Professional Documents
Culture Documents
فرم سیلابس بهار 1401
فرم سیلابس بهار 1401
مشخصات درس:
چشم اندازی به الکل و مواد مخدر و پیشگیری از اعتیاد به آنها نام کامل درس (فارسی):
Perspectives on Alcohol and Substance Abuse and Their Prevention نام کامل درس (انگلیسی):
PSY4126 – S22 کد درس:
غزال مظلومی مدرس/استاد:
دستیار/همکار تدریس:
بابایی ،ن .)۱۳۹۴( .گزارش نهایی :تجربیات کشورهای منتخب و در حال • منابع اصلی درس:
توسعه در پیشگیری از اعتیاد .تهران :دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با
مواد مخدر .فصول ۱و ۲و ۱۸۵ .۵صفحه
شکری ،ک ،.رنجبران ،ر ،.روخوش ،ا .)۱۳۹۷( .رویکردها و مدل های اعتیاد. •
فصلنامه سالمت اجتماعی و اعتیاد .۱۳۸ -۱۰۵،)۱۸(۵ ،در صفحهءاصلی
درس قرار دارد .کل مقاله ۲۸ .صفحه
قازاریان ،م .و محمدی ،ه .)۱۳۸۷( .اطالعات علمی دربارهء اعتیاد به مواد. •
تهران :مرکز مشاورهء دانشجویی دانشگاه تهران ۳۰ .صفحه (همهء
قسمت ها بغیر از درمان و بهبود)
قدیریان ،ع .)۲۰۰۸( .در جستجوی بهشت موهوم :چشم اندازی تازه درباره •
اعتیاد به الکل و مواد مخدر (ن .رحمانیان ،مترجم) .انگلستان :انتشارات
جاکستا .در صفحهء اصلی درس قرار دارد .فصول ۱۲و ۱۳و ۵۷ :۱۴
صفحه
نوری،ب .و مکری ،آ .)۱۳۹۶( .باورهای شایع و اشتباه در مورد اعتیاد و مواد. •
تهران :مرکز مشاوره دانشگاه تهران ۲۷ .صفحه
• United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) and the World
Health Organisation (WHO). (2018). International Standards on Drug
Use Prevention (2nd ed.). Vienna: United Nations.
https://www.unodc.org/unodc/en/prevention/prevention-
در صفحهء اصلی درس قرار دارد .فقط صفحه standards.html ۲۵
بخش اول
صفحه 1
ویرایش :بهار 1399 نسخه همراه با توضیح فرم سیالبس (طرح درس)
در ۱۵هفته ،هر هفته یک کالس در روزهای شنبه به مدت دو ساعت خواهیم داشت تعداد ساعات کالس آنالین:
یک ساعت و نیم اول شامل ارائهء مطالب و آموزش تعاملی خواهد بود که شامل
فیلم و گفتگو و مسابقه و غیره خواهد بود.
شرح درس:
در کتاب قرن انوار که تحت نظر بیت العدل اعظم تالیف شده ،آمده است" ،تاثیر مادیت چه به عنوان جهان بینی و چه به صورت میل و
خواهشی ساده این است که سائقهء روحانی را که از امتیازات نفس ناطقه است از انگیزه انسانی و حتی عاالیق او می زداید ... .تار و
پود بافت اخالق جامعه که سبب هدایت و انضباط حیات فردی در هر سیستم اجتماعی است یکی پس از دیگری از هم گسیخته می شود...
.اگر رهبران خرد و اندیشه در سنجش های خود به دقت شواهد موجود را در نظر گرفته موشکافی می نمودند پی می بردند که همین
مساله است که علت و ریشهء مشکالت به ظاهرغیرمرتبط کنونی است (صفحهء ." )77در مورد اعتیاد به مواد مخدر و الکل ،به عنوان
یکی از مشکالت جامعهء انسانی ،هم این مسئله به نظر صادق می آید .پیشگیری از اعتیاد ،سطوح مختلف یک جامعه را درگیر می کند.
نهادسیاستگزاری در یک جامعه مسئول قانونگزاری و کنترل دسترسی به مواد مخدر و الکل است .افراد ،خانواده ها و جامعه می توانند
نقش مهمی در شکل گیری نگرش نسبت به استفاده از مواد مخدر و الکل داشته باشند .پیشگیری از طریق آموزش می تواند به عنوان
وسیله ای در دست افراد یک جامعه برای پرهیز از اعتیاد به الکل و مواد مخدر مورد استفاده قرار گیرد با ایجاد یک نگرش هوشمندانه،
روحانی و سالم نسبت به خود و مواد مسموم که در جامعه قابل دسترسی است .گسترس رو به فزونی اعتیاد به الکل و مواد مخدر در
دنیای کنونی ،نتایج وخیم اجتماعی به دنبال داشته است وتبدیل به یک معضل جدی اجتماعی و روان شناختی شده است .یکی از راه های
مقابله با اعتیاد ،پیشگیری و آموزش است که این درس سعی دارد مطالبی را در این زمینه ارائه نماید .این درس برای دانشجویان دورهء
لیسانس روانشناسی عمومی تدوین شده است .دانشجویان باید متونی از کتب مختلف به همراه مقاالتی که روی وبسایت درس قرار دارد را
مطالعه کنند .در ضمن ،فصول دوازده ،سیزده و چهارده از کتاب "در جستجوی بهشت موهوم" تالیف دکتر عبدالمیثاق قدیریان هم که به
بعد روحانی درپیشگیری از سوء استفاده از مواد می پردازد ،جزو منابع اصلی درس در هفته های مربوطه برای مطالعهء دانشجویان
گنجانده شده است .طریقهء ارزیابی این درس از طریق انجام تکالیف ،تحویل مقالهء میان ترم ،فعالیت های گروهی و تیمی در کالس ها،
و انجام پروژهء نهایی کاربردی است .فعالیت های این درس در سطوح تحلیل ،تفکر انتقادی و کاربرد تنظیم شده است.
.۲آشنایی با دانشی در سطح معقول و مستدل از ماهیت مشکالت مربوط به مصرف مواد
.۳به دست آوردن اطالعاتی در مورد میزان گسترش و آمارهای موجود دربارهء مصرف مواد مخدر در دنیا و ایران
.۴آشنا شدن با تاثیر مصرف مواد مخدر بخصوص الکل بر خانواده و جامعه با مطالعهء متون بروز و تحقیقی و معتبر
صفحه 2
ویرایش :بهار 1399 نسخه همراه با توضیح فرم سیالبس (طرح درس)
.۶قادر شدن بر مطالعهء متون علمی در زمینهء اعتیاد و آشنا شدن با مسائل روان شناختی در حوزهء اختالالت مصرف مواد
.۷کسب کردن دانشی در سطح معقول و مکفی در مورد جنبه های روانی-اجتماعی آموزش پیشگیرانه در زمینهء اختالالت
مصرف مواد
. ۸آشنایی با استاندارهای جهانی تدوین برنامه های پیشگیری از مصرف مواد و تطبیق آن استانداردها با شرایط فرهنگی و
اجتماعی در ایران
.۹شناسایی عوامل خطر و محافظت کننده مربوط به مصرف مواد در گروه هدف
.۱۰کسب کردن قدرت ارزیابی باورهای غلط و شایع در مورد مصرف مواد
همچنین در این درس دانشجویان تشویق می شوند که با نمونه های برنامه های پیشگیری اولیه از اعتیاد در سطح جهانی آشنا
شوند و در صورت تمایل ،در مورد موضوعات کاهش آسیب ،کمک های اولیهء بهداشت روانی و مصاحبهء انگیزشی هم
اطالعات اولیه را کسب کنند.
آشنایی با چشم اندازهای مربوط به پیشگیری از مصرف مواد در سه سطح فرد ،خانواده ،و -
جامعه
تحلیل و مقایسهء کلیات مربوط به سبب شناسی مصرف مواد از دیدگاه نظریات و تئوری های -
مختلف زیستی ،روانی ،اجتماعی ،و کل نگر معنوی
طراحی و ارزشیابی برنامهء پیشگیری اولیه از مصرف مواد در ایران بر اساس استانداردهای -
جهانی پیشگیری و تجربیات کشورهای مختلف در این زمینه
ارزیابی باورهای غلط رایج در مورد مصرف مواد برای طراحی یک برنامهء پیشگیری اولیه -
ارزیابی نقش عوامل روانی ،زیستی ،اجتماعی ،و روحانی در رابطه با پیشگیری اولیه از -
مصرف مواد.
دانشجو باید بتواند عوارض ناشی از مصرف مواد را پیش بینی کند. -
دانشجو باید بتواند در گفتگوهای گروهی با ارزیابی و نقد رویکردهای مختلف اعتیاد ،برای -
توضیح پروسهء اعتیاد در یک نمونهء واقعی از انتخاب یک رویکرد اعتیاد در مقابل رویکردهای
پیشنهادی دیگر دفاع کند.
دانشجو باید بتواند عوامل محافظ و خطر در ایران و جهان را برای مصرف مواد ارزیابی کند. -
دانشجو باید بتواند در حوزهء پیشگیری از مصرف مواد یک برنامهء پیشگیری اولیه یا مواد ارائه -
شده را مورد نقد قرار دهد.
دانشجو باید بتواند یک برنامهء پیشگیری اولیه از مصرف مواد را برای یک گروه هدف در ایران -
بر اساس استانداردهای بین المللی پیشگیری از مصرف مواد طراحی کند ،چالش های این برنامه را
پیش بینی کند و راهکارهای خالقانه برای مقابله با این چالش ها ابداع کند.
دانشجو باید بتواند در تکالیف گروهی یا تیمی ،مطالب اعضای گروهش را با هم در یک تکلیف -
صفحه 3
ویرایش :بهار 1399 نسخه همراه با توضیح فرم سیالبس (طرح درس)
دانشجو باید بتواند نقش خانواده در فعالیت های پیشگیری از مصرف مواد را تحلیل کند. -
دانشجو باید بتواند قسمتی از طرح خودش را برای پیشگیری اولیه بر اساس استانداردهای -
جهانی و منطبق با شرایط محله برای گروه هدف اجرا نماید و بر اساس بازخورد گروه هدف ،طرح
پیشگیری اولیه ای را که طرح کرده ،نقد کند.
برای هر تکلیف/فعالیت گروهی/تیمی یا انفرادی یک فیدبک از طرف مسئول مربوطه دریافت خواهد شد .امکان گرفتن
پیش فیدبک مختصر و کلی وجود دارد ،به شرطی که تکلیف مورد نظر حداقل یک هفته قبل از مهلت تحویل تکلیف در
سایت بارگزاری شود .دانشجو با گذاشتن پیغام خصوصی در سایت درسی برای استاد و دستیاران درس ایشان را از
درخواست گرفتن پیش فیدبک مطلع می کند.
دانشجویان می توانند در کالس های آنالین و از طریق پیغام ها در وبسایت درسی با دستیاران و استاد درس در تماس
باشند و سواالتشان را بپرسند.
.۱گفتگوی کالسی اول به دانشجویان کمک می کند که هر کدام به صورت انفرادی با پدیدهء اختالل مصرف مواد از
طریق مشاهده آشنا شوند ،باورهای غلط خود را در این زمینه شناسایی کنند و بتوانند نشانه های مصرف مواد را در
نمونه های عینی مورد ارزیابی قرار دهند( .مشاهدهء رفتار -سطح نقد و ارزشیابی)
.۲تکلیف اول به دانشجویان کمک می کند با به صورت تیمی یا گروهی به تحلیل پروسهء ابتالی یک فرد به اختالل
مصرف مواد بپردازند و از رویکرهای نظری جاری در مورد سبب شناسی مصرف مواد و چگونگی تاثیر آنها بر تفسیر
پروسهء اعتیاد کمک بگیرند و نظریات مختلف سبب شناسی را مورد قضاوت و ارزیابی قرار دهند .اجرای قوانین آ.پ.آ در
ارجاع دهی ضروری است .این تکلیف به صورت گروهی/تیمی انجام خواهد شد( –.ارزیابی طرح و مدل -سطح نقد و
ارزشیابی)
.۳تکلیف دوم به دانشجویان کمک می کند تا عوارض جسمانی و روانی مصرف مواد را پیش بینی کنند و باورهای غلط
رایج در مورد مصرف مواد را بر مبنای تاثیرات نوروبیولوژیکی توضیح داده شده در منابع اصلی درس مورد ارزشیابی قرار
دهند و برای همکالسی ها این تاثیرات را در قالب پاورپوینت تدریس نماید .اجرای قوانین آ.پ.آ در ارجاع دهی ضروری
است .این تکلیف به صورت گروهی/تیمی انجام خواهد شد( – .قضاوت و تدریس -سطح نقد و ارزشیابی)
.۴تکلیف سوم به دانشجویان کمک می کند تا به صورت تیمی با نقد و ارزشیابی یک برنامه یا فعالیت پیشگیری اولیه
بر اساس استانداردهای جهانی و تجارب کشورهای دیگر آشنا شوند و نتایج نقد خود را در قالب یک گزارش
گروهی/تیمی سازماندهی کنند .اجرای قوانین آ.پ.آ در ارجاع دهی ضروری است .این تکلیف به صورت گروهی/تیمی
انجام می شود(– .تحقیق موردی -سطح خلق و آفرینش)
.۵فعالیت پایان ترم به دانشجو کمک می کند تا برای گروه هدفی که برگزیده است ،یک برنامهء پیشگیری اولیه از
مصرف مواد به صورت انفرادی طراحی و اجرا نماید .در این زمینه دانشجو باید چالش هایی را که بر سر اجرای این برنامه
وجود خواهد داشت،از قبل پیش بینی کند و راهکارهای خالقانه با ترکیب دانش موجود از مفاهیم اصلی درس ارائه کند.
با اجرای قسمتی از برنامهء کارگاه پیشگیری باید از گروه هدف بازخورد دریافت کند و به نقد برنامه اش با اشاره به نکات
قوت و ضعف بپردازد .در این پروژهء پایانی استفاده از تحقیقات بروز و معتبر در حوزهء روان شناختی و پیشگیری از اعتیاد
ضروری است .این تکلیف به صورت انفرادی انجام خواهد شد(– .ارائهء طرح و مدل و ارزیابی خود -سطح خلق و
آفرینش)
صفحه 4
ویرایش :بهار 1399 نسخه همراه با توضیح فرم سیالبس (طرح درس)
نظام ارزشیابی:
اگر مشکلی استثنایی پیش آمد (از قبیل خدای نکرده ،اتفاقات ناگوار
ناگهانی) سعی کنید هر چه زودتر با استاد و دستیاران درس تماس بگیرید و
این مورد را با ایشان در میان بگذارید .اگر مشکل پیش آمده قابل پیش بینی
است ،حتما سعی کنید از یک هفته قبل از رسیدن مهلت تکلیف ،با استاد و
دستیاران درس تماس بگیرید تا با مشورت با ایشان راهکار مقتضی
اندیشیده شود.
.۳فایل ضبط شدهء کالس ها در سایت قرار داده نخواهد شد .لطفا سعی
کنید در کالس ها شرکت بنمایید و در گفتگوهای کالس مشارکت داشته
باشید.
.۴با مشاهدهء عدم رعایت صداقت در انجام تکالیف ،مطابق ضوابط موسسه
صفحه 5
ویرایش :بهار 1399 نسخه همراه با توضیح فرم سیالبس (طرح درس)
تقویم ترم:
اول
----- ----
دوم
.۱شروع انجام گفتگوی اول و شرکت در فوروم خواندن نوری و مکری ( ۲۷ – )۱۳۹۶صفحه –
آشنایی برای نوشتن راههای تماس باورهای غلط
.۲شرکت در کالس هفتهء دوم
.۳نوشتن گزارش مشاهده و تنظیم نقد باورهای
غلط در یک پاورپوینت
سوم
.۱معرفی خود در گفتگوی تیم خود برای تکلیف اول خواندن مقالهء شکری ،رنجبران و روخوش
.۲شرکت در کالس هفتهء سوم ( )۱۳۹۷در رابطه با رویکردها و مدل های اعتیاد
.۲کار روی پاورپوینت نقد باورهای غلط خود در – ۲۸صفحه
گفتگوی اول
چهارم
.۱ادامهء انجام گفتگوی اول خواندن فصل اول کتاب اصول اعتیاد به انگلیسی از
.۲شرکت در کالس های هفتهء چهارم وسترمیر ( ۹ .)۲۰۱۳صفحه -تاریخچه
.۳تحویل پاورپوینت گفتگوی اول کالسی
صفحه 6
ویرایش :بهار 1399 نسخه همراه با توضیح فرم سیالبس (طرح درس)
.۱ارائهء پاورپوینت گزارش مشاهده و نقد باورها در خواندن فصل دوم از کتاب بابایی ( – )۱۳۹۴تا سر
کالس هفتهء پنجم <<پیشینهء تحقیق>> ۲۵ -صفحه
.۲شروع انجام تکلیف اول و شرکت در
گفتگوی تیم خود
.۲پیدا کردن داستان از مجلهء پیام بهبودی یا منابع
معتبر دیگر برای تکلیف اول
ششم
.۱ادامهء کار روی تکلیف اول و گفتگوی تیم خود ادامهء خواندن فصل دوم از کتاب بابایی (– )۱۳۹۴
.۲شرکت در کالس هفتهء ششم پیشینهء تحقیق تا سر <<آشنایی با شیوه های آموزش
فعال سالمت>> صفحهء ۲۴ - ۷۴صفحه
هفتم
.۱ادامهء کار روی تکلیف اول ادامهء خواندن فصل دوم از کتاب بابایی (– )۱۳۹۴
.۲شروع کار روی پروژهء پایان ترم :مشخص کردن تا سر <<پیشینهء برنامه های انجام شده در خارج از
گروه هدف برنامهء پیشگیری اولیه (انفرادی) کشور>>صفحهء ۲۵ - ۱۰۱صفحه
.۳شرکت در کالس هفتهء هفتم
هشتم
.۱تحویل تکلیف اول خواندن کتاب قازاریان ( ۳۰ – )۱۳۸۷صفحه –
.۲شروع گفتگو در تیم جدید برای نوشتن تکلیف دوم تاثیر مواد بر مغز
.۳شرکت در کالس هفتهء هشتم
نهم
امتحان میان ترم ندارد. هفتهءامتحانات میان ترم
دهم
.۱ادامهء کار روی تکلیف دوم و ادامهء شرکت در خواندن ادامهء فصل دوم از کتاب بابایی ( )۱۳۹۴تا
گفتگوی تیم خود پایان فصل دوم – ۳۰صفحه
.۲شرکت در کالس هفتهء دهم
یازدهم
.۱تحویل تکلیف دوم شروع خواندن فصل پنجم از کتاب بابایی ()۱۳۹۴
.۲شرکت در کالس هفتهء یازدهم از صفحهء ۳۳۷تا ۲۸ – ۳۶۵صفحه – بحث و
.۳تکلیف جبرانی؟ (شروع کار) نتیجه گیری
دوازدهم
ادامهء خواندن فصل پنجم از کتاب بابایی ( .۱ – )۱۳۹۴شروع کار روی تکلیف سوم و شروع گفتگوی تیم
جدید برای تکلیف سوم برای پیدا کردن یک برنامهء از صفحهء ۳۶۵تا انتها – ۳۴صفحه – بحث و
پیشگیری نتیجه گیری و محدودیت ها و پیشنهادات
سیزدهم
.۱ادامهء کار روی تکلیف سوم و گفتگوی تیم خود خواندن سند استانداردهای بین المللی پیشگیری از
برای نوشتن نقد برنامهء پیشگیری بر اساس مصرف مواد (بخش اول ۲۵ -صفحه) – به
استانداردهای بین المللی و تجارب تحقیقی در کتاب انگلیسی
بابایی ()۱۳۹۴
چهاردهم
فصل دوازدهم و سیزدهم از کتاب بهشت موهوم
.۱تحویل تکلیف سوم :نوشتن و تحویل نقد برنامهء ( ۱۹صفحه) -قدیریان ()۲۰۰۸
پیشگیری انتخاب شده توسط تیم
بررسی نمونه های برنامه های پیشگیری در وبسایت
درسی
.۲شرکت در کالس هفتهء چهاردهم
پانزدهم
.۱شرکت در کالس هفتهء پانزدهم فصل چهاردهم از کتاب بهشت موهوم ( ۳۰صفحه)
– قدیریان ()۲۰۰۸
.۲تعیین زمان و مکان برای ارائهء حداقل نیم ساعت
از یکی از کارگاههای پیشگیری پروژهء پایانی برای
گروه هدف به همراه با گرفتن فیدبک و فیلم یا صوت
شانزدهم
.۱آماده شدن برای کوییز پایان ترم مرور مطالب از هفته های یازدهم تا شانزدهم
صفحه 8
ویرایش :بهار 1399 نسخه همراه با توضیح فرم سیالبس (طرح درس)
هفدهم
.۱آماده شدن برای کوییز پایان ترم مرور مطالب از هفته های یازدهم تا شانزدهم
هجدهم
هفتهءامتحانات پایان ترم
.۱کوییز پایان ترم
نوزدهم
.۱تحویل طرح کاربردی پیشگیری اولیه – فعالیت هفتهء امتحانات پایان ترم
نهایی
صفحه 9