..

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΥΠΡΟΥ

4η 8η
ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ
ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
EUSO
ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010

Διάρκεια: 3 ώρες

Οδηγίες προς τους διαγωνιζόμενους

.................................……………………………………………………………………
1. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από εξήντα (60) ερωτήσεις πολλαπλής
επιλογής.
2. Οι επιλογές σας να σημειώνονται με κύκλο γύρω από το γράμμα που
επιλέγετε.
3. Για κάθε ερώτηση υπάρχει μόνο μία ορθή απάντηση και βαθμολογείται με
μια (1) μονάδα.
4. Ακολούθως, να απαντήσετε τις ερωτήσεις ανοικτού τύπου. Η κάθε ερώτηση
βαθμολογείται με είκοσι (20) μονάδες
…………...................................…………………………………………………………

EUSO 2010 Page 1

Να απαντήσετε και τις εξήντα ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

1. Για να δείτε τα κύτταρα ενός φύλλου χρειάζεται μικροσκόπιο και μεγέθυνση της
τάξης:
α. x 5
β. x l0
γ. x l00
δ. x l000

2. Η πλασματική μεμβράνη:
α. προσφέρει στήριξη στο κύτταρο
β. ελέγχει τις ουσίες που εισέρχονται και εξέρχονται από το κύτταρο
γ. ελέγχει τις ουσίες που εισέρχονται στα ριβοσώματα
δ. φωτοσυνθέτει

3. Στα ζωικά κύτταρα ΔΕΝ υπάρχουν τα ακόλουθα οργανίδια:

α. κυτταρικό τοίχωμα και χλωροπλάστες
β. ριβοσώματα και χλωροπλάστες
γ. μιτοχόνδρια και χυμοτόπιο
δ. σύμπλεγμα Golgi και ριβοσώματα

4. Τα κύτταρα ενός οργανισμού, εκτός από τις οργανικές ουσίες, χρειάζονται:

α. γλυκόζη και άμυλο
β. κυτταρίνη και βιταμίνες
γ. νερό και βιταμίνες
δ. νερό και άλατα

5. Απόδειξη ότι οι ζωντανοί ιστοί αναπνέουν είναι ότι:

α. παράγουν οξυγόνο
β. παράγουν υδρογόνο
γ. παράγουν θερμότητα
δ. χρησιμοποιούν οξυγόνο

6. Για την ανίχνευση διοξειδίου του άνθρακα χρησιμοποιείται:

α. ιώδιο
β. οινόπνευμα
γ. διάλυμα θειικού χαλκού
δ. ασβεστόνερο

7. Το σύνολο των χημικών αντιδράσεων που απαιτούνται για τη διατήρηση ενός

οργανισμού ονομάζεται:
α. μεταβολισμός
β. καταβολισμός
γ. αναβολισμός
δ. γλυκόλυση

8. Τα τελικά προϊόντα της αερόβιας αναπνοής είναι:

α. το γαλακτικό οξύ
β. το διοξείδιο του άνθρακα και το νερό
γ. το διοξείδιο του άνθρακα, το νερό και το ATP
δ. το διοξείδιο του άνθρακα και η αιθανόλη

EUSO 2010 Page 2

9. Αναμίξαμε ένα διάλυμα πρωτεϊνών με ένα ένζυμο που βοηθά στην υδρόλυση
των πρωτεϊνών και όταν μετά από τριάντα λεπτά προσθέσαμε διάλυμα ιωδίου:
α. ανιχνεύσαμε την παρουσία γλυκόζης
β. ανιχνεύσαμε την παρουσία άμυλου
γ. ανιχνεύσαμε την παρουσία μαλτόζης
δ. δεν παρατηρήσαμε καμία αλλαγή στο χρώμα του ιωδίου

10. Τα ένζυμα συνήθως αντιδρούν με μία μόνο ουσία. Ποια από τις ακόλουθες
ουσίες α, β, γ, και δ είναι το υπόστρωμα του ενζύμου Ε;

Ενζυμο Ε α. β. γ. δ.

11. Οι υδατάνθρακες δομούνται από τα στοιχεία:

α. άνθρακα και υδρογόνο
β. άνθρακα, υδρογόνο και άζωτο
γ. άνθρακα και οξυγόνο
δ. άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο

12. Παραδείγματα οργανιδίων του κυττάρου που περιέχουν δομικές πρωτεΐνες

είναι:
α. το κυτταρόπλασμα και το κυτταρικό τοίχωμα
β. το κυτταρόπλασμα και τα ένζυμα
γ. η μεμβράνη και τα ριβοσώματα
δ. η μεμβράνη και τα ένζυμα

13. Οι πρωτεΐνες δομούνται από τα στοιχεία:

α. άνθρακα και υδρογόνο
β. άνθρακα, υδρογόνο και άζωτο
γ. άνθρακα και οξυγόνο
δ. άνθρακα, οξυγόνο και υδρογόνο

14. Τα δομικά συστατικά των ενζύμων είναι:

α. οι μονοσακχαρίτες
β. τα αμινοξέα
γ. τα λιπαρά οξέα
δ. τα νουκλεοτίδια

15. Το αίμα θεωρείται ειδικός τύπος:

α. νευρικού ιστού
β. συνδετικού ιστού
γ. μυϊκού ιστού
δ. επιθηλιακού ιστού

EUSO 2010 Page 3

16. Το προκαρυωτικά κύτταρα ΔΕ διαθέτουν:
α. πλασματική μεμβράνη
β. κυτταρικό τοίχωμα
γ. γενετικό υλικό
δ. μιτοχόνδρια

17. Ο εισπνεόμενος αέρα περιέχει περίπου 21% οξυγόνο ενώ ο εκπνεόμενος

αέρας περιέχει οξυγόνο με συγκέντρωση περίπου:
α. 0.03 %
β. 78.0 %
γ. 16.0 %
δ. 4.0 %

18. Το οξυγόνο μεταφέρεται από τις κυψελίδες στα ερυθρά αιμοσφαίρια με:
α. ενεργητική μεταφορά
β. όσμωση
γ. διάχυση
δ. φαγοκυττάρωση

19. Τα δομικά συστατικά της αιμοσφαιρίνης είναι:

α. οι μονοσακχαρίτες
β. τα αμινοξέα
γ. τα λιπαρά οξέα
δ. τα νουκλεοτίδια

20. Η εισπνοή γίνεται με τη(ν):

α. κάθοδο του διαφράγματος και τη άνοδο των πλευρών
β. άνοδο του διαφράγματος και την άνοδο των πλευρών
γ. διαστολή των κυψελίδων
δ. συστολή των κυψελίδων

21. Το κάπνισμα είναι απίθανο να προκαλεί:

α. καρκίνο του πνεύμονα
β. βρογχίτιδα
γ. καρδιακή προσβολή
δ. κρυολόγημα

EUSO 2010 Page 4

Οι ερωτήσεις 22, 23 και 24 αφορούν το πιο κάτω διάγραμμα που δείχνει δύο
όργανα από το ανθρώπινο πεπτικό σύστημα. Μέρος του τοιχώματος του οργάνου
Α έχει αφαιρεθεί για να δείτε την εσωτερική δομή.

22. Το όργανο Α ονομάζεται:

α. δωδεκαδάκτυλο
β. ήπαρ
γ. πάγκρεας
δ. στομάχι

23. Το όργανο Β παράγει:

α. αμινοξέα
β. βιταμίνες
γ. χολή
δ. παγκρεατικό υγρό

24. Οι οργανικές ουσίες που βρίσκονται στο εσωτερικό του οργάνου Α ενός
φυτοφάγου οργανισμού μετά από ένα πλούσιο γεύμα με χορταρικά και φρούτα
είναι:
α. άμυλο και κυτταρίνη
β. άμυλο και γλυκογόνο
γ. άμυλο, γλυκογόνο, πρωτεΐνες, βιταμίνες και λίπος
δ. άμυλο, κυτταρίνη, πρωτεΐνες, και λίπος

25. Οι κύριες λειτουργίες του πεπτικού συστήματος είναι:

α. η πέψη και η απέκκριση
β. η πέψη, η απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών και η απέκκριση
γ. η πέψη η αφόδευση και η αφομοίωση
δ. η πέψη, η απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών και η αφόδευση

26. Η χολή παράγεται:

α. στη χοληδόχο κύστη
β. στο συκώτι
γ. στο πάγκρεας
δ. στο έντερο

EUSO 2010 Page 5

27. O ειλεός είναι όργανο εξειδικευμένο στην απορρόφηση θρεπτικών ουσιών. Το
ποσοστό της απορρόφησης δεν αυξάνεται αν:
α. το επιθήλιο είναι λεπτό
β. η ροή του αίματος είναι αργή
γ. η επιφάνεια απορρόφησηςείναι μεγάλη
δ. υπάρχουν πολλά τριχοειδή αγγεία

28. Αναμείξαμε υγρό που προέρχεται από το στομάχι με αλεσμένο κρέας και το
διατηρήσαμε σε θερμοκρασία του σώματος. Μετά από 2 ώρες το κρέας είχε
εξαφανιστεί. Για να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι το υγρό περιέχει ένα ένζυμο
θα:
α. επαναλάβουμε το πείραμα αλλά σε διαφορετική θερμοκρασία
β. ελέγξουμε το pH του υγρού
γ. επαναλάβουμε το πείραμα με άμυλο αντί του κρέατος
δ. επαναλάβουμε το πείραμα αλλά θα βράσουμε τα υγρά από το στομάχι.

29. Προσθέσαμε σάλιο σε διάλυμα αμύλου. Το άμυλο εξαφανίστηκε και

εμφανίστηκε σάκχαρο. Για να αποδείξουμε ότι το σάκχαρο προέρχεται από το
άμυλο και όχι από το σάλιο πρέπει να:

α. ανακαλύψουμε τη χημική σύνθεση του άμυλου, της ζάχαρης και του σάλιου
β. αποδείξουμε ότι τα άτομα άνθρακα που δομούν το άμυλο βρίσκονται στη δομή
του σακχάρου.
γ. βράσουμε το σάλιο και να ερευνήσουμε τις χημικές αλλαγές
δ. προσθέσουμε ιώδιο στο διάλυμα αμύλου για να δούμε αν παράγεται σάκχαρο.

30. Τα κουνέλια δεν τρώνε κρέας επειδή:

α. δεν τους αρέσει
β. δεν έχουν ένζυμα που διασπάνε πρωτεΐνες
γ. δεν έχουν ενζυμα που διασπάνε την κυτταρίνη
δ. κανένα από τα πιο πάνω

31. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το αλκοόλ απορροφάται απευθείας από το στομάχι

επειδή:
α. δεν υπάρχουν ένζυμα υπεύθυνα για την πέψη αλκοόλ στον ειλεό.
β. το μόριο οινοπνεύματος είναι πολύ μικρό
γ. εμφανίζεται αμέσως στην κυκλοφορία του αίματος
δ. μερικοί άνθρωποι αισθάνονται μεθυσμένοι πολύ σύντομα μετά την κατανάλωση
οινοπνευματωδών ποτών.

32. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια

α. έχουν πυρήνα
β. παράγουν αντισώματα
γ. μεταφέρουν γλυκόζη στα κύτταρα
δ. βοηθούν στην απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα

33. Οι κάτω κοιλότητες της καρδίας ονομάζονται

α. κόλποι
β. κοιλίες
γ. αρτηρίες
δ. φλέβες

EUSO 2010 Page 6

34. Οι άχρηστες ουσίες που μεταφέρονται από το αίμα στα απεκκριτικά όργανα
είναι:
α. το νερό και τα ούρα
β. τα ούρα και τα άλατα
γ. η ουρία και τα άλατα
δ. η ουρία και το διοξείδιο του άνθρακα

35. Τριάντα ημέρες μετά την γονιμοποίηση του ανθρώπινου ωαρίου από το
σπερματοζωάριο δημιουργείται το κυκλοφορικό σύστημα του εμβρύου επειδή:
α. η μεταφορά ουσιών χρειάζεται μεγάλη επιφάνεια ανά όγκο
β. το έμβρυο είναι ποικιλόθερμο
γ. το έμβρυο έχει ανοιχτό κυκλοφορικό σύστημα
δ. τα τριχοειδή αγγεία έχουν λεπτά τοιχώματα

36. Τα έμμορφα συστατικά του αίματος είναι

α. τα ερυθρά αιμοσφαίρια και τα λευκά αιμοσφαίρια
β. τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια
γ. τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και το πλάσμα
δ. το πλάσμα

37. Το αγγείο που μεταφέρει αίμα από τους πνεύμονες στην καρδία ονομάζεται:
α. τριγλώχινη αρτηρία
β. πνευμονική αρτηρία
γ. πνευμονική φλέβα
δ. κάτω κοίλη φλέβα

38. Τα τριχοειδή αγγεία:

α. έχουν βαλβίδες
β. έχουν μεγαλύτερη διάμετρο από τις φλέβες
γ. είναι διαπερατά σε άλατα (ιόντα)
δ. έχουν παχύ μυϊκό τοίχωμα

39. Δύο χημικές ουσίες που βρίσκονται στο πλάσμα ενήλικα είναι:
α. αντισώματα και αιμοσφαιρίνη
β. αντισώματα και παράγοντας ρέζους
γ. αντισώματα και ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη
δ. αντιγόνα και παράγοντας ρέζους

40. Μετά από μια περίοδο έντονης δραστηριότητας το αίμα που απομακρύνεται
από ένα μυϊκό ιστό περιέχει:
α. περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα, περισσότερο οξυγόνο και περισσότερη γλυκόζη
β. λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα, λιγότερο οξυγόνο και καθόλου γλυκόζη
γ. περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα, λιγότερο οξυγόνο και περισσότερη γλυκόζη
δ. περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα, λιγότερο οξυγόνο και λιγότερη γλυκόζη

41. Τα συστατικά του αίματος σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα μετά από

φυγοκέντρηση διαχωρίζονται:
α. σε πλάσμα, λευκά αιμοσφαίρια και ερυθρά αιμοσφαίρια
β. σε πλάσμα και έμμορφα συστατικά
γ. σε πλάσμα και αιμοπετάλια
δ. δεν διαχωρίζονται

EUSO 2010 Page 7

42. Όταν υπάρξει λοίμωξη από βακτήρια τότε ο οργανισμός παράγει:
α. αντιβιοτικά
β. αντιγόνα
γ. αντισώματα
δ. αντισηπτικά

43. Το πιο κάτω σχήμα δείχνει τα χρωμοσώματα στον πυρήνα ενός ωαρίου
κάποιου θηλαστικού. Τα σωματικά κύτταρα του θηλαστικού έχουν:

α. 3 χρωματοσώματα
β. 6 χρωματοσώματα
γ. 12 χρωματοσώματα
δ. 24 χρωματοσώματα

44. Τα δομικά συστατικά του γονιδίου είναι

α. οι μονοσακχαρίτες
β. τα αμινοξέα
γ. τα λιπαρά οξέα
δ. τα νουκλεοτίδια

45. Ένα γονίδιο ελέγχει

α. την παραγωγή γλυκόζης
β. την παραγωγή λιπιδίων
γ. τις λειτουργίες του κυττάρου
δ. τον τύπο συγκεκριμένης πρωτεΐνης του κυττάρου

46. Το πιο κάτω διάγραμμα αντιπροσωπεύει τα γεγονότα που οδήγησαν:

EUSO 2010 Page 8

α. στη γονιμοποίηση και την κρίσιμη περίοδο
β. στην εμφύτευση του εμβρύου και την έμμηνη ρήση
γ. στη γονιμοποίηση, την εμφύτευση και την
ανάπτυξη του εμβρύου.
δ. στη δημιουργία διζυγωτικών διδύμων

47. Η ορμόνη που προκαλεί τη ρήξη του ωοθυλακίου λέγεται:

α. ωχρινοτρόπος
β. ωοθυλακιοτρόπος
γ. οιστραδιόλη
δ. προγεστερόνη

48. Η ωχρινοτρόπος ορμόνη:

α. προκαλεί τη μετατροπή του κατεστραμμένου ωοθυλακίου σε ωχρό σωμάτιο
β. προκαλεί το φαινόμενο της έμμηνης ρήσης
γ. παράγεται από το ωοθυλάκιο
δ. συνεχίζει την προετοιμασία του βλεννογόνου

49. Για να συμβεί η γονιμοποίηση τα σπερματοζωάρια πρέπει να ταξιδεύσουν

από τους όρχεις στα θηλυκά όργανα. Η σωστή σειρά που δείχνει τα όργανα μέσω
των οποίων τα σπερματοζωάρια θα πρέπει να περάσουν είναι:
α. ουρήθρα, σπερματικός πόρος, κόλπος, μήτρα, τράχηλος, ωαγωγός
β. ουρήθρα, σπερματικός πόρος, μήτρα, κόλπος , τράχηλος, ωαγωγός
γ. σπερματικός πόρος, ουρήθρα, μήτρα, τράχηλος, κόλπος, ωαγωγός
δ. σπερματικός πόρος, ουρήθρα, κόλπος, τράχηλος, μήτρα, ωαγωγός

50. Αν συμβολίσουμε με Β το επικρατές αλληλόμορφο γονίδιο για τη μαύρη γούνα

των κουνελιών και με β το υπολειπόμενο αλληλόμορφο γονίδιο για τη λευκή
γούνα τότε το κουνέλι με γονότυπο Ββ θα έχει χρώμα γούνας:
α. μαύρο
β. γκρίζο
γ. μαύρη γούνα με λευκές βούλες
δ. μαύρη γούνα με λευκές ραβδώσεις

51. Ομόζυγο γονότυπο έχουν:

α. μόνο τα κουνέλια με γονότυπο ΒΒ
β. μόνο τα κουνέλια με γονότυπο ββ
γ. τα κουνέλια με γονότυπο ΒΒ ή γονότυπο ββ
δ. μόνο τα κουνέλια με γονότυπο Ββ

52. Αν κουνέλια με γονότυπο Ββ διασταυρώθηκαν και γέννησαν 100 κουνελάκια

τότε αναμένουμε:
α. περίπου 30 μαύρα κουνελάκια
β. περίπου 30 λευκά κουνελάκια
γ. μόνο λευκά κουνελάκια
δ. μόνο μαύρα κουνελάκια

EUSO 2010 Page 9

53. Παραδείγματα ανθρώπινων διαταραχών που προκαλούνται από τη δράση
ενός ζεύγους από υπολειπόμενα αλληλόμορφα γονίδια είναι
α. ο αλφισμός και η μεσογειακή αναιμία
β. ο αλφισμός και ο αλκοολισμός
γ. η ερυθροβλάστωση και η μεσογειακή αναιμία
δ. ο καρκίνος και το σύνδρομο Ντάουν

54. Στο μικροσκόπιο παρατηρούμε ότι τα σπερματοζωάρια κολυμπούν πάντοτε

προς το ωάριο. Η καλύτερη υπόθεση που εξηγεί αυτή την παρατήρηση είναι ότι:
α. τα σπερματοζωάρια πρέπει να φτάσουν στο ωάριο για να πραγματοποιηθεί η
γονιμοποίηση
β. τα σπερματοζωάρια γνωρίζουν ενστικτωδώς που βρίσκεται το ωάριο
γ. το ωάριο παράγει χημικές ουσίες που έλκουν τα σπερματοζωάρια
δ. τα σπερματοζωάρια παράγουν ενέργεια που τα βοηθά να κολυμπήσουν προς το
ωάριο

55. Το νερό έχει μεγάλη ειδική θερμοχωρητικότητα και γι’ αυτό:

α. αλλάζει εύκολα την θερμοκρασία του
β. δεν αλλάζει εύκολα η θερμοκρασία του
γ. οι ωκεανοί δεν καθορίζουν το κλίμα ορισμένων περιοχών
δ. ελέγχει την κυκλοφορία των ανέμων

56. Στην Αλπική τούνδρα συναντάμε:

α. τροπικά δάση
β. δάση φυλλοβόλων
γ. χαμηλή βλάστηση, βρύα και λειχήνες
δ. δάση κωνοφόρων

57. Οι υδρόβιες ζώνες καθορίζονται από παράγοντες όπως:

α. η αλατότητα του νερού
β. ποσότητα του οξυγόνου
γ. το βάθος μέχρι του οποίου φτάνει η ηλιακή ακτινοβολία
δ. όλοι οι πιο πάνω παράγοντες

58. Οι λειχήνες είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα:

α. παραβίωσης
β. παρασιτισμού
γ. ανταγωνισμού
δ. συμβίωσης

59. Οι αποικοδομητές:
α. φωτοσυνθέτουν
β. διασπούν τις οργανικές ουσίες των νεκρών σωμάτων
γ. είναι καταναλωτές I τάξης
δ. είναι καταναλωτές II τάξης

EUSO 2010 Page 10

60. Οι οργανισμοί που ζουν σε συγκεκριμένη περιοχή μαζί με τους αβιοτικούς
παράγοντες με τους οποίους συσχετίζονται αποτελούν:
α. τη βιοκοινότητα
β. τη βιόσφαιρα
γ. έναν πληθυσμό
δ. ένα οικοσύστημα

EUSO 2010 Page 11

Να απαντήσετε και τις δύο ερωτήσεις που ακολουθούν

1. (I) Για να διερευνηθεί η επίδραση της έντασης του φωτός στο ρυθμό της
φωτοσύνθεσης των υδρόβιων φυτών, ένα υδρόβιο φυτό τοποθετήθηκε σε ένα μεγάλο
γυάλινο δοχείο που περιέχει νερό. Όταν φωτίζεται το φυτό παρατηρούνται φυσαλίδες
αερίου (δες την πιο κάτω εικόνα).

α) Αν και οι φυσαλίδες φαίνεται να φεύγουν από το τέλος του βλαστού, ποιο, όμως
μέρος του φυτού θα μπορούσε να παράγει το αέριο;

………………………………………………………………………………………………………
(1)

β) Όταν ο λαμπτήρας τοποθετηθεί στα 10 εκατοστά εμφανίζεται διπλάσιος αριθμός

φυσαλίδων ανά λεπτό, σε σύγκριση με το λαμπτήρα στα 25 εκατοστά. Γιατί δεν
μπορούμε να διατυπώσουμε την άποψη ότι η παραγωγή του φυσικού αερίου από το
φυτό έχει διπλασιαστεί;

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
(1)

γ) Υπάρχουν στοιχεία που να καταδεικνύουν τι αέριο ή αέρια περιέχουν οι φυσαλίδες;

………………………………………………………………………………………………………
(1)

EUSO 2010 Page 12

δ) Λαμβάνοντας υπόψη τη σύνθεση του ατμοσφαιρικού αέρα και τη σύνθεση του νερού,
ποια αέρια θα μπορούσαν να βρίσκονται στις φυσαλίδες;

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
(2)

ε) Να ονομάσετε δύο περιβαλλοντικές συνθήκες, εκτός από την ένταση του φωτός, που
θα πρέπει να ελέγχονται. Για κάθε περίπτωση να περιγράψετε τον τρόπο που θα
μπορούσε να επιτευχθεί ο έλεγχος.

Συνθήκη 1 ...........................................................................................................................
Πώς ελέγχεται; ....................................................................................................................
............................................................................................................................................
Συνθήκη 2 ......................................................................................................... ..................
Πώς ελέγχεται; ....................................................................................................................
........................................................................................................... ..................................
(4)

ζ) Να περιγράψετε με κάθε λεπτομέρεια και με αναφορά στα κατάλληλα όργανα πώς θα

μπορούσατε να προσδιορίσετε τον όγκο του αερίου.

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………....................................
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
(3)

EUSO 2010 Page 13

η) Ο όγκος αερίου που παράγεται μετά από την πάροδο δέκα λεπτών, σε διαφορετική
ένταση φωτός, φαίνεται στην παρακάτω γραφική παράσταση.

2.5

Όγκος αερίου 2.0

/mm3 Volume of
oxygen / mm 3

1.5

1.0
1000 2000 3000
Light intensity / lux

Ένταση φωτός / lux

Να σχολιάσετε τη γραφική παράσταση.

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………....................................
………………………………………………………………………………………………………
(3)

(II) Σε ένα άλλο πείραμα χρησιμοποιήθηκαν μικρά, πράσινα φυτά (duckweeds) που
επιπλέουν στην επιφάνεια του γλυκού νερού σε λίμνες. Σε αυτό το πείραμα
διερευνήθηκε η ανάπτυξη δύο ειδών duckweed, Lemna gibba και Lemna polyrrhiza. Τα
δύο είδη αναπτυχτήκαν μαζί σε διαλύματα πλήρη με ανόργανα άλατα. Η συνολική μάζα
των φυτών μετρήθηκε κάθε βδομάδα για 8 εβδομάδες. Τα αποτελέσματα για το πείραμα
αναγράφονται στον παρακάτω πίνακα.

EUSO 2010 Page 14

 Lemna polyrrhiza Lemna gibba
Eβδομάδα Στερεή μάζα / mg Στερεή μάζα / mg
0 44 46
1 65 80
2 90 185
3 105 220
4 120 270
5 95 290
6 85 310
7 81 330
8 20 345

Να εξηγήσετε πως θα αξιοποιήσετε τα πιο πάνω στοιχεία για να ερμηνεύσετε καλύτερα

τα αποτελέσματα της έρευνας. Τι μπορείτε να σχολιάσετε ως προς την ανάπτυξη των
δυο ειδών duckweed από τα αποτελέσματα της πιο πάνω διερεύνησης όπως
διαφαίνονται στον πιο πάνω πινάκα; Να αναφέρετε δυο περιορισμούς του πειράματος.

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………...............
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………..............
(5)

EUSO 2010 Page 15

2. (I) Σε ένα πείραμα στο οποίο διερευνήθηκε η επίδραση της θερμοκρασίας στο ρυθμό
της διάσπασης του αμύλου με τη χρήση του ενζύμου αμυλάση, προέκυψαν τα ακόλουθα
αποτελέσματα:

Χρόνος που χρειάζεται για

Θερμοκρασία /°C τη διάσπαση του αμύλου/
min
20 25.0
25 20.0
28 12.0
31 9.0
33 5.0
37 4.0
40 2.0
47 8.0
50 18.0
55 Το άμυλο δε διασπάται

α) Να παρουσιάσετε στην κατάλληλη γραφική μορφή το ρυθμό της αντίδρασης σε σχέση

με τη θερμοκρασία (να χρησιμοποιήσετε την επόμενη σελίδα)
(5)
Ρυθμός αντίδρασης = 1
Χρόνος που χρειάζεται για τη
διάσπαση του αμύλου/min

β) Να σχολιάσετε ποια είναι η επίδραση της θερμοκρασίας στο ρυθμό της αντίδρασης
όπως φαίνεται από τη γραφική παράσταση. Να εξηγήσετε γιατί επηρεάζεται ο ρυθμός
αντίδρασης από τη θερμοκρασία.

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
(5)

EUSO 2010 Page 16

EUSO 2010 Page 17
γ) Να περιγράψετε πως θα βελτιώσετε το πείραμα ώστε να προσδιορίσετε την
θερμοκρασία όπου ο ρυθμός της αντίδρασης είναι ο μέγιστος. Να αναφερθείτε στους
παράγοντες που θα πρέπει να ελέγξετε για να έχετε αξιόπιστα αποτελέσματα.

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………….....................................................................
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………..........................
(5)

(II) Οι μαθητές ενός σχολείου σχεδίασαν πείραμα για να μελετήσουν την επίδραση της
άσκησης στην καρδιακό παλμό των κοριτσιών και αγοριών. Έστειλαν όλη την τάξη να
τρέξει στον κήπο και αφού οι μαθητές επέστρεψαν μέτρησαν το σφυγμό τους. Να
υποδείξετε πέντε λόγους που να εξηγούν γιατί το πείραμα δεν σχεδιάστηκε σωστά.

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………..............................................
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………........................
(5)

ΤΕΛΟΣ

EUSO 2010 Page 18