Professional Documents
Culture Documents
Download
Download
com
SENIOR SECTION
STD. X DEPARTMENT OF HINDI ______ ma[-¸ 2019
samaasa
Name:_________________________ Class & Sec __________ Roll No: ___________
dao yaa dao sao AiQak SabdaoM ko maola sao jaao nayaa Sabd banata hO ]sao samaasa khto hOM .
om
jaOsao 1 saMsaar $pI saagar saMsaarsaagar 2ivaVa ko ilae Aalaya ivaValaya
.c
1 AvyayaI Baava samaasa
ay
[saka phlaa pd p`Qaana haota hO tqaa samast pd iËyaa ivaSaoYaNa ka kaya- krta hO. jaOsao
od
1 Aajanma ¹ janma sao laokr 2 Aa&anausaar¹ Aa&a ko Anuasaar
3 yaqaainayama ¹ inayama ko Anausaar 4 tyaqaasaMBava¹ ijatnaa saMBava hao
es
5 yaqaaoicat¹ ijatnaa ]icat hao 6 BarpoT ¹ poT Barkr
7 rataoM¹rat ¹ rat hI rat 8 Gar¹Gar ¹ p`%yaok Gar
di
2 t%puÉYa samaasa
.s
[saka dUsara pd p`Qaana haota hO.[saka ivaga`h krnao pr daonaaoM SabdaoM ko baIca maoM karkicah\na Aa jaato hOM. jaOsao
w
w
1 svaga-p`aPt ¹svaga- kao p`aPt 2 hqakD,I¹haqa ko ilae kD,I 3 klpnaatIt¹klpnaa sao AtIt
4 ?Namau@t ¹ ?Na sao mau@t 5 rsaao[-Gar¹ rsaao[- ko ilae Gar 6 raogamau@t¹ raoga sao mau@t
//w
7 yaSap`aPt ¹ yaSa kao p`aPt 8 DakgaaD,I¹Dak ko ilae gaaD,I 9 gauNahIna¹ gauNa sao hIna
10 ga`amagat¹ ga`ama kao gat 11 AaramakusaI-¹ Aarama ko ilae 12 laxyaBa`YT¹ laxya sao Ba`YT
s:
kusaI-
tp
13 tulasaIkRt¹ tulasaI Wara kRt 14 laaoksaBaa¹laaok kI saBaa 15 janmaaMQa ¹ janma sao AMQaa
ht
16 hstilaiKt¹ haqa sao ilaiKt 17 gaaoSaalaa¹gaaOAaoM ko ilae Saalaa 18 rajaap`saad¹ rajaa ka p`saad
19 Qama-ivamauK¹ Qama- sao ivamauK 20 hvanasaamaga`I¹ hvana ko ilae 21 rajamahla¹ rajaa ka mahla
saamaga`I
22 &anayau@t ¹&ana sao yau@t 23 nao~hIna¹ nao~ sao hIna 24 rajapuÉYa ¹ rajaa ka puÉYa
25 rahKca- ¹ rah ko ilae Kca- 26 saMtanahIna¹ saMtana sao hIna 27 rajadUt¹ rajaa ka dUt
28 QanahIna ¹Qana sao hIna 29 doSainakalaa¹ doSa sao inakalaa 30 nao~dana ¹ nao~ ka dana
31 yauwBaUima¹ yauw ko ilae BaUima 32 pqaBa`YT¹pqa sao Ba`YT 33 gaaodana¹ gaaOAaoM ka dana
34 pazSaalaa¹ paz ko ilae Saalaa 35 BayaBaIt¹Baya sao BaIt 36 r@tdana¹ r@t ka dana
Page 1 of 6
37 sa%yaaga`h¹ sa%ya ko ilae Aaga`h 38 AaSaatIt¹ AaSaa sao AtIt 39 BaUdana¹ BaU ka dana
40 Saaokakula¹ Saaok sao Aakula 41 madanQa¹ mad sao AnQaa 42 kYTsaaQya¹ kYT sao saaQya
43 SarNaagat¹ SarNa maoM Aagat 44 gauNayau@t¹ gauNa sao yau@t 45 roKaMikt¹ roKa sao AMikt
46 knyaadana¹ knyaa ka dana 47 Annadana ¹ Anna ka dana 48 jaIvanasaaqaI ¹ jaIvana ka saaqaI
49 p`aNapit¹ p`aNaaoM ka pit 50 dovamaUit- ¹ dova kI maUit- 51 ]Vaogapit ¹ ]Vaoga ka pit
52 gaMgaatT ¹ gaMgaa ka tT 53 saonaapit¹ saonaa ka pit 54 laKpit ¹ laaKaoM ka pit
55 kraoD,pit¹ kraoD,aoM ka pit 56 gaMgaajala¹ gaMgaa ka jala 57 gaRhsvaamaI ¹ gaRh ka svaamaI
58 Baartr%na ¹ Baart ka r%na 59 ivaVaBaMDar¹ ivaVa ka BaMDar 60 p`omasaagar¹ p`oma ka saagar
61 ramaaopasak¹ rama ka ]pasak 62 ACUtaowar¹ ACUtaoM ka ]war 63 BaartvaasaI¹ Baart ka vaasaI
om
64 doSaBai@t¹ doSa kI Bai@t 65 ramaBai@t¹ rama kI Bai@t 66 maQauma@KI¹ maQau kI ma@KI
67 rNavaIr¹ rNa maoM vaIr 68 Saas~p`vaINa¹ Saas~ maoM p`vaINa 69 Qama-vaIr ¹ Qama- maoM vaIr
.c
70 nagarvaasa ¹ nagar maoM vaasa 71 vanavaasa¹ vana maoM vaasa 72 laaokip`ya¹ laaogaaoM maoM ip`ya
73 gaRhp`vaoSa ¹ gaRh maoM p`vaoSa 74 AanaMdmagna¹ AanaMd maoM magna 75 Qyaanamagna¹ Qyaana maoM magna
ay
76 naIitinapuNa¹ naIit maoM inapuNa 77 doSaaTna¹ doSa maoM ATna 78 kanaafUsaI ¹ kana maoM
fusafusaahT
od
79 isardd- ¹ isar maoM dd- 80 hstinaima-t¹ haqa sao inaima-t 81 kma-vaIr ¹ kma- maoM vaIr
82 yauiQaiYzr¹ yauw maoM isqar t
83 AapbaItI¹ Aap pr baItI 84 dhIbaD,a ¹ dhI maoM DUbaa baD,a
es
85 GaRtanna¹ GaRt sao yau@t Anna 86 Qvainap`dUYaNa¹ Qvaina ka p`dUYaNa 87 vyavaharinapuNa ¹ vyavahar maoM
inapuNa
di
88 nyaayaalaya¹ nyaaya ko ilae Aalaya 89 GauD,savaar¹ GaaoD,o pr savaar 90 p`kRitvaNa-na¹ p`kRit ka vaNa-na
tu
3 kma-Qaarya samaasa
//w
k [saka phlaa Sabd ivaSaoYaNa haota hO AaOr dUsaro Sabd kI ivaSaoYata batata hO. jaba [saka ivaga`h krto
hOM tao daonaaoM SabdaoM ko baIca maoM ‘ hO jaao ’ ka p`yaaoga krto hOM. jaOsao :
s:
1 naIlagaaya¹ naIlaI hO jaao gaaya 2 p`QaanamaM~I¹ p`Qaana hO jaao maM~I 3 Svaotambar¹ Svaot hO jaao Ambar
tp
4 prmaanand¹ prma hO jaao AanaMd 5 AMQakUp¹ AMQaa hO jaao kUp 6 naIlaakaSa¹ naIlaa hO jaao AakaSa
ht
7 kRYNasap-¹ kalaa hO jaao sap- 8 maharaja¹ mahana hO jaao rajaa 9 maha%maa¹ mahana hO jaao Aa%maa
10 mahajana¹ mahana hO jaao jana 11 naIlagagana¹ naIlaa hO jaao gagana 12 pItambar¹ pIlaa hO jaao Ambar
13 mahadova¹ mahana hO jaao dova 14 naIlakMz¹ naIlaa hO jaao kMz 15 sawma-¹ sat hO jaao Qama-
16 laalaTaopI¹ laala hO jaao TaopI 17 mahanagar¹ maha hO jaao nagar 18 mahaivaValaya¹ maha hO jaao ivaValaya
19 dura%maa¹ duYT hO jaao Aa%maa 20 AQapka¹ AaQaa hO jaao pka 21 prmaanaMd¹ prma hO jaao AanaMd
Page 2 of 6
K [samaoM daonaaoM Sabd saM&a haoto hOM. ek caIja, kI tulanaa yaa ]pmaa dUsarI caIja sao kI jaatI hO. [saka ivaga`h
krto samaya ‘ko samaana ,jaOsaoÀ $pI’ ka p`yaaoga krto hOM. jaOsao :
1 maRganayana¹ maRga ko samaana nayana 2 narisaMh¹ nar $pI isaMh 3 dohlata¹ doh $pI lata
4 knaklata¹knak ko samaana lata 5 kmalanayana ¹ kmala ko samaana nayana 6 ivaVaQana¹ ivaVa $pI Qana
7 kmala¹carNa ¹ kmala ko samaana 8 vacanaamaRt ¹ vacana $pI AmaRt 9 kusaumakaomala ¹kusauma ko
carNa samaana kaomala
10 BaujadMD¹ dMD ko samaana Baujaa 11 &anadIp¹ &ana $pI dIp 12 GanaSyaama¹ Gana ko samaana
Syaama
om
13 svaNaa-xar¹ svaNa- ko samaana Axar 14 ËaoQaaigna¹ ËaoQa $pI Aigna 15 pu~r%na¹ pu~ $pI r%na
4 iWgau samaasa ijasa samastpd ka phlaa pd saM#yaavaacak ivaSaoYaNa haota hO ]sao iWgau samaasa khto hOM .
.c
jaOsao
ay
1 saPtah ¹ saat idnaaoM ka samaUh 2 satsa[- ¹ saat saaO ³daohaoM ´ka samaahar
od
3 i~laaok ¹ tIna laaokaoM ka samaahar 4 navar%na¹ naaO r%naaoM ka samaahar
5 pMcavaTI¹ paÐca vaTaoM ka samaahar 6 t pMcat%va¹ paÐca t%vaaoM ka samaUh
es
7 daophr ¹ dao phr ka samaahar 8 pMjaaba ¹ paÐca AabaaoM ³naidyaaoM ´ka samaUh
9 SatabdI¹ saaO vaYaao-M ka samaahar 10 itrMgaa ¹ tIna rMgaaoM ka samaahar
di
tu
5 WMW samaasa [samaoM daonaaoM pd p`Qaana haoto hOM . ivaga`h krnao pr daonaaoM pdaoM ko baIca maoM AaOrÊ yaaÊ tqaaÊ
.s
1 sauK duK sauK AaOr duK 2 Balaa baura Balaa AaOr baura
3 dala raoTI dala AaOr raoTI 4 raja rMk raja AaOr rMk
//w
5 CaoTa baD,a CaoTa AaOr baD,a 6 pap puNya pap AaOr puNya
7 janma marNa janma AaOr marNa 8 laaoBa maaoh laaoBa AaOr maaoh
s:
9 jaana maala jaana AaOr maala 10 yaSa ApyaSa yaSa AaOr ApyaSa
tp
6 bahuva`Iih samaasa
ht
ijasa samaasa maoM daonaaoM pd p`Qaana na haoM AaOr samastpd Apnao pdaoM sao iBanna iksaI Anya saM&a ka baaoQa krvaato
haoM tao ]sao bahuva`Iih samaasa khto hOM .ivaga`h krnao pr mau#ya $Pa sao vaalaaÊ vaalaIÊ ijasakaÊ ijasakIÊ ijasako
Aaid Sabd Aato hOM . jaOsao:
1 pItaMbar ¹ pIt hO vas~ ijasaka Aqaa-t\ kRYNa 2 gajaanana¹ gaja ka Aanana ijasaka Aqaa-t\ gaNaoSa
3 itrMgaa¹ tIna rMgaaoM vaalaa Aqaa-t\ Baart ka raYT/Qvaja 4 i~laaocana ¹ tIna hOM laaocana ijasako Aqaa-t\ SaMkr
5 kmalanayana¹kmala ko samaana nayana hOM ijasako Aqaa-t\ 6 inaSaacar¹ inaSaa maoM calata hO jaao Aqaa-t\ raxasa
ivaYNau
Page 3 of 6
7 maRganayanaI¹ maRga ko samaana nayanaaoM vaalaI Aqaa-t\ sauMdr s~I 8 laMbaaodr¹ laMbaa hO ]dr ijasaka Aqaa-t\ gaNaoSa
9 maurlaIQar¹ maurlaI kao QaarNa ikyaa hO ijasanao Aqaa-t\ 10 idvyadRiYT ¹idvya hO dRiYT ijasakI Aqaa-t ivaSaoYa
kRYNa vyai@t
om
2 maharaja ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
.c
ay
3 yaqaaSai@t ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
od
4 dovaasaur ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
5 caarpa[- ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
t ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
es
di
Page 4 of 6
om
21 saonaanaayak ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
.c
22 gaRhp`vaoSa ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
ay
23 AMQaakUp ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
Page 5 of 6
om
12 tIna rMgaaoM ka samaahar ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
.c
ay
14 p`%yaok galaI ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
od
15 raYT/ ka pit ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
∗∗∗∗∗∗∗∗∗∗∗
Page 6 of 6