01.03.

2020

Warunki powstawania lodowców

 odpowiednio niska temperatura
powietrza (ujemna średnia roczna
Lodowce górskie i lądolody temperatura)
 duże opady śniegu (większe niż jego
Liceum 4 – letnie ubytek)
Poziom podstawowy  w miarę płaska rzeźba terenu
(sprzyjająca gromadzeniu się śniegu)

Granica wiecznego śniegu Granica wiecznego śniegu

Granica wiecznego śniegu - wysokość (w m n.p.m.),

powyżej której mogą powstawać lodowce.
Wysokość występowania tej granicy zależy od:
• temperatury powietrza (im wyższa średnia roczna
temperatura tym granica ta leży wyżej)
•wielkości opadów śniegu (im większe opady śniegu
tym granica ta leży niżej)

Granica wiecznego śniegu Etapy powstawania lodu lodowcowego

• W strefie okołobiegunowej leży na poziomie morza 1. Śnieg
2. Firn – lód ziarnisty powstający
– pozwala to na tworzenie lodowców w wyniku wielokrotnego
częściowego rozmarzania i
kontynentalnych (lądolodów) zamarzania śniegu
• W miarę zbliżania się do równika granica wiecznego 3. Lód firnowy (mleczno-szary)
powstaje pod wpływem
śniegu jest położona coraz wyżej – przyczyną jest nacisku wyżej położonych
warstw śniegu i wsiąkającej
głównie wzrost średniej rocznej temperatury wody. Duża ilość pęcherzyków
powietrza powietrza powoduje, że nie
jest przejrzysty
• Granica wiecznego śniegu leży wyżej na zwrotnikach 4. Lód lodowcowy (niebieskawy)
niż nad równikiem, gdyż są a zwrotnikach są wyższe dalsze ściskanie lodu przez
rosnące warstwy śniegu
średnie roczne temperatury oraz mniejsze opady w powodują wyciśnięcie
większości powietrza oraz
porównaniu z równikiem zwiększenie gęstości lodu

1
 01.03.2020

Budowa lodowca górskiego Budowa lodowca górskiego

Lodowiec górski składa się z dwóch podstawowych
elementów:
 pola firnowego – miejsce, które jest zawsze położone
powyżej granicy wiecznego śniegu. Gromadzi się tu
śnieg (pochodzący z opadów lub lawin), który
stopniowo przekształca się w lód – przeważa tu
akumulacja
 jęzora lodowcowego – wydłużona, dolna część
lodowca powstająca, gdy w polu firnowym nagromadzi
się za dużo lodu, który pod wpływem własnego ciężaru
zaczyna się przemieszczać w dół, poniżej granicy
wiecznego śniegu, gdzie zaczyna się topić - przeważa
proces ablacji (topnienia śniegu)

POLE FIRNOWE

SZCZELINA BRZEŻNA

ICEFALL - LODOSPAD

JĘZOR LODOWCOWY

2
 01.03.2020

Lodowce kontynentalne (lądolody)

• Lodowiec kontynentalny to rozległa, wypukła czasza
lodowa pokrywająca znaczne obszary lądowe w
strefie okołobiegunowej (na obszarach, gdzie
granica wiecznego śniegu znajduje się na poziomie
morza)

Czoło jęzora lodowcowego

LĄDOLÓD - SCHEMAT

Lodowiec szelfowy
Lodowiec szelfowy - zewnętrzna część lądolodu,
którego podstawa znajduje się pod poziomem
morza.
Część brzeżna lodowca szelfowego unosi się
swobodnie na powierzchni morza i jest zakończona
klifem lodowym (barierą lodową). Odrywają się od
niej góry lodowe.

3
 01.03.2020

Lodowiec szelfowy

Lodowiec szelfowy

Lód morski

Góra lodowa (stołowa)

Bariera lodowa

Około 8/9 objętości

góry lodowej znajduje
się pod wodą

4
 01.03.2020

Góra lodowa

Rozmieszczenie lodowców na świecie

• EUROPA – Islandia, Alpy, Góry Skandynawskie
• AZJA – Himalaje, Karakorum, Pamir, Tybet, Kaukaz, Góry
Czerskiego
• AMERYKA – Grenlandia, Góry Alaski, Góry Skaliste,
Andy
• AFRYKA – Kilimandżaro, Kenia, Ruwenzori
• AUSTRALIA i OCEANIA – Alpy Południowe (Nowa
Zelandia)
• ANTARKTYDA – 98% powierzchni pokrywa lądolód

Zmniejszanie się pokrywy lodowej w Zmniejszanie się pokrywy lodowej w

Arktyce Arktyce
STRATY
• Utrata miejsc życia wielu
gatunków zwierząt (zwłaszcza
niedźwiedzi polarnych , fok i
morsów)
• Utrudnienie zdobywania
pożywienia przez tubylczych
mieszkańców Arktyki
KORZYŚCI
• Rozwój transportu morskiego
(nowe trasy żeglugi z
Atlantyku na Pacyfik)
• Umożliwienie wydobycia
spod dna Oceanu
Arktycznego surowców
mineralnych