرته چه یوازې کشوونکی‬
‫)‪ (Tensile‬سیخ ته اړتیاوي‪۱۱۰ .‬کیلوګرامه سیخ په یوه مترمکعب کانکریټ کې چیرته چه‬
‫ګژدمک )‪، (Stirrup‬عرضي )‪ (Transverse‬او پریكنده قوې )‪ (Shear‬سیخ ته هم‬
‫اړتیاوي‪ ،‬په کاریږي‪.‬‬
‫دیوه تن سیخ ګول لپاره ‪۲‬تر‪۴‬کیلوګرامه ‪۲‬ملی متر یا‪۱،۶‬ملی متره سیم ته اړتیاده‪.‬دسیخ ګول‬
‫ددواړو څوکو دچنګک کولولپاره الندني اندازې زیاتول مجازدي‪.‬‬
‫جدول ‪۷-۶‬‬
‫‪۴۰ ۳۲ ۲۵ ۲۲ ۲۰ ۱۶ ۱۲ ۱۰ ۶‬‬ ‫دسیخ قطر په ملي متر‬
‫دچنګک مجازي اندازه په‬
‫‪۷۰ ۵۶ ۴۵ ۴۰ ۳۷ ۳۱ ۲۵ ۱۹ ۱۲‬‬
‫سانتي متر‬
‫کیدای شي چه پورتني ارقام نظرډیزاین ته دضایعاتوله کبله په اټکلي ډول ‪٪۱۵‬زیات ونیول‬
‫شي‪.‬‬
‫دپایې سیخ بندي )‪:(Reinforcement for Columns‬‬

‫دیوه مترمکعب کانکریټ لپاره په اټکلي ډول ‪۱۶۰‬کیلوګرامه سیخ ګول ‪،‬اودیوه ټن سیخ ګول‬
‫لپاره ‪۱،۵‬کیلوګرامه ‪۱،۵‬ملي متره سیم ته اړتیاده‪.‬‬
‫دسیخ ګول دقاتولواوقطع کولولپاره کارګر‪:‬‬
‫‪۱۲۰‬کیلوګرامه یونفرپه یوه ورځ کې‬ ‫‪۶‬ملیمترتر ‪۱۰‬ملیمتر‬

‫‪ ۱۵۰‬کیلوګرامه یونفرپه یوه ورځ کې‬ ‫‪۱۲‬ملیمتر‬
‫‪۲۲۰‬کیلوګرامه یونفرپه یوه ورځ کې‬ ‫‪۱۶‬ملی متراودهغی نه پورته‬
‫اضافي سمنټ دکانکریټ دسطحې دهمواروالی اوښوی والی په خاطر دهر‪۱۰۰‬مترمربع سطح‬
‫لپاره‪:‬‬
‫الف) دکانکریټ دسطحې همواروالی اوښوی والی‪ ،‬د‪ ۱:۲‬دسمنټودمسالې سره‬

‫دخالصوسمنټودصفاکارۍ په شمول‪۴۱۷،‬کیلوګرامه سمنټ‪.‬‬
‫ب) همدارنګه په سیخداروکانکریټوکې د‪ ۱:۳‬مسالې سره‪۳۶۷،‬کیلوګرامه سمنټ په کاریږي‪.‬‬
‫ج) دغولې اوداسې نورو کانکریټي سطحو دښوی والې لپاره په خالصوسمنټو‪۲۲۰،‬کیلوګرامه‬
‫سمنټ په کاریږي‪.‬‬
‫د) دسمنټودخمیرې استعمالول‪۲۷۵ ،‬کیلوګرامه سمنټ‪.‬‬

‫قالب بندي )‪:(Formwork‬‬
‫قالب بندي دکانکریټودمجموعي قیمت تقریبا ً‪ ۳/۱‬تر ‪ ۴/۱‬اټکل کیدای شي‪.‬‬
‫په بنسټ کې دچونه یي اوسمنټي کانکریټوپرتلیزاټکلي قیمت‪:‬‬
‫‪ ۲۷۲۰‬افغانۍ په یومترمکعب کې‬ ‫‪۱:۲:۴‬‬ ‫دسمنټو کانکریټ‬

‫‪ ۲۰۷۰ ۱:۳:۶‬افغانۍ په یومترمکعب کې‬
‫‪ ۱۷۷۶‬افغانۍ په یومترمکعب کې‬ ‫‪۱:۴:۸‬‬
‫‪ ۱۶۶۵ ۱:۵:۱۰‬افغانۍ په یومترمکعب کې‬
‫‪ ۱۵۵۰‬افغانۍپه یومترمکعب کې‬ ‫‪۱:۶:۱۲‬‬
‫یادونه‪:‬‬
‫په پورتني کانکریټوکې السي مخلوط اودریایي جغل په نظرکښې نیول شوی دی‪.‬‬
‫کارګرد‪۱۰۰‬مترمربع سیخداره کانکریټود اچولولپاره‪:‬‬
‫‪ ۴‬نفره‬ ‫معمار‬
‫دخښتوقیمت اودهغه دځای په ځای کولو مزدوري‬ ‫‪ ۲/۱‬نفره‬ ‫ترکاڼ‬
‫دپایواوقالب دمضبوطولولپاره نورمزدور زیات شي‪.‬‬ ‫‪ ۶‬نفره‬ ‫مزدور‬
‫‪ ۲‬نفره‬ ‫اوبو وال‬
‫مخکې ریخت شوي کانکریټ )‪: (Pre-cast Concrete Works‬‬

‫دسمنټي خښتوجوړول دالسي ماشین په وسیله‪:‬‬
‫‪۱‬نفرمعمار او‪۲‬مزدور په یوه ورځ كې الندې اندازه خښتې جوړولی شي‪:‬‬
‫‪۱۲۰‬دانې‬ ‫سمنټي منځ تشې خښتې‬

‫‪۱۰۰‬دانې‬ ‫سمنټي خښتې چه دبام دکاشي لپاره پکاریږي‬
‫‪۳۵‬دانې‬ ‫فرشي ډبرې‬

‫‪ -۴‬خښتکاري‬
‫‪Brick Works‬‬
‫دخښتو تعداد‪،‬دمسالې اندازه اودکارګرو تعداد‪،‬دخښتوپه اندازې‪،،‬ددیوال‬
‫پنډوالی اودمسالې دقیق ضخامت ددووخښتوترمنځ پورې اړه لري‪.‬‬
‫دیوه مترمکعب خښت کارۍ لپاره دتوكواوکارګرواړتیاپه اوسط ډول‬

‫دضایعاتوسره‪:‬‬
‫‪۵۰۰‬دانې (‪۹‬انچه خښتې)‬ ‫خښتې‬

‫‪ ۰،۲۳‬مترمکعبه (هندی‬ ‫لنده مساله‬
‫ستندردخښتې)‬
‫‪۰،۲۵‬مترمکعبه (د‪۹‬انچه‬
‫خښتولپاره)‬
‫وچه مساله‪ :‬دمسالې دټولواجزاؤمجموعه ‪:‬‬
‫‪۰،۳۵‬‬ ‫دچووونې مسوواله ‪ ۰،۳۲۵‬مترمکعووب دهنوودی ستندردخښووتولپاره‬

‫مترمکعب ‪۹‬انچه خښتو لپاره‬
‫دګچ مساله ‪ ۰،۲۷۵‬مترمکعب د هندی ستندردخښتولپاره‬
‫‪ ۰،۳۰۰‬مترمکعب ‪۹‬انچه خښتو لپاره‬
‫دخټو مساله ‪ ۰،۳۷۵‬مترمکعب د هندی ستندردخښتو لپاره‬
‫‪ ۰،۴۰۰‬مترمکعب ‪۹‬انچه خښتولپاره‬

‫دسمنټومساله‬
‫‪Cement Mortar‬‬
‫دیوه مترمکعب د خښتکاري دمسالې لپاره دسمنټواوریګ اړتیا‪:‬‬

‫جدول ‪۷-۷‬‬
‫دمسالې‬
‫‪۱:۷‬‬ ‫‪۱:۶‬‬ ‫‪۱:۵‬‬ ‫‪۱:۴‬‬ ‫‪۱:۳‬‬ ‫‪۱:۲‬‬
‫تناسب‬
‫هندی ستندرد خښته‪۰،۲۳‬مترمکعب لنده مساله‬
‫سمنټ په‬
‫‪۵۱‬‬ ‫‪۵۸‬‬ ‫‪۷۱‬‬ ‫‪۸۷‬‬ ‫‪۱۱۷ ۱۵۶‬‬
‫کیلوګرام‬
‫‪۰،۲۴۳ ۰،۲۴۳ ۰،۲۴۳ ۰،۲۴۳‬‬ ‫ریګ په‬
‫‪۰،۲۴۳ ۰،۲۲‬‬
‫مترمکعب‬
‫‪۹‬انچه خښتې ‪۰،۲۵‬مترمکعب لنده مساله‬
‫سمنټ په‬
‫‪۵۵‬‬ ‫‪۶۳‬‬ ‫‪۷۸‬‬ ‫‪۹۵‬‬ ‫‪۱۲۸ ۱۷۰‬‬
‫کیلوګرام‬
‫‪۰،۲۷۵ ۰،۲۷۵ ۰،۲۷۵ ۰،۲۷۵‬‬ ‫ریګ په‬
‫‪۰،۲۷۵ ۰،۲۳۸‬‬
‫کارګر دیوه مترمکعب خښتکاري لپاره‪:‬‬
‫بنسټ اوکرسي دکرسۍ نه پورته ساختمان‬

‫‪ ۱۰/۹‬نفر‬ ‫معمار ‪ ۵/۴‬نفر‬
‫‪ ۳\۴‬نفر‬ ‫مزدور ‪ ۱‬نفر‬
‫‪ ۳/۱‬نفر‬ ‫اوبو واله ‪ ۳\۱‬نفر‬
‫نوټ‪ :‬دخوازې دتړلو لپاره اضافه کارګرو اړتیاده‪.‬‬

‫الف ) دکمان په خښتکاری (‪)Arch work‬کې چه دټوټه یي خښتوڅخه‬
‫کاروانه خیستل شي‪،‬دساده خښتکارۍ په پرتله ‪۱۵‬سلنه اضافه مساله‬
‫او‪۱،۷۵‬ځله اضافه کارګروته اړتیاده‪.‬پرته لدې دکمان‬
‫دمرکزدبرابرولولپاره اضافي کارګر په نظرکې نیول پكاردي‪.‬‬
‫ب) دمچیودځالې په شان خښتې )‪ Honey-comb brick work‬یا‬
‫اوختیف خښتې) دعادي خښتکاری‪۱۰/۱‬مساله او نیمایي کارګروته اړتیا‬
‫لري‪.‬‬
‫ج) د ‪۱۰۰‬مترمربع نیموخښتودیوال(‪ )Half Brick work‬لپاره ‪۲،۵‬‬
‫مترمکعبه مساله چه هندی ستندردخښتې وکارول شي او ‪ ۲،۴‬مترمکعبه‬
‫مساله چه ‪۹‬انچه خښتې وکارول شي پکارده ‪.‬‬
‫د) د)‪ (Well steening work‬دخښتکارۍ لپاره ‪ ۰،۳۳‬مترمکعبه مساله‬
‫چه ماته خښته وکارول شي‪.‬‬
‫دمختلفوډولونوخښتکاری کې دیوه مترمکعب خښتکاري پرتلیزقیمت‪:‬‬
‫‪ ۲۴۶۰‬افغانۍ‬ ‫خښتکاري دخټودمسالې سره‬

‫‪ ۲۶۸۱‬افغانۍ‬ ‫دچونه یي مسالې سره‬
‫دچونې اوسمنټودمسالې سره‬

‫‪ ۲۶۶۰‬افغانۍ‬
‫‪۲۶۷۶‬‬ ‫‪۱:۷‬‬ ‫دسمنټي مسالې سره‪:‬‬

‫افغانۍ‬
‫‪ ۲۷۲۰‬افغانۍ‬ ‫‪۱:۶‬‬
‫‪۱:۵‬‬
‫‪ ۲۷۹۶‬افغانۍ‬
‫‪۱:۴‬‬
‫‪ ۲۸۹۲‬افغانۍ‬
‫‪۱:۳‬‬
‫‪ ۳۰۷۲‬افغانۍ‬

‫‪-۵‬دډبروکار‬
‫‪Stone Masonry‬‬
‫یومترمکعب دډبرو بشپړشوي کارکې‪:‬‬
‫‪ .۱‬ډکون دوچوډبرونه‪ ،‬په الس سره هموارول اوتپک کول‪:‬‬

‫ډبره ‪۱،۰۵‬مترمکعب‪،‬معمار‪۳/۱‬نفر‪،‬مزدور‪۳/۱‬نفر‬
‫‪ .۲‬دبنسټ نه پورته دډبرووچه معماری بې له رجې اوشاقوله‪:‬‬

‫ډبره ‪۱،۲‬مترمکعب‪،‬معمار‪ ۲/۱‬نفر‪،‬مزدور‪۱‬نفر‬
‫‪ .۳‬دطبیعي ډبرودیوال بې له رجې اوشاقوله دمځکې نه پورته دمسالې‬

‫سره‪:‬‬
‫ډبره ‪۲،۱‬مترمکعب‪،‬لنده مساله ‪۳،۰‬مترمکعب تر‪۰،۳۵‬مترمکعب‬
‫معمار ‪ ۲،۱‬نفر‪،‬مزدور‪ ۱،۵‬نفر‪،‬اوبووال ‪ ۵/۱‬نفر‬
‫‪ .۴‬دطبیعي ډبرودیوارسره له رجې اوشاقوله دمځکې نه پورته دمسالې‬

‫سره‪:‬‬
‫ډبره ‪ ۱،۲۵‬مترمکعب‪،‬لنده مساله ‪ ۰،۳۰‬مترمکعب‬
‫معمار‪ ۵،۱‬نفر‪،‬مزدور‪ ۲‬نفره‪،‬اوبو وال‪ ۵/۱‬نفر‬
‫‪ .۵‬تراش شویوډبروکاردمځکې نه پورته‪:‬‬
‫ډبره ‪ ۱/۳‬مترمکعب طبیعي‪،‬لنده مساله‪ ۰،۲‬مترمکعب‬
‫معمار ‪۲،۸‬نفر‪،‬مزدور‪ ۳‬نفره‪،‬اوبو وال ‪ ۵/۱‬نفر‬
‫‪ .۶‬دپورتني ذکرشوي کارونو لپاره چه دسمنټي مسالې تناسب یې ‪۱:۶‬‬

‫اودهنګاف دسمنټي مسالې تناسب یې‪۱:۲‬وی ‪ ۹۴ ،‬کیلوګرامه سمنټ‬
‫پکاردی‪.‬‬
‫‪ .۷‬همدارنګه دکمان دتړلولپاره چه دسمنټي مسالې تناسب یې ‪۱:۳‬‬

‫اودهنګاف دسمنټي مسالې تناسب یې‪ ۱:۲‬وی ‪ ۱۰۷ ،‬کیلوګرامه سمنټ‬
‫پکاردی‪.‬‬
‫الف) په پورتنیوذکرشویوکارونوکې چیرې چه خوازې ته اړتیالیدل کیږي‬
‫اوارتفاع لوړیږي دکارګروزیاتوالې ته اړتیاپیداکیږي‪.‬‬
‫ب) دبنسټ اودکرسیوپه کارونوکې ‪۱۵‬سلنه کم کارګروته اړتیاده‪.‬‬
‫ج) دکارګرو په تعدادکې دډبرودتراشلو کارګر شامل دی‪.‬‬
‫د) ډبرې بایدپه عادې حالت کې اندازه شي‪.‬‬
‫و) غرني اومعدني ډبرې چه دمسالې دجذب قابلیت ولري دډبروپه‬
‫مقدارکې شاملې دي‪.‬‬
‫ه )دوچې مسالې اندازه چه لنده مساله ځني جوړیږي دمسالې بحث ته دې‬
‫مراجعه وشي‪.‬‬
‫‪-۶‬دغولې(فرش) کار‬
‫‪FLOORING‬‬
‫دخښتودغولې(فرش) دهر‪۱۰‬متره مربع لپاره‪:‬‬
‫الف) د ‪ ۹‬انچوخښتوچه ‪ ۳‬انچه پڼډوالۍ ولري اوپه ‪۱۲‬ملیمتره مسالې‬

‫باندې نصب شي‪:‬‬
‫خښتې ‪۳۸۰‬دانې‪ ،‬لنده مساله ‪۰،۲۸‬مترمکعب‪،‬‬
‫معمار‪۴/۳‬نفر‪،‬مزدور‪ ۱،۵‬نفر‬
‫په ‪۱:۴‬سمنټي مساله کې ‪۱۰۳‬کیلوګرامه سمنټ‪۰،۲۸،‬مترمکعب‬
‫ریګ‬
‫په ‪ ۱:۶‬سمنټي مساله کې ‪۸۴‬کیلوګرامه سمنټ‪ ۰،۲۸،‬مترمکعب‬
‫ریګ‬
‫دهنګاف لپاره ‪ ۱:۲‬سمنټي مساله اضافه پکارده‪(.‬دهنګاف بحث ته‬
‫دی مراجعه وشي)‪.‬‬
‫ب) په ‪۱۲‬ملیمتره پنډې مسالې باندې دهندي ستنډرد خښتونصب کول‪:‬‬
‫خښتې ‪ ۵۰۰‬دانې‪،‬لنده مساله ‪ ۰،۳‬مترمکعب‪ ،‬معمار‬
‫‪۰،۷۸‬نفر‪،‬مزدور ‪۱،۷۵‬نفر‬
‫سمنتي مساله ‪۱۱۰ -۱:۴‬کیلوګرامه سمنټ او ‪۰،۳‬مترمکعب ریګ‬
‫سمنتي مساله ‪۷۲ -۱:۶‬کیلوګرامه سمنټ او‪۰،۳‬مترمکعب ریګ‬
‫د ‪ ۱:۲‬هنګاف لپاره اضافي مساله اوکارګرپه نظرکې ونیول شي‪.‬‬
‫ج) په ‪۱۲‬ملیمتره پنډه مسالې باندې‪۹ ،‬انچه خښتې په تیغه نصب‬
‫کول(‪۴،۵‬انچه پنډوالۍ)‬
‫خښتې ‪ ۵۷۰‬دانې‪،‬لنده مساله ‪۰،۳۹‬مترمکعب ‪،‬معمار ‪۱‬نفر‪،‬مزدور‬
‫‪۲‬نفر‬
‫‪ ۱:۴‬سمنټي مساله – ‪۱۵۰‬کیلوګرامه سمنټ او ‪ ۰،۳۹‬مترمکعب‬
‫ریګ‬
‫‪ ۱:۶‬سمنټي مساله ‪۹۶ -‬کیلوګرامه سمنټ او ‪ ۰،۳۹‬مترمکعب‬
‫ریګ‬
‫د) کاشي یاسرامیک( اندازه ‪۳۰‬په ‪ ۳۰‬سانتي متره کې) په ‪۱:۶‬سمنټي‬

‫مسالې باندې نصب کول اود ‪ ۱:۲‬سمنټي مسالې سره هنګاف کول‪:‬‬
‫کاشي یاسرامیک ‪۱۱۰‬دانې اودکاشي دنصب اوهنګاف لپاره‪:‬‬
‫‪۴۸‬کیلوګرامه سمنټ‪ ۰،۲۲ -‬مترمکعب ریګ دکاشي دنصب لپاره‬
‫او‬
‫‪ ۱۵‬کیلوګرامه سمنټ‪۰،۰۲۲ -‬متر مکعب ریګ دهنګاف لپاره‬
‫کانکریټي غولې )‪(Concrete Flooring‬‬
‫الف) ‪۲۵‬ملیمتر پنډکانکریټ د ‪ ۱:۲:۴‬تناسب سره او دکانکریټ دسطح‬

‫ښوی والۍ دخالصو سمنټو سره‬
‫کارتمام د‪۱۰‬مترمربع غولې لپاره‪:‬‬
‫سمنټ ‪۱۰۲‬کیلوګرامه (‪۸۰‬کیلوګرامه دفرش دکانکریټ لپاره او‬
‫‪ ۲۲‬کیلوګرامه دکانکریټ‬
‫دسطحې دښوی والې لپاره)‬
‫ریګ ‪۰،۱۲‬مترمکعب‪،‬نخودي جغل ‪۰،۲۴‬مترمکعب چه‬
‫دانې یې ‪ ۱۲،۵‬ملیمتر وپه اندازه وي‪.‬‬
‫د‪۴۰‬ملیمتر پنډوالې یادهغې نه زیاتولپاره ‪۲۰‬ملیمتره جغل‬
‫استعمالیدی شي‪.‬‬
‫معمار‪ ۱‬نفر‪،‬مزدور‪ ۵/۴‬نفره اواوبووال ‪ ۵/۱‬نفره‬

‫ب) ‪۲۵‬ملی متره پنډکانکریټ دغولې لپاره د‪ ۱:۱،۵:۳‬تناسب سره‪:‬‬
‫سمنټ ‪۱۲۲‬کیلوګرامه‪۱۰۰،‬کیلوګرامه دکانکریټ‬
‫لپاره‪۲۲،‬کیلوګرامه دسطحې دښوی والې‬
‫لپاره‪.‬‬
‫ریګ ‪ ۰،۱۱‬مترمکعب‪،‬جغل ‪ ۰،۲۲‬مترمکعب چه دانې یې‬
‫‪ ۱۲،۵‬ملیمتر وپه اندازه وي‪.‬‬
‫معمار‪ ۱‬نفر‪،‬مزدور‪ ۵/۴‬نفره اواوبووال ‪ ۵/۱‬نفره‬
‫ج) د‪ ۱:۳:۴‬تناسب سره ‪۴۰‬ملیمتره سمنټي کانکریټ چه په سرباندې یې ‪۱،۲‬سانتیمترپه پنډوالې‬
‫سره‬
‫‪ ۱:۲‬میده ریګ مساله وکارول شي‪:‬‬
‫‪ -‬دالندنې پټ لپاره ‪:‬‬

‫سمنټ ‪ ۸۵‬کیلوګرامه‪،‬ریګ ‪ ۰،۱۸‬مترمکعب‪،‬جغل ‪۰،۳۶‬مترمکعب چه دانې‬
‫یې ‪ ۱۲،۵‬ملیمتر‬
‫په اندازه وي‪.‬‬
‫‪ -‬دپاسني پټ لپاره‪:‬‬
‫سمنټ ‪۸۵‬کیلوګرامه ‪،‬میده ریګ ‪۰،۱۲‬مترمکعب چه دانې یې د‪۳‬ملیمترونه‬
‫تر‪۶‬ملیمتروپورې‬
‫وي‪.‬‬
‫د) درنګه فرش لپاره‪ :‬درنګه فرش ‪۴۰‬ملیمتر په پنډوالي سره (سره دآکسیجن ترکیبي ماده) چه‬
‫الندنی‬
‫کانکریتي پټ یې ‪۳۰‬ملیمتره او ترکیب یې ‪ ۱:۲:۴‬اوپاسنی پټ یې ‪۱۰‬ملیمتره سمنټي‬
‫پالستر چه‬
‫ترکیب یې ‪ ۱:۳‬اودرنګه موادو مخلوط یې‪ ۳،۵‬کیلوګرامه په ‪ ۵۰‬کیلوګرامه سمنټوکې‬
‫وي‪،‬اوهمداشان دسطحې دښوی والې لپاره ذکرشوی ترکیب دسمنټواودرنګه‬
‫موادومخلوط کارول‬
‫شوی وي‪ .‬دهر‪۱۰‬مترمربع لپاره ‪ ۲۰۱‬کیلوګرامه سمنټ ضرورت دی‪.‬‬
‫ه) دمرمرودډبروچپس د‪۱۰‬ملیمتروپه پنډوالې سره چه سپین سمنټ اوروښانه رنګ پکښې‬
‫استعمالیږي دپالش اوجالورکولوسره کارتمام دهر‪۱۰‬مترمربع لپاره‪:‬‬
‫دمرمروچپس ‪۱۸۰‬کیلوګرامه چه ‪ ۰،۱۱‬مترمکعبه کیږي اودجغل اندازه یې ‪۳‬ملیمتره‬
‫وي‬
‫سپین سمنټ ‪۱۰۰‬کیلوګرامه‪،‬رنګه مواد ‪۵‬تر‪۱۰‬کیلوګرامه‬
‫معمار‪۲‬نفر‪،‬مزدور ‪۲‬نفر‪،‬پالش کوونکی ‪۸‬نفر‪،‬اوبو وال ‪۲/۱‬نفر‬
‫دپالش دماشین دډبرې مصرف بیل په نظرکې نیول کیږي‪.‬‬

‫دسپین بخن رنګ دورکولولپاره د‪۱۰‬نه تر ‪۲۰‬سلنه دمرمرودپوډرخاکه د سمنټوسره ګډیږي‪.‬‬
‫‪۳‬برخې سمنټ اویوه برخه دمرمروپوډرمروج دي‪.‬‬
‫دچپس رنګ (‪۷ )red oxide‬تر‪۱۰‬کیلوګرامه پورې په هر‪۱۰۰‬کیلوګرامه سمنټوکې دپاسني‬
‫پټ یعنی دچپس د پټ سره دګډیدلو وړدي‪.‬‬
‫‪۱:۱‬تر‪ ۱:۳‬تناسب دسمنټواوچپس په نظرکې نیول کیږي‪.‬یوملیمتراضافي پنډوالی دچپس دپالش‬
‫کولو لپاره په نظرکې نیول ضروري دي‪.‬‬
‫که چیرته دچپس درنګ وزن ‪۱۲‬سلنه دسمنټودوزن نه زیات استعمال شي دچپس دمسالې‬
‫مقاومت کمیږي‪.‬که چیرته دمقاومت موضوع مطرح نه وي عظمي تناسب دچپس رنګ‬
‫دسمنټوسره ‪ ۱:۳‬استعمالیدای شي‪.‬اوهمداشان داتناسب ‪ ۱:۱۲‬نه کمیدای نه شي‪ .‬داوسپنې ګلماله‬
‫دچپس دپاسه استعمال نه شي‪.‬‬
‫دکاربني ډبرې پل دچپس دپالش کولولپاره استعمالیږي چه دمنځني ټیټې درجې پل استعمالول‬
‫پکاردي چه یوبرخه موم )‪ (Beeswax‬دترپنتین له مایع سره ګډیدل دغولې (فرش) دښه‬
‫پالش کولوسره مرسته کوي‪.‬‬
‫الندې توکي د‪۱۰‬مترمربع دغولې دسطحې دپالش کولولپاره اړین دي‪.‬‬
‫موم ‪۶۰‬ګرامه‪،‬تورپنتین ‪ ۰،۲‬لیټره‪،‬دچپس رنګ ‪۴۰‬ګرامه‬
‫دیوه مترمربع‪ ،‬ډول ډول غولیوپرتلیزاټكلي قیمت‪:‬‬
‫‪ ۷۵ .۱‬ملیمتر پنډچونه یي کانکریټ دپخوخښتودجغل سره قیمت ‪۵‬هندي کلدار په‬

‫‪۷۵‬ملیمترچونه یي‬
‫کانکریټ باندې ‪۲۵‬ملی متر چونه یي کانکریټ اضافه کول یاکمول قیمت كي ‪۱،۵‬‬
‫هندی کلداری‬
‫كموالی یا زیاتوالی راځي‪.‬‬
‫‪۲۵ .۲‬ملیمتر پنډدغولې کانکریټول د‪۱:۲:۴‬دسمنټودمخلوط سره‪،‬کارتمام دښوی والی په شمول‬

‫‪۶۸۰‬‬
‫افغانۍ‪.‬‬
‫په ‪۲۵‬ملیمتر غولې باندې ‪۱۵‬ملیمترنورکانکریټ اضافه کول ‪ ۴۰۸‬افغانۍ‪.‬‬
‫دپورتني کانکریټ درنګه سطحې دکارتمام په صورت کې باید ‪ ۴۰۸‬افغانۍزیات شي‪.‬‬
‫‪ .۳‬د‪ ۱:۲:۴‬په تناسب ‪۴۰‬ملیمترپنډکانکریټ برسیره په ‪ ۱:۵:۱۰‬په تناسب ‪۷۵‬ملیمتر‬

‫کانکریټ باندې‬
‫سره دښوی والی ‪ ۲۳۴۰‬افغانۍ‪.‬‬
‫‪ .۴‬د‪ ۱:۲:۴‬په تناسب ‪۲۰‬ملیمترپنډکانکریټ برسیره په ‪ ۱:۶:۱۲‬په تناسب ‪۶۰‬ملیمتر کانکریټ‬

‫باندې‬
‫سره دښوی والی ‪ ۱۴۷۴‬افغانۍ‪.‬‬
‫دخښتوفرشول‪،‬خښتې دپلنوالې په حالت کې دسمنټو‪۱:۶‬مسالې سره په شمول د‪۱:۳‬هنګاف‬ ‫‪.۵‬‬

‫‪ ۳۳۰‬افغانۍ‪.‬‬
‫اوهمدارنګه خښته په تیغه نصبول ‪ ۴۴۰‬افغانۍ‪.‬‬
‫‪۱۲ .۶‬ملی متره پنډپلستر د‪۱:۳‬په تناسب سره برسیره دخښتوپه ټوټوباندې چه ټول پنډوالی یې‬
‫‪۱۰۰‬ملی متروته رسیږي ‪ ۳۳۰‬افغانۍ‪.‬‬
‫‪ .۷‬تراسو د‪۴۰‬ملی متروپه پنډوالي سره په ‪۱:۶‬مسالې باندې نصبول د‪۱:۳‬هنګاف په شمول‬
‫‪ ۳۶۵‬افغانۍ‪.‬‬
‫یادونه‪ :‬دکانکریټولپاره غربال شوی دریایي جغل اوالسي مخلوط په نظرکښې نیول شوی‪،‬چه‬
‫دقالب یادشیشوقیمت شامل نه دی‪.‬‬
‫‪.۷‬هنګاف‬
‫‪Pointing‬‬
‫په هر‪۱۰۰‬مترمربع کي‪:‬‬
‫الف) په خښتي دیوال کې لنده مساله ‪۰،۳۱‬مترمکعب‪:‬‬

‫د ‪ ۱:۳‬سمنټي مسالې په صورت کې‪:‬‬
‫سمنټ ‪۱۵۵‬کیلوګرامه اوریګ ‪ ۰،۳۲‬متر مکعب‬
‫د ‪ ۱:۱:۳‬چونه یي اوسمنټي مسالې په صورت کې‪:‬‬

‫سمنټ ‪۱۲۵‬کیلوګرامه‪،‬اوبلنه چونه ) ‪۰،۰۸۵ )Lime Putty‬مترمکعب‪،‬ریګ‬
‫‪۰،۲۵۵‬‬
‫د‪ ۱:۱‬سپینه چونه اودخښتودپوډر مسالې په صورت کې‪:‬‬

‫مړه چونه ‪ ۰،۳‬مترمکعب‪،‬دخښتوپوډر ‪۰،۳‬متر مکعب‬
‫د هنګاف مواد دټولوذکرشووډولونولپاره همغه ذکرشوي پورتني اندازه ده‪.‬‬

‫کارګرداوبووهلواوجاینټ صافولوپه شمول‪:‬‬
‫هموارهنګاف)‪ :( Flush Pointing‬معمار ‪۱۰‬نفر‪،‬مزدور ‪۵‬نفر‪،‬اوبو وال ‪۲‬نفر‬

‫ژورګردهنګاف (‪ :)Ruled Pointing‬معمار ‪۱۲‬نفر‪،‬مزدور ‪۵‬نفر‪،‬اوبو وال ‪۲‬نفر‬
‫وتلی یابرجسته هنګاف (‪ :)Water-Struck Pointing‬معمار ‪۱۴‬نفر‪،‬مزدور ‪۶‬نفر‪،‬‬
‫اوبو وال‬
‫‪۲‬نفر‪.‬‬
‫دخوازي دتړلواوداسې نوروکارونولپاره دکارګراضافه کول اړین دي‪.‬‬
‫ب) دقاشي خښتونصبول په دیوار باندې‪-‬دقاشي پنډوالی ‪ ۴‬سانتی متره‪:‬‬

‫دموادواندازه ‪ ۱،۵‬برابره دپورتني (الف) دخښتودهنګاف په اندازه په نظرکې نیول‬
‫کیږي‪.‬‬
‫دکارګروتعداددهموارهنګاف اوبرجسته هنګاف یوشانته دي‪.‬‬
‫ج) دډبرین دیوال هنګاف‪:‬‬

‫هموار اوژورهنګاف په طبیعي ډبروکې‪:‬‬
‫لنده مساله ‪ ۰،۶‬مترمکعب‪۱:۳،‬سمنټي مساله‪-‬سمنټ ‪۳۰۶‬کیلوګرامه‪،‬ریګ ‪۰،۶‬‬
‫همداشان دتراش شویوډبروکار‪:‬‬

‫لنده مساله ‪۰،۲۳‬مترمکعب‪،‬سمنټ ‪۱۱۷‬کیلوګرامه‪،‬ریګ ‪۰،۲‬مترمکعب‬
‫د) دخښتوغولې دسمنټودمسالې سره‪:‬‬

‫لنده مساله ‪۰،۲‬مترمکعب‬
‫‪۱:۲‬سمنټ‪۱۳۶ -‬کیلوګرام ‪،‬ریګ ‪ ۰،۱۸۶‬مترمکعب‬

‫‪۱:۳‬سمنټ‪۱۰۲ -‬کیلوګرام‪،‬ریګ ‪ ۰،۲۰۵‬مترمکعب‬
‫‪ ۱:۴‬سمنټ‪۷۶-‬کیلوګرام‪،‬ریګ ‪ ۰،۲۰۵‬مترمکعب‬
‫‪ ۱:۶‬سمنټ‪۵۰ -‬کیلوګرام‪،‬ریګ ‪ ۰،۲۰۵‬مترمکعب‬
‫ه) د‪۱۹‬په ‪۹‬په ‪۴‬سانتي مترخښتونصبول په همواربام باندې‪:‬‬

‫د ‪ ۱:۳‬دسمنټوددوغاب سره دخښتودجاینټونوډکول‬
‫سمنټ ‪۳۱۱‬کیلوګرام‪،‬ریګ ‪ ۰،۶۵۳‬مترمکعب‬
‫دډک شویوجاینټونوهنګاف د‪ ۱:۳‬سمنټي مسالې سره‬
‫سمنټ ‪۷۶‬کیلوګرام‪،‬ریګ ‪۰،۱۶۳‬مترمکعب (میده ریګ دهنګاف لپاره استعمالیږي)‬

‫‪.۸‬پلسترکاری‬
‫‪Plastering‬‬
‫په دیوال باندې دسمنټوپلسټر په هر‪ ۱۰۰‬متر مربع کې‪:‬‬

‫جدول ‪۷-۸‬‬
‫‪۲۰‬ملی متره پنډه‬ ‫‪۱۵‬ملی متره پنډه‬ ‫‪۱۲‬ملی متره پنډه‬ ‫دریګ‬
‫مساله‬ ‫مساله‬ ‫مساله‬ ‫اوسمنټودمخلوط‬
‫‪۲،۲۴‬مترمکعب لنده‬ ‫‪۱،۷۲‬مترمکعب‬ ‫‪۱،۴۴‬مترمکعب لنده‬ ‫تناسب‬
‫مساله‬ ‫لنده مساله‬ ‫مساله‬
‫ریګ‪m3‬‬ ‫سمنټ ریګ‪ m3‬سمنټ‬ ‫ریګ‬ ‫سمنټ‬ ‫سمنټ‪:‬ریګ‬
‫‪kg‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫‪m3‬‬ ‫‪kg‬‬
‫‪۲،۱۳۲‬‬ ‫‪۱۵۲۳ ۱،۶۳۸ ۱۱۷۰ ۱،۳۷‬‬ ‫‪۹۷۹‬‬ ‫‪۱:۲‬‬
‫‪۱‬‬
‫‪۲،۳۹۸‬‬ ‫‪۱۱۴۲ ۱،۸۴۲ ۸۷۷ ۱،۵۴‬‬ ‫‪۷۳۴‬‬ ‫‪۱:۳‬‬
‫‪۱‬‬
‫‪۲،۳۸۳‬‬ ‫‪۸۵۱ ۱،۸۳۱ ۶۵۴ ۱،۵۳‬‬ ‫‪۵۴۷‬‬ ‫‪۱:۴‬‬
‫‪۲‬‬
‫‪۲،۳۶۰‬‬ ‫‪۶۹۴ ۱،۸۱۲ ۵۳۳ ۱،۵۱‬‬ ‫‪۴۴۶‬‬ ‫‪۱:۵‬‬
‫‪۶‬‬
‫‪۲،۳۵۲‬‬ ‫‪۵۶۰ ۱،۸۰۶ ۴۳۰ ۱،۵۱‬‬ ‫‪۳۶۰‬‬ ‫‪۱:۶‬‬
‫‪۲‬‬
‫‪۱۲‬سلنه‬ ‫‪۱۵‬سلنه‬ ‫‪۲۰‬سلنه‬ ‫اضافي مساله‬
‫الف) پاسني جدول کې دمسالې کومه اضافي سلنه چه په نظرکې نیول شویده‪،‬هغه دخښتو‬
‫دجاینټونودډکولو‪،‬ددیوال دنه همواروالي اوداسې نوروضایعاتولپاره ده‪.‬‬
‫ب) کله چه دپلسترښوی والی په خالصوسمنټوسره په کاروي‪،‬اضافه‪۲۲۰‬کیلوګرامه سمنټ په‬

‫‪۱۰۰‬مترمربع دیوال کې اړین دی‪.‬‬
‫ج) دچت د‪۶‬ملی مترپنډپلسترلپاره نیمایي دهغه موادوچه په پورتني جدول کې د‪۱۲‬ملیمتر پنډي‬
‫مسالې دپاره پكا ریږي ‪،‬ضرورت دی‪.‬‬

‫دچونې پالسټرپه دیوال باندې (‪:)Lime Plaster on Walls‬‬
‫‪۱۲‬ملی متره پنډه مساله په هر‪۱۰۰‬مترمربع کې‪:‬‬
‫الف) ګچ ‪۱،۶۵‬مترمکعب وچه‬
‫ب) سپینه چونه ‪ ۰،۶۸‬مترمکعب او دخښتوپوډریاریګ ‪ ۱،۳۶‬مترمکعب –تناسب ‪۱:۲‬‬
‫ج) سپینه چونه ‪۱‬مترمکعب اوریګ یادخښتوپوډر ‪۱‬مترمکعب –تناسب ‪۱:۲‬‬

‫مواددچتکې لپاره ‪۱،۲‬کیلوګرامه‬
‫معمار ‪۸‬نفر‪،‬مزدور ‪۱۲‬نفر(دجاینټ دصافولوکارپه شمول) اوبو وال ‪۲‬نفره‬
‫دچت دپلسترلپاره معمار‪۱۰‬نفراودخوازې دبسته کولولپاره اضافي کارګرته اړتیاده‪.‬‬
‫د) په ناهموارودیوالوباندې ‪۱:۲‬دچونې دمسالې وهل چه پنډوالۍ یې په اوسط ډول ‪۱۰‬ملی متره‬
‫وی‪-‬‬
‫په ‪۱۰۰‬متر مربع کې‪.‬‬
‫سپینه چونه ‪ ۰،۶‬مترمکعب‪،‬ریګ ‪۱،۲‬مترمکعب‬
‫دچتکې لپاره مساله ‪۱‬کیلوګرامه‪-‬معمار ‪ ۴،۵‬نفر‪،‬مزدور ‪۴‬نفر‪،‬اوبو وال ‪۱،۵‬نفر‪.‬‬
‫دسمنټو‪-‬چونې‪-‬ریګ پالستر د‪۱۰۰‬مترمربع دیوال لپاره‪:‬‬

‫(‪)Cement-Lime-Sand Plaster on Walls‬‬
‫جدول ‪۷-۹‬‬
‫‪۱۵‬ملی متره پنډه مساله‬ ‫‪۱۲‬ملی متره پنډه مساله‬ ‫دمسالې تناسب‬
‫ریګ ‪m3‬‬ ‫چونه‬ ‫سمنټ‬ ‫ریګ‬ ‫سمنټ ‪ kg‬چونه‬
‫‪m3‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫‪m3‬‬ ‫‪m3‬‬ ‫ریګ‪:‬چونه*‪:‬سمنټ‬
‫‪۱،۸۰‬‬ ‫‪۰،۳۰‬‬ ‫‪۴۳۰‬‬ ‫‪۱،۵۰‬‬ ‫‪۰،۲۵‬‬ ‫‪۳۶۰‬‬ ‫‪۱:۱:۶‬‬
‫‪۱،۸۳‬‬ ‫‪۰،۲۶‬‬ ‫‪۳۷۸‬‬ ‫‪۱،۵۴‬‬ ‫‪۰،۲۲‬‬ ‫‪۳۱۷‬‬ ‫‪۱:۱:۷‬‬
‫‪۱،۸۲‬‬ ‫‪۰،۲۳‬‬ ‫‪۳۲۷‬‬ ‫‪۱،۵۴‬‬ ‫‪۰،۱۹‬‬ ‫‪۲۷۴‬‬ ‫‪۱:۱:۸‬‬
‫‪۱،۸۲‬‬ ‫‪۰،۴۵‬‬ ‫‪۲۹۲‬‬ ‫‪۱،۵۳‬‬ ‫‪۰،۳۴‬‬ ‫‪۲۴۵‬‬ ‫‪۱:۲:۹‬‬
‫* دچونې خمیره یااوبلنه چونه‬
‫د‪۱۲‬ملی مترپالسترپرتلیزقیمتونه‪:‬‬
‫جدول ‪۷-۱۰‬‬
‫ریګ‪:‬سمنټ‬
‫‪۱:۶‬‬ ‫‪۱:۴‬‬ ‫‪۱:۳‬‬
‫‪ ۲۷۲۰‬افغانۍ‬ ‫‪ ۲۸۹۲‬افغانۍ‬ ‫‪۳۰۷۲‬‬
‫افغانۍ‬

‫دخټوپالستریاکاه ګل په دیوال باندی(‪:)Mud Plaster on Walls‬‬
‫‪۲۵‬ملیمترپنډپالستر په ‪۱۰۰‬مترمربع دیوال باندی‪:‬‬
‫خټه ‪۳‬مترمکعب ‪،‬پروړ(‪۲‬سانتی مترطول) ‪۱۰۰‬کیلوګرام‪،‬‬
‫معمار‪۴‬نفر‪،‬مزدور‪۱۵‬نفر‪،‬اوبووال ‪۲‬نفر‬
‫‪.۹‬چونه یې رنګ اوډستمپر‬

‫‪White-Washing and Distempering‬‬
‫یوځل دژوندۍ سپینې چونې رنګ دهر‪۱۰۰‬مترمربع لپاره ‪۱۲‬کیلوګرامه‬

‫دوه ځله دژوندۍ سپینې چونې رنګ دهر‪۱۰۰‬مترمربع لپاره ‪۲۲‬کیلوګرامه‬
‫درې ځله دژوندۍ سپینې چونې رنګ دهر‪۱۰۰‬مترمربع لپاره ‪۳۲‬کیلوګرامه‬
‫دسابقه دیواررنګولولپاره ‪۱۰‬کیلوګرامه ژوندۍ چونې ته داول قلم رنګ لپاره اړتیالري‪.‬‬
‫سریښ یاکنډکیدای شي چیرته چه وغوښتل سي ‪۴‬ګرامه په یوه کیلوګرامه ژوندۍ چونې کې‬
‫دآخري ځل رنګ لپاره استعمال شي‪.‬اوهمداشان دسپین رنګ دځالدمخنیوي لپاره کیدای شي‬
‫لږاندازه نیل ورګډشي‪.‬‬
‫کارګرد‪۱۰۰‬مترمربع سطحې درنګولولپاره‪:‬‬

‫چونه یي رنګ لمړی ځل –رنګمال‪+‬ژوندۍ چونه سړوونکی هریو‪ ۳\۲‬نفره‬
‫چونه یي رنګ دویم ځل –رنګمال‪+‬ژوندی چونه سړوونکی هریو‪۱‬نفر‬
‫چونه یي رنګ دریم ځل –رنګمال‪+‬ژوندی چونه سړوونکی هریو‪۱،۵‬نفر‬
‫دچت درنګولولپاره ‪٪۲۵‬نورکارګروته اړتیاده‪.‬‬
‫دستمپر(‪:)Distempering‬‬
‫دلمړي ځل لپاره د‪۱۰۰‬مترمربع سطحې وچ دستمپر رنګ ‪۶،۲۵‬کیلوګرام ‪ ،‬ددویم ځل لپاره‬
‫‪۵‬کیلوګرامه او‪۸‬کیلوګرامه دابتدایي طبقې لپاره‪.‬‬
‫سمنټي رنګ (‪:)Cement Washing‬‬

‫د‪۱۰۰‬مترمربع سطحې ددوه ځلي رنګولولپاره‪ :‬سمنټ ‪۱۴‬کیلوګرامه‪،‬رنګمال ‪۲‬نفر‬
‫چونه یي رنګ (‪:)Color Washing‬‬

‫‪۱،۵‬کیلوګرامه رنګ دچونې دمحلول سره د‪۱۰۰‬مربع سطحې لپاره دهرځل رنګولولپاره په‬
‫دواړووروستیوطبقوکې‪.‬‬
‫سپین سمنټي رنګ(‪:)Snowcem Painting‬‬

‫د هر‪۱۰۰‬مترمربع سطحې لپاره‪:‬‬
‫‪۳۰‬کیلوګرامه دلمړي ځل رنګ لپاره‪-‬رنګمال اوچونه سړوونګی هریو ‪۲،۵‬نفر هریو‪.‬‬
‫‪۲۰‬کیلوګرامه ددویم ځل رنګ لپاره‪-‬رنګمال اوچونه سړوونګی ‪۲‬نفره هریو‪.‬‬

‫‪.۱۰‬ددروازواوکړکیوترکاڼي‬
‫‪Wood-Work for Doors and Windows‬‬
‫دچارتراشواودتختوداره کولودکارګرتعدادپه الندني کاروکې شامل نه دي‪ .‬دکارګرتعدادددروازو‬

‫اوکړکیودجوړولولپاره دتیارې اره کشي شوې تختې څخه چه په ساحې کې موجودوي‪ ،‬په الندې‬
‫ډول دي‪.‬‬
‫الف) د‪۵۰‬ملیمتروپه پنډوالې پله دچوکاټ دشیشې سره چه ‪ ۱،۲۲‬متره په ‪۲،۱۳‬متروکې‬

‫یعنې(‪۷‬انچه په‬
‫‪۴‬انچوکې) وي‪:‬‬
‫چارتراش لرګي ‪۰،۱۶۴‬مترمکعب(په شمول دچوکاټ)‪،‬ترکاڼ ‪۴‬نفر‪،‬شیشه‬
‫کار‪۴/۱‬نفر‪،‬مزدور‬
‫‪۱،۵‬نفر‪.‬‬
‫اوهمدارنګه دهرډول پلې لپاره‪:‬‬
‫چارتراش ‪۰،۱۹۸‬مترمکعب(په شمول دچوکاټ)‪،‬ترکاڼ ‪۴،۵‬نفر‪،‬مزدور‪۲‬نفر‪.‬‬
‫ب) ‪۳۸‬ملی مترپنډه پله او شیشه لرونکې دروازه چه ‪ ۱،۲۲‬متره په ‪۲،۱۳‬متروکې دچوکاټ‬
‫سره ‪:‬‬
‫چارتراش ‪۰،۱۴۲‬مترمکعب(چوکاټ‪۰،۰۴۸‬مترمکعب اوپله‪۰،۰۹۴‬مترمکعب)‬
‫اوهمدارنګه دهرډول پلې لپاره‪:‬‬
‫چارتراش ‪۰،۱۷۰‬مترمکعب دچوکاټ په شمول‬
‫ج) ‪۳۸‬ملی مترپنډه جالي واله دروازه (‪ )Wire gauze‬چه ‪ ۱،۲۲‬متره په ‪۱،۹۸‬متروکې‪:‬‬
‫چارتراش ‪۰،۱۲۴‬مترمکعب(چوکاټ‪۰،۰۴۸‬مترمکعب اوپله‪۰،۰۷۶‬مترمکعب)‬
‫جالي ‪ ۱،۲۱‬متر مربع‪ ،‬نجار ‪۳‬نفره‪ ،‬مزدور ‪ ۱‬نفر‬
‫‪.۱۱‬رنګمالي‬
‫‪Painting‬‬
‫درنګ دپراخوالې ظرفیت(‪:)Covering Capacity of Paints‬‬
‫رنګ دسطحې درنګولود پراخوالې ظرفیت نظرد رنګ ترکیب ‪،‬دسطحې څرنګوالی اودرنګمال‬
‫مهارت پورې اړه لري‪ .‬داالندې عمومي الرښوونوته دې پاملرنه وشي‪.‬‬
‫یورنګمال دورځې د‪۴۵‬نه تر‪۶۵‬مترمربع سطحه رنګولی شي‪.‬اوکه سطحه اوسپنیزه‪ ،‬همواره‬
‫اوموانع ونه لري تر‪۹۰‬مترمربع پورې یي درنګولوامکان شته‪.‬‬
‫په ستونزمن اودقیق کارکې لکه ددروازو اوکړکیوهمدغه رنګمال دورځې یوازې ‪۲۰‬مترمربع‬
‫رنګوالی شي‪.‬‬

‫دپخواني رنګ دپاکولولپاره کارګر‪ ،‬درنګمال په اندازه دتنخواه مستحق كیږي‪ .‬دبرس‪،‬ریګمال‬
‫اوداسې‬
‫نورووسایلودکارولو مصارف چه ‪۱۵/۱‬نه تر‪ ۲۰/۱‬دکارګردمزداودموادود قیمت کیږې په‬
‫نظرکې ونیول شي‪.‬‬
‫الف) دلرګیورنګول دتیارمخلوط شوي رنګ سره د‪۱۰۰‬مترمربع سطحې لپاره‪:‬‬

‫دسطحې چمتوکول درنګ لپاره‪ :‬اړین توکې‬
‫ــ خمیره‪،‬ګلګل‪،‬ریګمال‪،‬کرون ډبره اوداسې نوراوهمداشان ابتدایي رنګ‪.‬‬
‫مخلوط شوی ابتدایي رنګ ‪۷‬لیټره اورنګمال ‪۴‬نفره‬
‫ــ لمړي ځل رنګول په ابتدایي رنګ سوې(‪ )under coat‬سطحې باندې‬

‫مخلوط شوی رنګ ‪۶،۵‬لیټره اورنګمال ‪۲‬نفره‬
‫ــ دویم یادریم ځل رنګول اویادزړي سطحې رنګول(دآخري ځل لپاره)‬
‫مخلوط شوی رنګ ‪۶‬لیټره اورنګمال ‪۲‬نفره‬
‫ــ دنویولرګیورنګول چه ابتدایي رنګ نه وي کارول شوی‪.‬‬
‫رنګ ‪۷‬لیتره‬
‫برس‪،‬زینې اوداسې نوراضافي مصارف دی په نظرکې ونیول شي‪.‬‬
‫دنوې سطحې چمتوکول (ګلګل ورکول‪،‬ریګمالول اوابتدایي رنګ ورکول) قیمت معادل‬
‫د‪۵،۱‬چنده دیوځل دآمادې سطحې رنګول دي‪.‬‬
‫ــ غوړول‪:‬دوه ځلي دسطحې غوړول دزغروپه ایشیدلوتیل باندې‪:‬‬

‫لمړی ځل ‪۶‬لیتره تیل‬
‫دوهم یاوروستي ځل ‪۵‬لیتره تیل‬
‫رنګمال ‪۲‬نفر‪،‬تیل چمتوکوونکی اوغوړونکی ‪۱‬نفردیوځل لپاره‬
‫ــ ورنس کاری‪:‬‬

‫لمړی ځل ‪۸‬لیتره ورنس‬
‫دوهم یاوروستي ځل ‪۶،۵‬لیتره ورنس‬
‫رنګمال ‪۴‬نفر‪،‬ورنس چمتوکوونکی ‪۲‬نفردیوځل لپاره‬
‫ــ قیروهل‪:‬‬
‫دیوه ځل لپاره ‪۱۰‬لیتره اودوه ځلې ‪۱۸‬لیتره‬
‫دبام دسطحې قیرول دعایق کاری لپاره‪:‬‬

‫قیر‪۱۲۰‬کیلوګرامه‪،‬ریګ ‪۰،۵‬مترمکعب‬

‫(ب) داوسپنیز کاررنګول‪:‬‬
‫درنګ اندازه اودکارګروتعداد دابتدایي اونوروطبقوسره څه توپیرنلري‪.‬‬
‫داوسپنیزې سطحې چمتوکول د رنګولولپاره دلرګیودسطحې د چمتوکول په پرتله‬
‫نیمایي‬
‫کاراومصرف ته اړتیالري‪.‬‬
‫دناهموارې سطحې درنګمالي فکټورونه‬

‫دمعادلې هموارې سطحې په پرتله‬
‫‪Additions to get equivalent plain areas for painting‬‬
‫‪Done over irregular surfaces‬‬
‫دلرگیوکار‪ :‬دروازه‪،‬کړکۍاوداسې نور‪.‬‬

‫ــ تخته واله چوکاټ لرونکې دروازه چه په مایلوبیروسره ټینګه شوې وي‪.‬‬
‫‪۱،۱۲۵‬دهریومخ لپاره‬
‫‪۱،۱۲‬‬ ‫ــ پټه واله دروازه چه په افقي اومایلوبیروسره ټینګه سوې وي‪.‬‬
‫‪۱‬‬ ‫ــ دوه مخیزه لشمه دروازه‪.‬‬

‫‪۱‬‬ ‫ــ تخته یي اوشیشه لرونکې دروازه‪.‬‬
‫‪۰،۵‬‬ ‫ــ دروازه چه دپلې منځنې برخه یې مکمل شیشه نصب شوی وی‪.‬‬
‫‪۱،۵‬‬ ‫ــ دلرګیودنازکوتختوڅخه جوړه شوې هواکش داره دروازه‬
‫اوسپنیز کار‪:‬دروازه اوکړکۍ‪.‬‬

‫‪۱،۱۲۵‬‬ ‫ــ همواره آهنچادري دروازه‪.‬‬
‫ــ شیشه واله دروازه‪.‬‬
‫‪۰،۵‬‬
‫‪۱‬‬ ‫ــ آهنچادري اوشیشه واله دروازه‪.‬‬
‫‪۱،۲۵‬‬ ‫ــ نالي داره آهنچادري دروازه‪.‬‬
‫ــ‬ ‫‪۱،۲۵‬‬ ‫ــ آهنچادري دروازه چه دخالصیدوپه وخت کې پیچلې ټولیږي‪.‬‬
‫‪۱،۵‬‬ ‫عرابه داره دروازه‪.‬‬
‫عمومي کارونه‪:‬‬
‫‪۱‬‬ ‫ــ داوسپنې کتاره‪.‬‬
‫‪۱‬‬ ‫ــ کتاره په شمول ددروازې چه افقي اومایلې بیرې ولري‪.‬‬
‫‪۱،۱۴‬‬ ‫ــ نالي داره آهن پوش‪.‬‬
‫‪۱،۲۰‬‬ ‫ــ ازبست سمنټ نالي داره آهن پوش‪.‬‬
‫‪۱،۱۰‬‬ ‫ــ نیمه نالي داره ازبست سمنټ آهن پوش‪.‬‬
‫‪۱‬‬ ‫ــ جالي داره دروازه‪،‬دجالۍدرنګمالي په شمول‬

‫عموما ً په اندازه کولوکې همواره سطحه په نظرکې نیول کیږي‪،‬هسکې اوټیټې نه اندازه کیږي‪.‬‬
‫په دروازواوکړکیوکې دچوکاټ اندازه هم شامله ده‪.‬‬
‫‪.۱۲‬بام‬
‫‪Roofing‬‬
‫جک واله کمان بامونه (‪:)Jack Arch Roofing‬په هر‪۱۰‬متر مربع بام کې‬
‫الف‪ .‬د‪۹‬انچه خښتوڅخه دنیم خښتو(‪۴،۵‬انچه) په پنډوالې کمان ‪۶۰۰‬دانې خښتې‬

‫لنده مساله‬
‫‪۰،۲۷‬مترمکعب‬
‫ب‪ .‬دهندی ستندردو خښتوڅخه دنیم خښتوپه پنډوالې کمان خښتې ‪۵۳۰‬دانې‬
‫لنده مساله‬
‫‪۰،۱۸‬مترمکعب‬
‫کارګردکمان دکارمطابق په نظرکې ونیول شي‬
‫کانکریټ دکمان داتکاءلپاره(استناد) ‪۱۲‬ملې متر اندازه جغل ‪۱،۵‬مترمکعب‬
‫ګردي اوسپنیزې تیرچې( دستک)‪:‬‬
‫محکمونکې میله ‪۲۰‬ملیمترقطر‪،‬اوسپنیزه زاویه لرونکې تخته ‪۷۵‬په‪۷۵‬په‪۶‬ملیمتر‪،‬نټ‬
‫اوبولټ‪،‬واشرپلیټ ‪۵۰‬په‪۵۰‬په‪۶‬ملیمتر‪،‬سمنټ کانکریټې بالکونه دتیرچوداستنادلپاره‪،‬کاشي‬
‫دکانکریټ دپاسه دهنګاف سره یانورمواددبام دآخرینې سطحې لشم کارۍ اوښووۍ والې‬
‫لپاره‪،‬پلسترکول یاهنګاف کول‪،‬اودچونې رنګمالي دکمان الندې‪،‬دکمان دمرکزیت برابرونه او‬
‫داسې نور‪.‬‬
‫نالې داره آهنچادري بامونه په هر‪۱۰‬مترمربع کې‪:‬‬
‫‪۲۲‬ګیجه(‪ ۰،۸‬ملیمتر) په پنډوالې نالي داره آهن چادر(‪۱۵‬سانتیمتر‪۴‬طرفوته یودبل دپاسه)‬
‫‪۱۲،۸‬ملیمتر مربع‪ ،‬نټ اوبولټ ‪۲۵‬په ‪۶‬ملی متراندازه‪۳۰،‬دانې‪ J.‬یا‪ L‬شکله چنګکي بولټونه‬
‫چه‪۸‬ملی مترقطرولري‪۲۵،‬دانې‪.‬‬
‫قیرواله چسپناکه واشر‪۵۵‬دانې‪.‬‬
‫که چیرته آهنچادر په پیچواوواشلوباندې ټینګیږي‪:‬‬
‫قطر‪ ۶‬ملیمترپیچونه‪،‬چه د‪۷۰‬نه تر ‪۸۰‬ملیمتروپورې اوږدوالۍولري‪۴۵-‬دانې‪.‬‬
‫حلبي ساز یونفر‪،‬مزدور یونفر‪.‬‬
‫دنوروکارونولپاره لکه خوازه‪،‬دلرګیوکاراودآهن پوش دتاج دنصبولولپاره نوروکارګروته اړتیاده‪.‬‬
‫یادونه‪:‬‬
‫پورتني برآوردکې داالندې قیمتونه په نظرکښې نیول سوي دي‪.‬‬
‫‪ ۵۰۰‬افغانۍ‬ ‫‪ .۱‬دماهرکارګر دیوې ورځې مزدوري‬
‫‪ .۲‬دغیرماهرکارګردیوې ورځې مزدوري ‪ ۲۵۰‬افغانۍ‬
‫‪ .۳‬دیوې کڅوړې سمنټوقیمت ‪ ۳۰۰‬افغانۍ‬
‫‪.۴‬د‪ ۱۰۰۰‬قالبوپخوخښتوقیمت دکارپه ساحه کښې ‪ ۳۰۰۰‬افغانۍ‬
‫‪ ۳۷۵‬افغانۍ‬ ‫‪ .۵‬دیومترمکعب ریګ قیمت دکار په ساحه کښې‬
‫‪ .۶‬دیومترمکعب دریایي جغل قیمت دکار په ساحه کښې ‪ ۲۵۰‬افغانۍ‬
‫‪۷ .۷‬کیلوژوندۍ چونه دکارپه ساحه کښې ‪ ۳۰‬افغانۍ‬
‫وزن په‬ ‫دموادوتوضیح‬ ‫شمیره‬
‫‪N/m3‬‬ ‫‪Description of Material‬‬
‫داقیمتونه نظر منطقې اوزمانې ته تغییرموندالی سي‪ .‬په دې محاسباتوکښې‬

‫دخوازې‪،‬قالب‪،‬دکاروسایل قیمتونه په نظرکښې ندي نیول سوي‪.‬‬

)Concrete( ‫کانکریټ‬
۲۵۰۰۰ )Reinforced Concrete( ‫سیخداره کانکریټ‬ ۱
۲۴۰۰۰ )Plain Concrete( ‫کانکریټ‬ ۲
۱۹۲۰۰ )Concrete with brick aggregate( ‫د خښتو د جغل کانکریټ‬ ۳
۱۱۲۰۰-۱۰۸۰۰ )Concrete Breeze( ‫سپک کانکریټ‬ ۴
۱۹۲۰۰ )Lime Concrete( ‫چونه یي کانکریټ‬ ۵
۸۰۰۰-۱۱۰۰۰ )Pumice Concrete ( ‫منفذداره کانکریټ‬ ۶
۱۱۲۰۰ )Saw-dust Concrete( ‫دبورې اره کانکریټ‬ ۷
۲۶۰۰ )Aerated Concrete( ‫هواداره کانکریټ‬ ۸
)Masonry( ‫معماري‬
۶۴۰۰۰ )Granite ashlars masonry( ‫دګرانیټ ساختماني ډبرومعماري‬ ۱
۲۴۰۰۰ )rubble masonry Granite( ‫دګرانیټ دطبیعي ډبرومعماري‬ ۲
۲۰۸۰۰ )Dry rubble masonry( ‫دطبیعي ډبرووچه معماري‬ ۳
۲۵۶۰۰ )Lime stone ashlars masonry( ‫دچونه یي ساختماني ډبرومعماري‬ ۴
۲۲۴۰۰ )Sand Stone masonry( ‫ریګي ډبرومعماري‬ ۵
۱۹۲۰۰ )Brick masonry in Cement mortar(‫خښت کاري دسمنټي مسالې سره‬ ۶
۱۷۶۰۰ )Brick masonry in Lime mortar(‫خښتکاري دچونه یي مسالې سره‬ ۷
)Mortars( ‫مساله‬
۱۷۶۰۰ )Lime mortar( ‫چونه یي مساله‬ ۱
۲۰۸۰۰ )Cement mortar( ‫سمنټي مساله‬ ۲
۱۲۰۰۰ )Gypsum mortar( ‫ګچي مساله‬ ۳
N/m2 ‫) په‬Flooring( ‫غولې‬
۶۰۰ (25mm thick terrazzo flooring)‫ملې متره پنډ دتراسوغولې‬۲۵ ۱
۶۰۰ (25mm thick granolithic flooring) ‫ملې متره پنډدګرانولیتیک غولې‬۲۵ ۲
۲۰۰ (25mm thick tile flooring) ‫ملې متره پنډ دکاشي غولې‬۲۵ ۳
۲۲۰ . ‫ملي متره پنډسخت لرګي غولی چه په مستک باندې نصب شوی وي‬۲۸
۴
(28mm thick hard wood flooring laid in mastic)
۱۵۰ ‫ملي متره پنډنرم لرګي غولی چه په مستک باندې نصب شوی وي‬۲۸
۵
(28mm thick soft wood flooring laid in mastic)
)Partitions( ‫پارتیشن‬
۱۹۵۰ (100mm thick brick partition ) ‫ملې متره پنډدخښتوپارتیشن‬۱۰۰ ۱
۶۱۵ ‫ ملې متر پنډ دګوګ كانكریټي خـښتو پارتیشن‬۱۰۰
۲
(100mm thick hollow concrete block partition)
۶۱۵ ‫ ملې متره پنډد ګوګ خاورینوخښتو پارتیشن‬۶۰
۳
(60mm thick hollow clay block partition )
۹۰۰ ‫ملي متره پنډ ګوګ شیشه یي خښتي پارټیشن‬۱۰۰
۴
(100mm thick hollow glass block partition )

‫دودانیزوموادووزن (‪ )Weight of Structural Items‬جدول ‪۷-۱۲‬‬
‫جدول ‪۷-۱۳‬‬
‫وزن په‬
‫‪N/m2‬‬ ‫مواد‬ ‫شمیره‬
‫بام (‪)Roofing‬‬
‫د لوخوبام چه په تختوسره پوښل شوی وي‬
‫‪۱‬‬
‫‪۳۵۰‬‬ ‫)‪)Thatch roofing on battens‬‬
‫دمنګلورکاشي بامونه چه په یوه طبقه تختوسره پوښل شوی وي‬
‫‪۲‬‬
‫‪۶۵۰‬‬ ‫(‪)Mangalore tiles with battens in single layer‬‬
‫د وطني کاشي پامونه چه په یوه طبقه تختوسره پوښل شوی وي‬
‫‪۳‬‬
‫‪۷۰۰‬‬ ‫(‪)Country tiles with battens in single layer‬‬
‫د وطني کاشي بامونه چه په دوه طپقوتختوسره پوښل شوی وي‬
‫‪۴‬‬
‫‪۱۲۰۰‬‬ ‫(‪)Country tiles with battens double layer‬‬
‫بام چه په مکمل ډول د‪ A.C‬دتختوسره پوښل شوی وي‬
‫‪۵‬‬
‫‪۴۹۰‬‬ ‫(‪)Complete roofing with A.C sheets‬‬
‫بام چه په مکمل ډول د‪ G.I‬دتختوسره پوښل شوی وي‬
‫‪۶‬‬
‫‪۲۰۰‬‬ ‫(‪)Complete roofing with G.I sheets‬‬
‫لمړي درجه خاورین بامونه چه په ‪۱۲‬ملیمترو تختو اویوه الیه کاشي سره پوښل شوی وي‬
‫‪First class mud roofing with 12mm thick boarding and a single‬‬ ‫‪۷‬‬
‫‪۳۴۲۰‬‬ ‫‪layer of tiles‬‬
‫لمړي درجه خاورین بامونه چه په دوه ال کاشي سره پوښل شوی وي‬
‫‪۸‬‬
‫‪۳۹۰۰‬‬ ‫(‪)First class mud roofing with a double layer of tiles‬‬
‫كمان بامونه چه ‪۸۵‬ملیمتره کانکریټ او‪۸۵‬ملیمتره خټه پركمان برسیره اچول شوی وي‬
‫‪Jack arch roofing with 85mm concrete filling over crown and‬‬ ‫‪۹‬‬
‫‪۷۳۰۰‬‬ ‫‪85mm mud plaster on level‬‬
‫قیچي پوښ بام‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۱۲۰‬‬ ‫(‪)Timber trusses and purlins‬‬
‫بام چه په ازبستوسره پوښل شوی وي‬
‫‪۱۱‬‬
‫‪۱۲۰-۱۵۰‬‬ ‫(‪)Asbestos cement sheets‬‬
‫بام چه په آهن چادروپوښل شوی وي اودبولټونوپه واسطې ټینګي شوي وي‬
‫‪۱۲‬‬
‫‪۱۵۰‬‬ ‫(‪)G.I sheets and bolts‬‬
‫‪۵‬ملیمتروقیرسره عایق شوی بام ‪(5mm thick Bitumen macadam roof‬‬
‫‪۱۳‬‬
‫‪۱۱۰‬‬ ‫))‪finishing‬‬

۷-۱۴ ‫) جدول‬Weight of Stored Materials( ‫دانبارشوي موادووزن‬
‫وزن په‬ ‫دموادوتوضیح‬ ‫شمیر‬
N/m3 Description of Material ‫ه‬
۶۴۰۰ Ashes ‫ایرې‬ ۱
۱۰۴۰۰ Bitumen ‫قیر‬ ۲
۱۴۴۰۰ Cement ‫سمنټ‬ ۳
۱۳۰۰۰ Coal-solid ‫جامدیا مکمل سکاره‬ ۴
۸۵۰۰ Coal-crushed ‫ټوټه شوي سکاره‬ ۵
۳۰۰۰ Charcoal ‫دلرګوسکاره‬ ۶
۵۰۰۰ Coke ‫کوک‬ ۷
۲۹۰۰ Hay and straw ‫واښه اوبوس‬ ۸
۷۰۰۰ Paper in rolls ‫تات‬ ۹
۲۶۵۰۰ Lime stone ‫چونه یي ډبره‬ ۱۰
۱۶۴۰۰ Granite stone ‫ګرانیټ ډبره‬ ۱۱
۱۰۲۰۰-۸۰۰۰ Slaked Lime ‫مړه چونه‬ ۱۲
۱۰۱۰۰ Surkhi ‫سرخي‬ ۱۳
-۱۰۱۰۰ Brick ballast ‫ماته خښته‬
۱۴
۱۴۵۰۰
۱۴۴۰۰ Stone ballast 38mm ‫ملي متره‬۳۸ ‫ماته ډبره‬ ۱۵
۱۹۲۰۰ Stone ballast 13mm ‫ملي متره‬۱۳ ‫ماته ډبره‬ ۱۶
۴۰۰۰ Fire wood (chopped) ‫دسوځولولرګي ټوټې‬ ۱۷
۱۶۰۰۰ Dry sand ‫وچ ریګ‬ ۱۸
۱۵۲۰۰ ‫وچه خاوره چه په اوسط ډول تپك شوی وي‬
۱۹
Dry earth filling (moderately rammed)
۲۲۰۰۰ Compacted earth filling ‫تپک شوې خاوره‬ ۲۰
۲۱۶۰۰ Puddled clay stiff ۲۱
۲۷۰۰ Slag wool ‫دوړیوتفاله‬ ۲۲
۱۶۰۰۰ Gravel loose ‫سسته شګه‬ ۲۳
۱۹۲۰۰ Gravel rammed ‫تپك شوي شګه‬ ۲۴
۸۵۰۰ Stocks of books and files ‫دکتابونواوفایلونوزیرمه‬ ۲۵
۱۴۰۰۰ Building rubbish ‫دودانۍ خزلې‬ ۲۶
۲۶۰۰۰ Glass in sheets ‫دشیشوتخته‬ ۲۷
۹۶۰۰-۶۴۰۰ Timber ‫چارتراش‬ ۲۸
۸۳۰۰ Wheat ‫غنم‬ ۲۹
۱۰۰۰۰ Water ‫اوبه‬ ۳۰

‫ژوندي بارونه پرغولې باندې جدول ‪۷-۱۵‬‬
‫متبا دل اصغری ژوندی‬ ‫اصغري ژوندی‬ ‫دغولیونمونې‬ ‫دبارګذارۍ‬
‫بارونه‬ ‫بارونه‬ ‫‪Type of Floors‬‬ ‫صنف بندي‬
‫‪Alternative‬‬ ‫‪Minimum‬‬ ‫‪Loading‬‬
‫‪minimum live‬‬ ‫‪live loads‬‬ ‫‪class No:‬‬
‫‪loads‬‬ ‫‪kg/m2 of floor‬‬
‫‪area‬‬ ‫)‪(2‬‬ ‫)‪(1‬‬
‫)‪(4‬‬
‫)‪(3‬‬
‫د هر پوشش لپاره كوچني‬ ‫داستوګنې لپاره غولې په شمول‬
‫ترین مجموعي بارونه چه‬ ‫دکورونو‪،‬دآپارتمانونوغولې‪،‬روغتونونه‪ ،‬په شپې‬
‫د دریم ستون ‪ ۲،۵‬ځله‬ ‫غالواومسافرخانوکې دخوب کوټې‪.‬‬
‫‪۲۰۰‬‬ ‫‪۲۰۰‬‬
‫سره برابره وي او د بیم‬
‫لپاره ‪ ۶‬ځله ددریم ستون‬
‫له قیمت سره برابره وي‪.‬‬
‫فرض كوو چه دامجموعي‬ ‫دننوتلوددهلیز څخه سوا ددفترونوغولې‬
‫بارونه د ټول غولې په‬ ‫اودسپکوکارونودخونې غولې‪.‬‬
‫مساحت باندې او یا د ګاډر‬
‫په ټول اوږدواله باندې په‬ ‫نوټ‪۲۵۰kg/m2 :‬په هغه ځایونوکې چه بیل‬
‫مساوي توګه تقسیم شوي‬ ‫ساتن ځایونه په نظرکې ونیول شي‪ .‬او‬
‫وي‪.‬‬ ‫‪۴۰۰kg/m2‬په هغه ځایونوکې چه دساتن‬
‫ځایونواړتیاوي‪.‬‬
‫‪۴۰۰-۲۵۰‬‬ ‫‪۲۵۰‬‬
‫یادونه‪ ۲۵۰ :‬كیلوګرامه په یوه متر مربع غولې‬
‫كي هغه وخت په نظر كې نیولكیږي كله چه د‬
‫ددفتر لپاره ځانګړې تحویلخانه په نظر كې نیول‬
‫شوی وي اوكه ځانګړې تحویلخانه په نظر كې‬
‫نه وي نیول شوی بیا ‪ ۴۰۰‬كیلو ګرامه په یوه‬
‫متر مربع كي نیول اړین دي‬
‫دبانکونوسالونونه‪،‬دننوتلودهلیزونه اودلوست‬
‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۳۰۰‬‬
‫خونې‪.‬‬
‫ددوکانونوغولې چه دتجارتي مالونو دښودنې‬
‫د هر پوشش لپاره كوچني‬ ‫اوخرڅالولپاره کاریږي‪،‬په مجموع کې‬
‫ترین مجموعي بارونه چه‬ ‫دکاردخونوغولې‪،‬دټولګیوغولې‪،‬دجرګودخونو‬
‫د دریم ستون ‪ ۲،۵‬ځله‬ ‫غولې چه څوکۍپکښې ځای پرځای‬
‫سره برابره وي او د بیم‬ ‫‪۴۰۰‬‬ ‫شوېوي‪،‬دکلیساګانوغولې‪،‬درستورانتونوغولې‪،‬دما‬ ‫‪۴۰۰‬‬
‫لپاره ‪ ۶‬ځله ددریم ستون‬ ‫شین آالتوسالونونوکې د دایروي‬
‫له قیمت سره برابره وي‪.‬‬ ‫ساحوغولې‪،‬دبرق دستیشنونوغولې اوهمداسې‬
‫نور‪،‬چیرته چه وسایل نه وي نصب شوي‪.‬‬
‫فرض كوو چه دامجموعي‬ ‫دګدامونوغولې‪،‬ورکشاپونوغولې‪،‬دفابریکواوددغه‬

‫بارونه د ټول غولې په‬ ‫ودانیوپه څیرغولې چه دسپکوبارونولپاره‬
‫مساحت باندې او یا د ګاډر‬ ‫کاریږي‪،‬دهغوشعباتوغولې چه ځني دګدام‬
‫په ټول اوږدواله باندې په‬ ‫‪۵۰۰‬‬ ‫اوداسنادودساتلولپاره استفاده‬ ‫‪۵۰۰‬‬
‫مساوي توګه تقسیم شوي‬ ‫کیږي‪،‬دجرګودسالون غولې چه څوکۍپکښې‬
‫وي‪.‬‬ ‫ځای پرځای شوې نه وي‪ ،‬په هوتلونوکې د عامه‬
‫خلكو لپاره اتاق‪،‬درقص د سالون غولې‬

‫اودانتظاردخونوغولې‪.‬‬
‫دګدامونوغولې‪،‬ورکشاپونوغولې‪،‬دفابریکواوددغه‬
‫‪۷۵۰‬‬ ‫ودانیوپه څیرغولې چه دمتوسطوبارونولپاره‬ ‫‪۷۵۰‬‬
‫کاریږي‪.‬‬
‫دګدامونوغولې‪،‬ورکشاپونوغولې‪،‬دفابریکواوددغه‬
‫ودانیوپه څیرغولې چه ددرندوبارونولپاره‬
‫‪۱۰۰۰‬‬ ‫کاریږي‪،‬دکتابونواودلوست دخونوغولې‪،‬‬ ‫‪۱۰۰۰‬‬
‫اودتهکاود بام قیرشوې وتلې برخه چه دپیاده‬
‫روکارځني اخیستل کیږي‪.‬‬
‫زینې‪،‬دهلیزونه‪،‬ودانۍ اوهغه بالکنونه چه ډیره‬
‫چه د ‪۱۳۰‬كیلو ګرامه‬ ‫ګنه ګوڼه پکښې وي اونه وي‪:‬‬
‫متمركز شوي بار سره‬ ‫ــ دزینې چوک‪ ،‬دهلیزونه د‪۲۰۰‬صنف‬
‫مخامخ شي چه د هري پتي‬ ‫دبارګذاري لپاره چه ډیره ګڼه ګوڼه پکښې نه‬ ‫زینه‬
‫په آزاده څنډه كي عمل‬ ‫‪۳۰۰‬‬ ‫وي‪:‬‬ ‫‪Stairs‬‬
‫كوي د هغه زینو لپاره چه‬ ‫ــ دزینې چوک‪ ،‬دهلیزونه د‪۲۰۰‬صنف‬
‫په كانتیلور شكل سره‬ ‫‪۵۰۰‬‬ ‫دبارګذاري لپاره چه ډیره ګڼه ګوڼه پکښې وي‬
‫جوړي شوي وي‬ ‫اوهمداسي دنوروصنفونولپاره‪:‬‬
‫بالکنونه چه ډیره ګڼه ګوڼه ونلري‪:‬‬ ‫بالکن‬
‫‪۳۰۰‬‬ ‫الف) د‪ ۲۰۰‬صنف د بارګذارۍ لپاره‬ ‫‪Balconies‬‬
‫‪۵۰۰‬‬ ‫ب) دنوروټولوصنفونو لپاره‬
‫‪۵۰۰‬‬ ‫بالکنونه چه ډیره ګڼه ګوڼه ولري‪.‬‬
‫دهغوګاراجونوغولې چه په هغه کې‬
‫دموټراودهغې بار له ‪ ۲،۵‬متریک تن نه اضافه‬
‫نشي‪.‬‬ ‫ګاراج(سپک)‬
‫الف) سلب یاپوشش‬ ‫‪Garage‬‬
‫ب) ګاډر‬ ‫)‪(Light‬‬
‫‪۴۰۰‬‬
‫‪۲۵۰‬‬
‫دهغوګاراجونوغولې چه په هغه کې‬
‫دموټراودهغې بار له‪ ۴‬متریک تن نه اضافه‬ ‫ګاراج(دروند)‬
‫‪۷۵۰‬‬ ‫نشي‪.‬‬ ‫‪Garage‬‬
‫الف) سلب یاپوشش‬ ‫)‪(Heavy‬‬
‫ب) ګاډر‬

‫ژوندي بارونه پربام باندې جدول ‪۷-۱۶‬‬
‫اصغري اندازه شوی ژوندی بارپه‬ ‫اندازه شوې ژوندي بارونه په پالن‬ ‫دبامونونمونې‬
‫پالن کې‬ ‫کې‬
‫‪Minimum live load as‬‬
‫‪measured on plan‬‬ ‫‪Types of roof‬‬
‫)‪(3‬‬ ‫‪Live load as measured‬‬ ‫)‪(1‬‬
‫‪on plan‬‬
‫)‪(2‬‬
‫‪ ۳۷۵‬كیلوګرامه بار چه دپوشش په‬ ‫‪.۱‬هموار‪،‬میالن داره اویاانحنالرونکی‬
‫یومتر تراډه باندې په مساوي ډول‬ ‫دمیل سره تراوپه شمول ‪۱۰‬درجې‪:‬‬
‫تقسیم شوی وي او ‪ ۹۰۰‬كیلو ګرامه‬ ‫الف) دالس رسۍ سره‬
‫بار چه دگاډر په وایه باندې په مساوي‬ ‫‪۱۵۰Kg/m2‬‬ ‫ب) بامونه چه الس رسۍ ورته په‬
‫ډول ویشل شوی وي‬ ‫نظرکې نده نیول شوې‪،‬غیرله‬
‫‪۷۵Kg/m2‬‬ ‫ترمیماتواودمراقبت لپاره اوهمداسې‬
‫‪ ۱۹۰‬كیلو ګرامه بار په یوه متر مربع‬ ‫نور‪.‬‬
‫ساحه چه په مساوي ډول د پوشش په‬
‫یو متر تراډه باندې ویشل شوی وي‬
‫او ‪ ۴۵۰‬كیلو ګرامه بار چه د ګاډر په‬
‫وایه باندې په مساوي ډول ویشل شوی‬
‫وي‪.‬‬
‫‪۷۵‬كیلو ګرامه په یو متر مربع باندې‬ ‫میالن داره بام چه دمیالن زاویه یې‬
‫اود میالن د هر یوې درجې د زیاتوب‬ ‫تر‪۱۰‬درجې ډیروي‪.‬‬
‫په صورت كې به یو كیلو ګرام بار په‬
‫یو متر مربع كې د ‪ ۱۰‬درجو څخه تر‬
‫‪ ۲۰‬درجوپورې كمیږي‪ ،‬او د ‪۲۱‬‬
‫درجو څخه پورته به په هره درجه‬
‫زیاتوب كې ‪۲‬كیلو ګرامه په یو متر‬
‫مربع كې كمښت مومي‬

‫دګردسیخانوخصوصیات‬
‫(‪)Properties of Round Bars‬‬
‫جدول ‪۷-۱۷‬‬
‫محیط‬ ‫مساحت‬
‫وزن په‬ ‫قطرپه‬
‫په‬ ‫په‬ ‫شمیره‬
‫‪N/m‬‬ ‫‪mm‬‬
‫‪mm‬‬ ‫‪mm2‬‬
‫‪۱،۵‬‬ ‫‪۱۵،۷‬‬ ‫‪۲۰‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۱‬‬
‫‪۲،۲‬‬ ‫‪۱۸،۹‬‬ ‫‪۲۸‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۳،۹‬‬ ‫‪۲۵،۱‬‬ ‫‪۵۰‬‬ ‫‪۸‬‬ ‫‪۳‬‬
‫‪۶،۲‬‬ ‫‪۳۱،۴‬‬ ‫‪۷۹‬‬ ‫‪۱۰‬‬ ‫‪۴‬‬
‫‪۸،۹‬‬ ‫‪۳۷،۷‬‬ ‫‪۱۱۳‬‬ ‫‪۱۲‬‬ ‫‪۵‬‬
‫‪۱۲،۱‬‬ ‫‪۴۴،۰‬‬ ‫‪۱۵۴‬‬ ‫‪۱۴‬‬ ‫‪۶‬‬
‫‪۱۵،۸‬‬ ‫‪۵۰،۳‬‬ ‫‪۲۰۱‬‬ ‫‪۱۶‬‬ ‫‪۷‬‬
‫‪۲۰،۰‬‬ ‫‪۵۶،۵‬‬ ‫‪۲۵۴‬‬ ‫‪۱۸‬‬ ‫‪۸‬‬
‫‪۲۴،۷‬‬ ‫‪۶۲،۸‬‬ ‫‪۳۱۴‬‬ ‫‪۲۰‬‬ ‫‪۹‬‬
‫‪۲۹،۸‬‬ ‫‪۶۹،۱‬‬ ‫‪۳۸۰‬‬ ‫‪۲۲‬‬ ‫‪۱۰‬‬
‫‪۳۵،۵‬‬ ‫‪۷۵،۴‬‬ ‫‪۴۵۲‬‬ ‫‪۲۴‬‬ ‫‪۱۱‬‬
‫‪۳۸،۵‬‬ ‫‪۷۸،۵‬‬ ‫‪۴۹۱‬‬ ‫‪۲۵‬‬ ‫‪۱۲‬‬
‫‪۴۳،۳‬‬ ‫‪۸۸،۰‬‬ ‫‪۶۱۶‬‬ ‫‪۲۸‬‬ ‫‪۱۳‬‬
‫‪۶۳،۱‬‬ ‫‪۱۰۰،۵‬‬ ‫‪۸۰۴‬‬ ‫‪۳۲‬‬ ‫‪۱۴‬‬
‫‪۷۹،۹‬‬ ‫‪۱۱۳،۱‬‬ ‫‪۱۰۱۸‬‬ ‫‪۳۶‬‬ ‫‪۱۵‬‬
‫‪۹۸،۷‬‬ ‫‪۱۲۵،۷‬‬ ‫‪۱۲۵۷‬‬ ‫‪۴۰‬‬ ‫‪۱۶‬‬

دانجنییرانولارښوود

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

دانجنییرانولارښوود

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫کتاب نوم ‪ :‬دانجنیرانوالرښوود‬

‫ژباړونکي ‪ :‬انجنییر عبدالعلی نجیمی او انجنییرروح هللا اسحاقزی‬

‫دکمپیوټرچارې‪:‬انجینیر محمد جمعه (خاورین جعفر)‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 1‬‬

‫انجنییر عبدالعلی نجیمي‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 2‬‬

‫د كانكریټ د مخلوط جوړونه‬

‫د مخلوط لپاره عمومي معیارونه‪:‬‬

‫کانکریټ اچول په سړه هواکښې‬

‫دکانکریټوځای پرځای کول‬

‫د نړی زلزله لرونكې سیمې‬

‫دزلزلې په مقابل كې دودانیونقشه كول‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 3‬‬

‫دپل د څنګیزو ستنو ډیزاین‬

‫دسړك انتقالي تخته‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 4‬‬

‫دیوه مترمربع‪ ،‬ډول ډول غولیوپرتلیزاټكلي قیمت‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 5‬‬

‫دكانكریټ درجه بندي‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 6‬‬

‫كاري وړتیا ‪Workability‬‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 7‬‬

‫‪Slump test. .1‬‬

‫‪ Slump test‬د شړیدني آزمیښت‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 8‬‬

‫‪20cm‬‬ ‫‪Shape of Concrete in the steel‬‬ ‫‪Slumped shape of concrete after‬‬

‫‪ .۱‬د سمنټو مخصوصه وزن ‪۳،۱۵‬‬

‫د مخلوط د تناسب د محاسبه كولو مثال‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 10‬‬

‫‪Compressive Strenght at 28 days,MPa‬‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 11‬‬

Concrete mixing water lb/yd3

)‫عزت هللا (جلیلی‬:‫ترتیب کوونکی‬ Page 12

Concrete mixing water lb/yd3

170 Plastic 282

)‫عزت هللا (جلیلی‬:‫ترتیب کوونکی‬ Page 13

‫‪Maximum size of aggregate in‬‬

‫‪0.75‬‬ ‫‪FM 2,40‬‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 14‬‬

‫‪Volume correction factors for dry-rodded‬‬

‫‪Maximum size of aggregate mm‬‬

‫=‪ ۰،۱۰۳‬متره‬ ‫= ‪۱۰۰۰ x۳،۱۵\۳۲۵‬‬ ‫د سمنټو ډك حجم‬

‫= ‪ ۰،۷۹۴‬متره مكعبه‬ ‫د ټو لو اجزاؤ حجم بیله ریګه‬

‫= ‪ ۰،۲۰۶‬متره‬ ‫= ‪۰،۷۹۴ -۱‬‬ ‫د ریګ حجم‬

‫=‬ ‫د وچ شوي ریګ اړین وزن = ‪۱۰۰۰ x۲،۶۴ x۰،۲۰۶‬‬

‫=‬ ‫(‪) ۰،۰۰۷x۵۴۴‬‬ ‫د وچ شوي میده جغل د اوبو جذبیت اندازه‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 15‬‬

‫د یوه متر مكعب كانكریټو د اجزاؤ اندازه‪:‬‬

‫= ‪ ۳۲۵‬كیلو ګرامه‬ ‫سمنټ‬

‫د هوا دد اخلولولپاره زیاتګي محلول (‪ = )Admixture‬څومره چه د ‪ ٪۳‬هوا لپاره پكاریږي‪.‬‬

‫= ‪ ۱۷۹ = ۳۲۵ x۰،۵۵‬كیلو ګرامه‬ ‫سمنټ‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 16‬‬

‫کانکریټ اچول په سړه هواکښې‬

‫په سړه هواکښې دکانکریټ داچولولپاره دا ضروري ده چه دهوادحرارت درجه دکانکریټ‬

‫په هرصورت‪،‬دکانکریټ دجوړولولپاره په سړه هواکښې چه په نتیجه کې دجوړشوي کانکریټ‬

‫دکانکریټ دجوړولولپاره په سړه هواکښې کیدای شي چه ریګ ته تر‪۴۰‬درجې دسانټي ګریډ‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 17‬‬

‫کانکریټ اچول په توده هواکښې‬

‫‪ .۱‬دیوې مخصوصې مادې ( ‪)Retarding agents‬په اضافه کولوسره کیدای شي چه‬

‫‪ .۲‬دکانکریټودموادودحرارت درجه په معینه اندازه ټیټه وساتل شي ‪.‬‬

‫‪ .۳‬دیخواوبوڅخه دکانکریټ په جوړولوکښې کاراخستل‪ .‬په بعضومشخصوحاالتوکښې‬

‫‪ .۴‬آماده شوی کانکریټ بایدژرترژره انتقال اوریخت شي‪ .‬ترڅووکړل شي چه‬

‫ترتیب کوونکی‪:‬عزت هللا (جلیلی)‬ ‫‪Page 18‬‬